\id PSA \ide UTF8 \h PSALMS \toc3 Psa \toc1 PSALMS \toc2 Psalms \mt1 PSALMS \is1 Murung’agen e Re Ke Babyor Ney \ip \bk Fare Babyor ni Psalms\bk* e babyoren e tang nge meybil u lan e Bible. Ba yoor e girdi’ u lan bokun e mfen ni yoloy e pi tang nge meybil ney ma u ni kunuy nga u nin’ u ta’abang u nap’an e meybil nge liyor me, munmun min uneg ngalan e Chep ni Thothup. \ip Boor mit e pi tang ney. Bay e tang riy ni yibe pining e sorok ngak Got, nge meybil ni nge ayuwegney Somol, nge meybil ni nge matanagiy Somol e girdi’, nge yoror rorad; nge meybil ni nge n’ag Got fan e denen, nge tang ni yibe pining e magaer ngak Got ni bochan urngin e tow’ath nma pi’, nge meybil ni yibe wenig ngak Got ni nge gechignag e pi to’ogor. Boch e pi meybil ney e meybil rok ta’abe’ ni fan ngak, ma boch e meybil ni fan ko nam nge pi’in yad be yog e thin ko nam, ma ku boch e be yog e fin be t’uf nga lanian’ gubin e girdi’ rok Got. \ip Bay boch e thin ko Psalms ni weliy Jesus ngak e girdi’, ma boch e bay ni kan yoloy ko Bin Be’ech e M’ag, me par e babyor ni Psalms kakrom i yib nib t’uf, ya babyoren e meybil nge tang ko liyor ngak Got. \is1 Gathon e Re Ke Babyor Ney \io1 Ra’ay nge wugem e Psalms ni kani yu ulungnag ni lal ulung ara lal ke babyor ni ba’aray rogon: \io1 Psalms 1–41 \io1 Psalms 42–72 \io1 Psalms 73–89 \io1 Psalms 90–106 \io1 Psalms 107–150 \c 1 \ms1 KAEN TA’REB E BABYOR \mr (Psalms 1—41) \s1 Bin riyul’ e felfelan’ \q1 \v 1 Ba felan’ e cha’ \q2 nma siyeg ni nge fol ko fonow rok e girdi’ nib kireb, \q2 ma der folwok ko pi’in ni tadenen, \q2 ara un ngak e pi’in dariy fan Got u wan’rad. \q1 \v 2 Ma ra be’eg e motochiyel rok \nd SOMOL\nd* mma yib e felfelan’ riy ngak, \q2 ma ku aram rogon nra be’eg ni rran nge nep’ ni bochan e nge nangfan. \q1 \v 3 I ir e bod ba ke gek’iy nike tugul u to’oben ba lul’; \q2 gubin ngiyal’ nma k’uf ko ngiyal’ nra taw ngay ni nge k’uf, \q2 ma der mororoy yuwan. \q1 Urngin e tin ma ngongliy e ma yan i aw ni bfel’. \b \q1 \v 4 Ma girdi’ nib kireb e gathi ara’rogorad! \q1 Yad bod kenggin e \add grain\add* ni kan th’ab ke mlik’, nra aw e nifeng ngay me changegnag. \q1 \v 5 Girdi’ nib kireb e bayi gechig nagrad Got; \q2 pi tadenen nem e dab ni unegrad nga fithik’ e pi’in yad mmat’aw. \q1 \v 6 I \nd SOMOL\nd* e ra pow’iy me yororiy e pi’in yad ba mat’aw, \q2 machane en nib kireb e be yan u ba kanawo’ ni sor ngabang nib gel e gafgow riy. \c 2 \s1 Fare pilung ni Got e duwgiliy \q1 \v 1 Mangfan nike puruy’ e pi nam ni ngar togopluwgad? \q2 Mangfan ni yad be makath nib m’ay fan? \q1 \v 2 Pi pilung rorad e kar togopluwgad, \q2 ma pi’in yad be gagiyeg nagrad e kar mu’ulunggad yad be makath \q2 nib togopluw ngak \nd SOMOL\nd* nge fare pilung ni Got e mel’eg. \q1 \v 3 Be lungurad, “Marod, ngad chuwgad u tan e gagiyeg rorow, \q2 marod, ngad pithiged gadad u tan pa’ row.” \b \q1 \v 4 I \nd SOMOL\nd* e bay u tagil’ u tharmiy ni be minmin ngorad \q2 ma be moningnag e yochi makath rorad. \q1 \v 5 Ra damumuw nge ginangrad, \q2 me k’aring e marus ngorad ko damumuw rok. \q1 \v 6 Ke ga’ar, “Kug tay e pilung rog nga daken yu Zion,\f + \fr 2:6 \fk ZION: \ft Re bugithin ni Zion e (ka unog ni “Binaw rok David” ni immoy ni tafen piyu Jebus nib yoror, me kol e salthaw ku David) me boch ngaray me par ni fithingan fare burey ni bay e tempel riy.\f* \q2 ni aram fare burey rog nib thothup.” \q1 \v 7 Me ga’ar fare pilung, “Nggu weliy ngan nang e tin keyog \nd SOMOL\nd*. \q2 Ke ga’ar \nd SOMOL\nd* ngog, ‘I gur fakag, \q2 daba’ e kug mang chitamam.\x - \xo 2:7 \xt Mat 3:17; Act 13:33; Heb 1:5; 5:5\x* \q1 \v 8 Mu ning ngog, mu gu pi’ urngin e nam ngom; \q2 ma re fayleng ney ni polo’ e bayi mil suwon ngom. \q1 \v 9 Bay mu gagiyeg nagrad nga pa’am nib wasey; \q2 bay mu bilbiligrad nnochiyang ni bod ba th’ib ni but’.’” \b \q1 \v 10 Gimed e pi pilung, mmotoyilgad ko re thin ni ba’aray nib ginaeng ngomed, \q2 gimed pi tagagiyeg ko fayleng, thingar mu nanged e pi thin ni ba’aray: \q1 \v 11 Mu pigpiggad ngak \nd SOMOL\nd* u fithik’ e marus; \q2 mu t’on gad, \v 12 mi gimed siro’ ngak; \q1 ya ra danga’ ma ra puw e damumuw rok, \q2 mi gimed yim’ nib tomgin. \q1 Ba felan’ urngin e pi’in yad ma yan ngak \nd SOMOL\nd* ni nge yororiyrad! \c 3 \s1 Meybil ko Ayuw ni Kadbul\f + \fr 3:0 \fk ROGON NI HEBREW: \ft Ba tang kok David, u tomuren ni mil rok Absalom ni be’ nib pagel ni fak.\f* \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, rib yo’or e to’ogor rog, \q2 nike pag urngrad ni yad be togopluw ngog. \q1 \v 2 Yad be yogneg ni yad be ga’ar, \q2 “Dabi ayuweg Got e cha’nem.” \b \q1 \v 3 Machane gur \nd SOMOL\nd*, e rungrung rog ko riya’ ni gubin ngiyal’; \q2 ga ma gel nigeg \q2 ma ga ma fulweg e athamgil nga lanin’ug. \q1 \v 4 Gu yornag e ayuw ngak \nd SOMOL\nd*, \q2 me fulweg taban e meybil rog ko fare burey rok nib thothup. \b \q1 \v 5 Gu pageg nga but’ ni nggu mol, \q2 ma \nd SOMOL\nd* e be yoror rog ni n’umngin e nep’. \q1 \v 6 Da gu rus ko yu biyu’ i to’ogor \q2 ni yad ba liyegeg u ga’ngin yang. \b \q1 \v 7 \nd SOMOL\nd*, ni Got rog moy ngam ayuwegneg! \q1 Mu gechignag urngin e pi to’ogor rog, \q2 ngam pagrad nike m’ay gelingrad ni dabkiyag ni ngar maad’adgad ngog. \q1 \v 8 Gel ni yima tay e ma yib rok \nd SOMOL\nd*— \q2 mang e yigi fal’eg wa’athan e girdi’ rok. \c 4 \s1 Meybil ko Ayuw ni Gonowrug \q1 \v 1 Mu fulweg taban e meybil rog, \q2 A Got, ni gur e rungrung rog! \q1 Nap’an ni ug moy u fithik’ e oloboch, ma gur e mu aywegeg. \q2 Mu gol ngog e chiney ma ga rung’ag e meybil rog. \b \q1 \v 2 Gimed e girdi’, bu uw n’umngin nap’an ni nga mogned e thin ni kireb ngog? \q2 Uw n’umngin nap’an ni nge t’uf romed e n’en ni dariy ban’en ni bfel’ ngay \q2 ma gimed be lek e n’en nde riyul’? \b \q1 \v 3 Mu ted u wan’med ni \nd SOMOL\nd* e ke mel’eg e pi’in nib mat’aw ni nge milfarad ngak, \q2 ma be rung’ag lamag nap’an ni gu ra pining. \q1 \v 4 Mu dada’gad ko marus mi gimed tal ko denen; \q2 mu fal’eged i leamnag e ren’ey, \q2 u nap’an ni gimed ra thig nga chob romed nib math gulungmed. \q1 \v 5 Mu pi’ed e maligach nib mat’aw ngak \nd SOMOL\nd*, \q2 mi gimed tay e pagan’ romed nga daken. \b \q1 \v 6 Me yo’or e girdi’ ni nge meybil ni be lungurad: \q2 “\nd SOMOL\nd*, kum fal’eg’ boch wa’athmad. \q2 Mu changar ngomad u fithik’ e runguy!” \q1 \v 7 Machane, felfelan’ ni kam pi’ ngog \q2 e bagel boch ko felfelan’ ni yad ra tay \q2 ko urngin e \add grain\add* nge wayin rorad. \b \q1 \v 8 Nap’an gu ra thig nga but’, mu rug mol ni gu ba gapas; \q2 kemus ni gur, \nd SOMOL\nd*, e ga ra aywegeg ni dabi buch ban’en rog. \c 5 \s1 Ba meybil ni man ayuw \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, mu telim ko thin rog, ma ga rung’ag e gel’gel’ rog. \q1 \v 2 Motoyil ko man ayuw rog, \q2 I gur e Got rog ma pilung rog! \b \q1 \nd SOMOL\nd*, gu be meybil ngom; \q2 \v 3 ga ma rung’ag lamag ni kakadbul; \q1 ra yib e yal’ ngalang mu gu meybil \q2 mu gu son ni ngam fulweg taban. \b \q1 \v 4 Gathi ga ba Got nma flan’um ko ngongol ni kireb; \q2 da mur pag e kireb nge par u p’eowchem. \q1 \v 5 Dabyag ni ngam kadan’um ko pi’in tolngan’; \q2 ga ba fananikay urngin e pi’in kireb. \q1 \v 6 Ga ma thang mit urngin e pi’in ma ban \q2 ma dabum e pi’in tacham, nge girdi’ ni sasalap. \b \q1 \v 7 Ma bochan ga’ngin e t’ufeg rom \q2 ma ke yag ni gub nga naun rom; \q1 ma ke yag ni nggu’un ko liyor u lan e Tempel rom nib thothup \q2 nggu siro’ ngom u fithik’ e liyor. \q1 \v 8 \nd SOMOL\nd*, ba yo’or e pi to’ogor rog \q2 mu pow’iyeg ko n’en ni ga be finey; \q2 ma ga gagyalnag ngog e kanawo’ rom ni nggu lek. \b \q1 \v 9 N’en ni be yog e pi to’ogor rog e dabyag i pagan’uy ngay; \q2 kemus ni ban’en ni ngan gathay e yad ba’adag. \q1 Bfel’ nifngin e thin rorad ma ba sumnguy, \q2 machane basug ko yub. \q1 \v 10 Got, mu bucheg wa’athrad ma ga gechig nagrad; \q2 mang e yug ra awgad ko pi makath rorad. \q1 Mu chuwegrad u p’eowchem \q2 ni bochan e ba pire’ e denen rorad \q2 nge togopluw ni yad be tay ngom. \b \q1 \v 11 Machane pi’in yad ma naf ngom e bay ra felfelan’gad; \q2 rayag ni gubin ngiyal’ ni ngu’ur tanggad ni yad bfelfelan’. \q1 Mu yororiy e pi’in ga ba t’uf rorad; \q2 ya bocham e aramfan ni yad bfelfelan’. \q1 \v 12 \nd SOMOL\nd*, ga ma fal’eg wa’athan e pi’in yad ma fol rom; \q2 t’ufeg rom e ma yaroriyrad ni bod e \add shield\add*. \c 6 \s1 Ba meybil ko ayuw ko ngiyal’ nike yib e gafgow \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, dab mu puwan’ ngog ni ga ba damumuw, \q2 ma dab mu gechig nigeg u fithik’ e damumuw. \q1 \v 2 \nd SOMOL\nd*, kem’ay gelngig; ere wurengan’um ngog! \q2 Mu pi’ gelngig; ya kri thowparwog \q2 \v 3 ku gu aw nga fithik’ e oloboch. \q1 \nd SOMOL\nd*, bu uw n’umngin nap’an ni ngam son, fin mu ayuwegneg? \b \q1 \v 4 \nd SOMOL\nd*, moy ngam ayuwegneg; \q2 u fithik’ e runguy rom e ngam lageg riy ko yam’. \q1 \v 5 U lan e fayleng ko yam’ e dariy be’ ni ga ra yib ngan’ riy; \q2 ma dariy be’ nra pining e sorok ngom u rom. \b \q1 \v 6 Ke aw parwog ko meyor; \q2 gubin e nep’ nma munur e chob rog nga lu’ag; \q2 gayul rog e ke wanum ko lu’. \q1 \v 7 Ka ri chugur ni nge dab kug guy ban’en; \q2 ya owcheg e kari thow \q2 ni bochan e meyor ni be k’aring e pi to’ogor rog ngog. \b \q1 \v 8 Mu paloggad rog, gimed e pi’in kireb lanyan’! \q1 I \nd SOMOL\nd* e be rung’ag laman e meyor rog; \q2 \v 9 be motoyil ko man ayuw ni gu be yornag \q2 ma bayi fulweg taban e meybil rog. \q1 \v 10 Pi to’ogor rog e bay ra nanged tamra’en e waer, \q2 yug nap’an e ra balyang lanin’rad mi ni tulufrad ngar milgad. \c 7 \s1 Ba meybil ni fan ko n’en nib mat’aw\f + \fr 7:0 \fk ROGON NI HEBREW: \ft Ba tang ni yin’ David ngak \+nd SOMOL\+nd* ni bochan Kush ni fare Benjaminite.\f* \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd* ni Got rog, ku gub ngom ni ngam mang rungrung ngog; \q2 mu ayuwegneg ma ga fekeg u pa’ e pi’in yad be tulfeg, \q1 \v 2 ya ra dangay, ma bay ra fekedgag ni bod ba gamanman ni layon \q2 ko gin ndariy be’ riy ni nge ayuwegneg, \q2 ngar popofedgag u rom. \b \q1 \v 3-4 \nd SOMOL\nd* ni Got rog, fa’anra kug rin’ e kireb ngak yug be’, \q2 ara kugthig u tanggin e fager rog \q2 fa dariy tapgin mu gu k’aring e cham ko to’ogor rog; \q2 fa’anra kug rin’ reb e pin’ey \q1 \v 5 me’ere mu pag e pi to’ogor rog ngar tulufed gag ngar koled gag, \q2 mu pagrad ngar th’ebed gag nga but’ ngum’ \q2 ngan digeyeg u but’ ni dakriy e pogofan rog! \b \q1 \v 6 \nd SOMOL\nd*, mu sak’iy u fithik’ e damumuw rom, \q2 mu togopluw ko damumuw rok e pi to’ogor rog, \q2 mu od ngam ayuwegneg. \q1 Tin nib mat’aw e ir e ga be ta’chiylen, \q2 \v 7 ere mu kunuy urngin e girdi’ nga to’obem, \q2 ma ga gagiyeg u tharmiy nga dakenrad. \q1 \v 8 Gur e tapufthin rok urngin e girdi’. \q2 \nd SOMOL\nd*, mu duwgiliy ni gu bfel’ \q2 ya gamnang ni bfel’ e rog; \q1 \v 9 Gur e ga ba Got ko mat’aw, \q2 ma ga ma pufthinnag lanin’mad nge ar ar romad. \q1 Mu taleg e pi’in kireb ko ngongol nib kireb \q2 ma ga tow’athnag e pi’in ni bfel’. \b \q1 \v 10 I Got e yoror rog; \q2 ma ayuweg e pi’in yad ma fol rok. \q1 \v 11 I Got e tapufthin nib mat’aw \q2 ma urngin ngiyal’ nma gechignag e pi’in kireb. \q1 \v 12 Fa’anra dab ra thilyeged pangirad, \q2 ma bayi uthum Got e saydon rok. \q1 Ke tel e gat’ing rok ke fal’eg rogon ke tay; \q2 \v 13 ke fek e pi talinecham rok nib yargel \q2 ke paluweg e pi gan e gat’ing rok ni be yik’. \b \q1 \v 14 Amguy rogon nma leamnag e girdi’ ni kireb e tin tagan; \q2 yad ma tanomnag e oloboch miyad rin’ e sasalap. \q1 \v 15 Machane pi wup ni kar ngongliyed ni fen yug boch e girdi’, \q2 e ku yad e yad be aw ngay. \q1 \v 16 Ere gechig ko kireb rorad e ke aw ngorad \q2 ma wodmang rorad e be maad’ad ngorad. \b \q1 \v 17 Gu be pining e magaer ngak \nd SOMOL\nd* nga feni mat’aw; \q2 ma gu be tangnag feni sorok \nd SOMOL\nd* ni Th’abi Tolang. \c 8 \s1 Feni sorok Got nge feni ga’ fan e girdi’ \q1 \v 1 A \nd SOMOL\nd*, ni gur e \nd SOMOL\nd* romad, \q2 rogon feni gilbugwam e ka ni guy u gubin yang u fayleng! \q1 Rogon feni sorom e ke yan ke pag e yu thal i tharmiy ngalang; \q2 \v 2 sorok ni be pining e pi bitir nge pi madway ngom. \q1 Ir e mu maruwel ngay nge mang yoror rom ko pi to’ogor rom, \q2 ma ir e nge taleg e pi to’ogor rom nge pi’in ke sap lanin’rad ngom. \q1 \v 3 Fa’an gu ra yaliy lanelang ni gur e kam sunumiy, \q2 nge pul nge pi t’uf riy, ni gur e mu ayliyrad nga tagil’rad, \q1 \v 4 me lungug u wun’ug, girdi’ e mang ni ngam leamnag; \q2 kemus ni yad e girdi’, ma ri yad ba t’uf rom?\x - \xo 8:4 \xk \xt 8:4–6 \xt Job 7:17–18; Psa 144:3; Heb 2:6–8\x* \b \q1 \v 5 Machane kam tay ni kemus ni go’ gur e ga ba tolang rorad; \q2 kam teeliyaw nagrad ko tayfan nge flaab. \q1 \v 6 Kam tayrad ni ngar gagiyeg niged urngin ban’en ni kam sunumeg, \q2 kam tayrad ni yad ba tolang ngak urngin ban’en: \q2 \v 7 ni saf nge garbaw, ma ku er i tay e gamanman ni malboch, \q2 \v 8 nge arche’ nge nig, \q2 nge urngin e yafos u maday. \b \q1 \v 9 A \nd SOMOL\nd*, ni gur e \nd SOMOL\nd* romad, \q2 feni sorom e ka ni guy u gubin yang u fayleng! \c 9 \s1 Pongmagaer ngak Got ni fan e ba mat’aw \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, bay gu pining e magaer nge sorok ngom u polo’ i lanin’ug; \q2 Bay gu weliy murung’agen gubin ban’en ni bfel’ ni kam rin’. \q1 \v 2 Bay gu tang ni kug uf ni bocham. \q2 Bay gu tang ni gu be pining e sorok ngom, i gur Got ni Gubin ma Rayag Rok. \b \q1 \v 3 Pi to’ogor rog e ra sulod nga wuryel u nap’an ni mub mm’ug; \q2 miyad thig nga but’ ni karm’ad. \q1 \v 4 Ga ba mat’aw ma gab yul’yul’ ko pufthin ni ga ma tay, \q2 ma gur e kam duwgiliy ni gub mat’aw. \b \q1 \v 5 Kam puwan’ ngak e pi nam, \q2 ma kam thang owchen e pi’in kireb; \q2 dab kurbad ngan’uy bingyal’. \q1 \v 6 Ke math owchen e pi to’ogor rodad ni dariy n’umngin nap’an; \q2 ma kam gathay e pi binaw rorad’; \q2 dakriy bingyal’ ni ku yad ra yib ngan’uy. \b \q1 \v 7 Machane \nd SOMOL\nd* e pilung ni manechibog; \q2 ke fal’eg rogon gil’ilungun ko pufthin. \q1 \v 8 Be gagiyegnag e fayleng nib yal’uw rogon; \q2 ma pufthinnag e pi nam nrogon nib mat’aw. \b \q1 \v 9 \nd SOMOL\nd* e manaf rok e pi’in yibe gafgow nagrad, \q2 ni aram gil’ e ayuw ko ngal’an e gafgow. \q1 \v 10 \nd SOMOL\nd*, pi’in yad manangem e ra pagan’rad ngom; \q2 cha’ nra yib ngom e ri dab mu n’ag. \q1 \v 11 Ngan tangnag e sorok ngak \nd SOMOL\nd*, ni ir e ma gagiyeg u Zion! \q2 Ngan weliy ngak gubin e nam e tin ke rin’! \q1 \v 12 I Got e der ma pagtalin e pi’in gafgow, \q2 der ma pagtalin e meyor rorad; \q2 mma gechignag e pi’in yad ma rin’ e kireb ngorad. \b \q1 \v 13 \nd SOMOL\nd*, mu runguyeg! \q2 Mu guy e gafgow ni be k’aring e pi to’ogor rog ngog! \q1 \nd SOMOL\nd*, mu lagneg u pa’ e yam’, \q2 \v 14 ya nge yag ni gu sak’iy nga p’eowchen e girdi’ nu Jerusalem \q2 nggu weliy ngorad urngin ban’en ni gu be pining e sorok riy. \q1 Bay gu felfelan’ ni bochan e kam mat’aw nigeg. \b \q1 \v 15 Pi nam e ka ra mulgad ngalan e low ni yad e ra kired; \q2 ka ra awgad ko wup rorad. \q1 \v 16 Ke gagiyegnag \nd SOMOL\nd* kannang ko ir mini’ u daken e pufthin rok nib mat’aw; \q2 ma pi’in kireb e ke tafchiyrad e ngongol rorad. \b \q1 \v 17 Yam’ e ir ra yan i mus e pi’in kireb ngay, \q2 ni gubin e pi’in nra paged Got. \q1 \v 18 Ma pi’in bt’uf e ayuw rorad e gathi gubin ngiyal’ ni yira pagtilrad; \q2 ma n’en nma l’agan e pi’in gafgow ngay e dabi par nib masengseng ni dariy n’umngin nap’an. \b \q1 \v 19 \nd SOMOL\nd*, mu sak’iy! Dab mu pag e girdi’ ngar feked yathim! \q2 Mfek e pi’in dammich u wan’rad nga p’eowchem nga mog e gechig rorad. \q1 \v 20 \nd SOMOL\nd*, mu k’aring e morus ngorad; \q2 mu gagiyegnag ngar nanged ni yad e kemus ni girdi’. \c 10 \s1 Ba meybil ni fan ko mat’aw \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, mangfan ni ka mu par u orel? \q2 Mangfan ni ga be mith ko ngiyal’ nike yib e oloboch ngomad? \q1 \v 2 Pi’in kireb e yad ba tolangan’ ma yad be gafgownag e pi’in gafgow; \q2 mpagrad ngar awgad ko fapi wup ni kar ngongliyed. \b \q1 \v 3 Pi’in kireb e yad ba uf ko pi ar ar rorad ni kireb; \q2 pi’in chogow e yad ma yog e thin ni kireb ngak \nd SOMOL\nd* miyad pi’ keru’rad ngak. \q1 \v 4 Pi’in kireb e dariy fan \nd SOMOL\nd* u wan’rad; \q2 mu fithik’ e tolngan’ rorad e yad ma leamnag ni dariy rogon Got. \b \q1 \v 5 Pi’in kireb e ma fel’ rograd ko tin yad ma ngongliy. \q2 Ya dar nanged fan rogon e pufthin rok Got; \q2 ma mad ma girig ko pi to’ogor rorad. \q1 \v 6 Yad ma ga’ar u wan’rad, “Dab da waergad bi’id; \q2 ma dab da mada’ niged e magawon bingyal’.” \q1 \v 7 Welthin rorad e ba sug ko yaba’, nge ban, nge thin ni yargal; \q2 ma ba papey ni yad ma yog e thin nra kirebnag lanyan’ be’, nge thin ni kireb. \b \q1 \v 8 Yad ma mith u lan e binaw i yan, \q2 ni yad ma son ni ngar thanged e fan rok e pi’in dariy ban’en ni kar bucheged. \q1 Yad ma mith ngu’ur damit naged e pi’in dabiyag ni ngar ayuwegedyad; \q2 \v 9 yad ma son ko gin ka ra mithgad riy ni bod e pi layon. \q1 Yad ma pach ni yad be sonnag e pi’in gafgow; \q2 miyad kolrad ko wup rorad miyad girngiyrad ngabang. \b \q1 \v 10 Fapicha’ ni ka ni kolrad e kar masengseng gad u but’; \q2 mirin gelngin e yargel e ke li’ rad. \q1 \v 11 Pi’in kireb e yad be yog rorad ni yad be ga’ar, “Dariyfan u wan’ Got! \q2 Ke moleg owchen ni dabi guydad!” \b \q1 \v 12 \nd SOMOL\nd*, mu gechignag e pi girdi’ ni kireb nem! \q2 Dab mu pagtalin e pi’in yad be gafgow! \q1 \v 13 Bu uw rogon e pi’in kireb ni yad be fananikay Got \q2 ma yad be ga’ar u lanin’rad, “Got e dabi gechig nagdad”? \b \q1 \v 14 Machane ga be guy; ga be yaliy e oloboch nge gafgow \q2 ma urngin ngiyal’ ni ka mu fal’eg rogom ni ngam pi’ e ayuw. \q1 Pi’in dabyag rorad ni ngar ayuwegedyad e ka ra pi’edyad nga pa’am; \q2 gubin ngiyal ni ga ma ayweg e pi’in ni ba t’uf e ayuw rorad. \b \q1 \v 15 Mu kirebnag gelngin e pi’in kireb nge pi’in nib kireb e leam rorad; \q2 mu gechig nagrad ko kireb ni karrin’ed, \q2 nge taw ko ngiyal’ ni ka ra talgad i rin’. \b \q1 \v 16 \nd SOMOL\nd* e pilung ni manechibog ko pichibog. \q2 Pi’in yad ma tayfan yugu boch e got \q2 e bay ra chuwgad u daken e but’ rok. \b \q1 \v 17 \nd SOMOL\nd*, bay mmotoyil ko meybil rok e pi’in ba sobut’; \q2 bay mpi’ e athamgil nga lanin’rad. \q1 \v 18 Bay mu rung’ag e meyor rok e pi’in yi be gafgow nagrad nge pi’in kanim’ rorad; \q2 bay mu duwgiliy ni yad bfel’, \q2 ya nge tal e girdi’ ni dab kur k’arnged e marus ngorad. \c 11 \s1 Pagan’ ngak \nd SOMOL\nd* \q1 \v 1 Be pagan’ug ko ayuw rok \nd SOMOL\nd*. \q2 Rigab balyang ni ga be yog ngog ni ga be ga’ar, \q1 “Mu changeg ngam man ni bod ba arche’ nga daken e pi burey, \q2 \v 2 ya pi’in kireb e kar tiled e gat’ing rorad ma kar pulweged gan e gat’ing rorad \q2 u milmor ni ngar yip’ed e pi’in bfel’. \q1 \v 3 Be’ ni bfel’ e dariy ban’en nrayag ni rin’ \q2 ni fa’anra ke wagay gubin ban’en.” \b \q1 \v 4 \nd SOMOL\nd* e bay u lan e tempel rok nib thothup; \q2 ma tagil’ e bay u tharmiy. \q1 Be yaliy e girdi’ u gubin yang \q2 ma manang e n’en ni yad be rin’. \q1 \v 5 Ma fal’eg i yaliy e fel’ nge kireb ni ta’reb rogon; \q2 ma pi’in der fol ko motochiyel e ma fananikayrad u polo i gumircha’en. \b \q1 \v 6 Ma pu’og e achaffin ni be daramram \q2 nga but’ nge \add sulfur\add* ni be yik’ nga daken e pi’in kireb; \q2 me gechig nagrad ko nifeng nib gawel. \q1 \v 7 \nd SOMOL\nd* e bmat’aw, ma ba’adag e wok ni bfel’; \q2 pi’in yad ra rin’ e wok ni bfel’ e yad ra par u p’eowchen. \c 12 \s1 Ba meybil ko ayuw \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, mu ayuwegmad! \q2 Dariy be’ ni bfel’ nike magay; \q2 girdi’ nib yul’yul’ e dab kun piri’egrad’. \q1 \v 2 Yad gubin ni yad be ban nigedyad; \q2 yad be pi’rad ngalang ko thin. \b \q1 \v 3 \nd SOMOL\nd*, mu taleg e pi balwoth nem ni sasalap! \q2 Mu ning e pi langef ni ufanthin nem nma ga’ar, \q1 \v 4 “Thin romad e ma yagnag ngomad e n’en ni gamad ba’adag. \q2 Bay gogned e n’en ni gamad be finey, \q2 ma dariy be’ nrayag ni talegmad.” \b \q1 \v 5 Be ga’ar \nd SOMOL\nd*, “Chiney e bay gub, \q2 ni bochan e pi’in ba t’uf e ayuw rorad e yibe gafgow nagrad \q2 ma pi’in yibe gafgow nagrad e yad be gel’gel’ u fithik’ e amith. \q1 Bay gu pi’ ngorad e re ayuw ni yad be yim’ ni bochan.” \b \q1 \v 6 Tin ma micheg \nd SOMOL\nd* e rayag ni nge pagan’uy ngay; \q2 bod feni fel’ e silber, \q2 ni kan urfiy ke be’ech u mit e nifiy ni medlip yay. \b \q1 \v 7-8 Pi’in kireb e leam rorad e yad bay u gubin yang, \q2 ma gubin e girdi’ nma uf ko n’en nib kireb. \q1 A \nd SOMOL\nd*, mu ayuwegmad, \q2 u pa’ e miti girdi’ nem. \c 13 \s1 Ba meybil ko ayuw \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, uw n’umngin nap’an ni ngam pagtalig? Manemus? \q2 Uw n’umngin nap’an ni ngam mitheg owchem rog? \q1 \v 2 Uw n’umngin nap’an nthingar gu lubeg e gafgow? \q2 Uw n’umngin nap’an ni nge suguy e kireban’ lanin’ug ni rran nge nep’? \q2 Uw n’umngin nap’an ni nge gel e to’ogor rog ngog? \b \q1 \v 3 \nd SOMOL\nd* ni Got rog, mu changar ngog ma ga fulweg lungug. \q2 Mu sulweg gelngig; dab mu pageg nggum’. \q1 \v 4 Dab mu pag e to’ogor rog nge lungurad, “Kug gelgad ngak.” \q2 Dab mu pagrad ngar giriggad ngog ni kug waer. \b \q1 \v 5 Kug toer ko t’ufeg rom ni dabimus; \q2 Bay gu felan’, ni bochan e ga ra chuwegeg u pa’rad. \q1 \v 6 \nd SOMOL\nd*, bay gu tang nigem, \q2 ni bochan e ku’um gol ngog. \c 14 \s1 Kireb rok e Girdi’ \r (Psalm 53) \q1 \v 1 Pi’in balyang e ma lungurad u lanin’rad, \q2 “Dariy e Got!” \q1 Yad gubin nrib gel e kireb rorad, \q2 ka ra ngongliyed bogi ban’en nrib gel e kireb riy; \q2 dariy ta’abe’ ni be rin’ e tin bfel’.\x - \xo 14:1 \xk \xt 14:1–3 \xt Rom 3:10–12\x* \q1 \v 2 I \nd SOMOL\nd* e be changar ngak e girdi’ u tharmiy nga but’ \q2 ni nge guy ko bay bochi yad nib gonop, \q2 ni yad be meybil ma yad be liyor ngak Got fa dariy. \q1 \v 3 Machane yad gubin ni karanod nga wuru’ e wo’, \q2 yad gubin ni ta’reb rogorad ni yad ba kireb; \q1 dariy ta’a bagayad ni bfel’, \q2 nta’a bagayad ma dariy. \q1 \v 4 Me fith \nd SOMOL\nd* ni ga’ar, “Gur dar nanged? \q2 Gur urngin e pi cha’ney ni yad be ngongliy e kireb e de tamilangan’rad? \q1 Kar pired yad be leag u fithik’ e yargel e tirok e girdi’ rog, \q2 ma darir meybilgad ngog.” \b \q1 \v 5 Machane bay ra m’ad ko marus, \q2 ya Got e be par rok e pi’in yad be folwok rok. \q1 \v 6 Girdi’ ni kireb e yad ma gathay e puruy’ rok e pi’in gafgow, \q2 machane \nd SOMOL\nd* e ir e yoror rorad. \b \q1 \v 7 Ri gu be meybil \q2 nu Zion e nge yib e ayuw riy ngak yu Israel! \q1 Rib gel e felfelan’ nra tay e girdi’ nu Israel \q2 nap’an nra fal’eg \nd SOMOL\nd* rograd bayay! \c 15 \s1 Tin ba’adag Got ni ngan rin’ \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, mini’ e rayag ni nge th’um ngalan e Tempel rom? \q2 Mini’ e rayag ni nge un ko liyor u Zion, ni fare burey rom nib thothup?\f + \fr 15:1 \fk BUREY ROM NIB THOTHUP: \ft Muguy e 2:6.\f* \q1 \v 2 Pi’in yad ma folwok rok Got u fithik’ urngin ban’en, \q2 ma gubin ngiyal’ ni yad ma rin’ e tin ni bfel’, \q1 ma thin ni yul’yul’ e yad ma yog, \q2 \v 3 ma darir t’ared e thin nga daken e girdi’. \q1 Pichaney e darir rin’ed ban’en ni ba kireb ko pi fager rorad, \q2 ma darir thibthib niged e pi’in yad bbuguliyoror. \q1 \v 4 Ma dubrad daken e pi’in ke n’agrad Got, \q2 machane yad ma tayfan e pi’in yad ma fol rok \nd SOMOL\nd*. \q1 Ma gubin ngiyal’ ni yad ma rin’ e n’en kar micheged ni ngar rin’ed, \q2 ndemturug ko mang e ra yib riy ngorad. \q1 \v 5 Yad ma pi’ e salpiy ni lon ni darir yin’ed e win rorad ngay, \q2 ma darir feked puluwon e sasalap ni fan e ngar micheged ban’en nib togopluw ngak be’ ni bfel’ e rok. \b \q1 Cha’ nma rin’ e pin’ey e ba muduwgil u but’ ni dariy ban’en nra buch rok. \c 16 \s1 Meybil u fithik’ e pagan’ \q1 \v 1 Got, mu yoror rog, i gur e pagan’ rog. \q1 \v 2 Be lungug ngak \nd SOMOL\nd*, “I gur e Somol rog; \q2 urngin e pin’en ni bfel’ ni bay rog e gur e yib rom.” \b \q1 \v 3 Rib fel’ pi girdi’en \nd SOMOL\nd* ni yad ba yul’yul’! \q2 Kargum’ ni bochan ni nggu un ngorad. \b \q1 \v 4 Pi’in ka ra milgad ngak yugu boch e kan, \q2 e bo’or e gafgow ni ka ra girngiyed nga dakenrad. \q1 Dab gu un ngorad i pi’ e maligach, \q2 ma dab gu tayfan e pi got rorad. \q1 \v 5 \nd SOMOL\nd*, i gur e gubin ban’en ngog, \q2 I gur e ga ma pi’ ngog urngin e tin ba t’uf rog; \q2 ma tin kabay e rran u puluwog e bay u lan pa’am. \q1 \v 6 Pi tow’ath rom ngog e rib fel’; \q2 rib manigil ni gubin! \q1 \v 7 Gu be pining e magaer ngak \nd SOMOL\nd*, ya ir e be pow’iyeg, \q2 ma lanin’ug e ra nep’ ma be fonow nigeg. \q1 \v 8 Bay \nd SOMOL\nd* u lanin’ug ni gubin ngiyal’; \q2 bay nrib chugur ngog, ma dariy ban’en nrayag ni nge rurgeg.\x - \xo 16:8 \xk \xt 16:8–11 \xt Act 2:25–28\x* \b \q1 \v 9 Ere gu be par ni gu ba felan’ ma bfel’ lanin’ug, \q2 ni gubin ngiyal’ nib pagan’ug; \q1 \v 10 ya ga be yororiyeg u gelingin e yam’, \q1 gu ma pigpig ngom u fithik’ e yul’yul’, \q2 ma dab mu pageg nggu waen ko fayleng ko yam’.\x - \xo 16:10 \xt Act 13:35\x* \b \q1 \v 11 Bay mu dag ngog fare pa’ i wo’ ko yafos; \q2 i gur e kam suguyeg ko felfelan’, ya ga bay rog, \q2 ma ayuw ni ga be tay ngog e bay i pi’ e felfelan’ ngog ndariy n’umngin nap’an. \c 17 \s1 Ba meybil rok be’ ni bfel’ e rok \q1 \v 1 A \nd SOMOL\nd*, mmotoyil ko wenig rog ni gu be ning e tin nib mat’aw; \q2 mu telim ngog ko man’ ayuw ni gu be tay! \q2 Motoyil ko meybil rog nri gub yul’yul’ ngay. \q1 \v 2 Ya go’ gur e rayag ni mog ni bfel’ e rog, \q2 ni bochan e go’ gur e ga ma guy e tin rriyul’. \b \q1 \v 3 Ga manang lanin’ug. \q2 Kamub ngog nnep’; \q2 ka mu sikeng nigeg ni polo’ \q2 ma dam pir’eg ba ar ar ni kireb u fithik’ag. \q1 Da gur ma yog ban’en nib kireb, \q2 \v 4 ni bod nma rin’ boch e girdi’; \q2 ma gu ma fol ko motochiyel rom \q2 ma dagur lek kanowa’en e pi’in yargal. \q1 \v 5 Gubin ngiyal ni gu ma yan u kanawo’em, \q2 ma dawor gu chef riy nga orel bingyal’. \b \q1 \v 6 A Got, gu be meybil ngom, ya ga ma fulweg taban e meybil rog; \q2 ere mu sap ngog ngam rung’ag e thin rog. \q1 \v 7 Mu dag fel’ngin e t’ufeg rom ma ga yororiyeg; \q2 ra gu bay u chirem ma dariy ban’en nrayag ni rin’ e to’ogor rog ngog. \b \q1 \v 8 Mu ayuwegneg ni bod ni ga ma ayuweg e tir u marwam; \q2 mmithaggeg ko taglul’ u tan pom, \q2 \v 9 ko pi cham ni be yib rok e pi’in kireb. \b \q1 Pi to’ogor nib tathang e pogofan e kar liyegedgag; \q2 \v 10 dariy e marunguy rorad, mab tolang e thin rorad. \q1 \v 11 Kar chalngobiyedgag e chiney, u gubin yang ni gu ra cheal ngay, \q2 ni yad be changarnag rogon ni ngar girngiyedgag nga but’. \q1 \v 12 Yad bod bogi layon, ni yad be son nigeg, \q2 ni yad ba’adag ni ngar popofedgag ni nochyang. \b \q1 \v 13 \nd SOMOL\nd*, moy! Mu cham ko pi to’ogor rog ngam gel ngorad! \q1 Mu aywegeg ko saydon rom u pa’ e pi’in kireb; \q2 \v 14 mu ayuwegneg u pa’ e pi’in nib yoor ban’en rograd ko biney e tamilang. \q1 Mu gechig nagrad ko pi gafgow ni ka mu cha’riy ni fan ngorad; \q2 mang e yugu ra gaman gad pifakrad riy \q2 miki aw boch ni fen pifak pifakrad! \b \q1 \v 15 Machane gag, e gu ra guy owchem, ni bochan e kug yal’uw; \q2 ma nap’an ni gu ra od, ma ga bay, ni gin gabay riy e ra sugyeg ko felfelan’. \c 18 \s1 Tangin e gel ni tay David \r (2 Samuel 22:1–51) \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, ri gab t’uf rog! \q2 Gur e yoror rog! \b \q1 \v 2 \nd SOMOL\nd* e ir e ta’ayuw rog; \q2 I ir e yoror rog nib gel. \q1 Got rog e ir e yoror rog, \q2 mra gu bay rok ma dariy ban’en nra buch rog. \q1 Ma yororiyeg ni bod bangi \add shield\add*; \q2 Ir e manaf rog ma be guyeg ndabi buch ban’en rog. \q1 \v 3 Gu pining \nd SOMOL\nd*, \q2 me ayuwegneg u pa’ e pi to’ogor rog. \q1 Ngan pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \b \q1 \v 4 Riya’en e yam’ e ke longbiyeg; \q2 ma pi n’ew ko riya’ e ke m’ing nga dakenag. \q1 \v 5 Riya’en e yam’ e ke liyegeg, \q2 ma low ko yam’ e tay e wup ni nggu aw ngay. \q1 \v 6 U fithik’ e mo’maw’ rog mu gu pining \nd SOMOL\nd*; \q2 gu pining e Got rog ni nge ayuw. \q1 I rung’ag lamag ngalan e tempel rok; \q2 i motoyil ko meyor rog ni man ayuw. \b \q1 \v 7 Ma aram me yib e durru’ nge rur e fayleng; \q2 ma enggin e pi burey e rur ma be dada’, \q2 ni bochan e ke damumuw Got. \q1 \v 8 Yib e ath u lan p’ethngun nga but’, \q2 ma nifiy ni be daramram nge \add coal\add* ni be yik e yib u l’ugun nga but’. \q1 \v 9 Me gochthiy e tharmiy nge mab me yib riy nga but’ \q2 ni bay bang i manileng nib limor u tan rifrifen ay. \q1 \v 10 Me changeg nib papey ni bay u daken fare gamanman ni bay pon; \q2 i milekag u daken pon e nifeng. \q1 \v 11 Me upnguy ir ko lumor; \q2 ma ke liyeg e manileng nib dub’ag, nib sug ko ran. \q1 \v 12 Pi malang ni be yik nge ra’en e nifiy ni be matmat \q2 e yib ko uluch u p’eowchen \q2 nge kuruf e pi manileng nib lumor nga barba’. \b \q1 \v 13 Ma aram me chob \nd SOMOL\nd* ni dirra’ u lanelang; \q2 ma laman fa en Th’abi Tolang e nni rung’ag. \q1 \v 14 Me pag e pi gan e gat’ing rok nge wereg e pi to’ogor rok; \q2 ra’en e uluch ni be matmat e tulufrad ngay. \q1 \v 15 T’ay e regur e ke m’ug, \q2 ma pi enggin e fayleng e ke chuw e upong u daken, \q1 u nap’an e mu puwan’ ko pi to’ogor rom, \nd SOMOL\nd*, \q2 ma ga tolul ngorad u fithik’ e damumuw. \b \q1 \v 16 Me lumel \nd SOMOL\nd* u lang nga but’ nge koleg; \q2 nge girngiyeg ngalang u fithik’ e ran nib to’ar. \q1 \v 17 I aywegeg u pa’ e pi to’ogor rog nib gel gelingrad \q2 ngu pa’ gubin e pi’in dabrad dakenag— \q2 ni rib gel gelingrad ngog. \q1 \v 18 Nap’an ni ug moy u fithik’ e mo’maw’, miyad cham ngog, \q2 machane me yororiyeg \nd SOMOL\nd*. \q1 \v 19 Me ayuwegneg ngug chuw u fithik’ e riya’; \q2 i ayuwegneg ni bochan e ba felan’ ngog. \b \q1 \v 20 Ma tow’ath nigeg \nd SOMOL\nd* ni bochan e gu ma rin’ e tin ni bfel’; \q2 mma fal’eg wa’athag ni bochan e bfel’ e rog. \q1 \v 21 Gu ma fol ko motochiyel rok \nd SOMOL\nd*; \q2 dawor gu pi’ keru’ug ko Got rog. \q1 \v 22 Gu ma tay u gil’ gubin e motochiyel rok; \q2 ma dagur togopluw ko tin ke ta’chiylen. \q1 \v 23 Manang ndariy e kireb rog, \q2 ma dagur ma rin’ e kireb. \q1 \v 24 Ere ma tow’ath nigeg ni bochan e gu ma rin’ e n’en ni bfel’, \q2 ma bochan e manang ni bfel’ e rog. \b \q1 \v 25 A \nd SOMOL\nd*, ga ba yul’yul’ ngak e pi’in yad ba yul’yul’ ngom; \q2 polo’ fanam fel’ ko pi’in dariy thibngirad. \q1 \v 26 Ga ba machalbog ko pi’in yad bmachalbog, \q2 machane ga ma dumpamam ko pi’in yad ba kireb. \q1 \v 27 Ga ma ayuweg e pi’in yad ba sobut’an’, \q2 machane ga ma sobut’nag e pi’in ba tolangan’rad. \b \q1 \v 28 A \nd SOMOL\nd*, ga ma pi’ e tamilang ngog; \q2 ma ga ma chuweg e lumor rog. \q1 \v 29 Ga ma pi’ gelngig ni nggu cham ko pi to’ogor rog \q2 nge gelngig ni nggu buthug e yoror rorad. \b \q1 \v 30 Re Got ney — e rib th’abi fel’ e ngongol rok! \q2 Thin rok e rib pagan’uy ngay! \q1 Ir e bod bangi \add shield\add* \q2 ngak gubin e pi’in nma gay e ayuw rok ni nge yororiyrad. \q1 \v 31 I \nd SOMOL\nd*, ni kemus ni ir e Got; \q2 kemus ni Got e yoror rodad. \q1 \v 32 Ir fare Got nma gel nigeg, \q2 nma yal’uweg kanawo’eg. \q1 \v 33 I teg ni gu bod ba \add deer\add* nib l’agl’ag rifrifen ay; \q2 me teg ndab gu thay u p’ebugul e burey. \q1 \v 34 Ma fil rogon e mael ngog, \q2 ya nge yag ni gu cham ko bin th’abi gel e gat’ing. \b \q1 \v 35 A \nd SOMOL\nd*, ga ma yororiyeg ma ga ma ayuwegneg; \q2 ayuw rom e ke gilnag buguwag, \q2 ma gelngim e ke teg ndariy ban’en nike buch rog. \q1 \v 36 Ka mu ayuwegneg ni de yag nni koleg, \q2 ma dawor gu dol’ bingyal’. \q1 \v 37 Gu be tuluf e pi to’ogor rog ngu’ug kolrad; \q2 da gur tal nge taw ko ngiyal’ ni kug thangrad. \q1 \v 38 Kug cham ngorad nga but’, ni dakiyag ni ngar suwongad; \q2 kar pired u but’ ni yad ba waer u puluwog. \q1 \v 39 Gur e ga ma pi’ gelngig ko mael \q2 nggu gel ngak e pi to’ogor rog. \q1 \v 40 Ga ma tuluf e pi to’ogor rog kar milgad rog; \q2 gu be thang mit e pi’in yad be fananikayeg. \q1 \v 41 Yad be yornag e ayuw, machane dariy be’ nra ayuwegrad; \q2 yad be pining \nd SOMOL\nd*, machane dar fulweg lungurad. \b \q1 \v 42 Kug parsiyrad, kar ngal’gad ni ab \q2 nra thoyrad e nifeng miyad chuw. \q1 Gu be yot’yot’rad ni bod e bar u lan yupa’ i kanawo’. \b \q1 \v 43 Kam ayuwegneg u pa’ e girdi’ ni tatogopluw, \q2 kam teg ni nggu gagiyegnag e pi nam; \q2 ni bogni’ ni dagnangrad e kar pired e chiney nga tan pa’ag. \q1 \v 44 Girdi’ u boch e nam e yad be siro’ ngog; \q2 nap’an ni yad ra rung’ag lamag, miyad fol riy. \q1 \v 45 Ke m’ay e athamgil u lanin’rad \q2 karbad u fon e yoror rorad nga wean ni yad be t’on. \b \q1 \v 46 I \nd SOMOL\nd* e bay nib fos! Ke sorok e en ni ta’ayuw rog. \q2 Mu weliyed murung’agen feni sorok fare Got ni ayuwegneg. \q1 \v 47 Ma pi’ gelngig nggu gel ngak e pi to’ogor rog; \q2 ke tay e pi nam nga tan pa’ag \q2 \v 48 ma ke ayuwegneg u pa’ e pi to’ogor rog. \b \q1 A \nd SOMOL\nd*, ga ma pi’ gelngig nggu gel ngak e pi to’ogor rog \q2 ma ga ma yororiyeg u pa’ e girdi’ ni tacham. \q1 \v 49 Ere gu be pining e sorok ngom u fithik’ e pi nam. \q2 Ni gu be tangnag feni sorom.\x - \xo 18:49 \xt Rom 15:9\x* \b \q1 \v 50 Got e ma pi’ gelngin e pilung rok nge gel; \q2 ma dag e t’ufeg ni dabimus ngak e en nike mel’eg, \q2 nge ngak David nge pi’in owchen ndariy n’umngin nap’an. \c 19 \s1 Feni sorok Got u fithik’ e pin’en ni sunumiy \q1 \v 1 Lan e lang e rib gagiyel ni be gilnag buguwan Got! \q2 Be m’ug riy e n’en ke rin’! \q1 \v 2 Ra reb e rran ma be yog ngak e bin ni bay yib e rran; \q2 ra reb e nep’ ma be yog ngak e bin ni bay yib e nep’. \q1 \v 3 Dariy ba welthin ara yu bugithin ni ka ni maruwel ngay, \q2 dariy lingrad ni yibe rung’ag; \q1 \v 4 machane lamrad e be taw ngak urngin e nam, \q2 thin ni yad be weliy e be taw ko gin ni mus e fayleng riy. \q1 Got e ke toy tafen e yal’ ngalan e lang;\x - \xo 19:4 \xt Rom 10:18\x* \q2 \v 5 ma yib nga wean ni kadbul ni bod be’ nib mo’on ni nge mabgol nib felfelan’, \q2 bod ba girdi’en e gosgos nib pasigan’ ngay ni nge un ko sagreng. \q1 \v 6 Be tabab u baraba’ e lang, \q2 nge yan i aw nga but’ nga baraba’. \q2 Dariy ban’en nrayag ni nge mith u gowelngin. \s1 Motochiyel rok \nd SOMOL\nd* \q1 \v 7 Motochiyel rok \nd SOMOL\nd* e rib yal’uw, \q2 ra pasignag lanin’uy me pi’ gelngiy; \q1 ma tin be yog ni murung’agen \nd SOMOL\nd* e ba riyul’ \q2 mma pi’ e gonop ngak e pi’in ndariy rorad. \q1 \v 8 Tin keyog \nd SOMOL\nd* ni ngan rin’ e mmat’aw: \q2 pi’in ni be fol riy e ke felan’rad. \q1 Tin keyog \nd SOMOL\nd* ni ngan rin’ e ba yal’uw, \q2 mma ayuwegey nge tamilangan’uy. \q1 \v 9 Madgun \nd SOMOL\nd* ni bay u wun’uy e bfel’, \q2 ya ra par ndabi m’ay bi’id; \q1 urngin e tin ma turguy \nd SOMOL\nd* e ba yal’uw, \q2 ya gubin ngiyal’ nma yan i aw nrogon. \q1 \v 10 Ya motochiyel rok e kabfel’ u wun’ug ko gol, \q2 ni mus ko tin th’abi fel’ e gol \q1 kab athibthib ko \add honey\add*, \q2 ni \add honey\add* ndawor ni athkuy ban’en ngay. \q1 \v 11 Ma tamilang nigeg, i gag e tapigpig rom; \q2 fol ni gu be tay riy e be yib puluwon ngog. \b \q1 \v 12 Dariy be’ nrayag ni nge guy e kireb rok; \q2 \nd SOMOL\nd*, mu chuwegeg u fithik’ e kireb rog nib mith. \q1 \v 13 Ma ku dab mu pageg, nggu duwgiliy ni nggu rin’ e kireb; \q2 dab mpag rad ngar gagiyeg niged gag. \q1 Ma aram me yag ni gu yal’uw, \q2 mu gu par ni gamow ba dar e kireb ko denen. \b \q1 \v 14 Mange yigi par e thin u langag nge leam rog ni bfel’ u wun’um. \q2 A \nd SOMOL\nd*, manaf rog ma tabyul rog! \c 20 \s1 Ba meybil ni fan ko gel \q1 \v 1 Mang e yigi fulweg \nd SOMOL\nd* lungum ko ngiyal’ nike yib e oloboch ngom! \q2 Mang e yigi yororiyem e Got rok Jakob! \q1 \v 2 Mang e yigi pi’ e ayuw ko Tempel rok \q2 ko fare Burey nu Zion ngeb ngom. \q1 \v 3 Mang e yigi fanay gubin e maligach rom \q2 me fel’ u wan’ e maligach ni mo’oruf ni ka mu pi’. \q1 \v 4 Mang e yigi pi’ ngom e n’en ni fiti lanin’um \q2 me tay gubin e tin kam tanomnag nga tagil’. \q1 \v 5 Ma aram e bay da garus niged e felfelan’ ni fan e gel ni kam tay \q2 ma gadad madnomnag ni kam gel ni gadad be pining e sorok ngak Got. \q1 Mang e yigi fulweg \nd SOMOL\nd* taban gubin e tin ga ma ning. \b \q1 \v 6 Ku gu nang e chiney ni \nd SOMOL\nd* e ma gelnag e en ir e turguy ni nge pilung; \q2 ma fulweg taban e meybil rok u tharmiy ni tafen nib thothup, \q2 ma gelngin nib gel e i galnag ko pi mael. \q1 \v 7 Boch e girdi’ e be pagan’rad ko pi \add chariot\add* ko mael ni bay rorad, \q2 ma boch e be pagan’rad ko os rorad, \q2 machane gadad e be pagan’dad nga gelngin \nd SOMOL\nd* ni Got rodad. \q1 \v 8 Mit i girdi’ nem e bayi tun ayrad ngar awgad nga but’, \q2 ma gadad e bay da puwgad ngalang ngad sak’iygad ni gadad bmudowgil. \b \q1 \v 9 A \nd SOMOL\nd*, mu gagiyegnag fare pilung nge gel; \q2 mu fulweg lungumad nnap’an ni gamad ra piningem. \c 21 \s1 Sorok ni yibe pining ko gel ni kan tay \q1 \v 1 A \nd SOMOL\nd*, kefel’ u wan’ e en pilung ni kam pi’ gelngin; \q2 ke felfelan’ ni bochan e kam gelnag ko pi mael. \q1 \v 2 Gur e kam pi’ ngak fiti laniyan’; \q2 kam pi’ ngak e n’en ni i ning. \b \q1 \v 3 Kamub ngak ni ngam fal’eg wa’athan nib gel \q2 ma kam tay ba te’elyaw ni gol nga lolugen. \q1 \v 4 Ke ning e yafos ngom, ma kam pi’ ngak, \q2 ba yafos nib n’uw ma dabi mus bi’id. \b \q1 \v 5 Kari gilbuguwan ni bochan e ayuw rom; \q2 kam gilnag buguwan ma kam gelnag gelngin. \q1 \v 6 Pi fal’eg wa’ath rom e bay rok ni dariy n’umngin nap’an, \q2 mab sug ko felfelan’ ni bochan ni ga bay rok. \b \q1 \v 7 Fare pilung e ba pagan’ ngak \nd SOMOL\nd* ni Gubin ma Rayag Rok; \q2 ma bochan e runguy rok \nd SOMOL\nd* ngak ndabi thil bi’id, \q2 ma bayi par ni gubin ngiyal’ ni dabi buch ban’en rok. \q1 \v 8 Bayi kol fare pilung gubin e pi to’ogor rok; \q2 bayi kol gubin e pi’in yad be fanenikay. \q1 \v 9 Bayi thangrad ni bod ba nifiy ni be daramram, \q2 u nap’an nra yib i m’ug. \b \q1 Bayi ful’rad \nd SOMOL\nd* u fithik’ e damumuw rok, \q2 ni bod nra yik’gad ko nifiy ni be daramram. \q1 \v 10 Dariy ta’reb e pi’in owcharad nra fos, \q2 fare pilung e ra li’rad ni yad gubin. \b \q1 \v 11 Yad be puruy’nag e tin ba kireb nib togopluw ngak, \q2 machane dabi m’ag ngabang. \q1 \v 12 Bayi pag gan e gat’ing rok ngorad \q2 ngar chelgad ngar milgad. \b \q1 \v 13 \nd SOMOL\nd*, gamad be pining e sorok ngom, ni fan gelngim nib gel \q2 Bay gu tang niged feni sorom nge fanam gel. \c 22 \s1 Yor u fithik’ e amith nge ba tangin e sorok \q1 \v 1 Got rog, Got rog, mang ni kam n’igeg? \q1 Kari gu wenig ngom u fithik’ e gel’gel’ ni ngam ayuwegneg, \q2 ma ka dawori taw e ayuw rom ngog!\x - \xo 22:1 \xt Mat 27:46; Mrk 15:34\x* \q1 \v 2 Ra rran mu gu piningem, I gur Got rog, \q2 machane damur fulweg lamag; \q1 gu be piningem nnep’, \q2 ma daryag ni nggu toffan. \q1 \v 3 Ga bay u tagil’im, ni gur fa’anem ni gab thothup, \q2 ni gur e ma pining piyu Israel e sorok ngom. \q1 \v 4 Pi chitamangimad e ur pired nib pagan’rad ngom; \q2 ur pired nib pagan’rad ngom mu’um yororiyrad. \q1 \v 5 Rpininged gur miyad thay ko riya’; \q2 I pagan’rad ngom ma de m’ingan’rad. \q1 \v 6 Machane gathi ka gag ba girdi’, ya kug par ni gu ba ololay, \q2 ndakuriy fag u wan’ urngin e girdi’ ma yad be moning nigeg! \q1 \v 7 Urngin e girdi’ ni yad ra guyeg miyad moning nigeg; \q2 miyad pi’ bolowthrad nga tamilang ngar chingchingeged lolugrad ngog me lungurad,\x - \xo 22:7 \xt Mat 27:39; Mrk 15:29; Luk 23:35\x* \q1 \v 8 “Kam gif ngak \nd SOMOL\nd*, \q2 ere mang ndabi ayuwegnem? \q1 Fa’anra ga bfel’ u wan’ \nd SOMOL\nd*, \q2 me ere mang ndabi ayuwegnem?” \b \q1 \v 9 I gur e mu gagiyegnag ni nga ni gargel nigeg ni bfel’ rogog, \q2 ma nap’an ni ku gub ran ma ga yoror rog nde buch ban’en rog. \q1 \v 10 Kug par ni gu be toer ngom ni ka nap’an e ngiyal’ nni gargel nigeg riy; \q2 ma ka aram nap’an i yib ni ga be par ni gur e Got rog. \q1 \v 11 Dab mu par u orel rog! \q2 Ya ke chugur e oloboch, \q2 ma dariy be’ nra ayuw. \b \q1 \v 12 Pire’ e to’ogor ni ka ra yin’edgag nga longob ni yad bod e garbaw ni pumo’on, \q2 go’ ka ra liyegedgag, \q2 ni bod fapi garbaw ni pumo’on ndamumuw nu Bashan. \q1 \v 13 Kar faled l’ugunrad ni bod e pi layon, \q2 ni yad be tolul’ ma yad be k’adeg. \b \q1 \v 14 Ma kem’ay gelngig, \q2 ni bod e ran ni map’ nga daken e but’. \q1 Urngin e yil ko ul ul u dowag nike thil; \q2 ma gumircha’eg e bod ba kendel nike ranran. \q1 \v 15 Ke mlik’ lan l’ugunag ni bod feni mlik’ e ab, \q2 ma bolowtheg e ke gabal ngalan e goy u l’ugnag \q2 kam pageg u fithik’ e fiyath ni ngum’. \b \q1 \v 16 Baraba’ i girdi’ ni yad ba kireb e kar longobiyed gag; \q2 ni bod ba ran’ i pilis, ni yad be chugur i yib ngog; \q2 yad be girengiy pa’ag nge eg. \q1 \v 17 Urngin e yil u dowag nike m’ug, \q2 pi to’ogor rog e yad be changar ngog ni kar lik’athgad. \q1 \v 18 Kar f’othed rorad e mad rog, \q2 ma ka ra girngiyed e pow ni nge duwgil e arorad ni nge fanay e mad rog.