\id ACT 
\ide UTF-8
\h Kɛwanle Sora
\toc1 Yesu a Xɛrane Kɛwanle
\toc2 Kɛwanle
\mt1 Kɛwanle
\mt2 Yesu a Xɛrane Kɛwanle
\ip Luka naxan Ningila Yesu yirena nde sɛbɛxi, na nan mɔn yireni ito fan sɛbɛxi naxan xili “Yesu a Xɛrane Kɛwanle.” Ningila Yesu a yitama en na nɛn Yesu feen naxanye ligaxi a siimayani. A firindeni ito fɔlɔxi a singen danden nin. A fan a yitama en na nɛn Yesu fɔxɔrabirane nun a xɛrane naxan liga alogo Yesu a xaranna xa xuya ayi dunuɲa yiren birin yi.
\ip Yesu yelin xanbini a xɛrane xɛ, a e xa a xaranna kawandin ba dunuɲa yirene birin yi, a yi a Nii Sariɲanxin fan nagodo e ma alogo e xa sɛnbɛn sɔtɔ a wanla kɛ feen na. E to na sɔtɔ, e yi kawandin ba fɔlɔ Yerusalɛn taani. Muxu wuyaxi yi la e falane ra, e findi Yesu fɔxɔrabirane ra. Kabanako fe wuyaxi yi liga alogo muxune xa la Yesu a xɛrane falane ra.
\ip Na kawandin yi sɛnbɛn sɔtɔma Yerusalɛn taani waxatin naxan yi, Yesu yaxune yi dɛnkɛlɛya muxune tɔrɔ fɔlɔ. Na kui, Yesu fɔxɔrabirane yi xuya ayi Yerusalɛn taan fari ma. E yi siga kawandin bɛ Yudaya nun Samari bɔxɔn ma. Kitabun yireni ito sora singena han sora fu nun firinden na wanla nan yitama en na. Piyɛri tiden gbo na taruxune kui.
\ip Na xanbi ra, Ala yi xɛra gbɛtɛ xili naxan findixi Pɔli ra. Benun Ala xa a xili, Pɔli yi Yesu fɔxɔrabirane ɲaxankatama Isirayilaa dinan xinli han! Koni Yesu yi a yɛtɛ yita Pɔli ra, a fa a xɛ yamana gbɛtɛye ma. Na kui Yesu a fe xibarun yi dangu Isirayila bɔxɔn danne ra siga siya gbɛtɛne yamanane yi.
\ip Pɔli yi na wanla kɛ yire wuyaxi yi, keli Yerusalɛn taani siga han Romi taani. Yahudiyane yi a ɲaxankata, koni e mi a nɔ. A yi kawandin bama Yahudiyane xa salide banxine kui, a mɔn yi a bama siya gbɛtɛne se batudene kui. A na liga nɛn alogo dunuɲa muxune birin xa a kolon Yesu naxan ligaxi e xa.
\ip Luka taruxuni itoe fɛsɛfɛsɛxi nɛn, a e sɛbɛ. Koni yirena nde sɛbɛ kiina a yitama en na, a a ligaxi Luka yɛɛ xɔri nɛn. Waxatina nde Luka naxa, “Nxu yi siga iki...” Na falan nan a yitama en na, a a fan yi na nun. E nun Pɔli nan yi sigama sigatini Yesu fe xibarun nalideni. Dandan tiin nan yi Luka ra.
\ip Na birin kui, to dɛnkɛlɛya muxune nɔɛ a kolonɲɛ nɛn Yesu fɔxɔrabira singene dunuɲa yi gidixi kii naxan yi. E wanla lan a xa findi misaala ra en xa.
\c 1
\s Yesu te feen kore
\p
\v 1 N xɔyin Teyofili,\f + \fr 1.1\fr* \fk Teyofili:\fk* Muxu xinla na a ra naxan bunna nɛɛn, fa fala “Muxun naxan Ala xanuxi.” A mato Luka 1.1 kui.\f*
\p N bata Yesu a feene sɛbɛ i xa n ma sɛbɛ singen kui a wanla fɔlɔ feen naxanye birin ma e nun a xaranna naxan birin ti xabu a fɔlɔni 
\v 2 han a te kore waxatin naxan yi a yelin xanbini yamarine fiyɛ a xɛra sugandixine ma Alaa Nii Sariɲanxin barakani. 
\v 3 A ɲaxankata xanbini, a yi a niiramaan yita e ra taxamaseri wuyaxi xɔn ma xii tonge naanin bun, a mɔn yi Alaa Mangayana fe fala e xa. 
\v 4 A yi e fɛma waxatin naxan yi, a yi e yamari, a naxa, “Ɛ nama keli Yerusalɛn taani singen. N Fafe Ala ɛ tuli saxi naxan na,\f + \fr 1.4\fr* Ala \fk e tuli saxi naxan na,\fk* na findixi Alaa Nii Sariɲanxin nan na. A mato Xɛrane 2.2 kui.\f* ɛ na mamɛ be, n bata yi naxan ma fe fala ɛ xa. 
\v 5 Amasɔtɔ Yoni muxune rafuxi igen nin koni a mi fa buma, ɛ rafu Alaa Nii Sariɲanxini.”
\p
\v 6 Nba, xɛrane yi malanxi Yesu fɛma waxatin naxan yi, e yi a maxɔdin, e naxa, “Marigina, i mɔn Isirayila mangayani tɔnma waxatini ito nin ba?”\f + \fr 1.6\fr* E yi waxi a xɔn ma Ala xa \fk Isirayila mangayani tɔn\fk* bayo Romi kaane bata yi Isirayila yamanan suxu yɛngɛni.\f* 
\v 7 Yesu yi a fala xɛrane xa, a naxa, “N Fafe Ala bata waxatin naxanye ragidi a sɛnbɛn bun, a mi lan ɛ xa ne liga waxatine kolon. 
\v 8 Koni Alaa Nii Sariɲanxin na godo ɛ ma waxatin naxan yi, ɛ sɛnbɛn sɔtɔma nɛn, ɛ yi findi n serene ra Yerusalɛn taani, e nun Yudaya yamanan nun Samariya yamanan birin siga han bɔxɔn danne ra.” 
\v 9 A yelinxini ito falɛ, Ala yi a rate kore e yɛɛ xɔri, a yi lɔ ayi e ma kundani. 
\v 10 E yɛɛn mɔn yi xɛlɛxi ayi a fɔxɔ ra waxatin naxan yi, xɛmɛ dugi fixɛ kan firin yi ti xɛrane fɛma. 
\v 11 E yi a fala, e naxa, “Galile kaane, ɛ tixi be nanfera, ɛ koren matoma? Yesu ito naxan bata tongo ɛ tagi, a te kore xɔnna ma, a mɔn fama nɛn alo ɛ a toxi tɛ kii naxan yi.”
\s Yudasi ɲɔxɔn sugandi fena
\p
\v 12 E yi xɛtɛ Yerusalɛn taani sa keli Oliwi geyaan na. Na geyaan nun taa tagina, kilo keden ɲɔxɔndɔn na a ra. 
\v 13 E soxina taani, e te kore banxin kui e yigiyaan na. Naxanye yi na yi, ne nan xili itoe ra, Piyɛri\f + \fr 1.13\fr* Muxune mɔn Piyɛri ma a Pita.\f* nun Yoni nun Yaki nun Andire nun Filipi nun Tomasi nun Barotolome nun Matiyu nun Alifaa dii xɛmɛna Yaki nun Simɔn e naxan ma a “Yahudiya siya xanuna,”\f + \fr 1.13\fr* \fk Yahudiya siya xanuna:\fk* Muxune nan yi ne ra naxanye yi Romi kaane yɛngɛma alogo Isirayila kaane xa mini e nɔɔn bun ma.\f* e nun Yaki a dii xɛmɛna, Yudasi. 
\v 14 Itoe birin yi e malanma yire kedenni Ala maxandideni waxatin birin e nun ɲaxanla ndee nun Yesu nga, Mariyama e nun Yesu xunyɛne.
\p
\v 15 Na waxatini, Piyɛri yi keli, a falan ti dɛnkɛlɛya muxune yɛ. Muxu kɛmɛ muxu mɔxɔɲɛ nan yi na yi. 
\v 16 A yi a fala, a naxa, “Ngaxakedenne, Alaa Nii Sariɲanxin naxan falaxi Kitabun kui Dawuda xɔn ma Yudasi a fe yi, naxan yi Yesu suxu muxune yɛɛ ra fɔ na xa kamali nɛn. 
\v 17 Yudasi, en tan nde nan yi a ra nun. A fan yi wanli ito ligama en xɔn ma.”
\s Yudasi faxa fena
\r Matiyu 27.3-9
\p
\v 18 Nba, Yudasi gbetin naxan sɔtɔ a saranna ra tinxintareyaan xɔn ma, a bɔxɔn sara na ra. A bira na bɔxɔn fari, a faxa, a kuiin yi rabɔ ayi. A kui seene birin yi mini. 
\v 19 Yerusalɛn kaane birin yi na feen kolon. Nanara, e na bɔxɔn xili sa e kon xuini, Hakɛladama. Na bunna nɛɛn, “Wuli bɔxɔna.”
\s Yudasi ɲɔxɔn sugandi fena
\p
\v 20 Piyɛri mɔn yi a fala, a naxa, “Amasɔtɔ a sɛbɛxi Yaburin kui, fa fala, ‘A yireni genla xa lu, muxu yo nama lu na yi.’ A mɔn sɛbɛxi, ‘Muxu gbɛtɛ xa a tiden tongo.’\f + \fr 1.20\fr* A mato Yaburin 69.26 nun 109.8 kui.\f* 
\v 21 Nanara, fɔ muxuna nde xa sugandi, naxan yi en fɛma waxatin birin yi, en Marigi Yesu yi sigan tima en xɔn ma waxatin naxan yi 
\v 22 fɔlɔ Yesu rafu waxatin ma Yoni xɔn, han sa ti Yesu rate lɔxɔn ma kore. Fɔ na kanna xa kafu en ma, a fan yi findi seren na a Yesu bata keli sayani.” 
\v 23 Nanara, e muxu firin yɛba, Yusufu naxan yi xili Barasaba, a mɔn yi xili Yusutu e nun Matiyasi. 
\v 24 E yi Ala maxandi, e naxa, “Marigina, i tan muxun birin bɔɲɛ yi feen kolon. Nanara, a yita nxu ra, itoe firinna, i bata naxan sugandi 
\v 25 alogo a xa wali xɛrayani Yudasi ɲɔxɔni, Yudasi wanla naxan beɲin, a siga a sigadeni.” 
\v 26 Na danguxina, e masɛnsɛnna ti, a yi Matiyasi suxu, a sa Yesu a xɛra fu nun kedenna fari.
\c 2
\s Alaa Nii Sariɲanxin fa fena
\p
\v 1 Se Xaba Singen Sali lɔxɔna a liyɛ, dɛnkɛlɛya muxune birin yi malanxi yirena nde yi, 
\v 2 sanɲa ma kedenni, e yi xui gbeena nde mɛ keli kore naxan yi ligaxi alo foye gbeen xuina. E yi dɔxi banxin naxan kui, a yi na rafe. 
\v 3 Tɛɛ dɛgɛne yi siga godɛ e keden kedenna birin xun ma alo tɛɛn lɛnna. 
\v 4 E birin yi lugo Alaa Nii Sariɲanxin na. E falan ti fɔlɔ xui gbɛtɛne yi, alo Nii Sariɲanxina a fixi e ma kii naxan yi.
\p
\v 5 Yahudiya tɔgɔndiyaxina ndee yi yigiyaxi Yerusalɛn taani na waxatini, naxanye sa kelixi dunuɲa siyane birin yɛ. 
\v 6 E to xui gbeeni ito mɛ, yamaan yi e malan. Na yi e birin natɛrɛna amasɔtɔ e keden kedenna birin yi e yɛtɛ kon xuiin nan mɛma dɛnkɛlɛya muxune falani. 
\v 7 E yi kabɛ han, e naxa, “Naxanye falan tima itoe ra, Galile kaane xa mi e birin na ba? 
\v 8 Nanfera nayi, en keden kedenna birin fa e xuiin mɛma en yɛtɛ bari xuine yi? 
\v 9 Parate kaane, Mede kaane, Elan kaane, naxanye dɔxi Mesopotamiya nun Yudaya nun Kapadose nun Pontu nun Asi yi 
\v 10 e nun Firigi nun Panfiliya nun Misiran nun Libiya bɔxɔn naxan Sirɛni yamanan dɛxɔn e nun naxanye kelixi Romi taani 
\v 11 Yahudiyane ba, Yahudiyataren naxanye so Yahudiya dinani ba, Kirɛti kaane ba, Arabi kaane ba, en birin e xuiin mɛma, e Alaa kabanako feene ralima en ma, en ma xuine yi!” 
\v 12 E birin yi kabɛ, e yifu, e lu a falɛ e bode xa, e naxa, “Ito bunna di?” 
\v 13 Koni ndee yi lu dɛnkɛlɛya muxune magelɛ, e naxa, “Itoe minxin nan a ra.”
\s Piyɛri kawandin naxan ba
\p
\v 14 Nba, Piyɛri nun xarandii fu nun kedenna bonne yi keli, e ti, Piyɛri yi falan ti yamaan xa a xuini texin na, a naxa, “Ɛ tan Yahudiyane nun Yerusalɛn kaane, ɛ tuli mati n xuiin na, alogo ɛ xa a kolon, 
\v 15 fa fala muxuni itoe mi minxi alo ɛ yengi a ma kii naxan yi, soge raxɛnxɛn\f + \fr 2.15\fr* Piyɛri \fk soge raxɛnxɛna\fk* fe falaxi nɛn alogo yamaan xa la a ra a dɔlɔ fe mi yi a ra bayo mɛn kaane mi yi darixi dɔlɔn minɲɛ xɔtɔnni.\f* waxatin na a ra iki. 
\v 16 Koni Ala naxan fala Nabi Yowɛli a Kitabun kui, na nan ito ra. A naxa,
\q
\v 17 ‘Waxati raɲanni,
\q n na n ma Nii Sariɲanxin nagodoma nɛn adamadiin birin ma.
\q Ɛ dii xɛmɛne nun ɛ dii tɛmɛne nabiya falane tima nɛn.
\q Ɛ banxulanne yi fe toon ti
\q alo xiyena.
\q Ɛ xɛmɛ fonne yi xiyen sa.
\q
\v 18 Na lɔxɔne yi,
\q n na n ma Nii Sariɲanxin nagodoma nɛn
\q hali n ma konyi xɛmɛne
\q nun n ma konyi gilɛne xun ma,
\q e yi nabiya falane ti.
\q
\v 19 N kabanako feene yitama nɛn kore xɔnna ma
\q e nun taxamasenne bɔxɔ xɔnna ma,
\q wunla nun tɛɛn nun tɛɛ tuti gbeen minima nɛn.
\q
\v 20 Sogeni dimima nɛn,
\q kiken yi gbeeli alo wunla,
\q benun Marigina lɔxɔ binye gbeen xa a li.
\q
\v 21 Nba, muxu yo na Marigin maxandi a xinla ra,
\q na kisima nɛn.’\f + \fr 2.21\fr* Yowɛli 3.1-5\f* ”
\p
\v 22 “Isirayila xɛmɛne, ɛ tuli mati falani ito ra. Ala nan Yesu Nasarɛti kaan xɛxi. Ala bata na yita ɛ ra kabanako feene nun fe magaxuxine nun taxamasenne xɔn a naxanye liga ɛ tagi alo ɛ tan yɛtɛna a kolon kii naxan yi. 
\v 23 Ala bata yi a ragidi alo a yi a kolon kii naxan yi, a Yesu xa so ɛ yii. Ɛ yi kafu gbalotɔne ma, ɛ yi a gbangban wudin ma, ɛ yi a faxa. 
\v 24 Koni Ala mɔn yi a rakeli, a yi a ba sayaan xɔlɛni amasɔtɔ sayaan mi yi nɔɛ a ramarɛ. 
\v 25 Bayo Dawuda a fala nɛn a fe yi, a naxa,
\q ‘N xaxili Marigin xɔn ma waxatin birin,
\q bayo a n dɛxɔn ma,
\q sese mi n mamaxɛ.
\q
\v 26 Nanara, n bɔɲɛn sɛwaxi,
\q n yi falan ti sɛwani.
\q N fati bɛndɛn fan luma nɛn yigini.
\q
\v 27 Amasɔtɔ, i mi i mɛ n na,
\q n siga laxira yi.
\q I mi tinɲɛ i ya muxu tɔgɔndiyaxin yi kun gaburun na.
\q
\v 28 I bata kiraan yita n na
\q nii rakisin sɔtɔma naxan xɔn.
\q I n nalugoma nɛn sɛwan na i yɛtagi.’\f + \fr 2.28\fr* Yaburin 16.8-11\f* ”
\p
\v 29 “Awa, ngaxakedenne, n xa en benba Dawudaa fe fala ɛ xa sikɛ mi naxan yi. A faxa nɛn, a maluxun, a gaburun mɔn na han to. 
\v 30 Koni nabiin nan yi a ra, a a kolon nɛn a Ala bata a tuli sa, a yi a kɔlɔ, a Dawuda bɔnsɔnna nde findima nɛn Mangan na a tan funfuni.\f + \fr 2.30\fr* Yaburin 132.11\f* 
\v 31 Ala yi feen naxan ligama, Dawuda to na to, a yi Alaa Muxu Sugandixin nakeli feen fala, a naxa, a mi a mɛ a ra, a siga laxira yi. A fati bɛndɛn mɔn mi kunma.\f + \fr 2.31\fr* Yaburin 16.10\f* 
\v 32 Ala na Yesu nan nakelixi sayani. En birin bata findi na seren na. 
\v 33 A bata te Ala yiifanna ma. A yi Alaa Nii Sariɲanxin sɔtɔ, Fafe Ala bata en tuli sa naxan na, a yi a ragodo en ma iki. Ɛ na nan toma. Ɛ na nan mɛma iki. 
\v 34 Amasɔtɔ Dawuda yɛtɛɛn mi te ariyanna yi. Anu, a yɛtɛɛn bata a fala, a naxa, ‘Marigin yi a fala n marigin xa, a naxa,
\q “Dɔxɔ n yiifanna ma
\q
\v 35 han n yi i yaxune sa i sanna bun ma.”\f + \fr 2.35\fr* Yaburin 110.1\f* ’ ”
\p
\v 36 “Nayi, Isirayila muxune xa ito kolon yati, a ɛ Yesu naxan gbangbanxi wudin ma, Ala bata na findi Marigin na e nun a Muxu Sugandixin na.”
\p
\v 37 Nba, yamaan to na mɛ, na yi e bɔɲɛn kala. E yi a fala Piyɛri nun xɛraan bonne xa, e naxa, “Nxu ngaxakedenne, nxu nanfe ligama?” 
\v 38 Piyɛri yi a fala e xa, a naxa, “Ɛ keden kedenna birin xa ɛ xun xanbi so ɛ hakɛni, ɛ rafu igeni Yesu Alaa Muxu Sugandixin xinli, alogo ɛ yulubine xa xafari, ɛ yi Alaa kiseen sɔtɔ, a Nii Sariɲanxina. 
\v 39 Amasɔtɔ Ala bata ɛ tan nun ɛ diine tuli sa na ra e nun naxanye birin yire makuyene yi en Marigina Ala naxanye xilima a fɛma.”
\p
\v 40 Piyɛri yi sereyaan ba, a yi e rawɛkilɛ fala wuyaxi ra, a naxa, “Ɛ yɛtɛ ratanga waxatini ito tinxintareyaan ma.” 
\v 41 Naxanye tin a falan ma, ne yi rafu igeni. Muxu wuli saxan ɲɔxɔn yi sa dɛnkɛlɛya muxune fari na lɔxɔni. 
\v 42 E yi bira xɛrane xaranna fɔxɔ ra, e yi lu ngaxakedenyani, e lu e dɛgɛ e bode xɔn ma,\f + \fr 2.42\fr* Yanyina nde, ito bunna nɛɛn fa fala e yi Marigina ximɛnna yitaxunma. A mato Luka 22.19 kui.\f* e lu Ala maxandɛ.
\p
\v 43 Xɛrane yi kabanako fe wuyaxi liga e nun taxamasenne han birin yi gaxu. 
\v 44 Dɛnkɛlɛya muxune birin yi lu e bode fɛma, e yii seene birin yi findi e bode gbee ra. 
\v 45 E yi e bɔxɔne nun e yii seene matima nɛn, e yi na gbetine yitaxun e bode ra alo e keden kedenna birin makona a ma kii naxan yi. 
\v 46 E yi lu e malanɲɛ Ala Batu Banxini lɔxɔ yo lɔxɔ, e yi e dɛgema e bode xɔn ma e konne yi, sɛwan nun bɔɲɛ xunbenli. 
\v 47 E yi lu Ala tantunɲɛ, e yi rafan yamaan birin ma. Marigin yi nde sama kisi muxune fari nɛn lɔxɔ yo lɔxɔ.
\c 3
\s Lɛbutɛnna rakɛndɛya fena
\p
\v 1 Lɔxɔna nde, Piyɛri nun Yoni yi siga Ala Batu Banxini Ala maxandi waxatini, benun se din waxatin xa a li. 
\v 2 Nba, muxune yi fama xɛmɛna nde ra Ala Batu Banxin nabilinna yinna so dɛɛn na xandi tideni lɔxɔ yo lɔxɔ naxan yi barixi lɛbutɛnyani. Na so dɛɛn yi xili nɛn, “Dɛ Tofaɲina.” 
\v 3 A to Piyɛri nun Yoni to soɛ, a yi e xandi gbetini.
\p
\v 4 E yi e yɛɛn ti a ra. Piyɛri yi a fala a xa, a naxa, “Nxu mato.” 
\v 5 A yi e mato. A yengi yi a ma, a e yii sena nde nan fima a ma. 
\v 6 Koni Piyɛri yi a fala a xa, a naxa, “Gbeti mi n yii! Xɛma mi n yii! Koni seen naxan n yii, n na soma nɛn i yii. Yesu Alaa Muxu Sugandixin Nasarɛti kaan xinli, keli, i sigan ti.” 
\v 7 Piyɛri yi a suxu a yiifanna ma, a yi a rakeli. Xɛmɛn sanne nun a wɔsɔxɔne yi sɛnbɛn sɔtɔ. 
\v 8 A yi tugan, a ti a sanne xun na, a sigan ti fɔlɔ. E nun xarandiine yi so Ala Batu Banxini, a sigan tima, a tuganma, a Ala tantunma.
\p
\v 9 Yamaan birin yi a to sigan tiyɛ, a Ala tantunma. 
\v 10 E yi a kolon a a tan nan yi xandi tiini Ala Batu Banxin nabilinna yinna so dɛɛn na, naxan yi xili “Dɛ Tofaɲina.” Feen naxan liga xɛmɛn xa, e birin yi e tɛrɛna na ra, e kabɛ kati!
\s Piyɛri a kawandina
\p
\v 11 Bayo a mi yi fa xɛtɛma Piyɛri nun Yoni fɔxɔ ra, yamaan kuisanxin yi fa e giyɛ, e yi e malan Sulemani a Gagene bun ma. 
\v 12 Piyɛri yamaan to waxatin naxan yi, a yi falan ti e xa, a naxa, “Isirayila xɛmɛne, nanfera ɛ kabɛma feni ito ma? Nanfera ɛ nxu matoma alo nxu tan nan a ligaxi xɛmɛni ito yi sigan ti nxu sɛnbɛn nun nxɔ Ala kolonna barakani? 
\v 13 Iburahimaa Ala nun Isiyagaa Ala nun Yaxubaa Ala nun en benbane Ala nan a walikɛɛn Yesu a binyen mayitaxi, ɛ naxan yanfa, ɛ yi ɛ mɛ a ra Pilati yɛtagi, naxan yi wama a beɲin feni. 
\v 14 Ɛ ɛ mɛxi muxu sariɲanxin nun muxu tinxinxin na, ɛ Pilati mafan, a xa muxu faxan beɲin ɛ xa. 
\v 15 Ɛ nii rakisin kanna faxa nɛn, koni Ala yi a rakeli sayani. Na seren nan nxu tan na. 
\v 16 Nxu to dɛnkɛlɛyaxi Yesu xinla ma, na nan fangan fixi xɛmɛni ito ma, ɛ naxan toma, ɛ a kolon. Dɛnkɛlɛyana Yesu xinla ma na nan a rakɛndɛyaxi ɛ yɛɛ xɔri.”
\p
\v 17 “Nba, ngaxakedenne, n na a kolon ɛ tan nun ɛ mangane feen naxan liga Yesu ra, ɛ a ligaxi a kolontareyaan nan ma. 
\v 18 Ala bata yi naxan fala a nabine birin xɔn ma, a na nan nakamalixi, a fɔ a Muxu Sugandixin xa tɔrɔ. 
\v 19 Nanara, ɛ xun xanbi so ɛ hakɛni, ɛ tubi Ala ma alogo ɛ yulubine xa xafari 
\v 20 Marigin yi matabu waxatine fi ɛ ma, a mɔn yi a Muxu Sugandixin nafa ɛ ma Yesu, a naxan nagidi ɛ ma. 
\v 21 Koni fɔ a xa lu nɛn kore xɔnna ma singen han a waxati saxin na a li Ala feen birin yitɔnma waxatin naxan yi alo a bata a fala a nabi sariɲanxine xɔn ma kii naxan yi waxati danguxine yi. 
\v 22 Musa a fala nɛn, a naxa, ‘Marigina ɛ Ala nabina nde raminima nɛn ɛ yɛ alo n tan, ɛ tuli mati a falane birin na. 
\v 23 Xa naxan yo mi a tuli mati na nabiin na, a kedima nɛn yamaan yɛ.’\f + \fr 3.23\fr* A mato Sariyane 18.15 nun 18.18-19 kui.\f* 
\v 24 Nabiin naxanye birin bata falan ti xabu Nabi Samuyɛli waxatini, ne birin bata yi lɔxɔni itoe fe fala. 
\v 25 Ɛ findixi nabine diine nan na. Ala layirin xidixi e nun ɛ benbane tagi nɛn, a yi a fala Iburahima xa, a naxa, ‘Dunuɲa siyane birin duban sɔtɔma nɛn i tan bɔnsɔnna barakani.’\f + \fr 3.25\fr* Dunuɲa Fɔlɔn 22.18 nun 26.4 kui.\f* 
\v 26 Ala to a walikɛɛn nafa, a a xɛ ɛ singe nan ma alogo ɛ xa duban sɔtɔ a xɔn, a yi ɛ birin naxɛtɛ ɛ fe ɲaxine fɔxɔ ra.”
\c 4
\s Piyɛri nun Yoni makiti fena
\p
\v 1 Piyɛri nun Yoni yi fala tiini waxatin naxan yi yamaan xa, saraxaraline nun Ala Batu Banxin kantan muxune mangan nun Saduse muxune\f + \fr 4.1\fr* \fk Saduse muxune:\fk* Yahudiyane nan yi muxuni itoe ra naxanye lan ma fe yi a ra, e xa dinan suxu kii kedenni. Lanna mi yi e nun Farisi muxune tagi. E tan mi yi laxi malekane ra. E mɔn mi yi laxi a ra a muxune kelima nɛn sayani.\f* yi fa. 
\v 2 E yi xɔlɔxi han, bayo xɛrane yi yamaan xaranma. E yi a falama a faxa muxune kelima nɛn sayani alo Yesu. 
\v 3 E yi e suxu, e yi e sa kasoon na han xɔtɔnni bayo kɔɛɛn bata yi so. 
\v 4 Koni muxun naxanye e falan mɛ, na wuyaxi yi la a ra. Dɛnkɛlɛya muxune yi wuya ayi han muxu wuli suulun ɲɔxɔn xɛmɛne gbansanna.
\p
\v 5 Na xɔtɔn bode, yamaan mangane nun fonne nun sariya karamɔxɔne yi e malan Yerusalɛn taani. 
\v 6 Saraxarali Kuntigi Singena Anasa yi na e nun Kayafa nun Yoni nun Alesandire nun Saraxarali Kuntigi Singena denbayaan muxu gbɛtɛye. 
\v 7 E yi Piyɛri nun Yoni ti e yɛtagi, e yi e maxɔdin, e naxa, “Ɛ ito ligaxi nde sɛnbɛ bun hanma xinla mundun yi?”
\p
\v 8 Piyɛri yi lugoxi Alaa Nii Sariɲanxin na, a yi e yabi, a naxa, “Yamaan mangane nun fonne, 
\v 9 xa ɛ nxu makitima wali faɲina fe ra to naxan ligaxi lɛbutɛnna xa, e nun a rakɛndɛyaxi kii naxan yi, 
\v 10 nayi ɛ xa a kolon, ɛ tan nun Isirayila yamaan birin, fa fala xɛmɛni ito tixi ɛ yɛtagi kɛndɛyani Yesu Nasarɛti kaan xinla barakan nin, Alaa Muxu Sugandixina, ɛ naxan gbangban wudin ma, Ala yi a rakeli sayani. 
\v 11 Kitabun Yesu ito nan ma fe falaxi, a naxa, ‘Ɛ tan banxi tiine ɛ mɛ gɛmɛn naxan na, na bata findi banxin gɛmɛ fisamantenna ra.’\f + \fr 4.11\fr* Yaburin 118.22\f* 
\v 12 Kisin mi sɔtɛ muxu gbɛtɛ yo xɔn, bayo xili gbɛtɛ yo mi dunuɲa yi, naxan fixi muxune fe ra en kisin sɔtɛ naxan sabu ra.”
