\id LAM  
\ide UTF8
\h LAMENTATIONS 
\toc3 Lam 
\toc1 LAMENTATIONS 
\toc2 Lamentations 
\mt1 LAMENTATIONS  
\is1 Murung’agen e Re Ke Babyor Ney  
\ip \bk Babyor ni Lamentations\bk* e lal i tang, ara daloloy’, ni tangin e kireban’ niy be yornag e binaw nu Jerusalem nike waer ko mael ko duw ni 586 u m’on ndawori yib Kristus, nni kirebnag re binaw nem min fek e girdi’ riy nga Babylonia ni yad ba kalbus. Yug aram rogon nib ga’ ni murung’agen e gafgowan’ e bay ko re babyor ney, machane ku bay e thin riy ni be yog ni nge pagan’uy ngak Got me l’agan’uy ngak ko tin bayib e rran nga m’on. Girdi’ nu Israel e ma yon’ e pi tang ney ni yuduw u lan in e rran ni yad ma pag e abich mar pired nike kireban’rad ni yad be leamnag re gafgow nem nike tay yu Jerusalem ko duw ni 586 u m’on ndawori yib Kristus.  
\is1 Gathon e Re Ke Babyor Ney  
\io1 Kireban’ rok yu Jerusalem 1:1–22  
\io1 Gechig ni aw nga Jerusalem 2:1–22  
\io1 Gechig, kalngan’ nge l’agan’ 3:1–66  
\io1 Tomuren ni waer yu Jerusalem 4:1–22  
\io1 Meybil nag e wurengan’ 5:1–22  
\c 1  
\s1 Kireban’ rok yu Jerusalem  
\q1
\v 1 Yu Jerusalem nike par ni go’ ir, ya immoy bangiyal’ nib sug ko girdi’!  
\q2 Immoy ni ir e ba sorok u fayleng, ma chiney e ke bod be’ ni bpin nike yim’ figirngin;  
\q2 Re nam nib pilung u fithik’ e pi nam e ke mang ba sib.   
\b  
\q1
\v 2 N’umngin e nep’ ni i yor; ngi i ser e lu’ u owchen nga but’.  
\q2 Dariy bagyad e pi’in ni ur fagergad ni magey ni nge fal’eg lanyan’.  
\q2 Pi’in yad e yad e karyag niged, go’ kar togopluwgad ngak e chiney.   
\b  
\q1
\v 3 Girdi’ nu Judah e yad bogi sib ni dakriy gelingrad, kan chuwegrad u taferad.  
\q2 Yad be par u lan yug boch e nam, ni dariy bang riy ni yad ra yog ni taferad —  
\q2 Ke longbiyrad e pi to’ogor rorad, ni dariy kanawo’en miyad thay.   
\b  
\q1
\v 4 Dakriy be’ ni mayib nga Tempel e chiney ko meybil ko pi rran nib thothup.  
\q2 Pi’in rrugod ni ur tanggad u rom e yad be gafgow, ma fapi prist e kemus ni go’ moen e yad be tay.  
\q2 Ke par langan e pi garog ni dariy be’ riy, ma yu Zion e ke mochuch ko amith.   
\b  
\q1
\v 5 Pi to’ogor rok e ke gel ngak; kar michgiyed nga gelingrad.  
\q2 I \nd SOMOL\nd* e ke gagiyegnag ke gafgow ni fan urngin e denen rok nib pire’;  
\q2 Pifak e ka ni kolrad ka ni fekrad ngabang.   
\b  
\q1
\v 6 Fla’ab rok yu Jerusalem e ban’en nike thumur.  
\q2 Pi’in yad ma gafaliy e kar boded e gamanman ni \add deer\add* nike m’ay gelngin ni bilig,  
\q2 Nike chugur ni nge m’ay gelngirad ni bod ni yad be mil ko pi tamkol gamanman ni be lol’oegrad.   
\b  
\q1
\v 7 Ke par ni go’ ir nike mogothgoth e chiney, yu Jerusalem e be sul ngi i leamnag e fla’ab rok kakrom;  
\q2 Nap’an ni aw nga pa’ e pi to’ogor rok, ma dariy be’ ni ayweg.  
\q2 Pi’in kar gelgad ngak e yad be minmin ngak ko waer nike tay.   
\b  
\q1
\v 8 Bugwan ni bfel’ e ke chuw rok; dakriy e upong u daken ke thiyer.  
\q2 Be gel’gel’ nike mithag owchen ko tamra’.  
\q2 Yu Jerusalem e ke alitnag ir ko denen rok nib tinowey.   
\b  
\q1
\v 9 Feni alit e ba mom ni yira guy, machane de dag nike magfan’ ko mang e ke buch rok.  
\q2 Ir nike thay e rib gafgow; dariy be’ nra fal’eg lanyan’.  
\q2 I gel e pi to’ogor rok me yor ngak \nd SOMOL\nd* ni ngan runguy.   
\b  
\q1
\v 10 Pi to’ogor e kar iringed urngin e machaf rok.  
\q2 Ni guyrad nranod ngalan e Tempel,  
\q2 Ni gin ni yog \nd SOMOL\nd* ndabi yan e \add Gentile\add* ngay.   
\b  
\q1
\v 11 Girdi’ rok e yad be gel’gel’ ma yad be changarnag ban’en ni ngar ked;  
\q2 Yad be thilyeg e machaf rorad ko ggan ni nge yag nra pired ni dab ra m’ad.  
\q2 Fare binaw e tolul ngalang, ni ga’ar, “\nd SOMOL\nd*, mu changar ngog, ngam guyeg u fithik’ e bilig t’ay e gafgow ni gu be tay.”   
\b  
\q1
\v 12 Be yor ngak gubin e pi’in yad be yan u to’oben, “Musap ngog,  
\q2 Dariy be’ ni ka’eta’ ba amith ni bod e birog e amith,  
\q2 Nib amith ni \nd SOMOL\nd* e kefek nga dakenag ko fa ngiyal’ nike damumuw.   
\b  
\q1
\v 13 “Ke pi’ ba nifiy u lang, nib nifiy ni be yik u fithk’ag.  
\q2 I ngongliy ba wup rog nge thikiyeg nga but’.  
\q2 Ma aram me pageg nge digeyeg u fithik’ e amith ni der tal.   
\b  
\q1
\v 14 “Ke fek babyoren urngin e denen rog ke m’ag nga ta’bang;  
\q2 Ke the’ nga bilel’ugnag, ni tomalngin e rib tomal nike m’aynag gelngig.  
\q2 I Somol e ke pi’eg nga pa’ e pi to’ogor rog, ni dariy gelngig u pulowrad.   
\b  
\q1
\v 15 “I Somol e ke minmin ko urngin e salthaw rog ni yad ba chacheag;  
\q2 Ma ke pi’ barba’ i salthaw ni ngar li’ed e pumo’on ni bfel’ yangren rog.  
\q2 Ke pirdi’iy e girdi’ rog ni bod e \add grape\add* ni yima udiy ni ngan fek l’ogwen.   
\b  
\q1
\v 16 “Aramfan ni lan owcheg e kesug ko lu’ ni be map’.  
\q2 Dariy be’ nrayag ni fal’eg lanin’ug; fa i pi’ e athamgil ngog.  
\q2 An to’ogor e ke gel ngog; ma pi girdi’ rog e dakriy ban’en ni magey rorad.   
\b  
\q1
\v 17 “Gu k’iyeg pa’ag, ma dariy be’ nra aywegeg.  
\q2 Ke pining \nd SOMOL\nd* e pi to’ogor ni ngar togopluwgad ngog u gubin yang;  
\q2 Pangirad ngog e bod ni gag e dow nib alit.   
\b  
\q1
\v 18 “Machane \nd SOMOL\nd* e ir e bmat’aw, ya gag e da ug fol rok.  
\q2 Mmotoyil gad ngog, gimed e girdi’ u gubin yang; mu guyed gag u fithik’ e amith rog.  
\q2 Pi’in pagel nge rugod rog e kan fek’rad nga bang ni yad ba kalbus.   
\b  
\q1
\v 19 “Gu pining e pi’in gamad nga bang, miyad siyeg ni ngar ayuwegedgag.  
\q2 Pi prist nge pi tayugang’ e karm’ad u lan e kanawo’ u lan binaw,  
\q2 Ko ngiyal’ ni yad be changarnag e ggan ni nge yag nra pired ni yad bfos.   
\b  
\q1
\v 20 “\nd SOMOL\nd*, mu changar nga ga’ngin e gafgow rog, nge lanin’ug ni kari gafgow!  
\q2 Kari gafgow lanin’ug ni fan ko pi denen rog.  
\q2 Yi be thang e fan u lan e pi kanawo’; ma ku aritay lan e naun, pi naun ma bay e yam’ riy.   
\b  
\q1
\v 21 “Ngam motoyil ko gel’gel’ rog; dariy be’ nra fal’eg lanin’ug.  
\q2 Pi to’ogor rog e kar felan’gad ni kam fek e riya’ nga dakenag.  