\x - \xo 22:18 \xt Mat 27:35; Mrk 15:24; Luk 23:34; Jhn 19:24\x* \b \q1 \v 19 A \nd SOMOL\nd*, dab mu par u orel rog! \q2 Mu gur nigem ngam ayuwegneg! \q1 \v 20 Mu yororiyeg ko saydon; \q2 ma ga ayuweg e pogofan rog ko pi pilis ney. \q1 \v 21 Mu lageg u pa’ e pi layon ney; \q2 dabiyag ni gu ayuwegneg ko pi garbaw ni malboch ney. \b \q1 \v 22 Bay gu weliy ngak e tirog e girdi’ e n’en kam rin’; \q2 bay gu pining e sorok ngom u lan e mu’ulung rorad:\x - \xo 22:22 \xt Heb 2:12\x* \q1 \v 23 “Mu pininged e sorok ngak, gimed e pi tapigpig rok \nd SOMOL\nd*! \q2 Mi gimed gilnag buguwan, gimed e pi’in ni owchen Jakob! \q2 Mi gimed liyor ngak, gimed e girdi’ nu Israel! \q1 \v 24 Der ma fek owchen rok e pi’in dariy ban’en rorad ara sabalbalyang ko pi gafgow rorad; \q2 der ma par u orel rorad, \q2 mma rung’ag lamrad e ngiyal ni yad ra man ayuw.” \b \q1 \v 25 Ra sug e girdi’ ngalan tafen e mu’ulung ma gu ra pining e sorok ngom ko tin kam rin’; \q2 ma fithik’ e pi’in yad ma liyor ngom \q2 e bay gu pi’ e pi maligach riy ni bod rogon ni gu micheg. \q1 \v 26 Pi’in ndariy ban’en rorad e yad ra kay urngin e tin yad ba’adag; \q2 pi’in yad be yib ngak \nd SOMOL\nd* e bay ra pininged e sorok ngak. \q1 Manga yu gur pired ni bfel’ rogorad ndariy n’umngin nap’an! \q1 \v 27 Gubin e nam ni bay ra leam niged \nd SOMOL\nd*. \q2 Gubin yang u roy u fayleng ni bay ra sulod ngak; \q2 gubin e girdi’ nu fayleng ni bay ra liyorgad ngak. \q1 \v 28 Ya \nd SOMOL\nd* e ir e pilung, \q2 me ir e be gagiyegnag urngin e nam. \b \q1 \v 29 Urngin e girdi’ nib tolangan’rad e yad ra siro’ ngak, \q2 ma gubin e pi’in yad ra yim’ ni bay ra siro’gad u p’eowchen, \q1 \v 30 pi mfen ni bay rabad e bay ra pigpiggad ngak; \q2 girdi’ e bay ra weliyed murung’agen \nd SOMOL\nd* ngak e tin bay yib e mfen. \q1 \v 31 Ma pi’in ndawor ni gargelegrad e bay nog ngorad ni ngan ga’ar: \q2 “I \nd SOMOL\nd* e ke ayuweg e girdi’ rok.” \c 23 \s1 I \nd SOMOL\nd* e ir e be gafaliydad \q1 \v 1 I \nd SOMOL\nd* e be gafaliyeg ni bod ba tagafaliy e saf; \q2 dakuriy ban’en ngabang ni nge yag ngog. \q1 \v 2 Ma pi’ e toffan ngog u daken e ted nib galunglung e pan riy, \q2 mma pow’iyeg nga yungi ran nib machalbog ma ba mocha’.\x - \xo 23:2 \xt Rev 7:17\x* \q1 \v 3 Ma fulweg gelngig ngog. \q1 Ma pow’iyeg ko bin nib mat’aw e kanawo’, \q2 ni bod rogon ni yog ni bay i rin’. \q1 \v 4 Mus ni fa’anra ra yan e ra pa’ i wo’ nem u fithik’ e rumug ni yam’, \q2 ma dab gu tamdag, ya ga bay rog! \q1 Gul rom nge sog rom ni ga ma gafaliy e saf ngay e be yororiyeg. \b \q1 \v 5 Ga ma ngongliy e mur ni fan ngog \q2 ko gin ra guyeg urngin e pi to’ogor rog riy; \q1 ga ma gapgep nigeg ya ga ma felan’ ngog ni ku gub, \q2 ga ma suguy e kap rog nge mada’ nga marichlen. \q1 \v 6 Fel’ngim ngog nge fanag t’uf rom e rib muduwgil ni bayi un ngog u n’umngin nap’an e yafos rog; \q2 ma naun rom e bayi mang tabinaw rog u nap’an e yafos rog. \c 24 \s1 Pilung ni ga’ \q1 \v 1 Fayleng nge urngin ban’en ni bay riy e fen \nd SOMOL\nd*, \q2 but’ nge urngin e girdi’ ni be par u daken e suwon. \q1 \v 2 I sunumeg nga daken fa yungi day nib to’ar ni bay u tan e but’, \q2 me filath e def riy u t’ay e rigur. \b \q1 \v 3 Mini’ e bay mat’wun ni nge yan nga daken e burey rok \nd SOMOL\nd*? \f + \fr 24:3 \fk BUREY ROK SOMOL: \ft Fare burey u lan yu Jerusalem ni fa’an ni toy e Tempel nga daken.\f* \q2 I mini’ e ra yag ni nge yan ngalan e Tempel rok nib thothup? \q1 \v 4 Pi’in machalbog e ngongol rorad nge leam rorad, \q2 nda rir tedfan e pi liyos \q2 ara rmicheged ban’en miyad thilyeg.\x - \xo 24:4 \xt Mat 5:8\x* \q1 \v 5 \nd SOMOL\nd* e bayi fal’eg wa’athrad me mat’aw nagrad ngak; \q2 I Got e bayi yog ni bfel’ e rorad. \q1 \v 6 Aram e pi girdi’ nra yib ngak Got, \q2 ni yad ra yib nga p’eowchen e Got rok Jakob. \b \q1 \v 7 Mbinged mban e pi garog nge mus nga rogon, \q2 mbinged fapi mab nike kakrom, \q2 nge yib fare pilung ni ga’ ngalan e yoror! \q1 \v 8 I mini’ e re pilung ni ga’ nem? \q1 Ir \nd SOMOL\nd*, ni fa’anem nrib gel, \q2 I ir fare \nd SOMOL\nd*, nma gel ko mael! \b \q1 \v 9 Mbinged mban e pi garog nge mus nga rogon, \q2 mbinged fapi mab nike kakrom, \q2 nge yib fare pilung ni ga’ ngalan e yoror! \q1 \v 10 I mini’ e re pilung ni ga’ nem? \q1 Fare \nd SOMOL\nd* th’abi gel, I ir fare pilung ni ga’! \c 25 \s1 Ba meybil ni nge pow’iyey \nd SOMOL\nd* me mang manaf \q1 \v 1 Gu be meybil ngom, i gur \nd SOMOL\nd*; \q1 \v 2 gu be par nib pagan’ug ngom, ya gur e Got rog. \q1 Mu ayuwegneg nge dab gu waer nge siy gu tamra’; \q2 dab mpag e to’ogor rog ngar giriggad ngog! \q1 \v 3 Pi’in yad be toer ngom e dab ra waergad, \q2 machane pi’in nib machreg ni yad ma togopluw ngom e yad ma waer. \b \q1 \v 4 Got, mfil ngog e tirom e kanawo’; \q2 mu dag ngog nggu nang. \q1 \v 5 Mfil ngog ngu’ug par ni gu ba yal’uw ko thin rom; \q2 ya gur e Got rog, ni ga ma aywegeg. \q2 Pagan’ug ngom ni gubin ngiyal’. \b \q1 \v 6 \nd SOMOL\nd*, gu leamnag fanam gol nge rogon fare t’ufeg rom ni dabimus \q2 ni kam dag ni kab kakrom i yib. \q1 \v 7 Mu n’ag fan u wun’um e pi denen rog nge tin ug oloboch riy ko ngiyal’ ni ku gub pagel; \q1 \nd SOMOL\nd*, dab mu pag tilig, \q2 ya ga ba gol ma t’ufeg rom e dabimus! \q1 \v 8 \nd SOMOL\nd* e mmat’aw ma bfel’; \q2 mma fil ngak e pi tadenen e kanawo’ ni ngar leked. \q1 \v 9 Pi’in nib sobut’an’rad e ma fekrad i yan u daken e bin mat’aw e wo’, \q2 mma fil ngorad e tin ir e mm’agan’ ngay ni ngar rin’ed. \b \q1 \v 10 Ma pow’iyrad i yan ni yad ba t’uf rok ma ba yul’yul’ ngorad, \q2 ni urngin e pi’in yad ma falwok ko motochiyel rok ma yad ma fol ko tin ni yog. \b \q1 \v 11 \nd SOMOL\nd*, mu n’ag fan u wun’um e denen rog, ni bod ni mog ni ga ra rin’, \q2 ya denen rog e bpire’. \q1 \v 12 Pi’in yad ma fol rok \nd SOMOL\nd* e yad ra fil rok e re wo’ ni ngranod riy. \q1 \v 13 Ma gubin ngiyal’ ni yad ra par ni bfel’ rogorad, \q2 ma pifakrad e bay ra tafned e nam. \b \q1 \v 14 \nd SOMOL\nd* e tafager rok e pi’in yad be fol rok, \q2 ma micheg ngorad e m’ag u thilrad. \b \q1 \v 15 Gubin ngiyal’ ni \nd SOMOL\nd* e gu ma sap ngak ni nge ayuwegneg, \q2 me ir e ma lufeg ko oloboch. \q1 \v 16 Mu sap ngog, \nd SOMOL\nd*, ngam runguyeg, \q2 ya ma’agirag gag ma kug gafgow. \q1 \v 17 Mu chuweg e magafan’ rog ni kug aw nga fithik’, \q2 ma ga chuwegneg u fithik’ urngin e oloboch rog. \q1 \v 18 Mu leamnag urngin e gafgow nike tay lanin’ug nge gafgow ni kug tay, \q2 ma ga n’ag fan urngin e denen rog. \q1 \v 19 A mu guy urngin e to’ogor rog; \q2 a mu guy gelngin e fanenikay ni yad be tay ngog! \q1 \v 20 Mu yoror rog ngam ayuweg e pogofan rog; \q2 mu teg ndab gu waer, \q2 ya ku gub ngom ni nggu naf nga tan pa’am. \q1 \v 21 Fanag mat’aw nge fanag yul’yul’ e nge mang yoror rog, \q2 ya gur e ke pagan’ug ngom. \b \q1 \v 22 A Got, mu chuweg e girdi’ rom \q2 nu Israel ko urngin e gafgow rorad ni kar pired nga fithik’! \c 26 \s1 Ba meybil rok be’ nib mat’aw \q1 \v 1 A \nd SOMOL\nd*, mog ni bfel’ e rog, \q2 ni bochan e gu be rin’ e n’en ni bfel’ \q2 ma rib pagan’ug ngom. \q1 \v 2 \nd SOMOL\nd*, mu fal’eg i yaliyeg mag sikeng nigeg; \q2 mu pufthinnag e pi ar ar rog nge pi leam rog. \q1 \v 3 Ya t’ufeg rom ni dabimus e ir e ma pow’iyeg; \q2 fanam yul’yul’ e gubin ngiyal’ nma yal’uwegeg.\f + \fr 26:3 \ft fanam yul’yul’ e gubin ngiyal’ nma yal’uwegeg: \fq ara \ft gu ma par ni gub yul’yul’ ngom.\f* \b \q1 \v 4 Dagur ma chagil ko pi’in ni dariy rograd ngabang; \q2 dariy ragog ko pi’in yad ma dake moding nigedyad. \q1 \v 5 Dabug daken e pi’in kireb, \q2 ma gu ma liyeg ko kireb. \b \q1 \v 6 \nd SOMOL\nd*, kug maluknag pa’ag ni nggu dag ni bfel’ e rog, \q2 gu be liyeg e altar rom ni gu be liyor ngom. \q1 \v 7 Gu be yon’ tangin e ogmagaer \q2 ni gu be weliy murung’agen urngin e gafarig rom ni rib manigil. \b \q1 \v 8 A \nd SOMOL\nd*, ba t’uf rog fare naun ni ga ma par riy, \q2 ni fa gin tagalim’ nib maluplup’. \q1 \v 9 Dab mu unegeg ko pi tadenen ngam thang owchamad; \q2 mu teg u orel rok e pi’in tathang e pogofan — \q2 \v 10 ni pi’in gubin ngiyal’ ni yad ma rin’ e kireb, \q2 ma gubin ngiyal’ ni bfel’ u wan’rad ni ngar feked puluwon e sasalap. \b \q1 \v 11 Ma gag, e tin ni bfel’ e gu ma rin’; \q2 mu runguyeg ngam ayuwegneg! \q1 \v 12 Gub gilaf ko gubin e riya’; \q2 gu pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd* u lan e ulung ko girdi’ rok. \c 27 \s1 Ba meybil nni yibe pining e sorok riy ngak Got \q1 \v 1 I \nd SOMOL\nd* e tamilang rog me ir e bay rog ni be ayuwegneg i yan; \q2 dab gu rus ngak be’. \q1 \nd SOMOL\nd* e be yororiyeg ko riya’; \q2 ere dab gu tamdag. \q1 \v 2 Ngiyal’ nra cham e girdi’ nib kireb ngog ni yad be guy rogon ni ngar thanged e fan rog, \q2 ma ra tun ayrad ngar dol’gad. \q1 \v 3 Ni yug ra longobiyeg baraba’ i salthaw, \q2 ma dab gu rus; \q1 ni ku yad ra cham ngog, \q2 ma gu ra par ni kab pagan’ug ngak Got. \q1 \v 4 Kug wenignag ta’a ban’en ngak \nd SOMOL\nd*; \q2 ta’a ban’en e gu ba’adag, \q1 nggu par u lan e naun rok \nd SOMOL\nd* u n’umngin nap’an e yafos rog, \q2 mu’ug ngat’ nga feni fel’ \nd SOMOL\nd*, \q2 mu gog ngak ngi i pow’iyeg. \q1 \v 5 Ra taw e oloboch ngog ma ir e manaf rog; \q2 me teg u lan e Tempel rok ni dabi buch ban’en rog, \q2 me teg nga daken ba war nib tolang ko gin ndariy ban’en nra buch rog riy. \q1 \v 6 Pi to’ogor rog ni karon’edgag nga longob e bay gu uf ni kug gel ngorad. \q2 Bay ug pi’ e maligach ngak \nd SOMOL\nd* u lan e Tempel rok ni kug pi’ lamag ngalang u fithik’ e felfelan’; \q2 bay gu tang, bay gu pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \q1 \v 7 \nd SOMOL\nd*, mu rung’ag lungug ko ngiyal’ ni gu ra piningem! \q2 Mu runguyeg ngam fulweg lungug! \q1 \v 8 Ke lungum, “Moy ngog.” \q1 Ere bay gub ngom, \nd SOMOL\nd*; \q2 \v 9 dab mu mith rog! \b \q1 Dab mu damumuw ngog; \q2 dab mu n’ag e tapigpig rom. \q1 I gur e um ayuwegneg; \q2 dab mu pageg, dab mu n’igeg. \q2 I gur Got, ni ta’ayuw rog! \q1 \v 10 Ra n’igeg e chitamag nge chitinag, \q2 machane \nd SOMOL\nd* e ra ayuwegneg. \b \q1 \v 11 \nd SOMOL\nd*, mu fil ngog e n’en ni ga ba’adag ni nggu rin’, \q2 mu pow’iyeg u bpa’ i kanawo’ ndariy ban’en nra buch rog riy, \q2 ya bo’or e to’ogor rog. \q1 \v 12 Dab mu n’igeg nga pa’ e to’ogor rog; \q2 ni yad be togopluw ngog ko thin ni yad be t’ar nga dakenag \q2 ma yad be yog ni ngar rin’ed ban’en ngog. \q1 \v 13 Mich u wun’ug ni gu ra guy fel’ngin \nd SOMOL\nd* ko biney e tamilang. \q1 \v 14 Mu pagan’um ngak \nd SOMOL\nd*! \q2 Nge michan’um ngak, dabi mulan’um. \q1 Mu pagan’um ngak \nd SOMOL\nd*! \c 28 \s1 Ba meybil ko ayuw \q1 \v 1 A \nd SOMOL\nd*, ni gur e yoror rog, gu be piningem, \q2 mmotoyil ko meyor rog! \q1 Fa’anra dab mu fulweg lungug, \q2 ma bay gu’un ngak e pi’in ngranod nga’ar ko fayleng ko yam’. \q1 \v 2 Mu rung’ag lungug u nap’an ni gu ra man ayuw ngom, \q2 ko ngiyal’ ni ku gu chibiy pa’ag ngalang ko Tempel rom nib thothup. \q1 \v 3 Dab mu unegeg ko pi’in kireb ngam gechig nigeg, \q2 ni pi’in yad ma ngongoliy e kireb \q2 nib sumunguy e thin rorad, \q2 machane ba sug lanin’rad ko fananikan. \b \q1 \v 4 Mu gechig nagrad ni fan ko n’en karin’ed, \q2 ni fapi kireb ni kar ngongoliyed. \q1 Mu gechig nagrad ko gubin e ngongol rorad; \q2 mu gechig nagrad ni rogon ni nge aw ngorad! \q1 \v 5 Darir leam niged e tin ke rin’ \nd SOMOL\nd* \q2 ara tin ke sunumiy; \q1 ere bayi gechig nagrad \q2 ni nge thang owcharad ni manemus. \b \q1 \v 6 Ngan pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*; \q2 ya ke rung’ag lungug ni gu be man ayuw. \q1 \v 7 \nd SOMOL\nd* e ayuw rog ma yoror rog; \q2 ma ir e ba pagan’ug ngak. \q1 Ma pi’ e ayuw nge felfelan’ ngog; \q2 gu ma pining e sorok ngak ko tang ni felfelan’. \q1 \v 8 I \nd SOMOL\nd* e ir gelngin e girdi’ rok; \q2 ma ir e manaf rok e re pilung ni ir e mel’eg. \q1 \v 9 \nd SOMOL\nd*, mu ayuweg girdi’em, \q2 ma ga fal’eg wa’athan e pi’in nib mil farad ngom. \q1 Mu par ni gur e tagafaliyrad, \q2 ma ga ayuwegrad ndariy n’umngin nap’an. \c 29 \s1 Laman \nd SOMOL\nd* u fithik’ e yoko’ \q1 \v 1 Mu pininged e sorok ngak \nd SOMOL\nd*, gimed gubin e pi chon e tharmiy; \q2 ngan pining e sorok nga feni gilbugwan nge gelngin nib gel. \q1 \v 2 Ngan pining e sorok nga fithingan \nd SOMOL\nd* nib th’abi fel’; \q2 ngan siro’ ngak en nib Thothup u nap’an nra m’ug. \b \q1 \v 3 Laman \nd SOMOL\nd* e kanrung’ag u daken e yung i day; \q2 ni fel’ngin Got e be chob ni dirra’, \q2 ma laman e be kumang u regur. \q1 \v 4 Laman \nd SOMOL\nd* e kanrung’ag \q2 ni rib gel gelngin ma ba rir. \b \q1 \v 5 Laman \nd SOMOL\nd* e tet’ar e gek’iy ni \add cedar\add*, \q2 ni mus ko yuke gek’iy ni \add cedar\add* u Lebanon. \q1 \v 6 Ir e be gagiyegnag e pi burey nu Lebanon be og ngalang ni bod pifak e garbaw, \q2 nge Burey ni Hermon ni be bu key ni bod ba fak e garbaw ni pumo’on. \b \q1 \v 7 Laman \nd SOMOL\nd* e be mateg e uluch. \q1 \v 8 Laman e be rurug e ted ni \add desert\add*; \q2 be rurug e ted ni \add desert\add* nu Kadesh. \q1 \v 9 Laman \nd SOMOL\nd* e rurug e yuke gek’iy ni \add oak\add* \q2 ma ke lufluf yuwan e gek’iy nga but’ \q2 ko ngiyal’ ni be tolul gubin e girdi’ u Tempel rok ni be lungurad, “Ke sorok Got!” \q1 \v 10 \nd SOMOL\nd* e be gagiyegnag e pi regur; \q2 be gagiyeg nib pilung ni dariy n’umngin nap’an. \q1 \v 11 I \nd SOMOL\nd* e ma pi’ gelngin e girdi’ rok \q2 mma fal’eg wa’athrad ko gapas. \c 30 \s1 Ba meybil ko Pongmagaer \q1 \v 1 Gu be pining e sorok ngom, \nd SOMOL\nd*, ya kam ayuwegneg \q2 ma da mu pag e to’ogor rog ngar giriggad ngog. \q1 \v 2 \nd SOMOL\nd*, ni Got rog, kug yornag e ayuw ngom, \q2 ma kam gol nigeg; \q2 \v 3 kam teg u orel ko low ko yam’. \q1 Kug waen i yan ko wo’ rog nga’ar, \q2 machane ma ga fulweg e yafos ngog. \b \q1 \v 4 Ngan tangnag e sorok ngak \nd SOMOL\nd*, \q2 gimed gubin e girdi’ rog nib yul’yul’ ngak! \q1 Mu ted u wan’med e n’en ke rin’ e En nib Thothup, \q2 migimed pining e magaer ngak! \q1 \v 5 Ya damumuw rok e ta’boch ngiyal’, \q2 ma feni gol e nap’an e yafos. \q1 Ra map e lu’ nnep’, \q2 me yib e felelan’ ni kadbul. \b \q1 \v 6 I pagan’ug me lungug u wun’ug, \q2 “Ri dakuriy bi’id ni gu ra waer.” \q1 \v 7 \nd SOMOL\nd*, gur e um gol ngog; \q2 um yororiyeg ni bod bburey ni kan yororiy ni fan ko mael. \q1 Ma nap’an e mu mithag owchem rog, \q2 mu gu rus. \b \q1 \v 8 Mug piningem, \nd SOMOL\nd*; \q2 mu gu wenignag e ayuw rom ni lungug: \q1 \v 9 “Mang e rayag ngom ko yam’ ni gu ra tay? \q2 Mang e ra fel’ ngom ni fa’an gu ra yan nga low? \q1 Gur rayag ni nge pining e pi’in karm’ad e sorok ngom? \q2 Rayag nra weliyed fanam gol ni dar ma yoyowol? \q1 \v 10 \nd SOMOL\nd*, mmotoyil ngog, ma ga runguyeg! \q2 \nd SOMOL\nd*, mu ayuwegneg!” \b \q1 \v 11 Ka mu pilyeg e kirban’ rog kemang ba churu’ ni felfelan; \q2 ka mu chuweg e gafgow’an rog, \q2 ma ka mu longbiyeg ko felfelan’. \q1 \v 12 Ere dab gu th’ab gulungag; \q2 bay gu tangnag e sorok ngom. \q1 \nd SOMOL\nd*, I gur e Got rog; \q2 Bay gu pining e magaer ngom ni manemus. \c 31 \s1 Ba meybil ko pagan’ ngak Got \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, ku gub ngom ni ngam yororiyeg; \q2 dab mu pageg bangiyal’ nggu waer. \q1 Gur e ga ba Got nib mat’aw; \q2 gu be meybil ni ngam ayuwegneg! \q1 \v 2 Mmotoyil ngog! Mu ayuwegneg e chiney! \q1 Mu mang manaf rog ngam ayuwegneg; \q2 mmang rungrung ngog ngam yororiyeg! \b \q1 \v 3 Gur e manaf rog nge rungrung rog; \q2 mu pow’iyeg mu gafaliyeg ni bod ni mu micheg. \q1 \v 4 Mu teg u oren ko fare wup’ ni kan tay ni nggu aw ngay; \q2 mu rungrunguyeg ko riya’. \q1 \v 5 Ku gu pagfag ngom. \q1 \nd SOMOL\nd*, I gur e bay mu ayuwegneg; \q2 gur ba Got ni gab yul’yul’.\x - \xo 31:5 \xt Luk 23:46\x* \b \q1 \v 6 Ga ba fananikay e pi’in yad ma tayfan e tin de riyul’ e got, \q2 machane gag e ba pagan’ug ngom. \q1 \v 7 Ri bay gu uf mug felfelan’ \q2 ni bochan e t’ufeg rom ni dabimus. \q1 Ga be guy e gafgow rog; \q2 ga manang e oloboch rog. \q1 \v 8 Ma dawor mu pi’eg nga pa’ e pi to’ogor rog; \q2 kam pi’ matwog ni nggu waen ko gin gu be finey. \b \q1 \v 9 \nd SOMOL\nd*, mu runguyeg, \q2 ya kug aw nga fithik’ e gafgow; \q1 ke thow owcheg ko meyor ni almarin; \q2 ma kari thay parwog. \q1 \v 10 Ke li’eg e kireban’, \q2 ma meyor e ke ngochnag e yafos rog. \q1 Ku gu me’waer u malngin gubin e gafgow rog; \q2 ma ku be ma’m’ay yileg. \b \q1 \v 11 Urngin e pi to’ogor rog, ma ri pi’in gamad bbuguliyoror, \q2 e yad be changar ngog nga but’. \q1 Pi’in yad manangeg e yad be tamdag ngog; \q2 nap’an ni yad ra guyeg u lan e kanawo’ miyad mil. \q1 \v 12 Gubin e girdi’ ma kar paged talig, ni gowa kugum’; \q2 gu bod ban’en ni kan’ag. \q1 \v 13 Gu be rung’ag e kathkath ko to’ogor ni yo’or; \q2 ke ingeg e morus ni gel. \q1 Yad be purpuruy’ nib togopluw ngog, \q2 yad be makath ni ngar thanged e fan rog. \b \q1 \v 14 Machane ba pagan’ug ngom, A \nd SOMOL\nd*; \q2 gur e Got rog. \q1 \v 15 Gubin ngiyal’ ni gu bay u lan pa’am; \q2 mu chuwegeg u pa’ e pi to’ogor rog, \q2 ni pi’in yad be gafgow nigeg. \q1 \v 16 Mu changar ko tapigpig rom u fithik’ e runguy rom; \q2 mu aywegeg u fithik’ e t’ufeg rom ni dabimus. \q1 \v 17 \nd SOMOL\nd*, gu be piningem; \q2 dab mu pageg nge ma’fag. \q1 Nge mang e pi’in kireb e nge ma’farad; \q2 mang e ranod nib m’ath gulungrad i yan nga but’ ko fare fayleng ko yam’. \q1 \v 18 Mu th’abgulungan e pi felfel’lugun nem — \q2 gubin e pi’in tolngan’ ma yad ba ufanthin \q2 ni yad be non ni yad be dariyfannag e pi’in nib mat’aw. \b \q1 \v 19 Rib th’abi fel’ e tin \q2 ga ma cha’riy ni fen e pi’in yad ma liyor ngom! \q1 Go’ yimnang fanam gol, \q2 rib fel’ rogon ni ga ma ayuweg e pi’in nib pagan’rad ngom. \q1 \v 20 Ga ma mithagrad u p’eowchem ndariy ban’en nra buch rorad \q2 rok e pi makath ko girdi’; \q1 kam mithagrad nga tan ba manaf ndabi buch ban’en rorad \q2 ko pi yaba’ ni be tay e pi to’ogor rorad. \b \q1 \v 21 Ngan pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \q1 Ya rib th’ab feni fel’ rogon ni be dag e t’ufeg rok ngog \q2 u nap’an nni cholongbiyeg ni ngan og ngog! \q1 \v 22 Gu rus mu gu leamnag \q2 nike chuwegeg u p’eowchen. \q1 Machane me rung’ag e meyor rog \q2 nnap’an ni gu pining ni nge ayuw. \b \q1 \v 23 Mu t’ufegned \nd SOMOL\nd*, gimed gubin pi girdi’en ni gimed ba yul’yul’. \q1 \nd SOMOL\nd* e ma yoror rok e pi’in ba yul’yul’, \q2 machane ma gechignag e pi’in tolangan’ nrogon ni nge aw ngorad. \q1 \v 24 Mu gel niged gimed, me muthan’med, \q2 gimed gubin e pi’in nike lagan’med ngak \nd SOMOL\nd*. \c 32 \s1 Puwofay nge n’ag fan e denen \q1 \v 1 Ba felan’ e cha’ nike n’ag Got fan e denen rok, \q2 ni kireb rok e ke thang Got.\x - \xo 32:1 \xk \xt 32:1,2 \xt Rom 4:7–8\x* \q1 \v 2 Ba felan’ e en ndakir yog \nd SOMOL\nd* ngak ni be rin’ e kireb; \q2 ma kar waergow urngin mit e sabanban. \b \q1 \v 3 Ngiyal’ ni ndawor gu weliy e denen rog ngak \nd SOMOL\nd* \q2 e m’ay gelngig ni bochan e meyor ni ug tay ni kadbul nge nep’. \q1 \v 4 Ya mu gechig nigeg ni rran nge nep’, I gur \nd SOMOL\nd*; \q2 mu gu par ni kari m’ay gelngig, \q2 ni bod e wa’angachal ni mlik’nag e yal’ u ngal’an e gowel. \q1 \v 5 Ma aram mu gu weliy e denen rog ngom; \q2 da gu mithag rom e tin kireb ni ku gu rin’. \q1 Gu turguy u wun’ug ni nggu weliy e pi denen rog ngom, \q2 ma ga n’ag fan urngin e kireb rog. \q1 \v 6 Ere urngin e girdi’ rom nib yul’yul’ ngom e thi’ngar ra meybilgad ngom ko ngiyal’ ni kari t’uf e ayuw rorad; \q2 ra yib e gafgow ni bod e ran nga daken e binaw nib machreg, \q2 ma dabi taw ngorad. \q1 \v 7 I gur e gu ma mith nga fom; \q2 bay mu chuwegneg u fithik’ e oloboch. \q1 Gu be tangnag ni ba ga’ lamag rogon ni ga ma ayuwegney, \q2 ni bochan e gur e ka mu yororiyeg. \b \q1 \v 8 Be ga’ar \nd SOMOL\nd*, “Bay gu fil ngom e kanawo’ ni ir e ngam man riy; \q2 bay gog ngom e tin ngam rin’ ma bay gu fonow nigem. \q1 \v 9 Dab mu boded ba os ara ba gamanman ni \add mule\add* nib minan’, \q2 nochiyang i wasey ni bay gafan e thingar ni tay ngalan l’ugun ni ir e nge fol riy.” \q1 \v 10 Pi’in kireb e ri yad ra gafgow, \q2 ma pi’in nib pagan’rad ngak \nd SOMOL\nd* \q2 e be yororiyrad ko t’ufeg rok ni dabimus. \q1 \v 11 Gimed e pi’in gimed mmat’aw, e nge felan’med mi gimed uf \q2 ni bochan e n’en ke rin’ \nd SOMOL\nd*! \q1 Gimed e pi’in gimed be fol rok, e ngam tolul niged e felfelan’! \c 33 \s1 Ba tangin e sorok \q1 \v 1 Gimed urngin e pi’in gimed mmat’aw, \q2 e nge felan’med ni bochan e tin ke rin’ \nd SOMOL\nd*; \q2 pi’in yad be fol rok, e ngar pininged e sorok ngak! \q1 \v 2 Mu chubeged \add harp\add* ngam pininged e magaer ngak \nd SOMOL\nd*; \q2 mu tang niged ni gimed be chubeg e \add harp\add* ni ragag yal’ e seng riy. \q1 \v 3 Mon’ed reb e tang nib be’ech ngak, \q1 mu chubeged e \add harp\add* nge mus rogmed riy, mi gimed tolul’ nib ga’ lam’ed! \b \q1 \v 4 Thin rok \nd SOMOL\nd* e ba riyul’, \q2 ma gubin e maruwel rok e ra pagan’uy ngay. \q1 \v 5 I \nd SOMOL\nd* e ba t’uf rok e tin nib mat’aw ma ba yal’uw, \q2 t’ufeg rog ni dabimus e ke suguy e fayleng. \b \q1 \v 6 I \nd SOMOL\nd* e non me sum e pi tharmiy, \q2 I non me sum e yal’ nge pul nge pi t’uf. \q1 \v 7 I kunuy urngin yang e day nga ta’bang; \q2 i kunuy ngalan e rigur nib to’ar. \b \q1 \v 8 Fayleng ni polo’, mu pired ni bay madgun \nd SOMOL\nd* u wun’um. \q2 Gimed girdi’en urngin e nam nu fayleng, mu ngatgad ngak! \q1 \v 9 Ya nap’an ni non, me sum e fayleng; \q2 miki non, me yib i m’ug urngin ban’en. \b \q1 \v 10 I \nd SOMOL\nd* e ma kirebnag e tanom ko pi nam, \q2 ma tel ni dabiyag e tin ka ra puruy’ niged. \q1 \v 11 Machane tin ke tanomnag e ndariy n’umngin nap’an, \q2 ma tiriggil rok e ma par ni manemus. \b \q1 \v 12 Ba felan’ e re nam ni \nd SOMOL\nd* e Got rorad; \q2 ba felan’ e girdi’ nike mel’egrad ni ngar manged girdi’en! \b \q1 \v 13 I \nd SOMOL\nd* e be changar u tharmiy nga but’, \q2 be guy e girdi’ ni gubin. \q1 \v 14 Gin ke par riy be gagiyeg e be changar riy nga but’ \q2 nga daken urngin e pi’in yad be par u daken e fayleng. \q1 \v 15 Ir e chamiy gubin e leam rorad, \q2 ma manang urngin e ngongol rorad. \b \q1 \v 16 Ba pilung e der ma gel ko mael ni bochan e ba gel ma ba yo’or e salthaw rok; \q2 ba salthaw e der ma gel ni bochan gelngin. \q1 \v 17 Ma pi os ko mael e gathiyad e ra gel niged e mael; \q2 gelngirad nib gel e dabi ayuw. \b \q1 \v 18 I \nd SOMOL\nd* e ma yaliy e pi’in bay madgun u wun’rad, \q2 ni pi’in ke pagan’rad ko t’ufeg rok ni dabimus. \q1 \v 19 Ma yororiyrad ko yam’; \q2 nge uyongol. \q1 \v 20 Ke lagan’dad ngak \nd SOMOL\nd*; \q2 ir e yoror nge ta’ayuw rodad. \q1 \v 21 Ke felan’dad ni bochan \nd SOMOL\nd*; \q2 ke pagan’dad nga fithingan nib thothup. \q1 \v 22 \nd SOMOL\nd*, t’ufeg rom ni dabimus e mang e yigi par romad, \q2 bod ni ku gu ted e lagan’ romad ngom. \c 34 \s1 Got nni pining e sorok ngak nga feni fel’\f + \fr 34:0 \fk TITLE KO THIN NI HEBREW: \ft I dake aliliynag David ir u p’eowchen Abimelek, me pag Abimelek David nge yan; ma fa’ani yan David ma aram mfini yoloy David e re Psalm ney.\f*\x - \xo 34:0 \xk \xt Title \xt 1 Sa 21:13–15\x* \q1 \v 1 Gubin ngiyal’ ni bay ug pining e magaer ngak \nd SOMOL\nd*; \q2 ma bay ug pining e sorok ngak ndab gu tal. \q1 \v 2 Bay ug pining e sorok ngak ko tin ke rin’; \q2 mang e yigi gubin e pi’in yibe gafgow nagrad e ngar motoyilgad me felan’rad! \q1 \v 3 Mu uned ngog ngad weliyed ngak e girdi’ feni sorok \nd SOMOL\nd*; \q2 marod ngad pininged e sorok nga fithingan! \b \q1 \v 4 Gu meybil ngak \nd SOMOL\nd* me fulweg taban e meybil rog; \q2 i chuweg urngin e marus rog. \q1 \v 5 Pi’in yibe gafgow nagrad e yad ra changar ngak miyad felan’; \q2 ya ri dabi m’ingan’rad. \q1 \v 6 Pi’in ndabiyag ni ngar ayuweged yad e yad ra non ngak, me fulweg lungrad; \q2 me chuwegrad u fithik’ urngin e gafgow nike yib ngorad. \q1 \v 7 Engel rok e ma matanagiy e pi’in bay madgun \nd SOMOL\nd* u wun’rad, \q2 me chuwegrad ko riya’. \b \q1 \v 8 Mu gay ngam pir’eg feni manigil \nd SOMOL\nd*. \q2 Ba felan’ e cha’ ni be naf nga tan pa’!\x - \xo 34:8 \xt 1 Pe 2:3\x* \q1 \v 9 Gimed urngin e girdi’ rok \nd SOMOL\nd*, e ngam pired ni bay madgun u wun’med; \q2 ya pi’in bay madgun u wun’rad e bay rorad urngin e tin nge yag ngorad. \q1 \v 10 Mus ngak e pi layon ni m’ay garad nge yib e bilig ngorad, \q2 ma pi’in yad be fol rok \nd SOMOL\nd* e gubin ban’en ni bfel’ ma bay rorad. \b \q1 \v 11 Mired, pifakag, ngam telmed ngog, \q2 nggu fil ngomed ni ngu’um pired ni bay madgun \nd SOMOL\nd* u wun’med. \q1 \v 12 Mogned, gimed ba’adag ni ngam felfelan’gad ko biney e tamilang? \q2 Gimed ba’adag ni nge n’uw nap’an ni gimed bfelfelan’?\x - \xo 34:12 \xk \xt 34:12–16 \xt 1 Pe 3:10–12\x* \q1 \v 13 Fa’anra gimed ba’adag me ere dab ku mogned e thin nib kireb, \q2 ma dab ku mu lifithed l’ugunmed. \b \q1 \v 14 Mpi’ed keru’med ko kireb ngam rin’ed e tin ni bfel’; \q2 mu nameged e gapas u polo’ i gum’ircha’med. \q1 \v 15 I \nd SOMOL\nd* e ma yaliy e pi’in yad bmat’aw, \q2 mma rung’ag e meyor rorad; \q1 \v 16 machane ma togopluw ngak e pi’in yad be rin’ e kireb, \q2 ma nap’an ni yad ra yim’, mi ni pag talinrad. \q1 \v 17 Ra non e pi’in nib mat’aw ngak \nd SOMOL\nd* me motoyil; \q2 me lagrad u fithik’ urngin e oloboch rorad. \q1 \v 18 I \nd SOMOL\nd* e ba chugur ngak e pi’in ke mulan’rad; \q2 mma ayuweg e pi’in dakriy ban’en ni be lagan’rad ngay. \q1 \v 19 En nib mat’aw e bo’or e gafgow nma yib ngak, \q2 machane \nd SOMOL\nd* e ma chuweg u fithik’ ni gubin. \q1 \v 20 I \nd SOMOL\nd* e ma dunobiy, \q2 ni dariy ta’reb e yil rok nra m’ing. \q1 \v 21 Kireb e ir e ra thang e fan rok e pi’in kireb e leam rorad; \q2 pi’in yad be fanenikay e pi’in nib mat’aw e bay ni gechig nagrad. \q1 \v 22 I \nd SOMOL\nd* e ra ayuweg e pogofan rok e pi tapigpig rok; \q2 ma dabi gechignag e pi’in yad ra yan ngak ni ngar nafgad nga tan pa’. \c 35 \s1 Ba meybil ko ayuw \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, mu togopluw ngak e pi’in yad be togopluw ngog, \q2 ma ga cham ngak e pi’in yad be cham ngog! \q1 \v 2 Mu fek e \add shield\add* nge \add armor\add* rom \q2 nga mub mu ayuwegneg. \q1 \v 3 Mu tining e sarey rom nge tow ni fen e mael \q2 nga daken e pi’in yad be tulufeg. \q1 Mmicheg ni ga ra ayuwegneg. \b \q1 \v 4 Mang e yigi waer me ma’fan \q2 e pi’in yad be guy rogon ni ngar thanged e pogofan rog! \q1 Mang e yugu ra sulod nike wagagey lanin’rad \q2 yad e pi’in yad be makath nigeg! \q1 \v 5 Mang e ra boded e chabung ni be changegnag e nifeng, \q2 nnap’an ni be tulufrad fare engel rok \nd SOMOL\nd*! \q1 \v 6 Mang e yigi lumor me sisirgig kanawo’rad \q2 ko ngiyal’ ni be toyrad fare engel rok \nd SOMOL\nd*! \b \q1 \v 7 Dariy tapgin ni karted e wup ni nggu aw ngay \q2 ma kar kired ba low nib to’ar ni nggu mul ngay. \q1 \v 8 Machane riya’ e bay i aw ngorad u m’on ni ngar nanged; \q2 bay ra awgad ko wup rorad \q2 ni aram e ke aw e riya’ ngorad! \b \q1 \v 9 Ma aram e bayi felan’ug ni bochan \nd SOMOL\nd*; \q2 Bay gu felfelan’ ni bochan e ke aywegeg. \q1 \v 10 Bayi lungug ngak \nd SOMOL\nd* u polo’ i lanin’ug, \q2 “Dakuriy be’ ni bod gur. \q2 Ga ma yororiy e me’waer u pa’ e yargal, \q2 nge ba gafgow u pa’ e en ma gafgownag.” \b \q1 \v 11 Be welthin e girdi’ ni kireb nib togopluw ngog, \q2 ma pi kireb ni yad be yog ni kug rin’ e dagnang murung’agen. \q1 \v 12 Kireb e yad be sulweg ngog ni puluwon e manigil, \q2 ma ri ma mulan’ug. \q1 \v 13 Machane, gag e nap’an ni yad bm’ar, mu gu chuw nga madan e kirban’; \q2 mu gu pag e abich; \q1 Mu gu meybil ni kugup’ owcheg nga but’, \q2 \v 14 ni bod nu gu be meybil ni fan ngak ba fager fa be’ ni gamow. \q1 Mu gu wan ni kugup’ owcheg nga but’ ko kireban’, \q2 ni gowa be’ ni be yornag e chitiningin. \b \q1 \v 15 Machane nap’an ni l’ag e oloboch ngog, ma go’ ra felan’gad \q2 miyad mu’ulung ngu’ur minmingad ngog; \q1 be pirdi’iyeg e pi’in dagnang owcharad \q2 ni dariy e toffan. \q1 \v 16 Ni bod e pi’in yad ma moningnag be’ nib mugutgut, \q2 yad be gatfeg owcharad ngog ni yad be fananikayeg. \b \q1 \v 17 \nd SOMOL\nd*, bu uw n’umngin nap’an ni kemus ni ngu’um sap? \q2 Mu lageg ko cham rorad \q2 mu ayuweg e fan rog u pa’ e pi layon ney! \q1 \v 18 Ma aram e bay gu pining e magaer ngom u lane mu’ulung rok pi girdi’em; \q2 Bay gu pining e sorok ngom u p’eowcherad ni yad gubin. \q1 \v 19 Dab mu pag e pi to’ogor rog ni yad bogi sasalap l’ugun, \q2 ngar giriggad ni ku gu waer. \q1 Dab mu pag e pi’in yad be fananikayeg ni dariy tapgin \q2 ngar felan’gad ni ku gu gafgow.\x - \xo 35:19 \xt Psa 69:4; Jhn 15:25\x* \b \q1 \v 20 Darir ma welthingad nib munguy; \q2 yad ma tunguy gubin mit e thin ni sasalap ni murung’agen e pi’in bt’uf e gapas rorad. \q1 \v 21 Yad ma t’ar e thin nga dakenag, ngu’ur tolulgad ni yad ma ga’ar, \q2 “Kug guyed e n’en ni ka mu rin’!” \q1 \v 22 Machane, gur \nd SOMOL\nd* e kam guy e ran’ey. \q2 Ere \nd SOMOL\nd*, dab mu th’abgulungam; \q2 dab mu palog nagem nga orel! \q1 \v 23 A Somol, mu wuchag u but’ ngam ayuwegneg; \q2 Got rog, mu sak’iy ngalang ngamog ni bfel’ e rog. \q1 \v 24 A \nd SOMOL\nd*, ga ba mat’aw, ere mogneg ni bfel’ e rog; \q2 dab mu pag e pi to’ogor rog ngar giriggad ngog. \q1 \v 25 Dab mpagrad ngar ga’argad ngorad, \q2 “Aha, kari yag fiti lanin’dad! \q2 Ya kad thanged e pogofan rok!” \b \q1 \v 26 Mang e yigi waer me wagagay lanyan’ \q2 e pi’in yad be felan’ ko gafgow ni kug tay; \q1 Mang e yigi polo’ i tamra’ me ma’fan \q2 e pi’in yad be yog ni yad bfel’ boch ngog. \b \q1 \v 27 Pi’in yad ba’adag ni nge m’ug ni bfel’ e rog \q2 e mang e yigur tolul niged e felfelan’ ma yad be non ni dab ra talgad ni be lungrad, \q1 “Kari sorok \nd SOMOL\nd*! \q2 Ya bfel’ u wan’ e tapigpig rok nike man’og.” \q1 \v 28 Ma aram e bay gu weliy murung’agen feni ri gab mat’aw, \q2 ma bay ug pining e sorok ngom ni n’umngin e rran. \c 36 \s1 Kireb ko Girdi’ \q1 \v 1 Denen e ma non nib toy’ar u fithik’ i laniyan’ be’ nib kireb; \q2 be’ nike faluwes nag Got ma dariy doguwen u wan’. \q1 \v 2 Ya bochan e ba tolngan’, \q2 ma be leamnag ndabi pir’eg Got e denen rok nge gechignag. \q1 \v 3 Ba kireb e thin rok ma ba sug ko mululufith; \q2 dar gonpiy ni nge rin’ e n’en nib gonop ma ba manigil. \q1 \v 4 Ma t’ar liyben e tin kireb nnap’an nra thig nga chob; \q2 dariy ban’en ni bfel’ nma rin’, \q2 ma dariy reb e kireb ni dar l’eg pa’ ngay. \s1 Feni rib manigil Got \q1 \v 5 \nd SOMOL\nd*, t’ufeg rom ni dabimus e ke t’aw ko pi tharmiy; \q2 ma fenam yul’yul’ e ke mada’ nga lanelang. \q1 \v 6 Fanam yal’uw e bod fini tolang e burey; \q2 ma fenam mat’aw e bod feni to’ar e rigur. \q1 Gur e ga ma chothowliy e girdi’ nge gamanman. \b \q1 \v 7 A Got, rib th’ab feni fel’ e t’ufeg rom ni dabimus! \q2 Gamad be naf e girdi’ nga tan e taglul’ u pom. \q1 \v 8 Gamad be mur ko ggan ni yo’or ni ga be pi’; \q2 ka mu pagmad gamad be garbad ko fare lul’ ni aram fel’ngim ni be map’. \q1 \v 9 I gur enggin gubin e yafos; \q2 ma bochan e tamilang rom ma gamad be guy e tamilang. \b \q1 \v 10 Mu ul ul ko t’ufeg rom ngak e pi’in yad manangem, \q2 ma ggol ko pi’in yad bmat’aw. \q1 \v 11 Dab mu pag e pi’in tolangan’rad ngar oggad ngog, \q2 ara pi’in kireb ngar tulufedgag. \b \q1 \v 12 Mu guy e gin ke aw e girdi’ ni kireb ngay. \q2 Ni kar thiggad riy ni dakiyag e suwon rorad. \c 37 \s1 Gin be sor e pi’in kireb nge pi’in fel’ ngay \q1 \v 1 Kireb ni be ngongliy e girdi’ ni kireb e dab mpag nge wagageynag lanin’um; \q2 dabi awan’um ngak e pi’in yad be ngongliy e kireb; \q1 \v 2 ya bayi math owcherad ni bod e pan ni mororoy; \q2 bay ram’ad ni bod rogon e woldug ni mororoy. \b \q1 \v 3 Um par ni \nd SOMOL\nd* e ke pagan’um ngak ma ga rin’ e tin ni bfel’; \q2 mu’um par u daken e nam rom u fithik’ e gapas. \b \q1 \v 4 Mu gay e felfelan’ rom rok \nd SOMOL\nd*, \q2 me pi’ ngom e tin ir e kari t’uf rom. \b \q1 \v 5 Mu pi’em ngak \nd SOMOL\nd*; \q2 mu pagan’um ngak, me ayuwegnem; \q1 \v 6 me gagiyegnag pangim nib mat’aw nge gal ni bod ram’en e yal’ ni misiw’. \b \q1 \v 7 Mu gum’an ngam sonnag \nd SOMOL\nd* ni ir e nge maruwel; \q2 dabi awan’um ngak e pi’in ke yo’or ban’en rorad, \q2 ara pi’in kefel’ rograd ni bochan e sasalap. \q1 \v 8 Dab mu pagem nge magafan’um ara mu damumuw; \q2 ya kemus ni oloboch e ra yib riy. \b \q1 \v 9 Pi’in nib pagan’rad ngak \nd SOMOL\nd* e yad ra tafnay e nam, \q2 ma pi’in kireb e bay ni tulufrad nga wuru’ e nam. \q1 \v 10 Dabki n’uw nap’an me chuw e pi’in kireb; \q2 ra mu gayrad, ma dab mu piri’egrad; \q1 \v 11 machane pi’in ba sobut’anrad e bay ra pired u daken e nam, \q2 nge felan’rad nike yo’or ban’en rorad ma yad ba gapas. \b \q1 \v 12 En nib kireb e ma makath nib togopluw ngak e en ni bfel’, \q2 ni be gatfiy lan mit ngak u fithik’ e fanenikan. \q1 \v 13 Ma \nd SOMOL\nd* e be minmin u wan’ ngak e en nib kireb, \q2 ya manang ndabki n’uw nap’an me math e fan rok. \b \q1 \v 14 Pi’in kireb e kar girngiyed e saydon nge gating rorad \q2 ni ngar li’ed e pi’in gafgow nge pi’in dariy ban’en rorad, \q2 miyad thang e fan rok e pi’in yad bfel’; \q1 \v 15 machane saydon rorad e ir e bay nli’rad ngay, \q2 min t’et’ar e gat’ing rorad. \b \q1 \v 16 Chu’uw ni bay rok be’ ni bfel’ \q2 e kabfel’ boch ko machaf rok urngin e pi’in kireb; \q1 \v 17 ya \nd SOMOL\nd* e bayi chuweg gelngin e pi’in kireb, \q2 machane me yoror rok e pi’in bfel’. \b \q1 \v 18 I \nd SOMOL\nd* e ma ayuweg e pi’in yad be fol rok, \q2 ma binaw e bayi par ni taferad ndariy n’umngin nap’an. \q1 \v 19 Mra yib e gafgow nga daken e nam ma dab ra gafgowgad; \q2 ra yib e uyongol ma ba gaman e ggan rorad. \q1 \v 20 Ma pi’in kireb e yad ra yim’; \q2 pi to’ogor rok \nd SOMOL\nd* e yad ra chuw ni bod e floras u fithik’ e pan; \q2 bay rm’aygad ngabang ni bod e ath. \b \q1 \v 21 En nib kireb e ma ning ni ku ra fulweg, machane der ma fulweg, \q2 ma en ni bfel’ e ba gol ma de si’in. \q1 \v 22 Pi’in ke fal’eg Got wa’athrad e bay rtafned e binaw, \q2 machane pi’in ke bucheg wa’athrad e bay ntulufrad nga wuru’ e binaw. \b \q1 \v 23 I \nd SOMOL\nd* e ma pow’iy be’ ngi i yan ko kanawo’ ni nge yan riy, \q2 ma be yororiy e en ni bfel’ u wan’. \q1 \v 24 Ra chey ni dol’, ma dabi magach u but’, \q2 ya \nd SOMOL\nd* e ra ayuweg nge sak’iy ngalang. \b \q1 \v 25 U gu moy ni ku gub pagel, ma chiney e ku gu pilibthir; \q2 ma dawor gguy be’ nib mat’aw nike n’ag \nd SOMOL\nd*, \q2 ara gguy pifak ni yad be man ggan. \q1 \v 26 Gubin ngiyal’ nib gol ngak e girdi’, ma yira ning ban’en ngak ni ku yira fulweg me pi’, \q2 ma pifak e ma fel’ rogoy u puluwrad. \b \q1 \v 27 Mu pithigem ko kireb ngam rin’ e tin bfel’, \q2 ma pi’in owchem e gubin ngiyal’ ni yad e bay ra pired u daken fare gi but’. \q1 \v 28 Ya \nd SOMOL\nd* e ba t’uf rok e tin bmat’aw, \q2 ma der ma n’ag girdi’en; \q1 ma yoror rorad ni dariy n’umngin nap’an’, \q2 ma pi’in owchen e girdi’ nib kireb e bay ni tulufrad ngar chuwgad u daken fare but’. \q1 \v 29 Pi’in yad mmat’aw e bay ra pired u daken fare but’, \q2 me par ni taferad ni dariy n’umngin nap’an. \b \q1 \v 30 Thin rok be’ ni bfel’ e bay e gonop riy, \q2 ma tin ma weliy e bmat’aw. \q1 \v 31 Ma tay e motochiyel rok e Got rok u laniyan’, \q2 ma dariy e ngiyal’ ni yow ma puf. \b \q1 \v 32 En nib kireb e ma yip’ owchen ngak e en ni bfel’, \q2 ni be guy rogon ni nge thang e fan rok; \q1 \v 33 machane \nd SOMOL\nd* e dabi pag fa’anem ni bfel’ nga pa’ fa’anem nib kireb, \q2 ara pag fa’anem ni bfel’ u gil’ e pufthin nge m’ing e thin nga daken ni nga ni gechignag. \b \q1 \v 34 Mpar ni \nd SOMOL\nd* e ke l’agan’um ngak mu’um fol ko tin keyog; \q2 me tolang nigem ngam tafnay e binaw, \q2 ma bay mu guy e pi’in kireb ni kan tulufrad. \b \q1 \v 35 Kug guy be’ nib kireb nib gel e gafgow ni i tay ngak e girdi’; \q2 i changar nga but’ nga daken gubin e girdi’, \q2 ni bod ba ke gek’iy nu Lebanon ni \add cedar\add*; \q1 \v 36 ma bayay ni gu wan u rom, ma daki moy; \q2 mu gu changarnag, ma da gu pir’eg. \b \q1 \v 37 Mu tay fanamyan ko en dariy thibngin, ma ga yaliy e en nib yal’uw; \q2 be’ ni ba gapas e ra yib e pi’in owchen. \q1 \v 38 Ma pi tadenen e yira thangrad, \q2 min thirif e pi’in owcherad u but’. \b \q1 \v 39 I \nd SOMOL\nd* e ra thapeg e pi’in yad mmat’aw, \q2 me yororiyrad ko ngiyal’ nike yib e oloboch ngorad. \q1 \v 40 I \nd SOMOL\nd* e ma ayuwegrad nge lufrad u pa’ e pi’in kireb, \q2 ni bochan e ranod ngak ni nge mang manaf rorad. \c 38 \s1 Ba meybil rok be’ ni be gafgow \q1 \v 1 A \nd SOMOL\nd*, dab mu gechig nigeg u fithik’ e damumuw rom! \q1 \v 2 Kam maad’ad ngog ko gan e gat’ing rom; \q2 ma ka mu gad pa’am ngog. \b \q1 \v 3 Bochane e damumuw rom ma kug par nga fithik’ e amith nib gel; \q2 downgig e ke polo’ i m’ar ni bochan e pi denen rog. \q1 \v 4 Gu be lumach u fithik’ pi denen rog nike sugbur; \q2 nib gilab ni kay gi tomal ni nggu chibiy. \b \q1 \v 5 Bochane e balyang rog, \q2 ma ke ubchiya’ e pi malad rog ma ke yan gal’ochngin. \q1 \v 6 Ku gu bugbug nga but’, ni ku gu masengseng; \q2 ni polo’ e rran ni gu be gel’gel’. \q1 \v 7 Gu be yik’ ko gawel nike yib nga dakenag \q2 ma ke chugur ni nggum’. \q1 \v 8 Ke aw parwog ku gu masengseng; \q2 ke kireb lanin’ug, ma gu be gel’gel’ ko amith. \b \q1 \v 9 A Somol, ga manang e n’en ni kugum’ ni bochan; \q2 ga be rung’ag gubin e gel’gel’ rog. \q1 \v 10 Be ob gumircha’eg, ma kem’ay gelngig, \q2 ma tamilang u lan owcheg e dakriy. \q1 \v 11 Pi fager rog nge pi’in gamad buguliyoror e dakrir chugurgad ngog, \q2 ni bochan e malad rog; \q2 mus ngak chon e tabnaw rog ni ka ra pired u orel rog. \q1 \v 12 Pi’in yad ba’adag ni ngar thanged e fan rog e yad be tay e wup ni nggu aw ngay, \q2 ma pi’in yad ba’adag ni ngar maad’adgad ngog e yad be yog ni ngar gafgow nigedgag; \q2 darir talgad ko makath nib togopluw ngog. \b \q1 \v 13 Gu bod be’ nib baling ni dabyag ni nge rung’ag ban’en, \q2 ni bod be’ nib ma’ay ni dabyag ni nge non. \q1 \v 14 Gu bod be’ ni yira non ngak ma der fulweg lunguy, \q2 ni bochan e der rung’ag ban’en. \b \q1 \v 15 Machane, gur \nd SOMOL\nd*, e be pagan’ug ngom; \q2 ma gur \nd SOMOL\nd* ni Got rog, e ga ra fulweg lungug; \q1 \v 16 dab mu pag e to’ogor rog ngar felan’gad ni ku gu gafgow; \q2 dab mu pagrad ngar giriggad ngog ni ku gu dol’! \q1 \v 17 Ke chugur ni nggu aw nga but’ ni darming e amith rog. \b \q1 \v 18 Kugog e pi denen rog ngom; \q2 ma ku gu kal ngan’ug riy. \q1 \v 19 Pi to’ogor rog e ba gel; \q2 ma bo’or i yad e be fenanikayeg ndariy tapgin. \q1 \v 20 Pi’in yad ma fulweg puluwon e fel’ ni kireb \q2 e yad be togopluw ngog ni bochan e gu be guy rogon ni nggu fel’. \b \q1 \v 21 A \nd SOMOL\nd*, dab mu pageg; \q2 Got rog, dab mu par u orel rog! \q1 \v 22 A Somol ni ta’ayuw rog, mu aywegeg e chiney! \c 39 \s1 Ba meybil ko kalngan’ rok be’ nike gafgow \q1 \v 1 Mug ga’ar, “Bay gu kol’ayuw ko n’en ni gu be rin’ \q2 ma dab gu pag bolowtheg nge k’aring e denen ngog; \q1 Bay gu par ni dab gog ban’en, \q2 u charen e girdi’ nib kireb.” \q1 \v 2 Kug th’ab gulungag, nda gog ta’ab bugithin, \q2 mus nga ban’en ni bfel’ mda gog! \q1 Machane, mi ri gel boch e gafgow ngog, \q2 \v 3 ma ke li’eg e magfan’. \q1 Fane almarin ni gu be leam, ma aram feni gel ni gu be gafgow; \q2 ma dakiyag rog ni dab gu fith ni ngug ga’ar: \q1 \v 4 “\nd SOMOL\nd*, bu uw n’umngin nap’an ni ngku’ug par ni gub fos? \q2 Wu’in e nggum’? \q2 Mog ngog ko uw feni ke chugur ni nge mus e yafos rog.” \b \q1 \v 5 Karim ngochnag nap’an e yafos rog! \q2 Dariy n’umngin nap’an e yafos rog u pulwom. \q1 Rriyul’ ni gubin e girdi’ nib fos e gowa ba wuchuth i nifeng, \q2 \v 6 ni bod fon ban’en ni pel u owchey. \q1 Gubin e n’en ni yima rin’ ma dariyfan; \q2 gadad be kunuy e machaf, machane dad nanged ko mini’ e ra fla’ab riy. \b \q1 \v 7 Somol, ere mang e ku rayag ni nge l’agan’ug ngay? \q2 Gur e ke l’agan’ug ngom. \q1 \v 8 Mu chuwegeg u fithik’ urngin e pi denen rog, \q2 ma dab mu pag e pi’in balyang ngar gosgos nigedgag. \q1 \v 9 Bay gu th’ab gulngag, ni ta’ab bugithin ma dab gog, \q2 ya gur e kam teg ni ngug gafgow ni aray rogon. \q1 \v 10 Mu tal i gechig nageg! \q2 Aram e nggum’ u marin e dumow rom. \q1 \v 11 Ga ma gechig nagmad nib gel ni bochan e pi denen romad. \q2 Ga ma gathay e n’en nib t’uf romad ni bod e ngal. \q1 Rriyul’ ni girdi’ e bod ba wuchuth i nifeng! \b \q1 \v 12 \nd SOMOL\nd*, mu rung’ag e meybil rog, \q2 ma ga telim ko meyor rog; \q2 moy ngam ayuwegneg u nap’an ni gu ra yor. \q1 Bod urngin e pi chitamangig kakrom \q2 kemus ni gu ba milekag ni ku gub ngom bochingiyal’. \q1 \v 13 Mu pageg nggu par rog nge yag ni yiggu felfelan’ bochu’uw \q2 u m’on ni nggum’ nggu chuw. \c 40 \s1 Tangin e sorok \q1 \v 1 Gu son gu sonnag e ayuw rok \nd SOMOL\nd*; \q2 me motoyil ngog me rung’ag lamag ni gu be wenig ngak ni nge ayuwegneg. \q1 \v 2 Me girngiyeg ngalang nggu chuw u lan ba low u thathren e riya’, \q2 nib low u fithik’ e rungdu’! \q1 Nge teg nga daken ba war nggu par ndabki buch ban’en rog. \q1 \v 3 Me fil ba tang nib be’ech ngog, \q2 nib tang ni yibe pining e magaer ngak e Got rodad. \q1 Pire’ e girdi’ ni bay ra guyed e ren’ey me yib madgun \nd SOMOL\nd* u wun’rad \q2 me par ni \nd SOMOL\nd* e yad be toer ngak. \b \q1 \v 4 Ba felfelan’ e en ni \nd SOMOL\nd* e be toer ngak, \q2 ma dar cheal nge toer ngak e pi liyos, \q2 ara un ko meybil rok e pi’in yad ma tayfan e pi got ni go’ bogi ban’en. \q1 \v 5 \nd SOMOL\nd* ni Got rog, pire’ ban’en ni yira ngat ngay ni kam ngongliy ni fan ngomad; \q2 dariy be’ ni bod gur! \q2 Bo’or ban’en ni bfel’ nike m’ay i leamnag rom ni fan ngomad. \q1 Dabyag ni gu ra weliy ni gubin, \q2 ya kayigi pire’. \b \q1 \v 6 Gathi gamanman ni maligach nge pin’en ni yima pi’ ngom e ir e ga ba’adag; \q2 fa gamanman ni ka ni urfiy nib polo u daken e altar, \q2 ara pi maligach ni nge chuweg e denen. \q1 Ya ka mu pi’ telig ni nggu rung’ag e thin rom ngay, \q2 \v 7 ere kug fulweg nike lungug, “Gub aray; \q2 tin kamog ni nggu rin e bay u lan e babyor ko Motochiyel rom. \q1 \v 8 Got rog, ri gu ba’adag ni nggu rin’ e tin nib m’agan’um ngay! \q2 Thin rom e be par u fithik’ i lanin’ug.” \q1 \v 9 \nd SOMOL\nd*, kugog fare bugithin ni bfel’ ni murung’agem ni gur e mmat’aw nagmad ngom, \q2 ni kug weliy u lan e mu’ulung rok urngin e tirom e girdi’. \q2 Ga manang ndab gu tal i weliy. \q1 \v 10 Murung’agem nrayag ni ngam mat’awnag e girdi’ ngom e dagu tay rog ni go’ gag e nggu nang; \q2 gubin ngiyal’ ni gu ma weliy fanam yul’yul’ nge ayuw ni gama pi’. \q1 Dawor gu th’ab gulungag u lan e mu’ulung rok urngin e girdi’ rom \q2 ni gu be weliy murung’agen fanam yul’yul’ nge t’ufeg rom ni dabimus. \b \q1 \v 11 \nd SOMOL\nd*, gu manang ndabiyag ni ngam tal ni nge dab kum runguyeg! \q2 Gelngin nib t’uf e girdi’ rom nge fanam yul’yul’ e bay i yororiyeg ni gubin ngiyal’. \s1 Ba meybil ko ayuw \r (Psalm 70) \q1 \v 12 Kug par nga fithik’ e oloboch ni pire’, \q2 ndabkiyag i the’eg! \q1 Denen rog e ke ingeg, \q2 da ku gur guy ban’en; \q1 ke pire’ nga piyan lolugeg, \q2 ma kug par nike mulan’ug. \q1 \v 13 \nd SOMOL\nd*, mu ayuwegneg e chiney! Mu chuwegeg u fithik’! \q1 \v 14 Mang e yigi par e pi’in yad be guy rogon ni ngar thanged e fan rog \q2 ni ka ra waergad ma ke wagagey lanin’rad! \q1 Mang e yigi par e pi’in ni kar felan’gad ni bochan e pi oloboch nike yib ngog \q2 ngar sulod nike m’ayfarad! \q1 \v 15 Mange yigi dada’ e pi’in yad be moning nigeg \q2 ma kar waergad! \b \q1 \v 16 Mange yigi felan’ me uf gubin e girdi’ ni karbad ngom. \q1 Mange yigi gubin e pi’in yad be og e magaer ngom ni bochan e kam mat’aw nagrad ngom \q2 mara ga’ar gad ni gubin ngiyal, “Ke sorok \nd SOMOL\nd*!” \b \q1 \v 17 I gag e gub me’waer ndabiyag ni gu ayuwegneg, \q2 machane gur Somol e ga be leam nigeg. \q1 I gur e ta’ayuw rog ma Got rog, \q2 mu gur nag e ayuw rom ngog! \c 41 \s1 Ba meybil ko m’ar \q1 \v 1 Nge falan’ e pi’in ma magfan’rad ko pi’in gafgow; \q2 ya \nd SOMOL\nd* e ra aywegrad ko ngiyal’ nike yib e oloboch ngorad. \q1 \v 2 I \nd SOMOL\nd* e ra yororiyrad me ayuweg e pogofan rorad; \q2 ra tayrad ni yad ba felfelan’ u daken fare but’; \q2 ma dabi n’agrad nga pa’ e pi to’ogor rorad. \q1 \v 3 I \nd SOMOL\nd* e ra aywegrad ko ngiyal’ ni yad ba m’ar \q2 nge gol nagrad. \b \q1 \v 4 I gag e lungug, “\nd SOMOL\nd*, kug denen nib togopluw ngom; \q2 mu runguyeg ngam gol nigeg.” \q1 \v 5 Pi to’ogor rog e yad be yogneg nga kireb. \q2 Yad ba’adag ni nggum ngan pagtalig. \q1 \v 6 Pi’in yad ma yib ni ngar guyed gag e bochan e nge chuw e thin riy; \q2 yad ma kunuy thibngig \q2 ngar weliyed i yan. \q1 \v 7 Urngin e pi’in kar fanenikayed gag e yad be gun’gun’ nigeg nga but’; \q2 tin th’abi kireb e yad ma leamnag ngog. \q1 \v 8 Me lungurad, “Dabki gol e cha’nir; \q2 dakriy bangiyal’ nra chuw u chob rok.” \q1 \v 9 Mus ko en nri gamow bpach, ni en nri ma pagan’ug ngak, \q2 ni be’ ni gamow ma abich u ta’bang, \q2 nike cheal ke togopluw ngog.