\id EST \ide UTF-8 \h Esita Sora \toc1 Esita a Fe Taruxuna \toc2 Esita \mt1 Esita \mt2 Esita a Fe Taruxuna \ip Yahudiya ɲaxalan dii tɛmɛna nde nan ma fe taruxu ito ra naxan yi xili Esita. A liga Perise yamanan nin ɲɛɛ kɛmɛ naanin ɲɛɛ tonge solomasɛxɛ benun Yesu xa bari. Na waxatini Yahudiyane yi Perise yamanani nun. Ala bata yi a ragidi a Isirayila kaane xa suxu yɛngɛni e yulubine fe ra, e yaxune yi siga e ra Perise yamanani. Esita nun a siyaan nan ma fe taruxu ito ra. \ip Yahudiyane yaxune yi kata e birin naxɔri feen na bayo e mi yi tinma e xinbi sinɲɛ e yɛtagi, koni Ala mi tin e xa e raxɔri. Ala yi a liga Esita yi rafan Perise mangan ma, a findi Ɲaxanle Mangan na. \ip Bayo a Yahudiya bodene rafan a ma, a kata, a yi maliin ti, a yi a muxune rakisi, e mi fa raxɔri nayi sɔnɔn. Yahudiyane yi sanla nde yitɔn naxan a rabirɛ e ma fa fala e kisi nɛn e yaxune ma. E na sanla xili bama nɛn Purimi. \c 1 \s Fasita yi tondi mangana xinla ma \p \v 1 Mangana nde yi na nun naxan yi xili Asuyerusu. A tan nan yi mangayani keli Indiya yamanani han sa dɔxɔ Kusi yamanan na. Yamana kɛmɛ mɔxɔɲɛn nun solofere nan yi a ra. \v 2 Na waxatini, Asuyerusu yi dɔxi mangayani Suse taani dɛnaxan yi findixi yamana kan taan na. \p \v 3 A mangayaan ɲɛɛ saxandeni, a yi a kuntigine birin xili donse don malanni. Sofa mangan naxanye yi Perise nun Mede yi nun, e nun muxu gbeene nun yamana kanne, ne birin yi fa a yɛtagi. \v 4 A yi a fangan nun a binyen nun a nafulu kanyaan yita yamaan na kike sennin. \p \v 5 Na danguxina, xii solofere bun ma, mangan yi donse don malanni tɔn muxun birin xa a manga banxin tanden ma muxudine nun muxu gbeene xa naxanye Suse manga taani. \v 6 Tanden yi maxidi ki faɲi. Tanden yi rabilinxi gɛmɛ fixɛ sɛnbɛtɛnne ra. Gbeti wurene singanxi na sɛnbɛtɛnne ra. E yi taa dugi luti mamiloxin nun a fixɛne xidi na ra. Tanden lonna yi rafalaxi gɛmɛ faɲi fixɛne nun a gbeele nun a mamiloxine nun a fixɛ mayilenxine nan na. Saden naxanye rafalaxi xɛmaan nun gbetin na, e ne ti mɛnni. \v 7 Dɔlɔn yi fima muxune ma xɛma igelengenne nan kui. Mangan yi dɔlɔn fima yamaan ma nii yifanna nin. \v 8 Birin yi a minma nɛn alo a rafan a ma kii naxan yi. Mangan yi a walikɛne yamari a e xa yamaan nafan feen naba. \p \v 9 Mangana ɲaxalan Batɛ Fasita fan bata yi donse donni tɔn ɲaxanle xa Manga Asuyerusu a mangaya banxini. \p \v 10 Donse donna malanna xii soloferedeni, Manga Asuyerusu to sɛwa dɔlɔn na, a yi a xɛmɛ tɛgɛnxi\f + \fr 1.10\fr* \fk Xɛmɛ tɛgɛnna\fk*: Na waxatini, mangane yi xɛmɛna ndee tɛgɛnma nɛn alogo e xa e yengi dɔxɔ mangana feene xɔn, e mi bira mangana ɲaxanle fɔxɔ ra. \f* solofereni itoe xili: Mɛhuman, Bisita, Harabona, Bigita, Abagita, Sɛtara, e nun Karakasi. \v 11 A yi a fala e xa a e xa sa fa Batɛn Fasita ra a dɛxɔn ma a mangaya kɔmɔtin soxi a xunna. Mangan yi waxi a xɔn ma nɛn a xa a ɲaxanla tofanna mayita a mangane nun a yamaan na, bayo a yi tofan han. \v 12 Koni mangana xɛrane sigaxi na Batɛn Fasita fɛma, e to mangana xɛrani ba a xa, a tondi fɛ. Na yi mangan xɔlɔ ki faɲi. \p \v 13 Awa, alo mangan dari fena, a yi a fekolonne maxɔdin naxanye sariyan nun taan dɔxɔ kiin kolon. \v 14 Mangana lannayaan yi Perise kaan nun Mede kaan kuntigi gbee solofere naxanye yi, naxanye yi a kawandima, ne nan itoe ra: Karasɛna, Sɛtara, Adamata, Tarasisi, Mɛrɛsi, Marasena, e nun Mɛmukan. \v 15 A yi a fala e xa, a naxa, “N tan Manga Asuyerusu bata n ma xɛrane rasiga Batɛn Fasita ma, koni a mi n ma yamarin suxi. Sariyan nanse falaxi n lan n xa naxan liga Batɛn Fasita ra?” \p \v 16 Mɛmukan yi a fala mangan nun a kuntigine xa, a naxa, “Batɛn Fasita mi fe ɲaxin ligaxi mangan xan keden na koni mangana kuntigine nun a yamaan birin yamanani. \v 17 Ɲaxanle na na mɛ a ɲaxalan mangan bata a xɛmɛn bɔtɛ raba, yamanan ɲaxanle birin fan e yoma e xɛmɛne ma nɛn. Ɲaxanle luma a falɛ nɛn, e naxa, ‘Manga Asuyerusu xɛraan nasiga nɛn Batɛn Fasita ma alogo a xa fa a dɛxɔn koni a mi tin.’ \v 18 Awa, Perise nun Mede kuntigine ɲaxanle na na mɛ a Batɛn Fasita na nan ligaxi, e mi fa e xɛmɛne binyama sɔnɔn. Na findima nɛn xɔlɔn nun yagin na e xɛmɛne ma. \v 19 Xa a sa mangan kɛnɛnɲɛ, a xa yamarin fi fa fala Batɛn Fasita nama fa ti a yɛtagi sɔnɔn. A tiden xa so ɲaxalan gbɛtɛ yii naxan fisa a tan xa. Yamarin fi, a xa sɛbɛ, a xa sa na tɔnne fari naxanye Perise nun Mede yamanani alogo a nama fa maxɛtɛ mumɛ! \v 20 Mangana, i na i ya fala xuini itoe rali i ya yamanan birin ma, ɲaxanla birin fa a xɛmɛn binyama nɛn nayi, keli a xungbeen ma han a xurina.” \p \v 21 Na yamarin yi rafan mangan ma, e nun a kuntigine birin, mangan yi a liga alo Mɛmukan a fala kii naxan yi. \v 22 Mangan yi kɛdin nasiga a taane birin yi e gbee sɛbɛnla nun e gbee xuine yi, alogo xɛmɛn birin xa findi a denbayaan kuntigin na e nun birin xa a kon xuiin fala. \c 2 \s Esita yi findi Mangana Batɛn na \p \v 1 Na danguxina, mangan bɔɲɛn godo xanbini, a a miri fɔlɔ na feen ma Batɛ Fasita naxan ligaxi a ra e nun a fan sariyan naxan saxi lan a ma. \v 2 Awa, mangan bundɔxɔna ndee yi a fala a xa, e naxa, “Sungutunna nde xa fen i xa naxan tofan han! \v 3 Yamarin fi i ya bɔxɔn birin yi a kuntigine xa fa dii tɛmɛ tofaɲine birin na i ya ɲaxanle banxini. Suse manga taani. Na dii tɛmɛne birin xa lu na xɛmɛ tɛgɛnxin yii naxan xili Hege naxan ɲaxanle xun na. Na xɛmɛn xa a yengi dɔxɔ e xɔn ma a yi maratofan seene so e yii. \v 4 Nayi, dii tɛmɛn naxan na rafan i ma ne yɛ, na yi findi batɛn na Fasita funfuni.” Na falan yi Mangan kɛnɛn, a yi na liga. \p \v 5 Yahudiyana nde yi Suse manga taani nun naxan yi xili Marodoke, Yayiri a dii xɛmɛn nan yi a ra. Simeyi nan Yayiri sɔtɔ. Kisu nan Simeyi sɔtɔ. Kisu kelixi Bunyamin bɔnsɔnna nin. \v 6 Babilɔn mangan Nebukadanesari Yuda manga Yoyakin nun muxun naxanye suxu Yerusalɛn yi, a yi ne nan yɛ. \v 7 Marodoke nan yi Hadasa xuruma naxan mɔn xili Esita. A sɔxɔ a dii tɛmɛna. Esita fafe nun a nga bata yi faxa. Sungutunni ito yi tofan han! A nga nun a fafe to faxa, a yi lu alo Marodoke a diina. \p \v 8 Mangan yamarin fi xanbini, e fa dii tɛmɛ wuyaxi ra Suse manga taani, Esita yi ne yɛ nun. A tan Esita fan yi lu mangan konni Hege bun ma naxan mangana ɲaxanle xun na. \v 9 Esita a fe yi rafan Hege ma han! A yi hinan a ra. Nanara, a yi fati rayabu seene so fɔlɔ a yii, e nun donse faɲina. Hege yi Esita lu yire faɲini ɲaxanle tagi, a yi dii tɛmɛ solofere yɛba mangan konni naxanye luma wanla kɛ Esita xa. \p \v 10 Koni Esita mi tin muxu yo xa a kolon a kelixi siyaan nun xabilan naxan yi, amasɔtɔ Marodoke bata yi yamarin fi a ma nun fa fala a nama na fala. \v 11 Marodoke yi sigama nɛn mangan konna dɛxɔn lɔxɔ yo lɔxɔ alogo a xa a kolon Esita yi kii naxan yi e nun e yi naxan ligama a ra. \p \v 12 Sungutunni itoe birin yi lan e siga Manga Asuyerusu konni keden keden yɛ ma e na yelin e yitɔnɲɛ kike fu nun firinna bun. Kike sennin e ture faɲin soma e ma. Na xanbi ra, e latikɔnɔnna nun ɲaxanle rayabu seen sifan birin so e ma kike sennin mɔn. \v 13 Sungutunna naxan siga waxatin na a li mangan konni, a sese maxɔdin na nan yi soma a yii. \v 14 Naxan nɛma yi sigɛ mangan konni, a yi sigama ɲinbanna nan na. Na xɔtɔn bode, a siga ɲaxanle banxi gbɛtɛ yi, a gbɛriɲɛnne yɛ. Sasigasi yi a yengi dɔxɔma e xɔn dɛnaxan yi. Naxan na keli mangan konni, a mi fa sigama na yi sɔnɔn fɔ xa a rafan mangan ma, a yi a xili a xinla ma. \p \v 15 Nba, Marodoke sɔxɔ Abixali a dii tɛmɛna Esita, Marodoke yi naxan xuruma, na gbee waxatina a lixina siga mangan konni, a mi sese xali fɔ Hege seen naxanye fe fala a xa. Muxu yo yi