\id 2CO - Yagua NT -Peru 2008 (web -2013) \h 2 Coríntyu \toc1 Tamitya Catera Corintyu Ja̱nvajyu̱ \toc2 2 Coríntyu \toc3 2Co \mt1 Tamitya Catera Corintyu Ja̱nvajyu̱ \c 1 \s1 Samu̱chuveda Pávurubaryi Coríntyumu vichavay \p \v 1 Ray Pávuru, Jesucrístu nusu̱chi̱ Ju̱denu va̱ta̱damusiy, vu̱tyeryi̱ Timutévuta na̱ñi̱pa̱ra catera jiryimu Ju̱denu siityari̱vajyuu Coríntyumu vichavay, jiryimuntiy ti̱ta̱ju̱ jiryatiy Acáya vicha̱diva vichavay ti̱ta̱ju̱ jirye. \v 2 Sa̱ma̱ vichaniy Vu̱jye̱ Ju̱denu samirya jirye, jirya̱tidye vichasara samiy variy, sa̱ma̱ vichaniy Vu̱yntyityu̱ Jesucrístu samiy sisa̱ju̱ jirye. \s1 Si̱chana̱tya̱da Pávurubañi̱ Ju̱denu su̱mu̱tya̱diva \p \v 3 Sa̱cha jchana̱tyasi̱ Ju̱denu ni̱tiy vicha Vu̱yntyityu̱ Jesucrístu ja̱y. Ni̱ni̱ vichasara jantyutya̱da ja̱mi̱, ni̱tiy datyasarara vanu̱tyadeda ti̱ta̱ju̱ vu̱y. \v 4 Savanu̱tyasara ti̱ta̱ju̱ vu̱pyaru̱tya̱damu vu̱y, vurya̱tidye datya variy vanu̱tya̱dantiryi nijya̱nvay ripyaru̱tya̱damuntidye, daryatiy savanu̱tyasara Ju̱denu vu̱pyaru̱tya̱damu vu̱y. \v 5 Daryatiy ra̱sa̱chu paru̱tya̱da Crístu jiyada vu̱jyu̱, daryantiy ra̱jasa̱chu vanu̱tya̱da Crístumusiy vu̱jyu̱ntiy. \v 6 Variñumatiy nu̱pyaru̱tyayu, jiryevyanu̱tya̱daju̱ day, jirye̱ntyutya̱daju̱ntiy. Nu̱ñumatiy jmutya̱ra vanu̱tya̱da, jiryevyanu̱tya̱daju̱ntidyerya, jiryatiy jiryi̱mutya̱ra jiryeñumatiy jachi̱nitya tapimusirya paru̱cha̱riy, daryatiy nu̱pyaru̱tyantidyeyu. \v 7 Ne nu̱pyaru̱ryu̱y nu̱yntuyadamu jiryetyuva̱chodanchiy jiryatiy nu̱dyetya jiryedyetyara paru̱cha̱riy vichasara nu̱dyisa̱ju̱, daryantiy jirya̱datyara vanu̱tya̱da nu̱dyisa̱ntiy. \p \v 8 Ravya̱ta ne jirya̱ma̱cho̱ datyi̱sa̱miy paru̱cha̱rimyusiy, jiryatiy radyetyati Ásiyamura. Ravuunuru̱y ravyanu̱yada jiyada ray, jasicha̱ra̱ju̱tiy rajechipiya̱ti: Ra̱diiy ru̱co̱siy. \v 9 Radyetyati ji̱ta: Ra̱numa diiy. Rani̱day ji̱ta datyaru̱rye: Ne ya̱jachipiya̱ jiñijyu̱, yentyutyasa̱daju̱. Ya̱jachipiya̱ Ju̱denunijyu̱ ni̱tiy datyara mi̱sa̱subeda diibyimusiy. \v 10-11 Ni̱ni̱ jantyuyada diiyadajisiy riva, sa̱day jantyuy rivantiy. Radyetya sa̱siityari̱ jantyutya̱dantirye, jiryeñumatiy jmu̱tya jiryatiy jiryetyu̱choda sisa̱ Ju̱denu rayadaju̱, rirya̱tidye jchana̱tya rajuu nijya̱nvay ranchiñi̱, jiryatiy su̱mu̱tya Ju̱denu rajuu jachiñu̱yadamusivyu̱y. \s1 Nu̱tyuramusimyu̱ ne saya̱da Pávurubay Coríntyumu, nu̱tyuramusiy \p \v 12 Ri̱chana̱y ji̱ta jiryatiy radyetyasara rajechimyu, nu̱tyu si̱tenu jachipiya̱jadamu ravyichanichara jiryequebyimu Ju̱denu diya. Ne ravyichasara ridyiya nijya̱nvay datya̱damu, Ju̱denu jmu̱tya̱damusiy ji̱ta ravyichasara jaryivya̱ju̱ jiryimuntiy. \v 13-14 Rañu̱y ji̱ta racyaterava jiryimu vinu niquejada jiryatiy jiryedyetya nu̱yadara ramu niquesa̱da, jiryedyetyama̱ntirya rañiquejadantiy. Ravya̱ta jiryejyu̱, daryatiy jiryedyetya rate raynchiy diye, jirya̱datya miryanu datya̱datara, jiryatiy jirya̱jchana̱y raynchiy, daryatiy ra̱jchana̱y jiryenchintyidye, Jesucrístu jti̱jada rundamu. \p \v 15 Jiryatiy rajechipiya̱jada darya jiryenchiy, rañi jiyaru̱yada jiryimuju̱ ranijyu̱ntiy, ra̱tidye jmu̱tyajaya̱ rata jirye. \v 16 Rajechipiya̱jada jañu̱ryi̱jada jiryimu, ra̱numatiy jiya Masedóniyamu, ratye̱rya̱damusintyi, jirya̱tidye jmu̱tya varintyirya raya̱da Judéyamuju̱ntiy. \v 17 Jiryejechipiya̱ dyetya variy raynchiy: Ne sadatyara jijechipiya̱jada. ¿Rajechipiya̱viy daryá daryatiy rijechipiya̱sara nijya̱nvay jiryatimyu̱ ne rityuva̱chusara simu Ju̱denu? ¿Ri̱tavyiy: Jo, ra̱jiya; jadchintyi: Ne, ne ra̱jiya? ¡Ne ri̱tachara daryaday, mitya! \v 18 Daryani̱ su̱tachara Ju̱denu si̱tenu, daryatiy ri̱tay: Ra̱jiya, varityi ra̱jiya. \v 19 Tapi Ju̱denu denunchiy, jiryatiy Jesucrístu jtyati̱ni̱, nu̱tyu̱choda mu̱nvamyusiy Sinubánuta, Timutévuta jarye jiryiva. Nu̱tyu̱choda si̱tenu niquejadata sanchiy, daryatiy satu̱chodara si̱tenu niquejada jijye̱myusintyi. \v 20 Sito̱tadeda Jesucrístu daryaju̱ra ti̱ta̱ju̱ Ju̱denu niquejada vuryeyadaju̱. Ramuni̱tiy vuryi̱tachara Jesucrístumusiy Ju̱denumuju̱: Jo, daryanuma ra̱chasara. Riichana̱chara nijya̱nvay sanijyu̱ variy. \v 21 Ju̱denu ji̱ta suru̱tyaniy Jesucrístumu vu̱y. Sasuru̱tyaniy jiryisa̱ nu̱y, jiryatiy sajaryeta̱da jijyu̱ vu̱y. \v 22 Sadityanuntivyu̱y vurye̱cha sadadyeñu, jiryatiy sabañi̱ Yintu vu̱jechivya. \p \v 23 Sa̱ma̱ jiyasay Ju̱denu riva ray netimyu̱ ne ri̱tay vase. Ne riti̱ Coríntyumu didye jiryatiy ra̱ntyutyaru̱yada nique̱yadajisiy jirye. \v 24 Ne nu̱chaboniryu̱y ji̱tara jiryetyuva̱choda; vinu nu̱ñi̱mu̱tyaru̱rya jiryi̱chana̱yada jiryatiy jiryeme̱cho̱ surravay jityuva̱chodamusiy. \c 2 \p \v 1 Rajechipiya̱jasiy ji̱ta: Ne rajeñu̱ryu̱y jaryi vayinni̱ jiryimu nu̱day. \v 2 Ratyi jachipiya̱taniy jaryi jirye, ¿chi̱ ra̱jchana̱tyaniy varirye, chi̱? Ni̱ni̱ ji̱ta jiryatiy rayivatyaniñi̱. \v 3 Ramuni̱tiy ri̱pa̱jadara catera jiryimu, ra̱numatiy jto̱ jiryimu, ne ra̱jto̱ jaryi jachipiya̱nu jiryimu, jiryatiy ri̱chana̱ryu̱y jiryisa̱ju̱, tapi radyetya ra̱numatiy jchana̱y ray, jirya̱jchana̱y varintyidye. \v 4 Rañu̱yadara catera jiryejyu̱ jaryi rajechipiya̱jadamu, jaryi ri̱na̱yadamu jarye, jiryatiy ne rajechipiya̱taniryu̱y rata jirye, ravya̱ta ji̱ta jirya̱datya: ¡Ta̱ jaryi sava̱ta Pávuru vu̱y! \s1 Saramityadeda Pávurubay mityara juuchati̱ juuchuveda \p \v 5 Jiryatiy sajachipiya̱taniy juuchati̱ ray, sajachipiya̱tanintyiryi jiryetyevantyidye. Ri̱tay vinu jiryetyevavya, rañuma jiyasay jaryi sanijyu̱. \v 6 Rasa̱ra̱numa jiryevyichadeda sanijyu̱. \v 7 Diye jirya̱ma̱ ramityanirya sajuuchuveda, jirya̱ma̱ jmu̱tya varintyiñi̱, sañuma paru̱ryu̱y riva jnu̱yada jiñuvayadamuju̱. \v 8 Ramuni̱ rajechiñu̱y jiryiva: Jirya̱dityanuntirya jivya̱ta̱da sanijyu̱ntiy. \v 9 Ramuni̱ ji̱ta rañu̱yada caterava jiryejyu̱ra, ra̱tidye datya jiryenchiy: ¿Rityuva̱churu̱vyidye rimu? \v 10-11 Jiryetyi ramityanirya sajuuchuveda ti̱, daryantirye. Ratyi ramityaniryu̱rya sajuuchuveda ti̱, raryamityaniy jiryeyadaju̱ra. Raryamityaniy Crístu tuunura sa̱ñuma vuunu Satanásiy ramusivyu̱y, tapi ne vu̱vyicha datyi̱sa̱miy sanchiy, nu̱tyuramusiy