\id LUK - Hdi NT [xed] -Cameroon 2013 (web version -2014 bd) 
\h Lukwa 
\toc1 Gwaɗa ta sabi da Lukwa 
\toc2 Luk 
\toc3 Luk 
\mt2 Gwaɗa ta sabi da 
\mt1 Lukwa 
\c 1  
\s1 Zlrafta Lukwa ta gwaɗani 
\p  
\v 1 Ari ŋərma Tawfilus, nda ndəgha mnduha ta ŋavata ka vinda gwaɗa ta ghəŋa skwiha ta luta mataba ŋni.  
\v 2 Ka vindafta həŋ manda va skwi nghaŋ gwal ta nzakway ka masləmtsəka tsa skwi ya, ta nuta ka gwal mna gwaɗa Lazglafta daga taŋtaŋ.  
\v 3 Ka ŋavatá iʼi guli ka psa snaŋta ɗina ta skwiha ta luta daga taŋtaŋ ŋa vindaghafta nda tvani a mala ɗa Tawfilus,  
\v 4 kada snaŋta ka ta kɗavakta vərɗa skwiha mutsaf ka ta tagha skwi ta ghəŋani. 
\s1 I Zakari nda Elizabet 
\p  
\v 5 Mantsa tama, ma fitika nzakwa mgham Hiridus ta ga mgham ta haɗika Zudiya, mamu sana mndu ta dra skwi ŋa Lazglafta, Zakari hgani mataba mndəra la Abiya mndəra gwal ta dra skwi ŋa Lazglafta. Elizabet hga markwa taŋ ta sabi nda ma mndəra la Haruna.  
\v 6 Tuɗukwa mndu həŋ his his ta wa ira Lazglafta. Ta snay həŋ ta zlaha Lazglafta nda skwa dzahayhani, haɗ maslivinza ta ksaŋtá həŋ wa.  
\v 7 Mutsaf a həŋ ta zwaŋ ɗekɗek wa, kabga ka dzəghəŋ Elizabet, lula ima taŋ guli. 
\s1 Dzaʼa ŋatsay ka ta zwaŋ ka duhwala Lazglafta nda Zakari 
\p  
\v 8 Ma sana fitik, ta maga slna tsa dra skwi ya Zakari ta kəma Lazglafta, kabga mbəɗagagha mbəɗa fitik ŋa magay mndəra taŋ ta tsa slna ya,  
\v 9 ka zbaptá lu nda vindima ta Zakari ŋa lami da həga Lazglafta da dra urdi manda ya snu gwal ta dra skwi ŋa Lazglafta ta magay.\fig Zakari ta dra skwi ma həga Lazglafta|src="hk00260c.tif" size="col" loc="Luke 1:9" copy="Horace Knowles" ref="Luk 1:9" \fig* 
\v 10 Magatá tsa fitika dra urdi ya, ka sliʼaftá tsi ka lami da həga Lazglafta da dra tsa urdi ya, ta magə dəmga ta duʼa ma bli.  
\v 11 Má tsa tama, gi ka zlagaptá duhwala Lazglafta ta kəma Zakari, ka sladata nda ga zeghwa tsa gwir ta drə lu ta urdi ya.  
\v 12 Na gi nghaŋta Zakari, ka ghudzaftá tsi da zləŋ, sraw vghani.  
\v 13 «Ma zləŋ ka ta zləŋ Zakari, wana tsuʼaftsuʼa Lazglafta ta ndəɓa dzva gha. Dzaʼa yagha ya markwa ghuni Elizabet ta zwaŋa zgun ŋa tsanaftá gha ta hgani ka Yuhwana,  
\v 14 dzaʼa rfay ka ta rfu katakata, dagala gwal dzaʼa rfu ta ghəŋani guli.  
\v 15 Ka mndu dagala dzaʼa nzakwa tsi ta kəma Lazglafta. Haɗ dzaʼa sa ima inabi dər skwi ta ghuya mndu wa. Dzaʼa ndəghundəgha nda Sulkum nda ghuɓa daga ma huɗa mani.  
\v 16 Dzaʼa nda ndəgha zwana la Israʼila dzaʼa vranakta tsi da Lazglafta Mghama taŋ.  
\v 17 Ta kəma ta kəma dzaʼa dzaʼa tsi nda slnani ta kəma Lazglafta nda Sulkum, nda mbraku manda ŋa Iliya ŋa dzranaftá\f + \fr 1:17 \ft Ngha ta Malatsi 4:6\f* nzaku mataba dadaha nda zwana taŋ, ŋa vranaktá ghəŋa gwal ta maga ghwaɗaka skwi ka ŋərma mnduha. Mantsa ya dzaʼa payafta\f + \fr 1:17 \ft Ngha ta Malatsi 3:23-24.\f* tsi ta mnduha ŋa fata taŋ ta vgha ŋa Lazglafta,» ka tsa duhwala Lazglafta ya nda tsi.  
\v 18 «Waka yu dzaʼa snaŋtá skwi mantsa? Wana iʼi halata mndu yu, markwa ini guli nda hala,» ka Zakari nda tsi.  
\v 19 Ka tsa duhwala Lazglafta ya zlghanaftawi mantsa: «Iʼi Gabriyel\f + \fr 1:19 \ft Tsaya duhwala Lazglafta ghunaf lu.\f* ya, ta sladu ta kəma Lazglafta ŋa maganatá slna. Tsatsi ta ghunigihata ŋa gwaɗgaghata, ka mnaghatá tsa Lfiɗa Gwaɗa ya.  
\v 20 Ndana tama, wana ka dzaʼa nuta ka rgha. Laviŋta a ka ta gwaɗa ha ka sagha fitika magata tsa skwiha ya wa, kabga zlghaf a ka ta tsa skwi dzaʼa magaku ma fitikani mnagha yu ya wu,» kaʼa. 
\p  
\v 21 Ta nzatá mnduha ka kzla saba Zakari, sew sabə a wa. Ka ndanu həŋ ta ndanu: «Nu ta slanaghata ma həga Lazglafta tama?» ka həŋ.  
\v 22 Manda sabani, ka traptá tsi ta gwaɗa nda tskatá mnduha, gi ka tsatsaftá həŋ kazlay: Mamu mazəmzəm ta slanaghata ma həga Lazglafta kəʼa. Laviŋ a ta gwaɗa nda wi nda həŋ wu, mbaɗa ka mnay nda dzvu ŋa taŋ. 
\p  
\v 23 Tahula kɗuta fitika maga slnani, ka sliʼaftá tsi ka laghwi dzaghani.  
\v 24 Nzɗava a tahula tsa wu, ka zlghaftá markwa taŋ Elizabet ta huɗi. Ka zatá Elizabet ta tili hutaf ta ɗifa vgha. Kaʼa mantsa:  
\v 25 «Zɗakatahuɗi ya magiha Mgham Lazglafta, ka skwa hula si nzakwa ɗa ta kəma mnduha ɗa, kabga ta ya a yu ta zwaŋ wa. Ama ka tawatá Lazglafta ta hiɗahiɗa ta iʼi ndana, ka klaghutá tsa hula ya ta ghəŋa ɗa,» kaʼa. 
\s1 Dzaʼa ŋatsay ka ta zwaŋ, ka duhwala Lazglafta nda Mari 
\p  
\v 26 Ta mamkuʼ a tilani, ka ghunaftá Lazglafta ta duhwalani Gabriyel da sana luwa ta hgu lu ka Nazaret ma haɗika Galili,  
\v 27 da sana daghali ta hgu lu ka Mari ta dzugu sana mndu Yusufu hgani ta sabə nda ma mndəra la Dawuda.  
\v 28 Ka lamə tsi slanaghata: «Zgu tsa, tfaghaghatfa Lazglafta ta wi katakata. Kawadaga Mgham Lazglafta nda kagha,» kaʼa nda tsi.  
\v 29 Kɓanafta tsa gwaɗa ya ta Mari, «nu mndəra nana ma ga zgu tama,» kaʼa ma ghəŋani.  
\v 30 Ka duhwala Lazglafta nda tsi mantsa: «Ma zləŋ ka ta zləŋ Mari, zbapzba Lazglafta ta kagha ka tfaghaghatawi.  
\v 31 Wana dzaʼa zlghafzlgha ka ta huɗi, ŋa yata gha ta zwaŋa zgun, ŋa tsanafta gha ta hgani ka Yesu.  
