\id PRO 
\ide UTF-8
\h Sandane Sora
\toc1 Muluku Sulemani a Sandane
\toc2 Sandane
\mt1 Sandane
\mt2 Muluku Sulemani a Sandane
\ip Kitabun yireni ito findixi sanda wuyaxi malanxin nan na e nun xaranne lan fe kolonna ma. E birin malanxi Muluku Sulemani a mangayaan waxatin nin, naxan yi yatɛxi fe kolon gbeen na Isirayila yamanani. Muluku Sulemani a fe kolonna fataxi Ala nan na bayo a na nan maxandi Ala ra a findi mangan na waxatin naxan yi. (Mangane Singen 3.9) Na fe kolonna yi siya gbɛtɛne mabandunma Ala ma amasɔtɔ Sulemani xinla sɔtɔ nɛn dunuɲa yi han yamanan gbɛtɛye mangane yi lu fɛ e tuli matideni a fe kolonna falane ra. (Mangane Singena 10.24) Anu, sandani itoe naxa, “Fe kolonna fɔlɔma Alatala yɛɛragaxun nan ma.” (Sandane 9.10) Nayi, manga yo yi fama a tuli matideni Sulemani a sandane ra, na Isirayilaa Alaa fe nan mɛma. Sandani itoe en xaranɲɛ dunuɲa yi gidi kii tinxinxin ma nɛn to naxan Ala kɛnɛnɲɛ.
\c 1
\s Sandane tɔnɔna
\p
\v 1 Dawuda dii xɛmɛn Sulemani a sandane, Isirayila Mangana.
\b
\q
\v 2 Sandani itoe sɛbɛxi nɛn
\q alogo muxune xa fe kolonna nun xurun sɔtɔ
\q e yi xaxilimaya falane famu
\q
\v 3 alogo e xa xuru, e xaxili sɔtɔ
\q e tinxinna nun kiti sa kɛndɛn nun fe faɲin liga,
\q
\v 4 fe kolontarene yi e ɲɔxɔ lu,
\q foningene yi kolonna sɔtɔ,
\q e feene yɛ fen.
\q
\v 5 Fe kolonne xa itoe ramɛ,
\q e yi e fe kolonna fari sa,
\q xaxilimane yi fatan muxune maxadɛ
\q
\v 6 alogo e xa sandane nun taline bunna kolon
\q e nun fe kolonne wundo falane
\q nun e maxɔdin tilinxine.
\b
\q
\v 7 Xaxilimayaan fɔlɔma Alatala yɛɛragaxun nan ma.
\q Fe kolonna nun xurun naɲaxu xaxilitarene nan ma.
\b
\q
\v 8 N ma diina,
\q i fafe nɛma i xuru falane tiyɛ,
\q i tuli mati a ra,
\q i nama i ngaa kawandi falane beɲin.
\q
\v 9 E luxi nɛn
\q alo mangaya kɔmɔtina i xunna
\q alo ɲɛrɛna i kɔɛ i maxidi seen na.
\b
\q
\v 10 N ma diina,
\q xa yulubitɔne kata i mayendendeni,
\q i nama tin de!
\q
\v 11 Xa e a fala i xa,
\q e naxa, “Fa nxu fɔxɔ ra!
\q En sa dɔxɔ muxuna nde yɛɛ ra,
\q en yi a faxa.
\q En sa fu sɔntarena ndee ma,
\q
\v 12 en yi e ɲɛɲɛne ralɔ ayi
\q alo gaburun muxun gerunma kii naxan yi,
\q e gbindin birin alo en tan nan yi sayaan na.
\q
\v 13 En se faɲi kɛndɛn sifan birin sɔtɔma nɛn
\q en yi en ma banxine rafe se tongoxine ra.
\q
\v 14 Nxu na seene yitaxun,
\q i fan i gbeen sɔtɔma nɛn,
\q en ma gbetine birin yi malan
\q gbeti sase kedenna kui.”
\q
\v 15 N ma diina,
\q i nama bira ne fɔxɔ ra mumɛ!
\q I nama bira ne kiraan fɔxɔ ra de!
\q
\v 16 E gima siga fe ɲaxin nabadeni,
\q e mafura wunla raminɛ.
\q
\v 17 Naxan na lutin nati xɔline yɛɛ ra
\q xɔline yɛɛn tixi a ra,
\q a na ligan nɛn fufafu.
\q
\v 18 Muxu sifani ito lutin natima e yɛtɛ nan yɛɛ ra,
\q e yanfan soma e yɛtɛ nan ma.
\q
\v 19 Awa, naxanye kunfama se muɲaxine xɔn,
\q ne niin luma na nin.
\s Xaxilimayaan falan tima
\q
\v 20 Xaxilimayaan\f + \fr 1.20\fr* \fk xaxilimayana:\fk* Sandani ito kui, xaxilimayaan bata findi muxun na naxan adamadiine kawandima alogo e xa fe kolonna sɔtɔ.\f* falan tima kirane xɔn,
\q a xuini te yamaan malandeni,
\q
\v 21 a sɔnxɔma kira xunne ma
\q yamaan gbo dɛnaxan yi,
\q a kawandin ba taan so dɛɛne ra.
\b
\q
\v 22 A naxa, “Ɛ tan fe kolontarene,
\q fe kolontareyaan nafanɲɛ ɛ ma
\q han waxatin mundun yi?
\q Ɛ tan magele tiine,
\q magelen nafanɲɛ ɛ ma
\q han waxatin mundun yi,
\q xaxilitarene yi kolonna raɲaxu?
\q
\v 23 N na ɛ sɔnna fala,
\q ɛ n xuiin namɛ.
\q Nayi, n nan n ma niin sa ɛ yii,
\q n yi n ma falane makɛnɛn ɛ xa.
\q
\v 24 Koni bayo n bata ɛ xili,
\q ɛ tondixi n ma xinla ratinɲɛ,
\q n yi n yiini bandun ɛ xa,
\q ɛ mi a suxu,
\q
\v 25 ɛ yi ɛ mɛ n ma maxadi xuine birin na
\q n yi ɛ sɔnna fala ɛ xa,
\q ɛ mi na yatɛ,
\q
\v 26 nayi, gbalon na ɛ sɔtɔ,
\q n fan gelema ɛ ma nɛn.
\q Fe magaxuxin na ɛ sɔtɔ,
\q n yi ɛ magele.
\q
\v 27 Fe magaxuxin fama ɛ ma nɛn
\q alo tule gbeena,
\q gbalona ɛ sɔtɔma
\q alo foye gbeen na keli,
\q tɔrɔyaan nun nii yifɔrɛn yi ɛ yili.”
\b
\q
\v 28 “Na waxatini,
\q ɛ n xilima nɛn ɛ malideni
\q koni n mi ɛ yabima,
\q ɛ yi n fen koni ɛ mi n toma.
\q
\v 29 Amasɔtɔ ɛ bata kolonna raɲaxu,
\q ɛ yi ɛ mɛ Alatala yɛɛragaxun na,
\q
\v 30 bayo ɛ mi tin n ma maxadi xuine ramɛ,
\q n to ɛ sɔnna fala ɛ xa,
\q na yi raɲaxu ɛ ma.
\q
\v 31 Ɛ sigati kiin saranna sɔtɔma nɛn,
\q ɛ wasa ɛ kɛwanle ra.
\q
\v 32 Amasɔtɔ fe kolontarene faxama nɛn e dina suxutareyani,
\q xaxilitarene yi halagi e bɔtɛ rabani.
\q
\v 33 Koni naxan na a tuli mati n na,
\q na ratangama nɛn a lu bɔɲɛ xunbenli
\q tɔrɔn mi a magaxuma.”
\c 2
\s Fekolonna luxi nɛn alo nafulu luxunxina
\q
\v 1 N ma diina, xa i n ma falane suxu,
\q xa i n ma yamarine suxu,
\q
\v 2 xa i fe kolonna xaranne ramɛ,
\q i yi kata e famudeni,
\q
\v 3 xa i xaxilimayaan fen,
\q i yi i xui ramini a famun feen na,
\q
\v 4 xa i a fen alo gbetina,
\q i yi a xɔn fen alo nafulu luxunxina
\q
\v 5 nayi, i Alatala yɛɛragaxun famuma nɛn
\q i yi Ala kolonna sɔtɔ.
\q
\v 6 Amasɔtɔ Alatala nan fekolonna fima,
\q kolonna nun xaxilimayaan fataxi a falane nan na.
\q
\v 7 A muxu faɲine malima,
\q naxanye sigan tima fɛtareyani,
\q a ne yɛ masansanma
\q alo wure lefana e rabilinni.
\q
\v 8 Naxanye sigan tima tinxinni,
\q a ne ratangama.
\q A yi a muxu tɔgɔndiyaxine kantan.
\q
\v 9 Xa i n xuiin namɛ,
\q i tinxinna nun kiti sa kɛndɛn
\q nun fe faɲin nun kira faɲin birin famuma nɛn.
\q
\v 10 Amasɔtɔ fe kolonna luma nɛn i yi,
\q kolonna yi i nii yifan i ma.
\q
\v 11 I na feene yɛ fen,
\q na i ratangama nɛn
\q famun yi i kantan.
\b
\q
\v 12 E yi i xunba kɛwali ɲaxin kiraan ma,
\q e i ratanga wuledene falane ma
\q
\v 13 naxanye kira tinxinxin beɲinma
\q e siga kira yidimixine xɔn
\q
\v 14 naxanye sɛwan fe ɲaxin ligadeni,
\q e yi ɲaxan fe ɲaxin na tinxintareyani
\q
\v 15 naxanye sigati ki mi tinxin,
\q e kɛwanle kobi.
\b
\q
\v 16 I xunbama ɲaxalan yalunxin yii na kii nin.
\q Muxu gbɛtɛna ɲaxanla mi nɔɛ i rakunfɛ fala ɲaxumɛne ra,
\q
\v 17 ɲaxanla naxan bata a mɛ a xɛmɛn na
\q a dɔxɔ xɛmɛn naxan xɔn a sungutun waxatini
\q a yi ɲinan na futu layirin xɔn
\q a naxan xidi Ala yɛtagi.
\q
\v 18 A kɛwanle findima bɔnɔn nan na a ma,
\q a sigati kiin yi a xali sayani.
\q
\v 19 Naxan na siga a konni,
\q na mi fa xɛtɛma
\q a mi fa nii rakisin kiraan masɔtɔma mumɛ!
\b
\q
\v 20 I sigama muxu faɲine kiraan xɔn na kii nin,
\q i lu tinxinyaan fari.
\q
\v 21 Amasɔtɔ muxu faɲine siimayaan sɔtɔma nɛn yamanani.
\q Fɛ mi muxun naxanye ra,
\q ne luma nɛn yamanani.
\q
\v 22 Koni muxu ɲaxine bama nɛn yamanani,
\q yanfantenne yi raxɔri.
\c 3
\s Fe kolonna tɔnɔna
\q
\v 1 N ma diina,
\q i nama ɲinan n ma xaranna xɔn,
\q i xa n ma yamarine suxu,
\q
\v 2 amasɔtɔ e i ya siimayaan xɔnkuyama ayi nɛn,
\q i ya bɔɲɛ xunbeli ɲɛɛne yi fari sa.
\q
\v 3 Hinanna nun lannayaan nama ɲan i yi,
\q e bira i kɔɛ ɲɛrɛn na,
\q i e sa i bɔɲɛni.
\q
\v 4 Nayi, i marafanna nun xili faɲin sɔtɔma nɛn,
\q Ala nun muxune ra.
\b
\q
\v 5 I yigin sa Alatala yi i bɔɲɛn ma feu!
\q I nama la i ya xaxilimayaan na.
\q
\v 6 I xa Ala kolon i ya feene birin yi,
\q a tan yi i ya kirane matinxin.
\q
\v 7 I nama i yɛtɛ yatɛ fe kolonna ra.
\q Gaxu Alatala yɛɛ ra,
\q i masiga fe ɲaxin na.
\q
\v 8 Na findima nɛn kɛndɛyaan na i fatini,
\q a yi i xɔnne sɛnbɛ so.
\q
\v 9 Alatala binya i yii seene ra
\q e nun i ya bogi se xabaxi singene.
\q
\v 10 Nayi, i ya sagane rafema nɛn kenken,
\q i ya kundine yi rafe manpaan nɛnɛn na
\q han e bɔxɔn a ma.
\b
\q
\v 11 N ma diina,
\q Alatala nɛma i xurɛ,
\q i nama yo na ma.
\q A nɛma i sɔnna yitɛ i ra,
\q i nama xɔlɔ.
\q
\v 12 Amasɔtɔ Alatala a xanuntenne xuruma,
\q alo dii fafan nafan dii xɛmɛna.
\q
\v 13 Sɛwan na kanna xa,
\q naxan na fekolonna sɔtɔ,
\q naxan na famunna sɔtɔ.
\q
\v 14 Amasɔtɔ a tɔnɔn gbo
\q dangu gbetin na,
\q a seen naxanye sɔtɔma,
\q ne fisa xɛmaan xa.
\q
\v 15 A fan dangu bɔxɔ bun nafunla ra,
\q i waxɔn se yo mi nɔɛ sɛ a ma.
\q
\v 16 A siimaya xɔnkuyen fima muxun ma,
\q a nafunla nun binyen fi a ma.
\q
\v 17 A kirane birin fan,
\q bɔɲɛ xunbenla nan ne ra.
\q
\v 18 Naxanye fekolonna fenma
\q a findixi siimaya wudin nan na ne xa.
\q Naxanye a sɔtɔma,
\q sɛwan ne xa.
\b
\q
\v 19 Alatala bɔxɔn nafalaxi fe kolonna nan xɔn,
\q a famun yi kuyen da,
\q
\v 20 tilinne rabixi a kolonna nan ma,
\q kundane yi xiila rafa.
\b
\q
\v 21 N ma diina,
\q xaxilimayaan namara,
\q i feene yɛ fen,
\q i lu na fari waxatin birin.
\q
\v 22 Na findima nɛn siimayaan na i niin xa,
\q a lu alo ɲɛrɛna i kɔɛ.
\q
\v 23 Nayi, i sigan tima nɛn xaxili sani i ya kiraan xɔn,
\q i mi i sanna radinɲɛ sese ra.
\q
\v 24 I na i sa, i mi gaxuɛ.
\q I nɛma saxi, i ya xixɔnla ɲaxunma nɛn.
\q
\v 25 I nama gaxu fe magaxuxi yo yɛɛ ra
\q naxan fɛ sanɲa ma kedenni,
\q hanma gbalon naxan muxu ɲaxine sɔtɔma,
\q
\v 26 amasɔtɔ Alatala findima nɛn i ya xaxili ragidin na.
\q A i sanne ratanga luti ratixine birin ma.
\b
\q
\v 27 I nama tondi fe faɲin nabɛ muxune xa,
\q naxanye daxa e a sɔtɔ,
\q xa fɛrɛna i xa.
\q
\v 28 Xa sena i yii iki,
\q i nama a fala i adamadi boden xa,
\q i naxa, “Siga, tila i fa,
\q n na a soma i yii!”
\b
\q
\v 29 I nama fe ɲaxini tɔn i adamadi boden xili ma,
\q a nɛma dɔxi i fɛma lannayani.
\q
\v 30 I nama muxun kansun
\q xa yo mi i xa,
\q a mi fe ɲaxi ligaxi i ra.
\b
\q
\v 31 I nama gbalotɔɔn maxɔxɔlɔn,
\q i nama a kira yo sugandi.
\q
\v 32 Amasɔtɔ muxu ɲaxin mi rafan Alatala ma,
\q koni Alaa wundo feene muxu faɲine nan xa.
\b
\q
\v 33 Alatala dangan muxu ɲaxina denbayaan fɔxɔ ra,
\q koni a barakan sama nɛn tinxin muxune konni.
\q
\v 34 A magele ti wasoxine magelema nɛn,
\q koni a hinanma nɛn yɛtɛ magodone ra.
\q
\v 35 Fekolonne binyen nan sɔtɔma e kɛɛn na,
\q koni xaxilitarene yagi gbeen nan sɔtɔma.
\c 4
\s Fe kolonna sɔtɔ fena
\q
\v 1 N ma diine,
\q ɛ n tan fafana maxuru falane ramɛ.
\q Ɛ liga ɛ yeren ma
\q alogo ɛ xa xaxilimayaan kolonna sɔtɔ.
\q
\v 2 N yi n ma fe kolon kɛndɛn so ɛ yii.
\q Ɛ nama n ma xaranna woli ayi.
\q
\v 3 N yi n baba konni waxatin naxan yi,
\q n nga n nafan nɛn han alo dii kedenna.
\q
\v 4 N baba yi n xaranma ikiini, a naxa,
\q “N ma falane ramɛ ki faɲi,
\q i n ma yamarine suxu, alogo i xa kisi.
\q
\v 5 Fekolonna nun xaxilimayaan fen,
\q i nama ɲinan n ma falane xɔn.
\q I nama ne sese xɔn beɲin.
\q
\v 6 I nama fekolonna rabeɲin,
\q a i kantanma nɛn,
\q a xa rafan i ma, a i ratangama nɛn.
\q
\v 7 Fekolonna fɔlɔn findixi xaxili fenna nan na.
\q Hali i sɔtɔ seene birin fi,
\q alogo i xa xaxilimayaan sɔtɔ.
\q
\v 8 Fekolonna ramara,
\q a i findima nɛn muxu gbeen na,
\q i yii firinna dɔxɔ a bun,
\q a binyen fima i ma nɛn.
\q
\v 9 A luma nɛn
\q alo i xunna na maxidi hinanna ra,
\q alo manga kɔmɔti mayilenxin na so i xun na.”
\b
\q
\v 10 I tuli mati n ma diina,
\q i tin n ma falan ma,
\q i ɲɛɛ wuyaxi sɔtɔma nɛn i ya siimayaan na.
\q
\v 11 N bata i xaran fe kolonna kiraan ma,
\q n na i matinxinma sigati ki tinxinxin ma.
\q
\v 12 Nayi, i sanna mi raxidɛ siga tideni,
\q i mi birɛ i gideni.
\q
\v 13 I xurun naxan sɔtɔxi,
\q na ramara,
\q kankan a ma
\q amasɔtɔ i ya siimayaan binla na a ra.
\q
\v 14 I nama ti muxu ɲaxine kiraan xɔn,
\q i nama bira fe ɲaxi rabane fɔxɔ ra.
\q
\v 15 I masiga e kiraan na.
\q I nama dangu a xɔn.
\q A matanga,
\q i dangu yire gbɛtɛ.
\q
\v 16 Muxu ɲaxin mi nɔɛ xiyɛ,
\q xa a mi fe ɲaxin liga.
\q Xixɔnla a gima e ma nɛn,
\q xa e munma muxun nabira.
\q
\v 17 Amasɔtɔ e baloma fe ɲaxin nan na,
\q gbalon nafan e ma
\q alo e na dɔlɔn min.
\b
\q
\v 18 Tinxin muxune sigati kiin fixa
\q alo kuye yi yalanna subaxani,
\q kɛnɛnna naxan sigan minɛ
\q han yanyin yi dɛfe.
\q
\v 19 Koni muxu ɲaxine sigati kiin findixi dimin nan na.
\q E mi na seen toma
\q naxan e rabirɛ.
\b
\q
\v 20 N ma diina,
\q n ma falane fe liga i yeren ma
\q i yi i tuli mati n xuiin na.
\q
\v 21 I nama ɲinan e xɔn,
\q koni e ramara i bɔɲɛni.
\q
\v 22 Naxanye birin e sɔtɔma
\q e siimayaan nun kɛndɛyaan nan fima ne ma.
\q
\v 23 I bɔɲɛn suxu dangu seen birin na,
\q amasɔtɔ siimayaan binla nan na ra.
\q
\v 24 I dɛɛn natanga wulen ma,
\q i dɛɛn nama yanfa falane ti.
\q
\v 25 I yɛɛn xa lu tixi i yɛɛ ra,
\q i matoon ti tinxinni i yɛtagi.
