\id MAT - Yakan Version - Matthew - Dietlinde Behrens - 18-AUG-04 
\h Mateo 
\toc1 Inin aka-aka hāp sabab Isa Almasi Jūd inin sinulat weˈ Mateo 
\toc2 Mateo 
\toc3 Mateo 
\mt1 Inin aka-aka hāp sabab Isa Almasi  
\mt1 Jūd inin sinulat weˈ Mateo  
\imt1 Pahāti sabab jūd sinulat weˈ Mateo  
\ip \it Masa katuˈu si Isa Almasi si dunyahin, meˈ kalahatan Yahudihin si antanan bangsa Roma. Sultan Nakuraˈ si Romahin magbayaˈ si meˈ Yahudihin. Hangkan hep ekka meˈ sundalu bangsa Roma laˈi si meˈ kalahatan Yahudi.\it*  
\ip \it Kasigpitan meˈ Yahudihin peggeˈ dinaˈak siye weˈ Sultan Nakuraˈin magbayed sukey si gubelno Romahin. Iye dinaˈakne magpāku sukeyin meˈ Yahudi sinduwehin hangkan kaˈastelan siye weˈ meˈ pagkaside Yahudihin, lagiˈ ne peggeˈ pinasōng weˈ de bayed pinākuden.\it*  
\ip \it Si Mateo dangan meˈ magpāku-pāku sukey inin. Saguwaˈ sakaliˈ iye binoˈo weˈ si Isa, magtawus inambanan weˈ ne hinangne miyaˈan duk nuhut ne iye si Isa. Dangan isab iye si sampūˈ duk duwe tapeneˈ si Isahin nuhut-nuhut iye duk magmahalayak lapalnen.\it*  
\ip \it Jūd sinulat si Mateo inin sinulat weˈ ne para si meˈ pagkasine Yahudi. Inakahan siye weˈ ne sabab meˈ pamanoloˈ si Isahin duk sabab meˈ hininangnen. Pinapastiˈ weˈ ne si siye weˈ si Isa, aˈa Nasaretin, asal Almasihin ne, iye bakas sinulat weˈ si Musa duk meˈ kanabihanin. Tasulat hep weˈ de sanggup Tuhanin awwalley weˈ papitune du si dunya Almasihin, tapeneˈne magbayaˈ si bangsa Yahudihin duk iye manimbul siyehin. Manjari inase-ase teˈed weˈ meˈ Yahudihin panuman Tuhan sanggupne miyaˈan duk inagad-agad weˈ de papitu Almasihin. Hangkan hep sinulat weˈ Mateo jūd inin supaya kahagad meˈ Yahudihin weˈ si Isa asal Almasihin ne, tapeneˈ Tuhan magbayaˈ si siyehin.\it*  
\c 1  
\s1 Meˈ kapapuˈan si Isahin  
\r (Lukas 3.23-38)  
\p
\v 1 Inin ēn meˈ kapapuˈan Isa Almasihin. Isa Almasi inin tubuˈ si Daˈud duk si Daˈud tubuˈ Ibrahim.   
\p
\v 2-6 Amban Ibrahim sampay pī pu Sultan Daˈud, inin meˈ kapapuˈan talistahin: Ibrahim sama si Isahak, Isahak sama si Yakub, si Yakub sama si Yuda duk meˈ pungtinaˈinen. Si Yuda sama si Peres duk Sera, (saˈiden si Tamar). Si Peres sama si Hesdon, si Hesdon sama si Aram. Si Aram sama Amminadab, Amminadab sama si Nasson, si Nasson sama si Salmon, si Salmon sama si Bowas (saˈinen si Rahab), si Bowas sama si Obed (saˈinen si Rut), si Obed sama si Jesse, si Jesse sama si Sultan Daˈud.   
\p
\v 7-11 Amban si Daˈud pī si masa pamatahalaˈ meˈ aˈa Israˈil pī hap lahat Babilonin, inin meˈ kapapuˈan talistahin: Si Daˈud sama si Sulaiman (saˈinen bakas anda si Uriya), si Sulaiman sama si Robowam, Robowam sama si Abiya, si Abiya sama si Asa, si Asa sama si Josapat. Josapat sama si Joram, si Joram sama si Usiyas, si Usiyas sama si Jotam, si Jotam sama si Ahas, si Ahas sama si Hijikiya, si Hijikiya sama si Manasse, Manasse sama si Amon, si Amon sama si Josiya, si Josiya sama si Jekoniya duk meˈ pungtinaˈinen.   
\p
\v 12-16 Amban masa pamatahalaˈ meˈ aˈa Israˈil hap Babilonin, pī si panganak pu si Isahin, inin meˈ kapapuˈan talistahin: Jekoniya sama Salati, Salati sama Serubbabel, Serubbabel sama si Abiyud, Abiyud sama si Eliyakim, Eliyakim sama si Asor, si Asor sama si Sadok, si Sadok sama si Akim, si Akim sama si Eliyud, Eliyud sama si Eleyasar, Eleyasar sama si Mattan, si Mattan sama si Yakub, si Yakub sama si Yusup ella si Mariyamin. Si Mariyam saˈi si Isa inēnan Almasihin.   
\p
\v 17 Manjari niyaˈ sampuk-ampat pangkat amban Ibrahim sampay si Sultan Daˈud, duk sampuk-ampat pangkat amban Sultan Daˈud sampay masa pamatahalaˈ siye tudju Babilonin duk sampuk-ampat pangkat amban pamatahalaˈ siye tudju Babilonin sampay panganak pu Almasihin.   
\s1 Panganak pu si Isa Almasihin  
\r (Lukas 2.1-7)  
\p
\v 18 Manjari sa inin panganak pu si Isa Almasihin. Saˈinen Mariyam, taga tunang inēnan si Yusup. Gaˈ pe siye takawin betteng Mariyam weˈ balakat Niyawa Tuhanin.  
\v 19 Tunangnen, si Yusup, bentel hinangannen. Hangkan pagkataˈuhanne weˈ betteng Mariyam, gaˈi iye bayaˈ weˈ iyaˈ Mariyam. Hangkan tapikilne magbutas ne hadja siye saguwaˈ gaˈi pinabawag.  
\v 20 Sasangne mamikil-mikil inin, paguwaˈ pu si Yusup malaˈikat Tuhanin pataginep si iye. Paˈin malaˈikatin, “O Yusup, tubuˈ Sultan Daˈud, daˈa kew magalang-alang ngawinan Mariyam, peggeˈ puˈunne betteng weˈ balakat Niyawa Tuhanin.  
\v 21 Nganak iye iyan lella duk ēnanun iye si Isa (maˈananen manimbulin) peggeˈ iye manimbul meˈ bangsanen amban meˈ duseden.”   
\p
\v 22 Na, kēmon inin pinalabey supaya tuman bakas pinaˈin Tuhan pu si Nabi Isaya awwalley, paˈinne,  
\v 23 “Niyaˈ iyan budjang betteng duk nganak iye lella duk inēnan du iye Immanuel.” (Maˈana Immanuelin - Tuhanin palamud si kite bi.)   
\p
\v 24 Pagngape si Yusup, tinuhut weˈ ne pangandaˈakan malaˈikatin. Kinawinan weˈ ne Mariyam.  
\v 25 Saguwaˈ gaˈ siye magulid samantaˈan gaˈ pe ubus nganak Mariyam. Pagnganak ne Mariyam, lella anaknen duk inēnan iye weˈ si Yusup si Isa.   
\c 2  
\s1 Pī meˈ aˈa amban silanganin  
\p
\v 1 Inanakan si Isa si puweblo Betlehem si lahat Yahudiya masa si Herod sultanin. Gaˈ tiggel, niyaˈ meˈ aˈa tekka pī si puweblo Awrusalam amban lahat silangan. Meˈ aˈa inin inadjiˈan weˈ de meˈ poteˈanin.  
\v 2 Pagtekkade laˈi magtilew siye, paˈinde, “Ingge nakanak baˈahu inanakanin, iye ujud manjari sultan meˈ Yahudihin? Peggeˈ niyaˈ takite kami poteˈan paguwaˈ laˈi si silangan duk poteˈan miyaˈan tandaˈ weˈ inanakan ne iye duk pitu kami mudji iye.”  
\v 3 Pagtakale weˈ Sultan Herod inin, sasew teˈed pikilannen duk sampay kēmon aˈa si Awrusalamin sasew du isab.  
\v 4 Dinaˈak weˈ sultanin magtipun kēmon meˈ nakuraˈ imamin duk meˈ guru si saraˈ āgamahin. Manjari tinilew siye weˈ ne, paˈinne, “Antag lahat panganakan pu Almasihin?”  
\v 5 Paˈinde, “Si puweblo Betlehem laˈi si Yahudiya, peggeˈ bakas tasulat weˈ Nabi Mika dem kitab sa inin,   
\q1
\v 6 ‘O meˈ aˈa Betlehem luˈu si lahat Yahudiya, bisan dikiˈ lahatbin gaˈi du kaˈam diniyawaˈan si matahan meˈ nakuraˈ Yahudihin, peggeˈ billuˈu paluwas du dambuwaˈ nakuraˈ mangantan meˈ aˈakun bangsa Israˈilin.’”   
\p
\v 7 Pagtakale si Herod inin, pinasan weˈ ne dinaˈak pī meˈ lella amban silangan miyaˈan, bu binoˈo siye weˈ ne magbissā, siye-siye hadja. Tinilew siye weˈ ne bang sumiyan pangitede paguwaˈ poteˈanin. Inakahan iye weˈ de.  
\v 8 Manjari dinaˈak ne siye hap Betlehem weˈ si Herod, paˈinne, “Pī kaˈam, pihahun bi teˈed nakanakin. Bang takasuwaˈbi ne nakanakin, akahanun bi ku duk ku isab tapī mudji iye.”   
\p
\v 9-10 Manjari, pagubus sultanin missā, lumengngan ne meˈ aˈa amban silangan miyaˈan. Sābude maglengnganin, takitede balik poteˈan bakas takitede si lahat silanganin. Pagkitede poteˈanin sinna teˈed siye manamal. Patuhut siye si poteˈanin, ubus bu pahali poteˈanin si atag palaˈihan nakanakin.  
\v 11 Ubus padiyalem siye si lumaˈ miyaˈan duk takitede nakanakin duk saˈinen Mariyam. Pasujud siye duk pinudji weˈ de nakanakin. Lukade pangisihanden duk urungande iye bulawan, kamanyan duk isellan bengngi inēnan mira.   
\p
\v 12 Ubus inin inakahan siye weˈ Tuhanin diyalem taginepde, gaˈi siye dinaˈak balik pī pu si Herod. Manjari moleˈ siye, nuhut lān seddili.   
\s1 Lahi disi Yusup hap Misil  
\p
\v 13 Manjari paglumikut ne siye, paguwaˈ malaˈikat Tuhanin pu si Yusup diyalem taginepne, paˈinne, “Iyuˈ sōng daˈak si Herod piniha nakanakin dinaˈak pinapatey. Dongaˈ kew, eddoˈun nakanakin duk Mariyam, saˈinen, bu lahi kaˈam hap lahat Misil. Patennaˈ kaˈam laˈi samantaˈan gaˈi pe kaˈam daˈakku tahalaˈ billaˈi.”   
\p
\v 14 Manjari dongaˈ ne si Yusup, ineddoˈ weˈ ne nakanakin duk Mariyam bu tahalaˈ ne siye hap lahat Misil sangem miyaˈan.  
\v 15 Patennaˈ siye laˈi sampay matey si Herod. Tuman ne lapal Tuhan tasulat Nabi Hosea dem kitabin, pinaˈin, “Daˈakku pitu anakkun amban lahat Misil.”   
\s1 Pamapatey mākanakin  
\p
\v 16 Manjari pagkataˈuhan si Herod weˈ inakkalan hatiˈ iye weˈ meˈ aˈa amban silanganin, astel iye manamal. Daˈakne pinapatey kēmon nakanak lella duwen tahun sampay pe kulang amban duwen tahun umulden laˈi si lahat Betlehem duk si meˈ kalahatan matapit si Betlehemin, peggeˈ bakas inakahan iye weˈ meˈ aˈa amban silanganin bang sumiyan paguwaˈ poteˈanin. Ubus pinapatey ne meˈ mākanakin.  
\v 17 Na, tuman bakas pinaˈin Nabi Jeremiyahin, paˈinne,   
\q1
\v 18 “Niyaˈ suwala takale si lahat Rama magmatey. Nāring teˈed si Rakel sabab meˈ anaknen. Gaˈi iye ngatu pinahemokan peggeˈ matey ne meˈ anaknen.”   
\s1 Moleˈ balik disi Yusup  
\p
\v 19 Manjari pagubus ne matey si Herod, paguwaˈ ne isab malaˈikat Tuhanin pu si Yusup pataginep si iye laˈi si lahat Misil. Paˈin malaˈikatin,  
\v 20 “Dongaˈ kew, eddoˈun nakanakin duk Mariyam, saˈinen, duk balik kaˈam pī si lahat Israˈil, peggeˈ ubus ne matey meˈ mabayaˈ mapatey nakanakin.”  
\v 21 Manjari dongaˈ ne iye ngeddoˈ nakanakin duk Mariyam, duk balik ne siye pī si lahat Israˈil.   
\p
\v 22 Saguwaˈ pagkale si Yusup weˈ pagantiˈ magsultan laˈi si lahat Yahudiya anak si Herodin inēnan Alkilas, tinalew iye hap pī. Inakahan iye balik dem taginepne, dinaˈak siye pī hap lahat Jalil.  
\v 23 Hangkan hep pī siye laˈi duk patennaˈ siye si puweblo inēnan Nasaret. Na, tuman binissā meˈ kanabihanin sabab Almasi, paˈinde, “Inēnan iye aˈa Nasaret.”   
\c 3  
\s1 Magmahalayak Yahiya magpandi-pandi meˈ aˈahin  
\r (Markus 1.1-8; Lukas 3.1-18; Yahiya 1.19-28)  
\p
\v 1 Manjari, masa miyaˈan tekka Yahiya magpandi-pandi aˈahin si lahat makagindew-gindew si Yahudiya. Ekka aˈa hap pī si iye duk magmahalayak iye, paˈinne,  
\v 2 “Pagsusunanun bi dusebin duk lebbahanun bi ne, peggeˈ sōng pitu Tuhanin magbayaˈ si kite bi.”  
\v 3 Bakas inaka weˈ Nabi Isaya sabab Yahiya inin, paˈinne,  
\q1 “Niyaˈ aˈa maglingan dem lahat makagindew-gindew. Iye inin pinaˈinnen, ‘Sōng tekka ne Panuhutanin. Palanuˈun bi lān palabeyannen. Pabentelun bi lān tinuhutnen.’”   
\p
\v 4 Semmek Yahiyahin bulu untaˈ tinennun duk kanditnen kuwit sapiˈ. Kinakannen meˈ dulu duk boheˈ buwani.  
\v 5 Hap pī si iye meˈ aˈahin amban Awrusalam duk amban tibuˈukan lahat Yahudiya duk amban meˈ kalahatan si bihing boheˈ Jordan.  
\v 6 Magbennal siye si meˈ duseden duk pinandi siye weˈ Yahiya dem boheˈ Jordan.   
\p
\v 7 Niyaˈ isab meˈ Pariseo duk meˈ Sadduseo hap pī, meˈ nakuraˈ āgama siye. Pagkitene ekka Pariseo duk meˈ Sadduseo pī makipandi si iye, paˈinne, “Kaˈam iyan, addatbin kuweˈ addat sawe pangakkal. Kannalbi hatu weˈ gaˈi kaˈam tewwaˈ mulkaˈ Tuhan sōng matekkahin bang kaˈam pinandi.  
\v 8 Hinangun bi hinangan mahāpin duk takite weˈ tayikutanbi ne dusebin.  
\v 9 Daˈa kaˈam ngandel weˈ gaˈi kaˈam legga Tuhanin sewukat ne kaˈam tubuˈ Apuˈ Ibrahim. Akahante kaˈam, bisan meˈ batu inin tahinang Tuhanin du meˈ tubuˈ Apuˈ Ibrahim.  
\v 10 Kuweˈ dalil kayu kaˈam sōng tinebbengan si gamutne. Kēmon kayu manggaˈi magbuwaˈ mahāpin tinebbengan duk ilakasan dem ebbut ineggas.  
\v 11 Pinandi kaˈam weˈ ku duk boheˈ duk takite weˈ magsusun ne kaˈam duk lebbahanbi dusebin. Saguwaˈ niyaˈ paturul pitu si aku, balakatan pe iye amban aku. Gaˈi ku bisan pataˈ moˈo tehompaˈnen. Iye inin seddili pamandine kaˈamin. Niyaˈ kaˈam papīhanne Niyawa Sutsihin duk sinduwehin pandine duk ebbut.  
\v 12 Pagpaˈilne meˈ aˈa mahāpin duk meˈ aˈa malaˈatin. Kuweˈ iye dalil aˈa magpalid paley, pagpaˈilne linggasin duk apahin. Meˈ linggasin ennaˈne pinadem lukung saguwaˈ apahin eggasne dem ebbut gaˈ niyaˈ kapalemne.”   
\s1 Pamandi pu si Isahin  
\r (Markus 1.9-11; Lukas 3.21-22)  
\p
\v 13 Manjari lumengngan si Isa amban lahat Jalil hap boheˈ Jordan, duk makipandi iye pu si Yahiya.  
\v 14 Saguwaˈ gaˈi mabayaˈ si Yahiya, paˈinne, “Weˈey kew pitu makipandi si aku? Subey kaˈu mamandi akuhin.”  
\v 15 Saguwaˈ nambung si Isa, paˈinne, “Pīhun ne, pandihun ne ku kuweˈitu peggeˈ subey teˈed tuhutte kēmon pangandaˈakan Tuhanin.” Ubus sinulut ne si Isa weˈ Yahiya.  
\v 16 Pagubus si Isa pinandi paguwaˈ iye amban dem boheˈ. Manjari paluka langitin duk takitene Niyawa Tuhanin kuweˈ bantuk assang duwaˈi amban surgaˈ duk padapuˈ si iye.  
\v 17 Niyaˈ isab suwala amban surgaˈ missā, paˈinne, “Inin Anakku kalasahanku. Asal kasulutan ku teˈed si iye.”   
\c 4  
\s1 Panassat pu si Isahin  
\r (Markus 1.12-13; Lukas 4.1-13)  
\p
\v 1 Manjari binoˈo si Isa weˈ Niyawa Sutsihin hap lahat makagindew-gindew supaya iye tasassat weˈ nakuraˈ seyitanin.  
\v 2 Paglaˈi si Isa gaˈ iye mangan ampatpūˈ ellew duk ampatpūˈ sangem. Pagpuwas miyaˈan inusan ne iye.  
\v 3 Manjari tekka nakuraˈ seyitanin duk paˈinne pu si Isa, “Bang bennal kew teˈed Anak Tuhanin, daˈakun meˈ batu inin manjari kinakan.”  
\v 4 Nambung si Isa, paˈinne, “Tasulat dem kitab, pinaˈin, ‘Dumaˈin hadja kinakan makaˈellum manusiyaˈin saguwaˈ iye makaˈellum manusiyaˈin meˈ bissā Tuhanin.’”   
\p
\v 5 Ubus miyaˈan binoˈo iye weˈ nakuraˈ seyitanin hap Awrusalam duk pinatengge iye diyataˈ būngan langgal hadjehin.  
\v 6 Paˈin nakuraˈ seyitanin, “Bang bennal kew teˈed Anak Tuhanin, palaboˈ kew bittuˈu, peggeˈ tasulat du dem kitab pinaˈin,  
\q1 ‘Daˈak Tuhanin kew inipat si meˈ malaˈikatnen duk tayakde kew supaya bisan bettisnun gaˈi peddiˈan weˈ batu.’”   
\m
\v 7 Paˈin si Isa, “Niyaˈ isab tasulat sa inin, ‘Daˈa suleyanun Tuhanin, Panuhutannun.’”   
\p
\v 8 Pagubus miyaˈan, binoˈo iye weˈ nakuraˈ seyitanin diyataˈ punu langkew manamal. Pinakitehan si iye weˈ nakuraˈ seyitanin kēmon kalahatan dem dunyahin duk alataˈden duk balakat nakuraˈden.  
\v 9 Paˈin nakuraˈ seyitanin pu si Isa, “Kēmon inin pangurungku kaˈu bang kew pasujud duk nambahayang si aku.”  
\v 10 Paˈin si Isa, “Tahalaˈ kew, seyitan, peggeˈ tasulat dem kitab, pinaˈin, ‘Subey kaˈam pasujud si Tuhan Panuhutanbin duk subey hadja iye dendangan sinambahayangbin.’”   
\p
\v 11 Ubus miyaˈan tahalaˈ ne nakuraˈ seyitanin duk tekka meˈ malaˈikatin ngahatul iye.   
\s1 Tinagnaˈan weˈ si Isa hinangnen laˈi si lahat Jalil  
\r (Markus 1.14-15; Lukas 4.14-15)  
\p
\v 12 Manjari inin, pagkale si Isa weˈ kinalabusu Yahiya, pī iye si lahat Jalil.  
\v 13 Gaˈ iye patennaˈ si Nasaret, saguwaˈ pī iye patennaˈ si Kapernaum, puweblo si bihing lamew Jalil laˈi si lahat Sebulun duk Naptali.  
\v 14 Tuman ne binissā Nabi Isaya dem kitabin, paˈinne,   
\q1
\v 15 “Lahat Sebulunin duk lahat Naptalihin tudju seddepan duk si dambiyaˈ boheˈ Jordan inēnan isab lahat Jalil, magsewusaget meˈ kabangsahan malaˈihin.   
\q1
\v 16 Meˈ aˈa mapatennaˈ dem kalindemanin makakite dantaˈ sahaya manamal. Tekka ne dantaˈin si meˈ aˈa dem kalindemanin, meˈ matinalew mamateyin.”   
\p
\v 17 Manjari inin, magtagnaˈ ne si Isa magmahalayak, paˈinne, “Pagsusunanun bi dusebin duk lebbahanun bi ne, peggeˈ sōng pitu Tuhanin magbayaˈ si kite bi.”   
\s1 Pineneˈ weˈ si Isa meˈ tindegne tagnaˈin  
\r (Markus 1.16-20; Lukas 5.1-11)  
\p
\v 18 Manjari lumengngan-lengngan si Isa laˈi si susulan lamew Jalil. Sasangne malumengnganin, niyaˈ takitene duwangan magpungtinaˈi. Dambuwaˈin si Simon, inēnan isab iye Petros duk dambuwaˈin inēnan Andariyas. Magpokot siye laˈi dem lamew, peggeˈ siye meˈ aˈa magkenna.  
\v 19 Manjari paˈin si Isa si siye, “Dayiˈ kaˈam nuhut aku. Bahanbin mageddoˈ-eddoˈ kenna. Saguwaˈ bang kaˈam nuhut aku, toloˈante kaˈam mageddoˈ-eddoˈ aˈa pinatuhut si aku.”  
\v 20 Magtawus inambanan weˈ de meˈ pokotden duk nuhut siye si Isa.   
\p
\v 21 Palanjal ne si Isa. Niyaˈ isab takitene duwangan magpungtinaˈi disi Yakub duk Yahiya, meˈ anak si Sebedehin. Dem bangkaˈ siye duk samaden, maghatul pokotden. Ilinganan siye weˈ si Isa duk binoˈo weˈ ne.  
\v 22 Magtawus du isab siye nuhut. Inambanan weˈ de samaden duk bangkaˈden.   
\s1 Magtoloˈ si Isa duk magpakawuliˈ  
\r (Lukas 6.17-19)  
\p
\v 23 Manjari ilatag weˈ si Isa lahat Jalilin duk magusihat iye si meˈ kalanggal-langgalan duk magmahalayak aka-aka hāp sabab pagbayaˈ Tuhanin. Pinakoleˈ weˈ ne meˈ aˈa masakihin. Bisan ine-ine sakiden pinakawuliˈ weˈ ne.  
\v 24 Manjari bawag ne si Isa si kēmon kalahatan si Siriya. Hangkan binoˈo isab weˈ meˈ aˈahin pī pu si Isa kēmon aˈa masakihin, meˈ mapeddiˈanin duk meˈ aˈa pasayedan seyitanin, meˈ binabuy-babuyin duk meˈ aˈa mamatey barannen. Kawuliˈan siye kēmon weˈ si Isa.  
\v 25 Tungan-tunganne, ekka aˈa nuhut iye, meˈ aˈa amban lahat Jalil, amban meˈ sampūˈ puweblo, amban Awrusalam duk Yahudiya duk amban dambiyaˈ boheˈ Jordan.   
\c 5  
\s1 Magusihat si Isa diyataˈ kūd  
\p
\v 1 Manjari pagkite si Isa meˈ aˈa mabanesin, pataked iye diyataˈ kūd duk ningkoloˈ iye. Patapit si iye meˈ tindegnen.   
\s1 Kahāpan meˈ aˈa manuhut Tuhanin  
\r (Lukas 6.20-23)  
\p
\v 2 Magusihat iye si siye, paˈinne,   
\q1
\v 3 “Hāp pe meˈ aˈa mangataˈuhan weˈ gaˈi kasulutan Tuhanin si siye bang gaˈi siye ngandel si iye, peggeˈ pagbayaˈan du siye weˈ Tuhanin.   
\q1
\v 4 “Hāp pe meˈ aˈa madukkahin, peggeˈ pinahemokan du siye weˈ Tuhanin.   
\q1
\v 5 “Hāp pe meˈ aˈa madiyawaˈ ateynen peggeˈ tasangkade du kahāpan pananggup Tuhanin.   
\q1
\v 6 “Hāp pe meˈ aˈa mamabayaˈ manuhut kabayaˈan Tuhanin, peggeˈ dinuhulan du siye.   
\q1
\v 7 “Hāp pe meˈ aˈa mamaˈaseˈ si saweˈden, peggeˈ kinaˈaseˈan du isab siye weˈ Tuhanin.   
\q1
\v 8 “Hāp pe meˈ aˈa mabentel dem ateyden, peggeˈ magkite du siye duk Tuhanin.   
\q1
\v 9 “Hāp pe meˈ aˈa maghāp saweˈden, peggeˈ inēnan du siye anak Tuhanin.   
\q1
\v 10 “Hāp pe meˈ aˈa bininasa sabab panuhutde pangandaˈakan Tuhanin, peggeˈ pagbayaˈan siye weˈ Tuhanin.   
\p
\v 11 “Hāp pe kaˈam bang kaˈam binissā-bissāhan, duk pinapeddiˈan duk ilimutan bu gaˈi toˈo peggeˈ nuhut kaˈam aku.  
\v 12 Magkēg kaˈam manamal peggeˈ hadje panumbas kaˈamin si surgaˈ. Peggeˈ sa miyaˈan du hep isab paminasa si meˈ kanabihan matuˈuley.”   
\s1 Sabab asin duk dantaˈ  
\r (Markus 9.50; Lukas 14.34-35)  
\p
\v 13 “Kaˈam manuhut akuhin, kuweˈ asin du kaˈam si kēmon manusiyaˈ. Saguwaˈ bang asinin gaˈ ne niyaˈ lessane, gaˈi ne maˈasin balik. Gaˈ ne niyaˈ gunane. Ubus ilakasan hadja duk diˈik-diˈikan aˈa.   
\p
\v 14 “Kaˈam manuhut akuhin, kuweˈ dantaˈ du kaˈam si kēmon manusiyaˈ. Bang puweblohin diyataˈ kūd, takite du weˈ meˈ aˈahin.  
\v 15 Gaˈ niyaˈ mekketan payitaˈan bu lekkebanne duk palanggana saguwaˈ bettadne diyataˈ tengenanne duk dantaˈ kēmon dem lumaˈin.  
\v 16 Damikkiyan isab kaˈam subey ngurung dantaˈ si manusiyaˈ. Hātinen maghinang kaˈam hāp, supaya takite meˈ aˈahin meˈ hinanganbi mahāpin duk pudjide du Samabi si surgaˈin.”   
\s1 Pagtoloˈ sabab saraˈin  
\p
\v 17 “Daˈa kaˈam magpikil weˈ hangkan ku pitu supaya gaˈi ne binali saraˈ si Musahin duk meˈ panoloˈ kanabihanin. Gaˈi ku pitu ngānan saraˈin duk meˈ panoloˈ kanabihanin saguwaˈ supaya tapahāti teˈed bang ine hātinen.  
\v 18 Sabennal akahante kaˈam, samantaˈan tuˈu pe dunyahin duk langitin, gaˈ niyaˈ bisan dambuwaˈ batang duk dambuwaˈ balis inānan amban saraˈin. Gaˈi makajari weˈ gaˈi binali saraˈin samantaˈan gaˈ pe kiyamat.  
\v 19 Hangkan sine-sine ngalanggalan saraˈin, bisan meˈ saraˈ gaˈ niyaˈ tantu baline, duk toloˈanne isab sinduwehin ngalanggalanne, iye du madiyawaˈ teˈed dem pagbayaˈan Tuhanin. Saguwaˈ sine-sine nuhut saraˈin duk toloˈanne isab sinduwehin nuhut saraˈin, langkew iye si pagbayaˈan Tuhanin.  
\v 20 Akahante kaˈam, bang pagtuyuˈbi manuhut pangandaˈakan Tuhanin gaˈi palabi amban pagtuyuˈ meˈ guru si saraˈ āgamahin duk meˈ Pariseohin, gaˈi du kaˈam tapī dem pagbayaˈan Tuhanin.”   
\s1 Pagtoloˈ sabab ngamā  
\p
\v 21 “Bakas takalebi sabab panoloˈ si meˈ aˈa dehelluhin, pinaˈin, ‘Daˈa kew mapatey. Sine-sine mapatey subey hinukum.’  
\v 22 Saguwaˈ aku, paˈinku: sine-sine astel si saweˈnen subey hinukum, duk sine-sine magpaˈin si saweˈne, ‘Babbal kew!’ subey binoˈo si huwis, duk sine-sine magpaˈin si saweˈne, ‘Dupang kew teˈed, gaˈ niyaˈ kagunahannu!’ siya-siya iye hinukum pinadem ebbut narkaˈ.  
\v 23 Bang kew laˈi si langgal sōng nambahayang bu taˈessebnu weˈ peddiˈ atey saweˈnun si kaˈu,  
\v 24 pī kew dahuˈ maghāp duk saweˈnun, meke kew pī balik nambahayang.   
\p
\v 25 “Bang niyaˈ aˈa nuntutan kaˈu, boˈohun ne iye maghāp sasangbi pe si lān hap pī si paghukuman. Peggeˈ bang laˈi ne kaˈam si paghukuman, kaw kew daˈak hukumin ineddoˈ si pulis bu pinadem kalabusu kew.  
\v 26 Sabennal akahante kew, weˈ gaˈi teˈed kew lumuwas billaˈi samantaˈan gaˈi tapuwasannu kēmon pinamulta si kaˈuhin. Bisan dambuwaˈ sīn gaˈi kakulangan.”   
\s1 Pagtoloˈ sabab magjina  
\p
\v 27 “Bakas takalebi isab panoloˈ inin, pinaˈin, ‘Daˈa kew magjina.’  
\v 28 Saguwaˈ aku, paˈinku: sine-sine mayam si dende bu tapikilnen laˈat, kapagjina ne iye duk dendehin dem ateyne.  
\v 29 Bang matanu kanawanin mamoˈo kaˈu magdusehin, lebbahanun pagdusenun. Dalilnen kuweˈ du ugitannu matanun bu ngalakasanne. Hāp pe bang gaˈ niyaˈ matanu dambiyaˈ, amban kēmon barannun tinimanan pī dem narkaˈ.  
\v 30 Duk bang tangannu kanawanin mamoˈo kaˈu magdusehin, lebbahanun pagdusenun. Dalilnen kuweˈ du putukannu tangannun bu ngalakasanne. Hāp pe bang putuk tangannu dambiyaˈin, amban kēmon barannun pinadem narkaˈ.”   
\s1 Pagtoloˈ sabab magbutas  
\r (Mateo 19.9; Markus 10.11-12; Lukas 16.18)  
\p
\v 31 “Niyaˈ isab panoloˈ, pinaˈin, ‘Sine-sine nimanan andanen subey niyaˈ sulat pagpilmahande duk kataˈuhan weˈ magbutas ne siye.’  
\v 32 Saguwaˈ aku, paˈinku: bang lellahin nimanan andanen, bu gaˈ bakas magjina andanen, lellahin jānnen hangkan magjina dendehin bang magella iye balik. Duk sine-sine maganda si iye magjina du isab.”   
\s1 Pagtoloˈ sabab napa  
\p
\v 33 “Bakas takalebi isab sabab panoloˈ si meˈ aˈa dehelluhin, pinaˈin, ‘Daˈa kaˈam napa bang gaˈi toˈo. Duk subey tumananbi bang niyaˈ sanggupbi si pakalehan Tuhanin.’  
\v 34-35 Saguwaˈ aku, paˈinku: bang kaˈam nanggup ine-ine, daˈa kaˈam napa nabbut surgaˈin, peggeˈ laˈi paningkoloˈan Tuhanin. Daˈa kaˈam napa nabbut dunyahin, peggeˈ inin pahalihan bettis Tuhanin. Daˈa kaˈam napa nabbut puweblo Awrusalamin, peggeˈ inin puweblo inantanan Sultan Mabalakatanin.  
\v 36 Daˈa kaˈam napa, kuweˈ upama paˈinbi, ‘Muwekkaˈ kōkkun bang gaˈi toˈo!’ peggeˈ dumaˈin kaˈam mangahinang baranbin. Bisan da lamba kōkbin, gaˈi du kaˈam taˈu matomoˈne pinaˈittem atawa pinapoteˈ.  
