\id JAS - Yele (Rossel) NT [yle] -Papua New Guinea 1998 (DBL 2014) 
\h Njems 
\toc1 Njems 
\toc2 Njems 
\toc3 Njems 
\mt1 NJEMS  
\ip Nmî Lémi Yesu m꞉aani n꞉ii ngê pwene, m꞉ââ y꞉a mê limi mî loo, u kuwó dini ghi ngê u mbwó Njems ngê ala pweepwee pee u ngwo a d꞉êê ngê, Yesu u yoo p꞉aani p꞉aani kwéli dnya a ya, y꞉i ye dy꞉ââ ngê. Yi yéli mye Nju tpémi. Yélini daa Nju tpémi Yesu u yoo vy꞉o ghêlî daangê ghê dniye. Yi dini ghi ngê Njems Njedusalem doo ya, Yesu u yoo yi kada pini ngmê ngê doo ya.  
\c 1  
\p
\v 1 Nê Njems, Chóó Lémi u dpodo pyu ngmê, myenté nmî Lémi Yesu Kédisu u dpodo pyu ngmê, ala pweepwee pee nmye até d꞉a dy꞉ââ, p꞉aani p꞉aani yélini Yesu u yoo vy꞉o a ghê dniye.   
\s1 Dono u vyîmî  
\p
\v 2 A tîdê mbwó yoo, dini ghi n꞉ii ngê nmî Lémi u l꞉êê dîy꞉o yoo nmyi p꞉uu a d꞉uu nyédi, dono nmye a d꞉uud꞉uu ngópu, yi ngwo nmyi gha dmi mb꞉aamb꞉aa ngê mîchoo pyodopyodo, \x * \xo 1:2 \xt Lóma 5:3-5; 1 Pita 4:13-14\x*  
\v 3 mu kópu u dîy꞉o nmî lama ka tóó, dono vyîmî têdê n꞉ii u kêlîmî chedê ngê d꞉uudpî pyódu, yi pini u vyîmî pyu ndîî ngê u ngwo dpî pyódu.  
\v 4 Ghêlî k꞉ii kêdmyongê kede dmi, dpodombiy꞉e dmyina a vyîmî, mu kópu u dîy꞉o nmyi l꞉êê ghi dmi mb꞉aamb꞉aa ngê paa pyaa dniye, dyââpe nmyi p꞉uu kîngmê ya.  
\v 5 Dono vy꞉o n꞉ii u nuw꞉o doo u ntââ ngê dê pyaa knomomê, Chóó Lémi ka moo dmy꞉ee ngê, u nuw꞉o yinê wa a ńepwi, mu kópu u dîy꞉o Chóó Lémi daa mtîkó pyu, myedaa kmungo pyu, módó u kwo wa a y꞉oo. \x * \xo 1:5 \xt Mát 7:7\x*  
\v 6-7 Ngmênê yi pini u nuw꞉o ngmidi ngê choo ya, ntênê choo kêlîmî, u ngwo choo ngêpê, mu kópu u dîy꞉o n꞉ii u nuw꞉o daa ngmidi ngê a tóó, n꞉ii ngê apu, Kópuni Chóó Lémi ka dî dmyinê, a ka wa a kê, ó daawa a kê, yi pini ka Chóó Lémi ngê kópu daangmêwa a y꞉oo. Yi pini yópu ng꞉oo ntee pini, daa kópu ngmidi p꞉uu a nuw꞉o yédi. \x * \xo 1:6-7 \xt Mak 11:24; Luukî 16:13\x*  
\v 8 Yi pini nuw꞉o miyó miyó pyu.   
\s1 Ndáápi pini dê pinté yi danêmbum  
\p
\v 9 A tîdê mbwó yoo, k꞉omo tpile nmyi pi dmi daa ndîî, ngmênê nmyi gha dmi mb꞉aamb꞉aa ngê choo ya, mu kópu u dîy꞉o Chóó Lémi ngê chóó tp꞉oo módó tp꞉oo mââ ngê a pyódu nmyoo. \x * \xo 1:9 \xt Njems 2:5\x*  
\v 10 K꞉omo tpile ndáápi yoo yi pi dmi ala ngwo ndîî dé, ngmênê dny꞉oo nkîngê, mu kópu u dîy꞉o ponoch꞉aa nênê ntee dpo mtiti dmi, yi yéli yinté wamyedê mtiti dmi. \x * \xo 1:10 \xt 1 Tim 6:17; Luukî 12:16-21\x*  
\v 11 K꞉omo tpile ponoch꞉aa nênê mb꞉aa dé, ngmênê lîmî k꞉ii dpo mtiti dmi, yópu ngê lîmîlîmî ngê myedpo gh꞉ay té. Ndáápi yoo mye yinté dé, ndapî kmênêkmênê p꞉uu a nuw꞉o nyédi, Chóó Lémi p꞉uu daa nuw꞉o nyédi, lîmîlîmî ngê yinté amye pw꞉oo dmi.   
\s1 Nuw꞉o ghi dono u danêmbum  
\p
\v 12 Nmî Lémi u l꞉êê dîy꞉o, pi knî y꞉oo dini ghi n꞉ii ngê dono nmye adnyi d꞉uud꞉uu, n꞉ii ngê nmî Lémi daawa kéé, yi pini u gha mb꞉aamb꞉aa ngê a ya yédi. Yi tókótókó têdê n꞉ii daawa dîpî, nmî Lémi ngê ghê kamî dîyo u kwo wa y꞉oo, mu kópu u dîy꞉o ala kópu ló dini a vyu, apê, N꞉ii nódo a nuu ghi adî ya, ghê kamî u kwo wanî y꞉oo. \x * \xo 1:12 \xt 2 Tim 4:8; Luukî 6:22-23\x*  
\v 13 Yi dono vyîmî têdê n꞉ii ngê dpî vyi, Dono ngmênî d꞉uu, ó daanî d꞉uu, yi pini ngê kîngî vyi, Chóó Lémi ngê yi nuw꞉o ghi dono a nuw꞉o k꞉oo yinê da kéé, u l꞉êê dîy꞉o yi kópu dono n꞉aa d꞉uud꞉uu, u nkwo daawa kpada nê. A tîdê mbwó yoo, yinté daa tóó, mu kópu u dîy꞉o doo u ntââ pi ngê Chóó Lémi u nuw꞉o k꞉oo nuw꞉o ghi dono daangmêwa a kéé, myenté Chóó Lémi ngê pi u nuw꞉o k꞉oo nuw꞉o ghi dono myedaawa a kéé. \x * \xo 1:13 \xt 1 Kódin 10:13\x*  
\v 14 Daa Chóó Lémi ngê nuw꞉o ghi dono u nuw꞉o k꞉oo yinê dpo kéé, ngmênê chóó u nuw꞉o dono ngê yinê dpî dóó.  
