\id JDG \ide UTF-8 \h Kitisane Sora \toc1 Kitisane Fe Taruxuna \toc2 Kitisane \mt1 Kitisane \mt2 Kitisane Fe Taruxuna \ip Benun manga singen xa dɔxɔ Isirayila kaane xun na, kitisane nan yi tima Isirayila kaane yɛɛ ra. Na waxatini, yaxune na yi e yigbɛtɛn, Ala yi muxu kɛndɛna nde rakelima nɛn alogo a xa Alaa yamaan nakisi. Na kanna mɔn yi mangayaan ligama nɛn Alaa yamaan xun na han waxati. Kitisani itoe taruxune nan yɛbaxi Kitabun yireni ito kui. \ip Kitabun yireni ito yitaxunxi nɛn dɔxɔde saxan: A singen feene nan falama lan Isirayila kaane dɔxɔ feen ma Kanan yamanani han Yosuwe faxa waxatina (Keli Kitisane sora 1.1 ma han 2.10). A firinden kui, Alaa yamaan luma tinxintareyaan nan ligɛ Ala ra han Ala yi e so e yaxune yii. Na xanbi ra, e yi Ala maxandi malina fe ra, a yi muxuna nde sugandi, naxan findɛ e xunba muxun na. Na yɛɛratine yi xili nɛn fa fala a kitisane. (Keli Kitisane sora 2.11 ma han 16.31). A saxanden taruxu firin nan yɛbama naxan a yitama fa fala Isirayila kaane bata e makuya Alaa sariyan na pon! (Keli Kitisane 17 ma han 21). Na yire saxandena a yitama a Alaa yamaan yi waxi lu feni mangana nde bun benun e xa lu e yɛtɛ ma, e lu makuyɛ Ala ra. \c 1 \s Isirayila kaane yi dɔxɔ Kanan yi \p \v 1 Yosuwe faxa xanbini, Isirayila kaane yi Alatala maxɔdin, e naxa, “Nde singe kelima nxu yɛ be, siga Kanan kaane yɛngɛdeni?” \v 2 Alatala yi e yabi, a naxa, “Yuda bɔnsɔnna muxune lan e siga, n bata yamanan so e yii.” \v 3 Yuda bɔnsɔnna muxune yi a fala e ngaxakedenne, Simeyɔn bɔnsɔnna muxune xa, e naxa, “Dɛnaxan soxi nxu yii, en birin xa siga mɛnni, en sa Kanan kaane yɛngɛ. Na xanbi ra, en birin mɔn sigɛ ɛ konni dɛnaxan soxi ɛ yii.” Nayi, e nun Simeyɔn bɔnsɔnna muxune yi siga. \v 4 Yuda bɔnsɔnna muxune yi siga yɛngɛ sodeni, Alatala yi Kanan kaane nun Perisine sa e sagoni, e yi muxu wuli fu faxa Beseki taani. \v 5 E sa Adoni-Beseki li Beseki taani, e yi a yɛngɛ. Nayi, e yi Kanan kaane nun Perisine nɔ. \v 6 Adoni-Beseki yi a gi, koni e yi a sagatan, e sa a suxu, e yi a yii konkoribaan nun a san konkoribaan sɛgɛ a ra. \v 7 Adoni-Beseki yi a fala, a naxa, “Manga yii konkoribaan bolonxin nun san konkoribaan bolonxi tonge solofere nan yi n ma donse dɔnxɛn donma n ma tabanla bun nun, koni iki Ala bata n saren fi n kɛwanla ra.” E yi siga a ra Yerusalɛn yi, a sa faxa mɛnni. \p \v 8 Yuda bɔnsɔnna muxune yi siga Yerusalɛn taan xili ma, e yi na tongo, e yi a muxune faxa silanfanna ra, e tɛɛn so taan na.\f + \fr 1.8\fr* \fk Silanfanna:\fk* Sofane yɛngɛso dɛgɛmana.\f* \v 9 Yuda bɔnsɔnna muxune mɔn yi siga Kanan kaane fan yɛngɛdeni naxanye yi dɔxi geya yiren nun Negewi tonbon yiren nun geyadi yireni sogegododen binni. \p \v 10 Yuda bɔnsɔnna muxune yi siga Kanan kaane xili ma naxanye yi dɔxi Xebiron taani, dɛnaxan yi xili nun Kiriyati-Aruba. E yi Sɛsayi nun Aximan nun Talamayi bɔnsɔnne muxune nɔ. \v 11 E yi keli mɛnni, e yi siga Debiri kaane fan xili ma. Debiri taan yi xili nɛn nun Kiriyati-Seferi. \v 12 Kalebi yi a fala, a naxa, “Naxan na Kiriyati-Seferi taan yɛngɛ, a yi a nɔ, n nan n ma dii tɛmɛna Akasa fima nɛn na kanna ma.” \v 13 Kalebi xunyɛn Kenasi a dii xɛmɛna Otiniyɛli yi taan yɛngɛ, a yi a nɔ. Kalebi yi a dii tɛmɛna Akasa fi a ma a ɲaxanla ra. \v 14 Akasa to dɔxɔ Otiniyɛli xɔn, a yi Otiniyɛli radin alogo a xa a fala Akasaa fafe xa a xa xɛɛ bɔxɔna nde so a yii. Akasa to godo a sofanla fari, Kalebi yi a maxɔdin, a naxa, “Nanse xɔli i ma?” \v 15 A yi a yabi, a naxa, “Tin fe keden ma n xa, amasɔtɔ i bata bɔxɔ xaren fi n ma naxan yamanan yiifanna mabinni. Iki, i mɔn xa tigine fi n ma.” Kalebi yi tigi yirene so a yii, ndee laben na ndee faxan na. \p \v 16 Musa bitanna Keni bɔnsɔnna muxune yi keli Tugu Taani, e nun Yuda bɔnsɔnna muxune. E birin yi sa dɔxɔ Yuda tonbonni Aradi taan yiifari fɔxɔni yama gbɛtɛye tagi. \p \v 17 Yuda bɔnsɔnna muxune nun e ngaxakedenne Simeyɔn bɔnsɔnna muxune yi siga Kanan kaane yɛngɛdeni Sefata taani. E yi na taan naxɔri, e yi mɛnna xili sa Xoroma.\f + \fr 1.17\fr* \fk Xoroma,\fk* e kon xuini, na bunna nɛɛn fa fala “Halagina.”\f* \v 18 Yuda bɔnsɔnna muxune mɔn yi Gasa taan nun a rabilinne nɔ, e nun Asikalɔn taan nun a rabilinne nun Ekirɔn taan nun a rabilinne. \v 19 Alatala yi Yuda bɔnsɔnna muxune mali, e yi na geya yiren findi e gbeen na, koni e mi muxune nɔ naxanye yi dɔxi lanbanni, bayo yɛngɛ so wontoron wure daxine nan yi ne yii. \p \v 20 E yi Xebiron taan so Kalebi yii alo Musa a fala kii naxan yi. A yi Anaki a dii saxanne taane ba e yii. \p \v 21 Yebusu kaan naxanye yi dɔxi Yerusalɛn yi, Bunyamin bɔnsɔnna muxune mi bɔxɔn ba ne yii. Yebusu kaane dɔxi Yerusalɛn yi Bunyamin bɔnsɔnna muxune tagi han to. \p \v 22 Yusufu bɔnsɔnna muxune fan yi siga Betɛli taan yɛngɛdeni, Alatala yi lu e xɔn. \v 23 E xɛrane nan nasiga Betɛli taan nakɔrɔsideni singen. Betɛli taan yi xili nɛn nun Lusi. \v 24 Xɛrane yi xɛmɛna nde to kelɛ taani, e yi a fala a xa, e naxa, “Nxu nɔɛ soɛ taani kii naxan yi, na yita nxu ra. Nxu hinanma i ra nɛn.” \v 25 A yi na yita e ra. Nayi, Yusufu bɔnsɔnna muxune yi sa taan muxune birin faxa silanfanna ra, koni e yi na xɛmɛn nun a denbayaan lu e nii ra. \v 26 Na xanbi ra, na xɛmɛn yi siga Xiti kaane yamanani. A sa taana nde ti mɛnni, a yi na xili sa Lusi, na xinla mɔn mɛnna xun ma han to. \p \v 27 Manase bɔnsɔnna muxune mi Beti-Seyan kaane nun e rabilinna muxune kedi, e nun Taanaki kaane nun Dɔrɔ kaane nun Yibeleyami kaane nun Megido kaane nun e rabilinne. Kanan kaane yi lu yamanani. \v 28 Isirayila kaane to sɛnbɛ sɔtɔ, e Kanan kaane findi e konyine ra, koni e mi e kedi mumɛ. \v 29 Efirami bɔnsɔnna muxune mi Kanan kaane kedi naxanye yi dɔxi Geseri taani. Kanan kaane mɔn dɔxi Efirami bɔnsɔnna muxune tagi Geseri taani. \v 30 Sabulon bɔnsɔnna muxune mi Kitiron kaane kedi, e nun Nahaloli kaane. Kanan kaane yi lu Sabulon bɔnsɔnna muxune tagi, koni e yi lu konyiyani. \p \v 31 Aseri bɔnsɔnna muxune mi Ako kaane kedi, e nun Sidɔn muxune nun Axalaba kaane nun Akisibu kaane nun Xeleba kaane nun Afiki kaane nun Rexobo kaane. \v 32 Nanara, Aseri bɔnsɔnna muxune yi dɔxɔ Kanan kaane tagi yamanani. \p \v 33 Nafatali bɔnsɔnna muxune mi Beti-Semɛsi kaane kedi, e mi Beti-Anata kaane kedi, e lu dɔxi Kanan yamanan muxune yɛ, koni Beti-Semɛsi kaane nun Beti-Anata kaane yi lu konyiyani. \p \v 34 Amorine yi Dan bɔnsɔnna muxune lu geya yirene yi, e mi tin e xa godo lanbanni. \v 35 Amorine yi wa lu feni Xeresi geyaan fari e nun Ayalɔn taan nun Salabimi taani. Koni na xanbi ra, Yusufu bɔnsɔnna muxune yi sɛnbɛn sɔtɔ, e yi e nɔ, e findi e konyine ra. \v 36 Amorine yamanan danna yi fɔlɔxi Tali Geyaan nan ma siga han Sela taan xanbi ra. \c 2 \s Yama tinxintarena fe \p \v 1 Alatalaa malekan yi keli Giligali yi, siga Bokin yi, a yi a fala, a naxa, “N bata ɛ ramini Misiran yi. N yi siga ɛ ra yamanani n na ɛ benbane tuli sa naxan na, n naxa, ‘N mi n ma layirin kalɛ en tagi mumɛ. \v 2 Koni, ɛ tan nama layirin xidi ɛ nun yamanani ito muxune tagi, ɛ yi e saraxa gandene kala.’ Koni, ɛ mi ɛ tuli mati n na. Nanfera ɛ ito ligaxi? \v 3 Nayi, n xa a fala ɛ xa, a n mi fa e kedima ɛ bun. E luma nɛn ɛ fɛma, e alane yi lu alo luti ratixine ɛ yɛɛ ra.” \v 4 Alatalaa malekan to yelin falani itoe tiyɛ Isirayila kaane xa, yamaan yi gbelegbele fɔlɔ sununi. \v 5 E yi mɛnna xili sa “Bokin,”\f + \fr 2.5\fr* \fk Bokin,\fk* e kon xuini, na bunna nɛɛn fa fala “Wugalane.”\f* e yi saraxane ba Alatala xa mɛnni. \s Yosuwe a saya fena \p \v 6 Yosuwe yi yamaan naxɛtɛ, Isirayila bɔnsɔnne muxune birin yi sa e kɛ bɔxɔn tongo. \v 7 Yamaan wali nɛn Alatala xa Yosuwe a siimayaan birin yi, e nun fonne siimayane yi naxanye luxi Yosuwe xanbini, naxanye Alatala wali xɔnne to Isirayila bɔnsɔnne muxune xa. \v 8 Nunu a dii xɛmɛn Yosuwe, Alatalaa walikɛɛn faxa a ɲɛɛ kɛmɛ ɲɛɛ mɔxɔɲɛn nan ma. \v 9 E yi a maluxun a kɛ bɔxɔni Timanati-Xeresi yi, Efirami geya yireni, Gaasa geyaan kɔmɛnna ma. \v 10 A waxatin muxune birin yi faxa, mayixɛtɛ gbɛtɛye yi mini naxanye mi yi Alatala kolon, e nun a feen naxanye liga Isirayila bɔnsɔnne muxune xa. \p \v 11 Nayi, Isirayila bɔnsɔnne muxune yi fe ɲaxin liga Alatala yɛɛ ra yi, e yi Baali sawurane batu. \v 12 E yi e mɛ Alatala ra, e benbane Ala naxan e ramini Misiran yi, e bira e rabilinna muxune alane fɔxɔ ra, e yi e xinbi sin ne bun, e yi Alatala raxɔlɔ. \v 13 E yi e mɛ Alatala ra, e yi Baali batu e nun Asitarate suxurene. \p \v 14 Alatala yi xɔlɔ Isirayila bɔnsɔnne muxune ma. A yi e sa kala tiine sagoni, a yi e so e yaxune yii naxanye yi e rabilinxi, e mi fa e yaxune nɔ sɔnɔn. \v 15 E na yi siga yɛngɛni waxati yo yi, Alatala mi yi nɔ fima e ma, alo Alatala a kɔlɔ e xa kii naxan yi. E yi lu sununi. \v 16 Nayi, Alatala yi kitisane rasiga e ma, naxanye e ba kala tiine yii. \v 17 Koni, e mi e tuli mati e kitisane ra, e lu Ala yanfɛ ala gbɛtɛne batun xɔn naxan yi luxi alo yalunyana Ala yɛtagi,\f + \fr 2.17 \fr*Na \fk yanfan\fk* luxi nɛn alo yalunyana Ala yɛɛ ra yi bayo Ala waxi a yamaan xa tinxin a xa alo ɲaxanla lan a xa tinxin a xɛmɛn xa kii naxan yi. \f* e yi e xinbi sin e bun. E yi xɛtɛ e benbane kiraan fɔxɔ ra mafurɛn naxanye yi Alatalaa yamarine suxi. \v 18 Alatala na yi kitisana nde rasiga e ma waxati yo yi, Alatala yi luma nɛn na kitisaan xɔn. Ala yi e ba e yaxune sagoni na kitisana siimayaan birin yi, bayo e kininkininna yi Alatala suxuma nɛn e yaxune fe ra, naxanye yi e ɲaxankataxi. \v 19 Koni, kitisaan to faxa, yamaan mɔn yi tantan dangu e benbane ra, e yi bira ala gbɛtɛne fɔxɔ ra, e yi ne batu, e yi e xinbi sin e bun, e mi tin xɛtɛ e fe ɲaxine nun bɔɲɛ xɔdɛxɛn fɔxɔ ra. \p \v 20 Nayi, Alatala yi xɔlɔ Isirayila bɔnsɔnne muxune ma, a naxa, “Bayo siyani ito bata n ma layirin kala, n naxan tongo e benbane xa, bayo e mi n xuiin suxi, \v 21 n fan mi fa siya yo kedima e yɛɛ ra sɔnɔn Yosuwe naxanye lu benun a xa faxa. \v 22 N na Isirayila bɔnsɔnne muxune kɛɲaan fɛsɛfɛsɛma na kii nin, alogo n xa a kolon xa e n tan Alatala sagoon ligɛ, alo e benbane a liga kii naxan yi.” \v 23 Nayi, Alatala yi siyane lu yamanani Yosuwe naxanye lu na benun a xa faxa, a mi ne kedi sasani. \c 3 \p \v 1 Alatala siyani itoe nan lu dɔxi yamanani alogo Ala xa Isirayila bɔnsɔnne muxune kɛɲaan fɛsɛfɛsɛ naxanye mi yi na Isirayila kaane Kanan kaane yɛngɛ waxatin naxan yi. \v 2 Ala yi waxi nɛn, mayixɛtɛ nɛnɛn naxanye munma yi yɛngɛn so singen, ne xa e maxaran yɛngɛ sodeni. \v 3 Siyani itoe nan lu yamanani: Kuntigi suulunna naxanye yi Filisitine xun na nun Kanan kaane nun Sidɔn kaane nun Xiwin naxanye yi dɔxi Liban geya yireni, keli Baali-Xerimon geya yiren ma siga han Lebo-Xamata taana. \p \v 4 Alatala Isirayila bɔnsɔnne muxune fɛsɛfɛsɛ ne nan xɔn, alogo a xa a kolon xa e Alatalaa yamarine suxɛ, a naxanye yamari e benbane ma fata Musa ra. \v 5 Isirayila bɔnsɔnne muxune yi lu dɔxi Kanan kaane nun Xiti kaane nun Amorine nun Perisine nun Xiwine nun Yebusu kaane tagi. \v 6 E yi e dii tɛmɛne tongo e ɲaxanle ra, e yi e dii tɛmɛne fi e ma, e yi e alane batu. \s Isirayila kitisana, Otiniyɛli \p \v 7 Naxan ɲaxu Alatala yɛɛ ra yi, Isirayila kaane yi na liga, e yi ɲinan Alatala xɔn, e Ala, e yi Baali nun Asera batu. \v 8 Alatala yi xɔlɔ Isirayila kaane ma, a yi e lu Mesopotamiya kaane mangan Kusan-Risatayin sagoni. E yi lu Kusan-Risatayin bun ma ɲɛɛ solomasɛxɛ. \v 9 Isirayila kaane yi e xuiin namini Alatala ma, Alatala yi marakisi tiina nde fi Isirayila kaane ma naxan e rakisi, Kenasi a dii xɛmɛna Otiniyɛli, Kalebi xunyɛna. \v 10 Alatalaa Nii Sariɲanxin yi godo a ma. A yi findi Isirayila kitisaan na. A yi siga yɛngɛni. Alatala yi Mesopotamiya mangan Kusan-Risatayin sa Otiniyɛli sagoni, a yi Kusan-Risatayin nɔ. \v 11 Ɲɛɛ tonge naanin, bɔɲɛ xunbenla yi lu yamanani han Kenasi a dii xɛmɛna Otiniyɛli yi faxa. \s Isirayila kitisana, Ehudu \p \v 12 Isirayila kaane mɔn yi fe ɲaxin liga Alatala yɛɛ ra yi. Nanara, Alatala yi Moyaba mangana Egilon sɛnbɛ so Isirayila kaane xili ma. \v 13 Egilon nun Amonine nun Amalɛkine yi e malan siga Isirayila kaane yɛngɛdeni, e sa Tugu Taan suxu. \v 14 Ɲɛɛ fu nun solomasɛxɛ, Isirayila