\q
\v 26 I dangu kirani tɔn, a yɛlan,
\q i xa siga kira kɛndɛne nan tun xɔn.
\q
\v 27 I nama kiraan fata yiifanna ma
\q hanma kɔmɛnna ma.
\q I masiga fe ɲaxin na.
\c 5
\s I yɛtɛ ratanga yalunyaan ma
\q
\v 1 N ma diina,
\q n ma fe kolonna fe liga i yeren ma,
\q i tuli mati n ma xaxilimaya falane ra
\q
\v 2 alogo i xa feene yɛ fen,
\q i lu falan tiyɛ fe kolonni.
\q
\v 3 Yalunden ɲaxanla fala xuiin ɲaxun nɛn
\q alo kumina,
\q a fala xuine masalaxun
\q alo turen fatin ma.
\q
\v 4 Koni dɔnxɛn na,
\q se xɔlɛn nan na ɲaxanla ra
\q alo mɛnla,
\q a maxɔlɔn tima nɛn
\q alo silanfan dɛ firin kanna.\f + \fr 5.4\fr* \fk Silanfanna:\fk* Sofane yɛngɛso dɛgɛmana.\f*
\q
\v 5 A sigati kiin sa tixi sayaan nan ma,
\q a tinxinxi gaburun nan na.
\q
\v 6 A mi tima siimayaan kiraan xɔn,
\q a bata tantanna kiraan tongo,
\q anu a mi a kolon.
\b
\q
\v 7 N ma diina, nayi n xuiin namɛ,
\q i nama n fala xuine rawoli ayi.
\q
\v 8 Siga kiraan xɔn
\q naxan makuya na ɲaxalan sifan na
\q i nama i maso a banxin dɛɛn na
\q
\v 9 alogo i nama i ya binyen nadangu muxu gbɛtɛne ma,
\q kininkinintaren yi i ya siimayaan kala
\q
\v 10 muxune yi lugo i ya nafunla ra,
\q i ya wanla tɔnɔn yi lu muxu gbɛtɛ xa.
\q
\v 11 Dɔnxɛn na, i fatin na xunna kala,
\q i fasa, i lu kutunɲɛ,
\q
\v 12 i a falama nɛn, i naxa,
\q “A mi yi rafan n ma nun
\q muxun xa n xuru,
\q naxan na yi n sɔnna fala,
\q na yi raɲaxuma n bɔɲɛn ma nɛn han!
\q
\v 13 N mi yi n karamɔxɔne falane ramɛma,
\q n mi yi n tuli matima e xaranna ra.
\q
\v 14 Iki, n bata fa raɲan a ɲaxin na mafurɛn
\q yamaan birin yɛtagi.”
\s I ya ɲaxanla xanu
\q
\v 15 Igen min naxan namaraxi i konni\f + \fr 5.15\fr* \fk igen naxan i konni:\fk* Na bunna nɛɛn fa fala i ya ɲaxanla xa rafan i ma benun i xa yalunyaan liga. \f*
\q naxan minima i yɛtɛ gbee xɔɲinna ra.
\q
\v 16 I nama lu i gbee tigi igen\f + \fr 5.16\fr* A na a fala fa fala “\fk Tigi igen nama raxuya ayi kirane xɔn\fk*” na bunna nɛɛn i nama bira ɲaxanle fɔxɔ ra, na yi a liga, i ya diine yi xuya ayi muxune konni yamaan yɛ fata i ya yalunyaan na.\f* naxuyɛ ayi taa yi kirane xɔn
\q a din yamaan malandene ra.
\q
\v 17 A xa findi i kedenna gbeen na!
\q Ɛ nun muxu gbɛtɛye nama a taxun
\q i mi naxanye kolon.
\q
\v 18 Ala xa barakan sa i ya tigina fe yi,
\q i yi sɛwa na ɲaxanla xɔn
\q i naxan dɔxɔ i ya foningeya waxatini
\q
\v 19 naxan nayabu alo xɛnla,
\q a fan alo bolena.
\q I wasa so a tan nin waxatin birin.
\q A marafanna nama ba i rasɛwɛ mumɛ!
\q
\v 20 N ma diina,
\q nanfera gbɛtɛ a ɲaxanla xɔnla i suxuma?
\q Nanfera i marafanna fenma ɲaxalan gbɛtɛ ra
\q i mi naxan kolon?
\b
\q
\v 21 Amasɔtɔ Alatala muxun birin sigati kiin toma,
\q a kɛwanle birin nakɔrɔsima.
\q
\v 22 Muxu ɲaxin kɛwali ɲaxine nan a suxuma
\q a yulubine yi a xidi alo lutina.
\q
\v 23 Naxan mi nɔɛ a yɛtɛ xurɛ,
\q na a yɛtɛ faxama nɛn.
\q A daxuya gbeena a ralɔma ayi nɛn.
\c 6
\s Marakolon falane
\q
\v 1 N ma diina,
\q xa i bata dɛ xuiin tongo
\q i muxu gbɛtɛna donla goronna tongo,
\q xa i bata layirin xidi muxu gbɛtɛna fena nde yi,
\q
\v 2 xa i bata i xunna raso fena nde yi i fala xuiin xɔn
\q xa i bata suxu i ya tuli sa xuine xɔn,
\q
\v 3 nayi i xa ito nan liga
\q alogo i xa i yɛtɛ ba a yi,
\q i to bata bira doli kanna ra.
\q Siga, i sa i yɛtɛ magodo,
\q i yi i adamadi boden mafan han!
\q
\v 4 I nama i matabu,
\q i nama i yɛɛn naxi,
\q
\v 5 fanni i munma xunba a yii,
\q alo bolena a yɛtɛ sɔtɔma donson na kii naxan yi,
\q alo xɔliin naxan a yɛtɛ bama luti ratixin na.
\s Marakolonna lan salayaan ma
\q
\v 6 I tan muxu narixina,
\q sa dondonla mato.
\q I miri a fe raba kiin ma,
\q i yi fekolonna nde sɔtɔ.
\q
\v 7 Manga yo mi dondonla xun na,
\q a xun mato muxu mi na,
\q kuntigi mi a ma.
\q
\v 8 Anu, a donseen namarama a waxatini,
\q a balon malanma se xaba waxatini.
\b
\q
\v 9 I tan muxu narixina,
\q i luma saxi han waxatin mundun yi?
\q I kelima xixɔnli waxatin mundun yi?
\q
\v 10 I na i sa,
\q yeriyerinna yi dangu i ma ndedi,
\q i xi ndedi,
\q i yi i yiine filin e bode ma ndedi,
\q
\v 11 yiigelitɔyaan yi baga i ma
\q alo mafu tiina,
\q e nun setareyana alo muɲadena.
\s Xaxilitaren naɲanna
\q
\v 12 Muxun naxan wule falane tima
\q fuyantenna na a ra,
\q muxu xaxilitarena.
\q
\v 13 A yɛɛne magirama bodene yanfadeni,
\q a lanfane rakolon a sanne ra wundoni,
\q a yiine maliga.
\q
\v 14 Tinxintareyaan nan a bɔɲɛni.
\q A fe ɲaxini tɔnma waxatin birin,
\q a yɛngɛne rakelima.
\q
\v 15 Nanara, gbalona a sɔtɔma nɛn xulɛn,
\q a halagi sanɲa ma kedenni a yigitɛgɛ.
\s Naxan mi rafan Ala ma
\p
\v 16 Se sennin nan na
\q naxanye raɲaxu Alatala ma,
\q han se solofere
\q a mi tinɲɛ naxanye ma mumɛ:
\q
\v 17 Yɛɛ wasoxine,
\q wule fala lɛnne,
\q sɔntarene faxa yiine,
\q
\v 18 bɔɲɛn naxan kɔtɛ ɲaxini tɔnma,
\q sanna naxanye e mafurama siga fe ɲaxi ligadeni,
\q
\v 19 wule seren naxanye wulen falama,
\q e nun muxun naxan yɛngɛne rakelima ngaxakedenmane tagi.
\s Marakolonna lan yalunyaan ma
\q
\v 20 N ma diina,
\q i fafe a yamarine suxu,
\q i nama i nga xaranna rawolɛ ayi.
\q
\v 21 E sa i xaxinli habadan,
\q e bira i kɔɛ alo ɲɛrɛna.
\q
\v 22 E tima nɛn i yɛɛ ra i ya sigatine yi.
\q E i kantanma nɛn i ya xixɔnli,
\q i na keli, e yi i kawandi.
\q
\v 23 Amasɔtɔ yamarini itoe luxi nɛn
\q alo lɛnpuna,
\q xaranni ito findixi kɛnɛnna nan na.
\q I xuru falan naxan i sɔnna yitama i ra,
\q na i tima siimayaan kiraan nan xɔn.
\q
\v 24 E i ratangama nɛn ɲaxalan yalunxin ma
\q e nun muxu gbɛtɛna ɲaxanla fala ɲaxumɛne.
\q
\v 25 I nama kunfa na ɲaxalan sifan xɔn a tofanna ma.
\q I nama tin a i rakunfa a mato faɲin xɔn.
\q
\v 26 Amasɔtɔ yalunden na feen yatɛma
\q buru xun kedenna saren nan na,
\q muxu gbɛtɛ ɲaxanla i niin nan fɔxɔ ra.
\q
\v 27 Muxun nɔɛ tɛɛn sɛ nɛn a yibaan kui
\q hali a dugin birin mi gan ba?\f + \fr 6.27\fr* \fk tɛɛna:\fk* Tɛɛn saxi yalunyaan nan ma be. Na bunna nɛɛn fa fala yalunyaan muxuna dunuɲa yi gidin birin nan kalama alo tɛɛn dugin ganma kii naxan yi.\f*
\q
\v 28 Muxun nɔɛ sigan tiyɛ tɛɛ wolonne fari
\q hali a sanne mi gan ba?
\q
\v 29 Na luxi nɛn
\q alo muxun na bira muxu gbɛtɛna ɲaxanla fɔxɔ ra,
\q a na a yiin din a ra,
\q na feen saranma a ra nɛn.
\b
\q
\v 30 Yamaan mi muɲaden naɲaxuma
\q xa a seen muɲaxi alogo a xa kamɛn ba.
\q
\v 31 Koni hali na, a na suxu,
\q fɔ a xa a se muɲaxin ɲɔxɔn fi
\q dɔxɔ solofere a yanginna ra,
\q a yii seene birin yi ɲan a konni.
\q
\v 32 Koni xɛmɛn naxan na yalunyaan liga
\q na xaxili mi na.
\q Naxan na a liga,
\q a waxi a yɛtɛ halagi feen nin.
\q
\v 33 A bɔnbɔma nɛn, a rayarabi,
\q a yagin mi bama a ma.
\q
\v 34 Amasɔtɔ xɔxɔlɔnna xɛmɛn naxaɲɛma ayi nɛn,
\q a nɛma a gbeen ɲɔxɛ,
\q a mi kininkininɲɛ.
\q
\v 35 A mi yangin yo rasuxɛ,
\q a mi diɲɛ,
\q hali i yanginna fixin na gbo ki yo ki.
\c 7
\s Marakolonna lan ɲaxalan yalunxina fe ma
\q
\v 1 N ma diina, n ma falane suxu.
\q I n ma yamarine suxu.
\q
\v 2 N ma yamarine suxu
\q alogo i xa kisi.
\q N ma xaranne mara i bɔɲɛni
\q alo i yɛ kɛsɛne makantanma kii naxan yi.
\q
\v 3 E xidi i yiin na,
\q i yi e sa i bɔɲɛni.
\q
\v 4 Fe kolonna suxu alo i magilɛna,
\q xaxilimayana alo i kon kaana.
\q
\v 5 E i ratangama nɛn yalunde ɲaxanla ma,
\q e nun muxu gbɛtɛna ɲaxanla marakunfa falane.
\b
\q
\v 6 Lɔxɔna nde,
\q n yi tixi n ma banxi foye soden na
\q n yi tanden matoma,
\q
\v 7 n foninge keden nakɔrɔsi banxulan fe kolontarene yɛ.
\q Xaxili mi yi na banxulanna ma.
\q
\v 8 A yi danguma kiraan xɔn,
\q dɛnaxan maso ɲaxanla nde konna kira fataden na
\q a yi danguma a banxin mabinni.
\q
\v 9 Sogen godomatɔɔn nan yi a ra,
\q kɔɛna a li waxatin naxan yi,
\q dimin yi so.
\b
\q
\v 10 Ɲaxanla yi mini a ralandeni,
\q a maxidixi alo yalundena,
\q kɔtɛ ɲaxin yi a bɔɲɛni.
\q
\v 11 Xurutaren nan yi a ra
\q naxan mi yagima,
\q a mi luyɛ a konni mumɛ!
\q
\v 12 Waxatina nde, a sa kirane xɔn
\q waxati gbɛtɛ a sa yama malandene yi,
\q a dɔxi xɛmɛne yɛɛ ra kira xunne birin na.
\q
\v 13 A yi na banxulanna suxu,
\q a yi a sunbu.
\q A yi a fala a xa a yɛɛni yalanxin na, a naxa,
\b
\q
\v 14 “N bata yi dɛ xuiin tongo
\q n xa bɔɲɛ xunbeli saraxan ba Ala xa.
\q To n bata a ba, na suben sa banxini.
\q
\v 15 Nanara, n bata mini i ralandeni.
\q N yi i tan nan fenma,
\q anu n bata i to!
\q
\v 16 N bata n ma sadeni tɔn bitingan faɲine ra,
\q Misiran yamanan taa dugine.
\q
\v 17 N bata mirihi latikɔnɔnna sa a ma,
\q e nun wudi ige xiri ɲaxumɛn
\q nun sinamon wudi ige xiri ɲaxumɛna.
\q
\v 18 Fa be, en fa kafu han xɔtɔnni,
\q en lu marafanna ɲaxunni!
\q
\v 19 N ma xɛmɛn mi banxini,
\q a bata siga yire makuyeni sigatini.
\q
\v 20 A bata a gbeti saseen xali,
\q a rafexi,
\q a mi fama fɔ kiken na kɔxɔ.”
\b
\q
\v 21 A to fatan falan tiyɛ,
\q a yi a mabandun,
\q a yi a rakunfa
\q a fala ɲaxumɛne xɔn.
\q
\v 22 Sanɲa ma kedenni,
\q a yi bira a fɔxɔ ra
\q alo ɲingen naxan sigama a kɔɛ raxabadeni,
\q alo daxun naxan xidima
\q alogo a xa xuru,
\q
\v 23 han xalimakunla yi a bɔɲɛn sɔxɔn,
\q alo xɔliin naxan so luti ratixin na,
\q a mi a kolon a niin nan bama.
\b
\q
\v 24 Nanara, n ma diine,
\q ɛ tuli mati,
\q ɛ n ma fala xuine fe liga ɛ yeren ma.
\q
\v 25 Ɛ bɔɲɛn nama mayenden
\q ɛ bira na ɲaxalan sifan fɔxɔ ra,
\q ɛ lɔ ayi a kirane xɔn.
\q
\v 26 A bata muxu wuyaxi rabira.
\q A bata xɛmɛn yatɛn naxanye faxa,
\q ne nun gali sɛnbɛmaan xasabin lan.
\q
\v 27 A banxin findixi gaburun kira yisoxin nan na
\q siga laxira yi.
\c 8
\s Xaxilimayaan xinla tima alo muxuna
\q
\v 1 Fe kolonna\f + \fr 8.1\fr* \fk fe kolonna:\fk* Sandane yireni ito kui, a luxi nɛn alo fe kolonna yɛtɛɛn bata findi muxun na alogo a xa yamaan kawandi.\f* luxi nɛn
\q alo muxun naxan xinla tima,
\q fe famunna xa mi a xuini tema iki ba?
\q Ɛ mi a mɛɛn ba?
\q
\v 2 Fekolonna tixi yire matexine
\q nun kira xunne nan na alo muxuna.
\q
\v 3 A sɔnxɔma taan kirane
\q nun a so dɛɛne ra, a naxa,
\q
\v 4 “N na ɛ tan yamaan nan xilima.
\q N falan tima adamadiine birin nan xa.
\q
\v 5 Ɛ tan fe kolontarene, ɛ ɲɔxɔ lu.
\q Ɛ tan xaxilitarene, ɛ findi xaxilimane ra.
\q
\v 6 Ɛ tuli mati bayo n ma falan kɛndɛ.
\q N fala faɲine nan tima ɛ xa.
\q
\v 7 N dɛɛn ɲɔndin nan falama,
\q bayo wule falane raɲaxu n ma.
\q
\v 8 N dɛ falane birin tinxin,
\q e sese mi findixi wulen na hanma yanfana.
\q
\v 9 E birin fixa xaxilimaan yɛɛ ra yi.
\q Naxanye bata kolonna sɔtɔ,
\q ne e yatɛxi ɲɔndin nan na.
\q
\v 10 Ɛ n ma xaranna fen dangu gbetin na,
\q e nun kolonna dangu xɛma kɛndɛn na.
\q
\v 11 Amasɔtɔ fe kolonna fisa bɔxɔ bun nafunla xa.
\q A dangu muxun waxɔn seene birin na.”
\b
\q
\v 12 “N tan, fe kolonna, n feene famuma.
\q N muxun malima a xa kolonna sɔtɔ
\q a yi feene yɛ fen.
\q
\v 13 Alatala yɛɛragaxun kui,
\q fɔ i fe ɲaxin naɲaxu.
\q N tan, n wason nun yɛtɛ yigboon nun
\q kɛwali ɲaxine nun wule falane raɲaxuxi.
\q
\v 14 N gbeen nan maxadin nun miriya kɛndɛn na.
\q N tan nan xaxilimaya yɛtɛɛn na.
\q N tan nan gbee sɛnbɛn na.
\q
\v 15 Mangane mangayaan ligama n tan nan baraka yi,
\q kuntigine yi tɔnne dɔxɔ tinxinni.
\q
\v 16 Yamana kanne nun muxu gbeene
\q kiti tinxinxin sama n tan nan xɔn.
\q
\v 17 N nafan naxanye ma,
\q n fan ne rafanma nɛn.
\q Naxanye n fenma,
\q ne n toma nɛn.
\q
\v 18 N nafunla nun binyen fima e ma nɛn,
\q e nun hɛrisigɛn naxanye buma e nun tinxinyana.
\q
\v 19 N ma finma seene dangu xɛma kɛndɛn na,
\q N tɔnɔn naxan fima,
\q na dangu gbeti kɛndɛn na.
\q
\v 20 N kira tinxinxin nan xɔn,
\q kiti kɛndɛn sama naxan xɔn.
\q
\v 21 N nafan naxanye ma
\q n kɛɛn soma nɛn ne yii,
\q n yi e banxine rafe nafunla ra.
\b
\q
\v 22 Alatala n tan nan da a wali fɔlɔn na,
\q benun a wali singe bodene, to mi na ra.
\q
\v 23 N nafala nɛn xabu waxati fɔlɔne,
\q benun dunuɲa yɛtɛn xa da.
\q
\v 24 N barɛ, fɔxɔ ige yo mi yi na,
\q tigi mi yi na igene yi minɛ dɛnaxan yi.
\q
\v 25 Benun geyane xa dɔxɔ,
\q benun geyadine xa malan, n yi da.
\q
\v 26 Ala munma yi bɔxɔn nun burunne da,
\q hanma a gbangbanna xɔri singena.
\q
\v 27 A to yi kuyen dama, n yi na,
\q a to yi koren danna kɛrɛndɛnma tilinna ma,
\q
\v 28 a to kundane sa kore,
\q a yi sɛnbɛn fi tilin igene xunne ma,
\q
\v 29 a yi danna sa fɔxɔ igen ma
\q alogo igene nama dangu na ra
\q a yi bɔxɔn bɛtɛn sa.
\q
\v 30 Na waxatini n yi walima a dɛxɔn
\q alo a yii rafala kuntigin na.
\q N yi sɛwaxi lɔxɔ yo lɔxɔ a yɛtagi,
\q n ɲaxan a fe ra
\q
\v 31 n ɲaxan a dunuɲa daxin na,
\q a bɔxɔna.