\x - \xo 41:9 \xt Jhn 13:18\x* \b \q1 \v 10 \nd SOMOL\nd*, mu runguyeg ngam gol nigeg, \q2 ya nggu fulweg taban e kireb ko pi to’ogor rog. \q1 \v 11 Ra dabiyag ni gel e pi to’ogor rog ngog, \q2 ma aram e bay gu nang ni kug fel’ u wun’um. \q1 \v 12 Bay mu ayuwegneg, ni bochan e gu be rin’ e n’en ni bfel’; \q2 bay um teg u p’eowchem ni dariy n’umngin nap’an. \b \q1 \v 13 Ngan pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*, ni fare Got rok yu Israel! \q1 Ngan pining e sorok ngak e chiney i yan ngaram ndariy n’umngin nap’an! \pc Amen! Amen! \c 42 \ms1 KAEN L’AGRUW E BABYOR \mr (Psalms 42—72) \s1 Meybil ni tay be’ ni kan chuweg ko nam rok \q1 \v 1 Rogon ba gamanman ni \add deer\add* ni finey e ran nib garbeb ni bay u lan ba lul’, \q2 e aram rogon ni ku gum’ ni bocham, I gur Got. \q1 \v 2 Gur Got ni ga be par ni gabfos e ku gum’ ni bocham ni bod ni kug balel. \q2 wu’in e rayag ni gub gu liyor u p’eowchem? \q1 \v 3 Gu be yor ni rran nge nep’, \q2 ma lu’ e ke mang ggan ngog; \q1 gubin ngiyal’ ni be fitheg e pi to’ogor rog ni be lungurad, \q2 “Bu uw e Got rom?” \b \q1 \v 4 Fa’an gu ra leamnag e kakrom mi i kireban’ug; \q2 ya ngiyal’nem e un e girdi’ ni yo’or ngog ngu’ug warod ko fare naun rok Got, \q2 gu ma m’on ngu’ur leked gag, \q2 ni gamad ba ulung i girdi’ ni gamad ba felfelan’, \q2 ni gamad be tang ma gamad be pining e sorok ngak Got ni ba ga’ lammad. \q1 \v 5 Mangfan ni kari taganan’ug? \q2 Mangfan ni dakir paslag lanin’ug? \q1 Bay gu tay e pagan’ rog nga daken Got, \q2 ma aram bayay ni bay ku gu pining e sorok ngak, \q2 ya ir e ta’ayuw rog ma Got rog. \b \q1 \v 6-7 Kari kireban’ug u roy ko gin’ey ni gathi nam rog; \q2 ma aram me sulan’ug ngak. \q1 Ir e ke pi’ e pi n’ew ko gafgowan’ nga lanin’ug; \q2 be kumong lingan i yib ngog ni bod e sugbur, \q2 bod e pi thang’el ni ba dirra’ lingan ni be aw ngalan e lul’ ni Jordan \q2 ni be yib ko Burey nu Hermon nge Burey nu Mizar. \q1 \v 8 Yigi dag \nd SOMOL\nd* e t’ufeg rok ni dabimus ni rran; \q2 me yag ba tang ngog nnep’, \q2 ni ba meybil ngak Got ko yafos rog. \q1 \v 9 I Got, ni ir e be yoror rog, e ke lungug ngak, \q2 “Mang ni kam pag talig? \q2 Mang nthingar ug gafgow \q2 ko kireb nib gel ni be tay e pi to’ogor rog ngog?” \q1 \v 10 Kug parde’ ko thin nib kireb ni be yog e pi to’ogor rog ngog, \q2 ya kar pired ni yad be fith ngog ni be lungurad, \q2 “Bu uw e Got rom?” \b \q1 \v 11 Mangfan ni kari taganan’ug? \q2 Mangfan ni dakir paslag lanin’ug? \q1 Bay gu tay e pagan’ rog nga daken Got, \q2 ma aram bayay ni bay ku gu pining e sorok ngak, \q2 ya ir e ta’ayuw rog ma Got rog. \c 43 \s1 Meybil ni tay be’ ni kan chuweg ko nam rok \s2 (Ul ul ko Psalm 42) \q1 \v 1 Got, mu gagiyeg ngan nang ndawor gu bucheg ban’en, \q2 ma ga ayuwegneg u pa’ e pi’in nde mich Got u wun’rad; \q2 mu ayuwegneg rok e girdi’ ni yad ma lifith l’ugunrad ma yad ba kireb! \q1 \v 2 Got, i gur e manaf rog, \q2 mang ni kam pageg? \q1 Mang nthingar ug gafgow \q2 ko kireb nib gel ni be rin’ e pi to’ogor rog ngog? \b \q1 \v 3 Mpi’ e tamilang rom nge thin rom nib riyul’ nge yib ngog, \q2 ngar pow’iyew gag \q2 miyow fulwegneg nga Zion, ko burey rom nib thothup, \q2 nge ngalan e tempel rom, ko gin ga ma par riy! \q1 \v 4 Ma aram mu gu wan nga altar rom, i gur Got, \q2 ya gur kenggin e felfelan’ rog, \q1 bay gu musik ko \add harp\add* rog nggu tang nigem nib sorom, \q2 I gur Got, ni gur e Got rog! \b \q1 \v 5 Mangfan ni kari taganan’ug? \q2 Mangfan ni dakir paslag lanin’ug? \q1 Bay gu tay e pagan’ rog nga daken Got, \q2 ma aram bayay ni bay ku gu pining e sorok ngak, \q2 ya ir e ta’ayuw rog ma Got rog. \c 44 \s1 Ba meybil ni fan ko Ayuw \q1 \v 1 A Got, ku gu rung’aged nga telmad, \q2 pi chitamangimad kakrom e kar weliyed ngomad murung’agen, \q1 feni sorom ko pin’en ni um rin’ u nap’rad, \q2 ko fapi rran ni kakrom: \q1 \v 2 rogon ni go’ gur ma ga tuluf fa pi girdi’ ni dar nanged Got nga wuru e nam rorad, \q2 ma ga tay e tirom e girdi’ nga taferad ngar suwyed; \q1 nge rogon ni mu gechignag boch e nam, \q2 ma ga gagiyegnag e girdi’ rom nge fel’ rograd. \q1 \v 3 Pi girdi’ rom e dar gelgad ko fare nam ni bochan e saydon rorad; \q2 ma ku gathi gelngirad e ra gelgad riy; \q1 ya ra gelgad u daken gelngim nge fenam gel, \q2 ya ga bay rorad, \q2 ni aram e be dag ni yad ba t’uf rom. \b \q1 \v 4 Gur e pilung rog nge Got rog; \q2 ga ma gelnag e girdi’ rom, \q2 \v 5 u gelngim e gu gelgad riy ko pi to’ogor romad. \q1 \v 6 Gathi gat’ing romad e be pagan’mad ngay \q2 ara saydon romad ni nge aywegmad; \q1 \v 7 machane gur e mu ayuwegmad rok e pi to’ogor romad, \q2 ma ga waernag e pi’in yad be fananikaymad. \q1 \v 8 Bay u gogned e sorok ngom ni gubin ngiyal’ \q2 mu’ug pininged e magaer ngom ndariy n’umngin nap’an. \b \q1 \v 9 Machane, chiney e kam digeymad ma kam pagmad kug waergad; \q2 dakmur un ngak e pi salthaw romad ko mael. \q1 \v 10 Kam pag kug milgad rok e pi to’ogor romad, \q2 ma kar feked e tiromad karfaned. \q1 \v 11 Kam pagmad ni ngan li’mad ni bod e saf; \q2 kam weregmad ko pi nam i yan. \q1 \v 12 Gur e kam pi e girdi’ rom ni chuway’ nib achig puluwon \q2 ni gowa dariy fel’nginrad ngabang. \b \q1 \v 13 Pi’in gamad buguliyoror e kar guyed e n’en ni kam rin’ ngomad, \q2 ya yad be moning ma yad be minmin ngomad. \q1 \v 14 Kam tabnathin nagmad ku gu makak’argad u fithik’ e pi nam; \q2 yad be chichingeg lolugrad ngomad ni yad be girig. \q1 \v 15 Gubin ngiyal’ nib m’ayfag; \q2 ku gum’ ko tamra’ \q2 \v 16 ni fan e moning nge thin ni kireb ni gu be rung’ag \q2 rok e pi to’ogor rog nge pi’in dubrad dakenag. \b \q1 \v 17 Gubin e pin’ey nike buch ngomad, \q2 ni yug aram rogon ni dawor gu paged talinem \q2 ara gu th’abed fare m’ag ni mu ngongliy u thildad. \q1 \v 18 Gubin ngiyal’ ni ga bay u lanin’mad \q2 ma gamad be rin’ e n’en ni mu machibnag. \q1 \v 19 Machane ka mu pagmad u fithik’ e gamanman ni malboch \q2 ni de yag ni nggu ayweged gamad; \q2 kam digeymad u fithik’ e rumug. \b \q1 \v 20 Fa’anra kug paged e liyor ngak e Got romad \q2 kug meybilgad ngak yug reb e got, \q1 \v 21 ma rib mich ni gamnang, \q2 Ya gamnang e tin bay u lanin’mad nib mith. \q1 \v 22 Machane bocham ma aram fan ni gamad e pitapigpig rom e yibe li’mad ni gubin ngiyal’, \q2 kan ta’mad ni bod e saf ni ngan thang e fan rok. \b \q1 \v 23 Somol, mu od! Mangfan ni ga be mol? \q2 Are mu deg! Dab mu n’agmad ni dariy n’umngin nap’an! \q1 \v 24 Mangfan ni ga be mith romad? \q2 Dab mu pagtalin e gafgow nge oloboch romad! \b \q1 \v 25 Kug awgad nga but’ ni kug masengsenggad’; \q1 kug thiggad u fithik’ e ab ni kug waergad. \q1 \v 26 Moy mu aywegmad! \q2 Bochan fare t’ufeg rom ni dabimus \q2 ere nopa’am gamad! \c 45 \s1 Ba tangin e mabgol ko pilung \q1 \v 1 Yu bugithin nib manigil e ke suguy lanin’ug, \q2 nnap’an ni gu be tunguy e re tang ney ni fen fare pilung. \q1 Ba’aray ba tang u daken balowtheg \q2 ni bod e pen u pa’ be’ nib salap ko yol. \b \q1 \v 2 Gur e th’abi picho’ay u fithik’ e pumo’on; \q2 ma ri ga ba salap ko welthin. \q2 Gubin ngiyal’ ni be tow’ath nigem Got. \q1 \v 3 Pilung ni madangdang, mm’ag e saydon rom nga lukngum; \q2 gur e bgilbugwam ma ba sorom. \b \q1 \v 4 Mman u fanam falu’ ngam gel \q2 ni fan ko tin riyul’ nge tin bmat’aw \q2 gelngim e ra i gel nigem ko pi mael! \q1 \v 5 Pi gan e gat’ing rom e bm’uth, \q2 ka ra kurufed gumircha’en e pi to’ogor rom; \q2 pi nam e ka ra parawgad nga charen rifrifen’em. \b \q1 \v 6 Fare lung nike pi’ Got ngom \q2 e ra par ni manechibog ko pichibog. \q1 Bmat’aw rogon ni ga ma gagiyegnag e girdi’ rom; \q2 \v 7 bt’uf rom e n’en ni bfel’ ma dabum e n’en nib kireb. \q1 Aram fan ni Got, ni ir e Got rom, e ke mel’egem \q2 ke pu’og e felfelan’ ni yo’or nga dakenam \q2 ni dabi ta’reb rogon ngak boch e pilung. \q1 \v 8 Florida ni \add myrrh\add* nge \add aloe\add* e bay ko mad rom; \q2 girdi’en e musik e yad be musik nigem u lan tafen e pilung ni kan nunuwnag ko \add ivory\add*. \q1 \v 9 Pi’in rugod ni fak e pilung e yad bay u fithik’ e ppin ni yad ma par u lan e yoror rom, \q2 ma nga ba’ ni mat’aw ko chiya’ rom e ba sak’iy fare bpin ni le’engim riy, \q2 nib nunuw ko tin th’abi fel’ e gol. \b \q1 \v 10 Le’engin e pilung, mmotoyil ko n’en nggog \q2 mu pagtalin e girdi’ rom nge pi girdi’em. \q1 \v 11 Fare pilung e ra yim’ ni bochan fanam pidorang; \q2 i ir e masta rom, ere thingar um fol rok. \q1 \v 12 Girdi’ nu Tyre e bay ra feked e tow’ath rom i yib; \q2 girdi’ ni yo’or ban’en rorad e bay ra guyed rogon ni ngam adag dakenrad. \b \q1 \v 13 Fare rugod ni fak e en pilung e bay u lan tafen e pilung — rib pidorang! \q2 Mad rok nib n’uw e ni ngongliy ko tret nib gol. \q1 \v 14 Ni fek i yib ngak fare pilung ni bay u madan ni bfel’ ram’en, \q2 ni be lek e pi bpin nta’ayuw rok fare pin ni nge mabgol, \q2 ku ni fekrad i yib ko fare pilung. \q1 \v 15 Rabad ni yad ba felfelan’ \q2 ngalan tafen e pilung. \b \q1 \v 16 Pilung rog, gur e bayi yo’or pifakam ni pumo’on, \q2 ni ngranod nga luwan e pi chitamangim kakrom ngar manged pilung, \q2 ma bay mu gagiyeg nagrad nga rogned e thin u polo’ e fayleng. \q1 \v 17 Re tang rog ney e bayi gilnag bugwam u gubin e mfen, \q2 ma gubin e girdi’ ni bay ra pininged e sorok ngom e chiney i yan ngaram. \c 46 \s1 Bay Got rodad \q1 \v 1 I Got e ir e manaf rodad me ir gelngidad, \q2 gubin ngiyal’ nike fal’eg rogon ke par nra yib e oloboch ngodad me ayuwegdad. \q1 \v 2 Fa’anra rur e fayleng me muchubu’ e pi burey nga t’ay e rigur, \q2 ma dab da tamdaggad; \q1 \v 3 ara puw e day nga mada’ lingan ngalang, \q2 me rur e pi burey. \b \q1 \v 4 Bay ba lul’ ni be fek e felfelan’ i yib ko fare binaw rok Got, \q2 ko fare naun nib thothup rok fa’anem ni ir e ba Th’abi Tolang. \q1 \v 5 Got e be par u lan e re binaw nem, ndabiyag ni ngan kirebnag; \q2 ra yib i ayuweg e re binaw nem nnap’an ni fini be puf e woch. \q1 \v 6 Ke m’age marus e pi nam, ma gil’ilungun e pi pilung e ke morur; \q2 me non Got ni be chob ndirra’, me ranran e fayleng. \b \q1 \v 7 I \nd SOMOL\nd* ni Gubin ma Rayag Rok e bay rodad; \q2 fare Got rok Jakob e ir e yoror rodad! \b \q1 \v 8 Mired, ngam guyed e n’en ke rin’ \nd SOMOL\nd*! \q2 Mu guyed e pin’en ni yira ngat ngay nike ngongliy u daken e fayleng! \q1 \v 9 Be taleg e pi mael ni yibe tay u fayleng i yan; \q2 be t’ar e gat’ing, ma be kirebnag epi sarey nge dilak, \q2 ma be urfiy e pi \add shield\add*! \q1 \v 10 Be ga’ar, “Mu paged e cham, mi gimed nang ni gag Got, \q2 ni gag e th’abi tolang u fithik’ e pi nam, \q2 mi gag e th’abi tolang u fayleng!” \b \q1 \v 11 \nd SOMOL\nd* ni Gubin ma Rayag Rok e bay rodad; \q2 fare Got rok Jakob e ir e yoror rodad! \c 47 \s1 Fare pilung ni ir e th’abi ga’ \q1 \v 1 Girdi’en urngin e nam, mu waywaygad ko felfelan’! \q2 Mu pininged e magaer nge sorok ngak Got u fithik’ e tang ni ba ga’ lammed! \q1 \v 2 I \nd SOMOL\nd*, ni ir e ba Th’abi Tolang, e ngan dugow ngak; \q2 i ir ba pilung ni th’abi ga’, ni be gagiyegnag e fayleng ni polo’. \q1 \v 3 Ke ayuwegdad kad gelgad ngak girdi’en e pi nam, \q2 ke taydad ni ngad gagiyeg niged e pi nam. \q1 \v 4 I ir e turguy e nam ni gadad be par riy, \q2 ba nam nib uf e girdi’ rok ngay, ni girdi’ nri yad ba t’uf rok. \b \q1 \v 5 Got e ke yan ngalang nga tagil’! \q2 Min tolulnag e felfelan’ me thow e rappa \q2 ni be yan \nd SOMOL\nd* ngalang! \q1 \v 6 Mu pininged e magaer nge sorok ngak Got u fithik’ e tang; \q2 mu pininged e magaer nge sorok ngak e pilung rodad u fithik’ e tang! \q1 \v 7 Got e ir e pilung ko fayleng nib polo’; \q2 mu pininged e magaer nge sorok ngak u fithik’ e tang! \q1 \v 8 Got e ke par nga but’ u tagil’ nib thothup; \q2 be gagiyegnag e pi nam. \q1 \v 9 Pi pilung ko pi nam e kar mu’ulunggad \q2 girdi’en fare Got rok Abraham. \q1 Ba gel gelngin ngak urngin raba’ e salthaw; \q2 ir e be gagiyegnag urngin ban’en! \c 48 \s1 Zion, fare Binaw rok Got \q1 \v 1 I \nd SOMOL\nd* e ba ga’ ma ngan pining e bin th’abi tolang e sorok ngak \q2 u lan fare binaw rok e Got rodad, ngu daken e burey rok nib thothup. \q1 \v 2 Zion e fare burey rok Got nib tolang ma ba gamog, \q2 ni fare binaw rok ba pilung nib ga’ nma pi’ e felfelan’ nga ga’ngin yang u fayleng.\x - \xo 48:2 \xt Mat 5:35\x* \q1 \v 3 I Got e ke dag ni ir e matnag \q2 u lan fare binaw ni kan yororiy ni fan ko mael. \b \q1 \v 4 I mu’ulung e pilung nga ta’bang \q2 ngarbad ni ngar chamgad ko Burey ni Zion, \q1 \v 5 ma nap’an nra guyed, me gin’anrad; \q2 miyad rus ngar milgad. \q1 \v 6 I m’agrad e marus riy nge amith u rom, \q2 ni bod be’ ni bpin ni nge gargeleg bbitir, \q2 \v 7 ni bod e pi barkow ni be yin’rad e day ko yoko’. \b \q1 \v 8 Kad rung’aged e n’en ke rin’ Got, \q2 ma chiney ma kadguyed \q2 u lan fare binaw rok e Got rodad, ni fare \nd SOMOL\nd* ni Gubin ma Rayag Rok; \q1 e bayi ayweg fare binaw ni dabi buch ban’en riy bi’id. \b \q1 \v 9 A Got, u lan e Tempel rom, \q2 e gamad ma leamnag riy e t’ufeg rom ni dabimus. \q1 \v 10 Girdi’ u gubin yang e yad be pining e sorok ngom, \q2 ma bugwam e ke garer u fayleng i yan. \q1 Ga ma gagiyeg nib mat’aw; \q2 \v 11 nge felfelan’ e girdi’ nu Zion! \q1 Ga ma pufthin nib mat’aw; \q2 nge felan’ e pi binaw nu Judah! \b \q1 \v 12 Girdi’en Got, mmarod ngam liyeged yu Zion ngam the’eged e pi wulyang; \q2 \v 13 mu yaliyed fapi rungrung mi gimed sikengnag e pi yoror ni fan ko mael, \q1 ya ngam ga’argad ngak e bin migid e mfen: \q2 \v 14 “Re Got ney e Got rodad ni manechibog ko pichibog, \q2 i Ir e bayi pow’iydad e chiney i yan ngaram.” \c 49 \s1 Rib balyang ni yima toer ko fel’ rogon \q1 \v 1 Mu telmed urngin e girdi’! \q1 Motoyilgad e girdi’ u gubin yang, \q2 \v 2 pi tolang nge pi sobut’, \q2 nge pi fel’ rogon nge pi gafgow. \q1 \v 3 Ba tamilang lanin’ug; \q2 bay ug weliy e thin nib gonop. \q1 \v 4 Bay gu tiyan’ug nga ba salepow, \q2 nggu weliy fan ni gu be chubeg e musik ni \add harp\add*. \q1 \v 5 Dagur rus ko ngiyal’ ni gu be par u thathren e riya’, \q2 ni ngiyal’ nike yon’eg e pi to’ogor nga longob, \q1 \v 6 ni girdi’ ni kireb ni be pagan’rad ko fel’ rogon rorad, \q2 ni yad ba uf ko machaf rorad nib yo’or. \q1 \v 7 Dabyag rodad ni nge mang gadad e da biyuliyed gadad, \q2 dabiyag ni ngad pi’ed puluwon e pogofan rodad ngak Got, \q2 \v 8 ya puluwon e pogofan ko girdi’ e yugub pag feni tolang. \q1 Ya n’en ni gadad ra pi’ ni puluwon e dabi gaman \q2 \v 9 ni nge talegdad ko yan nga low \q2 ngad pired ni dab da m’ad bi’id. \q1 \v 10 Demutrug be’ ma rayag ni nge guy ni mus ko girdi’ nib gonop ma be yim’, \q2 ni ta’reb rogon ko girdi’ nib balyang ma ba minan’. \q2 Yad gubin ni yad be pag e pin’en ni bay rorad ni pire’ nga pa’ e pi’in owcharad. \q1 \v 11 Yad be leamnag ni pi naun rorad e bayi par ni dariy n’umngin nap’an; \q2 nu rom e bay ra pired riy ni gubin ngiyal’ \q2 yad be tunguy fithingrad ko yungi binaw ntaferad. \q1 \v 12 Feni sorodad e dabiyag ni nge talegdad ko yam’; \q2 ya ri bay dm’ad ni bod e gamanman. \q1 \v 13 A mu guy e n’en ke rin’ e pi’in yad e yad be toer ngorad, \q2 nge n’en ke buch rok e pi’in ke nemow u wun’rad e pin’en ni bay u pa’rad ni ka ra fla’abgad riy. \q1 \v 14 Ke m’ay i turguy ni ngarm’ad ni bod e saf, \q2 ma yam’ e ir e bayi mil farad ngak. \q1 Ma pi’in nib mmat’aw e yad ra gel ngorad, \q2 ma be par dowrad ni be wod ko gin ni kan k’eyagrad riy \q2 nib orel ko tabinaw rorad! \q1 \v 15 Machane Got e ra ayuwegneg; \q2 bayi chuwegeg u gelngin e yam’. \q1 \v 16 Ngiyal’ nra yo’or ban’en rok be’ ma dabi magawon nga lanin’um, \q2 nge ngiyal’ nike mun daken e fel’ rogon rok; \q1 \v 17 ya ra yim’ ma dabiyag ni nge fek nge un ngak; \q2 ya fel’ rogon rok e dabi un ngak nga low. \q1 \v 18 Mus ni fa’anra be par be’ nike nemowan’ ngak ko biney e tamilang, \q2 ma yibe pining e sorok ngak ni bochan e mon’og ni be tay, \q1 \v 19 ma ri bayi yan nge yan i cheag ko pi chitamngin kakrom ni karm’ad, \q2 ko gin ni ba lumor riy ndariy n’umngin nap’an. \q1 \v 20 Feni sorodad e dabiyag ni nge talegdad ko yam’; \q2 ya ri bay dm’ad ni bod e gamanman. \c 50 \s1 Bin riyul’ e Liyor \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd* ni fare Got ni Gubin ma Rayag Rok e be non; \q2 be pining e fayleng ni ga’ngin ni tabab ko ngek nge yan i mada’ ko ngal. \q1 \v 2 Be mat ram’en Got u Zion, \q2 fare binaw ndariy thibngin ngaf ni fel’usun. \b \q1 \v 3 Got rodad e be yib, machane gathi be yib ndariy lingan; \q2 ya bay ba nifiy ni be daramram nib m’on rok, \q2 ma bay bangi yoko’ ni ba liyeg. \q1 \v 4 Be pining e tharmiy nge fayleng ni ngar mangew mich \q2 ni yow be guy ni be pufthinnag e girdi’ rok. \q1 \v 5 Be ga’ar, “Mu kunuy ngog e girdi’ rog nib yul’yul’, \q2 ni pi’in nra ngongliyed ba m’ag u thilmad ko maligach nra pi’ed.” \q1 \v 6 Tharmiy e be weliy feni bmat’aw Got, \q2 ya ir e ma pufthin. \b \q1 \v 7 “Mmotoyilgad, e girdi’ rog, ya nggu non; \q2 Israel, gur e bay gu welthin nib togopluw ngom. \q2 Gag Got, ni Got rom. \q1 \v 8 Dagur puwan’ ngomed ni bochan e pi maligach romed \q2 nge pi maligach ni mo’oruf ni gimed be fek i yib ngog ni gubin ngiyal’. \q1 \v 9 Dawor gum’ ni bochan e pi garbaw ni pumo’on ko yungi milay’ romed \q2 ara pi kaming u fithik’ e yuran’ i gamanman romed; \q1 \v 10 ya gubin e gamanman u loway e ba milfan ngog \q2 nge garbaw u daken yu biyu’ i burey. \q1 \v 11 Urngin e arche’ ni malboch e ba milfan ngog \q2 nge urngin e ban’en nib fos u lan e flang. \b \q1 \v 12 “Fa’anra manga kug k’iy, ma dab gu man ggan ngomed, \q2 ya fayleng nge urngin ban’en riy e bmilfan ngog. \q1 \v 13 Gur, gu ma longuy ufin e garbaw ni pumo’on, \q2 ara gu ma unum racha’en e kaming? \q1 \v 14 Ogmagaer e nge mang maligach romed ngak Got, \q2 mu pi’ed ngak e en ni Gubin ma Rayag Rok gubin e tin ni kam og niged. \q1 \v 15 Mu piningedgag ko ngiyal’ nra yib e oloboch; \q2 mu gu lufmed riy, \q2 ma bay mu pininged e sorok ngog.” \b \q1 \v 16 Machane be ga’ar Got ngak e pi’in kireb, \q2 “Mang mat’awunmed ni ngam uned i yog e pi motochiyel rog, \q2 ara mang rogmed ni ngam weliyed murung’agen e m’ag rog? \q1 \v 17 Ka mu siyeged e fonow rog; \q2 ka mu n’iged e tin kug ta’chiylen. \q1 \v 18 Gubin e pi moro’ro’ ni gimed ra guy me mang fager romed, \q2 ma gimed ma m’agmed ngak e pi’in dar yul’yul’gad ko mabgol rorad. \b \q1 \v 19 “Yigub puf langmed ko tin kireb; \q2 dariy e ngiyal’ ni gimed ma stuntun ko mululfith lugun’. \q1 \v 20 Yigub ba’ud romed ni ngam gathibthib niged pibe’ romed \q2 ma gimed be pug thibngirad ngalang. \q1 \v 21 Urngin e pin’ey ni kam rin’ed, ma ku gu th’ab gulungag, \q2 ere kam leam niged ni ta’ab rogog ngomed. \q1 Ma chiney e nggu puwan’ ngomed, \q2 mu gup’ e kireb romed nga owchemed. \b \q1 \v 22 “Motoyilgad ko ren’ey, gimed e pi’in gimed be fekyathig, \q2 ya ri gu thang owchamed, \q2 ma dariy be’ nra ayuwegmed. \q1 \v 23 Ogmagaer e ire re maligach nri ma tayfag, \q2 ma rib mich ni gu ra ayweg e pi’in yad ma fol rog.” \c 51 \s1 Ba meybil ko kalngan’\f + \fr 51:0 \fk TITLE NI HEBREW: \ft David e yoloy e re Psalm ney nga tomuren nike welthin Nathan ni profet ngak u murung’agen Bathsheba ni gathi mabgol rok ma yow be par.\f*\x - \xo 51:0 \xt 2 Sa 12:1–15\x* \q1 \v 1 A Got, nge wurengan’um ngog, ni bochan e t’ufeg rom ni dabimus; \q1 mu chuweg e denen rog, ya ba ga’ e runguy rom! \q1 \v 2 Mmaluk nigeg nge chuw urngin e kireb rog, \q2 ma ga chuweg e denen rog nggu machalbog! \q1 \v 3 Kug nang e pi kireb rog; \q2 gubin ngiyal’ ni gu manang e pi denen rog. \q1 \v 4 Kug denen nib togopluw ngom, ni kemus ni gur e ba togopluw ngom, \q2 ma kug rin’ e tin nib kireb u wun’um. \q1 Ere mmat’aw ni ngam pufthin nigeg, \q2 bay mat’awum ni ngam turguy e gechig rog. \q1 \v 5 Gub kireb ko ngiyal’ nni gargel nigeg riy ke mada’ ko chiney; \q2 chirofen nni par nigeg riy e gu bay u fithik’ e denen ke mada’ ko chiney. \b \q1 \v 6 Tafinay nib yul’yul’ e ir e ga ba’adag; \q2 mu suguy lanin’ug ko gonop rom. \q1 \v 7 Mu chuweg e denen rog nggu be’ech; \q2 mmaluk nigeg, ya nge gel e wechwech rog ko ayis. \q1 \v 8 Mu suguyeg ko felfelan’ nge fel’ laniyan’; \q2 ni yugu aray rogon ni kam masengseng nigeg ma kam t’areg, \q2 mu kug felfelan’ bayay. \q1 \v 9 Mu fek owchem ko denen rog, \q2 ma ga chuweg urngin e kireb rog. \b \q1 \v 10 A Got, mu sunumeg e tafinay nib machalbog u fithik’ag, \q2 ma ga pi’ reb e tafinay ngog nib be’ech ma ba yul’yul’. \q1 \v 11 Dab mu n’igeg nggu chuw u p’eowchem; \q2 dab mu chuweg rog fare Kan Nthothup rom. \q1 \v 12 Mfulweg e felfelan’ ngog nma yib ko ayuw ni ga ma pi’, \q2 ma ga ayuweg lanin’ug ngi i fol rom. \q1 \v 13 Ma aram e bay gu fil ngak e pi tadenen e tin ni mog ni ngan rin’, \q2 miyad sul ngom. \b \q1 \v 14 Got, ni gur e ta’ayuw rog, mu ayuweg e pogofan rog, \q2 mu gu weliy ngak e girdi’ fanam mat’aw. \q1 \v 15 Somol, mu ayuwegneg nggu welthin, \q2 mu gu pining e sorok ngom. \b \q1 \v 16 Dabum e gamanman ni yibe li’ ngan pi’ ngom ni maligach, \q2 fa’an mang e ga ba’adag ma kug pi’ ngom; \q1 de fel’ u wun’um e pi maligach ni mo’oruf. \q1 \v 17 Got, maligach rog ngom e subut’an ni ku gu tay; \q2 ya be’ nike kolngan’ nge fol rom e dab mu n’ag. \b \q1 \v 18 Got, mu runguy yu Zion, ngam ayuweg; \q2 mu ubung bayay e yoror nib liyeg e binaw nu Jerusalem. \q1 \v 19 Ma aram me felan’um ko pi maligach romad, \q2 nge pi maligach ni mo’oruf; \q2 mu’un li’ e garbaw ni pumo’on u daken e altar rom nga ni pi’ ngom ni maligach. \c 52 \s1 Gechig nge runguy rok Got\f + \fr 52:0 \fk TITLE NI HEBREW: \ft Ba thin rok David, nga tomuren Doeg ni ba Edomite ni yan ngak Saul nge yog ngak ni David e ke yan ko naun rok Ahimelek.\f*\x - \xo 52:0 \xt 1 Sa 22:9, 10\x* \q1 \v 1 Mang ni ga be uf ko kireb rom, gur e en ni yargel? \q2 Feni yul’yul’ Got e dariy n’umngin nap’an. \q1 \v 2 Ga be t’ar liben ni nge math owchen boch e girdi’; \q2 balowthem e bod bangi resa nib m’uth. \q2 Gubin ngiyal’ ni ga ma tunguy e thin. \q1 \v 3 Ba t’uf e kireb rom ko fel’ \q2 ma bo’or e tin malfith ni ga ma yog ko tin riyul’. \q1 \v 4 Ga ba’adag ni ga ma kirebnag lanyan’ e girdi’ ko thin rom, gur e re mululufith langan nir! \b \q1 \v 5 Are Got e bayi tem ko bin but’ e fol ni dariy n’umngin nap’an; \q2 bayi tharbegem u tafnam; \q2 bayi chuwegem ko fayleng ko pi’in bafos. \q1 \v 6 Pi’in nib mat’aw e bay ra guyed e ran’ey miyad rus; \q2 ma aram e bay ra garus niged gur me lungurad, \q1 \v 7 “Muguyew, ba’aray facha’ nda i naf ngak Got ni nge ayuweg, \q2 ya i pagan’ nga feni yo’or bogi ban’en rok, \q2 ma fel’ rogon rok e ke mang yoror rok.” \b \q1 \v 8 Me gag e gu bod bake gek’iy ni \add olive\add* ni galunglung u lane naun rok Got; \q2 Ke pagan’ug ko t’ufeg rok ni dabi mus ni manechibog ko pi chibog. \q1 \v 9 Got, bay gu pining e magaer ngom ni gubin ngiyal, ko n’en ni kam rin’; \q2 bay gu weliy u p’eowchen e girdi’ rom \q2 nri gab manigil. \c 53 \s1 Kireb rok e Girdi’ \r (Psalm 14) \q1 \v 1 Pi’in yad bbalyang e ma lungurad u lanin’rad, \q2 “Dariy e Got.” \q1 Yad gubin ni kar kirebgad, \q2 yad be rin’ bogi ban’en nrib gel e kireb riy; \q2 dakuriy ta’bagayad ni be rin’ e tin ni bfel’.\x - \xo 53:1 \xk \xt 53:1–3 \xt Rom 3:10–12\x* \b \q1 \v 2 I Got e be changar u tharmiy nga but’ nga daken e girdi’ \q2 ni nge guy ko bay bochiyad nib gonop, \q2 ara bay be’ ni be liyor ngak fa dariy. \q1 \v 3 Machane yad gubin ni kar pi’ed keru’rad; \q2 yad gubin ni ta’reb farad kireb. \q1 Dariy bagyad ni be rin’ e n’en ni bfel’, \q2 ni ta’bagyad ma dariy. \b \q1 \v 4 Me fith Got ni ga’ar, “Gur, dar nanged? \q2 Gur pi chan’ey ni yad be ngongliy e kireb e de tamilngan’rad? \q1 Kar pired ni yad be mororo’ ko tirog e girdi’ u fithik’ e yargal, \q2 ma dariy bangiyal’ ni yad ma meybil ngog.” \b \q1 \v 5 Machane aram e bayib e marus ngorad nib gel, \q2 ndawor rrusgad bayay ni aram gelngin, \q2 ya bayi wereg Got yilen e pi to’ogor ko girdi’ rok. \q1 I Got e ke n’agrad, \q2 ma aram e yu Israel e ri bay ra gelgad ngorad. \b \q1 \v 6 Ri gu be meybil ni nge yib e ayuw \q2 u Zion nga Israel. \q1 Rra felfelan’ e girdi’ nu Israel \q2 ko ngiyal’ nra fal’eg Got rograd bayay! \c 54 \s1 Ba meybil ni ngan aywegey rok e pi to’ogor\f + \fr 54:0 \fk TITLE NI HEBREW: \ft Ba thin rok David, u tomuren fapi pumo’on nu Zif nranod ngak Saul nga rogned ngak ni be mith David u lan e binaw rorad.\f*\x - \xo 54:0 \xt 1 Sa 23:19; 26:1\x* \q1 \v 1 A Got, mu ayuwegneg nga gelngim; \q2 gelngim e nge m’ug riy ni bfel’ e rog! \q1 \v 2 A Got, mu rung’ag e meybil rog; \q2 mmotoyil ko pi thin ni gu be yog! \q1 \v 3 Girdi’ nib tolngan’rad e karbadnag e cham ngog; \q2 girdi’ ndariy e runguy rorad e yad be guy rogon ni ngar thanged e pogofan rog — \q2 bogi girdi’ ni der un Got u wan’rad. \b \q1 \v 4 Machane Got e ir e ma ayuwegneg. \q2 I \nd SOMOL\nd* e ir e ma n’ufegeg. \q1 \v 5 Mang e yigi cheleg Got e kireb rok e pi to’ogor rog nge aw ngorad. \q2 Ra thang owcharad ni bochan e ba yul’yul’. \b \q1 \v 6 A \nd SOMOL\nd*, rib felan’ug ngay ni gu ra pi’ ba maligach ngom; \q2 bay gu pining e magaer ngom \q2 ni bochan e gab manigil. \q1 \v 7 Ya kam chuwegeg u fithik’ urngin e oloboch rog, \q2 ma kug guy e pi to’ogor rog ni kar waergad. \c 55 \s1 Ba meybil rok be’ ni en ni fager rok e ir e thig u tanggin \q1 \v 1 A Got, mu rung’ag e meybil rog; \q2 dab mu pi’ keru’um ko wenig rog! \q1 \v 2 Mmotoyil ngog ma ga fulweg lungug; \q2 ya ke li’eg e magafan’ rog. \q1 \v 3 Ke k’aring e pi to’ogor rog e marus ngog ko thin ni togopluw, \q2 kug masengseng ko gafgow ni be tay e pi’in kireb e leam rorad ngog. \q1 Yad be girengiy e oloboch nga dakenag; \q2 yad be damumuw ngog ma yad be fanenikayeg. \b \q1 \v 4 Ku gu rus, \q2 doguwen e yam’ e ke dil’iyeg. \q1 \v 5 Ke koleg e dugow gu be da’da’; \q2 ku gum’ ko morus. \q1 \v 6 Yigi yib pog ni bod e arche ni \add dove\add*, \q2 nggu changeg nga bang nggu pir’eg e gapas. \q1 \v 7 Gu ra changeg nga bang nib palog, \q2 ngu ngongliy tafnag u daken e ted. \q1 \v 8 Gu ra gur nigeg ngu pir’eg e gin nggu gif ngay \q2 ngu chuw ko nifeng ni gel nge yoko’. \q1 \v 9 A Somol, mu balyangnag e welthin ko pi to’ogor rog! \b \q1 Gu be guy e cham nge wagagay u lan e binaw, \q2 \v 10 ni be liyeg ni rran nge nep’, \q2 ma be suguy ko oloboch nge wagagay. \q1 \v 11 Gubin yang ni yibe wodmang riy; \q2 ke suguy e kireb nge sasalap e yupa’ i kanawo’. \b \q1 \v 12 Fa’an mang e ba to’ogor rog e be dariyfan nigeg, \q2 mra yag ni nggu k’adan’ug; \q1 fa’an mang e ba togopluw rog e be girig ngog, \q2 ma gu ra mith rok. \q1 \v 13 Ma dangay ya gur, ni gadow ngabang, \q2 ni gadow nga maruwel ma gadow fager. \q1 \v 14 Ud welyew salpadow ngodow \q2 mu ud liyorgow u ta’bang u lan e Tempel. \q1 \v 15 Mang e yigi yim’ e pi to’ogor rog ni dawori taw nga nap’rad; \q2 mang e ranod ni kayad bafos nga’ar ko fayleng ko yam’! \q1 Ya ba sug gumircha’rad nge lan taferad ko kireb. \b \q1 \v 16 Machane gu be ning e ayuw ngak \nd SOMOL\nd* ni Got, \q2 ma bayi ayuwegneg. \q1 \v 17 Kadbul, misiw’, nge nep’ \q2 gun’gun’ rog nge gel’gel’ e be yan ngak ngalang, \q2 mra rung’ag lungug. \q1 \v 18 Bayi fulwegneg ni dariy ban’en nra buch rog \q2 ko pi mael ni gu be tay \q2 ngak bo’or e to’ogor. \q1 \v 19 Got, niki i gagiyeg aram ko tobolngin i yib, \q2 e ra rung’ag lungug me waer nagrad; \q1 ya daburad ni ngar thilgad, \q2 ma dariy madgun u wan’rad. \b \q1 \v 20 En immoy nri gamow e ke cham ngak pi fager rok; \q2 ke thilyeg e tin ni micheg. \q1 \v 21 Thin rok e ba munguy ko che’, \q2 ma gumircha’en e ba sug ko fananikay; \q1 thin rok e bod feni sumnguy e gapgep, \q2 machane ma th’abey ni bod yungi saydon nib m’uth. \b \q1 \v 22 Mu pi’ e gilab rom ngak \nd SOMOL\nd*, \q2 ma bayi n’ufegem; \q2 dariy e ngiyal’ nra pag e pi’in yul’yul’ ngar mo’waergad. \b \q1 \v 23 Machane, gur Got, e bay mon’ e pi’in tathang e fan nge pi’in sasaliyab nga low rorad \q2 ni dawor i yan baley ko yafos rorad. \q1 Me gag, e gur e bayi pagan’ug ngom. \c 56 \s1 Ba meybil ko pagan’ ngak Got\f + \fr 56:0 \fk TITLE NI HEBREW: \ft Ba thin rok David, u tomuren ni kol e pi Filistine David u Gath.\f*\x - \xo 56:0 \xt 1 Sa 21:13–15\x* \q1 \v 1 A Got, nge wurengan’um ngog, ya ke yib e cham ngog; \q2 pi to’ogor rog e yad be gafgow nigeg ni gubin ngiyal’. \q1 \v 2 Pi togopluw rog e yad be cham ngog nni n’umngin e rran. \q2 Ri yad bo’or ni yad be cham ngog. \q1 \v 3 A \nd SOMOL\nd* ni Gubin ma Rayag Rok, nap’an nra yib e marus ngog, \q2 me gur e pagan’ rog. \q1 \v 4 Be pagan’ug ngak Got ma da gur tamdag; \q2 gu be pining e sorok ngak ko n’en ke micheg. \q2 Ere mang e rayag ni nge rin’ ba girdi’ ngog? \b \q1 \v 5 Pi to’ogor rog e yad be k’ar oloboch ngog ni polo’ e rran; \q2 yigu yad be leamnag kanawo’en ni ngar gafgow nigedgag! \q1 \v 6 Yad be cheag ngu’ur pachgad, \q2 ngu’ur damit niged urngin e tin gu be rin’, \q2 ni yad be nameg ni ngar thanged e pogofan rog. \q1 \v 7 A Got, mu gechig nagrad ko kireb rorad; \q2 mu waernag e picha’nem u fithik’ e damumuw rom! \b \q1 \v 8 Gamnang feni gel e gafgow ni gu be tay; \q2 ka mu yoloy gubin gaf i lu’ag nike map’. \q2 Dariy u babyor rom ni ka mu yoloy? \q1 \v 9 Rofen ni gu ra piningem, \q2 e ra cheal e pi to’ogor rog ngar sulod. \q1 Ya gu manang ni arrogon: Got e bay u ba’rog \q2 \v 10 ni fare \nd SOMOL\nd* ni gu ma pining e sorok ko pin’en ni micheg. \q1 \v 11 Dab gu rus ya ir e ba pagan’ug ngak. \q2 Mang e rayag ni nge rin’ ba girdi’ ngog? \b \q1 \v 12 A Got, bay gu pi’ ngom e n’en ni kug micheg; \q2 bay gu pi’ ngom e maligach rog ni ogmagaer, \q1 \v 13 ya kam chuwegeg u pa’ e yam’, \q2 kam teg nda gu waer. \q1 Ma aram fan ni gu be yan u p’eowchen Got, \q2 u ram’en fare tamilang ko yafos. \c 57 \s1 Ba meybil ko ayuw\f + \fr 57:0 \fk TITLE NI HEBREW: \ft Ba thin rok David, tomuren ni mil rok Saul u lan fare yiy.\f*\x - \xo 57:0 \xt 1 Sa 22:1; 24:3\x* \q1 \v 1 A Got, nge wurngan’um ngog, ma ga runguyeg, \q2 ya kugub ngom ni nggu naf nga tan pa’am. \q1 taglul’ u tan pom e kug naf ngay \q2 nge taw ko ngiyal’ nike m’ay e yoko’. \b \q1 \v 2 Gu be pining Got, ni ir e ba Th’abi Tolang, \q2 Got nma pi’ urngin e tin bt’uf rog. \q1 \v 3 Ra fulweg lungug u tharmiy me ayuwegneg; \q2 bayi mo’waernag e pi’in yad be gafgow nigeg. \q2 Got e ra dag ngog e t’ufeg rok ni dabi mus nge feni yul’yul’. \b \q1 \v 4 Ke liyegeg e pi to’ogor, \q2 ni yad bod e layon nib talonguy e girdi’. \q1 Nguwelrad e bod bogi sarey nge gan e gat’ing; \q2 ma bolowtherad e bod yungi saydon nib m’uth. \b \q1 \v 5 A Got, mu dag fanam gel u lane lang, \q2 nge fal’ngim u gubin yang u fayleng. \b \q1 \v 6 Ke pag e pi to’ogor rog bangi nug ni nggu aw ngay; \q2 kari paraw lanin’ug. \q1 Ka ra kired ba low u lane kanawo’ rog, \q2 machane yad e kar mulgad nga langgin. \b \q1 \v 7 A Got, rib pagan’ug ngom; \q2 Bay gu tang nggu pining e sorok ngom! \q1 \v 8 Lanin’ug mu od! \q2 Talin e musik rog ni \add harp\add* nge \add lyre\add* mu odgow! \q2 Bay gu pug e yal’ nge od. \q1 \v 9 Somol, bay gu pining e magaer ngom u fithik’ e pi nam. \q2 Bay gu pining e sorok ngom u fithik’ e girdi’. \q1 \v 10 T’ufeg rom ni dabimus e ke dead ko tharmiy; \q2 ma fanam yul’yul’ e ke tun ngalan e lang. \q1 \v 11 A Got, mu dag fanam gel u lane lang; \q2 nge fal’ngim u polo’ e fayleng. \c 58 \s1 Ba meybil ni nge gechignag Got e pi kireb \q1 \v 1 Gimed e pi tagagiyeg, kay gu mu turguyed ban’en nib mat’aw? \q2 Ba mat’aw rogon ni gimed be pithig e oloboch rok e girdi’? \q1 \v 2 Dangay! Ya kemus n’en nib kireb nrayag ni ngam rin’ed e gimed be leamnag, \q2 ma gimed be k’ar oloboch u lane nam. \b \q1 \v 3 Pi’in kireb e leam rorad e go’ tin kireb e yad ma rin’ nap’an e yafos rorad. \q2 yug nap’an nni gargalegrad miyad tabab ko sasalap l’ugun. \q1 \v 4 Yad ba sug ko yub ni bod e pi porchoyog; \q2 kar ninged telrad ni bod ba porchoyog ni kobra nib baling, \q1 \v 5 ni der rung’ag lungun e en ma thoy e ngal, \q2 ara tang rok fare salap ko pig. \b \q1 \v 6 A Got, mu tet’ar nguwolen e pi layon ni tak’ad, \q1 \v 7 Mang e yugu ra m’aygad ngabang ni bod e ran ni lul’ nge m’ay; \q2 mang e yugu notrad nga but’ ni bod e pan u kanawo’. \q1 \v 8 Mang e yugu ra boded e \add snail\add* nma ranran nge ngal’ ni lamuw; \q2 mang e yugu ra boded bbitir ni yim’ ni dawor i guy ra’en e yal’. \q1 \v 9 U m’on ni dawor ra na’abgad, mi ni th’abrad nga but’ ni bod e pan; \q2 u fithik’ e damumuw rok Got e ra thirifrad u but’ \q2 ni ku yad bfos. \b \q1 \v 10 Ra felan’ e pi’in nib mat’aw ko ngiyal’ ni yad ra guy e pi tadenen ni kan gechig nagrad. \q2 yad ra maluknag e rifrif u ayrad nga racha’en e pi’in kireb. \q1 \v 11 Bayi ga’ar e girdi’, “Pi’in nib mat’aw e rriyul’ ni kan pi pulworad; \q2 rriyul’ ni bay ba Got nma pufthinag e fayleng.” \c 59 \s1 Ba meybil ni fan ko riya’ ni da biyib\f + \fr 59:0 \fk TITLE NI HEBREW: \ft Ba thin rok David u tomuren ni pi’ Saul boch e pumo’on ni ngar yaliyed e nu’an rok David ni bochan e ba’adag ni nge thang e fan rok.