kaane dɔxi Moyaba mangana Egilon ma nɔɔn bun. \p \v 15 Isirayila kaane mɔn yi e xui ramini Alatala ma, Alatala yi marakisi tiina nde so e yii, Geraa dii xɛmɛna Ehudu, Bunyamin bɔnsɔnni. Kɔmɛnmaan nan yi a ra. Isirayila kaane yi finma sena ndee so a yii alogo a xa sa a so Moyaba mangana Egilon yii. \v 16 Ehudu yi silanfanna dɛ firin kanna nde rafala a yɛtɛ xa, a kuyana nɔngɔnna yɛ keden, a yi a xidi a yiifari ma danban ma wantanna bun ma. \v 17 A sa na finma seene so Moyaba mangana Egilon yii. Egilon yi findixi muxu fati bɛndɛ gbeen nan na. \v 18 Na finma seene yi muxun naxanye xun ma, Ehudu to yelin na soɛ mangan yii, a yi ne raxɛtɛ. \v 19 Koni, e to suxurene yiren li Giligali yi, a tan yi xɛtɛ, a naxa, “Mangana! Wundo xɛrayana nde n yii i xa.” Mangan yi a fala a muxune xa, a naxa, “Ɛ dundu!” Muxun naxanye birin yi a fɛma, ne birin yi mini. \v 20 Nayi, Ehudu yi a maso mangan na, a dɔxi kore banxin kui, foye faɲin yi dɛnaxan yi a kedenna xili yi. Ehudu yi a fala, a naxa, “Alaa falana n xɔn lan i ma.” Egilon yi keli a dɔxɔdeni. \v 21 Nayi, Ehudu yi silanfanna botin a kɔmɛnna ra a yiifari ma danban ma, a yi Egilon kuiin sɔxɔn. \v 22 Silanfanna fɛɛn yɛtɛɛn yi so, Egilon fatin turen yi so silanfanna ma, bayo a mi silanfanna botin a kuini. \p \v 23 Nayi, Ehudu yi dɛɛn sɔxɔn a xun ma, a yi mini xanbi binni. \v 24 A siga xanbini, mangana walikɛne yi fa Egilon matodeni, e yi a to a kore banxin dɛɛne yi sɔxɔnxi. E yengi yi a ma a mangan yi a yɛtɛ nan suturama banxini. \v 25 E yi bu han, bayo mangan mi yi dɛɛn nabima, e yi dɛɲinna tongo, e na rabi. E yi e mangan faxaxin li saxi bɔxɔni. \v 26 E yi tixi waxatin naxan yi, Ehudu tan yi yanfanma tun, a dangu suxurene yiren na, a siga a giyɛ Seyira taani. \v 27 A to so mɛnni, a xɔtaan fe Efirami geyane yi. Isirayila kaane yi e malan a fɛma geyane ma, a yi findi e xunna ra. \v 28 A yi a fala e xa, a naxa, “Ɛ bira n fɔxɔ ra, bayo Alatala bata Moyaba kaane sa ɛ sagoni, ɛ yaxune.” Na ma, e yi bira a fɔxɔ ra, e yi Yurudɛn baan kirane suxu siga Moyaba binni, e mi fa tin muxu yo xa dangu. \v 29 Na lɔxɔni, e yi Moyaba sɛnbɛmaan muxu wuli fu faxa. Muxu yo mi a yimini. \v 30 Moyaba kaane lu fɔlɔ Isirayila kaane nɔɔn bun ma na lɔxɔn nin. Na xanbi ra, yamanan yi lu bɔɲɛ xunbenli ɲɛɛ tonge solomasɛxɛ. \s Isirayila kitisana, Samagara \p \v 31 Ehudu danguxina, Anataa dii xɛmɛn Samagara nan fa. A yi Filisitine muxu kɛmɛ sennin faxa ɲinge gbɛngbɛn wuren na. Na fan yi Isirayila rakisi. \c 4 \s Kitisa ɲaxanla Debora fe \p \v 1 Ehudu faxa xanbini, Isirayila kaane mɔn yi fe ɲaxin liga Alatala yɛɛ ra yi. \v 2 Alatala yi e sa Kanan mangan Yabin sagoni, naxan yi mangayani Xasori taani. A sofa kuntigin yi xili nɛn Sisera. A yi dɔxi Xaroseti-Hagoyin taan nin. \v 3 Isirayila kaane yi e xui ramini Alatala ma, amasɔtɔ yɛngɛ so wontoron wure daxin kɛmɛ solomanaanin nan yi Yabin yii. Xabu ɲɛɛ mɔxɔɲɛ, a Isirayila kaane ɲaxankatama. \p \v 4 Na waxatini, Lapidoto a ɲaxanla Debora, nabi ɲaxanla nan yi kitin sama Isirayila yamanani. \v 5 A yi dɔxi tugu binla nde nan bun Rama taan nun Betɛli taan tagi Efirami geya yireni. E yi na yiren xili sa a Deboraa Tuguna. Isirayila kaane yi sigama nɛn a fɛma kitisadeni. \v 6 Lɔxɔna nde, a yi Abinowan ma dii xɛmɛn Baraka xili, naxan yi kelixi Kedesi taani Nafatali yamanani. A yi a fala a xa, a naxa, “Alatala yamarini ito nan fixi i ma, Isirayilaa Ala, a naxa, ‘Siga Taboro geya yireni, ɛ nun muxu wuli fu Nafatali bɔnsɔnni e nun Sabulon bɔnsɔnni. \v 7 N Yabin ma sofa kuntigin Sisera radinma nɛn i ma Kison baan dɛ e nun a wontorone nun a ganla, n yi e sa i sagoni.’ ” \v 8 Baraka yi a fala Debora xa, a naxa, “Xa en birin na a ra, n sigɛ. Koni, xa en birin mi a ra, n mi sigama.” \v 9 A yi a yabi, a naxa, “En birin sigɛ, koni i mi binye sɔtɔma na yɛngɛni, amasɔtɔ Alatala fama Sisera sadeni ɲaxanla nan sago yi.” Debora yi keli, e nun Baraka yi siga Kedesi taani. \v 10 Baraka yi Sabulon bɔnsɔnna muxune nun Nafatali bɔnsɔnna muxune maxili Kedesi yi, muxu wuli fu yi bira a fɔxɔ ra. Debora fan yɛtɛɛn yi siga a fɔxɔ ra. \p \v 11 Nba, Keni kaan Xeberi bata yi keli Keni kaan bonne fɛma, Musa bitanna Xobabi bɔnsɔnna, a bata yi sa a bubun ti wudi gbeen bun Saananimi yi Kedesi taan fɛma. \p \v 12 Abinowan ma dii xɛmɛn Sisera yi a mɛ a Baraka bata fa Taboro geyaan ma. \v 13 Sisera yi yɛngɛ so wontoron wure daxin kɛmɛ solomanaanin nun a sofane birin malan Xaroseti-Hagoyin yi, e yi siga Kison baan dɛ. \v 14 Nayi, Debora yi a fala Baraka xa, a naxa, “Keli, bayo Alatala Sisera sama nɛn i sagoni to. Alatala tixi i yɛɛ ra.” Baraka yi godo Taboro geyaan ma, muxu wuli fu biraxi a fɔxɔ ra. \v 15 A yi sa Sisera yɛngɛ, Alatala yi Sisera ragi Baraka yɛɛ ra, a yi a wontorone nun a ganla birin halagi silanfanna ra. Sisera yi godo a wontoron kui, a yi a gi a sanni. \v 16 Baraka yi wontorone nun ganla kedi han Xaroseti-Hagoyin yi. Siseraa ganla birin yi faxa silanfanna ra, hali muxu kedenna a mi lu. \p \v 17 Koni, Sisera yi a gi a sanni, a siga Keni kaan Xeberi a ɲaxanla Yayeli a bubuni, bayo bɔɲɛ xunbenla yi Xasori mangan Yabin nun Keni kaan Xeberi a denbayaan tagi. \v 18 Yayeli yi mini Sisera yɛɛ ra, a yi a fala a xa, a naxa, “N kanna, so be, so n konni, hali i mi gaxu.” A yi so a bubuni, Yayeli yi a luxun bitinganna bun. \v 19 A yi a fala ɲaxanla xa, a naxa, “Yandi, n ki igeni, min xɔnla n na.” A yi nɔnɔ kundin nabi, a yi a ki nɔnɔni, a mɔn yi a xunna so. \v 20 Sisera mɔn yi a fala ɲaxanla xa, a naxa, “Siga i ya bubun dɛ ra. Xa muxuna nde fa i maxɔdin, a naxa, ‘Muxuna nde be ba?’ I xa na kanna yabi, i naxa, ‘Ɛn-ɛn.’ ” \v 21 Koni, Xeberi a ɲaxanla Yayeli yi bubun wudi ralemunxina\f + \fr 4.21\fr* \fk Bubun wudi ralemunxin\fk* sifani ito findixi tami dungin nan na naxan yi gbangbanma bɔxɔni bubun bun tiine xidi seene ra.\f* nde tongo e nun dɛɛramana, a yi a maso a ra, a yi wudin gbangban a xunni, a sa mini bɔxɔni. Sisera xadanxin yi saxi, a xima, a yi a faxa. \v 22 Bayo Baraka yi Sisera sagatanma, Yayeli yi mini a ralandeni, a yi a fala a xa, a naxa, “Fa be, i xɛmɛn naxan fenma, n xa fa a yita i ra.” A yi so a konni, a sa Sisera faxaxin li saxi na, wudin sɔtixi a xunni. \p \v 23 Na lɔxɔni, Ala yi Kanan mangan Yabin nayarabi Isirayila kaane yɛɛ ra. \v 24 Isirayila kaane yi sɛnbɛn sɔtɔ Kanan mangan Yabin fari han e yi a raxɔri. \c 5 \s Deboraa bɛtina \p \v 1 Na lɔxɔni, Debora nun Baraka, Abinowan ma dii xɛmɛn yi bɛtin ba e bode xɔn, e naxa, \q \v 2 “Sofane yitɔnxi yɛngɛ so xinla ma Isirayila yi, \q yamaan tinxi e xa siga yɛngɛni, \q tantunna xa fi Alatala ma! \q \v 3 Ɛ tan mangane! Ɛ tan kuntigine, \q ɛ tuli mati! \q N bɛtin bama nɛn, \q n bɛtin bama nɛn Alatala xa. \q N na Alatala tantunma nɛn bɛtini, Isirayilaa Ala. \q \v 4 Alatala, i to keli Seyiri yi, \q i to keli Edɔn yamanani, \q bɔxɔn yi xuruxurun, \q kundaan yi findi igen na, \q tule gbeen yi fa. \q \v 5 Geyane yi xuruxurun Alatala yɛtagi, \q Sinayi geyana Alatala yɛtagi, \q Isirayilaa Ala. \q \v 6 Anataa dii xɛmɛn Samagara waxatini, \q Yayeli waxatini, \q kira gbeene bata yi rabeɲin, \q sigatine yi sigama kiradine nan xɔn. \q \v 7 Taane bata yi rabeɲin Isirayila yi. \q E yi kalaxi \q han n tan Debora fa waxatin naxan yi, \q n yi fa findi Isirayila kaane nga ra. \q \v 8 E bata yi ala gbɛtɛne sugandi. \q Nayi, yɛngɛn yi keli e taane yi, \q koni, yɛ masansan wure lefana \q hanma tanban mi yi toɛ muxu kedenna yii \q muxu wuli tonge naaninna yɛ Isirayila yi.” \b \q \v 9 “N bɔɲɛna Isirayila sofa kuntigine fɔxɔ ra, \q e nun muxun naxanye tinxi e xa siga yɛngɛni. \q Tantunna Alatala xa! \q \v 10 Ɛ tan naxanye ɛ masiga tima sofali fixɛne fari, \q ɛ tan naxanye dɔxi dagine ma, \q ɛ tan naxanye sigan tima kirane xɔn, \q ɛ tuli mati \v 11 ige maxanle xuiin na \q ige ramaradene yi. \q E Alatalaa tinxinyana fe falama, \q a wali faɲine Isirayila kuntigine xa! \q Nayi, Alatalaa yamaan bata sa dɔxɔ taane so dɛɛne ra. \q \v 12 E yi a fala, e naxa, \q ‘Xulun, xulun! \q Debora, xulun! \q Xulun, xulun! I bɛtin ba! \q Xulun! Baraka, xulun! \q Abinowan ma dii xɛmɛna, \q i sa fa i ya kasorasane ra!’ \q \v 13 Nayi, naxanye lu e nii ra, \q ne yi siga kuntigine fɔxɔ ra, \q Alatalaa yamaan yi e malan n fɛma, \q siga sofa kɛndɛne xili ma. \q \v 14 Efirami bɔnsɔnna muxuna ndee yi fa \q naxanye Amalɛkine nɔ. \q Bunyamin bɔnsɔnna muxune fan yi biraxi i fɔxɔ ra. \q Kuntigine yi keli Makiri yi siga yɛngɛni. \q Sofa kuntigine yi fa sa keli Sabulon bɔnsɔnni. \q \v 15 Isakari kuntigine yi bira Debora fɔxɔ ra, \q Isakari bɔnsɔnna muxune yi biraxi Baraka nan fɔxɔ ra, \q e godo lanbanni mafurɛn! \q Koni, matandi gbeen yi lu Rubɛn bɔnsɔnni. \q \v 16 Nanfera i luxi sansanne kui \q i lu xuruseene wuga xuiin namɛ? \q Matandi gbeen yi lu Rubɛn bɔnsɔnni. \q \v 17 Galadi kaane yi lu Yurudɛn baan kidi ma! \q Nanfera Dan kaane luxi kunkine dɛxɔn? \q Aseri kaane yi lu dɔxi baan dɛ, \q e lu dɔxi kunki tideni so dɛɛne ra. \q \v 18 Sabulon bɔnsɔnna muxune tan yi tin sayaan ma yɛngɛni, \q Nafatali bɔnsɔnna muxune fan na kiini xɛɛne ma.” \b \q \v 19 “Mangane fa nɛn, \q e yi yɛngɛn so. \q Nayi, Kanan mangane yi yɛngɛn so Taanaki yi, \q Megido tigine dɛxɔn, \q koni, e mi gbeti yo tongo, \q e mi sese sɔtɔ yɛngɛni. \q \v 20 Sarene yi yɛngɛn so kore xɔnna ma, \q e yi Sisera yɛngɛ e funfuni. \q \v 21 Kison baa igen yi en yaxune xali, \q Kison baa igen naxan yi minima \q xabu a fɔlɔni. \q I wɛkilɛ! En siga yɛngɛni! \q \v 22 Nayi, soone torone xuiin yi mini, \q e danguma e giyɛ, \q e tuganma alo soo sɛnbɛmane. \q \v 23 Alatalaa malekana nde yi a fala, a naxa, \q ‘Dangan Meroso taan xa, \q ɛ a muxune danga, \q bayo e mi fa walixi Alatalaa fe ra, \q e mi fa Alatalaa sofa kɛndɛne malixi.’ \q \v 24 Duban Yayeli xa dangu ɲaxanle birin na \q Xeberi a ɲaxanla, Keni kaana! \q Dubana a xa ɲaxanle tagi \q naxanye dɔxi bubune kui! \q \v 25 Sisera bata igen maxɔdin, \q a yi nɔnɔn so a yii! \q A yi fɛnɛn so a yii igelengen faɲin kui. \q \v 26 A yi wudi ralemunxin suxu a kɔmɛnna ra, \q a yi a gbangban dɛɛramaan na a yiifanna ra, \q a yi Sisera garin, \q a yi a xunna sɔxɔn, \q a yi a xunni koren, \q a yi a yibɔ. \q \v 27 A yi bira a san bun, \q a yi bira, a lu saxi a bun, \q a yi bira a san bun, \q a salaxun dɛnaxan yi a bira, \q a lu mɛnna nin a faxa.” \b \q \v 28 “Sisera nga yi a yɛɛn namini banxin foye soden na, \q a yi a fala, a naxa, \q ‘Nanfera, a yɛngɛ so wontoron bata bu, \q a mi fama? \q Nanfera a wontorone bata madiganɲɛ ayi?’ \q \v 29 A kuntigi ɲaxalan xaxilimane yi a yabi ito ra \q hali a tan fan yɛtɛɛn yi naxan mirixi, e naxa, \q \v 30 ‘Sofane seene nan tongoxi yɛngɛni, \q yanyina nde e ne nan taxunma, \q sofa keden, sungutun keden hanma firin. \q E dugi kɛndɛne nan tongoxi Sisera xa, \q dugi faɲi sɔxɔnxine, \q kɔɛ mafilin faɲi sɔxɔnxine Sisera xa.’ ” \b \q \v 31 “Alatala, a yi lan nun, \q i yaxune birin xa faxa \q alo Sisera faxaxi kii naxan yi. \q Koni, i rafan naxanye ma \q ne xa lu alo sogen na te sɛnbɛni.” \p Yamanan yi lu bɔɲɛ xunbenli ɲɛɛ tonge naanin. \c 6 \s Gedeyɔn \p \v 1 Isirayila kaane mɔn yi fe ɲaxin liga Alatala yɛɛ ra yi. Nayi, Alatala yi e sa Midiyan kaane sagoni ɲɛɛ solofere. \v 2 Midiyan kaane yi Isirayila kaane ɲaxankata. Na yi a liga Isirayila kaane yi sa dɔxɔ geya longonne nun faranne ra. \v 3 Isirayila kaane na yi sansine si waxati yo yi, Midiyan kaane nun Amalɛkine nun sogeteden binna xuruse rabane yi sa e yɛngɛma nɛn. \v 4 E yi fa dɔxɔ Isirayila yamanani, e yi e bɔxɔn sansine birin kala siga han Gasa taani, donseen nun yɛxɛɛne nun ɲingene nun sofanle, e mi sese luyɛ Isirayila yi. \v 5 E nɛma yi e xuruseene nun e bubune xalɛ Isirayila yi, e yi wuyama ayi nɛn alo tuguminne, e ɲɔgɔmɛne yi wuya han e yatɛn mi kolon, e yi fama nɛn yamanani, e kalan ti. \p \v 6 Midiyan kaane yi Isirayila findi yiigelitɔne ra, Isirayila kaane yi e xui ramini Alatala ma. \v 7 E to e xui ramini Alatala ma lan Midiyan kaane ma, \v 8 Alatala yi nabina nde rasiga e ma. A yi a fala e xa, a naxa, “Alatala, Isirayilaa Ala ito nan falaxi, a naxa: N tan nan ɛ raminixi Misiran yi, n yi ɛ ba konyiyani. \v 9 N tan nan ɛ baxi Misiran kaane nɔɔn bun, e nun naxanye birin yi ɛ ɲaxankatama, n yi e kedi ɛ yɛɛ ra, n yi e yamanan so ɛ yii. \v 10 N yi a fala ɛ xa, n naxa, ‘N tan nan Alatala ra, ɛ Ala. Ɛ nama Amorine alane batu yamanani ɛ dɔxi dɛnaxan yi.’ Koni, ɛ mi ɛ tuli mati n na.” \p \v 11 Na xanbi ra, Alatalaa malekan yi fa, a yi dɔxɔ konden bun Ofara taani, Yosa gbeen yi dɛnaxan na, Abiyeseri xabilan muxuna. A dii xɛmɛn Gedeyɔn yi murutun bɔnbɔma manpa ige baden yinla ra, alogo Midiyan kaane nama a to. \v 12 Alatalaa malekan yi mini a xa, a yi a fala a xa, a naxa, “Alatala i tan sofa kɛndɛn xɔn!” \v 13 Gedeyɔn yi a yabi, a naxa, “N kanna, xa Alatala n xɔn, nanfera ito ligama nxu ra? A wanle minɛn nxu benbane naxanye fe fala nxu xa, e to yi a falama, e naxa, ‘Alatala xa mi nxu raminixi Misiran yi ba?’ Iki, Alatala bata nxu rabeɲin, a nxu sa Midiyan kaane sagoni!” \p \v 14 Alatala yi a yɛɛ rafindi a ma, a naxa, “Sɛnbɛn naxan i ra, ɛ nun na xa siga, i sa Isirayila kaane ba Midiyan kaane yii, n tan xa mi i rasigama ba?” \v 15 A yi a yabi, a naxa, “N Marigina, n na Isirayila rakisima di? N xabilan naxan yi, na xurun Manase bɔnsɔnna yɛ, n tan nan mɔn dii dɔnxɛn na n baba a denbayani.” \v 16 Alatala yi a yabi, a naxa, “N luma nɛn i fɔxɔ ra, i yi Midiyan kaane birin faxa alo muxu kedenna.” \v 17 Gedeyɔn yi a yabi, a naxa, “Taxamasenna yita n na naxan a yitama a i tan nan falan tixi n xa. \v 18 N bata i mafan, i nama i masiga be ra han n mɔn yi fa i fɛma, n fa n ma saraxan sa i yɛtagi.” Ala yi a fala, a naxa, “N luma nɛn han i yi fa.” \p \v 19 Gedeyɔn yi sa sii diina nde faxa, a yi murutun kilo tonge saxan gan buru tetaren na. A yi suben sa sangatanna kui, a yi sube igen sa igelengenna kui, a fa e yita malekan na konden bun ma. \v 20 Alaa malekan yi a fala a xa, a naxa, “Suben nun buru tetaren sa gɛmɛn fari, i sube igen bɔxɔn e fari.” Gedeyɔn yi na liga. \v 21 Alatalaa malekan yi dunganna xunna sin suben nun buru tetarene yi gɛmɛn fari. Tɛɛn yi mini gɛmɛni a yi suben nun buru tetaren gan. Alatalaa malekan yi tunun a ma. \v 22 Gedeyɔn yi a kolon a Alatalaa malekan nan yi a ra. Gedeyɔn yi gbelegbele, a naxa, “Marigina, Alatala! N bata Alatalaa malekan to n yɛtagi!” \v 23 Alatala yi a fala a xa, a naxa, “Lu bɔɲɛ xunbenli, i nama gaxu, i mi fa faxama.” \v 24 Gedeyɔn yi saraxa ganden nafala Alatala xa mɛnni, a yi na xili sa a “Alatala Nan Bɔɲɛ Xunbenla Ra.” Na mɔn Ofara yi han to, Abiyeseri xabilan muxune taana. \p \v 25 Na kɔɛɛn yɛtɛɛn na, Alatala yi a fala Gedeyɔn xa, a naxa, “I fafe a turaan firinden tongo naxan ɲɛɛ solofere a ra. I yi Baali suxure saraxa ganden kala, i fafe gbeen dɛnaxan na. Asera gbindonna naxan a fɛma, i yi na rabira. \v 26 I yi saraxa gande faɲin ti Alatala xa geyani ito xuntagi, i ya Ala. I yi turaan tongo, i tɛɛn so Asera gbindonna ra, i naxan nabiraxi, i yi turaan suben sa tɛɛni, a ba saraxan na.” \v 27 Gedeyɔn yi muxu fu tongo walikɛne yɛ, Alatala naxan falaxi, a yi na liga. Koni, bayo a yi gaxuxi a fafe a denbayaan yɛɛ ra e nun taan muxune, a mi tin a ligɛ yanyin na, fɔ kɔɛɛn na. \v 28 Taan muxune to keli xɔtɔnni, e yi a to Baali suxure saraxa ganden kalaxi, Asera gbindonna mi na naxan yi tixi a fɛma, turaan firinden fan bata yi ba saraxa gan daxin na saraxa ganden fari, dɛnaxan ti. \v 29 E yi a fala e bode xa, e naxa, “Nde ito ligaxi?” E yi maxɔdinna ti, e fe xɔnfenna ti. E yi a fala e xa, e naxa, “Yosaa dii xɛmɛn Gedeyɔn nan a ligaxi.” \v 30 Nayi, taan muxune yi a fala Yosa xa, e naxa, “I ya dii xɛmɛn namini, nxu xa a faxa, bayo a bata Baali suxure kiden nabira, a yi Asera gbindonna rabira naxan yi tixi a fɛma.” \v 31 Muxun naxanye yi tixi Yosa fɛma, a yi ne yabi, a naxa, “Ɛ tan nan Baali malima ba? Naxan yo na Baali mali, na kanna faxama nɛn benun xɔtɔnni. Xa ala nan Baali ra, a xa a yɛtɛ mali, bayo a batuden bata rabira.” \v 32 Na lɔxɔni, e yi Gedeyɔn xili sa a Yerubali, e naxa, “Baali yɛtɛɛn xa a yɛngɛ.” E na fala nɛn bayo a bata Baali kiden nabira.\f + \fr 6.32\fr* \fk Yerubali,\fk* e kon xuini, na bunna nɛɛn fa fala, “Baali xa a yɛngɛ.”\f* \s Gedeyɔn yi Ala maxandi \p \v 33 Midiyan kaane nun Amalɛkine nun sogeteden binna xuruse rabane birin yi e malan, e gidi Yurudɛn baan kidi ma, e sa e malan Yɛsɛreli lanbanni. \v 34 Alatalaa Nii Sariɲanxin yi godo Gedeyɔn ma, a yi xɔtaan fe, Abiyeseri xabilan yi fa, e bira a fɔxɔ ra. \v 35 A yi xɛrane rasiga Manase yamanan birin yi, alogo na muxune fan xa fa a fɔxɔ ra. A mɔn yi xɛrane rasiga Aseri nun Sabulon nun Nafatali yamanane yi, ne fan muxune yi siga e ralandeni. \p \v 36 Gedeyɔn yi a fala Ala xa, a naxa, “I waxi Isirayila rakisi feni n tan nan xɔn, alo i a falaxi kii naxan yi. \v 37 Awa, n xa yɛxɛɛ kidi xabe daxina nde sa lonna ma. Xa xiila sa kidin nan tun na, bɔxɔn yi lu xaraxi, nayi n na a kolonma nɛn a i Isirayila rakisima nɛn n xɔn, alo i a falaxi kii naxan yi.” \v 38 A yi na liga. Na xɔtɔn bode, a yi keli xɔtɔn, a yi kidini bundu, xiila naxan mini kidini, igelengenna yɛ keden. \v 39 Gedeyɔn yi a fala Ala xa, a naxa, “I nama xɔlɔ n ma, koni n mɔn waxi a kolon feni kidin nan xɔn. Iki, kidin xa lu yixaraxi, xiila yi bɔxɔni kun.” \v 40 Ala mɔn yi na liga na kɔɛɛn na. Kidin gbansanna yi lu yixaraxi, bɔxɔn yi yikun. \c 7 \s Gedeyɔn yi Midiyan kaane nɔ \p \v 1 Gedeyɔn naxan mɔn yi xili Yerubali, na nun yamaan naxan birin yi a fɔxɔ ra, e birin yi keli xɔtɔn xɔtɔn, e sa e malan Harodi tigin yireni. Midiyan kaane yi malanxi kɔmɛnna ma lanbanni Morɛ geyaan dɛxɔn. \v 2 Alatala yi a fala Gedeyɔn xa, a naxa, “I ya muxune wuya. Na ma, n mi waxi Midiyan kaane sa feni i sagoni, xanamu Isirayila kaane e yɛtɛ matɔxɔma nɛn, e naxa, ‘Nxu tan nan nxu yɛtɛ rakisixi.’ \v 3 Nayi, sa ito fala i ya yamaan xa, i naxa, ‘Xa naxan gaxuxi, a xuruxurunma, na kanna xa xɛtɛ, a keli Galadi geyani keden na.’ ” Muxu wuli mɔxɔɲɛn nun firin yi xɛtɛ, a yi lu muxu wuli fu ma. \p \v 4 Alatala yi a fala Gedeyɔn xa, a naxa, “Yamaan mɔn gbo. E xali igen dɛ, n xa sa muxune sugandi i xa mɛnni, n na naxanye yita i ra, ɛ nun ne yi siga. N na a fala naxan yo ma a nama siga, hali na kanna mi siga i fɔxɔ ra.” \v 5 Nayi, Gedeyɔn yi yamaan xali baan dɛ. Alatala yi a fala Gedeyɔn xa mɛnni, a naxa, “Naxanye birin e felenma igen ma, e yi e min alo barena, ne lu e danna, naxanye birin e xinbi sinma e yi e min, i yi ne fan lu e danna.” \v 6 Muxu kɛmɛ saxan yi e min e yiine ra, yamaan dɔnxɛn yi e xinbi sin, e yi e min. \v 7 Alatala yi a fala Gedeyɔn xa, a naxa, “N na ɛ rakisima na muxu kɛmɛ saxanne nan xɔn naxanye e minxi e yiine ra, n yi Midiyan kaane sa i sagoni. Muxu dɔnxɛne xa siga e konne yi.” \v 8 Gedeyɔn yi Isirayila muxu dɔnxɛne fandane nun e xɔtane ba e yi, a yi e rasiga e konne yi. Koni, a yi na muxu kɛmɛ saxanne lu a fɛma. \p Midiyan kaane yi malanxi e labe ra nɛn. \p \v 9 Alatala yi a fala Gedeyɔn xa na kɔɛɛn na, a naxa, “Keli, i godo gali malandeni, bayo n na a sama nɛn i sagoni. \v 10 Xa i gaxu godɛ, ɛ nun i ya walikɛɛn Pura xa siga gali malandeni. \v 11 I yi i tuli mati e ra. Na xanbi ra, i wɛkilɛma nɛn, i sa e yɛngɛ.” Nayi, e nun a walikɛɛn Pura yi siga han daaxaden so dɛɛn na. \v 12 Midiyan kaane nun Amalɛkine nun sogeteden binna xuruse rabane bata yi e malan lanbanni, e wuya alo tuguminne, e ɲɔgɔmɛne yi wuya alo ɲɛmɛnsinna fɔxɔ igen dɛ. \v 13 Gedeyɔn yi fa, a yi xɛmɛna nde xuiin mɛ xiyen yɛbɛ a lanfaan xa, a naxa, “N funde burun nan toxi a firifirɛ Midiyan kaane daaxaden tagi xiyeni, a yi fa han a fa din bubun na, bubun yi maxɛtɛ, a bira.” \v 14 A lanfaan yi a yabi, a naxa, “Gedeyɔn ma yɛngɛn nan na ra, Yosaa dii xɛmɛna, Isirayila kaana. Ala bata Midiyan kaane sa a sagoni e nun gali malanden birin.” \v 15 Gedeyɔn to na xiyen nun a bunna ramɛ, a yi Ala batu, a yi xɛtɛ Isirayila kaane gali daaxadeni, a naxa, “Ɛ keli, bayo Alatala bata Midiyan kaane gali daaxaden sa en sagoni.” \p \v 16 A yi na muxu kɛmɛ saxanne yitaxun dɔxɔde saxanna ra, a yi xɔtane so e birin yii e nun fɛɲɛ yigenle nun xaye xidi dɛgɛne, fɛɲɛn sa soma naxanye xun na. \v 17 A yi a fala e xa, a naxa, “Ɛ yɛɛn tima n na nɛn, n na naxan liga, ɛ fan yi na liga. N nɛɛn fa ganla daaxaden li tun, n na naxan liga, ɛ na liga. \v 18 N na xɔtaan fe waxatin naxan yi, muxun naxanye birin n fɔxɔ ra, ne birin yi xɔtaan fe ganla daaxaden nabilinni, ɛ sɔnxɔ, ɛ naxa, ‘Nxu yɛngɛn soma Alatala nun Gedeyɔn nan xa!’ ” \p \v 19 Muxu kɛmɛn naxanye lu Gedeyɔn fɛma, e nun ne yi maso gali daaxaden na kɔɛ tagini, kantan tiine masara waxatini. E yi xɔtane fe, fɛɲɛn naxanye yi e yii, e yi ne yibɔ. \v 20 Muxu kɛmɛ saxanne birin yi xɔtane fe daaxaden nabilinni, e yi fɛɲɛne yibɔ, e yi xaye xidi dɛgɛne suxu e kɔmɛnne ra, xɔtane e yiifanne yi alogo e xa e fe, e yi sɔnxɔ, e naxa, “Nxu yɛngɛn soma Alatala nun Gedeyɔn nan xa!” \v 21 E birin yi lu e funfuni gali malanden nabilinni, gali malanden muxune birin yi e gi fɔlɔ, e gbelegbele, e yi e gi. \v 22 Nayi, muxu kɛmɛ saxanne birin yi xɔtane fe, Alatala yi muxune radin e bode ma gali daaxadeni, e yi e bode yɛngɛ. Midiyan kaane yi e gi Beti-Sita taani, Serera taan binni, siga han Abeli-Mehola taani, Tabata taan dɛxɔn. \p \v 23 Isirayila kaane yi e malan, Nafatali kaane nun Aseri kaane nun Manase kaane birin yi Midiyan kaane sagatan. \v 24 Gedeyɔn yi xɛrane rasiga Efirami geya yiren birin yi a faladeni, a naxa, “Ɛ godo Midiyan kaane ralandeni, ɛ yi kiraan suxu Midiyan kaane yɛɛ ra keli baan dɛ siga han Beti-Bara.” Efirami kaane yi e malan e yi Yurudɛn baan xɔnna birin suxu siga han Beti-Bara. \v 25 E yi Midiyan kaane kuntigi firinne suxu, Orebi nun Sebi, e yi Orebi faxa Orebi Gɛmɛn fari, e yi Sebi faxa Sebi a Manpa Ige Badeni. E mɔn yi lu Midiyan kaane sagatanɲɛ. E yi siga Orebi nun Sebi xunne ra Gedeyɔn xɔn Yurudɛn baan kidi ma. \c 8 \s Efirami kaane yi xɔlɔ \p \v 1 Efirami kaane yi a fala Gedeyɔn xa, e naxa, “Nanfera i ito ligaxi nxu ra? Nanfera i mi nxu xilixi Midiyan kaane yɛngɛdeni?” E yi a mafala. \v 2 A yi e yabi, a naxa, “N nanse ligaxi naxan maliga ɛ kɛwanle ra? Bogi seen naxanye luxi bɔxɔne yi Efirami bɔnsɔnna muxune xa, na mi gbo dangu Abiyeseri xabilan muxune se xabane birin na ba? \v 3 Ala bata yi Midiyan kaane kuntigine Orebi nun Sebi sa ɛ sagoni. N nɔɛ nanse ligɛ nayi naxan dangu ɛ gbeen na?” Gedeyɔn to na fala Efirami kaane xa, nde yi ba e xɔlɔn na. \s Gedeyɔn Yurudɛn baan kidi ma \p \v 4 Gedeyɔn nun a fɔxɔrabira muxu kɛmɛ saxanne to Yurudɛn baan li, e yi baani gidi, e bata yi xadan, koni e mɔn yi lu sagatanna tiyɛ. \v 5 A yi a fala Sukɔti kaane xa, a naxa, “N bata ɛ mafan ɛ donseen so yamaan yii naxan biraxi n fɔxɔ ra, amasɔtɔ e xadanxi, anu n mɔn Midiyan mangane sagatanma Sebaxa nun Salamuna.” \v 6 Sukɔti kuntigine yi a yabi, e naxa, “Sebaxa nun Salamuna bata sa i sagoni ba? Nxu xa donseen so i ya ganla yii nanfera?” \v 7 Nayi, Gedeyɔn yi e yabi, a naxa, “Nba, Alatala na Sebaxa nun Salamuna sa n sagoni waxatin naxan yi, n na ɛ ɲaxankatama nɛn tonbonna wudi yii ɲali kanne ra.” \v 8 A keli mɛnni, a siga Penuyɛli taani, a sa na maxandi kedenna ti Penuyɛli kaane fan ma. Penuyɛli kaane yi a yabi alo Sukɔti kaane a yabi kii naxan yi. \v 9 A fan yi a fala Penuyɛli kaane xa, a naxa, “N na nɔɔn sɔtɔ yɛngɛni, n xɛtɛ, n na ɛ taan sanganso makantanxin nabirama nɛn.” \p \v 10 Sebaxa nun Salamuna nun e ganla yi Karakoro taani, fɔ muxu wuli fu nun suulun ɲɔxɔn. Ne nan tun yi fa luxi sogeteden binna xuruse rabane sofa ganla ra. Bayo, muxu wuli kɛmɛ mɔxɔɲɛ bata yi faxa e ra yɛngɛni. \v 11 Gedeyɔn yi siga xuruse rabane kiraan xɔn, Nobaya taan nun Yogboha taan sogeteden binni, a yi na sofa ganla ratɛrɛna, a yi e yɛngɛ. \v 12 Sebaxa nun Salamuna yi e gi. Gedeyɔn yi e sagatan, a Midiyan kaane manga firinne suxu, sofa ganla birin yi xuya ayi. \p \v 13 Yosaa dii xɛmɛn Gedeyɔn yi fa sa keli yɛngɛni mini Xeresi geya ma kiraan xɔn. \v 14 A Sukɔti banxulanna nde suxu, a yi a maxɔdin, na yi Sukɔti kuntigine nun fonne xinle sɛbɛ, muxu tonge solofere muxu solofere. \v 15 Na xanbi ra, a fa Sukɔti kaane fɛma, a naxa, “Ɛ n konbi naxanye fe ra, ɛ naxa, ‘Sebaxa nun Salamuna bata sa i sagoni ba? Nxu xa donseen so i ya muxu xadanxine yii nanfera?’ Nba, iki, Sebaxa nun Salamuna ni i ra.” \v 16 Nayi, a yi Sukɔti taan fonne suxu, a siga e ra tonbonni. A sa e bɔnbɔ wudi yii maɲalixine ra, a Sukɔti kaane kɛwanla saran e ra. \v 17 A mɔn yi Penuyɛli taan sanganso makantanxin nabira, a yi taan muxune faxa. \p \v 18 Na xanbi ra, Gedeyɔn yi a fala Sebaxa nun Salamuna xa, a naxa, “Ɛ muxun naxanye faxa Taboro yi, ne yi di?” E yi a yabi, e naxa, “E yi luxi nɛn alo i tan, e birin yi maligaxi manga diine nan na.” \v 19 A yi a fala, a naxa, “Ngaxakedenne nan yi e ra, ngaa diine. N bata n kɔlɔ habadan Alatala yi. Xa ɛ yi e lu e nii ra nun, n mi yi ɛ faxama nun.” \v 20 A yi a fala a dii singen Yeteri xa, a naxa, “Keli, i yi itoe faxa!” Koni Yeteri mi a silanfanna botin, amasɔtɔ a yi gaxuxi, bayo banxulanna nan mɔn yi a ra. \v 21 Sebaxa nun Salamuna yi a fala Gedeyɔn xa, e naxa, “I tan yɛtɛɛn xa keli, i yi nxu faxa! Bayo ‘xɛmɛn nan tun na ligɛ.’ ” Nayi, Gedeyɔn yi keli, a yi Sebaxa nun Salamuna faxa. Se faɲin naxanye yi e ɲɔgɔmɛne fari, a yi ne fan tongo. \s Gedeyɔn faxa fena \p \v 22 Isirayila kaane yi a fala Gedeyɔn xa, e naxa, “Lu nxu xun na ɛ nun i ya diin nun i mamandenna, bayo i bata nxu rakisi Midiyan kaane ma.” \v 23 Gedeyɔn yi a fala e xa, a naxa, “N mi luyɛ ɛ xun na, n mi n ma diin luyɛ ɛ xun na. Alatala nan luma ɛ xun na.” \p \v 24 Gedeyɔn mɔn yi a fala e xa, a naxa, “N waxi sena nde maxɔdin feni ɛ ra. Ɛ birin xa tunlaso keden keden so n yii ɛ se tongoxine yi yɛngɛni.” Tunlaso xɛma daxine nan yi Midiyan kaane tunle ra, bayo Sumayila bɔnsɔnna muxune nan yi e ra. \v 25 E yi a yabi, e naxa, “Nxu e fiyɛ i ma nɛn.” E yi dugini sa bɔxɔni, e birin yi tunlaso keden keden woli dugin fari e naxan tongo yɛngɛni. \v 26 Tunlaso xɛma daxine binyen yi sigɛ han kilo mɔxɔɲɛ, Gedeyɔn naxan maxɔdin. A mɔn yi ɲɛrɛne nun se faɲine sɔtɔ e nun Midiyan kaane mangane dugi faɲine nun kɔɛ filin faɲin naxanye yi e ɲɔgɔmɛne kɔɛ. \v 27 Gedeyɔn yi na xɛmaan nafala saraxarali domana nde ra, a yi a lu Ofara taani. Isirayila kaane birin yi fama mɛnna nin na batudeni naxan yi luxi alo yalunyana Ala yɛtagi,\f + \fr 8.27 \fr*Na luxi nɛn alo yalunyana Ala yɛɛ ra yi bayo Ala waxi nɛn a yamaan xa tinxin a xa alo ɲaxanla lan a xa tinxin a xɛmɛn xa kii naxan yi. \f* na yi findi maratantan seen na Gedeyɔn nun a denbayaan xa. \p \v 28 Midiyan kaane yi yarabi Isirayila kaane yɛɛ ra, e mi fa e xunna rakeli sɔnɔn. Yamanan yi lu bɔɲɛ xunbenli ɲɛɛ tonge naanin Gedeyɔn ma siimayaan birin yi. \p \v 29 Yosaa dii xɛmɛn Yerubali yi xɛtɛ, a dɔxɔ a konni. \v 30 Gedeyɔn dii tonge solofere nan sɔtɔ, bayo ɲaxalan wuyaxi nan yi a yii. \v 31 A konyi ɲaxanla\f + \fr 8.31\fr* \fk Konyi ɲaxanle\fk* sariyan sɛbɛxi Xɔrɔyaan 21.7-11 kui. Konyin na a ra naxan sɔtɔxi a ɲaxanla ra.\f* naxan yi Siken taani, na fan yi dii keden sɔtɔ a xa, a yi na diin xili sa Abimeleki. \v 32 Yosaa dii xɛmɛn Gedeyɔn faxa foriya faɲin nin, e yi a maluxun a fafe Yowasa gaburun na Ofara taani, dɛnaxan yi findixi Abiyeseri xabilan gbeen na. \p \v 33 Gedeyɔn to faxa, Isirayila kaane mɔn yi Ala yanfa Baali suxurene xɔn naxan yi luxi alo yalunyana Ala yɛtagi, e yi Baali-Beriti findi e ala ra. \v 34 Isirayila kaane mi bira Alatala fɔxɔ ra, e Ala naxan e ba e yaxune yii naxanye yi e rabilinxi. \v 35 E mi hinanna yita Gedeyɔn ma denbayaan na naxan mɔn xili Yerubali, hali a to fe faɲi wuyaxi raba Isirayila xa. \c 9 \s Abimeleki yi findi mangan na \p \v 1 Yerubali a dii xɛmɛna Abimeleki yi siga Siken taani a nga xunyɛn nun a xabilan muxune birin fɛma, a yi a fala e xa, a naxa, \v 2 “N bata ɛ mafan, ɛ sa a fala Siken taan fonne birin xa, ɛ naxa, ‘Ɛ waxi nɛn Yerubali a dii tonge soloferene birin xa findi mangan na ɛ xunna ba, hanma muxu keden?’ Ɛ xa a kolon a ɛ xabilan muxuna nde nan n na.” \v 3 A nga xunyɛne yi a falane birin nali Siken fonne ma, e yi tin birɛ Abimeleki fɔxɔ ra, bayo e xabilan muxuna nde nan yi a ra. \v 4 E Baali-Beriti batu banxin gbeti gbanan tonge solofere so a yii. Abimeleki yi fuyantenne nun mafu tiine saran na gbetin na, e bira a fɔxɔ ra. \v 5 A yi siga a fafe a banxini Ofara taani, a yi a tadane nun a xunyɛne faxa, Yerubali a dii tonge soloferene birin gɛmɛ kedenna fari. Yerubali a dii dɔnxɛn Yotami nan tun lu, amasɔtɔ na bata yi a luxun. \v 6 Siken kaane nun Beti-Milo kaane birin yi e malan wudi gbeen dɛxɔn gɛmɛn dɛxɔn naxan dɔxi Siken yi. E yi sa Abimeleki dɔxɔ mangan na mɛnni. \s Yotami a sandana \p \v 7 Yotami yi na mɛ. A yi sa ti Garisimi geyaan xuntagi, a gbelegbele, a naxa, “Siken fonne, ɛ tuli mati n na, xa ɛ waxi Ala xa ɛ ramɛ. \v 8 Lɔxɔna nde, wudine siga nɛn a e xa sa e mangan dɔxɔ. E yi a fala Oliwi bili gbeen xa, e naxa, ‘Findi nxɔ mangan na.’ \v 9 Koni, Oliwi bili gbeen yi e yabi, a naxa, ‘N xa n mɛ n turen na ba, naxan nafan Ala nun muxune ma, n sa dɔxɔ wudin bonne xun na?’ \v 10 Nayi, wudine yi a fala xɔdɛ binla xa, e naxa, ‘Fa, i fa dɔxɔ nxu xun na.’ \v 11 Koni, xɔdɛ binla yi e yabi, a naxa, ‘N xa n mɛ n ɲaxunna nun n bogi faɲin na, n sa dɔxɔ wudin bonne xun na?’ \v 12 Nayi, wudine yi a fala manpa binla xa,\f + \fr 9.12 \fr*\ft Wudi binla nde na yi, mɛn kaane naxanye sima, e yi naxanye bogi yitɔnma alo manpana e gbee kiini.\ft*\f* e naxa, ‘Fa, i fa dɔxɔ nxu xun na.’ \v 13 Koni, manpa binla yi e yabi, a naxa, ‘N xa n mɛ n igen na naxan findixi Ala nun muxune rasɛwa seen na, n sa dɔxɔ wudin bonne xun na?’ \v 14 Nayi, wudine birin yi a fala kɔɲɔn xa, e naxa, ‘Fa, i fa dɔxɔ nxu xun na.’ \v 15 Kɔɲɔn yi wudine yabi, a naxa, ‘Xa ɛ waxi n dɔxɔ feni mangan na ɛ xun na, ɛ fa girindin n nininna ra. Xanamu, tɛɛn minima nɛn kɔɲɔni a yi Liban suman wudine gan.’ ” \p \v 16 “Nba, ɛ Abimeleki dɔxi mangan na lannayaan nun fɛtareyaan nin ba? Ɛ fan nɛn Yerubali nun a denbayaan na ba? Ɛ a wali faɲi kolonxi ba? \v 17 N fafe yɛngɛn so nɛn ɛ xa, a yi lu sayaan dɛ, a yi ɛ ba Midiyan kaane yii. \v 18 Ɛ tan bata keli n fafe a denbayaan xili ma to, ɛ yi a dii tonge soloferene faxa gɛmɛ kedenna fari, ɛ yi a konyi gilɛna dii xɛmɛna Abimeleki dɔxɔ mangan na Siken kaane xun na, bayo ɛ ngaxakedenna nan a ra. \v 19 Xa ɛ lannayaan nan ligan Yerubali nun a denbayaan na to fɛtareyani, Abimeleki xa findi ɛ sɛwan na, ɛ fan yi findi a sɛwan na. \v 20 Xanamu, tɛɛn xa mini Abimeleki yi, a yi Siken kaane gan e nun Beti-Milo kaane, tɛɛn yi mini Siken nun Beti-Milo kaane yi, a yi Abimeleki gan!” \v 21 Na xanbi ra, Yotami yi a gi, a siga Bɛri taani, a sa lu dɛnaxan yi, a yi a masiga a tada Abimeleki ra. \s Siken kaane yi murutɛ \p \v 22 Abimeleki yi lu mangayani Isirayila xun na ɲɛɛ saxan. \v 23 Nayi, Ala yi xaxili ɲaxin naso Abimeleki nun Siken kaane tagi, Siken kaane yi Abimeleki yanfa. \v 24 E fe ɲaxin naxan liga Yerubali a dii tonge soloferene ra, na yi xɛtɛ e ma, e faxa feen goronna yi lu e ngaxakedenna Abimeleki xun ma naxan e faxa, e nun Siken kaane, naxanye a mali a tadane nun a xunyɛne faxa. \v 25 Siken kaane yi muxune ti geyane fari a xili ma, na muxune yi sigatine goronne birin bama nɛn e yii kira yi. Abimeleki yi na mɛ. \p \v 26 Lɔxɔna nde, Ebedi a dii xɛmɛn Gaala nun a tadane yi fa Siken taani. Siken kaane yi e lannayaan sa a yi. \v 27 E yi siga e manpa bili nakɔne yi, e yi sa e manpa bogine bolon, e yi ɲaxaɲaxan naba. E yi so e gbee ala batu banxin kui, e yi donseen don, e yi e min, e yi lu Abimeleki dangɛ. \v 28 Ebedi a dii xɛmɛn Gaala yi a fala, a naxa, “Nde Abimeleki ra, nde Siken kaane ra naxan a ligɛ en xa wali Abimeleki xa? Yerubali a dii xɛmɛn xa mi a ra ba? A yamana kanna xa mi Sebulu ra ba? Ɛ bira Xamori xabilan muxune fɔxɔ ra, bayo Xamori nan Siken masɛgɛxi. En walima Abimeleki xa nanfera? \v 29 Xa n tan nan yi Siken kaane xun na nun, n yi Abimeleki kedima nɛn. N yi a falama nɛn Abimeleki xa, n naxa, ‘I ya ganla fari sa, en yɛngɛ.’ ” \p \v 30 Ebedi a dii xɛmɛn Gaala naxan falaxi, yamana kanna Sebulu yi na mɛ, a yi xɔlɔ. \v 31 A yi xɛrane rasiga wundoni Abimeleki ma a faladeni a xa, a naxa, “Ebedi a dii xɛmɛn Gaala nun a ngaxakedenne bata fa Siken yi, e taan muxune radinma i xili ma. \v 32 Nayi, keli kɔɛɛn na, e nun yamaan naxan i fɔxɔ ra, ɛ sa ɛ luxun burunna ra. \v 33 Xɔtɔnni, sogen na te, i fan yi keli, i yi taan yɛngɛ. Gaala nun a muxune na mini ɛ xili ma, naxan na i kɛnɛn, i na liga e ra.” \p \v 34 Abimeleki yi keli kɔɛɛn na e nun yamaan naxan birin yi a fɔxɔ ra, e sa e luxun Siken dɛxɔn, e yitaxunxi dɔxɔde naanin. \v 35 Ebedi a dii xɛmɛn Gaala yi mini, a ti taan so dɛɛn na. Nayi, Abimeleki nun a yamaan yi mini e luxundene yi. \v 36 Gaala to yamaan to, a yi a fala Sebulu xa, a naxa, “Yamaan godoma keli geyane ma.” Sebulu yi a yabi, a naxa, “Geyane nininne na a ra, muxune mi a ra.” \v 37 Gaala mɔn yi falan tongo, a naxa, “Yamana nde yati godomatɔɔn na a ra geyane ma, ganla bonna fama sa keli yiimato wudi gbeen kiraan binni.” \v 38 Sebulu yi a yabi, a naxa, “I ya fala ɲaxumɛne minɛn, i tan naxan yi a falama, i naxa, ‘Nde Abimeleki ra, alogo en xa wali a xa?’ I mi muxuni itoe xan naɲaxu ba? Nba, siga, i sa yɛngɛn so!” \v 39 Gaala yi ti Siken kaane yɛɛ ra, a siga Abimeleki yɛngɛdeni. \v 40 Abimeleki yi a kedi, muxu wuyaxi maxɔlɔxin yi lu taan so dɛɛn na. \v 41 Abimeleki yi sa ti Aruma taani. Sebulu yi Gaala nun a ngaxakedenne kedi Siken taani. \p \v 42 Na xɔtɔn bode, Siken kaane yi mini, e siga e xɛɛne ma. Abimeleki yi na mɛ. \v 43 Nayi, a yi a ganla tongo, a yi a yitaxun dɔxɔde saxanna ra, e yi e luxun burunna ra. A to muxune to minɛ taani, a yi e yɛngɛ. \v 44 Abimeleki nun ganla dɔxɔde keden yi keli e yi e malan taan so dɛɛn na, ganla dɔxɔde firin yi xɛɛ ma kaane yɛngɛ, e yi e birin faxa. \v 45 Yanyin birin na, Abimeleki taan yɛngɛma han a yi a nɔ, a yi taan muxune faxa. A yi taan kala, a yi fɔxɔn xuya na yiren birin yi. \v 46 Na xibarun to sa Siken sanganso makantanxin muxune li, e yi sa e malan Beriti ala batu banxin yire makantanxini. \v 47 Abimeleki to na mɛ a ne birin bata e malan, \v 48 a yi te Salamɔn geyaan fari, e nun yamaan naxan birin yi a fɔxɔ ra. Abimeleki yi bunbin tongo, a yi wudi yiina nde sɛgɛ, a yi a sa a kɔɛɛn ma. Na xanbi ra, yamaan naxan yi a fɔxɔ ra, a yi a fala ne xa, a naxa, “N naxan ligaxi ɛ bata na to, ɛ fan xa na liga mafurɛn!” \v 49 Yamaan birin yi wudi yiine sɛgɛ, e bira Abimeleki fɔxɔ ra. E sa wudi yiine malan yire makantanxin xɔn, e yi a gan, e nun seen naxanye birin yi a kui. E yi Siken sanganso makantanxin muxune birin faxa, muxu wuli keden, xɛmɛne nun ɲaxanle. \s Abimeleki faxa fena \p \v 50 Abimeleki yi siga Tebesi taan xili ma. A yi Tebesi kaane yɛngɛ, a yi e nɔ. \v 51 Sanganso makantanxina nde yi taa tagini, xɛmɛne nun ɲaxanle e gi, e sa e malan dɛnaxan yi, e nun taan muxune birin, e yi na balan e xun ma, e te a xuntagi. \v 52 Abimeleki yi fa na yire makantanxin yɛngɛdeni, a yi a maso dɛɛn na, alogo a xa tɛɛn so banxin na. \v 53 Nayi, ɲaxanla nde yi se din gɛmɛ gbeen sin Abimeleki xunni, a yi a xunni bɔ. \v 54 Banxulanna naxan yi a yɛngɛ so seene maxalima, Abimeleki yi a fala na xa mafurɛn, a naxa, “I ya silanfanna botin, i yi n faxa, alogo muxune nama a fala, e naxa, ‘Ɲaxanla nan a faxaxi.’ ” Banxulanna yi a sɔxɔn, a yi faxa. \v 55 Isirayila kaane to a to a Abimeleki bata faxa, e birin yi xɛtɛ e konne yi. \p \v 56 Nayi, Ala yi Abimeleki saran a fe ɲaxine ra, a naxan liga a fafe ra, a yi a dii tonge soloferene faxa. \v 57 Ala yi Siken kaane saran e fe xɔsixine birin na. Yerubali a dii xɛmɛn Yotami a dangan yi e suxu. \c 10 \s Kitisaan Tola \p \v 1 Abimeleki faxa xanbini, Isakari bɔnsɔnna muxuna nde Puwaa dii xɛmɛn Tola, Dodo mamandenna yi keli a xa Isirayila rakisi. A yi dɔxi Samiri taani Efirami geya yireni. \v 2 A yi findi Isirayila kitisaan na ɲɛɛ mɔxɔɲɛn nun saxan. A yi faxa, e yi a maluxun Samiri yi. \s Kitisaan Yayiri \p \v 3 Tola dangu xanbini, Galadi kaan Yayiri yi ti a ɲɔxɔni. A yi findi Isirayila kitisaan na ɲɛɛ mɔxɔɲɛn nun firin. \v 4 Dii xɛmɛ tonge saxan nan yi a yii, naxanye yi e masiga tima sofali tonge saxan fari, e yi dɔxi taa tonge saxan nin Galadi yamanani, dɛnaxanye mɔn xili Yayiri taane han to. \v 5 Yayiri yi faxa, e yi a maluxun Kamon yi. \s Kitisaan Yefeta \p \v 6 Naxan ɲaxu Alatala yɛɛ ra yi, Isirayila kaane mɔn yi na liga. E yi Baali sawurane nun Asitarate suxurene batu, e nun Arami kaane nun Sidɔn kaane nun Moyaba kaane nun Amonine nun Filisitine alane. E yi e mɛ Alatala ra, e mi fa a batu sɔnɔn. \v 7 Alatala yi xɔlɔ Isirayila kaane ma, a yi e sa Filisitine nun Amonine sagoni. \v 8 E yi fɔlɔ Isirayila kaane ɲaxankatɛ na ɲɛɛn na han ɲɛɛ fu nun solomasɛxɛ, e yi Isirayila kaane birin tɔrɔ naxanye yi dɔxi Yurudɛn mɛrɛmɛrɛn sogeteden binni Galadi yi Amorine yamanani. \v 9 Amonine fan yi Yurudɛn baan gidi Yuda bɔnsɔnna muxune nun Bunyamin bɔnsɔnna muxune nun Efirami bɔnsɔnna muxune xili ma. Isirayila kaane birin yi ɲaxankata han. \v 10 Nayi, Isirayila kaane yi Alatala maxandi, e naxa, “Nxu bata yulubin liga, bayo nxu bata nxu mɛ nxɔ Ala ra, nxu yi Baali sawurane batu.” \v 11 Alatala yi a fala Isirayila kaane xa, a naxa, “Misiran kaane nun Amorine nun Amonine nun Filisitine \v 12 nun Sidɔn kaane nun Amalɛkine nun Mayon kaane to ɛ ɲaxankata, ɛ to n mafan, n mi yi ɛ rakisi ba? \v 13 Koni, ɛ yi ɛ mɛ n na, ɛ yi ala gbɛtɛne batu. Na ma, n mi ɛ rakisɛ mumɛ! \v 14 Ɛ siga, ɛ bata seen naxanye yatɛ ɛ alane ra, ɛ sa ne mafan, ne xa ɛ rakisi ɛ ɲaxankatani.” \v 15 Isirayila kaane yi Alatala yabi, e naxa, “Nxu bata yulubin tongo. Naxan na i kɛnɛn, na liga nxu ra, koni, yandi, tin, i xa nxu rakisi to!” \v 16 E yi ala xɔɲɛne ba e tagi, e yi Alatala batu. Na ma, Ala yi kininkinin Isirayila kaa ɲaxankataxine ma. \p \v 17 Amonine yi sa e malan daaxadeni Galadi yi, Isirayila kaane yi sa e malan daaxadeni Misipa yi. \v 18 Nayi, yamaan nun Galadi kuntigine yi a fala e bode xa, e naxa, “Nde singe Amonine yɛngɛ fɔlɛ? Naxan na na liga, na kanna findima nɛn Galadi kaane mangan na.” \c 11 \s Kitisaan Yefeta \p \v 1 Sofa kɛndɛn nan yi Galadi kaan Yefeta ra. Yalunden nan yi a nga ra, a fafe yi xili nɛn Galadi. \v 2 Galadi a ɲaxanla dii xɛmɛne bari a xa nɛn. Na ɲaxanla diine to gbo, e yi Yefeta kedi, e naxa, “I mi nxu fafe kɛɛn se sɔtɔma, bayo ɲaxalan gbɛtɛ nan ma dii i tan na.” \v 3 Nayi, Yefeta yi a gi a ngaxakedenne bun, a yi siga Tobo yamanani. Fuyantenna ndee yi e malan Yefeta fɛma, e yi bira a fɔxɔ ra. \p \v 4 Waxatidi to dangu, Amonine yi Isirayila kaane yɛngɛ. \v 5 Na ma, Galadi fonne yi siga Yefeta fendeni Tobo yamanani. \v 6 E yi a fala Yefeta xa, e naxa, “Fa, i fa findi nxɔ mangan na, en yi Amonine yɛngɛ.” \v 7 Yefeta yi Galadi fonne yabi, a naxa, “Ɛ tan xa mi n naɲaxu ba, ɛ yi n kedi n fafe konni? Nanfera ɛ fama n fɔxɔ ra iki a ɛ kɔntɔfilixi?” \p \v 8 Galadi fonne yi a fala Yefeta xa, e naxa, “Nxu faxi i fɛma na nan yatigi ra, alogo en birin xa siga, i sa Amonine yɛngɛ, i findi nxɔ mangan na, e nun Galadi kaane birin.” \v 9 Yefeta yi Galadi fonne yabi, a naxa, “Xa en birin siga Amonine yɛngɛdeni, Alatala yi sa e sa n sagoni, n tan nan findima ɛ mangan na na yi.” \v 10 Galadi fonne yi Yefeta yabi, e naxa, “Alatala nan en seren na! Nxu na ligama nɛn.” \v 11 Yefeta yi bira Galadi fonne fɔxɔ ra, e yi siga. Yamaan yi a findi sofa kuntigin na. Yefeta mɔn yi xɛtɛ falane birin ma Alatala yɛtagi Misipa yi. \s Yefeta yi xɛrane rasiga \p \v 12 Yefeta yi xɛrane rasiga a faladeni Amonine mangan xa, a naxa, “Nanse xɔli i ma nxu xa, i to fama nxɔ yamanan yɛngɛdeni?” \v 13 Amonine mangan yi Yefeta yabi, a naxa, “Isirayila kaane to mini Misiran yi konyiyani, e yi n ma bɔxɔn tongo, keli Arinon baan ma siga Yaboko xuden ma han Yurudɛn baana. Iki, ɛ ne raxɛtɛ nxu ma bɔɲɛ xunbenli.” \p \v 14 Yefeta mɔn yi xɛrane rasiga a faladeni Amonine mangan xa, a naxa, \v 15 “Isirayila kaane mi Moyaba bɔxɔn tongoxi, e mi Amonine yamanan tongoxi. \v 16 E to yi kelima Misiran yi waxatin naxan yi, e mini tonbon yiren nin siga han Gbala Baana siga Kadesi yi. \v 17 Nayi, Isirayila kaane yi xɛrane rasiga a faladeni Edɔn mangan xa, e naxa, ‘Tin nxu xa dangu i ya yamanani.’ Koni, Edɔn mangan mi tin. A fan yi xɛrane rasiga Moyaba mangan ma, na fan yi tondi, Isirayila kaane yi lu Kadesi yi. \v 18 Na xanbi ra, e yi siga tonbon kiraan xɔn. E yi Edɔn nun Moyaba yamanane mabilin, e sa lu Arinon baan dɛxɔn, e mi so Moyaba yamanani, bayo Arinon yi findixi Moyaba danna nan na. \v 19 Isirayila kaane yi xɛrane rasiga Amorine mangan Sixɔn ma naxan yi mangayani Xɛsibɔn taani. Isirayila kaane yi a fala a xa, e naxa, ‘A lu nxu xa dangu i ya yamanani siga nxɔ yamanani.’ \v 20 Koni, Sixɔn mi tin, a yi a ganla birin malan yɛngɛ so xinla ma, e yi sa e malan Yahasi yi, e sa Isirayila kaane yɛngɛ. \v 21 Alatala, Isirayilaa Ala yi Sixɔn nun a ganla birin sa Isirayila kaane sagoni, e yi e nɔ. Amorine yi dɔxi bɔxɔn naxanye birin yi, Isirayila kaane yi ne birin tongo, \v 22 keli Arinon baan ma siga han Yaboko xudena, keli tonbonni siga han Yurudɛn baana. \v 23 Alatala, Isirayilaa Ala bata Amorine bɔxɔn so Isirayila kaane yii, a yamana, i tan waxi na nan ba fe yi nxu yii ba? \v 24 I ya ala Kemosi bɔxɔn naxan soxi i yii, na i yii. Nayi, Alatala, nxɔ Ala bɔxɔn naxan soxi nxu yii, na luma nɛn nxu yii. \v 25 I mirixi a ma a i sɛnbɛn gbo Balaki xa ba, Siporo a dii xɛmɛna, Moyaba mangana? Anu, a tan mi yɛngɛ gidixi Isirayila kaane ma! \v 26 Xabu ɲɛɛ kɛmɛ saxan, Isirayila kaane dɔxi Xɛsibɔn nun a rabilinna taane yi, e nun Aroyeri nun a rabilinna taane, e nun taan naxanye birin Arinon baan dɛ. Nanfera nayi han to ɛ mi ne xunba? \v 27 N tan xa mi hakɛn ligaxi i ra, i tan nan fe ɲaxin ligaxi n tan na, i yi n yɛngɛ. Alatala xa kitin sa Isirayila kaane nun Amonine tagi.” \p \v 28 Amonine mangan mi a tuli mati Yefeta a falane ra. \s Yefeta a kɔlɔna \p \v 29 Nayi, Alatalaa Nii Sariɲanxin yi godo Yefeta ma, a yi Galadi nun Manase yamanane yisiga, dangu Misipe taani Galadi yamanani, siga Amonine xili ma. \v 30 Yefeta yi dɛ xuiin tongo Alatala xa, a naxa, “Xa i Amonine sa n sagoni, \v 31 naxan yo mini n ma banxini a fa n nalandeni, n na xɛtɛ n konni xunna kenli sa keli Amonine yɛngɛdeni, n na fima nɛn Alatala ma, n yi a gan saraxan na.” \p \v 32 Yefeta yi siga Amonine yɛngɛdeni, Alatala yi e sa a sagoni. \v 33 A yi taa mɔxɔɲɛ kala, fɔlɔ Aroyeri taan ma siga han Miniti taana, siga Abeli-Keramin ma. Ala yi Amonine rayarabi Isirayila kaane xa. \s Yefetaa dii tɛmɛna fe \p \v 34 Yefeta yi so a konni Misipa yi. A dii tɛmɛn yi mini a bodonɲɛ a ralandeni tanban xuiin ma. Na dii kedenna nan tun yi a yii, ba na ra, dii tɛmɛ gbɛtɛ mi yi na, dii xɛmɛ yo mi yi na. \v 35 A to a to, a yi a domani bɔ, a naxa, “ N bata yigitɛgɛ! I tan nan n tixi tɔrɔn ma. N bata dɛ xuiin tongo Alatala xa, n mi na kalɛ mumɛ.” \v 36 A diin yi a fala a xa, a naxa, “Baba, i bata dɛ xuiin tongo Alatala xa, a yi i yaxune Amonine sa i sagoni, na ma, a liga n na alo i dɛ xuiin naxan tongoxi.” \v 37 A mɔn yi a fala a fafe xa, a naxa, “Kike firin fi n ma alogo nxu nun n lanfane xa siga geyane fari, nxu sa wuga mɛnni bayo n faxama nɛn, n mi dɔxɔ xɛmɛ taa ra.” \v 38 A yi a yabi, a naxa, “Siga!” A yi kike firin fi a ma. E nun a lanfane yi sa wuga a fe ra geyane fari bayo a faxama nɛn a mi dɔxɔ xɛmɛ taa ra. \v 39 Na kike firinne ɲanxin na, a mɔn yi fa a fafe fɛma, a yi a dɛ xuiin nakamali a fari. A munma yi xɛmɛn kolon. \p Xabu na lɔxɔni, ito yi findi namunna ra Isirayila yi: \v 40 Ɲɛɛ yo ɲɛɛ, Isirayila sungutunne sa Yefeta, Galadi kaana dii tɛmɛn wugama nɛn xi naanin. \c 12 \s Yefeta nun Efirami kaane fe \p \v 1 Efirami kaane yi e malan e siga Safon taani a faladeni Yefeta xa, e naxa, “Nanfera i danguxi, i siga Amonine yɛngɛdeni i mi a fala nxu xa en birin yi siga? Nxu waxi ɛ nun i ya banxin gan feni.” \v 2 Yefeta yi e yabi, a naxa, “Yɛngɛ gbeen so nɛn nxu nun n ma yamaan nun Amonine tagi, koni n to ɛ xili, ɛ mi n mali. \v 3 N to a to ɛ mi fama n malideni, n yi tin sayaan ma, n sa Amonine yɛngɛ. Alatala yi e sa n sagoni. Nanfera nayi ɛ fa fama n xili ma to?” \p \v 4 Yefeta yi Galadi kaane birin malan Efirami kaane yɛngɛ xinla ma. Galadi kaane yi Efirami kaane faxa yɛngɛni, ne naxanye yi a falama, e naxa, “Ɛ tan Galadi kaane, ɛ findixi muxu gixine nan na Efirami bɔnsɔnni siga Manase bɔnsɔnni!” \v 5 Na xanbi ra, Galadi kaane yi Yurudɛn baan kirane birin suxu Efirami kaane yɛɛ ra. Xa Efirami muxu gixina nde yi wa dangu feni, Galadi kaane yi a falama nɛn, e naxa, “Efirami kaan nan i tan na ba?” Na kanna yi e yabima nɛn, a naxa, “Ɛn-ɛn.” \v 6 Nayi, e yi a falama a xa nɛn, e naxa, “Xuini ito fala: Xiboleti.” Koni, na kanna fan yi a falama nɛn, a naxa, “Siboleti” bayo a mi yi nɔɛ a falɛ a kiini. Nayi, Galadi kaane yi a suxuma nɛn, e yi a kɔɛ raxaba Yurudɛn baan dɛ. Na waxatini, e yi muxu wuli tonge naanin muxu wuli firin naxɔri Efirami yi. \p \v 7 Yefeta lu nɛn kitisani Isirayila yi ɲɛɛ sennin. Na xanbi ra, Yefeta Galadi kaan yi faxa, e yi a maluxun Galadi taana nde yi. \s Ibisan nun Elon nun Abadon \p \v 8 Yefeta dangu xanbini, Bɛtɛlɛmi kaana Ibisan yi findi kitisaan na Isirayila yi. \v 9 A dii xɛmɛ tonge saxan e nun dii tɛmɛ tonge saxan nan sɔtɔ, a yi a dii tɛmɛ tonge saxan fi bɔnsɔn gbɛtɛye yi, a yi ɲaxalan tonge saxan fen a dii xɛmɛne xa bɔnsɔn gbɛtɛye yi. A lu nɛn kitisani Isirayila yi ɲɛɛ solofere. \v 10 Ibisan yi faxa, e yi a maluxun Bɛtɛlɛmi yi. \p \v 11 A tan danguxina, Elon Sabulon kaan yi findi kitisaan na Isirayila yi. A lu nɛn kitisani ɲɛɛ fu. \v 12 Sabulon kaana Elon yi faxa, e yi a maluxun Ayalɔn taani Sabulon yamanani. \p \v 13 Na danguxina, Piraton kaan Hileli a dii xɛmɛna Abadon yi findi kitisaan na Isirayila yi. \v 14 A yi dii xɛmɛ tonge naanin nun mamanden tonge saxan sɔtɔ naxanye yi e masiga tima sofali tonge solofere fari. A lu nɛn kitisani Isirayila yi ɲɛɛ solomasɛxɛ. \v 15 Hileli a diina Abadon yi faxa, e yi a maluxun Piraton yi Efirami yamanani Amalɛkine geya yireni. \c 13 \s Samisɔn bari fena \p \v 1 Isirayila kaane mɔn yi fe ɲaxin liga Alatala yɛɛ ra yi. Alatala yi e sa Filisitine sagoni ɲɛɛ tonge naanin. \p \v 2 Xɛmɛna nde yi Sora taani Dan bɔnsɔnni, a yi xili Manowa. Gbantan nan yi a ɲaxanla ra, dii yo mi yi a yii. \v 3 Alatalaa malekan yi mini a ɲaxanla xa, a yi a fala a xa, a naxa, “Gbantan nan i ra, dii mi i yii, koni, i fudikanma nɛn, i yi dii xɛmɛn bari. \v 4 Fɔlɔ iki ma, i yɛtɛ suxu, i nama dɔlɔn min, i nama manpaan min, i nama se haramuxi yo don, \v 5 bayo i fudikanma nɛn, i dii xɛmɛn bari. A xunna mi bima, bayo i diin naxan barima, na rasariɲanma nɛn Ala xa benun a xa bari waxatin naxan yi, a tan nan Isirayila xunbama Filisitine yii.” \v 6 Ɲaxanla yi sa na fala a xɛmɛn xa, a naxa, “Alaa muxuna nde bata fa n fɛma, a yi luxi alo Alaa malekana nde, a yi magaxu han. N mi a maxɔdin a keliden ma, a mi a xinla fan fala n xa. \v 7 Koni, a fala n xa nɛn, a naxa, ‘I fudikanma nɛn, i dii xɛmɛn bari. Nayi, fɔlɔ iki ma, i nama dɔlɔn min, i nama manpaan min, i nama se haramuxi yo don, bayo i diin naxan barima, na rasariɲanma nɛn Ala xa, benun a xa bari waxatin naxan yi han a faxa lɔxɔna.’ ” \p \v 8 Nayi, Manowa yi Alatala maxandi, a naxa, “Marigina, i Alaa muxun naxan nafaxi, i mɔn xa a rafa n ma alogo a xa a yita nxu ra nxu lan nxu xa naxan liga diin xa naxan fama barideni.” \v 9 Ala yi Manowa xuiin namɛ, Alaa malekan mɔn yi fa ɲaxanla fɛma, a yi sa a li xɛɛn ma, a xɛmɛn Manowa mi yi a fɛma. \v 10 A yi a gi mafurɛn, a sa a fala a xɛmɛn xa, a naxa, “Xɛmɛn naxan fa n fɛma na lɔxɔni, a mɔn bata fa!” \v 11 Manowa yi keli, a bira a ɲaxanla fɔxɔ ra, e siga xɛmɛn fɛma, a yi a fala a xa, a naxa, “I tan nan falan ti ɲaxanli ito xa ba?” Malekan yi a yabi, a naxa, “Ɔn, n tan nan yi a ra.” \v 12 Manowa yi a fala a xa, a naxa, “I ya falane na kamali waxatin naxan yi, nxu lan nxu xa bira sariyan mundun fɔxɔ ra lan diin ma?” \v 13 Alatalaa malekan yi Manowa yabi, a naxa, “N naxan birin falaxi i ya ɲaxanla xa, a xa na liga. \v 14 A nama manpa bogi yo don, a nama dɔlɔn min, a nama manpaan min, a nama donse haramuxi yo don, a xa n ma yamarine suxu ki faɲi.” \v 15 Manowa yi a fala Alatalaa malekan xa, a naxa, “Tin, nxu xa sii dii suben ɲin i xa.” \v 16 Alatalaa malekan yi Manowa yabi, a naxa, “Xa i kankan n ma, n mi i ya donseen donma, koni xa i wa saraxa gan daxin ba feni Alatala xa, i na ligɛ nɛn!” Manowa mi yi a kolon a Alatalaa malekan nan yi a ra. \v 17 Nayi, Manowa yi a fala Alatalaa malekan xa, a naxa, “I xili di, alogo nxu xa i binya, i ya falan na kamali waxatin naxan yi?” \v 18 Alatalaa malekan yi a yabi, a naxa, “Nanfera i n xinla maxɔdinma? Wundon nan na ra.” \v 19 Nayi, Manowa yi sii diin nun bogise saraxan tongo, a yi saraxa gan daxin ba Alatala xa gɛmɛna nde fari. Kabanako fena nde yi liga Manowa nun a ɲaxanla yɛtagi. \v 20 Tɛɛ dɛgɛn yi tema waxatin naxan yi, Alatalaa malekan yi te tɛɛ dɛgɛni. Nayi, Manowa nun a ɲaxanla yi bira, e yi e yɛtagin lan bɔxɔn ma. \v 21 Alatalaa malekan mi fa a yɛtɛ makɛnɛn Manowa nun a ɲaxanla xa. Nayi, Manowa yi a kolon a Alatalaa malekan nan yi a ra. \v 22 Manowa yi a fala a ɲaxanla xa, a naxa, “En faxama nɛn! En bata Ala to!” \v 23 A ɲaxanla yi a yabi, a naxa, “Xa Alatala yi waxi en faxa feni, a mi yi en ma saraxa gan daxin nun en ma bogise saraxan nasuxuma nun, a mɔn mi yi feni itoe birin yitama en na nun, a mɔn mi yi tinɲɛ en yi fe sifani itoe mɛ.” \p \v 24 Ɲaxanla yi a dii xɛmɛn bari, a yi a xili sa Samisɔn. Diin yi gbo, Alatala yi barakan sa a fe yi. \v 25 A to dɔxɔ daaxadeni Dan yamanani Sora taan nun Esetayoli taan tagini, Alatalaa Nii Sariɲanxin yi a wanla kɛ fɔlɔ a dunuɲa yi gidini. \c 14 \s Samisɔn yi Filisiti ɲaxanla dɔxɔ \p \v 1 Samisɔn yi siga Timana taani, a yi sa ɲaxanla nde to Filisiti sungutunne yɛ. \v 2 A to xɛtɛ, a yi a fala a fafe nun a nga xa, a naxa, “N bata ɲaxanla nde to Timana yi Filisiti sungutunne yɛ, ɛ a fen n xa n ma ɲaxanla ra.” \v 3 A fafe nun a nga yi a yabi, e naxa, “Ɲaxalan yo mi i ngaxakedenne dii tɛmɛne yɛ en ma yamani ba, fɔ i siga han Filisitine konni, Ala kolontarene, i sa ɲaxanla tongo mɛnni?” Samisɔn yi a fala a fafe xa, a naxa, “A fen n xa n ma ɲaxanla ra, bayo a tan nan nafan n ma.” \v 4 A fafe nun a nga mi yi a kolon a na yi kelixi Alatala nan ma. Bayo Samisɔn yi yɛngɛn nan fenma Filisitine ra. Na waxatini, Filisitine yi Isirayila kaane xun na. \p \v 5 Samisɔn nun a fafe nun a nga yi siga Timana yi. E to sa Timana manpa bili nakɔɔn li, yata sɛnbɛmana nde yi mini Samisɔn ma, a wurundunma. \v 6 Alatalaa Nii Sariɲanxin yi godo Samisɔn ma, a yiigenla yi yatani bɔ alo sii diin nan yi a ra. Koni, a mi na fala a fafe nun a nga xa. \v 7 Nayi, a siga, e nun ɲaxanla yi sa falan ti, a yi rafan a ma. \p \v 8 Waxatidi to dangu, Samisɔn mɔn yi keli, a xa siga Timana yi a ɲaxanla tongodeni, a yi dangu yatan binbin matoɛ kira yi, a yi kumi ɲɛɲɛne li soɛ yatan binbini, e bata yi e turen sa. \v 9 A yi nde tongo, a siga a donɲɛ kira yi. Na xanbi ra, a to a fafe nun a nga fɛman li, a yi nde so e yii, e yi a don. Koni, a mi a fala e xa a na kumin baxi yatan binbini. \p \v 10 Samisɔn fafe yi siga ɲaxanla konni. Samisɔn yi sɛwa bandena nde yitɔn mɛnni, bayo banxulanne yi na nan ligama. \v 11 Filisitine to a to, e yi muxu tonge saxan sugandi siga a matideni. \v 12 Samisɔn yi a fala e xa, a naxa, “N xa sandana nde sa ɛ xa. Xa ɛ a bunna fala n xa xi solofere sɛwa bande donni ito bun, n doma faɲi tonge saxan soɛ ɛ yii, e nun tonge saxan gbɛtɛye. \v 13 Koni, xa ɛ mi nɔ a bunna falɛ, ɛ tan nan doma faɲi tonge saxan soma n yii, e nun tonge saxan gbɛtɛye.” E yi a yabi, e naxa, “I ya sandan sa, nxu tuli matixi i ra.” \v 14 A yi a fala e xa, a naxa, \q “Naxan seen donma, \q donseen minixi na nin, \q naxan sɛnbɛ gbo, \q ɲaxunna yi mini na yi. \q Nanse na ra?” \p Xi saxan, e mi nɔ a bunna falɛ. \v 15 Xi soloferede lɔxɔni, e yi a fala Samisɔn ma ɲaxanla xa, e naxa, “I ya xɛmɛn nadin, a xa sandan bunna fala nxu xa. Xanamu, nxu i ganma nɛn, ɛ nun i fafe a denbayaan birin. Ɛ nxu xilixi nɛn alogo ɛ xa fa nxu yii geli?” \v 16 Samisɔn ma ɲaxanla yi siga wugɛ, a sa a fala a xa, a naxa, “N mi rafan i ma, i mi n xanuxi, i bata sandan sa n kon kaane bun, koni i mi a bunna falaxi n tan xa.” A yi a yabi, a naxa, “N mi a bunna falaxi n fafe xa, n mi a falaxi nga xa, n xa na fala i tan nan xa ba?” \v 17 A yi lu wugɛ na xi solofere donse donna bun. Xi soloferede lɔxɔni, Samisɔn yi a bunna fala a xa, bayo a bata yi a xaxinla yɛ so, a sa a fala a kon kaane xa. \v 18 Taan muxune yi a fala Samisɔn xa xi soloferede lɔxɔni benun sogen xa bira, e naxa, \q “Nanse ɲaxun kumin xa, \q nanse sɛnbɛ gbo yatan xa?” \p A yi a fala e xa, a naxa, \q “Xa ɛ mi yi xɛɛn bi n ma ɲinge sungutunna ra nun, \q ɛ mi yi sandan bunna kolonma nun.” \p \v 19 Alatalaa Nii Sariɲanxin yi godo a ma, a yi siga Asikalɔn taani. A sa muxu tonge saxan faxa mɛnni, a yi e dugine tongo, a yi e so muxune yii naxanye sandan bunna fala. A xɔlɔxin yi xɛtɛ a fafe konni. \v 20 E yi Samisɔn ma ɲaxanla so banxulanna yii naxan bata yi Samisɔn mati. \c 15 \s Samisɔn yi a gbeen ɲɔxɔ \p \v 1 Waxatidi to dangu, murutu xaba waxatini, Samisɔn yi siga a ɲaxanla xɔn, yɛxɛɛ diina a yii. A yi a fala, a naxa, “N xa so n ma ɲaxanla banxini.” Koni, a ɲaxanla fafe mi tin a so. \v 2 A yi a fala Samisɔn xa, a naxa, “N yengi yi a ma a mi rafan i ma, n bata a so i lanfaan yii. Koni, a xunyɛn be, xa i na xɔn, i na tongo a ɲɔxɔn na.” \v 3 Samisɔn yi a fala, a naxa, “Muxu yo mi n yatɛ kala tiin na iki, xa n fe ɲaxin liga Filisitine ra.” \v 4 Samisɔn yi siga. A yi sa xulumase kɛmɛ saxan suxu, a yi e xunle xidi e bode ra, a yi xaye xidin xidi e xunle ra. \v 5 A yi e radɛgɛ, a yi xulumaseene beɲin Filisitine murutu xɛɛne yi, e yi murutu tɔnsɔnne birin gan e nun e manpa bili nakɔne siga han oliwi bili xɛɛne. \p \v 6 Filisitine yi muxune maxɔdin, e naxa, “Nde ito ligaxi?” E yi e yabi, e naxa, “Samisɔn, Timana kaan bitanna, bayo a bata a ɲaxanla ba a yii, a yi a so a lanfaan yii.” Filisitine yi siga e sa na ɲaxanla nun a fafe gan. \v 7 Samisɔn yi a fala e xa, a naxa, “Bayo ɛ tan a ligama i kii nin, n mi diɲɛ fɔ n nan n gbeen ɲɔxɔ.” \v 8 A yi e yɛngɛ ki faɲi, a yi muxu wuyaxi faxa. Na xanbi ra, a sa dɔxɔ Etami faranna ra. \s Samisɔn yi muxu wuli keden faxa \p \v 9 Nayi, Filisitine yi sa e malan Yuda kaane xili ma, e yi e sofa ganla ti Lehi rabilinni. \v 10 Yuda kaane yi e maxɔdin, e naxa, “Nanfera ɛ faxi nxu xili ma?” E yi e yabi, e naxa, “Nxu faxi Samisɔn nan xidideyi, alogo a naxan ligaxi nxu ra, nxu fan xa na liga a ra.” \v 11 Nayi, Yuda kaan muxu wuli saxan yi siga Etami faran dɛɛn na, e sa a fala Samisɔn xa, e naxa, “I mi a kolon a Filisitine fangan gbo en xa? I nanse ligaxi en na ito ra?” A yi e yabi, a naxa, “E naxan ligaxi n na, n fan na nan ligaxi e ra.” \v 12 E a fala a xa, e naxa, “Nxu faxi i xididen nin, alogo nxu xa i so Filisitine yii.” Samisɔn yi a fala e xa, a naxa, “Ɛ kɔlɔ n xa a ɛ mi n faxama.” \v 13 E yi a yabi, e naxa, “Nxu mi i faxama, nxu waxi i xidi feen nan tun yi, nxu yi i so e yii.” E yi a xidi luti nɛnɛ firin na, e yi a ramini faranna ra. \p \v 14 Samisɔn to so Lehi yi, Filisitine yi gbelegbele a xili ma. Nayi, Alatalaa Nii Sariɲanxin yi godo a ma. Lutin naxanye yi a yiine ma, ne yi lu alo e ganxin nan yi a ra, e yolon a yiine ra. \v 15 A yi sofanla nde faxaxin gbɛgbɛ xɔri xinden to biraxi, a yi a tongo, a yi muxu wuli keden faxa na ra. \v 16 Samisɔn yi a fala, a naxa, \q “N na e faxa alo sofanle \q sofanla gbɛgbɛ xɔnna ra. \q N bata muxu wuli keden faxa \q sofanla gbɛgbɛ xɔnna ra.” \p \v 17 A to yelin falan tiyɛ, a yi na gbɛgbɛ xɔnna rawoli ayi. E yi mɛnna xili sa gbɛgbɛ xɔri geyana. \p \v 18 Min xɔnla yi Samisɔn suxu, a yi Alatala maxandi, a naxa, “I tan nan kisi gbeeni ito fixi i ya walikɛɛn ma. Iki, n fa faxama ige xɔnla nan ma, n faxɛ Ala kolontarene yii ba?” \v 19 Nayi, fanyen naxan yi Lehi yi, Ala yi na bɔ, igen yi mini. Samisɔn yi a min, a niin mɔn yi yifan a ma. E yi mɛnna xili sa, a En-Hakore\f + \fr 4.9\fr* \fk En-Hakore\fk*: a bunna nɛɛn fa fala “Tigin muxun xa naxan Ala maxandi.”\f*, mɛnna mɔn Lehi yi han to. \v 20 Samisɔn yi kitin sa Isirayila yi Filisitine waxatini ɲɛɛ mɔxɔɲɛ. \c 16 \s Samisɔn Gasa taani \p \v 1 Samisɔn yi siga Gasa taani, a sa ɲaxalan yalunxina nde to mɛnni, a so a konni. \v 2 Gasa kaane yi a mɛ a Samisɔn bata fa na yi. E yi na rabilin, e yi dɔxɔ a yɛɛ ra kɔɛna ngaan na taan nabilinna yinna so dɛɛn na. E lu a falɛ e bode xa, e naxa, “Subaxani, en yi a faxa.” \v 3 Koni, Samisɔn yi lu saxi han kɔɛ tagin yi maso. Kɔɛ tagin to a li, a yi keli, a yi taan so dɛ balanxin suxu e nun a sɛnbɛtɛnne, a yi e nun e balan wurene tala bɔxɔni, a yi e sa a kɔɛ ma, a siga e ra Xebiron geyaan xuntagi. \s Dalilaa yanfantenyana \p \v 4 Na danguxina, ɲaxanla nde yi rafan Samisɔn ma Soreki lanbanni, na ɲaxanla yi xili nɛn Dalila. \v 5 Filisitine kuntigi suulunne yi siga na ɲaxanla fɛma, e sa a fala a xa, e naxa, “A rakunfa i ma, alogo i xa a kolon naxan a sɛnbɛn nagboxi ayi, alogo nxu xa nɔ a suxɛ kii naxan yi, nxu yi a xidi, nxu yi a sɛnbɛn ba a yi, nxu keden kedenna birin gbeti gbanan wuli keden kɛmɛ soɛ i yii.” \v 6 Dalila yi a fala Samisɔn xa, a naxa, “N bata i mafan, a fala n xa i sɛnbɛ gbeen fataxi nanse ra e nun mɔn i xidɛ naxan na, i sɛnbɛn yi ɲan.” \v 7 Samisɔn yi a yabi, a naxa, “Xa muxune n xidi luti nɛnɛn kidi daxi solofere ra, naxanye munma xara singen, n sɛnbɛn ɲanma nɛn, n lu alo muxun bonne.” \v 8 Nayi, Filisitine kuntigine yi fa luti nɛnɛn kidi daxi solofere ra Dalila xɔn, naxanye munma yi xara singen. Dalila yi a xidi ne ra. \v 9 Anu, muxune yi malanxi a xili ma banxini. Dalila yi a fala a xa, a naxa, “Samisɔn! Filisitine bata fa i xili ma!” A yi lutine bolon, alo tɛɛn lutin bolonma kii naxan yi. Nayi, a sɛnbɛn binla mi kolon. \p \v 10 Dalila yi a fala Samisɔn xa, a naxa, “I bata n mayenden, i bata wulen fala n xa. Iki, n bata i mafan a fala n xa i xidɛ kii naxan yi.” \v 11 A yi a fala a xa, a naxa, “Xa muxune n xidi luti nɛnɛne ra naxanye munma rawali singen, n sɛnbɛn ɲanma nɛn nayi, n yi lu alo muxun bonne.” \v 12 Dalila yi luti nɛnɛne tongo, a yi a xidi ne ra. Muxune mɔn yi tixi a xili ma banxini. Dalila yi a fala a xa, a naxa, “Samisɔn! Filisitine bata fa i xili ma!” A yi lutine bolon alo garin nan yi a yiine ma. \p \v 13 Dalila yi a fala Samisɔn xa, a naxa, “Han to i n mayendenma, i wulen falama n xa. A fala i xidɛ kii naxan yi.” A yi a fala a xa, a naxa, “I xa n xun sɛxɛn dɛnbɛxin kira soloferene dɛgɛ gɛsɛ sɔxɔn wudin na.” \v 14 Nayi, Dalila yi na liga, a yi e xidi wudin na. Na xanbi ra, a yi gbelegbele, a naxa, “Samisɔn! Filisitine bata fa i xili ma!” Samisɔn yi xulun, a yi gɛsɛ sɔxɔn wudin tala. \v 15 Dalila yi a fala a xa, a naxa, “Nanfera i a falaxi, i naxa, ‘I rafan n ma!’ Anu, i mi laxi n na? I bata n mayenden sanɲa ma saxan, i mi tin i sɛnbɛ gbeen binla falɛ n xa.” \v 16 Dalila yi lu a tɔrɛ na fala kedenna ra lɔxɔ yo lɔxɔ, a mi yi a danma han Samisɔn niin yi raɲaxu a ma. \v 17 Nayi, Samisɔn yi a wundon fala a xa, a naxa, “Han to n xunna mi bi, bayo n tan nasariɲanxin na a ra Ala xa benun n xa bari waxatin naxan yi. Xa n xunna bi, n sɛnbɛn ɲanma nɛn, n lu alo muxun bonne.” \p \v 18 Dalila to a kolon a Samisɔn bata a wundon fala a xa, a yi sa na fala Filisitine kuntigine xa, a naxa, “Iki, ɛ fa, bayo Samisɔn bata a wundon fala n xa.” E yi siga gbetin na e yii a konni e naxan ma fe fala a xa. \v 19 Dalila yi Samisɔn naxi a sanne fari, a yi muxune xili, e yi a xun sɛxɛn dɛnbɛxin kira soloferene bi, e yi a sɛnbɛn ba fɔlɔ a yi. \v 20 Dalila yi a fala a xa, a naxa, “Samisɔn! Filisitine bata fa i xili ma!” A to xulun, a mirixi a ma, a naxa, “N na n sɔtɔma nɛn ito ra alo n darixi a ra kii naxan yi.” Koni, a mi yi a kolon a Alatala bata yi a masiga a ra. \v 21 Filisitine yi Samisɔn suxu, e yi a yɛɛne rate a kui, e yi siga a ra Gasa taani, e yi a xidi sula yɔlɔnxɔnna ra. E yi Samisɔn karahan a xa lu se din gɛmɛn firifirɛ kaso banxini. \s Samisɔn faxa fena \p \v 22 Na waxatini, xabu a xunna bi, a xun sɛxɛne bata yi mini fɔlɔ. \v 23 Lɔxɔna nde, Filisitine kuntigine yi e malan alogo e xa e nɔ sɔtɔn sɛwan naba, e yi saraxa gbeen ba Dagɔn xa, e ala. E sigin sama, e naxa, \q “Nxɔ ala bata Samisɔn fi nxu ma \q Filisitine yaxuna.” \m \v 24 Yamaan to na to, e lu e ala matɔxɛ, e naxa, “Nxɔ ala bata nxu yaxun sa nxu sagoni, naxan yi nxɔ yamanan tɔrɔma, a yi nxu faxa.” \v 25 Bayo e yi sɛwaxi e lu a falɛ, e naxa, “En Samisɔn xili, a xa fa en yɛɛ ramaxa ayi!” E Samisɔn namini kasoon na, a lu sabaan soɛ e yɛtagi alogo e xa gele a ma. E sa a dɔxɔ sɛnbɛtɛn firinne longonna ra. \v 26 Banxulanna naxan yi Samisɔn yii rasuxuma, Samisɔn yi a fala na xa, a naxa, “N xali sɛnbɛtɛn firinne dɛxɔn banxini ito tixi naxanye xunna, alogo n xa n digan e yi.” \p \v 27 Banxin yi rafexi xɛmɛne nun ɲaxanle ra, Filisitine kuntigine birin yi na. Muxu wuli saxan ɲɔxɔn mɔn yi banxin xuntagi, xɛmɛn nun ɲaxanla, naxanye yi Samisɔn matoma a sabaan soma waxatin naxan yi. \v 28 Nayi, Samisɔn yi Alatala mafan, a naxa, “N Marigina Alatala! N bata i mafan, i miri n ma. Ala! Sɛnbɛn fi n ma ito keden peeni, n xa n yɛɛ firinne ɲɔxɔn fi Filisitine ra!” \v 29 Banxin yi tixi sɛnbɛtɛn firinna naxanye xunna, Samisɔn yi a kɔmɛnna dɛtɛn keden fari, a yi a yiifanna dɛtɛn keden fari. \v 30 Samisɔn yi a fala, a naxa, “Nxu nun Filisitine xa faxa!” A yi sɛnbɛtɛnne tuntun a sɛnbɛn birin na, banxin yi bira kuntigine nun muxune fari naxanye yi na. E nun naxanye faxa e bode xɔn, ne yi wuya muxune xa dangu a bata yi naxanye faxa nun. \v 31 A ngaxakedenne nun a fafe a denbayaan birin yi siga a binbin tongodeni. E to siga a ra, e sa a maluxun Sora nun Esetayoli tagi Manowa gaburun na, a fafe. A findi nɛn kitisaan na Isirayila yi ɲɛɛ mɔxɔɲɛ. \c 17 \s Mike a suxure sawurane \p \v 1 Xɛmɛna nde yi Efirami geya yireni nun, a yi xili nɛn Mike. \v 2 Lɔxɔna nde, a yi a fala a nga xa, a naxa, “Muxuna nde i ya gbeti gbanan wuli keden kɛmɛn tongo nɛn, i yi na kanna danga n yɛɛ xɔri, n tan nan a tongo, a n yii.” A nga yi a fala a xa, a naxa, “Alatala xa barakan sa n ma dii xɛmɛna fe yi.” \v 3 A yi na gbetin naxɛtɛ a nga ma. A nga yi a fala a xa, a naxa, “N waxi gbetini ito dɛntɛgɛ feni Alatala xa, alogo sawurana nde xa rafala i xa gbeti raxulunxi igen na. Iki, n bata a so i yii.” \v 4 A gbetin so a nga yii, a nga yi gbetin gbanan kɛmɛ firin tongo, a yi gbetin so wure raxulunna yii. Na yi sawurana nde rafala gbeti raxulunxin na. A yi sa a ti Mike a banxini. \v 5 Kidena nde yi Mike konni. A bata yi batu sena nde rafala e nun suxure gbɛtɛye, a yi a dii xɛmɛ keden findi e ki muxun na. \p \v 6 Na waxatini, manga mi yi Isirayila yi, birin yi a kɛnɛn feen nan ligama. \v 7 Lewi bɔnsɔnna banxulanna nde yi Bɛtɛlɛmi taani Yuda yamanani. \v 8 Na xɛmɛn yi keli Bɛtɛlɛmi yi Yuda yamanani, alogo a xa sa dɔxɔ yire gbɛtɛ yi. A to yi sigama, a yi sa Efirami geya yiren li, siga han Mike a banxina. \v 9 Mike yi a fala a xa, a naxa, “I kelixi minɛn?” A yi a yabi, a naxa, “Lewi bɔnsɔnna muxun nan n na, keli Bɛtɛlɛmi taani Yuda yi, n dɔxɔde fenna nin.” \v 10 Mike yi a fala a xa, a naxa, “Lu n konni, i findi n ma denbayana saraxaraliin na, n na i saren fiyɛ gbeti gbanan fu ra ɲɛɛn ma, e nun dugina ndee nun donsena.” Lewi bɔnsɔnna muxun na yi so a konni. \v 11 A yi tin luyɛ Mike konni, naxan a yengi dɔxɔ a xɔn alo a diina. \v 12 Na banxulanna yi yigiya Mike konni, a findi a saraxaraliin na. \v 13 Mike yi a fala, a naxa, “Waxatina nde Alatala fa hinanma nɛn n na bayo Lewi bɔnsɔnna muxuna nde n konni saraxaraliyani.” \c 18 \s Dan bɔnsɔnna muxune Layisi yi \p \v 1 Na waxatini, manga mi yi Isirayila yi nun. Na waxatini mɔn, Dan bɔnsɔnna muxune yi kɛ bɔxɔ fenni e dɔxɛ dɛnaxan yi, bayo han na waxatini, kɛ bɔxɔ mi yi e tan yii alo bɔnsɔnna bonne Isirayila yi. \v 2 Dan bɔnsɔnna muxune yi xɛmɛ kɛndɛ suulun sugandi e yɛ, e yi e rasiga Sora nun Esetayoli yi yamanane matodeni, alogo e xa e rakɔrɔsi. Na muxune yi sa Efirami geya yiren li siga han Mike konni, e yi xi mɛnni. \v 3 E to maso Mike a banxin na, e yi Lewi bɔnsɔnna banxulanna xuiin mɛ, e xɛtɛ e sa a fala a xa, e naxa, “Nde faxi i ra be? I nanse ligan be? I nanse yi be?” \v 4 A yi e yabi, a naxa, “Mike bata ito nun ito raba n xa, a n saren fima, n mɔn bata findi a saraxaraliin na.” \v 5 E yi a fala a xa, e naxa, “Ala maxɔdin, alogo nxu xa a kolon nxu sigatiin naxan yi, xa na sɔnɔyama nɛn.” \v 6 Saraxaraliin yi e yabi, a naxa, “Ɛ siga bɔɲɛ xunbenli, Alatala ɛ fɔxɔ ra ɛ sigatini.” \p \v 7 Na xɛmɛ suulunne yi siga, e sa Layisi taan li. E sa muxune li mɛnni naxanye yi bɔɲɛ xunbenla nun makantanni, alo Sidɔn kaane yi kii naxan yi. Muxu yo mi yi kuntigin mafalama e yamanani. Na muxune yi makuya Sidɔn kaane ra, e hayu mi yi muxu yo ma. \v 8 Na muxu suulunne yi siga e ngaxakedenne fɛma Sora nun Esetayoli yi, e ngaxakedenne yi e maxɔdin, e naxa, “Ɛ nanse toxi?” \v 9 E yi e yabi, e naxa, “Ɛ fa be! En sa Layisi kaane yɛngɛ. Nxu bata a to, e yamanan fan. Ɛ nama lu be ɛ mi sese ligama, ɛ mafura sigɛ na yamanan yɛngɛdeni! \v 10 Ɛ na na li, ɛ yama faɲin toma nɛn na, e dɔxi bɔxɔ faɲini. Ala na bɔxɔn soma ɛ yii nɛn, sese mi dasama dɛnaxan yi bɔxɔ xɔnna fari.” \p \v 11 Nayi, Dan bɔnsɔnna muxu kɛmɛ sennin yi keli Sora nun Esetayoli yi, e siga e yɛngɛ so seene ra e yii. \v 12 E yi sa e malan Kiriyati-Yeyarin yi Yuda yi. Nanara, dɛnaxan Kiriyati-Yeyarin xanbi ra, e mɛnna xili sa, a Mahane-Dan\f + \fr 18.12\fr* \fk Mahane-Dan,\fk* e kon xuini, na bunna nɛɛn fa fala “Dan dɔxɔdena.”\f* han to. \v 13 E to keli mɛnni, e yi siga Efirami geya yireni, siga han Mike a banxina. \v 14 Nayi, na xɛmɛ suulunna naxanye siga Layisi yamanan matodeni, ne yi a fala e ngaxakedenne xa, e naxa, “Ɛ xa a kolon fa fala batu sena nde banxini ito kui, e nun sawurane nun suxure gbɛtɛ naxan nafalaxi wure raxulunxin na. Iki, ɛ tan nan a kolon ɛ naxan ligama.” \v 15 E mɔn yi xɛtɛ mɛnni, e so Lewi bɔnsɔnna banxulanna banxini, Mike konni, e yi a xɔntɔn. \v 16 Dan bɔnsɔnna muxu kɛmɛ senninne yi tixi banxin so dɛɛn na, e yɛngɛ so seene suxi e yii. \v 17 Xɛmɛ suulunna naxanye siga yamanan matodeni, ne yi so. E yi sawuran tongo, e nun batu seen nun suxure gbɛtɛye nun suxure sawura gbeti daxina. Saraxaraliin nun muxu kɛmɛ senninne yi tixi dɛɛn na. \v 18 A to bodene to soɛ Mike a banxini, a yi e to sawuran tongɛ, e nun batu seen nun suxure gbɛtɛye nun suxure sawura gbeti daxina. Saraxaraliin yi e maxɔdin, a naxa, “Ɛ nanse ligan be?” \v 19 E yi a yabi, e naxa, “Dundu! I nama fala ti, i bira nxu fɔxɔ ra, i findi nxɔ xabilan saraxaraliin na. Nanse rafan i ma, i findi saraxaraliin na muxu kedenna xa hanma Isirayila bɔnsɔnna nde xa?” \v 20 Saraxaraliin yi sɛwa, a yi batu seen nun suxurene nun sawurane rasuxu, a bira yamaan fɔxɔ ra. \p \v 21 Dan bɔnsɔnna muxune yi kiraan suxu, e diidine nun e xuruseene nun e goronne tixi e yɛɛ ra. \v 22 E bata yi makuya Mike a banxin na, Mike nun a dɔxɔ bodene yi e malan, e yi e sagatan. \v 23 E yi gbelegbelema Dan bɔnsɔnna muxune fɔxɔ ra, ne yi xɛtɛ, e yi Mike maxɔdin, e naxa, “Nanse ligaxi? Ganli ito be nanfera?” \v 24 A yi e yabi, a naxa, “N tan alan naxanye rafalaxi, ɛ bata ne nun n ma saraxaraliin tongo, ɛ yi fa e ra ɛ yii. Nanse fa luma n yii? Nanfera nayi ɛ n maxɔdinma, ɛ naxa, ‘Nanse ligaxi?’ ” \v 25 Dan bɔnsɔnna muxune yi a fala a xa, e naxa, “I nama nxu tɔrɔ, xanamu muxuna ndee nxu yɛ, ne xɔlɔma nɛn i ma, e yi i yɛngɛ. Nayi, ɛ nun i ya denbayaan yi faxa.” \v 26 Na xanbi ra, Dan bɔnsɔnna muxune mɔn yi e sigatiin fɔlɔ. Mike to a to a e sɛnbɛn yi gbo, a yi xɛtɛ a konni. \s Dan nun a yire sariɲanxina fe \p \v 27 Nayi, Dan bɔnsɔnna muxune yi siga Mike a seene ra, a naxanye rafala, e nun saraxaraliin naxan yi a yii. E yi sa Layisi yɛngɛ, e yi na yama bɔɲɛ xunbelixin yɛngɛ, e yi e taan gan. \v 28 Layisi taan yi Beti-Rexobo lanbanna nin, a yi makuya Sidɔn na, fefe mi yi e nun muxu yo tagi. Nanara, muxu yo mi fa e malideni. Dan bɔnsɔnna muxune mɔn yi taan ti, e dɔxɔ na. \v 29 E yi taan xili sa, a Dan taana, alo Dan xinla yi kii naxan yi, e benban naxan bari Isirayila yi. Koni taan yi xili nɛn a singeni Layisi. \v 30 Dan bɔnsɔnna muxune yi Mike a suxure sawurane ti e yɛtɛ xa. Yonatan, Gɛrisɔmi a dii xɛmɛna, Musa mamandenna nun Yonatan ma dii xɛmɛne yi findi saraxaraline ra Dan bɔnsɔnna xa han yaxune yamanan suxu waxatin naxan yi. \v 31 Mike sawuran naxanye rafala, e yi ne ti e yɛtɛ xa, e lu e batuɛ Ala Batu Banxin waxatin naxan birin naba Silo yi. \c 19 \s Bunyamin kaane yulubina \p \v 1 Na waxatini, manga mi yi Isirayila yi. Lewi bɔnsɔnna muxuna nde yi dɔxɔ Efirami geya yiren danna ra, na yi ɲaxanla nde tongo a konyi ɲaxanla ra\f + \fr 19.1\fr* \fk Konyi ɲaxanle\fk* sariyan sɛbɛxi Xɔrɔyaan 21.7-11 kui. Konyin na a ra, a naxan sɔtɔ a ɲaxanla ra.\f* naxan yi kelixi Bɛtɛlɛmi taani Yuda yamanani. \v 2 Koni, na konyi ɲaxanla yi tinxintareyaan liga, a yi keli a xɔn, a siga a fafe konni Bɛtɛlɛmi taani Yuda yamanani. A sa lu mɛnni kike naanin, \v 3 a xɛmɛn yi keli a siga a fɔxɔ ra alogo e xa sa lan a xɛtɛ a ra. A walikɛ banxulanna nun sofali firin yi biraxi a fɔxɔ ra. Ɲaxanla yi a rasɛnɛ a fafe a banxini, a fafe to a to, a yi a rasɛnɛ sɛwani. \v 4 A bitanna, sungutunna fafe yi a makankan, a yi lu a konni xi saxan. E yi e dɛge, e yi e min, e yi xi dando ti na. \p \v 5 Xi naaninde lɔxɔni, e yi keli xɔtɔn, Lewi bɔnsɔnna muxun yi wa siga feni. Koni, sungutunna fafe yi a fala a bitanna xa, a naxa, “I dɛba buru dungina nde ra, na xanbi ra, i yi siga.” \v 6 E yi dɔxɔ, e yi e dɛge, e birin yi e min. Na xanbi ra, sungutunna fafe yi a fala xɛmɛn xa, a naxa, “Tin, i xi be, i sɛwa.” \v 7 Xɛmɛn yi keli a xa siga, koni bayo a bitanna yi kankanxi a ma, a mɔn yi xi na. \p \v 8 Xi suulunde lɔxɔni, xɛmɛn yi keli xɔtɔn a xa siga. Nayi, sungutunna fafe yi a fala a xa, a naxa, “Yandi, i dɛba, i yi ɲinbanna mamɛ.” E birin yi e dɛge. \v 9 Xɛmɛn yi keli a xa siga e nun a konyi ɲaxanla nun a walikɛ banxulanna. Sungutunna fafe yi a fala a xa, a naxa, “Kɔɛ bata so, xi be, i sɛwa. Tila xɔtɔnni ɛ siga, i sa so i konni.” \v 10 Koni, xɛmɛn mi wa xi feni, a keli, a siga. A yi sa Yebusu taan li dɛnaxan mɔn xili Yerusalɛn, e nun a sofali firinne nun a goronne nun a konyi ɲaxanla. \v 11 E masoɛ Yebusu taan na, yanyin bata yi yanfan, banxulanna yi a fala a kanna xa, a naxa, “En so Yebusu kaane taani, en sa xi na.” \v 12 A kanna yi a yabi, a naxa, “En mi soma taa gbɛtɛ yi, Isirayila kaane mi dɛnaxan yi, en sa xima Gibeya nin.” \v 13 A mɔn yi a fala a walikɛ banxulanna xa, a naxa, “En maso yirena nde ra, Gibeya hanma Rama en sa xi mɛnni.” \v 14 E mɔn yi lu sigɛ, sogen birɛ, e bata yi maso Gibeya taan na, Bunyamin bɔnsɔnna muxune yamanana. \v 15 Nayi, e yi siga mɛnni alogo e xa sa xi Gibeya yi. E yi so taani, e yi sa ti taan yama malandeni. Koni, muxu yo mi e rasɛnɛ a banxini alogo e xa xi na. \p \v 16 Xɛmɛ fonna nde yi fama sa keli a xɛɛn ma. Efirami geya yiren muxuna nde nan yi na ra, a yi dɔxi Gibeya nin, anu Bunyamin kaan nan mɛnna muxune ra. \v 17 Na yi xɔɲɛn to tixi taan yama malandeni. Xɛmɛ fonna yi a fala a xa, a naxa, “I sigan minɛn, i kelixi minɛn?” \v 18 A yi a yabi, a naxa, “Nxu sa kelixi Bɛtɛlɛmi taan nin Yuda yamanani. Nxu sigama fɔ Efirami geya yiren danna ra, n konna dɛnaxan yi. N kelixi Bɛtɛlɛmi taan nin Yuda yamanani, iki n sigama Alatala Batu Banxini. Koni muxu yo mi n nasɛnɛxi a konni. \v 19 Anu, nxɔ sofanle balo sɛxɛn nun murutuna nxu yii, burun nun minseen fan nxu yii, n tan nun n ma ɲaxanla nun n ma walikɛ banxulanna xa. Sese mi dasaxi nxu ma.” \v 20 Xɛmɛ fonna yi a fala, a naxa, “Bɔɲɛ xunbenla xa taran i xɔn! Naxan na dasa i ma, n na soɛ i yii, i mi xima taan yama malandeni be.” \v 21 A yi e raso a banxini, a yi donseen sa sofanle bun. Sigatine yi e sanne maxa, na xanbi ra, e yi e dɛge, e yi e min. \p \v 22 E yi ɲaxaɲaxani waxatin naxan yi, taan muxuna ndee, fe ɲaxi rabane yi banxin nabilin, e lu dɛɛn makɔnkɔn han! E yi a fala xɛmɛ fonna xa, e naxa, “Banxi kanna! Xɛmɛn naxan soxi be, a ramini alogo nxu xa nxu makoon naba a ra alo ɲaxanla.” \v 23 Banxi kanna yi mini e fɛma, a yi