\id 1TI - Yagua NT -Peru 2008 (web -2013) 
\h 1 Timutévu 
\toc1 Rajo̱ttya̱ Catera Timotevuju̱ 
\toc2 1 Timutévu 
\toc3 1Ti 
\mt1 Rajo̱ttya̱ Catera Timotevuju̱ 
\c 1  
\s1 Satu̱choda Pávurubay siva Timutévu catera nu̱charata 
\p  
\v 1 Ray Pávuru, ratyu̱chuna̱ya̱sarára Crístu Jesús vicha̱da ti̱ta̱ju̱ mucadiva. Ray vichasara Jesucrístu nusu̱byi Ju̱denu jtedamu, tapi ni̱tya jiryi̱nu̱ñi̱ vuryeyada rá̱ñute Ju̱denu. Crístu Jesús jpa̱ntirye, simu dantyirya vu̱yntuyadantiy.  
\v 2 Rañu̱y catera jiijyu̱, Timutévu, jiryatiy ri̱tay daryaju̱ si̱tenu radyenu ji, tapi jityuva̱chu simu Ju̱denu ri̱tedamuju̱. Ray va̱ta jiijyu̱ra samirya jivyicha̱da Ju̱denu jtedamuju̱, Ju̱denu jantyutya samiy variy ji, samirya jivyicha̱daju̱ jiryorimyu. Ti̱ta̱ju̱ jirya ravya̱ta jiijyu̱ Ju̱denumusiy, jiryatiy Vu̱jye̱ daryaju̱ni̱. Crístu Jesúsmusiy jarye ravya̱ta jiijyu̱, Vu̱yntyityu̱ daryaju̱ntiñi̱. 
\s1 Sa̱jnu̱tyasara Timutévu rirya̱jisiy quivu̱yadamu datyanuvayu 
\p  
\v 3 Ta̱riy raya̱damu Masedóniyamu, rayasanta̱da jime̱cho̱jadaju̱ Evésumu ji, ya̱tidye jtay ruva tavay datyanuvay: “Ne jirya̱datyanu nu̱darya quivu̱yada nu̱ndye.” Diye runda rajechiñu̱y darya yivantirya.  
\v 4 Ya̱jtay ruuva: “Ne jirya̱tuva̱chu ramu quivu̱yada tu̱chusa̱da jiryi̱tamya̱ta si̱tenura. Dantyamu̱y ne ya̱tuva̱chu rana̱cho̱ ta̱rijye̱myi tu̱choda jiryatiy ja̱muca̱ra. Mi̱ni̱tyi jnutatya riva ta̱rijye̱myi tu̱chodayu, nu̱tyura ravicha̱da vu̱myunatyi̱veda jtya, mi̱ni̱tyi jachipityaja̱ jaryirya tu̱chusa̱da tu̱choda, vani̱ra nani̱mu̱tyaja̱ variy rivayu.” Ta̱rijye̱myi tu̱choda ne datyanu tara vu̱y, nu̱ryamusiy sa̱ra̱chara Ju̱denu vuryeyadacu̱, nu̱tyuramusitya vurya̱siityeru̱y saju̱ variy.  
\v 5 Sasa̱y Ju̱denura jidyetyadoda nijya̱nvajyu̱ rirya̱tidye jchana̱tya Ju̱denu va̱ta̱damuju̱ varirya, vase jachipiya̱vay daryaju̱ riy, riñi datya day Ju̱denu ramityanirya vu̱jyuuchuveda, riñi tuva̱chu Ju̱denumu jijechityantiy ne quivu̱yadata, samirya jachityavay daryaju̱ riy.  
\v 6 Tavay jiintye ranchiy, rivyicha mitya jmutya̱ja̱jadacanumiy variy.  
\v 7 Rivyicharu̱y datyanuvay, Ju̱denu niquejada ridyetyanuru̱y daryaju̱, dañumamu̱y ne ridyetya ta̱ra ranique, dantyamu̱y ne ridyetya tara jidyetyadodanchiy.  
\v 8 Ne yinu̱y samiryara jiryatiy sasa̱yada Ju̱denu ta̱rirya jiñiquejada, vurya̱numatiy datya ta̱raju̱ su̱teda vuryivara.  
\v 9 Ne yinu̱y ne sabay Ju̱denura yiteda sanijyu̱ mi̱ni̱tyi vichasara samirya, jiñu jiyaro̱ju̱ ji̱ta sabarya, jiryatimyu̱ ne satuva̱churu̱y Ju̱denu jtedamu, rijyu̱ sabantyirya jiñiquejadantiy, jiryatiy siityejasa̱miryi. Riyaro̱ju̱ day sabay Ju̱denura yitedantiy, muvyeñi̱timyu̱ ne jachipityaja̱ni̱. Su̱pa̱ra jiñiquejada ruumu va̱cha jachipiya̱vantyi, mi̱ni̱tyi jtay ne jichuvu̱ñi̱ Ju̱denu, riñique daryaju̱ va̱cha sanijyu̱. Daryaday sabay rijyu̱ ju̱vavyentyi, mi̱ni̱tyi jvañi̱ jijye̱, mi̱ni̱tyi jvañada yino̱da, mi̱ni̱tyi jvañi̱ taji vichi̱ nijya̱mi̱.  
\v 10 Daryaday sabay Ju̱denu jiñiquejada saju̱ntiy mi̱ni̱tyi ji̱tye sisa̱ vinu vaturayu, ti̱ vaturu̱y jsa̱ jarye jiryatimyu̱ ne savaturu̱y nani̱cha daryaju̱ day; daryaday rijyu̱, vaduntyi, mi̱ni̱tyi sije jiryenu vanumu, nu̱ñi vanu rirya̱jvatyayu. Daryaday riñijyu̱ntiy mi̱ni̱tyi paranu̱ni̱ nijya̱mi̱, quivu̱rya jarye, mi̱ni̱tyi niquentiy: Si̱tenu ri̱tay Ju̱denu datya̱damuju̱ yiva, su̱tamya̱ta samiy jiñiqueva̱ra quivu̱yadani̱ rani̱cha day. Daryaday sabay jiñiquejada rijyu̱ntiy, ti̱ta̱ju̱ muvyeñi̱tyi jvaachara tara samiy datyadoda jiyaro̱ju̱.  