\v 37 Paˈinun bi hadja, ‘Aweˈ’ atawa, ‘Gaˈi.’ Ine-ine panambabi supaya kaˈam kinahagad, iyan amban nakuraˈ seyitanin ne.”   
\s1 Pagtoloˈ sabab males  
\r (Lukas 6.29-30)  
\p
\v 38 “Bakas takalebi panoloˈ inin, pinaˈin, ‘Bang niyaˈ aˈa makapagkaˈat mata saweˈne, subey isab pinagkaˈat matanen, duk bang niyaˈ aˈa makalupuˈ impen saweˈne, subey isab ilupuˈ impennen.’  
\v 39 Saguwaˈ aku, paˈinku: daˈa kaˈam males bang niyaˈ aˈa taga sāˈ si kaˈam. Bang niyaˈ aˈa nampak luwenu dambiyaˈin patampalun isab pī si iye dambiyaˈin, ambat sampakne.  
\v 40 Bang niyaˈ aˈa nuntutan kaˈu supaya taˈeddoˈne badjuˈnun, pangurungun du isab iye ōsnun.  
\v 41 Bang niyaˈ aˈa nganggagahan kaˈu moˈo binoˈonen da kilumetro, boˈohun duwe kilumetro.  
\v 42 Sine-sine mākuhan kaˈu, urunganun, duk sine-sine ngindam amban kaˈu, paˈindamanun.”   
\s1 Pagtoloˈ sabab lasa si meˈ bantahin  
\r (Lukas 6.27-28, 32-36)  
\p
\v 43 “Bakas takalebi panoloˈ inin, pinaˈin, ‘Kalasahanun bagaynun duk kabunsihanun bantanun.’  
\v 44 Saguwaˈ aku, paˈinku: kalasahanun bi bantabin duk māku-māku kaˈam si Tuhan para si meˈ mangalaˈat kaˈamin  
\v 45 supaya addatbin neppu addat Tuhanin, Samabi si surgaˈin. Peggeˈ Tuhanin pasilakne ellewin si meˈ aˈa mahāpin duk meˈ aˈa malaˈatin saliˈ-saliˈ. Duk urunganne ulan meˈ aˈa mabentelin duk meˈ aˈa maghinangan malaˈatin.  
\v 46 Daˈa kaˈam ngase-ngase weˈ tumbasan Tuhanin kaˈam bang iye hadja kinalasahanbin meˈ mamalasa si kaˈamin. Peggeˈ bisan du meˈ aˈa magpāku-pāku sukey mangalibahin, kalasahande du isab mamalasa si siyehin.  
\v 47 Bang iye hadja inasipbin meˈ bagaybin, na, gaˈ du niyaˈ tahinangbi pasōng hāpnen amban tahinang meˈ sinduwehin. Bisan meˈ aˈa manggaˈi mangataˈuhan Tuhanin sa iyan du isab addatden.  
\v 48 Hangkan kaˈam, subey kaˈam hāp kuweˈ hāpan Samabi si surgaˈin.”   
\c 6  
\s1 Pagtoloˈ sabab panabang meˈ aˈa miskin  
\p
\v 1 “Pahatul-hatul kaˈam, daˈa kaˈam maghinang hāp supaya hadja kaˈam takite weˈ aˈa. Peggeˈ bang hinangbi inin supaya hadja kaˈam takite weˈ aˈa, gaˈ niyaˈ tumbasbi amban Tuhanin, Samabi si surgaˈin.  
\v 2 Hangkan bang kaˈam ngurung si meˈ aˈa miskin, daˈa kaˈam magpabawag kuweˈ meˈ aˈa mangurung dem langgalin duk si meˈ lānin supaya siye pinudji weˈ aˈa sinduwehin. Sabennal akahante kaˈam, bang siye pudji aˈa, katumbasan ne siye, duk iye miyaˈan tumbas si siyehin.  
\v 3 Saguwaˈ kaˈam, bang kaˈam ngurung si meˈ aˈa miskin, daˈa kaˈam magaka-aka bisan si bagaybi manamalin  
\v 4 duk gaˈi kataˈuhan pangurungbin. Samabi si surgaˈin kataˈuhanne hininangbin bisan sipuk duk tumbasanne du kaˈam.”   
\s1 Pagtoloˈ sabab pangampunin  
\r (Lukas 11.2-4)  
\p
\v 5 “Bang kaˈam ngampun si Tuhanin daˈa kaˈam kuweˈ meˈ aˈa magmā-māhin. Peggeˈ sinna siye ngampun si Tuhan si langgal duk si bihing lān supaya siye takite weˈ aˈa. Akahante kaˈam, bang siye pudji aˈa, katumbasan ne siye, duk iye miyaˈan tumbas si siyehin.  
\v 6 Saguwaˈ bang kew ngampun, pī kew dem bilik duk tambelun gawangin duk ngampun kew si Tuhan, iye Samanu gaˈi takitehin. Samanu inin, takitene du hininangnun duk tumbasanne du kew.   
\p
\v 7 “Bang kaˈam ngampun, daˈa kaˈam missā pinatahaˈ duk binalik-balik kuweˈ meˈ aˈa manggaˈi mangataˈuhan Tuhanin, peggeˈ paˈinde weˈ takale Tuhanin siye bang ekka bissāde.  
\v 8 Daˈa be kaˈam kuweˈ siyehin peggeˈ kataˈuhan Samabi Tuhanin du andang bang ine meˈ sukalbin.  
\v 9 Bang kaˈam ngampun subey kuweˈ inin:  
\q1 ‘O Ammaˈ, kaˈu sama kami si surgaˈin, karayaw pinagaddatan ēnnun weˈ kēmon manusiyaˈin.   
\q1
\v 10 Karayaw weˈ gaˈi tiggel magbayaˈ ne kew si kēmon manusiyaˈ.  
\q1 Karayaw tinuhut kinabayaˈannun tuˈu si dunya sa maluˈu si surgaˈin.   
\q1
\v 11 Urunganun kami kinakan ellew inin.   
\q1
\v 12 Ampunun meˈ duse kamihin kuweˈ du isab pangampun kami meˈ makaduse si kamihin.   
\q1
\v 13 Patalahun kami amban sassat duk elliganun kami amban nakuraˈ seyitanin.’   
\p
\v 14 “Peggeˈ bang ampunbi duse saweˈbin, inampun isab kaˈam weˈ Samabi si surgaˈin.  
\v 15 Saguwaˈ bang gaˈi ampunbi duse saweˈbin gaˈi isab dusebin ampun Tuhanin.”   
\s1 Pagtoloˈ sabab magpuwase  
\p
\v 16 “Bang kaˈam muwase, daˈa kaˈam kuweˈ bantuk suse kuweˈ meˈ aˈa magmā-māhin hadja. Peggeˈ bang siye muwase, gaˈi siye ngulaˈup atawa magsugley supaya takite weˈ aˈa weˈ magpuwase siye. Sabennal akahante kaˈam, bang siye pudji aˈa, katumbasan ne siye duk iye miyaˈan tumbas si siyehin.  
\v 17 Saguwaˈ bang kaˈam muwase, ngulaˈup kaˈam duk maglanuˈ-lanuˈ kaˈam  
\v 18 supaya gaˈi kataˈuhan sinduwehin weˈ muwase kaˈam. Samabi gaˈi takitehin, takitene du hininangbin duk tumbasanne du kaˈam.”   
\s1 Sabab alataˈ si surgaˈ  
\r (Lukas 12.33-34)  
\p
\v 19 “Daˈa kaˈam magtipun alataˈ tuˈu si dunya peggeˈ mura magkaˈat. Makajari kakan mellek atawa ginahaˈ, atawa tinangkew bang ilangkat lumaˈin.  
\v 20 Saguwaˈ maghinang kaˈam hāp supaya niyaˈ katekkahanbi si surgaˈ. Duk alataˈbi iyan gaˈi takakan mellek, gaˈi ginahaˈ duk gaˈi tatangkew.  
\v 21 Peggeˈ antag-antag pangennaˈanbi alataˈbin, laˈi isab patetegan ateybin.”   
\s1 Dalil payitaˈan si baran  
\r (Lukas 11.34-36)  
\p
\v 22 “Mataten dalil payitaˈan si barante. Bang pastiˈ pamayamten, hātinen, bentel hinanganten, kuweˈ dantaˈ tibuˈukan baranten.  
\v 23 Saguwaˈ bang labut pamayamten, hātinen laˈat hinanganten, kuweˈ lindem tibuˈukan baranten. Bang paˈinte weˈ dantaˈ dem baranten bu lindem hatiˈ, asal lindem manamal.”   
\s1 Dinaˈak gaˈi magsuse  
\r (Lukas 16.13; 12.22-31)  
\p
\v 24 “Gaˈ niyaˈ daraˈakan makajari magbanyagaˈ si duwe amu, peggeˈ kabunsihanne iyan dambuwaˈin duk kalasahanne dambuwaˈin, atawa tuhutne teˈed dambuwaˈin duk gaˈi asipne dambuwaˈin. Bang pilakin mamahalgaˈ si kaˈamin, gaˈi kaˈam makajari maghinang isab si Tuhan.   
\p
\v 25 “Hangkan hep paˈinku si kaˈam: daˈa kaˈam magsuse sabab kaˈellumanbin bang ine kinakanbin duk bang ine ininumbin supaya kaˈam ellum, atawa sabab baranbin bang ine panemmekbin. Mahalgaˈ pe hep umulin amban kinakan, duk mahalgaˈ pe hep baranin amban semmek.  
\v 26 Payamanun bi meˈ manuk-manuk mapalayangin. Gaˈi siye magtanem atawa magpagani duk gaˈi siye magennaˈ saguwaˈ pakan Tuhanin siye. Bu kaˈam, pasōng teˈed kaˈam mahalgaˈ amban meˈ manuk-manukin.  
\v 27 Sine kaˈam tapatahaˈbi umulbin bisan da ora bang kaˈam magsuse?  
\v 28 Weˈey pe pagsusehanbi sabab semmekbin? Payamanun bi meˈ sumpingin bang saˈingge panuligden. Gaˈi siye maghinang, gaˈi siye magtennun.  
\v 29 Bu paˈin, akahante kaˈam, bisan Sultan Sulaiman madayahan awwalley, gaˈ du makapagsemmek hāpnen kuweˈ dambuwaˈ meˈ sumping inin.  
\v 30 Bang Tuhanin tapasemmekanne pahāp-hāp meˈ sumping sabetin bu gaˈi du siye natas, ellum siye kuweˈitu, pagsumu ineggas, na, kaˈam pe gaˈi tapasemmekanne? Asal kulang sandelbi si Tuhanin.  
\v 31 Hangkan daˈa kaˈam magsuse. Daˈa kaˈam magpaˈin, ‘Ine kinakanten bi, ine ininumten bi, ine panemmekten bi.’  
\v 32 Meˈ aˈa manggaˈi mangataˈuhan Tuhanin, iye hep inin luwal pinikilden. Saguwaˈ kaˈam, subey kaˈam gaˈi magsuse peggeˈ kataˈuhan Samabi Tuhanin weˈ iye inin meˈ sukalbin.  
\v 33 Saguwaˈ iye subey pikilun bi sabab pagbayaˈan Tuhanin duk sabab panuhut kinabayaˈannen. Manjari urunganne du kaˈam kēmon sukalbi inin.  
\v 34 Hangkan hep daˈa kaˈam magsuse sabab sumuhin, peggeˈ ngaˈekka hadja kasusehanbin. Sarang ne susebi sabab ellew inin.”   
\c 7  
\s1 Sabab ngandiyawaˈan saweˈne  
\r (Lukas 6.37-38, 41-42)  
\p
\v 1 “Daˈa kaˈam ngandiyawaˈan saweˈbi duk kaˈam gaˈi hukum Tuhanin,  
\v 2 peggeˈ bang kaˈam kuweˈ bantuk ngahukum saweˈbi, damikkiyan du isab kaˈam hukum Tuhanin. Duk bang saˈingge kaˈam nakesan saweˈbi, kuweˈ miyaˈan du isab takesan si kaˈamin.  
\v 3 Kaˈu, mangandiyawaˈan saweˈnun, weˈey iye tatīknun hapak-hapak dem mata saweˈnun, bu kaˈu batang kayu dem matanun, bu gaˈi tatīknu.  
\v 4 Saˈingge kapagpaˈinnu si saweˈnun, ‘Bagay, tuhun koˈ, ānante hapak-hapak dem matanu lu,’ bang niyaˈ batang kayu dem di matanun.  
\v 5 Kaˈu iyan magmā-mā hadja. Ānanun dahuˈ batang kayuhin amban dem matanu iyan, ubus pastiˈ ne pamayamnun ngānan hapak-hapak dem mata saweˈnun.   
\p
\v 6 “Daˈa kaˈam ngurung ine-ine sutsi si meˈ asu, kaw kaˈam balikde kinekkeb. Daˈa lakasanun bi meˈ mutsaˈbin si bawi, kaw hadja diˈik-diˈikande.”   
\s1 Māku-māku kaˈam ubus inurungan du kaˈam  
\r (Lukas 11.9-13)  
\p
\v 7 “Māku-māku kaˈam ubus inurungan du kaˈam; miha kaˈam ubus ngasuwaˈ du kaˈam; makipadiyalem kaˈam ubus ilukahan du kaˈam.  
\v 8 Peggeˈ kēmon mamākuhin inurungan du, mamihahin ngasuwaˈ du, duk makipadiyalemin ilukahan du.  
\v 9 Sine kaˈam tuˈu, bang anakbin māku kinakan si kaˈam, urunganbi ke iye batu?  
\v 10 Atawa bang māku iye kenna, urunganbi ke iye sawe?  
\v 11 Kaˈam, bisan kaˈam dusehan, taˈu du kaˈam ngurungan anakbin meˈ bayuˈ-bayuˈan mahāpin. Pasōng pe teˈed Tuhanin, Samabi si surgaˈin, pangurungne du si kaˈam meˈ bayuˈ-bayuˈan mahāpin bang kaˈam māku si iye.   
\p
\v 12 “Ine-ine kabayaˈanbi hinang aˈa si kaˈam, damikkiyan isab hinangun bi si siye, peggeˈ iyan hāti saraˈ si Musahin duk panoloˈ meˈ kanabihanin.”   
\s1 Tarangka makiputin  
\r (Lukas 13.24)  
\p
\v 13 “Paˈasek kaˈam amban tarangka makiputin. Luha tarangkahin duk mura tinuhut lān hap narkaˈin. Ekka aˈa nuhut lān miyaˈan.  
\v 14 Saguwaˈ kiput tarangkahin duk hunit tinuhut lān tudju surgaˈin. Kulang aˈa mangasuwaˈ iyehin.”   
\s1 Sabab kayu duk buwaˈne  
\r (Lukas 6.43-44)  
\p
\v 15 “Pahatul-hatul kaˈam, kaw kaˈam taboˈo weˈ meˈ nabi gaˈi bennal. Si luwasan hāp addatden, saguwaˈ dem ateyde, laˈatan siye kuweˈ dalil asu bingis.  
\v 16 Takilalebi siye si meˈ hinanganden, kuweˈ kayuhin kataˈuhan si buwaˈne. Gaˈi kite bi ngeddoˈ buwaˈ ubas amban puhung atawa buwaˈ biyabas amban sampinit.  
\v 17 Kayu mahāpin hāp buwaˈnen saguwaˈ kayu manggaˈi mahāpin gaˈi isab hāp buwaˈnen.  
\v 18 Kayu mahāpin gaˈi buwaˈ gaˈi hāp duk kayu manggaˈi mahāpin gaˈi buwaˈ hāp.  
\v 19 Kēmon kayu manggaˈi magbuwaˈ mahāpin tinebbengan duk ilakasan dem ebbut ineggas.  
\v 20 Sa iyan du isab takilalebi meˈ nabi manggaˈi mabennalin si meˈ hinanganden.”   
\s1 Gaˈi kaˈam takilaleku  
\r (Lukas 13.25-27)  
\p
\v 21 “Dumaˈin kēmon luwal manabbut ēnkun tapī si pagbayaˈan Tuhanin, saguwaˈ luwal hadja meˈ aˈa manuhut kabayaˈan Samaku si surgaˈin.  
\v 22 Bang taˈabut ne ellew pangahukum manusiyaˈin, ekka iyan aˈa magpaˈin si aku, ‘Kaˈu Panuhutan kamihin, peggeˈ bakas kami magpalataˈ bissā Tuhanin weˈ balakat ēnnun, duk bakas kami magpaluwas meˈ seyitan duk bakas kami maghinang ekka hinangan makaˈulaliˈ weˈ balakat ēnnun.’  
\v 23 Ubus paˈinku iyan si siye, ‘Gaˈi kaˈam takilaleku. Tahalaˈ kaˈam amban aku, kēmon kaˈam maghinangan malaˈatin.’”   
\s1 Duwe bayuˈan magpatengge lumaˈ  
\r (Lukas 6.47-49)  
\p
\v 24 “Manjari, sasuku pakale si meˈ bissāku miyaˈan duk tuhutne, kuweˈ iye aˈa pandey teˈed mikil ngahinang lumaˈne diyataˈ batu.  
\v 25 Manjari tekka ulanin duk dunuk boheˈin duk tewwaˈ lumaˈin weˈ baliyu mabasagin. Saguwaˈ gaˈ hebbaˈ lumaˈin peggeˈ hininang diyataˈ batu.  
\v 26 Duk sasuku pakale si meˈ bissāku miyaˈan bu gaˈi du tuhutne, kuweˈ iye aˈa dupang maghinang lumaˈ diyataˈ umus.  
\v 27 Manjari tekka ulanin duk dunuk boheˈin duk tewwaˈ lumaˈin weˈ baliyu mabasagin. Magtawus hebbaˈ lumaˈin duk jadjag teˈed.”   
\p
\v 28 Pagubus inin bissā si Isa, ulaliˈ meˈ aˈahin pagkalede usihatnen,  
\v 29 peggeˈ magbiddaˈ teˈed usihat si Isahin duk usihat meˈ guru si saraˈ āgamahin. Peggeˈ taga balakat si Isa bang iye missā.   
\c 8  
\s1 Si Isa makawuliˈ aˈa inipul  
\r (Markus 1.40-45; Lukas 5.12-16)  
\p
\v 1 Pagdurul si Isa amban diyataˈ kūd, asal banes manamal aˈa nuhut iye.  
\v 2 Manjari, niyaˈ pī pu si Isa dambuwaˈ aˈa inipul. Nengge aˈahin duk tuˈutne magpadiyawaˈ pu si Isa duk paˈinne, “O Tuwan, bang kew mabayaˈ tapakawuliˈnu ku.”  
\v 3 Pinasōng weˈ si Isa tangannen duk inantan weˈ ne aˈa inipulin, duk paˈinne, “Asal mabayaˈ ku. Kawuliˈan ne kew.” Magtawus kawuliˈan ipulnen.  
\v 4 Paˈin si Isa si iye, “Pakale kew, daˈa kew magaka-aka bisan pu sine. Saguwaˈ pī kew, pakitehanun barannun si imamin duk magkuluban kew sa pangandaˈakan si Musahin, hinang tandaˈ si meˈ aˈahin weˈ asal kawuliˈan ne kew.”   
\s1 Pinakoleˈ weˈ si Isa daraˈakan kapitanin  
\r (Lukas 7.1-10)  
\p
\v 5 Pagsakaliˈ si Isa padiyalem si puweblo Kapernaum, niyaˈ dambuwaˈ kapitan si armi bangsa Roma pasampang si iye māku tabang, paˈinne,  
\v 6 “O Tuwan, niyaˈ dambuwaˈ daraˈakanku si lumaˈ. Saki teˈed iye, gaˈi umusaˈ duk peddiˈan teˈed manamal.”  
\v 7 Paˈin si Isa, “Aweˈ, nuhut ku kaˈu makoleˈ iye.”  
\v 8 Saguwaˈ nambung kapitanin, paˈinne, “Tuwan, daˈa ne. Gaˈi ku pataˈ papituhannu si lumaˈku peggeˈ bangsahan kew teˈed. Missā kew hadja duk koleˈ du daraˈakankun.  
\v 9 Kataˈuhanku, peggeˈ bisan aku, pagbayaˈan ku weˈ malangkew amban akuhin duk magbayaˈ ku si meˈ sundalukun. Bang paˈinku si dangan, ‘Pī kew,’ na, pī iye. Bang paˈinku si seddili, ‘Pitu kew,’ pitu iye. Duk bang paˈinku si daraˈakankun, ‘Hinangun inin,’ hinangne ne.”   
\p
\v 10 Pagkale si Isa inin, ulaliˈ iye si binissā kapitanin. Manjari paˈinne si meˈ aˈa mapatuhut si iyehin, “Sabennal akahante kaˈam, bisan si bangsa Israˈil gaˈ ku bakas makadugpak aˈa kuweˈ kapitan inin asal sandel manamal.  
\v 11 Pakale kaˈam, si pasōngan ekka iyan aˈa bayuˈ-bayuˈan bangsa amban meˈ lahat silangan duk seddepan ningkoloˈ magkakanan duk disi Ibrahim, Isahak duk si Yakub laˈi dem pagbayaˈan Tuhanin.  
\v 12 Saguwaˈ meˈ aˈa bangsa Israˈilin, siye subey meˈ maˈumasek dem pagbayaˈan Tuhanin, gaˈi siye umasek. Pinapī siye si luwasan dem kalindeman, pinatahalaˈ amban Tuhan. Magmatey siye laˈi duk magtageˈot meˈ impenden hawal pagsusunden.”  
\v 13 Ubus paˈin si Isa si kapitanin, “Pī ne kew hap lumaˈ. Tahinang ne si kaˈu sa kinahagadnun.” Manjari magtawus kawuliˈan daraˈakannen laˈi si lumaˈ.   
\s1 Ekka aˈa pinakoleˈ weˈ si Isa  
\r (Markus 1.29-34; Lukas 4.38-41)  
\p
\v 14 Ubus hap pī si Isa padiyalem si lumaˈ si Petros. Takitene matoˈa si Petros dendehin pabāk laˈi, saki, ilemmun.  
\v 15 Inantanan weˈ ne tangan dendehin, manjari kawuliˈan ne iye. Ubus dongaˈ iye duk pinakan siye weˈ ne.   
\p
\v 16 Pagseddep ne ellewin, binoˈo weˈ meˈ aˈahin ekka meˈ aˈa pasayedan seyitan pu si Isa. Pinaluwas weˈ ne meˈ seyitanin amban pangandaˈakanne hadja. Duk pinakawuliˈ weˈ ne kēmon aˈa masakihin.  
\v 17 Hinangne inin duk tuman bissā Nabi Isaya dem kitabin, pinaˈin, “Iye mangānan peddiˈten bi duk iye mangānan sakiten bi.”   
\s1 Meˈ arak mapatuhut pu si Isahin  
\r (Lukas 9.57-62)  
\p
\v 18 Pagkite si Isa meˈ aˈa mabanes mapaliput si iyehin, paˈinne si meˈ tindegnen, “Sūng kite bi palipag pī si dambiyaˈ lamew.”  
\v 19 Gaˈ pe siye tumahalaˈ, niyaˈ tekka guru si saraˈ āgama pī pu si Isa, paˈinne, “Tuwan, mabayaˈ ku nuhut kaˈu tungan-tungan papīhannu.”  
\v 20 Nambung si Isa, paˈinne, “Gam pe meˈ pāhangin niyaˈ lowangde, duk meˈ manuk-manukin niyaˈ sabakande. Saguwaˈ aku, Anak Manusiyaˈin, gaˈ niyaˈ pahalihanku.”   
\p
\v 21 Niyaˈ isab dambuwaˈ meˈ manuhut si Isahin missā, paˈinne, “Tuwan, pī ku dahuˈ hap lumaˈ. Pagubus kubulku samakun, balik saˈ ku pitu nuhut kaˈu.”  
\v 22 Saguwaˈ paˈin si Isa si iye, “Ambat mamateyin kinubul weˈ meˈ aˈa manggaˈ niyaˈ umulde salama-lamahin.”   
\s1 Si Isa mateddoˈ lahat-lahat  
\r (Markus 4.35-41; Lukas 8.22-25)  
\p
\v 23 Ubus miyaˈan, pasakey si Isa dem bangkaˈ duk nuhut du isab meˈ tindegnen.  
\v 24 Manjari bessuwang nihup baliyu mabasagin hangkan piligdu teˈed bangkaˈin palenneb, saguwaˈ sasang tuli si Isa.  
\v 25 Pī meˈ tindegnen mangun si Isa, paˈinde, “Timbulun kite bi, Tuwan; matey kite bi inin.”  
\v 26 Paˈinne si siye, “Weˈey kaˈam tinalew? Kulang sandelbi si akuhin.” Manjari dongaˈ si Isa duk daˈakne padeheng baliyuhin duk goyakin. Magtawus lamewin teddoˈ ne teˈed.  
\v 27 Ulaliˈ teˈed siye. “Aˈahey inin?” paˈinde. “Bisan baliyuhin duk goyakin nuhut pangandaˈakannen.”   
\s1 Meˈ aˈa amban Gadara pasayedan seyitan kawuliˈan  
\r (Markus 5.1-20; Lukas 8.26-39)  
\p
\v 28 Pagtekka disi Isa laˈi si dambiyaˈ lamew, laˈi si lahat meˈ aˈa Gadara, niyaˈ pasampang si iye duwe aˈa pasayedan meˈ seyitan. Paguwaˈ siye amban meˈ lingab pagkubulan. Laˈatan siye manamal, hangkan gaˈ niyaˈ bahani palabey billaˈi.  
\v 29 Magtawus maggasud siye, paˈinde, “O Anak Tuhan, gaˈ niyaˈ lamudnu si kami. Pitu ke kew minasa kami bu gaˈ pe taˈabut janjiˈ kamihin?”  
\v 30 Niyaˈ tala-tala billaˈi panenan bawi magsungkal.  
\v 31 Pabuyuˈ-buyuˈ meˈ seyitanin pu si Isa, paˈinde, “Bang daˈaknu kami tahalaˈ, padiyalemun kami magdem baran meˈ bawi miyaˈan.”  
\v 32 Paˈin si Isa, “Pī ne kaˈam.” Manjari paluwas meˈ seyitanin amban aˈahin duk padiyalem siye pī magdem baran meˈ bawihin. Magtawus panenan bawihin magubas padurul pī si pampang magdem lamew duk lambo siye kēmon.  
\v 33 Manjari meˈ aˈa magipat meˈ bawihin, magubas pī si puweblo, magaka-aka si meˈ aˈa malaˈihin sabab bakas hininang si Isa si meˈ aˈa pasayedan seyitanin.  
\v 34 Manjari pī meˈ aˈa puweblo miyaˈan pu si Isa. Buyuˈ-buyuˈde si Isa dinaˈak tahalaˈ amban lahatde.   
\c 9  
\s1 Si Isa makawuliˈ aˈa matey barannen  
\r (Markus 2.1-12; Lukas 5.17-26)  
\p
\v 1 Pasakey si Isa magdem bangkaˈ duk palipag siye pī si dambiyaˈ lamew, pī balik si puweblone.  
\v 2 Niyaˈ meˈ aˈa pī si iye moˈo aˈa matey barannen. Pabāk iye diyataˈ pabākanne. Pagtakite si Isa weˈ sandel teˈed siye si iye, paˈinne si aˈa mamatey barannen, “Pahāpun ateynun, bagay, taˈampun ne meˈ dusenun.”  
\v 3 Niyaˈ laˈi meˈ guru si saraˈ āgama. Paˈinde dem ateyde, “Missā aˈa inin kuweˈ Tuhanin iye.”  
\v 4 Saguwaˈ kataˈuhan si Isa bang ine pinikilden duk paˈinne si siye, “Weˈey teˈ laˈat tapikilbin?  
\v 5 Ine mamurahin, pinaˈin, ‘Inampun ne dusenun,’ atawa, ‘Dongaˈ kew bu nu ne lumengngan.’  
\v 6 Pakoleˈku aˈa inin supaya kataˈuhanbi weˈ aku, Anak Manusiyaˈin, taga kapatut tuˈu si dunya ngampun meˈ duse.” Manjari paˈin si Isa si aˈa mamatey barannen, “Dongaˈ kew, boˈohun pabākannun bu nu ne hap lumaˈ.”  
\v 7 Manjari dongaˈ aˈa masakihin duk hap lumaˈ ne iye.  
\v 8 Pagkite meˈ aˈahin miyaˈan, asekan talew siye. Pinudji weˈ de Tuhanin peggeˈ ngurung iye kapatut si manusiyaˈ ngahinang kuweˈ miyaˈan.   
\s1 Binoˈo Mateo weˈ si Isa  
\r (Markus 2.13-17; Lukas 5.27-32)  
\p
\v 9 Palanjal ne si Isa billaˈi. Na, paglanjalne, ngite iye dambuwaˈ aˈa inēnan Mateo ningkoloˈ laˈi si upisinane pagbayed-bayedan sukeyin. Paˈin si Isa si iye, “Dayiˈ kew, nuhut kew aku.” Manjari kuwat si Mateo duk nuhut ne iye si Isa.   
\p
\v 10 Manjari mangan si Isa laˈi si lumaˈ Mateo. Ekka isab meˈ aˈa magpāku-pāku sukey duk meˈ aˈa dusehan sinduwehin hap pī duk ningkoloˈ siye mangan pasumbayaˈ pu si Isa duk meˈ tindegnen.  
\v 11 Niyaˈ meˈ Pariseo laˈi. Pagkitede inin, paˈinde si meˈ tindeg si Isahin, “Weˈey gurubin palamud magkakanan duk meˈ aˈa magpāku-pāku sukey duk meˈ aˈa dusehan sinduwehin?”  
\v 12 Pagkale si Isa inin, paˈinne si siye, “Meˈ aˈa saki hep hap doktolin. Bang meˈ makoleˈin, gaˈ niyaˈ gunane hap doktol.  
\v 13 Hapalun bi bang ine hāti bissā inin tasulat dem kitab, pinaˈin, ‘Gaˈi mahalgaˈ si aku kulubanin. Saguwaˈ iye kabayaˈankun weˈ maˈaseˈ kaˈam si saweˈbi.’” Paˈin si Isa pe, “Dumaˈin ku pitu miha meˈ aˈa mabentelin, saguwaˈ pitu ku miha meˈ aˈa dusehanin.”   
\s1 Panilew sabab pagpuwasehin  
\r (Markus 2.18-22; Lukas 5.33-39)  
\p
\v 14 Manjari hap pī meˈ tindeg Yahiyahin pu si Isa duk paˈinde, “Saˈingge iyan, kami duk meˈ Pariseohin magpuwase. Weˈey gaˈi magpuwase meˈ tindegnun?”  
\v 15 Sambungan si Isa siye si dalilan. Pasaliˈne meˈ tindegnen si meˈ aˈa si pagkawinan. Paˈinne, “Suse ke meˈ aˈa si pagkawinanin samantaˈan laˈi pe si siye pangantin lellahin? Gaˈi. Saguwaˈ si sinōng inin, bang ineddoˈ ne amban siye pangantin lellahin, meke ne siye muwase.”   
\p
\v 16 Manjari magdalilan si Isa sabab panoloˈ matuˈuhin duk panoloˈnen. Paˈinne, “Gaˈ niyaˈ aˈa matopak tela baˈahu, gaˈ pe kadekdakan, pī si semmek andang. Peggeˈ bang sa īˈne, garet balik semmek maˈandangin duk namba ngaluha garetnen.”  
\v 17 Pinasaliˈ isab weˈ si Isa toloˈnen si boheˈ ubas baˈahu inisi dem puyuˈ kuwit kambing. Paˈinne, “Gaˈ du isab niyaˈ ngisi boheˈ ubas baˈahu, mukal-mukal pe, dem puyuˈ andang. Peggeˈ bang sa īˈne, buslad puyuˈin. Manjari buˈus boheˈ ubasin duk magkaˈat puyuˈin. Saguwaˈ subey inisi boheˈ ubas baˈahuhin dem puyuˈ baˈahu. Manjari saliˈ-saliˈ siye gaˈi magkaˈat.”   
\s1 Anak si Jairusin duk dende mangantan semmek si Isahin  
\r (Markus 5.21-43; Lukas 8.40-56)  
\p
\v 18 Sasangne pe mamissā si siyehin, niyaˈ tekka pī dambuwaˈ nakuraˈ si langgal. Pasujud iye pu si Isa duk paˈinne, “Bahu matey du anakku dende-dendehin. Saguwaˈ bisan sa īˈen, dayiˈ kew bettadun tangannun si iye duk ellum du iye.”  
\v 19 Manjari pī ne si Isa nuhut duk meˈ tindegnen.   
\p
\v 20 Manjari, niyaˈ laˈi dende saki, luwal paguwaˈan lahaˈ. Sampūˈ duk duwen tahun ne kemuwe kasakinen. Pī iye patapit si bukutan si Isa bu pī inantan weˈ ne tuggu badjuˈ si Isahin.  
\v 21 Paˈinne dem pikilanne, “Bang hadja taˈantanku badjuˈnen asal kawuliˈan ku.”  
\v 22 Manjari padeheng si Isa duk hinarap weˈ ne meˈ aˈa si dambulihannen. Pagkitene dendehin, paˈinne si iye, “Pahāpun ateynun, dende. Kawuliˈan ne kew peggeˈ sandel kew si aku.” Duk magtawus kawuliˈan dendehin.   
\p
\v 23 Pagtekka si Isa laˈi si lumaˈ nakuraˈin, ngite iye meˈ aˈa magsuling duk banes aˈa magmatey.  
\v 24 Paˈinne si siye, “Pī kaˈam tahalaˈ. Dumaˈin hep matey dendehin, saguwaˈ tuli hadja.” Pinagsayehan iye weˈ de.  
\v 25 Pagubus ne dinaˈak pabukut meˈ aˈahin, padiyalem si Isa si bilik dendehin duk inantan weˈ ne tangannen duk dongaˈ ne dendehin.  
