\id MRK - Konkomba Bible 2nd Edition Reprint - Ghana 2014 (DBL - 2014) 
\h MAK 
\toc1 Tibɔnyaan ti Mak ŋmee ti na 
\toc2 Mak 
\toc3 MRK 
\mt2 Tibɔnyaan ti 
\mt1 MAK 
\mt2 ŋmee ti na 
\c 1  
\s1 Jɔnn u nan muin binib nnyun ni na aabɔr 
\r (Matiu 3.1-12; Luk 3.1-18; Jɔnn 1.19-28) 
\p  
\v 1 Tibɔr timina le ye Uwumbɔr Aajapɔɔn Yesu Kristo aabɔnyaan.  
\v 2 Uwumbɔr aabɔnabr Aisaya nan ŋmee waabɔr ngbaan aah ga piin pu na. U nan ŋmee ke Uwumbɔr bui Waabo ke, 
\q1 “‘Maatutunn sɔ. M tun ni u ke u loln ni nsan, 
\q2 ki nan toor nsan ki siin si.’\f + \fr 1:2 \ft : Lik Malakai 3.1.\f* 
\q1  
\v 3 Unii ubaa bi nteersakpiin ni ki tar ke, 
\q2 ‘Toor Uwumbɔr aasan man, 
\q2 ki ŋa waasan mu li tok ki tii u.’”\f + \fr 1:3 \ft : Lik Aisaya 40.3.\f* 
\p  
\v 4 Kina le uja ubaa nyan sil nteersakpiin ni, bi yin u ke Jɔnn. U nan muini binib nnyun ni, le ki mooni ke, “Kpeln nimi aabimbin man aan Uwumbɔr di cha nimi aatunwanbir pinn nimi, le m ga muin nimi nnyun ni.”  
\v 5 Le kinipaak nyan Judea aatim mɔmɔk ni, ni Jerusalem aatiŋ ni, ki dan u chee, ki nan kpiir baatunwanbir tuk Uwumbɔr. Le Jɔnn muin bi nnyun ni, Jɔɔdann aamɔɔl ni. 
\p  
\v 6 Jɔnn nan pee kikpalk ki bi nan di laakumii aakor luu ki na. U nan di ligbapapaln buu uchaŋ ni. Waajikaar nan ye itoon ni tisiir la.\fig Itoon|src="BK00059c.tif" size="col" ref="Mak 1.6" \fig* 
\v 7 U nan mooni kinipaak ngbaan ke, “Unii u jer mi na paan ni m pu la. Maa ŋeer ke m gbiln waanaatak aaŋmin ki tii u.  
\v 8 Mma muin nimi nnyun ni la. Uma le ga nan di Uwumbɔr Aafuur Nyaan gbiin nimi.” 
\s1 Waah muin Yesu nnyun ni pu na 
\r (Matiu 3.13–4.11; Luk 3.21-22; 4.1-13) 
\p  
\v 9 N‑yoonn ngbaan le Yesu nyan Nasaref, kitiŋ ki bi Galilee ni na, ki dan Jɔnn chee. Le Jɔnn muin u nnyun ni, Jɔɔdann aamɔɔl ni.  
\v 10 Yesu aah nyan nnyun ni na, le u kan kitaapaak chuu piir, le ki kan Uwumbɔr Aafuur Nyaan sunn ni ki nan tɔŋ u pu, ki naahn linanjel.  
\v 11 Le nneel nyan ni paacham ki len ke, “Aa ye Njapɔɔn u m gee si na la. Nnimbil gbiin si.”\f + \fr 1:11 \ft : Lik Aisaya 42.1.\f* 
\p  
\v 12 N‑yoonn ngbaan le Uwumbɔr Aafuur Nyaan di Yesu buen nteersakpiin ni. U nan ti bi nima iwiin imonko ilee la. Le kinimbɔŋ tɔŋni u nima.  
\v 13 Timoor ni aapeel mu nan bi nima. Le Uwumbɔr aatuuntiib nyan ni paacham ki dan nan ŋa u tiŋann. 
\p  
\v 14 Le binib nan chuu Jɔnn ki di u ŋa kiyondiik ni. Nee aapuwɔb, le Yesu buen Galilee aatiŋ ni, ki ti mooni Uwumbɔr aabɔnyaan,  
\v 15 le ki bui ke, “N‑yoonn fuu a. Uwumbɔr aanaan peen ni a. Kpeln nimi aabimbin man, ki gaa tibɔnyaan tee ki kii man.” 
\s1 Yesu aah yin bijanbam binaa pu na 
\r (Matiu 4.12-22; Luk 4.14-15; 5.1-11) 
\p  
\v 16 Yesu nan chuun kpak Galilee Aanyusakpem aagbaan, le ki ti kan Simonn ni unaal Andru bi mae kipɔɔk nnyun ni; bi ye bijanbam la.  
\v 17 Le Yesu bui bi, “Dii mi man, aan m cha ni ban binib ki nan tii Uwumbɔr.”  
\v 18 Waah len kina na, libuul ngbaan ni le bi siir cha baapɔr, ki dii u. 
\p  
\v 19 Le u foor siib ki kpee, le ki kan Jems ni unaal Jɔnn, bi ye Sebedee aajapɔtiib na. Bi nan bi baaŋɔb ponn ni, ki bi leŋni baapɔr.  
\v 20 Libuul ngbaan ni le Yesu yin bi. Le bi siir cha bite Sebedee ni waatutum buŋɔb ngbaan ponn ni, le ki dii Yesu. 
\s1 Yesu aah nyan tiyayaar uja ni pu na 
\r (Luk 4.31-37) 
\p  
\v 21 Le bi ti fuu Kapenaum aatiŋ ni. Juu yaab aakpaakool daal, le Yesu koo mmeen aadiik ni, ki tuk binib Uwumbɔr aabɔr.  
\v 22 Waah tuk bi tibɔr ti na, le ni gar bi pam. U tuk bi ke unii u kpa Uwumbɔr aapɔɔn na la, kaa tuk bi ke Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb aah tuk bi pu na. 
\p  
\v 23 Le uja u tiyayaar joo u na bi mmeen aadiik ngbaan ni,  
\v 24 le ki teen ke, “Sin Yesu u ye Nasaref aatiŋ aanii na, aa ban ba ti chee? Aa dan aa nan ŋa timi fam la aa? M nyi si. Aa ye Uwumbɔr aanii u ye chain na la.” 
\p  
\v 25 Le Yesu kae tiyayaar ngbaan, ki len ke, “Ŋmim. Di uja ngbaan lii.” 
\p  
\v 26 Le tiyayaar ngbaan cha uja ngbaan aawon gbaa, le ki teen mpɔɔn pu, ki di u lii.  
\v 27 Le ni gar bi mɔmɔk pam. Le bi baa tɔb, “Ba sɔ? Ni ye mmɔkm pɔɔn la aa? U kpa mpɔɔn, le ki tuk tiyayaar ke ti di binib lii, le ti kii waamɔb.” 
\p  
\v 28 Nima pu na, Yesu aayimbil nan moon Galilee aatingbaan mɔmɔk ni. 
\s1 Yesu aah tii bibum pam laafee pu na 
\r (Matiu 8.14-17; Luk 4.38-41) 
\p  
\v 29 Yesu ni binib bi dii u na nan nyan mmeen aadiik ngbaan ni, le ki buen Simonn ni Andru aadichal ni. Jems ni Jɔnn mu nan dii bi.  
\v 30 Le Simonn aapuu aana bun, ki dɔ kidiik ni. Le uwon ton. Le bi tuk Yesu ke u bun la.  
\v 31 Le Yesu buen u chee, ki ti chuu uŋaal, ki fiin u kaan. Le uwon sɔŋ. Le u chann bi tichann. 
\p  
\v 32 Liyaadaal aajook, buyoonn nwiin lir na, binib nan dan Yesu chee, le ki joo ni bibum mɔmɔk, ni tiyayaar aah joo binib bi na mɔmɔk.  
\v 33 Kitiŋ ngbaan aanib mɔmɔk nan kuun nima, Simonn ni Andru do linampal.  
\v 34 Bibum ngbaan nan wiir pam ki nan kpa iween aabɔŋ aabɔŋ na, le Yesu cha bi pɔɔk, ki nyan tiyayaar aah joo binib bi na mu. Tiyayaar ngbaan aah nan nyi waah ye unii u na, waa nan tii ti nsan ke ti len tibaa. 
\s1 Yesu aah tuk binib Uwumbɔr aabɔr Galilee aatim ni pu na 
\r (Luk 4.42-44) 
\p  
\v 35 Njan aakooja aah wii na, le Yesu fii ki nyan lipaal, ki buen nibaa chee, le ki ti bi nima ubaa ki mee Uwumbɔr.  
\v 36 Naah woln kichakpiik ni na, le Simonn ni ujɔtiib mu fii ki nyan, ki bi ban u,  
\v 37 le ki ti kan u, le ki bui u ke, “Binib mɔmɔk bi ban si la.” 
\p  
\v 38 Le u bui bi, “Cha ti buen ntim muken ni, aan m ti tuk bi mu Uwumbɔr aabɔr. Nima le cha m nyan ni Uwumbɔr do.” 
\p  
\v 39 Le u buen Galilee aatim mɔmɔk ni, ki koo mmeen aadir ni, ki tuk binib Uwumbɔr aabɔr, le ki nyan tiyayaar binib ponn ni. 
\s1 Yesu aah cha ukɔndaan pɔɔk pu na 
\r (Matiu 8.1-4; Luk 5.12-16) 
\p  
\v 40 Ukɔndaan ubaa nan dan Yesu chee, le ki nan gbaan unimbiin ni, ki gaŋ u ke u ter u, le ki bui u ke, “Aa yaa gee kan, aa ga ŋmaa cha m pɔɔk.” 
\p  
\v 41 Le kinimbaak chuu Yesu. Le u taln uŋaal, ki meeh u, ki bui u, “M gee. Aa pɔɔk.”  
\v 42 Libuul ngbaan ni le u pɔɔk, kaa ki ye ukɔndaan.  
\v 43 Le Yesu bui u ke u li cha, ki sur u mbamɔm ke,  
\v 44 “Li nyi ki taa tuk unii ubaa. Li cha Uwumbɔr aatotoor chee, ki ti di aabaa mɔk u, ki toor kitork tii Uwumbɔr ke Moses aakaal aah len pu na. Nima le ga mɔk binib ke aa pɔɔk a.” 
\p  
\v 45 Le uja ngbaan buen, ki joo tibɔr ngbaan tuk binib mɔmɔk. Waah ŋa kina na, le Yesu aa ki ŋmaa koo kitiŋ kibaa ni, binib aanimbil ni. U nan gur bi kipɔɔk ni la. Le binib nya itingbaan mɔmɔk ni, ki chaa u chee. 
\c 2  
\s1 Yesu aah cha uja u aawon faan na pɔɔk pu na 
\r (Matiu 9.1-8; Luk 5.17-26) 
\p  
\v 1 Iwiin ilee aah jer na, le Yesu ki gir buen Kapenaum aatiŋ ni. Le binib ŋun ke u bi linampal.  
\v 2 Le kinipaak kuun ni nima chee. Baah wiir pu na, mpaan aa nan ki gur mbisamɔb chee, ubaa ki sil. Le u tuk bi Uwumbɔr aabɔr.  
\v 3 Waah bi tuk bi Uwumbɔr aabɔr na, le binib bibaa fuu ni, ki luln ni unii u aawon faan na likekeln ni. Binib binaa le nan luln ni u.  
\v 4 Kinipaak ngbaan pu, baa nan ŋmaa koo ni Yesu chee. Le bi jon kidiik paab,\f + \fr 2:4 \ft : Bi yaa maa kidiik kan, baa di timoor pinn ki, kaa maa lidikokoln. Bi nan di idɔ paan puln tidir paab, le ki di titan pɔr biin. Bi nan maa ŋibimbin le ki taa joi kidiik aapaacham.\f* ki chee liboln ki tuur waah si nin chee kidiik ponn ni na, le ki di baah luln ni unii u likekeln ni na ŋa liboln ngbaan ponn ni, ki di u bil Yesu aanimbiin ni.  
\v 5 Le Yesu kan baah gaa u ki kii mbamɔm pu na, le ki bui uja u aawon faan na ke, “Maabo, m di cha pinn saatunwanbir.” 
\p  
\v 6 Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb bibaa nan ka nima, le ki bi dak bisui ni ke,  
\v 7 “Ba ŋa uja wee len kina? U sii Uwumbɔr la. Ubaa aan ŋmaa di cha pinn titunwanbir, see Uwumbɔr baanja.” 
\p  
\v 8 Le Yesu bee baah dak pu na, le ki baa bi, “Ba ŋa ni dak kina nisui ni?  
\v 9 Maah bui uja u aawon faan na ke m di cha waatunwanbir pinn u na le pɔɔ, aan m yaa bui u ke u fiin ki yoor waawandookaan ki li chuun, le pɔɔ?  
\v 10 M ga mɔk nimi ke min, Unibɔn Aabo kpa mpɔɔn dulnyaa wee ni ke m di cha pinn titunwanbir.” Waah len kina na, le u bui uja u aawon faan na ke,  
\v 11 “M bui si la, fiin, ki yoor saawandookaan, ki li chaa kun.” 
\p  
\v 12 Libuul ngbaan ni le u fii sil, ki yoor waawandookaan, ki nyan lipaal bi mɔmɔk aanimbil ni. Le ni gar bi mɔmɔk pam. Le bi nyuŋ Uwumbɔr ki bui ke, “Taa kee kan kina.”\fig Tidir aapaacham aah bi pu na|src="HK00232c.tif" size="span" ref="Mak 2.1–12" \fig* 
\s1 Yesu aah yin Liifai pu na 
\r (Matiu 9.9-13; Luk 5.27-32) 
\p  
\v 13 Yesu nan ki gir buen nnyusakpem ni. Le kinipaak dan u chee. Le u tuk bi Uwumbɔr aabɔr.  
\v 14 Waah cha na, le u kan ulampoogaar ubaa u ka baah gaal lampoo nin chee na. Bi yin u ke Liifai, le ute ye Alfeus. Le Yesu bui u, “Li dii mi.” Le u fii, ki dii u. 
\p  
\v 15 Nee aapuwɔb, le Yesu bi Liifai do, ki bi ji tijikaar. Le bilampoogaab ni titunwanbirdam nan wiir, ki dii Yesu. Le bi ponn ni pam mu ka u ni waadidiliib chee, ki bi ji tijikaar.  
\v 16 Le Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb bibaa, bi ye Farisii yaab na aah kan ke Yesu bi ji bilampoogaab ni titunwanbirdam chee tijikaar na, le bi baa waadidiliib, “Ba ŋa u ji bilampoogaab ni titunwanbirdam chee tijikaar?” 
\p  
\v 17 Le Yesu ŋun baah len pu na, le ki bui bi, “Binib bi kpa laafee na aa ban dɔkta, see bi bun na le ban dɔkta. Maa dan ke m nan yin bininyaam. M dan ke m nan yin titunwanbirdam bi nan kpeln baabimbin la.” 
\s1 Kimɔlul aabɔr 
\r (Matiu 9.14-17; Luk 5.33-39) 
\p  
\v 18 Le Jɔnn aadidiliib ni Farisii yaab nan bi lulni bumɔb. Le binib bibaa dan nan bui Yesu ke, “Jɔnn aadidiliib ni Farisii yaab aadidiliib lulni bumɔb la. Ba pu saadidiliib ma aa lulni?” 
\p  
\v 19 Le u baa bi, “Bicham bi dan bi nan ji ubɔndinn aajim na ga ŋmaa lul bumɔb buyoonn upiidinn bi bi chee na aa? Aayii. Buyoonn upiidinn bi bi chee na, baan ŋmaa lul bumɔb.  
\v 20 N‑yoonn mu choo, le bi ga chuu nyan upiidinn na bi chee mpɔɔn. N‑yoonn ngbaan le bi ga lul bumɔb. 
\p  
\v 21 “Ubaa aan di likekepɔln aageln, ki di leŋ libɔkukpokl. U yaa ŋa kina kan, likekepɔln aageln na ga kar libɔkukpokl na. Liboln ngbaan ga waar ki jer njan yaan.  
\v 22 Ubaa mu aan di ndawiin, ki di ŋa kilookpok ponn ni. U yaa ŋa kina kan, kilookpok na ga puu, ki bii. Ndaan na mu ga kpir. Bi ga di ndawiin ki di ŋa kiloopɔŋ ni la.” 
\s1 Juu yaab aakpaakool daal aabɔr 
\r (Matiu 12.1-8; Luk 6.1-5) 
\p  
\v 23 Juu yaab aakpaakool libaa daal, le Yesu ni waadidiliib bɔ dii kisaak kibaa ponn ni. Baah chuun ki cha na, le waadidiliib joo tijikaar na geei, bi ti ŋmɔ.  
\v 24 Le Farisii yaab nan baa Yesu ke, “Ba ŋa saadidiliib ŋani kina? Timi aakaal aa kii ke bi ŋa kina likpaakool daal.” 
\p  
\v 25 Le u baa bi, “Naa karn Ubɔr David aah nan ŋa pu na aa? Nkon nan joo u ni waanib. Baa nan kpa tijikaar.  
\v 26 Le u koo Uwumbɔr Aadichal ni, buyoonn Abiatar nan ye Uwumbɔr aatotoorninkpel na, le ki di Uwumbɔr aaboroboro ŋman, ki joo ti tii waanib mu, bi ŋman. Baah ŋa kina na, le bi bii Moses aakaal mu len ke Uwumbɔr aatotoorb baanja le ga ŋmɔ boroboro ngbaan na. 
\p  
\v 27 “M tuk nimi la, unibɔn pu le likpaakool daal bi, naa ye likpaakool daal pu le unibɔn bi.  
\v 28 Min Unibɔn Aabo le ye likpaakool daal mu Aadindaan.” 
\c 3  
\s1 Yesu aah cha uja u aaŋaal faan na pɔɔk pu na 
\r (Matiu 12.9-14; Luk 6.6-11) 
\p  
\v 1 Le u ki gir buen mmeen aadiik ni. Le uja u aaŋaal faan na bi nima.  
\v 2 Le bi lik Yesu, ke u ga cha uja ngbaan pɔɔk likpaakool daal aan waan cha u pɔɔk. Ba pu? bi ban bi kan nsan aan ki galn u ke u bii likpaakool daal.  
\v 3 Le Yesu bui uja u aaŋaal faan na ke, “Nan sil tikaasisik ni,”  
\v 4 le ki baa bi, “Likpaakool daal kan, ti ga ŋa ni ŋan na aan ni kaa ŋan na? Ti ga tii unii limɔfal aan ti ga ku u? Timi aakaal mɔk timi kinye?” 
\p Le baa len tibaa.  
\v 5 Le u lik bi mɔmɔk, le ki gee liŋuul bi pu. Bitafal aah pɔɔ pu na, le ni bii usui. Le u bui uja u aaŋaal faan na ke, “Taln aaŋaal.” Le u taln uŋaal. Le mu pɔɔk.  
\v 6 Le Farisii yaab ngbaan nyan lipaal, le ki buen Ubɔr Herod aanib chee, le ki kpokl baah ga ŋa pu ki ku Yesu na. 