\p
\v 13 E yi kabɛ Piyɛri nun Yoni a xaxili ragidin ma, amasɔtɔ xarantarene nan tun yi e ra naxanye mi fe kolon. Na yi a yita e ra a e yi Yesu nan fɔxɔ ra. 
\v 14 Koni bayo e yi xɛmɛn kɛndɛyaxin toma tixi e dɛxɔn ma, e mi yi nɔɛ sese falɛ. 
\v 15 Koni e yi xarandiine yamari, a e xa mini kitisa yamaan malanni, e yi falan ti fɔlɔ e bode xa, e naxa, 
\v 16 “En nanfe ligama muxuni itoe ra? Amasɔtɔ Yerusalɛn kaane birin a kolon a e bata kabanako fe gbeen liga. En mi nɔɛ a matandɛ. 
\v 17 Koni en xa tɔnna sa e ra, a e nama fa falan ti muxu yo xa Yesu xinli alogo feni ito nama xuya ayi yamaan tagi.”
\p
\v 18 E yi Piyɛri nun Yoni xili, e yi e yamari a e nama fa fala yo ti hanma e xaranna ti Yesu xinli. 
\v 19 Koni Piyɛri nun Yoni yi e yabi, e naxa, “Ɛ tan yɛtɛɛn xa a mato xa nxu lan nxu xa ɛ tan nan xui suxu hanma Ala. 
\v 20 Nxu naxan toxi nxu yi a mɛ, nxu mi nɔɛ tondɛ na falɛ.” 
\v 21 E mɔn yi e kɔnkɔ e ma kati, na xanbi ra, e yi e beɲin. E mi yi nɔɛ e ɲaxankatɛ, amasɔtɔ yamaan birin yi Ala tantunma fe ligaxini ito a fe ra. 
\v 22 Amasɔtɔ xɛmɛn naxan nakɛndɛya findi kabanako feen na, na barin bata yi dangu ɲɛɛ tonge naanin na.
\s Yesu mantonne Ala maxandina
\p
\v 23 E to e beɲin, Piyɛri nun Yoni yi siga e lanfane fɛma. Saraxarali kuntigine nun yamaan fonne feen naxan falaxi e xa, e na birin yɛba e xa. 
\v 24 E na mɛ waxatin naxan yi, e birin yi e xui ramini Ala ma ɲɛnige kedenni, e naxa, “Nxu kanna, i tan naxan kore xɔnna nun bɔxɔ xɔnna nun fɔxɔ igen nun e yi seene birin daxi, 
\v 25 i tan naxan falan ti Alaa Nii Sariɲanxin nun nxu benba Dawuda xɔn ma, i ya walikɛna, i naxa,
\q ‘Nanfera siyane murutɛma?
\q Nanfera yamanane muxune yanfa fuune soma?
\q
\v 26 Dunuɲa mangane bata tondi,
\q kuntigine bata e malan
\q Marigin nun a Muxu Sugandixin xili ma.’\f + \fr 4.26\fr* Yaburin 2.1-2\f* ”
\p
\v 27 “Bayo ɲɔndin na a ra yati, Herode nun Pɔnsi Pilati nun Yahudiyatarene nun Isirayila yamaan birin e malan nɛn taani ito kui i ya walikɛ sariɲanxin Yesu xili ma i naxan sugandixi. 
\v 28 I sɛnbɛn nun i sagoon bata yi feen naxanye ragidi, e yi ne birin liga. 
\v 29 Awa iki, Marigina, i tuli mati e fala xɔlɛne ra, i tin i ya walikɛne xa i ya falan nali xaxili ragidi gbeeni. 
\v 30 I yiini bandun alogo muxune xa kɛndɛya, taxamasenne nun kabanako feene yi liga i ya walikɛ sariɲanxin Yesu xinli.”
\p
\v 31 E yelinxina Ala maxandɛ, e yi malanxi dɛnaxan yi, mɛnna yi xuruxurun. E birin yi lugo Alaa Nii Sariɲanxin na. E yi Alaa falan nali xaxili ragidini.
\s Dɛnkɛlɛya muxune lanna
\p
\v 32 Xaxili kedenna nun nii kedenna yi lu dɛnkɛlɛya yamaan muxune birin ma. Muxu yo mi yi a falama, a naxa, n gbeen ni ito ra, bayo e birin malanna nan yi e yii seene ra. 
\v 33 Xɛrane yi lu Marigi Yesu keli feen sereyaan bɛ sɛnbɛ gbeeni. Baraka gbeen yi lu e birin xɔn! 
\v 34 Bayo sese mi yi dasaxi muxu yo ma e yɛ. Xɛɛ bɔxɔn nun banxine yi naxanye yii, e yi e matima nɛn, e yi e saren xali, 
\v 35 e sa e sa xɛrane bun. Xɛrane yi gbetin taxun muxune ra alo e makona a ma kii naxan yi.
\p
\v 36 Awa, Lewi bɔnsɔnna xɛmɛna nde yi na, naxan bari Sipiri yamanani, a yi xili Yusufu. Xɛrane yi a xili sa Baranabasi. Na bunna nɛɛn, “Muxu Ralimaniyana.” 
\v 37 Xɛɛ bɔxɔna nde yi a yii, a na mati, a yi fa a sara gbetin sa xɛrane bun.
\c 5
\s Ananiyasi nun Safira a fe
\p
\v 1 Xɛmɛna nde yi na naxan yi xili Ananiyasi, a ɲaxanla fan yi xili Safira. Na fan yi e bɔxɔna nde mati, 
\v 2 a yi a saren fɔxɔ kedenna ramara a yɛtɛ xa. A ɲaxanla fan yi na kolon. A siga a dɔnxɛn na xɛrane yɛɛ ra. 
\v 3 Piyɛri yi a fala a xa, a naxa, “Ananiyasi, nanfera i tinxi Setana yi so i bɔɲɛni, han i wulen fala Alaa Nii Sariɲanxin xa? Nanfera i bɔxɔn saren fɔxɔ kedenna ramaraxi i yii? 
\v 4 Benun i xa na xɛɛ bɔxɔn mati waxatin naxan yi, i gbeen xa mi yi a ra ba? I to a mati i sagoon xa mi yi a gbetin na ba? Nanfera nayi, i fe sifani ito ligaxi? I mi wulen falaxi muxune xan xa de, fɔ Ala.” 
\v 5 Ananiyasi ito mɛ waxatin naxan yi, a bira, a faxa. Naxanye birin na mɛ, ne yi gaxu. 
\v 6 Banxulanne yi keli, e yi a kasangen, e sa a maluxun.
\p
\v 7 Awa waxatidi danguxina, a ɲaxanla fan yi fa, koni feen naxan ligaxi, a munma yi na mɛ singen. 
\v 8 Piyɛri yi a fala a xa, a naxa, “A fala n xa, ɛ bɔxɔn saraxi xasabini ito nan na ba?” Ɲaxanla yi a yabi, a naxa, “Ɔn, a saren yatin nan ito ra.” 
\v 9 Nayi, Piyɛri yi a fala a xa, a naxa, “Nanfera ɛ nun i ya xɛmɛn lanxi a ma ɛ xa Marigina Nii Sariɲanxin bunba? I ya xɛmɛn maluxun muxune san xuiin ni i ra dɛɛn na, e i fan xalima nɛn iki sa!” 
\v 10 A yi bira Piyɛri bun ma, a faxa keden na! Banxulanne yi fa, e yi ɲaxanla fan li faxaxi, e yi a tongo, e sa a maluxun a xɛmɛn dɛxɔn ma. 
\v 11 Dɛnkɛlɛya yamaan nun muxun naxanye birin na feen mɛ, gaxu gbeen yi ne suxu.
\s Taxamasenne fe
\p
\v 12 Xɛrane yi taxamaseri wuyaxi nun kabanako fe wuyaxi liga yamaan tagi. Dɛnkɛlɛya muxune birin yi e malanma Sulemani a Gagene nan bun ma. 
\v 13 Muxu yo mi susu a masoɛ e ra. Hali na, yamaan yi e xili faɲin falama. 
\v 14 Koni muxu wuyaxi yi lu sɛ e fari, xɛmɛn nun ɲaxanla naxanye dɛnkɛlɛya Marigin ma. 
\v 15 Nayi, muxune yi lu fɛ furetɔne ra, e yi e sa e sa seene nun dagine ma kirane xɔn ma alogo Piyɛri dangumatɔɔn nininna xa e li. 
\v 16 Yama gbeen yi malan, sa keli Yerusalɛn rabilinna taane yi. E fa e furetɔne ra e nun ɲinan ɲaxine naxanye tɔrɔma. E keden kedenna birin yi kɛndɛya.
\s Xɛrane bɛsɛnxɔnyana fena
\p
\v 17 Saraxarali Kuntigi Singen nun a muxun naxanye yi findixi Saduse muxune ra, ne yi xɛrane maxɔxɔlɔn han e yi keli e xili ma. 
\v 18 E yi xɛrane suxu, e yi e sa kasoon na. 
\v 19 Koni Marigina malekan yi fa kaso banxin dɛɛn nabi kɔɛɛn na. A yi e ramini, a yi a fala e xa, 
\v 20 a naxa, “Ɛ siga, ɛ sa ti Ala Batu Banxini, Yesu dunuɲa yi gidi kiin naxan yitaxi ɛ ra, ɛ na feene birin yɛba yamaan xa.” 
\v 21 E to na mɛ, e yi so Ala Batu Banxini subaxani, e xaranna ti fɔlɔ.
\p Nba, Saraxarali Kuntigi Singen nun a muxune to fa, e yi kitisa yamaan birin xili, Isirayila yamaan fonne birin. E muxun nasiga kaso banxini, a e xa sa fa xɛrane ra e yɛtagi. 
\v 22 Koni e na lixina, kantan muxune mi xɛrane to. E yi xɛtɛ, e sa a fala bonne xa, e naxa, 
\v 23 “Nxu kasoon lixi balanxi nɛn ken, kantan muxune tixi dɛɛn na, koni nxu to dɛɛn nabi, muxu yo mi yi na kui!” 
\v 24 Ala Batu Banxin kantan muxune kuntigin nun saraxarali kuntigine ito mɛxina, e yi kui fu xɛrane fe yi, e naxa, “Nanfe ligaxi e ra?” 
\v 25 Nba, xɛmɛna nde yi so, a yi a fala e xa, a naxa, “Ɛ fa a mato, ɛ xɛmɛn naxanye saxi kasoon na, e sa tixi Ala Batu Banxin kui, yamaan xarandeni!” 
\v 26 Kantan muxune kuntigin nun a muxune yi keli, e sa fa xɛrane ra. Koni e mi fa xɛrane karahan, amasɔtɔ e yi gaxuxi e magɔlɔn feen na yamaan xɔn.
\p
\v 27 E faxina xɛrane ra, e yi e ti kitisa yamaan yɛtagi. Saraxarali Kuntigi Singen yi e maxɔdin, 
\v 28 a naxa, “Nxu mi yi ɛ yamari nun, a ɛ nama fa yamaan xaran xɛmɛni ito xinli ba? Koni a mato, ɛ bata Yerusalɛn taan birin nafe ɛ xaranni ito ra. Ɛ waxi a xɔn ma, ɛ xa xɛmɛni ito faxa feen sa nxu xun ma!”
\p
\v 29 Piyɛri nun xɛraan bonne yi e yabi, e naxa, “A fɛrɛ mi na fɔ nxu xa Alaa falan nan suxu dangu muxune gbee falan na. 
\v 30 En benbane Ala bata Yesu rakeli sayani, ɛ naxan gbangban wudin ma, ɛ yi a faxa. 
\v 31 Ala mɔn yi a rate kore, a yi a dɔxɔ a yiifanna ma, a yi a findi Mangan na e nun Marakisi Tiin na alogo Isirayila kaane xa nɔ e xun xanbi soɛ e hakɛne yi, e yulubine yi xafari. 
\v 32 Feni itoe serene nan nxu tan na. Ala bata a Nii Sariɲanxin naxan fi a falan suxu muxune ma, na feene seren nan na fan na.”
\p
\v 33 E ito mɛxina, e bɔɲɛn yi te kati, han xɛrane faxa xɔnla yi e suxu! 
\v 34 Koni Gamaliyɛli naxan findixi Farisi muxuna\f + \fr 5.34\fr* \fk Farisi muxune:\fk* Yahudiyane nan yi muxuni itoe ra naxanye lan ma fe yi a ra, e xa dinan suxu kii kedenni. E tan nan e sɔbɛ so Nabi Musaa sariyan suxun ma dangu Yahudiyan bonne ra. E mɔn yi e benbane namunne suxuma kii xɔdɛxɛni. E tan yi laxi malekane ra. E mɔn yi laxi a ra a muxune kelima nɛn sayani.\f* nde ra, na yi na yi. Sariya karamɔxɔn nan yi a ra naxan yi binyaxi yamaan birin xɔn. Na yi keli, a ti kitisa yamaan tagi, a yi yamarin fi, a xɛrane xa ramini singe. 
\v 35 Na danguxina, a yi a fala kitisane xa, a naxa, “Isirayila kaane, ɛ muxuni itoe fe liga ɛ yeren ma. 
\v 36 Waxati danguxina nde yi, xɛmɛna nde yi xili Tudasi, na a yɛtɛ findi nɛn muxu gbeena nde ra, muxu kɛmɛ naanin ɲɔxɔn yi bira a fɔxɔ ra. Koni muxune a faxa nɛn. A fɔxɔrabirane birin yi xuya ayi, a fe yi lu fuu. 
\v 37 Na danguxina, Yudasi Galile kaan fan yi keli muxune birin xili sɛbɛ waxatini, a yi ti ganla nde yɛɛ ra murutɛ xinla ma. Koni muxune yi a fan faxa, a fɔxɔrabirane fan yi xuya ayi. 
\v 38 Nanara, n xa a fala ɛ xa iki, ɛ muxuni itoe lu na, ɛ e beɲin, e xa siga. Amasɔtɔ xa e feene nun e wanle fataxi muxune nan na, e kalama nɛn. 
\v 39 Koni xa a fataxi Ala nan na, ɛ mi e nɔɛ mumɛ! Na ma, ɛ a liga ki faɲi alogo a nama liga alo ɛ Ala nan yɛngɛma.” E yi tin a maxadi xuiin ma.
\p
\v 40 E yi xɛrane xili banxini, e yi e bulan, e yi tɔnna dɔxɔ a e nama fa falan ti Yesu xinla ra. E yi e beɲin. 
\v 41 Xɛrane sɛwaxin yi keli kitisa yamaan fɛma bayo Ala bata na binyen fi e ma a e xa ɲaxankata Yesu xinla fe ra. 
\v 42 E yi lu yamaan xaranɲɛ, e Yesu Alaa Muxu Sugandixina fe xibarun nali Ala Batu Banxin nun muxune konne yi lɔxɔ yo lɔxɔ.
\c 6
\s Dɛnkɛlɛya yamaan mali tiine fe
\p
\v 1 Na waxatini, Yesu fɔxɔrabirane to yi wuyama ayi, Yahudiyan naxanye yi Girɛki xuiin falama, ne yi e mawuga Yahudiyan bonne fari naxanye yi Heburu xuiin falama bayo e kaɲa gilɛne mi yi lɔxɔ yo lɔxɔ balon sɔtɔma a kiini a taxun waxatini. Yahudiya Girɛki xui falane naxa, “Gbetin naxan yitaxunma lɔxɔ yo lɔxɔ balon na, nxɔ kaɲa gilɛne mi na se sɔtɔma.” 
\v 2 Nayi, xarandii fu nun firinne yi Yesu fɔxɔrabirane birin malan, e yi a fala e xa, e naxa, “A mi lan nxu yi Alaa falan nabeɲin donse feen na. 
\v 3 Na ma, ngaxakedenne, ɛ muxu binyaxi solofere sugandi ɛ yɛ naxanye lugoxi Alaa Nii Sariɲanxin na, xaxinla e ma, en yi e ti na wanla ra. 
\v 4 Nayi, en nɔɛ en sɔbɛ soɛ nɛn Ala maxandin nun a falan wanli.”
\p
\v 5 Na falan yi yamaan birin kɛnɛn. Nayi, e yi Etiyɛn sugandi, naxan yi lugoxi dɛnkɛlɛyaan nun Alaa Nii Sariɲanxin na, e nun Filipi nun Pirokoru nun Nikanoro nun Timon nun Paramenasi e nun Nikolasi Antiyɔki kaan naxan so Yahudiya dinani. 
\v 6 E yi ne yita xɛrane ra. Xɛrane yi e yiin sa e ma, e yi Ala maxandi e xa.
\p
\v 7 Na ma, Alaa falan yi lu xuyɛ ayi. Yesu fɔxɔrabirane yi wuya ayi Yerusalɛn taani kati! Saraxarali wuyaxi yi dɛnkɛlɛya.
\s Etiyɛn suxu fena
\p
\v 8 Nba, Etiyɛn yi lugoxi Alaa hinanna nun a sɛnbɛn na. A yi kabanako fe gbeene nun taxamasenne liga yamaan tagi. 
\v 9 Koni salide banxina nde muxune yi keli Etiyɛn xili ma naxan yi xili “Muxu Xɔrɔyaxine Salide Banxina” naxanye yi kelixi Sirɛni nun Alesandire taan nun Silisi nun Asi yamanani, e yi Etiyɛn matandi fɔlɔ. 
\v 10 Koni e mi yi nɔɛ tiyɛ Etiyɛn ma fe kolonna yɛɛ ra e nun a yi falan tima Nii Sariɲanxin naxan baraka yi. 
\v 11 Awa, e muxuna ndee saranna fi alogo e xa a fala, e naxa, “Nxu a xuiin namɛxi nɛn Musa nun Ala rayelefuɛ!” 
\v 12 Nayi, e yi yamaan nun yamaan fonne nun sariya karamɔxɔne radin Etiyɛn xili ma. E yi Etiyɛn suxu, e siga a ra kitisa yamaan fɛma. 
\v 13 E yi fa wule sere baane ra. Ne yi a fala, e naxa, “Xɛmɛni ito luma fala ɲaxine tiyɛ Yire Sariɲanxini ito nun Musaa sariyan xili ma. 
\v 14 Amasɔtɔ nxu bata a mɛ a ra, a a falama, a naxa, a Yesu Nasarɛti kaan yire sariɲanxin kalama nɛn, a yi en ma namun fonne maxɛtɛ en naxanye sɔtɔxi Musa ra.”
\p
\v 15 Naxanye birin yi dɔxi kitisa yamaan malanni, ne birin yɛɛn yi lu tixi Etiyɛn na, e yi a yɛtagin to alo malekan yɛtagin na a ra.
\c 7
\s Etiyɛn ma sereyana
\p
\v 1 Saraxarali Kuntigi Singen yi a fala, a naxa, “Feen naxan falaxi i xun ma, ɲɔndin na a ra ba?”
\p
\v 2 Etiyɛn yi a yabi, a naxa, “N fafane nun ngaxakedenne, ɛ tuli mati n xuiin na. En benba Iburahima yi Mesopotamiya yamanani waxatin naxan yi benun a xa dɔxɔ Xarani taani, Ala Binyen Kanna a yɛtɛ makɛnɛn nɛn a xa. 
\v 3 Ala yi a fala a xa, a naxa, ‘Keli i ya yamanan nun i xabilani. Siga na yamanani, n naxan yitama i ra.’\f + \fr 7.3\fr* Dunuɲa Fɔlɔn 12.1\f* 
\v 4 Nayi, a keli Kalidi kaane yamanani, a sa dɔxɔ Xarani taani. A fafe to faxa, Ala yi a rafa yamanani ito yi, ɛ dɔxi dɛnaxan yi iki. 
\v 5 Ala mi bɔxɔ yo fi Iburahima ma yamanani ito yi na waxatini hali san tide keden ɲɔxɔn. Koni Ala a tuli sa nɛn, a yamanani ito findima nɛn a tan nun a bɔnsɔnna gbeen na. Anu, dii yo mi yi a yii na waxatini. 
\v 6 Ala ito nan falaxi, a naxa, ‘I bɔnsɔnna dɔxɔma nɛn yamana gbɛtɛ yi, e konna mi dɛnaxan yi, e yi tɔrɔ ɲɛɛ kɛmɛ naanin konyiyani. 
\v 7 Koni e na lu siyaan naxan bun konyiyani, n na makitima nɛn. Na xanbi ra, e minima nɛn na yamanani, e yi fa n batu be.’\f + \fr 7.6-7\fr* Dunuɲa Fɔlɔn 15.13-14 nun Xɔrɔyaan 3.12\f* 
\v 8 Na xanbi ra, Ala yi banxulan tiin layirin xidi e nun Iburahima tagi. Na xanbi ra, a yi Isiyaga bari, a yi a banxulan a xii solomasɛxɛde lɔxɔni. Isiyaga fan yi Yaxuba banxulan. Yaxuba fan yi en benba fu nun firinne banxulan.”
\p
\v 9 “Awa, Yusufu a fe xɔxɔlɔnyaan ma, en benbane yi a mati Misiran kaane ma. Koni Ala yi a xɔn. 
\v 10 Ala yi a xunba a tɔrɔn birin yi. A yi xaxilimayaan fi Yusufu ma, a yi a rafan Misiran mangan ma. A yi Yusufu dɔxɔ Misiran yamanan xun na e nun a banxi yi feene birin. 
\v 11 Nba, fitina kamɛn yi so Misiran yamanan nun Kanan yamanani, tɔrɔn yi gbo ayi. Donse yo mi yi fa en benbane yii. 
\v 12 Koni Yaxuba a mɛ waxatin naxan yi, a murutun yi Misiran yi, a yi en benbane rasiga a singeni. 
\v 13 E sigan firindeni, Yusufu yi a yɛtɛ yita a ngaxakedenne ra. Misiran mangan Yusufu kon kaane fe kolon na waxatin nin. 
\v 14 Na xanbi ra, Yusufu yi xɛraan nasiga a fafe Yaxuba nun a denbayaan birin tongodeni, muxu tonge solofere e nun suulun nan yi e birin malanxin na. 
\v 15 Yaxuba yi siga Misiran yi, a faxa dɛnaxan yi e nun en benbane. 
\v 16 Yamaan yi siga e binbine ra Siken taani. Iburahima gaburun naxan sara Hamori a diine ma Siken taani gbetin na, yamaan yi sa e maluxun mɛnni.”
\p
\v 17 “Ala Iburahima tuli sa naxan na, na rakamali waxatin yi maso, en ma yamaan yi wuya ayi Misiran yi. 
\v 18 Na danguxina, Manga gbɛtɛ yi dɔxɔ Misiran yi naxan mi yi Yusufu kolon. 
\v 19 Na Mangan yi en ma yamaan yanfa, e yi en benbane tɔrɔ, a yi e karahan alogo e xa e diine rabeɲin, e faxa. 
\v 20 Musa bari na waxatin nin, a yi Ala kɛnɛn han! A lu nɛn a fafe konni han kike saxan. 
\v 21 A ba a fafe konni waxatin naxan yi, Misiran mangana dii tɛmɛn yi sa a tongo, a yi a maxuru, a yi a findi a dii xɛmɛn na. 
\v 22 E yi Musa xaran Misiran kaane fe kolonna birin ma, a yi sɛnbɛn sɔtɔ a falan nun a kɛwanli.”
\p
\v 23 “Musa barin to ɲɛɛ tonge naanin sɔtɔ, a ngaxakeden Isirayila kaan bonne xɔntɔn xɔnla yi a suxu. 
\v 24 A yi Misiran kaana nde to a ngaxakedenna nde tɔrɛ, a yi a xun mayɛngɛ, a yi a gbeen ɲɔxɔ, a Misiran kaan faxa. 
\v 25 A yengi yi a ma a a kon kaane yi a famuma nɛn a Ala yi waxi e xunba feni a tan nan xɔn. Koni e mi a famu mumɛ! 
\v 26 Na xɔtɔn bode a yi Isirayila kaan muxu firin to yɛngɛ, a kata e tagini tɔndeni. A yi a fala e xa, a naxa, ‘Ngaxakedenmane nan ɛ ra, nanfera ɛ ɛ bode tɔrɔma?’ 
\v 27 Koni naxan yi a boden ɲaxankatama, na yi Musa radinɲɛ ayi, a yi a fala, a naxa, ‘Nde i findixi mangan nun kitisaan na nxu xun na? 
\v 28 I waxi n fan faxa feen nin ba alo i Misiran kaan faxa kii naxan yi xoro?’ 
\v 29 Musa to na mɛ, a yi a gi, a siga Midiyan yamanani. A dii xɛmɛ firin sɔtɔ mɛnni.”
\p
\v 30 “Awa, ɲɛɛ tonge naanin danguxina, malekan yi mini kɛnɛnni Musa xa tɛɛn yiyani fɔtɔndin tagi Sinayi geyaan dɛxɔn ma burunna ra. 
\v 31 Musa na to waxatin naxan yi, a kabɛ. A to yi a masoma a ra alogo a xa a yigbɛ, Marigin xuiin yi mini, a naxa, 
\v 32 ‘I benbane Ala nan n tan na, Iburahimaa Ala nun Isiyagaa Ala nun Yaxubaa Ala.’ Musa yi gaxu, a xuruxurun, a mi fa susu a matoɛ. 
\v 33 Marigin yi a fala a xa, a naxa, ‘I ya sankidine ba i sanni amasɔtɔ i tixi dɛnaxan yi, bɔxɔ sariɲanxin na a ra. 
\v 34 N bata n ma yamana tɔrɔn to Misiran yamanani, n bata e kutun xuiin mɛ, n bata fa e xunbadeni. Fa iki, n xa i xɛ Misiran yamanani.’ ”\f + \fr 7.27-34\fr* A mato Xɔrɔyaan 2.14 han 3.10 kui.\f*
\p
\v 35 “Na Musa kedenna nan yi a ra Isirayila kaane bata yi e mɛ naxan na nun, e yi a fala, e naxa, ‘Nde i findixi mangan nun kitisaan na?’ Ala a tan nan nasiga e mangan nun e xunbaan na fata malekan fala xuiin na naxan mini kɛnɛnni a xa fɔtɔndini. 
\v 36 Musa e ramini nɛn na yi, a kabanako feene nun taxamasenne liga Misiran yi e nun Baa Gbeeli, e nun tonbonni ɲɛɛ tonge naanin. 
\v 37 Na Musa nan ito ra naxan a fala Isirayila kaane xa, a naxa, ‘Ala nabina nde raminima nɛn ɛ yɛ, naxan luma alo n tan.’\f + \fr 7.37\fr* Sariyane 18.15\f* 
\v 38 A tan nan yi yamaan yɛ tonbonni, e nun malekan nan yi a ra naxan yi falan tima a xa Sinayi geyaan fari, a yi falane sɔtɔ naxanye nii rakisin fima muxune ma alogo a xa ne radangu en ma.”
\p
\v 39 “Koni en benbane mi tin a falan suxɛ, e yi e mɛ a ra, xɛtɛ xɔnla yi e suxu Misiran yi. 
\v 40 E yi a fala Haruna xa, e naxa, ‘Ala gbɛtɛne rafala en xa naxan tima en yɛɛ ra amasɔtɔ Musa naxan en naminixi Misiran yamanani, en mi a kolon naxan a sɔtɔxi.’\f + \fr 7.40\fr* Xɔrɔyaan 32.1 nun 32.23\f* 
\v 41 Nayi, e ɲinge dii sawuran nafala e suxuren na, e saraxan ba na xa, e yi sɛwa e yɛtɛna se rafalaxina fe ra. 
\v 42 Na ma, Ala yi xɛtɛ e fɔxɔ ra, a yi e lu kore xɔnna yanban seene batuɛ alo a sɛbɛxi nabine kitabune kui kii naxan yi, a naxa, ‘Ɛ tan Isirayila yamaan to yi tonbon yireni ɲɛɛ tonge naanin, ɛ saraxane ba nɛn n tan xa ba? 
\v 43 Ɛ Mɔlɔkɔ suxuren batu bubun\f + \fr 7.43\fr* \fk bubuna:\fk* Bubuni itoe yi rafalaxi sube kidine nan na naxanye singanxi xalanbene ra. E yi e maxalima yirene yi e nɛma sigatini waxatin naxan yi.\f* nan xali, e nun Ramafan saren suxurena, ɛ suxuren naxanye rafalaxi ɛ batu seene ra. Nanara, n na ɛ xalima nɛn konyiyani Babilɔn xanbi ra.’ ”\f + \fr 7.43 \fr*Amosi 5.25-27 Mɔlɔkɔ findixi suxuren nan na muxune yi e diine bama saraxan na naxan xa. Siyana ndee yi Mɔlɔkɔ nun Ramafan kolonxi e alane nan na na waxatini.\f*
\p
\v 44 “Layiri sereyaan bubun\f + \fr 7.44\fr* Xɔrɔyaan 25.9\f* yi en benbane yii tonbonni. A yi tixi alo Ala a yɛba Musa xa kii naxan yi a yi a misaala yita a ra. 
\v 45 E to na sɔtɔ, en benbane yi a xali e yii Yosuwe a mangayaan bun ma, e yi en ma bɔxɔn tongoma siyane yii waxatin naxan yi, Ala yi siyaan naxanye kedima e yɛɛ ra. A yi lu en ma bɔxɔni han Dawuda waxatini. 