\f*\x - \xo 59:0 \xt 1 Sa 19:11\x* \q1 \v 1 Got rog, mu chuwegeg u pa’ e pi to’ogor rog; \q2 mu yororiyeg rok e pi’in yad be cham ngog! \q1 \v 2 Mu chuwegeg u pa’ e pi’in kireb e leam rorad; \q2 ma ga lagneg u pa’ e pi tathang e pogofan nem! \b \q1 \v 3 Musap! Yad be son nigeg ni ngar li’edgag nggum’; \q2 girdi’ nma’angach ko cham e kar barba’gad ni yad be togopluw ngog. \q1 Ni gathi bochan e denen rog ara kug rin’ ban’en nib kireb, \q2 \v 4 A \nd SOMOL\nd*, ma ku gathi bochan e bbuch e rog u ban’en, \q2 ni aram fan ni kar fal’eged rogorad nga tagil’rad. \b \q1 \v 5 \nd SOMOL\nd*, ni Got ni Gubin ma Rayag Rom, mu sak’iy ngamub mu ayuwegneg; \q2 Got rok yu Israel, mu guy nga owchem! \q1 Mu od ngam gechignag urngin e pi nam, \q2 dab mu pag bagayad e pi’in yad be t’ar liyben e kireb! \q1 \v 6 Ra blayal’ miyad sul, \q2 ni yad be tolul ni bod e pilis \q2 ma yad be gurul u lan e binaw. \q1 \v 7 Mu telim ko yaba’ ni yad be tay nge thin ni yargal. \q1 Balowtharad e bod e saydon u lan l’ugunrad, \q2 ma yad be leamnag ni dariy be’ ni be rung’ag lungrad. \b \q1 \v 8 Machane, gur \nd SOMOL\nd*, e ga be minmin ngorad; \q2 ga be moningnag gubin e pi nam. \q1 \v 9 Gelngim e be pagan’ug ngay; \q2 A Got, i gur e manaf rog. \q1 \v 10 Got rog e gub t’uf rok ma bayib ngog; \q2 mra pageg ngguy e pi to’ogor rog ni kar mo’waergad. \b \q1 \v 11 Got, dab mu li’rad, ya ri pag e girdi’ rog talin. \q2 Mu weregrad u gelngim ma ga waer nagrad, \q2 A Somol, ni tayoror romad. \q1 \v 12 Denen e bay u dap’il’ugunrad, urngin e tin yad ma yog e ba sug ko denen; \q2 mang e yugu ra awgad ko pi tolngan’ rorad! \q1 Ni bochan e yad ma yibil ni nge buch wa’athan be’ ma yad ma ban, \q2 \v 13 mu thang owcharad u fithik’ e damumuw rom; \q2 mu thirifrad u but’. \q1 Ma aram me nang gubin e girdi’ ni Got e be gagiyeg u lan yu Israel, \q2 ma gagiyeg ni be tay e ke garar u ga’ngin e fayleng. \b \q1 \v 14 Ra blayal’ me sul e pi to’ogor rog, \q2 ni yad be tolul ni bod e pilis ma yad be gurul u lan e binaw, \q2 \v 15 ni bod e pilis ni yad be deraw i yan ni bochan e ggan \q2 ma yad be tolul ni fa’anra de gaman e tin kar pir’eged. \b \q1 \v 16 Machane, bay gu tangnag murung’agen gelngim; \q2 gubin e kadbul ma bay gu tangnag ngalang fare t’ufeg rom ni dabimus. \q1 Ya gur e kam par ni rungrung rog, \q2 ma manaf rog ko ngiyal’ nike yib e gafgow ngog. \q1 \v 17 Bay gu pining e sorok ngom, ya gur e ga ma n’ufegeg. \q2 Got e yoror rog, \q2 fare Got ni gub t’uf rok. \c 60 \s1 Ba meybil ni nge pagan’uy ngak Got\x - \xo 60:0 \xt 2 Sa 8:13; 1 Kro 18:12\x* \q1 \v 1 Got, kam n’agmad, ma kam waer nagmad; \q2 Ku’um damumuw ngomad; ma wenig ngom mu sul ngomad. \q1 \v 2 Ka mu durru’nag e but’; ke say ke mab, \q2 mu golnag e maad’ad riy, ya be puth. \q1 \v 3 Ka mu pag e girdi’ rom yad be gafgow nib gel; \q2 gamad be thigthig i yan ni gowa gamad ba ching. \q1 \v 4 Ka mu ginaeng e pi’in bay madgum u wan’rad, \q2 ya nge yag nra thaygad ko riya’. \q1 \v 5 Mu aywegmad nga gelngim; mu fulweg taban e meybil romad, \q2 ya nge dabi buch ban’en rok e pi’in yad ba t’uf rom. \b \q1 \v 6 Par Got u tagil’ nib thothup me ga’ar, \q2 “Kug gel, ere fare binaw nu Shekem e bay gu pag e f’oth ngay, \q2 mug pi’ fare loway nu Sukkoth ngak e girdi’ rog. \q1 \v 7 Gilead e bmilfan ngog, ma ku errogon yu Manasseh; \q2 Efraim e urwach rog, \q2 mu Judah e fare sog rog ko pilung. \q1 \v 8 Machane bay gu tay yu Moab ni barba’ i dabiy ni nggu luknag rifrifan eg riy, \q2 ma bay gon’ e sus rog nga daken yu Edom, \q2 ni pow riy nib milfan ngog. \q1 Gur, i finey yu Filistia ni yad ra tolul nga dakenag ni bochan e kar gelgad?” \b \q1 \v 9 A Got, mini’ e ra fekeg ngalan fare binaw ni kan yororiy ni fan ko mael? \q2 Mini’ e bayi pow’iyeg i yan nga Edom? \q1 \v 10 Got rriyul ni karim n’agmad? \q2 Mog, dab kum un ngak e pi salthaw romad ko mael? \q1 \v 11 Mu ayuwegmad nggu gelgad rok e pi to’ogor romad; \q2 ya ayuw ko girdi’ e ba m’ayfan! \q1 \v 12 Ra bay Got u ba’ rodad ma gadad ra gel; \q2 ir e bayi gel ngak e pi to’ogor rodad. \c 61 \s1 Ba meybil ni ngan yororiyey \q1 \v 1 A Got, mu rung’ag e meyor rog; \q2 ma ga motoyil ko meybil rog! \q1 \v 2 Gu be piningem nike m’ath e liyab rog, \q2 ma gub palog u tabnaw. \b \q1 Mu fekeg ngabang ni dabi buch ban’en rog riy, \q2 \v 3 ya gur e manaf rog, \q2 ma yoror rog nib gel ngak e pi to’ogor rog. \b \q1 \v 4 Mu pageg ngu par rom u tafnam nib thothup u n’umngin nap’an e yafos rog; \q2 mu teg ngug par u tan pom ndariy ban’en nra buch rog. \q1 \v 5 A Got kam rung’ag e tin kug micheg, \q2 ma ka mu pi’ ngog e n’en nib milfan ngak e pi’in yad ma liyor ngom. \b \q1 \v 6 Mu puthuy bo’or e duw ko yafos rok e en pilung; \q2 mu tay ni dab ke’ yim’! \q1 \v 7 A Got, mang e yigi gagiyeg u p’eowchem ndariy n’umngin nap’an, \q2 mu yororiy ko fare t’ufeg rom ni dabimus nge fenam yul’yul’. \b \q1 \v 8 Gubin ngiyal’ ni bay gon’ e tang ni gu be pining e sorok ngom, \q2 ko ngiyal’ ni gu be pi’ ngom ni yu rran e n’en ku gu micheg. \c 62 \s1 Pagan’ ko ayuw rok Got \q1 \v 1 Gu be gum’an nigeg gu be sonnag Got ni nge ayuwegneg; \q2 kemus ni ir e gu ma toer ngak. \q1 \v 2 Kemus ni ir e be yororiyeg mma mat’aw nigeg ngak; \q2 ir e ma n’ufeggeg, \q2 ni dariy e n’en nra rin’ mu gu waer. \b \q1 \v 3 Bu uw n’umngin nap’an ni ngkum chamgad ngak be’ \q2 nike bod feni waer ba yoror nike m’ing? \q1 \v 4 Kemus ni gimed ba’adag ni ngam girngiyed nga but’ u tagil’ nib gil; \q2 ma bfel’ u wan’med e sasalap. \q1 Gimed ma yog e thin ni fel’faen, \q2 machane lanin’med e be gernagey. \b \q1 \v 5 Kemus ni Got e gu be toer ngak; \q2 ni ir ke l’agan’ug ngak. \q1 \v 6 Kemus ni ir be yororiyeg mma mat’aw nigeg ngak; \q2 ir e ma n’ufeggeg, \q2 ni dariy e n’en nra rin’ mu gu waer. \q1 \v 7 I Got e ir e ke ayuwegneg ma ke gagiyegnag kan tayfag; \q2 Ir fare yoror rog nib gel; \q2 ma ir e manaf rog. \b \q1 \v 8 Gimed pi girdi’eg, nge pagan’med ngak Got ni gubin ngiyal’. \q2 Mu weliyed ngak urngin e magfan’ romed, \q2 ya ir e manaf rodad. \b \q1 \v 9 Girdi’ ni gubin e yad bod ba wuchuth i nifeng \q2 pi tolang nge pi sobut’ e ta’reb feni dariy rogorad ngabang. \q1 Yira thabthabel nagrad, ma dariy malngirad; \q2 yad bba’ud nga ba wuchuth i nifeng. \q1 \v 10 Dabi pagan’med nga fanmed yargal; \q2 dabi l’agan’med ko n’en ni yibe iring; \q1 ma ku ra mun daken e fel’ rogon romed, \q2 ma dabi pagan’med ngay. \b \q1 \v 11 Ke yo’oryay ni kug rung’ag nike yog Got \q2 ni gelngiy e bmilfan ngak, \q1 \v 12 ma fare t’ufeg rog e dabimus. \q1 A Somol, i gur e ga ma pi’ puluwon urngin e girdi’ nib m’ag ko ngongol rorad.\x - \xo 62:12 \xt Job 34:11; Jer 17:10; Mat 16:27; Rom 2:6; Rev 2:23\x* \c 63 \s1 Tawrengnag Got\f + \fr 63:0 \fk TITLE NI HEBREW: \ft Yoloy David e re Psalm ney ko ngiyal’ ni ba’aram ni bay u daken e ted nu Judea.\f*\x - \xo 63:0 \xt 1 Sa 23:14\x* \q1 \v 1 A Got, i gur e Got rog, ku gum’ ni bocham. \q2 Polo’ i gag ni be yim’ ni bocham; \q1 ni bod rogon e belel nma yib, \q2 ni bod bangi binaw nike mlik, \q2 nike finey e ran. \q1 \v 2 Mu pageg ngguyem u lan e naun rom nib thothup, \q2 mu gguy fanam gel nge fanam fla’ab. \q1 \v 3 T’ufeg rom ni dabi mus e kabfel’ ko yafos, \q2 ere bay gu pining e sorok ngom. \q1 \v 4 Bay ug pining e magaer ngom u n’umngin nap’an e yafos rog; \q2 bay gu pug pa’ag ngalang nggu meybil ngom. \q1 \v 5 Lanin’ug e bayi mur, me par nike manigil, \q2 bay gu tang nigem u fithik’ e felfelan’ ni gu be pining e sorok ngom. \b \q1 \v 6 Gu ra pageg nga but’ ma ga yib nga lanin’ug; \q2 n’umngin e nep’ ni gu be leam nigem, \q2 \v 7 ya gur e gubin ngiyal’ ni ga be ayuwegneg. \q1 Tagalul’en pom e gu be tang riy u fithik’ e felfelan’. \q1 \v 8 I gur e kug chichiiyeg ngom; \q2 ma pa’am e be teg nder buch ban’en rog. \b \q1 \v 9 Pi’in yad be guy rogon ni ngar thanged e fan rog \q2 e bay ranod nga’ar ko fayleng ko yam’. \q1 \v 10 Yira li’rad u fithik’ e mael, \q1 ma pi gamanman ni \add wolf\add* e bay yib i longuy downgirad. \q1 \v 11 En ni pilung e bayi felfelan’ ni bochan Got; \q2 ma urngin e girdi’ ni yad ma micheg ban’en nga fithingan Got, e bay ra pininged e sorok ngak \q2 machane l’ugun e pi’in yad ma lifith l’ugunrad e bay nning. \c 64 \s1 Ba meybil ni fan ko ayuw \q1 \v 1 Got, ku gu aw nga fithik’ e oloboch — mmotoyil ko meybil rog! \q2 Mu ayuweg e pogofan rog ya gu be rus ko pi to’ogor rog! \q1 \v 2 Mu ayuwegneg ko pi makath rok e pi’in kireb, \q2 nge yu raba i girdi’ ni kireb e leam rorad. \q1 \v 3 Yad be uthum bolowtherad ni bod yungi saydon, \q2 yad be pulweg e thin ni kireb ni bod bogi gan e gat’ing. \q1 \v 4 Ri yad papey ni ngar gararegned e mululifith l’ugun rorad; \q2 yad be kirebnag e pi’in bfel’ nda rir rusgad. \q1 \v 5 Yad be pi’ lanin’rad ko pi makath rorad ni kireb; \q2 yad be weliy murung’agen e gin ngar ted e pi wup rorad riy. \q2 Ma yad be ga’ar, “Dariy be’ nrayag ni nge guy.” \q1 \v 6 Yad ma t’ar liyben e tin kireb me lungurad, \q2 “Ri bfel’ rogon ni kad ta’red liyben e re kireb ney.” \q1 Rriyul’ ni laniyan’ nge tafnay rok e girdi’ e dab nnang fan. \b \q1 \v 7 Machane, me pag Got e gat’ing rok ngorad, \q2 miyad maad’ad nib tomgin. \q1 \v 8 Bayi thangrad ni bochan e pi thin nem; \q2 gubin e pi’in nra guyrad miyad chichingeg lolgurad. \q1 \v 9 Ma aram e bay rrusgad ni yad gubin; \q2 bay ra leam niged murung’agen e n’en ke rin’ Got \q2 ngar welyed murung’agen e gafarig rok. \q1 \v 10 Gubin e pi’in nib mat’aw e bay ra felfelan’gad \q2 ni bochan e n’en ke rin’ \nd SOMOL\nd*. \q1 Ir e bay ra pir’eged e gapas rok; \q2 Gubin e girdi’ nib manigil e bay ra pininged e sorok ngak. \c 65 \s1 Sorok nge Pongmagaer \q1 \v 1 A Got, girdi’ e thingar ur pininged e magaer ngom u Zion \q2 miyad pi’ ngom e tin rmicheged ni bay ra pi’ed ngom, \q2 \v 2 ni bochan e ga ma fulweg taban e meybil. \q1 Urngin e girdi’ e ngarbad ngom \q2 \v 3 ni bochan e denen rorad. \q1 Pi kireb romad e ke gel ngomad, \q2 machane ka mu n’ag farad. \q1 \v 4 Ba felan’ e pi’in ni kam mel’egrad, \q2 ni kam fekrad ni ngar pired u lan e naun rom nib thothup! \q1 Bayi gaman u wun’mad e pin’en ni bfel’ ni bay ko naun rom, \q2 ni aram fare Tempel rom nib thothup! \q1 \v 5 Taban e meybil romed ni ga ma fulweg e gel ni gamad ma tay ko mael, \q2 ga be rin’ bogi ban’en ni yira ngat ngay nga mu ayuwegmad. \q1 Girdi’ u gubin yang u fayleng, \q2 nge girdi’ ni yad mmal’af nga ba’nem e pi regur e gur e pagan’ rorad. \q1 \v 6 Kam tay e pi burey nga tagil’rad u daken gelngim, \q2 ni ga be dag gelngim nib gel. \q1 \v 7 Ga ma mocha’nag e day nike cham, \q2 nge lingan e n’ew ni be pil; \q2 ma ga ma gapasnag e wagey ni be tay e girdi’. \q1 \v 8 Ke ngat e fayleng ni polo’ \q2 ni bochan e pi maang’ang ni ka mu ngongliy. \q1 Ngongol rom e yi be garusnag ko felfelan’ \q2 u baraba’ e fayleng nge mada’ nga baraba’. \b \q1 \v 9 Ga be dag ni ga be ayuweg e but’ ko n’uw ni ga be pi’; \q2 ga be fal’eg rogon be par nib yong’ol. \q1 Ka mu suguy e pi lul’ ko ran; \q2 ga be pi’ e woldug ko but’. \q1 Irera’ rogon ni ka mu rin’: \q2 \v 10 ga be pu’og e n’uw nga daken e pi flang ni kan gi’ e but’ riy, \q2 ga be tarannag; \q1 ga be munguynag e but’ ko n’uw ni ga be pi’ \q2 be dammalnag e woldug. \q1 \v 11 Ga be gagiyegnag be yib e ggan ko woldug ni pire’ ni bochan e gab gol! \q2 Gubin yang ni ga ra yan riy ma be yo’or ban’en riy! \q1 \v 12 Yungi ted nma kay e gamanman e pan riy e ke sug ko gamanman; \q2 ma sigre’en e pi burey e ke sug ko felfelan’. \b \q1 \v 13 Ma yungi flang e ke sug ko saf, \q2 ma yochi loway e ke suguy e \add wheat\add*; \q1 yad be tolul ma yad be tang ko felfelan’! \c 66 \s1 Ba tang ko sorok nge ogmagaer \q1 \v 1 Gimed e girdi’ ni gubin, mu tolul niged e sorok u fithik’ e felfelan’ ngak Got! \q1 \v 2 Mu tang niged feni gilbugwan fithngan; \q2 mu pininged e sorok ngak nge mus nga rogon! \q1 \v 3 Mu ga’ar gad ngak Got, “Rib thum’ feni manigil e pin’en ni ga ma rin’! \q2 Gelngim e rib ga’, \q2 pi to’ogor rom e yad be siro’ u fithik’ e marus u p’eowchem. \q1 \v 4 Urngin e girdi’ nu fayleng ni yad be liyor ngom; \q2 yad be yon’ tangin e sorok ngom, \q2 yad be tangnag e sorok nga fithngam.” \b \q1 \v 5 Mired ngam guyed e n’en ke rin’ Got; \q2 pi maang’ang nike ngongliy u fithik’ e girdi’. \q1 \v 6 Ke thilyeg e day ke ngal’ ni but’ nib mlik’; \q2 nge yan e pi chitamangidad kakrom riy u but’ nga barba’. \q1 U rom e da felfelan’gad riy ko n’en ke rin’. \q1 \v 7 Be gagiyeg ndariy n’umngin nap’an nga gelngin nrib gel \q2 ma be yaliy e pi nam. \q2 Dariy reb e pi tatogopluw nra thag ni nge togopluw ngak. \q1 \v 8 Gubin e pi nam, mu pininged e sorok ngak e Got rodad; \q2 mu pininged e sorok ngak ngan rung’ag. \q1 \v 9 Ke taydad ni ka gadad bafos, \q2 ma dawori pagdad ngad parawgad. \b \q1 \v 10 Got, gur e kam sikeng nagmad; \q2 ni bod e silber ni kan be’echnag ko nifiy, \q2 aram rogon ni kam sikeng nagmad. \q1 \v 11 Kam pagmad kug awgad ko wup; \q2 ma kam tay e gilab nib tomal nga daken keru’mad. \q1 \v 12 Kam pag e pi to’ogor romad ngar yot’yot’ed gamad; \q2 gu warod u fithik’ e nifiy nge sugbur, \q2 machane chiney e kam fekmad ko gin dabi buch ban’en romad riy. \b \q1 \v 13 Bay gu fek e maligach ni mo’oruf i yib ko naun rom; \q2 bay gu pi’ ngom e n’en kug micheg. \q1 \v 14 Bay gu pi’ ngom e n’en ni kugog ni gu ra pi’ \q2 ko fa ngiyal’ ni gu bay u fithik’ e gafgow. \q1 \v 15 Bay gu pi’ e saf ni ngan urfiy u daken e altar; \q1 bay gu maligach ko garbaw nge kaming, \q2 ma ath riy e bay i taw ngalan nga lanelang. \q1 \v 16 Mired ngam motoyilgad, gimed urngin e pi’in gimed ma liyor ngak Got, \q2 ma bay gog ngomed e tin ke rin’ ni fan ngog. \q1 \v 17 Gu yornag e ayuw ngak; \q2 mu gu pining e sorok ngak ko pi tang. \q1 \v 18 Fa’anra mang e gu sabalbalyang ko pi denen rog, \q2 ma dabi motoyil \nd SOMOL\nd* ngog. \q1 \v 19 Machane, rriyul’ nike motoyil Got ngog; \q2 ke rung’ag e meybil rog. \b \q1 \v 20 Gu be pining e sorok ngak Got, \q2 ya de siyeg e meybil rog, \q2 ara tel rog fare t’ufeg rok ni dabimus! \c 67 \s1 Ba tang ko ogmagaer \q1 \v 1 Got, nge wurngan’um ngomad, ma ga fal’eg wa’athmad; \q2 mu changar ngomad u fanam gol, \q1 \v 2 ya nge nang e fayleng ni polo’ e tin nib magan’um ngay, \q2 me nang urngin e pi nam e ayuw ni ga ma pi’! \b \q1 \v 3 Got, manga yigi pining e girdi’ e sorok ngom, \q2 manga yigi gubin girdi’ me pining e sorok ngom! \b \q1 \v 4 Manga yigi felan’ e pi nam ngar tang niged e felfelan’, \q2 ni bochan e mmat’aw rogon ni ga ma pufthinnag e girdi’, \q2 ma ga ma pow’iy urngin e nam. \b \q1 \v 5 A Got, manga yigi pining e girdi’ e sorok ngom, \q2 manga yigi gubin e girdi’ me pining e sorok ngom! \b \q1 \v 6 But’ e ke yib e ggan riy; \q2 Got, ni Got rodad, e ke fal’eg waathdad. \q1 \v 7 Got e ke fal’eg waathdad; \q2 mang e yigi liyor gubin e girdi’ u gubin yang ngak. \c 68 \s1 Ba tangin e gel ni fen e nam \q1 \v 1 Got e sak’iy me wereg e pi to’ogor rok. \q2 Pi’in yad be fanenikan e ra milgad ni kar waergad. \q1 \v 2 Ni bod e ath nike un ko nifeng, e aram rogon nma tulufrad; \q2 ni bod rogon nma ranran e kindel u mit e nifiy, \q2 e aram rogon e pi’in kireb nra math owcharad u p’eowchen Got. \q1 \v 3 Machane pi’in bmat’aw e ba felan’rad ni yad be felfelan’ u p’eowchen Got; \q2 yad be tolulnag e felfelan’. \b \q1 \v 4 Mu tang niged Got, mon’ed e tang ni gimed be pining e sorok nga fithngan; \q2 mu fal’egned e kanawo rok e en ma yan u daken e manileng, \q2 fithngan e cha’nem e \nd SOMOL\nd*— ngan felfelan’ u p’eowchen! \b \q1 \v 5 I Got, nma par u lane Tempel rok nib thothup, \q2 e ma ayweg e pi’in kanim’ rorad mma yoror rok e pi’in ke yim’ figirngirad. \q1 \v 6 Ma pi’ e tabnaw ko pi’in dakuriy be’ rorad, \q2 ma chuweg e girdi’ u kalbus miyad felan’ ni ka ni pagrad, \q2 ma pi tatogopluw e bay ra pired u lan bbinaw ni kann’ag. \b \q1 \v 7 A Got, nap’an ni mu pow’iy e girdi’ rom, \q2 ngam marod ngam th’abed e ted ni \add desert\add*, \q1 \v 8 me rur e fayleng, me map e n’uw u lang nga but’, \q2 ni bochan e wub rok Got nu Sinai,\f + \fr 68:8 \fk GOT NU SINAI: \ft Girdi’ nu Israel nranod u Egypt nga Kanaan, me m’ug Got ngorad ko Burey nu Sinai (muguy e Exo 19:16–25).\f* \q2 ni aram e wub ko fare Got nu Israel. \q1 \v 9 Got, gur e ka mu k’aring e n’uw nib gel ni nge aw, \q2 ya nge sul e but’ rom nike kireb nga rogon; \q1 \v 10 girdi’ rom e kar fal’egned taferad u rom; \q2 fanam gol mag pi’ e tin ba t’uf rok e pi gafgow ngorad. \b \q1 \v 11 I Somol e yog e n’en ni ngan rin’, \q2 ma bo’or e ppin nra welyed i yan: \q1 \v 12 “Pilung nge salthaw rorad e ra milgad!” \q2 Ma ppin ni bay u tabnaw e ra f’oded rorad e tin ni kol ko mael; \q2 \v 13 bogi ya’an e dove ni kan ing ko silber, \q2 ni be galgal ram’en porad ko gol. \q1 (Mang ni par boch i gimed u to’oben e chumol ko saf e rofen ni un mael?) \q1 \v 14 Nap’an ni wereg Got ni Gubin ma Rayag Rok fapi pilung u daken e Burey ni Zalmon, \q2 me gagiyegnag nge aw e ayis u rom. \b \q1 \v 15 Rib th’ab feni gel e burey ni Bashan, \q2 fare burey ni bo’or p’ebugul! \q1 \v 16 Burey ni yo’or p’ebugul mang ni ga be thinthin’an \q2 ko fare burey nike mel’eg Got ni nge par riy ndariy n’umngin nap’an. \b \q1 \v 17 Ma yib Somol u Sinai nge yan ngalan fa gin nib thothup, \q2 nike un ngak yu biyu’ i chariot rok. \q1 \v 18 Me yan ngalang ko gin nth’abi tolang, \q2 nike fek e pi’in ni kolrad \q2 me pi’ e pi tatogopluw e tow’ath ngak, \q1 I \nd SOMOL\nd* ni Got e ra par u rom. \b \q1 \v 19 Ngan pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*, \q2 nma fek e gilab rodad u reb e rran ngu reb; \q2 ir fare Got ni ta’ayuw rodad. \q1 \v 20 Got rodad e ba Got nma thapegey; \q2 ir e \nd SOMOL\nd*, ni Somol rodad, \q2 nma lagdad ko yam’. \b \q1 \v 21 Got e rra bilig lolugen e pi to’ogor rok, \q2 ni pi’in darir paged wo’rad ni kireb. \q1 \v 22 Ke ga’ar Somol, “Bay gu fulweg e pi to’ogor rom u Bashan; \q2 Bay gu fulwegrad u t’ay e rigur, \q1 \v 23 ya nge yag nim marod u fithik’ e racha’ rorad, \q2 me lil’ e pilis romed urngin e racha’ ni yad ba’adag.” \b \q1 \v 24 A Got, yigo’ kan guy fare thelap rom nike sul ko mael nike gel, \q2 ni aram fare thelap rok Got, ni pilung rog, ni be yan ngalan tagil’ nib thothup. \q1 \v 25 Pi girdi’en e tang e yad bay nga m’on, ma girdi’en e musik nga tomur, \q2 ma pi’in rugod e yad bay u lukngun ni yad be chubeg e tambourine. \q1 \v 26 “Ngan pining e sorok ngak Got u lane mu’ulung ko girdi’ rok; \q2 mu pininged e sorok ngak \nd SOMOL\nd*, gimed gubin e pi’in owchen Jakob!” \q1 \v 27 Benjamin ni ir e bin th’abi achig e ganong, e m’on nra yib, \q2 me migid e pi tayugang’ rok Judah nib mu’un e ulung rorad ngorad, \q2 me lay e pi tayugang’ rok Zebulun nge Naftali. \b \q1 \v 28 A Got, mu dag gelngim, \q2 ni fare gelngin ni kam ayuwegmad ngay \q2 \v 29 ko fare Tempel rom u lan yu Jerusalem, \q2 ko gin ra fek e pilung e tow’ath rom ngom i yib ngay. \q1 \v 30 Mu puwan’ ngak Egypt, fare gamanman ni malboch nu fithik’ e ra’uy; \q2 mu puwan’ ko pi nam, fa ran’ i garbaw ni pumo’on nge pifakrad; \q2 nge taw ko ngiyal’ ni go’ kar siro’gad ngom ngar pi’ed e silber rorad ngom. \q1 Mu werwereg e pi’in ba’adag e mael! \q1 \v 31 Pi owchen reb e nam nga reb e bay rabad u Egypt; \q2 piyu Ethiopia e bay ra tininged pa’rad ngalang ngar meybilgad ngak Got. \b \q1 \v 32 Mu tang niged Got, gimed e pi gagiyeg nu fayleng, \q2 mon’ed e tangin e sorok ngak Somol, \q2 \v 33 ko en nma yan u lanelang, \q2 fare lanelang ni kakrom. \q1 Mmotoyilgad ngak ni be tolul nrib ga’ laman. \q1 \v 34 Mu weliyed gelngin Got; \q2 bugwan nib pilung e ke tharay yu Israel, \q2 gelngin e bay u lanelang. \q1 \v 35 Ri ra ngat’ ngak Got nike yib u tagil’ nib thothup — \q2 fare Got rok yu Israel! \q1 Ma pi’ gelngin ngak e girdi’ rok. \b \q1 Ke sorok Got! \c 69 \s1 Ba man ayuw \q1 \v 1 Got, mu ayuweg e pogofan rog! \q2 Ke taw e ran nga tan l’ugunag. \q1 \v 2 Gu be nguchur i yan nga fithik’ e rungdu’ nib dub’ag, \q2 ma dariy e but’ riy nib el; \q1 gu bay u fithik’ e ran nib to’ar, \q2 ni be chugur ni nge limoch nigeg e n’ew. \q1 \v 3 Ke m’ay gelngig ma ke amith k’angag \q2 ko pong ni gu be tay ni man ayuw, \q1 ma ke amith lan owcheg \q2 i changarnag e ayuw rom. \b \q1 \v 4 Pi’in yad be fanenikayeg ndariy tapgin \q2 e yad ba pire’ nga piyan lolugeg; \q1 pi to’ogor rog e yad be lifith l’ugunrad nib togopluw ngog \q2 yad ba gel ma yad ba’adag ni ngar li’edgag nggum’. \q1 Kar gel niged yad ngog ni nggu pag ngorad bogi n’en ni gathi gu iring. \q1 \v 5 Got, denen rog e de mith u p’eowchem; \q2 ga manang fanag balyang! \q1 \v 6 Dab mpageg ngug girengiy e tamra’ nga daken e pi’in gur e yad be toer ngom, \q2 i gur \nd SOMOL\nd* ni Got ni Gubin ma Rayag Rom ni Th’abi Tolang! \q1 Dab mu pageg nggu girengiy e may’fan nga daken e pi’in yad ma meybil ngom, \q2 I gur Got nu Israel! \q1 \v 7 Thin nib tagan e yibe yog ngog ni bocham, \q2 ma kug mathrow ko tamra’. \q1 \v 8 Kug bod ba milekag ngak pi girdi’eg, \q2 gowa gu be’ u bang ngak e girdi’ ko tabnaw rog. \b \q1 \v 9 Rogon feni pasigan’ug ni nggu tiyan’ug ko Tempel rom e be gak’ u lan ngorongoreg ni bod ba nifiy; \q2 thin ni kireb ni yibe yog ngom e be kun ngog. \q1 \v 10 Ra gu pag e abich ni bochan e nge sobut’anug u p’eowchem, \q2 me yog e girdi’ e thin nib tagan ngog; \q1 \v 11 mra gu chuw nga madan e tayam’, \q2 miyad moning nigeg. \q1 \v 12 Yad be weliy murung’ageg u kanawo’ i yan, \q2 ma pi tamu’un rrum e yad be tunguy e tang ni murung’ageg. \q1 \v 13 Machane gag e bay gu meybil ngom, i gur \nd SOMOL\nd*; \q2 Got, mu fulweg taban e meybil rog ko ngiyal’ ni kam turguy \q1 ni bochan ga’ngin e t’ufeg rom’, \q2 ya gab yul’yul’ ko tin ka mu micheg ni ga ra ayuwegey. \q1 \v 14 Mu ayuwegneg nge dab kug nguchur nga fithik’ e rungdu’; \q2 mu yororiyeg rok e pi to’ogor rog, \q2 ma ga ayuwegneg nge dab gu ligil nga’ar. \q1 \v 15 Dab mpag e ran nge yib i thareyeg; \q2 dab mpageg nggu limoch u ar, \q2 ara mpageg nggu wan nga low ko yam’. \b \q1 \v 16 \nd SOMOL\nd*, mu fulweg taban e meybil u fanam gol ko fare t’ufeg rom ni dabimus; \q2 mu changar ngog u fithik’ gelngin e runguy rom ni ba ga’! \q1 \v 17 Dab mmithegem rok e tapigpig rom; \q2 ku gu par nga fithik’ e oloboch nib gel, mu fulweg taban e meybil rog e chiney! \q1 \v 18 Moy ngog ngam ayuwegneg; \q2 mu lagneg u pa’ e pi to’ogor rog. \b \q1 \v 19 Ga manang rogon e thin nib kireb ni yibe yog ngog, \q2 nga rogon ni yibe tamra’ nigeg ma yibe darifan nigeg; \q2 ga be guy urngin e to’ogor rog. \q1 \v 20 Thin ni kireb ni yibe yog ngog e ke kireban’ug ngay, \q2 ma kug par ndabiyag ni gu ayuwegneg. \q1 Kug finey ni mang e runguyeg be’, ma dariy be’ nike runguyeg; \q2 ara be’ ni nge fal’eg lanin’ug, ma da gur pir’eg be’ nra rin’. \q1 \v 21 Ra gum’ ko bilig, ma yub e yad ra pi’ ngog; \q2 mra gum’ ko belel, miyad pi’ e mugnin ni nggu unum. \q1 \v 22 Pi mur ni yad be tay e mang e yigi kireb nagrad; \q2 pi madnom ni yad be tay e mang e yigi mang ba wup ngorad! \q1 \v 23 Mu gagiyeg nagrad ngar ma’ewgad; \q2 mu gagiyegnag e niw u keru’rad nge par ni gubin ngiyal’ ma bwaer! \q1 \v 24 Mu pu’og e damumuw rom nge dakenrad; \q2 damumuw rom nib gel e nge kolrad! \q1 \v 25 Mang e yugun n’ag e yungi n’en ni yad ma par riy nge par ni dakriy be’ riy; \q2 mang e par e pi \add tent\add* rorad ni ndakuriy be’ riy ni kabfos! \q1 \v 26 Yad be gafgownag e pi’in kam gechignag; \q2 yad be weliy murung’agen e gafgow ni be tay e pi’in kam maad’ad ngorad. \q1 \v 27 Mu tay urngin e denen rorad u wun’um; \q2 dab mu unegrad nga fithik’ e pi’in ka mu mat’aw nagrad ngom. \q1 \v 28 Mu thang fithingrad u babyoren e yafos; \q2 dab mu unegrad nga babyoren e tirom e girdi’. \q1 \v 29 Ku gum’ ko amith nge ngochngochan’; \q2 A Got, mu chuwegeg u fithik’ ngam mat’aw nigeg! \b \q1 \v 30 Bay gu tang ni gu be pining e sorok ngak Got; \q2 bay ug pining e magaer ngak ni aram e gu be weliy murung’agen nga feni sorok. \q1 \v 31 Ren’ey e kabfel’ u wan’ \nd SOMOL\nd* ko bin ni ngan pi’ ba garbaw ngak ni maligach, \q2 kabfel’ ko bin ni ngan pi’ ba garbaw ngak ni kemus ga’ngin. \q1 \v 32 Ra guy e pi’in ni gafgow ni aray rogon miyad felfelan’; \q2 mra pi’ e athamgil nga laniyan’ e pi’in yad ma meybil ngak Got. \q1 \v 33 \nd SOMOL\nd* e ma motoyil ngak e pi’in kar gafgowgad, \q2 ma der ma pag talin e tirok e girdi’ ni bay u kalbus. \b \q1 \v 34 Tharmiy nge fayleng, day nge pin’en nib fos ni bay riy, \q2 mu pininged e sorok ngak Got! \q1 \v 35 Bayi chuweg yu Zion u pa’ e pi to’ogor rok, \q2 me ngongliy rogon e binaw nu Judah bayay, \q1 girdi’ rok e bay ra pired u rom ngar tafned fare binaw. \q2 \v 36 Pi’in owchen e pi tapigpig rok e bay ni thum’nag ngorad, \q2 ma pi’in yad be par nib t’uf Got rorad e bay ra pired riy. \c 70 \s1 Meybil ko ayuw \r (Psalm 40:13–17) \q1 \v 1 A Got, mu ayuwegneg! \q2 \nd SOMOL\nd*, mu aywegeg e chiney! \q1 \v 2 Mang e yigi waer me wagagay lanyan’ \q2 e pi’in yad be guy rogon ni ngar thanged e fan rog! \q1 Mang e yigi sul nge may’fan \q2 e pi’in ni ka ra felan’gad ni bochan e pi oloboch rog. \q1 \v 3 Mang e yigi gin e pi’in yad be gosgos ngog \q2 ma ka ra waergad! \b \q1 \v 4 Mang e yigi felan’ me uf \q2 e pi’in yad be yib ngom, \q2 ngar pired nri yad ba felfelan’! \q1 Mang e yigi fel’ u wan’ gubin e girdi’ ni ka mu mat’aw nagrad ngom \q2 nge gubin ngiyal’ ni nge lungurad, “Ngu’un mathangeluwolnag Got!” \b \q1 \v 5 Gub me’waer ma gub gafgow; \q2 A Got, mu gur nigem ngog! \q1 Gur e ta’ayuw rog ma \nd SOMOL\nd* rog \q2 mu gur nagem ngam aywegneg! \c 71 \s1 Ba meybil rok be’ nib pumo’on nike pilibthir \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, kugub ngom ni ngam yoror rog; \q2 dab mu pageg bingyal’ nggu waer’! \q1 \v 2 Bochan ni gab mat’aw, ere mu ayuwegneg nga mu lageg ko riya’. \q2 Mmotoyil ngog, ngam ayuwegneg! \q1 \v 3 Gur e ngam mang manaf rog nib gel \q2 nge ba yoror nib gel nma yororiyeg; \q2 gur e war rog ma gur e ga ma n’ufegeg. \b \q1 \v 4 Got rog, mu lageg u pa’ e pi’in kireb, \q2 ngu pa’ e pi’in darir runguyed e girdi’ nge pi’in kireb e leam rorad. \q1 \v 5 \nd SOMOL\nd* nib Th’abi Tolang, i gur e ke l’agan’ug ngom; \q2 ke pagan’ug ngom ni ka nap’an ni kugub bitir. \q1 \v 6 Kug gif ngom u n’umngin e yafos rog; \q2 ka nap’an e nni gargelegeg ni gur e um yoror rog. \q2 Bay gu pining e sorok ngom ni gubin ngiyal’. \b \q1 \v 7 Yafos rog e ke mang ba machib ko yo’or, \q2 bochan ni gur e rungrung ngog nib gel. \q1 \v 8 Ga’ngin e rran ni gu be pining e sorok ngom, \q2 ma gu be weliy feni sorom. \q1 \v 9 Dab mu pi’ keru’um ngog e chiney ni kug pilibthir; \q2 dab mu n’ageg e chiney ni kug me’waer. \q1 \v 10 Pi to’ogor rog e yad ba’adag ni ngar li’edgag ngum’; \q2 ma yad be non ma yad be makath nigeg. \q1 \v 11 Yad be ga’ar, “Ke n’ag Got e cha’nir; \q2 are da leked ngad koled, \q2 ya dariy be’ nra ayuweg.” \b \q1 \v 12 A Got, dab mu palog rog; \q2 Got rog, mu gur nigem ngam aywegeg! \q1 \v 13 Mang e yigi waer min thang mit \q2 e pi’in yad be cham ngog. \q1 Mang e yigun tamra min ma’fannag \q2 e pi’in yad be guy rogon ni ngar maad’adgad ngog. \q1 \v 14 Bay gu tay e pagan’ rog ngom ni gubin ngiyal’; \q2 bayi yo’or yay ni ngu’ug pining e sorok ngom. \q1 \v 15 Bay gu weliy fal’ngim; \q2 polo’ e rran ni bay u gog rogon ni ga ma mat’aw nigey, \q2 ni yug aram rogon nde gaman e nangan’ rog riy. \q1 \v 16 Bay gu wan u gelngin \nd SOMOL\nd* ni Got; \q2 bay gu weliy fal’ngim, ni kemus ni gur. \b \q1 \v 17 Kugub bitir ma ga tabab i fonow nigeg, \q2 ma ku gu be weliy feni manigil e ngongol rom. \q1 \v 18 A Got, chiney ni kug pilibthir ma ke mat lolgeg, \q2 e dab mu n’igeg! \q1 Mu par rog ko ngiyal’ ni gu be weliy gelngim nge fenam gel \q2 ngak gubin e mfen ni bayib. \b \q1 \v 19 Got, fenam mat’aw e ke taw nga lanelang. \q2 Gur e kam rin’ bogi maang’ang; \q2 dariy be’ ni bod gur. \q1 \v 20 Gur e kam l’oeg e oloboch nge gafgow ke yib ngog, \q2 machane bay mu fulweg gelngig ngog; \q2 bay mu teg u orel ko low ko yam’. \q1 \v 21 Bay mu gagiyegnag nge gilbugwag boch ko kafram; \q2 ma ga fal’eg lanin’ug bayay. \b \q1 \v 22 Ri bay gu pining e sorok ngom ko musik ni \add harp\add*; \q2 Got rog, bay gu pining e sorok nga fanam yul’yul’. \q1 Talin e musik ni \add harp\add* rog e bay gu chubeg ni fan ngom, \q2 I gur e En Thothup nu Israel. \q1 \v 23 Bay gu tolulnag e felfelan’ ko ngiyal ni gu be musik nigem; \q2 bay gu tang u polo i lanin’ug \q2 ni bochan e ka mu ayuweg e pogofan rog! \q1 \v 24 Bay ug weliy fanam yul’yul’ ni polo’ e rran, \q2 ni bochan e pi’in ur guyed rogon ni ngar maad’adgad ngog \q2 e ka ra mo’waergad nike ma’farad. \c 72 \s1 Ba meybil ni fan ngak e en ni pilung\f + \fr 72:0 \fk TITLE NI HEBREW: \ft Ba thin rok Solomon.\f* \q1 \v 1 Got, mu fil ngak e en ni pilung rogon i turguy ban’en nib mat’aw, \q2 mu gagiyegnag nge rin’ e tin ba yal’uw ni bod gur, \q1 \v 2 ya nge gagiyegnag e tirom e girdi’ nib yal’uw, \q2 mi i rin’ e tin nib mat’aw ngak e pi’in gafgow. \q1 \v 3 Mang e yigi felan’ me man’og e nam; \q2 mang e yigi e nang e nam e tin ni bmat’aw. \q1 \v 4 Mang e yigi turguy e en pilung e tin ba manigil ni fan ko pi’in gafgow; \q2 mang e yigi ayuweg e pi’in ke t’uf e ayuw rorad, \q2 me gechignag e pi’in yad be gafgow nagrad! \q1 \v 5 Mang e yigi liyor e girdi’ rom ngom u n’umngin nap’an ni bay i par e yal’ ni be mat, \q2 ngu n’umngin nap’an ni be par e pul ni be mat ram’en u reb e mfen ngu reb. \q1 \v 6 Mang e yigi par e en ni pilung ni bod e n’uw ni be aw nga daken e yungi flang, \q2 nge ran ni be tarannag e but’. \q1 \v 7 Mange yigi par ni be gel feni mat’aw u n’umngin nap’an e yafos rok, \q2 mi i man’og u n’umngin nap’an ni bay e pul ni be mat ram’en. \b \q1 \v 8 Gagiyeg rok e yan u bang e day nga bang e day, \q2 me tabab ko lul’ ni Eufrates nge yan i taw nga tungun e fayleng. \q1 \v 9 Girdi’ ko ted ni \add desert\add* e bay ur siro’gad u p’eowchen; \q2 ma pi to’ogor rok e bay ra li’led e fiyath. \q1 \v 10 Pi pilung nu Spain nge pi donguch e bay ur pi’ed e tow’ath ngak; \q2 gal pilung nu Sheba ngu Seba e bay ur pi’ew e maligach ngak. \q1 \v 11 Urngin e pilung e bay ur siro’gad ngak; \q2 urngin e pi nam ni bay ur pigpiggad ngak! \b \q1 \v 12 Ma ayweg e pi’in gafgow ni yad ma pining, \q2 nge pi’in ke t’uf e ayuw rorad ma kan n’agrad. \q1 \v 13 Ma runguy e pi’in me’waer nge gafgow; \q2 ma ayuweg e yafos rok e pi’in ke t’uf e ayuw rorad. \q1 \v 14 Ma chuwegrad u fithik’ e gafgow nge cham, \q2 pogofan rorad e ri ba ga’ fan u wan’. \q1 \v 15 Nge par e en ni pilung nib n’uw nap’an! \q2 Mang e yugun pi’ e gol nu Sheba; \q2 mang e yugu’un meybilnag ni gubin ngiyal’; \q2 mang e yigi fal’eg Got wa’athan ni gubin ngiyal’! \q1 \v 16 Mang e yigi yo’or e \add grain\add* u daken e nam; \q2 mang e yigi sug daken e yochi burey ko woldug, \q2 ngi i k’uf ni bod e woldug nu Lebanon. \q1 Mang e yigi sug e pi binaw ko girdi’, \q2 ni bod e pan u daken e pi flang. \b \q1 \v 17 Mang e yigi par fithingan e en pilung ni dab ni pag talin; \q2 mang e yigi par buguwan nn’umngin nap’an ni bay e yal’. \q1 Mang e yigi urngin e nam me ning ngak Got ni nge fal’eg wa’athrad \q2 ni bod nike fal’eg wa’athan e en ni pilung. \b \q1 \v 18 Ke sorok \nd SOMOL\nd*, ni Got nu Israel! \q2 I go’ ir e ma ngongliy e pi maang’ang ney. \q1 \v 19 Fithingan nib gilbuguwan e ngu’un pining e sorok ngay ndariy n’umngin nap’an! \q2 Maluplup rok e mang e yigi suguy e fayleng. \pc Amen! Amen! \b \q1 \v 20 Irera’ tungun e meybil rok David nib mo’on ni fak Jesse. \c 73 \ms1 KAEN DALIP E BABYOR \mr (Psalms 73—89) \s1 Feni mat’aw Got \q1 \v 1 I Got e riyul’ nib gol ngak yu Israel, \q2 ni pi’in ni machalbog gumircha’rad! \q1 \v 2 Machane i chugur ni nge dabki pagan’ug; \q2 ma mich rog e chugur ni nge mul, \q1 \v 3 ni bochan e awan’ug ngak e pi’in yad ba tolngan’ \q2 nap’an ni gguy ni pi’in kireb e bo’or ban’en rorad. \b \q1 \v 4 Darir gafgowgad ko amith; \q2 bfel’ rogorad ndariy e m’ar rorad. \q1 \v 5 Darir gafgowgad ni bod boch e girdi’; \q2 darir mada’ niged e oloboch ni bod boch e girdi’. \q1 \v 6 Ere kar nunuwgad ko ufanthin ni bod ba kiy i churuwo’, \q2 ma farad yargal e ke mang mad ngorad; \q1 \v 7 gumircha’rad e be thang’el e kireb riy nga but’, \q2 ma leam rorad e ke suguy e kireb nike m’ay i t’ar liyben rorad. \q1 \v 8 Yad be moningnag boch e girdi’ ma yad be weliy e tin kireb; \q2 yad ba tolngan’ ma yad be puruy’nag rogon ni ngar gafgow niged boch e girdi’. \q1 \v 9 Yad be yog murung’agen Got nu tharmiy nga dalib, \q2 ma yad be yog u fithik’ e ufanthin e tin ni nge rin’ e girdi’ nu fayleng, \q1 \v 10 ya mus ngak e pi girdi’en Got ni kar chalgad ngorad \q2 kari mich u wun’rad urngin e tin yad be yog. \q1 \v 11 Be lungurad, “Dabi nang Got, \q2 en ni Th’abi Tolang e dabi nang!” \q1 \v 12 Irera’ rogon e pi’in yad ba kireb! \q2 Pire’ ban’en rorad ma gubin ngiyal’ ni be mun daken! \q1 \v 13 Gur mm’ay fan ni kug teg ni gub machalbog, \q2 ma dagur ngongliy ba denen? \q1 \v 14 A Got, kam teg gu be gafgow ni kakadbul nge mada’ ko nep’; \q2 gubin e kadbul ni ga ma gechig nigeg! \b \q1 \v 15 Fa’an mang e gog e tinir e thin, \q2 ma dab gu ngongol ni bod reb e girdi’ rom. \q1 \v 16 Ere kar gu athamgiliy ni nggu nangfan e ren’ey, \q2 ma kaygi mo’maw’ ngog, \q1 \v 17 nge taw ko ngiyal’ ni gu wan ngalan e Tempel rom. \q2 Ma aram mu gu nangfan e tin bayi buch rok e pi’in kireb. \q1 \v 18 Rib mudugil ni kam tayrad ko yungi n’en nib tamasirgig, \q2 ma bay mu gagiyeg nagrad ngar mulgad nga fithik’ e riya’! \q1 \v 19 Nthang owcherad u lan ta’ab talab; \q2 wenegan ni yib ngorad ko tomur e gafgow nib gel! \q1 \v 20 A Somol, yad bod ba lik’ay ni kadbul ma dariy; \q2 yira od ma ka ni pag talin. \b \q1 \v 21 Nap’an nra mo’oy e leam rog, \q2 me maad’ad e tafnay rog, \q1 \v 22 ngiyal’nem e ug par ni gub manan’ ni bod ba gamanman; \q2 da ug nangfan e tin ni um rin’. \q1 \v 23 Ni yug aram rogon ni ug par nigub chugur ngom, \q2 ni ga be kol pa’ag. \q1 \v 24 Ga be pow’iyeg ko fonow ni ga be tay ngog, \q2 ma tomur e bay mu fekeg nga fithik’ e fla’ab ni aram e ka mu tolang nigeg. \q1 \v 25 Ku ba mang ban’en ni bay rog u tharmiy ya kemus ni gur? \q2 Fa’anra ga bay rog, ma mang e ren’en ni ku gu ra adag u fayleng? \q1 \v 26 Lanin’ug nge dowag e ra me’waer i yan, \q2 machane Got e ir gelngig; \q2 kari mus ni ir e nge yag ngog! \b \q1 \v 27 Pi’in kar n’iged gur e rib mudugil ni bay ra m’ad, \q2 ma bay mu thang owchen e pi’in ndarir yul’yul’gad ngom. \q1 \v 28 Machane gag e kari felan’ug, ya gu be par u to’oben Got! \q2 U charen \nd SOMOL\nd* Nib Th’abi Tolang e kug par riy ndabi buch ban’en rog, \q2 ma bay ug weliy urngin e tin ke rin’ ngan nang. \c 74 \s1 Ba meybil u ba nam ni kan mat’awnag \q1 \v 1 A Got, mangfan ni kam n’agmad ni aray rogon? \q2 Mog, yug ra um par ni gab damumuw ko girdi’ rom ni dariy n’umngin nap’an? \q1 \v 2 Mu tay u wun’um e girdi’ rom, ni mu mel’egrad kakrom ni ngar manged girdi’ rom, \q2 ni pi’in ni mu chuwegrad ko sib ngar manged birom e ganong. \q2 Mu tay’ u wun’um e Burey nu Zion, ni um par riy bingyal’. \q1 \v 3 Man u daken gubin e tin ke mogothgoth’; \q2 pi to’ogor romad e kar gathayed gubin ban’en u Tempel. \q1 \v 4 Pi to’ogor rom e kar garus niged e gel ni kar ted u Tempel rom; \q2 kar ted e flak rorad ngaram ni pow ko gel ni kar ted. \q1 \v 5 Yad bod e pi tadimow ren \q2 ni yad be toy e gek’iy nga but’ ko tow rorad. \q1 \v 6 Kar t’ared gubin e palang \q2 ko tow nge amma rorad. \q1 \v 7 Kar bilged e Tempel rom kar paged e nifiy ngay; \q2 kar dariyfan niged e gin yima liyor ngom riy. \q1 \v 8 Yad ba’adag ni ngar thirfed gamad u but; \q2 kar urfiyed nga but’ gubin yang nib thothup u lan e nam. \b \q1 \v 9 Urngin e pow ni thothup romad e dakriy; \q2 ma de magach ta’reb e profet, \q2 ma dariy be’ ni manang n’umngin nap’an me mus e ran’ey. \q1 \v 10 A Got, bu uw n’umngin nap’an ni ngi i minmin e pi to’ogor romad ngom? \q2 Ngu’ur dariy fanaged fithingam ni manemus? \q1 \v 11 Mangfan ni kam siyeg ni ngam aywegmad? \q2 Mangfan ni kam m’ag pa’am nga ker’um? \b \q1 \v 12 A Got, ya gur e pilung romad ko tobolingin i yib; \q2 bo’or yay ni kam ayuwegmad. \q1 \v 13 Gelngim nib gel e mu ki’eg e day ngay, \q2 mag bilig lolugen fapi kan nu maday; \q1 \v 14 mu bilig lolugen fare kan ni \add Leviathan\add*\f + \fr 74:14 \fk LEVIATHAN: \ft Ba kan ni bay ko yat ni ir e pow ko gelngin e wagagey nge kireb.\f* \q2 mag pi’ ufin nge languy e gamanman nu ted. \q1 \v 15 Kam tay e pi alublub nge pi athang’el ngi i map’; \q2 ma kam mliknag lan e pi lul’ ni gagang’. \q1 \v 16 Gur e mu sunmeg e rran nge nep’; \q2 kam tay e yal’ nge pul nga tagil’. \q1 \v 17 Gur e mu duwgiliy e yungin ni nge mus e fayleng riy; \q1 gur e mu tay ngilan’ e \add summer\add* nge \add winter\add*. \b \q1 \v 18 A \nd SOMOL\nd*, dabi m’ay u wun’um ni be minmin e pi to’ogor rom ngom, \q2 ni bogni’ ni dariyfam u wan’rad ma dubrad gur. \q1 \v 19 Dab mu n’ag e girdi’ rom nike me’waer nga pa’ e pi to’ogor rorad ni kireb; \q2 dab mu pagtalin e girdi’ rom ni yibe gafgow nagrad! \b \q1 \v 20 Mu tay u wun’um fare m’ag nim ngongliy u thildad. \q2 Bay e cham u gubin e tabthung u lan e nam. \q1 \v 21 Dab mu pag e pi’in ni be gafgow ngan tamra’ nagrad; \q2 mu pag e pi’in gafgow nge pi’in bt’uf e ayuw rorad ngar pininged e sorok ngom. \b \q1 \v 22 Got, mu sak’iy ngam bigbigiy e tirom! \q2 Mu leamnag e pi’in dariyfam u wun’rad ni yad be minmin ngom ni polo’ e rran. \q1 \v 23 Dab mu pagtalin e pi tolul u fithik’ e damumuw ni be tay e pi to’ogor rom! \q2 Nge pi meyngar ni dertal ni be tay e pi tagopluw rom! \c 75 \s1 Got ni ir e tapufthin\f + \fr 75:0 \fk TITLE NI HEBREW: \ft Ba tang rok Asaf.