\id PHP \h PILIPENSEM \toc1 Pilipensem \toc2 PILIPENSEM \toc3 Fil. \mt1 Pilipensem \c 1 \s1 Ju'u Paplo, jum a' eta'ipo aneka, bwe'u jo'ara Piliipoj tea'po Krijtota sualemmeu ji'ojte \p \v 1 Inepo Paplo, intok ju'u Timoteeo, itepo, yo'owe Jesukrijtota tekoka ae betchi'bo jiapsame, itepo inika'a ji'osia ji'ojteita tee si'ime wame'e, jum bwe'u jo'ara Piliipoj tea'po Krijtota sualemmeu intok junama'a jume' ameu yo'o ya'arim intok jume' ame nasuk ama wate tekilta joaka jiapsammeu, inime'e, Liojta yoemiam taka intok Jesukrijtota mak eaka jiapsame, inika'a ji'osiata te emou a' bittua. \v 2 Itom yo'owa Liojta betana intok itom yo'owe Jesukrijtota betana si'ime tu'ika enchim ae alleenee'uta, intok yanti, ka jain eaka enchim jiapsinee'uta te emo tana waata. \s1 Ju'u Paplo, jume' Krijtota sualeme Liojtau bicha am nokria \p \v 3 Inepo, in emou waate'ebeleki jiba Liojta yo'oreka emo betchi'bo, alleaka nee in a' bai sae'uta teuwaa. \v 4 Inepo nee jaksa Liojtau bicha yee nokriakai, jiba nee tua alleaka si'imem enchim au bicha nonokria. \v 5 Bwe'ituk eme'e, che'a bat, Krijtota enchim a' sualeka'po naateka i'an tajtia, Krijtota bemela nok lutu'uriata, in a' teuwaa'ut, eme'e nemak eaka iniat nee anialaa. \v 6 Ineponee ala iniat Liojtat yoem'ea, jiba aapo'ik, juka' bat naataka emou tu'ika, Krijtota betana weyeka, enchim a' ya'ariaka enchim a' mabettuakame, inia betana emou tu'ik a' joa'ut, taewai, Jesukrijtota juchi a'abo a' notte'u tajtia, junuen chupiasi, yuma'isi enchim aet yeu yuma'anee'ut, enchim a' aniane'po ne aet yoem'ea. \v 7 Inepo, inia betana enchim si'imem betana inika'a in a' teuwaanee'uta, nee inien a' lutu'uria'ati ea, tua junen jiaka enchim in nake'u net aayuka' betchi'bo. Intok kia inia betana, jum yee e'etawa'po nee kateko, oo ju'u ya'uraata bichapo, jiba Krijtota betana juka' nok lutu'uriata, a' lutu'uriatuka'uta in a' nokria'po nee aneo, eme'e, nemak eaka nee anialaatuka' betchi'bo, jiba Liojta betana juka' tu'ik in bicha'uta, eme'e nemak a' bicha. \v 8 Bwe'ituk ju'u Lios ju'unea, enchim si'imem tua in enchim nake'epo, jiba aapo'ik Jesukrijtota tua junen jiaka itom a' nake'e benasia enchim nakekai. \v 9 Liojtau bicha nee enchim nokria, junuen enchim, emo nasuk che'a juni'i yuma'isi enchim emo nak ta'aaka intok ket iniamak, enchim, Liojta betana, a' tu'u jiapsie aniawaka, koba suawata intok inim si'imeku, witti jita mammateka, a jitat ju'uneewamta emot aune' betchi'bo enchim nokriakai. \v 10 Junuen, eme'e inim, ju'u ka tu'ik betana intok ju'u tu'ik betana, juka' tu'ik machisi bichakai, a enchim yeu a' pu'ane' betchi'bo. Intok junuen eme'e inim, Liojta bichapo kaita ka tu'ika bo'o jooriaka jiapsine. Intok junuen, kaita ka tu'ik emot enchim beje'eka aune, chukula Krijtota a'abo a' notteo. \v 11 Intok inien, ju'u Jesukrijto, aapo inim ju'u enchim jiapsa'ut, si'imeku tu'ik enchim bo'o joorianee'ut, watemmeu tu'ineeka weyeka, intok junuen juka' Liojta tua a' eiyaawaka a' yo'orina' betchi'bo, iniat enchim aniane. \s1 Ju'u in tu'uree'u, Krijtota betchi'bo jiapsiwame juna'a \p \v 12 Krijtopo nemak werim, inika'a nee enchim ju'uneiyaa i'a, inim si'imeta juka' jiokot neu weyemta in bicha'uta, inika'a, yo'owe Jesukrijtota bemela nok lutu'uriata yee jinne'uka, che'a juni'i si'imekut a' teuwaatune' betchi'bo