\id EXO \ide UTF-8 \h Xɔrɔyaan Sora \toc1 Nabi Musa Alaa Falan Naxan Sɛbɛ \toc2 Xɔrɔyana \mt1 Xɔrɔyana \mt2 Nabi Musa Alaa Falan Naxan Sɛbɛ \ip Tawureta Musa yire firinden ni i ra. A Isirayila kaane konyiyaan nun e xɔrɔyaan nan ma fe yɛbama Misiran yamanani. Ala nan e xɔrɔya alogo e xa mini Misiran yamanani. A tan nan e xunba, nanara, e findi a gbeen na, a yi a sariyane fi e ma. Ala naxan Isirayila yamaan xunba a xanuntenyani, na nan a falaxi yamaan xa a e xa e gbee xanuntenyaan yita a ra a sariyane suxun xɔn. \ip Isirayila kaane yelin xanbini dɔxɔden sɔtɛ Misiran yi, ɲɛɛ wuyaxi danguxina, e yi findi yama gbeen na. Koni e findi nɛn Misiran mangana konyine ra. Ala mi a xun xanbi so Isirayila kaane konyiyaan tɔrɔni, a yi muxuna nde sugandi e yɛ naxan yi xili Musa alogo a xa ti e yɛɛ ra. Ala yi Misiran kaane karahan a sɛnbɛn xɔn ma alogo e xa xɔrɔyaan fi Isirayila kaane ma, e yi e beɲin e siga. Musa yi ti e yɛɛ ra, a siga e ra Sinayi geyaan ma tonbonni. Ala yi Isirayila findi a yamaan na, a yi layirin xidi e tagi Sinayi geyaan fari. A yi a sariyane fala e xa. Musa yi geyaan fari sariyane ramɛdeni waxatin naxan yi, lan yire sariɲanxin ti feen ma. Kitabun yireni ito raɲanxi yire sariɲanxin ti feen nan ma, Ala fa a yɛtɛ makɛnɛnma dɛnaxan yi. \c 1 \s Isirayilaa tɔrɔna \p \v 1 Isirayilaa diin naxanye fa Yaxuba fɔxɔ ra Misiran yi, ne xinle ni itoe ra e nun e denbayane: \v 2 Rubɛn nun Simeyɔn nun Lewi nun Yuda \v 3 nun Isakari nun Sabulon nun Bunyamin \v 4 nun Dan nun Nafatali nun Gadi e nun Aseri. \v 5 Muxu tonge solofere nan mini Yaxuba yi. Yusufu tan yi Misiran yi nun. \p \v 6 Yusufu yi faxa, e nun a ngaxakedenne nun na waxatin muxune birin. \v 7 Isirayilaa diine yi diine bari, e wuya ayi, e yi yamanan nafe. \p \v 8 Manga nɛnɛna nde yi dɔxɔ Misiran yi, naxan mi yi Yusufu a fe kolon. \v 9 A yi a fala a yamaan xa, a naxa, “Ɛ a mato, Isirayila yamaan wuyama ayi, e sɛnbɛn gboma ayi en xa. \v 10 En xa a liga xaxinla ra, alogo e nama wuya ɲaxi ra, alogo xa yɛngɛn keli, e nama sa en yaxune fari, e yi en yɛngɛ, e e gi yamanani.” \v 11 Nayi, e yi walikɛ kuntigine dɔxɔ e xunna, e xa e xunna kala wanla tɔrɔn bun ma. E Pitomi nun Ramisesi taane ti, alogo e xa findi se ramaradene ra Misiran mangan xa. \v 12 Koni e nɛma e ɲaxankatama, e wuyama ayi, e gbo ayi. Nayi, Misiran kaane yi gaxu Isirayila bɔnsɔnne yɛɛ ra, \v 13 e yi e ɲaxankata wanle yi. \v 14 E yi e xunna kala konyiya wanle ra boro yibodonna nun bitikidi bɔnbɔna.\f + \fr 1.14\fr* \fk Bitikidin\fk* mɔn falama yirena nde yi fa fala “\fk Birikidina\fk*.”\f* \p \v 15 Misiran Mangan yi falan ti Sifira nun Puwa xa, Heburune dii rasuxune, \v 16 a naxa, “Ɛ na Heburu ɲaxanle mali dii barideni, xa xɛmɛn nan a ra, ɛ xa a faxa. Xa ɲaxanla nan a ra, ɛ yi a lu a nii ra.” \v 17 Koni dii rasuxune yi gaxu Ala yɛɛ ra. Misiran Mangan naxan falaxi e xa, e mi tin na ligɛ, e yi dii xɛmɛne lu e nii ra. \v 18 Misiran Mangan yi dii rasuxune xili, a yi a fala e xa, a naxa, “Nanfera ɛ ito ligaxi, ɛ yi dii xɛmɛne lu e nii ra?” \v 19 Dii rasuxune yi Misiran mangan yabi, e naxa, “Heburu ɲaxanle mi liga alo Misiran kaane, e yixɔdɔxɔ, e diin barima nɛn benun dii rasuxune xa fa.” \v 20 Ala yi hinan dii rasuxune ra, yamaan yi wuya ayi, a gbo ayi. \v 21 Amasɔtɔ dii rasuxune gaxu nɛn Ala yɛɛ ra, Ala yi e denbayane rawuya ayi. \p \v 22 Nayi, Misiran mangan yi yamarini ito fi a yamaan birin ma: Xɛmɛn naxan birin barima, ɛ e woli Nila baani. Ɛ ɲaxanle lu e nii ra. \c 2 \s Nabi Musa bari fena \p \v 1 Xɛmɛna nde yi Lewi bɔnsɔnni, na yi Lewi bɔnsɔnna nde tongo a ɲaxanla ra. \v 2 Na yi fudikan, a yi dii xɛmɛn bari. A to a to, a diin tofan, a yi a luxun kike saxan. \v 3 A mi yi fa nɔɛ a luxunɲɛ, a yi tanbin deben tongo, a dolen so a ma, a yi a diin sa a kui, a yi sa a dɔxɔ Nila baa igen xun ma gbalan xɔrɛ ra. \v 4 Diin tadan ɲaxalanmaan yi sa ti wulani, a lu diin matoɛ alogo a xa a kolon feen naxan a sɔtɔma. \p \v 5 Misiran mangana dii tɛmɛn yi godo baani a maxadeni, a fɔxɔrabirane yi e masiga tima Nila baan dɛ. A yi deben to gbalan xɔrɛ ra, a yi a konyi gilɛn nasiga a tongodeni. \v 6 Misiran mangana dii tɛmɛn yi a rabi, a yi a to a dii xɛmɛn nan yi a ra. A wugama. A yi kininkinin a ma. A yi a fala, a naxa, “Heburu kaane diina nde ni ito ra!” \v 7 Nayi, diin tadan ɲaxalanmaan yi a fala Misiran mangana dii tɛmɛn xa, a naxa, “I waxi n xa sa dii ngana nde fen i xa Heburu ɲaxanle yɛ, alogo a xa xiɲɛn fi diini ito ma?” \v 8 Misiran mangana dii tɛmɛn yi a yabi, a naxa, “Awa, siga.” Diin tada yi sa diina nga yɛtɛɛn xili. \v 9 Misiran mangana dii tɛmɛn yi a fala a xa, a naxa, “Diini ito xali, i xiɲɛn fi a ma n xa, n ni i saranna fiyɛ.” Ɲaxanla yi diin tongo, a xiɲɛn fi a ma. \p \v 10 Diin to gbo, a yi a xali Misiran mangana dii tɛmɛn xɔn, a yi findi a diin na. A yi a xili sa, “Musa” bayo a naxa, “N na a tongoxi igen nan xun ma.” \s Nabi Musa yi a gi \p \v 11 Lɔxɔna nde, Musa bata yi kɔxɔ, a siga a ngaxakedenne fɛma, a yi e wali xɔdɛxɛn to. A yi Misiran kaana nde to Heburu kaana nde bɔnbɛ a ngaxakedenne yɛ. \v 12 A yi a yɛɛ rakoɲin a rabilinni. A to a to muxu yo mi yi na, a yi Misiran kaan faxa. A yi a maluxun ɲɛmɛnsinni. \v 13 Na xɔtɔn bode, a yi mini, a yi Heburu kaa firin to yɛngɛ. Yoo mi yi naxan xa, a a fala na xa, a naxa, “Nanfera i i lanfaan yɛngɛma?” \v 14 Na yi a yabi, a naxa, “Nde i findixi mangan nun kitisaan na nxu xun na? I mirixi n faxa feen nan ma, alo i Misiran kaan faxaxi kii naxan yi ba?” Musa yi gaxu, a naxa, “Muxune bata n ma faxa ti feen kolon!” \v 15 Misiran mangan to na feen mɛ, a yi kata Musa faxa feen na. Koni Musa yi a gi mangan bun, a siga Midiyan yamanani, a sa a matabu xɔɲinna dɛxɔn. \p \v 16 Dii tɛmɛ solofere yi Midiyan saraxaraliin yii. Ne yi fa ige badeni, e yi goronne rafe alogo e xa sa e babaa xuruse kurune ramin. \v 17 Xuruse raba gbɛtɛye yi fa, ne yi e kedi. Nayi, Musa yi keli, a e xun mayɛngɛ, a yi igen fi e xuruseene ma. \v 18 E to xɛtɛ e baba Reyuli konni, a yi e maxɔdin, a naxa, “Nanfera ɛ xɛtɛxi sinma to?” \v 19 E yi a yabi, e naxa, “Misiran kaana nde nan nxu ratangaxi xuruse rabane ma, a yɛtɛɛn yi igen ba nxu xa, a xuruseene ramin.” \v 20 A yi a fala a dii tɛmɛne xa, a naxa, “A sa minɛn yi? Nanfera ɛ xɛmɛn na luxi na yi? Ɛ sa a xili alogo a xa fa a dɛge.” \p \v 21 Musa yi tin, a xa lu na xɛmɛn konni. Na yi a dii Sefora fi Musa ma a ɲaxanla ra. \v 22 A dii xɛmɛ keden bari a xa, a yi a xili sa Gɛrisɔmi, bayo a naxa, “N bata findi xɔɲɛn na yamana gbɛtɛni.” \p \v 23 Waxati xunkuye to dangu, Misiran Mangan yi faxa. Isirayila bɔnsɔnne mɔn yi wugama konyiyaan bun ma, e yi gbelegbelema malina fe ra. E mawuga xuiin yi Ala li. \v 24 Ala yi e wuga xuiin mɛ, a yi a xaxili ti a layirin na a naxan xidi Iburahima nun Isiyaga nun Yaxuba xa. \v 25 Ala yi Isirayila kaane mato, a a ɲɔxɔ lu e xɔn. \c 3 \s Ala yi Nabi Musa xili \p \v 1 Musa yi findi a bitanna Midiyan saraxarali Yetiro a xuruse rabaan na. A yi xuruseene xali tonbon yiren xanbi ra, a fa Alaa geyaan ma, Horebe yi. \v 2 Alatala malekan yi mini a xa tɛɛn yiyani, fɔtɔndin tagi. Musa yi a mato, tɛɛn yi fɔtɔnni yiren birin yi, koni a mi yi a ganma mumɛ! \v 3 Musa yi a fala, a naxa, “N xa siga mɛnni alogo n xa kabanako feen mato, feen naxan a ligama fɔtɔndin mi ganma.” \v 4 Alatala to a to, a a sigama a yigbɛdeni, Ala yi a xili fɔtɔnni, a naxa, “Musa! Musa!” Musa yi a ratin, a naxa, “N tan ni i ra!” \v 5 Ala yi a fala, a naxa, “I nama i maso be ra, i ya sankidine ba i sanni, amasɔtɔ i tixi dɛnaxan yi, bɔxɔ sariɲanxin na a ra.” \v 6 A mɔn yi a fala, a naxa, “I benbane Ala nan n na, Iburahimaa Ala nun Isiyagaa Ala nun Yaxubaa Ala.” Musa yi a yɛtagin luxun, bayo a yi gaxuxi Ala to feen na. \p \v 7 Alatala yi a fala, a naxa, “N bata n ma yamana tɔrɔn to naxan Misiran yi. N bata e wuga xuiin mɛ, e nun muxune e ɲaxankatama kii naxan yi, amasɔtɔ n na e sɔxɔlɛne kolon. \v 8 Nayi, n bata godo alogo n xa e ba Misiran kaane yii. N yi e ba na yamanani, n yi e xali bɔxɔ faɲina nde yi naxan gbo, nɔnɔn nun kumin gbo bɔxɔn naxan yi, Kanan kaane dɔxi dɛnaxan yi, Xitine nun Amorine nun Perisine nun Xiwine e nun Yebusune. \v 9 Iki Isirayila wuga xuiin bata n li, n bata a to Misiran kaane e tɔrɔn kii naxan yi. \v 10 Nanara, iki, siga! N bata i xɛ Firawona ma alogo i xa Isirayila bɔnsɔnne ramini Misiran yi, n ma yamana.”\f + \fr 3.10\fr* Muxune yi a falama Misiran mangane birin ma fa fala “\fk Firawona\fk*” hali ba muxuni ito ra bayo “Firawona” bunna nɛɛn fa fala “Misiran Mangana.”\f* \p \v 11 Koni, Musa yi a fala Ala xa, a naxa, “Nde n tan na? N xa siga Firawona fɛma di, alogo n xa Isirayila bɔnsɔnne ramini Misiran yi?” \v 12 Ala yi a fala, a naxa, “N luma nɛn i xɔn. Ito findima nɛn taxamasenna ra alogo i xa a kolon, a n tan nan i rasigaxi. I na yamaan namini Misiran yi, ɛ fama n batudeni geyani ito nan fari.” \p \v 13 Musa yi a fala Ala xa, a naxa, “Awa, n sigɛ Isirayila kaane fɛma, koni n na a falɛ e xa, n naxa, ‘Ɛ benbane Ala nan n nafaxi ɛ fɛma,’ xa e n maxɔdin fa fala, ‘A xili di?’ n na e yabima di na yi?” \v 14 Ala yi a fala Musa xa, a naxa, “N tan na a ra, Ala naxan na yi. I xa Isirayila kaane yabi na kii nin, i naxa, ‘Naxan xili “N Na Yi,” na nan n nafaxi ɛ fɛma.’ ” \v 15 Ala mɔn yi a fala Musa xa, a naxa, “A fala Isirayila kaane xa, a n tan, Alatala, e benbane Ala, e nun Iburahimaa Ala, e nun Isiyagaa Ala e nun Yaxubaa Ala, n nan i rafaxi e fɛma. N xinla ni ito ra habadan! E n xili bama ikii nin waxati famatɔne birin yi. \v 16 Siga, i sa Isirayila fonne malan, i yi a fala e xa, a n tan, Alatala, e benbane Ala, Iburahimaa Ala nun Isiyagaa Ala nun Yaxubaa Ala, n tan bata mini i xa. N naxa, ‘N bata n ɲɔxɔ lu ɛ xɔn yati! N bata a to e naxan ligaxi ɛ ra Misiran yi. \v 17 N bata a ragidi, n na ɛ raminima nɛn Misiran yi, ɛ tɔrɔma dɛnaxan yi. N yi ɛ xali Kanan kaane bɔxɔni, Xitine nun Amorine nun Perisine nun Xiwine e nun Yebusune. Bɔxɔn nan na ra nɔnɔn nun kumin gbo dɛnaxan yi.’ \v 18 E i xuiin namɛma nɛn. Nayi, ɛ nun Isirayila fonne sigama nɛn Misiran Mangan fɛma, ɛ yi a fala a xa, ɛ naxa, ‘Alatala, Heburu kaane Ala, na bata mini nxu xa. Tin, nxu xa xii saxan siga ti tonbonni, alogo nxu xa saraxane ba Alatala xa, nxɔ Ala.’ \v 19 N na a kolon Misiran Mangan mi tinɲɛ ɛ yi siga, fɔ sɛnbɛmaan na a karahan. \v 20 Nanara, n na n yiini bandunma nɛn, n Misiran yamanan tɔrɔ kabanakone ra n naxanye ligama e ra. Na xanbi ra, a tinma nɛn ɛ yi siga. \v 21 N na a ligama nɛn ɛ yi rafan Misiran kaane ma alogo ɛ yii genla nama siga. \v 22 Isirayila ɲaxanle birin e dɔxɔ bode Misiran kaane maxɔdinma nɛn e nun Misiran ɲaxanla naxanye banxin kui a e xa gbeti nun xɛma muranne so e yii, e nun dugine, ɛ naxanye ragodoma ɛ diine ma. Nayi, ɛ Misiran kaane yii gelima nɛn.” \c 4 \s Nabi Musaa matandina \p \v 1 Musa yi a yabi, a naxa, “Waxatina nde, e mi lama n na, e mi n xuiin suxuma. E a falama n xa nɛn, e naxa, ‘Alatala mi minixi i xa.’ ” \v 2 Alatala yi a fala a xa, a naxa, “Nanse i yii?” A yi a yabi, a naxa, “Dunganna.” \v 3 Ala yi a fala, a naxa, “A bira bɔxɔni.” A yi a bira bɔxɔni, a yi findi saɲin na. Musa yi a gi a bun. \v 4 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “I yiini bandun, i yi a suxu a xunla ma.” A yi a yiini bandun, a yi a suxu a xunla ma. A mɔn yi findi dunganna ra a yii. \v 5 Alatala yi a fala, a naxa, “I na nan ligama, alogo e xa la a ra a Alatala e benbane Ala bata mini i xa Iburahimaa Ala nun Isiyagaa Ala e nun Yaxubaa Ala.” \p \v 6 Alatala mɔn yi a fala, a naxa, “I yiin naso i ya domaan bun.” A yi a yiin naso a domaan bun, a mɔn yi a ba na. A to a ba, a yi a to fure ɲaxin bata mini a yiin ma, a yi fixaxi alo balanbalan kɛsɛna. \v 7 Ala yi a fala, a naxa, “I mɔn xa i yiin naso i ya domaan bun.” A yi a yiin naso a domaan bun. A to a ba, a yiin mɔn yi xɛtɛ a kiini. \v 8 Ala yi a fala, a naxa, “Xa e mi la i ra, e mi i xuiin namɛ taxamaseri singena fe ra, e lama nɛn taxamaseri firinden na. \v 9 Xa e mi la taxamaseri firinne ra, e mi i xuiin namɛ, i igen sɛgɛ Nila baani, i yi a bɔxɔn. I igen naxan tongoma Nila baani, na findima wunla nan na bɔxɔn ma.” \p \v 10 Musa yi a fala Alatala xa, a naxa, “Marigina, n mi dɛ bolon. N mi yi dɛ bolon benun i xa falan ti n xa, hali iki n dɛɛn mi falan tima ki faɲi. N mi dɛ mafura falan tiyɛ muxune xa.” \v 11 Alatala yi a fala a xa, a naxa, “Nde muxun dɛɛn nafalaxi? Nde muxun findima bobon na, hanma tuli xɔrina? Nde a findima yɛɛ kanna ra, hanma danxutɔna? N tan Alatala mi a ra ba? \v 12 Nayi, siga, n na i malima nɛn fala tideni. I naxan falama, n ni xaran na ma.” \p \v 13 Musa yi a fala, a naxa, “Marigina, i muxu gbɛtɛ rasiga.” \v 14 Nayi, Alatala yi xɔlɔ Musa ma han! A yi a fala, a naxa, “I tada mi na ba, Haruna, Lewi bɔnsɔnna muxuna? N na a kolon, a fatan falan tiyɛ. A tan yɛtɛɛn kira yi, a fama i ralandeni. A na i to, a sɛwama nɛn. \v 15 I falan tima nɛn a xa, a fan yi a rali yamaan ma. N tan ɛ firinna birin malima nɛn falatideni. Ɛ lan ɛ xa naxan liga, n yi ɛ xaran na ma. \v 16 A i ya falan nalima nɛn yamaan ma. A tan yi findi i dɛɛn na, i tan yi lu Ala funfuni a tan xa. \v 17 Koni dunganni ito suxu i yii, alogo i xa kabanako feene liga a xɔn.” \s Nabi Musa yi xɛtɛ Misiran yi \p \v 18 Musa yi xɛtɛ Yetiro fɛma, a bitanna, a yi a fala a xa, a naxa, “A lu n xa siga ngaxakedenne fɛma naxanye Misiran yi, alogo n xa a to xa e mɔn e nii ra.” Yetiro yi a fala Musa xa, a naxa, “Siga bɔɲɛ xunbenli.” \v 19 Alatala yi a fala Musa xa Midiyan yi, a naxa, “Siga, xɛtɛ Misiran yi, amasɔtɔ naxanye birin yi wama i faxa feni, e bata faxa.” \v 20 Musa yi a ɲaxanla nun a diine rate sofanle fari, a xɛtɛ Misiran yamanani. Alaa dunganna yi suxi a yii. \p \v 21 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “I na xɛtɛ Misiran yi, n kabanako feen naxanye birin soxi i yii, i xa e liga Firawona yɛtagi. Koni, n tan Firawona bɔɲɛni xɔdɔxɔma nɛn, a mi tinma yamaan yi siga mumɛ! \v 22 I yi a fala Firawona xa, i naxa, ‘Alatala ito nan falaxi, a naxa: N ma diin nan Isirayila bɔnsɔnna ra, n ma dii singena. \v 23 N na a falama i xa, n ma diine yiiba, e xa siga, alogo e xa sa n batu. Xa i tondi, n na i ya dii singen faxama nɛn.’ ” \p \v 24 E yi sigatini, e yi yigiya yirena nde yi. Alatala yi fa Musa ralan. A yi wama a faxa feni. \v 25 Sefora yi gɛmɛ xɛnxɛn tongo, a yi a diin banxulan, a yi a kidin din Musa sanna ra, a naxa, “Wunla ito bata i makantan, n ma xɛmɛna!” \p \v 26 Nayi, Ala yi a lu na. A a fala na banxulan feen nan ma, fa fala “Wunla ito bata i makantan, n ma xɛmɛna.” \p \v 27 Alatala yi a fala Haruna xa, a naxa, “Siga tonbonni Musa ralandeni.” Haruna yi siga, a yi naralan Musa ra Alaa geyaan ma, a yi a sunbu. \v 28 Alatala Musa xɛxi falan naxan birin nalideni, a na birin ma fe fala Haruna xa, e nun kabanako feen naxanye yi yamarixi. \v 29 Musa nun Haruna yi siga, e yi Isirayila fonne birin malan. \v 30 Alatala falan naxan ti Musa xa Haruna yi na birin yɛba, a yi kabanakone liga yamaan yɛtagi. \v 31 Yamaan yi la a ra. E to a mɛ a Alatala bata a ɲɔxɔ lu Isirayila kaane xɔn, a bata yi e tɔrɔn to, e yi e xinbi sin, e Ala batu. \c 5 \s Firawonaa tondina \p \v 1 Na xanbi ra, Musa nun Haruna yi siga Firawona fɛma, e a fala a xa, e naxa, “Alatala, Isirayilaa Ala ito nan falaxi, a naxa, ‘N ma yamaan yiiba, e xa siga, alogo e xa sa sanla raba n batu xinla ma tonbonni.’ ” \v 2 Firawona yi e yabi, a naxa, “Nde Alatala ra, n naxan xui suxuma, n yi Isirayila yamaan lu e siga? N mi Alatala kolon. N mi Isirayila yamaan yiibɛ e siga mumɛ!” \v 3 E yi a fala, e naxa, “Heburune Ala bata mini nxu xa. Tin nxu xa xii saxan siga ti tonbonni. Nxu xa saraxane ba Alatala nxɔ Ala xa, alogo a nama nxu faxa furen na hanma silanfanna ra.”\f + \fr 5.3\fr* \fk Silanfanna:\fk* Sofane yɛngɛso dɛgɛmana.\f* \p \v 4 Misiran Mangan yi a fala e xa, a naxa, “Musa nun Haruna, nanfera ɛ yamaan bama e wanla ra? Ɛ siga ɛ wanle ra! \v 5 Iki yamani ito bata gbo ayi yamanani, ɛ a wanli kalama a ma!” \p \v 6 Na lɔxɔn yɛtɛni Firawona yi yamarini ito fi konyi rawanle nun kuntigine ma, a naxa, \v 7 “Ɛ nama fa sɛxɛn so yamaan yii alo a fɔlɔni e yi bitikidin bɔnbɔ, koni e tan yɛtɛɛn xa siga sɛxɛ fendeni.\f + \fr 5.7\fr* \fk Bitikidin\fk* mɔn falama yirena nde yi fa fala “\fk Birikidina\fk*.”\f* \v 8 E mɔn yi bitikidin xasabin naxan bɔnbɔma a fɔlɔni, ɛ nama tin e nde ba na ra. Bayo salantenne nan e ra, nanara e sɔnxɔma, e naxa, ‘Tin, nxu xa sa saraxane ba nxɔ Ala xa!’ \v 9 Wanla xa fari sa muxuni itoe yii, alogo e xa lu walɛ. Nayi, e mi fa wule falani itoe xuiin namɛma.” \p \v 10 Konyi rawanle nun kuntigine yi a fala yamaan xa, e naxa, “Firawona naxa, ‘Nxu mi fa sɛxɛ soma ɛ yii. \v 11 Ɛ yɛtɛɛn xa sa sɛxɛn fen ɛ a toɛ dɛnaxan yi, koni sese mi bama ɛ wanla ra.’ ” \v 12 Yamaan yi xuya ayi Misiran yamanan birin yi se gbaxa fendeni naxan sɛ sɛxɛn ɲɔxɔni. \v 13 Konyi rawanle yi gbɛtɛnxi e ra, e naxa, “Ɛ xa ɛ soge keden wanla raɲan, alo ɛ yi a ligama kii naxan yi nxu yi fama sɛxɛn na waxatin naxan yi.” \p \v 14 Firawona konyi rawanle yi Isirayila kuntigine bɔnbɔ, e naxanye dɔxi, e naxa, “Nanfera ɛ mi bitikidin xasabin bɔnbɔxi xoro nun to yi, alo a fɔlɔni?” \v 15 Isirayila kuntigine yi sa e mawuga Firawona xa, e a fala a xa, e naxa, “Nanfera i ya walikɛne suxuma iki? \v 16 E mi fa sɛxɛn soma i ya walikɛne yii, koni e a falama nxu xa, e naxa, ‘Ɛ bitikidine bɔnbɔ!’ Muxune nxu tan bulanma i ya walikɛne, anu ɛ muxune nan kalan tima.” \v 17 Firawona yi e yabi, a naxa, “Salayana! Salantenne nan ɛ ra! Nanara, ɛ a falama, ‘Tin, nxu xa sa saraxane ba Alatala xa!’ \v 18 Awa iki, ɛ sa wali, e mi fa sɛxɛ soma ɛ yii, anu se mi bama bitikidi xasabi falaxin na.” \p \v 19 Isirayila kuntigine yi a kolon nayi, a e tɔrɔma nɛn, e to a mɛ fa fala, “Ɛ mi sese bama ɛ soge keden bitikidin xasabin na.” \v 20 E minimatɔɔn Firawona konni, e yi naralan Musa nun Haruna ra naxanye yi e mamɛma. \v 21 E yi a fala e xa, e naxa, “Alatala xa ɛ kɛwanle mato, a ɛ makiti! Ɛ bata nxu raɲaxu Firawona ma e nun a kuntigine alo se kunxin xirina. Ɛ bata silanfanna so e yii e xa nxu faxa.” \v 22 Musa yi xɛtɛ Alatala fɛma, a yi a fala a xa, a naxa, “Marigina, nanfera i fe ɲaxin ligaxi yamani ito ra? Nanfera i n nafaxi? \v 23 Xabu n siga Firawona fɛma fala tideni i xinla ra, a yamani ito tɔrɔma. I munma i ya yamaan xunba, han to!” \c 6 \s Ala yi Nabi Musa sɛnbɛ so \p \v 1 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “I ya a toma nɛn sɔnɔn n naxan ligama Firawona ra. N na a karahan, a e yiibama nɛn alogo e xa siga. N na a karahan, a e kedima nɛn a yamanani.” \v 2 Ala mɔn yi falan ti Musa xa, a naxa, “Alatala nan n tan na. \v 3 N mini nɛn Iburahima nun Yaxuba nun Isiyaga xa, n yi n xinla falama e xa nɛn, n naxa, ‘Ala Sɛnbɛ Kanna,’ koni n mi yi n xinla falama e xa, a ‘Alatala.’ \v 4 N mɔn yi layirin xidi nxu tagi, alogo n xa Kanan yamanan so e yii, e yi xɔɲɛyani dɛnaxan yi. \v 5 N bata Isirayila kaane wuga xuiin mɛ, Misiran kaane naxanye suxi konyiyani, n bata n xaxili lu n ma layirin xɔn ma. \v 6 Nanara, a fala Isirayila kaane xa, fa fala, ‘Alatala nan n tan na, n na ɛ raminima nɛn Misiran kaane yamarin bun. N na ɛ xɔrɔyama nɛn e konyiyaan ma, n yi ɛ xunba n sɛnbɛ gbeeni ɲaxankata magaxuxine xɔn Misiran kaane xili ma. \v 7 N na ɛ findima nɛn n ma yamaan na. N findi ɛ Ala ra, ɛ yi a kolon a Alatala nan n tan na, ɛ Ala, naxan ɛ raminima Misiran kaane yamarin bun ma. \v 8 N na ɛ xalima nɛn na bɔxɔni, n yi a so ɛ yii ɛ gbeen na, n na n kɔlɔ bɔxɔn naxan ma fe ra, a n na a soma nɛn Iburahima nun Isiyaga nun Yaxuba yii, n tan Alatala.’ ” \p \v 9 Musa yi na falan nali Isirayila kaane ma, koni tɔrɔn nun konyiya xɔdɛxɛn mi tin e Musa xuiin namɛ. \v 10 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, \v 11 “Siga, i sa falan ti Firawona xa, Misiran mangana, alogo a xa Isirayila kaane beɲin, e mini a yamanani.” \p \v 12 Musa yi Alatala yabi, a naxa, “Xa Isirayila kaane mi n xuiin namɛxi, Firawona n xuiin namɛma di, n tan naxan mi dɛ bolon?” \p \v 13 Alatala yi falan ti Musa nun Haruna xa, a yi yamarine so e yii Isirayila kaane fe yi e nun Firawona fe yi, Misiran mangana, alogo e xa Isirayila kaane ramini Misiran yamanani. \s Nabi Musa benbane fe \p \v 14 Isirayila denbaya kanne xinle ni itoe ra: \p Isirayilaa dii singena Rubɛn, a tan ma diine ni i ra: Xanɔki, Palu, Xesirɔn e nun Karimi. Ne findixi Rubɛn xabila naaninne benbane nan na. \p \v 15 Simeyɔn ma diine ni i ra: Yemuyeli, Yamin, Ohadi, Yakin, Soxara, e nun Kanan kaa gilɛna dii xɛmɛ Sayuli. Ne findixi Simeyɔn xabila senninne benbane nan na. \p \v 16 Lewi a diine xinle ni itoe ra e nun e yixɛtɛne: Gɛrisɔn, Kehati e nun Merari. Lewi ɲɛɛ kɛmɛ tonge saxan e nun solofere sɔtɔ nɛn siimayaan na. \p \v 17 Gɛrisɔn ma diine yi findi xabila firin benbane ra: Libini nun Simeyi. \p \v 18 Kehati a diine ni i ra: Amirama, Yisehari, Xebiron e nun Yusiyɛli. Kehati ɲɛɛ kɛmɛ ɲɛɛ tonge saxan e nun saxan sɔtɔ nɛn siimayaan na. \p \v 19 Merari a diine ni i ra: Maxali nun Musi. Lewi xabilane benbane nan ne ra mayixɛtɛ yɛɛn ma. \v 20 Amirama yi a baba magilɛ Yokebedi tongo a ɲaxanla ra, a yi Haruna nun Musa bari a xa. Amirama yi ɲɛɛ kɛmɛ tonge saxan e nun saxan sɔtɔ siimayaan na. \p \v 21 Yisehari a diine ni i ra: Kora, Nefegi e nun Sikiri. \p \v 22 Yusiyɛli a diine ni i ra: Mikayeli, Elisafan e nun Sitiri. \p \v 23 Haruna yi Aminadabo a dii tɛmɛ Eliseba tongo a ɲaxanla ra. Naxason magilɛn nan yi Eliseba ra. A yi Nadaba nun Abihu nun Eleyasari nun Itamara bari a xa. \p \v 24 Kora diine ni i ra: Asiri, Elikana e nun Abiyasafa. Kora xabila saxanne benbane nan ne ra. \p \v 25 Harunaa dii Eleyasari yi Putiyeli a dii tɛmɛn tongo a ɲaxanla ra, a yi Finexasi bari a xa. Lewi bɔnsɔnna denbaya xunne nan ne ra, e xabila yɛɛn ma. \v 26 E tan ni i ra Haruna nun Musa, Alatala a fala ne nan xa, a naxa, “Ɛ Isirayila kaane ganle ramini Misiran yi.” \p \v 27 E tan nan falan ti Firawona xa, Misiran Mangana, alogo e xa Isirayila kaane ramini Misiran yi. Na Musa nun Haruna nan itoe ra. \v 28 Alatala falan ti nɛn Musa xa Misiran yamanani, \v 29 a naxa, “N tan nan Alatala ra. A fala Firawona xa, Misiran Mangana, n naxan birin falama i xa.” \v 30 Koni Musa yi a fala Alatala xa, a naxa, “Bayo n dɛɛn mi fatan fala faɲine tiyɛ a xa, Firawona n xuiin namɛma di?” \c 7 \p \v 1 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “A mato, n ni i findima nɛn Ala ra Firawona xa, i tada Haruna luma nɛn alo i ya nabina. \v 2 N na i yamari naxan na, i na fala, i tada Haruna yi falan ti Firawona xa, alogo a xa tin Isirayila kaane yi mini a yamanani. \v 3 Koni, n tan Firawona bɔɲɛni xɔdɔxɔma nɛn, n yi n ma taxamasenne nun kabanakone rawuya ayi Misiran yamanani. \v 4 Firawona mi ɛ xuiin namɛma mumɛ! N na n sɛnbɛn yitama nɛn Misiran na ɲaxankata magaxuxine yi, n yi n ma ganla ramini Misiran yamanani, Isirayila, n ma yamana. \v 5 Misiran kaane a kolonma nɛn a n tan nan Alatala ra, n na n yiini bandun Misiran kaane xili ma, n yi Isirayila kaane ramini na yi.” \v 6 Alatala naxan yamari, Musa nun Haruna yi na birin liga. \v 7 Musa siimayaan yi ɲɛɛ tonge solomasɛxɛ, Haruna siimayaan yi ɲɛɛ tonge solomasɛxɛ e nun saxan, e falan ti Firawona xa waxatin naxan yi. \s Dunganna yi maxɛtɛ saɲin na \p \v 8 Alatala yi a fala Musa nun Haruna xa, a naxa, \v 9 “Xa Firawona a fala ɛ xa, a naxa, ‘Ɛ kabanako fena nde liga!’ Nayi, i yi a fala Haruna xa, i naxa, ‘I ya dunganna tongo, i yi a bira Firawona yɛtagi.’ A findima nɛn saɲin na.” \v 10 Musa nun Haruna yi siga Firawona fɛma, Alatala yamarin naxan soxi e yii, e na liga. Haruna yi a dunganna bira Firawona nun a kuntigine yɛtagi, a findi saɲin na. \v 11 Koni Firawona fan yi fekolonne nun seri kanne nun Misiran woyimɛne xili, ne fan yi na fe sifan liga e dalili feene xɔn. \v 12 E birin yi e dunganne bira, e findi saɲine ra. Koni Harunaa dunganna yi e dunganne gerun. \v 13 Firawona bɔɲɛn yi xɔdɔxɔ, a mi Musa nun Harunaa falan namɛ alo Alatala a falaxi kii naxan yi. \s Fitina fe singena: Igen yi maxɛtɛ wunla ra \p \v 14 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Firawona bɔɲɛni xɔdɔxɔxi, a tondixi yamaan beɲindeni e siga. \v 15 Siga Firawona fɛma xɔtɔnni. A na siga Nila baan dɛ, i siga a ralandeni. Dunganna naxan maxɛtɛ saɲin na i na suxu i yii. \v 16 I xa a fala Firawona xa, i naxa, ‘Alatala, Heburune Ala, na bata n nafa i fɛma a n xa a fala, a i xa a yamaan yiiba, e xa siga, alogo e xa sa a batu tonbonni koni han to i munma i tuli mati. \v 17 Alatala ito nan falaxi, a naxa, “I fama a kolondeni n ma wanla nan xɔn a Alatala nan n tan na.” Dunganna naxan n yii, n Nila baa igen garinma nɛn na ra, a maxɛtɛ wunla ra. \v 18 Yɛxɛn naxanye Nila baani, ne faxama nɛn. Igeni lɔxɔma nɛn. Misiran kaane mi fa nɔɛ a igen minɲɛ.’ ” \v 19 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “A fala Haruna xa: i ya dunganna tongo, i yi i yiini bandun Misiran igene xun ma: Baane, xudene, darane, e nun tigine birin. E findima nɛn wunla ra. Wunla luma nɛn Misiran yamanan yiren birin yi, hali ige sase wudi daxine nun fɛɲɛne kui.” \p \v 20 Alatala yamarin naxan fi Musa nun Haruna ma, e yi na liga. Haruna yi a dunganni te Nila baan xun ma, a yi igen garin Firawona nun a kuntigine yɛtagi. Igen birin yi maxɛtɛ wunla ra. \v 21 Yɛxɛn naxanye yi Nila baani, ne yi faxa. Igen yi lɔxɔ han Misiran kaane mi yi fa nɔɛ baa igen minɲɛ. Wunla yi lu Misiran yamanan yiren birin yi. \v 22 Koni Misiran woyimɛne fan yi na fe sifane liga e dalili feene xɔn. Firawona bɔɲɛn yi xɔdɔxɔ, a mi Musa nun Haruna xuiin namɛ alo Alatala a fala kii naxan yi. \v 23 Firawona yi xɛtɛ, a siga a banxini, a mi a yengi lu na feene xɔn. \p \v 24 Misiran kaane birin yi yinle ge Nila baan dɛxɔnni alogo e xa e min, amasɔtɔ e mi yi nɔɛ baa igen minɲɛ. \p \v 25 Alatala yelin Nila baan findɛ wunla ra waxatin naxan yi, xii solofere yi dangu na xanbi ra. \c 8 \s Fitina fe firindena: Xunɲɛne \p \v 1 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Siga Firawona fɛma, i yi a fala a xa, i naxa, ‘Alatala falani ito nan tixi, a naxa: N ma yamaan yiiba, a xa siga alogo e xa sa n batu. \v 2 Xa i tondi e beɲinɲɛ, n na i ya yamanan birin ɲaxankatama nɛn, n xunɲɛne radin a ma. \v 3 Nila baan nafema nɛn xunɲɛne ra. E tema nɛn, e so i ya manga banxin kui, i xideni, i ya sadeni, i ya kuntigine banxine kui, i ya yamana banxine kui, i ya buru gandene yi, e nun i ya buru bɔnbɔdene kui. \v 4 Xunɲɛne tema nɛn i tan nun i ya yamaan nun i ya kuntigine ma.’ ” \p \v 5 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “A fala Haruna xa, i naxa, ‘I ya dunganni bandun baane nun xudene nun darane xun ma, i yi xunɲɛne rate Misiran yamanani.’ ” \v 6 Haruna yi a yiini bandun Misiran igene xun ma, xunɲɛne yi te Misiran yamanan birin yi. \p \v 7 Koni Misiran woyimɛne fan yi na fe sifane liga e dalili feene xɔn. E fan yi xunɲɛne rate Misiran yamanani. \v 8 Firawona yi Musa nun Haruna xili, a naxa, “Ɛ Alatala maxandi n xa alogo a xa xunɲɛne masiga n na, e nun n ma yamaan na. N na i ya yamaan beɲinɲɛ, e siga, alogo e xa sa saraxane ba Alatala xa.” \v 9 Musa yi a fala Firawona xa, a naxa, “Na binyen xa lu i tan xa, i yi a fala, n lan n xa maxandin ti ɛ nun i ya kuntigine xa waxatin naxan yi, e nun i ya yamaan xa, alogo Ala xa xunɲɛne masiga ɛ nun ɛ banxine ra. E yi siga Nila baa igeni.” \v 10 A yi yabin ti, a naxa, “Tila.” Musa yi a fala, a naxa, “A ligama nɛn na kiini alogo i xa a kolon a muxu yo mi maliga Alatala ra, nxɔ Ala. \v 11 Xunɲɛne e masigama nɛn i ra e nun i ya banxine nun i ya kuntigine nun i ya yamana. E yi lu Nila baani.” \p \v 12 Musa nun Haruna yi mini Firawona fɛma. Musa yi a xuini te Alatala ma xunɲɛne fe ra, Ala naxanye rafa Firawona ma. \v 13 Musa yi naxan maxɔdinma, Alatala yi na liga. Xunɲɛne yi faxa banxine kui e nun tandene nun xɛɛne ma. \v 14 E yi e makɔ, e e sa e bode fari, yamanan xirin yi mini e fe ra. \p \v 15 Firawona to a to a feene bata mafisa, a bɔɲɛn mɔn yi xɔdɔxɔ. A mi Musa nun Haruna xuiin namɛ, alo Alatala a falaxi kii naxan yi. \s Fitina fe saxandena: Sosone \p \v 16 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “A fala Haruna xa, i naxa, ‘I ya dunganni bandun, i bɔxɔni garin. Gbangbanna maxɛtɛma nɛn sosone ra Misiran yamanan birin yi.’ ” \v 17 E yi na liga. Haruna yi a dunganni bandun a yii, a bɔxɔn gbangbanni garin, sosone yi fa muxune nun subene xili ma. Bɔxɔn gbangbanna birin yi maxɛtɛ sosone ra Misiran yamanan birin yi. \v 18 Koni, woyimɛne to kata e xa sosone ramini e dalili feene xɔn, e mi nɔ. Sosone yi muxune nun subene ma. \v 19 Woyimɛne yi a fala Firawona xa, e naxa, “Ala sɛnbɛn nan ito ra!” Koni Firawona bɔɲɛn yi xɔdɔxɔ, a mi a tuli mati Musa nun Haruna ra, alo Alatala a fala kii naxan yi. \s Fitina fe naanindena: Xɛnne \p \v 20 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Keli xɔtɔn, i siga Firawona ralandeni. A sigama nɛn xude dɛni. I yi a fala a xa, i naxa, ‘Alatala falani ito nan tixi, a naxa: N ma yamaan beɲin, e xa siga alogo e xa sa n batu. \v 21 Xa i mi tin n ma yamaan yiibɛ e siga, n xɛnne rafama nɛn i tan nun i ya kuntigine nun i ya yamaan xili ma, e nun i ya banxine kui. Misiran kaane banxine rafema nɛn xɛnne ra, bɔxɔn yi rafe. \v 22 Koni na lɔxɔni, n Gosen yamanan luma nɛn a danna n ma yamaan dɛnaxan yi. Xɛnne mi fama mɛnni, alogo i xa a kolon a n tan Alatala walima yamanani ito yi. \v 23 N tagi rabaan luma nɛn n ma yamaan nun i ya yamaan tagi. Na kabanako fe taxamasenna ligama nɛn tila.’ ” \v 24 Alatala yi na liga. Xɛri wuyaxi yi so Firawona banxini e nun a kuntigine banxine yi. Misiran yamanan birin yi kala xɛnne ra. \p \v 25 Firawona yi Musa nun Haruna xili, a naxa, “Ɛ siga, ɛ sa saraxane ba ɛ Ala xa yamanani ito yi.” \v 26 Musa yi a yabi, a naxa, “A mi lan a xa liga na ki. Amasɔtɔ nxu saraxan naxanye bama Alatala xa, nxɔ Ala, ne findɛ fe haramuxin na Misiran kaane yɛɛ ra yi. Xa nxu saraxa haramuxin ba Misiran kaane yɛɛ xɔri, e mi nxu magɔlɔnɲɛ ba? \v 27 Nxu xii saxan sigan nan tima tonbonni, nxu yi saraxane ba Alatala xa, nxɔ Ala, alo a nxu yamari kii naxan yi.” \v 28 Firawona yi a fala, a naxa, “N na ɛ yiibama nɛn alogo ɛ xa siga, ɛ yi saraxane ba Alatala xa, ɛ Ala, tonbonni. Koni ɛ nama ɛ makuya. Awa, ɛ xa Ala maxandi n xa.” \v 29 Musa yi a yabi, a naxa, “N kelima nɛn i fɛma, n na Alatala maxandi. Tila, xɛnne masigama nɛn Firawona nun a kuntigine nun a yamaan na. Koni Firawona nama fa yanfan ti, a tondi yamaan yiibɛ siga saraxane badeni Alatala xa.” \v 30 Musa yi keli Firawona fɛma, a yi Alatala maxandi. \v 31 Musa naxan maxɔdin, Alatala yi na liga. Xɛnne yi e masiga Firawona ra e nun a kuntigine nun a yamaan na. Keden mi lu. \p \v 32 Koni Firawona mɔn yi a bɔɲɛni xɔdɔxɔ, a mi tin yamaan yiibɛ. \c 9 \s Fitina feen suulundena: Xuruseene faxa fena \p \v 1 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Siga Firawona fɛma, i yi a fala a xa, i naxa, ‘Alatala, Heburune Ala ito nan falaxi, a naxa, “N ma yamaan yiiba, e xa siga, alogo e xa sa n batu.” \v 2 Xa i tondi e beɲinɲɛ e xa siga, xa i lu tondɛ, \v 3 Alatala fitina furen nafama nɛn i ya xuruseene ma naxanye xɛɛne ma, soone, sofanle, ɲɔgɔmɛne, ɲingene, yɛxɛɛne e nun siine. \v 4 Koni Alatala Isirayila xuruseene nun Misiran xuruseene tagi rabama nɛn, alogo Isirayila kaane gbeene sese nama faxa.’ ” \v 5 Alatala bata yi waxatin sa, a naxa, “N na ligama nɛn yamanani ito yi tila.” \p \v 6 Na xɔtɔn bode Alatala yi na liga. Misiran kaane xuruseene birin yi faxa. Koni, Isirayila kaane xuruse keden mi faxa. \v 7 Firawona yi xɛrane rasiga, e fa a to a Isirayila xuruse yo mi faxaxi. Koni Firawona bɔɲɛn yi siga xɔdɔxɛ, a mi yamaan yiiba mumɛ, e siga. \s Fitina fe sennindena: Sete Furena \p \v 8 Alatala yi a fala Musa nun Haruna xa, a naxa, “Ɛ yiine rafe sulun tɛɛn\f + \fr 9.8\fr* \fk Sulun tɛɛn\fk* mɔn falama yirena nde yi fa fala “\fk Furu tɛɛna\fk*.”\f* xubeni, Musa xa a woli kore Firawona yɛtagi. \v 9 A xuyama ayi nɛn Misiran yamanan birin xun ma, a findi sete furen na Misiran yamanan muxune nun a subene birin ma.” \v 10 E yi sulun tɛɛn xuben tongo, e siga Firawona fɛma. Musa yi a woli kore, sete furen yi fa yamanan muxune nun a subene birin ma. \v 11 Koni woyimɛne mi yi nɔɛ tiyɛ Musa yɛtagi, bayo setene yi e ma alo Misiran kaane birin. \v 12 Koni, Alatala yi Firawona bɔɲɛni xɔdɔxɔ, a mi Musa nun Haruna xuiin namɛ mumɛ, alo Alatala naxan fala Musa xa. \s Fitina fe soloferedena: Balabalan kɛsɛna \p \v 13 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Keli xɔtɔn, i siga Firawona fɛma. I yi a fala a xa fa fala Alatala Heburune Ala ito nan falaxi, a naxa, ‘N ma yamaan yiiba, e xa siga alogo e xa sa n batu. \v 14 Xanamu, n nan n ma fitina feene sɛnbɛ soma nɛn i tan nun i ya kuntigine nun i ya yamaan xili ma, alogo i xa a kolon a n ɲɔxɔn mi na bɔxɔn fari. \v 15 Xa n yi n yiini bandun i ma nun, n yi fitina furen nasigama nɛn i ma nun, i tan nun i ya yamaan birin yi raxɔrima nɛn bɔxɔ xɔnna fari. \v 16 Koni n bata i lu i nii ra, alogo i xa n sɛnbɛn to, n xinla yi rali dunuɲa yiren birin yi. \v 17 Xa i mɔn n ma yamaan makankan, i mi tin e siga, \v 18 i yanyi tila n balabalan kɛsɛn nagodoma nɛn, naxan ɲɔxɔn munma fa Misiran yi xabu a masɛgɛ lɔxɔni han to. \v 19 Nayi, i ya xuruseene nun i yii seene birin naxanye xɛɛn ma, i xa ne ramara. Bayo balabalan kɛsɛn fama nɛn muxune nun subene birin ma naxanye xɛɛn ma. Naxanye mi rasoxi banxine yi, ne faxama nɛn.’ ” \p \v 20 Firawona kuntigin naxanye gaxu Alatalaa falan yɛɛ ra, ne yi e konyine nun e xuruseene raso banxine kui. \v 21 Koni naxanye mi e yengi lu Alatalaa falan xɔn, ne yi e walikɛne nun e xuruseene lu xɛɛne ma. \p \v 22 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “I yiini te kore, balabalan kɛsɛn xa godo Misiran yamanan yiren birin yi muxune nun subene ma, e nun siseene birin ma Misiran xɛɛne birin yi.” \v 23 Musa yi a dunganni te kore, Alatala yi galanna nun balabalan kɛsɛn nafa, kuye sarinna yi bɔxɔn li. Awa, Alatala yi balabalan kɛsɛn nafa Misiran yamanani. \v 24 Balabalan kɛsɛn yi fa, kuyen yi sarin, a sɛnbɛn yi gbo ayi, a ɲɔxɔn munma yi fa Misiran yi xabu a findi yamanan na. \v 25 Balabalan kɛsɛne yi muxune nun subene birin magɔlɔn xɛɛne ma, a yi siseene birin kala, a wudine birin yi gira Misiran yamanan birin yi. \v 26 Gosen yamanani, Isirayila kaane yi dɛnaxan yi, balabalan kɛsɛ mi fa mɛnni. \p \v 27 Firawona yi Musa nun Haruna xili, a naxa, “Iki, n bata yulubin liga, Alatala nan tinxin, n tan nun n ma yamaan sɔnna na a ra. \v 28 Ɛ Alatala maxandi, nxu bata wasa galanna nun balabalan kɛsɛn na. N na ɛ yiibɛ ɛ siga. Ɛ mi fa makankanma mumɛ!” \v 29 Musa yi a fala a xa, a naxa, “N na mini taani, n nan n yiine tiyɛ Alatala xa, galanna nun balabalan kɛsɛn yi dan, alogo i xa a kolon a Alatala nan gbee bɔxɔn na. \v 30 Koni n na a kolon i tan nun i ya kuntigine, ɛ mɔn mi gaxuma Marigina Alatala yɛɛ ra.” \p \v 31 Gɛsɛn nun fundenna nan kala, bayo fundenna yi sabatixi, gɛsɛn yi fugaxi. \v 32 Maala nun murutun mi kala bayo e mi a liin sinma. \p \v 33 Musa yi keli Firawona fɛma, a mini taani, a a yiine ti Alatala xa. Galanna nun balabalan kɛsɛn yi dan, tulen mi fa fa bɔxɔn fari. \p \v 34 Firawona to a to a tulen nun balabalan kɛsɛn nun galanna bata dan, a mɔn yi yulubin liga. A yi a bɔɲɛni xɔdɔxɔ, e nun a kuntigine. \v 35 Firawona bɔɲɛn yi xɔdɔxɔ, a mi tin Isirayila kaane yi siga, alo Alatala a fala yamaan xa kii naxan yi fata Musa ra. \c 10 \s Fitina fe solomasɛxɛdena: Tuguminne \p \v 1 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Siga Firawona fɛma, amasɔtɔ n na a bɔɲɛn xɔdɔxɔma e nun a kuntigine, alogo n xa n ma kabanako feene liga e tagi, \v 2 alogo i xa a fala i ya diine nun mamandenne xa n Misiran kaane ɲaxankata kii naxan yi, n kabanako feene liga e tagi. Ɛ yi a kolon a Alatala nan n tan na.” \v 3 Musa nun Haruna yi siga Firawona fɛma, e yi a fala a xa, e naxa, “Alatala Heburune Ala ito nan falaxi, a naxa, ‘I tondɛ i magodɛ n yɛtagi han waxatin mundun yi? N ma yamaan yiiba, e xa siga, alogo e xa sa n batu. \v 4 Xa i tondi n ma yamaan beɲinɲɛ e xa siga, tila n tuguminne rafama nɛn i ya yamanan yiren birin yi. \v 5 E dɔxɔma nɛn bɔxɔn birin fari, bɔxɔn mi fa nɔɛ toɛ. Balabalan kɛsɛn naxan luxi ɛ yii, e na nan donma hali wudin naxanye birin xɛɛne ma. \v 6 E i ya banxine rafema nɛn, e nun i ya kuntigine banxine, e nun Misiran kaane birin ma banxine. I fafane nun ne benbane munma a ɲɔxɔn to xabu e dɔxɔ yamanani ito yi han to.’ ” Musa yi siga, a keli Firawona fɛma. \v 7 Firawona kuntigine yi a fala a xa, e naxa, “Xɛmɛni ito luyɛ alo luti ratixina en yɛɛ ra han waxatin mundun yi? Muxuni itoe yiiba, e xa siga, e xa sa Alatala batu, e Ala. I mɔn mi a to Misiran kala feni?” \p \v 8 E yi Musa nun Haruna xili Firawona fɛma. A yi a fala, a naxa, “Ɛ siga Alatala batudeni, ɛ Ala. Koni, nde sigama?” \v 9 Musa yi a yabi, a naxa, “Nxu nun nxɔ diine nun nxɔ fonne nan sigama, dii xɛmɛne nun dii tɛmɛne, xuruse xunxurine nun a xungbene, amasɔtɔ nxu sa sanla nan nabama Alatalaa binyeni.” \v 10 Firawona yi a fala e xa, a naxa, “Xa n tin, ɛ nun ɛ diine yi siga, fɔ n xa n ɲungu ɛ ma ɲɛ? Bayo ɛ mi fa fama. Ɛ fe ɲaxin nan fɔxɔ ra yati! \v 11 Ɛn-ɛn de! Ɛ tan xɛmɛne gbansanna xa siga, ɛ Alatala batu, bayo ɛ na nan maxɔdinxi.” E yi e kedi Firawona yɛtagi. \p \v 12 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “I yiini bandun Misiran yamanan xun ma alogo tuguminne xa te Misiran yamanani, e yi siseene birin don xɛɛne ma, balabalan kɛsɛn naxanye birin luxi.” \v 13 Musa yi a dunganni bandun Misiran yamanan xun ma. Alatala yi foyen nafa na yanyin nun kɔɛɛn birin na keli sogeteden binni. Benun xɔtɔnni, foyen bata fa tuguminne ra. \v 14 Tuguminne yi te Misiran yamanan birin yi, e wara ayi yiren birin yi. A ɲɔxɔn munma yi liga nun, a mɔn mi fa ligama sɔnɔn! \v 15 E yi lu bɔxɔn birin ma han e na yifɔrɔ. E siseene nun se bogine birin don xɛɛne ma, balabalan kɛsɛn naxanye lu. Ɲingi yo mi lu wudine nun siseene ma Misiran yamanan birin yi. \p \v 16 Firawona yi Musa nun Haruna xili mafurɛn! A yi a fala e xa, a naxa, “N bata yulubin liga Alatala ra, ɛ Ala, e nun ɛ tan. \v 17 Iki, ɛ mɔn xa n mafelu yulubini ito a fe ra, ɛ Alatala maxandi, ɛ Ala alogo a xa ɲaxankata faxa tiini ito masiga n na.” \v 18 Musa yi mini Firawona konni, a Alatala maxandi. \v 19 Alatala yi foye gbeen nafa keli sogegododen binni, naxan tuguminne xali, a e woli Gbala Baani, hali tugumin keden mi lu Misiran bɔxɔn ma. \v 20 Alatala yi Firawona bɔɲɛn xɔdɔxɔ, a mi tin Isirayila kaane beɲinɲɛ. \s Fitina fe solomanaanindena: Dimin Misiran yi \p \v 21 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “I yiini te kore, dimi gbeen xa sin Misiran yamanan birin yi, han muxune yɛɛne yi rafɔrɔ ayi.” \v 22 Musa yi a yiini te kore, dimi gbeen yi so Misiran yamanan birin yi, xii saxan. \v 23 Muxu yo mi yi fa a bode toma, muxu yo mi yi kelima a konni na xii saxanna bun ma. Koni kɛnɛnna yi Isirayila kaane konne yi. \p \v 24 Firawona yi Musa xili, a yi a fala a xa, a naxa, “Ɛ siga ɛ Alatala batu. Ɛ diine xa siga ɛ fɔxɔ ra. Xuruseene nan tun luma be.” \v 25 Musa yi a yabi, a naxa, “Na mi a ra! Nxu naxan bama saraxan nun saraxa gan daxin na Alatala xa, nxɔ Ala, fɔ i xa na xuruseene so nxu yii. \v 26 Nxɔ xuruseene fan sigama nɛn, keden mi luun be, amasɔtɔ nxu makoon ne nan ma nxu nɛma Alatala batuɛ, nxɔ Ala. Benun nxu xa so, nxu mi a kolon nxu naxan nawalima Alatala batudeni.” \v 27 Alatala yi Firawona bɔɲɛn xɔdɔxɔ, a mi tin e beɲinɲɛ e yi siga. \p \v 28 Firawona yi a fala Musa xa, a naxa, “Mini n konni! I yɛtɛ ratanga i fa feen ma n yɛtagi sɔnɔn! I na fa n yɛtagi lɔxɔn naxan yi, i faxama nɛn.” \v 29 Musa yi a yabi, a naxa, “I bata a fala! N mi fa fama i yɛtagi sɔnɔn!” \c 11 \s Fitina fe dɔnxɛna fe \p \v 1 Awa, Alatala bata yi a fala Musa xa, a naxa, “N mɔn fitina fe keden nafama nɛn Firawona ma e nun Misiran yamanana. Na xanbi ra, a ɛ yiibama nɛn alogo ɛ xa keli be. A na tin fa, a yɛtɛna ɛ kedima nɛn be. \v 2 Falan ti yamaan xa alogo xɛmɛne nun ɲaxanle birin xa e dɔxɔ bodene xandi gbeti nun xɛma muranne yi.” \v 3 Alatala bata yi a liga a Isirayila yamaan yi rafan Misiran kaane ma. Firawona kuntigine nun a yamaan bata yi Musa yɛtɛɛn binya Misiran yamanani. \p \v 4 Musa yi a fala Firawona xa, a naxa, “Alatala ito nan falaxi, a naxa, ‘Kɔɛ tagini, n danguma nɛn Misiran birin yi. \v 5 Dii singene birin faxama nɛn Misiran yamanani, keli Firawona dii singen ma naxan dɔxi mangayani, han konyi gilɛna dii singen naxan seen dinma, e nun subene birin ma dii singene. \v 6 Wuga xui gbeen tema nɛn Misiran yamanan birin yi, a ɲɔxɔn munma yi liga nun, a mɔn mi fa ligama sɔnɔn. \v 7 Koni Isirayila kaane yɛ, hali baren mi wonwonɲɛ muxun ma hanma suben ma.’ Nayi, ɛ a kolonma nɛn a Alatala Misiran nun Isirayila tagi rabaxi. \v 8 Nayi, i ya kuntigini itoe birin fama nɛn n fɛma, e xinbi sin n yɛtagi, e yi a fala, e naxa, ‘Siga, i tan nun yamaan naxan biraxi i fɔxɔ ra!’ Na xanbi ra, n sigama nɛn.” Musa xɔlɔxi gbeen yi keli Firawona fɛma. \p \v 9 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Firawona mi i xuiin namɛma, alogo n ma kabanako feene xa wuya ayi Misiran yamanani.” \v 10 Musa nun Haruna yi kabanakoni itoe birin liga Firawona yɛtagi, koni Alatala yi Firawona bɔɲɛn xɔdɔxɔ a mi tin Isirayila kaane beɲinɲɛ e xa mini a yamanani. \c 12 \s Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla \r Saraxaraline 23.4-8 nun Yatɛne 28.16-25 nun Sariyane 16.1-8 \p \v 1 Alatala yi a fala Musa nun Haruna xa Misiran yamanani, a naxa, \v 2 “Kikeni ito findima ɛ xa ɲɛɛn kike singen nan na. \v 3 Ɛ xa a fala Isirayila yamaan xa, a kikeni ito xii fude lɔxɔni, denbaya kanna birin xa yɛxɛɛ dii keden tongo a denbayaan xa, denbaya yo denbaya yɛxɛɛ dii keden. \v 4 Denbayaan naxan muxuye mi wuya, e mi nɔɛ yɛxɛɛ dii kedenna ɲanɲɛ, e nun e dɔxɔ boden xa yɛxɛɛ diina nde yitaxun alogo yamaan naxan donɲɛ, birin ma denbayaan xa na sɔtɔ. \v 5 Ɛ xa kontonna ɲɛɛ kedenna sugandi fɛ mi naxan na hanma kɔtɔna. \v 6 Ɛ xa a ramara han kikeni ito xii fu nun naaninde lɔxɔni, Isirayila kaan birin xa a gbee xuruseen kɔɛ raxaba ɲinbanna ra. \v 7 E yi a wunla tongo, e yi a susan banxine dɛɛne xun ma wudin ma e nun dɛɛn wudi firinne ma e a donma banxin naxan kui. \v 8 Na kɔɛ yɛtɛɛn na, e xa a suben gan, e yi a don e nun ɲɔxɔnde dɛ xɔlɛne nun burun natetarena. \v 9 Ɛ nama a suben don a xinden na hanma a ɲinxina, koni a xa gan e nun a xunna nun a sanne nun a kui seene. \v 10 Ɛ nama sese lu han xɔtɔnni. Xa nde lu, xɔtɔnni ɛ xa a dɔnxɛn sa tɛɛni. \v 11 Ɛ xa a don ikiini: ɛ xa ɛ maxidi, ɛ yi ɛ sankidine so ɛ sanni, ɛ dunganna suxu ɛ yii, ɛ yi a don mafurɛn! Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla na a ra Alatala xa. \v 12 Na kɔɛɛn na, n danguma nɛn Misiran yamanani, n dii singene birin faxama nɛn, muxun nun subena. N Misiran kaane gbee alane birin ɲaxankatama nɛn. Alatala nan n tan na. \v 13 Wunla naxan banxin ma, na findima taxamasenna nan na ɛ xa. N na wunla to, n danguma nɛn ɛ xun ma. Fitina fe mi ɛ liyɛ, n na Misiran yamanan ɲaxankata waxatin naxan yi.” \p \v 14 “Ɲɛɛ yo ɲɛɛ sanli ito na feene rabirama ɛ ma nɛn waxati famatɔne yi. Ɛ na sanla rabama nɛn Alatala xa alo habadan sariyana. \v 15 Xii soloferen bun ma, ɛ buru ratetaren donma nɛn. Xii singen na a li, ɛ buru rate seen\f + \fr 12.15\fr* \fk burun nate sena:\fk* Lɛbɛnna na a ra naxan burun nagboma ayi. \f* bama nɛn ɛ banxine kui. Amasɔtɔ naxan na seen don burun nate seen naxan yi, keli xii singen ma han xii soloferede lɔxɔni, n na a kedima nɛn Isirayila yamaan yɛ. \v 16 Lɔxɔ singeni, ɛ malan sariɲanxin tima nɛn. Ɛ nde fan tima nɛn a xii soloferede lɔxɔni. Ɛ nama wali yo kɛ lɔxɔni itoe ma fɔ kudi soona yamaan xa, alogo ɛ xa ɛ dɛge. Ɛ nɔɛ na nan tun ligɛ. \v 17 Ɛ xa Buru Ratetaren Sanla raba, amasɔtɔ n na ɛ ganle raminixi Misiran yi na lɔxɔn yɛtɛni. Ɛ xa na lɔxɔn sanla raba alo habadan sariyana ɛ yixɛtɛne birin xa waxati famatɔne yi. \v 18 Ɲɛɛn kike singeni, ɛ burun natetaren donma nɛn kiken xii fu nun naaninde lɔxɔn ɲinbanna ra, han xii mɔxɔɲɛn nun kedende lɔxɔn ɲinbanna ra. \v 19 Buru rate seen mi luma ɛ banxine kui xii solofere bun ma. Naxan na seen don buru rate seen naxan yi, na kedima nɛn Isirayila yamaan yɛ, xa a findi xɔɲɛn na hanma Isirayila kaana. \v 20 Ɛ nama sese don buru rate seen naxan yi. Ɛ banxine yi, ɛ buru ratetaren nan donma.” \p \v 21 Musa yi Isirayila fonne birin xili, a a fala e xa, a naxa, “Ɛ siga, ɛ yɛxɛɛn hanma siin tongo ɛ denbayane xa, ɛ a faxa Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla fe ra. \v 22 Na xanbi ra, ɛ hisopi wudi yiin tongo, ɛ a sin wunli, ɛ a susan dɛɛn xun ma wudin nun dɛɛn wudi firinne ma. Ɛ sese nama mini ɛ banxine kui han xɔtɔnni. \v 23 Alatala na dangu yamanani Misiran kaane faxadeni, xa a wunla to dɛɛn xun ma nun a dɛxɔnne ma, Alatala danguma nɛn na banxin xun ma. A mi tinma halagi tiin yi so ɛ banxini ɛ faxadeni.” \p \v 24 “Ɛ yamarini itoe suxuma nɛn alo habadan sariyana ɛ yɛtɛ xa e nun ɛ yixɛtɛne. \v 25 Alatala bɔxɔn naxan soma ɛ yii, a naxan falaxi, ɛ na so mɛnni, ɛ sanli ito raba. \v 26 Ɛ diine na ɛ maxɔdin, e naxa, ‘Sariyani ito bunna nanse ra ɛ tan xa?’ \v 27 Ɛ xa e yabi, ɛ naxa, ‘Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla saraxan na a ra Alatala xa, naxan dangu Isirayila kaane banxine xun ma Misiran yi. A to yi Misiran kaane faxama, a yi nxɔ banxine ratanga.’ ” Na xanbi ra, yamaan yi e xinbi sin, e Ala batu. \v 28 Isirayila kaane yi a liga alo Alatala Musa nun Haruna yamari kii naxan yi. \s Fitina feen fudena: Misiran dii singene yi faxa \p \v 29 Kɔɛ tagini, Alatala yi dii singene birin faxa Misiran yi, keli Firawona dii singen ma naxan dɔxi mangayani han kasorasane dii singene kaso banxini, e nun subene dii singene. \v 30 Firawona nun a kuntigine birin yi keli kɔɛɛn na, e nun Misiran kaane birin. Wuga xui gbeen yi te Misiran yi, bayo faxan bata yi ti banxin birin yi. \p \v 31 Na kɔɛɛn yɛtɛɛn na, Firawona yi Musa nun Haruna xili, a fala e xa, a naxa, “Ɛ keli, ɛ mini n ma yamanani, ɛ tan nun Isirayila kaane! Ɛ siga, ɛ Alatala batu, alo ɛ a falaxi kii naxan yi. \v 32 Ɛ xuruse xunxurine nun a xungbene tongo, alo ɛ a falaxi kii naxan yi. Ɛ siga. Ɛ duba n fan xa.” \v 33 Misiran kaane yi Isirayila yamaan nagbɛngbɛn, e yi e kedi yamanani mafurɛn, bayo e yi a falama nɛn, e naxa, “Nxu birin faxama.” \p \v 34 Isirayila yamaan yi e burun xali benun a xa gan, benun a rate seen xa sa. E buru bɔnbɔ seene mafilin e dugine yi, e e sa e kɔɛ ma, e siga a xalɛ. \v 35 Musa naxan fala, Isirayila kaane yi na liga, e yi Misiran kaane xandi gbetin nun xɛma muranne yi e nun dugine. \v 36 Alatala yi a liga Isirayila yamaan yi rafan Misiran kaane ma, e naxan maxɔdin e na so e yii. E yi Misiran kaane yii geli. \s Isirayila kaane yi keli Misiran yi \p \v 37 Isirayila xɛmɛ wuli kɛmɛ sennin yi keli e sanna ma Ramisesi taani, siga Sukɔti taani, ba ɲaxanle nun diidine ra. \v 38 Siya gbɛtɛ wuyaxi fan yi siga e fɔxɔ ra. Xuruse kuru gbeen yi e yii a xunxurin nun a xungbene. \v 39 E yi burudine gan buru ratese mi yi naxanye yi, e keli naxan na Misiran yi, bayo e kedi nɛn Misiran yi. E mi fɛrɛn sɔtɔ, e fandane tongo e yɛtɛ xa. \v 40 Isirayila kaane ɲɛɛ kɛmɛ naanin ɲɛɛ tonge saxan nan ti Misiran yi. \v 41 Ɲɛɛ kɛmɛ naanin ɲɛɛ tonge saxanden to a li, na lɔxɔ yɛtɛni, Alatala yamaan birin yi mini Misiran yamanani. \v 42 Kɔɛni ito ra waxati famatɔne yi, Isirayila kaane birin xa xi Alatala batuɛ, bayo a e raminixi Misiran yamanani kɔɛɛn nan na. \p \v 43 Alatala yi a fala Musa nun Haruna xa, a naxa, “Tɔnne ni i ra Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla fe yi: Xɔɲɛ yo nama a don. \v 44 Konyin naxan saraxi, i na na banxulan, ɛ nun na a donɲɛ nɛn. \v 45 I ya walikɛɛn naxan sare fixi hanma xɔɲɛna, ne nama a don. \v 46 A donma banxi kedenna nan kui. Ɛ nama a suben namini banxini. Ɛ nama a xɔri yo gira. \v 47 Isirayila yamaan birin xa sanli ito liga. \v 48 Xa xɔɲɛna nde i konni naxan wama Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla raba feni Alatala xa, a denbayaan xɛmɛne birin xa banxulan. Nayi, a nɔɛ a ligɛ nɛn alo Isirayila kaana. Koni banxulantare yo nama a don. \v 49 A tan sariya kedenna na a ra Isirayila kaan nun xɔɲɛn xa ɛ tagi.” \p \v 50 Alatala naxan yamari Musa nun Haruna ma, Isirayila kaane birin yi na liga na kiini. \v 51 Na lɔxɔn yɛtɛni Alatala yi Isirayila ganla ramini Misiran yamanani e bɔnsɔn yɛɛn ma. \c 13 \s Dii singene rasariɲan fena \p \v 1 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, \v 2 “Dii xɛmɛ singene birin nasariɲan n xa. N gbeen nan dii singene birin na Isirayila kaane yɛ, muxune nun subene.” \p \v 3 Musa yi a fala yamaan xa, a naxa, “Lɔxɔni ito xa rabira ɛ ma, ɛ mini lɔxɔni Misiran yi konyiyani! Amasɔtɔ Alatala ɛ raminixi a sɛnbɛn nan na. Ɛ nama buru ratexin don. \v 4 Ɛ minima nɛn to, Abiba kiken na. \v 5 Alatala na ɛ rafa Kanan kaane bɔxɔn ma, Xitine nun Amorine nun Xiwine e nun Yebusune yamanana, a bata yi a kɔlɔ bɔxɔn naxan ma fe ra ɛ benbane xa, a xa a so ɛ yii, kumin nun nɔnɔn gbo bɔxɔn naxan yi, ɛ na so mɛnni, ɛ sanli ito rabama nɛn Alatala xa kikeni ito ra. \v 6 Buru ratetaren donma nɛn xii solofere bun ma, xii soloferede lɔxɔni, sanla yi raba Alatala xa. \v 7 Ɛ buru ratetaren donma nɛn xii solofere bun ma, donse nama taran ɛ yii buru rate seen\f + \fr 13.7\fr* \fk buru rate sena:\fk* Lɛbɛnna na a ra naxan burun nagboma ayi. \f* naxan yi. Buru rate se yo nama taran ɛ yamanani mumɛ!” \p \v 8 “Ɛ na yɛbama nɛn ɛ diine xa na lɔxɔni, ɛ naxa, ‘Alatala naxan ligaxi en xa, a en namini Misiran yamanani, na nan ma fe a ra.’ \v 9 Sanli ito na nan ma fe rabirama ɛ ma, alo ɛ na taxamasenna xidi ɛ yiin na hanma ɛ sa ɛ tigi ra, alogo Alatalaa sariyan xa lu ɛ dɛ. Bayo Alatala nan ɛ raminixi Misiran yi a sɛnbɛni. \v 10 Ɛ xa yamarini ito suxu a waxatini ɲɛɛ yo ɲɛɛ.” \p \v 11 “Alatala na ɛ raso Kanan bɔxɔni, a a so ɛ yii alo a kɔlɔ ɛ xa kii naxan yi e nun ɛ benbane, \v 12 ɛ xa dii singene birin nasariɲan Alatala xa saraxana nde ra. Xuruseene dii xɛmɛ singene birin, Alatala nan gbeen ne ra. \v 13 Xa sofanla dii xɛmɛ singen na a ra, ɛ xa a xunba yɛxɛɛ diin na hanma sii diina. Koni, xa ɛ mi a xunba, ɛ xa a kɔɛɛn gira, ɛ a faxa. Ɛ mɔn xa ɛ dii xɛmɛ singene birin xunba saraxana nde ra. \v 14 Ɛ diine na ɛ maxɔdin waxati famatɔne yi, e naxa, ‘Ito bunna nanse ra?’ Ɛ xa e yabi, ɛ naxa, ‘Alatala sɛnbɛn nan en naminixi Misiran yi konyiyani. \v 15 Bayo Firawona yi tondixi en beɲinɲɛ en siga, koni Alatala yi dii singene birin faxa Misiran yamanani, muxun nun subena. Nanara, en xuruse dii xɛmɛ singene birin bama saraxan na Alatala xa, en yi en ma dii xɛmɛ singene birin xunba.’ \v 16 A luma nɛn alo i na taxamasenna xidi i yiin na hanma i tigi ra, amasɔtɔ Alatala sɛnbɛn nan en naminixi Misiran yi.” \s Sigatiin dɛ suxuna \p \v 17 Firawona to tin yamaan xa siga, Ala mi e ramini Filisitine yamanan kira yisoxin xɔn, bayo Ala a fala nɛn, a naxa, “E na yɛngɛn to, e nɔɛ e miriyane maxɛtɛ nɛn, e xɛtɛ Misiran yi.” \v 18 Koni Ala yi ti yamaan yɛɛ ra tonbon yi kiraan xɔn, Gbala Baan binni. Isirayila kaane yi keli Misiran yi, e yitɔnxi yɛngɛ so xinla ma. \p \v 19 Musa yi Yusufu xɔnne tongo, bayo Yusufu bata yi Isirayila kaane rakɔlɔ, a naxa, “Ala a ɲɔxɔ luma ɛ xɔn nɛn yati! Ɛ na keli be, ɛ n xɔnne xali.” \p \v 20 E yi keli Sukɔti taani, e yi sa daaxadeni tɔn Etama yi tonbonna danna ra. \v 21 Alatala yi tima nɛn e yɛɛ ra yanyin na kunda yiyani naxan yi kiraan yitama e ra. Kɔɛɛn na, a ti e yɛɛ ra tɛɛ dɛgɛn yiyani a e kirani yalan, alogo e xa sigan ti kɔɛɛn nun yanyin na. \v 22 Kundana, xanamu, tɛɛ dɛgɛn mi yi kelima yamaan yɛɛ ra yanyin nun kɔɛɛn na. \c 14 \s Baani gidi fena \p \v 1 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, \v 2 “A fala Isirayila kaane xa, e xa xɛtɛ, e daaxadeni tɔn Pihahiroti dɛxɔn, Migidoli nun baan tagi. E xa daaxadeni tɔn baan dɛ Baali-Sefɔn yɛtagi. \v 3 Nayi, Firawona a falama nɛn lan Isirayila kaane ma, a naxa, ‘E bata lɔ ayi yamanani, tonbonna e rabilinxi.’ \v 4 N Firawona bɔɲɛni xɔdɔxɔma nɛn, a bira ɛ fɔxɔ ra. Koni n binyen sɔtɔma Firawona nun a ganla birin xɔn ma nɛn, Misiran kaane yi a kolon a n tan nan Alatala ra.” Isirayila kaane yi na liga. \p \v 5 Misiran Mangan to a mɛ a yamaan bata a gi. Nayi, Firawona nun a bundɔxɔne miriyaan yi maxɛtɛ. E yi a fala, e naxa, “En nanse ligaxi? En bata Isirayila kaane beɲin e xa siga, e mi fa walima en xa sɔnɔn!” \v 6 Firawona yi a yɛngɛ so wontoroni tɔn, a ganla yi bira a fɔxɔ ra. \v 7 A yi a yɛngɛ so wontoro yɛbaxi kɛmɛ sennin tongo, e nun Misiran wontorone birin. Sofa kuntigine yi ne birin kui. \v 8 Alatala yi Firawona bɔɲɛni xɔdɔxɔ, Misiran Mangana. A yi Isirayila kaane sagatan naxanye yi minima xunna kenli. \v 9 Misiran kaane yi e sagatan, Firawona soone birin nun yɛngɛ so wontorone nun soo ragine, e nun a ganla, e yi Isirayila kaane li malanxi baan dɛ, Pihahiroti binni, Baali-Sefɔn yɛtagi. \p \v 10 Firawona yi a masoma, Isirayila kaane yi e yɛɛn nasiga, e Misiran kaane to fɛ e fɔxɔ ra. E yi gaxu han! E e xuini te Alatala ma. \v 11 E a fala Musa xa, e naxa, “Nanfera i faxi nxu ra tonbonni, nxu xa fa faxa be? Gaburu mi yi Misiran yi ba? I nanse dɔxi nxu ra i to nxu baxi Misiran yi? \v 12 Nxu mi ito xan falaxi i xa Misiran yi, ‘A lu nxu xa wali Misiran kaane xa?’ A yi fisa nun nxu xa wali Misiran kaane xa benun nxu xa fa faxa tonbonni.” \v 13 Musa yi yamaan yabi, a naxa, “Ɛ nama gaxu. Ɛ ɛ raxara, ɛ yi a to Alatala ɛ xunbama kii naxan yi to. Amasɔtɔ ɛ Misiran kaan naxanye toma to, ɛ mi fa ne toma sɔnɔn! \v 14 Alatala yɛngɛn soma nɛn ɛ xa, ɛ ɛ raxara tun!” \p \v 15 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Ɛ mɔn n maxandima be nanfera? A fala Isirayila kaane xa, a e xa siga. \v 16 I tan xa i ya dunganni te, i yiini bandun baan xun ma, a xa yitaxun firinna ra, alogo Isirayila kaane xa baani gidi a yixaraxina. \v 17 N tan Misiran kaane bɔɲɛni xɔdɔxɔma nɛn, alogo e xa godo ɛ fɔxɔ ra. N binyen sɔtɔma nɛn Firawona nun a ganla birin xɔn ma, e nun a wontorone nun a soo ragine. \v 18 Misiran kaane a kolonma nɛn a n tan nan Alatala ra. N na nɔ Firawona nun a wontorone nun a soo ragine ra, n binyen sɔtɔma nɛn.” \p \v 19 Ala malekan naxan yi tixi Isirayila ganla yɛɛ ra, na yi siga e xanbi ra. Kundaan naxan yi tixi e yɛɛ ra, na yi sa ti e xanbi ra. \v 20 A yi ti Misiran nun Isirayila ganle tagi. Kundaan fɔxɔ kedenna yi dimixi, a fɔxɔ kedenna yi kɔɛni yalanma. Nanara, gali firinne mi yi masoma e bode ra kɔɛɛn birin kui. \p \v 21 Musa yi a yiini bandun baan xun ma. Na kɔɛɛn birin na, Alatala yi baa igen naxɛtɛ foye gbeen na keli sogetedeni, a yi baani xara. Igen yi bolon. \v 22 Isirayila kaane yi gidi baani xare yireni. Igen yi malanxi alo banxi tunbulunna e yiifanna nun e kɔmɛnna ma. \v 23 Misiran kaane yi e sagatan. Firawona soone birin nun a yɛngɛ so wontorone nun a soo ragine yi bira e fɔxɔ ra baani. \v 24 Subaxa, Alatala yi Misiran ganla mato keli kundaan nun tɛɛ dɛgɛn xun ma, a yi e yifu han! \v 25 A yi e wontorone sanne ba e bun ma, a yi e sigati raxɔlɔ ayi. Nayi, Misiran kaane yi a fala, e naxa, “En na en gi Isirayila kaane yɛɛ ra, amasɔtɔ Alatala Misiran yɛngɛma e xa.” \p \v 26 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “I yiini bandun baan xun ma alogo igen xa sa Misiran kaane xun ma, e nun e wontorone nun e soo ragine.” \v 27 Musa yi a yiini bandun baan xun ma. Kuye yibani, baan mɔn yi xɛtɛ a kiini. Misiran kaane yi e gima a famatɔɔn yɛɛ ra, koni Alatala yi e radin baani. \v 28 Igen yi xɛtɛ, a sa wontorone nun soo ragine nun Firawona ganla birin xun ma, naxanye godo baani Isirayila kaane fɔxɔ ra. Hali keden mi lu. \v 29 Koni Isirayila kaane sigan ti nɛn igen xare yireni, igen yi malanxi e yiifanna nun e kɔmɛnna ma. \v 30 Na lɔxɔni, Alatala yi Isirayila xunba Misiran kaane yii. Isirayila yi Misiran kaane binbine to baan dɛ. \v 31 Isirayila kaane to Alatala sɛnbɛ gbeen to Misiran kaane xili ma, yamaan yi gaxu Alatala yɛɛ ra, e la a ra, e nun Musa a walikɛna. \c 15 \s Nabi Musaa bɛtina \p \v 1 Nayi, Musa nun Isirayila kaane yi bɛtini ito ba Alatala xa. E naxa: \q N bɛtin bama Alatala xa, \q amasɔtɔ a gbo mumɛ! \q A bata soone nun soo ragine radin baani. \q \v 2 Alatala nan n fangan na, \q n bɛtin bama naxan xa, \q a mɔn bata findi n nakisimaan na. \q N ma Ala nan a ra, \q n na a tantunma nɛn, \q n fafe a Ala nan a ra, \q n na a matɔxɔma nɛn. \q \v 3 Yɛngɛ soon nan Alatala ra, \q a xili nɛn “Alatala.” \q \v 4 A bata Firawona wontorone nun a ganla woli baani, \q Firawona sofa yɛbaxine bata e mamin Gbala Baani. \q \v 5 E bata godo tilinna ma alo gɛmɛne. \q Fufaan yi sa e xun ma. \q \v 6 Alatala! I bata i sɛnbɛn yita! \q Alatala! I yiifanna bata yaxune faxa. \q \v 7 I bata yaxune rabira i ya gboon nun nɔrɔni. \q I bata i ya xɔlɔ gbeen nagodo alo tɛɛna \q a yi e gan alo sɛxɛ xarena. \q \v 8 I ɲɔɛ foyen bata igene malan, \q walanne yi raxara alo banxi kankena. \q Igene yi raxara baan tilinna xɔnna ma. \q \v 9 Yaxune yi a falama, e naxa, \q “N sagatanna tima nɛn, \q n yi e suxu. \q N se tongoxine yitaxun, \q han n wasa e ra, \q han a dangu ayi. \q N silanfanna botinma nɛn ayi, \q n yiin yi e halagi.” \q \v 10 Koni, i bata i dɛ foyen nafa \q baa igen bata sa e xun ma. \q E bata godo ige gbeen bun ma \q alo wure binyena. \q \v 11 Alane yɛ, nde luxi alo i tan, Alatala? \q Nde luxi alo i tan? \q I gbee nɔrɔn sariɲan! \q I magaxu! \q Tantunna i tan nan xa! \q I kabanakone ligama! \q \v 12 I bata i yiini bandun, \q bɔxɔn yi nxu yaxune gerun. \q \v 13 I bata ti i ya yama xunbaxin yɛɛ ra i ya hinanni. \q I e rasigama nɛn \q i dɔxɔde sariɲanxini i sɛnbɛni. \q \v 14 Siyane a mɛma nɛn, \q e xuruxurun. \q Kuisanna Filisitine suxuma nɛn. \q \v 15 Edɔn kuntigine gaxuma nɛn. \q Gaxun Moyaba muxu gbeene suxuma nɛn. \q Kanan kaane birin sɛnbɛn bata ɲan. \q \v 16 Gaxun nun kuisanna e suxuma nɛn, \q e e raxara alo gɛmɛna i sɛnbɛn bun, \q han i ya yamaan yi dangu, Alatala! \q Han i ya muxune yi dangu. \q \v 17 I e xalima nɛn, \q i yi e dɔxɔ geyaan fari \q i naxan findima e kɛɛn na, \q i tan Alatala luma dɛnaxan yi, \q i tan Marigin dɛnaxan nafalaxi yire sariɲanxin na. \q \v 18 Alatala luma nɛn mangayani habadan han habadan! \s Mariyama bɛtina \p \v 19 Firawona soone nun a wontorone nun a soo ragine to godo baani, Alatala baa igen naxɛtɛ nɛn e xun ma, koni Isirayila kaane yi sigan ti, e baani gidi a yixarena. \v 20 Nayi, Haruna xunyɛn Mariyama, nabi ɲaxalanmana, na yi tanbanna suxu a yii. Ɲaxanle birin yi bira a fɔxɔ ra, tanbanne e yii, e bodonma. \p \v 21 Mariyama yi bɛtini ito bama Isirayila ɲaxanle xa, \q Ɛ bɛtin ba Alatala xa, \q amasɔtɔ a gbo han! \q A bata soone nun soo ragine woli baani! \s Isirayila kaane tonbonni \p \v 22 Musa yi ti Isirayila kaane yɛɛ ra keli Gbala Baani siga Suru tonbonni. Xii saxanna bun ma, e sigan tima tonbonni, e mi ige to. \p \v 23 E yi so Mara yi, koni e mi nɔ Mara igen minɲɛ, amasɔtɔ a yi xɔlɔ. Nanara, na yiren yi xili sa “Mara.”\f + \fr 15.23\fr* \fk Mara\fk* bunna nɛɛn fa fala “Xɔlɛna.”\f* \v 24 Yamaan yi lu Musa mafalɛ, e naxa, “Nxu xa nanse min?” \v 25 Musa yi Alatala maxandi, Alatala yi wudina nde yita a ra, a naxan woli igeni. Igen yi ɲaxunɲɛ ayi. Alatala tɔnna nun sariyan soxi yamaan yii mɛnna nin, a e kɛɲaan fɛsɛfɛsɛ. \p \v 26 A yi a fala, a naxa, “Xa ɛ Alatala xuiin namɛ ki faɲi, ɛ Ala, ɛ yi tinxinna liga a yɛɛ ra yi, xa ɛ a yamarine nun tɔnne birin suxu, n mi fitina fe yo rafɛ ɛ ma, n Misiran kaane ɲaxankataxi naxanye ra, amasɔtɔ Alatala nan n tan na, naxan ɛ rakɛndɛyama.” \v 27 E yi so Elimi yi, tigi fu nun firin yi dɛnaxan yi e nun tugu bili tonge solofere. E yi daaxadeni tɔn mɛnni, igen dɛxɔn. \c 16 \s Donseen yi keli kore \p \v 1 Isirayila yamaan birin yi keli Elimi yi, e minin kike firinden xii fu nun suulunde lɔxɔni Misiran yamanani, e fa Sin tonbonni, dɛnaxan Elimi nun Sinayi tagi. \v 2 Isirayila yamaan birin yi lu Musa nun Haruna mafalɛ tonbonni. \v 3 Isirayila kaane yi a fala e xa, e naxa, “Hali Alatala yi nxu faxa Misiran yi nun! Nxu yi dɔxɔma sube tundene fɛma nxu yi donseene don han nxu lugo! Koni ɛ bata fa nxu ra tonbonni be alogo nxu birin xa faxa kamɛn ma.” \p \v 4 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Awa, n na a ligama nɛn donseen yi godo ɛ ma keli kore. Yamaan yi mini lɔxɔ yo lɔxɔ. E naxan donɲɛ lɔxɔn kui, e na yatɛn matongo. N na e kɛɲaan fɛsɛfɛsɛma na kii nin, n xa a to xa e n ma sariyane suxɛ. \v 5 Xii senninde lɔxɔni, e xa a matongo e naxan donɲɛ xii firinna kui, e na rafala burun na.” \p \v 6 Musa nun Haruna yi a fala Isirayila yamaan birin xa, e naxa, “To ɲinbanna ra, ɛ a kolonma nɛn a Alatala nan ɛ raminixi Misiran yamanani. \v 7 Xɔtɔnni, ɛ Alatala binyen toma nɛn, amasɔtɔ a bata ɛ xuiin mɛ, ɛ Alatala nan mafalama. Nanse nxu tan na ɛ to nxu mafalama?” \v 8 Musa yi a fala, a naxa, “Alatala suben don daxin soma ɛ yii nɛn to ɲinbanna ra. Xɔtɔnni, a burun so ɛ yii han ɛ lugo. Amasɔtɔ Alatala bata a mafala xuiin mɛ ɛ xɔn ma. Nanse nxu tan na? Ɛ mi nxu tan gbansanna mafalama, fɔ Alatala.” \p \v 9 Musa yi a fala Haruna xa, a naxa, “A fala Isirayila yamaan birin xa, i naxa, ‘Ɛ fa Alatala yɛtagi, amasɔtɔ a bata a mafala xuiin mɛ ɛ xɔn ma.’ ” \v 10 Haruna to yi falan tima Isirayila yamaan birin xa, e yi e firifiri tonbonna binni, Alatalaa nɔrɔn yi mini kɛnɛnni kundani. \p \v 11 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, \v 12 “N bata Isirayila kaane xuiin mɛ. E n mafalama. A fala e xa, i naxa, ‘Ɲinbanna ra, ɛ suben donma nɛn. Xɔtɔnni ɛ lugo burun na. Nayi, ɛ a kolonɲɛ a Alatala nan n tan na, ɛ Ala.’ ” \p \v 13 Ɲinbanna ra, dɔmɛne yi fa e dɔxɔ yamaan daaxaden yiren birin yi. Xɔtɔnni, xiila yi saxi yamaan daaxaden nabilinna birin yi. \v 14 Xiila to yolon, sena nde yi lu malanxi bɔxɔn fari alo bogi seen xɔnna. \v 15 Isirayila kaane to a mato, e a fala e bode xa, e naxa, “Nanse ito ra?” Bayo, e mi yi a kolon naxan a ra. Musa yi a fala e xa, a naxa, “Donseen na a ra Alatala naxan soxi ɛ yii ɛ xa a don.” \v 16 Alatala ito nan yamarixi, a naxa, “Birin nɔɛ naxan donɲɛ a xa na nan matongo. Ɛ xa ligase yɛ keden keden matongo muxune xa naxanye ɛ konne yi.” \v 17 Isirayila kaane yi a liga na kiini, nde yi a gbegbe matongo, nde yi ndedi matongo. \v 18 E yi a maliga liga seen kui. Naxanye a gbegbe matongo, ne mi a gboxi ayi. Naxanye ndedi matongo, a mi dasa ne fan ma. Birin yi a matongoma a makoon naxan ma. \p \v 19 Musa yi a fala e xa, a naxa, “Muxu yo nama a dɔnxɛn namara han xɔtɔnni.” \v 20 Koni, ndee mi e tuli mati Musa ra. Ne yi a ramara han xɔtɔnni. Koni kunle yi bira a birin yi, a xirin yi mini fɔlɔ. Nanara, Musa yi xɔlɔ ne ma. \p \v 21 Xɔtɔn yo xɔtɔn birin yi a matongoma naxan e makoon liyɛ. Sogen na xɔlɔ, donseen yi xulunɲɛ ayi. \p \v 22 Xii senninde lɔxɔni, e yi lɔxɔ firin daxi matongo, birin liga seen yɛ firin. Yamaan kuntigine birin yi na feen dɛntɛgɛ Musa xa. \v 23 Musa yi a fala e xa, a naxa, “Alatala ito nan yamarixi. Matabu Lɔxɔn nan tila ra. Matabu sariɲanxin na a ra Alatala xa. Nanara, ɛ lan ɛ xa donseen naxan gan, ɛ na gan. Ɛ lan ɛ xa naxan ɲin, ɛ na ɲin. Naxanye na lu ɛ ne ramara han xɔtɔnni.” \v 24 E yi a ramara han xɔtɔnni, alo Musa a yamari kii naxan yi. A xirin mi mini, kuli mi bira a yi. \v 25 Musa yi a fala, a naxa, “Ɛ ito don to, amasɔtɔ Alatalaa Matabu Lɔxɔn nan to ra. To ɛ mi se toma a matongo daxin na. \v 26 Ɛ a matongoma nɛn xii sennin, koni xii soloferede lɔxɔni, naxan findin Matabu Lɔxɔn na, se mi taranma na mumɛ!” \p \v 27 Xii soloferede lɔxɔni, yamaan muxuna ndee yi mini a matongodeni, e mi sese to. \v 28 Nayi, Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Ɛ tondima n ma yamarine nun sariyane suxɛ han waxatin mundun yi? \v 29 Ɛ a kolon a Alatala bata Matabu Lɔxɔn so ɛ yii. Nanara, xii senninde lɔxɔni, a donse lɔxɔ firin daxin soma ɛ yii. Birin xa a raxara xii soloferede lɔxɔna fe ra. Muxu yo nama mini a konni.” \v 30 Yamaan yi a matabu xii soloferede lɔxɔni. \p \v 31 Isirayila kaane yi na donseen xili sa “Manna donsena.”\f + \fr 16.31\fr* \fk Manna\fk* bunna nɛɛn fa fala “Nanse a ra?”\f* A yi luxi alo se xɔri fixɛna. A yi ɲaxun alo kumina. \p \v 32 Musa yi a fala, a naxa, “Alatala ito nan yamarixi. Manna donseen ligase yɛ keden xa ramara ɛ yixɛtɛne xa, alogo e xa a to n na ɛ baloxi burun naxan na tonbonni, n na ɛ ramini xanbini Misiran yamanani.” \v 33 Musa yi a fala Haruna xa, a naxa, “Goron keden tongo, i yi a rafe Manna donseen ligase keden na, i yi a sa Alatala yɛtagi, alogo a xa ramara ɛ yixɛtɛne xa.” \v 34 Haruna yi na Manna donseen sa Layiri Kankiraan\f + \fk 16.34\fk* \fk Layiri Kankirana\fk* fe mɔn sɛbɛxi Xɔrɔyaan 25.10-22 kui.\f* yɛtagi alo Alatala a yamari Musa ma kii naxan yi, alogo a xa ramara. \p \v 35 Isirayila kaane yi Manna donseen don ɲɛɛ tonge naanin, han e yi so yamanani muxune yi dɔxi dɛnaxan yi. E yi Manna donseen don han e yi Kanan yamanan danna li. \v 36 Na waxatin liga seen yɛ fu yi lanxi Efa liga seen yɛ kedenna nan ma. \c 17 \s Igen yi mini Horebe fanyeni \r Yatɛne 20.1-13 \p \v 1 Isirayila kaane yamaan birin yi keli Sin tonbonni, e sigan ti yirene yi alo Alatala e yamari kii naxan yi. E yi daaxadeni tɔn Refidimi yi, koni yamaan mi ige min daxi to na yi. \v 2 Nanara, yamaan yi yɛngɛn fen Musa ra. E yi a fala, e naxa, “Ige min daxin so nxu yii!” Musa yi e yabi, a naxa, “Nanfera ɛ n nafenma yɛngɛn na? Nanfera ɛ Alatala matoma bunbani?” \v 3 Min xɔnla nan yi yamaan na mɛnni, e yi lu Musa mafalɛ. E naxa, “Nanfera i nxu raminixi Misiran yi, alogo nxu nun nxɔ diine nun nxɔ xuruseene xa fa faxa be min xɔnla ra?” \v 4 Musa yi a xuini te Alatala ma, a naxa, “N nanse ligama yamani ito xa? A luxi ndedi, e xa n magɔlɔn.” \v 5 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Dangu yamaan yɛɛ ra. Ɛ nun Isirayila fonna ndee xa siga. I xa dunganna suxu i yii i Nila baan garin naxan na. \v 6 N tima nɛn i yɛɛ ra Horebe fanyen ma. I xa fanyen garin, igen minima nɛn, yamaan yi a min.” Musa yi na liga, Isirayila fonne yɛɛ xɔri. \v 7 A yi mɛn xili sa “Masa” e nun “Meriba.”\f + \fr 17.7\fr* \fk Masa\fk* bunna nɛɛn fa fala “bunbana.” \fk Meriba\fk* bunna nɛɛn fa fala “Fe matandina.”\f* Amasɔtɔ Isirayila kaane bata yi matandina ti, e bata yi Alatala mato bunbani, e naxa, “Alatala en yɛ ba? Xa a mi en yɛ?” \s Isirayila yi Amalɛki nɔ \p \v 8 Amalɛkine yi fa Isirayila yɛngɛdeni Refidimi yi. \v 9 Nayi, Musa yi a fala Yosuwe xa, a naxa, “Xɛmɛna ndee sugandi, i sa Amalɛkine yɛngɛ. Tila, n tima nɛn geyaan xuntagi, Alaa dunganna n yii.” \v 10 Yosuwe yi Amalɛkine yɛngɛ alo Musa a fala kii naxan yi. Musa, Haruna, e nun Xuru yi te geyaan xuntagi. \v 11 Musa nɛma a yiini tema, Isirayila yi nɔɔn tima. Koni xa a a yiini godo, Amalɛkine yi nɔɔn ti. \v 12 Musa yiine bata yi xadan. E yi gɛmɛn tongo, e na dɔxɔ. Musa yi dɔxɔ a fari. Haruna nun Xuru yi a yiine bun tima, boden fɔxɔ kedenni, boden bode fɔxɔni. A yiine yi kore han kɔɛ yi so. \v 13 Yosuwe yi Amalɛkine ganla nɔ silanfanna ra. \p \v 14 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Ito sɛbɛ kɛdin kui, alogo ɲinan nama ti a xɔn. I yi a yɛba Yosuwe xa, bayo n Amalɛkine bama nɛn dunuɲa yi fefe! Ɲinan yi ti e xɔn.” \p \v 15 Musa yi saraxa ganden nafala, a yi a xili sa, “Alatala nan n ma yɛngɛ so taxamaseri dugin na.” \v 16 A mɔn yi a fala, a naxa, “Amasɔtɔ muxune kelixi nɛn Alatala manga gbɛdɛn xili ma, Alatala luma Amalɛkine yɛngɛ nɛn, han mayixɛtɛn nun mayixɛtɛne.” \c 18 \s Nabi Musa bitanna \p \v 1 Musa bitanna Yetiro, Midiyan saraxaralina, na yi a mɛ Ala naxan birin ligaxi Musa nun Isirayila xa, a yamana. A a mɛ a Alatala bata yi Isirayila ramini Misiran yi. \v 2 Musa bitanna Yetiro yi fa Musaa ɲaxanla Sefora ra, a bata yi naxan lu a yii \v 3 e nun a dii firinne. Kedenna xili Gɛrisɔmi, bayo Musa bata yi a fala, a naxa, “N bata findi xɔɲɛn na yamana gbɛtɛ yi.” \v 4 Boden yi xili Eliyeseri,\f + \fr 18.4\fr* \fk Eliyeseri\fk* bunna nɛɛn fa fala “Ala nan n mali tiin na.”\f* bayo a bata yi a fala, a naxa, “N babaa Ala bata n mali, a n natanga Firawonaa silanfanna ma.” \p \v 5 Musa bitanna Yetiro nun Musaa diine nun a ɲaxanla yi fa Musa fɛma tonbonni, a yi dɔxi dɛnaxan yi Alaa geyaan dɛxɔn ma. \v 6 A bata yi a fe xibarun nasiga Musa ma, a naxa, “N tan, i bitanna Yetiro, n fama i fɛma, nxu nun i ya ɲaxanla nun a dii firinne.” \v 7 Musa yi mini a bitanna ralandeni, a yi a xinbi sin, a yi a sunbu. E yi e bode xɔntɔn, e so Musaa bubun kui. \v 8 Musa yi a yɛba a bitanna xa Alatala naxan ligaxi Firawona nun Misiran kaane ra Isirayila fe ra, e nun tɔrɔn naxan birin e sɔtɔ kira yi, e nun Alatala e xunba kii naxan yi. \v 9 Alatala naxan birin ligaxi Isirayila xa a to a xunba Misiran kaane yii, Yetiro yi sɛwa ne ra. \v 10 Yetiro yi a fala, a naxa, “N bata barika bira Alatala xa, naxan ɛ xunbaxi Misiran kaane nun Firawona yii, naxan yamaan baxi Misiran kaane sɛnbɛn bun! \v 11 Iki, n bata a kolon a Alatala sɛnbɛn gbo alane birin xa, amasɔtɔ a bata ito liga ne ra naxanye yi wasoxi Isirayila xili ma.” \p \v 12 Musa bitanna Yetiro yi saraxa gan daxin nun saraxa gbɛtɛne ba Ala xa. Haruna nun Isirayila fonne birin yi fa buru dondeni Musa bitanna fɛma, Ala yɛtagi. \r Sariyane 1.9-18 \p \v 13 Na xɔtɔn bode, Musa yi dɔxɔ yamaan makitideni. Yamaan yi ti a yɛtagi keli xɔtɔnna ma han ɲinbanna ra. \v 14 Musa yi naxan birin ligama yamaan xa, a bitanna to na to, a yi a fala, a naxa, “Nanfe ito ra, i naxan ligama yamaan xa? Nanfera i kedenna kitin sama, yamaan birin yi ti i yɛtagi, keli xɔtɔnni han ɲinbanna ra?” \v 15 Musa yi a bitanna yabi, a naxa, “Bayo yamaan fama n fɛma Ala sagoon nan maxɔdinde yi. \v 16 Xa fena nde e tagi, e fama nɛn n fɛma, n yi kitin sa, n Alaa tɔnne nun a sariyane yɛba e xa.” \p \v 17 Musa bitanna yi a fala a xa, a naxa, “I naxan ligama, na mi fan. \v 18 Ɛ nun yamani ito ɛ bode raxadanma nɛn, bayo goronni ito gbo i sɛnbɛn xa, i kedenna mi a gasɛ. \v 19 Iki, i tuli mati n xuiin na, n xa i kawandi. Ala xa lu i xɔn! A lan i xa ti Ala yɛtagi yamaan funfuni, i yi Ala maxɔdin e bode matandine fe ra. \v 20 I xa e xaran tɔnne nun sariyane ma. I kiraan yita e ra e biran naxan fɔxɔ ra, e nun wanle e naxan kɛ. \v 21 Koni i xa muxu kɛndɛne sugandi yamaan yɛ, naxanye gaxuma Ala yɛɛ ra, lannaya muxune, mayifu mi naxanye yi. I yi e findi muxu wuli keden kuntigine ra, hanma muxu kɛmɛ kuntigine, e nun muxu tonge suulun kuntigine, e nun muxu fu kuntigine. \v 22 E xa yamaan makiti waxatin birin, e yi fa fe xɔdɛxɛne ra i fɛma. Koni feen naxanye mi xɔdɔxɔ, e tan xa ne makiti. Na nde bama nɛn i ya goronna ra, bayo e fan nde tongoma nɛn. \v 23 Xa i na liga, Alaa tinni, i nɔɛ a gasɛ nɛn. Yamani ito birin sigama nɛn e konne yi bɔɲɛ xunbenli.” \p \v 24 Musa yi a bitanna xuiin namɛ, a naxan fala, a na liga. \v 25 A muxu kɛndɛne sugandi Isirayila yi, a yi e findi yama xunne ra, muxu wuli keden kuntigine, muxu kɛmɛ kuntigine, muxu tonge suulun kuntigine, e nun muxu fu kuntigine. \v 26 E yi yamaan makitima waxatin birin. E yi fama fe xɔdɛxɛne ra Musa fɛma, koni naxanye mi yi xɔdɔxɔ, e tan yɛtɛɛn yi ne makitima nɛn. \p \v 27 Musa yi tin, a bitanna yi siga a konni. \c 19 \s Layiri xidin Sinayi geyaan fari \p \v 1 Kike saxan to dangu, xabu e mini Misiran yi, na lɔxɔ yɛtɛni, Isirayila kaane yi Sinayi tonbonna li. \v 2 E to keli Refidimi yi, e yi fa Sinayi tonbonni. Isirayila kaane yi daaxadeni tɔn tonbonni, geyaan san bun. \p \v 3 Musa yi te Ala fɛma. Alatala yi Musa xili geyaan xuntagi, a naxa, “Ito fala Yaxuba bɔnsɔnne xa, Isirayila kaane, \v 4 ‘Ɛ yɛtɛɛn bata a to n naxan ligaxi Misiran na, n yi ɛ xali n fɛma alo singbinna soma a diine bun kii naxan yi. \v 5 Iki, xa ɛ n xuiin suxu ki faɲi, xa ɛ n ma layirin suxu, ɛ findima nɛn n ma yamaan na siyane birin yɛ. N gbeen nan bɔxɔn birin na, \v 6 koni ɛ findima n xa saraxarali yamaan nan na e nun siya sariɲanxina.’ I falani itoe nan tima Isirayila kaane xa.” \p \v 7 Musa yi xɛtɛ, a fonne birin xili, a falani itoe birin yɛba e xa, alo Alatala a yamari kii naxan yi. \v 8 Yamaan birin yi a fala, e naxa, “Alatala naxan birin falaxi nxu na ligama nɛn.” Musa yi sa e falane rali Alatala ma. \v 9 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “N fama nɛn i ma kunda yiyani, alogo n nɛma falan naxan tiyɛ i xa, yamaan xa a mɛ. Nanara, e lɛ i ra waxatin birin yi.” Musa yi yamana falane radangu Alatala ma. \p \v 10 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Siga yamaan fɛma, e rasariɲan to nun tila yi. E xa e dugine xa. \v 11 E xa e yitɔn xii saxandena fe ra, bayo na lɔxɔni Alatala godoma nɛn Sinayi geyaan fari, yamaan birin yɛɛ xɔri. \v 12 I xa danne sa yamaan xa geyaan nabilinni, i yi a fala, i naxa, ‘Ɛ yɛtɛ masuxu te feen na geyaan fari, ɛ nama maso a san bunna ra. Naxan yo na a sanna ti geyaan ma, ɛ xa na kanna faxa. \v 13 Ɛ nama ɛ yiin din a ra, koni ɛ a magɔlɔnma nɛn, hanma ɛ a bun xalimakunle ra. Muxu ba, sube ba, a mi kisima.’ Xɔtaan xuiin na mini, muxune yi te geyaan fari.” \p \v 14 Musa yi godo yamaan fɛma keli geyaan fari, a yi yamaan nasariɲan, e yi e dugine xa. \v 15 A yi a fala yamaan xa, a naxa, “Ɛ yitɔn xii saxandena fe ra. Ɛ nama ɛ maso ɲaxalan yo ra.” \p \v 16 Xii saxande lɔxɔn xɔtɔnni, kuye sarinne yi mini, galanne yi godo, kundaan yi sa geyaan xun ma. Xɔtaan xuiin yi mini han! Yamaan birin yi gaxu. \v 17 Musa yi yamaan namini e daaxadeni Ala ralandeni, e yi e malan geyaan san bun ma. \v 18 Tutun yi Sinayi geyaan birin xun ma, amasɔtɔ Alatala bata yi godo a ma tɛɛ dɛgɛni. Na tutin yi tema alo sulun tɛɛn\f + \fr 19.18\fr* \fk Sulun tɛɛn\fk* mɔn falama yirena nde yi fa fala “\fk Furu tɛɛna\fk*.”\f* tutina, geyaan birin yi xuruxurunma a ɲaxin na. \v 19 Xɔtaan xuiin yi gboma ayi tun! Musa yi falan ti, Ala yi a yabi a xuini texin na. \v 20 Alatala yi godo Sinayi geyaan fari, a yi Musa xili geyaan xuntagi. Musa yi te. \p \v 21 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Godo, a fala yamaan xa e nama kata fa feen na n matodeni, xa na mi a ra e wuyaxi faxama nɛn. \v 22 Hali saraxaraliin naxanye e masoma Alatala ra, ne xa e yɛtɛ rasariɲan, alogo Alatala nama e faxa.” \v 23 Musa yi a fala Alatala xa, a naxa, “Yamaan mi nɔɛ tɛ Sinayi geyaan fari. Amasɔtɔ i bata nxu rakolon, i yi a fala, i naxa, ‘Ɛ danne sa geyaan nabilinni, ɛ xa a rasariɲan.’ ” \v 24 Alatala yi a fala a xa, a naxa, “Godo, i mɔn yi te ɛ nun Haruna. Koni saraxaraline nun yamaan nama kata te feen na Alatala fɛma, alogo n nama e faxa.” \v 25 Musa yi godo yamaan fɛma, a feni itoe fala e xa. \c 20 \s Yamari fune fe \r Sariyane 5.6-21 \p \v 1 Ala yi falani itoe birin ti, a naxa, \p \v 2 “Alatala nan n tan na, i ya Ala, naxan i raminixi konyiyani Misiran yi.” \s Yamari Singena \p \v 3 “I nama ala gbɛtɛ batu fɔ n tan.” \s Yamari Firindena \p \v 4 “I nama suxuren nafala hanma sena nde sawurana, seen naxan kore, naxan bɔxɔn ma hanma naxan igeni. \v 5 I nama i xinbi sin e xa. I nama e batu. Amasɔtɔ n tan, Alatala, i ya Ala, n xɔxɔlɔn.\f + \fr 20.5\fr* Ala \fk xɔxɔlɔn,\fk* bayo e nun a yamaan layirin nan xidima alo futun xidima kii naxan yi. Na kui, Ala a yamaan masuxuma alo xɛmɛna a ɲaxanla makantanma kii naxan yi. A mi tinma a xa bira se gbɛtɛ fɔxɔ ra a batu xinla ma.\f* Naxanye na n naɲaxu, n ne hakɛn saranma e diine ra nɛn han mayixɛtɛ saxan hanma naanin. \v 6 Koni naxanye na n xanu, e n ma yamarine suxu, n hinanma ne ra nɛn han mayixɛtɛ wuli keden.” \s Yamari Saxandena \p \v 7 “I nama Alatala i ya Ala xinla fala fuuni, amasɔtɔ Alatala na kanna ɲaxankatama nɛn.” \s Yamari Naanindena \p \v 8 “I xa Matabu Lɔxɔn binya, i yi a rasariɲan. \v 9 I xa wali xii sennin bun ma, i yi i ya wanle birin kɛ. \v 10 Koni xii soloferede lɔxɔni, Alatala i ya Alaa Matabu Lɔxɔn nan na ra. I nama wali yo kɛ, i tan ba, i ya dii xɛmɛn ba, i ya dii tɛmɛn ba, i ya konyin ba, i ya xuruse ba, hanma hali xɔɲɛn naxan i konni. \v 11 Amasɔtɔ Alatala koren nun bɔxɔn nun igen daxi xii sennin nan bun, e nun naxan birin e yi. Koni a a matabu nɛn xii soloferedeni. Nanara, Alatala yi barakan sa Matabu Lɔxɔna fe yi, a yi a rasariɲan.” \s Yamari Suulundena \p \v 12 “I baba nun i nga binya, alogo i xa siimaya xunkuyen sɔtɔ bɔxɔni, Alatala i ya Ala naxan fima i ma.” \s Yamari Sennindena \p \v 13 “I nama faxan ti.” \s Yamari Soloferedena \p \v 14 “I nama yalunyaan liga.” \s Yamari Solomasɛxɛdena \p \v 15 “I nama muɲan ti.” \s Yamari Solomanaanindena \p \v 16 “I nama wule seren ba i adamadi boden xili ma.” \s Yamari Fudena \p \v 17 “I nama mila i bodena banxin xɔn hanma i bodena ɲaxanla, hanma a konyina, a ɲingena, a sofanla, hanma i adamadi boden gbee seen naxan birin na.” \r Sariyane 5.22-33 \p \v 18 Yamaan birin yi galanna nun xɔtaan xuiin mɛma, e yi tutin toma tɛ. Yamaan yi gaxu e xuruxurun, e yi e makuya. \v 19 E yi a fala Musa xa, e naxa, “I tan yɛtɛɛn xa falan ti nxu xa, nxu nxu tuli matima nɛn i ra, koni Ala nama falan ti nxu xa alogo nxu nama faxa.” \v 20 Musa yi a fala yamaan xa, a naxa, “Ɛ nama gaxu. Ala bata fa ɛ kɛɲaan fɛsɛfɛsɛdeni, alogo ɛ xa gaxu a yɛɛ ra, alogo ɛ nama yulubin liga.” \v 21 Yamaan yi lu tixi yire makuyeni, koni Musa yi a maso kundaan na Ala yi dɛnaxan yi. \s Sariyane saraxa gandene fe yi \p \v 22 Alatala yi a fala Musa xa, a a xa a fala Isirayila kaane xa, a naxa, “Ɛ bata a to a n bata falan ti ɛ xa keli kore. \v 23 Ɛ nama suxurene rafala, ɛ yi nxu nun ne batu nxu bode xɔn. Ɛ nama gbetin nun xɛma suxurene rafala. \v 24 I xa saraxa gande bɛndɛ daxini tɔn n xa, i yi saraxa gan daxine nun bɔɲɛ xunbeli saraxane nun xuruse xunxurine nun a xungbene ba a fari. N na dɛnaxan findi n xinla binyaden na, n fama nɛn i ma mɛnni, n yi i baraka. \v 25 Xa i saraxa gande gɛmɛ daxini tɔn n xa, i nama a yitɔn gɛmɛ masolixin na. Amasɔtɔ i ya a masolima waliseen naxan na, na saraxa ganden naxɔsima nɛn. \v 26 I nama saraxa gande matexin nafala n xa, i yi te te seene ma, alogo i ragenla nama to.” \c 21 \s Sariyane konyine fe yi \r Sariyane 15.12-18 nun Saraxaraline 25.39-55 \p \v 1 “I sariyani itoe nan yɛbama e xa. \v 2 Xa i Heburu konyina nde sara, a walima nɛn ɲɛɛ sennin. Koni ɲɛɛ soloferedeni, a xɔrɔyama nɛn, a mi sese fima. \v 3 Xa a kedenna nan soxi i konni, a kedenna nan sigama. Xa ɲaxanla yi a yii a so waxatini, e nun a ɲaxanla yi siga. \v 4 Xa a kanna nan ɲaxanla so a yii, xa a bata dii xɛmɛne bari hanma dii tɛmɛne, a kanna nan gbee a ɲaxanla nun a diine ra. A kedenna yi siga. \v 5 Xa konyina a fala, a naxa, ‘N kanna rafan n ma, e nun n ma ɲaxanla nun n ma diine, n mi waxi xɔrɔya feni,’ \v 6 nayi a kanna xa a xali Alaa kitisane yɛtagi. A yi a maso dɛɛn na hanma sɛnbɛtɛnna. A kanna yi a tunla sɔxɔn wuren na. Konyin yi lu a wanla ra tolon!” \p \v 7 “Xa muxuna nde a dii tɛmɛn mati alo konyina, a mi xɔrɔyama alo konyi xɛmɛne. \v 8 Xa a raɲaxu a kanna ma, naxan yi waxi a tongo feni a ɲaxanla ra, a kanna xa tin a baba xa a xunba. A kanna nama a yanfa, a a mati xɔɲɛne ma. \v 9 Xa a fixi a dii xɛmɛn nan ma a ɲaxanla ra, a kanna a suxuma nɛn alo a gbee dii tɛmɛne. \v 10 Xa a ɲaxalan gbɛtɛ tongo, a nama sese ba a singe ra xiina donseen na, hanma a dugin na, hanma xɛmɛ taa sariyana. \v 11 Xa a mi na fe saxanne liga a xa, a nɔɛ sigɛ nɛn, a mi gbeti yo fi.” \s Sariyane lan masibo feene ma \p \v 12 “Naxan na muxuna nde bɔnbɔ, a a faxa, ɛ xa na kanna faxa. \v 13 Xa a mi yi kataxi a faxa feen na, koni Ala yi a ragidi na kiini, a xa a gi han n yiren naxan yitɛ i ra a nɔɛ luyɛ dɛnaxan yi. \v 14 Koni xa muxuna nde a boden faxa feni tɔn a yi a faxa, hali a sa a singan n ma saraxa ganden na, ɛ xa a ba na, ɛ yi a faxa.” \p \v 15 “Naxan na a baba bɔnbɔ hanma a nga, ɛ xa na kanna faxa.” \p \v 16 “Naxan na muxuna nde suxu, a sa a mati hanma muxune yi a to a yii, ɛ xa na kanna faxa.” \p \v 17 “Naxan na a baba danga hanma a nga, ɛ xa na kanna faxa.” \p \v 18 “Xa muxune yɛngɛ, keden yi gɛmɛn sin a boden ma hanma walisena nde, a mi a faxa, koni a yi a rasa, \v 19 nayi naxan bɔnbɔn tixi, na mi ɲaxankatama xa boden keli, a yi a masiga ti dunganna ra. Koni a xa a walitareya yikalan saren fi. A yi a dandan han a yi yalan.” \p \v 20 “Xa muxuna nde a konyi xɛmɛn hanma a konyi gilɛn bɔnbɔ wudin na, konyin yi faxa a yii, a kanna hakɛn saranma a ra nɛn. \v 21 Koni xa a konyin bata keli xii keden hanma firin na xanbi ra, a kanna hakɛn mi fa saranma a ra. A bata a yɛtɛ nan bɔnɔ.” \p \v 22 “Xa muxune yɛngɛ, e ɲaxalan fudikanna li, a diin bari benun a waxatin xa a li, koni fe ɲaxi gbɛtɛ mi bira ayi, nayi na ɲaxanla xɛmɛn na seen naxan maxɔdin, kitisane na tin naxan ma, fe kalan xa na fi. \v 23 Koni xa ɲaxanla maxɔlɔxi, niin ɲɔxɔn xa fi niin na, \v 24 yɛɛn yi ɲɔxɔ yɛɛn na, ɲinna yi ɲɔxɔ ɲinna ra, yiin yi ɲɔxɔ yiin na, sanna yi ɲɔxɔ sanna ra, \v 25 ganna yi ɲɔxɔ ganna ra, maxɔlɔn yi ɲɔxɔ maxɔlɔn na, bɔnbɔn yi ɲɔxɔ bɔnbɔn na.” \p \v 26 “Xa muxuna nde a konyi xɛmɛn hanma a konyi gilɛn yɛɛn garin, a yi a kala, a xɔrɔyama nɛn a yɛɛn saren na. \v 27 Xa a konyi xɛmɛna hanma a konyi gilɛn ɲin keden gira, a xɔrɔyama nɛn a ɲinna saren na.” \p \v 28 “Xa ɲingena nde xɛmɛna hanma ɲaxanla sɔxɔn a fenna ra, a yi faxa, ɲingen magɔlɔnma nɛn han a faxa, a suben nama don. Koni ɲinge kanna hakɛn mi saranma a ra. \v 29 Koni xa ɲingen dari feen nan yi a ra, a kanna bata yi rakolon, koni a mi a xidi, ɲingen yi xɛmɛn hanma ɲaxanla faxa, nayi ɲingen magɔlɔnma nɛn, ɛ yi a kanna fan faxa. \v 30 Koni, xa muxune tinxi a ma, ɲinge kanna xa a niin xunbaan fi, e na naxan yo maxɔdin. \v 31 Sariya keden mɔn sama xa ɲingen bata banxulanna hanma sungutunna faxa. \v 32 Koni xa ɲingen bata konyi xɛmɛn hanma konyi gilɛn faxa, ɲinge kanna xa gbeti gbanan tonge saxan nan so konyi kanna yii, ɲingen yi magɔlɔn.” \p \v 33 “Xa muxuna nde xɔɲinna dɛ raba, hanma a nde ge, a mi a dɛ ragali, xa ɲingena nde bira na ra hanma sofanla, \v 34 xɔɲin kanna xa ɲingen saren fi, a ɲinge faxaxin tongo.” \p \v 35 “Xa muxu ɲingen ɲinge gbɛtɛ sɔxɔn, a yi faxa, e xa ɲinge ɲɛɲɛn mati e a saren taxun, e ɲinge faxaxin fan taxun. \v 36 Koni xa a kolonxi a a ɲingen dari feen nan yi a ra, a kanna mi a xidi, na kanna xa ɲingen ɲɔxɔn fi ɲingen na, a ɲinge faxaxin tongo a gbeen na.” \c 22 \s Sariyana lan kala feene ma \p \v 1 “Xa muxuna nde ɲingen muɲa hanma yɛxɛɛna, a a kɔɛ raxaba hanma a a mati, a ɲinge suulun nan fima ɲingen ɲɔxɔn na, a yɛxɛɛ naanin fi yɛxɛɛn ɲɔxɔn na.” \p \v 2 “Xa muɲaden natɛrɛna muɲa tideni, e yi a bɔnbɔ, a yi faxa, na mi yatɛma faxa tiin na. \v 3 Koni xa kuyen bata yiba, na yatɛma faxa tiin nan na.” \p “Muɲaden xa a se muɲaxine ɲɔxɔ, xa sese mi a yii, a yɛtɛɛn xa mati konyin na. \v 4 A naxan muɲaxi, ɲingena, yɛxɛɛna, hanma sofanla, xa muxune na li a yii, a xa a ɲɔxɔn naxɛtɛ dɔxɔde firin.” \p \v 5 “Xa muxuna nde a xuruseene lu e kalan ti xɛɛna nde ma hanma manpa bili nakɔna nde kui, a xa se kalaxine ɲɔxɔ a gbee se xabaxi faɲine ra.” \p \v 6 “Xa tɛɛn keli, a sɛxɛn li, a sa malo xidine hanma a tixin gan, hanma xɛɛn birin yi gan, naxan tɛɛn soxi a xa se kalaxine ɲɔxɔn fi.” \p \v 7 “Xa muxuna nde gbetina hanma a yii sena nde taxu a lanfaan na a xa ramara, e yi a muɲa na kanna ma, muɲaden xa a ɲɔxɔn naxɛtɛ dɔxɔ firin, xa a to. \v 8 Xa muɲade mi to, banxi kanna xa siga Ala batu yireni, a a kɔlɔ fa fala a mi a lanfaan yii seen tongoxi.” \p \v 9 “Matandin naxan keli ɲinge feen ma, sofali fena, yɛxɛɛ fena, dugi fena, hanma seen naxan lɔxi ayi, muxune a falama naxan ma fe yi, e naxa, ‘N gbeen na a ra!’ Se kari dɔxɔ firinne xa siga han Ala batudena. Ala na naxan yalagi, na xa a lanfaan gbeen ɲɔxɔn naxɛtɛ dɔxɔ firin.” \p \v 10 “Xa muxuna nde sofanla, ɲingena, yɛxɛɛna, hanma suben siya gbɛtɛ taxu a lanfaan na, na suben yi faxa, hanma a maxɔlɔ, hanma a muɲa, muxu yo mi a to, \v 11 marakɔlɔn xa ti Alatala yi na muxu firinne tagi. Naxan suben namaraxi, na xa a kɔlɔ fa fala a mi a lanfaan yii seen tongoxi. Sube kanna xa tin na kɔlɔn ma, hali boden mi a ɲɔxɔn fi. \v 12 Koni xa suben muɲaxi a konna nin, a lanma nɛn a yi a kanna gbeen ɲɔxɔn naxɛtɛ a ma. \v 13 Xa burunna subene bata a subeni bɔ, a xa fa a dɔnxɛn na seren na, naxan faxaxi na ɲɔxɔn nama raxɛtɛ. \v 14 Xa muxuna nde suben xandi a lanfaan ma, suben yi maxɔlɔ hanma a faxa a kanna xanbi, a ɲɔxɔn naxɛtɛma nɛn. \v 15 Xa a kanna yi a dɛxɔn na waxatini, a mi a ɲɔxɔ raxɛtɛma. Xa a a yii toliman nin, naxan a xun yi, a saren nan na ra.” \s Sariyane \p \v 16 “Xa muxuna nde sungutun nasɔlɔnxin nakunfa naxan mi futuxi, a yi a kolon ɲaxanla ra, a xa a futu seen fi a yi a tongo a ɲaxanla ra. \v 17 Xa a baba tondi a soɛ a yii, a xa sungutun nasɔlɔnxine futu seen xasabin fi gbetin na a baba ma.” \p \v 18 “I nama yiimatoon lu a nii ra.” \p \v 19 “Naxan yo nun suben na kafu i xa a faxa.” \p \v 20 “Naxan yo na saraxan ba ala gbɛtɛne xa, ba Alatala kedenna ra, i xa a faxa.” \p \v 21 “I nama xɔɲɛn tɔrɔ, i nama ɲaxu a ra, amasɔtɔ xɔɲɛn nan yi ɛ ra Misiran yamanani.” \p \v 22 “I nama ɲaxu kaɲa gilɛn na, hanma kiridina. \v 23 Xa i ɲaxu e ra, e yi e xuini te n ma, n na e xuiin namɛma nɛn yati! \v 24 N xɔlɔma nɛn, n yi i faxa silanfanna ra, i ya ɲaxanle yi findi kaɲa gilɛne ra, ɛ diine yi findi kiridine ra.” \p \v 25 “Xa i gbetin doli yiigelitɔna nde ma n ma yamani, i nama findi doli maxinla ra, i nama tɔnɔ yo fen a ra. \v 26 Xa i i bodena domaan suxu tolimani, i xa a raxɛtɛ a ma benun sogen xa bira. \v 27 Amasɔtɔ xa a sa li, a domaan nan a bitinganna ra, a naxan felenma a ma xunbenli, a xa a sa nanse ma? Xa a n maxandi, n na a xuiin namɛma nɛn. Amasɔtɔ n tan kininkinin.” \p \v 28 “I nama Ala rayelefu, i nama i ya yamaan mangan danga.” \p \v 29 “N gbee naxan i ya se xabaxine nun i ya turen fari i nama bu na fideni n ma. I xa i ya dii xɛmɛ singen so n yii. \v 30 I mɔn yi i ya ɲingen dii singen so n yii e nun i ya yɛxɛɛna. A xa lu a nga bun xii sennin, a xii soloferedeni, i yi a so n yii.” \p \v 31 “N ma muxu sariɲanxine nan ɛ tan na. Nanara, ɛ nama sube yo don burunna subene naxan faxaxi. Ɛ xa a woli barene bun.” \c 23 \p \v 1 “I nama wule falane rali muxune ma. I nama kafu fe ɲaxi rabane ma wule seren badeni. \v 2 I nama bira yamaan fɔxɔ ra fe ɲaxi rabadeni. I nama sa yamaan fari, i wule seren ba alogo kitin nama sa tinxinni. \v 3 I nama yiigelitɔɔn nafisa bonne xa kitini.” \p \v 4 “Xa i naralan i yaxuna ɲinge tununxin na hanma a sofanla, i xa fa a ra a yɛ ra. \v 5 Xa i i yaxuna sofanla to, a biraxi a goronna bun, i nama a lu na kiini. I xa a mali.” \p \v 6 “I nama tondi kiti kɛndɛn sɛ tɔrɔ muxun xa a kitini. \v 7 I xa fata wulen birin ma. I nama sɔntaren hanma tinxin muxun yalagi, a yi faxa. Amasɔtɔ n muxu ɲaxine yalagima nɛn. \v 8 I nama dimi yi seene rasuxu mayifuni, amasɔtɔ finmase sifani itoe muxune yɛɛne raxima, e tinxin muxune falane maxɛtɛ.” \p \v 9 “I nama ɲaxu xɔɲɛne ra, bayo i ya a kolon xɔɲɛne tɔrɔyaan naxan yi, amasɔtɔ i findi nɛn xɔɲɛn na Misiran yamanani.” \s Yamanan sanle \p \v 10 “I ya xɛɛne bi ɲɛɛ sennin bun ma, i yi sii seene xaba. \v 11 Koni i nama xɛɛn bi i ya bɔxɔni ɲɛɛ solofereden ma. A xa lu a yɛtɛ ma. Tɔrɔ muxune yi seen sɔtɔ a xɔnni nayi, naxan na lu burunna subene yi na don. I xa na fan liga i ya manpa bili nakɔne nun Oliwi binle ra.” \p \v 12 “I ya wanla kɛ xii sennin bun. Koni i xa i matabu xii soloferedeni, alogo i ya ɲingen nun i ya sofanla xa e matabu, alogo i ya konyin nun i ya xɔɲɛn xa e matabu.” \p \v 13 “N naxan birin falaxi, i xa ne suxu ki faɲi! I nama ala gbɛtɛne xinla fala. A nama mini i dɛ mumɛ!” \r Xɔrɔyaan 34.18-26 nun Sariyane 16.1-17 \p \v 14 “Dɔxɔ saxan ɲɛɛn bun, i xa sanle liga n xa. \v 15 I xa Buru Tetaren Sanla raba. I xa burun tetaren don xii solofere bun, alo n ni i yamari kii naxan yi. Ito liga a waxatini Abiba kiken na, amasɔtɔ i minixi Misiran yi na kiken nan na. Muxu yo nama fa n yɛtagi n kise mi a yii.” \p \v 16 “I xa Se Xaba Singen sanla raba, i na i ya se bixine xaban fɔlɔ xɛɛn ma waxatin naxan yi. I mɔn xa Se Xaba Dɔnxɛn sanla raba ɲɛɛ raɲanni, i ya bogiseene malanma waxatin naxan yi keli xɛɛn ma. \v 17 Muxune birin fama nɛn Marigina Alatala yɛtagi dɔxɔɲa ma saxan ɲɛɛn bun.” \p \v 18 “I na saraxan wunla rali n ma, i nama donse gbɛtɛ sa a fari burun nate seen\f + \fr 23.18\fr* \fk burun nate sena:\fk* Lɛbɛnna na a ra naxan burun nagboma ayi. \f* naxan yi. I nama n ma sanla saraxa subene turen namara han xɔtɔnni. \v 19 I xa fa i ya xɛɛn bogise singe faɲine ra Alatalaa banxini, i ya Ala.” \p “I nama sii diin ɲin a nga xiɲɛ igen na.” \s Yamarine Kanan bɔxɔna fe yi \p \v 20 “N malekan xɛma nɛn i yɛɛ ra, a i kantan kira yi, a i rafa na yireni n dɛnaxan yitɔnxi. \v 21 A liga i yeren ma, i yi a xuiin suxu. I nama murutɛ a ma, amasɔtɔ a mi diɲama i ya matandine ma, bayo n na a xɛxi n xinla nin. \v 22 Koni xa i ya a xuiin namɛ, n naxan birin falama i xa i na liga, n findima nɛn i yaxune yaxun na, e nun i yɛngɛfane yɛngɛfana. \v 23 N ma malekan tima nɛn i yɛɛ ra, a i xali Amorine nun Xitine nun Perisine nun Kanan kaane nun Xiwine nun Yebusune bɔxɔn ma, n yi e raxɔri.” \p \v 24 “I nama i xinbi sin e alane bun ma, i nama e batu, i nama bira e namunne fɔxɔ ra. Koni i xa e kala, i yi e kide gɛmɛne yibɔ. \v 25 Ɛ xa Alatala batu, ɛ Ala. A barakan sama ɛ donseene nun ɛ igene yi nɛn. N furen masiga ɛ ra. \v 26 Ɲaxalan yo kui mi kalama i ya yamanani, ɲaxalan yo mi findɛ gbantan na. N ni i ya siimayaan xɔnkuyama ayi nɛn.” \p \v 27 “N na n ma yɛɛragaxun nasigama nɛn ɛ yɛɛ ra. I na so yamanan naxan yi, n na muxune yifuma nɛn. N na ɛ yaxune birin xun xanbi soma nɛn ɛ yɛtagi, e yi e gi ɛ bun. \v 28 N ɲurune rasigama nɛn, e yi Xiwine, Kanan kaane, nun Xitine kedi i yɛɛ ra pon! \v 29 N mi e birin kedima ɛ yɛɛ ra ɲɛɛ kedenni, xanamu, yamanani gelima nɛn, burunna subene yi wuya ɛ xa. \v 30 N na e kedima nɛn ɛ yɛtagi ndedi ndedi, han ɛ wuya ayi, yamanan yi findi ɛ gbeen na.” \p \v 31 “N na ɛ yamanan danne sama nɛn keli Gbala Baani han Filisitine baani, keli tonbonni han Efirati baani. Amasɔtɔ n yamanan muxune sama nɛn i sagoni alogo i xa e kedi i yɛ ra. \v 32 Ɛ nun ne nama layirin xidi, e nun e alane fan. \v 33 E nama dɔxɔ i ya bɔxɔni, alogo e nama i ti yulubin ma. Amasɔtɔ i ye e suxurene batuma nɛn, e suxurene yi lu alo luti ratixina i yɛɛ ra.” \c 24 \s Layiri xidina Sinayi geyaan fari \p \v 1 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Te n fɛma, i tan nun Haruna, Nadaba, Abihu nun Isirayila fonna tonge solofere, ɛ yi ɛ xinbi sin wulani. \v 2 Musa kedenna nan a masoma Alatala ra, bonne nama e maso, yamaan nama te a fɔxɔ ra.” \v 3 Musa yi Alatalaa falane birin yɛba yamaan xa e nun a sariyane birin. Yamaan birin yi a yabi fala kedenna xɔn, e naxa, “Alatala naxan birin falaxi nxu a ligɛ.” \v 4 Musa yi Alatalaa falane birin sɛbɛ. Na xanbi ra, a keli xɔtɔn, a yi saraxa gandena nde rafala geyaan san bun, a yi gɛmɛ fu nun firin dɔxɔ Isirayila bɔnsɔn fu nun firinne taxamasenna ra. \v 5 A yi Isirayila banxulanna ndee rasiga, e xa saraxa gan daxine ba, e yi tura bulanne ba bɔɲɛ xunbeli saraxan na Alatala xa. \v 6 Musa yi wunla fɔxɔ kedenna sa goronne kui, a fɔxɔ kedenna xuya saraxa ganden ma. \v 7 A yi Layiri Kɛdin tongo, a a xaran Isirayila birin yɛɛ xɔri. E yi a fala, e naxa, “Alatala naxan birin falaxi nxu a ligɛ, nxu yi a suxu.” \v 8 Musa yi wunla tongo, a a xuya yamaan ma, a naxa, “Wunli ito nan layiri xidi seen na, Alatala to yamarini itoe fi.” \p \v 9 Musa nun Haruna nun Nadaba nun Abihu nun Isirayila fori tonge soloferene yi te. \v 10 E yi Isirayilaa Ala to tixi gɛmɛ walaxan fari, naxan yi rafalaxi safiri gɛmɛne ra, naxan yi sariɲan alo kore xɔnna. \v 11 Koni, Ala mi fe liga Isirayila yɛɛratini itoe ra. E yi Ala mato, e yi e dɛge, e yi e min. \p \v 12 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Te geyaan fari, i lu n fɛma. N gɛmɛ walaxane soma i yii nɛn, n sariyane nun yamarine sɛbɛ e ma yamaan xaran feen na.” \v 13 Musa yi keli, e nun a mali muxun Yosuwe, e yi te Alaa geyaan fari. \v 14 A yi a fala fonne xa, a naxa, “Ɛ nxu mamɛ be han nxu yi fa ɛ fɛma. Haruna nun Xuru luma nɛn ɛ fɛma. Xa fena nde sa bira ayi, ɛ a fala e xa.” \v 15 Musa yi te geyaan fari, kundaan yi so geyaan xun na. \v 16 Alaa nɔrɔn yi godo Sinayi geyaan ma. Kundaan yi so geyaan xun na xii sennin. Xi soloferede lɔxɔni, Alatala yi Musa xili kundani. \v 17 Alatalaa nɔrɔn yi lu Isirayila kaane yɛɛ ra yi alo halagi ti tɛɛn nan dɛgɛma geyaan fari. \v 18 Musa yi so kundani, a te geyaan fari. Musa yi lu geyaan fari xii tonge naanin kɔɛ tonge naanin. \c 25 \s Yii malanna lan Ala Batu Bubun ti feen ma \r Xɔrɔyaan 35.4-9 \p \v 1 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, \v 2 “A fala Isirayila kaane xa a e xa fa yii malan seene ra n xɔn. Muxune birin xa fa a ra e ɲɛnige faɲin nan na, i yi a rasuxu n xa. \v 3 I kiseni itoe nan nasuxuma e ra: Xɛmana, gbetina, sulana, \v 4 gari mamiloxin nun a gbeela, taa dugi faɲin nun sii xabe dugine, \v 5 konton kidi magbelixine, sube kidine, kasiya wudina, \v 6 lɛnpu turena, e nun se xiri ɲaxumɛn naxanye sama se masusan tureni, e nun wusulanna, \v 7 onixin gɛmɛ tofaɲine nun gɛmɛ tofaɲi gbɛtɛye saraxarali domaan nun a kanke masaan nayabuxi naxanye ra. \v 8 E xa yire sariɲanxin nafala n xa, n luma nɛn e tagi. \v 9 Ɛ xa Ala Batu Bubun nafala e nun a waliseene birin alo n na a yitama i ra kii naxan yi.” \s Layiri Kankirana fe \r Xɔrɔyaan 37.1-9 \p \v 10 “E xa kasiya wudi kankiraan nafala: A kuyana nɔngɔnna yɛ firin e nun a tagi, a yigbona nɔngɔnna yɛ keden e nun a tagi, a yitena nɔngɔnna yɛ keden e nun a tagi. \v 11 I xɛma faɲin sa a ma. I xa a sa a kuiin nun a fanna ma. I xa a dɛ kinkin nabilin xɛmaan na. \v 12 I xa a tongo tamine so yili naaninne rafala xɛmaan na a san naaninne ma, firin fɔxɔ kedenni, firin bode fɔxɔni. \v 13 I xa kasiya tamine rafala, i xɛmaan sa e ma. \v 14 I tamine raso xɛma yinle ra kankiraan dɛxɔnne yi, alogo e xa findi kankiraan xali seen na. \v 15 Tamine xa lu kankiraan so yinle ra, e nama ba na. \v 16 I xa Layiri Sereyaan sa kankiraan kui, n naxan soma i yii. \v 17 I xa xɛma dɛraganla rafala kankiraan ma n solonaden na, a kuyana nɔngɔnna yɛ firin e nun a tagi, a yigbona nɔngɔnna yɛ keden e nun a tagi. \v 18 I xa maleka gubugubu kan sawura firin nafala xɛma bɔnbɔxin na, e xa ti kankiraan dɛraganla fɔxɔ firinne ma. \v 19 I xa maleka sawura keden ti fɔxɔ kedenni, i yi a firinden ti bode fɔxɔni. Maleka sawurane nun kankiraan dɛraganla xa findi se kedenna ra. \v 20 Maleka sawurane xa e gubugubune yibandun e xun ma, e yi e felen kankiraan dɛraganla ma. Maleka sawurane xa e yɛɛ rafindi e bode ma e xun sinxina kankiraan dɛraganla ma. \v 21 I na Layiri Sereyaan sa kankiraan kui, i xa a dɛraganla sa a dɛ ra. \v 22 N na n yitama i ra mɛnna nin, Layiri Sereya Kankiraan dɛraganla xun ma, maleka gubugubu kan firinne sawurane longonna ra. N na n ma yamarine birin soma i yii mɛnna nin Isirayila kaane xa.” \s Buru Rali Tabanla \r Xɔrɔyaan 37.10-16 \p \v 23 “I xa kasiya wudin tabanla rafala: a kuyana nɔngɔnna yɛ firin, a yigbona nɔngɔnna yɛ keden, a yitena nɔngɔnna yɛ keden e nun a tagi. \v 24 I xa xɛma faɲin sa a ma, i yi a dɛ kinkin nabilin xɛmaan na. \v 25 I xa farinna sa tabanla ɲinginna ma a rabilinni. Farinni gboon xa lan muxun yii kuiin ma. I yi xɛmaan sa farinna dɛ kinkine ra. \v 26 I xa a tongo tamine so yili naaninne rafala xɛmaan na tabanla tongon naaninne ma a sanne ma. \v 27 Tamine so yinle luma a dɛ kinkine nan ma, tamine soon naxanye ra tabanla maxali seen na. \v 28 I xa kasiya tamine rafala, i yi xɛmaan sa e ma, e findi tabanla xali seen na. \v 29 I xa a goronne nun muranne rafala xɛma faɲin na, e nun a igelengenne, saraxa ige rabɔxɔn goronne. \v 30 Buru Ralixine xa lu tabanli ito fari n yɛtagi waxatin birin.” \s Lɛnpune dɔxɔ sena \r Xɔrɔyaan 37.17-24 \p \v 31 “I xa lɛnpu dɔxɔ seen nafala xɛma bɔnbɔxi faɲin na. A sanna nun a yiine xa rayabu se fuge sawurane ra e birin yi findi se kedenna ra. \v 32 Yii sennin xa ti a fɔxɔ firinne ma, lɛnpu dɔxɔden yire saxan yi lu a fɔxɔ kedenni, a yire saxan a fɔxɔ bodeni. \v 33 Amandi wudi fuge sawura saxan saxan xa lu a yii senninna birin ma a rayabu seen na. \v 34 Se fuge sawura naanin xa lu a binla fan ma. \v 35 Keden xa lu a tangbaxi singen bun ma. Keden yi lu a firinden bun ma, keden yi lu a saxanden bun ma. \v 36 A fugene, a yiine, nun a binla birin xa findi se kedenna ra. A birin xa rafala xɛma bɔnbɔxi faɲin na. \v 37 I xa lɛnpu solofere rafala, i yi ne dɔxɔ e dɔxɔdene yi alogo e xa a yɛtagini yalan. \v 38 A waliseene nun xube kɔ seene fan xa rafala xɛma faɲin na. \v 39 I xa lɛnpu dɔxɔ seen nun a waliseene rafala xɛma faɲin kilo tonge saxan na.” \p \v 40 “A liga i yeren ma, i yi e rafala alo n na misaala yitaxi i ra geyaan fari kii naxan yi.” \c 26 \s Ala Batu Bubuna fe \r Xɔrɔyaan 36.8-38 \p \v 1 “I xa Ala Batu Bubun nafala taa dugi kuye faɲi fu ra, dugi mamiloxin nun a gbeela. E yi rayabu Maleka gubugubu kan sawura sɔxɔnxine ra. \v 2 Dugine birin kuyan nun a yigboon xa lan: a kuyana nɔngɔnna yɛ mɔxɔɲɛn nun solomasɛxɛ, a yigbona nɔngɔnna yɛ naanin. \v 3 I xa dugi suulun dɛgɛ e bode ra, dugi suulunna bonne fan dɛgɛ e bode ra. \v 4 I xa luti mamiloxine ti dugi ratugunxine singe ra xiin dɛ kinkin na. I mɔn yi na liga a ratugunxin dɔnxɛ ra xiin na. \v 5 I xa luti tonge suulun ti dugi ratugunxine singe ra xiin na, i mɔn yi luti tonge suulun ti dugi ratugunxin bonne dɔnxɛ ra xiin fan na. Lutine xa lan e bode ma. \v 6 I xa suxu se xɛma daxin tonge suulun nafala i yi dugi ratugunxi firinne xidi e bode ra suxu seene ra. Nayi, Ala Batu Bubun yi findi se kedenna ra.” \p \v 7 “I xa dugi fu nun keden nafala sii xabene ra, e findi Ala Batu Bubun xunna soon na. \v 8 Dugi fu nun kedenne birin xa lan: e kuyan xa findi nɔngɔnna yɛ tonge saxan na, e yigbona nɔngɔnna yɛ naanin. \v 9 I xa dugi suulun dɛgɛ e bode ra e danna, i senninna bonne fan dɛgɛ e bode ra. I xa a sennindeni sa firinna ra bubun yɛtagi. \v 10 I xa luti tonge suulun ti dugi ratugunxine singe ra xiin dɛ kinkine ra, i mɔn yi luti tonge suulun ti dugi ratugunxin bonne fan dɔnxɛ ra xiin dɛ kinkine ra. \v 11 I xa suxu se sula daxi tonge suulun nafala, i yi lutine ti suxu seene ra. Nayi, i yi bubun findi kedenna ra. \v 12 Na dugin tagin naxan minixi bonne xa, na xa singan Ala Batu Bubun xanbi ra. \v 13 Dugi nɔngɔnna yɛ keden naxan minixi Ala Batu Bubun dɛxɔnne yi, na xa singan a dɛxɔnne ra a xunna soon na.” \p \v 14 “I xa konton kidi magbelixine dɛgɛ e bode ra, i yi e sa bubun birin fari. I mɔn yi sube kidi faɲi gbɛtɛye fan sa na fari.” \p \v 15 “I xa bubun xunna soon bun tiine rafala kasiya wudine ra. \v 16 Bun tiine xa kuya ayi nɔngɔnna yɛ fu, e yi gbo ayi nɔngɔnna yɛ keden e nun a tagi. \v 17 Bun ti kedenna kui, a xa ti farin firinna ra e bode yɛtagi. I xa bubun bun tiine birin ti na kiini. \v 18 I xa bun ti mɔxɔɲɛ rafala bubun yiifari fɔxɔn ma. \v 19 I xa bundɔxɔ gbeti daxi tonge naanin nafala. Bun ti yo bun ti, bundɔxɔ firin. Farin firinne xa sɔti bundɔxɔne kui. \v 20 I xa bun ti mɔxɔɲɛ ti bubun kɔmɛn fɔxɔni, \v 21 e nun bundɔxɔ gbeti daxi tonge naanin, bun ti yo bun ti, bundɔxɔ firin. \v 22 I xa bun ti sennin ti bubun xanbi binni, sogegododen binni. \v 23 I xa bun ti firin sa a fari bubun xanbi ra tongonne ma. \v 24 Bun ti firin xa ti e bode xɔn mɛnni. E xidi e bode ra keli laben na han e xun tagi. Bubun tongon firinne birin xa ti na kiini. \v 25 E birin malanxina, bun ti solomasɛxɛ e nun bundɔxɔ fu nun sennin. Bun dɔxɔ firin bun tiine birin bun. \v 26 I xa kasiya wudi gaalane\f + \fr 26.26\fr* Nde a falama a “galalenne.”\f* rafala. Suulun xa lu bubun fɔxɔ kedenna bun tiine suxu seen na, \v 27 suulun xa lu bode fɔxɔn ma, suulun xa lu bubun xanbi binna ra, sogegododen binni. \v 28 Gaalan tagi xiin bun tiine ma, na xa keli bubun fɔxɔ kedenni siga han bubun bode fɔxɔna. \v 29 I xa xɛmaan sa bun tiine ma. I xa gaalane so yinle rafala xɛmaan na. I xɛmaan sa gaalane ma.” \p \v 30 “I xa Ala Batu Bubun ti alo a yitaxi i ra kii naxan yi geyaan fari.” \p \v 31 “I xa kankiraan yɛ masansan taa dugin nafala gari mamiloxin nun a gbeela ra, a xa rayabu maleka gubugubu kan sawura sɔxɔnxine ra. \v 32 I xa a singan kasiya sɛnbɛtɛn naanin na xɛma yilɛnlɛnxine saxi naxanye ma, singan se xɛma daxi naxanye ma. E xa ti bundɔxɔ gbeti daxi naanin kui. \v 33 I xa yɛ masansan dugin singan, i Layiri Sereya Kankiraan nasoon mɛnna nin. Yɛ masansan dugin findima tagi saan nan na yire sariɲanxin nun yire sariɲanxi fisamantenna tagi.” \p \v 34 “I xa dɛraganla sa Layiri Sereya Kankiraan dɛ ra n solonaden na yire sariɲanxi fisamantenna kui. \v 35 I xa tabanla ti yɛ masansan dugin yɛtagi, bubun kɔmɛn fɔxɔni. Lɛnpu dɔxɔ seen xa ti tabanla yɛtagi, bubun yiifari fɔxɔn ma.” \p \v 36 “Dugi sɔxɔnna xa taa dugi mamiloxin nun a gbeela sɔxɔn, i yi a singan Ala batu bubun dɛ ra. \v 37 I xa singan se xɛma daxin nafala dugini ito xa e nun kasiya sɛnbɛtɛn suulun, i xɛma yilɛnlɛnxine sa e ma, i yi bundɔxɔ sula daxin suulun naxulun e xa.” \c 27 \s Saraxa gan daxin badena \r Xɔrɔyaan 38.1-7 \p \v 1 “I xa saraxa ganden nafala kasiya wudin na, a kuyan xa lan nɔngɔnna yɛ suulun ma, a yigbona nɔngɔnna yɛ suulun, a yitena nɔngɔnna yɛ saxan. \v 2 I xa feri keden keden nafala a tongon naaninne ma, e nun a fenne xa findi se kedenna ra i yi sulan sa e ma. \v 3 I xa a waliseene rafala sulan na: xube sa seene nun xube kɔ seene nun wuli xuya goronne nun sube tongo seene e nun tɛɛ kɔ seene. \v 4 I xa wure masɔxɔnxin nafala, xuben minin naxan na. I yi tamin so yili naanin nafala sulan na wure masɔxɔnxin tongon naaninne ma. \v 5 I xa wure masɔxɔnxin sa saraxa ganden dɛ kinkine bun ma a yiteen tagini. \v 6 I xa kasiya tamine rafala saraxa ganden xa, i yi sulan sa e ma. \v 7 I xa tamine raso sula yinle ra alogo tamine xa lu saraxa ganden fɔxɔ firinne ma, a xali seen na. \v 8 I xa saraxa ganden nafala farinne ra, a kui genla yi lu. A xa rafala alo n na a yitaxi i ra kii naxan yi geyaan fari.” \s Dugi sansanna fe \r Xɔrɔyaan 38.9-20 \p \v 9 “I xa Ala Batu Bubun nabilin sansanna ra. Sansanna yiifari fɔxɔn xa kuya han nɔngɔnna yɛ kɛmɛ, a ti taa dugi faɲine ra. \v 10 Sula sɛnbɛtɛn mɔxɔɲɛ xa ti sula bundɔxɔ mɔxɔɲɛ kui, e nun dugi singan se gbeti daxine xa singan gbeti gaalane\f + \fr 27.10\fr* Nde a falama a “galalenne.”