\v 32 Dzaʼa nzakway ka mndu dagala, dzaʼa hgay lu ka Zwaŋa Lazglafta ta luwa ŋa vlaŋta Lazglafta ta ga mgham manda ŋa dzidzani Dawuda.  
\v 33 Dzaʼa gay ta mgham ta ghəŋa la Israʼila ŋa kɗekedzeŋ, kɗavakta a tsa ga mghamani ya wu,» kaʼa.  
\v 34 Ka Mari nda tsa duhwala Lazglafta ya mantsa: «Kinawu ka skwi dzaʼa magaku mantsa, ya wya ta sna a yu ta zgun wu?» ka Mari.  
\v 35 «Sulkum nda ghuɓa dzaʼa saha ta ghəŋa gha. Mbrakwa Lazglafta ta luwa dzaʼa bukwaghamta. Tsaya dzaʼa kəl lu ka hga tsa zwaŋ nda ghuɓa dzaʼa yata ka ya ka Zwaŋa Lazglafta.  
\v 36 Ngha a ka ta zba gha Elizabet si kul faftá lu ta ghəŋ ta yayni ta zwaŋ ná, waʼa nda huɗi ndana, mamkuʼ a tilani na nda va tsa halatani ya tani ra.  
\v 37 Haɗ sana skwi ta tranaghatá Lazglafta wa,» ka duhwala Lazglafta nda tsi.  
\v 38 Yaw, «kwalva Lazglafta iʼi, ka maga Lazglafta manda ya mniha ka,» ka Mari. Ka sliʼafta duhwala Lazglafta tavatani ka laghwi. 
\s1 Laghwa Mari nghanaghatá Elizabet 
\p  
\v 39 Ma va tsa fitik ya, ka sliʼaftá Mari misimmisim ka laghwi da sana luwa ta ghwá ma haɗika Yahuda da nghanaghatá Elizabet.  
\v 40 Ka lamə tsi da həga ga Zakari ka ganaghatá tsi ta zgu ta Elizabet.  
\v 41 Na gi snaŋta Elizabet ta ga zgwa Mari, gi ka skalavaftá zwaŋ ma huɗani. Ka ndəghanaftá Sulkum nda ghuɓa ta Elizabet.  
\v 42 Ka klaŋtá tsi ta lwi dagala dagala. Kaʼa mantsa: «Kagha, nda tfawi ta ghəŋa kagha mataba miʼaha. Na zwaŋ ma huɗa gha na guli, nda tfawi ta ghəŋani.  
\v 43 Waka yu mutsa nana ma zɗaku kəl mani ma mghama ɗa ka sagha da ini na?  
\v 44 Nda sna ka ná, ma fitika lama tsa ga zgwa gha ya tsərah da sləməŋa ɗa, ka skalavaftá na zwaŋ ma huɗa ɗa na da rfu.  
\v 45 Nda tfawi ta ghəŋa kagha, kagha ta zlghaftá skwiha mna gha lu ta dzaʼa magaku kahwathwata daga da Mgham Lazglafta ya.» 
\s1 Fa laha Mari 
\p  
\v 46 Ka Mari mantsa: 
\q1 «Ta zləzlvay yu ta Lazglafta. 
\q1  
\v 47 Ta taku ŋuɗufa ɗa da rfu ta ghəŋa tsatsi mnda mba iʼi, 
\q1  
\v 48 kabga ɗvafɗva ta nghapta ka kwalvani nda hta. Wana daga ndana, nda tfawi ta ghəŋani ka inda zivra mnduha dzaʼazlay nda iʼi, 
\q1  
\v 49 kabga dagala ŋərma skwiha magiha Lazglafta nda mbra. 
\q1 Nda ghuɓa həga Lazglafta. 
\q1  
\v 50 Tawa hiɗahiɗani ná, nda nza ŋa ɗekɗek ta ghəŋa gwal ta zləŋay. 
\q1  
\v 51 Nda dzvani maraŋta tsi ta mbrakwani, ka ghzliŋtá tsi ta gwal ta gla ghəŋ, nda ghərɓaku ma ŋuɗufa taŋ. 
\q1  
\v 52 Ka slisliŋwiŋtá tsi ta sanlaha ma gwal dagaladagala ta dughurukwa dasu, ka kapanaftá tsi ta gwal nda hta, 
\q1  
\v 53 ka baghanaftá tsi ta gwal ma maya nda skwiha zɗazɗa, ka ghzliŋtá tsi ta gwal gadghəl bɗadar. 
\q1  
\v 54 Manda ya tanaf tsi ta imi ta sləməŋ ta dzidzíha mu, ka kataŋtá tsi ta la Israʼila mnda maganatá slna, 
\q1  
\v 55 ka havaptá tsi ka tawa hiɗahiɗani ŋa Abraham nda inda zivrani tani ŋa ɗekɗek,» kaʼa. 
\p  
\v 56 Ka nzatá Mari kawadaga nda Elizabet ta kla tili hkən, tahula tsa ka vraghutá tsi dzaghani. 
\s1 Yagatá Yuhwana 
\p  
\v 57 Mantsa, ka sagha fitika dgakwa Elizabet, ka yatá tsi ta zwaŋa zgun.  
\v 58 Ka snaŋtá sləvdahani nda la taŋ ta tsa ŋərma zɗaku magana Lazglafta ya, ka sliʼadaghatá həŋ gwaftá rfu kawadaga nda tsi.  
\v 59 Baɗu matghasa fitik manda dgatani, ka sliʼadaghatá həŋ ŋa tsanatá fafaɗa zwaŋ. Ka kumə həŋ ta tsanaftá hgani ka Zakari manda va hga dani.  
\v 60 «Mantsa a dzaʼa hga lu wu, Yuhwana hgani,» ka mani.  
\v 61 «Haɗ mndu mataba mndəra ghuni tsanaf lu ta mndərga tsa hgu ya wu,» ka həŋ nda tsi.  
\v 62 Ka ɗawaŋtá həŋ nda dzvu da dani: «Waka ka ta kuma tsanaftá hgu na?» ka həŋ nda tsi.  
\v 63 Klagiɗighawa aluha, ka Zakari nda dzvu. «Yuhwana hgani,» kəʼa vindaftá hga tsa zwaŋ ya. Inda taŋ demdem ka ndərmim həŋ. 
\p  
\v 64 Gi hadahada, ka zlrəglaftá Zakari ta gwaɗa tsəleŋ, ka zləzlva Lazglafta.  
\v 65 Ka ksaftá tsi ka zləŋ ta inda sləvdahani. Ka rusu lu ta inda tsa skwiha ya ma inda vli ta ghwá ma haɗika Zudiya.  
\v 66 Inda mndu ta snaŋtá tsa gwaɗa ya, ta ndanu ta ghəŋani kazlay: Kinawu dzaʼa nzakwa tsa zwaŋ ya tama kəʼa? «Zlah dzaʼa nzakway ka mndu dagala, kabga kawadaga Lazglafta nda tsa zwaŋ ya,» ka həŋ. 
\s1 Zləzlvay Zakari ta zɗakwa Lazglafta 
\p  
\v 67 Tsa Zakari dani ma tsa zwaŋ ya kay, ka ndəghanaftá Sulkum nda ghuɓa, ka zlraftá tsi ta mna skwi dzaʼa magaku:  
\v 68 «Zləzlvama Mgham Lazglafta la Israʼila kabga saghani da kataŋtá mnduhani, ka varatá tsi ta həŋ. 
\q1  
\v 69 Ka sladamatá tsi ta mnda 
\q1 mba mndu nda mbra ta sabi 
\q1 ma zivra Dawuda ta nzakway ka kwalvani, 
\q1  
\v 70 manda ya mnigiŋ tsi nda ma wa la anabi daga ghalya kazlay: 
\q1  
\v 71 Dzaʼa mbaghunafmba yu ma dzva ghumaha ghuni, 
\q1 nda ya da gwal ta dra kaghuni kəʼa. 
