\id JHN ‑ Mixtec, Magdalena Peñasco 
\h Juan 
\toc1 Tnu'u vii tnu'u va'a Jesucristo ma sukan ni kaxtnu'u tee ni yo nani Juan ma 
\toc2 Juan 
\toc3 Jn. 
\mt1 Tnu'u vii tnu'u va'a Jesucristo ma sukan ni kaxtnu'u tee ni yo nani Juan ma 
\c 1  
\s1 Tnu'u Su'si ma ni kii ñayivi 
\rem La Palabra de Dios hecha hombre 
\p  
\v 1 Onde xinañu'u ma, iyo Tnu'u Su'si ma, te onde kivi yukan jâ iyo Tnu'u Su'si ma ji'in Su'si ma, te Tnu'u Su'si ma chi Su'si ma kúu. 
\m  
\v 2 Te Tnu'u Su'si ma iyo ji'in Su'si ma onde xinañu'u ma. 
\m  
\v 3 Te ja maa Tnu'u Su'si ma, te ni ka kuva'a ndaka ja ka iyo a, te ñatuu nawa ni kuva'a nú masu ja maa Tnu'u Su'si ma. 
\m  
\v 4 Te ja maa Tnu'u Su'si ma te jin koteku ñayii ma, te maa Tnu'u Su'si ma xtnuu nuu ñayii ma. 
\m  
\v 5 Te ñu'u ya'a ndú'va jajaa nuu nee ma, te ñatuu nawa kúndee ja ndá'va i ñu'u ma. 
\p  
\v 6 Ni kenda in tee ni yo nani Juan. In tee ni tetniñu Su'si ma kúu de. 
\m  
\v 7 Tee ya'a, ni kenda de ja ko kuu de testigu, sukan‑va'a ka'an de siki iya kúu ñu'u xtnuu vivii ma, te ndaka ñayii ma jin kandija ja iya ya'a sa'a ja jin ndani'i ta'vi o ma. 
\m  
\v 8 Juan ma, masu ñu'u xtnuu nuu ñayii ma kúu de, su'va ni tetniñu Su'si ma de ja ka'an de siki ñu'u xtnuu vivii ma. 
\m  
\v 9 Chi vaa maa Tnu'u Su'si ma kúu ñu'u xtnuu ndija nuu ñayii ma, te vee ya ñuu ñayivi a. 
\p  
\v 10 Te maa Tnu'u Su'si ma ni kii ñuu ñayivi a, ñuu ñayivi ni kuva'a ja maa ya ma, kovaa ñayii ñuu ñayivi a, masu ni ka ndakuni i ya. 
\m  
\v 11 Ni kenda ya ñuu ya ma, kovaa ñayii ñuu ya ma, masu ni ka jan‑ta'vi i ya. 
\m  
\v 12 Kovaa ndaka ñayii ni ka jan‑ta'vi ya ma te ni ka kandija i ya ma, ni wa'a ya tnu'u ja jin ko kuu i sa'ya Su'si ma. 
\m  
\v 13 Te ñayii ya'a chi masu sukan ni kuu kii ni kâku o ma, ni a masu sukan kúu ini maa ñayii ma, ni a masu sukan ka kuu ini tee ma kúu ja ni ka ndakâku jaa i nuu Su'si ma, nú masu ja sukan kúu ini maa Su'si ma, te ni ka ndakâku jaa i, te ni ka nduu i sa'ya ya ma. 
\p  
\v 14 Te Tnu'u Su'si ma ja kúu maa Jesucristo ma, ni kii ñayivi ya, te ni iyo ya ne'un ndaka o, te ni ka jini o jayiñu'u ya ma, jayiñu'u maa in maa tnu'u‑ni Sa'ya Su'si ma, te ndimaa tnu'u vii tnu'u mani ji'in ja ndaa ni yo ka'an, ni yo kachi ya. 
\m  
\v 15 Juan ma, ni ka'an de na in kúu Jesús ma, nuu ni kenda ya nuu ka iyo de ma, te káyu'u de ká'an de: 
\p ―‍Iya ya'a kúu iya ni ka'an sa ja kii kuee‑ka ya sana saña ma, te kanuu‑ka ya sana saña, vaa xi'na‑ka ya iyo sana saña ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 16 Ndaka ja va'a xeen neva'a ya ma ni ka ndani'i o, te sukan ni ka ni'i o kua'a xeen tnu'u vii tnu'u mani Su'si ma. 
\m  
\v 17 Tnu'u ni tatnuni Su'si ma chi ni wa'a ya nuu tee kúu Moisés ma, te ni yo ndakaxtnu'u de nuu ñayii ma. Kovaa tnu'u vii tnu'u mani ma ji'in ja ndaa ma ni kenda ja maa Jesucristo ma. 
\m  
\v 18 Ñatuu na in ni jini Su'si ma, nú masu ja Sa'ya maa in maa tnu'u‑ni ya ma, vaa Su'si kúu maa ya, te iyo ya ji'in Yuva ya ma. Suu ya kúu iya ni kaxtnu'u sukan iyo Su'si ma. 
\s1 Juan ma káxtnu'u na in kúu Jesucristo ma 
\rem Juan el Bautista da testimonio de Jesucristo 
\r (Mt 3:11‑12; Mr 1:7‑8; Lc 3:15‑17) 
\p  
\v 19 Te cha'a kúu ja ni ndaka'an tee kúu Juan ma. Te tee judío ñuu Jerusalén ma, ni ka tetniñu de sutu ma ji'in sa'ya tata Leví ma ja jin kakan‑tnu'u de na in kúu Juan ma. 
\m  
\v 20 Te ni ka'an ndaa Juan ma: 
\p ―‍Masu saña kúu Cristo iya tetniñu Su'si ma ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 21 Ni ka ndakan‑tnu'u de in‑ka jichi: 
\p ―‍¿Na in kúu ni? ¿Tee kúu Elías ma kúu ni? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p Juan ma, ni ndakone'e de: 
\p ―‍Ña'a. Masu suu sa. 
\p ―‍¿Tee ndákaxtnu'u tnu'u ni wa'a Su'si ma ja ka ndetu sa ja kenda de ma kúu ni? ―‍ka kuu de ka jiña'a tuku de. 
\p ―‍Ña'a ―‍kúu Juan ma jiña'a de. 
\p  
\v 22 Te ka jiña'a tuku de: 
\p ―‍¿Na in kúu ni vi? Sukan‑va'a jin kuña'a sa tee ni ka tetniñu ña'a ma. ¿Naxe ká'an ni? ¿Na in kúu ni? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 23 Juan ma, ni ndakone'e de: 
\p ―‍Saña kúu in ja káyu'u nuu masu nawa kuiti iyo a: “Jin ndasandaa ni ichi kii Iya Tátnuni ma”, sukan ni ka'an Isaías ma tee ni yo ndakaxtnu'u tnu'u ni yo wa'a Su'si ma ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 24 Te tee yukan chi tee ni ka tetniñu tee ka kuu fariseo ma ka kuu de. 
\m  
\v 25 Te ni ka jikan‑tnu'u de: 
\p ―‍Nú masu maa Cristo ma kúu ni, ni a Elías ma, ni a tee ndákaxtnu'u tnu'u ni wa'a Su'si ma kúu ni, ¿nava'a skuandute ni ñayii ma? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 26 Juan ma, ni ndakone'e de: 
\p ―‍Saña chi skuandute sa ñayii ma nuu ndute a. Kovaa ne'un ndaka ni a iyo iya masu ka jini ni, 
\m  
\v 27 te iya ya'a kúu iya kenda, te jin kuni o ya. Te jâ iyo ya xi'na‑ka sana ni kâku sa ma, te ni a ñií ndijan ya ma masu kaa masu iyo sa ja ndaji sa ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 28 Ndaka cha'a ni ka jini, ni ka jito ñayii ñuu Betania ma, ichi in‑ka yu'u yute nani Jordán ma, nuu yikuu Juan ma skuandute de ñayii ma. 
\s1 Jesús ma, sukan kúu ndikachi jaa ma, sukan kúu ya nuu Su'si ma 
\rem Jesús, el Cordero de Dios 
\p  
\v 29 Kivi xtnee ma Juan ma, ni jini de Jesús ma, ja kuan tu'va ya de, te jiña'a de: 
\p ―‍¡Jin konde'ya ni! Ya'a iyo iya kúu Ndikachi Jaa nuu Su'si ma, vaa suu ya xtandiyo kuechi ñayii ñuu ñayivi a. 
\m  
\v 30 Iya ya'a kúu iya ni ka'an sa ja kenda ya ma, te jin kuni ñayivi ni ya, te kanuu‑ka ya sana saña, vaa jâ iyo ya, saa ni kenda sa ma. 
\m  
\v 31 Maa sa, masu jini sa na in kúu ya nkuu, kovaa vee sa ja skuandute sa ñayii ma, te sukan‑va'a ñayii ñuu Israel ya, jin koo tu'va i te jin ndakuni i ya ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 32 Sani te Juan ma, ni ndaka'an de sukan ni jini de ma: 
\p ―‍Ni jini sa Xtumani Ndios ma, ja ni nuu ya andivi ma sukan kaa in sata, te ni jinkuiñi ya siki Jesús ma. 
\m  
\v 33 Saña chi ñatuu kuni‑ka sa nkuu ja Jesús ma kúu iya tetniñu maa Su'si ma, kovaa Su'si iya ni tetniñu ña'a ja skuandute sa ñayii ma ji'in ndute ma, ni ka'an ya nuu sa: “Na in kuni ni ja nuu Xtumani Ndios ma siki i te koo ya ji'in i ma chi iya yukan kúu iya skuandute ñayii ma ji'in Xtumani Ndios ma.” 
\m  
\v 34 Te maa sa ni jini, te kúu sa testigu ja Sa'ya Su'si ma kúu Jesús ya ―‍kúu de jiña'a de. 
\s1 Tee ka kuu xinañu'u ja ni ka ndikin de Jesús ma 
\rem Los primeros discípulos de Jesús 
\p  
\v 35 Kii xtnee ma Juan ma, iyo de ji'in uu tee ka ndikin ña'a ma. 
\m  
\v 36 Nuu ni jini de ja ni ya'a Jesús ma, Juan ma, jiña'a de: 
\p ―‍¡Jin konde'ya ni! Iya ya'a kúu Ndikachi Jaa nuu Su'si ma ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 37 Nduu tee ka ndikin Juan ma, ni ka jiniso'o de, te ni ka ndikin de Jesús ma. 
\m  
\v 38 Jesús ma, ni ndakonenuu ya, te ni jini ya ja ka ndikin de ya ma, te ni jikan‑tnu'u ya: 
\p ―‍¿Nawa ka nduku ni? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Te ni ka ndakone'e de: 
\p ―‍Rabí, ¿ndenu iyo ni? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. Te tnu'u rabí ma kúni ka'an “teskua'a”. 
\p  
\v 39 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Ne'e koo ni, te jin kuni ni ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Ni jan koo de, te ni ka jini de ndenu iyo ya ma, te ni ka iyo de ji'in ya onde ni kunee ma, vaa jâ ve ñini ma. 
\p  
\v 40 Te in de ma chi Andrés ñani Simón Pedro ma kúu de, te ja ni jiniso'o de sukan ká'an Juan ma, te ni ndandikin de Jesús ma. 
\m  
\v 41 Andrés ma, sani te ni ndanduku de ñani de Simón ma, te jiña'a de: 
\p ―‍Ni ka ndani'i ri Mesías ma ―‍kúu de jiña'a de. Te tnu'u Mesías ma kúni ka'an “Cristo iya ni tetniñu Su'si ma”. 
\p  
\v 42 Sani te Andrés ma, kuan koo de ji'in ñani de Simón ma nuu iyo Jesús ma. Nuu ni jini Jesús ma de, te jiña'a ya: 
\p ―‍Ndijin kúu Simón sa'ya Jonás ma, kovaa konani ni Cefas ―‍kúu ya jiña'a ya. Te tnu'u Cefas ma kúni ka'an “Pedro”. 
\s1 Jesús ma, ni kana ya Felipe ma ji'in tee kúu Natanael ma 
\rem Jesús llama a Felipe y a Natanael 
\p  
\v 43 Kivi xtnee ma Jesús ma, ni jani ini ya ja ki'in ya ñuu Galilea ma. Ni ndani'i ya Felipe ma, te jiña'a ya: 
\p ―‍Kondikin ña'a ni ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 44 Te ñuu Betsaida ma kúu ñuu Felipe ma ji'in Andrés ma ji'in Pedro ma. 
\m  
\v 45 Felipe ma, ni ka ndatna'a de ji'in Natanael ma, te jiña'a de: 
\p ―‍Ni ka ndani'i sa tee ni tee Moisés ma nuu tutu ndee tnu'u Su'si ma, suni ni ka tee tna tee ni ka yo ndakaxtnu'u tnu'u ni yo wa'a Su'si ma. Te suu de kúu Jesús sa'ya José ma, te tee ñuu Nazaret ma kúu de ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 46 Jiña'a Natanael ma: 
\p ―‍¿Xi kuu kee in ja va'a ñuu Nazaret ma? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p Felipe ma, ni ndakone'e de: 
\p ―‍Ne'e ni, te kuni ni ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 47 Nuu ni jini Jesús ma ja kuan tu'va tee kúu Natanael ma, te jiña'a ya: 
\p ―‍Ya'a vee in tee ndija ñuu Israel ya, in tee masu xnda'vi ñayii ma kúu de ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 48 Natanael ma, ni jikan‑tnu'u de: 
\p ―‍¿Naxe jini ña'a ni? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Jâ ni jini ña'a sa xi'na‑ka sana ni kana ña'a Felipe a, nuu iyo ni kati tnu higo ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 49 Natanael ma, jiña'a de: 
\p ―‍Rabí, ¡ndijin kúu Sa'ya Su'si ma! ¡Ndijin kúu rey ñuu Israel ya! ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 50 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍¿Ni kandija ni kuechi ja ni ka'an sa ja ni jini ña'a sa kati tnu higo ma? Su'va kua'a‑ka ja kuni ni sana cha'a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 51 Suni jiña'a Jesús ma: 
\p ―‍Ja ndaa ja ndaa ká'an sa ja onde vitna, te jin kuni ni andivi ma ja ndanune, te ángel Su'si ma jin nda koo jin nu koo siki sa ja kúu sa iya ni kenda ñayivi ñuu ñayivi a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\c 2  
\s1 Jesús ma, ni sa'a ya ja ndute ma, te ni nduu de ndute uva 
\rem Una boda en Caná de Galilea 
\p  
\v 1 Nuu uni kii ma ni iyo in viko tnánda'a ñuu nani Caná ñuu Galilea ma. Te yukan iyo tna si'i Jesús ma. 
\m  
\v 2 Te ni ka kana tna ñayii ma Jesús ma ji'in tee ka ndikin ya ma. Ni jan koo de ji'in ya viko tnánda'a ma. 
\m  
\v 3 Te ni ndi'i ndute uva ma, te si'i Jesús ma, jiña'a ña ya: 
\p ―‍Ñatuu‑ka na ndute uva ka neva'a i ―‍kúu ña jiña'a ña. 
\p  
\v 4 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍¿Nawa kúni ni ja sa'a sa? ¿Nava'a ká'an ni sa'a? Ñatuu kenda‑ka ora ja satniñu sa ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 5 Te jiña'a ña tee ka skanduu ndute uva ma: 
\p ―‍Jin sa'a ni ndaka ja ká'an i ma ―‍kúu ña jiña'a ña. 
\p  
\v 6 Ka nukuiñi iñu yuu ka kuu tinaja ja jin ku'un ndute ka jatniñu ñayii judío ma sukan ka sa'a i kivi ka kuni i ja jin nduvii i nuu Su'si ma. Te in tinaja ma chi kanda uu xi uni kiyi ndute. 
\p  
\v 7 Jesús ma, jiña'a ya tee ka skanduu ndute uva ma: 
\p ―‍Jin xchitu ni ndute nuu tinaja a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Te ni ka xchitu de. 
\p  
\v 8 Te Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Vitna te jin tava ni jaku ndute a, te jin xsia'a ni de nuu tee kúcargu viko a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Sukan ni ka sa'a de. 
\m  
\v 9 Te tee kúcargu viko ma, ni jitotnuni de ndute ni nduu ndute uva ma. Ni masu jini de ndenu ni kee ndute uva ma chi maa in‑ni tee ka skanduu ma ka jini, chi vaa maa de ni ka tava ndute ma. Chukan kúu ja tee kúcargu viko ma, ni kana de suchi tnánda'a ma, 
\m  
\v 10 te jiña'a de: 
\p ―‍Ndaka ñayii ma, xinañu'u ndute uva va'a‑ka ma ka skanduu i, te nuu jâ ni kukua'a ka ji'i ñayii ka iyo viko ma, sani te ka kene'e i ja nda'vi‑ka ma. Kovaa ro'o chi ni tava'a ro ndute uva va'a‑ka a, te onde vitnañu'ni, sana ni kene'e ro de ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 11 Cha'a kúu ja ni sa'a Jesús ma ñuu nani Caná ñuu Galilea ma, te cha'a kúu xinañu'u milagru ni sa'a ya ma, ja ni kaxtnu'u ya jayiñu'u maa ya ma. Te tee ka ndikin ya ma, ni ka kukanu ini‑ka de ya. 
\p  
\v 12 Te ni jinu sukan, te kua'an ya ñuu Capernaum ma. Te ndikin si'i ya ma, ji'in ñani ya ma, ji'in tee ka ndikin ya ma, kuan koo de ji'in ya. Te yukan ni iyo ya ji'in de jaku kii. 
\s1 Jesús ma, ni ndasavii ya ini veñu'u ka'nu ma 
\rem Jesús purifica al templo 
\r (Mt 21:12‑13; Mr 11:15‑18; Lc 19:45‑46) 
\p  
\v 13 Jesús ma, kua'an ya ñuu Jerusalén ma, vaa jâ ve kuyatni Viko Pascua ja ka sa'a ñayii judío ma. 
\m  
\v 14 Te ini veñu'u ma chi ni ndani'i ya tee ka xiko xndiki, ji'in tee ka xiko ndikachi, ji'in tee ka xiko sata, ji'in tee ka nukoo ka sama de xu'un ñayii ma. 
\m  
\v 15 Ja ni jini Jesús ma sukan, ni ke'en ya in yo'o, te ni sa'a ya in yutnu xii, te ni kene'e ya ndaka kiti ka ñu'u ma, ji'in ndaka ñayii ma. Te ñayii ka sama xu'un ma, ni jatenuu ya xu'un i ma, te ni kondakin ya mesa i ma. 
\m  
\v 16 Suni tee ka xiko sata ma jiña'a ya: 
\p ―‍¡Jin xtandiyo ni kiti ya'a! ¡Má jin sa'a ni nuya'vi ve'e Yuva sa ya! ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 17 Sani te ni ka ndaka'án tee ka ndikin ya ma sukan ká'an tutu ndee tnu'u Su'si ma: “Kúkueñu sa ve'e Yuva sa a, te chukan kúu ja sa'a sa ndaka cha'a.” 
\p  
\v 18 Te ni ka jikan‑tnu'u tee judío ma nuu Jesús ma: 
\p ―‍¿Nde a kúu ja kaxtnu'u ni, ja sa'a ni sa'a? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 19 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Jin ndakana ni veñu'u ya'a, te nuu uni kii te ndasa'a sa ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 20 Te tee judío ma, ka jiña'a de: 
\p ―‍Uu xiko iñu (46) kuiya ni ka satniñu i ja ni kuva'a veñu'u a, te ¿ndijin, nuu uni‑ni kii te ndasa'a ni, ká'an ni a? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 21 Kovaa veñu'u ká'an Jesús ma chi maa yikikuñu ya ma kúu ja ká'an ya ma. 
\m  
\v 22 Chukan kúu ja nuu ni ndateku ya ma, te tee ka ndikin ya ma, ni ka ndaka'án de sukan ni ka'an ya ma, te ni ka kandija de sukan ká'an tutu ndee tnu'u Su'si ma ji'in ja ká'an Jesús ma. 
\s1 Jesús ma, jini ya nawa ñunee ini anua ñayii ma 
\rem Jesús conoce a todos 
\p  
\v 23 Nani iyo Jesús ma Viko Pascua ñuu Jerusalén ma, kua'a ñayii ma, ni ka kandija i ja ká'an ya ma, ja ni ka jini i milagru ni sa'a ya ma. 
\m  
\v 24 Kovaa Jesús ma, masu ni yo kukanu ini ya ñayii yukan, vaa jini ya sukan inu‑ini ndaka i ma. 
\m  
\v 25 Ñatuu ni yo jiniñu'u ya ja na in kuña'a ja naxe ka kuu ñayii ma, vaa maa ya chi jâ jini ya onde ini anua ñayii ma nawa ñu'u ini i. 
\c 3  
\s1 Ni ka ndatnu'u Jesús ma ji'in tee nani Nicodemo ma 
\rem Jesús y Nicodemo 
\p  
\v 1 Iyo in tee fariseo ma ja nani de Nicodemo, te in tee kanuu xeen ne'un ñayii judío ma kúu de. 
\m  
\v 2 Tee ya'a, ni kii de nuu iyo Jesús ma in jakuaa, te jiña'a de: 
\p ―‍Teskua'a, ka jini sa ja nuu Su'si ma vee ni ja kaxtnu'u ni nuu ñayii a, vaa masu na in kúu sa'a milagru sa'a ni a, nú masu iyo i ji'in Su'si ma ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 3 Te ni ndakone'e Jesús ma, te jiña'a ya: 
\p ―‍Ja ndaa ja ndaa ká'an sa, nú na in ma ndakâku jaa i, masu kuu kuni i nuu tatnuni Su'si ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 4 Te jiña'a Nicodemo ma: 
\p ―‍¿Xi kuu ja in ñayii nija'nu ma, te ndakâku jaa i in‑ka jichi? ¿Kuu ndivi i chii si'i i ma te ndakâku jaa i in‑ka jichi? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 5 Te ni ndakone'e Jesús ma: 
\p ―‍Ja ndaa ja ndaa ká'an sa, nú na in ma kâku ji'in ndute ji'in Xtumani Ndios ma, masu kuu kuni i nuu tatnuni Su'si ma. 
\m  
\v 6 Ñayii ni kâku nuu si'i i ma chi yikikuñu‑ni kúu i. Kovaa ñayii ni ndakâku jaa ja sa'a Xtumani Ndios ma, ni ndujaa anua i ma nuu Su'si ma. 
\m  
\v 7 Máko kun‑nenu ini ni ja ká'an sa ja jiniñu'u ja jin ndakâku jaa ni. 
\m  
\v 8 Vaa jini ni ja yi'i kajin ma nuu kúni maa i ma, te jiniso'o o ja kúu yu'u i ma, kovaa masu jini o nde ichi vee i nde ichi kua'an i. Sukan kúu ñayii ndákâku jaa ja sa'a Xtumani Ndios ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 9 Nicodemo ma, ni ndakakan‑tnu'u de in‑ka jichi: 
\p ―‍¿Naxe kúu ja ká'an ni a? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 10 Te Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Ndijin ja in teskua'a ñuu Israel ya kúu ni, te ¿ñatuu jini ni ja ká'an sa a? 
\m  
\v 11 Ja ndaa ja ndaa ká'an sa, ja ja ka jini sa a ka ka'an sa, ji'in ja ka nde'ya sa a, te ka ndaka'an sa a, kovaa masu ka kandija ni ja ka ndaka'an sa a. 
\m  
\v 12 Nú ma jin kandija ni tna'a ja ká'an sa a sukan kúu ñuu ñayivi a, ¿naxe jin kandija ni nuna ka'an sa sukan kúu andivi ma? 
\m  
\v 13 Masu na in ni kaa andivi ma, nú masu ja maa iya ni kenda ñayivi ñuu ñayivi a, ja iyo ya andivi ma. 
\m  
\v 14 Sukan ni sa'a Moisés ma, ja ni ndone'e sukun de in koo nani‑maa kaa kúu ti nuu masu nawa kuiti iyo ma, sukan jiniñu'u ja iya ni kenda ñayivi ñuu ñayivi a, jin ndone'e sukun i ya, 
\m  
\v 15 sukan‑va'a nú na in na kandija i ya ma, masu skenaa i maa i, su'va koteku i ni‑kani ni‑jika ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\s1 Ûni kútoo xeen Su'si ma ndaka ñayii ñuu ñayivi a 
\rem El amor de Dios para el mundo 
\p  
\v 16 Su'si ma, ni kutoo xeen ya ñayii ka iyo ñuu ñayivi a, te ni tetniñu ya Sa'ya maa in maa tnu'u‑ni ya ma, sukan‑va'a nú na in na kandija ya ma, te masu skenaa i maa i, su'va ndani'i ta'vi i te koteku i ni‑kani ni‑jika. 
\m  
\v 17 Vaa Su'si ma, masu ni tetniñu ya Sa'ya ya ma ñuu ñayivi ya'a ja xndo'o xneni ya ñayii ma. 
\m  
\v 18 Su'va ñayii kandija ya ma, masu ki'in i andeya ma ja chunaa i. Kovaa ñayii ñatuu kándija ya ma, jâ iyo i ja chunaa maa i, vaa masu kándija i Sa'ya maa in maa tnu'u‑ni Su'si ma. 
\p  
\v 19 Chukan kúu ja jin chunaa maa ñayii ma, vaa ni kii Jesús ma, te sukan tnuu ñu'u ma sukan kúu ya, káxtnu'u ya ichi va'a nuu o a. Kovaa maa ñayii ma chi ni ka jatna ini‑ka i ichi nuu nee ma sana ichi nuu xtnuu ya ñu'u maa ya ma, vaa ja ka sa'a i ma chi ja u'vi kúu. 
\m  
\v 20 Vaa ndaka ñayii ka sa'a ja u'vi ma, ñatuu ka jatna ini i nuu xtnuu ya ñu'u maa ya ma, te ñatuu kí koo i nuu xtnuu ya ñu'u maa ya ma, sukan‑va'a ñatuu na in ko ndakuña'a ja ja u'vi kúu ja ka sa'a i ma. 
\m  
\v 21 Kovaa ñayii ka sa'a ja ndaa ma chi kí koo i kí tu'va i nuu tnuu ñu'u ya ma, sukan‑va'a jin kuni ñayii ma ja ka sa'a i sukan tátnuni Su'si ma. 
\s1 Ni ka'an Juan ma sukan kanuu‑ka tniñu sa'a Jesús ma sana tniñu sa'a maa de ma 
\rem Juan el Bautista vuelve a hablar de Jesús 
\p  
\v 22 Ni jinu, sani te Jesús ma, kua'an ya ji'in tee ka ndikin ya ma ñuu Judea ma. Nuu ni iyo ya ji'in de ma, te ni yo skuandute ya ñayii ma. 
\m  
\v 23 Suni Juan ma, iyo de ichi ñuu Enón ma yatni ñuu Salim ma, te ni yo jan koo ñayii ma, te ni yo skuandute de i, vaa iyo kua'a ndute yukan. 
\m  
\v 24 Sa'a ni yo kuu, nuu ñatuu kivi‑ka Juan ma vekaa ma. 
\p  
\v 25 Kovaa jaku ñayii ka ndikin Juan ma, ni ka keja'a i ka tetna'a i ji'in in tee judío ma siki ja sukan nduvii ndundoo ñayii ma nuu Su'si ma, 
\m  
\v 26 te ni jan koo i ka jiña'a i Juan ma: 
\p ―‍Teskua'a, jini ni ja tee ni iyo ji'in ni ichi in‑ka yu'u yute Jordán ma, tee ni ka'an ni na in kúu de ma, te vitna chi yikuu de skuandute de ñayii ma, te ndaka i ka ndikin de ―‍ka kuu i ka jiña'a i. 
\p  
\v 27 Te Juan ma, jiña'a de: 
\p ―‍Masu nawa kuu koneva'a o, nú masu taa maa Su'si ma. 
\m  
\v 28 Ndaka maa ni ni ka jiniso'o ja ká'an ndaa sa ja masu Cristo iya tetniñu Su'si ma kúu sa chi yika‑ni ja in ñayivi‑ni kúu sa, te ni tetniñu ña'a Su'si ma ja satu'va sa ichi vee Cristo ma. 
\m  
\v 29 Vaa in viko tnánda'a ma chi suchi tnánda'a ma, kúsii ini xeen i ja iyo i ji'in suchi si'i ma, te suni sukan kúu tna suchi kétna'a ini ji'in suchi tnánda'a ma, ja iyo tna i yukan, te jiniso'o i ja ká'an suchi tnánda'a ma, te kútachi xeen i. Te vitna sukan kúsii ini tna sa. 
\m  
\v 30 Chukan kúu ja saña chi nduu luluu‑ka tniñu sa'a sa a, te maa ya chi su'va kuka'nu‑ka tniñu sa'a ya ma, vaa iya kanuu‑ka kúu ya sana saña ―‍kúu de jiña'a de. 
\s1 Jiniñu'u ja jin kandija o ja ká'an Jesús ma 
\rem El que viene de arriba 
\p  
\v 31 Iya vee onde sukun ma iyo siki ndaka o. Ñayii iyo nuu ñu'ú ya'a, ñayii nuu ñu'ú ya'a kúu i, te ká'an i sukan kúu nuu ñu'ú ya. Kovaa iya vee onde andivi ma, iyo ya siki ndaka ja iyo ñuu ñayivi a, 
\m  
\v 32 te ká'an ya ja jiniso'o ya ma ji'in ja jini ya ma. Kovaa ñatuu na in kándija ja ká'an ya ma. 
\m  
\v 33 Kovaa nú na in na kandija ya ma, ñayii yukan, ká'an ndaa i ja Su'si ndija kúu Su'si ma, 
\m  
\v 34 vaa maa Su'si ma ni tetniñu Sa'ya ya ma. Vaa iya ni tetniñu Su'si ma, ká'an ya ndaka ja tátnuni Su'si ma, vaa Su'si ma chi masu jaku‑ni Xtumani maa ya ma ni wa'a ya Sa'ya ya ma chi ni wa'a ndi'i ni wa'a tu'u ya. 
\m  
\v 35 Vaa Yuva ya ma chi kútoo ya Sa'ya ya ma, te wa'a ya tnu'u ja tátnuni Sa'ya ya ma siki ndaka ja iyo ñuu ñayivi a. 