\v 46 Dawuda yi Alaa hinanna sɔtɔ, a yi a maxɔdin alogo a xa nɔ Yaxubaa Ala Batu Banxin tiyɛ. 
\v 47 Koni Sulemani nan banxin ti a xa.”
\p
\v 48 “Koni Kore Xɔnna Ala mi dɔxɔma muxune banxi tixine kui, alo nabina a falaxi kii naxan yi, a naxa,
\q
\v 49 ‘Marigin naxa:
\q Kore xɔnna nan n ma manga gbɛdɛn na,
\q bɔxɔn yi findi n san tiden na.
\q Ɛ banxin sifan mundun tiyɛ n tan xa?
\q N ma matabuden findɛ minɛn na?
\q
\v 50 N tan xa mi seni itoe birin nafalaxi ba?’ ”\f + \fr 7.49-50\fr* Esayi 66.1-2\f*
\p
\v 51 “Ɛ tan yama murutɛxina, ɛ bɔɲɛne nun ɛ tunle luxi alo Ala kolontarene. Ɛ Alaa Nii Sariɲanxin matandima alo ɛ benbane! 
\v 52 Ɛ benbane mi nabiin mundun bɛsɛnxɔnya? E nabine faxa nɛn, naxanye Tinxinna Kanna fa feen fala. Iki ɛ fan bata a tan yɛtɛɛn yanfa, ɛ yi a faxa. 
\v 53 Ɛ tan bata Alaa sariyan sɔtɔ fata malekane ra, koni ɛ mi a suxi!”
\s Etiyɛn magɔlɔn fena
\p
\v 54 E to na mɛ, e bɔɲɛn yi te, han e yi e ɲinne raxin! 
\v 55 Koni Etiyɛn yi lugoxi Alaa Nii Sariɲanxin na, a koren mato, a yi Ala nɔrɔn to, Yesu yi tixi Ala yiifanna ma. 
\v 56 A yi a fala, a naxa, “A mato! N kore xɔnna rabixin toma, Muxuna Dii Xɛmɛn tixi Ala yiifanna ma!”
\p
\v 57 E yi sɔnxɔ gbeeni te. E yi e yiine sa e tunle dɛ ra. E birin yi gbisin a xili ma. 
\v 58 E yi a bubu, e a ramini taani, e sa a magɔlɔn han a faxa. Na feen serene yi e dugine taxuma banxulanna nde ra, naxan yi xili Sɔli. 
\v 59 E yi Etiyɛn magɔlɔnma waxatin naxan yi, Etiyɛn yi lu Ala maxandɛ, a naxa, “Marigi Yesu, n niin nasuxu!” 
\v 60 A yi a xinbi sin, a yi gbelegbele, a naxa, “Marigina, i nama e suxu e yulubini ito ra.” A yelin xanbin na falɛ, sayaan yi a li.
\c 8
\s Sɔli yi dɛnkɛlɛya yamaan bɛsɛnxɔnya
\p
\v 1 Sɔli yi tinxi Etiyɛn faxa feen ma.
\p Nba, na lɔxɔni, bɛsɛnxɔnya gbeen yi keli dɛnkɛlɛya yamaan xili ma Yerusalɛn taani. E birin yi xuya ayi Yudaya yamanan nun Samariya yamanani, fɔ xɛrane. 
\v 2 Muxu tɔgɔndiyaxina ndee yi Etiyɛn binbin maluxun, e wuga a fe ra kati!
\p
\v 3 Koni Sɔli tan yi kataxi dɛnkɛlɛya yamaan kala feen nan na. A yi soma banxine kui, a dɛnkɛlɛya xɛmɛne nun ɲaxanle suxu, a yi e sa kasoon na.
\s Yesu a fe yi rali Samariya yi
\p
\v 4 Dɛnkɛlɛya muxun naxanye xuya ayi, ne yi lu Alaa falan naliyɛ yiren birin yi. 
\v 5 Filipi yi siga Samariya yamanan taana nde yi, a sa Alaa Muxu Sugandixina fe kawandin ba na yi. 
\v 6 Yamaan birin yi e tuli mati Filipi a falane ra ki faɲi, e mɔn yi lu a kabanako feene matoɛ a yi naxanye ligama. 
\v 7 Yinna ɲaxine yi muxun naxanye fɔxɔ ra, ne yi e ragbelegbele, e xɛtɛ e fɔxɔ ra. Fati mafaxatɔne nun lɛbutɛn wuyaxi fan yi kɛndɛya. 
\v 8 Sɛwa gbeen yi so na taani.
\p
\v 9 Xɛmɛna nde yi na taani naxan yi xili Simɔn. Na yi woyimɛyaan ligama. Samariya kaane birin yi kabɛma a ma. A yi a yɛtɛ yigboma. 
\v 10 Taan muxune birin yi biraxi a fɔxɔ ra, fonna nun dii ɲɔrɛna, e lu a falɛ, e naxa, “Xɛmɛni ito, Ala sɛnbɛn ni ito ra, yamaan naxan xili sa a ‘Fanga Gbee Kanna.’ ” 
\v 11 E yi biraxi a fɔxɔ ra, bayo e yi kabɛma a ma xabu to mi na ra a woyimɛyana fe ra. 
\v 12 Koni Filipi Alaa Mangayaan nun Yesu Alaa Muxu Sugandixina a fe xibarun nali e ma waxatin naxan yi, e yi dɛnkɛlɛya. Xɛmɛne nun ɲaxanle, e birin yi rafu igeni e tubi xinla ma. 
\v 13 Simɔn fan yɛtɛɛn yi dɛnkɛlɛya. A yi rafu igeni, a lu biraxi Filipi fɔxɔ ra yiren birin yi. A yi taxamaseri gbeene nun kabanako feene to, a kabɛ kati!
\p
\v 14 Xɛraan naxanye yi Yerusalɛn taani, ne a mɛ waxatin naxan yi a Samariya kaane bata Alaa falan suxu, e Piyɛri nun Yoni rasiga e ma. 
\v 15 E to so na, e yi Ala maxandi e xa alogo e xa Alaa Nii Sariɲanxin sɔtɔ. 
\v 16 Amasɔtɔ Alaa Nii Sariɲanxin munma yi godo e tan sese fari singen. E bata yi rafu igeni Marigi Yesu xinla nan tun yi gbansan! 
\v 17 Nayi, Piyɛri nun Yoni yi e yiin sa e ma, e yi Alaa Nii Sariɲanxin sɔtɔ.
\p
\v 18 Simɔn a to waxatin naxan yi, a Nii Sariɲanxin yi sɔtɔma xɛrane yiine xɔn, a yi fa gbetin na e xɔn, 
\v 19 a naxa, “Ɛ sɛnbɛni ito fi n fan ma alogo n na n yiin sa muxu yo ma, na kanna fan xa Alaa Nii Sariɲanxin sɔtɔ.”
\p
\v 20 Koni Piyɛri yi a yabi, a naxa, “Ɛ nun i ya gbetin xa halagi yire kedenni, amasɔtɔ i mirixi a ma fa fala a i Alaa kiseen sɔtɔn gbetin nan xɔn! 
\v 21 I gbee yo mi nxɔ wanle yi amasɔtɔ i bɔɲɛn mi tinxinxi Ala yɛɛ ra yi. 
\v 22 Nayi, xɛtɛ i ya miriya ɲaxin fɔxɔ ra, i yi Marigin maxandi alogo a xa i mafelu i ya miriya ɲaxin na, xa a sa tin. 
\v 23 Amasɔtɔ n bata a to, i lugoxi xɔxɔlɔnyaan nan na, i kankan tinxintareyaan ma.”
\p
\v 24 Simɔn yi a fala Piyɛri nun Yoni xa, a naxa, “Yandi, ɛ Marigin maxandi n xa, alogo, ɛ feen naxanye falaxi, ne sese nama n li.” 
\v 25 Piyɛri nun Yoni seren baxina, e Marigina falan nali, e xɛtɛ Yerusalɛn taani, e dangu Yesu a fe Xibaru Faɲin naliyɛ Samariya taa wuyaxi yi.
\s Filipi nun Etiyopi kaana fe
\p
\v 26 Marigina malekan yi falan ti Filipi xa, a naxa, “Keli, i siga sogeteden yiifanna ma, kiraan naxan kelima Yerusalɛn taani siga Gasa taani naxan dangun burunna ra, i siga na xɔn.” 
\v 27 Filipi yi keli, a siga, a Etiyopi kaa xɛmɛ tɛgɛnxina\f + \fr 8.27\fr* \fk Xɛmɛ tɛgɛnxina\fk*: Na waxatini, mangane yi xɛmɛna ndee tɛgɛnma nɛn alogo e xa e yengi dɔxɔ mangana feene xɔn, e mi bira mangana ɲaxanle fɔxɔ ra. \f* nde li kira yi. Kuntigi gbeen nan yi na xɛmɛn na nun. A tan nan yi Etiyopi Ɲaxalan Mangan Kandasi a nafunle birin xun na. A bata yi siga Yerusalɛn taani Ala batudeni. 
\v 28 A xɛtɛmatɔna a konni, a yi dɔxi a wontoron kui, a yi lu Nabi Esayi a Kitabun xaranɲɛ. 
\v 29 Alaa Nii Sariɲanxin yi a fala Filipi xa, a naxa, “Siga, i sa i maso na wontoron na.” 
\v 30 Filipi yi siga a giyɛ, a yi Etiyopi kaan xuiin mɛ Nabi Esayi a Kitabun xaranɲɛ. Na ma, Filipi yi a maxɔdin, a naxa, “I naxan xaranma, i a bunna kolon ba?”
\p
\v 31 A yi a yabi, a naxa, “N na a kolonma di, xa muxe mi a yɛba n xa?” A Filipi xili alogo a xa te, a dɔxɔ a fɛma wontoroni. 
\v 32 A yi dɛnaxan xaranma Kitabun kui, na ni ito ra, a naxa,
\q “E a xali nɛn
\q alo yɛxɛɛn faxa daxina.
\q A mi fala yo ti,
\q alo yɛxɛɛn naxan a dunduma a fati ma xaben xaba muxun bun.\f + \fr 8.32\fr* \fk xabena:\fk* Yirena ndee yi, yɛxɛɛ xaben kuyama ayi nɛn, a yi xaba a findi dugin na.\f*
\q
\v 33 E a rayagi nɛn,
\q e mi tin a kitin bolonɲɛ tinxinni.
\q Nde nɔɛ a yixɛtɛna fe falɛ?
\q Amasɔtɔ e bata a siimayaan dan dunuɲa yi.”\f + \fr 8.33\fr* Esayi 53.7-8\f*
\p
\v 34 Kuntigin yi a fala Filipi xa, a naxa, “Yandi, a fala n xa, nabini ito nde a fe falama, a yɛtɛ fe ba, hanma muxu gbɛtɛ a fe?” 
\v 35 Filipi yi falan tongo, a yi a fɔlɔ na Kitabun yiren ma, a Yesu a fe xibarun nali a ma. 
\v 36 E yi sigan tima kiraan xɔn ma waxatin naxan yi, e xudena nde li. Kuntigin yi a fala a xa, a naxa, “Igen mato, nanfera n mi rafuyɛ?” 
\v 37 Filipi yi a fala a xa, a naxa, “Xa i bata dɛnkɛlɛya i bɔɲɛni, i nɔɛ rafuyɛ nɛn.” Kuntigin yi a yabi, a naxa, “N bata dɛnkɛlɛya a ma, a Yesu Alaa Muxu Sugandixin nan Alaa Dii Xɛmɛn na.”
\p
\v 38 A yi yamarin fi a e xa wontoron nati. E nun Filipi yi godo igeni, a yi rafu. 
\v 39 E to te igeni, Marigina Nii Sariɲanxin yi Filipi tongo, a siga a ra. Kuntigin mi fa a to sɔnɔn, koni a sɛwaxin yi siga a sigatini. 
\v 40 Filipi yi sa mini Asotu taani, a yi Yesu a fe Xibaru Faɲin nalima a dangu taane birin yi, han a sa so Sesariya taani waxatin naxan yi.
\c 9
\s Sɔli tubi fena
\r Xɛrane 22.6-16 nun 26.12-18
\p
\v 1 Nba, Sɔli naxan yi kɔnkɔxi Marigin fɔxɔrabirane ma e faxa feen na, na yi siga Saraxarali Kuntigi Singen fɛma, 
\v 2 a yi kɛdine maxɔdin a ra, a naxanye sɛbɛ Damasi taan salide banxine muxune ma, alogo xa a sa naxanye li na, xɛmɛn nun ɲaxanla, e biraxi Yesu a Kiraan fɔxɔ ra, a xa fa e xidixin na Yerusalɛn taani.
\p
\v 3 A yi kira yi, a bata yi maso Damasi taan na, tɛɛ dɛgɛ gbeen yi keli kore mafurɛn, a lu dɛgɛ a rabilinni. 
\v 4 A yi bira bɔxɔni, a fala xuiin mɛ, naxan yi a falama, a naxa, “Sɔli, Sɔli i n bɛsɛnxɔnyama nanfera?” 
\v 5 Sɔli yi maxɔdinna ti, a naxa, “Marigina, nde i tan na?” Na xuiin yi a yabi a naxa, “N tan, Yesu na a ra, i naxan bɛsɛnxɔnyama. 
\v 6 Koni keli, i siga taani. I lan i xa naxan liga, e sa na falama i xa nɛn.” 
\v 7 Muxun naxanye yi Sɔli fɔxɔ ra nun, ne dunduxin yi lu tixi. E yi fala xuiin mɛma koni e mi yi muxu yo toma. 
\v 8 Sɔli yi keli, a ti, a yi a yɛɛn nabi, koni a mi yi sese toma. E yi a yii rasuxu, e siga a ra Damasi taani. 
\v 9 A lu danxutɔyani han soge saxan. A mi yi donse donma, a mi yi a minma.
\p
\v 10 Nba, Yesu fɔxɔrabirana nde yi Damasi taani nun, a xili Ananiyasi. Marigin yi falan ti na xa fe tooni alo xiyena, a naxa, “Ananiyasi.” Ananiyasi yi a yabi, a naxa, “Marigina, n tan ni i ra.” 
\v 11 Marigin yi a fala a xa, a naxa, “Keli, i siga kiraan xɔn ma, naxan xili Kira Tinxinxina, i sa muxuna nde maxɔdin Yudasi a banxini naxan kelixi Tarise taani naxan xili Sɔli bayo a n maxandima. 
\v 12 A bata fe toon ti alo xiyena, a xɛmɛna nde to fɛ naxan xili Ananiyasi, a yi a yiin sa a ma, alogo a mɔn xa nɔ seen toɛ.” 
\v 13 Ananiyasi yi a yabi, a naxa, “Marigina, muxu wuyaxi bata na xɛmɛna fe fala n xa, a fe ɲaxin naxanye birin ligaxi i ya yama sariɲanxin na Yerusalɛn taani. 
\v 14 A bata sɛnbɛn sɔtɔ saraxarali kuntigine yii, a xa fa Damasi taani alogo muxun naxanye birin i xinla falama, a xa ne suxu.” 
\v 15 Marigin yi a fala Ananiyasi xa, a naxa, “Siga tun, amasɔtɔ n bata Sɔli sugandi n ma walikɛɛn na, a xa n xinla rali siya gbɛtɛne nun e mangane nun Isirayila muxune ma. 
\v 16 N na yitama a ra nɛn a tɔrɔn yatɛn naxan sɔtɔma n ma fe ra.”
\p
\v 17 Nayi, Ananiyasi yi siga na banxini, a sa a yiin sa Sɔli ma. A yi a fala a xa, a naxa, “Ngaxakedenna Sɔli, Marigi Yesu naxan mini i xa kɛnɛnni kira yi, i to yi fama be, na nan n nafaxi i ma alogo i mɔn xa seen to, i lugo Alaa Nii Sariɲanxin na.” 
\v 18 Mafurɛn sena nde yi ba Sɔli yɛɛn ma alo se xanla, a mɔn yi seen to. A yi keli, a rafu igeni. 
\v 19 A yi a dɛge, a mɔn yi sɛnbɛn sɔtɔ.
\s Sɔli yi kawandin ba Damasi taani
\p Sɔli yi xii dando raba Yesu fɔxɔrabirane fɛma Damasi taani. 
\v 20 A yi kawandin ba fɔlɔ salide banxine kui keden na, a Alaa Dii Xɛmɛn nan Yesu ra. 
\v 21 Naxanye birin na mɛ, ne yi kabɛ, e maxɔdinna ti, e naxa, “Xɛmɛni ito xa mi yi muxune ɲaxankatama Yerusalɛn taani naxan yi Ala maxandima xinli ito yi ba? A mi faxi ne xan suxudeyi be ba, alogo a xa siga e ra saraxarali kuntigine fɛma?” 
\v 22 Koni Sɔli sɛnbɛn yi gboma ayi kati! A yi a mayitama, a Yesu nan Alaa Muxu Sugandixin na han Damasi taan Yahudiyane yifu.
\p
\v 23 Xii wuyaxi danguxina, Yahudiyane yi e bode to Sɔli faxa feen ma. 
\v 24 Koni Sɔli yi e wundon kolon. E yi lu taan so dɛɛne kantanɲɛ kɔɛɛn nun yanyin na, alogo e xa a faxa. 
\v 25 Koni Sɔli a xarandiine yi sa a ragodo sagan kui taan nabilinna yinna xanbi ra.
\s Sɔli Yerusalɛn taani
\p
\v 26 Sɔli yi siga Yerusalɛn taani, a kata sigadeni Yesu fɔxɔrabirane fɛma. Koni e gaxu a yɛɛ ra, bayo e mi yi laxi a ra xa Yesu fɔxɔrabiran nan yi a ra nun. 
\v 27 Koni Baranabasi yi a xali xɛrane fɛma. Sɔli Marigin to kii naxan yi kira yi, a mɔn yi a xuiin mɛ, a na yɛba e xa e nun Sɔli kawandin ba kii naxan yi Damasi taani Marigi Yesu xinli. 
\v 28 Nayi, Sɔli yi lu e fɛma. A lu sigɛ kawandi badeni xaxili ragidini Marigi Yesu xinli Yerusalɛn taan birin yi. 
\v 29 Yahudiyan naxanye yi Girɛki xuiin falama, Sɔli yi lu ne matandɛ, koni ne fan yi kata a faxa feen na. 
\v 30 A ngaxakedenne to na mɛ, e yi siga a ra Sesariya taani, e yi a rasiga Tarise taani.
\p
\v 31 Nayi, dɛnkɛlɛya yamaan yi waxati ti bɔɲɛ xunbenli Yudaya yamanan nun Galile yamanan nun Samariya yamanani, e lu e bode sɛnbɛ soɛ. Alaa Nii Sariɲanxin yi lu e ralimaniyɛ Marigin yɛɛragaxuni, e wuya ayi.
\s Piyɛri yi siga Lida nun Yafa yi
\p
\v 32 Piyɛri yi a masigan tima na yirene birin yi. Lɔxɔna nde, a yi siga Lida taan yama sariɲanxin xɔntɔndeni. 
\v 33 A xɛmɛna nde li na naxan yi xili Ene, lɛbutɛnna nan yi a ra. Na yi saxi xabu ɲɛɛ solomasɛxɛ. 
\v 34 Piyɛri yi a fala a xa, a naxa, “Ene, Yesu Alaa Muxu Sugandixin bata i rakɛndɛya. Keli, i sadeni tɔn.” Ene yi keli mafurɛn! 
\v 35 Lida kaane nun Sarɔn kaane birin yi xɛmɛn to, e tubi Marigin ma.
\p
\v 36 Ɲaxanla nde yi Yafa taani naxan findixi Yesu fɔxɔrabirana nde ra, a xili Tabita, naxan mɔn yi xili Dɔrakasi Girɛki xuini. A yi fe faɲin ligama waxatin birin, a yi yiigelitɔne malima. 
\v 37 Na waxatini, a yi fura, a faxa. E to yelin a binbin maxɛ, e yi sa a sa kore banxina nde kui.
\p
\v 38 Awa, Yesu fɔxɔrabiran naxanye Yafa taani, ne bata yi a mɛ a Piyɛri Lida taani Yafa taan dɛxɔn ma. E yi xɛraan muxu firin nasiga, e naxa, “Yandi, fa nxu fɛma keden na.” 
\v 39 Piyɛri yi keli, e nun na xɛmɛne yi siga. E to so, e yi siga a ra kore banxin kui. Kaɲa gilɛne birin wugamatɔɔn yi fa a fɛma. Dɔrakasi domaan nun gubaan naxanye rafala a to yi ɲɛɲɛ, e yi ne yita a ra. 
\v 40 Piyɛri yi e birin namini banxini, a yi a xinbi sin, a Ala maxandi. Na xanbi ra, a yi a yɛɛ rafindi a binbin ma, a yi a fala, a naxa, “Tabita, keli.” A yi a yɛɛn nabi, a Piyɛri to, a keli, a dɔxɔ. 
\v 41 Piyɛri yi a suxu a yiin ma, a yi a rakeli. Na xanbi ra, a yama sariɲanxin nun kaɲa gilɛne xili, a yi a ɲɛɲɛn yita e ra. 
\v 42 Feni ito xibarun yi xuya ayi Yafa yiren birin yi. Muxu wuyaxi yi dɛnkɛlɛya Marigin ma. 
\v 43 Piyɛri yi xii wuyaxi ti Yafa yi xɛmɛna nde fɛma naxan yi xili Simɔn. Garangen nan yi a ra.
\c 10
\s Piyɛri nun Kɔrɔnɛyi a fe
\p
\v 1 Xɛmɛna nde yi Sesariya taani a xili Kɔrɔnɛyi, sofa kɛmɛn kuntigin nan yi a ra, a yi Itali yamanan ganla nin. 
\v 2 Dina muxun nan yi a ra. A tan nun a denbayaan birin yi gaxuxi Ala yɛɛ ra. A yi Yahudiya yiigelitɔne kima han! A yi Ala maxandima waxatin birin. 
\v 3 Lɔxɔna nde, se din waxatin bata yi maso, a yi fe toon ti alo xiyena, a yi Alaa malekana nde to, a a yigbɛ ki faɲi. Malekan yi so a konni, a yi a fala a xa, a naxa, “Kɔrɔnɛyi!” 
\v 4 A yi malekan mato gaxuni, a yi a yabi, a naxa, “N kanna, nanfe ligaxi?” Malekan yi a yabi, a naxa, “I ya maxandi xuiin nun i ya yiigelitɔ kiseene bata Ala kɛnɛn. Na nan a ligaxi a bata a yengi lu i xɔn. 
\v 5 Muxuna ndee rasiga Yafa taani iki, e xa sa fa muxun na naxan xili Simɔn, naxan mɔn xili Piyɛri. 
\v 6 A yigiyaxi Simɔn garangen konna nin, fɔxɔ igen dɛ.”
\p
\v 7 Na xanbi ra, malekan naxan yi falan tima Kɔrɔnɛyi xa, na yi siga. Kɔrɔnɛyi yi a walikɛɛn muxu firin xili e nun sofa dinaxina nde naxan yi walima a fɛma. 
\v 8 Feen naxan ligaxi, a na birin yɛba e xa, a yi e rasiga Yafa taani.
\p
\v 9 Na xɔtɔn bode, e yi kira yi, e bata yi maso Yafa taan na, Piyɛri yi te kore banxin xuntagi yanyi tagini Ala maxandideni. 
\v 10 Kamɛn yi a suxu, a yi waxi a dɛge feni. E yi donseen nafalama a xa waxatin naxan yi, a yi fe toon ti alo xiyena. 
\v 11 A yi kore xɔnna rabixin to, a sena nde to godɛ, a ligaxi alo dugi yigbeena. A singanxi a tongon naaninne ma godo bɔxɔni. 
\v 12 Subene nun bubu seene nun xɔliin siyaan birin yi na kui. 
\v 13 Piyɛri yi fala xuiin mɛ a fe tooni, a naxa, “Piyɛri, keli i yi nde faxa, i yi a don!”
\p
\v 14 Koni Piyɛri yi a yabi, a naxa, “Ɛn-ɛn de Marigina! Han iki, n munma se haramuxin\f + \fr 10.14\fr* \fk se haramuxina:\fk* Sube wuyaxi mi radaxaxi Yahudiyane dinani. A mato Saraxaraline sora 11 kui.\f* hanma se sariɲantaren don singen.” 
\v 15 Na fala xuiin mɔn yi mini, a naxa, “Ala bata naxan nasariɲan, i tan nama na yatɛ se sariɲantaren na.” 
\v 16 Na yi liga dɔxɔɲa ma saxan. Na seen mɔn yi te kore keden na.
\p
\v 17 Piyɛri fe toon naxan ti alo xiyena, a yi a mirima na bunna ma waxatin naxan yi, Kɔrɔnɛyi a xɛrane bata yi Simɔn ma banxin to, e tixi a dɛ ra. 
\v 18 E yi muxune xili, e maxɔdinna ti, xa Simɔn yi yigiyaxi mɛnni naxan mɔn xili Piyɛri.
\p
\v 19 Piyɛri mɔn yi a mirima a fe toon bunna ma waxatin naxan yi, Alaa Nii Sariɲanxin yi a fala a xa, a naxa, “Simɔn, a mato, xɛmɛ saxan i fenma. 
\v 20 Keli i siga e fɔxɔ ra hali i mi sikɛ, amasɔtɔ n tan nan e rafaxi.” 
\v 21 Nayi, Piyɛri yi siga na muxune fɛma, a yi a fala e xa, a naxa, “N tan ni i ra, ɛ naxan fenma. Ɛ faxi nanfera?” 
\v 22 E yi a yabi, e naxa, “Kɔrɔnɛyi, sofa kɛmɛn kuntigin nan nxu xɛxi. Muxu tinxinxin nan a ra, a gaxu Ala yɛɛ ra, Yahudiyane birin a seren bama! Maleka sariɲanxin bata a fala a xa, a xa i xili a konni a yi i ya falane ramɛ.” 
\v 23 Nayi, Piyɛri yi e yigiya banxini. Na xɔtɔn bode, a yi keli, e birin yi siga. Yafa taan dɛnkɛlɛya muxuna ndee yi siga e fɔxɔ ra.
\p
\v 24 Na xɔtɔn bode mɔn, e Sesariya taan li. Kɔrɔnɛyi yi e legedenma, a bata yi a kon kaane nun a xɔyine birin malan nun. 
\v 25 Piyɛri to so banxini, Kɔrɔnɛyi yi a ralan, a yi a xinbi sin Piyɛri bun ma a binya feen na. 
\v 26 Koni Piyɛri yi a rakeli, a naxa, “Keli, amasɔtɔ muxun nan tun n fan na.” 
\v 27 E yi lu fala tiini han Piyɛri yi so, a yi muxu wuyaxi li malanxi na yi. 
\v 28 A yi a fala e xa, a naxa, “Ɛ a kolon yati fa fala a Yahudiyane dinan mi tinɲɛ e nun siya gbɛtɛn xa lu e bode xɔn hanma a so a konni. Koni Ala bata a yita n na, a n nama a fala muxu yo ma fa fala a mi sariɲan hanma a haramuxi. 
\v 29 Nanara, i ya xɛrane to n xili, n mi tondixi fɛ. Nba, ɛ n xilixi nanfera?”
\p
\v 30 Kɔrɔnɛyi yi a fala, a naxa, “A soge naaninna nan i ra, n yi salima n ma banxini alo waxati sifani ito yi, benun se din waxatin xa a li, nba, xɛmɛna nde yi mini kɛnɛnni n xa, a ti n yɛtagi, a domaan mayilenma. 
\v 31 A yi a fala, a naxa, ‘Kɔrɔnɛyi, Ala bata i ya maxandin xuiin mɛ. I ya yiigelitɔ kiseene bata a liga Ala yi a yengi lu i xɔn ma. 
\v 32 Nayi, muxuna nde rasiga Yafa taani Simɔn xilideni naxan mɔn xili Piyɛri. A yigiyaxi Simɔn garangen konna nin fɔxɔ igen dɛ.’ 
\v 33 Nanara, n xɛraan nasigaxi i fɔxɔ ra keden na, i fan bata tin fɛ. Awa, iki nxu birin Ala yɛtagi be alogo nxu xa na falan mɛ Marigina i yamarixi naxan na.”
\s Piyɛri yi falan ti
\p
\v 34 Piyɛri yi falan ti fɔlɔ, a naxa, “Iki, n bata a kolon, a ɲɔndin na a ra, fa fala Ala mi muxune rafisaxi e bode xa. 
\v 35 Naxan na gaxu a yɛɛ ra, a tinxinyaan naba, a na yisuxuma nɛn, a na findi muxun siya yo ra. 
\v 36 Ala bata a falan nasiga Isirayila kaane ma, a yi Yesu a fe Xibaru Faɲin nali e ma fa fala a bɔɲɛ xunbenla sɔtɔma Yesu Alaa Muxu Sugandixin barakan nin, muxun birin Marigina. 
\v 37 Ɛ a kolon naxan liga Yudaya yamanan birin yi, naxan bata yi fɔlɔ Galile yamanani Yoni kawandin ba xanbini a yamaan xa rafu igeni e tubi xinla ma. 
\v 38 Ɛ mɔn a kolon, a Alaa Nii Sariɲanxin nagodo nɛn Yesu Nasarɛti kaan xun ma alo masusan turena, a yi sɛnbɛn fi a ma. Ɛ mɔn a kolon Yesu siga kii naxan yi yiren birin yi, a yi lu fe faɲine ligɛ, a muxune rakɛndɛya, naxanye birin yi Yinna Manga Setana sɛnbɛn bun ma, amasɔtɔ Ala yi a xɔn ma. 