\s1 Kinipaak aah nan kuun nnyusakpem chee pu na 
\p  
\v 7 Yesu ni waadidiliib nan buen Galilee Aanyusakpem ni. Le kinipaak dii u. Bi nyan ni Galilee aatim ni la, ni Judea aatim ni,  
\v 8 ni Jerusalem, ni Idumea aatim ni, ni ntim mu bi Jɔɔdann aamɔɔdapuul na, ni Taya ni Saidonn aatingbaan ni. Bi nan wiir sakpen a. Bi ŋun Yesu aah tun lijinjiir aatun pu na. Nima le cha bi dan u chee.  
\v 9 Le u bui waadidiliib ke bi di buŋɔb deen nnyun pu, nnyusakpem aagbaan chee, aan u koo ni, kinipaak ngbaan taa muen u.  
\v 10 U nan tii binib pam laafee. Nima le bibum mɔmɔk tur tɔb, bi ti fuu u chee aan ki di biŋaal meeh u.  
\v 11 Tiyayaar ti joo binib na aah kan u na, le ti cha bi gbaan unimbiin ni, le ki teen ke, “Aa ye Uwumbɔr Aajapɔɔn la.” 
\p  
\v 12 Le Yesu kae tiyayaar ngbaan ke, “Taa li joo mi mooni man.” 
\s1 Yesu aah nyan waakpambalb kipiik ni bilee pu na 
\r (Matiu 10.1-4; Luk 6.12-16) 
\p  
\v 13 Yesu nan jon lijool paab, le ki yin waah ban binib bi na ke bi dan u chee. Le bi dan u chee.  
\v 14 Le u nyan bijab kipiik ni bilee, bi ti li bi u chee. Le u yin bi ke waakpambalb. U nyan bi ke u tun bi, aan bi ti tuk binib Uwumbɔr aabɔr,  
\v 15 ki li kpa mpɔɔn ki nyan tiyayaar binib ni. 
\p  
\v 16 Waah nyan bijab kipiik ni bilee bi na aayimbil sɔ: Simonn, le Yesu duln u ke Piita;  
\v 17 Jems ni unaal Jɔnn bi ye Sebedee aajapɔtiib na, le Yesu duln bi ke Boanejes. Boanejes aatataa le ye ke “Binib bi tar ke utaal na”;  
\v 18 ni Andru, ni Filip, ni Batolomiu, ni Matiu, ni Tomas, ni Jems u ye Alfeus aajapɔɔn na; ni Tadeus; ni Simonn u nan ban u kuln waatiŋ aadim na;  
\v 19 ni Judas Iskariot, u ga nan kooh uma Yesu na. 
\s1 Binib bibaa aah sii Uwumbɔr Aafuur Nyaan pu na 
\r (Matiu 12.22-32; Luk 11.14-23; 12.10) 
\p  
\v 20 Le Yesu chaa kun. Le kinipaak ki kuun ni u chee. Nima pu na, u ni waadidiliib aa nan kpa nsan bi ji tijikaar.  
\v 21 Udoyaab aah ŋun kina na, le bi dan bi nan chuu u; ba pu? bi ŋun binib len ke u waar la. 
\p  
\v 22 Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb bi nyan ni Jerusalem na le bui ke kinimbɔŋ, ki bi yin ki ke Beelsebul, u ye tiyayaar aayidaan na, le joo u ki tii u mpɔɔn ke u nyan tiyayaar binib ni. 
\p  
\v 23 Baah len kina na, le Yesu yin bi ke bi dan u chee, le ki ŋak bi ŋiyataŋak ke, “Kinimbɔŋ ga ŋa kinye ki nyan kima kinimbɔŋ binib ni?  
\v 24 Kitiŋ kibaa ni aanib yaa yakr ki yaa jaa kijaak kan, kitiŋ ngbaan ga bee yɔli.  
\v 25 Lidichal libaa ni aanib yaa yakr ki jaa kijaak kan, lidichal ngbaan ga bee yɔli.  
\v 26 Kinimbɔŋ aanaan yaab yaa yakr ki jaa kijaak kan, kaan ki ŋmaa sil. Kaanaan ga doo.” 
\s1 Yesu aah nyaŋ mpɔɔndaan kinimbɔŋ ki bii kaawan pu na 
\r (Matiu 12.29; Luk 11.21-22) 
\p  
\v 27 “Ubaa aan ŋmaa koo mpɔɔndaan\f + \fr 3:27 \ft : Mpɔɔndaan na ye kinimbɔŋ la. Le Yesu kpa mpɔɔn jer u ki buu u.\f* aadichal ni, ki bii waawan, see u puen buu u le waahr, le ki nin bii waadichal. 
\p  
\v 28 “M tuk nimi mbamɔn la, Uwumbɔr ga di cha binib aatunwanbir mɔmɔk ki pinn bi. Bi yaa sii u kan, u ga di cha pinn bi.  
\v 29 Uwumbɔr Aafuur Nyaan ma kan, unii yaa sii muma kan, Uwumbɔr aan di cha pinn u. U ga li kpa taani n‑yoonn mu kaa kpa ndoon na.”  
\v 30 Binib bibaa nan bui ke tiyayaar le joo Yesu. Nima le cha u len kina. 
\s1 Binib bi ye Yesu aana ni unaatiib na 
\r (Matiu 12.46-50; Luk 8.19-21) 
\p  
\v 31 Le Yesu aana ni unaatiib fuu ni ki si lipaal, le ki tun unii ke u ti yin Yesu.  
\v 32 Le kinipaak ka gob Yesu. Le bi tuk u, “Lik, aana ni aanaatiib si lipaal ki ban si la.” 
\p  
\v 33 Le u baa bi ke, “Ŋma ye nna? Bilabi ye nnaatiib?”  
\v 34 le ki fenn toŋ waadidiliib bi ka gob u na, le ki bui ke, “Lik, nna ni nnaatiib sɔ.  
\v 35 Ba pu? unii umɔk ŋani Uwumbɔr aah gee pu na, uma le ye nnaal, ni nninkpan, ni nna.” 
\c 4  
\s1 Unii u yaa njikaabim na aayataŋakl 
\r (Matiu 13.1-9; Luk 8.4-8) 
\p  
\v 1 Yesu nan ki gir buen Galilee aanyusakpem aagbaan, ki ti tuk binib Uwumbɔr aabɔr. Le kinipaak sakpeŋ ki kuun ni u chee. Baah wiir pu na, le u koo kal buŋɔb ni, nnyun ni. Kinipaak ngbaan mu nan si nnyusakpem aagbaan.  
\v 2 Le u tuk bi tibɔr pam ŋiyataŋak ponn ni. 
\p  
\v 3 U nan bui bi ke, “Li pel man, ukpaal ubaa le nan buen u ti yaa njikaabim.  
\v 4 Waah yaa njikaabim ngbaan na, le mubaa lir nsan ni. Le inyoon dan, ki nan peei jin.  
\v 5 Le mubaa mu lir ntakpateer paab, titan aah kaa wiir nin chee na. Titan aah kaa wiir na, le mu guu punn mala.  
\v 6 Le nwiin puu, ki ton, ki see mu. Mu aah kaa kpa inyaan mbamɔm na, le mu yɔl, ki kpo.  
\v 7 Le mubaa mu lir ikokon ponn ni. Le ikokon muun, le ki ku mu, le mu aa mar.  
\v 8 Le mubaa mu lir kitiŋ ki ŋan na ponn ni, ki punn, le ki muun, ki mar. Ngem lun piitaa piitaa, ngem mu lun imonko itata, ngem mu lun nkub nkub. 
\p  
\v 9 “U kpa litafal na kan, u ŋun.” 
\s1 Ŋitaa ŋi pu u ŋak bi ŋiyataŋak na 
\r (Matiu 13.10-17; Luk 8.9-10) 
\p  
\v 10 Yesu aah bi ubaa na, le waadidiliib kipiik ni bilee na, ni binib bi nan bi u chee na nan dan ki nan baa u waayataŋak ngbaan aatataa.  
\v 11 Le u bui bi ke, “Uwumbɔr le cha ni bee waanaan aabɔbɔrkaan. Binib bi kaa bi waanaan ni na, u ŋak bima le ŋiyataŋak, 
\q1  
\v 12 ‘Aan bi lik ki lik, kaa waa, 
\q2 ki pel ki pel, kaa beer naatataa. 
\q1 Bi yaa ŋun ki bee naatataa kan, 
\q2 nibaakan bi ga kpeln baabimbin, 
\q2 aan Uwumbɔr di cha baatunwanbir ki pinn bi.’”\f + \fr 4:12 \ft : Lik Aisaya 6.9-10.\f* 
\s1 Unii u yaa njikaabim na aayataŋakl aatataa 
\r (Matiu 13.18-23; Luk 8.11-15) 
\p  
\v 13 Le Yesu baa bi ke, “Naa bee liyataŋakl ngbaan aatataa aa? Ni ga ŋa kinye ki bee ŋiyataŋak ŋiken aatataa?  
\v 14 Liyataŋakl ngbaan aatataa le ye ke ukpaal ngbaan le ŋaŋ unii u tuk binib Uwumbɔr aabɔr na.  
\v 15 Ndibim mu lir nsan ni na le ŋaŋ binib bi ŋun Uwumbɔr aabɔr na. Libuul ngbaan ni le kinimbɔŋ dan ki nan nyan ti bisui ni.  
\v 16 Mu lir ntakpateer pu na le ŋaŋ binib bi ŋun tibɔr ngbaan, ki gaa ti mala ni mpopiin na.  
\v 17 Bi mu aa gaa ti bisui ni mbamɔm, kaa joo ti ni yunn. Bi yaa kan limukl ti pu kan, bee binib yaa ŋa bi falaa ti pu kan, libuul ngbaan ni le bi ga di ti lii.  
\v 18 Binib bibaa mu bi ke njikaabim mu lir ikokon ponn ni na la.  
\v 19 Bi ŋun tibɔr ngbaan la. Le dulnyaa wee ni aabɔr, ni liwankpal aakɔrk, ni tiwan aabɔŋ aakɔrk mu koo bisui ni, le ki ku tibɔr ngbaan bisui ni, le taa mar.  
\v 20 Mu lir kitiŋ ki ŋan na ponn ni na le ŋaŋ binib bi ŋun tibɔr ngbaan, ki gaa ti, le ki mar. Ngem mar piitaa piitaa, ngem mu mar imonko itata, ngem mu mar nkub nkub.” 
\s1 Karyaa aayataŋakl 
\r (Luk 8.16-18) 
\p  
\v 21 Le u baa bi ke, “Unii yaa see karyaa kan, u ga di lisambil chiŋ u pu uu? U ga di siin tiwandookaan aataab la aa? Waan di tɔŋ tiwan nibaa pu la aa?  
\v 22 Tibɔr timɔk bɔɔ na, ti ga kpiir. Tibɔbɔrkaan mɔmɔk mu ga nyan mpaan pu.  
\v 23 U kpa litafal na kan, u ŋun. 
\p  
\v 24 “Cha nitafal li bi naah ŋun ti na ni man. Naah tii pu na, Uwumbɔr mu ga giin kina le ki tii nimi. U ga tii nimi ki jer naah tii pu na.  
\v 25 Unii umɔk kpa na, Uwumbɔr ga kpee u. Unii u kaa kpa na, Uwumbɔr ga chuu gaa waah kpa ni pɔkaa na.\f + \fr 4:25 \ft : Naatataa le ye ke unii u pel Uwumbɔr aabɔr na, Uwumbɔr ga cha u moo ŋun. Unii u kaa pel na, Uwumbɔr aan ki cha u ŋun.\f* 
\s1 Tijikaar aah ŋa pu na aayataŋakl 
\p  
\v 26 “Uwumbɔr aanaan naahn njikaabim mu uja bun waasaak ni na la.  
\v 27 U geeni kinyeek, kitaak yaa woln kan, u fii. Le njikaabim ngbaan ga punn, ki muun. Waa nyi mu aah ŋa pu ki punn, aan ki muuni na.  
\v 28 Kitiŋ ngbaan le cha tijikaar ŋa. Njan le mu punn, le ki nin muun ki poo, le ki mar.  
\v 29 Ti yaa nan biir kan, ni ŋeer lijikaacheel la. Nima pu na, u ga di gɔrk, ki buen ti chee ti.” 
\s1 Tisufar aabil aayataŋakl 
\r (Matiu 13.31-32, 34; Luk 13.18-19) 
\p  
\v 30 Yesu nan baa bi ke, “M ga di ba ki di ŋaŋ Uwumbɔr aanaan? M ga di liyataŋakl bayaar ki di ŋaŋ mu?  
\v 31 Mu naahn linaanyiimbil la. Libil ngbaan le ye libil waatiir, ŋibil mɔmɔk filk jer lima la.  
\v 32 Bi yaa di li bun kan, li ga punn ki muun ki jer tisufar mɔmɔk, ki ŋa ibon i filk na. Le inyoon i laani paacham na ga ŋmaa ter yaadil ibon ngbaan pu.” 
\p  
\v 33 Kina le Yesu di ŋiyataŋak ŋimina aaboln pam tuk bi Uwumbɔr aabɔr. U ŋak bi ŋiyataŋak ki ti ŋeer baah ga ŋmaa pel pu na la.  
\v 34 Waa len tibaa bi chee, see ŋiyataŋak ŋmeen. U ni waadidiliib aah bi bibaa na, le u ŋeer ŋiyataŋak ngbaan aatataa tuk bi. 
\s1 Yesu aah ŋa pu ki cha kibuŋ ŋmin na 
\r (Matiu 8.23-27; Luk 8.22-25) 
\p  
\v 35 Nwiin ngbaan daal aajook, le u bui waadidiliib ke, “Cha ti puur nnyusakpem man.”  
\v 36 Le bi siir kinipaak ngbaan chee, ki koo u chee buŋɔb ni. Iŋɔi iken mu nan bi nima chee.  
\v 37 Baah cha na, le kibuŋ ti fii ki bi daar. Le tinyunkpenn fii yeŋni, ki koo buŋɔb ngbaan ponn ni, le bu ban bu liin.  
\v 38 Yesu mu dɔ liyikukur pu geen, liŋɔjuul wɔb. Le bi dan nan finn u, le ki bui u ke, “Umɔmɔkr, ti yaa bee nnyun ni kan, aatafal aa bi ti ni ii?” 
\p  
\v 39 Le u fii ki kae kibuŋ ngbaan, le ki bui nnyun ngbaan ke, “Doon suuna.” Libuul ngbaan ni, le kibuŋ ngbaan ŋmin, nnyun mu doon suuna, ni mɔmɔk ŋmin chii.  
\v 40 Le u baa bi, “Ba ŋa ni san ijawaan? Naa kee gaa mi ki kii mbamɔm aa?” 
\p  
\v 41 Tɔ, ijawaan nan chuu bi sakpen, le bi baa tɔb ke, “Ba aanibol bi na? Kibuŋ ni nnyun mu kpaan kii waamɔb.” 
\c 5  
\s1 Yesu aah cha uwaar pɔɔk pu na 
\r (Matiu 8.28-34; Luk 8.26-39) 
\p  
\v 1 Le bi fuu nnyusakpem aadapuul, Gerasiin yaab aatiŋ ni.  
\v 2 Le uwaar ubaa nan bi nima.  
\v 3 Waakookoo yaan nan ye baah sui binib titakpalunn ti ponn ni na la. Ubaa aa ŋmaa baa u kaan. Bi yaa buu u tikululn kan, u keei ti la.  
\v 4 Bi nan joo idɔribi ni tikululn buu u kpala kpala. Le u keei tikululn ngbaan, ki gbaa wiir idɔribi mu. Ubaa aa ŋmaa tiŋ u.  
\v 5 Nwiin pu ni kinyeek, u po bi ŋikaakul ngbaan ni, ni ŋigongon paab, ki tar, ki joo ŋitakpal geei ubaa. 
\p  
\v 6 Yesu aah nyan buŋɔb ni na, le uwaar ngbaan bi dandar, ki kan u, ki san nan tooh u nsan ni, le ki nan gbaan unimbiin ni, ki doon u.  
\v 7-8 Le Yesu bui ke, “Tiyayaar, nyan uja ngbaan ni.” Le u teen ki len mpɔɔn pu ke, “Yesu, si u ye Uwumbɔr u kaa kpa ŋeen aatɔ na Aajapɔɔn na, aa ban ba m chee? M gaŋ si Uwumbɔr pu, taa ŋa mi falaa.” 
\p  
\v 9 Le Yesu baa u, “Bi yin si ke ba?” 
\p Le u bui u, “Ti ye tiyayaar ti wiir na la, nima le bi yin mi ke Kipaak,”  
\v 10 le ki gaŋ u sakpen ke u taa jenn nyan ti kitiŋ kee ni. 
\p  
\v 11 Igbeer ibaa mu nan bi nima chee, ki wiir, ki chuun ji limɔɔgongoln paab.  
\v 12 Le tiyayaar ngbaan gaŋ Yesu ke, “Cha ti ti koo igbeer ngbaan ni.”  
\v 13 Le u kii. Le ti nyan uja ngbaan ni, ki ti koo igbeer na ni. Le igbeer mɔmɔk san sunn limɔɔgongoln taab, ki ti koo nnyun ni, ki bee nnyun ni. I ga nan li fuu ŋichur ŋilee. 
\p  
\v 14 Le bijab bi kii igbeer ngbaan na san buen kitiŋ ni, ni itingbaan ni, ki ti tuk binib tibɔr ngbaan. Binib aah ŋun kina na, le bi dan bi nan lik budabu ŋa na,  
\v 15 le ki fuu ni Yesu chee, ki kan uja u tiyayaar ti wiir na nan joo u na ka nima. U cheer, ki pee tiwanpeenkaan, kaa ki chuun uŋmeen. Le ijawaan chuu bi.  
\v 16 Binib bi kan Yesu aah nyan tiyayaar uja ngbaan ni pu na nan tuk bi Yesu aah ŋa pu na, ki tuk bi naah ŋa igbeer ngbaan mu pu na.  
\v 17 Le bi gaŋ Yesu ke u nya baatiŋ ni. 
\p  
\v 18 Le u gir ti koo buŋɔb na ni. Waah gir u ti koo buŋɔb ni na, le uja u tiyayaar nan joo u na gaŋ u ke u cha u dii u.  
\v 19 Le u yii, le ki bui u, “Gir kun, ki ti tuk aadoyaab Uwumbɔr aah san si kinimbaak ki tun litukpaan tii si pu na.” 
\p  
\v 20 Le u buen, ki di bɔ dii kitiŋ ki bi yin ki ke Ntim Kipiik na ni, le ki tuk binib Yesu aah tun litukpaan pu ki tii u na. Le ni gar bi mɔmɔk pam. 
\s1 Yesu aah cha upii ubaa pɔɔk aan ki fikr upiibo nkun ni pu na 
\r (Matiu 9.18-26; Luk 8.40-56) 
\p  
\v 21 Yesu nan ki gir puur nnyusakpem aadapuul, buŋɔb na ni. Waah ti fuu nima na, le kinipaak sakpeŋ kuun ni u chee. Le u si nnyun aagbaan.  
\v 22 Le uja ubaa dan u chee. U ye mmeen aadiik ni aaninkpel ubaa la. Le bi yin u ke Jairus. Waah kan Yesu na, le u nan gbaan unimbiin ni,  
\v 23 ki gaŋ u sakpen le ki bui u ke, “Ni yaa ki kpee siib na kan, mbisal ga kpo. M gaŋ si la, dan nan di aaŋaal ki di paan u pu, aan u pɔɔk ki taa kpo.” 
\p  
\v 24 Le Yesu dii u buen. Le kinipaak ngbaan mu dii Yesu, ki mueni u. 
\p  
\v 25 Le upii u fu tipiir ŋibin kipiik ni ŋilee taa door na, mu bi nima chee.  
\v 26 U nan chaa biteteeb chee, ki kan falaa aabɔŋ mɔmɔk, ki jin waamombil mɔmɔk doo, le naa soor. U nan moo buŋni la.  
\v 27-28 Le u ŋun Yesu aabɔr, le ki len usui ni ke u yaa po meeh waawanpeenkaan kan, u ga pɔɔk. Le u bɔ kinipaak ngbaan ponn ni, ki paan Yesu aapuwɔb, ki taln uŋaal, ki meeh waawanpeenkaan. 
\p  
\v 29 Libuul ngbaan ni, le u pɔɔk, ki bee uwon ponn ni ke iween ngbaan doo a.  
\v 30 Le Yesu bee usui ni ke mpɔɔn ngem nyan u ni a. Le u fenn kinipaak ngbaan ni, ki baa ke, “Ŋma meeh maawanpeenkaan?” 
\p  
\v 31 Le waadidiliib bui u, “Aa kan kinipaak ngbaan aah kpei si pu na, le aa baa ke ŋma meeh si?” 
\p  
\v 32 Le u fenn, ki lik ŋipepel mɔmɔk ke u kan udaan u meeh u na.  
\v 33 Le upii ngbaan bee tiwan ni ŋa u na. Ijawaan mu chuu u, le uwon gbaa. Le u dan nan gbaan Yesu aanimbiin ni, ki tuk u waabɔr mɔmɔk.  
\v 34 Le Yesu bui u, “Mbisal, saah gaa mi ki kii mbamɔm pu na, nima le cha aa pɔɔk. Li cha ni mpopiin. Saaween ngbaan aan ki fii.” 
\p  
\v 35 Yesu aah len kina na, le binib bibaa nyan ni Jairus do, ki tooh ni bi nsan ni, ki nan bui Jairus ke, “Aabisal kpo a. Taa ki cha Umɔmɔkr ngbaan ŋani falaa ki cha aado.” 
\p  
\v 36 Yesu nan ŋun baah len pu na, le ki bui Jairus, “Tii mi naadii, ki taa san ijawaan.”  
\v 37 Yesu aa nan cha ubaa ki dii u ki kpee Piita ni Jems, ni Jems aanaal Jɔnn pu.  
\v 38 Yesu nan fuu Jairus do le ki ŋun kifuuk pu. Binib bi nima ki wiir, ki wii ikpowiil, ki kaani.  
\v 39 Le u koo lidichal ngbaan ni. Waah koo ni na, le u baa bi, “Ba ŋa ni kpa kifuuk kina, ki wii? Ubo ngbaan aa kpo. U geen la.” 
\p  
\v 40 Le bi laa u sakpen. Le u jenn nyan bi mɔmɔk lipaal,  
\v 41 ki di ubo ngbaan aate ni una, ni waadidiliib bitaa na, ki di koo waah bi kidiik ki ponn ni na, le ki ti chuu uŋaal, ki bui u ke, “Upiibo, m bui si la, fiin.” 
\p  
\v 42 Libuul ngbaan ni, le u fii sil, ki chuun gonni. U nan ye ŋibin kipiik ni ŋilee aabo la. Le ni gar bi ki ti nyaŋ.  
\v 43 Le Yesu bui bi ke bi taa tuk unii ubaa, le ki bui bi ke bi tii upiibo ngbaan tijikaar u ji. 
\c 6  
\s1 Nasaref aatiŋ aanib aah yii Yesu pu na 
\r (Matiu 13.53-58; Luk 4.16-30) 
\p  
\v 1 Yesu nan siir nima chee, ki gir buen udo aatiŋ ni. Le waadidiliib dii u.  
\v 2 Likpaakool daal, le u buen mmeen aadiik ni, ki ti tuk binib Uwumbɔr aabɔr. Kinipaak ki bi nima na aah ŋun waaliin na, ni gar bi pam. Le bi baa tɔb ke, “Uja wee kan nimina mɔmɔk la chee? U tee kpa ba aalanboln na? Waah tun lijinjiir aatun pu na, u ŋani kinye ki tun ŋi?  
\v 3 Waa ye kapenta na aa? Waa ye Mari aajapɔɔn la aa? Waa ye Jems, ni Joses, ni Judas, ni Simonn aakpel la aa? Uninkpatiib aa bi do chee na la aa?” Binib ngbaan nan len kina ki yii u. 
\p  
\v 4 Le u bui bi, “Binib pak Uwumbɔr aabɔnabtiib la, see bido aatiŋ ni aanib, ni baamaal, ni baachiln ni aanib baanja le aan pak bi.” 
\p  
\v 5 Le u di uŋaal paan bibum siib pu, ki cha bi pɔɔk, kaa ki ŋmaa tun lijinjiir aatuln liken nima chee; ba pu? baa nan gaa u ki kii.  
\v 6 Baah kaa gaa u ki kii na, le ni gar u pam. 
\s1 Yesu aah tun waadidiliib kipiik ni bilee pu na 
\r (Matiu 10.5-15; Luk 9.1-6) 
\p U nan bɔ dii itingbaan ni, le ki tuk binib Uwumbɔr aabɔr.  
\v 7 Le u yin waadidiliib kipiik ni bilee na ke u tun bi nibaa chee, bilelee, bilelee. U tii bi mpɔɔn ke bi ti nyan tiyayaar binib ni,  
\v 8 le ki bui bi, “Ni taa tun lisachuln aatuln libaa. Ni taa li joo nibaa see kijaangbeek baanja. Ni taa li joo tijikaar, ki taa li joo litaakɔr, ki taa li joo ŋimombil tikpalɔnn ni, ki taa li joo libɔkul ki kpee naah pee li na pu.  
\v 9 Ni li tak ŋinaatak man.  
\v 10 Naah ti koo lidichal li ponn ni na, ni li bi li ponn ni ki ti saa bundaln ni ga nyan kitiŋ ngbaan ponn ni na, ki taa ki kpeln lidichal.  
\v 11 Kitiŋ kibaa aanib yaa kaa gaa nimi, ki yaa yii nimi aabɔr kan, ni nya nima, ki kpaar nitaa aatatan lii nima. Nimina le ga li ye nsurm ki tii bi.” 
\p  
\v 12 Waadidiliib ngbaan nan buen, le ki ti bui binib, “Kpeln nimi aabimbin man.”  
\v 13 Bi nan nyan tiyayaar binib pam ponn ni, ki di nkpan nuk binib pam aayil, le bi pɔɔk. 
\p  
\v 14 Yesu aayimbil nan moon ŋipepel mɔmɔk ni. Le Ubɔr Herod mu ti ŋun u pu, le ki bui ke Jɔnn u nan muini binib nnyun ni na le fikr nkun ni, nima le cha u kpa mpɔɔn ki tun lijinjiir aatun ngbaan. 
\p  
\v 15 Le biken mu bui ke u ye Uwumbɔr aabɔnabr Elaija u nan bi n‑yaayoonn na la. Le biken mu bui ke u ye Uwumbɔr aabɔnabr ke bibɔnabtiib bi nan bi n‑yaayoonn na la. 
\s1 Jɔnn u nan muini binib nnyun ni na aakun 
\r (Matiu 14.1-12; Luk 9.7-9) 
\p  
\v 16 Tɔ, Ubɔr Herod aah ŋun Yesu aabɔr na, le u bui ke, “U ye Jɔnn, u m nan chuu gii uyil na la. U fikr nkun ni la.”  
\v 17 Budabu pu Ubɔr Herod len kina na le ye ke u nan tun waajab bi ti chuu Jɔnn, ki buu u tikululn, ki di u ŋa kiyondiik ni. Taani u cha u chuu u na, le ye ke Jɔnn nan bui u ke waah ŋa pu na, naa ŋan. Ba pu? Ubɔr Herod nan kpa naal ubaa, bi yin u ke Filip, le u nan gaa unaal ngbaan aapuu u chee. Bi yin upii ngbaan ke Herodias.  
\v 18 Le Jɔnn bui Ubɔr Herod ke waah gaa unaal aapuu na, u bii Uwumbɔr aakaal. 
\p  
\v 19 Nima pu le Herodias nan nann Jɔnn, ki ban u ku u, kaa ŋman;  
\v 20 ba pu? Ubɔr Herod aa nan cha u ŋa u nibaa. Herod san Jɔnn ki bee ke u ye uninyaan u bi chain na la. Nima pu na, Herod nan gee u li pel waabɔr. Waah nan ŋun waabɔr ti na nan ŋa u ilandak sakpen a. 
\p  
\v 21 Le Ubɔr Herod aamaal aawiin daal nan fuu. Le u ŋa tijikaar pam, ki yin bininyuum, ni waajab aaninkpiib, ni Galilee aatiŋ aaninkpiib ke bi dan nan ji.  
\v 22 Baah bi ji tijikaar ngbaan na, le Herodias aabisal dan nan waa liwaal bi mɔmɔk aanimbiin ni. Le ni mɔɔr Ubɔr Herod, ni binib bimɔk nan bi ji u chee tijikaar na. Le Ubɔr Herod bui u ke u ga tii u ipiin. U yaa len waah ban pu na kan, nima le u ga tii u.  
\v 23 U nan puu Uwumbɔr ke u ga tii u waah ban pu na; ni yaa po ye waanaan ligeln kan, u ga tii u. 
\p  
\v 24 Le usapɔɔn ngbaan buen ti baa una ke, “M ga bui u ke u tii mi ba?” 
\p Le una Herodias kan nsan mu u ga di ku Jɔnn na, le ki bui waabo ke, “Li cha ti bui u ke aa ban Jɔnn u muini binib nnyun ni na aayil la.” 
\p  
\v 25 Le u gir buen Ubɔr Herod chee mala, ki ti bui u ke, “M ban ke aa di Jɔnn u muini binib nnyun ni na aayil, ki di ŋa likusambil ponn ni, ki di tii ni mi dandana wee.” 
\p  
\v 26 Waah len kina na, le ni bii Ubɔr Herod aasui sakpen. Waah puu tipuur ti bicham aanimbil ni na, nima le waa ban ke ti bee.  
\v 27 Libuul ngbaan ni le u tun waajab ponn ni ubaa ke u ti li joo ni Jɔnn aayil. Le uja ngbaan buen kiyondiik ni, ki ti chuu gii ni Jɔnn aayil,  
\v 28 ki di ŋa likusambil ponn ni, ki joo ni nan di tii usapɔɔn ngbaan. Le u mu di ti tii una.  
\v 29 Jɔnn aadidiliib aah ŋun kina na, bi dan nan yoor linikpol ngbaan, ki ti di sub. 
\s1 Yesu aah kpiin bijab ŋichur ŋiŋmu pu na 
\r (Matiu 14.13-21; Luk 9.10-17; Jɔnn 6.1-14) 
\p  
\v 30 Yesu aakpambalb nan ki gir ni u chee, ki nan tuk u baah tuk binib Uwumbɔr aabɔr, ki tun lituln mɔmɔk pu na.  
\v 31 Binib mu nan bi nima chee ki wiir, bibaa choo, biken mu gir. Nima pu na, u ni waadidiliib aa nan kpa mpaan bi ji tijikaar. Le u bui bi, “Cha ti buen kipɔɔk ni, binib aah kaa bi nin chee na, ki ti li bi tibaa, ki kal ki fuur.”  
\v 32 Le bi koo buŋɔb ni, ki kpak nnyusakpem aagbaan, ki ti bi kipɔɔk ni bibaa. 
\p  
\v 33 Binib nan kan baah cha pu na. Le bi ponn ni pam bee bi, le ki nyan itingbaan mɔmɔk ni, ki san kpak nnyusakpem aagbaan, ki ti puen bi fuu nima.  
\v 34 Yesu aah nan ti fuu nima ki nyan buŋɔb ni na, u kan kinipaak sakpeŋ. Bi nan bi ke ipiih i chuun kaa kpa upihkpaal na. Nima le u san bi kinimbaak, ki tuk bi Uwumbɔr aabɔr pam.  
\v 35 Kijook aah joor na, le waadidiliib dan nan bui u ke, “Ti bi kipɔɔk ni la. Kijook mu joor a.  
\v 36 Cha binib ngbaan buen itingbaan ni ki ti daa tijikaar ki ji.” 
\p  
\v 37 Le u bui bi, “Nimi nibaa tii bi tijikaar bi ji man.” 
\p Le bi baa u, “Ti ga di iwiin ikui ilee aapal ki daa tijikaar ki nan tii bi, bi ji ii?” 
\p  
\v 38 Le u baa bi, “Ni kpa ŋiboroboro kpin ŋiŋa? Li cha ti lik man.” 
\p Le bi buen ti lik, ki gir ni nan tuk u ke, “Ti kpa ŋiboroboro kpin ŋiŋmu ni ijan ilee.” 
\p  
\v 39 Le u bui kinipaak ngbaan mɔmɔk ke, “Kaln kitiŋ timosɔnn pu man, ŋikpuk ŋikpuk.”  
\v 40 Le bi kal nkub nkub, ikuul piiŋmu pu.  
\v 41 Le u yoor ŋiboroboro kpin ŋiŋmu, ni ijan ilee ngbaan, ki waan lik paacham, ki doon Uwumbɔr, le ki gii gii boroboro ngbaan, ki di tii waadidiliib ke bi yakr siin binib ngbaan aanimbiin ni. Le u yakr ijan ilee ngbaan mu, ki di tii bi mɔmɔk.  
\v 42 Le bi mɔmɔk ŋman ki bab.  
\v 43 Baah ŋman ki bab na, le waadidiliib kuun boroboro ni ijan i gur na, ki gbiin tibɔɔkur kipiik ni tilee.  
\v 44 Bijab bi jin tijikaar ngbaan na nan ye ŋichur ŋiŋmu la. 
\s1 Yesu aah chuun nnyun pu pu na 
\r (Matiu 14.22-33; Jɔnn 6.15-21) 
\p  
\v 45 Libuul ngbaan ni, le Yesu muk waadidiliib ke bi gir koo buŋɔb na ni, ki loln u pu nsan, ki puur nnyusakpem aadapuul, ki buen Betseda aatiŋ ni. Le u tuk kinipaak ngbaan ke bi li cha kun.  
\v 46 Waah chɔi bi na, le u jon lijool paab, u ti mee Uwumbɔr.  
\v 47 Le ni mue. Le u bi nima, ubaa. Waadidiliib mu nan bi buŋɔb ni, nnyusakpem aakaasisik ni.  
\v 48 Libuln mu daar ki tok bi sakpen ki muk bi. Le Yesu kan ke ni pɔɔ sakpen baah ga ŋaal buŋɔb pu aan bu chuun na. Ikooja aah wii buyoonn na, le u chuun nnyun paab, ki buen bi chee, ki ti ŋaŋ bi. U ba ga nan jer bi pu.  
\v 49-50 Le bi mɔmɔk kan u chuun nnyun pu. Baah kan u na, le bi dak ke ni ye utekpiir aawiin la. Le ijawaan chuu bi sakpen. Le bi faa ikuun. 
\p Libuul ngbaan ni le u bui bi, “Chuu nibaa man. Min ye. Ni taa san ijawaan man,”  
\v 51 le ki koo buŋɔb ni bi chee. Waah koo buŋɔb ni na, le libuln ŋmin. Le ni gar bi ki ti nyaŋ;  
\v 52 ba pu? bitafal aah pɔɔ pu na, nima le baa bee waah fe di boroboro tun lijinjiir aatuln pu na aatataa. 
\s1 Yesu aah cha bibum pɔɔk Genesaret aatiŋ ni pu na 
\r (Matiu 14.34-36) 
\p  
\v 53 Le bi fuu nnyusakpem aadapuul, Genesaret aatiŋ chee, le ki nyan buŋɔb ni, ki di bu gbin.  
\v 54 Baah ti nyan buŋɔb ni na, libuul ngbaan ni le binib bee Yesu,  
\v 55 ki san buen itingbaan mɔmɔk ni, ki luln ni bibum ŋikeken ni, ki joo ni bi u chee. Bi yaa ŋun waah bi nin chee na kan, le bi joo ni bibum u chee.  
\v 56 U yaa buen ntisakpem ni, bee itingbaan ni kan, bi joo ni bibum, ki nan bilni kinyaŋ ni, le ki mee u ke u cha bibum meeh waabɔkul aamɔjuul. Bimɔk meeh li na, libuul ngbaan ni le bi pɔɔk. 
\c 7  
\s1 Biyaajatiib aakaal 
\r (Matiu 15.1-9) 
\p  
\v 1 Le Farisii yaab ni Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb bibaa nyan Jerusalem, ki dan nan kuun Yesu chee.  
\v 2 Bi nan kan ke waadidiliib bibaa aah ji tijikaar pu na, bi bii baakaal; ba pu? baa ŋir biŋaal. 
\p  
\v 3 Farisii yaab ni Juu yaab biken dii biyaajatiib aakaal la. Bi yaa kaa ŋir biŋaal mbamɔm kan, baan ji tijikaar.  
\v 4 Bi yaa nyan kinyaŋ ni kan, baan ji nibaa see bi puen fu nnyun waahr, le ki dii ikaal aabɔŋ aabɔŋ ke nimina na, ki ŋir ŋisambil, ni ŋibuu, ni tiyir, ni tiwandookaan, baakaal aah dii pu na. 
\p  
\v 5 Le Farisii yaab, ni Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb ngbaan baa Yesu ke, “Ba ŋa saadidiliib aa dii tiyaajatiib aakaal? Bi ji tijikaar kaa ŋir biŋaal.” 
\p  
\v 6 Le u bui bi, “Nimi biŋmaŋmannim, Uwumbɔr aabɔnabr Aisaya aah nan len nimi aabɔr na, u nan len mbamɔn la ke, 
\q1 ‘Binib ngbaan pak Uwumbɔr bumɔb ni la. 
\q2 Bisui daa u chee. 
\q1  
\v 7 Bi dooni u yɔli la, 
\q2 ki mɔk binib biyaajatiib aakaal, ke ni ye waakaal la.’”\f + \fr 7:7 \ft : Lik Aisaya 29.13.\f* 
\p  
\v 8 Yesu nan ki tuk bi ke, “Ni di Uwumbɔr aakaal lii, le ki joo binib yaan. 
\p  
\v 9 “Ni tee yii Uwumbɔr aakaal, le ki dii niyaajatiib aakaal.  
\v 10 Moses nan len ke, ‘Aa li pak aate ni aana,’\f + \fr 7:10 \ft : Lik Nnyam 20.12; Ikaal 5.16.\f* ki ki len ke, ‘Unii yaa len tibɔbir lii ute, bee una pu kan, ni ku u.’\f + \fr 7:10 \ft : Lik Nnyam 21.17; Liifai Yaab 20.9.\f* 
\v 11 Le nima len ke unii yaa bui ute, bee una ke, ‘Maah ba ga tii si ni na, maan ki ŋmaa tii si. M di tii Uwumbɔr a,’  
\v 12 ki yaa kaa tii ute ni una nibaa kan, ni kii kina la.  
\v 13 Nimina ponn ni, ni yii Uwumbɔr aabɔr, le ki dii niyaajatiib aakaal, ki tuk binib ke bi mu li dii kina. Ni ŋani tiwan nimina mɔmɔk aabɔŋ pam.” 
\s1 Tiwan ni ŋani unii titunwanbirdaan na 
\r (Matiu 15.10-20) 
\p  
\v 14 U nan ki yin kinipaak ngbaan, le ki bui bi, “Ni mɔmɔk li pel man, aan ki bee maah ga tuk nimi pu na aatataa.  