\q1  
\v 72 Mantsa ya, maranaŋmara ta tsa tva hiɗahiɗani ya ta dzidzíha mu, 
\q1 ka havaktá tsi ka tsa dzratá wani nda ghuɓa ya, \f + \fr 1:72 \ft Ngha ta Levitik 26:42.\f* 
\q1  
\v 73 manda ya waɗana tsi ta dzidza mu Abraham, 
\q1  
\v 74 “Dzaʼa mbaghunafmba yu ma dzva ghuma ghuni, 
\q1 kada laviŋta kuni ta ksanatá slna kul haɗ zləŋ, 
\q1  
\v 75 ŋa nzata ghuni ka gwal nda ghuɓa, 
\q1 gwal tɗukwa ta kəmani ma inda kɗavakta hafa mu.” 
\q1  
\v 76 Kagha zwaŋa ɗa, anaba Lazglafta ta luwa dzaʼa hga lu ta kagha. 
\q1 Kagha dzaʼa tiŋlaghuta ka mgham ŋa faɗanatá tvi, 
\q1  
\v 77 Ŋa snanamtá mnduhani kazlay: 
\q1 dzaʼa mbay ta həŋ ma platá dmakwa taŋ kəʼa. 
\q1  
\v 78 Dagala tawa hiɗahiɗa nda zɗaku da Lazglafta mu kəl tsi ka vlagatá tsuwaɗakani manda fitik ta safi 
\q1 gavzlazlaŋ, ka sagha da amu daga ta luwa, 
\q1  
\v 79 ŋa tsuwaɗakaku ta ghəŋa gwal ta nzaku ma grusl, 
\q1 nda gwal ta nzaku ta wa hɗak ma sulkuma mtaku, 
\q1 nda ya ŋa pgha səla mu ta tva zɗaku,» kaʼa. 
\p  
\v 80 Mbaɗa tsa zwaŋ ya ka glaku, ka sgaku mbrakwani ma Sulkum, ka nzatá tsi ma mtak ha ka sagha fitik kəl tsi ka maraŋtá nzakwani baŋluwa da la Israʼila. 
\c 2  
\s1 Yagatá Yesu 
\r Mat 1:18-25 
\p  
\v 1 Ma tsa fitik ya, ka mnaftá mgham Sezar Agustus ta zlahu kazlay: Vindaftá mbsaka inda mnduha ma dzva Ruma kəʼa.  
\v 2 Ma fitika nzakwa Kiriniyus ka ŋumna ta haɗika Siri zlrafta tsa taŋtaŋa mbəɗaftá mbsaka mnduha ya.  
\v 3 Inda mnduha ka sliʼi həŋ da vinda hga taŋ ma luwa taŋ.  
\v 4 Ka sliʼafta Yusufu ma luwa Nazaret ta haɗika Galili, ka ŋladaftá tsi da luwa Batlehem ma haɗika Zudiya ta nzakway ka luwa kəl lu ka yatá mgham Dawuda. Lafla da hada kabga sabə ma mndəra Dawuda tsatsi.  
\v 5 Ka laf tsi kawadaga nda makumidzani Mari nda huɗi ya, da vinda hga taŋ.  
\v 6 Manda ɓhadaghata taŋ da hada, ka sagha fitika dgakwa Mari.  
\v 7 Ka yatá tsi ta zumalani ka zwaŋa zgun, ka mbsamtá tsi ma lgut ka hananamta ma tsuʼaŋ, kabga mutsaf a həŋ ta həga nzakwa matbay wa. 
\s1 Mnay duhwala Lazglafta ta Lfiɗa Gwaɗa ŋa gwal ngha rini 
\p  
\v 8 Tsaw ma va tsa luwa ya mamu gwal ta ngha rini, ta hani ma mtak ta ngha rina taŋ.  
\v 9 Ka zlagaptá duhwala Lazglafta ta kəma taŋ, ka wanaftá tsuwaɗaka glakwa Lazglafta ta həŋ. Ka ksaftá zləŋ ta həŋ katakata.  
\v 10 «Ma zləŋ kuni ta zləŋ, kabga Lfiɗa Gwaɗa dzaʼa nzakway ka skwa rfu dagala da inda mnduha sagha yu da mnaghunata.  
\v 11 Gita yəgaghunata lu ta mnda mba mndu ta nzakway ka Kristi ma luwa Dawuda.  
\v 12 Wya ŋizla dzaʼa kəl kuni ka tsəmafta: Dzaʼa slanaghasla kuni ta vziʼuwa mbsam lu ma lgut ka hananamta ma tsuʼaŋ,» ka duhwala Lazglafta nda həŋ.  
\v 13 Ka gi sliʼagatá ndəghata sanlaha ma duhwalha Lazglafta ta luwa ŋərɓisl slanaghatá tsa turtuk ya. Ka zləzlvu həŋ ta Lazglafta. Ka həŋ mantsa: 
\q1  
\v 14 «Glaku ŋa Lazglafta ta luwa, 
\q1 zɗaku ta ghəŋa haɗik mataba mnduha ɗvu tsi.» 
\s1 Sliʼa gwal ngha rini da luwa Batlehem 
\p  
\v 15 Manda vraghuta tsa duhwalha Lazglafta ya ta luwa, ka tsa gwal ngha rini ya mataba taŋ mantsa: «Mbaɗma da luwa Batlehem ka nghanata mu ta tsa skwi ta maguta mnama lu ya,» ka həŋ.  
\v 16 Ka sliʼaftá həŋ ka laghwi misimmisim, ka slanaghatá həŋ ta i Mari nda Yusufu nda tsa zwaŋa vziʼuwa ya hananam lu ma tsuʼaŋ\f + \fr 2:16 \ft Ngha ta Lukwa 2:7.\f*.  
\v 17 Tahula nghaŋta taŋ, ka rusu həŋ ta skwi mnana lu ta həŋ ta ghəŋ tsa vziʼuwa ya.  
\v 18 Ka ndərmim inda gwal ta sna tsa skwi ta mnə gwal ngha rini ŋa taŋ ya nda ndərmima.  
\v 19 Ka ŋanatá Mari ta inda tsa skwiha ya ma ghəŋani ka ndanu ta ghəŋani.  
\v 20 Ka vraghutá tsa gwal ngha rini ya dzagha taŋ nda vla glaku nda zləzlvu ŋa Lazglafta ta ghəŋa inda skwi snaŋ həŋ, ka nghaŋtá həŋ manda va skwi ya mnana lu ta həŋ ya.  
\v 21 Ta matghasa fitik ŋa tsanatá fafaɗa tsa zwaŋ ya, ka tsanaftá lu ta hgu ka Yesu, tsa hgu mna duhwala Lazglafta ma kɗaku mani ka zlghaftá huɗani ya. 
\s1 Maraŋtá Yesu ma həga Lazglafta 
\p  
\v 22 Kɗatá tsa fitika ghuɓata Mari manda ya ta mnə zlaha Musa ya, ka klaghatá i Mari nda Yusufu ta tsa zwaŋ ya da Ursalima ŋa vlaŋtá Lazglafta.  
\v 23 Manda ya nda vinda ma deftera Lazglafta kazlay: Inda zumali ka zwaŋa zgun\f + \fr 2:23 \ft Ngha ta Sabi 13:2, 12, 15 nda Mbsak 18:15-16.\f* ná, ŋa Lazglafta ya kəʼa ya.  
\v 24 Ka dranaftá həŋ ta Lazglafta ŋa pla ghəŋ ta «kukuha his ka zwana ghərbuʼ \f + \fr 2:24 \ft Ngha ta Zlahu 12:8.\f* his a tsi» manda ya nda vinda ma zlaha Mgham Lazglafta. 
\s1 Rfay Saminu ta Lazglafta 
\p  
\v 25 Ma tsa fitik ya, mamu sana mndu ma Ursalima Simeyuna hgani. Tsa mndu ya ná, tɗukwa mndu ya, ta snay ta gwaɗa da Lazglafta. Ta kzlaykzlay ta mnda mba la Israʼila. Kawadaga Sulkuma Lazglafta nda tsi guli.  
\v 26 Si mnanaŋmna Sulkum nda ghuɓa kazlay: Haɗ dzaʼa mtuta karaku ka ta ngha a tsi ta ghunatá mnda Lazglafta ta nzakway ka Kristi wu kəʼa.  
\v 27 Ka ghunaftá Sulkum nda ghuɓa da həga Lazglafta, ta kladaghatá i dani nda mani ta Yesu ŋa kɗiŋta magatá skwi manda ya mna zlahu ŋa magay.  
