\id 2CO ‑ Mixtec, Magdalena Peñasco \h 2 Corintios \toc1 Carta ku‑uu ni sa'a Pablo ma ja ni tetniñu de nuu ñayii ka iyo ñuu Corinto ma \toc2 2 Corintios \toc3 2 Co. \mt1 Carta ku‑uu ni sa'a Pablo ma ja ni tetniñu de nuu ñayii ka iyo ñuu Corinto ma \c 1 \s1 Sukan ndákan‑tnu'u ñaña'a Pablo ma ñayii ni ka kandija Su'si ma ja ka iyo i ñuu Corinto ma \rem Saludo \p \v 1 Saña, kúu sa Pablo tee ni tetniñu Jesucristo ma ja sukan ni kuu ini maa Su'si ma, te ka ndakan‑tnu'u ñaña'a ña sa ji'in ñani o Timoteo a ndaka ni ja ni ka nduu ni sa'ya Su'si o a ja ka iyo ni ñuu Corinto ma ji'in ndaka ni ja jâ ni ka ndusiin ni nuu ja u'vi ma ja ka iyo ni ñuu Acaya ma. \m \v 2 Te maa Yuva o Su'si ma ji'in Jesucristo iya tátnuni nuu o a, na skuta'vi ña'a ya ja vii ja va'a, te jin koo mani ni. \s1 Sukan ni ndo'o ni neni Pablo ma \rem Aflicciones de Pablo \p \v 3 Ja vii ja va'a kúu Su'si o, Yuva Jesucristo iya tátnuni nuu o a, ja kúu ya Yuva o iya nda'vi ini xeen ma. Te maa ya kúu Su'si o, iya ndátaa tnu'u kanu ini ma. \m \v 4 Vaa ora ka iyo o nuu tnundo'o tnuneni ma chi maa ya ndátaa tnu'u kanu ini nuu o a, sukan‑va'a suni maa tna'a tnu'u kanu ini ni taa ya ma, te jin ndakua'a tna o nuu tna'a o ñayii ka iyo nuu tnundo'o tnuneni ma. \m \v 5 Vaa visi kua'a jichi ka ndo'o ka neni o ja kuechi ja ka ndikin o Cristo ma, kovaa sukan kua'a jichi ndáka'an‑mani tna ña'a maa Cristo ma. \m \v 6 Chukan kúu ja nú ka ndo'o ka neni sa ma chi ja va'a maa ni kúu, vaa jin ni'i ini sa naxe jin ndaka'an‑mani ña'a sa te jin ndani'i ta'vi ni. Te nú Su'si ma, ndáka'an‑mani ña'a ya saña ma chi suni ja va'a maa ni kúu chi suni kuu jin ndaka'an‑mani tna ña'a sa, sukan‑va'a jin kundee ni nuu tnundo'o tnuneni ma te jin ndani'i ta'vi ni, vaa maa Cristo ma ndaka'an‑mani ña'a nú ka ndo'o ka neni ni sukan ka ndo'o ka neni sa a. \m \v 7 Te ka kukanu ini sa ja sukan ko kuu ji'in ni, vaa ka jini sa ja sukan ka ndo'o ka neni ni ji'in sa a, te chukan kúu ja jin ndani'i ni tnu'u kanu ini ji'in sa. \p \v 8 Vaa ka kuni sa ja jin kuni ni sukan ni ka ndo'o, ni ka neni sa ñuu Asia ma, vaa ûni jâ ni ka skenaa ndi'i sa tnu'u kanu ini ja jin koteku sa nkuu. \m \v 9 Vaa jâ ka iyo yika sa ja jin kûu sa nkuu, te ni ka jani ini sa ja kuiti jâ ni ka skenaa sa maa sa ma nkuu. Kovaa sa'a ni kuu, sukan‑va'a jin kutu'va‑ka sa ja jin kukanu ini sa Su'si ma te masu jin kukanu ini sa maa sa ma, vaa visi na jin kûu sa ma, kovaa Su'si ma kúu iya ndáxteku ñayii ni ka ji'i ma. \m \v 10 Te suu ya ni sa'a ja ni ka kaku sa, te suu ya sa'a ja ka kaku sa onde vitna a, te ka kukanu ini sa ja maa ya sa'a ja jin kaku sa ja ma jin ka'ni ña'a i. \m \v 11 Vaa ka chindee ña'a ni, ka jikan‑ta'vi ni nuu Su'si ma ja jin kuu sa, te tna'a ja vii ja va'a táa Su'si ma te kua'a ñayii jin ndakuan‑ta'vi nuu ya. \s1 Nava'a ni ndaxsama Pablo ma kivi ki'in de ñuu Corinto ma \rem Por qué Pablo pospuso su visita a Corinto \p \v 12 Te ka kutachi xeen sa, vaa maa Su'si ma kúu iya chíndee ña'a ja in jayiñu'u kúu ja sukan ka sa'a sa, te onde maa Su'si ma na'a ja ka ka'an ndaa ka ka'an ndija sa ka iyo sa ñuu ñayivi a, te ñukuun‑ka ka kuu sa ji'in ni, te cha'a chi masu ja sukan jani ini ñayii ñuu ñayivi a kúu chi ja ni skuta'vi ña'a maa Su'si ma kúu ja ka sa'a sa sa'a. \m \v 13 Vaa ñatuu ka tee sa nuu carta sa a in‑ka tnu'u ja masu kuu jin ka'vi ni te masu kuu jin jaku'ni ini ni, su'va ni ka nduku sa naxe jin tee sa sukan‑va'a kuu jin jaku'ni ini ni te jin koo va'a‑ni nuu Su'si o a. \m \v 14 Vaa jâ ni ka jaku'ni ini ni jaku nawa ka kuu sa nuu ni a, te chukan kúu ja kivi ndii Jesús iya tátnuni nuu o a, te jin kuni ni ja in jayiñu'u ka kuu sa nuu ni a, te sukan ka kuu ni nuu maa sa a. \p \v 15 Te kúkanu ini sa ja sa'a ka jani ini tna ni, te chukan kúu ja ni jani ini sa ja jaan sa xinañu'u‑ka nuu ka iyo ni a, sukan‑va'a kuu jan koto ña'a sa, sana ki'in sa ñuu Macedonia ma, te ora ndii tuku sa ma, te ndaya'a sa jaan sa nuu ka iyo ni a, sukan‑va'a jin ndakuni tna'a tuku o in‑ka jichi. \m \v 16 Vaa jani ini sa ja xinañu'u kivi ki'in sa ñuu Macedonia ma, te jaan sa, te kivi ndakokuiñi sa ma, te jaan tuku sa in‑ka jichi, sukan‑va'a maa ni jin ko kuu ñayii jin ndaskaka ichi ña'a, te no'o sa ñuu Judea ma. \m \v 17 Ja ni jani ini sa sa'a ma, ¿ka jani ini ni ja ñatuu ni jani va'a ini sa? ¿Ka jani ini ni ja jani uu jani uni‑ni ini sa, sukan ka jani ini ñayii ma ja nú kuu xi ña'a? \m \v 18 Vaa Su'si ma chi in‑ni ja ká'an ya te sa'a ya. Chukan kúu ja ja ka kaxtnu'u sa a chi masu yika‑ni ja nú saa xi ña'a kúu. \m \v 19 Saña ji'in Silvano a ji'in Timoteo a, ja ka kaxtnu'u sa tnu'u Jesucristo Sa'ya Su'si ma nuu ni a chi masu ja nú saa xi ña'a kúu chi in ja ndaa ndija kúu. \m \v 20 Vaa ndaka ja ni skuiso Su'si ma chi sa'a ya, te chukan kúu ja ora ka ndachiñu'u o Su'si ma, te ka ka'an o ja ja maa Jesucristo ma, te sukan ko kuu, vaa ka kendoo ini o ja ká'an ya ma. \m \v 21 Te maa Su'si ma kúu iya sa'a ja ka nukuiñi va'a o nuu Cristo ma, te maa ya kúu iya chíndee ña'a, te jin xndoo o ja u'vi ma. \m \v 22 Te ni chitnuni ña'a ya ja kuenda maa ya ka kuu o, vaa ni chunee ya Xtumani maa ya ma ini anua o a, sukan‑va'a jin kona'a o ja ndimaa jin koo o ji'in ya, te ko koto ña'a ya ni‑kani ni‑jika. \p \v 23 Kovaa ñatuu jaan‑ka sa ñuu Corinto a, te maa Su'si ma na'a sukan jani ini anua sa a vaa kuechi ja kúnda'vi ini ña'a sa kúu. \m \v 24 Vaa ñatuu ka kuni sa ja jin kani ini ni ja ûni ka tatnuni sa nuu ni ja jin kondikin ni Su'si ma sukan ka kuni maa sa, chi ña'a. Su'va ja ka kuni sa kúu ja jin chindee tna'a o, sukan‑va'a jin koo sii ini ni, vaa jâ ni ka kandija ni Su'si ma, te jin konukuiñi va'a ni nuu ya. \c 2 \p \v 1 Chukan kúu ja sa'a ni jani ini sa, ja nuna jaan sa in‑ka jichi nuu ka iyo ni a chi masu sa'a sa ja jin kuxii ini ni. \m \v 2 Vaa nuna sa'a sa ja jin kuxii ini ni, te vitna ja maa ni ka kuu ñayii ka sa'a ja iyo sii ini maa sa a. \m \v 3 Te sa'a ni tee sa nuu carta sa ma, sukan‑va'a nuna jaan sa ma, te ni a maa ni, ni a maa sa, másu jin kuxii ini o, vaa ja maa Su'si ma, te ndimaa ka iyo sii ini o a, te kúkanu ini sa ja sukan kúu sii ini sa a te ka kusii ini tna ni. \m \v 4 Vaa ndákani ndáka'vi ini sa, te kúxii xeen ini anua sa a, te nda'yu sa ji'in ndenuu sa, nuu ni tee sa carta ni tetniñu sa nuu ni ma. Kovaa masu ja jin kuxii ini ni kúu ja ndáka'an sa a chi ja na jin kuni ni sukan kútoo ña'a sa kúu. \s1 Pablo ma, ni sakanu ini de ñayii ni sa'a ja ni kuxii ini de ma \rem Pablo perdona al ofensor \p \v 5 Kovaa ñayii ni sa'a ja ni kuxii ini sa ma chi masu nuu maa in‑ni sa ni sa'a i chi onde nuu ndaka maa ni, kovaa masu ja skaa‑ka sa ká'an sa kúu ja ndáka'an‑so'o sa nuu ni a. \m \v 6 Vaa ja sukan ni ka ndaka'an‑so'o ndaka ni ma nuu tee yukan kuechi ni sa'a de ma chi chukan‑ni kó kuu, te ndása'a maa de kuenda. \m \v 7 Te chukan kúu ja ndijin chi su'va jin sakanu ini ni de te jin ndaka'an‑mani ni de, sukan‑va'a má kundee tnu'u xii ini ma nuu de ma te skenaa de maa de. \m \v 8 Te ja jikan‑ta'vi sa nuu ni kúu ja sukan jin sa'a ni de ma, te kuni de ja ka kutoo ndija ni de. \m \v 9 Vaa suni chukan kúu ja ni tee sa nuu ni a, te kunitnuni sa nú ka kandija ni ndaka ja ká'an káchi sa a. \m \v 10 Te nú ni ka sakanu ini ni tee yukan, te suni sakanu ini tna sa de. Te maa Cristo ma jini ja jâ ni sakanu ini sa de, vaa ja kúni sa kúu ja jin koo va'a maa ni, \m \v 11 sukan‑va'a ni a vala ma kundee tachi ma nuu o, vaa jâ ka jini o sukan sa'a i ja kúni i ja xnda'vi ña'a i sukan‑va'a kundee i nuu o ma. \s1 Sukan ndí ini Pablo ma nuu iyo de ñuu Troas ma \rem Ansiedad de Pablo en Troas \p \v 12 Te nuu jâ ni kenda sa ñuu Troas ma ja kaxtnu'u sa tnu'u vii tnu'u va'a Cristo ma nuu ñayii ñuu yukan, te visi vivii ni ndakune Iya Tátnuni ma ichi ja kaxtnu'u sa tnu'u vii tnu'u va'a ya