\v 26 Manjari, aka-aka sabab inin ngabawag si tibuˈukan lahat miyaˈan.   
\s1 Duwe aˈa pessek pinakawuliˈ weˈ si Isa  
\p
\v 27 Palanjal ne si Isa billaˈi. Sasangne si lānin, niyaˈ duwe aˈa pessek paturul si iye. Ngalingan siye papales, paˈinde, “O tubuˈ Sultan Daˈud, maˈaseˈ ne kew si kami.”  
\v 28 Manjari pagdiyalem si Isa dem lumaˈ, patapit pī si iye meˈ aˈa pessek miyaˈan. Paˈin si Isa si siye, “Kahagad ke kaˈam weˈ tapakawuliˈku kaˈam?” “Aweˈ, Tuwan,” paˈinde.  
\v 29 Manjari inantan weˈ si Isa mataden. Paˈinne, “Tahinang ne si kaˈam sa kinahagadbin.”  
\v 30 Manjari ngite ne siye. Sinessaˈan siye weˈ si Isa gaˈi dinaˈak magaka-aka bisan pu sine.  
\v 31 Saguwaˈ tahalaˈ siye duk magaka-aka siye sabab si Isa si meˈ kalahat-lahatan laˈi.   
\s1 Pinakawuliˈ weˈ si Isa aˈa umewin  
\p
\v 32 Pagtahalaˈ meˈ aˈa miyaˈan, niyaˈ ne isab meˈ aˈa tekka pī duk niyaˈ aˈa umew binoˈo weˈ de. Puˈunne umew peggeˈ pasayedan seyitan iye.  
\v 33 Pagubus pinaluwas weˈ si Isa seyitanin, kapamissā ne aˈa maˈumewin. Ulaliˈ teˈed meˈ aˈa mabanesin. Paˈinde, “Gaˈ pe kite bi bakas ngite sa inin si kēmon lahat Israˈil.”  
\v 34 Saguwaˈ paˈin meˈ Pariseohin, “Kaˈurungan iye balakat weˈ nakuraˈ meˈ seyitanin hangkan iye kapagpaluwas meˈ seyitan.”   
\s1 Maˈaseˈ si Isa si meˈ aˈahin  
\p
\v 35 Manjari lumengngan si Isa ngalatag kēmon meˈ puweblohin duk meˈ kalumaˈanin. Magtoloˈ iye dem meˈ langgal duk magmahalayak iye aka-aka hāp sabab pagbayaˈ Tuhan si meˈ aˈahin. Pinakoleˈ weˈ ne meˈ aˈahin bisan ine bayuˈan sakiden.  
\v 36 Pagkitene meˈ aˈa mabanesin, maˈaseˈ iye manamal si siye, peggeˈ sasew siye bu gaˈ niyaˈ nabang siye. Kuweˈ siye meˈ bili-bili gaˈ niyaˈ ngipat siye.  
\v 37 Manjari paˈinne si meˈ tindegnen, “Meˈ aˈahin kuweˈ dalil tanaˈ sarang ne pinagani. Luha tanaˈin saguwaˈ kulang mamaganihin.  
\v 38 Hangkan subey kaˈam māku-māku si Tuhan, iye dapuˈ tanaˈin, supaya iye ngandaˈak meˈ aˈa pī maganine.”   
\c 10  
\s1 Meˈ tindeg si Isa sampūˈ duk duwehin  
\r (Markus 3.13-19; Lukas 6.12-16)  
\p
\v 1 Manjari ilinganan weˈ ne tindegne sampūˈ duk duwehin pī si iye duk inurungan siye weˈ ne kapatut magpaluwas meˈ seyitan duk magpakawuliˈ kēmon bayuˈ-bayuˈan saki.  
\v 2 Inin ēn meˈ sampuk-duwe tindegne kawakilannen: kaˈissaˈ si Simon inēnan isab si Petros duk pungtinaˈinen si Andariyas, ubus si Yakub duk pungtinaˈinen si Yahiya, meˈ anak Sebedehin.  
\v 3 Si Pilip duk Bartolome, si Tomas duk Mateo magpāku-pāku sukeyin, duk si Yakub anak Alpahin. Sinduwehin si Taddeo duk  
\v 4 si Simon, iye aˈa pangangatuhin, duk si Judas Iskariyot. Si Judas inin iye mamuddihan si Isahin.   
\s1 Pinalengngan weˈ si Isa tindegne sampūˈ duk duwehin  
\r (Markus 6.7-13; Lukas 9.1-6)  
\p
\v 5 Dinaˈak weˈ si Isa tindegne sampuk-duwe miyaˈan lumengngan. Sinessaˈan siye weˈ ne, paˈinne, “Daˈa kaˈam pī si lahat bangsa seddili atawa si meˈ puweblo bangsa Samariya.  
\v 6 Saguwaˈ pī kaˈam si meˈ aˈa bangsa Israˈil hadja. Iyuˈ siye kuweˈ meˈ bili-bili lepas.  
\v 7 Pī kaˈam magmahalayak weˈ tapit ne waktu pagbayaˈ Tuhanin.  
\v 8 Pakoleˈun bi meˈ masakihin, pakellumun bi bang niyaˈ aˈa matey, pakoleˈun bi meˈ aˈa inipulin, paluwasun bi meˈ seyitanin. Inurungan kaˈam kapatut weˈ ku gaˈ kaˈam magbayed, hangkan nabang kaˈam gaˈi subey binayedan.  
\v 9 Daˈa kaˈam magboˈo sīn, bisan sinsilyu dem sabitanbi.  
\v 10 Daˈa kaˈam magboˈo bāg atawa badjuˈ pagsayinanbi atawa tehompaˈ atawa tungkud. Aˈa maghinangin subey tinabang sukalnen.   
\p
\v 11 “Pagtekka kaˈam si puweblo atawa kalumaˈan, miha kaˈam aˈa hāp addatnen. Laˈi kaˈam patennaˈ si iye tiggelanbi laˈi si lahat miyaˈan.  
\v 12 Bang kaˈam manaˈik si lumaˈ, paˈinun bi, ‘Karayaw urungan Tuhanin kaˈam kasanyangan.’  
\v 13 Bang kaˈam inaddatan weˈ aˈa lumaˈin, paˈamban du kasanyangan pinākubin si iye. Saguwaˈ bang gaˈi kaˈam inaddatan, gaˈ du niyaˈ kaˈujudan pinaˈinbi miyaˈan.  
\v 14 Bang meˈ aˈahin gaˈi ngaddatan kaˈam duk gaˈi mabayaˈ pakale si kaˈam, tahalaˈ kaˈam amban lumaˈ miyaˈan atawa puweblo miyaˈan. Pagpaganun bi dahuˈ leppug bettisbin tandaˈ weˈ muwas ne kaˈam si siye, ubus bu tahalaˈ ne kaˈam.  
\v 15 Sabennal akahante kaˈam weˈ pagtaˈabut ellew pangahukum Tuhan manusiyaˈin, pasōng teˈed bohat hukuman si meˈ aˈa si puweblo miyaˈan amban hukuman si meˈ lahat Sodom duk Gomorahin, meˈ lahat mabawag sabab duse meˈ aˈanen.”   
\s1 Niyaˈ sōng kabinasahan  
\r (Markus 13.9-13; Lukas 21.12-17)  
\p
\v 16 “Pahatul-hatul kaˈam peggeˈ palengngante kaˈam pī si meˈ aˈa laˈatan. Kuweˈ kaˈam dalil meˈ anak bili-bili pī dem kaˈekkahan asu bingis. Hangkan subey lalem akkalbin duk hāp hadja dem ateybin.  
\v 17 Papateng-pateng kaˈam peggeˈ niyaˈ iyan meˈ aˈa niggew kaˈam. Sōngande du kaˈam si meˈ hukum duk paglubakande kaˈam dem meˈ langgalde.  
\v 18 Boˈode kaˈam si harapan meˈ gubnul duk meˈ sultan peggeˈ nuhut kaˈam aku duk kaˈam makapagaka aka-aka mahāpin si siye duk si meˈ aˈa bangsa seddili.  
\v 19 Bang kaˈam boˈode hinukum, daˈa kaˈam magsuse bang ine binissābin. Pinangurung du si kaˈam waktu miyaˈan bang ine binissābin.  
\v 20 Peggeˈ dumaˈin amban kaˈam binissābin saguwaˈ iye mamissāhin, Niyawa Samabi Tuhanin maluˈu diyalem baranbin.   
\p
\v 21 “Si pasōngan, niyaˈ iyan meˈ aˈa, sōngan meˈ pungtinaˈiden siye dinaˈak pinapatey. Niyaˈ isab iyan meˈ anak sōngan samaden siye dinaˈak pinapatey. Duk meˈ anakin bantahande matettoˈaden duk daˈakde matettoˈaden pinapatey.  
\v 22 Duk kaˈam, meˈ tindegkun,” paˈin si Isa, “kabunsihan du kaˈam weˈ kēmon aˈa peggeˈ nuhut kaˈam aku. Saguwaˈ sine-sine nandal sampay si tamanan kabinasahan inin, taga umul du si surgaˈ gaˈ niyaˈ tamananne.  
\v 23 Bang kaˈam bininasa si puweblo dambuwaˈ, lahi kaˈam pī si puweblo seddili. Akahante kaˈam, gaˈi pe talatagbi magmahalayak si kēmon kalahat-lahatan si Israˈilin, pitu ne ku balik, aku Anak Manusiyaˈin.   
\p
\v 24 “Mulidin gaˈi langkew amban gurunen. Duk daraˈakanin gaˈi langkew amban amunen.  
\v 25 Hangkan mulidin subey magsukul bang saliˈ ne iye duk gurunen, duk daraˈakanin subey magsukul bang saliˈ ne iye duk amunen. Bang aku, panuhutanbin ēnande nakuraˈ seyitanin, pasōng pe laˈat pangēnde kaˈamin, meˈ tindegkun.”   
\s1 Sine subey katalewanin  
\r (Lukas 12.2-7)  
\p
\v 26 “Daˈa kaˈam tinalew si aˈa. Gaˈ niyaˈ dinebbunan weˈ gaˈi ujud paguwaˈ, gaˈ niyaˈ tinapukan weˈ gaˈi ujud kataˈuhan.  
\v 27 Ine-ine akaku si kaˈam sangem, akahun bi bang ellew, duk ine-ine takalebi bang kaˈam hadja, palataˈun bi si meˈ aˈa si tabuˈan.  
\v 28 Daˈa kaˈam tinalew si meˈ makapapatey baranin bu bang niyawahin gaˈi du tapapateyde. Saguwaˈ iye subey katalewanbin, Tuhanin, peggeˈ dumaˈin hadja baran saguwaˈ sampay niyawa makajari pakaˈatanne dem narkaˈ.  
\v 29 Niyaˈ meˈ manuk-manuk dikiˈ tabellite duwek kayuˈ dambuwaˈ sīn. Bisan mura halgaˈden, gaˈ niyaˈ siye laboˈ si bulak bang gaˈi amban kabayaˈan Tuhan.  
\v 30 Na, pasōng ne kaˈam, gaˈi kaˈam takayipat weˈ Tuhanin. Bisan kōkbin kataˈuhanne bang piye lamba ekkahannen.  
\v 31 Hangkan daˈa kaˈam tinalew. Mahalgaˈ pe kaˈam amban meˈ manuk-manuk maˈekkahin.”   
\s1 Magbennal nuhut Almasi  
\r (Lukas 12.8-9)  
\p
\v 32 “Sine-sine magbennal si harapan aˈa weˈ patuhut iye si aku, asal magbennal du ku isab si harapan Tuhan, Samaku si surgaˈin, weˈ patuhut iye si aku.  
\v 33 Saguwaˈ sine-sine masuwey si harapan aˈa weˈ gaˈi iye patuhut si aku, masuwey du ku isab si harapan Samaku si surgaˈin weˈ gaˈi iye patuhut si aku.”   
\s1 Magkuntara meˈ aˈahin sabab si Isa  
\r (Lukas 12.51-53; 14.26-27)  
\p
\v 34 “Weˈ kannalbi pitu ku moˈo kasanyangan si dunya? Gaˈi ku pitu moˈo kasanyangan saguwaˈ pitu ku moˈo jān pagsaggaˈan.  
\v 35 Sababku anak lellahin nguntarahan samanen duk anak dendehin nguntarahan saˈinen duk eyuˈan dendehin nguntarahan matoˈane dendehin.  
\v 36 Aˈahin, iye bantane teˈedin meˈ usbanen.  
\v 37 Bang aˈahin kalasahanne saˈi-samanen pasōng amban aku, gaˈi iye pataˈ manjari tindegku, duk bang aˈahin kalasahanne anaknen pasōng amban aku, gaˈi iye pataˈ manjari tindegku.  
\v 38 Bang aˈahin gaˈi nuhut aku duk moˈo olom pamapateyan iyehin, hātinen gaˈi iye maglillaˈ nandal kabinasahan duk bisan pe matey, gaˈi iye pataˈ manjari tindegku.  
\v 39 Bang aˈahin ellegne umulnen, gaˈ niyaˈ umulne salama-lama. Saguwaˈ bang aˈahin gaˈi ellegne umulnen duk maglillaˈ pe iye matey hawal tuyuˈne manuhut akuhin, taga umul du iye salama-lama.”   
\s1 Tinumbasan weˈ Tuhanin  
\r (Markus 9.41)  
\p
\v 40 “Bang niyaˈ aˈa ngaddatan kaˈam, aku inaddatannen. Duk bang niyaˈ ngaddatan aku, addatanne isab Tuhanin, mamapitu aku si dunyahin.  
\v 41 Bang niyaˈ ngaddatan aˈa magpalataˈ bissā Tuhanin peggeˈ magpalataˈ hep iye bissā Tuhanin, tinumbasan du iye kuweˈ panumbas si aˈa magpalataˈ bissā Tuhanin. Bang niyaˈ ngaddatan aˈa bentel peggeˈ aˈa bentel iye, tinumbasan du iye kuweˈ panumbas si aˈa bentelin.  
\v 42 Duk sine-sine ngurungan dambuwaˈ meˈ manuhut aku madiyawaˈ pagaˈanen bisan da sawan boheˈ peggeˈ nuhut aku iye, sabennal akahante kaˈam, asal tinumbasan teˈed iye hāp.”   
\c 11  
\s1 Meˈ panilew weˈ Yahiya magpandi-pandi aˈahin  
\r (Lukas 7.18-35)  
\p
\v 1 Pagubus inin tinoloˈan weˈ si Isa si meˈ tindegne sampuk-duwehin, tahalaˈ iye billaˈi duk hap pī iye si meˈ puweblo matapitin magtoloˈ duk magusihat laˈi.   
\p
\v 2 Yahiya magpandi-pandi aˈahin kinalabusu ne. Kaˈakahan Yahiya sabab meˈ hinangan Almasihin ubus bu daˈakne meˈ tindegnen hap pī pu si Isa.  
\v 3 Paglaˈi ne siye, tilewde si Isa bang iye ne ke bakas pinaˈal mapitu si dunyahin atawa bang niyaˈ pe ke seddili subey ase-asede pitu.  
\v 4 Manjari sambungan si Isa meˈ tindeg Yahiyahin, paˈinne, “Pī ne kaˈam duk akahanun bi Yahiya meˈ bakas takalebi binissākun duk takitebi hininangkun.  
\v 5 Akahanun bi iye weˈ ngite ne meˈ mapessekin, lumengngan ne meˈ makukuˈin, kawuliˈan ne meˈ inipulin, makakale ne meˈ mabisuhin, ellum ne balik meˈ mamateyin duk minahalayak ne aka-aka mahāpin si meˈ aˈa makaˈaseˈ-aseˈin.  
\v 6 Duk kēgan du sasuku gaˈi magduwe-duwe si akuhin.”   
\p
\v 7 Paglumikut ne meˈ dinaˈak Yahiyahin, missā si Isa si meˈ aˈa mabanesin sabab Yahiya. Paˈinne, “Ine teˈ bakas kabayaˈanbi pinayamanin papībi pu si Yahiya si lahat makagindew-gindewin? Kabayaˈanbi ke pinayamanin aˈa gaˈi teteg pamikilnen kuweˈ dalil udjung-udjung magpalehan weˈ baliyu?  
\v 8 Dumaˈin? Na, weˈey kaˈam hap pī? Mayaman aˈa magsemmek mahalgaˈ? Meˈ aˈa magsemmek mamahalgaˈin laˈi patennaˈanden dem meˈ astanaˈ.  
\v 9 Na, weˈey teˈ kaˈam hap pī? Mayaman nabi? Aweˈ, akahante kaˈam nabi takitebin pasōng amban nabi sinduwehin.  
\v 10 Si Yahiya hep inin aˈa sinulat dem kitabin, pinaˈin laˈi, ‘Paˈin Tuhanin, daˈakku pī pamasanankun dehellu amban kaˈu duk memesne lānnun.’  
\v 11 Sabennal, akahante kaˈam,” paˈin si Isa, “gaˈ niyaˈ aˈa bakas inanakan tuˈu si dunya bangsahan amban Yahiya magpandi-pandi aˈahin. Saguwaˈ dem pagbayaˈan Tuhanin bisan aˈahin diyawaˈ teˈed pagaˈanen, bangsahan pe iye amban Yahiya.  
\v 12 Kemuwe tagnaˈ magmahalayak si Yahiya sampay maˈin, basag pagmahalayak sabab pagbayaˈan Tuhanin, duk meˈ aˈahin magtuyuˈ teˈed duk siye umasek pī si pagbayaˈan Tuhanin.  
\v 13 Meˈ kanabihanin duk saraˈ si Musahin magaka sabab pagbayaˈan Tuhanin ngeregseˈ katekka Yahiyahin.  
\v 14 Bakas pinaˈal hep weˈ pitu balik si dunya Nabi Eliyas. Bang kaˈam mabayaˈ kahagad si bissā meˈ kanabihanin, si Yahiya ne hep si Nabi Eliyas.  
\v 15 Amey-amey pakalehun bi bang niyaˈ pinaˈin si kaˈam.   
\p
\v 16 “Manjari,” paˈin si Isa, “ine pangandalilanku meˈ aˈa ellum kuweˈitu inin? Kuweˈ siye mākanak magtingkoloˈ si tabuˈan magdagey magkawin duk magkubul. Maglingan siye si meˈ saweˈden, paˈinde,  
\v 17 ‘Magtambul kami si kaˈam, saguwaˈ gaˈ du kaˈam mansak. Magmatey kami saguwaˈ gaˈ du kaˈam magtangis.’  
\v 18 Kuweˈ kaˈam mākanak miyaˈan. Peggeˈ pitu Yahiya bu daran iye muwase duk gaˈi iye nginum makalango, na, paˈin meˈ aˈahin weˈ pasayedan seyitan iye.  
\v 19 Ubus aku, Anak Manusiyaˈin, pitu ku bu mangan ku duk nginum, na, paˈin meˈ aˈahin, ‘Payamanun bi aˈa iyan, dahagaˈ teˈed duk palalango. Meˈ bagaynen meˈ aˈa magpāku-pāku sukey duk meˈ aˈa dusehan sinduwehin.’ Saguwaˈ,” paˈin si Isa, “meˈ hinangan Tuhanin naksiˈ weˈ lalem teˈed kataˈu Tuhanin.”   
\s1 Kaˈaseˈ-aseˈ meˈ aˈa manggaˈi makahagadin  
\r (Lukas 10.13-15)  
\p
\v 20 Manjari nagnaˈ inamāhan weˈ si Isa meˈ aˈa si meˈ puweblo bakas pangahinanganne meˈ hinanganne maˈekka makaˈulaliˈin, peggeˈ gaˈ pindahande ateyden.  
\v 21 Paˈinne, “Kaˈaseˈ-aseˈ kaˈam meˈ aˈa Korasinin. Kaˈaseˈ-aseˈ kaˈam meˈ aˈa Betsaidahin. Peggeˈ bang laˈi miyaˈan si lahat Tiros duk Sidon pangahinanganku meˈ hinangan makaˈulaliˈ tahinangku luˈu si kaˈamin, tiggel ne miyaˈan meˈ aˈa malaˈihin magsusun duk lebbahande duseden duk sa addatden magsemmek karut siye duk mandi duk abu pamakitede pagsusunden.  
\v 22 Akahante kaˈam, pagtaˈabut ellew pangahukum Tuhan manusiyaˈin, pasōng teˈed bohat hukuman si kaˈamin amban hukuman si meˈ aˈa Tiros duk Sidonin.  
\v 23 Duk kaˈam, meˈ aˈa Kapernaumin,” paˈin si Isa, “kannalbi pinalangkew kaˈam pī si surgaˈ? Pinadiyawaˈ du kaˈam pī dem narkaˈ. Bang meˈ aˈa si Sodomin takitede meˈ hinangan makaˈulaliˈ takitebin, tuˈu pe siˈ lahatden ngeregseˈ kuweˈitu.  
\v 24 Akahante kaˈam,” paˈin si Isa, “weˈ pagtaˈabut ellew pangahukum Tuhan manusiyaˈin, pasōng teˈed bohat hukuman si kaˈamin amban hukuman si lahat Sodomin, lahat mabawag sabab duse meˈ aˈanen.”   
\s1 Pitu kaˈam si aku duk kaˈam humali  
\r (Lukas 10.21-22)  
\p
\v 25 Manjari, waktu miyaˈan paˈin si Isa, “O Ammaˈ, kaˈu magbayaˈ si langit duk bulakin. Pudjite kew teˈed peggeˈ urungannu kataˈu meˈ aˈa maˈawamin duk tapukannu kataˈu inin amban meˈ aˈa malangkew pangadjiˈnen duk amban meˈ makasabutin.  
\v 26 Aweˈ, Ammaˈ, asal pudjite kew peggeˈ kuweˈ inin kinabayaˈannun.”  
\v 27 Duk paˈin si Isa pe, “Bakas pinangandel ne si aku kēmon-kēmonin weˈ Samaku Tuhanin. Gaˈ niyaˈ ngataˈuhan bang sine ku, aku Anak Tuhanin, luwal hadja Samaku Tuhanin. Duk gaˈ isab niyaˈ ngataˈuhan bang sine Samakun, luwal hadja aku, Anaknen duk sine-sine pineneˈku pamakilalehanku Samakun.  
\v 28 Pitu kaˈam si aku, sine-sine kaˈam pekkeng duk kabohatan supaya kaˈam humali.  
\v 29 Tayimaˈun bi panoloˈkun duk ngaya kaˈam amban aku, peggeˈ hāp ku duk diyawaˈ ateykun, manjari humali ne dem ateybin.  
\v 30 Peggeˈ pangandaˈakankun mura tinuhut duk gaˈi hunit hininang.”   
\c 12  
\s1 Panilew sabab ellew liˈihin  
\r (Markus 2.23-28; Lukas 6.1-5)  
\p
\v 1 Dambuwaˈ Sabtuˈ, ellew liˈi meˈ Yahudihin, pabutas disi Isa dem tanaˈ. Peggeˈ inusan meˈ tindegnen, ngalupuˈ siye buwaˈ tanaˈin bu inintaˈ weˈ de.  
\v 2 Pagkite meˈ Pariseohin miyaˈan, paˈinde pu si Isa, “Payamanun be. Meˈ tindegnun hinangde tinaggahan saraˈ si ellew liˈihin.”  
\v 3 Paˈin si Isa si siye, “Gaˈ ke bakas tabatsabi bang ine hininang Sultan Daˈudin masaley paginusan iye duk meˈ saweˈnen?  
\v 4 Padiyalem hep iye pī si lumaˈ Tuhanin duk ineddoˈ weˈ ne pan binettad laˈi pangurung si Tuhanin duk kinakan weˈ ne duk meˈ saweˈnen. Bu tinaggahan hep weˈ saraˈ kinakan pan miyaˈan, luwal hadja para si meˈ imam.  
\v 5 Duk gaˈ ke isab tabatsabi dem kitab Tawrat weˈ meˈ imam si langgal hadjehin maghinang kahabaˈ ellew liˈi bisan tinaggahan maghinangin weˈ saraˈ? Saguwaˈ gaˈi du siye magduse.  
\v 6 Akahante kaˈam, niyaˈ ne tuˈu pasōng kapatutnen amban saraˈ si langgal hadjehin.  
\v 7 Niyaˈ tasulat dem kitab, pinaˈin, ‘Gaˈi mahalgaˈ si aku kulubanin saguwaˈ iye kabayaˈankun weˈ maˈaseˈ kaˈam si saweˈbi.’ Bang tasabutbi teˈed hātine inin, gaˈi laboˈanbi hukuman aˈa manggaˈ niyaˈ dusenen.  
\v 8 Aku, Anak Manusiyaˈin, taga kapatut ku magpaˈin bang ine-ine mapatut hininang si ellew liˈihin.”   
\s1 Aˈa masapik tangannen  
\r (Markus 3.1-6; Lukas 6.6-11)  
\p
\v 9 Manjari palanjal si Isa billaˈi duk padiyalem iye dem langgalde.  
\v 10 Laˈi dem langgal niyaˈ aˈa sapik tangannen. Niyaˈ isab laˈi meˈ aˈa batang miha duse si Isa supaya iye katuntutande. Hangkan tilewde iye, paˈinde, “Ngalanggalan saraˈ ke magpakoleˈ si ellew liˈihin?”  
\v 11 Nambung si Isa, paˈinne, “Ine hinangbi bang upama niyaˈ bili-bilibi dambuwaˈ du bu laboˈ pe dem kupung baytu ellew liˈi? Gaˈi ke eddoˈbi maluwas bisan ne ellew liˈi?  
\v 12 Pasōng hep mahalgaˈ aˈahin amban bili-bili. Hangkan patut maghinang makahāp si ellew liˈi.”  
\v 13 Manjari paˈinne si aˈa masapik tangannen, “Pahintengun tangannun.” Na, pinahinteng weˈ ne, manjari kawuliˈan ne tangannen kuweˈ tanganne dambuwaˈin.  
\v 14 Manjari paluwas meˈ Pariseohin amban langgal duk magisun siye bang saˈingge si Isa tapapateyde.   
\s1 Si Isa daraˈakan Tuhanin  
\p
\v 15 Pagkataˈuhan si Isa sabab isun meˈ Pariseohin, tahalaˈ iye amban lahat miyaˈan. Ekka aˈa paturul si iye. Pinakawuliˈ weˈ ne kēmon meˈ aˈa masakihin  
\v 16 duk sinessaˈan siye weˈ ne gaˈi dinaˈak magaka-aka sabab iye.  
\v 17 Sabab inin, tuman ne bissā Tuhan sinulat weˈ Nabi Isayahin, pinaˈin,   
\q1
\v 18 “Inin daraˈakanku bakas pineneˈkun. Kalasahanku iye duk kasulutan ku teˈed si iye. Papīku Niyawakun si iye duk magmahalayak du iye sabab hukumanku mabentelin si kēmon bangsa.  
\v 19 Gaˈi iye iyan magsasaˈ atawa maggasud duk gaˈi iye missā papales si meˈ lān.  
\v 20 Asigne meˈ makulang sandelnen duk tabangne meˈ aˈa gaˈ ne teˈed niyaˈ ase-asede. Gaˈi iye padeheng samantaˈan gaˈi tadaˈag kēmon malaˈatin.  
\v 21 Iye pangandelan kēmon kabangsahan si dunyahin.”   
\s1 Si Isa duk Belsebul  
\r (Markus 3.20-30; Lukas 11.14-23)  
\p
\v 22 Manjari, niyaˈ binoˈo pī pu si Isa dambuwaˈ aˈa pessek duk umew peggeˈ pasayedan seyitan iye. Kawuliˈan iye weˈ si Isa, hangkan kapamissā ne iye duk ngite ne iye.  
\v 23 Kēmon aˈahin ulaliˈ duk paˈinde, “Inin ne enteˈ tubuˈ Sultan Daˈudin?”  
\v 24 Pagkale meˈ Pariseohin inin, paˈinde, “Kaˈurungan iye balakat weˈ Belsebul, nakuraˈ meˈ seyitanin, hangkan iye kapagpaluwas meˈ seyitan.”  
\v 25 Kataˈuhan si Isa bang ine dem pikilanden, hangkan paˈinne si siye, “Bang niyaˈ pagsultanan bu magbonoˈ meˈ aˈanen, magkaˈat pagsultanan miyaˈan. Duk bang meˈ aˈa si dambuwaˈ puweblohin atawa meˈ magtewtey-anakin gaˈi magtuhut pikilan saguwaˈ luwal magsasaˈ, ujudnen magkanat-kanat siye.  
\v 26 Hangkan bang nakuraˈ seyitanin maluwas tindegne seyitanin, hātinen weˈ magkuntara ne siye duk gaˈi layun pagbayaˈan seyitanin.  
\v 27 Paˈinbi weˈ magpaluwas ku seyitan peggeˈ kaˈurungan ku balakat weˈ Belsebul, nakuraˈ seyitanin. Bang bennal inin, na, meˈ tindegbin, amban balakat sine pagpaluwasde seyitanin? Siye ne iyan magpaˈinin weˈ salaˈ pamikilbin.  
\v 28 Saguwaˈ iye matoˈohin, asal amban Niyawa Tuhanin balakatku magpaluwas seyitanin. Hātine inin, Tuhanin magbayaˈ ne tuˈu si kaˈam.   
\p
\v 29 “Nakuraˈ seyitanin, dalilnen aˈa basag. Gaˈ niyaˈ tapī ngahawas si lumaˈ aˈa basag bang gaˈi dahuˈ ingketanne aˈa mabasag miyaˈan, ubus meke ne iye tapangahawas.”  
\v 30 Paˈin si Isa pe, “Manggaˈi mamēbbegan akuhin nguntarahan aku. Duk manggaˈi manabangan aku magtipunin, nganat-nganat du.  
\v 31 Hangkan hep akahante kaˈam,” paˈin si Isa, “ampun Tuhanin du kēmon duse aˈahin duk meˈ bissāde kupul si Tuhanin. Saguwaˈ bang missā siye kupul si Niyawa Sutsihin, asal gaˈi teˈed siye inampun.  
\v 32 Sine-sine missāhan aku, Anak Manusiyaˈin laˈat, makajari du iye inampun, saguwaˈ bang Niyawa Sutsihin binissā-bissāhannen, asal gaˈi teˈed iye inampun bisan sumiyan-sumiyan.”   
\s1 Pangataˈuhan kayuhin si buwaˈne  
\r (Lukas 6.43-45)  
\p
\v 33 “Bang upama hāp kayuhin, hāp isab buwaˈnen. Damikkiyan bang gaˈi hāp kayuhin, gaˈi hāp buwaˈnen. Kayuhin kataˈuhan si buwaˈne.  
\v 34 Kaˈam iyan meˈ aˈa pangakkal. Gaˈi kaˈam makabissā hāp peggeˈ laˈat dem ateybin. Ine-ine dem atey manusiyaˈ, iye miyaˈan mapaluwas amban behenen.  
\v 35 Aˈa mahāpin, hāp kawul-piˈilnen duk hāp bissānen peggeˈ hāp dem ateynen. Saguwaˈ aˈa malaˈatin, peggeˈ laˈat dem ateynen hangkan gaˈi hāp kawul-piˈilnen duk bissānen.  
\v 36 Akahante kaˈam, bang tekka ne ellew pangahukum Tuhan manusiyaˈin, subey ne meˈ aˈahin magaka sabab kēmon bakas binissāde manggaˈ niyaˈ gunanen.  
\v 37 Amban meˈ bissānun kataˈuhan bang ine hukuman si kaˈuhin, bang inampun ke kew atawa ilegga.”   
\s1 Meˈ guru si saraˈ āgamahin duk meˈ Pariseohin makapakite tandaˈ  
\r (Markus 8.11-12; Lukas 11.29-32)  
\p
\v 38 Manjari, niyaˈ meˈ guru si saraˈ āgama duk meˈ Pariseo laˈi duk paˈinde pu si Isa, “Tuwan, mabayaˈ kami ngite tandaˈ balakatnun.”  
\v 39 Saguwaˈ sambunganne siye, paˈinne, “Kaˈam meˈ aˈa maˈellum kuweˈitu inin laˈat kaˈam duk gaˈi kaˈam nuhut Tuhan. Makapakite tandaˈ hatiˈ kaˈam. Saguwaˈ gaˈ niyaˈ tandaˈ pinakitehan si kaˈam luwal hadja tandaˈ Nabi Yunus awwalley.  
\v 40 Peggeˈ kuweˈ Nabi Yunusin laˈi dem betteng kenna mahadjehin tellu ellew duk tellu sangem, damikkiyan aku, Anak Manusiyaˈin, si sinōng laˈi ku dem bulak tellu ellew duk tellu sangem.  
\v 41 Bang tekka ellew pangahukum Tuhan meˈ manusiyaˈin, pī iyan nengge meˈ aˈa si lahat Niniba awwalley duk taksilde kaˈam. Peggeˈ siye, pagsusunande duk lebbahande duseden sakaliˈ takalede usihat Nabi Yunusin. Akahante kaˈam, kuweˈitu niyaˈ tuˈu si kaˈam pasōng langkew amban Nabi Yunus, saguwaˈ gaˈi tayimaˈbi panoloˈnen duk gaˈi pagsusunanbi dusebin.  
\v 42 Bang tekka ellew pangahukum Tuhan meˈ manusiyaˈin, pī iyan nengge sultan dende amban lahat Seba masa awwalley duk taksilne kaˈam. Peggeˈ iye, pitu iye amban higad dunya peggeˈ bayaˈ pakalene meˈ bissā Sultan Sulaimanin, aˈa lalem teˈed kataˈunen masaley. Akahante kaˈam, kuweˈitu niyaˈ tuˈu si kaˈam pasōng kataˈunen amban Sulaiman, saguwaˈ gaˈi tayimaˈbi panoloˈnen.”   
