\id HOS \ide UTF-8 \h Nabi Hose Sora \toc1 Nabi Hose Alaa Falan Naxan Sɛbɛ \toc2 Hose \mt1 Hose \mt2 Nabi Hose Alaa Falan Naxan Sɛbɛ \ip Ɲɛɛ fu Nabi Amosi wali waxatin xanbi ra, Nabi Hose yi findi Alaa fala raliin na Isirayila yamanani, a sogeteden kɔmɛn fɔxɔn ma naxan mɔn xili “Samari” yamanana fɔ ɲɛɛ kɛmɛ solofere ɲɛɛ tonge suulun ɲɔxɔndɔn benun Marigi Yesu xa bari. Nabi Hose wali nɛn na yi han ɲɛɛ mɔxɔɲɛn nun suulun ɲɔxɔn, fayida han Asiriya mangan yi Samari yamanan suxu, Isirayila kɔmɛn fɔxɔn kala waxatin naxan yi fɔ ɲɛɛ kɛmɛ solofere ɲɛɛ mɔxɔɲɛn nun firin benun Marigi Yesu xa bari. \ip Yamanan kala nɛn waxatini ito yi fefe (A mato: Mangane Firindena sora 14.23 han sora 17.23). Yerobowan ma mangayaan xanbini, Asiriya yamanan sɛnbɛn yi gboma ayi han Isirayila kaane yi gaxu a yɛɛ ra. Manga wuyaxi yi ba mangayani yanfani Samari yamanani, muxune yi lu mangayani naxanye yamaan masuxuma kii ɲaxini. E yi muxune rafisama e bode xa, Nabi Amosi bata yi naxan ma fe fala nun. Alaa yamana dɛnkɛlɛyaan yi xunna kala. Suxure batun tan yi sɛnbɛn sɔtɔma. \ip Hose gbalo feni itoe nun e yidɔxɔne sɔtɔma a denbayaan nin. A ɲaxanla a yanfa nɛn, na yi findi misaala nun sandan na Ala naxan nawalima alogo Nabi Hose xa waliyiyaan falane ti Isirayila kaane xa. Ala yi a yamana tinxintareyaan nun suxure batu feene sa ɲaxalan yalunxin ma alogo yamaan xa a kolon a suxure batun mi fan. Hose naxa, fa fala suxure batun nun yalunyane e maliga e bode ra han! Muxun na a xun xanbi so Ala yi, a yi suxurena nde batu, na luxi alo ɲaxanla na a xun xanbi so a xɛmɛni, a yi bira xɛmɛ gbɛtɛ fɔxɔ ra. Dɔnxɛn na Ala mɔn yigin nun xanuntenyaan nan ma fe falama (sora 14.2-10). \ip Nabi Hose a Kitabun sɛbɛxi dɔxɔde naanin: \ip Sora 1 han sora 3, Nabi Hose a denbayaan nun a kawandina fe \ip Sora 4.1 han sora 9.9, Isirayila kiin nun a bunna dinan kiraan xɔn \ip Sora 9.10 han sora 14.1, Alaa yamana tinxintareyaan binla fɔlɔdena \ip Sora 14.2-10, Alaa xanuntenyaan nan sɛnbɛ luma habadan. \ip Kitabun yireni ito a yitama en na a en nama sese batu ba Ala ra. Ala xɔxɔlɔn. A mi wama a xɔn a yamaan xa bira batu seene fɔxɔ ra fɔ a tan. \c 1 \p \v 1 Alatala yi falan ti Beeri a dii xɛmɛn Hose xa, Yusiya yi mangayani Yuda yamanani waxatin naxan yi e nun Yotami nun Axasi nun Xesekiya. Isirayila Manga Yowasi a diin Yerobowan yi mangayani Isirayila yi na waxatini. \s Nabi Hose a denbayana \p \v 2 Alatala to falan ti fɔlɔ Hose xa, a yi a fala a xa, a naxa, “Sa ɲaxalan yalunxina nde tongo, i dii yalunxine sɔtɔ, amasɔtɔ yamaan yalunyaan nan ligama, e Alatala rabeɲin!”\f + \fr 1.2\fr* Muxun na suxurene batu e nun Ala, na luxi alo niin gbee \fk yalunyaan\fk* na a ra. Ala xɔlɔma na kanna ma alo xɛmɛn xɔlɔma a ɲaxanla ma kii naxan yi, xa a bira xɛmɛ gbɛtɛ fɔxɔ ra. \f* \v 3 A yi siga, a sa Gomɛrɛ tongo, Dibilayin ma dii tɛmɛna. Na yi fudikan, a dii xɛmɛn bari a xa. \v 4 Alatala yi a fala a xa, a naxa, “A xili sa Yɛsɛreli, amasɔtɔ waxatidi mɔn, n Yehu a denbayaan ɲaxankatama nɛn amasɔtɔ e faxan ti nɛn Yɛsɛreli yi. N mɔn Isirayila mangayaan ɲanma nɛn. \v 5 Na lɔxɔni, n na Isirayilaa yɛngɛ so xanla sɛnbɛn kalama nɛn Yɛsɛreli mɛrɛmɛrɛni.” \p \v 6 Gomɛrɛ mɔn yi fudikan, a dii tɛmɛn bari. Ala yi a fala Hose xa, a naxa, “A xili sa ‘Kininkinintarena,’ amasɔtɔ n mi fa kininkininma Isirayila yamaan ma, n mi a mafeluma sɔnɔn. \v 7 Koni n kininkininma nɛn Yuda tan ma, n yi a rakisi Alatala sɛnbɛni, a Ala. N mi e rakisɛ tanban na. Silanfanna\f + \fr 1.7\fr* \fk Silanfanna:\fk* Sofane yɛngɛso dɛgɛmana.\f* mi a ra, yɛngɛn mi a ra, soone mi a ra, soo ragine mi a ra.” \p \v 8 Gomɛrɛ yi “Kininkinintaren” dɛ ba, a fudikan, a dii xɛmɛn bari. \v 9 Ala yi a fala, a naxa, “A xili sa ‘Kantarena,’ amasɔtɔ n ma yamaan mi fa ɛ ra, ɛ Ala mi n na.” \s Isirayila hakɛne saranna \q \v 10 “Koni, Isirayila kaane fama wuyadeni ayi nɛn \q alo baan mɛɲɛnsinna \q naxan mi ligɛ, a mi yatɛ. \q A yi a falama e xa mɛnna nin, \q a naxa, ‘N ma yamaan mi ɛ ra!’ \q Koni e fa xili bama nɛn mɛnni, \q ‘Habadan Alaa diine.’ ” \q \v 11 Yuda bɔnsɔnna nun Isirayila bɔnsɔnna \q e malanma nɛn, \q e kuntigi keden sugandi. \q E minima nɛn yamana gbɛtɛ yi, \q amasɔtɔ Ala yamaan na sabati lɔxɔn naxan yi, \q lɔxɔ gbeen nan na ra. \c 2 \q \v 1 Ɛ a fala ɛ tadane ma, “Alaa Yamana” \q e nun ɛ magilɛne, “Alaa Rafan Muxune!” \q \v 2 Ɛ ɛ nga Isirayila maxadi, \q ɛ a maxadi, \q amasɔtɔ n ma ɲaxalan mi fa a ra, \q a xɛmɛ mi fa n na! \q A xa yalunde maxidi seene ba a yɛtagin ma, \q a yanga maxidi seene ba a xiɲɛ longonna ra. \q \v 3 Xanamu, n na a ragelima nɛn, \q n yi a lu alo a bari lɔxɔni. \q N yi a lu alo tonbonna, \q n yi a findi bɔxɔ xaren na, \q n yi a faxa ige xɔnla ma. \q \v 4 N mi kininkininɲɛ a diine ma, \q amasɔtɔ yalunde diin nan e ra. \q \v 5 E nga yalunyaan liga nɛn, \q a yi e sɔtɔ, \q a a yɛtɛ rayagi, \q amasɔtɔ a a fala nɛn: \q “N birama nɛn suxurene fɔxɔ ra, \q naxanye n ma donseen nun n ma min igen soma n yii, \q e nun n ma yɛxɛɛ xabe dugin \q nun n ma taa dugina, \q e nun n ma turen nun n ma minsena.” \q \v 6 Nanara, n na a kiraan nafaxama nɛn ɲanle ra \q n yi a rabilin yinna ra, \q alogo a nama fa a kiraan to. \q \v 7 A sigama nɛn a yangane fɔxɔ ra, \q koni a mi e liyɛ. \q A e fenma nɛn, \q koni a mi e toɛ. \q Na xanbi ra, a a falama nɛn: \q “N xɛtɛma nɛn n ma xɛmɛn fɛma \q alo a fɔlɔni, \q amasɔtɔ n yi sɛwani mɛnni \q dangu iki ra.” \q \v 8 A mi a kolon \q a n tan nan balon soma a yii, \q e nun minseen nun turena. \q N tan nan gbetin nun xɛmaan soma a yii fonisireyani, \q a yi e findi waliseen na Baali suxuren xa. \q \v 9 Nanara, a balon nun minse bogin na mɔ, \q n na ba a yii. \q N na n ma yɛxɛɛ xabe dugin \q nun n ma taa dugin ba a yii \q naxanye yi lan \q e yi a ba a ragelixi. \q \v 10 Iki n na a yagin naminima nɛn kɛnɛnni \q a yangane yɛɛ xɔri, \q muxu yo mi a bɛ n yii. \q \v 11 N yi a sɛwan birin dan, \q a sanle, a kike nɛnɛne, \q a Matabu Lɔxɔne nun a binya lɔxɔne birin. \q \v 12 N na a bogise binle nun a xɔdɛ binle kalama nɛn, \q a yi a falan naxanye ma, a naxa, \q “N saren ni itoe ra \q n yangane naxanye soxi n yii!” \q N ne findima fɔtɔnna ra nɛn, burunna subene yi e kala. \q \v 13 Ala naxa, \q “N na a fe ɲaxin saranma a ra nɛn lɔxɔne fe ra \q a wusulanna gan Baali suxurene xa naxanye ma. \q A yi a maxidi a yiirasone nun a tunlasone yi, \q a siga a suxurene fɛma, \q a ɲinan n tan ma.” \q Alatalaa falan nan na ra. \q \v 14 Nanara, n na a mabandunma nɛn, \q n yi a xali tonbonni, \q n fala faɲin ti a xa. \q \v 15 N mɔn a bogise bili langane \q raxɛtɛma a ma nɛn mɛnni. \q Akori mɛrɛmɛrɛn yi findi yigin na.\f + \fr 2.17\fr* \fk Akori\fk* bunna nɛɛn fa fala kɔntɔfinla.\f* \q Isirayila sigin sama nɛn mɛnni \q alo a dii ɲɔrɛ waxatini, \q alo a keli Misiran yamanani lɔxɔn naxan yi. \q \v 16 Na lɔxɔni, Alatalaa falan ni ito ra, \q a naxa, “I n xilima nɛn: \q ‘N ma xɛmɛna!’ \q I mi fa n xilima fa fala ‘N kanna, Baali.’ \q \v 17 N Baali suxurene xinle bama nɛn i dɛ, \q alogo e xinle nama fa fala. \q \v 18 Na lɔxɔni, n layirin tongoma nɛn \q e nun burunna subene tagi, \q e nun xɔline nun bubuseene. \q N xanla nun silanfanna nun yɛngɛn bama nɛn bɔxɔn ma, \q n ma yamaan yi e sa bɔɲɛ xunbenli. \q \v 19 N findima nɛn i ya xɛmɛn na habadan, \q n findi i ya xɛmɛn na tinxinna nun sariya kɛndɛn \q nun hinanna nun kininkininni. \q \v 20 N findima nɛn i ya xɛmɛn na lannayani, \q i yi Alatala kolon.” \q \v 21 Alatalaa falan ni ito ra, \q a naxa, “Na lɔxɔni, \q n ni i ya maxandin yabima nɛn, \q koren yi tule igen nagodo bɔxɔn ma. \q \v 22 Bɔxɔn yi balon nun minse bogin nun turen namini. \q Ne yi Yɛsɛreli makone fan. \q \v 23 N na Isirayila rasabatima nɛn bɔxɔn ma n yɛtɛ xa. \q N yi naxan ma \q fa fala ‘Kininkinintarena’ \q n kininkininma a ma nɛn. \q N yi naxan ma a ‘Kantarena.’ \q N na falama nɛn, \q n naxa, ‘N ma yamaan nan ɛ ra!’ \q Ne yi n yabi, \q e naxa, ‘N ma Ala.’ ” \c 3 \s Alaa xanuntenyana Isirayila xa \p \v 1 Alatala yi a fala n xa, a naxa, “I mɔn xa sa xanuntenyaan yita i ya ɲaxanla ra yangan naxan yii, naxan findixi yalunden na. I xa a xanu alo Alatala Isirayila kaane xanuxi kii naxan yi, naxanye birama ala gbɛtɛne fɔxɔ ra, bogise ralixine rafan naxanye ma.” \v 2 N yi ɲaxanla futu gbeti gbanan fu nun suulun na, e nun murutu bɛnbɛli keden nun a tagi. \v 3 N yi a fala a xa, n naxa, “Lu n konni waxati xunkuye. I nama yalunyaan liga. I nama xɛmɛ fe yo kolon. N fan luyɛ i xa na kiini.” \p \v 4 Amasɔtɔ Isirayila kaane luma nɛn waxati xunkuye ikiini: Manga mi e xunna, kuntigi mi na, saraxa mi na, kide gɛmɛ mi na, saraxarali doma mi na, suxure mi na. \v 5 Na xanbi ra, Isirayila kaane xɛtɛma nɛn, e Alatala fen, e Ala, e nun Dawuda, e mangana. E gaxuxin yi fa Alatala ma e nun a nɛma waxati famatɔni. \c 4 \s Isirayila tinxintarena \q \v 1 Isirayila kaane, \q ɛ Alatalaa falan namɛ! \q Amasɔtɔ kitina Alatala nun ɛ tan tagi. \q A naxa, “Lannaya mi fa na. \q Hinan mi na. \q Ala kolon mi fa yamanani ito yi. \q \v 2 Dangan nun wulen nun faxan nun muɲan nun yalunyaan nan na. \q Gbalon bata gbo ayi, \q faxan tima a bode fari.” \q \v 3 Nanara, ɛ yamanani xarama nɛn, \q a niimaseen birin yi xɔsi. \q Subene nun xɔline, \q hali baa yɛxɛne fan faxama nɛn. \q \v 4 Koni muxu yo nama matandin ti, \q muxu yo nama yamaan mafala, \q amasɔtɔ kitina nxu nun saraxaraline nan tagi. \q \v 5 Ɛ tan saraxaraline nun nabine tantanma kɔɛɛn nun yanyin na. \q Nanara, n na ɛ nga Isirayila faxama nɛn. \q \v 6 N ma yamaan bata kala, \q amasɔtɔ kolonna dasaxi a ma. \q Bayo ɛ bata ɛ mɛ kolonna ra, \q n bata ɛ ba n ma saraxaraliyani. \q Bayo ɛ bata ɛ Alaa sariyan nabeɲin, \q n fan bata ɛ diine rabeɲin. \b \q \v 7 Saraxaraline nɛma wuyɛ ayi, \q e yulubine fan gboma ayi. \q Nanara, n na e binyen masarama nɛn yagin na. \q \v 8 E lugoma n ma yamaan yulubine xɔn. \q Yamaan hakɛne e nii yifanma e ma. \q \v 9 A ligama nɛn saraxaraline ra alo yamana, \q n yi e kɛwanle saran e ra. \q \v 10 E e dɛgema nɛn, \q koni e mi lugoma. \q E suxurene batuma, \q koni ne mi e rasabatima. \q Amasɔtɔ e bata Alatala rabeɲin, \q e yi e sɔbɛ so \v 11 yalunyaan ma \q e nun dɔlɔ fonna nun dɔlɔ nɛnɛ minna. \q Ne nan e xaxinla kalaxi. \q \v 12 N ma yamaan suxure wudine maxɔdinma, \q alo dunganna nan falan tiyɛ e xa. \q Amasɔtɔ yalunya xaxinla bata e ralɔ ayi, \q e yalunyaan ligama Ala ra. \q \v 13 E saraxan bama geya gbeene xuntagi. \q E wusulanna ganma geyane fari, \q xanamu warine nun wudi tofaɲine nun kondene bun ma, \q e nun wudi belebelen naxanye ninin gbo. \q Nanara, ɛ dii tɛmɛne yalunyaan ligama \q e nun yalunden nan ɛ bitan gilɛne ra. \q \v 14 N mi ɛ dii tɛmɛne yulubine saranma e ra \q bayo e yalunyaan ligama, \q hanma ɛ bitan gilɛne \q bayo yalunden nan e ra. \q Bayo ɛ tan yɛtɛn yalunyaan ligama ɛ nun yalundene, \q ɛ nun ɲaxalan yalunxine saraxan bama. \q Yama xaxilitarena a gima a bɔnɔni. \q \v 15 Isirayila, xa i lu yalunyani, \q ɛ nama Yuda ti hakɛn ma, \q ɛ nama siga Giligali yi, \q ɛ nama te Beti-Aweni yi.\f + \fr 4.15\fr* \fk Beti-Aweni\fk* bunna nɛɛn fa fala hakɛ kanne banxina. A falan tima Betɛli taan nan xili ma naxan bunna nɛɛn Alaa banxina.\f* \q Ɛ nama ɛ kɔlɔ Alatala xinli! \q \v 16 Xa Isirayila murutɛxi \q alo ɲinge mataganxina, \q Alatala xa e masuxu di? \q Alo yɛxɛɛdina mɛrɛmɛrɛ faɲin ma. \q \v 17 Efirami bɔnsɔnna muxune bata kankan suxure batun ma, e lu na! \q \v 18 Xa e minseene bata dasa, \q e sa dangu yalunyaan ma. \q E mangane waxi yagin nan xɔn. \q \v 19 Nanara, wuluwunla e xalima nɛn, \q e yi yagi e saraxane fe ra. \c 5 \s Kitina Isirayila xili ma \q \v 1 Saraxaraline, ɛ ito ramɛ! \q Isirayila kaane, ɛ liga ki faɲi! \q Mangana denbayana, \q ɛ tuli mati! \q Amasɔtɔ kitina ɛ tan nan xili ma. \q Ɛ bata findi woson na Misipa yi, \q e nun luti ratixina Taboro geyaan ma. \q \v 2 Ɛ bata yili tilinxin ge yamaan yɛɛ ra Sitimi yi. \q Koni n tan na feen saranma ɛ birin na nɛn. \q \v 3 N na Efirami bɔnsɔnna kolon, \q Isirayila mi luxunxi n ma. \q Bayo iki, Efirami bɔnsɔnna, \q ɛ bata yalunyaan liga. \q Isirayila bata a yɛtɛ raxɔsi. \q \v 4 E bata kankan e kɛwanle ma, \q e mi fa xɛtɛma e Ala ma. \q Amasɔtɔ yalunya xaxinla bata so e yi, \q bayo e mi fa Alatala kolon. \q \v 5 Isirayilaa wason nan sereyaan bama a xili ma. \q Isirayila nun Efirami bɔnsɔnna