\id 1TI - Yele (Rossel) NT [yle] -Papua New Guinea 1998 (DBL 2014) \h 1 Timoti \toc1 1 Timoti \toc2 1 Timoti \toc3 1 Tim \mt1 1 TIMOTI \ip Timoti Lisitîda pi ngmê, p꞉aani n꞉ii Nkalásiya Wee u kwo a tóó. Dini ghi n꞉ii ngê Yesu ka kêlîmî mbê wo, Póól p꞉uu kele, (Dpodo 16:1-3) p꞉aani p꞉aani nipi dpîmon꞉aa dpodo. Dye ghi knî ngmê ngê Póól ngê Timoti kn꞉aa p꞉aani kn꞉aa p꞉aani dpîmo dyede, Yesu u yoo y꞉i dpîmon꞉aa wêdêwêdê kîgha dé. (1 Tesalonika 3:1-3, 1 Kódin 4:16-17) Dini ghi n꞉ii ngê Póól Lóma mbwa k꞉oo doon꞉aa kwo, (Dpodo 28:30-31) Timoti k꞉ii nipi dpîmon꞉aa ya. \ip Dini ghi n꞉ii ngê Póól mbwa k꞉oo pwii wo, Timoti k꞉ii p꞉aani p꞉aani mêdpîmon꞉aa dpodo. Epeso yi taa knopwo, Póól ngê y꞉i a kuwo ngê, kwo, Yesu u yoo chi wêdêwêdê kîgha dé. Yi ngwo Póól Másîdóniya Wee u kwo loo, ala pweepwee pee Timoti ka y꞉i mînê d꞉êê ngê. \ip U kuwó dini ghi ngê Timoti ka pweepwee pee m꞉uu a d꞉êê ngê, u pi 2 Timoti. \c 1 \p \v 1 Mw꞉ââkó Timoti, nê Póól, Yesu Kédisu u dyépi ngmê. Nmî Mbwámê Chóó Lémi ngê a dpodo kalê noo, Yesu Kédisu p꞉uu myinî dpodo, pini n꞉ii p꞉uu nmî nuw꞉o dmi a kwo. \x * \xo 1:1 \xt Kîlosa 1:27\x* \v 2 Timoti, dini ghi n꞉ii ngê Yesu u yoo vy꞉o nî kaa nyoo, a tp꞉ee ntee pini ngê nî pyódu nyoo. Nmî Mî Chóó Lémi, nmî Lémi Yesu Kédisu u k꞉ii mb꞉aamb꞉aa ngê ṉga dny꞉oo a vyuwo, ye chi ch꞉anêch꞉anê, ṉuw꞉o ngmidi ngê dny꞉oo a pyépi. \s1 K꞉omodanê pyu yoo yi kópu dyuu \p \v 3 Dini ghi n꞉ii ngê Epeso nê kuwo nyoo, ala Másîdóniya Wee u kwo nê loo, yi ngwo kópuni ṉga nê vyu, chi d꞉uud꞉uu, Epeso chi ya, yélini y꞉oo k꞉omodanê kópu knî yi mbêmê yoo a ndiye kîgha tumo, yi kópu ye chi kwódukwódu. \v 4 Ala kópu ye chi tpapê, yipi, W꞉êê tpémi yi k꞉omo danêmbum dé nama a nj꞉ii dé, myenté yipi, yoo yi kn꞉ââ yoo yi pi dmi namê dówodówo dé. Numo ka kwopwepe u kn꞉ââ yi kópu knî yi p꞉uu a kwo. Kópuni nmî Mî ngê u yi u ngwo a kwo, Nî d꞉uu, y꞉i daawa a w꞉ee ngmê. Yi kópu kêlîmî mbêmê nmî lama a tóó, daa kwopwepe mbêmê. \x * \xo 1:4 \xt 1 Tim 4:7\x* \v 5 Yinté danêmbum ye chi kwódukwódu, mu kópu u dîy꞉o nmî Lémi ka ntênê pîdny꞉oo kêlîmî, yi l꞉êê ghi dmi mb꞉aamb꞉aa ngê pîchoo ya, yi gha vy꞉o tupwó daapîchoo ya, yi nuu ghi dmi numo nódo myepîdny꞉oo ya. \v 6 Pi ngmê knî y꞉oo yi l꞉êê ghi dmi mb꞉aa a kuwo tumo, maa ndêndê kn꞉aadi ngópu, módó a danêmbum nyédi. \v 7 U yi y꞉e a kwo, Dêêpî kópu dyuu yoo yi lama nmî kwolo, ngmênê yi kópu dyuu d꞉uuwodê w꞉ee t꞉oo. K꞉omo tpile dpodombiy꞉e a mbumu nyédi, ngmênê daa yi lama a mbumu nyédi. \x * \xo 1:7 \xt 1 Tim 6:3-4\x* \p \v 8 Nmî lama ka tóó, Chóó Lémi u dêêpî kópu dyuu mb꞉aamb꞉aa, ngmênê pi ngê doo u pee ngê kîngê vyi té. \v 9 Nyââ, daa yoo mb꞉aa yi l꞉êê dîy꞉o yi dêêpî kópu dyuu nmo a kpo, ngmênê yoo dono yi l꞉êê dîy꞉o, yélini yi mênê dêêpî daa tóó, yélini y꞉oo nmî Mî daa chââchââ ngópu, kn꞉aadi te pyu yoo, yélini yi nuw꞉o dmi dyámê mbêmê a wee, nmî Mî p꞉uu daa nuw꞉o nyédi. Nyââ, yoo dono yi l꞉êê dîy꞉o yi dêêpî kópu dyuu nmo a kpo, n꞉ii knî y꞉oo yi pye mî daa chââchââ tumo, ó pi dpî vya ngmê, \v 10 ó a pyââ ti nyédi, ó a numo kpêêpî nyédi, ó yoo dpî t꞉âmo t꞉oo, wop dpodo pyu ngê dpî pyódu t꞉oo, ó a k꞉omodanê nyédi, ó k꞉omodanê mbêmê pi dpî ndyîko t꞉oo. Nyââ, yinté yéli yi l꞉êê dîy꞉o dêêpî kópu dyuu nmo a kpo, mu kópu u dîy꞉o ndêndê kópu dyuu daa yi nuu u