\id 2TI - Yakan Version - 2 Timothy - Dietlinde Behrens - 18-AUG-04 \h 2 Timoteo \toc1 Kaduwe sulat si Paul pu si Timoteohin \toc2 2 Timoteo \toc3 2 Timoteo \mt1 Kaduwe sulat si Paul pu si Timoteohin \imt1 Pahāti sabab kaduwe sulat si Paul pu si Timoteohin \ip \it Panulat si Paul inin laˈi iye si lahat Roma kinalabusu. Kataˈuhan si Paul weˈ hatu sōng pinapatey ne iye sabab pagusihatne sabab Isa Almasihin. Hangkan nulat iye balik pu si Timoteo. Takite tuˈu si sulat inin bang saˈingge lasa si Paul pu Timoteohin. Asal kuweˈ ne teˈed anakne pangimmatne iyehin.\it* \ip \it Ekka panessaˈ-nessaˈ si Paul pu Timoteo. Pinangandel weˈ ne pu Timoteo hinangne si kēmon kalahatan palaˈihan meˈ masandel pu si Isa Almasihin. Gaˈi Timoteo daˈakne padeheng magusihat sabab Almasi duk gaˈi daˈakne kinayipatan meˈ toloˈ mabennal bakas pamanoloˈne iyehin. Duk sinessaˈan weˈ ne Timoteo dinaˈak pinapagen teˈed sandelne pu si Isa Almasihin duk dinaˈak magsandal bisan ine-ine kabinasahan duk kasigpitan tekka si iye.\it* \c 1 \p \v 1 Sulat inin amban aku, si Paul. Kawakilan ku weˈ Isa Almasi amban kabayaˈan Tuhanin dinaˈak magmahalayak si meˈ aˈa sabab umul gaˈ niyaˈ tamananne bakas pananggup Tuhan si kēmon sasuku masandel pu si Isa Almasihin. \v 2 Pasampayku sulat inin piyu si kaˈu, Timoteo. Kuweˈ ne kew anakku kinalasahan teˈed. Karayaw kew luwal ipat Samate Tuhanin duk Isa Almasi Panuhutanten. Karayaw kew isab kaˈaseˈande duk pasanyangde dem ateynun. \s1 Magsukul si Paul si Tuhan duk paˈasigne atey Timoteohin \p \v 3 Magsukul ku si Tuhan iye paghinangankun, duk maghinang ku si iye dambūs-būs pikilankun kuweˈ du isab paghinang meˈ kapapuˈanku si iyehin masaley. Magsukul ku si Tuhan sabab kaˈu peggeˈ luwal kew taˈessebku kahabaˈ ku ngampun-ngampun si Tuhan ellew-sangem. \v 4 Taˈessebku weˈ nangis kew patahalaˈkun duk kabayaˈankun weˈ magkite kite balik supaya ku kēgan teˈed. \v 5 Taˈessebku isab weˈ sandelnu pu si Isa Almasihin asal amban dem ateynu teˈed kuweˈ du isab sandel papuˈnu dendehin, si Loyda, duk sandel saˈinun, si Yunis. Kabugtuˈanku weˈ kuweˈ miyaˈan du isab sandelnun. \v 6 Iye inin sababnen hangkan kew paˈessebanku kuweˈitu weˈ subey teˈed gunanu kapandeyan pinangurung Tuhan si kaˈuhin masa pamettadku meˈ tangankun diyataˈ kōknu ngampun-ngampunan kaˈu. \v 7 Peggeˈ dumaˈin hangkan pangurung Tuhanin Niyawanen si kite supaya mura tinalew ateyten saguwaˈ supaya niyaˈ basagte nuhut kinabayaˈan Tuhanin duk supaya kite malasa si pagkasiten duk gaˈi kite katimboˈohan maghinangan laˈat. \p \v 8 Daˈa kew iyaˈ magbennal si aˈa weˈ Isa Almasi Panuhutannun. Duk daˈa kew isab iyaˈ sabab aku peggeˈ tiyaˈ ku dem kalabusu sabab panuhutku Isa Almasihin. Saguwaˈ maglillaˈ kew hadja bisan kew bininasa sabab pangaka-ngakanu aka-aka mahāp sabab Isa Almasi