muxune dagalanma ayi nɛn e hakɛni, \q Yuda fan birama nɛn e fɔxɔ ra. \q \v 6 E na e yɛxɛɛ kurune nun ɲingene ba saraxan na, \q e Alatala fen, \q e mi a toɛ mumɛ \q bayo a bata keli e yɛ. \q \v 7 E bata tinxintareyaan liga Alatala ra, \q e diine bari e yangane xa. \q Iki, kike keden peen nan luxi, \q e bɔxɔn yi kala. \q \v 8 Ɛ xɔtaan fe Gibeya yi, \q ɛ xɔtaan fe Rama yi! \q Ɛ yɛngɛ so sɔnxɔni te Beti-Aweni yi! \q Bunyamin kaane, yaxune ɛ xanbi ra! \q \v 9 Efirami bɔnsɔnna kalama nɛn Fe Saran lɔxɔni. \q N ɲɔndin nan falama Isirayila bɔnsɔnne xa iki. \q \v 10 Yuda kuntigine bata liga \q alo naxanye e bɔxɔn dan gɛmɛne maxɛtɛma. \q N ma xɔlɔn fama e ma nɛn alo fufana. \q \v 11 Efirami bɔnsɔnna ɲaxankataxi, \q a yalagixi, \q bayo a biraxi fe fune nan fɔxɔ ra. \q \v 12 N bata Efirami bɔnsɔnna tɔrɔ alo setena, \q e nun Yuda bɔnsɔnna alo furena. \q \v 13 Efirami bɔnsɔnna to a furen to, \q Yuda bɔnsɔnna to a furene dɛɛne to, \q Efirami bɔnsɔnna yi siga Asiriya yamanani, \q a xɛraan nasiga Manga Gbeen ma a mali feen na. \q Koni a mi nɔɛ ɛ rakɛndɛyɛ, \q a mi nɔɛ ɛ furen dɛɛne raxunbelɛ. \q \v 14 Amasɔtɔ, n luma nɛn \q alo yatana Efirami bɔnsɔnna xa, \q alo yata gbeena Yuda bɔnsɔnna xa. \q N ne yibɔma nɛn, n siga e ra, \q muxu yo mi e bɛ n yii. \q \v 15 N mɔn xɛtɛma nɛn n dɔxɔdeni, \q han e yi e ti e sɔnne ra, \q e n fen. \q E na tɔrɔ tun, \q e n fenma nɛn. \c 6 \s Isirayila xili fena Ala ma \q \v 1 Ɛ fa be, \q en xɛtɛ Alatala ma! \q Amasɔtɔ a bata en yibɔ, \q koni a mɔn en nakɛndɛyama nɛn. \q A bata en garin, \q koni a en maxɔlɔdene maxidima nɛn. \q \v 2 Xii firin na dangu, \q a en niin birɛ en yi mɔn, \q a xii saxandeni a en yitɔn, \q en yi lu a yɛtagi. \q \v 3 En xa Alatala kolon, \q en bira a kolonna fɔxɔ ra. \q Alo kuye yibaan to fama, \q a fan minima nɛn kɛnɛnni yati! \q A fama nɛn en xa \q alo tulen ɲɛmɛn na, \q alo furu tulen naxan bɔxɔni kunma. \q \v 4 N nanse ligama ɛ tan na, \q Efirami bɔnsɔnna? \q N nanse ligama ɛ ra, \q Yuda bɔnsɔnna? \q Ɛ hinanna luxi nɛn \q alo xɔtɔn ma kundana, \q alo xiila naxan yolonma \q a xuya ayi mafurɛn! \q \v 5 Nanara, n na ɛ yɛngɛma nɛn nabine ra, \q n na ɛ faxama nɛn n dɛɛn fala xuine ra. \q N ma kitine fixa alo kɛnɛnna. \q \v 6 Amasɔtɔ hinanna rafan n ma dangu saraxan na. \q Ala kolonna dangu saraxa gan daxine ra. \q \v 7 E bata layiri kala alo adamadiine, \q nayi e bata n yanfa. \q \v 8 Galadi taan nafexi fe ɲaxi rabane nan na, \q han wuli funfune toma ayi. \q \v 9 Alo mafu tiin naxanye muxune legedenma luxunni, \q saraxarali ganla fan bata faxan ti Siken taan kiraan xɔn, \q e gbalone raba. \q \v 10 N bata fe ɲaxine to Isirayila yamaan yɛ: \q Efirami bɔnsɔnna bata yalunyaan liga, \q Isirayila bɔnsɔnna e yɛtɛ raxɔsima. \q \v 11 I tan fan, Yuda, \q se xaba waxatin nagidixi i xa, \q n na fa n ma yamaan suxu muxune ra waxatin naxan yi. \c 7 \s Isirayilaa hakɛna \q \v 1 N to wa Isirayila bɔnsɔnna rakɛndɛya feni, \q Efirami bɔnsɔnna hakɛn mɔn yi keli. \q Samari a ɲaxun yi mini kɛnɛnni. \q Bayo e darixi yanfan soɛ. \q Muɲadene soma, \q mafu tiine yi lu tandeni. \q \v 2 E mi e mirima \q fa fala n xaxili e ɲaxuyane birin xɔn. \q Iki e kɛwanle e rabilinxi, \q e hakɛne n yɛtagi waxatin birin. \s Yanfan Mangan ma \q \v 3 Itoe rafan mangan ma, \q koni e ɲaxu! \q E wulene rafan kuntigine ma. \q \v 4 E birin yalunde. \q E kui feene wolonxi alo buru gandena. \q A na wolon, \q buru ganna mi fa a tɛɛn nafɛ \q keli burun bɔnbɔ waxatini han a yi te. \q \v 5 Na kiini, mangana ɲaxaɲaxan lɔxɔni, \q kuntigine xunne yi keli dɔlɔn na. \q Mangan yi magele tiini itoe rasɛnɛ. \q \v 6 E xaɲɛ alo sulun tɛɛna,\f + \fr 7.6\fr* \fk Sulun tɛɛn\fk* mɔn falama yirena nde yi fa fala “\fk Furu tɛɛna\fk*.”