a' weye'u. \v 13 Junuen weyekai, inim ya'uraata bwe'u karipo, si'ime jume' sontaaom, jume' inim eta'im suuame, intok ket inim si'ime, inime'e, Krijtotamak eaka in jiapsa' betchi'bo inim in eta'ituka'po a' ju'uneiyaa. \v 14 Intok inien, inim bwe'u jo'arapo, si'ime jeela jume' Krijtota sualeme, inim eta'ita nee ju'uneiyaakai, bempo, Krijtota betana juka' bemela weyemta, aet bamseka intok ka majaeka, Krijtotat yoem'eaka, yeteu a' teuwaa saka. \p \v 15 Lutu'uria ala, inim watem ane'u, inime'e, Krijtota nok lutu'uriata yeteu a' teuwaaka juni'i, taa inime'e net kopteka intok bem eiyaanaa'uta che'a waataka intok nok nassuaka a' joame. Taa waate, Krijtota bem nake' betchi'bo, tua junen jiaka a' jooa. \v 16 Waate, Krijtota betana weyeka juka' nok lutu'uriata teuwaa, iniae ame betchi'bo jiba tu'ik aet bitbaekai. Intok ka tua junen jiaka intok ka lutu'uriapo inime'e a' teuwaakai. Bwe'ituk inime'e, nee eta'ita bichakai, iniae che'a juni'i bettesi bem neu a' au i'a' betchi'bo. \v 17 Taa jume' waate ala, Krijtota tua bem nake' betchi'bo a' teuwaa. Bwe'ituk bempo, juka' Krijtota betana nok lutu'uriata, a' lutu'uriatuka'uta in a' nokria' betchi'bo inim in eta'ituka'uta ju'uneyakai. \v 18 Taa inia betana ne kaachin jiia. Bwe'ituk jachin weyeka juni'i, inia betana tua junen jiaka, oo kia ka tua junen jiaka a' teuwaawao, inime'e jiba Krijtota betana weyemta a' teuwaa. Ini'i intok nee betchi'bo alleewame. \p Intok inepo chukula ketun san nee che'a bepa ne alleene. \v 19 Bwe'ituk ju'uneanee si'imeta inia betana, nee betchi'bo chukula tu'isi yeu a' weene'po. Jiba iniat emo betana Liojtau bicha nokriawakai, intok Jesukrijtota tu'u jiapsi betana aniawakai. \v 20 Bwe'ituk inim ju'u in waataka chukula in bitbae'u, kaitat tiweka, ala inepo kaitat jain eaka in noknee'u juna'a. Junuen weyeka, bat naataka benasia, jiba i'ani intok chukula juni'i, aapo'ik Krijtota, nee betchi'bo che'a juni'i a' yo'orinaa'uta aapo'iku a' aune' betchi'bo. Iniat inepo, ela'po su nee inim jiapsaka tawanee oo ae betchi'bo me'etuneekai. \v 21 Bwe'ituk inim, nee betchi'bo, ket jiapsakai ju'u in eiyaa'u, Jesukrijtota betchi'bo jiapsakai in a' yo'orinee'u juna'a. Intok inim ju'u chukula in muknee'u, iniat che'a tu'isi, kia ju'u che'a eiyaawatchika jiba yuu in bitnee'u tune. \v 22 Taa inepo ketun inim jiapsaka Krijtota betana juka' tu'ik aapo'ik a' sualnaa'uta a' joakai, inien san inepo ka ju'unea inia betana in yeu pu'anee'ut. \v 23 Inia wooi weemta betana obiachi ju'u in ama yeu pu'anee'u. Senu wee'po, nee mukuk juni'i inien a' tu'ure. Junuen inepo baa Krijtotamak anpeakai. Bwe'ituk ini'i junuen, nee betchi'bo che'a juni'i tu'i ean. \v 24 Taa inia betana, emou tu'ik betchi'bo, utte'atunee ketun inim in jiapsinee'uta. \v 25 Ineponee intok inien yeu a' weenee'ut ju'uneakai, ketun inim emomak in tawanee'ut nee ju'unea. Junuen inepo, Krijtota che'a yuma'isi sualeka, intok junuen iniat, tua alleaka enchim jiapsinee'ut ne enchim ania betchi'bo. \v 26 Junuen weyeka, eme'e chukula juchi aman nee bitne. Inie, emo betchi'bo enchim alleenee'u, intok Krijtota enchim bai sae'u emot aune. \p \v 27 Wepulsi ju'u enchim eiyaanee'u ala, ini'i, Krijtota nok lutu'uriata, junama wa'am enchim a' nok jikkajaka jiapsinee'u juna'a tune. Inien, jiba inepo aman