si meˈ aˈahin. Urungan Tuhanin du kew iyan basag nandalanne. \v 9 Tinimbul ne kite weˈ ne duk tapeneˈ weˈ ne hinangne meˈ aˈane, dumaˈin peggeˈ niyaˈ hāp bakas tahinangte duk inin panumbasne kitehin. Saguwaˈ hangkan inin hinangne si kite peggeˈ kalasahanne duk kaˈaseˈanne kite, duk peggeˈ andang sakapne masa gaˈ pe pinapanjari dunyahin weˈ pakitehanne lasanen duk aseˈnen si kite sabab tahinang Isa Almasihin. \v 10 Kuweˈitu pinakitaˈu ne si kite lasa duk aseˈ Tuhanin peggeˈ bakas pitu ne Isa Almasi manimbul kitehin bi. Tadaˈag weˈ ne kapatut kamateyin. Duk bang kahagadte aka-aka mahāp sabab Isa Almasihin niyaˈ umulte gaˈ tamanan si surgaˈ. \p \v 11 Kawakilan ku weˈ Tuhanin dinaˈak magmahalayak duk magusihat aka-aka mahāpin. \v 12 Duk inin jānnen hangkan ku magsandal tuˈu dem kalabusu. Saguwaˈ gaˈi ku iyaˈ peggeˈ kataˈuhanku du bang sine pangandelankun. Duk kabugtuˈanku weˈ takoleˈne du manteyan kēmon pinangandelne si akuhin sampay taˈabut ellew pabalikne si dunyahin. \v 13 Tentemanun teˈed meˈ toloˈ mabennal panoloˈku kaˈuhin duk tuhutun. Duk patetegun sandelnun pu si Isa Almasi duk kalasahanun pagkasinun peggeˈ magdambuwaˈ ne kite bi duk Isa Almasi. \v 14 Tentemanun teˈed dem ateynu toloˈ mabennal bakas pinangandel Tuhan si kaˈuhin. Tinabangan du kew iyan weˈ Niyawa Tuhan mapatennaˈ dem ateyten bi. \p \v 15 Kataˈuhannu, Timoteo, kēmon masandel pu si Isa si lahat Asiyahin, tinayikutan ne ku weˈ de sampay disi Pigelus duk Hermogen. \v 16 Saguwaˈ bang disi Onesiporos magtewtey-anakin karayaw kaˈaseˈan Tuhanin du siye kēmon peggeˈ daran paˈasig Onesiporos ateykun. Gaˈ iye iyaˈ nindew aku bisan ku tuˈu dem kalabusu. \v 17 Saguwaˈ pagtekka iye tuˈu si Roma magtawus ku pihane duk gaˈ iye padeheng samantaˈan gaˈ ku kasuwaˈne. \v 18 Karayaw du iye kaˈaseˈan Panuhutanten si Isa laˈi si ellew pabalik Isa Almasi pitu ngahukum manusiyaˈin. Kataˈuhannu du isab bang saˈingge panabangne akuhin palaˈiku si lahat Epesusin. \c 2 \s1 Patetegun sandelnun \p \v 1 Manjari, kaˈu, Timoteo, anakku, pabasagun sandelnun peggeˈ tabangan Tuhanin du kite bi meˈ magdambuwaˈ duk Isa Almasihin. \v 2 Bakas takalenu ne meˈ usihatku si meˈ aˈa maˈekkahin. Manjari, kēmon usihatku bakas takalenu miyaˈan subey panoloˈnu si meˈ aˈa kapangandelan, meˈ aˈa taˈu noloˈan saweˈde. \p \v 3 Maglillaˈ kew nandalan kasigpitan kuweˈ akuhin supaya kew kuweˈ sundalu hāp si antanan Isa Almasi. \v 4 Aˈa magsundaluhin, mabayaˈ iye weˈ kasulutan nakuraˈnen si iye. Hangkan gaˈi iye patuhut si meˈ hinangan meˈ sibilyanin. \v 5 Bang niyaˈ aˈa paˈasek maglakkesan magubas, gaˈi du iye ngandaˈag bang gaˈi tuhutne meˈ saraˈ pagdaˈagan miyaˈan. \v 6 Aˈa mabasag maghinang si bulakin, subey iye dehellu mangeddoˈ bahagiˈ si jari tinanemnen. \v 7 Pikil-pikilun meˈ dalilanku inin peggeˈ tabangan Tuhanin du kew supaya tahātinu teˈed kēmon. \p \v 8 Essebun Isa Almasi, tubuˈ si Daˈud iye duk pinakellum iye balik amban kamateynen. Iye inin aka-aka mahāp minahalayakkun. \v 9 Sabab pagmahalayakku aka-aka mahāp inin tiyaˈ ku magsandal dem kalabusu duk kinarena ku ituˈ kuweˈ aˈa bakas ngalanggalan saraˈ. Ambat ne bisan ku kinarena saguwaˈ lapal Tuhanin gaˈi du kinarena. \v 10 Hangkan hep sandalanku hadja kēmon bayuˈ-bayuˈan kasigpitanin supaya meˈ aˈa tapeneˈ Tuhanin sandel ne paˈin pu si Isa Almasi duk sabab sandelde miyaˈan tepe si siye umul gaˈ niyaˈ tamanannen si surgaˈ duk sakup siye dem sahaya Tuhanin salama-lama. \v 11 Bennal meˈ bissā inin: \q1 “Bang kite bakas nuhut Isa Almasi matey, nuhut iye du isab kite ellum balik. \v 12 Bang nandal ne paˈin kite kasigpitan kuweˈitu, patuhut du kite pu si Isa magbayaˈ si pasōngan. Bang masuwey kite weˈ gaˈi kite nuhut iye, masuwey du isab iye iyan weˈ dumaˈin iye Panuhutanten. \v 13 Bang kite gaˈi teteg si iye, masi du iye kapangandelan duk asal tumananne du bissānen. Peggeˈ bang iye, gaˈi teˈed pinda addatnen.” \s1 Daˈa lebbahanun mabennalin duk halliˈanun toloˈ manggaˈi matoˈohin \p \v 14 Paˈessebanun meˈ masandel pu si Isa maluˈuhin sabab meˈ bakas pinaˈinku miyaˈan. Sessaˈanun isab siye si pakalehan Tuhan, amey-amey daˈa siye magsuˈal sabab meˈ bissā. Gaˈi makahāp siye meˈ pagsuˈal inin bisan miyaˈan makapagkaˈat sandel meˈ aˈa makakalehin pe. \v 15 Paggeˈesanun teˈed pinahāp meˈ hinangnun supaya kasulutan Tuhanin si kaˈu. Pabentelun pagusihatnu lapal Tuhan mabennalin supaya kew gaˈi iyaˈ sabab meˈ hinangnun. \v 16 Halliˈanun meˈ pagbissā kadupangan gaˈi makaboˈo kite tudju Tuhanin. Sasuku palamud si meˈ pagbissā iyan ujud pasōng katimboˈohan magduse duk tumala ne amban Tuhan. \v 17 Meˈ panoloˈde inin kuweˈ ibatan bakatew palatag ne paˈin sampay lapat baranin. Kuweˈ miyaˈan panoloˈ disi Himunus duk Pilitusin. \v 18 Ilebbahan weˈ de toloˈ mabennalin. Paˈinde weˈ bakas palabey ne pamakellum meˈ aˈa mamateyin, ubus si pasōngan gaˈi ne pinakellum. Sabab toloˈde manggaˈi matoˈo inin niyaˈ meˈ aˈa gaˈi ne sandel pu si Isa. \v 19 Saguwaˈ toloˈ amban Tuhanin pagen manamal kuweˈ batu hadje gaˈi tajedjeg. Duk niyaˈ tasulat pinaˈin, “Kataˈuhan Tuhanin bang asal sine meˈ aˈanen.” Duk niyaˈ pe isab pinaˈin, “Sine-sine magpaˈin weˈ sukuˈ si Tuhan iye, subey lebbahanne kēmon hinangan malaˈatin.” \p \v 20 Magdalilan ku si kaˈu, Timoteo. Si lumaˈ mahadje patennaˈan aˈa dayahanin ekka bayuˈ-bayuˈan panyap. Niyaˈ meˈ laley bulawan duk meˈ laley pilak. Meˈ laley mamahalgaˈ inin ginuna hadja bang niyaˈ bangsahan nindew siye. Niyaˈ isab si lumaˈ miyaˈan meˈ laley kayu duk meˈ paliyuk. Iye inin ginuna ellew-ellewin. \v 21 Manjari kite bi meˈ masandel pu si Isahin dalil meˈ panyap