\v 39 A feen naxanye birin liga Yahudiya yamanan nun Yerusalɛn taani, ne serene nan nxu tan na. E yi a gbangban wudin ma, e yi a faxa. 
\v 40 Koni Ala yi a rakeli sayani a soge saxande lɔxɔni, a yi a yita yamaan na. 
\v 41 Yamaan birin mi a to, koni fɔ Ala sereyaan naxanye sugandixi, nxu tan naxanye nxu dɛge a xɔn, nxu yi nxu min a dɛxɔn a keli xanbini sayani. 
\v 42 A bata nxu yamari, a nxu xa kawandin ba yamaan xa, nxu yi a seren ba fa fala Ala bata a ragidi Yesu ma, a xa faxa muxune nun ɲɛɲɛ muxune makiti. 
\v 43 Nabine birin a seren ba nɛn, a muxu yo na dɛnkɛlɛya a ma, na kanna yulubine xafarima nɛn Yesu xinla barakani.”
\s Siya gbɛtɛne Alaa Nii Sariɲanxin sɔtɔ fena
\p
\v 44 Piyɛri yi falan tima waxatin naxan yi, naxanye birin yi tuli matixi a falan na, Alaa Nii Sariɲanxin yi godo ne birin ma. 
\v 45 Yahudiyan dɛnkɛlɛya muxun naxanye fa Piyɛri fɔxɔ ra, ne yi kabɛ bayo Ala a Nii Sariɲanxin nagodo nɛn siya gbɛtɛne fan ma. 
\v 46 Amasɔtɔ e yi na muxune fala xuine mɛma e Ala matɔxɔma xui gbɛtɛne yi. Nayi, Piyɛri yi a fala, 
\v 47 a naxa, “Tondi tiyɛ muxuni itoe rafuyɛ igeni ba, naxanye bata Alaa Nii Sariɲanxin sɔtɔ alo en tan a sɔtɔxi kii naxan yi?” 
\v 48 Nanara, a yi e yamari a e xa rafu Yesu Alaa Muxu Sugandixin xinli. Na xanbi ra, e yi Piyɛri mafan, a xa lu na xi dando.
\c 11
\s Piyɛri yi a dɛntɛgɛ Yerusalɛn dɛnkɛlɛya yamaan xa
\p
\v 1 Xɛrane nun dɛnkɛlɛya muxun naxanye yi Yudaya yamanan birin yi, ne yi a mɛ, a siya gbɛtɛne fan bata Alaa falan suxu. 
\v 2 Piyɛri to siga Yerusalɛn taani, Yahudiya dɛnkɛlɛya muxune yi a mafala fɔlɔ, e naxa, 
\v 3 “I bata siga banxulantarene konni, ɛ birin yi ɛ dɛge ɛ bode xɔn ma!”
\p
\v 4 Piyɛri yi na feene yɛba e xa ki faɲi a danguxi kii naxan yi, 
\v 5 a naxa, “N yi Ala maxandima Yafa taani waxatin naxan yi, n fe toon ti nɛn alo xiyena. N sena nde to godɛ, a ligaxi alo dugi yigbeena. A singanxi a tongon naaninne ma, a ti n dɛxɔn ma. 
\v 6 N yi a kui to, n yi fa subene nun burunna subene nun bubu seene nun xɔline to. 
\v 7 Na xanbi ra, n fala xuiin mɛ, a naxa, ‘Piyɛri, keli, i nde faxa, i yi a don!’ 
\v 8 Koni n yi a yabi, n naxa, ‘Ɛn-ɛn de, Marigina, n munma donse haramuxin don singen hanma donse sariɲantarena.’ 
\v 9 Fala xuiin mɔn yi keli kore, a naxa, ‘Ala bata naxan nasariɲan, i nama na yatɛ se sariɲantaren na!’ 
\v 10 Na yi liga dɔxɔɲa ma saxan. Dɔnxɛn na, na seen mɔn yi te kore. 
\v 11 Na waxatin yɛtɛni xɛmɛ saxan yi fa n ma banxini nxu yi yigiyaxi dɛnaxan yi keli Sesariya taani. 
\v 12 Alaa Nii Sariɲanxin yi a fala n xa, a n nama sikɛ sigɛ e fɔxɔ ra. Dɛnkɛlɛya muxu senninni itoe naxanye be, ne fan yi n mati, nxu birin yi so Kɔrɔnɛyi a banxini. 
\v 13 Kɔrɔnɛyi malekan to tixi a banxini kii naxan yi, a yi na yɛba nxu xa. Malekan yi a fala a xa, a naxa, ‘Muxuna nde rasiga Yafa taani, e xa sa Simɔn xili, naxan mɔn xili Piyɛri. 
\v 14 A falane tima i xa nɛn, naxanye ɛ nun i ya denbayaan birin nakisima.’ 
\v 15 N to falan fɔlɔ, Alaa Nii Sariɲanxin yi godo e ma alo a godo nxu fan ma kii naxan yi a fɔlɔni. 
\v 16 Nayi, Marigin falan naxan ti n xa, na yi rabira n ma, a naxa, ‘Yoni marafuun tixi igen nin, koni ɛ tan nafuma Alaa Nii Sariɲanxin nin.’ 
\v 17 Awa, Ala to e kixi alo a en fan kixi kii naxan yi, en tan naxanye dɛnkɛlɛyaxi Marigi Yesu Alaa Muxu Sugandixin ma, n tan yi lan nun n xa Ala matandi ba?”
\p
\v 18 E na falane mɛ waxatin naxan yi, e birin yi e dundu, e yi Ala tantun, e naxa, “Ala bata tin siya gbɛtɛne fan xa tubi, e nii rakisin sɔtɔ!”
\s Antiyɔki dɛnkɛlɛya yamana fe
\p
\v 19 Awa, tɔrɔ lɔxɔn naxanye fa Etiyɛn faxa waxatini, na yi a liga dɛnkɛlɛya muxune yi xuya ayi. Ndee yi siga han Fenisa nun Sipiri nun Antiyɔki taani. E yi Alaa falan nalima Yahudiyane nan tun ma. 
\v 20 Koni xɛmɛn naxanye dɛnkɛlɛya Sipiri yamanan nun Sirɛni taani, na ndee yi siga Antiyɔki taani, e Marigi Yesu a fe Xibaru Faɲin nali Girɛkine fan ma. 
\v 21 Marigin sɛnbɛn yi lu e fɔxɔ ra, muxu wuyaxi yi dɛnkɛlɛya, e tubi Marigin ma.
\p
\v 22 Awa, na fe xibarun yi Yerusalɛn dɛnkɛlɛya yamaan li, e Baranabasi rasiga Antiyɔki taani. 
\v 23 A to na li, Ala hinanxi e ra kii naxan yi, a na to, a sɛwa. A yi e birin nalimaniya, a e xa lu Marigin fɔxɔ ra e bɔɲɛn birin na! 
\v 24 Muxu faɲin nan yi Baranabasi ra, a yi lugoxi Alaa Nii Sariɲanxin na, a dɛnkɛlɛyaxi. Muxu wuyaxi yi bira Marigin fɔxɔ ra.
\p
\v 25 Na xanbi ra, Baranabasi yi siga Tarise taani Sɔli fendeni. 
\v 26 A a to waxatin naxan yi, a yi fa a ra Antiyɔki yi. Baranabasi nun Sɔli yi lu dɛnkɛlɛya yamaan xɔn, e muxu wuyaxi xaran han ɲɛɛ keden. Antiyɔki kaane nan singe Yesu fɔxɔrabirane xili sa a Yesu mantonne.
\p
\v 27 Awa, na waxatini, nabina ndee yi keli Yerusalɛn taani, e siga Antiyɔki taani. 
\v 28 E tan nde yi xili Agabusi, na yi keli, a yi a fala Alaa Nii Sariɲanxin barakani, a fitina kamɛn soma nɛn dunuɲa birin yi. Na feen kamali nɛn Manga Kilɔdi waxatini. 
\v 29 Mɛn kaan naxanye yi Yesu fɔxɔ ra, ne yi lan a ma, a e birin xa e fanga bɛrɛn liga alogo e xa mali seen nasiga e ngaxakedenne ma naxanye yi Yudaya yamanani. 
\v 30 E yi na liga, e yi na so Baranabasi nun Sɔli yii siga Yudaya dɛnkɛlɛya yamaan fonne ma.
\c 12
\s Piyɛri sa feen kasoon na
\p
\v 1 Na waxatini, Manga Herode yi dɛnkɛlɛya yamaan muxuna ndee suxu, a xa e ɲaxankata. 
\v 2 A yi yamarin fi, a e xa Yoni tada Yaki faxa silanfanna ra.\f + \fr 12.2\fr* \fk Silanfanna:\fk* Sofane yɛngɛso dɛgɛmana.\f* 
\v 3 A to a to, a na rafan Yahudiyane ma, a mɔn yi Piyɛri fan suxu. Na liga Buru Ratetaren Sali lɔxɔne nin.\f + \fr 12.3\fr* \fk Buru Tetaren Sanla:\fk* Yahudiyane yi burun donma xii solofere lɛbɛn mi saxi naxan yi sanli ito yi. E sariɲan kiina nde nan yi a ra. A mato Xɔrɔyaan 12.15 kui.\f* 
\v 4 Herode to Piyɛri suxu, a yi a sa kasoon na, a yi sofa naanin dɔxɔde naanin ti a kantandeni. A xɔli yi Herode ma, Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla\f + \fr 12.4\fr* \fk Halagi Tiin Dangu Lɔxɔn Sanla:\fk* Musaa waxatini, Ala fitina feen nafa nɛn Firawonaa yamaan ma, malekan yi fa e dii singene birin faxa kɔɛ kedenna ra. Koni, Isirayila kaane yi saraxa wunla xuya e banxine dɛ wudine ma, saya malekan yi dangu e xun ma. Na feen sanla ni ito ra. A mato Xɔrɔyaan 12.1-13 kui.\f* na ba a ra, a yi a makiti yamaan yɛtagi. 
\v 5 Nanara, e yi Piyɛri ramara kasoon na, koni dɛnkɛlɛya yamaan yi Ala maxandima a xa kati!
\s Piyɛri mini fena kasoon na
\p
\v 6 Na kɔɛɛn na, benun Herode xa Piyɛri makiti, Piyɛri yi xidixi yɔlɔnxɔnne ra, a xima sofa firin tagi. Kaso banxin kantan muxune tixi dɛɛn na. 
\v 7 Marigina malekan yi mini kɛnɛnni a xa, kaso banxin kuiin yi yalan. Malekan yi Piyɛri ɲɛnsɛnna magarin, a yi a raxulun, a yi a fala a xa, a naxa, “Keli mafurɛn!” Yɔlɔnxɔnne yi ba a yiine ra, e yolon. 
\v 8 Malekan yi a fala a xa, a naxa, “I maxidi, i ya sankidine so.” Piyɛri yi na liga. Malekan yi a fala a xa, a naxa, “I ya domaan nagodo i ma, i bira n fɔxɔ ra.” 
\v 9 Piyɛri yi bira malekan fɔxɔ ra mini kasoon na. Koni malekan yi naxan ligama, Piyɛri mi yi a kolon xa ɲɔndin nan yi a ra. A yengi yi a ma a a yi fe toon nan tima alo xiyena. 
\v 10 E yi dangu kantan ti singen na, e nun a firindena, e yi sa tande yi dɛɛ wure daxin li siga taani. Na yi rabi a yɛtɛ ra, e yi mini. E sigaxin kiraan xɔn ndedi, malekan yi tunun Piyɛri ma.
\p
\v 11 Piyɛri to xaxili sɔtɔ, a yi a fala, a naxa, “N bata a kolon yati, a Marigin nan a malekan xɛxi, a n nakisi Herode sɛnbɛn ma e nun Yahudiya yamaan yi waxi naxan birin liga fe yi n na.” 
\v 12 A yelinxina a mirɛ, a yi siga Yoni Maraka nga Mariyama konni. Muxu wuyaxi yi malanxi na yi nun, e Ala maxandima. 
\v 13 Piyɛri to dɛɛn kɔnkɔn, walikɛ ɲaxanla nde yi na nun naxan yi xili Roda. Na yi siga, a sa a tuli mati. 
\v 14 A Piyɛri xuiin kolonxina, a sɛwa han a yi ɲinan dɛɛn nabi feen xɔn, a xɛtɛ a giyɛ. A sa a fala, a naxa, “Piyɛri tixi dɛɛn na!” 
\v 15 E yi a fala a xa, e naxa, “I xunna bata keli!” Koni a kankan a ma a ɲɔndin na a ra. E yi a yabi, e naxa, “Piyɛri yɛlɛnna nan na ra.”
\p
\v 16 Koni na waxatin birin, Piyɛri yi dɛɛn kɔnkɔma tun. Dɔnxɛn na e dɛɛn nabi. E Piyɛri to waxatin naxan yi, e kabɛ. 
\v 17 Koni a yi a yiin maliga e xa, a e xa e dundu. Marigina a raminixi kasoon na kii naxan yi, a yi na yɛba e xa, a naxa, “Ɛ na fala Yaki\f + \fr 12.17\fr* Herode bata yi Yaki gbɛtɛ nan faxa. A mato Xɛrane 12.2 kui. Yanyina nde, Yaki ito nan yi Yerusalɛn dɛnkɛlɛya yamaan xunna ra. A mato Galati 1.19 nun Yaki 1.1 nun Xɛrane 15.13 kui.\f* nun en ngaxakedenne birin xa.” Na xanbi ra, a yi mini, a siga yire gbɛtɛ yi.
\p
\v 18 Kuye to yiba, sofane yi kuisan kati, e naxa, “Nanfe ligaxi Piyɛri ra?” 
\v 19 Herode yi e yamari, a e xa a fen koni e mi a to. Nayi, a yi kaso kantanne makiti, a yi a yamari, a e xa faxa. Na xanbi ra, Herode yi keli Yudaya yamanani, a sa waxati ti Sesariya taani.
\s Herode faxa fena
\p
\v 20 Herode yi xɔlɔxi Tire kaane nun Sidɔn kaane ma nun. Nanara, ne yi e malan, siga Herode fɛma. E yi mangana muxu gbeena nde singe masɔtɔ, Bilasati. Na xanbi ra, e yi kata yɛngɛn ɲan feen na e nun mangan tagi, amasɔtɔ e yamanan muxune yi donseen sɔtɔma Manga Herode a yamanan nin. 
\v 21 E lɔxɔn naxan saxi, Herode yi a mangaya domaan nagodo a ma, a dɔxɔ a mangaya gbɛdɛni, a falan ti yamaan xa. 
\v 22 Yamaan yi sɔnxɔ, e naxa, “alana nde nan xui ito ra, adama mi a ra.” 
\v 23 Na waxatin yɛtɛni, Marigina malekan yi furen nadin Herode ma, amasɔtɔ a mi yi Ala binyaxi. Kunle yi a don, a faxa.
\p
\v 24 Alaa falan yi xuya ayi, a sɛnbɛn sɔtɔ. 
\v 25 Baranabasi nun Sɔli yi yelin e xɛrayaan na, e keli Yerusalɛn taani, e xɛtɛ Antiyɔki taani. E siga Yoni Maraka ra e fɔxɔ ra.
\c 13
\s E Baranabasi nun Sɔli rasiga
\p
\v 1 Nabina ndee nun karamɔxɔna ndee yi Antiyɔki dɛnkɛlɛya yamaan yɛ nun, Baranabasi nun Simeyɔn, e yi naxan xilima a fati fɔrɛna, e nun Lusiyusu Sirɛni kaan nun Manahɛn naxan nun Manga Herode maxuruxi e bode xɔn ma, e nun Sɔli. 
\v 2 Lɔxɔna nde, e yi sunni, e Marigin batuma, Alaa Nii Sariɲanxin yi a fala e xa, a naxa, “Ɛ Baranabasi nun Sɔli lu e danna n xa n ma wanla ra, n na e xilixi naxan ma.” 
\v 3 Nayi, e to yelin sun suxun nun Ala maxandin na, e yi e yiin sa Baranabasi nun Sɔli ma e taxu feen na Ala ra, e yi e rasiga.
\p
\v 4 Nba, Alaa Nii Sariɲanxin to Baranabasi nun Sɔli rasiga, e yi siga Silusi taani, e dɔxɔ kunkin kui fɔxɔ igen xun ma, e siga han Sipiri yamanani. 
\v 5 E to so Salamin taani, e sa Alaa falan nali Yahudiyane salide banxine yi. Yoni Maraka yi e fɔxɔ ra e mali feen na.
\p
\v 6 E dangu na yamanan birin yi, han e sa Pafosi taan li. E yi woyimɛna nde li na, a xili Barayisa. Wule nabiin nan yi a ra Yudaya yamanani. 
\v 7 Kuntigina nde nan yi a ra yamana kanna Sɛriyu Pɔli fɛma. Xaxilimaan nan yi na yamana kanna ra. A yi Baranabasi nun Sɔli xili a konni amasɔtɔ a yi waxi a xɔn ma a xa Alaa falan namɛ. 
\v 8 Koni Barayisa na woyimɛɛn naxan mɔn yi xili Girɛki xuini, Elimasi, na yi e matandi. A yi kata a yamana kanna xa tondi dɛnkɛlɛya feen ma. 
\v 9 Awa, Sɔli naxan mɔn xili Pɔli, na yi lugoxi Alaa Nii Sariɲanxin na, a yi woyimɛɛn mato kati! 
\v 10 A yi a fala, a naxa, “I tan lugoxi yanfan nun kɔtɛ ɲaxin siyaan birin na! Yinna Manga Setanaa diina! Tinxinyaan birin yaxun nan i tan na. I mi bɛ Marigina kira tinxinxine matandɛ ba? 
\v 11 A mato, Marigin bata a yiini te i xili ma iki, i danxuma nɛn. I waxati tima nɛn i mi sogen to.”
\p Na waxatin yɛtɛni, kundaan nun dimin yi Elimasi yɛɛn suxu. A lu a masiga tiyɛ, a muxune fenma naxan a yii rasuxɛ. 
\v 12 Yamana kanna na to waxatin naxan yi, a dɛnkɛlɛya, a kabɛ Marigina xaranna ma.
\s Pɔli a kawandina Pisidiya yi
\p
\v 13 Pɔli nun a fɔxɔrabirane yi dɔxɔ kunkin kui Pafosi taani siga Pɛriga taani Panfiliya yamanani. Koni Yoni Maraka yi xɛtɛ e fɔxɔ ra na yi, a siga Yerusalɛn taani. 
\v 14 E yi keli Pɛriga taani siga Antiyɔki taani naxan Pisidiya yamanani. Matabu Lɔxɔni, e sa so Yahudiyane salide banxini, e dɔxɔ. 
\v 15 E yelin Musaa Sariya Kitabun nun nabine kitabune xaranɲɛ waxatin naxan yi, salide banxin kuntigine yi a fala e xa, e naxa, “Ngaxakedenne, xa kawandi falana nde ɛ xɔn lan yamaan ma, ɛ a fala.” 
\v 16 Pɔli yi keli, a yi e masabari a yiin na, a falan fɔlɔ, a naxa, “Ɛ tan Isirayila kaane nun siya gbɛtɛn naxanye gaxuxi Ala yɛɛ ra, ɛ tuli mati n xuiin na! 
\v 17 Isirayila kaane Ala bata en benbane sugandi, a yi e rawuya ayi, e yi Misiran yamanani waxatin naxan yi. Na xanbi ra, a yi e ramini na yamanani a sɛnbɛ gbeeni. 
\v 18 A yi ti e bun ma tonbonni ɲɛɛ tonge naanin, 
\v 19 a yi siya solofere halagi Kanan bɔxɔni, a yi a yamaan findi na bɔxɔn kanna ra. 
\v 20 Na birin danguxi ɲɛɛ kɛmɛ naanin e nun ɲɛɛ tonge suulun ɲɔxɔn nan bun.”
\p “Na xanbi ra, a kitisane fi e ma han Nabi Samuyɛli a waxatini. 
\v 21 Na xanbi ra, e yi mangan maxɔdin Ala ra, Ala yi Bunyamin bɔnsɔnna Kisu a dii xɛmɛn Sɔli findi e mangan na ɲɛɛ tonge naanin. 
\v 22 Ala Sɔli ba mangayani waxatin naxan yi, a yi Dawuda findi e mangan na. Ala a fala nɛn Dawuda fe yi, a naxa, ‘N bata a to, a muxun nan Yese a dii xɛmɛn Dawuda ra naxan bɔɲɛn luxi alo n bɔɲɛna.’ ”\f + \fr 13.20\fr* Samuyɛli Singen 13.14\f*
\p
\v 23 “Ala yi Yesu Marakisi Tiin namini Dawuda bɔnsɔnni Isirayila xa, a bata yi e tuli sa naxan na. 
\v 24 Benun Yesu xa fa waxatin naxan yi, Yoni yi Isirayila yamaan birin kawandi, a e xa e kɛɲaan maxɛtɛ, e rafu igeni e tubi xinla ma. 
\v 25 Yoni yi yelinma a wanla ra waxatin naxan yi, a yi a fala yamaan xa, a naxa, ‘Ɛ mirixi a ma, a nde n tan na? Ɛ naxan mamɛma, na mi n tan na. Koni na fama nɛn n tan xanbi ra. N yɛtɛɛn mi lan n yi a sankidin fulun.’ ”
\p
\v 26 Pɔli mɔn yi a fala, a naxa, “Ngaxakedenne, Iburahima bɔnsɔnne nun siya gbɛtɛn naxanye gaxuma Ala yɛɛ ra, kisi feen Xibaru Faɲini ito faxi en tan nan ma. 
\v 27 Amasɔtɔ Yerusalɛn kaane nun e kuntigine mi Yesu kolon. E mɔn mi nabine falane famuxi naxanye xaranma Matabu Lɔxɔne birin yi. Koni, e na falane rakamali nɛn, e to Yesu yalagi. 
\v 28 Hali e to mi a yalagi xun yo to a ra, a yi lan a xa faxa naxan ma. Koni e Pilati mafan nɛn, alogo a xa a faxa. 
\v 29 Kitabun naxan falaxi a fe yi, e na birin nakamali waxatin naxan yi, e yi a ragodo a gbangban wudin ma, e yi a maluxun. 
\v 30 Koni Ala yi a rakeli sayani. 
\v 31 Naxanye yi biraxi a fɔxɔ ra Yerusalɛn taani nun keli Galile yi, ne yi a to xi wuyaxi bun. Ne nan a serene ra en ma yamaan xa iki.”
\p
\v 32 “Nxu bata fa Yesu a fe Xibaru Faɲini ito ralideni ɛ ma. Ala bata yi en benbane tuli sa naxan na, 
\v 33 a bata na rakamali en tan xa, e bɔnsɔnne, a Marigi Yesu rakeli sayani, alo a sɛbɛxi kii naxan yi Yaburin sora firinden kui, a naxa, ‘N ma dii xɛmɛn nan i tan na. N bata findi i fafe ra to.’\f + \fr 13.33\fr* Yaburin 2.7\f* ”
\p
\v 34 “Ala naxan fala Yesu rakeli feni sayani, alogo a nama fa faxa sɔnɔn, a ito nan fala, a naxa, ‘N Dawuda tuli sa duba sariɲanxi kɛndɛn naxanye ra, n na fima nɛn ɛ ma.’\f + \fr 13.34\fr* Esayi 55.3\f* 
\v 35 Nanara, a sɛbɛxi yire gbɛtɛ yi, a naxa, ‘I mi tinɲɛ i ya muxu sariɲanxin yi kun gaburun kui.’\f + \fr 13.35\fr* Yaburin 16.10\f* 
\v 36 Anu, Dawuda yelin xanbini walɛ Ala xa a waxatini, a faxa nɛn, e yi a maluxun a benbane fɛma, a binbin yi kun. 
\v 37 Koni Ala naxan nakeli sayani, na mi kunma.”
\p
\v 38 “Nanara, ngaxakedenne, nxu bata a rali ɛ ma, ɛ xa a kolon, a yulubine xafarima Yesu barakan nin. Musaa sariyan mi yi nɔɛ ɛ ratinxinɲɛ Ala yɛɛ ra yi yulubine fe ra, 
\v 39 koni naxanye na dɛnkɛlɛya Yesu ma, ne tinxinma nɛn Ala yɛɛ ra yi a barakani. 
\v 40 Nanara, ɛ a liga ɛ yeren ma, nabine naxan fala, na nama fa ɛ sɔtɔ, 
\v 41 e naxa, ‘Ɛ tan muxu dɛ ɲaxine, ɛ kabɛ, ɛ xuya ayi. Bayo n fena nde ligama nɛn ɛ waxatini ito yi ɛ mi yi lɛ naxan na, hali xa a fala ɛ xa.’\f + \fr 13.40-41\fr* A mato Xabakuki 1.5 kui.\f* ”
\p
\v 42 Pɔli nun Baranabasi yi minima salide banxini waxatin naxan yi, yamaan yi e mafan, a e mɔn xa falani ito ti e xa Matabu Lɔxɔ famatɔni. 
\v 43 Awa, yamaan keli malanni waxatin naxan yi, Yahudiya wuyaxi nun siya gbɛtɛn naxanye yi tubixi Yahudiyane dinan ma, ne yi bira Pɔli nun Baranabasi fɔxɔ ra. Nanara, ne yi e kawandi, a e xa lu Alaa hinanna bun ma.
\p
\v 44 Na Matabu Lɔxɔn xunsagin ma, fayida taan muxune birin yi e malan Marigina falan namɛ xinla ma. 
\v 45 Yahudiyan bonne yamaan to waxatin naxan yi, e xɔxɔlɔnyaan yi keli e ra kati! E yi Pɔli a falane matandi, e yi a rayelefu. 
\v 46 Koni Pɔli nun Baranabasi yi falan ti xaxili ragidini, e naxa, “A fɛrɛ mi na fɔ Alaa falan xa ti ɛ tan nan singe xa. Koni bayo ɛ bata ɛ mɛ Alaa falan na, ɛ mi ɛ yɛtɛ yatɛxi habadan nii rakisin muxune ra, nxu kelima ɛ fɛma nɛn, nxu siga siyane fɛma. 
\v 47 Amasɔtɔ Marigina a yamarixi en ma na kii nin, a naxa, ‘N bata i findi kɛnɛnna ra siyane xa, alogo i xa siga kisi feen na han bɔxɔn danne.’\f + \fr 13.47\fr* Esayi 49.6\f* ”
\p
\v 48 Siya gbɛtɛne ito mɛ waxatin naxan yi, e sɛwa, e Marigina falan binya. Naxanye birin yi yɛbaxi nun habadan nii rakisin sɔtɔ feen na, ne yi dɛnkɛlɛya.
\p
\v 49 Marigina falan yi xuya ayi na yamanan yiren birin yi. 
\v 50 Koni taan muxu gbeene nun siya gbɛtɛn ɲaxalan xili kanna naxanye yi gaxuma Ala yɛɛ ra, Yahudiyane yi ne radin. E bɛsɛnxɔnyaan nakeli Pɔli nun Baranabasi xili ma, e yi e kedi e yamanani. 
\v 51 Xɛrane yi e sanne rakunkun\f + \fr 13.51\fr* E \fk sanne rakunkun\fk* feen findixi taxamasenna nan na naxan a yitama fa fala na taan goron yo mi luxi e xun ma hali e gbangbanna mi luxi e sanna ra. Na feen mɔn sɛbɛxi Matiyu 10.14 kui e nun Maraka 6.11 nun Luka 9.5. \f* e ramɛ feen na, e siga Ikoniyon taani. 
\v 52 Yesu fɔxɔrabirane tan bɔɲɛn yi rafe sɛwan nun Alaa Nii Sariɲanxin na.
\c 14
\s E yi siga Ikoniyon taani
\p
\v 1 Pɔli nun Baranabasi yi so Yahudiyane salide banxini Ikoniyon taani alo e darixi a ra kii naxan yi, e yi falan ti a faɲin na han Yahudiyane nun siya gbɛtɛ wuyaxiye yi dɛnkɛlɛya. 
\v 2 Koni Yahudiyan naxanye mi tin dɛnkɛlɛyɛ, ne yi siyaan bonne radin dɛnkɛlɛya muxune xili ma. 
\v 3 Pɔli nun Baranabasi yi bu Ikoniyon taani. E yi falan ti xaxili ragidini Marigina fe yi, naxan yi taxamasenne nun kabanako feene liga sɛnbɛn fima e ma alogo na xa findi a hinanna xibarun sereyaan na. 
\v 4 Taa kui kaane yi yitaxun firinna ra, ndee yi lu Yahudiyane mabinni, bonne yi lu xɛrane fari.
\p
\v 5 Yahudiyane nun siya gbɛtɛne nun e kuntigine yi e yitɔn Pɔli nun Baranabasi rayarabi feen na, e nun e magɔlɔn feen na e faxa xinla ma. 
\v 6 Xɛrane na mɛxina, e yi e gi. E siga taana ndee yi naxanye xili Lisitire nun Deribe, Likayoni yamanani, e nun na rabilinna birin. 
\v 7 E yi lu Yesu a fe Xibaru Faɲin naliyɛ na yi.
\s Pɔli nun Baranabasi Lisitire yi
\p
\v 8 Xɛmɛna nde yi dɔxi Lisitire taani, lɛbutɛnna nan yi a ra. Xabu a bari, a lɛbutɛnxi. A munma yi sigan ti mumɛ! 
