\id JAS ‑ Mixtec, Magdalena Peñasco \h Santiago \toc1 Carta ni sa'a tee kúu Santiago ma \toc2 Santiago \toc3 Stg. \mt1 Carta ni sa'a tee kúu Santiago ma \c 1 \s1 Sukan ndákan‑tnu'u ñaña'a Santiago ma ñayii ka kuu sa'ya Su'si ma \rem Saludo \p \v 1 Saña kúu Santiago tee jinukuechi nuu Su'si o a ji'in nuu Jesucristo iya tátnuni nuu o a. Ndákan‑tnu'u ñaña'a ña sa ndi‑uxi uu jichi ni, ja ni ka jitenuu ni ka ya'a ka yukan ma. \s1 Kákan ta'vi o nuu Su'si ma, te taa ya tnu'u ndichi ma \rem La sabiduría que viene de Dios \p \v 2 Ndijin ja ni ka nduu o sa'ya Su'si o a, jin koo sii ini xeen ni ndeva'a‑ni naxe ka ndo'o ka neni ni. \m \v 3 Vaa ka jini ni ja nuna kundee o nuu tnundo'o tnuneni ka ya'a o ma chi sa'a i ja kava kuee‑ka ini o, te sukan, te kunitnuni o nú kukanu ini‑ka o Su'si ma. \m \v 4 Te nuna kava kuee ini o ma, te ni'i ndi'i ni'i tu'u o tnu'u ndee tnu'u ndatnu sukan ko kuu o nuu Su'si ma, te ñatuu nawa jakituu‑ka o. \p \v 5 Nú nde o ja'ni ña'a i ja jakun‑tnuni ini o tnu'u ndichi ma, te kákan‑ta'vi o nuu Su'si ma, te taa ya. Vaa maa Su'si ma kúu iya taa ndaka ja jiniñu'u o ma, te masu ndákune'e ya naxe ni yo sa'a ni yo kuu o ma. \m \v 6 Kovaa kúkanu ini o Su'si ma ora kakan‑ta'vi o nuu ya ma. Ñatuu ko kani uu ko kani uni ini o. Vaa ñayii ñatuu kúkanu ini ya ma chi sukan kúu nuu mar ma kúu i, ja ora yi'i tachi ma, te kua'an vee nuu ndute ma kúu. \m \v 7 Te nú sukan‑ni kúu ni, másu ko kani ini ni ja ni'i ni ni‑in ja taa Iya Tátnuni ma. \m \v 8 Ñayii jani uu jani uni ini i ma chi ni‑in ja kúni i ja sa'a i ma, ma kuu sa'a i. \p \v 9 Nú ñayii kúnda'vi ma te ni nduu i sa'ya Su'si ma, kóo sii ini i, vaa jâ iyo jayiñu'u i nuu Su'si ma. \m \v 10 Kovaa nú na in kúxiku ma, te káni ini i ja masu xiku kúu i, su'va kóo sii ini i ja ni ndakunitnuni i ja masu in ñayii kanuu‑ka kúu i, vaa sukan kúu ita yi'i ma‑ni kúu i. \m \v 11 Vaa nuna kana kandii ma te ku‑i'ni xeen ma, te yi'i ma chi yichi i, te ita i ma chi kun‑kava, te naa ja vivii ni kaa i ma. Te suni sukan kúu tna xiku ma ji'in ndaka ja jaan i ma ji'in ja ndáxiko i ma. \s1 Sukan jin kanda o nuu tnundo'o tnuneni kénda koo nuu o ma \rem Pruebas y tentaciones \p \v 12 Vava'a kúu ñayii kánda ora ska'an ña'a tachi ma ja sa'a i ja u'vi ma, vaa nuna kanda i ja masu sa'a i ja u'vi ma chi ni'i i in corona ja koteku i ni‑kani ni‑jika ja ni skuiso Su'si ma ja taa ya nuu yo'o ja ka kutoo o ya. \m \v 13 Vaa nú na in kúu ini ja sa'a i ja u'vi ma, máko ka'án i ja Su'si ma jitotnuni ña'a. Vaa Su'si ma, masu na in kuu ska'an ya ja sa'a ya ja u'vi ma, te ni maa ya, masu ska'an ya ni‑in ñayii ma ja sa'a i ja u'vi ma. \m \v 14 Su'va ja u'vi ñu'u ini maa maa o ja sa'a o ma, chukan kúu ja kána ña'a i ja sa'a o, te játna ini o, te jínu ini o, te sa'a o ma. \m \v 15 Sani te ja játna ini o ja sa'a o ma ni kundee i ja ni jiso