mamahalgaˈ miyaˈan. Bang sutsi ateyten bi duk lebbahante bi kēmon hinangante bi malaˈatin, mahalgaˈ kite bi si Tuhan peggeˈ dambūs-būs ne kite bi si Tuhan. Manjari niyaˈ kagunahanne si kite bi duk tahante bi ne maghinang sasuku mahāpin. \v 22 Daˈa ūtanun napsunun, iye napsu meˈ lella mabataˈin. Iye apasun maghinangan bentel. Pabasagun sandelnu si Tuhanin. Kalasahanun ne paˈin meˈ pagkasinun duk magsulut-sulut kaˈam duk meˈ masandel si Panuhutanten bi Isa Almasi, ateyden asal dambūs-būs hadja. \v 23 Halliˈanun meˈ pagjawaban gaˈ niyaˈ kagunahanne duk kadupangan hadja. Kataˈuhannu du weˈ kaˈujudanne iyan magsasaˈ siye. \v 24 Bang kite bi meˈ daraˈakan Tuhanin subey kite bi gaˈi magsasaˈ duk sine-sine. Subey kite bi maˈaseˈ si kēmon aˈa duk subey kite bi taˈu magtoloˈ duk gaˈi mura jumuˈ magtoloˈ. \v 25 Bang sābute bi magtoloˈin bu niyaˈ ngajampa kite bi, paˈagak-agakte bi bang siye sambungante bi. Kaw siye inurungan lugal magsusun duk pindahan Tuhanin pikilanden duk ujud kataˈuhande toloˈ mabennalin. \v 26 Manjari ngahāp du balik pikilanden duk lumuwas du siye amban antanan nakuraˈ seyitanin, iye bakas mangati siye nuhut kinabayaˈannen. \c 3 \s1 Bang sōng kiyamat \p \v 1 Essebun teˈed inin, Timoteo. Bang sōng taˈabut ne gantaˈan dunya inin, ekka kasusehan tuˈu si dunya. \v 2 Peggeˈ meˈ aˈahin si meˈ ellew īˈ iye hadja inapasden kahāpan diden, gaˈi ne tapikilde saweˈden. Napsuhan siye si sīn. Abbuhan siye duk langkew pagateyden. Bissā-bissāhande saweˈden. Gaˈi siye nuhut toloˈ matettoˈade. Gaˈi siye magsukul bang niyaˈ nabangan siye duk gaˈi siye talew si Tuhan. \v 3 Gaˈi siye maˈaseˈ si saweˈde. Gaˈi siye ngatu ngampun saweˈde. Luwal siye ngalimut-ngalimutan saweˈde. Paduhul siye ngūtan kēmon kinabayaˈanden. Bingis siye manamal. Kēmon mahāpin kabunsihande du. \v 4 Gaˈi siye kapangandelan peggeˈ buddihande saweˈden. Bahani siye manamal. Lumanduˈ pamahadjede diden. Bayaˈ siye luwal magadjak-adjak saguwaˈ gaˈi siye bayaˈ nuhut Tuhanin. \v 5 Toˈo magāgama siye, saguwaˈ gaˈ du niyaˈ gunane peggeˈ gaˈi du siye mabayaˈ pinda ateyden. Halliˈanun meˈ aˈa kuweˈ iyan. \v 6 Niyaˈ meˈ lella kuweˈ iyan paˈasek pī dem lumaˈ aˈa duk akkalande meˈ dende mamura katimboˈohanin. Mura siye hinumatan peggeˈ sasew pikilanden sabab dusede maˈekkahin duk mura siye taboˈo weˈ napsuden. \v 7 Pakale ne hadja siye pu sine-sine magtoloˈ si siyehin saguwaˈ gaˈi tapaˈilde toloˈ mabennalin. \v 8 Meˈ aˈa mangakkal miyaˈan kinuntarahan weˈ de toloˈ mabennalin. Gaˈi ne tewwaˈ pamikilden duk gaˈi ne siye nuhut toloˈ mabennalin. Binatukan weˈ de hinangan disi Jannes duk Jambes, meˈ aˈa managgaˈ si Musa awwalley. \v 9 Saguwaˈ gaˈ du niyaˈ kasōngan pagtoloˈ meˈ aˈa miyaˈan. Gaˈi tiggel kataˈuhan du iyan weˈ meˈ aˈahin kēmon meˈ kadupanganden sa talabey disi Jannes