\id MAL  
\ide UTF8
\h MALACHI 
\toc3 Mal 
\toc1 BABYOR NI MALAKI 
\toc2 Malaki 
\mt2 BABYOR NI  
\mt1 MALAKI  
\is1 Murung’agen e Re Ke Babyor Ney  
\ip \bk Fare Babyor ni Malaki\bk* e ni yoloy nga tomuren ni kan toy fare Tempel bayay, ko duw ni gonapan 500 u m’on ndawori yib Kristus. I weliy Malaki ni profet ngak e pi prist nge girdi’ ni ngar ted bayay nga tagil’ ferad yul’yul’ ko fare m’ag ni ngongliy Got u thilrad. Ya i par e girdi’ rok Got nib kireb pangirad ma bkireb rogon e pigpig rorad ngak Got. Pi prist nge girdi’ e ur ban niged Got ni bochan e da ur pi’ed ngak e pin’en ni susun e ngu’ur pi’ed ngak, ma da ur folgad ko thin rok. I Somol e bayi gechignag e girdi’ rok me mat’aw nagrad ngak, ma u m’on ni nge yib ma bayi pi’ e mol’og rok nge fal’eg rogon e kanawo’ me weliy ngak e girdi’ murung’agen e m’ag rok Somol.  
\is1 Gathon e Re Ke Babyor Ney  
\io1 Pi denen rok yu Israel 1:1—2:16  
\io1 Pufthin rok Got nge wurengan’ 2:17—4:6  
\c 1  
\p
\v 1 Ba’aray e thin ni pi’ \nd SOMOL\nd* ngak Malaki ni nge weliy ngak piyu Israel.   
\s1 T’ufeg rok \nd SOMOL\nd* ni fen yu Israel  
\p
\v 2 Be ga’ar \nd SOMOL\nd*, “Gubin ngiyal ni gimed bt’uf rog.”  
\p Miyad fulweg nra ga’ar gad, “U rogon ni kam dag ngomad ni gamad bt’uf rom?”  
\p Me fulweg \nd SOMOL\nd* ni ga’ar, “I Esau nge Jakob e ruw i walag ni pumo’on, machane ba t’uf Jakob rog nge pi’in owchen,  
\v 3 ma dabug Esau nge pi’in owchen. Kug kirebnag e binaw rok Esau ni go’ burey kug pi’ e gi binaw nem ngak e gamanman ni malboch.”   
\p
\v 4 Yu Edom, ni yad e pi’in owchen Esau, e fa’anra lungurad, “Pi binaw rodad e ka ni kirebnag, machane bay da ngongliyed nge sul nga rogon,” machane fulweg rok \nd SOMOL\nd* ngorad e be ga’ar, “Ngani pagrad ngar muruwliyed, ya bay gu sul ngay nggu kirebnag bayay. Ma bayi yog e girdi’ fithingan e pi binaw nem ni Binaw Nib Kireb, ma ku bay ntunguy fithingrad ni, ‘Fare nam ni bay i par \nd SOMOL\nd* nib damumuw ngorad ndariy n’umngin nap’an.’”   
\p
\v 5 Girdi’ nu Israel e yad ra guy e ran’ey nga owcharad, ma bay ra ga’argad, “I \nd SOMOL\nd* e rib gel gelngin ma ku errogon u wuru’ e nam nu Israel!”   
\s1 \nd SOMOL\nd* ni puwan’ ngak e pi prist  
\p
\v 6 I \nd SOMOL\nd* ni Gubin ma Rayag Rok e be ga’ar ngak e pi prist, “Pi’in bitir e yad ma liyor ko gal labthir rorad, nge pi tapigpig e yad ma liyor ko pi masta rorad. I gag e chitamangimed, ere mangfan ni damur liyorgad ngog? Dubmed gag, ma ke chiney ma gimed be fith ngog ni gimed be ga’ar, ‘Uw rogon ni dubmad gur?’  