saquivu̱churu̱vyu̱y, nu̱tyuramusiy. \s1 Jaryi sajachipiya̱jada Pávurubay Trúvasimyu \p \v 12-13 Rito̱jadanumatiy Trúvasimyu ra̱tidye datyanu jasirya samitu̱choda Crístunchiy, Vu̱yntyityu̱musiy ji̱ta rityuva̱churu̱yada nijya̱nvarya nu̱tyu̱choda, rajechipiya̱jada jaryi ri̱ntumu, jiryatimyu̱ ne radyi jasiy siva ratyeryi̱ Títu. Ratyu̱chucheda variy ruuva Trúvasiy ja̱nvay, raya̱da variy jadchiy Masedóniyamuju̱. \s1 Crístumusiy vuunuvavyu̱y \p \v 14 Vurya̱jchana̱tyateni̱ Ju̱denu jiryatiy savuunutanichara Crístumusivyu̱y, sadityanusarantirya datyadoda Crístunchiy vuryimusintyi, ti̱ta̱ju̱ vichajomuju̱, nu̱tyu vu̱rudi, nijya̱nvay naryiiyadaju̱. \v 15 Vu̱vyichasara nu̱tyu Crístu, vu̱rudi Ju̱denunijyu̱. Vu̱pyotiye̱ nijya̱nvay diya jiryatiy jantyutyasavadyeryi, parutasavay jarye. \v 16 Parutasavajyu̱ vu̱pyotiye̱ nu̱tyu diivye, ridyiiyadaju̱; jantyutyasavajyu̱ vu̱pyotiye̱ nu̱tyu jnu̱vye ru̱nu̱yadaju̱ntidye. ¿Chi̱ sa̱ra̱ra darya jvaayada, chi̱ sa̱ra̱? \v 17 Ne nu̱vyichasara nu̱tyu rajuu, rityi ta̱ryu̱tyaru̱rya Ju̱denu niquejada nu̱tyu ricyatu̱. Nu̱dyetyanusarara Ju̱denu niquejada vanda jachipiya̱jadata. Nu̱ñi̱niy Ju̱denumusiy, nu̱ña̱tidye nique sadiya Crístumu. \c 3 \s1 Vadi tu̱choda Ju̱denumusiy \p \v 1 ¿Rajyo̱tatya niquejadara samiy niquejada nu̱dyeyadaju̱? Nu̱vya̱tatya catera jiryimu varimyata jiryimusiy jasityi ti̱ tu̱chu samiy niquejada nu̱ynchiy nu̱tyu tavatyi va̱tara catera. \v 2 Jirye ji̱ta vichasara nu̱cyatera nta day, jiryatiy nu̱chara nta nu̱jechivya darya. Ridyetya ti̱ta̱ju̱ nijya̱nvarya, riñiquesara ti̱ta̱ju̱ ramuntiy. \v 3 Jvadatyasara daryaju̱ra nu̱tyu jiryevyichasara catera jiryatiy su̱pa̱ Crístu nu̱dyisa̱ra. Ne sanu̱y Ju̱denu cateranu̱ya̱ta cateravara, dantyamu̱y ne ravichu̱va nu̱chara, nu̱tyu sanu̱yada Muyisésibejyu̱ra jiñiquejada. Sanu̱y ji̱ta Yintu jnu̱ñuta nijya̱nvay jachivyara. \p \v 4 Nu̱dyetya darya ravichasara, jiryatiy sivaayada Ju̱denu Crístumusirya. \v 5 Ne nu̱cha̱ra̱ jachipiya̱jadara darya jachipiya̱jada vu̱dyiryamusiy; nu̱cha̱ra̱ vinu Ju̱denumusirya. \v 6 Ni̱ni̱ bayada tu̱chuvajyu̱ nu̱y, su̱mu̱tyasara vadi tu̱choda tu̱chodaju̱ nu̱y, rirya̱tidye datya nijya̱nvay jiryatiy vu̱tyuva̱choda simu Ju̱denu Su̱ntumusiy, ne jiryatiy vu̱dyetyara saniquejada nu̱chara jiryatiy ramunutaniryu̱y vu̱jyuuchuveda murichirya vu̱y. Su̱ntu ji̱ta jnu̱tyanivyu̱y. \p \v 7 Rajo̱ta̱danumatiy Ju̱denu niquejada jiryatiy sanu̱yada ravichu̱vara, rito̱jada diiyada ramusiy, su̱mutya̱jada Muyisésibe vandamusirya, jasicha̱ra̱ju̱tiy ridyiyada Irayénuveda samo̱va jaryi vanda, ne vana̱y ru̱nu̱yada samo̱va variy, jaryi vanda ravicha̱da daryaju̱, dañuma raryijetyityiyada rada variy. \v 8 ¡Diye, jiryatiy saniquera vadi tu̱choda Yintumusiy, ra̱cha vandava̱ju̱ variy ramusiy! \v 9 Jiryatiy sasa̱yada vandamusirya jiñiquejada diitya̱, jaryivya̱ju̱ vandamusiy sa̱sa̱rya jiñiquejada ratatiy vuryito̱ samiy vicha̱damuju̱ sadiya. \v 10 Vuryi̱nu̱y variy, ne jaryi vanda nu̱day jiryatiy sasa̱yada munatya jaryirya vanda, tapi ra̱day jniy ru̱sijyu̱ jaryi vandava̱ju̱ntiy. \v 11 Vandavidye saniquejada, jiryatiy raryijetyityiyada radá variy, vandava̱ju̱ ji̱tara saniquejada day, jiryatiy ra̱suru̱jeya̱sara ti̱ta̱ju̱ rundamu. \p \v 12 Jiryatiy nu̱tyuva̱chu ramu darya vanda niquejada, ramuni̱ nu̱tyu̱chu nu̱chuvu̱yasa̱damura. \v 13 Tama̱ nu̱vyicha nu̱tyu Muyisésibe, tama̱, ni̱tiy bayadara sujay jimyo̱va riñuma diy nijya̱nvay riva vanda, jiryatiy raryijetyityiyada samo̱vasiy. \v 14 Rivyichasara Irayénuveda nu̱tyu ni̱siy puryimyi diye sa̱ra̱ju̱ rityu̱chununumatirya ta̱riy saniquejada. Rime̱cho̱ jachiy puryesavay, jiryatiy vinu Crístu so̱varyu̱rya puryesara rijechivyasiy. \v 15 Jo, diye sa̱ra̱ju̱, rityuva̱chunumatiy riñu̱yadara Ju̱denu niquejada, jiryatiy Muyisésibemyusirya saniquejada, rama̱cho̱ nu̱tyu puryesara rijechimyu variy rivasiy. \v 16 Sa̱numatiy janumitya nijya̱mi̱ Vu̱yntyityu̱ na̱cho̱ju̱yu, sa̱so̱varya puryesara sajachivyasiy variy. \v 17 Jiryatiy vuryi̱tañi̱ Vu̱yntyityu̱, ni̱ni̱day Ju̱denu Jnutu. Jasityi savicha Ju̱denu Jnutu, jasiy ji̱ta savichasara nijya̱mi̱ ratyanusi̱ (jiryatimyu̱ ne sasuvu̱rya diiyada jijyuuchuveda murichirya nu̱day). \v 18 Vu̱y ji̱ta vichasara ti̱ta̱ju̱ ne mutanusara vu̱myo̱day, nu̱tyu nuvatudá vuryi̱mutya̱ra Vu̱yntyityu̱da, vu̱tyi̱tuchara variy Su̱ntumusiy, vandamusiy, jaryi vandamuju̱, daryani̱day savichasara Vu̱yntyityu̱ Jnutu. \c 4 \s1 Satu̱chujaya̱nu̱yada Pávurubarya si̱tenu niquejada \p \v 1 Ramuni̱tiy, jiryatiy nu̱vyichasara darya jvaayadatavay Ju̱denu jantyutya̱damusiy, ne nu̱pyaru̱ryu̱y riva, mitya. \v 2 Nu̱ñi rrachuma̱ra quivu̱yada dutyasara. Ne nu̱tyu̱chujaya̱ra quivu̱yada, dantyamu̱y ne nu̱ryuyunuru̱rya Ju̱denu niquejada. Jiryatiy nu̱tyu̱chusara vijyo̱mujachera si̱tenu niquejada, nu̱vyichasara samiy vadichavay ti̱ta̱ju̱ nijya̱nvajyu̱, Ju̱denu diya jaryentiy. \v 3 Dutyasaratiy samitu̱choda jiryatiy nu̱tyu̱chura, dutyasara dyetya rijyu̱ darya jiryatiy carayasavadyeryi. \v 4 Rivyichasara jachiy puryesavay, jirya mucadi nutyityu̱ va̱ta̱damusiy, rityimyu̱ ne tuva̱churu̱y simu Ju̱denu, riñuma diy variy riva samitu̱chodadá. Rani̱ ji̱ta samitu̱choda Crístunchiy, jiryatiy Ju̱denu jantyasi̱ vanda darya. \v 5 Ne nu̱tyu̱chu nu̱nchiy, nu̱tyu̱chu ji̱ta Jesucrístunchidye, ni̱tiy vichasara Nutyityu̱. Nu̱y ji̱ta jiryecyumudemiy Jesúsmusidye. \v 6 Tapi Ju̱denu, ni̱tiy danu̱tyadeda nupocudimusirya vanda, sadanu̱tyanimya̱ vu̱jechimyura, sa̱tidye dityanu Crístu mo̱vara datya̱dadá jinchiy. \s1 Nu̱tyura vurye̱cha vu̱tyuva̱chodamu, nu̱tyura \p \v 7 Sabay ji̱ta Ju̱denura jidyetya̱da nu̱dyimuju̱, nu̱tyu sabay ti̱ra jicyuriquiy japatyuvimu, rirya̱tidye datya nijya̱nvay ranchiy: Ridyetya̱da ne jidyiryamusiy, Ju̱denumusiy ji̱ta darya, jiryatiy jaryi datyasara daryaju̱ darya. \v 8 Dañuma rani siryi̱jada taji niquejada nu̱dyimu, ne rana̱ya̱dasa̱ra̱ nta nu̱y. Dañumamu̱y ne nu̱ñi datya nu̱tyura nu̱ña̱jachipiya̱, nu̱tyura, ne nu̱pyaru̱y riva jachipiya̱jada Ju̱denunijyu̱ nu̱day. \v 9 Dañuma rirya̱jarupantajaya̱ nu̱y, dantyamu̱y ne sa̱jiintye Ju̱denu nu̱nchintyi; dañuma riñi jpatyataniy nu̱y, tama̱ ripyarutaru̱y nta nu̱y, tama̱. \v 10 Nu̱vyichasara javittyuchavay jiryatiy rimyunuru̱y tavay nu̱vyu̱muntiñi̱ Jesúsntiy, nu̱ña̱tidye dityanu varintyirya su̱nu̱yada nu̱vyu̱muntiy. \v 11 Nu̱y ji̱ta jiryatiy nu̱me̱cho̱ jnu̱vye, riberyu̱chara tavay variy riva diiyadaju̱ nu̱y, Jesús jiyadaju̱, sa̱tidye dityanu Ju̱denura Jesús jnu̱yada nu̱vyu̱ diiyasaramuju̱. \v 12 Daryamusiy rivaachara diiyada nu̱dyimuju̱; jiryimuju̱ ji̱ta rivaachara jnu̱yada day. \v 13 Nu̱tyuva̱chu Ju̱denu Jnutumusiy, daryani̱ ni̱tiy nu̱yadara jirya niquejada: \q1 Jiryatiy ratyuva̱chu ramu, ramuni̱ rañique ranchiy. \m Daryantiy nu̱y, jiryatiy nu̱tyuva̱chu ramu, nu̱ñique varintyi. \v 14 Nu̱dyetya jiryatiy Ju̱denu, ni̱tiy mi̱sadedani̱ Vu̱yntyityu̱ Jesús diiyadamusiy, ni̱day ra̱mi̱sadesumiy sisa̱ju̱ntivyu̱y, sa̱tidye ranityaniy satuunu jiryisa̱ju̱ nu̱ntyidye. \v 15 Sivaañu̱yada ji̱ta jiryeyadaju̱ ti̱ta̱ju̱ra, tapi ru̱mutya̱numatiy rajuu nijya̱nvarya Ju̱denu sa̱rya, rirye̱jchana̱tya jaryivya̱ju̱ ramusiy variñi̱. \s1 Pávurubay vicha̱da Ju̱denumu tuva̱chu̱ \p \v 16 Ramuni̱mu̱y ne nu̱pyaru̱ryu̱y riva Ju̱denu siityari̱sa̱da jiryatiy dañuma ráni jarapu̱ryu̱y nu̱vyu̱, savadinuja̱ Ju̱denu ni̱ nu̱ñi̱ntu. \v 17 Nu̱pyaru̱tyasa̱da ji̱ta jiryatiy taraqui ratya̱ju̱ra, ru̱ndesara nu̱dyeyadaju̱ra vanda, jiryatiy ra̱jasa̱y jaryivya̱ju̱ nu̱ña̱jiju̱. \v 18 Nu̱ñi̱nu̱chu ji̱tara jiryatimyu̱ ne vana̱y vadichara darya, rani̱ ji̱ta suru̱y ju̱na̱reju̱. Parutachara daryaju̱ra ti̱ta̱ju̱ jiryatiy vu̱dyi diyede riva. \c 5 \s1 ¿Ta̱rajiju̱ nu̱yntuy jiryatiy Ju̱denuju̱ tu̱chuvay nu̱y, ta̱rajiju̱? \p \v 1 Nu̱dyetya ji̱ta: Ti̱tiy javatyara nu̱chu̱ta̱y jirya mucadincha (darya vuryi̱tarya vu̱vyu̱), jasintyirya vichajo vu̱jyu̱ntiy jiryatiy Ju̱denu ju̱desara na̱varya, jiryatimyu̱ ne nijya̱mi̱ jomututa jvaachara darya. Rani̱ ji̱ta ra̱suru̱y ju̱na̱reju̱ day. \v 2 Vu̱tyiiña̱ ji̱ta vu̱vyu̱mu, jiryatiy vu̱ñi jachuru̱y vuryivara vu̱vyichajo jarichumu. \v 3 Vu̱jechunuvenumatiy daryaju̱ra, ne ti̱ ra̱diy sidyavu̱ variy vuryiva nu̱day. \v 4 Vu̱y ji̱ta jiryatiy vu̱vyichasara jirya su̱ta̱myu, vu̱tyiiña̱ tamuchavay vu̱vyu̱ diiyadajare, ne jiryatiy vu̱jetyaru̱rya vu̱vyu̱, vu̱jechunuveru̱y ji̱tara vadira, ra̱tidye ma̱cho̱ ju̱na̱reju̱ jnu̱yada ru̱bivaju̱ vu̱vyu̱ diiyasara. \v 5 Ju̱denu ji̱ta jdutya̱da ranijyu̱ vu̱y, sasa̱yada Yintu varivyu̱y vurya̱tidye datya si̱tenura saniquejada. \p \v 6 Ramuni̱ nu̱jechipiya̱sara, nu̱dyetyantiy: Nu̱vyichasaranumatiy nu̱vyu̱mu, ne nu̱vyichasara variy sisa̱ju̱ Vu̱yntyityu̱. \v 7 Nu̱ryupiñumaya̱ jityuva̱chodamusiy daryaju̱, dañumamu̱y ne nu̱ñi diy tariva jasiñe̱cho̱ju̱tiy nu̱vya̱tara. \v 8 Nu̱jechipiya̱sara, ri̱tay ji̱tantiy: Samiryava̱ju̱ dyetya nu̱ña̱sipyatay nu̱vyu̱musiy, nu̱ña̱tidye vichasara variy Vu̱yntyityu̱ tuunu. \v 9 Ramuni̱ nu̱vya̱ta Ju̱denu jachara na̱cho̱ju̱, varimyata nu̱vyichasara vu̱vyu̱mu, varimyatamu̱y. \v 10 Vurya̱mu̱ti̱ ramu Crístu ma̱sajo, vurya̱tidye jmutya̱ nu̱ñi ti̱quimusirya vuryivaayada murichirya, samirya vidye, varimyata mitya jarupadoda. \s1 Samitu̱choda jiryatiy samiy vicha̱damuju̱ra \p \v 11 Jiryatiy nu̱dyetya ta̱raju̱ vurya̱suvu̱ñi̱ Vu̱yntyityu̱, ramuni̱ nu̱dyetyanuru̱ryi nijya̱nvay ra̱jisiy. Sadatya ji̱ta Ju̱denura nu̱vyicha̱da ti̱ta̱ju̱. Ravya̱ta jaryintyirya, jirya̱tidye datya jijechimyuntidyerya. \v 12 Ne nu̱ñi̱tay tara jiryiva nu̱dyeyadaju̱; nu̱tyu̱chu darya jiryiva, jirya̱tidye jo̱ta jchana̱yada jijechimyu nu̱nchiy, jirya̱datya variy ta̱ra niquejadata jirya̱jmutya̱riy nijya̱nvay, ta̱ra, jiryatiy ru̱nnuva̱y vinu samiy jvadichavayu, ne ridyetyaru̱rya si̱tenu jijechipiya̱jada. \v 13 Nu̱vyichanumatiy jatamyi, nu̱vyicha variy daryá Ju̱denu jiyadaju̱; nu̱vyichanumatiy vanda jachipiya̱vay, nu̱vyicha jiryeyadaju̱ variy daryantidye. \v 14 Nu̱dyivaaryu̱y ji̱ta jiryatiy sava̱ta̱da Crístu jaryivyu̱y, nu̱jechipiya̱ variy: Jiryatiy sabatyeda Crístu ti̱ta̱ju̱ nijya̱nvay jiyadaju̱, ramuni̱ rivyichasara ti̱ta̱ju̱ diivye jijyuuchuvediva. \v 15 Sabatyeda ji̱ta ti̱ta̱ju̱ nijya̱nvay jiyadaju̱, vurya̱tidye jnu̱y jnu̱vye sayadaju̱, jiryatiy sabatyeda vuryeyadaju̱, sami̱sa̱subeda variy diiyadamusintyi. Ne vurya̱jnu̱y variy vuryeyadaju̱ nu̱day. \p \v 16 Diyemusiy, ne nu̱dyetya ti̱, nijya̱nvay datya̱data nu̱day. Dañuma nu̱ñi datya̱da munatya nu̱tyu nijya̱mini̱ Crístu, ne nu̱dyiy nu̱tyu mitya nijya̱mi̱ siva nu̱day. \v 17 Ramuni̱ ni̱tiy vichasara Crístumu, savichasara vadi ju̱desi̱ varintyi. Rabaryi̱ma̱ ta̱riy savicha̱da, vadiranuma ti̱ta̱ju̱ darya. \v 18 Jiryatiy ti̱ta̱ju̱ Ju̱denumusidyerya, ni̱ni̱ ji̱ta jdutya̱da Crístumusiy sisa̱ju̱ vu̱jyu̱ darya. Sabayada vu̱jyu̱ra jdutya̱da, vurya̱tidye jdutyataniy variryi nijya̱nvay sisa̱ju̱. \v 19 Ri̱tay jiryatiy savichasara Ju̱denu Crístumu, sa̱tidye jdutya mucadi ja̱nvay jsa̱ju̱yu, netimyu̱ ne sasaranu riyaro̱ju̱ra jijyuuchuveda, sabay variy nu̱dyimuntirya nu̱ña̱tidye tu̱chujaya̱ra su̱dutya̱da. \v 20 Nu̱vyicha Crístu nusu̱byimiy variy, nu̱tyu sajachiñu̱y Ju̱denu nu̱dyimusiy jirye: Jirya̱ma̱ jdutya Ju̱denujsa̱ju̱ntiyu. \v 21 Crístu, jiryatimyu̱ ne sadatya̱dara juuchuveda, sabayada Ju̱denu variy nu̱tyu juuchati̱ni̱, vurya̱tidye vicha vasevay Ju̱denu diya variy simusiy. \c 6 \s1 Nu̱tyuramusiy savichanu̱yada Pávurubay, nu̱tyuramusiy \p \v 1 Ramuni̱ jiryatiy nu̱dyivaay sisa̱ Ju̱denu, nu̱dyeyasanta jirye: Ne jirya̱jmutya̱ mityara Ju̱denu sa̱rya jiryatiy jiryi̱mutya̱ simusirya. \v 2 Su̱teda ji̱ta daryaju̱: \q1 Samiryundamu ratyuva̱choda jirye, jantyutya̱da rundamu ri̱mutya̱jada jirye. \p ¡Jirya̱jnu̱y, diye ji̱ta samiryunda ji̱ta! ¡Jirya̱jnu̱y, diye ji̱ta jantyutya̱da runda day! \v 3 Ne nu̱beryu̱rya casinu̱ya̱ta̱ ti̱ mo̱mu, riñuma javiryu̱tya tavarya nu̱dyivaayada Ju̱denuju̱. \v 4 Ti̱ta̱ju̱mu nu̱dyityanu samiy muchechimyi Ju̱denuju̱yu, nu̱jechi̱dedamu, jiryatiy tapimusiy nu̱jechi̱deda paru̱cha̱rimyusiyu, nu̱ña̱ntyuye̱yadamu