\id 1TH - Yakan Version - 1 Thessalonians - Dietlinde Behrens - 18-AUG-04 \h 1 Tessalonika \toc1 Tagnaˈ sulat si Paul si meˈ aˈa Tessalonikahin \toc2 1 Tessalonika \toc3 1 Tessalonika \mt1 Tagnaˈ sulat si Paul si meˈ aˈa Tessalonikahin \imt1 Pahāti sabab tagnaˈ sulat si Paul si meˈ aˈa Tessalonikahin \ip \it Niyaˈ dambuwaˈ puweblo laˈi si lahat Makedoniya inēnan Tessalonika. Puweblo miyaˈan gaˈi du tala teˈed amban puweblo Pilipi. Palumengngan si Paul kaminduwenen hap pī si meˈ kalahatan magusihat sabab Almasihin, padeheng iye duk meˈ saweˈnen si Tessalonika magusihat si meˈ aˈa malaˈihin. Saweˈ si Paulin si Silas duk Timoteo. Gaˈi du tiggel pagusihatden laˈi, saguwaˈ ekka meˈ aˈahin kahagad ne pu si Isa Almasi. Saguwaˈ niyaˈ meˈ pagkaside Yahudi nguntarahan siye duk kinawul weˈ de meˈ aˈa si lahat miyaˈan nguntarahan siye isab. Hangkan tahalaˈ disi Paul duk ujud tekka siye si puweblo Korinto. Suse si Paul sabab meˈ masandel pu si Isa malaˈi si Tessalonikahin kaw lebbahande sandelden bang siye bininasa weˈ meˈ manguntarahan siyehin. Hangkan dinaˈak weˈ si Paul si Timoteo hap pī si Tessalonika mayaman siye.\it* \ip \it Pagbalik si Timoteo inakahan weˈ ne si Paul bang saˈingge siye. Sābu laˈi si Paul si Korinto, sinulatan weˈ ne meˈ aˈa Tessalonikahin. Magsukul iye si Tuhan peggeˈ teteg du siye pu si Isa Almasi duk inasig isab weˈ ne ateyden. Dinaˈak weˈ ne pinapagen sandelde pu si Isa Almasihin bisan siye dem kabinasahan. Duk sinambungan isab weˈ ne meˈ tinilewde sabab pabalik Almasihin.\it* \c 1 \p \v 1 Sulat inin amban aku, si Paul, duk meˈ saweˈkun si Silas duk Timoteo. Pasampay kami inin piyu si puweblo Tessalonika si kaˈam kēmon meˈ sukuˈ si Samate bi Tuhanin duk si Panuhutanten bi Isa Almasi. Karayaw weˈ luwal kaˈam ipat Tuhanin duk karayaw luwal sanyang dem ateybin. \s1 Magsukul disi Paul sabab meˈ aˈa Tessalonikahin \p \v 2 Luwal kami magsukul si Tuhan sabab kaˈam kēmon duk luwal kaˈam subahat kami kahabaˈ kami ngampun-ngampun si Tuhan. \v 3 Sābu kami ngampun-ngampun si Samate bi Tuhanin, luwal teˈed taˈesseb kami meˈ kahāpan luwal hininangbin sabab sandelbi pu si Isa Almasi, Panuhutanten bi. Gaˈi isab takayipat kami pagluˈugbin hawal lasabi si iyehin duk pagtuyuˈbin peggeˈ ase-asebi teˈed weˈ pitu balik Panuhutanten bi. \v 4 Meˈ kapungtinaˈihanku, kinalasahan kaˈam weˈ Tuhanin duk kataˈuhan kami weˈ tapeneˈne kaˈam, \v 5 peggeˈ aka-aka hāp inusihat kami si kaˈamin dumaˈin bissā manusiyaˈ hadja saguwaˈ amban balakat Niyawa Tuhanin, duk kataˈuhan kami weˈ asal bennal teˈed bissā kamihin. Takite isab kawul-piˈil kamihin paluˈu kami si kaˈamin. Kēmon hinangan kamihin para si kahāpanbi. \v 6 Binatukan weˈ bi kawul-piˈil kamihin duk kawul-piˈil Panuhutanten bi. Bisan du kaˈam bininasa peggeˈ tuhutbi lapal