enchim bichakai, oo mekkaa, ka nee ama emomak aneo juni'i, emo betana nee a' ju'uneiyaabae, aman, Krijtota enchim suale'u betana, ka ta'abwisia, taa wepulsi jiba enchim nau eaka junuen eme'e si'ime nau, yo'owe Jesukrijtota nok lutu'uria yee jinne'umta, enchim sualee'u, aet beje'ewaka juni'i, jiba bichau bicha enchim a' sual teboka jiapsa'u. \v 28 Eme'e, wame'e enchim beje'eka jiapsame, tua kaita'po am majaune. Ini'i inien bem enchim beje'ee'u, machisi a' teuwaa, bempo'im jiba betchi'bo ka tu'isi tawaanee'uta. Taa ketchia ini'i, enchim intok, jiba betchi'bo jinne'uimtunee'uta a' teuwaa. Intok jiba Liojta betana weyekai. \v 29 Bwe'ituk eme'e, jiba Krijtota betana, junuen weyeka, tua eiyaawatchika, aapo'ik enchim sual ta'aa'u, iniau enchim yeu pu'ak ju'u Lios. Taa iniemak eme'e, Krijtota betchi'bo, juka' jiokot emo bitwamta enchim a' bitne' betchi'bo yeu pu'arim ketchia. \v 30 Eme'e ket, wepulsi weyeka, Krijtota mak eaka intok a' nok lutu'uriata nokriakai, eme'e beje'ewa intok jiokot emo bicha. Jiba, bat naataka, tua jiokot in ino bichaka'uta nee betana enchim a' ju'uneiyaaka'a benasia. Intok i'an juni'i, eme'e, tua bettesi weyeka, in jiokot ino bicha'uta nee betana a' ju'uneiyaatuarim tuka'a benasia. \c 2 \s1 Krijtota jaisa ka au che'ewareka'u, intok jaisa yo'orisi a' machiaka'u \p \v 1 Junuen san eme'e, Krijtota betana aniawakai, ka ko'om eakai, intok eme'e, aapo'ik yee a' nak ta'aa'uta ju'uneiyaaka junae jiapsi jote'elaa takai, intok aapo'ik Krijtota tu'u jiapsi emomak tuka'ut ju'uneakai, intok eme'e, enchim yee nak'eiyaa'u intok enchim yee jiokol ta'aa'u emot ayukai, \v 2 inien tuka'ateko, eme'e, si'ime emo nasuk, wepulsi nau eaka jiapsaka, intok wepulsi si'ime emo nak ta'aakai, intok inim, jita betchi'bo jiapsaka, chukula enchim bitbae'ut, nanancha eaka, eme'e junuen enchim jiapsa'ue, junae, in alleenee'uta emo betana nee bitbae. \v 3 Eme'e, si'imeta juka' enchim joa'uta, ka emou jiba tu'ik waataka oo ae betchi'bo emo jikat eiyaabaeka, taa ala eme'e, kaita'po emo che'ewarekai a' joone. Intok emo nasuk, si'ime nanancha bem eiyaawatchiaka'uta, nat bichaka jiapsine. \v 4 Kaabe emo nasuk, au jiba tu'ik jariune. Ala eme'e, inim watemmeu bicha tu'ika weyemtat jiapsine. \p \v 5 Eme'e, emo nasuk, jiba Jesukrijtota ka jikat au eiyaaka a' jiapsaka'a benasia eaka jiapsine. \v 6 Bwe'ituk aapo inim aneka, jiba Liojtakai juni'i, taa aapo inim ka junuen Liojta benasi a' bitnaa'uta aapo'ik betchi'bo a' waatak. \v 7 Ala aapo, Liojtaka, junae betana juka' au a' lutu'uriatuka'uta, a' koptaka omola a' tawaak. Intok aapo jiba inim ito benasi yoemtaka aapo yeu tomtekai, inim tekoka jiapsamta benasi au tawaak. \v 8 Intok chukula aapo, inien ito benasi inim jiapsakai, kaita'po jikat au eiyaaka jiapsaka intok Liojta a' ya'aa i'a'uta a' chupa'abaekai, aapo, a' me'etune' betchi'bo au su'u tojak, junuen aapo, kia tiusi machika kuuset mukneeka juni'i. \v 9 Jiba inia betchi'bo ju'u Lios, aapo'ik si'ime, si'imeku ju'u eiyaawamta bepa, aapo'ik yo'orisi a' eiyaanaa'uta au lutu'uriataka, inika'a a' bittuak. Intok ketchia, jume' team, si'imekut, si'ime team bepa ta'eewame a' teatuakai. \v 10 Junuen, chukula taewaita yumako, si'ime, kia jum teekau intok inim bwiapo jiapsame, intok kia jume'e, ka tu'isi tawaka, mekka bwiata