jarye, nu̱ña̱rupanusa̱damu jarye risa̱ju̱. \v 5 Nu̱jechi̱deda tapimusintyiyu, nu̱myusiye̱cha̱damu, nu̱tyanuvu̱nusa̱damu jarye risa̱ju̱, nijya̱nvay jatachusa̱damu jarye risa̱ju̱ntiy. Nu̱jechi̱deda surra jvaayadamusintyiyu, nu̱me̱ryu̱yadamu, nu̱jechi̱jadamu jaryentiy. \v 6 Nu̱dyityanu samiy muchechimyi Ju̱denuju̱ntiyu jiryatiy nu̱vyichasara samiy jvadichavay, datyavay, tapimusiy jachi̱nivye, samirya jachityavay jaryentiy. Nu̱vyichasara Ju̱denu Jnutumusiy, si̱tenu nu̱vya̱ta̱damuju̱. \v 7 Nu̱vyichasara Ju̱denu niquejadamusiy, sadatya̱damusintyi, nu̱jechusarara jvatya̱ nu̱dyimu, nu̱ntyityudamyuju̱, nu̱myi̱dámyuju̱ntiy, ratatiy nu̱bechasarani̱ bayantu jíyadasiy. \v 8 Tavajyu̱ ji̱ta samirya jvadichavay nu̱y, tavajyu̱ ji̱tamu̱y ne samirya jvadichavay nu̱ntyidye. Tavay niquesara nicyara̱y nu̱nchiy, tavañi̱ ji̱ta niquesara samiy nu̱nchintyidye; tavay jachipiya̱ quivu̱vye nu̱y, tavantyi jachipiya̱ si̱tenu niquevay nu̱ntyidye. \v 9 Nu̱vyichasara nu̱tyu ne datyasavay tavajyu̱, nu̱tyu samiy datyasavay nta nu̱vyichasara tavajyu̱ntidye; nu̱tyu vadiiryo̱vay nta nu̱ñi̱cha tavajyu̱, nu̱chiityari̱ vicha̱da jnu̱vye varidye; musiye̱chavay nu̱ñi̱cha, dantyamu̱y ne nu̱dyiiye̱ ramusiy. \v 10 Dañuma nu̱ñi̱cha vayimu, nu̱vyichasara jchana̱vye varintyi; dañuma nu̱ñi̱cha jantyuyani̱miy, jasintya nu̱che̱ tara samirya varidyeryi rityi tuva̱chusara nu̱dyimu; dañumamu̱y ne nu̱ñi̱chasara tara tavay, nu̱vyichasara jaryi tara tavay Crístumu varidye. \s1 Satu̱choda Pávurubarya si̱tenu jijechipiya̱jada \p \v 11 Coríntyumu vichavay, nu̱ñiquema̱ vijyo̱mujache jiryimu, nu̱jechiy ji̱ta ma̱cho̱ muttarya jiryeñe̱cho̱ju̱ day. \v 12 Ne ra̱chasara mutanusara nu̱jechiy jirya̱jiju̱, jirye ji̱ta muttaru̱y dyetyara jiryejechipiya̱jada nu̱ñiya̱residye. \v 13 Rayasanta jirye nu̱tyu radyedyeñu nta daryaju̱ jirye, jirya̱murichenu jivya̱ta̱data ray, daryatiy ravya̱ta jiryentyidye. \s1 Vu̱vyichasara nu̱tyu Ju̱denu roriy yájiju̱ \p \v 14 Ne jirye̱cha vatajuu rusa̱ rityimyu̱ ne tuva̱churu̱y simu Ju̱denu day. ¿Nu̱tyuramusiña̱ sa̱jvaay samiy jvaarya sisa̱ nicyara̱y jvaarya, nu̱tyuramusiy? varimyata vijyo̱mu jvaarya sisa̱ ni̱tiy jvaarya va̱cha nupocudinube. \v 15 ¿Ne vana̱y nta saryi jvaay Vu̱yntyityu̱ Crístu vatajuu sisa̱ Satanásiy day? dantyamu̱y ne saryi jmutya̱ Crístumu tuva̱chu̱ra jiyaru̱rya sisa̱ tuva̱chu̱sa̱. \v 16-18 ¿Nu̱tyuramusiy saryi jmutya̱ Ju̱denuni̱ jiiputera jvaachi̱ jiryorivyimu, nu̱tyuramusiy? ¿Ne jiryi̱nu̱y vu̱ñi̱chasara Ju̱denu roriy? Darya su̱teda Ju̱denu variy: \q1 Ra̱vicha ruuva, ra̱rupiñumaya̱ ripyarudiva, ra̱cha variy ru̱ndenu, riy ji̱ta ra̱cha rañijya̱nvay. Ramuni̱ su̱tay Nutyityu̱: Jirya̱numa sipyatay riquebyimusiy tuva̱chu̱sa̱miy, jirya̱jiintye ruumusiy. Ne jirya̱jvaarya jiryatiy ri̱bachara jirya̱jisirya, ra̱jmutya̱ variy rimuju̱ jirye, ra̱tidye vicha variy jiryejye̱, daryaday jirye̱cha variy radyedyeñuvedantidye, daryatiy su̱tay ja̱mu nutyityu̱ jiryatiy sansu̱chara ti̱ta̱ju̱ra. \c 7 \p \v 1 Ravya̱tavay, jiryatiy vuryi̱mutya̱ra jirya saniquejada, vurya̱ma̱ pu̱y vuryivasirya ti̱ta̱ju̱ jiryatiy mi̱ vuryivara, vu̱jechivyasiy jarye, vurya̱tidye jiintya ti̱ta̱ju̱ Ju̱denumuju̱ vu̱y, jiryatiy vu̱chuvu̱y daryaju̱ni̱. \s1 Si̱chana̱yada Pávurubay jiryatiy ripyaru̱yada Coríntyu ja̱nvavyedabay riva va̱cha vicha̱da \p \v 2 ¡Jirya̱jmutya̱ jiryejechivya nu̱y! Tama̱ nu̱ña̱vatya ti̱ jiryetyevay, tama̱, dantyamu̱y ne nu̱ña̱rupanu ti̱, dantyamu̱y ne nu̱quivu̱chu ti̱ntiy. \v 3 Ne ri̱tay darya ra̱tidye tu̱chuta jirye. Nu̱tyu ri̱tesiy ji̱tyaju̱ jiryiva: Nu̱jechimyuju̱ jirye jiryatiy nu̱dyiimya̱ jiryisa̱ juuchuvedamuju̱, nu̱ñi̱nu̱chara jiryisa̱ Crístumuntiy. \v 4 Jaryi rajechipiya̱ vijyo̱mu jiryeñijyu̱, jaryi ji̱ta ri̱chana̱yada jiryenchintyi. Rapyaru̱tya̱damu ramu̱chaniy samiy jachipiya̱jadara rajechiy, ri̱chana̱y jarye risa̱ju̱, jiryatiy ratyuva̱chodara samitu̱choda jiryenchiy. \p \v 5 Nu̱dyito̱jadanumatiy Masedóniya mucadimu, ne jiituyadatavay nu̱vyicha̱da variy, mitya. Nu̱dyetya̱dara paru̱cha̱riy ti̱ta̱ju̱mu; ravicha̱da totiyada bimu, suvu̱yada jarye rajechimyuntiy. \v 6 Ju̱denu ji̱ta ni̱tiy jmu̱tya vu̱pyaru̱tya̱damu vu̱y, ni̱ni̱ bayada samiryara nu̱jechiy, varityi samu̱ti̱jada Títu nu̱dyimuju̱. \v 7 Nu̱ñi̱chana̱chara variy, ne vinu samu̱ti̱jadamusiy, ramu ji̱tantiy jiryatimyu̱ ne sajachipiya̱ jaryi jiryenchiñu̱day. Satu̱choda daryaju̱ riva: Riñuvay Coríntyu ja̱nvay jaryi ji, ru̱na̱yada sa̱ra̱ju̱; rivyicha jaryi vani̱ravay jiyadaju̱. Ramuni̱tiy ri̱chana̱y jaryi ju̱na̱y varintyi. \v 8 Dañuma jiryeyivatya̱da ranchiy racyaterayu, ne rajechipiya̱ jaryi ranijyu̱ nu̱day. Taraquiju̱ rañi jachipiya̱jada ranchiy jiryatiy jiryeyivatya jiryeyu, rivasiy ji̱tamu̱y ne nu̱day. \v 9 Diye nu̱ñi̱chana̱y ranchiy, ne jiryatiy jiryeyivatyayu, ranchiy ji̱ta jiryatiy jiryepyaru̱y riva va̱cha vicha̱da. Rayivatyaniy Ju̱denu va̱ta̱damusiy daryaju̱ jirye. Ne ravicha̱da javatyasara variy nu̱dyimusiy jiryejyu̱ntiy. \v 10 Tapi varityi ripyaru̱y nijya̱nvay riva va̱cha vicha̱da, Ju̱denu va̱ta̱damusiy sa̱ntyutya̱daju̱, ne vurya̱paru̱y variy riva. Ni̱tiy paru̱y riva va̱cha vicha̱da vinu yana̱damusiy jiryatiy nijya̱nvay diyara, sa̱jto̱ diiyada sa̱ra̱ju̱ ru̱co̱siy. \v 11 ¡Jirya̱jnu̱y nu̱tyura jachipiya̱jada rajo̱ta̱da jiryimu variñumatiy jiryepyaru̱yada riva va̱cha vicha̱da jiryatiy sayivatyaniy Ju̱denu ramusiy jirye! ¡Nu̱tyuramusirya jiryedyetyaru̱yadara tu̱chuta̱da jiryeñijyu̱, nu̱tyuramusiy! ¡Nu̱tyura nique̱yadata jiryeñique̱yada va̱cha jvaarya nijyu̱, nu̱tyura, suvu̱yadata jarye! ¡Nu̱tyura ni̱ru̱yadata jiryeñi̱ru̱yada ray, nu̱tyura! Jiryedyityadoda jaryi vani̱ra jachityavayu, jiryatiy jiryemyurichenuru̱rya juuchuveda murichirya daryaju̱. Jiryedyityadoda samiy jachityavay ti̱ta̱ju̱muyu, jirya tu̱chutasa̱damu. \v 12 Ramuni̱ rañu̱yadara catera jiryimu, ne sayadaju̱ni̱ jiryatiy juuchati̱ni̱, dantyamu̱y ne sanijyu̱ni̱ jiryatiy jarupanusi̱ rivasiñi̱; rañu̱yadara catera, ra̱tidye mu̱ti̱ jiryeñi̱ru̱yada nu̱ñijyu̱ Ju̱denu diya. \v 13 