\v 15 Tiwan ni unii di ŋa umɔb ni u di nab na nibaa aan ŋmaa ŋa u titunwanbirdaan. Tiwan ni nyani umɔb ni na, nima le ŋani u titunwanbirdaan. [  
\v 16 U kpa litafal na kan, u ŋun.”] 
\p  
\v 17 Le u siir kinipaak ngbaan chee, ki kun. Waah koo kidiik ni na, le waadidiliib baa u waayataŋakl ngbaan aatataa.  
\v 18 Le u baa bi, “Ni mu aa kee bee maaliin aatataa aa? Naa nyi ke unii aah ji tiwan ni na aan ŋmaa ŋa u titunwanbirdaan aa?  
\v 19 Waah ji ni na aa koo usui ni. Ni koo lipuul ni la, le u ti sɔnn.” Yesu aah len kina na, ni mɔk ke tijikaar tibaa aa kɔ. 
\p  
\v 20 Le u nan ki tuk bi, “Tiwan ni nyan unii aamɔb ni na, nima le ŋani u titunwanbirdaan.  
\v 21 Tiwan ni nyani binib aasui ni na le ye ilandak i kaa ŋan na, ni kidagook aatuln, ni kinaayuk, ni linikul,  
\v 22 ni iniman, ni mbiin, ni linyamɔngee, ni inimpoo, ni lipiipoln, ni ŋisiibil, ni kalmbaani, ni kijɔrk aatuln.  
\v 23 Tiwanbir nimina mɔmɔk nyan ni unii aasui ni la, le ki ŋani u titunwanbirdaan.” 
\s1 Upii aah gaa Yesu ki kii mbamɔm pu na 
\r (Matiu 15.21-28) 
\p  
\v 24 Le Yesu siir nima, ki buen Taya ni Saidonn aatingbaan ni, ki ti koo lidichal libaa ni, kaa gee ke unii ubaa li nyi ke u bi nima. U mu aa ŋmaa bɔr.  
\v 25-26 Upii ubaa nan bi nima chee. Waa ye Juu yaab aanii ponn ni ubaa. Bi nan ma u Fonisia aatiŋ ni, Siria aatingbaan ni la. Le tiyayaar joo ubisal. Le upii ngbaan ŋun Yesu pu, ki dan nan gbaan unimbiin ni, ki gaŋ u ke u nyan tiyayaar ti joo waabo na.  
\v 27 Le Yesu bui u, “Cha ti kpiin mbim waahr. Ti yaa di mbim aajikaar ki di tii ibɔ kan, naa ŋan.” 
\p  
\v 28 Le u bui u, “Ndindaan, ni ye mbamɔn la; ibɔ mu tee dɔ teebul taab ki ji mbim aajikaabol ŋi lir kitiŋ na.” 
\p  
\v 29 Le Yesu bui u, “Saah len mbamɔn pu na, nima le cha m nyan tiyayaar ngbaan saabo ni. Aa ga ŋmaa gir kun.” 
\p  
\v 30 Le u gir kun linampal, ki ti kan ke tiyayaar ngbaan sil nyan waabo ni. U nan dɔ kidiik ni la. 
\s1 Yesu aah cha ubir pɔɔk pu na 
\p  
\v 31 Le Yesu ki nyan Taya aatingbaan ni, ki di bɔn dii Saidonn aatiŋ ni, ki ti bɔn dii kitiŋ ki bi yin ki ke Ntim Kipiik na ni, ki ti fuu Galilee Aanyusakpem ni.  
\v 32 Le binib bibaa joo ni ubir u chee. Utafal mu kpaa. Le bi gaŋ Yesu ke u di uŋaal paan u pu.  
\v 33 Le Yesu di u nyan kinipaak ngbaan ponn ni, ki di buen n‑gbaan, ki ti di uŋanbim meeh utafakpaa ngbaan aatafal, ki tii timɔɔtan meeh utafakpaa ngbaan aalambil,  
\v 34 le ki waan lik paacham, ki fuur lii uponn ni, le ki bui u ke, “Efata.” Efata aatataa le ye ke “Kpaar.” 
\p  
\v 35 Libuul ngbaan ni, le u ŋun. Ulambil mu lɔkr, le u piin ki bi len tibɔr mbamɔm.  
\v 36 Yesu nan bui bi ke bi taa tuk ubaa. U yaa bui bi ke bi taa tuk ubaa kan, le bi moo mooni ti.  
\v 37 Ni nan gar binib ki ti nyaŋ, le bi len ke, “Waah ŋani nimɔk na, ni ŋan. U cha bitafakpaab ŋun, ki cha bibirb mu len.” 
\c 8  
\s1 Yesu aah kpiin binib ŋichur ŋinaa pu na 
\r (Matiu 15.32-39) 
\p  
\v 1 N‑yoonn ngbaan le kinipaak ngbaan ki kuun ni Yesu chee. Baa nan kpa nibaa bi ji. Le u yin waadidiliib ke bi dan u chee, le ki bui bi ke,  
\v 2 “M san kinipaak ngbaan kinimbaak la; bi bi m chee iwiin itaa, kaa kpa nibaa bi ji.  
\v 3 Bibaa nyan ni dandar la. M yaa kaa tii bi tijikaar, ki bui bi ke bi li chaa kun kan, bi ga ti fik nsan ponn ni.” 
\p  
\v 4 Le waadidiliib bui u, “Ti bi kipɔɔk ni la. Ti ga kan tijiir la chee aan ki di tii binib ngbaan mɔmɔk aan bi ji bab?” 
\p  
\v 5 Le u baa bi, “Ni kpa ŋiboroboro kpin ŋiŋa?” 
\p Le bi bui u ke, “Ŋilole.” 
\p  
\v 6 Le u bui kinipaak ngbaan, “Kaln kitiŋ man.” Le u yoor ŋiboroboro kpin ŋilole ngbaan, ki doon Uwumbɔr, ki gii gii, ki di tii waadidiliib ke bi yakr siin kinipaak ngbaan aanimbiin ni. Le bi yakr siin binimbiin ni.  
\v 7 Bi nan kpa njanbim siib mu. Le u yoor ijan ngbaan mu, ki doon Uwumbɔr, le ki bui bi ke bi di i mu ki di yakr siin binimbiin ni.  
\v 8 Le bi mɔmɔk ŋman ki bab.  
\v 9 Bi ga nan li fuu ŋichur ŋinaa. Baah ŋman ki gur na, le waadidiliib peei ki gbiin tibɔɔkur tilole. Le u bui kinipaak ngbaan ke bi li chaa kun.  
\v 10 Libuul ngbaan ni, le u ni waadidiliib koo buŋɔb ni, ki buen Dalmanuta aatiŋ ni. 
\s1 Baah ban ke Yesu tun lijinjiir aatuln pu na 
\r (Matiu 12.38-42; 16.1-4) 
\p  
\v 11 Le Farisii yaab dan, ki nan kpak Yesu kinikpakpak. Bi nan ban bi tɔŋ u la, le ki bui u ke u tun lijinjiir aatuln Uwumbɔr aapɔɔn pu, aan bi kan.  
\v 12 Le Yesu fuur lii uponn ni, ki baa bi, “Nimi dandana aanib, ba ŋa ni ban ke m tun lijinjiir aatuln aan ni kan? M tuk nimi mbamɔn la, maan tun lijinjiir aatuln aan ni kan.” 
\p  
\v 13 Le u siir nima ki cha bi. Le u ni waadidiliib ki gir koo buŋɔb ngbaan ni ke bi puur nnyusakpem. 
\s1 Bi li nyi Farisii yaab aamɔkm 
\r (Matiu 16.5-12) 
\p  
\v 14 Waadidiliib nan suln kaa joo boroboro. Boroboro kpiln libaa baanja le nan bi baaŋɔb ni.  
\v 15 Le u bui bi, “Ni li nyi man Farisii yaab, ni Ubɔr Herod aaboroboro aanyɔk.” 
\p  
\v 16 Le bi bui tɔb, “Taah kaa joo boroboro na, nima le cha u len kina.” 
\p  
\v 17 Le Yesu bee baah len tɔb chee pu na, le ki baa bi, “Ba ŋa ni len tɔb chee ke naa joo boroboro? Naa kee bee maabimbin aa? Naa bee maah len pu na aatataa aa? Nitafal pɔɔ la aa?  
\v 18 Ni kpa ŋinimbil, kaa waa aa? ki kpa ŋitafal, kaa ŋun aa?  
\v 19 Maah nan di ŋiboroboro kpin ŋiŋmu ki gii yakr binib ŋichur ŋiŋmu na, ni nan peei ni gur na tibɔɔkur tiŋa? Naa teer la aa?” 
\p Le bi bui u, “Kipiik ni tilee.” 
\p  
\v 20 Le u ki gir baa bi, “Maah nan di ŋiboroboro kpin ŋilole ki gii yakr tii binib ŋichur ŋinaa na, ni nan peei ni gur na tibɔɔkur tiŋa?” 
\p Le bi bui u, “Tilole.” 
\p  
\v 21 Le u ki baa bi, “Naa kee nin bee maah len pu na aatataa aa?” 
\s1 Yesu aah likr ujoon aanimbil pu na 
\p  
\v 22 Le bi fuu Betseda aatiŋ ni. Le binib bibaa joo ni ujoon Yesu chee, ki nan gaŋ u ke u di uŋaal meeh u.  
\v 23 Le Yesu chuu uŋaal, ki dar u ki di nyan kitiŋ ngbaan ni, le ki ti tii timɔɔtan ŋa ujoon ngbaan aanimbil ni, ki di uŋaal paan u pu, ki baa u, “Aa waa aa?” 
\p  
\v 24 Le u lik, le ki bui ke, “M waa binib chuun ki naahn isui la.” 
\p  
\v 25 Le Yesu ki gir di uŋaal paan unimbil pu. Le u lik mbamɔm, ki pɔɔk, ki waa tiwan mɔmɔk chain.  
\v 26 Le Yesu bui u ke u li tak nsan chaa kun. U taa bɔ dii kitiŋ ngbaan ni. 
\s1 Piita aah len Yesu aabɔr pu na 
\r (Matiu 16.13-20; Luk 9.18-21) 
\p  
\v 27 Yesu ni waadidiliib nan siir nima ki di buen Siisarea Filipi aatingbaan ni. Baah cha na, le u baa bi, “Binib bui ke m ye ŋma?” 
\p  
\v 28 Le bi bui u, “Bibaa len ke aa ye Jɔnn u nan muini binib nnyun ni na. Biken mu len ke aa ye Uwumbɔr aabɔnabr Elaija u nan bi n‑yaayoonn na la. Biken mu len ke aa ye n‑yaayoonn na aabɔnabtiib ponn ni ubaa la.” 
\p  
\v 29 Le u ki baa bi, “Nima len ke m ye ŋma?” 
\p Le Piita bui u, “Aa ye Kristo u Uwumbɔr lee u na la.” 
\p  
\v 30 Le Yesu sur bi ke bi taa tuk unii ubaa. 
\s1 Yesu aah tuk waadidiliib waah ga ji falaa pu na 
\r (Matiu 16.21-28; Luk 9.22-27) 
\p  
\v 31 Le u piin ki tuk waadidiliib ke, “Min Unibɔn Aabo ga ji falaa sakpen. Juu yaab aaninkpiib, ni Uwumbɔr aatotoorninkpiib, ni Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb ga yii mi, ki ku mi. Iwiin itaa daal le m ga fikr nkun ni.”  
\v 32 U tuk bi tibɔr ngbaan chain la. Le Piita di u nyan n‑gbaan, ki ti sur u mbamɔm ke u taa len kina.  
\v 33 Le Yesu fenn ki toŋ waadidiliib biken, le ki kae Piita, ki bui ke, “Kinimbɔŋ, siir foor m chee. Saa dak ke Uwumbɔr aah dak pu na. Aa dak ke binib aah dak pu na la.” 
\p  
\v 34 Le Yesu yin kinipaak ngbaan ni waadidiliib, le ki bui bi, “Unii yaa ban u dii mi kan, cha u yii ubaa, ki yoor waadɔpuinkoo, aan ki li dii mi.  
\v 35 Unii umɔk kaan ŋmaa kpo m pu na kan, waamɔfal ga bee yɔli la. Unii umɔk ga ŋmaa kpo m pu, ni tibɔnyaan tee pu na kan, u ga kan limɔfal li kaa kpa ndoon na.  
\v 36 Unii yaa kan dulnyaa wee ni aawan mɔmɔk, ki lann waamɔfal kan, ba aanyoor le u kan?  
\v 37 Unii tee ga di ba ki daa waamɔfal?  
\v 38 Dandana aanib ye titunwanbirdam la, kaa dii Uwumbɔr. Unii yaa san inimɔɔn m ni maabɔr chee ke u di tuk biken kan, min Unibɔn Aabo ga nan yii udaan ngbaan. M ga gir ni, ki li kpa Nte Uwumbɔr aapɔɔn. Uwumbɔr aatuuntiib bi ye chain na, mu ga dii mi. N‑yoonn ngbaan le m ga yii udaan ngbaan.” 
\c 9  
\p  
\v 1 U nan ki tuk bi, “M tuk nimi mbamɔn la, binib bi si do na ponn ni bibaa aan kpo see bi puen kan Uwumbɔr aanaan fuu ni ni mpɔɔn.” 
\s1 Yesu aawon aah kpeln pu na 
\r (Matiu 17.1-13; Luk 9.28-36) 
\p  
\v 2 Iwiin iloob nan jer, le Yesu di Piita, ni Jems, ni Jɔnn, ki jon lijool fɔfɔk paab, bibaa. Le uwon kpeln binimbil ni.  
\v 3 Waawanpeenkaan nan kpaln tiwanpipiln, ki wiin chain. Ubaa aa bi dulnyaa wee ni, ki ga ŋmaa ŋa likekeln li li piin kina.  
\v 4 Le bi kan n‑yaayoonn na aabɔnabtiib Elaija ni Moses bi len Yesu chee tibɔr.  
\v 5-6 Le ijawaan chuu waadidiliib sakpen. Piita aa nan nyi waah ga len pu na, le ki bui Yesu ke, “Umɔmɔkr, taah bi do na, ni ŋan. Cha ti ŋa ŋiboo ŋitaa, ki di libaa tii si, ki di liken tii Moses, ki di liken tii Elaija.” 
\p  
\v 7 Le ntaalangbam dan nan biin bi pu. Le nneel len ntaalangbam ngbaan ni ke, “Njapɔɔn u m gee u na sɔ. Li ŋun waah len pu na man.”  
\v 8 Le bi fenn lik mala, kaa kan unii ubaa, see Yesu baanja. 
\p  
\v 9 Le bi gir sunn ni lijool ngbaan taab. Baah bi sunni na, le Yesu bui bi, “Ni taa tuk ubaa naah kan pu na, ki nan saa buyoonn min Unibɔn Aabo ga fikr nkun ni na.” 
\p  
\v 10 Le bi kii kina. Bi mu nan baa tɔb ke, “Waah len ke u ga fikr nkun ni na, naatataa ye kinye?”  
\v 11 Le bi baa u, “Ba pu Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb len ke Elaija le ga puen dan, le Kristo nin fuu ni?” 
\p  
\v 12 Le u bui bi, “Mbamɔn, see Elaija puen fuu ni ki nan toor tiwan mɔmɔk. Ni mu ŋmee Uwumbɔr Aagbaŋ ni ke min Unibɔn Aabo ga ji falaa sakpen. Binib mu ga yook mi.  
\v 13 M tuk nimi la, Elaija puun fuu ni a. Le binib ŋa u bakaa, baah gee pu na. Bi ŋa u naah ŋmee pu Uwumbɔr Aagbaŋ ni ke bi ga ŋa u pu na.” 
\s1 Yesu aah nyan libimbikl ubo ni na 
\r (Matiu 17.14-21; Luk 9.37-43a) 
\p  
\v 14 Le bi fuu waadidiliib biken aah bi nin chee na, ki kan kinipaak sakpeŋ si gob bi. Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb bibaa mu bi kpak bi kinikpakpak.  
\v 15 Le kinipaak ngbaan kan Yesu. Baah kan u na, le ni gar bi mɔmɔk pam. Le bi san buen u chee, ki ti doon u.  
\v 16 Le u baa waadidiliib, “Ni ni bi kpak ba pu?” 
\p  
\v 17 Le kinipaak ngbaan ponn ni, uja ubaa bui u ke, “Umɔmɔkr, m joo ni maabo le aa chee. Libimbikl le joo u, ki ŋa u ubir.  
\v 18 Li yaa ti chuu u nin chee na kan, li di u lii kitiŋ la. Le umɔb ponn ni puk tipupukr, le u ŋmɔ ŋinyin. Le uwon chaar ki pɔɔk. Le m gaŋ saadidiliib ke bi nyan libimbikl ngbaan. Bi mu aa ŋmaa nyan li.” 
\p  
\v 19 Le Yesu bui bi, “Nimi dandana aanib, naa gaa Uwumbɔr ki kii. Ni ban ke m yunn ni chee kinye pu, aan ki li kpa limɔr ni pu, aan ni gaa Uwumbɔr ki kii. Li joo ni ubo ngbaan m chee.”  
\v 20 Le bi joo ni u Yesu chee. 
\p Libimbikl ngbaan aah kan Yesu na, le li cha ubo ngbaan aawon gbaa sakpen. Le u lir kitiŋ, ki binni. Le umɔb puk tipupukr.  
\v 21 Le Yesu baa ute ke, “Libimbikl ngbaan aah chuu saabo ngbaan na, ni yunn kinye?” 
\p Le ute bui u ke, “Li chuu u tibir ni la.  
\v 22 Li lir u mmii ni, ni nnyun ni kpala kpala, ki ban li ku u. Aa yaa ga ŋman kan, san timi kinimbaak ki ter timi.” 
\p  
\v 23 Le Yesu bui u ke, “Aa len ke m yaa ga ŋman kan. Nibaa aa pɔɔ unii u gaa mi ki kii na chee.” 
\p  
\v 24 Libuul ngbaan ni le uja ngbaan teen ke, “M gaa si ki kii la. Ter mi aan m gaa si ki kii mbamɔm.” 
\p  
\v 25 Le Yesu kan ke kinipaak ngbaan san choo, ki kuuni, ki goi bi. Le u kae libimbikl ngbaan, le ki bui li ke, “Libimbikl li ŋa u ubir ni utafakpaa na, m bui si la, nyan u ni, ki taa ki chuu u daalbaadaal.” 
\p  
\v 26 Le libimbikl ngbaan teen, ki cha ubo ngbaan aawon gbaa sakpen, ki nyan u ni. Le u gur dɔ ki naahn linikpol. Bi ponn ni pam nan bui ke u kpo a.  
\v 27 Le Yesu chuu uŋaal, ki fiin u. Le u fii sil. 
\p  
\v 28 Le Yesu koo lidichal ni. Waah koo ni na, le waadidiliib nan dan u chee bibaa, ki nan baa u, “Ba pu taa ŋmaa nyan libimbikl ngbaan u ni?” 
\p  
\v 29 Le u bui bi, “Naan ŋmaa nyan libimbikl limina aaboln, see ni mee Uwumbɔr [ki lul bumɔb.”] 
\s1 Yesu aah ki tuk bi waakun aabɔr pu na 
\r (Matiu 17.22-23; Luk 9.43-45) 
\p  
\v 30 Le bi siir nima, ki bɔ dii Galilee aatingbaan ni. Waa ban ke ubaa li nyi waah bi nin chee na; u ban ke u ni waadidiliib li bi bibaa, aan u tuk bi tibɔr tibaa.  