kópu ngê a tóó. \v 11 Yi kópu nê w꞉ee ngê, mu kópu u dîy꞉o Chóó Lémi ngê a ngmidi noo, u kópu dyuu tpapê u l꞉êê dîy꞉o a dpodo kalê noo. Yi kópu mb꞉aa u l꞉êê dîy꞉o nmî Mî u pi nmo kmîmî ngê. \s1 Póól nmî Lémi ka u ngwo ch꞉anê wo \p \v 12 Nmî Lémi Yesu Kédisu n꞉aa kwunokwuno ngê, n꞉ii ngê a dpodo u ntââ ngê dpo pyódu nê, mu kópu u dîy꞉o u lama doo ya, d꞉aa pi dódó pyu, u ngwo a ngmidi noo, u dpodo ńedê a kaa noo. \x * \xo 1:12 \xt Dpodo 9:15\x* \v 13 K꞉omo tpile mwiyé u pi noo a dyede, u ya a nga doo kwo, U kwee nê châpwo, u yoo knî yi p꞉uu myenoo a dono, ngmênê u kwo nê ch꞉anê wo, mu kópu u dîy꞉o daa a lama noo a m꞉ii, u ngwo u kwo dênoo a kêlîmî. \x * \xo 1:13 \xt 1 Kódin 15:9-10\x* \v 14 Nyââ, nmî Lémi ka ntênê nê ch꞉anê wo, kópu ndîî a nga ngmê d꞉uu ngê, a kêlîmî ndîî ngê a pyódu ngê, Yesu Kédisu u yoo yi nuu ghi dmi a nódo u ngwo yaa wo. \v 15 Ala kópu dyuu ndê kópu dyuu, yoo u kwo dny꞉oo kêlîmî, Yesu Kédisu pi dono yoo yi dono chedêchedê u l꞉êê dîy꞉o dyámê mbêmê a loo. Nê pi dono yoo yi vy꞉o pini ngmê, dono kópu d꞉uud꞉uu têdê pi yintómu nî t꞉ee kwólu, \x * \xo 1:15 \xt Luukî 19:10\x* \v 16 ngmênê Yesu Kédisu ngê pi knî ye dyimê pywuu ngê pyódu noo, a dono yilî ghêê too, apê, Pi knî y꞉oo yi kópu nê p꞉uu paa m꞉uu y꞉e, apê, a ka pêdê kêlîmî mbê dniye, ghê kamî u ngwo pêdê pyw꞉ee y꞉e, ghéni n꞉ii chedê ngê daawa pyódu. \v 17 King n꞉ii daawa pw꞉onu, chedê ngê myedaawa pyódu, chaa kîgha koo. Yi pini mu ngmidi yâpwo ndêndê, doo u ntââ daanmî m꞉uu. Dye ghi yintómu u pi kmîmî koo, yinté choo ya. \p \v 18 Timoti, a tp꞉ee, kópuni ṉga d꞉a d꞉êê, chi d꞉uud꞉uu. Chóó Lémi u komo kapî pyu knî y꞉oo kópuni wunê m̱꞉uu a vyi tumo, ṉuw꞉o ńedê dny꞉oo ya, Setan p꞉uu l꞉êê têdê dny꞉oo a wêdêwêdê kîgha ngi. \x * \xo 1:18 \xt 1 Tim 4:14\x* \v 19 Nmî Lémi ka mb꞉aamb꞉aa ngê chi kêlîmî, dono kópu nangmê d꞉uu. Pi knî ngmê dono p꞉uu a nuw꞉o té, yi kêlîmî ntóó ngê u ngwo pyódu tumo. \v 20 Yi vy꞉o pi miyó, Haimeneyas pini dê Aleksándê, Setan kóó k꞉oo wunê nî kaa doo, mu kópu u dîy꞉o Chóó Lémi u pi daapîdny꞉oo dyede. \x * \xo 1:20 \xt 1 Kódin 5:5\x* \c 2 \s1 Ngêpê p꞉uu kópu dyuu \p \v 1 Timoti, a tp꞉ee, ndîî kópu ngma ala. Yesu u yoo pi yintómu yi l꞉êê dîy꞉o dny꞉oo ngêpê. Dpodombiy꞉e dny꞉oo ngêpê, nmî Mî myedny꞉oo kwunokwuno. \v 2 Myenté king yoo yi l꞉êê dîy꞉o dny꞉oo a ngêpê, kada pini yintómu yi l꞉êê dîy꞉o myedny꞉oo a ngêpê, mu kópu u dîy꞉o ntênê pêdny꞉oo a tpyuu nmo, mb꞉aamb꞉aa ngê u ngwo anmî ya, yoo nmî p꞉uu daapêdny꞉oo l꞉êê. Dnyinté adnya a tpyuu nmomomê, angênté anmî châpu té, nmî Mî chââchââ dpodo ndîî ngê nmo amye pyódu. \v 3 Yinté ngêpê mb꞉aamb꞉aa, nmî Mbwámê Chóó Lémi ngê u yi u ngwo a kwo, A yoo yinté a ka dny꞉oo a ngêpê. \v 4 U yi u ngwo mye kwo, Pi yintómu a yoo vy꞉o ghê dniye, ndê kópu yintómu yi lama myepaa yaa we. \x * \xo 2:4 \xt 2 Pita 3:8-9\x* \v 5 Yesu u yoo pi yintómu yi l꞉êê dîy꞉o dny꞉oo ngêpê, mu kópu u dîy꞉o Yâpwo ndêndê mu ngmidi a tóó, pi mu ngmidi u ntââ yoo u kwo yinê dpo kââdî, yi pini Yesu Kédisu. \v 6 Chóóchóó u ghê y꞉ângo, pi yintómu yi l꞉êê dîy꞉o pwene, nmî yikî dmi u pwo ghay wo. Yi ngwo nmo w꞉ee ngê Chóó Lémi ngê u yi u ngwo a kwo, Pi yintómu a kêê k꞉oo nî kââ. \v 7 Yi kópu tpapê u l꞉êê dîy꞉o a ngmidi noo, u dyépi ngê a pyódu noo, yélini daa Nju tpémi, ye dy꞉ââ noo, a ka pê, Chin꞉aa ndiye kîgha dé, ndê kópu dyuu ye chin꞉aa tpapê, a ka pêdny꞉oo a kêlîmî. Pi ngê kîdangê vyi, Nê wunê k꞉omodanê. A tp꞉ee, dênînê k꞉omodanê, nmî Lémi u ngópu nînê ndê danê, ndêndê ngê a ngmidi noo. \x * \xo 2:7 \xt Dpodo 9:15\x* \s1 Pyââ mââ yoo yi kópu dyuu \p \v 8 Mââ n꞉ii knî y꞉oo yi gha dmi nmî Mî ka y꞉ee tumo, u pono mye vyápê nyédi, p꞉aani p꞉aani yi yéli y꞉oo yi kêê dmi ntênê dny꞉oo kapî dé, nmî Mî ka u ngwo dny꞉oo ngêpê. Yi yéli daa nod꞉enod꞉e pyu ngê dny꞉oo ya, myenté kwopwepe pyu ngê kîdnyingê ya. \p \v 9 Myenté, u ya a nga a kwo, Pyââ yoo nuw꞉o mbêmê dny꞉oo taataa, kîdnyingê pyââ mb꞉aa pyââ mb꞉aa, myekîdnyingê a mââ kââ. Yi mbodo dyimêdyimê ndîî kópu ngê ye kîngê ya, kpile u tpile knî yi l꞉êê dîy꞉o myenté yi kpîdî knî yi l꞉êê dîy꞉o ndapî ndîî daapîdny꞉oo kéké, \x * \xo 2:9 \xt 1 Pita 3:3-4\x* \v 10 ngmênê pi ka vyuwo ndîî kópu ngê ye choo ya. Pyópu n꞉ii knî y꞉oo dpo, Nmî Mî nmo chââchââ, yi l꞉êê ghi dmi mb꞉aamb꞉aa ngê yinté dny꞉oo ya. \x * \xo 2:10 \xt 1 Tim 5:10\x* \v 11 Nmî Lémi p꞉uu ndiye têdê pyââ yoo tumu dny꞉oo ya, kada pini yoo yi dnye dmi dny꞉oo nyêmî dé. \v 12 Pyââ knî y꞉oo mââ yoo kîdnyingê ndiye kîgha dé, myenté ye myekîdnyingê dy꞉oo, ngmênê tumu dny꞉oo ya. \v 13 Yinté a tóó, mu kópu u dîy꞉o nmî Mî ngê Adam mwiyé a l꞉âmo ngê, Ivi kuwó a l꞉âmo ngê. \x * \xo 2:13 \xt Gen 2:7,22\x* \v 14 Myenté, Setan ngê daa Adam yi dóó, Ivi yi dóó. Yi pyópu p꞉uu dono u kn꞉ââ wunê kwo, \x * \xo 2:14 \xt Gen 3:6\x* \v 15 ngmênê nmî Lémi ngê pyââ yoo kóó k꞉oo myoo kaa té, mu kópu u dîy꞉o pyââ ngmê ngê nmî Mbwámê yinê tpyó. Pyópu n꞉ii yoo u kwo a kêlîmî té, yoo yi nuu ghi dmi yi nódo a tóó, yi gha dmi nmî Mî ka dpî y꞉ee t꞉oo, yi nuw꞉o mbêmê u pono a vyápê nyédi, yi yéli kóó k꞉oo wa kaa té. \c 3 \s1 Yesu u yoo yi kada pini yoo yi kópu \p \v 1 Ndê kópu ngma ala. Nmî Lémi u yoo yi kada yélini a wee, dpodoni u pi ndîî ye dódó ngmê. \v 2 Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o n꞉ii ngê u yi adî kwo, Nmî Lémi u yoo yi kada pini ngmê ngê nî pyódu, yi pini u dono kîngmê ya. Yi pini u kpâm ngmidi choo ya, nuw꞉o mbêmê choo m꞉ii, chóóchóó mb꞉aamb꞉aa ngê choo a tpyuu, pi knî ye pi mb꞉aa ngê choo ya. Pi my꞉oo ka vyuwo u lama choo ya, yoo yi ndiye kîgha u lama myechoo ya. \x * \xo 3:2 \xt Taitas 1:6-9\x* \v 3 Yi pini ndapî u mb꞉aami ngê kîngê ya, daa mbwaa ndanî pyu ndîî ngê choo ya, daa kwopwepe pyu, daa gheteghete pyu ngê choo ya. Yoo yi dyââpe nuw꞉o ngê choo pwapî dé. \v 4 U kpâm ghee knî mb꞉aamb꞉aa ngê choo y꞉enê dé, tp꞉oo módó tp꞉oo mââ knî y꞉oo u dnye dny꞉oo nyêmî, myedny꞉oo chââchââ. \v 5 N꞉ii ngê u kpâm ghee knî dnyinté adî y꞉enê dé, nmî Lémi u yoo lónté adî y꞉enê dé? \v 6 Yesu u yoo vy꞉o pi kamî ngmê kada pini ngê kîngê pyódu, kminté adî mbodo ndîî mbodo ndîî, Setan u nt꞉anê u ngwo wa yââ, nmî Mî ngê kópuni u l꞉êê dîy꞉o Setan kpada ngê, yi pini yinté amye kpada. \v 7 Pini n꞉ii kada pini ngê dpî pyódu, kuwa yéli ye pi mb꞉aa ngê myechoo ya, kminté daa yi nuu u pi ngê wa pyódu, Setan ngê u ngwo wa mgîmî. \x * \xo 3:7 \xt 2 Kódin 8:21\x* \s1 Kada pini yoo yi ngêêpî pyu yoo yi kópu \p \v 8 N꞉ii knî y꞉oo kada pini yoo a ngêêpî tumo, pi knî ye pi mb꞉aa ngê myedny꞉oo ya, yi dêê nkoo miyó miyó ngê kîdnyingê kwo. Daa mbwaa ndanî pyu ndîî ngê dny꞉oo