\id 1PE - Yakan Version - 1 Peter - Dietlinde Behrens - 18-AUG-04 \h 1 Petros \toc1 Tagnaˈ sulat amban si Petrosin \toc2 1 Petros \toc3 1 Petros \mt1 Tagnaˈ sulat amban si Petrosin \imt1 Pahāti sabab tagnaˈ sulat amban si Petrosin \ip \it Si Petros inin dambuwaˈ meˈ tindeg si Isa Almasi tapeneˈnen dinaˈak magmahalayak lapalnen. Panulatne sulatne inin bahiˈ ne teˈed iye. Pinasampay inin weˈ ne pī si meˈ masandel pu si Isa Almasi makanat-kanat si meˈ kalahatan si Asiya Dikiˈin. Hangkan siye kanat-kanat, peggeˈ tahalaˈ siye amban lahatde hawal paminasa siye weˈ meˈ manggaˈi makahagad pu si Isa Almasihin.\it* \ip \it Pinaboˈohan siye sulat weˈ si Petros supaya asig ateyden. Meˈ tindeg si Isa inin magsandal kasusehan sabab panuhutde si Isa Almasihin. Paˈin si Petros si siye weˈ subey siye kēgan peggeˈ puˈunde magsandal sabab sandelde pu si Isahin, duk asal gaˈi du siye ambanan Isa Almasi. Duk si pasōngan hadje du panumbas Tuhan si siyehin bang teteg siye nuhut si Isa.\it* \c 1 \p \v 1 Sulat inin amban aku, si Petros. Bakas kawakilan ku weˈ Isa Almasi dinaˈak magmahalayak lapalnen. Pasampayku sulat inin piyu si kaˈam meˈ aˈa tapeneˈ Tuhanin, meˈ aˈa liyu-liyu makanat-kanat si meˈ kalahat-lahatan seddilihin. Pasampayku inin si kaˈam maluˈu si lahat Pontusin, lahat Galatiyahin, lahat Kappadokehin, lahat Asiyahin duk si lahat Bitiniyahin. \v 2 Kaˈam iyan andang ne kataˈuhan Samate bi Tuhanin duk tapeneˈ kaˈam weˈ ne hinangne meˈ aˈane duk sinutsi weˈ Niyawa Tuhanin ateybin. Tapeneˈ kaˈam supaya tuhutbi Isa Almasi duk supaya taˈampun meˈ dusebin sabab lahaˈ Isa Almasi mabuˈus kamateynen. Karayaw magkasōng tabang Tuhan si kaˈamin duk pasōng ngasanyang dem ateybin. \s1 Ngase-ngase kite kahāpan amban Tuhan \p \v 3 Subey teˈed pudjite bi Tuhanin, iye Sama Panuhutanten bi Isa Almasi. Hawal aseˈne si kitehin bi inurungan kite bi weˈ ne umul baˈahu sabab pinakellum weˈ ne Isa Almasi amban kamateynen. Hangkan bugtuˈ inase-aseten bi weˈ pakellumne isab kite bi bang kite bi matey. \v 4 Duk ngase-ngase kite bi weˈ tepe si kite bi du kēmon kahāpan inennaˈ Tuhan si surgaˈ para si meˈ aˈanen. Meˈ kahāpan inin gaˈi magkaˈat atawa ngaˈandang atawa pinda. \v 5 Kēmon meˈ kahāpan inin para si kaˈam du. Duk binanteyan kaˈam weˈ balakat Tuhanin peggeˈ sandel kaˈam si Tuhan. Binanteyan kaˈam samantaˈan gaˈ pe pinakitehan panimbul Tuhan kaˈamin si ellew dambuli. \p \v 6 Hangkan hep subey kaˈam kēgan bisan ne kaˈam magsandal daddaliˈ sabab meˈ bayuˈ-bayuˈan kasusehan matekka si kaˈamin. \v 7 Meˈ kasusehan matekka si kaˈam iyan panuleyan sandelbi si Tuhanin bang toˈo ke atawa gaˈi. Dalilnen bulawanin. Bulawanin magkaˈat du kuweˈ bayuˈ-bayuˈan matuˈu si dunyahin. Tinunag bulawanin dem ebbut panuleyan bang purul ke atawa gaˈi. Sandelbi si Tuhanin pasōng pe mahalgaˈ amban bulawan. Hangkan subey sinuleyan sandelbin supaya kataˈuhan bang asal bennal. Bang asal bennal kaˈam sandel si iye pinudji du kaˈam duk pinahadje bang tekka ne ellew papitu Isa Almasi