\f* \q e maso mangan na, e xa yanfan so a ma. \q E bɔɲɛ teen dɛgɛma nɛn kɔɛna ngaan na, \q xɔtɔnni a keli alo wonson tɛɛna. \q \v 7 Isirayila kaane xaɲɛ alo sulun tɛɛna, \q e e kuntigine raxɔrima, \q e e mangane birin faxa. \q Anu, na sese mi n maxandima. \q \v 8 Efirami bɔnsɔnna basanma siyane ra. \q Efirami bɔnsɔnna findixi buru xunna ra \q naxan fɔxɔ keden ganxi \q bode fɔxɔ mi ganxi. \q \v 9 Xɔɲɛne a sɛnbɛn kalama \q koni a mi sikɛma. \q Foriyana a suxuma, \q koni a mi a rakɔrɔsima. \q \v 10 Isirayilaa wason sereyaan bama a xili ma. \q Koni na birin kui, \q a mi xɛtɛma Alatala ma, a Ala, \q a yi a fen. \q \v 11 Efirami bɔnsɔnna luxi nɛn \q alo ganba xaxilitarena \q naxan madaxuma sinma! \q A Misiran bɔxɔn xilima waxatina nde yi, \q a fa bira Asiriya mangane fɔxɔ ra. \q \v 12 Xa e siga, \q n yalaan wolima nɛn e fari, \q n yi e rabira alo xɔlina. \q N yi e yulubine saran e ra, \q alo e rakolonxi kii naxan yi e malanni. \q \v 13 Gbalona e xa, \q amasɔtɔ e e gima n ma! \q Fitina na e xa, \q amasɔtɔ e murutɛxi n ma. \q N yi waxi e xunba feni, \q koni e wulene falama n xun ma. \q \v 14 E mi n maxandima e bɔɲɛne yi, \q koni e wugama e sadene nan ma. \q E kunfama donseen nun dɔlɔn fɔxɔ ra, \q koni e e masiga n tan na. \q \v 15 N tan nan e maxaranxi, \q n yi sɛnbɛn fi e ma, \q koni e fe ɲaxine mirima n xili ma. \q \v 16 Naxan kore, \q e mi xɛtɛma na ma, \q e yanfan tima \q alo xali yidɔxina. \q Nanara, e kuntigine faxama nɛn silanfanna ra, \q e dɛ ɲaxune fe ra. \q Misiran kaane yi e magele na ra. \c 8 \s Isirayilaa suxure batuna \q \v 1 Ɛ xɔtani tɔn, \q yaxun godoma nɛn Alatala banxin ma alo singbinna. \q Amasɔtɔ yamaan bata n ma layirin kala, \q e yi murutɛ n ma sariyan ma. \q \v 2 E sɔnxɔma n xinla ra: \q “Nxɔ Ala, nxu i kolon, \q nxu tan, Isirayila!” \q \v 3 Koni, naxan fan, \q Isirayila bata a mɛ na ra, \q nanara yaxun birama nɛn a fɔxɔ ra. \q \v 4 E bata mangane ti n ma \q yamarin mi naxan na, \q e bata kuntigine ti \q e mi n maxɔdin. \q E bata suxurene rafala e gbetine nun e xɛmane ra, \q nanara e raxɔrima nɛn. \q \v 5 Ala bata i ya ɲinge dii suxuren nawoli ayi, \q Samari kaane! \q N ma xɔlɔn bata keli e xili ma han! \q Han waxatin mundun yi \q e tondɛ e rasariɲanɲɛ? \q \v 6 A kelixi ɛ tan nan yii, \q ɛ tan Isirayila kaane. \q Walikɛna nde nan a rafalaxi, \q Ala mi a ra! \q Nanara, Samari a ɲinge dii suxuren kalama nɛn fefe! \q \v 7 Naxan na fe ɲaxin nakeli, \q gbalon nan xɛtɛma a ma. \q Nanara, hali murutun tɔnsɔn keden, \q e mi a sɔtɔma xɛɛn ma. \q Xa na nde mini, \q na mi murutu fuɲi raminɛ. \q Hali na nde yi na nun, \q xɔɲɛne nan yi a donma. \q \v 8 Isirayila bata kala! \q E tɔnɔn mi fa na siyane yɛ. \q \v 9 E bata siga Asiriya yi, \q alo burunna sofanla \q naxan sa tima a danna. \q Nayi, Efirami bɔnsɔnna bata a yɛtɛ sara a suxurene ma. \q \v 10 Hali e bata kantan tiine sara siyane tagi, \q iki n na e birin malanma nɛn, \q alogo e xa sa tɔrɔ ndedi Manga Gbeena goronne bun ma. \q \v 11 Efirami bɔnsɔnna bata yulubi xafari saraxa gandene rawuya ayi, \q koni ne bata findi yulubi tongoden na. \q \v 12 N bata n ma sariyane birin sɛbɛ e xa, \q koni e a toxi alo se xɔɲɛna. \q \v 13 E saraxane ba, \q e kiseene rali, \q e a suben don. \q Koni ne mi rafan Alatala ma. \q Iki, Alatala xaxili e hakɛne xɔn, \q a e yulubine saranma e ra nɛn. \q E xɛtɛ Misiran bɔxɔn ma. \q \v 14 Naxan Isirayila daxi \q e bata ɲinan na xɔn, \q e sa manga banxine ti. \q Yuda bata a taa ratangaxine rawuya ayi, \q koni n tɛɛn nafama nɛn e taane yi, \q a yi e yinne gan. \c 9 \s Isirayila yulubine saranna \q \v 1 Isirayila, i nama sɛwa, \q i nama ɲaxan alo siyaan bonne. \q Bayo, i to suxure xɔɲɛn batu, \q i findi yalunden nan na. \q Yalunden kɔntɔnna bata ɲaxun i dɛ \q murutu bɔnbɔdene birin yi! \q \v 2 Koni ne murutu bɔnbɔdene \q nun manpa ige badene mi fa yamaan baloma mumɛ! \q Minseen dasama e ma nɛn. \q \v 3 Amasɔtɔ, e mi luxi Alatalaa yamanani, \q Efirami bɔnsɔnna xɛtɛma nɛn Misiran yi, \q e yi donse haramuxine don Asiriya yi. \q \v 4 E mi fa minse saraxane rabɔxɔnma Alatala xa. \q E saraxane mi a kɛnɛnɲɛ. \q E saraxan haramuxi \q alo ɲanden buruna. \q Naxanye na a don \q e e yɛtɛ raharamu. \q Bayo e buruna e tan yɛtɛɛn lugoma nɛn, \q a mi soma Alatalaa banxini mumɛ! \q \v 5 Ɛ nanse ligama sali lɔxɔne yi, \q Alatala batu lɔxɔne yi? \q \v 6 Hali e sa mini halagin bun, \q Misiran bɔxɔna e suxuma nɛn, \q e maluxun Nofi taani. \q Tansinne sabatima e yii se