kuechi o ma. Te nú ja ndiso kuechi o ma, sani te kújika o nuu Su'si ma. \p \v 16 Ndijin ja ni ka nduu o sa'ya Su'si o a, kútoo xeen ña'a sa, te má jin xnda'vi ni maa ni: \m \v 17 Ndaka ja va'a ja ndaa ka ndani'i o a chi onde sukun nuu iyo Su'si ma vee, te Su'si ma kúu iya ni sa'a ndaka ja ka ndu'va ka iyo onde andivi ma. Te maa ya chi masu ndaxsama ya ja jani ini ya ma, sukan kúu kati kuanda'vi ma. \m \v 18 Ja ni kuu ini maa ya ma kúu ja ni sa'a ya ja ni ka ndakâku jaa o nuu ya ma ja maa tnu'u ndaa tnu'u kuiti ni ka'an ya ma, sukan‑va'a jin ko kuu o xinañu'u‑ka nuu ndaka ja ni sa'a ya ma. \s1 Ja kondikin ndija o Su'si ma kúu ja ûni ka'an o te sa'a o \rem La verdadera religión \p \v 19 Chukan kúu ja kútoo ña'a maa sa, ndijin ja ni ka nduu o sa'ya Su'si o a, te jin koo ñama ni ja jin koniniso'o ni, te jin kava kuee ini ni ora jin ka'an ni ma, te má jin ndakiti yachi ini ni. \m \v 20 Vaa nú ka ndakiti ini o ma, masu ka sa'a o ja kúni Su'si ma. \m \v 21 Chukan kúu ja jin xtandiyo ni ndaka tu'u ja u'vi ja kini ka ñu'u ini anua ni a, te jin kava kuee ini ni, te jin kuan‑ta'vi ni tnu'u Su'si ma ja ni ka jakun‑nee ini anua ni a, vaa suu i sa'a ja kuu jin kaku ni nuu ja u'vi ma. \p \v 22 Kovaa jin sa'a ni sukan ká'an tnu'u Su'si a. Te masu yika‑ni ja jin koniniso'o ni, vaa nú ña'a te ka xnda'vi ni maa ni. \m \v 23 Vaa nú nde in yika‑ni ja niniso'o i sukan ká'an tnu'u Su'si o a te masu sa'a i sukan ká'an tnu'u ya ma, ñayii ya'a chi sukan‑ni kúu in tee nde'ya maa de nuu espeju ma sukan‑ni kúu i. \m \v 24 Vaa jini de sukan jito de ma. Sani te kua'an de, te ndunaa de naxe jito de ma. \m \v 25 Kovaa iyo ñayii ni‑yu'u ni‑ini i nde'ya i tnu'u vava'a tátnuni Su'si ma tnu'u sa'a ja ndayaa o nuu ja u'vi ma, te masu ndúnaa i ja ni jiniso'o i ma, nú masu ja ûni sa'a i ndaka sukan ká'an ya ma. Te ñayii ya'a, va'a xeen ko kuu i ndaka nawa ñu'u ini i ja sa'a i ma. \p \v 26 Vaa nú na in jani ini ja in ñayii ndikin xeen Su'si ma kúu i ne'un ndaka o a, te chítna'nu i yaa i ma ji'in ndaka tnu'u ká'an i ma. Nú ña'a, te xnda'vi i ini anua i ma, te visi ká'an i ja ndikin i Su'si ma, kovaa ja ká'an i ma masu kétna'a ji'in ja sa'a i ma. \m \v 27 Ja ko kuu o ñayii ndikin ndaa Su'si ma kúu ja chíndee o suchi kuechi ni ka ji'i yuva i ma, ji'in ña'a ni ka ji'i yii ña ma te ka ndo'o ka neni ña ma, ji'in ja koto va'a o maa o ja ma sa'a o ni‑in ja u'vi iyo ñuu ñayivi a. Cha'a kúu ja kondikin ndija o maa in‑ni Su'si ma. \c 2 \s1 Inuu‑ni jín kutoo o ndaka ñayii ma \rem Advertencia contra la discriminación \p \v 1 Ndijin ja ni ka nduu o sa'ya Su'si o a, ja ka kandija ni Jesucristo Iya Tátnuni iya iyo jayiñu'u ma, ja ká'an sa kúu ja másu ko jin saxiko ni ni‑in ñayii ma. \m \v 2 Te nuu ka ndatna'a ni ma, te nú ni kivi in tee ñu'u nda'a de in xe'e oro ndee ya'vi xen‑xeen te ne'nu de sa'ma va'a