\id JAS - Yakan Version - James - Dietlinde Behrens - 18-AUG-04 \h Yakub \toc1 Sulat amban si Yakubin \toc2 Yakub \toc3 Yakub \mt1 Sulat amban si Yakubin \imt1 Pahāti sabab sulat amban si Yakubin \ip \it Si Yakub inin sali Isa Almasi amban saˈi. Iye nakuraˈ meˈ masandel pu si Isa si puweblo Awrusalamin.\it* \ip \it Pinasampay sulat inin weˈ si Yakub pī si kēmon meˈ masandel pu si Isa Almasi amban bangsa Yahudihin. Hangkan si Yakub nulat si siye, supaya katoloˈanne siye bang saˈingge subey kawul-piˈilden. Paˈinne bang bennal siye sandel si Tuhan, subey takite si kawul-piˈilde weˈ asal sandel siye. Paˈinne gaˈ niyaˈ guna sandel aˈahin bang gaˈi du hāp addatnen duk kawul-piˈilnen. Subey pakitehanne si meˈ hinanganne mahāpin weˈ toˈo sandel iye si Tuhan.\it* \c 1 \p \v 1 Sulat inin amban si Yakub, dambuwaˈ daraˈakan Tuhanin duk daraˈakan Isa Almasi, Panuhutanten bi. Essebte kaˈam kēmon meˈ pagkasiku Yahudi masandel pu si Isa Almasi makanat-kanat si tibuˈukan dunyahin. \s1 Sabab sandel duk kataˈu \p \v 2 Meˈ kapungtinaˈihanku, bang kaˈam katekkanhan bayuˈ-bayuˈan kasusehan subey kaˈam kēgan. \v 3 Peggeˈ kataˈuhanbi bang sinuleyan sandelbin bu tasandalbi meˈ kasusehanin pasōng pe kaˈam taˈu magsandal. \v 4 Subey teˈed kaˈam taˈu magsandal kasusehan supaya ngabasag sandelbi si Tuhanin duk addatbin asal hāp ne hadja, gaˈ ne niyaˈ salaˈbi. \v 5 Saguwaˈ bang niyaˈ kaˈam kulang kataˈunen, subey iye māku-māku si Tuhan duk urungan Tuhanin du iye kataˈu. Peggeˈ Tuhanin sayuˈ duk gaˈi iye ngamā bang kite māku. Urunganne sasuku mamāku si iyehin. \v 6 Saguwaˈ bang māku-māku kaˈam si iye subey kaˈam sandel si iye. Daˈa kaˈam duwe-duwehan. Peggeˈ aˈa mamāku maduwe-duwehanin kuweˈ goyak magpī-pitu bang tihup baliyu. \v 7 Daˈa teˈed aˈa miyaˈan magpikil weˈ makasangka iye ine-ine amban Tuhanin. \v 8 Peggeˈ bang duwe-duwe pikilannen, ine-ine hinangne gaˈi hantap pamikilnen. \s1 Sabab miskin duk dayahan \p \v 9 Bang saˈupama niyaˈ pagkasite bi sandel pu si Isa Almasi bu miskin iye, subey iye kēgan peggeˈ pinahadje du iye weˈ Tuhanin. \v 10 Bang niyaˈ isab pagkasite bi sandel pu si Isa Almasi bu dayahan iye, subey isab iye kēgan bang padiyawaˈ Tuhanin iye. Peggeˈ aˈa madayahanin palabey du hadja amban dunya inin kuweˈ dalil sumping sabet. \v 11 Bang pasilak ellewin bu panas teˈed, magtawus lanes sabetin duk pagpag sumpingnen duk gaˈ ne niyaˈ mannisne. Kuweˈ miyaˈan du isab aˈa dayahanin. Sābune magusahahin matey du iye duk gaˈi taboˈone dayanen. \s1 Sabab kasusehan duk sassat \p \v 12 Kēgan aˈahin bang pateteg iye si Tuhan bisan iye