\q2 Mu fek fare rran i yib ni mmicheg; mu gafgownag e pi to’ogor rog ngar gafgowgad ni bod gag.   
\b  
\q1
\v 22 “Mog e kireb ngorad ni bochan urngin e buchan’ rorad;  
\q2 Mu gechig nagrad ni bod nim gechig nageg ni fan ko denen rog.  
\q2 Gu be gel’gel’ u fithik’ e bilig t’ay e gafgow rog, ke gafgow lanin’ug.   
\c 2  
\s1 Gechig ku Somol nga Jerusalem  
\q1
\v 1 Gelngin e damumuw rok Somol me upnguy yu Zion ko lumor.  
\q2 Feni gamog ni yib u tharmiy e ke pig ke kireb.  
\q2 Rofen ni damumuw e mus ko Tempel rok me n’ag.   
\b  
\q1
\v 2 I Somol e gathay gubin e yochi binaw u Judah ni de runguyrad  
\q2 Me buthug nga but’ e yungin kan yororiy nib gel ni fan ko mael u lan fare binaw.  
\q2 Me m’aynag fan nge thiyernag e binem e lung nge pi tagagiyeg riy.   
\b  
\q1
\v 3 U fithik’ e damumuw rok me waernag gelngin yu Israel;  
\q2 I siyeg ni nge aywegmad u nap’an ni yib e to’ogor.  
\q2 I aw ngomad ni bod rogon e nifiy nma kirebnag gubin ban’en.   
\b  
\q1
\v 4 I pulweg gan e gating rok ngomad ni bod ba to’ogor;  
\q2 Me li’ gubin e pi’in ni gamad ma uf uf ngorad ma gamad ma felan’ ngorad.  
\q2 Gu thamiyed gawealngin nifiyan e damumuw rok u roy u Jerusalem.   
\b  
\q1
\v 5 I Somol e bod ba to’ogor, ni kirebnag yu Israel;  
\q2 Ni digey e yungin kan yororiy ni fan ko mael nge tafen e pilung nge mogothgoth.  
\q2 Ma gafgowan’ ni fek nga daken e girdi’ nu Judah e de tal.   
\b  
\q1
\v 6 Tempel ni gin ug meybilgad ngak riy e pirdi’iy nge yochyang u but’;  
\q2 Me taleg e pi rran ni thothup nge \add Sabbath\add*.  
\q2 Pilung nge prist e ta’reb rogon nra thamiyew gelngin e damumuw rok.   
\b  
\q1
\v 7 I Somol e n’ag e altar nge Tempel rok nib thothup;  
\q2 Me pag e to’ogor nge buthug e rungrung riy.  
\q2 Miyad tolulnag e gel ni kar ted ko gin’en ni ud meybilgad riy u fithik’ e felfelan’.   
\b  
\q1
\v 8 I \nd SOMOL\nd* e turguy ni fare yoror nu Zion e thangri aw nga but’;  
\q2 I pag e fol nga daken ni nga ri mich ni nge mogothgoth nib polo’.  
\q2 Pi wulyang nge rungrung riy e chiney e go’ bay u but’ nike mogothgoth.   
\b  
\q1
\v 9 Pi garog riy e ke mathrow nga chabungen e tin ke puth, ma pi dubchey ko garog e ke m’ingm’ing ke yochyang.  
\q2 Fare pilung nge pi tolang rok e kan fekrad ni kalbus ngabang.  
\q2 Fare Motochiyel e daknir machibnag, nge pi profet ni dakir pilyeg \nd SOMOL\nd* e changar rorad.   
\b  
\q1
\v 10 Pi pumo’on ni pilibthir nu Jerusalem e kar pired nga but’ nike math gulungrad,  
\q2 Ni go’ fiyath daken lolugrad ma mad u dakenrad e tutuw.  
\q2 Ma pi’in rugod e kar’aned lolugrad nga daken e but’.   
\b  
\q1
\v 11 Ke thow owcheg ko meyor; ni kari kireb lanin’ug.  
\q2 Kethay parwog ko meyor ni bochan e gafgow ko girdi’ rog.  
\q2 Bitir nge madway e yad be paraw nike ma’ gelingrad u lan e yupa’ i kanawo’ u lan fare binaw.   
\b  
\q1
\v 12 Ma yad be yor nag e mak’iy nge blel ko pi chitiningirad;  
\q2 Yad be thig nike m’ay gelingrad u lan e yupa’ i kanawo’ ni gowa kar maad’adgad,  
\q2 Ma yad be yim’ nib sasag’al u pa’ e pi chitiningirad.   