ma, \m \v 13 kovaa ñatuu ni ndatatu ini anua sa a, vaa ñatuu ni ndani'i sa ñani o Tito ma. Te chukan kúu ja ni ndakuan‑ta'vi sa nuu tna'a o ñayii yukan, te kuan no'o sa ñuu Macedonia ma. \s1 Ja maa Cristo Jesús ma, te ndimaa ka kundee o nuu ja u'vi ma \rem Triunfantes en Cristo \p \v 14 Kovaa ka ndakuan‑ta'vi o nuu Su'si ma, ja sa'a ya ja yo'o ja ka iyo o nuu Cristo Jesús ma, ka kundee o nuu ja u'vi ma, te ja sukan ka sa'a ka kuu o ja vii ja va'a ma vaa ka jini o Su'si ma, te kénda tnu'u yukan ni‑ka'nu ñuu ñayivi a, sukan kénda in ja jáxiko asi. \m \v 15 Vaa ndaka ja vii ja va'a ka sa'a ka kuu o ma ndákua'a Cristo ma nuu Su'si ma, te kénda i nuu ya ma sukan kúu in ja jáxiko asi, te sukan kúu tna i nuu ñayii jin ndani'i ta'vi ma, kovaa masu sukan kúu nuu ñayii ka skenaa maa i ma. \m \v 16 Vaa nuu ñayii jin skenaa maa i ma chi ja vii ja va'a sa'a tnu'u Su'si a ini anua o a chi ñatuu ka jatna ini i, vaa kuenda tnu'u ja sukan jáxiko in ñayii jâ ni ji'i ma kúu ka jani ini i. Kovaa nuu ñayii jin ndani'i ta'vi ma chi kénda vivii tnu'u Su'si ma kuenda tnu'u ja jáxiko asi, te sa'a i ja koteku o. Te chukan kúu ja masu ndeva'a‑ni ñayii kuu kaxtnu'u tnu'u Su'si o a. \m \v 17 Vaa ka iyo kua'a ñayii ja ka jatniñu i tnu'u Su'si ma ja jin ni'i kua'a i xu'un, kovaa saña chi masu ka sa'a sa sukan ka sa'a i ma. Vaa ka na'a sa ja Su'si ma ni tetniñu ña'a, te ja maa Jesucristo ma, te ka kaxtnu'u ndaa ka kaxtnu'u ndija sa, te nde'ya ña'a maa Su'si ma nú ndija sa ja ka ka'an sa a xi ña'a. \c 3 \s1 Sukan ni jinukuechi Pablo ma ja ni kaxtnu'u de tnu'u jaa ni skuiso Su'si ma \rem Ministros del nuevo pacto \p \v 1 Te nú ka ka'an sa sa'a ja masu ndeva'a‑ni ñayii kuu kaxtnu'u tnu'u Su'si o a, ¿te ka jani ini ni ja ka kuvixi sa kúu ja ka ka'an sa sukan kúni Su'si ma ja jin ko sa'a o a? ¿Xi ka jani ini ni ja ka xnda'vi ña'a sa? ¿Xi jiniñu'u ja jin taa sa in carta, te jin kuni ni sukan ka sa'a ka kuu sa a? ¿Xi jin kakan sa ja jin tee ni in carta ja jin ndaka'an ni naxe ka sa'a ka kuu sa, sukan ka sa'a jaku‑ka ñayii ma? \m \v 2 Kovaa masu nde jiniñu'u ndaka chukan, vaa maa ni, ja ka sa'a ni ja vii ja va'a ma chukan kúu carta ja ndákaxtnu'u naxe ka sa'a ka kuu tna sa a, te ndaka ja vii ja va'a ka sa'a o a chi onde ini anua o a ka ke koo, te ka jini ndaka ñayii ma ja ka sa'a ka kuu o a, te kuenda tnu'u ja ka ka'vi i in carta ma kúu. \m \v 3 Sukan, te ndandaa na'a ja maa ni ka kuu carta ni tee Cristo ma te ni ka tetniñu maa sa, vaa ka sa'a o sukan kúni ya ma. Kovaa masu ji'in tinta ndee nuu carta ma chi maa Xtumani Su'si iya téku ma ni tee, te masu in nuu yuu ndee i chi in nuu kuñu vita, vaa ini anua o a ndee, vaa maa Xtumani Ndios ma sa'a ja ka sa'a o ja vii ja va'a a. \p \v 4 Te ja maa Cristo ma, te ka kukanu ini sa Su'si ma ja sukan ni sa'a ya ini anua o a. \m \v 5 Te masu ja ka jini xeen sa kúu ja ka jani ini sa sukan ka ka'an ka kachi sa a chi ka ndakunitnuni sa ja nuu maa Su'si ma vee ja ka ka'an ka kachi sa a. \m \v 6 Te maa ya ni sa'a ja kuu jin kunukuechi sa ja jin kaxtnu'u sa tnu'u jaa ja ni skuiso Su'si ma. Te masu sukan‑ni ndee nuu tutu ma‑ni chi sukan sa'a Xtumani Ndios ma ini anua o a kúu ja ka kaxtnu'u sa a. Vaa nuu tutu ma chi ndee ja nú ma sa'a o sukan kúni Su'si ma chi kûu o, kovaa Xtumani Ndios ma chi chíndee ña'a ya ja sa'a o ja vii ja va'a te koteku o ni‑kani ni‑jika. \p \v 7 Vaa tnu'u ni yo ndakaxtnu'u Moisés ma, ja ndee nuu yuu ma nuu ká'an ja ñayii masu sa'a sukan kúni Su'si ma chi kûu i ma, te ni sa'a i ja vivii ni ye'e ni'ni nuu de ma ja iyo jayiñu'u Su'si ma nuu de ma, te ûni ñatuu ni ka kundee ñayii ñuu Israel ma jin konde'ya i nuu de ma ja iyo jayiñu'u Su'si ma, te vitna ja nunuu‑ni, te ni yo naa ma. \m \v 8 Te nú sukan ni yo kuu ji'in tnu'u ni yo ndakaxtnu'u Moisés ma, kuiti kua'a‑ka jayiñu'u Su'si ma koo ja sukan sa'a Xtumani Ndios ma ini anua o a vitna. \m \v 9 Vaa nú ni iyo jayiñu'u tnu'u ni yo ndakaxtnu'u Moisés ma ja ká'an ja nú ma sa'a o sukan kúni Su'si ma chi kûu o ma, te kuiti koo kua'a‑ka jayiñu'u tnu'u vii tnu'u va'a Su'si ma ja káxtnu'u sukan ni chunaa ya nuu tniñu o ja jin ndani'i‑ta'vi o te jin koteku o ni‑kani ni‑jika ma. \m \v 10 Vaa in ja ni iyo jayiñu'u ma, te ni kenda in‑ka ja iyo kua'a xen‑xeen‑ka jayiñu'u ma chi ni sa'a i ja ni nuu‑ka jayiñu'u ja iyo onde xinañu'u ma. \m \v 11 Vaa nú tnu'u ka'an ja nú ma sa'a o sukan kúni Su'si ma chi kûu o ma, ni iyo jayiñu'u i, te kuiti kua'a xeen‑ka jayiñu'u koo nuu tnu'u ka'an sukan chíndee ña'a Xtumani Ndios ma ja jin ko sa'a o ja vii ja va'a ma te jin koteku o ni‑kani ni‑jika ma. \p \v 12 Chukan kúu ja vitna ja ka neva'a o tnu'u kanu ini yukan te saña chi ûni ka ka'an ndi'i ka ka'an tu'u sa sukan kúni Su'si ma ja jin ko kuu o ma. \m \v 13 Te másu ko jin sa'a sa sukan ni yo sa'a Moisés ma ja ni yo jasi de nuu de ma ji'in in sa'ma, sukan‑va'a másu jin kuni ñayii ñuu israelita ma sukan naa jayiñu'u iyo ja ndi'i ma, vaa ja ka ka'an sa vitna a chi koo i ni‑kani ni‑jika. \m \v 14 Kovaa maa ñayii yukan, ñatuu ni ka kuni i ja jin jaku'ni ini i, te onde vitna, te ora ka ka'vi i tnu'u ni skuiso Su'si ma onde xi'na‑ka ma, te maa sa'ma yukan jasi nuu i ma, te ñatuu ka jaku'ni ini i ja ká'an ma. Te masu na in kuu xtandiyo sa'ma ma, nú masu ja onde maa Cristo ma xtandiyo. \m \v 15 Te onde vitna ora ka ka'vi i tnu'u ni tee Moisés ma ja ni tatnuni Su'si ma, te kuenda tnu'u ja in sa'ma ndesi janitnuni i ma, te ñatuu ka jaku'ni ini i. \m \v 16 Kovaa kivi jin kandija i te jin kuan‑ta'vi i Cristo Iya Tátnuni ma, te xtandiyo ya sa'ma ka ndesi janitnuni i ma, te jin jaku'ni ini i. \m \v 17 Vaa Iya Tátnuni ma, suni maa ya kúu Xtumani Ndios ma, te ñayii iyo ji'in Xtumani Iya Tátnuni ma chi nune nda'a nuu i ma, te kuu sa'a i ndaka ja vii ja va'a ma. \m \v 18 Chukan kúu ja yo'o chi ñatuu‑ka na sa'ma ka ndesi nuu o a, te sukan kúu espeju ma, sukan ka kuu o, ja ka sa'a o ja vii ja va'a ma, sukan‑va'a jin kuni ñayii ma jayiñu'u Iya Tátnuni ma. Te ndi‑kivi ndi‑kivi ve ndaxsama ña'a ya sukan‑va'a jin ko kuu o sukan sa'a sukan kúu maa ya ma, te ndi‑kivi ndi‑kivi, te ka ni'i‑ka o jayiñu'u ya ma, vaa sukan sa'a maa Xtumani Iya Tátnuni ma iya ka iyo ji'in o a. \c 4 \p \v 1 Vaa sukan kúnda'vi ini ña'a Su'si o a, te chukan kúu ja jâ ni kenda nuu nda'a sa a ja sukan jin kunukuechi sa nuu ya, te masu jin kuita sa. \m \v 2 Te chukan kúu ja saña chi ñatuu ka jatna ini sa ja jin sa'a sa in ja u'vi ja sa'a ja jin ndakukan‑nuu sa, ni a koo jin nduku sa naxe jin sa'a sa ja jin xnda'vi sa ñayii ma ji'in tnu'u Su'si a. Su'va ja ka kuni sa kúu ja na jin kuni ñayii ma tnu'u ndaa Su'si ma, te jin ndakunitnuni ndaka i ja vii ja va'a kúni Su'si ma ja jin ko sa'a i ma. \m \v 3 Kovaa nú ka iyo‑ka ñayii ja ñatuu ka jaku'ni ini i tnu'u vii tnu'u va'a ka kaxtnu'u sa a, te kuechi maa i ka kuu ja ñatuu ka jaku'ni ini i te jin skenaa i maa i. \m \v 4 Vaa tachi iyo ñuu ñayivi a, ni jasi i janitnuni ñayii ñatuu ka kandija Su'si ma, sukan‑va'a masu jin jaku'ni ini ñayii ma tnu'u vii tnu'u va'a maa Cristo ma, iya iyo jayiñu'u ma, iya kaa sukan kaa maa Su'si ma. \m \v 5 Vaa ja ka kaxtnu'u sa a, masu ka kaxtnu'u sa naxe ka kuu maa sa, su'va ja ka kaxtnu'u sa a kúu ja Jesucristo ma kúu iya tátnuni nuu o a, te saña chi tee ni tetniñu ña'a maa Iya Tátnuni ma ja jin kunukuechi sa nuu maa ni ka kuu sa, vaa ka kutoo sa Jesús ma te ka sa'a sa sukan kúni ya ma. \m \v 6 Vaa Su'si ma, ni tatnuni ya ja ndatnuu ñu'u ya ma nuu nee xeen ma, te ni ndaxtnuu ya ñu'u ya ma ini anua o a, te onde sukan saa ni ka jini o jayiñu'u Su'si ma, ja ni ka jini o Jesucristo ma. \s1 Jín kukanu ini o ja téku Jesús ma te chíndee ña'a ya \rem Viviendo por la fe \p \v 7 Kovaa ka neva'a sa in ja va'a xeen ja jin kaxtnu'u sa nuu ñayii ma, visi sukan‑ni kúu in vasu