\v 11 Nu̱tyu rañiy sani sa̱y Ju̱denura samitu̱choda radyetyadodaju̱ nu̱tyuramusiy sara̱y Crístu Jesús vuryeyada, nu̱tyuramusiy. Jirya saniquejada vichasara ti̱ta̱ju̱ nijya̱nvay jchana̱yadaju̱, daryamusiñi̱ ti̱ta̱ju̱ rirya̱niquejaya̱ samirya Ju̱denunijyu̱. 
\s1 Si̱chana̱tya̱da Pávurubañi̱ Ju̱denu sa̱ntyutya̱danchiy 
\p  
\v 12 Ri̱tay ji̱ta siva Crístu Jesús: Ranumayu Rayntyityu̱, jiryatiy jiche̱yada jivyanu̱yada ray, rañuma jada jiñiquejada tu̱chusa̱damu. Jidyiyada daryaju̱ riva: Sa̱siitye samiy rimu, ramuni̱ jibe variy jimyuchechijyu̱ ray, yipa̱nu̱yadaju̱.  
\v 13 Jijeryeta̱da jasirye, dañuma rañi niquenu̱yada ta̱riy Ju̱denu jiyaro̱ju̱, ray jarupantajaya̱sara richiityari̱jadivayu, jiryatiy richiityenu̱yada daryaju̱ jijyu̱, jaryi rajuuratate ra̱vatyanu̱yada riy. Yentyutya̱da varirye jiryatiy rivaañu̱yada radyetyi̱sa̱damura, ne rachiityenu̱yada variy daryaju̱ jijyu̱ didye.  
\v 14 Daryamusidyentyi savicha Vu̱yntyityu̱ samirya vichara rajyu̱, Crístu Jesús nusu̱yadamu ratyuva̱churu̱y yimu, daryaday sani̱ru̱tyadeda yivantirye.  
\v 15 Jiryani̱day si̱tenu niquejada day, ramuni̱day vurya̱tuva̱chu samiy vu̱jechipiya̱jadata ramu. Jiryani̱day si̱tenu niquejada: Crístu Jesús jti̱jada mucadimu, juuchatavay jantyutya̱dana̱cho̱. Ray Pávuru, ray ji̱ta si̱tenu jaryi juuchati̱ tavamyusiy. 
\p  
\v 16 Ramuni̱day sara̱yada yentyutya̱damu rayadaju̱, ya̱jnu̱y, ne ra̱baryi̱sara sa̱ntyutya̱da vu̱jyu̱. Ni̱day jo̱ta̱da jantyutya̱dantirye tapi ratya rañi̱cha jaryi juuchati̱. Daryaday sa̱jantyutyani̱ ti̱ntiy, ni̱tiy ra̱tuva̱chu ri̱sijyu̱ simu Jesucrístu, ramutiy sa̱nu̱jeya̱sarate ta̱rijyu̱.  
\v 17 Ramuni̱ vurya̱jnu̱jeya̱sara sana̱cho̱ Ju̱denu, vurya̱jchana̱tya jaryi simu vu̱y, ni̱ni̱ vichasara Vu̱yntyityu̱ ta̱rijyu̱ daryaju̱. Ne vana̱y dirya savichasara Ju̱denu, dantyamu̱y ne vu̱dyichara siva. Vinu ni̱ni̱ ti̱qui Ju̱denu, ne ti̱ jadchiñu̱day. Daryani̱ si̱tenute darya. 
\p  
\v 18 Timutévu, ya̱jiriryi̱ra daryatiy satu̱choda Ju̱denu ta̱riy jiñijyu̱ra. Ya̱jachipityaja̱ samirya jinchiy niquesa̱da, jivyanu̱tyata̱ta ji, ya̱tidye ji̱tye ramu Ju̱denu jvajyo variy ji.  
\v 19 Jivyanu̱tyata̱ta Ju̱denunijyu̱ jachipiya̱jadamu ji, jiñi datyi̱sani̱ta Ju̱denu ramityaniy yivara jijyuuchuveda. Ti̱ni̱ ne va̱ta sivara jijyuuchuveda ramityadeda day, rijyi̱numa̱ variy Ju̱denu siitya̱divasiy.  
\v 20 Adejá̱ntru, Jimenévu jarye ji̱doda daryantiy. Ramuni̱ rache̱yada Satanásimyu nada, bayantu nutyityu̱mu, nanudatya̱daju̱ ne vu̱ryiñique Ju̱denu jiyaro̱ju̱. 
\c 2  
\s1 Sadatyadoda Pávurubay nu̱tyura vu̱ryityu̱chu sisa̱ Ju̱denu 
\p  
\v 1 Ri̱tatye munatyate yiva: Vurya̱joránu ti̱ta̱ju̱ nijya̱nvay jiyadaju̱, vurya̱nique sisa̱ Ju̱denu, vurya̱jachiñu̱y riyadaju̱ni̱, vurya̱jtay variy siva: Ranumayu.  
\v 2 Vurya̱joránutityi Ju̱denunijyu̱ riyadaju̱ presidénteveda, ti̱ta̱ju̱ jiryatiy rivyichasara nutyityu̱miy. Darya vurya̱joránu riyadaju̱ntiy, vurya̱tidye vicha variy samirya, ne vurya̱jachipityaja̱ra tara jarupantasa̱da. Vurye̱cha Ju̱denu jtedamu tuva̱chuvay, daryaday vurye̱cha vu̱tyuunu vichavatya samirya varintyi.  
