\id GAL - Yucuna NT -Colombia 2011 (DBL -2013) \h GÁLATAS \toc1 Gálatas \toc2 Gálatas \toc3 Gál \mt1 GÁLATAS \c 1 \s1 San Pablo huacára'ari puráca'aloji Jesucristo hua'atéjenajlo Galacia te'eré ejo marí que: \p \v 1-2 Nucá Pablo, piyuque Jesucristo ja'apiyá jema'ajeño maare nujhua'até, quele huacára'año ijló marí puráca'aloji; Jesucristo ja'apiyá jema'ajeño caja icá. Apú eyá, apú eyá que inaquiyana jahuacaco Galacia te'eré ehuá. Ijló piyuque huahuacára'a marí puráca'aloji. Pablo nucá; Jesucristo huacára'acarena naquiyana nucá. Uncá ina'uqué puráca'alo aú calé nanaquiyana nucá. Uncá caja ina'uqué a'alá nucá, nu'umacáloje Jesucristo huacára'acarena naquiyana penaje. Jesucristo, Rara'apá Tupana, queleja a'añó nu'umacá. Tupana macápo'ori Jesucristo i'imacá. \v 3 Hue'emacana huani Jesucristo; Rara'apá Tupana. Nuhuata Tupana, Jesucristo hua'até la'acá icá palá. Nuhuata caja nala'acá ipechu palá. \v 4 Pu'uhuaré huala'acare chaya Jesucristo a'arí ricó taca'acájejlo i'imacá, ra'apátacaloje huecá pu'uhuaré la'acana chiyá raú penaje. Marí caje aú rila'á huecá palá. Tupana, Huara'apá, huátaca que rila'acá raú. \v 5 Palá huani Tupana la'acá ina'uqué. Palá huani caja huapura'ajico rinacu hua'ajini huani. \s1 Pajluhuaja chuhuaja riyucuna, méqueca Tupana i'imataca ina'uqué rijluhua capichácajo liyá. Riyucuna marí: \p \v 6 Marí que nupechu inacu: “¡Meque quiñaja huani ta nayurica Tupana ja'apiyá jema'acana!” Caja iqueño'ó ra'apiyá jema'acana chiyá jácho'ocano me'etení. Ricá jácho'otari icá capichácajo liyá Jesucristo palamane aú. Caja iqueño'ó ripuráca'alo jema'acare yurícana iliyó me'etení, i'imacáloje apa'amá puráca'aloji ja'apiyá penaje. Apa'amá yucu ne'emá ijló. Méqueca iná i'imacó capichácajo liyá yucuna ne'emá ijló apojó. \v 7 Uncá apa'amá yucu i'imalá quehuaca. Pajluhuaja chuhuaja calé riyucuna, méqueca Tupana i'imataca ina'uqué capichácajo liyá. Re ca'ajná ina'uqué ijhua'até; nahuata inacu cahuíla'acana. Nahuata ijló Jesucristo yucuna apiyácacana apojó napuráca'alo aú. Tupana i'imatari ina'uqué capichácajo liyá iná pechu i'imacá aú caphí Jesucristo chojé. Riyucuna nahuata apiyácacana ijló. \v 8 Apala apú i'imari ijló riyucuna, méqueca Tupana i'imataca rijluhua ina'uqué capichácajo liyá. E'iyonaja calé uncá richuhuaja calé ca'ajná ri'imacá riyucuna ijló. Apojó ca'ajná ri'imá riyucuna ijló, hue'emacá ijló riyucuna liyá. I'imari riyucuna apojó, nuhuata Tupana yerúca'aca richaje. Ri'imajla ñaqué caja nojló, uncaja que nu'umá ñaqué caja richuhuaja riyucuna ijló. Apala Tupana hua'atéjeri, je'echú chiyaje, iphájeri inacu. Uncaja que ri'imá riyucuna richuhuaja, nuhuata Tupana yerúca'aca richaje. \v 9 Caja numá ijló rinacu i'imacá. Chuhua numájica ijló ñaqué caja piño rinacu. Apú ca'ajná i'imari ijló riyucuna, méqueca Tupana i'imataca ina'uqué rijluhua capichácajo liyá. Uncaja que ri'imá riyucuna ijló nu'umacare yucuna chuhuá, nuhuata Tupana yerúca'aca richaje. \v 10 Marí numacare nacú aú ihue'epí mecajeca nucá. Uncá majopeja calé numacá nacaje nacú, ina'uqué pechu i'imacáloje palá nunacu raú penaje. Nuhuátaja Tupana pechu i'imacá nunacu palá. Eyá iná huátacachu ina'uqué pechu i'imacá iná nacú palá, uncá iná quemalá najló pu'uhuaré nala'acare nacú. Apala nayúcha'o iná cha raú. Marí que la'ajeri iná i'imacachu, uncá meño'ojó iná i'imalá Jesucristo hua'até sápajeri. \s1 Jesucristo huacára'acarena naquiyana Pablo i'imacá. Méqueca riqueño'ocá rijló i'imacá yucuna marí: \p \v 11 Nojena, ihue'epí marí: Tupana i'imataca rijluhua ina'uqué capichácajo liyá. Riyucuna nu'umá ina'uquejlo. Uncá ina'uqué liyaje hue'epícanami calé ricá, nu'umá yucuna najló. \v 12 Uncá ina'uqué calé i'imari riyucuna nojló i'imacá. Uncá caja na calé jehuíña'atari nucá rinacu i'imacá. Jesucrístoja calé i'imari riyucuna nojló, nuhue'epícaloje ricá raú penaje. \p \v 13 Caja ihue'epí méqueca nula'ajica i'imajica, judíona puráca'alo ja'apiyá nu'umaqué huacajé. Caja ihue'epí chapú huani nula'ajica Jesucristo ja'apiyá jema'ajeño. Nuhuátaque nacapichátacana i'imajica rihuacajé. \v 14 Judíona puráca'alo ja'apiyá nu'umaqué huacajé, nuchá'ataque ajopana nojena. Nucá que caja phíyu'uque i'imacaño nuchá'atacarena caja. Huachi'inami chuna puráca'alomija nuhue'epique nutucumó. Ajopana chaje nu'ujnatájica richuhuaja ricá. Marí caje aú nuchá'atajica ajopana i'imajica. \v 15 Tupana i'ihuapari rijluhua nucá, nula'acáloje rihuacára'aca que nacaje penaje. Uncá chiyó nomoto'ó, ri'ihuapá nucá rijluhua, íqui'ija rihuátacale nucá. E nuphá nonó chojé rijló, ri'ihuapacáloje rijluhua nucá ajopana ina'uqué e'iyayá penaje. \v 16 Aú rila'á nupechu palá, nuhue'epícaloje mecajeca Ri'irí i'imacá raú penaje, nu'umacáloje riyucuna ajopánajlo, ajopánajlo que penaje. Uncá judíona naquiyánajlo calé nu'umá riyucuna. Marí que rila'acá nupechu huacajé, uncá nupura'aló ajopana ina'uqué hua'até rinacu. \v 17 Uncá caja nu'ujnalá Jerusalén ejo, ajopana Jesucristo huacára'acarena amaje. Nupiyá ne'emá Jesucristo huacára'acarena i'imacá. Pamineco nu'ujná Arabia te'eré ejo i'imacá, Tupana jehuíña'atacaloje nucá palá re meñaru chu penaje. Ejomi nupa'ó piño nopumí chuhuá Damasco ejo. \v 18 Hueji quele jarechí ja'apaca ejomi nu'ujná Jerusalén ejo Pedro amaje. Iyamá sápacaje quetánaja nu'umacá rijhua'até i'imacá. \v 19 Necaja calé nomá: Pedro, Santiago, Hue'emacana Jesús meremi, queleja nomá i'imacá. Ajopana Jesucristo huacára'acarena naquiyana uncá nomala i'imacá. \v 20 Tupana ijlú chuhuaja nulana'á ijló marí que papera chojé me'etení. Quehuaca numacare nacú. \p \v 21 Nu'umá Jerusalén e mequetánaja. Ejomi nu'ujná Siria te'eré ejo. Ejomi no'opá piño Cilicia te'eré ejo. \v 22 Jesucristo ja'apiyá jema'ajeño, Judea te'eré ehuá i'imacaño, uncá namána'apa