\id 1TI \ide UTF8 \h 1 TIMOTHY \toc3 1 Tim \toc1 GIN M’ON E BABYOR NI PI’ PAUL NGE YAN NGAK TIMOTHY \toc2 1 Timothy \mt2 GIN M’ON E BABYOR NI PI’ PAUL NGE YAN NGAK \mt1 TIMOTHY \ip Timothy e be’ ni kab pagel ni girdi’en Kristus ni be’ u Asia Minor. Chitiningin e be’ u Israel ma chitamngin e be’ u Greece. I Timothy e un ngak Paul ngi i ayuweg ko maruwel rok ni i tay nrogon e missionary. Gin m’on e babyor rok Paul ngak Timothy e dalip ban’en ni bay riy ni ba ga’ fan. \ip Bin som’on e fonownag Paul Timothy ni nge ayuw ko machib ni gathi ir. Pi tamchib ni go’ bogi ban’en e kar athkuyed e leam rok boch yu Israel nge boch e pi’in gathi yad piyu Israel karogned nre fayleng ney e ba kireb, ma en ni ba’adag ni nge thap ngak Got e dabi mabgol, ma bay bmit e ggan ni dabi kay, ma nge un ngorad ya bay ba llowan’ rorad ni yugu bmit. Miki yog Paul ngak Timothy rogon e meybil ni nge tay girdi’en e galesiya ngak Got, nge rogon ni ngi i maruwel e pi’in ni ngu’ur ted murung’agen e galesiya nge pi’in ngu’ur ayuweged e galesiya. Ma aram me dag Paul ngak Timothy rogon ni ngi i par ni reb e tapigpig rok Jesus Kristus nib manigil nge rogon ni nge ngongliy e maruwel rok Got u fithik’ girdi’en e galesiya. \is1 Tin ni bay riy \io1 Tabolngin 1:1–2 \io1 Thin ni pi’ Paul u murung’agen e galesiya nge pi’in yad be yog e thin riy 1:3—3:16 \io1 Thin ni pi’ Paul ngak Timothy u murung’agen e maruwel ni nge tay u galesiya 4:1—6:21 \c 1 \p \v 1 Re babyor ney e yib rok Paul ni ir reb e apostel rok Kristus Jesus. I Got ni ir e ma runguydad nge thapegdad ngak nge Kristus Jesus, ni ir e ke l’agan’dad ngak e ra turguyew ni nge mang reb e apostel — \p \v 2 Ngak Timothy, nike mang be’ nri fakag u daken e mich u wun’uy ngak Kristus: \p I Got ni Chitamangiy nge Kristus Jesus ni ir e Somol rodad e ngu’ur ayuwegew gur ma yow be runguyem, ma yow be pi’ e gapas nga lanin’um. \s1 Ngan ayuw ko machib ni gathi ir \p \v 3 Gub adag ni ngam par u lan yu Efesus, ni bod rogon ni gu wenignag ngom ni ngam rin’ ko fa ngiyal’nem ni gu be yan nga Macedonia. Bay boch e girdi’ u wur ni yad be machibnag boch ban’en ni gathi ir, ere thingar mog ngorad ni ngar talgad. \v 4 Mog ngorad ni ngar paged e pi yat nem ndab kur weliyed ngak e girdi’, nge fithingan pi chitamangiy ni kakrom ni ka ma yo’or, ya ireray e pin’en ni be k’aring e tugthin; ya pin’ey e der ayuweg i muruwliy e n’en ni kem’ay i leamnag rok Got ke tay ni kan nang u daken e mich u wun’uy ngak Kristus. \v 5 Fan e re bugithin ney ni kugog ngom e bochan e nge yagnag e t’ufeg nma yib ko gum’ircha’ nib machalbog, ma ma yib u lanin’uy ni der yog ngom gur be’ ni kam rin’ ban’en nib kireb, ma ma yib ko bin nib riyul’ i rogon nib mich Kristus u wun’uy. \v 6 Ya boch e girdi’ e kar pi’ed keru’rad ko pi thin ney kemang e tin ndariyfan ni yad be un i weliy e ke fekrad nga wuru’ e kanawo’. \v 7 Ma yad ba’adag ni ngar manged tamchib ko motochiyel rok Got, machane darir nanged fan e thin ni yad be yog ara murung’agen e pin’en ni yad be weliy ni kari pagan’rad ngay. \p \v 8 Gadad manang ni re Motochiyel nem e bfel’, ni fa’anra ni maruwel ngay nrogon ni