magsandal kasusehan. Peggeˈ bang gaˈi usaˈ sandelnen bisan dem kasusehan, inurungan du iye umul salama-lama si surgaˈ. Iye inin tumbas pananggup Tuhanin si meˈ malasa si iyehin. \v 13 Bang kaˈam sinassat maghinang laˈat, daˈa paˈinun bi weˈ Tuhanin manassat kaˈamin. Peggeˈ Tuhanin gaˈi teˈed tasassat duk gaˈi teˈed iye nassat. \v 14 Saguwaˈ iye mamoˈo aˈahin maghinang malaˈatin napsunen du. Napsunen kuweˈ mangati-ngati iyehin duk ujud tahinangne. \v 15 Napsunen ngurung pikilan si iye maghinang laˈat. Sangat-sangat pikilne ujud laˈusanne ne duk tahinangne ne malaˈat miyaˈan. Manjari bang aˈahin tagam ne maghinang laˈat kaˈujudannen pinadem narkaˈ iye. \p \v 16 Hangkan meˈ kapungtinaˈihanku kinalasahankun, salaˈ teˈed kaˈam bang paˈinbi weˈ Tuhanin manassat kaˈamin. \v 17 Saguwaˈ kēmon bayuˈ-bayuˈan mahāpin duk manggaˈ niyaˈ sallaˈ-sallaˈnen pangurung si kite amban surgaˈ, amban Tuhanin. Tuhanin bakas magpapanjari kēmon madantaˈ diyataˈ langitin. Kēmon madantaˈ diyataˈ langitin pinda du sahayanen saguwaˈ Tuhanin gaˈi teˈed pinda. \v 18 Amban bayaˈne hinangne kite bi meˈ anakne peggeˈ kahagadte bi lapalne mabennalin. Duk hangkan hinangne kite bi meˈ anakne supaya kite bi pinahadje amban kēmon bakas pinapanjarinen. \s1 Sabab pakale duk maghinang \p \v 19 Meˈ kapungtinaˈihanku kinalasahankun, essebun bi inin, subey kite bi kēmon pakale pahāp-hāp duk gaˈi magdayiˈ-dayiˈ missā. Subey kite bi gaˈi mura-mura astel. \v 20 Peggeˈ bang astel aˈahin gaˈi tahinangne meˈ hinangan mabentel kinabayaˈan Tuhanin. \v 21 Hangkan hep ānanun bi kēmon makalemmiˈ ateybin duk lebbahanun bi kēmon meˈ hinanganbi malaˈatin. Padiyawaˈun bi ateybin si Tuhan duk tayimaˈun bi lapalne pinapiyune dem ateybin. Peggeˈ lapal Tuhanin hep makatimbul kaˈamin. \p \v 22 Daˈa hadja pakalehun bi lapal Tuhanin saguwaˈ hinangun bi pangandaˈakannen. Peggeˈ bang pakalebi hadja bu gaˈi hinangbi, akkalanbi hadja dibin. \v 23 Peggeˈ bang aˈahin pakalene hadja lapal Tuhanin bu gaˈi tuhutne pinaˈin lapalin, kuweˈ iye aˈa mayaman luwene si sāmin. \v 24 Pagubus payamanne luwenen tahalaˈ ne iye duk magtawus takayipatne bang saˈingge bantuknen. \v 25 Saguwaˈ bang aˈahin pakalene teˈed pahantap saraˈ Tuhan manggaˈ niyaˈ sallaˈ-sallaˈnen duk makaluhaya aˈahin, duk bang gaˈi iye jumuˈ pakale, duk bang asal gaˈi takayipatne bakas takalenen saguwaˈ hinangne du pinaˈin saraˈ miyaˈan, inurungan du iye kahāpan weˈ Tuhanin bisan ine-ine hinangne. \p \v 26 Bang niyaˈ aˈa paˈinne weˈ be-āgama iye saguwaˈ gaˈi tapagesne dellaˈnen missā laˈatan, aˈa miyaˈan akkalanne hadja dinen. Gaˈ niyaˈ kagunahan pagāgamanen. \v 27 Bang si Samate bi Tuhanin, pagāgama mabennalin duk pagāgama manggaˈ niyaˈ sallaˈnen sa inin: subey tabangte meˈ iluˈ-iluˈin duk meˈ dende baluhin bang siye dem kasigpitan. Duk subey isab kite gaˈi katimboˈohan weˈ meˈ addat malaˈat matuˈu si dunya inin. \c 2 \s1 Gaˈi dinaˈak pinagbiddaˈ aˈahin \p \v 1 Meˈ kapungtinaˈihanku, bang asal sandel kaˈam pu Isa Almasi, Panuhutante bi pinudjihin, subey gaˈi pagbiddaˈbi aˈahin. \v 2 Bang upama, niyaˈ duwangan aˈa paˈasek piyu dem pagtipunanbi, dambuwaˈin dayahan, magsinsim bulawan duk magsemmek hāp, bu dambuwaˈin miskin duk andang semmeknen. \v 3 Bang pasōng pagaddatanbi aˈa mahāp semmeknen amban manggaˈi mahāp semmeknen duk paˈinbi si iye, “Tuwan, ningkoloˈ kew si paningkoloˈan mahāp inin,” saguwaˈ si aˈa mamiskinin paˈinbi, “Luˈu kew hadja nengge si antag iyan,” atawa, “Ningkoloˈ kew tuˈu si kāpan si bihing bettisku,” \v 4 na bang kuweˈ miyaˈan hinanganbin, dumaˈin ke tapikilbin weˈ langkew dambuwaˈin duk diyawaˈ dambuwaˈin? Laˈat dem pikilanbin hangkan siye pinagbiddaˈ weˈ bi. \p \v 5 Pakale kaˈam meˈ kapungtinaˈihanku kinalasahankun. Meˈ mamiskin si dunya inin bisan gaˈ niyaˈ alataˈde, asal pineneˈ siye weˈ Tuhanin supaya basag sandelde si iyehin duk supaya sumakup siye dem pagbayaˈanne, sa pananggupne si meˈ mamalasa si iyehin. \v 6 Saguwaˈ diniyawaˈan weˈ bi aˈa mamiskinin. Sine teˈ manigpitan kaˈamin duk mangalalas kaˈam pī si paghukumanin? Dumaˈin ke meˈ madayahanin? \v 7 Meˈ madayahanin du hep isab mamissā-missāhan Almasihin bu sukuˈ si iye hep kaˈam. \p \v 8 Hāp hinanganbin bang sabennal tuhutbi saraˈ Tuhan malangkewin. Tasulat hep saraˈ inin dem kitab, pinaˈin, “Subey kalasahannu pagkasinun kuweˈ pangalasanu dinun.” \v 9 Saguwaˈ bang pagbiddaˈbi aˈahin sabab bantuknen, kapagduse ne kaˈam duk tewwaˈ hukuman kaˈam peggeˈ langgalanbi saraˈin. \v 10 Sasuku mangalanggalan dambuwaˈ hadja pangandaˈakan saraˈin bisan ne tuhutne sinduwehin, talanggalanne ne kēmon saraˈin. \v 11 Peggeˈ paˈin Tuhanin dem saraˈnen, “Daˈa kew magjina,” duk paˈinne du isab, “Daˈa kew mapatey.” Bisan kaˈam gaˈi magjina saguwaˈ bang mapatey kaˈam, masi du talanggalanbi saraˈ Tuhanin. \v 12 Hukum Tuhanin kite bi si pasōngan bang tinuhut du ke weˈ te bi saraˈne makaluhaya kitehin bi. Hangkan pahatul-hatul kaˈam ine-ine bissābi atawa hinangbi. \v 13 Peggeˈ si paghukum inin, aˈa manggaˈi mamaˈaseˈ si pagkasine manusiyaˈin, gaˈi isab iye kaˈaseˈan weˈ Tuhanin. Saguwaˈ mamaˈaseˈ si pagkasinen, gaˈi subey tinalew hinukum. \s1 Sabab sandel duk hinangan \p \v 14 Meˈ kapungtinaˈihanku, bang niyaˈ aˈa magpaˈin weˈ sandel iye pu Isa Almasi bu gaˈi tewwaˈ hinangannen, gaˈ niyaˈ guna sandelne miyaˈan. Gaˈi du makaboˈo iye si surgaˈ sandelne miyaˈan. \v 15 Bang upama, niyaˈ meˈ pagkasite bi masandel pu si Isa Almasihin miskin gaˈ niyaˈ semmekde duk gaˈ niyaˈ kakande. \v 16 Ine kahāpannen bang paˈinbi si siye, “Karayaw hāp hadja kaˈam. Magsemmek kaˈam subuk duk kaˈam gaˈi haggutan. Mangan kaˈam pahāp-hāp.” Na, bang missā hadja kaˈam sa miyaˈan saguwaˈ gaˈi du siye urunganbi meˈ sukal si baranden, gaˈ niyaˈ gunane. \v 17 Damikkiyan, aˈa masandel pu si Isa Almasihin bang gaˈ niyaˈ hinangne hāp pamakitene sandelnen, gaˈi bennal sandelne si Tuhanin. \p \v 18 Saguwaˈ kaw niyaˈ batang nganjawab. Kaw paˈinne, “Ambat ne, peggeˈ gaˈi saliˈ panuhut aˈa Tuhanin. Niyaˈ sandel si Tuhan. Niyaˈ maghinang hāp.” Manjari, inin isab sambungku si iyehin, “Pabugtuˈun si aku weˈ bennal kew sandel si Tuhan bisan gaˈi patuhutannu hinangan hāp. Duk aku isab pabugtuˈku si kaˈu weˈ bennal ku sandel sabab meˈ hinanganku mahāpin.” \v 19 Kahagad ke kew weˈ dambuwaˈ-buwaˈ du Tuhanin? Hāp weˈ kahagad kew. Saguwaˈ gaˈi pe iyan sarang, peggeˈ bisan meˈ seyitanin kahagad du isab weˈ dambuwaˈ-buwaˈ Tuhanin. Saguwaˈ migpid siye hawal talewde si iyehin. \v 20 Babbal kew pahāp iyan. Gaˈi ke tahātinu weˈ gaˈ niyaˈ kagunahan sandel aˈahin bang kahagad hadja iye saguwaˈ gaˈ du niyaˈ hinanganne hāp? \v 21 Bisan du Ibrahim kapapuˈanten bi, kinimmatan iye bentel weˈ Tuhanin peggeˈ hininang weˈ ne pangandaˈakan Tuhan iyehin. Sinōngan hep weˈ ne si Tuhan anaknen Isahak, laˈi diyataˈ batu pagkulubananin. \v 22 Sandel Ibrahim si Tuhanin magtuhut duk pangahinangne pangandaˈakan Tuhan si iyehin. Tibūs sandelnen sabab hinangnen. \v 23 Iye iyan hāti tasulat dem kitabin sabab Ibrahim. Tasulat hep laˈi, pinaˈin, “Kahagad Ibrahim si Tuhan duk sabab pakahagadne miyaˈan kinimmatan iye bentel weˈ Tuhanin.” Duk inēnan iye weˈ Tuhanin bagayne. \v 24 Manjari, takitete tuˈu si inin weˈ kimmatan Tuhanin kite bentel sabab tahinangten. Gaˈi sarang bang paˈinte hadja weˈ sandel kite si Tuhan saguwaˈ subey sandelten magtuhut duk hinangten. \p \v 25 Damikkiyan isab si Rahab awwalley. Tagnaˈ dende dupang iye. Saguwaˈ kinimmatan iye bentel weˈ Tuhanin sabab hininangne mahāpin. Tinapukan weˈ ne dem lumaˈne meˈ aˈa bangsa Israˈil magispayin. Ubus bu pinapoleˈ siye weˈ ne nuhut lān seddili supaya siye gaˈi kasuwaˈ meˈ bantaden. \p \v 26 Manjari, sandelte si Tuhanin dalil barante inin. Bang gaˈ niyaˈ napaste, gaˈ ne niyaˈ guna baranten peggeˈ matey ne. Damikkiyan