\v 15 N꞉ii dono p꞉uu a nuw꞉o yédi, u gha dono ngê dpo nt꞉ono. Mbwili km꞉oo ntee dpî km꞉ee, yi pini u gha mye yinté. Dini ghi n꞉ii ngê mbwili km꞉oo pââ ndîî ngê dpî pyódu, dpî ghîî, tp꞉ee dpî tpyé. Yi tpémi dini ghi n꞉ii ngê dpî k꞉aa, u nkwo dp꞉uu tpamê. Dono mye yinté. N꞉ii dono p꞉uu adî nuw꞉o, u kuwó dini ghi ngê yi dono dpî d꞉uu. Yi pini u dono dpî k꞉aa, dono yilî dpî d꞉uu, u dî pwopwo, ndê ngê u nkwo wa ma.  
\v 16 A tîdê mbwó yoo, nangê vyi, Chóó Lémi ngê a nuw꞉o k꞉oo yi nuw꞉o ghi dono yinê da kéé.  
\v 17 Daa nuw꞉o ghi dono nmo yiwunê kuwo too, ngmênê nuw꞉o ghi mb꞉aa vyîlo nmo yiwunê kuwo too. Kópuni yilî Chóó Lémi ngê nmo wunê kuwo too, yintómu mb꞉aamb꞉aa dé, dyââpe yi p꞉uu daangma a t꞉a. Mgîdî u kópu dé daa Chóó Lémi u nuu u kópu dé. Mgîdî u l꞉êê dîy꞉o d꞉ââ kââdî l꞉âmo doo, pudu mye l꞉âmo too. K꞉omo tpile d꞉ââ dpî pw꞉onu, ntaa modpo tpâlî, ngmênê Chóó Lémi daa yinté. Dye ghi yintómu u kópu yilî mb꞉aamb꞉aa dé, d꞉uudpî ngmêê té. \x * \xo 1:17 \xt Mát 7:11\x*  
\v 18 Dini ghi n꞉ii ngê nmî nuw꞉o dono dpî tpamê, dono u ngwo nmo d꞉uud꞉uu ngê, ngmênê Chóó Lémi daa yinté. Dini ghi n꞉ii ngê Chóó Lémi u nuw꞉o mb꞉aa tpamê wo, Yesu p꞉uu ndêndê kópu mbêmê kamî ngê yinê pyódu nmoo. U yi u ngwo a kwo, Nmî tîdê mbwó mê yilî ngê paa pyaa we. \x * \xo 1:18 \xt 1 Pita 1:23; Njon 1:12-13\x*   
\s1 Chóó Lémi u kópu dyuu u nyêmî  
\p
\v 19 A tîdê mbwó yoo, mb꞉aamb꞉aa ngê mwiyé dmyinê ng꞉aa, u nkwo kuwó dmyinê danêmbum, ghêlî k꞉ii nangmê nod꞉e, \x * \xo 1:19 \xt Mát 5:22\x*  
\v 20 mu kópu u dîy꞉o doo u ntââ Chóó Lémi u nuu u kópu nod꞉enod꞉e mbêmê daangmanyi d꞉uu.  
\v 21 Dononi nmyi mênê a pyede, dpî kéé tóó. Chóó Lémi ka dmyinê ng꞉aa, p꞉uu dmyinê ndiye. Nmî Mbwámê Yesu p꞉uu kópuni nmyi ny꞉ee ngópu, nmyi gha vy꞉o mb꞉aamb꞉aa ngê choo ya. Yinê wa ngee nmyo. \x * \xo 1:21 \xt Kîlosa 3:8\x*   
\p
\v 22 Nmî Lémi u kópu dyuu k꞉omo ngê namê nyêmî dé, ngmênê ndêndê ngê dmyinê nyêmî dé, myedmyinê d꞉uud꞉uu dé. \x * \xo 1:22 \xt Lóma 2:13\x*  
\v 23 N꞉ii ngê u ngópu dê y꞉oo nmî Lémi u kópu dyuu dpî ny꞉ee té, ngmênê daa d꞉uud꞉uu too, lîmîlîmî ngê yi pini u nuwo modo kuwo dmi. N꞉ii ngê kwodo ng꞉oo dmi kââyikuu yedê dpî m꞉uu, mye yinté pini.  
\v 24 Kwodo ng꞉oo dmi lîmîlîmî ngê dpî m꞉uu, lîmîlîmî ngê l꞉âmo u kwo modo ngêpa.  
\v 25 Nmî Lémi ngê Setan kwulo a pwaa nmoo, kóó k꞉oo kaa nmoo. Pini n꞉ii u kópu mb꞉aa knî yi p꞉uu a nuw꞉o yédi, mb꞉aamb꞉aa ngê mye chââchââ ngê, yi pini u nuwo yi kópu dyuu daawa a kuwo, Chóó Lémi ngê yi pini amyaa ngêêpî.   
\p
\v 26 N꞉ii ngê dpî vyi, Chóó Lémi mb꞉aamb꞉aa ngê n꞉aa chââchââ ngê, ngmênê a peede tpapê yédi, yi pini a k꞉omodanê yédi, Chóó Lémi dnyinté a chââchââ ngê. \x * \xo 1:26 \xt Psalm 141:3\x*  
\v 27 N꞉ii ngê nmî Mî Chóó Lémi mb꞉aamb꞉aa ngê a chââchââ ngê, yi pini ngê tpyêmî tp꞉ee kuknwe a ngêêpî too, mgîdî u yoo yi tupwó yi pini p꞉uu daa ya yédi.   
