\id 2TI 2ti
\ide UTF-8
\h Timɔte Firinden Sora
\toc1 Kɛdi Firindena Timɔte Ma
\toc2 Timɔte Firindena
\mt1 Kɛdi Firindena Timɔte Ma
\mt2 Pɔli Alaa Falan Kɛdi Firinden Timɔte Ma
\ip Kɛdi firinden naxan sɛbɛ Timɔte ma, na sɛbɛ Romi taan nin (1.17). Pɔli suxu nɛn a sa kasoon na kii xɔdɛxɛni (2.9) a yi lu a danna (4.10,16), a yi kawandi falani itoe sɛbɛ a fɔxɔrabira kɛndɛn ma xanuntenyani (1.2).
\ip Xɛrana a falan fɔlɔma Ala tantunna nan ma lan Timɔte a xanuntenyaan nun a dɛnkɛlɛyaan ma. Hali tɔrɔ gbeen nun matandin to xun tixi Yesu a fe Xibaru Faɲin nali muxune ma, a Timɔte yamarima a xa a sɛnbɛ so, a yi yɛngɛn so wɛkilɛni “alo Alaa Muxu Sugandixina sofa tinxinxina” (1.3 han 2.13). A a rakolonma a a xa a liga a yeren ma muxune fe yi naxanye fala fuune tima a findi matandin na e nun sɔnxɔ sɔnxɔn naxanye tɔnɔ mi na, naxanye dɛnkɛlɛyaan makuyama muxune ra. A yi a fala a xa, a a xa lu alo a tan yɛtɛna, a yi lu tinxinni alo Kitabuna a falaxi kii naxan yi, Timɔte naxan xaranxi xabu a banxulan ɲɔrɛ waxatini (2.14 han 4.5). A kɛdin naɲanna ra, xɛrana a yɛtɛna mantɔrɔne nan ma fe falama, a yi Ala tantun naxan yi a malima (4.6 han 22).
\ip Xɛra Pɔli gerenna so nɛn Yesu a fe Xibaru Faɲin nalideni han a siimayaan naɲanna (4.7). Kitabun xaran muxune fan lan nɛn, e yi na gerenna so, dɛnkɛlɛyaan nun diɲan nun xanuntenyaan nun sɛnbɛ soni, hali e mi gaxu Setana yɛɛ ra.
\c 1
\p
\v 1 N tan Pɔli, naxan findixi Yesu Alaa Muxu Sugandixina xɛraan na Ala sagoon xɔn ma alogo Ala en tuli saxi nii rakisin naxan na Yesu Alaa Muxu Sugandixini, n xa na rali, n tan nan ito sɛbɛxi, 
\v 2 n yi a rasiga n nafan dii xɛmɛn Timɔte ma.
\p Fafe Ala nun en Marigi Yesu Alaa Muxu Sugandixin xa hinanna nun kininkininna nun bɔɲɛ xunbenla fi i ma.
\s Barika biran nun kawandina
\p
\v 3 N walima Ala naxan xa bɔɲɛ rafixɛni alo n benbane a liga kii naxan yi, n barikan birama na xa, n nɛma a maxandɛ i xa kɔɛɛn nun yanyin na waxatin birin. 
\v 4 Amasɔtɔ, n nan n miri i ya wugan ma, a xɔnla n suxuma nɛn n xa i to alogo n xa lugo sɛwan na.\f + \fr 1.4\fr* Timɔte \fk wuga\fk* nɛn Pɔli keli Efɛsi taani waxatin naxan yi. A mato Timɔte Singen 1.3 kui.\f* 
\v 5 N xaxili mɔn i ya dɛnkɛlɛya kɛndɛn xɔn, naxan yi i mame Lowisi nun i nga Ewunise yi. N laxi a ra, fa fala a i fan yi. 
\v 6 Nanara, n na a rabirama i ma, Ala kiseen naxan fixi i ma, i xa na rawali i sɔbɛɛn na, i naxan sɔtɔxi n na n yiin sa i xunni waxatin naxan yi Ala maxandini. 