ngan maruwel ngay. \v 9 Machane thangri dab ni pag talin ni pi motochiyel e ni ngongliy ni gathi fan ngak e girdi’ ni bfel’, ya fan ngak e pi’in yad ma th’ab e motochiyel nge pi’in yad ma togopluw ko motochiyel, nge pi’in ndariyfan Got u wun’rad ma yad be ngongliy e tin nib kireb, nge pi’in ndarir liyorgad ngak Got nge pi’in ndariy ban’en nib thothup u wun’rad, nge girdi’ ni kar thanged e pogofan rok e chitamangirad ara chitiningrad, ma fan ngak e pi’in yad ma thang e pogofan ko girdi’, \v 10 ma fan ngak e pi’in yad ma darngal, ma fan ngak e pumo’on nma darngalnag e pumo’on, nge pi’in yad ma iring e girdi’, ma fan ko pi’in yad ma lifith l’ugunrad ma yad ma pi’ e thin ni nge mang mich nde riyul’ ara rrin’ed ban’en nib togopluw ko bin nib riyul’ e machib. \v 11 Ireram e re machib ni kan pir’eg u fithik’ fare Thin Ni Bfel’ ni ir e kan pag fan ngog ni nggu weliy ngak e girdi’, ni ireram fare Thin Ni Bfel’ ni ir e th’abi sorok ma ba fla’ab. \s1 Ngan pining e magaer u wun’uy ngak Got ya ir e be runguydad \p \v 12 Gu ma pining e magaer ngak Kristus Jesus ni ir e Somol rodad, ni ir e ma pi’ gelngig ko maruwel ni gu be tay. Gu ma pining e magaer ngak ni bochan e be finey nrayag ni nge pagan’ ngog, nge bochan e turguyeg ni nggu pigpig ngak, \v 13 ni yugu aram rogon nib kireb e thin ni ugog nib togopluw ngak kakrom, mu ug gafgownag ma gu be yog e thin nib kireb nga fithingan. Machane me runguyeg Got, ya de mich Kristus u wun’ug e ngiyal’nem, ni aram e dagur nang e n’en ni gu be rin’. \v 14 Ma Somol rodad e tow’ath nigeg ko ayuw ni pi’ ngog nge pag rogon me pi’ ngog fare mich nge t’ufeg ni fadad ko ta’ab girdi’ ni gadad ma tay Kristus. \v 15 Re bugithin ni ba’aray e rib riyul’, ma ngari mich u wun’uy me pagan’uy ngay: ni Kristus Jesus e yib ngaray nga fayleng ni nge thapeg e pi tadenen ngak Got. Me gag e th’abi kireb u fithik’rad, \v 16 machane er fan nike runguyeg Got, ni bochan e nge yag ni dag Kristus Jesus feni gumaen’ u puluwog, i gag e en nth’abi tadenen u fithik’ e pi tadenen, ni nge dag ngak e pi’in ni bayi mich Jesus u wun’rad nga tomureg me yag e yafos ndariy n’umngin nap’an ngorad. \v 17 Fare Pilung ni bay i par ndariy n’umngin nap’an, ma dabi yim’ bi’id ma dab ni guy nga owchey, ma kemus ni ir e ta’are Got ni bay, e ir e ngi i liyor e girdi’ ngak me ir e nganog e sorok ngak ndariy n’umngin nap’an! Amen. \p \v 18 Timothy ni fakag, kug pag fan e re bugithin ney ngom, ni bod rogon e thin nni yi’iynag nike n’uw nap’an ni murung’agem. Pi thin ney e ir e nge mang talin e cham rom ko cham ni ga be tay nib mat’aw, \v 19 mu um par nib mich Kristus u wun’um ma dariy ban’en ni be yog lanin’um ngom ni kam rin’ nib kireb. Boch e girdi’ e darir folgad ko tin be puguran lanin’rad ngorad kar kireb niged rogon nib mich Kristus u wun’rad; \v 20 ni Hymeneus nge Alexander e yow mu’un nga fithik’rad, ni kug pi’row nga gelngin Satan, ya ngar filew ni ngar talgow ndab ku rognew e thin nib kireb nib togopluw ngak Got. \c 2 \s1 Rogon e meybil ni nge tay girdi’en e galesiya rok Got ngak \p \v 1 Ere bin som’on e gu be wenignag ngak girdi’en e galesiya ni ngu’ur