\v 9 A yi a tuli mati Pɔli a falane ra. Pɔli to a yɛɛn ti xɛmɛn na, a yi a kolon a na xɛmɛna dɛnkɛlɛyaan yi nɔɛ a rakɛndɛyɛ nɛn. 
\v 10 Nayi, Pɔli yi a fala xuini te, a naxa, “Keli, i ti i sanne xun na!” Xɛmɛn yi tugan, a sigan ti fɔlɔ.
\p
\v 11 Yamaan Pɔli a fe ligaxin to waxatin naxan yi, e yi sɔnxɔ Likayoni xuini, e naxa, “Alane nan bata godo en tagi adamadiine maligan na!” 
\v 12 E yi Baranabasi xili sa, a “Seyusi,” e Pɔli fan xili sa, “Hɛrɛmɛ”\f + \fr 14.12\fr* Girɛki kaane gbee alane mangan yi xili nɛn \fk Seyusi\fk*. E gbee alane xɛraan fan xili nɛn \fk Hɛrɛmɛ\fk*. \f* amasɔtɔ Pɔli nan yi fala tiin na. 
\v 13 Seyusi batuden naxan yi taa dɛɛn na, na saraxaraliin yi fa turane nun ɲɔxɔnde kɔmɔtine ra taan so dɛɛn na. E yi waxi nɛn, a yamaan xa saraxane ba Pɔli nun Baranabasi xa.
\p
\v 14 Xɛrane, Baranabasi nun Pɔli to na kolon, e yi e domane yibɔ e ma. E siga e giyɛ yamaan tagi, e gbelegbelema, e naxa, 
\v 15 “Ɛ ito ligama nanfera? Muxun nan tun nxu tan na alo ɛ tan! Nxu faxi Yesu a fe Xibaru Faɲin nan nalideyi ɛ ma, alogo nxu xa a fala ɛ xa, a ɛ xa xɛtɛ fe fuuni itoe fɔxɔ ra, ɛ yi bira habadan Ala fɔxɔ ra, naxan kore xɔnna nun bɔxɔ xɔnna nun igen daxi e nun e yi seene birin. 
\v 16 Waxati danguxine yi, Ala tin nɛn siyane birin yi sigan ti e gbee kiraan xɔn. 
\v 17 Koni a yi wali faɲine ligama a fe sereyane ra. A yi tulen nafama kore, sansine yi bogima e waxatini, a yi ɛ ralugo balon nun sɛwan na.” 
\v 18 Hali Pɔli nun Baranabasi to falani itoe ti, a yi luxi ndedi yamaan xa saraxan ba e xa.
\p
\v 19 Yahudiyana ndee yi keli Antiyɔki taan nun Ikoniyon taani. E yi yamaan nadin. E yi Pɔli magɔlɔn, e yi a bubu siga taan fari ma. E yengi yi a ma, a a bata faxa. 
\v 20 Koni Yesu fɔxɔrabirane to a rabilin, a yi keli, a mɔn yi xɛtɛ taani. Na xɔtɔn bode e nun Baranabasi yi siga Deribe taani.
\s E yi xɛtɛ Antiyɔki yi Siriya yi
\p
\v 21 Pɔli nun Baranabasi yi Yesu a fe Xibaru Faɲin kawandin ba Deribe taani, e xarandii wuyaxi sɔtɔ na yi. Na xanbi ra, e xɛtɛ Lisitire taan nun Ikoniyon taan nun Antiyɔki taani. 
\v 22 E yi Yesu fɔxɔrabirane sɛnbɛ so, e yi e ralimaniya, a e xa lu dɛnkɛlɛyaan kiraan xɔn ma. E yi e xaran, e naxa, “A fɛrɛ mi na fɔ en xa tɔrɔ nɛn han, en yi fa lu soɛ Alaa Mangayani.” 
\v 23 E yi fonne dɔxɔ e xunna dɛnkɛlɛya yamaan keden kedenna birin yi. E sunna suxu, e yi Ala maxandi, e ne taxu Marigin na e dɛnkɛlɛyaxi naxan ma.
\p
\v 24 E yi dangu Pisidiya yamanani, siga Panfiliya. 
\v 25 E to Yesu a fe Xibaru Faɲin nali Pɛriga taani, e yi godo Atali taani. 
\v 26 E kelixin mɛnni, e dɔxɔ kunkin kui, e xɛtɛ Antiyɔki taani, e yi taxuxi Ala hinantenna ra dɛnaxan yi a wanla fe ra, e naxan nakamali.
\p
\v 27 Pɔli nun Baranabasi Antiyɔki lixina, e yi dɛnkɛlɛya yamaan malan. Ala feen naxan birin ligaxi e xɔn, e yi na birin yɛba, e nun Ala tinxi kii naxan yi siya gbɛtɛne yi findi dɛnkɛlɛya muxune ra. 
\v 28 E yi waxati xunkuye ti Yesu fɔxɔrabirane fɛma Antiyɔki yi.
\c 15
\s Yerusalɛn Malanna fe
\p
\v 1 Xɛmɛna ndee yi keli Yudaya yamanani, siga Antiyɔki taani, e dɛnkɛlɛya muxune xaran fɔlɔ, e naxa, “Ɛ mi nɔɛ kisɛ fɔ ɛ banxulan alo Musaa sariyana a falaxi kii naxan yi.” 
\v 2 Fe matandi gbeen yi keli e nun Pɔli nun Baranabasi tagi han e yi lan a ma, a Pɔli nun Baranabasi nun Antiyɔki dɛnkɛlɛya muxuna ndee xa siga Yerusalɛn taani, e sa xɛrane nun fonne to falani ito ma.
\p
\v 3 Nayi, dɛnkɛlɛya yamaan yi e mali e siga. E yi dangu a falɛ Fenisa yamanan nun Samariya yamanani, siya gbɛtɛne tubixi kii naxan yi Ala ma. Xibaruni ito yi e ngaxakedenne birin nasɛwa kati! 
\v 4 E Yerusalɛn taan lixina, dɛnkɛlɛya yamaan nun xɛrane nun fonne yi e rasɛnɛ. Ala feen naxan liga e xɔn ma, e na birin yɛba e xa. 
\v 5 Farisi muxun naxanye bata yi dɛnkɛlɛya, na ndee yi keli, e naxa, “Fɔ siya gbɛtɛne xa banxulan nɛn, e yi yamari, a e xa Musaa sariyan suxu.”
\p
\v 6 Xɛrane nun fonne yi e malan, e feni ito fɛsɛfɛsɛ. 
\v 7 Matandin ɲanxina, Piyɛri yi keli, a yi a fala e xa, a naxa, “Ngaxakedenne, ɛ a kolon a Ala bata n sugandi ɛ tagi to mi na ra, alogo n tan xa Yesu a fe Xibaru Faɲin nali siya gbɛtɛne ma, e yi a mɛ, e dɛnkɛlɛya. 
\v 8 Ala naxan muxun birin bɔɲɛ yi feene kolon, na bata e fan nasuxu, a a Nii Sariɲanxin so e yii alo a liga en fan xa kii naxan yi. 
\v 9 A mi tagi raba yo saxi en tan nun e tan tagi. Amasɔtɔ a bata e bɔɲɛn nasariɲan dɛnkɛlɛyaan xɔn. 
\v 10 Awa, nanfera ɛ Ala bunbama, ɛ goronna sa Yesu fɔxɔrabirane xun ma, en benbane nun en tan yɛtɛɛn mi nɔɛ goronna naxan tongɛ? 
\v 11 Anu, en laxi a ra a en kisixi en Marigi Yesu a hinanna nan xɔn alo e tan.”
\p
\v 12 Yamaan birin yi e sabari, e yi e tuli mati Baranabasi nun Pɔli a falan na. Ala taxamasenne nun kabanako feen naxanye liga e xɔn ma siya gbɛtɛne tagi, e yi ne birin yɛba yamaan xa. 
\v 13 E yelin falan tiyɛ waxatin naxan yi, Yaki yi keli, a naxa, “Ngaxakedenne, ɛ tuli mati n xuiin na! 
\v 14 Ala siya gbɛtɛn muxune findi a yamaan na kii naxan yi a singeni, Simɔn bata na yɛba en xa. 
\v 15 Awa, nabine falan bata lan ito ma yati! Alaa falan sɛbɛxi Kitabuni na kii nin, a naxa, 
\v 16 ‘Na xanbi ra, n mɔn fama nɛn, n Dawudaa banxi kalaxini tɔn. N na rafalama nɛn, n yi a nɛnɛn ti 
\v 17 alogo muxu dɔnxɛn naxanye luxi yamaan yɛ, ne xa Marigin fen, e nun siyane birin naxanye n xinla batuma,’\f + \fr 15.16-17\fr* Amosi 9.11-12\f* Marigina ito nan falaxi, naxan feni itoe birin ligama 
\v 18 naxanye kolonxi xabu a fɔlɔni.”
\p
\v 19 Yaki mɔn yi a fala, a naxa, “N gbee miriyani, siya gbɛtɛn naxanye tubima Ala ma, en nama ne tɔrɔ. 
\v 20 Koni fɔ en xa kɛdin sɛbɛ, en yi a fala e xa, a e xa e yɛtɛ ratanga donseen donna ma naxan bata rali suxure kideni, e nun yanga suxun nun sube yifaxi donna nun sube wuli donna.\f + \fr 15.20\fr* A mato Saraxaraline 18.6-18 nun Saraxaraline 17.10-16 kui. Siyana ndee yi wunla nan donma mɛnni.\f* 
\v 21 Amasɔtɔ xabu en benbane waxatine yi, Musaa sariyana fe kawandin bama taane birin yi, a xaranma salide banxine kui Matabu Lɔxɔne birin yi.”
\s E kɛdin nasiga siya gbɛtɛne dɛnkɛlɛya muxune ma
\p
\v 22 Xɛrane nun fonne nun dɛnkɛlɛya yamaan birin yi lan a ma, a e xa muxuna ndee sugandi e yɛ, e yi e rasiga Antiyɔki yi Pɔli nun Baranabasi fɔxɔ ra. E yi Yudasi sugandi naxan mɔn xili Barasaba e nun Silasi, naxanye findixi yɛɛratine ra dɛnkɛlɛya muxune yɛ. 
\v 23 E yi na xɛrane rasiga kɛdini ito ra e yii, a sɛbɛxi, e naxa,
\p “Xɛrane nun fonne, ɛ ngaxakedenne bata kɛdini ito sɛbɛ dɛnkɛlɛya muxune ma naxanye siya gbɛtɛne yɛ Antiyɔki nun Siriya nun Silisi yi. Nxu ɛ xɔntɔn.”
\p
\v 24 “Nxu bata a mɛ, a muxuna ndee bata keli nxu konni, nxu mi naxanye xɛxi, e sa ɛ tɔrɔ, e yi ɛ rakɔntɔfili e falane ra. 
\v 25 Nanara, nxu birin bata lan a ma, a nxu xa muxuna ndee rasiga ɛ ma sa en xanuntenne Baranabasi nun Pɔli fari, 
\v 26 naxanye bata e niin gerun en Marigi Yesu Alaa Muxu Sugandixina wanla fe ra. 
\v 27 Nanara, nxu Yudasi nun Silasi rafaxi ɛ ma feni ito yɛbadeni alogo e xuiin fan xa lan kɛdina falan ma. 
\v 28 Amasɔtɔ Alaa Nii Sariɲanxin nun nxu tan bata tin, a nxu nama goron gbɛtɛ sa ɛ xun ma ba sariyani itoe ra: 
\v 29 Ɛ xa ɛ yɛtɛ ratanga donseen donna ma naxan bata rali suxurene ma, e nun sube wuli donna nun sube yifaxi donna nun yanga suxuna. A lan ɛ nama na feene liga. Ala xa ɛ ratanga.”
\p
\v 30 Nayi, e yi keli, e yi siga Antiyɔki yi. E yi dɛnkɛlɛya yamaan birin malan, e yi kɛdin so e yii. 
\v 31 Yamaan to kɛdin xaran, e birin yi sɛwa na kawandi falana fe ra. 
\v 32 Yudasi nun Silasi naxanye findixi nabine ra, ne fan yi dɛnkɛlɛya muxune ralimaniya, e yi e sɛnbɛ so fala wuyaxi ra. 
\v 33 E to waxati ti e fɛma, dɛnkɛlɛya muxune yi tin e siga bɔɲɛ xunbenli, e yi xɛtɛ e xɛ muxune fɛma. 
\v 34 Koni Silasi yi lu na.
\p
\v 35 Pɔli nun Baranabasi yi lu Antiyɔki yi. E nun bonne yi lu xaranna tiyɛ, e lu Marigina falan kawandin bɛ.
\s Pɔli nun Baranabasi fata fena
\p
\v 36 Na dangu xanbini, Pɔli yi a fala Baranabasi xa, a naxa, “En Marigina falan kawandin baxi taan naxanye birin yi, en mɔn xa xɛtɛ mɛnne yi en ngaxakedenne xɔntɔndeni, alogo en xa sa a kolon e kii naxan yi.” 
\v 37 A xɔli yi Baranabasi ma, Yoni Maraka xa siga e fɔxɔ ra, 
\v 38 koni Pɔli yi a miri, a na mi daxa, amasɔtɔ a xɛtɛ nɛn e fɔxɔ ra Panfiliya yi benun e xa yelin e wanla ra. 
\v 39 E yi e bode matandi han, e fata. Baranabasi yi Yoni Maraka tongo, e so kunkin kui, siga Sipiri bɔxɔni fɔxɔ igen tagi.
\p
\v 40 Koni Pɔli tan yi Silasi tongo e yi siga, dɛnkɛlɛya muxune yelin xanbini e luyɛ Marigina hinantenyaan bun.
\p
\v 41 A yi dangu Siriya nun Silisi yamanane yi, a dɛnkɛlɛya yamane sɛnbɛ so.
\c 16
\s Timɔte yi siga Pɔli nun Silasi fɔxɔ ra
\p
\v 1 Pɔli yi siga Deribe nun Lisitire yi. Dɛnkɛlɛya muxuna nde yi na, a xili Timɔte. Yahudiyan nan yi a nga ra e nun dɛnkɛlɛya muxuna. Koni Girɛki kaan nan yi a fafe ra. 
\v 2 Dɛnkɛlɛya muxun naxanye yi dɔxi Lisitire taan nun Ikoniyon taani, ne birin yi a xili faɲin falama. 
\v 3 A xɔnla yi Pɔli suxu, a xa siga a ra a fɔxɔ ra. Nayi, a yi a rabanxulan Yahudiyane fe ra naxanye yi na yamanani, bayo e birin yi a kolon a Girɛki kaan nan yi a fafe ra. 
\v 4 E dangu taan naxanye birin yi, xɛrane nun fonne lanxi sariyan naxan ma Yerusalɛn taani, e yi na fala na kaane xa, alogo e xa a suxu. 
\v 5 Awa, dɛnkɛlɛya yamane yi sɛnbɛn sɔtɔ dɛnkɛlɛyani. Lɔxɔ yo lɔxɔ, muxune yi xun masama nɛn.
\s Pɔli yi fe toon ti alo xiyena
\p
\v 6 Alaa Nii Sariɲanxin mi yi tinxi e Alaa falan nali Asi yamanani. Nayi, e yi siga Firigi nun Galati yamanane yi. 
\v 7 E Misi yamanan li waxatin naxan yi, e yi kata siga feen na Bitini yamanani, koni Yesu a Nii Sariɲanxin mi tin e xa. 
\v 8 Nayi, e dangu Misi yamanani, siga Tirowasi taani. 
\v 9 Kɔɛɛn na, Pɔli yi fe toon ti alo xiyena, a yi Masedoniya kaana nde to tixi, naxan yi a mafanma, a naxa, “Fa Masedoniya yamanani, i fa nxu mali!” 
\v 10 Na fe toon danguxina, nxu\f + \fr 16.10\fr* Fɔlɔ be ma, Kitabun yireni ito sɛbɛ muxun luma a falɛ fa fala “Nxu” naxan bunna nɛɛn Luka fan yi Pɔli fɔxɔ ra sigatiini itoe yi.\f* yi kata siga feen na Masedoniya yamanani mafurɛn, amasɔtɔ nxu yi laxi a ra a Ala nan nxu xilixi Yesu a fe Xibaru Faɲin nalideni e ma.
\s Lidi tubi fena Filipi taani
\p
\v 11 Awa, nxu yi so kunkin kui Tirowasi taani, nxu siga nxu tinxinni Samatirosi bɔxɔni fɔxɔ igen tagi. Na xɔtɔn bode, nxu siga Neyapoli taani. 
\v 12 Nxu yi keli na yi, nxu siga Filipi taani, na rabilinna taa singena Masedoniya bɔxɔni Romi kaane yi dɔxi dɛnaxan yi. Nxu yi xi dando ti na taani. 
\v 13 Matabu Lɔxɔni, nxu yi mini na taan so dɛɛn na, nxu siga ba dɛɛn na. Nxu yengi yi a ma, a nxu yi Yahudiyane salidena nde toɛ mɛnni. Ɲaxanla naxanye yi malanxi na yi, nxu yi dɔxɔ ne fɛma, nxu falan ti ne xa. 
\v 14 Na ɲaxanle yɛ, keden yi na naxan yi xili Lidi, na yi kelixi Tiyatire taan nin. Dugi mamiloxi yulan nan yi a ra. A yi gaxu Ala yɛɛ ra. A yi a tuli mati. Marigin yi a bɔɲɛn nabi alogo Pɔli yi naxan falama a xa na suxu. 
\v 15 E nun a kon kaane birin yi rafu igeni e tubi xinla ma. Na xanbi ra, a yi nxu mafan, a naxa, “Xa ɛ laxi a ra, a n dɛnkɛlɛyaxi Marigin ma, ɛ fa yigiya n ma banxini.” A yi nxu karahan, a nxu xa so a banxini.
\s Pɔli nun Silasi kasoon na
\p
\v 16 Lɔxɔna nde, nxu yi sigama salideni, nxu lan konyi sungutunna nde ra, yinnan yi naxan fɔxɔ ra alo ninginangana, a yi fe famatɔne falama naxan baraka yi. A yi gbeti gbeen nan sɔtɔma na xɔn so a kanne yii. 
\v 17 A yi bira nxu nun Pɔli fɔxɔ ra, yinnana a rasɔnxɔma, a falan ti a xɔn, a naxa, “Kore Xɔnna Alaa walikɛɛn nan itoe ra! E kisi feen kiraan nan yitama ɛ ra!” 
\v 18 A yi lu na ligɛ xii wuyaxi han a yi gba Pɔli ra. Dɔnxɛn na, a yi a yɛɛ rafindi a ma, a yi falan ti yinnan xa, a naxa, “N bata i yamari Yesu Alaa Muxu Sugandixin xinli, xɛtɛ sungutunni ito fɔxɔ ra!” Yinnan yi xɛtɛ a fɔxɔ ra na waxatin yɛtɛni!
\p
\v 19 Awa, a kanne a kolon waxatin naxan yi, a e mi fa gbeti sɔtɔma a ra sɔnɔn, e Pɔli nun Silasi suxu, e yi e bubu, e siga e ra kuntigine fɛma lɔxɔ tideni. 
\v 20 E siga e ra kitisane yɛtagi. E yi a fala e xa, e naxa, “Yahudiyan nan xɛmɛni itoe ra, e en ma taan basanma kati! 
\v 21 E yamaan xaranma namunna naxanye ma, en tan Romi kaane mi daxa en xa tin ne ma en yi e liga.” 
\v 22 Ganla yi keli e xili ma, kitisane yi Pɔli nun Silasi a domane ba e ma, e yi yamarin fi, a e xa e bulan. 
\v 23 E to e bulan kati, e yi e raso kaso banxini, e yi a fala kaso kantanna xa, a a xa e mara ki faɲi! 
\v 24 Kaso kantanna yamarin sɔtɔ waxatin naxan yi, a yi sa e sa kutun na kaso banxin tagi konkoni.
\p
\v 25 Kɔɛ tagini, Pɔli nun Silasi yi Ala maxandima, e bɛtin bama Ala xa, kasorasaan bonne yi tuli matixi e ra. 
\v 26 Sanɲa ma kedenni, bɔxɔn yi xuruxurun gbeen ti, han kaso banxin yi xuruxurun han! Banxin kaso yirene dɛɛne birin yi rabi, yɔlɔnxɔnne yi ba kasorasane birin ma. 
\v 27 Kaso kantanna xulun waxatin naxan yi, a dɛɛne rabixin to, a yi a silanfanna botinɲɛ ayi,\f + \fr 16.27\fr* \fk Silanfanna:\fk* Sofane yɛngɛso dɛgɛmana.\f* alogo a xa a yɛtɛ faxa, bayo a yengi yi a ma, a kasorasane bata e gi. 
\v 28 Koni Pɔli yi sɔnxɔ, a naxa, “I nama i yɛtɛ maxɔlɔ! Nxu birin be!”
\p
\v 29 Nayi, kaso kantanna yi lɛnpun maxili, a so kaso banxini mafurɛn, a xuruxurunma, a yi a bira Pɔli nun Silasi bun ma. 
\v 30 Na xanbi ra, a yi e ramini, a yi e maxɔdin, a naxa, “N nanfe ligɛ, n kisi?” 
\v 31 E yi a yabi, e naxa, “Dɛnkɛlɛya Marigi Yesu ma, i yi kisi, ɛ nun i ya denbayana.” 
\v 32 E yi Marigina falan kawandin ba e nun a denbayaan birin xa. 
\v 33 Na kɔɛɛn yɛtɛɛn na, kaso kantanna yi e tongo, a e maxɔlɔdene dɛ fitan. E nun a muxune birin yi rafu igeni e tubi xinla ma mafurɛn! 
\v 34 A siga Pɔli nun Silasi ra a banxini, a donseen so e yii. E nun a denbayaan birin yi sɛwa amasɔtɔ e bata dɛnkɛlɛya Ala ma.
\p
\v 35 Kuye yibaxina, kitisane yi doma kanne rasiga kaso kantanna ma, e naxa, “Na xɛmɛne beɲin.” 
\v 36 Nayi, kaso kantanna yi a fala Pɔli xa, a naxa, “Kitisane bata yamarin fi, a n xa i tan nun Silasi beɲin, ɛ siga bɔɲɛ xunbenli.” 
\v 37 Koni Pɔli yi a fala doma kanne xa, a naxa, “E bata nxu tan Romi dugurenne bɔnbɔ kɛnɛnna ma, e mi sa nxu makitixi nɛn, e yi nxu sa kasoon na. Koni iki, e fa waxi nxu beɲin feen nin wundoni ba? Na mi lanɲɛ mumɛ! Fɔ e yɛtɛɛn xa fa be, e fa nxu beɲin.”
\p
\v 38 Doma kanne yi sa falani ito ti kitisane xa. E a mɛ waxatin naxan yi, a Romi dugurenna nan Pɔli nun Silasi ra, e gaxu kati! 
\v 39 Nanara, e yi Pɔli nun Silasi mafan. Na xanbi ra, e yi e ramini kasoon na, e yi e mafan, a e xa keli na taani. 
\v 40 Pɔli nun Silasi to mini kasoon na, e yi siga Lidi a banxini, e sa e ngaxakedenne li na, e yi ne ralimaniya, e siga.
\c 17
\s Pɔli a kɔntɔfinle Tesaloniki taan nun Beere taani
\p
\v 1 E yi dangu Anfipoli nun Apoloni taane yi, e fa Tesaloniki taani, Yahudiyane salide banxina nde yi dɛnaxan yi. 
\v 2 Pɔli yi so e salide banxini alo a yi darixi a ra kii naxan yi. A yi xunsagi saxan ti na, Yahudiyane nun Pɔli yi Kitabuna fe falama Matabu Lɔxɔne yi. 
\v 3 A yi a yɛba e xa, a a yita e ra fa fala a Alaa Muxu Sugandixin yi daxa a tɔrɔ, a yi keli sayani. A yi a fala e xa, a naxa, “N Yesu naxan ma fe kawandi bama ɛ xa, Alaa Muxu Sugandixin nan na ra.” 
\v 4 Yahudiyana ndee yi la a ra, e yi sa Pɔli nun Silasi fari. Girɛki kaan naxanye yi gaxuxi Ala yɛɛ ra, ne wuyaxi yi na liga e nun ɲaxalan xili kan wuyaxi.
\p
\v 5 Koni xɔxɔlɔnyaan yi keli Yahudiyane ra, e fuyantenna ndee malan lɔxɔ tideni a e xa yamaan nadin, taan birin yi maxa. E siga Yason ma banxini Pɔli nun Silasi fendeni alogo e xa sa e ti yamaan yɛtagi. 
\v 6 Koni e to mi e to, e yi Yason nun dɛnkɛlɛya muxuna ndee bubu, e siga e ra taan kitisane fɛma. E sɔnxɔ sɔnxɔ, e naxa, “Muxuni itoe dunuɲa birin yifuma, iki e bata fa be, 
\v 7 Yason yi e yigiya a banxini. Muxuni itoe birin tondixi Romi Manga Gbeena sariyan suxɛ, amasɔtɔ e a falama a manga gbɛtɛ na naxan xili Yesu.” 
\v 8 Na falane yi taan kitisane nun yamaan nakɔntɔfili, 
\v 9 e mi Yason nun bodene beɲin fɔ e to e xunba gbetin fi.
\s E siga Beere taani
\p
\v 10 Kɔɛ to so, dɛnkɛlɛya muxune yi Pɔli nun Silasi rasiga Beere yi. E na li waxatin naxan yi, e siga Yahudiyane salide banxini. 
\v 11 Beere kaane yugon yi fan Tesaloniki kaane xa, bayo Alaa falan nasuxun kunfan yi ne yi. Lɔxɔ yo lɔxɔ e yi Kitabun fɛsɛfɛsɛma nɛn alogo e xa Pɔli a falane ɲɔndin kolon. 
\v 12 Yahudiya wuyaxi yi dɛnkɛlɛya e yɛ, e nun Girɛki ɲaxalan xili kan wuyaxi nun Girɛki xɛmɛ wuyaxi. 
\v 13 Koni Yahudiyan naxanye yi Tesaloniki taani, ne to a mɛ a Pɔli Alaa falan nalima Beere taani, e fan yi fa na yi, e yamaan nadin, a yi maxa. 
\v 14 Mafurɛn dɛnkɛlɛya muxune yi Pɔli rasiga fɔxɔ igen binni, koni Silasi nun Timɔte yi lu Beere taani. 
\v 15 Muxun naxanye sa Pɔli mati, ne yi siga a ra han Atɛna taani. Na xanbi ra, e mɔn yi xɛtɛ Beere taani Pɔli a ɲungu xuiin na, a Silasi nun Timɔte xa fa a fɛma sinma.
\s Pɔli Atɛna taani
\p
\v 16 Pɔli yi e legedenma waxatin naxan yi Atɛna taani, a niin yi raɲaxu a ma, bayo a bata yi a to, a suxure yiren nan yi na taan na. 
\v 17 Nanara, e nun Yahudiyane yi batuma feene ma salide banxini e nun Girɛkin naxanye yi gaxuma Ala yɛɛ ra, e nun a yi naralanma muxun naxanye ra lɔxɔ tideni lɔxɔ yo lɔxɔ. 
\v 18 Lɔnnilana ndee yi na yi, e yi xili Epikuri muxune nun Sitoyisi muxune, ne yi falan ti fɔlɔ a xa.\f + \fr 17.18\fr* Mɛn kaana ndee yi findixi xili kanne ra e miriya tilinxine fe ra lan dunuɲa kɛɲaan fɛsɛfɛsɛn ma. E mi yi dina yi. E fe fɛsɛfɛsɛne nan yi findixi e gbee dinan na. Epikuri muxune yi biraxi muxuna nde a xaranna fɔxɔ ra naxan xili Epikuri. E yi laxi a ra a dunuɲa feene mi ragidixi fɔ xunna ayi gbansan nan muxun malima e xa e masiga tɔrɔyaan na. Sitoyisi muxune yi biraxi muxu gbɛtɛ a xaranna fɔxɔ ra naxan xili Senoni. E yi waxi dunuɲa gelene kolon feni alogo e xa e suxu ki faɲi.\f* Nde yi lu e bode maxɔdinɲɛ e naxa, “Fala tiini ito waxi nanse fala fe yi?” Bonne naxa, “A ligaxi alo a ala xɔɲɛne nan ma fe ralima.” Amasɔtɔ Pɔli yi Yesu a fe xibarun kawandin bama e nun a keli fena sayani. 
\v 19 Nayi, e yi Pɔli tongo, e siga a ra Areyopagi malan yireni, e yi a fala a xa, e naxa, “Nxu wama a kolon feni nanse xaran nɛnɛni ito ra i naxan ma fe falama? 
\v 20 Amasɔtɔ nxu fe nɛnɛne nan mɛma, nxu waxi e bunna kolon feni.” 
\v 21 Atɛna kaane nun xɔɲɛn naxanye yi e yɛ, ne yi e waxatin birin nadanguma fala nɛnɛne nan tun namɛdeyi.
\p
\v 22 Pɔli yi ti yamaan tagi Areyopagi fala tideni, a naxa, “Atɛna kaane, n bata a to a ɛ dinaxi feen birin yi. 