\q N yi sɛwa adamadiine fe yi.”
\b
\q
\v 32 “Iki, n ma diine, ɛ tuli mati n na.
\q Sɛwan na kanna xa,
\q naxan na bira n ma kiraan fɔxɔ ra.
\q
\v 33 N nɛma ɛ xuru falane tiyɛ,
\q ɛ tuli mati,
\q ɛ yi fe kolonna sɔtɔ,
\q ɛ nama ɛ mɛ a ra.
\q
\v 34 Sɛwan na kanna xa
\q naxan na n xuiin namɛ,
\q naxan na lu n konna dɛ ra lɔxɔn birin
\q a n ma banxin dɛɛn kantan.
\q
\v 35 Amasɔtɔ naxan na n sɔtɔ,
\q na bata siimayaan sɔtɔ,
\q a mɔn yi Alatala kɛnɛn.
\q
\v 36 Koni naxan munma n to,
\q na a yɛtɛ nan tɔrɔma.
\q Naxan na n naɲaxu,
\q sayaan nan nafan na ma.”
\c 9
\s Xaxilimayaan xinla tima alo muxuna
\q
\v 1 Fe kolonna\f + \fr 9.1\fr* \fk fe kolonna:\fk* Falani ito kui, fe kolonna bata findi muxun na a yamaan kawandi. \f* bata sɛnbɛtɛn solofere masoli,
\q a banxin ti alo muxuna.
\q
\v 2 A bata suben ɲin,
\q a minseen nafala,
\q a donseene dɔxɔ tabanla ra.
\q
\v 3 A bata a walikɛ ɲaxanle rasiga
\q e xa sa a xili xuini ito rawanga taan yire matexini, e naxa,
\q
\v 4 “Ɛ tan fe kolontarene,
\q ɛ fa dangu be binni.”
\q Xaxili mi naxanye ma,
\q a falani ito ti ne ma, a naxa,
\q
\v 5 “Ɛ fa n ma donseene don,
\q ɛ n ma minseen min n naxan nafalaxi.
\q
\v 6 Ɛ xɛtɛ ɛ fe kolontareyaan fɔxɔ ra,
\q ɛ kisima nɛn,
\q nayi ɛ ti xaxilimayaan kiraan xɔn.”
\s Xaxilimaan nun wasodena
\q
\v 7 Naxan na magele tiin maxadi,
\q na konbin nan sɔtɔma.
\q Naxan na muxu ɲaxin sɔnna fala a xa,
\q na tɔrɔma nɛn.
\q
\v 8 I nama magele tiin sɔnna fala
\q alogo a nama i raɲaxu,
\q koni i na fe kolonna sɔnna fala a xa,
\q a i xanuma nɛn.
\q
\v 9 I na fe kolonna maxadi,
\q na nde sama nɛn a fe kolonna fari.
\q I na tinxin muxun xaran,
\q na a fekolonna nan xun masama.
\b
\q
\v 10 Fe kolonna fɔlɔma Alatala yɛɛragaxun nan ma.
\q Muxu sariɲanxine fe kolonna findixi xaxilimayaan nan na.
\q
\v 11 N tan fe kolonna,
\q n na i siin sogene rawuyama ayi nɛn,
\q n yi ɲɛɛna ndee sa i ya siimayaan fari.
\q
\v 12 Xa i findi fe kolonna ra,
\q i tan nan a saranna sɔtɔma.
\q Xa i findi magele tiin na,
\q i tan nan tɔrɔ sɔtɔma.
\b
\q
\v 13 Xaxilitareyaan luxi nɛn
\q alo ɲaxanla naxan sɔnxɔma.
\q Xurutaren na a ra
\q naxan mi sese kolon.
\q
\v 14 A dɔxi a banxin dɛ ra,
\q taan yire matexini.
\q
\v 15 A lu dangu muxune xilɛ mɛnni
\q naxanye sigama e yɛɛ ra tinxinni.
\q
\v 16 A naxa, “Ɛ tan fe kolontarene,
\q ɛ dangu be binni.”
\q Xaxili mi naxanye ma,
\q a ne nan xilima.
\q
\v 17 A naxa, “Minseen naxan muɲaxi
\q na nan ɲaxun,
\q donseen naxan donxi luxunni
\q na nan ɲaxun.”
\q
\v 18 E mi a kolon a faxa muxune nan mɛnni,
\q a na ɲaxanla a muxu xilixine sigan laxirani.
\c 10
\s Muluku Sulemani a sandane
\q
\v 1 Sulemani a sandane ni itoe ra:
\q Dii fe kolonna a fafe rasɛwama nɛn,
\q koni dii xaxilitarena a nga tɔrɔma nɛn.
\b
\q
\v 2 Nafunla sɔtɔxina a ɲaxin na,
\q na tɔnɔ mi na,
\q koni tinxinyaan muxun xunbama sayaan nin.
\b
\q
\v 3 Alatala mi tinxin muxune luyɛ kamɛn na,
\q koni a muxu ɲaxine fe nataxine kalama.
\b
\q
\v 4 Muxun naxanye mi walima,
\q ne yiigelitɔyaan nan xilima,
\q koni muxun naxanye tan walima,
\q ne nafunla nan sɔtɔma.
\b
\q
\v 5 Muxun naxan se xabaxine malanma a waxatini,
\q xaxilimaan nan na kanna ra,
\q koni naxan xima se xaba waxatini,
\q yagin nan na kanna xa.
\b
\q
\v 6 Tinxin muxune barakan nan xilima e yɛtɛ ma.
\q Koni muxu ɲaxine fala xuine gbalo feene nan luxunma.
\b
\q
\v 7 Tinxin muxune fe na rabira muxune ma,
\q e dubama nɛn e xa,
\q koni muxu ɲaxine xili kalama nɛn
\q alo se kunxina.
\b
\q
\v 8 Fe kolonna muxun naxan bɔɲɛni,
\q na tinma nɛn yamarine ma.
\q Koni xaxilitare falane muxun naxan dɛ,
\q bɔnɔn na kanna xa.
\b
\q
\v 9 Fɛ mi muxun naxan sigati kii ra,
\q na kanna ratangaxi.
\q Koni naxan sigan tima tinxintareyaan kiraan xɔn,
\q na fe makɛnɛnma nɛn.
\b
\q
\v 10 Muxun naxan a yɛɛn magirama bodene yanfadeni,
\q na yamaan nan tɔrɔma.
\q Koni xaxilitare falane muxun naxan dɛ,
\q bɔnɔn na kanna xa.
\b
\q
\v 11 Tinxin muxuna falane fama nii rakisin nan na.
\q Koni muxu ɲaxine fala xuine gbalo feene nan luxunma.
\b
\q
\v 12 Xɔnnantenyaan yɛngɛne nan nakelima,
\q koni xanuntenyaan hakɛne birin nan ɲanma.
\b
\q
\v 13 Fe kolonna famuma xaxilimana falane nin,
\q koni xaxili mi muxun naxan ma,
\q bosaan nan na kanna xa.
\b
\q
\v 14 Fekolonne kolonna nan namarama,
\q koni xaxilitarene falan kalan nan tima xulɛn.
\b
\q
\v 15 Nafulu kanna sɔtɔ seene nan a ratangama
\q alo taa makantanxina.
\q Koni yiigelitɔyaan nan sɛnbɛtarene kalama.
\b
\q
\v 16 Tinxin muxune saranna nan nii rakisin na.
\q Koni muxu ɲaxina a sɔtɔ seene nan tongoma,
\q a yulubin liga.
\b
\q
\v 17 Muxun naxan a xuru falane ramɛma,
\q na sigan nii rakisin kiraan nan xɔn.
\q Koni, muxun naxan sɔn falama a xa,
\q a mi a suxu, na lɔma ayi nɛn.
\b
\q
\v 18 Nafigin nan xɔnnantenyaan luxunma.
\q Koni xaxilitaren nan xili kala falane raxuyama ayi.
\b
\q
\v 19 Falan na wuya ayi,
\q hakɛn fan mi ɲanma.
\q Nayi, xaxilimaan nan a dɛɛn suxuma.
\b
\q
\v 20 Tinxin muxuna falane dangu gbeti gbeen na.
\q Koni muxu ɲaxin bɔɲɛ yi feen tɔnɔn mi na.
\b
\q
\v 21 Tinxin muxuna falan tɔnɔn muxu gbegbe ma,
\q anu, xaxilitarene faxama
\q bayo e mi e mirima.
\b
\q
\v 22 Nafunla sɔtɔma Alatala barakan nin.
\q A mi tɔrɔya yo sama a fari.
\b
\q
\v 23 Fe ɲaxi ligan findixi sabaan nan na xaxilitaren yii.
\q Koni xaxilimayaan findixi sɛwan nan na xaxilimaan yii.
\b
\q
\v 24 Muxu ɲaxin gaxuma naxan yɛɛ ra,
\q na a sɔtɔma nɛn.
\q Koni tinxin muxun tan a waxɔn feene nan sɔtɔma.
\b
\q
\v 25 Foye gbeen nɛɛn fa dangu,
\q muxu ɲaxine bata raxɔri,
\q koni tinxin muxun luma nɛn habadan.
\b
\q
\v 26 Muluxunna ɲinne ramuluxunma,
\q tutin fan yɛɛne tɔrɔma,
\q muxu narixin fan na kii nin a xɛ muxun xa.
\b
\q
\v 27 Alatala yɛɛragaxun muxune siimayaan xɔnkuyama ayi,
\q koni muxu ɲaxine siin ɲanma nɛn sinma.
\b
\q
\v 28 Tinxin muxune xaxili tixi sɛwan nan na,
\q koni muxu ɲaxine yigin kalama nɛn.
\b
\q
\v 29 Alatalaa kiraan findixi yigiyaden nan na tinxin muxune xa,
\q koni a fe ɲaxi rabane kalama nɛn.
\b
\q
\v 30 Sese mi tinxin muxun nabirɛ,
\q koni muxu ɲaxine mi nɔɛ luyɛ yamanani.
\b
\q
\v 31 Xaxilima falane minima tinxin muxun nan dɛ.
\q Koni wule falane lɛnne xabama a ra nɛn.
\b
\q
\v 32 Xa tinxin muxun falan ti,
\q fanna na a ra,
\q koni muxu ɲaxine dɛɛn fe ɲaxin nan falama.
\c 11
\b
\q
\v 1 Sikeela naxan muxun mayendenma
\q na findixi fe ɲaxin nan na Alatala yɛɛ ra yi.
\q Koni ligase sensenne a kɛnɛnxi.
\b
\q
\v 2 Wason fama maraɲaxun nan na.
\q Koni yɛtɛ magodon fama fe kolonna nan na.
\b
\q
\v 3 Muxu faɲine fɛtareya wanle nan e tima kira faɲin xɔn.
\q Koni yanfantenne tinxintareyaan nan e halagima.
\b
\q
\v 4 Sese mi nafunla ra Ala kiti sa lɔxɔni.
\q Koni tinxinna nan muxune xunbama sayaan ma.
\b
\q
\v 5 Sɔntarene tinxinyaan nan e kiraan fixama.
\q Koni fe ɲaxin nan muxu ɲaxin nabirama.
\b
\q
\v 6 Muxu faɲine tinxinyaan nan e xunbama,
\q koni kunfa ɲaxine findima luti ratixin nan na yanfantenne yɛɛ ra.
\b
\q
\v 7 Muxu ɲaxin na faxa,
\q a yigin birin bata kala,
\q a xaxili tixi sɛnbɛn naxan na,
\q na bata lɔ ayi.
\b
\q
\v 8 Muxu tinxinxin xunbama nɛn a tɔrɔyani,
\q na tɔrɔyaan yi sa muxu ɲaxin sɔtɔ a funfuni.
\b
\q
\v 9 Ala kolontarena a adamadi bodene halagima a fala xuiin nan na.
\q Koni tinxin muxune xunbama e fe kolonna nan xɔn.
\b
\q
\v 10 Xa tinxin muxune sɛwa,
\q taan birin nan ɲaxanma.
\q Koni muxu ɲaxine na faxa,
\q ɲaxaɲaxan nan na ra.
\b
\q
\v 11 Taan sabatima muxu faɲine duban nan xɔn.
\q Koni a kalama nɛn muxu ɲaxine dɛ xuiin ma.
\b
\q
\v 12 Naxan na a adamadi boden naɲaxu,
\q na xaxili mi na.
\q Koni xaxilimana a dunduma nɛn.
\b
\q
\v 13 Mafala tiin wundo feene nan naminima kɛnɛnni.
\q Koni lannaya muxuna e ramarama nɛn.
\b
\q
\v 14 Xa maxadin mi na,
\q yamaan birama nɛn.
\q Koni kisin na a ra
\q xa kawandi muxune wuya ayi.
\b
\q
\v 15 Naxan na a bodena donla goronna tongo,
\q na tɔrɔma nɛn yati.
\q Koni naxan na tondi na dɛ xui sifane ma,
\q na kanna luma makantanna nin.
\b
\q
\v 16 Ɲaxalan faɲin binyen nan sɔtɔma.
\q Koni xaɲɛden tan nafunla nan sɔtɔma.
\b
\q
\v 17 Lannaya muxuna a yɛtɛ nan malima.
\q Koni kininkinintarena a yɛtɛ nan tɔrɔma.
\b
\q
\v 18 Muxu ɲaxine walima nɛn fuu!
\q Koni naxan na tinxinyaan liga,
\q na saran kɛndɛn nan sɔtɔma.
\b
\q
\v 19 Tinxinyaan fama nii rakisin nan na.
\q Koni naxan na lu fe ɲaxin fɔxɔ ra,
\q na faxama nɛn.
\b
\q
\v 20 Muxu bɔɲɛ ɲaxine mi rafan Alatala ma.
\q Koni fɛ mi naxanye sigati ki ra,
\q ne nan a kɛnɛnxi.
\b
\q
\v 21 Muxu ɲaxine saranma nɛn e kɛwanle ra.
\q Koni tinxin muxune xunbama nɛn.
\b
\q
\v 22 Ɲaxalan tofaɲin na findi xaxilitaren na,
\q na luxi nɛn alo xɛma wuredin xɔsɛn ɲɔɛɛn na.
\b
\q
\v 23 Tinxin muxun waxɔn feen nan fe faɲin na,
\q koni muxu ɲaxine natan nan xɔlɔn na.
\b
\q
\v 24 Muxuna ndee kiin tima
\q e findi nafulu kanne ra,
\q gbɛtɛye yi kuma ayi,
\q e findi yiigelitɔne ra.
\b
\q
\v 25 Muxun naxan luma dubɛ bonne xa,
\q na bannama nɛn.
\q Naxan bonne nii yifanma e ma,
\q na fan nii yifanma a ma nɛn.
\b
\q
\v 26 Naxan na maala malan,
\q a tondi a matiyɛ,
\q yamaan na dangama nɛn.
\q Koni naxan na a mati,
\q yamaan dubama nɛn na fan xa.
\b
\q
\v 27 Naxan na fe faɲin fen
\q na rafan muxune ma.
\q Koni naxan na fe ɲaxin fen,
\q na yati a sɔtɔma nɛn.
\b
\q
\v 28 Naxan na la a nafunle ra,
\q na birama nɛn.
\q Koni tinxin muxune sabatima nɛn
\q alo ɲɔxɔndena.
\b
\q
\v 29 Naxan na a denbayaan tɔrɔ
\q na mi kɛɛ sɔtɔma fɔ foyena.
\q Xaxilitarene luma nɛn fe kolonne konyiyani.
\b
\q
\v 30 Tinxin muxune kɛwanle luxi nɛn
\q alo siimaya wudina.
\q Fe kolonna naxan yi,
\q na muxune niin nan nakisima.
\b
\q
\v 31 Tinxin muxuna a saranna sɔtɔma dunuɲa yi,
\q e faxi fa muxu ɲaxine nun yulubi kanne.
\c 12
\b
\q
\v 1 Xurun nafan naxan ma,
\q fe kolonna fan nafan na kanna ma.
\q Naxan mi tinɲɛ bonne xa a sɔnna fala a xa,
\q xaxilitaren nan na kanna ra.
\b
\q
\v 2 Muxu faɲin Alatala kɛnɛnma.
\q Koni Alatala kɔtade ɲaxin yalagima nɛn.
\b
\q
\v 3 Muxun mi sabatima fe ɲaxin xɔn.
\q Koni tinxin muxune salenne bitinma nɛn ken.
\b
\q
\v 4 Ɲaxalan kɛndɛn nan a xɛmɛna xunna kenla ra.
\q Koni ɲaxalan yagitaren luxi nɛn a xɛmɛn xa
\q alo xɔri xɔlɛ furena.
\b
\q
\v 5 Tinxin muxune miriyane findixi kiti kɛndɛn nan na.
\q Koni muxu ɲaxine fe yitɔnxine yanfan nan tima.
\b
\q
\v 6 Muxu ɲaxine falane findixi faxa ti woson nan na.
\q Koni muxu faɲine dɛ xuina e xunbama nɛn.
\b
\q
\v 7 Muxu ɲaxine na bira,
\q e raxɔrima nɛn.
\q Koni tinxin muxune denbayaan sabatima nɛn.
\b
\q
\v 8 Muxun matɔxɔma a xaxilimayaan nan ma fe ra.
\q Koni naxan bɔɲɛ ɲaxu,
\q na raɲaxuma nɛn.
\b
\q
\v 9 A fisa walikɛ keden yi lu i yii,
\q i lu muxudiyani,
\q benun i xa i yɛtɛ findi muxu gbeen na,
\q donseen yi dasa i ma.
\b
\q
\v 10 Tinxin muxuna a yengi dɔxɔma a xuruseene xɔn nɛn.
\q Koni kininkinin mi muxu ɲaxine yi mumɛ!
\b
\q
\v 11 Naxan na a bɔxɔn nawali,
\q na lugoma nɛn.
\q Koni naxan na bira fe fuune fɔxɔ ra,
\q na xaxili mi na.
\b
\q
\v 12 Muxu ɲaxine kunfama se muɲaxine nan xɔn.
\q Koni tinxin muxune salenne sabatin nɛn.
\b
\q
\v 13 Muxu ɲaxina hakɛ falane a suxuma nɛn
\q alo luti ratixina.
\q Koni tinxin muxun futuxuluma nɛn tɔrɔyaan yii.
\b
\q
\v 14 Muxun fala xuiin nan a ralugoma se faɲine ra,
\q a wali xɔnna yi findi a saranna ra.
\b
\q
\v 15 Xaxilitarena a yɛtɛ sigati kiin nan yatɛxi kira kɛndɛn na.
\q Koni fe kolonna nan a tuli matima maxadi xuine ra.
\b
\q
\v 16 Xaxilitarena a xɔlɔn mayitama nɛn mafurɛn.
\q Koni xaxilimaan yagi feen suturama nɛn.
\b
\q
\v 17 Naxan na sereyaan ba ɲɔndini,
\q na tinxinna nan fenma.
\q Koni wule seren yanfan nan tima.
\b
\q
\v 18 Naxan na falan ti a xunna yi,
\q na muxune bɔɲɛn nan kalama
\q alo dɛgɛmaan nan sɛgɛn tima.
\q Koni fe kolonne falane dandanna nan tima.
\b
\q
\v 19 Ɲɔndin luma nɛn habadan.
\q Koni wulen sii mi na.
\b
\q
\v 20 Naxanye fe ɲaxine yitɔnma,
\q yanfan nan ne bɔɲɛni.
\q Koni sɛwan na kanna xa
\q naxan bɔɲɛ xunbenla rasoma.
\b
\q
\v 21 Fe ɲaxi yo mi tinxin muxune liyɛ.
\q Koni fe ɲaxin nan muxu ɲaxin sɔtɔma han a wasa.
\b
\q
\v 22 Wule falane mi rafan Alatala ma.
\q Koni ɲɔndi falane rafan a ma.
\b
\q
\v 23 Xaxilimana a kolonna luxunma nɛn.