\v 31 U bui bi ke, “Bi ga di min Unibɔn Aabo, ki di ŋa binib aaŋaal ni, le bi ku mi. Bi yaa ku mi kan, iwiin itaa daal le m ga fikr nkun ni.” 
\p  
\v 32 Waadidiliib aa nan bee waah len pu na aatataa, kaa kaa bi baa u. 
\s1 Ulau ye uninyuun? 
\r (Matiu 18.1-5; Luk 9.46-48) 
\p  
\v 33-34 Baah chuun nsan ni na, le waadidiliib kpak tɔb ke, “Ti ponn ni, ulau tee ye uninyuun?” Le bi fuu Kapenaum aatiŋ ni, ki koo lidichal libaa ni. Baah bi kidiik ni na, le u baa bi, “Naah ba chuun nsan ni na, ni ba kpak ba pu?” 
\p Le bi si ŋmin.  
\v 35 Le u kal, ki yin waadidiliib kipiik ni bilee ngbaan mɔmɔk, ki bui bi ke, “Unii yaa ban ke u li ye usaloln kan, u ŋa puwɔb yoo, ki li ye ni mɔmɔk aatutunn.”  
\v 36 Le u di ubo siin bikaasisik ni, ki yoor u uŋaal ni, ki bui bi,  
\v 37 “Unii umɔk gaa ubo umina aaboln maayimbil pu na, u gaa mi le na. Unii umɔk gaa mi na, naa ye mi baanja le u gaa, u gaa Uwumbɔr u tun ni mi na la.” 
\s1 Taa kiir unii u tun Uwumbɔr aatuln na 
\r (Luk 9.49-50) 
\p  
\v 38 Le Jɔnn bui u ke, “Umɔmɔkr, ti kan unii ubaa nyan tiyayaar binib ponn ni saayimbil pu. U mu aa dii timi, nima le ti bui u ke u di cha.” 
\p  
\v 39 Le Yesu bui bi, “Ni taa ki tuk u ke u di cha. Unii yaa tun lijinjiir aatuln maayimbil pu kan, waan ŋmaa len tibɔbir m pu mala.  
\v 40 Ba pu? unii u kaa ye timi aadin na si tichaŋ ni la.  
\v 41 M tuk nimi mbamɔn la, unii yaa tii nimi nnyunyunkoo kan, naah ye maanib pu na le cha u tii nimi, u ga sil kan tiyaapar.” 
\s1 Taa tɔŋ ubo ubaa ke u tun titunwanbir 
\r (Matiu 18.6-9; Luk 17.1-2) 
\p  
\v 42 “Unii yaa tɔŋ mbim bi gaa mi ki kii na ponn ni ubaa ke u tun titunwanbir kan, tibɔbir ga li bi u pu. Bi yaa ba tee di kinaak sakpeŋ, ki di tul leen uneen ni, ki tur u lii nnyusakpem aabuul li nyoo na ni kan, ni ba soor ki tii u, ni u tɔŋ ubo ubaa.  
\v 43 Aa yaa gee tiwan ke saah gee aaŋaal pu na aan tiwan ngbaan yaa tɔŋ si ke aa tun titunwanbir kan, di ni lii. Aa yaa lann ŋŋaal mbaa, ki kan limɔfal li kaa kpa ndoon na kan, ni soor ni aa li kpa iŋaal ilee, ki koo mmii mu kaan junn na ni. [  
\v 44 Nima chee, ‘ŋikpaambil ŋi ŋmɔ biwon na aan kpo daalbaadaal, le mmii mu wu bi na mu aan junn.’]  
\v 45 Aa yaa gee tiwan ke saah gee aataal pu na aan tiwan ngbaan yaa tɔŋ si ke aa tun titunwanbir kan, di ni lii. Aa yaa lann litaal libaa, ki kan limɔfal li kaa kpa ndoon na kan, ni soor ni aa li kpa ŋitaa ŋilee, ki ti li bi mmii mu kaan junn na ni. [  
\v 46 Nima chee, ‘ŋikpaambil ŋi ŋmɔ biwon na aan kpo daalbaadaal, le mmii mu wu bi na mu aan junn’.]  
\v 47 Aa yaa gee tiwan ke saah gee aanimbil pu na aan tiwan ngbaan yaa tɔŋ si ke aa tun titunwanbir kan, di ni lii. Aa yaa lann linimbil libaa ki koo Uwumbɔr do kan, ni soor ni aa li kpa ŋinimbil ŋilee, ki ti li bi mmii mu kaan junn na ni.  
\v 48 Nima chee, ‘ŋikpaambil ŋi ŋmɔ biwon na aan kpo daalbaadaal, le mmii mu wu bi na mu aan junn.’\f + \fr 9:48 \ft : Lik Aisaya 66.24.\f* 
\p  
\v 49 “Mmii ga ŋa unii mɔmɔk chain ke n‑yaan aah ŋani kitork aanann chain pu na.  
\v 50 N‑yaan ŋan la. Tɔ, mu yaa bii ki yaa kaa ki mɔ kan, nibaa aa bi ki ga ki ŋmaa ŋa mu aan mu mɔɔk. Ni li bi ke n‑yaan aah mɔ pu na, ki li bi suuna tɔb chee man.” 
\c 10  
\s1 Uja taa jenn upuu 
\r (Matiu 19.1-12; Luk 16.18) 
\p  
\v 1 Yesu nan siir nima, ki di buen Judea aapepel, le ki puur Jɔɔdann aamɔɔdapuul. Le kinipaak ki kuun ni u chee. Le u tuk bi Uwumbɔr aabɔr, waah ŋani pu n‑yoonn mɔmɔk na. 
\p  
\v 2 Le Farisii yaab bibaa dan u chee, ki ban bi tɔŋ u, le ki baa u ke, “Uja yaa jenn upuu lii kan, timi aakaal kii kina aa?” 
\p  
\v 3 Le u baa bi, “Moses nan len kinye?” 
\p  
\v 4 Le bi bui ke, “Moses nan len ke uja yaa ban u jenn upuu kan, u ga ŋmaa ŋmee kigbaŋ pu ke u jenn u a, ki di tii u, le ki nin jenn u.” 
\p  
\v 5 Le Yesu bui bi, “Nitafal aah pɔɔ pu na, nima le Moses nan ŋmee nkaal mue tii nimi.  
\v 6 Uwumbɔr le aa len kina. Buyoonn u nan naan dulnyaa wee na, u nan naan uja ni upii.\f + \fr 10:6 \ft : Lik Mpiin 1.27, 5.2.\f* 
\v 7 Nima pu na, uja yaa yoor upii kan, bi ga nya cha bitetiib ni binatiib, ki kpaan tɔb chee,  
\v 8 ki ŋa unibaan. Nima pu na, baa ki ye binib bilee, bi ye unibaan la.\f + \fr 10:8 \ft : Lik Mpiin 2.24.\f* 
\v 9 Uwumbɔr aah di bi kpaan na, unibɔn taa yakr bi.” 
\p  
\v 10 Le Yesu ni waadidiliib koo lidichal libaa ni. Baah bi kidiik ni na, le waadidiliib ki baa u tibɔr ngbaan.  
\v 11 Le u bui bi, “Uja umɔk jenn upuu lii, ki ki yoor upii uken na, uja ngbaan ye udagoor la.  
\v 12 Upii mu yaa yii uchal, ki ki mɔn uja uken kan, upii ngbaan ye udagoor la.” 
\s1 Yesu aah ŋa Uwumbɔr aanyoor ŋa mbim pu pu na 
\r (Matiu 19.13-15; Luk 18.15-17) 
\p  
\v 13 N‑yoonn ngbaan le binib bibaa joo ni mbim Yesu chee, ki ban ke u di uŋaal paan bi pu. Le waadidiliib kae bi.  
\v 14 Waah kan ke bi kae bi na, le u gee liŋuul, ki bui waadidiliib ke, “Cha mbim ngbaan dan m chee man. Taa ki jenn bi man. Binib bi aabimbin bi ke mbim aah bi pu na, bima le yeh Uwumbɔr aanaan.  
\v 15 M tuk nimi mbamɔn la, unii umɔk kaa gaa Uwumbɔr aanaan ke ubo aah gaal tiwan pu na, waan koo mu ni.”  
\v 16 Le u yoor mbim ngbaan ŋmam, ki di uŋaal paan bi pu, ki ŋa Uwumbɔr aanyoor ŋa bi pu. 
\s1 Yesu aah tuk uwankpadaan ubaa pu na 
\r (Matiu 19.16-30; Luk 18.18-30) 
\p  
\v 17 Yesu aah nyan nima chee na, le uja ubaa san choo u chee, le ki nan gbaan unimbiin ni, ki baa u ke, “Umɔmɔkr nyaan, m ga ŋa kinye ki kan limɔfal li kaa kpa ndoon na?” 
\p  
\v 18 Le Yesu baa u ke, “Ba pu aa yin mi ke Umɔmɔkr nyaan? Ubaa aa ŋan, see Uwumbɔr baanja.  
\v 19 Aa nyi Uwumbɔr aakaal: ‘Taa ku binib; taa gɔr kidagook; taa su kinaayuk; taa li ye nnyamɔn aaseeraadaan; taa ji binib pem pem; li pak aate ni aana.’”\f + \fr 10:19 \ft : Lik Nnyam 20.12-16; Ikaal 5.16-20.\f* 
\p  
\v 20 Le uja ngbaan bui u ke, “Umɔmɔkr, m joo ikaal imina mɔmɔk tibir ni la.” 
\p  
\v 21 Le Yesu lik u, ki gee u, le ki bui u ke, “Tiwan nibaa le gur. Buen ti kooh saah kpa tiwan nimɔk na, ki di ŋimombil ngbaan tii bigiim, aan ki li kpa liwangol paacham, aan ki dan nan li dii mi.”  
\v 22 Yesu aah len kina na, le uja ngbaan aanimbil wɔb ŋa gbilngbiln. Ni ŋa u mpombiin; ba pu? u kpa liwankpal sakpen a. Le u siir nima. 
\p  
\v 23 Le Yesu fenn lik waadidiliib, ki bui bi ke, “Ni pɔɔ sakpen ke binib bi kpa liwankpal na koo Uwumbɔr aanaan ni.” 
\p  
\v 24 Waah len kina na, le ni gar waadidiliib pam. Le u ki bui bi, “Maabim, ni pɔɔ sakpen ke binib [bi tii liwankpal naadii na] koo Uwumbɔr aanaan ni.  
\v 25 Uwankpadaan aah ga koo Uwumbɔr aanaan ni pu na, ni pɔɔ ki jer laakumii aah ga koo seerkaa aaboln ni pu na.”\fig Laakumii tiib|src="HK00038c.tif" size="span" ref="Mak 10:25" \fig* 
\p  
\v 26 Le ni gar bi ki ti nyaŋ. Le bi baa tɔb ke, “Ni yaa ye kina kan, ŋma ga tee ŋmar?” 
\p  
\v 27 Le Yesu lik bi, ki bui bi ke, “Ni pɔɔ binib le chee. Naa pɔɔ Uwumbɔr chee; nibaa aa pɔɔ Uwumbɔr chee.” 
\p  
\v 28 Le Piita bui u ke, “Tima kan, ti nan di tiwan mɔmɔk di lii, ki dii si la.” 
\p  
\v 29 Le Yesu bui bi, “M tuk nimi mbamɔn la, unii umɔk di cha waadichal, bee ukpetiib, bee unaatiib, bee uninkpatiib, bee una, bee ute, bee waabim, bee waasaak, m pu, ni tibɔnyaan tee pu na,  
\v 30 u ga kan ŋidichal, ni kpetiib, ni naatiib, ni ninkpatiib, ni natiib, ni mbim, ni tisar, ni mɔmɔk nfum nkub dandana aayoonn. Binib mu ga ŋa u falaa, le n‑yoonn mu choo na, u ga nan kan limɔfal li kaa kpa ndoon na.  
\v 31 Tɔ, binib bi ye bisalolm na pam le ga nan ŋa puwɔb yaab. Binib bi ye puwɔb yaab na pam le ga nan ŋa bisalolm.” 
\s1 Yesu aah ki len waakun aabɔr taataa pu na 
\r (Matiu 20.17-19; Luk 18.31-34) 
\p  
\v 32 Yesu ni waadidiliib nan dii nsan ki cha Jerusalem. Le Yesu loln bi pu nsan. Le ni gar waadidiliib. Binib bi dii bi na mu san ijawaan. Le u di waadidiliib kipiik ni bilee na nyan n‑gbaan, ki tuk bi binib aah ga ŋa u pu na.  
\v 33 U nan bui bi, “Li pel man, ti yaa fuu Jerusalem kan, bi ga di min Unibɔn Aabo ki di ŋa Uwumbɔr aatotoorninkpiib ni Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb aaŋaal ni, le bi ji mi tibɔr, ki ga len ke ni ŋeer bi ku mi, ki ga di mi ŋa binib bi kaa ye Juu yaab na aaŋaal ni.  
\v 34 Le bi ga yook mi, ki teei timɔɔtan ŋa m pu, ki lue mi ŋinaalab, le ki nin ku mi. Iwiin itaa daal le m ga fikr nkun ni.” 
\s1 Jems ni Jɔnn aah ban pu na 
\r (Matiu 20.20-28) 
\p  
\v 35 N‑yoonn ngbaan le Sebedee aajapɔtiib Jems ni Jɔnn nan dan Yesu chee, ki nan bui u ke, “Umɔmɔkr, ti ban ke aa ŋa taah ga mee si pu na le ki tii timi.” 
\p  
\v 36 Le u baa bi ke, “Ni ban ke m ŋa ba ki tii nimi?” 
\p  
\v 37 Le bi bui u, “Aa yaa ji saanaan ki kan mpɔɔn kan, cha ti ponn ni ubaa li ka aaŋangii wɔb, uken mu li ka aaŋangan wɔb.” 
\p  
\v 38 Le u bui bi ke, “Naa nyi naah mee mi pu na aatataa. Ni ga ŋmaa ji falaa ke maah ga ji falaa pu na aa?” 
\p  
\v 39 Le bi bui u, “Ti ga ŋman.” 
\p Le u bui bi, “Ni ga sil ji falaa ke maah ga ji pu na.  
\v 40 Tɔ, binib bi ga kal ŋŋangii, ni ŋŋangan wɔb na ma kan, Uwumbɔr le ga lee bi; naa ye min le ga lee bi.” 
\p  
\v 41 Le waadidiliib kipiik bi gur na ŋun Jems ni Jɔnn aah tuk u pu na. Baah ŋun kina na, le bi gee liŋuul bi pu.  
\v 42 Le u yin bi mɔmɔk ke bi dan u chee, le ki nan bui bi, “Ni nyi ke dulnyaa wee ni aanib aayidam yoor bibaa paacham la. Binib bi kpa tininkpir na mu joo baanib mpɔɔn pu la.  
\v 43 Nima taa li bi kina man. Ni ponn ni ubaa yaa ban ke u li ye uninyuun kan, u ŋa ubaa ni mɔmɔk aatutunn.  
\v 44 Ubaa yaa ban ke u li ye usaloln kan, u ŋa ubaa ni mɔmɔk aanaagbiija.  
\v 45 Min Unibɔn Aabo aa dan dulnyaa wee ni ke bi nan tun lituln tii mi. M dan ke m nan tun lituln tii binib, ki kpo ke m gaa binib pam lii.” 
\s1 Yesu aah likr ujoon ubaa aanimbil pu na 
\r (Matiu 20.29-34; Luk 18.35-43) 
\p  
\v 46 Le Yesu ni waadidiliib fuu Jeriko aatiŋ ni, ki jer cha. Le kinipaak sakpeŋ dii bi. Baah cha na, le ujoon u ye uwanmeer na, ka nsan aamɔgbeln, bi yin u ke Batimeus, u ye Timeus aajapɔɔn na.  
\v 47 Le u ŋun ke Yesu u ye Nasaref aatiŋ aanii na ban u jer. Le u tar ke, “Yesu, u ye Ubɔr David aayaabil na, san mi kinimbaak.” 
\p  
\v 48 Le binib pam kae u ke u ŋmin. Le u moo tar ke, “Ubɔr David aayaabil, san mi kinimbaak.” 
\p  
\v 49 Le Yesu sil nsan ni, ki bui bi, “Yin ni u.” 
\p Le bi yin u ke u dan, le ki bui u, “Li kpa mpopiin, ki fii sil. U yin si la.” 
\p  
\v 50 Le u chuu peer waakekeln, ki fii mala, ki dan Yesu chee. 
\p  
\v 51 Le Yesu baa u ke, “Aa ban ba?” 
\p Le u bui u ke, “Umɔmɔkr, m ban ke aa likr nnimbil le tii mi.” 
\p  
\v 52 Le Yesu bui u ke, “Saah tii mi naadii na le cha aa likr. Li dii saasan.” 
\p Libuul ngbaan ni le unimbil likr, le u dii Yesu nsan ni nima. 
\c 11  
\s1 Jerusalem aanib aah nyuŋ Yesu pu na 
\r (Matiu 21.1-11; Luk 19.28-40; Jɔnn 12.12-19) 
\p  
\v 1 Le bi peen Jerusalem, ki fuu Befej ni Betani aatim, mu bi lijool li bi yin li ke Olif aasui aajool na paab.  
\v 2 Baah ti fuu nima chee na, le u bui waadidiliib ponn ni bilee ke, “Li cha man naah si gbɔk kitiŋ ki na ni. Ni yaa koo ki ponn ni kan, libuul ngbaan ni, ni ga kan ubon u laa diin na si gbin. Ubaa aa kee diŋ u pu. Chuu gbiln u, ki li joo ni u m chee man.  
\v 3 Unii ubaa yaa baa nimi, ‘Ba ŋa ni chuu gbiln u?’ kan, ni bui u, ‘Tidindaan le ban u. U ga giin ni u dandana wee.’” 
\p  
\v 4 Le bi buen ki ti kan ubon u laa diin na gbin lipaal, mbisamɔb chee, ki mal nsan. Le bi chuu gbiln u.  
\v 5 Le binib bi si nima chee na bibaa baa bi ke, “Ba ŋa ni chuu gbiln ubon ngbaan?” 
\p  
\v 6 Le bi tuk bi Yesu aah tuk bi baah ga bui bi pu na. Le binib ngbaan cha bi buen.  
\v 7 Le bi joo ni ubon ngbaan Yesu chee, ki di baakeken biin u pu. Le Yesu diŋ u pu.  
\v 8 Le binib pam di baakeken ter nsan ponn ni. Bibaa mu koo timoor ni, ki bar tisufar ki di ter nsan ponn ni.  
\v 9 Le binib bi loln nsan na, ni bi paan puwɔb na nan tar ke, “Hosiana,\f + \fr 11:9 \ft : Hosiana aatataa le ye ke “Gaa timi lii.”\f* Uwumbɔr ŋa tinyoor ŋa unii u choo waayimbil ni na pu.\f + \fr 11:9 \ft : Lik Ilahn 118.25-26.\f* 
\v 10 Uwumbɔr aanyoor bi tiyaaja David aanaan mu choo na pu. Hosiana bi paacham.” 
\p  
\v 11 Le Yesu fuu Jerusalem, ki koo Uwumbɔr Aadichal ni, ki lik tiwan mɔmɔk. Le nwiin ban mu lir. Nima pu na, u nan nyan, le u ni waadidiliib buen Betani aatiŋ ni. 