\s1 Pabalik seyitanin  
\r (Lukas 11.24-26)  
\p
\v 43 “Bang niyaˈ seyitan,” paˈin si Isa, “paluwas amban aˈa, maglengngan-lengngan iye dem lahat makagindew-gindew miha pahalihanne, saguwaˈ gaˈi iye ngasuwaˈ.  
\v 44 Manjari paˈinne dem pikilanne, ‘Tiyaˈ ku balik pī si bakas patennaˈankun.’ Pagtekkane laˈi takitene weˈ gaˈ niyaˈ patennaˈ laˈi duk bakas pinahidan ne duk memes ne.  
\v 45 Ubus pī iye ngeddoˈ pituˈ meˈ seyitan seddili, pasōng pe laˈatden amban iye, duk paˈasek siye kēmon pī dem baran aˈahin patennaˈ laˈi. Kaˈujudan aˈa miyaˈan, pasōng pe laˈatan maˈumantag si iye kuweˈituhin amban tagnaˈin. Kuweˈ iyan du isab maˈumantag si meˈ aˈa malaˈat kuweˈitu inin.”   
\s1 Saˈi si Isahin duk meˈ pungtinaˈine lellahin  
\r (Markus 3.31-35; Lukas 8.19-21)  
\p
\v 46 Sasang si Isa pe mamissā si meˈ aˈahin, tekka saˈinen duk meˈ pungtinaˈine lellahin laˈi si bukut. Batang boˈode si Isa magbissā.  
\v 47 Manjari niyaˈ ngakahan iye, paˈinne, “Tuwan, īˈ laˈi saˈinun duk meˈ pungtinaˈinun si bukut miha kaˈu.”  
\v 48 Saguwaˈ paˈin si Isa si mangakahan iyehin, “Sine saˈikun duk sine meˈ pungtinaˈikun?”  
\v 49 Manjari tinoloˈ weˈ ne meˈ tindegnen, paˈinne, “Siye inin saˈikun duk meˈ pungtinaˈikun.  
\v 50 Peggeˈ sasuku maghinang kinabayaˈan Samaku malaˈi si surgaˈin, iye iyan pungtinaˈiku lella duk pungtinaˈiku dende duk saˈiku.”   
\c 13  
\s1 Dalilan sabab magsabulak binihiˈ  
\r (Markus 4.1-9; Lukas 8.4-8)  
\p
\v 1 Ellew miyaˈan hap pī si Isa si higad lamew Jalil ningkoloˈ magtoloˈ.  
\v 2 Banes aˈa patipun si iye laˈi. Hangkan pasakey iye duk ningkoloˈ iye dem bangkaˈ. Meˈ aˈa mabanesin nengge laˈi si higad lamew.  
\v 3 Magusihat iye si meˈ aˈahin duk ekka usihatne si dalilan. Paˈinne, “Niyaˈ aˈa pī si tanaˈne magsabulak binihiˈ.  
\v 4 Pagsabulakne, niyaˈ binihiˈ tapisik si 1ān. Manjari pī meˈ manuk-manukin manganne.  
\v 5 Meˈ binihiˈ sinduwehin laboˈ diyataˈ batu pānas, gaˈi lalem bulaknen. Mura tomoˈ binihiˈin peggeˈ gaˈi lalem bulaknen.  
\v 6 Pagsilak ellewin magtawus ngingking duk peggeˈ gaˈi lalem gamutnen, manjari lanes.  
\v 7 Laboˈ binihiˈ sinduwehin dem kasampinitan. Samet nulig sampinitin duk katalungan tinanemin.  
\v 8 Na, binihiˈ sinduwehin laboˈ si kahāpan bulak duk moˈo buwaˈne. Jarinen niyaˈ ne ekka manamal, niyaˈ ne ekka, duk niyaˈ isab sarang-sarang.  
\v 9 Amey-amey pakalehun bi bang niyaˈ pinaˈin si kaˈam.”   
\s1 Puˈunne magdalilan  
\r (Markus 4.10-12; Lukas 8.9-10)  
\p
\v 10 Manjari hap pī si iye meˈ tindegnen duk paˈinde, “Weˈey kew magdalilan bang kew magtoloˈ?”  
\v 11 Sambungan si Isa siye, paˈinne, “Kaˈurungan ne kaˈam kataˈu supaya tahātibi meˈ tinapukan Tuhan dem pikilannen sabab bang saˈingge pagbayaˈne si meˈ aˈanen. Saguwaˈ meˈ aˈa sinduwehin gaˈ kaˈurungan.  
\v 12 Peggeˈ aˈahin, bang pakale pahāp-hāp, pasōng pangahātinen. Saguwaˈ bang aˈahin gaˈi pakale pahāp-hāp, bisan niyaˈ kataˈuhanne kuweˈahat, ujud tahalaˈ du amban iye.  
\v 13 Inin sababnen hangkan ku magdalilan bang ku magtoloˈ si siye, peggeˈ mayam siye saguwaˈ gaˈi takitede, duk pakale siye saguwaˈ gaˈi takalede teˈed duk gaˈi tasabutde.  
\v 14 Na, tuman ne tasulat Nabi Isaya dem kitabin, pinaˈin,  
\q1 ‘Asal pakale du kaˈam saguwaˈ gaˈi tahātibi. Asal mayam du kaˈam saguwaˈ gaˈi takilalebi.  
\v 15 Peggeˈ ngatuwas ne atey meˈ aˈa inin. Tampengde tayingeden duk pakeddemde mataden. Bang dumaˈin hinanganden sa iyan, takitede siˈ duk matade, takalede siˈ duk tayingede, tasabutde siˈ dem ateyde duk pabalik siˈ siye si aku, paˈin Tuhanin, duk ampunku siˈ meˈ duseden.’   
\m
\v 16 Saguwaˈ bang kaˈam, asal hāp pe kaˈam,” paˈin si Isa, “peggeˈ takilalebi takitebin duk tahātibi takalebin.  
\v 17 Sabennal akahante kaˈam, ekka meˈ nabi duk meˈ aˈa sukuˈ si Tuhan awwalley mabayaˈ teˈed ngite takitebi kuweˈitu inin, saguwaˈ gaˈ inin takitede. Mabayaˈ teˈed isab takalede meˈ takalebi kuweˈitu inin, saguwaˈ gaˈ takalede.”   
\s1 Pinahāti weˈ si Isa dalilan sabab aˈa magsabulak binihiˈin  
\r (Markus 4.13-20; Lukas 8.11-15)  
\p
\v 18 “Kuweˈitu pakale teˈed kaˈam duk tasabutbi bang ine hāti dalilan sabab aˈa magsabulak binihiˈin.  
\v 19 Meˈ binihiˈ tapisik si lānin dalil meˈ aˈa makakale lapal sabab pagbayaˈan Tuhanin bu gaˈ tasabutde. Manjari pī nakuraˈ seyitanin ngagew lapalin amban dem pikilan meˈ aˈa miyaˈan.  
\v 20 Meˈ binihiˈ malaboˈ diyataˈ batu pānasin dalil meˈ aˈa makakale lapal Tuhanin duk magtawus kinahagad weˈ de duk kēgan siye.  
\v 21 Saguwaˈ gaˈ nganggamut palalem lapal Tuhanin dem ateyde. Hangkan gaˈ siye makatatas tiggel. Pagtekka kasusehanin atawa bang bininasa siye sabab panuhutde lapalin, gaˈi ne siye kahagad.  
\v 22 Duk meˈ binihiˈ malaboˈ dem kasampinitanin dalil meˈ aˈa makakale lapal Tuhanin, saguwaˈ luwal siye mikil sabab kasusehande si dunyahin. Iye mamahalgaˈ si siyehin meˈ pangalataˈden. Hangkan bang dalil tinanemin, katalungan lapal Tuhan bakas takaleden duk gaˈ magbuwaˈ.  
\v 23 Duk meˈ sinabulakan dem bulak mahāpin, siye dalil meˈ aˈa makakale lapal Tuhanin duk kinahagad weˈ de. Bang dalil tinanemin, lapal Tuhan bakas takaleden magbuwaˈ diyalem ateyde. Sinduwehin buwaˈnen ekka manamal, sinduwehin ekka, duk sinduwehin sarang-sarang.”   
\s1 Dalilan sabab sabetin  
\p
\v 24 Manjari magdalilan ne isab si Isa si meˈ aˈahin, paˈinne, “Pagbayaˈ Tuhan si meˈ aˈanen kuweˈ dalil binihiˈ sabulakan aˈa dem tanaˈne.  
\v 25 Dambuwaˈ sangem sasang tuli ne kēmon aˈahin, hap pī bantanen bu binubudan weˈ ne bigi sabet pinaturul si binihiˈin, ubus bu tahalaˈ iye.  
\v 26 Manjari pagtomoˈ ne binihiˈin duk nagnaˈ ne buwaˈ, takite isab meˈ sabetin.  
\v 27 Meˈ daraˈakannen pī si dapuˈ tanaˈin duk paˈinde, ‘O Tuwan, hāp hep meˈ binihiˈ tinanemnu si tanaˈnun. Amban meˈ sabet miyaˈan?’  
\v 28 Nambung dapuˈ tanaˈin, paˈinne, ‘Hinangan bantakun iyan.’ Paˈin meˈ daraˈakannen, ‘Mabayaˈ ke kew bang kami harap pī meddutan meˈ sabet miyaˈan?’  
\v 29 ‘Daˈa,’ paˈinne, ‘peggeˈ bang beddutbi sabetin, kaw tabeddut tinanemin isab.  
\v 30 Ambat siye nulig kaduwe sampay pagani. Manjari pagtaˈabut ne pinagani, paˈinku saˈ si meˈ mamaganihin: Beddutun bi dahuˈ meˈ sabet iyan duk pekkesun bi bu bi ne ngeggasne. Ubus bu paganihun bi ne buwaˈ tanaˈin duk ennaˈun bi dem kamaligku.’”   
\s1 Dalilan sabab bigi madikiˈ-dikiˈin duk sabab pagpasulig addunin  
\r (Markus 4.30-34; Lukas 13.18-21)  
\p
\v 31 Ubus magdalilan iye balik si siye, paˈinne, “Pagbayaˈ Tuhan si meˈ aˈanen kuweˈ dalil da bayuˈ bigi dikiˈ-dikiˈ tinanem weˈ aˈa si tanaˈne.  
\v 32 Nahut manamal bigi inin saguwaˈ bang nulig ne, ngahadje amban kēmon jambangan duk manjari kayu ne. Hangkan makajari meˈ manuk-manukin pī ngahinang sabakande diyataˈ meˈ pangene.”   
\p
\v 33 Magdalilan pe iye seddili, paˈinne, “Pagbayaˈ Tuhan si meˈ aˈanen kuweˈ dalil pasulig ineddoˈ weˈ dende bu pinasaget weˈ ne dem tirigu duwempuk-lime kilu. Ubus inaddun weˈ ne. Ubus nulig ne kēmon addunin.”  
\v 34 Kahabaˈ si Isa magtoloˈ si meˈ aˈa mabanesin, magdalilan hadja iye. Gaˈ iye missā si siye bang dumaˈin si dalilan.  
\v 35 Na, tuman ne sinulat dambuwaˈ nabi dem kitabin, pinaˈin,  
\q1 “Magdalilan ku bang ku magtoloˈ si siye. Akahanku siye sabab meˈ manggaˈ kinataˈuhan kemuwe tagnaˈ pinapanjari dunyahin.”   
\s1 Pinahātihan weˈ si Isa dalilan sabab sabetin  
\p
\v 36 Manjari inambanan weˈ si Isa meˈ aˈa mabanesin duk padiyalem iye dem lumaˈ. Hap pī isab meˈ tindegnen duk paˈinde si iye, “Pahātihanun koˈ kami dalilan sabab sabet si tanaˈin.”  
\v 37 Nambung iye, paˈinne, “Aku, Anak Manusiyaˈin, dalil aˈa magsabulak binihiˈ mahāpin.  
\v 38 Tanaˈin dunyahin. Hāti binihiˈ mahāpin, meˈ aˈa manuhut pagbayaˈan Tuhanin. Sabetin meˈ aˈa manuhut nakuraˈ seyitanin.  
\v 39 Banta aˈahin, bakas mamubudan sabetin, iye nakuraˈ seyitanin. Waktu pagpaganihin, hātinen bang kiyamat ne dunyahin. Mamaganihin meˈ malaˈikatin.  
\v 40 Na, bang sabetin, tinipun du hadja duk ineggas. Kuweˈ miyaˈan du isab maˈumantagin bang taˈabut ne ellew kiyamat.  
\v 41 Aku, Anak Manusiyaˈin, daˈakku du meˈ malaˈikatkun pitu dem dunya nipun kēmon meˈ aˈa makapaduse saweˈden duk kēmon meˈ aˈa maghinangan malaˈatin.  
\v 42 Duk ilakasan du siye dem ebbut narkaˈ. Magmatey siye iyan laˈi duk magtageˈot meˈ impenden hawal pagsusunden.  
\v 43 Saguwaˈ meˈ aˈa sukuˈ si Tuhanin sahaya kuweˈ mata ellewin laˈi si pagbayaˈan Samade Tuhanin. Amey-amey pakalehun bi bang niyaˈ pinaˈin si kaˈam.”   
\s1 Dalilan sabab alataˈ tinapukanin  
\p
\v 44 Magdalilan ne isab si Isa, paˈinne, “Pagbayaˈ Tuhan si meˈ aˈanen kuweˈ dalil alataˈ tinapukan dem bulak bu takasuwaˈ weˈ dambuwaˈ aˈa. Dinebbunan balik weˈ ne duk kēgan iye manamal hangkan pinabellihan weˈ ne kēmon-kēmonnen. Ubus bu binelli weˈ ne bulak palaˈihan alataˈ takasuwaˈne miyaˈan.”   
\s1 Dalilan sabab mutsaˈin  
\p
\v 45 “Damikkiyan,” paˈin si Isa, “pagbayaˈ Tuhan si meˈ aˈanen kuweˈ dalil aˈa magpiha, batang melli meˈ mutsaˈ hāp.  
\v 46 Bang iye ngasuwaˈ dambuwaˈ mutsaˈ mahalgaˈ manamal, pabellihanne kēmon-kēmonnen duk belline mutsaˈ dambuwaˈ miyaˈan.”   
\s1 Dalilan sabab pokotin  
\p
\v 47 “Damikkiyan,” paˈin si Isa, “pagbayaˈ Tuhan si meˈ aˈanen kuweˈ dalil pokot tineppadan dem tahik duk makaˈeddoˈ ekka bayuˈ-bayuˈan kenna.  
\v 48 Pagpennoˈ ne pokotin, onot meˈ aˈahin ne tudju higad tahik ubus ningkoloˈ siye bu peneˈde kennahin. Meˈ kenna mahāpin pinadem pangisihande duk meˈ manggaˈi mahāpin ilakasan hadja.  
\v 49 Sa iyan du isab bang kiyamat ne. Paguwaˈ meˈ malaˈikatin duk paseddilide meˈ aˈa malaˈatin amban meˈ aˈa mabentelin.  
\v 50 Meˈ aˈa malaˈatin laboˈde dem ebbut narkaˈ. Magmatey siye iyan laˈi duk magtageˈot meˈ impenden hawal pagsusunden.”   
\p
\v 51 Tinilew weˈ si Isa meˈ tindegnen, paˈinne, “Tasabutbi ke kēmon binissāku si kaˈam miyaˈan?” “Aweˈ,” paˈinde.  
\v 52 Manjari paˈin si Isa, “Bang niyaˈ guru si saraˈ āgama bu nuhut ne iye pagbayaˈan Tuhanin, kuweˈ dalil aˈa dayahan iye, ekka alataˈne magbaˈahu-andang peggeˈ taˈu ne iye manoloˈ toloˈ matuˈuhin duk toloˈ baˈahuhin.”   
\s1 Astel meˈ aˈa Nasaretin pu si Isa  
\r (Markus 6.1-6; Lukas 4.16-30)  
\p
\v 53 Pagubus si Isa magdalilan inin, tahalaˈ iye amban lahat miyaˈan.  
\v 54 Hap pī iye balik si lahatne duk magusihat iye laˈi dem langgal. Ulaliˈ meˈ aˈahin, paˈinde, “Amban taˈeddoˈ aˈa inin kataˈunen duk balakatne paghinangne meˈ hinangan makaˈulaliˈin?  
\v 55 Takilalete bi hep aˈa inin; iye inin anak kalpenterohin. Saˈinen si Mariyam. Pungtinaˈine hep disi Yakub duk si Yoses duk si Simon duk si Judas.  
\v 56 Duk meˈ pungtinaˈine dendehin tiyaˈ du hep tuˈu si lahatte bi. Amban enteˈ taˈeddoˈne meˈ kataˈune inin?”  
\v 57 Duk peddiˈ ateyde pu si Isa. Manjari paˈin si Isa si siye, “Pagaddatan nabihin antag-antag. Saguwaˈ bang si lahatne duk si lumaˈne gaˈi iye pagaddatan.”  
\v 58 Gaˈi du ekka hinangan makaˈulaliˈ hininang si Isa si lahatnen peggeˈ meˈ aˈa malaˈihin gaˈi kahagad si iye.   
\c 14  
\s1 Kamatey Yahiya magpandi-pandi aˈahin  
\r (Markus 6.14-29; Lukas 9.7-9)  
\p
\v 1 Masa miyaˈan Sultan Herod magbayaˈ si lahat Jalilin. Manjari takalene sabab meˈ hinangan si Isahin.  
\v 2 Paˈin si Herod si meˈ bagellalnen, “Aˈa miyaˈan asal iye ne teˈed si Yahiya magpandi-pandi meˈ aˈahin. Ellum iye balik. Hangkan hep tahinangne meˈ hinangan balakatan miyaˈ an.”  
\v 3-4 Peggeˈ bakas dinaˈak hep weˈ Sultan Herod siniggew si Yahiya duk iningketan duk kinalabusu. Kuweˈ inin kahalanne miyaˈan: Si Sultan Herod inin magkabayaˈ duk ipalnen Herodiyas, bu ellum pe salinen si Pilip, ella Herodiyasin. Manjari sakaliˈ ne siye magdambuwaˈ, inamāhan sultanin weˈ si Yahiya. Paˈin Yahiya si iye, “Gaˈi halal bang kew magdambuwaˈ duk anda pungtinaˈinun. Magduse kew.”  
\v 5 Kemuwe miyaˈan mabayaˈ papatey si Herod Yahiya, saguwaˈ tinalew iye si meˈ aˈahin peggeˈ kahagad meˈ aˈahin weˈ nabi si Yahiya.  
\v 6 Manjari dambuwaˈ ellew ngahinang si Herod pagjamu-jamuhan panābu ellew panganak si iyehin. Mansak anak Herodiyas dendehin duk mayam meˈ aˈa malaˈihin. Sinna manamal si Herod  
\v 7 hangkan paˈinne si dendehin, “Sapahanku ine-ine pākunu, asal pangurungku teˈed kaˈu.”  
\v 8 Peggeˈ bakas sinessaˈan andang weˈ saˈinen dendehin, hangkan paˈinne si sultanin, “Pangurungun aku kuweˈitu kōk Yahiya magpandi-pandi aˈahin binettad diyataˈ talam.”  
\v 9 Magsusun teˈed sultanin, saguwaˈ peggeˈ bakas iye napa si panaˈanan meˈ bisitanen, hangkan dinaˈak ne weˈ ne pinangurung si dendehin pinākunen.  
\v 10 Dinaˈak weˈ ne dambuwaˈ sundalunen munggelan Yahiya laˈi dem kalabusu.  
\v 11 Ubus binoˈo ne kōknen diyataˈ talam duk pinangurung si budjangin. Manjari binoˈo weˈ budjangin pī si saˈinen.  
\v 12 Pagubus miyaˈan, tekka meˈ tindeg Yahiyahin ngeddoˈ bangkeynen duk kinubul weˈ de. Ubus hap pī siye ngakahan si Isa.   
\s1 Pamakan si Isa meˈ aˈa lime ngibuhin  
\r (Markus 6.30-34; Lukas 9.10-17; Yahiya 6.1-14)  
\p
\v 13 Pagkale si Isa aka-aka sabab Yahiyahin, tahalaˈ iye magbangkaˈ pī si lahat makagindew-gindew, iye dendangan. Sakaliˈ inin takale weˈ meˈ aˈa mabanesin, tahalaˈ siye amban meˈ kalumaˈanin duk paturul siye amban higad lamew.  
\v 14 Pagtakas si Isa, banes teˈed aˈa kitene duk maˈaseˈ iye si siye duk pinakoleˈ weˈ ne meˈ masakihin.  
\v 15 Pagkohap ne, pī meˈ tindegnen si iye duk paˈinde, “Lahat gaˈi hep inin tantu papituhan aˈa bu iyuˈ ne kohap teˈed. Daˈakun meˈ aˈa inin pī si meˈ kalumaˈan duk siye makabelli kinakande.”  
\v 16 Paˈin si Isa, “Gaˈi siye subey tahalaˈ. Kaˈam ne mamakan siyehin.”  
\v 17 Paˈin meˈ tindegnen, “Luwal maniyaˈ si kamitu, lime kayuˈ pan duk duwe kenna.”  
\v 18 Paˈin si Isa, “Boˈohun bi pitu si aku.”  
\v 19 Manjari dinaˈak weˈ si Isa meˈ aˈahin ningkoloˈ diyataˈ balili. Ubus miyaˈan ineddoˈ weˈ ne pan lime kayuˈin duk kenna duwehin duk mayam iye magdiyataˈ langit magpasalamat si Tuhan. Ubus bu binahagiˈ-bahagiˈ weˈ ne panin duk pinangurung weˈ ne si meˈ tindegnen duk pangurungde isab si meˈ aˈahin.  
\v 20 Mangan siye kēmon duk esso siye. Pagubus siye mangan tinipun weˈ meˈ tindeg si Isahin lukasden, sampūˈ duk duwe bakaˈ pennoˈ.  
\v 21 Meˈ aˈa bakas mamanganin niyaˈ siye lime ngibu lellahin bukut meˈ dendehin duk meˈ mākanakin.   
\s1 Lumengngan si Isa diyataˈ lamew  
\r (Markus 6.45-52; Yahiya 6.15-21)  
\p
\v 22 Puwas miyaˈan dinaˈak weˈ si Isa meˈ tindegnen pasakey dem bangkaˈ. Pinadehellu siye weˈ ne pī si dambiyaˈ lamew sābune pe mapoleˈ meˈ aˈahin.  
\v 23 Pagubus ne siye patahalaˈne, pī iye si punu dendang-dendangan missā si Tuhan. Pagsangem ne, laˈi iye dendangan.  
\v 24 Na, bangkaˈin tala ne amban higad bu tewwaˈ weˈ goyak peggeˈ pasumbal si siye baliyuhin.  
\v 25 Pagdayiˈ ellew ne, pī si Isa si siye lumengngan diyataˈ kuwit-kuwit lamewin.  
\v 26 Pagkite meˈ tindegnen iye lumengngan diyataˈ kuwit-kuwit lamewin, kadahitan siye manamal peggeˈ kannalde weˈ panyataˈ iye. Magkilahap teˈed siye peggeˈ kaˈumagadan siye.  
\v 27 Saguwaˈ magtawus missā si Isa si siye, paˈ inne, “Pahagetun bi ateybin. Aku hep ituˈ. Daˈa kaˈam tinalew.”   
\p
\v 28 Manjari ngalingan si Petros, paˈinne, “Tuwan, bang kaˈu iyan, daˈakun ku piyu si kaˈu lumengngan diyataˈ boheˈ.”  
\v 29 Paˈin si Isa, “Pitu ne kew.” Hangkan duwaˈi si Petros amban bangkaˈ bu lumengngan diyataˈ boheˈ hap pī pu si Isa.  
\v 30 Saguwaˈ pagkitene goyak mahadjehin, tinalew iye duk palenneb ne iye. Magtawus iye ngalingan, paˈinne, “Tuwan, timbulun ku.”  
\v 31 Manjari magtawus iye inantan weˈ si Isa bu inonot. Ubus paˈin si Isa, “Gaˈi kew tantu sandel si aku. Weˈey magduwe-duwe pikilannun?”  
\v 32 Manjari pagdiyalemde dem bangkaˈ, padeheng ne baliyuhin.  
\v 33 Pasujud si iye meˈ lella dem bangkaˈin duk paˈinde, “Bennal Anak Tuhanin kew.”   
\s1 Pinakoleˈ meˈ aˈahin weˈ si Isa laˈi si Gennesaret  
\r (Markus 6.53-56)  
\p
\v 34 Pagsakaliˈ ne siye lumipag, tekka siye si lahat Gennesaret.  
\v 35 Takilale si Isa weˈ meˈ aˈa lahat miyaˈan, hangkan pinasan weˈ de meˈ aˈa masaki si meˈ kalahatan mapaliputin duk binoˈo weˈ de pu si Isa.  
\v 36 Pabuyuˈ-buyuˈ siye pu si Isa bang makajari antan meˈ masakihin bisan hadja tuggu semmeknen. Na, kēmon makaˈantan iyehin kawuliˈan.   
\c 15  
\s1 Meˈ biˈat-biˈatan meˈ kapapuˈanin  
\r (Markus 7.1-13)  
\p
\v 1 Manjari niyaˈ meˈ Pariseo duk meˈ guru si saraˈ āgama amban Awrusalam hap pī pu si Isa duk paˈinde,  
\v 2 “Weˈey meˈ tindegnun gaˈi nuhut biˈat-biˈatan meˈ kapapuˈanten bi? Mangan siye bisan siye gaˈ bakas ngosoˈ tangan makasutsi.”  
\v 3 Nambung si Isa, paˈinne, “Na, kaˈam, weˈey gaˈi tuhutbi pangandaˈakan Tuhanin supaya iye tatuhutbin meˈ biˈat-biˈatan kapapuˈanbin?  
\v 4 Peggeˈ bakas ngandaˈak Tuhanin, paˈinne, ‘Pagaddatanun bi saˈi-samabin,’ duk ‘Sine-sine missāhan saˈinen atawa samanen laˈatan, subey teˈed iye pinapatey.’  
\v 5 Saguwaˈ kaˈam,” paˈin si Isa, “si saraˈ hininang-hinangbin hadja, paˈinbi weˈ bang niyaˈ aˈa magpaˈin si saˈi-samanen, ‘Gaˈ ne niyaˈ panabangku kaˈam, Ammaˈ atawa Inaˈ; tapangurungku ne alataˈkun si Tuhan,’  
\v 6 makajari ne bisan gaˈi tabangne matettoˈanen. Sa hinanganbi iyan gaˈi pinagmasi weˈ bi pangandaˈakan Tuhanin peggeˈ iye tinuhutbin meˈ biˈat-biˈatan kapapuˈanbin.  
\v 7 Kaˈam iyan magmā-mā nuhut Tuhan bu gaˈi du. Asal bennal teˈed sinulat Nabi Isaya sabab kaˈamin, paˈinne,   
\q1
\v 8 ‘Meˈ aˈa inin, pahadjede ku duk behede saguwaˈ ateyden gaˈi nuhut aku.  
\v 9 Gaˈ gunane pagsambahayangde si akuhin peggeˈ meˈ pamanoloˈden hinang-hinang aˈa hadja bu paˈinde amban aku,’ paˈin Tuhanin.”   
\s1 Bang ine makaharam meˈ aˈahin  
\r (Markus 7.14-23)  
\p
\v 10 Puwas miyaˈan, ilinganan ne isab weˈ si Isa meˈ aˈahin pī si iye duk paˈinne si siye, “Pakale kaˈam duk tahātibi bissāku inin:  
\v 11 Dumaˈin kinakan mapadiyalem dem behe aˈahin makaharam iyehin, saguwaˈ iye makaharam iyehin meˈ bissā laˈatan mapaguwaˈ amban behenen.”   
\p
\v 12 Manjari hap pī meˈ tindegnen si iye duk paˈinde, “Kataˈuhannu ke weˈ laˈat atey meˈ Pariseohin sabab binissānu miyaˈan?”  
\v 13 Nambung iye, paˈinne, “Kēmon jambangan gaˈ tinanem weˈ Samaku si surgaˈin bineddutan du.  
\v 14 Daˈa kaˈam suse sabab siye. Meˈ nakuraˈ siye saguwaˈ kuweˈ siye meˈ aˈa pessek. Bang aˈa pessekin nundan aˈa pessek du isab, na, laboˈ siye kaduwangan dem lowang.”   
\p
\v 15 Manjari missā si Petros, paˈinne, “Pahātihanun kami bang ine hāti binissānu miyaˈan.”  
\v 16 Paˈin si Isa, “Sampay kaˈam isab, gaˈi pe tahātibi?  
\v 17 Gaˈi ke tahātibi weˈ bisan kinakan ine padiyalem dem behe, pī dem betteng ubus bu pinaluwas du?  
\v 18 Saguwaˈ mapaluwas amban dem behe aˈahin, paguwaˈ amban dem ateyne, duk iye iyan makaharam aˈahin.  
\v 19 Peggeˈ amban dem ateyin paguwaˈ meˈ pikilan malaˈatanin kuweˈ mapatey, magjina, duk maghinangan laˈat seddili, magtangkew, magdustaˈ, duk maglimut.  
\v 20 Kēmon iyan makaharam aˈahin, dumaˈin bang mangan iye bu gaˈ bakas ngosoˈ tangan sa pangandaˈakan meˈ Pariseohin.”   
\s1 Sandel dende amban lahat Kanaˈanin  
\r (Markus 7.24-30)  
\p
\v 21 Manjari tahalaˈ si Isa billaˈi duk hap pī iye si antag puweblo Tiros duk Sidon.  
\v 22 Niyaˈ dende bangsa Kanaˈan patennaˈ laˈi si lahat miyaˈan. Hap pī iye pu si Isa duk ngalingan iye, paˈinne, “O Tuwan, tubuˈ si Daˈud, maˈaseˈ kew si aku, peggeˈ anakku dende-dendehin pasayedan seyitan duk tiniksaˈ teˈed iye weˈ seyitanin.”  
\v 23 Saguwaˈ gaˈ nambung si Isa bisan da tegtang. Manjari meˈ tindegnen pī pu si Isa duk paˈinde, “Daˈakun iye tahalaˈ, peggeˈ iyuˈ iye paturul-turul ngalingan si kite bi.”  
\v 24 Nambung si Isa, paˈinne, “Pinapitu ku nabang meˈ aˈa bangsa Israˈil hadja. Kuweˈ siye dalil meˈ bili-bili lepas.”  
\v 25 Saguwaˈ pagtakale inin weˈ dendehin, patapit iye pu si Isa bu pasujud, paˈinne, “Tuwan, tabanganun ku.”  
\v 26 Sambungan si Isa iye si dalilan, paˈinne, “Gaˈi patut ineddoˈ kinakan meˈ anakin bu ilakasan pī si meˈ asu.”  
\v 27 “Bennal, Tuwan,” paˈin dendehin, “saguwaˈ bisan du meˈ asuhin kakande du mapagpag amban lamisahanin.”  
\v 28 Sambungan si Isa iye, paˈinne, “O dende, basag teˈed sandelnun. Pangurung kaˈu ne pinākunun.” Na waktu miyaˈan du magtawus kawuliˈan anakne dendehin.   
\s1 Ekka aˈa pakawuliˈ si Isa  
\p
\v 29 Manjari palanjal si Isa billaˈi bu nusul lamew Jalilin. Ubus manaˈik iye diyataˈ punu duk ningkoloˈ iye laˈi.  
\v 30 Banes aˈa hap pī si iye, duk binoˈo weˈ de meˈ mapengkaˈin, meˈ makukuˈin, meˈ mapessekin, meˈ maˈumewin duk ekka aˈa taga saki seddili. Pinapī weˈ de meˈ aˈa masaki inin si antag bettis si Isa duk pinakawuliˈ siye kēmon weˈ ne.  
\v 31 Ulaliˈ teˈed meˈ aˈahin pagkitede weˈ maˈumewin makabissā ne, makukuˈin kawuliˈan ne, mapengkaˈin makalengngan ne pahāp-hāp, duk mapessekin ngite ne. Manjari pinudji weˈ de Tuhan inisbat bangsa Israˈilin.   
\s1 Makan si Isa ampat ngibu aˈa  
\r (Markus 8.1-10)  
\p
\v 32 Manjari ilinganan weˈ si Isa meˈ tindegnen pī si iye duk paˈinne, “Maˈaseˈ ku si meˈ aˈa mabanes inin, peggeˈ tellum bahangi ne kuweˈitu patuˈude si akuhin bu gaˈ ne niyaˈ kakande. Gaˈi ku mabayaˈ mapoleˈ siye bang gaˈi bakas mangan, kaw siye kinawugtuˈ si lān.”  
\v 33 Paˈin meˈ tindegnen si iye, “Antag kite bi ngeddoˈ kinakan sarang pamakan meˈ aˈa mabanes inin tuˈu si lahat makagindew-gindew inin?”  
\v 34 Paˈin si Isa si siye, “Piyek kayuˈ panbi lu?” Paˈinde, “Pituˈ pan duk kenna dikiˈ bang piyek kayuˈ.”  
\v 35 Manjari dinaˈak weˈ si Isa meˈ aˈa mabanesin ningkoloˈ diyataˈ bulak.  
\v 36 Ineddoˈ weˈ ne pan pituˈin duk meˈ kennahin, duk magpasalamat iye si Tuhan. Ubus bu binahagiˈ-bahagiˈ weˈ ne duk pinangurung weˈ ne si meˈ tindegnen duk pangurungde isab si meˈ aˈahin.  
\v 37 Mangan siye kēmon duk esso siye. Ubus bu tinipun weˈ de lukasin, pituˈ bakaˈ pennoˈ.  
\v 38 Meˈ aˈa mamanganin niyaˈ siye ampat ngibu lellahin bukut meˈ dendehin duk meˈ mākanakin.  
