\id GAL \ide UTF-8 \h Galati Kaane Sora \toc1 Pɔli Alaa Falan Naxan Nasiga Galati Kaane Ma \toc2 Galati Kaane \mt1 Galati Kaane \mt2 Pɔli Alaa Falan Naxan Nasiga Galati Kaane Ma \ip Galati kaana nde Yesu a fe Xibaru Faɲin sɔtɔ nɛn Xɛra Pɔli a xɛraya sigatiin firinden nun a saxanden xɔn (Xɛrane 16.6 e nun 18.23). Ne yi e malan, e findi dɛnkɛlɛya yamaan na. Mɛn kaane mi yi Yahudiyane ra fɔ siya gbɛtɛ. Koni Yahudiya dɛnkɛlɛya muxuna ndee yi siga Galati kaane fɛma Pɔli xanbi. Ne yi Galati kaane xaranma wulen nan ma fa fala dɛnkɛlɛya muxun birin lan e xa Yahudiyane sariyan suxu, a gbengbenna e yi banxulan alogo e xa kamali dɛnkɛlɛyani. Ba Yahudiyane ra, mɛn kaane namunne mi yi darixi gaan tiin na. Nayi, Galati kaane sese mi yi banxulanxi. Na yi gbaxi Yahudiyane dɛnkɛlɛya muxune ra naxanye yi wama siyane birin xa liga alo e tan alogo e xa kamali dinani bayo Yahudiyan nan yi Yesu ra. Pɔli tan naxa, a na mi lan Alaa Muxu Sugandixina fe Xibaru Faɲin ma. Amasɔtɔ na yi Galati dɛnkɛlɛya muxune findima konyine nan na dinan kiraan xɔn. Pɔli naxa, a sariya suxun mi muxu yo nii rakisɛ fɔ Ala hinanna e na dɛnkɛlɛya Yesu ma. Waxatina nde, Pɔli yi Efɛsi taani, a e xibaru mɛ waxatin naxan yi. A yi a mɛ a Galati kaane tinma a yaxune kawandin na. Na ma, a yi xanuntenya kɛdini ito sɛbɛ e ma alogo e xa Alaa fe famu. \ip Pɔli yi Kitabun yireni ito sɛbɛ dɔxɔ saxan alogo a xa a ngaxakedenne xili “Xibaru Faɲi” keden peen ɲɔndin ma. Na yire saxanne ni i ra: \ip A singena, a yi a yɛtɛna feene yɛba, a fɔlɔ a yɛtɛna tubi kiin ma Yesu ma. A yi a yɛba e nun Yerusalɛn dɛnkɛlɛya muxune lan feen naxan ma fa fala dɛnkɛlɛya muxun naxanye mi findixi Yahudiyane ra, ne mi luma Yahudiyane sariyan bun. A mɔn yi a fala e nun Piyɛri a feene fataxi kii naxan yi lan na feen ma. Pɔli a xɛrayaan sɛnbɛn nan xun mayɛngɛma, a naxa, a Ala nan a findixi xɛraan na naxan mi fata adamadi yo ra, hali Yesu xɛra boden naxanye dɔxi Yerusalɛn taani. Na bunna nɛɛn, Galati kaane mi lan e xa e tuli mati muxu gbɛtɛ yo ra naxan Pɔli matandima hali e keli Yerusalɛn taani (sora 1 han sora 2). \ip A firindena, Pɔli yi falan ti fata Layiri Fonna Kitabun na, a naxa, a muxun mi kisima Yahudiyane sariya suxun xan xɔn, koni fɔ a xa dɛnkɛlɛya Alaa Muxu Sugandixin Yesu nan ma (sora 3 han sora 4). \ip A raɲanni, a naxa, a Galati kaane lan e xa lu xɔrɔyani Alaa Nii Sariɲanxin yamarin bun amasɔtɔ Alaa Nii Sariɲanxi kɛwali faɲin birin nasoma nɛn muxuni, katarabi xanuntenyaan ma (sora 5 han sora 6). \ip Yamaan laxi sariya suxun nan na dinani. E e mirixi a ma fa fala, e sariya suxun na dangu e yulubi ligan na, na e rasoma ariyanna nin. Anu, Kitabun yireni ito naxa, a muxun mi nɔɛ tinxinɲɛ Ala yɛɛ ra yi sariya suxun xɔn. I na Ala sariya keden kala, i bata findi yulubi tongon na. Xa na yulubi mi ba i ma, Ala mi tinma i yi so ariyanna yi. Fɔ yulubin xa ba muxun ma singen, a fa so ariyanna kui. Yesu nan findixi na muxun na naxan adamadiine yulubine bama e ma. Naxan na dɛnkɛlɛya Yesu ma, na bata kisin sɔtɔ. Na kui, dɛnkɛlɛyaan