\q Koni xaxilitarene e daxuyaan nawangama nɛn.
\b
\q
\v 24 Naxanye walima a xɔdɛxɛn na,
\q ne mangayaan sɔtɔma nɛn.
\q Koni salantenna raɲanma konyiyaan nin.
\b
\q
\v 25 Kɔntɔfinla muxun bɔɲɛn tɔrɔma nɛn.
\q Koni fala faɲina a rasɛwama nɛn.
\b
\q
\v 26 Tinxin muxun findixi yɛɛratiin nan na a xɔyin xa.
\q Koni muxu ɲaxine kirana e ralɔma ayi nɛn.
\b
\q
\v 27 Salantenna na mini donsoyani,
\q a mi sube gan daxin sɔtɛ.
\q Koni naxan walima a xɔdɛxɛn na,
\q na se kɛndɛn nan sɔtɔma.
\b
\q
\v 28 Siimayaan sɔtɔma tinxinna kiraan nan xɔn.
\q Na kiraan mi tinxinxi sayaan na.
\c 13
\b
\q
\v 1 Diine fafe nɛma e xuru falane tiyɛ
\q xaxilimane e tuli matima a ra nɛn.
\q Koni magele tiin na maxadi,
\q a mi na ramɛma.
\b
\q
\v 2 Muxun balo faɲin sɔtɔma a fala xuine nan xɔn.
\q Koni tinxintarene kunfaxi gbalon nan xɔn.
\b
\q
\v 3 Naxan na a dɛɛn suxu,
\q na a niin natangama nɛn.
\q Naxan falan tima ɲaxi ra,
\q na bɔnɔn nan fenma a yɛtɛ xa.
\b
\q
\v 4 Muxu narixin kunfama seene xɔn
\q anu sese mi a yii.
\q Koni naxanye walima,
\q ne wasama nɛn feu.
\b
\q
\v 5 Wulen naɲaxu tinxin muxun ma.
\q Koni muxu ɲaxin xunna godon nun yagin nan xilima a yɛtɛ ma.
\b
\q
\v 6 Fɛ mi naxan sigati ki ra,
\q tinxinyaan na rakantanma nɛn.
\q Koni fe ɲaxin nan yulubitɔɔn nabirama.
\b
\q
\v 7 Muxuna nde a yɛtɛ findima se kanna ra,
\q anu sese mi a yii.
\q Muxu gbɛtɛ a yɛtɛ findima setaren na,
\q anu nafulu gbeena a yii.
\b
\q
\v 8 Muxuna nafunla nɔɛ a xunbɛ nɛn.
\q Anu, muxune mi e kɔnkɔma yiigelitɔɔn tan ma.
\b
\q
\v 9 Tinxin muxune luma sɛwan nin kɛnɛnyani.
\q Koni muxu ɲaxine luxi nɛn alo lɛnpun na tu.
\b
\q
\v 10 Wason yɛngɛne nan nakelima.
\q Koni naxanye e tuli matima maxadi xuine ra,
\q fe kolonyaan ne nin.
\b
\q
\v 11 Seen naxanye sɔtɔxi a ɲaxin na mafurɛn,
\q ne sigan ɲanɲɛ nɛn.
\q Koni naxanye sɔtɔxi a faɲin na ndedi ndedi,
\q ne xun masama nɛn.
\b
\q
\v 12 Yigi makuyen muxun tunnaxɔlɔma a ma nɛn.
\q Koni muxun waxɔn feen na liga a xa,
\q na a nii yifanma a ma nɛn
\q alo siimaya wudin yɛtɛna.
\b
\q
\v 13 Naxan na a mɛ maxadi xuiin na,
\q na kanna a saranna sɔtɔma nɛn.
\q Naxan fan na yamarin suxu,
\q na fan a saranna sɔtɔma nɛn.
\b
\q
\v 14 Fe kolonne xaranna fama nii rakisin nan na,
\q a muxun ba sayaan lutin na.
\b
\q
\v 15 Xaxilimaan muxune kɛnɛn.
\q Koni yanfantenna kiraan mi raɲanma a ma.
\b
\q
\v 16 Xaxilimaan feen ligama a kolonna nan xɔn.
\q Koni xaxilitarena a daxuyaan nan nawangama.
\b
\q
\v 17 Xɛra ɲaxin birama kɔntɔfinla nin.
\q Koni xɛra tinxinxin dandanna nan tima.
\b
\q
\v 18 Naxan mi a tuli matiyɛ a xuru falane ra,
\q na yiigelitɔyaan nun yagin sɔtɔma nɛn.
\q Koni naxan na a tuli mati a sɔnna fala muxune ra,
\q na binyama nɛn.
\b
\q
\v 19 Muxun waxɔn feen na liga,
\q na a nii yifanma a ma nɛn.
\q Koni a mi rafan xaxilitarene ma,
\q e xɛtɛ fe ɲaxin fɔxɔ ra.
\b
\q
\v 20 Naxan nun fekolonne sigan tima,
\q na fe kolonna tima nɛn.
\q Koni xaxilitarene xɔyine tɔrɔma nɛn.
\b
\q
\v 21 Tɔrɔyaan yulubitɔɔn nan fɔxɔ ra.
\q Koni hɛrin nan tinxin muxun saranna ra.
\b
\q
\v 22 Muxu faɲin kɛɛn luma a mamandenne yɛɛ ra nɛn.
\q Koni yulubitɔna nafunle sa findima tinxin muxune nan gbee ra.
\b
\q
\v 23 Yiigelitɔne xɛɛn naxan bima na donse gbeen nan fima.
\q Koni kiti sa kobina a birin naminima nɛn.
\b
\q
\v 24 Naxan mi a diin bulanma a sɔnne ma,
\q na kanna diin mi rafan a ma.
\q Koni naxan a diin xanuxi,
\q na kanna a xuruma nɛn.
\b
\q
\v 25 Tinxin muxuna a dɛgema nɛn han a lugo.
\q Koni muxu ɲaxin luma nɛn kamɛn na tun.
\c 14
\b
\q
\v 1 Ɲaxalan xaxilimana a denbayani tɔnma nɛn,
\q koni xaxilitarena a gbeen kalama nɛn a yɛtɛ ra.
\b
\q
\v 2 Naxan sigati kiin fan,
\q na gaxuma Alatala nan yɛɛ ra.
\q Koni naxan sigan tima tinxintareyani,
\q na Ala raɲaxuma nɛn.
\b
\q
\v 3 Wason nan sabatixi xaxilitaren dɛ,
\q koni fekolonne falane e rakantanma nɛn.
\b
\q
\v 4 Xa tura mi na, sagani gelima nɛn,
\q bayo ɲingen fangan nan xɛɛ biin tɔnɔn gboma ayi.
\b
\q
\v 5 Sere tinxinxin mi wulen falama,
\q koni wule seren wulen nan falama.
\b
\q
\v 6 Magele tiin fe kolonna fenma nɛn,
\q a mi a toma.
\q Koni fe kolonna sɔtɔn mi raxɔlɔ xaxilimaan xɔn.
\b
\q
\v 7 I makuya xaxilitaren na,
\q amasɔtɔ fe kolonna falan mi a dɛ.
\b
\q
\v 8 Xaxilimana a mirima a sigati kiin nan ma,
\q na nan a fe kolonna ra.
\q Koni xaxilitaren yanfan naxanye soma,
\q ne nan a daxuyaan na.
\b
\q
\v 9 Tagi yitɔnna bɔtɛ mi xaxilitarene xa,
\q koni ɲɛnige faɲiyaan toma muxu faɲine nan tagi.
\b
\q
\v 10 Muxun nan a bɔɲɛn xɔlɔ feen kolon,
\q muxu gbɛtɛ mi nɔɛ a sɛwan fan kolonɲɛ.
\b
\q
\v 11 Muxu ɲaxine banxin kalama nɛn.
\q Koni muxu faɲine bubun sabatima nɛn.
\b
\q
\v 12 Kirana nde tinxin adamadiin yɛɛ ra yi,
\q koni a raɲanma sayaan nan ma.
\b
\q
\v 13 Muxun gelɛ nɛn, a bɔɲɛn tɔrɔxi,
\q dɔnxɛn na sɛwan yi findi sunun na.
\b
\q
\v 14 Dɛnkɛlɛyataren wasama nɛn a kɛwanle tɔnɔn na,
\q koni muxu faɲin fisa a xa.
\b
\q
\v 15 Fe kolontaren la fena ngaan na,
\q koni xaxilimana a mirima nɛn a sigati kiin ma.
\b
\q
\v 16 Fekolonna gaxun fe ɲaxin na nɛn,
\q a masiga a ra,
\q koni xaxilitaren susuma a ra nɛn,
\q a so a yi.
\b
\q
\v 17 Naxan xɔlɔn mafurɛn,
\q na xaxilitareyaan nan ligama,
\q kɔtade ɲaxin naɲaxu muxune ma.
\b
\q
\v 18 Kɔmɔyaan nan fe kolontarene yii e kɛɛn na,
\q koni kolonna luxi
\q alo xaxilimane mangaya taxamaseri kɔmɔtina.
\b
\q
\v 19 Muxu ɲaxine e mafelenma muxu faɲine nan bun ma,
\q fe ɲaxi rabane yi lu tinxin muxune dɛɛn na.
\b
\q
\v 20 Yiigelitɔɔn naɲaxu hali a lanfane ma,
\q koni nafulu kanna xɔyine wuya.
\b
\q
\v 21 Naxan a adamadi boden naɲaxuma,
\q hakɛ kanna nan na ra.
\q Koni sɛwan na kanna xa
\q naxan kininkininma yiigelitɔne ma.
\b
\q
\v 22 Naxanye fe ɲaxini tɔnma,
\q ne mi lɔma ayi ba?
\q Koni naxanye fe faɲin mirima,
\q hinanna nun lannayaan ne nan xa.
\b
\q
\v 23 Tɔnɔn wali xɔdɛxɛ birin yi
\q koni falan gbansanna fama yiigelitɔyaan nan na.
\b
\q
\v 24 Nafunla luxi nɛn
\q alo fekolonne mangaya taxamaseri kɔmɔtina,
\q koni xaxilitarene daxuyaan naɲanma daxuyaan nan ma.
\b
\q
\v 25 Sere ɲɔndi falan muxune niine rakisima,
\q koni wule seren yanfan nan soma.
\b
\q
\v 26 Naxan gaxuxi Alatala yɛɛ ra,
\q na ratangaxi,
\q yigiyadena a diine xa.
\b
\q
\v 27 Siimayaan binla nan Alatala yɛɛragaxun na,
\q a muxun bama nɛn sayaan lutin na.
\b
\q
\v 28 Yamaan na gbo ayi,
\q mangana binyen nan na ra,
\q yamaan na xurunɲɛ ayi,
\q kalan nan na ra mangan ma.
\b
\q
\v 29 Naxan diɲa, na famunna gbo.
\q Koni naxan xɔlɔn xulɛn,
\q na a xaxilitareyaan nan mayitama.
\b
\q
\v 30 Bɔɲɛ xunbenla nan kɛndɛyaan na fatin xa.
\q Koni xɔxɔlɔnna findixi furen nan na fatini.
\b
\q
\v 31 Naxan na sɛnbɛtarene ɲaxankata,
\q na e da mangan nan naɲaxuxi.
\q Koni naxan na hinan tɔrɔ muxune ra,
\q na bata Ala binya.
\b
\q
\v 32 Muxu ɲaxina wali ɲaxin nan a rabirama,
\q koni hali sayaan tinxin muxun li,
\q a yigiyaden sɔtɔma nɛn.
\b
\q
\v 33 Fe kolonna xaxilimaan nan bɔɲɛ yi,
\q koni hali xaxilitarene yɛ, a makɛnɛnxi.
\b
\q
\v 34 Tinxinyaan nan yamanan nasabatima,
\q koni yulubin findixi yagin nan na siyane ma.
\b
\q
\v 35 Walikɛ xaxilimaan nafan mangan ma,
\q koni naxan marayagin tima,
\q a xɔlɔma nɛn na ma.
\c 15
\b
\q
\v 1 Yabi faɲin xɔlɔn ɲanma nɛn,
\q koni fala xɔlɛn xɔlɔn fari saan nɛn.
\b
\q
\v 2 Fe kolonne falane kolonna nan sɛnbɛ soma,
\q koni daxuya falan nan minima xaxilitaren dɛ han!
\b
\q
\v 3 Alatala yɛɛn yiren birin na,
\q a muxu ɲaxine nun muxu faɲine rakɔrɔsima.
\b
\q
\v 4 Fala faɲin luxi nɛn alo siimaya wudina,
\q koni yanfantenya falan muxun niin nan tɔrɔma.
\b
\q
\v 5 Xaxilitaren fafe a kawandi xuiin mi rafan a ma,
\q koni naxan a tuli matima a sɔnna fala muxun na,
\q xaxilimaan nan na ra.
\b
\q
\v 6 Nafulu gbeen luma nɛn tinxin muxuna banxini,
\q koni muxu ɲaxine sɔtɔ seen fama kɔntɔfinla nan na.
\b
\q
\v 7 Fe kolonne falane kolonna nan naxuyama ayi,
\q koni xaxilitarene bɔɲɛn mi na kiini.
\b
\q
\v 8 Muxu ɲaxine saraxan findixi haramun nan na Alatala xa,
\q koni muxu faɲine maxandin nafan Alatala ma.
\b
\q
\v 9 Muxu ɲaxine kiraan naɲaxu Alatala ma.
\q Koni naxan tinxinna fenma na rafan a ma.
\b
\q
\v 10 Naxan na kiraan beɲin,
\q na kanna xuruma nɛn ki xɔdɛxɛni.
\q A mi rafan naxan ma a sɔnna xa fala,
\q na kanna faxama nɛn.
\b
\q
\v 11 Alatala laxira nun yahannama yiren birin toma,
\q e faxi fa naxan muxun bɔɲɛni!
\b
\q
\v 12 Maxadin mi rafan magele tiin ma,
\q a mi sigama fekolonne fɛma.
\b
\q
\v 13 Sɛwan yɛtagini yalanma nɛn,
\q koni nii yifɔrɛn fama bɔɲɛ kalan nan xɔn.
\b
\q
\v 14 Xaxilimaan kolonna nan fenma a bɔɲɛni.
\q Koni daxuya falan nan tun xaxilitaren dɛ.
\b
\q
\v 15 Yiigelitɔne siimayaan findixi tɔrɔn nan na,
\q koni naxan bɔɲɛ sɛwaxi,
\q na luma ɲaxanxi nɛn waxatin birin.
\b
\q
\v 16 A fisa i ndedi sɔtɔ i lu Alatala yɛɛragaxuni,
\q benun i xa nafulu gbeen sɔtɔ kɔntɔfinli.
\b
\q
\v 17 Bogi seene gbansanna donna fisa xanuntenmane tagi,
\q dangu ɲinge raturaxin suben donna ra xɔnnantenyani.
\b
\q
\v 18 Muxu bɔɲɛ gbeen yɛngɛn nan nakelima.
\q Koni muxu diɲaxin tan yɛngɛn naxunbelima nɛn.
\b
\q
\v 19 Muxu narixina kiraan nafexi ɲanle nan na,
\q koni muxu faɲina kiraan malaxun nɛn.
\b
\q
\v 20 Dii xaxilimana a baba rasɛwama nɛn,
\q koni xaxilitarena a nga xurunma nɛn.
\b
\q
\v 21 Xaxilitareyaan findixi sɛwan nan na xaxilitaren xa,
\q koni xaxilimana kiraan tinxin nɛn.
\b
\q
\v 22 Maxaditareyaan nan fe yitɔnxine kalama,
\q koni e sɔnɔyama nɛn xa maxadi tiine wuya.
\b
\q
\v 23 Sɛwan na ra muxun xa,
\q a na yabi faɲin ti.
\q Falan naxan tima a waxatini,
\q na tɔnɔn gbo han!
\b
\q
\v 24 Xaxilimana dunuɲa yi gidin kiraan tema nɛn
\q han kore xɔnna,
\q a yi a tanga laxira ma.
\b
\q
\v 25 Alatala wasodene banxine rabirama nɛn,
\q koni a kaɲa gilɛna bɔxɔn danne luma nɛn e kiini.
\b
\q
\v 26 Miriya ɲaxine mi rafan Alatala ma,
\q koni fala faɲine sariɲan.
\b
\q
\v 27 Tɔnɔ sɔtɔ ki ɲaxin nafan naxan ma,
\q na kanna gbalon nan nasoma a denbayani,
\q koni naxan mi dimi yi seene rasuxuma mayifuni,
\q na siimayaan sɔtɔma nɛn.
\b
\q
\v 28 Tinxin muxuna a mirima nɛn,
\q benun a xa yabin ti,
\q koni muxu ɲaxin fala ɲaxin nan tima han!
\b
\q
\v 29 Alatala makuya muxu ɲaxine ra,
\q koni a tinxin muxune maxandi xuine ramɛma nɛn.
\b
\q
\v 30 Yɛɛ yiyalanna muxune bɔɲɛn nan nasɛwama,
\q xɛrayaan fala faɲin muxun sɛnbɛ soma nɛn.
\b
\q
\v 31 Naxan na a tuli mati maxadi xuine ra
\q naxanye muxun nakisima,
\q na kanna luma nɛn fe kolonne yɛ.
\b
\q
\v 32 Naxan na tondi xurɛ,
\q na mi rafan a yɛtɛn ma,
\q koni naxan na a tuli mati a sɔnna fala muxune ra,
\q na xaxinla nan sɔtɔma.
\b
\q
\v 33 Fe kolonna sɔtɔma Alatala yɛɛragaxun nin,
\q yɛtɛ magodon nan fama binyen na.
\c 16
\b
\q
\v 1 Adamadiin feene natama a bɔɲɛni nɛn,
\q koni Alatala nan feene ragidima.
\b
\q
\v 2 Muxuna kirane birin sariɲan a yɛtɛ yɛɛ ra yi,
\q koni Alatala nan muxun kui feene fɛsɛfɛsɛma.
\b
\q
\v 3 I ya wanle taxu Alatala ra,
\q alogo e xa sɔnɔya.
\b
\q
\v 4 Bunna Alatala kɛwanle birin na,
\q hali muxu ɲaxina,
\q a daxi gbalo lɔxɔn nan yɛɛ ra.
\b
\q
\v 5 Muxu wasoxine raɲaxu Alatala ma,
\q a e fe ɲaxin saranma e ra nɛn yati.
\b
\q
\v 6 Muxun hakɛn mafeluma hinanna nun lannayaan nan xɔn.
\q Muxuna a masigama fe ɲaxin na Alatala yɛɛragaxun nin.
\b
\q
\v 7 Xa muxun sigati kiin nafan Alatala ma,
\q a lanna rasoɛ hali e nun a yaxune tagi.
\b
\q
\v 8 A lan ndedi yi lu i yii tinxinni,
\q benun tɔnɔ gbeena tinxintareyani.
\b
\q
\v 9 Muxuna a siga kiraan natama a bɔɲɛni nɛn,
\q koni Alatala nan a sanna tidene ragidima.
\b
\q
\v 10 Mangana Alaa falane nan tima,
\q a mi kitin sɛ tinxintareyani.
\b
\q
\v 11 Sikeli tinxinxine birin fataxi Alatala nan na.
\q A tan nan wali xɔri ligaseene birin na.
\b
\q
\v 12 Kɛwali ɲaxine mi rafan mangane ma,
\q bayo tinxinna nan e mangayaan sɛnbɛ soma.
\b
\q
\v 13 Tinxin muxuna falan nafan mangane ma,
\q ɲɔndi falan nafan e ma.
\b
\q
\v 14 Mangana xɔlɔn faxan nan tima,
\q koni xaxilimaan fatan a raxunbelɛ.
\b
\q
\v 15 Mangan na sɛwa,
\q siimayaan na a ra,
\q a fanna luxi nɛn
\q alo kundaan naxan fama tulen na.
\b
\q
\v 16 Fe kolonna sɔtɔn tɔnɔn gbo
\q dangu xɛmaan na pon!