ya, myenté tpile ndapî yi mb꞉aami ngê kîdnyingê ya. \v 9 Ngmee u kópu n꞉ii Yesu Kédisu ngê nmo a pywálî ngê, u kwo ntênê dny꞉oo kêlîmî. \x * \xo 3:9 \xt Epeso 3:5-6\x* \v 10 Dini ghi n꞉ii ngê pi knî ngmê yinté ngêêpî pyu ngê anyi pyépi té, yi l꞉êê ghi dmi mb꞉aamb꞉aa ngê mwiyé chi mumu dé. Yi l꞉êê ghi dmi mb꞉aamb꞉aa ngê adnyi ya knomomê, myenté pi ngê dono kópu yi p꞉uu daadî tpapê knomomê, ye nmî Lémi u yoo vy꞉o yinté dny꞉oo dpodo. \p \v 11 Myenté pyópu n꞉ii yoo nmî Lémi u yoo vy꞉o a dpodo nyédi, pi knî ye pyââ mb꞉aa ngê dny꞉oo ya, yi chóóchóó mb꞉aamb꞉aa ngê dny꞉oo a tpyuu dé, kîdnyingê pi p꞉uu danê, myekîdnyingê pi dódó. \x * \xo 3:11 \xt Taitas 2:3\x* \p \v 12 Pini n꞉ii knî y꞉oo kada pini yoo a ngêêpî tumo, yi kpâm ngmêngmênté dny꞉oo ya, yi kpâm gheegheema mb꞉aamb꞉aa ngê myedny꞉oo y꞉enê dé. \v 13 Pini n꞉ii nmî Lémi u yoo vy꞉o mb꞉aamb꞉aa ngê adî dpodo, pi knî y꞉oo mb꞉aamb꞉aa ngê adnyi chââchââ, u kwo adnyi ng꞉aa, dini ghi n꞉ii ngê Yesu Kédisu ka kêlîmî p꞉uu ye adî danê, mywene u ngwo daawa ghê. \s1 Nmî Lémi u yoo ntee dny꞉oo kwo \p \v 14 Timoti a tp꞉ee, u ya a nga a kwo, Ala ngwo n꞉uu m꞉uu ngi, ngmênê ala pweepwee pee ṉga mwiyé nînê dyede, \v 15 mu kópu u dîy꞉o kópu ngmê ngê a maa wa a nkoko knomomê, a nuw꞉o u ngwo any꞉uu m꞉uu. U ya a nga a kwo, Nmî Mî u yoo ntee dny꞉oo kwo, yi kópu ḻama ntênê choo ya. Ngomo k꞉ââ ghi dyuu mbêmê ntee a kwo, nmî Mî u ndê kópu dyuu u yoo knî yi pwo yinté mye kwo. U yoo woni wa tpalê dmi, u kópu dyuu pi knî ye angênté wa pyódu. \v 16 Yi kópu dyuu daa têdê kópu yuno dnyinêdnyinê, yintoo kópu dyuu w꞉êê tpémi y꞉oo daangmê ny꞉ee ngópu. Nyââ, nmî Lémi p꞉uu kópu alanté a tóó, \p Pi ngê pyodo, \pi1 Chóó Lémi u Ghê Dmi ngê pi knî ye pi mb꞉aa ngê pyódu ngê. \pi1 Enjel knî y꞉oo m꞉uu ngópu, \pi1 Dyámê wope wope pi knî y꞉oo u pi mînê nyêmî ngmê, \pi1 u kwo a kêlîmî té. \p Ala ngwo nmî Mî u nkîgh꞉ê wumê tóó, u pi ndîî ngê myaa pyódu. \x * \xo 3:16 \xt Njon 1:14; Mak 16:19\x* \c 4 \s1 Pi dódó pyu yoo yi p꞉uu kópu \p \v 1 Nmî Mî u Ghê Dmi u pono ala kópu nmo w꞉ee ngê, mu dini ghi ngê pi knî ngmê nmî Lémi u kópu dyuu ka mêdaadnyi ng꞉aa, kmêna mbwee knî yi pono amêdnyi vyápê, Setan u enjel knî ye amyidnyi ng꞉aa. \x * \xo 4:1 \xt 2 Tim 3:1; 2 Pita 3:3; 1 Njon 2:18\x* \v 2 Yi yéli adnyi k꞉omodanê, yoo adnyi dódó, yi dono knî yi l꞉êê dîy꞉o mywene y꞉e daadî kwo. \v 3 Pi knî ye yééyéé adnyi kwódukwódu, nté woni ye amyednyi kwódukwódu dé. Ngmênê nmî Mî ngê nté yintómu nmî l꞉êê dîy꞉o yinê l꞉âmo ngê, u ntââ anmî pîpî dé. Nyââ, u kwo nmo kêlîmî té, u ndê kópu dyuu nmî lama a kwo. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o ntini n꞉ii u dîy꞉o nmo kwunokwuno ngê, u kwódu yé u kópu daangma a tóó, u ntââ anmî pîpî dé. \x * \xo 4:3 \xt Gen 9:3; Lóma 14:6\x* \v 4 Tpile yilî yintómu nmî Mî ngê mb꞉aamb꞉aa ngê l꞉âmo too, yi kwódu yé u kópu daangma a tóó, yi l꞉êê dîy꞉o paa kwunokwuno koo, u ngwo paa pîpî téme, \x * \xo 4:4 \xt Gen 1:31; Dpodo 10:15\x* \v 5 mu kópu u dîy꞉o nmî Mî u kópu mbêmê myenté u kwo ngêpê u l꞉êê dîy꞉o, yi ntini dé mb꞉aamb꞉aa ngê nmo dpî pyaa dmi. \s1 Yesu Kédisu p꞉uu dpodo pyu mb꞉aa \p \v 6 Kópuni dyuu d꞉a d꞉êê té, yi kópu dyuu m̱wó knî ye wanyi tpapê knomomê, ye Yesu Kédisu p꞉uu dpodo pyu mb꞉aa ngê anyi ya. Ndêndê kópu dyuu n꞉ii ka nyi