betuk jipu'uwame juni'i, si'imem, kaabeta be'eeka, jume' Jesujta team jijikkajakai, tonommea am japtene' betchi'bo. \v 11 Intok junuen, si'imem, aapo'ik yo'owe Jesukrijtota, si'imeku a' yo'otuka'uta, a' ta'aaka junuen a' lutu'uria ti bem a' teuwaane' betchi'bo, junuen achai Liojta si'imem betana yo'orisi a' eiyaana' betchi'bo. \s1 Jume' Krijtota sualeme inim jiapsaka, tachiriata benasi maachi \p \v 12 Junuen san Krijtopo nemak werim, tua in nake'um, in emomak aneo, enchim jiba in enchim tejwaaka'ut, enchim nee aet jikkajaka'a benasia, inia betana eme'e i'an, mekka nee emou nee aneo, ketun che'a bepa nee aet jikkajine. Eme'e, jinne'urimtakai, kaitat emo che'ewareka, intok iniat Liojta bichapo, ka tu'iku ji'op majjaeka aet jiapsine. \v 13 Bwe'ituk ju'u Lios, aapo juna'a, juka' tu'ik, intok aapo'ik enchim nok jikkajinee'ut, kia junuen enchim a' ya'ape'eene' betchi'bo intok inika'a, aapo, enchim aet yeu yuma'ane' betchi'bo enchim aniame, tua aapo'ik junen a' tu'ure'po amani. \p \v 14 Si'imeta juka' enchim joa'uta, eme'e kaachin ae tana jiaka intok kaitat nok nassuaka a' joone. \v 15 Junuen, inim kaabeta, ka tu'ik intok enchim a aet na'atejonaa'uta, emot a' bitne' betchi'bo. Ala eme'e jume' inim jiapsame, jume' wepulsi ka tu'ikut jiba jiapseka a' joame, intok si'ime ka tu'i yoemem nasuk, eme'e, Liojta betana yoemiarimtakai, ka tu'ika kaita emot aune. Eme'e inime nasuk, teeka tua ka machiku chokim beeteme benasi tachiriam benaka, ju'u tu'ik betana am ju'uneetua. \v 16 Intok eme'e, jiba yuu jiapsiwamta betana, juka' Krijtota bemela nok lutu'uriata ameu a' teuwaakai. Junuen chukula Jesukrijtota a'abo notteo, inepo emo betchi'bo tua yuma'isi in allea'uta inepo a' bitne. Inepo, juka' emo nasuk in ino utte'a jooriaka in ya'ari intok kia juka' tekilta juni'i, ka kia beja in a' ya'ariaka'po ju'uneakai. \v 17 Intok junuen inepo, Liojta enchim a' sual ta'a' betchi'bo, a' yo'oribaeka, jiokot aneka enchim bo'o jooria'uta, inika'a emomak a' chupa' betchi'bo, inepo me'etuneeka juni'i, inien weyeka inepo, kaachin jiaka, iniat Liojtau bicha emomak in allea'uta nee enchim a' bit i'a. \v 18 Junae betana ket eme'e alleene. Intok inien in allea'ut eme'e nemak alleene. \s1 Ju'u Timoteeo intok ju'u Epaproliito' teame \p \v 19 Yo'owe Jesukrijtota junen eao, ineponee juka' Timoteeota nee lauti aman emou a' bittuabae. Bwe'ituk junuen inepo enchim aman ju'uneiyaaka allee betchi'bo. \v 20 Bwe'ituk inepo kaabeta intok inim nele benasi eaka emot jiapsekamta intok tua lutu'uriapo emo tana tu'ik waatamta emou bittua machi. \v 21 Bwe'ituk inim si'ime jume' waate, bempo betchi'bo bem joonee'ut jiapse. Intok inime'e, Krijtota betana weyeka bo'o jooriawamtat, ka a' eiyaaka, ka aet jiapsek. \v 22 Taa eme'e emo nasuk jaibu tu'isi a' ta'aa Liojta betana weyemtau yumaka a' joa'uta. Intok aapo'ik Krijtota nok lutu'uriata in yee majta'ut, nemak tekilta a' ya'ariaka'uta, yoemiawaita, aapo'ik achaiwa a' ania'a benasia. \v 23 Inien san, inepo aapo'ik ne aman emou a' bittuabaeka'ea. Taa inepo inim neu a' chupnee'uta bat ju'uneesuko. \v 24 Ineponee ala, inia betana yo'owe Jesukrijtotat yoem'ea, junuen, jiba inepo weyeka, lauti in aman enchim bitnee'u betana. \p \v 25 Taa ketchia, inepo juka' Krijtopo itomak weri, Epaproliito' teamta, juka' tekilta