\s1 Yesu aah bui busub bubaa pu na 
\r (Matiu 21.18-19) 
\p  
\v 12 Naah woln kitaak na, le bi nyan Betani aatiŋ ni. Baah cha na, le nkon joo u.  
\v 13 Le u kan likakaln li kpa tifar na si dandar. Le u buen u ti lik ke ŋisubil bi aan ŋaa bi. Waah ti fuu bu taab na, waa kan nibaa see tifar ŋmeen. Naa nan kee ŋeer ŋikakan lu.  
\v 14 Le u bui busub ngbaan ke, “Ubaa aan ki kan lisubil libaa aa pu ki ŋmɔ n‑yoonn mu kaa kpa ndoon na.” 
\p Le waadidiliib ŋun waah len pu na. 
\s1 Yesu aah toor Uwumbɔr Aadichal pu na 
\r (Matiu 21.12-17; Luk 19.45-48; Jɔnn 2.13-22) 
\p  
\v 15 Le bi fuu Jerusalem. Le u koo Uwumbɔr Aadichal ni, ki jenn nyan binib bi kooh tiwan ki daa tiwan na li ponn ni, ki labr bilikpelm aateebul mam chiŋ, ki labr binib bi kooh ŋinanjel na mu aajal chiŋ.  
\v 16 Waa nan kii ke unii ubaa ki li tu lituln ki dii Uwumbɔr Aadichal ponn ni jer.  
\v 17 Le u bui bi ke, “Ni ŋmee Uwumbɔr Aagbaŋ ni ke Uwumbɔr len ke, ‘Maadichal ga li ye mmeen aadichal, nin chee ŋinibol mɔmɔk mee mi na la;’ le nimi di li ŋa bififiirb aakakaa chee.”\f + \fr 11:17 \ft : Lik Aisaya 56.7; Jeremia 7.11.\f* 
\p  
\v 18 Le Uwumbɔr aatotoorninkpiib, ni Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb ŋun Yesu aah ŋa pu na. Nima le bi kpokl baah ga ŋa pu ki ku u na. Bi nan san u ijawaan, ba pu? waah tuk kinipaak ngbaan Uwumbɔr aabɔr pu na, ni gar bi mɔmɔk pam. 
\p  
\v 19 Nwiin aah ban mu lir na, le Yesu ni waadidiliib ki nyan Jerusalem aatiŋ ni. 
\s1 Likakaln ngbaan aamɔkm 
\r (Matiu 21.20-22) 
\p  
\v 20 Naah woln kitaak kichakpinaanyeek ni, aan bi chuun nsan ni ki ti jer likakaln ngbaan aah bi nin chee na, le bi mui busub ngbaan kuur ki nan saa taab.  
\v 21 Le Piita teer Yesu aah fe ŋa pu na, le ki bui u ke, “Umɔmɔkr, lik, saah fe puun lii busub bu pu na, bu kuur a.” 
\p  
\v 22 Le Yesu bui bi, “Tii Uwumbɔr naadii man.  
\v 23 M tuk nimi mbamɔn la, unii umɔk ga bui lijool limina ke li fii ki ti lir nnyusakpem ni na, u yaa pak ke ni ga ŋa waah len pu na, ki yaa kaa joo beeni usui ni kan, ni ga ŋa kina ki tii u.  
\v 24 M tuk nimi la, naah ga mee Uwumbɔr tiwan nimɔk na, ni tii u naadii ke ni kan ni, le ni ga sil kan.  
\v 25 Ni yaa bi mee Uwumbɔr kan, di cha pinn binib bimɔk tun nimi taani na. Ni yaa di cha pinn bi kan, Nite Uwumbɔr u bi paacham na mu ga di cha pinn nimi aatunwanbir. [  
\v 26 Ni yaa kaa di cha pinn biken kan, Nite Uwumbɔr u bi paacham na mu aan di cha pinn nimi aatunwanbir.”] 
\s1 Baah baa Yesu waatuln pu pu na 
\r (Matiu 21.23-27; Luk 20.1-8) 
\p  
\v 27 Le bi ki fuu Jerusalem. Waah chuun Uwumbɔr Aadichal ni na, le Uwumbɔr aatotoorninkpiib, ni Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb, ni Juu yaab aaninkpiib dan u chee,  
\v 28 le ki nan baa u ke, “Aa kpa nsan ke aa ŋa saah ŋani pu na aa? Ŋma tii si nsan ngbaan ke aa ŋa kina?” 
\p  
\v 29 Le u bui bi, “M mu ga baa nimi mbaan. Ni yaa ŋmaa gar kan, m mu ga tuk nimi maah kpa nsan pu ki ŋa maah ŋani pu na.  
\v 30 Jɔnn aah nan muin binib nnyun ni na, ŋma nan tii u nsan? Uwumbɔr aan binib? Tuk mi man.” 
\p  
\v 31 Le bi kpokl tɔb ke, “Ti yaa bui ke Uwumbɔr le tii u nsan kan, u ga baa timi ke ba ŋa taa nan gaa u ki kii.  
\v 32 Taah san kinipaak ngbaan ijawaan pu na, taan ŋmaa len ke binib le tii u nsan, ba pu? bi mɔmɔk len ke Jɔnn nan ye Uwumbɔr aabɔnabamɔnn la.”  
\v 33 Nima le bi bui Yesu ke, “Taa nyi.” 
\p Le Yesu bui bi ke, “M mu aan tuk nimi maah kpa nsan pu ki ŋani maah ŋani pu na.” 
\c 12  
\s1 Bikpaab bi kaa ŋan na aayataŋakl 
\r (Matiu 21.33-46; Luk 20.9-19) 
\p  
\v 1 Le Yesu ki ŋakl bi ŋiyataŋak ke, “Uja ubaa le nan naan kisaak, le ki ŋum isui i lu ŋisubil na ki ponn ni, le ki di idɔ gob kisaak ngbaan, le ki gbii libuul li bi ga di ŋisubil ŋa li ponn ni aan ki muen nyan ŋaanyun na, le ki maa libimbifɔfɔŋ ke unii li ka li paab ki kiir kisaak ngbaan, le ki yin bikpaab bibaa, ki di kisaak ngbaan ŋa biŋaal ni ke bi li lik ki. Isui ngbaan yaa nan lun ŋisubil kan, bi ker tii u, aan ki ker bibaa mu. Waah ŋa kina na, le u siir ki buen kitiŋ ki daa na ni.  
\v 2 Buyoonn ŋisubil ngbaan nan puir na, le u di unaagbiija tun bikpaab ngbaan chee, u ti gaa ni waasubil kisaak ngbaan ponn ni, ki li joo ni.  
\v 3 Le bi ti chuu u, ki gbaa u, ki giin ni u, kaa tii u nibaa.  
\v 4 Le usadaan ngbaan ki di unaagbiija uken tun bi chee. Le bi ti gbaa u mu aayil wɔb, ki yook u.  
\v 5 Le usadaan na ki di unaagbiija uken tun bi chee. Le bi ti ku u. Le u ki di binaagbiib pam tun bi chee; le bi gbaa bibaa, ki ku bibaa mu.  
\v 6 Unii ubaa le ti gur u chee. Ujapɔnbaal u, u gee u na le gur. Kookoo yaan le u di ujapɔɔn ngbaan tun bikpaab ngbaan chee, le ki bui ke, ‘Bi ga pak njapɔɔn ma.’  
\v 7 Le bikpaab ngbaan kpokl tɔb, ‘Uma le ye waafaajil. Cha ti ku u man, aan ki ji waafaal.’  
\v 8 Le bi chuu u, ki ku u, le ki di linikpol ngbaan nyan n‑gbaan. 
\p  
\v 9 “Tɔ, usadaan ngbaan ga ŋa kinye? U ga dan nan ku bikpaab ngbaan, ki di kisaak na tii bikpaab biken.  
\v 10 Naa karn Uwumbɔr Aagbaŋ aah len pu na aa? ke, 
\q1 ‘Litakpal li bidimaab yii li na, lima le ye litakpajal. 
\q1  
\v 11 Uwumbɔr le ŋa kina, le ni gar timi pam.’”\f + \fr 12:11 \ft : Lik Ilahn 118.22-23.\f* 
\p  
\v 12 Le Juu yaab aaninkpiib bee ke Yesu di liyataŋakl ngbaan ŋaŋ bima la. Nima pu le bi nan ban bi chuu u, ki mu san kinipaak ngbaan ijawaan, ki di cha u, ki siir. 
\s1 Baah pen Yesu nlan pu na 
\r (Matiu 22.15-22; Luk 20.20-26) 
\p  
\v 13 Le bi di Farisii yaab bibaa, ni Ubɔr Herod aanib bibaa tun Yesu chee bi ti pen u nlan.  
\v 14 Baah fuu ni u chee na, le bi bui u ke, “Umɔmɔkr, ti bee ke aa len mbamɔn la, kaa san ubaa ijawaan, kaa pak ubaa ki jer uken. Aa mɔk timi Uwumbɔr aasan mbamɔm la. Ni ŋan ti pa lampoo tii Ubɔrkpaan Siisa aan naa ŋan? Ti pa aan ti taa pa?” 
\p  
\v 15 Le u bee ke bi ban bi pen u nlan la, le ki baa bi, “Ba ŋa ni tɔŋ mi? Li joo ni limombil m lik man.” 
\p  
\v 16 Le bi joo ni li. Le u baa bi, “Ŋma aanaŋ ni liyimbil bi li pu?” 
\p Le bi bui u ke, “Siisa yaan.” 
\p  
\v 17 Le u bui bi ke, “Di ni ye Siisa yaan na, ki di tii u man, ki di ni ye Uwumbɔr yaan na tii Uwumbɔr.” 
\p Waah len kina na, le ni gar bi pam. 
\s1 Binib bi ga fikr nkun ni na aah ga li bi pu na 
\r (Matiu 22.23-33; Luk 20.27-40) 
\p  
\v 18 Le Sajusii yaab bibaa dan u chee. Bima le len ke binib aan fikr nkun ni na.  
\v 19 Le bi bui u ke, “Umɔmɔkr, Moses nan ŋmee nkaal ki di tii timi ke, ‘Uja yaa kpo, ki cha upuu, kaa kpa ubo kan, unaal di ukpopii ngbaan kpan, ki ma mbim ki tii ukpel.’\f + \fr 12:19 \ft : Lik Ikaal 25.5.\f* 
\v 20 Tɔ, naabitiib bilole nan bi. Upol nan yoor upii, le ki kpo, kaa kpa ubo.  
\v 21 Le unaal di ukpopii ngbaan kpan, ki mu kpo, kaa kpa ubo. Le utatar mu di ukpopii ngbaan kpan ki mu kpo, kaa kpa ubo.  
\v 22 Bijab ngbaan mɔmɔk bilole mu ŋa kina, ki kpo doo, kaa nan kpa ubo. Kookoo yoo le upii ngbaan mu kpo.  
\v 23 Binib yaa nan fikr nkun ni kan, upii ngbaan ga li ye ŋma aapuu? Bi mɔmɔk bilole nan joo u la.” 
\p  
\v 24 Le Yesu bui bi, “Naa bee Uwumbɔr Aagbaŋ aah len pu na, kaa bee Uwumbɔr aah kpa mpɔɔn pu na. Nima le cha ni yenn nimi aaliin ni.  
\v 25 Binib yaa nan fikr nkun ni kan, baan yoor bipiib, bipiib mu aan mɔn bijab. Bi ga li bi ke Uwumbɔr aatuuntiib bi bi paacham na aah bi pu na la.  
\v 26 Joo cha binib aah ga fikr nkun ni pu na aabɔr, naa karn Moses aah nan ŋmee busub bu nan gaal mmii na aabɔr nin chee na aa? Nima chee le ni ŋmee ke Uwumbɔr nan bui Moses, ‘Min le ye Abraham, ni Aisak, ni Jakob Aawumbɔr.’\f + \fr 12:26 \ft : Lik Nnyam 3.6.\f* 
\v 27 Uwumbɔr yaa len ke u ye binib bi kpo na Aawumbɔr kan, nima le mɔk ke bi kpa limɔfal. Nimi, naah len ke binib aan fikr nkun ni na, ni yenn sakpen a.” 
\s1 Mulakaal ye nkaal kpaan? 
\r (Matiu 22.34-40; Luk 10.25-28) 
\p  
\v 28 Le Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb ponn ni ubaa nan bi nima, le ki ŋun baah gbaa tɔb chee tibɔr pu na, ki bee ke Yesu aah len pu na, u gar bi mbamɔm la. Le u dan Yesu chee, ki nan baa u ke, “Mulakaal ye nkaal kpaan?” 
\p  
\v 29 Le Yesu bui u ke, “Nkaal kpaan le ye ke, ‘Israel yaab, li ŋun man, Tidindaan Uwumbɔr ye Dindaan baan la.  
\v 30 Aa li gee Aadindaan Uwumbɔr aasui mɔmɔk ni, ni saawiin mɔmɔk, ni saalandak mɔmɔk, ni saapɔɔn mɔmɔk.’\f + \fr 12:30 \ft : Lik Ikaal 6.4-5.\f* 
\v 31 Nkaal mu paa na le ye ke, ‘Aa li gee aana aabo ke saah gee aabaa pu na.’\f + \fr 12:31 \ft : Lik Liifai Yaab 19.18.\f* Nkaal mubaa aa jer ikaal ilee yee.” 
\p  
\v 32 Le u bui Yesu ke, “Umɔmɔkr, aa len mbamɔn la. Saah bui ke Uwumbɔr ye Uwumbɔr baan na, ti gbii la. Ubaa aa bi ki kpee u pu.  
\v 33 Unii yaa gee Uwumbɔr usui mɔmɔk ni, ni waalandak mɔmɔk, ni waapɔɔn mɔmɔk, ki gee una aabo ke waah gee ubaa pu na kan, nima le ŋan ki jer u di tiwakor toor kitork ki see mmii ni tii Uwumbɔr.” 
\p  
\v 34 Le Yesu bee ke u len nlan aabɔr la. Le u bui u, “Saa daa Uwumbɔr aanaan ni.” 
\p Baah len tibɔr ngbaan doo na, ubaa aa ki kaa u baa Yesu mbaan kpee. 
\s1 Kristo aabɔr 
\r (Matiu 22.41-46; Luk 20.41-44) 
\p  
\v 35 Yesu nan bi Uwumbɔr Aadichal ni, ki tuk binib Uwumbɔr aabɔr, ki baa bi, “Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb ŋa kinye pu ki bui ke Kristo u ga gaa binib lii na ga li ye Ubɔr David aayaabil?  
\v 36 Uwumbɔr Aafuur Nyaan nan cha Ubɔr David ubaa len ke, 
\q1 ‘Uwumbɔr bui Ndindaan ke: Kal ŋŋangii wɔb 
\q2 ki ti saa buyoonn m ga nyaŋ saadim mɔmɔk na.’\f + \fr 12:36 \ft : Lik Ilahn 110.1.\f* 
\p  
\v 37 “Ubɔr David ubaa aah nan yin Kristo ngbaan ke Udindaan kina na, Kristo ga li ŋmaa ye uyaabil aa?” 
\s1 Bi li nyi Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb aabɔr 
\r (Matiu 23.1-36; Luk 20.45-47) 
\p Le kinipaak ngbaan pel Yesu aah len pu na, ki nan kpa mpopiin.  
\v 38 Waah tuk bi Uwumbɔr aabɔr na, le u bui bi, “Ni li nyi man Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb aabɔr. Baageehn le ye ke bi li pee ŋibɔkul fɔfɔk, ki gee ke binib doon bi mbamɔm kinyaŋ ni,  
\v 39 ki ban ke bi kal bininyuum aakakaa chee mmeen aadir ni, ni njim chee.  
\v 40 Bi ji bikpopiib durm la, le ki mee Uwumbɔr ni yunni ke bi ŋmann ke bi ye bininyaam la. Uwumbɔr ga daa bitafal ki jer waah ga daa binib biken aatafal pu na.” 
\s1 Ukpopii ubaa aah tii sakpen pu na 
\r (Luk 21.1-4) 
\p  
\v 41 Yesu nan ka mal Uwumbɔr aapiin aadakaa, ki lik kinipaak ngbaan aah joo ŋimombil ŋani dakaa ngbaan ponn ni pu na. Le biwankpadam pam nan di ŋimombil pam ŋa u ponn ni.  
\v 42 Le ukpopiigiin ubaa mu dan nan di janjan mam bilee, ni ye kpakpaln na, ki di ŋa u ponn ni.  
\v 43 Le Yesu yin waadidiliib, ki bui bi, “M tuk nimi mbamɔn la, ukpopiigiin wee tii ŋimombil ki jer bi mɔmɔk aah tii pu na.  
\v 44 Bi mɔmɔk tii, ki gur ŋimombil sakpen a. U ye ugiin la, le ki di waamombil mɔmɔk tii, kaa ki gur nibaa.” 
\c 13  
\s1 Baah ga gbaa wii Uwumbɔr Aadichal pu na 
\r (Matiu 24.1-2; Luk 21.5-6) 
\p  
\v 1 Yesu nan nyan Uwumbɔr Aadichal ngbaan ni. Waah nyan ni na le waadidiliib ponn ni ubaa bui u ke, “Umɔmɔkr, lik ŋitakpal ŋi bi di maa lidichal lee na aah ŋan pu na, lik tidir tee aah wiir pu na.” 
\p  
\v 2 Le Yesu bui u, “Aa kan tidir sakpiin tee ee? Bi ga nan gbaa wii lidichal limina mɔmɔk. Litakpal libaa aan ki li paa liken pu.” 
\s1 Falaa aayoonn aah ga li bi pu na 
\r (Matiu 24.3-14; Luk 21.7-19) 
\p  
\v 3 Le u buen ki ti kal Olif aasui aajool li bi tok Uwumbɔr Aadichal na paab. Le Piita, ni Jems, ni Jɔnn, ni Andru dan u chee bibaa, ki nan bui u ke,  
\v 4 “Tuk timi, bi ga ŋa kina bayoonn? Ba ga li ye limɔkl ki mɔk timi ke ni ŋeer bi ŋa kina?” 
\p  
\v 5 Le u bui bi ke, “Ni li nyi man, ubaa taa ŋmann nimi.  
\v 6 Binib pam le ga nan dan, ki pur maayimbil, ke bima le ye min Yesu, ki ŋmann binib pam.  
\v 7 Ni ga ŋun ke binib to butɔb kɔnkɔni do, ni dandar mu. Ni taa cha ni li muk nimi man. Uwumbɔr le siin ke nimina mɔmɔk ga ŋa. Nima le aan mɔk ke dulnyaa wee ga doo libuul ngbaan ni.  
\v 8 Linibol libaa ga to linibol liken butɔb. Nnaan mubaa aanib ni nnaan muken aanib ga to tɔb butɔb. Kitiŋ ga deŋ ŋipepel, ŋipepel. Nkon ga lir ntim pam ponn ni. Nimina mɔmɔk le ga li ye njan aafalaa. 
\p  
\v 9 “Nimi nibaa, li nyi man. Bi ga nan chuu nimi, ki di buen bibɔjirb chee. Bi ga gbaa nimi mmeen aadir ni. M pu, le ntim aaninkpiib ni bibɔrb ga ji nimi tibɔr. Le ni ga tuk bi tibɔnyaan tee.  
\v 10 Binib ga di tibɔnyaan tee tuk ŋinibol mɔmɔk waahr, aan dulnyaa wee nin doo.  
\v 11 Bi yaa chuu nimi, ki di buen bibɔjirb chee kan, ni taa puen dak nisui ni ke ni ga len kinye. N‑yoonn ngbaan yaa nan fuu ni kan, ni len Uwumbɔr aah ga tuk nimi pu na. Naa ye nimi le ga len. Uwumbɔr Aafuur Nyaan le ga len.  