\v 7 Amasɔtɔ Ala mi Nii gaxuxin xan fixi en ma koni a Nii Sariɲanxina naxan sɛnbɛn nun xanuntenyaan nun sɔn faɲin fima en ma.
\p
\v 8 Nba, i nama yagi sereyaan bɛ en Marigin xa, hanma i yagi n tan ma fe ra hali n to kasoon na a fe ra. Koni en firinna xa tin tɔrɔyaan ma en bode xɔn lan Yesu a fe Xibaru Faɲina fe ma Ala sɛnbɛn barakani. 
\v 9 A tan nan en nakisixi, a yi en xili a en xa sariɲan. En kɛwanle fe mi a ra de, koni a yɛtɛna fe ragidixina, e nun a hinanna, a naxan fi en ma Yesu Alaa Muxu Sugandixin barakani benun dunuɲa xa da. 
\v 10 Koni iki a bata a yita en na en nakisimaan Yesu Alaa Muxu Sugandixin minin xɔn ma kɛnɛnni, naxan faxan sɛnbɛn nɔxi, a yi nii rakisin nun faxatareyaan makɛnɛn Yesu a fe Xibaru Faɲin xɔn ma.
\p
\v 11 Ala bata n findi kawandi baan nun xɛraan nun karamɔxɔn na Yesu a fe Xibaru Faɲina fe ra. 
\v 12 Nanara, n tɔrɔma feni itoe ra, koni n mi yagixi e fe ra amasɔtɔ n dɛnkɛlɛyaxi naxan ma, n na kolon. N laxi a ra, a nɔɛ n gbeen namarɛ nɛn han na lɔxɔni. 
\v 13 I fala kɛndɛn naxanye mɛxi n yii, ne ramara misaala ra xanuntenyaan nun dɛnkɛlɛyani Alaa Muxu Sugandixin Yesu xɔn. 
\v 14 Se faɲin naxanye taxuxi i ra, ne mara Alaa Nii Sariɲanxin sɛnbɛn barakani naxan en yi.
\p
\v 15 I a kolon fa fala naxanye birin Asi yamanani, ne bata n nabeɲin, hali Figelo nun Heremogene. 
\v 16 Ala xa Marigin kininkinin Onesiforo a denbayaan ma amasɔtɔ a n nii yifan nɛn n ma sanɲa ma wuyaxi. A mi yagi n ma fe ra hali n to kasoon na. 
\v 17 A Romi taan li waxatin naxan yi, a yi a tunnafan n fenɲɛ han a yi n to. 
\v 18 Ala xa Marigin kininkinin a ma na Lɔxɔni. A feen naxanye liga n xa Efɛsi taani, i ne kolon yati!
\c 2
\s Yesu a walikɛ faɲine
\p
\v 1 Nba, i tan n ma diina, i sɛnbɛ so na hinanni naxan Yesu Alaa Muxu Sugandixini. 
\v 2 I feen naxanye mɛxi, n naxanye rali sereya wuyaxi yɛɛ xɔri, ne taxu lannaya muxune ra, naxanye fan nɔɛ muxu gbɛtɛye xaranɲɛ.
\p
\v 3 En na en wɛkilɛ tɔrɔni en bode xɔn ma bayo en luxi nɛn alo Yesu Alaa Muxu Sugandixina sofa faɲine. 
\v 4 Muxun naxan sofa wanli, na mi basanɲɛ dunuɲa fe gbɛtɛ ra xa a waxi a kuntigin kɛnɛn feni. 
\v 5 Muxun naxan fan a gima xataɲɔxɔyani, xa na mi a yixɔdɔxɔ a gideni giin sariyani, a mi nɔɔn tiyɛ mumɛ. 
\v 6 Xɛɛ biin naxan wali xɔdɛxɛn kɛma, na singe xa a gbee xɛɛ ma seen sɔtɔ. 
\v 7 N naxan falama i xa, i miri na ma, amasɔtɔ Marigin famun fima nɛn i ma ne birin yi.
\p
\v 8 I xaxili lu Yesu Alaa Muxu Sugandixin xɔn ma naxan kelixi Dawuda bɔnsɔnni, naxan keli sayani, alo n na a ralima kii naxan yi Yesu a fe Xibaru Faɲini, 
\v 9 n tɔrɔma naxan ma fe ra han n xidi alo fe ɲaxi rabana. Koni Alaa falan tan mi xidɛ mumɛ. 