\v 7 Ba’aray rogon, bochan e gimed be maligachnag e ggan nde fel’ u daken e altar rog. Ma aram e gimed be fith ni be lungmed, ‘Uw rogon ni dagur ted fam?’ Bay gog ngomed ni be m’ug e fananikan romed ko altar rog.  
\v 8 Ngiyal’ ni gimed ra fek i yib ba gamanman nib malmit ara ba m’ar ara ba mugutgut ni ngam maligach niged ngog, ere gimed be leamnag ni dariy ban’en nib kireb riy? Ere mpi’ed ba gamanman ni aram rogon ngak governor ngam guyed! Gur ra felfelan’ ngomed me gol ngomed?”   
\p
\v 9 Gimed e pi prist, mu fithed Got ni nge gol ngodad ngam guyed. Ya dabi fulweg taban e meybil romed, ma gimed e kireb romed.  
\v 10 I \nd SOMOL\nd* ni Gubin ma Rayag Rok e be ga’ar, “Gu be athapeg ni mang e ning bigmed mban e Tempel, ya nge dab kumu k’oreged e nifiy nib mm’ay fan u daken e altar rog. Ya kam kirebgad u wun’ug; dabi fel’ u wun’ug e pi maligach ni gimed be fek i yib ngog.  
\v 11 Girdi’ u gubin yang u fayleng e yad be liyor ngog. Gubin yang ni yad be urfiy e \add incense\add* riy ngar pi’ed ngog ma yad be pi’ e tin ni bfel’ e maligach. Yad gubin ni yad be liyor ngog!  
\v 12 Machane gimed e dakumur liyorgad ngog, ya ka mogned ndariy fan e altar rog, ma kigmed be pi’ e tin ndubmed e ggan u daken.  
\v 13 Ke lungumed, ‘Ke chalabdad ko pin’ey ni urngin!’ Ma gimed be tartareg lechngen p’ethungmed ngog. Gimed ra maligach ngog me pi’ bigimed ba gamanman ngog ni iring, ara reb nib marwoth ara bm’ar. Gimed be finey nra fel’ u wun’ug e pin’nir?  
\v 14 Nge kireb wa’athan e en nra sasaliyeb nge li’ ba gamanman ni gathi rib fel’ nge pi’ ngog ni maligach, ma bay reb e gamanman ni bfel’ u fithik’ e gamanman rok nike micheg ngog ni nge pi’ ngog. Ya gag e pilung ni ga’, girdi’ nu gubin e nam e bay madgug u wun’rad.”   
\c 2  
\p
\v 1 I \nd SOMOL\nd* ni Gubin Ma Rayag Rok e ga’ar ko pi prist, “Ba’aray e n’en ni ngam rin’ed:  
\v 2 Thingar mu liyor gad ngog ko ngongol romed. Fa’anra dab motoyilgad ko n’en ni gu be yog, ma aram e bay gu bucheg wa’athmed. Bay gu gagiyegnag nge dabki fel’ rogomed ko pin’en ni bfel’ ni be yag ngomed. Kug mu’ i gagiyegnag ni nge kireb, ya damur ted ngan’med e tin kugog ni ngam rin’ed.  
\v 3 Bay ggechig nag pifakmed mug gichiy owchemed nga fithik’ i t’ay e pi gamanman ni gimed ma maligach ngay, bay gu n’agmed nga fithik’ e tar.  
\v 4 Ma aram e bay mu nanged ni gag e kugog e re bugithin ney, ya nge par fare m’ag romad e pi prist, ni aram e pi’in owchen Levi ni dabi math’.   
\p
\v 5 “U lan fare m’ag rog e gu micheg ngorad e yafos nge fel’ rogon, ma irera’ e n’en nug pi’ ngorad, ya nge yag nra ted fag. Pi rran nem e ur ted fag mi i par madgug u wan’rad.  
\v 6 Ma tin nib mat’aw e ur filed ko girdi’, ma gathi n’en nib kireb. Ma ug pired ni bfel’ thilmad; gathi kemus ni go’yad e ur rin’ed e tin nib mat’aw, ya ku’ur ayuweged bokum e girdi’ ni ngar taleged i rin’ e tin ba kireb.  