\b  
\q1
\v 13 Ah Jerusalem, gur nri gab t’uf, mang e ku rayag ni nggog?  
\q2 Urogon ni nggu faleg’ lanin’um? Dariy be’ ni ka’ayib ba gafgow ngak ni bod e biney.  
\q2 Ya gafgow rom e ba to’ar ni bod lan e regur; ke math e liyab ngom.   
\b  
\q1
\v 14 Pi profet rom e go’ thin ni malfith e yad be yog ngom;  
\q2 Yad be ban nigem ko machib ni yad be tay ni dariy e ngiyal’ ni ngam guy e kireb rom.  
\q2 Yad be gagiyeg nigem ngam leamnag nde t’uf ni ngam pi’ ker’um ko denen rom.   
\b  
\q1
\v 15 Girdi’ ni yad be yan u to’bem e yad be changar ngom nga but’;  
\q2 Ni yad be chichingeg lolugrad miyad be minmin ko mogothgoth ni keta’ yu Jerusalem:  
\q2 “Irera’ fare binaw ni bfel’usun, ma uf uf rok e fayleng?”   
\b  
\q1
\v 16 Urngin e to’ogor ma yad be moning nagem yad be changar ngom u fithik’ e fananikan.  
\q2 Ni yad be thilpiriy l’ugunrad ma yad be kirebnag owcharad ma yad be ga’ar, “Kad thirifed u but’!  
\q2 Irera’ fare rran ni ku’ud son niged!”   
\b  
\q1
\v 17 I \nd SOMOL\nd* e ke rin’ n’en ni yog nra rin’:  
\q2 Ke gechig nagdad ndaki wurngan’, ni bod ni yog ngodad kakrom.  
\q2 Ke pag e pi to’ogor ke gel ngodad, ni kar uf uf gad ko waer ni kadted.   
\b  
\q1
\v 18 Jerusalem, mu pag e pi rungrung rom ngar yorgad ngalang ngak \nd SOMOL\nd*!  
\q2 Mu pag lu’am nge map ni bod e lul’ ni be yan e ran riy ni nnep’ nge rran.  
\q2 Nge aw parwom ko meyor nge gafgow ni ga be tay.   
\b  
\q1
\v 19 Numngin e nep’ ni ngu’um od bayay nge bayay ngu’um yor ngalang ngak Somol;  
\q2 Ni ga be pu’og lanin’um nga but’ ma ga be wenig ngak ni nge wurngan’ nga daken pifakam —  
\q2 Pi bitir ni be li’ e mak’iy u gubin e pi tam’ing ko kanawo’!   
\b  
\q1
\v 20  \nd SOMOL\nd* mu changar! Mangfan ni ga be gechig nagmad ni arayrogon?  
\q2 Pi’in ni ppin e yad be longuy pi fakrad nrib t’uf rorad!  
\q2 Prist nge profet e yi be thang e pogogan rorad u lan e Tempel!   
\b  
\q1
\v 21 Fel’ yangren nge pilbithir e go’ yad ba aw’ u lan e kanawo’ ni karmad’.  
\q2 Pumo’on nge ppin ni bfel’ yangeren, e karm’ad ko saydon rok e pi to’ogor.  
\q2 Mu thang e pogofan rorad nide wurngan’um ni gelngin e damumuw rom e rofen nem.   
\b  
\q1
\v 22 Mu pining e to’ogor rog nga ba madnom ko k’ar marus u to’obeg i yan,  
\q2 Ma dariy be’ nrayag ni nge thay nge mil u fithik’ e damumuw rom e rofen nem.  
\q2 Kar thanged e pogofan rok pifakag, ni ug chugliyrad ni yad ba t’uf rog.   
\c 3  
\s1 Gechig, kalngan’, nge l’agan’  
\q1
\v 1 I gag e cha’ ni gumnang e gechig nma pi’ Got.   
\q2
\v 2 I pi’eg nga’ar i yan nga to’ar nga fithik’ e lumor   
\q2
\v 3 Me toyeg i toyeg ko dumow ndariy bochi marunguy rok.   
\b  
\q1
\v 4 Me pageg ni kug maad’ad ma ke t’et’ar yileg.   
\q2
\v 5 I ning e mab ngog nggu par u kalbus u fithik’ e gafgow nge amith.   
\q2
\v 6 I gelfen ngog ni nggu par u fithik’ i talumoren e yam’.   
\b  
\q1
\v 7 Ke michgiyeg ko chen; I gag ba kalbus ni dariy liben mug thay.   