\v 39 Manjari pinapoleˈ ne meˈ aˈahin weˈ si Isa duk pasakey iye dem bangkaˈ bu hap pī si lahat Magadan.   
\c 16  
\s1 Meˈ Pariseohin makapakite tandaˈ  
\r (Markus 8.11-13; Lukas 12.54-56)  
\p
\v 1 Manjari niyaˈ meˈ Pariseo duk meˈ Sadduseo pī pu si Isa. Batang iye kuhi-kuhide, hangkan makapakite siye tandaˈ bang bennal taga kapatut iye amban Tuhan.  
\v 2 Sambungan si Isa siye, paˈinne, “Bang seddep ellewin paˈinbi, ‘Hāp lahatin sumu, peggeˈ peyat-peyat langitin.’  
\v 3 Bang salung-salung paˈinbi, ‘Ulan ellew inin peggeˈ peyat-peyat langitin duk maglindem lahatin.’ Kataˈuhanbi hatiˈ bang ine hāti meˈ tapandogabi si bantuk langitin saguwaˈ gaˈi kataˈuhanbi hāti meˈ maˈumantag si waktu kuweˈitu inin.  
\v 4 Meˈ aˈa kuweˈitu inin laˈat duk gaˈi nuhut Tuhan duk māku tandaˈ. Saguwaˈ gaˈ niyaˈ tandaˈ pinakitehan si kaˈam luwal hadja tandaˈ Nabi Yunus awwalley.” Ubus miyaˈan inambanan siye weˈ si Isa bu tahalaˈ iye.   
\s1 Sinessaˈan weˈ si Isa meˈ tindegnen dinaˈak siye maghalliˈ si meˈ toloˈ meˈ Pariseohin duk Sadduseohin  
\r (Markus 8.14-21)  
\p
\v 5 Pagtekka meˈ tindeg si Isahin si dambiyaˈ lamew, gaˈ siye makaˈesseb moˈo pan.  
\v 6 Paˈin si Isa si siye, “Pahatul-hatul kaˈam. Halliˈanun bi pasulig meˈ Pariseohin duk meˈ Sadduseohin.”  
\v 7 Magbissā-bissā meˈ tindegnen sabab pinaˈinne miyaˈan peggeˈ gaˈ tahātide. Paˈinde, “Hangkan hatu iye missā kuweˈ miyaˈan, peggeˈ gaˈ kite bi makaboˈo pan.”  
\v 8 Kataˈuhan si Isa bang ine pagbissā-bissāden. Hangkan paˈinne si siye, “Weˈey pagbissā-bissābin sabab gaˈ niyaˈ panbi? Asal kulang teˈed sandelbi si akuhin.  
\v 9 Gaˈi pe ke tahātibi? Gaˈ ke taˈessebbi pamahagiˈ-mahagiˈku pan limehin si meˈ aˈa lime ngibuhin duk bang piye bakaˈ pennoˈ weˈ lukas tinipunbin?  
\v 10 Duk gaˈ ke taˈessebbi pan pituˈ binahagiˈ-bahagiˈku si meˈ aˈa ampat ngibuhin duk bang piye bakaˈ pennoˈ weˈ lukas tinipunbin?  
\v 11 Ulaliˈ ku bang weˈey gaˈ tasabutbi weˈ bissāku miyaˈan dumaˈin sabab pan. Halliˈanun bi pasulig meˈ Pariseohin duk meˈ Sadduseohin.”  
\v 12 Manjari bahu tahātide weˈ dumaˈin pinaˈinnen sabab pasulig dem pan, saguwaˈ subey halliˈande meˈ panoloˈ meˈ Pariseohin duk meˈ Sadduseohin.   
\s1 Magbennal si Petros sabab si Isa  
\r (Markus 8.27-30; Lukas 9.18-21)  
\p
\v 13 Manjari pī disi Isa si lahat tapit si puweblo Kesarea Pilipi. Paglaˈi siye tinilew weˈ ne meˈ tindegnen, paˈinne, “Ine paˈin meˈ aˈahin? Aku, Anak Manusiyaˈin, sine koˈ ku?”  
\v 14 Paˈinde, “Niyaˈ meˈ aˈa magpaˈin weˈ kaˈu koˈ si Yahiya magpandi-pandi meˈ aˈahin ellum balik. Sinduwehin isab magpaˈin weˈ Nabi Eliyas koˈ kew duk niyaˈ pe isab magpaˈin weˈ Nabi Jeremiya koˈ kew atawa dambuwaˈ meˈ nabi awwalley.”  
\v 15 “Saguwaˈ bang kaˈam,” paˈin si Isa, “ine paˈinbi? Sine teˈ ku?”  
\v 16 Nambung si Simon Petros, paˈinne, “Kaˈu Almasihin, tapeneˈ Tuhan magbayaˈin. Kaˈu Anak Tuhan maˈellumin.”  
\v 17 Paˈin si Isa si iye, “Hāp pe kew, Simon, anak Yahiyahin. Peggeˈ dumaˈin amban manusiyaˈ puˈunnu ngataˈuhanne inin saguwaˈ pinakataˈu inin si kaˈu weˈ Samaku si surgaˈin.  
\v 18 Na, inin paˈinku si kaˈu, Petros. Kuweˈ batu kew, duk diyataˈ batu inin hinangku langgalkun, hāti langgalkun meˈ aˈa manuhut akuhin. Gaˈi siye tadaˈag weˈ nakuraˈ seyitanin.  
\v 19 Urungante kew kapatut magmahalayak si kēmon manusiyaˈ aka-aka hāp sabab pagbayaˈ Tuhanin. Kuweˈ kew dalil kaˈurunganku kunsiˈ gawang padiyaleman pī si pagbayaˈan Tuhanin. Ine-ine pamagesannu tuˈu si dunya, pamagesan du isab iyan si surgaˈ, duk ine-ine pangandaˈakannu tuˈu si dunya, pangandaˈakan du isab iyan si surgaˈ.”   
\p
\v 20 Manjari sinessaˈan weˈ si Isa meˈ tindegnen weˈ subey siye gaˈi magaka-aka bisan pu sine weˈ Almasihin iye.   
\s1 Pinaˈal weˈ si Isa kamateynen  
\r (Markus 8.31—9.1; Lukas 9.22-27)  
\p
\v 21 Manjari puwas miyaˈan, nagnaˈ pahāti si Isa si meˈ tindegnen weˈ iye kahandak Tuhanin, subey iye hap pī si Awrusalam duk ekka kabinasahan sandalanne amban meˈ kabahiˈanin duk meˈ nakuraˈ imamin duk meˈ guru si saraˈ āgamahin. Ubus pinapatey du iye duk ellum du iye balik katellum bahanginen.  
\v 22 Binoˈo si Isa weˈ si Petros patala-tala bu inamāhan iye weˈ ne, paˈinne, “Karayaw gaˈi paˈatag Tuhanin, Tuwan. Gaˈi iyan umantag si kaˈu.”  
\v 23 Saguwaˈ paharap si Isa duk paˈinne pu si Petros, “Tahalaˈ kew amban aku, Seyitan. Iyuˈ kew nassat aku si kalaˈatan, peggeˈ pikilannun pikilan amban manusiyaˈ hadja dumaˈin amban Tuhan.”  
\v 24 Ubus paˈinne si meˈ tindegnen, “Bang niyaˈ aˈa mabayaˈ nuhut aku subey iye tuhutne kinabayaˈankun dumaˈin kinabayaˈannen. Duk subey isab iye moˈo olom pamapateyan iyehin, hātinen maglillaˈ iye nandal kabinasahan duk bisan pe matey. Manjari makajari ne iye nuhut aku.  
\v 25 Peggeˈ,” paˈin si Isa, “bang aˈahin ellegne umulnen, gaˈ niyaˈ umulne salama-lama. Saguwaˈ bang aˈahin gaˈi ellegne umulnen duk maglillaˈ pe iye matey hawal tuyuˈne manuhut akuhin, na, aˈa iyan taga umul du salama-lama.  
\v 26 Peggeˈ aˈahin, bisan pe tepe si iye kēmon alataˈ dem dunyahin, gaˈ du niyaˈ gunane bang gaˈi tepe si iye umul salama-lamahin. Peggeˈ gaˈ niyaˈ alataˈ si dunya makalekkat iye supaya tepe si iye umul salama-lamahin.  
\v 27 Aku, Anak Manusiyaˈin, pitu du ku balik duk meˈ malaˈikatkun, liput weˈ sahaya Samaku Tuhanin. Ubus tumbasanku du kēmon aˈahin matalep si meˈ hinanganden.”  
\v 28 Paˈin si Isa pe, “Sabennal akahante kaˈam, niyaˈ kaˈam matuˈu inin gaˈi matey bang gaˈi dahuˈ takitebi ku, Anak Manusiyaˈin, pitu magbayaˈ si meˈ aˈahin.”   
\c 17  
\s1 Kapinda bantuk si Isahin  
\r (Markus 9.2-13; Lukas 9.28-36)  
\p
\v 1 Manjari ennem bahangi puwas miyaˈan, binoˈo weˈ si Isa si Petros, si Yakub, duk si Yahiya pī diyataˈ punu langkew, siye-siye hadja.  
\v 2 Sābude malaˈihin, pinda teˈed bantuk si Isahin si pagmatahande. Luwenen sahaya kuweˈ mata ellewin duk semmeknen makasilew hawal poteˈnen.  
\v 3 Manjari bessuwang paguwaˈ si siye laˈi si Musa duk si Nabi Eliyas duk magbissā siye duk si Isa.  
\v 4 Sābude magbissāhin, paˈin si Petros pu si Isa, “Tuwan, hāp teˈed peggeˈ tiyaˈ kami tuˈu. Bang kew mabayaˈ, ngahinang ku tuˈu tellu payad. Dambuwaˈ si kaˈu, dambuwaˈ pu si Musa, duk dambuwaˈ pu Nabi Eliyas.”   
\p
\v 5 Manjari sasang missā pe si Petros, niyaˈ inalak dantaˈ paguwaˈ si atagde duk kalandungan siye duk niyaˈ suwala amban inalakin magpaˈin, “Inin Anakku kalasahanku teˈed. Kasulutan ku teˈed si iye. Pakalehun bi iye.”  
\v 6 Pagkale meˈ tindegnen suwala miyaˈan, kadahitan siye manamal duk magtawus siye pakusu diyataˈ bulak.  
\v 7 Saguwaˈ pī si Isa si meˈ tindegnen duk inantan siye weˈ ne, paˈinne, “Nengge kaˈam duk daˈa kaˈam tinalew.”  
\v 8 Pagtongasde, gaˈ niyaˈ seddili kitede luwal saˈ si Isa.   
\p
\v 9 Manjari sasangde padurul amban diyataˈ punu, sinessaˈan siye weˈ si Isa, paˈinne, “Daˈa kaˈam magaka-aka sabab bakas takitebi diyataˈ punu inin, samantaˈan aku, Anak Manusiyaˈin, gaˈi pe ku ellum balik amban kamateykun.”  
\v 10 Tinilew iye weˈ meˈ tindegnen, paˈinde, “Weˈey teˈ paˈin meˈ guru magtoloˈ saraˈ āgamahin weˈ subey koˈ pitu dehellu Eliyas meke Almasihin?”  
\v 11 Nambung si Isa, paˈinne, “Bennal iyan. Eliyas pitu dehellu amban Almasihin manyap kēmonin.  
\v 12 Saguwaˈ akahante kaˈam,” paˈin si Isa, “bakas pitu ne Eliyas bu gaˈ iye takilale meˈ aˈahin. Duk tahinangde ne sasuku kabayaˈanden si iye. Damikkiyan aku, Anak Manusiyaˈin, binasade du ku isab.”  
\v 13 Na, bahu kataˈuhan meˈ tindegnen weˈ bissānen hatiˈ sabab Yahiya magpandi-pandi meˈ aˈahin.   
\s1 Si Isa makawuliˈ nakanak lella pasayedan seyitan  
\r (Markus 9.14-29; Lukas 9.37-43)  
\p
\v 14 Pagbalik disi Isa pī si meˈ aˈa mabanesin, niyaˈ aˈa pī pasujud pu si Isa makitabang, paˈinne,  
\v 15 “O Tuwan, maˈaseˈ kew si anakkun. Binabuy-babuy iye duk makalanduˈ sakinen peggeˈ daran iye hebbaˈ dem ebbut duk dem boheˈ.  
\v 16 Bakas boˈoku iye pī si meˈ tindegnun, saguwaˈ gaˈi iye tapakawuliˈde.”  
\v 17 Nambung si Isa, paˈinne, “Kaˈam meˈ aˈa kuweˈitu inin, salaˈ teˈed pamikilbin. Gaˈ teˈed niyaˈ sandelbi si Tuhan. Taman sumiyan pe ku tuˈu si kaˈam? Taman sumiyan pe ku nandalan addatbin meke kaˈam kahagad?” Manjari paˈinne si sama nakanakin, “Boˈohun anaknun pitu.”  
\v 18 Pagtekka nakanakin laˈi, inamāhan weˈ si Isa seyitanin, manjari paluwas seyitanin amban nakanakin duk magtawus nakanakin kawuliˈan.   
\p
\v 19 Ubus binoˈo si Isa magbissā weˈ meˈ tindegnen, siye-siye hadja, paˈinde, “Weˈey teˈ gaˈ tapaluwas kami seyitanin?”  
\v 20 Paˈin si Isa, “Puˈunne gaˈi tapaluwasbi peggeˈ kulang pe teˈed sandelbi si Tuhanin. Akahante kaˈam sabennal-bennal, bang sandel kaˈam si Tuhan bisan hadja kuweˈahat, dalilnen kuweˈ hadja hadjehan bigi mustasa, duk daˈakbi punuhin palinda, asal palinda du. Gaˈ niyaˈ hunit si kaˈam bang kaˈam sandel. (  
\v 21 Saguwaˈ seyitan da bayuˈ miyaˈan, gaˈi tapaluwas luwal hadja bang kaˈam ngampun duk muwase.)”   
\s1 Inaka balik weˈ si Isa sabab kamateynen  
\r (Markus 9.30-32; Lukas 9.43-45)  
\p
\v 22 Dambuwaˈ ellew paglaˈi siye si Jalil, paˈin si Isa si meˈ tindegnen, “Aku, Anak Manusiyaˈin, sinōngan du ku iyan si antanan meˈ aˈa.  
\v 23 Papateyde du ku. Tellum bahangi puwas kamateykun, ellum du ku balik.” Pagtakalede inin, suse manamal meˈ tindegnen.   
\s1 Si Isa magbayed sukey langgal  
\p
\v 24 Pagtekka siye laˈi si Kapernaum, hap pī pu si Petros meˈ aˈa magpāku-pāku sukey si langgalin, paˈinde, “Magbayed sukey ke gurubin?”  
\v 25 Nambung si Petros, paˈinne, “Aweˈ.” Pagdiyalem si Petros dem lumaˈ, magtawus si Isa missā si iye, paˈinne, “Ine paˈinnu, Simon. Sine magbayed sukey si meˈ sultan si dunyahin, meˈ anak-usbaden atawa meˈ aˈa seddilihin?”  
\v 26 Paˈin si Petros, “Meˈ aˈa seddilihin.” Paˈin si Isa, “Iye hep, hātinen gaˈi magbayed meˈ usbanen. Manjari, kite bi inin meˈ usba Tuhanin, hangkan makajari bisan kite bi gaˈi magbayed.  
\v 27 Saguwaˈ gaˈi hāp bang laˈat ateyden si kite. Pī kew hap lamew messi. Lukahun behe kenna tagnaˈ taˈeddoˈnun duk ngasuwaˈ kew iyan laˈi sīn sarang pamayed sukeyte si langgalin. Eddoˈun sīn iyan bu nu pī si langgal mayedan sukeyten.”   
\c 18  
\s1 Sine tamanan malangkewin  
\r (Markus 9.33-37; Lukas 9.46-48)  
\p
\v 1 Baytu miyaˈan hap pī pu si Isa meˈ tindegnen, paˈinde, “Sine tamanan malangkewin si meˈ aˈa manuhut pagbayaˈan Tuhanin?”  
\v 2 Manjari ngandaˈak si Isa dambuwaˈ nakanak pī si siye bu pinatengge weˈ ne si tengngaˈde.  
\v 3 Ubus paˈinne, “Sabennal akahante kaˈam, gaˈi kaˈam sumakup dem pagbayaˈan Tuhanin bang gaˈi pindahanbi pikilanbin duk kaˈam manjari kuweˈ nakanak dikiˈin, gaˈi malangkew dine.  
\v 4 Sine-sine madiyawaˈ ateyne kuweˈ nakanak inin, iye tamanan malangkewin si pagbayaˈan Tuhanin.  
\v 5 Bang niyaˈ aˈa bu sabab sandelne si akuhin ngaddatan dambuwaˈ nakanak dikiˈ kuweˈ inin, aku inaddatannen.”   
\s1 Subey ilebbahan pagdusehin  
\r (Markus 9.42-48; Lukas 17.1-2)  
\p
\v 6 “Bang niyaˈ aˈa makapaduse si dambuwaˈ nakanak dikiˈ kuweˈ inin makahagad si akuhin, hāp pe siˈ iye miyaˈan tapatowengan batu hadje si kellongne bu ilaboˈ pī dem tahik, duk hadja gaˈi taboˈone magduse.  
\v 7 Makaˈaseˈ-aseˈ meˈ manusiyaˈin peggeˈ niyaˈ teˈed meˈ sassat makapaduse siye. Bugtuˈ niyaˈ teˈed meˈ sassat tekka. Saguwaˈ kaˈaseˈ-aseˈ aˈa manassat saweˈnen duk saweˈnen magduse, peggeˈ asal legga Tuhanin iye.   
\p
\v 8 “Bang tangannun atawa bettisnun mamoˈo kaˈu magdusehin, lebbahanun ne pagdusenun. Dalilnen, kuweˈ du putukannu tangannun duk bettisnun bu nu ngalakasanne. Hāp pe kew paˈasek dem surgaˈ bisan kew putuk, amban duwe tangannun atawa duwe bettisnun saguwaˈ tinimanan kew pī dem ebbut gaˈ niyaˈ kapalemne.  
\v 9 Duk bang matanun isab mamoˈo kaˈu magdusehin, lebbahanun pagdusenun. Dalilnen, kuweˈ du ugitannu matanun bu nu ngalakasanne. Hāp pe kew paˈasek dem surgaˈ bisan dambuwaˈ saˈ matanun amban duwe matanun saguwaˈ tinimanan kew pī dem ebbut narkaˈ.”   
\s1 Dalilan sabab bili-bili masumapeˈin  
\r (Lukas 15.3-7)  
\p
\v 10 “Pahatul-hatul kaˈam,” paˈin si Isa, “daˈa diyawaˈanun bi bisan dambuwaˈ meˈ nakanak madikiˈ inin peggeˈ akahante kaˈam, meˈ malaˈikat mangipat siyehin luwal laˈi si harapan Samaku si surgaˈin. (  
\v 11 Aku, Anak Manusiyaˈin, akaku mapitu si dunyahin nimbul meˈ aˈa matala amban Tuhanin.)  
\v 12 Ine paˈinbi? Saˈupama, bang niyaˈ dambuwaˈ aˈa taga bili-bili dahatus ekkahannen bu ne niyaˈ dambuwaˈ sumapeˈ, ine enteˈ hinangne? Bugtuˈ ambananne siyampūˈ duk siyamin laˈi diyataˈ punu, duk pī iye miha dambuwaˈ masumapeˈin.  
\v 13 Sabennal akahante kaˈam, bang takasuwaˈne ne, sinna teˈed iye. Pasōng kasinnahanne dambuwaˈ miyaˈan amban siyampūˈ duk siyam manggaˈ bakas masumapeˈin.  
\v 14 Aˈahin gaˈi mabayaˈ weˈ lepas dambuwaˈ hayepnen. Na, sa iyan du isab Samabi si surgaˈin, gaˈi iye mabayaˈ weˈ niyaˈ bisan dambuwaˈ meˈ mākanak madikiˈ inin tumala amban Tuhan.”   
\s1 Bang magduse saweˈnun si kaˈu  
\p
\v 15 “Bang saweˈnun kapagduse si kaˈu, akahanun iye salaˈnen. Saguwaˈ subey kaˈam hadja duwangan. Bang tuhutne bissānun bu magsusun iye, tatabangnu ne iye duk gaˈi du usaˈ sandelne si Tuhanin.  
\v 16 Saguwaˈ bang gaˈi tuhutne bissānun, moˈo kew pī dambuwaˈ atawa duwe saweˈnu seddili duk niyaˈ naksiˈan kēmon bissābin.  
\v 17 Bang gaˈi iye pakale si siye, akahanun kēmon meˈ aˈa malaˈi si langgalin. Bang gaˈi pe iye pakale bisan naksiˈ kēmon anak-apuˈ langgalin, subey ne addatbi si iyehin kuweˈ addatbi si aˈa manggaˈi manuhut Tuhanin atawa si meˈ aˈa magpāku-pāku sukeyin.”   
\s1 Pamagesan duk pangandaˈakan  
\p
\v 18 “Sabennal akahante kaˈam, ine-ine pamagesanbi si dunya, pamagesan du isab iyan si surgaˈ. Ine-ine pangandaˈakanbi tuˈu si dunya, pangandaˈakan du isab iyan si surgaˈ.  
\v 19 Akahante du isab kaˈam, bang niyaˈ duwangan aˈa amban kaˈam magtewwaˈ isunden sabab ine-ine batang pākude si Tuhan, asal pangurung du si siye pinākuden weˈ Samaku si surgaˈin.  
\v 20 Peggeˈ bang duwangan atawa tellungan aˈa magtipun, iye sababnen, peggeˈ nuhut siye aku, laˈi du ku isab si siye.”   
\s1 Dalilan sabab daraˈakan gaˈi ngampun saweˈne  
\p
\v 21 Manjari pī si Petros pu si Isa duk paˈinne, “O Tuwan, mimpiye ampunku saweˈkun bang magduse iye si aku? Mimpituˈ?”  
\v 22 Paˈin si Isa, “Dumaˈin mimpituˈ saguwaˈ mimpitumpuk-pituˈ.”  
\v 23 Manjari magdalilan si Isa, paˈinne, “Pagbayaˈ Tuhanin kuweˈ inin. Niyaˈ dambuwaˈ sultan bayaˈ lilingne meˈ libru daraˈakannen bang hāp du ke pagantande sīnnen.  
\v 24 Tagnaˈne ngaliling meˈ libruhin, niyaˈ binoˈo pī si sultanin dambuwaˈ daraˈakanne utangnen ibu-ibuhan pilak.  
\v 25 Manjari gaˈi umabut pilaknen pamayed utangnen. Hangkan dinaˈak weˈ sultanin pinabellihan lellahin hinang banyagaˈ sampay andanen duk meˈ anaknen, duk dinaˈak pinabellihan isab kēmon alataˈnen, supaya tabayedan utangnen.  
\v 26 Magtawus daraˈakan miyaˈan nengge duk tuˈutne paharap si sultanin, muyuˈ-muyuˈ, paˈinne, ‘Tuwan, tangguhun ku dahuˈ. Bayedanku du kēmon utangku si kaˈuhin.’  
\v 27 Manjari maˈaseˈ sultanin si daraˈakannen, hangkan gaˈ ne daˈakne binayedan utangnen, duk dinaˈak ne iye hap lumaˈ.   
\p
\v 28 “Pagluwas daraˈakan miyaˈan, niyaˈ tasampangne pagkasine daraˈakan taga utang si iye saguwaˈ kulang du. Magtawus siniggew weˈ ne bu sinekkel duk paˈinne, ‘Bayedanun ne utangnu si akuhin.’  
\v 29 Magtawus daraˈakan dambuwaˈin nengge duk tuˈutne muyuˈ-muyuˈ si iye, paˈinne, ‘Tangguhun ku dahuˈ. Asal bayedante du kew.’  
\v 30 Saguwaˈ gaˈi ngatu daraˈakan miyaˈan. Dinaˈak weˈ ne kinalabusu samantaˈan gaˈi tabayedanne kēmon utangnen.  
\v 31 Manjari pagkite meˈ daraˈakan sinduwehin maˈumantag miyaˈan, gagal teˈed siye. Hap pī siye si sultanin magaka sabab miyaˈan.  
\v 32 Hangkan daˈak sultanin hap pī si iye balik daraˈakan taga utang maˈekkahin. ‘Dupang kew teˈed,’ paˈinne. ‘Gaˈ ne kew hatiˈ daˈakku magbayed utangnun peggeˈ magpaˈaseˈ-aseˈ kew si aku.  
\v 33 Subey siˈ kew miyaˈan maˈaseˈ isab si pagkasinu daraˈakanin kuweˈ pamaˈaseˈku si kaˈuhin.’  
\v 34 Astel teˈed sultanin duk dinaˈak weˈ ne kinalabusu daraˈakan miyaˈan pangalegga iye samantaˈan gaˈi tabayedanne kēmon utangnen.”   
\p
\v 35 Manjari paˈin si Isa, “Sa iyan du isab hinang Samaku si surgaˈin si kaˈam bang gaˈi ampunbi amban dem ateybi saweˈbi makaduse si kaˈamin.”   
\c 19  
\s1 Si Isa magtoloˈ sabab pagbutasin  
\r (Markus 10.1-12)  
\p
\v 1 Manjari pagubus miyaˈan bissā si Isa, tahalaˈ iye amban Jalil duk hap pī iye si meˈ kalahat-lahatan laˈi si Yahudiya si lipag boheˈ Jordan.  
\v 2 Banes teˈed aˈa nuhut iye duk pinakoleˈ weˈ ne meˈ aˈa masakihin laˈi.   
\p
\v 3 Niyaˈ meˈ Pariseo patapit pī si iye duk panguhi-nguhide iye, tilewde iye, paˈinde, “Dem saraˈ, makajari ke bang aˈahin timananne andanen bisan ine jānnen?”  
\v 4 Nambung si Isa, paˈinne, “Gaˈ ke bakas tabatsabi dem kitab weˈ tagnaˈ pamapanjari Tuhan manusiyaˈin, pinapanjari siye weˈ ne lella duk dende  
\v 5 duk paˈin Tuhanin, ‘Hangkan hep tahalaˈ lellahin amban saˈi-samanen bu padambuwaˈ iye si andanen duk bakas duwehin magdambuwaˈ baran ne.’  
\v 6 Manjari dumaˈin ne siye duwe baran,” paˈin si Isa, “saguwaˈ dambuwaˈ baran ne. Hangkan subey teˈed gaˈi magbutas aˈa bakas pinagdambuwaˈ weˈ Tuhanin.”   
\p
\v 7 Manjari paˈin meˈ Pariseohin si iye, “Na, weˈey dem saraˈ pangandūsan si Musa lellahin milmahan sulat pagbutasan ubus makajari ne timananne andanen?”  
\v 8 Paˈin si Isa, “Peggeˈ gaˈi kaˈam ngatu nuhut toloˈ, hangkan dinūsan kaˈam weˈ si Musa nimanan andabin. Saguwaˈ amban tagnaˈ dumaˈin sa iyan.  
\v 9 Akahante kaˈam, sine-sine nimanan andanen bu gaˈ du bakas magkadupangan andanen bu maganda iye seddili, magjina iye.”   
\p
\v 10 Manjari paˈin meˈ tindegnen si iye, “Bang sa iyan magella-andahin, hāp pe gaˈi maganda.”  
\v 11 Saguwaˈ paˈin si Isa, “Gaˈi kēmon makatuhut iyan, luwal hadja meˈ kaˈurungan basag weˈ Tuhanin.  
\v 12 Magseddili-seddili jānnen hangkan gaˈi maganda meˈ aˈahin. Niyaˈ meˈ aˈa gaˈi makajari maganda peggeˈ niyaˈ sallaˈde amban dem betteng. Niyaˈ isab meˈ aˈa bakas kinapun weˈ aˈa. Niyaˈ isab meˈ aˈa gaˈi maganda sabab pinikilden hadja paghinangde si Tuhanin. Sine-sine makatuhutne, subey ne tuhutne usihatku inin.”   
\s1 Si Isa malasa si meˈ mākanak dikiˈ  
\r (Markus 10.13-16; Lukas 18.15-17)  
\p
\v 13 Manjari niyaˈ meˈ aˈa moˈo meˈ anakde pī pu si Isa supaya tabettadne tangannen si siye bu pākuhanne kahāpan amban Tuhan. Saguwaˈ inamāhan meˈ aˈahin weˈ meˈ tindeg si Isahin.  
\v 14 Saguwaˈ paˈin si Isa, “Ambat pitu si aku meˈ mākanakin, duk daˈa siye saggaˈun bi. Peggeˈ aˈa kuweˈ mākanakin ngatu du pinagbayaˈan weˈ Tuhanin.”  
\v 15 Manjari binettad weˈ ne meˈ tangannen si siye. Ubus bu tahalaˈ ne iye.   
\s1 Aˈa dayahanin  
\r (Markus 10.17-31; Lukas 18.18-30)  
\p
\v 16 Manjari niyaˈ dambuwaˈ aˈa pī pu si Isa duk paˈinne, “Tuwan, ine hinangan hāp subey hinangku supaya niyaˈ umulku salama-lama?”  
\v 17 Paˈin si Isa si iye, “Weˈey tilewnu bang ine mahāpin? Tunggal du Tuhanin mahāpin. Bang kew mabayaˈ taga umul salama-lama, tuhutun meˈ pangandaˈakan Tuhanin.”  
\v 18 Paˈin lellahin, “Pangandaˈakan inggehin?” Paˈin si Isa, “Daˈa kew monoˈ; daˈa kew magjina; daˈa kew nangkew; daˈa kew naksiˈ gaˈi bennal;  
\v 19 pagaddatanun saˈi-samanun; duk subey kalasahannu saweˈnun kuweˈ pangalasanu dinun.”  
\v 20 Paˈin lellahin, “Tatuhutku ne iyan kēmon. Ine pe subey hininangkun?”  
\v 21 Paˈin si Isa, “Bang kew mabayaˈ weˈ hāp kew teˈed, pī kew pabellihanun kēmon alataˈnun bu pangurungun ulinen si meˈ mamiskinin. Manjari niyaˈ du iyan alataˈnu laˈi si surgaˈ. Pagubus, balik kew pitu, nuhut kew aku.”  
\v 22 Pagkale lellahin inin, tahalaˈ iye dukka, peggeˈ ekka teˈed alataˈne.   
\p
\v 23 Ubus paˈin si Isa si meˈ tindegnen, “Sabennal akahante kaˈam, asal hunit teˈed meˈ madayahanin pinagbayaˈan weˈ Tuhan.  
\v 24 Aweˈ, akahante kaˈam, mura pe untaˈin palabey si lowang dalum amban aˈa dayahanin ngatu pinagbayaˈan weˈ Tuhan.”  
\v 25 Pagkale meˈ tindegnen inin, ulaliˈ siye manamal duk paˈinde, “Bang sa iyan, sine ne tapī si surgaˈin?”  
\v 26 Manjari mayam si Isa si meˈ tindegnen duk paˈinne, “Bang manusiyaˈ gaˈi teˈed makajari, saguwaˈ bang Tuhan, gaˈ niyaˈ hunit si iye. Tahinangne kēmon.”   
\p
\v 27 Manjari missā si Petros, “Payamanun kami inin,” paˈinne, “ubus ne ambanan kami kēmon-kēmonin duk nuhut ne kami kaˈu. Ine panumbas kamihin?”  
\v 28 Paˈin si Isa, “Sabennal akahante kaˈam, bang aku, Anak Manusiyaˈin, ningkoloˈ ne magbayaˈ si dunya baˈahuhin, kaˈam meˈ tindegku sampuk-duwehin ningkoloˈ du isab magbayaˈ si sampuk-duwe bangsa tubuˈ Israˈilin.  
\v 29 Bang niyaˈ aˈa ngambanan lumaˈnen atawa meˈ pungtinaˈinen lella-dende atawa saˈi-samanen atawa meˈ anaknen atawa bulaknen, bang ambananne meˈ inin sabab lasane si akuhin, asal tumbasan Tuhanin iye paˈekka, duk inurungan du iye umul gaˈ niyaˈ tamananne.  
\v 30 Saguwaˈ ekka meˈ dumehellu kuweˈituhin dumambuli du si pasōngan, duk ekka dumambuli kuweˈituhin dumehellu du si pasōngan.”   
\c 20  
\s1 Dalilan sabab meˈ aˈa maghinang si likus bāhan ubasin  
\p
\v 1 “Pagbayaˈ Tuhanin kuweˈ inin. Niyaˈ aˈa taga bulak luha tinaneman bāhan ubas. Subu pe dambuwaˈ ellew hap pī iye miha meˈ aˈa magtarabahu si bulaknen.  
\v 2 Pagsanggupanden weˈ tangdananne siye asal tangdan para si hinang da ellewin, ubus dinaˈak ne siye pī maghinang si bulaknen.  
\v 3 Ellet lettu duk salung hap pī iye si tabuˈan, duk ngite iye laˈi meˈ aˈa nengge-nengge gaˈ niyaˈ hinangde.  
\v 4 Paˈinne si siye, ‘Pī kaˈam isab magtarabahu si bulakku duk tangdanante du kaˈam patut si kaˈamin.’  
\v 5 Ubus hap pī ne siye. Paglettu ne ellewin, pī ne isab iye miha meˈ aˈa maghinang si bulakne. Kuweˈ miyaˈan du isab hininangnen sakaliˈ taˈabut lisag tellu kohapin.  
\v 6 Manjari pagkohap-kohap ne, pī iye balik hap tiyanggi duk ngite iye meˈ aˈa magtengge-tengge pe laˈi. Paˈinne si siye, ‘Weˈey kaˈam nengge-nengge hadja tuˈu kekkohapan gaˈ niyaˈ hinangbi?’  