\v 3-4 Jirya̱joránu nijya̱mi̱ jiyadaju̱, rani̱ darya samirya jteda. Ju̱denu, vuryeyada rá̱ñu jchana̱tyara vu̱jyorádoda nijya̱mi̱ jiyadaju̱, sani̱ru̱y daryaju̱ra rirye̱ntyutyasa̱da, ni̱ va̱ta ruuvara samirya datya̱dara si̱tenu datyadodantiy.  
\v 5 Ni̱ni̱ Ju̱denu ti̱qui, jasiñi̱ nu̱ntiy, ni̱ni̱ ji̱ta jachipiya̱taniy si̱tenuni̱ nijya̱mi̱ Ju̱denujsa̱ju̱. Ni̱ni̱day nijya̱mi̱ ju̱tachi̱tecu̱, Crístu Jesús.  
\v 6 Ni̱ni̱ ji̱ta carejadara yinu̱yada vuryeyadaju̱ ti̱ta̱ju̱, sabay ji̱ta Ju̱denu varirya ratu̱chusa̱da runda.  
\v 7 Raju̱ni̱ sabay Ju̱denu ray sansu̱byiju̱, ratyu̱chuna̱ya̱jadaju̱. Si̱tenu niquejada ri̱tay, ne raquivu̱y, tii, mitya. Ju̱denu bayada jiñiquejada datyanu̱si̱ju̱ ray, ra̱tidye datyanu riy jiryatimyu̱ ne judíyuveda daryi. Radyetyanusara si̱tenu vase niquejada riy, nu̱ryamusiy rachiitye saju̱ Ju̱denu. 
\p  
\v 8 Teni̱ntiy vuryi̱ntye̱ryanivyu̱y jasityi vurya̱joráy, ravya̱ta̱damu riiryesumiy vaduy Ju̱denu na̱cho̱ju̱ra jijyomutu, suutasara jachityavay daryaju̱ riy, jiintyasara rijechiy nique̱yadajisiy, ne riñique̱tyaru̱y variñu̱dayu.  
\v 9-10 Darya ravya̱ta vatuvyara samichujay jachoda yiva, ne riryi jiyasanta ratariy vaduy. Rindani̱veda ra̱cha samirya vicha̱daju̱, samirya rirya̱jachipiya̱ variy, daryani̱ riryi vichasara vatuy, Ju̱denu siityari̱vay. Rindani̱veda ne va̱tara jno̱jasiy pisiyada, dantyamu̱y ne jno̱jasiy ju̱ritya̱ vandantiy, dantyamu̱y ne sujatyera jaryi murichevarya. Samirya rivyicha̱daju̱ ra̱cha yindani̱veda.  
\v 11 Rirya̱ma̱ tuva̱chu vatuy mitya vapude, rirye̱cha siityevay jivyaduy jtedamu variy.  
\v 12 Ne ravya̱ta vaturu̱y ra̱datyanu, dantyamu̱y ne ravya̱ta rirya̱nusu̱y vatuñi̱ vanu. Darya ji̱ta vatuy raryi ma̱cho̱ mitya vapu variy.  
\v 13 Tapi Ju̱denu jo̱ta̱da ju̱dejadani̱ vanu, rivasiy ji̱ta su̱ndejada Ará̱bay vaturaju̱, Éba ravicha̱da si̱tya.  
\v 14 Ará̱bay ji̱ta vicha̱da ne quivu̱chusi̱, savatura ji̱ta vicha̱da quivu̱chusi̱ day, ramuni̱day sajuuchuveda variy.  
\v 15 Ramuni̱day riryupachusara vatuvyeda jaryi ju̱nuramusiy, dañuma saramityaniy Ju̱denu mityara rijyuuchuveda, sara̱y variy riyada, riñumatiy siityari̱ni̱, riñumatiy va̱ta varintyiñi̱, riñumatiy jnu̱tya samiy ra̱jisiy vaduy jiyasanta̱dayu. 
\c 3  
\s1 Daryani̱ riryi vichasarate Ju̱denu siityari̱vay jnu̱tyavay 
\p  
\v 1 Samirya jtacha̱da, mi̱ni̱tyi va̱ta jnu̱tya̱da jaryiryi Ju̱denu siityari̱vay, ni̱ni̱ va̱ta rana̱cho̱ samirya jvaayada jijyu̱.  
\v 2 Ramuni̱day ni̱tiy ra̱cha jnu̱tyi̱, ne tara raryi jatiche sanijyu̱; vinu ti̱qui vaturu̱tyi̱ saryichasara; saryi datyara jbyeda, jatoda jarye ne jaryidaju̱; dantyamu̱y ne saryichasara jaryi datyi̱sa̱ntiy. Darya samirya vichara saryichantiy, saryi jachipiya̱sara samirya jmutya̱jadaju̱ riy jañu̱vye jiryorimyuntiy. Daryaday saryivyicha samirya vichara jidyetyadodaju̱ riy tavay.  
\v 3 Jnu̱tyi̱, ne saryicha niyu̱yadacanu, dantyamu̱y ne saryicha nique̱yada jo̱tará. Daryaday saryichasara samirya jachityi̱ntiy, ne saryi va̱tara jvatyiyada, dantyamu̱y ne saryi jachipiya̱ jasa̱chodara criquiy.  
\v 4 Daryaday saryi datyara jivyaturu̱y nusu̱cha̱da samintyi, daryaday riryi siitye sadadyeñu yitedamuntiy, jiryatiy riryi tuva̱chu daryaju̱ simu.  
\v 5 Tapi netimyu̱ ne sadatya nusu̱yada riy jidyedyeñu, nu̱tyichitya sa̱jnu̱tyariy Ju̱denu dadyeñuntiy, jiryatiy Ju̱denu jaryetavaryi.  
\v 6 Jnu̱tyi̱ ne raryicha vadi tuva̱chu̱, sañuma jchana̱tya variyu, tapi daryivani̱day satanuvu̱doda Ju̱denuni̱ bayantu nutyityu̱.  