isab sandelte si Tuhanin. Bang sandelten gaˈi patuhutan meˈ hinangan hāp gaˈ niyaˈ gunane. \c 3 \s1 Sabab dellaˈin \p \v 1 Meˈ kapungtinaˈihanku, subey kulang hadja kaˈam mangapas magguruhin. Peggeˈ kataˈuhanbi weˈ kite bi meˈ guruhin, bang sumalaˈ kite, hadje hukuman si kitehin bi amban meˈ dumaˈin guruhin. \v 2 Kēmon kite bi manusiyaˈin daran salaˈ. Bang niyaˈ aˈa gaˈ bakas salaˈ si bissāne, aˈa miyaˈan gaˈ niyaˈ sallaˈ-sallaˈ addatnen duk taˈu iye gaˈi ngūtan kinabayaˈan barannen. \v 3 Dalilnen kakkang kuraˈin. Papīte kakkangin dem behe kuraˈin supaya iye nuhut kinabayaˈanten duk taboˈote iye tungan-tungan kabayaˈante. \v 4 Dalilnen isab bansān kappalin. Bisan hadje baran kappalin duk bisan basag baliyu manihup iyehin, bansān dikiˈ du hadja mamatudju kappalin tungan-tungan kabayaˈan aˈa mangantanan manabelahin. \v 5 Kuweˈ miyaˈan isab dellaˈ aˈahin. Bisan dikiˈ dellaˈin makapagbantu iye weˈ ekka manamal tahinangne. \p Dellaˈin dalil ebbut. Pikilun bi. Bisan dikiˈ kayat ebbutin, makaˈeggas gulangan luha. \v 6 Dellaˈ aˈahin kuweˈ ebbut hep makapagkaˈat. Dellaˈte inin poˈon kēmon bayuˈ-bayuˈan laˈat. Da bayuˈ inin tuˈu si barante, bang missā laˈat ne makapagkaˈat pikilan aˈahin. Kemuwe dikiˈ kite sampay ellew kamateyten masi dellaˈten mamoˈo laˈat si kitehin. Kuweˈ ebbut inin amban dem narkaˈ. \p \v 7 Kēmon bayuˈ-bayuˈan hayep duk manuk-manuk duk kenna duk sawe tapagbayaˈan duk pagbayaˈan ne weˈ manusiyaˈ. \v 8 Saguwaˈ bang dellaˈin, gaˈ niyaˈ makapagbayaˈan iye. Dellaˈin laˈatan duk gaˈi tumennaˈ, kuweˈ pennoˈ weˈ laksun makamatey. \v 9 Dellaˈten pamudjite Samate bi Tuhanin, iye Panuhutanten bi. Duk dellaˈten panuknaˈte isab pagkasite manusiyaˈ pinapanjari weˈ Tuhanin kuweˈ bantuknen. \v 10 Hātinen, amban dambuwaˈ behe du hadja paguwaˈan meˈ bissā pamudji duk panuknaˈten. Meˈ kapungtinaˈihanku, daˈa kite sa īˈ. \v 11 Nubud ke boheˈ matebbelin duk boheˈ mahāpin magsumbayaˈ amban dambuwaˈ tuburan? Asal gaˈi. \v 12 Meˈ kapungtinaˈihanku, poˈon mampallamin buwaˈ ke biyabas? Duk bāhanin, buwaˈ ke mampallam? Gaˈi. Damikkiyan gaˈi kew makaˈinduk boheˈ hāp amban dem kupung pennoˈ weˈ boheˈ tebbel. Damikkiyan kite bi isab subey bissāten bi hāp hadja, gaˈi ilamudan bissā laˈat. \s1 Sabab kataˈu amban Tuhanin \p \v 13 Bang niyaˈ luˈu si kaˈam aˈa lalem pikilannen duk makahāti teˈed, subey pakitehanne kataˈunen si meˈ hinangan hāp. Duk subey diyawaˈ ateynen peggeˈ kuweˈ iyan aˈa mabennal malalem pikilannen. \v 14 Saguwaˈ bang kaˈam ngandiyawaˈan saweˈbi, supaya tapalangkewbi dibin duk bang iye hadja tapikilbin dibin bu gaˈi