\m  
\v 36 Nú na in kandija Sa'ya ya ma, te koteku i ni‑kani ni‑jika, kovaa nú na in ñatuu kúni kandija i Sa'ya ya ma, masu koteku i, su'va ndetu ña'a nuu ndo'o neni i ma. 
\c 4  
\s1 Jesús ma, ni ndatnu'u ya ji'in in ña'a ñuu Samaria ma 
\rem Jesús y la mujer de Samaria 
\p  
\v 1 Tee ka kuu fariseo ma, ni ka jini de ja ka kandija kua'a‑ka ñayii ja ká'an Jesús ma te ni yo skuandute kua'a‑ka ya ñayii sana Juan ma. 
\m  
\v 2 (Kovaa masu maa Jesús ma ni yo skuandute ñayii ma chi tee ka ndikin ya ma ni ka yo skuandute ñayii ma.) 
\m  
\v 3 Nuu ni jini Jesús ma ja sukan ka jani ini tee ka kuu fariseo ma, te ni ndee ya ñuu Judea ma, te kuan no'o ya ñuu Galilea ma. 
\p  
\v 4 Te ichi kuan no'o ya ma, jiniñu'u ja ndaya'a ya ñuu Samaria ma. 
\m  
\v 5 Chukan kúu ja ni kenda ya ñuu Samaria ma ichi nuu nani Sicar ma 
\m  
\v 6 yatni ñu'ú tee ni yo kuu Jacob ma ja ni wa'a de sayii de José ma. Yukan iyo in soko ndute ni ka yo xnani ñayii ma soko Jacob ma. Te Jesús ma, ni ku‑u'vi ya ja ni jika ya ma, te ni jinkoo ya yu'u soko ma nuu sani te kuu sava nduu. 
\m  
\v 7 Sani te ni kenda in ña'a ñuu Samaria ma kuan tava ña ndute soko ma, te Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Taa ni vala ndute ko'o sa ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 8 Te tee ka ndikin ya ma chi jâ kuan koo de ini ñuu ma kuan kuaan de ja jin kaa de ji'in ya ma. 
\p  
\v 9 Kovaa ñayii judío ma, masu ni ka yo jatniñu i ndatniñu ñayii ñuu Samaria ma. Te chukan kúu ja ña'a ma, ni ndakone'e ña: 
\p ―‍¿Naxe kúu ja ndijin, ja tee judío ma kúu ni, te jikan ni ndute nuu saña ja kúu sa ña'a ñuu Samaria a? ―‍kúu ña jiña'a ña. 
\p  
\v 10 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Nute kuni ni nawa kúu ja taa Su'si ma, te nute kuni ni na in kúu ja jikan ndute nuu ni a chi maa ni kakan ndute ko'o ni, te taa ya ndute sa'a ja koteku ñayii ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 11 Te ña'a ma, jiña'a ña: 
\p ―‍Ndijin, masu nawa yinda'a ni ja tava ni de, te vaa kunu soko a, te ¿ndenu yinda'a ni ndute taa ni ja koteku sa ma? 
\m  
\v 12 Tee jana'a ni yo kuu Jacob ma, ni ka yo ji'i de ndute soko ya'a, ji'in sa'ya de ma, ji'in kiti de ma. Te ni xndoo de soko ya'a ja jin nduta'vi o a. ¿Te naku ká'an ni sukan? ¿Xi ja va'a‑ka ni sana Jacob ma? ―‍kúu ña jiña'a ña. 
\p  
\v 13 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Ndaka ñayii jin ko'o ndute ya'a chi jin ko yichi‑ka i, 
\m  
\v 14 kovaa ñayii jin ko'o ndute kua'a sa ma, masu jin ko yichi‑ka i, vaa onde ini anua ñayii jin kuan‑ta'vi ndute kua'a sa ma ko kuu sukan kúu nuu tóo ndute ja masu nde ndi'i de ma, te jin koteku i ni‑kani ni‑jika ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 15 Te jiña'a ña'a ma: 
\p ―‍Ndijin, taa ni ndute yukan, sukan‑va'a máko ko yichi‑ka sa, te máko kii‑ka sa ki tava sa ndute a ―‍kúu ña jiña'a ña. 
\p  
\v 16 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Kuá'an ni, te kana ni yii ni ma, te kii ni ji'in de ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 17 Te jiña'a ña'a ma: 
\p ―‍Masu na yii sa iyo ―‍kúu ña jiña'a ña. 
\p Te Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Va'a‑ni ni ka'an ni ja masu na yii ni iyo, 
\m  
\v 18 vaa u'un tee ni iyo ji'in ni ma, te tee iyo ji'in ni vitna a chi masu yii ni kúu de. Te ja ndaa kúu ja ká'an ni a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 19 Ja ni jiniso'o ña sukan ma, te jiña'a ña: 
\p ―‍Ndijin chi in tee ndákaxtnu'u tnu'u wa'a Su'si ma kúu ni. 
\m  
\v 20 Tna'a sa ñayii jana'a ñuu Samaria ya chi ni ka yo chiñu'u i Su'si ma nuu yuku ya'a. Te ndijin tee judío ma, ka ka'an ni ja Jerusalén ma kúu nuu jin chiñu'u o Su'si ma ―‍kúu ña jiña'a ña. 
\p  
\v 21 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Ndijin, kandija ni ja ká'an sa a, vaa sani te kenda kivi, te masu jiniñu'u‑ka ja jin koo ni yuku ya'a ni a ñuu Jerusalén ma ja jin chiñu'u ni Yuva o ma. 
\m  
\v 22 Ndijin, masu ka jini ni na in ka chiñu'u ni, kovaa saña chi ka jini sa na in ka chiñu'u sa, vaa ne'un ñayii judío ma kenda iya sa'a ja jin ndani'i ta'vi ñayii ma. 
\m  
\v 23 Kovaa kenda ora ma, te vitna kúu ora ja jin chiñu'u ndija ñayii ma Yuva o Su'si ma, te jin sa'a ndaa jin sa'a ndija i ndaka sukan kúni maa Xtumani Ndios ma. Vaa suni Yuva o ma chi ndánduku ya ñayii ni‑yu'u ni‑ini i jin ndachiñu'u ndija i ya ma. 
\m  
\v 24 Vaa Su'si ma chi masu kuni ndijin o ya, vaa Xtumani Ndios ma kúu ya. Te ñayii jin chiñu'u ya ma, jiniñu'u ja ni‑yu'u ni‑ini i jin chiñu'u i ya sukan kúni maa Xtumani Ndios ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 25 Te ña'a ma, jiña'a ña: 
\p ―‍Saña chi jini sa ja kii Mesías ma, te kivi kii ya ma kaxtnu'u ndi'i kuiti ya ndaka ―‍kúu ña jiña'a ña. Te tnu'u Mesías ma kúni ka'an “Cristo iya tetniñu Su'si ma”. 
\p  
\v 26 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Maa sa kúu iya yukan, iya ká'an ji'in ni a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 27 Sani te ni ka ndenda koo tee ka ndikin ya ma, te ni ka sa'vi‑nka ini de ja Jesús ma, yikuu ya ká'an ya ji'in ña'a ma. Kovaa ni‑in de ñatuu ni ka kusaa ini ja jin kakan‑tnu'u de nawa kúni ya xi nawa ka ndatnu'u ya ji'in ña'a ma. 
\p  
\v 28 Te ña'a ma chi ni xndoo ña kiyi ña ma, te kuan no'o ña ini ñuu ma, te ni jiña'a ña nuu ñayii ma: 
\p  
\v 29 ―‍Ne'e koo ni, te jín koo o, te jin kuni ni in tee ja ni ka'an de ndaka ja ni yo sa'a, ni yo kuu sa ma. ¿Te kuiti masu tee ya'a kúu Cristo ma? ―‍kúu ña jiña'a ña. 
\p  
\v 30 Sani te ni ka ke koo ñayii ñuu yukan, te kuan koo i nuu iyo Jesús ma. 
\m  
\v 31 Kovaa nani ve koo ñayii ñuu ma, te ka ka'an nda'vi tee ka ndikin ya ma ja kaa ya xita, te ka jiña'a de: 
\p ―‍Teskua'a, kaa ni vala ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 32 Kovaa jiña'a ya: 
\p ―‍Saña chi iyo in ja kaa sa ja masu ka jini ni ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 33 Te tee ka ndikin ya ma, ni ka keja'a de ka jikan‑tnu'u tna'a de: 
\p ―‍¿Kuiti masu na in ni ki xsia'a ja ni jaa de? ―‍ka kuu de ka ka'an de. 
\p  
\v 34 Kovaa Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Ndeyu sa kúu ja sa'a sa sukan kúni iya ni tetniñu ña'a ma, te xsinu sa tniñu ni tatnuni ya ja sa'a sa a. 
\m  
\v 35 Ndijin, ka ka'an ni: “Kúni‑ka kuun‑ka yoo sana ndaxtutu o itu ma”, kovaa saña chi ká'an sa, jin ndonenuu ni te jin konde'ya ni nuu ni ka saka i triu ma, vaa jâ ni ka kuaan ja sani te ndututu i. 
\m  
\v 36 Ñayii satniñu nuu ndútutu ma chi ké'en ya'vi i, te ñayii ndáxtutu ma, ndáxtutu i ja jin koteku i ni‑kani ni‑jika, vaa suni ñayii sáka ma ji'in ñayii ndáxtutu ma, ka kusii ini ndunduu i. 
\m  
\v 37 Vaa sa'a, te kúu ja ndaa ja ndija tnu'u ndichi ka ka'an i ma: “In ñayii sáka, te in‑ka i ndáxtutu.” 
\m  
\v 38 Saña ni tetniñu ndaka ni ja jin ndaxtutu ni tna'a ja masu nawa ni ka satniñu ni ja kuite i ma. Siin‑ka ñayii ni ka yo satniñu. Te ndijin jin ko kuu ñayii jin ndaxtutu kuenda ñayii ni ka satniñu ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 39 Kua'a ñayii ñuu Samaria ma ni ka kandija Jesús ma, vaa ni ka jini i ja ndaa ni ndakani ña'a ma, ja ni ndakuña'a ya ndaka sukan ni yo sa'a, ni yo kuu ña ma. 
\m  
\v 40 Chukan kúu ja nuu ni kenda koo ñayii Samaria ma nuu iyo Jesús ma, te ka ka'an nda'vi i Jesús ma ja na kendoo ya ñuu yukan. Te ni kendoo ya yukan uu kii. 
\m  
\v 41 Te kua'a xeen‑ka ñayii ni ka kandija ja ká'an ya ma, 
\m  
\v 42 te ka jiña'a de nuu ña'a ma: 
\p ―‍Vitna, te ka kandija sa. Masu nani ja ni ka'an ni ma, chi vaa maa sa ni ka jiniso'o ja ni ka'an ya ma, te ni ka ndasa'a sa kuenda ja iya ya'a kúu iya sa'a ja jin ndani'i ta'vi ñayii ñuu ñayivi a ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\s1 Jesús ma, ni ndasava'a ya sayii in tee kanuu satniñu nuu rey ma 
\rem Jesús sana al hijo de un oficial del rey 
\p  
\v 43 Ni ya'a uu kii ma, te ni ndee Jesús ma ñuu Samaria ma, te kuan no'o ya ñuu Galilea ma. 
\m  
\v 44 Te sa'a ni yo ka'an maa ya: In tee ndákaxtnu'u tnu'u wa'a Su'si ma, ñatuu ka ndachiñu'u ña'a ñayii ñuu de ma, kovaa ñayii in‑ka ñuu ma chi ka ndachiñu'u i de. 
\m  
\v 45 Nuu ni ndenda ya ñuu Galilea ma, te ñayii ñuu yukan, ni ka ndatnu'u mani i ji'in ya, vaa suni ni jan koo tna i Viko Pascua ñuu Jerusalén ma, te suni ni ka jini i ndaka ja ni sa'a ya yukan ma. 
\p  
\v 46 Jesús ma, kuan no'o ya Caná ñuu Galilea ma nuu ni sa'a ya ja ndute ma, te ni nduu de ndute uva ma. Te iyo in tee kanuu satniñu nuu rey ma, te iyo in sayii de ñuu Capernaum ma, te ku'u i. 
\m  
\v 47 Nuu ni jini tee kanuu satniñu nuu rey ma, ja ni ndenda Jesús ma ñuu Galilea ma ja ni ja'an ya ñuu Judea ma, te ni ja'an de ni jan koto de ya, te ni ka'an nda'vi de ya ja ki'in ya ve'e de ma te ndasava'a ya sa'ya de ma, vaa ku'u ka'vi i, te kûu i kúni i. 
\m  
\v 48 Te Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Ndijin, masu ka kandija ni, nú masu jin kuni ni seña ji'in milagru ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 49 Kovaa tee kanuu satniñu nuu rey ma, jiña'a de: 
\p ―‍Tee tatnuni, kachi ni, te kí'on. Nú ña'a, te kûu sa'ya sa ma ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 50 Sani te Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Kuán no'o ni ve'e ni ma chi téku sa'ya ni ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Te tee ma chi ni kandija de ja ni ka'an Jesús ma, te kuan no'o de. 
\m  
\v 51 Nani kuan no'o de ve'e de ma, te tee ka jinukuechi nuu de ma, ni ki koo de ni ka ki ndi tna'a de tee ma, te ka jiña'a de: 
\p ―‍Téku sa'ya ni ma ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 52 Te ni jakondee de jikan‑tnu'u de na ora ni ndusii ini i ma, te ni ka ndakone'e tee ma: 
\p ―‍Iku ma nuu ka in nuu ve kukuee ma ni nuu ña'a ka'ni i ma ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 53 Te yuva i ma, ni ndasa'a de kuenda ja maa ora yukan ni jiña'a Jesús ma: “Téku sa'ya ni ma”, te ndaka de ve'e de ma ni ka kandija Jesús ma. 
\p  
\v 54 Cha'a kúu ja ku‑uu seña ji'in milagru ni sa'a Jesús ma nuu ni ndenda ya ñuu Galilea ma ja ni ja'an ya ñuu Judea ma. 
\c 5  
\s1 Jesús ma, ni ndasava'a ya in tee ñatuu kúu kanda de 
\rem Jesús sana al paralítico de Betzatá 
\p  
\v 1 Ja ni ya'a jaku kii ma, te ñayii judío ma, ni ka sa'a i in viko, te Jesús ma, kua'an tuku ya ñuu Jerusalén ma. 
\m  
\v 2 Ñuu Jerusalén ma nuu nani Ye'e Ndikachi ma iyo in nuu ñu'u ndute, te sa'an hebreo ma nani i Betzata. Iyo u'un corredor, 
\m  
\v 3 te yukan ka iyo kua'a ñayii ka ku'u, ji'in ñayii inukuaa ma, ji'in ñayii cojo ma, ji'in ñayii ñatuu kúu jin kanda i ma. Ka ndetu ndaka i ja kanda ndute ma. 
\m  
\v 4 Vaa in ángel Su'si ma, na'nu‑ni na'nu‑ni ni yo kenda i, te ni yo skanda i ndute ma, te jínu kánda ndute ma, te ñayii kúñama ma, te xinañu'u i jan kêe nuu ndute ma, te ni yo nduva'a i ndeva'a‑ni na kue'e ni yo ndo'o i ma. 
\p  
\v 5 Ne'un ndaka ñayii ma iyo in tee jâ iyo oko ja'un uni (38) kuiya ja ku'u de ma. 
\m  
\v 6 Nuu ni jini ña'a Jesús ma ja kátuu de ma te ni jini ya ja ni kukua'a kuiya ku'u de ma, te ni jikan‑tnu'u ya: 
\p ―‍¿Kúni ni ja nduva'a ni? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 7 Te tee ku'u ma, ni ndakone'e de: 
\p ―‍Señor, masu na in neva'a sa ja skee ña'a i nuu ndute a ora kánda de ma. Ndaka jichi kúni sa ja kêe sa ma, te in‑ka ñayii kée xinañu'u‑ka ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 8 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Ndakoo ni, te ndake'en ni nuu ni katuu ni a, te kuán no'o ni ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 9 Te ora yukan‑ni ni nduva'a tee ku'u ma, te ni ndake'en de nuu ni katuu de ma, te ni keja'a de jika de. 
\p Kovaa kivi ni tatnuni Su'si ma ja ma jin satniñu ñayii ma kúu, 
\m  
\v 10 te tee judío ma, ka jiña'a de nuu tee ni nduva'a ma: 
\p ―‍Vitna kivi ni tatnuni Su'si ma ja ma jin satniñu o kúu. Masu jatna ini Su'si ma ja ndakuiso ni nuu ni katuu ni a ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 11 Te tee yukan, ni ndakone'e de: 
\p ―‍Vaa maa tee ni ndasava'a ña'a ma ká'an: “Ndake'en ni nuu ni katuu ni a, te kuán no'o ni” ―‍kúu de ká'an de. 
\p  
\v 12 Te ni ka jikan‑tnu'u de tee ma: 
\p ―‍¿Na in kúu ja ni ka'an: “Ndake'en ni nuu ni katuu ni a, te kuán no'o ni”? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 13 Kovaa tee ma, masu jini de na in ni ndasava'a ña'a ma, vaa Jesús ma chi ni nduyu'u ya ne'un kua'a ñayii ka iyo ma. 
\p  
\v 14 Sani te Jesús ma, ni ndani'i ya tee ma ini veñu'u ka'nu ma, te jiña'a ya: 
\p ―‍Vitna ja ni jini ni ja ni nduva'a ni a, máko ndakuiso kuechi‑ka ni, nasa ka'vi‑ka ndando'o ni ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 15 Te kua'an tee ma, te ni jiña'a de nuu tee judío ma ja Jesús ma ni ndasava'a ña'a ma. 
\m  
\v 16 Chukan kúu ja tee judío ma, ñatuu ni ka yo jini ndee de ya, vaa ka kuni de ja jin ka'ni de ya, kuechi ja ni yo sa'a ya ja va'a ma kivi ni tatnuni Su'si ma ja ma jin satniñu ñayii ma. 
\m  
\v 17 Kovaa Jesús ma, ni jiña'a ya: 
\p ―‍Yuva sa ma, onde vitna satniñu ya, te saña tna chi suni satniñu sa ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 18 Chukan kúu ja tee judío ma, ûni ni ka yo kuu ini xeen de ja jin ka'ni de ya, vaa masu yika‑ni ja ni ka yo jini de ja ñatuu ni yo chiñu'u ya kivi ni tatnuni Su'si ma ja ma jin satniñu ñayii ma, suni ja ni yo ka'an ya ja inuu‑ni kúu ya ji'in Su'si ma, vaa ni yo ka'an ya ja Su'si ma kúu Yuva ya ma. 
\s1 Sukan tátnuni Jesús Sa'ya Su'si ma 
\rem La autoridad del Hijo de Dios 
\p  
\v 19 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Ja ndaa ja ndaa ká'an sa ja saña ja kúu sa Sa'ya Su'si a, masu kuu nawa sa'a sa ja kúni maa sa ma, su'va ja jini sa ja sa'a Yuva sa ma, sukan sa'a sa. Vaa ndaka ja sa'a Yuva sa ma suni sa'a sa ja kúu sa Sa'ya ya a. 
\m  
\v 20 Vaa Yuva sa ma, kútoo ña'a ya, te káxtnu'u ya ndaka ja sa'a maa ya ma nuu sa a. Te kua'a‑ka ja kaxtnu'u ya, sukan‑va'a jin kuni ni, te jin sa'vi‑nka ini ni. 
\m  
\v 21 Vaa Yuva sa ma chi ni ndaxteku ya ñayii ni ka ji'i ma, te sa'a ya ja jin koteku i. Sukan tna saña ja kúu sa Sa'ya ya a, sa'a sa ja jin koteku na in kúni maa sa ma. 
\m  
\v 22 Te Yuva sa ma, masu ndakan ya kuenda nuu ni‑in ñayii ma, su'va nuu nda'a maa sa ni xndoo ya ja ndakan sa kuenda nuu ñayii ma, 
\m  
\v 23 sukan‑va'a ndaka ñayii ma, na jin chiñu'u ña'a i ja kúu sa Sa'ya Su'si ma, sukan ka chiñu'u i Yuva sa ma. Nú na in ñatuu chiñu'u ña'a i saña ma, suni masu nde chiñu'u i Yuva sa ma iya ni tetniñu ña'a ma. 
\p  
\v 24 ’Ja ndaa ja ndaa ká'an sa, nú na in niniso'o ja ká'an sa a chi kándija i sukan ká'an maa iya ni tetniñu ña'a ma, te iyo i ja koteku i ni‑kani ni‑jika, vaa masu ki'in‑ka i nuu iyo ja chunaa i nkuu ma, su'va jâ ni kaku i ja masu kûu‑ka i, te koteku i ni‑kani ni‑jika. 
\m  
\v 25 Ja ndaa ja ndaa ká'an sa ja kenda ora, te vitna chi ñayii ni ka ji'i ma, jin koniniso'o i ja ká'an sa ja kúu sa Sa'ya Su'si a, te ñayii jin kuniso'o ma, jin koteku i. 
\m  
\v 26 Sukan kúu Yuva sa ma ja téku maa ya ma, sukan sa'a ya ja koteku maa sa, 
\m  
\v 27 te ni xndoo ya nuu nda'a sa ja kúu sa Sa'ya ya a ja na ndakan sa kuenda nuu ñayii ma, vaa kuechi ja saña ni kii ñayivi ñuu ñayivi a. 
\m  
\v 28 Te máko jin ko ndaa jin ko ndivi ini ni ja ká'an sa sa'a, vaa kenda ora ja ndaka ñayii ni ka ji'i ma, jin kuniso'o i ja ká'an sa a, 
\m  
\v 29 te jin nana koo i yavi nuu ka ñunee i ma. Ñayii ni ka sa'a ja va'a ma, jin ndateku i, te jin koteku i ni‑kani ni‑jika, kovaa ñayii ni ka sa'a ja u'vi ma, jin ndateku i ja jin ndachunaa i na kuechi ni ka sa'a maa i ma. 
\p  
\v 30 ’Saña, masu nawa kúu sa'a sa ja kúu ini maa sa. Su'va maa Yuva sa ma ni tatnuni ja ndakan sa kuenda nuu ñayii ma, te ndákan ndaa sa kuenda, vaa ñatuu kúni sa ja sa'a sa sukan kúu ini maa sa ma chi su'va sa'a sa sukan kúu ini maa Yuva sa iya ni tetniñu ña'a ma. 
\m  
\v 31 Nuna ka'an sa ja kuu maa sa ma, ja ka'an sa ma masu ja ndaa ko kuu. 
\m  
\v 32 Kovaa iyo Yuva sa ma ja ká'an ya ja kuu sa, te ja ká'an ya ma ja ndaa kúu. 
\m  
\v 33 Ndaka ni ni ka tetniñu tee ni ka jikan‑tnu'u Juan ma, te ja ni ndakone'e Juan ma ja ndaa kúu. 
\m  
\v 34 Kovaa saña, masu kúkanu ini sa ni‑in ja ka ka'an ñayii ma. Kovaa jiniñu'u ja ka'an sa ndaka tnu'u ya'a nuu ni, sana jin ndani'i ta'vi ni. 
\m  
\v 35 Juan ma, sukan kúu in ñu'u ndú'va va'a te ûni tnuu va'a ma, sukan ni yo kuu de nuu ni, te ndaka ni ni ka kuu ini ja jin koo sii ini ni nunuu‑ni ja ni kaxtnu'u de nuu ni ma. 
\m  
\v 36 Kovaa iyo ja saña jin kandija‑ka ni sana Juan ma. Vaa maa sa chi sa'a sa ja ni tatnuni Yuva sa ma ja sa'a sa ma, sukan‑va'a jin kuni ni te jin kandija ni ja maa Yuva sa ma ni tetniñu ña'a ma. 
\m  
\v 37 Te suni Yuva sa ma iya ni tetniñu ña'a ma, ni kaxtnu'u ya na in kúu sa, visi ndaka ni, ñatuu nama ni ka yo jiniso'o ni ya, ni a jin kuni ni naxe kaa ya ma, 
\m  
\v 38 te ni a tnu'u ká'an ya ma masu ka ñu'u ini ni, vaa ñatuu ka kandija ni ja Yuva sa ma ni tetniñu ña'a. 
\m  
\v 39 Ndijin chi jiniñu'u ja jin skua'a va'a‑ka ni tutu ndee tnu'u Su'si ma, vaa yukan jin ndani'i ni naxe jin koteku ni ni‑kani ni‑jika. Vaa yukan ká'an na in kúu sa, 
\m  
\v 40 kovaa ndijin, masu nde ka kuni ni ja jin kondikin ña'a ni sukan‑va'a jin koteku ni ni‑kani ni‑jika. 
\p  
\v 41 ’Saña, masu kuan‑ta'vi sa ja jin chiñu'u ña'a ñayii masu ka kandija Su'si ma. 
\m  
\v 42 Vaa saña chi jini sa ndaka ni, te jini sa ja masu ka kutoo ni Su'si ma. 
\m  
\v 43 Saña chi vee sa ja maa Yuva sa ma, te ndaka ni, masu nde ka jan‑ta'vi ña'a ni, kovaa nute kenda in‑ka ñayii ja masu Su'si ma ni tetniñu ña'a chi jin kuan‑ta'vi ni i. 
\m  
\v 44 Ndijin, ¿naxe jin kandija ni ja ká'an Su'si ma? Vaa ka jan‑ta'vi ni jayiñu'u ka ndakua'a tna'a ndi‑in ndi‑in maa ni ma, te masu ka ndanduku ni jayiñu'u taa maa in‑ni Su'si ma. 
\m  
\v 45 Másu ko jin kani ini ni ja saña, te ndaxtekuechi ña'a sa nuu Yuva sa ma. Tee ndaxtekuechi ña'a kúu maa Moisés ma, tee ni ka kukanu ini ni ma. 
\m  
\v 46 Nute ni ka kandija ni tnu'u ni ka'an Moisés ma, suni jin kandija ña'a ni, vaa Moisés ma, ni tee de na in kúu saña. 
\m  
\v 47 Kovaa ni masu ni ka kandija ni ja ni tee de ma. ¿Naxe kuu jin kandija ni ja ká'an sa ya? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\c 6  
\s1 Ni sa'a Jesús ma ja ni ndukua'a xtatila ma ji'in tiaka ma, te ni kanda ja ni ka jaa u'un mil tee 
\rem Jesús da de comer a cinco mil hombres 
\r (Mt 14:13‑21; Mr 6:30‑44; Lc 9:10‑17) 
\p  
\v 1 Nuu ni jinu sukan, te kua'an Jesús ma in‑ka yu'u mar Galilea ma, te suni maa i kúu mar Tiberias ma. 
\m  
\v 2 Kua'a xeen ñayii ka ndikin ya, vaa ni ka jini i seña ji'in milagru ni yo sa'a ya ma ja ni ka yo nduva'a ñayii ka ku'u ma. 
\m  
\v 3 Sani te ni kaa Jesús ma in yuku, te ni jinkoo ya ji'in tee ka ndikin ya ma. 
\m  
\v 4 Jâ ve kuyatni Viko Pascua ma ja ka sa'a ñayii judío ma. 
\m  
\v 5 Te nde'ya Jesús ma, te ni jini ya ja kua'a ñayii ka ndikin ya ma, te jiña'a ya tee kúu Felipe ma: 
\p ―‍¿Ndenu jin kuaan o ndeyu jin kaa ndaka ñayii a? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 6 Kovaa ni jiña'a ya sukan‑ni, sukan‑va'a naxe ndakone'e Felipe ma, vaa Jesús ma, jâ jini ya naxe sa'a ya ma. 
\p  
\v 7 Te Felipe ma, ni ndakone'e de: 
\p ―‍Ni a uu cientu denario xtatila ma masu kanda ja jin kaa i vala vala ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 8 Te in‑ka tee ndikin ya ma, nani de Andrés ma, te ñani Simón Pedro ma kúu de. Sani te jiña'a de: 
\p  
\v 9 ―‍Ya'a iyo in suchi luluu, te neva'a i u'un xtatila cebada ji'in uu tiaka, kovaa masu jakuu ya'a, vaa kua'a xeen ñayii kúu a ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 10 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Jin kuña'a ni ndaka ñayii a jin kunukoo i ―‍kúu ya jiña'a ya, vaa in nuu iyo kua'a kuii kúu. 
\p Te ni ka jinkoo i. Visi u'un mil ja nani‑maa tee ma kúu. 
\p  
\v 11 Jesús ma, ni tnii ya xtatila ma, te ni ndakuan‑ta'vi ya nuu Su'si ma, te ni wa'a ya ñayii ka nukoo ma. Suni sukan ni sa'a ya ji'in tiaka ma, ni wa'a ya, te ni ka jaa maa ñayii ma naxe ka kuni maa i ja jin kaa i ma. 
\m  
\v 12 Nuu jâ ni ka ndutu chii ñayii ma, Jesús ma, jiña'a ya nuu tee ka ndikin ya ma: 
\p ―‍Jin ndaxtutu ni ndaka ta'vi kuechi ni ka ndoo ma, sukan‑va'a masu jin xtivi o ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 13 Te ni ka ndaxtutu de, te ni ndachitu uxi uu‑ka chika ta'vi kuechi ja ni ka ndoo ja u'un xtatila cebada ma. 
\m  
\v 14 Ja ni ka jini ñayii ma milagru ni sa'a Jesús ma, te ka ka'an i: 
\p ―‍Ja ndaa kúu ja tee ya'a chi tee ndákaxtnu'u tnu'u ni wa'a Su'si ma kúu de. Tee ka ndetu o ja kii de ñuu ñayivi a kúu de ―‍ka kuu i ka ka'an i. 
\p  
\v 15 Kovaa Jesús ma chi ni jinitnuni ya ja ka kuni i ja jin kueka i ya te jin koo i ji'in ya te jin sa'a i ja ko kuu ya rey, kovaa sani te ni ke'en ya ichi, te kua'an ya ichi yuku ma, sukan‑va'a koo maa in‑ni ya ma. 