nemak joamta intok iniat nemak jiokot au bichamta, i'an lautipo in aman emou a' bittuanee'uta a' utte'a ti ea. Jiba juka' enchim, neu ayukamtat nee a' aniane' betchi'bo aman bat naataka enchim a'abo bittuaka'uta. \v 26 Bwe'ituk aapo tu'isi aman enchim si'imem bitpea. Intok aapo emo betchi'bo ka yanti ela, aapo'ik ko'okoeka'u betana enchim a' ju'uneiyaaka' betchi'bo. \v 27 Lutu'uria ala, junuen aapo'ik a' ko'okoeka'po intok inim batte mukukai. Taa ju'u achai Lios aapo'ik a' jiokoleka a' aniak. Intok ka aapo'ik jiba taa nee ketchia junuen inim, junae betchi'bo, ka naa buusti intok in sioka'u net aune' betchi'bo. \v 28 Inia betchi'bo nee, inepo che'a juni'i, aman emou a' bittuabaeka bamseka junuen aapo'ik juchi a' bichaka enchim alleaka intok junuen inepo nee juni'i, ka unnaa siok betchi'bo ne aman emou a' bittua. \v 29 Aapo'ik eme'e, Krijtopo emomak a' weriaka'po aman, eme'e tu'isi, intok tua enchim alleerie a' mabetne. Intok eme'e, jiba inien aapo'ik bebenaka Krijtota sualeme, am eiyaaka am bitne. \v 30 Bwe'ituk aapo junuen, wepulsi Krijtota betana tekil weyemtat a' jiapseka' betchi'bo batte mukukai. Aapo, ju'u au yeu a' weenee'ut ka au jinileka, enchim inim nemak aneka, enchim nee aet ania'ea'ut, nee aniakai. \c 3 \s1 Tua lutu'uriapo, Liojta betana ju'u lutu'uria weyeme \p \v 1 I'an intok, Krijtopo nemak werim, yo'owe Jesukrijtotat eaka, eme'e enchim allea'u emot aune. Inim nee betchi'bo kaachin maachi, juka' che'a bat in emou ji'ojteka'u betana juchi in emou a' teuwaanee'uta, bwe'ituk ini'i, emo betchi'bo, tu'ineeka weye. \v 2 Eme'e, wame'e ka tu'ik joaka intok juka' Liojta betana nok lutu'uriata, ka junama wa'am yee a' majtame betana, intok jume' sirkunsision teamta, jinne'ui tu betchi'bo a' bo'o joorianaa'uta a' utte'a ti jiame betana, emo suuane. \v 3 Bwe'ituk itepo, witti weyeka, itom jiapsie, Liojta yo'oreme, intok Jesukrijtotamak itom ea' betchi'bo tua alleaka jiapsakai, itepo juname'em jume'e, Liojta bichapo lutu'uriapo sirkunsiraaroarim benasi bitwame. Intok itepo, juka' inim ka nanau machika bo'o jooriawamtat ka iniat eaka bo'o bichame. \v 4 Jiba nee inepo, inile benaka bo'o jooriawamtat eaka, a aet bo'o bit betchi'bo, lutu'uriaka juni'i. Inim kaabe intok che'a nee bepa lutu'uriata jipu'uu ean inile benaka bo'o jooriawamtat eaka bo'o bit betchi'bo. \v 5 Inepone, woj naiki taewaim weyeka yeu tomtilataka, nee sirkunsiraaroawak. Bwe'ituk inepo Ijra'el tuka'uta betana nat tomti a' yoemrawa betana ne weye. Ket aapo'ik yoemia, Benjamin teamtat yeu katriam betana ne weyekai. Ineponee epreeo, jume' in yo'owam, bempo'im tua epreeo yoemra tuka' betchi'bo. Inepone, jume' Moiseejtuka'uta betana nesauri ji'ojteim, kaita be'eeka, yuma'isi ket in am bo'o jooriasuka'po, inika'a teuwaaka nee paiseeom teammak na'ikiatukan. \v 6 Inepo, tua junen jiaka, aet jiapseka, junuen inepo, te'opommet, jume' Krijtota sualeme am lu'utabaeka ne ameu suuan. Intok inepo, jum Moiseejtuka'uta nesauri ji'ojteimpo weyeka, si'imeku amma'ali jiapsi'eewamta betana, yuma'isi in a' jooa' betchi'bo, kaita'po na'atejo machikai. \v 7 Taa si'ime ju'u inile benaka bo'o jooriawaa'u, bat naataka nee betchi'bo tua in eiyaaka a' bicha'u, i'an inepo, Krijtotamak eaka in jiapsa' betchi'bo, junaka'a bo'o jooriawame, nee