\v 7 Jiryatimyu̱ ne Ju̱denumu tuva̱chuvadyeryi, riryi jtay samiy vanu variñi̱ jnu̱tyi̱, ne riryi jatichetyaniy tara sanijyu̱, saryimya̱ juuchanu bayantu nutyityu̱ variñi̱. 
\s1 Daryani̱ riryi vichasarate Ju̱denu siityari̱vay jmu̱tyavay 
\p  
\v 8 Daryani̱day sava̱ta Ju̱denu jmu̱tyavajyu̱, jnu̱tyi̱ jmu̱tya̱daju̱ sava̱ta riy. Daryaday riryicha samirya jachityavantyi, ne riryi nique yitu̱yadara niquejada. Dantyamu̱y ne niyu̱yadacanumiy riryicha variy, dantyamu̱y ne riryi ni̱ru̱y riva criquiy, mitya quivu̱yadata ca̱na̱chara.  
\v 9 Rirya̱ntya datya jmu̱tyavay: Daryamusiñi̱day sara̱y Ju̱denu vuryeyada, jiryatiy vu̱tyuva̱chu jaryi vu̱chiityejadamuju̱ simu, daryadantyi jiryatiy saramityanimya̱ Ju̱denura vu̱jyuuchuveda vuryiva daryaju̱.  
\v 10 Vurya̱jantya jvaatyadeda munatyariy, samiy jvaavyevyidye riñi̱cha. Netimyu̱ ne rirya̱nique tavay variy riñijyu̱, variñi̱ ji̱ta vurya̱va̱ta jmu̱tyavajyu̱ riy.  
\v 11 Vatuvyeda jarye jiryatiy jmu̱tyavay rirye̱cha, daryaday riryicha samirya jachityavantyi, ne quivu̱yadacanumiy riryicha risa̱ju̱ntiy. Riryi jnu̱tya samiyu, riryi jvaay samiy ti̱ta̱ju̱ra yivaayadantiy.  
\v 12 Jmu̱tyi̱si̱ ji̱ta raryicha ti̱qui vaturu̱tyi̱, saryi dyetya nusu̱yada samiryi jidyedyeñu, sarorimyu vichavay jarye ti̱ta̱ju̱.  
\v 13 Ne yinu̱dye ni̱tiy jmu̱tya̱da samiy, ni̱ni̱ vanu̱tya Ju̱denu jtedamuju̱yu, dantyamu̱y ne ta̱riy su̱mu̱tya̱diva ne yadate tu̱choda: “Ray siityana̱ya̱sarani̱ Crístu Jesús.” 
\s1 Sanatuy Ju̱denu riy nijya̱nvay rirya̱tidye siitye saju̱ 
\p  
\v 14-15 Rañi diryu̱y vani̱ra yiva Timutévu, temusiy ra̱riche dyetya day, ramutiy ri̱pa̱ra catera yimu jidyetya̱daju̱ nu̱tyura ye̱cha samirya Ju̱denu siityari̱vay jsa̱, jiryatiy vuryi̱tachara Ju̱denu roriryi. Jivye nijya̱nvay jiryatiy Ju̱denu vichasara rivyu̱va, riñi vanu̱tya varirya saniquejada si̱tenu, richuru̱tyanintyirya, nu̱tyu ju̱tuvu̱ ranityanichara surra daryá.  
\v 16 Chi̱ramu̱y ne jachipiya̱ ranijyu̱ jiryatiy Ju̱denu dityadoda samirya vichasara vu̱y, nu̱tyuramusiy vurye̱chasara samirya sava̱ta̱damu, nu̱tyuramusiy. Sadityadoda jirya dutyasara vu̱y: Samu̱ti̱jada ji̱ta Ju̱denu nu̱tyu vanu, nu̱tyu nijya̱mi̱ savicha̱da variy. Jadchiy ji̱ta sadityadoda Ju̱denu Jnutura jiryatiy si̱tenura saniquejada. Ridyiyada ji̱ta su̱pa̱vay siva, simu tuva̱chuvay tu̱choda taji vicha̱diva sanchiy, rityuva̱choda nijya̱nvay variy simu, saryesubeda variy na̱vajyu̱yu, Ju̱denu vandamuju̱. 
\c 4  
\s1 Su̱tay Ju̱denu Jnutu rirya̱jti̱ datyanuvay quivu̱yadacanumiy 
\p  
\v 1 Dañuma sadatyanu Ju̱denu jirya samitu̱choda vu̱y, su̱teda ji̱ta Su̱ntu vijyo̱mujache: Tamitya rundamu ji̱ta rirya̱paru̱y tavay riva Ju̱denu siityari̱sa̱da, ju̱daja̱mi̱ siityari̱sa̱da jiyasachiy, jiryatiy saquivu̱chunumaya̱ daryaju̱ riy, rirya̱paru̱y tavay rivantiy, bayantu datyadoda jiyasachiy.  
\v 2 Jirya datyanusa̱da ra̱jti̱ vadumyusiy nu̱tyunuma si̱tenu nta varirya. Jivye vaduy ne jachipiya̱ ramuju̱ jijyuuchuveda nu̱day, ne ju̱nura rijechiy varimyuju̱ nu̱day, nu̱tyunuma yivamyuterata pisichara rijechiy varidye.  
\v 3 Ridye vaduy jtacharantiy: “Ne samirya ja̱mu̱yada.” Daryaday ru̱tay: “Jirya̱paru̱y riva tara jbyeda jmyichara cabyimusiy, ne jirye̱jmyi va̱cha.” Nu̱tyu sani ju̱dejada Ju̱denura jmyichara ti̱ta̱ju̱, ratiy vurya̱jmutya̱sara simusiy, vuryi̱chana̱tya variy rivani̱, jiryatiy vu̱tyuva̱chu simu, vu̱dyetyantirya si̱tenu saniquejada Ju̱denuntiy.  
\v 4 Ti̱ta̱ju̱ jiryatiy su̱ndejadara, rani vichasara samirya, ne vurya̱javiryu̱tyara jmyichara vuryi̱byedaju̱, mitya. Vurya̱numatiy jmutya̱ simusirya, vurya̱jchana̱tya variy rivani̱.  