Tuhanin, saguwaˈ kēgan pe teˈed kaˈam peggeˈ pinakēg kaˈam weˈ Niyawa Tuhanin. \v 7 Duk kuweˈitu binatukan isab kaˈam weˈ meˈ masandel pu si Isa si lahat Makedoniya duk Akayahin. \v 8 Duk aka-aka hāp bakas inakabi sabab Panuhutanin bawag si lahat Makedoniya duk Akaya. Duk dumaˈin hadja inin saguwaˈ aka-aka sabab sandelbi si Tuhanin takale isab si kēmon kalahatan. Gaˈi ne kami subey magaka sabab sandelbin. \v 9 Siye ne mangakahin. Magaka siye bang saˈingge panayimaˈbi kamihin papiyu kami si kaˈamin. Magaka isab siye weˈ tinayikutan ne weˈ bi meˈ tuhan-tuhanbin, duk kuweˈitu iye ne tinuhutbin Tuhan maˈellum duk mabennalin. \v 10 Magaka isab siye weˈ luwal inagad-agad weˈ bi katekka Anak Tuhan amban surgaˈin, si Isa bakas pinakellum Tuhan amban kamateynen. Duk si Isa inin, iye manimbul kitehin bi amban mulkaˈ Tuhan sōng pinatekka si meˈ aˈahin. \c 2 \s1 Meˈ hinang si Paul laˈi si Tessalonikahin \p \v 1 Meˈ kapungtinaˈihanku masandel pu si Isa Almasihin, kataˈuhanbi weˈ papiyu kami manindew kaˈamin niyaˈ kagunahanne. \v 2 Kataˈuhanbi hep weˈ gaˈ pe kami tapiyu luˈu si Tessalonika, makalabey dahuˈ kami kabinasahan si puweblo Pilipi duk pinaˈiyaˈ kami laˈi. Saguwaˈ tinabang kami weˈ Tuhanin supaya kami makaˈaraˈ-araˈ ngakahan kaˈam isab aka-aka mahāp amban Tuhanin bisan pe ekka naggaˈ kami. \v 3 Kēmon inaka kami si kaˈamin toˈo. Dumaˈin laˈat pikilan kamihin hangkan kami magusihat. Gaˈi kami ngakkal. \v 4 Iye inaka kamihin, meˈ pangandaˈakan Tuhan kamihin. Peggeˈ tapeneˈ kami weˈ ne duk pinangandel weˈ ne si kami dinaˈak pinalataˈ aka-aka mahāp inin. Hangkan minahalayak inin weˈ kami panulut Tuhanin dumaˈin panulut manusiyaˈ. Kataˈuhan Tuhanin bang ine dem atey kamihin. \v 5 Kataˈuhanbi du weˈ bentel pamissā kami si kaˈamin; gaˈ kami bakas missā nanglitan kaˈam supaya kami urunganbi pilak atawa ine-ine. Tuhanin saksiˈ kamihin. \v 6 Gaˈ bakas angut kami weˈ pahadje aˈa kami, kaˈam ke atawa aˈa seddili, \v 7 bisan ne kami meˈ aˈa pataˈ pinahadje peggeˈ kapatut kamihin amban Almasi. Saguwaˈ hāp pangahatul kami kaˈamin, kuweˈ kami dende ngahatul meˈ anakne. \v 8 Hawal lasa kami si kaˈamin, sinna kami dumaˈin hadja ngakahan kaˈam aka-aka mahāp amban Tuhanin, saguwaˈ bisan umul kamihin paglillaˈ kami para si kaˈam. Kinalasahan teˈed kaˈam weˈ kami. \v 9 Bugtuˈ taˈessebbi, meˈ kapungtinaˈihanku, bang saˈingge paghinang kami paluˈu kami si kaˈamin. Maglubag kami ellew-sangem duk niyaˈ kaˈelluman kami, supaya kaˈam gaˈi kabohatan tiggelan kami luˈu si kaˈam magmahalayak aka-aka mahāp amban Tuhanin. \p \v 10 Kasaksiˈanbi duk kasaksiˈan Tuhanin isab bang saˈingge addat kami si kaˈam meˈ masandel pu si Isa Almasihin. Kēmon hinangan kamihin hāp duk bentel diyalemanbi duk gaˈ teˈed niyaˈ nallaˈ kami. \v 11 Kataˈuhanbi weˈ addat kami si kaˈamin