a fala e xa, a naxa, “Ngaxakedenne, na mi lanɲɛ! Yandi ɛ nama fe xɔsixin liga, bayo xɛmɛni ito bata so n ma banxini, ɛ nama fe ɲaxini ito liga. \v 24 N ma sungutun nasɔlɔnxin be, e nun xɛmɛna konyi ɲaxanla, n xa ne ramini ɛ ma. Naxan na ɛ kɛnɛn, ɛ yi na liga ne ra. Koni, ɛ nama sese ɲaxi liga xɛmɛn na.” \v 25 Koni, na muxune mi wa e tuli mati feni a ra. Nayi, Lewi bɔnsɔnna muxun yi a konyi ɲaxanla suxu, a yi a ramini e ma tandeni. Na yi lu e yii kɔɛna ngaan na, e yi na karahan e kafu a xɔn han subaxani. Xɔtɔnni, e yi a raxɛtɛ. \p \v 26 Xɔtɔnna to maso, ɲaxanla a xɛmɛn yi yigiyaxi xɛmɛ fonna naxan kon yi, ɲaxanla yi sa bira na dɛɛn na, han kuye yi ba. \v 27 Xɔtɔnni, a kanna yi keli, a banxin dɛɛn nabi, alogo a xa siga. A yi a konyi ɲaxanla to biraxi dɛɛn na, a yiine saxi dɛɛn binni. \v 28 A yi a fala a xa, a naxa, “Keli, en siga.” Koni, a mi a yabi. Nayi, xɛmɛn yi a binbin sa a sofanla fari, a siga a konni. \v 29 A to so a konni, a filɛn tongo, a yi a konyi ɲaxanli bolon dungi dungin na dɔxɔ fu nun firin, a yi a rasiga Isirayila bɔxɔn birin yi. \v 30 Naxanye birin na to, ne yi a fala, e naxa, “Han to ito ɲɔxɔnna munma liga singen xabu Isirayila kaane keli Misiran yamanani. En na en miri feni ito ma, en falan ti en bode xa.” \c 20 \s Yɛngɛn Bunyamin kaane xili ma \p \v 1 Isirayila kaane birin yi e malan, keli Dan ma siga han Bɛriseba han Galadi yamanani, yamaan yi e malan alo muxu kedenna Alatala yɛtagi Misipa yi. \v 2 Yama kuntigine Isirayila bɔnsɔnne birin yi, ne yi ti Alaa yamaan yɛtagi, sofaan muxu wuli kɛmɛ naanin fan yi na naxanye yi e sanni, silanfanne yi naxanye yii. \v 3 Bunyamin bɔnsɔnna muxune yi a mɛ a Isirayila kaane bata siga Misipa yi. Nayi, Isirayila kaane yi a fala, e naxa, “Ɛ a fala, gbaloni ito ɛ sɔtɔxi di?” \v 4 Nayi, Lewi bɔnsɔnna muxun naxan ma ɲaxanla faxa, na xɛmɛn yi falan tongo, a naxa, “Nxu nun n ma konyi ɲaxanla nan fa Gibeya taani Bunyamin yamanani, alogo nxu xa xi na. \v 5 Gibeya kaane yi keli n xili ma, n yi banxin naxan kui, e yi na rabilin kɔɛɛn na. E yi waxi n tan nan faxa fe yi, koni e sa dutunxi n ma konyi ɲaxanla nan ma, e yi a faxa. \v 6 Nayi, n yi n ma konyi ɲaxanla tongo, n yi a yisɛgɛ dungi dungin na, n yi a rasiga Isirayila bɔnsɔnne birin yi, bayo e bata fe xɔsixin liga Isirayila yi. \v 7 Iki, Isirayila kaane birin xa e bode to, ɛ yi fena nde ragidi.” \p \v 8 Yamaan birin yi keli alo muxu kedenna, e naxa, “En tan sese mi sigama a konni. \v 9 En na ito nan ligama Gibeya taan na: En kelima nɛn a xili ma, en masɛnsɛnna ti. \v 10 Bɔnsɔn yo bɔnsɔn, xa muxu kɛmɛ na, en muxu fu tongoma nɛn, xa wuli keden na, en yi kɛmɛ tongo, xa wuli fu na, en wuli keden tongoma nɛn, e sa fandane fen sofane xa naxanye sa Gibeya taan yɛngɛma Bunyamin yamanani alogo na taan xa raxɔri alo a lan e kɛwali ɲaxin ma kii naxan yi, e naxan liga Isirayila yi.” \v 11 Nayi, Isirayila kaane birin yi e malan alo muxu kedenna siga Gibeya xili ma. \p \v 12 Isirayila bɔnsɔnne yi xɛrane rasiga a faladeni Bunyamin bɔnsɔnna muxune birin xa, e naxa, “Gbaloni ito faxi ɛ tagi di? \v 13 Fe ɲaxi rabaan naxanye Gibeya yi, ɛ ne so nxu yii, nxu xa e faxa alogo gbalon naxan Isirayila yamani, na xa ɲan.” Koni, Bunyamin bɔnsɔnna muxune mi e ngaxakedenne xuiin suxu. \p \v 14 Bunyamin bɔnsɔnna muxune yi mini e taani, e sa e malan Gibeya yi alogo e xa Isirayila kaane yɛngɛ. \v 15 Bunyamin bɔnsɔnna muxun naxanye tɛngɛ na lɔxɔni, naxanye mini e taane yi, muxu wuli mɔxɔɲɛn nun sennin, silanfanna yi naxanye yii, Gibeya muxune mi yi ne yɛ, naxanye yatɛn yi sigɛ han sofa kɛmɛ solofere. \v 16 Na ganla yɛ, sofa yɛbaxi kɛmɛ solofere yi e yɛ kɔmɛnmaan yi naxanye ra, ne birin yi nɔɛ lantanna wolɛ nɛn hali xun sɛxɛ kedenna ma, e mi fula a ra. \v 17 E mɔn yi Isirayila bɔnsɔnna bonne yatɛ, ba Bunyamin bɔnsɔnna muxune ra, e yatɛna: Muxu wuli kɛmɛ naanin, silanfanna yi naxanye yii, e birin sofa. \v 18 Isirayila kaane yi keli, e siga Betɛli yi, e sa Ala maxɔdin, e naxa, “Nxu nde singe rasigɛ a xa sa Bunyamin bɔnsɔnna muxune yɛngɛ?” Alatala yi e yabi, a naxa, “Yuda kaane nan singe sigama.” \p \v 19 Na xɔtɔn bode, Isirayila kaane yi sa e malan e daaxadeni Gibeya binni. \v 20 Na xanbi ra, e mɔn yi siga Bunyamin kaane yɛngɛdeni, e yi sa ti yɛngɛ so xinla ma Gibeya yɛtagi. \v 21 Bunyamin kaane yi mini Gibeya taani. Na lɔxɔni, e yi Isirayila kaan muxu wuli mɔxɔɲɛn nun firin faxa. \v 22 Isirayila yamaan mɔn yi e wɛkilɛ, e sa ti yɛngɛ so xinla ma na yireni e yi sa tixi dɛnaxan yi lɔxɔ singeni. \v 23 Isirayila kaane yi siga, e sa wuga Alatala yɛtagi han ɲinbanna. E yi Alatala maxɔdin, e naxa, “Nxu mɔn lan nxu sa Bunyamin kaane yɛngɛ ba, nxu ngaxakedenne?” Alatala yi e yabi, a naxa, “Ɛ sa e yɛngɛ.” \v 24 Isirayila kaane mɔn yi siga Bunyamin kaane yɛngɛdeni lɔxɔ firindeni. \v 25 Na lɔxɔ firindeni, Bunyamin kaane yi mini Gibeya yi, e yi muxu wuli fu nun solomasɛxɛ faxa Isirayila kaane ra, silanfanna yi naxanye yii. \v 26 Nayi, Isirayila yamaan birin yi siga Betɛli yi. E sa wuga mɛnni, e lu Alatala yɛtagi, e sun na lɔxɔni han ɲinbanna, e saraxa gan daxine nun bɔɲɛ xunbeli saraxane ba Alatala yɛtagi. \v 27 Isirayila kaane yi Alatala maxɔdin. Na waxatini, Alaa Layiri Kankiraan yi mɛnna nin, \v 28 Haruna mamandenna, Eleyasari a dii xɛmɛn Finexasi nan yi tixi Alatala yɛtagi. E yi a fala, e naxa, “Nxu mɔn nɔɛ Bunyamin kaane, nxu ngaxakedenne yɛngɛ ba, hanma nxu xa a lu na kiini?” Alatala yi e yabi, a naxa, “Ɛ siga, bayo n na e sama nɛn ɛ sagoni tila.” \p \v 29 Nayi, Isirayila kaane yi sofane luxun Gibeya rabilinni. \v 30 Isirayila kaane yi siga Bunyamin kaane xili ma xi saxande lɔxɔni, e sa ti yɛngɛ so xinla ma Gibeya yi alo e yi darixi a ra kii naxan yi. \v 31 Bunyamin kaane yi mini yamaan yɛngɛdeni, e yi e masiga taan na, alo e darixi a ra kii naxan yi, e yi Isirayila sofane faxa fɔlɔ, e muxu tonge saxan faxa burunna ra Betɛli nun Gibeya kiraan xɔn. \p \v 32 E yengi yi a ma a e bata Isirayila kaane nɔ alo e darixi a ra kii naxan yi. Koni Isirayila kaane yi a falama nɛn, e naxa, “En na en gi, en yi Bunyamin kaane mabandun burunna binni, en yi e makuya Gibeya ra.” \v 33 Isirayila sofane birin yi keli e tidene yi, e sa ti Baali-Tamara yi. Isirayila kaan naxanye yi luxunxi Geba binni, ne yi mini Bunyamin kaane xanbi ra e yɛngɛdeni Gibeya lanbanni. \v 34 Isirayila sofa kɛndɛn wuli fuun yi siga Gibeya taan xili ma. Yɛngɛn yi ɲaxu ayi, koni Bunyamin kaane mi yi a kolon a na gbalona e sɔtɛ. \v 35 Alatala yi Bunyamin kaane rayarabi Isirayila kaane xa, e yi sofa wuli mɔxɔɲɛn nun suulun sofa kɛmɛ faxa na lɔxɔni. \p \v 36 Bunyamin kaane yi a kolon a e bata nɔ. Anu, Isirayila kaane e gi nɛn Bunyamin kaane yɛɛ ra, bayo e yi laxi e sofa luxunxine ra Gibeya taan xili ma. \v 37 Muxun naxanye yi luxunxi, ne yi so Gibeya taani mafurɛn, e taan yiren birin suxu, e yi taan muxune birin faxa silanfanna ra. \v 38 E nun Isirayila sofaan bonne yi lanxi taxamasenna nde nan ma. Muxun naxanye yi luxunxi, ne yi lanma e xa tutin nate taan xun ma. \v 39 Isirayila sofane to xɛtɛ e xanbi ra yɛngɛni, Bunyamin kaane yi e muxu tonge saxan faxa, e yengi yi a ma, a e bata e nɔ alo e darixi a ra kii naxan yi. \v 40 Koni na waxatini, tutin naxan yi findixi taxamasenna ra, na yi te fɔlɔ Gibeya taan xun ma. Bunyamin kaane yi e yɛɛ raxɛtɛ, e tutin to tɛ taan xun ma. \v 41 Isirayila kaane yi xɛtɛ Bunyamin kaane xili ma. Bunyamin kaane yi gaxu, bayo e bata yi gbalon to fɛ e ma. \v 42 E yi e gi Isirayila kaane bun, e siga tonbonna binni, koni e mi tanga yɛngɛn ma. Bunyamin kaan naxanye yi fama taane binni, Isirayila kaan naxanye yi taane yi, ne yi ne faxa. \v 43 Isirayila kaane yi Bunyamin kaane rabilin, e lu e kedɛ, e lu e faxɛ kira yi, e mi tin e yi e matabu han Gibeya sogeteden binni. \v 44 Bunyamin sofa wuli fu nun solomasɛxɛ yi faxa. \v 45 Bunyamin kaan bonne yi e gi siga tonbonna binni, siga Rimɔn fanyen binni. Ne muxu wuli suulun yi faxa kira yi, e yi a dɔnxɛne kedi han Gidomi yi, e mɔn yi muxu wuli firin faxa e ra. \p \v 46 Bunyamin kaan naxanye faxa na lɔxɔni, sofa wuli mɔxɔɲɛn nun suulun, sofa kɛndɛn gbansanna. \v 47 Koni muxun naxanye e gi siga tonbonne binni, muxu kɛmɛ sennin kisi nɛn ne yɛ e sa so Rimɔn fanye yireni, e lu mɛnni han kike naanin. \v 48 Isirayila kaane yi xɛtɛ Bunyamin yamanani, e yi e muxune faxa silanfanna ra e nun xuruseen naxanye birin yi na. E yi tɛɛn so taane birin na. \c 21 \s Ɲaxanle Bunyamin bɔnsɔnna xa \p \v 1 Isirayila kaane e malanɲɛ Misipa yi, e bata yi e kɔlɔ nun, e naxa, “Isirayila kaa yo nama a dii tɛmɛn fi Bunyamin bɔnsɔnna muxuna nde ma.” \v 2 Yamaan yi fa Betɛli yi e lu Ala yɛtagi han ɲinbanna. E wuga, e yi e xuini te, \v 3 e naxa, “Alatala, Isirayilaa Ala, nanfera ito ligama Isirayila yi to, Isirayila bɔnsɔnna nde yi tunun?” \v 4 Na xɔtɔn bode, yamaan yi keli xɔtɔn, e yi saraxa gandena nde yitɔn mɛnni, e yi saraxa gan daxine nun bɔɲɛ xunbeli saraxane ba. \v 5 Isirayila kaane yi a fala, e naxa, “Isirayila bɔnsɔnne muxun mundun mi faxi Alatala yɛtagi be Isirayila bɔnsɔnne birin yɛ?” E bata yi e kɔlɔ fa fala, naxan yo mi fa Alatala yɛtagi Misipa yi, e na kanna faxama nɛn. \v 6 Bunyamin kaane kininkininna yi Isirayila kaane suxu, e ngaxakedenne, e yi a fala, e naxa, “Bɔnsɔnna nde bata ba Isirayila ra to. \v 7 En nanse ligama Bunyamin kaane xa naxanye luxi, bayo en bata en kɔlɔ Alatala yi a en nama en ma dii tɛmɛne fi e ma e ɲaxanla ra?” \v 8 Nayi, e yi maxɔdinna ti, e naxa, “Muxuna ndee Isirayila bɔnsɔnne muxune yɛ ba naxan mi faxi Alatala yɛtagi Misipa yi?” E yi a kolon a Yabɛsi-Galadi kaan muxu yo mi yi faxi yamaan daaxadeni. \v 9 E yi yamaan yatɛ, e yi a to Yabɛsi-Galadi muxu yo mi yi na. \v 10 Nayi, yamaan yi xɛmɛ kɛndɛ wuli fu nun firin nasiga, e yi yamarini ito so e yii, e naxa, “Ɛ siga ɛ sa Yabɛsi kaane birin faxa silanfanna ra Galadi yi, xɛmɛne nun ɲaxanle nun diidine. \v 11 Ɛ xɛmɛne birin faxa, e nun ɲaxanla naxanye bata dɔxɔ xɛmɛn xɔn.” \v 12 E yi sa sungutun nasɔlɔnxin muxu kɛmɛ naanin li Yabɛsi-Galadi yi naxanye munma yi xɛmɛn kolon singen, e yi siga e ra daaxadeni Silo yi Kanan yamanani. \p \v 13 Yamaan birin yi xɛrane rasiga lanna fe faladeni Bunyamin bɔnsɔnna muxune xa naxanye yi dɔxi Rimɔn fanye yireni. \v 14 Na waxatini, Bunyamin bɔnsɔnna muxune yi xɛtɛ, Isirayila kaane yi ɲaxanle so e yii e naxanye lu e nii ra Yabɛsi-Galadi yi. Koni, e birin mi ɲaxanla sɔtɔ. \p \v 15 Isirayila kaane yi kininkinin Bunyamin bɔnsɔnna muxune ma, bayo Alatala bata yi gbalon nagodo Isirayila bɔnsɔnne muxune ma. \v 16 Yamaan kuntigine yi a fala, e naxa, “Ɲaxalan mi fa Bunyamin bɔnsɔnni. En nanse ligama, alogo xɛmɛn naxanye mi faxaxi ne xa ɲaxanle sɔtɔ? \v 17 Bunyamin bɔnsɔnna muxu dɔnxɛne xa yiwuya alogo bɔnsɔnna nde nama raxɔri Isirayila yi. \v 18 Koni, en mi nɔɛ en ma dii tɛmɛn soɛ e yii e ɲaxanle ra, bayo Isirayila kaane bata yi e kɔlɔ, e naxa, ‘Dangan na kanna xa naxan na a dii tɛmɛn fi Bunyamin kaana nde ma!’ ” \v 19 Nayi, e yi a fala, e naxa, “Sanla nde Alatala xa Silo taani ɲɛɛ yo ɲɛɛ Betɛli taan kɔmɛnna binni, kiraan sogeteden binni naxan Betɛli nun Siken tagi, Lebona taan yiifanna ma.” \v 20 Na xanbi ra, e yi yamarini ito fi Bunyamin kaane ma, e naxa, “Ɛ sa ɛ luxun manpa bili nakɔne yi. \v 21 Ɛ yi lu ɛ yɛɛ rakoɲinɲɛ, nayi, Silo sungutunne na mini, siga e bodondeni, ɛ mini manpa binle bun, ɛ keden kedenna birin yi Silo sungutunna nde tongo, ɛ yi e findi ɛ ɲaxanle ra, ɛ siga Bunyamin yamanani. \v 22 Xa e fafane hanma e ngaxakedenne fa e mawuga nxu fɛma, nxu a falɛ e xa, nxu naxa, ‘Ɛ kininkinin e ma, bayo nxu mi ɲaxalan fenxi e xa yɛngɛni. Ɛ tan xa mi e soxi e yii. Nayi, ɛ mi findixi fe kalane ra.’ ” \v 23 Bunyamin kaane yi na kawandi xuiin suxu, e yi ɲaxalan wuyaxi sɔtɔ sungutunne yɛ naxanye yi sigama e bodondeni Silo yi. Na xanbi ra, e yi xɛtɛ e yamanani, e mɔn yi sa e taane ti, e dɔxɔ na. \v 24 Na waxatini, Isirayila kaan bonne yi keli yamani, e xɛtɛ e bɔnsɔnne nun e xabilane yi, e sa dɔxɔ e bɔxɔne yi. \p \v 25 Na waxatini, manga mi yi Isirayila yi, birin yi a kɛnɛn feen nan ligama.