calé nucá. \v 23 Marí que yucu i'imacá rehuá: “Ricá Pablo la'aqueri huanaquiyana chapú i'imajica, hue'emajícale Jesucristo ja'apiyá jema'ajeño. E'iyonaja chuhuaca ricá penájemi i'imari Jesucristo yucuna i'imacana nacú rehuá najló. Méqueca iná pechu i'imacá caphí Jesucristo chojé yucuna ri'imá najló. Ricá puráca'aloji rihuátacare apichátacana i'imacá, yucuna i'imajeri ricá me'etení,” que nemacá nunacu rehuá i'imacá. \v 24 Aú palá napura'acó Tupana nacú, rapiyácacale nupechu i'imacá. \c 2 \s1 San Pablo i'ijnacá Jesucristo huacára'acarena amaje yucuna marí: \p \v 1 Catorce jarechí ja'apari i'imacá. Ejomi nu'ujná piño Jerusalén ejo Bernabé hua'até. Nuhuá'a caja Tito nujhua'ató i'imacá. \v 2 Tupana quemari nojló, nu'ujnacáloje rejo penaje. Aú nu'ujná rejo. Jerusalén e huahuacó najhua'até i'imacá. Jesucristo ja'apiyá jema'ajeño huacára'ajeño naquiyana hua'até huahuacó i'imacá. Huecámica queja huahuacaco najhua'até. Rihuacajé nu'umá najló riyucuna, nahue'epícaloje raú méqueca nu'umacá ajopánajlo riyucuna. Tupana i'imataca ina'uqué capichácajo liyá yucuna nu'umá ajopánajlo; uncá judíona calé necá. Numá najló méqueca nu'umacá riyucuna najló, nuhue'epícaloje méquecablo i'ijnacá Jesucristo huacára'acarena amaje yucuna marí: a najló ricá penaje. Tupana puráca'alo no'opátacare ajopánajlo, uncá nuhuátala ri'imacá majopéjari que najló, Jesucristo ja'apiyá jema'ajeño huacára'ajeñojlo. Ñaquele nu'umá najló riyucuna. \v 3 Tito i'imari caja nujhua'até. Griégona naquiyana ricá; uncá judíona naquiyana calé ricá. Ñaquele mamata'acánaru richinuma i'imacá. E'iyonaja uncá nahuacára'ala richinuma mata'acana. \v 4 Uncáquela ajopana achiñana i'imalajla re, uncá huapura'alojla rinacu. E'iyonaja calé re achiñana rehuá; uncá Jesucristo hua'atéjena calé necá. Majopeja nala'acá nanacuhuá Jesucristo ja'apiyá jema'ajeño que. Nahuacono huanaquiyana hua'até re. Raú uncá iná hue'epila mecajenaca ne'emacá. Uncá júpichumi, puhuichani puráca'aloji ja'apiyá calé huecá; Jesucristo ja'apiyá jema'ajeño. Nahue'epícaloje riyucúnaja penaje calé nahuacaco najhua'até. Necá ta quemaño huajló, hua'acáloje huanacojó jupichumi puráca'aloji penaje. Raú nahuata hua'apátacana Jesucristo puráca'alo chiyá puhuichani chojé. \v 5 Uncá huani hua'alá huanacojó napuráca'alo. Uncá caja huema'alá na'apiyá mequetánaja. Uncá huahuátala napichátaca ijló quehuácaje puráca'aloji. Uncá caja nuhuátala napichátaca ajopánajlo ricá ñaqué caja. Tupana i'imatari ina'uqué capichácajo liyá caphí Jesucristo chojé i'imacana aú. Uncá huahuátala napichátaca iliyá riyucuna. \p \v 6 Re ina'uqué rehuá, nahuacára'ajeño que najló necá. Palá caja ajopana pechu nanacu rehuá. E'iyonaja uncá ñaqué calé nupechu nanacu. Uncá na penaje calé nojló méqueca ajopana pechu i'imacá nanacu. Pajimátoja Tupana hue'epica mecajenaca ina'uqué. Necá nahuacára'ajeño que i'imacaño quemaño nojló nacaje nacú i'imacá. Caja nuhue'epícare ri'imacá. Uncá caja nemalá nojló huajé puráca'aloji nacú. \v 7 Nahue'epí Tupana a'acá nucá, nu'umacáloje Tupana calé nupechu nanacu. Uncá na penaje calé nojló méqueca ajopana pechu i'imacá nanacu. Pajimátoja Tupana hue'e caja Tupana a'acá nucá, nu'umacáloje riyucuna ajopánajlo, uncá judíona naquiyana calejlo penaje. Nahue'epí caja Tupana a'acá Pedro i'imacá, ri'imacáloje riyucuna judíonajlo penaje. Nahue'epí Tupana a'acá Pedro que caja ra'acá nu'umacá. \v 8 Tupana a'arí Pedro, Jesucristo huacára'acaloje ricá riyucuna i'imajé judíonajlo penaje. Ricaja caja, Tupana, a'arí nucá riyucuna i'imajeri penaje. Ajopánajlo, uncá judíona calejlo, nu'umá riyucuna. \v 9 Santiago, Pedro, Juan, quele hue'epiño ricá penaje Tupana a'acá nu'umacá. Jesucristo ja'apiyá jema'ajeño huacára'ajeño necá rehuá. Nahue'epí riyucuna i'imajeño caja nucá Bernabé hua'até. Palani najló marí: Huecá i'imaño riyucuna ajopana ina'uquejlo; eyá necá i'imaño Tupana yucuna judíonajlo. Marí caje nacú huapura'ó pajhua'atéchaca i'imacá, huahue'epícaloje méqueca riyucuna i'imacana ajopánajlo penaje. \v 10 Nemá huajló, hua'acáloje camu'ují la'acaño ñaté nacaje aú penaje. Nanaquiyana, Judea te'eré ehuájena, nemá nacú huajló i'imacá. Ricaja calé nemá nacú huajló, huala'acáloje penaje. Mahuó nula'acá nocó, no'ocáloje camu'ují la'acaño ñaté penaje. Nahuacára'aca que nuhuátaca nañaté a'acana. \s1 Antioquía e Pablo aca'acá Pedro yucuna marí: \p \v 11 Pedro iphari Antioquía ejo i'imacá. Re ri'imacá huacajé noca'á ri'imacá ajopana ina'uqué jimaje. Uncá rila'alá palá, jimaje noca'á ri'imacá. \v 12 Marí que rila'acá chona noca'á ri'imacá: Hue'emacá re huacajé ina'uqué iphaño huanacu i'imacá. Santiago huacára'acarena ne'emacá. Uncá chiyó nephá Pedro nacú, rajñá ra'ajnehuá ajopana ina'uqué hua'até. Uncá judíona calé ne'emacá, hua'até rajñá ra'ajnehuá. Caja nephá rejo. Ejéchami uncá rajñala ra'ajnehuá najhua'até, rihuó la'acole na'apejé. Santiago huacára'acarena ja'apejé rihuó la'aró. Jesucristo ja'apiyá jema'ajeño ne'emacá; e'iyonaja uncá nayurila Moisesmi chu puráca'alomi ja'apiyá i'imacana. Uncá paala najló na'ajnehuá ajñacana uncá judíona calé i'imacaño hua'até. \v 13 Pedro huo la'acole na'apejé, pachá uncá rila'alá palá rihue'epica que. Ajopana rehuá i'imacaño la'añó ñaqué caja rápumi chu. Jesucristo ja'apiyá jema'ajeño ne'emacá; judíona naquiyana caja ne'emacá. Nanacojé Bernabé quero'oró caja najhua'até. \v 14 Jesucristo puráca'alo jehuíña'atari ina'uqué palá nacaje nacú. Nomá uncá nala'alá palani puráca'aloji quemacá que. Aú numá Pédrojlo marí que jahuacájeño jimaje: “Judíona naquiyana picá. E'iyonaja piyurí piliyó napuráca'alo a'acana pinacojó. Ajopana hua'até picá necá que caja; napechu que caja pipechu najhua'até. Uncá caja judíona puráca'alo ja'apiyá calé picá. Eta, ¿Naje ta