kêlîmî mbê wo, p꞉uu chi nuw꞉o, yinê wa wêdêwêdê kalê ngi. \v 7 W꞉êê tpémi yi danêmbum knî ye nama a ng꞉aa, nmî Mî u pi y꞉i daa t꞉a, yi kn꞉ââ anyi wunê kwo. Nmî Mî p꞉uu dpodo u l꞉êê dîy꞉o u ntââ ngê chi ya. \x * \xo 4:7 \xt 1 Tim 6:20\x* \v 8 Mbêpê pyu n꞉ii mbêpê p꞉uu a ndiye yédi, mbêpê têdê kada dp꞉uu ghê, dyámê mbêmê u pi ndîî ngê u ngwo dpî pyódu, ngmênê nmî Mî p꞉uu ndiye ndîî kópu ngê a tóó, pi ngê ghê kamî u ngwo dpo pyw꞉oo, nt꞉u ala ngwo dpî kaalî, mu dini ghi ngê myoon꞉aa kaalî. \v 9 Ndê kópu yila, pi yintómu yi lama choo ya. \x * \xo 4:9 \xt 1 Tim 1:15\x* \v 10 Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o dpodombiy꞉e nmo dpodo nyédi, dpodombiy꞉e myino mgînî vyîmî nyédi. Yâpwoni ghê a t꞉a, vyîlo yi pini p꞉uu nmî nuw꞉o dmi a kwo, pini n꞉ii pi yintómu yi Mbwámê ngê pyodo. Yélini yi k꞉ii u kwo nmo kêlîmî té, kóó k꞉oo wa kaa nmo. \v 11 Yi kópu p꞉uu chi ndiye kîgha dé. \p \v 12 K꞉omo tpile nyi pi kamî, ngmênê pi knî y꞉oo mbwódo kîngê m꞉uu ngi. N꞉ii yoo nmî Lémi ka a kêlîmî té, yi yéli y꞉oo l꞉êê ghi mb꞉aamb꞉aa m̱꞉uu dny꞉oo mumu dé. Mb꞉aamb꞉aa ngê ye chi danê, yi nuu ghi dmi ṉódo dny꞉oo ya, nmî Lémi ka ntênê chi kêlîmî, dyââpe m̱꞉uu kîngmê ya, mu kópu u dîy꞉o pêdny꞉oo a nj꞉ii ngi. \v 13 Wunté al꞉ii nînê tóó, nmî Mî u puku pee pi knî yi ngêêdî cha a kpââ dé, yi kakêmê ye chi chámêchámê dé, ye myechi dêêpî, u dî nmye anê lê. \v 14 Dini ghi n꞉ii ngê kada pini knî y꞉oo yi kêê dmi m̱êmê a yé tumo, ngmê ngê Chóó Lémi u kópu dyuu ṉga a vyu, dpodoni u l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi u Ghê Dmi ngê u ntââ ngê yi ngwo a pyódu nyoo, yi dpodo ntênê chi dódó. \x * \xo 4:14 \xt 2 Tim 1:6; Dpodo 8:17\x* \v 15 Yi kópu knî yi p꞉uu ṉuw꞉o dpodombiy꞉e choo kwo, yoo yi ngópu myechi d꞉uud꞉uu dé, ala kópu m̱꞉uu paa vyi y꞉e, Kî pini nmî Mî p꞉uu dpodo pyu mb꞉aa ngê ka pyodopyodo. \v 16 Ṉ́yóó ṉga cha a vyuwo, yi ndiye kîgha têdê nangmê kn꞉aadi. Yinté kópu chi d꞉uud꞉uu dé, nmî Mî kóó k꞉oo u ngwo any꞉uu ghê, myenté yélini ṉga adnya a ng꞉aa, kóó k꞉oo amyimî ghê dmi. \c 5 \s1 Yoo dyêêdî dyêêdî yi chââchââ \p \v 1 Nmî Lémi u yoo vy꞉o pi mbwee ngê ngmêdî kn꞉aadi knomomê, dnye ndîî ngê u kwo nangê mbwólu, ngmênê m̱î k꞉ii dpî châpu ngi, nuw꞉o ngê dpî wáti ngi. Pi kamî yoo m̱wó ngê dpî pyódu té, \x * \xo 5:1 \xt Lev 19:32\x* \v 2 pyââwe yoo m̱ye ngê dpî pyódu té, pyââ kamî yoo ṉ́îdê ngê dpî pyódu té, yi p꞉uu nuw꞉o dono ngê kêê nangê t꞉oo. \s1 Kuknwe knî ye vyuwo \p \v 3 Kuknwe n꞉ii yoo yi ngêêpî pyu daa pyede, chi chââchââ dé, nmî Lémi u yoo ye dny꞉oo vyuwo. \v 4 Ngmênê kuknwe n꞉ii tp꞉oo módó tp꞉oo mââ yoo a kwo, ó u kee yoo mye kwo, yi yéli u kwo dny꞉oo vyuwo, ndîî kópu ngê ye choo ya. Dini ghi n꞉ii ngê têdê ngê dnya a ya, ye ntee doo a vyuwo, yinté u nkwo u kwo dny꞉oo vyuwo. Nmî Mî ngê u yi u ngwo a kwo, Yi kópu dny꞉oo d꞉uud꞉uu. \v 5 Kuknwe n꞉ii u ngêêpî pyu daa tóó, u nuw꞉o nmî Mî p꞉uu a kwo, w꞉êênî mgîdî vy꞉o u kwo a ngêpê yédi, \v 6 ngmênê kuknwe n꞉ii dnyinté a ya yédi, chóó u nuu u kópu knî yi p꞉uu a nuw꞉o yédi, k꞉omo tpile ghê a t꞉a, ngmênê u ghê dmi wunê dê pw꞉onu. \v 7 Yinté kópu ye chi kwódukwódu dé, kminté daa yoo yi nuu u kuknwe ngê wa pyaa dmi. \v 8 Yélini nmî Lémi u yoo vy꞉o a wee, yi yoo knî ye dny꞉oo vyuwo, yi yoo njini knî ye ntênê dny꞉oo vyuwo. N꞉ii