xen‑xeen, te suni kivi tna in ñayii nda'vi xeen te ne'nu i sa'ma nda'vi sa'ma kee, \m \v 3 te nuna jin kuaan mani ni ñayii ne'nu sa'ma va'a xeen ma, te jin kuña'a ni i: “Kunukoo ni nuu va'a‑ka ya”, te jin kuña'a ni ñayii nda'vi ma: “Konukuiñi ndijin jiña, xi kunukoo ni nuu ja'a sa ya”, \m \v 4 te nú sukan ka sa'a ni chi ka saxiko tna'a ni, te ka kuu ni sukan ka kuu tee ka ja'nde tniñu ñayii ma ja ka xnda'vi de i ma. \p \v 5 Ndijin ja ni ka nduu o sa'ya Su'si o a ja ka kutoo tna'a o a, jin koniniso'o ni: Su'si ma, ni ndakaji ya ñayii nda'vi sukan ka jani ini ñayii ñuu ñayivi a, sukan‑va'a jin ko kuxiku i ja ka kandija i ya ma, te jin ndani'i ta'vi i nuu tátnuni Su'si ma, sukan ni skuiso ya ja sa'a ya ji'in ñayii ka kutoo Su'si ma. \m \v 6 Kovaa ndijin chi ni masu ni ka sa'a inuu ni ji'in ñayii nda'vi ma ji'in ñayii xiku ma, te vitna ja ñayii xiku ma, ka sa'a ndeva'a ña'a i maa ni, vaa ka ñu'u ndeva'a ña'a i, te kuan koo i kuan xsia'a ña'a i nuu tee ka netniñu ma. \m \v 7 Vaa maa i chi ka ka'an ndeva'a i ja kuu Su'si iya ka ndakune'e ni ma, te chukan kúu ja ka sa'a ña'a i sukan. \p \v 8 Ka jini ni ja sukan ká'an tutu ndee tnu'u Iya Tátnuni ma: “Jín kutoo o tna'a o ma sukan ka kutoo o maa o ma.” Te nú sukan ka sa'a ni, va'a‑ni ka sa'a ni. \m \v 9 Kovaa nú ka saxiko ni in ñayii ma, su'va ka jiso kuechi ni, vaa ja u'vi kúu, te ñatuu ka sa'a ni sukan ni tatnuni Su'si o ma. \m \v 10 Visi na sa'a o ndaka‑ka ja ni tatnuni Su'si ma, te ma sa'a o in sukan ni tatnuni ya ma, jâ ni jiso kuechi o nuu ndaka‑ka ma. \m \v 11 Vaa maa Su'si ma ni tatnuni ja ñayii ni ka tnanda'a ma, másu ko jin kivi nduu i ji'in in‑ka ñayii ja jin kuiso kuechi i, te suni maa ya ni ka'an ja másu ko jin ka'ni tna'a o. Kovaa visi ñatuu ka kivi nduu o ji'in in‑ka ñayii ma, kovaa nuna ka'ni o in ñayii ma, jâ ni kuu o in ñayii ñatuu sa'a sukan ni tatnuni Su'si ma. \m \v 12 Jâ ka jini o sukan ndakan Su'si ma kuenda nuu ndaka o, nú ni ka sa'a o ndaka sukan ká'an tnu'u vava'a ni tatnuni ya ma, tnu'u sa'a ja jin nde koo o nuu ja u'vi ma. Te chukan kúu ja jín konee o cuidado, te jín ka'an o te jín sa'a o sukan ká'an tnu'u maa ya ma. \m \v 13 Nú na in ñatuu kúnda'vi ini i tna'a i ma, te suni ma kunda'vi ini tna ña'a Su'si ma kivi ndakan ya kuenda ma, kovaa ñayii kúnda'vi ini i tna'a i ma chi sii ini‑ni koo i kivi ndakan ya kuenda ma. \s1 In ja va'a jani ini o ma, ûni ká'an o te sa'a o \rem Hechos y no palabras \p \v 14 Ndijin ja ni ka nduu o sa'ya Su'si o a, ¿na nde jiniñu'u ja ká'an o ja ni kandija o Su'si ma, te ñatuu sa'a o ja va'a ka sa'a ñayii ka kandija Su'si ma? ¿Ka jani ini ni ja jin ndani'i‑ta'vi o ja yika‑ni ja ká'an o ja kándija o ma te masu sa'a o sukan ká'an ya ma? \m \v 15 Te nú in tna'a o ma, ñatuu na sa'ma neva'a i ja kone'nu i ma te ñatuu nawa iyo ja kaa i in‑kivi in‑kivi ma, \m \v 16 te nuna kuña'a o i: “Koo sii ini ni, te kone'nu va'a ni, te kaa ni ndaka ja kúni ni ma”, kovaa masu kua'a o nawa jiniñu'u i ma, ¿na nde jiniñu'u ndaka ja kuña'a o ma? \m \v 17 Suni sukan kúu tna ja nuna ka'an o ja kándija o Su'si ma te ñatuu sa'a o sukan játna ini ya ma, masu nde jiniñu'u ja sukan sa'a o ma. \p \v 18 Kovaa nú na in na ká'an ja ndijin chi in ñayii kándija Su'si ma kúu ni, kovaa nú ñatuu sa'a ni sukan játna ini Su'si ma, masu kuu ka'an ni ja in ñayii kándija Su'si ma kúu ni. Kovaa nú na in na ka'an ja saña chi sa'a sa ja játna ini Su'si ma, te sukan káxtnu'u sa ja in ñayii kándija Su'si ma kúu sa. \m \v 19 Ndijin, ja ká'an ni ja kándija ni ja in‑ni Su'si kúu, te ¿jani ini ni ja sukan ma te vava'a‑ni iyo ni nuu Su'si ma? Ña'a. Suni tachi ma chi ka kandija i ja in‑ni Su'si kúu, kovaa ka ni'i ka ndeyu i ja ka yu'u i ya. \m \v 20 Ndijin, masu nde jiniñu'u ja jani ini ni a. Koniniso'o ni ja káxtnu'u sa nuu ni a, ja nú yika‑ni ja kándija o Su'si ma te ñatuu sa'a o sukan játna ini ya ma, masu nawa kúu o nuu ya. \m \v 21 Jini ni ja yuva o Abraham ma chi nuu ni ndakua'a de sa'ya de Isaac ma sukan ni jikan maa Su'si o ma, ja ni sa'a de sukan ma, te ni ka'an ya ja in tee sa'a ja ndaa kuiti kúu de. \m \v 22 Ka jini o ja masu yika‑ni ja ni kandija de Su'si ma kúu, nú masu ja ûni ni sa'a de sukan játna ini ya ma. Ja ni kandija de Su'si ma, te chukan kúu ja ni sa'a de sukan kúni ya ma. \m \v 23 Te ni kuu sukan ká'an tutu ndee tnu'u ya ma: “Abraham ma chi ni kandija de Su'si ma, te ni ka'an Su'si ma ja in tee sa'a ja va'a ja ndaa kúu de”, te ni ka'an ya ja in tee kétna'a ini ji'in ya kúu de. \p \v 24 Ka jini ni ja ñayii ma chi masu kuu ka'an Su'si ma ja ñayii va'a kúu i, nú yika‑ni ja kándija i ya ma te ñatuu sa'a i sukan játna ini ya ma. \m \v 25 Vaa suni sukan tna ni kuu ji'in ña'a nani Rahab ma. Visi ña'a ni yo kivi nduu ji'in ndi‑in ndi‑in tee kúu ña ma, kovaa nuu ni chindee ña tee ni tetniñu Moisés ma te ni ndatetniñu ña de in‑ka ichi kuan nu koo de ma sukan‑va'a jin kaku de ma, te ja sukan ni sa'a ña ma, ni ka'an Su'si ma ja in ña'a sa'a ja va'a kúu ña. \m \v 26 Vaa suni sukan kúu in ñayii nuna kana anua i ma, te in ñayii ni ji'i kúu i, te suni sukan kúu tna o nuna ka'an o ja kándija o Su'si ma te ñatuu sa'a o sukan játna ini ya ma, te sukan kúu in ñayii ni ji'i kúu o nuu ya ma. \c 3 \s1 Kónee o cuidado tnu'u ka'an o ma \rem La lengua \p \v 1 Ndijin ja ni ka nduu o sa'ya Su'si o a, má jin kuu ini xeen ni ja jin ko kuu ni teskua'a ne'un ndaka ni a, vaa ka jini ni ja ndakan‑ka Su'si ma kuenda nuu o ja ka kuu o teskua'a a. \m \v 2 Vaa ndaka o chi kua'a xeen jichi ka sa'a o ja masu játna ini Su'si ma. Nú na in ñatuu ká'an ni‑in tnu'u ndeva'a ja masu játna ini Su'si ma, te ñayii ya'a chi in ñayii sa'a ja va'a ja ndaa kúu i, te iyo i ja kundee