ñu'ú‑ni ka kuu sa. Kovaa sukan, te jin kuni ñayii ma ja maa Su'si ma kúu iya táa tnu'u ndee tnu'u ndatnu ka neva'a sa a ja kúu ka ka'an ka kachi sa tnu'u vii tnu'u va'a maa ya a, te masu ja ka kuu xeen maa sa kúu ja kúu ka ka'an sa a. \m \v 8 Chukan kúu ja masu nde ka kuxii ini sa, visi ka ndo'o ka neni sa a. Xi visi ka jakoxtna'a ka jakoxtnii ja ka sa'a sa a, kovaa Su'si ma sa'a ja ka iyo kuee ini sa te vivii ka ke koo ndaka. \m \v 9 Visi ka sondikin ña'a i, kovaa masu nde xndoo ña'a Su'si ma. Visi ka sa'a ndeva'a ña'a i, kovaa masu nde ka kundee i ja jin xnaa ña'a i. \m \v 10 Chukan kúu ja ndaka nuu kuan koo sa ma chi ndimaa ka iyo sa ja jin ndo'o sa sukan ni ndo'o ni neni Jesús ma nuu ni ji'i ya ma, sukan‑va'a jin kuni ñayii ma ja téku Jesús ma, ja sukan ka kanda sa ma. \m \v 11 Vaa saña chi nani ka teku sa a chi ka iyo yika sa ja jin kûu sa, kuechi ja ka kaxtnu'u sa tnu'u vii tnu'u va'a Jesús ma, sukan‑va'a jin kuni ñayii ma ja téku Jesús ma te chíndee ña'a ya ja jin koteku sa ni‑kani ni‑jika, visi na jin kûu sa ñuu ñayivi a. \m \v 12 Te visi na jin ka'ni ña'a i saña, kovaa ndijin chi jâ ni ka ndani'i ta'vi ni te jin koteku tna ni ni‑kani ni‑jika. \p \v 13 Vaa sukan ndee tnu'u Su'si ma: “Ni kukanu ini sa Su'si ma, te ni ka'an sa”, sa'a ká'an. Te sukan tna ni ka sa'a sa, vaa ni ka kukanu ini sa Su'si ma, te ni ka ka'an tna sa tnu'u vii tnu'u va'a Cristo ma nuu ni a. \m \v 14 Vaa ka jini sa ja maa Su'si iya ni ndaxteku Jesús Iya Tátnuni ma, te ndaxteku tna ña'a ya, sukan ni ndaxteku ya Jesús ma, te sa'a ya ja jin ndenda koo ndaka o nuu ya ma. \m \v 15 Vaa ndaka cha'a ka ndo'o ka neni sa, vaa kuechi ja ka kutoo ña'a sa. Sa'a ka sa'a sa, sukan‑va'a kua'a xeen‑ka ni jin ndani'i ja vii ja va'a ja skuta'vi ña'a Su'si ma, sukan‑va'a kukua'a‑ka o ja jin ndakuan‑ta'vi o nuu Su'si ma, te kukua'a‑ka jayiñu'u nuu ya ma. \m \v 16 Te chukan kúu ja masu nde ka xtaya sa a. Visi yikikuñu sa a, ve jinyavi i, kovaa ini anua sa chi ndi‑kivi ndi‑kivi ve ndujaa‑ka i. \m \v 17 Vaa ja ka ndo'o ka neni o ñuu ñayivi a chi vala‑ni kúu chi sani te ya'a‑ni. Kovaa ja jin ndani'i o ma chi in jayiñu'u ka'nu xen‑xeen‑ka ko kuu, te masu ndi'i masu naa i, vaa ni‑kani ni‑jika ko kuu. \m \v 18 Chukan kúu ja máko jin ko ndi ini o ja jin ni'i o ja ka nde'ya o ñuu ñayivi a, su'va jin ko ndi ini o ja jin ni'i o ja taa Su'si ma tna'a ja masu ka nde'ya o vitna a. Vaa ja ka nde'ya o ma chi ja jin ya'a‑ni ka kuu, te ja masu ka nde'ya o ma chi ja koo ni‑kani ni‑jika ko kuu. \c 5 \p \v 1 Vaa jâ ka jini o ja yikikuñu o a chi kuenda tnu'u ja in ve'e nda'vi in ve'e kee‑ni kúu i. Te chukan kúu ja visi na naa i, kovaa ja ka neva'a tu'va o in yikikuñu jaa kuenda tnu'u ja in ve'e vava'a kúu i, ja ni satu'va Su'si ma onde andivi ma ja nduta'vi ini anua o a, te koo o ni‑kani ni‑jika, vaa sukan ni jani ini ya te ni satu'va ya ma. \m \v 2 Chukan kúu ja ûni ka ndiyo ini sa ja jin nduu yikikuñu sa a in ve'e vava'a nuu koo anua sa a onde andivi ma. \m \v 3 Vaa chukan kúu ja nuna koo tu'va in yikikuñu jaa nuu koo ini anua o a chi kuenda tnu'u ja ni ndinuu o in sa'ma te masu koo vichi o kúu. \m \v 4 Chukan kúu ja yo'o ja kuenda tnu'u ja ka iyo o in ve'e nda'vi in ve'e kee ma chi ka ndiyo nda'vi kuiti ini o ja jin nduta'vi anua o in yikikuñu jaa ja ni satu'va Su'si ma, vaa ñatuu ka kuni o ja jin koo vichi anua o a chi su'va na koo in nuu koo i ma, sukan‑va'a yikikuñu o a ja iyo ja kûu i ma, te nduu i ja koteku ni‑kani ni‑jika ma. \m \v 5 Te maa Su'si ma kúu iya satu'va ña'a ja sa'a ko kuu, vaa ja ni taa ya Xtumani Ndios ma, sukan‑va'a jin kona'a o ja iyo tu'va ja jin ni'i o ja skuta'vi ña'a Su'si ma. \p \v 6 Chukan kúu ja ndimaa jín kukanu ini o nuu Su'si ma. Vaa ka jini o ja nani ka iyo o nuu yikikuñu o a chi kuenda tnu'u ja ka iyo jika o nuu Iya Tátnuni ma kúu. \m \v 7 Vaa vitna masu nde ka nde'ya o Su'si ma ji'in nuu o a, kovaa ka kukanu ini xen‑xeen o ya ja ko kuu sukan jâ ni skuiso ya ma. \m \v 8 Te ûni ka ndetu ka'nu kuiti o, te ka kuu ini xeen o ja jin xndoo o yikikuñu o ja ka neva'a o vitna a, sukan‑va'a jin koo yatni‑ka o nuu Su'si o Iya Tátnuni ma. \m \v 9 Chukan kúu ja visi ka iyo yatni o ja sani te ndenda koo o nuu iyo ya ma, xi jin koteku kani‑ka o ñuu ñayivi a, kovaa ja ka ndi ini o kúu ja ndimaa jin ko sa'a o sukan játna ini ya ma. \m \v 10 Vaa jín kona'a o ja iyo ja ndenda koo ndaka o nuu núkoo Cristo ma ja ka'nde ya tniñu ndaka o ma, sukan‑va'a ñayii ni ka yo sa'a ja va'a ma ñuu ñayivi a, jin ndani'i i ja va'a ma, te ñayii ni ka iyo sa'a ja u'vi ma ñuu ñayivi a, jin ndani'i maa i ja u'vi ma. \s1 Ka jinukuechi de nuu Su'si ma ja ka ndakaxtnu'u de sukan kúni Su'si ma ja jin ndumani ñayii ma ji'in ya ma \rem El ministerio de la reconciliación \p \v 11 Jâ ka jini o ja jiniñu'u ja jin koyu'u o Iya Tátnuni ma, vaa ndakan ya kuenda nawa ka sa'a o ma. Chukan kúu ja ka ndi ini sa ja ka kaxtnu'u sa tnu'u vii tnu'u va'a Su'si ma nuu ñayii ma. Te Su'si ma chi jini ya naxe ka sa'a ka kuu sa, te ka kukanu ini sa ja ndijin tna chi ka jini ni naxe ka sa'a ka kuu sa. \m \v 12 Te ja ka ndaka'an sa sa'a nuu ni a, masu ja ka kuvixi sa kúu chi ja ka kuni sa kúu ja jin ndasa'a maa ni kuenda naxe ka sa'a ka kuu sa ja ka iyo sa ji'in ni ma te nawa ni ka kaxtnu'u sa nuu ni ma, sukan‑va'a jin ni'i ini ni naxe jin kuña'a ni nuu ñayii ka sa'a tnu'u ja va'a‑ni ka sa'a maa i ma. Kovaa masu nde ka jini i naxe ka iyo ndija ini anua i ma. \m \v 13 Vaa visi ka jani ini jaku ñayii ma ja ni ka nduneé xini sa a ja ka sa'a sa sa'a, kovaa masu ka ndi ini sa ja ka ka'an i sukan, vaa nuu Su'si ma ka jinukuechi saña. Kovaa nú ka jani ini maa ni ja ka ñu'u kaji ini sa ja ka sa'a ka kuu sa sa'a chi ja va'a maa ni ka kuu. \m \v 14 Vaa kuu‑ni ni ka jakun‑tnuni ini sa sukan kútoo ña'a Cristo ma, sani te ni ka ndi ini sa ja jin kaxtnu'u sa sa'a nuu ni: ja maa in‑ni Cristo ma ni ji'i nuu tniñu ndaka o ma, te chukan kúu ja ndaka yo'o ja ni ka kandija o ya ma, kuenda tnu'u ja ni ka ji'i tna o, vaa ni ka xndoo kuiti o ja u'vi ma. \m \v 15 Te jín kona'a o ja ni ji'i ya ja jin kuu ndaka o, sukan‑va'a yo'o ja ni ka kandija o ya ma te ka teku o a, máko jin ko sa'a‑ka o sukan ka kuu ini maa o, su'va jín ko sa'a o sukan kúni maa iya ni ji'i nuu tniñu o ma, te ni ndateku ya sukan‑va'a jin koo va'a maa o. \m \v 16 Chukan kúu ja vitna chi yo'o chi masu ka ndi ini‑ka o naxe ka ndaa ka iyo maa ñayii ma, vaa kútoo ña'a Su'si ma ndaka o. Te visi yo'o ni ka yo jani ini o ja ku'u maa Cristo ma kúu ja ni wa'a ya tnu'u ja ni ji'i ya nuu krusi ma, kovaa vitna masu sukan ka jani‑ka ini o. \m \v 17 Chukan kúu ja nú na in iyo nuu nda'a Cristo ma, in ñayii ni ndasa'a jaa ña'a Cristo ma kúu i, te ndaka ja ni yo sa'a, ni yo kuu i onde xi'na‑ka ma, ñatuu sa'a‑ka i, te ja sa'a ja kúu i vitna ma chi ndimaa ja va'a ja vii kúu. \m \v 18 Vaa ndaka cha'a chi nuu Su'si ma vee, nuu iya ni ndaka'an‑mani ña'a ma ja maa Cristo ma, te ni tatnuni ya ja jin kunukuechi sa nuu ya ja jin ndakaxtnu'u sa sukan jin ndumani o ji'in ya. \m \v 19 Te ja maa Cristo ma, te kuu jin ndumani ñayii ñuu ñayivi a ji'in Su'si ma, te masu ndake'en kuenda‑ka ya ja u'vi ni ka yo sa'a i nuu ñatuu jin kuni‑ka i ya ma. Te ni xndoo ya nuu nda'a sa ja jin ndakaxtnu'u sa sukan kuu jin ndumani ñayii ma ji'in Su'si ma. \m \v 20 Chukan kúu ja saña chi maa Su'si ma ni tetniñu ña'a, te ja maa Cristo ma, te jin ndakaxtnu'u sa sukan ndaka'an‑mani ña'a ya ma. Te vitna, te ka ka'an ka ka'an sa nuu ni ja maa Cristo ma, te jin ndumani ni ji'in Su'si ma, te jin kona'a ni ja maa Su'si ma ká'an ká'an ja sa'a jin sa'a ni, visi saña ka ka'an ya. \m \v 21 Vaa Cristo ma, ni‑in ja u'vi ñatuu ni sa'a ya, kovaa ni sa'a Su'si ma ja suu ya ni ndakuiso kuechi o ma. Te ni chunaa ya nuu tniñu o ma, sukan‑va'a ja maa ya, te yo'o ja ni ka kandija o ya ma, ñatuu‑ka na kuechi ka ndiso o nuu Su'si ma, te jin ko kuu o ñayii ka sa'a ja va'a ja ndaa nuu ya. \c 6 \p \v 1 Chukan kúu ja saña ja ka jinukuechi sa nuu Su'si ma, te ka ndaka'an‑so'o sa nuu ni ja másu ko jin saxiko ni ja vii ja va'a ni skuta'vi ña'a ya ma. \m \v 2 Vaa sa'a ká'an tnu'u Su'si ma: \q1 Kivi ni jan‑ta'vi ña'a ni ma, te ni jiniso'o sa ja ká'an ni ma, \q2 te kivi ndó'o néni ni ma, te ni chindee ña'a sa, te ni kaku ni. \m Sa'a ká'an tnu'u Su'si ma. \p Te vitna kúu kivi kuan‑ta'vi ni ya te ndakuan‑ta'vi ña'a ya, te vitna kúu kivi iyo ja kuu kaku ni nuu ja u'vi ma. \p \v 3 Te saña chi ñatuu nde ka ja'nu ndee kuiti sa nuu ni‑in ñayii ma ja ma ki koo i ki tna'a i Su'si o a, sukan‑va'a ñatuu na in ko ka'an ndeva'a siki tniñu ka sa'a sa ja ka jinukuechi sa nuu Su'si o a. \m \v 4 Vaa ka kanda sa, visi ka ndo'o ka neni sa, te suni ka kanda sa nawa ka jiniñu'u sa ma xi ora ka ndi ini xeen sa ma, te sukan, te ka kaxtnu'u sa ja ka jinukuechi sa nuu Su'si ma. \m \v 5 Xi visi ka kani ña'a i ma, xi visi ka chinee ña'a i vekaa ma, xi visi ka ska'an tna'a i ja jin sa'a ndeva'a ña'a i ma, xi visi ka satniñu xeen‑ka sa, xi visi ka ndito xeen sa, xi visi ka kokon ka yichi sa, kovaa ka kanda sa. \m \v 6 Te ka ndi ini sa ja ñatuu‑ka na ja u'vi jin koo ini anua sa a, te ka jini sa ja tnu'u ka kaxtnu'u sa a chi tnu'u ndaa tnu'u ndija maa Su'si ma kúu, te ñatuu ka kuyachi ini sa, te inuva'a ini sa, vaa ka iyo sa ji'in Xtumani Ndios ma, te ka kutoo ndija ña'a sa, \m \v 7 te ka ka'an ndaa ka ka'an ndija sa, vaa iyo tnu'u ndee tnu'u ndatnu Su'si ma ji'in sa, te ka kundee sa nuu ja u'vi ma, vaa ka sa'a sa sukan ká'an tnu'u ndaa tnu'u ndija Su'si ma. \m \v 8 Iyo naxe ka ka'an vii ka ka'an va'a i ja jin kuu sa, te iyo naxe ka ka'an i ja masu ja va'a kúu ja ka sa'a sa a, te ka ka'an i ja ka xnda'vi sa ñayii ma, kovaa masu sukan iyo chi saña chi ka ka'an ndaa ka ka'an ndija sa. \m \v 9 Te ñayii ma chi visi ka jini vii ka jini va'a ña'a i, kovaa ka sa'a i tnu'u ja masu nde ka jini ña'a i te ka sa'a ndeva'a ña'a i. Visi ka iyo yika sa ja sani te jin kûu sa, kovaa ja maa Su'si ma, te ka teku sa. Visi ka xndo'o ka xneni ña'a i, kovaa ñatuu ka kundee i ja jin ka'ni ña'a i. \m \v 10 Kuenda tnu'u ja ka kuxii ka kunda'vi ini sa, kovaa ka iyo sii ini xeen ini anua sa a nuu Su'si ma. Kuenda tnu'u ja ka kunda'vi xeen sa, kovaa ka sa'a sa ja kua'a ñayii, ka nduxiku xeen i nuu Su'si ma vaa jin ndani'i ta'vi i. Visi ñatuu kuiti nawa ka ni'i ka tna'a sa ñuu ñayivi ya, kovaa ja maa Su'si ma, te ñatuu kuiti nawa ja'ni tna ña'a i. \p \v 11 Ndijin ja ni ka nduu ni sa'ya Su'si o a ja ka iyo ni ñuu Corinto a, ni ka ka'an ndaa, ni ka ka'an ndija sa nuu ni, te ñatuu nawa ni ka chu'u sa ja ma jin kaxtnu'u sa nuu ni a. \m \v 12 Saña chi ka kutoo ndija ña'a sa, kovaa ndijin chi ñatuu. \m \v 13 Te jin sa'a ni sukan ka sa'a sa a, vaa kuenda tnu'u ja sa'ya sa ka kuu ni, te ka ndaka'an‑so'o sa nuu ni ja jin ndakune ni ini anua ni a te jin kutoo ndija ña'a ni. \s1 Iyo Su'si iya teku ma ini anua o a \rem Somos templo del Dios viviente \p \v 14 Jin kona'a ni ja másu ko jin tnanda'a ni ji'in ñayii ñatuu ka kandija Su'si ma, vaa masu chindee ña'a i ja jin koo va'a ni nuu Su'si ma. ¿Xi inuu kúu nuu tnuu ñu'u ma ji'in nuu nee ma? \m \v 15 ¿Xi kuu jin ketna'a ini Cristo ma ji'in tachi ma? Chukan kúu ja masu kuu jin ketna'a ini ñayii ka kandija Su'si ma ji'in ñayii ñatuu ka kandija Su'si ma. \m \v 16 Jin kona'a ni ja ndijin chi ini anua ni a iyo Su'si téku ma. Te chukan kúu ja kuenda tnu'u ja in ve'e nuu iyo Su'si ma ka kuu ni. Te naku xi játna ini Su'si téku ma ja jin ndachiñu'u ni tna'a ja masu Su'si ka kuu ma. Vaa sa'a ká'an Su'si ma: \q1 Koo sa ji'in ñayii a, \q2 te kua'an vee sa ko kuu sa ne'un i ma, \q1 te maa sa ko kuu Su'si i, \q2 te maa i jin ko kuu ñuu maa sa. \m \v 17 Chukan kúu ja ká'an tna Iya Tátnuni ma: \q1 Jin kakayata ni ne'un ñayii ka sa'a ja u'vi ma, \q2 te máko jin ku'un kuiti ini ni ja jin ko sa'a ni ja u'vi ka sa'a i ma, \q1 te ndakuan‑ta'vi ña'a sa, \q1 \v 18 te maa sa ko kuu Yuva ni, \q2 te ndijin chi jin ko kuu ni sayii sa ji'in sasi'i sa. \q1 Sa'a ká'an iya kúu sa'a ndaka ma. \c 7 \p \v 1 Chukan kúu ja ndijin ja kútoo ña'a sa, nú sukan ni skuiso Su'si ma ja jin ni'i o ndaka ja vii ja va'a ja taa ya ma, jín ku'un ini o ja máko jin sa'a o ni‑in ja u'vi ja játna ini yikikuñu o a ja sa'a o ma, te ni a in ja u'vi máko jin kua'a o tnu'u ja kun‑nee i ini anua o a, sukan‑va'a jin koo vii jin koo ndoo ni‑ka'nu ni‑tu'u o nuu Su'si ma. Te máko jin sa'a‑ka o ni‑in‑ka ja u'vi ma, vaa ka na'a o ja nde'ya ña'a Su'si ma, te ndakan ya kuenda nuu o a. \s1 Ni kusii ini Pablo ma ja ni ka ndakani, ni ka ndaka'vi ini ñayii ñuu Corinto ma \rem Regocijo de Pablo al arrepentirse los corintios \p \v 2 Máko jin saxiko ña'a ni, te jin kuan‑ta'vi ni tnu'u ka ka'an sa a, vaa jin kona'a ni ja masu nama uun ka sa'a ña'a sa ja u'vi, ni a jin sa'a sa ja jin kuxii ini ni, te ni a in ni masu nama uun ka xnda'vi ña'a sa. \m \v 3 Masu ja ni ka'an sa sa'a te jin kani ini ni ja xtekuechi ña'a sa kúu, vaa jâ ni ka'an sa onde xi'na‑ka ma ja kútoo xeen ña'a sa, te visi na jin kûu sa xi jin koteku sa, kovaa ndimaa jin koo kaa o. \m \v 4 Te ni‑yu'u ni‑ini sa ká'an sa nuu ni a, vaa kúkanu ini xeen ña'a sa, te kútachi xeen sa ja sukan ka sa'a ka kuu ni a. Te kúsii ini xeen sa, visi ka ndo'o ka neni sa, vaa jini sa ja ka iyo va'a ni nuu Su'si a. \m \v 5 Vaa ja ndaa kúu ja nuu ni ka kenda koo sa ñuu Macedonia ma chi ñatuu ni ka ndatatu yikikuñu sa a. Vaa ndimaa ni ka ndo'o, ni ka neni sa ja ni ka sa'a ña'a ñayii yukan ma, te ka yu'u ka yu'u‑nka ini anua sa a. \m \v 6 Kovaa Su'si ma chi ndákua'a ya tnu'u kanu ini ñayii kúxii kúnda'vi ini i ma ja sukan ndó'o néni i ma, vaa nuu ni tetniñu ya Tito ma ni jaan de, te ni ka ndusii ini xeen sa ja ni ka ndatna'a sa ji'in de ma. \m \v 7 Kovaa masu kuechi ja ni ka ndatna'a sa ji'in de ma‑ni kúu ja ni ka ndusii ini sa ma, chi suni ja ni ndakani de sukan ni ndusii ini maa de ja ni jini de sukan ka ndi ini ni ja kuu sa a, vaa ka kuxii ini ni sukan ka ndo'o ka neni sa a, te ka kuni ni ja jin kuni ña'a ni, te ja ni jiniso'o sa sukan ma, te ni ndusii ini xeen‑ka sa. \m \v 8 Vaa nuu ni tetniñu sa carta ni tee sa ma, ni sa'a sa ja ni ka kuxii ini ni nkuu, te ja ni jini sa sukan ma chi ni ndakani ini sa ja ni tee sa sukan ma. Kovaa nuu ni jini sa ja visi ni ka kuxii ini ni jaku ja sukan ni tee sa ma, \m \v 9 te vitna chi kúsii ini xeen sa, kovaa masu kuechi ja sukan ni ka kuxii ini ni ma kúu chi kúsii ini sa, vaa ja sukan ni ka kuxii ini ni ma, te ni ka ndakani, ni ka ndaka'vi ini ni, te ni ka nukuiñi ndaa ni nuu Su'si o a. Te sa'a ni kuu, vaa maa Su'si ma ni kuni ja sukan jin kuxii ini ni ma, sukan‑va'a ma jin skenaa ni maa ni. Te chukan kúu ja saña, masu na ja u'vi ni sa'a ña'a sa. \m \v 10 Vaa nú maa Su'si ma ká'an ni'i nuu o ma ja masu va'a‑ni yikuu o sa'a o ma, te kúxii ini o ma chi ja va'a kúu chi sa'a i ja ndakani ndaka'vi ini o, te nukuiñi va'a o nuu ya te ndani'i ta'vi o. Chukan kúu ja másu ko ndakani ini o ja sukan ni ndo'o o ma. Kovaa nuna kuxii ini o ja ká'an ni'i Su'si ma nuu o te ko kuliva o sukan ka sa'a ñayii ñatuu ka jini Su'si ma chi ja sa'a o sukan chi sa'a i ja kûu o te skenaa o maa o ma. \m \v 11 Chukan kúu ja sukan ni ka kuxii ini ni jaku ma chi maa Su'si ma ni ndaka'an‑so'o nuu ni ma, sukan‑va'a jin ndakani jin ndaka'vi ini ni te jin koo va'a ni nuu ya. Te jin ko ndi ini‑ka ni ja jin kuu sa, te jin chindee‑ka ña'a ni ja na jin kaku sa nuu ñayii ka ka'an ja kuechi sa kúu ja ni sa'a tee yukan sukan ma. Te ja ni ka ka'vi ni carta ni tetniñu sa ma, te ni ka ndakiti xeen ini ni nuu tee yukan. Te ni ka ndayu'u