ye daa vyuwo yédi, dono kópu ndîî yu d꞉uu, nmî Lémi u kópu daa nyêmî ngê. Yélini u kwo daa kêlîmî té, yintoo dono daa d꞉uud꞉uu ngópu. \p \v 9 Daa kuknwe yintómu nmî Lémi u yoo vy꞉o dny꞉oo dpodo, ngmênê kada pini knî y꞉oo dny꞉oo myeme dé. Alanté pyópu u ntââ. U m꞉ââ wonoy꞉a u pwo, pi ngmidi p꞉uu yéé wo, \v 10 pi knî y꞉oo alanté kópu p꞉uu dny꞉oo tpapê, Tp꞉ee dmââdî knî ye dpîmo a vyuwo, pi my꞉oo knî ye dpîmo a vyuwo, nmî Lémi p꞉uu dpodo pyu knî ye dpîmo a vyuwo, ngópuch꞉anê knî ye myedpîmo a vyuwo, dye ghi yintómu kópu mb꞉aa dpîmo a d꞉uud꞉uu dé. \x * \xo 5:10 \xt Hipîlu 13:2\x* \p \v 11 Ngmênê kada pini knî y꞉oo kuknwe lvulu yoo kîngê dpodo kalê t꞉oo, mu kópu u dîy꞉o yééyéé u yi y꞉e m꞉uu adî kwo knomomê, nmî Lémi p꞉uu dpodo wa kpîpî ngmê, \v 12 kópuni u kwo mwiyé wa vyi ngmê, k꞉omo tpile ngê ye wa pyódu, yoo yi p꞉uu u ngwo adnyi danê. \v 13 Myenté ngomo k꞉oo ngomo k꞉oo módó adnyin꞉aa koko, dono ndîî amyednyin꞉aa d꞉uud꞉uu, pi knî yi p꞉uu adnyin꞉aa danê, daa yi k꞉oo ghê ye adnyin꞉aa mbumu, daa yi kópu knî yi p꞉uu ye amyednyin꞉aa mbumu. \x * \xo 5:13 \xt 2 Tes 3:11\x* \v 14 Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o u ya a nga a kwo, Kuknwe lvulu yoo mêdny꞉oo yééyéé, myedny꞉oo tpetpe, yi chóó yi p꞉aa knî ye mêdny꞉oon꞉aa vyuwo, mu kópu u dîy꞉o yélini nmî p꞉uu a d꞉uu nyédi, kópu dono nmî p꞉uu daapaa vyi y꞉e. \x * \xo 5:14 \xt 1 Kódin 7:9\x* \v 15 Yi kópu ṉga d꞉a d꞉êê, mu kópu u dîy꞉o kuknwe lvulu ngmê knî y꞉oo maa ndêndê wunê a kuwo ngópu, Setan u maa p꞉uu kêdê ghê dmi. \p \v 16 Pyópu n꞉ii nmî Lémi ka a kêlîmî, u yoo vy꞉o kuknwe ngmêchoo kwo knomomê, ye vyîlo yi pyópu yi kuknwe ka yichoo vyuwo, ndapîni nmî Lémi u yoo knî y꞉oo wiki k꞉oo a kéké ngópu, yinté kuknwe ka d꞉uudpî nî. Kuknwe n꞉ii u ngêêpî pyu daa tóó, yinté kuknwe knî ye yi ndapî choo lêpî. \s1 Kada pini yoo yi myeme \p \v 17 Nmî Lémi u yoo vy꞉o kada pini n꞉ii knî y꞉oo yoo mb꞉aamb꞉aa ngê a y꞉enê tumo, pi knî y꞉oo mb꞉aamb꞉aa ngê dny꞉oo chââchââ dé. N꞉ii yoo dye ghi yintómu a dêêpî nyédi, yoo mye ndiye kîgha tumo, pi knî y꞉oo ntênê dny꞉oo chââchââ dé, ndapî ye myedny꞉oo yémî. \v 18 Yinté kópu puku yedê alanté a tóó, \p N꞉ii ngê u pudumakó choo dpodo kîgha, \p komo kîngê kudu. \p Choo dpodo, choo kmaapî. \p Kópu m꞉uu ala, \p Pi módó daa dpodo yédi, \p u dpodo u pywuu dpo ngee. \x * \xo 5:18 \xt 1 Kódin 9:9-11\x* \p \v 19 Pi ngmê ngê nmî Lémi u yoo vy꞉o kada pini ngmê p꞉uu yipe tee kópu angmê t꞉ee knomomê, u kwo ng꞉aa ngê kêê nangê t꞉oo, ngmênê pi miyó pyile knî y꞉oo yinté kópu mu ngmidi yi pini p꞉uu angmê vyi knomomê, ye ye dpî ng꞉aa mb꞉anê. \v 20 Kada pini n꞉ii ngê yinté ngmêdê kn꞉aadi knomomê, nmî Lémi u yoo knî yi ngîma dpodombiy꞉e dpî ghââ kwéli, pi yintómu u ngwo paa nkîngê mbê dniye. \x * \xo 5:20 \xt Epeso 5:11\x* \v 21 Timoti a tp꞉ee, yi kópu nkéli ndîî kópu. Chóó Lémi u ngîma, Yesu Kédisu u ngîma, yi enjel yoo mye yi ngîma, yi kópu ṉga d꞉a d꞉êê, a dnye ntênê dpo nyeni. Ghêlî k꞉ii pi nangmê ghââ kwolo, ngmênê yi kópu ntênê dpo pyw꞉eeni, yi pini ndêndê ngê u ngwo dpî wáti ngi. Myenté yoo ṉ́yóó nangê chámê, ngmênê l꞉êê ghi ngmidi mbêmê chi y꞉enê dé. \p \v 22 Pi ngmê u pwo ṉgêê dê lîmîlîmî ngê kidingê yé dê, nmî Lémi u yoo yi kada pini ngê lîmîlîmî ngê kidingê pyódu. Yi pini u l꞉êê ghi mwiyé daanyi