\v 7 Ri maruwel rok e pi prist ni ngar filed e tin riyul’ u murung’agen Got. Girdi’ e susun e ngranod ngorad ngar filed e tin nib m’agan’ug ngay, ya yad e pi tafek thin rok \nd SOMOL\nd* ni Gubin ma Rayag Rok.   
\p
\v 8 “Machane gimed e pi prist e kam pi’ed keru’med ko bin nib mat’aw e kanawo’. Machib ni gimed be tay e ke waliy bo’or e girdi’ kar ngongliyed e kireb. Kam th’abed fare m’ag ni gu ngongliy u thildad.  
\v 9 Ere bay gu gagiyegnag nge dabuymed e girdi’ nu Israel, ya damur folgad ko tin lanin’ug, ma fa’an bay mmachib niged e girdi’ rog, ma damur ayuweged yad ni ta’ab rogon.”   
\s1 Girdi’ nda ur yul’yul’gad ngak Got  
\p
\v 10 Gathi gadad gubin ni ta’reb e chitamangidad? Gathi ta’ab Got e sunmiydad ni gadad gubin? Ere mangfan ni gadad be th’ab e tin ni kad micheged ngodad ni ngad rin’ed, ma mangfan ni gadad be fananikay fare m’ag ni ngongliy Got u thilrad e pi chitamangidad kakrom?  
\v 11 Girdi’ nu Judah e kar th’abed e n’en nra micheged ngak Got kar ngongliyed ban’en nrib kireb u lan yu Jerusalem nge ga’ngin fare nam. Kar ta’ay niged fare Tempel nrib t’uf rok \nd SOMOL\nd*. Pumo’on e kar le’engiyed e ppin ni yad ma meybil ngak yugu boch e got.  
\v 12 Manga yigi chuweg \nd SOMOL\nd* u fithik’ e girdi’ rok nu Israel e en ni be rin’ e pin’ey, ma dabki pagrad ngar’uned ko maligach nma pi e re nam nem ngak \nd SOMOL\nd* ni Gubin ma Rayag Rok.   
\p
\v 13 Ku ba’aray reb e ban’en ni gimed be rin’. Kam lumach niged e altar rok \nd SOMOL\nd* ko lu’ ni gimed be yor ma gimed be dololoy’, ya dakir fek e pi maligach ni gimed be fek i yib ngak.  
\v 14 Ma gimed be fith ko mangfan ni dakir fel e maligach romed. Bochan e manang ni kam th’ebed e michmich ni mu ted ngak pi le’engimed ni mu mabgol gad ni ki gimed bpagel. I ir chagilem, ma ka mu th’ab e n’en nim micheg ngak, ni yug aram rogon nim micheg u p’eowchen Got ni ga ra yul’yul’ ngak.  
\v 15 Gathi Got e taymew ni kam ta’ab dowefgow ma ta’reb lanin’mew? Mangfan ni yodrom nag? Bochan e ngam diyen niged e bitir, ni bitir nriyul’ ni girdi’ rok Got. Ere mu ted u gil’ e n’en nim micheged ngak pi le’engimed ni dabi thil.  
\v 16 I \nd SOMOL\nd* ni ir e Got rok piyu Israel e be ga’ar, “Kug dabuy e mabgol ni be wear. Kug dabuy ni bayi n’en me ngongliy bigimed e binem e pa’ nrib kireb ngak le’engin. Ere nge bigimed me ayuweg ir, ma dab kum thiliyeged e tin ni kam micheged ni kamogned ni bay um pired ni gimed ba yul’yul’ ngak pi le’engimed.”   
\s1 Rofen ni nge taw e pufthin e ke chugur  
\p
\v 17 Ke aw parwon \nd SOMOL\nd* ko thin romed. Machane be lungumed, “Ni uw rogon ni kug aw niged parwon?” Ya gimed be ga’ar, “I \nd SOMOL\nd* ni Gubin ma Rayag Rok e be leamnag ni urngin e girdi’ ni be ngongliy e kireb e bfel’; ya ba’adagrad.” Ara gimed be fith ni be lungumed, “Bu uw fare Got ni yima leamnag nma rin’ e tin nib mat’aw?”   