\f* \q1 \v 1 A Got, gamad be pining e magaer ngom, gamad be og e magaer ngom! \q2 Gamad be weliy i yan feni sorom \q2 ma gamad be yog e pi maang’ang ni kam rin’. \b \q1 \v 2 Got e be ga’ar, “Kug duwgiliy e ngiyal’ ni ngan pufthin, \q2 ma gu ra pufthin nib mat’aw rogon. \q1 \v 3 Urngin e pin’en ni bay e yafos riy nra durru’ \q2 ma fayleng e ra rur, \q2 machane bay gu duwgiliy e pi duga’ ko fayleng nib muyluy. \q1 \v 4 Gu be yog ko pi’in kireb ni dab ra ufgad; \q2 \v 5 Gu be yog ngorad ni ngar talgad ko ufanthin.” \b \q1 \v 6 Pufthin e der ma yib ko ngek ara ngal ara lel’och ara yimuch; \q2 \v 7 Ya Got e ir e tapufthin, \q2 nge gechignag boch me faleg wa’athan boch. \q1 \v 8 I \nd SOMOL\nd* e ke kol ba kap nga pa’, \q2 nike sugnag e damumuw rok ni bod e wayin nib gel. \q1 Ra pu’og, ma urngin e pi’in kireb ni yad ra unum; \q2 miyad unum ni dabi aw ta’reb e wa’angchal riy. \b \q1 \v 9 Machane ri dab gu tal i weliy murung’agen e Got rok Jakob \q2 fa gu tal i tangnag e sorok ngak. \q1 \v 10 Ra buthug gelngin e pi’in kireb, \q2 machane gelngin e pi’in yad ba manigil e ra gel i yan. \c 76 \s1 Got e ir e ke Ge! \q1 \v 1 Got e go’ yim nang u Judah; \q2 ma yima mathangeluwolnag fithngan u Israel. \q1 \v 2 Tabnaw rok e bay u Jerusalem; \q2 ma ir e ma par ko Burey ni Zion. \q1 \v 3 U rom e t’ar e pi gan e gat’ing rok e pi to’ogor riy, \q1 nge \add shield\add* nge saydon rorad, gubin talin e cham rorad. \b \q1 \v 4 A Got, ri gab gil, \q2 ma ri ga ba tolang rok e pi burey ni yug ma par. \q1 \v 5 Pi salthaw rorad nib m’uthan’rad e kan fek urngin e tin immoy rorad \q2 ma chiney e kar molod ni yam’; \q2 ni gelngirad nge urngin e pi salap rorad e yi go’ ke m’ayfan. \q1 \v 6 A Got rok Jakob, nap’an ni mu puwan’ ngorad, \q2 me aw e os nge pi’in nma yan u os nga but’ ni karm’ad. \b \q1 \v 7 Machane gur \nd SOMOL\nd*, e go’ yibe rus ngom. \q2 Dariy be’ nrayag ni nge sak’iy u p’eowchem \q2 nnap’an ni gab damumuw. \q1 \v 8 Tiriggil rom e kamog u tharmiy kannang; \q2 me rus e fayleng me th’ab gulingan, \q1 \v 9 nap’an ni mu sak’iy ngam weliy e n’en ni ka mu tirigiliy, \q2 ni ngan ayuweg gubin e pi’in yibe gafgow nagrad u fayleng. \b \q1 \v 10 Damumuw ko girdi’ e kemus ni be gelnag feni sorom; \q2 ma pi’in de yim’ ko mael e bay ur madnom niged gur. \q1 \v 11 Mu pi’ed ngak \nd SOMOL\nd* ni Got romed e tin kam micheged ngak; \q2 gimed gubin e pi nam ni gimed ba chugur, mu feked e tow’ath romed i yib ngak. \q1 Got e ma gagiyegnag e girdi’ ngar rusgad ngak; \q2 \v 12 ma sobut’nag lanyan’ pipifak e pilung ni tolngan’rad, \q2 ma k’ar marus ngak e pi pilung nib gel. \c 77 \s1 Fal’egyan’ u nap’an ni ka ri gel e gafgow \q1 \v 1 Gu yor nib ga’ lamag ngak Got; \q2 gu yor nib ga’ lungug me rung’ag lamag. \q1 \v 2 Gu meybil ngak Somol ko ngiyal’ nike yib e gafgow ngog; \q2 polo’ e nep’ ni gu meybil ni kug tining pa’ag ngalang, \q2 machane, de fel’ lanin’ug. \q1 \v 3 Nap’an ni gu ra leamnag Got, mug gel’gel’; \q2 nap’an ni gu ra pi’ lanin’ug, me mulan’ug. \b \q1 \v 4 I teg nda gu mol ni polo’ e nep’; \q2 kari magafan’ug ndakiyag ni gu non. \q1 \v 5 Gu leamnag e pi rran nike thumur \q2 me yib ngan’ug fapi duw kakrom. \q1 \v 6 N’umngin e nep’ ni u gu leam; \q2 ug leam leam, ma ba’aray e n’en ni gu fitheg riy: \q1 \v 7 “Gur, gubin ngiyal’ ni bay i par \nd SOMOL\nd* nike pi’ keru’ ngodad? \q2 Gur, aram e ri dab ku da fel’gad u laniyan’ bayay? \q1 \v 8 Gur, aram e ke tal ni dabki t’ufegdad? \q2 Gur, aram e ke m’ayfan e n’en ni micheg nra rin’? \q1 \v 9 Gur, ke pag Got talin ni nge runguydad? \q2 Gur, damumuw e ke yon’ luwan e runguy rok?” \q1 \v 10 Ma aram me lungug, “N’en ni ka ri kireban’ug ngay \q2 e Got e daki gel gelngin.” \b \q1 \v 11 \nd SOMOL\nd*, bay i yib ngan’ug e pi gafarig rom ni bfel’; \q2 bay ug leamnag e pi ma’ang’ag ni um rin’ kakrom. \q1 \v 12 Bay gu leamnag murung’agen urngin e tin kam rin’; \q2 bay gu par ma gu be tafinaynag urngin e tin kam rin’ nrib th’abi fel’. \b \q1 \v 13 A Got, gubin ni ga be rin’ ma ba thothup. \q2 Dariy reb e got ni bod feni sorom. \q1 \v 14 Gur e Got ni ga ma ngongliy e maang’ang; \q2 kam dag gelngim u fithik’ e pi nam. \q1 \v 15 Gelngim nib gel e mu ayweg e girdi’ rom ngay, \q2 ni pi’in owchen Jakob nge Josef. \b \q1 \v 16 A Got, nap’an ni guyem e day me rus, \q2 me durru’ t’ay e regur. \q1 \v 17 Yungi manileng e pu’og e ran nga but’; \q2 me chublingan e derra’ u lane lang, \q2 me mat e uluch u gubin i yang. \q1 \v 18 Lingan e dirra’ rom e malay nga but’, \q2 ma ram’en e uluch ni be matmat e gal’ e fayleng; \q2 me t’on nge rur e fayleng. \q1 \v 19 Ga ma yan u fithik’ e n’ew, \q2 ngam th’ab nga barba’ e regur, \q2 machane, luwan em e dab ni guy. \q1 \v 20 Ga be gafaliy e girdi’ rom ni bod ba tagafaliy e saf, \q2 ni Moses nge Aron e ga’ rorad. \c 78 \s1 Got nge girdi’ rok \q1 \v 1 Mmotoyilgad, e girdi’ rog, ko machib rog, \q2 mi gimed tiyan’med ko n’en ni gu be yog. \q1 \v 2 Bay gu welthin u fithik’ e fanathin; \q2 ngug weliy e pin’en ni kakrom nda un nangfan, \q2 \v 3 bogi ban’en ni ud rung’aged kadnanged \q2 ni bogi ban’en ni yog e pi chitamangidad ngodad. \q1 \v 4 Dab da mithaged rok pifakdad, \q2 nga dogned ko bin migid e mfen \q2 murung’agen \nd SOMOL\nd* nib gel nge gafarig rok ni bfel’ \q2 nge pi maang’ang ni i rin’. \b \q1 \v 5 Ke pi’ e motochiyel ngak e girdi’ nu Israel \q2 me motochiyel ngak e pi’in owchen Jakob. \q1 Me ta’chiylen ngak e pi ga’ rodad \q2 ni ngar machib niged e motochiyel rok ngak pifakrad, \q1 \v 6 ya nge yag ni nang e bin migid e mfen \q2 ngar chelgad ngar filed ngak pifakrad. \q1 \v 7 Ni aray rogon ma aram e bay ra ted e pagan’ rorad nga daken Got \q2 ma dab ra paged talin e n’en ke rin’, \q2 ma gubin ngiyal’ ni bay ra ted u gil’ e tin ke ta’chiylen. \q1 \v 8 Dab ra boded e pi chitamangirad kakrom, \q2 ni bogi girdi’ ni yad ba tatogopluw ma darir folgad, \q2 ni de muyluy e pagan’ rorad ngak Got, \q2 ma darir pired ni yad ba yul’yul’ ngak. \b \q1 \v 9 Pi Efraimite, e ra feked e gat’ing nge gan e gat’ing, \q2 miyad mil e rofen ni ngan mael. \q1 \v 10 Dar ayweged fare m’ag u thilrad nge Got; \q2 mra siyegned ni ngar folgad ko motochiyel rok. \q1 \v 11 Kar paged talin e n’en ke rin’, \q2 fapi maang’ang nra guyed ni rin’. \q1 \v 12 I rin’ Got fapi maang’ang u p’eowchen e pi chitamangirad \q2 u lan e tafelfel’ u Zoan ko nam nu Egypt. \q1 \v 13 I sey e day nge fekrad nga barba’; \q2 i suweg e day ngalang ni bod ruraba’ i rungrung. \q1 \v 14 Me rran me pow’iyrad nga bang i manileng \q2 mra nep’ ma ram’en ba nifiy. \q1 \v 15 I sey e war u lan e ted ni \add desert\add* \q2 nge pi’ e ran riy ngorad. \q1 \v 16 Me k’aring e ran nge map’ ko fare war \q2 me gagiyegnag nge thang’el nga but ni bod ba lul’. \b \q1 \v 17 Machane dartalgad ko denen nib togopluw ngak Got, \q2 mu daken e ted ni \add desert\add* e ra togopluwgad riy ngak e en ni Th’abi Tolang. \q1 \v 18 Nri lanin’rad ni ngar sikeng niged Got \q2 ko ggan ni yad ba’adag ni yad be ning. \q1 \v 19 Ur nonod nib togopluw ngak Got, ni be lungurad, \q1 “Rayag rok Got ni nge yagnag e ggan u daken e ted ni \add desert\add*? \q1 \v 20 Riyul’ ni pirdi’iy fare war \q2 nge po’ e ran riy, \q1 machane gur, rayag rok ni ngki pi’ e flowa ngodad \q2 me pi’ e ufin ngak e girdi’ rok?” \b \q1 \v 21 Ma aram e nap’an ni rung’ag \nd SOMOL\nd* e n’en ni yad be yog mri damumuw; \q2 me cham ko girdi’ rok ko nifiy, \q2 mri gel e damumuw rok ngorad, \q1 \v 22 ya dariy e michan’ rorad ngak \q2 ma de mich u wan’rad nra ayuwegrad. \q1 \v 23 Ma aram me non ngalan e lang \q2 nge yog ko pi mab riy ni nge mab; \q1 \v 24 i pi’ e \add grain\add* u tharmiy ngorad, \q2 me pu’og e manna nga but’ ni ngar ked. \q1 \v 25 Ere ra ked gan e pi engel, \q2 me pi’ Got ngorad urngin ni yad ba’adag. \q1 \v 26 Miki gagiyegnag e nifeng nge thow ko ngek, \q2 ma gelngin e k’aring e nifeng ko yimuch; \q1 \v 27 me pi’ e arche’ nga but’ ko girdi’ rok, \q2 ni bod feni yo’or e yan’ u p’el’ay; \q1 \v 28 me mul mul fapi arche nga lulukngun fa gin ka ra pired riy \q2 ni liyeg e pi \add tent\add* rorad. \q1 \v 29 Ma aram me abich fapi girdi’ ngar fosgad; \q2 ya ke pi’ Got ngorad e tin yad ba’adag. \q1 \v 30 Machane ka dawori gaman u wan’rad \q2 ma nap’an ni ku yad be abich, \q1 \v 31 me damumuw Got ngorad \q2 nge thang e fan rok e pi’in nib gel u fithik’rad, \q2 ni tin th’abi cheag e pagel nu Israel. \b \q1 \v 32 Yug aray rogon urngin e pin’ey ma fapi girdi’ e dartalgad ko denen; \q2 dariyfan e pi maang’ang ya de pagan’rad ngak. \q1 \v 33 Aram me museg e rran rorad ni gowa bbuwchuth i nifeng \q2 ngarm’ad nib tomgin. \q1 \v 34 N’apan nra li’ bochiyad, \q2 me cheal e tin kabay ngar sulod ngak; \q2 miyad pi’ keru’rad ko denen rorad miyad parnag e meybil. \q1 \v 35 Me yib ngan’rad ni Got e i yoror rorad, \q2 ni en ni Gubin ma Rayag Rok e i yibnag e ayuw ngorad. \q1 \v 36 Machane u rogned e thin ni fel’faen; \q2 dariy ban’en nrogned nib riyul’. \q1 \v 37 Dar yul’yul’gad ngak; \q2 ma ku dar yul’yul’gad ko fare m’ag ni bay u thilrad. \b \q1 \v 38 Machane Got e ma runguy e girdi’ rok. \q2 I n’agfan u wan’ e denen rorad \q2 made thang owcharad. \q1 Ba yo’or yay ni i k’adan’ ko damumuw \q2 ngi i par nga daken gelngin e damumuw rok. \q1 \v 39 Me yib ngan’ ni yad e kemus ni yad e girdi’, \q2 ni yad bod e nifeng ni thow me m’ay. \b \q1 \v 40 Rib yo’or yay nra togopluwgad ngak u lan e ted ni \add desert\add*; \q2 bo’or yay nra kireb niged lanyan’! \q1 \v 41 Ur sikeng niged Got u bayay nge bayay, \q2 ngu’ur amith niged lanyan’ fare Got nib Thothup rok yu Israel. \q1 \v 42 Ra paged talin gelngin nib gel \q2 nge fa rofen ni chuwegrad u pa’ e to’ogor rorad \q2 \v 43 me ngongliy bogi ban’en u fithik’ e sorok nge maang’ang \q2 u lan e tafelfel’ u Zoan u lan yu Egypt. \q1 \v 44 I pilyeg e yupa i lul’ nge ngal’ ni racha’, \q2 nge par piyu Egypt ndakriy e ran ni ngar unumed. \q1 \v 45 Me pi’ e lal nge yib nga fithik’rad nge gafgow nagrad \q2 nge kayru ni gathay taferad. \q1 \v 46 Me pi’ Got e asmen’ing ni lokust nge longuy e woldug rorad \q2 me kirebnag e yungi flang rorad. \q1 \v 47 Me thang owchen e woldug rorad ni \add grape\add* ko ayis nma mul mul ni bod e malang \q2 me li’ e gek’iy ni \add fig\add* rorad ko ayis nike el. \q1 \v 48 Me li’ e pi garbaw rorad ko ayis nike el ni bod e malang \q2 me li’ e yuran’ i gamanman rorad ko uluch. \q1 \v 49 I k’aring e tagnan’ ngorad nib gel \q2 u mirin e damumuw rok ni pu’og, \q2 ni yib ni bogi tamal’oeg ni nge mogothgoth. \q1 \v 50 Da ki luf bang ko damumuw rok \q2 ara ayweg e pogofan rorad, \q2 i li’rad ko gechig ni pag ngorad. \q1 \v 51 Me thang owchen e tin nganni’ i fakay ni pumo’on \q2 u gubin e tabnaw nu Egypt. \b \q1 \v 52 Ma aram me gafaliy e girdi’ rok nga wuru’ yu Egypt ni bod ba tagafaliy e saf \q2 ni pow’iyrad u daken e ted ni \add desert\add*. \q1 \v 53 Dar rusgad ya i pow’iyrad ni dabi buch ban’en rorad; \q2 machane, day e yib nge tharey e pi to’ogor rorad. \q1 \v 54 Me fekrad i yib ko nam rok nib thothup, \q2 ko pi burey ni Ir e kol. \q1 \v 55 I tuluf e girdi’ riy nnap’an ni be yib e tirok e girdi’ i yib; \q2 me f’oth e binaw rorad u pa’ e ganong nu Israel \q2 me pi’ taferad ko tirok e girdi. \b \q1 \v 56 Machane kur pired ni yad be togopluw ngak Got ni Gubin ma Rayag Rok \q2 ma yad be sikengnag. \q1 Tin ni i yog e darir folgad riy, \q2 \v 57 ya ur togopluwgad ma kuyad bod e pi chitamangirad kakrom nde ryul’yul’gad, \q2 ni gowa ba gan e gat’ing nib bugbug ni dabyag i pagan’uy ngay. \q1 \v 58 Ra k’aringed e damumuw ngak ko yungi n’en ni yad be tayfan boch e got riy, \q2 nge pi liyos rorad ni kari gelnag e damumuw ngak. \q1 \v 59 Ri damumuw Got nnap’an ni guy e ran’ey, \q2 ma aram mri n’ag e girdi’ rok. \q1 \v 60 Me n’ag e \add tent\add* rok nu Shiloh,\f + \fr 78:60 \fk SHILOH: \ft Aram tagil e liyor ko girdi’ nu Israel u m’on ni pilung David.\f* \q2 ni aram e gin ni tafen ni i par riy u fithik’mad. \q1 \v 61 Me pag e pi to’ogor romad ngar koled fare Kahol ko M’ag, \q2 ni aram e pow u gelngin nge felngin. \q1 \v 62 I damumuw ngak e tirok e girdi’ \q2 me pagrad nge li’rad e pi to’ogor rorad. \q1 \v 63 Pi’in pagel e nli’rad u fithik’ e mael, \q2 me par e pi’in rugod ni dakriy be’ ni ngar figirngiyed. \q1 \v 64 Prist e nli’rad ko saydon, \q2 ma pi le’engirad e dan pagrad ni ngar mowawgad. \b \q1 \v 65 Me tomur, me od \nd SOMOL\nd* ni gowe ki i mol; \q2 bod be’ nib mo’on nib gel nike taf daken ni bochan e wayin. \q1 \v 66 Me tuluf e pi to’ogor rok ngar sulod \q2 ni ka ra waergad ma ka ra tamra’gad. \q1 \v 67 Machane me n’ag e pi’in owchen Josef; \q2 ma de mel’eg fare ganong rok Efraim. \q1 \v 68 Me mang birok Judah e mel’eg \q2 nge fare burey ni Zion nrib t’uf rok. \q1 \v 69 Me toy e Tempel rok u rom \q2 ni bod tafen u tharmiy; \q1 ni ngongliy nib mayluy ni bod e fayleng, \q2 ni dariy bingyal’ nra buch ban’en riy. \b \q1 \v 70 I mel’eg David ni tapigpig rok; \q2 me yan i fek u rom ko chumol ko gamanman, \q2 \v 71 ni aram e gin ni i chothowliy e yuran’ i gamanman rok riy, \q2 nge tay’ David ni pilung nu Israel, \q2 ngi i gafaliy e girdi’ rok Got. \q1 \v 72 I David e i chothowliyrad ni rib fel’ rogon, \q2 ma ba salap ni i pow’iyrad. \c 79 \s1 Ba meybil ni fen fare nam ni ngan ayuweg \q1 \v 1 A Got, ke yib boch e nam ni mael ngak e nam rom. \q2 Kar ta’ay niged fare Tempel rom nib thothup \q2 ma kar paged yu Jerusalem nike mogothgoth. \q1 \v 2 Kar paged e ldow rok e girdi’ rom ni nge languy e arche’ ni \add vulture\add*, \q2 ma kar pi’ed e ldow ko pi tapigpig rom ngak e gamanman ni malboch ni nge languy. \q1 \v 3 Kar pu’oged racha’en e girdi’ rom ni bod e ran \q2 nike sugbur u ga’ngin yu Jerusalem; \q2 ma dariy be’ ni magach ni nge k’eyag e yam’. \q1 \v 4 Pi nam nib liyegmad e yad be yog e thin ni kireb ngomad; \q2 yad be garus ma yad be moning nagmad. \b \q1 \v 5 \nd SOMOL\nd*, ga ra par ni gab damumuw ngomad ni dariy n’umngin nap’an? \q2 Ra par e damumuw rom ni be yik’ ni bod ba nifiy ni dabital? \q1 \v 6 Mu cheleg e damumuw rom nge sap ko pi nam ni darir liyorgad ngom, \q2 nge nga daken e girdi’ ni der meybil ngom. \q1 \v 7 Ya kar thanged e pogofan rok e girdi’ rom; \q2 ma ka ra gathayed e nam rom. \b \q1 \v 8 Dab mu gechig nagmad ni bochan e pi denen ko pi chitamangimad kakrom. \q2 Mu runguymad e chiney; \q2 ya dakriy e lagan’ romad ngabang. \q1 \v 9 A Got, mu aywegmad nge pogofan romad; \q2 mu ayuwegmad ma ga n’agfan u wun’um e denen romad \q2 ni bochan fithingam ni nge par nib gil. \q1 \v 10 Mangfan ni be fithmad e pi nam, ni yad be ga’ar, \q2 “Bu uw e Got romed?” \q1 Mu gagiyegnag ngguyed ni kam gechignag e pi nam \q2 ni bochan e yad be po’ug rachaen e pi tapigpig rom. \b \q1 \v 11 Mmotoyil ko gel’gel’ rok e pi kalbus, \q2 ma gelngim nib gel e ngam ayweg ngay e pi’in ni kan tay ni ngan thang e fan rorad. \q1 \v 12 Somol, mu fulweg labgen ngak e pi nam ni medlip yay \q2 ni bochan urngin e thin ni kireb ni yad be rugoy ngom. \q1 \v 13 Ma aram e gamad e tirom e girdi’ e gamad e saf rom, \q2 e bay gu pininged e magaer ngom ndariy n’umngin nap’an, \q2 nge sorok i yan ngaram. \c 80 \s1 Ba meybil ni fen e nam ni nge sul nga rogon \q1 \v 1 Gur fare tagafaliy e saf nu Israel, mmotoyil ngomad; \q2 mu rung’ag e meybil romad, gur e tagagiyeg romad. \q1 Kam par nga tagl’im ngalang ko kerubim \q2 \v 2 mu gagyel nigem ngak e pi ganong ko Efraim, Benjamin, nge Manasseh. \q1 Mu dag gelngim ngomad! \q2 moy ngam ayuwegmad! \b \q1 \v 3 A Got, mu fulwegmad! \q2 Mu dag e runguy rom ngomad, ya nge dabi buch ban’en romad! \b \q1 \v 4 \nd SOMOL\nd* ni Got ni Gubin ma Rayag Rom, bu uw n’umngin nap’an, \q2 ni ngam par ni gab damumuw ko pi meybil rok e girdi’ rom? \q1 \v 5 Kam pi’ e kireban’ ngomad ni nggu wed, \q2 nge ba kap i lu’ nib ga’ ni nggu umumed. \q1 \v 6 Kam pag e pi nam nib liyegmad ni yad be chamnag e binaw romad; \q2 ma be yog e to’ogor romad e thin ni kireb ngomad. \b \q1 \v 7 Got ni Gubin ma Rayag Rok, mu fulwegmad! \q2 Mu dag e runguy rom ngomad, ya nge dabi buch ban’en romad! \b \q1 \v 8 Kam fek ba pa’ i \add grape\add* u Egypt; \q2 ka mu tuluf girdi’en e fapi nam ma ka mu yung nga daken e binaw rorad. \q1 \v 9 Kam tamilangnag mit ni nge tugul; \q2 ke yan lik’ngin nib to’ar’, ke fana’ daken e fare nam. \q1 \v 10 Ke taglul’nag e pi burey, \q2 ma pa’pa’ngin e ke taglulnag e pi \add cedar\add* ni gagang’ kan. \q1 \v 11 Ke yan pa’pa’ngin ke mada’ ko day ni Mediterranean fithingan, \q2 ma yan nge taw ko lul’ ni Eufrates. \q1 \v 12 Mangfan ni kam buthug e yoror riy? \q2 Chiney e gubin e girdi’ ni be yan u charen e rayag ni nge iring wom’ngin; \q2 \v 13 ma be yot’yot’ e pi babiy ni malboch nga but’, \q2 ma gamanman ni malboch e be damunmun riy. \b \q1 \v 14 Got ni Gubin ma Rayag Rok, mu sul ngomad! \q2 Mu changar u tharmiy ngomad nga but’; \q2 moy ngam ayuweg e girdi’ rom! \q1 \v 15 Moy ngam ayuweg e re pa’ i \add grape\add* ney ni mu yung, \q2 re pa’ i \add grape\add* ney ni kafin mu yung ma ke ilal ke gel! \b \q1 \v 16 Pi to’ogor romad e kar paged e nifiy ngay ma kar th’abed nga but’; \q2 mu changar ngorad u fithik’ e damumuw ngam thirifrad u but’! \q1 \v 17 Mu ayuweg ma ga yororiy e girdi’ ni gur e mu mel’egrad, \q2 ni fare nam ni mu gagiyegnag ngi i par nib gel. \q1 \v 18 Ma aram e dab kug pi’ed keru’mad ngom bayay; \q2 mu taymad ni gamad bfos, ma gamad pining e sorok ngom. \b \q1 \v 19 \nd SOMOL\nd* ni Got ni Gubin ma Rayag Rok, mu fulwegmad. \q2 Mu dag e runguy rom ngomad, ya nge dabi buch ban’en romad. \c 81 \s1 Ba Tangin e Madnom \q1 \v 1 Mu tolul niged e felfelan’ ngak Got nma n’ufegdad; \q2 mu tang niged e sorok ngak fare Got rok Jakob! \q1 \v 2 Mu tabab niged e musik mi gimed chubeg e \add tambourine\add*; \q2 mi gimed chubeg e \add harp\add* nge \add lyre\add* ni bfel’ lingan. \q1 \v 3 Mu thoyed e rappa ni fan ko fare madnom, \q2 ko rofen ni m’ug e pul nge rofen ni ngo’on. \q1 \v 4 Irera’ e motochiyel u lan yu Israel, \q2 ni yog fare Got rok Jakob. \q1 \v 5 I pi’ ko girdi’ nu Israel \q2 nnap’an ni cham ko fare nam nu Egypt. \b \q1 Mu gu rung’ag ba lam ndawor gu rung’ag bi’id ni be ga’ar, \q1 \v 6 “Ku gu fek e gilab u pomed; \q2 kug fek e dug nib tomal u pa’med. \q1 \v 7 Nap’an ni yib e oloboch ngomed, mi gimed piningeg, mu gu chuwegmed u fithik’. \q2 Gu fulweg lungumed u tagl’ig ni bay u fithik’ e yoko’ nib mith. \q2 Gu sikeng nagmed ko fare alublub nu Meribah. \q1 \v 8 Mmotoyilgad, e girdi’ rog ko ngiyal’ ni gu be ginangmed; \q2 Israel, gu be athpeg ni mang e yigum motoyil ngog! \q1 \v 9 Thingar dab mu tedfan yug reb e got. \q1 \v 10 I gag e \nd SOMOL\nd* ni Got romed, \q2 ni gu chuwegmed u lan yu Egypt. \q1 Mu faled langmed’, mu gu durwi’iymed. \b \q1 \v 11 “Machane girdi’ rog e dar motoyilgad ngog; \q2 yu Israel e dar folgad rog. \q1 \v 12 Ere ku gu pagrad ngranod u farad gel’an \q2 ngu’ur rin’ed e tin yad ba’adag. \q1 \v 13 Ri gu be athpeg ni gomang e yigi motoyil e girdi’ rog ngog; \q2 ri gu be finey ni gomang e yug ra folgad rog! \q1 \v 14 Ma gu ra gur nigeg ngug gel ko pi to’ogor rorad \q2 mug gad pa’ag ngak e pi’in be togopluw ngorad. \q1 \v 15 Pi’in yad be fanenikeg e bay ra siro’gad u fithik’ e marus u p’eowcheg; \q2 gechig rorad e dariy n’umngin nap’an. \q1 \v 16 Machane gu ra durwi’iymed to tin th’abi fel’ e \add wheat\add*; \q1 nge \add honey\add* ni yib ko war ngar mu fosgad ngay.” \c 82 \s1 Got e Ir e tagagiyeg nth’abi tolang \q1 \v 1 Got ni par nga tagil’ u lan e mu’ulung ko girdi’en e tharmiy; \q2 me yog e n’en ke duwgiliy u langgin fare mu’ulung ko pi got\f + \fr 82:1 \fk PI GOT: \ft Ren’ey e rayag ni be yip’ fan e pi got ko pi nam ni gel Got ngorad, machane ku rayag ni be yip’ fan e pi tapigpig rok Got (engel) u tharmiy ara girdi’ ni i gagiyeg.\f* ni ga’ar: \q1 \v 2 “Thingar mu talgad i turguy e tin de yol’uw; \q2 ma thingar dab manged ko pi’in kireb! \q1 \v 3 Mu n’ufeged mat’wun e pi’in gafgow nge pi’in kanim’ rorad; \q2 mu golgad ko pi’in bt’uf e ayuw rorad nge pi’in dariy gelingrad. \q1 \v 4 Mu lufed e pi’in dariy gelingrad nge pi’in bt’uf e ayuw rorad \q2 u pa’ e pi’in kireb e leam rorad. \b \q1 \v 5 “Ri dariy ban’en ni gimed manang ma ku dariy ban’en ni gimed manangfan. \q2 Kam polo’ i kirebgad, \q2 ma ke math mit e mat’aw u fayleng. \q1 \v 6 Gu be ga’ar, ‘Gimed e pi got, \q2 ni gimed gubin ni pifak e en Th’abi Tolang.’ \q1 \v 7 Machane gimed ra yim’ ni bod e girdi’; \q2 yafos romed e bayi mus ni bod gubin e pumo’on ni pifak e en pilung.” \b \q1 \v 8 A Got, moy ngam gagiyegnag e fayleng; \q2 gubin e nam ma gur e suwom. \c 83 \s1 Ba meybil ni nge waer e pi to’ogor rok yu Israel \q1 \v 1 A Got, dab mu par ni kam th’ab gulngam; \q2 yug dab mu par u lom, ni dabmog ban’en! \q1 \v 2 Amsap, pi to’ogor rom e kar chelgad kar maelgad nib togopluw ngom, \q2 ma pi’in yad be fanenikem e yad be togopluw. \q1 \v 3 Yad be puruy’ nib mith nib togopluw ngak e tirom e girdi’; \q2 yad be makath nib togopluw ngak e pi’in ga ma yororiyrad. \q1 \v 4 Yad be ga’ar, “Mired, ngad thirifed e re nam rorad ney, \q2 ya ngan pagtalin yu Israel ndabki yib ngan’uy bi’id.” \b \q1 \v 5 Me ta’reb e puruy’ rorad ngay \q2 ni ka ra ta’rebgad ni ngar togopluwgad ngom: \q1 \v 6 ni aram fapi girdi’ nu Edom nge pi Ishmaelite; \q2 nge girdi’en yu Moab nge pi Hagrite; \q1 \v 7 nge girdi’en yu Gebal, Ammon, nge yu Amalek, \q2 nge yu Filistia nge yu Tyre. \q1 \v 8 Miki chagil yu Assyria ngorad; \q2 kar manged ngak e pi Ammonite nge Moabite, pi cha’ney e pi’in owchen Lot. \b \q1 \v 9 Mu rin’ ngorad ni bod ni mu rin’ ngak e pi Midianite, \q2 nge Sisera nge Jabin ko fare Lul’ nu Kishon. \q1 \v 10 Gur e mu gel ngorad u Endor, \q2 ni mel e ldow rorad u daken e but’. \q1 \v 11 Mu rin’ ngak e pi tayugang’ rorad e n’en nim rin’ ngak Oreb nge Zeeb; \q2 mu gel ngak gubin e pi tagagiyeg rorad ni bod ni mu gel ngak Zabah nge Zalmunna, \q1 \v 12 ni fa’an ni lungurad, “Bay da feked nge milfan ngodad \q2 fare binaw nib milfan ku Got.” \b \q1 \v 13 A Got rog, mu weregrad ni bod e fiyath, \q2 ni bod e chabung ni changagnag e nifeng. \q1 \v 14 Bod e nifiy ni urfiy e loway, \q2 nge daramram ni mo’oruf e yochi burey, \q1 \v 15 mu tulufrad ko yoko’ ni ga ma pi’ \q2 ma ga k’aring e marus ngorad nga nifngim nib gel. \q1 \v 16 A \nd SOMOL\nd*, mu upnguy owcherad ko tamra’ \q2 nge mang e yigi yag nra gayed Gur. \q1 \v 17 Mang e yug ra waergad miyad rus ni dariy n’umngin nap’an; \q2 mang e yugur m’ad ni rib m’ayfarad. \q1 \v 18 Mang e yugur nanged ni kemus ni gur e \nd SOMOL\nd*, \q2 ni gur fare tagagiyeg Nib Th’abi Tolang u polo’ e fayleng. \c 84 \s1 Tawrengnag e naun rok Got \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd* ni Gubin ma Rayag Rok, ri ba t’uf e Tempel rom rog! \q1 \v 2 Kari gum’ ni bochan ni ngub ngaram! \q2 Kari gum’ ni bochan ni ngu’un ngalan e yoror rok \nd SOMOL\nd*. \q1 Polo i gag ni gu be tangnag e felfelan’ \q2 ngak fare Got ni be par ni bafos. \q1 \v 3 Mus ko arche’ ni \add sparrow\add* ni yad ma toy taferad, \q2 ma arche’ ni \add swallow\add* e bay taferad; \q1 yad ma tay pifakrad nib chugur ko pi altar rom, \q2 I gur \nd SOMOL\nd* ni Gubin ma Rayag Rom, ni pilung rog ma Got rog. \q1 \v 4 Rib felfelan’ e pi’in yad be par u lan e Tempel rom, \q2 ni gubin ngiyal’ ni yad be yin’ tangin e sorok ngom! \b \q1 \v 5 Rib felfelan’ e pi’in gelngirad e gur e be yib rom, \q2 ma ba pasigan’rad ngay ni ngar milekaggad ngarbad ko burey ni Zion. \q1 \v 6 Ma yad ra yan u lan e loway nu Baka nib mlik’, \q2 me ngal’ ni bang i ban’en ni bay e ran ni alublub riy, \q2 som’on ko n’uw nma aw e ma sugnag yu yang riy ko ran. \q1 \v 7 Ra yad be yan ma yad be gel i yan, \q2 bay ra guyed fare Got ni ir e th’abi ga’ u fithik’ e pi got u Zion! \b \q1 \v 8 \nd SOMOL\nd* ni Got ni Gubin ma Rayag Rom, mu rung’ag e meybil rog; \q2 Got rok Jakob, mu telim ngog! \q1 \v 9 A Got, mu ayuweg e pilung romad, \q2 ni fare pilung ni gur e mturguy ni nge pilung! \b \q1 \v 10 Ta’reb e rran ni yira par u Tempel rom \q2 ma kabfel’ nga bbiyu’ e rran nni par u bang; \q1 kug ba’adag ni nggu sak’iy u langan e garog ko naun rok e Got rog \q2 ko bin ni nggu par u tafen e girdi’ ni kireb. \q1 \v 11 I \nd SOMOL\nd* e ir e yoror rodad, me ir ba pilung nib maluplup, \q2 ir e ma tow’ath nagdad ko runguy nge tayfan. \q1 Der ma siyeg ban’en ni bfel’ \q2 ni nge pi’ ngak e pi’in yad be rin’ e n’en nib mat’aw. \q1 \v 12 \nd SOMOL\nd* ni Gubin ma Rayag Rom, rib felfelan’ e pi’in gur e ke lagan’rad ngom! \c 85 \s1 Ba meybil ni fan ko nam ni nge fel’ rogon \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, ri gab gol ko nam rom. \q2 Ka mu fla’abnag yu Israel bayay. \q1 \v 2 Ka mu n’agfan e denen rok e girdi’ rom; \q2 ma ka mu n’agfan urngin e kireb rorad. \q1 \v 3 Ka mu tal ko damumuw ngorad; \q2 ni kar mu kadan’um u gelngin e damumuw rom. \b \q1 \v 4 A Got nta’ayuw romad, mu fulwegmad, \q2 ma dab ku mu dabuymad! \q1 \v 5 Mog, ngam par ni gab damumuw ngomad ni dariy n’umngin nap’an? \q2 Mog, nge par e damumuw rom ni dabi chuw bi’id? \q1 \v 6 Mu gel nagmad bayay, \q2 ma aram e gamad e girdi’ rom e bay gu pininged e sorok ngom. \q1 \v 7 A \nd SOMOL\nd*, mu dag ngomad fare t’ufeg rom ni dabimus. \q2 Ma ga pi’ ngomad e ayuw nggu mat’awgad ngom. \b \q1 \v 8 Gu be motoyil ko n’en ni be yog \nd SOMOL\nd* ni Got; \q2 gapas e be micheg ngodad e girdi’ rok, \q2 ni fa’anra dab kudsulod ko yupa’ i kanawo’ rodad ni oloboch. \q1 \v 9 Riyul’ nra mat’awnag ngak e pi’in ni bay madgun u wan’rad, \q2 nge par e muluplup’ rog u lan e nam rodad. \b \q1 \v 10 T’ufeg nge yul’yul’ e yow ra mada’; \q2 mat’aw nge gapas e yow ra gamuchmuch nga ta’bang. \q1 \v 11 Yul’yul’ rok e girdi’ e bayi yan u fayleng ngalang, \q2 ma feni bmat’aw Got e bayi changar u tharmiy nga but’. \q1 \v 12 I \nd SOMOL\nd* e bayi man’og nagdad, \q2 ma but’ rodad e bayi fel’ mit e woldug riy. \q1 \v 13 Mat’aw e ra yan nga p’eowchen \nd SOMOL\nd* \q2 nge fal’eg rogon kanawo’en. \c 86 \s1 Ba meybil ni fan ko ayuw \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, mu telim ngog, ngam fulweg lungug, \q2 ya dariy ban’en nrayag rog ma gub me’waer. \q1 \v 2 Mu ayuwegneg u pa’ e yam’, ya gub yul’yul’ ngom; \q2 mu ayuwegneg, ya gag e tapigpig rom mma pagan’ug ngom. \b \q1 \v 3 Mu runguyeg, ya gur e Got rog; \q2 gu be meybil ngom nib polo’ e rran. \q1 \v 4 A Somol, mfal’eg laniyan’ e tapigpig rom, \q2 ni bochan e beyib e meybil rog ngom ngalang. \q1 \v 5 Gur e gab gol ngomad ma ga ma n’agfan u wun’um e kireb romad, \q2 ma gubin e pi’in yad ma meybil ngom e yad ba sug ko fare t’ufeg rom ni dabimus. \b \q1 \v 6 \nd SOMOL\nd*, mu telim ko meybil rog; \q2 mu rung’ag e meyor rog ni gu be man ayuw. \q1 \v 7 Gu be piningem ko yu ngiyal’ ni ku gu aw nga fithik’ e oloboch, \q2 ni bochan e ga ma fulweg taban e meybil rog. \b \q1 \v 8 A Somol, dariy reb e got ni bod gur, \q2 ma dariy reb nike rin’ e n’en ni kam rin’. \q1 \v 9 Gubin e nam ni kam sunmeg \q2 e bay rabad ngar siro’gad ngom, \q2 miyad pining e sorok nga fanam gil. \q1 \v 10 Ya gur e rib gel gelngim ma ga ma ngongliy e maang’ang; \q2 kemus ni go’ gur e Got. \b \q1 \v 11 \nd SOMOL\nd*, mu fil ngog ko mang e ga ba’adag ni nggu rin’, \q2 ma bay ug fol rom u fithik’ e yul’yul’; \q2 mu fil ngog rogon ni nggu pigpig ngom u polo’ i lanin’ug. \q1 \v 12 A Somol ni Got rog, bay gu pining e sorok ngom u polo’ i gumircha’eg; \q2 bay ggilnag fithingam ni dariy n’umning nap’an. \q1 \v 13 Rib ga’ e t’ufeg rom ngog ni fare t’ufeg ni dabimus! \q2 Kam ayuwegneg u pa’ e yam’. \q1 \v 14 A Got, girdi’ ni tolngan’ e karbad ni togopluw ngog; \q2 ma barba’ i girdi’ ni kireb e yad be guy rogon ni ngar thanged e pogofan rog, \q2 ni girdi’ ni dariyfam u wan’rad. \q1 \v 15 Machane gur Somol e ga ba Got nri gama runguy ma bt’uf e girdi’ rom, \q2 gubin ngiyal’ ni ga ba gumaen’, gubin ngiyal’ ni ga ba gol ma ga ba yul’yul’. \q1 \v 16 Mu cheal ngam sap ngog ngam runguyeg; \q2 mu pi’ gelngig ma ga ayuwegneg, \q2 ya gu be pigpig ngom nri bod ni i rin’ e chitinag. \q1 \v 17 \nd SOMOL\nd*, mu dag ngog e pow u fanam manigil; \q2 ma pi’in yad be fanenikayeg e bay ra tamra’gad \q2 nap’an ni yad ra guy ni ka mu ayuwegneg ka mu fal’eg lanin’ug. \c 87 \s1 Yu Jerusalem nib th’abi fel’ \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd* e toy e binaw rok nga daken fare burey nib thothup;\f + \fr 87:1 \fk BUREY NIB THOTHUP: \ft Ku arrogon ni bay ko 2:6.\f* \q2 \v 2 kab t’uf rok e binaw nu Jerusalem \q2 ko pi binaw ni bay u Israel. \q1 \v 3 Binaw rok Got, mu telim \q2 ko pin’en ni bfel’ nike yog ni murung’agem nike ga’ar: \b \q1 \v 4 “Ra gu the’eg e pi nam ni yad ma fol rog, \q2 mra gu uneg yu Egypt nge yu Babylonia ngay; \q1 ma ku bay gog ni yu Filistia nge yu Tyre, nge yu Ethiopia \q2 e bay ku ni mathe’eg ngorad ni girdi’en yu Jerusalem.” \q1 \v 5 Bay u nog ni urngin e nam \q2 nib mil farad nga Zion, \q2 ma en ni Gubin ma Rayag Rok e bay i gagiyegnag nge par nib gel. \q1 \v 6 I \nd SOMOL\nd* e bayi tay nga babyor urngin e girdi’, \q2 me tayrad ni yad gubin ni kar manged girdi’en yu Jerusalem. \q1 \v 7 Yad ra churu’ miyad be tang ni be lungurad, \q2 “U Zion e ma yib urngin e tow’ath rok Got riy ngomad.” \c 88 \s1 Mayor ni fan ko ayuw \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd* ni Got, ni ta’ayuw rog, gu be yor ngalang ni polo’ e rran, \q2 me nep’ mu gub nga p’eowchem. \q1 \v 2 Mu rung’ag e meybil rog; \q2 mu telim ko mayor rog ni gu be ning e ayuw! \b \q1 \v 3 Ri bo’or e oloboch nike yib ngog, \q2 nike chugur ni nggum’ riy. \q1 \v 4 Gu bod gubin e pi’in ke chugur ni ngarm’ad; \q2 gelngig ni polo’ e dakuriy. \q1 \v 5 Kan n’ageg u fithik’ e pi’in karm’ad; \q2 kug bod e pi’in kan li’rad karanod nga low rorad, \q1 pi’in kar mu fek an’um rorad, \q2 ni kar thaygad nga wuru’ e ayuw rom. \q1 \v 6 Kam tharbageg nga t’ay e low, \q2 ko gin nrib lumor ma rib to’ar. \q1 \v 7 Gelngin e damumuw rom e kug madle’ riy, \q2 kug parde’ u mirin. \q1 \v 8 Kam gagiyegnag e pi fager rog ni ngar n’aged gag; \q2 kam teg ni kar tamdaggad nga ya’ag. \q1 Kan thabey nigeg ni dabyag ni gu mil; \q2 \v 9 ke me’waer e changar rog ko gafgow. \q1 \nd SOMOL\nd*, gubin e rran ma gu ma piningem \q2 ma gu ma meybil ngom ni kug tining pa’ag ngalang. \b \q1 \v 10 Mog, ga ma ngongliy e maang’ang ni fan ko pi’in karm’ad? \q2 Gur, yad ma suwon ngalang ngar pininged e sorok ngom? \q1 \v 11 Mog, yima weliy u low ko yam’ e t’ufeg rom ni dabimus \q2 ara fenam yul’yul’ ko fa gin’en ni kan fek anuy riy? \q1 \v 12 Gur, yibe guy e maang’ang rom ko fa gin nib lumor \q2 ara fel’ngim ko fare binaw rok e pi’in kanpag talrad? \b \q1 \v 13 \nd SOMOL\nd*, gu be piningem ni gu be man ayuw; \q2 gubin e kadbul ni gu ma meybil ngom. \q1 \v 14 \nd SOMOL\nd*, mangfan ni ga be n’igeg? \q2 Mangfan ni ga be mithag owchem rog? \q1 \v 15 Ka nap’an ni kug bochi pagal, ni ug gafgow ngi i chugur ni nggum’; \q2 ku gu me’waer u malngin e pi gechig rom. \q1 \v 16 Mirin e damumuw rom e ke masengseng nigeg; \q2 pi cham rom e ke kal ngog. \q1 \v 17 Polo’ e rran ni yad ba liyegeg ni gowa ba sugbur; \q2 gubin raba’ i chireg ni karbad riy ngog. \q1 \v 18 Mus ko pi fager rog th’abi chuchugur ma kam gagiyegnag e kar n’igedgag, \q2 kemang lumor e ku gu chagil gow. \c 89 \s1 Ba tang ni fan ko ngiyal’ nike yib e oloboch ko nam\f + \fr 89:0 \fk TITLE NI HEBREW: \ft Ba thin rok Ethan nib Ezrahite.\f*\x - \xo 89:0 \xk \xt Title \xt 1 Ki 4:31\x* \q1 \v 1 A \nd SOMOL\nd*, gubin ngiyal’ ni bay u gu tangnag e t’ufeg rom ni dabimus; \q2 bay ug weliy murung’agen fanam yul’yul’ ni dab gu tal bi’id. \q1 \v 2 Gu manang ni t’ufeg rom e bay i par ndariy n’umngin nap’an, \q2 ma fanam yul’yul’ e dabi chuw ni bod lanelang. \q1 \v 3 Ke lungum, “Kug ngongliy e m’ag u thilmow fare mo’on ni gag e gu mel’eg; \q2 kug micheg bbugithin ngak e tapigpig rog i David nike lungug, \q1 \v 4 ‘Pi’in ni owchem e bay ur pilunggad ni gubin ngiyal’; \q2 gagiyeg ni bay um tay e bay ug ayuwegnem riy ndariy n’umngin nap’an.’” \b \q1 \v 5 A \nd SOMOL\nd*, piyu tharmiy e yad be tangnag e pi manigil ni ga be rin’ \q2 yad be tangnag fanam yul’yul’ i gur \nd SOMOL\nd*. \q1 \v 6 \nd SOMOL\nd*, dariy be’ u tharmiy ni bod gur; \q2 dariy reb e pi chon e tharmiy ni ta’reb rogon ngom. \q1 \v 7 Ba ga’ madgum u lan e mu’ulung ko pi thothup, \q2 yad gubin ni yad ba sak’iy ni ka ra ngat’gad ngom. \q1 \v 8 \nd SOMOL\nd* ni Got ni Gubin ma Rayag Rok, dariy be’ ni bod fanam gel; \q2 A \nd SOMOL\nd*, ga ba yul’yul’ u fithik’ urngin ban’en. \q1 \v 9 Gur e ga be gagiyegnag gelngin e day; \q2 ga ma mocha’nag e n’ew riy nike puw. \q1 \v 10 I Rahab\f + \fr 89:10 \fk RAHAB: \ft Bay ko yat ni ba kokow nu maday nib gel gelngin ko wagagay nge kireb.\f* nib gel gelngin e kam pirdi’iy ke yim’; \q2 gelngim nib gel e ke gel nigem ngak e pi to’ogor rom. \q1 \v 11 Fayleng e mmil suwon ngom, ma ku er rogon e tharmiy; \q2 gur e mu sunumiy e fayleng nge urngin ban’en ni bay riy; \q1 \v 12 gur e mu tay e lel’och nge yimuch; \q2 Burey ni Tabor nge Burey ni Hermon e yow be tang nigem u fithik’ e felfelan’. \q1 \v 13 Ri gab gel! \q2 Ri ba ga’ gelngim! \q1 \v 14 Gagiyeg rom e ntoy nga daken e mat’aw nge yal’uw; \q2 t’ufeg nge yul’yul’ e be m’ug ko urngin e ngongol rom. \b \q1 \v 15 Ba felfelan’ e pi’in yad ma liyor ngom ko pi tang ni yad ma yin’, \q2 ni yad be par u fithik’ ram’en fanam gol. \q1 \v 16 Polo’ e rran ni yad ba felfelan’ ni bocham \q2 ma yad be pining e sorok ngom nga fanam fel’. \q1 \v 17 Ga ma gel nagmad ko pi cham; \q2 u fithik’ e t’ufeg rom ngomad e kam gel nagmad riy, \q1 \v 18 A \nd SOMOL\nd*, i gur e ka mmel’eg en nge yororiymad; \q2 gur, fare Got Nthothup nu Israel, e mu pi’ ngomad e pilung romad. \s1 Tin ni micheg Got ngak David \q1 \v 19 Kakrom e mu dag u daken e thin rom ngak e pi tapigpig rom nib yul’yul’ ni lungum, \q2 “Ku gu te’eliyawnag ba salthaw nib gilbugwan, \q2 ku gu pi’ e chiya’ ko pilung ngak be’ ni gag e ku gu mel’eg u fithik’ e girdi’. \q1 \v 20 Ku gu pilungnag David ni tapigpig rog \q2 ku gu gapgepnag ko gapgep ni thothup.\x - \xo 89:20 \xt Act 13:22\x* \q1 \v 21 Gelngig e bay i par rok ni gubin ngiyal’, \q2 gelngig e bayi pi’ gelngin nge gel. \q1 \v 22 Pi to’ogor rok e ri dabiyag rorad ni ngar ban niged, \q2 pi’in kireb e dabiyag ni ni ngar gelgad ngak. \q1 \v 23 Bay gu pirdi’iy e pi to’ogor rok u p’eowchen, \q2 mu gu thang e pogofan rok urngin e pi’in yad be fanenikay. \q1 \v 24 Bay gu t’ufeg mu gu yul’yul’ ngak; \q2 bay gu tay ngi i gel ni gubin ngiyal’. \q1 \v 25 Bay gu ga’nag e gin nge gagiyeg riy \q2 ni tabab ko day’ ni Mediterranean nge yan i thang ko lul’ ni Eufrates. \q1 \v 26 Bayi ga’ar ngog, \q2 ‘I gur e chitamag nge Got rog; \q2 gur e yoror nge ta’ayuw rog.’ \q1 \v 27 Bay gu tay ni ir e bin nganni’ i fakag, \q2 me ir e th’abi ga’ u fithik’ urngin e pilung.\x - \xo 89:27 \xt Rev 1:5\x* \q1 \v 28 Gubin ngiyal’ ni bay gu tay u gil’ e n’en kug micheg ngak, \q2 ma m’ag ni kug ngongliy u thilmow e bayi par ni dariy n’umngin nap’an. \b \q1 \v 29 Pi’in owchen e gubin ngiyal’ ni yad e bay ur pilunggad; \q2 gagiyeg rok e bayi par ndabi m’ay ni bod lanelang ni bay i par. \b \q1 \v 30 “Machane fa’anra dabi fol e pi’in owchen ko motochiyel rog, \q2 ma darir ngongolgad nrogon ni be yog e pi motochiyel rog, \q1 \v 31 miyad pi’ keru’rad ko fonow ni gu be tay ngorad, \q2 ma darir folgad ko tin kugog ngorad ni ngar rin’ed, \q1 \v 32 ma aram e bay gu gechig nagrad ni bochan e denen rorad; \q2 bay gu pagrad ngar gafgowgad ni bochan e kireb rorad. \q1 \v 33 Machane David e bay i par nib t’uf rog, \q2 dariy bangiyal’ ni gu ra pag e tin ku gu micheg ngak. \q1 \v 34 Dab gu th’ab e m’ag ni ku gu ngongliy u thilmow, \q2 ara gu thilyeg ta’abbug fapi thin ni ku gu micheg ngak. \b \q1 \v 35 “Ri ta’ab yay ni kug micheg nga fithingag nib thothup ma bay i par riy ni aram rogon, \q2 ya ri dab gu lifith l’ugunag ngak David bi’id! \q1 \v 36 Gubin ngiyal’ ni bayi par ni bay e gird’ ni owchen, \q2 ma bay ug matanagiy gil’ilungun u n’umngin nap’an ni bay e yal’ ni be mat ram’en. \q1 \v 37 Bay i par ndabi m’ay ni bod e pul, \q2 bayi par nib mudugil u n’umngin nap’an ni be par lanelang.” \s1 Mayor ni fan ko waer nike tay e en ni pilung \q1 \v 38 Machane ka mu damumuw ngak fare pilung ni gur e mu mel’eg; \q2 ya kamn’ag ni kam pi’ keru’um ngak. \q1 \v 39 Kam thang e m’ag ni mu ngongliy u thilmew fare tapigpig rom, \q2 ma ka m’on e te’eliyaw ko pilung rok nga marungdu’. \q1 \v 40 Kam buthug e yoror nib liyeg e binaw rok, \q2 pi yoror rok ni fan ko mael e kam digey nib puth. \q1 \v 41 Urngin e girdi’ ni be yib u to’oben nge yan e yad be iring e chugum rok; \q2 ma urngin e pi’in yad bbuguliyoror e yad be moning ngak. \q1 \v 42 Kam gagiyegnag e pi to’ogor rok kar gelgad ngak; \q2 ka mu gagiyeg nagrad ni yad gubin kar fefelan’gad. \q1 \v 43 Kam m’aynag fan talin e cham rok, \q2 kam pag ke waer ko mael. \q1 \v 44 Kam chuweg e sog ko pilung u pa’ \q2 ma tagil’ ni tagil’ e pilung e kam thikiy nga but’. \q1 \v 45 Kam pilibthirnag ndawori taw nga nap’an, \q2 ke par nike m’ay fan. \s1 Meybil ni fan e ngan mat’aw nigey \q1 \v 46 \nd SOMOL\nd*, uw n’umngin nap’an ni ngam mithagem, dariy n’umngin nap’an? \q2 Uw n’umngin nap’an ni nge yik’ e damumuw rom ni bod e nifiy? \q1 \v 47 Mu leamnag feni ngoch nap’an e yafos rog; \q2 mu leamnag ni mu sunumeg urngin e girdi’ nib mudugil ni yad ra yim’! \q1 \v 48 I mini’ e ra par ndabi yim’? \q2 Uw rogon ni nge ayuweg e girdi’ ir ni nge dabki yan nga low? \b \q1 \v 49 Somol, bu uw fapi mich ko runguy rom ni um dag kakrom? \q2 Bu uw fapi thin ni mmicheg ngak David? \q1 \v 50 Dab mu pag talin rogon e thin nib kireb ni yibe yog ngog i gag e tapigpig rom; \q2 nge rogon ni gu be k’adan’ug ko pi thin kireb ni be yog e girdi’ ngog, ni bogni’ ndar nanged gur. \q1 \v 51 Pi to’ogor rom e yad be yog e thin ni kireb ko fare pilung ni gur \nd SOMOL\nd* e mmel’eg! \q2 Demturug e gin nra yan ngay ma yad be yog e thin ni kireb ngak. \b \q1 \v 52 Ngu’un pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd* ni dariy n’umngin nap’an! \pc Amen! Amen! \c 90 \ms1 KAEN ANINGEG E BABYOR \mr (Psalms 90—106) \s1 Murung’agen Got nge girdi’\f + \fr 90:0 \fk TITLE NI HEBREW: \ft Ba meybil rok Moses, ni be’ ni girdi’en Got.\f* \q1 \v 1 Somol, gubin ngiyal’ ni gur e tabnaw ngomad. \q1 \v 2 U m’on ndawor mu sunumeg e yochi burey, \q2 u m’on ndawor mu sunumeg e fayleng, \q2 ni gur ba Got ni urun, \q2 ma gur e Got ni dariy n’umngin nap’an. \b \q1 \v 3 Ga be yog ngomad ni nggu sulod ko n’en ni gu sumgad riy; \q2 ga ma pingegmad nggu sulod ko but’. \q1 \v 4 Bbiyu’ i duw e bod ta’reb e rran u wun’um; \q2 ra yan i aw u puluwom ni bod e fowap nike chuw, \q2 bod feni ngoch ba awa ko nep’. \q1 \v 5 Gur e ga ma chuwegmad ni bod e ran ni sugbur; \q2 dabi n’uw nap’anmad ni bod ba lik’ay. \q1 Gamad bod e pan ni tugul ni kadbul, \q2 \v 6 nge ga’ kaen nge puf e floras riy, \q2 me blayal’ me m’ingkowon nge mororay. \b \q1 \v 7 Ke ful’mad e damumuw rom; \q2 ku gu rusgad ko damumuw rom nib gel. \q1 \v 8 Kam tay e denen romad nga p’eowchem, \q2 pi denen romad nib mith e ka mu tay ko gin ga ra guy riy. \b \q1 \v 9 Damumuw rom e ke ngochnag e yafos romad; \q2 nap’mad be may nga bang ni bod ba kathkath. \b \q1 \v 10 Ya kemus ni medlip i ragag e duw nap’mad, \q2 ra mada’ ko meruk i ragag ni fa’anra ba gel fithik’ i dowmad; \q1 machane oloboch nge magfan’ e be yib ngomad ko pi duw nem; \q2 dar n’uw nap’an e yafos me m’ay, ma gamad chuw. \b \q1 \v 11 I mini’ e ke thamiy mirin e damumuw rom nike mus nga gelngin? \q2 Mini’ e manang gelngin e marus ni yira tay ni fa’an ga ra damumuw? \q1 \v 12 Mu fil ngomad feni ngoch nap’an e yafos romad, \q2 nge yag ni gu gonopgad. \b \q1 \v 13 A \nd SOMOL\nd*, uw n’umngin nap’an ni ngki par e damumuw rom? \q2 \nd SOMOL\nd* mu runguy e pi tapigpig rom! \q1 \v 14 Mu suguymad ni yu kadbul ko t’ufeg rom ni dabimus, \q2 nge yag ni ug tanggad ma gamad be par nib felan’mad u n’umngin nap’an e yafos romad. \q1 \v 15 Mpi’ ngomad e chiney e felfelan’ ni bod gelngin e kireban’ ni mpi’ ngomad \q2 u lan urngin e pi duw ni kug gafgowgad riy. \q1 \v 16 Mu pagmad, e pi tapigpig rom, ngu guyed e pi maruwel rom; \q2 mu gagiyegnag e pi’in ni owchemad ngar guyed gelngim nib gil. \q1 \v 17 \nd SOMOL\nd* ni Got romad, mang yigi par fal’egwa’ath rom romad. \q2 Ma ga man’og nagmad ko urngin e tin bay u gu rin’ed! \c 91 \s1 Got ni ir e be yoror rodad \q1 \v 1 En nra yan ngak \nd SOMOL\nd* ni nge dabi buch ban’en rok, \q2 en be par u tanggin gelngin e ayuw rok e En ni Gubin ma Rayag Rok, \q1 \v 2 e rayag ni ga’ar ngak, \q2 “I gur e manaf rog nge yoror rog! \q2 I gur e Got rog; ni gur e bpagan’ug ngom.” \q1 \v 3 Rib mudugil nra ayuwegnem u urngin e riya’ nda mu nang ni bay’, \q2 ngu gubin e liliy ni yima yim’ riy. \q1 \v 4 Ra upunguyem nga pon; \q2 ga ra par u tan pa’ ni dabi buch ban’en rom; \q2 feni yul’yul’ e ra yororiyem me n’ufegem. \q1 \v 5 Ma dabiyag ni ngam tamdag nnep’ nga ban’en ni gomanga ra yib i maad’ad ngom, \q2 ara mu ga da’da’ ko cham nike yib ngom ni rran, \q2 \v 6 ara pi riya’ nma aw ko girdi’ nnep’, \q2 ara pi kireb nma thang e fan ko girdi’ ni rran. \b \q1 \v 7 Rayag ni nge aw bbiyu’ e girdi’ u to’obem nga but’ ni karm’ad, \q2 fa ragag biyu’ u gubin yang u to’obem, \q2 machane gur e dabi buch ban’en rom. \q1 \v 8 Bay mu changar ma gguy \q2 rogon ni yibe gechignag e pi’in kireb. \b \q1 \v 9 Ni bochan e kam pag fam ngak \nd SOMOL\nd* ni ir e ngi i n’ufegem, \q2 ni Ir e Th’abi Tolang nma yoror rom, \q1 \v 10 ma aram e dariy ba riya’ nra yib ngom, \q2 ma dabi chugur e cham ko tabinaw rom. \q1 \v 11 Ra pi’ Got e pi engel rok ngu’ur matanagiyed gur, \q2 ma yad be yoror rom ko gin ga be yan riy i yan.\x - \xo 91:11 \xt Mat 4:6; Luk 4:10\x* \q1 \v 12 Yad ra fekem \q2 nge dabi maad’ad em ko malang. \q1 \v 13 Bay u mot’ e layon nga but’ nge porchoyog, \q2 ni layon nib damumuw nge porchoyog ni bay e yub u l’ugun.\x - \xo 91:13 \xt Luk 10:19\x* \q1 \v 14 Be ga’ar Got, “Bay gu ayuweg e pi’in gub t’uf rorad, \q2 mu gu yoror rok e pi’in yad manangeg. \q1 \v 15 Nap’an ni yad ra non ngog mu gu fulweg lungurad; \q2 mra yib e oloboch ngorad, ma gu bay rorad. \q2 Gu ra chuwegrad u fithik’ nggu tolang nagrad. \q1 \v 16 Gu ra tow’ath nagrad ko yafos nib n’uw nap’an, \q2 mu gu mat’aw nagrad ngog.” \c 92 \s1 Ba tang ko sorok\f + \fr 92:0 \fk TITLE NI HEBREW: \ft Ba tang ko Sabbath.\f* \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, rib manigil ni ngan pining e magaer ngom, \q2 mi ni tang ni yibe pi’ fithingam ngalang, gur Got nib Th’abi Tolang, \q1 \v 2 gubin e kadbul mi ni weliy rogon e t’ufeg rom ni dabimus \q2 nge fanam yul’yul’ ni yibe weliy ni gubin e nep’, \q1 \v 3 ko talin e musik ni bay e seng riy \q2 nge \add harp\add* ni yibe chubeg ni bfel’ lingan. \q1 \v 4 A \nd SOMOL\nd* pi maruwel rom nib thum’ ngaru’ e gu ba felan’ ngay; \q2 ma bochan e n’en ni ka mu rin’, mu gu tangnag e felfelan’. \b \q1 \v 5 \nd SOMOL\nd*, rib th’ab feni fel’ e ngongol rom! \q2 Ma rib to’ar e tafnay rom! \q1 \v 6 Irera’ ban’en ni dabi nang be’ nib balyang; \q2 be’ nib minan’ e dabi nangfan: \q1 \v 7 pi’in kireb e leam rorad e manga yad ra ilal ni bod e pan, \q2 ma pi’in yad ma ngongliy e kireb e manga yad ra man’og; \q1 machane bay ni thirifrad u but’, \q2 \v 8 ni bochan ni gur \nd SOMOL\nd*, e th’abi tolang ni manemus. \b \q1 \v 9 Gamad manang ni pi to’ogor rom e bay ra m’ad, \q2 ma gubin e pi’in kireb ni bay ra waergad. \q1 \v 10 Ka mu gel nigeg kug bod feni gel ba garbaw ni malboch; \q2 ma ka mu tow’ath nigeg ko felfelan’. \q1 \v 11 Kug guy e pi to’ogor rog ni kar waergad \q2 ma kug rung’ag e meyor ko pi’in kireb. \b \q1 \v 12 Pi’in nib mat’aw e bay ra dommalgad ni bod e gek’iy ni \add palm\add*; \q2 yad ra ilal ni bod e \add cedar\add* nu Lebanon. \q1 \v 13 Yad bod e gek’iy nni yung ngalan e naun rok \nd SOMOL\nd*, \q2 ni be dommal u lan e Tempel rok e Got rodad, \q2 \v 14 nike pilbithir ma ku ma k’uf \q2 ni ku be par ni kab galunglung ma ku ba gel. \q1 \v 15 Be dag ni \nd SOMOL\nd* e bmat’aw, \q2 ma dariy ban’en nib kireb ko en ma yororiyeg. \c 93 \s1 Got e ir e pilung \q1 \v 1 I \nd SOMOL\nd* e ir e pilung! \q2 Ke yin’ nga daken ni bod e mad feni sorok nge feni gel gelngin. \q1 Ke tay e fayleng nga tagil’ be par nib mudugil \q2 ndabiyag ni ngan mithmitheg. \q1 \v 2 \nd SOMOL\nd*, tagil’im e be par nib mudugil ni ka nap’an ko tabolngin, \q2 ma nap’an ndariy ban’en nike sum ma ga bay. \b \q1 \v 3 \nd SOMOL\nd*, pi t’ay e rigur nib to’ar e kar ga’ niged linganrad; \q2 kar pi’ed lamrad ngalang be chub lingan. \q1 \v 4 I \nd SOMOL\nd* e ma gagiyeg u tharmiy ni ir e th’abi tolang, \q2 ka ba ga’ nga lingan e rigur ni be chub, \q2 ma ka ba gel ko n’ew nu rigur. \b \q1 \v 5 \nd SOMOL\nd*, pi motochiyel e dariy n’umngin nap’an, \q2 ma Tempel rom e rriyul’ ni ba thothup, \q2 ni manechibog ko pichibog. \c 94 \s1 Got e ma turguy e gubin \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, I gur fare Got ni ga ma gechig; \q2 mu dag e damumuw rom! \q1 \v 2 Gur e tapufthin romad ni gamad gubin; \q2 mu sak’iy ngam pi ngak e pi’in tolngan’ e n’en ni bay tapgin ni nge aw ngorad! \q1 \v 3 Bu uw n’umngin nap’an ni ngi i felan’ e pi’in kireb? \q2 \nd SOMOL\nd*, bu uw n’umngin nap’an? \q1 \v 4 Bu uw n’umngin nap’an ni nge par e pi’in ma kar’ oloboch nib tolngan’rad; \q2 ma yad ba uf ko pi oloboch ni yad be ngongliy? \b \q1 \v 5 \nd SOMOL\nd*, kar pirdi’iyed e tirom e girdi’; \q2 ma yad be gafgownag e pi’in bmil farad ngom. \q1 \v 6 Yad be thang e fan rok e pi’in ke yim figirngirad nge pi’in kanim’ rorad, \q2 ma yad be thang e pogofan rok e milekag ni yad be par u daken e but’ romad. \q1 \v 7 Yad be ga’ar, “Der guydad \nd SOMOL\nd*; \q2 fare Got rok yu Israel e dar na’ab.” \b \q1 \v 8 Girdi’ rog, mang e gimed mrin’ ni gimed balyang ni minan’? \q2 Fin wi’in e nge mit ban’en ngomed? \q1 \v 9 Got e ngongliy teldad, ere der rung’ag ban’en? \q2 Ma ir e ke sunumiy lan owchey, ere der guy ban’en? \q1 \v 10 Ma puwan’ ko pi nam, ere dabi gechig nagrad? \q2 Ma ir e ma fil ban’en ko girdi’, ere dariy e llowan’ rok? \q1 \v 11 \nd SOMOL\nd*, e manang e n’en ni gadad be leamnag; \q2 manang fane bm’ayfan e tirorad e leam.