Esita to, a rafanɲɛ a ma. \v 16 Awa, Manga Asuyerusu a mangayaan ɲɛɛ solofere kike fudeni, naxan xili Tebeti kikena, e fa Esita ra Manga Asuyerusu fɛma a konni. \v 17 Esita yi rafan mangan ma, dangu sungutunne birin na. A mangana fanna nun a hinanna sɔtɔ dangu sungutunna bonne birin na! Nanara, mangan yi mangaya taxamaseri kɔmɔtin so Esita xun na, a yi a findi batɛn na Fasita funfuni. \v 18 Awa, mangan yi donseen nafala a kuntigine nun a muxune birin xa Esita a fe ra. A yi na lɔxɔn findi Matabu Lɔxɔn na a yamanan birin yi. A yi yamaan ki mangayaan hinanni. \s Marodoke yi mangan nakisi \p \v 19 Awa, sungutunne mɔn yi malan a firindeni. Na waxatini, Marodoke yi walima manga banxin sansanna so dɛɛn na. \v 20 Han na waxatini, Esita munma yi a xabilan nun a siyana fe fala muxe xa alo Marodoke a yamari kii naxan yi. Esita yi a falan suxu alo a to yi a maxuruma waxatin naxan yi. \p \v 21 Lɔxɔna nde, Marodoke yi walima manga banxin sansanna so dɛɛn na. Mangana kuntigi firinna naxanye yi xili Bigitana nun Tɛrɛsi, ne nan yi mangan konna kantanma. Ne yi xɔlɔ Manga Asuyerusu ma, e kata fɔlɔ a faxa feen na. \v 22 Marodoke yi a mɛ, a yi a fala Esita xa, mangana batɛna. Esita yi Marodoke a falan nali mangan ma. \v 23 E fɔlɔ na feen yɛ fenɲɛ, e fa a to fa fala ɲɔndin na a ra. Nayi, e yi na xɛmɛ firinne singan wudin na, e faxa. Na birin yi sɛbɛ yamanan fe fori taruxu kɛdin kui Mangan yɛɛ xɔri. \c 3 \s Yahudiyane faxa feen yi yitɔn \p \v 1 Na dangu xanbini, Manga Asuyerusu yi Hamɛdata Agaga kaana dii xɛmɛn Haman tiden mate dangu kuntigine birin na. \v 2 Mangana walikɛɛn naxanye birin yi a banxini, ne birin yi e xinbi sinma nɛn Haman bun e yi a binya, alo mangan bata yi a yamari kii naxan yi. Koni, Marodoke tan mi tin na ligɛ. \v 3 Mangana Walikɛɛn bonne yi a maxɔdin, e naxa, “Nanfera i mi mangan fala xuiin suxuma?” \v 4 Lɔxɔ yo lɔxɔ kuntigine yi Marodoke maxɔdinma nɛn, koni a mi yi e xuiin danxunma. Nayi, e yi a fala Haman xa alogo e xa a kolon xa a kankanɲɛ a kɛɲaan ma bayo a bata a fala a Yahudiyan nan a ra. \v 5 Haman a toxina fa fala a Marodoke mi tinma a xinbi sinɲɛ a tan bun ma, a yi xɔlɔ kati! \v 6 A mɔn a kolonxina fa fala Yahudiyan nan Marodoke ra, a yi a miri a bɔɲɛni, a a nama Marodoke keden peen faxa. Nanara, Haman yi fɛrɛn fen fɔlɔ alogo a xa Yahudiyane birin halagi naxanye yi Asuyerusu yamanan birin yi. \p \v 7 Awa, Manga Asuyerusu a mangayaan ɲɛɛ fu nun firinden kike singen naxan xili Nisan kikena, Haman yi yamarin fi fa fala masɛnsɛnna naxan xili Puri, a e xa na bira a xa, alogo e xa Yahudiyane faxa waxatin kolon, fe yitɔnxine lanma kiken naxan ma e nun a lɔxɔna. A kike fu nun firinden suxu naxan xili Ada kikena. \p \v 8 Haman yi a fala Manga Asuyerusu xa, a naxa, “Siyana ndee na, e xuyaxi ayi i ya yamanan yiren birin yi, e namunna nun muxu yo a namun keden mi a ra. E mi yamanan yamarine suxuma. Awa, a mi lan i xa ne lu na. \v 9 Mangana, xa i sa tinɲɛ, i xa yamarin fi fa fala ne xa halagi. Xa i tin ne halagi feen ma, n tan gbetin gbananna wuli fu sɛ i ya gbeti ramaradeni ne xa naxanye na ligɛ.” \p \v 10 Mangan yi a wuren ba a yiin na, a taxamasenna, a yi a so Hamɛdata Agaga kaana dii Haman yii, Yahudiyane yaxuna. \v 11 Mangan yi a fala a xa, a naxa, “Muxuni itoe nun na gbetin na, i tan nan gbee e ra. Nanara, i nɛɛn waxi feen naxan liga fe yi e ra, i na liga.” \p \v 12 A kike singen xii fu nun saxande lɔxɔni, Haman yi mangana sɛbɛli tiine malan alogo e xa a yamarine sɛbɛ yamana kanne nun taa mangane birin ma siyane birin yi e sɛbɛnle nun e xuine yi. Awa, na kɛdine yi sɛbɛ Manga Asuyerusu yɛtɛɛn xinla ra. E mɔn yi a mangayaan taxamasenna wuren funfun sa a ma. \v 13 Xɛrane yi siga kɛdini itoe ra mangana yamanan birin yi. E yamarin fi a yamaan