Nu̱ñi̱chana̱mya̱ ji̱ta variy jiryatiy jiryetyuva̱choda nu̱dyimu, jaryivya̱ju̱ntiy nu̱ñi̱chana̱y Títu jchana̱yadamu, jiryatiy raparu̱yada sajachipiya̱jada jiryeñijyu̱. \v 14 Jiryatiy nu̱ñi̱chana̱yada jiryenchiy Títumu, ne nu̱ña̱da mitya jiñiquejadiva, tapi daryatiy nu̱ñiquejada ti̱ta̱ju̱ra si̱tenu niquejada jiryimuju̱, daryadantyi ravicha̱da si̱tenu nu̱ñi̱chana̱tya̱da jiryenchiy Títumuntiy. \v 15 Ra̱sa̱ñuma Títu ni̱ru̱yada jiryeñijyu̱ sajachipityanumatirya jiryetyuva̱choda, jiryechuvu̱yada jarye, ratatiy jiryi̱mutya̱jadani̱. \v 16 Ri̱chana̱tya jiryevyichadediva ti̱ta̱ju̱yu. \c 8 \s1 Samirya jachityavay Masedóniya ja̱nvavyedabay jiryatiy rajuura sa̱yadacanumiryi \p \v 1 Diye nu̱tyu̱churu̱y jiryivara Ju̱denu jmu̱tya̱da jiryatiy sasa̱mya̱ riy jichiityari̱vajyuu Masedóniyamu vichavay. \v 2 Dañuma sani jantya̱da Ju̱denu jaryi paru̱cha̱rimyusiryi, ra̱sa̱yada riichana̱yada variy ramusiy, jasicha̱ra̱ju̱tiy riche̱yada jaryi rirye̱ntyuyada jiyadaju̱yu. \v 3 Tapi riche̱yadara jasicha̱ra̱ju̱tiy rirya̱teda, ratyu̱chuta vijyo̱mujache rinchirya, riche̱yada jidyirya sa̱ryu̱yadamusirya, jasicha̱ra̱ju̱tiy riche̱ryu̱yadara. \v 4 Riyasanta̱da jaryi jachiñu̱yadamusiy varivyu̱y: Nu̱che̱ryu̱rya nu̱dyeyaru̱rya jmu̱tya̱da, jiryatiy Ju̱denu siityari̱vay jiyadaju̱ra. \v 5 Ruvaayada ji̱ta nu̱yntuyada jiyadaju̱, jiryatiy ru̱ntatya munatya Vu̱yntyityu̱muyu, nu̱dyimuntiy, Ju̱denu va̱ta̱damuju̱. \v 6 Ramuni̱ nu̱dyeyasanta̱siñi̱ Títu: Daryatiy jijyo̱ta̱da, daryaday ya̱ca̱sintyirya jirya sa̱chara Coríntyu ja̱nvamyuju̱ntiy. \s1 Samusuyada Pávurubaryi Coríntyu ja̱nvavyedabay riche̱yadaju̱ \p \v 7 Diye, daryatiy jirye rabeda riy tavay jiryetyuva̱chodamu, jiryetyu̱chodamu, jiryedyetya̱damu, vani̱ra jvaayadamu jarye, jiryevya̱ta̱damu jarye risa̱ju̱ nu̱ñijyu̱, daryantiy jirya̱ramiryi̱ riy tavay jiryeche̱yadamuntiy. \v 8 Ne rañique nu̱tyu Ju̱denutiy jpa̱jadara jiñiquejada. Vinu ra̱ntyaru̱rya jiryevya̱ta̱da, si̱tenuni̱viy rasa̱ra̱ra rivya̱ta̱da tavay, jiryatiy vani̱ra jvaavyedyeryi. \v 9 Jiryedyetya daryaju̱ra sava̱ta̱da Vu̱yntyityu̱ Jesucrístu, nu̱tyuramusiy sa̱ntyudoda jiryeyadaju̱yu, dañuma savichasara jaryi tarati̱ Ju̱denujsa̱, jirya̱tidye vicha jaryi taratavay variy sa̱ntyuyadamusintyidye. \v 10 Ra̱tu̱chu ji̱tara rajechipiya̱jada jiryeche̱yadanchiy: samirya dyetya jiryejyu̱ra, jirya̱tidye jiryiryi̱ ramu, jiryatiy ne vinu jiryejyo̱ta jvaayada, jiryivaaryu̱yada jaryintyi. \v 11 Diye ji̱ta jirya̱ma̱ jvaamyu̱y darya sa̱ra̱ju̱ra yivaaryu̱yada, jasicha̱ra̱ju̱tiy jiryimura. \v 12 Tapi vu̱ñumatiy sa̱ryu̱rya tara, samirya ra̱cha vurya̱tidye sa̱y darya sa̱ra̱ju̱tiy vuryimura. Ne sava̱tasara Ju̱denu vurya̱sa̱rya tara jiryatimyu̱ ne vuryimura. \v 13 Ne ri̱tay jirya̱jvaay paru̱cha̱riy yasiquita, daryantyamu̱y ne riryi jiituy tavay variy jiryetyuunu day. \v 14 Vu̱ryi jmu̱tya ti̱ta̱ju̱ vatajuu varivyu̱y. Diye rundamu jirya̱jmu̱tya riy tavay, jiryatiy rasu̱tye tara riy, jiryatiy rama̱cho̱ jiryimu, rirya̱tidye jmu̱tya tarundamu jiryechu̱tyedamuntidyeyu. Daryani̱ vurya̱ma̱cho̱ jidchavu̱ju̱. \v 15 Darya nu̱chara ta̱riy: \q1 Ni̱tiy jiryeda ja̱mura, ne rama̱cho̱jada tara saju̱; ni̱tiy jiryeda pasidyera, saju̱ni̱ ji̱ta ne rasu̱tyeda tara varidye. \s1 Pávurubay jpa̱jada riy Títuvedabay Coríntyu ja̱nvavyedabamyu \p \v 16 Ri̱chana̱tyani̱ Ju̱denu jiryatiy sabañi̱ Títu samirya jachityi̱ jiryeñijyu̱, sa̱tidye jmu̱tya darya jiryentyi. \v 17 Sadirye ji̱ta Títura nu̱jechiñu̱yada, jiryatiy sadirya jiyaru̱y jiryimu. \v 18 Nu̱ñi̱pa̱ sisa̱ni̱ ti̱qui vu̱tyeryi̱ jiryatiy samiy vadichi̱ ti̱ta̱ju̱ Ju̱denu siityari̱vajyuumuju̱ni̱, jiryatiy satu̱chunumaya̱ra samitu̱choda. \v 19 Ne vinu ramusiy saya, rijeryeta Ju̱denu siityari̱vajyuuntiñi̱, sa̱tidye rupi nu̱dyisa̱, criquiy sa̱chara jmutya̱jadaju̱, jiryatiy nu̱ñi̱mutya̱ Ju̱denu jchana̱tyasa̱daju̱ra, nu̱ñi̱mu̱tyaru̱y daryaju̱ riy jantyuyadavay. \v 20 Nu̱dyivaay nu̱rya riñuma javityiye̱ nijya̱nvay nu̱y, jiryatiy rijechipiya̱ dyetya nu̱ñi̱mutya̱ra rajuura criquiy nu̱ña̱tidye paranu varirya. \v 21 Nu̱dyivaaryu̱y daryaju̱ra vinu jiryatiy samirya Vu̱yntyityu̱ diya darya, nijya̱nvay diya jaryentiy. \v 22 Nu̱ñi̱pa̱ rusa̱ntiñi̱ ti̱qui vu̱tyeryi̱ntiy, samirya jvaayadati̱numa daryaju̱ni̱, nijya̱nvay jarye datya samirya jachityi̱ntidyeñi̱. Diye ji̱ta sivaaryu̱y jaryivya̱ju̱ nu̱dyisa̱, jiryatiy sajachipiya̱ samirya jiryeñijyu̱. \v 23 Ri̱tay jiryiva Títu nchiy, ni̱ni̱ ji̱ta risa̱ jvaañu; Títusa̱ rupiñuju̱y sataryi̱ju̱nchiy, ri̱tay nani̱cha Ju̱denu siityari̱vajyuu jpa̱sanu̱jyu̱y, Crístu jchana̱tyasa̱daju̱ nada. \v 24 Ramuni̱ jirya̱dityanura jiryevya̱ta̱da ridyiya, rirya̱tidye jnu̱y Ju̱denu siityari̱vajyuu rivasiy, nu̱tyuramusiy nu̱ñi̱chana̱tya̱da jirye variy, nu̱tyuramusiy. \c 9 \s1 Su̱mutya̱ru̱yada Pávurubarya criquiy rirya̱tidye sa̱y jantyuyadavarya \p \v 1 Ranchiy ji̱ta jiryatiy nu̱ñi̱mutya̱ra jmu̱tya̱da Ju̱denu siityari̱vay jiyadaju̱, ne jiryevya̱ta ra̱nu̱y catera jiryejyu̱ntiy. \v 2 Radyetya daryaju̱ jiryejechipiya̱jada samirya. Ramuni̱ ri̱chana̱tyasara Masedóniya ja̱nvamyu jirye: Acáya ja̱nvay ji̱ta jo̱ta̱da sa̱yada ta̱riy jantyuyadavajyuuju̱. Rivyanu̱tya̱da variy rajuuyu, jiryatiy ridyi jiryiva vani̱ra jachityavay. \v 3 Ramuni̱ ri̱pa̱ riy vu̱tyeryi̱veda jiryimuju̱, rañuma ma̱cho̱ mitya ri̱chana̱tya̱da jiryenchiy, jirya̱tidye vicha jdutyasavay daryatiy ri̱tachara jiryenchiy. \v 4 Riñumatiy ju̱to̱ Masedóniya ja̱nvay risa̱ jiryimuju̱, rañi̱ru̱y rirya̱sarye jdutyasavay jirye, vu̱ñuma ma̱cho̱ ja̱nta̱dachavay, jiryatiy nu̱ñi̱chana̱tya̱siy jaryi jirye. \v 5 Ramuni̱ rajechipiya̱ samirya ra̱tidye jiyasanta rivani̱ vu̱tyeryi̱: Jiryeyanta ra̱jiju̱ Coríntyumuju̱, jirya̱tidye jdutya ji̱tyaju̱ra riche̱rya ra̱jiju̱, rirya̱tidye sa̱y samirya jachityavay, ne ju̱bayada jachitya. \p \v 6 Ri̱tay daryaju̱ jiryiva: Ni̱tiy nuta ju̱bayada jachityi̱ tara, daryaday ra̱su̱tye sasojadaju̱ntiy; ni̱tiy nutara rajuura, daryaday sa̱so rajuurantidyerya. \v 7 Nu̱ñi ti̱qui sa̱sa̱y daryatiy sajachipiya̱ sa̱yada; ne samirya sa̱sa̱y jiryatiy ju̱bayada jachityi̱ni̱, dantyamu̱y ne rañi̱ru̱y ra̱sa̱tyaniy ti̱ra. Sava̱ta Ju̱denu jaryiñi̱ ni̱tiy sa̱y jichana̱yadamu. \v 8 Jaryi vanu̱rya Ju̱denu, sa̱tidye jasa̱chu ti̱ta̱ju̱ra vu̱berya, dantyamu̱y ne ra̱su̱tye tara vu̱vya̱tara, ra̱ma̱cho̱ rajuura jadchintyi, vurya̱tidye jmu̱tya ratani̱ ni̱tiy rasu̱tye tara, vurya̱tidye jvaay samirya ti̱ta̱ju̱ Ju̱denu diya. \v 9 Daryatiy nu̱chara Ju̱denu niquejadamura: \q1 Sasa̱yada jantyuyadavamyura jmu̱tya̱da; ra̱suru̱y sivaayada samirya ju̱na̱reju̱ sa̱ra̱ju̱. \m \v 10 Diye, Ju̱denu ni̱tiy sa̱charara nutasarasiy vu̱ynta̱daju̱, ni̱tiy sa̱charara pa̱ vuryi̱byedaju̱ntiy, sa̱jto̱tanicharara, sa̱jasa̱chusarantirya nutasarasiy vu̱jyu̱ntiy, ra̱tidye jasa̱y variy jatosara vu̱jyu̱, jiryatiy vurya̱jato samirya jvaayada murichiryara. \v 11 Jiryatiy sa̱bay jaryi taratavay ti̱ta̱ju̱mu jirye, jirye̱cha variy jaryi sa̱yadacanumintyi. Ramusityi rirya̱jchana̱tya nijya̱nvajyuuni̱ Ju̱denu, jiryatiy nu̱ña̱sa̱y jiryeche̱ryantidyeryi. \v 12 Tapi jiryatiy vuryi̱mu̱tya daryamusiryi tavay, ne vinu rito̱tanirya richu̱tyeda Ju̱denu siityari̱vay, raramichaja̱ variy riichana̱tya̱da Ju̱denunijyu̱. \v 13 Jiryatiy sadityanu Ju̱denu jirya jmu̱tya̱damusiy jirye, jirya̱jchana̱tyataniy jiryetyuva̱chodamusiñi̱, jiryatiy jiryetyuva̱chu ramu samitu̱choda Jesucrístunchiy, jiryeche̱y variy samirya jachityavay tavay jmu̱tyasa̱daju̱, rirya̱jchana̱tya ti̱ta̱ju̱ variy ramusiñi̱ Ju̱denu. \v 14 Riñumatiy jachiñu̱y siva Ju̱denu jiryeyadaju̱, rirya̱ni̱ru̱y variy jiryentyi, jiryatiy ridyi riva Ju̱denu va̱ta̱da, jiryatiy jasa̱yada jiryimuju̱ntiy. \v 15 ¡Ri̱chana̱tyateni̱ Ju̱denu sasa̱yadiva, jiryatimyu̱ ne rasa̱ra̱ra vu̱ñiquejada tu̱choda ranchidye! \c 10 \s1 Pávurubay ramityadeda yivara yivaayada nu̱tyu nusu̱chi̱ \p \v 1 Ray Pávuru jiyasanta jirye, nu̱tyu Crístu ni̱tiy vichasara siityejada jachityi̱, rayasanta jirye, tapi ratya̱musiy rayasanta jirye. Ru̱tay ravyichasara ra̱na̱danube jiryetyuunu, varityi ravyichasara ra̱siquita taji jirya̱jisiy ravyichasara jaryi niquera variy. \v 2 Rayasantasara variy jadchiy jiryentyi: Ra̱numatiy ju̱ti̱ jiryimu, ne jirya̱nique̱ttanirye, ra̱tidye nique jaryi sanijyu̱ ni̱tiy jtay nu̱dyivaay vinu nijya̱nvay datya̱data. \v 3 Dañuma nu̱ñi̱cha nu̱tyu nijya̱mi̱ jirya mucadimu, ne nu̱ñi̱vay jimyityasivyedatayu nu̱tyu nijya̱mi̱ nta. \v 4 Nu̱ñi̱vatya̱ ji̱ta ne nijya̱nvamyusiy jvatya̱ darya; Ju̱denumusiy jvatya̱ daryaju̱ darya, jiryatiy savanu̱tya̱tarara, ratatiy vurya̱jvattirya rivyanu̱tyajo Ju̱denu mityasivyeda. \v 5 Nu̱ña̱javatyamu̱rya niquetta̱da ti̱ta̱ju̱ jiryatiy riñubesityaniy tavay, Ju̱denu datya̱da jiyaro̱ju̱ra. Nu̱dyiritye ti̱ta̱ju̱ra jatachoda, nu̱ña̱tidye saboniy Crístumura. \v 6 Nu̱ñi̱cha jdutyasavay, nu̱ña̱tidye murichenutaniy ti̱ta̱ju̱ riy jiryatimyu̱ ne rityuva̱churu̱y simu Ju̱denu, jiryeñumatiy tuva̱chu simuntiy. \s1 Sadityadoda Pávurubarya yiteda Ju̱denumusiryá \p \v 7 Jirya̱jnu̱y samiy rana̱cho̱ jiryatiy samiy jvaayada jiryedyiyadajache darya. Ni̱tiy datya samiy Crístumu dayu, sa̱ma̱ jachipityayu: Daryariy Pávuruveda Crístumuntiy. \v 8 Dañuma rañi jchana̱tya jaryi nta ray, jiryatiy sabayada Vu̱yntyityu̱ jiryentyityu̱ju̱ daryaju̱ ray, ra̱tidye vanu̱tya variy jirye, ne jirya̱rupanusa̱daju̱. Ne rirya̱jantaniy tavay variy riva nu̱darye, mitya. \v 9 Ne ravya̱ta daryaju̱ jirya̱jachipiya̱: Mitya sasuvu̱churu̱y nta Pávuru jicyaterata vu̱y. \v 10 Su̱tay daryaju̱ ti̱: Sacateramu ji̱ta jiñiquera jinda niquejada, surra niquejada jarye; sa̱numatiy mu̱ti̱, ne sani̱cha samiy jvadichi̱ nta, saniquejada jarye javityiye̱chara. \v 11 Ni̱tiy jtay darya, sa̱ma̱ jachipiya̱ntiy: Daryatiy savicha Pávuru jicyateramu yibivaju̱, daryantiy sa̱vicha̱siy sa̱numatiy ju̱ti̱ntiy. \s1 Ta̱ramusirya si̱chana̱tya̱da Pávurubayu, ta̱ramusiy \p \v 12 Ne nu̱cha̱ra̱ nta rivyichasara rityi ju̱nnuva̱yadayu. Riñi̱ ji̱ta saranu nu̱ñi ridyeyu, jiryatiy datyi̱sa̱miy daryaju̱ daryi. \v 13 Nu̱y ji̱tamu̱y ne ra̱jchana̱tyasara saranusara jiyadaju̱yu. Sabayada Ju̱denura saranuta̱ nu̱jyu̱ ratatiy nu̱cherye jiryecha̱ra̱ju̱. \v 14 Nu̱ñumatiy ju̱to̱jada jiryimu, ne nu̱ryamiryi̱jada nu̱dyeyaru̱rya jiyadaju̱, jiryi̱nu̱vitya nu̱vyicha munatyavay, jiryatiy nu̱dyito̱tanirya samitu̱choda Crístunchiy jiryimuju̱. \v 15 Ne nu̱ñi̱chana̱tya tavay jvaayadanchiyu, jasityimyu̱y ne nu̱dyivaayada day. Nu̱yntuy ji̱ta, jasicha̱ra̱ju̱tiy ra̱jasa̱y jiryetyuva̱choda Ju̱denumu, ra̱jasa̱y jaryi risa̱ju̱ntiy nu̱dyivaayadasu̱tyeryamuju̱. \v 16 Nu̱tyu̱chuna̱ya̱ru̱rya samitu̱choda variy ratarya mucadimu jiryeyadaju̱ntiy, jasityimyu̱y ne nu̱ña̱jchana̱tya tavay jvaayadanchiñu̱dayu. \v 17 Ju̱denu niquejadamu nu̱chara daryaju̱ darya: \q1 Ni̱tiy jchana̱tyaru̱yu, sa̱ma̱ jchana̱tya Vu̱yntyityu̱mu variyu. \m \v 18 Ni̱tiy jnutatya samiy jvaaryayu, ne jantyasi̱ ramusidyeñi̱; varityi su̱ntatya Ju̱denu nu̱tyu samiy jvaarya nta ti̱, ni̱ni̱ ji̱ta jantyasi̱ day. \c 11 \s1 Tu̱chuvabenchiy rityi jti̱jada Pávurubay ju̱biva Coríntyumu \p \v 1 Jiryetyi jachi̱niy raju̱ rañiquejada datyi̱sa̱dayu. ¡Radyetya si̱tenu jiryatiy jiryejechi̱nirya! \v 2 Rarye̱tya ji̱ta Ju̱denumusiy ra̱tya̱da jiryeyadaju̱, jiryatiy radyityanuru̱y nu̱tyu vatura jutu ti̱qui vanuju̱ jirye, jirya̱tidye vicha variy nu̱tyu Crístu vatura jiintyasi̱. \v 3 Rachuvu̱y daryaju̱ sa̱ñuma quivu̱chu Satanásiy jirye, darya saquivu̱choda codimyusiy jidyetya̱datani̱ vu̱myunatyi̱ Éba, jiryatiy sa̱tachoda ra̱jisiy samiy jachipiya̱jada sanijyu̱ Crístuni̱. \v 4 Rachuvu̱y daryaju̱, jiryatiy sa̱numatiy ju̱ti̱ ti̱qui jiryimu ni̱tiy datyanu sanchiy sataryi̱ Jesús, jiryatimyu̱ ne sani̱cha si̱tenu Jesús day, jiryatiy nu̱dyetyadoda sanchiy jirye, jirya̱dirye dyetya samiy varirya sadatyadoda quivu̱chusara. Dañuma sani̱cha ti̱ jnutu, jiryatimyu̱ ne sani̱cha si̱tenu Ju̱denu Jnutu day, jiryatiy jiryi̱mutya̱jada munatyani̱, varimyata ratarya tu̱choda jiryatimyu̱ ne si̱tenu samitu̱choda darya, jirya̱diryesara dyetyara. \v 5 Rajechipiya̱ daryaju̱: Ne rachu̱tye taraju̱ jiryatiy rivyicha riy rityi jtay jaryivya̱ju̱ Ju̱denu nusu̱byivedayu. \v 6 Dantyamu̱y ne rañi̱cha samirya niquera, radyetya̱da ji̱ta vichasara samiy rimu day, daryatiy nu̱dyityanu ti̱ta̱ju̱mu jiryerya. \p \v 7 ¿Rajyuuchuvavyi jiryeyaro̱ju̱ jiryatiy ravyichasara jiryi̱mu̱tyi̱si̱ju̱, jirya̱tidye vicha jchana̱tyasavay, jiryatiy ratyu̱choda Ju̱denumusirya samitu̱choda ne murichetara jiryejyu̱ra? \v 8 Ri̱mutya̱jada nu̱tyu paranusarara jmu̱tya̱da, tavay Ju̱denu siityari̱vajyuumusiy, ra̱tidye jvaay variy mitya jiryimu. \p \v 9 Dañuma raryi su̱tyeda tara rajyu̱ varityi ravyicha̱da jiryimu, ne rajechiñu̱yada tara variy rajyu̱. Ruto̱tadeda ji̱ta Masedóniya ja̱nvarya ti̱ta̱ju̱ jiryatiy rasu̱tyechara ray, varityi ruti̱jada rimu. Daryamusimyu̱y ne ti̱ murichenu jiryetyenura ravyicha̱da murichirya jiryimu, dantyamu̱y ne sa̱murichenu tarundamuntirya. \v 10 Darya ravicha Crístu niquejada vase rimu, ri̱tay: Ne ti̱ ra̱ndasatanirya ri̱chana̱tya̱da ramu, Acáya mucadiva. \v 11 ¿Ta̱raju̱ ravyichadeda darya, ta̱raju̱? ¿Ramusiy dyetya jiryatimyu̱ ne ravya̱tasara jirye? ¡Sadatya ji̱ta Ju̱denu ravya̱tasara si̱tenu jirye! \v 12 Daryatiy rivaay, daryani̱ ra̱jvaajeya̱sarantiy, ra̱tidye so̱vay rirya̱jisirya yichana̱tya̱dayu, jiryatiy riñi nta yivaay jidchavu̱ daryatiy nu̱dyivaantyi. \v 13 Riñi̱ ji̱tamu̱y ne si̱tenu nusu̱chavadye, riñi̱cha jvaavye quivu̱vye, jiryatiy riñi ti̱tunuru̱y Crístu nusu̱byivedaju̱yu. \v 14 Tama̱ ti̱ttasara nu̱jyu̱ra ruvaaryu̱yada, tama̱, tapi sati̱tunu Satanásiy daryaju̱ Ju̱denu jpa̱nuju̱yu, vandamu jpa̱nuju̱ quivu̱chodaju̱. \v 15 Ne vurya̱ti̱tta variy riñumatiy ti̱tunu Satanásiy cumudemiyu, vu̱dyi variy nu̱tyu samiy vichavay ruuva. Rirya̱parutay yivaayada murichirya, Ju̱denu jtedamuju̱ntiy. \s1 Nu̱tyura saparu̱tya̱da Pávurubayu jiryatiy savicha̱da Crístu nusu̱byi, nu̱tyura \p \v 16 Ri̱tay ju̱na̱ntyi, ne ti̱ ra̱jtay: Datyi̱sa̱ni̱ Pávuru. Ni̱tiy jtaryu̱y darya raynchiy, sa̱ma̱ dirye variy nu̱tyu datyi̱sa̱ ray, ra̱tidye ju̱nnuva̱y taraquideju̱ ray. \v 17 Jiryatiy rañique jiyu, ne rañique Vu̱yntyityu̱musirya. Nu̱tyu datyi̱sa̱ rañique daryaju̱, ri̱nnuva̱y jaryi varirye. \v 18 Jiryatiy ru̱nnuva̱y rajuu nijya̱nvay riva jiberyayu, rajerye ra̱jnuva̱rye. \v 19 Tapi jiryi̱canu̱y jachi̱deda rijyu̱ datyi̱sa̱miyu, jiryatiy jiryevyichasara jaryi datyavay. \v 20 Jiryejechi̱nitya daryaju̱ra jiryatiy sasabutyaniy ti̱ jirye, varimyata jiryatiy saca̱siy ti̱ra jiryeberya, varimyata jiryatiy jiryivaayadamusiy saca̱na̱chara ti̱, varimyata jiryatiy su̱nnuva̱y ti̱ jiryeyaro̱ju̱yu, varimyata su̱vay jiryemyo̱niy. \v 21 Ri̱tay ra̱na̱damu, nu̱vyicha̱da jaryi vadiiryo̱vay jiryimu. Ti̱tiy jnuva̱ryu̱y tarivayu, nu̱tyu datyi̱sa̱ ri̱tay ra̱jnuva̱y daryantidyerye. \v 22 ¿Ebrévuveda viryi? ¡Daryadantyidyerye! ¿Irayénuveda viryi? ¡Daryaday varintyidyerye! ¿Avurá̱ dadyeñu viryi? ¡Rajerye! \v 23 ¿Crístu muchechimyi viryi? Ra̱tayadamu ri̱tay: ¡Rajerye rañi̱cha jaryi ruumusiy! Rivaachara jaryi paru̱cha̱riy ruumusiy, ravyicha̱da japichiy tanuvu̱nusi̱, rimyusiye̱yada jaryi riyadaju̱ ray, ne taraquiju̱ ravyichanu̱yada vadiiryo̱nu. \v 24-25 Tadajyoju̱ ri̱mutya̱jada Judíyuvedamusirya museda, jiryatiy daryaju̱yu vu̱yaju̱y musiye̱yada, taraqui ma̱cho̱, mitya; mumuri̱ju̱ rimyusiye̱yada jivu̱seta ray; taraquiju̱ rijecheda ravichu̱tantirye. Mumuri̱ju̱ rajayada cartyequii ra̱jisintyi; tarundaqui, tanuporaqui ranchaju̱ ravyicha̱da ja̱a̱mu, ja̱mu na̱vajache. \v 26 Rajuura raryupiyadamu raryamiryi̱jada riva suvu̱chara na̱cho̱ jnu̱chara. Ravyicha̱da suvu̱charamu ja̱mumu̱musiy, paranu̱nuvamyusintyi, ratyevay Judíyuvedamusiy jarye, munu̱ñumimyusintyi; vicha̱divasiy jarye risa̱ju̱, mityatomu, ja̱mu na̱vamu, nijya̱nvamyusiy jarye ti̱ta̱ju̱, jiryatimyu̱ ne si̱tenu vu̱tyeryi̱veda Jesucrístumu daryi. \v 27 Rivaayada ji̱ta paru̱cha̱rimyusiy ri̱diva̱jada sa̱ra̱ju̱; raryamiryi̱jada rame̱ryu̱yadanube rajuu nupora; radyetya̱dara jachi̱jada variy, jchu̱mu̱yada jarye; rajuuramusiy ravyicha̱da ne jmyicharati̱ ray, rachudoveda varintyi, jiryatiy rasu̱tyeda rachujay daryaju̱ ray. \v 28 Tara jarupadodanchaju̱ntiy radyetyara jinda riva, jiryatiy rajechipiya̱sara riñijyu̱ Ju̱denu siityari̱vajyuu ti̱ta̱ju̱. \v 29 Ti̱tiy jdiva̱ ritye, rajerye jdiva̱ variy sisa̱ju̱ntidye; ti̱tiy casinu̱ya̱taniñi̱ rityenu, ramyo̱ randavu̱vay variy ra̱na̱damuntiy. \v 30 Ramuni̱day raryityi jnuva̱ryu̱y tariva ray, ra̱jnuva̱y ri̱diva̱jadiva varirye. \v 31 Sadatya Vu̱jye̱ Ju̱denu, Vu̱yntyityu̱ Jesús jarye sisa̱ju̱ ni̱tiy jchana̱tyasi̱ ju̱na̱reju̱, sadatya ji̱ta raquivu̱tya, mitya. \v 32 Damáscumu sabayada japu riy ju̱rivye, vicha̱da rorijyu̱mu, rirya̱tidye jnu̱tya ra̱jiju̱ra, rirya̱tidye ju̱riy varirye. Savicha̱da ja̱mu nutyityu̱ Arétasiy jtyati̱ variy jasiy. \v 33 Ru̱musadeda ratyevay variy ji̱tyuvimu ray, puryesara jiyadasiy. Daryamusiñi̱day rabeyada ju̱rivyejisiy. \c 12 \s1 Sadityanunu̱yada Ju̱denu ni̱ Pávurubay nu̱tyu jime̱ryi̱sa̱damu \p \v 1 Ra̱jnuva̱ntyirye, dañumamu̱y ne rani̱cha samirya jnuva̱yada. Ra̱ramiryi̱ ratyu̱chodamu ramu riva dirya, jiryatiy sadityadoda Vu̱yntyityu̱ ray. \v 2 Radyiyada siva nu̱ vanu jiryatiy Crístumuni̱. Vu̱yaju̱y nijya̱musiy, dañijya̱ju̱yu ranchaju̱, savicha̱da so̱vachi̱ variy jarichuvimuju̱, tamitya jarichumuju̱. Ne radyetya nu̱tyura ravyicha̱da variy, nu̱tyura, varimyata ravyu̱mu, varimyatamu̱y; vinu Ju̱denu datya. \v 3-4 Radyetya ji̱ta (varimyata ravyu̱mu varimyatamu̱dyetya, ni̱day Ju̱denu datya darya) ravyicha̱da so̱vachi̱ Ju̱denu vicha̱damuju̱, jasityi ratyuva̱chodara niquejada ti̱ttasara, jiryatiy ju̱bachara nijya̱nvay tu̱chodaju̱ darya. \v 5 Raryi jnuva̱y daryiva ray. Nenta raryi jnuva̱rye. Vinu ri̱diva̱jadiva ra̱jnuva̱rye. \v 6-7 Raryityi jnuva̱y riva ray, ne raryivyicha datyi̱sa̱ variy, ne vana̱y riryi jtay sanijyu̱. Rapyaru̱y ji̱ta tu̱choda riva day, sañuma jachipityaja̱ ti̱ jaryivya̱ju̱ rivaayadiva ray, jiryatiy sadiy rimu riva, varimyata satuva̱chu rimusirya; daryantiy