\c 3  
\p
\v 1 Fulweg rok \nd SOMOL\nd* ni Gubin ma Rayag Rok ko re bugithin ney e be ga’ar, “Bay gu l’oeg ba tafek thin rog nge ngongliy rogon e kanawo’ rog. Ma aram e fare \nd SOMOL\nd* ni gimed be changar nag e bay mu gin gad ma keyib ko Tempel rok. Fare tafek thin ni gimed be finey ni mang e yug mu guyed e bayi taw ni nge weliy murung’agen e m’ag rog.”   
\p
\v 2 Machane mini’ e rayag rok ni nge lubeg e re rran nem ni bay yib riy? Mini’ e rayag rok ni nge par nib fos ko ngiyal’ nra yib i m’ug? Ir e bod rogon ba soap nib gel, fa bod e nifiy nma ranran nag e wasey nge chuweg e chabung u fithik’.  
\v 3 Ra yib ni nge pufthin ni bod be’ ni nge chuweg chabungen me machalbog nag e silber. Bod be’ nma maruwel ko wasey nma chuweg chabungen e silber nge gol, e aram rogon fare tafek thin rok \nd SOMOL\nd* nra machalbog nag e pi prist, ya nge yag nra feked i yib ngak \nd SOMOL\nd* e tin nib mat’aw e maligach.  
\v 4 Ma pi maligach ni bayi pi’ e girdi’ nu Judah ngu Jerusalem ngak \nd SOMOL\nd* e bayi fel’ u wan’, ni bod rogon ni ur rin’ed kakrom.   
\p
\v 5 Be ga’ar \nd SOMOL\nd* ni Gubin ma Rayag Rok, “Bay gub gu m’ug u fithik’med ni nggu pufthin, ma bay gu welthin nib togopluw ngak e pi’in yad ma pig, nge pi’in yad ma par e girdi’ ni gathi mabgol rorad, nge pi’in yad ma lifith l’ugunrad u tafen e puf oloboch, nge pi’in yad ma ban nag e pi’in yad be maruwel rorad ngu’ur pi’ed puluwrad ni buch’uw, nge pi’in yad ma gafgownag e pi’in ke yim’ figirngirad, nge pi’in kanim’ rorad, nge girdi’ nu bang, nge gubin e pi’in ndarir ted fag.”   
\s1 Ta’ab guruy u ragag guruy ban’en ni yibe pi’ ngak \nd SOMOL\nd*  
\p
\v 6 “I gag e \nd SOMOL\nd* ma ri dab gu thil. Ere gimed e pi’in owchen Jakob e dawor mmalog gad e chiney.  
\v 7 Gimed bod e pi chitamangimed ni kakrom, ya kam pi’ed keru’med ko pi motochiyel rog dakumur folgad riy. Mu chealgad ngam sulod ngog, mu gu cheal nggu sul ngomed. Machane gimed be fith ni be lungmed, ‘Mang e thingar gu rin’ed me yag ni ngug chealgad nggu sulod ngom?’  
\v 8 Nggu fithmed, gur bmat’aw ni nge mororo’ be’ ngak Got? Dangay, machane gimed be mororo’ ngog. Ma gimed be fith ni be lungumed, ‘Uw rogon ni kug mororo’ gad?’ Ko ragag e pasent ko tin bay romed nge tin ngam ognaged.  
\v 9 Ke buch wa’athmed ni gimed gubin, ya girdi’en e re nam ney ni polo’ e yad be mororo’ rog.  
\v 10 Mu feked i yib nga Tempel, ni urngin u gubin, ragag e pasent ko tin ba’ romed, ya nge yib e ggan nga naun rog. Mu sikeng niged gag, mi gimed guy ni bay gu bing mban e tharmiy mu gu pu’og nga dakenmed e pin’en ni bfel’ nge pag e fol riy.  