\s1 Jesús ma, ni jika ya nuu ndute mar ma 
\rem Jesús camina sobre el agua 
\r (Mt 14:22‑27; Mr 6:45‑52) 
\p  
\v 16 Nuu ni kunee ma, te tee ka ndikin Jesús ma, ni ka nu koo de kuan koo de yu'u mar ma, 
\m  
\v 17 te ni ka ka koo de in nuu barcu, sukan‑va'a jin koo de ñuu Capernaum ma. Te nani ka ndaya'a de nuu mar ma, te ni kunee xeen ma. Te ñatuu ndenda‑ka Jesús ma. 
\m  
\v 18 Sani te ni ndakanda ndute ma, kuechi ja yi'i xeen kajin ma. 
\m  
\v 19 Nuu jâ ni kuu u'un iñu mil metro kuan koo de ma, te ni ka jini de Jesús ma ja jika jika ya siki ndute ma kuan tu'va ya nuu barcu ma, te ni ka yu'u xeen de. 
\p  
\v 20 Te jiña'a ya: 
\p ―‍¡Má jin koyu'u ni! ¡Maa sa kúu! ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 21 Ni ka kutachi de, te ni ka xndaa de ya ini barcu ma. Sani te nunuu‑ni, te ni ka kenda koo de ñuu nuu jin koo de ma. 
\s1 Ñayii ma, ka ndanduku i Jesús ma 
\rem La gente busca a Jesús 
\p  
\v 22 Kii xtnee ma, te ñayii ka iyo in‑ka yu'u ndute ma, ni ka jini i ja in‑nka‑ni barcu ma iyo, te yukan kuan nu koo tee ka ndikin Jesús ma, kovaa Jesús ma, masu kuan no'o ya ji'in de ma. 
\m  
\v 23 Kovaa ni ka kenda koo‑ka barcu ñayii ñuu Tiberias ma yatni nuu ni ndakuan‑ta'vi Jesús ma nuu Su'si ma te ni wa'a ya xtatila ni ka jaa ñayii ma. 
\m  
\v 24 Ja ni ka jini ñayii ma ja ñatuu‑ka na Jesús ma ni a tee ka ndikin ya ma ka iyo ma, te suni ni ka ka koo ñayii ma nuu barcu ma, te kuan koo i ichi ñuu Capernaum ma ka ndanduku i ya. 
\s1 Jesús ma, ni kaxtnu'u ya ja sukan kúu xtatila ma kúu ya vaa sa'a ya ja koteku o 
\rem Jesús, el pan de la vida 
\p  
\v 25 Nuu ni ka kenda koo ñayii ma in‑ka yu'u mar ma, te ni ka ndani'i i Jesús ma, te ni ka jikan‑tnu'u i ya: 
\p ―‍Teskua'a, ¿na ora ve ndii ni ya'a? ―‍ka kuu i ka jiña'a i. 
\p  
\v 26 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Ja ndaa ja ndaa kúu ja ka ndanduku ña'a ni, masu kuechi ja ni ka jini ni milagru ni sa'a sa ma kúu chi kuechi ja ni ka jaa ni onde ni ka ndutu chii ni ma kúu. 
\m  
\v 27 Má jin satniñu ni siki ja ndeyu ndí'i ma, su'va jin satniñu ni siki ja ndeyu masu ndi'i ma, tna'a ja sa'a ja jin koteku ni ni‑kani ni‑jika ma, tna'a ja taa iya ni kenda ñayivi ñuu ñayivi a, iya ni kaxtnu'u Yuva o Su'si ma ja jin kandija ni ya ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 28 Te ni ka jikan‑tnu'u i: 
\p ―‍¿Nawa jin sa'a sa, sukan‑va'a jin sa'a sa ja kúni Su'si ma? ―‍ka kuu i ka jiña'a i. 
\p  
\v 29 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Ja kúni Su'si ma ja jin sa'a ni kúu ja jin kandija ni maa sa ja kúu sa iya ni tetniñu ya ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 30 Te ni ka jikan‑tnu'u i: 
\p ―‍¿Na seña kaxtnu'u ni, sukan‑va'a jin kuni sa te jin kandija ña'a sa? ¿Nde a ka kuu ja sa'a ni? 
\m  
\v 31 Tna'a o ñayii jana'a ma, ni ka jaa i ja nani maná ma nuu masu nawa iyo kuiti ma, sukan ká'an tutu ndee tnu'u Su'si ma: “Su'si ma, ni wa'a ya xtatila andivi ma ja ni ka jaa i ma” ―‍ka kuu i ka jiña'a i. 
\p  
\v 32 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Ja ndaa ja ndaa ká'an sa ja masu Moisés ma kúu tee ni taa xtatila ni kuun andivi ma ja jin kaa ni ma, kovaa vitna maa Yuva sa ma kúu iya táa xtatila ndija ni nuu andivi ma. 
\m  
\v 33 Te saña kúu xtatila ni nuu andivi ma ja táa Su'si ma nuu ni a, te sa'a sa ja koteku ñayii ñuu ñayivi a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 34 Te ka jiña'a i: 
\p ―‍Señor, taa taa‑ni ni xtatila yukan ma ―‍ka kuu i ka jiña'a i. 
\p  
\v 35 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Saña kúu xtatila ja sa'a ja jin koteku ni. Nú na in ki tna'a ña'a te kandija ña'a i, masu ko kokon ko yichi kuiti i. 
\m  
\v 36 Kovaa sukan‑ni ni ka'an sa, vaa ndijin, visi jâ ni ka jini ña'a ni, kovaa masu ka kandija ña'a ni. 
\m  
\v 37 Ndaka ñayii taa maa Yuva sa ma, ki koo i nuu maa sa, te ndaka ñayii ki koo nuu sa ma, masu saxiko sa i. 
\m  
\v 38 Vaa saña chi ni nuu sa andivi ma, kovaa masu vee sa ja sa'a sa ja kúu ini maa sa ma chi vee sa ja sa'a sa ja kúu ini maa Yuva sa ma, iya ni tetniñu ña'a ma. 
\m  
\v 39 Te ja kúu ini iya ni tetniñu ña'a ma kúu ja másu ko skenaa sa ni‑in ñayii ja ni taa ya ma, su'va ndaxteku sa i kivi ndi'i kivi a. 
\m  
\v 40 Vaa ja kúu ini Yuva sa ma kúu ja ndaka ñayii ka ndakunitnuni ña'a i ja Sa'ya Su'si ma kúu sa te Su'si kúu sa te ka kandija ña'a i ma, jin koteku i ni‑kani ni‑jika. Te ndaxteku sa i kivi ndi'i kivi a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 41 Te chukan kúu ja tee judío ma, ni ka keja'a de ka ka'an ndeva'a de ja kuu ya ma, kuechi ja ni ka'an ya ja xtatila ni nuu onde andivi ma kúu ya. 
\m  
\v 42 Te ka jiña'a de: 
\p ―‍¿Te masu tee ya'a kúu Jesús sa'ya José ma? Ndaka o ka jini yuva de ma ji'in si'i de ma. ¿Naxe kúu ja ká'an de ja ni nuu de vee de onde andivi ma? ―‍ka kuu de ka ka'an de. 
\p  
\v 43 Sani te Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍¿Nava'a ka ka'an yu'u ka ka'an yu'u nuu tna'a ni? 
\m  
\v 44 Kovaa ñatuu ni‑in ñayii kuu kii nuu sa a, nú masu ja ki xsia'a ña'a maa Yuva sa ma iya ni tetniñu ña'a ma, te ndaxteku sa i kivi ndi'i kivi ma. 
\m  
\v 45 Nuu tutu ndee tnu'u tee ka ndakaxtnu'u tnu'u ni wa'a Su'si ma ká'an: “Su'si ma kaxtnu'u nuu ndaka i.” Chukan kúu ja ndaka ñayii kuniso'o ja ká'an Yuva sa ma te kutu'va i ja ká'an ya ma, te kii i ki tu'va ña'a i. 
\p  
\v 46 ’Masu na in ni jini Yuva sa ma chi maa in‑ni sa ja vee sa nuu Su'si ma jini ya. 
\m  
\v 47 Ja ndaa ja ndaa ká'an sa ja nú na in kándija ña'a ma chi koteku i ni‑kani ni‑jika. 
\m  
\v 48 Saña kúu xtatila sa'a ja jin koteku ni. 
\m  
\v 49 Tna'a ni ñayii jana'a ma, ni ka jaa i ja nani maná ma, kovaa ni ka ji'i i, 
\m  
\v 50 te saña chi ká'an sa siki maa sa ja kúu sa xtatila ni nuu onde andivi ma. Nú na in na kaa chi masu kûu i. 
\m  
\v 51 Saña kúu xtatila téku ma ja ni nuu sa onde andivi ma. Nú na in na kaa xtatila ya'a chi koteku i ni‑kani ni‑jika. Te xtatila kua'a sa a chi kuñu maa sa kúu, te sa'a sa ja jin koteku ndaka ñayii ñuu ñayivi a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 52 Te tee judío ma, ni ka keja'a de ka tetna'a ndi‑in ndi‑in de: 
\p ―‍¿Naxe kúu ja taa tee ya'a ja jin kaa o kuñu de a? ―‍ka kuu de ka ka'an de. 
\p  
\v 53 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Ja ndaa ká'an sa ja jiniñu'u ja kuenda tnu'u ja jin kaa ni kuñu sa a ja kúu sa iya ni kii ñayivi ñuu ñayivi ya te kuenda tnu'u ja jin ko'o ni niñi sa a, sana kuu jin koteku ni. 
\m  
\v 54 Nú na in jaa kuñu sa a te ji'i i niñi sa a, koteku i ni‑kani ni‑jika, te saña chi ndaxteku sa i onde kivi ndi'i kivi ma. 
\m  
\v 55 Sukan kúu ndeyu ndija ma ji'in ndute ma ja sa'a ja ka ndutu chii ñayii ma te ñatuu ka yichi‑ka i ma, sukan sa'a yikikuñu sa ya ji'in niñi sa a ini anua ñayii ma, vaa ndúva'a kuiti i te iyo sii ini i. 
\m  
\v 56 Nú na in jaa kuñu sa a te ji'i i niñi sa a, téku i ji'in sa, te iyo sa ji'in i. 
\m  
\v 57 Yuva sa ma ni tetniñu ña'a, te téku ya, te ja maa ya ma, te téku sa. Te suni maa i kúu ja nú na in jaa kuñu sa a, te ja maa sa, te koteku i. 
\m  
\v 58 Ja ká'an sa ya chi ja kuu maa sa kúu, ja kúu sa xtatila ni nuu onde andivi ma. Tna'a xtatila ya'a chi masu inuu kúu i ji'in tna'a ja nani maná ma ja ni ka jaa tna'a ni ñayii jana'a ma. Ni ka jaa i, kovaa ni ka ji'i i. Kovaa nú na in kaa xtatila ká'an sa ya chi koteku i ni‑kani ni‑jika ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 59 Jesús ma, ni kaxtnu'u ya tnu'u ya'a nuu ni ka ndututu i veñu'u Capernaum ma. 
\s1 Tnu'u vii tnu'u va'a Su'si ma sa'a ja jin koteku o ni‑kani ni‑jika 
\rem Palabras de vida eterna 
\p  
\v 60 Ja ni ka jiniso'o i sukan ni kaxtnu'u ya ma, kua'a ñayii ka ndikin Jesús ma, ka ka'an i: 
\p ―‍Tna'a ja ká'an de a chi yii xeen ja kandija o. ¿Na in kuu koniniso'o ja ká'an de a? ―‍ka kuu i ka ka'an i. 
\p  
\v 61 Jesús ma, ni jinitnuni ya ja ka ka'an ndeva'a i tnu'u ni ka'an ya ma, te ni jikan‑tnu'u ya: 
\p ―‍¿Ja ni ka'an sa ma ñatuu ka jatna ini ni? 
\m  
\v 62 ¿Naxe ko kuu nuna jin kuni ni ja saña ja kúu sa iya ni kii ñayivi ñuu ñayivi a, ndaa sa nuu ni iyo sa xi'na‑ka ma? 
\m  
\v 63 Vaa anua ñayii ma kúu ja sa'a ja téku i ma, te yikikuñu i ma chi masu ja kuatniñu kúu. Te tna'a tnu'u ká'an sa a chi ja ka jiniñu'u ini anua ni a kúu, vaa sa'a i ja jin koteku ni. 
\m  
\v 64 Kovaa ka iyo nde ni ja ñatuu ka kandija ni ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Vaa Jesús ma, jâ jini ya onde xinañu'u ma nde in ka kuu ja ñatuu ka kandija i ya ma, ji'in nde‑in kúu ja ke'en‑su'va i ya ma. 
\p  
\v 65 Te ni ka'an tuku ya: 
\p ―‍Masu na‑in kuu kii nuu sa a, nú masu ja maa Yuva sa ma ki xsia'a ña'a ―‍kúu ya ká'an ya. 
\p  
\v 66 Sani te ora yukan kua'a ñayii ka ndikin Jesús ma, ni ka xndoo i ya, te kuan koo i. 
\m  
\v 67 Jesús ma, ni jikan‑tnu'u ya nuu ndi‑uxi uu tee ka ndikin ya ma: 
\p ―‍¿Suni ndijin, jin koo tna ni ka kuni ni? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 68 Simón Pedro ma, ni ndakone'e de: 
\p ―‍Señor, ¿nde in xi‑nuu jin koo sa? Vaa tnu'u ká'an ni a, tnu'u sa'a ja jin koteku sa ni‑kani ni‑jika kúu. 
\m  
\v 69 Saña ya chi jâ ni ka kandija ña'a sa, te ka jini sa ja ndijin kúu iya ii nuu Su'si ma ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 70 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Maa sa ni ndakaji ndi‑uxi uu ni a, kovaa in ni chi tachi ma kúu ni ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 71 Ja ni ka'an Jesús ma sukan chi ni ka'an ya siki ja Judas sa'ya tee kúu Simón Iscariote ma, vaa Judas ma ke'en‑su'va ya ma, visi in ndi‑uxi uu tee ni ka yo ndikin ya ma kúu de ma. 
\c 7  
\s1 Ñani Jesús ma, ñatuu ka kandija i ya 
\rem Los hermanos de Jesús no creían en él 
\p  
\v 1 Nuu ni jinu sukan ma, Jesús ma, kua'an ya ichi ñuu Galilea ma, vaa ñatuu kúni ya ja koo ya ñuu Judea ma, vaa yukan ka nduku tee judío ma ja jin ka'ni de ya ma. 
\m  
\v 2 Kovaa ve kuyatni Viko Ve'e Nda'a Yutnu ma, in viko ka sa'a ñayii judío ma. 
\m  
\v 3 Te ñani ya ja si'i ya ma, ka jiña'a i: 
\p ―‍Máko ndoo ro ya'a. Kuá'an ñuu Judea ma, sukan‑va'a ñayii ka iyo yukan ja ka ndikin ña'a i ma, suni jin kuni i ja sa'a ro a. 
\m  
\v 4 Vaa nú na in kúu ini ja jin kuni ña'a ñayii ma, masu sa'a yu'u i. Chukan kúu ja ndaka ja sa'a ro a, te sa'a nuu ndaka ñayii ñuu ñayivi a ―‍ka kuu i ka jiña'a i, 
\m  
\v 5 vaa ni a ñani ya ja si'i ya ma, masu ka kandija i ya ma. 
\p  
\v 6 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Ñatuu kenda‑ka ora ri, kovaa ro'o chi ndeva'a‑ni na ora chi va'a‑ni kúu, ka jani ini ro. 
\m  
\v 7 Ñayii ñuu ñayivi a chi ka kunimani i nuu ndaka ro, kovaa ru'u ya chi ñatuu ka kunimani i nuu ri, vaa ru'u ya chi káxtnu'u ndaa ri nuu i ja ja ka sa'a i ma chi ja u'vi kúu. 
\m  
\v 8 Kuán koo maa ro viko ma. Ru'u ya chi ma ki'in ri, vaa ñatuu kenda‑ka ora ri ma. 
\p  
\v 9 Sukan ni jiña'a ya, sani te ni kendoo ya ñuu Galilea ma. 
\s1 Jesús ma, ni kaxtnu'u ya tnu'u vii tnu'u va'a Su'si ma nuu ñayii ma ne'un kivi ka sa'a i Viko Ve'e Nda'a Yutnu ma 
\rem Jesús en la fiesta de las Enramadas 
\p  
\v 10 Kovaa nuu jâ kuan koo ñani ya ma, sani te Jesús ma ni ja'an tna ya viko ma. Kovaa ni ja'an yu'u ya, masu na in ni jini ña'a ma. 
\m  
\v 11 Te tee judío ma, ka ndanduku de ya viko ma, te ka ka'an de: 
\p ―‍¿Ndenu iyo tee yukan? ―‍ka kuu de ka ka'an de. 
\p  
\v 12 Ndaka ñayii ma, ka ka'an ka ka'an i ja kuu ya. Jaku i ka ka'an: “In tee va'a kúu de.” Kovaa jaku‑ka i ka ka'an: “Masu tee va'a kúu de chi xnda'vi de ñayii ma”, ka kuu i ka ka'an i. 
\p  
\v 13 Kovaa ñatuu kúu jin ka'an ni'i i, vaa ka yu'u i tee judío ma. 
\p  
\v 14 Nuu ve kusava viko ma, Jesús ma, ni kivi ya ini veñu'u ka'nu ma, te ni keja'a ya káxtnu'u ya, 
\m  
\v 15 te tee judío ma, ni ka sa'vi ini de, te ka ka'an de: 
\p ―‍¿Naxe jini xeen tee ya'a ndaka ja ká'an tutu a, te vitna ja masu nde ni skua'a de? ―‍ka kuu de ka ka'an de. 
\p  
\v 16 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Masu kuenda maa sa kúu ja káxtnu'u sa a chi kuenda iya ni tetniñu ña'a ma kúu. 
\m  
\v 17 Nú na in kúni ja sa'a i sukan kúni Su'si ma, kuu ndakuni i tnu'u káxtnu'u sa a, nú tnu'u vee nuu Su'si ma kúu, xi ká'an maa sa sukan jani ini maa sa. 
\m  
\v 18 Ñayii ká'an ja jani ini maa i ma chi ká'an i sukan‑va'a jin chiñu'u ña'a ñayii ma, kovaa nú na in ndí ini ja jin ndachiñu'u i na in ni tetniñu ña'a ma, ñayii yukan chi ká'an ndaa i, te masu na ja u'vi iyo ini anua i ma. 
\p  
\v 19 ’¿Masu ja ndaa kúu ja Moisés ma, ni kaxtnu'u de tnu'u ni tatnuni Su'si ma nuu ndaka ni? Kovaa ni‑in ni ñatuu ka sa'a sukan ni kaxtnu'u de ma. ¿Nava'a ka kuni ni ja jin ka'ni ña'a ni? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 20 Ni ka ndakone'e ñayii ma: 
\p ―‍¡Vâa yinee ña'a tachi! ¿Na in kúni ja ka'ni ña'a i? ―‍ka kuu i ka jiña'a i ya. 
\p  
\v 21 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍In‑ni ja ni sa'a sa, te ndaka ni ni ka sa'vi ini. 
\m  
\v 22 Kovaa Moisés ma, ni tatnuni de ja jin chitnuni ni suchi yii ma. (Masu ja jani ini maa Moisés ma kúu, chi vaa kuenda ñayii jana'a‑ka ma kúu.) Te ndijin chi ka chitnuni ni suchi luluu ma, visi kivi masu satniñu o kúu ma. 
\m  
\v 23 Ja ma jin kejiyo ni ja ni tatnuni Moisés ma kúu ja ka chitnuni ni suchi kuechi ma, visi kivi masu satniñu o ma kúu. ¿Nava'a ka ndakiti ini ni nuu sa ja ni ndasava'a ni ndasandija sa in tee ma kivi masu ka satniñu o ma? 
\m  
\v 24 Má jin ka'an ni tnu'u ñayii ma sukan‑ni ka nde'ya ni ja ka kuu i ma. Su'va jin ka'an ndaa ni sukan iyo ma, vaa sukan kúni Su'si ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\s1 Jesús ma, ká'an ya ja maa Su'si ma ni tetniñu ña'a 
\rem Jesús habla de su origen 
\p  
\v 25 Jaku ñayii ñuu Jerusalén ma, ni ka keja'a i ka jikan‑tnu'u tna'a i: 
\p ―‍¿Masu tee ya'a kúu tee ka ndanduku i ja jin ka'ni i ma? 
\m  
\v 26 ¿Nava'a iyo de yukan, te káxtnu'u de nuu ndaka ñayii ma, te ñatuu na in nawa jiña'a i ma? ¿Xi saa ka jani ini tee ka netniñu ma ja tee ya'a kúu Cristo iya ni tetniñu Su'si ma? 
\m  
\v 27 Kovaa yo'o chi ka jini o nde in xi‑sa'ya kúu tee ya'a. Te kivi kii Cristo ma, masu na in kuni nde in xi‑sa'ya tata ko kuu ya ―‍ka kuu i ka ka'an i. 
\p  
\v 28 Te nuu ni jiniso'o Jesús ma sukan, vaa yikuu ya káxtnu'u ya ini veñu'u ka'nu ma, te ni ka'an nini'i ya: 
\p ―‍Nú ndijin, ka jini ña'a ni, te ka jini ni ndenu vee sa. Kovaa masu vee sa ja kúni maa sa chi vee sa vaa ni tetniñu ña'a Su'si ndija ma iya kuu jin kukanu ini ni ma, kovaa ñatuu ka jini ni ya. 
\m  
\v 29 Te maa sa chi jini sa ya, vaa ja maa ya ma, te vee sa, te maa ya ni tetniñu ña'a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 30 Sani te ni ka kuni de ja jin tnii de ya, kovaa ni‑in de ñatuu ni tnii ya, vaa ñatuu kenda‑ka ora ya ma. 
\m  
\v 31 Te kua'a ñayii ni ka kandija ya, kovaa ka jikan‑tnu'u tna'a i: 
\p ―‍¿Kivi kenda Cristo ma kuiti ja sa'a kua'a‑ka ya seña ji'in milagru sana tee ya'a? ―‍Ka kuu i ka ka'an i. 
\s1 Tee ka kuu fariseo ma, ka kuni de ja jin tnii de Jesús ma 
\rem Los fariseos intentan arrestar a Jesús 
\p  
\v 32 Te tee ka kuu fariseo ma, ni ka jiniso'o de ja ka ka'an ñayii ja kuu Jesús ma. Te maa de ji'in tee ka tatnuni nuu sutu ma ni ka tetniñu tee ka jito veñu'u ka'nu ma ja jin tnii de ya. 
\m  
\v 33 Sani te Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Koo sa ji'in ni jaku‑ka kivi, sani te no'o sa nuu iya ni tetniñu ña'a ma. 
\m  
\v 34 Ndijin, jin ndanduku ña'a ni, kovaa masu jin ndani'i ña'a ni, vaa masu kuu jan koo ni nuu no'o sa ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 35 Sani te ni ka keja'a tee judío ma ka jikan‑tnu'u tna'a de: 
\p ―‍¿Ndenu ki'in tee ya'a ja ma kuu jin ndani'i o de? ¿Xi ki'in de nuu ka iyo ñayii judío ni ka jitenuu ni‑ka'nu ñuu ñayivi a, te kaxtnu'u de nuu ñayii ka ka'an sa'an griego ma? 
\m  
\v 36 ¿Nawa kúni ka'an ja ká'an de ma ja: “Jin ndanduku ña'a ni, kovaa masu jin ndani'i ña'a ni, vaa masu kuu jan koo ni nuu no'o sa ma”? ―‍ka kuu de ka ka'an de. 
\s1 Jesús ma, kuenda kúu ndute ko'o o te masu ko yichi‑ka o ma, sukan kúu ya 
\rem Ríos de agua viva 
\p  
\v 37 Kivi ve jinu viko ma, kivi ka'nu xeen‑ka ma kúu, te Jesús ma, ni ndokuiñi ya, te ni ka'an nini'i ya: 
\p ―‍Nú na in yíchi, na kii i nuu sa a, te kó'o i ndute kua'a sa a. 
\m  
\v 38 Sukan ká'an nuu tutu Su'si ma, ñayii kandija ña'a ma chi onde ini anua i ma vivii ko too ndute sa'a ja koteku i, sukan vivii tóo ndute jika yute ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 39 Te sa'a ni ka'an Jesús ma siki Xtumani Ndios ma iya jin ni'i ñayii ka kandija Jesús ma, vaa Jesús ma, ñatuu ndaa‑ka ya ja jin ndachiñu'u i ya ma. Chukan kúu ja ñatuu kii‑ka Xtumani Ndios ma. 
\s1 Ni ka ndusiin ñayii ma kuechi ja jaku i ka kandija Jesús ma te jaku i ñatuu 
\rem División entre la gente 
\p  
\v 40 Ka iyo jaku ñayii ne'un ñayii kua'a ma, te nuu ni ka jiniso'o i tnu'u ya'a, te ka ka'an i: 
\p ―‍Ja ndaa ndija kúu ja tee ya'a chi tee ndákaxtnu'u tnu'u ni wa'a Su'si ma kúu de ―‍ka kuu i ka ka'an i. 
\p  
\v 41 Jaku‑ka i ka ka'an: 
\p ―‍Iya ya'a chi Cristo iya ni tetniñu Su'si ma kúu ya ―‍ka kuu i ka ka'an i. 
\p Kovaa jaku‑ka i ma chi ka ka'an i: 
\p ―‍¿Naku xi ñuu Galilea ma kee Cristo ma? 
\m  
\v 42 ¿Masu ká'an nuu tutu ndee tnu'u Su'si ma ja tna'a‑ka tee ni yo kuu rey David ma kúu Cristo ma, te kee ya ñuu Belén ma maa ñuu tee ni yo kuu David ma? ―‍ka kuu i ka ka'an i. 
\p  
\v 43 Chukan kúu ja ni ka ndusiin ñayii ma, vaa kuechi ja siin siin ja ka jani ini i ja kuu Jesús ma. 
\m  
\v 44 Jaku ñayii ma, ka kuni i ja jin tnii i ya te jin koo i jin chinee i ya vekaa ma, kovaa ni‑in i ñatuu ni tnii ya. 
\s1 Tee ka netniñu ma, masu ka kandija de Jesús ma 
\rem Las autoridades no creían en Jesús 
\p  
\v 45 Tee ka jito veñu'u ka'nu ma, ni ka ndenda koo de nuu ka iyo tee ka kuu fariseo ma, ji'in tee ka tatnuni nuu sutu ma, te ni ka jikan‑tnu'u tee ka tatnuni nuu sutu ma: 
\p ―‍¿Nava'a ñatuu ni ka tnii ni de te ki koo ni ji'in de? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 46 Te tee ka jito veñu'u ma, ni ka ndakone'e de: 
\p ―‍¡Ñatuu nama uun ni ka jini o in tee ká'an sukan ká'an tee yukan! ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 47 Sani te tee ka kuu fariseo ma, ka jiña'a de: 
\p ―‍¿Suni ndijin tna, ni xnda'vi ña'a de? 
\m  
\v 48 ¿Xi nde ka kandija tu in tee ka netniñu ma xi in tee ka kuu fariseo ma ja ká'an tee yukan? 
\m  
\v 49 Kovaa ñayii ya'a ja ñatuu ka jini i tnu'u ni kaxtnu'u Moisés ma, te masu jin ndani'i ta'vi i ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 50 Te Nicodemo ma, tee ni ja'an in jakuaa ni jan nu nduku de Jesús ma, jiña'a de: 
\p  
\v 51 ―‍Tnu'u ni kaxtnu'u Moisés ma nuu o ma ká'an ja masu kuu jin xtekuechi o in tee nú ñatuu kuniso'o‑ka o ja ká'an de ma, sukan‑va'a kuni o nawa ni sa'a de ma ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 52 Te ni ka ndakone'e de: 
\p ―‍¿Xi ndijin tna, tee ñuu Galilea ma kúu ni? Te skua'a vava'a‑ka ni tutu ndee tnu'u Su'si ma, te kuni ni ja ñuu Galilea ma masu nama ni kee in tee ndákaxtnu'u tnu'u ni wa'a Su'si ma ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\s1 Ña'a ni ndatuu ji'in in tee ma 
\rem La mujer adúltera 
\p  
\v 53 Sani te kuan nu koo maa maa de ve'e de ma. 
\c 8  
\p  
\v 1 Kovaa Jesús ma, kua'an ya ichi Yuku Tnu Olivo ma, 
\m  
\v 2 te kii xtnee ma, ora ve ndii ma, te kuan no'o ya veñu'u ka'nu ma. Te ni ka jan tu'va ña'a ñayii ma, te ni jinkoo ya, te ni keja'a ya káxtnu'u ya tnu'u ya ma. 
\p  
\v 3 Te tee ka skua'a tnu'u ni kaxtnu'u Moisés ma, ji'in tee ka kuu fariseo ma, ni ka kenda koo de ji'in in ña'a. Ni ka ndani'i de ña ja ni ndatuu ña ji'in in‑ka tee. Te ni ka jani de ña me'ñu ñayii ma, 
\m  
\v 4 te ka jiña'a de Jesús ma: 
\p ―‍Teskua'a, ña'a ya'a chi ni ka ndani'i sa ña maa nuu kuechi ña ma. 
\m  
\v 5 Te sukan ni tatnuni Moisés ma ja ndaka ña'a ka sa'a sa'a chi jin kua'a‑yuu o ña, te jin kûu ña. Te ndijin, ¿naxe ka'an ni? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 6 Tee ya'a chi ni ka jikan‑tnu'u de ya ja jin kototnuni de ya naxe ka'an ya ma, sukan‑va'a kuu jin xtekuechi de ya. Kovaa Jesús ma chi ni jakindeyi ya, te ni keja'a ya tée ya nuu ñu'ú ma ji'in xninda'a ya ma. 
\m  
\v 7 Kovaa ka yikuu ka yikuu de ka jikan‑tnu'u de ya. Sani te ni ndonenuu ya, te jiña'a ya: 
\p ―‍Nde ni ñatuu na kuechi ndiso, te suu ni ko kuu ñayii xinañu'u ja kua'a‑yuu ni ña'a ya'a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 8 Sani te ni ndakindeyi tuku ya, te yikuu ya tée ya nuu ñu'ú ma. 