betchi'bo, kaita tu'ika aet aayuk. \v 8 Intok naa buustia, inepone, inim si'imeta nee, kaita teuwaamta benasi nee a' eiyaa. Inika'a, i'an juka' in yo'owa, Jesukrijtota, kaitau a tamachiatuka weyeka, inepo a' eiyaa ta'aakai. Aapo'ik Krijtotamak eaka intok aapo'ik yeu pu'arika jiapsibaeka, inepo si'imeta ne omola tawaaka, mekka wo'otita benasi a' eiyaaka a' bicha. \v 9 Intok junuen aapo'ik sualeka, nee si'imeku aapo'ikumak eaka jiapsibae. Intok iniat, ka junuen Moiseej tuka'uta nesauri ji'ojteimpo weyemta in a' joaka jiapsaka' betchi'bo, junaet eaka, tu'isi in mabettunee'uta bo'o bichakai. Ala, Jesukrijtota in a' sualeka' betchi'bo, junae, Liojta betana tu'isi in mabettunee'uta bitbaekai. Bwe'ituk ju'u Lios, jume' Krijtota sualeme, inime'e, ka tu'ik kaita amet ayukame benasi am bichaka, tu'isi am mabbeta. \v 10 Ju'u in bit bo'o bichaka in ta'aanee'u, inien weyeka, yuma'isi, Krijtota in a' ta'aaka jiapsinee'u, intok, kokoarim nasuk ae a' jiabijteka'u utte'awae aniawaka in jiapsinee'u, intok jiba aapo'ik inim jiokot au a' bichaka'u benak nee a' inne'aakai, junuen, jiba aapo'ik a' mukuka'a benasi, inepo mukneeka juni'i, ini'i juna'a. \v 11 Junuen, inepo ket ale benasi, kokkoarim nasuk in jiabijtenee'uta, in a' jajamnee'uta bit bo'o bichakai. \s1 Chukula, Liojtamak tu'ik jajam betchi'bo, u'u itom aet jiapsi'ea'u \p \v 12 Ineponee si'imeta inia betana, ju'u in teuwaa'ue, kannee jaibu in a' jajam suka'uta intok kia juka' inim si'imeku yuma'isi in jiapsi'ea'uta juni'i, kannee inika'a teuwaa. Taa inepone, juka' Jesukrijtota nee a' bit i'aka, junak junae betchi'bo nee yeu a' pu'aka'uta, jiba iniat, bichau bicha nee ino utte'a jooria, junuen inika'a in a' jajamne' betchi'bo. \v 13 Krijtopo nemak werim, ineponee iniat nee kee ino aet yeu yuma'asuka'a benasi ne ea. Ala nee senu weemtat eaka jiba a' ya'abae. Si'imeta juka' jaibu simsukamta, a' koptaka, intok i'an inepo, juka' bichau bicha in ya'a'ea'ut jiba ne jiapse. \v 14 Inien weyeka, nee aet yeu yumaka intok juka' Liojta, aapo'ik chukula, Jesukrijtota mak itom eaka jiapsaka' betchi'bo, juka' jiba betchi'bo tu'ik itou a' na'ikiaka'uta, junuen junaka'a jiba jajambaeka nee ino utte'a jooria. \p \v 15 Si'ime itepo jume'e, ka jiapsita bepa, yuma'isi Krijtota sual ta'aame, itepo inien inia weyemtat itepo tee eepo yuma'i. Inia betana intok, emo nasuk watem, wateku ta'abwisi ea'ateko, aapo ju'u Lios, inia betana enchim aet ju'uneene' betchi'bo enchim aniane. \v 16 Taa ini'i ala, itepo, Krijtota betana weyeka juka' lutu'uriata, i'an tajtia itom ta'aalaa'u betana, iniamak weyeka itepo iniat jiapseka, inim si'imeta tee a' bo'o jooriaka jiapsine. \p \v 17 Krijtopo nemak werim, eme'e, inim ju'u in jiapsaka'ut, nee bichaka, neu a' ta'aarika jiapsine. Intok ketchia, eme'e, jume' watem, enchim itou a' ta'a i'aka, ju'u itom jiapsaka'ut, itou a' ta'aaka jiapsammet mammatene. \v 18 Inim jue benasi enchim a' etejorialaa, intok i'an nee ketun juchi wee'po, tua aet siokaka ne emou a' teuwaa, inim juebenam ane'u, Krijtota junuen weyeka, kuuset ito betchi'bo a' mukuka'u betana, juka' lutu'uriata a' beje'eka jiapsame. \v 19 Taa chukula inimmeu ju'u chupneeme, jiba betchi'bo jiokot bem emo bitnee'u juna'atune. Inime'e, wa'a Liojta yo'oriwamta benasi bem aet jiapseka'u, ju'u tua