\c 2  
\s1 Too pee mbêmê yoo chámêchámê  
\p
\v 1 A tîdê mbwó yoo, mgîdî u yoo knî y꞉oo ndáápi yoo a chââchââ tumo, pinté yoo daa chââchââ tumo, ngmênê nmî Lémi Yesu Kédisu ngê yoo yinté dêdpîmo a chámêchámê. Yi pini ka nmyi kêlîmî mbê dniye, vyîlo yi pini mu ngmidi u pi ndîî, dmyina a nj꞉ii, yoo yi too pee mbêmê kêdmyinêngê chámêchámê dé. \x * \xo 2:1 \xt Dpodo 10:34; 1 Tim 5:21; Njems 2:9\x*  
\v 2 Pi miyó nmyi vy꞉o wa ghê knî, woni ndáápi ndîî, u kpîdî mb꞉aa dé, u pi mye ndîî, woni pinté, u kpîdî mbwee dé, lukwe, yi tpódu kpile mbêmê wanmyi chámê d꞉oo?  
\v 3 Ndáápi mb꞉aamb꞉aa ngê anmyi châpu ngmê, ghi mb꞉aa anmyi ńuw꞉o ngmê, y꞉i amî yââ, ngmênê pinté daanmyi châpu ngmê, u yââyââ têdê mb꞉aa daanmyi ńuw꞉o ngmê, ye lukwe, yi tpódu yi too pee mbêmê wanmyi chámê d꞉oo, apii?  
\v 4 Apuu! Yinté daadî ya. Lukwe dîy꞉o dnyinté nmye nuw꞉o té, lukwe dîy꞉o yi too pee mbêmê wanmyi chámê d꞉oo. Miyó dê dpî châpu dóó. \x * \xo 2:4 \xt Njon 7:24\x*   
\p
\v 5 A tîdê mbwó yoo, daa ndáápi yoo Chóó Lémi ngê a ngmidi too, ngmênê pinté yoo yedê ngmidi too. Yélini yi ndapî daa ndîî, yi tpile myedaa yilî, Chóó Lémi ngê u yi doo kwo, Kópu mb꞉aa ye ngmênî y꞉oo, wod꞉oo a ngee too, nmî Lémi ka u ngwo kêlîmî mbê dniye, kóó k꞉oo u nkwo wa kaa té. Ala ndêndê kópu mwiyé ye a vyu, N꞉ii knî yi nódo a nuu ghi wadî ya, yi yéli yi pi dmi ndîî ngê wanî pyódu. \x * \xo 2:5 \xt 1 Kódin 1:26-28\x*  
\v 6 A tîdê mbwó yoo, lukwe dîy꞉o pinté yoo dnyinté nmye chââchââ t꞉oo. Daa pinté knî y꞉oo y꞉oo a kóté kîgha nmyoo, ngmênê ndáápi knî y꞉oo y꞉oo a kóté kîgha nmyoo,  
\v 7 nmî Lémi Yesu u pi y꞉oo mye dyede ngópu.   
\p
\v 8 Pi knî yi p꞉uu dêêpî kópu n꞉ii nmî Lémi ngê ndîî ngê pyódu ngê, mb꞉aamb꞉aa ngê dmyinê chââchââ. Yi dêêpî kópu Mósisi ngê puku yedê ló dini mwiyé a d꞉êê ngê, apê, Ṉ́yóó ṉuu ghi ṉódo ntee a tóó, yoo yi nuu ghi dmi ṉódo yinté myechoo ya.  
\v 9 A tîdê mbwó yoo, n꞉ii ngê yoo yi too pee mbêmê a chámêchámê too, yi dêêpî kópu daa chââchââ ngê, dono a d꞉uud꞉uu ngê.  
\v 10 K꞉omo tpile dêêpî kópu yilî anyi châpu té, mu ngmidi anyi kn꞉aadi, ye nyi mye kn꞉aadi te pyu, dêêpî kópu dyuu yi chââchââ ngê chi dîpî.  
\v 11 Mósisi ngê Chóó Lémi u dêêpî kópu daa ngmidi a d꞉êê ngê, yi vy꞉o miyó nmyi ngópu n꞉aa tpyuu dê, ngmê, Pi nangmê vy꞉a, woni, Pi u kuwó nangmê pwiyé. K꞉omo tpile pi u kuwó daanyi pwiyé, ngmênê pi ngmanyi vy꞉a, ye nyi kn꞉aadi te pyu, dêêpî kópu dyuu chââchââ ngê chi dîpî. Myenté, n꞉ii ngê yoo yi too pee mbêmê a chámêchámê too, yi pini kn꞉aadi te pyu, nmî Lémi u dêêpî kópu ndîî daa chââchââ ngê. \x * \xo 2:11 \xt Ex 20:13-14\x*  
\v 12 Nmî Lémi u dêêpî kópu kamî nmyi nuw꞉o ńedê choo ya, nmopê, Nmyi nuu ghi dmi numo nódo choo ya, mb꞉aamb꞉aa ngê noko dmyinê vyuwo. A tîdê mbwó yoo, mb꞉aamb꞉aa ngê noko dmyinê vyuwo, mb꞉aamb꞉aa ngê dmyinê danê, mu kópu u dîy꞉o vyîlo yi dêêpî kópu mbêmê nmî Lémi ngê wa kóté kalê nmo.  
\v 13 N꞉ii ka yoo woni daa ch꞉anê dniye, yi pini u kóté kîgha têdê nmî Lémi ka myedaawa ch꞉anê, ngmênê n꞉ii ka yoo a ch꞉anêch꞉anê nyédi, yi pini u kóté kîgha têdê daadî nkîngê, mu kópu u dîy꞉o nmî Lémi ka u nkwo wa ch꞉anê. \x * \xo 2:13 \xt Mát 5:7; 6:14-15\x*   
\s1 Módó kêlîmî u danêmbum  
\p
\v 14 A tîdê mbwó yoo, lukwe dîy꞉o nmyi vy꞉o yéli woni knî y꞉oo ala kópu a tpapê ngópu, apu, Pi ka vyuwo daa ndîî kópu, Yesu ka kêlîmî yi ndîî kópu. N꞉ii daa pi ka vyuwo yédi, ala kópu chóó a tpapê ngê, apu, Yesu ka n꞉aa kêlîmî, yinê wa ngee nê, yi pini u kêlîmî nmyinê nmye angênté. Mumdoo yinté kêlîmî mbêmê yi pini Chóó Lémi kóó k꞉oo wamî ghê?  