\x - \xo 94:11 \xt 1 Kor 3:20\x* \b \q1 \v 12 \nd SOMOL\nd*, ba felan’ e pi’in ga ma pow’iyrad, \q2 cha’ ni ga be machibnag ko motochiyel rom! \q1 \v 13 Ga ma pi’ e toffan ngorad u tomuren fa pi rran ni ba gel e gafgow riy \q2 nge taw ko ngiyal’ ni kan ker ba low ni nge mul e pi’in kireb ngay. \q1 \v 14 I \nd SOMOL\nd* e dabi n’ag e girdi’ rok; \q2 ma dabi fek owchen ko pi’in nib milfarad ngak. \q1 \v 15 Tin nib mat’aw e yira pir’eg bayay u lan tafen e puf oloboch; \q2 ma gubin e pi’in bmat’aw ma yad ra tedyad ngay. \b \q1 \v 16 Mini’ e sak’iy ni pa’ag nge togopluw ko pi’in kireb? \q2 Mini’ e mang ngog ngug togopluwgow ngak e pi’in ma rin’ e kireb? \q1 \v 17 Fa’an mang e de ayuwegneg \nd SOMOL\nd*, \q2 ma kug wan ni papey ko fare binaw nib math gulngay riy.\f + \fr 94:17 \fk BINAW NIB MATH GULNGAY RIY: \ft Fare fayleng ko yam’ (ku arrogon ni bay ko 6:5).\f* \q1 \v 18 Mug ga’ar, “Ke sirgig eg”; \q2 machane \nd SOMOL\nd* fare t’ufeg rom ni dabimus e ke duwgiliyeg. \q1 \v 19 Yu ngiyal’ ni der paslagan’ug ma ke magafan’ug, \q2 ma ga fal’eg lanin’ug nggu felan’. \b \q1 \v 20 Dabiyag ni ngam mang ngak e pi tayugang’ ni sasalap, \q2 ni yad ma uneg e tin nde mat’aw ngalan e motochiyel, \q2 \v 21 pi’in yad ma makath nib togopluw ngak e pi’in ni bfel’ \q2 miyad turguy ni ngan thang e fan rok e pi’in bfel’ e rok. \q1 \v 22 Machane \nd SOMOL\nd* e n’ufegeg; \q2 Got rog e be yoror rog. \q1 \v 23 Bayi gechig nagrad ko kireb rorad \q2 me thang owcharad ni bochan e denen rorad; \q2 I \nd SOMOL\nd* ni Got rodad e bayi thirifrad u but’. \c 95 \s1 Ba tangin e sorok \q1 \v 1 Mired, ngad pininged e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \q2 Ngad tang niged Got u fithik’ e felfelan’, ya ir e be yororiydad! \q1 \v 2 Ngadbad nga p’eowchen ngad pininged e magaer ngak, \q2 ma gadad tangnag u fithik’ e felfelan’ ni gadad be pining e sorok ngak! \q1 \v 3 Ya \nd SOMOL\nd* e ba Got ni gubin ma rayag rok, \q2 ir ba pilung nib gel ngak urngin e pi got. \q1 \v 4 Ir e be gagiyegnag e fayleng ni polo’, \q2 ni mus ngalan e tin th’abi toar e yiy nge mada’ ko tin th’abi tolang e burey. \q1 \v 5 Ir e be gagiyegnag lan e day, ni ir e sunumeg; \q2 ma ku er rogon e but’ ni ir e ngongliy. \b \q1 \v 6 Mired, ngad siro’gad ngak ngad ted fan; \q2 marod ngad ragbuggad u p’eowchen \nd SOMOL\nd*, ni ir e sunumegdad! \q1 \v 7 I ir e Got rodad; \q2 ma gadad fapi girdi’ ni be ayuweg, \q2 ni fare ran’ i saf ni ir e be gafaliy. \b \q1 Mu telmed e daba’ ko thin ni be yog ni be ga’ar:\x - \xo 95:7 \xk \xt 95:7–11 \xt Heb 3:7–11; 4:3–11\x* \q1 \v 8 “Dab mu gel niged lanin’med, ni bod ni rin’ pi chitamangimed u Meribah, \q2 ni bod e n’en nrin’ed fa rofen nem u daken e ted u Massah. \q1 \v 9 U rom e ra sikeng niged e gumaen’ rog riy nge fanag k’adan’, \q2 ni yugu aram rogon ni kar guyed e tin gu rin’ ni fan ngorad. \q1 \v 10 Aningeg i ragag e duw nri gu dabuy e ngongol rok e pi girdi’ nem; \q2 i lungug, ‘Ri darir yul’yul’gad! \q2 Ya ra siyegged ni ngar rin’ed e tin ni kugog ngorad ni ngar rin’ed.’ \q1 \v 11 Gu damumuw ngar gu micheg ngorad ni lungug, \q2 “Ri dab mmarod ngalan fare nam ni ir e gu ra pi’ e toffan ngomed riy.” \c 96 \s1 Got e ir fare pilung ni Th’abi Tolang \r (1 Kronicles 16:23–33) \q1 \v 1 Mu tang niged \nd SOMOL\nd* nga ba tang nib be’ech! \q2 Gimed e girdi’ nu fayleng ni polo’, mu tang niged \nd SOMOL\nd*! \q1 \v 2 Mu tang niged \nd SOMOL\nd* ngam pininged e sorok ngak! \q2 Gubin e rran ni ngam weliyed ngak e girdi’ fare thin ni bfel’ ni murung’agen nike mat’aw nagdad ngak! \q1 \v 3 Mu weliyed ngak e pi nam murung’agen gelngin, \q2 mi gimed weliy ngak urngin e pi nam e pi maang’ang nike ngongliy. \b \q1 \v 4 I \nd SOMOL\nd* e ba sorok, ere thingar ni pining e sorok ngak; \q2 thangri ga’ madgun u wun’uy ngak urngin e pi got. \q1 \v 5 Urngin fapi got rok boch e nam e kemus ni bogi liyos, \q2 machane \nd SOMOL\nd* e ir e sunumeg lanelang ni ga’ngin. \q1 \v 6 Maluplup’ nga feni rir e ke liyeg’, \q2 feni sorok nge feni gamog e ke suguy e Tempel rok. \b \q1 \v 7 Gimed gubin e girdi’ nu fayleng, mu pininged e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \q2 Mpininged e sorok nga feni muluplup’ nge feni gel gelngin! \q1 \v 8 Mpininged e sorok nga feni maluplup fithingan \nd SOMOL\nd*; \q2 mfeked ba maligach ngam badnag ngalan e Tempel rok. \q1 \v 9 Mu siro’gad u p’eowchen fa’anem nib Thothup ko ngiyal’ nra yib i m’ug riy; \q2 fayleng ni polo’, mu t’on u p’eowchen! \q1 \v 10 Mogned ngak urngin e nam ni nge lungumed, “I \nd SOMOL\nd* e ir e pilung! \q2 Fayleng e kan tay nga tagil’ ndabiyag ni ngan mithmitheg; \q2 rib yal’uw rogon ni bayi pufthinnag e girdi’.” \q1 \v 11 Fayleng nge lanelang, mu felfelan’gow! \q2 Day, mu chub ni ba ga’ lingam, ma ku arrogon gubin e yafos ni bay u fithik’am; \q1 \v 12 mu fefelan’gad gimed gubin e pi flang, nge gubin ban’en ni bay u dakenmed! \q2 Pi gek’iy u magerger e bay ra tolul niged e felfelan’ \q2 \v 13 nap’an ni bayi yib \nd SOMOL\nd* ni nge gagiyegnag e fayleng. \q1 Bayi gagiyegnag girdi’en e fayleng \q2 nib mat’aw rogon, ma dabi laniyan’. \c 97 \s1 Got ni Ir e re tagagiyeg Nth’abi Tolang \q1 \v 1 I \nd SOMOL\nd* e pilung! Fayleng, mu felfelan’! \q2 Ngam felfelan’gad e pi donguch u lan e day! \q1 \v 2 Manileng nge lumor nib dub’ag e ba liyeg; \q2 be gagiyeg nib mat’aw ma ba yal’uw. \q1 \v 3 Nifiy e be yan nib m’on rok \q2 nge urfiy e pi to’ogor rok ni kar liyeged. \q1 \v 4 Uluch rok e be gal’ e fayleng; \q2 me guy e fayleng me t’on. \q1 \v 5 Pi yochi burey e ranran ni bod e \add wax\add* u p’eowchen \nd SOMOL\nd*, \q2 u p’eowchen fare Somol ko fayleng ni polo’. \q1 \v 6 Tharmiy e be weliy feni mat’aw \nd SOMOL\nd*, \q2 ma gubin e pi nam ni yad be guy feni maluplup’. \b \q1 \v 7 Ra tamra’ urngin e pi’in yad ma tayfan e pi liyos; \q2 gubin e got ni yad ra siro’ u p’eowchen \nd SOMOL\nd*. \q1 \v 8 Ke felan’ e girdi’ nu Zion, \q2 nge pi binaw nu Judah e yad be felfelan’ \q2 ni bochan e tin ka mu tirigiliy, I gur \nd SOMOL\nd*. \q1 \v 9 \nd SOMOL\nd* ni Gubin ma Rayag Rok, gur e tagagiyeg ko fayleng ni polo’; \q2 ga ba ga’ ngak gubin e got. \b \q1 \v 10 I \nd SOMOL\nd* e bt’uf rok e pi’in nib fananikay e kireb; \q2 mma ayuweg e yafos rok e girdi’ rok; \q2 ma chuwegrad u lan pa’ e pi’in kireb. \q1 \v 11 Tamilang e be mat’ nga daken e pi’in bmat’aw, \q2 ma be felfelan’ e pi’in ba yal’uw gumircha’rad. \q1 \v 12 Gimed urngin e pi’in gimed bmat’aw e nge felanmed \q2 ni bochan e n’en nike rin’ \nd SOMOL\nd*! \q1 Mu leam niged e n’en ke rin’ Got nib thothup, \q2 mi gimed pining e magaer ngak. \c 98 \s1 Got e tagagiyeg ko Fayleng \q1 \v 1 Nga nin’ ba tang nib be’ech ngak \nd SOMOL\nd*; \q2 ya tin ke rin’ e rib th’abi fel’! \q1 Ba’ ni mat’aw i pa nge pa’ nib thothup \q2 e ke gelnag. \q1 \v 2 I \nd SOMOL\nd* e ke weliy nike gel; \q2 ke gagiyegnag kenang e pi nam gelngin e ayuw rok. \q1 \v 3 Ke tay u gil’ e tin ni micheg ko girdi’ nu Israel \q2 u fithik’ e yul’yul’ nge fare t’ufeg rok ngorad ni dabimus. \q1 Gubin e girdi’ u gubin yang ni ka ra guyed e gel nike tay e Got rodad. \b \q1 \v 4 Polo’ e fayleng mu tangnaged e felfelan’ ngak \nd SOMOL\nd*; \q2 mu pininged e sorok ngak ko pi tang, mi gimed garusnag e felfelan’! \q1 \v 5 Mu tang niged e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \q2 Mu chubeged e musik ko \add harp\add*! \q1 \v 6 Mu thoyed e rappa nge yabul, \q2 mi gimed tolul’nag e felfelan’ ngak \nd SOMOL\nd* ni pilung rodad. \b \q1 \v 7 Day mu chub ma ku arrogon gubin e yafos ni bay u fithik’am; \q2 Fayleng nge gubin e pi’in bay u daken mu tanggad! \q1 \v 8 Gimed e pi lul’ mu waywaygad; \q2 gimed e burey mu tanggad u ta’bang ko felfelan’ u peowchen \nd SOMOL\nd*, \q2 \v 9 ni bochan e yib ni nge gagiyegnag e fayleng. \q1 Ir e nge gagiyegnag e girdi’ u fayleng \q2 nib mat’aw ma ba yal’uw. \c 99 \s1 Got ni ir e Pilung Nib Th’abi Tolang \q1 \v 1 I \nd SOMOL\nd* e pilung, ma be t’on e girdi’. \q1 Ke par nga tagil’ nib pilung ngalang ko kerubim, \q2 me durru’ e fayleng. \q1 \v 2 I \nd SOMOL\nd* e rib gel gelngin u lan yu Zion; \q2 ir e ba tolang u fithik’ urngin e pi nam. \q1 \v 3 Gubin e girdi’ ni bayi pining e sorok nga fithingan nib rir ma ba gilbugwan. \q2 Ir e ba thothup! \b \q1 \v 4 Pilung nib gel, bt’uf rom e tin nib mat’aw; \q2 kam sunmiy e tin nib mat’aw u lan yu Israel; \q2 kam fek i yib e tin nib mat’aw ma ba yal’uw. \q1 \v 5 Ke sorok \nd SOMOL\nd* ni Got rodad; \q2 mu siro’gad u puluwon tagil’ nib pilung! \q2 Ir e ba thothup! \b \q1 \v 6 Moses nge Aron e yow e prist rok, \q2 me Samuel e be’ ni i meybil ngak; \q2 ra pininged \nd SOMOL\nd*, me fulweg lungurad. \q1 \v 7 I non ngorad u fithik’ fare gi manileng nib k’iy ngalang; \q2 miyad fol ko pi motochiyel rok nge tin ni ta’chiylen ngorad. \b \q1 \v 8 \nd SOMOL\nd* ni Got romad, gur e mu fulweg lungun e girdi’ rom; \q2 mu dag ngorad ni gur ba Got ni ga man’ag fan e kireb uwun’um \q2 ni yug aram rogon ni mu gechig nagrad ko pi denen rorad. \q1 \v 9 Mu pininged e sorok ngak \nd SOMOL\nd* ni Got rodad, \q2 mi gimed liyor ngak ko fare burey rok nib thothup!\f + \fr 99:9 \fk BUREY ROK NIB THOTHUP: \ft ku arrogon ni bay 2:6.\f* \q1 I \nd SOMOL\nd* ni Got rodad e ba thothup. \c 100 \s1 Ba tang ni yibe pining e sorok \q1 \v 1 Fayleng ni ga’ngin, mu tangnaged \nd SOMOL\nd* u fithik’ e felfelan’! \q1 \v 2 Mu liyorgad ngak \nd SOMOL\nd* u fithik’ e felfelan’, \q2 mi gimed yib nga p’eowchen ni gimed be tang u fithik’ e felfelan’! \b \q1 \v 3 Dab mpaged talin i \nd SOMOL\nd* ni ir Got! \q2 Ir e sunumegdad, ma bmil fadad ngak; \q2 gadad girdi’en, gadad fare ran’ i saf rok. \q1 \v 4 Marod ngalan e pi garog ko Tempel rok ni gimed be pining e magaer ngak, \q2 marod ngalan e yoror rok nib thothup ni gimed be pining e sorok ngak! \q2 Mu pininged e magaer ngak mi gimed pining e sorok ngak! \q1 \v 5 I \nd SOMOL\nd* e bfel’; \q2 t’ufeg rok e dariy n’umngin nap’an, \q2 ma feni yul’yul’ e bayi par ni kargon ni manemus. \c 101 \s1 N’en ni micheg ba pilung \q1 \v 1 Tang rog e murung’agen e yul’yul’ nge mat’aw, \q2 A \nd SOMOL\nd*, gu be yin’ e re tangney ngom. \q1 \v 2 Bayi fel’ pangig. \q2 Are wi’in e ga ra yib ngog? \b \q1 Bay gu par ni gu ba machalbog u nu’an rog \q2 \v 3 ma dariy bi’id nrayag ni gu kadan’ug ko n’en nib kireb. \q1 Gu ba fananikay e ngongol rok e pi’in kar pi’ed keru’rad ngak Got; \q2 dab gu’un ngorad ko n’en ni yad be rin’. \q1 \v 4 Dab gu sasalap \q2 ma dab gu’un ko tin kireb. \q1 \v 5 Bay gu n’ag e en \q2 nma gungun’nag be’ nga dalib, \q1 Dabi k’adan’ug rok be’ \q2 nib tolngan’ ma ba ufanthin. \b \q1 \v 6 Bayi fel’ u wun’ug e pi’in yad ba yul’yul’ ngak Got \q2 ma bay gu pagrad ngar pired rog u tafen e pilung. \q1 Pi’in nri yad ba yul’yul’ \q2 e ni pagrad ngar pigpiggad ngog. \b \q1 \v 7 Dariy ba sasalap l’ugun nra par u naun rog; \q2 dariy be’ nma dake modingnag ir nra par u p’eowcheg. \q1 \v 8 Gubin e rran ni bay gu thirif u but’ \q2 e pi’in kireb u daken e but’ rodad; \q1 bay gu thurbeg urngin e pi’in kireb e leam rorad \q2 ngar chuwgad ko fare binaw rok \nd SOMOL\nd*. \c 102 \s1 Ba meybil rok be’ ni kab pagel nike yib e gafgow ngak\f + \fr 102:0 \fk TITLE NI HEBREW: \ft Ba meybil rok be’ ni ka ri gafgow ni pu’og lanyan’ nga but’ u p’eowchen \+nd SOMOL\+nd*.\f* \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, mu telim ko meybil rog, \q2 mu rung’ag lamag ni gu be yornag e ayuw! \q1 \v 2 Nap’an nra yib e oloboch ngog, \q2 ma dab mu pi’ keru’um ngog! \q1 Mu telim ngog, \q2 ngiyal’ ni gu ra piningem ma ga fulweg lungug nib papey! \b \q1 \v 3 Yafos rog e be m’ay ngabang ni bod e ath; \q2 ma be mo’oruf dowag ni bod ba nifiy. \q1 \v 4 Kug parde’ nga but’ ni bod e pan nike mroroy; \q2 kug fangan’ ko ggan. \q1 \v 5 Gu be gel’gel’ ngalang; \q2 Kug par ni go’ gub thum i yil nge biyach. \q1 \v 6 Gu bod ba arche’ ni malboch u lan e ted ni \add desert\add*, \q2 bod ba arche’ ni \add owl\add* u bang ni kann’ag nike mogothgoth. \q1 \v 7 Der mol owcheg; \q2 gu bod ba arche’ ni go’ ir u daken e chigiy ko naun. \q1 \v 8 Polo e rran ni be yog e pi to’ogor rog e thin nib kireb ngog; \q2 kar ted fithingag ni kemang ba yaba’. \b \q1 \v 9-10 Bochan e damumuw nge gelngin e puwan’ rom, \q2 ma aram e awat e kemang ggan rog, \q2 ma lu’ag e ke ma’thuk nga fithik’ e garbad rog. \q1 Ya ka mu chibiyeg ngalang kamun’eg nga orel. \q1 \v 11 Yafos rog e bod e taglul’ ni ganowrug; \q2 Gu bod e pan nike mroroy. \b \q1 \v 12 Machane gur, \nd SOMOL\nd*, e pilung ndariy n’umngin nap’an; \q2 gubin e mfen ni bay um par u wan’rad. \q1 \v 13 Bay mu sak’iy nge kireban’um ngak yu Zion; \q2 ke taw nga nap’an ni ngan runguy; \q2 irera’ ngal’an nike taw ngay. \q1 \v 14 Pi tapigpig rom e ba t’uf yu Zion rorad, \q2 ni yug aram rogon nike mogothgoth; \q1 ke kireban’rad ngak, \q2 ni yug aram rogon nike puth. \b \q1 \v 15 Bayi rus e pi nam ngak \nd SOMOL\nd*; \q2 gubin e pilung nu fayleng e bay rrusgad nga gelngin. \q1 \v 16 Nap’an nra ubung \nd SOMOL\nd* yu Zion bayay, \q2 me dag feni gilbugwan. \q1 \v 17 Bayi rung’ag laman e girdi’ rok nike n’agrad \q2 me motoyil ko meybil rorad. \b \q1 \v 18 Mu yoloyed nga but’ nge nang e bin bayib e mfen e n’en ke rin’ \nd SOMOL\nd*, \q2 ya nge tin e girdi’ ni dawor ni gargalegrad e chiney ma bay ra pining e sorok ngak. \q1 \v 19 Me changar \nd SOMOL\nd* nga but’ u tagil’ nib tolang ma ba thothup, \q2 i changar u tharmiy nga but’ ko fayleng. \q1 \v 20 I rung’ag e gel’gel’ rok e pi kalbus, \q2 me chuweg u kalbus e pi’in kan turguy ni ngarm’ad. \q1 \v 21 Ma aram e fithngan e bay un weliy u Zion, \q2 ma bay ni pining e sorok ngak u Jerusalem \q2 \v 22 ko ngiyal’ ni nge yib e pi nam nge pi lung nga ta’bang \q2 ni ngar liyorgad ngak \nd SOMOL\nd*. \b \q1 \v 23 I \nd SOMOL\nd* e ke me’waer nigeg ni kugub bitir; \q2 ke ngochnag e yafos rog. \q1 \v 24 A Got, dab mu fekeg e chiney \q2 ni dawor gu pilbithir. \b \q1 A \nd SOMOL\nd*, gur ga ma par ni dariy n’umngin nap’am; \q2 \v 25 Kakrom ma ga sunmiy e fayleng, \q2 ma pi tharmiy e mu ngongliy nga pa’am.\x - \xo 102:25 \xk \xt 102:25–27 \xt Heb 1:10–12\x* \q1 \v 26 Pin’ey e bayi m’ay, machane gur e bay mu par; \q2 gubin ni bayi wod ni bod e mad. \q1 Bay mu n’agrad ni bod e mad, \q2 ma bay ra m’aygad ngabang. \q1 \v 27 Machane, gur e gubin ngiyal’ ni kargom, \q2 ma yafos rom e dariy tungun. \q1 \v 28 Pifakmad e bay ur pired ni dariy ban’en nra buch rorad, \q2 u tan pa’am \q2 ma pi’in owcharad e dabi buch ban’en rorad. \c 103 \s1 T’ufeg rok Got \q1 \v 1 Lanin’ug, mu pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \q2 Polo’ i gag, mu pining e sorok nga fithingan nib thothup! \q1 \v 2 Lanin’ug, mu pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*, \q2 ma dab mu pag talin feni gol. \q1 \v 3 Ma n’ag fan u wan’ urngin e denen rog \q2 mma faseg urngin e liliy nike yib ngog; \q1 \v 4 i talegeg ni dab gu wan ngalan e low ko yam’, \q2 ma ke tow’ath nigeg ko t’ufeg nge runguy. \q1 \v 5 Ke yu’nag ngog e tin ni bfel’, \q2 ya nggu par ni ku gub pagel ma gub gel ni bod ba arche’ ni \add eagle\add*. \q1 \v 6 \nd SOMOL\nd* e ma turguy e tin ni bfel’ ni fan ngak e pi’in yibe gafgow nagrad \q2 nge pi’ ngorad mat’awrad. \q1 \v 7 Ke weliy ngak Moses e tin ke tanomnag’, \q2 me dag ko girdi’ nu Israel e maang’ang ni ngongliy. \q1 \v 8 I \nd SOMOL\nd* e rib marnguy ma ba ga’ e t’ufeg rok, \q2 ba sowath nma yib e damumuw ngak, ma ba sug ko t’ufeg ni dabimus.\x - \xo 103:8 \xt Jas 5:11\x* \q1 \v 9 Der ma par ni yugub puwan’; \q2 ma der ma par nib damumuw ni dariy n’umngin nap’an. \q1 \v 10 Der ma gechig nagdad nrogon nsusun e nge aw ngodad, \q2 ara fulweg puluwon e denen nge kireb rodad nrogon. \q1 \v 11 Rogon feni tolang lanelang ko fayleng, \q2 e aram feni ga’ e t’ufeg rok \nd SOMOL\nd* ko pi’in ni bay madgun u wun’rad. \q1 \v 12 Rogon feni mal’af e ngek ko ngal, \q2 e aram feni mal’af nra chuweg e denen rodad rodad. \q1 \v 13 Rogon feni gol ba matam ngak pifak, \q2 e aram rogon feni gol \nd SOMOL\nd* ngak e pi’in bay madgun u wun’rad. \q1 \v 14 Manang e n’en nni ngongliydad ngay; \q2 kamnang ni gadad e fiyath. \b \q1 \v 15 Gadad e girdi’ nge n’umngin nap’an e yafos rodad e bod e pan, \q2 gadad ma ilal nge yan i mus nga fel’ngidad ni bod ba floras u fithik’ e pan. \q1 \v 16 Me yib e nifeng i luf nga but’ \q2 ma aram e dab ku ni guy. \q1 \v 17 Machane pi’in yad ma liyor ngak \nd SOMOL\nd* e bay ur pired ni yad ba t’uf rok ndariy n’umngin nap’an, \q2 ma fel’ngin ngorad e bay i par ni gubin e mfen, \q1 \v 18 ni pi’in yad be par ni yad ba yul’yul’ ko m’ag rok, \q2 ma yad be par ni yad ba tay u gil’ e tin keyog ni ngu’un rin’. \b \q1 \v 19 I \nd SOMOL\nd* e ke fal’eg tagil’ nga tharmiy; \q2 i ir e pilung ko gubin. \q1 \v 20 Gimed e pi engel ni bay gelngimed nib gel, \q2 ni gimed be fol ko tin keyog ni ngu’un rin’, \q2 ma gimed ma rung’ag e tin nma yog, mu pininged e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \q1 \v 21 Mu pininged e sorok ngak \nd SOMOL\nd*, gimed gubin piyu tharmiy ni bay gelngimed nib gel, \q2 ni gimed e pi tapigpig rok, ni gimed be rin’ e tin nib m’agan’ ngay! \q1 \v 22 Gimed urngin e tin ni sunumiymed \nd SOMOL\nd*, mu pininged e sorok ngak \q2 u gubin yang e yungi n’en ni be gagiyeg riy! \q1 Lanin’ug, mu pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \c 104 \q1 \v 1 Lanin’ug, mpining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \q2 A \nd SOMOL\nd* ni Got rog, rib sorom! \q1 Fanam rir nge fanam maluplup’ e kemang mad rom; \q2 \v 2 ma kam par u fithik’ e tamilang. \q1 Kam filath lanelang ni gowa ba \add tent\add*, \q2 \v 3 ma kam tay e naun rom nga daken e ran u lang. \q1 Pi manileng e ke mang \add chariot\add* rom, \q2 ma ga be yan u daken pon e nifeng. \q1 \v 4 Nifeng e ke mang pi tamol’og rom, \q2 ma uluch e ke mang tapigpig rom.\x - \xo 104:4 \xt Heb 1:7\x* \b \q1 \v 5 Fayleng e kam tay nga daken e def riy nri be par nib mudugil, \q2 ni dabiyag ni nge mithmith. \q1 \v 6 Ka mu tay e pi ran nga daken ni bod ba wuru’ e mad, \q2 ma ran e ke tharey e pi burey. \q1 \v 7 Nap’an ni mu puwan’ ngak me mil; \q2 nap’an nrung’aged ni ka mu tolulnag e tin ngan rin’, me chuw nge yan nib machreg. \q1 \v 8 Me lul’ u daken e pi burey nga but’ ngalan e pi loway, \q2 ko gin kam tay tagil’ riy. \q1 \v 9 Ka mu tay ba mathil ni dabiyag ni nge th’ab nga wuru’, \q2 ya nge par ni dabki tharey e fayleng bayay. \q1 \v 10 Ga be gagiyegnag e pi alublub ngi i yan e ran riy u lan e yu pa’ i loway, \q2 ma pi lul’ be yan u thilin e pi burey. \q1 \v 11 Be pi’ fapi alublub e ran ni nge unum e pi gamanman ni malboch; \q2 be chuw e belel rok e pi dongki ni malboch. \q1 \v 12 Ma yu ke gek’iy nib chugur ko pi ran nem \q2 e ke toy e pi arche’ taferad nga l’ugun yad be tang. \b \q1 \v 13 Ga be pi’ e n’uw u lanelang be yib nga daken e pi burey, \q2 ma fayleng e ke sug ko pi tow’ath rom. \q1 \v 14 Ka mu tugulnag e pan ni fan ko garbaw, \q2 nge woldug ni fan ko girdi’, \q1 ya nge yag ni gu yunged e woldug romad, \q2 \v 15 nge yib e wayin riy ni nge felfelan’ nagmad, \q2 nge gepgep ni \add olive\add* ni nggu felan’gad ngay, \q2 nge flowa ni nge pi’ gelnginmad. \b \q1 \v 16 Pi gek’iy ni \add cedar\add* nu Lebanon e bo’or e n’uw ni be aw ngay, \q2 ni \nd SOMOL\nd* e gek’iy rok, me ir e yung. \q1 \v 17 Ireram e gin be toy e arche’ taferad riy; \q2 arche’ ni \add stork\add* e ka ra toyed taferad u ran’ e gek’iy ni \add fir\add*. \q1 \v 18 Kaming ni malboch e yad be par u daken e pi burey nib tolang, \q1 ma gamanman ni \add badger\add* e yad be mith u taban e yungi war nib tolang. \q1 \v 19 Mu sunumeg e pul ni nge turguy e yu pul; \q2 ma yal’ e manang e ngiyal’ ni nge ling. \q1 \v 20 Gur e mu sunumeg e nep’, ma ra nep’ \q2 me yib urngin e gamanman ni malboch nga tamilang. \q1 \v 21 Pifak e layon e ra yad be fita’ ma be mada’ lungrad ngalang, \q2 ni yad be changarnag e ggan nma pi’ Got. \q1 \v 22 Ma nap’an nra m’ug e yal’ miyad sul \q2 ngranod ra pagedrad nga but’ u taferad. \q1 \v 23 Girdi’ e yad ma yan ko maruwel \q2 ngar marwelgad nge blayal’. \b \q1 \v 24 \nd SOMOL\nd*, ri ba pire’ ban’en ni ka mu sunumiy! \q2 Ri gab gonop nga rogon ni mu sunumiy ni gubin! \q2 Ke sug e fayleng nga urngin e tin ka mu sunumiy! \q1 \v 25 Ma bay e day nib ga’ nib ga’, \q2 ni tin be par u fithik’ e dabiyag i the’eg, \q2 nta’reb rogon e tin ba ga’ nge tin ba’achig; \q1 \v 26 be milekag e barkow u langgin, ma \add Leviathan\add* e be fafel u langgin, \q2 ni fare kokow nu maday ni gur e mu sunumeg. \b \q1 \v 27 Gubin e pin’em ni gur e yad be taga’ ngom, \q2 ni ngam pi’ garad ko ngiyal’ nike t’uf rorad. \q1 \v 28 I gur e ga be pi’ ngorad yad be kay; \q2 gur e ga be pi’ e ggan ngorad, ka ra fosgad ngay. \q1 \v 29 Nap’an ni ga ra pi’ keru’um ngorad, miyad rus; \q2 ma nap’an ni ga ra chuweg e pogofan rom rorad, miyad yim’, \q2 miyad sul ko but’ ni ir e ra sumgad riy. \q1 \v 30 Ma nap’an ni ga ra pi’ e pogofan ngorad, miyad fos; \q2 gur e ga be pi’ e yafos ni be’ech nga fayleng. \b \q1 \v 31 I \nd SOMOL\nd* e bay i par nib gilgilbuguwan ni dariy n’umngin nap’an! \q2 I \nd SOMOL\nd* e bay i par nib felfelan’ ko n’en nike ngongliy! \q1 \v 32 Ra sap ko fayleng, me durru’ e fayleng; \q2 ma ra math ko pi burey, me waer e ath riy. \b \q1 \v 33 Bay ug tangnag \nd SOMOL\nd* u n’umngin nap’an e yafos rog; \q2 n’umngin e yafos rog ni bay u gu tangnag e sorok ngak e Got rog. \q1 \v 34 Manga yigi fel’ u wan’ e tang rog, \q2 ya ir e ke felfelan’ nigeg. \q1 \v 35 Mang e yugun nthang mit urngin e pi tadenen nu fayleng; \q2 mang e math mit e pi’in kireb! \b \q1 Lanin’ug, mu pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \q1 Mu pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \c 105 \s1 Got nge girdi’ rok \r (1 Kronicles 16:8–22) \q1 \v 1 Mu pininged e magaer ngak \nd SOMOL\nd*, \q2 moged u fithik’ e girdi’ feni sorok, \q2 mi gimed weliy ngak e pi nam e tin ke rin’! \q1 \v 2 Mu tang niged e sorok ngak \nd SOMOL\nd*; \q2 mu weliyed urngin e pin’en ni bfel’ nike rin’! \q1 \v 3 Mu felfelan’gad ni gadad girdi’en; \q2 gubin e pi’in yad be pigpig ngak \nd SOMOL\nd* e ngar felfelan’gad! \q1 \v 4 Mman ngak \nd SOMOL\nd* nge ayuwegnem; \q2 mu’um liyor ngak ni gubin ngiyal’. \q1 \v 5 Mu ted u wan’med feni manigil e pi maruwel rok nike ngongliy, \q2 pi maang’ang rok, nge pin’en nike tirigiliy keyog, \q1 \v 6 Gimed pifak Abraham ni tapigpig rok, \q2 pi pumo’on ni fak Jakob, ni ir e mel’eg! \q1 \v 7 I \nd SOMOL\nd* e Got rodad; \q2 tin keyog e fan nga ga’ngin e fayleng. \q1 \v 8 M’ag rok e bayi tay u gil’ ndariy n’umngin nap’an, \q2 nike micheg nga bbiyu’ e mfen. \q1 \v 9 Ra tay u gil’ e thin rorow Abraham, \q2 nge n’en ni micheg ngak Isak. \q1 \v 10 I \nd SOMOL\nd* e ngongliy ba m’ag u thilrow Jakob, \q2 nra par ni dariy n’umngin nap’an. \q1 \v 11 I ga’ar, “Bay gu pi’ ngom e nam nu Kanaan; \q2 me par nike mil suwon ngom.” \b \q1 \v 12 Girdi’ rok Got e ur moyed ni yad ba lich, \q2 ni yad e milekag u lan e nam nu Kanaan. \q1 \v 13 Ya uranod u reb e nam nga reb, \q2 u tan gil’ilungun reb e pilung nge reb, \q1 \v 14 machane de pag Got be’ nge gafgow nagrad, \q2 ma i puwan’ ngak e pi pilung ni bochrad. \q1 \v 15 I ga’ar, “Dabi math pa’med ngak e pi tapigpig rog ni gu mel’egrad; \q2 dab mu rin’ed ban’en ngak e pi profet rog!” \b \q1 \v 16 I \nd SOMOL\nd* e pi’ e uyongol nge yib ko nam rorad, \q2 me chuweg urngin e ggan rorad. \q1 \v 17 Machane pi’ be’ nib mo’on nge m’on rorad, \q2 Josef, nni pi’ nchuway’ ni nge mang ba sib. \q1 \v 18 Ruw raba’ i ay ni kan chennag, \q2 ma kan the’ ba wasey nga belel’ugun, \q1 \v 19 nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni yib i m’ug nib riyul’ e tin ni yi’iynag. \q2 Thin rok \nd SOMOL\nd* e micheg nib riyul’ e tin ni yog Josef. \q1 \v 20 Ma aram me chuweg fare pilung nu Egypt Josef u kalbus; \q2 en ni pilung ko pi nam e chuweg u kalbus. \q1 \v 21 Me tay e pilung nu Egypt Josef ni ir e nge gagiyegnag e nam nu Egypt, \q2 nge yog e thin ko re nam nem ni ga’ngin, \q1 \v 22 urngin e pi tolang ni yad bay u tan pa’ e en ni pilung nranod nga tan pa’ Josef, \q2 me yib mat’wun ni ngi i fonownag e pi’in yad ma puruy e en ni pilung. \b \q1 \v 23 Me yan Jakob nga Egypt, \q2 me par ko re nam nem. \q1 \v 24 I \nd SOMOL\nd* e gagiyegnag e tirok e girdi’ nge yib pifakrad ni pire’, \q2 me gagiyeg nagrad ngu’ur gelgad ngak e pi to’ogor rorad. \q1 \v 25 I gagiyegnag piyu Egypt ngar fanenikayed e tirok e girdi’, \q2 ngu’ur ban niged e pi tapigpig rok. \b \q1 \v 26 Me l’oeg Moses ni tapigpig rok, \q2 nge Aron ni ir e turguy. \q1 \v 27 Ra ngongliyew bogi ban’en ni Got \q2 e be ngongliy u pa’row, \q2 ur ngongliyew e maang’ang u lan yu Egypt. \q1 \v 28 I gagiyegnag Got yu Egypt nge nep’ riy, \q2 machane de fol yu Egypt ko tin keyog. \q1 \v 29 Me pingeg e ran u lan e pi lul’ rorad nge ngal’ ni racha’, \q2 me yim’ e nig ni bay riy ni gubin. \q1 \v 30 Me sugnag e kayru lan e nam rorad, \q2 ni mus nga tafen e en ni pilung me sugnag e kayru. \q1 \v 31 Me non Got me sugnag e lal nge yinuk \q2 lan e nam ni ga’ngin. \q1 \v 32 Ma ayis nike el e aw nn’uw u daken fare nam \q2 ma be mat e uluch u fithik’; \q1 \v 33 me kirebnag yungi woldug ni \add grapes\add* nge gek’iy ni fig ni fi’irad, \q2 me t’et’ar urngin e gek’iy nga but’. \q1 \v 34 Me non me yib e asmen’ing nga daken e nam, \q2 ni bo’or e million ndabiyag i the’eg; \q1 \v 35 miyad longuy urngin e woldug ni bay u lan e nam; \q2 ra longuy wom’ngin e woldug ni urngin. \q1 \v 36 Me li’ urngin e tin nganni’ e bitir ni pumo’on \q2 ko tabinaw nu Egypt ni gubin. \b \q1 \v 37 Me pow’iy yu Israel nga wuru’ e nam nu Egypt; \q2 ni yad be fek e silber nge gol, \q2 yad gubin ni yad ba gel ni dariy e m’ar rorad. \b \q1 \v 38 Fa’anra chuwgad ngranod me felan’ yu Egypt, \q2 ya ke tamdag yu Egypt ngorad. \q1 \v 39 Me tay Got bangi manileng u puluwon e tirok e girdi’ ngalang, \q2 nge ba nifiy ni nge tamilangnag owcherad nnep’. \q1 \v 40 Ra weniggad ngak, me pi’ e arche’ ni \add quail\add* nge yib ngorad, \q2 me pi’ e ggan ngorad u tharmiy ngar gaman gad riy. \q1 \v 41 Me bing ba war, me po’ e ran riy nga but’ \q2 nge yan u daken e ted ni bod ba lul’. \q1 \v 42 Thin rok nib thothup ni micheg ngak Abraham ni tapigpig rok \q2 e de pag talin. \b \q1 \v 43 Me fek e girdi’ rok ngranod nga wuru’ e nam ni yad be tang, \q2 ni girdi’ rok ni ir e mel’eg ngranod ni yad be tolulnag e felfelan’. \q1 \v 44 Me pi’ boch e nam ngar tafned, ni tafen yugu boch e girdi’, \q2 me gagiyeg nagrad ngar fi’iyed e woldug rorad, \q1 \v 45 ni fan e nge fol e girdi’ rok ko pi motochiyel rok, \q2 mu’ur rin’ed gubin e tin ke ta’chiylen. \b \q1 Mu pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \c 106 \s1 Feni bmanigil \nd SOMOL\nd* ngak e girdi’ rok \q1 \v 1 Ngan pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \q1 Ngan pining e magaer ngak \nd SOMOL\nd*, ni bochan e ba manigil; \q2 t’ufeg rok e ba manemus.\x - \xo 106:1 \xt 1 Kro 16:34\x* \q1 \v 2 Mini’ e rayag rok ni nge weliy gubin e pi maang’ang nike rin’. \q2 Mini’ e ra gaman e sorok ni nge pining ngak? \q1 \v 3 Nge felan’ e pi’in yad be fol ko tin keyog, \q2 pi’in gubin ngiyal’ ma yad ma rin’ e tin ni bfel’. \b \q1 \v 4 \nd SOMOL\nd*, dab mu pagtalig ko ngiyal’ ni ga ra ayuweg e girdi’ rom, \q2 mu unegeg ngorad nnap’an ni ga ra ayuwegrad. \q1 \v 5 Mu pageg ngug guy e girdi’ rom ni nge fel’ rogorad \q2 mug un ko felfelan’ ko nam rom, \q2 u fithik’ e uf uf ko pi’in nib mil farad ngom. \b \q1 \v 6 Kug denengad ni bod ni i rin’ e pi chitamangimad kakrom; \q2 ku’ug pired ni gamad ba kireb ma ba kireb e leam romad. \q1 \v 7 Pi chitamangimad ni kakrom u Egypt e der nanged fan e pi maang’ang ni i rin’ Got; \q2 ra paged talin feni yo’or yay ni i dag Got e t’ufeg rok ngorad, \q2 miyad cheal ngar togopluwgad ngak e en ni Gubin ma Rayag Rok u rom ko fare gi day ni \add Red Sea\add*. \q1 \v 8 Machane aywegrad, ni bod rogon ni micheg, \q2 ni bochan e nge dag feni gel gelngin. \q1 \v 9 I non ko day ni \add Red Sea\add*, \q2 me mlik’; \q2 me pow’iy e girdi’ rok ngar th’abed nga barba’ u daken e but’ nib mlik’. \q1 \v 10 I ayuwegrad u pa’ e pi’in i fananikayrad, \q2 I ayuwegrad rok e pi to’ogor rorad. \q1 \v 11 Ma pi to’ogor rorad e ra limachgad; \q2 dariy ta’ab bagayad ni magach. \q1 \v 12 Ma aram me mich u wan’ e girdi’ rok e thin ni i micheg \q2 miyad tangnag e sorok ngak. \b \q1 \v 13 Machane de n’uw nap’an miyad pag talin e tin ke rin’ \q2 mra ngongolgad ni dakur son niged e fanow rok. \q1 \v 14 Ra uyngol gad u lan e ted ni \add desert\add* \q2 miyad sikengnag Got; \q1 \v 15 ma aram me pi’ ngorad e tin yad be ning, \q2 machane miki pag ba m’ar nib gel nge yib nga fithikrad. \b \q1 \v 16 U rom u daken e ted e i awan’rad riy ngak Moses \q2 nge Aron, ni fare tapigpig nib thothup rok \nd SOMOL\nd*. \q1 \v 17 Ma aram me mab e but’ nge ful’ Dathan \q2 me tharey Abiram nge chon e tabnaw rok; \q1 \v 18 me yib e nifiy nga but’ nga daken pi chongin \q2 nge urufiy e pi girdi’ ni kireb nem. \b \q1 \v 19 Ra ngongliyed ya’an ba fak e garbaw ni pumo’on ko gol u Sinai \q2 ngu’ur tedfan e re liyos nem; \q1 \v 20 ra thilyeged fel’ngin Got nib maluplup’ ra’en, \q2 nga ba liyos ni ya’an ba gamanman nma kay e pan. \q1 \v 21 Ra paged talin Got ni ir e ayuwegrad \q2 ko pi maang’ang ni i rin’ u Egypt. \q1 \v 22 Rib th’ab feni manigil e pin’en ni i ngongliy u rom! \q2 Ginan’uy ko pin’en ni i rin’ ko fagi day ni fithingan e \add Red Sea\add*! \q1 \v 23 Nap’an ni yog Got nra thang owchen e girdi’ rok, \q2 me Moses nike mel’eg ni tapigpig rok, e sak’iy nga thilin e girdi’ nge Got \q2 nge taleg e damumuw rok Got ndabi thang owcharad. \b \q1 \v 24 Ma aram mar dabuyed fare nam nib manigil, \q2 ni bochan e de mich u wun’rad e n’en ni micheg Got. \q1 \v 25 Ra pired u lan e \add tent\add* rorad ngu’ur gun’gun’gad \q2 ma dar motoyilgad ngak \nd SOMOL\nd*. \q1 \v 26 Ma aram mri ginangrad nib almarin \q2 ni ra thang e pogofan rorad u lan e ted \q2 \v 27 me wereg e pi’in owcherad ko pi nam i yan, \q2 nge pagrad ngarm’ad u lan e pi nam ni gathi nam rorad. \b \q1 \v 28 Ma aram e girdi’ rok Got e un i tayfan Baal u Peor \q2 miyad un i kay e maligach ni kan pi’ ngak e pi got ni yad ba yam’. \q1 \v 29 Ra k’aringed e damumuw ngak \nd SOMOL\nd* ko pi ngongol rorad, \q2 me bugor ba m’ar nib ubchiya’ u fithik’rad. \q1 \v 30 Machane me sak’iy Finehas ngalang nge gechignag e pi’in bbuch e rorad, \q2 ma aram me tal fare m’ar. \q1 \v 31 Ka’aram me par nga lanin’uy i Finehas ni be’ nib manigil \q2 ni dab ni pag talin e chiney iyan e ngaram. \q1 \v 32 Fapi alublub nu Meribah e aram gin ni k’aring fapi girdi’ e damumuw ngak \nd SOMOL\nd* riy \q2 ngri magawon Moses ni bochrad. \q1 \v 33 Ra k’arnged e damumuw ngak me non ndakiyag ni tal nge leam. \b \q1 \v 34 Dar thanged owchen e girdi’ ko fapi nam, \q2 ni bod ni yog \nd SOMOL\nd* ngorad ni ngar rin’ed, \q1 \v 35 ma aram mu ur mabgolgad girdi’en fapi nam \q2 miyad un nga yalrad. \q1 \v 36 Girdi’ rok Got e ra uned i tayfan e pi liyos, \q2 ni aram tapgin e riya’ ngorad. \q1 \v 37 Ra pi’ed pifakrad ni pagel nge ppin \q2 ni maligach ngak e pi liyos nu Kanaan. \q1 \v 38 Ra li’ed fapi bitir ni dariy e n’en ni kar bucheged, \q2 nge ta’ay fare but’ ko mathang pogofan ni un tay riy. \q1 \v 39 Miyad ta’ay nigedyad ko pi ngongol rorad \q2 miyad par nda ku ra yul’yul’gad ngak Got. \b \q1 \v 40 Ma aram me damumuw \nd SOMOL\nd* ngak e girdi’ rok; \q2 nge sonogor ngorad. \q1 \v 41 Me pagrad nga pa’ e pi nam, \q2 nge gagiyeg nagrad e pi to’ogor rorad. \q1 \v 42 Ri gafgow nagrad e pi to’ogor rorad \q2 miyad par nga tan pa’rad. \q1 \v 43 Bo’or yay ni ayuweg \nd SOMOL\nd* e girdi’ rok, \q2 machane yad e ra turguyed ni ngar togopluwgad ngak \q2 ngar mak’gad nga fithik’ e denen. \q1 \v 44 Yug aram rogon machane ma motoyil \nd SOMOL\nd* ngorad nnap’an ni yad ra yor ngak, \q2 me changar ko gafgow nike yib ngorad. \q1 \v 45 Bochrad me yib ngan’ e m’ag rok u thilrad, \q2 ma bochan e t’ufeg rok nib ga’ me waer e damumuw rok. \q1 \v 46 Me gagiyegnag urngin e pi’in be gafgow nagrad \q2 nge kireban’rad ngorad. \b \q1 \v 47 \nd SOMOL\nd* ni Got romad, mu ayuwegmad, \q2 ngam fulwegmad nggu chuwgad u fithik’ e pi nam, \q1 ya nge yag ni gu pininged e magaer \q2 magmad pining e sorok nga fithngam nib thothup.\x - \xo 106:47 \xk \xt 106:47–48 \xt 1 Kro 16:35, 36\x* \b \q1 \v 48 Ke sorok \nd SOMOL\nd*, ni Got nu Israel; \q2 ngad pininged e sorok ngak e chiney i yan ndariy n’umngin nap’an! \q2 Nge gubin e girdi’ ma nge lungurad, “Amen!” \b \q1 Ngan pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \c 107 \ms1 KAEN LAL E BABYOR \mr (Psalms 107—150) \s1 Sorok ni yibe pining nga feni manigil Got \q1 \v 1 Mu pininged e magaer ngak \nd SOMOL\nd*, ya ir e mmanigil; \q2 ma t’ufeg rok e bmanemus! \q1 \v 2 Mu uned ngog i pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*, \q2 ni gimed gubin e pi’in nike ayuwegmed u pa’ e to’ogor romed. \q1 I ir e ke lagmed u pa’ e pi to’ogor romed, \q2 \v 3 ke chuwegmed ko pi nam ni gathi nam romed, \q2 ke fulwegmed u lan e ngek nge ngal, ngu lan e lel’och nge yimuch. \b \q1 \v 4 Boch i gimed e uranod u daken e ted i yan ndariy e kanawo’ riy, \q2 ma dar pir’eged wo’rad ngalan reb e binaw ni ngar pired riy; \q1 \v 5 ra pired ni karm’ad ko bilig nge belel, \q2 ndakur fineyed ni ku yad ra fos. \q1 \v 6 Nap’an nra gafgowgad ni aram rogon miyad wenig ngak \nd SOMOL\nd*, \q2 me ayuwegrad ko gafgow nike aw ngorad. \q1 \v 7 Ya pow’iyrad u ba kanawo’ nib k’iy, \q2 nga bbinaw ni ir e ngar pired riy. \b \q1 \v 8 Thingar ra pininged e magaer ngak \nd SOMOL\nd* ni bochan e t’ufeg rok e dabimus, \q2 nge bochan e tin ni bfel’ nike rin’ ngorad! \q1 \v 9 Ma chuweg e belel rok e pi’in karm’ad ko belel, \q2 ma pi’in karm’ad ko bilig e ma pi’ ngorad e tin ni bfel’ ngar fosgad. \q1 \v 10 I par boch i yad u fithik’ e lumor u kalbus, \q2 ya kar pired ni yad e kalbus ni ka nin’ e chen ngorad yad be gafgow, \q1 \v 11 ni bochan e ra togopluwgad ko tin ni yog Got ni Gubin ma Rayag Rok, \q2 ya ra dabuyed ni ngar folgad ko pi fanow rok. \q1 \v 12 Ke aw porowrad ko maruwel nib gel; \q2 yad ra aw nga but’, ma dabi yan be’ i ayuwegrad. \q1 \v 13 Nap’an nra gafgowgad ni aram rogon miyad wenig ngak \nd SOMOL\nd*, \q2 me ayuwegrad ko gafgow nike aw ngorad. \q1 \v 14 Ke chuwegrad u fithik’ e lumor u kalbus, \q2 me th’ab e chen ni ka ni m’ag ngorad. \q1 \v 15 Thingar ra pininged e magaer ngak \nd SOMOL\nd* ni bochan e t’ufeg rok e dabimus, \q2 nge bochan e tin ni bfel’ nike rin’ ngorad. \q1 \v 16 Ma t’ar e mab nga but’ nni ngongliy ko wasey ni \add bronze\add*, \q2 me t’ar nga but’ yuley i wasey. \b \q1 \v 17 Boch i yad e i m’ar ni bochan e denen ni ur ngongliyed, \q2 mu’ur gafgowgad ni bochan e kireb rorad; \q1 \v 18 ni chichingeg e ggan nga owcherad, \q2 me chugur ni nge math e pogofan rorad. \q1 \v 19 Nap’an nra gafgowgad ni aram rogon miyad wenig ngak \nd SOMOL\nd*, \q2 me ayuwegrad ko gafgow nike aw ngorad. \q1 \v 20 I non miyad gol, \q2 me lagrad ko riya’. \q1 \v 21 Thingar ra pininged e magaer ngak \nd SOMOL\nd* ni bochan e t’ufeg rok e dabimus, \q2 nge bochan e tin ni bfel’ nike rin’ ngorad. \q1 \v 22 Thingar ra urfiyed e gamanman ngar pi’ed ngak ni maligach ni aram e yad be pining e magaer ngak, \q2 miyad tang u fithik’ e felfelan’ ngar weliyed urngin e tin ke rin’! \b \q1 \v 23 Boch i yad e i chur u maday u barkow, \q2 ni yad be muruwliy e salpiy rorad u maday; \q1 \v 24 ra guyed e tin ke rin’ \nd SOMOL\nd*, \q2 ni pi ngongol rok ni bfel’ ni bay u maday. \q1 \v 25 I non, me thow nifngin e yoko’, \q2 me sum e n’ew ni ba ga’. \q1 \v 26 Mi i yan fapi barkow nga p’ebugul e n’ew ngi i chuplog nga but’; \q2 ni be chugur ni nge pil, ma pi pumo’on ni yad bay u daken fapi barkow e rrusgad; \q1 \v 27 ur tuturpelgad ma yad be thigthig ni gowa kar balyanggad ko rrum; \q2 rogon farad salap ko maruwel u barkow e yan i aw nike m’ay fan. \b \q1 \v 28 Nap’an nra gafgowgad ni aram rogon miyad wenig ngak \nd SOMOL\nd*, \q2 me ayuwegrad ko gafgow nike aw ngorad. \q1 \v 29 I mocha’nag e yoko’ \q2 me gapas e n’ew. \q1 \v 30 Me felfelan’rad ya ke mocha’, \q2 me fekrad i yan ko gin yad be nameg nde buch ban’en rorad. \q1 \v 31 Thingar ra pininged e magaer ngak \nd SOMOL\nd* ni bochan e t’ufeg rok e dabimus, \q2 nge bochan e tin ni bfel’ nike rin’ ngorad. \q1 \v 32 Thingar ra weliyed u lan e mu’ulung rogon feni sorok, \q2 miyad pining e sorok ngak u p’eowchen e mu’ulung rok e pi’in pi’lal ni yad ma yog e thin. \q1 \v 33 I \nd SOMOL\nd* e mliknag e yu pa’ i lul’, \q2 me taleg e pi alublub. \q1 \v 34 I pingeg e but’ nib yong’ol nge buday ni daki fel’, \q2 ni bochan e kireb ni i ngongliy e pi’in i par u rom. \q1 \v 35 I pilyeg e ted ni \add desert\add* nge ngal’ ni lipath, \q2 nge but’ ni mlik nge yib e ran riy. \q1 \v 36 I pag e girdi’ ni karm’ad ko bilig ngar pired u rom, \q2 ngar toyed bbinaw u rom ngar tafned. \q1 \v 37 Ra woldug niged e yungi flang miyad yung e \add grape\add*, \q2 ngar t’ared wom’ngin nrib yo’or. \q1 \v 38 Ke fal’eg wa’athan e tirok e girdi’ ke yo’or pifakrad, \q2 me tay yu ran’ i garbaw ni fakrad nda i lich. \b \q1 \v 39 Nap’an ni waer girdi’en Got ko mael ngar tamra’gad, \q2 ni bochan e gafgow nni gelnag ngorad ngar gafgowgad, \q1 \v 40 me dag ngak e pi’in yad be gafgow nagrad ni dariy farad, \q2 me tayrad ngu’ur derawgad u daken e ted ndariy e kanawo’ riy. \q1 \v 41 Machane ayuweg e pi’in ke t’uf e ayuw rorad u fithik’ e gafgow rorad, \q2 me yo’ornag chon e tabinaw rorad ni bod yu ran’ i saf. \q1 \v 42 Pi’in yad mmat’aw e ra guyed ni aram rogon, me felan’rad, \q2 ma urngin e pi’in kireb e ra th’abed gulungrad. \q1 \v 43 Pi’in yad ba gonop e mang e yugur leam niged e pin’ey; \q2 mang e yugur tafnay niged fare t’ufeg rok \nd SOMOL\nd* ni dabimus. \c 108 \s1 Ba meybil ngak Got ni nge ayuwegey u pa’ e pi to’ogor \r (Psalms 57:7–11; 60:5–12) \q1 \v 1 A Got, ka ri pagan’ug; \q2 Bay gu tang nggu pining e sorok ngom! \q1 Lanin’ug, mu od! \q2 \v 2 Talin e musik rok ni \add harp\add* nge \add lyre\add*, mu odgow! \q2 Bay gu pug e yal’ nge od. \q1 \v 3 A \nd SOMOL\nd*, bay gu pining e magaer ngom u fithik’ e pi nam. \q2 Bay gu pining e sorok ngom u fithik’ e pi girdi’. \q1 \v 4 T’ufeg rom ni dabimus e keded nga p’ebgul e pi tharmiy; \q2 ma fenam yul’yul’ e ke tun nga lanelang. \b \q1 \v 5 A Got, mu dag feni sorom u lanelang, \q2 nge fanam muluplup’ u ga’ngin e fayleng. \q1 \v 6 Mu ayweg e pogofan romad u gelngim; mu fulweg taban e meybil rog, \q2 ya nge dabi buch ban’en ko pi’in yad ba t’uf rom. \b \q1 \v 7 Par Got u tagil’ nib thothup me ga’ar, \q2 “Kug gel ere fare binaw nu Shekem e bay gu pag e f’oth ngay, \q2 mu gu f’oth fare loway nu Sukkoth rok e girdi’ rog. \q1 \v 8 Gilead e ba milfan ngog, ma ku errogon yu Manasseh; \q2 Efraim e urwach rog \q2 ma Judah e fare sog ko pilung ni fanag. \q1 \v 9 Machane bay gu tay yu Moab ni barba’ i dabiy ni yima maluknag eg riy, \q2 ma bay gon’ e sus rog nga daken yu Edom, \q2 ni pow riy nib milfan ngog. \q2 Bay gu tolul ni kug gel ngak e pi Filistine.” \b \q1 \v 10 A Got, i mini’ e ra fekeg ngalan fare binaw ni kan yororiy ni fan ko mael? \q2 Mini’ e bayi pow’iyeg nga Edom? \q1 \v 11 Rriyul’ ni kam n’agmad? \q2 Mog, dab kum un ngak e salthaw romad ko mael? \q1 \v 12 Mu ayuwegmad u pa’ e to’ogor romad; \q2 ya ayuw ko girdi’ e bm’ayfan. \q1 \v 13 Ra bay Got u ba’ rodad ma gadad ra gel; \q2 Ir e bayi gel ngak e pi to’ogor rodad. \c 109 \s1 Gun’gun’ ni tay be’ u fithik’ e gafgow \q1 \v 1 Got, gu be pining e sorok ngom; dab mu par ni kam th’abgulungam! \q1 \v 2 Girdi’ ni kireb nge pi sasalap e yad be cham ngog. \q1 Yad be lifith e thin ni murung’ageg, \q2 \v 3 ma yad be yog e thin ni kireb ni murung’ageg, \q2 yad be cham ngog ndariy tapgin. \q1 \v 4 Yad be togopluw ngog, ni yug aram rogon ni yad bt’uf rog \q2 ni gu ma pi’ e meybil ni farad. \q1 \v 5 Yad be fulweg ngog e kireb ni taban e fel’ \q2 nge fananikan ni taban e t’ufeg. \b \q1 \v 6 Mu mel’eg boch e pi tapufthin nib kireb nge pufthinnag e to’ogor rog, \q2 ma ga pag reb e to’ogor rok nge yog thibngin. \q1 \v 7 Mang e yug ni pufthinnag nge m’ug nib kireb e rok; \q2 mang e yigi par ni mus ko meybil rok ma ba oloboch! \q1 \v 8 Mang e yigi pay nge math e fan rok; \q2 mang e yigi fek be’ luwan ko maruwel rok! \q1 \v 9 Mang e yigi par pifak ni kanim’ rorad, \q2 me par le’engin ni dakuriy figirngin! \q1 \v 10 Mang e yigi malethay pifak; \q2 mang e yi gun tulufrad ko gin ke mogoth ni yad ma par riy! \q1 \v 11 Mang e fek e pi’in i tay e malfith ngorad urngin e tin bay rok, \q2 mang e yib e pi milekag ngar feked urngin e tin i muruwliy. \q1 \v 12 Mang e yigi par ni dariy be’ nra gol ngak \q2 ara ayuweg pifak ko ngiyal’ nike yim’ rorad. \q1 \v 13 Mang e yigi math mit e pi’in owchen, \q2 mang e yigni pagtalin fithingan u lan e bin bayib e mfen. \q1 \v 14 Mang e yigi yib ngan’ \nd SOMOL\nd* e kireb rok e pi ga’ rok kakrom, \q2 me pag ni dabi n’agfan e denen rok e chitiningin bi’id. \q1 \v 15 Mang e yigi par \nd SOMOL\nd* ni bay u wan’ e pi denen rorad, \q2 machane mang e yugun pag tilrad! \b \q1 \v 16 Ya re mo’on nem e da i yib ngan’ ni nge gol’; \q2 I gafgownag ma be thang e pogofan rok e pi’in gafgow, \q2 nge pi’in bt’uf e ayuw rorad, nge pi’in ni dabyag ni ngar ayuwegedyad. \q1 \v 17 Ri ba’adag nma yibil ni nge buch wa’athan be’ — mang e yigi mang ir e buch wa’athan! \q2 Dabun ni nge fal’eg wa’athan be’, mang e yigi dariy be’ ni fal’eg wa’athan! \q1 \v 18 Ka ri macham ngak nma yibiley be’ nga kireb, ni bod e mun mad; \q2 mang e yigi rich e yibil rok ni kireb nga fithik’ i dow ni bod e ran \q2 nge nga fithik’ e yil rok ni bod e gapgep. \q1 \v 19 Mang e yugur upunguyed ni bod e mad \q2 me par u lukngun ni bod e leed ni gubin ngiyal’! \q1 \v 20 \nd SOMOL\nd*, mu gechignag e pi to’ogor rog ni aram rogon — \q2 pi’in yad ma yogneg nga dalib! \q1 \v 21 Machane gur \nd SOMOL\nd* rog ni Th’abi Tolang, mu ayuwegneg ni bod ni kam micheg, \q2 ma ga chuwegeg u fithik’ ni bochan feni manigil e t’ufeg rom. \q1 \v 22 Gu ba gafgow ma bt’uf e ayuw rog; \q2 be amith fithik’ i lanin’ug. \q1 \v 23 Bay gu m’ay ngabang ni bod e taglul’ ni gonowrug; \q2 ma ku gu un ko nifeng ni bod ba chachangeg. \q1 \v 24 Ke m’ay gelngin bugug ni bochan e uyngol; \q2 kug par ni go’ bayach nge yil. \q1 \v 25 Nap’an nra guyeg e girdi’ miyad minmin ngog; \q2 miyad chichingeg lolgerad u fithik’ e migrig. \b \q1 \v 26 A \nd SOMOL\nd* ni Got rog, mu ayuwegneg; \q2 ni bochan fare t’ufeg rom ni dabimus, mu ayuweg e pogofan rog! \q1 \v 27 Mu gagiyegnag e pi to’ogor rog ngar nanged \q2 ni gur e cha’ ni ga be ayuwegneg. \q1 \v 28 Go manga yad ra yibilayeg, machane ga ra fal’eg wa’athag. \q2 Mang e yigi waer e pi’in yad be gafgow nigeg, \q2 me mang gag ni tapigpig rom e gu felan’. \q1 \v 29 Mang e yigi mathrow e pi to’ogor rog ko tamra’; \q2 mang e yug ro’ned e tamra’ nga dakenrad ni bod ba wuru’ e mad nib n’uw. \b \q1 \v 30 Bay gu pining e magaer ngak \nd SOMOL\nd* nib ga’ lamag; \q2 bay gu pining e sorok ngak u fithik’ e girdi’ nike mu’ulung, \q1 \v 31 ni bochan e Ir e ma n’ufeg e pi’in ke gafgow \q2 mma ayuweg e pogofan rorad u pa’ e pi’in kar turguyed e gechig rorad ni yam’. \c 110 \s1 I \nd SOMOL\nd* nge fare pilung ni Ir e mel’eg \q1 \v 1 I Somol e ga’ar ngak e somol rog, \q2 “Mu par aray nga ba’ ni mat’aw rog \q2 nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni bay gu tay e pi to’ogor rom nga tan e rifrif u em.”