duk Jambes masaley. \s1 Panessaˈ si panambusan \p \v 10 Saguwaˈ kaˈu Timoteo, kataˈuhannu du bang ine meˈ panoloˈkun duk bang saˈingge kawul-piˈilkun duk bang ine inapaskun. Kataˈuhannu isab weˈ asal sandel ku pu si Isa duk asal magpasensiya ku duk malasa ku si pagkasiku duk magsandal ku. \v 11 Kataˈuhannu meˈ kabinasahan duk meˈ kasusehan matekka si akuhin. Kataˈuhannu meˈ maˈumantag laˈi si puweblo Antiyokin duk laˈi si Ikoni duk laˈi si Listara. Aweˈ, kataˈuhannu kēmon kabinasahan sinandalankun. Saguwaˈ pinaluwas du ku weˈ Panuhutanten amban kēmon meˈ kasigpitankun. \v 12 Bennal weˈ kēmon sasuku mabayaˈ manuhut kinabayaˈan Tuhanin, sabab sandelde pu si Isa Almasihin, katekkahan du siye kasigpitan. \v 13 Duk meˈ aˈa malaˈatanin duk meˈ mamadupangin, pasōng du meˈ hinangande malaˈatin. Madupang siye saweˈde saguwaˈ tapadupang du isab siye. \v 14 Saguwaˈ kaˈu, Timoteo, tuhutun paˈin kēmon toloˈ mabennal bakas panoloˈ si kaˈuhin duk asal kinahagad teˈed weˈ nu. Kataˈuhannu du bang sine bakas manoloˈan kaˈuhin, \v 15 duk kataˈuhannu weˈ kemuwe dikiˈ kew sampay hadje ne kew asal ne kew katoloˈan meˈ tasulat dem kitabin. Sabab kitab miyaˈan puˈunnu makapikil nayimaˈ umul gaˈ niyaˈ tamananne pangurung Tuhanin sakaliˈ kew sandel pu si Isa Almasi. \v 16 Kēmon tasulat dem kitabin pinasulat weˈ Tuhanin duk niyaˈ kagunahanne bang magtoloˈ kite toloˈ mabennalin duk bang toloˈante meˈ bakas kapagdusehin, duk bang pamabentelte meˈ aˈa maniyaˈ hinangande gaˈi tumuˈunin, duk pamanoloˈte meˈ addat mahāpin, \v 17 supaya aˈa sukuˈ si Tuhanin jukup kapandeyannen duk panyap iye maghinang sasuku hinangan mahāpin. \c 4 \p \v 1 Manjari, Timoteo, niyaˈ pe teˈed panessaˈku kaˈu kuweˈitu, peggeˈ Isa Almasi asal balik du pitu si dunya magbayaˈ. Panessaˈku si kaˈu inin si panaˈanan Tuhanin duk Isa Almasi, iye mangahukum kēmon manusiyaˈin, maˈellumin duk meˈ mamateyin. \v 2 Sessaˈante kew, amey-amey mahalayakun lapal Tuhanin si meˈ aˈa. Bisan waktu ine, bayaˈ ke siye pakale atawa gaˈi, masi kew subey magusihat si siye. Humatanun siye nuhut si Isa. Bang niyaˈ salaˈde, toloˈanun siye. Bang niyaˈ lamma sandelne si Tuhanin, paˈasigun ateynen. Papastiˈun pagusihatnun duk siye kahagad duk daˈa kew jumuˈ magusihat. \v 3 Hangkan inin panessaˈku si kaˈuhin peggeˈ niyaˈ iyan ellew si pasōngan, meˈ aˈahin gaˈi ne iyan mabayaˈ pakale si toloˈ mabennalin saguwaˈ supaya tatuhutde kinabayaˈanden, ngeddoˈ siye iyan meˈ guru ekka, sasuku meˈ guru manoloˈan siye meˈ toloˈ kabayaˈande pinakalehin. \v 4 Gaˈi iyan pakalede bang toloˈ mabennalin panoloˈ si siyehin. Iye inasipden meˈ kissa hinang-hinang aˈa hadja. \v 5 Saguwaˈ kaˈu, Timoteo, subey teteg pikilannun bisan ine maˈumantagin. Sandalanun ine-ine kasigpitan tekka si kaˈu. Pagtuyuˈanun magmahalayak aka-aka