\id 2TH NT0143 - Clark - May, 1995 \h 2 Tesalonaika \toc1 Pepa Paulo iŋgere muli panzi kalo-tawana tamâta simo Tesalonaika lawea \toc2 2 Tesalonaika \toc3 2Ts \mt1 2 TESALONAIKA \mt2 Pepa Paulo iŋgere muli panzi kalo-tawana tamâta simo Tesalonaika lawea \ib \ip \it Paulo iŋgere ŋgua panzi kalo-tawana tamâta simo Tesalonaika lawea (1Tesalonaika), aku nzimona pinde ilâ lâ, ŋineŋga iŋgere ŋgua pinde panzi kilo. Nenzi kazâŋa tamâta siveta kenzi sakamao ndo panzi ŋana nenzi kalo-tawana kâ, aku kinzi pinde ilonzi patea tu Maro Ŋalae nde itaulo imâ lâ, kala sikai nâna koa tia nâ. Mine kala Paulo itunzi sondo ku iŋgere ŋgua panzi tu Yesu ŋandai itaulo imâ ŋga. Malia kie-kie pinde ma ipâŋga muŋga lâ ŋga, andeta kinda ma tamandi kaika ku kalonda tawana Yesu sondo ndo. Paulo ipainzi tu ma sikai wulitia ndimo, ma sio tininzi pa Maro Ŋalae nâ.\it* \c 1 \p \v 1 Maka ŋato, Sailas ŋga Timoti ŋga naŋa Paulo warakâŋgu, maka kamo taitu, kala naŋa aŋgere ŋgua ŋine imâ pa miki kalo-tawana tamâta kamo Tesalonaika lawea, miki ŋinde uru kalomi tawananzi Tamânda Maro Kindeni kuku Maro Yesu Kirisi rua. \v 2 Tamânda Maro Kindeni kuku nenda Maro Yesu Kirisi rua nenzi wisi-wisi wa wisi-pisi wa imâ pami. \s1 Kinzi Tesalonaika ŋgu uru simandi kaika lâ zo ŋana malia ipâŋga panzi ŋana nenzi kalo-tawana kâ \p \v 3 Nima-nambwe wukale, maka uru zo zo kaloma ŋgere ŋana miki kâ, aku kawama ndaŋge ilâ pa Maro Kindeni. Ŋine nde ara pa maka tu kaveta mine, ŋana tu nemi kalo-tawana nde ipâŋga kaika lâ, aku miki rârâni taitu-taitu nemi mâsi ŋana tinimi mwasa nâ panzi tinimi pinde nde itumbu ŋalae lâ. \v 4 Ŋana duvi ŋine kâ, lâ zo ŋana maka kalâ kakalelenzi Maro Kindeni ne tamâta lâ lawea pinde, ande maka uru kasuka miki ŋami kâki. Maka uru kaporo pwataki panzi ŋana mâsi potomule tamâta pinde siveta pami, aku katapâri panzi ŋana malia kie-kie rârâni uru ipâŋga pami ŋana nemi kalo-tawana kâ. Aku maka kaporo ŋgua mine panzi tona: “Kinzi ŋgu lâ Tesalonaika lawea nenzi kalo-tawana ikeno kaika lâ, kala sikale nenzi malia wa nâna ŋinde rârâni”. \p \v 5 Malia mine ipâŋga pami ŋana nemi kalo-tawana kâ, andeta Maro Kindeni isukami ŋana kakale malia ŋinde. Mine kala kinda tasama tu Maro Kindeni iveta mâsi sondo ndo, ŋana tu malia ŋinde uru ikai wurâta lâ ilomi kalomi. Aku muli ŋga miki ma kapâŋga tamâta sondo ndo, ikura ŋana kamo kuku i. \v 6 Maro Kindeni ma iveta mâsi sondo mine pami: i ma ipare nia panzi tamâta