meybilgad ngak Got ni fan ngak urngin e girdi’, ma yad be wenig ngak ni nge runguyrad, miyad pining e magaer ngak ni fan e tin ni bayi rin’ ni fan ngorad, \v 2 aray rogon ni ngar meybilgad ni fan ngak e pi pilung nge urngin e girdi’ ni yad be tay murung’agen e girdi’, ni bochan e nge yag nda pired u fithik’ e mocha’ nge gapas, ni gadad be liyor ngak Got ma bfel’ pangidad. \v 3 Ren’ey e bfel’ ma ba felan’ Got ngay ni ir e ma thapegdad ngak, \v 4 ni ir e ba’adag urngin e girdi’ ni ngar thapgad ngak ma ngar nanged e tin nib riyul’. \v 5 Ya ri ta’reb e Got ni bay, ma ri ta’abe’ e bay ni ir e ma chagiy Got nge girdi’ nga ta’bang, ni aram fare girdi’ ni Kristus Jesus, \v 6 ni ir e pi’ ir nge biyuliy urngin e girdi’ ngak Got. Ireram e mich riy ko re ngiyal’ i n’en ni turguy Got, ni ba’adag Got urngin e girdi’ ni ngar thapgad ngak, \v 7 ma ireray fan nnol’igeg ni gag reb e apostel ni tamchib ngak e pi’in gathi yad piyu Israel, ni nggu wereg e thin rok Got ngorad ni murung’agen rogon ni nge mich Got u wun’uy min nang e tin nib riyul’. Gathi ban’en ni gu be ban, ya gu be yog e tin riyul’! \p \v 8 Gubin yang ni yira mu’ulung ngay ma gub adag ni pumo’on e nge meybil riy, ni pumo’on ni kar pi’ed yad nga pa’ Got mrayag ni ngar puged pa’rad ngalang ngar meybilgad ndarir damumuwgad ara yad be tugthin. \p \v 9 Ma ku errogon e pi’in ni ppin ni gub adag ni ngar gonopiyed rogon e mad rorad nge yan i par ni bfel’ rogon, miyad yin’ e mad nrogon yalen e munmad ko ppin; ma gathi ngar ngongliyed piyan lolugrad ni nge thum’ nga wuru’, ara ra ted e nunuw ni gol ara nunuw nni ngongliy ko churuwo’ nu l’ugun e yar ara mad nib tolang puluwon, \v 10 machane ngar ngongliyed e ngongol ni bfel’ nib m’ag ngak e ppin ni yad be dag ni yad girdi’en Got. \v 11 Ba’aray rogon ni nge fil e pi’in ni ppin ban’en: ngar th’abed gulungrad ngar motoyilgad u fithik’ e sobut’an’. \v 12 Dab gu pag e pi’in ni ppin ni ngar machibgad fa ur gagiyeg niged e pumo’on; thingar ra pired ni kar th’abed gulungrad. \v 13 Ya Adam e ir e som’on nsunumiy, nge mu’ mfin nsunumiy Eva. \v 14 Ma gathi Adam e ni bannag; ya fa en ni bpin e ir e ni bannag nge th’ab e motochiyel rok Got. \v 15 Machane pi’in ni ppin e ku yad ra thap ngak Got ni fa’anra ur chuguliyed e bitir ma yad be par ni yad ba yul’yul’ ngak Got u fithik’ e michan’ rorad ngak ma yad be par nib t’uf Got rorad nge girdi’, ma yad ba thothup ma ba sobut’an’rad. \c 3 \s1 Pi’in ni ngu’ur ted murung’agen e galesiya \p \v 1 Re bugithin ney e ba riyul’, ni fa’anra ba’adag be’ ni ngari mang reb e girdi’ ni ngi i tay murung’agen girdi’en e galesiya ma aram e ke nameg reb e maruwel ni ir e ba th’abi fel’. \v 2 En ni be tay murung’agen girdi’en e galesiya e thangri yan i aw ni be’ ni bfel’ thin nge pangin; thangri par ni ta’reb e bpin rok,\f + \fr 3:2 \ft ta’reb e bpin rok; \fq ara \ft ta’abyay ni ngan mabgol.