\x - \xo 110:1 \xt Mat 22:44; 26:64; Mrk 12:36; 14:62; 16:19; Luk 20:42–43; 22:69; Act 2:34, 35; 1 Kor 15:25; Efe 1:20; Kol 3:1; Heb 1:13; 8:1; 10:12, 13\x* \q1 \v 2 I \nd SOMOL\nd* e bayi ga’nag e gagiyeg ni pilung rom nge wear u Zion i yan nga orel. \q2 Be ga’ar, “Gur e bay mu gagiyeg nga daken e pi to’ogor rom.” \q1 \v 3 Rofen ni ga ra cham ngak e pi to’ogor rom \q2 e ra ognag e tirom e girdi’ ngom ni ngar uned ngom. \q1 Rogon e wa’angachal ni bay nri kakadbul, \q2 e aram rogon e pi’in pagel ni girdi’ rom ni bay rabad ngom nga daken fapi burey nib thothup. \b \q1 \v 4 I \nd SOMOL\nd* e kari micheg e re bugithin ni ba’aray, ma dabi thiliyeg. Ke ga’ar, \q2 “Bay mmang ba prist ndariy n’umngin nap’an, \q2 ni bod rogon Melkizedek ni prist.” \b \q1 \v 5 I Somol e bay u ba’ ni mat’aw rom; \q2 chirofen ni bayi damumuw e bayi gel ngak e pi pilung. \q1 \v 6 Bayi gechignag e pi nam, \q2 ma bayi suguy tagil’ e mael ko lldow; \q2 bayi gel ko gubin e pilung u ga’ngin e fayleng. \q1 \v 7 Re pilung nem e bayi unum e ran ko fachpa’ i lul’ u charen e wo’, \q2 me yib gelngin, me par ni ir e ke gel ko mael. \c 111 \s1 Ngan pining e Sorok ngak \nd SOMOL\nd* \q1 \v 1 Ngan pining e Sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \b \q1 U polo’ i gumircha’eg e nggu pining e magaer riy ngak \nd SOMOL\nd* \q2 u lan e mu’ulung ko girdi’ rok. \q1 \v 2 Rib th’ab feni fel’ e tin ma rin’ \nd SOMOL\nd*! \q2 Gubin e pi’in kar felfelan’gad ngay e yad ba’ adag ni ngar nanged fan. \q1 \v 3 Gubin e tin ma rin’ ma ba gil ma rib rir; \q2 ma feni mat’aw e dariy n’umngin nap’an. \b \q1 \v 4 I \nd SOMOL\nd* e der ma pagdad ngad pagged tilin epi maang’ang nma rin’; \q2 ir e ba gol ma ba marnguy. \q1 \v 5 Ma pi’ e ggan ni fan ngak e pi’in yad ma liyor ngak; \q2 der ma pagtilin fare m’ag rok. \q1 \v 6 Ke dag gelngin ko girdi’ rok \q2 ko pi binaw ni tafen piyu bang nike pi’ ngorad. \b \q1 \v 7 Ba yul’yul’ mab mat’aw u fithik’ urngin e tin ma rin’; \q2 urngin e motochiyel rok ma ba pagan’uy ngay. \q1 \v 8 Ya ma par ni kargon ni gubin ngiyal’; \q2 nni pi’ u fithik’ e riyul’ nge mat’aw. \q1 \v 9 Got e ke pithig e girdi’ rok, \q2 ma ke ngongliy ba m’ag u thilrad ni manemus. \q2 Ir e ba thothup ma ba gel gelngin. \q1 \v 10 Dogwen \nd SOMOL\nd* e ireram tabolngin e gonop; \q2 gubin e pi’in ma folwok rok e ra pi’ e tamilangan’ ngorad. \q1 Ir e ngan pining e sorok ngak ni dariy n’umngin nap’an. \c 112 \s1 Felfelan’ rok be’ nib manigil \q1 \v 1 Ke sorok \nd SOMOL\nd*! \b \q1 Nge felan’ e en ni bay madgun \nd SOMOL\nd* u wan’, \q2 ma rib felfelan’ ngay nma folwok ko tin keyog ni ngan rin’. \q1 \v 2 Pifak be’ ni pumo’on ni bfel’ e yad ra gel u lan fare nam; \q2 mra fel’ wa’athan e pi’in owchen. \q1 \v 3 Tabnaw rok e bayi fel’ rogon me yo’or ban’en riy, \q2 ma bayi fla’ab ni dariy n’umngin nap’an. \b \q1 \v 4 Ke yib e tamilang nga fithik’ lumor ni fan ko girdi’ ni bfel’, \q2 ni fan ko pi’in nib marnguy, ma ba gol, ma ba yol’uw. \q1 \v 5 Ba felfelan’ e en nib gol ko tin ma pi’ ni ku yira fulweg ngak, \q2 en nib yul’yul’ u rogon nma siyobay. \q1 \v 6 Be’ ni bfel’ e dariy bi’id nra magawon; \q2 ma dab ni pag tilin bingyal’. \b \q1 \v 7 Der marus nra rung’ag e tin ke buch ban’en; \q2 ba gel e michan’ rok, mma pagan’ ngak \nd SOMOL\nd*. \q1 \v 8 Der ma magfan ma der ma rus; \q2 ya ri manang ni bayi guy e pi to’ogor rok ni kar waergad. \q1 \v 9 Ba gol ngak e pi’in ke t’uf e ayuw rorad, \q2 ma feni gol e der ma thil; \q2 bayi gel gelngin ngu’un tayfan.\x - \xo 112:9 \xt 2 Kor 9:9\x* \q1 \v 10 Pi’in kireb e ra guy ni aray rogon miyad damumuw; \q2 yad ra gat’fiy owcharad u fithik’ e fanenikan miyad chuw; \q2 tin ur athpeged e ke ma’ ngabang ni manemus. \c 113 \s1 I \nd SOMOL\nd* e ma ayweg e girdi’ nike t’uf e ayuw rorad \q1 \v 1 Ke sorok \nd SOMOL\nd*! \b \q1 Gimed e pi tapigpig rok \nd SOMOL\nd*, \q2 mu pininged e sorok nga fithingan! \q1 \v 2 Mang e yugun pining e sorok nga fithingan, \q2 e chiney i yan ngaram ndariy n’umngin nap’an. \q1 \v 3 Ngan pining e sorok nga fithingan \nd SOMOL\nd* \q2 ni mus ko ngek nge mada’ ko ngal! \q1 \v 4 I \nd SOMOL\nd* e be gagiyegnag urngin e pi nam; \q2 feni gilbugwan e ke pag e pi tharmiy ngalang. \b \q1 \v 5 Dariy be’ ni bod rogon \nd SOMOL\nd* ni Got rodad. \q1 Ma par ko bin th’abi lang e giyow, \q2 \v 6 machane ma lumel nga but’ \q2 nge guy e pi tharmiy nge fayleng. \q1 \v 7 Me suwonnag e pi’in gafgow u fithik’ e ab; \q2 me chibiy e pi’in bt’uf e ayuw rorad u fithik’ e gafgow \q1 \v 8 me tayrad ngar manged fager ko pi’in pagel ni fak e pilung, \q2 fapi fak e pilung ko girdi’ rok. \q1 \v 9 I tolangnag be’ ni bpin ni dariy fak u lan e tabnaw rok, \q2 me felfelan’nag fare pin ko bitir ni pi’ ngak. \b \q2 Ke sorok \nd SOMOL\nd*! \c 114 \s1 Ba tang ko Paluk’af \q1 \v 1 Nap’an ni chuw piyu Israel u Egypt, \q2 ni aram e pi’in owchen Jakob nra chuwgad ko fare nam ni gathi taferad, \q1 \v 2 me yu Judah e ra manged e girdi’ ni thothup rok Somol, \q2 me milsuwon yu Israel ngak. \q1 \v 3 I changar fare day ni \add Red Sea\add* me mil; \q2 me sul fare Lul’ nu Jordan nga tomur. \q1 \v 4 I og e pi burey ni bod e kaming; \q2 me tim’og e yochi burey ni bod pifak e saf. \b \q1 \v 5 Day, mang e buch mag mil? \q2 Me gur Lul’ ni Jordan, mang ni mu sul nga tomur? \q1 \v 6 Gimed e pi burey, mangfan ni mu oggad ngalang ni bod e kaming? \q2 Gimed e yochi burey, mangfan nim titim’oggad i yan ni bod pifak e saf? \b \q1 \v 7 Fayleng mu durru’ ko wub ni ke tay Somol, \q2 u p’eowchen fare Got rok Jakob, \q1 \v 8 nma pilyeg e war nge ngal’ nran \q2 nge gogyal nge ngal’ ni thang’el. \c 115 \s1 Ri ta’reb e Got nriyul’ \q1 \v 1 Kemus ni gur, A \nd SOMOL\nd*, kemus ni gur \q2 e thingar ni gilnagem, ma gathi gamad, \q2 ni bochan e t’ufeg rom nge fanam yul’yul’ ni dabimus. \b \q1 \v 2 Mang ni be fithmad e pi nam ni yad be ga’ar, \q2 “Bu uw e Got romed?” \q1 \v 3 Got romad e bay u tharmiy, \q2 ni be rin’ e tin ni be finey. \q1 \v 4 Pi got rorad e ni ngongliy ko silber nge gol, \q2 ni pa’ e girdi’ e ni ngongliy ngay.\x - \xo 115:4 \xk \xt 115:4–8 \xt Psa 135:15–18\x* \q1 \v 5 Bay l’ugunrad, machane dabiyag ni ngar nonod, \q2 ma bay owcherad, machane dabiyag ni ngar guyed ban’en. \q1 \v 6 Bay telrad, machane dabiyag ni ngar rung’aged ban’en, \q2 ma bay p’ethungrad, machane dabiyag ni ngar faraboned ban’en. \q1 \v 7 Bay pa’rad, machane dabiyag ni ngar thamiyed ban’en, \q2 bay rifrifen ayrad, machane dabiyag ni ngranod; \q2 ma dabiyag ni nge yan lungurad. \q1 \v 8 Pi’in nra ngongliyed nge urngin e pi’in ke pagan’rad ngorad, \q2 e manga ra boded e pi liyos nem ni yad e ra ngongliyed! \b \q1 \v 9 Gimed piyu Israel, um pired ni \nd SOMOL\nd* e ba pagan’med ngak! \q2 Ya ir e be ayuwegmed ma be yoror romed. \q1 \v 10 Gimed e pi prist rok Got, um pired ni \nd SOMOL\nd* e ba pagan’med ngak! \q2 Ya ir e be ayuwegmed ma be yoror romed. \b \q1 \v 11 Gimed urngin e pi’in bay madgun \nd SOMOL\nd* u wun’med, um pired nib pagan’med ngak! \q2 Ya ir e be ayuwegmed ma be yoror romed. \b \q1 \v 12 I \nd SOMOL\nd* e be leam nagdad ma ra fal’eg wa’athdad, \q2 bayi fal’eg wa’athan e girdi’ nu Israel, \q2 nge urngin e pi prist rok Got. \q1 \v 13 Bayi fal’eg wa’athan urngin e pi’in bay madgun u wun’rad, \q2 ni ta’reb rogon e pi’in tolang nge pi’in sobut’.\x - \xo 115:13 \xt Rev 11:18; 19:5\x* \b \q1 \v 14 Mang e yigi pi’ \nd SOMOL\nd* e bitir ngomed, \q2 ni gimed nge pifakmed. \q1 \v 15 Mang e yigi fal’eg \nd SOMOL\nd* wa’athmed, \q2 ni Ir e sunmiy e tharmiy nge but’! \b \q1 \v 16 Tharmiy e kemus ni \nd SOMOL\nd* e mmil suwon ngak, \q2 ma fayleng e ke pi’ ngodad e girdi’. \q1 \v 17 Pi’in nib yam’ e darir pininged e sorok ngak \nd SOMOL\nd*, \q2 ni pi’in karanod nga’ar ko fare fayleng ni kan th’ab gulungay riy.\f + \fr 115:17 \fk FAYLENG NI KAN TH’AB GULUNGAY RIY: \ft Fayleng ko yam’ (ku arrogon ni bay ko 6:5).\f* \q1 \v 18 Machane gadad, ni gadad bafos, e bay ud pininged e magaer ngak \q2 e chiney i yan nga m’on ndariy n’umngin nap’an. \b \q1 Ke sorok \nd SOMOL\nd*! \c 116 \s1 Be’ ni chuweg Got e yam’ u puluwon me pining e sorok ngak Got \q1 \v 1 Ba t’uf \nd SOMOL\nd* rog ya ma rung’ag lungug; \q2 ma motoyil ko meybil rog. \q1 \v 2 Ma motoyil ngog \q2 ni gubin yay ni gu ra pining. \q1 \v 3 Riy’an e yam’ e longbiyeg; \q2 dogwen e low ko yam’ e chuchugur ngog; \q2 mu gum’ ko marus nge magfan’. \q1 \v 4 Ma aram mu gu pining \nd SOMOL\nd* ni lungug, \q2 “\nd SOMOL\nd*, wenig ngom mu ayweg e pogofan rog!” \b \q1 \v 5 I \nd SOMOL\nd* e ba wurngan’ ma bfel’; \q2 Got rodad e rib marnguy. \q1 \v 6 I \nd SOMOL\nd* e ma yoror rok e pi’in ndabiyag ni ngar ayuweged yad; \q2 nap’an ni gu bay u fithik’ e riya’, me chuwegeg u fithik’. \q1 \v 7 Lanin’ug, nge pagan’um, \q2 ya \nd SOMOL\nd* e rib manigil e tin ke rin’ ngog. \b \q1 \v 8 I \nd SOMOL\nd* e ke chuwegeg ko yam’; \q2 ke taleg lu’ag \q2 ke teg nde yag ni nga ni gel ngog. \q1 \v 9 Are gu be yan u p’eowchen \nd SOMOL\nd* \q2 u roy u but’ ko pi’in yad bfos. \q1 \v 10 Gu be par ni bay e mich rog, ni mus ko ngiyal’ ni lungug, \q2 “Kar gu masengseng,”\x - \xo 116:10 \xt 2 Kor 4:13\x* \q1 \v 11 ni mus ko ngiyal’ ni gu rus me lungug, \q2 “Dariy be’ ni nge pagan’uy ngak.” \b \q1 \v 12 Be mang e rayag ni gu pi ngak \nd SOMOL\nd* \q2 nge yan nga puluwon gubin e pin’en ni bfel’ nike rin’ ngog? \q1 \v 13 Bay gu chibiy ngalang fare kap ni fan ko mat’aw ngak \q2 mu gu pining fithingan \nd SOMOL\nd*, \q1 \v 14 u lan e mu’ulung rok urngin e tirok e girdi’ \q2 e bay gu pi’ ngak riy e tin gu micheg. \b \q1 \v 15 Rib amith u wan’ \nd SOMOL\nd*, \q2 nra yim’ reb e girdi’ rok! \q1 \v 16 \nd SOMOL\nd*, I gag e tapigpig rom; \q2 gu be pigpig ngom ni bod ni rin’ e chitnag. \q1 Gur e ka mu ayuweggeg u pa’ e yam’. \q1 \v 17 Bay gu pi’ ngom e maligach ni ogmagaer \q2 mu gu pi’ e meybil rog ngom. \q1 \v 18 Bay gu pi’ e tin gu ognag ngak \nd SOMOL\nd* \q2 u p’eowchen gubin e girdi’ rok, \q1 \v 19 u lan e yoror ko naun rok \nd SOMOL\nd* \q2 u lan yu Jerusalem. \b \q1 Ke sorok \nd SOMOL\nd*! \c 117 \s1 Mired ngan pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd* \q1 \v 1 Urngin e pi nam, mu pininged e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \q2 Gubin mit e girdi’, mu pininged e sorok ngak!\x - \xo 117:1 \xt Rom 15:11\x* \q1 \v 2 Rogon ni gadad bt’uf rok e rib gel, \q2 ma feni yul’yul’ e dariy n’umngin nap’an. \b \q1 Ke sorok \nd SOMOL\nd*! \c 118 \s1 Ba meybil ni yibe pining e magaer ko gel ni kan tay \q1 \v 1 Mu pininged e magaer ngak \nd SOMOL\nd*, ya \nd SOMOL\nd* e bfel’, \q2 ma t’ufeg rok e ba manemus. \q1 \v 2 Girdi’ nu Israel e nge lungurad, \q2 “T’ufeg rok e ba manemus.” \q1 \v 3 Pi prist rok Got e nge lungurad, \q2 “T’ufeg rok e ba manemus.” \q1 \v 4 Urngin e pi’in bay madgun \nd SOMOL\nd* u wun’rad e nge lungurad, \q2 “T’ufeg rok e ba manemus.” \b \q1 \v 5 U fithik’ e ngochngochan’ rog mu gu pining \nd SOMOL\nd*, \q2 me fulweg lungug nge chuwegeg u fithik’. \q1 \v 6 I \nd SOMOL\nd* e bay rog, ere dab gu rus; \q2 mang e rayag ni rin’ be’ ngog? \q1 \v 7 I \nd SOMOL\nd* e be ayuwegneg, \q2 ma bay gguy e pi to’ogor rog ni kar waergad. \q1 \v 8 Kabfel’ ni nge pagan’uy ngak \nd SOMOL\nd* \q2 ko bin ngan toer ko girdi’. \q1 \v 9 Kabfel’ ni nge pagan’uy ngak \nd SOMOL\nd* \q2 ko bin ngan toer ngak e pi girdi’ ni tagagiyeg. \b \q1 \v 10 Pi to’ogor rog ni pire’ e ron’edgag nga longob; \q2 machane mu gu li’rad nga gelngin \nd SOMOL\nd*! \q1 \v 11 Rabad ra longobiyedgag; \q2 machane gu li’rad nga gelngin \nd SOMOL\nd*! \q1 \v 12 Ra mu’ulunggad ngog ni bod e ngul, \q2 machane ra gak’gad ni bod feni pay e pan ni gak’; \q2 gelngin \nd SOMOL\nd* e gu li’rad ngay! \q1 \v 13 Ni cham ngog nib elmerin mu gu waer, \q2 machane \nd SOMOL\nd* e ayuwegneg. \q1 \v 14 I \nd SOMOL\nd* e be pi’ gelngig gu be par ni gub gel; \q2 I ir e gu bay u pa’ ni be ayuwegneg. \b \q1 \v 15 Mu telmed nga lunguy ni yibe garusnag ni kan gel u lan e pi \add tent\add* ko tirok Got e girdi’ ni be lungurad, \q2 “Gelngin \nd SOMOL\nd* nib gel e ke yodoroynag! \q1 \v 16 Gelngin e ke gel nagdad ko mael, \q2 ni fare gelngin nma gel ko mael!” \b \q1 \v 17 Dab gum’, ya bay gu par ni gubfos \q2 nggu weliy murung’agen e tin ke rin’ \nd SOMOL\nd*. \q1 \v 18 Ke gechig nigeg nib elmerin, \q2 machane dawori pageg ni nggum’. \b \q1 \v 19 Mu binged e pi garog ko Tempel ngog; \q2 ya nggu wan nga langgin nggu pining e magaer ngak \nd SOMOL\nd*! \b \q1 \v 20 Irera’ e garog rok \nd SOMOL\nd*; \q2 kemus ni pi’in bmat’aw e rayag ni ngranod riy! \b \q1 \v 21 \nd SOMOL\nd*, gu be pining e magaer ngom, ya kam rung’ag e meybil rog, \q2 ma kam gel nigeg! \q1 \v 22 Fare malang ni dabuy e pi’in yad ma toy e naun ya ra fineyed ndariy fan, \q2 e yan i aw ni aram e re malang ni ir e ba th’abi ga’fan. \q1 \v 23 Ren’ey e \nd SOMOL\nd* e yodoromnag; \q2 rib gamog u owchey! \q1 \v 24 Re rran nem e reb e rran nrib fel’ nike ngongliy \nd SOMOL\nd*; \q2 ere ngad felfelan’gad ma gadad ngongliy e madnom! \q1 \v 25 Mu ayuwegmad, \nd SOMOL\nd*, mu ayuweg e pogofan romad! \q2 \nd SOMOL\nd*, mu aywegmad nge yan i aw ni bfel’ e tin ni nggu rin’ed!\x - \xo 118:25 \xt Mat 21:9; 23:39; Mrk 11:9–10; Luk 13:35; 19:38; Jhn 12:13\x* \q1 \v 26 Mang e yigi fal’eg Got wa’athan e en ke yib u fithingan \nd SOMOL\nd*! \q2 U Tempel rok \nd SOMOL\nd* e nggu fal’eged wa’atham riy. \q1 \v 27 I \nd SOMOL\nd* e ir Got; rib fel’ e tin ke rin’ ngodad. \q1 Ngam tababgad ko madnom ni bay yu pa’ i gek’iy u pa’med \q2 mi gimed thelap ngam liyeged e altar. \b \q1 \v 28 I gur e Got rog, ere gu be pining e magaer ngom; \q2 bay gu weliy murung’agem nga feni sorom. \b \q1 \v 29 Mu pininged e magaer ngak \nd SOMOL\nd*, ya bfel’, \q2 ma t’ufeg rok e ba manemus. \c 119 \s1 Motochiyel rok \nd SOMOL\nd* \q1 \v 1 Nge felan’ e pi’in yad ma par ndariy thibngirad, \q2 ni pi’in yad ma fol ko motochiyel rok \nd SOMOL\nd*. \q1 \v 2 Nge falan’ e pi’in yad ma folwok ko tin keyog, \q2 ni pi’in yad ma fol rok u polo’ i lanin’rad. \q1 \v 3 Dariy e ngiyal ni yad ma rin’ e kireb; \q2 yad ma yan u kanawo’en \nd SOMOL\nd*. \q1 \v 4 \nd SOMOL\nd*, gur e kam pi’ ngomad e pi motochiyel rom \q2 ma kamog ngomad ni nggu yul’yul’gad ngay. \q1 \v 5 Ri gu be athapeg ni gomang e yuggu par ni gub yul’yul’ \q2 ko pi fanow rom. \q1 \v 6 Fa’anra gu tiyan’ug nga gubin e tin kamog, \q2 ma aram e dab ni tamra’ nigeg. \q1 \v 7 Gu ra fil e tin kam turguy nib mat’aw, \q2 ma bay gu pining e sorok ngom u lanin’ug nib machalbog. \q1 \v 8 Bay gu fol ko pi motochiyel rom; \q2 are dab mu nigeg bi’id! \s1 Fol ni ngan tay ko fare Motochiyel rok \nd SOMOL\nd* \q1 \v 9 U rogon be’ ni ka ba pagel ni nge par e yafos rok nib machalbog? \q2 Ngi i fol ko tin kamog ni ngan rin’. \q1 \v 10 Gu be gay rogon ni nggu pigpig ngom u polo’ i lanin’ug; \q2 mu aywegeg nge dab gu pi’ keru’ug ko tin kamog ni ngan rin’. \q1 \v 11 Gu be chubgiliy e motochiyel rom u lan gumircha’eg, \q2 ya nge dab gu denen nib togopluw ngom. \q1 \v 12 A \nd SOMOL\nd*, gu be pining e sorok ngom; \q2 mu fil ngog e pi kanawo’ rom. \q1 \v 13 Bay gu sul u daken \q2 gubin e motochiyel rom ni ka mu pi’ nggu weliy nib ga’ lamag. \q1 \v 14 Gu ba felfelan’ ni gu be fol ko tin kamog ni ngan rin’, \q2 ku gu ba’adag ko bin nge yo’or ban’en rog. \q1 \v 15 Gu be fil e pi fonow rom; \q2 ma gu be fal’eg i yaliy e machib rom. \q1 \v 16 Gu ma felfelan’ ko pi motochiyel rom; \q2 ma dab gu pag talin e tin ka mu ta’chiylen. \s1 Felfelan’ u lan e Motochiyel rok \nd SOMOL\nd* \q1 \v 17 Mu gol ngog i gag e tapigpig rom, \q2 ya nge yag ni ug par mu gu be fol ko machib rom. \q1 \v 18 Mu bing owcheg, ya nge yag ni gguy \q2 falngin e tin ba rriyul’ u lan e motochiyel rom. \q1 \v 19 I gag e gu bay u roy u fayleng ni boch ngiyal’; \q2 dab mmithag e pi motochiyel rom rog. \q1 \v 20 Be amith lanin’ug ni kug’um ni bochan; \q2 ni gu ba’adag ni nggu nang e tin ka mu tiriggiliy ni gubin ngiyal’. \q1 \v 21 Ga ma ginaeng e en nib tolngan’; \q2 ma ga ma bucheg wa’athan e pi’in der fol ko tin kamog ni ngan rin’. \q1 \v 22 Mu pithigeg ko thin ni kireb nge moning rorad, \q2 ni bochan e gu ma tay e pi motochiyel rom u gil’. \q1 \v 23 Pi tagagiyeg e ka ra mada’gad kar makathgad nib togopluw ngog, \q2 machane bay gu fil e machib rom. \q1 \v 24 Pi fanow rom e ma pi e felfelan’ ngog; \q2 ni ir e ma yal’uwegeg. \s1 Ngan duwgiliy ni ngan folwok ko pi Motochiyel rok \nd SOMOL\nd* \q1 \v 25 Ku gu aw nga fithik’ e ab ni ku gu waer; \q2 mu fasegneg, ni bod ni kam micheg. \q1 \v 26 Kugog ngom urngin e tin gu rin’, ma ka mu fulweg lungug; \q2 mu fil ngog e yu pa’ i kanawo’ rom. \q1 \v 27 Mu ayuwegneg nggu nangfan e pi motochiyel rom, \q2 ma bay ug par ni gu be leamnag feni fel’ e pi machib rom. \q1 \v 28 Ke li’eg e kirban’; \q2 mu pi’ gelngig, ni bod nim micheg. \q1 \v 29 Mu aywegeg ni dab gu wan ko wo’ ni kireb, \q2 ma fanam manigil e ngam machib nigeg ko motochiyel rom. \q1 \v 30 Ku gu turguy ni nggu fol; \q2 Kar gu l’eg owcheg ko tin ka mu tiriggiliy. \q1 \v 31 \nd SOMOL\nd*, gu ma folwok ko pi fanow rom, \q2 dab mu pageg ngan tamra nigeg. \q1 \v 32 Rug ra fol ko tin kam ta’chiylen nib pasigan’ug ngay, \q2 ni bochan e bay mu gelnag e tamilngan’ rog. \s1 Ba meybil ko tamilangan’ \q1 \v 33 \nd SOMOL\nd*, mu fil ngog fan e pi motochiyel rom, \q2 mu gu fol riy ni gubin ngiyal’. \q1 \v 34 Mu tamilang nigeg ko motochiyel rom, mu gu fol riy; \q2 ma bay gu cha’riy u polo’ i gumircha’eg. \q1 \v 35 Mu yol’uwegeg ngu’ug fol ko tin kamog ni ngan rin’, \q2 ya fithik’ e pin’em e gu ma pir’eg e felfelan’ riy. \q1 \v 36 Mu pi’ chogowen ngog ni nggu fol ko pi motochiyel rom \q2 ma gathi nge yo’or ban’en rog. \q1 \v 37 Mu talegneg ni dabki lagan’ug ko n’en ndariy gam’ingin; \q2 mu gol ngog, ni bod nim micheg. \q1 \v 38 Mu tay u gil’ e n’en nim micheg ngog, I gag e tapigpig rom, \q2 ni fare michmich ni mu tay ko pi’in yad ma fol rom. \q1 \v 39 Mu ayuwegneg ko thin ni kireb ni gu ma rus ngay; \q2 rib fel’ e pin’en ni ka mu tiriggiliy. \q1 \v 40 Gu ba’adag ni nggu fol ko tin kamog ni ngan rin’; \q2 mu pi’ e yafos nib be’ech ngog, ni fan e gab mat’aw. \s1 Nge pagan’uy ko Motochiyel rok \nd SOMOL\nd* \q1 \v 41 \nd SOMOL\nd*, mu dag ngog gelngin ni gub t’uf rom, \q2 ma ga aywegeg nrogon nim micheg. \q1 \v 42 Ma aram e rayag ni nggu fulweg lungun e pi’in yad be gar nigeg \q2 ni bochan e bpagan’ug ko thin rom. \q1 \v 43 Mu pi’ gelngig ni tin riyul’ e ngi i yib u langag ni gubin ngiyal’, \q2 ni bochan e be lagan’ug ko tin ka mu tiriggiliy. \q1 \v 44 Bay ug fol ni gubin ngiyal’ ko motochiyel rom, \q2 ni manechibog ko pichibog. \q1 \v 45 Bay gu par ni rib puf rogog, \q2 ni bochan e gu ma athamagiliy ni nggu fol ko pi machib rom. \q1 \v 46 Bay gu weliy e tin kamog ni ngan rin’ ko pi pilung \q2 ni dab gu tamra ngay. \q1 \v 47 Ku gu pir’eg e felfelan’ u fithik’ e fol ni gu be tay ko tin kamog ni ngan rin’, \q2 ni bochan e rib t’uf rog e tin kamog. \q1 \v 48 Gu ma tay fan ma ba t’uf rog e pi motochiyel rom; \q2 bay ug leamleamnag e pi fanow rom. \s1 Nge pagan’uy ko Motochiyel rok \nd SOMOL\nd* \q1 \v 49 Mu leamnag e michmich ni mu tay ngog, I gag e tapigpig rom; \q2 ya ke pi’ e lagan’ ngog. \q1 \v 50 Mus u fithik’ e gafgow rog mab aw e gapas u lanin’ug \q2 ni bochan e n’en ni mmicheg e ke pi’ e yafos ngog. \q1 \v 51 Pi tolngan’ e gubin ngiyal’ ni yad ma moning nigeg, \q2 machane dawor gu digey e motochiyel rom. \q1 \v 52 Ke yib woran ngan’ug e tin mu tiriggiliy kakrom, \q2 nma pi’ e pagan’ ngog, A \nd SOMOL\nd*. \q1 \v 53 Nap’an ni gu ra guy e pi’in kireb ni th’ab e motochiyel rom, \q2 mu gu sug ko damumuw. \q1 \v 54 Nap’an e par rog u roy u fayleng nib ngoch nap’an \q2 e gu be tunguy e pi tang ni murung’agen e tin kamog ni ngan rin’. \q1 \v 55 A \nd SOMOL\nd*, ra nep’ mu gu leam nigem, \q2 mu ug leamnag murung’agen e motochiyel rom. \q1 \v 56 Gu ma pir’eg e felfelan’ rog \q2 ni gu ma fol ko tin kamog ni ngan rin’. \s1 Ngan liyor ko Motochiyel rok \nd SOMOL\nd* \q1 \v 57 A \nd SOMOL\nd*, urngin e tin bt’uf rog e gur; \q2 ku gu micheg ni nggu fol ko motochiyel rom. \q1 \v 58 Gu be ning ngom u polo’ i lanin’ug \q2 ni nge wurengan’um ngog, ni bod nim micheg. \q1 \v 59 Kug leamnag rogon pangig, \q2 ma ku gu micheg ni nggu falwok ko pi fanow rom. \q1 \v 60 Yug nap’an ni ga ra non \q2 mu gu rin’ e n’en kamog. \q1 \v 61 Pi’in kireb e yad ma tay e wup ni fan ngog, \q2 machane dagur pagtilin e motochiyel rom. \q1 \v 62 Ra lukngun e nep’ mu gu od \q2 nggu pining e sorok ngom nga feni mat’aw rogon e pi tiriggil rom. \q1 \v 63 I gag e fager rok urngin e pi’in yad ma pigpig ngom, \q2 ni gubin e pi’in yad ma fol ko pi motochiyel rom. \q1 \v 64 \nd SOMOL\nd*, fayleng e ke sugnag e t’ufeg rom ni dabimus; \q2 mu fil ngog e pi motochiyel rom. \s1 Feni ga’ fan fare Motochiyel rok \nd SOMOL\nd* \q1 \v 65 \nd SOMOL\nd*, michmich rom e kam tay u gil’, \q2 ma gab gol ngog, I gag e tapigpig rom. \q1 \v 66 Mu pi’ ngog e gonop nge llowan’, \q2 ni bochan e ba pagan’ug ko tin kam ta’chiylen. \q1 \v 67 Ug denen ko ngiyal’ ni dawor mu gechig nageg, \q2 ma chiney e gu be fol ko thin rom. \q1 \v 68 Rigab manigil — ma gab gol! \q2 Mu fil ngog e tin kamog ni ngan rin’. \q1 \v 69 Pi’in tolngan’ e yad be ban u murung’ageg \q2 machane gu be fol ko fanow rom u polo’ i lanin’ug. \q1 \v 70 Pi cha’ney e dariy ban’en ni yad manang fan, \q2 machane gag e gu be pir’eg e felfelan’ u lan e motochiyel rom. \q1 \v 71 Gechig rog e ba manigil ngog, \q2 ya ke yag ni gu fil riy e tin kamog ni ngan rin’. \q1 \v 72 Fare mmotochiyel ni mu pi’ ngog e ba ga’ fan u lanin’ug \q2 ko urngin e salpiy u lan e re fayleng ney. \s1 Feni mat’aw fare Motochiyel rok \nd SOMOL\nd* \q1 \v 73 I gur e mu sunmiyeg, ma ga aywegeg ni de buch ban’en rog; \q2 mu pi’ ngog e tamilngan’, ya nge yag ni mit ngog e pi motochiyel rom. \q1 \v 74 Picha’ ni yad ma liyor ngom e yad ra guyeg ma yad ma felan’, \q2 ni bochan e ma pagan’ug ko n’en nim micheg. \q1 \v 75 \nd SOMOL\nd*, gumnang ni tiriggil rom e go’ bmat’aw, \q2 ma ka mu gechig nigeg ni bochan e ga ba yul’yul’. \q1 \v 76 Mu pag e t’ufeg rom ni dabimus nge fal’eg lanin’ug, \q2 ni bod nim micheg ngog, I gag e tapigpig rom. \q1 \v 77 Mu rungyeg, mu gu par ni gub fos \q2 ni bochan e ke yag e felfelan’ ngog ko motochiyel rom. \q1 \v 78 Mang e yigi tamra’ e pi’in tolngan’ ko thin ni ur tar’ed nga dakenag; \q2 ma gag, e bay gu par ngu’ug leamnag e pi fanow rom. \q1 \v 79 Mang e yigi yib e pi’in yad ma liyor ngom ngog — \q2 ni gubin e pi’in manang e tin ka mu ta’chiylen. \q1 \v 80 Mang e yigi fel’ rogon ni ngu’ug fol ko pi motochiyel rom \q2 ya nge dab gu tamra’ ko me’waer rog. \s1 Ba meybil ni ngan mat’aw nigey \q1 \v 81 \nd SOMOL\nd*, ke aw parwog ni gu be son nagem ni ngam ayuwegneg; \q2 ku gu tay e pagan’ rog ko thin rom. \q1 \v 82 Lan owcheg e ke magaf i changarnag e n’en kam micheg, \q2 ni gu be fith ni gu be ga’ar, “Wi’in e ga ra aywegeg?” \q1 \v 83 Dakriy ban’en ni gu bfel’ ngay kug bod ba tafen e wayin ni kann’ag; \q2 ni yug aram rogon ma dawor gu pagtalin e tin kamog ni ngan rin’. \q1 \v 84 Uw n’umngin nap’an ni thingar kug son? \q2 Mingyal’ e bay mu gechignag e pi’in yad be gafgow nigeg? \q1 \v 85 Pi’in tolngan’, ni darir folgad ko motochiyel rom, \q2 e kar fu’oged e low ni nggu mul nga langgin. \q1 \v 86 Gubin e motochiyel rom mra pagan’nuy ngay; \q2 girdi’ e yad be gafgow nigeg ko sasalap l’ugun — mu ayuwegneg! \q1 \v 87 Kari chugur ni ngar feked e pogofan rog, \q2 machane dawor gu pag e tin kam ta’chiylen. \q1 \v 88 Mu gol ngog ni bochan e t’ufeg rom ni dabimus, \q2 ya nge yag ni gu fol ko motochiyel rom. \s1 Michan’ ko Motochiyel rok \nd SOMOL\nd* \q1 \v 89 \nd SOMOL\nd*, thin rom e dariy n’umngin nap’an; \q2 ma ba manemus u tharmiy. \q1 \v 90 Fanam yul’yul’ e ra par manechibog; \q2 I gur e mu ayliy e fayleng nga tagil’, me par. \q1 \v 91 Urngin ban’en ma kabay u gil’ ke mada’ ko bin dab’ e rran ni bochan e gur e mog, \q2 ma bochan e yad e tapigpig rom ni yad gubin. \q1 \v 92 Fa’an manga gathi motochiyel rom e ir e enggin e felfelan’ rog, \q2 ma kugum’ nriyul’ u fithik’ e gafgow rog. \q1 \v 93 Dab gu pag e fanow rom, \q2 ni bochan e ir e ke teg ni gub fos. \q1 \v 94 Ba milfag ngom — mu aywegeg! \q2 Kug guy rogon ni nggu fol ko tin mog ni ngan rin’. \q1 \v 95 Girdi’ nib kireb e yad be son ni ngar thanged e pogofan rog, \q2 machane bay ug leamnag e motochiyel rom. \q1 \v 96 Kugnang ni urngin ban’en ma bay folen; \q2 machane motochiyel rom e dariy thibngin. \s1 Ngan t’ufeg e Motochiyel rok \nd SOMOL\nd* \q1 \v 97 Rib t’uf rog e motochiyel rom! \q2 Gu ma par ni gu ma leamnag ni polo’ e rran. \q1 \v 98 Tin kamog ni ngan rin’ e be par u wun’ug ni gubin ngiyal’, \q2 be ga’nag e gonop rog ngak e pi to’ogor rog. \q1 \v 99 Ba gel e tamilangan’ rog ngak urngin e pi sensey rog, \q2 ya gu ma leamnag e pi fonow rom. \q1 \v 100 Ka ba ga’ e gonop rog ngak e pi’in kar pi’lalgad, \q2 ya gu be fol ko tin kamog ni ngan rin’. \q1 \v 101 Kug gilaf ko urngin e ngongol nib kireb, \q2 ya gu ba’adag ni nggu fol ko thin rom. \q1 \v 102 Dawor gu pi’ keru’ug ko fonow rom, \q2 ya gur e tamchib rog. \q1 \v 103 Rib athib lamen e thin rom ni ku gu ri’; \q2 kab athib ko \add honey\add*! \q1 \v 104 Pi motochiyel rom e yagnag e gonop ngog, \q2 ma aram mu gu fanenikay urngin e ngongol nib kireb. \s1 Tamilang nma pi’ e Motochiyel rok \nd SOMOL\nd* \q1 \v 105 Thin rom e ba magal ni be pow’iyeg, \q2 ma tamilang ko kanawo’ rog. \q1 \v 106 Bay gu tay nga tagil’ e tin ku gu micheg \q2 ni ngu’ug fol ko pi fonow rom nrib mat’aw. \q1 \v 107 \nd SOMOL\nd*, gafgow rog e rriyul’ nrib gel; \q2 mu teg ni gubfos, ni bod ni kam micheg! \q1 \v 108 A \nd SOMOL\nd*, nge fel’ u wun’um e meybil rog ni gu be pining e magaer ngom, \q2 ma ga fil ngog e tin kamog ni ngan rin’. \q1 \v 109 Ya gubin ngiyal’ ni kug fal’eg rogog kug kol e pogofan rog nga pa’ag; \q2 ma motochiyel rom e dawor gu pag talin. \q1 \v 110 Girdi’ nib kireb e kar ted e wup ni nggu aw ngay, \q2 machane dawor gu pi’ keru’ug ko tin ni kamog ni ngan rin’. \q1 \v 111 Pi motochiyel rom e fanag ndariy n’umngin nap’an, \q2 nma pi’ e felfelan’ ngalan gumircha’eg. \q1 \v 112 Kug duwgiliy u wun’ug ni nggu fol ko pi motochiyel rom, \q2 nge mada’ ko rofen ni bay gum’. \s1 U lan e Motochiyel rok \nd SOMOL\nd* e dariy ban’en nra buch rog riy \q1 \v 113 Gu be fananikay e pi’in der gaman e yul’yul’ ni yad be tay ngom, \q2 ya gag e ba t’uf rog e motochiyel rom. \q1 \v 114 I gur e manaf rog nge rungrung rog; \q2 nike lagan’ug ko n’en kam micheg. \q1 \v 115 Gimed e girdi’ ni tadenen, mu pired u palog rog. \q2 Ya bay ug fol ko tin ke tay e Got rog chiylen. \q1 \v 116 Mu pi’ gelngig, ni bod nim micheg, mu gu par ni gubfos; \q2 dab mu pageg nge mulan’ug ko tin ke lagan’ug ngay! \q1 \v 117 Mu chubiyeg ngalang, nggu par ni dabi buch ban’en rog, \q2 ma gubin ngiyal’ ni bay ug tiyan’ug ko tin kamog ni ngan rin’. \q1 \v 118 Ga ma fek owchem rok urngin e pi’in ndarir falwokgad ko motochiyel rom; \q2 pi sasaliyab rorad e ba m’ay fan. \q1 \v 119 Ga ma tay urngin e pi’in kireb ni bod e dow, \q2 aram fan nib t’uf rog e fanow rom. \q1 \v 120 Gu be rus ni bocham; \q2 ma ke sug nigeg e marus ni bochan e pufthin rom. \s1 Falwok ko Motochiyel rok \nd SOMOL\nd* \q1 \v 121 Kug rin’ e n’en ni bfel’ ma ba manigil; \q2 dab mu pi’eg nga pa’ e pi to’ogor rog! \q1 \v 122 Mmicheg ni ga ra ayweg e tapigpig rom; \q2 dab mu pag e pi tolngan’ ngar gafgow nigedgag! \q1 \v 123 Ke magaf owcheg i changarnag e ayuw rom, \q2 ni fare ayuw nim micheg. \q1 \v 124 Mu ayuwegneg ni rogon fare t’ufeg rom ni dabimus, \q2 ma ga fil ngog e tin kamog ni ngan rin’. \q1 \v 125 I gag e tapigpig rom; mu pi’ ngog e tamilangan’, \q2 ya nge yag ni gu nang e machib rom. \q1 \v 126 \nd SOMOL\nd*, ke taw ko ngiyal’ ni ngam mithmith, \q2 ya dakir fol e girdi’ ko motochiyel rom. \q1 \v 127 Ba t’uf rog e tin kam ta’chiylen ko gol, \q2 bfel’ u wun’ug ko tin th’abi fel’ e gol. \q1 \v 128 Ere gag e rug ma falwok u gubin e fanow rom; \q2 gu ma fananikay urngin wo’en e kireb. \s1 Chogowen ni nga ni fol ko Motochiyel rok \nd SOMOL\nd* \q1 \v 129 Pin’en ni ga be machibnag e ir e ba th’abi fel’; \q2 gu be fol riy u polo’ i lanin’ug. \q1 \v 130 Ra i tamilangan’uy ko machib rom ma ra pi’ e tamilang \q2 nge gonop ngak e pi’in ndawor ni sukul nagrad. \q1 \v 131 Rogon be’ ni yib e belel ngak nib gel me yim’ ni bochan e ran, \q2 e aram rogog ni gu be yim’ ni bochan e thin rom. \q1 \v 132 Mu sap ngog ngam runguyeg \q2 ni bod ni ga be rin’ ngak e pi’in ga ba t’uf rorad. \q1 \v 133 Mu teg ndab gu mul, ni bod rogon ni kam micheg; \q2 dab mpageg nge gel e kireb ngog. \q1 \v 134 Mu ayuwegneg rok e pi’in yad be gafgow nigeg, \q2 nge yag ni gu folwok ko tin kamog ni ngan rin’. \q1 \v 135 Moy, mu par ngog ni ka mu fal’eg wa’athag \q2 ma ga fil ngog e pi motochiyel rom. \q1 \v 136 Lu’ rog e be map’ nga but’ ni bod ba lul’, \q2 ni bochan e der fol e girdi’ ko motochiyel rom. \s1 Ba mat’aw e Motochiyel rok \nd SOMOL\nd* \q1 \v 137 \nd SOMOL\nd*, gur e ga ba mat’aw, \q2 ma pi motochiyel rom e ba mat’aw. \q1 \v 138 Tin ni kam duwgiliy u lan e motochiyel rom ni ngan rin’ \q2 e rib yal’uw ma ba mat’aw. \q1 \v 139 Damumuw rog e be yik’ u fithik’ag ni bod ba nifiy, \q2 ni bochan e pi to’ogor rog e darir leam niged e tin kamog ni ngan rin’. \q1 \v 140 Ri dabi thil e n’en ni kam micheg! \q2 Rib t’uf rog! \q1 \v 141 I gag e dariy rogog ma dariy fag u wun’uy, \q2 machane dagur pag e pi machib rom. \q1 \v 142 Rogon ni ga ba mat’aw e bayi par ndariy n’umngin nap’an, \q2 ma motochiyel rom e gubin ngiyal’ nib riyul’! \q1 \v 143 Ke suguy e gafgow nge magafan’ lanin’ug, \q2 machane pi motochiyel rom e ma felfelan’ nigeg. \q1 \v 144 Fonow rom e bayi par ni gubin ngiyal’ nib mat’aw; \q2 mu tamilang nigeg, mu gu par ni gubfos. \s1 Meybil ni ngan thap \q1 \v 145 Gu be piningem u polo’ i lanin’ug; \q2 \nd SOMOL\nd*, mu fulweg lamag, ma bay gu fol ko tin kam ta’chiylen! \q1 \v 146 Gu be piningem; \q2 mu ayuwegneg, ma bay gu ayweg e pi motochiyel rom. \q1 \v 147 U m’on ni nge m’ug e y’al mu gu piningem ni ngam ayuwegneg; \q2 kug pag e taga’ ko n’en ni mu micheg. \q1 \v 148 N’umngin e nep’ ni der mol owcheg, \q2 ni yuggu be leamnag e fanow rom. \q1 \v 149 A \nd SOMOL\nd* mu rung’ag lamag ni bochan e t’ufeg rom ni dabimus; \q2 mu dag e wurngan’ rom, ma ga teg ni gubfos! \q1 \v 150 Pi kireb ni tama’adaw rog e karbad ni kar chuchugurgad, \q2 ni girdi’ ni dariy e ngiyal’ ni yad ma tay e motochiyel rom u gil’. \q1 \v 151 Machane gur, \nd SOMOL\nd*, e ga bay u chireg \q2 ma gubin e tin mog ni ngan rin’ e dabi m’ay bi’id. \q1 \v 152 Ke kakrom ni ku gu fil murung’agen e fanow rom; \q2 ni mu ngongliy ni nge par ndariy n’umngin nap’an. \s1 Ba Wenig ni fan ko Ayuw \q1 \v 153 Mu sap ko gafgow rog, ngam aywegeg, \q2 ni bochan e dawor gu n’ag e motochiyel rom. \q1 \v 154 Mu rungrunguyeg ko oloboch rog, ngam pithig u puluwog; \q2 mu ayuweg e pogofan rog, ni bod nim micheg. \q1 \v 155 Rogon ni ngan mat’aw e ba palog rok e pi’in kireb e leam rorad, \q2 ni fan e darir folgad ko motochiyel rom. \q1 \v 156 Machane runguy rom, \nd SOMOL\nd*, e rib ga’; \q2 mu dag e kirban’ rom ngam aywegeg! \q1 \v 157 I gag e ba yo’or e to’ogor rog nge pi’in yad ma gafgow nigeg, \q2 machane dagur pag i fol ko motochiyel rom. \q1 \v 158 Nap’an ni gu ra changar ko pi sasalap nem, mu gu sonogor, \q2 ni bochan e darir rin’ed e tin ni kam ta’chiylen. \q1 \v 159 \nd SOMOL\nd*, mu guy feni rib t’uf rog e fanow rom. \q2 T’ufeg rom e der thil, ere mu ayuwegneg! \q1 \v 160 Yul’yul’ e ir e def ko motochiyel rom, \q2 ma gubin e tin nib mat’aw ni ga be tiriggiliy e dariy n’umngin nap’an. \s1 Fol ko Motochiyel rok \nd SOMOL\nd* \q1 \v 161 Pi’in tolang e yad be cham ngog ni dariy tapgin, \q2 machane gag e gu be tayfan e motochiyel rom. \q1 \v 162 Kar gu felfelan’ ni bochan e tin kam micheg, \q2 ni felfelan’ ni bod be’ nike pir’eg e machaf. \q1 \v 163 Gub fananikay ma dabug urngin e sasalap, \q2 machane motochiyel rom e ba t’uf rog. \q1 \v 164 Medlip yay u reb e rran ni gu ma pining e magaer ngom \q2 ni fan ko tiriggil rom nib mat’aw. \q1 \v 165 Pi’in nib t’uf e motochiyel rom rorad e yad bay u lan e yoror ni dabi buch ban’en rorad, \q2 ma dariy ban’en nrayag ni nge mulegrad. \q1 \v 166 \nd SOMOL\nd*, gu be son nigem ni ngam mat’aw nigeg, \q2 ma gu be rin’ e n’en kamog. \q1 \v 167 Gu be fol ko pi machib rom; \q2 nib t’uf rog u polo’ i lanin’ug. \q1 \v 168 Gu be fol ko tin ka mu turguy nge fanow rom; \q2 ga be guy urngin e tin gu be rin’. \s1 Ba meybil ni man Ayuw \q1 \v 169 \nd SOMOL\nd*, mu pag e meyor ni man ayuw rog nge yib ngom! \q2 Ma ga pi’ ngog fare tamilngan’, ni bod nim micheg. \q1 \v 170 Mmotoyil ko meybil rog, \q2 ma ga mat’aw nigeg ni rogon ni mu micheg. \q1 \v 171 Bay ug pining e sorok ngom ni gubin ngiyal’, \q2 ni bochan e ga be fil ngog e pi motochiyel rom. \q1 \v 172 Bay u tangnag murung’agen e pi motochiyel rom, \q2 ni bochan e tin mu turguy e go’ ba mat’aw. \q1 \v 173 Gubin ngiyal’ ma kam fal’eg rogom ni ngam ayuwegneg, \q2 ni bochan e gu be folwok ko tin kamog. \q1 \v 174 A \nd SOMOL\nd*, kargum’ ni bochan ni ngam mat’aw nigeg! \q2 Gu be pir’eg e felfelan’ u lan e motochiyel rom. \q1 \v 175 Mu pi’ e yafos ngog, me yag nu gu pining e sorok ngom; \q2 mang e ayuwegneg e fanow rom. \q1 \v 176 Gu be deraw ni bod ba saf nike malog; \q2 are moy ngam changar nigeg, i gag e tapigpig rom, \q2 ni bochan e dawor gu n’ag e motochiyel rom. \c 120 \s1 Ba meybil ni fan ko Ayuw \q1 \v 1 Nap’an ni u gu moy u fithik’ e oloboch, mu gu pining \nd SOMOL\nd*, \q2 me fuluweg lungug. \q1 \v 2 \nd SOMOL\nd*, mu chuwegeg u pa’, \q2 e pi sasalap l’ugun nge pi ta ban. \b \q1 \v 3 Gimed e pi taban, mang e bayi rin’ Got ngomed? \q2 Urogon ni nge gechig nagmed? \q1 \v 4 Nga gan e gat’ing ko salthaw nib m’uth, \q2 ni bay e nifiy u taban! \b \q1 \v 5 Par ni gu be tay u fithik’med e bod feni kireb e par u Meshek \q2 ara fithik’ e girdi’ nu Kedar. \q1 \v 6 Kay gi n’uw nap’an ni ku gu par \q2 rok e girdi’ ndaburad e gapas! \q1 \v 7 Nap’an ni gu ra weliy murung’agen e gapas, \q2 ma mael e yad ba’adag. \c 121 \s1 I \nd SOMOL\nd* e Ir e yoror rodad \q1 \v 1 Kugu sap ngalang ko fapi burey; uw e nge yib e ayuw riy ngog? \q1 \v 2 \nd SOMOL\nd* e ma yib e ayuw rok ngog, \q2 ni Ir e sunumiy e tharmiy nge but’. \b \q1 \v 3 Ir e dabi pagem ngam mul; \q2 en ni yoror rom e ke par ni be od! \b \q1 \v 4 En ni yoror rok piyu Israel \q2 e der ma yib e chuchuw ngak ma der mol! \q1 \v 5 I \nd SOMOL\nd* e bay i matanagiyem; \q2 bay u to’obem ni nge ayuwegnem \q1 \v 6 Yal’ e dabi amith nigem ni rran, ma ku er i tay e pul nnep’. \b \q1 \v 7 I \nd SOMOL\nd* e ra yororiyem rok urngin e riya’; \q2 me tem ndabi buch ban’en rom. \q1 \v 8 Bay u mub ngu’um man ni be yoror rom \q2 e chiney i yan nga m’on ndariy n’umngin nap’an. \c 122 \s1 Sorok ni yibe pining ngak yu Jerusalem \q1 \v 1 Gu felfelan’ nnap’an ni lungurad ngog, \q2 “Ngdarod ko naun rok \nd SOMOL\nd*!” \q1 \v 2 Ere chiney e kugbad ngay, \q2 ni gamad ba sak’iy u lan e pi garog u Jerusalem! \b \q1 \v 3 Jerusalem e ba binaw ni ka ni fulweg nga rogon, \q2 ma ka ni yaramiy ke yan i aw ni bfel’ ya’an ma ba gamog! \q1 \v 4 Ireray e gin i par e pi pilung