ŋinde uru siveta kenzi sakamao pami. \v 7 Aku i ma pwareâŋa ilua miki tamâta ŋinde uru kakale malia, aku ma pwareâŋa ilua maka mine nâ. Maro Kindeni ma iveta mine lâ zo ŋana Maro Ŋalae Yesu tavanzi ne aŋelo kaika rârâni ma sipile samba lawea ku sindue simâ sipâŋga nia yo lâ tamâta naonzi. Kinzi ma simâ sipâŋga tava yââ ne mela-mela. \v 8 Ŋineŋga i ma ipare nia panzi tamâta ŋinde uru tininzi pwâka tu sisama i kilala, kinzi ŋinde sipu mulinzi pa pâri ara ŋana nenda Maro Ŋalae Yesu Kirisi kâ. \v 9 Maro Kindeni ma ipare nia panzi tamâta ŋinde lâ vetâŋa mine: i ma iŋaranzi simo niaka ndo ŋana Maro Ŋalae tava i ne sinâla wa kaika wa, aku ma simo sakamao mine ku simo nâ. \v 10 Lâ zo ŋalae ŋinde, ande Maro Ŋalae ma imâ ŋana ikai paneâŋa tava ndekâŋa lâ i ne tamâta kawanzi, kinzi ŋinde uru kalonzi tawana i. Aku miki kala ma kandeka kunzi mine nâ, ŋana tu nemi kalo-tawana nde keno kaika pa Maro Kindeni ne ŋgua maka muŋga katula pami ŋinde. \s1 Paulo ikai noŋa pa Maro Kindeni tu ma isukanzi kalo-tawana tamâta simo Tesalonaika lawea \p \v 11 Mine kala ikura zo rârâni maka kano pa nenda Maro Kindeni tu ma ivilami. Maka kakai noŋa tu i ma ivetami kamo kaika ndo lâ vetâŋa ara ndia muŋga ipatea pami tu kaveta ŋinde. Aku maka kano tu i ne walo ma isukami, ŋana miki ma kakura ŋana kaveta vetâŋa ara ndia nemi kalo-tawana itula pami ŋinde. \v 12 Aku lâ zo ŋana i ma iveta mine pami, ande nenda Maro Ŋalae Yesu ŋa ma ipâŋga ŋalae. Aku i kala ma isuka miki ŋami kâki mine nâ. Nenda Maro Kindeni kuku Maro Ŋalae Yesu rua nenzi wisi-wisi ma iveta vetâŋa ŋinde ipâŋga. \c 2 \s1 Kiesaka Tamwata ma imâ ipâŋga \p \v 1 Nima-nambwe wukale, kala ŋine maka iloma tu kaporo ŋgua ŋana nenda Maro Ŋalae Yesu Kirisi ne zo ŋana itaulo imâ kilo kâ. Lâ zo ŋinde, Maro Kindeni ma igona kinda rârâni talâ taitu kuku Maro Ŋalae. Ande maka kanomi tu katambira taŋami sondo ŋana nema ŋgua ŋine kâ. \v 2 Tiambo tamâta pinde siporo ŋgua pami tâ, aku sipananami tu Maro Ŋalae ne zo nde ipâŋga lâ. Tiambo tamâta toŋge ipaimi tu Koroani Sapâŋa itula ŋguani ndaina papa i tâ. Tiambo tamâta toŋge iŋgere ŋgua lâ pepa tini pami tâ, ku ilâŋe itu lâ maka tinima tu makani kaŋgere ŋguani ndaina. Ambo miki kaloŋo ŋgua kaŋa mine tâ, ande miki ma wisimi motu walele ku ilomi rârâ ndimo. \v 3 Miki ma kalomi tawana tamâta toŋge ne ŋgua laŋeŋa ndimo. Kaloŋo ŋga; zo ŋalae ŋinde ma imâ ipâŋga nâ, ande tia. Tamâta rârâ ma sipu mulinzi pa Maro