\f* ma ba gonop, mrayag ni nge t’ar laniyan’, ma bfel’ e ngongol rok; ma thangri m’agan’ ngay ni nge t’ufeg e milekag ni karbad nga tabinaw rok; ma thangri yag rok ni nge machib; \v 3 me ir be’ nder ma balyang ko rrum ma der ma cham, machane be’ nib munguy ma ba’adag e gapas; ma thangri dabi chogownag e salpiy; \v 4 ma thangri yag rok ni gagiyegnag girdi’en e tabinaw rok ni bfel’ rogon, me guy rogon e bitir rok ngar folgad rok miyad tayfan. \v 5 Ya fa’anra de nang be’ rogon ni nge gagiyegnag girdi’en e tabinaw rok, me ere uw rogon me yag ni nge ayuweg e galesiya rok Got? \v 6 Ma thangri dabi yan i aw ni ir be’ ni kafini pig kemang reb i girdi’en Kristus ndawori n’uw nap’an; ya richey nge uf nge turguy Got e gechig rok ni bod ni rin’ ngak fare mo’onyan’. \v 7 Ma susun e ir be’ nma tay e girdi’ fan, ni girdi’ ni gathi yad girdi’en e galesiya, ni bochan e nge dabi kireb thin me mul ngalan e wup rok mo’onyan’. \s1 Pi’in ni ngu’ur ayuweged e galesiya \p \v 8 Pi’in ni ngu’ur ayuweged e galesiya e ku errogon nthingar ur pired ni bfel’ pangirad ma yad ba yul’yul’ ko maruwel rorad; ma thangri dab ra unumed e wayin ni pire’ ara ur chogow niged e salpiy; \v 9 ma susun e ngar chichiiyed pa’rad ko thin nib riyul’ ni kar nanged ko mich u wun’uy ngak Got, ma dariy ban’en ni be yog lanin’rad ngorad ni kar rin’ed nib kireb. \v 10 Susun e som’on e ngan sikeng nagrad, ma fa’anra dar mulgad ko sikeng, ma aram e susun e ngar pigpiggad. \v 11 Ma ppin rorad\f + \fr 3:11 \ft ppin rorad; \fq ara \ft ppin ni yad e tama ayuw.\f* e ku errogon ndabisiy ni bfel’ pangirad, ndab ur uned ko dugdug thin; ma thingar ra pired ni yad ba gonop mrayag ni ngan pagan’uy ngorad u urngin ban’en. \v 12 Be’ ni ngi i ayuweg e galesiya e thangri par ni ta’reb e bpin rok,\f + \fr 3:12 \ft thangri par ni ta’reb e bpin rok; \fq ara \ft ta’ab yay ni nge mabgol.\f* ma nge yag ni gagiyegnag e bitir rok nge girdi’en e tabinaw rok ni bfel’ rogon. \v 13 Ma pi arorad ni bfel’ e maruwel nike rin’ e ra fel’ u wan’ e girdi’ mrayag rorad ni ngar weliyed murung’agen e michan’ rorad ngak Kristus Jesus ndab ra tamdaggad. \s1 Fare n’en nri ba ga’ fan nib mith \p \v 14 Chiney ni gu be yoloy e gi babyor ney ni nge yib ngomed, e gu be finey ni nggub gguymed ni kane’. \v 15 Machane fa’anra gu sowath, ma re gi babyor ney e bay yog ngomed rogon pangidad ni nge par nrogon girdi’en e tabinaw rok Got, ni aram fare galesiya rok fare Got ni be par nib fos, nre galesiya nem e ir e duga’ me ir e be dunubiy fare thin nib riyul’. \v 16 Rib muduwgil ni yira ngat ko n’en nib riyul’ ni ir e ke michan’dad ngay: \q1 I yib i m’ug nike bod ya’an e girdi’, \q2 ma Kan Nthothup e dag nib mat’aw, \q2 ma pi engel e ra guyed. \q1 Ma kan machibnag murung’agen ko pi nam i yan, \q2 me michan’ e girdi’ nu fayleng ngak, \q2 min fek nga tharmiy. \c 4 \s1 Pi tamchib ni go’ bogi ban’en \p \v 1 Keyog fare Kan Nthothup nib tamilang ni boch e girdi’ e bay ra n’iged e michan’ rorad ngak Kristus ko tin tomuren e rran; miyad fol ko pi kan ni yad ma lifith l’ugunrad, ni aram e kar folgad ko machib rok e pi mo’onyan’. \v 2 Pi machib ney e yib rok e sabanban ko girdi’ ni yad ma lifith l’ugunrad, ni lanin’rad e gowa ke yim’ ya dakir yog ngorad e kireb ni yad be rin’, ni gowa kan urfiy lanin’rad nga ba wasey nib gowel. \v 3 Mit i girdi’ nem e yad ma machibnag nib kireb ni ngan