dangan-dangan kuweˈ addat sama si meˈ anaknen. \v 12 Pinaˈasig weˈ kami ateybin duk tinoloˈan kaˈam weˈ kami dinaˈak pinahāp hadja kawul-piˈilbin supaya kasulutan Tuhanin. Peggeˈ tapeneˈ kaˈam weˈ ne supaya kaˈam sumakup laˈi dem pagbayaˈanne duk dem sahayane. \p \v 13 Duk luwal isab kami magsukul si Tuhan peggeˈ sakaliˈ takalebi lapal Tuhan binoˈo kamihin, kinahagad duk tinayimaˈ weˈ bi peggeˈ takilalebi weˈ lapal Tuhanin miyaˈan, dumaˈin bissā manusiyaˈ. Duk asal bennal miyaˈan lapal Tuhanin. Duk kaˈam meˈ makahagadin, pinindahan weˈ Tuhanin pamikilbin duk kawul-piˈilbin. \v 14 Kaˈam, meˈ kapungtinaˈihanku, saliˈ ne kaˈam duk meˈ aˈa masandel pu si Isa Almasi malaˈi si Yahudiyahin. Bakas sinigpitan isab kaˈam weˈ meˈ pagkasibi da bangsahin kuweˈ siyehin sinigpitan weˈ meˈ pagkaside Yahudihin. \v 15 Meˈ Yahudihin hep mamapatey si Isa Panuhutanten bi. Duk siye isab mamapatey meˈ kanabihan awwalley. Siye isab mangandaˈak kami tahalaˈin. Asal gaˈi teˈed Tuhanin kasulutan si siye. Binantahan weˈ de kēmon manusiyaˈin, \v 16 peggeˈ sinaggaˈ kami weˈ de duk kami gaˈi makapagmahalayak aka-aka mahāpin pī si meˈ kabangsahan dumaˈin Yahudihin. Gaˈi siye mabayaˈ weˈ meˈ kabangsahan seddilihin tinimbul amban duseden. Meˈ Yahudi inin luwal magkasōng duseden duk pinatekka ne si siye mulkaˈ Tuhanin. \s1 Mabayaˈ si Paul nindew siye balik \p \v 17 Meˈ kapungtinaˈihanku, bisan pe gaˈ tiggel kemuwe magsapeˈ kite bi, ngesseb ne teˈed kami si kaˈam. Batang teˈed kami magkite balik duk kaˈam. Bennal, tala kami amban kaˈam saguwaˈ pikilan kamihin luwal luˈu si kaˈam. \v 18 Mabayaˈ kami piyu si kaˈam, pasōng ne aku, si Paul. Mimpiye ku magmemes sōng piyu saguwaˈ inalal kami weˈ nakuraˈ seyitanin. \v 19 Na, kaˈam hep jānnen hangkan kami kēgan duk hangkan niyaˈ ase-ase kami. Kaˈam hep isab jānnen, dumaˈin hadja meˈ sinduwehin. Duk kaˈam jānnen hangkan kami makapagbantu laˈi si harapan Panuhutanten bi si Isa bang pitu ne iye balik. \v 20 Aweˈ, kaˈam jānnen hangkan kami pinahadje duk magkēg. \c 3 \p \v 1 Na, peggeˈ gaˈi ne tasandal kami magsusehin, hangkan magsakap kami weˈ duwangan kami paˈamban tuˈu si Aten. \v 2 Duk pinapiyu weˈ kami Timoteo si kaˈam. Pungtinaˈite bi iye duk saweˈku iye maghinang si Tuhan magmahalayak aka-aka hāp sabab Almasihin. Papiyu kami iye supaya paˈasigne ateybin duk supaya ngabasag sandelbi si Tuhanin. \v 3 Gaˈi kami mabayaˈ weˈ sabab meˈ kasigpitanbin niyaˈ kaˈam nayikutan meˈ toloˈ mabennalin. Kataˈuhanbi ne du andang weˈ sukuˈte bi kēmon palabey si kasigpitan. \v 4 Peggeˈ paluˈu kami si kaˈamin, bakas kaˈam akahan kami andang weˈ niyaˈ tekka si kite bi kasigpitan. Duk kataˈuhanbi du weˈ iyuˈ ne tekka. \v 5 Suse ku teˈed bang saˈingge du kaˈam luˈu, hangkan hep peggeˈ gaˈi ne tasandalku, daˈakku piyu Timoteo