nan en nakisima. Sariya suxun mi a ra. \c 1 \p \v 1 N tan Pɔli, Alaa Muxu Sugandixina xɛrana, n bata kɛdini ito sɛbɛ Galati dɛnkɛlɛya muxune ma. Adama mi n xɛxi fɔ Yesu nun Fafe Ala naxan a rakelixi sayani. \v 2 N tan nun ngaxakedenna naxanye birin be, nxu Galati dɛnkɛlɛya yamaan xɔntɔnma: \p \v 3 En Fafe Ala nun a Muxu Sugandixin Marigi Yesu xa hinanna nun bɔɲɛ xunbenla fi ɛ ma. \p \v 4 Yesu nan a yɛtɛ fixi en yulubine fe ra, a yi en xunba waxati ɲaxini ito yi alo en Fafe Ala waxi a xɔn ma kii naxan yi. \v 5 En xa binyen fi a ma habadan han habadan! Amina. \s Xibaru Faɲi gbɛtɛ yo mi na yi \p \v 6 N bata kabɛ ɛ ma amasɔtɔ ɛ bata ɛ xun xanbi so Ala yi mafurɛn naxan ɛ xilixi a Muxu Sugandixina hinanna xɔn. Ɛ yi xibaru gbɛtɛ suxu. \v 7 Koni Xibaru Faɲi gbɛtɛ yo mi na yi mumɛ! Muxune nan tun ɛ tɔrɔma, e waxi Alaa Muxu Sugandixina fe Xibaru Faɲin maxɛtɛ feni. \v 8 Koni hali nxu tan hanma malekana nde yi fa sa keli ariyanna yi, a xibaru gbɛtɛ kawandin ba ɛ xa, nxu tan mi naxan baxi ɛ xa, Ala xa na kanna halagi habadan! \v 9 Nxu bata yi a fala. Iki, n mɔn xa a fala ɛ xa. Xa muxu yo xibaru gbɛtɛ kawandin bama ɛ xa, ba Yesu a Fe Xibaru Faɲin na, ɛ naxan singe suxi, Ala xa na kanna halagi habadan! \p \v 10 Iki n yamaan nan mafanma ba? Hanma Ala? N katama n xa rafan adamadiine nan ma ba? Xa n mɔn yi katama n xa yamaan nan kɛnɛn nun, nayi n mi findɛ Alaa Muxu Sugandixina walikɛɛn na! \s Pɔli a xɛrayana \p \v 11 Ngaxakedenne, n xa a fala ɛ xa, n Yesu a fe Xibaru Faɲin naxan nalixi ɛ ma, a mi fataxi adamadiine ra. \v 12 N mi a sɔtɔxi muxu yo ra. Muxu yo mi n xaranxi a ma. Yesu Alaa Muxu Sugandixin nan a makɛnɛnxi n xa.\f + \fr 1.12\fr* A mato Xɛrane 9.3-6 kui.\f* \p \v 13 Amasɔtɔ ɛ bata n kɛwanle fe mɛ, n naxan naba n yi Yahudiya dinani waxatin naxan yi. N bata dɛnkɛlɛya yamaan ɲaxankata han a radangu ayi. N yi a kalama nɛn. \v 14 N yi danguma nɛn n lanfa wuyaxi ra Yahudiya dinani n siyaan muxune yɛ. Dinan muxu gbee nan yi n tan na n benbane namunne xɔn. \p \v 15 Koni xabu n bari waxatin naxan yi, Ala yi n sugandi, a n xili a hinanni. Bayo a a kɛnɛn nɛn \v 16 a xa a Dii Xɛmɛn makɛnɛn n xa, alogo n xa a fe Xibaru Faɲin nali siya gbɛtɛne ma. Nayi, n mi sigaxi adamadi yo fɛma, a xa n kawandi. \v 17 N mi sigaxi Yerusalɛn taani ne fɛma naxanye singe yi xɛrane ra. Koni n siga nɛn Arabu yamanani mafurɛn! N mɔn yi xɛtɛ Damasi yi. \v 18 Ɲɛɛ saxan dangu xanbini, n yi siga Yerusalɛn taani alogo nxu nun Piyɛri xa nxu bode kolon, n xii fu nun suulun ti a fɛma. \v 19 N mi xɛra gbɛtɛ to na yi fɔ Marigi Yesu xunyɛn Yaki. \v 20 N naxan sɛbɛxi, Ala nan seren na, ɲɔndin na a ra. \p \v 21 Na xanbi ra, n yi siga Siriya yi e nun Silisi yi, \v 22 koni muxe mi yi n kolon Yudaya dɛnkɛlɛya yamane yɛ naxanye Alaa Muxu Sugandixin xɔn. \v 23 E ito nan gbansan mɛ: “Xɛmɛn naxan yi en ɲaxankatama a fɔlɔni, na nan fa dɛnkɛlɛyaan kirana fe kawandin bama iki, a yi naxan kalama.” \v 24 Nanara, e yi Ala tantun n tan ma fe ra. \c 2 \s Pɔli nun xɛraan bonne \p \v 1 Ɲɛɛ fu nun naanin