\v 5 Tapi saniquejadata vu̱tyu̱choda yisa̱ variy, sabachara Ju̱denu samiy vuryi̱byedaju̱ra tara ti̱ta̱ju̱ variy. 
\s1 Nu̱tyuramusiy saryichasara Timutévu samiy muchechiy Jesucrístuju̱ 
\p  
\v 6 Ya̱tiy jachipiya̱taniryi vu̱tyeryi̱veda ranchiy ti̱ta̱ju̱ jiryatiy radyetyanumu̱y jiirya, ramusiy ye̱cha Crístu Jesús muchechiy samiy variy. Ye̱chasara samiy nu̱chusi̱ Ju̱denu niquejadamu varintyi, samiy datyadodamu jarye jiryatiy jichiityajaya̱sara diyesa̱ra̱ju̱ra.  
\v 7 Ya̱bay ra̱jisiy datyi̱sa̱damu tu̱chusa̱da, ne samirya daryaju̱ra. Ya̱vanu̱tya samirya vicha̱damu ji, daryatiy sava̱ta Ju̱denu jijyu̱ra.  
\v 8 Vu̱vyu̱ vu̱jyu̱tyanusara samiy taraju̱, jiryatiy vu̱vyichasara Ju̱denu va̱ta̱damuju̱, rani̱ ji̱ta jmu̱tya ti̱ta̱ju̱ taraju̱ Ju̱denu jtedamuju̱ vu̱y. Vurya̱tiy vichasara Ju̱denu va̱ta̱damu, si̱tenuni̱ ra̱cha samirya vu̱jyu̱, vuryi̱nu̱yadasa̱ra̱ju̱ ti̱ta̱ju̱; raju̱ntiy, jiryatiy vurya̱jnu̱jeya̱sara variy Ju̱denu jsa̱ju̱ ti̱ta̱ju̱.  
\v 9 Jiryani̱day si̱tenu niquejada day, ramuni̱ vurya̱tuva̱chu ramu samiy vu̱jechipiya̱jadata. 
\p  
\v 10 Ramuni̱day vuryivaajeya̱sara paru̱cha̱rimyusiy, jiryatiy vu̱dyetyasara daryaju̱ Ju̱denu jnu̱ñu jnu̱tyasarate vu̱y. Ni̱ni̱ vichasara vuryeyada rá̱ñu, ti̱ta̱ju̱ nijya̱nvay jiyada rá̱ñu, jaryinra variy rijyu̱ rityi siityari̱sarani̱. 
\p  
\v 11 Ya̱jtachara ruuva rirya̱tidye jvaajeya̱sarara jirya ti̱ta̱ju̱, ya̱datyanusara varintyiryi nu̱tyura rirya̱jvaarya.  
\v 12 Ne ya̱javiryu̱tyataniy ji, nu̱tyu vadero̱nu day jiñi̱cha. Ya̱jnu̱tyaniy yivaayadana̱cho̱ riy Ju̱denu siityari̱vay, nu̱tyuramusiy vurya̱niquesara tara, daryadantyi, nu̱tyuramusiy vu̱ryi vichasara, nu̱tyuramusiy vu̱ryi va̱tasara vu̱y; daryaday vurya̱tuva̱chu simu Ju̱denuntiy, vurya̱jnu̱tya taji jachipiya̱jadajisivyu̱y, taji jvaayadajisiy jarye.  
\v 13 Riti̱jadasa̱ra̱ju̱ ne ya̱paru̱y riva jnu̱yadara Ju̱denu niquejada nijya̱nvajyu̱. Dantyamu̱y ne ya̱paru̱tyaniy va̱ta̱da Ju̱denu siityari̱sa̱diva riy, dantyamu̱y ne ya̱paru̱y riva datyadoda varintyiryi.  
\v 14 Ya̱jachipityara jiryatiy saniquejada Ju̱denu ta̱riy vichavay rimityumiy siityari̱vavyara, ribeyadanumatirya jijyomutu yinupadamu. Ramusiñi̱day su̱mu̱tya̱da Ju̱denu yivaayadaju̱ ji. Ne ya̱bay mityara Ju̱denu jmu̱tya̱da.  
\v 15 Ya̱jachipityaja̱ samiy yivaayadaju̱ra, ne ya̱paru̱y riva, rirya̱tidye jnu̱y ti̱ta̱ju̱ variy rana̱cho̱: Sasiityari̱sara samiy.  
\v 16 Yinu̱tyata̱ta samiy ji, jidyetyadodamuju̱ jarye. Ya̱jvaajeya̱sara samiryara jirya, daryamusiy ya̱ra̱y jiyada, ya̱ra̱y tavay jiyada varintyi, rityi tuva̱chu rana̱cho̱ jidyetyadoda. 
\c 5  
\s1 Nu̱tyura saryi vichanichara riy Ju̱denu siityari̱vay 
\p  
\v 1-2 Ne ya̱nique̱tya ji̱tani̱ rimyityu; ya̱va̱ju̱ni datyanu ji̱ta samiy niquejadatani̱, nu̱tyunuma jijye̱ ya̱jtañi̱. Ya̱datyanu riy vadero̱vantyi nu̱tyunuma jityeryi̱veda ya̱jtay varintyiryi, daryaday ya̱datyanu riy rimyityodavedantiy nu̱tyunumate yino̱daveda ya̱jtay variryi. Daryaday ya̱datyanuntiryi vinu vatuvyedantiy, nu̱tyunuma yityamutuveda jiryi jtay variryi, yinu̱tyata̱tate va̱cha niquejadajisiy ji. 
\p  
\v 3 Vurya̱jmu̱tya nada si̱tenu bacheno̱da, ratiy nanuva̱ta.  