pihuata ajopana i'imacá judíona puráca'alo ja'apiyá?” que numacá rijló i'imacá. \s1 Caphí iná pechu i'imacá aú Jesucristo chojé Tupana i'imatari iná capichácajo liyá. Ñaqué caja ricá piyuqueja ina'uquejlo. Marí riyucuna: \p \v 15 Numá piño rijló: “Huecá moto'oñó judíona penájena. Uncá ajopana que calé huecá. Huecá hue'epiño Tupana puráca'alo nacojé, Moisesmi chu lana'acare i'imacá. \v 16 Huecá judíona, Jesucristo ja'apiyá jema'ajeño, numá nacú. Huahue'epí uncá iná i'imalá lamára'ataquejami que Tupánajlo Moisesmi chu puráca'alomi aú. Uncá lamára'ataquejanami que calé rijló ina'uqué pu'uhuaré nala'acare liyá raú. Caphí iná pechu i'imacá aú Jesucristo chojé, Tupana lamára'atari rijluhua iná, pu'uhuaré iná la'acare liyá. Huapechu caja i'imari caphí Jesucristo chojé. Raú Tupana lamára'atari rijluhua huecá pu'uhuaré huala'acare chiyá. Raú ja calé lamára'ataquejanami que huecá Tupánajlo. Uncá Moisesmi chu puráca'alomi ja'apiyá i'imacana aú calé palani huecá Tupánajlo. Uncá huani Tupana lamára'atala rijluhua iná, pu'uhuaré iná la'acare liyá raú. \p \v 17 Huecá, judíona, huátaño caja Tupana lamára'ataca huecá pu'uhuaré huala'acare liyá. Aú calé caphí huapechu Jesucristo chojé. Raú huahue'epí pu'uhuaré la'acaño caja huecá; ajopana i'imacá que caja huecá; uncá Jesucristo pachá calé pu'uhuaré la'ajeño huecá. Uncá huani ripachá calé. \v 18 Marí que numacá ina'uquejlo: “Moisesmi chu puráca'alomi ja'apiyá jema'acana aú, uncá Tupana lamára'atala iná pu'uhuaré iná la'acare liyá. Eyá me'etení numaquela piño apojó najló marí que: “Ra'apiyá jema'acana aú, Tupana lamára'atari iná rijluhua pu'uhuaré iná la'acare liyá. Marí que numaquela rinacu, pu'uhuaré la'ajeri nu'umacajla raú. Uncá pachá nu'umalajla najló palá riyucuna, pu'uhuaré la'ajeri nu'umacajla. \v 19 Nuhue'epí Tupana puráca'alo, Moisesmi chu lana'acare nacojé. Ñaquele nuhue'epí uncá meño'ojó Tupana lamára'atala iná pu'uhuaré iná la'acare liyá ra'apiyá jema'acana aú. Nuhue'epí lamára'ataquejami que iná Tupánajlo, iná pechu i'imacá aú caphí Jesucristo chojé. Marí que la'ajeri iná i'imacachu, iná la'á Tupana huátaca que. \v 20 Jesucristo taca'arí nuchaya a'ahuaná apiyácacanami nacú i'imacá, ri'imatácaloje nucá pu'uhuaré nula'acare liyá penaje. Ñaquele chuhua uncá nu'umalá pu'uhuaré la'ajeri júpimi nu'umacá que. Palá la'ajeri nucá me'etení. Uncá nocó calé nula'acá palá Tupana huátaca que. Ri'irí Jesucristo palamane aú nula'á palá. Ricá huátari nucá íqui'ija. Aú ritaca'á nuchaya i'imacá. Caphí nupechu richojé. Aú nula'á nacaje Ripechu ja'apiyá que. \v 21 Uncá nuhuátala nacaje palani huani Tupana la'acare huajló la'acana majopéjari queja. Iná i'imaquela lamára'ataquejami que Tupánajlo, Moisesmi chu puráca'alomi ja'apiyá i'imacana aú, uncá na penaje calé Jesucristo taca'arijla huachaya i'imacá. \c 3 \s1 Tupana lamá'atari rijluhua ina'uqué pu'uhuaré nala'acare liyá, napechu i'imacachu caphí Jesucristo chojé. Nayurícale naliyó riyucuna, Pablo aca'arí necá. Riyucuna marí: \p \v 1 ¡Meque mapéchuruna huani icá, Galacia e i'imacaño! ¿Na ca'ajná pajlari ijhua'até, iyurícaloje quehuácaje puráca'aloji ja'apiyá i'imacana penaje? Hue'emacá ijhua'até huacajé, hue'emá richuhuaja riyucuna ijló i'imacá. Caja nu'umá ijló riyucuna i'imacá, na penájeca nacúhua'ataca Jesucristo a'ahuaná apiyácacanami nacojé. \v 2 Tupana i'imatari ina'uqué capichácajo liyá Jesucristo palamane aú. Icá jema'añó ra'apiyá i'imacá; raú ra'á ijló Ripechu. Uncá Tupana a'alá ijló Ripechu, i'imacale Moisesmi chu puráca'alomi ja'apiyá. Imá nojló méqueca ipechu nacú ricá. \v 3 ¡Meque uncá huani ta ipechu i'imalá ijló! Huajé iqueño'ojica Jesucristo ja'apiyá jema'acana huacajé, Tupana Pechu ja'apiyá que ila'ajica nacaje; Tupana huátaca que caja ila'ajica nacaje raú. ¿Chuhua chi ihuátaca nacaje la'acana ipechu queja, iqueño'ocare la'acana Tupana Pechu aú? \v 4 Tupana Pechu ja'apiyá jema'acana aú ila'á cajrú nacaje palani rehuá i'imacá. ¿Majopeja chi ijló me'etení nacaje ila'acare raú i'imacá? \v 5 Tupana a'arí ijló Ripechu i'imacá. Ripechu aú inaquiyana la'añó e'iyohuá nacaje palani i'imacá, uncá meño'ojó iná la'alare caje. Ra'apiyá jema'ajeño i'imacale rihuacajé, ila'á nacaje palani ra'apiyá que i'imacá. ¿Meque ca'ajná ijló marí que i'imacana me'etení? Uncá Tupana Pechu a'alá Moisesmi chu puráca'alomi ja'apiyá i'imacaño ñaté, nala'acáloje palá ñaqué caja penaje. Jesucristo palamane aú ja calé Tupana i'imatari ina'uqué capichácajo liyá. Jesucristo ja'apiyá i'imacana aú ri'imatá iná. \p \v 6 Abrahami chu pechu i'imari caja caphí Tupana chojé i'imacá. Raú ja Tupana quemari rinacú marí que i'imacá: “Caja nulamára'atacare ricá pu'uhuaré rila'acare liyá.” \v 7 Ihue'epí marí: Caphí Tupana chojé péchuruna, Abrahami chu naquiyánami necá. Lamára'ataquejami que necá Tupánajlo. \v 8 Chuhuaca marí que caja ricá ajopana ina'uquejlo, uncá judíona calé necá. Tupana lamára'atari rijluhua necá caphí napechu i'imacá aú Jesucristo chojé. Uncá chiyó ri'imá najló marí que, Tupana hue'epiri caja queja ri'imajica najló. Ñaquele rihuacára'a nalana'acá riyucuna papera chojé. Ya'ajná i'imajícañojlo penaje nalana'á ri'imacá. Marí que ripuráca'alo lana'aquéjami quemacá: Tupana quemari Abrahami chujlo marí que i'imacá: ‘Pilaquemi palamane calé nula'ajé palá huani piyuqueja ajopana ina'uqué.’ \v 9 Abrahami chu pechu i'imari caphí richojé. Aú Tupana la'arí rinacu palá i'imacá. Ñaqué caja rila'acá palá caphí péchuruna richojé piyuqueja. \v 10 Re ina'uqué, Moisesmi chu puráca'alomi ja'apiyá i'imacaño necá. Raú nahuata necó lamára'atacana Tupánajlo pu'uhuaré nala'acare liyá. Marí que nala'acale namaje Tupana huajájica necá. Tupana puráca'alo lana'aquéjami quemari marí que nanacu: “Uncachu iná la'alá richuhuaja huani Moisesmi chu puráca'alomi quemacá que, Tupana huajájeri iná. Iná capichajo Tupana liyá raú,” que rimacá nanacu. \v 11 Marí caje aú iná hue'epí palá huani uncá na calé Tupana lamára'ataca rijluhua, Moisesmi chu puráca'alomi ja'apiyá i'imacana aú. Marí que ricá, Tupana puráca'alo lana'aquéjami quemacale marí que: “Caphí iná pechu i'imacachu Tupana chojé, Tupana lamára'atari iná pu'uhuaré iná la'acare liyá. Raú ja calé iná i'imajica matajnaco Tupana hua'até.” \v 12 Re ca'ajná ina'uqué, nahuata Moisesmi chu puráca'alomi ja'apiyá i'imacana. Raú ja nahuata necó i'imatácana capichácajo liyá. Uncá napechu i'imalá caphí Tupana chojé, ne'emacóloje capichácajo liyá ripalamane aú penaje. Tupana puráca'alo lana'aquéjami quemacá que caja najló ricá. Marí que rimacá: “La'arí richuhuaja piyuqueja Moisesmi chu puráca'alomi quemacá que, ricaja calé i'imajeri matajnaco je'echú chu Tupana hua'até.” \p \v 13 Uncá la'alaño Moisesmi chu puráca'alomi quemacá que, amájeño Tupana huajájica necá yajhué. Jesucrístoja calé i'imatari huecá huahuajácana liyá. Huachaya penaje Jesucristo amari rihuajaca ricá yajhué i'imacá. Marí que Tupana puráca'alo lana'aquéjami quemacá: “Cúhua'aro a'ahuaná apiyácacanami nacú amari Tupana huajaca ricá yajhué.” Marí que Jesucristo amaca rihuajaca ricá yajhué huajló penaje i'imacá. \v 14 Tupana lamára'atari rijluhua Abrahami chu pu'uhuaré rila'acare liyá, ripechu i'imacale caphí richojé. Ri'imacáloje ñaqué caja uncá judíona calejlo penaje, Jesucristo amari Tupana huajaca ricá yajhué huachaya penaje. Caphí Jesucristo chojé iná pechu i'imacá aú, Tupana a'arí inajlo Ripechu, que Tupana quemacá huanacu i'imacá. \s1 Nacaje Tupana quemacare nacú júpimi que yucuna marí: \p \v 15 Nojena, chuhua numájica ijló nacaje ihue'epícare nacú, ihue'epícaloje palá numacare nacú raú penaje. Apala iyamá ina'uqué la'añó nacaje pajlocaca, contrato caje. Nayá'ata neí hua lana'aquéjami ja'apejé. Ejomi uncá meño'ojó napiyácala ricá. Uncá caja iná yá'atala re'iyajé piño apú puráca'aloji. Uncá caja iná ca'alá rinaquiyana. \v 16 Chuhua jema'á, Tupana quemari Abrahami chujlo marí que i'imacá: “Nupalamane aú pi'imajé palá huani. Nupalamane aú ja caja pilaquemi i'imajeri palá huani,” que rimacá. Uncá Tupana puráca'alo lana'aquéjami quemalá marí que: “Nupalamane aú ja caja rilaquénami i'imajeño palá huani.” Uncá rimalá marí que. Rilaquemi, pajluhuaja nacuja calé rimá. Uncá rimalá cajrú ina'uqué nacú. Pajluhuaja nacuja calé rimá; Jesucristo ricá rimacare nacú. \v 17 Ñaquele numá marí que: Caja Tupana quemari ina'uqué nacú: “Nu'umataje caphí péchuruna nochojé capichácajo liyá.” Abrahami chujlo rimá ñaqué caja júpimi que i'imacá. Ejomi cuatrocientos treinta jarechí quetana ja'apari i'imacá. Ejéchami Tupana huacára'aca Moisesmi chu lana'acá ripuráca'alo, ina'uqué i'imacáloje ra'apiyá penaje. Ñaquele nacaje rimacare nacú Abrahami chujlo i'imacá, uncá meño'ojó rapiyácacana i'imalá. Caja Tupana la'arí contrato caje Abrahami chu hua'até i'imacá. \v 18 Tupana a'arí nacaje Abrahami chujlo i'imacá, rarucácale rijló ri'imacá. Majopeja ra'acá rijló ricá. Tupana i'imatáquela huecá capichácajo liyá Moisesmi chu puráca'alomi ja'apiyá i'imacana aú, caja queja ri'imacajla huajló. Uncá na penaje calé rarucajla huajló hue'ematácana capichácajo liyá. \fig |src="CO00835B.TIF" size="span" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Gálatas 3.18" \fig* \v 19 Apala imá rinacu marí que: “Eta, ¿na penájeca Tupana puráca'alo, Moisesmi chu lana'acare i'imacá?” que ca'ajná imájica. Marí penaje ricá: Huahue'epícaloje pu'uhuaré huala'acare, huamanaicho huala'acare nacojé raú penaje ricá. Iná hue'epícaloje raú capichácajo penaje Tupana liyá iná, pu'uhuaré iná la'acare pachá. Penaje Tupana puráca'alo, Moisesmi chu lana'acare. Ricá yuriro ina'uquejlo penaje i'imacá; Jesucristo queño'ocá eja'ahuá chu i'imacana ejená riyurico najló i'imacá. Jesucristo nacú Tupana quemari Abrahami chujlo i'imacá: “Ripalamane aú numaje cajrú ina'uqué nacú: ‘Caja lamára'ataquejami que necá nojló. Uncá nuhuajálaje necá, caphí péchuruna ne'emacale Jesucristo chojé’.” Marí que rarucaca ijló ricá ina'uqué i'imatájeri penaje. Ricó rimacá rijló rinacu. Eyá Tupana puráca'alo Moisesmi chu lana'acare i'imacá, marí que riphaca najló: Tupana hua'atéjena, je'echú chu i'imacaño, ja'apátaño rijló ricá. Na'apiyá que Moisesmi chu ja'apátaca ina'uquejlo ri'imacá. \v 20 Eyá nacaje Tupana arucácare Abrahami chujlo i'imacá, rarucá rijló ricó ricá. Uncá rihuacára'ala rijhua'atéjena, je'echú chiyájena, arucaca rijló ricá. Uncá caja ri'imalá apujlo riyucuna, ra'apátacaloje ricá penaje. Ricó rarucaca Abrahami chujlo apú ina'uqué, ri'imatácaloje ina'uqué capichácajo liyá penaje. \s1 Tupana puráca'alo, Moisesmi chu lana'acare yucuna marí: \p \v 21 Apala ipechu i'imá nacaje Tupana arucácare nacú: “Uncá ripuráca'alo chuhuá calé ricá ra'acare Moisesmi chujlo,” que ca'ajná ipechu i'imacajla rinacu. E'iyonaja uncá apojó calé ricá. Pajluhuaja chuhuá ripuráca'alo. Uncá meño'ojó Tupana puráca'alo lana'aquéjami huacára'alajla iná la'acá nacaje, iná i'imacáloje matajnaco raú je'echú chu penaje. Rihuacára'aquela iná i'imacá matajnaco, Tupana lamára'atarijla iná pu'uhuaré iná la'acare liyá ra'apiyá jema'acana aú. \p \v 22 E'iyonaja Tupana puráca'alo lana'aquéjami quemari piyuqueja ina'uqué nacú: “Pu'uhuaré la'ajeño necá. Nachuhuájenaja necá pu'uhuaré la'ajeño. Uncá caja meño'ojó nácho'olo richiyá,” que rimacá piyuqueja ina'uqué nacú. Marí que ri'imacale Tupana quemari ina'uqué nacú: “Nuhuacára'aje Jesucristo ne'ematájeri penaje,” que rimacá rinacu uncá chiyó riphá majó i'imacá. Ñaquele caphí péchuruna richojé i'imacaño, ri'imatá capichácajo liyá. \p \v 23 Uncá chiyó Jesucristo iphari majó i'imacá, uncá meño'ojó ina'uqué pechu i'imalá caphí richojé ne'ematájeri penaje. Uncá chiyó riphá, Tupana puráca'alo, Moisesmi chu lana'acare, ja'apiyá hue'emaqué. Capichájeño Tupana liyá penájena piyuqueja ina'uqué, uncale nala'alá rimacá que. Ra'apiyaja hue'emaqué a'ajná Jesucristo iphaca majó i'imacá ejená. Ejéchami ina'uqué i'imatájeri i'imacá huajlojé penaje, huapechu i'imacáloje richojé caphí penaje. \v 24 Tupana puráca'alo, Moisesmi chu lana'acare, yuriro ina'uquejlo, rehuíña'atacaloje huecá Tupana nacú penaje. Ricaja calé yuriro huajló Jesucristo iphaca majó ejená. Pumí chojé Jesucristo yuriro ina'uquejlo, napechu i'imacáloje caphí richojé penaje, rilamára'atacaloje iná pu'uhuaré iná la'acare liyá, iná manaicho iná la'acare liyá penaje. \v 25 Caja Tupana a'arí huajló pu'uhuacajé Jesucristo, huapechu i'imacáloje caphí richojé penaje. Ñaquele chuhua uncá na penaje calé Tupana puráca'alo, Moisesmi chu lana'acare. Ricá i'imari huehuíña'atajeri que huajló i'imacá. \p \v 26 Caphí iná pechu i'imacá aú Jesucristo chojé, iná i'imá Tupana yaní naquiyana. \v 27 Nala'á icá bautizar i'imacá, a'acale icó Jesucrístojlo i'imacá. Icá a'añó icó rijló, i'imacáloje rijhua'atéjena penaje, ipechu i'imacáloje ripechu que caja nacaje la'acana nacú. \v 28 Piyuque Jesucristo pechu chuhuá i'imacaño i'imaño pajluhua japi necá queja Tupánajlo. Uncá ajopana, ajopana que calé rijló necá. Rejenohuaja rijló judíona, uncá judíona calé, quele. Rejenohuaja caja rijló najluhua sápajeño, ajopana hua'até sápajeño, quele. Rejenohuaja caja rijló achiñana, inaana, quele. Pajluhua japi necá queja rijló necá piyuqueja. \v 29 Jesucristo hua'atéjena hue'emacachu, caja lamára'ataquejanami que Tupánajlo huecá raú. Abrahami chu laquénami queja caja huecá, Jesucristo hua'atéjena. Nacaje Tupana quemacare nacú rijló i'imacá, yuriro huajló, rila'acáloje huecá palá raú penaje. \c 4 \p \v 1 Marí nacú nuhuata quemacana: Re ca'ajná pajluhuaja yuhuají. Richi'inami chuna tajnaño ca'ajná riliyá i'imacá. Raú rara'apami chu nánemi yuriro ri'irímijlo, ri'imacáloje paminá penaje. E'iyonaja uncá na'alá rijló nacaje yuhuají ri'imacá huacajé. Re ca'ajná rijipiture. Sápari riñacaremi chiyá. Uncá rihuacára'ajeri calé yuhuají, paminá penaje ri'imacá e'iyonaja. \v 2 Yuhuají ri'imacá quetana, re rilamára'ajeño. Na'á nanacojó ricá ra'apaca yuhuají caje chiyá ejená. Marí que rijló ricá riphaca rená chojé ejená, rara'apami chu nánemi yurícoloje rijló reyá a'ajná ño'ojó penaje. Riphaca aú rená chojé nacaje yuriro rijló. Ñaqué caja huajló ricá. \v 3 Uncá chiyó Jesucristo iphá, ñaqué caja ri'imacá huajló. Huecá caja i'imaño ajopana puráca'alomi ja'apiyá. Yuhuaná que caja hue'emacá Tupana nacojé hue'epícana nacú rihuacajé i'imacá. Nacaje i'imari huajló penaje, uncá yurilo huajló rihuacajé. \v 4 E'iyonaja riphaca aú rená chojé, Tupana huacára'ari huajló Ri'irí majó marí eja'ahuá chojé i'imacá. Maare ramó ralojlo i'imacá. Ina'uqué ri'imacá huecá que caja. Ajopana judíona i'imacá que caja ri'imacá Moisesmi chu puráca'alomi ja'apiyá. \v 5 Ri'imatácaloje ra'apiyá i'imacaño capichácajo liyá penaje riphá majó i'imacá. Capichácajo liyá hue'ematácana aú Tupana a'acá huecá riyani penaje. \p \v 6 Ñaquele Tupana a'arí huajló Ripechu, huahue'epícaloje Tupana yaní huecá raú penaje. Tupana Pechu quemari huajló rinacu. Aú huemá Tupana nacú pajluhuano, pajluhuano que: “Nora'apá ricá” que. \v 7 Ñaquele chuhua uncá apú hua'até sápajeri que calé iná. Ri'irí iná me'etení Jesucristo palamane. Ri'irí iná i'imacale, Tupana yuriri inajlo piyuque nacaje. \s1 Pablo huo ca'acó najhua'até yucuna marí: \p \v 8 Uncá chiyó ihue'epí Tupana nacojé, icá i'imaño majopeja ajopana hua'até sápajeño queja. Marí que i'imacá, ajopana i'imacale ichi'ináricana ijló. Uncá ichi'ináricana huani calé ne'emacá; majopeja ipechu i'imajica nanacu: “Huachi'ináricana japi necá” que. Ihuacára'ajeño queja ne'emacá ijló. \v 9 Chuhua iqueño'ó Tupana hue'epícana, ihue'epícaloje mecajeca ricá penaje. Uncá icá calé queño'oñó rihue'epícana. Tupana, ricaja calé hue'epiri icá pamineco, ra'acáloje icá riyani penaje. Eta, ¿na penaje ta ihuata piño majopéjari puráca'aloji ja'apiyá i'imacana? Uncá na penaje calé inajlo ilé caje puráca'aloji. Uncá iná i'imaló capichácajo liyá ra'apiyá i'imacana aú. ¿Chuhua chi ihuátaca richojé pa'acano, i'imacáloje majopéjaruna penaje? Majopeja sápajeño queja caja ihuátaca i'imacaje. \v 10 ¡Pa! Marí que ila'acá uncá paala. Icá a'añó inacojó cajrú fiesta. Pajluhuaja jarechí e'iyá pajluhuata queri quetana a'acá inacojó ricá. Nacaje iphaca rená chojé que, icá a'añó inacojó ricá. Ñaqué caja a'acá jarechí naquiyana inacojó. Marí que a'acá fiesta inacojó ipechu i'imacale: Marí que iná la'acá, iná pechu i'imacáloje palani Tupánajlo penaje. \v 11 Caja ila'á nupechu ujhuí iliyá. Caja ila'á ijluhua pajlácaje queja ricá nohuíña'atacare icá Tupana nacú i'imacá. Marí caje la'arí ujhuí nupechu iliyá. \p \v 12 Nojena, ila'á ipéchuhua nupechu que caja Jesucristo nacú. Júpimi uncá i'imalá Moisesmi chu puráca'alomi ja'apiyá. Nucá, uncá caja i'imalá ra'apiyá. Raú nula'á nocó ipechu que caja i'imacá. Icá a'añó nuñaté nu'umaqué ijhua'até huacajé. \v 13 Huajé nuqueño'ocá inacu iphácana huacajé nutami nu'umacá. Ñaqueja hua'ateja nu'umá Tupana yucuna ijló. Ri'imataca ina'uqué capichácajo liyá yucuna nu'umá ijló i'imacá. \v 14 Nutami nu'umacá rihuacajé. E'iyonaja nohuíña'ata i'imacá. Nutami caje cahuíla'ari inacu. E'iyonaja uncá ipechu i'imalá nunacu “Meque apú caje huani ricá” que. Ihuátacare nu'umacá. Tupana hua'ateje, je'echú chiyaje, ihuátajla queja caja ihuátaca nu'umacá. Jesucristo que nu'umaquela, ñaqué caja ihuátacajla nucá