mabgol, ara ni kay bmit e ggan. Machane Got e sunumiy e pi ggan nem ni nge kay e pi’in ke mich Got u wun’rad ma kar nanged e tin nib riyul’, ma ngar pininged e magaer riy ngak Got nge mu’ miyad kay. \v 4 Urngin ban’en nike sunumiy Got e bfel’; ndariy ban’en riy ni nge dab ni kay, machane urngin ni ngan pining e magaer riy ngak Got u fithik’ e meybil nge mu’ min kay; \v 5 ya thin rok Got nge meybil ni kan pi’ riy ngak Got e ke mat’awnag u wan’ Got. \s1 Ba tapigpig rok Kristus Jesus ni bfel’ \p \v 6 Fa’anra mog e pi thin ney ngak walagdad ni girdi’en Kristus ma ga ra mang reb e tapigpig ni bfel’, ni tapigpig rok Kristus Jesus, ma aram e ga be duruw’iyem ko thin ko mich u wun’uy ngak Kristus nge bin nib riyul’ e machib ni ir e kam fol riy. \v 7 Machane ngam tem u orel ko yat ni gathi murung’agen Got ndariyfan ni ngan weliy. Um par ma ga be muruwliy ni ngi i par pangim nib m’agan’ Got ngay. \v 8 Dowef ni yima gelnag u fithik’ urngin mit e gosgos e bay fan, machane gel ni yima tay ko bin nib be’ech e pangiy nike pi’ Got e ri ba ga’ fan u gubin ban’en, ya ba ga’ fan ko biney e tamilang nge binem e tamilang. \v 9 Re bugithin ney e ba riyul’, ma ngar ni fol riy ma nge mich u wun’uy. \v 10 Aram fan ni gadad be athamgil ma ba gel e maruwel ni gadad be tay, ni bochan e ke l’agan’dad ngak Got ni be par nib fos, ni ir e ke biyuliy urngin e girdi’ mma ayuwegrad, ni pi’in ke mich Kristus u wun’rad e ri ma ayuwegrad. \p \v 11 Um ta’chiylen ngak e girdi’ e pi thin ney ma ga be machibnag ngorad. \v 12 Dab mu pag be’ nge darifan nigem ni bochan e ka gab pagel, machane ngam dag ngak e pi’in nib mich Kristus u wun’rad rogon e ngongol nib m’agan’ Got ngay ni ngam dag ngorad u rogon e thin ni ga ma yog, ngu rogon pangim, ngu rogon nib t’uf Got nge girdi’ rom, ngu rogon nib mich Kristus u wun’um, ngu rogon ni gab machalbog. \v 13 Mu tiyan’um ngu’um be’eg e thin u lan e babyor nib thothup ngak e girdi’ ko mu’ulung, ma ga be machib ngorad ma ga be weliy fan e thin rok Got ngorad nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni bay gu sul riy. \v 14 Dab mpag e tin nrayag rom ni Got e ke pi’ ngom, ni pi’ ngom ko fa ngiyal’ ni welthin fapi profet riy me tay e pi’in pi’ilal ko galesiya pa’rad nga dakenam. \v 15 Um rin’ e pin’ey ma ga tiyan’um ngay, nge yag ni guy e girdi’ ni gubin ni ga be mon’og i yan. \v 16 Mu ayuwegnem, ma ga ayuweg rogon ni ga be weliy murung’agen e thin rok Got ngak e girdi’. Um rin’ e pin’ey i yan, ya fa’anra mu rin’ ma ga ra ayuwegnem nge pi’in yad ma motoyil ngom ngar thapgad ngak Got. \c 5 \s1 Maruwel ni fan ngak e pi’in ke mich Got u wun’rad \p \v 1 Dab mu puwan’ ngak be’ nib mo’on ni be’ nike pilibthir, machane ngam wenig ngak ni gowa ir e chitamam. Ma rogon e ngongol rom ni ngu’um tay ngak e pi’in pumo’on ni kayad ba pagel e ngu’um rin’ ngorad ni gowa yad pi walagem, \v 2 ma ku er rogom ngak e pi’in ni puwelwol ni gowa yad pi chitinam, ma ku errogon e ngongol rom, ngak e pi’in nrugod ni ngar pired ni gowa yad pi walagem ni ppin nib machalbog lanin’um ngorad. \p \v 3 Mu tayfan e pi’in ni ppin nike yim’ figirngirad, ni pi’in nri