jiryatiy jaryivya̱ju̱ radyiyada Ju̱denumusiy riva. Ramuni̱tiy, rañuma jnuva̱y riva ray, ri̱mutya̱jadara jdiva̱jada, nu̱tyu roda ravicha ravyu̱niy, Satanásiy jpa̱rá, ra̱tidye jchityirye, rañuma jnuva̱y riva diryáva ray. \v 8 Rajechiñu̱yada siva Vu̱yntyityu̱ mumuri̱ sa̱ra̱ju̱ ranchiy, sa̱tidye jiintya rivasirya. \v 9 Su̱teda variy riva: Rasa̱ra̱numa ri̱mu̱tya̱da jiijyu̱, tapi rito̱tanirya ravyanu̱yada yidiva̱jadamusiy yimuju̱. Ramuni̱tiy ri̱chana̱yadamu ra̱jnuva̱y jaryivya̱ju̱ riva ri̱diva̱jada ray, ra̱tidye vicha̱siy Crístu vanu̱yada riva. \v 10 Ramutiy ri̱chana̱y ri̱diva̱jadamusiy, javityiye̱cha̱damusiy jarye risa̱ju̱, paru̱cha̱riy vicha̱damusintyi, javatyasa̱dantiy, paru̱tyasa̱da jarye, tara su̱tyeda jarye risa̱ju̱, jiryatiy Crístu jiyadaju̱ra, tapi rañumatiy diiryu̱y, ravyicha variy vanu̱rya simusiy. \s1 Sajachipiya̱jada Pávurubay riñijyu̱ Coríntyu ja̱nvavyedabay \p \v 11 Ratyi̱tumya̱ datyi̱sa̱ju̱ jiryeyasayadamu, jiryatimyu̱ ne jiryeñiqueru̱yada nu̱dyeyadaju̱. Tama̱ ra̱su̱tyechara tara mitya ruumusiy jivye, tama̱, rityi jtay jaryivya̱ju̱ Ju̱denu nusu̱byimiyu, dañumamu̱y ne rañi̱cha ti̱ttá. \v 12 Si̱tenuni̱ sadityanu Ju̱denu jiryimu raynchiyu nu̱tyu rañi̱chatiy sansu̱byi, jiryatiy sivaayada tapi ratya̱ rimusirya ti̱ttasara, savanu̱yadata, mityamusiy mi̱sadeda jarye risa̱ju̱. \v 13 ¿Ta̱ra su̱tye jiryimusiy tavay Ju̱denu siityari̱vajyuu jiyadaju̱, ta̱ra? ¿Ramuni̱ detya jiryatiy ne ravya̱ta̱da jiryimusirya ravyicha̱da murichirya? ¡Jirya̱ma̱ ramityaniy rivara jirya rivaayada, jiryatimyu̱ ne samirya jiryedyiya darya! \v 14 Jiryi̱nu̱y raryicha ra̱jiju̱ mumuri̱ju̱ jto̱jada jiryimu. Daryantyamu̱y ne ra̱va̱ta rana̱cho̱ ravyicha̱da murichirya jiryimu, jiryatimyu̱ ne ravya̱ta rana̱cho̱ jiryeberya, ravya̱ta ji̱ta jiryeñe̱cho̱ Ju̱denuju̱, tapi ne riryibe deramiy tara jijye̱ jiyadaju̱; riryibe ji̱ta ja̱myi tara jidyedyeñu jiyadaju̱day. \v 15 Ri̱chana̱y ji̱ta jiryatiy rache̱y tara jiryeyadaju̱ jasicha̱ra̱ju̱tiy rape̱chitya jiryi̱ntu jantyutyasa̱da jiyadaju̱ ray, dañuma ra̱co̱vay jiryeñi̱ru̱yada rañijyu̱ ru̱co̱siy, jiryatiy ravya̱tasara jaryivya̱ju̱ jiryedye. \v 16 Jiryatiy ne ravya̱ta̱da jiryimusirya ravyicha̱da murichirya, ti̱ dyetya jtay: Saquivu̱chuma̱ jiryeñiya̱resiyu. \v 17 ¿Ti̱musiñi̱tiy raquivu̱choda jiryedye, jiryatiy ri̱pa̱jada jiryimuju̱ni̱? \v 18 Rayasanta̱da ji̱ta ni̱ Títu, sa̱tidye jiya jiryimuju̱, ri̱pa̱jada sisa̱ni̱ vu̱tyeryi̱ Crístumuntiy. Ne saquivu̱choda Títu jirye. ¿Ne viy sivaayada darya jachipiya̱jadata, nu̱tyu ratyi daryá? ¿Ne sasiityari̱ra ravyicha̱da cay? \s1 Sasuvu̱yada Pávurubay \p \v 19 Jiryejechipiya̱sara dyetya ránchiy: Mitya sara̱y jiyada, darya niquejadata. Nu̱ñique Ju̱denu diya Crístumu ti̱ta̱ju̱ra. Jirya̱tuva̱chu nu̱vya̱tasavay, nu̱ñi nique ti̱ta̱ju̱ jiryevyanu̱tya̱daju̱ra. \v 20 Rachuvu̱y daryaju̱ rañuma sarye jirye, jiryatimyu̱ ne rañi saryeryu̱y jirye, daryantyamu̱y ne raryicha samiy jvadichi̱ jiryedyiya. Rachuvu̱y daryaju̱ ra̱ñuma diy variy jiryimu riva nique̱tya̱da, ra̱tya̱da, nique̱yada, nu̱ñi vu̱dyirya jachipiya̱jada, javityiye̱yada, va̱cha tu̱chunumaya̱jada, jnuva̱yada, vurya̱vatyasa̱da jarye risa̱ju̱. \v 21 Rachuvu̱y varityi riti̱ jiryimu, ri̱ndenu ra̱jantaniy jiryeñijyu̱ ray, ra̱nuvaryi rajuu jiryatimyu̱ ne ripyaru̱ryu̱y riva jijyuuchuveda, jiryatiy rivyichasara va̱cha jvaavye, ti̱ vaturu̱jsa̱ rupivye jarye, cadnamivyeda jarye risa̱ju̱. \c 13 \s1 Samu̱chuveda Pávurubay tamitya riy Coríntyu ja̱nvavyedabay \p \v 1 Mumuri̱ju̱ ra̱jti̱ jiryimu. Danu̱ju̱y niquejadata, varimyata mu̱nvay tu̱chodata vurya̱datya si̱tenuvidyerya tu̱chuta̱da ti̱nijyu̱. \v 2 Radyetyadoda juuchuvedajisiy jirye, ravyicha̱danumatiy daraju̱jyu̱ jiryisa̱. Diye ri̱bivaju̱ radyetyanu ji̱tyaju̱ jiryentyi, jiryetyevay jarye jiryisa̱ju̱ jiryatimyu̱ ne rijyuuchuveda munatya jiryisa̱ day. Ra̱numatiy ju̱ti̱ jiryimuntiy, ne ra̱ramityaniy jiryivara jiryejyuuchuveda nu̱day, netimyu̱ ne jirya̱paru̱y munatya riva. \v 3 Jiryevya̱ta̱da daryaju̱ra ra̱dityanu si̱tenu satu̱chusara Crístu rimusiy. Ni̱ni̱ ji̱tamu̱y ne jdiva̱jni̱ jiryeñijyu̱, sani̱cha ji̱ta vanu̱rya jiryequebyimu. \v 4 Dañuma sani batyeda Crístu crusitya̱sa nu̱tyu jdiva̱jni̱ nta, su̱nu̱jeya̱sara diye sa̱ra̱ju̱, Ju̱denu vanu̱yadata. Daryaday nu̱ntyi, dañuma nu̱ñi̱cha jdiva̱jnuvay sisa̱, daryadantyi nu̱ña̱jnu̱yasiy jiryeñijyu̱ sisa̱ntiy, Ju̱denu vanu̱yadamusiy. \p \v 5 Jirya̱ma̱ jantya jiryedyeyu, si̱tenuni̱viy jiryevyichasara tuva̱chuvay, jirya̱ma̱ jantyayu. ¿Neviy jiryedyetya savichasara Jesucrístu jiryimu, netimyu̱ ne jiryeñi̱cha jatyasavay, jiryatimyu̱ ne jantyasavay jiryedye? \v 6 Rayntuy ra̱jiju̱ jiryetyi datya̱siy rivasirya nu̱ñi̱cha nu̱ntyi jantyasavay Ju̱denu diya. \v 7 Nu̱jechiñu̱y siva Ju̱denu jiryejyu̱, ne jirya̱jvaay tara va̱cha jvaayada, mitya, ne vinu nu̱ña̱tidye ma̱cho̱ samiy jvadichavay jiryedyiya, jiryeyadaju̱ ji̱ta, jirya̱tidye jvaachara samirya, dañuma nu̱ñi ma̱cho̱ rivasiy nu̱tyu ne jantyasavay nta. \v 8 Ne vana̱y daryaju̱ nu̱dyivaarya tara vase niquejada jiyaro̱ju̱, vinu rayadaju̱. \v 9 Nu̱ñi̱chana̱y varityi nu̱ñi̱cha nta jdiva̱jnuvay, jiryetyi vichasara variy vanu̱vye Crístumuntidye. Nu̱jechiñu̱y ji̱ta siva Ju̱denura jiryeryetyanusa̱da. \v 10 Ramuni̱ rañu̱y ri̱bivaju̱ra jirya niquejada, rañuma nique̱tya vamiryamu jirye, ra̱numatiy ju̱ti̱ jiryimuntiy. Sabay Vu̱yntyityu̱ jiryentyityu̱ju̱ ray, ra̱tidye vanu̱tya rata jirye, rañuma jarupadosiy variy jiryentyi. \p \v 11 Tamitya, ratyeryi̱veda, jirya̱jchana̱y, jirya̱numa ratyanuyu, jirya̱ma̱ vanu̱tya varintyiyu. Jirya̱ma̱ jachipiya̱sara mityiji jirya̱tidye vichasara samirya variy. Ju̱denu, ni̱tiy jaryi va̱tara, jaryi samirya vichara jarye, ni̱ni̱ ji̱ta ra̱vichasara jiryisa̱. \v 12-13 Jirya̱ma̱ mu̱chuvay samirya nu̱ñi jiryeyu; rimyu̱chuvay ti̱ta̱ju̱ Ju̱denu siityari̱vay jirye. \p \v 14 Samirya jirye̱cha Vu̱yntyityu̱ Jesucrístumu, Ju̱denu va̱ta̱damuju̱ jarye, jiryatiy jiryentye̱ryaniy Su̱ntumu ti̱ta̱ju̱yu. \cls Sayanuma Pávuru