\q Xaxilimayaan sɔtɔn fisa gbetin xa ki faɲi!
\b
\q
\v 17 Muxu faɲine kiraan mi sigama fe ɲaxin mabinni.
\q Naxan na a yengi dɔxɔ a sigati kiin xɔn,
\q na a niin nakantanma nɛn.
\b
\q
\v 18 Kalan fama wason nan xɔn.
\q Naxan na a yɛtɛ yite,
\q na fe godomatɔɔn nan na ra.
\b
\q
\v 19 A fisa i lu magodoni yiigelitɔne yɛ,
\q benun ɛ nun wasodene xa se muɲaxine yitaxun.
\b
\q
\v 20 Naxan na a miri ki faɲi,
\q na hɛrin sɔtɔma nɛn.
\q Sɛwan na kanna xa
\q naxan na a yigi sa Alatala yi.
\b
\q
\v 21 Fekolonna naxanye bɔɲɛ yi
\q a falama nɛn ne ma a xaxilimane,
\q fala faɲin xaxinla nan xun masama.
\b
\q
\v 22 Siimayaan binla nan xaxilimayaan na xaxilimane xa.
\q Xaxilitareyaan nan xaxilitarene ɲaxankatan na.
\b
\q
\v 23 Fe kolonne bɔɲɛn nan fala faɲin naminima e dɛ,
\q xaxilimaya falane nan e dɛ.
\b
\q
\v 24 Fala faɲine findixi kumin nan na,
\q e ɲaxun muxun niini
\q e soma han muxun xɔnne alo senna.
\b
\q
\v 25 Kirana nde tinxin adamadiin yɛɛ ra yi,
\q koni a raɲanma sayaan nan ma.
\b
\q
\v 26 Walikɛɛn kuiin nan a rawɛkilɛma wanla ma,
\q kamɛn yi a karahan a xa lu walɛ.
\b
\q
\v 27 Fuyantenna fe ɲaxini tɔnma,
\q a dɛɛn muxune ganma alo halagi ti tɛɛna.
\b
\q
\v 28 Muxu ɲaxin matandi feene nan nakelima,
\q nafigin fan xɔyimane yitaxunma nɛn.
\b
\q
\v 29 Gbalotɔna a adamadi boden nakunfama nɛn,
\q a yi a ti kira ɲaxin xɔn.
\b
\q
\v 30 Naxan a yɛɛn magirama,
\q na fe ɲaxini tɔnma.
\q Naxan a dɛ kidin xinma,
\q na bata yelin fe ɲaxin ligɛ.
\b
\q
\v 31 Xunsɛxɛ fixɛne luxi nɛn
\q alo mangaya kɔmɔti binyena,
\q naxan sɔtɔma tinxinyaan kiraan xɔn.
\b
\q
\v 32 Muxu diɲaxin fisa yɛngɛ so sɛnbɛmaan xa.
\q A fisa muxun xa a yɛtɛ suxu,
\q benun a xa taana nde suxu.
\b
\q
\v 33 Masɛnsɛn ti seene bama adamadina yiibaan nin,
\q koni Alatala nan a feene birin nagidima.
\c 17
\b
\q
\v 1 A fisa buru dungin xaren yi lu i yii xaxili sani
\q benun banxin xa rafe suben na lantareyani.
\b
\q
\v 2 Walikɛ xaxilimaan fisa wali kanna diin xa,
\q naxan yagi feen nabama.
\q Na walikɛ sifan kɛɛn sɔtɔma nɛn na denbayani.
\b
\q
\v 3 Gbetin nun xɛmaan nasɛnsɛnma sulun tɛɛn nan na,\f + \fr 17.3\fr* \fk Sulun tɛɛn\fk* mɔn falama yirena nde yi fa fala “\fk Furu tɛɛna\fk*.”\f*
\q koni Alatala nan adamadiine bɔɲɛn fɛsɛfɛsɛma.
\b
\q
\v 4 Fe ɲaxi rabaan fala ɲaxin nan namɛma.
\q Wule falana a tuli matima fala xɔlɛn nan na.
\b
\q
\v 5 Naxan na yiigelitɔɔn magele
\q na bata yiigelitɔne dali mangan nayelefu.
\q Naxan na sɛwa a bodena tɔrɔn na,
\q na feen saranma na kanna ra nɛn.
\b
\q
\v 6 Mamandenne findixi fonne xunna kenla nan na.
\q Fafane fan findixi diine xunnayerenna nan na.
\b
\q
\v 7 Yɛtɛ yigbo falane mi daxa kɔmɔn dɛ,
\q wulen fan mi lan mangan dɛ.
\b
\q
\v 8 Finma seen luxi nɛn
\q alo xiriyana a fi muxun xa.
\q A na siga dɛdɛ, a feene sɔnɔyama nɛn.
\b
\q
\v 9 Naxan muxune mafeluma e hakɛn na,
\q na xanuntenyaan nan fenma.
\q Koni naxan luma muxune hakɛne fe rabirɛ e ma,
\q na xɔyimane taxunma nɛn.
\b
\q
\v 10 Maxadi keden peen xaxilimaan maliyɛ
\q dangu bosaan yɛ kɛmɛ ra xaxilitaren ma.
\b
\q
\v 11 Fe ɲaxi rabaan murutɛn nan tun fenma,
\q koni xɛra kininkinintaren sigama nɛn a xili ma.
\b
\q
\v 12 A fisa i naralan sube xaɲɛn na
\q naxan ma diiye baxi a yii,
\q benun i xa naralan xaxilitaren na a xaxilitareyani.
\b
\q
\v 13 Naxan na fe faɲin ɲɔxɔ fe ɲaxin na
\q fe ɲaxin mi a masigɛ na kanna banxin na mumɛ.
\b
\q
\v 14 Fe matandi rakenla luxi nɛn
\q alo i na igen nati gbiligbinla bɔ a ra.
\q A yi fisa i yi na feen lu na,
\q benun yɛngɛn xa bira ayi.
\b
\q
\v 15 Naxan yoon fima kala tiin ma
\q e nun naxan tinxin muxun yalagima
\q ne firinna sese mi rafan Alatala ma.
\b
\q
\v 16 Gbetin tɔnɔn nanse ra xaxilitaren yii?
\q A mi na rawalima fe kolonna sɔtɔ feen na.
\q A xaxili yo mi na.
\b
\q
\v 17 Muxun xɔyina a xanuxi waxatin birin.
\q Muxuna ngaxakedenna daxi tɔrɔ waxatine nan ma fe ra.
\b
\q
\v 18 Xaxilitaren nan muxu gbɛtɛna donla goronna tongoma,
\q a yi a yɛtɛ dɔxɔ tolimani a xa.
\b
\q
\v 19 Yɛngɛn nafan naxan ma,
\q hakɛn fan nafan na kanna ma.
\q Naxan na a yɛtɛ yigbo,
\q na gbalon nan fɔxɔ ra.
\b
\q
\v 20 Bɔɲɛ ɲaxin mi hɛrin sɔtɔma.
\q Naxan fala tinxintaren tima,
\q na biran tɔrɔn nin.
\b
\q
\v 21 Naxan na xaxilitaren bari,
\q na yagima nɛn,
\q kɔmɔn baba mi sɛwama.
\b
\q
\v 22 Bɔɲɛ sɛwaxin kɛndɛyaan nan nasɔnɔyama,
\q koni nii fɔrɛn fatin soma a ra nɛn.
\b
\q
\v 23 Muxu ɲaxin dimi yi seen nasuxuma mayifuun nin
\q a kiti ɲaxin sa.
\b
\q
\v 24 Xaxilimaan biraxi fe kolonna nan fɔxɔ ra,
\q koni xaxilitarena a yɛɛne rasigama bɔxɔn nan xun xɔn.
\b
\q
\v 25 Dii xaxilitarena a baba raxɔlɔma nɛn
\q a findi xɔlɛn na a nga xa.
\b
\q
\v 26 A mi lan tinxin muxun xa yangin.
\q Sariya mi a ra muxu kɛndɛn yi bulan.
\b
\q
\v 27 Naxan na a dɛɛn suxu,
\q na bata fe kolonna sɔtɔ.
\q Xaxilimaan sabari nɛn.
\b
\q
\v 28 Hali xaxilitaren yatɛxi fekolonna ra,
\q xa a sabari.
\q Xaxilimana a dɛɛn suxɛ nɛn.
\c 18
\b
\q
\v 1 Muxun naxan a danna,
\q na tɔnɔn fenma a yɛtɛ nan xa.
\q A bɔɲɛn tema nɛn xaxilimaya falane birin ma.
\b
\q
\v 2 Fe famunna bɔtɛ mi xaxilitaren xa,
\q fɔ a yɛtɛ miriyane fala fena.
\b
\q
\v 3 Muxu ɲaxin na fa,
\q maraɲaxun fan yi fa.
\q Konbin fama yagin nan na.
\b
\q
\v 4 Adamadiine falane luxi nɛn
\q alo tilinna,
\q koni fe kolonna luxi nɛn
\q alo tigi igen naxan tema ayi.
\b
\q
\v 5 A mi lan muxu ɲaxin xa rafisa bodene xa,
\q hanma muxun yi tondi kiti kɛndɛn sɛ tinxin muxun xa.
\b
\q
\v 6 Xaxilitarena falane fe matandin nan nakelima,
\q a bɔnbɔ a dɛ xuiin ma.
\b
\q
\v 7 Xaxilitaren dɛna a halagima nɛn,
\q a fala xuine findixi luti ratixin nan na a xa.
\b
\q
\v 8 Nafigina falane luxi nɛn
\q alo donse ɲaxumɛn
\q naxan godon muxun kui.
\b
\q
\v 9 Naxan tunnaxɔlɔ a wanli
\q na nun se kalan birin muxu keden.
\b
\q
\v 10 Alatala xinla muxun natangama
\q alo yin barakaxina,
\q tinxin muxuna a gima nɛn a siga a kui,
\q a lu makantanni.
\b
\q
\v 11 Nafulu kanna kɛɛn findixi a taa makantanxin nan na.
\q A miriyani, yinna na a ra naxan mi nɔɛ kalɛ.
\b
\q
\v 12 Muxuna wasona a xalin kalan nan ma,
\q koni binyen sɔtɔma yɛtɛ magodon nan xɔn.
\b
\q
\v 13 Naxan yabin tima benun a xa a tuli mati,
\q daxuyaan nan na ra, e nun yagina!
\b
\q
\v 14 Muxuna limaniyaan nan a malima a fureni.
\q Koni xa a nii yifɔrɔ a ma,
\q nde a rasɛwama?
\b
\q
\v 15 Xaxilimaan fe kolonna nan sɔtɔma a bɔɲɛni.
\q Fekolonne e tuli matima fe kolonna nan na.
\b
\q
\v 16 Finma seen kiraan nan nabima a fi muxun yɛɛ ra,
\q siga muxu gbeene fɛma.
\b
\q
\v 17 Naxan singe na a yaxaseri masa,
\q na maliga yo kanna ra,
\q han a yɛngɛfaan yi fa maxɔdinna ti.
\b
\q
\v 18 Masɛnsɛnna sɔnxɔ sɔnxɔne raxunbelima nɛn,
\q a yɛngɛne ɲan sɛnbɛmane tagi.
\b
\q
\v 19 Xa muxuna a ngaxakedenna konbi
\q na bɔɲɛn xɔdɔxɔma ayi nɛn a ma
\q dangu taa makantanxin yinna ra.
\q Fe matandine xɔdɔxɔ manga banxin dɛɛn balan wurene xa.
\b
\q
\v 20 Muxun fala xuine nan balon sɔtɔma a xa.
\q Falan naxan minima a dɛ,
\q na nan a ralugoma.
\b
\q
\v 21 Sayaan nun siimayaan binla findixi falan nan na.
\q A rafan naxan ma, na a tɔnɔn sɔtɔma nɛn.
\b
\q
\v 22 Naxan na ɲaxanla sɔtɔ,
\q na bata hɛrin sɔtɔ,
\q a Alatala fanna nan sɔtɔxi.
\b
\q
\v 23 Yiigelitɔɔn falan tima mafanna nin,
\q koni nafulu kanna yabi xɔdɛxɛn nan tima.
\b
\q
\v 24 Xɔyi wuyaxi nɔɛ findɛ nɛn bɔnɔn na muxun ma.
\q Koni xɔyina nde na,
\q na lannayaan dangu ngaxakedenna ra.
\c 19
\b
\q
\v 1 A fisa muxun yi findi yiigelitɔɔn na fɛtareyani,
\q benun a xa findi wule fala xaxilitaren na.
\b
\q
\v 2 Wɛkilɛn tɔnɔn mi na fe kolonna xanbi.
\q Naxan na san mafura ayi, na sinma nɛn yinla ra.
\b
\q
\v 3 Adamadina a sigati kiini dɔxɔma a xaxilitareyaan nan xɔn,
\q a fa xɔlɔ Alatala ma.
\b
\q
\v 4 Nafunla muxun xɔyine rawuyama ayi nɛn,
\q koni yiigelitɔɔn xɔyina a makuyama a ra nɛn.
\b
\q
\v 5 Wule serena fe saranma a ra nɛn.
\q Naxan wulen falama,
\q na mi xunbama.
\b
\q
\v 6 Muxu wuyaxi kuntigin mafanma.
\q Naxan muxune kima,
\q na xɔyin nan birin na.
\b
\q
\v 7 Xa yiigelitɔna ngaxakedenne birin a raɲaxuma,
\q a xɔyine e makuyama a ra nɛn dangu ne ra!
\q Hali a lu e fɔxɔ ra, a e mafan han,
\q e mi fa toma.
\b
\q
\v 8 Naxan na findi xaxilimaan na,
\q na niin nafan a ma.
\q Naxan na xaxinla fen,
\q na bata hɛrin sɔtɔ.
\b
\q
\v 9 Wule serena fe saranma a ra nɛn.
\q Wule falan halagima nɛn.
\b
\q
\v 10 A mi daxa xaxilitaren xa lu ɲaxunni,
\q konyin fan mi lan a kuntigine yamari.
\b
\q
\v 11 Xaxilimaan diɲa.
\q Xunna kenla na a ra a xa,
\q a na muxuna nde mafelu a hakɛn na.
\b
\q
\v 12 Mangana xɔlɔn luxi nɛn
\q alo yatan wurundun xuina,
\q a hinanna fan luxi nɛn
\q alo xiila sɛxɛn ma.
\b
\q
\v 13 Gbalon nan dii xaxilitaren na a baba yii.
\q Ɲaxanla a yɛngɛ xunxurine luxi nɛn
\q alo igen na lu dindinɲɛ banxini.
\b
\q
\v 14 Banxin nun hɛrisigɛn fataxi muxun fafe kɛɛn nan na,
\q koni Alatala nan ɲaxalan xaxilimaan soma a yii.
\b
\q
\v 15 Narin xixɔnla nan biran muxun na,
\q koni kamɛn muxu narixin suxuma nɛn.
\b
\q
\v 16 Naxan na sariyan suxu,
\q na a niin nan nakantanma,
\q koni naxan na sigan ti a ɲaxin na,
\q na faxama nɛn.
\b
\q
\v 17 Naxan na hinan sɛnbɛtaren na,
\q na Alatala nan dolima,
\q a saranna soma a yii nɛn.
\b
\q
\v 18 I ya diin xuru,
\q bayo i yigin na nan na.
\q I nama tin a xa faxa.
\b
\q
\v 19 Bɔɲɛ gbee kanna lan a yanginna fi.
\q I na a xunba, i bata a rawɛkilɛ kalan ma.
\b
\q
\v 20 I tuli mati kawandi xuine ra,
\q i xurun sɔtɔ,
\q alogo i xa findi fekolonna ra.
\b
\q
\v 21 Miriya wuyaxi nan muxun bɔɲɛni,
\q koni Alatala a fe ragidixin nan nakamalima.
\b
\q
\v 22 Muxun waxi hinanna nan xɔn,
\q anu, yiigelitɔɔn fisa wule falan xa.
\b
\q
\v 23 Alatala yɛɛragaxun siimayaan nan fima.
\q Na ma, muxun lugoxin yi a sa, a mi tɔrɔ.
\b
\q
\v 24 Muxu narixina a yiin sinma donse goronna kui nɛn,
\q koni a tagan a rasoɛ a dɛ.
\b
\q
\v 25 I na magele tiin bɔnbɔ,
\q fe kolontaren xaxili sɔtɔma nɛn.
\q I na xaxilimaan maxadi,
\q a kolonna sɔtɔma nɛn.
\b
\q
\v 26 Naxan a baba rayarabima,
\q a yi a nga kedi,
\q na kanna fama yagin nun yarabin nan na.
\b
\q
\v 27 N ma diina,
\q i na tondi i xuru falane ramɛ,
\q i yɛtɛ masigama kolonna falane nan na.
\b
\q
\v 28 Wule seren gelema kiti kɛndɛn ma nɛn,
\q tinxintareya falan nan muxu ɲaxin dɛ.
\b
\q
\v 29 Yanginne saxi magele tiine nan xa,
\q e nun bɔnbɔn xaxilitarene xa.
\c 20
\b
\q
\v 1 Manpaan muxun findin magele tiin nan na,
\q dɔlɔn sɔnxɔn nan biran muxun na,
\q dɔlɔ minna mi findɛ xaxilimaan na mumɛ!
\b
\q
\v 2 Mangana xɔlɔn luxi nɛn
\q alo yatan wurundun xuina,
\q naxan na mangan bɔɲɛn nate,
\q na kanna a niin nan halagima.
\b
\q
\v 3 Binyen na a ra muxun xa
\q naxan na a masiga yɛngɛn na,
\q koni xaxilitaren birin mafura soɛ yɛngɛni.
\b
\q
\v 4 Muxu narixin mi xɛɛn bima a waxatini xunbenla a fe ra,
\q anu, se xaba waxatini,
\q a balon fenma nɛn, koni sese mi na.
\b
\q
\v 5 Muxun bɔɲɛ yi feene luxi nɛn
\q alo igena xɔɲinna ra,
\q koni xaxilimaan fatan na igen bɛ.
\b
\q
\v 6 Muxu wuyaxi e yɛtɛ hinanna fe falama,
\q koni nde nɔɛ lannaya muxun toɛ?
\b
\q
\v 7 Tinxin muxun sigan tima fɛtareyaan nin,
\q sɛwana a diine xa a xanbi ra!
\b
\q
\v 8 Mangan nɛma dɔxi a mangaya gbɛdɛni kiti sadeni
\q a fe ɲaxine birin nakɔrɔsima.
\b
\q
\v 9 Nde nɔɛ a falɛ, a naxa,
\q “N bata n bɔɲɛn natanga fe ɲaxin ma,
\q n bata n nasariɲan yulubin birin ma?”
\b
\q
\v 10 Sikeli tinxintaren nun liga se tinxintarena,
\q na sese mi rafan Alatala ma.
\b
\q
\v 11 Foningen sɔnna kolonma a kɛwanla nan xɔn
\q xa fɛ mi a kɛwanle ra, a tinxin.
\b
\q
\v 12 Tunla naxan feen mɛma,
\q e nun yɛ naxan seen toma,
\q Alatala nan ne birin daxi.
\b
\q
\v 13 I nama i yɛtɛ lu xixɔnli
\q alogo i nama findi yiigelitɔɔn na.
\q Xa i lu i yɛɛ ra yi,
\q i lugoma nɛn balon na ki faɲi.
\b
\q
\v 14 Saresona a falama nɛn,
\q a naxa, “A mi fan, a mi fan!”
\q A mɔn yi sa a yɛtɛ matɔxɔ a se saraxina fe ra.
\b
\q
\v 15 Xɛmaan nun bɔxɔ bun nafunla wuyaxi dunuɲa yi,
\q koni dɛɛn naxan fe kolonna falan tima,
\q na tɔnɔn gbo e birin xa.
\b
\q
\v 16 Naxan na donla tongo i yii muxu gbɛtɛ xa,
\q a mi naxan kolon,
\q na kanna domaan tongo a ɲɔxɔni.