i chitna'nu i ni‑ka'nu yikikuñu i ma. \m \v 3 Vaa yo'o chi ka ju'ni o yu'u caballu ma, sukan‑va'a kandija ti, te kuu skaka o ti ichi kúni o ma xi kuu sunkani o ti ma. \m \v 4 Jin kani ini tna ni ja barcu ma, visi inuna'nu xeen tnu, te kajin yi'i nini'i ma sa'a ja jika tnu. Kovaa in ja luluu nani timón kúu ja skuiko ña'a nde ichi kúni tee skaka tnu ma ja ki'in tnu. \m \v 5 Suni sukan tna kúu yaa ñayii ma. In ja luluu‑ni kúu i, kovaa sa'a i kua'a ja na'nu xeen. ¡Ka jini ni ja in ñu'u ndú'va luluu ti'i‑ni ma chi kundee i ka'mi i in yuku ka'nu xeen! \m \v 6 Yaa ñayii ma kúu sukan kúu in ñu'u luluu ndú'va ma. Te kúu i sukan kúu in ñuu ñayivi ja ñu'u chitu ja u'vi ma. Te iyo i ne'un yikikuñu o a, te sa'a i ja kútne'e ni‑ka'nu yikikuñu o a. Te yaa o ya, kúu i sukan kúu ñu'u ndú'va andeya ma ja xndo'o xneni ña'a i ni‑kani ni‑jika. Te chukan kúu ja na jin ko koto va'a o yaa o ya nawa ká'an i. \m \v 7 Vaa ndaka kiti ka iyo ñuu ñayivi a, ja ka kuu ti kiti na'nu ka iyo yuku ma, ji'in lasaa ma, ji'in koo ma, ji'in kiti ka ñu'u nuu mar ma, kundee o nuu ti. \m \v 8 Kovaa ni‑in ñayii masu kundee i tatnuni i nuu yaa i ma. Vaa in ja u'vi kúu yaa i ma, te ñu'u chitu venenu ja ka'ni ña'a i. \m \v 9 Ji'in yaa o a kuu ndachiñu'u o Yuva o Iya Tátnuni ma, te suni maa yaa o a kuu ka'an u'vi o nuu ñayii kaa sukan kaa Su'si ma. \m \v 10 Vaa maa yu'u ñayii ma ka ke koo ja va'a ma ji'in ja u'vi ma. Ndijin ja ni ka nduu o sa'ya Su'si o a, jin ndasa'a ni kuenda ja masu kuu jin ko sa'a o sukan. \m \v 11 Vaa in nuu tóo ndute ma masu kuu kana ndute va'a ji'in ndute uwa. \m \v 12 Ndijin ja ni ka nduu o sa'ya Su'si o a, jin ndasa'a ni kuenda, vaa ni a tnu higo ma masu kuu kuun in‑ka nde'ya, ni a tnu uva ma masu kuu kuun higo. Te suni sukan kúu ja ni‑in nuu tóo ndute ma masu kuu kana ndute u'wa te kana ndute va'a. \s1 Ñayii neva'a tnu'u ndichi Su'si ma chi sa'a i sukan játna ini ya ma \rem La verdadera sabiduría \p \v 13 Nú iyo in ñayii ndichi te jáku'ni ini i ne'un ndaka o a, te káxtnu'u i sukan kúu i ma, nú sa'a i sukan játna ini Su'si ma. Jini i naxe kava kuee ini i, vaa in ñayii ndichi kúu i. \m \v 14 Kovaa nú ka kukueñu ini ni te ka jani ini ni ja maa ni jin ko kuu ñayii ka ndanuu‑ka, te máko jin ko kuvixi ni ja ñayii ka kuu‑ka ka kuu ni chi yika‑ni ja ka xnda'vi ni maa ni, te masu ka sa'a ni ja ndaa ma. \m \v 15 Vaa ja ka jani ini ni ma chi masu onde sukun ma vee chi ja iyo nuu ñu'ú ya kúu, te nanimaa ja jani ini ñayii ma kúu, te tna'a ja chúnee tachi ma ini anua ñayii ma kúu. \m \v 16 Te chukan kúu ja nú ka kukueñu ini o ma te ka kanaa o ma te ka sakanuu ka sakani'ni o ma, chi masu ja va'a kúu, su'va nanimaa ja u'vi ma kúu ja ka sa'a o ma. \m \v 17 Kovaa tnu'u ndichi ja vee onde sukun ma kúu tnu'u nanimaa Su'si ma, te sa'a i ja kava kuee ini ñayii ma, te sa'a i ja ka'an mani