faɲine nun gbetin fari, \q ɲanle fan sabatima e bubune kui. \q \v 7 Fe Saran lɔxɔne fama, \q fe yɛba lɔxɔne bata yiso. \q Isirayila bata sɔnxɔ, e naxa, \q “Kɔmɔn nan nabiin na, \q Alaa Niin naxan yi \q na daxuya falane nan tima.” \q Ɛ hakɛne nun ɛ xɔnnantenyaan bata gbo ayi de! \q \v 8 Kantan muxun nan Efirami bɔnsɔnna ra n ma Ala xili ma. \q Nanara, luti ratixine nabina kiraan birin xɔn, \q Xɔnnantenyaan nan luxi a xa Alaa banxini. \q \v 9 E bata so mayifu feene yi, \q alo naxan ligaxi Gibeya yi. \q Ala xaxili e hakɛne xɔn, \q a e yulubine saranma e ra nɛn. \q \v 10 N to Isirayila to, \q a ligaxi alo ɲaxundanne tonbonni. \q N to ɛ benbane to, \q e ligaxi alo xɔdɛn bogi singena. \q Koni e yi siga Baali-Peyori mabinni, \q e yi e yɛtɛ taxu na yagi suxuren na, \q e raharamu alo e naxan batuma. \q \v 11 Efirami bɔnsɔnna a binyen ɲanma nɛn \q alo xɔliin na tugan. \q Dii bari mi na, \q fudikanya mi na, \q se mi toma. \q \v 12 E na e diine ragbo, \q n na e birin bama nɛn e yii. \q Gbalon ne xa, \q n na n mɛ e ra. \q \v 13 N bata Efirami bɔnsɔnna sabatixin to yire faɲini \q alo Tire taana. \q Koni Efirami a diine soma nɛn faxa tiin yii. \q \v 14 Alatala, a lan i xa nanse fi e ma? \q E ɲaxanle dii kuine kala, \q e xiɲɛne yi xara. \q \v 15 E ɲaxuyaan birin yitaxi nɛn Giligali yi. \q N na e raɲaxuxi mɛnna nin \q e kɛwali ɲaxine fe ra. \q N na e kedima nɛn n ma banxini. \q N mi fa e rafanɲɛ mumɛ! \q Muxu murutɛxine nan e kuntigine birin na. \q \v 16 Efirami bɔnsɔnna luxi nɛn \q alo sansiin naxan lisixi a ra, \q a salenne bata xara, \q a mi fa bogima sɔnɔn. \q Xa e diine bari, \q n na e rafan diine birin faxama nɛn. \q \v 17 N ma Ala e rabeɲinma nɛn, \q amasɔtɔ e mi e tuli matixi a ra. \q E findima nɛn sigatine ra siyane tagi. \c 10 \s Isirayila makitina fena \q \v 1 Sansi bili sabatixin nan yi Isirayila ra, \q naxan yi bogi gbeen tima. \q A bogine to wuya fɔlɔ, \q a yi fɔlɔ saraxa gandene rawuyɛ ayi. \q A yamanan to sabati fɔlɔ, \q a yi kide gɛmɛne maxidi. \q \v 2 Bayo e bɔɲɛni taxunxi, \q iki na yalagin goronna sama e xun ma nɛn. \q Ala e saraxa gandene rabirama nɛn, \q a yi e kide gɛmɛne kala. \q \v 3 Nayi, e a falama nɛn, \q e naxa, “Manga mi fa nxu yii, \q amasɔtɔ nxu mi gaxuxi Alatala yɛɛ ra. \q Hali mangana, \q a nɔɛ nanse ligɛ nxu xa?” \q \v 4 E falane tima, \q e e kɔlɔma wulen fari, \q e layirine xidi. \q Nanara kitine bata wara ayi, \q alo sise xɔlɛne xɛɛ bixini. \q \v 5 Samari kaane xaminma nɛn ɲinge dii suxurena fe ra \q naxan Beti-Aweni yi. \q Yamaan sunuma nɛn a fe ra. \q A saraxaraline fan sunuma nɛn a xa, \q naxanye yi sɛwama a binyeni, \q bayo a bata ba e yii. \q \v 6 A xalima nɛn Asiriya yi, \q a fi Manga Gbeen ma. \q Efirami bɔnsɔnna yagima nɛn, \q Isirayila yagima nɛn a fe yitɔnxine xɔn. \q \v 7 Samari nun a mangan fan ligama na kii nin, \q e xalima nɛn \q alo tamin naxan igen xun ma. \q \v 8 Se ɲaxi batude matexine kalama nɛn, \q naxanye findixi Isirayilaa yulubin na. \q Ɲanle nun tansinne sabatima nɛn e saraxa gandene fari. \q E a falama nɛn geyane xa, e naxa, \q “Ɛ nxu yɛ maluxun!” \q E yi a fala yire matexine xa, \q e naxa, “Ɛ bira nxu fari!” \q \v 9 Xabu i naxan liga Gibeya yi, Isirayila, \q i mɔn na yulubin fari! \q Ɛ luxi mɛnna nin! \q Yɛngɛn xa mi a ra \q naxan fe ɲaxi rabane lixi Gibeya yi? \q \v 10 A na n kɛnɛn, \q n na e yulubine saranma e ra nɛn. \q Siyane e malanma nɛn e xili ma, \q alogo e xa e suxu, \q e yi e xidi e hakɛ wuyaxine fe ra. \q \v 11 Anu, Efirami bɔnsɔnna yi luxi nɛn \q alo ɲinge gilɛ xuruxina, \q wanla rafan naxan ma. \q Nanara, n xun xidi wudin xidixi a xunna ma, \q n yi Efirami bɔnsɔnna rawali. \q Fɔ Yuda bɔnsɔnna xa xɛɛn bi. \q Fɔ Yaxuba bɔnsɔnna xa bɔxɔn nawali. \q \v 12 Ɛ xa seen si tinxinni, \q ɛ sa hinanna nan sɔtɔma a xaba waxatini. \q Ɛ xɛɛ nɛnɛne sɛgɛ, \q bayo Alatala fen waxatin bata a li, \q han a yi fa, \q a sariya kɛndɛn sa ɛ xa. \q \v 13 Koni ɛ tan bata seen si tinxintareyani, \q a xaba waxatini ɛ bata a saran ɲaxin sɔtɔ. \q Ɛ bata bogin don wulen naxan sɔtɔxi. \q Amasɔtɔ ɛ laxi ɛ yɛngɛ so wontorone ra, \q e