mastiˈan kaˈam bang basag pe du ke sandelbi pu si Isa Almasihin. Talew ku kaw kaˈam tasassat weˈ seyitanin. Peggeˈ bang saˈupama taboˈo kaˈam weˈ sassat seyitanin, na, gaˈ ne niyaˈ kagunahan meˈ hinang kami si kaˈamin. \p \v 6 Saguwaˈ tiyaˈ ne tekka balik si Timoteo duk sinna teˈed kami peggeˈ hāp teˈed bissāne sabab kaˈamin. Paˈinne weˈ basag sandelbi si Tuhanin duk asal maglasa-ilasa teˈed kaˈam. Paˈin Timoteo isab weˈ luwal kami inesseb weˈ bi duk batang teˈed kami kitebi kuweˈ kamihin batang isab magkite duk kaˈam. \v 7 Hangkan hep, meˈ kapungtinaˈihanku, bisan kami dem kasigpitan duk kabinasahan, asig atey kamihin peggeˈ kataˈuhan kami weˈ gaˈ du usaˈ sandelbi pu si Isa Almasihin. \v 8 Hāp ne atey kamihin peggeˈ kataˈuhan kami weˈ teteg kaˈam pu si Isa Panuhutanten bi. \v 9 Hadje pagsukul kami si Tuhanin sababbi, peggeˈ kēgan atey kamihin sabab sandelbin. \v 10 Ellew-sangem māku-māku kami si Tuhan karayaw magkite du kite bi magtampak supaya kaˈam tatabangan kami duk dambūs-būs ne sandelbin. \p \v 11 Karayaw kami tabangan Samate bi Tuhanin duk Panuhutanten bi Isa Almasi supaya kami tapiyu si kaˈam. \v 12 Duk karayaw magkasōng kaˈam maglasa-ilasa, duk malasa isab kaˈam si kēmon aˈa, kuweˈ du pangalasa kami si kaˈamin. \v 13 Karayaw patetegne ateybin supaya kaˈam sutsi duk gaˈ niyaˈ sallaˈ-sallaˈbi si harapan Samate bi Tuhanin bang pitu ne balik Panuhutanten bi si Isa magtuhut duk meˈ aˈa sukuˈ si iyehin. \c 4 \s1 Kawul-piˈil makasulut Tuhanin \p \v 1 Manjari, meˈ kapungtinaˈihanku, bakas katoloˈan kami ne kaˈam bang saˈingge subey kawul-piˈilbin supaya kasulutan Tuhanin si kaˈam. Duk inin tatuhutbi ne. Kuweˈitu pāku kami pe si kaˈam duk daˈak kami kaˈam amban kapatut pangurung Panuhutanten bi si Isa, weˈ subey pe pasōngbi kawul-piˈilbi mahāp inin. \v 2 Kataˈuhanbi du panoloˈ kami kaˈamin amban kapatut Panuhutanten bi si Isa. \v 3 Kabayaˈan Tuhanin weˈ sutsi kaˈam. Daˈa teˈed kaˈam magjina. Subey kaˈam gaˈi ngūtan napsu baranbin; hinangun bi hadja masutsi si matahan Tuhanin duk addat mahāpin. \v 4 Kaˈam, meˈ lellahin, subey addatbi si andabin patut si matahan Tuhan duk si matahan meˈ aˈahin. \v 5 Daˈa duhulanun bi napsu baranbin kuweˈ meˈ aˈa manggaˈi mangataˈuhan Tuhanin. \v 6 Duk pasal da bayuˈ inin, daˈa teˈed kaˈam magduse si pagkasibi atawa ngakkalan siye, peggeˈ asal legga Tuhanin teˈed sasuku kapagduse sa miyaˈanin. Bakas sessaˈan kami ne kaˈam matuˈuhin sabab inin. \v 7 Peggeˈ dumaˈin hangkan kite bi peneˈ Tuhanin supaya kite bi magkahinangan laˈat, saguwaˈ kabayaˈannen weˈ sutsi kite bi. \v 8 Hangkan manayikutan toloˈ inin, dumaˈin manusiyaˈ tinayikutannen, saguwaˈ iye tinayikutannen, Tuhan mangurungan kaˈam Niyawa Sutsihin. \p \v 9 Na, gaˈi ne kaˈam subey sulatan kami pasal lasabi si meˈ pagkasibi masandel