\q Tolimaan maxɔdin a ma,
\q xa a rabaxi xɔɲɛn nan xa.
\b
\q
\v 17 Balon naxan sɔtɔn wulen xɔn,
\q na ɲaxun muxun dɛ.
\q Koni ndedi na liga, a luma nɛn
\q alo a dɛɛn nafexi gɛmɛ xɔnna nan na.
\b
\q
\v 18 Maxadi xuine ramɛ
\q alogo i waxɔn feene xa kamali.
\q Xa i sigama yɛngɛni, xaxinla fen.
\b
\q
\v 19 Muxu mafalane wundo feene nan makɛnɛnma,
\q nayi, naxan falan tima ɲaxi ra,
\q i nama lu na fɔxɔ ra.
\b
\q
\v 20 Naxan a fafe nun a nga rayarabima,
\q na lɛnpun tuma nɛn a lu dimini.
\b
\q
\v 21 Kɛɛn naxan sɔtɔxi sinma
\q na mi fama barakadeni dɔnxɛn na.
\b
\q
\v 22 I nama a fala, i naxa,
\q “N fe ɲaxin ɲɔxɔma nɛn.”
\q I yigin sa Alatala yi, a i rakisima nɛn.
\b
\q
\v 23 Liga se tinxintarene raɲaxu Alatala ma.
\q Sikeli tinxintaren mi fan.
\b
\q
\v 24 Alatala nan adamadiine san tidene ragidima,
\q nayi muxun nɔɛ a sigaden kolonɲɛ di?
\b
\q
\v 25 Naxan na dɛ xuiin tongo bɔtɛ rabani,
\q a xa sena nde fi Ala ma,
\q na luxi alo a suxi nan fa a ra
\q a na a miri na fe ma na xanbi ra.
\b
\q
\v 26 Manga xaxilimaan muxu ɲaxine raxuyama ayi nɛn
\q alo maala na yife,
\q a yi e ɲaxankata alo malo bɔnbɔna.
\b
\q
\v 27 Adamadiin niin findixi lɛnpun nan na a xa,
\q Alatala naxan fixi a ma
\q alogo a xa a bɔɲɛn kui fe tilinxine fɛsɛfɛsɛ.
\b
\q
\v 28 Hinanna nun lannayaan mangan makantanma nɛn,
\q a mangayaan sabatima a hinanna nan xɔn.
\b
\q
\v 29 Fangan nan banxulanne xunna kenla ra.
\q Xun sɛxɛ fixɛn nan fonne binyen na.
\b
\q
\v 30 Maxɔlɔdene nan sɔn ɲaxin dandan senna ra,
\q bɔnbɔn nan sɔndɔmɛn matinxinma.
\c 21
\b
\q
\v 1 Mangan bɔɲɛn luxi nɛn
\q alo xude wunla Alatala yii,
\q dɛnaxan na a kɛnɛn,
\q a yi a rasiga mɛnni.
\b
\q
\v 2 Muxuna kirane birin tinxin a yɛtɛ yɛɛ ra yi,
\q koni Alatala nan bɔɲɛn kui feene fɛsɛfɛsɛma.
\b
\q
\v 3 Tinxinyaan nun kiti kɛndɛn saan nafan Alatala ma
\q dangu saraxane ra.
\b
\q
\v 4 Yɛɛ rawason nun yɛtɛ yiteen nan findixi
\q muxu ɲaxine kɛnɛnna ra,
\q anu yulubin nan ne ra.
\b
\q
\v 5 Tunnafan muxuna miriyane findima munanfanna nan na,
\q koni naxan feene rabama mafurani,
\q na sigama yiigelitɔyaan nin.
\b
\q
\v 6 Nafunla naxanye sɔtɔxi wuleni
\q ne findixi fe fu butarene nan na muxune xa
\q naxanye sayaan fenma.
\b
\q
\v 7 Muxu ɲaxine gbalone e ralɔma ayi nɛn,
\q bayo e bata tondi kiti kɛndɛn ma.
\b
\q
\v 8 Yulubitɔne biraxi kira yifuxin nan fɔxɔ ra,
\q koni sɔntarene sigati kiin tinxin nɛn.
\b
\q
\v 9 A fisa i lu banxin fari ma dogodogoni,
\q benun ɛ nun ɲaxalan yɛngɛ gidin xa lu banxin kui.
\b
\q
\v 10 Muxu ɲaxin kunfaxi fe ɲaxin nan xɔn,
\q hali a xɔyin mi kininkininna sɔtɛ a ra.
\b
\q
\v 11 Xa magele tiin saran a fe ɲaxin na,
\q fe kolontarene fekolonna sɔtɔma nɛn.
\q Koni muxun na xaxilimaan xaran tun,
\q a kolonna fari sama nɛn.
\b
\q
\v 12 Tinxinna Kanna muxu ɲaxina denbayaan nakɔrɔsima nɛn,
\q a yi e radinɲɛ ayi e tɔrɔni.
\b
\q
\v 13 Naxan na a tunla dutun
\q sɛnbɛtaren gbelegbele xuiin bun,
\q a tan fan gbelegbelema nɛn,
\q a mi yabi sɔtɔ.
\b
\q
\v 14 Finmaseen na so muxun yii wundoni
\q na xɔlɔn maxunbelima nɛn.
\q Muxun na dimi bun seen ba suturani,
\q na xɔlɔ gbeen nan ɲanma.
\b
\q
\v 15 Sɛwan na a ra tinxin muxun xa,
\q kiti kɛndɛn na sa.
\q Koni gbalon na a ra fe ɲaxi rabane xa.
\b
\q
\v 16 Naxan na keli xaxilimayaan kiraan xɔn,
\q na sa a matabun faxa muxune nan yɛ.
\b
\q
\v 17 Mananmanantɔɔn setareyaan kolonma nɛn.
\q Naxan na lu dɔlɔn nun ɲaxunna fɔxɔ ra,
\q na mi findɛ nafulu kanna ra mumɛ!
\b
\q
\v 18 Muxu ɲaxin nun yanfantenna gbalon nan sɔtɔma,
\q tinxin muxun nun muxu faɲine yi xunba na ma.
\b
\q
\v 19 A fisa i dɔxɔ tonbonni,
\q benun ɛ nun ɲaxalan yɛngɛ gidin xɔlɔxin xa dɔxɔ.
\b
\q
\v 20 Nafulu kɛndɛn nun ture faɲin namaraxi fekolonne konne yi,
\q koni xaxilitarena a gbeene birin donma nɛn.
\b
\q
\v 21 Naxan na bira tinxinyaan nun hinanna fɔxɔ ra,
\q na siimayaan nun tinxinna nun binyen sɔtɔma nɛn.
\b
\q
\v 22 Fekolonne nɔɛ kurugbane taan tongɛ nɛn,
\q e yi e taan nabilinna yinna kala,
\q e yigi saxi naxan yi.
\b
\q
\v 23 Naxan na a dɛɛn nun a falan suxu,
\q na a niin nakantanma gbalon nan ma.
\b
\q
\v 24 Feene birin magele wasode yɛtɛ yigboon yii.
\q A feen birin ligama yanda gbeen nin.
\b
\q
\v 25 Muxu narixine waxɔn feene nan e faxama,
\q amasɔtɔ e tondima walɛ.
\q
\v 26 E kunfaxi e waxɔn seene xɔn waxatin birin,
\q koni tinxin muxune kiin tiin fonisireyaan nin.
\b
\q
\v 27 Se haramuxin nan muxu ɲaxine saraxane ra.
\q E na a ba bun kobina nde ma, e ɲaxu dangu na ra.
\b
\q
\v 28 Wule seren halagima nɛn,
\q koni naxan a tuli matima ki faɲi,
\q na fala tixine luma nɛn habadan.
\b
\q
\v 29 Muxu ɲaxina a wɛkilɛn yitama a yɛtagin nan ma,
\q koni muxu faɲin sigati kiin nan a wɛkilɛn yitama.
\b
\q
\v 30 Fe kolonya mi na, xaxilimaya mi na,
\q maxadi fala mi na naxan nɔɛ xelɛ Alatala xili ma.
\b
\q
\v 31 Yɛngɛ so soone yitɔnma nɛn
\q lan yɛngɛn lɔxɔn ma,
\q koni kisin fataxi Alatala nan na!
\c 22
\b
\q
\v 1 Xili faɲiyaan fisa nafulu gbeen xa,
\q hinanna fisa gbetin nun xɛmaan xa.
\b
\q
\v 2 Nafulu kanna nun yiigelitɔɔn birin lan,
\q bayo Alatala nan e birin daxi.
\b
\q
\v 3 Xaxilimaan na gbalon to fɛ,
\q a luxunden fenma nɛn,
\q koni fe kolontarene dangun nɛn tun,
\q ɲaxankatan yi e sɔtɔ.
\b
\q
\v 4 Nafunla nun binyen nun siimayaan sɔtɔma
\q yɛtɛ magodon nun Alatala yɛɛragaxun nan xɔn.
\b
\q
\v 5 Ɲanle nun luti ratixine nan muxu ɲaxine kiraan xɔn,
\q koni naxan waxi a niin nakantan feni,
\q na a masigama a ra nɛn.
\b
\q
\v 6 Dii ɲɔrɛn ti kiraan xɔn naxan lanɲɛ a ma,
\q nayi hali a findi fonna ra, a mi kelɛ a xɔn.
\b
\q
\v 7 Nafulu kanna yiigelitɔɔn yamarima,
\q doli kanna konyin nan doli tongon na.
\b
\q
\v 8 Naxan na seen si tinxintareyani,
\q na tɔrɔn sɔtɔma nɛn se xaba waxatini,
\q amasɔtɔ a nɔ sɔtɔ dunganna kalama nɛn.
\b
\q
\v 9 Muxu ɲɛnige faɲin barakan sɔtɔma nɛn,
\q amasɔtɔ a baloni taxunma e nun sɛbɛtaren tagi.
\b
\q
\v 10 Magele tiin kedi,
\q sɔnxɔ sɔnxɔn fan ɲanma nɛn,
\q e nun yɛngɛn nun konbina.
\b
\q
\v 11 Bɔɲɛ faɲin naxan ma,
\q fala faɲina a dɛ,
\q mangan xɔyin nan na ra.
\b
\q
\v 12 Fe kolonna Alatala nan yii,
\q koni a yanfantenna falani fuma nɛn.
\b
\q
\v 13 Muxu narixina falama nɛn, a naxa,
\q “Yatan tandeni, a n faxama nɛn kira yi!”
\b
\q
\v 14 Yalunde ɲaxanle fala xuine findixi yili tilinxin nan na,
\q Alatala xɔlɔxi naxanye ma, ne sinma nɛn na ra.
\b
\q
\v 15 Xaxilitareyaan dii ɲɔrɛn bɔɲɛni,
\q koni a na xuru bosaan na,
\q na a masigama a ra nɛn.
\b
\q
\v 16 Naxan na sɛnbɛtaren nawali
\q alogo a xa nafunla sɔtɔ,
\q e nun naxan na nafulu kanna ki,
\q ne e yɛtɛ yiigelima nɛn.
\s Fekolonne falane
\q
\v 17 I tuli mati, i fekolonne falane ramɛ,
\q i xaxili lu n ma xaranna xɔn.
\q
\v 18 Amasɔtɔ a lan i yi e ramara i sɔndɔmɛni,
\q e nama ba i dɛ mumɛ,
\q
\v 19 alogo i xa i yigin sa Alatala yi.
\q N waxi i tan yɛtɛɛn xaran fe yi to.
\q
\v 20 N mi maxadi fala tonge saxan xan sɛbɛxi i xa ba,
\q maxadine nun fe kolonna falane,
\q
\v 21 alogo i xa fe kɛndɛne nun ɲɔndi falane kolon,
\q i yi i xɛ muxun yabi ɲɔndi falane ra?
\b
\q
\v 22 I nama sɛnbɛtaren nawali,
\q fanga to mi a ra,
\q i nama yiigelitɔɔn ɲaxankata kitisadeni.
\q
\v 23 Amasɔtɔ Alatala e xun mayɛngɛn soma nɛn,
\q a yi e yiigelitɔne niin ba.
\b
\q
\v 24 I nama bɔɲɛ gbee kanna findi i xɔyin na,
\q i nama bira yɛngɛ gidin fɔxɔ ra
\q
\v 25 alogo i nama a sigati kiin tongo,
\q i yi suxu luti ratixin na.
\b
\q
\v 26 I nama dɛ xuiin tongo muxu gbɛtɛna donla fe ra,
\q i yɛtɛ dɔxɔ tolimani na ma.
\q
\v 27 Xa se mi i yii i naxan fiyɛ,
\q e fa i tan nan ma sade bama i bun.
\b
\q
\v 28 I nama bɔxɔn danna taxamaseri gɛmɛne ba e funfuni
\q i benbane naxanye dɔxi xabu to mi na ra.
\b
\q
\v 29 Muxun naxan fatan a wanla ra
\q na walima mangane nan fɛma,
\q a mi luyɛ muxudine yɛ.
\c 23
\b
\q
\v 1 Xa ɛ nun kuntigina nde dɔxɔma ɛ dɛgedeni,
\q naxan i yɛtagi,
\q na rakɔrɔsi ki faɲi.
\q
\v 2 Xa i fudi ɲaxu,
\q i yɛtɛ suxu a xɔdɛxɛn na de!
\q
\v 3 I nama mila a donse faɲine xɔn,
\q bayo yanfa so donseene nan ne ra.
\b
\q
\v 4 I nama i yɛtɛ raxadan nafunla fɔxɔ ra,
\q i xaxili ba na xɔn.
\q
\v 5 I nɛma fa i yɛɛn ti nafunla ra
\q a bata ɲan!
\q Amasɔtɔ gabutɛne minima a ma nɛn,
\q a tugan, te kore alo singbinna.
\b
\q
\v 6 I nama muxu yɛtagi yifɔrɛna balon don,
\q i nama kunfa a donse faɲine xɔn.
\q
\v 7 Bayo i a lima nɛn,
\q a bata fena nde nata,
\q a naxa, “I dɛge, i min.”
\q Koni na mi a bɔɲɛni!
\q
\v 8 I naxan donxi,
\q i a baxunma nɛn,
\q i bɔnɔ i ya fala faɲine yi.
\b
\q
\v 9 I nama fala ti xaxilitaren xa,
\q bayo i ya xaxilimaya falane bɔtɛ mi a xa.
\b
\q
\v 10 I nama bɔxɔn danna taxamaseri gɛmɛ singene ba e funfuni.
\q I nama se ba kiri diine xɛɛne ra,
\q
\v 11 amasɔtɔ Ala fangan gbo e xunbadeni,
\q a e xun mayɛngɛn soma nɛn i xili ma.
\b
\q
\v 12 I xaxinla rabi i xuru falane ma.
\q I tuli mati fekolon falane ra.
\b
\q
\v 13 I nama diin nafutuxulu a xurun ma,
\q xa i a bɔnbɔ, a mi faxama.
\q
\v 14 I na diin xuru bosaan na,
\q i a niin nakisima nɛn sayaan ma.
\b
\q
\v 15 N ma diina,
\q xa fekolonna lu i bɔɲɛni,
\q nayi, n fan bɔɲɛn sɛwama nɛn.
\q
\v 16 N sɔndɔmɛ yɛtɛn ɲaxanma nɛn,
\q i na fala faɲin ti.
\b
\q
\v 17 I nama yulubitɔne maxɔxɔlɔn i bɔɲɛni
\q koni gaxu Alatala yɛɛ ra waxatin birin yi.
\q
\v 18 Nayi, i yigin sɔtɔma nɛn waxati famatɔne yi,
\q i mi yigitɛgɛ mumɛ!
\b
\q
\v 19 I tan n ma diina, i tuli mati,
\q i findi fekolonna ra,
\q i yi i bɔɲɛn lu kira faɲin xɔn.
\q
\v 20 I nama lu dɔlɔ minne yɛ,
\q e nun naxanye suben donma,
\q e a radangu ayi.
\q
\v 21 Amasɔtɔ fudimane nun dɔlɔ minne yiigelima nɛn,
\q e tunnaxɔlɔn yi marabɛnna ti e ma.
\b
\q
\v 22 I tuli mati i baba ra,
\q a tan naxan i sɔtɔxi.
\q I nama yo i nga ma a foriyani.
\q
\v 23 Ɲɔndin nun fe kolonna nun xurun nun xaxilimayaan fen,
\q i nama ne masara sese ra.
\q
\v 24 Tinxin muxun baba ɲaxanma nɛn,
\q dii fekolonna sɔtɔ muxun luma nɛn sɛwani.
\q
\v 25 Ala xa sɛwan fi i baba nun i nga ma,
\q i bari muxun yi ɲaxan!
\b
\q
\v 26 N ma diina, i xaxili ti n na,
\q i yɛɛn ti n ma misaala ra.
\q
\v 27 Amasɔtɔ ɲaxalan yalunden muxun nabirama nɛn
\q alo yili tilinxina,
\q muxu gbɛtɛna ɲaxanla magaxu
\q alo xɔɲin naxurina.
\q
\v 28 A dɔxɔma nɛn muxune yɛɛ ra
\q alo mafu tiina.
\q A xɛmɛ wuyaxi findi yanfantenne ra.
\b
\q
\v 29 Tɔrɔna nde xa?
\q Nimisana nde xa?
\q Matandine nde fɔxɔ ra?
\q Mawugane nde xɔn?
\q Maxɔlɔde fufafune nde ma?
\q Nde yɛɛ gbeelixi?
\q
\v 30 Dɔlɔ minne nan na kiini,
\q naxanye sa dɔlɔ faɲine fenma,
\q e xa e mato.
\q
\v 31 I nama i yɛɛn ti dɔlɔ to faɲi gbeela ra,
\q a yiyalanxi igelengenna kui waxatin naxan yi
\q godo xinla ma muxun kɔɛ ra ki faɲi.
\q
\v 32 Bayo na xanbi ra, a xɔlɔma i ra nɛn
\q alo saɲin na muxun xin
\q a i gan alo koson xin dɛna.
\q
\v 33 I fe magaxuxine toma nɛn
\q i yi lu fala yifuxine tiyɛ.
\q
\v 34 I xun magima i ra nɛn
\q alo muxun naxan saxi kunkin kui fɔxɔ igen tagi,
\q kunkin xuntagi yɛtɛni.
\q
\v 35 I luma a falɛ nɛn, i naxa,
\q “E bata n garin,
\q anu a mi n xɔlɔxi!
\q E bata n mabɔnbɔ,
\q anu n mi fe kolonxi a yi!
\q N fa xulunma waxatin mundun yi?
\q Dɔlɔ xɔnla mɔn n ma!”
\c 24
\b
\q
\v 1 I nama mila muxu ɲaxine fe xɔn.
\q E yɛ lu xɔnla nama i suxu.
\q
\v 2 Amasɔtɔ e gbalo feen nan yitɔnma e bɔɲɛni,
\q fe ɲaxin nan minima e dɛ.
\b
\q
\v 3 Banxin tima fe kolonna nan xɔn,
\q a sabatima xaxinla nan xɔn.
\q
\v 4 Banxin nafema hɛrisigɛ kɛndɛne nun se faɲine ra
\q fe kolonna sabun nin.
\b
\q
\v 5 Fe kolonne sɛnbɛn gbo han!
\q Kolonna muxun naxan yi,
\q na fangan xun masama nɛn.
\q
\v 6 Amasɔtɔ fɔ muxun xa a miri ki faɲi
\q benun a xa mini yɛngɛ sodeni.
\q Nɔɔn sɔtɔma maxadi muxu wuyaxi nan baraka yi.
\b
\q
\v 7 Xaxilimayaan gbo xaxilitaren ma,
\q a mi falan tiyɛ taan fonne malanni.
\b
\q
\v 8 Naxan fe ɲaxini tɔnma,
\q na xilima nɛn a kɔtɛ ɲaxin kanna.
\q
\v 9 Xaxilitareyana miriyane findixi yulubin nan na.