nun ɛ sofa sɛnbɛmane, \q \v 14 yɛngɛn kelima nɛn yamaan xili ma. \q Ɛ yinne birin kalama nɛn, \q alo Saliman to Beti-Aribeli taan kala waxatin naxan yi. \q Na waxatini, ngane nun diine faxa nɛn e bode xɔn. \q \v 15 A ligama na kii fan yi nɛn \q Betɛli muxune ra, \q bayo e ɲaxu han! \q Na subaxan ma, \q Isirayila mangan halagima nɛn fefe! \c 11 \s Ala kininkininna Isirayila ma \q \v 1 Isirayila to yi xurun, \q n yi a xanu. \q N yi n ma dii xɛmɛn xili a xa \q keli Misiran bɔxɔni. \q \v 2 Koni n to yi e xilima, \q e yi e masiga n na. \q E yi saraxan ba Baali suxurene xa, \q e yi wusulanne gan suxurene xa. \q \v 3 N tan nan yi Efirami bɔnsɔnna maxaranma siga tideni, \q n yi e suxu e yiine ma, \q koni e mi a kolonxi \q a n tan nan yi e rakɛndɛyama. \q \v 4 N yi e mabandunma \q marafanna nun xanuntenyaan nin. \q N tan nan xun xidi wudin baxi e xunna ma, \q n yi n felen n donseen so e yii. \q \v 5 E xɛtɛma nɛn Misiran bɔxɔni yati! \q Asiriya yamanan nan nɔɔn sɔtɔma e xun na, \q amasɔtɔ e bata tondi fɛ n ma. \q \v 6 Nanara, sofane fama silanfanne ra e taane yi, \q e yi e taan dɛɛn wurene gira \q Isirayila kaane fe yitɔnxine fe ra. \q \v 7 N ma yamaan kankanxi murutɛn ma, \q e birin bata ala gbɛtɛye fen \q koni e mi xunna kenla fiyɛ e ma. \q \v 8 Koni, Efirami, n xa i rabeɲin di? \q N xa Isirayila so yiini di? \q N xa i liga alo Adamaha ba? \q N xa i lu alo Seboyimi ba?\f + \fr 11.8\fr* \fk Adamaha taan nun Seboyimi\fk* taan kala nɛn Sodoma nun Gomora xɔn ma. Na feen sɛbɛxi Sariyane 28.22 kui.\f* \q N bɔɲɛn wolonxi n kui. \q N ma kininkininna birin bata fa. \q \v 9 N mi a ligama n ma xɔlɔ gbeen xasabini, \q n mi fa Efirami bɔnsɔnna kalama, \q amasɔtɔ Ala nan n na, \q muxu mi n na. \q Sariɲantɔɔn nan n na i fɛma, \q n mi fama xɔlɔni. \q \v 10 Bayo e sa birama nɛn Alatala fɔxɔ ra, \q a na wurundun alo yatana. \q A tan na wurundun, \q a diine fama xuruxurunɲɛ nɛn \q keli baan dɛ. \q \v 11 E fama xuruxurunɲɛ nɛn \q alo xɔline keli Misiran yamanani, \q alo ganbane e keli Asiriya yamanani. \q N na e radɔxɔma nɛn e banxine yi. \q Alatalaa falan nan na ra. \s Isirayilaa yulubina \q \v 12 Efirami bɔnsɔnna n nabilinxi wulen na. \q Isirayila yamana n yanfama. \q Koni Yuda kaane mɔn biraxi Ala nan fɔxɔ ra, \q e lannayaan nabama e nun sariɲandene. \c 12 \q \v 1 Efirami bɔnsɔnna e masoma fe fufafune nan na, \q a luxi alo a foyen nan sagatanma fɛriɲɛn gbɛn! \q A wulen nun fe ɲaxin nawuyama ayi. \q A layirin xidima e nun Asiriya yamanan tagi, \q a Oliwi turen soma Misiran mangan yii. \q \v 2 Alatala Yuda muxune makitima nɛn, \q a Yaxuba bɔnsɔnna wali ɲaxin saranma a ra nɛn, \q a yi a saren fi a kɛwanle ra. \q \v 3 A a nga kui, \q Yaxuba yi a tada santinban suxu,\f + \fr 12.4\fr* Gulunne nan yi Yaxuba nun a tada ra. Na feen sɛbɛxi Dunuɲa Fɔlɔn 27.36 kui.\f* \q a to fori, \q e nun Ala yi gerenna so. \q \v 4 E nun malekan yi yɛngɛn so, \q a nɔɔn sɔtɔ. \q A yi wuga, a yi mayandin ti. \q Yaxuba Ala li Betɛli nin. \q E nun Ala falan ti mɛnna nin. \q \v 5 Alatala, Ala Sɛnbɛn Birin Kanna nan yi na ra. \q Xili gbee kanna nan Alatala ra. \q \v 6 I tan xa fa i ya Ala ma, \q i hinanɲɛ ayi, \q i sariyan suxu. \q I xaxili ti i ya Ala ra waxatin birin! \q \v 7 Isirayila yanfan tima \q alo sarematina, \q ligase ɲaxin naxan yii. \q Muɲan nafan a ma. \q \v 8 Efirami bɔnsɔnna bata a fala, \q “N bata bannaya han! \q N bata nafunla sɔtɔ, \q koni n ma wanla tɔnɔn nan a ra! \q Hakɛna hanma yulubi yo mi n ma.” \q \v 9 Alatala nan n tan na, i ya Ala, \q naxan i rafaxi keli Misiran yamanani. \q N mɔn i radɔxɔma nɛn bubune bun \q alo yamaan yi kii naxan yi na waxatini. \q \v 10 N bata falan ti nabine xa, \q e yi toone ti n xɔn. \q N bata sandane sa nabine xa. \q \v 11 Xa suxurene Galadi yi, \q e yɛtɛɛn luma nɛn fuu! \q E ɲingene bama saraxan na Giligali yi, \q koni e saraxa gandene luma nɛn \q alo gɛmɛ malanxine xɛɛne ma. \q \v 12 Yaxuba a gixi nɛn \q siga Arami yamanani, \q Isirayila yi wanla kɛ a ɲaxanla futu seen na, \q a yi xuruseene kantan. \q \v 13 Alatala Isirayila raminixi nɛn \q Misiran bɔxɔni nabiin