dariy be’ ni be ayuwegrad. \v 4 Ma fa’anra bay be’ ni bpin ni aray rogon ma bay pifak ara pifak pifak, ma susun e som’on e nge fil e pi’in ni pifak nem rogon ni ngar ngongliyed e maruwel rorad nrogon e maruwel nma tay girdi’en Kristus ngak girdi’en e tabinaw rorad, ireray kanawo’en miyad fulweg taban e magaer rok e matam nge matin rorad nge matam nge matin rok e gallibthir rorad, ya ireram e n’en nib m’agan’ Got ngay. \v 5 Be’ ni bpin nike yim’ e pumo’on rok ma ri dariy be’ nrayag ni nge ayuweg, e be par nike pagan’ ngak Got ni be meybil ni be wenig ngak Got ni neap’ nge rran ni ngi i ayuweg Got. \v 6 Machane re pin nike yim’ e pumo’on rok ma ke pi’ ir ko tin ni be ar’arnag ke pag rogon e yugu aram rogon ni be par nib fos, machane ba yam’. \v 7 Mog e re bugithin ney ngorad, ni bochan e nge dabiyag ni puwan’ be’ ngorad. \v 8 Ma fa’anra dabi ayuweg be’ e girdi’ rok, ni ba ga’ ni girdi’en e tabinaw rok, ma aram e ke n’ag rogon nib mich Got u wan’, ma kab gel e kireb rok ngak be’ ndawori mich Got u wan’. \p \v 9 Dab mu uneg fithingan be’ nga babyoren fithingan e pi’in ke yim’ figirngirad ni fa’anra dawori pag nel’ i ragag e duw yangren. Ma ku errogon ndabisiy nta’ab yay nike mabgol,\f + \fr 5:9 \ft nta’ab yay nike mabgol; \fq ara \ft nge par nib yul’yul’ ko pumo’on rok.\f* \v 10 ma bfel’ murung’agen ko ngongol rok ni ba’aray rogon: i ir be’ ni bpin ni chuguliy pifak ni bfel’ rogon, ma i ayuweg e milekag ni karbad nga tafen, ma i luknag e rifrif u ay e pi’in girdi’en Got ni karbad nga tafen, ma i ayuweg e pi’in ni kar gafgowgad, ma i tiyan’ nga urngin mit e ngongol ni bfel’. \p \v 11 Machane dab mu uneg fithingan e ppin nike yim’ figirngirad ma dawor ra pilibthirgad nga fithingan e pi’in ke yim’ figirngirad ma kan tayrad nga babyor; ni bochan e ngiyal’ ni ra t’uf rorad ni ngar uned ko mabgol, ma yad ma pi’ keru’rad ngak Kristus, \v 12 ma aram me yan i aw nib kireb e rorad ni fan e kar th’abed e tin nrogned ngak Kristus ko som’on. \v 13 Ma ku errogon ni bayi n’en miyad ra fil rogon ni ngar adbeyed e tayim rorad ko yan ni yad ma tay u mit e tabinaw; machane gathi kemus aray, ku yad ma fil rogon e dugdug thin ma yad be yan ra magawon niged e maruwel rok boch e girdi’, ni yad be weliy murung’agen bogi ban’en nsusun e dab ra weliyed murung’agen. \v 14 Ere kabfel’ u wun’ug ni pi’in ke yim’ figirngirad ma dawor ra pilibthirgad e ngar uned ko mabgol, ngar fakyed e bitir, mu ur ayuweged e tabinaw rorad, ngad guyed rogon ni dabi yib tapgin ni nge yog e pi’in nto’ogor rodad ni gadad ba kireb, \v 15 ni bochan e boch e ppin nike yim’ figirngirad e kar pi’ed keru’rad ngak Got kar folgad rok Satan. \v 16 Ma fa’anra bay be’ ni bpin nib mich Kristus u wan’ ma bay e girdi’ ko tabinaw rok ni ppin nike yim’ figirngirad, ma thangri ayuwegrad, ma dabi pagrad ni nge mil farad ko galesiya, ni fan e nge bung rogon e galesiya ni nge ayuweg e pi’in ni ppin nike yim’ figirngirad ma dariy be’ nra ayuwegrad. \p \v 17 Pi’in pi’ilal ko galesiya ni bfel’ e maruwel ni yad be tay ni aram e yad be gagiyegnag girdi’en e galesiya e susun e ngan tafinaynag ni bay rogorad