\v 7 Paˈinde, ‘Peggeˈ gaˈ niyaˈ ngeddoˈ kami magtarabahu.’ ‘Na, pī kaˈam isab magtarabahu si bulakku,’ paˈinne.   
\p
\v 8 “Pagsangem ne, paˈin dapuˈ bulakin si kapatasnen, ‘Tawagun meˈ aˈa magtarabahuhin duk tangdananun ne siye. Iye padambulihun meˈ aˈa taˈeddoˈku dehelluhin.’  
\v 9 Ubus hap pī ne meˈ aˈa taˈeddoˈ kohapin duk tinangdanan siye bali kekkohapan.  
\v 10 Pagpī ne meˈ aˈa taˈeddoˈ dehelluhin, kannalde weˈ pasōng pangurung siyehin. Saguwaˈ inurungan du isab siye tangdan bali kekkohapan.  
\v 11 Pagsangkade tangdanden, puggutande dapuˈ bulakin,  
\v 12 paˈinde, ‘Meˈ aˈa miyaˈan maghinang hadja da ora bu kami inin maghinang kekkohapan magsandal panas ellew, ubus pagsaliˈnu tangdan kamihin duk si siyehin.’  
\v 13 Saguwaˈ paˈin dapuˈ bulakin si dambuwaˈin, ‘Bagay, gaˈ kaˈam akkalanku. Pagsanggupanten weˈ tangdanante kaˈam para si hinang da ellewin.  
\v 14 Eddoˈun bi tangdanbin bu bi ne hap lumaˈ. Kabayaˈankun tangdananku meˈ madambulihin saliˈ du duk tangdan si kaˈamin.  
\v 15 Weˈ gaˈi ku kapagbayaˈ si sīnkun? Hatu ngimbū kaˈam peggeˈ sayuˈ ku?’”  
\v 16 Manjari paˈin si Isa, “Hangkan hep meˈ dumambuli kuweˈituhin dumehellu du si pasōngan, duk dumehellu kuweˈituhin dumambuli du si pasōngan.”   
\s1 Kamintellune pinaˈal weˈ si Isa sabab kamateynen  
\r (Markus 10.32-34; Lukas 18.31-34)  
\p
\v 17 Manjari inin, sasang disi Isa si lān pataked tudju Awrusalam, binoˈo weˈ si Isa patala-tala meˈ tindegne sampuk-duwehin duk paˈinne si siye,  
\v 18 “Pakale kaˈam, kite bi inin pataked hap Awrusalam. Paglaˈi ne kite bi, aku, Anak Manusiyaˈin, sinōngan du pī si antanan meˈ nakuraˈ imamin duk meˈ guru si saraˈ āgamahin. Manjari hukumande si akuhin weˈ pinapatey ku.  
\v 19 Ubus sōngande du ku isab pī si antanan meˈ aˈa dumaˈin Yahudi. Duk meˈ bangsa seddili inin hinangde du ku dagey, duk lubakande ku ubus bu lansangde ku diyataˈ olom. Saguwaˈ katellum bahanginen, ellum du ku balik.”   
\s1 Pināku si Yakub duk Yahiyahin  
\r (Markus 10.35-45)  
\p
\v 20 Manjari anda Sebedehin pī pu si Isa magtuhut duk meˈ anakne lellahin. Pasujud iye pu si Isa peggeˈ niyaˈ pākune.  
\v 21 “Ine kabayaˈannun?” paˈin si Isa. Paˈin dendehin, “Kabayaˈankun bang ne kew ningkoloˈ magbayaˈ, patingkoloˈnu meˈ anakku inin si bihingnu, dambuwaˈ si kanawanannu duk dambuwaˈ si bibangannu.”  
\v 22 Nambung si Isa, paˈinne, “Gaˈi kataˈuhanbi bang ine pinākubi inin. Ngatu ke kaˈam bininasa kuweˈ sōng paminasa akuhin?” “Aweˈ, ngatu kami,” paˈinde.  
\v 23 Paˈin si Isa, “Asal bininasa du kaˈam kuweˈ sōng paminasa akuhin. Saguwaˈ bang pagpatingkoloˈ si kanawanankun atawa si bibangankun,” paˈin si Isa, “dumaˈin aku magbayaˈin. Saguwaˈ meˈ paningkoloˈan miyaˈan sukuˈ si meˈ pinanyapan Samaku Tuhanin.”  
\v 24 Pagkale meˈ tindeg si Isa sampūˈin sabab pināku duwangan magpungtinaˈihin, astel siye.  
\v 25 Saguwaˈ ilinganan weˈ si Isa meˈ tindegnen kēmon duk paˈinne, “Kataˈuhanbi addat meˈ aˈa si dunyahin. Meˈ nakuraˈ meˈ kabangsahan seddilihin magmanda teˈed si meˈ aˈahin duk meˈ aˈa malangkewin magbayaˈ teˈed si meˈ aˈaden.  
\v 26 Saguwaˈ kaˈam,” paˈin si Isa, “subey gaˈi magsa miyaˈan. Sine-sine kaˈam mabayaˈ pinalangkew, subey iye daraˈakanbi.  
\v 27 Duk sine-sine kaˈam mabayaˈ manjari tamanan malangkewin, subey iye kuweˈ banyagaˈ nabangan saweˈnen.  
\v 28 Peggeˈ bisan aku, Anak Manusiyaˈin,” paˈin si Isa, “dumaˈin papituhankun makitabang si manusiyaˈ, saguwaˈ nabang manusiyaˈ. Duk pitu ku paglillaˈku umulkun pangalekkat meˈ aˈa maˈekkahin, supaya siye gaˈi ilegga sabab duseden.”   
\s1 Kawuliˈan weˈ si Isa duwe aˈa pessekin  
\r (Markus 10.46-52; Lukas 18.35-43)  
\p
\v 29 Manjari, pagtahalaˈ siye amban puweblo Ariha, banes teˈed aˈa nuhut iye.  
\v 30 Niyaˈ laˈi duwe aˈa pessek ningkoloˈ si higad lān palabeyanden. Pagkalede weˈ palabey ne si Isa, ngalingan siye papales, paˈinde, “O tubuˈ Sultan Daˈud, maˈaseˈ ne kew si kami.”  
\v 31 Inamāhan siye weˈ meˈ aˈa maˈekkahin, gaˈi siye dinaˈak magbukag. Saguwaˈ namba ne papalesde paglinganden, paˈinde, “O tubuˈ Sultan Daˈud, maˈaseˈ ne kew si kami.”  
\v 32 Padeheng si Isa duk ilinganan weˈ ne duwangan mapessekin duk paˈinne si siye, “Ine kabayaˈanbi hinangku si kaˈam?”  
\v 33 “Tuwan,” paˈinde, “kabayaˈan kamihin makakite ne kami.”  
\v 34 Maˈaseˈ si Isa si siye duk inantan weˈ ne mataden. Na, magtawus siye makakite duk nuhut ne siye si Isa.   
\c 21  
\s1 Pamahadjede si Isahin papīne si Awrusalamin  
\r (Markus 11.1-11; Lukas 19.28-40; Yahiya 12.12-19)  
\p
\v 1 Pagtapit ne disi Isa si Awrusalam, duk takitede ne kalumaˈan Betpagehin laˈi si kūd Jaitun, dinaˈak padehellu weˈ si Isa duwangan tindegnen.  
\v 2 Paˈinne si siye, “Pī kaˈam si kalumaˈan si dehelluhanbi miyaˈan. Pagtekkabi laˈi, magtawus kaˈam iyan ngite dambuwaˈ asnu duk anakne dinagtel laˈi. Lekkahun bi duk boˈohun bi pitu si aku.  
\v 3 Bang niyaˈ nilew kaˈam bang weˈey eddoˈbi, paˈinun bi, ‘Niyaˈ kagunahan Panuhutanin si iye,’ duk daˈakne du iyan binoˈo magtawus.” (Asnuhin kuweˈ bantuk kuraˈ.)  
\v 4 Pinalabey inin duk tuman binissā nabi dem kitabin, paˈinne,   
\q1
\v 5 “Akahanun bi meˈ aˈa Awrusalamin, ‘Payamanun bi, tekka du sultanbin, diyawaˈ ateynen duk pasakey iye diyataˈ anak asnu.’”   
\p
\v 6 Manjari hap pī ne meˈ tindegnen duk hininang weˈ de sa pangandaˈakan si Isa siyehin.  
\v 7 Binoˈo ne weˈ de asnuhin duk anaknen duk ilampiruhan weˈ de duk meˈ semmekde, ubus bu pasakey ne si Isa.  
\v 8 Ekka isab meˈ aˈa laˈi. Binellat weˈ de meˈ semmekden si lān palabeyannen. Sinduwehin notoˈ meˈ pange dawenan duk kinanat weˈ de si lān pamahadjede si Isa.  
\v 9 Magellang-ellang meˈ aˈa si dehelluhan si Isahin duk meˈ si dambulihannen. Ngalingan siye, paˈinde, “Pudjite bi tubuˈ Sultan Daˈudin. Pudjite bi pinapitu weˈ Tuhanin. Pudjite bi teˈed Tuhanin.”   
\p
\v 10 Manjari pagtekka si Isa si Awrusalam, bengngangan aˈahin kēmon duk paˈinde, “Sine aˈa inin?”  
\v 11 Paˈin meˈ aˈa mabanesin, “Inin si Isa, nabi amban Nasaret si lahat Jalil.”   
\s1 Pī si Isa dem langgal hadjehin  
\r (Markus 11.15-19; Lukas 19.45-48; Yahiya 2.13-22)  
\p
\v 12 Manjari padiyalem si Isa dem langgal hadjehin duk binudjew weˈ ne kēmon meˈ aˈa magdagang duk meˈ magbelli diyalem lumaˈ Tuhanin. Ilintuwadan weˈ ne meˈ lamisahan meˈ aˈa magsambiˈ-sambiˈ sīnin. Ilintuwadan isab weˈ ne meˈ paningkoloˈan meˈ aˈa magdagang assang pagkulubanin.  
\v 13 Paˈinne si siye, “Tasulat dem kitab, paˈin Tuhanin, ‘Lumaˈkun inēnan du lumaˈ pangampunan.’ Saguwaˈ kaˈam,” paˈin si Isa, “hininang weˈ bi lumaˈ Tuhanin kuweˈ lumaˈ patapukan meˈ aˈa panangkew.”   
\p
\v 14 Meˈ aˈa mapessekin duk meˈ makukuˈin pī si iye dem langgal hadjehin duk pinakoleˈ siye weˈ ne.  
\v 15 Saguwaˈ astel teˈed meˈ nakuraˈ imamin duk meˈ guru si saraˈ āgamahin pu si Isa pagkitede meˈ hinanganne makaˈulaliˈin, duk pagkalede meˈ mākanakin ngalingan laˈi dem langgal magpaˈin, “Pudjite bi tubuˈ Sultan Daˈudin.”  
\v 16 Paˈinde pu si Isa, “Takalenu ke bissā meˈ mākanak miyaˈan?” “Aweˈ,” paˈin si Isa, “takaleku. Gaˈ ke bakas tabatsabi tasulat dem kitabin, pinaˈin, ‘Bisan meˈ mākanak dikiˈin tinoloˈan du mudji Tuhanin.’”  
\v 17 Ubus inambanan siye weˈ si Isa duk hap pī iye si kalumaˈan Betani. Patennaˈ iye laˈi.   
\s1 Ngalanes kayuhin  
\r (Markus 11.12-14, 20-24)  
\p
\v 18 Pagsalung ne sasang pī iye balik si Awrusalam, inusan iye.  
\v 19 Niyaˈ kitene poˈon kayu ēnande igira si bihing lān. Hap pī iye, saguwaˈ gaˈ niyaˈ takitene buwaˈne luwal hadja dawen. Paˈin si Isa, “Tinagnaˈan maˈin gaˈi ne buwaˈ balik kayu inin.” Magtawus ngalanes kayuhin.  
\v 20 Pagkite meˈ tindegnen miyaˈan, ulaliˈ siye, paˈinde, “Weˈey enteˈ magtawus lanes kayu iyan?”  
\v 21 Paˈin si Isa si siye, “Sabennal akahante kaˈam, bang kaˈam sandel duk gaˈi teˈed duwe-duwehan, makajari hinangbi kuweˈ bakas hininangku si kayu iyan. Duk dumaˈin hadja iyan tahinangbin. Bang paˈinbi si punu inin, ‘O punu, tahalaˈ kew duk pateppad kew pī dem tahik,’ tuhutne du bissābin.  
\v 22 Bang kaˈam sandel, tasangkabi du ine-ine pākubi amban Tuhan.”   
\s1 Tinilew weˈ de si Isa bang amban kapatutnen  
\r (Markus 11.27-33; Lukas 20.1-8)  
\p
\v 23 Manjari hap pī si Isa balik si langgal hadjehin duk magtoloˈ iye si meˈ aˈahin. Sasangne magtoloˈin, pī meˈ nakuraˈ imamin duk meˈ kabahiˈanin si iye duk paˈinde, “Ine kapatutnu ngahinang meˈ hininangnu ellew miyaˈan? Duk sine mangurungan kaˈu kapatutin?”  
\v 24 Sambungan si Isa siye, paˈinne, “Niyaˈ isab tilewku si kaˈam. Bang ku sambunganbi, akahante kaˈam isab bang ine kapatutku maghinang meˈ hininangku miyaˈan.  
\v 25 Pamandi Yahiya meˈ aˈahin, amban kapatutnen? Amban Tuhan ke atawa amban manusiyaˈ hadja?” Magisun-isun siye, paˈinde, “Bang saˈupama paˈinte bi weˈ kapatut Yahiya pamandine meˈ aˈahin amban Tuhan, paˈinne iyan, ‘Na, weˈey Yahiya gaˈ kahagadbi?’  
\v 26 Saguwaˈ bang paˈinte bi, ‘Amban manusiyaˈ,’ na tinalew kite bi si meˈ aˈahin, peggeˈ kēmon aˈahin kahagad weˈ Yahiya nabi Tuhanin.”  
\v 27 Hangkan nambung siye, paˈinde, “Inday, gaˈi kataˈuhan kami bang amban kapatut Yahiyahin.” Manjari paˈin si Isa si siye, “Na, gaˈi isab kaˈam akahanku bang amban kapatutku maghinang meˈ hinangku miyaˈan.”   
\s1 Dalilan sabab aˈa duk anakne duwehin  
\p
\v 28 Magdalilan si Isa, paˈinne, “Ine paˈinbi sabab inin? Niyaˈ dambuwaˈ aˈa duwe anaknen. Paˈinne si sakahin, ‘Totoˈ, pī kew ellew inin maghinang si bulakte bi.’  
\v 29 Paˈin sakahin, ‘Gaˈi ku.’ Saguwaˈ ubus miyaˈan, pinda du pikilannen duk harap pī ne iye si bulakde.  
\v 30 Manjari hap pī isab aˈahin si anakne salihin duk daˈakne isab kuweˈ pangandaˈakanne sakahin. Nambung salihin, paˈinne, ‘Aweˈ, Ammaˈ, pī saˈ ku.’ Saguwaˈ gaˈ iye hap pī.”  
\v 31 Ubus paˈin si Isa, “Sine siye manuhut kabayaˈan samanen?” Paˈinde, “Sakahin.” Manjari paˈin si Isa si siye, “Sabennal akahante kaˈam, meˈ aˈa madusehanin kuweˈ meˈ aˈa magpāku-pāku sukeyin duk meˈ dende madupangin, tayimaˈ Tuhanin pe siye dehellu amban kaˈam.  
\v 32 Peggeˈ pitu si kaˈam Yahiya magpandi-pandi aˈahin duk toloˈanne kaˈam lān mabentelin bu gaˈi kahagadbi. Saguwaˈ meˈ aˈa magpāku-pāku sukeyin duk meˈ dende madupangin kinahagad iye weˈ de. Duk bisan inin takitebi, gaˈ du pindahanbi pikilanbin bu kahagad si iye.”   
\s1 Dalilan sabab likus ubasin duk meˈ tatungguˈnen  
\r (Markus 12.1-12; Lukas 20.9-19)  
\p
\v 33 “Pakale kaˈam, niyaˈ pe isab dalilan seddili,” paˈin si Isa. “Niyaˈ aˈa magtanem bāhan ubas pinaluha duk binirang weˈ ne. Ilowangan weˈ ne diyawaˈ pagpeggaˈan ubasin panawutan boheˈ ubasin. Ngahinang isab iye payad langkew pamantew-mantewan likusin. Manjari pinatungguˈan weˈ ne likusnen si meˈ aˈa, pagbahagiˈan uli tinanemnen. Ubus bu tahalaˈ iye pī si lahat tala.  
\v 34 Pagtaˈabut pagbuwaˈ ubasin, dinaˈak weˈ dapuˈ likusin meˈ daraˈakannen pī si meˈ aˈa tatungguˈnen māku bahagiˈne si meˈ buwaˈ ubasin.  
\v 35 Pagtekka meˈ daraˈakannen laˈi, siniggew siye weˈ meˈ tatungguˈin. Dambuwaˈin pinapeddiˈan weˈ de, dambuwaˈin pinapatey duk dambuwaˈin pinagtibagan weˈ de.  
\v 36 Ubus ngandaˈak ne isab dapuˈ likusin meˈ daraˈakanne seddili hap pī si siye. Ekka siye amban meˈ dehelluhin. Hininang weˈ meˈ aˈa tatungguˈnen si siye kuweˈ hininangde si meˈ daraˈakan dehelluhin.  
\v 37 Ujudnen daˈakne hap pī anaknen. Paˈinne dem ateyne, ‘Bugtuˈ pagaddatande anakkun.’  
\v 38 Saguwaˈ pagkite meˈ tatungguˈ likusin anakne miyaˈan, magisun siye, paˈinde, ‘Iye hep inin pinusakaˈanin. Dayiˈ kaˈam papateyte bi duk taˈeddoˈte bi likusin.’  
\v 39 Manjari siniggew iye weˈ de duk sinōgadan pī si bukut birang likusin duk pinapatey weˈ de.  
\v 40 Manjari,” paˈin si Isa, “bang tekka dapuˈ likus miyaˈan, ine enteˈ hinangne si meˈ tatungguˈnen?”  
\v 41 Nambung siye, paˈinde, “Bugtuˈ papateyne meˈ aˈa malaˈat miyaˈan, duk patungguˈne likusnen si meˈ aˈa seddili, meˈ mangurungan iye bahagiˈnen pagtaˈabut pagbuwaˈ ubasin.”  
\v 42 Paˈin si Isa si siye, “Gaˈ ke bakas tabatsabi dem kitab, pinaˈin,  
\q1 ‘Batu tinayikutan weˈ meˈ pandey maghinang lumaˈ batuhin, peggeˈ kannalde gaˈi taguna, kuweˈitu iye ne miyaˈan batu tamanan maniyaˈ kagunahannen. Hinangan Tuhanin inin duk landuˈ teˈed hāp.’   
\m
\v 43 Hangkan akahante kaˈam,” paˈin si Isa, “tagnaˈ kaˈam tapeneˈ Tuhanin, saguwaˈ pinagantiˈ du iyan si kaˈam meˈ bangsa seddilihin duk tuhutde du iyan pangandaˈakan Tuhanin.” (  
\v 44 Paˈin si Isa pe, “Kēmon malaboˈ diyataˈ batu inin posak-posak barannen. Duk sasuku kalaboˈan batu inin, pipis iye.”)   
\p
\v 45 Pagkale meˈ nakuraˈ imamin duk meˈ Pariseohin meˈ dalilan miyaˈan, tahātide weˈ siye inandigan si Isahin.  
\v 46 Batang si Isa siggewde, saguwaˈ tinalew siye si meˈ aˈa mabanesin, peggeˈ kahagad meˈ aˈahin weˈ nabi si Isa.   
\c 22  
\s1 Dalilan sabab pagjamu-jamuhan si pagkawinanin  
\r (Lukas 14.15-24)  
\p
\v 1 Manjari magdalilan ne isab si Isa si siye, paˈinne,  
\v 2 “Pagbayaˈ Tuhanin kuweˈ inin. Niyaˈ dambuwaˈ sultan magpanyap pagjamu-jamuhan hadje peggeˈ kinawin anakne lellahin.  
\v 3 Pagtekka ellew pagjamu-jamuhin, dinaˈak weˈ ne meˈ daraˈakannen pī ngeddoˈ meˈ aˈa bakas tabatikin. Saguwaˈ gaˈi siye mabayaˈ pī si pagkawinan.  
\v 4 Ubus ngandaˈak ne isab iye meˈ daraˈakanne seddili hap pī, paˈinne, ‘Akahanun bi meˈ aˈa bakas tabatikin weˈ tahak ne kinakanin, ubus ne sinumbaliˈ meˈ sapiˈ lellahin duk meˈ anak sapiˈ malemmekin duk panyap ne kēmon. Hangkan subey ne siye pitu si pagjamuhan.’  
\v 5 Saguwaˈ gaˈ ngasip meˈ aˈa tabatikin. Tahalaˈ siye, dambuwaˈin hap pī si tanaˈne, dambuwaˈin si tindane,  
\v 6 duk sinduwehin siniggew weˈ de meˈ daraˈakan sultanin bu pinogpog duk pinapatey weˈ de.  
\v 7 Manjari astel teˈed sultanin. Dinaˈak weˈ ne meˈ sundalunen pī monoˈ meˈ aˈa mapatey meˈ daraˈakannen. Daˈakne isab ineggas puwebloden.  
\v 8 Ubus miyaˈan paˈin sultanin si meˈ daraˈakannen, ‘Memes ne kinakanin saguwaˈ meˈ bakas tabatikin gaˈi ne pataˈ pitu.  
\v 9 Na, kuweˈitu pī kaˈam si meˈ kalān-lānan duk boˈohun bi kēmon aˈa takasuwaˈbin pitu si pagjamuhan.’  
\v 10 Manjari pī ne meˈ daraˈakannen si meˈ kalān-lānan duk binoˈo weˈ de kēmon aˈa takasuwaˈden, dupang duk petten, gaˈ biddaˈ. Hangkan pennoˈ weˈ aˈa lumaˈ pagkawinanin.   
\p
\v 11 “Pagdiyalem sultanin mayaman meˈ aˈa malaˈihin, niyaˈ takitene laˈi lella semmeknen gaˈi talep para si pagkawinan.  
\v 12 Paˈin sultanin si lella miyaˈan, ‘Bagay, saˈingge kaˈumaseknu mapituhin, bu gaˈ kew magbadjuˈ para si pagkawinan?’ Gaˈ nambung aˈahin.  
\v 13 Manjari paˈin sultanin si meˈ daraˈakannen, ‘Ingketanun bi tangan aˈa iyan duk bettisnen duk pabukutun bi pinadem lindem. Magmatey meˈ aˈahin laˈi duk magtageˈot meˈ impenden hawal pagsusunden.’”   
\p
\v 14 Manjari paˈin si Isa, “Ekka aˈa ilinganan weˈ Tuhanin dinaˈak patuhut si iye, saguwaˈ kulang du tapeneˈin.”   
\s1 Bang maghayed sukey ke si Sultan Nakuraˈin atawa gaˈi  
\r (Markus 12.13-17; Lukas 20.20-26)  
\p
\v 15 Manjari tahalaˈ meˈ Pariseohin duk magisun-isun siye bang saˈingge panguhi-nguhide si Isahin si meˈ bissānen.  
\v 16 Ubus dinaˈak weˈ de meˈ tindegden duk meˈ tindeg Sultan Herodin pī pu si Isa. Pagtekkade laˈi paˈinde pu si Isa, “Tuwan, kataˈuhan kami weˈ bennal hadja meˈ bissānun duk bennal meˈ panoloˈnu sabab meˈ kabayaˈan Tuhan hininang manusiyaˈin. Gaˈi kew suse bisan ine tapikil aˈa si kaˈuhin, bisan pe siye meˈ aˈa taga kapatut.  
\v 17 Hangkan akahanun kami bang ine paˈinnu. Patuhut ke si saraˈte bi magbayed sukey si Sultan Nakuraˈ bangsa Romahin atawa gaˈi?”  
\v 18 Saguwaˈ kataˈuhan si Isa pangakkalden. Paˈinne si siye, “Kaˈam iyan magmā-mā hadja. Bayaˈ ku kuhi-kuhibi.  
\v 19 Pakitehanun bi ku sīn pagbayed sukeyin.” Ubus binoˈohan iye weˈ de sīn tuwas.  
\v 20 Paˈin si Isa si siye, “Pattaˈ sine teˈ duk sulat sine si sīn inin?”  
\v 21 Paˈinde, “Pattaˈ Sultan Nakuraˈin duk sulatnen.” Manjari paˈin si Isa si siye, “Hangkan pangurungun bi si Sultan Nakuraˈin sukuˈ si iyehin, duk pangurungun bi si Tuhan sukuˈ si Tuhanin.” (Hātinen, magbayed kaˈam sukey duk pangurungun bi dibin dambūs-būs si Tuhan.)  
\v 22 Pagkalede inin, ulaliˈ siye manamal duk tahalaˈ ne siye.   
\s1 Tilewde si Isa sabab kaˈellum balik meˈ pateyin  
\r (Markus 12.18-27; Lukas 20.27-40)  
\p
\v 23 Ellew miyaˈan niyaˈ pī pu si Isa meˈ Sadduseo, meˈ Yahudi gaˈi kahagad weˈ ellum balik meˈ pateyin si ellew dambuli.  
\v 24 Tilewde iye, paˈinde, “Tuwan, bakas sinulat weˈ si Musa, paˈinne, ‘Bang niyaˈ lella, bu matey iye gaˈ niyaˈ anakne, subey ne maganda salinen si balu miyaˈan duk niyaˈ tubuˈ sakanen.’  
\v 25 Manjari niyaˈ miyaˈan pituˈ lella magpungtinaˈi bakas patennaˈ tuˈu si kami. Maganda sakahin saguwaˈ matey iye gaˈ niyaˈ anakde. Ubus salinen maganda si baluhin.  
\v 26 Matey iye gaˈ du isab niyaˈ anakde. Damikkiyan du isab mapasunuˈ si iyehin. Kapituˈ magpungtinaˈihin maggantiˈ nganda baluhin duk matey siye gaˈ niyaˈ anakde.  
\v 27 Ujudnen matey isab dendehin.  
\v 28 Na, Tuwan,” paˈinde, “si ellew pagellum balik meˈ pateyin, anda sine iye, bu pituˈ magpungtinaˈihin makaˈanda iye?”   
\p
\v 29 Nambung si Isa, paˈinne, “Salaˈ kaˈam. Hangkan kaˈam salaˈ peggeˈ gaˈi tasabutbi tasulat dem kitabin duk gaˈi isab kataˈuhanbi balakat Tuhanin.  
\v 30 Peggeˈ bang ellum ne balk meˈ pateyin,” paˈin si Isa, “kuweˈ ne siye meˈ malaˈikat si surgaˈin. Gaˈi ne siye maganda atawa magella.  
\v 31 Na, pasal meˈ aˈa matey weˈ pinakellum balk, gaˈ ke bakas tabatsabi bang ine pinaˈin Tuhan si kaˈamin?  
\v 32 Paˈin Tuhanin, ‘Aku Tuhan pagtuhanan disi Ibrahim duk Isahak duk si Yakub.’ Tuhanin Tuhan meˈ maˈellumin, dumaˈin Tuhan meˈ pateyin.” (Hātinen weˈ bisan disi Ibrahim duk Isahak duk si Yakub tiggel ne matey, ellum siye si surgaˈ peggeˈ inisbat pe weˈ de Tuhanin.)  
\v 33 Pagkale inin weˈ meˈ aˈa mabanesin, ulaliˈ teˈed siye sabab panoloˈnen.   
\s1 Daˈakan malangkewin  
\r (Markus 12.28-34; Lukas 10.25-28)  
\p
\v 34 Pagkale meˈ Pariseohin weˈ gaˈ taˈu meˈ Sadduseohin nambungan si Isa, magtipun siye duk pī siye pu si Isa.  
\v 35 Dangan siye guru pandey si saraˈ āgama. Niyaˈ tilewne panuleyanne si Isa.  
\v 36 “Tuwan,” paˈinne, “dem saraˈ, inggehin daˈakan malangkew amban kēmonin?”  
\v 37 Nambung si Isa, paˈinne, “Inin, ‘Subey kalasahannu Tuhanin, Panuhutannun dambūs-būs ateynun duk pikilannun duk basagnun.’  
\v 38 Iye inin,” paˈin si Isa, “daˈakan malangkew amban kēmonin.  
\v 39 Duk pangandaˈakan mapasunuˈin saliˈ du isab langkewnen, ‘Subey kalasahannu saweˈnun kuweˈ pangalasanu dinun.’  
\v 40 Kēmon meˈ daˈakan dem saraˈ pangurung Tuhan si Musahin duk kēmon panoloˈ kanabihanin sakup dem duwe daˈakan inin.”   
\s1 Panilew sabab Almasihin  
\r (Markus 12.35-37; Lukas 20.41-44)  
\p
\v 41 Manjari paˈin si Isa si meˈ Pariseo bakas magtipunin,  
\v 42 “Ine paˈinbi sabab Almasihin, tubuˈ sine iye?” Paˈinde, “Tubuˈ Sultan Daˈud.”  
\v 43 “Bang bennal iyan,” paˈinne, “weˈey paˈin si Daˈud sābu pagbayaˈan iye weˈ Niyawa Sutsihin weˈ Almasihin Panuhutannen?  
\v 44 Paˈinne dem kitab,  
\q1 ‘Missā Tuhanin si Panuhutankun.  
\q1 Paˈin Tuhanin, dayiˈ kew, ningkoloˈ kew tuˈu si kanawananku, tuˈu si paningkoloˈan mabangsahanin.  
\q1 Bettadku du meˈ bantanun diyawaˈ pat bettisnu.’”   
\m
\v 45 Paˈin si Isa, “Bang Almasihin inēnan Panuhutan weˈ si Daˈud, saˈingge kajarinen weˈ tubuˈ Sultan Daˈud iye?”  
\v 46 Ubus gaˈi ne siye taˈu nambungan iye duk kemuwe ellew miyaˈan gaˈ ne niyaˈ aˈa makatawakkal nilew iye ine-ine.   
\c 23  
\s1 Paghalliˈanun bi meˈ guru si saraˈ āgamahin  
\r (Markus 12.38-39; Lukas 11.43, 46; 20.45-46)  
\p
\v 1 Manjari missā si Isa si meˈ aˈa mabanesin duk si meˈ tindegnen, paˈinne,  
\v 2 “Meˈ guru si saraˈ āgamahin duk meˈ Pariseohin taga kapatut magtoloˈ meˈ saraˈ si Musahin.  
\v 3 Hangkan kahagadun bi duk tuhutun bi kēmon panoloˈden, saguwaˈ daˈa kaˈam nuhut hinanganden, peggeˈ gaˈi du tuhutde meˈ panoloˈden.  
\v 4 Pinabohatan weˈ de meˈ aˈahin duk meˈ saraˈ gaˈi takoleˈde, bu gaˈi siye nabang moˈone bisan kuweˈahat.  
\v 5 Kēmon hininangden hinangde duk siye takite weˈ aˈa. Payamanun bi be meˈ pangisihande sulat ilekkat amban dem kitabin pinekkes si lendoˈde duk lengngende, hadje amban si meˈ sinduwehin duk tahaˈ isab meˈ jambu semmekden.  
\v 6 Bang siye si meˈ pagjamu-jamuhan, kabayaˈanden ningkoloˈ si meˈ paningkoloˈan mabangsahanin. Bang dem langgal, mabayaˈ siye ningkoloˈ si meˈ paningkoloˈan para si meˈ aˈa pinagaddatanin.  
\v 7 Sinna siye sinalam si meˈ tabuˈan duk bang siye inēnan ‘Guru.’  
\v 8 Bang kaˈam, daˈa kaˈam mabayaˈ inēnan ‘Guru,’ peggeˈ kuweˈ du kaˈam kēmon magpungtinaˈi duk dambuwaˈ du hadja gurubin, aku.  
\v 9 Daˈa ēnanun bi ‘Ammaˈ’ sine-sine tuˈu si dunya, peggeˈ dambuwaˈ du samabin, iye Tuhan si surgaˈin.  
\v 10 Duk gaˈi kaˈam makajari inēnan ‘Nakuraˈ’ peggeˈ dambuwaˈ hadja nakuraˈbin, Almasihin.  
\v 11 Sine-sine kaˈam mabayaˈ pinalangkew teˈedin subey iye daraˈakanbi.  
\v 12 Sine-sine mahadje dine pinadiyawaˈ du, duk sine-sine madiyawaˈ dine pinahadje du.”   
\s1 Pinakataˈu weˈ si Isa weˈ magmā-mā hadja siye  
\r (Markus 12.40; Lukas 11.39-42, 44, 52; 20.47)  
\p
\v 13 “Kaˈaseˈ-aseˈ kaˈam, meˈ guru si saraˈ āgamahin duk meˈ Pariseohin peggeˈ asal legga Tuhanin du kaˈam. Magmā-mā hadja kaˈam nuhut Tuhanin. Binembelan weˈ bi meˈ aˈahin supaya siye gaˈi tumuhut pī si pagbayaˈan Tuhanin. Gaˈi du tuhutbi lān miyaˈan duk pagesbi pe sasuku mabayaˈ nuhut lān miyaˈan.  
\p (  
\v 14 “Kaˈaseˈ-aseˈ kaˈam, meˈ guru si saraˈ āgamahin duk meˈ Pariseohin peggeˈ asal legga Tuhanin du kaˈam. Magmā-mā hadja kaˈam nuhut Tuhanin. Sinigpitan weˈ bi meˈ dende baluhin supaya taˈeddoˈbi meˈ lumaˈden duk magsambahayang kaˈam patahaˈ, magmā-mā weˈ aˈa hāp kaˈam. Bugtuˈ hukuman hadje tasangkabin si ahilat.)   