dangu xanbini, n tan nun Baranabasi yi siga Yerusalɛn taani. N Tito fan xali. \v 2 N siga nɛn bayo Ala bata a makɛnɛn n xa. N darixi Yesu a fe Xibaru Faɲin naliyɛ siya gbɛtɛne ma kii naxan yi, n yi na yɛba e muxu gbeene xa wundoni, alogo n ma wanle birin nama lu fufafu! \v 3 Koni hali Tito Girɛki kaan naxan yi n fɛma, e mi a karahan a banxulan feen ma. \v 4 Koni nafigina ndee yi basanxi nxu ra alogo e xa nxɔ feene rakɔrɔsi, e yi nxɔ xɔrɔyani gbɛ Yesu Alaa Muxu Sugandixin naxan fixi nxu ma, e yi nxu findi konyin na. \v 5 Nxu mi tin e xa hali ndedi, alogo nxu xa Yesu a fe Xibaru Faɲin ɲɔndin mara ɛ xa. \p \v 6 Naxanye yi luxi alo e muxu gbeene, e yi findixi naxan yo ra, n ma kolon, bayo Ala mi muxune rafisama e bode xa. Na muxu gbeene mi sese saxi n ma xaranna fari. \v 7 A makuya na ra! E a toxi nɛn a Ala bata Yesu a fe Xibaru Faɲin kawandi baan wanla taxu n tan na siya gbɛtɛne xa alo a bata a taxu Piyɛri ra kii naxan yi Yahudiyane xa. \v 8 Amasɔtɔ naxan Piyɛri findixi xɛraan na Yahudiyane xa, na nan n fan xɛxi siya gbɛtɛne ma. \v 9 Yaki nun Piyɛri nun Yoni, naxanye yi luxi alo e yɛɛratine, e to Alaa maragidin kolon a naxan fixi n ma, e yi n tan nun Baranabasi yisuxu ngaxakedenyani alogo nxu xa wali siya gbɛtɛne tagi, e tan yi wali Yahudiyane tagi. \v 10 E yi nxu mafan, a nxu xa nxu xaxili lu yiigelitɔne xɔn ma. N fan yi n sɔbɛ soxi na nan ma. \s Pɔli yi Piyɛri sɔnna fe fala a xa \p \v 11 Piyɛri fa Antiyɔki yi waxatin naxan yi, n yi a matandi amasɔtɔ a yi tantanxi. \v 12 Benun muxuna ndee xa fa keli Yaki fɛma, Piyɛri yi a dɛgema siya gbɛtɛ dɛnkɛlɛya muxune nan xɔn ma nun. Koni ne to fa, a yi keli e fɛma, a a makuya e ra amasɔtɔ a gaxuxi Yahudiyane yɛɛ ra naxanye yi waxi siya gbɛtɛne banxulan feni. \v 13 Yahudiya dɛnkɛlɛya muxun bonne fan yi so a tantanni. Hali Baranabasi fan yi so a yi. \v 14 N to a to a e mi sigan tima Yesu a fe Xibaru Faɲin ɲɔndin kira tinxinxin xɔn ma, n yi a fala Piyɛri xa e birin yɛɛ xɔri, n naxa, “Yahudiyan nan i tan na koni i ya kɛwanle ligaxi alo siya gbɛtɛne, e mi luxi alo Yahudiyane! Nayi, i siya gbɛtɛne karahanma di, a e xa Yahudiyane namunne suxu?” \p \v 15 En tan naxan barixi Yahudiyayani, siya gbɛtɛ mi en tan na, naxan findixi yulubi kanne ra. \v 16 En na a kolon a muxun mi tinxinma ayi Ala yɛɛ ra yi sariya suxun xan xɔn ma, fɔ a na dɛnkɛlɛya Yesu Alaa Muxu Sugandixin ma. Nanara, en bata la Alaa Muxu Sugandixin Yesu ra alogo en xa tinxin dɛnkɛlɛyaan xɔn Alaa Muxu Sugandixin ma. Sariya suxun mi a ra bayo adamadi yo mi nɔɛ tinxinɲɛ sariya suxun xɔn.\f + \fr 2.16\fr* A mato Yaburin 143.2 nun Romi 3.20 nun 3.23 kui.