xa Yahudiyane birin naxɔri lɔxɔ kedenni, kike fu nun firinden xii fu nun saxande lɔxɔni, naxan xili Ada kikena. E yi e faxa, dii ɲɔrɛn nun fonna nun ɲaxanle nun diidine birin, e yi e yii seene tongo. \v 14 Awa, na sariyan kɛdin yi rawuya, a xaran yamanan yamaan birin xa alogo e xa e yitɔn na lɔxɔn yɛɛ ra. \p \v 15 Mangana xɛrane yi siga e giyɛ, Suse manga taan yiren birin yi xɛra ralideni. Na xanbi, Mangan nun Haman yi dɔxɔ dɔlɔ mindeni, koni Suse taan muxune tan yi wugama. \c 4 \s Marodoke yi falan ti Esita xa \p \v 1 Marodoke feni ito birin mɛ waxatin naxan yi, a yi a dugine yibɔ a ma, a yi kasa bɛnbɛli dugin nagodo a ma sununi. A mɔn yi xuben so a ma, a mini taa tagini, a sunuxin yi a wuga xuini te, a gbelegbele. \v 2 A yi siga han mangana banxin dɛxɔn, a yi ti mɛnni. Muxu yo mi yi lan a so mɛnni a maxidixi kasa bɛnbɛli dugini. \v 3 Yamanan birin yi, mangana falan nun yamarin na yi so dɛnaxan yi, Yahudiyane yi sunuma nɛn mɛnni. E yi sunuma nɛn e wuga, muxu wuyaxi yi e maxidima bɛnbɛnla nin, e yi e sa xubeni. \p \v 4 Esita a walikɛ ɲaxanle nun xɛmɛ tɛgɛnne yi fa Marodoke a fe fala a xa, na yi Esita yigitɛgɛ kati! Esita yi dugine rasiga Marodoke ma alogo a xa kasa bɛnbɛli dugin ba a ma. Koni Marodoke mi tin. \v 5 Esita yi Hetaka xili, mangana xɛmɛ tɛgɛnna naxan yi findixi walikɛɛn na Esita fɛma, a yi na xɛ alogo a xa sa a kolon Marodoke sunuxi naxan na. \v 6 Hetaka yi sa Marodoke li tixi taan yama malandeni mangan konna dɛ ra. \v 7 Marodoke yi na feen birin fala Hetaka xa naxan ligaxi, a mɔn yi a fala a xa Haman mangan tuli saxi gbetin naxan na, alogo a xa Yahudiyane birin faxa. \v 8 Marodoke mɔn yi na kɛdin so Hetaka yii naxan xaranxi Suse yi, lan Yahudiyane faxa feen ma. Marodoke yi waxi a xɔn ma nɛn a xa a so Esita yii, a mɔn yi dɛntɛgɛn sa Esita xa alogo Esita xa sa mangan mafan, a diɲa a muxune ma. \v 9 Awa, Hetaka yi xɛtɛ, a sa Marodoke falane yɛba Esita xa. \p \v 10 Awa, Esita mɔn yi Hetaka xɛ Marodoke ma, a yi a fala a xa, a naxa, \v 11 “Mangana walikɛne nun muxun naxanye birin mangana yamanani, ne birin a kolon a muxu yo muxu, xɛmɛn nun ɲaxanla, naxan na siga mangan fɛma a banxini xa a mi a xilixi, sariyan wama nɛn na kanna xa faxa. Koni naxan keden a ligɛ na kanna mi faxa, fɔ mangana a xɛma dunganna ti a xa. Koni a bata kiken ti mangan mi n tan xili.” \p \v 12 Marodoke yi Esita a ɲungu xuiin mɛ. \v 13 A fan yi a yabi, a naxa, “I nama i miri fa fala i tan Esita keden peen kisima nɛn Yahudiyane tagi, bayo i mangan konni. \v 14 Xa i dundu i dɛɛn ma waxatini ito yi, waxatina nde Yahudiyane sabu gbɛtɛ sɔtɔn nɛn e kisi, koni i tan nun i babaa denbayaan naxɔrima nɛn. Nde a kolon? Waxatina nde, xa i mi findixi mangana batɛn na lɔxɔni ito xan ma fe ra?” \p \v 15 Awa, Esita fan yi Marodoke yabin nasiga a ma, a naxa, \v 16 “Siga, i sa Yahudiyane birin malan Suse yi, ɛ sunna suxu n xa. Ɛ nama ige min, ɛ nama ɛ dɛge kɔɛ saxan, yanyi saxan. N tan Esita nun n ma walikɛ ɲaxanle fan sunna suxuma nɛn. Na na dangu, n sigan mangan fɛma nɛn hali xa n tɔnna kala. Xa a lan a yi, n xa faxa, n xa faxa.” \v 17 Marodoke yi siga, a yi a liga alo Esita a yamari kii naxan yi. \c 5 \s Esitaa donse donna malanna \p \v 1 Sunna xii saxande lɔxɔni, Esita yi a maxidi a ɲaxalan manga dugine yi, a sa ti tanden ma manga banxin dɛ ra. Mangan yi dɔxi manga gbɛdɛni, a yɛɛ rafindixi banxin so dɛɛn ma. \v 2 Mangan to Esita to a tixi tandeni, a fe yi rafan a ma ki faɲi, na ma, mangan yi a xɛma dunganna ti a xa. Esita yi sa a yiin din mangana xɛma dunganna ra. \v 3 Mangan yi Esita maxɔdin, a naxa, “Nanfe ligaxi? I waxi nanse xɔn ma? N na soɛ i yii nɛn hali i waxi n ma yamanan fɔxɔn kedenna nan xɔn.” \p \v 4 Esita yi a yabi, a naxa, “Mangana, xa a sa i kɛnɛn, n waxi a xɔn ma ɛ nun Haman xa fa donse dondeni n konni to, n naxan nafalaxi ɛ xa.” \p \v 5 Mangan yi xɛraan nasiga Haman ma, a xa fa mafurɛn alogo e firinna xa sa Esita waxɔn feen liga. \v 6 Nayi, mangan nun Haman yi siga Esita donseen dondeni. E yi dɔlɔ minni waxatin naxan yi, mangan yi Esita maxɔdin, a naxa, “Esita, i waxi naxan xɔn ma a fala n xa, n xa na liga i xa. Nanse xɔli i ma? Hali i waxi n ma yamanan fɔxɔ kedenna nan xɔn, n na a soɛ i yii.” \p \v 7 Esita yi mangan yabi, a naxa, “N waxi naxan xɔn ma, \v 8 xa mangan tinɲɛ, a yi n ma maxandin yabi, Mangan nun Haman mɔn xa fa n konni donse dondeni tila n naxan nafalama, nayi n mangan yabɛ.” \s Haman yi wa Marodoke faxa feni \p \v 9 Awa, Haman sɛwaxin yi keli na yi na lɔxɔni. Koni a to yi danguma mangana banxin dɛ ra, a yi Marodoke to. Marodoke mi keli, a mi xuruxurun a yɛɛ ra. Na yi Haman xɔlɔ a xili ma kati! \v 10 Koni Haman yi a bɔɲɛn suxu, a siga a konni. Mɛnni, Haman yi a lanfane nun a ɲaxanla Sɛrɛsi, xili. \v 11 Haman yi a kanba fɔlɔ a lanfane nun a ɲaxanla yɛtagi, a nafulu kanna nan a tan na, a dii wuyaxi a yii, a mangan bata a tiden mate, a tan dangu mangana kuntigine nun mangana muxu gbeene birin na. \p \v 12 Haman yi lu a kanbɛ, a naxa, “Naxan dangu na birin na, Mangana Batɛ Esita bata n tan Haman xili, a nxu nun mangan xa sa nxu dɛge nxu bode xɔn ma. Nxu mɔn sigama na nan ma tila nxu nun mangana. \v 13 Koni fanni, n mɔn Marodoke toma dɔxi mangana banxin dɛ ra, Yahudiyana, sese mi na ra n tan Haman xa.” \p \v 14 A ɲaxanla Sɛrɛsi nun a lanfane yi a fala Haman xa, e naxa, “Muxu singandena nde rafala naxan nɔngɔnna yɛ tonge suulun liyɛ. Nayi, tila xɔtɔnni i yi a fala mangan xa, a a xa Marodoke singan mɛnni, a xa faxa, alogo i sɛwaxin xa siga mangan matideni donse dondeni.” Awa, na falan yi Haman kɛnɛn, a muxu singanden nafala. \c 6 \s Haman yi Marodoke binya \p \v 1 Na kɔɛɛn na, mangan mi nɔ xiyɛ. Nayi, a yi a fala a e xa fa yamanan taruxu kɛdin na, e yi a xaran a yɛtagi. \v 2 E dɛnaxan xaran, e yi a to mɛnni fa fala Mangana kuntigi firinna naxanye yi a banxin dɛɛn kantanma, Bigitana nun Tɛrɛsi, ne manga Asuyerusu faxa feni tɔn nɛn, koni Marodoke yi na feen namini kɛnɛnni. \v 3 Awa, mangan yi maxɔdinna ti, a naxa, “En binyen mundun fi Marodoke ma e nun a kɔntɔnna?” Mangana walikɛne yi mangan yabi, e naxa, “Fefe munma raba a xa singen.” \v 4 Mangan mɔn yi maxɔdinna ti, a naxa, “Nde n ma banxini?” \p Na yi a li, Haman yi baxi sode mangana genla kui. A bata yi fa a faladeni mangan xa, a xa Marodoke singan na singan tideni a naxan yitɔnxi Marodoke xili ma. \v 5 Nanara, mangana walikɛne yi mangan yabi, e naxa, “Haman nan be.” Mangan yi a fala e xa, a naxa, “A xa so.” \v 6 Haman yi so, mangan yi a maxɔdin, a naxa, “Nanse ligɛ muxun xa mangan waxi naxan binya feni ki faɲi?” Haman yi a miri a yɛtɛ ma, a naxa, “Awa iki, mangan waxi a xɔn ma a xa muxun mundun binya ki faɲi? Muxu gbɛtɛ mi na fɔ n tan.” \v 7 Haman yi mangan yabi, a naxa, “Mangan waxi muxun naxan binya feni, \v 8 a lan mangaya dugin xa so na kanna yii, i tan mangan yɛtɛɛn bata naxan nagodo i ma e nun soona i bata dɔxɔ naxan fari, a xunna soxi mangaya taxamaseri kɔmɔtin na. \v 9 Mangana, i ya kuntigi gbeena nde xa na dugine tongo a yi e ragodo na kanna ma mangan waxi naxan binya feni, a dɔxɔ soon fari, a yi a radangu taan yiren birin yi. Na muxu gbeen xa siga falani ito tiyɛ, a naxa, ‘Ɛ a mato mangan naxan nabama muxun xa, a waxi naxan binya feni.’ ” \p \v 10 Nayi, mangan yi a fala Haman xa, a naxa, “I mafura, i sa dugine tongo e nun soona, i yi e ragodo Marodoke ma, na Yahudiyana. I naxan birin falaxi, i yi na birin liga Marodoke xa, naxan dɔxi manga banxin so dɛɛn na. I nama ɲinan sese ma i naxan birin falaxi.” \v 11 Na xanbi ra, Haman yi sa dugine tongo e nun soona. A yi mangana dugine ragodo Marodoke ma. Marodoke to te soon fari, Haman yi ti Marodoke yɛɛ ra siga taa tagini. A siga a falɛ yamaan xa, a naxa, “Ɛ a mato, mangan naxan nabama muxun xa, a waxi naxan binya feni.” \p \v 12 Marodoke yi xɛtɛ manga banxin so dɛɛn na. Koni Haman tan yi siga a konni mafurɛn, a yɛtagin luxunxi amasɔtɔ a yi sunuxi kati! \v 13 Feen naxanye liga a ra, a yi ne birin fala a ɲaxanla Sɛrɛsi nun a lanfane xa. Haman ma ɲaxanla nun a fekolonne yi a fala a xa, e naxa, “Marodoke, Yahudiyan nan a ra. Na nan a toxi, i mi nɔɛ a ra. I fama yagideni a yɛɛ ra, na yɛtɛɛn bata fɔlɔ!” \p \v 14 E mɔn yi fala tiini, mangana xɛrane yi fa, a Haman xa siga mafurɛn donse dondeni Mangana Batɛna Esita naxan nafalaxi. \c 7 \p \v 1 Mangan nun Haman yi siga Esita donse dondeni. \v 2 Na lɔxɔ firindeni, e yi dɔlɔ minni, mangan yi Esita maxɔdin, a naxa, “Esita, i waxi naxan xɔn ma a fala n xa alogo n xa na liga. Nanse xɔli i ma? Hali, i wa n ma yamanan bode fɔxɔn nan xɔn ma, n na a soɛ i yii.” \p \v 3 Koni Esita yi a yabi, a naxa, “Mangana, xa i tin, xa a rafan i ma, n waxi feen naxan xɔn ma, na nan ito ra: N tan Esita nun n ma muxune xa kisi. \v 4 Bayo n tan nun n ma muxune bata sara alogo nxu xa halagi, nxu faxa, nxu mɔn yi raxɔri. Xa nxu yi sara nɛn konyiyaan gbansanna xili yi, n yi dunduma nɛn nun, bayo na mi yi findɛ fe ra nun, n yi mangan yɛ mɔ ayi.” \p \v 5 Manga Asuyerusu yi Esita maxɔdin, a naxa, “Nde a ra, naxan susuxi fe sifani ito mirɛ? Na kanna minɛn yi?” \p \v 6 Esita yi a yabi, a naxa, “Haman nan nxu tɔrɔ muxun nun nxu yaxun na, na muxu ɲaxina!” \p Nayi, gaxu gbeen yi Haman suxu mangan nun Esita yɛtagi. \v 7 Mangan xɔlɔxin yi keli donse dondeni, a yi mini tandeni. Awa, Haman to a to fa fala mangan bata fe ɲaxin nagidi a fe yi, a yi lu xanbin na Esita mafandeni alogo a niin xa kisi. \v 8 Haman a mafelenxi waxatin naxan yi Esita dɔxɔ seen ma, mangan yi so, a sɔnxɔ, a naxa, “Wan! Xɛmɛni ito fa waxi n ma batɛn Esita nan mafu fe yi n yɛɛ xɔri n ma banxini?” Benun mangan xa yelin fala tiyɛ, e bata Haman xunna so. \v 9 Mangana kuntigina nde yi na naxan yi xili Harabona, na yi a fala mangan xa, a naxa, “Haman yɛtɛɛn bata singan tiden nafala a banxin dɛxɔn ma a Marodoke mangana muxu faɲin singanɲɛ dɛnaxan yi. Na wudin mateen fɔ nɔngɔnna yɛ tonge suulun.” Awa, mangan yi yamarin fi, a naxa, “Haman xa sa singan na yi.” \p \v 10 Nayi, Haman yi singan na singan tideni a naxan nafala Marodoke faxa feen na. Awa, na ligaxina, mangan bɔɲɛn yi xunbeli. \c 8 \s Yahudiyane xunna kenla \p \v 1 Na lɔxɔn yɛtɛni, Manga Asuyerusu yi Yahudiyane yaxu Haman yii seene birin so Esita yii. Marodoke yi siga mangan fɛma, bayo Esita bata yi a fala mangan xa fa fala a tan nun Marodoke barixi nɛn. \v 2 Mangan yi a taxamaseri yiisolirasoon ba a yiin na, a naxan taxu Haman na, a yi a so Marodoke yii. Esita yi Marodoke lu Haman ma seene xun na. \p \v 3 Esita yi a sa mangan bun ma, a wugama, a yi a mafan alogo a xa Haman Agaga kaana fe ɲaxi yitɔnxin kala Yahudiyane xili ma. \v 4 Mangan yi a xɛma dunganna ti Esita xa. Nayi, Esita yi keli, a yi ti a yɛtagi. \v 5 Esita naxa, “Mangana, xa i bata tin, xa i ya fe n ma fe yi, xa a lanxi i ma, xa n nafan i ma, yandi, i xa kɛdin sɛbɛ naxan Haman ma yamarine kalama. Hamɛdata a dii xɛmɛna Agaga kaan yamarin naxan fi Yahudiyane faxa feen na i ya yamanan birin yi, na nama liga. \v 6 N tan mi nɔɛ tinɲɛ n bɔnsɔnna yi tɔrɔ, a raxɔri.” \p \v 7 Awa, Manga Asuyerusu yi Esita nun Yahudiya Marodoke yabi, a naxa, “Ɛ mato, n bata Haman faxa bayo a Yahudiyane faxa feni tɔn nɛn. N mɔn bata Haman ma seene so Esita yii. \v 8 Iki, ɛ xa sɛbɛnla ti lan Yahudiyane feen ma, naxan yo na ɛ kɛnɛn, n tan mangan xinli, ɛ yi n ma