kiak bem bwa'anee'u juna'a. Ju'u tiusi machika bem joa'u, ame betchi'bo alleewaka, ae emo uttiawame. Intok inime'e, wepulsi inim weyemtat jiba jiapsek. \v 20 Taa itepo, jiba teekau jiapsammak tee aman lutu'uriak. Intok ketchia, itepo, jiba juna'abo teeka betana tee a' bo'o bicha, juka' yee jinne'umta, juka' itom yo'owa Jesukrijtota. \v 21 Aapo intok, inime'e inim, ka eiyaawatchika jiokot machika itom takaam, aapo junuen, aapo'ik takaawa, ujyoisi machika, ka lu'utineeme, junuen am machine' betchi'bo junuen itom tawaane. Intok aapo, inika'a, jiba ju'u aapo'ik utte'awae, si'imekut, si'imeta ae a' yeka'ue, inika'a ya'ane. \c 4 \s1 Yo'owe Jesukrijtota ka koptaka, jiba alleenee \p \v 1 Inien san Krijtopo nemak werim, tua in nake'um, eme'e i'an tua in bitpea'um, jiba jume'e, emo betchi'bo tua alleaka intok emo nasuk aneka tekilta in ya'ari betchi'bo, chukula juka' jiba betchi'bo tu'ik emot in bitnee'u. Eme'e, jiba inien ka ta'abwisi eaka, bichau bicha Krijtota ka koptaka, a' sualne, tua in nake'um. \p \v 2 Ju'u Ebooria' teamtau intok ju'u Sintiike' teamtau ketchia, itom yo'owa Krijtota enchim nau a' suale'po aman, enchim nau emo tu'utene' betchi'bo nee emou nooka. \v 3 Empo intoko, nemak juka tekilta, ka oubaka, jiba nemak a' joame, inime'e jaamuchim Krijtopo itomak werim, amemak etejoka em am aniane' betchi'bo ne eu ujbwana. Bwe'ituk bempo nemak, juka' Krijtota nok lutu'uriata, jiokot emo bichaka, emo utte'a jooriaka a' teuwaa betchi'bo nee aniak. Bempo, ju'u Klemente' teamta make intok jume' waate nemak tekipanoakam mak nawi, inime'e, bempo'im team, bempo wame'e Liojtamak jiba yuu jiapsineeme, junamemak na'ikiari. \p \v 4 Eme'e, yo'owe Jesukrijtotat eaka, jiba wee'po, alleaka jiapsine. Intok ne wosa nee a' teuwaa, tua eme'e alleene. \v 5 Inim eme'e, si'imem betana, si'imeku tu'ik yeteu enchim joaka jiapsa'uta emot bitnaa. Ju'u taewai, yo'owe Jesukrijtota aet a'abo a' nottinee'u abe yuuma. \p \v 6 Inim eme'e, kia jita ayukamta betchi'bo juni'i, ka siok eebaane. Ala eme'e junae betana, si'imeta Liojtau bicha nokaka au a' teuwaane. Junuen au bicha emo nokriaka intok ketchia si'imeta betchi'bo enchim a' bai sae'uta teuwaane. \v 7 Junako ju'u Lios, aapo'ik betana weyeka, juka' kaitat jain eewaka yanti elwamta, inia betana, kaitau a tamachiatuka, inim si'imek che'a bepa eiyaawatchik enchim bittuane. Intok ini'i, aapo'ik betana weyeka yanti elwaka jiapsiwame, inim enchim jiapsim intok enchim aet jiapseka'ut, inika'a, Jesukrijtotamak eaka enchim jiapsa'ut, si'imekut enchim aniane. \s1 Eme'e tu'ik ausu'likut emo temainee \p \v 8 I'an intoko Krijtopo nemak werim, eme'e, si'ime ju'u inim lutu'uria taka weyemtat, intok si'ime ju'u yo'ori maisi weyemtat intok ju'u si'imeku lutu'uriaka bo'o jooriawamtat, si'ime ju'u, Liojta bichapo tu'isi jiapsiwaka joowamtat, si'ime tu'isi weyeka naksi machika weyemta aet ayukamtat, si'ime ju'u inim tu'ika aet ayuka senuk a joonee'ut, eme'e si'ime inile benakut jiapsine. Eme'e, si'ime waka'a tu'ika intok junae betchi'bo jiba enchim aet mabbetnaa'ut emo temaine. \p \v 9 Eme'e, juka' in enchim majtai, juka' enchim bo'o joorianeeka in enchim tejwaarita intok juka' nee betana enchim jikkajaka'u intok enchim bichapo a' joaka in ya'ari enchim bichaka'uta, au waateka a' bo'o