nu Israel riy, \q2 ngu ur pufthin niged e girdi’ rorad riy. \q1 ni ngar pininged e magaer ngak \nd SOMOL\nd*, \q2 ni bod rogon ni yog ni ngan rin’. \q1 \v 5 Irera’ e gin bay tagil’ e puf oloboch riy, \q2 ni en ni pilung e ma pufthinnag e girdi’ rok riy. \b \q1 \v 6 Mu meybilgad ni nge aw e gapas u Jerusalem ni lungumed, \q2 “Manga yigi fel’ rogon e pi’in ga ba t’uf rorad! \q1 \v 7 Manga yigi aw e gapas u lan e yoror rom, \q2 me par e pi tafen e pilung rom ndabi buch ban’en rok e pi’in yad be par riy.” \q1 \v 8 Bochan e girdi’ rog nge pi tafager rog \q2 me lungug ngak Jerusalem, “Nge yib e gapas ngom!” \q1 \v 9 Ma bochan e naun rok Got ni \nd SOMOL\nd* rodad \q2 mu gu meybil ni nge fel’ rogom. \c 123 \s1 Ba meybil ni fan ko runguy \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, gu be changar ngom ngalang, \q2 nga tharmiy ko gin ga be gagiyeg riy. \q1 \v 2 Bod ba tapigpig nma toer ngak e masta rok, \q2 bod ba yarif nma toer ngak e re bpin nma pigpig ngak, \q1 ere aram rogon ni kayiggu changargad ngom, i gur \nd SOMOL\nd* ni Got romad, \q2 nge taw ko ngiyal’ nike wurengan’um ngomad. \b \q1 \v 3 Mu runguymad, \nd SOMOL\nd*, mu runguymad; \q2 ya kan changar ngomad nga but’. \q1 \v 4 Kay gi n’uw nap’an nike moning nagmad e pi’in bo’or ban’en rorad \q2 nge pi’in yad be changar ngomad nga but’ ni bogi kireb nib tolangan’rad. \c 124 \s1 Got ni ir e ma ayuweg e girdi’ rok \q1 \v 1 Fa’an mang e da i moy \nd SOMOL\nd* u ba’ rodad ma gadad ra di’in? \q2 Israel, mu pi’ e fulweg riy! \q1 \v 2 “Fa’an mang e da i moy \nd SOMOL\nd* u ba’ rodad \q2 ko ngiyal’ ni cham e pi to’ogor rodad ngodad, \q1 \v 3 ma kar ful’ed gadad ni ka gadad bafos \q2 u gelngin e damumuw rorad ngodad; \q1 \v 4 ma aram e ran nike sugbur e ra chibiydad nge fekdad ngabang \q2 nge tharaydad e ran, \q2 \v 5 ma n’ew ni be cham u fithik’ e ra lumoch nagdad.” \b \q1 \v 6 Ngad pininged e magaer ngak \nd SOMOL\nd*, \q2 ya de pag e pi to’ogor rodad ngar thanged gadad. \q1 \v 7 Kad thaygad ni bod ba arche’ ni thay ko wup ni tay be’ nma kol e arche’; \q2 ke kireb fare wup ka da chuwgad riy! \q1 \v 8 Ayuw ni be yib ngodad e \nd SOMOL\nd* e be yib rok, \q2 ni ir e sunumiy e tharmiy nge but’. \c 125 \s1 Yoror ko girdi’ rok Got \q1 \v 1 Pi’in ma pagan’rad ngak \nd SOMOL\nd* e yad bod fare burey ni Zion, \q2 ndariy liyben me rur, ma dabi mithmith bi’id. \q1 \v 2 Bod e pi burey nib liyeg yu Jerusalem, \q2 e aram rogon \nd SOMOL\nd* nike longbiy e girdi’ rok, \q2 e chiney i yane ngaram ndariy n’umngin nap’an. \b \q1 \v 3 Pi’in kireb e dabiyag ni nge mang yad e ur gagiyeg naged e binaw rok e pi’in nib mat’aw ni gubin ngiyal’; \q2 ya mang e rin’ed, ma pi’in mat’aw e dabisiy ni yad ra rin’ e ngongol nib kireb. \q1 \v 4 \nd SOMOL\nd*, mu gol ngak e pi’in yad bfel’, \q2 ni pi’in yad be fol ko tin kamog ni ngan rin’. \q1 \v 5 Machane nap’an ni ga ra gechignag e pi’in kireb, \q2 mu kum gechignag boch e pi’in ka ra paged e pi kanawo’ rom. \b \q1 Nge par e gapas u lan yu Israel! \c 126 \s1 Ba meybil ni ngan Puf ko Gafgow \q1 \v 1 Nap’an ni fulwegdad \nd SOMOL\nd* nga Jerusalem, \q2 ma gowa ba lik’ay! \q1 \v 2 Ya u da garusgad, ma gadad be tangnag e felfelan’! \q2 Me yog yugu boch e nam murung’agdad ni lungurad, \q2 “I \nd SOMOL\nd* e ke ayuwegrad, ma rogon nike rin’ e ka ni ngat ngay!” \q1 \v 3 Riyul’ nrogon nike ayuwegdad e ka ni ngat ngay; \q2 rib gel e felfelan’ nike yib ngodad! \b \q1 \v 4 \nd SOMOL\nd*, mu fal’eg rogmad bayay, \q2 nri bod e n’uw ni fulweg e ran ngalan e pi lul’ nike mlik’. \q1 \v 5 Mu gagiyegnag e pi’in ni ur wolduggad ma yad be yor \q2 ngar kunuyed wom’ngin e woldug rorad u fithik’ e felfelan’! \q1 \v 6 Pi’in nranod ni kar feked awochngin e woldug ma yad be yor \q2 e bay ra sulod ni yad be tang u fithik’ e felfelan’, \q2 ni kar feked i yib e ggan nike yag riy ngorad! \c 127 \s1 Got nni pining e sorok ngak nga feni gol \q1 \v 1 Fa’anra gathi \nd SOMOL\nd* e be toy ba naun, \q2 ma maruwel ko pi’in be toy e mm’ay fan; \q1 fa’anra dabi yoror \nd SOMOL\nd* u bbinaw, \q2 ma mm’ay fan e pi’in yad be matanagiy. \q1 \v 2 Dariy fan ni ngan toer ko maruwel nib gel ni yibe tay, \q2 ni ngan od nri kakadbul min mol nike n’uw e nep’, \q1 ya \nd SOMOL\nd* e ir e ma pi’ ngak e pi’in yad ba t’uf rok e tin ke t’uf rorad, \q2 u nap’an ni ku yad be mol. \b \q1 \v 3 Bitir e ba tow’ath nma pi’ \nd SOMOL\nd*; \q2 yad e bin riyul’ e tow’ath. \q1 \v 4 Pi bitir ni pumo’on ni fak be’ ni kab pagel \q2 e bod bogi gan e gat’ing ni bay u pa’ ba salthaw. \q1 \v 5 Ba felfelan’ e re mo’on ni bay e mit i gan e gat’ing nem rok! \q1 Ya dabiyag ni nga ni gel ngak \q2 ko ngiyal’ ni yad ra lu’ag e pi to’ogor rok e thin u tagil’ e puf oloboch. \c 128 \s1 Puluwon niyi ma fol rok \nd SOMOL\nd* \q1 \v 1 Ba felan’ e pi’in yad ma fol rok \nd SOMOL\nd*, \q2 ni yad ma par nrogon nike yog. \q1 \v 2 Maruwel rom e ra yagnag e tin bt’uf rom; \q2 bay mu felfelan’ me fel’ rogom. \q1 \v 3 Le’engim e bayi bod ba ke \add grape\add* nike suguy e mak’uf l’ugun u lane tabnaw rom \q2 ma pifakam e bay ra boded e gek’iy ni \add olive\add* nike liyeg e tebel rom. \q1 \v 4 Be’ nib mo’on nma folwok rok \nd SOMOL\nd* \q2 e rib muduwgil nra fel’ wa’athan ni aray rogon. \b \q1 \v 5 Mang e yigi fal’eg \nd SOMOL\nd* wa’atham u Zion! \q2 Mang e yugum guy ni be man’og yu Jerusalem \q2 ni gubin e rran u lane yafos rom! \q1 \v 6 Mang e yugum par ngam guy pifak pifakam! \b \q1 Nge par e gapas u daken yu Israel! \c 129 \s1 Ba meybil nib togopluw ngak e to’ogor rok yu Israel \q1 \v 1 Israel, mog ngomad rogon nike gafgow nigem e pi to’ogor rom \q2 ni ka nap’an e kagab bitir. \b \q1 \v 2 “Ka nap’an e kugub bitir, \q2 mri gafgow nigeg e pi to’ogor rog, \q2 machane dawor ra gelgad ngog. \q1 \v 3 Kar maad’adgad nga keru’ug \q2 ke bod bangi flang ni kan gi’ e but’ riy. \q1 \v 4 Machane, \nd SOMOL\nd*, ni ir e cha’ nib mat’aw, \q2 e ke pithigeg ni dab kug mang sib.” \b \q1 \v 5 Mang e yigi urngin e pi’in yad be fananikay yu Zion \q2 e ra waergad min tulufrad. \q1 \v 6 Mang e yad gubin nra boded e pan ni be tugul u daken e naun, \q2 nma mororoy u m’on ni nge ilal; \q2 \v 7 dariy be’ nma kunuy \q2 ara yuthumnag nge fek. \q1 \v 8 Dariy be’ nra yan u to’oben me ga’ar, \q2 “Mang e yigi fal’eg \nd SOMOL\nd* wa’atham! \q2 Gamad be fal’eg wa’atham u fithingan \nd SOMOL\nd*.” \c 130 \s1 Meybil ni yibe ning e ayuw \q1 \v 1 U fithik’ e mathliyab rog mu gu piningem, \nd SOMOL\nd*. \q1 \v 2 Somol, mu rung’ag lamag, \q2 mmotoyil nga lamag ni gu be wenig ngom ni ngam ayuwegneg! \q1 \v 3 Fa’an mang e mu tay ngan’um e pi denen romad’, \q2 me mini’ e rayag rok ni nge thay ndab ni gechignag? \q1 \v 4 Machane ga be n’ag fan romad, \q2 ni fan e ngu’ug pired ni bay madgum u wun’mad. \b \q1 \v 5 Gu be son ni be oban’ug ko ayuw rok \nd SOMOL\nd*, \q2 ma gu be par nib pagan’ug ko thin rok. \q1 \v 6 Gu be sonnag Somol \q2 ni be oban’ug nib gel ngak e pi matanag ni yad be sonnag e woch ni nge puf, \q2 ni ka ba gel feni be oban’ug ngak e pi matanag ni yad be sonnag e woch ni nge puf. \q1 \v 7 Israel, mu pagan’um ngak \nd SOMOL\nd*, \q2 ni bochan e t’ufeg rok e dabimus, \q2 gubin ngiyal’ ni yugu be par ni ba’adag ni nge mat’aw nigem ngak. \q1 \v 8 Bayi chuweg e girdi’ rok ni piyu Israel \q2 u fithik’ urngin e denen rorad. \c 131 \s1 Ba meybil ko pagan’ u fithik’ e sobut’an \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, kug pag e tolangan’ rog \q2 ma ku gu pag e ufanthin. \q1 Dak gur leamnag e tin ban’en ni kaygi ga’ \q2 ara kaygi mo’maw’ ngog. \q1 \v 2 Ma kug gapas ma ke paslag lanin’ug. \q1 Bod bbitir nike paslag ni be unum e thuth ko chitiningin, \q2 ma ku aram rogon lanin’ug nike gapas. \q1 \v 3 Israel, mu pagan’um ngak \nd SOMOL\nd* \q2 e chiney i yane ngaram ndariy n’umngin nap’an! \c 132 \s1 Sorok nnog ko Tempel rok Got \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, dab mpag talin David \q2 nge urngin e maruwel ni ngongliy. \q1 \v 2 \nd SOMOL\nd*, mu leamnag e n’en ni micheg, \q2 ni mow ni micheg ngom, I gur fare Got rok Jacob, nib Th’abi Gel Gelngin ni ga’ar: \q1 \v 3 “Dab gu wan nga tabinaw rog ara gu wan nga chob; \q2 \v 4 dab gu toffan ara gu mol \q2 \v 5 nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni nggu pir’eg bang ni nge par \nd SOMOL\nd* riy, \q2 ni nge mang tabinaw ngak fare Got rok Jakob, nib Th’abi Gel Gelngin.” \b \q1 \v 6 Gu rung’aged murung’agen fare Kahol ko M’ag u lan yu Bethlehem, \q2 mu gu pir’eged u daken e ted u Jaar. \q1 \v 7 Me lungumad, “Ngdarod ko naun rok \nd SOMOL\nd*; \q2 mired ngdarod ngad liyorgad ngak u p’eowchen ko gin ntagil’!” \q1 \v 8 \nd SOMOL\nd*, moy ko fare Tempel, ni gur nge fare Kahol ko M’ag, \q2 ni ir e pow u gelngim, \q2 ngam par u roy ndariy n’umngin nap’an. \q1 \v 9 Manga yigi par e pi prist rom ni gubin ngiyal’ ni yad be rin’ e n’en ni bfel; \q2 manga yigi garusnag e tirom e girdi’ e felfelan’! \b \q1 \v 10 Mmicheg bbugithin ngak e tapigpig rom i David; \q2 \nd SOMOL\nd*, dab mu n’ag e re pilung nem ni gur e mu duwgiliy ni nge mang pilung! \q1 \v 11 Ri mmicheg bbugithin ngak David, \q2 ma dab mu thiliyeg, ya lungum: \q1 “Bay gu gagiyegnag reb i pifakam nge mang pilung, \q2 me ir e bayi gagiyeg u tomrem. \q1 \v 12 Fa’anra par pifakam nib yul’yul’ ko m’ag rog \q2 nge tin gu pi’ ngorad ni thingar rrin’ed, \q2 ma ku er rogon pifakrad ni bay ra boded gur, ni yad e bay u ra manged pilung.” \b \q1 \v 13 I \nd SOMOL\nd* e ke mel’eg yu Zion; \q2 ba’adag ni nge ngongliy e tabinaw rok u rom, ya ga’ar: \q1 \v 14 “Irera’ e gin bay gu par riy ndariy n’umngin nap’an; \q2 irera’ e gin gu ba’adag ni ngu’ug gagiyegnag. \q1 \v 15 Bay gu pi’ ngak yu Zion urngin e tin nge yag ngorad; \q2 bay gu pi’ e ggan ngak e pi’in gafgow nge fel’ rogorad ko ggan. \q1 \v 16 Bay gu fal’eg wa’athan e pi prist riy ko urngin ban’en ni yad be rin’, \q2 ma tirok e girdi’ riy e bay u ra tanggad ma yad be tolul ko felfelan’! \q1 \v 17 U roy e bay gu gagiyegnag reb i owchen David riy nge mang reb e pilung ni ba ga’; \q2 u roy e bay gu tay riy nge par nib mudugil e gagiyeg ni nge tay e en ni kug turguy ni nge mang pilung. \q1 \v 18 Bay gu upunguy e pi to’ogor rok ko tamra’, \q2 ma gin bayi gagiyegnag e bayi fel’ rogon me mon’og.” \c 133 \s1 Par u ta’bang nib Gapas \q1 \v 1 Rib fel’ ma ba manigil, \q2 ni ngi i par e girdi’ rok Got u ta’bang nib ta’reb lungrad! \q1 \v 2 Bod fare gapgep ni fen e mathiy ni rib t’uf \q2 ni be lul’ u lolgen nge roben Aron nga but’, \q2 nga daken bil’elgun e thal ni wuru’ e mad rok. \q1 \v 3 Bod e wa’angchal u daken e Burey ni Hermon, \q2 ni be mul nga daken e burey nu Zion. \q1 Ya ireram e gin ke micheg \nd SOMOL\nd* e tow’ath rok riy — \q2 ni yafos ndariy n’umngin nap’an. \c 134 \s1 Ba pong ni ngan pining e Sorok ngak Got \q1 \v 1 Mired, ngan pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*, \q2 gimed gubin e tapigpig rok, \q2 gubin e pi’in yad ma pigpig u Tempel rok nnep’. \q1 \v 2 Mu chibiyed pa’med ngalang ngam meybilgad u lan e Tempel, \q2 ngam pininged e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \b \q1 \v 3 Manga yigi fal’eg \nd SOMOL\nd* ni sunumiy e tharmiy nge fayleng \q2 wa’athmed u Zion! \c 135 \s1 Ba tang ko sorok \q1 \v 1 Ke sorok \nd SOMOL\nd*! \b \q1 Mu pininged e sorok nga fithingan, gimed e pi tapigpig rok \nd SOMOL\nd*, \q2 \v 2 gimed gubin e pi’in gimed ma pigpig u naun rok \nd SOMOL\nd*, \q2 u lan fare Tempel ko Got rodad. \q1 \v 3 Mu pininged e sorok ngak \nd SOMOL\nd*, ya ba manigil; \q2 mon’ed e tang ni gimed be pining e sorok nga fithingan, ya ba gol. \q1 \v 4 Ir e ke mel’eg Jakob ni nge milfan ngak, \q2 nge girdi’ nu Israel. \b \q1 \v 5 Gumnang ni \nd SOMOL\nd* rodad e ir e ga’, \q2 ba ga’ ngak urngin e pi got. \q1 \v 6 Demturug e tin ba’adag \nd SOMOL\nd* me rin’ \q2 u tharmiy ngu daken e fayleng, \q2 ngu lan e day ngu t’ay e regur. \q1 \v 7 Ir e ma fek yungi manileng ko yoko’ u tungun e fayleng i yib; \q2 mma mateg e uluch u fithik’ e yoko’, \q2 ma ir e ma l’oeg e nifeng u lan e chibgil rok nge yib. \b \q1 \v 8 I thang owchen gubin e tin nganni’ u fakay u lan yu Egypt \q2 ni girdi’ nge gamanman ni ta’reb rogon. \q1 \v 9 Mu rom e fal’eg e maang’ang riy nge tin ma balyangan’uy ngay \q2 ni nge gechignag fare pilung nge gubin e ga’ ko salthaw rok. \q1 \v 10 I gothgothey bo’or e nam \q2 me thang owchen e pi pilung nib gel gelingrad. \q1 \v 11 I Sihon, ni pilung rok e pi Amorite, \q2 Og, ni pilung u Bashan, \q2 nge urngin e pilung nu Kanaan. \q1 \v 12 Me pi’ e binaw rorad ngak e tirok e girdi’; \q2 ni pi’ nga Israel. \b \q1 \v 13 \nd SOMOL\nd*, gur e gubin ngiyal’ ni bay unognem ni gur e Got; \q2 gubin e mfen ni bay um par u wun’rad. \q1 \v 14 I \nd SOMOL\nd* e ra n’ufeg e girdi’ rok; \q2 ma ra i kirban’ ngak e pi tapigpig rok. \b \q1 \v 15 Fapi got ko pi nam e ni ngongliyrad ko silber nge gol; \q2 ni pa’ e girdi’ e ni chamayrad ngay. \q1 \v 16 Bay langrad, machane dabyag ni ngar nonad, \q2 nge owcherad, machane dab ra guyed ban’en. \q1 \v 17 Bay telrad, machane dabiyag ni ngar rung’aged ban’en; \q2 mus ni ngar pogofangad ma dabyag. \q1 \v 18 Mange yigi gubin e pi’in ni ngongliyrad ni be michan’rad ngorad \q2 miyad bod pi liyos nem ni kar ngongliyed! \q1 \v 19 Mu pininged e sorok ngak \nd SOMOL\nd*, gimed e girdi’ nu Israel; \q2 mu pininged e sorok ngak, gimed e pi prist rok Got! \q1 \v 20 Mu pininged e sorok ngak \nd SOMOL\nd*, gimed e pi Levite; \q2 mu pininged e sorok ngak, gimed gubin e pi’in gimed ma liyor ngak! \q1 \v 21 Ngan pininged e sorok ngak \nd SOMOL\nd* u lan yu Zion, \q2 ngu lan yu Jerusalem, ni tafen. \b \q1 Ke sorok \nd SOMOL\nd*! \c 136 \s1 Tang ko Ogmagaer \q1 \v 1 Ngan pining e magaer ngak \nd SOMOL\nd*, ni bochan e ba manigil; \q2 t’ufeg rok e ba manemus. \q1 \v 2 Ngan pining e magaer ngak Got th’abi ga’ u fithik’ gubin e pi got; \q2 t’ufeg rok e ba manemus. \q1 \v 3 Ngan pining e magaer ngak Somol ni Ir e th’abi gel gelngin u fithik’ e pi somol; \q2 t’ufeg rok e ba manemus. \b \q1 \v 4 Ri ma’agrag Ir e ma ngongliy e tin th’abi ga’ e maang’ang; \q2 t’ufeg rok e ba manemus. \q1 \v 5 Gonop rok e ngongliy e tharmiy ngay; \q2 t’ufeg rok e ba manemus; \q1 \v 6 i filath e fayleng nga daken e day; \q2 t’ufeg rok e ba manemus. \q1 \v 7 I sunmeg e yal’ nge pul; \q2 t’ufeg rok e ba manemus; \q1 \v 8 ni yal’ ni nge gagiyegnag e rran; \q2 t’ufeg rok e ba manemus; \q1 \v 9 nge pul nge pi t’uf ni ngar gagiyeg niged e nep’; \q2 t’ufeg rok e ba manemus. \b \q1 \v 10 I li’ e tin nganni’ e pagel u pifak piyu Egypt; \q2 t’ufeg rok e ba manemus. \q1 \v 11 I gafaliy yu Israel nga wuru’ yu Egypt; \q2 t’ufeg rok e ba manemus; \q1 \v 12 nga rifrifen pa’ nib gel’, nge pa’ nib gel gelngin; \q2 t’ufeg rok e ba manemus. \q1 \v 13 I sey e day ni \add Red Sea\add*; \q2 t’ufeg rok e ba manemus; \q1 \v 14 I gafaliy e girdi’ rok riy nga barba’; \q2 t’ufeg rok e ba manemus; \q1 \v 15 ma lumochnag e pilung nu Egypt riy nge salthaw rok; \q2 t’ufeg rok e ba manemus. \b \q1 \v 16 I gafaliy e girdi’ rok u daken e ted ni \add desert\add*; \q2 t’ufeg rok e ba manemus. \q1 \v 17 I li’ nge yim’ e pi pilung nib gel gelngin; \q2 t’ufeg rok e ba manemus; \q1 \v 18 me li’ nge yim’ e pi pilung nib gilbugwan; \q2 t’ufeg rok e ba manemus; \q1 \v 19 ni Sihon ni pilung ko Amorite; \q2 t’ufeg rok e ba manemus; \q1 \v 20 nge Og ni pilung nu Bashan; \q2 t’ufeg rok e ba manemus. \q1 \v 21 I pi’ tafarow ko girdi’ rok; \q2 t’ufeg rok e ba manemus; \q1 \v 22 ni pi’ ngak yu Israel ni tapigpig rok; \q2 t’ufeg rok e ba manemus. \b \q1 \v 23 De pag taldad ko ngiyal’ nda mo’waergad; \q2 t’ufeg rok e ba manemus; \q1 \v 24 I pithigdad u pa’ e to’ogor rodad; \q2 t’ufeg rok e ba manemus. \q1 \v 25 Ma pi’ e ggan ko urngin e yafos; \q2 t’ufeg rok e ba manemus. \b \q1 \v 26 Mu pinged e magaer ngak Got nu tharmiy; \q2 t’ufeg rok e ba manemus. \c 137 \s1 Meyor ni tay piyu Israel u Babylon \q1 \v 1 Nap’an ni yib yu Zion nga lanin’mad ma gamad par nga but’ \q2 u to’oben e yu pa’ i lul’ nu Babylon ngu’ug yorgad. \q1 \v 2 Ma gamad the’ e pi tatelin e musik romad ni \add harp\add* \q2 nga l’ugun yu ke gek’iy ni willow ni bay u to’obmad. \q1 \v 3 Ma pi’in kar koled gamad ko mael e rogned ngomad ni nggu tanggad; \q2 rogned ngomad ni nggu tang niged yad ni lungurad, \q2 “Mon’ed reb e tang ni murung’agen yu Zion nggu rung’aged!” \b \q1 \v 4 Uw rogon ni nggon’ed e tang rok \nd SOMOL\nd* \q2 u lan yugu reb e nam? \b \q1 \v 5 Jerusalem, fa’anra gu pag talim, \q2 ma mang e yigi yan i aw ndabkiyag ni gu chubeg e \add harp\add* bayay! \q1 \v 6 Ma fa’anra dab kumub ngan’ug, \q2 ara dab ku gu leam nigem ni gur e felfelan’ rog nth’abi ga’, \q2 ma mang e yigi yan i aw ndabkiyag ni gu tang bayay! \b \q1 \v 7 \nd SOMOL\nd*, mu leamnag e n’en ni rin’ e pi Edomite \q2 ko fa rofen nem nni kol yu Jerusalem ko mael. \q1 Mu leamnag rogon ni i lungurad, \q2 “Mu buthuged nge mada’ nga daken e but’!” \b \q1 \v 8 Babylon, bay ni kireb nigem! \q1 Ra felfelan’ e en ni ir e bayi fulweg labgen ngom \q2 ni bochan e tin kam rin’ ngomad, \q2 \v 9 ni bayi fek pifakam ni kab ran \q2 ngi i morothiyrad nga daken ba war! \c 138 \s1 Ba meybil ko Pongmagaer \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, gu be pining e magaer ngom u polo’ i lanin’ug; \q2 Gu be tangnag e sorok ngom u p’eowchen e pi got. \q1 \v 2 Gub sap ko Tempel rom ni thothup, \q2 ni gu be siro’, ma gu be pining e sorok nga fithingam \q1 ni bochan e t’ufeg rom ni dabimus nge fanam yul’yul’, \q2 ni bochan kam dag ni fithingam nge tin kamog ni ngan rin’ e ba mathangeluwol. \q1 \v 3 Kam fulweg lungug u nnap’an ni gu piningem; \q2 gelngim e mu gel nigeg ngay. \q1 \v 4 \nd SOMOL\nd*, gubin e pilung nu fayleng e bay ra pininged e sorok ngom, \q2 ya kar rung’aged e tin kam micheg. \q1 \v 5 Bay ra tang niged murung’agen e tin kam rin’ \q2 nge murung’agen feni gilbugwam. \q1 \v 6 Yug aram rogon nri gab tolang ngalang, \q2 ma ga ma runguy e pi’in yad ba sobut’, \q2 ma pi’in ba tolangan’rad e dabyag ni ngar mithgad rom. \b \q1 \v 7 Nap’an nra ingeg e oloboch, \q2 ma ga yoror rog. \q1 Ga ma gad pa’am ngak e pi to’ogor rog ni kar damumuwgad \q2 mag ayuwegneg rorad nga ngelngim. \q1 \v 8 Bay mu rin’ urngin e tin kam micheg; \q2 \nd SOMOL\nd*, tuf’eg rom e ba manemus. \q2 Mmu’nag e maruwel ni kam tababnag. \c 139 \s1 Got nib tamilangan’ rok e girdi’ mma leam nagrad \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, ga be guy lanin’ug, ma ga manangeg. \q1 \v 2 Ga manang urngin e tin ni gu ma rin’; \q2 ra mpar u urel ma ba tamilangan’um u urngin e tin ni gu be leamnag. \q1 \v 3 Ra gu be maruwel ara gu be toffan, ma ga be guyeg; \q2 ga manang urngin e ngongol rog. \q1 \v 4 Ni mus nra dawor gog ban’en \q2 ma ga manang e tin bay gog. \q1 \v 5 Ya ka mon’eg nga longob; \q2 ga be yoror rog. \q1 \v 6 Rogon nib tamilangan’um rog e dabiyag ni nge taw lanin’ug ngay; \q2 kayigi to’ar u puluwog ndabiyag ni nge tamilangan’ug riy. \q1 \v 7 Uw e rayag ni gu wan ngay nge yog ni gu mil rom? \q2 U uw e rayag ni gu wan ngay nda mmoy riy? \q1 \v 8 Ra gu wan nga tharmiy, ma ga bay riy; \q2 ma ra gu wan gu pageg nga but’ u lan e fayleng ko pi’in karm’ad, \q2 ma ga bay u rom. \q1 \v 9 Fa’anra gu changeg nggu wan nga wuru’ i lan e ngek, \q2 ara gu wan gu par ko gin nth’abi orel ni bay u lan e ngal, \q1 \v 10 ma ga bay u rom ni ngam pow’iyeg, \q2 ma ga bay u rom ni ngam ayuwegneg. \q1 \v 11 Ra gu non ngak e lumor ni nge mithegeg, \q2 ara pig e tamilang nib cholngobiyeg nge ngal’ ni nep’, \q1 \v 12 ma mus ko lumor ni gathi lumor u puluwom, \q2 ma nep’ e ba tamilang u puluwom ni bod e rran. \q2 Lumor nge tamilang e ta’reb rogon u puluwom. \q1 \v 13 Gubin yang rog ni gur e msunumiy; \q2 i gur e mu chamiyeg u yal rok e chitinag. \q1 \v 14 Gu be pining e sorok ngom, ya gur e ngan rus ngom; \q2 urngin e tin ga ma rin’ e dabiyag ni nge tamilangan’uy riy, ma rib fel’. \q2 Gu manang u lan ngorongoreg ni polo’. \q1 \v 15 Um guy e yil rog ni be sum, \q2 nge rogon ni un chamey ni bfel’ rogon u yal rok e chitinag \q1 nnap’an ni gu be ilal u rom ndariy be’ ni be guyeg. \q2 ma gur e gamanang ni gu bay u rom — \q1 \v 16 dawor ni gargelegeg ma ga be guyeg. \q1 Pi rran ni kam sunumiy ni fan ngog \q2 e gubin ni go’ bay u lan e birom e babyor \q2 u m’on ndawori tabab reb e pi rran nem. \q1 \v 17 A Got, rib mo’maw’ ni nggu nang fan e leam rom; \q2 ya pire’ ni bay! \q1 \v 18 Ra nggu the’eg ma pire’ ko yan’. \q2 Ra gu od, ma ku gu bay rom. \b \q1 \v 19 A Got, kari gum’ ni bochan ni manga yugu mu thang e pogofan rok e pi’in kireb! \q2 Ku gum’ ni bochan ni manga yigi pageg e pi girdi’ nma mathang pogofan! \q1 \v 20 Yad be yog bogi n’en nib kireb nib togopluw ngom; \q2 ma yad be yog e thin nib kireb nib togopluw nga fithingam. \q1 \v 21 A \nd SOMOL\nd*, ri gub fanenikay e pi’in yad be fanenikayem! \q2 Rib m’ay fan u wun’ug e pi’in yad be togopluw ngom! \q1 \v 22 Fanenikan rog ngorad e ke yan i mus nga rogon; \q2 gu be tayrad ni yad e pi to’ogor rog. \b \q1 \v 23 Got, mu guy lanin’ug ngam nang; \q2 mu sikeng nigeg ngam nang e leam rog. \q1 \v 24 Ma gguy ko bay e sabanban riy fa dariy, \q2 ma ga pow’iyeg u daken fa bin dabi m’ay e kanawo’. \c 140 \s1 Ba meybil ni fan ko Ayuw \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, mu ayuwegneg u pa’ e girdi’ nib kireb; \q2 mu ayuwegneg rok e pi’in yad ma’ngach ko cham. \q1 \v 2 Gubin ngiyal’ ni yad be t’ar liyaben e tin kireb, \q2 gubin ngiyal’ ni yad be k’aring e malu’eg thin. \q1 \v 3 Bolowtherad e bod e porchoyog ni tak’ad; \q2 ma pi thin rorad e bod e yub rok e porchoyog ni kobra. \b \q1 \v 4 \nd SOMOL\nd*, mu matanagiyeg rok e pi’in kireb; \q2 mu ayuwegneg u pa’ e pi’in ma’ngach ko cham \q2 ni yad be t’ar liyaben ni nggu thay. \q1 \v 5 Girdi’ nib tolangan’rad e kar fal’aged ba tafich ni fan ngog; \q2 kar ted e wup rorad, \q2 ma to’oben e wo’ kar ted e pi tafich ngay ni ngar koledgag. \b \q1 \v 6 Me lungug ngak \nd SOMOL\nd*, “I gur e Got rog.” \q2 \nd SOMOL\nd*, murung’ag e meyor rog ni gu be man ayuw! \q1 \v 7 \nd SOMOL\nd* rog nib Th’abi Tolang, ni yoror rog nib el, \q2 kam rungrung ngog u fithik’ e mael. \q1 \v 8 \nd SOMOL\nd*, dab mu pi’ ngak e pi’in kireb e tin yad ba’adag; \q2 dab mu pag e pi makath ni yad be tay nge fel’ rogon. \b \q1 \v 9 Dab mu pag e pi to’ogor rog ngar gelgad; \q2 mu gagiyegnag e pi thin rorad ni kireb nib sor ngog nge sul ngorad. \q1 \v 10 Mang e yigi mul e kol nga dakenrad; \q2 mang e yi gu nin’rad ngalan ba low ni dabkiyag ni ngar sulod ngalang. \q1 \v 11 Mang e yigi dabi fel’ e tin be leamnag e pi’in yad ma t’ar e thin nga daken e girdi’; \q2 mang e yigi buch wa’athan e girdi’ nib ma’ngach ko cham nge math owcharad. \b \q1 \v 12 \nd SOMOL\nd*, gumnang ni ga ma n’ufeg e pi gafgow ko oloboch rorad \q2 nge mat’wun e pi’in bt’uf e ayuw rorad. \q1 \v 13 Pi’in bmat’aw e rriyul’ ni bay ra pininged e sorok ngom; \q2 bay ur pired u p’eowchem. \c 141 \s1 Ba meybil ko Blayal’ \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, gu be piningem; mu ayuwegneg e chiney! \q2 mu telim ngog nnap’an ni gu be piningem. \q1 \v 2 Nge fel’ u wun’um e meybil rog ni bod e \add incense\add*, \q2 nge pa’ag ni kug tining ngalang ni bod ba maligach ni blayal’. \b \q1 \v 3 \nd SOMOL\nd*, mu tay ba pos nga langag, \q2 ni ba matnag ko mab u dap’ilangag. \q1 \v 4 Mu talegneg ni dab kug adag ni nggu rin’ e kireb \q2 ara nggu’un ko pi’in kireb e leam rorad ko ngongol rorad ni kireb. \q1 Mang e yigi dab gu un nga ban’en ko modnam rorad. \b \q1 \v 5 Be’ nib manigil e mang e ra gechig nigeg me puwan’ ngog u fithik’ e t’ufeg, \q2 machane gag e dariy liben me fel’ u wun’ug e tayfan rok e girdi’ ni kireb, \q2 ni bochan e gubin ngiyal’ ni gu ma meybil nib togopluw ko tin yad be rin’ nib kireb. \q1 \v 6 Nap’an yira yon’ e pi tayugang’ rorad nga but’ u pebugul e yungi rech, \q2 ma aram e bayi nang e girdi’ ni thin rog e rib riyul’. \q1 \v 7 Bod e ren ni kan sey ngan th’eth’ab nge yuchiyang, \q2 aram rogon yilrad nra wearwear u mirichlen e low. \b \q1 \v 8 Machane, ka be pagan’ug ngom, i gur e \nd SOMOL\nd* rog nib Th’abi Tolang. \q2 Gu be gay e ayuw rom; \q2 dab mu pageg nggum’! \q1 \v 9 Mu ayuwegneg ko fapi tafich ni kar ted ni nggu aw ngay, \q2 fapi wup rok e pi ta ngongol kireb. \q1 \v 10 Go mang e yigi aw e pi’in kireb ko wup ni kar ted \q2 mug wan ndariy ban’en nra buch rog. \c 142 \s1 Ba meybil ni fan ko Ayuw\f + \fr 142:0 \fk TITLE NI HEBREW: \ft Ba tang rok David, u nap’an ni immoy u lan fare yiy; ba meybil.\f* \q1 \v 1 Gu pining \nd SOMOL\nd* ni nge ayuwegneg; \q2 gu wenig ngak. \q1 \v 2 Gu fek i yib ngak urngin e tin be magafan’ug ngay; \q2 gog ngak urngin e gafgow rog. \q1 \v 3 Nap’an nra yan ni nge mulan’ug, \q2 ma manang e tin nthingar gu rin’. \q1 U lan e kanawo’ ni gin gu be yan riy, \q2 e ke pacheg e pi to’ogor rog ba wup ni nggu aw ngay. \q1 \v 4 Gu ra changar u chireg, \q2 mug guy ndariy be’ nra aywegeg, \q2 dariy be’ nra yoror rog. \q1 Dariy be’ nra magfan’ ngog. \b \q1 \v 5 \nd SOMOL\nd*, gu be yornag e ayuw ngom; \q2 i gur, \nd SOMOL\nd*, e manaf rog; \q2 kemus ni gur e pagan’ rog ko biney e tamilang. \q1 \v 6 Mu telim ngog ni gu be ning e ayuw, \q2 ya kar gu bilig t’ay e gafgow! \q1 Mu ayuwegneg u pa’ e to’ogor rog; \q2 ya dabyag gelingrad rog. \q1 \v 7 Mu chuwegeg u fithik’ e gafgow ni kug aw ngay; \q2 ma aram e gu ra pining e sorok ngom u lane mu’ulung rok e girdi’ rom \q2 ni bochan e ri gab gol ngog. \c 143 \s1 Ba meybil ni fan ko Ayuw \q1 \v 1 \nd SOMOL\nd*, mmotoyil ko meybil rog! \q1 Mmotoyil ko wenig rog ni bochan e gab mat’aw; \q2 mu fulweg lungug u fithik’ e yul’yul’ rom! \q1 \v 2 I gag e tapigpig rom, dab mu pufthin nigeg; \q2 dariy be’ nib machalbog u p’eowchem. \q1 \v 3 Pi to’ogor rog e yad be tulfeg; \q2 kar parsiyedgag nga fithik’ e but’. \q1 Kug par u fithik’ e rumug, \q2 ni bod be’ ni kem’ kakrom. \q1 \v 4 Ke chuwan’ug ko gubin; \q2 kari math e liyab ngog. \b \q1 \v 5 Be yib ngan’ug fapi rran nike thumur; \q2 Gu be leamnag murung’agen gubin e tin kam rin’, \q2 gu be pugoran ngan’ug gubin e ngongol rom. \q1 \v 6 Gu be meybil ngom ni kug tining pa’ag ngalang; \q2 lanin’ug e ke balel ni be fineyem ni bod e but’ nike mlik’. \b \q1 \v 7 \nd SOMOL\nd*, mu non ngog e chiney! \q2 Ka ri mulan’ug. \q1 Dab mmithagem rog, \q2 ya rug un u fithik’ e pi’in nge yan nga’ar ko fayleng ko yam’. \q1 \v 8 Mu tay ngan’ug ni gubin e kakadbul e t’ufeg rom ni dabimus, \q2 ya kug tay e pagan’ rog ngom. \q1 Meybil rog e be yib ngom ngalang; \q2 mu dag ngog e kanawo’ ni nggu wan riy. \b \q1 \v 9 \nd SOMOL\nd*, gu be yib ngom ni ngam yororiyeg; \q2 mu ayuwegneg u pa’ e pi to’ogor rog. \q1 \v 10 I gur e Got rog; \q2 mu fil ngog rogon ni nggu rin’ e tin nib m’agan’um ngay. \q1 Mu gol ngog, ma ga pow’iyeg ko kanawo’ nib pach. \b \q1 \v 11 \nd SOMOL\nd*, mu ayuweg e pogofan rog, ni bod ni kam micheg; \q2 fanam ma’taw e ngam ayuwegneg ngay ko pi oloboch rog! \q1 \v 12 Mu thang e pogofan rok e pi to’ogor rog ni bochan e gub t’uf rom, \q2 mag thang owchen urngin e pi’in yad ma gafgow nigeg, \q2 ya gag e tapigpig rom. \c 144 \s1 Ba pilung ni pining e magaer ngak Got ko gel ni tay \q1 \v 1 Ke sorok \nd SOMOL\nd*, ya ir e yoror rog! \q1 Ke fil ngog rogon e mael \q2 ma ke falfal’eg rogog ni ngu’un ko mael. \q1 \v 2 Ir e ma yororiyeg mma rungrung rog, \q2 manaf rog nge ta’ayuw rog, \q2 ir e ma pagan’ug ngak ni dabi buch ban’en rog. \q1 Ma tay e pi nam nga tan pa’ag nggu gagiyeg nagrad. \b \q1 \v 3 \nd SOMOL\nd*, girdi’ e mang ni ga ma leam nagrad? \q2 Kemus ni gamad bogi girdi’, ma ga ma leam nagmad? \q1 \v 4 Girdi’ e bod bbuchuth i nifeng; \q2 ni pi rran u pulwomad e bod bangi taglul’ ni be yan. \b \q1 \v 5 A \nd SOMOL\nd*, mu sey e tharmiy nga mub nga but’; \q2 mmath ko pi burey nge yib e ath riy. \q1 \v 6 Mu mateg e uluch nge wereg e to’ogor rom; \q2 mu pag e pi gan e gat’ing rom ngar milgad. \q1 \v 7 Mu ganam u tharmiy nga but’, \q2 ngam girngiyeg nggu chuw u fithik e ran nib to’ar, ni dabi buch ban’en rog; \q2 mu ayuwegneg u gelngin e pi girdi’ nu boch e nam, \q2 \v 8 ndariy bingyal’ ni yad ma yog e tin rriyul’ \q2 ma yad ma micheg bogi ban’en ni go’ ban. \b \q1 \v 9 A Got, bay gon’ reb e tang nib be’ech ngom; \q2 bay gu chubeg e \add harp\add* mu gu tang nigem. \q1 \v 10 Ga ma gagiyegnag nge gel e pi pilung \q2 ma ga ma chuweg David ni tapigpig rom u pa’ e riya’. \q1 \v 11 Mu ayuwegneg u pa’ e pi to’ogor nma’ngach; \q2 mu lageg u pa’ e girdi’ nu boch e nam, \q2 ndariy bingyal’ ni yad ma yog e tin riyul’, \q2 ma yad ma micheg bogi ban’en ni go’ ban. \b \q1 \v 12 Mang e yigi par e pi pagel ni pifakdad \q2 ni bod yuke gek’iy nma ilal nib gel. \q1 Mang e yigi par e rugod ni pifakdad ni bod yuley i rumog \q2 ni bfel’ ya’an ko pi tabthung u tafen e pilung. \q1 \v 13 Mang e yigi sug e pi naun ni tafen e cha’ar rodad \q2 ko gubin mit e wom’ngin e woldug. \q1 Mang e yigi yib pifak e pi saf u lan e pi flang rodad \q2 ni yu ragag e biyu’. \q1 \v 14 Mang e yigi diyen e pi garbaw rodad nib yo’or pifak \q2 ni dabi maraggil ara yim’ reb. \q1 Mang e yigi par ndariy e meyor ni fan ko gafgow u lan e yu pa’ i kanawo’ rodad. \b \q1 \v 15 Nge falan’ e re nam nib mich u wan’rad e ran’ey; \q2 nge falan’ e pi girdi’ ni Got rorad e \nd SOMOL\nd*. \c 145 \s1 Ba tang ni nga ni pining e sorok ngak Got \q1 \v 1 Got rog ma pilung rog, bay ug weliy rogon feni sorom ngan nang; \q2 bay ug pining e magaer ngom ndariy n’umngin nap’an. \q1 \v 2 Gubin e rran ni bay ug pining e magaer ngom; \q2 bay ug pining e sorok ngom ndariy n’umngin nap’an. \q1 \v 3 I \nd SOMOL\nd* e ba sorok, ma ri lr e thingar ni pining e sorok ngak; \q2 rogon feni sorok e dabi taw e leam ngay. \b \q1 \v 4 Tin ni kam rin’ e bay ni pining e sorok riy ngom u reb e mfen ngu reb; \q2 bay ur weliyed ngan nang e pin’en nib sorom ni kam ngongliy. \q1 \v 5 Girdi’ e bay ur weliyed murung’agen e fla’ab rom nge rogon feni sorom, \q2 ma bay ug leamnag e pin’en nrib fel’ ni kam ngongliy. \q1 \v 6 Ma girdi’ e bay ur weliyed e pin’en nib sorom ni kam ngongliy, \q2 ma bay ug weliy rogon feni sorom ngan nang. \q1 \v 7 Bay ur weliyed murung’agen fanam fel’, \q2 miyad tangnag murung’agem nri gab gol. \q1 \v 8 I \nd SOMOL\nd* e ba t’uf e girdi’ rok mma runguyrad, \q2 ba sowath ni nge damumuw ma ba sug ko t’ufeg ni dabimus. \q1 \v 9 Bfel’ e tin ma rin’ ngak urngin e girdi’, \q2 mma runguy urngin e tin ke sunumeg. \b \q1 \v 10 \nd SOMOL\nd*, urngin e tin kam sunumeg e bay ur pininged e sorok ngom, \q2 ma tirom e girdi’ e bay ur pininged e magaer ngom! \q1 \v 11 Bay ur weliyed murung’agen e fla’ab ko gagiyeg rom, \q2 miyad weliy murung’agen gelngim ni bay nib gel, \q1 \v 12 ya nge nang urngin e girdi’ feni sorom ko tin kam rin’, \q2 nge gagiyeg ni ga be tay. \q1 \v 13 Gagiyeg rom e bayi par ndariy n’umngin nap’an, \q2 ma bay um par ni gur e pilung ndariy n’umngin nap’an. \b \q1 I \nd SOMOL\nd* e ba yul’yul’ ko tin keyog nra rin’, \q2 ma bfel’ urngin e tin ma rin’. \q1 \v 14 Ma ayuweg urngin e pi’in ke yib e gafgow ngorad; \q2 ma pi’ e athamgil nga laniyan’ e pi’in ke mulan’rad. \q1 \v 15 Urngin e tin nib fos ban’en ni yad be toer ngak, \q2 mma pi’ e ggan ngorad ko ngiyal’ ni nge yog ngorad. \q1 \v 16 Ba gaman urngin ni be pi’ ngorad \q2 nge yan i aw ni kefel’ u wun’rad ni yad gubin e tin ke yag ngorad. \q1 \v 17 I \nd SOMOL\nd* e mmat’aw urngin e tin ma rin’, \q2 mma runguy e girdi’ u fithik’ urngin e ngongol rok. \q1 \v 18 Ma ba chugur ngak urngin e pi’in yad ma non ngak, \q2 ni yad be non ngak u fithik’ e yul’yul’. \q1 \v 19 Pi’in bay madgun u wun’rad e ma pi’ ngorad e tin nge yag ngorad; \q2 ma rung’ag e tin yad ma wenignag ngak me ayuwegrad. \q1 \v 20 Ma yoror rok urngin e pi’in nib t’uf rorad, \q2 machane ra thang e pogofan rok urngin e pi’in nib kireb. \b \q1 \v 21 Bay ug pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd* ni gubin ngiyal’; \q2 urngin e tin ke sunumeg e ngu’ur pininged e sorok nga fithingan nib thothup ndariy n’umngin nap’an! \c 146 \s1 Ngan pining e sorok ngak Got ni Ta’ayuw \q1 \v 1 Ngan pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \q2 Lanin’ug, mu pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \q1 \v 2 Bay u gu pining e sorok ngak u n’umngin nap’an ni gu be par ni gub fos; \q2 Bay u gu tangnag e Got rog u n’umngin nap’an e yafos rog. \q1 \v 3 Dabi pagan’med ngak e pi tolang ni bogi girdi’; \q2 dariy ba girdi’ nrayag ni ayuwegmed. \q1 \v 4 Nap’an ni yad ra yim’, miyad sul ko ab; \q2 rofen nem e gubin e tin ur tanom niged e ra mus. \b \q1 \v 5 Ba falan’ e pi’in bay e Got rok Jakob rorad ni be aywegrad, \q2 ma yad ma toer ngak \nd SOMOL\nd* ni Got rorad, \q1 \v 6 ni ir e sunumiy lanelang, nge fayleng, nge day, \q2 nge urngin e tin bay riy. \q1 Gubin ngiyal’ nma tay e tin ke micheg nga tagil’; \q1 \v 7 mma turguy e tin bmat’aw ni fan ngak e pi’in yibe gafgow nagrad \q2 mma pi’ e ggan ngak e pi’in karm’ad ko bilig. \b \q1 I \nd SOMOL\nd* e ir e pag e pi kalbus \q2 \v 8 mma bing owchen e pi’in ma’ew ngar guyed ban’en. \q1 Ma sak’iynag e pi’in kar dol’gad; \q2 ba t’uf rok e girdi’ ni yad ba mat’aw. \q1 \v 9 Ma yoror ko pi milekag ni yad ma par u daken e but’ rodad; \q2 ma ayuweg e pi’in ke yim’ figirngirad nge pi’in kanim’ rorad, \q2 machane ma kirebnag wo’en e pi’in kireb. \b \q1 \v 10 I \nd SOMOL\nd* e pilung ndariy n’umngin nap’an. \q2 Zion, Got rom e bay i gagiyeg ni gubin ngiyal’. \b \q1 Ngan pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \c 147 \s1 Ngan pining e sorok ngak Got ni Gubin ma Rayag Rok \q1 \v 1 Mu pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \q1 Rib manigil ni nganon’ tangin e sorok ngak e Got rodad; \q2 rib fel’ ma ba mat’aw ni ngan pining e sorok ngak. \q1 \v 2 I \nd SOMOL\nd* e be fal’eg rogon yu Jerusalem ni nge sulweg nga rogon; \q2 be fulweg e girdi’ ni ur kalbusgad u bang. \q1 \v 3 Ma be golnag laniyan’ e pi’in ke kireban’rad \q2 ma be taflaynag e maad’ad rorad. \b \q1 \v 4 Ir e ke duwgiliy urngin e t’uf \q2 ma keyog fithingan reb nge reb. \q1 \v 5 Somol rodad e ba gel gelngin ma ba sorok; \q2 ma gonop rok e dabiyag i foleg. \q1 \v 6 I Somol e ma ayweg e pi’in gafgow, \q2 machane ma pirdi’iy e pi’in kireb nga but’. \b \q1 \v 7 Ngan tangnag e sorok ngak \nd SOMOL\nd*; \q2 min chubeg e musik ko \add harp\add* ngak e Got rodad. \q1 \v 8 Ir e filath e manileng nga lanelang; \q2 me pi’ e n’uw ni fan ko but’ \q2 me tugulnag e pan u daken e pi burey. \q1 \v 9 I pi’ gan e gamanman \q2 ma ra pong pifak e \add raven\add* me durwi’iyrad. \b \q1 \v 10 Gathi gelngin e os e ma felfelan’ ngay, \q2 ma ku gathi salthaw nib muthan’ e ma felan’ ngay; \q1 \v 11 ya ma felan’ ngak e pi’in yad ma liyor ngak, \q2 ni pi’in nib pagan’rad ko t’ufeg rok ni dabimus. \b \q1 \v 12 A Jerusalem, mu pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \q2 A Zion, mu pining e sorok ngak e Got rom! \q1 \v 13 I \nd SOMOL\nd* e ma tay e yoror rom nib gel; \q2 ma ir e ma fal’eg wa’athan e girdi’ rom. \q1 \v 14 Ir e ma tay e mathilin binaw rom nib gapas. \q1 ma chum’er nigem ko tin th’abi fel’ e \add wheat\add*. \b \q1 \v 15 Ma duwgiliy e n’en ni nge rin’ e fayleng, \q2 ma n’en nma yog e kachingiyal’ nem me yodrom. \q1 \v 16 Ma filath e ayis ni bod e blangkit \q2 me wereg e wa’angchal nike el ni ayis ni bod e fiyath. \q1 \v 17 Ma pi’ e ayis nib el nge aw ni bod e woyang; \q2 dariy be’ nrayag ni nge libeg e garbeb nma pi’! \q1 \v 18 Ma nap’an nra non, me ranran e ayis; \q2 me loeg e nifeng, me yan e ran ni lul’. \b \q1 \v 19 Ma pi’ e thin rok ngak e girdi’ rok, \q2 ni pi fanow nge motochiyel rok ngak yu Israel. \q1 \v 20 De rin’ e ran’ey ni fan ngak yug boch e nam; \q2 ni dar nanged e motochiyel rok. \b \q1 Ke sorok \nd SOMOL\nd*! \c 148 \s1 Tharmiy nge but’ e nge pining e sorok ngak Got \q1 \v 1 Ngu’un pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \b \q1 Ngu’um pininged u tharmiy e sorok ngak \nd SOMOL\nd*, \q2 ni gimed e pi’in gimed be par u tharmiy nib tolang ngalang! \q1 \v 2 Gimed urngin e pi engel rok, mpininged e sorok ngak, \q2 ni gimed urngin e yu raba’ i salthaw rok nu tharmiy. \b \q1 \v 3 Yal’ nge pul, mu piningew e sorok ngak; \q2 gimed e pi t’uf ni be gal rama’med, mpininged e sorok ngak! \q1 \v 4 Pi tharmiy ni th’abi tolang ngalang, mu pining e sorok ngak, \q2 nge gimed e ran ni gimed bay u daken lanelang! \b \q1 \v 5 Yad urngin ni ngu’ur pininged e sorok nga fithingan \nd SOMOL\nd*! \q1 Ya non, miyad sum; \q2 \v 6 i non me bagayad me yan i par nga tagil’ ni bay i par riy ndariy n’umngin nap’an, \q2 ma dabiyag ni nge dab ra folgad. \b \q1 \v 7 Mu pininged e sorok ngak \nd SOMOL\nd* u fayleng, \q2 ni gimed e nig ni gang’ nge urngin yang u t’ay e regur; \q1 \v 8 nge uluch nge ayis nike el, nge ayis nib munguy nma mul u lang nga but’, nge pi manileng, \q2 nge nifeng nib gel ni be fol ko thin rok! \b \q1 \v 9 Gimed e yungi ted nge pi burey, mu pininged e sorok ngak, \q2 nge gimed e yu ke gek’iy nma yib wom’ngin nge gek’iy u fithik’ e garger; \q1 \v 10 nge gimed urngin e gamanman, ni tin ni mongmor nge tin malboch, \q2 nge gamanman nma sirgig u daken e but’ i yan nge pi arche’! \b \q1 \v 11 Gimed e pi pilung nge girdi’en urngin e nam, \q2 nge pi’in yad ma yog e thin nge urngin e pi’in yad ma gagiyeg, mu pininged e sorok ngak; \q1 \v 12 nge gimed e pagel nge rugod, \q2 nge pi pilibthir ma ku er rogon e bitir! \b \q1 \v 13 Yad urngin ni ngar pininged e sorok nga fithingan \nd SOMOL\nd*. \q1 Fithingan e ir e th’abi ga’ u fithik’ urngin e ngachal; \q2 ma feni sorok e ba tolang ko fayleng nge tharmiy! \q1 \v 14 I ir e be gagiyegnag e birok e nam be par nib gel, \q2 ya nge urngin e tirok e girdi’ miyad pining e sorok ngak, \q2 ni piyu Israel, nri yad ba t’uf rok! \b \q1 Ngu’un pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \c 149 \s1 Ba tangin e sorok\x - \xo 149:0 \xt 1 Sa 22:1; 24:3\x* \q1 \v 1 Ke sorok \nd SOMOL\nd*! \b \q1 Nga non’ reb e tang nib be’ech ngak \nd SOMOL\nd*; \q2 ngan pining e sorok ngak u lan e mu’ulung ko girdi’ rok nib yul’yul’! \q1 \v 2 Israel, nge felan’um, ni bochan e En ni Sunumiyem; \q2 girdi’ nu Zion, nge felfelan’med ni bochan e pilung romed! \q1 \v 3 Mu churu’gad ni gimed be pining e sorok nga fithingan; \q2 mi gimed chubeg e \add drum\add* nge \add harp\add* ni gimed be pining e sorok ngak. \b \q1 \v 4 I \nd SOMOL\nd* e ba felfelan’ ngak e girdi’ rok; \q2 ma tolangnag e pi’in nib sobutan’rad nma gel nagrad. \q1 \v 5 Nge felfelan’ e girdi’ rok Got ko gel ni karted \q2 miyad tang u fithik’ e felfelan’ ni n’umngin e nep’. \q1 \v 6 Ngar tolulgad ngalang ni yad be pining e sorok ngak Got, \q2 ni bay e saydon rorad u pa’rad nib m’uth \q2 \v 7 ngar li’ed e pi nam \q2 miyad gechignag e girdi’; \q2 \v 8 miyad michigiy e pi pilung rorad ko chen, \q2 nge pi’in yad ma yog e thin rorad ko chen ni wasey; \q2 \v 9 ngan gechignag e pi nam ni bod nike yog Got. \q1 Irera’, e gel ni fen pi girdi’en Got. \b \q1 Ke sorok \nd SOMOL\nd*! \c 150 \s1 Ngu’un pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd* \q1 \v 1 Ngu’un pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \b \q1 Ngu’un pining e sorok ngak Got u lan e Tempel rok! \q2 Ngu’un pining e sorok nga gelngin u tharmiy! \q1 \v 2 Ngu’un pining e sorok ngak ko pin’en nib sorok nike rin’! \q2 Ngu’un pining e sorok ngak ya ir e ba th’abi sorok! \q1 \v 3 Ngu’un thoy e pi rappa ni aram e yibe pining e sorok ngak! \q2 Ngu’un chubeg e pi tatelin e musik ni \add harp\add* nge \add lyre\add* ni aram e yibe pining e sorok ngak! \q1 \v 4 Ngu’un chubeg e pi \add drum\add* ngu’un churu’ ni aram e yibe pining e sorok ngak! \q1 Ngu’un chubeg e pi telin e musik ni \add harp\add* min thoy e ngal ni aram e yibe pining e sorok ngak! \b \q1 \v 5 Ngu’un chubeg e yu raba’ i kobre’ ni yima chubeg ko musik ni aram e yibe pining e sorok ngak! \q2 Ngu’un chubeg e yu raba’ i kobre’ ni ba ga’ lingan ni yibe chubeg ko musik ni aram e yibe pining e sorok ngak! \q1 \v 6 Gimed urngin e pin’en nib fos e ngam pininged e sorok ngak \nd SOMOL\nd*! \b \q1 Ngu’un pining e sorok ngak \nd SOMOL\nd*!