ni nge bagayad min pi’ puluwon nike l’agruw yay, ni ba ga’ ni pi’in nrib gel e machib ni yad be tay nge thin rok Got ni yad be fil ngak e girdi’. \v 18 Babyor nib thothup e be ga’ar, “Dab ni m’ag l’ugun ba garbaw ko ngiyal’ ni be yot’yot’ wom’ngin e woldug ni yima ngongliy e flowa riy ni aram e be gunugunuy,” ma ki ga’ar, “En ni be maruwel e bay mat’wun ni ngan pi’ puluwon ngak.” \v 19 Dab mmotoyil ko tin kanog nib togopluw ngak be’ nib ilal ko galesiya ni fa’anra de yib i yog l’agruw ara dalip e girdi’ ni yad e mich riy. \v 20 Mu non u fithik’ e girdi’ ngak urngin e pi’in yad be denen, ya nge tamdag e tin kabay e girdi’. \p \v 21 Ri gu be non ngom u p’eowchen Got, nge Kristus Jesus, nge pi engel nib thothup ni ngam fol ko pi thin ney, ma urngin ban’en ni ga ra ngongliy ma dab mu dabuy daken be’ ara mu fol ngak be’. \v 22 Dab mu gur ngam tay pa’am nga daken be’ ngam yibiliy ni fan e nge muruwliy e maruwel rok Somol. Dab mu’un ko denen ni be ngongliy boch e girdi’; mu tem ni gab machalbog. \p \v 23 Dab mu unum e ran ni go’ ran, machane mu unum bochu’uw e wayin nge ayuweg e yal rom, ni bochan e yugu ma yib e m’ar ngom. \p \v 24 Denen ni be ngongliy boch e girdi’ e mmom ni ngan guy, ni ir e be waliyrad i yan ko gechig; machane denen ni be ngongliy boch e girdi’ e bay fini m’ug ko tomur. \v 25 Ere ku errogon ni ngongol ni bfel’ e ba tamilang ni yima guy, ni mus ko tin ni bfel’ e ngongol ni gathi rib tamilang ma dabiyag ni ngan mithag. \c 6 \p \v 1 Urngin e pi’in yad e sib e thingar rtafinay niged ni bay rogon ni ngar ted fan e pi masta rorad, ni fan e nge yan i aw ndabiyag ni nge yog be’ bbugithin nib kireb nga fithingan Got nge tin ni gadad be machibnag. \v 2 Ma pi’in yad e sib nib mil farad ngak e pi masta nike mich Got u wun’rad e thangri dab ra darifan niged e pi masta rorad ni bochan e kar walagyed yad. Machane aram e ngar pigpiggad ngorad ni kefel’ ko kafaram, ya pi’in nge fel’ rogorad ko maruwel ni yad be tay, e girdi’ nike mich Kristus u wun’rad, ni bogi girdi’ ni kar t’ufgad rorad. \s1 Murung’agen e machib nde riyul’ nge bin riyul’ e fla’ab \p Pin’ey e thingar mu fil ma ga machibnag ngak e girdi’. \v 3 En nra machibnag yugu ban’en nde ta’reb rogon ko tin nib riyul’ e thin ni thin rok Somol rodad i Jesus Kristus nge rogon murung’agen ni gadad ma liyor ngak Got \v 4 e ba ufanthin, ma dariy ban’en ni manang. Ma ri ba’adag ni nge malu’ag thin me tugthin ngak be’ u murung’agen yu bugithin, ma ireray e ren’en nma sunumiy e awan’, mma wereg e girdi’, mma k’aring e thin nib kireb nganog, ma ir e ma pow’iy e girdi’ ngi i sana be’ ku be’ nib kireb e n’en ni be leamnag, \v 5 nge tugthin ni be yib rok e girdi’ nib kireb lanin’rad ndakuriy e thin rok Got u wun’rad ni ir e tin nib riyul’. Ma yad be finey ni liyor ni yibe tay ngak Got e reb e kanawo’ ni nge yib e salpiy ni pire’ riy. \p \v 6 Liyor ni yima tay ngak Got e ri ra fel’ rogon be’ riy ni fa’anra kefel’ u wan’ e tin bay rok. \v 7 Mang e n’en ni kad feked i yib ko biney e tamilang? Dariy! Ere mang e rayag ni ngad feked nge un ngodad ko ngiyal’ ni ngad chuwgad ko biney e tamilang? Dariy! \v 