tna'a ñayii ma, te kava va'a ini i, te kunda'vi ini i tna'a i ma, te masu sa'a siin i tna'a i ma, ni a masu xnda'vi i tna'a i ma, su'va sa'a i ja va'a ma. Te nú sa'a i sukan, te in ñayii ndichi kúu i. \m \v 18 Ñayii ka iyo mani i ji'in ndaka‑ka ñayii ma chi ká'an Su'si ma ja ñayii ka sa'a ja va'a ka kuu i. \c 4 \s1 Jín xndoo o ja u'vi iyo ñuu ñayivi ya te jín koo o jín tu'va‑ka o nuu Su'si ma \rem La amistad con el mundo \p \v 1 ¿Naxe ka jani ini ni? ¿Ndenu kée ja ka ndakanaa o ji'in tna'a o ma? ¿Masu ja u'vi ka ñu'u ini anua o ma ka kuu ja ka ndaskanaa ña'a i ma? \m \v 2 Ndijin chi ka ndiyo ini ni, te ñatuu ka ni'i ni. Te ka ja'ni tna'a ni, te ka jatu ini ni ja ka kukueñu ini ni ja ñatuu ka ni'i ni ja ka kuni ni ma. Te chukan kúu ja ka kanaa ni. Kovaa ñatuu ka ni'i ni ja ka kuni ni ma, vaa ñatuu ka jikan ni nuu Su'si ma. \m \v 3 Te visi na jin kakan ni, kovaa ma jin ni'i ni, vaa masu va'a‑ni ka jikan ni nuu Su'si ma, vaa ja ka jikan ni ma, yika‑ni ja ka kuni ni ja jin kuatniñu sii ini ni ñuu ñayivi a kúu. \m \v 4 Ndijin, masu in‑ni ja ka jani ini ni. ¿Ñatuu ka jini ni ja, nú ka kuni o ja jin sa'a o sukan ka sa'a ñayii ñuu ñayivi a chi masu ka ketna'a ini o ji'in Su'si o a? Ndeva'a‑ni na in kúni ja sa'a i sukan ka sa'a ñayii ñuu ñayivi a, in ñayii ñatuu ketna'a ini ji'in Su'si ma kúu i. \m \v 5 Xi ka jani ini ni ja masu nde jiniñu'u ja ká'an tutu ndee tnu'u Su'si o a: “Vaa Su'si ma chi kútoo ña'a ya, te kúkueñu ya ini anua o a, vaa maa ya ni taa, te kuenda maa ya ka kuu o.” \m \v 6 Te chukan kúu ja Su'si ma, chíndee xeen ña'a ya, vaa ká'an tutu ndee tnu'u ya a: “Maa Su'si ma, masu kua'a ya tnu'u nawa jin sa'a ña'a ñayii ka jani ini ja maa i ka kuu‑ka ma. Kovaa chíndee xeen‑ka ya ñayii ka ndakunitnuni i ja ja maa ya ma, te ka iyo i ma.” \m \v 7 Jín sa'a o sukan tátnuni Su'si ma, te máko jin kandija kuiti o ja ká'an tachi ma. Sani te kunu maa i ki'in i. \m \v 8 Jín koo o jín tu'va‑ka o Su'si ma, te maa tna ya chi ki tu'va‑ka ña'a ya. Ndijin ja ka ndiso kuechi ni ma, jin ndakani jin ndaka'vi ini ni, te jin xndoo ni ja u'vi ka sa'a ni ji'in nda'a ni ma. Te ndijin ja ka jani uu ka jani uni ini ni ma, jin ndasandoo ni ini anua ni a, te jin kukanu ini ni Su'si ma. \m \v 9 Jin ndakani jin ndaka'vi ini ni, te jin ndanda'yu ni. Te jin xndoo ni ja ka kusii ka kusii ni a, te ndaka sukan ni ka iyo sii ini ni ma, na nduu i tnu'u xii ini. \m \v 10 Te jin ndakunitnuni ni nuu Su'si ma ja masu in ja va'a ni yo kuu ja ni ka yo sa'a, ni ka yo kuu ni ma, te maa ya sa'a ja jin konukuiñi va'a ni nuu ya, te jin koo jayiñu'u ni. \s1 Má ka'an o ja kuu tna'a o ma \rem No juzgar al hermano \p \v 11 Ndijin ja ni ka nduu o sa'ya Su'si o a, má jin ka'an ni ja jin kuu ndi‑in ndi‑in ni. Vaa nú na in ká'an ja kuu in tna'a i ma, suni ká'an i ja kuu tnu'u ni tatnuni Su'si ma. Te