\v 23 Amasɔtɔ n yi ɛ taani sigama waxatin naxan yi, n yi ɛ batu seene toma. N mɔn bata saraxa gandena nde fan to, a sɛbɛxi dɛnaxan ma fa fala, ‘En mi ala naxan kolon.’ Awa, ɛ naxan batuma ɛ mi a kolon n faxi na nan ma fe ralideyi ɛ ma. 
\v 24 Ala naxan dunuɲa nun a yi seene birin daxi, na nan kore xɔnna nun bɔxɔ xɔnna Marigin na. Na mi dɔxɔma seene batu banxine kui muxune naxanye tixi. 
\v 25 A mako mi muxun yii fɔxɔn ma. Amasɔtɔ a tan nan siimayaan fima yamaan ma, e nun niiraxinla nun seen birin. 
\v 26 A siyane birin da nɛn mini muxu kedenni. A yi e dɔxɔ dunuɲa yiren birin yi. A yɛtɛɛn yi e gbee waxatine nun e dɔxɔdene danne ragidi. 
\v 27 Ala na ligaxi nɛn alogo muxune xa a fen, e yi kata a kolon feen na, xa e nɔɛ. Anu, a mi makuya en sese ra. 
\v 28 Amasɔtɔ, ɛ gbee fala ɲaxumɛ tiina ndee a falama, e naxa, ‘En dunuɲa yi gidin ligama a tan nin, en na en masigama a tan nin, en luma dunuɲa yi a tan nin.’ E mɔn naxa, ‘Ala bɔnsɔnna nan en fan na.’ 
\v 29 Xa Ala bɔnsɔnna nan en tan na, en nama en miri, a Ala maliga xɛmaan na hanma gbetina hanma gɛmɛ sawuran naxan nafalaxi adamane kɔtɛne nun miriyane xɔn. 
\v 30 Ala mi na fe kolontareya waxatine yatɛxi, koni iki, a muxun birin xilima yiren birin yi, a e xa e kɛɲaan maxɛtɛ. 
\v 31 Amasɔtɔ a bata lɔxɔ keden nagidi a dunuɲa birin kitin bolonma naxan yi tinxinni a muxu yɛbaxin xɔn. A bata na kanna mataxamaseri muxun birin xa, a to a rakeli sayani.”
\p
\v 32 E to Pɔli xuiin mɛ a muxune kelima sayani, nde yi a magele, koni bonne naxa, “Nxu mɔn waxi i ya falan namɛ feni waxati gbɛtɛ.” 
\v 33 Nanara, Pɔli yi keli e tagi. 
\v 34 Koni muxuna ndee yi sa a fari, e dɛnkɛlɛya alo Denisi Areyopagi muxuna nde, e nun ɲaxanla nde naxan yi xili Damarisi e nun ndee gbɛtɛye.
\c 18
\s Pɔli yi siga Kɔrɛnti taani
\p
\v 1 Na xanbi ra, Pɔli yi keli Atɛna taani, a siga Kɔrɛnti taani. 
\v 2 A Yahudiyana nde li na, naxan yi xili Akila Pontu kaana. E nun a ɲaxanla Pirisila yi baxi fade nɛn sa keli Itali yamanani. Amasɔtɔ Manga Kilɔdi bata yi a yamari a Yahudiyane birin xa keli Romi taani. Pɔli yi kafu e ma, 
\v 3 bayo e birin yi fatan wali siya kedenni ito ra, kidi dɛgɛna bubun na. A yi lu e fɛma walideni. 
\v 4 Matabu Lɔxɔn birin, a yi falan tima nɛn Yahudiyane salide banxini, a yi kata Yahudiyane nun Girɛkine masɔtɔdeni. 
\v 5 Silasi nun Timɔte na li waxatin naxan yi keli Masedoniya yi, Pɔli yi lu kawandin bɛ waxatin birin. A sereyaan ba Yahudiyane xa, a Yesu nan Alaa Muxu Sugandixin na. 
\v 6 Koni Yahudiyane to a matandi, e a rayelefu, a yi a domani kunkun taxamasenna ra, a yi a fala e xa, a naxa, “Xa ɛ halagi, ɛ yɛtɛɛn nan funfu na ra. Na goronna mi fa n tan xun ma. Iki n sigama siya gbɛtɛne nan fɛma.” 
\v 7 Awa, a yi keli na, a siga, a sa so muxuna nde a banxini naxan yi xili Titi-Yusutu. Ala yɛɛragaxu muxun nan yi na ra. A banxin yi salide banxin dɛxɔn ma. 
\v 8 Salide banxin kuntigin naxan yi xili Kirisipu, na nun a denbayaan birin yi dɛnkɛlɛya Marigin ma. Kɔrɛnti kaa wuyaxi yi a falan mɛ, e dɛnkɛlɛya, e rafu igeni e tubi xinla ma.
\p
\v 9 Lɔxɔna nde, Pɔli yi fe toon ti kɔɛɛn na alo xiyena. Marigin yi a fala a xa, a naxa, “I nama gaxu, koni falan ti! I nama i dundu! 
\v 10 Amasɔtɔ n na i fɔxɔ ra. Muxu yo yii mi i liyɛ, a fe ɲaxin naba i ra, bayo n ma muxu wuyaxi taani ito yi!” 
\v 11 Nanara, Pɔli yi lu na yi ɲɛɛ keden kike sennin, a yamaan xaran Alaa falan ma.
\p
\v 12 Galiyon yi Akaya yamana kanna ra waxatin naxan yi, Yahudiyane birin yi e malan Pɔli xili ma, e siga a ra kiti sadeni. 
\v 13 E yi a kansun, e naxa, “Xɛmɛni ito yamaan mabandunma Ala batu kiina nde nin naxan mi daxa sariyani.”
\p
\v 14 Benun Pɔli xa falan ti, Galiyon yi a fala Yahudiyane xa, a naxa, “Xa ɛ tan Yahudiyane yi ɛ mawugama tinxintareyana fe yi nun hanma gbalona nde, a yi lan nun nayi n xa n tuli mati ɛ falan na. 
\v 15 Koni ɛ to ɛ bode matandima ɛ falane yi, e nun xinle nun ɛ gbee sariyane, na ɛ tan nan ma. N tan mi waxi findi feni na feen kitisaan na.” 
\v 16 A yi e kedi kiti sadeni. 
\v 17 Awa, e birin yi salide banxin kuntigi Sosaten suxu, e yi a mabɔnbɔ kitisa banxin yɛtagi. Koni Galiyon ma fe mi taran na yi hali!
\s E xɛtɛ Antiyɔki taani
\p
\v 18 Pɔli yi soge wuyaxi ti a ngaxakedenne fɛma Kɔrɛnti taani. Na xanbi ra, a yi keli e fɛma. E nun Pirisila nun Akila yi so kunkin kui siga Siriya yamanani. Koni a bata yi a xunna bi Sankire taani a dɛ tiina nde a fe ra. 
\v 19 E to sa Efɛsi li, Pɔli yi Pirisila nun Akila lu na yi. Koni Pɔli yɛtɛɛn yi siga Yahudiyane salide banxini, e falan ti e bode tagi. 
\v 20 E yi a mafan, a a xa bu e fɛma, koni a mi tin. 
\v 21 A yi sigama waxatin naxan yi, a yi a fala e xa, a naxa, “Xa Ala tin, n mɔn fama nɛn ɛ fɛma.” A yi dɔxɔ kunkin kui, a siga Efɛsi taani.
\p
\v 22 A Sesariya taan li waxatin naxan yi, a yi siga Yerusalɛn taani, a sa na dɛnkɛlɛya yamaan xɔntɔn. Na xanbi ra, a yi siga Antiyɔki taani. 
\v 23 A yi waxatidi ti, a yi siga. A yi a masiga ti Galati yamanan nun Firigi yamanan birin yi, a yi Yesu fɔxɔrabirane kawandi, e sɛnbɛn sɔtɔ.
\s Apolosi Efɛsi nun Kɔrɛnti yi
\p
\v 24 Na waxatini, Yahudiyana nde yi siga Efɛsi taani, a xili Apolosi naxan bari Alesandire taani. A yi falan kolon kati, a yi Kitabun kolon ki faɲi. 
\v 25 A yi xaranxi Marigina Kirana fe ma. A yi Yesu a fe xaranna tima a sɔbɛɛn nun tinxinna nin. Koni a yi Yoni a xaranna nan gbansan kolon marafu feen na igeni. 
\v 26 A yi falan ti fɔlɔ xaxili ragidini Yahudiyane salide banxini. Pirisila nun Akila a xuiin mɛ waxatin naxan yi, e yi a tongo, e yi Alaa Kirana fe yɛba a xa a kiin yɛtɛni. 
\v 27 Siga xɔnla bata yi Apolosi suxu Akaya yamanani. Nanara, dɛnkɛlɛya muxun naxanye yi Efɛsi taani, ne yi a mali, e kɛdin sɛbɛ Yesu fɔxɔrabirane ma Akaya yi, a e xa a yisuxu na yi. A na li waxatin naxan yi, naxanye yi dɛnkɛlɛyaxi Ala hinanna barakani, a yi ne mali kati! 
\v 28 Amasɔtɔ a yi Yahudiyane falan matandima sɛnbɛni kɛnɛnni, a yi a yita Kitabun kui, a Yesu nan Alaa Muxu Sugandixin na.
\c 19
\s Pɔli yi siga Efɛsi taani
\p
\v 1 Apolosi yi Kɔrɛnti taani waxatin naxan yi, Pɔli yi geya yamanani siga, a yi fa Efɛsi taani. A yi Yesu fɔxɔrabirana ndee li na yi. 
\v 2 A yi e maxɔdin, a naxa, “Ɛ dɛnkɛlɛya waxatin naxan yi, ɛ yi Alaa Nii Sariɲanxin sɔtɔ ba?” E yi a yabi, e naxa, “Nxu munma sa Alaa Nii Sariɲanxina fe mɛ nɛn.” 
\v 3 Pɔli yi e maxɔdin, a naxa, “Ɛ rafuxi igeni xaranna mundun xɔn?” E yi a yabi, e naxa, “Yoni gbee marafuun xaranna.” 
\v 4 Pɔli yi a fala e xa, a naxa, “Yoni yi muxune rafuma igen nin alogo e xa e kɛɲaan maxɛtɛ. A yi a falama yamaan xa nɛn, a e xa dɛnkɛlɛya na kanna ma naxan fama a tan xanbi ra. Na nan Yesu ra.”
\p
\v 5 E na mɛ waxatin naxan yi, e rafu igeni Marigi Yesu xinli. 
\v 6 Pɔli yi a yiin sa e ma, Alaa Nii Sariɲanxin yi godo e ma, e yi falan ti xui gbɛtɛne yi, e yi nabiya falane ti. 
\v 7 E tan naxanye birin yi na, muxu fu nun firin ɲɔxɔndɔn.
\p
\v 8 Pɔli yi siga Yahudiyane salide banxini, a falan ti yamaan xa xaxili ragidini kike saxan. A yi kata a xa e mabandun Alaa Mangayaan ma. 
\v 9 Koni ndee yi tengbesen, e mi tin dɛnkɛlɛyɛ, e yi lu Yesu a Kirana fe yibɛsɛ yamaan yɛtagi. Nanara, Pɔli yi a masiga e ra, a Yesu fɔxɔrabirane xali e danna. E yi lu falan tiyɛ lɔxɔ yo lɔxɔ Tiranusi a xarande banxini. 
\v 10 Na yi lu ligɛ han ɲɛɛ firin. Nanara, muxun naxanye birin yi dɔxi Asi yamanani, Yahudiyane nun Girɛkine, ne birin yi Marigina falan mɛ.
\s Sebaa dii xɛmɛne fe
\p
\v 11 Ala yi kabanako fe gbeene liga Pɔli xɔn ma. 
\v 12 Nanara, dugi dungin nun wali domaan naxanye bata yi din a fatin na, e yi ne tongoma nɛn, e yi e sa furemane fatin ma. E yi kɛndɛya, yinnane fan yi xɛtɛ e fɔxɔ ra. 
\v 13 Yahudiyan naxanye yi sigama yirene yi yinnane kedideni, ne fan yi kata Marigi Yesu xinla rawalideni e yinnan ɲaxine kedi. E yi a falama yinnane xa nɛn, e naxa, “N bata ɛ yamari Yesu xinli, Pɔli naxan ma fe kawandi bama, ɛ xɛtɛ muxuni ito fɔxɔ ra!” 
\v 14 Yahudiyane saraxarali kuntigina nde Sebaa dii xɛmɛ soloferene yi na nan ligama.
\p
\v 15 Koni lɔxɔna nde yinnan yi e yabi, a naxa, “N Yesu kolon, n Pɔli fan ma fe kolon, koni nde ɛ tan na?” 
\v 16 Yinnan yi xɛmɛn naxan fɔxɔ ra, na yi dutun e ma sɛnbɛn na, han a yi e birin nɔ. A yi e mabɔnbɔ han e ragenle yi e gi, e maxɔlɔxin yi mini banxini. 
\v 17 Yahudiyane nun Girɛkin naxanye yi dɔxi Efɛsi taani, ne to ito mɛ, e birin yi gaxu kati! Marigi Yesu xinli binya han! 
\v 18 Muxun naxanye dɛnkɛlɛya, na wuyaxi yi fa, e yi e ti e fe ɲaxine ra kɛnɛnna ma. 
\v 19 Naxanye yi woyimɛyaan ligama, ne yi e kɛdine malan, e fa e ra, e yi e gan birin yɛtagi. E yi kɛdine saren yatɛ, a birin malanxina, gbeti gbanan wuli tonge suulun. 
\v 20 Alaa falan yi xuyama ayi na kii nin, Marigin sɛnbɛn barakani.
\s Sɔnxɔ sɔnxɔ naxan te Efɛsi taani
\p
\v 21 Na feene danguxina, Pɔli yi a miri, a xa siga Masedoniya nun Akaya yamanani, siga han Yerusalɛn taani. A yi a fala, a naxa, “N na siga na waxatin naxan yi, fɔ n xa sa Romi fan to.” 
\v 22 Nanara, a yi a mali muxu firin nasiga Masedoniya yamanani, Timɔte nun Erasite. A tan yi lu Asi yamanani ndedi.
\p
\v 23 Na waxatini, sɔnxɔ gbeen yi te Efɛsi taani masɔtɔ Yesu a Kirana fe ma. 
\v 24 Xabuna nde yi na, a xili Demetiri. A tan nan yi e gbee ala ɲaxalanmana nde Aritemi batu banxin sawura xunxurine rafalama gbeti bɔnbɔxin na. Na yi tɔnɔ gbeen nan sɔtɔma a tan nun a walikɛ bodene xa. 
\v 25 Nanara, a yi a walikɛ bodene birin xili, e nun naxanye yi na wali sifan ligama, a yi a fala e xa, a naxa, “N fafane, ɛ a kolon en nafunla sɔtɔma wanli ito nin. 
\v 26 Pɔli ito feen naxan ligama, ɛ bata na mɛ, ɛ yi a to. A naxa, a muxune suxuren naxanye rafalama e ala ra, Ala mi ne ra mumɛ! A bata muxu wuyaxi mayenden, a yi e maxɛtɛ Efɛsi taani be e nun fayida Asi yamanan birin. 
\v 27 Fe xɔdɛxɛn nan na ra. En ma wanli ito fama xili ɲaxin sɔtɔdeni nɛn! En ma ala Aritemi batu banxin fan yi xunna kala. Aritemi naxan batuma Asi yamanan nun dunuɲa yiren birin yi, na binyen bama a ma nɛn.”
\p
\v 28 Yamaan falani itoe mɛ waxatin naxan yi, e bɔɲɛn yi te, e sɔnxɔ sɔnxɔ, e naxa, “Efɛsi kaane gbee ala Aritemi gbo!” 
\v 29 Sɔnxɔ sɔnxɔn yi te taan yiren birin yi. Yamaan yi Pɔli sigati bodene suxu, Gayi nun Arisitaraki, Masedoniya kaane. E birin gimatɔɔn yi siga ne ra yamaan malandeni. 
\v 30 A xɔnla yi Pɔli suxu, a xa siga yamaan yɛtagi koni Yesu fɔxɔrabirane mi tin a siga. 
\v 31 Yamanan muxu gbeena ndee naxanye yi Pɔli xɔyine ra, na ndee yi xɛraan nasiga a ma, e yi a mafan a nama so yamaan yɛ. 
\v 32 Malanden tan yi basanxi han! Ndee yi sɔnxɔma fena nde ra, bonne yi sɔnxɔma fe gbɛtɛ ra, amasɔtɔ e yi malanxi na feen naxanye ma, a wuyaxi mi yi sa ne kolon nɛn. 
\v 33 Yahudiyane yi muxuna nde radinma yɛɛn na alogo a xa falan ti naxan yi xili Alesandire. Muxuna ndee yi a yɛbama a xa naxan ligaxi, nayi, a yi yamaan masabari a yiin na alogo a xa falan ti. 
\v 34 Koni e a kolon waxatin naxan yi, a Yahudiya nan yi a ra, e birin yi sɔnxɔ e bode xɔn ma han waxati xunkuye, e naxa, “Efɛsi kaane gbee ala Aritemi gbo!”
\p
\v 35 Dɔnxɛn na, taan sɛbɛli tiin yi yamaan masabari, a naxa, “Efɛsi kaane, dunuɲa muxune birin a kolon, a Efɛsi taan nan Aritemi batu banxin kantanma e nun a sawuran naxan godo keli kore! 
\v 36 Muxu yo mi nɔɛ feni itoe matandɛ. Nanara, ɛ lan nɛn ɛ yi ɛ sabari. Ɛ nama fefe liga a wolonni. 
\v 37 Ɛ bata fa muxuni itoe ra be koni e mi se muɲaxi alane batu banxine yi, e mi en ma suxuren ɲaxalanmaan nayelefuxi hali! 
\v 38 Xa mawugana nde Demetiri nun a walikɛɛn bodene kui lan muxu yo ma, kiti banxine nun kitisane na. E xa sa e mawuga mɛnni. 
\v 39 Xa ɛ mɔn wama fe gbɛtɛ xɔn ma fɔ ɛ xa a fala taan dugurenne malanni. 
\v 40 E nama sa en kansun murutɛ feen na to sɔnxɔ sɔnxɔna fe ra. Bayo en mi nɔɛ dɛntɛgɛ yo sɛ malanni ito ti xunna ma.” A yelinxini ito falɛ, a yamaan nasiga.
\c 20
\s Pɔli Masedoniya nun Akaya yi
\p
\v 1 Sɔnxɔ sɔnxɔn baxina a ra, Pɔli yi Yesu fɔxɔrabirane malan. A yi e ralimaniya, a yi a ɲungu e ma. Na xanbi ra, a siga Masedoniya yamanani. 
\v 2 A dangu na yamanan birin yi, a yamaan nalimaniya fala wuyaxi ra. Na danguxina, a siga Girɛki yamanani, 
\v 3 a kike saxan ti na yi. A yi waxi siga feni Siriya yamanani kunkin kui, koni a to a kolon a Yahudiyane bata yanfan so a ma, a yi a miri, a xa xɛtɛ Masedoniya kiraan xɔn ma. 
\v 4 Pirusi a dii xɛmɛn Sopateri Beere kaan yi siga a matideni, e nun Arisitaraki nun Sekondu Tesaloniki kaane nun Gayi Deribe kaan nun Timɔte e nun Tikiko nun Tirofime naxanye kelixi Asi yamanani. 
\v 5 Ne yi siga yɛɛn na, e sa nxu legeden Tirowasi taani. 
\v 6 Buru Tetaren Sanla\f + \fr 20.6\fr* \fk Buru Tetaren Sanla:\fk* Yahudiyane yi burun donma xii solofere lɛbɛn mi saxi naxan yi sanli ito yi. E sariɲan kiina nde nan yi a ra. A mato Xɔrɔyaan 12.15 kui.\f* danguxina, nxu yi dɔxɔ kunkin kui keli Filipi taani. Xii suulun danguxina, nxu yi sa bonne li Tirowasi taani, nxu yi lɔxɔ xun keden ti na yi.
\s Pɔli Eyutiki rakeli fena sayani
\p
\v 7 Simitin ɲinbanna ra, nxu yi malanxi buruni gira feen na nxu bode xɔn ma.\f + \fr 20.7\fr* Yanyina nde, feni ito findixi Marigina ximɛnna nan na.\f* Pɔli yi falan ti yamaan xa, a lu falan tiyɛ han kɔɛ tagini amasɔtɔ a yi sigama nɛn na xɔtɔn bode. 
\v 8 Nxu yi malanxi kore banxin naxan kɔɛ ra, lɛnpu wuyaxi yi mɛnni. 
\v 9 Banxulanna nde yi na yi a xili Eyutiki, na yi dɔxi kore banxin foye soden nan na. Pɔli to yi falan xunkuyama ayi, na banxulanna yi xi han! Xixɔnla yi gbo ayi han, a yi bira keli kore banxin saxandeni. E yi sa a faxaxin li. 
\v 10 Awa, Pɔli yi godo, a yi a felen a xun ma mafurɛn, a yi a tongo, a naxa, “Ɛ nama xamin, a niin mɔn a yi.” 
\v 11 Na xanbi ra, Pɔli mɔn yi te sangansoon kɔɛ ra. A yi buruni gira, a yi a don. Pɔli yi falan ti e xa han xɔtɔnni, na xanbi ra a yi siga. 
\v 12 E siga banxulanna kɛndɛn na, na yi e ralimaniya ki faɲi.
\s Pɔli ɲungu fena Efɛsi kaane ma
\p
\v 13 Nxu yi siga Pɔli yɛɛ ra kunkin kui Asosi taani, nxu yi Pɔli tongoma kunkin kui dɛnaxan yi. Amasɔtɔ, a yi sigama a sanna nan ma. 
\v 14 A to nxu li Asosi taani, nxu yi a tongo kunkin kui, nxu yi siga taana nde yi, naxan yi xili Mitilɛne. 
\v 15 Na xɔtɔn bode, nxu yi keli na yi, siga igen xun ma han Kiyo taani. A soge firindeni, nxu yi fa Samosi yi, a soge saxandena, nxu sa Mileti li. 
\v 16 Pɔli yi a ragidi, a xa dangu Efɛsi taan dɛxɔn kunkin kui amasɔtɔ a mi yi waxi ti feni, alogo a nama bu Asi yamanani. A yi mafuraxi alogo Se Xaba Singen Sanla xa a li Yerusalɛn taani, xa na lanɲɛ.
\s Pɔli a ɲungu xuina
\p
\v 17 Pɔli yi xɛraan nasiga Efɛsi taani keli Mileti yi, a dɛnkɛlɛya yamaan fonne xa fa. 
\v 18 E to fa, a yi a fala e xa, a naxa, “Xabu n faan soge singena Asi yamanani ɛ tagi, ɛ n kɛwanle kolon. 
\v 19 N bata wali Marigin xa yɛtɛ magodon nun yɛɛgeni. N mɔn yi tɔrɔma Yahudiyane yanfantenyaan bun. 
\v 20 Ɛ a kolon a n mi ɛ munanfan fe yo luxunxi ɛ ma. N bata xaranna ti ɛ xa yamani e nun ɛ banxine yi. 
\v 21 N bata a rali Yahudiyane nun Girɛkine birin ma a e xa e kɛɲaan maxɛtɛ, e tubi Ala ma, e dɛnkɛlɛya en Marigi Yesu ma.”
\p
\v 22 “Nba, Alaa Niin nan sigama n na Yerusalɛn taani iki. Feen naxanye sa ligama n na na yi, n mi ne kolon. 
\v 23 N naxan tun kolon fɔ n nɛma danguma taa yo taa, Alaa Nii Sariɲanxina n nakolonma a kasorasaan nun tɔrɔ wuyaxi n mamɛɛn yɛɛn na. 
\v 24 Koni n mi n niin yatɛxi sese ra fɔ n bata kiraan naxan dɛ suxu, n xa na rakamali. Marigi Yesu wanla naxan soxi n yii, n xa na raɲan. Na ni ito ra, a n xa Alaa hinanna fe Xibaru Faɲin seren ba.”
\p
\v 25 “Iki n na a kolon, fa fala n bata sigan ti ɛ tan naxanye birin tagi, n yi Alaa Mangayaan kawandin ba ɛ xa, ɛ tan sese mi fa n toma sɔnɔn. 
\v 26 Nanara, n na a falama ɛ xa to yɛtɛni, xa ɛ tan nde yo halagi, na goronna mi fa n tan xun ma. 
\v 27 Amasɔtɔ n bata Ala sagoon birin nali ɛ ma, a sese mi fa luxi. 
\v 28 Ɛ ɲɔxɔ lu ɛ yɛtɛ xɔn e nun Alaa Nii Sariɲanxina ɛ findixi yamaan naxan birin masuxu muxuye ra. Ɛ Alaa yamaan masuxu alo xuruse rabaan nun a kuruna bayo a bata a sara a yɛtɛ wunla ra. 
\v 29 Amasɔtɔ n na kolon, n na keli ɛ tagi waxatin naxan yi, muxu ɲaxine fama nɛn sodeni ɛ tagi, e kata ɛ yamaan kaladeni alo kankone xuruse kurun tagi. 
\v 30 Muxuna ndee kelima nɛn ɛ tagi, e yi fala tinxintarene ti alogo Yesu fɔxɔrabirane xa bira e fɔxɔ ra. 
\v 31 Nanara, ɛ lu ɛ yɛɛ ra yi! N na ɛ keden kedenna birin nakolonxi feen naxanye ma ɲɛɛ saxan kɔɛɛn nun yanyina yɛɛgeni, ɛ nama ɲinan ne xɔn!”
\p
\v 32 “Awa, iki n bata ɛ taxu Ala ra e nun a hinan falan naxan nɔɛ sɛnbɛn fiyɛ ɛ ma, a yi na kɛɛn fi ɛ ma naxan maraxi muxu sariɲanxine birin xa. 
\v 33 N mi kunfaxi muxu yo a gbeti xɔn, hanma xɛmana, hanma dugine. 
\v 34 Ɛ yɛtɛna a kolon, n yɛtɛɛn yii fɔxɔne nan nxu nun n lanfane makone fanxi. 
\v 35 A lan en xa fangatarene mali kii naxan yi, n bata na birin yita ɛ ra wali xɔdɛxɛ sifani ito xɔn ma. Marigi Yesu falan naxan ti, ɛ xaxili lu ne xɔn ma. A naxa, ‘Naxan seen fima, na barayin gbo dangu a sɔtɔ muxun na.’ ”
\p
\v 36 Pɔli to yelin falan tiyɛ e xa, a yi a xinbi sin e fɛma, e birin yi Ala maxandi. 
\v 37 E birin yi wuga, e yi e yiin nabilin Pɔli ma, e yi a sunbu. 
\v 38 A to a fala e xa, a naxa, a e mi fa a toma sɔnɔn, na yi e sunu kati. E sa a mati han kunki dɛɛn na.
\c 21
\s Pɔli siga fena Yerusalɛn taani
\p
\v 1 Nxu fata xanbini, nxu yi nxu tinxin Kosi bɔxɔn na kunkin kui. Na xɔtɔn bode, nxu sa so Rɔde bɔxɔni, nxu yi keli mɛnni nxu fa Patara taani. 
\v 2 Nxu yi kunkina nde li mɛn naxan yi fɔxɔ igeni gidima siga Fenisa yamanan binni, nxu yi te na kui. 
\v 3 Nxu Sipiri bɔxɔn toxina, nxu yi dangu a ra, a lu kɔmɛn fɔxɔn binni. Nxu yi siga Siriya yamanan binni. Nxu sa Tire taan li, kunkin yi lanma a xa goronne ragodo dɛnaxan yi. 
\v 4 Nxu yi Yesu fɔxɔrabirana ndee li mɛn. Nxu yi lɔxɔ xun keden ti ne fɛma. E yi a fala Pɔli xa Alaa Nii Sariɲanxin sɛnbɛni, e naxa, a a nama siga Yerusalɛn taani. 
\v 5 Koni na xunsagin ɲanxina, nxu yi keli, nxu siga. Yesu fɔxɔrabirane birin yi sa nxu mati, e nun e ɲaxanle nun e diine han taan fari ma. Nxu yi nxu xinbi sin baan dɛ, nxu yi Ala maxandi mɛnni. 
\v 6 Na xanbi ra, nxu yi nxu ɲungu nxu bode ma, nxu so kunkin kui, e tan yi xɛtɛ e konni.
\p
\v 7 Nxu yi sigama kunkin kui, keli Tire taani siga Pitolomɛ taani, nxu yi dɛnkɛlɛya muxune xɔntɔn na yi, nxu fɛriɲɛn e fɛma. 
\v 8 Na xɔtɔn bode nxu yi keli mɛn, nxu yi siga Sesariya taani. Nxu yi sa so Filipi Xibaru Faɲi Raliin konni naxan yi na muxu sugandixi soloferene yɛ.\f + \fr 21.8\fr* A mato Xɛrane 6.5 nun Xɛrane 8.5-40 kui.\f* 
\v 9 Dii tɛmɛ fututare rasɔlɔnxi naanin yi Filipi yii, ne yi nabiya falane tima. 
\v 10 Nxu xi dando tixin na, nabiin naxan yi xili Agabusi, na yi fa sa keli Yudaya yi. 
\v 11 A yi fa nxu fɛma, a yi Pɔli a tagi xidin tongo, a yi a yɛtɛ sanne nun a yiine xidi na ra, a naxa, “Alaa Nii Sariɲanxin naxa, ‘Yahudiyane tagi xidini ito kanna xidima ikiini Yerusalɛn taani, e a so siya gbɛtɛne yii.’ ”
\p
\v 12 Nxu na mɛ waxatin naxan yi, nxu birin yi Pɔli mafan, a a nama siga Yerusalɛn taani. 