\v 12 N‑yoonn ngbaan le unii ga di una aabo ŋa binib aaŋaal ni ke bi ti ku u. Tetiib mu ga di baabim ŋa binib aaŋaal ni ke bi ti ku bi. Binib mu ga yii bitetiib ni binatiib, ki cha binib ku bi.  
\v 13 M pu, le binib mɔmɔk ga li nan nimi. Unii umɔk jin limɔr ki dii mi ki ti saa limɔfal aadoon na, uma le ga ŋmar.” 
\s1 Tiwan ni kaa ŋan na aabɔr 
\r (Matiu 24.15-28; Luk 21.20-24; Daniel 9.27) 
\p  
\v 14 “Ni ga kan tiwanbir ni bii tiwan nimɔk bi chain na si naah kaa ba ga li si nin chee na.” (Tɔ, nimi bi karni na, ni li beer nimina aatataa.) “N‑yoonn ngbaan yaa nan fuu ni kan, binib bi bi Judea aatiŋ ponn ni na san buen ŋijoo paab.  
\v 15 Unii yaa bi kidiik paab\f + \fr 13:15 \ft : Bi yaa maa kidiik kan, baa di timoor pinn ki, kaa maa lidikokoln. Bi nan di idɔ paan puln tidir paab, le ki di titan pɔr biin. Bi nan maa ŋibimbin le ki taa joi kidiik aapaacham.\f* kan, u taa ki koo waadiik ni ke u ti yoor nibaa, u san mala.  
\v 16 Unii yaa bi kisaak kan, u taa ki gir kun linampal ke u ti yoor waakekeln.  
\v 17 N‑yoonn ngbaan kan, bipiib bi kpa ŋipuu na, ni bipiib bi kpa mbim bi laa ŋaa libiil na ga li kpa kinimbaak.  
\v 18 Mee Uwumbɔr man ke u taa cha tibɔr tee ŋa kakab aayoonn.  
\v 19 N‑yoonn ngbaan, binib ga ji falaa sakpen a. Buyoonn Uwumbɔr nan naan dulnyaa na, ki nan saa dandana wee na, baa kee jin falaa ngbaan aaboln, ki mu aan ki ji falaa kina.  
\v 20 Uwumbɔr yaa kaa bar falaa ngbaan aayoonn aawiin pu kan, ubaa aan ŋmar. Le waanigeekaab aanimbaasaln pu na, u ga bar falaa ngbaan aayoonn aawiin pu. 
\p  
\v 21 “N‑yoonn ngbaan unii ubaa yaa bui nimi ke, ‘Lik, Kristo u ga gaa binib lii na sɔ,’ ki yaa ki bui ke, ‘U bi nima chee’ kan, ni taa gaa waah len pu na man.  
\v 22 Ba pu? biŋmaŋmannim ga li bi. Bibaa ga bui ke bi ye Kristo la. Biken ga bui ke bi ye Uwumbɔr aabɔnabtiib la. Bi ga tun lijinjiir aatun ki ŋmann binib; bi ga pɔɔn bibaa ke bi ŋmann Uwumbɔr aanib mu.  
\v 23 Ni li nyi man. M puun tuk nimi tibɔr timina mɔmɔk.” 
\s1 Yesu aah ga gir ni pu na 
\r (Matiu 24.29-31; Luk 21.25-28) 
\p  
\v 24-25 “N‑yoonn ngbaan aafalaa aapuwɔb, le paacham aawan aan ki li bi mbamɔm. Nwiin ga bɔln. Uŋmal mu aan ki li wiin. Iŋmabi mu ga lir.  
\v 26 N‑yoonn ngbaan le ni ga kan min Unibɔn Aabo bi ntaalangbam ni ki choo, ki wiin chain, ki joo mpɔɔn.  
\v 27 N‑yoonn ngbaan le m ga tun Uwumbɔr aatuuntiib dulnyaa wee ponn ni mɔmɔk, liwipuul, ni liwilir, ni ŋŋangan, ni ŋŋangii wɔb, bi ti kuuni maanib mɔmɔk, ki di dan m chee.” 
\s1 Bukpasɔm aayataŋakl 
\r (Matiu 24.32-35; Luk 21.29-33) 
\p  
\v 28 “Bukpasɔm le ye liyataŋakl ki tii nimi. Bu aabon yaa bi ŋani tifar kan, ni bee ke ni yaa kpee siib na kan, kiseek ga seer.  
\v 29 Kina na, ni yaa kan nimina bi ŋani kan, ni bee ke ni yaa kpee siib na kan, m ga gir ni.  
\v 30 M tuk nimi mbamɔn la, dandana aanib aan jer le tiwan nimina mɔmɔk puen ŋa.  
\v 31 Paacham ni taab ga jer. Maamɔbon ma aan jer.” 
\s1 Ubaa aa nyi bundaln Yesu ga gir ni na 
\r (Matiu 24.36-44) 
\p  
\v 32 “Ubaa aa nyi buyoonn m ga gir ni na. Uwumbɔr aatuuntiib bi bi paacham na aa nyi. Min Uwumbɔr Aajapɔɔn mu aa nyi. Nte Uwumbɔr baanja le nyi.  
\v 33 Ni li nyi man, ki li ka lik man, aan ki li mee Uwumbɔr; ba pu? naa nyi buyoonn m ga gir ni na.  
\v 34 Ni naahn uja u nan ban u chuun nsan, ki tuk waatutum ke bi li joo waadichal mbamɔm, ki mɔk bi mɔmɔk baah ga tun lituln li na, ki tuk ukikiir na ke u li kii, le ki nin buen.  
\v 35 Ni mu li nyi man. Naa nyi bundaln min Nidindaan ga gir ni na, nibaakan kijoobɔŋ, nibaakan kinyetaasiik, nibaakan ikooja aah wii buyoonn na, nibaakan lichakpitaawoln.  
\v 36 Ni li nyi man, aan m yaa lir nimi ki fuu ni kan, maan nan muin ni dɔ geen.  
\v 37 Maah tuk nimi pu na, m tuk binib mɔmɔk la, li nyi man.” 
\c 14  
\s1 Baah kpokl ke bi ga ku Yesu pu na 
\r (Matiu 26.1-5; Luk 22.1-2; Jɔnn 11.45-53) 
\p  
\v 1 N‑yoonn ngbaan, ni nan gur iwiin ilee, bi kuun ki ti ji njim mu bi yin mu ke Lakr‑jer aajim na.\f + \fr 14:1 \ft : Israel yaab nan ji Lakr‑jer aajim ke bi teer buyoonn Uwumbɔr nan nyan bi tinaagbiir ni, Ijipt aatiŋ ni na. Lik Nnyam 12.1-27.\f* N‑yoonn ngbaan, le bi ŋmɔ boroboro u kaa kpa nnyɔk na. Le Uwumbɔr aatotoorninkpiib, ni Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb nan kal ki kpokl baah ga ŋa pu ki loon chuu Yesu ki ku u na,  
\v 2 le ki bui tɔb ke, “Ti taa chuu u njim ngbaan aayoonn man. Ti yaa chuu u n‑yoonn ngbaan kan, kinipaak na ga ŋmɔ tijar.” 
\s1 Upii ubaa aah nyuŋ Yesu pu na 
\r (Matiu 26.6-13; Jɔnn 12.1-8) 
\p  
\v 3 Tɔ, Yesu nan bi Betani aatiŋ ni, ki bi Simonn u nan ye ukɔndaan na do, ki ka ji tijikaar. Waah ka ji tijikaar kina na, le upii ubaa koo ni ki joo ni tulalee u kpa kidaak sakpen na, bi yin mu ke naad, ki bi kpalba nyaan u bi yin u ke alabasta na ponn ni. Upii ngbaan nan chuu gii kpalba ngbaan aaneen ni, ki di tulalee na mɔmɔk kpir Yesu aayil pu.  
\v 4 Waah ŋa kina na, le bi ponn ni bibaa gee liŋuul, ki baa tɔb ke, “Ba ŋa u bii tulalee ngbaan kina?  
\v 5 Ti ba ga ŋmaa di u kooh ki kan ilik ni jer iwiin ikui itaa aapal na, ki di tii bigiim.” Le bi ŋulni u pu. 
\p  
\v 6 Le Yesu bui bi, “Di cha u man. Ba ŋa ni muk u kina? U tun lituln li ŋan na le ki tii mi.  
\v 7 Bigiim ga li bi ni chee n‑yoonn mɔmɔk. Naah ga li ban ni ter bi buyoonn na kan, ni ga ŋmaa ter bi. Mma aan li bi ni chee n‑yoonn mɔmɔk.  
\v 8 U ŋa waah ga ŋmaa ŋa pu na la. U di tulalee ngbaan kpir m pu ki puen toor nwon ke bi ti sub mi la.  
\v 9 M tuk nimi mbamɔn la, baah ga moon tibɔnyaan tee nin chee itingbaan mɔmɔk ni na, bi ga len waah ŋa pu na ke binib li teer waabɔr.”\fig Tifar ti bi joo ŋani naad aatulalee na|src="HK00117c.tif" size="col" ref="Mak 14.3-9" \fig* 
\s1 Judas aah ban ke u kooh Yesu pu na 
\r (Matiu 26.14-16; Luk 22.3-6) 
\p  
\v 10 Le Yesu aadidiliib kipiik ni bilee ponn ni ubaa, bi yin u ke Judas Iskariot, buen Uwumbɔr aatotoorninkpiib chee, ki ti tuk bi ke u ban u di Yesu ŋa biŋaal ni la.  
\v 11 Baah ŋun kina na, le ni ŋa bi mpopiin. Le bi puu tipuur ke bi ga tii u ŋimombil. Le u ban nsan mu u ga di Yesu ŋa biŋaal ni na. 
\s1 Yesu ni waadidiliib aah jin njim ngbaan pu na 
\r (Matiu 26.17-25; Luk 22.7-14, 21-23; Jɔnn 13.21-30) 
\p  
\v 12 Lakr‑jer aajim, buyoonn bi ga ŋmɔ boroboro u kaa kpa nnyɔk na aajan aawiindaal, bundaln bi ga kɔr upihbo na, le Yesu aadidiliib dan nan baa u ke, “Aa ban ke ti gor njim ngbaan aajikaar la chee ki tii si?” 
\p  
\v 13 Le u bui waadidiliib ponn ni bilee ke, “Ni li cha kitiŋ ngbaan ponn ni man. Ni yaa koo ki ponn ni kan, uja u tu nnyun na ga ton nimi nsan ponn ni.  
\v 14 Ni li dii u man, ki ti koo waah ga koo lidichal li ponn ni na, ki bui udichadaan ngbaan, ‘Umɔmɔkr bui ke u ni waadidiliib ga ji njim ngbaan aajikaar kiladiik ni?’  
\v 15 Le u ga mɔk nimi paacham aadisakpeŋ ki bi puun toor ki na. Ni gor njim ngbaan aajikaar nima chee ki tii timi.” 
\p  
\v 16 Le bi siir, ki buen kitiŋ ngbaan ni, ki ti kan Yesu aah tuk bi ke bi ga kan pu na. Le bi gor njim ngbaan aajikaar. 
\p  
\v 17 Kijook aah joor na, le Yesu ni waadidiliib kipiik ni bilee na koo kidiik ngbaan ponn ni, ki kal ke bi ji.  
\v 18 Baah bi ji na, le u bui bi, “M tuk nimi mbamɔn la, ni ponn ni ubaa ga kooh mi. Nimi bi bi ji m chee na ponn ni ubaa le ga ŋa kina.” 
\p  
\v 19 Bisui nan bii. Le bi baa u ubaabaa ubaabaa, “Ni ye min la aa?” 
\p  
\v 20 Le u bui bi, “Nimi kipiik ni bilee bimina ponn ni ubaa le ga ŋa kina. Ni ye m ni unii u kpaan bi ji lisambil libaa ponn ni na la.  
\v 21 Min Unibɔn Aabo ga kpo ke naah ŋmee Uwumbɔr Aagbaŋ ponn ni ke m ga kpo pu na. Tibɔbir mu ga li bi uja u ga kooh mi na pu. Bi yaa kaa ba ma u kan, ni ba soor ki tii u.” 
\s1 Tidindaan aajim 
\r (Matiu 26.26-30; Luk 22.14-20; 1 Korint Yaab 11.23-25) 
\p  
\v 22 Baah bi ji tijikaar na, le Yesu yoor boroboro, le ki doon Uwumbɔr, ki gii, ki di tii waadidiliib, le ki bui ke, “Gaa man. Maawon le na.” 
\p  
\v 23 Le u yoor kiyinyook, ki doon Uwumbɔr, ki di tii bi. Le bi mɔmɔk nyun.  
\v 24 Le u bui bi, “Maasin le na. Maasin pu, le Uwumbɔr puu tipuupɔln tii nimi. Binib pam aatunwanbir pu le maasin ngbaan ga nya.  
\v 25 M tuk nimi mbamɔn la, maan ki nyu ŋisubil aanyun ngbaan ki ti saa bundaln m ga ti nyu ŋisubil aanyunpɔm Uwumbɔr aanaan ni na.” 
\p  
\v 26 Le bi gaa Uwumbɔr aalahn, ki buen Olif aasui aajool paab. 
\s1 Yesu aah bui ke Piita ga nee u pu na 
\r (Matiu 26.31-35; Luk 22.31-34; Jɔnn 13.36-38) 
\p  
\v 27 Le Yesu ti bui bi, “Ni mɔmɔk ga san cha mi. Ni ŋmee Uwumbɔr Aagbaŋ ni ke, ‘Uwumbɔr ga ku upihdaan, le ipiih yaa.’\f + \fr 14:27 \ft : Lik Sekaria 13.7.\f* 
\v 28 Buyoonn Uwumbɔr ga fikr mi nkun ni na, le m ga loln ni pu nsan, ki buen Galilee.” 
\p  
\v 29 Le Piita bui u, “Bi mɔmɔk yaa san ki cha si kan, mma aan san cha si.” 
\p  
\v 30 Le Yesu bui u, “M tuk si mbamɔn la, kinyeek kimina, aa ga len nfum mutaa ke saa nyi mi le lelee aakooja nin wii.” 
\p  
\v 31 Le Piita po beenin len ke, “Bi yaa po ban bi ku m ni si kan, maan len ke maa nyi si.” 
\p Le waadidiliib mɔmɔk mu len kina. 
\s1 Yesu aah mee Uwumbɔr pu na 
\r (Matiu 26.36-46; Luk 22.39-46) 
\p  
\v 32 Le bi ti fuu nibaa chee, bi yin nima chee ke Getsemane. Le u bui waadidiliib, “Kal do man, m buen ti mee Uwumbɔr.” 
\p  
\v 33 Le u di Piita, ni Jems, ni Jɔnn buen. Le usui bii pam. Mpombiin ni nsuugar nan muk u sakpen.  
\v 34 Le u bui bi, “Nsui bii sakpen, ki ti nyaŋ. Ni wu ke nkun aah wu pu na. Kal do ki li lik man.” 
\p  
\v 35 Le u foor siib, ki doon kitiŋ lichichikr, ki mee Uwumbɔr ke ni yaa ga ŋmaa ŋa aan u taa ji falaa u choo na kan, u taa cha u ji falaa ngbaan,  
\v 36 ki bui ke, “Nte, aa ga ŋmaa ŋa tiwan mɔmɔk. Nyan mi falaa u choo na ni. Aa mu tee ŋa saageehn, ki taa ŋa maageehn.” 
\p  
\v 37 Le u gir buen waadidiliib bitaa ngbaan chee, ki ti muin bi dɔ geen; le u bui Simonn Piita ke, “Simonn, aa dɔ geen la aa? Saa ŋmaa li ka lik kikurk kibaa aa?  
\v 38 Ni li ka lik man, aan ki li mee Uwumbɔr, aan ki taa koo ntɔŋ ni. Nisui ban ni li lik, le tiwon aa pɔɔ.” 
\p  
\v 39 Le u ki foor siib ki ti mee Uwumbɔr, ki ki bui u tibɔr tichachaan ngbaan,  
\v 40 le ki ki gir buen waadidiliib chee, ki ti muin bi ki dɔ geen la; ngeen nan joo bi sakpen. Le baa nyi baah ga len pu na. 
\p  
\v 41 Le u ki buen ti mee Uwumbɔr, ki ki gir ni taataa, ki ki muin bi dɔ geen; le u baa bi, “Ni beenin fuur ki dɔ geen la aa? Ni ŋeer a. N‑yoonn fuu a. U kooh min Unibɔn Aabo, ki di ŋa titunwanbirdam aaŋaal ni la.  
\v 42 Fii, ti li cha man. Lik, unii u kooh mi na peen ni a.” 
\s1 Baah chuu Yesu pu na 
\r (Matiu 26.47-56; Luk 22.47-53; Jɔnn 18.3-12) 
\p  
\v 43 Waah laa bi len kina na, le Judas u ye waadidiliib kipiik ni bilee ponn ni ubaa na fuu ni. Le kinipaak dii u. Bi nan joo kijaak aajum ni jagbaali mam. Bi nan nyan ni Uwumbɔr aatotoorninkpiib, ni Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb, ni Juu yaab aaninkpiib chee la.  
\v 44 Judas u kooh Yesu na, nan bui kinipaak ngbaan ke bi yaa ti kan u moor unii u aatakpiln\f + \fr 14:44 \ft : …moor utakpiln: Israel yaab nan doon tɔb kina le ki mɔk ngeehn.\f* na kan, uma le na. Bi chuu u mpɔɔn, ki di u buen. 
\p  
\v 45 Judas aah fuu ni na, le u kpaan buen Yesu chee, ki ti bui ke, “Umɔmɔkr,” le ki moor utakpiln.  
\v 46 Le bi chuu Yesu mpɔɔn pu.  
\v 47 Waadidiliib ponn ni ubaa nan yoor waajaak aajuk ki gaa per Uwumbɔr aatotoorninkpel aanaagbiija aatafal.  
\v 48 Le Yesu baa binib bi dan bi nan chuu u na ke, “Ni joo kijaak aajum ni jagbaali mam ke ni nan chuu mi ke maah ye ufifiir le na aa?  
\v 49 Iwiin mɔmɔk m nan bi ni chee Uwumbɔr Aadichal ni, ki tuk binib Uwumbɔr aabɔr, le naa chuu mi. Tɔ, nimina ŋa ke ni gbiin Uwumbɔr Aagbaŋ aah len pu na la.” 
\p  
\v 50 Le waadidiliib mɔmɔk san cha u. 
\p  
\v 51 Unachipɔɔn ubaa nan bi nima chee, ki pee likekepiln, ki paani Yesu pu. Le bi laan chuu unachipɔɔn ngbaan aakekeln.  
\v 52 Le u san cha waakekeln, ki san cha uŋmeen. 
\s1 Juu yaab aaninkpiib aah jin Yesu tibɔr pu na 
\r (Matiu 26.57-68; Luk 22.54-55, 63-71; Jɔnn 18.13-14, 19-24) 
\p  
\v 53 Le bi di Yesu buen Uwumbɔr aatotoorninkpel aadichal ni. Uwumbɔr aatotoorninkpiib, ni Juu yaab aaninkpiib, ni Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb mu kuun ni nima chee.  
\v 54 Le Piita paa Yesu pu, ki bi dandar, le ki ti fuu Uwumbɔr aatotoorninkpel aachiln ni, ki koo, ki ti kal bikikiirb chee wol mmii.  