mahāp sabab Isa Almasihin. Tuhutun teˈed kēmon hinang pangandaˈakan Tuhan kaˈuhin. \p \v 6 Bang aku inin, gaˈi tiggel pinapatey du ku. Tapit ne sōng pamoleˈku hap ahilatin. \v 7 Aku inin dalil aˈa matuk maglakkesan magubas duk umabut du si batasannen. Bakas maggeˈes ku manamal ngahinang kēmon pinasukuˈ Tuhan si akuhin. Gaˈ teˈed usaˈ sandelku si iyehin. \v 8 Kuweˈitu niyaˈ laˈi si surgaˈ pinanyap weˈ Tuhanin panumbasne sasuku aˈa bentel. Pagtaˈabut ellew pabalik si Isa mapituhin pangurung du inin si aku weˈ Isa Almasi Panuhutankun, iye hukum mabentelin. Dumaˈin hadja aku tinumbasanin saguwaˈ tinumbasan du isab kēmon sasuku ngagad-ngagad papitu si Isa si dunyahin peggeˈ kalasahande iye. \s1 Sabab meˈ lumabey pu si Paulin \p \v 9 Geˈesanun teˈed duk kew mura tapitu si aku. \v 10 Si Demas, iye ne mamahalgaˈ si iyehin meˈ bayuˈan si dunya kuweˈitu inin. Gaˈ ne iye tuˈu si aku, ubus ne iye tahalaˈ hap Tessalonika. Si Kereskes īˈ hap Galatiya duk si Titus īˈ hap Dalmatiya. \v 11 Luwal du si Lukas saweˈku tu. Eddoˈun si Markus duk boˈohun iye pitu peggeˈ katabanganne ku teˈed si hinangku inin. \v 12 Si Tikikus īˈ daˈakku hap Epesus. \v 13 Bang kew pitu, boˈohun semmekkun īˈ taˈamban si lumaˈ si Karpus laˈi si lahat Toroas. Boˈohun isab meˈ librukun, lagiˈ ne meˈ sulatlu daˈa kayipatanun binoˈo. \p \v 14 Si Iskandal, iye aˈa magsasalin, laˈat teˈed hinanganne si akuhin. Saguwaˈ ambat ne, Tuhanin saˈ taˈu numbasan meˈ hinanganne miyaˈan. \v 15 Kaˈu isab, pahatul-hatul kew teˈed si iye peggeˈ kinuntarahan teˈed weˈ ne kēmon usihatten. \p \v 16 Tagnaˈku sinumariya laˈi si saraˈ gaˈ niyaˈ naksiˈan aku. Inambanan ku weˈ de kēmon. Karayaw gaˈi du siye legga Tuhanin sabab hininangde si aku miyaˈan. \v 17 Saguwaˈ bisan ku ambanande, gaˈ du ku ambanan Isa Almasi, Panuhutanten. Tinabangan ku weˈ ne duk inurungan ku weˈ ne basag supaya tapalataˈku teˈed lapalnen si kēmon aˈa dumaˈin bangsa Yahudi. Pinaluwas ku weˈ Tuhanin amban dem kasiya-siyahan. \v 18 Sandel ku teˈed si Tuhan weˈ tabangne du ku bisan ine umantag si aku si pasōngan duk ujud boˈone du ku pī si surgaˈ, laˈi si lahat pagbayaˈannen. Pataˈ Tuhanin pinudji salama-lama. Amin. \s1 Bissā si panambusan \p \v 19 Akahanun aku disi Pirisila duk Akila duk disi Onesiporos magtewtey-anakin weˈ essebku siye. \v 20 Si Erastus īˈ paˈamban laˈi si Korinto. Si Toropimus īˈ inambanan weˈ ku laˈi si Miletus peggeˈ saki iye. \v 21 Timoteo, geˈesanun teˈed pitu si aku mura duk kew gaˈi taˈabut badju si lān. \p Maboˈo bissā piyu si kaˈu disi Ubulus, si Pudes, si Linus duk si Kalauda weˈ essebde kew. Damikkiyan isab meˈ kapungtinaˈihante bi masandel pu si Isa matuˈu sinduwehin. \p \v 22 Karayaw Panuhutanten bi Isa Almasi pateteg luˈu dem ateynu. Karayaw kēmon kaˈam ipat Tuhanin du. \sig Wassalam\sig*