\m  
\v 9 Ja ni ka jiniso'o de sukan ma, te ni ka ndakunitnuni de naxe ka iyo ka kuu de nuu Su'si ma, te ndi‑in ndi‑in de kuan nu koo. Te xinañu'u tee nija'nu ma kuan nu koo. Sani te ni ka ndandikin‑ka tee kuechi‑ka ma. Te maa in‑nka Jesús ma ji'in ña'a ma ni ka kendoo yukan. 
\m  
\v 10 Te ni ndonenuu Jesús ma, te jikan‑tnu'u ya ña'a ma: 
\p ―‍Ndijin, ¿ndenu ka iyo ñayii ka xtekuechi ña'a ma? ¿Ni‑in i ñatuu ni wa'a yuu ña'a? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 11 Te ni ndakone'e ña: 
\p ―‍Ñatuu ni‑in i, vi Señor ―‍kúu ña jiña'a ña. 
\p Te Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Ni saña, masu kua'a‑yuu ña'a sa. Vitna te kuán no'o ni, te máko sa'a‑ka ni sukan ni sa'a ni ma, sukan‑va'a máko ndakuiso kuechi‑ka ni ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\s1 Jesús ma kúu ñu'u xtnuu nuu ñayii ñuu ñayivi a 
\rem Jesús, la luz del mundo 
\p  
\v 12 Jesús ma, ni ka'an tuku ya in‑ka jichi nuu ñayii ma, te jiña'a ya: 
\p ―‍Saña kúu ñu'u ndú'va ja xtnuu sa nuu ñayii ñuu ñayivi a. Nú na in na kondikin ña'a, te koo sa ji'in i ja kúu sa ñu'u xtnuu ini anua i ma, te sa'a sa ja koteku i te masu ko kaka‑ka i nuu nee ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 13 Te tee ka kuu fariseo ma, ka jiña'a de: 
\p ―‍Ndijin chi ká'an ni ja kuu maa ni, te ja ká'an ni ja kuu maa ni a chi masu jiniñu'u ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 14 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Visi ká'an sa ja kuu maa sa, kovaa tna'a ja ká'an sa ya chi ja ndaa kúu, vaa jini sa ndenu vee sa ma te jini sa ndenu no'o sa ma. Kovaa ndijin, masu ka jini ni ndenu vee sa ma, ndenu no'o sa ma. 
\m  
\v 15 Ndijin chi ka ka'an ni ja kuu in ñayii ma ndoo‑nka ja ka nde'ya ni ma‑ni. Kovaa saña chi masu sukan sa'a sa ji'in ni‑in ñayii ma. 
\m  
\v 16 Vaa nuna ndaka'an sa sukan ka kuu ñayii ma chi ndaka'an ndaa sa, vaa masu maa in‑ni sa ndaka'an chi nduu sa ji'in Yuva sa iya ni tetniñu ña'a ma jin ndaka'an. 
\m  
\v 17 Ja ni kaxtnu'u Moisés ma nuu maa ni ma chi ká'an: Nú inuu ka ka'an uu testigu chi ja ka ka'an i ma chi ja ndaa kúu. 
\m  
\v 18 Te maa sa kúu iya ká'an na in kúu sa ma, te Yuva sa iya ni tetniñu ña'a ma, ká'an tna ya na in kúu sa ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 19 Te ni ka jikan‑tnu'u de: 
\p ―‍¿Ndenu iyo Yuva ni ma? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p Te Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Ndijin chi masu ka jini ña'a ni, te ni masu ka jini ni Yuva sa ma. Nute jin kuni ña'a ni saña chi suni jin kuni tna ni Yuva sa ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 20 Sa'a ni ka'an Jesús ma nuu ni kaxtnu'u ya ini veñu'u ka'nu ma nuu ka iyo ja ka ndatnaa i xu'un ka ndakua'a i Su'si ma. Kovaa ni‑in de ñatuu ni tnii ya, vaa ñatuu kenda‑ka ora ya ma. 
\s1 Ni ka'an Jesús ma ja nuu no'o ya ma masu kuu jin koo ñayii ñatuu ka kandija sukan káxtnu'u ya ma 
\rem “A donde yo voy, ustedes no pueden ir” 
\p  
\v 21 Jesús ma, jiña'a tuku ya: 
\p ―‍Saña chi no'o sa nuu vee sa ma, te ndijin chi jin ndanduku ña'a ni, kovaa ja ñatuu ka kandija ña'a ni a, te jin kondiso kuechi maa ni, te jin kûu ni. Te nuu no'o sa ma masu kuu jan koo ni ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 22 Tee judío ma, ka ka'an de: 
\p ―‍¿Xi ka'ni de maa de kúni de? ¿Chukan kúu ja ká'an de ja: “Ma kuu jan koo ni nuu no'o sa ma”? ―‍ka kuu de ka ka'an de. 
\p  
\v 23 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Ndijin chi ñayii nuu ñu'ú ya'a ka kuu ni, kovaa saña chi iya onde sukun ma kúu sa. Ndijin chi ñayii ñuu ñayivi ya'a ka kuu ni, te saña chi masu ñayii ñuu ñayivi ya'a kúu sa. 
\m  
\v 24 Chukan kúu ja ká'an sa ja jin kondiso kuechi maa ni, te jin kûu ni, vaa nú ñatuu ka kandija ña'a ni ja saña kúu iya vee ja sa'a ja jin ndani'i ta'vi ni ma, te jin kondiso kuechi maa ni, te jin kûu maa ni ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 25 Sani te ka jikan‑tnu'u de: 
\p ―‍¿Ndijin, na in kúu ni? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Sukan ni ka'an sa onde xinañu'u ma. 
\m  
\v 26 Iyo kua'a xeen ja ka'an sa nuu ni a ji'in ja ndaka'an sa ndaka ja u'vi ka sa'a ni ma, te jin kona'a ni ja maa iya ni tetniñu ña'a ma, iya ndaa iya ndija kúu ya, te tna'a ja ká'an ya ma kúu ja káxtnu'u sa nuu ñayii ñuu ñayivi a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 27 Kovaa maa de, ñatuu ni ka jaku'ni ini de ja ká'an ya siki ja Yuva ya ma. 
\m  
\v 28 Chukan kúu ja ni jiña'a ya: 
\p ―‍Nú jâ ni ka ndone'e sukun ña'a ni saña ja kuu sa iya vee ñayivi ñuu ñayivi a, sana jin ndakuni ña'a ni nde in kúu sa te jin kuni ni ja ñatuu nawa sa'a sa ja kúu ini maa sa, su'va ká'an sa sukan ni kaxtnu'u Yuva sa ma. 
\m  
\v 29 Vaa iya ni tetniñu ña'a ma, iyo ya ji'in sa. Te suu ya kúu Yuva sa ma, te masu nde xndoo ña'a ya, vaa ndimaa sa'a sa ja játna ini ya ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 30 Nuu ni ka'an Jesús ma sukan, kua'a ñayii ni ka kandija ja ká'an ya ma. 
\s1 Ñayii ka kuu sa'ya Su'si ma ji'in ñayii ka kuu sa'ya tachi ma 
\rem Los hijos de Dios y los esclavos del pecado 
\p  
\v 31 Jesús ma, jiña'a ya nuu ñayii judío ni ka kandija ya ma: 
\p ―‍Ndijin, nuna jin ko sa'a ndija ni tnu'u ká'an sa a, te jin ko kuu ndija ni ñayii jin kondikin ña'a. 
\m  
\v 32 Te jin kuni ni ja ndaa ma, te ja ndaa ma kúu ja sa'a ja jin ndayaa ni nuu ja u'vi ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 33 Te ni ka ndakone'e de: 
\p ―‍Saña chi sa'ya tata Abraham ma ka kuu sa, te ñatuu nama ka satniñu sa nuu ñayii ma ja jin tatnuni i nuu sa. ¿Naxe kúu ja jin ndayaa sa? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 34 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Ja ndaa ja ndaa ká'an sa ja ndaka ñayii ka ndiso kuechi ma chi tátnuni kuechi i ma nuu i. 
\m  
\v 35 In ñayii jinukuechi ma, masu ñayii maa ve'e ma kúu i. Kovaa sa'ya ñayii xi‑ve'e ma chi ñayii maa ve'e ma kúu i ni‑kani ni‑jika. 
\m  
\v 36 Chukan kúu ja nú saña ja kúu sa Sa'ya Su'si a, sa'a sa ja jin ndayaa ni nuu ja u'vi ma chi jin ndayaa ndija ni. 
\m  
\v 37 Ja jini sa ja sa'ya tata Abraham ma ka kuu ni, kovaa ka kuni ni ja jin ka'ni ña'a ni, vaa ñatuu ka jatna ini ni ja ká'an sa a. 
\m  
\v 38 Saña chi ká'an sa ja ni kaxtnu'u Yuva sa ma, te ndijin chi ka sa'a ni ja ni ka'an yuva ni ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 39 Te ka jiña'a de: 
\p ―‍Yuva sa kúu Abraham ma ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p Kovaa Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Nute ndijin sa'ya tata ndija Abraham ma ka kuu ni chi jin sa'a ni ja ni yo sa'a de ma. 
\m  
\v 40 Kovaa vitna ja ni ka'an sa ja ndaa ni kaxtnu'u Su'si ma, te ndijin chi jin ka'ni ña'a ni ka kuni ni. Abraham ma, ñatuu nama ni sa'a de sukan. 
\m  
\v 41 Ndijin chi ka sa'a ni sukan sa'a yuva ni ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Te ka jiña'a de: 
\p ―‍Saña masu sa'ya ndeva'a‑ni ñayii ka kuu sa chi ka neva'a sa in‑ni Yuva sa, te Su'si ma kúu Yuva sa ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 42 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Nute Yuva ndija ni kúu Su'si ma chi jin kutoo ña'a ni, vaa saña chi vee sa nuu Su'si ma. Masu vee sa ja kúu ini maa sa, vaa maa Su'si ma ni tetniñu ña'a. 
\m  
\v 43 ¿Nava'a ñatuu ka jaku'ni ini ni ja káxtnu'u sa a? Vaa ñatuu ka niniso'o ni ja ká'an sa a, vaa iyo in ja jasi ndee jasi ndoso. 
\m  
\v 44 Te chukan kúu ja tna'a ja sa'a yuva ni tachi ma ka kuni ni ja jin sa'a ni. Te tachi ma chi onde xinañu'u ma suchi ja'ni ñayii ma kúu i. Te ñatuu na ja ndaa ñu'u ini i ma, vaa masu nde ká'an ndaa i. Nú ká'an i ja xnda'vi i ñayii ma, ká'an i sukan kúu maa i ma, vaa suchi xnda'vi ñayii kúu i, te suu i kúu yuva ñayii ka xnda'vi ñayii ma. 
\m  
\v 45 Kovaa saña chi ká'an sa ja ndaa, te chukan kúu ja ndijin, masu ka kandija ni. 
\m  
\v 46 ¿Nde ni kuu kaxtnu'u ja saña, te ndiso kuechi sa? Te nú ká'an sa ja ndaa, ¿nava'a ñatuu ka kandija ña'a ni? 
\m  
\v 47 Nú na in niniso'o i ja ká'an Su'si ma chi sa'ya Su'si ma kúu i. Kovaa ndijin chi masu sa'ya Su'si ma ka kuu ni. Chukan kúu ja ñatuu ka kuni ni jin koniniso'o ni ja ká'an sa a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\s1 Jesús ma, ni ka'an ya ja xinañu'u‑ka ya iyo sana ni kenda Abraham ma 
\rem Cristo existe desde antes de Abraham 
\p  
\v 48 Te tee judío ma, ka jiña'a de: 
\p ―‍Va'a‑ni ni ka ka'an sa ja in tee ñuu Samaria ma kúu ni te yinee ña'a tachi ma ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 49 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Saña, ñatuu na tachi yinee ña'a. Vaa saña chi ndáchiñu'u sa Yuva sa ma, kovaa ndijin chi masu ka chiñu'u ña'a ni. 
\m  
\v 50 Kovaa saña, masu ndúku sa ja jin chiñu'u ña'a ñayii ma, kovaa iyo iya kúni ja jin chiñu'u ña'a ñayii ma saña, te maa ya kúu iya ndakan ndaa kuenda nuu ñayii ma. 
\m  
\v 51 Ja ndaa kúu ja nú na in na kandija ja ká'an sa a chi masu kûu i, su'va koteku i ni‑kani ni‑jika ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 52 Te tee judío ma, ni ka ndakone'e de: 
\p ―‍Vitna chi ka jini ndaa sa ja ndijin chi yinee ña'a tachi ma. Vaa Abraham ma ji'in tee ni ka yo ndakaxtnu'u tnu'u ni yo wa'a Su'si ma chi ni ka ji'i de, te ndijin chi ká'an ni ja nú na in kándija ña'a ma chi masu kûu i. 
\m  
\v 53 ¿Naku xi tee kanuu‑ka kúu ni sana yuva sa Abraham ma? Tee yukan chi ni ji'i de. Suni tee ni ka yo ndakaxtnu'u tnu'u ni yo wa'a Su'si ma, ni ka ji'i tna de. ¿Na in kúu ndijin, ja sa'a ni ja masu jin kûu‑ka ñayii ma, jani ini ni? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 54 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Nú maa sa ndáchiñu'u maa sa, masu nde jiniñu'u. Kovaa maa Su'si ma iya kúu Yuva sa ma ndátaa jayiñu'u nuu sa. Te maa ya kúu iya ka sa'a ni tnu'u ja ka ndikin ni ya ma. 
\m  
\v 55 Kovaa ndijin, masu ka jini ni ya. Saña chi jini sa ya. Nute ka'an sa ja masu jini sa ya chi xnda'vi sa ñayii ma, sukan ka sa'a ni ma. Kovaa ja ndaa kúu ja jini sa ya, te kándija sa tnu'u ká'an ya ma. 
\m  
\v 56 Abraham ma tna'a ni tee jana'a ma, ni kusii ini de ja kuni de kivi tatnuni sa nuu ñayii ma. Te nuu ni jini de ma, te ni kusii ini xeen de ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 57 Te tee judío ma, ka jiña'a de Jesús ma: 
\p ―‍Ñatuu ki'i‑ka ni uu xiko uxi (50) kuiya, te ¿ká'an ni ja ni jini ni Abraham ma? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 58 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Ja ndaa ja ndaa ká'an sa ja xinañu'u‑ka saña iyo, saa ni kenda Abraham ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 59 Sani te ni ka ndone'e de yuu ja jin kua'a‑yuu de ya. Kovaa Jesús ma, ni ndaya'a ya me'ñu ñayii ma, te ñatuu ni ka ndani'i‑ka de ya. Sani te ni kee ya veñu'u ka'nu ma, te kua'an ya. 
\c 9  
\s1 Jesús ma, ni ndasava'a ya nuu in tee kuaa onde kii ni kâku de ma 
\rem Jesús da la vista a un hombre que nació ciego 
\p  
\v 1 Ichi kua'an Jesús ma, ni jini ya in tee kuaa, te onde kii ni kâku de ma kuaa de. 
\m  
\v 2 Tee ka ndikin Jesús ma, ni ka jikan‑tnu'u de ya: 
\p ―‍Teskua'a, ¿na‑in ndiso kuechi ja ni kâku kuaa tee ya'a? ¿Ja ka ndiso kuechi yuva de ma ji'in si'i de ma, xi ja ndiso kuechi maa de kúu? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 3 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Ni a ndiso kuechi maa de ni a ka ndiso kuechi yuva de ma ji'in si'i de ma kúu. Sa'a ni kuu, sukan‑va'a jin kuni ni sukan sa'a Su'si ma te nduva'a de. 
\m  
\v 4 Nani tuu ndii‑ka a chi kuu jin satniñu o sukan kúni iya ni tetniñu ña'a ma. Vaa nuna kunee, te masu na in kuu satniñu‑ka. 
\m  
\v 5 Nani iyo sa ñuu ñayivi a, ñu'u xtnuu nuu ñayii ñuu ñayivi a kúu sa ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 6 Nuu ni jinu ni ka'an Jesús ma sukan, ni tusii ya nuu ñu'ú ma, te ni sa'a ya ji'in ndute sii ya ma vala nde'yu, te ni chi'i ya nuu tee kuaa ma. 
\m  
\v 7 Sani te jiña'a ya: 
\p ―‍Kuá'an ni, te ndakate ni nuu ni a nuu ñu'u ndute ma, nuu nani Siloé ma ―‍kúu ya jiña'a ya. Te tnu'u Siloé ma kúni ka'an “ja ni tetniñu ña'a ya”. 
\p Te tee kuaa ma, ni ja'an de, te ni ndakate de nuu de ma, te nuu ni ndakokuiñi de ma, jâ ni kuu nde'ya de. 
\m  
\v 8 Te ñayii ka iyo yatni ma ji'in ñayii ni ka yo jini de xi'na‑ka ma ja ni yo jikan de karidaa ma, te ka jikan‑tnu'u tna'a i: 
\p ―‍¿Masu tee ya'a kúu tee ni yo nukoo ni yo jikan de karidaa ma? ―‍ka kuu i ka ka'an i. 
\p  
\v 9 Te jaku i ka ka'an: 
\p ―‍Suu ndija de kúu ―‍ka kuu i ka ka'an i. 
\p Jaku‑ka i ka ka'an: 
\p ―‍Sukan kaa de, kovaa masu suu de kúu ―‍ka kuu i ka ka'an i. 
\p Kovaa maa de jiña'a: 
\p ―‍Saña kúu. 
\p  
\v 10 Sani te ka jikan‑tnu'u i de: 
\p ―‍¿Naxe kúu ja vitna te kúu nde'ya ni a? ―‍ka kuu i ka jiña'a i. 
\p  
\v 11 Te ni ndakone'e de: 
\p ―‍Tee nani Jesús ma, ni sa'a de nde'yu, te ni chi'i de nuu sa a, te ká'an de: “Kuá'an ni, te ndakate ni nuu ni a nuu ñu'u ndute, nuu nani Siloé ma”, te ni ja'an sa, te nuu ni ndakate sa nuu sa ma, sani te ni ndatnuu nuu sa a ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 12 Sani te ka jikan‑tnu'u i de: 
\p ―‍¿Ndenu iyo tee yukan? ―‍ka kuu i ka jiña'a i. 
\p ―‍Masu jini sa ―‍kúu de jiña'a de. 
\s1 Tee ka kuu fariseo ma, ni ka jikan‑tnu'u de tee kuaa ma naxe ni nduva'a nuu de ma 
\rem Los fariseos interrogan al ciego que fue sanado 
\p  
\v 13 Te ni jan koo i ji'in tee ni iyo kuaa ma nuu tee ka kuu fariseo ma. 
\m  
\v 14 Te kivi ni tatnuni Su'si ma ja ma jin satniñu ñayii ma kúu kivi ni sa'a Jesús ma nde'yu te ni ndanune nuu de ma. 
\m  
\v 15 Te ni ka jikan‑tnu'u tuku ña'a tee ka kuu fariseo ma: 
\p ―‍¿Naxe ni kuu ja ni ndatnuu nuu ni a? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p Te jiña'a de: 
\p ―‍Ni chi'i de nde'yu nuu sa a, te ni ndakate sa, te ni ndundijin nuu sa a ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 16 Jaku tee fariseo ma ka ka'an: 
\p ―‍Tee ni sa'a sa'a chi masu tee ni tetniñu Su'si ma kúu de, vaa ñatuu chiñu'u de kivi ni tatnuni Su'si ma ja ma jin satniñu o a ―‍ka kuu de ka ka'an de. 
\p Kovaa jaku‑ka de ka ka'an: 
\p ―‍¿Nú tee ndiso kuechi kúu de, te naxe kúu sa'a de milagru ya'a? ―‍ka kuu de ka ka'an de. 
\p Chukan kúu ja ni ka kusiin jaku de, 
\m  
\v 17 te ni ka ndakakan‑tnu'u tuku de tee ni iyo kuaa ma: 
\p ―‍¿Te naxe ká'an ni ja kuu tee ni ndasava'a nuu ni a? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p Te ni ndakone'e tee yukan: 
\p ―‍Saña chi ká'an sa ja in tee ndákaxtnu'u tnu'u ni wa'a Su'si ma kúu de ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 18 Kovaa tee judío ma, ñatuu ni ka kandija de ja ni iyo kuaa de ma te ni ndundijin nuu de ma. Onde ni ka kana de yuva tee ma, 
\m  
\v 19 te ka jikan‑tnu'u de: 
\p ―‍¿Tee ya'a kúu sa'ya ni ma? ¿Ka ka'an ni ja ni kâku kuaa de? ¿Naxe kúu ja vitna, te kúu nde'ya de a? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 20 Te ni ka ndakone'e yuva de ma: 
\p ―‍Ka na'a sa ja tee ya'a kúu sa'ya sa, te ni kâku kuaa de. 
\m  
\v 21 Kovaa ñatuu ka jini sa naxe kúu ja vitna te kúu nde'ya de a. Suni ñatuu ka jini sa na in ni ndasava'a de. Jin kakan‑tnu'u maa ni de; jâ tee nija'nu kúu de, te maa de kuu ka'an naxe ni kuu ja ni nduva'a de a ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 22 Yuva de ma ka jiña'a sukan, kuechi ja ka yu'u de tee judío ma, vaa jâ ni ka ndatnu'u tna'a de ja nú na in ká'an ja Jesús ma kúu Cristo iya ni tetniñu Su'si ma, te jin taji de i ini veñu'u luluu nuu ka ndatna'a de ma. 
\m  
\v 23 Chukan kúu ja ni ka jiña'a yuva de ma: “Jin kakan‑tnu'u maa ni de; jâ tee nija'nu kúu de.” 
\p  
\v 24 Tee judío ma, ni ka ndakana tuku de tee ni iyo kuaa ma, te ka jiña'a de: 
\p ―‍Ka'an ndaa ni nuu Su'si a. Saña chi ka jini sa ja tee ndiso kuechi kúu tee yukan ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 25 Te ni ndakone'e tee ma: 
\p ―‍Masu jini sa nú tee ndiso kuechi kúu de xi ña'a. Kovaa ja jini sa kúu ja ni iyo kuaa sa, te vitna chi kúu nde'ya sa ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 26 Te ni ka ndakan‑tnu'u‑ka tuku de tee ma: 
\p ―‍¿Nawa ni sa'a de ja ni kuu ni ka ndanune nuu ni a te kúu nde'ya ni a? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 27 Te ni ndakone'e de: 
\p ―‍Jâ ni ka'an sa ndaka ja jini sa ma, kovaa ñatuu ka kandija ña'a ni. ¿Nava'a ka kuni ni ja ndaka'an‑ka sa in‑ka jichi? ¿Suni ndijin, ka kuni ni ja jin kondikin ni de? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 28 Sani te ni ka ka'an ndeva'a de nuu tee ni iyo kuaa ma, te ka jiña'a de: 
\p ―‍Maa ni ndikin tee yukan, kovaa saña chi Moisés ma ka ndikin sa. 
\m  
\v 29 Saña chi ka jini sa ja ni ka'an Su'si ma nuu Moisés ma. Kovaa tee yukan, ni masu ka jini sa ndenu vee de ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 30 Te ni ndakone'e tee ma: 
\p ―‍¡Jincho'o! Ñatuu ka jini ndijin ndenu vee de. Kovaa saña chi ni ndasava'a de nuu sa a. 
\m  
\v 31 Vaa ka jini o ja Su'si ma, masu jiniso'o ya ja ka ka'an ñayii ka ndiso kuechi ma. Yika‑ni ja jiniso'o ya ñayii ka chiñu'u ya ma ji'in ñayii ka sa'a sukan játna ini ya ma. 
\m  
\v 32 Ñatuu nama ka jiniso'o o ja ndasava'a in ñayii nuu in‑nka ñayii ni kâku kuaa ma. 
\m  
\v 33 Nute tee ya'a masu nuu Su'si ma vee de, masu nawa kuu sa'a de ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 34 Sani te ka jiña'a de: 
\p ―‍Ndijin, jâ ndiso kua'a ni kuechi nuu ni kâku ni ma. ¿Te kúni ni ja kaxtnu'u ni nuu saña? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p Te ni ka kene'e de tee ma ini veñu'u luluu ma. 
\s1 Tee ka kuu fariseo ma, ñatuu ka ndakunitnuni de ja masu va'a‑ni ka iyo de nuu Su'si ma 
\rem Ciegos espirituales 
\p  
\v 35 Jesús ma, ni jiniso'o ya ja ni ka kene'e de tee ni iyo kuaa ma, te nuu ni ndani'i ya de ma, te ni jikan‑tnu'u ya de: 
\p ―‍¿Kandija ni iya ni kenda ñayivi ñuu ñayivi a? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 36 Te jiña'a de: 
\p ―‍Señor, ka'an ni na in kúu, sukan‑va'a kandija sa ya ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 37 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Jâ ni jini ni ya. Saña kúu, iya ká'an ji'in ni a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 38 Sani te tee yukan, jiña'a de: 
\p ―‍Kándija ña'a sa, Señor ―‍kúu de jiña'a de. 
\p Te ni jinkoo jiti de nuu Jesús ma. 
\p  
\v 39 Sani te jiña'a Jesús ma: 
\p ―‍Saña chi vee sa ñuu ñayivi ya ja sa'a ndaa sa, sukan‑va'a ñayii inukuaa ma, te kuu jin ndakonde'ya i, te ñayii ka nde'ya ma, jin ndukuaa i ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 40 Jaku tee fariseo ma ja ka iyo de ji'in ya ma, te ni ka jiniso'o de, te ka jikan‑tnu'u de: 
\p ―‍¿Nú sukan, saña tna, suni inukuaa sa? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 41 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Nute ndijin inukuaa ni chi masu jin kondiso kuechi ni. Kovaa ka ka'an ni ja ka kundijin nuu ni a te ka nde'ya ni. Chukan kúu ja jâ ka ndiso kuechi ni ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\c 10  
\s1 Jesús ma, ni kaxtnu'u ya ja maa ya chi sukan kúu in tee jito ndikachi de ma, sukan kúu ya 
\rem El pastor y sus ovejas 
\p  
\v 1 Te jiña'a Jesús ma: 
\p ―Ja ndaa ja ndaa ká'an sa, nú na in ñatuu kívi ichi ye'e nuu ka ñu'u ndikachi ma te su'va jiso i ichi xiñi nuu ka ñu'u ti ma, ñayii yukan chi kui'na kúu i, te sakui'na i ti kúni i. 
\m  
\v 2 Kovaa tee kívi ichi ye'e ma chi tee jito ndikachi ma kúu de. 
\m  
\v 3 Te tee jito ye'e ma, ndákune de ye'e ma, te tee jito ndikachi ma, kána de ndi‑in ndi‑in ti sukan ka nani ti ma. Te ndikachi de ma chi ka ndakuni ti ja ká'an de ma, te kéne'e de ti nuu ka ñu'u ti ma. 
\m  
\v 4 Te nú ni jinu ni kene'e de ndaka ti ma, te jákoxtnuu de nuu ti ma, te ka ndikin ña'a ti, vaa ka ndakuni ti sukan ñu'u tachi de ja ká'an de ma. 
\m  
\v 5 Kovaa masu ka ndikin ti ñayii masu ka jini ti ma chi su'va ka yu'u ti te ka jinu ti kuan koo ti, vaa ñatuu ka jini ti ja ká'an ñayii ndeva'a‑ni ma, vaa masu jito'o ti ma kúu i ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 6 Jesús ma, ni ka'an ya tnu'u vijin ya'a, kovaa ñatuu ni ka jaku'ni ini de nawa kúni ka'an. 
\s1 Jesús ma, sukan kúu in tee va'a ini te jito va'a de ndikachi de ma, sukan kúu ya 
\rem Jesús, el buen pastor 
\p  
\v 7 Jesús ma, jiña'a ya in‑ka jichi: 
\p ―‍Ja ndaa ja ndaa ká'an sa, saña kúu ye'e nuu ka ndivi koo ndikachi ma. 
\m  
\v 8 Ndaka ñayii ni ki koo xi'na‑ka ma chi kui'na ni ka yo kuu i, kovaa ndikachi ma, masu ni ka yo jiniso'o ti ja ka ka'an i ma. 
\m  
\v 9 Saña kúu ye'e ma. Nú na in kivi nuu iyo sa a chi ndani'i ta'vi i. Ko kuu i sukan kúu in ndikachi, ja ndée ti ndívi ti ma te ní'i ti kuii ja kaa ti ma. 
\p  
\v 10 ’Kui'na ma chi vee i ja sakui'na ña'a i, ji'in ja ka'ni ña'a i, ji'in ja xnaa ña'a i. Kovaa saña chi vee sa, sukan‑va'a jin koteku ñayii ma, te jin koo va'a xeen i. 
\m  
\v 11 Saña kúu sukan kúu in tee jito ñukuun ndikachi de ma. Vaa tee jito va'a ndikachi de ma chi maa de chunaa te jin kaku ti. 
\m  
\v 12 Kovaa ñayii jito ti ja ké'en ya'vi i ma chi masu jito ñukuun i ti, vaa ora kénda kiti xeen ma chi xndoo i kiti jito i ma, te jinu i, vaa masu tee kúu ko koto ndikachi ma kúu i, vaa masu ndikachi maa i ka kuu ti ma. Te kiti xeen ma, kenda ti, te tnii ti kiti ma, te xsiu'u ti kiti ma, te katenuu kateni'ni ti ndikachi ma. 
\m  
\v 13 Te ñayii yukan chi kunu i, vaa yika‑ni ja ndí ini i kúu ja na ke'en ya'vi i ma, kovaa masu ndí ini i ja jin kuu ndikachi ma. 
\p  
\v 14 ’Saña kúu iya va'a ini jito ndikachi ma. Jini sa ndikachi sa ma, te maa ti chi ka jini ña'a ti, 
\m  
\v 15 sukan jini ña'a Yuva sa ma te jini tna sa ya ma. Te maa sa chunaa sa na jin kaku ndikachi sa ma te jin koo va'a ti. 
\m  
\v 16 Suni neva'a sa in‑ka jichi ndikachi kiti masu korraa ya'a ka yi'i ti, te suni ndaxtutu sa ti te jin kandija ti ja ká'an sa a, te in jichi‑nka‑ni ndikachi jin ko kuu ndaka ti, te maa in‑ni sa ko koto ti. 
\p  
\v 17 ’Yuva sa ma, kútoo ña'a ya, kuechi ja kua'a sa tnu'u ja jin ka'ni ña'a i ma, te sana ndateku sa ma. 