\v 11 Ma aram e dab kug pag e pi chachangag nge longuy e woldug romed, me par yungi milay’ romed ni \add grape\add* nike sug ko \add grape\add*.  
\v 12 Ma aram e girdi’en urngin e pi nam e bay rogned ni gimed ba felan’, ni bochan e bayi par e nam romed ni ba nam ni bfel’ ni ngu’un par riy.”   
\s1 I Got ni micheg nra runguy e girdi’  
\p
\v 13 Be ga’ar \nd SOMOL\nd*, “Kam thibthib niged gag, machane ke lungumed, ‘Mang e ku gogned ni murung’agem?’  
\v 14 Ke lungumed, ‘Mm’ay fan e pigpig ni ngan tay ngak Got. Dakuriy fan ni ngad rin’ed e tin be yog, fa da guyed rogon ni ngad daged ngak \nd SOMOL\nd* ni Gubin ma Rayag Rok nike kolngan’dad ko tin kad rin’ed.  
\v 15 Ya gadad be guy ni pi’in yad ba tolngan’ e yad ba felfelan’. Ma pi’in yad be ngongliy e kireb e gathi kemus ni be yo’or ban’en rorad, machane ku yad be sikengnag e gumaen’ rok Got ko kireb ni yad be ngongliy ma der buch ban’en rorad.’”   
\p
\v 16 Ma girdi’ ni bay madgun \nd SOMOL\nd* u wun’rad e ur welthingad ngorad, ma be motoyil \nd SOMOL\nd* ngorad me rung’ag e thin ni yad be yog. Bay ba ke babyor rok ni kan yoloy ngay murung’agen e pi’ini bay madgun \nd SOMOL\nd* u wun’rad ma yad be tayfan.  
\v 17 Be ga’ar \nd SOMOL\nd* ni Gubin ma Rayag Rok, “Bay ra manged e tirog e girdi’ ko chirofen ni bay gu maruwel, ma bay ra pired ni kari mil suwrad ngog. Bay gu runguyrad ni bod e gal labthir ni yow ma runguy pifakrow ni yad be pigpig ngorow.  
\v 18 Girdi’ rog e bay kur guyed bayay e n’en nib thil u thilin e pi’in yad mmat’aw nge pi’in yad be ngongliy e kireb, ngu thilin e en ni be pigpig ngog nge en nder pigpig ngog.”   
\c 4  
\s1 Fare rran rok \nd SOMOL\nd* ni bay yib  
\p
\v 1 I \nd SOMOL\nd* ni Gubin ma Rayag Rok e be ga’ar, “Nap’an ni bayi taw ko fare rran ma bayi mo’oruf e pi’in tolngan’ nge girdi’ ni kireb e leam rorad ni bod e pan nike mlik’. Rofen nem e yad ra mo’oruf ni dariy bochyang rorad nra magay.  
\v 2 Machane gimed e pi’in gimed be fol rog e rayib gelngig nma ayuwegey nga dakenmed ni bod ram’en e yal’, me gol nagmed. Ra puf mat’awmed ma gimed ra felfelan’ ni bod rogon pifak e garbaw nni bing e chum rorad ngranod nga wuru’.  
\v 3 Bay mu gelgad ngak e pi’in nib kireb, ma bay ra boded e fiyath u tan e rifrif u aymed ko rofen ni ba’aram ni bay gu maruwel.   
\p
\v 4 “Mu leam niged e pin’en ni i machibnag e tapigpig rog i Moses, ni fapi motochiyel nge fonow ni gu pi’ ngak u daken e Burey ni Sinai ni fan ngak urngin e girdi’ nu Israel ni ngar folgad riy.   
\p
\v 5 “Machane u m’on ndawori taw e re rran nem rok \nd SOMOL\nd*, ni aram fare rran ni ba ga’ ma ba gel e gafgow riy, e bay gu l’oeg fare profet i Elijah nge yib ngomed.  
\v 6 Ma aram e bayi fulweg e pi matam nge pi bitir nga ta’bang bayay. Ma fa’anra dangay ma gu ra yib nggu kirebnag e nam romed.”