\p
\v 15 “Kaˈaseˈ-aseˈ kaˈam meˈ guru si saraˈ āgamahin duk meˈ Pariseohin peggeˈ asal legga Tuhanin kaˈam. Magmā-mā hadja kaˈam nuhut Tuhanin. Butasanbi tahikin pī si kalahatan seddili duk lumengngan kaˈam tala magtoloˈ supaya niyaˈ bisan dambuwaˈ aˈa nuhut panoloˈbin. Saguwaˈ bang nuhut ne iye, pasōng pe iye pataˈ pinadem narkaˈ amban kaˈam sabab meˈ panoloˈbi si iyehin.   
\p
\v 16 “Kaˈaseˈ-aseˈ kaˈam. Kuweˈ kaˈam meˈ aˈa pessek nundan pagkasibi pessek. Magtoloˈ kaˈam, paˈinbi, ‘Bang napa aˈahin bu hinangne saksiˈ langgal hadjehin, makajari bisan gaˈi tumananne. Saguwaˈ bang iye hinangne saksiˈ, meˈ bulawan dem langgal hadjehin, gaˈi makajari bang gaˈi tumananne.’  
\v 17 Dupang kaˈam duk pessek. Inggehin malangkewin, bulawanin atawa langgalin? Sutsi hadja bulawanin peggeˈ diyalem langgal.  
\v 18 Magtoloˈ isab kaˈam, paˈinbi, ‘Bang napa aˈahin bu hinangne saksiˈ pagkulubananin, makajari bisan gaˈi tumananne. Saguwaˈ bang iye hinangne saksiˈ kuluban diyataˈ pamettadan iyehin, gaˈi makajari bang gaˈi tumananne.’  
\v 19 Pessek kaˈam manamal. Inggehin malangkewin, kulubanin atawa pagbettadan kulubanin? Bang gaˈi binettad hayepin diyataˈ pagbettadan kulubanin, dumaˈin hep kuluban.  
\v 20 Hangkan hep bang niyaˈ aˈa napa bu hinangne saksiˈ pagbettadan kulubanin, sinakup du kēmon binettad diyataˈnen,  
\v 21 duk sine-sine napa, bu hinangne saksiˈ langgal hadjehin, sinakup du isab mapatennaˈ dem langgalin, hātinen, Tuhanin.  
\v 22 Duk sine-sine napa bu hinangne saksiˈ surgaˈin, iye saksiˈnen paningkoloˈan Tuhanin. Duk asal Tuhanin ne teˈed panapahannen peggeˈ Tuhanin maningkoloˈ malaˈihin.   
\p
\v 23 “Kaˈaseˈ-aseˈ kaˈam meˈ guru si saraˈ āgamahin duk meˈ Pariseohin peggeˈ asal legga Tuhanin du kaˈam. Magmā-mā hadja kaˈam nuhut Tuhanin. Magjakat kaˈam bisan sampay jambanganbi pagpā-pā kinakanin. Saguwaˈ gaˈi kaˈam nuhut meˈ daˈakan malangkewin. Gaˈi kaˈam bentel, gaˈi kaˈam maˈaseˈ si saweˈbi, duk gaˈi kaˈam tapangandelan. Hāp bang kaˈam magjakat, saguwaˈ subey gaˈi tayikutanbi meˈ hinangan pinaˈinku miyaˈan.  
\v 24 Pagtuyuˈanbi nuhut daˈakan manggaˈi malangkewin saguwaˈ bang daˈakan malangkewin gaˈi hinangbi. Kuweˈ kaˈam aˈa pessek manduˈan saweˈbin. Kuweˈ kaˈam aˈa magsāˈ boheˈ duk gaˈi taˈinumne sanamin saguwaˈ taloroyne untaˈin.   
\p
\v 25 “Kaˈaseˈ-aseˈ kaˈam meˈ guru si saraˈ āgamahin duk meˈ Pariseohin peggeˈ legga Tuhanin du kaˈam. Magmā-mā hadja kaˈam nuhut Tuhanin. Kinosoˈan weˈ bi tikungin duk laleyin saguwaˈ diyalemnen haram, peggeˈ taˈeddoˈbi meˈ kinakan iyan sabab pangakkalbin duk pagnapsubin.  
\v 26 Pessek kaˈam, meˈ Pariseohin. Limpiyuhanun bi dahuˈ meˈ inisibin ubus limpiyu du isab laleybin duk tikungbin.   
\p
\v 27 “Kaˈaseˈ-aseˈ kaˈam meˈ guru si saraˈ āgamahin duk meˈ Pariseohin peggeˈ legga Tuhanin du kaˈam. Magmā-mā hadja kaˈam nuhut Tuhanin. Kuweˈ kubul pininta kaˈam. Hāp-hāp bantuknen amban luwasan saguwaˈ diyalemnen pennoˈ weˈ tolang duk isi buhuk.  
\v 28 Damikkiyan du isab kaˈam, si meˈ aˈa kuweˈ bantuk bentel kaˈam, saguwaˈ dem ateybin magdustaˈ hadja kaˈam duk ngalanggalan saraˈ.”   
\s1 Pinaˈal weˈ si Isa weˈ ilegga siye  
\r (Lukas 11.47-51)  
\p
\v 29 “Kaˈaseˈ-aseˈ kaˈam meˈ guru si saraˈ āgamahin duk meˈ Pariseohin. Magmā-mā hadja kaˈam nuhut Tuhanin. Mahāpan kaˈam meˈ kubul meˈ nabihin duk meˈ aˈa mabentelin pangaddatbi siye.  
\v 30 Duk paˈinbi, ‘Bang ellum ne kami masa kapapuˈan kamiley gaˈi teˈed kami matuk si hinanganden mapatey meˈ nabihin.’  
\v 31 Weˈ bissābi iyan magbennal ne kaˈam weˈ tubuˈ meˈ mamapatey nabihin kaˈam.  
\v 32 Pīhun bi, ubusanun bi hininang meˈ kapapuˈanbi ley.  
\v 33 Laˈat teˈed kaˈam. Gaˈi kaˈam makajari patapuk amban hukuman pinadem narkaˈ.  
\v 34 Akahante kaˈam, ngandaˈak du ku iyan pī si kaˈam meˈ nabi duk meˈ lella lalem kataˈunen, duk meˈ guru. Sinduwehin papateybi iyan duk sinduwehin lansangbi si olom. Sinduwehin lubakanbi laˈi dem langgalbi duk turul-turulbi pī si meˈ puweblo palahihanden.  
\v 35 Hangkan tewwaˈ hukuman kaˈam sabab pamapatey meˈ aˈa manggaˈ niyaˈ dusenen, tinagnaˈan amban si Habil anak Apuˈ Adamin sampay Jakariya anak Barakihin bakas pinapateybi si ellet langgal hadjehin duk pagkuluban-kulubananin.  
\v 36 Sabennal akahante kaˈam, kēmon meˈ hininangde miyaˈan, moleˈ si kaˈam, meˈ aˈa maˈellum kuweˈitu inin.”   
\s1 Lasa si Isa si meˈ aˈa Awrusalamin  
\r (Lukas 13.34-35)  
\p
\v 37 “O, meˈ aˈa Awrusalam, suse ku sabab kaˈam. Luwal papateybi meˈ nabihin duk pagtibaganbi meˈ dinaˈak Tuhan mapiyu si kaˈamin. Mimpiye ne kaˈam batang pagtipunku duk ipatku kuweˈ dalil bukaran magtipun meˈ usuynen diyawaˈ peppikne, saguwaˈ gaˈi kaˈam mabayaˈ.  
\v 38 Payamanun bi, tinayikutan ne lahatbin weˈ Tuhanin.  
\v 39 Akahante kaˈam weˈ gaˈi ne ku teˈed kitebi balik samantaˈan gaˈi tekka ellew pagpaˈinbi, ‘Pudjite bi pinapitu Tuhanin.’”   
\c 24  
\s1 Pinaˈal weˈ si Isa pamagkaˈat langgal hadjehin  
\r (Markus 13.1-2; Lukas 21.5-6)  
\p
\v 1 Pagluwas si Isa amban dem langgal hadjehin, hap pī si iye meˈ tindegnen duk pinakitehan weˈ de si iye langgalin.  
\v 2 Paˈin si Isa si siye, “Aweˈ, payamanun bi ne iyan, peggeˈ sabennal akahante kaˈam, niyaˈ ellew si pasōngan gaˈ du iyan niyaˈ talebbi tuˈu meˈ batu magbangkat-bangkat iyan, saguwaˈ kēmon kinanat-kanat du.”   
\s1 Meˈ kasasewan duk kabinasahan  
\r (Markus 13.3-13; Lukas 21.7-19)  
\p
\v 3 Manjari sasang si Isa ningkoloˈ si kūd Jaitun, hap pī si iye meˈ tindegnen, siye-siye hadja duk paˈinde, “Akahanun kami, sumiyan umantag meˈ pinaˈinnu iyan, duk me tandaˈ mapaguwaˈin bang sōng pitu ne kew balik duk bang sōng kiyamat ne dunyahin?”  
\v 4 Nambung si Isa, paˈinne, “Pahatul-hatul kaˈam duk kaˈam gaˈi kaˈakkalan.  
\v 5 Peggeˈ ekka iyan pitu magēnan ēnkun magpaˈin weˈ siye ne Almasihin. Duk ekka iyan kaˈakkalande.  
\v 6 Makakale kaˈam iyan sabab magbonoˈ dem lahat duk suwi-suwi sabab magbonoˈ si lahat tala, saguwaˈ daˈa kaˈam tinalew. Kēmon inin subey umantag saguwaˈ dumaˈin pe inin ellew kiyamat.  
\v 7 Dambuwaˈ bangsa magbonoˈ duk bangsa seddili, duk dambuwaˈ pagsultanan magbonoˈ duk pagsultanan seddili. Niyaˈ iyan meˈ unus duk meˈ linug si meˈ kalahat-lahatan si dunya.  
\v 8 Saguwaˈ kēmon inin panagnaˈan meˈ katiksaˈanin hadja, kuweˈ dalil dende sōng nganak duk nagnaˈ peddiˈan ne.   
\p
\v 9 “Ubus siggew meˈ aˈa du kaˈam duk sōngande kaˈam ilegga duk pinapatey. Kabunsihan du kaˈam weˈ kēmon manusiyaˈ peggeˈ nuhut kaˈam aku.  
\v 10 Ellew iyan ekka gaˈi ne nuhut aku. Pagbuddihande saweˈden duk kabunsihande saweˈden.  
\v 11 Ekka iyan aˈa tekka magmā-mā nabi siye pinapitu weˈ Tuhanin duk ekka aˈa kaˈakkalande.  
\v 12 Peggeˈ lumanduˈ ne kalaˈatan dem dunyahin, meˈ aˈa maˈekkahin gaˈi ne malasa si saweˈde.  
\v 13 Saguwaˈ sine-sine nandal sampay si tamanan kabinasahan inin, taga umul du si surgaˈ gaˈ niyaˈ tamananne.  
\v 14 Duk meˈ aka-aka mahāp sabab pagbayaˈ Tuhanin minahalayak du iyan si tibuˈukan dunya, supaya kataˈuhan manusiyaˈin kēmon. Ubus iyan kiyamat ne dunyahin.”   
\s1 Katiksaˈan manggaˈ niyaˈ saliˈnen  
\r (Markus 13.14-23; Lukas 21.20-24)  
\p
\v 15 “Bakas pinaˈal andang weˈ Nabi Daniyel weˈ si pasōngan niyaˈ laˈi dem langgal hadje makapagkaˈat, duk ngandiyawaˈan Tuhanin. (Ambat mamatsa inin sabutanne.)  
\v 16 Bang takitebi inin subey ne meˈ aˈa malaˈi si Yahudiyahin lahi pī si meˈ kapunuhan.  
\v 17 Bang niyaˈ aˈa si luwasan lumaˈne subey ne iye gaˈi padiyalem ngeddoˈ panyapnen.  
\v 18 Duk malaˈi si tanaˈnen subey ne gaˈi balik pī si lumaˈne ngeddoˈ semmeknen, saguwaˈ subey ne iye lahi.  
\v 19 Andūˈ, makaˈaseˈ-aseˈ meˈ mabettengin duk meˈ maganak dikiˈin laˈi si meˈ ellew īˈ.  
\v 20 Māku-māku kaˈam si Tuhan karayaw ellew palahibin dumaˈin si tempo gaˈi hāp lahatin atawa si ellew liˈi.  
\v 21 Peggeˈ si meˈ ellew īˈ,” paˈin si Isa, “niyaˈ iyan katiksaˈan hadje, gaˈ niyaˈ saliˈne kemuwe tagnaˈ dunyahin sampay kuweˈitu. Duk puwas inin, gaˈi ne teˈed kabalikan.  
\v 22 Bang gaˈi kulangan Tuhanin meˈ ellew katiksaˈan īˈ, gaˈ niyaˈ aˈa ellum. Saguwaˈ sabab meˈ aˈa tapeneˈnen kulangan Tuhanin du meˈ ellew īˈ.   
\p
\v 23 “Bang niyaˈ si ellew īˈ magpaˈin si kaˈam, ‘Oy, payamanun bi, tiyaˈ Almasihin,’ atawa ‘īˈ iye laˈi,’ daˈa teˈed kahagadun bi.  
\v 24 Peggeˈ si meˈ ellew īˈ, niyaˈ iyan paguwaˈ meˈ aˈa magpaˈin weˈ Almasihin siye bu gaˈi bennal. Niyaˈ isab iyan meˈ aˈa magpaˈin weˈ nabi siye bu gaˈi toˈo. Duk magpakite siye iyan meˈ tandaˈ balakatan duk meˈ hinangan makaˈulaliˈ supaya bang makajari taboˈode pasapeˈ bisan meˈ aˈa tapeneˈ Tuhanin.  
\v 25 Pakale kaˈam,” paˈin si Isa, “bakas ne kaˈam akahanku andang sabab meˈ inin pādpād gaˈ pe umantag.  
\v 26 Hangkan hep bang paˈinde si kaˈam, ‘Payamanun be, īˈ iye laˈi si lahat makagindew-gindew,’ daˈa kaˈam hap pī. Bang paˈinde, ‘Payamanun be, tiyaˈ iye patapuk tuˈu,’ daˈa kaˈam kahagad.  
\v 27 Peggeˈ aku, Anak Manusiyaˈin, bang ne ku pitu, takite papitukun kuweˈ lalat ninagan langitin amban silangan tudju seddepan.”  
\v 28 Manjari mageliˈan si Isa, paˈinne, “Antag-antag kaniyaˈan bangkeyin laˈi magtipun meˈ owakin.”   
\s1 Papitu Anak Manusiyaˈin  
\r (Markus 13.24-27; Lukas 21.25-28)  
\p
\v 29 “Manjari si meˈ ellew īˈ,” paˈin si Isa, “pagubus meˈ katiksaˈan miyaˈan, ngalindem mata ellewin duk bulanin gaˈi ne dantaˈ, duk meˈ poteˈanin magkalaboˈ-laboˈ amban diyataˈ langit duk meˈ bayuˈan diyataˈ langitin tahalaˈ amban lugalden.  
\v 30 Manjari pagubus inin, kitede du ku, Anak Manusiyaˈin, pitu dem inalak. Takite meˈ aˈahin du sahayakun duk balakatku mahadjehin, duk magmatey kēmon aˈa amban kabangsa-bangsahan si dunyahin.  
\v 31 Ubus niyaˈ iyan helling kuweˈ helling tabuliˈ pales manamal duk daˈakku pitu meˈ malaˈikatkun nipun meˈ aˈa tapeneˈkun amban kaˈampat pidjū alamin.”   
\s1 Pamintangan si poˈon kayuhin  
\r (Markus 13.28-31; Lukas 21.29-33)  
\p
\v 32 “Pandogahanun bi kayu igirahin,” paˈin si Isa. “Bang numbuˈ ne dawennen, kataˈuhanbi weˈ sōng baytu panas ne.  
\v 33 Damikkiyan isab bang takitebi ne umantag meˈ pinaˈinku miyaˈan, kataˈuhanbi weˈ asal tapit ne teˈed pabalikkun.  
\v 34 Sabennal akahante kaˈam,” paˈin si Isa, “gaˈi pe ubus matey kēmon aˈa maˈellum kuweˈitu inin, tekka ne meˈ bakas pinaˈinku inin.  
\v 35 Palabey hadja langitin duk dunyahin, saguwaˈ bang bissākun asal gaˈi usaˈ.”   
\s1 Gaˈi kataˈuhan waktunen  
\r (Markus 13.32-37; Lukas 17.26-30, 34-36)  
\p
\v 36 “Saguwaˈ gaˈ niyaˈ ngataˈu bang ellew ine atawa waktu ine papituku balik si pasōnganin. Bisan meˈ malaˈikat si surgaˈin gaˈi kataˈuhande. Bisan aku, Anak Tuhanin, gaˈi du isab kataˈuhanku. Luwal Samaku Tuhanin mangataˈuhin.  
\v 37 Bang ne ku pitu balik si dunya, meˈ hinangan meˈ aˈahin kuweˈ du hinangan meˈ aˈa masa si Nu ley.  
\v 38 Masa miyaˈan, gaˈ pe tekka laseyin, gaˈ niyaˈ tapikil meˈ aˈahin luwal mangan duk nginum, maganda duk magella sampay taˈabut ellew padiyalem si Nu dem kappalin.  
\v 39 Gaˈ kataˈuhande bang ine maˈumantagin duk bessuwang hadja tekka laseyin duk lambo siye kēmon. Na, kuweˈ iyan du isab meˈ aˈahin bang aku, Anak Manusiyaˈin, pitu balik.  
\v 40 Ellew pabalikkun niyaˈ iyan duwangan lella maghinang si tanaˈ, dambuwaˈin ineddoˈ duk dambuwaˈin taˈamban.  
\v 41 Niyaˈ iyan duwangan dende magtabang maggiling, dambuwaˈin ineddoˈ duk dambuwaˈin taˈamban.  
\v 42 Hangkan papateng-pateng kaˈam, peggeˈ gaˈi kataˈuhanbi bang ellew ine papitukun.  
\v 43 Saguwaˈ essebun bi inin, weˈ bang kataˈuhan dapuˈ lumaˈin bang waktu ine katekka panangkewin, tapagjaga iye duk gaˈi tapasagadanne lumaˈnen ilangkat duk inasek.  
\v 44 Damikkiyan isab kaˈam, subey kaˈam luwal papateng-pateng peggeˈ aku, Anak Manusiyaˈin, tekka du ku pitu baytu gaˈi ku ase-asebi.”   
\s1 Daraˈakan tapangandelan duk daraˈakan gaˈi tapangandelan  
\r (Lukas 12.41-48)  
\p
\v 45 “Bang niyaˈ daraˈakan tapangandelan duk hantap maghinang, iye iyan tahinang amunen nakuraˈ meˈ daraˈakanne sinduwehin. Bang taˈabut gantaˈ pagurung-urungin, iye mangurung bānyaˈ si meˈ daraˈakanin.  
\v 46 Pagtekka amunen balik, sinna manamal daraˈakan miyaˈan bang takite amunen weˈ tuhutne kēmon pangandaˈakan iyehin.  
\v 47 Sabennal akahante kaˈam weˈ pangandel amunen du si iye kēmon alataˈnen.  
\v 48 Saguwaˈ bang saˈupama laˈat daraˈakan miyaˈan, duk paˈinne dem ateyne weˈ tiggel pe du tekka amunen,  
\v 49 ubus papeddiˈanne meˈ pagkasine daraˈakanin, duk iye bahannen, magkakan duk maginuman duk meˈ luwal maglangohanin.  
\v 50 Manjari bessuwang tekka amunen ellew gaˈ ase-asene duk waktu gaˈ kataˈuhanne.  
\v 51 Na, manjari bininasa teˈed iye weˈ amunen duk pinatuhut iye pī si lugal pinasukuˈ si meˈ aˈa magmā-mā manuhut Tuhanin. Laˈi magmatey meˈ aˈahin duk magtageˈot impenden.”   
\c 25  
\s1 Dalilan sabab meˈ sampūˈ budjangin  
\p
\v 1 Manjari magdalilan si Isa balik, paˈinne, “Bang pitu ne ku balik, pagbayaˈ Tuhanin kuweˈ inin. Niyaˈ sampūˈ budjang moˈo payitaˈanden dangan-dangan hap pī nampang pangantin lellahin.  
\v 2 Lime budjangin babbal duk limehin lalem pikilannen.  
\v 3 Meˈ mababbalin boˈode payitaˈanden saguwaˈ gaˈ siye moˈo isellan pangiside balik bang ubus ne isellan dem payitaˈanden.  
\v 4 Saguwaˈ meˈ budjang malalem pikilannen boˈode payitaˈanden sampay isellan dem pangisihanden.  
\v 5 Peggeˈ tiggel tekka pangantin lellahin kinaruˈ siye duk ujud tumuli siye kēmon.  
\v 6 Pagnengaˈ bahangihin niyaˈ ngalingan, paˈinne, ‘Tiyaˈ ne pangantin lellahin, dayiˈ kaˈam sampangun bi iye.’  
\v 7 Manjari dongaˈ meˈ budjangin duk memesde payitaˈanden.  
\v 8 Paˈin meˈ budjang mababbalin si meˈ malalem pikilannen, ‘Urunganun bi kami isellan, peggeˈ sōng pandem ne payitaˈan kamihin.’  
\v 9 Saguwaˈ nambung meˈ budjang malalem pikilannen, paˈinde, ‘Kaw gaˈi umabut si kite bi kēmon. Pī kaˈam si tinda bu bi melli isellan.’  
\v 10 Na, hap pī ne meˈ mababbalin melli. Sasangde mapīhin tekka ne pangantin lellahin. Meˈ lime budjang mamemesin nuhut padiyalem pī dem lumaˈ pagkawinanin ubus bu dininding ne gawangin.  
\v 11 Gaˈ du tiggel tekka isab meˈ budjang sinduwehin duk paˈinde, ‘O Tuwan, lukahanun koˈ kami.’  
\v 12 Saguwaˈ nambung pangantin lellahin, paˈinne, ‘Gaˈi lukaku. Gaˈi kaˈam takilaleku.’  
\v 13 Hangkan hep,” paˈin si Isa, “papateng-pateng kaˈam, peggeˈ gaˈi kataˈuhanbi bang ellew ine atawa waktu ine ku pitu balik.”   
\s1 Dalilan sabab sīn pinangandelin  
\r (Lukas 19.11-27)  
\p
\v 14 “Bang pitu ne ku balik, pagbayaˈ Tuhanin kuweˈ inin. Niyaˈ dambuwaˈ aˈa lumengngan hap lahat seddili. Sōng patahalaˈnen, daˈakne pī si iye meˈ daraˈakannen duk pinangandel weˈ ne si siye sīnnen.  
\v 15 Sīn pinangandelne si siyehin pinagtuhut duk kataˈuden. Dambuwaˈin inurungan weˈ ne lime ngibu pilak, dambuwaˈin duwe ngibu, duk dambuwaˈin da ngibu pilak. Ubus tahalaˈ ne iye.  
\v 16 Daraˈakan bakas inurungan lime ngibu pilakin magtawus hap pī maglitu, duk makaˈuntung iye lime ngibu pilak.  
\v 17 Damikkiyan du isab daraˈakan taga duwe ngibuhin, makaˈuntung isab iye duwe ngibu.  
\v 18 Saguwaˈ dambuwaˈ bakas inurungan da ngibu pilakin, hap pī magkali bu tinapukan weˈ ne sīn amunen dem bulak.   
\p
\v 19 “Pagtiggel ne teˈed, tekka ne balik amu meˈ daraˈakan miyaˈan. Manjari tilewne siye bang ine bakas hininangde duk sīnnen.  
\v 20 Daraˈakanne bakas inurungan lime ngibu pilakin pī moˈo untungne lime ngibuhin duk paˈinne, ‘Tuwan, bakas urungannu ku lime ngibu pilak, makaˈuntung ku lime ngibu isab.’  
\v 21 Paˈin amunen si iye, ‘Hāp hininangnun. Daraˈakan hāp kew duk tapangandelan kew. Tapangandelan kew si meˈ kuweˈahat hangkan pangandelku du si kaˈu alataˈkun pinaˈekka. Dayiˈ kew, patuhut kew si aku magkēg.’  
\v 22 Ubus hap pī isab daraˈakan bakas inurungan duwe ngibu pilakin. Paˈinne, ‘Tuwan, bakas urungannu ku duwe ngibu pilak. Makaˈuntung ku duwe ngibu isab.’  
\v 23 Paˈin amunen si iye, ‘Hāp hininangnun. Daraˈakan hāp kew duk tapangandelan kew. Tapangandelan kew si meˈ kuweˈahat, hangkan pangandelku du si kaˈu alataˈkun pinaˈekka. Dayiˈ kew, patuhut kew si aku magkēg.’  
\v 24 Ubus hap pī isab daraˈakan bakas inurungan da ngibu pilakin duk paˈinne, ‘Tuwan, kataˈuhanku weˈ gaˈi kew maˈaseˈ si aˈa. Eddoˈnu dumaˈin si kaˈuhin duk paganinu manggaˈ bakas pagluˈugannun.  
\v 25 Tinalew ku si kaˈu, hangkan hap pī ku napukan sīnnun dem bulak. Tiyaˈ ne sīnnun.’  
\v 26 Nambung amunen, paˈinne, ‘Kaˈu iyan daraˈakan laˈat duk bulasan. Kataˈuhannu hatiˈ weˈ eddoˈku dumaˈin si akuhin duk paganiku manggaˈ bakas pagluˈugankun.  
\v 27 Na, weˈey gaˈ papīnu sīnkun si bangku duk nganak? Manjari pagbalikku pitu taˈeddoˈku siˈ sīnkun sampay anaknen.’  
\v 28 Manjari paˈinne si daraˈakanne seddilihin, ‘Eddoˈun sīnin amban iye duk pangurungun pī si dambuwaˈ taga sampūˈ ngibu pilakin.  
\v 29 Aˈa tapangandelanin, inurungan pe namba duk ekka manamal si iyehin. Saguwaˈ manggaˈi tapangandelanin, bisan kuweˈahat bakas pinangandel si iyehin, ineddoˈ du amban iye.  
\v 30 Na, daraˈakan manggaˈ niyaˈ kagunahanne inin, pabukutun bi pinadem lindem. Magmatey meˈ aˈahin laˈi duk magtageˈot meˈ impenden.’”   
\s1 Sabab ellew paghukumin  
\p
\v 31 Manjari paˈin si Isa, “Bang aku, Anak Manusiyaˈin, pitu balik magtuhut duk meˈ malaˈikatin kēmon, aku ne magbayaˈin. Manjari ningkoloˈ ku si paghukuman.  
\v 32 Kēmon aˈa amban kabangsa-bangsahan si dunyahin pinagtipun du si harapanku duk pagsapeˈku siye, kuweˈ aˈa magipat hayepin pagsapeˈne meˈ bili-bilihin duk meˈ kambingin.  
\v 33 Meˈ aˈa mabentelin papīku si kanawananku duk meˈ sinduwehin si bibanganku.  
\v 34 Manjari aku, magbayaˈin, paˈinku iyan si meˈ aˈa si kanawanankun, ‘Kaˈam, meˈ kaˈurungan kahāpan weˈ Samaku Tuhanin, pitu kaˈam, patennaˈ tuˈu si pagbayaˈanku peggeˈ inin andang pinanyap para si kaˈam kemuwe tagnaˈ dunyahin.  
\v 35 Peggeˈ bakas inusan ku bu pinakan ku weˈ bi, duk lekkakan ku bu inurungan ku ininum weˈ bi, aˈa liyu-liyu ku bu inaddatan ku weˈ bi.  
\v 36 Gaˈ niyaˈ semmekku bu pinasemmekan ku weˈ bi, bakas ku saki bu inipat ku weˈ bi, bakas ku kinalabusu bu binisita ku weˈ bi.’  
\v 37 Ubus magpaˈin iyan meˈ aˈa bentel laˈi si kanawanankun, ‘Tuwan, sumiyan kew bakas takite kami inusan duk urungan kami kew kinakan, atawa lekkakan duk urungan kami kew ininum?  
\v 38 Sumiyan kew takite kami kuweˈ aˈa liyu-liyu duk inaddatan kew weˈ kami? Sumiyan kew kanggaˈan semmek duk inurungan kew weˈ kami?  
\v 39 Duk sumiyan kasakinun duk pangalabusu si kaˈuhin duk pī kami misita kaˈu?’  
\v 40 Manjari aku, magbayaˈin, nambung du ku, paˈinku, ‘Sabennal akahante kaˈam, sumiyan-sumiyan hinangbi inin si meˈ tindegku madiyawaˈ pagaˈanen, hinangbi du teˈed si aku.’   
\p
\v 41 “Ubus paˈinku du iyan si meˈ aˈa si bibangankun, ‘Kaˈam, meˈ pagmulkaˈan Tuhanin, tahalaˈ kaˈam amban aku duk pī kaˈam dem ebbut narkaˈ pinanyap andang para si nakuraˈ seyitanin duk si meˈ daraˈakannen.  
\v 42 Peggeˈ bakas inusan ku bu gaˈ ku urunganbi kinakan, lekkakan ku bu gaˈ ku urunganbi ininum.  
\v 43 Aˈa liyu-liyu ku bu gaˈ ku addatanbi, gaˈ niyaˈ semmekku bu gaˈ ku urunganbi, bakas ku saki duk dem kalabusu bu gaˈ ku bisitabi.’  
\v 44 Ubus tilewde du ku iyan, paˈinde, ‘Tuwan, sumiyan kew takite kami inusan atawa lekkakan? Sumiyan kew takite kami kuweˈ aˈa liyu-liyu, atawa gaˈ niyaˈ semmeknu atawa saki atawa dem kalabusu bu gaˈ kew tabangan kami?’  
\v 45 Ubus nambung ku iyan, paˈinku, ‘Sabennal akahante kaˈam, bang gaˈ tabangbi meˈ tindegku madiyawaˈ pagaˈanen, aku du gaˈ tinabangbin.’  
\v 46 Manjari meˈ aˈa inin pinadem narkaˈ du duk magtiksaˈ siye salama-lama, saguwaˈ meˈ aˈa mabentelin pinapī du si surgaˈ duk niyaˈ umulde salama-lama.”   
\c 26  
\s1 Pagisun laˈat para pu si Isahin  
\r (Markus 14.1-2; Lukas 22.1-2; Yahiya 11.45-53)  
\p
\v 1 Pagubus inin binissā weˈ si Isa kēmon, paˈinne si meˈ tindegnen,  
\v 2 “Kataˈuhanbi weˈ sumudde ne ellew Kādjaˈan Pangessebanin. Ellew iyan aku, Anak Manusiyaˈin, sinōngan du ku supaya ku talansang diyataˈ olom.”   
\p
\v 3 Manjari magtipun ne meˈ nakuraˈ imamin duk meˈ bahiˈin laˈi si astanaˈ si Kayapas, imam nakuraˈin.  
\v 4 Magisun siye bang saˈingge paniggewde duk pamapateyde si Isahin duk gaˈi kataˈuhan meˈ aˈahin.  
\v 5 “Daˈa bang baytu kādjaˈanin,” paˈinde, “kaw hewuhalaˈ meˈ aˈahin.”   
\s1 Pamuˈus isellan bengngi si kōk si Isahin  
\r (Markus 14.3-9; Yahiya 12.1-8)  
\p
\v 6 Paglaˈi si Isa si lahat Betani si lumaˈ si Simon aˈa bakas inipulin,  
\v 7 niyaˈ dende tekka pī magboˈo isellan bengngi. Pangisihannen batu alabaster hininangin. Sasang si Isa mangan, hap pī dendehin muˈusan isellan bengngihin diyataˈ kōk si Isa.  
\v 8 Pagkite miyaˈan weˈ meˈ tindeg si Isahin, astel siye duk magbissā-bissā siye, paˈinde, “Weˈey isellan bengngi miyaˈan pinakaˈatan sa miyaˈan?  
\v 9 Gam pe miyaˈan pinabellihan langkew bu pangurung ulinen si meˈ mamiskinin.”  
\v 10 Kataˈuhan si Isa pagbissāden duk paˈinne, “Weˈey iye sasewbi? Hāp hininangne si aku inin.  
\v 11 Peggeˈ mamiskinin,” paˈin si Isa, “gaˈi du usaˈ amban kaˈam, saguwaˈ aku, gaˈi ku teteg tuˈu si kaˈam.  
\v 12 Binuˈusan weˈ ne isellan bengngi inin si baranku pamanyap aku bang ku kinubul.  
\v 13 Sabennal akahante kaˈam,” paˈin si Isa, “antag-antag si tibuˈukan dunya minahalayak aka-aka mahāpin, inaka-aka du isab tahinang dende si aku inin, pangesseb-ngesseban meˈ aˈahin iye.”   
\s1 Paˈisun si Judas muddihan si Isa  
\r (Markus 14.10-11; Lukas 22.3-6)  
\p
\v 14 Manjari pagubus miyaˈan si Judas Iskariyot, dambuwaˈ si meˈ tindeg si Isa sampuk-duwehin, hap pī si meˈ nakuraˈ imamin.  
\v 15 Paˈinne si siye, “Piye sīn ku urungbi bang sōnganku kaˈam si Isa.” Binayedan iye weˈ de tellumpūˈ kayuˈ sīn tuwas, pilak teˈed.  
\v 16 Puwas miyaˈan miha ne si Judas waktu hāp panōngne si Isa si siye.   
\s1 Magpanyap disi Isa para si pagjamuhan Pangessebanin  
\r (Markus 14.12-16; Lukas 22.7-13)  
\p
\v 17 Manjari taˈabut ne tagnaˈ ellew kādjaˈanin, pagkakande pan gaˈi sinagetan pasuligin. Pī meˈ tindegnen pu si Isa, paˈinde, “Tuwan, antag kami kabayaˈannu pī manyapan kaˈu pamanganannu kādjaˈan inin?”  