\v 15 Dyimê pywuu nmye ngmênînê kuwo. Nmyi tîdê nmyi mbwó ngmadî ya knomomê, nté u ngópu daadî ya, u kpîdî myedaadî ya, ye lónté wanmyi ngee ngmê. \x * \xo 2:15 \xt Mát 25:41-45; 1 Njon 3:17\x*  
\v 16 Ala kópu u kwo wanmyi vyi knomomê, kwonye, Chóó Lémi ngê a ngee nyine, nkuwo ngê kîngê ngee ngi, nté yilî chi pîpî, ngmênê nté ó kpîdî u kwo daangmanmyi y꞉ee knomomê, ye yi pini daanmyi ngêêpî, komo ngê u kwo anmyi tpapê. Yi pini ngê ló ntini ngmadî pîpî, ló kpîdî ngê u pââ wa wópu.  
\v 17 Pi ka vyuwo nmyi lama daadî ya knomomê, ye nmyi kêlîmî ntóó, ghê daa t꞉a.   
\p
\v 18 Kêlîmî pyu. Ndoo apê pi ngmê ngê ala kópu ṉga wa vyi, awo, Nê ngê kópu mb꞉aa yilî a d꞉uud꞉uu ngê, nyi Yesu ka a kêlîmî. Yi pini ka ala kópu nînê tpapê, Pini n꞉ii pi knî ye daa vyuwo yédi, ló kópu mbêmê u kêlîmî nmo wa a kêma. Pi knî ye n꞉aa vyuwo yédi, a kêlîmî u ngwo nmye nînê kêmakêma ngê.  
\v 19 Kêlîmî pyu. Ala kópu ka nye kêlîmî, nyimo, Yâpwo ndêndê mu ngmidi a tóó. Ndê kópu yila, ngmênê k꞉omo tpile kmêna yoo yi kópu yi lama a tóó, ngmênê a nkîngê nyédi, mu kópu u dîy꞉o Chóó Lémi ngê dîyo wa kpada té, yi dono yilî yi l꞉êê dîy꞉o. K꞉omo tpile yâpwo ndêndê yi lama a tóó, ngmênê kópu mb꞉aa daa d꞉uud꞉uu tumo. Nyi myenté. Módó anyi kêlîmî, kópu mb꞉aa daanyi d꞉uud꞉uu dé, ye ṉgêlîmî ntóó.  
\v 20 Ṉuw꞉o ńedê mb꞉êê a ngépi, ala kópu ndê kópu ngê ṉga nînê pyépi, n꞉ii Yesu ka módó adî kêlîmî, kópu mb꞉aa daadî d꞉uud꞉uu dé, yi pini u kêlîmî ntóó, yinté kêlîmî mbêmê Chóó Lémi kóó k꞉oo daawa ghê.  
\v 21 Nmî kn꞉ââ Epîlaham dyimê pywuu ngê ṉga n꞉aa pyépi. Dini ghi n꞉ii ngê Chóó Lémi ngê Epîlaham a tókó ngê, kwo, Ṉ́m꞉ee Yisak dpî vya ngi, dp꞉uu nk꞉êê ngi, dpudu a ka pêdê kee we, yi ngwo Epîlaham ngê Chóó Lémi u dnye nyongo, tp꞉oo mbu mbêmê ńuwo, chêêpî kaa mbêmê y꞉i pîmî vyâ. Yi kópu mbêmê Chóó Lémi ngê a w꞉ee ngê, apê, Ndêndê ngê Epîlaham ngê a dnye a nyêmî, wod꞉oo Epîlaham Chóó Lémi ka pi mb꞉aa ngê pyodo. \x * \xo 2:21 \xt Gen 22:9-12; Hipîlu 11:17\x*  
\v 22 Daa módó doo kêlîmî, kópuni Chóó Lémi ngê u kwo a vyu, mye d꞉uu ngê, u kêlîmî u ngwo nmî módu.  
\v 23 Kópuni puku yedê a tóó, yi kópu Epîlaham ngê yi ngwo ntiye ngê. Yi kópu ala, Epîlaham Chóó Lémi ka dpîmo a kêlîmî, pi mb꞉aa ngê u ngwo u kwo a pyodo. Puku yedê ala kópu mye tóó, Epîlaham Chóó Lémi u pyipe.  
\v 24 A tîdê mbwó yoo, ala kópu nmyi lama choo ya, daa kêlîmî mu ngmidi mbêmê pi Chóó Lémi ka pi mb꞉aa ngê dpî pyódu, ngmênê yi pini ngê Chóó Lémi u dnye myechoo nyêmî, kópu mb꞉aa myechoo d꞉uud꞉uu dé.   
\p
\v 25 Epîlaham u dyimê pywuu ntee, téli pyââ Lahap u dyimê pywuu mye yinté. Daa módó Chóó Lémi u yoo vy꞉o ghê wo, ngmênê kópuni d꞉uu ngê, yi kópu mbêmê u ngwo ghê wo. Ngete n꞉ii dê Njósuwa ngê Njédikó dy꞉ââ doo, Lahap ngê Njédikó tpémi ye w꞉êê doo, mgîdî vy꞉o kn꞉aa máádi p꞉uu kaa doo, Njósuwa ka u ngwo mê dy꞉ââ doo. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi u yoo vy꞉o ghê wo, Chóó Lémi ka pyââ mb꞉aa ngê mye pyodo. \x * \xo 2:25 \xt Josh 2:4-16; 6:25; Hipîlu 11:31\x*  
\v 26 N꞉ii u ghê daa t꞉a, yi pini ntóó. N꞉ii u kêlîmî pi ka vyuwo têdê nt꞉u d꞉uudpî kaalî, yi pini u kêlîmî mye ntóó, ghê daa t꞉a.   