nú na in ndákan kuenda ja kuu in tna'a i ma, suni ndákan i kuenda ja kuu tnu'u ni tatnuni Su'si ma. Kovaa nú ndijin ja ndákan ni kuenda tnu'u ni tatnuni Su'si ma, te ñatuu sa'a ni sukan ni tatnuni ya ma, su'va sukan kúu in ñayii ja'nde tniñu kúu ni. \m \v 12 Te vitna ja maa in‑ni ya kúu iya ni taa tnu'u ni tatnuni ya ma, te ndakan ya kuenda nuu o nú ka sa'a o sukan ni tatnuni ya ma, te maa ya ka'an nuna jin ndani'i ta'vi o xi jin skenaa o maa o. Kovaa ndijin, ¿na in kúu ni ja ndákan ni kuenda nuu tna'a ni ma? \s1 Saneé sañuu‑ni kúu ja jani ini maa o ja ko kuu yutnee ma nú ñatuu sonee o nuu nda'a Su'si ma \rem Inseguridad del día de mañana \p \v 13 Vitna, te jin koniniso'o ni, ndijin ja ka ka'an ni sa'a: “Vitna xi yutnee te jín koo o ñuu yukan, te jin koo o in kuiya, te jin kuaan o ndatniñu, te jin ndaxiko o, te jin ni'i o xu'un.” \m \v 14 Te vitna ja ni masu ka jini ni nawa ko kuu yutnee ma. Vaa ¿nawa kúu yo'o? Ja ndaa ja sukan kúu in viko ñu'u ma ja ñuñu'ni‑ni nde'ya o i, sani te náa i, sukan‑ni kúu yo'o ja kúu o ñayii a. \m \v 15 Su'va sa'a jin ka'an ni: “Nú Iya Tátnuni ma kúni, te jín koteku o, te jín sa'a o cha'a xi jín sa'a o chukan.” \m \v 16 Kovaa ndijin chi ka ka'an ni sukan ka ka'an ñayii ka jani ini i ja maa i ka kuu‑ka ma te ñatuu ka jiniñu'u i Su'si ma. Te ndaka cha'a chi ja u'vi kúu. \m \v 17 Vaa nú na in jini i ja naxe sa'a i ja va'a ma, te ñatuu sa'a i ma, chi jâ ni jiso kuechi i nuu Su'si ma ja sukan sa'a i ma. \c 5 \s1 Sukan xtu'va Su'si ma ñayii xiku ma nú ma jin ndanduku i ya \rem Advertencias a los ricos \p \v 1 Vitna jin koniniso'o ni, ndijin ja ka kuu ni xiku ma. Jin konda'yu ni, te jin kuxii xeen ini ni, vaa su'va jin ndunda'vi ni kivi ki'in o a. \m \v 2 Vaa ja ka neva'a ni a chi ka te'yu‑nka i, te sa'ma ni ma chi jâ ni ka kana‑nka ti. \m \v 3 Te oro ni a ji'in plata ni a, jâ ni ka kuxi‑nka i, te ja ni ka ndakuxi i ma, ka ndaka'an i ja jin kuu ni, te jin ka'mi ndi'i kuiti ña'a i. Ni ka satu'va ni ja jin koneva'a ni, te vitna ja sani te naa ñuu ñayivi ya. \m \v 4 Tna'a ja ña ni ka chuya'vi ni ñayii ni ka satniñu itu ni ma, ka ka'an‑kuechi i ja jin kuu ni, te Iya Tátnuni ma iya kúu sa'a ndaka ma, ni jiniso'o ya ja ka ka'an‑kuechi ñayii ni ka satniñu nuu ni ma. \m \v 5 Ni ka iyo sii ini ni nuu ñu'ú ya sukan ka kuni ni. Ni ka xneñu ni maa ni sukan in kiti ndetu ti kivi kûu ti ma, te jâ ni kenda kivi yukan. \m \v 6 Ndijin chi ni ka xndo'o, ni ka xneni ni ñayii ka sa'a ja va'a ma, te ni ka ja'ni ni i, te ñatuu nawa ni ka ka'an i. \s1 Jín kava kuee ini o te jín kanda o, te jín ko kakan‑ta'vi jín ko kakan‑ta'vi‑ni o nuu Su'si ma \rem La paciencia y la oración \p \v 7 Te chukan kúu ja ndijin ja ni ka nduu o sa'ya Su'si o a, jin kava kuee ini ni onde kivi ndii Iya Tátnuni ma. Jin konde'ya ni sukan kúu tee jitu itu de ma. Ndetu de ja