\q2
\v 8 Gu yor nag e ayuw ngalang, me siyeg Got ni nge motoyil;   
\q2
\v 9 U gu wan ni gu be thigthig ma yungi rungrung ni malang e be ning e wo’ ngog u gubin yang ni gu ra cheal ngay.   
\b  
\q1
\v 10 I son nageg ni bod ba gamanman ni \add bear\add*; me og ngog ni bod ba layon.   
\q2
\v 11 I tulfeg nga wuru’ e kanawo’, nge popofeg ni yoch yang, me pageg nge yan.   
\q2
\v 12 I girengiy e gat’ing rok me paluweg ngog e pi gan e gat’ing rok.   
\b  
\q1
\v 13 I pag e pi gan e gat’ing rok nge aw ngog nge rich nga’ar.   
\q2
\v 14 I minmin e girdi’ nga ya’ag ni polo’ e rran; ni kug mang ba makak’ar ngorad ni yad gubin.   
\q2
\v 15 Ggan nge garbad rog ni pi’ ngog e bilig t’ay e gafgow.   
\b  
\q1
\v 16 I gichgichiy owcheg u fithik’ e but’ nge m’ing nguweleg u daken e malang.   
\q2
\v 17 Gu pagtalin rogoy ni yima par ndariy e m’ar nge rogoy ni yib gapas nge uw rogon ma yi ba felfelan’.   
\q2
\v 18 Daki n’uw nap’an ni nggu par ni gubfos; ya l’agan’ rog ngak \nd SOMOL\nd* e dakriy.   
\b  
\q1
\v 19 Lanin’ug ko amith rog, nge gag ni dakriy e tabnaw rog, e ba yub nib mo’oy.   
\q2
\v 20 U gu par ni yiggu be leamnag, mi ri parde’ lanin’ug.   
\q2
\v 21 I sul e l’angan’ ngog nap’an ni gu leamnag e ren’en ni ba’aray:   
\b  
\q1
\v 22 Fare t’ufeg rok \nd SOMOL\nd* ni dabi m’ay nge marunguy rok e ku be ul ul i yan,   
\q2
\v 23 Nib k’akling ni bod e kadbul, nib mich ni bod e yal’ nra for ngalang.   
\q2
\v 24 I \nd SOMOL\nd* e kemus ni ir e urngin ban’en ngog, are ir e kug tay e pagan’ rog nga daken.   
\b  
\q1
\v 25 I \nd SOMOL\nd* e ba gol ko pi’in ni karted e pagan’ rorad nga daken,   
\q2
\v 26 Ere rib fel’ ngodad ni ngu’ud son gad u fithik’ e gumaen’, ni ngad son niged ni nge mat’aw nagdad ngak.   
\q2
\v 27 Rib th’abi fel’ ni ngad filed e re guma’ ney ni kagdad ppagel.   
\b  
\q1
\v 28 Nap’an ni gadad ra gafgow, ma thingar da pired nga but’ u bang ni go’ gadad nib math gulngudad u fithik’ e gumaen’;   
\q2
\v 29 Thingar da siro’gad ni kadm’ing gad, ya kuramoy ban’en nra lagan’dad ngay.   
\q2
\v 30 Yug aram rogon e parde’ nge thin nib wupwup, ma thingarda feked ni gubin.   
\b  
\q1
\v 31 I Somol e rib marunguy ma dabi n’ag dad ni manemus.   
\q2
\v 32 Yug bay i feke kireban’ i yib ngodad, machane t’ufeg rok ngodad e rib mich ma ba gel.   
\q2
\v 33 Dar ma felfelan’ ngay ni nge k’aring e gafgow ara amith ngodad.   
\b  
\q1
\v 34 I Somol e manang e ngiyal’ nike parde’ lanin’dad u kalbus;   
\q2
\v 35 Ma manang e ngiyal’ ni kan siyeg rodad mat’awdad ni pi’ ngodad;   
\q2
\v 36 Nap’an ni yira chefeg ni daki yal’uw e tin nib mat’aw ni ngan rin’ u kort ma manang.   
\b  
\q1
\v 37 Tiriggil rok Somol e gubin ngiyal’ nma yan ni bfel’ rogon ni dabiyag i thilyeg.   
\q2
\v 38 Fel’ fa kireb e ta’reb rogon, nma m’ug fe buch ni ir e keyog.   
\q2
\v 39 Mangfan nap’an ni yira gechig nagdad ni bochan e denen rodad ma gadad gun’gun’?   
\b  
\q1
\v 40 Ngad fal’egned i yaliy e pi kanawo’ rodad ma gadad sul ngak \nd SOMOL\nd*.   