8 Ere fa’anra bay e ggan rodad nge mad ni ngdon’ed, ma susun e ke gaman e tin nge yag ngodad. \v 9 Machane pi’in yad ba’adag ni nge yo’or e salpiy rorad e yad ma pagrad ngak e pin’en nma pingeg e girdi’ nge denen, miyad aw ko wup ko ar’ar ni aram e yibe ar’arnag e tin ndariyfan nge tin nra kireb nigey, ni ir e ma girengiy e girdi’ ko kireb miyad malog. \v 10 Ya chogowen e salpiy e ir lik’ngin urngin mit e kireb. Boch e girdi’ e ri yad ba’adag ni nge yag ngorad ni aram tapgin ma kar mal’afgad u rogon ni nge mich Kristus u wun’rad, ma ke m’ingan’rad ke yib e kireban’ ni pire’ ngorad. \s1 N’en ni nge rin’ Timothy \p \v 11 Machane gur, e gur be’ ni girdi’en Got, ere mpar u orel ko pin’ey ni urngin ndab mu’un ngay. Mu athamgiliy e tin nib mat’aw, nge tin ni bfel’ u p’eowchen Got, ma ga par nib mich Got u wun’um, ma ba t’uf Got rom nge girdi’, mu um par ni gab k’adan’, ma gab sumunguy. \v 12 Mu athamgil ngam mil nike musmus rogom ko sagreng ni yibe tay u rogon nib mich Got u wun’uy, ngam yagnag ngom e yafos ndariy n’umngin nap’an; ya ireray e re yafos nike piningem Got ngay ko fa ngiyal’nem ni mu weliy ni bfel’ rogon u p’eowchen bo’or e girdi’ rogon nike mich Kristus u wun’um. \v 13 Gu be ta’chiylen ngom u p’eowchen Got, ni ir e ma pi’ e yafos ngak urngin ban’en, ngu p’eowchen Kristus Jesus, ni fa’ani ir e weliy fare welthin ni bfel’ u p’eowchen Pontius Pilate ni be lungug: \v 14 Mu fol ko tin ka ni midilnag ngom ngam tay nib machalbog ma dariy thibngin nge yan i mada’ ko Chirofen ni bay yib i m’ug e Somol rodad i Jesus Kristus riy. \v 15 Bay yib i m’ug ko ngiyal’ ni bay duwgiliy Got ni nge m’ug riy, ni ir e ba fla’ab, ma kemus ni ir e be gagiyegnag urngin ban’en, me ir e Pilung ko pi pilung nge Somol ko pi somol, \v 16 ni kemus ni go ir e dabi yim’; mma par ko tamilang ndariy be’ nrayag ni nge chugur ngay. Dariy be’ ni ka’a guy, ma dariy be’ nrayag ni guy, me ir e ngu’un tayfan ma bay i par gelngin ndariy n’umngin nap’an! Amen. \p \v 17 Mog ngak e pi’in bo’or ban’en rorad ko biney e tamilang ndab ra ufanthin gad, ma dabi l’agan’rad ko pin’em nde muduwgil, ni aram e pin’en nma fel’ rogoy riy ko biney e tamilang, machane nge l’agan’rad ngak Got ni ir e ba gol ni be pi’ urngin ban’en ngodad ni be fel’ rogorad riy. \v 18 Mog ngorad ngar ngongliyed e tin ni bfel’, ma ngongol ni bfel’ e nge yo’or ni ngar ngongliyed, ma ngar golgad ni nge m’agan’rad ngay ni ngar pi’ed boch e tin bay rorad ban’en ngak boch e girdi’. \v 19 Ireray kanawo’en miyad kunuy e fla’ab ni fan ngorad ni ir e bay mang def ngorad nib gel ni fan ngorad e chiney i yan ngaram. Ma aram e rayag ngorad e yafos ni ir e bin riyul’ e yafos. \p \v 20 Timothy, mu ayuweg e n’en ni gur e kan pag fan ngom ni ngam ayuweg. Dab mu’un i yog e thin nma yog e pi’in ndariyfan Got u wun’rad nge tugthin ndariyfan ni murung’agen e llowan’ nike balyang boch e girdi’ karogned e llowan’ ngay. \v 21 Ya boch e girdi’ e karogned ni bay e re llowan’ nem rorad, ma wenegan ni be yib ngorad e kar olobochgad da ku ranod u rogon kanawo’en nib mich Got u wun’uy. \p I Got e ngi i ayuwegmed ni gimed gubin.