\v 10 Nanara, n diɲaxi tɔrɔne birin bun ma yama sugandixina fe ra, alogo e fan xa kisin sɔtɔ naxan Yesu Alaa Muxu Sugandixini, e yi lu habadan binyeni. 
\v 11 Ɲɔndin nan falani ito ra:
\q Xa en nun a tan bata faxa en bode xɔn,
\q en nun a tan nii rakisin sɔtɔma nɛn.
\q
\v 12 Xa en na en tunnafan,
\q en nun a tan luma nɛn mangayani.
\q Xa en na en mɛ a ra,
\q a fan a mɛma nɛn en na.
\q
\v 13 Xa en mi tinxinɲɛ ayi,
\q a tan tinxinma nɛn ayi,
\q amasɔtɔ a mi nɔɛ a mɛ a yɛtɛ ra.
\p
\v 14 Na feene rabira muxune ma, i yi e yamari Ala yɛtagi, a e xa e yɛtɛ ratanga matandine ma lan falane bunne ma, matandin naxanye tɔnɔ yo mi na. A e ramɛ muxune nan halagima tun! 
\v 15 I kata, i yi i yɛtɛ yita Ala ra walikɛ kɛndɛn na, naxan wali xɔnne mi mayagi, naxan Alaa ɲɔndi falan nalima a kiini. 
\v 16 Xɛtɛ dina suxutare fala fuune fɔxɔ ra, amasɔtɔ naxanye e falama, ne luma e masigɛ Ala kolonna ra nɛn tun. 
\v 17 E falan luxi nɛn alo furen naxan dɛ gboma ayi fatin ma. Humeneyo nun Fileto na muxune nan yɛ, 
\v 18 naxanye bata e masiga ɲɔndin na. E naxa, a muxune rakelima sayani waxatin naxan yi, na bata dangu. E muxuna ndee dɛnkɛlɛyaan kala. 
\v 19 Anu, Alaa banxin bɛtɛn saxi sandɔxɔ kɛndɛn naxan fari, na dɔxi ken, falani itoe kɛrɛndɛnxi a ma, a naxa, “Marigin gbeen muxun naxanye ra, a ne kolon. Xa naxan yo Marigin xinla falama, na xa a xun xanbi so tinxintareyani.”\f + \fr 2.19\fr* Yatɛne 16.5\f*
\p
\v 20 Waliseen sifa wuyaxi nan banxi gbeeni, gbeti daxin nun xɛma daxin na koni a wudi daxin nun a bɛndɛ ganxin fan na. Ndee rawalima binya feene yi, ndee rawalima binyatare feene yi. 
\v 21 Xa muxu yo a yɛtɛ rasariɲan na binyatareya feene ma, a luma nɛn alo walise binyaxina. A to sariɲan, a kanna nɔɛ a rawalɛ wali faɲin birin yi. 
\v 22 I gi foningeyaan waxatin kunfa feene ma. Ɛ nun naxanye Marigin batuma bɔɲɛ fixɛn na, ɛ bira tinxinyaan nun dɛnkɛlɛyaan nun xanuntenyaan nun bɔɲɛ xunbenla nan fɔxɔ ra ɛ bode xɔn. 
\v 23 I mɛ xaxilitareyaan nun daxuyaan fe matandine ra, i yi a kolon fa fala a ne fama yɛngɛn nan na. 
\v 24 Anu, Marigina walikɛɛn mi lan a yɛngɛn so. Koni a lan nɛn a fan birin na, a findi karamɔxɔ faɲin nun muxu diɲaxin na. 
\v 25 A lan nɛn a xa fe matandine matinxin limaniyani alogo Ala xa a liga e yi e kɛwanle maxɛtɛ, e yi ɲɔndin kolon. 
\v 26 E yi xaxili sɔtɔ, e e yɛtɛ ba Yinna Manga Setanaa luti ratixine ra, e suxi naxanye ra alogo e xa lu a sagoni.