pu si Isa Almasihin, peggeˈ katoloˈan ne du kaˈam weˈ Tuhanin maglasa-ilasa. \v 10 Duk asal kalasahanbi kēmon masandel pu si Isa si tibuˈukan Makedoniyahin. Saguwaˈ pāku kami si kaˈam, meˈ kapungtinaˈihanku, weˈ pasōngbi pe lasabi si siyehin. \v 11 Apasun bi makasanyang kaˈamin. Daˈa kulebeˈanun bi hinang saweˈbin, saguwaˈ papages kaˈam maghinang duk niyaˈ kaˈellumanbi sa panessaˈ kami kaˈam matuˈuhin. \v 12 Manjari bang kaˈam nuhut panoloˈ inin pinagaddatan du kaˈam bisan weˈ meˈ aˈa manggaˈi masandel pu si Isa Almasihin duk gaˈi isab kaˈam kasukalan. \s1 Pitu balik Panuhutanin \p \v 13 Na, meˈ kapungtinaˈihanku, batang isab kaˈam pahātihan kami sabab meˈ masandel pu si Isa Almasi mamateyin ne, supaya kaˈam gaˈi magsugul kuweˈ meˈ aˈa sinduwehin gaˈ niyaˈ ase-asede weˈ ellum siye balik. \v 14 Kahagad kite bi weˈ si Isa bakas matey duk ellum iye balik amban kamateynen. Hangkan kahagad isab kite bi weˈ bang matey ne aˈa masandel pu si Isahin, pinakellum du siye weˈ Tuhanin duk patuhutne siye pu si Isa bang tekka ne waktu pabaliknen. \p \v 15 Inin ne panoloˈ Panuhutanten bi si Isa: kite bi, meˈ maˈellumin pe waktu pabalikne mapituhin, gaˈi du kite bi padehellu amban meˈ pateyin nampang iye. \v 16 Peggeˈ niyaˈ dahuˈ iyan ngalingan papales amban surgaˈ duk takale iyan suwala nakuraˈ malaˈikatin ngellang. Ubus bu niyaˈ iyan helling kuweˈ hellingan tabuliˈ amban Tuhan. Manjari duwaˈi ne Panuhutanin amban surgaˈ. Ubus miyaˈan pinakellum ne dehellu meˈ mamatey masandel pu Almasihin. \v 17 Ubus kite bi isab maˈellumin, binoˈo kite bi magtuhut duk siye paˈangkat pī diyataˈ inalak nampang Panuhutanin diyataˈ mahawan. Manjari patennaˈ kite bi si Panuhutanin gaˈ niyaˈ tamananne. \v 18 Hangkan akahun bi meˈ bissā inin dangan pī si dangan supaya asig dem ateybin. \c 5 \s1 Subey kite bi memes bang pitu balik si Isa, Panuhutanin \p \v 1 Na, meˈ kapungtinaˈihanku, gaˈi ne subey sulat kami bang sumiyan inin umantag. \v 2 Peggeˈ kataˈuhanbi ne du weˈ bessuwang hadja iyan tekka ellew papitu Almasihin kuweˈ papitu aˈa panangkewin bessuwang hadja tekka sangem. \v 3 Bang meˈ aˈahin magpaˈin, “Na, sanyang ne. Gaˈ ne niyaˈ kasiya-siyahan,” bessuwang hadja iyan tekka balaˈin duk magmula siye. Keddut patekka balaˈin kuweˈ dende bessuwang peddiˈan bang sōng nganak bu gaˈi iyan lumahi meˈ aˈahin. \v 4 Saguwaˈ kaˈam, meˈ kapungtinaˈihanku, dumaˈin kaˈam dem lindem, hātinen gaˈi kaˈam awam sabab inin. Hangkan gaˈi kaˈam subey takeddut bang bessuwang tekka ellew miyaˈan kuweˈ katekka aˈa panangkewin. \v 5 Peggeˈ kaˈam kēmon, patennaˈanbin dem dantaˈ, baytu ellew, hātinen sukuˈ si Tuhan kaˈam. Dumaˈin kite bi meˈ aˈa patennaˈ dem lindem, baytu sangem. \v 6 Hangkan daˈa kite bi kuweˈ meˈ aˈa matuli miyaˈan. Saguwaˈ subey kite bi magjaga duk subey