\v 28 Ka tsuʼaftá tsatsi ta tsa zwaŋ ya ma dzvani, ka rfu tsi ta Lazglafta. Kaʼa mantsa: 
\q1  
\v 29 «Ndana tama mghama ɗa, 
\q1 nda kɗa magatá slna gha, zlaŋzla ta kwalva gha, 
\q1 ka ɓhata tsi nda vghata zɗaku manda ya mna ka, 
\q1  
\v 30 kabga nda ngha yu nda ira ɗa ta mbaku vla ka, 
\q1  
\v 31 mbaku ya payaf ka ŋa inda mnduha demdem. 
\q1  
\v 32 Tsuwaɗak ya ŋa inda mndəra mndu. 
\q1 Tsatsi dzaʼa klaktá glaku ŋa mnduha gha la Israʼila.» 
\p  
\v 33 Ka va ndərmim i dani nda mani ta skwi ta gwaɗə lu ta ghəŋa tsa zwaŋ ya.  
\v 34 Ka tfanaghatá Simeyuna ta wi ta həŋ. Kaʼa nda Mari mantsa: «Nana zwaŋ na ná, dzaʼa klakkla ta zləmbaku, nda sliʼafta ŋa ndəghata sanlaha ma mnduha ma la Israʼila. Dzaʼa nzakway ka ŋizla daga da Lazglafta, ŋa husaŋtani ta sanlaha ma mnduha.  
\v 35 Dzaʼa tuzigiŋ tuza ta skwi ma ŋuɗufa mnduha. Vərɗa kagha guli ŋa nzakwa ŋuɗufa gha manda skwi sligla lu nda kafay,» kaʼa nda Mari mani ma tsa zwaŋ ya. 
\s1 Rfay Ana ta Lazglafta ta ghəŋa Yesu 
\p  
\v 36 Mamu sana marakw ka anabi nda hala katakata, Ana hgani, makwa Fanuwal ma mndəra la Asira. Ndəfáŋ yeya vaku maga tsi nda zəʼal manda laghani da mndu,  
\v 37 ka nzaku tsi ka wadgu. Tghasmbsak fwaɗ mida imani. Ma həga Lazglafta ta nzakwa tsi ta ksanatá slna nda fitik tani nda rviɗik tani, nda ma maga duʼa nda suma.  
\v 38 Ɓhadaghata tsatsi guli, ma va tsa fitik ya, ka zləzlvu tsi ta Lazglafta, ka mnə tsi ta gwaɗa ta Yesu ŋa inda gwal ta kzla mbakwa Ursalima. 
\s1 Glakwa Yesu ma luwa Nazaret 
\p  
\v 39 Tahula kɗiŋta i Yusufu nda Mari ta maga skwi ya mnə zlaha Lazglafta, ka vraghutá həŋ da luwa taŋ ma Nazaret ta haɗika Galili.  
\v 40 Ka glaku tsa zwaŋ ya, ka sifaku tsi, dagala ɗifil ma ghəŋani, kawadaga zɗakwa Lazglafta guli nda tsi. 
\s1 Yesu ma həga Lazglafta ma Ursalima 
\p  
\v 41 Inda vaku i dani nda mani ma Yesu ta dzaʼa da skala Pak ma Ursalima.  
\v 42 Magatá ima tsa zwaŋ ya ghwaŋpɗə his, ka ŋlaghatá tsi kawadaga nda i dani nda mani da Ursalima da tsa skala Pak ya manda ya snu həŋ ta magay.  
\v 43 Tahula kɗatá tsa skalu ya ta vru həŋ dzagha, ta tsaghutá Yesu ta vgha nda həŋ ka nzaghuta ma Ursalima kul snaŋtá i dani nda mani.  
\v 44 Ba ta mbaɗa həŋ kawadaga nda grahani ka həŋ sizlay. Tekulemes vagha taŋ ta mbaɗa, ka zbə həŋ mataba mndəra taŋ nda grahani, lay ngha a həŋ wa.  
\v 45 Trapta taŋ ta pahay, ka vraghutá həŋ pahay ma Ursalima.  
\v 46 Baɗu mahkəna fitik, ka slanaghatá həŋ ma həga Lazglafta ta nzaku mataba gwal tagha zlahu ŋa mnduha, ta sna skwi ta mnə həŋ, ta dzaʼa nda ɗawaŋta da həŋ guli.  
\v 47 Faflara, ka tsa gwal ta sna tsa zlghawi ta zlghə tsi nda tsa snaŋtá skwani ya.  
\v 48 Na ghur nghaŋtá i dani nda mani, ka ndraʼu həŋ nda ndraʼuwa. «Sagəŋ, nu kəl ka ka magaŋnatá skwi mandana? Hərfa ta aŋni nda da gha na təklək ta psa kagha,» ka mani nda tsi.  
\v 49 «Ŋaw kaghuni ta iʼi ta psay na? Sna a kuni kazlay: Dzaʼa nzə ma həga da ɗa yu ta nzaku kəʼa ra?» kaʼa nda həŋ.  
\v 50 Tsəriɗ, sna a həŋ ta tsa skwi ta mnə tsi ŋa taŋ ya wa.  
\v 51 Mantsa tama, ka snatá tsi ta gwaɗa taŋ, ka sliʼaftá tsi kawadaga nda həŋ, ka valaghata da Nazaret. Ka ŋanatá mani ta inda tsa skwiha ya ma ghəŋani.  
\v 52 Ka glaku Yesu, ka sgaku ɗifilani, ka zɗəganatá nzakwani ta Lazglafta nda mnduha tani. 
\c 3  
\s1 Mbəɗanafwa mbəɗa ta nzakwa ghuni ka Yuhwana nda mnduha 
\r Mat 3:1-12, Mak 1:1-8, Yuh 1:19-28 
\p  
\v 1 Ta Maghwaŋapɗə hutafa vakwa Tiber Sezar ta pala, ta nzakwə Pwaŋəs Pilat ka ŋumna ta haɗika Zudiya, ta gə Hiridus ta mgham ta haɗika Galili, ta gə zwaŋamani Filip guli ta mgham ta haɗika Iture nda haɗika Trakunita, ta gə Lisaniya guli ta haɗika Abilena.  
\v 2 Ma tsa fitik ya guli, i Hana nda Kayifa mali ta ghəŋ gwal dra skwi ŋa Lazglafta. Ka sagha gwaɗa Lazglafta da ghəŋa Yuhwana zwaŋa Zakari ma mtak.  
\v 3 Ka sliʼaftá Yuhwana ka laghwi da ra inda luwa ta wanaftá ghwa Zurdeŋ nda hagaku, kaʼa mantsa: «Mbəɗanafwa mbəɗa ta nzakwa ghuni, ka magaghunafta lu ta batem, ka plighunista Lazglafta ta dmakwa ghuni,» kaʼa. 
\p  
\v 4 Manda ya nda vinda ma deftera anabi Isaya kazlay: 
\q1 «Lwa tsa mndu ya ta snu lu ta guguɗaku ma mtak kazlay: 
\q1 payanawa paya ta tvi ŋa Mgham, 
\q1 ka leleʼanata kuni kəʼa. 
\q1  
\v 5 Ka saŋamta lu ta inda vli ka didiŋa, 
\q1 ka tasiŋta lu ta inda ghwá nda kuɗuŋurha, ka ɗayapta lu ta skwi ka ghuluŋuɗ, 
\q1 ka payanata lu ta huraɓasl ta tvi, 
\q1  
\v 6 ŋa nghaŋta inda mnda səla ta mbaku da Lazglafta\f + \fr 3:6 \ft Ngha ta Isaya 40:3-5.\f*.» 
\p  
\v 7 Ka mnə tsi ŋa tsa mnduha ta sliʼadaghata rutututa da maga batem da tsi ya. Kaʼa mantsa: «Mndəra la mupuhwa, wa ta mnaghunata kazlay: Hwayawahwaya ta ɓasa ŋuɗuf ta sagha ta kəma kəʼa na?  
\v 8 Magawamaga ta slna ya ta maraŋta mbəɗatá nzakwa ghuni, ka zlaŋta kuni ta mnay ma ghəŋa ghuni kazlay: Abraham ná, dzidza ŋni ya, kəʼa. Ka yu ta mnaghunata ná, laviŋlava Lazglafta ta nanaftá ya palaha ya ka zwana Abraham.  