rihuacajé. \v 15 Palá ipechu i'imacá nunacu rihuacajé. Eta, ¿nata ca'ajná ca'arí icá nuliyá? Nuhue'epí nu'umaqué ijhua'até huacajé, palani ca'ajná ri'imacajla ijló nujlú apiyácacana ijlú aú, nutami nu'umacale nujlú chiyá. Iná la'aquela marí que, ila'ájla nojló ricá, palá huani ipechu i'imacale nunacu. \v 16 Apala chuhuaca chapú ipechu nunacu, numacale ijló nacaje nacú uncá ila'alare palá. Quehuaca numacá. \v 17 Re ajopana ijhua'até me'etení. Jehuíña'ataño icá. Palá ne'emacá ijhua'até majopeja, a'acá piyá inacojó nupuráca'alo. Palá nala'acá napéchuhua ijló, pu'ují ipechu i'imacáloje nanacu raú penaje. E'iyonaja uncá paala ricá nehuíña'atacare nacú. Uncá paala ijló quele, uncale ri'imalá Jesucristo puráca'alo chuhuá. \v 18 Ina'uqué la'acachu napéchuhua pu'ují ijló, nala'acáloje icá palá raú penaje, palani jo'ó cari. Apala nala'á icá palá nu'umacá ijhua'até quetana. Eyá uncá nu'umalá ijhua'até huacajé uncá ñaqué calé nala'acá icá palá. Marí uncá paala. \v 19 Nojena, inaana amaño quehuini yajhué, nahuá'aca nayani huacajé. Najña'á quehuini yajhué panacu namaco najló ejená. Inanaru pechu i'imacá que ru'urí huá'acana huacajé, que caja nupechu i'imacá ijhua'até. Uncá paala ila'acá me'etení. Marí caje nujña'á panacu ipechu i'imajica Jesucristo pechu chuhuá piño ejená. \v 20 Palánijla nojló, nu'umaquela ijhua'até me'etení, nupura'acóloje ijhua'até penaje. Uncá nuhue'epílajla méqueca quemacana inacu maare eyá. \s1 Pablo i'imari Agarmi cholo, Sárami cholo, quele yucuna najló, rehuíña'atacaloje necá Tupana puráca'alo nacú raú penaje. \p \v 21 E'iyajena huátaño Tupana puráca'alo, Moisesmi chu lana'acare, ja'apiyá i'imacana, i'imacóloje capichácajo liyá raú penaje. Ijló numá marí que: Ihue'epí ripuráca'alo nacojé, meque quemacánaca nacaje rimacare nacú Abrahami chujlo i'imacá. \v 22 Marí riyucuna: Iyamá riyani i'imacá. Apú ri'irí i'imari apa'ahuelo hua'até. Ruí i'imari Agar. Rihuarúhua'a ru'umacá, rusápacaloje riñacaré chiyá mahuemiru penaje. Apú ri'irí i'imari riyajalo huani hua'até. Riyajalo ií i'imari Sara. Uncá riñacaré chiyá sápajeyo calé ru'umacá. Riyajalo huani ru'umacá. \v 23 Pamineco ri'irí i'imari riñacaré chiyá sápajeyo hua'até. Ripechu queja rila'acare aú ri'irí i'imari rujhua'até. Eyá ri'irí i'imari piño riyajalo huani hua'até. Ricá i'imari najló i'imacá, Tupana quemacá najló que. Aú calé ne'erí i'imacá. Peñahuilana huani ne'emacá riyajalo hua'até rihuacajé. E'iyonaja ne'erí i'imari, Tupana quemacale najló rinacu i'imacá. \v 24 Iyamá inaana yucuna quemari caja huajló apú nacaje nacú. Agarmi cholo i'imacá queja necá, i'imaño Tupana puráca'alo ja'apiyá, Moisesmi chu lana'acare i'imacá. Mahuemiru sápajeño queja necá. Nayurí ajopana huacára'aca necá. \v 25 Tupana a'arí Moisesmi chujlo ripuráca'alo i'imacá ipuré i'ihuata. Ipuré ií Sinaí; Arabia te'eré nacú ricá. Ripuráca'alo ja'apiyá i'imacaño i'imaño mahuemiru sápajeño queja. Agarmi cholo i'imacá que caja necá. Mahuemiru sápajeño queja judíona ripuráca'alo ja'apiyá i'imacaño. Uncá riyani calé necá. \v 26 Eyá huecá Jesucristo ja'apiyá jema'ajeño, i'imaño Tupana yaní que, hue'emacale Jesucristo hua'atéjena. Je'echú chiyaje ricá. Uncá hue'emalá chuhuaca puhuichani puráca'aloji ja'apiyá mahuemiru sápajeño que. \v 27 Marí que Tupana puráca'alo ja'apátajerimi chu, Isaíasmi chu, lana'acá riyucuna júpimi i'imacá: \q1 Uncá pijhua'atéjena i'imalá. \q1 E'iyonaja pila'ajé pipéchuhua pu'ují, marí que ri'imajícale pijló. \q1 Uncá ina'uqué huátalare pi'imajica pamineco. \q1 E'iyonaja rejomi íqui'iruna pijhua'atéjena i'imajeño. \q1 I'imaño jupichumi puráca'aloji ja'apiyá chaje íqui'ica pijhua'atéjena i'imajica, \m que Isaíasmi chu lana'acá Jesucristo yucuna, uncá chiyó riphá eja'ahuá chojé i'imacá. \p \v 28 Nojena, Tupana quemari Abrahami chujlo, ri'irí i'imacáloje penaje. Aú ri'irí i'imarí ñaqué. Rií i'imari Isaac. Ñaqué caja huajló ricá. Tupana quemari ina'uqué nacú i'imacá, ne'emacáloje riyaní penaje Jesucristo ja'apiyá i'imacana aú. Ñaquele riyani huecá, ra'apiyá jema'ajeño. Rimacá i'imacá que huecá. \v 29 Abrahami chu i'irí i'imari pamineco apa'ahuelo hua'até, rila'acale ripechu queja. Ejomi apú ri'irí i'imari piño riyajalo hua'até. Ricá i'imari Tupana quemacare nacú najló i'imacá. Tupana Pechu palamane ri'imacá. Yuhuaná ne'emaqué huacajé, ri'irí, ripechu queja i'imacare, cahuíla'aqueri rijmeremi nacú, Tupana Pechu aú i'imacá. Ricá nacú ricahuíla'aque i'imajica. Me'etení ñaqué caja huajló ricá. Napechu queja la'ajeño uncá huátalaño Tupana Pechu ja'apiyá jema'ajeño. \v 30 Marí que Tupana puráca'alo lana'aquéjami quemacá Abrahami chu yaní nacú; Tupana quemari rijló: “Pácho'ota rucá, sapayo piñacaré chiyá. Ru'urí hua'até pácho'ota rucá. Uncá nacaje yurílaje rijló. Uncá piyajalo huani i'irí calé ricá, nacaje yurícaloje rijló penaje. Ñaquele pácho'ota necá iyamá raló hau'até piñacaré chiyá,” que rimacá rijló. \p \v 31 Nojena, ñaqué caja uncá na calé yuréjero Moisesmi chu puráca'alomi ja'apiyá i'imacáñojlo. Necá i'imaño Abrahami chu ñacaré chiyá sápajeyo i'irí i'imacá que caja. Uncá na calé yuriro rijló i'imacá. Eyá huecá, Jesucristo ja'apiyá jema'ajeño; Tupana yaní huecá. Piyuque nacaje rimacare nacú yuréjero huajló, hue'emacale Abrahami chu yajalo i'irí i'imacá que caja. Rijló piyuque nacaje yuriro i'imacá. \c 5 \s1 Iná i'imacá piyá majopeja sápajeri que yucuna marí: \p \v 1 Caja Jesucristo jácho'otari huecá puhuichani puráca'aloji chiyá, hue'emacóloje riliyá penaje. Ñaquele chuhua i'imá richiyá jácho'otacanamina queja. A'aniyo piño inacojó puhuichani puráca'aloji. \p \v 2 Jema'á, nucá quemájeri piño ijló rinacu me'etení. Apala ihuata namata'acá achiñana chinuma, i'imacáloje Tupana hua'atéjena raú penaje, i'imacóloje