tapikilbi saweˈbin, na, daˈa teˈed kaˈam magabbu weˈ lalem pikilanbin. Magdustaˈ hadja kaˈam duk gaˈi tuhutbi toloˈ mabennalin. \v 15 Dumaˈin sa īˈ kataˈu amban Tuhanin. Miyaˈan kataˈu amban dunya hadja, amban pikilan manusiyaˈ duk amban seyitan. \v 16 Peggeˈ antag-antag kaniyaˈan meˈ aˈa ngandiyawaˈan saweˈne supaya tapahadjene dinen, duk dinen hadja tapikilnen, na, luˈu kitebi isab meˈ magsasaˈin duk kēmon bayuˈ-bayuˈan malaˈatin. \v 17 Saguwaˈ aˈa taga kataˈu amban Tuhanin, kaˈissaˈ, gaˈ niyaˈ laˈat-laˈatne. Kaduwe, gaˈi iye pananasaˈ duk mura iye binoˈo magsulut. Gaˈi tuwas kōknen. Maˈaseˈ iye duk maghinangan hāp iye si pagkasinen. Gaˈi pagbiddaˈne meˈ aˈahin duk dumaˈin duwe dellaˈnen. \v 18 Sasuku aˈa magpahāp si saweˈnen, dalilnen kuweˈ aˈa magtanem. Iye dalil tinanemnen meˈ hinangan makasulut pagkasinen. Gaˈi iye nasaˈ duk hāp pagboˈone si saweˈnen. Jari tinanemne miyaˈan hinangan bentel. \c 4 \s1 Maglillaˈ kaˈam si Tuhan \p \v 1 Ine jān pagsaggaˈanbi duk pagsasaˈanbi diyalemanbi lu? Jānnen meˈ napsubin magatuhan dem ateybi. \v 2 Niyaˈ kabayaˈanbi saguwaˈ gaˈi taˈeddoˈbi hangkan mapatey kaˈam. Niyaˈ pagnapsuhanbi saguwaˈ gaˈi tepe si kaˈam, hangkan magsasaˈ kaˈam duk magbonoˈ. Saguwaˈ hangkan gaˈ si kaˈam, peggeˈ gaˈi kaˈam māku si Tuhan. \v 3 Duk bisan kaˈam māku, gaˈi kaˈam inurungan peggeˈ gaˈi tewwaˈ jānnen hangkan kaˈam māku-māku. Māku kaˈam supaya hadja kaduhulanbi napsubin. \v 4 Gaˈi kaˈam kapangandelan! Gaˈi ke kataˈuhanbi weˈ bang kaˈam sinna si meˈ bayuˈ-bayuˈan malaˈat dem dunya inin, bantahanbi ne Tuhanin? Peggeˈ sasuku sinna si meˈ hinangan malaˈat dem dunya inin, bantahanne ne Tuhanin. \v 5 Kannalbi hatu weˈ gaˈi bennal bissā Tuhan tasulat dem kitabin. Paˈin kitabin weˈ pikilan pinatennaˈ weˈ Tuhanin dem baranten bi basag magnapsu. \v 6 Saguwaˈ tabang Tuhan si kitehin bi basag pe amban napsu mamoˈo kitehin bi. Paˈin kitabin hep, “Tuhanin, kuntarahanne meˈ malangkew ateynen saguwaˈ kaˈaseˈanne meˈ madiyawaˈ ateynen.” \p \v 7 Hangkan paglillaˈun bi dibin si Tuhan duk magpadiyawaˈ kaˈam si iye. Tuwasanun bi nakuraˈ seyitanin. Bang iye tuwasanbi, lahi du iye amban kaˈam. \v 8 Patapit kaˈam si Tuhan duk Tuhanin patapit du isab si kaˈam. Kaˈam meˈ madusehanin, lebbahanun bi meˈ hinanganbi magdusehin. Kaˈam isab meˈ maduwe-duwehan pikilannen, padambūs-būsun bi ne ateybin si Tuhan. \v 9 Pabuˈusun bi boheˈ matabin sabab hinanganbi malaˈatin. Magdukka kaˈam duk magtangis kaˈam sabab dusebin. Subey pagadjak-adjakbin gantiˈanbi duk kasusehan. \v 10 Padiyawaˈun bi ateybin si Tuhan duk palangkewne du kaˈam. \s1 