\v 9 Ɗaswa ka kuni! Nda ghada kapatá slpaɗa ŋa tsiŋtá fu daga ta slrəŋ. Inda fu ya kul zɗaku yakwani, dzaʼa tsiŋtsa lu ka vzamta ma vu,» kaʼa. 
\p  
\v 10 Ka dəmga nda Yuhwana mantsa: «Nu ta raku ŋa magay ŋni tama?» ka həŋ.  
\v 11 Kaʼa nda həŋ mantsa: «Mndu ya his lgut da tsi, ka dganapdga tsi nda mndu ya kul haɗ tsi da tsi. Mndu ya mamu skwa zay da tsi guli, ka maga tsi mantsa ya,» kaʼa. 
\p  
\v 12 Ka sliʼadaghatá gwal ta tska dzumna guli, ŋa maganafta Yuhwana ta batem ta həŋ, ka ɗawə həŋ da tsi: «Maləm, nu ta raku ŋa magay aŋni guli?» ka həŋ.  
\v 13 Kaʼa nda həŋ mantsa: «Ma ɗaw kuni ta skwi da mndu ka malaghutá ya tsaf lu,» kaʼa nda həŋ.  
\v 14 «A ki aŋni, nu ta raku ŋa magay ŋni?» ka La sludzi ɗawaŋta guli da tsi. Kaʼa nda həŋ mantsa: «Ma mbrəh kuni ta mndu ŋa vlaghunata skwi, rfawa ta rfu nda kuraghuta skwi ta plaghunata lu,» kaʼa. 
\s1 Mndu ta malaghuta ka Yuhwana 
\p  
\v 15 «Zlah Kristi a na mndu na ri,» ka mnduha nda Yuhwana, kabga nda fa ghəŋa taŋ ka kzla saghani.  
\v 16 Kaʼa nda həŋ mantsa: «Iʼi ná, nda imi ta magaghunafta yu ta batem, ama mamu mndu ta sagha ta malaghutá iʼi nda mbraku. Slaghu a iʼi ka pliŋtá zuʼa ɓaɓahani wa. Tsatsi, dzaʼa magaghunafmaga ta batem nda Sulkum nda ghuɓa nda ya nda vu.  
\v 17 Nda ŋatá kuwatavihi ma dzvani, dzaʼa vihapviha ta hyani, ŋa tskamtani ma gvurani, ŋa driŋtani ta sabatbat nda vu kul mtavata,» kaʼa nda həŋ demdem.  
\v 18 Mantsa ya ka Yuhwana ta mna Lfiɗa Gwaɗa ŋa mnduha, ka dzaʼa nda vla ndəghata hiɗakuha ŋa taŋ. 
\s1 Tsamta Hirudus Aŋtipas ta Yuhwana ma gamak 
\p  
\v 19 Ka dvanaghatá Yuhwana ta mgham Hiridus ta ghəŋa klugudunustani ta Hiridiya markwa zwaŋamani Filip, nda ya ta ghəŋa ndəghata sanlaha ma ghwaɗaka skwi ta magə tsi.  
\v 20 Ka ksamtá tsi ta Yuhwana da gamak, ka sganaghata ta ghəŋa tsa ghwaɗaka skwi ta magə tsi ya. 
\s1 Maganaftá batem ta Yesu 
\r Mat 3:13-17, Mak 1:9-11 
\p  
\v 21 Manda ya ta maganafta Yuhwana ta batem ta mnduha, ka lagha Yesu ka maganaftá lu ta batem guli. Ta ndəɓu tsi ta dzvu, ka gunatá luwa buwaŋ,  
\v 22 ka saha Sulkum nda ghuɓa ta ghəŋani manda ghərbuʼ ta nghə mnduha. Mantsa, ka snaku lwa Lazglafta daga ta luwa ta mnay kazlay: Kagha Zwaŋa ɗa ɗvu yu ma hyahya ŋuɗufa ɗa\f + \fr 3:22 \ft Ngha ta Zabura 2:7 nda Isaya 42:1.\f*, kaʼa. 
\s1 Mndəra la taŋ ma Yesu 
\r Mat 1:1-17 
\p  
\v 23 Ta magay ima Yesu ta hkən mbsak ta zlraftá tsi ta ksa slnani. Manda va ya ta ndanu mnduha kazlay: Zwaŋa Yusufu ya kəʼa ya, wya mndəra taŋ: Yusufu, Yusufa Heli,  
\v 24 Hela Matat, Matata Levi, Levi Malki, Malki Zanay, Zanaya Yusufu,  
\v 25 Yusufa Matatiyas, Matatiyasa Amus, Amusa Nahum, Nahuma Hesəla, Hesəla Nagay,  
\v 26 Nagaya Mahat, Mahata Matatiyas, Matatiyasa Samayiŋ, Samayiŋa Yusek, Yuseka Yuda,  
\v 27 Yuda Yuwana, Yuwana Resa, Resa Zwarubabel, Zerubabela Salatiyel, Salatiyela Neri,  
\v 28 Nera Malki, Malki Adi, Adi Kasam, Kasama Elmadama, Elmadama Yera,  
\v 29 Yera Dzesuwa, Dzesuwa Eliyezer, Eliyezera Yurima, Yurima Matat, Matata Levi,  
\v 30 Leva Simeyuna, Simeyuna Yudah, Yudaha Yusufu, Yusufa Yunam, Yunama Iliyakim,  
\v 31 Iliyakima Meleya, Meleya Mena, Mena Matat, Matata Nataŋ, Nataŋa Dawuda,  
\v 32 Dawuda Yesay, Yesaya Ubed, Ubeda Buwaz, Buwaz Sala, Sala Nasuŋ,  
\v 33 Nasuŋa Aminadap, Aminadapa Admin, Admina Arni, Arni Hesərum, Hesruma Fares, Faresa Yuda,  
\v 34 Yuda Yakubu, Yakubu Izak, Izaka Abraham, Abrahama Tera, Tera Nahur,  
\v 35 Nahura Seruk, Serukwa Ragaw, Ragawa Falek, Faleka Eber, Ebera Sala,  
\v 36 Sala Kayinam, Kayinama Afaksad, Afaksada Sema, Sema Nuhu, Nuhwa Lamek,  
\v 37 Lameka Matusalah, Matusalaha Inuk, Inukwa Yered, Yereda Maleleyel, Maleleyela Kayinan,  
\v 38 Kayinana Inus, Inusa Set, Seta Adamu, Adamu ya Zwaŋa Lazglafta. 
\c 4  
\s1 Dzəghaŋta halaway ta Yesu 
\r Mat 4:1-11, Mak 1:12-13 
\p  
\v 1 Ta vragaptá Yesu ma ghwa Zurdeŋ, nda ndəgha nda Sulkum nda ghuɓa. Ka wawu tsa Sulkum ya ma mtak,  
\v 2 fitik fwaɗ mbsak zaŋ a ta skwa zay wa. Ka dzəghaŋtá halaway. Tahula luta tsa fitikha ya, ka kuzlanaftá maya.  
\v 3 Ka halaway nda tsi mantsa: «Ka Zwaŋa Lazglafta ka katsi, mnanamna ta na pala na, ka navapta tsi ka buradi,» kaʼa.  
\v 4 Ka Yesu mantsa: «Nda vinda ma deftera Lazglafta kazlay: Nda skwa zay kweŋkweŋ yeya a ta nzakwa mndu ta nzaku nda hafu wu kəʼa,» ka Yesu.\f + \fr 4:4 \ft Ngha ta vrafta ta Zlahu 8:3.\f* 
\v 5 Ka kladaftá halaway ta Yesu ta wa lilwa, ka gi maranatá tsi ta inda za mgham ma ghəŋa haɗik.  
\v 6 Kaʼa nda tsi mantsa: «Dzaʼa vlaghavla yu ta inda na mbraku nda glaku ma na ghəŋa haɗik na, kabga klafkla lu ka vlihata ma dzva ɗa. Laviŋlava yu ta vlaŋtá mndu ya ta ɗvu yu guli.  
\v 7 Ka tsəlɓa tsəlɓa ka ma ghuva ɗa, ta vlaghavla yu,» kaʼa.  