\v 18 Paˈin si Isa, “Pī kaˈam si puweblo si aˈa dambuwaˈ miyaˈan duk paˈinun bi si iye, ‘Paˈin guruhin, mabayaˈ koˈ iye magjamu duk meˈ tindegnen luˈu si lumaˈnu para si Kādjaˈan Pangessebanin peggeˈ tapit ne koˈ kamateynen.’”  
\v 19 Manjari hap pī ne meˈ tindegnen duk hininang weˈ de sa pangandaˈakan si Isa siyehin duk maghatul ne siye laˈi kinakande para si pagjamu-jamuhan Pangessebanin.   
\s1 Tamanan pamangan si Isa duk meˈ tindegnen  
\r (Markus 14.17-26; Lukas 22.14-20; Yahiya 13.21-30; 1 Korinto 11.23-25)  
\p
\v 20 Pagsangem ne, ningkoloˈ ne si Isa magtuhut duk tindegne sampuk-duwehin mangan.  
\v 21 Sasangde mamanganin paˈin si Isa, “Sabennal akahante kaˈam, niyaˈ dangan si kaˈam muddihan aku.”  
\v 22 Dukka teˈed siye duk maggantiˈ siye nilew iye. Paˈin dangan-dangan, “Bugtuˈ dumaˈin aku, Tuwan, ēˈ?”  
\v 23 Nambung iye, paˈinne, “Saweˈku magsawu dem pingganin, iye iyan mamuddihan akuhin.  
\v 24 Aku inin, Anak Manusiyaˈin,” paˈin si Isa, “matey du ku peggeˈ iye iyan gantaˈankun, sa sinulat dem kitabin. Saguwaˈ makaˈaseˈ-aseˈ teˈed aˈa mamuddihan Anak Manusiyaˈin. Gam pe aˈa miyaˈan gaˈ inanakan.”  
\v 25 Ubus paˈin si Judas, iye sōng mamuddihan si Isahin, “Bugtuˈ dumaˈin aku, Tuwan, ēˈ?” Paˈin si Isa, “Kaˈu hep.”   
\p
\v 26 Sasangde mamanganin, ngeddoˈ si Isa pan, duk pagubus iye magpasalamat si Tuhan, kinepak-kepak weˈ ne bu pinangurung weˈ ne si meˈ tindegnen. Paˈinne, “Ngeddoˈ kaˈam bu mangan kaˈam. Pan inin barankun.”  
\v 27 Manjari ngeddoˈ iye sawan duk pagubus iye magpasalamat si Tuhan, pinangurung weˈ ne si siye, paˈinne, “Kēmon kaˈam inumun bi inin,  
\v 28 peggeˈ inin lahaˈkun sōng buˈus sabab meˈ aˈa ekka supaya inampun meˈ duseden. Inin tandaˈ weˈ tumanan Tuhanin du janjiˈnen.  
\v 29 Akahante kaˈam, puwas inin gaˈi ne ku nginum boheˈ ubas balik samantaˈan gaˈi pe kite bi magtuhut nginum ininum baˈahuhin dem pagbayaˈan Tuhanin.”   
\p
\v 30 Ubus inin ngalang siye dambuwaˈ kalangan pamudji Tuhan ubus bu paluwas ne siye pī si kūd Jaitun.   
\s1 Pinaˈal pamasuwey si Petrosin  
\r (Markus 14.27-31; Lukas 22.31-34; Yahiya 13.36-38)  
\p
\v 31 Manjari paˈin si Isa si siye, “Sangem inin kēmon kaˈam ambananbi du ku, peggeˈ tasulat inin dem kitab, pinaˈin, ‘Daˈakku pinapatey magbantey bili-bilihin, manjari meˈ bili-bilinen magkanat-kanat.’  
\v 32 Saguwaˈ pagellum ne ku balik, magkasuwaˈ du kite bi. Padehellu ku amban kaˈam pī si lahat Jalil.”  
\v 33 Manjari paˈin si Petros si iye, “Bisan kēmon siye ngambanan kaˈu, Tuwan, saguwaˈ aku, asal gaˈi kew ambananku.”  
\v 34 Paˈin si Isa si iye, “Sabennal akahante kew, sangem inin du, gaˈi pe manukin makatingkowak, kapamasuwey ne kew mintellu weˈ gaˈi ku kataˈuhannu.”  
\v 35 Saguwaˈ paˈin si Petros, “Bisan pe ku matey patuhut si kaˈu, asal gaˈi kew teˈed pasuweyanku.” Duk kēmon tindeg si Isahin kuweˈ inin isab binissāden.   
\s1 Si Isa ngampun si Tuhan laˈi si kabbun Getsemane  
\r (Markus 14.32-42; Lukas 22.39-46)  
\p
\v 36 Manjari palanjal disi Isa pī si kabbun inēnan Getsemane. Paˈin si Isa si meˈ tindegnen, “Ningkoloˈ kaˈam tuˈu tiggelanku laˈi māku-māku si Tuhan.”  
\v 37 Binoˈo weˈ ne si Petros duk meˈ anak Sebede duwanganin. Nagnaˈ iye kebba-kebbahan duk sasew dem ateynen.  
\v 38 Manjari paˈinne si siye, “Ateykun dukka teˈed, agen-agen makamatey aku. Paˈamban ne kaˈam tuˈu duk magjaga kaˈam.”  
\v 39 Manjari lumengngan iye patala-tala duk pasujud iye diyataˈ bulak duk ngampun iye si Tuhan, paˈinne, “O Ammaˈ, bang makajari, daˈa ku pasagadanun bininasa. Saguwaˈ dumaˈin tinuhutin kinabayaˈankun saguwaˈ kinabayaˈannun.”  
\v 40 Manjari balik iye pī si meˈ tindegnen, duk takitene siye kapatuli. Bangunne siye duk paˈinne pu si Petros, “Gaˈi kaˈam kapanuhut aku magjaga bisan da ora?  
\v 41 Papateng-pateng kaˈam, duk māku-māku kaˈam si Tuhan supaya kaˈam gaˈi taboˈo weˈ sassat. Tapikil weˈ atey saguwaˈ gaˈi kaˈanggawtaˈan weˈ baran.”  
\v 42 Manjari tahalaˈ ne isab si Isa duk māku-māku iye si Tuhan, paˈ inne, “O Ammaˈ, bang subey teˈed ku lumabey si meˈ kabinasahan inin, na, tuhutku ne kinabayaˈannun.”  
\v 43 Ubus balik ne isab iye pī si meˈ tindegnen duk takitene siye kapatuli peggeˈ kinaruˈ teˈed siye.  
\v 44 Tahalaˈ ne isab iye balik duk māku-māku iye si Tuhanin kamintellunen, binalik weˈ ne bakas binissāne si Samanen.  
\v 45 Pagbalik si Isa si meˈ tindegnen, paˈinne si siye, “Tuli pe kaˈam duk pahali pe? Pakale kaˈam, tekka ne waktuhin. Aku, Anak Manusiyaˈin, sōng sinōngan ne si antanan meˈ aˈa dusehan.  
\v 46 Kuwat kaˈam, sūng ne kite bi. Payamanun bi, tiyaˈ ne aˈa mamuddihan akuhin.”   
\s1 Paniggew pu si Isahin  
\r (Markus 14.43-50; Lukas 22.47-53; Yahiya 18.3-12)  
\p
\v 47 Sasang missā pe si Isa, tekka ne si Judas. Dambuwaˈ iye si meˈ sampuk-duwe tindeg si Isahin. Banes teˈed aˈa nuhut si Judas magbarung duk magboˈo meˈ kakakal. Siye miyaˈan dinaˈak pī weˈ meˈ nakuraˈ imamin duk meˈ kabahiˈanin.  
\v 48 Kaˈurungan siye indan weˈ si Judas. Bakas paˈinne hep si siye, “Sine-sine ūkku, iye ne iyan aˈahin. Siggewun bi iye.”  
\v 49 Pagtekka siye laˈi, magtawus si Judas patapit pu si Isa duk paˈinne, “Na, aku ituˈ, Tuwan.” Ubus bu inūk si Isa weˈ ne.  
\v 50 Paˈin si Isa si iye, “Bagay, hinangun ne akanu mapituhin.” Manjari patapit meˈ aˈa sinduwehin duk siniggew weˈ de si Isa duk inantan weˈ de pahaget.  
\v 51 Dambuwaˈ meˈ saweˈ si Isahin ngurus barungnen bu pineddang weˈ ne daraˈakan imam nakuraˈin duk butas tayingenen.  
\v 52 Paˈin si Isa si iye, “Isihun balik bessinun dem tagubanne. Peggeˈ sine-sine ngangguna bessi pagbonoˈ, matey du isab iye weˈ bessi.  
\v 53 Gaˈi ke kataˈuhannu weˈ bang ku māku tabang si Samaku Tuhanin, magtawus ku paboˈohanne ibuhan malaˈikatnen?  
\v 54 Saguwaˈ bang ku māku tabang gaˈi tuman bissā Tuhan dem kitabin weˈ kēmon inin subey umantag.”  
\v 55 Ubus paˈin si Isa si meˈ aˈa mabanesin, “Weˈ kannalbi mundu ku hangkan kaˈam pitu niggew aku magbarung duk magboˈo meˈ kakakal? Ellew-ellew ningkoloˈ ku laˈi dem langgal hadjehin magtoloˈ, saguwaˈ gaˈ ku siggewbi laˈi.  
\v 56 Saguwaˈ kuweˈitu inin,” paˈinne, “umantag ne inin kēmon supaya katumanan meˈ tasulat weˈ meˈ kanabihan dem kitabin.” Manjari tinayikutan si Isa weˈ meˈ tindegnen kēmon duk lahi siye.   
\s1 Si Isa si harapan meˈ kakunsihalanin  
\r (Markus 14.53-65; Lukas 22.54-55, 63-71; Yahiya 18.13-14, 19-24)  
\p
\v 57 Manjari binoˈo si Isa weˈ meˈ aˈa maniggew iyehin pī pu si Kayapas, iye imam nakuraˈin. Meˈ guru si saraˈ āgamahin duk meˈ kabahiˈanin magtipun du isab laˈi.  
\v 58 Na, si Petros paturul pu si Isa saguwaˈ patala-tala, sampay pī si lame lumaˈ imam nakuraˈin. Padiyalem iye si lamehin duk ningkoloˈ iye duk meˈ guwaldiyahin, peggeˈ mabayaˈ payamanne bang ine kaˈujudanne miyaˈan.  
\v 59 Manjari meˈ nakuraˈ imamin duk meˈ guru saraˈin duk meˈ kabahiˈanin miha pureba panuntutande si Isa supaya iye tapapateyde.  
\v 60 Saguwaˈ gaˈ niyaˈ kasuwaˈde panuntutande iye bisan du ekka naksiˈ gaˈi bennal. Ujudnen niyaˈ duwangan missā, paˈinde,  
\v 61 “Bakas paˈin aˈa iyan weˈ talarakne koˈ langgal hadjehin duk tapatenggene balik dem tellu ellew.”  
\v 62 Manjari nengge imam nakuraˈin duk paˈinne pu si Isa, “Gaˈ niyaˈ sambungnu si meˈ tuntutde si kaˈu inin?”  
\v 63 Saguwaˈ gaˈ nambung si Isa. Ubus missā imam nakuraˈin balik, paˈinne, “Napa kew, iyuˈ Tuhanin pakale-kale duk akahanun kami bang Almasihin ke kew, Anak Tuhanin.”  
\v 64 Paˈin si Isa si iye, “Toˈo pinaˈinnun, duk akahante kaˈam kēmon, gaˈi tiggel kitebi du ku, Anak Manusiyaˈin, ningkoloˈ si kanawanan Tuhan Mabalakatanin. Duk kitebi du ku iyan pitu nuhut meˈ inalak amban diyataˈ langit.”  
\v 65 Manjari ginaret weˈ imam nakuraˈin semmeknen hawal peddiˈ ateynen, duk paˈinne, “Missā iye kuweˈ Tuhanin iye. Weˈey pe kite bi subey miha meˈ saksiˈ? Takalebi ne binissāne miyaˈan, kuweˈ Tuhanin iye.  
\v 66 Ine hukumanbin?” Paˈinde, “Hukuman kamihin weˈ pataˈ iye pinapatey.”   
\p
\v 67 Ubus iluraˈan iye weˈ de si luwene duk pinagsuntukan weˈ de. Sinduwehin sampakde iye  
\v 68 duk paˈinde, “Bang Almasihin kew, akahanun kami bang sine bakas manampak kaˈuhin.”   
\s1 Masuwey si Petros weˈ gaˈi kataˈuhanne si Isa  
\r (Markus 14.66-72; Lukas 22.56-62; Yahiya 18.15-18, 25-27)  
\p
\v 69 Manjari, si Petros laˈi si lame ningkoloˈ. Niyaˈ dambuwaˈ daraˈakan dende hap pī si iye duk paˈinne, “Kaˈu iyan, saweˈ si Isa, aˈa Jalilin, du isab.”  
\v 70 Saguwaˈ masuwey iye si harapande kēmon, paˈinne, “Gaˈi kataˈuhanku bang ine binissānu iyan.”  
\v 71 Ubus hap pī iye tudju tarangka. Niyaˈ daraˈakan dende seddili ngite iye. Pagkitene si Petros, paˈinne si meˈ aˈa magtengge malaˈihin, “Aˈa iyan saweˈ si Isa, aˈa amban Nasaretin.”  
\v 72 Saguwaˈ masuwey ne isab si Petros. Napa pe iye duk paˈinne, “Gaˈi kataˈuhanku aˈa iyan.”  
\v 73 Gaˈ tiggel pī pu si Petros meˈ aˈa magtengge malaˈihin duk paˈinde si iye, “Gaˈi kew kapamasuwey weˈ dumaˈin kew saweˈde, peggeˈ bissāhannun bissāhan aˈa Jalil.”  
\v 74 Saguwaˈ suknaˈan si Petros dinen duk napa iye, paˈinne, “Asal gaˈi kataˈuhanku aˈa iyan.” Magtawus tingkowak manukin.  
\v 75 Manjari taˈesseb si Petros bakas binissā si Isahin, paˈinne, “Gaˈi pe makatingkowak manukin sangem inin, kapamasuwey ne kew mintellu weˈ gaˈi ku kataˈuhannu.” Manjari tahalaˈ si Petros duk magtangis teˈed iye.   
\c 27  
\s1 Si Isa binoˈo pu si Pilatus  
\r (Markus 15.1; Lukas 23.1-2; Yahiya 18.28-32)  
\p
\v 1 Pagsalung ne magisun kēmon meˈ nakuraˈ imamin duk meˈ kabahiˈanin bang saˈingge pamapateyde si Isahin.  
\v 2 Manjari pagubus siye magisun, iningketan weˈ de si Isa duk binoˈo weˈ de pī sinōngan pu si Pilatus, iye gubnul bangsa Romahin.   
\s1 Matey si Judas  
\r (Hinangan 1.18-19)  
\p
\v 3 Pagkataˈuhan si Judas, iye mamuddihan si Isahin, weˈ ubus ne hinukum si Isa pinapatey, magsusun teˈed iye duk hap pī iye si meˈ nakuraˈ imamin duk meˈ kabahiˈanin mabalik tellumpūˈ kayuˈ sīn tuwasin.  
\v 4 Paˈinne si siye, “Bakas magduse ku, peggeˈ binuddihan weˈ ku aˈa manggaˈ niyaˈ dusenen bu sōng iye pinapatey.” Nambung siye, paˈinde, “Gaˈ ne niyaˈ lamud kami luˈu. Bayaˈ-bayaˈnu ne.”  
\v 5 Manjari ilakasan weˈ si Judas sīnin dem langgal hadjehin bu tahalaˈ iye. Pī iye mowet dine duk iye matey.  
\v 6 Manjari tinimuk weˈ meˈ nakuraˈ imamin sīnin duk paˈinde, “Gaˈi makajari sīn inin pinatampu si sīn langgalin peggeˈ sīn inin bakas pagtangdan mapatey aˈa.”  
\v 7 Magisun siye weˈ gunade sīn miyaˈan pamellide bulak aˈa maghinang-hinang paliyukin duk hinangde pagkubulan meˈ aˈa liyu-liyu.  
\v 8 Hangkan hep bulak miyaˈan inēnan “Bulak Lahaˈ” sampay kuweˈitu, peggeˈ sīn pamelli iyehin sīn bakas pagtangdan mapatey.  
\v 9 Manjari tuman ne bissā Nabi Jeremiya bakas sinulat dem kitabin, paˈinne, “Eddoˈde tellumpūˈ kayuˈ sīn tuwasin, iye halgaˈ pagisunan meˈ aˈa Israˈilin,  
\v 10 duk gunade inin pamellide bulak aˈa maghinang paliyukin. Inin bakas pangandaˈakan aku weˈ Tuhanin.”   
\s1 Si Isa si harapan Pilatus  
\r (Markus 15.2-5; Lukas 23.3-5; Yahiya 18.33-38)  
\p
\v 11 Manjari paglaˈi ne si Isa si harapan gubnulin, tinilew iye weˈ gubnulin, paˈinne, “Sultan meˈ Yahudihin ke kew?” Nambung si Isa, paˈinne, “Iye du pinaˈinnu iyan.”  
\v 12 Saguwaˈ sakaliˈ iye tinuntutan weˈ meˈ nakuraˈ imamin duk meˈ kabahiˈanin, gaˈ iye nambung.  
\v 13 Paˈin Pilatus si iye, “Gaˈi takalenu kēmon tuntutde si kaˈu inin?”  
\v 14 Saguwaˈ gaˈ nambung si Isa bisan da tegtang, hangkan ulaliˈ teˈed gubnulin.   
\s1 Si Isa ilaboˈan hukuman pinapatey  
\r (Markus 15.6-15; Lukas 23.13-25; Yahiya 18.39—19.16)  
\p
\v 15 Na, kahabaˈ tahun bang baytu Kādjaˈan Pangesseban, iye addat gubnulin maluwas iye dambuwaˈ pilisu sine-sine kabayaˈan meˈ aˈahin pinaluwas.  
\v 16 Masa miyaˈan, niyaˈ dambuwaˈ pilisu bantu, inēnan Barabbas.  
\v 17 Manjari pagtipun ne meˈ aˈa mabanesin, paˈin Pilatus si siye, “Sine kabayaˈanbi pinaluwaskun, Barabbas atawa si Isa inēnan Almasihin.”  
\v 18 Hangkan siye tinilew weˈ ne sa miyaˈan peggeˈ kataˈuhanne weˈ sinōngan si Isa weˈ meˈ nakuraˈ meˈ Yahudihin si iye peggeˈ kinimbūhan si Isa weˈ de.   
\p
\v 19 Sasang ningkoloˈ Pilatus si siya paghukumanin, masan andanen si iye, paˈinne, “Daˈa kew maghinang ine-ine si aˈa manggaˈ niyaˈ dusene iyan. Peggeˈ dibuhiˈ niyaˈ taginepku duk magsandal ku teˈed dem taginepkun sabab iye.”   
\p
\v 20 Saguwaˈ meˈ aˈa mabanesin tasegeˈ weˈ meˈ nakuraˈ imamin duk meˈ kabahiˈanin weˈ subey pākude pinaluwas si Barabbas duk si Isa subey pinapatey.  
\v 21 Tinilew siye balik weˈ Pilatus, paˈinne, “Inggehin si duwangan inin kabayaˈanbi pinaluwaskun?” “Si Barabbas,” paˈinde.  
\v 22 Paˈin Pilatus si siye, “Na, inumeyku pu si Isa, inēnan Almasihin?” Paˈinde kēmon, “Lansangun iye diyataˈ olom.”  
\v 23 Saguwaˈ paˈin Pilatus, “Weˈey? Ine laˈat tahinangnen?” Saguwaˈ pasōng ne siye magkalolop, paˈinde, “Lansangun iye diyataˈ olom.”   
\p
\v 24 Kataˈuhan Pilatus weˈ gaˈ niyaˈ gunane magbissā namba, peggeˈ sōng hewuhalaˈ meˈ aˈa mabanesin. Manjari ngeddoˈ iye boheˈ duk kinosoˈan weˈ ne tangannen si harapan meˈ aˈahin, tandaˈ weˈ gaˈ iye palamud si hinanganden. Duk paˈinne, “Bang matey aˈa inin gaˈ niyaˈ duseku. Kaˈam dinusehin.”  
\v 25 Nambung kēmon meˈ aˈahin, paˈinde, “Ambat kamateynen moleˈ si kami duk si meˈ anak kamihin.”  
\v 26 Ubus pinaluwas ne weˈ Pilatus Barabbas pī si siye. Duk si Isa daˈakne ilubakan ubus bu sinōngan ne iye weˈ ne supaya iye talansang diyataˈ olom.   
\s1 Hinang dagey weˈ meˈ sundaluhin si Isa  
\r (Markus 15.16-20; Yahiya 19.2-3)  
\p
\v 27 Manjari binoˈo si Isa weˈ meˈ sundalu Pilatusin pī dem astanaˈ gubnulin duk patipun pī kēmon sundalu da kumpaniyahin.  
\v 28 Paglaˈi siye kinuwantangan weˈ de si Isa duk pinasemmekan iye weˈ de semmek taluk kuweˈ bantuk semmek sultan masaley.  
\v 29 Ngalakal siye bāhan luhihan hininang kuweˈ korona sultan bu pinapī weˈ de si kōk si Isa. Ubus pinaˈantanan weˈ de si Isa kayu-kayu si tanganne kanawanin. Pagubus miyaˈan pasujud siye magmā-mā mahadje iye duk paˈinde, “Assalamu alaikum Sultan meˈ Yahudihin.”  
\v 30 Ubus pinagluraˈan si Isa weˈ de duk ineddoˈ weˈ de kayu-kayu inantanannen bu pinogpog weˈ de kōknen.  
\v 31 Pagubus iye hinangde dagey, iluwasan weˈ de semmek taluk miyaˈan duk pinasemmekan iye balik duk semmeknen. Ubus binoˈo ne iye weˈ de pabukut duk ne iye talansangde diyataˈ olom.   
\s1 Si Isa ilansang diyataˈ olom  
\r (Markus 15.21-32; Lukas 23.26-43; Yahiya 19.17-27)  
\p
\v 32 Sasangde paluwas amban puweblo, niyaˈ tadugpakde lella amban lahat Kirene, ēnnen si Simon. Ginagahan iye weˈ meˈ sundaluhin dinaˈak pinanangkit olom sōng pangalansangan si Isahin.  
\v 33 Pagtekka siye laˈi si lugal inēnan Golgota, hātinen, “Lahatan Bungkug,”  
\v 34 niyaˈ sōng pamaˈinumde iye boheˈ ubas sinagetan tambal paˈit, saguwaˈ pagtakinamne gaˈ inumne.  
\v 35 Pagubus ne si Isa ilansang diyataˈ olom, maglegot meˈ sundaluhin pagbahagiˈde semmek si Isahin.  
\v 36 Ubus ningkoloˈ siye laˈi manteyan iye.  
\v 37 Sinulat laˈi si atag kōk si Isa tuntut si iyehin, pinaˈin, “Inin si Isa Sultan meˈ Yahudihin.”  
\v 38 Niyaˈ duwangan mundu pinasumbayaˈ pu si Isa ilansang diyataˈ olomde. Dambuwaˈ olomin pinatengge si kanawananne duk dambuwaˈin si bibanganne.  
\v 39 Meˈ aˈa mapalabeyin pinagsayehan iye weˈ de. Magkeleng-keleng siye duk paˈinde pu si Isa,  
\v 40 “Aha, bakas paˈinnu weˈ talaraknu langgal hadjehin ubus bu patenggenu balik dem tellu ellew. Na, weˈey gaˈi tabangnu dinun? Bang bennal kew Anak Tuhanin, duwaˈi kew amban diyataˈ olom iyan.”  
\v 41 Damikkiyan isab meˈ nakuraˈ imamin duk meˈ guru si saraˈ āgamahin duk meˈ kabahiˈanin pagudjiˈande iye, paˈinde,  
\v 42 “Bakas tabangne aˈa seddilihin, saguwaˈ dinen gaˈi tatabangne. Iye koˈ sultan meˈ Israˈilin. Na, ambat iye duwaˈi amban olom iyan kuweˈitu duk kite bi kahagad si iye.  
\v 43 Ngandel iye si Tuhan duk paˈinne weˈ Anak Tuhanin iye. Payamante bi koˈ bang asal tabang Tuhanin iye.”  
\v 44 Bisan meˈ mundu ilansang pinasumbayaˈ si iyehin matuk du isab missā-missāhan iye.   
\s1 Kamatey si Isahin  
\r (Markus 15.33-41; Lukas 23.44-49; Yahiya 19.28-30)  
\p
\v 45 Na, paglettu ne ellewin maglindem dem tibuˈukan lahat miyaˈan sampay lisag tellu kohapin.  
\v 46 Paglisag tellu ne magkilahap si Isa papales, paˈinne, “Eli, Eli, lama sabachthani?” Hātinen, “O Tuhanku, weˈey ku pasagadannu?”  
\v 47 Pagtakale inin weˈ meˈ aˈa magtengge-tengge malaˈihin, paˈin sinduwehin, “Lingananne Nabi Eliyas.”  
\v 48 Dangan siye magtawus magubas pī ngeddoˈ kuweˈ gapas bu ngaleglebanne magdem ininum. Ubus tinogsokan weˈ ne miyaˈan diyataˈ kayu-kayu bu sinōngan weˈ ne pamasessep pu si Isa.  
\v 49 Saguwaˈ sinduwehin paˈinde, “Daˈa kew dahuˈ, payamante bi bang pitu ke Nabi Eliyas nabang iye.”  
\v 50 Manjari magkilahap si Isa balik ubus bu bekkat ne napasnen.   
\p
\v 51 Magtawus garet semmek subuk hinang ellig dem langgal hadjehin. Garet paduwe amban diyataˈ ngeregseˈ diyawaˈ. Niyaˈ isab linug duk niyaˈ meˈ batu hadje kepak.  
\v 52 Luka isab meˈ lingab pagkubulanin duk ekka aˈa mamatey makahagad si Tuhanin ellum balik.  
\v 53 Pagellum ne si Isa balik, paluwas siye amban lingab pangubulan siyehin duk hap pī siye si Awrusalam. Ekka aˈa ngite siye.  
\v 54 Kapitanin duk meˈ sundalune mamanteyan si Isahin, pagkitede linugin duk meˈ maˈumantagin, tinalew teˈed siye duk paˈinde, “Sabennal aˈa inin Anak Tuhanin.”   
\p
\v 55 Ekka isab meˈ dende laˈi mayam-mayam amban katala-talahan. Bakas siye nuhut si Isa amban Jalil duk luwal iye tabangande.  
\v 56 Dem grupu miyaˈan laˈi si Mariyam dende amban Magdalahin duk Mariyam saˈi si Yakub duk si Yusupin duk anda Sebedehin.   
\s1 Kinubul si Isa  
\r (Markus 15.42-47; Lukas 23.50-56; Yahiya 19.38-42)  
\p
\v 57 Pagkohap ne niyaˈ tekka pī dambuwaˈ aˈa dayahan, aˈa Arimati, inēnan si Yusup. Tindeg si Isa du isab iye.  
\v 58 Aˈa miyaˈan hap pī pu si Pilatus duk pināku weˈ ne bangkey si Isahin. Ubus daˈak Pilatus ne pangurung.  
\v 59 Ineddoˈ bangkeyin weˈ si Yusup duk sinaput weˈ ne duk kakanaˈ.  
\v 60 Ubus pinabāk weˈ ne dem lingab batu pagkubulan baˈahu du hinangne pamanyapne dine. Ngaligid iye batu hadje panampeng gawang lingabin, ubus bu tahalaˈ ne iye.  
\v 61 Si Mariyam, dende amban Magdalahin duk Mariyam sangeynen ningkoloˈ laˈi paharap si kubulin.   
\s1 Guwaldiya si kubul si Isahin  
\p
\v 62 Pagellew dambuwaˈin, hātinen ellew Sabtuˈ, hap pī pu si Pilatus meˈ nakuraˈ imamin duk meˈ Pariseohin.  
\v 63 Paˈinde, “Tuwan, taˈesseb kami weˈ bakas paˈin aˈa dustaˈan miyaˈan kaˈellumnen, weˈ bang iye matey, pagtaˈabut tellu ellew, ellum iye balik.  
\v 64 Hangkan daˈakun ginuwaldiyahan kubulnen sampay katellu ellewnen, kaw hap pī meˈ tindegnen nangkew bangkeynen ubus paˈinde weˈ ellum iye balik. Bang magdustaˈ siye sa miyaˈan pasōng teˈed laˈat pangakkalden.”  
\v 65 Paˈin Pilatus si siye, “Boˈohun bi meˈ guwaldiya iyan duk guwaldiyahanun bi kubulin manamal.”  
\v 66 Manjari hap pī ne siye duk papīhande indan gawang lingabin supaya kataˈuhan bang niyaˈ bakas ngalukane duk daˈakde meˈ sundaluhin magguwaldiya.   
\c 28  
\s1 Ellum balik si Isa  
\r (Markus 16.1-10; Lukas 24.1-12; Yahiya 20.1-10)  
\p
\v 1 Pagpuwas ne ellew Sabtuˈ, ellew liˈihin, subu-subu pe ellew Ahad, hap pī si Mariyam dende amban Magdalahin duk sangeynen mayaman kubulin.  
\v 2 Bessuwang linug manamal peggeˈ dambuwaˈ malaˈikat Tuhanin duwaˈi amban surgaˈ. Iligidan weˈ ne batu hadje panampeng gawang lingabin, ubus bu ningkoloˈ iye diyataˈ batuhin.  
\v 3 Bantuknen sahaya kuweˈ lalat duk semmeknen poteˈ manamal.  
\v 4 Tinalew manamal meˈ guwaldiyahin hangkan migpid teˈed siye duk gaˈi siye makasayu; kuweˈ siye aˈa matey.  
\v 5 Missā malaˈikatin si meˈ dendehin, paˈinne, “Daˈa kaˈam tinalew. Kataˈuhanku pihabi si Isa bakas ilansang diyataˈ olomin.  
\v 6 Gaˈ ne iye tuˈu, peggeˈ ellum ne iye balik kuweˈ bakas pinaˈinnen. Pitu kaˈam, payamanun bi bakas pabākannen.  
\v 7 Kuweˈitu, palakkes kaˈam pī, akahanun bi meˈ tindegnen weˈ ellum ne iye balik amban kamateynen. Duk padehellu iye amban kaˈam hap lahat Jalil. Kitebi du iye iyan laˈi. Essebun bi bakas inakaku si kaˈamin.”   
\p
\v 8 Hangkan magdayiˈ-dayiˈ siye tahalaˈ amban kubulin. Tinalew siye saguwaˈ kēgan isab siye manamal. Magubas siye pī ngakahan meˈ tindegnen.  
\v 9 Bessuwang siye sinampang weˈ si Isa laˈi si lān duk paˈinne, “Na, kaˈam ne?” Patapit siye pu si Isa duk pasujud si iye bu inantan weˈ de bettisnen.  
\v 10 “Daˈa kaˈam tinalew,” paˈin si Isa, “pī ne kaˈam, akahanun bi meˈ kapungtinaˈihankun weˈ subey siye pī hap Jalil. Laˈi takitede du ku.”   
\s1 Aka-aka meˈ guwaldiyahin  
\p
\v 11 Sasang si lān pe meˈ dendehin, hap pī meˈ guwaldiya sinduwehin si puweblo duk inaka-aka weˈ de si meˈ nakuraˈ imamin kēmon bakas maˈumantagin.  
\v 12 Manjari magtipun meˈ kabahiˈanin duk meˈ nakuraˈ imamin duk magisun siye. Ubus siye magisun, inurungan weˈ de meˈ sundaluhin sīn ekka  
\v 13 duk paˈinde, “Akahanun bi meˈ aˈahin, weˈ sasangbi tuli sangemin, pī meˈ tindeg si Isahin nangkew bangkeynen.  
\v 14 Bang takale gubnulin weˈ tuli kaˈam bu dinaˈak kaˈam magguwaldiya, daˈa kaˈam suse. Kami ne taˈu missā si iye duk kaˈam gaˈi amāhanne.”  
\v 15 Ineddoˈ weˈ meˈ sundaluhin sīnin duk tinuhut weˈ de bakas pangandaˈakan siyehin. Sampay ellew inin iye inin suwi-suwi pinalatag weˈ meˈ Yahudihin.   
\s1 Patampak si Isa si meˈ tindegnen  
\r (Markus 16.14-18; Lukas 24.36-49; Yahiya 20.19-23; Hinangan 1.6-8)  
\p
\v 16 Manjari, meˈ tindeg si Isa sampuk-dambuwaˈin pī hap Jalil. Pataked siye pī si dambuwaˈ punu sa bakas pangandaˈakan si Isa siyehin.  
\v 17 Pagkitede iye, pasujud siye pu si Isa, saguwaˈ niyaˈ siye duwe-duwehan dem ateyden.  
\v 18 Patapit si Isa si siye duk paˈinne, “Bakas kaˈurungan ne ku kapatut magbayaˈ si dunya duk si surgaˈ.  
\v 19 Hangkan hep pī kaˈam magaka-aka si kēmon kabangsa-bangsahan duk isab siye nuhut aku. Pandihun bi siye hinang tandaˈ weˈ nuhut ne siye Tuhanin duk aku, Anak Tuhanin, duk Niyawa Tuhanin.  
\v 20 Toloˈanun bi siye weˈ subey tuhutde kēmon bakas pangandaˈakanku kaˈamin. Duk essebun bi inin, luwal du ku luˈu si kaˈam ngeregseˈ kiyamat dunyahin.”