\f* \v 17 Koni en na kata en xa tinxin Alaa Muxu Sugandixin barakani, xa a li yulubi kanna nan en fan na, nanara ba fa fala Alaa Muxu Sugandixin walima yulubi nan xa nayi? Ɛn-ɛn de! \v 18 N bata n mɛ sariyan naxanye ra, xa n mɔn tin ne ma, na bunna nɛɛn, n bata findi sariya kalan na. \v 19 N luxi nɛn alo n bata faxa sariyan bun, n mi fa sariyan bun sɔnɔn. Nanara, Ala nan gbee n ma dunuɲa yi gidin na. N bata gbangban wudin ma Alaa Muxu Sugandixin xɔn ma, \v 20 nanara, n tan mi fa n nii ra sɔnɔn koni Alaa Muxu Sugandixin niin nan fa n yi. N dunuɲa yi gidin naxan nabama n fati bɛndɛni sɔnɔn, n na rabama dɛnkɛlɛyaan nin Alaa Dii Xɛmɛni, naxan bata n xanu, a faxa n ma fe ra. \v 21 N mi n mɛma Alaa hinanna ra. Amasɔtɔ xa muxun yi tinxinma sariyan nan xɔn ma nun, Alaa Muxu Sugandixin bata faxa nayi fufafu! \c 3 \s Sariya suxun nun dɛnkɛlɛyana \p \v 1 Ee! Galati kaa xaxilitarene! Nde ɛ tirinxi? Ɛ tan bata yi Yesu Alaa Muxu Sugandixin faxa feni gbɛ wudin ma ki faɲi! \v 2 Ɛ xa maxɔdin keden yabi n xa: Ɛ Alaa Niin sɔtɔxi sariya suxun nan xɔn ma ba hanma dɛnkɛlɛyaan xɔn ma ɛ naxan ma fe mɛxi? \v 3 Ɛ bata yi a fɔlɔ Alaa Niin barakani, koni iki ɛ xaxilitareyaan bata radangu ayi, han ɛ fa waxi a xɔn ɛ xa a raɲan ɛ yɛtɛ sɛnbɛn na iki ba? \v 4 Ɛ tɔrɔxi nɛn fufafu ba? Fufafu mi yi a ra ba? \v 5 Ala a Nii Sariɲanxin fima ɛ ma, a kabanako feene ligama ɛ tagi sariya suxun nan xɔn ma ba, hanma dɛnkɛlɛyaan xɔn ma ba, ɛ naxan ma fe mɛxi? \p \v 6 A luxi nɛn alo naxan sɛbɛxi: “Iburahima yi dɛnkɛlɛya Ala ma, Ala fan yi na yatɛ tinxinna ra a xa.”\f + \fr 3.6\fr* A mato Dunuɲa Fɔlɔn 15.6 kui.\f* \v 7 Ɛ xa a kolon fa fala muxun naxanye dɛnkɛlɛyaxi, Iburahima bɔnsɔnna muxune nan ne ra. \v 8 Kitabun bata yi a fala nun, a Ala siya gbɛtɛne ratinxinma nɛn a yɛtɛ yɛɛ ra yi dɛnkɛlɛyaan barakani, a yi Yesu a fe Xibaru Faɲin nali Iburahima ma benun a waxatin xa a li, a naxa, “Dunuɲa siyane birin duban sɔtɔma nɛn i tan barakani.”\f + \fr 3.8\fr* Dunuɲa Fɔlɔn 12.3\f* \v 9 Naxanye dɛnkɛlɛyaxi, ne duban sɔtɔma nɛn alo dɛnkɛlɛya muxuna Iburahima. \p \v 10 Naxanye xaxili tixi sariya suxun na, dangan ne xa. Amasɔtɔ a sɛbɛxi, “Feen naxanye birin sɛbɛxi Sariya Kitabuni, naxan mi ne suxuma, Ala xa na kanna danga.”\f + \fr 3.10\fr* Sariyane 27.26\f* \v 11 Nba, a bata yigbɛ feu, fa fala muxu yo mi tinxinɲɛ Ala yɛɛ ra yi sariyan xɔn ma. Amasɔtɔ Kitabun naxa, “Naxan na tinxin dɛnkɛlɛyaan xɔn, na nii rakisin sɔtɔma nɛn.”\f + \fr 3.11\fr* Xabakuki 2.4\f* \v 12 Koni sariyan mi minixi dɛnkɛlɛyani, bayo a mɔn naxa, “Naxan na itoe suxu, na kanna nii rakisin sɔtɔma nɛn e xɔn.”\f + \fr 3.12\fr* A mato Saraxaraline 18.5 nun Romi Kaane 10.5 kui.\f* \p \v 13 Alaa Muxu Sugandixin findixi danga muxun nan na en tan ma fe ra, a en xunba sariyan dangan bun ma, bayo a sɛbɛxi, “Naxan yo na singan wudin ma, dangan na kanna xa.”\f + \fr 3.13\fr* Sariyane 21.23\f* \v 14 A na liga nɛn en xa alogo Ala duban naxan nagidixi Iburahima ma, siya gbɛtɛne fan xa na sɔtɔ Yesu Alaa Muxu Sugandixin barakani. En mɔn yi Alaa Niin sɔtɔ dɛnkɛlɛyaan xɔn ma, a en tuli saxi naxan na. \s Ala en tuli saxi naxan na \p \v 15 Ngaxakedenne, n xa misaala yita ɛ ra fata dunuɲa yi gidin na. Awa, xa muxu firinna lan fena nde ma, e layirin xidi, muxu yo mi na layirin kalɛ hanma a nde sa a fari. \v 16 Na ma, Ala bata Iburahima tuli sa e nun a yixɛtɛna. Kitabun mi a falaxi fa fala “a yixɛtɛne,” naxan yi findima muxu wuyaxi ra. Koni