\v 8 Ka Yesu nda tsi mantsa: «Nda vinda ma deftera Lazglafta kazlay: ma ghuva Mgham Lazglafta gha dzaʼa tsəlɓa ka ta tsəlɓu, ka maganatá slnani turtukwani\f + \fr 4:8 \ft Ngha ta Vrafta ta Zlahu 6:13-14.\f*,» kaʼa.  
\v 9 Ka kləglaghatá halaway ta Yesu da Ursalima, ka kladafta ta bɗəma həga Lazglafta ka sladanata. Kaʼa nda tsi mantsa: «Ka si Zwaŋa Lazglafta ka katsi, vzada vgha gha hadna, kabga nda vinda ma deftera Lazglafta kazlay:  
\v 10 Dzaʼa mnanamna ta duhwalhani ta luwa ŋa nghapta ka kagha kəʼa.  
\v 11 Kaʼa guli na: “Ŋa tsuʼafta taŋ ta kagha ma dzva taŋ, yagha pala da dzughusta ta səla”» kaʼa\f + \fr 4:11 \ft Ngha ta zabura 91:11-12.\f*.  
\v 12 Ka Yesu nda tsi guli mantsa: «Nda vinda ma deftera Lazglafta kazlay: ma dzəghə ka ta Mgham Lazglafta\f + \fr 4:12 \ft Vrafta ta Zlahu 6:16.\f* gha ɗekɗek kəʼa,» kaʼa.  
\v 13 Kɗakwa halaway ta dzəghaŋta nda inda tsa skwiha kavghakavgha ya, ka zlanavatá tsi ka laghwi ŋa baɗu ma sani guli. 
\s1 Kwalaghutá Yesu ma Nazaret 
\r Mat 4:12-17, Mak 1:14-15 
\p  
\v 14 Ta sliʼaftá Yesu ka laghwi ta haɗika Galili nda ndəgha nda mbrakwa Sulkum nda ghuɓa. Ka tuta hgani ma inda vli ta wanaftá tsa vli ya.  
\v 15 Ka tataghə tsi ta skwi ma həga tagha skwa la Yahuda, ka ghubu mnduha. 
\s1 Zlrafta Yesu ta slnani ma Galili 
\r Mat 13:53-58, Mak 6:1-6 
\p  
\v 16 Ka sliʼaftá tsi ka Laghwi da Nazaret, luwa ta glakwani. Ka lamə tsi da həga tagha skwa la Yahuda baɗu sabat\f + \fr 4:16 \ft Ngha ta Sabi 20:10.\f* manda ya snu tsi. Ka sliʼaftá tsi ŋa dzaŋaftá skwi ma defteri.  
\v 17 Ka klaftá lu ta deftera anabi Isaya ka vlaŋta. Ka plaŋtá tsi, ka slanaghatá tsi ta vli vindaf lu kazlay: 
\q1  
\v 18 «Kawadaga Sulkuma Lazglafta nda iʼi ŋa vlihatá mbraku. 
\q1 Zbapzba Lazglafta ta iʼi ka tfiɗaghatawi ŋa mnanatá Lfiɗa Gwaɗa ta gwal ka pɗu, 
\q1 ghunafghuna ta iʼi ŋa mnanatá gwal habaf lu kazlay: Palaghunispala lu kəʼa, 
\q1 ŋa gwaniŋtá ira gwal nda ghulpa, 
\q1 ŋa zluʼagapta ɗa ta gwal raghwana lu, 
\q1  
\v 19 ŋa snanamta ɗa ta mnduha ta vaku 
\q1 dzaʼa sagha zɗakwa Lazglafta\f + \fr 4:19 \ft Ngha ta Isaya 61:1-2.\f*» kəʼa. 
\m  
\v 20 Manda kɗiŋtani ta dzaŋafta, ka mbsaftá tsi ka vlaŋtá kwalva ma tsa həga ya, ka nzadatá tsi. Ka pghaftá inda tsa mnduha ma tsa həga tagha skwa la Yahuda ya ta iri tida:  
\v 21 Ka Yesu nda həŋ mantsa: «Nana gwaɗa Lazglafta snaŋ kuni nda sləməŋa ghuni gita na ná, nda kɗa magatani ka ŋa ghuni,» kaʼa.  
\v 22 Inda tsa hahəŋ ma tsa vli ya ka zɗəganatá tsi ta həŋ, ka ndərmim həŋ ta tsa gwaɗa zɗaku ta sabə ma wani ya. Ka həŋ mantsa: «Zwaŋa Yusufu a na mndu na kay tsawa,» ka həŋ.  
\v 23 Ka Yesu nda həŋ mantsa: «Nda sna yu dzaʼa mnay kuni ta mahdihdi ta ghəŋa iʼi kazlay: Ka duhtur ka katsi ná, mbanafmba ta ghəŋa gha kagha ka ghəŋa gha kəʼa. Ka kuni dzaʼazlay nda iʼi guli, “magamaga hadna ma luwa gha ta tsa skwiha snaŋ ŋni ta magə ka ma Kafarnahum ya”» kəʼa.  
\v 24 «Kahwathwata ka yu ta mnaghunata ná, haɗ lu ta tsuʼafta hmətət ta dər wati ma anabi ma luwani wa, ka Yesu sganaghatá həŋ.  
\v 25 Kahwathwata ka yu ta mnaghunata, ma fitika nzakwa anabi Iliya, si nda ndəgha wadguha ma Israʼila, ka ghwalutá luwa ka vaku hkən nda tili mkuʼ, ka slatá maya dagala ta haɗika Yahuda,  
\v 26 Má ŋa ghunafta lu ta Iliya ŋa kataŋta ya dər turtuk ma tsa wadguha la Yahuda ya, ka ghunaftá lu kataŋtá sana markwa wadga ma luwa Sarepta ta haɗika Siduŋ.  
\v 27 Ma fitika nzakwa anabi Alisa guli, si nda ndəgha gwal nda rɗa mndu ta həŋ ma Israʼila, haɗ ya mbanaf lu dər turtuk mataba taŋ wu, Naʼama mnda la Siri\f + \fr 4:27 \ft Ngha ta 2 Mghamha 5:1-14.\f* yeya mbanaf lu.» 
\p  
\v 28 Ka ɓasaftá həŋ ta ŋuɗuf demdem ma tsa həga tagha skwa La Yahuda ya, manda snaŋta taŋ ta tsa gwaɗa ya.  
\v 29 Ka sliʼaftá həŋ, ka ksagaptá Yesu ma huɗa luwa, ka kladapta ta wa lilwa tsa ghwá baf həŋ ta luwa taŋ tida ya, ma ŋa sliŋwidiŋta,  
\v 30 ka tsəhaptá Yesu ta vghani mataba taŋ ka laghwani. 
\s1 Mbanafta Yesu ta sana mndu nda ksa da duhwala halaway 
\r Mak 1:21-28 
\p  
\v 31 Ka laha tsi da luwa Kafarnahum ta haɗika Galili. Baɗu sabat, ka taghə tsi ta skwi ŋa mnduha.  
\v 32 Ka ndərmim lu ta tsa tagha skwani ya, kabga nda sgit ma tsa gwaɗani ya.  
\v 33 Ma tsa həga tagha skwa taŋ ya, mamu sana mndu ksu duhwala halaway mataba taŋ. Ka sliʼaftá tsi nda lili.  
\v 34 «Aya! Yesu zwaŋa la Nazaret, nu gwaɗa gha nda aŋni sagha ka da zaɗa aŋni? Wya nda sna yu mndu nda ghuɓa daga da Lazglafta kagha kəʼa, kaʼa»  
\v 35 «Haf wa gha, sapsa ma na mndu na!» ka Yesu dvanaghata. Gi ka slanatá tsa duhwala halaway ya ta tsa mndu ya mataba tskatá mnduha, ka saghu tsi mida kul balanata.  
\v 36 Ka tsutá ŋuɗufa mnduha demdem, ha ka ɗaɗawu həŋ mataba taŋ kazlay: Nu mndərga nana ma skwi? Na gi dvanaghatani nda sgit nda mbraku ta duhwala halaway ná, gi saghwa taŋ, ka həŋ.  
\v 37 Ka tutá hgani ma inda vli ta wanaftá tsa vli ya. 