\v 13 Koni a yi nxu yabi, a naxa, “Nanfera ɛ wugama han ɛ n bɔɲɛn kala? Amasɔtɔ n yitɔnxi na a ra e xa n xidi Yerusalɛn taani, e yi n faxa Marigi Yesu xinla fe ra.” 
\v 14 A to mi tin nxɔ falan suxɛ, nxu mi kankan a ma, nxu yi a fala, nxu naxa, “Marigin sagoon xa liga.”
\p
\v 15 Na lɔxɔne to dangu, nxu yi nxu yitɔn, nxu yi siga Yerusalɛn taani. 
\v 16 Yesu fɔxɔrabirana ndee yi nxu mati keli Sesariya taani. E yi nxu xali Menason Sipiri kaan konni, nxu yi lan nxu xa yigiya dɛnaxan yi. Yesu fɔxɔrabiran nan yi a ra xabu waxati xunkuye.
\s Pɔli yi Yaki xɔntɔn
\p
\v 17 Nxu Yerusalɛn taan li waxatin naxan yi, dɛnkɛlɛya muxune yi nxu yisuxu sɛwani. 
\v 18 Na xɔtɔn bode, nxu nun Pɔli yi siga Yaki xɔntɔndeni. Dɛnkɛlɛya yamaan fonne birin yi malanxi na yi. 
\v 19 Pɔli yi e xɔntɔn, a yi a wanla birin dɛntɛgɛn sa e xa Ala feen naxanye ligaxi siya gbɛtɛne tagi. 
\v 20 E na mɛ waxatin naxan yi, e birin yi Ala tantun. E a fala Pɔli xa, e naxa, “Nxu ngaxakedenna, a mato, Yahudiyan wuli wuyaxi bata dɛnkɛlɛya, e birin mɔn tunnafanxi Musaa sariyan suxudeni. 
\v 21 Anu, muxune ito nan falaxi e xa, e naxa, a Yahudiyan naxanye birin siya gbɛtɛne yɛ, a i ne xaranma e xa xɛtɛ Musaa sariyan fɔxɔ ra, a e mɔn nama e diine banxulan, a e nama en ma namunne suxu. 
\v 22 En fa nanfe ligan nayi? Amasɔtɔ sikɛ yo mi na, e a mɛma nɛn, a i bata fa. 
\v 23 Nanara, nxu naxan falama i xa, i xa na liga. Awa, xɛmɛ naanin be naxanye bata e dɛ ti Ala xa. 
\v 24 Siga e fɔxɔ ra, ɛ sa ɛ rasariɲan ɛ bode xɔn ma. I mɔn xa e saren fi, alogo e xa e xunne bi. Nayi, birin a kolonma nɛn, a e feen naxanye falaxi i ya fe yi, a ɲɔndi mi e sese ra, koni a i fan yɛtɛɛn Musaa sariyane suxi. 
\v 25 Koni siya gbɛtɛn naxanye tan bata dɛnkɛlɛya, nxu bata nxɔ miriyane sɛbɛ, nxu yi a rasiga ne ma. Nxu naxa, e xa e yɛtɛ ratanga donseen donna ma naxan bata rali suxurene ma, e nun sube wunli donna nun suben yifaxi donna nun yanga suxuna.”\f + \fr 21.25\fr* A mato Xɛrane 15.20 kui.\f*
\p
\v 26 Na xɔtɔn bode, Pɔli yi na xɛmɛne tongo e yi rasariɲan e bode xɔn ma. Na xanbi ra, a so Ala Batu Banxini alogo a xa a fala e xa e sariɲan lɔxɔne rakamalima waxatin naxan yi, e yi saraxan ba e keden kedenna birin xa.
\s Pɔli suxu fena Ala Batu Banxini
\p
\v 27 Soge solofereden ɲanmatɔna, Yahudiyan naxanye keli Asi yamanani, ne yi Pɔli to Ala Batu Banxini. E yi yamaan birin nadin a xili ma, e yi a suxu. 
\v 28 E sɔnxɔ sɔnxɔ, e naxa, “Isirayila muxune, ɛ nxu mali. Xɛmɛni ito nan sigama yiren birin yi, a xaranna ti en ma yamaan nun Musaa sariyan nun yireni ito xili ma. A yɛtɛɛn bata Girɛkine raso Ala Batu Banxini, e yi na sariɲanna kala.” 
\v 29 E ito falaxi nɛn bayo e bata yi Tirofime Efɛsi kaan to a fɔxɔ ra taani, e yengi yi a ma a Pɔli bata yi a raso Ala Batu Banxini.
\p
\v 30 Taan birin yi maxa, yamaan yi e gi sa keli yiren birin yi. E yi Pɔli suxu, e yi mini a bubuɛ Ala Batu Banxini tande ma. E yi a so dɛɛne ragali keden na. 
\v 31 Yamaan yi waxi Pɔli faxa feni. Muxuna nde yi fa a fala Romi kaane sofa ganla mangan xa, a sɔnxɔ sɔnxɔn Yerusalɛn taan yiren birin yi. 
\v 32 Sofa mangan yi sofane nun sofa kɛmɛn kuntigine xili, e siga e giyɛ yama gbeen fɛma. Na muxune sofane to waxatin naxan yi, e ba Pɔli bɔnbɛ. 
\v 33 Sofa mangan yi sa Pɔli suxu, a yi e yamari, a e xa a xidi yɔlɔnxɔn firin na. Na xanbi ra, a yi maxɔdinna ti a nde a ra, e nun a naxan ligaxi. 
\v 34 Koni muxuna ndee yi sɔnxɔma fena nde ra, bonne sɔnxɔma fe gbɛtɛ ma. Sofa mangan mi yi sese yɛɛ toma sɔnxɔ sɔnxɔni. Nayi, a yi yamarin fi a e xa siga Pɔli ra yire makantanxini. 
\v 35 Pɔli to e banxin te dɛɛn li, fɔ sofane xa yi fa a tongo nɛn, e siga a ra amasɔtɔ yamaan yi ɲaɲaraxi. 
\v 36 Yamaan birin yi biraxi a fɔxɔ ra, e sɔnxɔma, e naxa, “A xa faxa!”
\s Pɔli yi a yɛtɛ yɛba
\p
\v 37 E yi sigama Pɔli ra yire makantanxini waxatin naxan yi, a falan ti sofa mangan xa, a naxa, “I tinɲɛ ba n xa falana nde ti i xa?” Sofa mangan yi a maxɔdin a naxa, “I Girɛki xuiin mɛma? 
\v 38 Na Misiran kaan xa mi i tan na ba, naxan baxi yamaan namurutɛdeni, a siga yɛngɛ so muxu wuli naaninna ra tonbonni?” 
\v 39 Pɔli yi a yabi, a naxa, “Yahudiyan nan n tan na, n barixi Tarise taan nin Silisi yamanani, na taa suturaxin dugurenna nan n tan na. Yandi, tin n xa falan ti yamaan xa.”
\p
\v 40 Sofa mangan yi tin. Nanara, Pɔli yi keli a ti banxin te dɛɛn na, a yamaan masabari a yiin na. Awa, e dunduxina, Pɔli yi falan ti e xa Heburu xuini.
\c 22
\p
\v 1 A naxa, “Ngaxakedenne nun n fafane, ɛ tuli mati, n xa n xɔnba ɛ xa!” 
\v 2 E to a mɛ a Heburu xuiin falama, e yi e raxara. Awa, Pɔli yi siga falan ma, a naxa, 
\v 3 “Yahudiyan nan n tan na, n barixi Tarise taan nin, Silisi yamanani. Koni n maxuruxi be nin. Gamaliyɛli nan n xaranxi en benbane sariyan suxu kiin ma. Alaa fe kunfan yi n fan yi alo ɛ tan birin kii naxan yi to. 
\v 4 N fan yi Yesu a Kiraan muxune bɛsɛnxɔnyama han n yi e faxa. N yi xɛmɛne nun ɲaxanle suxuma, n yi e sa kasoon na. 
\v 5 Saraxarali Kuntigi Singen nun yamaan fonne birin n seren bɛ nɛn na ma, amasɔtɔ n kɛdin sɔtɔ e ra nɛn, siga en ngaxakeden Yahudiyane ma Damasi taani. Nanara, n yi siga na yi muxuni itoe suxu xinla ma, n yi e xidi, n xɛtɛ e ra Yerusalɛn taani e ɲaxankatadeni.”
\s Pɔli yi a tubi feen fala
\r Xɛrane 9.1-19, 26.12-18
\p
\v 6 “Awa, n yi kira yi waxatin naxan yi, yanyi tagini, n bata yi maso Damasi taan na, tɛɛ dɛgɛ gbeen yi ti n ma mafurɛn keli kore! 
\v 7 N bira bɔxɔni. N fala xuiin mɛ, a naxa, ‘Sɔli, Sɔli, i n bɛsɛnxɔnyama nanfera?’ 
\v 8 N yi a maxɔdin, n naxa, ‘Marigina, nde i tan na?’ A yi n yabi, a naxa, ‘Yesu Nasarɛti kaan nan n tan na, i naxan bɛsɛnxɔnyama iki!’ 
\v 9 Muxun naxanye yi n fɔxɔ ra, ne fan yi na tɛɛ dɛgɛn to. Koni naxan yi falan tima n xa, e mi na xuiin mɛ. 
\v 10 N yi maxɔdinna ti, n naxa, ‘Marigina, n xa nanfe liga?’ Awa, Marigin yi a fala n xa, a naxa, ‘Keli, i siga Damasi taani! Ala i yamarixi naxan birin liga fe ra, ne birin sa falama i xa nɛn mɛnni.’ 
\v 11 Na tɛɛ dɛgɛ gbeen yi n danxu, na ma, n lanfane yi n yii rasuxu e siga n na Damasi taani.”
\p
\v 12 “Awa, xɛmɛna nde yi na yi, naxan yi xili Ananiyasi. Muxu tɔgɔndiyaxin nan yi a ra, a yi Alaa sariyan suxi, Yahudiyan naxanye birin yi dɔxi mɛnni, ne yi a binyaxi kati! 
\v 13 Na yi fa, a ti n dɛxɔn, a naxa, ‘Ngaxakedenna Sɔli, seen to fa!’ N yi toon ti keden na, n yi a tan to. 
\v 14 A yi a fala, a naxa, ‘Nxu benbane Ala bata i sugandi alogo i xa a sagoon kolon, i yi Tinxin Muxun Yesu to, i yi a xuiin yɛtɛɛn mɛ. 
\v 15 Amasɔtɔ i bata feen naxanye to, i yi a mɛ, i findima nɛn na seren na muxune birin xa. 
\v 16 Awa, i fa nanse mamɛma iki? Keli, i rafu igeni, i yulubine birin xa ba i ma, i yi a maxandi a xinli.’ ”
\s Pɔli a xɛrayana siyane ma
\p
\v 17 “N xɛtɛxina Yerusalɛn taani, n yi Ala maxandima Ala Batu Banxini waxatin naxan yi, n yi fe toon ti alo xiyena. 
\v 18 N yi Marigin to, a yi a fala n xa, a naxa, ‘I mafura, i keli Yerusalɛn taani keden na, amasɔtɔ i sereyaan naxan bama n ma fe yi, e mi na suxuma.’ 
\v 19 N yi a yabi, n naxa, ‘Marigina, e a kolon yati a n yi sigama salide banxine yi, naxanye dɛnkɛlɛyaxi i ma, n yi ne sa kasoon na, n yi e bɔnbɔ. 
\v 20 E to yi i serena Etiyɛn faxama, n tan yɛtɛɛn yi na, n tin nɛn. Naxanye yi a faxama, n tan nan yi ne dugine kantanma.’ 
\v 21 Awa, Marigin yi a fala n xa, a naxa, ‘Siga, amasɔtɔ n na i rasigama nɛn siya gbɛtɛne ma yire makuyene yi.’ ”
\p
\v 22 Yamaan yi e tuli mati Pɔli xuiin na han a yi na fala. E yi sɔnxɔ fɔlɔ kati, e naxa, “A xa faxa! Muxu sifani ito lu daxi mi a ra a nii ra!” 
\v 23 E yi sɔnxɔma, e e domane wolima kore, e gbangbanni te. 
\v 24 Romi sofa mangan yi yamarin fi, a e xa so Pɔli ra yire makantanxini. A naxa, a e xa a bulan, e yi a maxɔdin alogo a xa a kolon yamaan sɔnxɔma a ma feen naxan ma. 
\v 25 Koni e to a xidi a bulan xinla ma, sofa kɛmɛn kuntigin naxan yi tixi na, Pɔli yi na maxɔdin, a naxa, “A daxa ɛ xa Romi dugurenna nde bulan hali ɛ munma naxan makiti singen?”
\p
\v 26 Sofa kɛmɛn kuntigin na mɛ waxatin naxan yi, a yi siga sofa mangan fɛma, a yi na fala, a yi a maxɔdin, a naxa, “I nanfe ligɛ? Romi dugurenna nde nan xɛmɛni ito ra!” 
\v 27 Nanara, sofa mangan yi siga, a yi Pɔli maxɔdin, a naxa, “A fala n xa, xa Romi dugurenna nde nan i tan na?” Pɔli yi a yabi, a naxa, “Ɔn, a tan nan nde n na.” 
\v 28 Sofa mangan yi a fala, a naxa, “N gbeti gbeen nan baxi, n findi Romi dugurenna ra.” Pɔli yi a yabi, a naxa, “Koni n tan barixi Romi dugurenyaan nin.”
\p
\v 29 Muxun naxanye yi a bulanma nun alogo a xa falan ti, ne yi keli a fɛma keden na. Sofa mangana a kolon waxatin naxan yi, a bata yi Romi dugurenna nde xidi yɔlɔnxɔnna ra nun, na fan yi gaxu.
\s Yahudiyane yi Pɔli makiti
\p
\v 30 Yahudiyane yi Pɔli kansunma feen naxan na, sofa mangan yi waxi na kolon feni. Nanara, na xɔtɔn bode, e yi Pɔli fulun. Sofa mangan yi saraxarali kuntigine nun kitisa yamaan yamari, e yi e malan. Na xanbi ra, a yi Pɔli ti e yɛtagi.
\c 23
\p
\v 1 Pɔli yi kitisa yamaan mato kati, a naxa, “Ngaxakedenne, n feen naxanye ligaxi Ala yɛɛ xɔri han to, n mi n yɛtɛ yalagima ne ra.” 
\v 2 Muxun naxanye yi tixi Pɔli fɛma, Saraxarali Kuntigi Singena Ananiyasi yi ne yamari, a e xa Pɔli dɛɛn garin. 
\v 3 Pɔli yi a fala a xa, a naxa, “Ala i fan bɔnbɔma nɛn, i tan naxan luxi alo banxin naxan fari mafixa, koni a kuiin lɔxi. I dɔxi n makitideni sariyan xɔn. Koni i tan sariyan kalama amasɔtɔ i bata yamarin fi, a e xa n bɔnbɔ!” 
\v 4 Muxun naxanye yi Pɔli fɛma, ne yi a fala a xa, e naxa, “I Alaa Saraxarali Kuntigi Singen nan konbima na ra.” 
\v 5 Pɔli yi a yabi, a naxa, “Ngaxakedenne, n mi yi a kolon a Saraxarali Kuntigi Singen nan a ra. Amasɔtɔ a sɛbɛxi Kitabun kui, a naxa, ‘I nama fala ɲaxin ti i ya yamaan mangan ma.’\f + \fr 23.5\fr* Xɔrɔyaan 22.27\f* ”
\p
\v 6 Pɔli yi a kolon, a Saduse muxune nun Farisi muxune nan yi na yamaan na. A yi keli, a yi a fala a xuini texin na kitisa yamaan tagi, a naxa, “Ngaxakedenne, Farisi muxun nan n na. N fafe fan Farisi muxun na a ra. E n makitima bayo n laxi a ra a faxa muxune kelima nɛn sayani!” 
\v 7 A na falaxina, Saduse muxune nun Farisi muxune yi fɔlɔ e bode matandɛ, yamaan yi taxun. 
\v 8 Saduse muxune yi a falama, e naxa, a muxune mi kelima sayani, e mɔn naxa, a malekane mi na hanma sɛnbɛ totarene. Koni Farisi muxune tan yi laxi ne birin na. 
\v 9 Nanara, sɔnxɔ sɔnxɔ gbeen yi keli. Awa, sariya karamɔxɔna ndee yi keli Farisi muxune yɛ, e ti, e matandin ti kati! E naxa, “Nxu mi fe ɲaxi yo toxi xɛmɛni ito a fe yi. Yanyina nde, sɛnbɛ totarena nde hanma malekan falan ti a xa nɛn yati!”
\p
\v 10 Matandin yi gbo ayi han sofa mangan yi gaxu, a e nama Pɔli yibɔ dungi dungin na. Nanara, a sofane yamari, a e xa sa Pɔli tongo yamaan tagi, e siga a ra yire makantanxini.
\p
\v 11 Na kɔɛɛn na, Marigin yi mini Pɔli xa, a naxa, “I wɛkilɛ! I sereyaan bama n xa nɛn Romi taani alo i a liga Yerusalɛn taani kii naxan yi.”
\s E yanfan so Pɔli ma
\p
\v 12 Na xɔtɔn bode, Yahudiyane yi e malan e lan a ma, e yi e kɔlɔ, a e mi donseen donma, e mi igen minma fɔ e Pɔli faxa. 
\v 13 Naxanye na feni tɔn, e dangu muxu tonge naanin na. 
\v 14 Na xanbi ra, e siga saraxarali kuntigine nun fonne fɛma, e naxa, “Nxu bata nxu kɔlɔ, a nxu nama sese don fɔ nxu Pɔli faxa. 
\v 15 Awa, nayi ɛ tan nun kitisa yamaan xa xɛraan nasiga Romi sofa mangan ma, a a xa Pɔli rafa ɛ ma alogo ɛ xa a fe fɛsɛfɛsɛ. Nxu yitɔnxi nxu xa a faxa benun a xa be li.”
\p
\v 16 Koni Pɔli magilɛna dii xɛmɛn na yanfan mɛxina, a yi siga yire makantanxini, a sa feni ito fala Pɔli xa. 
\v 17 Na xanbi ra, Pɔli yi sofa kɛmɛn kuntigina nde xili, a yi a fala a xa, a naxa, “Banxulanni ito tongo, i siga a ra sofa mangan fɛma, a waxi falana nde ti feni a xa.” 
\v 18 A yi a tongo, a siga a ra sofa mangan fɛma, a yi a fala a xa, a naxa, “Pɔli naxan kasoon na, na nan n xilixi, a yi a fala n xa, a naxa, a n xa fa banxulanni ito ra i fɛma amasɔtɔ a waxi fena nde fala feni i xa.” 
\v 19 Sofa mangan yi banxulanna yii rasuxu, a siga a ra a danna, a sa a maxɔdin, a naxa, “I nanfe falama n xa?” 
\v 20 Banxulanna yi a fala a xa, a naxa, “Yahudiyane bata lan a ma a tila e xa i mafan, a i xa Pɔli rasiga kitisa yamaan ma alogo e xa a fe fɛsɛfɛsɛ. 
\v 21 Koni i nama i tuli mati ne ra amasɔtɔ e dangu muxu tonge naanin na naxanye luxunxi Pɔli yɛɛ ra. E birin bata e kɔlɔ, a e nama sese don, e nama e min, han e yi a faxa. E yitɔnxi na nan ma iki. E i ya yamarin nan tun legedenma.” 
\v 22 Sofa mangan yi a fala, a naxa, “I nama a fala muxu yo xa fa fala i bata na yɛba n xa.” A banxulanna yiba, a yi siga.
\s Pɔli yi rasiga Felisi ma
\p
\v 23 Sofa mangan yi sofa kɛmɛn kuntigi firin xili, a naxa, “Ɛ sofa kɛmɛ firin tongo, e nun soo kan tonge solofere nun tanba kan kɛmɛ firin. Ɛ ne yitɔn, siga Sesariya taani to kɔɛɛn na dɛge waxatin na dangu. 
\v 24 Ɛ fa soona ndee ra Pɔli tongo xinla ma, alogo a xa sa yamana kanna Felisi konna li bɔɲɛ xunbenli.” 
\v 25 Na xanbi ra, a kɛdin sɛbɛ, a naxa, 
\v 26 “N tan Kilɔdi Lisiyasa bata i tan Felisi yamana kan faɲin xɔntɔn. 
\v 27 Yahudiyane xɛmɛni ito suxi, a yi luxi ndedi, e xa a faxa. N to a kolon a Romi dugurenna nan a ra, nxu nun n ma sofane yi siga, nxu sa a rakisi. 
\v 28 E a kansunma feen naxan na, n yi waxi na kolon feni. Nanara, n siga a ra e kitisa yamaan fɛma. 
\v 29 N yi a to, a e a kansunma e sariya kala feen nan na, koni a mi fe yo ligaxi, a faxɛ feen naxan ma hanma e a sɛ kasoon na feen naxan ma. 
\v 30 Koni n to a mɛ a Yahudiyane bata yanfan so a ma, n yi a rasiga i ma keden na. N mɔn yi a kansun muxune yamari a e xa sa e mawuga i tan fɛma.”
\p
\v 31 Yamarin naxan fi sofane ma e yi na liga. E yi Pɔli tongo, e siga a ra Antipatiri taani. 
\v 32 Na xɔtɔn bode sofaan naxanye siga e sanni, ne yi xɛtɛ yire makantanxini. Soo kanne yi Pɔli tongo. 
\v 33 E yi siga Pɔli ra Sesariya taani, e yi a so yamana kanna yii, e kɛdin fan so a yii. 
\v 34 Yamana kanna yi kɛdin xaran, a Pɔli maxɔdin a kelixi yamanan naxan yi. A a kolon waxatin naxan yi, a a kelixi Silisi yamanan nin, 
\v 35 a naxa, “I kansun muxune na be li waxatin naxan yi, n na n tuli matima nɛn i ya fe ra na waxatini.” Na xanbi ra, a yamarin fi a kantan muxune xa Pɔli mara yamana kan banxini.
\c 24
\s Yahudiyane yi Pɔli kansun
\p
\v 1 Soge suulun danguxina, Saraxarali Kuntigi Singena Ananiyasi yi siga Sesariya taani e nun yamaan fonna ndee nun muxu xun mayɛngɛn naxan xili Teritule. Ne yi e mawuga Pɔli fari yamana kanna yɛtagi. 
\v 2 E to Pɔli maxili, Teritule yi Pɔli kansun fɔlɔ falani itoe yi, a naxa, “Felisi manga faɲina, nxu bɔɲɛ xunbeli gbeen naxan sɔtɔma i barakani, e nun i feen naxanye yitɔnxi i ya xaxilimayani, nxu siyaan sabati feen na, 
\v 3 nxu fe faɲin naxanye birin sɔtɔma i yii waxatin birin e nun yiren birin yi, nxu barikan birama i xa na ra, manga Felisi. 
\v 4 Koni hali na, nxu nama i ya waxatin tongo. Nanara, n na i mafanma, yandi i tuli mati nxu dɛntɛgɛ xuiin na ndedi. 
\v 5 Nxu bata xɛmɛni ito to, muxu tɔrɔ gbeen na a ra naxan sɔnxɔ sɔnxɔn nakelima Yahudiya yamaan yɛ dunuɲa yiren birin yi. A tan nan Yesu Nasarɛti kaana dinan yɛɛratiin na. 
\v 6 A mɔn bata kata a xa Ala Batu Banxina sariɲanna kala. Nanara, nxu a suxi. A xɔnla yi nxu ma, nxu xa a makiti alo nxɔ sariyan kii naxan yi. 
\v 7 Koni sofa mangana, Lisiya yi fa a tongo nxu yii karahanni. 
\v 8 Na xanbi ra, a yi yamarin fi, a a kansun muxune xa fa i fɛma. Xa i xɛmɛni ito maxɔdin, i yɛtɛna a kolonma nɛn nxu a kansunma feen naxan birin na.” 
\v 9 Yahudiyane fan yi tin na falan ma, e naxa, a ɲɔndi nan na birin na.
\s Pɔli yi a xɔnba Felisi yɛtagi
\p
\v 10 Yamana kanna yi Pɔli yamari, a a xa falan ti. Pɔli yi a fala, a naxa, “N na a kolon, a i bata findi kitisaan na siyani ito xun na xabu ɲɛɛ wuyaxi. Nanara, n na n xɔnbama i yɛtagi xaxili ragidini. 
\v 11 I yɛtɛɛn nɔɛ a kolonɲɛ nɛn yati, a munma dangu xi fu nun firin na singen xabu n siga Yerusalɛn taani Ala batudeni. 
\v 12 E mi n lixi Ala Batu Banxini muxe matandide yi, hanma yamaan kui sodeni salide banxine yi hanma yire gbɛtɛ yi taani. 
\v 13 E n kansunma feen naxanye ra iki, e mi nɔɛ na ɲɔndin yitɛ i ra. 
\v 14 N na n tiyɛ na ra i yɛtagi fa fala a n na n benbane Ala nan batuma Yesu a Kiraan xɔn e a falan naxan ma a wule dinan nan a ra. Anu, feen naxan birin sɛbɛxi Sariya Kitabun kui e nun nabine kitabune kui, n laxi ne birin na. 
\v 15 Nxu nun itoe birin yigi saxi Ala yi kii kedenna nin, a faxa muxune kelima nɛn sayani, tinxin muxune nun tinxintarene birin. 
\v 16 Nanara, n na n fanga bɛrɛn ligama waxatin birin, alogo n nama n yɛtɛ yalagi Ala yɛtagi e nun muxune yɛtagi.”
\p
\v 17 “N bata yi ɲɛɛ dando ti n mi Yerusalɛn taan li. Koni iki, n sigaxi Yerusalɛn taani nɛn alogo n xa siga kiseene ra n kon kaa yiigelitɔne xa. N mɔn yi saraxane ba Ala xa. 
\v 18 N bata yi n yɛtɛ rasariɲan, e n li Ala Batu Banxini na ligadeni waxatin naxan yi. Gali mi yi n fɛma, sɔnxɔ sɔnxɔn mi yi na. 
\v 19 Koni Yahudiyan naxanye kelixi Asi yamanani, ne nan yi lanma e xa fa i yɛtagi n kansundeni, xa fena nde e kui n xili ma. 
\v 20 Xanamu, muxun naxanye be, ne xa a fala n kalan naxan tixi, n yi tixi kitisa yamaan yɛtagi waxatin naxan yi. 
\v 21 Fɔ n falan naxan tixi e tagi n xuini texin na, n naxa, ‘Ɛ n makitima to bayo n laxi a ra a faxa muxune kelima nɛn sayani!’ ”
\p
\v 22 Felisi naxan yi Yesu a Kiraan kolon ki faɲi, na yi falani so, a yi a fala e xa, a naxa, “Sofa mangan Lisiyasa na fa waxatin naxan yi, n yi i ya kitin bolon.” 
\v 23 A yi a fala sofa kɛmɛn kuntigin xa, a xa Pɔli kantan kasoon na, a yi a xɔnbeɲin ndedi, a e mɔn nama tondi a xɔyine xa a mali a makone ra.
\s Pɔli Felisi nun Dirusila yɛtagi
\p
\v 24 Xi dando danguxina, Felisi nun a ɲaxanla Dirusila yi fa, Yahudiya ɲaxanla nan yi na ra. Felisi yi xɛraan nasiga Pɔli xilideni, a yi a tuli mati a falan na lan dɛnkɛlɛyaan ma Alaa Muxu Sugandixin ma Yesu. 
\v 25 Koni Pɔli yi falan tima waxatin naxan yi lan tinxinna nun yɛtɛ suxun nun kiti famatɔna fe ma, gaxun yi Felisi suxu. A yi a fala a xa, a naxa, “Siga singen, xa waxati sa lu n yii, n na i xilɛ.” 
\v 26 A mɔn yi waxi a xɔn a Pɔli xa gbetin so a yii. Na nan yi a ra a yi a xilima waxatin birin alogo e xa batu.
\p
\v 27 Ɲɛɛ firin danguxina, Pɔrusu Fɛsitu yi dɔxɔ yamana kanyani Felisi funfuni. Felisi yi waxi a xɔn ma, a xa Yahudiyane rafan feen liga. Nanara, a yi Pɔli lu kasoon na.
\c 25
\s Pɔli Fɛsitu yamana kanna yɛtagi
\p
\v 1 A faan xii saxanna yamanani, Fɛsitu yi keli Sesariya taani siga Yerusalɛn taani. 
\v 2 Saraxarali kuntigine nun Yahudiya fonne yi e mawuga Pɔli fari. 
\v 3 E yi Fɛsitu mafan a a xa e rafan feen liga, a yi fa Pɔli ra Yerusalɛn taani. E bata yi yanfan so a ma nun, e yi wama a faxa feni kira yi. 
\v 4 Fɛsitu yi e yabi, a naxa, “Pɔli maraxi kasoon na Sesariya taani, n tan fan yɛtɛɛn mi buma, n siga na yi. 
\v 5 Xa a fe ɲaxi ligaxi, ɛ yɛɛratina ndee xa siga n fɔxɔ ra Sesariya taani, e sa a kansun.”