hāp pamikilten bi. \v 7 Sangem hep patuli meˈ aˈahin duk sangem isab luwal kalango meˈ aˈa maginumanin. \v 8 Saguwaˈ kite bi, peggeˈ meˈ aˈa patennaˈ dem dantaˈ kite bi, subey hāp pamikilten bi, dumaˈin kuweˈ pamikil aˈa malangohin. Kite bi meˈ masandelin kuweˈ dalil sundalu, niyaˈ pangelligne barannen duk kōknen. Bang kite bi, iye pangellig kitehin bi sandelte bi si Tuhanin duk lasaten bi duk pangase-ngaseten bi weˈ tinimbul du kite bi. \v 9 Dumaˈin hangkan kite bi peneˈ Tuhanin supaya kite bi tapapeddiˈanne saguwaˈ supaya kite bi tatimbulne sabab Panuhutanten bi Isa Almasi. \v 10 Matey hep iye para si kite bi supaya kite bi patennaˈ laˈi si iye bang matey ne kite bi atawa bang ellum pe kite bi si waktu pabaliknen. \v 11 Hangkan magasig-inasig kaˈam duk magtabang-tinabang kaˈam sa hinanganbin du. \s1 Panessaˈ si panambusan \p \v 12 Na, meˈ kapungtinaˈihanku masandel pu si Isa Almasihin, niyaˈ pe pāku kami si kaˈam: pagaddatanun bi meˈ nakuraˈbi si langgalin. Maghinang siye diyalemanbi peggeˈ pineneˈ siye weˈ Panuhutanten bi noloˈan kaˈam. \v 13 Pagmātabatanun bi duk kalasahanun bi teˈed siye sabab hinangde si kaˈamin. Duk subey kaˈam kēmon magsulut-sulut. \p \v 14 Sessaˈan kami isab kaˈam, meˈ kapungtinaˈihanku, toloˈanun bi meˈ mabulasanin dinaˈak maghinang. Paˈasigun bi meˈ masasew dem ateyden. Tabangun bi meˈ mamura taboˈo weˈ sassatin. Duk magpasensiya kaˈam si kēmon aˈa. \v 15 Papateng kaˈam supaya kaˈam gaˈi males bang niyaˈ maghinangan laˈat si kaˈam. Saguwaˈ apasun bi luwal maghinangan hāp si meˈ pagkasibi masandel pu si Isa Almasihin duk si meˈ aˈa seddilihin isab. \p \v 16 Subey kaˈam luwal magkēg. \v 17 Subey kaˈam luwal ngampun-ngampun si Tuhan. \v 18 Ine-ine tekka si kaˈam, subey kaˈam magsukul si Tuhan peggeˈ inin kabayaˈan Tuhan subey hininangbin, peggeˈ magdambuwaˈ ne kaˈam duk Isa Almasi. \p \v 19 Daˈa saggaˈun bi ine-ine bissā Niyawa Tuhanin si kaˈam. \v 20 Daˈa diyawaˈanun bi meˈ bissā pinabissā weˈ Tuhanin. \v 21 Saguwaˈ paliksaˈun bi dahuˈ meˈ takalebin duk sasuku mahāpin tayimaˈun bi. \v 22 Halliˈanun bi kēmon bayuˈ-bayuˈan hinangan laˈat. \p \v 23 Tuhanin mangurungan kite bi kasanyanganin, karayaw pasutsine kaˈam. Karayaw ipatne niyawabin duk pikilanbin sampay baranbin supaya gaˈ niyaˈ sallaˈ-sallaˈbi pagbalik Panuhutanten bi Isa Almasi pitu. \v 24 Asal hinang Tuhanin du inin peggeˈ iye mameneˈ kaˈamin, duk kapangandelan teˈed iye. \p \v 25 Meˈ kapungtinaˈihanku, māku-māku ne paˈin kaˈam si Tuhan para si kami. \p \v 26 Salamun bi aku kēmon meˈ kapungtinaˈihante bi maluˈuhin. \p \v 27 Daˈakte kaˈam amban kapatut pangurung Panuhutanin, weˈ subey batsabi sulat inin si kēmon pagkasibi masandel pu si Isa Almasihin. \p \v 28 Karayaw weˈ luwal kaˈam ipat Panuhutanten bi Isa Almasi. \sig Wassalam\sig*