\q2
\v 41 Ngad binged lanin’dad ngak Got nu tharmiy ma gadad meybil, ni ngad ga’ar gad,   
\q2
\v 42 “Kug denen gad ma kug togopluwgad, me gur \nd SOMOL\nd*, e dawor mu n’ag fan romad.   
\b  
\q1
\v 43 “Kam tulufmad kam thang e pogofan romad; wurengan’ rom e ke mith nga fon e dumumuw rom,   
\q2
\v 44 Nga fon bang i manilang ko dumumuw ni kay gi dubu’ag ni dabiyag ni nge bugor e meybil romad nga barba’.   
\q2
\v 45 Kam taymad ni bod ba modo’ ko fayleng.   
\b  
\q1
\v 46 “Urngin e pi to’ogor romad ma yad be yog e thin nib mkunkun ngomad ma yad be moning nagmad.   
\q2
\v 47 Kug warod u fithik’ e riya’ nge bilig tay e gafgow; ma gamad be par u thatharan e riya’ nge marus.   
\q2
\v 48 Be map’ ni lul’ e lu’ nu owcheg ko gafgow rok e girdi’ rog.   
\b  
\q1
\v 49 “Lu’ag e bayi map’ ni bod e lul’ ni dabi tal   
\q2
\v 50 Nge taw ko ngiyal’ nike sap \nd SOMOL\nd* u tharmiy nga but’ ke guy dad.   
\q2
\v 51 I yor lanin’ug u nap’an nug gguy e n’en ni kan rin’ ngak e ppin ko fare binaw.   
\b  
\q1
\v 52 “Kug ma’achthal ni bod ba arche’ u pa’ e pi to’ogor ni dariy tapgin ni ngar fananikayed gag.   
\q2
\v 53 Ra thuryed gag ngalan ba low ni ku gubfos miyad ning ngab malang.   
\q2
\v 54 I chugur ni nge chap e ran u dakenag, mu gu leamnag nike chugur e yam’.   
\b  
\q1
\v 55 “Mug yor ngalang ngom, \nd SOMOL\nd*, u rom u t’ay e low.   
\q2
\v 56 Ma nap’an e gu wenig nag ngom ni ngam rung’ag e meyor rog, ma ga rung’ag.   
\q2
\v 57 Ma ga fulweg lamag ngamog ngog ni dab kugrus.   
\b  
\q1
\v 58 “Somol, gur e mub mu lageg, ma ga ayweg e pogofan rog.   
\q2
\v 59 Mu fol ngog; ya gamnang e kireb ni kan rin’ nib togopluw ngog.   
\q2
\v 60 Gamnang rogon e pi to’ogor rog ni yad be fananikayeg ma yad be makath nageg.   
\b  
\q1
\v 61 “\nd SOMOL\nd*, kam rung’ag oren e morugthin ni karted ngog; me gur e gamnang urngin e makath rorad.   
\q2
\v 62 Polo’ e rran ni yad be weliy murung’ageg ma yad be puruy’ nag e n’en ni ngar rin’ed ngog.   
\q2
\v 63 Yug ra kadbul nge mada’ ko nep ma yad be gosgos nigeg.   
\b  
\q1
\v 64 “\nd SOMOL\nd*, mu gechig nagrad ko tin karrin’ed.   
\q2
\v 65 Mu kirebnag wa’athrad mag suguyrad ko buchbuchan’!   
\q2
\v 66 Ngam tulufrad ngam thirifrad u daken e fayleng!”   
\c 4  
\s1 Tomuren e waer ni tay yu Jerusalem  
\q1
\v 1 Gol rodad ni immoy nib galgael e ke yim’ ram’en;  
\q2 fapi malang ko fare Tempel e ke wagagey u lan e yupa’ i kanawo’.   
\b  
\q1
\v 2 Pi fel’yangren nu Zion e ba t’uf rodad ni bod e gol,  
\q2 machane chiney e ngongol ni yibe rin’ ngorad e kar boded e th’ib ni but’.   
\b  
\q1
\v 3 Mus ko chitiningin e \add wolf\add* ma matathuth nag pifak.  
\q2 machane girdi’ rog e kar boded e arche’ ni \add ostrich\add*, ni yad ba kan ngak pifakrad.   
\b  
\q1
\v 4 Yad ma digey pifakrad ni kab madway nge math e pogofan rorad ko blig nge balel;  
\q2 pi’in bitir e yad be yor nag e ggan ma dariy be’ nra pi’ ngorad.   