Kindeni muŋga lâ ŋga. Aku lâ zo ŋinde, Kiesaka Tamwata ma imâ ipâŋga nia yo lâ tamâta naonzi. I nde tamâtani ndaina Maro Kindeni ma muli izavaru lâ yââ ŋalae ne mbââ ilo. \v 4 I ma ikai kazâŋa pa maro ndia wa kelekele ndia rârâni tamâta uru siwâŋgi ku sipanea ŋinde. Aku i ma ipasuka tamwata ŋa kâki lâ, ku ma itawa kelekele ŋinde rârâni ndue lâ. Andeta ŋinde nâ tia; i ma isaŋona Maro Kindeni ne luma sapâŋa ilo, ku ma iporo tu, “Naŋa warakâŋgu nde Maro Kindeni.” \p \v 5 Muŋga, lâ zo ŋinde naŋa amo kumi, ande naŋa aporo ŋgua pwataki pami ŋana vetâŋa ŋinde kâ. Tiambo miki kalomi kapa ŋana, a? \v 6 Kala lâ zo ŋine, kelekele toŋge isae nzâla ŋana tamâta ŋinde kâ, kala ikura tu ipâŋga nia yo lâ tamâta naonzi, ande tia. Kelekele ŋinde, ande miki kasama lâ. Tamâta ŋinde ma ipatua lâ zo ndia Maro Kindeni muŋga ipatea papa tu ma imâ ipâŋga. \v 7 Miki kasama tu kala zo ŋine kiesaka ne walo uru ikai wurâta paveâŋa nâ lâ tâno kulu. Ŋinde ma ipavea mine lee, ikura lâ zo ndia Maro Kindeni ma ikai tamâta ŋana isae nzâla kaika kâ ŋinde, ku ma io i lâ nia ŋgaŋe. \v 8 Ŋineŋga Kiesaka Tamwata ŋinde ma ipatua lâ tamâta naonzi. Andeta muli, lâ Maro Ŋalae ne zo ŋana itaulo imâ kilo kâ, ande i ne Koroani tava ne sinâla ŋinde ma ipu Kiesaka Tamwata ŋinde pâta imâte. \v 9 Sadana ne walo ma io Kiesaka Tamwata ŋinde imâ ipâŋga nia yo lâ tamâta naonzi. Aku Sadana ne mâsi laŋeŋa ma isuka i ŋana iveta mâsi kaika kie-kie pinde wa itula vetâŋa kie-kie pinde wa. \v 10 Aku laŋeŋa ne vetâŋa potomule kie-kie ŋinde ma ilaŋenzi tamâta, kinzi ŋinde uru soka nzâla ŋinde ilâ pa mateŋa kâ. Maro Kindeni ma izavarunzi tamâta ŋinde ndo, ŋana tu muŋga kinzi siloŋo i kawa ŋgua mao, andeta tininzi pwâka tu sipono muli pa ŋgua ŋinde. Ambo kinzi muŋga sipono muli pa ŋgua ŋinde, ande Maro Kindeni ma ikainzi piti lâ kondoma ilo ku ma via mao ilanzi. Andeta tia. \v 11 Ŋana duvi ŋinde kâ, ande Maro Kindeni ivea ilo-kalo ara ŋananzi. Mine kala kinzi kalonzi tawana ilo-kalo laŋeŋa nâ. \v 12 Mao nâ, kinzi tamâta ŋinde tininzi pwâka tu kalonzi tawana ŋgua mao, aku ilonzi ndeka ŋana mâsi potomule nâ. Mine kala Maro Kindeni ivea ilo-kalo ara ŋananzi, kala kinzi rârâni ma sikai vetâŋa soki ŋinde ne pareŋa-nia. \s1 Maro Kindeni ipatea tu ma ikainzi kalo-tawana tamâta piti lâ kondoma ilo \p \v 13 Aŋga nima-nambwe wukale, Maro Ŋalae ilo ndo keno pami. Ara ŋana maka ma kawama ndaŋge pa Maro Kindeni ŋana miki kâ ikura zo zo, ŋana