\v 4 Bacheno̱da dadyeñu, nana̱si̱dyeñu jarye, riñi̱ ji̱ta ra̱datya munatyara Ju̱denu siityari̱sa̱da, rirya̱ta̱ryatanirya yinu̱tyasa̱da, ta̱riy nani̱nu̱tyanu̱yada daryaju̱ riy; Ju̱denu jnu̱yadamuju̱ samirya vichasa̱da darya.  
\v 5 Tanu̱y bacheno̱dantiy, netimyu̱ ne detanu̱y nada, dantyamu̱y ne jasi̱vedatanu̱y, ne chi̱ raryi jmu̱tya variñada, nanunutuy ji̱ta ra̱jiju̱ Ju̱denu jmu̱tya̱da day, nanusiityari̱ jachiñu̱yada variñi̱, jna̱rya, nuporaca̱ntiy, nanutu̱chutityi variy sisa̱ day.  
\v 6 Bacheno̱da cadnavedacanuju̱y ji̱ta, nani̱tamya̱ta jnu̱ñú̱yu, diiñu̱ñuma nani̱cha ti̱ta̱ju̱ varidye.  
\v 7 Ti̱ta̱ju̱ jiryatiy ri̱teda yivara, ya̱datyanu riy, sañuma baya̱ ti̱ riñijyu̱ra nicyara̱y jvaayada.  
\v 8 Mi̱ni̱tyimyu̱ ne jnu̱tya riy jityevay, dantyamu̱y ne sasa̱y rivya̱tarayu, nu̱tyunuma su̱tay nta variy: “Ne rachiityari̱ni̱ Ju̱denu nu̱day,” ¿nu̱tyuraju̱ra savichaniy darya riy jityevay, nu̱tyuraju̱? Ni̱ni̱ ji̱ta vicha variy jaryinra ruumusiy jiryatimyu̱ ne richiityari̱sarani̱ Ju̱denu day. 
\p  
\v 9 Ne ya̱nu̱ryi bacheno̱daveda cateraniy\f * \fr 5:9 \ft Jiryatiy riñu̱tyaniñu̱yada cateraniy bacheno̱davedayu, riñi vichanu̱yada variy Ju̱denu muchechityodaveda, ru̱mutya̱jada varirya criquiy yivaayada murichirya, ratarya jmu̱tya̱da jarye risa̱ju̱.\f* jiryatimyu̱ ne ruto̱taniy taraquinijyate vu̱yaju̱y nijya̱ didye, ne vinu ti̱qui vanutavay riñi̱cha.  
\v 10 Ne ya̱nu̱y jicyateraniñada netimyu̱ ne nana̱tichechara samirya jiñijyu̱, netimyu̱ ne nana̱tiche jnu̱tya̱da riy jidyedyeñu samiy, netimyu̱ ne nanudatya ma̱tyadedani̱ nijya̱mi̱ rupiñu jiryorimyu, netimyu̱ ne nani̱mutya̱ riy Ju̱denu siityari̱vay samiy, netimyu̱ ne nani̱mu̱tya riy vani̱ra paru̱tyavay, netimyu̱ ne nadivaacharara samirya jvaayada.  
\v 11 Ya̱ju̱bay nana̱jisiy bacheno̱da vadero̱nu̱rya cateraniy jiñu̱tyadeda, tapi nanuni̱ru̱yada jiyasachiy yajachipuñi̱ Crístu daryaju̱ variy, nanuja̱mu̱ryu̱ñuma varidye.  
\v 12 Daryamusiy juuchatanu̱y nada, ne nadito̱tadeda daryaju̱ra ta̱riy jiñiquejada: “Diyemusiy ji̱ta ra̱siityari̱jaya̱sarani̱ vinu Ju̱denu.”  
\v 13 Daryamusiy nanudatyara pituyada, jiryatiy nanuvu̱taya̱ mitya ti̱ rorimyuju̱, ti̱ rorimyuju̱ntiy. Ne vinu nanuvicha pituryu̱y, daryaday nanuvicha variy va̱cha niqueru̱y risa̱ju̱ntiy, nani̱tyenu̱ñumaya̱ ti̱sa̱ variyu, nanuniquejaya̱ va̱cha, jiryatimyu̱ ne samirya niquejada darya.  
\v 14 Ramuni̱day ravya̱tara bacheno̱da vadero̱nu̱y ja̱mu̱yada nanudetuyadaju̱, nana̱tidye jnu̱tyara jiryoriy variy samiy, nadivaatya tara ta̱rivatya sa̱nique nanumityasirya quivu̱yada jiñijyu̱.  
\v 15 Sa̱tachuma̱ daryaju̱ bayantu nutyityu̱ tanu̱y rusa̱siy bacheno̱daveda.  
\v 16 Tanu̱tyi ra̱cha vaturu̱y Ju̱denu siityari̱nu̱y, tanu̱tyi ra̱cha nanutenu jtachanu̱y bacheno̱da, nadanuma ji̱ta ra̱jmu̱tya nada day, rañuma vicha paru̱cha̱riy jvaayada tavay Ju̱denu siityari̱vajyu̱. Daryamuni̱day rirya̱jmu̱tya Ju̱denu siityari̱vay nada si̱tenu bacheno̱da, netimyu̱ ne tenutanu̱y nada, ne chi̱ raryi jmu̱tya daryaju̱ variñada. 
\p  
\v 17 Ju̱denu siityari̱vay jnu̱tyavay ji̱ta rityi nusu̱chara samirya, vurya̱jchana̱tya varirya rivaacha̱da, vurya̱jmu̱tya variy risa̱ju̱ riy. Vurya̱jmu̱tyasara jaryiryi, muvyeñi̱tyi jvaarya Ju̱denu niquejada datyadoda; riñi̱ ji̱ta ra̱cha jmu̱tyasavay variy.  
\v 18 Tapi Ju̱denu niquejada jtachara: 
\q1 “Ne ya̱puchura vocaju̱ jiryatiy nutasarasiy qui̱sutya̱damu jvaañuni̱.” 