xeen ni nuu Su'si ma. Te ûni ni ka kuni ni ja jin kuni ña'a ni, te ûni ni ka kuni ni ja na kundaa kuechi tee yukan ma, sukan‑va'a jin kuni ñayii ma ja kuechi maa de kúu ma. \m \v 12 Vaa ja ni tee sa ma chi masu ni tee sa ja kuechi tee ni sa'a ja u'vi ma, ni ja kuechi ñayii ni ndo'o ja u'vi ma chi ja kúni sa kúu ja jin kuni ni sukan ndí ini xeen sa naxe jin koo va'a ni nuu Su'si ma. \m \v 13 Chukan kúu ja ni ka ndusii ini sa ja jâ ni ka ndusii ini ni a, kovaa ja ni ka ndusii ini‑ka sa kúu ja sukan ni ndusii ini tna ñani o Tito ma ja sukan vivii ka kuu ni nuu Su'si ma. \m \v 14 Vaa visi jâ ni jiña'a sa de ja vii ja luu ka sa'a ka kuu ni nuu Su'si ma, sana ni jaan de nuu ka iyo ni a, kovaa masu na ja kan‑nuu ni tna'a sa, vaa nuu ni jaan maa de ma, te ni jini de ja ja ndaa kúu ja sukan ka jiña'a sa ma. Vaa sukan ka sa'a ka kuu ndija ni a. \m \v 15 Te jini sa ja kútoo xen‑xeen ña'a de ndaka ni, vaa ndákune'e ndákune'e ni de sukan ka kandija ni Su'si o a, sukan vivii ni ka jan‑ta'vi ni de ma, te ni ka jan‑ta'vi ni nawa ni ka'an de ma. \m \v 16 Kúsii ini xeen sa vaa kúkanu ini ña'a sa ja ndijin chi jâ ka sa'a ni ndaka sukan kúni Su'si ma. \c 8 \s1 Sukan sii ini ni ka ndakua'a ñayii ñuu Corinto ma nuu Su'si ma ja jin kuatniñu ñayii ni ka nduu sa'ya ya ma \rem La ofrenda para los santos \p \v 1 Te vitna, ndijin ja ni ka nduu ni sa'ya Su'si o ma, ka kuni sa ja jin kuni ni sukan vii sukan luu sa'a Su'si ma ja jin kuu ñayii ni ka nduu sa'ya ya ma ja ka iyo i ñuu Macedonia ma. \m \v 2 Vaa tna'a o yukan chi visi ka ndo'o ka neni i, kovaa ka iyo sii ini xeen i nuu Su'si o a. Vaa visi ka kunda'vi i ka kukee tna i ma, kovaa vivii ni ka ketna'a ini i, te kua'a xeen ja ni ka xtutu i kuenda tnu'u ja xiku ka kuu i, te ni ka tetniñu i nuu ñayii ni ka nduu sa'ya Su'si ma ja ka kunda'vi‑ka i ma. \m \v 3 Te ndákani sa sukan ni ka sa'a i ma, vaa ndi‑in ndi‑in i, ni ka wa'a i ndaka sukan ka kuni i ja jin ndakua'a i nuu Su'si ma, te ûni kua'a‑ka ni ka wa'a i sana sukan iyo ja jin kua'a i ma. Te masu na in ni xtetuu i ja sukan jin ko sa'a i ma chi ja ni ka kuu ini maa i kúu, te ni‑yu'u ni‑ini maa i ni ka wa'a i ma. \m \v 4 Te ni ka jikan‑ta'vi xen‑xeen i ja na jin kua'a sa tnu'u ja na kuu jin chindee tna i ñayii ka iyo ñuu Jerusalén ma ja ka kandija i Su'si ma te ñatuu‑ka na ja u'vi ka sa'a i ma. \m \v 5 Vaa ja ni ka sa'a ñayii ñuu Macedonia ma sukan ma chi xinañu'u kuiti ni ka kandija i nuu Iya Tátnuni ma, te sana ni ka kandija i nuu saña sukan kúni maa Su'si ma, vaa vivii‑ka ni ka sa'a i sana sukan ka ndetu sa ja jin sa'a i ma. \m \v 6 Te chukan kúu ja ka ndaka'an‑so'o sa nuu Tito a ja sukan ni keja'a de kaxtnu'u de naxe jin ndakua'a tna ni nuu Su'si ma nawa ka neva'a ni ma, te kú'un ini de ja ndimaa sukan jin ko sa'a tna ni nuu ka iyo ni a, vaa sukan játna ini Su'si o a. \m \v 7 Vaa ndaka ni ja ka iyo ni ñuu Corinto a chi jâ vivii ka sa'a ka kuu ni, vaa jâ vivii ka kukanu ini xeen ni Su'si ma, te vivii jâ ka kaxtnu'u ni tnu'u maa ya a nuu jaku‑ka ñayii ma, te vivii jâ ni ka jaku'ni ini ni, te vivii ka jatanuu ni ja ka jinukuechi ni nuu Su'si o a, te vivii ka kutoo ña'a ni. Te chukan kúu ja vivii jin ku'un tna ini ni ja jin chindee ni tna'a o ñayii nda'vi‑ka ma, vaa sukan játna ini Su'si ma. \p \v 8 Masu ká'an sa sukan ká'an in ñayii tatnuni. Yika ja kúni sa kúu ja jin kuni ni sukan vivii ka sa'a jaku‑ka ñayii ni ka nduu sa'ya Su'si o a ji'in sukan vivii ka kutoo i ndaka ñayii ma, te sukan jin ko sa'a tna ni. \m \v 9 Vaa jâ ka jini ni ja vii ja va'a sukan ni skuta'vi ña'a Jesucristo iya tátnuni nuu o ma, vaa ja kutoo xeen ña'a ya kúu. Vaa nuu iyo ya andivi ma chi xiku kúu ya, vaa maa ya neva'a ndaka ma. Te ni xndoo ya ndaka, te ni kii ya ñuu ñayivi ya, te ni ndunda'vi ya ja jin kuu o. Te ja ni ndunda'vi ya ma, te ni ka nduxiku yo'o, vaa ni sa'a ya ja jin ndani'i ta'vi o. \m \v 10 Te chukan kúu ja kúni sa ja jin ke'en kuenda ni ja ká'an sa a, vaa ja va'a maa ni kúu. Ja ndaa kúu ja onde kuiya ni kii o ma jâ ni ka keja'a ni ka sa'a ni ja va'a xeen ma, te masu yika‑ni ja ka sa'a ni‑ni kúu chi ûni ka ñu'u ka ñu'u‑ni ini ni ja jin ko sa'a ni sukan kúni Su'si ma. \m \v 11 Te sukan yachi‑ni ni ka jaku'ni ini ni ma te ni ka keja'a ndi‑in ndi‑in ni ka ndakua'a ni nawa ka neva'a ni ma nuu Su'si ma, sukan‑va'a jin chindee ni in‑ka ñayii ma. Te vitna, te ká'an sa ja sukan ni ka keja'a ni onde xi'na‑ka ma, te sukan‑ni jin ko sa'a ni, te naxe ka ni'i ka tna'a ndi‑in ndi‑in ni ma, te jin ku'un ini ni ja sukan jin ndakua'a ni nuu Su'si ma, sukan‑va'a jin chindee ni in‑ka ñayii ma. \m \v 12 Vaa nú ni‑yu'u ni‑ini o kua'a o nawa neva'a o ma chi kuan‑ta'vi Su'si ma. Vaa Su'si ma chi masu jikan ya in ja masu kundee o kua'a o ma. \m \v 13 Te ja ká'an sa sa'a, masu kuechi ja kúni sa ja jin chindee ni tna'a ni ma te jin kendoo nda'vi jin kendoo kee maa ni kúu, chi su'va ja kúni Su'si ma kúu ja inuu‑ni jin ni'i ndaka o nawa ka jiniñu'u o ma. \m \v 14 Te vitna chi ndijin chi ka neva'a ni tna'a ja ka jiniñu'u ñayii yukan, te kuu jin chindee ni i, sukan‑va'a ñatuu nawa ko ka'ni ña'a i ni a maa i, ni a maa ni, sukan‑va'a nuna kenda kivi ja ka jiniñu'u tna ni, te ja ka neva'a i ma, te jin ndachindee tna ña'a i, sukan‑va'a ñatuu nawa ko ka'ni ña'a i ndaka o. \m \v 15 Vaa sa'a ndee nuu tnu'u Su'si ma: “Ñayii ni ndaxtutu kua'a‑ka ja ni tetniñu Su'si ma ja kaa i ma, masu ni kuu koneva'a kua'a‑ka i kivi yukan. Te ñayii ni ndaxtutu jaku‑ni ma, masu nawa ni ja'ni ña'a i ja kaa i ma.” \p \v 16 Te ka kuta'vi o nuu Su'si ma ja ni chindee ya Tito ma, te ni chindee ña'a de ndijin ma. \m \v 17 Ja ndaa kúu ja ni yo niniso'o ñukuun de ja ni ka ndaka'an‑so'o sa nuu de ma, vaa jâ jani ini de ja jaan maa de jan koto ña'a de ndijin. \m \v 18 Te ni ka tetniñu sa de ji'in ñani o tee vivii ka ka'an ndaka tna'a o ñayii ka iyo ya'a ja ni ka nduu i sa'ya Su'si ma ja kuu de a, kuechi ja vivii káxtnu'u de tnu'u vii tnu'u va'a Su'si o a. \m \v 19 Te vaa suni maa tna ñayii ni ka nduu sa'ya Su'si ma, ni ka kaji i de ja jin kondikin tna'a sa ji'in de ichi jin koo sa jin xsia'a sa xu'un a nuu ñayii ka jiniñu'u ma, sukan‑va'a kuni de te ndaka'an de nuu tna'a o ka iyo ya'a ja ka sa'a sa sukan ka jani ini i ja jin sa'a sa ma, sukan‑va'a na koo jayiñu'u maa Iya Tátnuni ma. \m \v 20 Vaa ñatuu ka kuni sa ja jin ka'an i tnu'u sa siki ja xu'un ni ka kunda'a sa a ja jin kua'a sa ñayii ka jiniñu'u ma. \m \v 21 Vaa ja ka ndi ini sa kúu ja jin sa'a sa ja va'a ja ndaa nuu Iya Tátnuni ma ji'in nuu ñayii ma. \m \v 22 Te suni ni ka tetniñu tna sa in‑ka ñani o a ji'in de, in tee ni ka jini sa kua'a xeen jichi ja ni‑yu'u ni‑ini de jinukuechi de nuu Su'si o a. Te vitna chi ûni ni‑yu'u ni‑ini‑ka de jinukuechi de nuu ya, vaa kúkanu ini xeen de ja sukan ni ka ka'an ni ma te jin sa'a ni. \m \v 23 Te Tito a chi in tee ka ndikin tna'a ji'in maa sa ja ka jinukuechi sa nuu ni a sukan kúni maa Su'si ma kúu de. Te uu‑ka ñani o a chi tee ni ka tetniñu ñayii ni ka nduu sa'ya Su'si o a ka kuu de, sukan‑va'a jin ndakani de ndenda koo de ya'a naxe ka jani ini ni ma, te jayiñu'u maa Cristo ma ko kuu. \m \v 24 Te jin kutoo ni de sukan ka kutoo tna'a o a, sukan‑va'a jín kuni ndaka tna'a o ñayii ni ka nduu sa'ya Su'si o a ja ja ndaa kúu ja ni ka jiña'a sa sukan ka sa'a ka kuu ni ma. \c 9 \p \v 1 Te chukan kúu ja masu nawa ká'an‑ka sa naxe jin sa'a ni ja jin kuu ñayii ka kunda'vi‑ka ma, tna'a o ñayii ni ka kandija Su'si ma te jâ ni ka xndoo i ja u'vi ma, vaa maa ni chi jâ ka jini ni. \m \v 2 Vaa jini sa sukan ka jani va'a ini ni a, te chukan kúu ja kúsii ini xeen sa ndákani sa nuu tna'a o ka iyo ñuu Macedonia a, vaa maa ni ja ka iyo ni ñuu Acaya a chi jâ ni ka kutu'va ni onde kuiya ni kii o ma, te jâ ni ka satu'va ni ja jin chindee ni in‑ka