a naxa, “i yixɛtɛna,”\f + \fr 3.16\fr* Dunuɲa Fɔlɔn 12.7\f* na bunna nɛɛn muxu kedenna na a ra, Alaa Muxu Sugandixina. \v 17 N naxan ma, na ni ito ra: Ala bata yi layirin naxan xidi ken, Musaa sariyan mi na kalɛ naxan falaxi ɲɛɛ kɛmɛ naanin ɲɛɛ tonge saxan dangu xanbini. Na mi Alaa tuli saan kalama. \v 18 Amasɔtɔ xa Alaa kɛɛn fima sariyan nan xɔn ma, a mi findixi tuli saan na na yi. Koni Ala hinan nɛn Iburahima ra, a a tuli sa. \p \v 19 Sariyan fa fixi nanfera nayi? A fixi hakɛne nan ma fe ra han Iburahima yixɛtɛn fa waxatin yi a li, Ala en tuli sa naxan na. Sariyan fixi malekane nan xɔn muxuna nde sabun na.\f + \fr 3.19\fr* Yahudiyane namunne kui, e laxi a ra fa fala Musa Alaa sariyane sɔtɔxi malekane nan xɔn. \f* \v 20 Sabu wuyaxi na yi, koni Ala keden peen na a ra! \s Sariyan bunna \p \v 21 Awa, sariyan saxi Alaa tuli saan nan xili ma ba? Ɛn-ɛn de! Bayo xa sariyan yi fixi nun naxan yi nɔɛ nii rakisin fiyɛ, nayi yamaan yi tinxinma ayi nɛn Ala yɛɛ ra yi sariyan xɔn. \v 22 Koni Kitabun naxa, a dunuɲa birin yulubin sɛnbɛn bun ma. Nanara, naxanye dɛnkɛlɛyaxi, ne xa Alaa tuli saan sɔtɔ Yesu a tɔgɔndiyaan barakani, Alaa Muxu Sugandixina. \p \v 23 Koni benun dɛnkɛlɛyani ito xa fa waxatin naxan yi, sariyan yi en birin maraxi nɛn alo kaso ra saane han dɛnkɛlɛyaan yi lankɛnɛmaya. \v 24 Nanara, sariyan findixi en xuru seen nan na, a en xali Alaa Muxu Sugandixin ma alogo en xa tinxin Ala yɛɛ ra yi dɛnkɛlɛyaan xɔn ma. \v 25 Koni dɛnkɛlɛyaan bata fa. Nanara, en mi fa na sariyan bun ma sɔnɔn naxan yi findixi en xuru seen na. \p \v 26 Amasɔtɔ ɛ birin bata findi Alaa diine ra dɛnkɛlɛyaan xɔn ma Alaa Muxu Sugandixin Yesu yi. \v 27 Amasɔtɔ ɛ bata rafu igeni ɛ tubi xinla ma Alaa Muxu Sugandixin ma. Nayi, Alaa Muxu Sugandixina muxuyaan bata ragodo ɛ ma alo domana. \v 28 Nanara, tagi raba mi fa Girɛkine nun Yahudiyane tagi. Tagi raba mi fa konyine nun xɔrɔne tagi. Tagi raba mi fa xɛmɛn nun ɲaxanla tagi, ɛ birin bata findi kedenna ra Alaa Muxu Sugandixin Yesu yi. \v 29 Xa Alaa Muxu Sugandixin gbeen nan ɛ tan na, ɛ bata findi Iburahima bɔnsɔnna ra e nun a kɛɛ tongone alo Ala a tuli saxi kii naxan yi. \c 4 \p \v 1 Koni n na ito nan falama: Fanni kɛɛ tongon mɔn dii ɲɔrɛyani, a mi fisa konyin xa hali seen birin kanna to a ra. \v 2 E diin taxuma a kantan muxune ra naxanye a feene yɛbama a xa han na waxatin yi a li a fafe naxan saxi. \v 3 Na kiini, benun en xa kɔxɔ dɛnkɛlɛyani, en fan yi konyiyani dunuɲa gele ma feene yi. \v 4 Koni a fa waxatin to a li, Ala yi a Dii Xɛmɛn nafa. Ɲaxanla yi a bari. A barixi sariyan nan bun ma, \v 5 alogo a xa ne xɔrɔya naxanye sariyan bun ma, a en xa findi Alaa diine ra. \p \v 6 Bayo ɛ bata findi a diine ra, Ala bata a Dii Xɛmɛna Nii Sariɲanxin nagodo, a so en bɔɲɛni. Na Nii Sariɲanxin nan Ala xilima en bɔɲɛni, a naxa, “Baba! N fafe!” \v 7 Nayi, konyi mi fa i tan na fɔ a diina. Xa i bata findi a diin na, Ala mɔn i findima kɛɛ tongon na nɛn. \s Pɔli a xaminna Galati kaane fe ra \p \v 8 A fɔlɔni ɛ mi yi Ala kolon nun, ɛ yi batu seene