\c 3
\s Dunuɲa raɲanna fe
\p
\v 1 A kolon fa fala a waxati dɔnxɛne xɔdɔxɔma ayi nɛn. 
\v 2 Amasɔtɔ muxune findima nɛn wasodene nun gbeti xɔnxɔnne nun yɛtɛ matɔxɔne nun yandadene nun konbi tiine ra. E murutɛ e sɔtɔ muxune ma, e findi wali faɲi kolontarene nun dina kolontarene ra, 
\v 3 e nun hinantarene nun kininkinintarene nun muxu xili kalane nun yɛtɛ suxutarene nun muxu yɛɛ xɔdɛxɛne nun fe faɲi rabane yaxune 
\v 4 e nun yanfantenne nun kunfadene nun yɛtɛ yigboon naxanye waxɔn feene rafan e ma dangu Ala ra. 
\v 5 E e yɛtɛ findi Ala kolonne ra, koni e e mɛma nɛn a sɛnbɛn na. I makuya na muxune ra. 
\v 6 Ndee ɛ yɛ, ne e yɛtɛ rasoma nɛn banxine kui muxu rakunfa feen na, ɲaxanla naxanye sɛnbɛ mi gbo dinani, e yi ne masɔtɔ yulubin goron binyen naxanye xun ma naxanye mabandunxi kunfan sifan birin xɔn. 
\v 7 Na ɲaxanle katama nɛn e xa xaran, koni e mi ɲɔndin kolonɲɛ mumɛ! 
\v 8 Na xɛmɛne luxi nɛn alo Yannɛsi nun Yanbɛrɛsi naxanye Musa matandi.\f + \fr 3.8\fr* Yahudiyane namunne xaranna kui, woyimɛɛn naxanye Musa matandi Misiran yamanani, ne yi xili na kiini. A mato Xɔrɔyaan 7.11 nun 7.22 kui.\f* Xɛmɛni itoe fan ɲɔndin matandima na kii nin. E xaxinli fuxi, e dɛnkɛlɛyaan bata findi bɔnɔn na. 
\v 9 Koni ne mi sigɛ yɛɛn na mumɛ amasɔtɔ muxun birin e xaxilitareyaan kolonma nɛn, alo Yannɛsi nun Yanbɛrɛsi liga kii naxan yi.
\s Kawandi dɔnxɛne
\p
\v 10 Koni i tan bata n ma xaranna kolon, e nun n kɛwanle nun n ɲɛnigen nun n ma dɛnkɛlɛyaan nun n ma diɲan nun n ma xanuntenyaan nun n ma tunnafanna 
\v 11 e nun n ma bɛsɛnxɔnyaan nun n ma tɔrɔyana. Tɔrɔn sifan mundun na, n mi naxan toxi Antiyɔki nun Ikoniyon nun Lisitire taane yi? Bɛsɛnxɔnyaan sifan mundun na n mi naxan to? Koni Marigin yi n xunba ne birin yi. 
\v 12 Naxanye birin waxi a xɔn ma, e xa sigan ti Ala kolonni Yesu Alaa Muxu Sugandixin barakani, ne bɛsɛnxɔnyama nɛn. 
\v 13 Koni muxu ɲaxine nun naxanye e yɛtɛ findima dina muxune ra, ne yanfanma ɲaxuyaan nin tun, e bonne mayenden, e fan yi mayenden. 
\v 14 Koni i tan, i xaranxi feen naxan ma, i dɛnkɛlɛyaxi naxan ma yati, lu na yi amasɔtɔ i i karamɔxɔne kolon. 
\v 15 Xabu i dii ɲɔrɛ waxatini, i Kitabu Sariɲanxin yire sɛbɛxine kolon naxan nɔɛ xaxinla fiyɛ i ma lan kisi feen ma dɛnkɛlɛyaan xɔn Yesu Alaa Muxu Sugandixin ma. 
\v 16 Amasɔtɔ Kitabun sɛbɛnla birin fataxi Ala nan na. A fan xaran ti seen nun tantanna yabi seen nun fe matinxin seen nun muxu xuru seen na tinxinna ma 
\v 17 alogo Alaa muxun xa kamali, waliseen yi lu a yii wali faɲin birin kɛ xinla ma.