\m  
\v 18 Ñatuu na in kuu ka'ni ña'a i, su'va maa sa kua'a tnu'u ja jin ka'ni ña'a i. Vaa iyo tnu'u ndee tnu'u ndatnu sa, te chukan kúu ja kua'a sa tnu'u te jin ka'ni ña'a i. Kovaa suni iyo tnu'u ndee tnu'u ndatnu sa ja ndateku sa. Cha'a kúu ja ni tatnuni Yuva sa ma nuu sa ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 19 Nuu ni ka jiniso'o tee judío ma ja ká'an ya sukan, te ni ka ndusiin tuku de. 
\m  
\v 20 Kua'a de ka jiña'a: 
\p ―‍¿Nava'a ka niniso'o ni ja ká'an de a? Vaa yinee ña'a in tachi, te iyo ku'u de ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 21 Kovaa jaku‑ka de ka ka'an: 
\p ―‍Ñatuu ni‑in ñayii yinee ña'a tachi, te kuu ka'an i sukan. ¿Xi in tachi, te ndasava'a i nuu in tee kuaa? ―‍ka kuu de ka ka'an de. 
\s1 Tee judío ma, ñatuu ka kandija de ja maa Su'si ma ni tetniñu Jesús ma 
\rem Los judíos rechazan a Jesús 
\p  
\v 22 Kivi kuvijin ñuu Jerusalén ma, ka sa'a i viko ka ndakune'e i kivi ni ndu‑ii veñu'u ka'nu ma. 
\m  
\v 23 Jesús ma, iyo ya ini veñu'u ma, kua'an ya ichi corredor nani i Salomón ma. 
\m  
\v 24 Sani te tee judío ma, ni ka jan tu'va de ya, te ka jikan‑tnu'u de: 
\p ―‍¿Nde kii sana jin kuni sa na in kúu ni? ¿Xi ndijin kúu Cristo iya ni tetniñu Su'si ma? Ka'an ndaa ni, te jin kuni sa ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 25 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Jâ ni ka'an sa nuu ni, te ñatuu ni ka kandija ni ja ká'an sa a. Te tna'a ja sa'a sa a, ja maa Yuva sa ma, te sa'a sa. Te maa ja sa'a sa a, te káxtnu'u i na in kúu sa. 
\m  
\v 26 Kovaa ndijin, ñatuu ka kandija ni, vaa masu tna'a ndikachi sa ma ka kuu ni. 
\m  
\v 27 Ndikachi sa ma chi ka ndakuni ti ja ká'an sa a, te jini sa ti, te ka ndikin ña'a ti. 
\m  
\v 28 Sa'a sa ja jin koteku ti ni‑kani ni‑jika, te ma jin naa ti, te ñatuu na in ndaxtandee ti nuu nda'a sa a. 
\m  
\v 29 Yuva sa iya ni taa ti ma chi iyo‑ka tnu'u ndee tnu'u ndatnu ya sana ndaka ja iyo ñuu ñayivi a, te masu na in ndaxtandee ti nuu nda'a Yuva sa ma. 
\m  
\v 30 Vaa Yuva sa ma ji'in saña chi in‑ni ka kuu sa ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 31 Te tee judío ma, ni ka ndone'e tuku de yuu ja jin kua'a‑yuu de ya. 
\m  
\v 32 Kovaa Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Te ja maa Yuva sa ma, te kua'a ja va'a ni sa'a sa nuu ndijin. ¿Te nde a va'a ni sa'a sa ma kúu ja jin kua'a‑yuu ña'a ni a? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 33 Te tee judío ma, ni ka ndakone'e de: 
\p ―‍Masu jin kua'a‑yuu ña'a sa kuechi ja ni sa'a ni ma, su'va kuechi ja ká'an ni a sa'a ja ndákiti ini Su'si ma, vaa ndijin chi in tee‑ni kúu ni, kovaa sa'a ni tnu'u ja Su'si ma kúu ni ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 34 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Nuu tutu ndee tnu'u ni tatnuni Su'si ma nuu ni ma ká'an: “Saña, ká'an sa ja su'si ka kuu ndijin.” 
\m  
\v 35 Ka jini o ja masu kuu xnda'vi ña'a tutu ndee tnu'u Su'si ma. Te Su'si ma, ni xnani ya su'si ñayii ni ka'an ya nuu i ma. 
\m  
\v 36 Te nú Su'si ma ni sa'a siin ña'a saña te ni tetniñu ña'a ya ñuu ñayivi a, ¿naxe kúu ja ka ka'an ndijin ja ni ka'an sa a chi sa'a i ja ndákiti ini Su'si ma, kuechi ja ni ka'an sa ja Sa'ya Su'si ma kúu sa? 
\m  
\v 37 Te nú saña, ñatuu sa'a sa sukan sa'a Yuva sa ma, te máko jin kandija ña'a ni. 
\m  
\v 38 Kovaa sa'a sa sukan. Visi ñatuu ka kandija ni ja ká'an sa ya, kovaa jin kandija ni ja sa'a sa ma, sukan‑va'a jin kuni ni, te jin kandija ni ja Yuva sa ma iyo ji'in sa, te maa sa iyo ji'in Yuva sa ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 39 In‑ka jichi ni ka kuni de ja jin tnii de ya, kovaa Jesús ma chi kua'an ya. 
\p  
\v 40 Jesús ma, ni ndenda ya in‑ka yu'u yute Jordán ma. Te ni kendoo ya yukan, nuu ni iyo Juan ma xi'na‑ka ma te ni yo skuandute de ñayii ma. 
\m  
\v 41 Kua'a ñayii ni jan koo ni jan koto i ya, te ka ka'an i: 
\p ―‍Ja ndaa, visi Juan ma, ñatuu ni yo sa'a de milagru, kovaa ndaka ja ni yo ka'an de ja kuu tee ya'a chi ja ndaa kúu ―‍ka kuu i ka ka'an i. 
\p  
\v 42 Te kua'a ñayii ni ka kandija Jesús ma yukan. 
\c 11  
\s1 Ni ji'i tee nani Lázaro ma 
\rem Muerte de Lázaro 
\p  
\v 1 Iyo in tee ku'u nani de Lázaro, te tee ñuu Betania ma kúu de, te iyo de ji'in ku'va de María ma ji'in Marta ma. 
\m  
\v 2 Te María ma kúu ña'a ni chi'i ndute jaxiko asi ja'a Iya Tátnuni ma kivi ve kuyatni Viko Pascua ma, te ni ndaxsichi ña ji'in ixi ña ma. 
\m  
\v 3 Chukan kúu ja nduu ña ndi‑tna'a ku'u ña ma, ni ka tetniñu ña ñayii ja jin kaxtnu'u i nuu Jesús ma, te sa'a jin kuña'a i: 
\p ―‍Señor, tee ka ketna'a ini ji'in ni ma, ku'u de. 
\p  
\v 4 Jesús ma, ja ni jiniso'o ya ma, te jiña'a ya: 
\p ―‍Ku'u de, kovaa masu kûu de, su'va jayiñu'u Su'si ma ko kuu, ji'in suni jayiñu'u Sa'ya Su'si a ko kuu ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 5 Visi Jesús ma, kútoo xeen ya Marta ma ji'in ku'u ña ma ji'in ku'va ña Lázaro ma, 
\m  
\v 6 kovaa nuu ni ka jiña'a i ja Lázaro ma, ku'u de ma, te ni kendoo‑ka ya uu‑ka kivi nuu iyo ya ma. 
\m  
\v 7 Sani te jiña'a ya nuu tee ka ndikin ya ma: 
\p ―‍Jín koo o in‑ka jichi ñuu Judea ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 8 Te tee ka ndikin ya ma, ka jiña'a de: 
\p ―‍Teskua'a, nde‑ni kii ma, maa ñayii judío ma, ka kuni i ja jin kua'a‑yuu ña'a i te jin ka'ni ña'a i, ¿te in‑ka jichi kúni ni ja ki'in ni ñuu yukan? ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 9 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍¿Xi masu uxi uu ora kúu ja in nduu ma? Nduu ma chi masu nduva o, vaa nde'ya o ja ndíi ñuu ñayivi a, 
\m  
\v 10 kovaa ñayii jika jakuaa ma chi nduva i, vaa ñatuu na ñu'u xtnuu nuu i ichi kaka i ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 11 Sani te jiña'a ya: 
\p ―‍Lázaro tee ka ketna'a ini ji'in o ma chi ni kixi de, kovaa ki'in sa ja xndoto sa de ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 12 Te tee ka ndikin ya ma, ka jiña'a de: 
\p ―‍Señor, nú ni kixi de chi nduva'a maa de ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 13 Kovaa sukan‑ni ni jiña'a Jesús ma, kuechi ja ni ji'i Lázaro ma. Kovaa tee ka ndikin ya ma, ka jani ini de ja ni kixi de ja ndatatu de kúu. 
\m  
\v 14 Sani te Jesús ma, jiña'a ndaa ya: 
\p ―‍Lázaro ma, jâ ni ji'i de. 
\m  
\v 15 Te kútachi sa ja ñatuu sa ni iyo yukan, vaa sukan chi va'a‑ka ja jin kuu maa ni, sukan‑va'a jin kandija ni. Kovaa jín koo o jín koto o de ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 16 Sani te Tomás tee nani Kuati ma, jiña'a de nuu tee ka ndikin ya ma: 
\p ―‍Jín koo tna o, sukan‑va'a jin kûu tna o ji'in de ―‍kúu de jiña'a de. 
\s1 Jesús ma, chi visi jâ ni ji'i ñayii ma chi kuu ndaxteku ya i te koteku i 
\rem Jesús, la resurrección y la vida 
\p  
\v 17 Ja ni kenda Jesús ma, te ni jini ya ja jâ ni kuu kuun kii ja ni ka chu'u i Lázaro ma. 
\m  
\v 18 Betania ma kéndoo yatni ñuu Jerusalén ma visi uni mil metro, 
\m  
\v 19 te kua'a tee judío ma, ni jan koo de ni jan koto de Marta ma ji'in María ma, ja jin ndakua'a de ña tnu'u ka'nu ini ja ni ji'i ku'va ña ma. 
\m  
\v 20 Nuu ni jini Marta ma ja ni kenda Jesús ma, sani te ni kee ña ni jan tna'a ña ya. Kovaa María ma chi ni kendoo ña ve'e ma. 
\m  
\v 21 Marta ma, jiña'a ña Jesús ma: 
\p ―‍Señor, nute ni iyo ni ya'a chi masu kûu ku'va sa ma. 
\m  
\v 22 Kovaa jini sa ja vitna chi taa Su'si ma nawa na kakan ni ma ―‍kúu ña jiña'a ña. 
\p  
\v 23 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Ku'va ni a chi ndateku de ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 24 Marta ma, jiña'a ña: 
\p ―‍Jâ jini sa ja ndateku de kivi jin ndateku ñayii ni ka ji'i ma, kovaa onde kivi ndi'i kivi ma ―‍kúu ña jiña'a ña. 
\p  
\v 25 Sani te Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Saña kúu iya sa'a ja jin ndateku ñayii ma, te jin koteku i. Nú na in na kandija ña'a ma, visi jâ ni ji'i i chi ja maa sa te koteku i. 
\m  
\v 26 Te ndaka ñayii ka teku ma, nuna jin kandija ña'a i maa sa ma, masu jin kûu i, su'va jin koteku i ni‑kani ni‑jika. ¿Kándija ni ja ká'an sa sa'a? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 27 Te Marta ma, jiña'a ña: 
\p ―‍Señor, saña chi kándija sa ja Cristo iya ni tetniñu Su'si ma kúu ni, te Sa'ya Su'si ma kúu ni. Iya iyo ja kii ñuu ñayivi a kúu ni ―‍kúu ña jiña'a ña. 
\s1 Jesús ma, ni nda'yu ya yatni nuu yinee ñunde'yu Lázaro ma 
\rem Jesús llora junto al sepulcro de Lázaro 
\p  
\v 28 Nuu ni jinu ni ka'an Marta ma sukan, ni kana ña ku'u ña María ma, te yuyu'u‑ni ni jiña'a ña: 
\p ―‍Teskua'a ma, iyo ya ya'a, te kána ña'a ya ―‍kúu ña jiña'a ña. 
\p  
\v 29 Ja ni jiniso'o María ma, ni ndokuiñi ña, te kua'an ña kuan koto ña Jesús ma. 
\m  
\v 30 Jesús ma, ñatuu kivi‑ka ya ini ñuu ma. Iyo ya nuu ni ka ndatna'a ya ji'in Marta ma. 
\m  
\v 31 Ja ni ka jini tee judío ka iyo ve'e María ma ja ni ndokuiñi ña te jinu ña ni kee ña ma, te ni ka ndikin de ña. Ka jani ini de ja kua'an ña nuu yinee ku'va ña ma kuan konda'yu ña. 
\p  
\v 32 Nuu ni kenda María ma nuu iyo Jesús ma, te ni jinkoo jiti ña nuu ja'a ya ma, te jiña'a ña: 
\p ―‍Señor, nute ni iyo ni ya'a chi masu kûu ku'va sa ma ―‍kúu ña jiña'a ña. 
\p  
\v 33 Jesús ma, ja ni jini ya ja nda'yu María ma te ka nda'yu tee ka kuu judío ka ndikin ña ma, te ni kuxii ini ya, te ni kunda'vi ini ya ña ji'in de. 
\m  
\v 34 Te ni jikan‑tnu'u ya: 
\p ―‍¿Ndenu ni ka chu'u ni de? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Te ka jiña'a de: 
\p ―‍Ne'e ni, te kuni ni, Señor ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 35 Jesús ma, ni nda'yu ya. 
\m  
\v 36 Te ñayii judío ma, ka ka'an i: 
\p ―‍¡Jin konde'ya ni ja ni yo kutoo xeen de tee ma! ―‍ka kuu i ka ka'an i. 
\p  
\v 37 Kovaa jaku‑ka i ka ka'an: 
\p ―‍Tee ya'a kúu tee ni ndasava'a nuu tee kuaa ma. ¿Masu ma kuu naxe sa'a tna de, sukan‑va'a ma kûu Lázaro a nkuu? ―‍ka kuu i ka ka'an i. 
\s1 Nuu ni ndateku Lázaro ma 
\rem Resurrección de Lázaro 
\p  
\v 38 Jesús ma, in‑ka tuku jichi ni kuxii ini ya ja ka kuu ñayii ma, te ni jan tu'va ya nuu yinee Lázaro ma. Te in yavi kúu, te ndesi in yuu ka'nu ichi nuu kivi o ma. 
\m  
\v 39 Jesús ma, ni tatnuni ya: 
\p ―‍Jin xtandiyo ni yuu a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Marta ma ku'va tee ni ji'i ma, jiña'a ña: 
\p ―‍Señor, jâ jáxiko kini de, vaa jâ iyo kuun kii a ja ni ka chu'u sa de a ―‍kúu ña jiña'a ña. 
\p  
\v 40 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍¿Masu ni ka'an sa ja nuna kandija ña'a ni chi kuni ni jayiñu'u Su'si ma? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 41 Te ni ka xtandiyo de yuu ma, te Jesús ma, ni ndonenuu ya ichi andivi ma, te ni ka'an ya: 
\p ―‍Yuva sa, ndákuan‑ta'vi sa nuu ni, 
\m  
\v 42 vaa jini sa ja ndimaa jiniso'o ña'a ni, kovaa kuechi ñayii ya'a te ká'an sa sa'a, sukan‑va'a jín kandija ña'a i ja maa ni ni tetniñu ña'a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 43 Nuu ni jinu ni ka'an ya sukan, te ni kayu'u nini'i ya jiña'a ya: 
\p ―‍¡Lázaro, ki ndee ni ke'e a! ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 44 Te tee ni ji'i ma, ni ndee de, te ka ñutuu vava'a nda'a de ma ja'a de ma sa'ma, te nuu de ma ñutuu in‑ka sa'ma. Te Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Jin ndakana ni sa'ma ñutuu de a, sukan‑va'a na kuu kaka de ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\s1 Ni ka chutna'a tnu'u de naxe jin tnii de Jesús ma 
\rem Conspiración para arrestar a Jesús 
\r (Mt 26:1‑5; Mr 14:1‑2; Lc 22:1‑2) 
\p  
\v 45 Chukan kúu ja kua'a ñayii judío ma, ñayii ni jan koo ni ka iyo i ji'in María ma, ja ni ka jini i sukan ni sa'a Jesús ma, te ni ka kandija i ya. 
\m  
\v 46 Kovaa jaku i ni jan koo nuu ka iyo tee ka kuu fariseo ma, te ni ka ndakani i ja sukan ni sa'a Jesús ma. 
\m  
\v 47 Sani te tee ka kuu fariseo ma, ji'in tee ka tatnuni nuu sutu ma, ni ka ndaxtutu tna'a ndaka de, te sa'a ka ndatnu'u tna'a de: 
\p ―‍¿Naxe jin sa'a o ji'in tee ya'a? Vaa tee ya'a chi sa'a kua'a de milagru. 
\m  
\v 48 Nuna jin kua'a o tnu'u ja sukan‑ni ko sa'a de chi ndaka ñayii ma jin kandija ja ká'an de ma, te tee ka netniñu ñuu Roma ma chi ki koo de, te jin xnaa de veñu'u o a ji'in ñuu o a ―‍ka kuu de ka ka'an de. 
\p  
\v 49 Kovaa in tee yukan, nani de Caifás, te tee tátnuni nuu sutu ma kuiya yukan kúu de, te jiña'a de: 
\p ―‍Ndijin, masu ka jini kuiti ni, 
\m  
\v 50 ni ñatuu ka ndasa'a ni kuenda ja ja va'a‑ka kúu nuna kûu in tee ja jin kuu ñayii ñuu o ya, sukan‑va'a ma naa ndi'i ñuu o ya ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 51 Kovaa Caifás ma, masu ni ka'an de sukan ja kúu ini maa de ma, chi vaa kuechi ja tee tátnuni nuu sutu ma kuiya yukan kúu de, te Su'si ma ni ska'an ña'a sukan ni ka'an de ma, vaa Jesús ma chi kûu ya ja jin kuu ndaka ñayii ñuu judío ma. 
\m  
\v 52 Ni masu yika‑ni a ñuu ya'a‑ni chi su'va ndaxtutu ya ndaka ñayii ka kuu sa'ya Su'si ma ja ni ka jitenuu i ni‑ka'nu ñuu ñayivi a, te in‑nka‑ni ñuu jin ko kuu i. 
\p  
\v 53 Te onde kii yukan, tee ka netniñu ñuu judío ma, ni ka ndatnu'u tna'a de ja jin ka'ni de Jesús ma. 
\m  
\v 54 Chukan kúu ja Jesús ma, ñatuu ni yo konuu ndijin‑ka ya ne'un ñayii judío ma, su'va ni kee ya ñuu Judea ma, te kua'an ya ichi nuu masu nawa iyo kuiti yatni in ñuu nani i Efraín ma. Yukan ni kendoo ya ji'in tee ka ndikin ya ma. 
\p  
\v 55 Ja ve kuyatni Viko Pascua ka sa'a ñayii judío ma, te kua'a xeen ñayii ñuu Jerusalén ma, kuan koo i kuan nu ndasavii i maa i nuu Su'si ma xi'na‑ka sana ko kuu Viko Pascua ma. 
\m  
\v 56 Ka ndanduku i Jesús ma, te ka jikan‑tnu'u tna'a i ini veñu'u ka'nu ma: 
\p ―‍¿Naxe ka ka'án ni? ¿Kii de viko ya'a o xi ña'a? ―‍ka kuu i ka ka'an i. 
\p  
\v 57 Te tee ka kuu fariseo ma, ji'in tee ka tatnuni nuu sutu ma, ni ka tatnuni de ja nú na in na kuni ndenu iyo Jesús ma, te kúña'a i, sukan‑va'a jin koo de jin tnii de ya. 
\c 12  
\s1 In ña'a, ni chi'i ña ja'a Jesús ma ndute jáxiko asi 
\rem Una mujer derrama perfume sobre Jesús 
\p  
\v 1 Iñu kivi xi'na‑ka sana ko kuu Viko Pascua ma, Jesús ma, kua'an ya ñuu Betania ma, ñuu nuu iyo Lázaro tee ni ndaxteku ya ma. 
\m  
\v 2 Yukan ni ka satu'va i ja jin kuxini i ji'in ya. Marta ma ni tnaa ndeyu ma. Te Lázaro ma kúu in tee núkoo nuu mesa ma, jaa de xita ji'in Jesús ma. 
\m  
\v 3 María ma, yinda'a ña in botella te ya'a‑ka in marrazu ndute jáxiko asi nani‑maa ita nardo ja ndee ya'vi xeen ma, te ni chi'i ña ja'a Jesús ma. Sani te ni ndaxsichi ña ji'in ixi ña ma. Te ni‑ka'nu ve'e ma ni chitu xiko asi ma. 
\m  
\v 4 Sani te Judas Iscariote ma, tee ndikin ya ma, tee ke'en‑su'va ya ma jiña'a: 
\p  
\v 5 ―‍¿Nava'a ñatuu ni kuu kuya'vi ndute jáxiko asi a uni cientu denario, sukan‑va'a jin chindee o ñayii ka kunda'vi ma? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 6 Kovaa Judas ma, masu ni ka'an de sukan kuechi ja ndí ini de ja jin kuu ñayii ka kunda'vi ma chi su'va kuechi ja kui'na de ma, chi vaa suu de kúcargu bolsa ñu'u xu'un ma, te ni yo sakui'na de ja ñu'u nuu bolsa ma. 
\m  
\v 7 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Máko ka'nu ndee ni, vaa ni tava'a ña ndute jáxiko asi ya, ja chi'i ña'a ña kivi kuyu'u sa ma nkuu. 
\m  
\v 8 Ñayii ka kunda'vi ma chi ndimaa jin koo i ji'in ni, te kuu jin chindee‑ka ni i, kovaa saña chi masu kua'a‑nka kivi jin koo o ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\s1 Ni ka jani ini tee judío ma ja jin ka'ni de Lázaro ma 
\rem Conspiración contra Lázaro 
\p  
\v 9 Kua'a ñayii judío ma, ni ka jini i ja iyo Jesús ma ñuu Betania ma, te ni jan koo i yukan, masu yika‑ni ja jin kuni i Jesús ma, nú masu ja jin kuni tna i Lázaro ma, tee ni ndaxteku Jesús ma. 
\m  
\v 10 Sani te tee ka tatnuni nuu sutu ma, ni ka ndatnu'u tna'a de ja jin ka'ni tna de Lázaro ma, 
\m  
\v 11 vaa kuechi Lázaro ma, te kua'a ñayii judío ma, ni ka kusiin i nuu tee ka tatnuni ma, te ni ka kandija i Jesús ma. 
\s1 Jesús ma, ni kivi ya ñuu Jerusalén ma 
\rem Jesús entra en Jerusalén 
\r (Mt 21:1‑11; Mr 11:1‑11; Lc 19:28‑40) 
\p  
\v 12 Kua'a ñayii ni jan koo ñuu Jerusalén ma, ja ko kuu Viko Pascua ma. Kii xtnee ma, ni ka jini i ja vee Jesús ma ja ki'in ya ñuu Jerusalén ma. 
\m  
\v 13 Sani te ni ka ja'nde i nda'a ñuu ma, te ni ka ke koo i ka kayu'u i ka ndachiñu'u i ya: 
\p ―‍¡Hosanna! ¡Ja vava'a kúu iya vee nuu Iya Tátnuni ma! ¡Ja vava'a kúu rey Israel ya! ―‍ka kuu i ka kayu'u i. 
\p  
\v 14 Jesús ma, ni ni'i ya in burru, te yoso ya ti kua'an ya, sukan ká'an tutu ndee tnu'u Su'si ma: 
\m  
\v 15 “Máko koyu'u ro, ñuu nani Sion. Konde'ya ja vee rey ro ma, yoso ya in burru vee ya.” 
\p  
\v 16 Xi'na‑ka ma, masu ni ka jaku'ni ini tee ka ndikin ya ma. Kovaa nuu ni jinu ja ni ka jini ñayii ma jayiñu'u Jesús ma, te ni ka ndaka'án tee ka ndikin ya ma ndaka ja ni kuu ma, vaa sukan jâ ndee nuu tutu Su'si ma ja sukan ko kuu ma. 
\p  
\v 17 Ñayii ka iyo ji'in Jesús ma nuu ni ndaxteku ya Lázaro ma, ni ka ndaka'an i ndaka sukan ni sa'a ya ma, vaa ni kana ya Lázaro ma, te ni ndee de yavi nuu ni ka chu'u i de ma nuu ka yinee‑ka ndiyi ma. 
\m  
\v 18 Chukan kúu ja ñayii ñuu ma, ni ka ke koo i ja jin ndakua'a i nchuxi Jesús ma, vaa ni ka jini i milagru ni sa'a ya ma. 
\m  
\v 19 Kovaa tee ka kuu fariseo ma, ka ka'an nuu tna'a de: 
\p ―‍Ni ka jini ni ja masu nawa kuu jin sa'a o a, vaa ndaka ñayii a, kuan koo i nuu de a ―‍ka kuu de ka ka'an de. 
\s1 Jesús ma, ni kaxtnu'u ya nde in koteku ni‑kani ni‑jika 
\rem Unos griegos buscan a Jesús 
\p  
\v 20 Ne'un ñayii kuan koo ñuu Jerusalén ma ja jin ndachiñu'u i Su'si ma ne'un kivi viko ma, ka iyo jaku ñayii griego ma. 
\m  
\v 21 Te ñayii ya'a, ni ka jan tu'va i Felipe ma, vaa tee Betsaida ma ñuu Galilea ma kúu de. Te sa'a ka jiña'a ka jiña'a i nuu de: 
\p ―‍Señor, ka kuni sa ja jin kuni sa Jesús ma ―‍ka kuu i ka jiña'a i. 
\p  
\v 22 Felipe ma, ni ja'an de, te jiña'a de Andrés ma, te nduu de ni jan koo ni ka ndakani nuu Jesús ma. 
\m  
\v 23 Sani te Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Jâ ni kenda ora ja saña ja kuu sa iya vee ñayivi ñuu ñayivi a, jin kuni ndaka ñayii ma jayiñu'u sa ma. 
\m  
\v 24 Ja ndaa ja ndaa ká'an sa ja nú in triu ma, te ma chinee va'a o i chii ñu'ú ma te ma kûu i, chi in‑ni triu ko kuu i. Kovaa nuna kûu i ma, chi ndukua'a‑ka i. 
\m  
\v 25 Nú na in ndí ini xeen ja kendoo vii kendoo va'a i ñuu ñayivi ya'a chi skenaa i maa i. Kovaa nú na in ñatuu ndí ini visi na ndo'o na neni i ñuu ñayivi ya'a kuechi ja ndikin ña'a i maa sa, chi sa'a Su'si ma ja koteku i ni‑kani ni‑jika. 
\m  
\v 26 Nú na in kúni ja kunukuechi i nuu sa, kóndikin ña'a i, te nuu koo sa ma, yukan koo tna ñayii jinukuechi nuu sa ma. Nú na in jinukuechi nuu sa ma, chi sa'a Yuva sa ma ja koo jayiñu'u i ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\s1 Jesús ma, ni kaxtnu'u ya sukan kûu ya ma 
\rem Jesús anuncia su muerte 
\p  
\v 27 Sani te ni jiña'a tuku ya: 
\p ―‍Kúxii xeen ini sa. ¿Naxe ka'an sa? ¿Kuña'a sa Yuva sa ma: “Sa'a ni ja na kaku sa nuu tnundo'o ya'a”? Kovaa ña'a, vaa ja chukan kúu ja vee sa a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 28 Sani te sa'a ni ka'an ya: 
\p ―‍Yuva sa, sa'a ni ja koo jayiñu'u ja nani maa ni a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Sani te ni ka'an Su'si ma onde andivi ma: 
\p ―‍Jâ ni ndachiñu'u ri maa ri, te ndachiñu'u tuku ri maa ri in‑ka jichi ―‍kúu ya ká'an ya. 
\p  
\v 29 Ñayii ka iyo yukan, ni ka jiniso'o i, te ka ka'an i: 
\p ―‍Ni kana savi ―‍ka kuu i ka ka'an i. 
\p Kovaa jaku‑ka i ka ka'an: 
\p ―‍In ángel ni ka'an nuu de ―‍ka kuu i ka ka'an i. 
\p  
\v 30 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Masu ja kuu maa sa kúu ja ni ka jiniso'o o sukan, su'va ja jin kuu maa ni kúu. 
\m  
\v 31 Vitna kúu ja ndundaa ñuu ñayivi a, te suchi ni yo tatnuni ñuu ñayivi a, kee i ke'e ma. 
\m  
\v 32 Vaa saña, kivi na jin ndone'e sukun i krusi nuu jin kata kaa ña'a i ma chi ndaka ñayii ñuu ñayivi a jin ndasa'a kuenda, te ki koo i nuu sa a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 33 Te sukan ni kaxtnu'u ya naxe kûu ya ma. 
\m  
\v 34 Te ñayii ma, ni ka ndakone'e i: 
\p ―‍Kovaa ka jini sa ja ká'an tnu'u ni tatnuni Su'si ma ja Cristo iya tetniñu Su'si ma chi koteku ya ni‑kani ni‑jika. ¿Naxe kúu ja ka'an ni ja iya vee ñayivi ñuu ñayivi a chi jin ndone'e sukun i ya? ¿Na in kúu iya vee ñayivi ñuu ñayivi a? ―‍ka kuu i ka jiña'a i. 
\p  
\v 35 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Kuenda kúu ñu'u ndú'va te xtnuu vivii i ma, kúu sa ne'un ndaka ni a, kovaa yika ja jaku‑nka‑ni kivi koo sa ji'in ndaka ni. Nani iyo‑ka sa ja kúu sa ñu'u ndú'va te xtnuu vivii sa nuu ni a, kuán koo ve koo‑ka ni jin ko kuu ni, nasa yukan, te ki tna'a ña'a ja kunee ma. Vaa nú na in kua'an nuu nee ma, ñatuu jini i ndenu kua'an i. 