ñayii ma, te ja ni ka jini i sukan ka sa'a ni ma, te ni ka ndachu'un ini kua'a xeen tna i ja sukan jin sa'a i. \m \v 3 Kovaa ni tetniñu sa ñani o a, sukan‑va'a jin kuni de ja masu ja ká'an‑ni‑nka sa kúu ja jiña'a sa sukan ka sa'a ni ma, te chukan kúu ja jin koo tu'va ni. \m \v 4 Nasa yukan, te jan koo sa ji'in jaku tna'a o ñayii ñuu Macedonia a, te jin ndani'i ña'a sa ja ñatuu ka iyo tu'va ni, te jin kukan‑nuu sa ja ñatuu ka sa'a ni sukan ka kukanu ini ña'a sa ja jin ko kuu ni ma, te jin ndatna'a‑ka maa ni ja kan‑nuu. \m \v 5 Chukan kúu ja ni jani ini sa te ni ndaka'an‑so'o sa nuu ñani o a, vaa jiniñu'u ja jan koo de xinañu'u‑ka nuu ka iyo ni a, sukan‑va'a jin satu'va ni nawa ka jani ini ni ja jin ndakua'a ni nuu Su'si ma. Te jâ jin koo tu'va ni, sukan‑va'a másu ko kuu i ja xtetuu tna'a o kivi kenda koo sa nuu ka iyo ni a. \p \v 6 Chukan kúu ja ká'an sa ja nú na in vala‑ni ndákua'a i nuu Su'si ma chi vala‑ni ndakua'a ya i, te nú na in na ndakua'a kua'a‑ka nuu Su'si ma chi kua'a‑ka ja ndani'i i ja ndakua'a ya. \m \v 7 Ndi‑in ndi‑in o na ndakua'a nuu Su'si ma sukan ni jani ini o ja ndakua'a o nuu ya ma. Te máko kuxii ini o, ni a kani ini o ja xtetuu ña'a ya ja ndakua'a o ya, vaa Su'si ma chi kútoo ya ñayii sii ini‑ni wa'a i nawa ni kuu ini i ja ndakua'a i nuu ya ma. \m \v 8 Vaa Su'si ma chi iya kúu sa'a ndaka kúu ya te sa'a ya ja koo kua'a ja vii ja va'a nuu ni, sukan‑va'a nú ka neva'a ni kua'a‑ka ndaka ja kuatniñu o ma chi kuu jin chindee‑ka ni ñayii ka jiniñu'u ma. \m \v 9 Sukan ndee nuu tutu Su'si ma: \q1 Ni kunda'vi ini de ñayii ka kunda'vi ma, \q2 te ni wa'a de ja ka jiniñu'u i ma, \q1 te ja va'a ja ndaa sa'a de ma koo ni‑kani ni‑jika nuu Su'si ma. \p \v 10 Te maa Su'si ma kúu iya táa ndikin sáka o ma, te maa ya táa xtatila ma ja kaa o ma, te suni maa ya sa'a ja jin ni'i jin tna'a‑ka o, sukan‑va'a kuu jin chindee tna'a o ma, te ja va'a ja ndaa sa'a o ma sa'a ya ja ndukua'a‑ka. \m \v 11 Te sukan, te jin koneva'a ni ndaka ja ka jiniñu'u ni ma, sukan‑va'a ñatuu nawa ka'nu ndee ja jin chindee ni ñayii ka jiniñu'u ma, sukan‑va'a ja jin sa'a ni ma, te jin ndakuan‑ta'vi kua'a xeen ñayii ma nuu Su'si ma. \m \v 12 Te sukan, te ka jinukuechi ni nuu Su'si ma, masu yika‑ni ja jin chindee ni ñayii ka kunda'vi ma kúu chi su'va sukan, te ka sa'a ni ja kua'a ñayii ma, ka ndakuan‑ta'vi i nuu Su'si ma. \m \v 13 Ja jin kuni i sukan ka sa'a ni ma, te jin ndachiñu'u i Su'si ma ja sukan ka kandija ni ma te ka sa'a ni sukan ká'an tnu'u vii tnu'u va'a Cristo ma, ji'in ja sukan ka chindee ni tna'a o ñayii ni ka nduu sa'ya Su'si ma ji'in ndaka‑ka ñayii ma, te ñatuu kuiti nawa ja'nu ndee ja ka sa'a ka kuu ni ma. \m \v 14 Te ja sukan ka sa'a ni ma, te maa i chi jin kakan‑ta'vi i nuu Su'si ma ja jin kuu ni, te jin kutoo xeen ña'a i kuechi ja vii ja va'a ni skuta'vi ña'a Su'si ma te ni ka chindee ni i ma. \m \v 15 ¡Ka kuta'vi o nuu Su'si ma ja ni skuta'vi ña'a ya ja vii ja va'a ma, sukan‑va'a kuu jin kutoo tna'a o te jin chindee tna'a o ma, te ni masu kuu jin ndaka'an o ndaka ja sa'a ja kúu ya ja jin kuu o ma! \c 10 \s1 Káxtnu'u Pablo ma sukan sa'a ndaa sa'a ndija de ja jinukuechi de nuu Su'si ma \rem Pablo defiende su ministerio \p \v 1 Te maa sa ja kúu sa Pablo a, ja maa Cristo ma iya kuee ini ma te vivii ká'an ya ma, te jikan‑ta'vi sa nuu ni a, visi ka jani ini jaku ni a ja ora iyo sa ne'un ni a kuee‑ka ini sa kovaa ora jika‑ka iyo sa ma te ni'i‑ka ini sa, ka ka'an ni. \m \v 2 Te jikan‑ta'vi sa ja nuna jaan sa te jin koo o nuu ka iyo ni a, te ma jin sa'a ni ja kuni'i ini sa nuu ni sukan ka ka'an ni ja kúu sa a. Vaa jâ jani ini sa ja ndonda sa nuu jaku ñayii ka jani ini i ja ka sa'a sa sukan ka kúni yikikuñu sa a te ñatuu ka sa'a sa sukan játna ini Su'si ma. \m \v 3 Kovaa visi ka iyo sa nuu yikikuñu sa a, kovaa masu nde ka sa'a sa sukan ka kuni yikikuñu sa a. \m \v 4 Vaa masu ka kanaa sa sukan ka kanaa ñayii ñuu ñayivi a sana jin kundee sa nuu ja ñatuu kúnimani nuu sa a, su'va maa Su'si ma táa tnu'u ndee tnu'u ndatnu, te maa ya chíndee ña'a ja ka kundee sa nuu ndaka tnu'u ndee tnu'u ndatnu iyo ñuu ñayivi ya. \m \v 5 Te ja maa ya, te ka xnaa sa ndaka ja ka ka'án ñayii ma ja ka ja'nu ndee i ja masu jin kuni ñayii ma Su'si ma, te ndaka ja u'vi ka jani ini ñayii ma ka xndoo sa nuu nda'a maa Cristo ma, sukan‑va'a maa ya sa'a ja jin ndasama janitnuni i ma te jin kandija i ya ma. \m \v 6 Te saña chi ka iyo sa ja kuu jin sa'a sa ja jin ndo'o jin neni ñayii ñatuu ka kandija Su'si ma, nuna jin sa'a jin kuu ndaka‑ka ni sukan kúni Su'si ma. \p \v 7 Ka nde'ya ni sukan ka sa'a ka kuu ñayii ma. Te nú nde ni jini ja iyo ndija ni ji'in Cristo ma, te nú sukan jani ini maa ni ja sa'ya Cristo ma kúu ni, te suni kona'a ni ja sa'ya tna ya ka kuu sa. \m \v 8 Chi vaa kúsii ini sa ja ni taa Iya Tátnuni ma tnu'u ja tatnuni‑ka sa, te sukan ni taa ya ma, sukan‑va'a chindee ña'a sa ja jin koo va'a‑ka ni nuu ya, kovaa masu ja ni taa ya tnu'u ja tatnuni‑ka sa ma te sa'a sa ja jin skenaa ni maa ni. Chukan kúu ja masu kúkan‑nuu sa ja ká'an sa sa'a nuu ni, \m \v 9 sukan‑va'a jin kuni ni ja masu xsiu'u ña'a sa kúu ja ká'an ni'i sa nuu ni nuu carta ni tetniñu sa ma. \m \v 10 Vaa ka iyo ñayii ja ka ka'an i ja ni'i xeen ká'an sa ja tée sa nuu carta ma, kovaa ora iyo maa sa ma chi masu nde ká'an ni'i sa nuu ni, te masu nde ka ndi ini i tnu'u ká'an sa ma. \m \v 11 Ñayii ká'an sukan ma, te nú ma ndasa'a i kuenda naxe sa'a naxe kúu i nuu Su'si ma chi sukan ni ka'an ni'i sa nuu carta ma, te suni kuu sa'a sa sukan ora kenda koo sa nuu ka iyo ni a. \m \v 12 Vaa saña chi ñatuu ka kusaa ini sa ja jin ka'an sa sukan ka ka'an jaku ñayii ma ja ka ndachiñu'u i maa i ma te ka ka'an i ja maa i ka kuu‑ka sana in‑ka ñayii ma, vaa masu ñayii ka jani va'a ini ka kuu i ja ka sa'a i sukan ma. \m \v 13 Kovaa saña, masu ja ka ndachiñu'u sa maa sa kúu ja ka ndaka'an sa ja ni ka kenda koo sa nuu ka iyo ni a, nú masu ja maa Su'si ma tétniñu ña'a nuu kúni maa ya ma, te chukan kúu ja ni ka kenda koo sa nuu ka iyo ni a. \m \v 14 Saña chi ñatuu jan koo sa nuu masu iyo ja jin koo sa ma, kovaa nuu ka iyo ni a chi xinañu'u saña ni jan koo ja jin kaxtnu'u sa tnu'u vii tnu'u va'a Cristo ma. \m \v 15 Saña chi ñatuu ka kuni sa ja jin ndachiñu'u sa maa sa nú in‑ka ñayii jâ ni satniñu ma, su'va saña chi ja ka ndetu sa kúu ja jin kua'nu‑ka ni nuu Su'si ma, sukan‑va'a jin koo jayiñu'u maa sa nuu maa ni sukan kúni maa Su'si ma. \m \v 16 Te suni sukan jin koo sa jin kaxtnu'u sa tnu'u vii tnu'u va'a Cristo ma onde jika‑ka sana nuu ka iyo ni a. Kovaa suni másu jin koo sa nuu jâ ni ka satniñu siin‑ka ñayii ma, sukan‑va'a jin ni'i sa jayiñu'u sa nuu jâ ni ka satu'va in‑ka ñayii ma. \m \v 17 Te nú na in kúni ja koo jayiñu'u i, te va'a‑ka ja na koo jayiñu'u i nuu Iya Tátnuni ma. \m \v 18 Vaa masu nde jiniñu'u ja maa ñayii ma, te ndachiñu'u i maa i, su'va va'a‑ka ja maa Su'si ma, te ndachiñu'u ña'a ya. \c 11 \p \v 1 Naka va'a ko kuu nuna jin kanda ni ndaka ja ká'an káchi sa nuu ni a, visi ka jani ini ñayii ma ja kuneé sa. ¡Saa vi, nuna jin kanda ni ja ká'an sa a chi ja va'a maa ni jin ko kuu! \m \v 2 Vaa saña chi ûni kúkueñu ña'a sa, vaa nasa yukan, te jin skenaa ni maa ni nuu Su'si ma, vaa ja kúni sa kúu ja ni‑in ja u'vi jin ko sa'a ni, te jin koo vii jin koo ndoo ni kivi kaxtnu'u ña'a sa nuu Cristo ma, sukan kúu in suchi si'i ja jito vii jito va'a i maa i, te ndetu i ja kenda suchi tnanda'a ji'in i ma. Sukan jin ko koto va'a ni maa ni. \m \v 3 Kovaa yu'u sa, nasa yukan, te xnda'vi tachi ma janitnuni ni a, te jin kakayata ni nuu nda'a Cristo o a te jin ndasa'a ni ja u'vi ma, vaa sukan ni sa'a tachi ma ja vivii ni ka'an koo ma te ni xnda'vi ti Eva ma. \m \v 4 Vaa ndijin chi nú ni kenda in‑ka ñayii ja sama ká'an i ja kuu Jesús ma, te