\s1 Mbanafta Yesu ta gwal kul ɗughwanaku 
\r Mat 8:14-17, Mak 1:29-34 
\p  
\v 38 Manda sliʼagapta taŋ ma həga tagha skwa la Yahuda, ka laghu həŋ da Simuŋ. Ta lagha həŋ ta ɓasa ŋuɗidar midza Simuŋ katakata. Ka ndəɓu lu ta dzvu da Yesu ŋa kataŋtá tsa marakw ya.  
\v 39 Ka ɓukudanaghatá tsi ta tsa marakw ya, «zliŋzla!» kaʼa nda ŋuɗidar, ka zliŋtá tsi. Gi hadahada ka sliʼaftá tsa marakw ya ka maganatá skwa zay ta həŋ. 
\p  
\v 40 Manda dəɗata fitik, ka hladaghatá gwal nda mnduha taŋ kul ɗughwanaku da ɗaŋwaha kavghakavgha ta həŋ da Yesu, ka fafanaghatá tsi ta dzvu ta həŋ, ka mbambanaftá həŋ.  
\v 41 Ka sliʼagaptá duhwala halaway guli nda lili ma ndəghata mnduha. Ta sliʼagaptá həŋ, ka həŋ mantsa: «kagha ná, Zwaŋa Lazglafta ka,» ka həŋ nda tsi. Ka davanaghatá Yesu ta həŋ, ŋa hanaftá wi ta həŋ, kabga nda sna hahəŋ kazlay: Tsatsi Kristi kəʼa. 
\s1 Sliʼa Yesu da mna Lfiɗa Gwaɗa ma luwa Zudiya 
\r Mak 1:35-39 
\p  
\v 42 Na tsaɗakwa vli, ka sabə Yesu ka laghwi da mtak. Ka sliʼaftá mnduha ka zbay, ka slanaghatá həŋ, ka kumə həŋ ta ŋanata yaha lavaghwi tavata həŋ.  
\v 43 Ka Yesu mantsa: «Ɗina guli ka mnanaŋta ɗa ta Lfiɗa Gwaɗa ta ghəŋa ga mghama Lazglafta ta sana luwaha, kabga tsaya kəl Lazglafta ka ghunigihata,» kaʼa nda həŋ.  
\v 44 Ka sliʼaftá tsi ka laghwi. Ka va rə tsi ta vli ta mna tsa Lfiɗa Gwaɗa ya ma inda həga tagha skwa la Zudiya. 
\c 5  
\s1 Hgafta Yesu ta taŋtaŋa duhwalhani 
\r Mat 4:18-22, Mak 1:16-20 
\p  
\v 1 Ma sana fitik ta nzaku Yesu ta wa drəf ma Genezaret, ka va sliʼadaghata dəmga dlivis slanaghata ŋa sna gwaɗa Lazglafta da tsi.  
\v 2 Ka nghaŋtá tsi ta kwambaluha his ta wa tsa drəf ya, sliʼagaghu gwal tuma klipi mida ka laghu ghwaɓa kadəŋa taŋ.  
\v 3 Ka sliʼaftá Yesu ka lamə da sani ma tsa kwambaluha ya, ta nzakway ka ŋa Simuŋ. «Gavadanam gava kwitikw nda ma huɗa drəf,» kaʼa nda Piyer. Ka nzagaptá tsi mida ka tagha skwi ŋa mnduha. 
\p  
\v 4 Manda kɗakwani ta gwaɗa, «Gavadanamwa gava ta kwambalu da takataka drəf, ka wuɗadata kuni nda graha gha ta kadəŋa ghuni ŋa tuma klipi,» kaʼa nda Simuŋ.  
\v 5 Ka Piyer mantsa: «Mghama ɗa, kurzliŋ hana ŋni ta tumay, lay mutsaf a ŋni wa. Yaw, dzaʼa vzadavza ŋni tama ta gwaɗa gha» kaʼa nda tsi.  
\v 6 Ka vzadatá həŋ, ka waftá tsi ta ndəghata klipiha ta malaghutá mbraku ka kuma ratsiŋtá kadəŋa taŋ.  
\v 7 Ka kəməts həŋ ta sanlaha ma graha taŋ ma sana kwambalu ŋa sagha kataŋtá həŋ. Ka sagha tsahaya, ka ndaghanaftá həŋ ta tsa kwambaluha taŋ ya his his, ha ka kumə tsa kwambaluha taŋ ya ta zamta da imi.  
\v 8 «Mghama ɗa! laghula gha tavata iʼi kabga mnda dmaku yu,» ka Simuŋ Piyer tsəlɓata ma ghuva Yesu nghər tsi ta tsa skwi ya.  
\v 9 Tsaw si hluhla zləŋ ta i Piyer nda grahani ta ghəŋa tsa mandərmima tuma klipi maga həŋ ya.  
\v 10 Mantsa ya hluta tsi ta i Yakubu nda Yuhwana ta nzakway ka zwana Zebedi ta gwaftá vgha nda i Simuŋ ya guli. Ama ka Yesu nda Simuŋ mantsa: «Ma zləŋ ka, daga ndanana, mnduha dzaʼa ka hlakta,» kaʼa nda tsi.  
\v 11 Manda vranakta taŋ ta tsa kwambaluha ya ta wa sgam, sɗak zlanavazla həŋ ta inda skwiha taŋ ka laghwi mista Yesu. 
\s1 Mbanafta Yesu ta sani mndu nda rɗa mndu tida 
\r Mat 8:1-4, Mak 1:40-45 
\p  
\v 12 Ma sana fitik ma nzakwa Yesu ma sana luwa, ka lagha sana mndu ksu rɗa mndu. Na gi nghaŋtani ta Yesu, ka zləmbatá tsi zlumbruh ma ghuvani ka ndəɓa dzvu. «Mghama ɗa, ka ta kumay ka laviŋlava ka ta mbiɗifta ka nzakwa yu nda ghuɓa,» kaʼa.  
\v 13 Ka fadaptá Yesu ta dzvani ka ksaŋta. Ka Yesu mantsa: «Ta kumay yu ta mbafta gha, mbafmba gha,» kaʼa. Gi hlets mbaftá ka nzaku tsi nda ghuɓa.  
\v 14 Tahula tsa kaʼa nda tsi mantsa: «Yahayaha ka da walaŋtá mnanaŋtá mndu, la da maranaŋtá vgha gha ta mndu ta dra skwi ŋa Lazglafta karaku, ka vlata ka ta skwi manda ya vindaf Musa ŋa grafta mnduha ta mbatá kagha,» kaʼa nda tsi. 
\p  
\v 15 Ka va sgaku dzaʼa hga Yesu da zərwa, ka sliʼaktá dəmga da sna gwaɗa da tsi nda ya ŋa mutsaftá mbaku ma ɗaŋwaha taŋ guli.  
\v 16 Ama ta gɗata Yesu ta laghwi da mtak da maga duʼa. 
\s1 Mbanafta Yesu ta sana mndu nda rwa səlahani 
\r Mat 9:1-8, Mak 2:1-12 
\p  
\v 17 Ma sana fitik ta tagha skwi Yesu ŋa dəmga, ta nzaku la Farisa nda gwal tagha zlahu ŋa mnduha hada ta sliʼakta ma inda luwa ta haɗika Galili nda ya ma luwa Ursalima, nda pɗakwa gwal ma haɗika Zudiya. Ka va sgaku maravata mbrakwa Mgham Lazglafta nda ma mbambay Yesu ta mnduha ma ɗaŋwaha taŋ.  
\v 18 Ka sliʼadaghatá mnduha, ka tsukwadanaghatá sanlaha ta sana mndu nda rwa səlani. Ka zbə həŋ ta ɓhadanamta da həga fata ta kəma Yesu.  
\v 19 Ka traptá həŋ ta tvi ŋa lami, kabga hiɓa ta mnduha. Ka kladaftá həŋ nda ta bɗəma həga, ka gunaptá həŋ ta ghəŋa tsa həga ya, ka fadatá həŋ sruh fata ta kəma Yesu nda ta tsa ghurum ya nda ghzləŋani nda ghzləŋani mataba tskata mnduha.  
\v 20 Nghanata Yesu ta zlghay nda ŋuɗufa taŋ ná, «nda pla dmakwa gha sagəŋ,» kaʼa nda tsi.  
\v 21 «Wana ma mndu ta kwarakwara ɓa? Wa ta laviŋtá pla dmakwa mndu ta ghəŋa Lazglafta turtukwani na?» ka tsa gwal tagha zlahu ŋa mnduha nda la Farisa ya ta ndanay ma ghəŋa taŋ.  