\c 3  
\s1 Pi komo p꞉uu danêmbum  
\p
\v 1 A mbwó yoo, nmyi vy꞉o daa yilî dêêpî pyu ngê dpî pyaa dmyeno, mu kópu u dîy꞉o nmî lama ka tóó, dêêpî pyu n꞉ii ngê wa kn꞉aadi, nmî Lémi ngê dpodombiy꞉e wa kpada, ngmênê n꞉ii daa dêêpî pyu, yi pini ngê yinté wamye kn꞉aadi, nmî Lémi ngê yi pini kyedekyede wa kpada. \x * \xo 3:1 \xt Luukî 12:47-48\x*  
\v 2 Nmo yintómu kn꞉aadi te pyu yoo. Pi ngmê u ntââ ngê wo tóó, kn꞉aadi te kópu d꞉uuwodê vyi, ye yi pini p꞉uu dyââpe daapê t꞉a, kópuni yintómu dpî d꞉uu, pê ndê kópu dé. K꞉omo tpile pi komo daa ndîî, ngmênê kópu ndîî yilî dpî d꞉uu. Kópuni dpî vyi, yi kópu ngê pi yilî yi némi dmi dpî dyênê.  
\v 3 Hósi tpyuu mye yinté. K꞉omo tpile hósi ndîî, ngmênê yedê ngê anya a tpyuu.  
\v 4 Nkéli tpyuu mye yinté. K꞉omo tpile nkéli ndîî, vyuwó yópu ndîî vy꞉o a mbêpê yédi, ngmênê nkéli knâpwo tpii n꞉ii wunê kwo, daa ndîî. Tpiipi ngê pee n꞉ii nkéli wunê tpyuu ngê, yi pee dpî nkeńe.  
\v 5 Pi komo mye yinté. K꞉omo tpile daa ndîî, ngmênê kópu ndîî yilî dpî d꞉uu. Kópuni dpî vyi, yi kópu ngê pi yilî yi némi dmi dpî dyênê.  
\p K꞉omo tpile ndyuw꞉e puu daa ndîî ngmanyinê ngî, ngmênê chââ ndîî u ngwo anyinê vyuwó.  
\v 6 Pi komo mye ndyuw꞉e ntee tpile. Ndyuw꞉e ngê tpile yilî yintómu ntee dpî ma té, pi komo ngê yinté yi pini d꞉ud꞉umbiy꞉e dpî dyênê. Yélini yi vy꞉o yi pini a kwo yédi, yi yéli yi némi dmi myoo dyênê. Dyámê mbêmê kópu dono yilî n꞉ii a tóó, pi knî y꞉oo a nyepênyepê tumo, u nkwo a d꞉uud꞉uu tumo, mu kópu u dîy꞉o Setan ngê yi nuw꞉o k꞉oo yinê wunê kéké too. \x * \xo 3:6 \xt Mát 15:11,18-19\x*  
\v 7 Chii tpile tp꞉oo dyêêdî daa ngmidi ngmanya a t꞉emî, dono ye anya a kwódukwódu, yi dono mêdaadnyi d꞉uud꞉uu,  
\v 8 ngmênê doo u ntââ ṉgomo ka dono mêdaanyi kwódu. Dono kópu yilî chóó a tpapê too, u kópu yilî ló ntee tpile dé, pi yilî u ngwo dpî loko té. \x * \xo 3:8 \xt Lóma 3:13\x*  
\v 9 A tîdê mbwó yoo, nmî komo knî y꞉oo nmî Mî nmo chaa kîgha ngê, ngmênê yoo yi pi dmi nmî komo knî y꞉oo nmo dyede too. Apuu! Yinté daadî ya, mu kópu u dîy꞉o nmî Lémi ntee a tóó, yoo mye yinté l꞉âmo too. Pi p꞉uu anyi peede tpapê, n꞉ii ngê yi pini l꞉âmo ngê, p꞉uu am꞉ii peede tpapê. \x * \xo 3:9 \xt Epeso 4:29\x*  
\v 10 Lukwe dîy꞉o peede tpapê kópu dyuu, chaa kîgha kópu dyuu, komo puu ngmidi ngê a tpapê too. Yinté daadî ya.  
\v 11 Doo u ntââ dpuwó nuu ngmidi u mênê ntii mbwaa nipi daadp꞉aa a mbêpê.  
\v 12 Kéme nkwodo chikini kîgha daawa kaalî, kwee nkwodo kéme kîgha daawa kaalî. Nt꞉ee anyi nî, doo u ntââ mbwaa y꞉i daanyimo vy꞉ââ. A tîdê mbwó yoo, nmî komo knî y꞉e Chóó Lémi nmo chaa kîgha ngê, doo u ntââ nmî komo knî y꞉e yoo yi pi dmi daanmî dyede.   
\s1 Dêêpî ndêndê u danêmbum  
\p
\v 13 Dêêpî pyu yoo. Dêêpî nmyi mênê ndêndê ngê choo ya, kópu mb꞉aa yilî dmyinê d꞉uud꞉uu, nmyi chóó nmyi pi dmi kîdmyinêngê kmîmî dé. \x * \xo 3:13 \xt Epeso 4:12\x*  
\v 14 N꞉ii ngê u yi adî kwo, Yoo nî chámê, kn꞉aa yoo dyêêdî vy꞉o n꞉ii a wee, yi nuw꞉o dmi dpodombiy꞉e nî ngmêê té, yi yoo dyêêdî nê pwaa té, a yoo vy꞉o nî kaa té, yi pini kîngê k꞉omodanê, kîngê vyi, Nê dêêpî pyu ndêndê.  
\v 15 Yinté kópu daa dêêpî ndêndê, daa Chóó Lémi ngê yinê a dy꞉ââ ngê, ngmênê yi pini ngê yi dêêpî kópu chóó u mênê dpo ngî, chóó u nuw꞉o k꞉oo Setan ngê yinê kéé ngê.  
\v 16 N꞉ii ngê yoo yi nuw꞉o dpodombiy꞉e dpî ngmêê té, chóó u yoo vy꞉o dp꞉uu kaa té, yi pini dnyepéli pyu ndîî, dono kópu yilî dpî d꞉uu.  