\f* ra sɛnbɛtɛnne longonne ra. \v 11 Kɔmɛn fɔxɔn sansanna fan xa kuya ayi han nɔngɔnna yɛ kɛmɛ, a fan yi ti taa dugi faɲine ra e nun sula sɛnbɛtɛn mɔxɔɲɛ, sula bundɔxɔ mɔxɔɲɛ e nun dugi singan se gbeti daxine nun gbeti gaalane sɛnbɛtɛnne longonne ra. \v 12 Sogegododen binni, sansanna xa kuya ayi han nɔngɔnna yɛ tonge suulun, a xa ti dugine ra e nun sɛnbɛtɛn fu, e nun bundɔxɔ fu. \v 13 A sogeteden binni, soden dɛnaxan yi, sansanna mɔn xa kuya ayi han nɔngɔnna yɛ tonge suulun. \v 14 Koni dugine xa singan soden fɔxɔ kedenni, e nun sɛnbɛtɛn saxan nun bundɔxɔ saxan han nɔngɔnna yɛ fu nun suulun. \v 15 Dugine xa singan soden fɔxɔ bodeni, e nun sɛnbɛtɛn saxan e nun e bundɔxɔ saxan han nɔngɔnna fu nun suulun. \v 16 I xa dɛ raxidi dugin singan sansanna so dɛɛn na, naxan kuya han nɔngɔnna yɛ mɔxɔɲɛ. Dugi sɔxɔnne xa a rafala gari mamiloxin nun a gbeela ra, e nun taa dugi faɲina. Sɛnbɛtɛn naanin nun bundɔxɔ naanin fan xa ti mɛnni. \v 17 Sansanna sɛnbɛtɛnne birin xa ti sula bundɔxɔne kui, e xa tugun e bode ra gaalan gbeti daxine ra dugi singan se gbeti daxine yi singan ne ra. \v 18 Sansanna kuyan xa findi nɔngɔnna yɛ kɛmɛ, a yigbona nɔngɔnna yɛ tonge suulun, a taa dugi faɲine yitena nɔngɔnna yɛ suulun. Sansanna bundɔxɔne findima sulan nan na.” \p \v 19 “Se yo naxan nawalima Ala Batu Bubun wanle yi, e nun tamin naxanye gbangbanma bɔxɔni bubun bun tiine xidi seen na, hanma sansanna xidi seen na, ne birin xa rafala sulan na.” \s Lɛnpu turena \r Saraxaraline 24.1-3 \p \v 20 “I xa Isirayila kaane yamari e xa fa oliwi ture faɲin na i xɔn, alogo lɛnpune xa dɛgɛ waxatin birin. \v 21 Haruna nun a diine xa lɛnpune dɔxɔ Layiri Kankiraan yɛ masansan dugin yɛtagi Naralan Bubun kui. A xa dɛgɛ ɲinbanna ra han xɔtɔnni Alatala yɛtagi. Habadan sariyan nan na ra Isirayila yixɛtɛn muxune birin xa.” \c 28 \s Saraxaraline dugine \r Xɔrɔyaan 39.1-7 \p \v 1 “I xa i tada Haruna xili e nun a diine Nadaba nun Abihu nun Eleyasari e nun Itamara, e xa wali n xa Isirayila kaane tagi alo saraxaraline. \v 2 I xa dugi sariɲanxine dɛgɛ i tada Haruna xa alogo a xa binyen nun xunnayerenna sɔtɔ. \v 3 I xa falan ti walikɛɛn birin xa naxanye fatan, n bata xaxili faɲin fi naxanye ma fe sifani itoe fe ra. E xa Harunaa dugine dɛgɛ, alogo a xa sariɲan, a yi saraxarali wanle kɛ n xa. \v 4 E xa marabɛriba sifani itoe nan dɛgɛ: Kanke masaan nun saraxarali domaan nun gubaan nun a doma bun bira faɲin nun namuna e nun tagixidina. E xa marabɛriba sariɲanxini itoe dɛgɛ i tada Haruna nun a diine xa, alogo e xa saraxarali wanle kɛ n xa. \v 5 Dugi sɔxɔnne xa xɛmaan nawali, e nun gari mamiloxin nun a gbeela nun taa dugi faɲina.” \s Saraxarali domana \r Xɔrɔyaan 39.2-7 \p \v 6 “E xa saraxarali domaan xɛma daxin dɛgɛ gari mamiloxin nun a gbeela ra, e nun taa dugi faɲina, a findi wali faɲin na. \v 7 E xa a tungunne dɛgɛ, e lutine ti e xun firinne ma a xidi seen na. \v 8 A tagixidi faɲin fan dɛgɛma na kii nin: E nun saraxarali domaan xa findi kedenna ra. A rafalama xɛmaan nun gari mamiloxin nun a gbeela nun taa dugi faɲin nan na. \v 9 I xa onixi gɛmɛ firin tongo, i yi Isirayilaa diine xinle kɛrɛndɛn e ma. \v 10 Xili sennin xa lu gɛmɛ kedenna ma, xili sennin yi lu gɛmɛn boden ma, fata e bari yɛɛn ma. \v 11 I xa Isirayila kaane xinle kɛrɛndɛn gɛmɛ firinne ma, alo taxamasenna kɛrɛndɛnma kii naxan yi, i yi e sa gɛmɛ suxu se xɛma daxine kui. \v 12 I xa na gɛmɛ firinne ti saraxarali domaan tungunne ma, alo ɲɔxɔ lu gɛmɛne Isirayilaa diine xɔn. Haruna e xinle xalima nɛn a tungunne ma Alatala fɛma ɲɔxɔ lu feen na e xɔn. \v 13 I xa gɛmɛne suxu seene rafala xɛmaan na, \v 14 i yi xɛma faɲin yɔlɔnxɔndi firin singan e ra, naxanye dɛnbɛxi alo luti firin.” \s Kanke masana \r Xɔrɔyaan 39.8-21 \p \v 15 “I xa kanke masaan dɛgɛ, kitisa sena. A xa findi wali faɲin na. I xa a rafala alo saraxarali domana. A rafala xɛmaan nun gari mamiloxin nun a gbeela nun taa dugi faɲin na. \v 16 A xa rafala tongon naaninna ra. A xa yisa firinna ra, a kuyan nun a yigbona nɔngɔnna tagi. \v 17 I xa a rayabu gɛmɛ faɲin kira naanin na. I xa gɛmɛni itoe nan sa a kira singen ma: saridon gɛmɛn nun topasi gɛmɛn nun emerodi gɛmɛna. \v 18 A kira firindena: esikaribukili gɛmɛn nun safiri gɛmɛn nun dayimu gɛmɛna. \v 19 Kira saxandena: opali gɛmɛn nun agati gɛmɛn nun ametisi gɛmɛna. \v 20 Kira naanindena: kirisoliti gɛmɛn nun onixi gɛmɛn nun yasipi gɛmɛna. Gɛmɛni itoe xa sa gɛmɛ suxu se xɛma daxine kui. \v 21 Gɛmɛ fu nun firinne luma Isirayilaa diine nan xili yi. Gɛmɛ yo gɛmɛ, i xa Isirayila bɔnsɔn keden xinla kɛrɛndɛn a ma taxamasenna ra. \v 22 I xa xɛma yɔlɔnxɔndine rafala kanke masaan xa, naxanye dɛnbɛxi alo lutina. \v 23 I xa wuredi digilinxi xɛma daxin firin nafala i yi e so kanke masaan xunne ra. \v 24 I xa yɔlɔnxɔndine xidi wuredine ra kanke masaan xunne ma, \v 25 i yi e so suxu se xɛma daxine ra, e yi singan saraxarali domaan tungun firinne ra a kanke ra. \v 26 I mɔn xa xɛma wuredi digilinxi firin nafala i naxanye singanma kanke masaan sanna bun ma a kui. \v 27 I mɔn xa xɛma wuredi digilinxi firin nafala i yi e singan saraxarali domaan tungun firinne laben na, a tagixidin faxa ra. \v 28 I xa kanke masaan wuredine nun saraxarali domaan wuredine xidi e bode ra luti mamiloxin na, alogo kanke masaan nama saraxarali domaan beɲin. \v 29 Haruna na so yire sariɲanxini waxatin naxan yi, a Isirayila diine xinle xalima nɛn a kanke ra kitisa seen ma, kanke masana. Ɲɔxɔ lu feen nan na ra Alatala yɛtagi Isirayila diine xɔn waxatin birin. \v 30 I xa masɛnsɛn ti seene, Yurima nun Tumin sa kanke masaan yibaan kui. E xa lu Haruna kanke ra a na fa Alatala yɛtagi waxatin naxan yi. Nayi, Haruna Ala sagoon kolon seene xalima nɛn a kanke ra Isirayila kaane xa waxatin birin Alatala yɛtagi.” \s Saraxarali dugi gbɛtɛ \r Xɔrɔyaan 39.22-31 \p \v 31 “I xa dugi mamiloxin dɛgɛ gubaan na naxan soma saraxarali domaan fari. \v 32 A kɔɛɛn xa lu a tagini, i yi dugina nde dɛgɛ a rabilinni alogo a nama bɔ. \v 33 I xa girenada wudi bogi sawurane dɛgɛ gari mamiloxin nun a gbeela ra a lenbene ma, i yi xɛma talandine singan e longori ra. \v 34 Xɛma talanne xa singan girenada wudi bogi sawurane longori ra gubaan lenben nabilinna birin yi. \v 35 Haruna xa gubaan so a nɛma walɛ waxatin naxan yi alogo a nama faxa. Talanne xuiin minima nɛn a na so yire sariɲanxini waxatin naxan yi Alatala yɛtagi hanma a na mini.” \p \v 36 “I xa xɛma walaxadin nafala, i yi taxamasenni ito kɛrɛndɛn a ma fa fala, ‘Muxu Sariɲanxina Alatala Xa.’ \v 37 I yi a xidi luti mamiloxin na namun ma a tigi ra. \v 38 A luma nɛn Haruna tigi ra, Isirayila kaane hakɛ goronne yi lu Haruna xun ma e naxanye tongoxi saraxa sariɲanxine badeni. A luma nɛn a tigi ra waxatin birin yi alogo e xa rafan Alatala ma.” \p \v 39 “I xa taa dugi faɲi dɛgɛ doma bun biran na. I yi taa dugi faɲin nafala namun na. Dugi sɔxɔnna xa tagixidin nafala.” \p \v 40 “I xa dugine dɛgɛ Harunaa diine xa, i yi tagixidine rafala e xa, i yi xun tagixidine rafala e xa alogo e xa binyen nun xunnayerenna sɔtɔ. \v 41 I xa i tada Haruna maxidi e nun a diine. I xa e xunne masusan turen na, i yi e findi saraxaraline ra, i yi e rasariɲan alogo e xa saraxarali wanla kɛ n xa. \v 42 I xa wantanne dɛgɛ e xa, e ragenla nama lu, keli e tagiin ma han e danbane. \v 43 Haruna nun a diine xa e so benun e xa siga Naralan Bubun kui, hanma e nɛma maso saraxa ganden na walideni yire sariɲanxini. Nayi, e mi yulubin tongoma e faxa. Habadan sariyan na a ra Haruna xa e nun a yixɛtɛne birin.” \c 29 \s Saraxaraline rasariɲan fena \r Saraxaraline 8.1-36 \p \v 1 “I xa saraxaraline rasariɲan ikii nin alogo e xa wanla kɛ n xa: Tura bulan keden tongo e nun konton firin fɛ mi naxanye ra. \v 2 I xa burun gan murutu fuɲi faɲin na, buru rate se\f + \fr 29.2\fr* \fk burun nate sena:\fk* Lɛbɛnna na a ra naxan burun nagboma ayi. \f* mi naxan yi, i mɔn yi nde gan turen naxan yi e nun buru yilɛnlɛnxine turen saxi naxanye ma. \v 3 I xa e sa deben kui i yi e rali n ma, e nun turaan nun kontonne. \v 4 I xa Haruna nun a diine ti Naralan Bubun dɛ ra, i yi e maxa. \v 5 I xa dugine tongo, i yi doma bun biran nun gubaan nun saraxarali domaan nun kanke masaan nagodo Haruna ma. Saraxarali domaan xidi a tagi, a tagixidi faɲin na. \v 6 I xa namun so a xun na, i yi taxamaseri sariɲanxin xidi namun na. \v 7 I xa masusan turen tongo, i yi a sa Haruna xunni, a sugandi feen na. \v 8 I yi a diine fan nafa, i yi dugine ragodo e ma. \v 9 I xa e tagi xidi tagixidin na, i yi e xun tagixidine xidi. Habadan sariyan na a ra, saraxaraliyaan bata findi e gbeen na. Na kiini, i xa Haruna nun a diine dɔxɔ saraxaraliyani.” \p \v 10 “I xa turaan ti Naralan Bubun yɛtagi, Haruna nun a diine xa e yiine sa turaan xunna fari. \v 11 I xa turaan kɔɛ raxaba Alatala yɛtagi Naralan Bubun so dɛɛn na. \v 12 I xa turaan wunla tongo, i yi a sa saraxa ganden tongonne fenne ma i yii sonla ra. I xa wuli dɔnxɛn nabɔxɔn saraxa ganden dɛxɔn ma. \v 13 Ɲingen turen naxan birin a fatini e nun farafaran naxan a bɔɲɛn ma e nun a gbingi ra xɛlɛ firinne nun e turene, i yi ne sa tɛɛni saraxa ganden fari.” \p \v 14 “Koni i xa turaan suben nun a kidin nun a gbiin woli tɛɛni yamaan daaxaden fari ma. Yulubi xafari saraxan na a ra. \v 15 I xa konton keden tongo. Haruna nun a diine xa e yiine sa kontonna xunna ma. \v 16 I xa a kɔɛ raxaba, i yi a wunla tongo, i yi a so saraxa ganden dɛxɔnne birin ma. \v 17 I xa kontonni bolon dungi dungin na, i yi a kui seene nun a sanne maxa, i ne sa a sube dungine nun a xunna fari. \v 18 I xa kontonna birin sa tɛɛni saraxa ganden fari. Saraxa gan daxin na a ra Alatala xa, naxan xiri rafan Alatala ma. A ralima Alatala ma tɛɛn nan na.” \p \v 19 “I xa kontonna firinden tongo, Haruna nun a diine xa e yiine sa kontonna xunna ma. \v 20 I xa a kɔɛ raxaba, i yi a wunla tongo, i yi a sa Haruna nun a diine yiifari ma tunle ra, e nun e yiifari ma yii konkoribane ra e nun e yiifari ma san konkoribane ra. I yi wunla so saraxa ganden dɛxɔnne birin ma. \v 21 I xa wunla nde tongo saraxa ganden fari, e nun masusan turena, i yi a xuya Haruna nun a dugine ma, e nun a diine nun e dugine ma. Nayi, Haruna nun a diine nun e dugine sariɲanma nɛn. \v 22 I xa kontonna turen tongo, e nun a xunla nun turen naxan a kui seene ma e nun farafaran naxan a bɔɲɛn ma e nun a gbingi ra xɛlɛ firinne nun e turena, e nun a yiifari ma danbana. Amasɔtɔ saraxaraliin dɔxɔ kontonna na a ra. \v 23 I mɔn xa burun natetarena ndee tongo deben kui naxan Alatala yɛtagi: buru xun keden, buru keden naxan nafalaxi turen na e nun burudi keden. \v 24 I xa ne birin so Haruna nun a diine yii, e yi e mayita Alatala ra kise ralixin na. \v 25 Na xanbi ra, i yi e ba e yii, i yi e sa tɛɛni saraxa ganden fari, e nun saraxa gan daxina. A xirin yi rafan Alatala ma. A ralima Alatala ma tɛɛn nan na. \v 26 I xa na kontonna firinden kanken tongo i yi a mayita Alatala ra kise ralixin na. Na yi findi i gbeen na. \v 27 I xa kontonna kanken nun a danban nasariɲan Haruna nun a diine xa, i naxanye ralixi n ma. \v 28 Nanara, Isirayila kaane sube dungini itoe nan soma Haruna nun a yixɛtɛne yii, e na bɔɲɛ xunbeli saraxan ba waxatin naxan yi. Na nan luma Alatala xa.” \p \v 29 “Haruna na faxa, a dugi rasariɲanxine findima a diine nan gbee ra, alogo ne fan xa e so, e fan yi masusan, e dɔxɔ saraxaraliyani. \v 30 Saraxaraliin naxan fama Haruna dangu xanbini, na a dugine soma nɛn xii solofere, benun a xa so Naralan Bubun kui walideni yire sariɲanxini.” \p \v 31 “I xa saraxaraliin dɔxɔ kontonna tongo, i yi a suben ɲin yire sariɲanxina nde yi. \v 32 Haruna nun a diine yi a don Naralan Bubun so dɛɛn na, e nun burun naxan deben kui. \v 33 E tan nan se ralixini itoe donma naxanye bata rawali Ala solona feen nun e dɔxɔ feen nun e rasariɲan feen na. Muxu gbɛtɛ nama e don, amasɔtɔ e sariɲan. \v 34 Xa sube dɔnxɛn lu hanma buruna han xɔtɔnni, i xa a woli tɛɛni. A mi donma, amasɔtɔ a sariɲan. \v 35 I xa a liga Haruna nun a diine xa alo n ni i yamarixi kii naxan yi. I xa xii solofere ti e dɔxɔ feen na. \v 36 I xa tura keden ba Ala solona seen na lɔxɔ yo lɔxɔ. Na nan saraxa ganden nasariɲanma, i mɔn yi a masusan turen na alogo i xa a rasariɲan. \v 37 I xa Ala solona xii solofere bun ma. Na xanbi ra, saraxa ganden sariɲanma nɛn fefe! Naxan yo nɛma a yiin dinɲɛ saraxa ganden na fɔ na xa sariɲan.” \s Lɔxɔ yo lɔxɔ saraxana fe \r Yatɛne 28.1-8 \p \v 38 “Ito nan bama saraxa ganden fari lɔxɔ yo lɔxɔ waxatin birin: yɛxɛɛ dii firin, ɲɛɛ keden kedenna. \v 39 Kedenna xa ba xɔtɔnni, bonna ɲinbanna ra. \v 40 Yɛxɛɛ singen xa ba e nun murutu fuɲi faɲin kilo saxan naxan basanxi oliwi ture faɲi litiri keden nun a tagi ra. Wudi bogi igena alo manpana, na litiri keden nun a tagi fan xa bɔxɔn saraxan na. \v 41 Yɛxɛɛn firinden xa ba ɲinbanna ra e nun bogise saraxan nun minse saraxana alo a bama xɔtɔnni kii naxan yi. A xirin yi rafan Ala ma. A ralima Alatala ma tɛɛn nan na. \v 42 Mayixɛtɛ famatɔne xa saraxa gan daxini ito ba waxatin birin Naralan Bubun so dɛɛn na Alatala yɛtagi. N naralanma ɛ ra mɛnna nin n yi falan ti ɛ xa. \v 43 N naralanma Isirayila kaane ra mɛnna nin, na yiren yi sariɲan n ma nɔrɔn xɔn. \v 44 N Naralan Bubun nasariɲanma nɛn e nun saraxa gandena. N yi Haruna nun a diine rasariɲan alogo e xa saraxarali wanla kɛ n xa. \v 45 N luma nɛn Isirayila kaane tagi, n findi e tan ma Ala ra. \v 46 E a kolonma nɛn a Alatala nan n tan na, e Ala, naxan e raminixi Misiran yi, alogo n xa lu e tagi. Alatala nan n tan na, e Ala.” \c 30 \s Wusulan gandena fe \r Xɔrɔyaan 37.25-28 \p \v 1 “I xa wusulan ganden nafala kasiya wudin na. \v 2 A xa kuya yi nɔngɔnna yɛ keden, a yigbona nɔngɔnna yɛ keden, a yitena nɔngɔnna yɛ firin. I xa feri keden nafala a tongon naaninne ma, e nun wusulan ganden yi findi se kedenna ra. \v 3 I xa xɛma faɲin sa a fanna nun a dɛxɔnne nun a fenne ma, i yi xɛmaan sa a rabilinni a ɲinginne ma. \v 4 I xa tami raso yinla xɛma daxin firin nafala wusulan ganden ɲinginne bun ma alogo a tongo tamine xa raso a fɔxɔ firinne ra. \v 5 I xa kasiya wudin nafala tamine ra, i yi xɛmaan sa e ma. \v 6 I xa wusulan ganden ti dugin yɛtagi Layiri Sereya Kankiraan yɛ masansanxi naxan na, n solonama dɛnaxan yi, n naralanma i ra dɛnaxan yi. \v 7 Haruna xa wusulanna gan xɔtɔn yo xɔtɔn, a nɛma lɛnpune yitɔnɲɛ waxatin naxan yi. \v 8 A mɔn xa a gan ɲinbari yo ɲinbari, a nɛma lɛnpune radɛgɛ waxatin naxan yi. Nayi, wusulanna ganma nɛn Alatala yɛtagi waxati famatɔne birin yi. \v 9 Ɛ nama wusulanna radaxataren gan saraxa ganden fari, hanma ɛ saraxa gan daxin ba, hanma bogise saraxana, hanma ɛ minse saraxan nabɔxɔn a fari. \v 10 Sanɲa yi keden ɲɛɛn bun ma, Haruna xa yulubi xafari saraxan wunla xuya a fenne ma. Nayi, a a rasariɲan ɲɛɛ yo ɲɛɛ waxati famatɔne yi. A sariɲan Alatala yɛɛ ra yi han!” \s Yamaan yatɛn nun niin xunbana \p \v 11 Alatala yi falan ti Musa xa, a naxa, \v 12 “I na Isirayila kaane matɛngɛ waxatin naxan yi, birin xa a niin xunba saren fi Alatala ma, a nɛma tɛngɛ waxatin naxan yi. Nayi, fitina furen mi yamaan suxɛ. \v 13 Naxan yo na tɛngɛ, na xa gbeti gbanan keden fi naxan lanxi sɛkɛlɛ tagiin ma, wure gbeti fixɛni ligaseen naxan nawalima yire sariɲanxini, naxan lanxi garamu suulun ma. Gbeti gbananni itoe luma Alatala nan xa. \v 14 Isirayila kaan naxanye bata ɲɛɛ mɔxɔɲɛ sɔtɔ, ne birin xa ito fi Alatala ma. \v 15 Se kanna nama nde sa a fari, yiigelitɔɔn nama nde ba gbeti gbanan kedenna ra, bayo ɛ niin xunba saren nan fima Alatala ma. \v 16 I xa xunba gbetini itoe rasuxu Isirayila kaane yii, i yi a rawali Naralan Bubun wanli. Na findima ɲɔxɔ lu seen nan na Isirayila kaane xɔn Alatala yɛtagi, a yi e niin xunba.” \s Ige ramara sena \p \v 17 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, \v 18 “Ige ramara se sula daxin nafala maxaden na e nun a bundɔxɔn sula daxin naxan tima a bun. I xa a ti Naralan Bubun nun saraxa ganden tagi, i yi igen sa a kui. \v 19 Haruna nun a diine e yiine nun e sanne maxama na igen nan na. \v 20 E na so Naralan Bubun kui waxatin naxan yi, e xa e maxa, alogo e nama faxa. E na e maso saraxa ganden na saraxa ralideni Alatala ma tɛɛn na, \v 21 e xa e yiine nun e sanne maxa, alogo e nama faxa. Habadan sariyan na a ra Haruna nun a yixɛtɛne xa waxati famatɔne yi.” \s Ture sariɲanxina \p \v 22 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, \v 23 “Wudi se xiri ɲaxumɛni itoe tongo: mirihi latikɔnɔnna kilo suulun, sinamon wudi xiri ɲaxumɛn kilo firin e nun a tagi, xaye xiri ɲaxumɛn kilo firin e nun a tagi, \v 24 sinamon fuge xaren kilo suulun, e nun oliwi turen litiri sennin. Ɛ xa ne maliga liga seene ra naxanye rawalima yire sariɲanxini. \v 25 Ɛ itoe birin basan latikɔnɔnna rafala fena, e findi masusan ture sariɲanxin na naxan xirin ɲaxun.” \p \v 26 “I xa Naralan Bubun nun Layiri Sereya Kankiraan masusan na ra, \v 27 e nun tabanla nun a waliseene, e nun lɛnpu dɔxɔ seen nun a waliseene e nun wusulan gandena, \v 28 e nun saraxa gan daxin baden nun a waliseene, e nun ige ramara seen nun a bundɔxɔna. \v 29 I xa ne rasariɲan alogo e xa sariɲan fefe! Naxan yo nɛma a yiin dinɲɛ e ra, fɔ a xa sariɲan nɛn. \v 30 I xa Haruna nun a diine masusan, i yi e rasariɲan alogo e xa saraxarali wanla kɛ n xa.” \p \v 31 I xa a fala Isirayila kaane xa, i naxa, “A findima n ma masusan ture sariɲanxin nan na waxati famatɔne birin yi. \v 32 Muxu yo nama a sugusugu a fatin ma. Muxu yo nama a sifan nafala. A sariɲan, ɛ xa a yatɛ se sariɲanxin na. \v 33 Naxan yo na a sifan nafala hanma a a sa muxu gbɛtɛ ma ba saraxaraline ra, a kedima nɛn yamaan tagi.” \s Wusulanna \p \v 34 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Se xiri ɲaxumɛne tongo: mirihi latikɔnɔn xaraxin nun onixi gɛmɛ fuɲina e nun galibanun salenna. I mɔn yi wusulan faɲin sa a fari. \v 35 Latikɔnɔn nafalan xa e basan, a findi wusulan xiri ɲaxumɛn na. Fɔxɔn xa sa ayi alogo a xa ramara, a lu sariɲanxi. \v 36 I xa na nde findi a fuɲin na, i yi a sa Layiri Kankiraan yɛtagi Naralan Bubuni, n naralanma i ra dɛnaxan yi. A findima ɛ xa se sariɲanxin nan na naxan sariɲan han! \v 37 Ɛ nama wusulanni ito ɲɔxɔn nafala ɛ yɛtɛ xa. Ɛ xa a yatɛ se sariɲanxin na Alatala xa. \v 38 Xa muxuna nde wusulan sifani ito rafala alogo a xa a xirin mɛ, a kedima nɛn yamaan tagi.” \c 31 \s Batu bubun walikɛne fe \r Xɔrɔyaan 35.30-35 \p \v 1 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, \v 2 “A mato, n bata Yuri a diin Bɛsalɛli sugandi, Xuru mamandenna Yuda bɔnsɔnni. \v 3 N bata a ralugo Alaa Nii Sariɲanxin nun xaxilimayaan nun kolonna ra alogo a xa fatan wali wuyaxi kɛ, \v 4 alogo a xa nɔ wali gbeene rakamalideni, a xɛmaan nawali, e nun gbetin nun sulana, \v 5 a gɛmɛ faɲine masoli a yi e suxu seene yitɔn, a wudin nawali, alogo a xa wali tofaɲine kɛ. \v 6 N mɔn bata Dan bɔnsɔnna Axisamaki a dii Oholiyabi so a yii a mali muxun na. N mɔn bata a ragidi walikɛne birin xa fatan wanle ra n bata ɛ yamari naxan ma: \v 7 Naralan Bubuna, Layiri Sereya Kankirana Ala solonama dɛnaxan yi, e nun bubun kui seene birin, \v 8 tabanla nun a waliseene, lɛnpu dɔxɔ se xɛma daxin nun a waliseene birin, wusulan gandena, \v 9 saraxa gan daxin baden nun a waliseene birin, ige ramara seen nun a bundɔxɔna, \v 10 taa dugine, dugi rasariɲanxine saraxarali Haruna xa, e nun dugine a diine xa saraxarali wanli, \v 11 masusan turena, e nun wusulan xiri ɲaxumɛna yire sariɲanxin xa. E xa ne birin nafala alo n na e yamarixi i ma kii naxan yi.” \s Matabu Lɔxɔna fe \p \v 12 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, \v 13 “A fala Isirayila kaane xa, i naxa, ‘Ɛ Matabu Lɔxɔne suxu. E findima nɛn taxamasenna ra n tan nun ɛ tan tagi waxati famatɔne muxune xa, alogo e xa a kolon a n tan Alatala nan ɛ rasariɲanma. \v 14 Ɛ xa Matabu Lɔxɔn suxu, amasɔtɔ a sariɲan ɛ tan yii. Xa naxan mi a suxu, a wali na lɔxɔni, a kedima nɛn a yamani, ɛ yi a faxa. \v 15 I walima nɛn xii sennin, koni xii soloferede lɔxɔn findima Matabu Lɔxɔn nan na, naxan sariɲan Alatala yɛtagi. Muxu yo na wali Matabu Lɔxɔni ɛ xa a faxa. \v 16 Isirayila kaane xa Matabu Lɔxɔn suxu, e yixɛtɛne birin xa Matabu Lɔxɔn sanla raba. Habadan layirin na a ra. \v 17 A findima taxamasenna nan na n tan nun Isirayila tagi habadan! Amasɔtɔ Alatala bɔxɔn nun koren daxi xii senninna bun, xii soloferede lɔxɔni a yi wanla dan, a yi a matabu.’ ” \s Sariya walaxana fe \p \v 18 Ala to yelin falan tiyɛ Musa xa Sinayi geyaan fari, a yi Layirin Sereya walaxa firinne so a yii, gɛmɛ walaxane Ala naxanye kɛrɛndɛnxi a yiin na. \c 32 \s Ɲinge dii sawurana \r Sariyane 9.6-29 \p \v 1 Yamaan to a to a Musa yi buma gododeni geyaan fari, e yi e malan Haruna fɛma. E yi a fala a xa, e naxa, “Keli! I yi ala gbɛtɛne rafala en xa naxanye tima en yɛɛ ra! Musa ito, xɛmɛn naxan en naminixi Misiran yamanani, en mi a kolon naxan a sɔtɔxi.” \v 2 Haruna yi a fala e xa, a naxa, “Ɛ xɛmaan tunla soone ba ɛ tunle ra, e nun ɛ ɲaxanle tunle ra, e nun ɛ dii xɛmɛne nun ɛ dii tɛmɛne, ɛ fa e ra n fɛma.” \v 3 E yi e xɛmaan tunla soone birin ba, e fa e ra Haruna fɛma. \v 4 A yi e rasuxu e ra, a xɛmane raxulun, a yi e igen nafala ɲinge dii sawuran na kulunden na. E yi a fala, e naxa, “Isirayila! Ɛ gbee alane ni i ra, naxan i raminixi Misiran yamanani!” \v 5 Haruna to na to, a yi saraxa ganden nafala ɲinge dii sawuran yɛtagi. A a rali e ma, a naxa, “Tila, sanla rabama nɛn Alatala xa!” \p \v 6 Na xɔtɔn bode, e keli sinma, e yi saraxa gan daxine nun bɔɲɛ xunbeli saraxane ba. Yamaan yi dɔxɔ e dɛgeden nun e mindeni, e lu kelɛ, e sabaan so. \p \v 7 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Siga! Godo! Amasɔtɔ i ya yamana, i naxan naminixi Misiran yamanani, e bata kala. \v 8 E bata kiraan fata xulɛn, n na e yamarixi naxan ma! E bata xɛma raxulunxin nafala ɲinge dii sawura suxuren na, e yi e xinbi sin a bun. E bata saraxane ba a xa, e yi a fala, e naxa, ‘Isirayila! Ɛ gbee alane ni i ra, naxanye i raminixi Misiran yamanani.’ ” \v 9 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “N bata yamani ito to, yama murutɛxin na a ra. \v 10 Iki i xa i masiga n na. N ma xɔlɔn xa keli e xili ma, n xa e raxɔri. N ni i tan nan bɔnsɔn findima siya gbeen na.” \p \v 11 Musa yi Alatala mafan, a Ala, a naxa, “Ee! Alatala! I ya xɔlɔn kelima i ya yamaan xili ma nanfera, i naxan naminixi Misiran yamanani i sɛnbɛ gbeen nun i yii barakaxin na? \v 12 Xa i ito liga, Misiran kaane a falɛ nɛn, e naxa, ‘A e raminixi Misiran yi miriya ɲaxin nan ma, alogo a xa sa e faxa geyane ma, a yi e ɲan bɔxɔn fari.’ I ya xɔlɔ gbeen lu! I diɲa! I nama yihadin nagodo i ya yamaan ma! \v 13 Iburahima fe xa rabira i ma, e nun Isiyaga nun Isirayila, i ya walikɛne. I kɔlɔ nɛn i yɛtɛ yi, i naxa, ‘N na ɛ bɔnsɔnna rawuyama ayi nɛn alo saren naxanye kore. N bɔxɔni ito birin soma i bɔnsɔnna yii nɛn n ni i tuli saxi naxan na, a findi e kɛɛn na habadan!’ ” \v 14 Alatala yi diɲa, a mi yihadin nagodo a yamaan ma, a feen naxan falaxi. \p \v 15 Musa yi xɛtɛ keli geyaan fari, Layirin Sereya walaxa firinne suxi a yii. Walaxane fɔxɔ firinne birin yi sɛbɛxi. \v 16 Ala nan na walaxane rafala. Ala nan yi sɛbɛnla ne tixi, naxanye yi kɛrɛndɛnxi walaxane ma. \v 17 Yosuwe to yamaan sɔnxɔ xuiin mɛ, a yi a fala Musa xa, a naxa, “Yɛngɛ so sɔnxɔn tema yamaan daaxadeni!” \v 18 Musa yi a yabi, \q “Nɔ tiine sɔnxɔ xui mi ito ra. \q Muxu bɔnbɔxine sɔnxɔ xui mi ito ra. \q N tan sigi sa xuiin nan mɛma.” \p \v 19 E to maso yamaan daaxaden na, e yi ɲinge dii sawuran to e nun bodonlane. Musa yi xɔlɔ han! Walaxan naxanye yi a yii, a yi ne woli ayi, a yi e yibɔ geyaan san bun. \v 20 E ɲinge diin naxan nafala, a na tongo, a yi a gan. A yi a findi a fuɲin na, a yi a xuya igen xun ma, a yi Isirayila kaane karahan, e yi a min. \p \v 21 Musa yi a fala Haruna xa, a naxa, “Yamani ito nanse ligaxi i ra, alogo i xa ti e yɛɛ ra yulubi gbeeni ito ligadeni?” \v 22 Haruna yi a yabi, a naxa, “N kanna nama xɔlɔ! I tan yɛtɛna a kolon, yamani ito ɲaxu. \v 23 E a falaxi n xa nɛn, e naxa, ‘Alane rafala en xa naxanye tima en yɛɛ ra. Musa ito, xɛmɛn naxan en naminixi Misiran yamanani, en mi a kolon naxan a sɔtɔxi.’ \v 24 N yi a fala e xa, n naxa, ‘Maxidi se xɛmaan naxanye yii, ne xa e ba!’ E yi e so n yii, n yi e woli tɛɛni, ɲinge diini ito yi mini!” \v 25 Musa yi a to a yamaan mi yi yagima, a Haruna bata yi tin yamana yɛtɛ suxutareyaan ma, e yi findi magele seen na e yaxune xa. \v 26 Musa yi ti yamaan daaxaden so dɛɛn na, a naxa, “Naxanye Alatala xa, ne xa fa n fɛma!” Lewi bɔnsɔnna birin yi e malan a fɛma. \v 27 A yi a fala e xa, a naxa, “Alatala, Isirayilaa Ala ito nan falaxi, a naxa, ‘Birin xa a silanfanna xidi a tagi. Ɛ yamaan daaxadeni siga, keli fɔxɔ boden ma han bodena, birin xa a ngaxakedenna faxa e nun a lanfaan nun a dɔxɔ bodena.’ ” \v 28 Lewi bɔnsɔnna yi Musaa yamarin suxu, na lɔxɔni muxu wuli saxan yi faxa yamaan na. \v 29 Musa yi a fala, a naxa, “Ɛ bata rasariɲan Alatala xa to, bayo ɛ kelixi ɛ diine nun ɛ ngaxakedenne nan xili ma. A bata ɛ baraka to.” \p \v 30 Na xɔtɔn bode, Musa yi a fala yamaan xa, a naxa, “Ɛ bata yulubi gbeen liga. Iki n xa te Alatala fɛma. Waxatina nde n na solonama ɛ xa nɛn ɛ yulubine fe ra.” \v 31 Musa yi xɛtɛ Alatala fɛma, a naxa, “Yamani ito bata yulubi gbeen liga! E bata xɛmaan nafala suxurene ra. \v 32 Diɲa e yulubine ma! Xa na mi a ra, i xa n tan fan xinla ba i ya kitabu sɛbɛxin kui.” \v 33 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Naxan yulubin ligaxi n na, n na nan xili bama n ma kitabun kui. \v 34 Iki siga, i yamaan xali mɛnni n dɛnaxan falaxi. N ma malekan tima nɛn i yɛɛ ra. Koni a waxatin na a li, n na e ɲaxankatama nɛn e yulubine fe ra.” \v 35 Alatala yi yamaan ɲaxankata fitina furen na, amasɔtɔ e bata yi ɲinge dii sawuran nafala, Haruna naxan nafala. \c 33 \s Ala mi fa a yamaan matima \p \v 1 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Siga, keli be, i tan nun yamani ito, i naxan naminixi Misiran yamanani. Ɛ te na bɔxɔni n na n dɛ ti naxan ma fe ra, a n na a soma nɛn Iburahima nun Isiyaga nun Yaxuba yii. N naxa, ‘N na a soma nɛn i bɔnsɔnna yii.’ \v 2 N malekan nasigama nɛn i yɛɛ ra, alogo a xa Kanan kaane nun Amorine nun Xitine nun Perisine nun Xiwine nun Yebusune kedi i yɛɛ ra. \v 3 Ɛ xa te na bɔxɔni kumin nun nɔnɔn gbo dɛnaxan yi. Koni n mi sigama ɛ fɔxɔ ra alogo n nama ɛ faxa kira yi. Amasɔtɔ yama murutɛxin nan ɛ ra.” \v 4 Yamaan to fala xɔdɛxɛni itoe mɛ, e yi sunu, muxu yo mi a maxidi seene so. \v 5 Alatala bata yi a fala Musa xa, a naxa, “A fala Isirayila yamaan xa, i naxa, ‘Yama murutɛxin nan ɛ ra! Xa en birin siga waxatidi tun, n na ɛ raxɔrima nɛn. Iki, ɛ ɛ maxidi seene ba, n xa a ragidi n naxan ligama ɛ ra.’ ” \v 6 Isirayila kaane to yi kelima Horebe geyaan ma, e yi e maxidi seene ba. \s Naralan Bubu singena \p \v 7 Musa yi darixi bubun tiyɛ yamaan daaxaden nan fari ma wulani, a yi a xili sa “Naralan Bubuna.” Naxanye birin yi wama Alatala maxɔdin feni, ne yi sigama Naralan bubun nin, naxan yi yamaan daaxaden fari ma. \v 8 Musa nɛma yi sigɛ bubuni, yamaan birin yi kelima nɛn, e ti e bubune dɛ ra, e yɛɛn bira Musa fɔxɔ ra han a so bubuni. \v 9 Musa nɛma yi soɛ bubuni, kundaan yi godoma nɛn, a ti bubun so dɛɛn na Ala nɛma yi falan tiyɛ Musa xa waxatin naxan yi. \v 10 Yamaan na yi kundaan to bubun so dɛɛn na, e yi kelima nɛn, e Ala batu e bubune so dɛɛn na. \v 11 Alatala yi falan tima Musa xa nɛn yɛɛ nun yɛɛ, alo muxun falan tima a lanfaan xa kii naxan yi. Na xanbi ra, Musa yi xɛtɛma nɛn yamaan daaxadeni, koni Nunu a dii banxulanna naxan yi Musa malima, Yosuwe, na mi yi kelima bubun kui. \s Nabi Musa yi Alatala mafan \p \v 12 Musa yi a fala Alatala xa, a naxa, “I a falama n xa, i naxa, ‘Ti yamani ito yɛɛ ra!’ Koni i munma a yita n na i naxan nasigama n fɔxɔ ra. I bata a fala, i naxa, ‘N ni i xinla kolon, i bata n kɛnɛn.’ \v 13 Iki, xa n bata i kɛnɛn, i xa n xaran i ya kirane ma. Nayi, n ni i kolonɲɛ, n yi lu i kɛnɛnɲɛ. A mato, i gbee siyaan nan yamani ito ra.” \p \v 14 Ala yi a yabi, a naxa, “N tan yɛtɛɛn nan i matima, n yi bɔɲɛ xunbenla fi i ma.” \p \v 15 Musa yi a fala a xa, a naxa, “Xa en birin mi sigama, i nama nxu rakeli be. \v 16 A kolonma di nayi, a nxu nun i ya yamaan bata i kɛnɛn, xa en birin mi sigama? I ya yamaan nun bonne tagi rabama di, naxanye birin bɔxɔn fari?” \p \v 17 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “I naxan maxɔdinxi n ma, n na a ligama nɛn, amasɔtɔ i bata n kɛnɛn, e nun n ni i xinla kolon.” \p \v 18 Musa yi a fala, a naxa, “Awa, i ya nɔrɔn yita n na!” \p \v 19 Alatala yi a yabi, a naxa, “N na n ma nɛmaan birin nadanguma nɛn i yɛtagi, n yi n xinla fala, ‘Alatala.’ N hinanɲɛ naxan na, n hinanma nɛn na ra, n kininkininɲɛ naxan ma, n kininkininma nɛn na ma. \v 20 Koni, i mi nɔɛ n yɛtagin toɛ, amasɔtɔ muxun mi nɔɛ a toɛ, a lu a nii ra.” \p \v 21 Alatala yi a fala, a naxa, “I tima nɛn gɛmɛn fari yirena nde yi be. \v 22 N nɔrɔn nɛma danguɛ, n na i rasoma nɛn gɛmɛ yinla ra, n yi n yiin sansan i ma han n dangu. \v 23 N na n yiin ba na, i n xanbin toma nɛn, koni n yɛtagin mi nɔɛ toɛ.” \c 34 \s Alatala xinla \r Sariyane 10.1-5 \p \v 1 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Gɛmɛ walaxa firin masoli alo a singene, i naxanye yibɔxi. N falane sɛbɛma e ma nɛn naxanye yi bonne ma. \v 2 I xa i yitɔn xɔtɔnni. I te Sinayi geyaan fari. I fa n nalan mɛnni geyaan xuntagi. \v 3 Muxu yo nama bira i fɔxɔ ra. Muxu yo nama lu geyaan mumɛɛn fari. Hali xuruse kurune nama dangu geyaan san bun.” \p \v 4 Musa yi gɛmɛ walaxa firin masoli alo a singene, a kurun tɛ Sinayi geyaan fari, alo Alatala a yamari kii naxan yi. Gɛmɛ walaxa firinne yi suxi a yii. \v 5 Alatala yi godo kunda yiyani, a ti mɛnni a fɛma, a yi a xinla fala, Alatala. \v 6 A yi dangu Musa yɛtagi, a naxa, “Alatala! Alatala! Ala naxan kininkinin, a mɔn diɲa. A mi xɔlɔn xulɛn, a hinanna nun a tinxinna gbo. \v 7 A hinanma nɛn han mayixɛtɛ wuli keden, a diɲa hakɛn nun matandin nun yulubin ma. Koni, a mi yulubi kanna yatɛma tinxinden na mumɛ! A fafane hakɛn saranma nɛn e diine ra han mayixɛtɛ saxan hanma naanin.” \v 8 Musa yi a xinbi sin bɔxɔni mafurɛn! A Ala batu. \p \v 9 A yi a fala, a naxa, “Marigina, xa n bata i kɛnɛn, en birin xa siga. Hali yama murutɛxin na a ra, i xa nxu mafelu nxɔ hakɛne nun yulubine ra, i nxu findi i gbeen na.” \r Xɔrɔyaan 23.14-19 nun Sariyane 7.1-5 nun 16.1-17 \p \v 10 Alatala yi a yabi, a naxa, “N layirin xidima nɛn en tagi. N kabanakone ligama nɛn Isirayila yamaan birin yɛɛ xɔri naxanye munma liga yamana yo yi dunuɲa yi. Siyaan naxanye birin i rabilinxi, ne n ma kabanako wanla toma nɛn n naxan ligama ɛ xa.” \p \v 11 “N na i yamarima naxan ma to, i xa na suxu. N Amorine nun Kanan kaane nun Xitine nun Perisine nun Xiwine nun Yebusune kedima nɛn i yɛɛ ra. \v 12 Ɛ soma yamanan naxan yi, ɛ nun mɛn kaane nama layiri yo xidi alogo e nama ɛ raso tantanni. \v 13 Ɛ xa e saraxa gandene nun e kide gɛmɛne birin kala. Ɛ yi e Asera kide gbindonne sɛgɛ, ɛ yi e suxurene birin gan.” \p \v 14 Ɛ nama ala gbɛtɛ batu, amasɔtɔ Alatala xɔxɔlɔn, a xili nɛn “Ala xɔxɔlɔnxina.” \p \v 15 Ɛ nun yamanani ito muxune nama layiri yo xidi, alogo e nɛma e yɛtɛ xɔsima e alane fɛma, e saraxane ba e xa, e nama ɛ xili. Ɛ nama e saraxane don. \p \v 16 Ɛ nama e dii tɛmɛne tongo ɛ dii xɛmɛne xa e ɲaxanle ra, alogo e dii tɛmɛne nɛma e yɛtɛ raxɔsima e alane fɛma, e nama ɛ diine maxaran e yi bira e fɔxɔ ra. \p \v 17 I nama suxurene rafala wure raxulunxin na. \p \v 18 I xa Buru Tetaren Sanla raba. Xii solofere bun ma, i xa buru ratetaren don alo n ni i yamari kii naxan yi. Ito liga a waxatini Abiba kiken na, amasɔtɔ i minixi Misiran yi na kiken nan na. \v 19 N gbeen nan dii singene birin na e nun xuruseene dii xɛmɛ singene birin, yɛxɛɛne nun siine nun ɲingene. \p \v 20 Xa sofali dii xɛmɛ singen na a ra, i xa a xunba yɛxɛɛ diin na hanma sii diina. Koni, xa i mi a xunba, i xa a kɔɛɛn gira, i yi a faxa. I mɔn xa i ya dii xɛmɛ singene birin xunba. Muxu yo nama fa n yɛtagi n kise mi a yii. \p \v 21 I walima nɛn xii sennin, i yi i matabu xii soloferede lɔxɔni. I xa i matabu, hali xɛɛ bi waxatin nun se xaba waxatini. \v 22 I xa Xunsagine Sanla raba, i na se xaban fɔlɔ waxatin naxan yi. I xa Se Xaba Dɔnxɛn sanla raba ɲɛɛ raɲanni. \v 23 Yamaan birin xa fa Marigina Alatala yɛtagi dɔxɔ saxan ɲɛɛn bun ma, Isirayilaa Ala. \v 24 Amasɔtɔ n siyane kedima nɛn i yɛɛ ra, n yi i ya bɔxɔn nagbo ayi alogo muxu yo nama i ya yamanan yɛngɛ, i nɛma sigɛ Alatala i ya Ala yɛtagi waxatin naxan yi, han dɔxɔ saxan ɲɛɛn bun ma. \p \v 25 I nama buru ratexin sa saraxa yo fari i naxan bama n xa. I mɔn nama Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla saraxan namara han xɔtɔnni. \p \v 26 I xa fa i ya xɛɛn bogise singe faɲine ra Alatalaa banxini, i ya Ala. \p I nama sii diin ɲin a nga xiɲɛ igen na. \p \v 27 Alatala yi a fala Musa xa, a naxa, “Falani itoe sɛbɛ, amasɔtɔ n layirin xidima en tagi falani itoe nan xɔn e nun Isirayila kaane.” \v 28 Musa yi lu Alatala fɛma soge tonge naanin nun kɔɛ tonge naanin. A mi donse don, a mi ige min. Alatala yi layirin falane sɛbɛ walaxane ma, Yamari Fu. \s Nabi Musa yɛtagin nɔrɔna \p \v 29 Musa to godo Sinayi geyaan fari, Layirin Sereya walaxa firinne suxi a yii, a mi yi a kolon xa a yɛtagin mayilenma, amasɔtɔ a bata yi falan ti Ala xa. \v 30 Haruna nun Isirayila kaane birin yi Musa toma, a yɛtagin yi mayilenma. E yi gaxu e masoɛ a ra. \v 31 Musa yi e xili. Nanara, Haruna nun yamaan kuntigine birin yi fa a fɛma, a falan ti e xa. \v 32 Na xanbi ra, Isirayila kaane birin yi e maso Musa ra, a yamarine birin so e yii Alatala naxanye fixi a ma Sinayi geyaan fari. \v 33 Musa to yelin falan tiyɛ e xa, a yi dugi yalanxin so a yɛtagin xun na. \v 34 Musa nɛma yi fɛ Alatala yɛtagi falatideni a xa, a yi dugin bama nɛn han a yi mini. A to yi minima, a yi a falama nɛn Isirayila kaane xa naxan yi yamarixi. \v 35 Isirayila kaane yi a toma a a yɛtagin mayilenma. Musa yi dugi yalanxin sama nɛn a yɛtagin ma han a yi so falatideni Ala xa. \c 35 \s Matabu Lɔxɔna \p \v 1 Musa yi Isirayila yamaan birin malan, a yi a fala e xa, a naxa, “Alatalaa yamarine nan itoe ra: \v 2 Xii sennin bun ma, ɛ xa wanla kɛ, koni xii soloferede lɔxɔn sariɲan. Matabu Lɔxɔn na a ra naxan nasariɲanxi Alatala xa. Muxu yo na wali na lɔxɔni ɛ xa a faxa. \v 3 Ɛ nama tɛɛn nadɛgɛ ɛ konne yi Matabu Lɔxɔni.” \s Yii malanna lan Ala Batu Bubun ti feen ma \r Xɔrɔyaan 25.1-7 nun 39.32-41 \p \v 4 Musa yi a fala Isirayila kaane xa, a naxa, “Alatala ito nan yamarixi: \v 5 Ɛ xa fa yii malan seene ra Alatala xa ɛ ɲɛnige faɲin na: xɛmana, gbetina, sulana, \v 6 gari mamiloxin nun a gbeela, taa dugi faɲina, e nun sii xabe dugine, \v 7 konton kidi magbelixine, sube kidine, kasiya wudina, \v 8 lɛnpu turena, se xiri ɲaxumɛne naxan sama se masusan tureni, e nun wusulan xiri ɲaxumɛna, \v 9 onixi gɛmɛ tofaɲine, e nun gɛmɛ tofaɲin gbɛtɛne saraxarali domaan nun a kanke masaan nayabu seen na.” \r Xɔrɔyaan 39.32-43 \p \v 10 “Naxanye birin fatan walideni ɛ yɛ, ne xa fa seni itoe rafaladeni Alatala naxanye yamarixi: \v 11 Ala Batu Bubun nun a xunna sona, a suxu seene, a bun tiine, a gaalane,\f + \fr 35.11\fr* Nde a falama a “galalenne.”\f* a sɛnbɛtɛnne, e nun a bundɔxɔne; \v 12 Layiri Kankirana, a tongo tamine, a dɛraganla, e nun a yɛ masansan dugina; \v 13 tabanla nun a tongo tamine, a waliseene birin, e nun buru ralixina; \v 14 lɛnpu dɔxɔ seen nun a waliseene, a lɛnpune, e nun a turen naxan bubuni yalanma; \v 15 wusulan ganden nun a tongo tamine, masusan turena, wusulan xiri ɲaxumɛna, dugin naxan singanxi Ala Batu bubun so dɛɛn na; \v 16 saraxa gan daxi baden nun a wure masɔxɔnxina, a tongo tamine, e nun a waliseene birin; ige sa se sula daxin nun a bundɔxɔna; \v 17 sansan dugine, a sɛnbɛtɛnne, e bundɔxɔne, e nun dugin naxan singanxi sansanna so dɛɛn na; \v 18 tamin naxanye gbangbanma bɔxɔni Ala Batu Bubun xidi seen na, e nun sansanna gbeene nun e lutine; \v 19 taa dugi naxan soma walideni yire sariɲanxini, dugi rasariɲanxine saraxarali Haruna xa, e nun a diine gbeen naxanye soma saraxa ralideni.” \p \v 20 Isirayila yamaan birin yi keli Musa fɛma. \v 21 Naxanye birin a ɲɛnige, ne yi fa kiseene ra Alatala xa, Naralan Bubun wanla fe ra, e nun dugi rasariɲanxine rafala fena. \v 22 Xɛmɛn nun ɲaxanla, naxanye ɲɛnigen yi fan, ne yi fa xɛma maxidi seen sifan birin na, tunla soone, wuredine, ɲɛrɛne, e yi e fi Alatala ma kise ralixin na. \v 23 Gari mamiloxin nun a gbeela, taa dugi faɲina, sii xabe dugine, konton kidi magbelixine e nun sube kidine yi naxanye yii, e yi fa ne ra. \v 24 Naxanye yi fama gbetin nun sulan na, ne yi na findi kiseen na Alatala xa. Kasiya wudin yi naxanye yii, ne yi fa ne ra walideni. \v 25 Ɲaxalan walikɛne birin yi garini tɔn e fa a ra, a mamiloxin nun a gbeela, hanma taa dugina, e naxanye wurundun. \v 26 Ɲaxalan walikɛ gbɛtɛye yi sii xabe dugin wurundun naxanye yi wama a liga feni e nun naxanye fatan. \v 27 Yamaan kuntigine yi fa onixi gɛmɛne ra e nun gɛmɛ tofaɲi gbɛtɛye saraxarali domaan nun kanke masaan nayabu seene ra. \v 28 E yi fa se xiri ɲaxumɛne nun oliwi turen na lɛnpun nun masusan turena fe ra e nun wusulan xiri ɲaxumɛna. \v 29 Isirayila kaa ɲɛnige faɲine birin, xɛmɛn nun ɲaxanla, e birin yi fa e kiseen na Alatala xɔn wanle kɛ feen na Alatala naxanye yamarixi e ma fata Musa ra. \s Batu bubun walikɛne \r Xɔrɔyaan 31.2-6 \p \v 30 Musa yi a fala Isirayila kaane xa, a naxa, “Ɛ a mato, Alatala bata Yuri a dii Bɛsalɛli sugandi, Xuru mamandenna, Yuda bɔnsɔnni. \v 31 A bata a ralugo Alaa Nii Sariɲanxin nun xaxilimayaan nun kolonna ra, alogo a xa fatan wali wuyaxi kɛ, \v 32 alogo a xa nɔ wali gbeene rakamalideni, a xɛmaan nawali, e nun gbetin nun sulana, \v 33 a gɛmɛ faɲine masoli, a yi e suxu seene yitɔn, a wudin nawali, alogo a xa wali tofaɲine kɛ. \v 34 Ala mɔn bata tin a xa fatan xaranna tiyɛ, e nun Axisamaki a dii Oholiyabi, Dan bɔnsɔnni. \v 35 Ala bata tin e fatan wanla sifan birin na, e gɛmɛne masoli, e wanle yɛba, e dugine sɔxɔn, a mamiloxin nun a gbeela, e nun taa dugi faɲina. E fatan wanla sifan birin yɛbadeni.” \c 36 \p \v 1 “Bɛsalɛli nun Oholiyabi, e nun walikɛne birin, Alatala xaxilimayaan nun kolonna fi naxanye ma alogo e xa nɔ yire sariɲanxin wanle birin kɛdeni, e xa wanla fɔlɔ alo Alatala a yamarixi kii naxan yi.” \p \v 2 Musa yi Bɛsalɛli nun Oholiyabi xili, e nun walikɛne birin Alatala xaxilimayaan fi naxanye ma, e nun naxanye yi waxi wanle kɛ feni. \v 3 Isirayila kaane fa kiseen naxanye ra yire sariɲanxin ti feen na, Musa yi ne birin taxu walikɛne ra. Muxune mɔn yi fama kiseene ra Musa fɛma xɔtɔn yo xɔtɔn. \v 4 Nayi, muxun naxanye birin yi yire sariɲanxin wanla kɛma, ne birin yi e wanle beɲin e siga, \v 5 e fa a fala Musa xa, e naxa, “Yamaan fama se wuyaxi ra. E bata a radangu ayi. Alatala naxan yamarixi wanla kɛ feen na, a bata gbo na xa.” \v 6 Musa yi yamarin fi mafurɛn, a xa fala yamaan daaxaden birin yi, a naxa, “Xɛmɛn nun ɲaxanla, muxu yo nama fa kiseene ra yire sariɲanxin wali feen na.” Nayi, e yi ba fɛ kiseene ra. \v 7 Amasɔtɔ kiseen naxanye bata yi sɔtɔ ne yi wanla raɲanɲɛ nɛn. \s Ala Batu Bubun ti fena \r Xɔrɔyaan 26.1-37 \p \v 8 Walikɛ xaxilimane yi Ala Batu Bubun nafala taa dugi kuye faɲi fu ra, a mamiloxin nun a gbeela. E yi a rayabu maleka gubugubu kan sawura sɔxɔnxine ra. \v 9 Dugine birin yi lan: a kuyan nɔngɔnna yɛ mɔxɔɲɛn nun solomasɛxɛ, a yigbona nɔngɔnna yɛ naanin. \v 10 E yi dugi suulun dɛgɛ e bode ra, dugi suulunna bonne fan yi dɛgɛ e bode ra. \v 11 E yi luti mamiloxine ti dugi ratugunxine singe ra xiin dɛ kinkin na. E mɔn yi na liga a ratugunxin bonne dɔnxɛ ra xiin na. \v 12 E yi luti tonge suulun ti taa dugi ratugunxine singe ra xiin na, e mɔn yi luti tonge suulun ti taa dugi ratugunxine firinden dɔnxɛ ra xiin na, lutine yi lanxi e bode ma. \v 13 E yi a suxu seen xɛma daxin tonge suulun nafala, e yi dugi ratugunxi firinne xidi e bode ra suxu seene ra. Ala Batu Bubun yi findi se kedenna ra. \p \v 14 E yi dugi fu nun keden nafala sii xabene ra, e findi Ala Batu Bubun xunna soon na. \v 15 Dugi fu nun kedenne birin yi lan. Keden kuya yi nɔngɔnna yɛ tonge saxan. Keden yi gbo nɔngɔnna yɛ naanin. \v 16 E yi dugi suulun dɛgɛ e bode ra e danna, e dugi senninna bonne fan dɛgɛ e bode ra. \v 17 E yi luti tonge suulun ti dugi ratugunxine singe ra xiin dɛ kinkine ra, e mɔn yi luti tonge suulun ti dugi ratugunxin bonne fan dɔnxɛ ra xiin dɛ kinkine ra. \v 18 E yi suxu se sula daxin tonge suulun nafala alogo e xa bubun xidi, a findi kedenna ra. \v 19 E yi konton kidi magbelixine dɛgɛ e bode ra, e yi e sa bubun birin fari. E mɔn yi sube kidi faɲi gbɛtɛye fan sa na fari. \p \v 20 E yi bubun xunna soon bun tiine rafala kasiya wudin na. \v 21 Bun tiine yi kuya nɔngɔnna yɛ fu, e yigbona nɔngɔnna yɛ keden e nun a tagi. \v 22 Bun tiin yi findi farin firinna ra e bode yɛtagi. E yi bubun bun tiine birin ti na kiini. \v 23 E yi bun ti mɔxɔɲɛ rafala bubun yiifari fɔxɔn ma. \v 24 E yi bundɔxɔ gbeti daxin tonge naanin nafala bun tiine xa. Bun ti yo bun ti, bundɔxɔ firin. Farin firinne yi sɔti bundɔxɔne kui. \v 25 E yi bun ti mɔxɔɲɛ ti Ala Batu Bubun kɔmɛn fɔxɔni, \v 26 e nun bundɔxɔ gbeti daxin tonge naanin, bun ti yo bun ti, bundɔxɔ firin. \v 27 E yi bun ti sennin ti bubun xanbin na sogegododen binni. \v 28 E mɔn yi bun ti firin sa a fari bubun xanbi ra tongonne ma. \v 29 Bun ti firin yi ti e bode xɔn mɛnni. E yi xidi e bode ra keli laben na han e xun tagi. Tongon firinne birin yi ti na kiini. \v 30 Nayi, bun ti solomasɛxɛ yi ti na e nun bundɔxɔ fu nun sennin. Bun dɔxɔ firin yi lu bun tiine birin bun. \p \v 31 E yi kasiya wudi gaalane\f + \fr 36.31\fr* Nde a falama a “galalenne.”