\m  
\v 36 Jin kandija ni sukan ká'an sa ja kúu sa ñu'u ndú'va te xtnuu vivii sa nuu ni a nani iyo‑ka sa ji'in ni, sukan‑va'a xtnuu sa nuu ni a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Ni jinu ni ka'an Jesús ma sukan, te kua'an ya, te ni nduyu'u ya sukan‑va'a ñatuu na in kuni ña'a. 
\s1 Nava'a ñatuu ka kandija ñayii judío ma Jesús ma 
\rem Por qué los judíos no creían en Jesús 
\p  
\v 37 Kovaa visi ni sa'a ya kua'a milagru nuu ñayii ma, kovaa ñatuu ka kandija i ya, 
\m  
\v 38 vaa jiniñu'u ja ko kuu sukan ni tee Isaías tee ni yo ndakaxtnu'u tnu'u ni yo wa'a Su'si ma, ja sa'a ká'an ma: “Iya Tátnuni, ¿na in kándija tnu'u ni kaxtnu'u sa a? ¿Nuu nde in ni kaxtnu'u Iya Tátnuni ma tnu'u ndee tnu'u ndatnu ya ma?” 
\p  
\v 39 Chukan kúu ja ñatuu kúu jin kandija i ma, vaa suni sa'a ni tee tna de ma: 
\m  
\v 40 “Ni jasi ya nuu ñayii ma, te ni sa'a ndee ya ini anua i ma, sukan‑va'a ma kuu jin kuni i ji'in nuu i ma, ni masu kuu jin jaku'ni ini i, vaa masu ka kuni i ja jin ndakokuiñi i te jin ndandikin i Su'si ma te ndasava'a ya i.” 
\p  
\v 41 Isaías ma ni ka'an sukan, vaa kuechi ja ni jini de ndaka jayiñu'u Jesús ma, te ni ka'an de sukan sa'a maa ya ma kivi kenda ya ma. 
\p  
\v 42 Kovaa kua'a ñayii judío ma, ni ka kandija i ja ká'an Jesús ma, ji'in jaku ñayii ka ndanuu‑ka ma. Kovaa ñatuu ni ka yo ka'an ndijin i, vaa kuechi ja ka yu'u i tee ka kuu fariseo ma, ja jin kene'e ña'a de veñu'u lilikin nuu ka ndatna'a i ma. 
\m  
\v 43 Ni ka yo ndi ini‑ka i ja jin chiñu'u ña'a ñayii ma sana ja ndachiñu'u ña'a Su'si ma. 
\s1 Ñayii ñatuu ka kándija tnu'u ká'an Jesús ma chi ndakan Su'si ma kuenda nuu i 
\rem Las palabras de Jesús juzgarán a la gente 
\p  
\v 44 Jesús ma, ni ka'an nini'i ya: 
\p ―‍Nú na in na kandija ña'a, masu yika‑ni ja saña kándija ña'a i, chi jâ kándija i onde Yuva sa ma iya ni tetniñu ña'a ma. 
\m  
\v 45 Nú na in nde'ya ña'a saña, suni nde'ya i iya ni tetniñu ña'a ma. 
\m  
\v 46 Saña kúu ñu'u ndú'va te xtnuu vivii, te vee sa ñuu ñayivi a ja xtnuu vivii sa nuu ñayii a, sukan‑va'a nú na in na kandija ña'a, ma koo‑ka i nuu nee ma. 
\m  
\v 47 Kovaa nú na in jiniso'o tnu'u ká'an sa a te ñatuu kándija i ma, masu saña sa'a ja chunaa i, vaa masu vee sa ja sa'a sa ja jin chunaa ñayii ñuu ñayivi a, su'va sa'a sa ja jin kaku i nuu ja u'vi ma. 
\m  
\v 48 Kovaa nú na in saxiko ña'a te ñatuu ndí ini i tnu'u ká'an sa a, jâ iyo in ja sa'a ja chunaa i, te tnu'u ká'an sa ya kúu ja sa'a ja chunaa i kivi ndi'i kivi ma, vaa ni jiniso'o i ma. 
\m  
\v 49 Vaa saña, masu ká'an sa ja kúu ini maa sa. Maa Yuva sa iya ni tetniñu ña'a ma tátnuni nde a ká'an sa ji'in nde a káxtnu'u sa a. 
\m  
\v 50 Vaa jini sa ja ja tátnuni Yuva sa ma kúu ja sa'a ja jin koteku ni ni‑kani ni‑jika. Chukan kúu ja tna'a ja ká'an sa a, ká'an sa sukan tátnuni Yuva sa ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\c 13  
\s1 Jesús ma, ni ndakate ya ja'a tee ka ndikin ya ma 
\rem Jesús lava los pies de los discípulos 
\p  
\v 1 Kivi iku ma sana ko koo Viko Pascua ma, Jesús ma, jâ jini ya ja ni kenda ora ja xndoo ya ñuu ñayivi a te no'o ya nuu iyo Yuva ya ma. Ndimaa ni yo kutoo ya ndaka ñayii ni iyo ji'in ya ñuu ñayivi a, te sukan ni kutoo xeen ya i onde ni ji'i ya ma. 
\p  
\v 2 Te tachi ma, jâ ni chunee i ini anua Judas Iscariote ma sa'ya Simón ma sukan ke'en‑su'va de Jesús ma. 
\m  
\v 3 Jesús ma chi jini ya ja nuu Su'si ma vee ya te no'o ya nuu Su'si ma, te jini ya ja Yuva ya ma, ni wa'a ya tnu'u ja tatnuni ya nuu ndaka ma. 
\m  
\v 4 Chukan kúu ja nuu ni kuxini ya ji'in tee ka ndikin ya ma, ni ndokuiñi ya nuu mesa ma, te ni xtandiyo ya sa'ma ndii ya ma, te ni ju'ni ya chii ya ma in sa'ma ndaxsichi ya ja'a de ma. 
\m  
\v 5 Sani te ni tnaa ya ndute in nuu ñajin ka'nu, te ni jakondee ya ndákate ya ja'a tee ka ndikin ya ma, te ni ndaxsichi ya ji'in sa'ma ni ju'ni ya chii ya ma. 
\m  
\v 6 Nuu sani te ndakate ya ja'a Simón Pedro ma, te tee ya'a, jiña'a de: 
\p ―‍Señor, ¿ndijin, te ndakate ni ja'a saña? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 7 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Vitna masu jáku'ni ini ni tna'a ja sa'a sa a, kovaa kuee‑ka, te jaku'ni ini ni ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 8 Pedro ma, jiña'a de: 
\p ―‍¡Masu taa kuiti sa tnu'u ja ndakate ni ja'a sa a! ―‍kúu de jiña'a de. 
\p Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Nú ma ndakate sa ja'a ni a, masu kuu ko kuu ni in tee kondikin ña'a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 9 Simón Pedro ma, ni ndakone'e de: 
\p ―‍Nú sukan, Señor, má ndakate ni yika‑ni ja ja'a sa a, su'va ndakate ni nda'a sa a ji'in xini sa a ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 10 Kovaa Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Nú na in yika ni nduvii i, masu jiniñu'u ja ndondoo‑ka i, nú masu ja ja'a i ma‑ni, vaa ni‑ka'nu i jâ iyo ndoo. Te chukan kúu ja jâ ka iyo ndoo ni, visi masu ndaka ni ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 11 Ni ka'an ya: “Masu ndaka ni ka iyo ndoo”, chi vaa jâ jini ya na in ke'en su'va ña'a ma. 
\p  
\v 12 Ja ni jinu ni ndakate ya ja'a de ma, Jesús ma, ni nukondii ya sa'ma ndii ya ma, te ni nukoo ya in‑ka jichi nuu mesa ma, te jiña'a ya: 
\p ―‍¿Ka jaku'ni ini ndijin ja ni sa'a sa a? 
\m  
\v 13 Ndijin, ka xnani ña'a ni teskua'a ji'in Señor, te va'a‑ni ka jani ini ni, vaa saña kúu. 
\m  
\v 14 Te nú saña kúu teskua'a ma ji'in Señor ma te ni ndakate sa ja'a ni a, suni ndijin jin ndakate tna ni ja'a ndi‑in ndi‑in ni. 
\m  
\v 15 Saña ni kaxtnu'u sukan, sukan‑va'a ndijin, jin sa'a tna ni sukan ni sa'a sa a. 
\m  
\v 16 Ja ndaa kúu ja ni‑in ñayii jinukuechi ma, tátnuni‑ka i sana ñayii xi‑nuu jinukuechi i ma, te ni‑in ñayii ni tetniñu ña'a jito'o i ma, kuu tatnuni‑ka i sana ñayii kúu jito'o i ma. 
\m  
\v 17 Nú ka jaku'ni ini ni ja ká'an sa a, te nú jin sa'a ni sukan, te vava'a‑ni jin ko kuu ni. 
\p  
\v 18 ’Masu ká'an sa ja jin kuu ndaka ndijin, vaa jini sa na in ni kaji sa. Kovaa ja na ko kuu sukan ká'an tutu ndee tnu'u Su'si ma: “Ñayii ni jaa ji'in sa xita ma, sani te ni sa'a u'vi ña'a i ma.” 
\m  
\v 19 Onde vitna ká'an sa sukan, sukan‑va'a nuna ko kuu ma, te jin kandija ni ja saña kúu. 
\m  
\v 20 Ja ndaa ká'an sa ja nú na in kuan‑ta'vi na in ni tetniñu sa ma, jan‑ta'vi i maa sa. Te nú na in kuan‑ta'vi ña'a saña, te jan‑ta'vi i iya ni tetniñu ña'a ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\s1 Jesús ma, ni kaxtnu'u ya ja Judas ma ke'en‑su'va ña'a 
\rem Jesús anuncia que Judas lo traicionará 
\r (Mt 26:20‑25; Mr 14:17‑21; Lc 22:21‑23) 
\p  
\v 21 Ja ni jinu ni ka'an ya sukan, Jesús ma, ni kuxii ini ya, te ni ka'an kaji kaji ya: 
\p ―‍Ja ndaa ja ndaa kúu ja in ndijin ke'en‑su'va ña'a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 22 Sani te tee ka ndikin ya ma, ni ka keja'a de ka ndakonde'ya tna'a ndi‑in ndi‑in de. Ni masu ka jini de nde in ni ka'an ya ma. 
\m  
\v 23 In tee ndikin ya ma, tee ni yo kutoo xeen ña'a Jesús ma, iyo yatni de ji'in ya, nani ka kuxini de ji'in ya ma. 
\m  
\v 24 Te Simón Pedro ma, ni sa'a de seña ja na kakan‑tnu'u de na in kúu ja ká'an ya ma. 
\m  
\v 25 Te tee yukan, ni jan tu'va‑ka de Jesús ma, te ni jikan‑tnu'u de ya: 
\p ―‍Señor, ¿na in kúu ja ni ka'an ni a? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 26 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Na in kua'a sa xtatila xndoyo sa ma, tee yukan kúu de ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Sani te ni xndoyo ya xtatila ma, te ni wa'a ya Judas Iscariote ma, sa'ya Simón ma. 
\m  
\v 27 Ja ni tnii Judas ma xtatila ma, te ni kivi tachi ma ini anua de ma. Te Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Tna'a ja sa'a ni ma, sa'a yachi‑ni ni ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 28 Kovaa tee ka nukoo ka kuxini de nuu mesa ma, ni‑in de ñatuu ni jaku'ni ini nava'a ni ka'an ya sukan ma, 
\m  
\v 29 vaa Judas ma kúu tee kúcargu nuu ñu'u xu'un ma. Te jaku de ka jani ini ja Jesús ma, jiña'a ya ja jín kuaan de jaku ja jin kuatniñu de ja ko kuu viko ma, xi ja kua'a de jaku nuu ñayii ka kunda'vi ma. 
\p  
\v 30 Ja ni jinu ni tnii Judas ma xtatila ma, te ni kee de, te jâ ni kunee ma. 
\s1 In tnu'u jaa ni tatnuni Jesús ma 
\rem El nuevo mandamiento 
\p  
\v 31 Nuu ni jinu ni kee Judas ma, Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Vitna te koo jayiñu'u sa ja jin kuni ñayii a ndaka ja sa'a ja kúu sa a te vivii jin ndachiñu'u i Yuva o Su'si ma. 
\m  
\v 32 Te nú saña ja kúu sa iya vee ñayivi ñuu ñayivi a sa'a sa ja ndani'i Yuva o Su'si ma jayiñu'u, suni Yuva o Su'si ma jâ iyo tu'va kuiti ja sa'a ya ja ndani'i tna sa jayiñu'u. 
\m  
\v 33 Sa'ya maa sa, masu koo‑ka sa ji'in ndijin kua'a‑ka kii. Ndijin chi jin ndanduku ña'a ni, kovaa suni maa tna'a ja ni jiña'a sa tee judío ma, te ká'an sa vitna nuu ndijin: Masu kuu jin koo ni nuu no'o sa ma. 
\m  
\v 34 In ja tátnuni jaa sa nuu ni vitna kúu, jin kutoo tna'a ndi‑in ndi‑in ni. Sukan kútoo ña'a sa a, sukan jin kutoo tna'a ndi‑in ndi‑in ni. 
\m  
\v 35 Nuna jin kutoo tna'a ndi‑in ndi‑in ni, ndaka ñayii ñuu ñayivi a jin kuni ja maa sa ka ndikin ni ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\s1 Jesús ma, ni ka'an ya ja Pedro ma, uni jichi ka'an de ja masu jini de ya 
\rem Jesús anuncia que Pedro lo negará 
\r (Mt 26:31‑35; Mr 14:27‑31; Lc 22:31‑34) 
\p  
\v 36 Simón Pedro ma, ni jikan‑tnu'u de Jesús ma: 
\p ―‍Señor, ¿ndenu no'o ni? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Nuu no'o sa ma masu kuu kondikin ña'a ni vitna, kovaa kuee‑ka, te jaan ni nuu no'o sa ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 37 Pedro ma, jiña'a de: 
\p ―‍Señor, ¿nava'a ma kuu ki'in o vitna? ¡Ûni iyo sa ja chunaa sa nuu tniñu ni! ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 38 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍¿Te ndija ni ja iyo ni ja chunaa ni nuu tniñu sa? Ja ndaa ja ndaa kúu ja ni ñatuu kana‑ka li'li ma, te jâ ni kuu uni jichi ja ká'an ni ja ñatuu jini ña'a ni ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\c 14  
\s1 Jesús ma kúu iya kandija o te ndani'i ta'vi o te koo o ji'in Su'si ma 
\rem Jesús, el camino al Padre 
\p  
\v 1 Sani te jiña'a ya: 
\p ―‍Máko jin kuxii ini ni. Jin kukanu ini ni nuu Su'si ma, te jin kukanu ini ña'a ni. 
\m  
\v 2 Ve'e Yuva sa ma chi ka iyo kua'a nuu kuu jin koo o. Nute masu sukan iyo chi masu kaxtnu'u sa sa'a. Kovaa ki'in sa te ndasatu'va sa nuu jin koo o ma. 
\m  
\v 3 Te nuna no'o sa ma, te ndasatu'va sa in nuu jin koo ni, te ndii sa in‑ka jichi, te jin nu koo o, sukan‑va'a nuu koo sa ma jin koo tna ni. 
\m  
\v 4 Ndijin chi ka jini ni ndenu no'o sa ma, te ka jini ni ichi ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 5 Tomás ma, jiña'a de Jesús ma: 
\p ―‍Señor, masu ka jini sa ndenu no'o ni ma, te ¿naxe jin kuni sa ichi ma? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 6 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Saña kúu ichi va'a ma, te ká'an sa ja ndaa ma, te sa'a sa ja jin koteku ni ma. Te masu na in kuu kenda nuu Yuva sa ma, nú masu ja onde kandija ña'a i maa sa. 
\m  
\v 7 Nú ndijin ka jini ña'a ni saña, suni jin kuni ni Yuva sa ma. Te jâ ka jini ni ya onde vitna, vaa jâ ka nde'ya ni ya a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 8 Sani te Felipe ma, jiña'a de: 
\p ―‍Señor, kaxtnu'u ni Yuva ni ma, te chukan‑nka‑ni ka kuni sa ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 9 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Felipe, jâ ni kuu kua'a kivi iyo sa ji'in ndijin, te ¿ñatuu kuni‑ka ña'a ni? Nú na in jini ña'a saña, chi jâ jini i Yuva sa ma. ¿Nava'a ká'an ni ja kaxtnu'u sa Yuva sa ma? 
\m  
\v 10 ¿Ñatuu kándija ni ja saña chi iyo sa ji'in Yuva sa ma te Yuva sa ma iyo ji'in sa? Te tna'a ja ká'an sa a, masu ká'an sa ja kúu ini maa sa, su'va maa Yuva sa iya iyo ji'in sa ma kúu iya sa'a sukan kúu ini maa ya ma. 
\m  
\v 11 Jin kandija ña'a ni ja iyo sa ji'in Yuva sa ma, te iyo Yuva sa ma ji'in sa. Te nú ña'a, jin kandija ni visi ja sa'a sa a. 
\m  
\v 12 Ja ndaa ja ndaa kúu ja nú na in kándija ña'a, sa'a tna i sukan sa'a sa a, te su'va ka'nu‑ka ja sa'a i, vaa saña chi no'o sa nuu iyo Yuva sa ma. 
\m  
\v 13 Te ndaka ja jin kakan ni ja maa sa nuu Yuva sa ma, te sa'a sa, sukan‑va'a koo jayiñu'u Yuva sa ma, ja sa'a Sa'ya ya ma. 
\m  
\v 14 Saña chi ndeva'a‑ni ja jin kakan ni ja maa sa ma chi sa'a sa. 
\s1 Jesús ma, ni skuiso ya ja tetniñu ya Xtumani Ndios ma 
\rem Jesús promete enviar el Espíritu Santo 
\p  
\v 15 ’Nú ndijin, ka kutoo ña'a ni, jin kandija ni ja tátnuni sa a. 
\m  
\v 16 Te saña, kakan‑ta'vi sa nuu Yuva sa ma ja na tetniñu ya in‑ka iya ndaka'an‑mani ña'a, sukan‑va'a koo ya ji'in ni ni‑kani ni‑jika. 
\m  
\v 17 Te iya ya'a kúu Xtumani Ndios ma, te ká'an ya ja ndaa. Ñayii ñuu ñayivi a, masu kuu jin kuan‑ta'vi i ya, vaa ñatuu ka jini i ya. Kovaa ndijin chi ka jini ni ya, vaa maa ya chi iyo ya ji'in ni, te koo ya ini anua ni a. 
\p  
\v 18 ’Masu xndoo nda'vi ña'a sa. Ndii sa, sukan‑va'a koo sa ji'in ni. 
\m  
\v 19 Jaku‑nka‑ni kivi, te ñayii ñuu ñayivi a, ma jin kuni‑ka ña'a i, kovaa ndijin chi jin kuni ña'a ni, te jin koteku ni, vaa saña chi téku sa. 
\m  
\v 20 Te kivi yukan, te jin kuni ni ja iyo sa ji'in Yuva sa ma, te ndijin, ka iyo ni ji'in sa, te saña, iyo sa ji'in ni. 
\m  
\v 21 Nú na in kuan‑ta'vi tnu'u tátnuni sa a te kandija i ma, te ñayii yukan kúu ñayii kútoo ña'a. Te Yuva sa ma, kutoo ya na in kútoo ña'a ma, te saña tna kutoo sa i, te kaxtnu'u sa ja iyo sa ji'in i ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 22 Judas masu Iscariote ma, ni jikan‑tnu'u de: 
\p ―‍Señor, ¿nava'a káxtnu'u ni nuu saña na in kúu ni te masu sukan káxtnu'u ni nuu ñayii ñuu ñayivi a? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 23 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Nú na in kútoo ña'a ma te kándija i tnu'u ká'an sa a, te Yuva sa ma, kutoo ya i, te Yuva sa ma ji'in saña, ki koo sa, te jin koo sa ji'in i. 
\m  
\v 24 Tnu'u ka jiniso'o ni a, masu ja ká'an maa sa kúu, chi vaa tnu'u ká'an maa Yuva sa ma iya ni tetniñu ña'a ma kúu. Kovaa nú na in ñatuu kútoo ña'a ma, chi masu kandija i tnu'u ká'an sa a. 
\p  
\v 25 ’Yikuu sa ká'an sa ndaka cha'a nani iyo sa ji'in ni a. 
\m  
\v 26 Kovaa Xtumani Ndios ma, iya chindee ña'a ma, iya tetniñu Yuva sa ma nuu tniñu sa ma, kaxtnu'u ya ndaka te ndaxndaku ini ña'a ya ndaka ja ni ka'an sa a. 
\p  
\v 27 ’Vaa no'o sa a, te xndoo vii xndoo mani ña'a sa. Te skuta'vi ña'a sa tnu'u vii tnu'u mani iyo ini anua sa a, te sa'a sa ja vivii jin koo sii ini ndija ni, masu yika‑ni ja sukan ka ka'an ñayii ñuu ñayivi ya ja ka iyo sii ini i ma. Máko jin kuxii ini ni, ni máko jin koyu'u ni. 
\m  
\v 28 Jâ ni ka jiniso'o ni ja ká'an sa ja no'o sa te ndii sa in‑ka jichi. Nú ka kutoo ndija ña'a ni, te jin kutachi ni ja no'o sa nuu iyo Yuva sa ma, vaa maa ya tátnuni‑ka sana saña. 
\p  
\v 29 ’Jâ ká'an sa sa'a xi'na‑ka sana ko kuu, sukan‑va'a kivi ko kuu ma, te jin kandija ni. 
\m  
\v 30 Masu kua'a‑nka‑ni jin ndatnu'u o, vaa jâ vee suchi tátnuni ñuu ñayivi a. Visi masu iyo i ja tatnuni i nuu sa, 
\m  
\v 31 kovaa sukan ko kuu, sukan‑va'a ñayii ñuu ñayivi a, jin kuni i ja kútoo sa Yuva sa ma te sa'a sa ja ni tatnuni Yuva sa ma nuu sa a. 
\p ’Jin ndokuiñi ni, te jín koo o ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\c 15  
\s1 Jesús ma, sukan kúu tnu uva ndija ma, sukan kúu ya 
\rem La vid verdadera 
\p  
\v 1 Sani te jiña'a tuku ya: 
\p ―‍Maa sa kúu tnu uva ndija, te Yuva sa ma kúu iya jitu ma. 
\m  
\v 2 Nú in nda'a tnu ma ñatuu kúun uva ma chi ka'nde ya, te xtandiyo ya. Kovaa nú kúun uva ma chi ndaka'nde vivii ya nda'a tnu ma, sukan‑va'a kuun kua'a‑ka uva. 
\m  
\v 3 Ndijin chi jâ ni ka nduvii ni vaa ka kandija ni tnu'u ká'an sa a. 
\m  
\v 4 Jin koo ni ji'in sa, te koo sa ji'in ni, sukan kúu in nda'a tnu uva ma, vaa masu kuun uva ma ja maa in‑ni nda'a tnu ma chi onde kondenee i yika ndu'u tnu ma. Te suni maa i kúu ji'in ndijin, masu kuu jin sa'a ni ja va'a, nú ma jin ko tnii tna'a o. 
\p  
\v 5 ’Saña kúu tnu uva ma, te ndijin ka kuu nda'a tnu ma. Nú na in tníi tna'a ji'in sa ma, sa'a i ja vii ja va'a. Kovaa nú ma jin ko tnii tna'a o ma chi masu nawa kuu jin sa'a ni. 
\m  
\v 6 Nú na in xndoo ña'a te ma koo‑ka i ji'in sa, te kene'e siin ya i, te yichi i sukan yichi nda'a tnu ma. Te ndaxtutu ya i, te ka'mi ya i nuu ñu'u ma, te kayu koko i. 
\p  
\v 7 ’Nú ndijin, te jin koo jin koo‑ni ni ji'in sa, te nú jin ku'un jin ku'un‑ni ini ni tnu'u ká'an sa a, te jin kakan ni nawa ka kuni ni ma chi jin ni'i ni. 
\m  
\v 8 Maa Yuva sa ma ni'i jayiñu'u, nú ndijin, te ka sa'a ni ja vii ja va'a ma, te ka ndikin ndija ña'a ni. 
\m  
\v 9 Saña chi kútoo ña'a sa, sukan kútoo ña'a Yuva sa ma. Jin kutoo tna'a jin kutoo tna'a ni, sukan kútoo ña'a sa a. 
\m  
\v 10 Nuna jin kandija ni tnu'u ká'an sa a chi sa'a i ja jin kutoo tna'a jin kutoo tna'a ni sukan kútoo ña'a sa a, sukan kándija sa ja tátnuni Yuva sa ma, te kútoo ña'a sa sukan kútoo ña'a ya maa sa ma. 
\p  
\v 11 ’Te ndaka tnu'u ya'a ni ka'an sa, sukan‑va'a jin koo sii ini ni sukan iyo sii ini maa sa a, te ko kuu ja ndaa ja ka iyo sii ini ndija ni. 
\m  
\v 12 Ja tátnuni sa kúu cha'a: Jin kutoo tna'a ni, sukan kútoo ña'a sa a. 
\m  
\v 13 Ja kútoo xeen tna'a o kúu ja kua'a o tnu'u ja kûu o nuu tniñu ñayii kétna'a ini ji'in o ma. Masu naxe kuu kaxtnu'u o ja kútoo tna'a xeen o. 
\m  
\v 14 Vaa ndijin ka kuu ñayii kétna'a ini ji'in sa, nuna jin sa'a ni sukan tátnuni sa a. 
\m  
\v 15 Masu xnani‑ka ña'a sa ñayii ka jinukuechi, vaa ñayii ka jinukuechi ma, masu ka jini i nawa sa'a ñayii tátnuni nuu i ma. Xnani ña'a sa ñayii kétna'a ini ji'in sa, vaa jâ ni kaxtnu'u sa nuu ni ndaka ja ká'an Yuva sa ma. 
\m  
\v 16 Ndijin, masu ni ka kaji ña'a ni ja jin kondikin ña'a ni, su'va maa sa ni kaji ña'a. Te ni sacargu ña'a sa ja jin koo ni te jin kaxtnu'u ni tnu'u tátnuni sa a, te jin ko sa'a ni ja vii ja va'a, sukan‑va'a ja vii ja va'a yukan koo ni‑kani ni‑jika. Chukan, te Yuva sa ma chi taa ya ndaka ja jin ko kakan ni ja maa sa ma. 
\m  
\v 17 Cha'a kúu ja ni tatnuni sa, te jin kutoo tna'a ndija ndi‑in ndi‑in ni ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\s1 Ka kiti ini ñayii ñuu ñayivi a nuu Jesús ma ji'in nuu ñayii ka ndikin ya ma 
\rem El mundo odia a Jesús y a los suyos 
\p  
\v 18 Sani te jiña'a tuku ya: 
\p ―‍Nú ñayii ñuu ñayivi a, ka kiti ini i nuu ni, jin kona'a ni ja xinañu'u saña, ni ka kiti ini i nuu sa. 
\m  
\v 19 Nute ndijin, ñayii ñuu ñayivi a jin ko kuu ni chi ñayii ñuu ñayivi a, jin kutoo ña'a i, sukan ka kutoo tna'a maa i ma. Kovaa saña, ni ndakaji ña'a sa ne'un ñayii ñuu ñayivi a, te chukan kúu ja ñayii ñuu ñayivi a, ka kiti ini i nuu ni, vaa masu ñayii ñuu ñayivi a ka kuu‑ka ni. 
\m  
\v 20 Jin ndaka'án ni sukan ni ka'an sa ma: “Ñatuu ni‑in ñayii jinukuechi ma kanuu‑ka sana ñayii kúu jito'o i ma.” Nú saña, ni ka sondikin ña'a i, suni jin sondikin tna ña'a i ndijin. Nute ni ka kandija i te ni ka sa'a i sukan ká'an sa a chi suni sukan tna jin kandija i te jin sa'a i tnu'u jin ka'an ni ma. 
\m  
\v 21 Ndaka cha'a jin sa'a ña'a i ja kuechi ja ka ndikin ña'a ni a, vaa ñatuu ka jini i iya ni tetniñu ña'a ma. 
\p  
\v 22 ’Nute ñatuu ni kii sa ki ka'an sa nuu i ma chi masu na kuechi i jin koo. Kovaa vitna, te masu kuu jin ka'an i ja ñatuu na kuechi ka ndiso i ma. 
\m  
\v 23 Ñayii ndákiti ini nuu sa ma, suni ndákiti ini i nuu Yuva sa ma. 
\m  
\v 24 Nute ñatuu ni kaxtnu'u sa nuu i ma ja vii ja va'a ni sa'a sa ma, tna'a ja ni‑in ñayii, ñatuu nama ni sa'a i ma, masu jin kuni i, te ñatuu na kuechi jin kondiso i nkuu. Kovaa visi ni ka jini i ja ni sa'a sa ma, te ka ndakiti ini i nuu sa a, te suni ka ndakiti ini i nuu Yuva sa ma. 
\m  
\v 25 Kovaa sa'a ko kuu, vaa sukan ndee nuu tnu'u ni tatnuni Su'si ma ja jin ko kuu i ma, sukan ko kuu, te sa'a ká'an: “Ni ka ndakiti ini i nuu sa, kovaa masu na kuechi sa.” 
\p  
\v 26 ’Kovaa tetniñu sa Xtumani Ndios ma, te maa ya ndaka'an‑mani ña'a ndijin ja ka kandija ni Su'si ma, te ka'an ndaa ya, vaa vee ya nuu iyo Yuva sa ma. Te kivi kenda ya ma, te maa ya ndaka'an ndaka ja sa'a ja kúu sa ya. 
\m  
\v 27 Te ndijin, suni jin ndaka'an ni ndaka ja sa'a ja kúu sa ya, vaa onde nuu ni keja'a sa káxtnu'u sa nuu ñayii ma, ka iyo ni ji'in sa. 
\c 16  
\p  
\v 1 ’Ká'an sa sa'a, sukan‑va'a ñatuu na in ka'nu ndee ja jin kandija ña'a ni. 
\m  
\v 2 Jin kene'e ña'a i ndijin ini veñu'u lilikin ma, te kenda ora ja ndeva'a‑ni nde ni jin ka'ni ña'a i, jin kani ini i ja sukan jin sa'a i ma, te ka jinukuechi i nuu Su'si ma. 
\m  
\v 3 Sa'a jin sa'a ña'a i ndijin, vaa masu ka jini i ni a Yuva sa ma ni a maa sa. 