balikin. \v 8 Kalasahanbi Isa Almasi bisan du iye gaˈ bakas takitebi. Sandel kaˈam si iye bisan du iye gaˈi takitebi kuweˈitu. Duk kēgbin gaˈi takila-kila \v 9 peggeˈ niyaˈ du umulbi si surgaˈ salama-lama sabab sandelbi si iyehin. \p \v 10 Meˈ kanabihan awwalley magpikil duk maghapal teˈed bang saˈingge pamaluwas Tuhan manusiyaˈin amban duseden duk siye taga umul salama-lama. Pinaˈal weˈ de sabab lasa-lasahan pinasukuˈ Tuhan si kaˈam inin. \v 11 Pinakitaˈu si siye weˈ Niyawa Tuhan malaˈi si siyehin sabab pagsandal Almasi kabinasahanin duk sabab pamahadje iyehin puwas meˈ kabinasahan miyaˈan. Mabayaˈ teˈed kataˈuhande bang sumiyan inin umantag duk bang saˈingge kaˈumantagne inin, hangkan hinapal weˈ de. \v 12 Saguwaˈ pinakitaˈu weˈ Tuhanin si siye weˈ pinaˈalde miyaˈan dumaˈin si kahāpande saguwaˈ si kahāpan meˈ aˈa si pasōnganin, hātinen si kaˈam ne. Duk kuweˈitu tuman ne inin sabab takalebi ne meˈ aˈa magmahalayak si kaˈam aka-aka mahāpin peggeˈ kaˈurungan siye balakat weˈ Niyawa Sutsi pinapitu amban surgaˈin. Bisan meˈ malaˈikatin mabayaˈ isab ngataˈu sabab inin. \s1 Subey meˈ aˈahin sutsi pagateyden \p \v 13 Hangkan hep subey pahāpbi pamikilbin supaya kaˈam memes maghinang kinabayaˈan Tuhanin. Papateng kaˈam duk ase-asehun bi teˈed weˈ tasangkabi du kahāpan pangurung Tuhanin bang balik ne pitu Isa Almasi. \v 14 Tuhutun bi meˈ pangandaˈakan Tuhanin. Daˈa tuhutun bi kinabayaˈan napsubin kuweˈ hinanganbin masa gaˈ pe kataˈuhanbi toloˈ mabennal amban Tuhanin. \v 15 Saguwaˈ subey kaˈam neppu Tuhanin peggeˈ tapeneˈ kaˈam weˈ ne hinangne meˈ anakne. Si kēmon hinanganbin daˈa ne kaˈam magduse peggeˈ Tuhanin gaˈ niyaˈ duse-dusene. \v 16 Peggeˈ tasulat hep dem kitab, pinaˈin, “Daˈa kaˈam magduse,” paˈin Tuhanin, “peggeˈ aku gaˈ niyaˈ duse-duseku.” \p \v 17 Bang hukum Tuhanin meˈ manusiyaˈin, hukumne siye dangan-dangan duk gaˈi siye pagbiddaˈne. Hukumne meˈ hinanganden hāp-laˈat. Hangkan hep peggeˈ pangēnbi Tuhanin “Ammaˈ” bang kaˈam ngampun, subey teˈed kaˈam magmātabat si iye tiggelanbi ellum tuˈu si dunya. \v 18 Kataˈuhanbi du bang ine pangalekkat Tuhan kaˈamin amban meˈ addatbi gaˈ niyaˈ kagunahannen, meˈ addat taˈayabi amban meˈ kamatettoˈahanbin. Dumaˈin pangalekkatnen meˈ alataˈ magkaˈat kuweˈ pilak atawa bulawan. \v 19 Saguwaˈ iye pangalekkatnen lahaˈ si Isa Almasi mamahalgaˈin mabuˈus kamateynen. Si Almasi kuweˈ anak bili-bili gaˈ niyaˈ sallaˈ-sallaˈne atawa lege-legene hinang kuluban pamuwas duseten bi. \v 20 Gaˈ pe pinapanjari dunya inin, andang ne Almasi tapeneˈ weˈ Tuhanin pinapatey pamuwas duseten bi saguwaˈ kuweˈitu hadja si meˈ ellew dambuli inin pinakitehan iye supaya kite tatabangne. \v 21 Sabab tahinang Isa Almasi si kitehin bi sandel ne kaˈam si Tuhan. Iye hep mamakellum Isa Almasi amban kamateynen duk pinahadje iye weˈ ne. Hangkan hep sandelbin duk pangase-ngasebin teteg ne si Tuhan. \p \v 22 Peggeˈ tinuhut weˈ bi toloˈ mabennal sabab Isa Almasihin, ilebbahan ne weˈ bi meˈ hinanganbi malaˈatin duk bennal ne kaˈam