\f* rafala: suulun yi lu bubun fɔxɔ kedenna bun tiine suxu seen na, \v 32 suulun yi lu bode fɔxɔn ma, suulun yi lu bubun xanbi binna ma sogegododen binni. \v 33 Gaalan tagi xiin bun tiine ma, na yi rafala gaalan kedenna ra alogo a xa keli bubun fɔxɔ kedenni siga han bubun bode fɔxɔna. \v 34 E yi xɛma yilɛnlɛnxine sa bun tiine ma. E yi gaalane so yinle rafala xɛmaan na. E yi xɛma yilɛnlɛnxine sa gaalane ma. \p \v 35 E yi kankiraan yɛ masansan taa dugin nafala gari mamiloxin nun a gbeela ra, e yi a rayabu maleka sawura sɔxɔnxine ra. \v 36 E yi a singan kasiya sɛnbɛtɛn naanin na xɛma yilɛnlɛnxine yi saxi naxanye ma. E yi xɛma singan seene ti e ma. E yi sɛnbɛtɛnne ti bundɔxɔ gbeti daxi naanin kui. \v 37 Dugi sɔxɔnne yi dɛ raxidi taa dugin nafala bubun so dɛɛn na gari mamiloxin nun a gbeela ra. \v 38 E yi sɛnbɛtɛn suulun gbɛtɛye rafala dugin xa e nun a singan seene. E yi xɛma yilɛnlɛnxine sa sɛnbɛtɛnne xuntagine ma, e bundɔxɔ sula daxi suulun nafala e xa. \c 37 \s Layiri Kankirana fe \r Xɔrɔyaan 25.10-20 \p \v 1 Bɛsalɛli yi kasiya wudi kankiraan nafala: A kuyana nɔngɔnna yɛ firin e nun a tagi, a yigbona nɔngɔnna yɛ keden e nun a tagi, a yitena nɔngɔnna yɛ keden e nun a tagi. \v 2 A yi xɛma faɲi yilɛnlɛnxine sa a fanna nun a kuiin ma, a yi a dɛ kinkin fan nabilin xɛmaan na. \v 3 A yi a tongo tamine so yili naaninne rafala xɛmaan na a san naaninne ma, firin fɔxɔ kedenni, firin bode fɔxɔni. \v 4 A yi kasiya tami firin nafala, a yi xɛma yilɛnlɛnxine sa e ma. \v 5 A yi tamine raso xɛma yinle ra kankiraan dɛxɔnne yi, alogo e xa findi kankiraan xali seen na. \v 6 A yi xɛma dɛraganla rafala kankiraan ma, Ala solonadena. A yi kuya nɔngɔnna yɛ firin e nun a tagi, a yi gbo nɔngɔnna yɛ keden e nun a tagi. \v 7 A yi maleka gubugubu kan sawura firin nafala xɛma bɔnbɔxin na, e ti kankiraan dɛraganla fɔxɔ firinne ma. \v 8 A maleka sawura keden ti fɔxɔ kedenni, a yi a firinden ti bode fɔxɔni. Maleka sawurane nun kankiraan dɛraganla yi findi se kedenna ra. \v 9 Maleka sawurane gubugubune yi bandunxi e xun ma, e yi felenxi kankiraan dɛraganla ma. Maleka sawurane yɛɛ rafindixi e bode ma, e xun sinxi kankiraan dɛraganla ma. \s Buru Rali Tabanla fe \r Xɔrɔyaan 25.23-29 \p \v 10 E yi kasiya wudin tabanla rafala: a kuyana nɔngɔnna yɛ firin, a yigbona nɔngɔnna yɛ keden, a yitena nɔngɔnna yɛ keden e nun a tagi. \v 11 E yi xɛma faɲi yilɛnlɛnxine sa a ma, e a dɛ kinkin nabilin xɛmaan na. \v 12 E yi farinna sa tabanla ɲinginna ma a rabilinni. Farinni gboon yi lanxi muxun yii kuiin nan ma. E yi xɛmaan sa farinna dɛ kinkine ma. \v 13 E yi a tongo tamine so yili naaninne rafala xɛmaan na tabanla tongon naaninne ma a sanne ma. \v 14 Tamine so yinle yi lu a dɛ kinkine ra, tamine soon naxanye ra tabanla xali seen na. \v 15 E yi kasiya tamine rafala, e yi xɛma yilɛnlɛnxine sa e ma, e findi tabanla xali seen na. \v 16 E yi a goronne nun waliseene rafala xɛma faɲin na, e nun a igelengenne minse saraxane rabɔxɔnma naxanye ra. \s Lɛnpune dɔxɔ sena \r Xɔrɔyaan 25.31-39 \p \v 17 E yi lɛnpun dɔxɔ seen nafala xɛma bɔnbɔxi faɲin na. A sanna nun a yiine yi rayabu se fuge sawurane ra. Se kedenna nan yi e birin na. \v 18 Yii sennin nan yi tixi a fɔxɔ firinne ma: lɛnpu dɔxɔde yire saxan yi lu a fɔxɔ kedenni, yire saxan a fɔxɔ bodeni. \v 19 Amandi wudi fuge sawura saxan saxan yi rafala a yii senninna birin ma a rayabu seen na. \v 20 Amandi wudi fuge sawura naanin yi rafala a binla fan ma. \v 21 Keden yi rafala a tangbaxi singen bun ma, keden a firinden fan bun ma, e nun keden a saxanden bun. E birin malanxina yii sennin. \v 22 Se kedenna nan yi a se fuge sawurane nun a yiine ra, e birin yi rafalaxi xɛma faɲi bɔnbɔxin nan na. \v 23 E yi lɛnpu solofere rafala xɛma faɲin na, e nun e waliseene nun xube kɔ seene. \v 24 E lɛnpun dɔxɔ seen nun a waliseene rafala xɛma faɲin kilo tonge saxan nan na. \s Wusulan gandena \r Xɔrɔyaan 30.1-5 \p \v 25 E yi wusulan ganden nafala kasiya wudin na. A kuyana nɔngɔnna yɛ keden, a yigbona nɔngɔnna yɛ keden, a yitena nɔngɔnna yɛ firin. E yi fenne rafala a tongon naaninne ma. E yi findi se kedenna ra. \v 26 E yi xɛma faɲi yilɛnlɛnxine sa a fanna nun a dɛxɔnne nun a fenne ma. E yi xɛmaan sa a rabilinni a ɲinginne ma. \v 27 E yi tami raso yinla xɛma daxin firin firin nafala wusulan ganden ɲinginne bun ma alogo a tongo tamine xa raso a fɔxɔ firinne ra. \v 28 E yi kasiya wudin nafala tamine ra, e yi xɛma yilɛnlɛnxine sa e ma. \r Xɔrɔyaan 30.22-38 \p \v 29 Wusulan nafalane yi masusan ture sariɲanxin nun wusulan xiri ɲaxumɛn nafala. \c 38 \s Saraxa gan daxin badena \r Xɔrɔyaan 27.1-8 \p \v 1 E yi saraxa ganden nafala kasiya wudin na, a kuyana nɔngɔnna yɛ suulun, a yigbona nɔngɔnna yɛ suulun, a yitena nɔngɔnna yɛ saxan. \v 2 E yi fenne rafala a tongon naaninne ma. Saraxa ganden nun a fenne yi findi se kedenna ra, e sula yilɛnlɛnxine sa e ma. \v 3 E yi a waliseene rafala sulan na: xube sa seene nun xube kɔ seene nun wuli xuya goronne nun sube tongo seene, e nun tɛɛ kɔ seene. \v 4 E yi wure masɔxɔnxin nafala xuben minin naxan na. A yi lu saraxa ganden dɛ kinkine bun ma saraxa gandeni teen tagini. \v 5 E yi tamin so yili naanin nafala sulan na a wure masɔxɔnxin tongon naaninne ma. \v 6 E yi kasiya tamine rafala saraxa ganden xa, e sula yilɛnlɛnxine sa e ma. \v 7 E yi tamine raso sula yinle ra alogo tamine xa lu saraxa ganden fɔxɔ firinne ma a xali seen na. E yi a rafala farinne ra, a kui genla yi lu. \s Ige ramara sena \p \v 8 Walikɛ ɲaxanla naxanye yi Naralan Bubun so dɛɛn na, ne yi e mato kikene so e yii, e yi ige ramara seen nun a bundɔxɔn nafala ne sulan na. \s Dugi sansanna \r Xɔrɔyaan 27.9-19 \p \v 9 E yi Ala Batu Bubun nabilin sansanna ra. Sansanna yiifari fɔxɔn yi kuya ayi han nɔngɔnna yɛ kɛmɛ, a ti taa dugi faɲine ra. \v 10 Sula sɛnbɛtɛn mɔxɔɲɛ yi ti sula bundɔxɔ mɔxɔɲɛ kui. Dugi singan se gbeti daxine yi singan gbeti gaalane\f + \fr 38.10\fr* Nde a falama a “galalenne.”\f* ra sɛnbɛtɛnne longonne ra. \v 11 Kɔmɛn fɔxɔn sansanna fan yi kuya ayi han nɔngɔnna yɛ kɛmɛ, a fan yi ti sula sɛnbɛtɛn mɔxɔɲɛ ra e nun sula bundɔxɔ mɔxɔɲɛn e nun dugi singan se gbeti daxine nun gbeti gaalane sɛnbɛtɛnne longonne ra. \v 12 Sansanna yi kuya ayi sogegododen binni han nɔngɔnna yɛ tonge suulun. A yi ti dugine ra e nun sɛnbɛtɛn fu nun bundɔxɔ fu nun dugi singan se gbeti daxine nun gbeti gaalane. \v 13 Sansanna yi kuya ayi a sogeteden binni soden dɛnaxan yi, han nɔngɔnna yɛ tonge suulun. \v 14 Dugine yi singan soden fɔxɔ kedenni, e nun sɛnbɛtɛn saxan nun e bundɔxɔ saxan han nɔngɔnna yɛ fu nun suulun. \v 15 Dugine yi singan soden bode fɔxɔni, e nun sɛnbɛtɛn saxan e nun bundɔxɔ saxan han nɔngɔnna yɛ fu nun suulun. \v 16 Bubun sansanna dugine birin yi rafalaxi taa dugi faɲin nan na. \v 17 Sɛnbɛtɛnne bundɔxɔne birin yi rafalaxi sulan nan na. E dugi singan seene nun gaalane yi rafalaxi gbetin nan na. Gbeti yilɛnlɛnxine yi saxi sɛnbɛtɛnne fan xuntagine ma. Sansanna sɛnbɛtɛnne birin yi tugunxi e bode ra gbeti gaalane nan na. \v 18 Dugi sɔxɔnne yi so dɛɛn dɛ raxidi dugin nafala gari mamiloxin nun a gbeela ra, e nun taa dugi faɲina. A yi kuya han nɔngɔnna yɛ mɔxɔɲɛ. A yi mate han nɔngɔnna yɛ suulun alo sansanna dugin bonne. \v 19 Sɛnbɛtɛn naanin nun bundɔxɔ naanin fan yi ti mɛnni. E dugi singan seene nun gaalane yi rafalaxi gbetin nan na. Gbeti yilɛnlɛnxine yi saxi e xuntagine ma. \v 20 Tami dungin naxanye yi gbangbanma bɔxɔni bubun bun tiine nun sansanna sɛnbɛtɛnne xidi seene ra, ne birin yi rafalaxi sulan nan na. \p \v 21 Waliseene yatɛne nan itoe ra naxanye rawali Ala Bubun tideni, Layirin Sereyaan bubun naxan kui. Musa nan Lewi bɔnsɔnna muxune yamari, e yi e sɛbɛ saraxarali Harunaa dii Itamara xun matoon bun ma. \v 22 Yuri a dii Bɛsalɛli, Xuru mamandenna Yuda bɔnsɔnni, na yi seen birin nafala Alatala Musa yamari naxanye ma. \v 23 E nun Oholiyabi nan yi a ra, Axisamaki a diina, Dan bɔnsɔnni. Walikɛɛn nan yi a ra naxan fatan wanle yɛbadeni. Dugi sɔxɔnna nan mɔn yi a ra naxan yi gari mamiloxin nun a gbeela rawalima e nun taa dugi faɲina. \p \v 24 Xɛma kise ralixin naxanye birin yi rawalima yire sariɲanxin tideni, ne yi lanxi kilo kɛmɛ solomasɛxɛ kilo tonge solofere kilo solofere garamu kɛmɛ saxan nan ma. A maliga yire sariɲanxin ligaseen nan na. \v 25 Yamaan fa gbetin naxan na, na to tɛngɛ, na lan kilo wuli saxan kilo fu nun solofere garamu kɛmɛ solofere nun tonge suulun nan ma. A maliga yire sariɲanxin ligaseen nan na. \v 26 Xɛmɛn naxanye barin bata yi ɲɛɛ mɔxɔɲɛ ti, ne to tɛngɛ, e birin gbeti gbanan keden keden nan fi gbeti gbanan naxan lan garamu suulun ma. A maliga yire sariɲanxin ligaseen nan na. Xɛmɛ wuli kɛmɛ sennin wuli saxan kɛmɛ suulun tonge suulun nan tɛngɛ. \v 27 E gbetin kilo wuli saxan nan naxulun gbeti bundɔxɔ kɛmɛne rafala seen na yire sariɲanxin nun a yɛ masansan dugin xa, kilo tonge saxan saxan. \v 28 Na gbeti kilo fu nun solofere garamu kɛmɛ solofere tonge suulunna naxan lu, e dugi singan seene nun gaalane rafala na ra, e mɔn yi gbetin sa sɛnbɛtɛnne xuntagine ma. \v 29 Sula kise ralixine lan kilo wuli firin kɛmɛ mɔxɔɲɛn nun naanin nan ma. \v 30 E yi bundɔxɔne rafala na ra Naralan Bubun soden xa e nun sula saraxa ganden nun a wure masɔxɔnxin nun a goronne birin, \v 31 sansanna bundɔxɔne, a soden fan gbeene, e nun bubun nun sansanna xidi seen gbangban daxine. \c 39 \s Saraxaraline dugine \p \v 1 E gari mamiloxin nun a gbeela naxanye sɔtɔ, e dugine rafala ne nan na wali kɛ seen na yire sariɲanxini. E mɔn yi doma rasariɲanxine rafala Haruna xa alo Alatala a yamari Musa ma kii naxan yi. \s Saraxarali domana \r Xɔrɔyaan 28.6-14 \p \v 2 E yi saraxarali doma xɛma daxin nafala gari mamiloxin nun a gbeela ra, e nun taa dugi faɲina. \v 3 E yi xɛmaan bɔnbɔ han a dɛnfɛtɛn. E yi a yibolon luti xunxurine ra alogo a xa basan gari mamiloxin nun a gbeela ra, e nun taa dugi faɲina, a findi wali tofaɲin na. \v 4 E yi a tungunne dɛgɛ, e lutine ti e xun firinne ra a xidi seen na. \v 5 A tagixidi faɲin fan yi dɛgɛ na kiini. E nun saraxarali domaan yi findi se kedenna ra. A rafala xɛmaan na, e nun gari mamiloxin nun a gbeela, e nun taa dugi faɲina alo Alatala a yamari Musa ma kii naxan yi. \v 6 E yi onixi gɛmɛne ti gɛmɛ suxu seen xɛma daxine ra, e Isirayilaa diine xinle kɛrɛndɛn onixi gɛmɛne ma a faɲin na. \v 7 E yi na gɛmɛne ti saraxarali domaan tungunne ma ɲɔxɔ lu feen na Isirayilaa diine xɔn alo Alatala a yamari Musa ma kii naxan yi. \s Kanke masana \r Xɔrɔyaan 28.15-28 \p \v 8 E yi kanke masaan dɛgɛ, kitisa sena. A yi findi wali faɲin na. E yi a dɛgɛ alo saraxarali domana, e a rafala xɛmaan nun gari mamiloxin nun a gbeela nun taa dugi faɲin na. \v 9 A rafalaxi tongon naaninna ra, alogo a xa yisa firinna ra, a kuyan nun a yigbona nɔngɔnna tagi. \v 10 E yi a rayabu gɛmɛ faɲin kira naanin na. E gɛmɛni itoe nan sa a kira singen ma: saridon gɛmɛn nun topasi gɛmɛn nun emerodi gɛmɛna. \v 11 A kiraan firindena: esikaribukili gɛmɛn nun safiri gɛmɛn nun dayimu gɛmɛna. \v 12 Kiraan saxandena: opali gɛmɛn nun agati gɛmɛn nun ametisi gɛmɛna. \v 13 Kiraan naanindena: kirisoliti gɛmɛn nun onixi gɛmɛn nun yasipi gɛmɛna. Gɛmɛni itoe xa sa suxu se xɛma daxine kui. \v 14 Na gɛmɛ fu nun firinne luma Isirayilaa diine nan xili yi. Gɛmɛ yo gɛmɛ, Isirayila bɔnsɔn keden xinla yi kɛrɛndɛn a ma taxamasenna ra. \v 15 E yi xɛma yɔlɔnxɔndine rafala kanke masaan na, naxanye dɛnbɛxi alo lutina. \v 16 E yi xidi se xɛma daxi firin nun xɛma wuredi digilinxi firin nafala, e yi wuredine so kanke masaan xunne ra. \v 17 E yi yɔlɔnxɔndine xidi wuredine ra kanke masaan tungunne ma, \v 18 yɔlɔnxɔndine yi ti xidi se firinne ra alogo e xa tugun saraxarali domaan tungunne ra a kanke ra. \v 19 E mɔn yi xɛma wuredi digilinxi firin nafala e naxanye singan kanke masaan san bun ma, kanke masaan dɛ kinkin kui. \v 20 E yi xɛma wuredi firin nafala, e yi e xidi saraxarali domaan tungun firinne laben na, a tagixidin faxa ra. \v 21 E yi kanke masaan wuredine nun saraxarali domaan wuredine xidi e bode ra luti mamiloxin na, alogo kanke masaan nama saraxarali domaan beɲin alo Alatala a yamari Musa ma kii naxan yi. \s Saraxarali dugi gbɛtɛ \r Xɔrɔyaan 28.31-43 \p \v 22 Dugi sɔxɔnna nde yi saraxarali domaan gubaan dɛgɛ dugi mamiloxin na. \v 23 A kɔɛɛn yi lu a tagi, e yi dugina nde dɛgɛ a kɔɛɛn nabilinni alogo a nama bɔ. \v 24 E yi girenada wudi bogi sawurane dɛgɛ a lenbene ma gari mamiloxin nun a gbeela ra, e nun taa dugi faɲina. \v 25 E yi xɛma talandine rafala, e yi e xidi a lenbene ma girenada wudi bogine longori ra. \v 26 Xɛma talanne yi xidi girenada bogi sawurane longori ra gubaan lenben nabilinni. A yi na nan soma a nɛma yi walɛ waxatin naxan yi alo Alatala a yamari Musa ma kii naxan yi. \p \v 27 Dugi sɔxɔnna nde yi doma bunbirane dɛgɛ taa dugi faɲin na Haruna nun a diine xa, \v 28 e nun taa dugi namu faɲin nun taa dugi xuntagi xidine nun taa dugi wantan faɲine. \v 29 Dugi sɔxɔnna nde yi taa dugi faɲin nafala tagi xidin na e nun gari mamiloxin nun a gbeela alo Alatala a yamari Musa ma kii naxan yi. \v 30 E yi xɛma walaxa xurudin nafala taxamaseri rasariɲanxin na, e yi a sɛbɛ a fari alo taxamasenna fa fala, “Muxu Sariɲanxina Alatala Xa.” \v 31 E yi a xidi luti mamiloxin na namun tigi ra alo Alatala a yamari Musa ma kii naxan yi. \s Nabi Musa yi Batu Bubun mato \r Xɔrɔyaan 35.10-19 \p \v 32 Naralan Bubuna Ala batuma dɛnaxan yi, na wanla birin yi kamali. Isirayila kaane yi a birin kɛ alo Alatala a yamari Musa ma kii naxan yi. \v 33 E yi fa bubun na Musa fɛma: bubun nun a waliseene birin, a dugi singan seene nun a bun tiine nun a gaalane nun a sɛnbɛtɛnne nun a bundɔxɔne \v 34 nun a xunna soon naxan nafala konton sube kidi magbelixine ra, e nun na fan xunna soon naxan nafala kidi faɲine ra nun a yɛ masansan dugin \v 35 nun Layiri Sereya Kankiraan nun a tongo tamine nun a dɛraganla Ala solonama dɛnaxan yi \v 36 nun tabanla nun a goronne birin nun Buru Ralixin \v 37 nun xɛma lɛnpu dɔxɔ seen nun a lɛnpune nun a waliseene nun turen naxan sama a kui \v 38 nun saraxa gande xɛma daxin nun masusan turen nun wusulan xiri ɲaxumɛn nun bubun soden dɛ raxidi dugin \v 39 nun saraxa gande sula daxin nun a wure masɔxɔnxin nun a tongo tamine nun a goronne nun ige ramaraden nun a bundɔxɔn \v 40 nun sansan dugine nun a sɛnbɛtɛnne nun bundɔxɔne nun a soden dɛ raxidi dugin nun sansanna lutine nun xidi seen gbangban tamine nun Naralan Bubuna waliseene birin Ala batuma dɛnaxan yi \v 41 e nun taa dugi domane saraxaraline xa e nɛma walɛ yire sariɲanxini waxatin naxan yi, saraxarali Harunaa doma rasariɲanxine, e nun a diine gbeene e naxanye soma e nɛma walɛ waxatin naxan yi. \v 42 Isirayila kaane bata yi wanla birin kɛ alo Alatala a yamari Musa ma kii naxan yi. \v 43 Musa yi na wanla mato, a yi a to fa fala e a kɛxi nɛn alo Alatala a yamari kii naxan yi. Nanara, Musa yi duba e xa. \c 40 \s E yi Ala Batu Bubun ti \p \v 1 Alatala yi falan ti Musa xa, a naxa, \v 2 “Kike singen xii singena, i xa Ala Batu Bubun ti, Naralan Bubuna. \v 3 I xa Layiri Sereya Kankiraan dɔxɔ a kui, ɛ yi a yɛ masansan dugin na. \v 4 I xa tabanla xali i yi a dɔxɔ. I xa lɛnpu dɔxɔ seen xali, i yi a lɛnpune yitɔn. \v 5 I xa wusulan saraxa gande xɛma daxin dɔxɔ Layiri Sereya Kankiraan yɛtagi, i yi dugin singan Ala Batu Bubun soden dɛ ra. \v 6 I xa saraxa gan daxin baden lu Ala Batu Bubun soden yɛtagi, Naralan Bubuna. \v 7 I xa ige ramaraden dɔxɔ saraxa ganden nun Naralan Bubun tagi, i yi igen sa a kui. \v 8 I xa bubun nabilin sansanna ra, i yi dugin singan sansanna soden dɛɛn na. \v 9 I xa masusan turen tongo, i yi Ala Batu Bubun masusan e nun a yi seen birin. I xa a rasariɲan e nun a waliseene birin, nayi a sariɲanma nɛn. \v 10 I xa saraxa gan daxin baden masusan e nun a waliseene birin. I xa saraxa ganden nasariɲan, nayi a sariɲanma nɛn fefe! \v 11 I xa ige ramaraden masusan e nun a bundɔxɔna, i yi a rasariɲan. \v 12 I xa fa Haruna nun a dii xɛmɛne ra Naralan Bubun dɛɛn na, i yi e maxa. \v 13 I dugi rasariɲanxine ragodo Haruna ma, i yi a masusan, i yi a rasariɲan, alogo a xa saraxarali wanla kɛ. \v 14 I yi fa a dii xɛmɛne ra, i yi e maxidi dugine yi. \v 15 I yi e masusan alo i e baba masusan kii naxan yi, alogo e xa saraxarali wanla kɛ n xa. Ne masusanma e so feen nan na saraxaraliyani naxan luma e yixɛtɛne birin xa habadan.” \v 16 Musa yi Alatalaa yamarine birin liga. \p \v 17 Ɲɛɛ firinden kike singena, kiken xii singena, Ala Batu Bubun yi ti. \v 18 Musa to Ala Batu Bubun ti, a yi a bundɔxɔne dɔxɔ, a yi a buntine ti e kui, a yi gaalane so e yinle ra, a yi a sɛnbɛtɛnne ti. \v 19 A yi kidine sa bubun fari a xunna soon na. A na fan xunna soon so a xun na alo Alatala Musa yamari kii naxan yi. \v 20 A yi Layiri Sereya gɛmɛ walaxane tongo a e sa Layiri Kankiraan kui. A yi a tongo tamine so yinle ra Layiri Kankiraan ma. A yi kankiraan dɛraganla sa a dɛ ra Ala solonama dɛnaxan yi. \v 21 A yi Layiri Sereya Kankiraan xali Ala Batu Bubun kui, a yi a yɛ masansan dugin singan, alo Alatala a yamari Musa ma kii naxan yi. \p \v 22 A yi tabanla ti Naralan Bubun kui, Ala Batu Bubun kɔmɛn fɔxɔni, kankiraan yɛ masansan dugin fari ma. \v 23 A yi burune sa tabanla fari Alatala yɛtagi, alo Alatala a yamari Musa ma kii naxan yi. \p \v 24 A yi lɛnpu dɔxɔ seen dɔxɔ Naralan Bubun kui tabanla yɛtagi Ala Batu Bubun yiifari fɔxɔn ma. \v 25 A yi lɛnpune yitɔn Alatala yɛtagi, alo Alatala a yamari Musa ma kii naxan yi. \p \v 26 A yi wusulan gande xɛma daxin dɔxɔ Naralan Bubun kui, dugin yɛtagi. \v 27 A yi wusulan xiri ɲaxumɛn gan a fari alo Alatala a yamari Musa ma kii naxan yi. \p \v 28 A yi dugin singan Ala Batu Bubun dɛɛn na. \v 29 A yi saraxa gan daxin baden dɔxɔ Ala Batu Bubun soden dɛxɔn, Naralan Bubuna. A saraxa gan daxine ba na fari, e nun bogise saraxane, alo Alatala a yamari Musa ma kii naxan yi. \p \v 30 A yi ige sa seen dɔxɔ Naralan Bubun nun saraxa ganden tagi, a yi maxa igen sa a kui. \v 31 Musa nun Haruna nun a dii xɛmɛne yi e yiine nun e sanne maxama na igen nan na. \v 32 E nɛma yi soɛ Naralan Bubun kui, hanma e nɛma e masoɛ saraxa ganden na, e yi e maxama nɛn, alo Alatala a yamari Musa ma kii naxan yi. \p \v 33 A yi sansanna ti Ala Batu Bubun nun saraxa ganden nabilinni, a yi dugin singan sansanna dɛɛn na. Musa yi wanla raɲan na kiini. \s Ala nɔrɔna \r Yatɛne 9.15-23 \p \v 34 Nayi, kundaan yi so Naralan Bubun xun na, Alatalaa nɔrɔn yi Ala Batu Bubun nafe. \v 35 Musa mi yi nɔɛ soɛ Naralan Bubuni, bayo kundaan yi a fari, e nun Alatalaa nɔrɔn yi Ala Batu Bubun nafexi. \v 36 Na kundaan nɛma yi kelɛ Ala Batu Bubun xun ma waxati yo yi, Isirayila kaane birin yi sigama nɛn a fɔxɔ ra. \v 37 Koni xa kundaan mi yi bama na, e fan mi yi sigama han a yi ba lɔxɔn naxan yi. \v 38 Alatalaa kundaan nan yi Ala Batu Bubun xun ma yanyin na, tɛɛn nan yi basanxi a ra kɔɛɛn na. Isirayila yamaan birin yi a to e sigatiin birin yi.