vivii kuu itu de ma. Kánda de ndetu de onde kuun savi ne'e ma ji'in savi kuee ma. \m \v 8 Jin kava kuee tna ini ni, te jin kani va'a ini ni, vaa kivi ndii Iya Tátnuni ma jâ ve kuyatni. \p \v 9 Ndijin ja ni ka nduu o sa'ya Su'si o a, má jin kuyika nuu tna'a ndi‑in ndi‑in ni nawa ka sa'a ka kuu nuu tna'a ndi‑in ndi‑in ni ma, sukan‑va'a ma jin chunaa ni, vaa jâ iyo tu'va ja ndenda iya ndakan kuenda ma. \p \v 10 Ndijin ja ni ka nduu o sa'ya Su'si o a, jín ke'en o kuenda sukan ni ka yo kuu tee ni ka yo ndakaxtnu'u tnu'u ni yo wa'a Su'si ma. Ni ka yo kanda de ja ni ka yo ndo'o de ma, ja kuechi ja ni ka yo ndaka'an de tnu'u ni yo wa'a Su'si ma. \m \v 11 Yo'o chi jâ ka ndasa'a o kuenda ja vava'a‑ka ka kuu ñayii ka kanda ja ka ndo'o ka neni i ma. Vaa ni ka jiniso'o o sukan ni kanda Job ma ja ni ndo'o ni neni de ma, te ni ka jini o ndaka ja va'a ni ndakua'a Iya Tátnuni ma, vaa iya va'a ini iya nda'vi ini kúu ya. \p \v 12 Ndijin ja ni ka nduu o sa'ya Su'si o a, tnu'u kanuu‑ka kúu tnu'u ya'a, ja má jin kuatniñu ni ja iyo andivi ma, ni a ja iyo nuu ñu'ú ya, ja jin ko xnda'vi tna'a ni. Su'va tnu'u jin ka'an ni ma ko kuu tnu'u ndaa tnu'u ndija ja nú kuu sa'a ni ma xi ma kuu sa'a ni ma, sukan‑va'a ma chunaa ni nuu Su'si ma. \p \v 13 Nú nde ni iyo in tnundo'o, kakan‑ta'vi ni nuu Su'si ma. Nú nde ni iyo sii ini, kata ni nuu Su'si ma. \m \v 14 Nú nde ni káni ña'a in kue'e, jin kana ni ñayii jâ ni kuu kii ka nukuiñi va'a i nuu Su'si ma, te jín kakan‑ta'vi i nuu Su'si ma ja kuu ñayii ku'u ma, te ja maa Iya Tátnuni ma, te jín chi'i i aceite ñayii ku'u ma. \m \v 15 Te nú ûni ka kukanu ini i Su'si ma ora ka jikan‑ta'vi i nuu ya ma, te ñayii ku'u ma chi nduva'a i, te maa Iya Tátnuni ma, ndone'e ya i. Te nú ni jiso kuechi i, te ndasakanu ini ya kuechi i ma. \m \v 16 Kanuu ja jin ndaka'an jin ndakachi nuu tna'a o na kuechi ni ka sa'a o ma, sukan‑va'a jín ndakakan‑ta'vi o nuu Su'si ma ja na sakanu ini ña'a ya, te jin nduva'a o. Vaa ja jikan‑ta'vi ñayii iyo va'a nuu Su'si ma kúu ja chíndee xeen ña'a i. \m \v 17 Vaa tee ni yo nani Elías ma chi inuu‑ni kúu de ji'in o, kovaa ni‑yu'u ni‑ini de ni jikan‑ta'vi de nuu Su'si ma, sukan‑va'a ma kuun savi ma, te ñatuu ni kuun savi ma uni kuiya yo sava. \m \v 18 Te ni ndakan‑ta'vi tuku de in‑ka jichi, te ni ndajinu savi ma, te ni ka kuu itu ma. Te nú sukan ni yo sa'a Su'si ma ja ni yo jikan‑ta'vi Elías ma, suni sukan sa'a tna ya ji'in yo'o. \p \v 19 Ndijin ja ni ka nduu o sa'ya Su'si o a, nú na in ni ski'in maa i ja ni xndoo i ichi ndaa ma, te nde o sa'a ja ndakokuiñi i nuu Su'si ma chi in ja va'a kúu, \m \v 20 te jin kona'a ni ja nú na in sa'a ja ndakokuiñi ñayii ni ndakuiso kuechi ma ichi Su'si o a chi jâ ni kundee i ja ni kaku anua ñayii yukan, te ma skenaa i maa i ma, vaa jâ ni ndasakanu ini ña'a Su'si ma ndaka kuechi ni ndasa'a i ma.