\b  
\q1
\v 5 Girdi’ ni i kay e ggan ni th’abi fel’ e be yim’ nriyul’ ko mak’iy u lan yu pa’ i kanawo;  
\q2 ma pi’in un chuguliyrad u fithik’ e fel’ rogon e yad be wurgiy tafen e dow, niyad be gay e n’en ni ngar ked.   
\b  
\q1
\v 6 Gechig nta’ ko girdi’ rog e ba almarin ko pi’in girdi’en yu Sodom,  
\q2 ni fare binaw ni gad Got pa’ ngay nge pil nib tomgin.   
\b  
\q1
\v 7 Pi tayugang’ romad e yad ba machalbog ko ayis  
\q2 ma yad ba wech ko milik; downgirad e ba famsow nib t’obt’ob nib gal ra’en.   
\b  
\q1
\v 8 Machane chiney e yad ba thig u lan e yupa’ i kanawo’ ni dab kun poyrad, ke lumoren e yam’ owcharad;  
\q2 bayach u dowrad e ke mlik’ ni gowa l’ud, nike bachbach ko yil rorad.   
\b  
\q1
\v 9 Pi’in karm’ad u tan e mael e kabfel’ boch ko pi’in fin ram’ad,  
\q2 nib sasag’al ni li’rad e bilig, ya dariy e ggan ni aywegrad ngar pired ni yad bfos.   
\b  
\q1
\v 10 Riya’ ni yib ko girdi’ rog e girengiy e marus ni almirin i yib;  
\q2 pi matin nib t’uf pifakrad rorad e ra lithed pifakrad ngar longyed.   
\b  
\q1
\v 11  \nd SOMOL\nd* e pu’og e damumuw rok nike mokun ketun gelngin;  
\q2 me yip’ e nifiy ngalan yu Zion ke urfiy nga but’.   
\b  
\q1
\v 12 Dariy be’ u bang, ni mus ngak e pi’in tagagiyeg ko pi nam nu bang,  
\q2 ni tun ngan’ nrayag ni thum’ reb e to’ogor ngalan e garog nu Jerusalem.   
\b  
\q1
\v 13 Machane me buch ni aram rogon, ni bochan e i denen e pi profet nge pi prist  
\q2 ni aram tapgin e yam’ ngak bokun e girdi’ ni dariy ban’en nra bucheged.   
\b  
\q1
\v 14 Pi tayugang’ e u ra deraw gad u lan e yupa’ i kanawo’ ni gowa kar ma’ew gad,  
\q2 ni kar thiy gad ko racha’ ni dakriy be’ nra ga’ran’ ni nge math ngorad.   
\b  
\q1
\v 15 Me tolul e girdi’ nra ga’ar gad, “Mmuchuwgad riy! Gimed ba ta’ay! Dab mmath gad ngomad!”  
\q2 Ma aram miyad milethay u reb e nam nga reb, ni dariy be’ ni m’agan’ ngorad.   
\b  
\q1
\v 16 I \nd SOMOL\nd* e dakrir uned u lanyan’; ir e ke werweregrad.  
\q2 Ke m’ayfan e pi prist nge pi tayugang’ rorad u wan’.   
\b  
\q1
\v 17 Gu changar gu changar niged e ayuw nge daki tael e changar romad made taw e ayuw.  
\q2 Kug pired ni gamad be son nag e ayuw u ba nam ni dariy rok ni nge pi’.   
\b  
\q1
\v 18 Gamad e mus ko yan u kanawo’ ma dabkiyag; ya to’ogor romad e yad be changar nagmad.  
\q2 Tiromad e rran e ke thumur; ke taw nga tol’mad.   
\b  
\q1
\v 19 Ra tulfed gamad nib pay ni bod e arche’ ni \add eagle\add* nike ngalol u lang nga but’.  
\q2 U ra gayed gamad u fithik’ e yochi burey; mug gin gad ma kan kolmad u daken e ted.   
\b  
\q1
\v 20 Ra koled p’ebugul e yafos romad, fare pilung ni \nd SOMOL\nd* e duwgiliy,  
\q2 ni aram e cha’ ni pagan’ romad ni ra lagmad u pa’ gubin e to’ogor.   
\b  
\q1
\v 21 Um minmin gad, gimed e girdi’ nu Edom ngu Uz; ma gimed be felfelan’ e chingiyal’ n’ey ni ku rayag.  
\q2 Ya ku be yib e biromed e riya’; gimed mabay kum thigthiggad ni dariy e mad u dakenmed ni kam tamra’gad.   
\b  
\q1
\v 22 Zion e ke pi’ puluwon e denen rok; i \nd SOMOL\nd* e dabki ta’mad ni kalbus u milekag nib n’uw nap’an.  