\m  
\v 4 Ká'an sa sa'a, sukan‑va'a nú ni kenda ora ma, te jin ndaka'án ni tna'a ja ni ka'an sa a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\s1 Tna'a ja sa'a Xtumani Ndios ma 
\rem Lo que hace el Espíritu Santo 
\p Sani te jiña'a tuku ya: 
\p ―‍Ñatuu ni ka'an sa sa'a onde xi'na‑ka ma, vaa iyo‑ka sa ji'in ni ma. 
\m  
\v 5 Kovaa vitna ja no'o sa te koo sa ji'in iya ni tetniñu ña'a ma, te ni‑in ndijin ñatuu jikan‑tnu'u ndenu no'o sa. 
\m  
\v 6 Su'va ka kuxii xeen ini ni, vaa ni ka'an sa sa'a. 
\m  
\v 7 Kovaa ja ndaa ká'an sa, ja va'a maa ni jin ko kuu ja no'o sa ma. Vaa nú ma no'o sa ma, masu kii Xtumani Ndios iya chindee ña'a ma ja koo ya ji'in ni. Kovaa nuna no'o sa chi tetniñu sa ya. 
\m  
\v 8 Kivi kii ya ma chi kundee ya ja jin ndasa'a ñayii ñuu ñayivi a kuenda ja ka ndiso kuechi i ma, te jin kuni i ja ndaa ma, ji'in ja sukan ndakan ndaa Su'si ma kuenda nuu i ma. 
\m  
\v 9 Te ja ka ndiso kuechi ñayii ma kúu kuechi ja ñatuu ni ka kandija i ja ni ka'an sa ma. 
\m  
\v 10 Te jin ndasa'a i kuenda ja ndimaa ja va'a ja ndaa kúu ja ká'an sa ma, chi vaa saña chi no'o sa nuu iyo Yuva sa ma, te ma jin kuni‑ka ña'a i. 
\m  
\v 11 Te ja ndakan ndaa Su'si ma kuenda kúu ja jâ iyo ja ndachunaa suchi tátnuni ñuu ñayivi a. 
\p  
\v 12 ’Neva'a kua'a‑ka sa ja ka'an sa, kovaa vitnañu'ni masu jin kanda‑ka ni ja jin koniniso'o ni. 
\m  
\v 13 Kovaa kivi kenda Xtumani Ndios ma, ka'an ndaa ya, te maa ya kaxtnu'u ndaka ja ndaa ma, te skaka ña'a ya ichi ndaa ma, vaa masu ka'an ya sukan kúu ini maa ya ma, su'va ka'an ya ndaka ja jiniso'o ya ja ká'an Yuva sa ma. Te sa'a ya ja jin kuni ni ndaka ja ko kuu ma. 
\m  
\v 14 Te maa ya ndachiñu'u ña'a saña, vaa ndunda'a ya ja kúu kuenda sa a, te ndakaxtnu'u ya nuu ndaka ni. 
\m  
\v 15 Ndaka ja neva'a Yuva sa ma suni kuenda tna sa kúu. Chukan kúu ja ni ka'an sa ja Xtumani Ndios ma ndunda'a ja kúu kuenda sa ma, te ndakaxtnu'u ya nuu ndaka ni. 
\p  
\v 16 ’Jaku‑nka‑ni kivi, te ma jin kuni‑ka ña'a ni. Kovaa kenda kivi ja jin ndakuni tna'a o, vaa no'o sa nuu iyo Yuva sa ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\s1 Tnu'u kúxii ini ma, chi nduu i tnu'u sii ini 
\rem La tristeza se cambiará en alegría 
\p  
\v 17 Sani te jaku tee ka ndikin ya ma, ka jikan‑tnu'u tna'a de: 
\p ―‍¿Nawa kúni ka'an sukan ni ka'an de ma, ja jaku‑nka‑ni, te ma jin kuni‑ka o de, te kuee‑ka, te jin ndakuni o de? ¿Nawa kúni ka'an ja no'o de nuu iyo Yuva de ma? 
\m  
\v 18 ¿Nawa kúni ka'an sukan ma ja jaku‑nka‑ni kivi? Masu ka jaku'ni ini o ja ká'an de a ―‍ka kuu de ka ka'an de. 
\p  
\v 19 Jesús ma, ni jinitnuni ya ja jin kakan‑tnu'u de ya ka kuni de ma, te jiña'a ya: 
\p ―‍Saña chi ká'an sa ja jaku‑nka‑ni kivi, te ma jin kuni‑ka ña'a ni, te kuee‑ka, te jin ndakuni ña'a ni. ¿Cha'a kúu ja ka jikan‑tnu'u tna'a ni a? 
\m  
\v 20 Ja ndaa ja ndaa kúu ja ndijin chi jin konda'yu ni te jin kuxii ini ni, nani ñayii ñuu ñayivi a, jin kutachi i. Kovaa visi ndijin, jin kuxii ini ni, kovaa ja ka kuxii ini ni ma, nduu i tnu'u sii ini. 
\m  
\v 21 Sukan ndó'o in ña'a kâku lulu ña ma, ja ndó'o néni ña, vaa jâ ni kenda ora ma, kovaa nuu ni jinu ni kâku lulu ña ma, te ndúnaa ña ja u'vi ña ma, kuechi ja kúsii ini ña, vaa jâ ni kenda in lulu ma ñuu ñayivi a. 
\m  
\v 22 Suni sukan ka ndo'o tna ni vitna, kovaa kii sa ki ndi koto ña'a sa, te sani te jin ndusii ini ini anua ni a, te tnu'u sii ini yukan masu na in kuu xtandiyo. 
\p  
\v 23 ’Te kivi yukan chi masu jin kakan‑tnu'u‑ka ña'a ni. Ja ndaa kúu ja maa Yuva sa ma, taa ya ndaka ja jin kakan ni ja maa sa ma. 
\m  
\v 24 Onde vitna, masu nawa ka jikan ni ja maa sa. Jin kakan ni, te jin ni'i ni, sukan‑va'a jin ndusii ini ndija ni. 
\s1 Jâ ni kundee Jesús ma nuu ndaka ja iyo ñuu ñayivi a 
\rem Jesucristo, vencedor del mundo 
\p  
\v 25 ’Vitna, ká'an sa tnu'u vijin ja káxtnu'u sa nuu ni, kovaa kenda ora ja masu ka'an‑ka sa tnu'u vijin, su'va ka'an kaji sa na in kúu Yuva sa ma. 
\m  
\v 26 Kivi yukan, ndijin chi jin kakan ni ja maa sa, te masu ka'an sa ja maa sa kakan‑ta'vi ja jin kuu ni nuu Yuva sa ma, 
\m  
\v 27 vaa Yuva sa ma chi kútoo ña'a ya ndijin, vaa ka kutoo ña'a ni, te vaa jâ ni ka kandija ni ja saña chi nuu Su'si ma vee sa. 
\m  
\v 28 Nuu iyo Yuva sa ma ni kee sa, te vee sa ñuu ñayivi a, te vitna chi skendoo sa ñuu ñayivi a, te no'o sa nuu iyo Yuva sa ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 29 Sani te ka jiña'a tee ka ndikin ya ma: 
\p ―‍Vitna chi ká'an kaji kaji ni. Masu ká'an‑ka ni tnu'u vijin. 
\m  
\v 30 Vitna, te ka jini sa ja jini ni ndaka ja ka jani ini sa a, te masu jiniñu'u ja na in ko kakan‑tnu'u‑ka ña'a. Chukan kúu ja ka kandija sa ja vee ni nuu Su'si ma ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 31 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍¿Nú sukan, vitna ka kandija ña'a ni? 
\m  
\v 32 Vaa jâ ni kenda ora, te vitna kúu kivi, te ndaka ni, jin kuitenuu maa maa ni, te maa in‑nka sa jin xndoo ni. Kovaa masu maa in‑ni sa iyo, vaa iyo Yuva sa ma ji'in sa. 
\m  
\v 33 Sa'a ká'an sa ndaka, sukan‑va'a ja maa sa, te jin koo va'a ni. Ñuu ñayivi a chi jin ndo'o jin neni ni, kovaa jin kukanu ini ña'a ni, vaa saña chi jâ ni kundee sa nuu ndaka ja u'vi iyo ñuu ñayivi a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\c 17  
\s1 Jesús ma, ni jikan‑ta'vi ya ja jin kuu ñayii ka ndikin ya ma 
\rem Jesús ora por sus discípulos 
\p  
\v 1 Sa'a ni ka'an Jesús ma, sani te ni ndonenuu ya ichi andivi ma, te jikan‑ta'vi ya: 
\p ―‍Yuva sa, jâ ni kenda ora. Ndachiñu'u ña'a ni ja kúu sa Sa'ya ni a, te maa sa na ndachiñu'u tna ña'a. 
\m  
\v 2 Vaa maa ni ni taa tnu'u ja tátnuni sa nuu ndaka ñayii a, sukan‑va'a ndaka ñayii ni taa ni a, sa'a sa ja jin koteku i ni‑kani ni‑jika. 
\m  
\v 3 Te ja jin koteku i ni‑kani ni‑jika ma kúu ja jin kuni ña'a i maa ni, ja maa in‑ni ni kúu Su'si ndija ma, te jin kuni ña'a i ja saña kúu Jesucristo iya ni tetniñu ña'a ni a. 
\p  
\v 4 ’Saña chi jâ ni ndachiñu'u ña'a sa ñuu ñayivi a, vaa jâ ni jinu ni sa'a sa ndaka ja ni tatnuni ni ja sa'a sa ma. 
\m  
\v 5 Yuva sa, vitna nukoo sa xiñi ni a te ndachiñu'u ña'a ni sukan ni ka iyo jayiñu'u o nuu ñatuu kuva'a‑ka ñuu ñayivi a. 
\p  
\v 6 ’Ni kaxtnu'u sa nuu ñayii ni ndakaji ni ñuu ñayivi te ni ndataa ni i nuu nda'a sa a, te ni sa'a sa ja jin kuni i na in kúu ni. Te kuenda maa ni ni ka yo kuu i, te maa ni ni ndataa i nuu nda'a sa a, te ni ka kandija i tnu'u maa ni a. 
\m  
\v 7 Te vitna ka jini i ja ndaka ja ni taa ni ma nuu nda'a maa ni ni ka iyo, te ni ndataa ni, 
\m  
\v 8 vaa saña chi jâ ni kaxtnu'u sa tnu'u vii tnu'u va'a ja ni kaxtnu'u ni ma, te ni ka jan‑ta'vi i. Te ni ka ndasa'a i kuenda ja ja ndaa kúu ja maa ni ni tetniñu ña'a, te ka kandija i. 
\p  
\v 9 ’Te jikan‑ta'vi sa ja jin kuu i. Masu jikan‑ta'vi sa ja jin kuu ñayii ñuu ñayivi a, nú masu ja jin kuu ñayii ni taa ni a, vaa kuenda maa ni ka kuu i. 
\m  
\v 10 Ndaka ja kúu kuenda maa sa kuenda maa ni kúu. Te ja kúu kuenda maa ni ma kuenda maa sa kúu. Te ñayii ñatuu ka kandija ña'a ma, ja ni ka jini i sukan ka sa'a ka kuu ñayii ka kandija ña'a ma te ka ndakuni tnuni i ja iya sa'a ja va'a kúu sa. 
\p  
\v 11 ’Saña, masu koo‑ka sa ñuu ñayivi a, kovaa maa i chi jin koo i ñuu ñayivi a, nani kuan ndajaa sa, ja jin koo o nuu iyo ni a. Yuva sa iya ii, iya iyo tnu'u ndee tnu'u ndatnu, ko koto va'a ni ndaka ñayii ni taa ni ma, te sa'a ni ja jin ketna'a ini i, kuenda tnu'u ja in‑ni ñayii jin ko kuu i, sukan ka kuu nduu maa o a. 
\m  
\v 12 Nuu ni iyo sa ji'in i ñuu ñayivi a, ja maa tnu'u ndee tnu'u ndatnu ni taa ni ma, te ni yo jito va'a sa i. Te ndaka ñayii ni taa ni ma, ni‑in i ñatuu ni skenaa maa i, yika‑ni ja tee ni skenaa maa de ma, sukan‑va'a ko kuu sukan ndee nuu tutu maa ni a. 
\p  
\v 13 ’Vitna te ndajaa sa nuu iyo ni a, kovaa ká'an sa sa'a nani iyo‑ka sa ñuu ñayivi a, sukan‑va'a jin koo sii ini ndija i sukan iyo sii ini sa a. 
\m  
\v 14 Saña, jâ ni kaxtnu'u sa tnu'u vii tnu'u va'a ni a, kovaa ñayii ñuu ñayivi a, jin ndakiti ini i nuu ñayii ka kandija ja ká'an sa a, vaa kuechi ja masu ñayii ñuu ñayivi a ka kuu‑ka i, vaa saña tna, masu ñayii ñuu ñayivi a kúu sa. 
\m  
\v 15 Masu jikan sa ja kene'e ni i ñuu ñayivi a, su'va ja ko koto va'a ni i ja máko xtna'a ña'a ja u'vi ma. 
\m  
\v 16 Saña, masu ñayii ñuu ñayivi a kúu sa, te ñayii ka kandija ña'a a, masu ñayii ñuu ñayivi a ka kuu‑ka i. 
\m  
\v 17 Kaxtnu'u ni tnu'u ndaa ni nuu i, te ndasasiin ni i nuu ja u'vi ma, te jin koo i nuu maa ni. Tnu'u maa ni a kúu tnu'u ndaa. 
\m  
\v 18 Sukan ni tetniñu ña'a ni ne'un ñayii ñuu ñayivi a, sukan tetniñu tna sa i ne'un ñayii ñuu ñayivi a. 
\m  
\v 19 Te ni yo jatanuu ñukuun sa i, vaa ni yo ndi ini sa ja jin kuu i, te kútoo sa i, sukan‑va'a suni maa tna i, te jin ko ndi ini i ja jin xndoo i ja u'vi ma, vaa jâ ni ka jini i ja ndaa ma. 
\p  
\v 20 ’Masu jikan‑ta'vi sa yika‑ni ja jin kuu ñayii ya'a, su'va jikan‑ta'vi sa ja jin kuu ndaka‑ka ñayii jin kandija tna ña'a ma, ja jin kuniso'o i tnu'u vii tnu'u va'a jin kaxtnu'u ñayii ya'a. 
\m  
\v 21 Te jikan‑ta'vi sa ja ndaka i, in‑ni ja jin kani ini i ji'in o, te inuu‑ni jin kani ini i ji'in o, Yuva sa, sukan iyo ni ji'in sa a te iyo sa ji'in ni a. Te sukan in‑ni ja jin kani ini i, sukan‑va'a ñayii ñuu ñayivi a, jin kandija i ja maa ni ni tetniñu ña'a ma. 
\m  
\v 22 Ni wa'a sa suni maa jayiñu'u ni taa ni ma, sukan‑va'a in‑nka‑ni ñayii jin ko kuu i, sukan ka kuu maa o a, ja in‑ni ka kuu o, 
\m  
\v 23 saña ji'in i, te maa ni ji'in sa, sukan‑va'a jin ko kuu ndija i in‑ni ñayii, sukan‑va'a ñayii ñuu ñayivi a, jin ndasa'a i kuenda i ma ja maa ni ni tetniñu ña'a saña, te kútoo ni ñayii ka kandija ña'a ma, sukan kútoo ña'a ni saña. 
\p  
\v 24 ’Yuva sa, ndaka ñayii ni taa ni a, kúni sa ja jin koo i ji'in sa nuu koo sa ma, sukan‑va'a jin kuni i jayiñu'u sa ja ni taa ni ma, vaa jâ kútoo ña'a ni onde xi'na‑ka sana kuva'a ñuu ñayivi a. 
\m  
\v 25 Yuva sa iya sa'a ndaa, ñayii ka kuu ñayii ñuu ñayivi a, masu ka jini ña'a i ndijin. Kovaa saña chi jini ña'a sa, te ñayii ka kandija ja ká'an sa ma, suni ka jini i ja maa ni ni tetniñu ña'a. 
\m  
\v 26 Te ni kaxtnu'u sa na in kúu ni, te su'va kaxtnu'u‑ka sa, sukan‑va'a sukan kútoo ña'a ni saña ma, te sukan jin ko kutoo tna'a tna i, te maa sa koo ji'in i ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\c 18  
\s1 Ni ka tnii de Jesús ma 
\rem Arrestan a Jesús 
\r (Mt 26:47‑56; Mr 14:43‑50; Lc 22:47‑53) 
\p  
\v 1 Nuu ni jinu ni jikan‑ta'vi ya sukan, Jesús ma, ni kee ya ji'in tee ka ndikin ya ma, sukan‑va'a ki'in ya in‑ka yu'u yuu nani Cedrón ma ichi nuu iyo in huerta ma, te ni kivi Jesús ma ji'in tee ka ndikin ya ma. 
\m  
\v 2 Te Judas ma, tee yikuu ke'en‑su'va ya ma, jini de yukan, vaa kua'a jichi ni ka yo ndatna'a de ji'in ya yukan ma. 
\m  
\v 3 Sani te ni kenda Judas ma, ji'in in yukun soldado, ji'in jaku tee ka jito veñu'u ma. Ñayii ya'a ni ka tetniñu tee ka tatnuni nuu sutu ma, ji'in tee ka kuu fariseo ma. Te jaku de ka yinda'a ja ndú'va ñu'u ja jin kundijin nuu de ma, te jaku de ka yinda'a iti suja ka ndu'va ñu'u, te ka ndiso xeen de. 
\m  
\v 4 Kovaa Jesús ma, jâ jini ya ndaka nde a ko kuu ja ndo'o ya ma, te ni kee ya, te ni jikan‑tnu'u ya: 
\p ―‍¿Na in ka ndanduku ni? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 5 Te ni ka ndakone'e de: 
\p ―‍Tee kúu Jesús ñuu Nazaret ma ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Saña kúu ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Te Judas tee yikuu ke'en‑su'va ña'a ma, suni ni iyo de yukan ne'un ñayii ma. 
\p  
\v 6 Nuu ni jiña'a Jesús ma: “Saña kúu”, kua'a ni ka ndakaka yata de, te ni ka kotuu de nuu ñu'ú ma. 
\m  
\v 7 Jesús ma, ni ndakan‑tnu'u tuku ña'a ya: 
\p ―‍¿Na in ka ndanduku ni? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Te ni ka ndakone'e tuku de: 
\p ―‍Tee kúu Jesús ñuu Nazaret ma ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 8 Jesús ma, jiña'a tuku ya: 
\p ―‍Jâ ni ka'an sa ja saña kúu. Nú ka ndanduku ni saña, jin kua'a ni tnu'u jin koo maa tee ya'a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 9 Sa'a ni kuu, sukan‑va'a ko kuu sukan ni jiña'a maa Jesús ma: “Yuva sa, ñayii ni taa ni a, ñatuu ni skenaa sa ni‑in i.” 
\p  
\v 10 Te Simón Pedro ma, neva'a de in yuchi kúu espada. Sani te ni kene'e de, te ni jan ka'nde‑ni de so'o kua'a in tee nani Malco tee jinukuechi nuu tee tatnuni nuu sutu ma. 
\m  
\v 11 Jesús ma, jiña'a ya Pedro ma: 
\p ―‍Ndachunee va'a ni yuchi kúu espada ni a nuu ñunee i ma. Nú Yuva sa ma, kúni ya ja ndo'o neni sa a, ¿naku xi ma ndo'o sa? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\s1 Ni ka jan xsia'a i Jesús ma nuu tee kúu Anás ma 
\rem Jesús ante Anás 
\r (Mt 26:57‑58; Mr 14:53‑54; Lc 22:54) 
\p  
\v 12 Te tee ka kuu soldado ma, ji'in tee tatnuni nuu de ma, ji'in tee ka jito veñu'u ma, ni ka tnii de Jesús ma, te ni ka ju'ni de ya. 
\m  
\v 13 Te ni jan koo de ji'in ya xinañu'u ve'e tee kúu Anás ma, vaa yuva xiso tee kúu Caifás ma kúu de, te Caifás ma kúu tee tátnuni nuu sutu ma kuiya yukan. 
\m  
\v 14 Maa tee kúu Caifás ma kúu tee jiña'a nuu ñayii judío ma ja va'a‑ka maa ñayii ma jin ko kuu, nuna kûu in tee nuu tniñu ndaka ñayii ñuu ma. 
\s1 Ni ka'an Pedro ma ja masu jini de Jesús ma 
\rem Pedro niega conocer a Jesús 
\r (Mt 26:69‑70; Mr 14:66‑68; Lc 22:55‑57) 
\p  
\v 15 Simón Pedro ma ji'in in‑ka tee ni ka yo ndikin Jesús ma, kuan koo de. In‑ka tee ni yo ndikin Jesús ma, jini tna'a de ji'in tee tátnuni nuu sutu ma, te chukan kúu ja ni kivi de ji'in Jesús ma ini ve'e ma. 
\m  
\v 16 Kovaa Pedro ma, ni kendoo de ye'e ke'e ma. Te chukan kúu ja ni kee tee ndikin Jesús ma, tee jini tna'a ji'in tee tatnuni nuu sutu ma, te ni jiña'a de nuu ña'a jito ye'e ma, te saa ni kuu ni kivi Pedro ma. 
\m  
\v 17 Ña'a jito ye'e ma, ni jikan‑tnu'u ña Pedro ma: 
\p ―‍¿Masu ndijin tna kúu tee ka ndikin tna'a ji'in tee kúu Jesús ya? ―‍kúu ña jiña'a ña. 
\p Pedro ma, ni ndakone'e de: 
\p ―‍Ña'a, masu saña kúu ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 18 Kovaa vijin xeen ma, te tee ka jinukuechi ma, ji'in tee ka jito veñu'u ma, ni ka xndu'va de ñu'u, te ka yikuu de ka nduvixi de. Suni Pedro ma, yituu tna de yukan ne'un tee ma, ndúvixi de yu'u ñu'u ma. 
\s1 Tee kúu Anás ma, ni xndichi de Jesús ma 
\rem El sumo sacerdote interroga a Jesús 
\r (Mt 26:59‑66; Mr 14:55‑64; Lc 22:66‑71) 
\p  
\v 19 Tee tátnuni nuu sutu ma, ni keja'a de jikan‑tnu'u de Jesús ma siki tee ka ndikin ya ma ji'in siki tnu'u káxtnu'u ya ma. 
\m  
\v 20 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Saña chi ni yo ka'an ndijin sa nuu ndaka ñayii ñuu ñayivi a. Ndimaa ni yo kaxtnu'u sa ini veñu'u lilikin ma ji'in ini veñu'u ka'nu ma nuu ka ndututu ndaka ñayii judío a. Te masu nawa ni yo ka'an yu'u sa. 
\m  
\v 21 ¿Nava'a ka jikan‑tnu'u ña'a ni? Jin kakan‑tnu'u ni nuu ñayii ni ka jiniso'o ja ni ka'an sa ma, te ñayii yukan, jin ka'an i nde a ni yo kaxtnu'u sa nuu i ma. Vaa ñayii ma chi ka jini i nawa ni yo ka'an sa ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 22 Nuu ni ka'an Jesús ma sukan, in tee jito veñu'u ma, ni wa'a de in yikinuu ya ma, te jiña'a de: 
\p ―‍¿Sukan ndákone'e ni nuu tee tátnuni nuu sutu a? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 23 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Nú ni ka'an sa in ja u'vi, ka'an ni nde a kúu. Te nú ni ka'an sa ja va'a, ¿nava'a káni ña'a ni? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 24 Sani te Anás ma, ni tetniñu de ya nuu tee kúu Caifás tee tátnuni nuu sutu ma. 
\s1 Pedro ma, ni ka'an de in‑ka jichi ja masu jini de Jesús ma 
\rem Pedro niega otra vez a Jesús 
\r (Mt 26:71‑75; Mr 14:69‑72; Lc 22:58‑62) 
\p  
\v 25 Te Pedro ma, yikuu‑ka de ndúvixi de yu'u ñu'u ma. Te ni ka jikan‑tnu'u i de: 
\p ―‍¿Masu ndijin kúu in tee ni ka yo ndikin tee kúu Jesús ma? ―‍ka kuu i ka jiña'a i. 
\p Pedro ma, ni ndakone'e de: 
\p ―‍Ña'a, masu saña kúu ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 26 Sani te in tee jinukuechi nuu sutu ma, tna'a tee ni ja'nde Pedro ma so'o de ma, ni jikan‑tnu'u de: 
\p ―‍¿Te masu ni jini ña'a sa huerta ma ji'in de ma? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 27 Pedro ma, jiña'a de in‑ka jichi ja masu jini de Jesús ma. Te maa ora yukan‑ni ni kana li'li ma. 
\s1 Ni ka jan ndaxsia'a i Jesús ma nuu nda'a Pilato ma 
\rem Jesús ante Pilato 
\r (Mt 27:1‑2, 11‑14; Mr 15:1‑5; Lc 23:1‑5) 
\p  
\v 28 Ni ka nde koo tee judío ma ji'in Jesús ma ve'e tee kúu Caifás ma, te kuan koo de ji'in ya palaciu nuu yinee tee ñuu Roma ma ja tátnuni de ma. Vaa jâ ve ndii ma, te tee judío ma, masu kuu‑ka jin kivi koo de ini palaciu ma, vaa nú ña'a te masu jin koo vii de nuu Su'si ma, te masu kuu jin kuxini de kivi Viko Pascua ma. 
\m  
\v 29 Chukan kúu ja Pilato ma, ni kee de ja ka'an de, te jiña'a de: 
\p ―‍¿Na nde a ka xtekuechi ni tee ya'a? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 30 Ni ka ndakone'e de: 
\p ―‍Nute masu in tee sa'a ja u'vi kúu de, masu ki koo sa ki xsia'a sa de nuu nda'a ni a ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 31 Pilato ma, jiña'a de: 
\p ―‍Jin ndakueka maa ni de, te jin ka'nde ni tniñu de sukan ka sa'a maa ni a ―‍kúu de jiña'a de. 
\p Te tee ka kuu judío ma, ni ka ndakone'e de: 
\p ―‍Kovaa saña ja ka kuu sa ñayii judío a, masu kuu jin ka'ni sa ni‑in ñayii ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 32 Chukan kúu ja ni kuu sukan ni ka'an Jesús ma siki ja naxe kûu ya ma. 
\p  
\v 33 Pilato ma, ni ndivi tuku de ini palaciu ma, te ni kana de Jesús ma, te jikan‑tnu'u de ya: 
\p ―‍¿Ndijin kúu rey ñayii judío ma? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 34 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍¿Maa ni jani ini ja ká'an ni a, xi nde in ni ska'an ña'a? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 35 Te ni ndakone'e Pilato ma: 
\p ―‍¿Xi ñayii judío ma kúu saña? Maa ñayii ñuu ni a, ji'in tee ka tatnuni nuu sutu ma ka kuu tee ni ka ki ndi xsia'a ña'a nuu saña. ¿Nawa ni sa'a ni? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 36 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Nuu tátnuni sa ma masu ñuu ñayivi a kúu. Nute ya'a kúu, koneva'a sa ñayii jin kunukuechi nuu sa, te jin kanaa i, sukan‑va'a saña, ma jin tnii ña'a ñayii judío ma. Kovaa nuu tatnuni sa ma masu ñuu ñayivi a kúu ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 37 Sani te ni jikan‑tnu'u tuku ña'a Pilato ma: 
\p ―‍¿Nú sukan, te rey kúu ni? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Maa ni ni ka'an ja rey kúu sa. Vee sa, te ni kâku sa ñuu ñayivi a, sukan‑va'a ka'an sa nde a kúu ja ndaa. Te ndaka ñayii ka sa'a ja ndaa ma, ka niniso'o i ja ká'an sa ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 38 Te Pilato ma, jiña'a de: 
\p ―‍¿Nde a kúu ja ndaa ma? 
\s1 Ni ka kundee maa ñayii ma, te ni tatnuni Pilato ma ja jin ka'ni i Jesús ma 
\rem Jesús es sentenciado a muerte 
\r (Mt 27:15‑31; Mr 15:6‑20; Lc 23:13‑25) 
\p Ja ni jinu ni jikan‑tnu'u de ya sa'a, ni kee de in‑ka jichi, te ni ka'an de ji'in tee judío ma, te jiña'a de: 
\p ―‍Saña, ñatuu ni ndani'i sa ni‑in kuechi tee ya'a. 
\m  
\v 39 Kovaa ka neva'a maa ni costumbre ja saña ndaxsiaa in tee yinee vekaa ma ne'un kivi Viko Pascua a. ¿Ka kuni ni ja ndaxsiaa sa tee kúu rey nuu ñayii judío a? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 40 Ndaka ñayii ma, ûni ka kayu'u i ka jiña'a i: 
\p ―‍¡Tee jiña chi ña'a! ¡Ndaxsiaa ni tee kúu Barrabás ma! ―‍ka kuu i ka jiña'a i. 
\p Te tee kúu Barrabás ma chi in kui'na kúu de. 
\c 19  
\p  
\v 1 Pilato ma, ni tnii de Jesús ma, te ni tatnuni de ja jin kani i ya. 
\m  
\v 2 Te tee ka kuu soldado ma, ni ka sa'a de in corona iñu, te ni ka sonee de xini Jesús ma, te ni ka skondii de ya in sa'ma kua'a tnuu. 
\m  
\v 3 Sani te ni ka jan tu'va de ya, te ka jiña'a de: 
\p ―‍¡Ja va'a kúu rey tátnuni nuu ñayii judío ma! ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p Te ka wa'a de tikatu yikinuu ya ma. 