nan ma konyiya yi. Ala mi yi ne ra mumɛ! \v 9 Koni iki, ɛ Ala kolon. Ala fan ɛ kolon. Nanfera ɛ birama dunuɲa gele ma feene fɔxɔ ra sɔnɔn, naxanye sɛnbɛ mi na? Ɛ waxi a xɔn ma nɛn ba, ɛ mɔn xa findi ne konyine ra? \v 10 Ɛ sali lɔxɔne binyama, e nun kikene nun waxatine nun ɲɛɛne! \v 11 N gaxuxi xa n mi tɔrɔxi ɛ fe ra fuu! \p \v 12 Ngaxakedenne, n na ɛ mafanma, ɛ xa lu alo n tan. Bayo n tan luxi nɛn alo ɛ tan. Ɛ mi tinxintareya yo dɔxi n na. \v 13 Ɛ a kolon fa fala n ma furen nan a ligaxi, n Yesu a fe Xibaru Faɲin kawandin ba ɛ xa a fɔlɔni. \v 14 Koni hali n ma furen to ɛ tɔrɔxi, ɛ mi n naɲaxuxi, ɛ mi ɛ mɛxi n na. Koni ɛ n yisuxi alo Alaa malekan nan yi n na nun, alo Alaa Muxu Sugandixin Yesu yɛtɛna. \v 15 Ɛ yi sɛwaxi nun kati! Nanfe ligaxi? N sereyaan bama ɛ fe ra, xa ɛ yi nɔɛ a ligɛ nun, ɛ yi ɛ yɛɛne bama nɛn nun, ɛ yi e so n yii! \v 16 Koni iki, n mi findixi ɛ yaxun na ɲɔndi falan xɔn ba? \p \v 17 Muxuni itoe kunfaxi ɛ xɔn, koni fe faɲi mi a ra! E kataxi ɛ ba feen nan na nxu fɛma alogo ɛ fan xa kunfa e xɔn. \v 18 Kunfan fan, xa ɛ fe faɲin nan fɔxɔ ra, e nun xa ɛ luyɛ a fari waxatin birin. Hali n yɛ xɔnna mi a ra. \v 19 N ma diine, n mɔn tɔrɔni ɛ fe ra alo ɲaxanla kuiin na a ramaxa a ma, han Alaa Muxu Sugandixina muxuyaan yi sabati ɛ bɔɲɛni. \v 20 Koni a yi rafanma n ma nun, iki n lu ɛ fɛma, alogo n xa n fala ti kiin maxɛtɛ. Ɛ fe n yifuxi kati! \s Hagara nun Saran ma fe misaala \p \v 21 Ɛ xa a fala n xa, ɛ tan naxanye waxi a xɔn ma ɛ xa lu sariyan bun ma, ɛ mi na sariyan kolon ba? \v 22 Bayo a sɛbɛxi a Iburahima dii xɛmɛ firin sɔtɔ nɛn. A keden sɔtɔ konyi gilɛn ma, a bonna sɔtɔ xɔrɔn gilɛn ma.\f + \fr 4.22\fr* A mato Dunuɲa Fɔlɔn 16.15 nun 21.2 kui.\f* \p \v 23 A naxan sɔtɔ konyi gilɛn xɔn ma, na sɔtɔxi nɛn alo adaman birin sɔtɔma kii naxan yi. Koni a diin naxan sɔtɔxi xɔrɔ ɲaxanla xɔn ma, Ala nan a tuli sa na tan na.\f + \fr 4.23\fr* A mato Dunuɲa Fɔlɔn 17.16 kui.\f* \v 24 Feni itoe luxi nɛn alo misaala. Layiri firinna misaala nan ɲaxalan firinni itoe ra. Kedenna kelixi Sinayi Geyaan nan fari, naxan diine barima konyiyani. Hagara nan na ra. \v 25 Sinayi Geyaan naxan Arabu yamanani, na misaala nan Hagara ra. E nun Yerusalɛn taan naxan na yi iki, ne keden. Bayo, Yerusalɛn nun mɛn kaane birin konyiyaan nin.\f + \fr 4.25\fr* Yerusalɛn taan findixi Yahudiyane dinana misaala ra be. Mɛn kaane yi e gbee namunne konyiyaan nin.\f* \v 26 Koni Yerusalɛn taan naxan kore, xɔrɔn nan na ra. En nga nan na ra. \v 27 Bayo Kitabun naxa, \q “Gbantana, i xa sɛwa, \q i tan naxan mi dii barixi! \q Ɲaxan, i sɔnxɔ sɛwani, \q naxan mi diin sɔtɔ xɔlɛn kolon. \q Bayo ɲaxalan nabeɲinxina diine wuyama ayi nɛn \q dangu xɛmɛ taa ra dɔxɔn gbeene ra.”\f + \fr 4.27\fr* Esayi 54.1\f* \p \v 28 Nba, ngaxakedenne, ɛ fan bata sa Isiyaga fari, Ala e tuli sa naxan na. \v 29 Na waxatini diin naxan sɔtɔ alo adaman birin sɔtɔma kii naxan yi, na yi bonna ɲaxankata naxan sɔtɔxi Alaa Niin barakani. Han iki, a mɔn na kiini. \v 30 Koni Kitabun nanfe falaxi? A naxa, “Konyi ɲaxanli ito nun a diin kedi. Amasɔtɔ konyi ɲaxanla diin nun xɔrɔ ɲaxanla diin mi kɛɛn tongɛ e bode xɔn ma mumɛ!”