ka niniso'o ni, te ka kandija ni in‑ka tnu'u, kovaa masu Xtumani Ndios iya ni ka jan‑ta'vi ni ma wa'a tnu'u ka ka'an i ma. Te nú ka kenda koo ñayii ja ka ka'an i in‑ka tnu'u ja masu tnu'u vii tnu'u va'a Cristo ma kúu, te vivii ka jan‑ta'vi ni i te ka niniso'o ni ja ka ka'an i ma, te ni masu ka ndasa'a ni kuenda. \m \v 5 Vaa jani ini sa ja tee ka jani ini ja tee ni tetniñu ña'a Su'si ma ka kuu de ma, masu ka jini‑ka de sana saña. \m \v 6 Vaa visi saña chi ñatuu kúu ka'an vivii sa, kovaa jini sa ndaka ja ká'an Su'si ma. Vaa ndaka nuu kuan koo sa ma, te ndaka ja ka sa'a ka kuu sa ma, te ka jini ñayii ma sukan ká'an tnu'u Cristo ma. \m \v 7 Te ñatuu ni jani ini sa ja maa sa kúu ñayii kanuu‑ka, su'va ni jatanuu ñukuun ña'a sa maa ni ja ni kaxtnu'u sa tnu'u vii tnu'u va'a Su'si ma nuu ni. ¿Te ka jani ini ni ja in ja u'vi kúu ja ni kaxtnu'u sa ma te masu nawa ni jikan sa ja jin taa ni ma? \m \v 8 Su'va in‑ka jichi ñayii ni ka nduu sa'ya Su'si ma, ni ka taa i xu'un ja kii sa nuu ka iyo ni a, te kunukuechi sa nuu ni a. \m \v 9 Te nuu ni iyo sa nuu ka iyo ni a, ni iyo ja ni jiniñu'u sa, kovaa ñatuu ni ka'an sa nuu ni, sukan‑va'a másu taa sa tnundo'o nuu ni. Vaa ja ni jiniñu'u sa ma chi ni ka taa tna'a o ni ki koo ñuu Macedonia ma. Te sukan ko sa'a sa ja ma taa sa tnundo'o nuu ni. \m \v 10 Vaa tnu'u ndaa tnu'u ndija Cristo ma iyo ji'in sa, te ni ka'nu ñuu Acaya a masu na in ka'nu ndee ja masu ni'i sa jayiñu'u sa ma. \m \v 11 ¿Nava'a ká'an sa sa'a? ¿Kuechi ja masu kútoo ña'a sa? ¡Ña'a! Vaa Su'si ma jini ja kútoo ña'a sa. \m \v 12 Sa'a ko sa'a sa, sukan‑va'a masu kua'a sa tnu'u ja tee ka jani ini ja maa de ka jini‑ka ma, te jin kani ini de ja inuu ka kuu sa ji'in de. \m \v 13 Vaa tee ya'a chi masu ja ndaa kúu ja Cristo ma ni tetniñu ña'a. Te ka xnda'vi ña'a de ja tee ni tetniñu ña'a Cristo ma ka kuu de, te ka sakui'na de xu'un ni a. \m \v 14 Te kuiti sukan ka sa'a maa de, vaa onde tachi ma, te xnda'vi i ñayii ma ja in ángel vivii kúu i. \m \v 15 Chukan kúu ja masu ja ko sanuu o kúu, vaa suni tee ka jinukuechi nuu tachi ma chi ka ndane'e de, te ka xnda'vi ña'a de ja ka jinukuechi de nuu Su'si ma. Kovaa ja sukan ka sa'a ka kuu de ma, te sukan ndaxndo'o ndaxneni‑ka ña'a Su'si ma. \s1 Sukan ni ndo'o ni neni Pablo ma ja káxtnu'u de tnu'u Su'si ma \rem Sufrimientos de Pablo como apóstol \p \v 16 In‑ka jichi ká'an sa ja ni‑in ni ko kani ini ja kuneé sa, kovaa nú nde ni jani ini sukan, jin kuan‑ta'vi ni ja ká'an sa ya, visi na jin kani ini ni ja kuneé sa ma, sukan‑va'a ndachiñu'u tna sa maa sa vala. \m \v 17 Tna'a ja ká'an sa ya, masu ká'an sa sukan kúni maa Iya Tátnuni ma, su'va sukan ká'an ñayii kuneé ma, sukan‑va'a kuu koo jayiñu'u sa ma. \m \v 18 Vaa kua'a xeen ñayii ma, ka ndachiñu'u i maa i ma, sukan ka jatna ini yikikuñu i ma. Te sukan tna ndáchiñu'u sa maa sa a. \m \v 19 Vaa ndijin, ja ka jani ini ni ja ka jini ni ma, te ka jan‑ta'vi ni ñayii ñatuu ka jaku'ni ini ma. \m \v 20 Vaa ka jan‑ta'vi ni tee ka sa'a ja ka jinukuechi ni nuu de ma. Te ka sakui'na ña'a de nawa ka neva'a ni ma, te ka xnda'vi ña'a de, te ka saxiko ña'a de, te ka wa'a de in yikinuu ni ma. \m \v 21 Ndákukan‑nuu maa sa ja ndáka'an sa sa'a, vaa saña chi ñatuu ni ka kusaa ini sa ja jin kakan sa nawa jin chindee ña'a ni ma. Kovaa ni kenda koo tee yukan te ni ka xnda'vi ña'a de ja maa de ka kuu‑ka te ni ka jatanuu ni de, te maa de chi ni ka sa'a ndeva'a ña'a de. \p Kovaa vitna te ká'an sa ja in ñayii kanuu kúu sa, visi masu maa sa iyo ja ka'an sa sukan. \m \v 22 ¿Ka ka'an de ja ka ndanuu‑ka de kuechi ja ka ka'an de sa'an hebreo ma? Saña tna chi ká'an sa sa'an yukan. ¿Ka ka'an de ja ñayii ka ndanuu ka kuu de, kuechi ja ñayii ñuu Israel ma ka kuu de ma? Suni ñayii ñuu yukan kúu tna sa. ¿Ka ka'an de ja sa'ya tata Abraham ma ka kuu de? Saña tna chi sa'ya tata Abraham ma kúu sa. \m \v 23 ¿Ka ka'an de ja tee ka jinukuechi nuu Cristo ma ka kuu de? Te saña tna chi jinukuechi‑ka sa nuu Cristo ma. (Ja ká'an sa sa'a chi ká'an sa sukan ká'an in ñayii ni ndunee, vaa masu maa sa iyo ja ndaka'an ja kuu maa sa.) Vaa satniñu‑ka sa sana tee yukan, te kua'a‑ka jichi ni ka kani ña'a tee ka netniñu ma, te kua'a‑ka jichi ni yinee sa vekaa ma, te kua'a‑ka jichi ni iyo yika sa ja jin ka'ni ña'a i, \m \v 24 vaa nuu ñayii judío o a chi u'un jichi ni ka kani ña'a de, te in jichi in jichi ma, oko ja'un kuun (39), oko ja'un kuun (39) jichi ni ka kani ña'a de ji'in ñií ja ka ke'en de ñayii ma. \m \v 25 Te uni jichi ni ka kani ña'a de ji'in yutnu xii, te in jichi ni ka wa'a yuu ña'a i, te uni jichi ja vala‑nka te skenaa sa maa sa nuu mar ma, te in jichi ma chi in jakuaa te in nduu kua'an vee sa nuu mar ma ni yo kuu sa. \m \v 26 Te kua'a jichi ni iyo yika sa ichi kua'an sa ma, kúu yute ma, xi nuu kui'na ma, xi nuu ñayii ñuu sa ma, xi nuu ñayii masu ñuu judío ma. Te suni ni iyo yika sa ini ñuu ma ja jin sa'a ndeva'a ña'a ñayii ma, ji'in nuu ñatuu kuiti nawa iyo ma, ji'in nuu ñayii ka sa'a tnu'u ja sa'ya Su'si ka kuu i ma. \m \v 27 Ni yo ndo'o, ni yo neni sa, ni yo satniñu sa, ni yo kuita sa, te kua'a jichi ñatuu ni yo kixi sa jakuaa ma, te ni yo kokon, ni yo yichi sa, vaa ñatuu nawa kaa sa ma, te ni yo kuvijin sa, vaa ñatuu na sa'ma sa ma. \m \v 28 Te masu cha'a‑ni chi ndí ini xeen sa nawa ka ndo'o ka tna'a ndaka ñayii ni ka nduu sa'ya Su'si ma ja ka iyo i ndaka ñuu ma. \m \v 29 Vaa nú na in ku'u in kue'e ma chi kuenda tnu'u ja maa sa ku'u. Vaa nú na in na sa'a ja ndakakayata in tna'a o ma chi saña chi kúxii xeen ini sa ja sukan ni sa'a i ma. \p \v 30 Te nú iyo nde a kuu ndachiñu'u sa maa sa, su'va ndáchiñu'u sa maa Su'si ma vaa maa ya ni chindee ña'a, vaa kua'a ja masu jini sa naxe sa'a sa ma. \m \v 31 Te maa Su'si, Yuva Jesucristo iya tátnuni nuu o a, iya iyo ja ndachiñu'u o ya ni‑kani ni‑jika ma, jini ya ja masu xnda'vi ña'a sa. \m \v 32 Vaa ñuu Damasco ma, tee kúu gobiernu ñuu yukan ma, ja jinukuechi de nuu rey kúu Aretas ma, ni yo jito ñukuun de ichi nuu kívi o ñuu yukan ma, sukan‑va'a tnii ña'a de. \m \v 33 Kovaa ni ñunee sa in nuu chika ma, te ni ka nune'e ña'a tna'a o ma ichi ventana ve'e kátuu yu'u ñuu ma, te ni kaku sa nuu nda'a tee yukan ma. \c 12 \s1 Ni wa'a Su'si ma tnu'u ja xndo'o xneni tachi ma Pablo ma \rem El aguijón en la carne \p \v 1 Ja ndaa kúu ja masu va'a‑ni ja ndachiñu'u sa maa sa, kovaa iyo ja ndaka'an sa ja ni kaxtnu'u Iya Tátnuni ma nuu sa, nuu ni jini nuu sa ma naxe kúni ya ja jin jaku'ni ini o ma. \m \v 2 Jini sa in tee ja jinukuechi de nuu Cristo o a, jâ iyo uxi kuun kuiya ma, te ni ndone'e ña'a Su'si ma onde andivi ku‑uni ma, te masu jini sa nú ni ja'an de ji'in yikikuñu de ma xi ña'a, kovaa maa Su'si ma chi jini ya. \m \v 3 Te jini sa tee yukan, kovaa masu jini sa nú ni iyo de ji'in yikikuñu de ma xi ña'a, kovaa maa Su'si ma chi jini ya, \m \v 4 ja ni kaa de onde nuu nani paraíso ma, te yukan, te ni jiniso'o de tnu'u ni ka'an Su'si ma ja iyo yu'u ma, te ni‑in ñayii masu kuu ka'an i tnu'u yukan. \m \v 5 Saña chi kuu ndaka'an sa ja ni sa'a Su'si ma ji'in tee yukan, kovaa ja ndaka'an sa ja kuu maa sa masu kúu. Ja kuu ndaka'an sa kúu ndaka ja masu kúu sa'a sa ma. \m \v 6 Nú kúni sa chi kuu ndaka'an sa sukan sa'a Su'si ma ji'in sa, sukan‑va'a koo jayiñu'u sa, chi vaa ja ndaa kúu. Kovaa masu nawa ndaka'an sa nawa sa'a sa, sukan‑va'a ñayii nde'ya ña'a ma ji'in ñayii niniso'o ja ká'an sa ma, te ndaka'an maa i nú ja va'a kúu ja sukan sa'a sukan kúu sa ma. \m \v 7 Te ñatuu ni kachi Su'si ma ja ko sa'a vixi sa maa sa ja jini‑ka sa kuechi ja sukan ni kaxtnu'u Su'si ma kua'a ja vii ja va'a onde sukun ma. Te chukan kúu ja ni wa'a Su'si ma tnu'u ja tachi ma, xndo'o xneni ña'a i, kuenda tnu'u ja in iñu kani xeen ni kivi yikikuñu sa a te sa'a ndeva'a ña'a i. \m \v 8 Te ja sukan ndo'o