malasa si meˈ pagkasibi masandel pu si Isahin. Maglasa-ilasa teˈed kaˈam dambūs-būs ateybin. \v 23 Subey inin hinangbi peggeˈ kuweˈ kaˈam inanakan balik, dumaˈin amban matettoˈa sukuˈnen matey saguwaˈ amban Tuhan manggaˈi mamatey-mateyin. Ginuna weˈ ne lapalnen duk kaˈam kaˈurungan umul baˈahu. Lapalnen gaˈi teˈed pinda duk layun salama-lama. \v 24 Paˈin kitabin hep, \q1 “Kēmon manusiyaˈin kuweˈ balili duk kēmon kabantuhanden kuweˈ sumping sabet. Lanes du balilihin duk pagpag du sumpingin. Damikkiyan manusiyaˈin matey du duk gaˈi layun. \v 25 Saguwaˈ lapal Tuhanin teteg salama-lama.” \m Lapal inin ne iye aka-aka mahāp minahalayak si kaˈamin. \c 2 \s1 Isa Almasi kuweˈ dalil batu mahalgaˈ teˈed \p \v 1 Hangkan hep lebbahanun bi ne kēmon hinangan laˈat. Daˈa ne kaˈam magdustaˈ. Daˈa kaˈam hāp hadja si luwasan bu laˈat dem ateybin saguwaˈ subey hāp addatbin asal amban dem atey. Daˈa kaˈam ngajidjil saweˈbi duk daˈa kaˈam ngalimutan saweˈbi. \v 2 Pasaliˈte kaˈam si meˈ mākanak baˈahu inanakan. Nakanak baˈahu inanakanin luwal mabayaˈ nusu si saˈinen manjari nulig iye. Subey isab kuweˈ miyaˈan bayaˈbi mapakale si lapal Tuhanin supaya ngabasag sandelbi si Tuhanin, duk timbul du kaˈam. \v 3 Peggeˈ kataˈuhanbi ne du bang saˈingge kahāp Panuhutanin si kaˈam. \p \v 4 Patapit kaˈam pu si Isa Almasi Panuhutanin. Iye mangurung umul manggaˈ niyaˈ tamanannen. Iye dalil batu panenggehan lumaˈin. Tinayikutan iye weˈ meˈ aˈahin peggeˈ bahasa gaˈi koˈ taguna, saguwaˈ pineneˈ iye weˈ Tuhanin peggeˈ iye tamanan mahāpin. \v 5 Kuweˈitu taga umul baˈahu ne kaˈam amban Tuhanin. Ambat kaˈam guna Tuhanin kuweˈ dalil batu pangahinangne lumaˈnen. Hāti lumaˈ Tuhanin, kēmon meˈ aˈa manuhut iyehin duk pinagbayaˈan weˈ Niyawanen. Duk maghinang isab kaˈam si Tuhan kuweˈ dalil meˈ imam pineneˈ weˈ ne. Hinangbi si iyehin magsukul duk mudji Tuhanin. Duk pagsukulbin duk pamudjibin tayimaˈ Tuhanin du sabab Isa Almasi. \v 6 Peggeˈ paˈin kitabin hep, \q1 “Niyaˈ tapeneˈku batu mahalgaˈ manamal ginuna pamahaget lumaˈ si puweblo Siyonin. Sasuku ngandel si iyehin gaˈi teˈed kaˈiyaˈ-iyaˈan.” \m Batu inin dalilan. Hātinen Isa Almasi. \v 7 Batu inin asal langkew teˈed halgaˈnen si kaˈam meˈ makahagad si iyehin. Saguwaˈ meˈ manggaˈi makahagad si iyehin ujudnen kataˈuhande weˈ toˈo du hatiˈ bakas tasulat dem kitabin, pinaˈin, \q1 “Batu tinayikutan weˈ meˈ aˈa maghinang lumaˈin peggeˈ paˈinde gaˈi taguna, iye miyaˈan batu tamanan maniyaˈ kagunahannen.” \m \v 8 Duk niyaˈ isab ayat seddili dem kitab magpaˈin, \q1 “Iye miyaˈan batu kasumampukan meˈ aˈahin hangkan siye hebbaˈ.” \m Peggeˈ gaˈ siye kahagad si lapal Tuhanin kuweˈ dalil sumampuk siye. Iye miyaˈan kabayaˈan Tuhan si siyehin. \p \v 9 Saguwaˈ kaˈam meˈ makahagad si iyehin, kaˈam hep meˈ tapeneˈ Tuhan hininangne meˈ aˈanen. Kuweˈ isab kaˈam meˈ imam maghinang si sultanbin Tuhanin. Kaˈam meˈ aˈa pinaˈil weˈ Tuhanin supaya tuhutbi iye dambūs-būs. Kaˈam meˈ aˈa sukuˈ si Tuhanin. Tapeneˈ kaˈam weˈ ne supaya tapalataˈbi