taxamasenna sa a ma. Bayo, kɛdin naxan sɛbɛxi mangan xinli mangaya taxamasenna yi sa a ma na mi kalɛ mumɛ.” \p \v 9 Na lɔxɔn yɛtɛni, e yi yamanan sɛbɛli tiine birin xili, kike saxanden xii mɔxɔɲɛn nun saxande lɔxɔn nin, kiken naxan xili Sifan kikena. Mangana sɛbɛli tiine yi Marodoke a yamarine sɛbɛ siga Yahudiyane nun yamana kanne nun kuntigine birin ma na yamana kan taa kɛmɛ mɔxɔɲɛn nun solofere birin yi, keli Indiya yamanani han sa dɔxɔ Kusi yamanani. Siyane birin yi kɛdin sɛbɛxin sɔtɔ e sɛbɛnla nun e xuiin nin, Yahudiyane fan yi a sɔtɔ e gbee sɛbɛnla nun e xuini. \v 10 Kɛdini itoe yi sɛbɛ mangan xinli, a yi a taxamasenna sa e ma. A yi xɛrane rasiga kɛdini itoe ra soo faɲine fari naxanye ramaraxi e danna mangan xɔn ma. \p \v 11 A yi sɛbɛxi nɛn Mangana kɛdini ito kui fa fala Yahudiyane xa e malan taan birin yi, e yi e yɛtɛ xun mayɛngɛ. Xa siya gbɛtɛ yo waxi e yɛngɛ feni, e tan Yahudiyane fan xa ne yɛngɛ, e yi e faxa e nun e ɲaxanle nun e diine. Yahudiyane xa ne birin faxa, e yi e yii seene tongo. \v 12 Na yamarin yi lanxi xii keden nan ma Manga Asuyerusu a yamanan birin yi, Ada kiken xii fu nun saxande lɔxɔni, ɲɛɛn kiken fu nun firindena. \v 13 Na yamarin yi mini yamanan birin yi alogo siyane birin xa a kolon fa fala a bata findi sariyan na alogo Yahudiyane fan e yitɔnɲɛ e yaxune yɛngɛdeni kii naxan yi. \v 14 Awa, mangan to yamarin fi, xɛrane yi dɔxɔ soone fari, e yi siga e giyɛ mafurɛn alogo yamarin xa xaran Suse manga taani. \p \v 15 Marodoke yi mini mangana banxini, manga dugin doma mamiloxin fixɛn nagodoxi a ma, mangaya xɛmaan taxamasenna fan soxi a xunna, doma xungbe mamiloxin fan a ma. Awa, muxun naxanye birin Suse yi, e sɛwa kati, e sɔnxɔ sɔnxɔ sɛwani. \v 16 Na lɔxɔn yi findi sɛwa lɔxɔn nun nɔ sɔtɔ lɔxɔn na Yahudiyane xa. \v 17 Mangana sariyan so yamanan nun taan naxanye birin yi Yahudiyane yi sɛwan sɔtɔ mɛnne yi, e yi e malan ɲaxaɲaxani. Nanara, muxu wuyaxi yi e yɛtɛ findi Yahudiyan na yamanani amasɔtɔ e bata gaxu e yɛɛ ra. \c 9 \s Yahudiyane yaxune faxa fena \p \v 1 Kike fu nun firinden naxan xili Ada, na xi fu nun saxande lɔxɔn to a li, mangana yamarin yi lan a xa fɔlɔ lɔxɔn naxan yɛtɛ yi. Na lɔxɔni, Yahudiyane yaxune yi mirixi fa fala a Yahudiyane luma nɛn e sɛnbɛn bun ma. Koni, feene yi maxɛtɛ, Yahudiyane yi nɔɔn sɔtɔ e yaxune ma. \v 2 Yahudiyane yi e malan Manga Asuyerusu yamanan taan birin yi e yaxune yɛngɛdeni. Nayi, muxune birin yi gaxu Yahudiyane yɛɛ ra, muxu yo mi fa a ti e yɛɛ ra yɛngɛ sodeni. \v 3 Hali bɔxɔn mangane nun kuntigine nun yamanan kanne nun mangan ɲɔxɔn yibirane birin yi Yahudiyane mali amasɔtɔ e yi gaxuxi Marodoke yɛɛ ra. \v 4 Marodoke bata yi findi kuntigi gbeen na manga banxini, e nun a xili faɲin bata yi lan yamanan birin na amasɔtɔ a sɛnbɛn yi gboma ayi nɛn tun! \v 5 Nanara, Yahudiyane yi e yaxune faxa silanfanna ra, e yi e ɲan.\f + \fr 9.5\fr* \fk Silanfanna:\fk* Sofane yɛngɛso dɛgɛmana.\f* E wa naxan liga fe yi e yaxune ra, e na liga. \p \v 6 Yahudiyane yi muxu kɛmɛ suulun faxa Suse manga taani. \v 7 E mɔn yi Pansandata nun Dalifɔn nun Asipata nun \v 8 Porota nun Adaliya nun Aridata nun \v 9 Paramasata nun Arisayi nun Aridayi nun Fayesata birin faxa. \v 10 Ne nan Hamɛdataa dii Haman ma dii xɛmɛ fuune ra, Yahudiyane yaxuna. Koni, e mi ne yii seene tongo. \p \v 11 Na lɔxɔ yɛtɛni, e mangan nakolon muxun naxan bɛrɛya faxa Suse manga taani. \v 12 Mangan yi a fala Esita xa, a naxa, “Yahudiyane bata muxu kɛmɛ suulun faxa Suse manga taani sa Haman ma dii xɛmɛ fu fari. E nɔxi nanse ligɛ yamanan bodene yi? Koni, xa i mɔn waxi fena nde xɔn ma, i a sɔtɔma nɛn. I waxi nanse xɔn? N na rabama i xa nɛn.” \p \v 13 Awa, Esita yi a yabi, a naxa, “Xa i bata tin, Yahudiyan naxanye Suse yi, ne mɔn xa to ɲɔxɔn liga tila. Haman ma