\q2 Machane gur Edom, e bayi gechig nigem \nd SOMOL\nd*; nge pug ngalang ngonglem ni kireb.   
\c 5  
\s1 Ba Meybil nifen e wurngan’  
\q1
\v 1  \nd SOMOL\nd*, nge yib woran ngan’um e n’en nike buch romad.  
\q2 Mu changar ngomad ngam guy feni kem’ay famad kug thiyar gad.   
\b  
\q1
\v 2 Binaw romad e bay u pa’ e milekag;  
\q2 girdi’ nu bang e be par ko pi tabnaw romad.   
\b  
\q1
\v 3 Pi chitamangimad e ke thang e to’ogor e fan rorad,  
\q2 ke par e pi chitiningimad ni dakriy figirngirad.   
\b  
\q1
\v 4 Thingar gu pi’ed puluwon e ran ni nggu unumed;  
\q2 ma thingar gu chuwi’iyed e l’ud ni nggu lum gad ngay.   
\b  
\q1
\v 5 Yibe maruwel ngomad nib gel ni bod e dongki ara kamel,  
\q2 nike aw parowmad, ma danir pi’ e toffan ngomad.   
\b  
\q1
\v 6 U gu ninged e ggan nga Egypt ngu Assyria,  
\q2 ni fan e nge dab gu m’ad.   
\b  
\q1
\v 7 Pi chitamangimad kakrom e ra denen gad, ma yad e kar thumur gad,  
\q2 ma gamad e kug gafgow gad ni fan ko denen rorad.   
\b  
\q1
\v 8 Pi sib e yad e chiney e yad be gagiyeg niged gamad,  
\q2 ma dariy be’ nra pithigmad u tan gelingrad.   
\b  
\q1
\v 9 Pi tathang pogofan e yad be deraw u wuru’ e binaw;  
\q2 ngiyal’ ni gamad be gay ganmad e kug dow gad ko pogofan romad.   
\b  
\q1
\v 10 Mak’iy e ke k’aring e gowel nga dakenmad  
\q2 ke par downgimad nike bod feni gowel ba stof.   
\b  
\q1
\v 11 Pi le’engimad e kan kolrad u gelngiy u daken e burey ni Zion  
\q2 ngu lan e yochi binaw nu Judah e yibe kol pifakmad ni ppin riy.   
\b  
\q1
\v 12 Pi tayugang’ romad e kan fekrad kan uchliyrad;  
\q2 ma danir tayfan e pi pumo’on romad.   
\b  
\q1
\v 13 Pagel ni fel’ yangren romad e yibe ma’angach ngorad ni ngu’ur bilged e \add grain\add* ni bod e pi sib;  
\q2 yochi sarpagel e yad be dol’dol’ u tan e lud’ ni yad be fek nib tomal.   
\b  
\q1
\v 14 Pi’in ke pumo’on e dakriy e ngiyal ni yad ma par nga but’ u langan e garog ko binaw,  
\q2 ma pagel ni felyangren e dakiryag e musik rorad.   
\b  
\q1
\v 15 Felfelan’ e ke chuw u lan e yafos romad;  
\q2 buchbuchan’ e ke fek lon e pi churu’ romad.   
\b  
\q1
\v 16 Dakriy ban’en ni magach ko gubin e tin u gu uf’uf gad ngay.  
\q2 Ku’ug denen gad, ere chiney e karug gafgowgad.   
\b  
\q1
\v 17 Kug m’ar gad nga lanin’mad  
\q2 nike mom’aw ni ngguyed ban’en u fithik’ i lu’mad,   
\b  
\q1
\v 18 ni bochan e burey ni Zion e kann’ag ke par ni go’ ir,  
\q2 pilis ni malboch e be gurul u fithik’ e tin ke mogothgoth.   
\b  
\q1
\v 19 Machane, gur \nd SOMOL\nd* e pilung ni dariy n’umngin nap’an  
\q2 ma bay um gagiyeg nge taw ko tungun.   
\b  
\q1
\v 20 Mangfan ni ar fini n’uw nap’an ni kam fek owchem romad?  
\q2 Mog kagmad ra yib ngan’um bingyal’?   
\b  
\q1
\v 21  \nd SOMOL\nd*! Mu fulwegmad ngom, mfulwegmad!  
\q2 Mu sulweg nga gil’ e fla’ab romad ni kakrom.   
\b  
\q1
\v 22 Fa ka mu n’agmad ni dariy n’umngin nap’an?  
\q2 Mog dariy folan e damumuw rom?