sabab meˈ hinanganne mahāpin. Ineddoˈ kaˈam weˈ ne amban dem lindem duk binoˈo kaˈam weˈ ne pī dem dantaˈ. \v 10 Matuˈuhin dumaˈin kaˈam meˈ aˈa Tuhanin saguwaˈ kuweˈitu meˈ aˈa Tuhanin ne kaˈam. Matuˈuhin gaˈ kataˈuhanbi aseˈ Tuhanin saguwaˈ kuweˈitu kataˈuhanbi ne peggeˈ bakas pakitehanne ne aseˈnen si kaˈam. \s1 Kawul-piˈil meˈ daraˈakan Tuhanin \p \v 11 Meˈ bagayku, aˈa liyu-liyu hadja kite bi tuˈu si dunya, dumaˈin inin lahatte bi teˈedin. Hangkan junjungku si kaˈam, daˈa teˈed ūtanun bi napsu baranbin. Peggeˈ napsubin hep managgaˈ kaˈamin duk gaˈi tatuhutbi kinabayaˈan Tuhanin. \v 12 Pahāpun bi boˈohanbin diyaleman meˈ manggaˈi masandel pu si Isa Almasihin supaya bang kaˈam tuksaˈde maghinangan laˈat, takitede du meˈ hinanganbi mahāpin duk bang balik ne Isa Almasi pudjide du Tuhanin sababbi. \p \v 13 Supaya pinahadje Panuhutanten bi Isa Almasi, subey tuhutbi saraˈ meˈ taga kapatut si paglahatbin. Tuhutun bi sultan nakuraˈin peggeˈ iye tamanan malangkewin tuˈu si paglahatten bi. \v 14 Damikkiyan tuhutun bi isab meˈ gubnulin peggeˈ kaˈurungan siye kapatut weˈ ne ngalegga meˈ maghinangan malaˈatin duk nanglitan meˈ maghinangan mahāpin. \v 15 Peggeˈ iye kabayaˈan Tuhanin, maghinangan hāp kaˈam supaya lettep meˈ aˈa manggaˈi makasabut mamissā-missāhan kaˈamin. \v 16 Kaˈam iyan, gaˈ niyaˈ makapages kaˈam ine-ine batang hinangbi peggeˈ pinaluhaya ne kaˈam weˈ Isa Almasi Panuhutanbin. Saguwaˈ daˈa inin hinangun bi daˈawa bang kaˈam maghinangan laˈat. Saguwaˈ subey pakitehanbi si meˈ hinanganbin weˈ kaˈam asal meˈ daraˈakan Tuhanin. \v 17 Pagaddatanun bi kēmon aˈahin. Kalasahanun bi pagkasibi masandel pu si Isa Almasihin. Subey kaˈam talew si Tuhan duk subey pagaddatanbi sultan nakuraˈin. \s1 Kabinasahan Isa Almasihin hininang pangalekkatan \p \v 18 Kaˈam isab meˈ daraˈakanin, pagaddatanun bi teˈed amubin duk tuhutun bi meˈ pangandaˈakanden. Dumaˈin hadja iye inaddatanbin amu mahāp addatnen saguwaˈ addatanun bi bisan manggaˈi hāp addatnen duk mamura mangamāhin. \v 19 Bang kite nandalan peddiˈ bisan du gaˈ niyaˈ salaˈte saguwaˈ sandalante hadja peggeˈ luwal tapikilte Tuhanin, kasulutan Tuhanin si kite. \v 20 Gaˈi kasulutan Tuhanin si kaˈam bisan saˈingge pagsandalbin bang pinapeddiˈan kaˈam sabab hinanganbi malaˈatin. Saguwaˈ bang nandalan kaˈam peddiˈ bisan tewwaˈ hinanganbin, kasulutan Tuhanin si kaˈam. \v 21 Peggeˈ kabayaˈan Tuhanin hep weˈ magsandal kaˈam peddiˈ bisan gaˈ niyaˈ salaˈbi. Peggeˈ bisan Almasi nandalan kabinasahan du sababbi, duk hinanganne kaˈam pangalekkatan supaya batukanbi hininangnen. \v 22 Gaˈ iye bakas magduse. Gaˈ iye bakas magdustaˈ, bisan mintedde. \v 23 Bisan iye binissā-bissāhan gaˈ iye nambung laˈat. Bisan iye bininasa gaˈ tunggaˈanne meˈ maminasa iyehin. Saguwaˈ pinangandel weˈ ne dinen si Tuhan peggeˈ bentel hukumannen. \v 24 Almasi ileggahin sabab meˈ duseten bi pangalansang iye diyataˈ olomin supaya kite bi gaˈi ne magduse saguwaˈ maghinangan hāp hadja kite bi tiggelante bi maˈellumin. Duk