\p  
\v 4 Pilato ma, ni kee de in‑ka jichi, te jiña'a de: 
\p ―‍¡Jin konde'ya ni! Ni kene'e sa de, sukan‑va'a jin kuni ni ja masu ni ndani'i sa ni‑in kuechi de ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 5 Ni kee Jesús ma. Yoxtnee in corona iñu xini ya, te ndii ya in sa'ma kua'a tnuu. Pilato ma, jiña'a de nuu ñayii ma: 
\p ―‍¡Ya'a iyo tee ya'a! ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 6 Nuu ni ka jini tee ka tatnuni nuu sutu ma, ji'in tee ka jito veñu'u ma, ni ka keja'a de ka kayu'u de ka jiña'a de: 
\p ―‍¡Kata kaa ni de nuu krusi ma! ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p Pilato ma, jiña'a de: 
\p ―‍Kuán koo ni ji'in de, te jin kata kaa maa ni de nuu krusi ma, vaa saña, masu ni ndani'i sa ni‑in kuechi de ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 7 Te tee judío ma, ni ka ndakone'e de: 
\p ―‍Saña, ka neva'a sa in ley, te ja sukan ká'an ley sa ma, tee ya'a chi iyo de ja kûu de, vaa sa'a de tnu'u ja Sa'ya Su'si ma kúu de ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 8 Ja ni jiniso'o Pilato ma sukan, ni yu'u xeen‑ka de. 
\m  
\v 9 Ni ndivi tuku de in‑ka jichi palaciu de ma, te ni ndakan‑tnu'u tuku de Jesús ma: 
\p ―‍¿Ndenu kúu ñuu ni? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p Kovaa Jesús ma, ñatuu ni ndakone'e kuiti ya. 
\m  
\v 10 Pilato ma, jiña'a de: 
\p ―‍¿Te ma ndakone'e ni? ¿Ñatuu jini ni ja iyo sa ja tatnuni sa te jin kata kaa ña'a i nuu krusi ma, te iyo sa ja kuu ndaxsiaa ña'a sa? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 11 Sani te Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Masu kuu tatnuni ni siki saña, nú ma taa Su'si ma tnu'u. Chukan kúu ja tee ni ki ndi xsia'a ña'a nuu nda'a ni a, ndiso kuechi xeen‑ka de sana ndijin ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 12 Onde ora yukan, Pilato ma, ndúku de naxe ndaxsiaa de Jesús ma. Kovaa ñayii judío ma, ka kayu'u i ka jiña'a i: 
\p ―‍Nuna ndaxsiaa ni de, masu tee ka ketna'a ini ji'in tee kúu César tee tátnuni ñuu Roma ma kúu ni. Vaa jini maa ni ja ndeva'a‑ni na in sa'a tnu'u ja rey kúu i, masu kétna'a ini i ji'in César tee tátnuni ma ―‍ka kayu'u i ka jiña'a i. 
\p  
\v 13 Pilato ma, ja ni jiniso'o de sukan, ni tatnuni de ja jin kene'e i Jesús ma, te ni jinkoo de nuu ja'nde de tniñu ma, nuu ka xnani i sa'an hebreo ma Gabata, ja kúni ka'an “nuu vivii ni ka sama de ichi ma ji'in yuu”. 
\m  
\v 14 Te kivi yukan chi in kivi xi'na‑ka sana ko kuu Viko Pascua ma kúu, te visi sava nduu ma kúu, te jiña'a Pilato ma nuu ñayii judío ma: 
\p ―‍¡Ya'a iyo rey ni a! ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 15 Kovaa maa ñayii ma, ka kayu'u i: 
\p ―‍¡Kúu de! ¡Kúu de! ¡Kata kaa ni de nuu krusi ma! ―‍ka kuu i ka kayu'u i. 
\p Pilato ma, ni jikan‑tnu'u de: 
\p ―‍¿Te kata kaa sa rey ni a nuu krusi ma ka kuni ni? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p Te tee ka tatnuni nuu sutu ma, ni ka ndakone'e de: 
\p ―‍¡Saña, masu na in‑ka rey ka neva'a sa, nú masu ja César tee tátnuni ñuu Roma ma! ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 16 Sani te Pilato ma, ni xndoo de Jesús ma nuu nda'a maa ñayii judío ma, sukan‑va'a jin kata kaa maa i ya nuu krusi ma, te kuan koo maa i ji'in ya. 
\s1 Ni ka skuita kaa de Jesús ma nuu krusi ma 
\rem Jesús es crucificado 
\r (Mt 27:32‑44; Mr 15:21‑32; Lc 23:26‑43) 
\p  
\v 17 Ni kee Jesús ma ndiso ya in krusi, te kua'an ya ichi nuu nani Gólgota sa'an hebreo ma, ja kúni ka'an “Tinduu Yiki Xini Ndiyi”. 
\m  
\v 18 Te yukan ni ka skuita kaa de ya nuu krusi ma ji'in uu‑ka tee, in de ma xiñi kua'a ya ma te in‑ka de ma xiñi satni ya ma. 
\m  
\v 19 Pilato ma, ni tatnuni de ja jin tenee i xini krusi nuu ndakaa Jesús ma in ja kondee tnu'u ká'an: “Jesús tee ñuu Nazaret ma, rey ñayii judío a”. 
\m  
\v 20 Te kua'a ñayii judío ma, ni ka ka'vi i tnu'u ndenee xini krusi ma, vaa nuu ni ka skuita kaa i Jesús ma nuu krusi ma chi iyo yatni ñuu ma, te tnu'u ndenee xini krusi ma ndee sa'an hebreo, ji'in sa'an latín, ji'in sa'an griego. 
\m  
\v 21 Te tee ka tatnuni nuu sutu ma, ka jiña'a de nuu Pilato ma: 
\p ―‍Máko tee ni: “Rey ñayii judío a”, su'va tee ni: “Tee sa'a tnu'u ja rey ñayii judío a kúu de” ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 22 Kovaa Pilato ma, ni ndakone'e de: 
\p ―‍Ja ni tee sa a, ñatuu na in ko ndaxsama ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 23 Sani te tee ka kuu soldado ma, nuu ni jinu ni ka skuita kaa de Jesús ma nuu krusi ma, te ni ka ndaxtutu de sa'ma ya ma, te ndi‑kuun soldado ma ni ka ndake'en jaku jaku. Te ni ka jito de sa'ma ndii ya ma, ja masu nde ni kiku chi in‑ni ni kenii sa'ma ma. 
\m  
\v 24 Te soldado ma, ka ka'an ndi‑in ndi‑in de: 
\p ―‍Má jin kachi o, su'va jín chu'un o suerte, te jín koto o nde o ndani'i i ―‍ka kuu de ka ka'an de. 
\p Sukan, te ni kuu sukan ndee tnu'u Su'si ma: “Ni ka ndaka'nde i sa'ma sa a, te ni ka chu'un i suerte siki sa'ma ndii sa a, kóto na nde i ndake'en.” Te sukan ndija ni ka sa'a tee ka kuu soldado ma. 
\p  
\v 25 Yatni nuu iyo krusi nuu ndakaa Jesús ma iyo si'i ya ma, ji'in ku'u ña ma, ji'in María ñasi'i Cleofas ma, ji'in María Magdalena ma. 
\m  
\v 26 Nuu ni jini Jesús ma si'i ya ma te yatni nuu iyo ña ma iyo tee ni yo ndikin ya ma tee ni yo kutoo ya ma, te jiña'a ya si'i ya ma: 
\p ―‍Ndijin, jiña iyo sa'ya ni a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 27 Sani te jiña'a ya tee ni yo ndikin ya ma: 
\p ―‍Ndijin, jiña iyo si'i ni a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Sani te tee ni yo ndikin ya ma, ni nducargu de ña onde kivi yukan ja ko koto de ña. 
\s1 Sukan ni ji'i Jesús ma 
\rem Muerte de Jesús 
\r (Mt 27:45‑56; Mr 15:33‑41; Lc 23:44‑49) 
\p  
\v 28 Ja ni jinu sukan ma, vaa Jesús ma chi jâ jini ya ja ni ndi'i ndaka ja iyo ja ndo'o neni ya ma, te jiña'a ya: 
\p ―‍Yíchi sa. 
\p Sukan jiña'a ya, sukan‑va'a na ko kuu sukan ká'an tnu'u ndee nuu tutu Su'si ma. 
\p  
\v 29 Te núkuiñi in tindo'o nuu ñu'u chitu ndute uva ni jiya. Te ni ka chunee de in sa'ma vita nuu ndute uva ni jiya ma, te ni ka ju'ni de in yutnu tnu hisopo, te ni ka xtu'va de yu'u ya ma. 
\m  
\v 30 Te Jesús ma, nuu ni jitotnuni ya ndute uva ni jiya ma, te ni ka'an ya: 
\p ―‍Ndaka jâ ni kuu kuiti ―‍kúu ya ká'an ya. 
\p Sani te ni nune'e ya xini ya ma, sani te kuan no'o anua ya ma nuu Su'si ma. 
\s1 In soldado ma, ni tuu ni'ni de in lanza yika Jesús ma 
\rem Un soldado abre con su lanza el costado de Jesús 
\p  
\v 31 Vaa in kivi xi'na‑ka sana ko kuu Viko Pascua ma kúu ma, te ñayii judío ma, ñatuu ka kuni i ja jin kuita kaa ñunde'yu ma nuu krusi ma, vaa kivi yutnee ma kúu kivi ni tatnuni Su'si ma ja ma jin satniñu ñayii ma, te kivi yukan chi in kivi ii kúu. Chukan kúu ja ni ka jikan i nuu Pilato ma ja tatnuni de nuu soldado ma, ja na jin ka'nu de yiki ja'a tee ka ndakaa nuu krusi ma, te jin xtandiyo de ñunde'yu tee ma. 
\m  
\v 32 Te tee ka kuu soldado ma, ni jan koo de. Sani te ni ka ja'nu de yiki ja'a tee ndakaa nuu krusi xinañu'u ma, ji'in tee ndakaa nuu krusi in‑ka xiñi Jesús ma. 
\m  
\v 33 Kovaa nuu ni ka jan tu'va de Jesús ma, te ni ka jini de ja jâ ni ji'i ya. Chukan kúu ja ñatuu ni ka ja'nu de yiki ja'a ya ma. 
\m  
\v 34 Kovaa in soldado ma, ni jan tuu ni'ni de in kaa nani lanza yika ya ma. Sani te ora yukan ni kee niñi ji'in ndute. 
\p  
\v 35 Tee ndákani sa'a kúu in tee ni jini, te ndáka'an ndaa de, te jini maa de ja ja ndaa ká'an de, sukan‑va'a jin kandija tna ni. 
\m  
\v 36 Vaa sukan ni yo kuu, sukan‑va'a ko kuu sukan ká'an tnu'u ndee nuu tutu Su'si ma: “Masu jin ka'nu i ni‑in yiki ya ma.” 
\m  
\v 37 Te in‑ka nuu ndee tnu'u Su'si ma ká'an: “Jin konde'ya i iya ni ka kaan i yika ya ma.” 
\s1 Sukan ni ka chu'u i Jesús ma 
\rem Jesús es sepultado 
\r (Mt 27:57‑61; Mr 15:42‑47; Lc 23:50‑56) 
\p  
\v 38 Ja ni jinu sukan ma, José tee ñuu Arimatea ma, ni jiña'a de ja na kua'a Pilato ma tnu'u, sukan‑va'a no'o de ji'in ñunde'yu Jesús ma. José ma kúu in tee ni yo ndikin Jesús ma, kovaa ni yo ndikin yu'u de ya, vaa ni yo yu'u de tee judío ma. Pilato ma, ni wa'a de tnu'u, te José ma, ni jan nune'e de ñunde'yu ya ma. 
\m  
\v 39 Suni Nicodemo ma, tee ni ja'an in jakuaa ni ndatnu'u de ji'in Jesús ma, yinda'a de kua'a xeen ja jáxiko asi sakanuu ji'in mirra ji'in áloe. 
\m  
\v 40 Te José ma ji'in Nicodemo ma, ni ka ndake'en de ñunde'yu Jesús ma, te ni ka chutuu de ya sa'ma ni ka chi'i de ja jáxiko asi ma, vaa sukan ka sa'a ñayii judío ma nú jin chu'u i in ndiyi ma. 
\m  
\v 41 Te nuu ni ndakaa Jesús ma iyo in huerta, te yukan iyo in yavi jaa nuu ñatuu na in kinee‑ka. 
\m  
\v 42 Yukan ni ka chinee de ñunde'yu Jesús ma, vaa yavi ma, iyo yatni i, te vaa sani te keja'a kivi ni tatnuni Su'si ma ja ma jin satniñu ñayii judío ma. 
\c 20  
\s1 Sukan ni ndateku Jesús ma 
\rem La resurrección de Jesús 
\r (Mt 28:1‑10; Mr 16:1‑8; Lc 24:1‑12) 
\p  
\v 1 Te kivi ni keja'a smana ma, te María Magdalena ma, ne'e xeen kua'an ña yavi nuu yinee ñunde'yu Jesús ma. Ûni ndatinee‑ka. Te ni jini ña ja ni jan ndiyo yuu ndesi ye'e yavi ma. 
\m  
\v 2 Sani te jinu ña ni ja'an ña nuu ka iyo Simón Pedro ma, ji'in in‑ka tee ni yo ndikin ya ma, tee ni yo kutoo xeen Jesús ma, te jiña'a ña: 
\p ―‍Masu chi kuan koo i ji'in ñunde'yu Señor ma, te ñatuu ka jini sa ndenu ni ka jan xsia'a i ñunde'yu ma ―‍kúu ña jiña'a ña. 
\p  
\v 3 Pedro ma ji'in in‑ka tee ni yo ndikin ya ma, kuan koo de nuu yinee ñunde'yu ma. 
\m  
\v 4 Te nduu de ka jinu kuan koo de, kovaa in‑ka de ma chi ni kuñama‑ka de sana Pedro ma, te xinañu'u‑ka de ni kenda yavi ma. 
\m  
\v 5 Te ni jakindeyi de, te nde'ya de, te ni jini de sa'ma ni ñutuu ya ma, kovaa ñatuu ni kivi de. 
\m  
\v 6 Sani te ni kenda Simón Pedro ma, te ni kivi de ini yavi ma. Te ni jini de sa'ma ni ñutuu Jesús ma. 
\m  
\v 7 Suni ni jini de sa'ma ni ñutuu xini ya ma. Te ñatuu iyo i yatni nuu kátuu sa'ma ni ñutuu ya ma, su'va ni nukitna'nu i, te kátuu siin i. 
\m  
\v 8 Sani te ni kivi tna in‑ka tee ni yo ndikin ya ma, tee ni kenda xinañu'u‑ka yavi ya ma, te ni jini de sukan ni kuu ma, te ni kandija de. 
\m  
\v 9 Vaa ñatuu jin jaku'ni‑ka ini de sukan ká'an tnu'u ndee tnu'u Su'si ma ja sukan ndateku ya ma. 
\m  
\v 10 Sani te ni ka ndakokuiñi de ve'e de ma. 
\s1 Jesús ma, ni kenda ya nuu María Magdalena ma 
\rem Jesús se aparece a María Magdalena 
\r (Mr 16:9‑11) 
\p  
\v 11 María ma, ni kendoo ña ichi ke'e ma ye'e yavi nuu ni yinee Jesús ma, te nda'yu ña, te ni jakindeyi ña ja konde'ya ña ini yavi ma. 
\m  
\v 12 Te ni jini ña uu ángel ka ne'nu sa'ma kuijin, ka nukoo i nuu ni iyo ñunde'yu Jesús ma, in i ichi nuu ni iyo xini ya ma, te in‑ka i ma ichi nuu ni ka iyo ja'a ya ma. 
\m  
\v 13 Te ángel ma, ni ka jikan‑tnu'u i ña: 
\p ―‍Ndijin, ¿nava'a nda'yu ni? ―‍ka kuu i ka jiña'a i. 
\p Te ni ndakone'e ña: 
\p ―‍Vaa kuan koo i ji'in ñunde'yu Señor sa ma, te ñatuu jini sa ndenu ni ka jan xsia'a i ―‍kúu ña jiña'a ña. 
\p  
\v 14 Yika ni ka'an ña sukan, te ni ndonenuu ña, te ni jini ña Jesús ma, kovaa ñatuu ni ndakuni maa ña ya. 
\m  
\v 15 Jesús ma, ni jikan‑tnu'u ya: 
\p ―‍Ndijin, ¿nava'a nda'yu ni? ¿Nde in ndanduku ni? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Maa ña chi jani ini ña ja tee jito huerta ma kúu de, te jiña'a ña: 
\p ―‍Señor, nú ndijin ni ndake'en ñunde'yu teskua'a sa ma, ka'an ni ndenu ni jan xsia'a ni, sukan‑va'a ki'in sa jin nu ke'en sa ―‍kúu ña jiña'a ña. 
\p  
\v 16 Sani te Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍¡María! ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Sani te ni ndonenuu ña, te nde'ya vava'a ña ya, te jiña'a ña sa'an hebreo: 
\p ―‍¡Raboni! ―‍kúu ña jiña'a ña. Te tnu'u raboni ma kúni ka'an “teskua'a”. 
\p  
\v 17 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Máko tnii ña'a ni, vaa ñatuu ndaa‑ka sa nuu iyo Yuva sa ma. Kovaa kuá'an ni, te kuña'a ni ñani sa tee ka ndikin ña'a ma, ja ndaa sa nuu iya kúu Yuva sa ma, iya kúu Yuva ndaka ni ma, iya kúu Su'si sa ma, iya kúu Su'si ndaka tna ni ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 18 Sani te María Magdalena ma, kua'an ña nuu ka iyo de ma, te ni ndakani ña nuu ndaka tee ka ndikin ya ma ja ni jini ña Iya Tátnuni ma, te suni ndakani ña sukan jiña'a ya ma. 
\s1 Jesús ma, ni kenda ya nuu ñayii ka ndikin ya ma 
\rem Jesús se aparece a los discípulos 
\r (Mt 28:16‑20; Mr 16:14‑18; Lc 24:36‑49) 
\p  
\v 19 Te nuu ni kunee ma kivi yukan kivi keja'a smana ma, te ñayii ka ndikin ya ma, ni ka ndututu i ini ve'e ma, te ndesi ye'e ma, vaa ka yu'u i tee judío ma. Te Jesús ma, ni kivi ya, te ni jinkuiñi ya me'ñu ndaka ñayii ka ndikin ya ma, te jiña'a ya: 
\p ―‍¡Jin koo mani ni! ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 20 Ja ni ka'an ya sukan, sani te ni kaxtnu'u ya nda'a ya ma ji'in yika ya ma, te ni ka kutachi ndaka ñayii ka ndikin ya ma, ja ni ka ndakuni i Iya Tátnuni ma. 
\m  
\v 21 Sani te Jesús ma, jiña'a ya in‑ka jichi: 
\p ―‍¡Jin koo mani ni! Sukan ni tetniñu ña'a Yuva sa ma, sukan tétniñu tna ña'a sa ndijin ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 22 Te ni tutachi ya siki ñayii ma, te jiña'a ya: 
\p ―‍Jin kuta'vi ni Xtumani Ndios a. 
\m  
\v 23 Te ja maa ya ma, te nú na in jin kuña'a ni ja ni ka naa kuechi i ma, te jin naa kuechi i ma nuu Su'si ma. Te nú na in masu jin kuña'a ni ja jin naa kuechi i ma, te masu jin naa kuechi i ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\s1 Tomás ma, ni jini de ji'in nuu de Jesús ma, ja jâ ni ndateku ya ma 
\rem Tomás ve al Señor resucitado 
\p  
\v 24 Tomás ma kúu in tee ndi‑uxi uu tee ni ka yo ndikin ya ma, te tee ni ka yo xnani i Kuati ma kúu de. Ñatuu de iyo nuu ni kenda Jesús ma. 
\m  
\v 25 Sani te ñayii ka ndikin ya ma, ka jiña'a i: 
\p ―‍Ni ka jini sa Iya Tátnuni ma ―‍ka kuu i ka jiña'a i. 
\p Kovaa Tomás ma chi ni ndakone'e de: 
\p ―‍Nú ma kuni sa nuu ni kaan nda'a de ma ji'in nduyu kaa ma, te nú ma chinee sa xninda'a sa a nuu ni tnakue'e ma, te nú ma chinee sa nda'a sa a yika de ma, te masu kandija sa ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 26 Nuu una kii ma, te ñayii ka ndikin ya ma, ni ka ndututu tuku i in‑ka jichi ini ve'e ma. Tomás ma, iyo tna de. Te ndesi va'a ye'e ma. Kovaa Jesús ma chi ni kuu ni kivi ya, te ni jinkuiñi ya me'ñu ndaka ñayii ma, te jiña'a ya: 
\p ―‍¡Jin koo mani ni! ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 27 Sani te jiña'a ya Tomás ma: 
\p ―‍Chinee ni xninda'a ni a ya'a, te konde'ya ni nda'a sa ya. Te chinee ni nda'a ni a yika sa a, te máko ku'un ini ni ja onde kuni ni sana kandija ni ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 28 Sani te Tomás ma, ni ndakone'e de, te jiña'a de: 
\p ―‍¡Iya tátnuni nuu maa sa kúu ni! ¡Su'si maa sa kúu ni! ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 29 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍¿Ni kandija ni vaa ni jini ña'a ni a? ¡Va'a xeen‑ka ka kuu ñayii ni ka kandija ña'a ma, visi ñatuu ni ka jini ña'a i! ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\s1 Nava'a ni tee Juan ma libru ya'a 
\rem El porqué de este libro 
\p  
\v 30 Jesús ma, ni sa'a ya kua'a xeen milagru nuu ñayii ka ndikin ya ma, tna'a ja masu ka ka'an nuu tutu ya'a. 
\m  
\v 31 Kovaa tnu'u ya'a chi ka ndenee i nuu tutu ya'a, sukan‑va'a jin kandija ni ja Jesús ma kúu Cristo ma, te Sa'ya Su'si ma kúu ya, te ja maa ya, te jin koteku ni ni‑kani ni‑jika. 
\c 21  
\s1 Jesús ma, ni kenda ya nuu uja tee ka ndikin ya ma 
\rem Jesús se aparece a siete de sus discípulos 
\p  
\v 1 Nuu ni jinu sukan ma, Jesús ma, ni kenda ya in‑ka jichi nuu ka iyo tee ka ndikin ya ma yu'u mar nani Tiberias ma. Te sa'a ni kenda ya: 
\m  
\v 2 Ka iyo tutu Simón Pedro ma, Tomás tee ni ka yo xnani i Kuati ma, Natanael tee ñuu Caná ja iyo i ñuu Galilea ma, sa'ya tee kúu Zebedeo ma, ji'in uu‑ka tee ka ndikin ya ma. 
\m  
\v 3 Te Simón Pedro ma, jiña'a de: 
\p ―‍Kí'in sa jin tava sa tiaka ―‍kúu de jiña'a de. 
\p Te ni ka ndakone'e tee ka iyo ji'in de ma: 
\p ―‍Saña tna, suni jin koo tna o ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p Te kuan koo de, te ni ka ka koo de nuu barcu de ma, kovaa jakuaa yukan ñatuu kuiti na tiaka ni ka tava de. 
\m  
\v 4 Nuu jâ ve ndii ma, Jesús ma, ni kenda ya yu'u ndute ma, kovaa tee ka ndikin ya ma, masu nde ka ndakuni de ya ja maa ya kúu. 
\m  
\v 5 Jesús ma, ni jikan‑tnu'u ya: 
\p ―‍Ndijin, ¿ñatuu kuiti na tiaka ka tava ni? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Te ni ka ndakone'e de: 
\p ―‍Ñatuu kuiti ―‍ka kuu de ka jiña'a de. 
\p  
\v 6 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Jin skee ni ñunu ni a xiñi barcu a ichi kua'a a, te jin tava kua'a ni tiaka ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Te sukan ni ka sa'a de. Sani te ñatuu ka kundee‑ka de jin ndatava de ñunu de ma, vaa kua'a xeen tiaka ni jaku'un. 
\m  
\v 7 Sani te in tee ni yo ndikin ya ma, tee ni yo kutoo xeen Jesús ma, jiña'a de Pedro ma: 
\p ―‍¡Iya Tátnuni ma kúu ya! ―‍kúu de jiña'a de. 
\p Yika ni jiniso'o Simón Pedro ma ja maa Iya Tátnuni ma kúu ya, te ni ndinuu kunu de su'nu de ma, vaa iyo vichi de nkuu, sani te ni kêe de nuu ndute ma. 
\m  
\v 8 Te jaku‑ka tee ka ndikin ya ma, ni ka ndenda koo de yu'u ndute ma ji'in barcu de ma ka ñu'u ka ñu'u‑nka de ñunu de ma, vaa ñu'u chitu kuiti tiaka, te visi cientu‑ka metro sana jin nde koo de yu'u ndute ma. 
\m  
\v 9 Te nuu ni ka nde koo de nuu ñu'ú ma, te ni ka jini de ja jâ ni tna'a ñu'u, te yoxtnee in tiaka ji'in xtatila. 
\m  
\v 10 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Ki xsia'a ni jaku tiaka yika ni ka tava ni a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 11 Simón Pedro ma, ni kaa de nuu barcu de ma, te ni tnii de ñunu ñu'u tiaka na'nu ma, te ni ñu'u de onde yu'u mar ma. Te cientu uu xiko uxi uni (153) ti kúu. Te visi kua'a xeen ti kúu, kovaa ñatuu ni te'nde ñunu ma. 
\m  
\v 12 Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Ne'e koo ni, te jín kasi ini o ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Ni‑in tee ka ndikin ya ma, ñatuu ka kusaa ini de ja jin kakan‑tnu'u de na in kúu ya, vaa jâ ka jini de ja maa Iya Tátnuni ma kúu ya. 
\m  
\v 13 Sani te Jesús ma, ni jan tu'va ya, te ni tnii ya xtatila ma, te ni wa'a ya de, te suni sukan ni tnii ya tiaka ma, te ni wa'a ya de. 
\p  
\v 14 Cha'a kúu ja ku‑uni jichi ja ni kenda ya nuu tee ka ndikin ya ma, ja ni ndateku ya ma. 
\s1 Jesús ma, ni ndatnu'u ya ji'in Simón Pedro ma 
\rem Jesús habla con Simón Pedro 
\p  
\v 15 Nuu ni jinu ni ka jasi ini de ma, Jesús ma, ni jikan‑tnu'u ya Simón Pedro ma: 
\p ―‍Simón sa'ya Juan, ¿kútoo xeen‑ka ña'a ni sana tna'a cha'a? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Pedro ma, ni ndakone'e de: 
\p ―‍Saa vi, Señor, maa ni jini ja kútoo xeen ña'a sa ―‍kúu de jiña'a de. 
\p Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Ko koto va'a ni ñayii ka kuu lelu sa a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 16 Ni ndakan‑tnu'u tuku ya de ja ku‑uu jichi: 
\p ―‍Simón sa'ya Juan, ¿kútoo ña'a ni? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Pedro ma, ni ndakone'e de: 
\p ―‍Saa vi, Señor, jâ jini maa ni ja kútoo ña'a sa ―‍kúu de jiña'a de. 
\p Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Ko koto va'a ni ñayii ka kuu ndikachi sa a ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 17 Ja ku‑uni jichi ni jikan‑tnu'u ya de: 
\p ―‍Simón sa'ya Juan, ¿kútoo ña'a ni? ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p Pedro ma, ni kuxii ini de, vaa ja ku‑uni jichi kúu ja ni jikan‑tnu'u ya de nú kútoo de ya, te ni ndakone'e de: 
\p ―‍Señor, maa ni jini ndaka, te jini ni ja kútoo ña'a sa ―‍kúu de jiña'a de. 
\p Jesús ma, jiña'a ya: 
\p ―‍Ko koto va'a ni ñayii ka kuu ndikachi sa a. 
\m  
\v 18 Ja ndaa ja ndaa ká'an sa, nuu ni iyo jaa‑ka ni ma, ni yo nukone'nu maa ni sa'ma ni ma, sukan‑va'a ki'in ni ndenu kúni ni ma. Kovaa nuna kuu nija'nu ni, skuili ni nda'a ni a, te in‑ka ñayii ndaku'ni chii ni a, te jin xsia'a ña'a i nuu ñatuu kúni ni ja ki'in ni ma ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 19 Ja ni ka'an ya sukan ma, Jesús ma, yikuu ya káxtnu'u ya naxe jin sa'a ñayii ma Pedro ma kivi kûu de ma, te ja sukan ndo'o de ma, te koo jayiñu'u nuu Su'si ma. Sani te jiña'a ya: 
\p ―‍¡Kondikin ña'a ni! ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\s1 Ni jiña'a Jesús ma nuu Pedro ma ja má ko ndi ini de sukan ndo'o in‑ka ñayii ma 
\rem El discípulo a quien Jesús quería mucho 
\p  
\v 20 Ja ni konenuu Pedro ma, ni jini de ja ndandikin in‑ka tee ka ndikin ya ma, tee ni yo kutoo xeen Jesús ma. Te tee yukan chi maa tee ni iyo xiñi Jesús ma kivi ni ka kuxini ya ji'in ndaka de ma kúu de, te maa de kúu tee ni jikan‑tnu'u sa'a: “Señor, ¿na in kúu tee ke'en‑su'va ña'a ma?” 
\m  
\v 21 Nuu ni jini Pedro ma de, ni jikan‑tnu'u de Jesús ma: 
\p ―‍Señor, te tee ya'a, ¿naxe ko kuu de? ―‍kúu de jiña'a de. 
\p  
\v 22 Jesús ma, ni ndakone'e ya: 
\p ―‍Nú kúni sa ja koteku de onde kivi ndii sa ma, te ndijin, ¿naku ndí ini ni? Ndijin, kondikin ña'a ni ―‍kúu ya jiña'a ya. 
\p  
\v 23 Chukan kúu ja ni jitenuu tnu'u ma ne'un ndaka ñayii ka ndikin ya ma ja tee yukan tee ni yo ndikin ya ma, masu kûu de. Kovaa Jesús ma, masu ni ka'an ya ja masu kûu de. Ja ni ka'an ya ma kúu: “Nú kúni sa ja koteku de onde kivi ndii sa ma, má ko ndi ini ni.” 
\p  
\v 24 Te tee ya'a kúu maa tee ni yo ndikin ya ma, te ndáka'an de sukan ni kuu ma, te ni tee de sa'a, te ka jini o ja tnu'u ndáka'an de ya chi tnu'u ndaa tnu'u ndija kúu. 
\p  
\v 25 Kua'a‑ka ja ni sa'a Jesús ma. Nute ni ka tee sa ndaka sukan ni sa'a Jesús ma chi jani ini sa ja masu kanda ni‑ka'nu ñuu ñayivi a jin ku'un libru jin kuva'a ma. 
\p Te sukan kó kuu.