\v 17 Ngmênê dêêpîni Chóó Lémi ngê nmî mênê dpî yé, dyââpe p꞉uu daa t꞉a. Yi dêêpî ngê yoo dpo kââdî. N꞉ii u mênê yi dêêpî a tóó, yoo yi dyââpe kyedekyede a pwapî too, yoo yi dnye dmi u ngwo mye nyêmî ngê. Yi pini ka yoo a ch꞉anêch꞉anê nyédi, kópu mb꞉aa yilî a d꞉uud꞉uu ngê. Yi pini u nuw꞉o ngmidi, daa k꞉omodanê pyu, u gha ntee, u kópu yilî yintómu mye yinté dé.  
\v 18 N꞉ii ngê kópu lîmîlîmî ngê a l꞉âmol꞉âmo too, yoo mb꞉aamb꞉aa ngê yinê dpî pyódu. \x * \xo 3:18 \xt Mát 5:9\x*   
\c 4  
\s1 Noko muwómuwó p꞉uu danêmbum  
\p
\v 1 A tîdê mbwó yoo, l꞉êê n꞉ii nmyi vy꞉o a wowo nyédi, yi kn꞉ââ nmye nînê kêmakêma.  
\v 2 Kópu yilî yi yi dmi nmye a kwo, ngmênê doo u ntââ daanmyinê pyw꞉ee t꞉oo. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o numo p꞉uu nmye l꞉êê nyédi. Nmyi tîdê mbwó yoo yi tpile dé yi yi dmi nmye a kwo nyédi, ngmênê doo u ntââ yi kêlê daanmyinê pwaa t꞉oo. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o yi vyee u yi nmye a kwo yédi. Tpileni yi yi dmi nmye a kwo, nmyi ngópu daa pyede, mu kópu u dîy꞉o Chóó Lémi ka dp꞉ee dmyinê tumo.  
\v 3 Dini ghi n꞉ii ngê ló kópu u kwo ngmêdmye dmy꞉ee knomomê, nmye dêwunê kuwo too, mu kópu u dîy꞉o doo u dpodo u l꞉êê dîy꞉o u kwo nmye dmyinê tumo. Nmyi chóóchóó nmyi l꞉êê dîy꞉o u kwo nmye dmyinê tumo.  
\v 4 Lukwe dîy꞉o Chóó Lémi nmyi kpîpî ngópu, dyámê u tpile yilî yi yi dmi nmye a kwo. Dmyinê nkîngê. N꞉ii ngê dyámê u tpile dé u nuu u kópu ngê dpî pyódu té, daa Chóó Lémi u nuu u pi ngê dpî pyódu. \x * \xo 4:4 \xt 1 Njon 2:15\x*  
\v 5 Yinté kópu puku yedê mye tóó, mye ny꞉ee yó. Yi kópu alanté a tóó. Dini ghi n꞉ii ngê Chóó Lémi ngê nya nmoo, u yoo vy꞉o kaa nmoo, chóó u Ghê Dmi nmo a kpo, yi ngwo u kpâm ngê pyódu nmoo. Yepeni kn꞉aa mópu p꞉uu a nuw꞉o yédi, u moo ntee u kwo dpî nod꞉e, Chóó Lémi u Ghê Dmi mye yinté. U yoo vy꞉o pini, pini n꞉ii u nuw꞉o dyámê u kópu knî yi p꞉uu a kwo yédi, Chóó Lémi u kwo dpî nod꞉e.  
\v 6 Ngmênê Chóó Lémi ngê u yi daa kwo yédi, Yi pini nî kéé. U yi u ngwo a kwo, Kópu mb꞉aa u ngwo ngmênî d꞉uu, u nuw꞉o nî ngmêê, a yoo vy꞉o m꞉aa kââ. Puku yedê alanté a tóó,  
\p Yélini y꞉oo yi chóó yi pi dmi a kmîmî tumo,  
\pi1 yi yéli yi p꞉uu Chóó Lémi u nkwo a d꞉uu yédi,  
\p ngmênê yélini daa lémilémi nyédi,  
\pi1 Chóó Lémi ngê a ngêêpî too. \x * \xo 4:6 \xt 1 Pita 5:5; Njópi 22:29\x*   
\p
\v 7 A tîdê mbwó yoo, yi kópu ka dmyinê ng꞉aa, namê lémilémi, Chóó Lémi u dnye dmyinê nyêmî. Setan u wépi dmyinê pwapî, u nkwo mêdaada a tókótókó nmyo. \x * \xo 4:7 \xt 1 Pita 5:8-9; Epeso 6:11-12\x*  
\v 8 Chóó Lémi ka modo diyé dmyeno, u ngwo mêdaawa mb꞉ii nmyo. Pi dono ngê kînmyi pyaa dniye, nmyi kêê tupwótupwó dé, ghêê tóó. Yoo nmye dódó tumo. K꞉omo tpile kópu mb꞉aa yilî nmye tpapê ngópu, ngmênê kópu dono yilî nmye d꞉uud꞉uu ngópu. K꞉omo tpile nmyi too pee mb꞉aamb꞉aa dé, ngmênê nmyi gha dono dé. Nmyi gha dmi ghêê tóó.  
\v 9 Nmyi dono yilî yi l꞉êê dîy꞉o tpéé kópu vyi yó, dmyinê mbê. Mywene nmye dê ghê, yumu ngê kêê kêdmyinêngê t꞉ee ngmê, dmyinê mbê.  
\v 10 Nmyi dono yilî yi yuu dmi nmî Lémi ka dpo y꞉ee tóó, u dnye dmyinê nyêmî, yed꞉oo nmyi dono yilî yinê wa chedê té, nmyi mywenemywene wamye chedê.   
\s1 Pi u kéké p꞉uu danêmbum  
\p
\v 11 A tîdê mbwó yoo, numo pi dyede mu yé yó. Nmî Lémi ngê ala dêêpî kópu nmo a kpo, nmopê, Nmyi nuu ghi dmi numo nódo choo ya, ngmênê n꞉ii ngê u mbwó u pi dpî dyênê, p꞉uu a danê yédi, yi pini ngê yi dêêpî kópu daa chââchââ ngê, dpî kéé. Daa módó nmî Lémi ngê yi dêêpî kópu nmo a kpo. N꞉ii ngê yi dêêpî kópu dpî kéé, daa chââchââ ngê, yi pini ngê u yi u ngwo a kwo yédi, nmî Lémi u d꞉aa nê kââdî.  