sabab meˈ bakatne sinandalannen kawuliˈan kite bi. \v 25 Matuˈuhin kuweˈ kaˈam meˈ bili-bili sumapeˈ amban mangipat kaˈamin. Saguwaˈ kuweˈitu tabalik ne kaˈam si mangipat duk mamanteyan kaˈamin. \c 3 \s1 Panoloˈ si meˈ magella-andahin \p \v 1 Na, kaˈam isab meˈ dendehin subey tuhutbi kinabayaˈan ellabin supaya bang niyaˈ siye gaˈi pe kahagad si lapal Tuhanin ujud kahagad du siye bang kitede addatbi mahāpin. Bisan kaˈam gaˈi missā ngahumatan siye, ujud kahagad du siye iyan pu si Isa, \v 2 bang kitede weˈ asal magmātabat kaˈam si Tuhan duk asal hāp kawul-piˈilbin. \v 3 Daˈa pikilun bi weˈ iye makamannis kaˈamin pagpahāpbi bantukbin, kuweˈ panugleybi kōkbin duk paggunabi meˈ pamulawanin duk pagsemmekbi mahāpin. Dumaˈin inin makamannis dendehin. \v 4 Saguwaˈ mannisbin subey amban dem ateybi, hātinen hāp addatbin duk diyawaˈ ateybin. Mannis inin gaˈi teˈed usaˈ duk mahalgaˈ teˈed si pagmatahan Tuhanin. \v 5 Kuweˈ inin mannis meˈ dende sukuˈ si Tuhan awwalley. Ngandel teˈed siye si Tuhan duk tinuhut weˈ de kinabayaˈan elladen. Addatde mahāpin iye makamannis siyehin. \v 6 Si Sara kuweˈ miyaˈan; luwal tinuhut weˈ ne kinabayaˈan ellanen Ibrahim duk pangimmatne ellanen amune. Na, kaˈam meˈ dende kuweˈituhin, bang hāp hinanganbin duk gaˈi kaˈam mura-mura tinalew, kuweˈ tubuˈ si Sara kaˈam. \p \v 7 Na, kite bi isab meˈ taga andahin, subey kite bi magsulut duk andaten bi. Subey essebte bi weˈ lamma siye amban kite bi hangkan subey siye pagaddatante bi. Duk saliˈ-saliˈ du kite bi inurungan weˈ Tuhanin umul gaˈ tamananne si surgaˈ hawal lasane duk aseˈne si kitehin bi. Hinangun bi inin supaya pakale Tuhanin pangampunbi si iyehin. \s1 Magsandal sabab hinangan mahāpin \p \v 8 Na, si katambusannen, iye inin paˈinku si kaˈam: subey kaˈam kēmon magdambuwaˈ pikilan duk magesseb-inesseb. Subey kaˈam kuweˈ magpungtinaˈi maglasa-ilasa, subey kaˈam maˈaseˈ si pagkasibi duk magdiyawaˈ atey isab kaˈam. \v 9 Bang niyaˈ maghinang laˈat si kaˈam, daˈa tumbasanun bi laˈat. Bang niyaˈ missā-missāhan kaˈam, daˈa siye bissā-bissāhanun bi isab. Saguwaˈ iye panumbasun bi siye pāku-pākuhanun bi siye kahāpan amban Tuhan. Iye sababnen hangkan siye subey pākuhanbi kahāpan peggeˈ kaˈam iyan tapeneˈ weˈ Tuhanin supaya kaˈam makasangka kahāpan amban Tuhan. \v 10 Peggeˈ paˈin kitabin hep, \q1 “Sasuku mabayaˈ weˈ sinna iye tiggelanne ellum tuˈu si dunya duk hāp meˈ talabeynen, subey iye gaˈi magbissā laˈatan duk gaˈi magdustaˈ. \v 11 Subey lebbahanne meˈ hinanganne malaˈatin duk maghinangan iye hāp. Subey paggeˈesanne teˈed magsulut duk meˈ saweˈnen. \v 12 Peggeˈ Tuhanin luwal banteyanne meˈ aˈa mabentelin duk luwal pakalene meˈ pangampunde si iyehin. Saguwaˈ kuntarahanne meˈ maghinangan malaˈatanin.” \p \v 13 Gaˈ niyaˈ ngahinang laˈat si kaˈam bang iye hadja kabayaˈanbi hininangin mahāpin. \v 14 Saguwaˈ bisan bang kaˈam magsandal sabab hinanganbi mahāpin, subey kaˈam kēgan. Daˈa kaˈam tinalew si aˈa duk daˈa kaˈam magsuse. \v 15 Subey kaˈam magmātabat pu Isa Almasi