\f + \fr 4.30\fr* A mato Dunuɲa Fɔlɔn 21.10 kui.\f* \v 31 Nanara, ngaxakedenne, konyi gilɛ dii mi en tan na fɔ xɔrɔ diine. \c 5 \s Ɛ lu xɔrɔyani \p \v 1 Alaa Muxu Sugandixin bata xɔrɔyaan fi en ma alogo en xa xɔrɔya. Nanara, ɛ kankan na ma, ɛ nama so konyiyaan bun ma sɔnɔn. \p \v 2 Ɛ tuli mati. N tan Pɔli nan ito falama ɛ xa. Xa ɛ tin, e yi ɛ banxulan, Alaa Muxu Sugandixin tɔnɔ mi fa ɛ ma sɔnɔn. \v 3 N mɔn ito nan falama muxun birin xa, naxan na tin e xa a banxulan: sariyan birin suxu goronna na xun ma. \v 4 Ɛ tan naxanye katama ɛ xa tinxin Ala yɛɛ ra yi sariyan xɔn, ɛ nun Alaa Muxu Sugandixin bata taxun. Ɛ bata keli Alaa hinanna bun ma. \v 5 Bayo en xaxili tixi en ma yigin nan na Alaa Niin barakani dɛnkɛlɛyaan xɔn ma, a en natinxinma nɛn. \v 6 Amasɔtɔ xa ɛ Yesu Alaa Muxu Sugandixini, banxulanna nun banxulantareyaan tɔnɔn mi na, fɔ dɛnkɛlɛyaan naxan walima xanuntenyani. \p \v 7 Ɛ yi a ligama ki faɲi! Nde ɛ ɲɔndin suxuni kalaxi? \v 8 Ala naxan ɛ xilixi, a tan mi na ligaxi. \v 9 “Hali buru rate se\f + \fr 5.9\fr* \fk burun nate sena:\fk* Lɛbɛnna na a ra naxan burun nagboma ayi. Alo lɛbɛnna siyadin burun birin natema kii naxan yi, feen naxan Galati kaane ratantanma, na nan e yamaan birin xunna kalama na kiini.\f* xurudin nɔɛ burun birin nagboɛ ayi nɛn.” \v 10 Koni n laxi ɛ ra Marigin barakani fa fala ɛ mi miriya gbɛtɛ tongɛ. Nba, muxun naxan ɛ yifuma, a findi muxu yo ra, Ala na yalagima nɛn. \p \v 11 Koni, ngaxakedenne, xa n mɔn yi banxulan feen kawandin nan bama nun, nanfera e mɔn n bɛsɛnxɔnyama? Nayi, Yesu faxa wudin\f + \fr 5.11\fr* Romi kaane yi muxune gbangbanma \fk wudin\fk* nan ma, e yi e faxa. Yesu gbangban wudin naxan ma, na findixi kisin sɔtɔ kiin na. Na nan muxuna ndee tɛrɛnama a fe yi.\f* mi findɛ e xa tɛrɛna feen na. \v 12 Nayi, naxanye ɛ yifuma banxulan feen na, ne yi lan e xa e gbeena ngaan ba na! \p \v 13 Amasɔtɔ ɛ tan, ngaxakedenne, ɛ xilixi xɔrɔyaan nan ma. Anu, ɛ nama xɔrɔyaan findi fati bɛndɛn nafan feene ra. Koni ɛ xa wali ɛ bode xa xanuntenyani. \v 14 Amasɔtɔ sariyan birin fala yisoxin ni i ra: “I adamadi boden xanu alo i yɛtɛna.”\f + \fr 5.14\fr* Saraxaraline 19.18\f* \v 15 Koni xa ɛ liga alo subene, ɛ ɛ bode yɛngɛ, ɛ yi ɛ balo ɛ bode ra, ɛ xa a liga ɛ yeren ma, xa na mi a ra, ɛ ɛ bode ɲanma nɛn feu! \s Alaa Nii Sariɲanxina fe yi \p \v 16 Koni n tan naxa, ɛ xa sigan ti Alaa Niin barakani. Nanara, ɛ mi fati bɛndɛn nafan feene rakamalɛ sɔnɔn. \v 17 Amasɔtɔ fati bɛndɛn nafan feene mi tinɲɛ Alaa Niina feene ma. Alaa Niin fan mi tinɲɛ fati bɛndɛn wanle ma. Ne firinne yaxun nan e bode ra. Nanara, ɛ mi ɛ yɛtɛ waxɔn feene ligama. \v 18 Xa ɛ biraxi Alaa Nii Sariɲanxin fɔxɔ ra, ɛ mi fa sariyan bun sɔnɔn. \p \v 19 Fati bɛndɛn nafan feene kolon mi raxɔlɔ: yanga suxuna, xɔsi fena, haramu feene, \v 20 suxure batuna, kɔɛrayana, xɔnnantenyana, lantareyana, xɔxɔlɔnyana, bɔɲɛ teena, yɛtɛ yigbona, mayitaxunna, \v 21 milɛna, dɔlɔ minna, haramu sumunne, e nun na fe sifane. N na ɛ rakolonma alo n bata yi a fala kii naxan yi: Naxanye fe sifani itoe ligama, ne mi Alaa Mangayaan toma. \p \v 22 Muxun na lugo Alaa Nii Sariɲanxin na, kɛwanli itoe nan findima a bogin na:\f + \fr 5.22\fr* Wudi faɲin bogi faɲin nan tima. Adamadi faɲin fan kɛwali faɲin nan ligama. Na luxi nɛn alo wudin nun a bogina.