dii xɛmɛne binbine xa singan wudin na.” \v 14 Mangan yi yamarin fi a na xa liga alo Esita a falaxi a xa kii naxan yi. Na yamarin yi rawanga Suse taani. E Haman ma dii xɛmɛne binbine singan. \v 15 Kiken naxan xili Ada, na xii fu nun naaninde lɔxɔni, Suse taan Yahudiyane mɔn yi e malan, e muxu kɛmɛ saxan faxa taani, koni e mi e sese tongo. \p \v 16 Yahudiyan bonna naxanye yi mangana a yamana gbɛtɛne yi, ne fan yi e malan e yɛtɛ xun mayɛngɛdeni. E yi e yɛtɛ sɔtɔ e yaxune ra. Yahudiyane yi e yaxun muxu wuli tonge solofere e nun suulun faxa. Koni ne fan mi e sese tongo. \v 17 Na ligaxi Ada kiken xii fu nun saxande lɔxɔn nin. A xii fu nun naaninde lɔxɔni, e yi e matabu. Yahudiyane yi na findi sanla nun sɛwa lɔxɔn na. \v 18 Yahudiyan naxanye yi Suse yi, ne yi yɛngɛn so a xii fu nun saxanden nun a naanindeni, ne yi e matabu a xii fu nun suulunde lɔxɔni. Na lɔxɔn yi findi sanla nun sɛwa lɔxɔn na. \v 19 Nanara, Yahudiyan naxanye yi banxidɛne ra, ne Ada kiken xii fu nun naaninden findixi sɛwa nun sali lɔxɔn na. E mɔn yi kiseene so e bode yii. \s Purimi Malanna bunna \p \v 20 Awa, Marodoke yi na feene birin sɛbɛ a yi e rasiga Yahudiyane birin ma Manga Asuyerusu a yamanane yi naxanye maso e nun naxanye makuya. \v 21 A yi a sɛbɛ, a yamaan xa Ada kiken xii fu nun naaninde nun a xii fu nun suulunde lɔxɔn findi sanla ra ɲɛɛ yo ɲɛɛ \v 22 bayo Yahudiyane e yɛtɛ sɔtɔxi e yaxune ra ne lɔxɔne nan ma. E sunun nun e nimisan findi e ma sɛwan nun bɔɲɛ xunbenla ra kikeni ito nan na. Nanara, a falaxi a e xa sumunna ti sɛwani ne lɔxɔne ma, e yi e bode ki, e mɔn yi tɔrɔ muxune ki. \p \v 23 Yahudiyane yi Marodoke a yamarin suxu, a findi e namunna ra ɲɛɛ yo ɲɛɛ \v 24 bayo Yahudiyane yaxun Hamɛdata Agaga kaana dii xɛmɛn Haman e raxɔri feni tɔn nɛn. A bata yi koronna bira, naxan xili Puri, alogo a xa e halagi a yi e raxɔri. \v 25 Koni Esita bata yi siga mangan fɛma, mangan yi kɛdin sɛbɛ alogo Haman fe ɲaxin naxan yitɔn Yahudiyane xili ma, na xa xɛtɛ a tan ma. Haman nun a dii xɛmɛne birin yi singan wudin ma. \v 26 Nanara, e lɔxɔni itoe xili bama Purimi naxan fataxi koronna xinla ra, “Purimine.” Fata Marodoke a kɛdin xuiin na, e nun feen naxanye liga e tan yɛtɛɛn na, ne yi findi e seren na, \v 27 nanara Yahudiyane soge firinni itoe findixi namunna ra e tan nun e bɔnsɔnna birin xa e nun muxun naxanye e yɛtɛ findima Yahudiyane ra. E xa lɔxɔni itoe suxu ɲɛɛ yo ɲɛɛ alo Marodoke bata e yamari kii naxan yi. \v 28 Nanara, Yahudiyane yixɛtɛn denbayaan birin yi, e nun taan nun yamanan birin yi, e xa lɔxɔni itoe sumunna raba e ma naxan xili Purimi, alogo e fe danguxin nama ɲinan e mamandenne ra. \p \v 29 Awa, Abixali a dii tɛmɛna Esita nun Yahudiyan Marodoke yi kɛdin firinden sɛbɛ e nɔ sɔtɔn birin xɔn Purimi sanla a fe ra. \v 30 E yi kɛdine rasiga Yahudiyane birin ma naxanye Manga Asuyerusu a yamana kan taa kɛmɛ mɔxɔɲɛn nun soloferen birin yi. E yi e xɔntɔn bɔɲɛ xunbenla nun e xaxili saana fe ra. \v 31 Kɛdin mɔn yi a fala Yahudiyane xa, a e xa Purimi lɔxɔne suxu e lɔxɔne yɛtɛni alo Marodoke nun Esita e yamarixi kii naxan yi. E yɛtɛɛn yi sun suxun nun maxandin lɔxɔn nagidi e tan nun e bɔnsɔnna ma. \v 32 Esita yamarin naxanye fi lan Purimi Matabu Lɔxɔni itoe a fe ma, ne yi sɛbɛ kɛdin kui. \c 10 \s Marodoke a nɔ sɔtɔna fe \p \v 1 Manga Asuyerusu yi wali xɔdɛxɛne sa muxune ma keli a yamanani han sa dɔxɔ fɔxɔ igen dɛxɔnna ra. \v 2 Mangan kɛwanla naxanye birin a sɛnbɛn nun muxu gbeeyaan mayitama, e nun a Marodoke tiden mate kii naxan yi, ne sɛbɛxi Perise nun Mede mangane kɛdine kui. \v 3 Marodoke Yahudiyan yi findi Manga Asuyerusu a manga singen na. A findi muxu kɛndɛn na Yahudiyane xa, a mɔn yi rafan Yahudiyan bodene ma, bayo a yi walima a siyana bɔɲɛ xunbenla nun a yɛɛ rasigan nan ma fe ra.