neni sa ma, ja ni kuu uni jichi ni jikan‑ta'vi sa nuu Iya Tátnuni ma ja na xtandiyo ya i te máko xndo'o xneni‑ka ña'a i. \m \v 9 Kovaa Iya Tátnuni ma, ni ka'an ya: “Masu nawa jiniñu'u‑ka ni, vaa jâ ni skuta'vi ña'a sa ja vii ja va'a ma, chukan kúu ja ni'i ni ndaka nawa jiniñu'u‑ka ni ma. Vaa ora jani ini ni ja masu kuu‑ka nawa sa'a ni ma, te maa ora yukan‑ni, te kua'a‑ka ja chindee ña'a sa ja sa'a ni ma”, kúu ya ká'an ya. Chukan kúu ja kúsii ini xeen‑ka sa, vaa masu kúu nawa sa'a maa in‑ni sa ma, te chukan kúu ja maa tnu'u ndee tnu'u ndatnu Cristo ma koo ini anua sa a, sana kuu sa'a sa nawa kúni Su'si ma ja sa'a sa ma. \m \v 10 Te kúsii ini sa ja ñatuu nawa kúu sa'a sa ja maa‑ni sa ma. Te kúsii ini sa ora ka ka'an ndeva'a i nuu sa ma, ji'in ora nawa jiniñu'u sa ma, ji'in ora ka sondikin ña'a i ma, ji'in ora ndí ini xeen sa ma. Vaa ora jini sa ja ñatuu nawa kuu sa'a sa ma, te ora yukan, te ndáni'i‑ka sa tnu'u ndee tnu'u ndatnu ja kuu sa'a sa ma. Te ndaka kánda sa, vaa kútoo sa Cristo ma. \p \v 11 Ni sa'a neé sa maa sa ja ni ndachiñu'u sa vala maa sa, vaa maa ni ni ka xtetuu ña'a, vaa masu nde ni ka ndakunitnuni ni ndaka nawa sa'a nawa kúu tna sa ma. Vaa visi ñatuu nawa kúu sa nuu Su'si ma ka jani ini ni, kovaa masu ka ndanuu‑ka tee ka ka'an maa de ja Cristo ma ni tetniñu ña'a ma sana saña. \m \v 12 Vaa ni ndo'o ni neni sa, te ni kanda sa. Te ni ka iyo seña ji'in milagru nuu ka iyo ni a ja ni sa'a Su'si ma, te chukan kúu tna'a ja ka kaxtnu'u ja in tee ni tetniñu Cristo ma kúu sa. \m \v 13 Vaa ndeva'a‑ni nuu ni ja'an sa ja ni kaxtnu'u sa tnu'u Su'si ma chi ñayii ni ka nduu sa'ya Su'si o a chi ni ka yo chindee ña'a i. Te yika‑ni ja ndijin kúu ja ñatuu nawa ni jikan sa ja jin chindee ña'a ni. Te jin sakanu ini ña'a ni, nú ni sa'a sa ja ni ka kuxii ini ni ma. \s1 Pablo ma, káxtnu'u de ja ki'in de ñuu Corinto ma in‑ka tuku jichi \rem Pablo anuncia su tercera visita \p \v 14 Jâ iyo tu'va sa ja jaan sa nuu ka iyo ni a ja ku‑uni jichi a, te másu ko jin ko ndi ini ni ja nawa jin taa ni, vaa masu ndúku sa ja nawa jin taa ni chi ja ndí ini‑ka sa kúu ja jin koo va'a maa ni. Vaa ndijin chi ka jini ni ja sa'ya sa ka kuu ni, te masu nawa jin ko ndi ini ni ja nawa jin taa ni ja kúu sa yuva ni ma. Vaa sukan kúu o ji'in sa'ya o ma, ja maa o ja kúu o yuva i ma ko ndi ini nawa jiniñu'u sa'ya o ma. \m \v 15 Te maa sa chi sii ini xeen kuatniñu sa ja neva'a sa a ja jin kuu ni, te visi na xndo'o‑ka sa maa sa ja jin kuu ni kuechi ja kútoo ña'a sa a. Vaa ja ndaa kúu ja kútoo xeen‑ka ña'a sa, te maa ni, visi ma jin kutoo xeen ña'a ni. \m \v 16 Kúkanu ini sa ja jin kuan‑ta'vi ni ja ká'an sa ya, vaa masu nawa ni kuni sa ja jin taa ni, kovaa ka iyo jaku ni a ja ka jani ini ni ja jini xeen sa naxe xnda'vi ña'a sa te jin taa ni xu'un ni ma. \m \v 17 ¿Xi ni jatniñu sa in tee ni tetniñu sa ma ja xnda'vi ña'a sa te ni'i sa xu'un ni ma? Chi ñatuu. \m \v 18 Ni jikan‑ta'vi sa nuu Tito ma ja kuan koo de ji'in in‑ka ñani o ma nuu ka iyo ni a. ¿Ni xnda'vi ña'a Tito ma? ¿Xi masu inuu‑ni ka jani ini sa ji'in de? ¿Xi masu inuu‑ni ichi ka jika sa ji'in de? \p \v 19 ¿Ja sa'a vivii ká'an sa a, ka jani ini ni ja sa'a‑ni‑nka sa kúu, sukan‑va'a na ya'a na kuita‑ni‑nka ja ni ndaka'an‑so'o sa nuu ni ma? Ña'a. Vaa ni‑yu'u ni‑ini sa ká'an sa, te jini maa Su'si ma. Te ja maa Cristo ma, te ka ka'an vii ka ka'an va'a sa nuu ni, vaa ka kutoo ña'a sa, te ka kuni sa ja jin koo va'a‑ka ni nuu Su'si ma. \m \v 20 Kovaa ja ndí ini sa kúu ja nuna jaan sa jan koto ña'a sa ma, te ma ndani'i sii ini ña'a sa sukan kúni sa ja jin koo sii ini ni nuu Su'si ma. Te maa ni, ma jin koo sii ini ni ja jin kuni ña'a ni ma. Vaa ndí ini sa ja nasa yukan, te ka skiti ini tna'a ni, xi ka kukueñu ini nuu tna'a ni, xi ka kanaa ni, xi ka jani ini ni ja maa ni ka kuu‑ka ma, xi ka ka'an u'vi nuu tna'a ni, xi ka ka'an tnu'u tna'a ni ma, xi ka sa'a neé ka sa'a uun‑nka ni ma. \m \v 21 Vaa ndí ini xeen sa ja nuna jaan sa ma, te sa'a Su'si ma ja ndakukan‑nuu sa nuu ya ja kuechi ni ma, xi saa konda'yu sa ja kuechi in jichi ni a, ja jâ ni kuu kii ja ka ndiso kuechi i ma, vaa ka ndasatne'e i maa i ma nuu ja u'vi ma, te ka kivi nduu ka kivi ni'i‑ni i ji'in ñayii ñatuu ni ka tnanda'a ji'in i ma, te ñatuu nde ka ndakani ka ndaka'vi ini i ja u'vi ka sa'a i ma sukan‑va'a ndasakanu ini ña'a Su'si ma. \c 13 \p \v 1 Cha'a kúu ja ku‑uni jichi ja jaan sa nuu ka iyo ni ja ni ka nduu ni sa'ya Su'si o a, te jin ndasa'a ndaa o ndaka naxe ka sa'a ka kuu ni a, te onde uu xi uni ñayii jin ndaka'an naxe iyo ma, sana kundaa. \m \v 2 Ká'an sa nuu ñayii ni ka ndakuiso kuechi i ma ji'in nuu ndaka ni a, vitna ja ñatuu jaan‑ka sa nuu ka iyo ni a, te ndaxndaku ini ña'a sa sukan ni ka'an sa nuu ni jaan sa ja ku‑uu jichi ma. Vaa nuna jaan sa a chi ûni kene'e sa i nuu ka iyo ni a, onde nú ni ka ndakani, ni ka ndaka'vi ini maa i nuu Su'si ma. \m \v 3 Vaa ka nduku ni nú ndija ja maa Cristo ma ni taa tnu'u ká'an sa a. Kovaa jin kona'a ni ja maa ya ká'an ja ká'an sa a, te masu ká'an kuee ya nuu ni chi ká'an ni'i ya, te ûni satniñu ya ji'in tnu'u ndee tnu'u ndatnu ya ma nuu ka iyo ni a. \m \v 4 Visi ni ndakaa ya nuu krusi ma kuenda tnu'u ja ñatuu na tnu'u ndee tnu'u ndatnu ya ma, kovaa téku ya ji'in tnu'u ndee tnu'u ndatnu maa Su'si ma. Te suni sukan ka ndo'o ka neni sa ja ka ndikin sa ya a, kovaa ja maa tnu'u ndee tnu'u ndatnu maa Su'si ma, te ka iyo sa nuu nda'a Cristo ma, te jin koteku sa, te jin kunukuechi sa nuu ni a. \m \v 5 Jin ndasa'a maa ni kuenda, te jin ndakototnuni ni maa ni nú ka iyo va'a ni nuu Su'si ma te ka kukanu ini va'a ni ya. ¿Xi ñatuu ka ndasa'a ni kuenda ja Jesucristo ma ka iyo ji'in ni? ¿O xi ñatuu ka iyo va'a ni nuu Su'si ma? \m \v 6 Kovaa saña chi ka kukanu ini sa ja jin ndakunitnuni ni ja saña chi ka iyo va'a sa nuu Su'si ma. \m \v 7 Te saña chi ka jikan‑ta'vi sa nuu Su'si ma ja másu ko jin sa'a ni ni‑in ja u'vi, kovaa masu kuechi ja ka kuni sa ja jin koo va'a‑ka maa sa nuu Su'si ma kúu ja ka jikan‑ta'vi sa nuu Su'si ma chi ña'a. Su'va ja ka kuni sa kúu ja jin sa'a ni ja va'a nuu Su'si ma, sukan‑va'a ma jin skenaa ni maa ni. \m \v 8 Vaa masu kuu ja masu jin ko sa'a ni sukan ká'an tnu'u ndaa tnu'u ndija Su'si o a chi kuiti nini ja ûni jin ko sa'a ni sukan ká'an tnu'u Su'si o a, sukan‑va'a jin kundee o nuu ja u'vi ma. \m \v 9 Te chukan kúu ja ka kusii ini sa, vaa ora ka kuxii ka kunda'vi ini sa ja ni kenda in tnundo'o ma, te ndijin chi ka iyo‑ka tnu'u ndee tnu'u ndatnu ni ma. Te ka jikan‑ta'vi sa nuu Su'si ma ja ûni jin konukuiñi va'a jin konukuiñi ndaa ni nuu ya ma. \m \v 10 Te chukan kûu ja tee sa sa'a vitna ja iyo jika‑ka sa a, sukan‑va'a kivi koo sa nuu ka iyo ni a, te masu ka'an ni'i xeen‑ka sa. Vaa Iya Tátnuni ma, ni taa ya tnu'u ndee tnu'u ndatnu ja tátnuni sa nuu ni a, kovaa masu ja sa'a sa ja jin skenaa ni maa ni kúu chi su'va ja jin koo va'a‑ka ni nuu Su'si ma kúu ja ndaka'an‑so'o sa nuu ni sa'a. \s1 Sukan ndákan‑tnu'u ñaña'a Pablo ma ñayii ka kandija Su'si ma ja ka iyo i ñuu Corinto ma \rem Saludos y doxología final \p \v 11 Te chukan kúu ja ndijin ja ni ka nduu o sa'ya Su'si ma, jin koo sii ini ni, te jin koo va'a‑ka ni nuu Su'si ma, te jin ndaka'an‑mani tna'a ni, te in‑ni ja jin kani ini ni, te jin koo mani ni. Te maa Su'si iya kútoo ña'a ma iya sa'a ja jin koo mani o ma, koo ya ji'in ni. \m \v 12 Jin ndakua'a tna'a ni nchuxi ndi‑in ndi‑in ni ja ka kuu ni ñayii jâ ni ka xndoo ja u'vi ma. \m \v 13 Te ka ndakan‑tnu'u ñaña'a ña ndaka ñayii ka iyo ji'in sa ya'a ja ni ka nduu i sa'ya Su'si o a ja ni ka xndoo i ja u'vi ma. \m \v 14 Te Jesucristo iya tátnuni nuu o a, na skuta'vi ña'a ya ja vii ja va'a, sukan kútoo ña'a Su'si ma. Te kóo Xtumani Ndios ma ji'in o, te sa'a ya ja jin ketna'a ini o ji'in ya. Te sukan kó kuu.