xɔn, \q a Isirayila kantan nabiin sabun na. \q \v 14 Koni Efirami yi Ala raxɔlɔ gbeen ti. \q Nanara, a marigin mi a mafeluma a faxa tixin na, \q a a xɔnnantenyaan naxɛtɛma a ma nɛn. \c 13 \s Alaa xɔlɔna Isirayila ma \q \v 1 Efirami bɔnsɔnna na yi falan ti, \q birin yi gaxuma nɛn. \q A yi binyaxi nɛn Isirayila yi. \q Koni a findi sɔn kanna nan na \q a Baali suxuren batu, a faxa. \q \v 2 Iki e mɔn yulubin nan ligama, \q e sawurane rafalama gbeti xulunxin na. \q E kɔta suxure rafaladeni, \q koni xabuna wanla gbansanna nan e ra. \q A falama e ma \q a e adamane bama saraxan na! \q Koni ɲinge dii suxuren tan, \q e na tan sunbuma! \q \v 3 Nanara, e ɲanma nɛn \q alo xɔtɔn ma kundana, \q alo xiila naxan yolonma xɔtɔnni, \q alo foyen se gbaxan naxan xalima lonna fari ma, \q alo tutin naxan minima banxi sulunna xɔn. \q \v 4 Alatala nan n tan na, i ya Ala, \q naxan i raminixi Misiran yamanani. \q I nama ala gbɛtɛ kolon \q fɔ n tan. \q I rakisima mi na fɔ n tan. \q \v 5 N yengi saxi i xɔn tonbonni, bɔxɔ xareni. \q \v 6 Koni, n to e balo, e yi lugo. \q E to lugo, e bɔɲɛn yi waso ayi. \q Nanara, e ɲinanxi n xɔn. \q \v 7 N luma nɛn e xa alo yatana, \q alo burunna ɲarina, \q n yi e suxu kiraan xɔn. \q \v 8 N na e suxuma nɛn \q alo sube xaɲɛn naxan ma diiye baxi a yii. \q N yi e bɔɲɛni bɔ. \q N yi e don alo yatana. \q Burunna subene e yibɔma nɛn dungi dungin na. \q \v 9 Isirayila, i ya kalan ni i ra, \q bayo i kelixi nɛn n xili ma, \q n tan, i ya mali ti faɲina. \q \v 10 Iki, i ya Mangan minɛn? \q A xa i rakisi i ya taane birin yi! \q I ya kitisane minɛn, \q i yi a falama naxanye fe ra \q “Mangan so nxu yii e nun kuntigine?” \q \v 11 N bata Mangan so i yii n ma xɔlɔni, \q n na a bama nɛn i yii n ma xɔlɔni. \q \v 12 Efirami bɔnsɔnna hakɛn nun a yulubin namaraxi. \q \v 13 Tɔrɔne fama nɛn a ma \q alo ɲaxanla kuiin na keli a ra. \q Koni dii xaxilitaren na a ra. \q A bari waxatin na a li, \q a mi tinɲɛ barɛ. \q \v 14 N na e xunbama nɛn laxira sɛnbɛni, \q n yi e xunsara sayani. \q Faxana, i ya fitinan minɛn? \q Sayana, i ya faxa ti sɛnbɛn minɛn? \q N mi fa kininkininma. \q \v 15 Hali a to sabatixi a ngaxakedenne tagi, \q Alatala sogetede foyen nafama nɛn keli tonbonni, \q a tigine nun xɔɲinne xɔri. \q E se xɔri ramaraden kui gelima nɛn. \q \v 16 Samari kaane yulubine saranma e ra nɛn, \q amasɔtɔ e bata murutɛ e Ala xili ma. \q E faxama nɛn silanfanna ra, \q e dii ɲɔrɛne bira bɔxɔni, \q e ɲaxalan fudikanne kuine rabɔ ayi. \c 14 \s Isirayila kaane xa tubi Ala ma \q \v 1 Isirayila, fa Alatala ma, i ya Ala! \q Amasɔtɔ i hakɛne bata i rabira. \q \v 2 Ɛ tubi Alatala ma \q ɛ a mafan falan na. \q Ɛ a fala a xa, ɛ naxa, \q “Nxu mafelu nxu hakɛne birin na, \q i nxu rasɛnɛ ki faɲi, \q alogo nxu xa tantun xuiin findi nxɔ saraxan na. \q \v 3 Asiriya kaa mi nxu rakisɛ, \q nxu mi tema soone fari yɛngɛ xinla ma. \q Nxu mi fa a falɛ nxɔ se rafalaxine ma, ‘Nxɔ ala!’ \q Amasɔtɔ i tan nan kininkininma kiridine ma.” \q \v 4 N na e xɔnfenma nɛn e na xun xɔn sigani. \q N na e xanuma nɛn fonisireyaan na, \q amasɔtɔ n ma xɔlɔn bata xɛtɛ e fɔxɔ ra. \q \v 5 N luma nɛn Isirayila xa alo xiila, \q a tofanma nɛn \q alo gabalan fugaxina. \q A sabatima nɛn \q alo wudi binla naxanye Liban yamanani, \q \v 6 alo wudi binla na maɲingi a faɲin na, \q a tofanma nɛn alo oliwi wudina, \q a xiri faɲin yi mini \q alo Liban suman fɔtɔnne. \q \v 7 Yamaan fama Isirayila ma \q alo e soma wudi binla nan ninin bun. \q E maala mɔn fanma nɛn. \q E sabatima \q alo manpa binla\f + \fr 14.8 \fr*\ft Wudi binla nde na yi, mɛn kaane naxanye sima, e yi naxanye bogi yitɔnma alo manpana e gbee kiini.\ft*\f* na fuga. \q E xinla sɔtɔma nɛn \q alo Liban minseen faɲina. \q \v 8 Efirami bɔnsɔnna, \q nanse mɔn nxu nun suxurene tagi? \q N tan nan i ramɛma, \q n yi n yengi sa i xɔn. \q N luma nɛn i xa \q alo wudi gbee xindena. \q I bogin sɔtɔma n tan nan na. \q \v 9 Fekolonna nde ra? \q A xa feni itoe famu! \q Xaxilimane xa e yɛɛ to! \q Amasɔtɔ Alatalaa kirane tinxin, \q tinxin muxune sigan tima nɛn e xɔn, \q koni murutɛ muxune dagalanma ayi nɛn na yi.