mumu knomomê, u kuwó dini ghi ngê dono kópu angmêmî d꞉uu, ye nyi kn꞉ââ. Kn꞉aa pini u dono yinté m̱꞉uu kîngmê kaalî, d꞉ud꞉umbiy꞉e pi mb꞉aa ngê chi ya. \v 23 (Ngmênê ala kópu nangê vyi, u ya a nga a kwo, Pi mb꞉aa ngê nî pyódu, u l꞉êê dîy꞉o mbwaa ndanî ngê kêê daanê t꞉oo. A tp꞉ee, mbwaa ntee mbwaa nye ndanî ngê, wain knî my꞉oochi ndanî, mu kópu u dîy꞉o ṉgm꞉oo dnyinté a ya yédi, yinê pîchoo wêdêwêdê kîgha ngi.) \v 24 A tp꞉ee, pi ngmê kada pini ngê lîmîlîmî ngê nangmê pyódu, mu kópu u dîy꞉o pi knî ngmê yi dono kópu yoo yi lama a pyede, yi myeme daa dpodo ndîî, ngmênê woni yoo tumutumu a dono nyédi, dîyo yoo vy꞉o tââ wa kaa dmi. \v 25 Myenté yoo woni knî y꞉oo kópu mb꞉aa yoo yi ngópu a d꞉uud꞉uu tumo, woni knî y꞉oo kópu mb꞉aa tumutumu a d꞉uud꞉uu tumo, ngmênê dîyo tââ wa kaa dmi. \c 6 \s1 Wop dpodo pyu yoo yi kópu dyuu \p \v 1 Nmî Lémi u yoo vy꞉o yélini wop a dpodo té, yi kada pini yoo ntênê dny꞉oo chââchââ dé, mu kópu u dîy꞉o yi l꞉êê dîy꞉o pi ngê nmî Mî u pi daapaa dyênê ngê, nmî Lémi Yesu u pi myedaapaa dyênê ngê. \x * \xo 6:1 \xt Taitas 2:9-10\x* \v 2 Yi kada pini n꞉ii Yesu ka wa kêlîmî mb꞉anê, u pi têdê ngê ye kîngê pyódu, kîngê vyi ngmê, Nmî kada pini nmî mbwó ngê dê pyódu, mêdaanmî chââchââ. Ngmênê dpodombiy꞉e p꞉uu dny꞉oo dpodo, mu kópu u dîy꞉o yi pini nmî Lémi ka mye kêlîmî, u nuu ghi yi nódo a tóó. Yi kópu dyuu pi knî ye chi tpapê dé, yi p꞉uu myechi ndiye kîgha dé. \x * \xo 6:2 \xt Pilimon 1:16\x* \s1 K꞉omodanê pyu yoo yi kópu dyuu, yélini ndapî p꞉uu a nuw꞉o nyédi \p \v 3 Pini n꞉ii ngê yoo kn꞉aa kópu p꞉uu adî ndiye kîgha dé, nmî Lémi Yesu Kédisu u ndê kópu dyuu u wépi wa puwâ, yi pini k꞉omodanê pyu. Kópuni nmî Mî p꞉uu nmo tpapê too, yinté pini ngê yi kópu u wépi myoo puwâ. \x * \xo 6:3 \xt 2 Tim 1:13-14; Nkal 1:6-9\x* \v 4 Yinté pini ngê chóó u pi a kmîmî ngê, ngmênê kópu d꞉uuwodê w꞉ee. U nuw꞉o kwolo ngmê, kópu knî yi nt꞉u kópu knî yi p꞉uu a kwopwepe yédi. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o yoo dpî numo chámê té, numo ka a ń꞉ee kapî nyédi, numo ka a peede tpapê nyédi, alanté a nuw꞉o nyédi, dpo, Wu yéli y꞉oo a dódó nmo. \v 5 Yi k꞉omodanê pyu knî y꞉oo pi knî ye ndê kópu daa tpapê tumo, yoo yi nuw꞉o dmi u ngwo dpo kwele dmi, dye ghi yintómu numo ka a kwopwepe nyédi. Nyââ, yi nuw꞉o dmi kwolo ngmê dé, dpo, Ndáápi ngê wanmî pyaa dmi, mu kópu u dîy꞉o Yesu u yoo vy꞉o nmî ghê dniye. \x * \xo 6:5 \xt 2 Tim 4:3-4\x* \p \v 6 Nmî Lémi Yesu ngê ndáápi ngê d꞉uuwodê pyódu nmo, ngmênê kópu mb꞉aa nmî l꞉êê dîy꞉o dpo d꞉uu, nmî nuw꞉o dmi dpo ngmêê, u l꞉êê dîy꞉o nmîmo, Tpileni nmî ngópu a pyede, nmo u ntââ ngê a pyede. \x * \xo 6:6 \xt Pilipay 4:11-13; Hipîlu 13:5\x* \v 7 Dyámê mbêmê kn꞉ââ mbwii módó ntee nmî taa dniye, tpile dpîp꞉ongmê ńuwo, dini ghi n꞉ii ngê anmî pw꞉oo dmi, yinté módó amoo lee dmi, tpile daangmanmî ńuw꞉o. \v 8 Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o nté nmî ngópu adî ya, kpîdî nmî ngópu amyaa ya, ye u ntââ mbêmê anmî ya. \x * \xo 6:8 \xt Prov 30:8\x* \v 9 Ngmênê n꞉ii knî y꞉oo u yi y꞉e a kwo, Ndáápi ndîî ngê nmî pyaa dmi, yi kópu ngê yi yéli dpo lvêêdî té. Dnyinté a nuw꞉o nyédi, u yi y꞉e a kwo yédi, Tpile yilî nmî pwila. Yi tpile knî yi p꞉uu yi nuw꞉o dmi a kwo nyédi, yi l꞉êê dîy꞉o a kpaa nyédi, maa ndêndê u ngwo dpî kn꞉aadi ngmê, yi chóó ndiya dp꞉uu ghîpî dmi. \x * \xo 6:9 \xt Prov 28:22\x* \v 10 N꞉ii knî y꞉oo u yi y꞉e a kwo, Ndáápi ngê nmî pyaa dmi, dono yilî dpî d꞉uu ngmê. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o woni yoo nmî Lémi u yoo vy꞉o pwii dniye, u kwo mêdaa kêlîmî té, yi ya dono ngê dê pyódu. \x * \xo 6:10 \xt Epeso 5:5\x* \s1 Póól ngê Timoti ntee dpodo kwólu \p \v 11 Timoti a tp꞉ee, nmî Mî p꞉uu nye dpodo, u l꞉êê dîy꞉o yinté pini ngê nangê pyódu. Pi mb꞉aa ngê chi ya, nmî Mî p꞉uu ṉuw꞉o choo kwo, u kwo chi kêlîmî, yoo yi nuu ghi dmi ṉódo choo ya, nmî Lémi u l꞉êê dîy꞉o dono cha a vyîmî dé, m̱i nangê knî. \v 12 Nmî Lémi p꞉uu dpodo têdê dpodombiy꞉e chi dpodo, u l꞉êê dîy꞉o ghê kamî ṉga wa a kê, ghéni n꞉ii chedê ngê daawa pyódu. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o nmî Mî ngê a ngmidi nyoo, nmî Lémi ka nyi kêlîmî mbê wo, pi yilî yi ngîma yenye, Yesu Kédisu ka dî kêlîmî mb꞉anê, vyîlo yi pini nmî Lémi ndêndê. \v 13-14 Nmî Mî ngîma ṉga nînê danê, u dnye mb꞉aamb꞉aa ngê chi nyêmî. Wodaa tóó, tpile yintómu yi ghê dmi daapê t꞉a, ṉgê myedaapê t꞉a. Tp꞉oo Yesu Kédisu ngîma ṉga myenînê danê, p꞉uu ntênê chi dpodo, nangê mywenemywene kwolo. Dini ghi n꞉ii ngê Pontiyas Paléti ngê doo a kóté kîgha, u kwo ntee doo a ndê danê, yinté myecha a ya. Nyââ, nmî Lémi Yesu Kédisu p꞉uu ntênê chi dpodo, u dî wéni n꞉ii ngê wa a diyé. \x * \xo 6:13-14 \xt Njon 18:36-37; 19:11\x* \v 15 Nmî Mî ngê yi wéni wunê a ngmidi ngê, yi ngwo Yesu nmo amêdê dy꞉ââ. Yi kópu daawa têd꞉a, mu kópu u dîy꞉o nmî Mî kada pini ndêndê, yintoo pini daamo a tóó. Kada pini yintómu u maknopwo a pyede, king yintómu yi king ngê a tóó. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o nmo chaa kîgha ngê. \x * \xo 6:15 \xt Tpyuu 17:14\x* \v 16 Ntee a tóó, pi yinté daamo a tóó. Doo u ntââ daawa pw꞉onu, chóó u wuu ndîî a pil꞉apil꞉a, doo u ntââ pi ngê daadî y꞉enê. Pi ngmê ngê doongê módu, doo u ntââ pi ngê myedaawa m꞉uu. U pi ndîî ngê pyépi koo, dye ghi yintómu choo a y꞉enê nmo. \x * \xo 6:16 \xt Ex 33:20\x* \s1 Nmî Lémi u yoo vy꞉o ndáápi knî yi kópu \p \v 17 Yesu u yoo vy꞉o yélini yi nté ndapî ndîî, ala kópu ye dpî vyi ngi, yipi, Yoo nmyi maknopwo nangê ngmâno. Yipi, Nmyi nuw꞉o dmi nté ndapî yi p꞉uu kîngê kwo, kminté wa dóó nmyo. Yipi, Nmyi nuw꞉o dmi nmî Mî p꞉uu dny꞉oo kwo, pini n꞉ii ngê a yeede nmoo. Yipi, Daa mtîkó pyu, u yi u ngwo a kwo, A yoo yi gha dmi mb꞉aamb꞉aa ngê dny꞉oo ya. \x * \xo 6:17 \xt Luukî 12:20\x* \v 18 Yipi, Nmyi nté ndapî ndîî ngê ntee a tóó, nmyi pi ka vyuwo ndîî ngê yinté myechoo ya. Yipi, Dmyinê mb꞉aamb꞉aa, yoo mb꞉aamb꞉aa ngê dmyinê yeedeyeede dé. \v 19 Yinté adnyi d꞉uud꞉uu knomomê, ye nmî Mî ngê mbóó p꞉uu ghê kamî ngê ye amîmê wumo, daawa dóó té. \x * \xo 6:19 \xt Mát 6:20\x* \s1 Póól u nd꞉uu tpapê \p \v 20 Timoti a tp꞉ee, kópuni dyuu nmî Mî ngê ṉga a kpo, ntênê chi d꞉uud꞉uu dé, yoo mb꞉aamb꞉aa ngê chi ndiye kîgha dé. N꞉ii knî y꞉oo pi knî ye a tpapê ngópu, yipu, Tumu kópu ngmê nmyi lama choo ya, yi yéli ye namê ng꞉aa. Daa nmî Mî u kópu dyuu ye tpapê ngópu, k꞉omodanê kópu dyuu ye tpapê ngópu. \x * \xo 6:20 \xt 1 Tim 4:7; 2 Tim 1:14\x* \v 21 Yélini yi nuw꞉o dmi yi tumu kópu p꞉uu a wee, nmî Lémi u maa da kuwo ngmê. \p Nmî Mî mb꞉aamb꞉aa ngê nmye choo a vyuwo. \p Wu u dî. \x * \xo 6:21 \xt 2 Tim 2:18 \x*