dem ateybi duk subey iye pahadjebi peggeˈ iye Panuhutanbin. Pikilun bi andang bang ine panambungbin bang niyaˈ nilew kaˈam bang weˈey kaˈam sandel pu Isa Almasi. \v 16 Saguwaˈ subey hāp pamissābin bang kaˈam nambung duk pagaddatanun bi manilew kaˈamin. Daˈa kaˈam maghinangan laˈat duk gaˈi sasew dem pikilanbin supaya bang niyaˈ missā-missāhan kaˈam sabab kawul-piˈilbi mahāpin, peggeˈ sandel kaˈam pu si Isa Almasi, ujud iyaˈ du siye sabab bakas binissāden. \v 17 Peggeˈ gam pe kite nandal sabab hinangante mahāpin, bang kabayaˈan Tuhanin du, amban bang nandal kite sabab hinangante malaˈatin. \v 18 Essebun bi weˈ Almasi magsandal du isab bu gaˈ niyaˈ duse-dusene. Saguwaˈ matey iye sabab duseten bi supaya kite bi meˈ madusehanin tapaghāpne duk Tuhanin. Matey Isa Almasi sabab duseten bi, duk asal gaˈi ne iye matey balik. Pinapatey weˈ de barannen saguwaˈ ellum du niyawanen. \v 19 Ubus hap pī niyawanen magmahalayak aka-aka mahāpin si meˈ niyawa kinalabusu Tuhan si ahilatin. \v 20 Siye miyaˈan meˈ niyawa meˈ aˈa manggaˈ manuhut pangandaˈakan Tuhanin masa si Nu ley. Inagad-agad weˈ Tuhanin kaw du siye nuhut iye sābu hininang pe weˈ si Nu kappal mahadjehin. Saguwaˈ pagtekka laseyin luwal du hadja waluˈ aˈa mapasakey dem kappalin duk timbul siye amban dem boheˈin. \v 21 Katimbulde masaley dalil katimbulte bi kuweˈitu inin bang kite bi pinandi dem boheˈ. Hāti pinandi inin dumaˈin weˈ tahalaˈ ne luˈud baranten bi, saguwaˈ tandaˈ inin weˈ māku ampun ne kite bi si Tuhan supaya gaˈi ne sasew dem pikilanten. Makajari ne kite bi inampun peggeˈ Isa Almasi ellum balik amban kamateynen, \v 22 duk hap pī iye si surgaˈ. Laˈi iye kuweˈitu si kanawanan Tuhanin, lugal tamanan mabangsahanin duk magbayaˈ iye si kēmon malaˈikatin duk kēmon taga balakat duk taga kapatut diyataˈ langitin. \c 4 \s1 Pinda kawul-piˈil meˈ masandel pu si Isahin \p \v 1 Peggeˈ Isa Almasi bininasa duk kapeddiˈan hangkan hep subey kaˈam ngatu magsandal peddiˈ kuweˈ Isa Almasihin. Peggeˈ sasuku nandalan peddiˈ gaˈi ne iye mabayaˈ magduse. \v 2 Hangkan tinagnaˈan kuweˈitu subey ne gaˈi ūtanbi napsubin saguwaˈ iye subey tinuhutbin kinabayaˈan Tuhanin tiggelanbi maˈellumin. \v 3 Sarang ne paghinangbi meˈ hinangan kasinnahan meˈ aˈa manggaˈi manuhut Tuhanin. Matuˈuhin magjina kaˈam duk magkahinangan lella duk dende, maglangohan kaˈam duk bang magtipun kaˈam maglami-lami, luwal kaˈam maginuman. Duk nambahayang kaˈam si meˈ tuhan-tuhan bu asal kabunsihan Tuhanin inin. \v 4 Duk kuweˈitu ulaliˈ meˈ aˈa manggaˈi manuhut Tuhanin bang weˈey ne kaˈam gaˈi nuhut siye maghinangan meˈ malaˈat miyaˈan hangkan bissā-bissāhande kaˈam. \v 5 Saguwaˈ dambuwaˈ ellew nengge du siye iyan si harapan Tuhanin hinukum, duk tilew Tuhanin du siye dangan-dangan sabab meˈ hinangande matuˈu si dunyahin. Hukum Tuhanin du meˈ aˈa maˈellumin duk meˈ mamateyin. \v 6 Hangkan hep minahalayak aka-aka mahāpin bisan si meˈ pateyin, supaya ellum du niyawaden kuweˈ Tuhanin ellum, bisan ne siye tahukum weˈ Tuhanin