jooriane. Ju'u Lios intok, aapo, kaitat jain eewaka yanti elwamta yee bittuame, aapo emomaktune. \s1 Bwe'u jo'ara Piliipoj tea'a betana, Krijtota sualeme Paplota betchi'bo, ju'u tomi nau tojiwakame \p \v 10 Tua ne alleaka itom yo'owe Jesukrijtota bai sae, juchi wee'po ju'u in ino ae anianee'ue, enchim neu waateka' betchi'bo. Inen jiaka, kannee enchim nee koptalatuka'uta a' teuwaakai. Ala che'a, inia betana, bat naataka enchim nee anianee'uta ka utte'atukan. \v 11 Inika'a nee teuwaaka, kannee inim tua kaita in jipueka neu a' be'e' betchi'bo a' teuwaa. Bwe'ituk inepo nee, kia jita ili in jipue'ue, in yanti elaka jiapsinee'u nee joiwala. \v 12 Inepo nee kaita jipueka in jiapsinee'uta, intok kia ae in ino ania'uta jipueka in jiapsinee'uta juni'i, nee a' ta'aa. Inepo inim, jachin weyeka, ji'ibwaka oo ka ji'ibwaka, yu'in jita jipueka oo tua kaita jipueka juni'i, ka jain eaka in jiapsinee'uta, nee a' ta'aa. \v 13 Inim si'ime weyemta betana, iniau nee yuuma. Bwe'ituk Krijto juna'a, nee aniaka, aapo ju'u inia betchi'bo utte'ata net autuame. \v 14 Taa junuen taka juni'i, inim lautipo tua obiachisi in ino bichaka neu ayukamtat eme'e nee aniakai, iniat eme'e tu'isi aayuk. \p \v 15 Jiba enchim, jume'e, jum bwe'u jo'ara Piliipoj tea'po joomem ket ju'unea'a benasi, junako, jum bwiaara Maseroonia' tea'a betana Krijtota bemela nok lutu'uriata ju'ubwa nee yee a' majta taiteka nee yeu simeo, eme'e, kaabe intok jume' Krijtota sualeme, Liojta betana weyeka tu'ik enchim nee betana mabetaka, inika'a alleaka enchim a' bai saeka' betchi'bo, eme'e, si'ime nau a' yuma'ariaka, juka' in ino ae anianee'uta neu a' bittuakame. \v 16 Bwe'ituk junako, ketun jum bwe'u jo'ara Tesaloonika' tea'po nee ama aneo, eme'e wosa oo ae bepa, nau a' tojaka, juka' in ino ae anianee'uta, aman neu a' bittuak. \v 17 Kannee jak wepulsi emo betana jita in mabetnee'ut jiba eakai. Ala ju'u in bitbae'u, ini'i, tu'ik enchim ya'ari betchi'bo, chukula, Liojta bichapo, che'a juni'i emou tu'ik enchim bitnee'u juna'a. \v 18 Bwe'ituk inim inepo, i'an naa buusti nee a' jipue, kaita neu be'eekai. Inepo, ju'u Epaproliito' teamta mak, enchim neu bittuaka'uta, iniamak juka' neu be'eemta bepa nee naa buusti a' jipue. Ju'u enchim nau tojaka enchim neu bittuaka'u, ini'i, win jubaka tattaawame, insienso' teamta benaka intok Liojta yo'ori betchi'bo, bwalata me'erita, aapo'ik ae allea'u benasi machika aapo tu'isi a' mabetak. \v 19 Aapo ju'u in yo'owa Lios, si'imeta juka' emou be'eemta enchim a' bittuane. Aapo, che'a bepa kaitau a tamachiatuka, Jesukrijtota betchi'bo, yee a' jooriasuka'u betana weyekai. \v 20 Juka' itom Lios intok aapo itom yo'owa, tua alleaka jiba yuu betchi'bo a' yo'orinaa'u, aapo'iku aune. Tua junuentune. \s1 Ji'ojtesuka, ju'u Paplo am tebotua \p \v 21 Eme'e, nee betana si'ime jume' ama Krijtota sualeka, Liojta yoemiam nee am tebotuariane. Jume' Krijtota sualeka, nemak inim aneme, enchim tebotua. \v 22 Inim bwe'u jo'arapo, si'ime jume' wate Krijtota sual ta'aame, intok che'a bat nokaka, jume' inim bwe'u jo'ara Roma' tea'po, ju'u che'a yo'o ya'arita Sesar teamta jo'aapo jo'aakame, inime'e enchim tebotua. \p \v 23 Ju'u itom yo'owe Jesukrijto, aman enchim si'imem, aapo'ik betana weyeka, emou tu'ik enchim alleenee'u, emou a' autuane. Tua junuentune.