\v 55 Le Uwumbɔr aatotoorninkpiib ni bibɔjirb aaninkpiib mɔmɔk ban biseeraadam bi ga bii Yesu aan bi ku u na.  
\v 56 Le biseeraadam pam mɔln inyamɔn paan u, ki bii u. Baah len pu na, naa kpaan. Nima pu na, baa kan waataani. 
\p  
\v 57 Le bijab bibaa fii sil, ki mɔln inyamɔn paan u, le ki bui ke,  
\v 58 “Ti ŋun u len ke u ga gbaa wii Uwumbɔr Aadichal li binib maa li na, ki ki maa liken li binib aa maa li na, iwiin itaa.”  
\v 59 Le bijab bimina mu aah len pu na, naa kpaan. 
\p  
\v 60 Le Uwumbɔr aatotoorninkpel ngbaan fii sil bi mɔmɔk aanimbiin ni, le ki baa Yesu, “Saan len tibaa aa? Binib ngbaan aah bii si pu na, ti gbii aan taa gbii?” 
\p  
\v 61 Le Yesu si ŋmin, kaa len tibaa. Le Uwumbɔr aatotoorninkpel ki baa u, “Aa ye Kristo u ga gaa binib lii na aan saa ye? Aa ye Uwumbɔr u ti pak u na Aajapɔɔn aa?” 
\p  
\v 62 Le Yesu bui ke, “M ye. Ni ga kan min Unibɔn Aabo ka Uwumbɔr aaŋangii wɔb. Ni ga kan m bi ntaalangbam ni paacham ki choo.” 
\p  
\v 63 Waah len kina na, le Uwumbɔr aatotoorninkpel chuu kar ubaa aawanpeenkaan, le ki bui ke, “Taa ki ban seeraadam. U di ubaa ŋaŋ Uwumbɔr la.  
\v 64 Ni ŋun waah sii Uwumbɔr pu na. Ni dak kinye?” 
\p Le bi mɔmɔk bui ke u ŋeer bi ku u la. 
\p  
\v 65 Le bi ponn ni bibaa piin ki bi teei timɔɔtan ŋani u pu, le ki di likekeln poo unimbil, ki gbaa u, ki baa u ke, “Ulau faa si?” Bikikiirb ngbaan mu nan gaa u ki gbaa u. 
\s1 Piita aah nee Yesu pu na 
\r (Matiu 26.69-75; Luk 22.56-62; Jɔnn 18.15-18, 25-27) 
\p  
\v 66 Piita aah nan bi lichiln ngbaan ni na, le Uwumbɔr aatotoorninkpel aanaagbiipii ubaa dan  
\v 67 ki nan kan Piita bi wol mmii. Le u lik u mbamɔm, le ki bui u, “Aa mu nan bi Yesu u ye Nasaref aatiŋ aanii na chee.” 
\p  
\v 68 Le Piita nee, ki bui u, “Maa bee saah len pu na aatataa,” le ki nyan lipaal kikaakpaak ponn ni. N‑yoonn ngbaan le ukooja wii. 
\p  
\v 69 Le unaagbiipii ngbaan ki kan u, le ki bui binib bi si nima chee na ke, “Umina ye Yesu aadidiliib ponn ni ubaa la.”  
\v 70 Le Piita ki nee lelee. 
\p Le ni ki kpee siib, le binib bi si u chee na bui u ke, “Ni ye mbamɔn, aa ye Yesu aadidiliib ponn ni ubaa la; aa mu ye Galilee aatiŋ aanii la.” 
\p  
\v 71 Le Piita puu Uwumbɔr, ki bui ke, “Maa nyi naah len unii u na. M yaa mɔn nnyamɔn kan, Uwumbɔr daa ntafal.” 
\p  
\v 72 Libuul ngbaan ni, le lelee aakooja wii. Le Piita teer ke Yesu ba bui u ke, “Aa ga len nfum mutaa ke saa nyi mi le lelee aakooja nin wii.” Piita aah teer kina na, le u wii pam. 
\c 15  
\s1 Pailat aah jin Yesu tibɔr pu na 
\r (Matiu 27.1-2, 11-14; Luk 23.1-5; Jɔnn 18.28-38) 
\p  
\v 1 Kichakpinaanyeek ni le Uwumbɔr aatotoorninkpiib, ni Juu yaab aaninkpiib, ni Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb, ni bibɔjirb aaninkpiib mɔmɔk kal ki kpokl baah ga ŋa pu na. Le bi buu Yesu tikululn, ki di u buen kitiŋ ngbaan aaninkpel u bi yin u ke Pailat na chee, ki di u ŋa uŋaal ni.  
\v 2 Le Pailat baa u, “Aa ye Juu yaab aabɔr la aa?” 
\p Le u bui u, “Saah len pu na, ni ye kina.” 
\p  
\v 3 Le Uwumbɔr aatotoorninkpiib ngbaan bii u sakpen.  
\v 4 Le Pailat ki baa u, “Saan len tibaa aa? Li pel baah bii si sakpen pu na.” 
\p  
\v 5 Le Yesu aa ki len tibaa. Waah kaa len tibaa na, le ni gar Pailat pam. 
\s1 Baah len ke bi ga ku Yesu pu na 
\r (Matiu 27.15-26; Luk 23.13-25; Jɔnn 18.39–19.16) 
\p  
\v 6 Njim ngbaan aayoonn nan saa kan, Pailat ga nyan unaagbiija u kinipaak ban u na lii.  
\v 7 N‑yoonn ngbaan, unaagbiija ubaa nan bi kiyondiik ni, bi yin u ke Barabas. U ni bakadam bi nan dii u na nan tukni kitiŋ ngbaan aaninkpiib, ki ku binib. Nima pu le bi nan di bi ŋa kiyondiik ni.  
\v 8 Le kinipaak ngbaan dan Pailat chee, ki bui u ke u ŋa waah ti ŋani pu njim ngbaan yoonn mɔmɔk na, ki nyan unaagbiija ubaa lii.  
\v 9 Le u baa bi, “Ni ban m nyan ni Juu yaab aabɔr la aa?”  
\v 10 Pailat bee ke Uwumbɔr aatotoorninkpiib kpa lipiipoln Yesu pu, nima le cha bi di u ŋa uŋaal ni. 
\p  
\v 11 Le Uwumbɔr aatotoorninkpiib bui kinipaak ngbaan ke bi tuk Pailat ke u nyan Barabas lii, naa ye Yesu.  
\v 12 Kinipaak ngbaan aah tuk Pailat kina na, le u ki baa bi, “Kina kan, uja u ni yin u ke Juu yaab aabɔr na, m ga ŋa u kinye?” 
\p  
\v 13 Le bi teen ke, “Kpaa u ndɔpuinkoo pu.” 
\p  
\v 14 Le Pailat baa bi, “Ba ŋa? U tun bakaa bayoo?” 
\p Le bi moo tar sakpen ke, “Kpaa u ndɔpuinkoo pu.” 
\p  
\v 15 Le Pailat ban ke u sɔŋ bisui. Kina pu na, u nan nyan Barabas lii, le ki cha waajab lue Yesu ŋinaalab, ki di u ŋa biŋaal ni, bi ti kpaa u ndɔpuinkoo pu. 
\s1 Butɔb aajab aah yook Yesu pu na 
\r (Matiu 27.27-31; Jɔnn 19.2-3) 
\p  
\v 16 Le butɔb aajab ngbaan di u buen Pailat aachiln ni, ki yin bijab biken ke bi kuun ni.  
\v 17 Le bi chuu peer waawanpeenkaan, le ki di libɔkumaln peen u, ki di ikokon luu kiyikpupuk ki di chiŋ u,  
\v 18 le ki doon u ke, “Juu yaab aabɔr, aa pɔɔ ɔɔ?”  
\v 19 ki joo lidabil gbaa uyil paab, le ki teei timɔɔtan lɔe u, ki gbaan unimbiin ni ki doon u.  
\v 20 Baah ŋa u mbɔnyun ki ti doo na, le bi chuu peer libɔkumaln ngbaan, ki di waawanpeenkaan peen u, ki di u nyan, bi ti kpaa u ndɔpuinkoo pu. 
\s1 Baah kpaa u ndɔpuinkoo pu pu na 
\r (Matiu 27.32-44; Luk 23.26-43; Jɔnn 19.17-27) 
\p  
\v 21 Baah cha na, le bi ton uja ubaa nsan ni, bi yin u ke Simonn, u ye Sairene aatiŋ aanii la. U nyan ni ntingbaan ni, le ki choo Jerusalem. U nan ye Aleksanda ni Rufus aate la. Le bi chuu u mpɔɔn ke u tun Yesu aadɔpuinkoo.  
\v 22 Le bi di Yesu buen nibaa chee, bi yin nima chee ke Golgota. Golgota aatataa le ye ke “Kiyikpaŋ aapepel.”  
\v 23 Baah ti fuu nima chee na, le binib bibaa ban bi tii Yesu ndaan mu nnyɔk ŋmal mu ponn ni na ke u nyun. Le u yii, kaa nyun.  
\v 24 Le butɔb aajab ngbaan kpaa u ndɔpuinkoo pu, ki di waawanpeenkaan yakr tɔb. Bi nan too inaan ke bi lik bimɔk aah ga kan ni na.  
\v 25 Ni nan ye kichakpiik ni, tikur tiwae yoonn la, le bi kpaa u ndɔpuinkoo pu.  
\v 26 Le bi ŋmee kigbaŋ budabu cha bi ku u na, ki di tam waadɔpuinkoo pu, uyil paab. Bi nan ŋmee ke, “Juu yaab aabɔr.”  
\v 27 Bi nan di bififiirb bilee kpaa idɔpuinkee pu. Bi di ubaa kpaa uŋangii wɔb, ki di uken kpaa uŋangan wɔb. [  
\v 28 Le ni gbiin Uwumbɔr Aagbaŋ aah len pu na ke, “Bi ŋa u ke baah ŋani titunwanbirdam pu na.”\f + \fr 15:28 \ft : Lik Aisaya 53.12.\f*] 
\p  
\v 29 Waah lee ndɔpuinkoo pu na, le binib bi jer nima chee na seei u, ki gbakr biyil, le ki bui u, “Aa mu. Si u len ke aa ga gbaa wii Uwumbɔr Aadichal ki ki maa li iwiin itaa na,  
\v 30 sunn ni ndɔpuinkoo ngbaan pu ki ŋmar.” 
\p  
\v 31 Le Uwumbɔr aatotoorninkpiib, ni Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb mu ŋa u mbɔnyun, ki bui tɔb ke, “U gaal biken le bi ŋmar, kaan ŋmaa gaa ubaa lii.  
\v 32 Kristo u ga gaa binib lii ki ye Juu yaab aabɔr na, u sunn ni ndɔpuinkoo pu dandana wee, aan ti kan ki gaa u ki kii.” 
\p Le baah di bififiirb bilee bi kpaa u chee idɔpuinkee pu na, bi mu sii u. 
\s1 Yesu aah kpo pu na 
\r (Matiu 27.45-56; Luk 23.44-49; Jɔnn 19.28-30) 
\p  
\v 33 Nwiin kaasisik ni, le itingbaan mɔmɔk bɔln, ki ti saa nwiin aah kpar pu na.  
\v 34 Nwiin aah kpar na, le Yesu teen mpɔɔn pu ke, “Eloi, eloi, lama sabaktani.” Naatataa le ye ke “Maawumbɔr, Maawumbɔr, ba pu aa siir cha mi?”\f + \fr 15:34 \ft : Lik Ilahn 22.1.\f* 
\p  
\v 35 Binib bi nan si nima chee na ŋun waah teen pu na, le bibaa bui ke, “Li pel man, u yin Elaija la.”  
\v 36 Le bi ponn ni ubaa san buen ki ti yoor nkiisuk, ki nan di bɔn ndaan mu mɔɔn na ni, le ki di ŋa lidabil pu, ki di ŋa Yesu aamɔb chee ke u moor, le ki bui ke, “Di cha man, aan ti lik ke Elaija ga dan ki nan sunn ni u aan waan dan.” 
\p  
\v 37 Le Yesu ki teen mpɔɔn pu, le ki kpo. 
\p  
\v 38 Le likekeln li yakr Uwumbɔr aadiik ni nfum mulee na, chuu kar paacham ki ti saa kitiŋ.  
\v 39 Le butɔb aajab aaninkpel u si ndɔpuinkoo ngbaan taab na kan Yesu aah kpo pu na, le ki bui ke, “Mbamɔn, uja ngbaan sil ye Uwumbɔr Aajapɔɔn la.” 
\p  
\v 40 Bipiib bibaa mu nan bi nima chee, ki si dandar, ki si lik. Bi ponn ni ubaa ye Mari Magdalene, uken mu ye Salome, uken mu ye Mari u ye Jems waatiir ni Joses aana na.  
\v 41 Yesu aah nan bi Galilee na, le bipiib ngbaan nan dii u, ki tun lituln ter u. Bipiib bi wiir ki nan dii u dan Jerusalem na mu nan bi nima chee. 
\s1 Baah sub Yesu pu na 
\r (Matiu 27.57-61; Luk 23.50-56; Jɔnn 19.38-42) 
\p  
\v 42 Kijook aah joor na, le uja ubaa fuu ni, bi yin u ke Josef. U nan ye Arimatea aatiŋ aanii la, ki ye bibɔjirb aaninkpiib ponn ni ubaa, ki kpa liyimbil.  
\v 43 U mu nan bi kii Uwumbɔr aanaan aah ga fuu ni buyoonn na. Ni nan ye kitaak ki ga woln Juu yaab aakpaakool daal na, buyoonn bi gor ke bi ji likpaakool daal na. Le Josef buen Pailat chee ni lipobil, ki ti bui u, “Tii mi Yesu aawon.”  
\v 44 Pailat aah ŋun ke u kpo na, le ni gar u. Le u yin ni bijab aaninkpel na, ki nan baa u ke, “Yesu aah kpo na, ni yunn aa?”  
\v 45 Le u tuk u waah kpo buyoonn na. Pailat aah ŋun ke u kpo na, le u tii Josef nsan ke u yoor waawon.  
\v 46 Josef nan daa likekenyaan, ki nyan Yesu aawon ndɔpuinkoo pu, ki di u poo likekeln ngbaan ni, ki di u ti sub kitakpaluŋ ni. Bi nan gbii kitakpaluŋ ngbaan litakpasakpeln libaa aasikakl ni la. Le u di litakpapapaln leŋ mbisamɔb.\fig Likaakul|src="AB02863b.tif" size="span" ref="Mak 15.46" \fig* 
\v 47 Le Mari Magdalene, ni Mari u ye Joses aana na, kan baah di Yesu aawon sub nin chee na. 
\c 16  
\s1 Yesu aah fikr nkun ni pu na 
\r (Matiu 28.1-8; Luk 24.1-12; Jɔnn 20.1-10) 
\p  
\v 1 Juu yaab aakpaakool daal aajook, le Mari Magdalene ni Salome, ni Mari u ye Jems aana na, buen ti daa tulalee, bi ti di ŋa Yesu aawon pu.  
\v 2 Le ki woln kitaak kichakpinaanyeek ni, nwiin aah laa puu na, le bi buen likaakul ngbaan chee.  
\v 3 Tɔ, litakpal li lek kitakpaluŋ ngbaan aamɔb na ye lisakpeln la. Nima pu na, baah cha na, le bi baa tɔb ke, “Ŋma ga ti biln litakpal na tii timi?”  
\v 4 Le bi lik, ki kan ke litakpal na aa ki lek.  
\v 5 Le bi koo likaakul na ponn ni ki kan unachipɔɔn ubaa ka ŋŋangii wɔb ki pee libɔkupiln fɔfɔk. Le ni gar bi pam. 
\p  
\v 6 Le u bui bi, “Ni taa cha ni gar nimi man. Ni ban Yesu u ye Nasaref aatiŋ aanii u bi nan kpaa u ndɔpuinkoo pu na la. U fikr nkun ni a. Waa bi do. Lik man baah nan di u bil nin chee na.  
\v 7 Ni li cha ki ti tuk Piita ni waadidiliib biken ke u loln bi pu nsan, ki cha Galilee aatiŋ ni. Bi ga ti kan u nima, waah nan tuk bi pu na.” 
\p  
\v 8 Le ni gar bipiib na pam, le biwon gbaa. Le bi nyan likaakul na ni, ki san. Ijawaan aah chuu bi na, le baa tuk unii ubaa. 
\s1 Yesu aah di ubaa mɔk binib pu na 
\r (Matiu 28.9-10; Jɔnn 20.11-18; Luk 24.13-35) 
\p [  
\v 9 Juu yaab aakpaakool daal aah jin ki woln kitaak na aachakpitaawoln, Yesu aah fikr nkun ni na, le u puen di ubaa mɔk Mari Magdalene. Mari le ye upii u Yesu nan nyan tiyayaar tilole u ni na.  
\v 10 Le Mari buen binib bi nan dii Yesu na chee. Bi nan kpa mpombiin ki ka wii. Le Mari tuk bi ke u kan Yesu, u fikr nkun ni a.  
\v 11 Baah ŋun kina na, le baa pak ti. 
\p  
\v 12 Nimina aapuwɔb, le bi ponn ni bilee nan chuun cha ntingbaan ni. Baah cha na, le Yesu nan di ubaa mɔk bi. Waa nan bi ke waah nan bi pu buyoonn Mari Magdalene kan u na.  
\v 13 Le bi gir buen biken chee, ki ti tuk bi ke bi kan Yesu. Le baa pak baah len pu na. 
\s1 Yesu aah di ubaa mɔk waadidiliib pu na 
\r (Matiu 28.16-20; Luk 24.36-49; Jɔnn 20.19-23; Lituln 1.6-8) 
\p  
\v 14 Nimina aapuwɔb, le waadidiliib kipiik ni ubaa ka ji tijikaar. Baah bi ji na, le Yesu di ubaa mɔk bi, le ki kae bi, ke ba ŋa baa pak binib bi kan u, waah fikr nkun ni aapuwɔb na aah len pu na, ke bitafal le pɔɔ. Baa gaa u ki kii mbamɔm.  
\v 15 Le u ki tuk bi, “Ni li cha dulnyaa mɔmɔk ni, ki di tibɔnyaan tee tuk binib mɔmɔk.  
\v 16 Unii u gaa mi ki kii, ki cha bi muin u nnyun ni na, u ga ŋmar. Unii u kaa gaa mi ki kii na, Uwumbɔr ga bui ke waabɔr bii.  
\v 17 Binib bi gaa mi ki kii na ga tun lijinjiir aatun. Maayimbil pu le bi ga nyan tiyayaar binib ni; bi ga len iliin yayan;  
\v 18 bi ga chuu iwaa, le yaan ŋa bi nibaa. Bi yaa nyu liluul kan, laan ŋa bi nibaa. Bi ga di biŋaal paan bibum pu, le bi ga pɔɔk.” 
\s1 Uwumbɔr aah di Yesu buen paacham pu na 
\r (Luk 24.50-53; Lituln 1.9-11) 
\p  
\v 19 Tidindaan Yesu aah len bi chee tibɔr doo na, le Uwumbɔr di u buen paacham, le u ti kal uŋangii wɔb.  
\v 20 Le waadidiliib buen ŋipepel mɔmɔk ni, ki ti tuk binib tibɔnyaan tee. Le Tidindaan ter bi, ki cha bi tun lijinjiir aatun. Baah tun lijinjiir aatun na, nima le mɔk binib ke baah len tibɔnyaan ti na, ti gbii. Amii.]