\f* xanuntenyana, sɛwana, bɔɲɛ xunbenla, diɲana, ɲɛnige faɲina, fanna, tɔgɔndiyana, \v 23 limaniyana, yɛtɛ suxuna. Tɔn mi dɔxɛ na feene ra. \v 24 Naxanye bata findi Yesu Alaa Muxu Sugandixin gbeen na, ne bata e fati bɛndɛn wanle gbangban a faxa wudin ma e nun e waxɔn feene nun e rafan feene. \v 25 Xa en dunuɲa yi gidin nabama Alaa Nii Sariɲanxin xɔn, fɔ en kɛwanle xa lan Alaa Nii Sariɲanxin ma. \v 26 En nama waso, en yi en bode rafen, en yi en bode maxɔxɔlɔn. \c 6 \s Ɛ ɛ bode mali \p \v 1 Ngaxakedenne, xa muxuna nde bira hakɛni, ɛ tan naxanye Alaa Nii Sariɲanxini, ɛ xa a matinxin limaniyani. Koni ɛ ɛ yɛtɛ rakɔrɔsi alogo Setana nama ɛ fan natantan. \v 2 Ɛ ɛ bode goron tongo, nayi ɛ bata Alaa Muxu Sugandixina sariyan nakamali. \v 3 Xa muxuna nde a miri a ma a a tan se ra koni sese mi a ra, a a yɛtɛ nan tun mayendenma. \v 4 Muxun birin xa a yɛtɛ kɛwanle rakɔrɔsi. Xa ne fan, a kanba xunna taranma nɛn na nayi, a nama a sa muxu gbɛtɛ ma. \v 5 Muxun birin xa a yɛtɛ goronna tongo. \p \v 6 Naxan xaranma Alaa falan ma, na xa a karamɔxɔ ki a se faɲin birin yi. \p \v 7 Ɛ nama ɛ yɛtɛ mayenden bayo Ala mi mayendenɲɛ. Muxun sansiin naxan sifa wolima, a na nan sifa xabama. \v 8 Nayi, naxan na a fati bɛndɛn wanle kɛ, na halagin sɔtɔma nɛn ne xɔn. Koni, naxan na Alaa Nii Sariɲanxin wanle kɛ, a habadan nii rakisin sɔtɔma nɛn Alaa Nii Sariɲanxin xɔn. \v 9 Nanara, en nama xadan fe faɲi rabadeni. Amasɔtɔ xa en lu na fari, en na a tɔnɔn sɔtɔma nɛn waxati famani. \v 10 Nanara, xa a fɛrɛna en xa, en xa fe faɲin liga muxune birin xa, koni katarabi en ngaxakeden dɛnkɛlɛya muxune nan ma. \s Maxadi dɔnxɛne nun xɔntɔnne \p \v 11 Ɛ mi a to, n sɛbɛli xungbeen naxanye sɛbɛma n yɛtɛ yiin na iki! \v 12 Naxanye waxi a xɔn ma, e xa yamaan kɛnɛn fati bɛndɛn kiraan xɔn ma, ne nan katama e xa ɛ karahan a ɛ xa banxulan. E na ligama nɛn alogo yamaan nama e bɛsɛnxɔnya Alaa Muxu Sugandixin faxana fe ra wudin ma. \v 13 Hali naxanye banxulanxi, e mi sariyan suxuma. Koni, e waxi a xɔn ma nɛn, ɛ xa banxulan alogo e xa e kanba a ɛ fan bata tin banxulanna ma. \v 14 Koni n tan, n na n kanbama en Marigi Yesu Alaa Muxu Sugandixin faxa wudin nan tun yi. N faxaxi dunuɲa feene yi na wudin nan xɔn, dunuɲa feene fan bata faxa n yi. \v 15 Xa muxun banxulanxi hanma xa a mi banxulanxi, na mi fe ra, fɔ a xa findi dali nɛnɛn na. \v 16 Nba, naxan na falani ito suxu, Ala xa bɔɲɛ xunbenla nun kininkininna fi na kanna ma, e nun Ala gbee Isirayila! \p \v 17 Dɔnxɛn na, muxu yo nama n tɔrɔ, amasɔtɔ larun naxanye n fatin ma, ne a yitama a Yesu gbeen nan n na. \p \v 18 Nba, ngaxakedenne, en Marigi Yesu Alaa Muxu Sugandixina hinanna xa lu ɛ niini. Amina.