capichácajo liyá raú penaje. Marí que ipechu i'imacachu, uncá na penaje calé ijló Jesucristo, ri'imatácaloje icá capichácajo liyá penaje. \v 3 Marí que ipechu i'imacachu rinacu, nuhuata marí que quemacana piño ijló: Tupana puráca'alo Moisesmi chu lana'acare, quemari nachinuma mata'acana nacú. Ihuátajica ee namata'acá ichinuma rimacá que, ila'ajica caja pajimato ripuráca'alo quemacá que. Caja queja ijló ricá, huátaño ra'apiyá i'imacana. Uncá meño'ojó ila'alá apojó ricá. Uncá pachá iná la'alá pajimato rimacá que, iná capichaco Tupana liyá. \v 4 E'iyajena huátaño Tupana lamára'ataca icá pu'uhuaré ila'acare liyá Moisesmi chu puráca'alomi ja'apiyá i'imacana aú. Raú ila'á Jesucristo tejena. Uncá caja i'imalá Tupana palamane raú. \v 5 Huecá i'imaño lamára'ataquejanami que Tupánajlo pu'uhuaré huala'acare liyá, caphí huapechu i'imacale Jesucristo chojé. Ripechu ja'apiyá i'imacana aú huala'acá rihuátaca que. Marí caje aú Tupana quemajeri huanacu: “Palá la'acaño icá” que. Que rimájica huanacu Jesucristo pa'ajico majó huacajé. \v 6 Jesucristo hua'ateje iná i'imacachu, uncá na penaje calé inajlo iná chinuma mata'acana ca'ajná, uncá ca'ajná. Eyá iná pechu i'imacá aú caphí Jesucristo chojé, iná huata íqui'ija Tupana, ñaqué caja iná huátaca ajopana ina'uqué raú. Marí caje palánija. \p \v 7 Icá queño'oñó Jesucristo ja'apiyá jema'acana palá. ¿Na ca'ajná ca'átari e'iyajé, iyurícaloje iliyó quehuácaje puráca'aloji penaje. \v 8 Tupana i'ihuapari rijluhua icá ajopana ina'uqué e'iyayá, i'imacáloje Jesucristo ja'apiyá jema'ajeño penaje. Uncá Tupana calé jácho'otari icá richiyá. \v 9 Ihue'epí marí: Huejápaja pan amúra'atajona amúra'atari ñó'ope harina. Ñaqué caja puráca'aloji apichátacanami jema'acó cajrú ina'uqué e'iyohuá, na'acá piyá quehuácaje puráca'aloji nanacojó. \v 10 Nuhue'epí nupechu queja caja ipechu i'imajica numacare ijló nacú. Jesucristo la'arí nupechu palá, nupechu huatána'acaloje inacojé penaje. Tupana huajájeri ipechu apichátajeri. Uncá meque calé Tupánajlo mecajeca ina'uqué ricá. \p \v 11 Ne'iyajena quemaño ca'ajná nunacu: “Ricá caja quemari ina'uquejlo, namata'acáloje achiñana chinuma penaje,” que ne'iyajena ca'ajná quemacá nunacu. Uncá nucá calé quemari ilé que. Marí que numacano najló riyucuna: A'ahuaná apiyácacanami nacú Jesucristo taca'arí ina'uqué chaya i'imacá. Caphí iná pechu i'imacachu Jesucristo chojé, iná i'imacó capichácajo liyá raú. Riyucúnaja calé nu'umá ina'uquejlo. Pu'uhuaré riyucuna judíona naquiyánajlo. Aú calé nanaquiyana la'añó nucá chapú. Numaquela ina'uquejlo, namata'acáloje achiñana chinuma penaje, uncá pu'uhuaré calé riyucuna i'imacajla najló. Jesucristo taca'arí a'ahuaná apiyácacanami nacojé ina'uqué chaya i'imacá. Ricá yucúnaja calé nu'umá najló. Uncá paala najló ricá. \v 12 Necá, ijhua'até i'imacaño, huátaño imata'acá achiñana chinuma. Marí caje aú nacahuíla'a inacu ilérohua. Uncá huani paala ricá. Palani ca'ajná najló nalajhueru hua'ató mata'acana. \p \v 13 Nojena, Tupana i'ihuapari rijluhua icá ajopana ina'uqué e'iyayá, i'imacóloje calaca'aphé caje liyá penaje. Tupana jácho'otari icá richiyá, uncá ila'acáloje pu'uhuaré ipechu queja penaje calé. Rácho'ota icá, ihuátacaloje íqui'ija pecohuácaca penaje ripalamane aú. Ila'acáloje nacaje palani pajlocaca raú penaje, rácho'ota icá richiyá. \v 14 Marí que Tupana puráca'alo lana'aquéjami huacára'aca iná la'acá: “Pihuata íqui'ija ajopana ina'uqué. Pihuátaca picó que caja pihuátaca necá.” Metajlani aú rimá piyuque nacaje Tupana huátacare iná la'acá nacú. \v 15 E'iyonaja uncá ñaqué calé ca'ajná ijló ricá. Icá la'añó chapú pecohuácaca. Chapú ipura'acó caja panacuhuácaca. Camejérina i'imacá pajhua'atéchaca que caja icá pajhua'atéchaca. ¡Pa! Apichátajica pecohuácaca. \s1 Iná pechu, Tupana pechu, quele yucuna marí: \p \v 16 Numá ijló: Jema'á Tupana Pechu ja'apiyá, ila'acá piyá ipechu queja raú. \v 17 Huechi iná la'acá pu'uhuaré, uncá Tupana Pechu huátalare. Eyá palá Tupana Pechu huátacare iná la'acá, ricá iná la'á ijnú. Marí caje la'arí ipechu ají ño'ojó, ají ño'ojó que. Raú uncá meño'ojó ila'alá palá. \v 18 Tupana Pechu i'imacachu ihuacára'ajeri, uncá Tupana puráca'alo, Moisesmi chu lana'acare, ja'apiyá i'imacaño calé icá, ila'acáloje ricá ipechu queja penaje. \p \v 19 Napechu queja ina'uqué la'acá pu'uhuaré. Pu'uhuacá inajlo nacaje nala'acare. Marí que nala'acá napechu queja: Achiñana, inaana, quele la'añó namanaicho pajhua'atéchaca. Nañujure caje nacuja ne'ejnatá napéchuhua, namanaicho la'ajeño ne'emacale. \v 20 Pu'ují napechu nacaje jenami nacú, ina'uqué la'acare, ri'imacáloje najló nachi'ináricana jenami que penaje. Napechu queja la'ajeño la'añó lahuícho'ocaje, lejñácaje. Napechu i'imari caja chapú ajopana ina'uqué nacú. Naca'ácaco caja pajhua'atéchaca. Chapú caja nahuó i'imacá ajopana cha, nachá'atacale necá nacaje la'acana aú. Quiñaja nayúcha'aco. Necoja calé na'á nanacojó. Aú calé nala'á nacaje najlúhuaja. Ujhuí nala'acá napéchuhua ajopana nanaquiyana liyá. Nahuata necámica que i'imacana necá cajena hua'até. Napechu huáque'ena hua'até nahuata necami que i'imacana. \v 21 Nacaje ajopana ina'uqué capi, nahuata caja najluhua. Nayuhuéra'o. Cajrú fiesta la'acana nacuja ne'ejnataca napéchuhua. Marí que napechu queja la'ajeño i'imacá ina'uqué e'iyohuá. Que'iyapé nala'acá piño nacaje pu'uhuaré ñaqué caja. Uncá huani marí que la'acaño i'imalájeño Tupana hua'até je'echú chu. Rehuájena huacára'ajeri Tupana. Caja numá ijló rinacu i'imacá, ila'acá piyá icó pu'uhuaré la'ajeño raú. Me'etení ñaqué caja numacá piño ijló rinacu. \p \v 22 Eyá Tupana Pechu ja'apiyá i'imacaño la'añó palá marí que Ripechu aú: Iqui'ija nahuátaca Tupana, ajopana ina'uqué hua'até. Pu'ují caja napechu Tupana nacú. Ñaquele pu'ujija