tu nia ndoyo i ilo patea tu ma iyautemi piti lâ kondoma ilo ku via mao ilami. Mine kala ŋana Koroani Sapâŋa ne walo kâ, ande Maro Kindeni ivetami kapâŋga mbâra-mbâra ndo lâ i nao, aku isukami tu kalomi tawana i ne ŋgua mao tona. Mao nâ, Maro Kindeni iyautemi piti lâ kondoma ilo lâ nzâlani ndaina. \v 14 Maro Kindeni ipatea tu miki ma kamo kuku nenda Maro Ŋalae Yesu Kirisi ku kakai i ne walo wa sinâla kaika ŋinde. Mine kala isukami ŋana kaloŋo ku kalomi tawana i ne pâri ara muŋga katula pami ŋinde. \v 15 Mine nde nima-nambwe wukale, ara ŋana miki ma kamandi kaika, aku kapaveta kuku Maro Kindeni kawa ŋgua rârâni maka katula pami wa kaŋgere lâ pepa tini ku kao imâ pami ŋinde tona. \p \v 16 Tamânda Maro Kindeni ilo ndo keno pa kinda, kala io ne wisi-wisi imâ pa kinda lâ. Aku i ne wisi-wisi ŋinde iveta nzâla pa kinda tu ma tamo ara mine ku tamo nâ. Mine kala kinda tandeka ikura zo zo, ku tao tininda ŋana zo muli ŋinde i ma iveta kie ara ndo pa kinda. Maka kano pa Maro Kindeni kuku nenda Maro Ŋalae Yesu Kirisi rua tu \v 17 ma sipu tini kaika pa miki ilomi kalomi, ku ma sisukami ŋana kapaveta kuku vetâŋa ara rârâni ku kaporo ŋgua ara nâ. \c 3 \s1 Paulo ilo tu kinzi ma sikai noŋa pa Maro Kindeni tu isuka i \p \v 1 Nima-nambwe wukale, maka nema ŋgua toŋge keno mine: ara ŋana miki ma kano pa Maro Kindeni tu ivilama, ŋana Maro Ŋalae kawa ŋgua ma ipalilu ikura nia nia ilâ ipâŋga ŋalae. Aku ara ŋana miki ma kano papa i tu tamâta rârâni ma sipaveta kuku i kawa ŋgua ŋinde ku sindeka ŋana, itogo miki muŋga kaveta mine. \p \v 2 Aku ara ŋana miki ma kano pa Maro Kindeni tu ma ikai maka piti lâ kinzi tamâta sakamao mbaunzi ilo, kinzi ŋinde uru siveta vetâŋa potomule. Ŋana tu tamâta pinde ŋandai kalonzi tawana Maro Ŋalae ŋga. \v 3 Andeta Maro Ŋalae uru iveta ikura ne ŋgua pâŋa rârâni. Mine kala kinda kalonda tawana tu i ma ipu tini kaika pami wa ikatonami wa, kala Sadana ma ikura tu iveta mâsi toŋge pami, ande tia. \v 4 Maro Ŋalae itula pwataki pa maka tu miki uru kaveta vetâŋa rârâni maka katula pami ŋinde. Aku maka kaloma tawana tu muli ŋga miki ma kaveta mine nâ. \v 5 Maka kano pa Maro Ŋalae tu i ma ikai poe sondo pa nemi ilo-kalo, ŋana miki ma kapaveta kuku Maro Kindeni ne mâsi ŋana tini-mwasa kâ, aku ma kapaveta kuku Yesu Kirisi ne mâsi ŋana imandi kaika ku ikale malia kâ tona. \s1 Paulo iporo kaika panzi tu ma sikai wulitia ndimo \p \v 6 Nima-nambwe wukale, maka kakai nenda