kaˈellumden weˈ subey siye matey peggeˈ iye inin pangaral Tuhan kēmon manusiyaˈin. \s1 Taˈu ngangguna meˈ kapandeyan pangurung Tuhanin \p \v 7 Sōng taˈabut ne gantaˈan dunya inin hangkan papateng-pateng kaˈam duk pahāpun bi pamikilbin duk kaˈam kapangampun si Tuhan. \v 8 Duk pasōng pe amban kēmon, subey kaˈam maglasa-ilasa teˈed peggeˈ bang asal maglasa-ilasa kaˈam, bisan ekka dusebi si saweˈbi, magampun-inampun du kaˈam. \v 9 Bang niyaˈ meˈ pagkasibi masandel pu si Isa Almasihin piyu si lumaˈbi, addatanun bi siye duk daˈa siye puggutanun bi. \v 10 Dangan-dangan kaˈam kaˈurungan kapandeyan weˈ Tuhanin. Subey gunabi kapandeyan iyan panabangbi saweˈbi. Subey kaˈam taˈu ngangguna bayuˈ-bayuˈan kapandeyan pinangandel Tuhan si kaˈamin. \v 11 Upama bang niyaˈ kaˈurungan kapandeyan magusihat, subey usihatne lapal Tuhanin. Bang niyaˈ isab kaˈurungan kapandeyan nabangan saweˈne, subey teˈed gunane kapandeyannen panabangne siye duk subey kataˈuhanne weˈ urungan Tuhanin du iye basag duk tatabangne saweˈnen. Bisan ine-ine hinangbi, hinangun bi pahāp-hāp supaya kataˈuhan meˈ aˈahin weˈ sabab Isa Almasi hangkan tahinangbi iyan duk pudjide du Tuhanin. Pataˈ teˈed iye pinahadje peggeˈ balakatnen gaˈ niyaˈ tamananne. Amin. \s1 Magsandal kasusehan peggeˈ sandel pu Isa Almasi \p \v 12 Meˈ bagayku kinalasahankun, daˈa kaˈam ulaliˈ bang tekka si kaˈam kasusehan mahadjehin panuleyan sandelbin. Asal kēmon du masandel pu Isa Almasihin subey makalabey kasusehan. \v 13 Saguwaˈ subey kaˈam kēgan peggeˈ sabab kasusehanbi iyan sumakup ne kaˈam si meˈ kabinasahan talabey si Isa Almasihin, supaya du isab kaˈam kēgan manamal bang pahadje Tuhanin ne Isa Almasi si pagmatahan meˈ manusiyaˈin kēmon. \v 14 Bang kaˈam binissā-bissāhan peggeˈ patuhut kaˈam pu si Isa Almasi, subey kaˈam kēgan peggeˈ hātinen luˈu si kaˈam Niyawa mabalakatanin, iye Niyawa Tuhanin. \v 15 Bang kaˈam magsandal kasusehan, ambat ne basta dumaˈin hadja pagjānannen meˈ hinangan laˈat kuweˈ monoˈ aˈa atawa nangkew atawa maghinangan laˈat seddili atawa ngulebeˈan hinang saweˈbi. \v 16 Saguwaˈ bang kaˈam magsandal kasusehan peggeˈ patuhut kaˈam pu si Isa Almasi, na, daˈa kaˈam iyaˈ saguwaˈ magsukul teˈed kaˈam si Tuhan peggeˈ kaˈam sukuˈ pu Isa Almasi. \p \v 17 Taˈabut ne waktuhin tagnaˈan Tuhanin ne hinukum meˈ aˈa si dunyahin duk iye hinukumne dehelluhin meˈ aˈanen. Bang meˈ kasusehan matekka si kite bi kuweˈitu inin, iye hukumanne si kitehin bi meˈ aˈanen, pasōng pe teˈed laˈat matekka si meˈ manggaˈi makahagad si aka-aka mahāp amban Tuhanin. \m \v 18 Paˈin kitabin hep, \q1 “Meˈ aˈa manuhut Tuhanin agen gaˈi timbul. Na, saˈingge ne katimbul meˈ aˈa manggaˈi manuhut Tuhanin duk meˈ aˈa dusehanin?” \m \v 19 Hangkan hep bang kaˈam magsandal kasusehan bu amban bayaˈ Tuhan du, pasōngun bi paghinangbi mahāpin duk pangandelun bi dibin dambūs-būs si Tuhan peggeˈ iye mamapanjari kaˈamin duk tumananne du sanggupnen weˈ gaˈi kaˈam ambananne. \c 5 \s1 Panessaˈ si meˈ bahiˈin duk si meˈ lella mabataˈin \p \v 1 Niyaˈ isab batang paˈinku si kaˈam meˈ bahiˈ maluˈuhin peggeˈ aku inin bahiˈ du isab kuweˈ kaˈamin. Takiteku duk duwe mataku inin kabinasahan talabey Isa Almasihin. Duk sumakup du ku isab iyan bang pinahadje ne iye si pagmatahan meˈ manusiyaˈin kēmon. \v 2 Iye inin batang pinaˈinku si kaˈamin: ipatun bi pahāp-hāp meˈ masandel pu si Isa Almasi pinangandel Tuhan si kaˈamin. Siye iyan dalil meˈ bili-bili duk kaˈam dalil meˈ aˈa mangipat bili-bilihin. Hangkan subey kaˈam sinna ngipat siye peggeˈ inin kinabayaˈan Tuhanin duk daˈa kaˈam subey ginagahan. Ipatun bi siye dumaˈin peggeˈ suweldobin inapasbin saguwaˈ peggeˈ asal mabayaˈ kaˈam maghinang para si siye. \v 3 Daˈa kaˈam magmanda si meˈ pinangandel si kaˈamin saguwaˈ subey kaˈam pangalekkatande maghinangan mahāpin. \v 4 Manjari bang balik ne pitu Isa Almasi, iye dalil nakuraˈ meˈ aˈa mangipat bili-bilihin, niyaˈ iyan panumbasne kaˈam hāp manamal duk asal gaˈi teˈed pinda, hātinen, sumakup kaˈam si sahayanen salama-lama. \p \v 5 Na, kaˈam isab meˈ lella mabataˈin pe, tuhutun bi meˈ toloˈ meˈ bahiˈin. Duk subey kaˈam kēmon magtabang-tinabang diyawaˈ pagateybin. Peggeˈ paˈin kitabin hep, “Kuntarahan Tuhanin meˈ malangkew ateynen saguwaˈ kaˈaseˈanne meˈ madiyawaˈ ateynen.” \v 6 Hangkan magpadiyawaˈ kaˈam si Tuhan Mabalakatanin supaya kaˈam palangkewne bang taˈabut ne waktu pangeddewnen. \v 7 Pangandelun bi si iye kēmon kasusehanbin peggeˈ iye ngipat kaˈamin. \p \v 8 Pahāpun bi pamikilbin duk papateng-pateng kaˈam. Bantabin nakuraˈ seyitanin batang ngusaˈ kaˈam duk ne kaˈam gaˈi nuhut Tuhanin. Kuweˈ iye limaˈung ngigel maglunsul ne paˈin miha bang sine takakannen. \v 9 Patetegun bi sandelbi si Tuhanin duk tuwasanun bi nakuraˈ seyitanin, peggeˈ kataˈuhanbi du weˈ dumaˈin hadja kaˈam, saguwaˈ bisan meˈ pagkasibi masandel pu si Isa si meˈ kalahat-lahatan si dunyahin, magsandal du isab kuweˈ kaˈamin. \v 10 Saguwaˈ ubus kaˈam magsandal daddaliˈ, pahāp Tuhanin du kaˈam duk ne gaˈ niyaˈ salaˈ-salaˈbi duk pabasagne ateybin duk patetegne teˈed sandelbi si iyehin. Tuhanin malasa duk maˈaseˈ manamal. Tapeneˈ kaˈam weˈ ne hinangne meˈ aˈane supaya kaˈam pinahadje si surgaˈ peggeˈ magdambuwaˈ kaˈam duk Isa Almasi. \v 11 Pataˈ iye pinahadje peggeˈ balakatnen gaˈ niyaˈ tamananne. Amin. \s1 Bissā si panambusan \p \v 12 Si Silas manabangan akuhin nulat sulat mapandak inin. Dambuwaˈ iye pungtinaˈite bi sandel pu si Isa Almasi asal pangandelanku teˈed. Sulatante kaˈam peggeˈ batang paˈasigku ateybin duk supaya kaˈam ngataˈu sabab lasa duk aseˈ Tuhan si kaˈamin. Daˈa teˈed tayikutanun bi lasane si kaˈamin. \p \v 13 Meˈ masandel pu si Isa Almasi si lahat Babilonin, tapeneˈ du isab siye weˈ Tuhanin, maboˈo bissā piyu si kaˈam weˈ essebde kaˈam. Maboˈo bissā isab si Markus ituˈ weˈ essebne kaˈam. Si Markus inin pangimmatku iyehin kuweˈ anakku ne. \v 14 Magsalam-sinalam kaˈam pamakitebi lasabin. \p Karayaw pasanyang Tuhanin ateybin, kēmon kaˈam sukuˈ pu si Isa Almasihin. \sig Wassalam\sig*