\m Daryaday ru̱tay Ju̱denu niquejadantiy: 
\q1 “Jvaañu jarye va̱tara jimyurichenusa̱da.” 
\m  
\v 19 Ne ya̱tuva̱chu rana̱cho̱ tu̱chuta̱da sanchiy siityari̱vay jnu̱tyi̱, sa̱tiy tu̱chuta vinu ti̱qui nijya̱mi̱ni̱. Nana̱tiy ju̱ti̱ tu̱chutanu̱jyu̱y danu̱ju̱myusiy varimyata mu̱nvamyusiy, rirya̱tiy tu̱chu tara sanchiy, ya̱tuva̱chu ji̱ta variy rana̱cho̱ rityu̱chuta̱da.  
\v 20 Ni̱tiy jiriryi̱ juuchuveda, rajuutuunu ya̱datyanu ra̱jisiy juuchuvedani̱, sa̱tidye paru̱y variy riva, rirya̱tidye suvu̱y tavarya juuchuveda varintyidye.  
\v 21 Ramu ri̱tay yivara jirya, su̱nu̱y Ju̱denu daryaju̱ jiñe̱cho̱, Crístu Jesús jarye, su̱pa̱vay jaryetasavay yisa̱ju̱. Ne ya̱jachipiya̱ tu̱choda vijyo̱mujachera jnu̱tyi̱ juuchuveda, netimyu̱ ne ya̱tuva̱chu ti̱ta̱ju̱ didyerya sanijyu̱ tu̱chuta̱da didye. Dantyamu̱y ne ya̱ma̱cho̱ mitya vapu variy sanijyu̱ jnu̱tyi̱ juuchuvedacanu. Ne jiryirye̱ sayadantiy dañuma saryicha jijyu̱tyanubi, dantyamu̱y ne jichuvu̱y chi̱ jiyada ya̱ra̱y varintyi.  
\v 22 Ne ya̱jaryuvu̱tya bayadara jijyomutu su̱nupadamu ti̱ ji, ya̱tidye bay variy jnu̱tyi̱ju̱ jasiñi̱. Saryityi vicha juuchati̱, raryi ra̱y sajuuchuveda jinchaju̱ varintyi, jiryatiy jibeyada jnu̱tyi̱ju̱ daryaju̱ni̱. Ya̱jdutya juuchuvedajisiy ji. 
\p  
\v 23 Samirya jivyicha̱daju̱ ne ya̱jatura vinu ja̱, ya̱jatura bínuja̱ rajaryeju̱, jiryatiy jivyimu jarapu̱chara daryaju̱, yidiva̱jaya̱sara japichiy ru̱co̱siy.  
\v 24 Tavay vadunchiy vu̱ñi datya cadnadumu jto̱jadajisiy: Riñi̱ ji̱ta juuchatavadye. Tavanchiy ne vu̱dyetya tara, netimyu̱ ne sanique cadnadu riñijyu̱ didye: “Juuchatavay jivyecyu̱.” Ramuni̱day ne ya̱jaryuvu̱y bayadani̱ jnu̱tyi̱.  
\v 25 Tavay vadunchiy vu̱dyetya samiy yivaayadamusiy: Samirya jachityavadyecyu̱. Tavanchiy ne vu̱dyetya vani̱ra samirya jachityavay vidye riñi̱cha. Ne ra̱ma̱cho̱ mitya, rá̱dityanu paricheyu. 
\c 6  
\p  
\v 1 Ti̱ta̱ju̱ sacumudemiy ra̱tuva̱chu patru̱ samiryamu yimu, riñuma nique nijya̱nvay Ju̱denu jiyaro̱ju̱, sadatyadoda jiyaro̱ju̱ jarye variy.  
\v 2 Ripyatru̱tiy ra̱cha Ju̱denu siityari̱nu, ne rirya̱paru̱y riva jnu̱yada samirya sana̱cho̱ jipyatru̱, Crístumusiy taryi̱vachi̱ daryaju̱ni̱. Daryaday sa̱jvaachara cumude samirya saju̱ jipyatru̱ntiy, sasiitye daryaju̱ Ju̱denuju̱, ramuni̱ va̱tasi̱ variñi̱. Ya̱datyanu jirya riy, ya̱siityetanintyiryi nijya̱nvay varintyi, jirya jvaayadaju̱. 
\s1 Vurya̱siityari̱sarani̱ Ju̱denu vuryi̱chana̱yadamu 
\p  
\v 3-4 Ti̱tiy ra̱datyanura taji datyadoda, ne sasiitye rana̱cho̱ Vu̱yntyityu̱ Jesucrístu samirya niquejada nu̱day, dantyamu̱y ne sa̱siitye jirya datyadodana̱cho̱ varintyi, nu̱tyuramusiy vu̱ryicha samirya Ju̱denu diya, nu̱tyuramusiy. Ni̱day vanu yinnuva̱ñu̱dayu, sadatyi̱sata̱ risa̱ju̱ra. Su̱diva̱jadamu jidyirye̱, japichiy sitaja̱nu variy, nique̱yadamu jarye sanique risa̱ju̱. Daryamusiy ravicha ti̱mu ni̱ru̱yada variy tara, ti̱ niquetta̱dacanu, ti̱ javityiye̱yadacanu, ti̱nijyu̱ quivu̱yadacanu jarye risa̱ju̱ni̱, nu̱ñi vanumiy riyasanta va̱cha niquejadatayu.  
\v 5 Riñi̱day vaduy jarupadodara jijechipiya̱jada, rime̱cho̱ datyi̱sa̱miy rivasiy, ne ridyetyara Ju̱denu datya̱da, mitya. Riñi jachipiya̱ Ju̱denu siityari̱sa̱data ya̱ca̱na̱chara tara.  
\v 6 Si̱tenu day vu̱ñi ca̱na̱y rajuura vu̱tyi siityari̱ni̱ Ju̱denu, vuryi̱chana̱tya varirya sasa̱rya.  