Maro Ŋalae Yesu Kirisi ndamwa ku kaporo ŋgua kaika pami mine: ambo kalo-tawana tamâta pinde uru siveta wurâta tia, aku tininzi pwâka tu sipaveta kuku vetâŋa ndia maka muŋga kapananami ŋinde, ande miki ma tinimi piti ŋananzi. \v 7 Ŋana tu miki warakami kasama ŋine; ambo miki ma kapaveta kuku maka nema vetâŋa, ande ŋinde nde ara ndo. Muŋga, lâ zo ŋinde maka kamo kumi, ande maka kakai wulitia tia ndo. \v 8 Maka ŋandai kakai kâpwa pinde koa tia nâ lâ miki mbaumi ŋga; maka kako nâ. Maka kaveta wurâta ŋalae tina ikura kari wa mbo wa, kala ŋandai kaveta malia pa nawalami tamâta toŋge ŋga. \v 9 Lâ zo ŋinde, ambo maka iloma tu kakai kâpwa wa kelekele koa tia nâ lâ miki mbaumi, ande ara, maka ma kakai nâ. Andeta maka kaveta mine tia, ŋana tu maka katu katula mâsi ara nâ pami ŋana kapaveta kuku. \v 10 Miki kasama tu muŋga, lâ zo ŋinde maka kamo kumi, ande maka uru katula tukuŋa mine pami: ambo tamâta toŋge ikai wulitia ku tini pwâka tu iveta wurâta, ande miki ma kâpwa kalua i ndimo. \p \v 11 Andeta lâ zo ŋine maka kaloŋo pâri ŋananzi nawalami tamâta pinde tu kinzi siveta wurâta toŋge tia. Aku kinzi uru siporo ŋgua nao-muli ŋana tamâta pinde nenzi wurâta wa kelekele wa. \v 12 Mine kala ŋine maka kakai nenda Maro Ŋalae Yesu Kirisi ndamwa, aku kaporo ŋgua kaika mine ilâ panzi tamâta ŋinde tu, “Miki kalomi ŋgere sondo ŋga, aku kaveta wurâta ŋana kapakatona warakami ŋana kâŋa-nuŋa kâ”. \v 13 Aŋga nima-nambwe wukale, miki ma kakai wulitia ŋana kaveta vetâŋa ara kâ, mine ndimo. \p \v 14 Ambo tamâta toŋge tini pwâka tu ipaveta kuku ŋgua rârâni maka kaŋgere lâ pepa ŋine tini, ande miki ma ilomi patea i kilala sondo, aku tinimi piti ndo ŋana i kâ. Ŋineŋga i tamwata ma mai ŋana i ne mâsi ŋinde. \v 15 Taitu miki ma kamora tamâta ŋinde itogo nemi kazâŋa tamâta, mine ndimo. Kamora i itogo nimi-nambwe mine, aku kaporo ŋgua ara pinde papa ŋana kaveta i ilo kalo ara kâ. \s1 Paulo iporo wisi-ara ne ŋgua panzi \p \v 16 Maka kano pa Maro Ŋalae, ina wisi-pisi warika, tu i ma iveta miki wisimi pisi nâ. Ŋineŋga lâ zo ŋana vetâŋa toŋge ma imâ ipâŋga pami, ande miki ma kamo tava wisimi pisi mine nâ. Maro Ŋalae imo ku miki rârâni. \p \v 17 Naŋa Paulo warakâŋgu mbauŋgu aŋgere wisi-ara ne ŋgua ŋine imâ pami. Naŋa uru aŋgere wisi-ara ne ŋgua mine lâ naneŋgu pepa rârâni tininzi. Ŋinde itula naneŋgu pepa kilala ipâŋga nia yo pami. \p \v 18 Nenda Maro Ŋalae Yesu Kirisi ne wisi-wisi imâ pa miki rârâni.