\v 12 Doo u ntââ. Chóó Lémi mu ngmidi ngê dêêpî kópu dyuu nmo a kpo, yinê amye kóté kalê nmo. Yinê wa chámê nmo, woni kóó k꞉oo wa kaa té, woni wa kéé té. Lukwe dîy꞉o u yi nmye a kwo, Chóó Lémi u d꞉aa nmo kââdî. Lukwe dîy꞉o nmyi tîdê mbwó yoo nmye kéké tumo. Yinté daadî ya. \x * \xo 4:12 \xt Lóma 2:1; 14:4\x*   
\s1 Pi chóó u pono vyápê u danêmbum  
\p
\v 13 Nmyi vy꞉o yélini daa Chóó Lémi u pono a vyápê nyédi, ngmênê yi chóó yi nuw꞉o u pono a vyápê nyédi, ala kópu a ny꞉ee yó. Alanté kópu nmye tpapê tumo, nmyimo, Mââ m꞉ii kn꞉aa p꞉aani wanmî lee dmi, stówa y꞉i ngmanm꞉uu pyidu, m꞉ââ ngmê y꞉i anm꞉uu ma, ndapî yilî u ngwo anm꞉uu kmênê. \x * \xo 4:13 \xt Luukî 12:18-20\x*  
\v 14 Lukwe dîy꞉o nmyi nuw꞉o dmi yi pono nmye vyápê nyédi. Kópuni mââ wa pyódu, nmyi lama daa tóó, kî m꞉aani u kópu dé nmyi lama myedaa pyede. Yópu ngê mgo mwââ lîmîlîmî ngê yi l꞉âmo dê ntee dpo ngee dê, my꞉ii yinté dé, nmyi ya daa daadîî.  
\v 15 Chóó Lémi u nuw꞉o u pono w꞉ee vyápê té, ala kópu w꞉ee tpapê ngópu, Nmî Lémi ngê wa a vyi knomomê, ye ghêlî k꞉ii daanmî pw꞉oo dmi, kópuni u yi u ngwo adî kwo, yi kópu wanmî d꞉uu. \x * \xo 4:15 \xt Dpodo 18:21\x*  
\v 16 Chaa pyu yoo. Lukwe dîy꞉o nmyi pi dmi nmye kmîmî tumo. Yinté pi kmîmî dono.  
\v 17 N꞉ii u lama kópu mb꞉aa a ya nyédi, ngmênê daa d꞉uud꞉uu too, yi pini a dono yédi. \x * \xo 4:17 \xt Luukî 12:47\x*   
\c 5  
\s1 Ndáápi knî yi kpadakpada u danêmbum  
\p
\v 1 Ndáápi yoo, a kópu a ny꞉ee yó. Dmyinê mbê. Daa kêmakêma dono nmyinê pywêmî ngmê. \x * \xo 5:1 \xt 1 Tim 6:9-10\x*  
\v 2 Lukwe dîy꞉o kpîdî yilî nmyi pwila tumo, nmyi ngomo k꞉oo ngomo k꞉oo módó a pyede. Tpile we ngê a pîpî too. Pinté knî ye w꞉ee yémî tumo. Nmyi tpile woni knî mye yinté dé, nmyi ngomo k꞉oo ngomo k꞉oo módó a pyede, dono ngê myoo pyaa dmi. \x * \xo 5:2 \xt Mát 6:19-21\x*  
\v 3 Nmyi tpile yilîni módó nmyi ngópu a pyede, kwétikwéti ngê pyaa dniye. Yi kwéti u l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi ngê wa kóté kalê nmyo, nmyewo, Nmyi tpile yilî pinté knî ye w꞉ee yee tumo. Ndê ngê u nkwo wa ma nmyo. Kuwókuwó wéni daa kêmakêma a dyimêdyimê, ngmênê ndapî yilî nmyinê ghada ngópu, tpile yilî myenmyinê ghada ngópu.  
\v 4 N꞉ii dé nmyi p꞉uu a dpodo nyédi, lukwe dîy꞉o yi pywuu ye dp꞉ee yémî ngópu. Nmyi yuu dmi nmî Lémi ka wunê yémî ngópu. N꞉ii ka nmyi yuu dmi wunê yémî ngópu, nmî Lémi ndîî, daawa dîpî, ntââ nmye wa a vy꞉u. \x * \xo 5:4 \xt Deut 24:14-15\x*  
\v 5 Tpileni u yi nmye a kwo, nmye pywupwi tumo, kópuni u yi nmye a kwo nmî d꞉uu, nmye d꞉uud꞉uu tumo. Mbwêmê mtâlâmtâlâ ngê ntee dpî pyódu, pi knî y꞉oo u ngwo dpî vya ngmê, my꞉ii yinté dé, daa kêmakêma nmyi vyee u wo a dyimêdyimê, u ngwo wa kpada nmyo.  
\v 6 K꞉omodanê kópu knî yi mbêmê pi mb꞉aa woni nmyi kóté kalê tumo, my꞉ii ndyîko tumo, yi vyee têdê u nkwo nmyi dy꞉ââ tumo, yi tpile ye my꞉ii t꞉âmo tumo. Dmyinê nkîngê.   
\s1 Dono vyîmî u danêmbum  
\p
\v 7 A tîdê mbwó yoo, k꞉omo tpile pi knî y꞉oo dono nmye a d꞉uud꞉uu tumo, ngmênê nmî Lémi kêdmyengê mb꞉ii ngmê, dmyinê t꞉âât꞉ââ. Yâpwo têdê awêde anyi yé, doo u ntââ mââ m꞉ii daanyi ma, anyi t꞉ââ, nté nt꞉u u dye ghi ngê any꞉uu ma. \x * \xo 5:7 \xt Nkal 6:9; Hipîlu 10:36-37\x*  
\v 8 Nmî Lémi u t꞉âât꞉ââ mye yinté. Nmî Lémi ka ntênê dmyinê kêlîmî, mu kópu u dîy꞉o daa kêmakêma wunê diyédiyé. \x * \xo 5:8 \xt Lóma 13:11-12; 1 Pita 4:7\x*  
\v 9 Noko namê nuu mbumu, awêde nmî Lémi ngê wa kpada nmyo. Nmyi kóté kîgha pyu daa kêmakêma a taataa, keńe t꞉âmo wunê ka kwo. \x * \xo 5:9 \xt 1 Kódin 4:5\x*  
\v 10 A tîdê mbwó yoo, n꞉ii knî y꞉oo nmî Lémi komo mwiyé dnyimo a kapî, dmyina a nj꞉ii dé. Dono yilîni pi knî y꞉oo y꞉e dnyimo a d꞉uud꞉uu dé, dnyimo a vyîmî dé, myedêdnyimo a peede tpapê.  