\q Magele tiin naɲaxuma nɛn muxune tagi.
\b
\q
\v 10 Xa wɛkilɛn ɲan i yi gbalon lɔxɔni,
\q sese mi i fangan na.
\b
\q
\v 11 Muxune xunba naxanye xalima e faxadeni,
\q i yi muxune rakisi naxanye faxamatɔ a ra.
\q
\v 12 Xa i a fala, i naxa,
\q “Nxu mi yi a kolon,”
\q naxan bɔɲɛne fɛsɛfɛsɛma,
\q na mi ɲɔndin kolonɲɛ ba?
\q Naxan i niin kantanma,
\q na mi a kolon ba?
\b
\q
\v 13 N ma diina,
\q kumina nde kɔn bayo a fan.
\q Kumi dɛngbɛn ɲaxun i dɛ.
\q
\v 14 Fe kolonna fan na kii nin i niin xa.
\q Xa i a sɔtɔ,
\q i hɛrin sɔtɔma nɛn yɛɛn na,
\q i mi yigitɛgɛma.
\b
\q
\v 15 Muxu ɲaxine,
\q ɛ nama dɔxɔ muxune yɛɛ ra
\q e suxu xinla ma tinxin muxun konni,
\q ɛ fu a dɔxɔden ma.
\q
\v 16 Bayo tinxin muxun nɔɛ birɛ nɛn dɔxɔɲa ma solofere
\q a mɔn yi keli.
\q Koni muxu ɲaxine birama nɛn gbaloni keden na.
\b
\q
\v 17 I nama ɲaxan xa i yaxun bira.
\q Xa a dagalanɲɛ ayi,
\q i nama sɛwa i bɔɲɛni
\q
\v 18 alogo Alatala nama na to,
\q na yi raɲaxu a ma,
\q a yi ba xɔlɔxi i yaxun ma.
\b
\q
\v 19 I nama xɔlɔ muxu ɲaxine fe ra,
\q i nama mila e seene xɔn.
\q
\v 20 Amasɔtɔ fe ɲaxi rabaan mi hɛrin lima a yɛɛ ra.
\q Muxu ɲaxine lɛnpun tuma nɛn.
\b
\q
\v 21 N ma diina, gaxu Alatala yɛɛ ra
\q e nun mangana,
\q i nama lu muxu murutɛxine yɛ.
\q
\v 22 Amasɔtɔ e tɔrɔn kelima nɛn sanɲa ma kedenni.
\q Nde nɔɛ a kolonɲɛ
\q Ala nun mangan halagin naxan nagidima?
\s Fekolonne fala gbɛtɛne
\q
\v 23 Fekolonne mɔn ito nan falaxi:
\q A mi lan muxune xa rafisa e bode xa kiti sadeni.
\q
\v 24 Naxan na a fala muxu ɲaxin ma,
\q a naxa, “I tinxin,”
\q yamaan nan na kanna dangama,
\q siyane yi xɔlɔ a xili ma.
\q
\v 25 Koni naxan na muxu ɲaxin yalagi,
\q na lanxi.
\q Duba gbeen nan na kanna xa.
\b
\q
\v 26 Yabi tinxinxin ɲaxun
\q alo marafan sunbuna.
\b
\q
\v 27 I ya wanle rakamali tanden ma,
\q i yi i ya xɛɛne yitɔn,
\q na xanbi ra i fa i ya banxin ti.
\b
\q
\v 28 I nama i adamadi boden tɔɲɛgɛ,
\q i wulen nan sama a xun ma ba?
\q
\v 29 I nama a fala, i naxa,
\q “A to bata a liga n na,
\q n fan xa a ɲɔxɔn liga a ra,
\q n muxun birin saren fima a wanla nan na.”
\b
\q
\v 30 N dangu nɛn muxu narixina nde a xɛɛn dɛxɔn ma,
\q xaxilitarena nde nakɔ yirena.
\q
\v 31 Xalone bata yi mini yirena ngaani,
\q sɛxɛ ɲaxine yi xɛɛn birin ma,
\q a gɛmɛ sansanna bata yi bira.
\q
\v 32 N to na to,
\q n yi a rakɔrɔsi,
\q n yi na feen sa n bɔɲɛni,
\q n yi xurun sɔtɔ.
\q
\v 33 I na i sa,
\q yeriyerinna yi dangu i ma ndedi,
\q i xi ndedi,
\q i yi i yiine filin e bode ma ndedi,
\q
\v 34 yiigelitɔyaan yi baga i ma
\q alo mafu tiina,
\q e nun setareyana alo muɲadena.
\c 25
\s Sulemani a sanda gbɛtɛne
\p
\v 1 Sulemani a sanda gbɛtɛne nan itoe ra, Yuda Mangan Xesekiyaa muxune naxanye sɛbɛxi.
\q
\v 2 Alaa binyen findixi feene luxunna nan na,
\q mangane binyen yi findi feene yɛ fenna ra.
\b
\q
\v 3 Koren mateen nun bɔxɔn tilinna nun mangane kui feene,
\q muxun mi nɔɛ ne sese fɛsɛfɛsɛ.
\b
\q
\v 4 Xa i wure gbeti fixɛn gbiin ba,
\q xabun nɔɛ goron tofaɲin nafalɛ nɛn.
\q
\v 5 Xa i muxu ɲaxine ba mangan nabilinni,
\q a mangayaan sabatima nɛn tinxinna xɔn.
\b
\q
\v 6 I nama i yɛtɛ yigbo mangan yɛtagi,
\q i nama ti muxu gbeene tideni.
\q
\v 7 Amasɔtɔ a fisa mangan xa a fala i xa,
\q a naxa, “Te be n fɛma,”
\q benun a xa i rayagi kuntigina nde yɛtagi
\q i yɛɛn naxan na.
\b
\q
\v 8 I nama mafura i mawugɛ muxun fari kitisadeni.
\q I nanse ligɛ dɔnxɛn na,
\q xa a yoon sɔtɔ i ma?
\b
\q
\v 9 Yoon fen i adamadi boden xun ma kitisadeni,
\q koni i nama muxu gbɛtɛna wundo feen makɛnɛn
\q
\v 10 alogo naxan na a mɛ,
\q na nama i konbi,
\q i yi xili ɲaxin sɔtɔ habadan.
\b
\q
\v 11 Xɛma sawurane nun gbeti se tofaɲine,
\q ne fan alo fala faɲina.
\b
\q
\v 12 Fekolonne maxadi xuiin luxi nɛn
\q a ramɛ muxun xa
\q alo tunla soon xɛma daxin tunla ra
\q hanma maxidi seen xɛma daxina a ma.
\b
\q
\v 13 Xɛra tinxinxina a xɛ muxun nii yifanma a ma nɛn
\q alo foye faɲina se xaba waxatini.
\b
\q
\v 14 Naxan na a yɛtɛ matɔxɔ a finma seene fe ra
\q anu a mi muxun kima,
\q na luxi nɛn alo kundaan nun foyen
\q naxanye mi tulen nafama.
\b
\q
\v 15 Muxu diɲaxin nɔɛ kitisaan mabandunɲɛ nɛn.
\q Fala ɲaxumɛne fan nɔɛ xɔnna kalɛ nɛn.
\b
\q
\v 16 Xa i kumin to,
\q naxan i lugɛ, na nan don,
\q alogo i nama a radangu ayi,
\q i yi a baxun.
\q
\v 17 I nama lu sigɛ i bodena banxini yɛyɛ,
\q alogo i ya fe nama xɔli ba a ra,
\q a i raɲaxu.
\b
\q
\v 18 Muxun naxan wulen sama a adamadi boden xun ma,
\q na luxi nɛn alo silanfanna nun gbelemɛn
\q nun xalimakuli ɲɔɛ ralemunxina.
\b
\q
\v 19 I mi i yigin sɛ yanfantenni tɔrɔ waxatini,
\q alo ɲin xɔlɛn nun san kalaxina.
\b
\q
\v 20 I na sigin sa muxu sunuxin yɛtagi,
\q na xɔlɔn luxi nɛn
\q alo i na domaan ba muxun ma xunbenli,
\q hanma i muluxunna sa furen dɛ.
\b
\q
\v 21 Xa kamɛna i yaxun ma,
\q donseen so a yii.
\q Xa min xɔnla a ma,
\q igen so a yii,
\q
\v 22 bayo na luma a xa nɛn
\q alo i tɛɛ wolonne nan malanma a xunna ma,
\q Alatala nan i saranma.
\b
\q
\v 23 Foyen naxan kelima sogeteden kɔmɛnna ma,
\q na tulen nafama nɛn.
\q Yanfa falane fan muxun yɛtagini xɔlɔma.
\b
\q
\v 24 A fisa i lu banxin fari ma dogodogoni,
\q benun ɛ nun ɲaxalan yɛngɛ gidin xa lu banxini.
\b
\q
\v 25 Xibaru faɲin na keli yamana gbɛtɛ yi,
\q na ɲaxun alo ige xunbenla muxu xadanxin xa.
\b
\q
\v 26 Tinxin muxun naxan gaxun muxu ɲaxin yɛɛ ra
\q na yifu nɛn alo tigin dunduxina
\q hanma xɔɲin ige lɔxina.
\b
\q
\v 27 A mi lan i yi kumi gbeen kɔn.
\q I na binyen fan fen i yɛtɛ xa,
\q binye mi na ra.
\b
\q
\v 28 Muxun naxan mi a yɛtɛ suxuma,
\q na kanna mi nɔɛ a yɛtɛ xun mafalɛ
\q alo taan naxan nabilin yinna bata bira.
\c 26
\s Xaxilitarene fe
\q
\v 1 Xunbenla mi fama kuye wolon waxatini.
\q Tulen mi fama soge furen na.
\q Na ma, xaxilitaren fan mi lan a binyen sɔtɔ.
\b
\q
\v 2 Xa muxun danga xun mi na
\q danga tixin fulama nɛn a ra
\q alo tuntunne na e futuxulu,
\q alo debelenne na tugan.
\b
\q
\v 3 Bosaan lan soon ma,
\q lutin fan lan sofanla ma,
\q xaxilitaren fan bɔnbɛ nɛn
\q alogo a xa xuru.
\b
\q
\v 4 I nama xaxilitaren yabi a xaxilitareyani
\q alogo i nama lu alo a tan.
\b
\q
\v 5 Xaxilitaren yabi a xaxilitareyana fe ra
\q alogo a nama a yɛtɛ yatɛ fekolonna ra.
\b
\q
\v 6 Muxun na xaxilitaren nasiga xɛrayaan na
\q kalan na a ra
\q alo i na i sanna sɛgɛ a ra
\q hanma i se xɔlɛn min.
\b
\q
\v 7 Sandan tɔnɔ mi xaxilitaren ma,
\q alo fanga to mi lɛbutɛnna sanne ra.
\b
\q
\v 8 I na binyen fi xaxilitaren ma,
\q na luxi nɛn
\q alo i na gɛmɛn maxidi lantanna kui a wolideni.
\b
\q
\v 9 Xaxilitarena sandan xɔlɔ nɛn
\q alo wudi ɲali kanna dɔlɔ minna yii.
\b
\q
\v 10 Naxan na xaxilitaren ti wanla ra
\q hanma dangu muxuna,
\q na kanna kalan nan tima
\q alo muxun naxan xalimakunla wolima a xunna yi.
\b
\q
\v 11 Baren xɛtɛma a baxunna ma.
\q Xaxilitaren fan xɛtɛma a xaxilitareyaan ma.
\b
\q
\v 12 I na muxun to naxan a yɛtɛ yatɛxi fekolonna ra,
\q yigin xaxilitaren ma dangu na kanna ra.
\b
\q
\v 13 Muxu narixina a falama nɛn, a naxa,
\q “Yatan kiraan xɔn, yata xaɲɛn taani!”
\b
\q
\v 14 Banxin dɛɛn nabima,
\q a ragalima.
\q Muxu narixin fan luma a maxɛtɛ a sadeni na kii nin.
\b
\q
\v 15 Muxu narixina a yiin sinma donse goronna kui nɛn,
\q koni a tagan a rasoɛ a dɛ.
\b
\q
\v 16 Muxu narixina a yɛtɛ yatɛma fekolonna ra
\q dangu xaxilima solofere ra
\q naxanye yabi faɲi tima.
\b
\q
\v 17 Dangu muxun na sunbu muxu gbɛtɛne yɛngɛn na,
\q na luxi nɛn alo muxun na baren tunle suxu.
\b
\q
\v 18 Daxun naxan tɛɛn nun xalimakunle wolima faxa ti xinla ma,
\q
\v 19 na luxi nɛn
\q alo muxun naxan wulen falama a boden xa,
\q a fa a fala, a naxa,
\q “N yi sabaan nan na.”
\b
\q
\v 20 Yegen na ɲan,
\q tɛɛn tuun nɛn.
\q Muxu mafalan na dan,
\q yɛngɛne fan yi xunbeli.
\b
\q
\v 21 Nafigin yɛngɛn nagboma ayi nɛn
\q alo tigenna tɛɛ wolonna fari,
\q alo yegen tɛɛn dɛ.
\b
\q
\v 22 Nafigina falane luxi nɛn
\q alo donse ɲaxumɛn
\q naxan godon muxun kui.
\b
\q
\v 23 Muxun naxan dɛ ɲaxun,
\q a bɔɲɛn ɲaxu,
\q na luxi nɛn
\q alo wure gbeti kobin naxulunxin na so fɛɲɛn ma.
\b
\q
\v 24 Xɔnnantenna a kɛɲaan luxunma a falane nan xɔn
\q koni yanfantenyaan nan a bɔɲɛni.
\q
\v 25 Xa a fala faɲin ti, i nama la a ra,
\q bayo fe haramuxi solofere nan a bɔɲɛni.
\q
\v 26 A kɔtɛn nɔɛ a xɔnnantenyaan luxunɲɛ nɛn
\q koni a fe ɲaxin makɛnɛnma nɛn yamani.
\b
\q
\v 27 Yaxu yinla ge muxun nan sinma a kui.
\q Gɛmɛn xɛtɛma a makutukutu muxun nan kanke.
\b
\q
\v 28 Wule falan muxune nan naɲaxuma
\q a naxanye tɔrɔma.
\q Wulen matɔxɔ falane kalan nan tima.
\c 27
\b
\q
\v 1 I nama i yɛtɛ matɔxɔ tila yi,
\q amasɔtɔ i mi a kolon
\q naxan sa ligama na lɔxɔni.
\b
\q
\v 2 Muxune xa i tantun,
\q koni i tan nama a fala.
\q Na lan muxu gbɛtɛ ma,
\q koni a mi lan i tan dɛ.
\b
\q
\v 3 Gɛmɛn binya,
\q mɛɲɛnsinna rabinya,
\q koni xaxilitarena tandi falan dangu ne ra.
\b
\q
\v 4 Xɔlɔn ɲaxu,
\q bɔɲɛ teen magaxu,
\q koni nde nɔɛ tiyɛ xɔxɔlɔnna sɛnbɛn yɛɛ ra?
\b
\q
\v 5 A fisa muxun sɔnna xa fala a xa kɛnɛnni,
\q benun xanuntenyaan xa lu luxunxi.
\b
\q
\v 6 I nɔɛ lɛ i xɔyina fala xɔlɛne ra nɛn,
\q koni i yaxuna i masunbuma nɛn han!
\b
\q
\v 7 Naxan lugoxi,
\q na nan a mɛma kumin na,
\q koni hali naxan xɔlɔ,
\q na ɲaxun kamɛtɔɔn dɛ.
\b
\q
\v 8 Xɛmɛn naxan a mɛma a konna ra,
\q na luxi nɛn
\q alo xɔliin na a mɛ a tɛɛn na.
\b
\q
\v 9 Latikɔnɔnna nun wusulanna muxun bɔɲɛn nan nasɛwama,
\q i xɔyina fanna dangu i yɛtɛ miriyane ra.
\b
\q
\v 10 I nama i xɔyin nabeɲin,
\q hanma i baba xɔyina.
\q I nama siga i ngaxakedenna fɛma gbalo waxatini,
\q i dɔxɔ boden fisa i ngaxakeden makuyen xa.
\b
\q
\v 11 N ma diina, findi fekolonna ra,
\q i n bɔɲɛn nasɛwa.
\q Nayi, naxan na n nayagi,
\q n nɔɛ na yabɛ nɛn.
\b
\q
\v 12 Xaxilimaan na gbalon to fɛ,
\q a luxunden fenma nɛn,
\q koni fe kolontarene dangun nɛn tun,
\q ɲaxankatan yi e sɔtɔ.
\b
\q
\v 13 Naxan na donla tongo i yii muxu gbɛtɛ xa,
\q a mi naxan kolon,
\q na kanna domaan tongo a ɲɔxɔni.
\q Tolimaan maxɔdin a ma,
\q xa a raba xɔɲɛn nan xa.
\b
\q
\v 14 Duban xui yitexin na xɔtɔn xɔtɔnni,
\q na yatɛma dangan nan na.
\b
\q
\v 15 Ɲaxanla a yɛngɛ xunxurine luxi nɛn
\q alo tule igen na lu dindinɲɛ banxini.
\q
\v 16 A ramaran naxɔlɔ alo foyena,
\q alo muxun na turen sa a yiin kui.
\b
\q
\v 17 Wuren nan wuren nalemunma,
\q muxun nan muxuni tɔnma.
\b
\q
\v 18 Wudi binla masuxu muxun nan a bogin donma.
\q Naxan na a kanna masuxu,
\q na binyama nɛn.
\b
\q
\v 19 Muxuna a yɛtɛ yɛtagin nininna nan toma igeni.
\q Muxun bɔɲɛn fan a yɛtɛ kɛɲaan nan yitama.
\b
\q
\v 20 Laxira nun yahannama mi wasama.
\q Muxun yɛɛne fan mi nɔɛ wasɛ.
\b
\q
\v 21 Gbetin nun xɛmaan nasɛnsɛnma sulun tɛɛni,\f + \fr 27.21\fr* \fk Sulun tɛɛn\fk* mɔn falama yirena nde yi fa fala “\fk Furu tɛɛna\fk*.”\f*
\q koni muxun kɛɲaan fɛsɛfɛsɛma a tantun kiin nan xɔn.
\b
\q
\v 22 Hali i xaxilitaren din wunla kui
\q se kɛsɛne tagi wulin diin na,
\q a mi bɛ a xaxilitareyani.
\b
\q
\v 23 I ya xuruseene kolon ki faɲi,
\q i yi i ɲɔxɔ lu i ya xuruse kurune xɔn,
\q
\v 24 amasɔtɔ nafunla mi luma habadan,
\q mangayaan mi marama i ya denbayaan xa
\q mayixɛtɛn nun mayixɛtɛni.
\q
\v 25 I na sɛxɛne lanfun,
\q i yi e ramara xuruseene xa,
\q sɛxɛ nɛnɛn mɔn yi mini,
\q i geya ma sɛxɛne malan xuruseene balon na,
\q
\v 26 nayi, yɛxɛɛne xabene findima i ya dugine ra nɛn,
\q kontonne yi findi gbetin na i xɛɛn sarama naxan na.
\q
\v 27 Siine nɔnɔn yi gbo ayi, a i wasa,
\q a findi i ya denbayaan balon na
\q e nun i ya walikɛ ɲaxanle.
\c 28
\b
\q
\v 1 Muxu ɲaxina a gima nɛn
\q hali muxe mi a fɔxɔ ra,
\q koni tinxin muxun tan susu
\q alo yata sɛnbɛmana.
\b
\q
\v 2 Xa yamanan dugurenne murutɛ,
\q kuntigine wuyama ayi nɛn na yi.
\q Koni manga xaxilimaan naxan fe kolon,
\q na a ligama nɛn yamaan yi e raxara.
\b
\q
\v 3 Yiigelitɔɔn naxan sɛnbɛtarene ɲaxankatama
\q na luxi nɛn
\q alo kala ti tulen naxan mi balo luma na.