\v 7 Vu̱ryupañumatiy ne vuryi̱tu tara variy vuryisa̱, dantyamu̱y ne vu̱dyiiyadamu vuryi̱tu tara vuryimu varintyi.  
\v 8 Ramuni̱ vurya̱jchana̱tya varirya vuryi̱myi̱sara, vu̱ryoriy, vu̱chujay jarye risa̱ju̱.  
\v 9 Ni̱tiy vicharu̱y jaryi tarati̱, ne sajachi̱niy ta̱ryu̱yada tara variyu. Rani̱ru̱tyaniy ta̱ryu̱cha̱da tarani̱, jiryatiy ra̱vatya mityani̱, jiryatimyu̱ ne samirya rani̱cha. Vu̱ñi̱ru̱tyi riva tara, netimyu̱ ne samiryara, rani̱ ji̱ta jarupanu samirya vicha̱dajisivyu̱y.  
\v 10 Criquiy va̱tasa̱damusiy, jadchiñuma ru̱nday ti̱ta̱ju̱ nicyara̱y vicha̱da variy. Ricyaramya̱ tavay ra̱jisiy Ju̱denu siityari̱sa̱da criquiy va̱ta̱damusiy, raramijetyari̱ma̱ sa̱ntyuyadayu. 
\s1 Ya̱datyanu ripyaru̱tya̱dajisiyu 
\p  
\v 11 Jiñi ji̱ta Ju̱denu siityari̱nu si̱tenu, ya̱bay ra̱jisiy jirya ti̱ta̱ju̱. Ya̱jantyasara vicha̱da samirya jiryatiy Ju̱denu va̱ta daryá. Ya̱tuva̱chu simu, ya̱va̱ta jaryiñi̱, samirya jvadirya ye̱cha, ya̱vichaniy variy samirya riy nijya̱nvay.  
\v 12 Ya̱vanu̱tyara jijechipiya̱jada sanijyu̱ Ju̱denu, ye̱jirityera samirya ja̱muca̱ jnu̱tya̱, raju̱ yinu̱y sanatuyada Ju̱denu ji, ji jarye tu̱choda samiryamu vijyo̱mujachera: “Ratyuva̱chu simu Jesús,” rajuuvay tuva̱choda jityu̱chodana̱cho̱.  
\v 13 Ra̱batye tarate yimu. Ju̱denu ji̱ta ni̱tiy jnu̱tyaniy ti̱ta̱ju̱ riy, ni̱ni̱ tuva̱chura jiryatiy rabeyada yimura. Crístu Jesús jarye tuva̱chura, ni̱day tu̱chodara samirya tu̱choda cadnadubay mo̱vantiy, ravicha̱da si̱tya Pónsiyu Pyidátu.  
\v 14-15 Rabe yimura Ju̱denu niquejada siityejadaju̱, samirya vicha̱damuju̱, ti̱numa rañiquera va̱cha niquejada Ju̱denu niquejadanijyu̱. Ya̱siityari̱ jipyituyasa̱damura saniquejada, Vu̱yntyityu̱ Jesucrístu jti̱jadasa̱ra̱ju̱ varityi sa̱jti̱sara, jasicha̱ra̱ju̱tiy sabayada Ju̱denura yiti̱jada runda. Vinu ni̱ vichasara ti̱ta̱ju̱ Vu̱yntyityu̱, ti̱ta̱ju̱ rirya̱jtay: “Ni̱ni̱day samirya vichara.” Ni̱ni̱ vichasara jiyu vichavay nutyityu̱, jaryi nutyityu̱, daryaday jiyu vichavay curacaveda nutyityu̱ varintyiñi̱.  
\v 16 Vinu ni̱ni̱day vichasara ne diiyasi̱. Ni̱ni̱ vichasara jaryi vandamu, ne ti̱ jachi̱nityara jaryi vanda satuudicha̱damu. Ne ti̱ vanu diyada siva, tama̱ vana̱y sadiy siva, tama̱. Ni̱ni̱day ra̱chajaya̱sarate Vu̱yntyityu̱te. Daryanuma dyetya ra̱chatarye. 
\p  
\v 17 Ya̱datyanu riy ja̱mura criquityavay: Ne rirya̱núnu̱tya varirya. Ne rirya̱nutuy ranijyu̱ jicyuriquiy, ne ta̱renu baryi̱ra daryaju̱ra. Dañi̱ta rirya̱nutuy ji̱ta Ju̱denunijyu̱, vinu ni̱tiy sa̱chara rajuura samiy vu̱vyicha̱daju̱ vu̱y.  
\v 18 Ridye rajuu criquityavay ra̱jvaarya rajuura samirya day, jiryatiy rirya̱jtachara variy tavay: “Samiy jvaavyeryi.” Rirye̱cha sa̱yadacanumiy variy, riñantaja̱ra jicyuriquiy variy tavavya.  
\v 19 Riryityi jvaay rajuu criquityavay daryá, Ju̱denu ra̱bacharára samirya vicha̱da jarichuvimu rijyu̱ variy, ramuni̱ rirya̱jiryi jiñijyu̱ra si̱tenu samiy vicha̱da jiryatiy Crístumusirya. 
\s1 Sadatyadoda Pávurubay tamityani̱ Timutévubay tara 
\p  
\v 20 Ravya̱tasi̱ ji, Timutévu. Ya̱jnu̱tya samirya jiryatiy sabayada Ju̱denu si̱tenu yimura. Ya̱paru̱y riva va̱cha niquejada jiryatimyu̱ ne samirya niquesara darya, ya̱paru̱tye riva jmutya̱ja̱jadantiy (jiryatiy ru̱tay samiy datyadodara mitya quivu̱yadani̱ rani̱cha varidye), mitya riquivu̱yadamusiy yimutya̱ja̱jada.  
\v 21 Tavañi̱ caray Ju̱denu siityari̱sa̱da jisidye, quivu̱yada richiityari̱ daryaju̱ day. Jirye̱cha samirya Ju̱denu jtedamuju̱. 
\cls Sayanuma Pávuru