\c 4
\p
\v 1 N na i yamarima Ala yɛtagi e nun Yesu Alaa Muxu Sugandixin naxan faxa muxune nun muxu niiramane birin makitima, naxan makɛnɛnma a mangayani. 
\v 2 Alaa falana fe kawandin ba, xa a fala waxatin fan, xa a mi fan, i wɛkilɛ. I muxune sɔnna fala, i e maxadi, i e ralimaniya, i yi e xaran diɲan birin yi. 
\v 3 Amasɔtɔ waxatin fama nɛn, muxune mi tinma xaran kɛndɛn ma. E birama e yɛtɛ waxɔn feene nan fɔxɔ ra, e lu karamɔxɔne malanɲɛ e yɛtɛ xa, naxanye e xaranma e tunla rafan feene ma. 
\v 4 E yi e tunla ba ɲɔndi falane ra, e yi e tuli mati taline ra. 
\v 5 Koni i tan, i xa i yɛtɛ suxu feen birin yi, i tunnafan tɔrɔne bun ma, i Yesu a fe Xibaru Faɲin nali, i yi i ya wanla birin nakamali.
\p
\v 6 Amasɔtɔ, n tan bata lu alo minse saraxa bɔxɔnxina, n siga waxatin bata maso. 
\v 7 N bata yɛngɛ faɲin so, n nan n ma giin danna li, n lu dɛnkɛlɛyani. 
\v 8 To xanbi ra, n tinxinyaan nɔ sɔtɔn kɔntɔnna sɔtɔma nɛn Marigin naxan namaraxi n xa, a naxan fima n ma na lɔxɔni, a tan naxan findixi kiti sa tinxinxin na. N tan kedenna mi a ra koni a fa feen xɔnla naxanye birin ma.
\p
\v 9 Kata, i fa n fɛma mafurɛn! 
\v 10 Dunuɲani ito to rafan Demasi ma, a bata n nabeɲin a siga Tesaloniki taani. Kiresen yi siga Galati yamanani. Tito yi siga Dalamatiya yamanani. 
\v 11 Luka nan keden pe fa n fɛma. Ɛ nun Maraka birin xa fa amasɔtɔ a nɔɛ n maliyɛ nɛn walideni. 
\v 12 N bata Tikiko rasiga Efɛsi taani. 
\v 13 I nɛma fɛ waxatin naxan yi, n bata n ma gubaan nun n ma kɛdine lu Karapo konni Tirowasi taani, i fa e xɛlɛ n xa a gbengbenna naxanye sɛbɛxi kidine ma.
\p
\v 14 Siyakin Alesandire bata fe xɔlɛn liga n na han! Marigina a saranɲɛ a wanla ra. 
\v 15 I fan xa a fe liga i yeren ma, amasɔtɔ a nxɔ falane matandi nɛn a ɲaxin na!
\p
\v 16 N nan n yɛtɛ xun mafala singen naxan ti kitisadeni, muxu yo mi n mali, birin yi n nabeɲin. Koni Ala nama e suxu na ra. 
\v 17 Marigin nan n mali, a yi n sɛnbɛ so alogo n xa kawandi kamalixin ba, siyane birin yi a mɛ, n yi xunba yatane dɛ. 
\v 18 Marigina n xunbama nɛn fe ɲaxin wanle birin ma, a yi n nakisi alogo n xa so a mangayani ariyanna yi. Binyen xa fi a tan ma habadan han habadan, amina.
\s Xɔntɔn dɔnxɛne
\p
\v 19 N xa Pirisila nun Akila xɔntɔn e nun Onesiforo a denbayana. 
\v 20 Erasite bata lu Kɔrɛnti taani, n bata Tirofime furaxin fan lu Mileti taani. 
\v 21 Kata, i xa fa benun xunbeli waxatin xa a li.
\p Ewubulo i xɔntɔn, e nun Pudɛn nun Linosi nun Kelodiya e nun en ngaxakedenne birin.
\p
\v 22 Marigin xa lu i niini. Ala xa hinan ɛ ra.