\v 11 Yi vyîmî u l꞉êê dîy꞉o yi pi dmi nmo kmîmî too. Njópi u danêmbum nmyi lama ka tóó. Dini ghi n꞉ii ngê Setan ngê doo a tókótókó, dono yilî Njópi p꞉uu doo t꞉emî, ngmênê Njópi ngê doo a vyîmî dé, Chóó Lémi ka dêpoo peede tpapê, u dî Chóó Lémi ngê yi dono chedê too, Njópi u ya mb꞉aamb꞉aa ngê mê pyódu ngê. Yinté nmo myoo pyódu. Dini ghi n꞉ii ngê dono nmonê vyîmî ngê, Chóó Lémi ka daanmî peede tpapê, ye u kwo anmî ch꞉anê dmi, yi dono vy꞉o wa ngee nmo.   
\s1 Nmî Mî u pi ngê kpaa u danêmbum  
\p
\v 12 A tîdê mbwó yoo, ndîî kópu ngma ala. Nmî Mî u pi ngê n꞉uungmê kp꞉aa, dyámê u tpile ngmê ngê myen꞉uungmê kp꞉aa. Dye ghi yintómu dmyinê ndêdanê. Yinté kpaa ngê kêê nangê t꞉oo, awêde nmî Mî ngê wa kpada nmyo. Dmyinê ndêdanê. Kópuni p꞉uu nmye adnyi póó, nyââ knomomê, yipid꞉o, Nyââ. Kêle knomomê, yipid꞉o, Kêle. K꞉omodanê ngê kêê nangê t꞉oo, ntênê ye dpî vyi. \x * \xo 5:12 \xt Mát 5:34-37; 12:36\x*   
\s1 Nmî Lémi ka ngêpê u danêmbum  
\p
\v 13 Nmyi vy꞉o n꞉ii ngê u nuw꞉onuw꞉o u kópu wunê vyîmî ngê, nmî Lémi ka choo ngêpê. N꞉ii u gha mb꞉aamb꞉aa ngê a ya yédi, wéti ngê nmî Lémi choo chaa kîgha. \x * \xo 5:13 \xt Kîlosa 3:16\x*  
\v 14 N꞉ii ngê mbii ndîî wunê vyîmî ngê, yi pini ngê nmî Lémi u yoo yi kada pini yoo dpo danê téne. U l꞉êê dîy꞉o dny꞉oo ngêpê, nmî Lémi u pi mbêmê km꞉ii wááli mbii pyu mbêmê dpî dy꞉ee ngmê. \x * \xo 5:14 \xt Mak 6:13\x*  
\v 15 Nmî Lémi ka kêlîmî mbêmê n꞉ii knî y꞉oo u kwo wa dmy꞉ee ngmê, yi mbii pyu u ngwo wa pyi ngmê. Nmî Lémi ngê yi pini modo pyidu, yi pini ngê dononi mwiyé a d꞉uu too, nmî Lémi ngê moo chedê té. \x * \xo 5:15 \xt Mak 16:18; Dpodo 28:8\x*  
\v 16 Yélini yi vy꞉o numo l꞉êê dîy꞉o nmyo ngêpê nyédi, nmyi chóó nmyi dono ye n꞉aangmê wópu, yi yuu ye dmyinê a yémî, yed꞉oo nmî Lémi ngê u ngwo wa pyi nmyo. N꞉ii ngê kópu mb꞉aa yilî a d꞉uud꞉uu ngê, nmî Lémi ka kópuni dpî dmyinê, nmî Lémi ngê u kwo dpo y꞉oo. \x * \xo 5:16 \xt 1 Njon 1:9; Dpodo 19:18\x*  
\v 17 Dini ghi n꞉ii ngê Chóó Lémi ngê Ilacha king Ahap ka dy꞉ââ ngê, Ilacha ngê kwo, Nmyi dono yilî yi l꞉êê dîy꞉o, tpii daadî ghayghay, m꞉ââ miyó pyile knî yi k꞉oo. Yi ngwo Ilacha Chóó Lémi ka dpodombiy꞉e doo ngêpê, m꞉ââ pyile n꞉êê m꞉uu, tpii dêpa ghay wo. \x * \xo 5:17 \xt 1 Kings 16:29–17:1\x*  
\v 18 U kuwó dini ghi ngê mê ngêpê mbê wo, tpii u ngwo mêdê ghay wo, têpê mbêmê nté nt꞉u yilî mê kele. Ilacha daa yâpwo ngmê tp꞉oo, dyámê mbêmê pi. Ntee doo ya, nmo my꞉oo yinté dé. Nmî Lémi ngê nmî ngêpê dmi myewunê nyêmî ngê. \x * \xo 5:18 \xt 1 Kings 18:42-45\x*   
\s1 Pi dono u diyédiyé kîgha, ndê ka  
\p
\v 19 A tîdê mbwó yoo, nmyi vy꞉o pini ngmê ngê maa ndêndê wa kn꞉aadi knomomê, ye pi ngmê ngê modo diyédiyé kalê ngê. \x * \xo 5:19 \xt Mát 18:15; Luukî 17:3; Nkal 6:1\x*  
\v 20 N꞉ii ngê pi dono u dono u maa p꞉uu dpo y꞉oo, yi pini ngê pi dono ndê ka dpî w꞉ono, nmî Lémi ngê u dono yilî mbodo kn꞉ââ vyuwo wa kéé té, mêdaawa a ngî té.  
\p Wu u dî. \x * \xo 5:20 \xt 1 Pita 4:8 \x*