\p
\v 6 Fɛsitu yi lu e fɛma xii solomasɛxɛ han fu yatɛ, na xanbi ra, a siga Sesariya taani. Na xɔtɔn bode, a yi dɔxɔ kiti sadeni, a yi e yamari, a e xa Pɔli raso. 
\v 7 Pɔli na li waxatin naxan yi, Yahudiyan naxanye yi kelixi Yerusalɛn taani, ne yi ti a rabilinni, e fe ɲaxi wuyaxi sa a xun ma, e mi yi nɔɛ naxanye ɲɔndin mayitɛ. 
\v 8 Koni Pɔli yi a yɛtɛ xɔnba, a naxa, “N mi kala yo tixi Yahudiyane sariyan ma hanma Ala Batu Banxin ma hanma Romi Manga Gbeen ma.”
\p
\v 9 Fɛsitu yi waxi a xɔn ma, a xa Yahudiyane rafan feen liga. Nanara, a yi Pɔli maxɔdin, a naxa, “I waxi a xɔn ma, i xa siga Yerusalɛn taani, i sa makiti feni itoe ma n yɛtagi na yi ba?” 
\v 10 Pɔli yi a fala, a naxa, “N tixi Romi Manga Gbeena kiti saden ni ito ra, a lan n xa makiti be. N mi tinxintareya ligaxi Yahudiyane ra hali alo i yɛtɛna a kolon kii naxan yi. 
\v 11 Xa n bata tinxintareyaan liga hanma fe gbɛtɛ, n faxɛ naxan ma, n mi tondima n xa faxa. Koni itoe wulen nan sama n xun ma. A mi daxa muxu yo xa n so e yii. Nba, Manga Gbeen xa n makiti Romi taani!”
\p
\v 12 Fɛsitu yelin falan tiyɛ a maxadi muxune xa waxatin naxan yi, a yi Pɔli yabi, a naxa, “I bata Romi Manga Gbeena fe fala, na ma, i sigama nɛn Manga Gbeen yɛtagi!”
\s Pɔli yi ti manga gbɛtɛ yɛtagi
\p
\v 13 Xii dando to dangu, Manga Agiripa nun Berinisi yi siga Fɛsitu xɔntɔndeni Sesariya taani. 
\v 14 E to yi xii wuyaxi radanguma na, Fɛsitu yi Pɔli a fe yɛba Mangan xa, a naxa, “Muxuna nde be, Felisi naxan luxi kasoon na. 
\v 15 N siga Yerusalɛn taani waxatin naxan yi, Yahudiyane saraxarali kuntigine nun yamaan fonne mawugan sa nɛn a fari, a n xa a yalagi. 
\v 16 Koni n yi a fala e xa, n naxa, Romi kaane mi darixi muxun faxɛ benun e nun a kansun muxune xa ti kitisaan yɛtagi a yi a yɛba. 
\v 17 Nanara, e birin yi fa n fɔxɔ ra be. N mi bu tixi n yi a makiti fɔlɔ na xɔtɔn bode, n yamarin fi a e xa fa xɛmɛn na. 
\v 18 A kansun muxune yi ti koni n yi mirixi feen ɲaxin naxanye ma, e mi a kansun ne sese ra 
\v 19 fɔ e to lu e bode matandɛ e dinana fe ra e nun Yesu a fe, naxan bata faxa, koni Pɔli naxan ma fe falama a a bata keli sayani. 
\v 20 N tan mi yi a kolon n naxan ligɛ matandi sifani ito yi. Nanara, n yi Pɔli maxɔdin, xa a yi wama siga feen nin Yerusalɛn taani alogo a xa sa makiti feni ito ra mɛnni. 
\v 21 Koni Pɔli yi wa a feen xali feni Manga Gbeen yɛtagi Romi taani. Nanara, n yi yamarin fi a e xa a ramara han n yi a rasiga Romi Manga Gbeen ma.”
\p
\v 22 Agiripa yi a fala Fɛsitu xa, a naxa, “N fan waxi xɛmɛni ito xuiin namɛ feni.” Fɛsitu yi a yabi, a naxa, “I a xuiin namɛma nɛn tila.”
\p
\v 23 Na xɔtɔn bode Agiripa nun Berinisi yi fa, yama gbeen biraxi e fɔxɔ ra binyeni. E tan nun sofa kuntigine nun taan muxu gbeene yi siga malan banxini. Fɛsitu yi yamarin fi, a e xa fa Pɔli ra. 
\v 24 Fɛsitu yi a fala, a naxa, “Manga Agiripa nun muxun naxanye birin nxu dɛxɔn ma be, ɛ bata xɛmɛni ito to Yahudiya yamaan birin mawugan saxi naxan fari Sesariya taan nun Yerusalɛn taani. E birin yi lu sɔnxɔ sɔnxɛ, e naxa, a a mi lan a xa lu a nii ra sɔnɔn. 
\v 25 Koni n mi fefe toxi a faxɛ naxan ma. Koni a yɛtɛɛn bata Romi Manga Gbeena fe fala. Na nan a toxi, n yi a ragidi n xa a rasiga. 
\v 26 Koni fala kɛndɛ yo mi n yii n naxan sɛbɛma Manga Gbeen ma. Nanara, n bata fa a ra ɛ yɛtagi katarabi i tan Manga Agiripa ma, alogo en na yelin a fɛsɛfɛsɛdeni, n nɔɛ fena nde sɛbɛ nɛn. 
\v 27 Amasɔtɔ n tan yɛɛ ra yi, a mi lan n kasorasaan nasiga Manga Gbeen ma, fɔ n na a yɛba a kalan naxan tixi.”
\c 26
\s Pɔli yi a yɛtɛ xɔnba
\p
\v 1 Agiripa yi a fala Pɔli xa, a naxa, “Waxatini i yii i falan ti i yɛtɛ a fe yi.” Pɔli yi a yiini te, a yi a yɛtɛ xɔnba iki:
\p
\v 2 A naxa, “Manga Agiripa, Yahudiyane n kansunma feen naxanye ra, n sɛwaxi to, n xa ti i yɛtagi n xɔnbadeni i xa lan ne birin ma. 
\v 3 Amasɔtɔ i Yahudiyane namunne nun matandine birin kolon ki faɲi. Awa yandi, n bata i mafan, i tuli mati n na ki faɲi.”
\p
\v 4 “Yahudiyane birin n sɔnna kolon xabu n dii ɲɔrɛyani. Xabu a fɔlɔni, n na n ma siimayaan maxalixi n siyaan nun Yerusalɛn taan nin. 
\v 5 E n kolon xabu to mi a ra. E nɔɛ sereyaan bɛ nɛn, xa e sa wa, fa fala n yi Farisi muxune nan yɛ, naxanye findixi nxɔ dinan dina xɔnxɔnne ra. 
\v 6 Ala en benbane tuli sa naxan na, n yigi saxi na nin. Na nan a ligaxi, e n makitima iki. 
\v 7 En bɔnsɔn fu nun firinne birin yigi saxi na tuli sa rakamalixin nan to fe yi, e nɛma Ala batuɛ kɔɛɛn nun yanyin na e sɔbɛɛn birin na. Mangana, Yahudiyane n kansunma na yigin nan ma fe ra. 
\v 8 Nanfera ɛ tan mi laxi a ra a Ala faxa muxune rakelima nɛn sayani?”
\p
\v 9 “N tan fan ma miriyani, n bata yi a ragidi nun n xa Yesu Nasarɛti kaan xinla yɛngɛ. 
\v 10 N na nan liga Yerusalɛn taani. N nɔɔn sɔtɔ saraxarali kuntigine ra, n yi muxu sariɲanxi wuyaxi sa kasoon na. E na yi e faxa feen nata, n yi n xuiin fi. 
\v 11 N yi e ɲaxankatama salide banxine birin yi sanɲa ma wuyaxi. N yi e karahanma e xa e Marigin nayelefu. N ma xɔlɔn yi gbo ayi e xili ma han n yi e bɛsɛnxɔnya yamana gbɛtɛne taane yi.”
\s Pɔli yi a tubi feen fala
\r Xɛrane 9.1-19 nun 22.6-16
\p
\v 12 “Na ma, lɔxɔna nde, n yi siga Damasi taani saraxarali kuntigine nɔɔn nun e tinna ma. 
\v 13 Mangana, n yi kira yi waxatin naxan yi, yanyi tagini, tɛɛ dɛgɛ gbeen yi ti nxu nun n fɔxɔrabirane ma keli kore, a dɛgɛn yi gbo sogen xa. 
\v 14 Nxu birin yi bira bɔxɔni. N yi xuina nde mɛ Heburu xuini naxan yi a falama n xa, a naxa, ‘Sɔli, Sɔli, i n bɛsɛnxɔnyama nanfera? A xɔdɔxɔ i tan ma, i tondi i gbɛngbɛn muxun bun alo turana.’ 
\v 15 N yi maxɔdinna ti, n naxa, ‘Marigina, nde i tan na?’ A yi n yabi, a naxa, ‘Yesu nan n tan na, i naxan bɛsɛnxɔnyama. 
\v 16 Koni keli, i ti. N minixi kɛnɛnni i xa nɛn alogo i xa findi n ma walikɛɛn na, i feen naxanye toxi n ma fe yi to, i findi ne seren na e nun n naxanye yitama i ra. 
\v 17 N ni i ratangama nɛn i ya yamaan ma e nun siya gbɛtɛne, n na i xɛma naxanye ma 
\v 18 alogo i xa sa e yɛɛne rabi, i yi e ba dimin nun Setana nɔɔn bun ma, i fa e ra Alaa kɛnɛnna ma. Xa e dɛnkɛlɛya n ma, e yulubi xafarin sɔtɔma nɛn, e lu Ala muxu sariɲanxine yɛ.’ ”
\s Pɔli yi a wanla fe fala
\p
\v 19 “Nanara, Manga Agiripa, n fe toon naxan ti keli kore, n mi na matandi. 
\v 20 N yi kawandin ba Damasi kaane nun Yerusalɛn kaane nun Yudaya kaane birin nun siya gbɛtɛne fan tagi. N yi a fala e xa, n naxa, e xa e xun xanbi so e hakɛne yi, e fa Ala ma, e kɛwanle yi a yita fa fala a e bata tubi. 
\v 21 Yahudiyane n suxi Ala Batu Banxini na nan ma, e kata n faxa feen na. 
\v 22 Koni Ala n malima nɛn han to, n mɔn be alogo n xa sereyaan ba birin xa, muxudin nun muxu gbeena. N mi sese falama fɔ nabine nun Musa bata yi naxan fala nun lan fe famatɔne ma. 
\v 23 E naxa, a Alaa Muxu Sugandixin yi tɔrɔma nɛn, a findi muxu singen na naxan kelima sayani, a yi kɛnɛnna rali a yamaan nun siya gbɛtɛne ma.”
\p
\v 24 Awa, Pɔli to yi a yɛtɛ xɔnbama na kiini, Fɛsitu yi a fala a xuini texin na, a naxa, “Pɔli, seen nan soxi i yi! I ya xaran gbeen bata seen naso i yi!”
\p
\v 25 Pɔli yi a yabi, a naxa, “Fɛsitu, muxu faɲina, se mi soxi n yi. N ɲɔndin nun lɔnnin nan falama i xa. 
\v 26 Amasɔtɔ Manga Agiripa feni ito kolon, nayi n nɔɛ falan tiyɛ a xa nɛn xaxili ragidini. N laxi a ra, a a feni itoe kolon ki faɲi, bayo e mi rabaxi luxunni. 
\v 27 Manga Agiripa, i laxi nabine falane ra ba? N na a kolon a i bata la e ra!”
\p
\v 28 Agiripa yi Pɔli yabi, a naxa, “I n findɛ Yesu mantonna ra waxatidini ito yi ba?” 
\v 29 Pɔli yi a yabi, a naxa, “Xa waxatin xunkuya ayi ba, xa a dungi ayi ba, n na Ala maxandima nɛn i tan xa e nun naxanye birin tuli matixi n na to, alogo ɛ xa lu alo n tan kii naxan yi to, ba yɔlɔnxɔnni itoe ra!”
\p
\v 30 Na xanbi ra, mangan nun yamana kanna nun Berinisi nun muxun bonne birin yi keli, 
\v 31 e to yi minima, e yi lu a falɛ e bode xa, e naxa, “Xɛmɛni ito mi fefe ligaxi a faxɛ naxan ma hanma a sama kasoon na naxan ma.” 
\v 32 Agiripa yi a fala Fɛsitu xa, a naxa, “Xa xɛmɛni ito mi yi maxandin ti nun a Romi Manga Gbeen xa a makiti, en yi a beɲinma nɛn nun.”
\c 27
\s Pɔli yi siga Romi taani
\p
\v 1 E lan a ma waxatin naxan yi, a nxu xa siga kunkin kui Itali yamanani, e yi Pɔli nun kaso ra muxuna ndee so sofa kɛmɛn kuntigina nde yii naxan yi xili Yuliyusi, Romi Manga Gbeena sofane yɛ. 
\v 2 Nxu so kunkina nde kui naxan keli Adiramiti taani. A yi danguma Asi yamanan fɔxɔ igen taa dɛɛne nan na. Arisitaraki yi nxu fɔxɔ ra, Masedoniya kaan naxan keli Tesaloniki yi.
\p
\v 3 Na xɔtɔn bode nxu yi sa so Sidɔn taani. Awa, Yuliyusi yi fe faɲin naba Pɔli xa, a tin a xa siga a xɔyine fɛma fanda fendeni. 
\v 4 Nxu to keli na yi, nxu siga igen tagini dɛnaxan xili Sipiri, bayo foyen bata yi a xun sa nxu ma. 
\v 5 Nxu yi fɔxɔ igeni gidi Silisi nun Panfiliya yamanan dɛxɔn ma, nxu yi sa Mira taan li Lisi yamanani. 
\v 6 Sofa kɛmɛn kuntigin yi kunkina nde li na naxan yi kelixi Alesandire taani, a sigama Itali yamanani. A yi nxu raso na kunkin kui.
\p
\v 7 Nxu yi siga ndedi ndedi han xii wuyaxi, han nxu sa Sinidi bɔxɔn li fɔxɔ igen tagi tɔrɔni. Bayo foyen mi yi tinma nxu xa siga mɛn binni, na yi a liga nxu siga Kirɛti bɔxɔn bode fɔxɔn na fɔxɔ igen tagi, nxu yi dangu Salemone gɛmɛn yɛtagi. 
\v 8 Nxu yi dangu xareyaan dɛxɔn tɔrɔni, nxu yi yirena nde li dɛnaxan yi xili Tide Faɲina Lase taan dɛxɔn ma.
\p
\v 9 Nxu bata yi bu sigatini han igen xun ma sigatiin yi magaxu ayi nxu ma. Yahudiyane sun suxu waxatin bata yi dangu nun. Na nan a liga Pɔli yi e rakolon, 
\v 10 a naxa, “Ngaxakedenne, n bata a to, en ma ige xun ma sigatiin findima gbalon nan na. Xa en siga, a findima kala nan na kunkin nun a kui seene ma e nun en tan yɛtɛɛn ma.” 
\v 11 Koni sofa kɛmɛn kuntigin yi laxi kunki ragine kuntigin nun kunki kanna xuiin na dangu Pɔli a falan na. 
\v 12 Bayo na bɔxɔni, kunki tiden mi yi fan ɲɛmɛn nadanguden na, muxu wuyaxi yi waxi kata feni, a nxu xa siga Kirɛti bɔxɔn kunki ratideni ɲɛmɛn nadangudeni dɛnaxan xili Fenixi, dɛnaxan yɛɛ rafindixi sogegododen ma.
\s Foye gbeena fe fɔxɔ igen xun ma
\p
\v 13 Foyedin yi fɔlɔ fɛ keli yiifanna ma. E yi e miri, a e waxɔn feen bata liga e xa. Nanara, e yi kunkin nati seen ba igeni, e lu sigɛ Kirɛti bɔxɔn dɛ. 
\v 14 Koni mafurɛn, foye gbeen yi keli xareyaan mabinni, naxan xili, “Kɔmɛn ma foyena.” 
\v 15 Na foyen yi kunkin tuntun. E mi yi nɔɛ kunkin natiyɛ. Nxu yi a lu foyen yi siga nxu ra. 
\v 16 Nxu yi dangu bɔxɔna nde dɛxɔn, naxan xili Kawuda. Nde yi ba foyen na mɛnni. Nxu yi kata gbeen ti nxu xa marakantan kunkidin nate kunkin fari. 
\v 17 E a rate waxatin naxan yi, e yi lutine xidi kunkin na a rabilinni alogo a nama kala. E yi gaxuxi a foyen nama kunkin xali a sa bɔnbɔ Sirite ɲɛmɛnsin gbiligbinle ra. Nanara, e yi kunkin nati seen nagodo, foyen yi lu sigɛ nxu ra. 
\v 18 Foyen yi nxu bɔnbɔ ki faɲi. Na xɔtɔn bode, e yi goronne ramini fɔlɔ kunki gbeen kui, e yi e rawoli ayi igeni. 
\v 19 A soge saxandeni, kunki ragine yɛtɛɛn yi kunkin nagi seene rawoli ayi igeni. 
\v 20 Xii wuyaxi nxu mi sogen to hanma sarene. Koni foyen tan yi gboma ayi nɛn tun. Dɔnxɛn na nxu yi yigitɛgɛ, a nxu mi fa kisima.
\p
\v 21 A bata yi xii wuyaxi ti e mi e dɛge. Pɔli yi keli, a ti muxune tagi, a naxa, “Ngaxakedenne, ɛ yi lanma nun ɛ yi n xuiin suxu ɛ mi keli Kirɛti bɔxɔni. Ɛ mi yi kalan nun bɔnɔ gbeeni itoe sɔtɔma nun. 
\v 22 Nba, iki n na ɛ mafanma nɛn, ɛ xa ɛ wɛkilɛ. Muxu yo mi faxama, kunkin nan tun kalama. 
\v 23 Amasɔtɔ n Marigina Ala, n naxan batuma, na malekana nde bata a maso n na to kɔɛɛn na. 
\v 24 A yi a fala n xa, a naxa, ‘Pɔli, i nama gaxu! A fɛrɛ mi na fɔ i xa ti Romi Manga Gbeen yɛtagi. Ala bata i sigati bodene birin fan niin fi i ma a hinanni.’ 
\v 25 Nanara, ngaxakedenne, ɛ wɛkilɛ amasɔtɔ n bata dɛnkɛlɛya Ala ma, a a ligama nɛn alo a falaxi n xa kii naxan yi. 
\v 26 Koni en sa dinma nɛn bɔxɔna nde ra igen tagi.”
\p
\v 27 Awa, foyen yi nxu rasigama Adiriyatike fɔxɔ igen xun ma a xi fu nun naanindeni, kɔɛ tagini, kunki ragine yi sikɛ a nxu bata maso xareyaan na. 
\v 28 E se maliga seen sinxina igeni, e yi a to a igen yi tilin kanke yɛ tonge naanin. E sigaxina ndedi, e mɔn yi a maliga, e yi a to a tilinna kanke yɛ tonge saxan nan lixi. 
\v 29 E yi gaxu, a kunkin nama a din gɛmɛne ra. Nanara, e kunkin nati wure naanin nagodo igeni kunkin xanbi ra. E digi kuye baan na. 
\v 30 Kunki ragine yi waxi keli feni kunkin kui. E maratanga kunkidin nagodo igen xun ma. E a liga alo e yi kunkin nati sena ndee nan nagodoma kunkin yɛɛ ra igeni. 
\v 31 Koni Pɔli yi a fala sofa kɛmɛn kuntigi gbeen nun sofane xa, a naxa, “Xa kunki ragini itoe mi lu kunkin kui, ɛ mi kisima.” 
\v 32 Nanara, sofane yi maratanga kunkidin xidi lutine rasɛgɛ ayi, a sin igeni.
\p
\v 33 Kuye baan masoxina, Pɔli yi e birin mafan a e xa donseen don, a naxa, “A xii fu nun naaninna nan to, ɛ legeden tiini han iki ɛ munma donse don. 
\v 34 Nanara, n na ɛ mafanma, alogo ɛ xa donseen don, bayo ɛ makona a ma ɛ kisi. Hali xun sɛxɛ kedenna ɛ tan sese mi bɔnɔma a yi.”
\p
\v 35 Pɔli yelin falan tiyɛ waxatin naxan yi, a buruna nde tongo, a barikan bira Ala xa e birin yɛɛ xɔri, a buruni gira, a a don fɔlɔ. 
\v 36 Bonne fan yi e wɛkilɛ, e birin yi donseen don. 
\v 37 Nxu tan naxanye birin yi kunkin kui, muxu kɛmɛ firin muxu tonge solofere muxu sennin. 
\v 38 E birin lugo waxatin naxan yi, e donseen nawoli ayi igeni alogo kunkin xa yelefu ayi.
\s Kunkin kala fena
\p
\v 39 Kuye to yiba, kunki ragine yi bɔxɔn naxan toma, e mi yi na kolon, koni e sa igen to soxi bɔxɔn kui mɛɲɛnsin yirena nde yi. E yi lan a ma a e xa kunkin nasiga mɛɲɛnsinna ma, xa e nɔɛ. 
\v 40 E yi kunkin nati wurene fulun, e yi e lu fɔxɔ igeni. E mɔn yi kunki matinxin seene xidi lutine fulun. E yi kunkin nasiga dugin nate kunkin yɛɛ ra. Foyen yi lu kunkin nasigɛ xareyaan binni. 
\v 41 Koni kunkin yi sa ɲɛmɛnsinna gbiligbinla li igen bun. Kunkin xunna yi digi, a mi yi fa nɔɛ sigɛ. Walanna sɛnbɛn yi a xanbin kala.
\p
\v 42 Sofane yi lan a ma, a e xa kaso ra muxune birin faxa alogo muxu yo nama a futuxulu, a siga igen xun ma. 
\v 43 Koni sofa kɛmɛn kuntigin yi waxi a xɔn ma nɛn, a xa Pɔli rakisi. Nanara, a yi e raxɔlɔ, a e nama na liga. Koni naxanye birin yi nɔɛ baan gidɛ, a yi ne yamari, a ne singe xa e bɔxɔn igen ma siga xareyaan na. 
\v 44 Awa, a dɔnxɛn naxanye yi luxi, a ne xa farinne suxu hanma kunkin wudi dungina ndee, e bira bodene fɔxɔ ra. Nxu birin yi xareyaan li hɛrini.
\c 28
\s Pɔli Malita fɔxɔ ige tagi bɔxɔni
\p
\v 1 Nba, nxu to xareyaan li hɛrini, nxu yi a mɛ a na bɔxɔn yi xili nɛn Malita. 
\v 2 Nxu yi rafan na dugurenne ma kati! Tulen yi fa, xunbenla yi mini. Nayi, e yi tɛɛn sa nxu xa, e nxu yisuxu ki faɲi. 
\v 3 Pɔli yi yegene malan, a yi e sa tɛɛni, tɛɛn wuyenna to gbo ayi, saɲin yi mini, a yi a singan Pɔli yiin na. 
\v 4 Na dugurenne yi saɲin to singanxi Pɔli yiin na, e yi a fala e bode xa, e naxa, “Muxu faxan nan xɛmɛni ito ra, hali a to bata tanga fɔxɔ igen ma, hakɛn mi tinma a xa lu a nii ra.” 
\v 5 Koni Pɔli yi a yiin lisan, saɲin yi bira tɛɛni, sese mi a to. 
\v 6 E birin yengi yi a ma, a a yiin yi xungboma nɛn hanma a yi bira a faxa sa! Koni e bu a legedenɲɛ, e mi fefe to ligɛ a ra. Nanara, e yi e miri fe gbɛtɛ ma, a alana nde nan yi Pɔli ra.
\p
\v 7 Bɔxɔna nde yi na dɛxɔn ma naxan yi Pubiliyusi gbeen na, mɛnna mangana. Na yi nxu yigiya binyeni xii saxan. 
\v 8 Pubiliyusi fafe furaxin yi saxi saden ma, fati mawolonna nun wulixɔnden nan yi a ma. Pɔli yi so a konni, a sa a yiin sa a ma, a yi Ala maxandi a xa, a yi a rakɛndɛya. 
\v 9 Na liga waxatin naxan yi, furemaan naxanye birin yi na bɔxɔni, ne yi fa, e rakɛndɛya. 
\v 10 E yi nxu binya kii wuyaxi. Nxu to yi kelima na, e yi nxu fanda se wuyaxi ra.
\s Pɔli yi keli Malita yi
\p
\v 11 Kike saxan to dangu, nxu mɔn yi siga kunki gbɛtɛ kui naxan yi kelixi Alesandire yi. Na bata yi ɲɛmɛn nadangu na bɔxɔni. E alane, gulun sawura firin yi tixi na kunkin xunna ma. 
\v 12 Nxu yi Sirakusi taan li, nxu xii saxan ti mɛnni. 
\v 13 Nxu yi keli na yi, nxu sa Regiyo taan li. Na xɔtɔn bode foyen yi fa fɔlɔ keli sogeteden yiifanna ma, nxu xii firin ti kunkin kui nxu sa Pusɔle taan li. 
\v 14 Nxu yi dɛnkɛlɛya muxuna ndee li mɛnni. Ne yi nxu mafan, a nxu xa lɔxɔ xun keden ti e fɛma. Nxu sa Romi taan li na kii nin. 
\v 15 Dɛnkɛlɛya muxun naxanye yi Romi taani, ne yi nxu fa feen mɛ. E yi fa nxu ralandeni han Apiyusi Lɔxɔtiden nun yiren naxan xili “Xɔɲɛ Yigiya Banxi Saxanna.” Pɔli ne to waxatin naxan yi, a yi barikan bira Ala xa, a yi sɛnbɛn sɔtɔ.
\s Pɔli yi Romi taan li
\p
\v 16 Nxu Romi taan li waxatin naxan yi, e yi tin a Pɔli xa lu a danna mɛnni, sofana nde yi lu a sanna.
\p
\v 17 Xi saxan danguxina, Pɔli yi Yahudiya muxu gbeene xili. E malan waxatin naxan yi, a yi a fala e xa, a naxa, “Ngaxakedenne, hali n to mi sese ligaxi en ma yamaan na hanma n yi en benbane namun fena nde kala, e bata n suxu Yerusalɛn taani, e yi n so Romi kaane yii. 
\v 18 Ne yelin xanbini maxɔdinne tiyɛ n ma, e yi lan a ma e xa n beɲin amasɔtɔ e mi fefe toxi n faxɛ feen naxan ma. 
\v 19 Koni Yahudiyane mi tin. Na yi a liga, n yi a fala a Romi Manga Gbeen xa fa n makiti, hali n to mi yi waxi n siyaan xun maxidi feni. 
\v 20 Na nan a liga, n yi a fala, n naxa, fɔ n xa ɛ to, n yi falan ti ɛ xa. N xidixi yɔlɔnxɔnni itoe ra Isirayila kaane yigin nan ma fe ra.”
\p
\v 21 E yi a fala a xa, e naxa, “Nxu mi kɛdi yo sɔtɔxi i ya fe yi sa keli Yudaya yamanani. Nxu ngaxakeden yo mi kelixi na yi naxan fa i xili ɲaxin falaxi. 
\v 22 Koni nxu waxi i kui feen kolon feni amasɔtɔ nxu a kolon, muxune dinani ito mafalama yiren birin.”
\p
\v 23 Nanara, e yi waxatina nde sa Pɔli xa. Muxu wuyaxi yi siga Pɔli yigiyaan na, Pɔli yi Alaa Mangayana fe yɛba e xa, keli xɔtɔnni han ɲinbanna. A mɔn yi kata Yesu a fe yitadeni e ra Musaa Sariya Kitabun nun nabine kitabune xɔn alogo e xa la Yesu ra. 
\v 24 Ndee yi la a falan na, koni ndee mi tin dɛnkɛlɛyɛ. 
\v 25 Koni bayo e yi xuyama ayi lantareyani, Pɔli yi ito fala e xa, a naxa, “Alaa Nii Sariɲanxin bata ɲɔndin fala ɛ benbane xa Nabi Esayi xɔn. 
\v 26 A naxa,
\q ‘Siga, i sa a fala yamani ito xa,
\q i naxa: Ɛ tuli matima nɛn han,
\q koni ɛ mi fefe famuma.
\q Ɛ seen matoma nɛn han,
\q koni ɛ mi a yigbɛma.
\q
\v 27 Amasɔtɔ yamani ito bɔɲɛn xɔdɔxɔ,
\q e bata e tunla dutun,
\q e yi e yɛɛn naxi.
\q Xa na mi yi a ra nun,
\q e yɛɛne yi toon tima nɛn,
\q e tunle yi falan mɛ,
\q e xaxinla yi feen famu,
\q e yi xɛtɛ n ma,
\q n yi e rakɛndɛya.’\f + \fr 28.27\fr* Esayi 6.9-10\f*
\m
\v 28 Nanara, ɛ xa a kolon Alaa kisi feen falan bata siga siya gbɛtɛne ma. Ne tan e tuli matima nɛn.” 
\v 29 Pɔli yelin ito falɛ waxatin naxan yi, Yahudiyane yi xɛtɛ e bode matandɛ.
\p
\v 30 Pɔli yi ɲɛɛ firin ti na, a banxi saren fima. Naxanye birin yi fama a fɛma, a yi ne birin nasɛnɛma. 
\v 31 A yi Alaa Mangayaan kawandin ba, a yamaan xaran Marigi Yesu Alaa Muxu Sugandixina fe ma xaxili ragidin birin yi. Muxu yo mi a raxɔlɔ.