Sessaˈ sabab saweˈten \p \v 11 Meˈ kapungtinaˈihanku, daˈa kaˈam missā-missāhan saweˈbi. Peggeˈ sasuku missā-missāhan saweˈnen duk paˈinne weˈ salaˈ saweˈnen, kuweˈ du iye missā-missāhan saraˈ Tuhanin duk paˈinne weˈ salaˈ. Bang paˈinbi weˈ salaˈ saraˈ Tuhanin, hātinen dumaˈin ne kaˈam manuhut saraˈin, saguwaˈ kaˈam ne subey tinuhutin peggeˈ kaˈam ne hukumin. \v 12 Tuhanin du mangurung saraˈin, gaˈ niyaˈ seddili, duk iye mangahukumin. Iye hadja dendangan makatimbulin duk makapagkaˈatin. Hangkan gaˈ niyaˈ kapatutte magpaˈin weˈ salaˈ saweˈten. \s1 Sessaˈ sabab pagabbuhin \p \v 13 Pakale kaˈam si aku, kaˈam meˈ magpaˈinin weˈ sumu atawa sumudde hap pī kaˈam si lahat seddili duk patennaˈ kaˈam laˈi dan tahun maglitu supaya kaˈam nguntung pilak ekka. \v 14 Bu gaˈi kataˈuhanbi bang ine maˈumantag si kaˈam sumuhin. Umulbi si dunya inin dalil gabun du hadja. Takite daddaliˈ ubus bu lanyap ne. \v 15 Hangkan bissābin subey kuweˈ inin, “Bang amban bayaˈ Tuhan du, ellum pe kite duk hinangte bi inin atawa miyaˈan.” \v 16 Saguwaˈ kaˈam, abbuhan kaˈam duk magbantu kaˈam. Laˈat du kēmon magabbu kuweˈ iyanin. \p \v 17 Manjari, sasuku mangataˈuhan mahāpin bu gaˈi hinangne, magduse ne iye. \c 5 \s1 Sessaˈ si meˈ aˈa dayahanin \p \v 1 Na, kuweˈitu, kaˈam meˈ madayahanin, pakale kaˈam si aku. Subey kaˈam magtangis duk magmatey peggeˈ sōng kaˈam katekkahan kasusehan. \v 2 Magkaˈat ne meˈ alataˈbin. Meˈ semmekbi mahāpin ubus ne kakan ibas-ibas. \v 3 Meˈ bulawanbin duk pilakbin nawasaˈ ne si pangennaˈan. Duk meˈ alataˈbi nawasaˈ iyan tandaˈ weˈ ennaˈbi hadja iyan para si dibi, duk iyan ujud mamangan isibin kuweˈ ebbut. Ekka ne alataˈ tatipunbi si meˈ ellew kuweˈitu inin bu sōng kiyamat ne. \v 4 Kaˈam, meˈ aˈa madayahanin, gaˈ bayedanbi tangdan meˈ aˈa maghinang si tanaˈbin. Pakalehun bi pamuhunden. Meˈ aˈa dinaˈakbi magani meˈ tanaˈbin muhun teˈed duk takale siye weˈ Tuhan Mabalakatanin. \v 5 Kaˈam meˈ madayahanin, iye hadja tapikilbin maghāp parasahan duk magadjak. Kuweˈ kaˈam sapiˈ magpalemmek bu gaˈ kataˈuhanne weˈ sōng sinumbaliˈ. \v 6 Hininangan weˈ bi duse aˈa manggaˈ niyaˈ dusenen duk sampay pinapatey weˈ bi. Gaˈ siye bisan naggaˈ kaˈam. \p \v 7 Manjari, meˈ kapungtinaˈihanku, tatasanun bi ine-ine tekka si kaˈam samantaˈan gaˈ pe pitu balik Panuhutanten bi Isa Almasi. Payamanun bi aˈa magtanaˈin. Tatas iye ngagadan jari tanaˈnen peggeˈ asal mahalgaˈ inin si iye. Gaˈi iye jumuˈ saguwaˈ tatas iye ngagadan katekka ulanin, ulan puwas mageddekin duk ulan magpatahak paleyin. \v 8 Damikkiyan kaˈam isab, subey kaˈam gaˈi jumuˈ ngagad. Patetegun bi ateybin peggeˈ tapit ne waktu papitu Panuhutanten bi Isa Almasi. \p \v 9 Meˈ kapungtinaˈihanku, daˈa kaˈam magpuggut-pinuggut duk kaˈam gaˈi laboˈan Tuhanin hukuman. Sōng tekka ne mangahukumin, kuweˈ luˈu ne iye si behe gawang. \v 10 Meˈ kapungtinaˈihanku, pikilun bi meˈ nabi awwalley. Siye dinaˈak Tuhan magpalataˈ bissānen. Mintang kaˈam si siye. Bisan siye dem kabinasahan matuyuˈ siye magsandal. \v 11 Esseb-essebun bi inin, kimmatante bi kēgan meˈ aˈa makatatas magsandalin. Bakas takalebi sabab si Ayyub. Tatas teˈed iye dem kasusehan. Kataˈuhanbi du weˈ ujudnen asal hāp panumbas Tuhan iyehin. Peggeˈ Tuhanin asal maˈaseˈ manamal duk malasa teˈed iye. \p \v 12 Meˈ kapungtinaˈihanku, daˈakanku inin langkew amban kēmon: daˈa teˈed kaˈam napa. Daˈa kaˈam napa nabbut surgaˈ atawa dunya atawa ine-ine. Magaweˈ kaˈam bang asal aweˈ, duk maggaˈi kaˈam bang asal gaˈi supaya kaˈam gaˈi ilaboˈan hukuman weˈ Tuhanin. \p \v 13 Bang niyaˈ aˈa luˈu si kaˈam katekkahan kasusehan, subey iye māku tabang si Tuhan. Bang niyaˈ kēgan subey iye ngalang meˈ kalangan mudji Tuhanin. \v 14 Bang niyaˈ luˈu si kaˈam saki, subey daˈakne ineddoˈ meˈ bahiˈ magnakuraˈ si meˈ masandel pu si Isa Almasihin. Duk meˈ bahiˈ miyaˈan subey māku-māku si Tuhan laˈi si bihing aˈa masakihin. Duk subey iye susutande kuweˈahat isellan sābude māku-māku duk nabbut ēn Panuhutanten bi. \v 15 Manjari, bang ne siye māku si Tuhan bu ne siye sandel weˈ pakawuliˈne du masakihin, asal kawuliˈan aˈa masakihin. Pakoleˈ Panuhutanin du iye. Duk bang niyaˈ dusene, inampun du iye. \v 16 Manjari, magbennal kaˈam meˈ dusebin si meˈ pagkasibi masandel pu si Isa Almasihin, duk māku-māku kaˈam si Tuhan dangan para si dangan, supaya kaˈam kawuliˈan. Aˈa mabentelin, bang māku-māku si Tuhan ateynen dambūs-būs teˈed, taga balakat pamākunen. \v 17 Si Nabi Eliyas manusiyaˈ du hadja kuweˈ kitehin bi. Awwalley māku-māku iye si Tuhan dambūs-būs teˈed ateynen weˈ subey gaˈi ulan duk asal gaˈ teˈed ulan-ulan dem tellun tahun duk tengaˈ. \v 18 Pagubus miyaˈan māku-māku isab iye weˈ subey ulan ne. Manjari magtawus ulan landes manamal, duk tomoˈ ne balik meˈ jambanganin. \p \v 19 Manjari, meˈ kapungtinaˈihanku, esseb-essebun bi inin: bang niyaˈ luˈu si kaˈam gaˈi ne nuhut toloˈ mabennalin bu dambuwaˈ kaˈam makaboˈo iye balik nuhut toloˈ mabennalin, hāp. \v 20 Subey teˈed kataˈuhanbi weˈ sasuku ngahumatan aˈa dusehanin supaya lebbahanne hinanganne masalaˈin, asal timbul weˈ ne niyawa aˈa dusehan miyaˈan duk gaˈi tapī si narkaˈ, duk dusene maˈekkahin taˈampun ne. \sig Wassalam\sig*