napechu raú. Palánija napechu. Uncá caja nayúcha'alo quiñaja. Tupana Pechu ja'apiyá i'imacaño uncá pechu la'aló ujhuí ajopana ina'uqué liyá. Uncá caja napechu la'aló ujhuí Tupana liyá. Uncá caja nayúcha'alo ina'uqué cha, chapú nala'acá necá e'iyonaja. Ina'uqué huani necá ajopana ina'uqué hua'até. Ajopánajloje penaje nala'á nacaje palá. Pajluhuaja chuhuaja pura'acaño caja necá; ricá chuhuaja nala'á nemacá que. \v 23 Uncá caja Tupana Pechu ja'apiyá i'imacaño la'alaño nanacuhuá hue'epéjeño que huani. Mayuchéruna necá. Uncá caja nala'alá nacaje napechu queja. Nahuajá napéchuhua palá la'acana nacú. Marí que ina'uqué la'acá Tupana Pechu aú ajopana ina'uqué e'iyohuá. Tupana puráca'alo, Moisesmi chu lana'acare, quemacá que caja nala'acá raú. Uncá caja pu'uhuaré la'acana i'imalá najló marí que la'acana aú. \v 24 Jesucristo taca'arí a'ahuaná apiyácacanami nacojé i'imacá, huaca'acáloje huanaquiyó pu'uhuaré huala'acare, huamanaicho huala'acare raú penaje. Ñaquele piyuque Jesucristo hua'atéjena hue'epiño nanacuhuá caja taca'acaño que pu'uhuaré la'acana liyá. Marí que nahue'epica nanacuhuá, nala'acá piyá pu'uhuaré, namanaicho. \v 25 Tupana Pechu a'arí huajló cajmuchaji, hue'emacáloje hua'ajini huani je'echú chu raú penaje. Ñaquele huahuata Tupana Pechu huacára'aca huecá rihuátaca que. Huahuata piyuqueja nacaje la'acana rihuátaca que. \v 26 Huala'aniya huanacuhuá ajopana chá'atajeño que. Uncá caja huayúcha'alajo pachácaca. Huahuó i'imaniya caja chapú ajopana ina'uqué cha, nachá'atacale huecá nacaje la'acana aú. \c 6 \s1 Hua'acáloje pañatéchaca penaje yucuna marí: \p \v 1 Nojena, re ca'ajná inaquiyana rehuá, na'ó pu'uhuaré la'acana chojé. Tupana Pechu ja'apiyá i'imacáñojlo numá: Ja'apata naliyá pu'uhuaré nala'acare, nayurícaloje naliyó ricá penaje. I'imaniya yuriná najhua'até. Ihue'epí icó ila'acá piyá pu'uhuaré nala'acá que caja. \v 2 A'á pañatéchaca, amácachu chapú caje yajhué, ila'acáloje palá Tupana huátaca que raú penaje. Marí que la'acana aú ila'ajé Jesucristo puráca'alo quemacá que. \p \v 3 Re ca'ajná apú inaquiyana ilérohua. Ripechu i'imá ca'ajná rinacuhuá marí que: “Uncá ajopana que calé nucá. Palicha nuhue'epica palá la'acana Tupana huátaca que. Raú nuchá'ata ajopana.” Marí que ripechu i'imacá ca'ajná rinacuhuá. E'iyonaja uncá quehuaca calé ripechu nacú i'imacare. Uncá ñaqué calé ricá. \v 4 Apala iná la'á nacaje. Apú la'arí ñaqué caja ricá. Nacaje rila'acare amácana aú iná pechu i'imá ca'ajná iná nacuhuá: “Palá la'ajeri caja chi nucá.” Uncá iná quemalá iná la'acare nacú, nacaje apú ina'uqué la'acare nacojé. Tupana puráca'alo lana'aquéjamija quemari nacaje nacú méqueca ricá, palani ca'ajná, pu'uhuareni ca'ajná. Riloco'opáneje iná la'acachu ricá, iná pechu i'imá: “Palá la'ajeri nucá” que. \v 5 Iná icoja iná la'acá nacaje Tupana huátaca que. Uncá meño'ojó apú la'alá huapumí chojé ricá. \p \v 6 Re ijhua'até ina'uqué, jehuíña'ataño icá Tupana puráca'alo nacú. A'á nañaté nacaje a'acana aú najló. \p \v 7 Apala ipechu i'imá Tupana nacú marí que: “Uncá rihue'epila pu'uhuaré huala'acare nacojé,” que ca'ajná ipechu rinacu. E'iyonaja uncá quehuaca calé ipechu nacú ricá. Uncá meño'ojó ina'uqué la'alá Tupana mapéchuru queja. Palá iná la'acá ca'ajná, pu'uhuaré iná la'acá ca'ajná. Nacaje iná la'acare loco'opáneje Tupana quemájeri iná nacú méqueca rijló ricá. \v 8 Napechu queja la'ajeño capichájeño Tupana liyá. Tupana Pechu huacára'aca que la'acaño i'imajeño matajnaco je'echú chu rijhua'até. \v 9 Huaya'aniyo palá la'acana nacú. Uncaja que huala'ó ujhuí palá la'acana liyá, Tupana a'ajeri huajló rihuemí, riphájica rená chojé huacajé. \v 10 Hue'emacá ehuá re ca'ajná ina'uqué; nala'á camu'ují nacaje nacú. Palani nañaté a'acana nacaje la'acana aú. Richaje huani hua'ajica Jesucristo ja'apiyá jema'ajeño ñaté. \s1 Caja penaje rimacare nacú najló marí: \p \v 11 Imujulá nojé lana'aquéjami aú nulana'á marí papera chojé ijló nuyáte'ela aú. \v 12 Necá numacárena nacú ijló, huacára'año imata'acá achiñana chinuma rehuá. Nahuata judíona naquiyana pechu i'imacá palá nanacu. Aú nala'á ñaqué, nala'acá piyá chapú necá raú. Jesucristo ja'apiyá jema'ajeño nala'á chapú. Ricá taca'arí huachaya a'ahuaná apiyácacanami nacú i'imacá, hue'emacóloje capichácajo liyá richojé i'imacana aú penaje. Uncá judíona huátalaño Jesucristo ja'apiyá jema'acana. Aú calé nala'á chapú ra'apiyá jema'ajeño. \v 13 Uncá nachinuma mata'ajeño la'alá pajimato Moisesmi chu puráca'alomi quemacá que. Nahuata ihuacára'acana, imata'acáloje achiñana chinuma raú penaje, napechu i'imacáloje nanacuhuá: “Marí que nahuacára'acana aú huala'á palá” que. \v 14 Uncá ñaqué calé nojló ricá. Uncá numalá nunacuhuá: “Palá la'ajeri nucá” que, nacaje nula'acare aú. Jesucristo taca'arí nuchaya a'ahuaná apiyácacanami nacú i'imacá. Caphí nupechu richojé. Raú ja calé palá la'ajeri nucá rijló. Ina'uqué, uncá hue'epílaño Tupana, la'añó nacaje uncá Tupana huátalare caje. Uncá nunaquiyaje calé ilé caje. Apichátaqueja que nucá ilé caje la'acana liyá. \v 15 Uncá na penaje calé Tupánajlo, mata'aquéjana chinúmaruna huecá ca'ajná, uncá ca'ajná. Tupana Pechu ja'apiyá i'imacana aú ina'uqué la'añó palá. Ricaja calé palani Tupánajlo. \v 16 Tupana Pechu ja'apiyá i'imacáñojlo numá: Eco Tupana la'á palá ipechu. Eco rihue'epí imu'ují. Ñaqué caja nuhuátaca Tupana la'acá rile'ejena ina'uquejlo piyuque. \p \v 17 Marí caje pumí chiyó uncá nuhuátala ajopana ina'uqué cahuíla'aca inacu. Re cajrú nucupijneremi nunacu, judíona naquiyana ña'atácale nucá i'imacá, uncale nupechu i'imalá napechu que caja. Marí caje aú ajopana hue'epiño Jesucristo hua'até sápajeri nucá. \p \v 18 Nojena, nuhuata hue'emacana Jesucristo, la'acá icá palá piyuqueja. Marí queja ricá. Maáreje ritajnó.