\b
\q
\v 4 Naxanye sariyan beɲinma
\q ne muxu ɲaxine nan tantunma,
\q koni naxanye sariyan suxuma
\q ne xɔlɔma nɛn e ma.
\b
\q
\v 5 Muxu ɲaxine mi kiti kɛndɛn kolon
\q koni naxanye Alatala fenma
\q ne a birin famuma.
\b
\q
\v 6 Yiigelitɔɔn naxan sigan tiin tinxinni,
\q na fisa nafulu kanna xa
\q naxan kira yifuxin xɔn.
\b
\q
\v 7 Naxan na sariyan suxu,
\q dii xaxilimaan nan na ra,
\q koni naxan na lu fuyantenne yɛ,
\q na fama yagin nan na a baba ma.
\b
\q
\v 8 Naxan na dahamu gbeti donla tɔnɔ gbeene xɔn
\q na a malanma muxu gbɛtɛn nan xa
\q naxan hinanma sɛnbɛtarene ra.
\b
\q
\v 9 Xa muxuna nde a tunla ba sariyan na
\q alogo a nama a mɛ,
\q hali a na sali,
\q na yɛtɛɛn haramuxi.
\b
\q
\v 10 Naxan na muxu faɲine xali kira ɲaxin xɔn,
\q na biran yinla nan na a naxan gexi.
\q Koni fɛ mi naxan na,
\q na hɛrin nan sɔtɔma a kɛɛn na.
\b
\q
\v 11 Nafulu kanna a mirixi nɛn a fe kolon,
\q koni yiigelitɔ xaxilimana a kɛɲaan nakɔrɔsima nɛn.
\b
\q
\v 12 Tinxin muxune na nɔɔn sɔtɔ,
\q binye gbeen na a ra,
\q koni xa muxu ɲaxine keli,
\q birin a luxunma nɛn.
\b
\q
\v 13 Naxan na a hakɛne luxun,
\q na mi hɛrin sɔtɔma.
\q Koni naxan na a ti e ra,
\q a xɛtɛ e fɔxɔ ra
\q Ala kininkininma na ma nɛn.
\b
\q
\v 14 Sɛwan na kanna xa
\q naxan gaxun Ala yɛɛ ra,
\q koni naxan na a bɔɲɛni xɔdɔxɔ
\q na birama tɔrɔni.
\b
\q
\v 15 Yatan naxan wurundunma
\q e nun kanko gbeen naxan fɔnma muxun ma,
\q na luxi nɛn
\q alo muxu ɲaxina yama sɛnbɛtaren xun na.
\b
\q
\v 16 Manga xaxilitaren tinxintare wanle wuya.
\q Koni hɛrisigɛn naxan sɔtɔxi wulen xɔn,
\q na raɲaxu naxan ma,
\q na siimayaan xunkuyama ayi nɛn.
\b
\q
\v 17 Faxa ti goronna muxun naxan xun ma,
\q na a gima nɛn han a sa a gaburun li.
\q Muxu yo nama a rati!
\b
\q
\v 18 Naxan na sigan ti fɛtareyani,
\q na kisima nɛn.
\q Koni naxan na tinxintareyaan liga,
\q a kira firinna suxu
\q na birama nɛn na nde kedenna xɔn.
\b
\q
\v 19 Naxan na a bɔxɔn nawali,
\q na lugoma nɛn.
\q Koni naxan na bira fe fuune fɔxɔ ra,
\q na wasama yiigelitɔyaan nan na.
\b
\q
\v 20 Lannaya muxun wasaxi barakan nan na.
\q Koni naxan kunfaxi bannayaan xɔn,
\q na saranma nɛn na feen na.
\b
\q
\v 21 A mi lan i muxune rafisa e bode xa,
\q anu, muxun hakɛn sɔtɔma buru dungin xɔn.
\b
\q
\v 22 Naxan kuma,
\q na kunfaxi bannayaan nan xɔn,
\q a mi a kolon a tɔrɔn nan fama a ma.
\b
\q
\v 23 Naxan na muxun sɔnna fala a xa,
\q na rafanma nɛn na kanna ma nɛn dɔnxɛn na
\q dangu muxun na
\q naxan a matɔxɔma wuleni.
\b
\q
\v 24 Naxan na a baba nun a nga muɲa,
\q a yi a fala, a naxa,
\q “Fe ɲaxi mi na ra,”
\q na findixi halagi tiin fɔxɔrabiran nan na.
\b
\q
\v 25 Naxan a yɛtɛ yigboma,
\q na yɛngɛne nan nakelima.
\q Koni naxan na a yigin sa Alatala yi,
\q na sabatima nɛn.
\b
\q
\v 26 Naxan na a yigi sa a yɛtɛ xaxinli
\q xaxilitaren nan na ra.
\q Koni naxan sigan tima fe kolonni,
\q na kisima nɛn.
\b
\q
\v 27 Naxan yiigelitɔne kima,
\q sese mi dasɛ na ma.
\q Koni naxan na a yɛɛn naxi e ma,
\q na danga gbeen nan sɔtɔma.
\b
\q
\v 28 Xa muxu ɲaxine keli,
\q birin a luxunma nɛn.
\q Koni xa e halagi,
\q tinxin muxune nan wuyama ayi.
\c 29
\b
\q
\v 1 Muxun naxan tondin maxadi xuine suxɛ,
\q na halagima nɛn mafurɛn,
\q a mi yɛlanɲɛ.
\b
\q
\v 2 Xa tinxin muxune wuya,
\q yamaan sɛwama nɛn.
\q Xa muxu ɲaxine nɔɔn sɔtɔ,
\q yamaan wugama nɛn.
\b
\q
\v 3 Fe kolonna rafan muxun naxan ma
\q na a baba rasɛwama nɛn.
\q Koni naxan biraxi yalundene fɔxɔ ra,
\q na bɔnɔma nɛn a sɔtɔ seene yi.
\b
\q
\v 4 Mangana a yamanan nasabatima kiti kɛndɛn nan xɔn,
\q koni naxan dimi yi seene rasuxuma mayifuni,
\q na a kalama nɛn.
\b
\q
\v 5 Naxan na a adamadi boden matɔxɔ wuleni,
\q na lutin nan natima a sanna bun.
\b
\q
\v 6 Muxu ɲaxina matandine findixi luti ratixin nan na a xa,
\q koni tinxin muxuna a sɛwa xuini tema nɛn.
\b
\q
\v 7 Tinxin muxun sɛnbɛtarene xun mayɛngɛ kitine kolon.
\q Koni muxu ɲaxin mi na xaxinla sɔtɔma.
\b
\q
\v 8 Magele tiine taani maxama nɛn,
\q koni fekolonne xɔlɔn nan naxunbelima.
\b
\q
\v 9 Fekolonna nun xaxilitaren na so kitini,
\q xa a xɔlɔ hanma xa a gele,
\q a mi xaxili sa sɔtɔma.
\b
\q
\v 10 Sɔntaren mi rafan faxa tiin ma,
\q koni muxu faɲine sɔntaren niin nakantanma nɛn.
\b
\q
\v 11 Xaxilitarena kui feene birin falama nɛn,
\q koni fekolonna tan e ramarama nɛn.
\b
\q
\v 12 Mangan na a tuli mati wule falane ra,
\q a kuntigine birin findima muxu ɲaxine nan na.
\b
\q
\v 13 Yiigelitɔɔn nun ɲaxankata tiin
\q naralan fe kedenna ma,
\q Alatala nan e firinna birin yɛɛne rabima.
\b
\q
\v 14 Mangan naxan sɛnbɛtarene makitin lannayani,
\q na mangayaan luma sabatɛ nɛn han habadan.
\b
\q
\v 15 Bosaan nun maxadi falane nan fe kolonna fima diin ma
\q koni diin naxan luxi a yɛtɛ ma,
\q na a nga rayagima nɛn.
\b
\q
\v 16 Muxu ɲaxine na wuya ayi,
\q hakɛn nan gboma ayi.
\q Koni tinxin muxune ne biraden toma nɛn.
\b
\q
\v 17 I na i ya diin xuru,
\q a bɔɲɛ xunbenla fima i ma nɛn,
\q a nii yifanna fi i ma.
\b
\q
\v 18 Xa Alaa fe mi makɛnɛn yamaan xa,
\q e mi fa danma fe yo ra.
\q Sɛwan na kanna xa naxan na sariyan suxu!
\b
\q
\v 19 Konyin mi maxadima falane gbansanna ra,
\q bayo hali a mɛ, a mi a suxɛ.
\b
\q
\v 20 I na muxun to naxan falan tima
\q benun a xa a miri,
\q yigin xaxilitaren ma dangu na kanna ra.
\b
\q
\v 21 Naxan na fan a walikɛɛn na ɲaxi ra a dii ɲɔrɛyani,
\q dɔnxɛn na a sa findima finsiriwanla nan na.
\b
\q
\v 22 Bɔɲɛ gbee kanna yɛngɛn nan nakelima.
\q Xɔlɔden hakɛne nan nagboma ayi.
\b
\q
\v 23 Muxuna a wasona a biran yagin nin.
\q Koni muxu xuruxin binyen nan sɔtɔma.
\b
\q
\v 24 Muɲaden na a seene yitaxun
\q e nun muxun naxan na,
\q na niin mi rafan a ma.
\q Na kanna rakɔlɔma nɛn dangan xɔn ma,
\q koni a mi a fe mayitɛ.
\b
\q
\v 25 Adamadiin yɛɛragaxun findixi luti ratixin nan na,
\q koni naxan na a yigi sa Alatala yi,
\q na ratangama nɛn.
\b
\q
\v 26 Muxu wuyaxi kiraan fenma siga mangan fɛma.
\q Koni muxun kiti kɛndɛn sɔtɔma Alatala nan yii.
\b
\q
\v 27 Tinxintarene raɲaxu tinxin muxune ma,
\q muxu faɲine raɲaxu muxu ɲaxine ma.
\c 30
\s Aguri a sandane
\q
\v 1 Yakɛ a dii xɛmɛna Aguri a waliyiya falane.
\b
\q A fala nɛn Itiyeli nun Yukala xa, a naxa:
\b
\q
\v 2 Xaxilitaren nan n na
\q dangu muxun birin na.
\q Adamadi xaxili mi n ma.
\q
\v 3 N mi fe kolonna sɔtɔxi,
\q n mi Ala Sariɲanxina kolonna sɔtɔxi.
\q
\v 4 Nde texi kore xɔnna ma,
\q a mɔn yi godo?
\q Nde foyen malanxi a yiine kui?
\q Nde igen naxudu a domani?
\q Nde bɔxɔn danne birin nafalaxi?
\q A xili di, a diin fan xili di?
\q I na kolon ba?
\b
\q
\v 5 Alaa falane birin sariɲan.
\q Naxanye e luxunma a yi,
\q a ne yɛ masansanma nɛn.
\q
\v 6 I nama sese sa a falane fari
\q alogo a nama i maxadi,
\q i yi kolon wule falan na.
\b
\q
\v 7 N fe firin nan maxɔdinma i ma, Ala.
\q I nama tondi e ma n xa,
\q benun n xa faxa!
\q
\v 8 Fuyantenyaan nun wulen masiga n na.
\q I nama bannayaan fi n ma hanma yiigelitɔyana,
\q fɔ n mako donseen naxan ma
\q
\v 9 alogo n nama lugo ɲaxi ra,
\q n na n mɛ i ra
\q n yi a fala, n naxa, “Nde Alatala ra?”
\q Hanma n findi yiigelitɔɔn na,
\q n yi muɲan ti,
\q n yi n ma Ala xili kala.
\b
\q
\v 10 I nama walikɛ mafala a kanna xa
\q alogo a nama i danga,
\q a hakɛn yi lu i ma.
\b
\q
\v 11 Muxuna ndee na
\q naxanye e baba dangama,
\q naxanye mi dubama e nga xa,
\q
\v 12 naxanye sariɲan e yɛtɛ yɛɛ ra yi
\q anu, e xɔsin mi baxi e ma
\q
\v 13 naxanye yɛɛ rawaso
\q e muxune matoma yɛtɛ yigboni,
\q
\v 14 naxanye ɲinne luxi alo silanfanne
\q e gbɛgbɛne maxɔlɔn tima alo filɛne,
\q alogo e xa yiigelitɔne raxɔri bɔxɔn fari
\q e tɔrɔ muxune ɲan adamadiine yɛ.
\b
\q
\v 15 Dii firin yi nusun yii
\q naxanye yi a falama tun,
\q e naxa, “N ki! N ki!”
\b
\q Se saxan nan na
\q naxanye mi wasama mumɛ,
\q han se naanin naxanye mi a falɛ,
\q e naxa, “Na lan.”
\q
\v 16 E tan ni i ra:
\q Laxira nun gbantan nun
\q bɔxɔn naxan mi wasama igen na,
\q e nun tɛɛn naxan mi a falan mumɛ,
\q a naxa, “Na lan.”
\b
\q
\v 17 Muxun naxan yɛɛ yoma a baba ma,
\q naxan tondima a nga xuiin suxɛ,
\q xude xɔn xaxane a yɛɛne gema nɛn a kui,
\q dugane yi e don.
\b
\q
\v 18 Se saxan na
\q naxanye dangu n na,
\q han naanin
\q n mi naxanye famuxi.
\q
\v 19 E tan ni i ra:
\q Singbinna kirana kore,
\q saɲina kirana gɛmɛn fari,
\q kunkina kirana fɔxɔ igen xun ma,
\q e nun banxulanna kirana sungutunna konni.
\b
\q
\v 20 Ɲaxalan yalunden kɛɲaan ni ito ra:
\q A na a dɛge,
\q a a dɛɛn nasugusugu,
\q a yi a fala, a naxa,
\q “N mi sese ligaxi a ɲaxin na.”
\b
\q
\v 21 Bɔxɔn xuruxurunma se saxan bun,
\q han naanin a mi tiyɛ naxan bun.
\q
\v 22 E tan ni i ra:
\q Konyin na findi mangan na,
\q kɔmɔn na lugo donseen na,
\q
\v 23 ɲaxalan naɲaxuxin na futu,
\q e nun konyi gilɛn na a kanna kɛɛn tongo.
\b
\q
\v 24 Sube naanin xurun bɔxɔn ma
\q koni e tan nan fekolonna sɔtɔxi:
\q
\v 25 Dondonle fanga mi na,
\q koni e e donseen namarama a waxatini.
\q
\v 26 Fanye ra siine sɛnbɛ mi na,
\q koni e sodene rafalaxi gɛmɛne nin.
\q
\v 27 Manga mi tuguminne xun na,
\q koni e birin minima e gali yɛ ma.
\q
\v 28 Dangene suxɛ nɛn yiin na,
\q koni e toma manga banxine kui.
\b
\q
\v 29 Se saxan na naxanye rayabu,
\q han naanin naxanye sigati kiin tofan.
\q
\v 30 Yatana, susulaan subene tagi,
\q naxan mi a gima muxu yo bun,
\q
\v 31 donton kanbaxina, hanma kɔtɔna,
\q e nun mangana a ganli.
\b
\q
\v 32 Xa i bata i yɛtɛ yigbo xaxilitareyani,
\q xa i bata kɔtɛni tɔn,
\q nayi, i dɛɛn suxu.
\q
\v 33 Amasɔtɔ muxun na nɔnɔn naxi,
\q na nan findin fɛnɛn na,
\q i na muxun ɲɔɛɛn din,
\q wunla nan minima,
\q i mɔn na xɔlɔn nakeli,
\q na raɲanma yɛngɛn nan ma.
\c 31
\s Manga Lemuyɛli a sandane
\p
\v 1 Manga Lemuyɛli a sandane. A nga a xaran waliyiya falan naxanye ma.
\b
\q
\v 2 N ma diina,
\q n nanse falama i xa?
\q N nanse falama i xa,
\q n diin naxan barixi,
\q n naxan sɔtɔxi Ala barakani?
\q
\v 3 I nama i sɛnbɛ lu ɲaxanle yii.
\q I fangan nama ɲan ne fɔxɔ ra
\q naxanye mangane ralɔma ayi.
\b
\q
\v 4 I tan Lemuyɛli,
\q a mi daxa mangane xa,
\q a mi daxa mangane yi manpaan min,
\q kuntigine mi lan e bira dɔlɔn fɔxɔ ra
\q
\v 5 alogo e minxin nama ɲinan tɔnne xɔn,
\q e fa muxu ɲaxankataxine yanfa kitini.
\q
\v 6 Ɛ dɔlɔn lu na muxune xa
\q naxanye halagima,
\q naxanye niin nafexi xɔlɛn na,
\q ɛ manpaan lu ne xa.
\q
\v 7 Ne na e min,
\q e ɲinanma e yiigelitɔyaan xɔn nɛn,
\q e tɔrɔyaan mi fa rabirama e ma.
\b
\q
\v 8 Dɛtarene xun mafala,
\q i muxu nɔxine birin mali e kitine yi.
\q
\v 9 I falan ti, i kitin sa tinxinni,
\q i yiigelitɔne nun tɔrɔ muxune xun mayɛngɛ kitini.
\s Ɲaxalan faɲina
\q
\v 10 Nde nɔɛ ɲaxalan faɲin sɔtɛ?
\q A tɔnɔn dangu bɔxɔ bun nafunle ra.
\q
\v 11 A xɛmɛn xaxili tixi a tan nan na,
\q a munanfanna mi ɲanɲɛ mumɛ!
\q
\v 12 A fe faɲin nan ligama a xa,
\q a ɲaxin mi a ra,
\q a siin sogen birin yi.
\q
\v 13 A yɛxɛɛ xabe garin nun gɛsɛ futu garin nan fenma
\q a e rafala dugin na sɛwani.
\q
\v 14 A faan balon na nɛn sa keli wulani
\q alo yulaya kunkine.
\q
\v 15 A kurunma nɛn subaxa,
\q a kudin so a denbayaan xa,
\q a fa a walikɛ ɲaxanle ti e wanle ra.
\q
\v 16 A na miri xɛɛna nde ma, a yi a sɔtɔ,
\q a nakɔɔn sa a tɔnɔ sɔtɔxine gbetin na.
\q
\v 17 A wanle dɛ suxuma tunnafanna nin.
\q A wali a yiin na sɛnbɛni.
\q
\v 18 A a kolon a feene sɔnɔyama nɛn,
\q a lɛnpun mi tuma kɔɛɛn na.
\q
\v 19 A gɛsɛn wurundun a yiin na,
\q a gɛsɛn sɔxɔn dugin na.
\q
\v 20 A yiine dɔxɔn yiigelitɔne bun.
\q A yiin ti tɔrɔ muxune xa.
\q
\v 21 A mi gaxun xunbenla fe ra a denbayaan xa,
\q amasɔtɔ e birin marabɛri baxi dugi faɲin nan na.
\q
\v 22 A bitinganne rafalama,
\q a marabɛri baxi taa dugine nun dugi mamiloxine nan na.
\q
\v 23 A xɛmɛn yatɛxi fonne malanni,
\q a dɔxɔma taan fonne yɛ.
\q
\v 24 A taa dugi domane rafalama,
\q a e mati,
\q a tagi xidine rafala yulane xa.
\q
\v 25 Sɛnbɛn nun binyena a ma
\q alo domana.
\q A na a miri waxati famatɔne ma,
\q a gele.
\q
\v 26 A falan tima fe kolonna nin,
\q a muxune xaran hinan falane ma.
\q
\v 27 A yengi dɔxi a denbayana feene xɔn,
\q a mi narin kolon.
\q
\v 28 A diine kelima nɛn,
\q e a fala a ma a dubadena.
\q A xɛmɛn fan yi keli,
\q a yi a tantun,
\q
\v 29 a naxa, “Kɛwali faɲin ɲaxalan wuyaxi yi,
\q koni i tan, i dangu e birin na.”
\q
\v 30 Marayabun yanfan tima,
\q tofanna danguma,
\q koni ɲaxanla naxan gaxuma Alatala yɛɛ ra
\q na nan lan a tantun.
\q
\v 31 Ɛ saranna so a yii,
\q a wanle xa findi a tantun xunna ra taani.