\v 22 «Ndanawu mndəra na ta ndanu kuni ɓa! ka Yesu nda həŋ, kabga nda sna tsatsi ta ndana taŋ.  
\v 23 Ta grə kuni ná, mal blakwa mnay ŋa na mndu na kazlay: Nda pla dmakwa gha kəʼa re? Ari mal blakwa mnay kazlay: Sliʼafsliʼa ka mbaɗa ka ta mbaɗa kəʼa na?  
\v 24 Ala, ka da grafta kuni kazlay: Mamu Zwaŋa mndu nda mbrakwa pliŋtá dmakwa mndu ta ghəŋa haɗik» kəʼa, ka yu ta mnaghata gra wa, «sliʼafsliʼa, kla ta skwa hana gha, la dzagha gha,» kaʼa nda tsa mndu nda rwa səlani ya. 
\p  
\v 25 Gi hadahada brahwat sliʼafta tsa mndu ya tsa ta nghay mnduha demdem, zləŋal klaftá skwa hanani, ka dzaʼa dzaghani nda zləzlva Lazglafta.  
\v 26 Ka ndərmim inda mnduha nda ndərmima, ka zləzlvu həŋ ta Lazglafta. «Nda ngha ŋni ta skwa mandərmimi gita,» ka həŋ nda zləŋ nda zləŋ. 
\s1 Hgafta Yesu ta Levi ŋa dzaʼa mistani 
\r Mat 9:9-13, Mak 2:13-17 
\p  
\v 27 Tahula tsa, ka sabə Yesu ka nghaŋtá tsi ta sana mnda tska dzumna Levi hgani, ta nzaku ma həga ksa slnani. «Mbaɗa mista ɗa,» kaʼa nda tsi.  
\v 28 Ka sliʼaftá Levi ka zlanavatá inda tsa skwiha ta magə tsi ya ka laghwi mistani.  
\v 29 Lagha Levi ka maganatá skwa zay gaʼ ga taŋ. Ka nzata həŋ ka zay kawadaga nda ndəghata mnduha, nda sanlaha ma gwal tska dzumna guli mataba taŋ.  
\v 30 Ka ruruŋwaku la Farisa nda mnduha taŋ ta tagha zlahu ŋa mnduha ta ruruŋwaku. Ka həŋ mantsa: «Kabgawu ta kəl kuni ka za skwi nda sa skwi kawadaga nda gwal tska dzumna nda sanlaha ma ghwaɗaka mnduha na?» ka həŋ nda duhwalha Yesu.  
\v 31 Ka Yesu nda həŋ mantsa: «Haɗ gwal ɗughwana ta zba duhtur wa, gwal kul ɗughwanaku yeya ta zbay.  
\v 32 Sagha a yu da hagaktá gwal ta mnay kazlay: Tuɗukwa aŋni kəʼa wu, sa da haga gwal ta snaŋta kazlay: Gwal dmaku aŋni kəʼa yu, ŋa mbəɗanafta taŋ ta nzakwa taŋ,» kaʼa nda həŋ. 
\s1 Mnay Yesu ta gwaɗa ta suma 
\r Mat 9:14-17, Mak 2:18-22 
\p  
\v 33 Ka la Farisa nda Yesu mantsa: «Ta sumay i duhwalha Yuhwana nda duhwalha aŋni ta suma ka maga duʼa tazlay, za skwa zay taŋ nda sa skwa say taŋ ŋa duhwalha kagha,» ka həŋ.  
\v 34 Ka Yesu nda həŋ mantsa: «Dzaʼa laviŋlava kuni ta mnay kazlay: Tkweʼ sumawa suma ta suma kəʼa nda graha zwaŋa midzi ka ta kawadaga zwaŋa midzi nda həŋ baɗu kla makwa ra?  
\v 35 Dzaʼa saghasa fitik ŋa kləgədanaghutá zwaŋa midzi ta həŋ. Ma tsa fitikha ya dzaʼa suma həŋ ta suma,» kaʼa nda həŋ.  
\v 36 Kaʼa nda həŋ nda mahdihdi guli mantsa: «Haɗ mndu ta kuhwaʼatá lfiɗa lgut ŋa tsamtá halata lgut nda tsi wa. Ala ka kuhwa a kuhwa lu ta tsa lfiɗa lgut ya ka tsamtá halatani nda tsi katsi, rəta a ngha tsatá tsa halata lgut ya wa.  
\v 37 Haɗ mndu dzaʼa pghamtá ima inabi ta ka nuni da halata zliba huta wa. Ka pghampgha lu katsi, dzaʼa tiŋta ta tsa zlibi ya, ŋa mbəzutani ta bəghutá lu ma zliba huta.  
\v 38 Ma zliba huta ta ka lfiɗ ta pghamta lu ta ima inabi ta ka nuni.  
\v 39 Haɗ mndu ta sutá ima inabi nda tawa dzaʼa zba səgəltá ima inabi ta ka nuni guli wa. “Mal zɗakwa ya nda tawa” ka lu ta mnay,» kaʼa. 
\c 6  
\s1 Zwaŋa mndu mgham ta ghəŋa sabat 
\r Mat 12:1-8, Mak 2:23-28 
\p  
\v 1 Baɗu sana fitika sabat, ta lap Yesu ta tvi ma takataka vwaha alkama kawadaga nda duhwalhani, ka ɓalaʼatá duhwalhani ta ghəŋani. Ka vərɗə həŋ ma dzvu ka dghaɗay.  
\v 2 Mamu sanlaha ma la Farisa ta nghaŋtá həŋ. Kaʼa nda həŋ nda həŋ mantsa: «Kabgawu ta kəl kuni ka maga skwi ya pyaf lu ta magay baɗu sabat na?» ka həŋ.  
\v 3 Ka Yesu nda həŋ mantsa: «Ta dzaŋaf a kuni ta skwi maga Dawuda\f + \fr 6:3 \ft Ngha ta 1 Samuyel 21:2-7.\f* ma sana fitik kuzlanafər maya kawadaga nda gwal ta dzaʼa mistani tani ra?  
\v 4 Ka sliʼaftá tsi ka lami da həga Lazglafta, ka klaftá tsi ta buradi fana lu ta Lazglafta ka zuta, daganafha ta tsa gwal mistani ya guli, aŋ mndani za a hamata mndu ta tsa skwi ta fanata lu ta Lazglafta ya wa, ba gwal ta dra skwi ŋa Lazglafta yeya ta zay.\f + \fr 6:4 \ft Ngha ta 1 Samuyel 26:6.\f*»  
\v 5 «Zwaŋa mndu ná, tsatsi mgham ta ghəŋa sabat,» kaʼa nda həŋ. 
\s1 Mbanafta Yesu ta sana mndu nda mta dzvani 
\r Mat 12:9-14, Mak 3:1-6 
\p  
\v 6 Ma sana sabat guli, ka lamə Yesu da həga tagha skwa la Yahuda, ka taghə tsi ta skwi. Mamu sana mndu nda mta dzva zeghwani hada.  
\v 7 Ma tsa vli ya guli, mamu gwal tagha zlahu ŋa mnduha\f + \fr 6:7 \ft Ngha ta Irmiya 36:4 nda Izra 8:1.\f* nda la Farisa, ta kuma mutsaftá rutsak ta Yesu ŋa razay. Ka nzatá həŋ ka ngha Yesu ta iri ta iri ŋa nghay ka dzaʼa mbər mba a wa tsi ta mndu baɗu sabat, ka həŋ.  
\v 8 Tsaw nda sna Yesu ta ndana taŋ. Kaʼa mantsa: «Sliʼafsliʼa gra, ka sagha ka sladata ta nghay mnduha,» kaʼa nda tsa mndu nda mta dzvani ya. Ka sliʼaftá tsa mndu ya ka sladata.  
\v 9 Ka Yesu nda həŋ mantsa: «Nu skwi mna zlaha mu ŋa magay baɗu sabat na? Maga skwi ɗina ta raku re, ari maga skwi kul ɗinaku a na? Mbanaftá hafu skwi nda ra re, ari klaptá hafu mida a guli?» ka Yesu ɗawaŋta da tsa gwal tagha zlahu ŋa mnduha ya, nda tsa la Farisa ya.  
\v 10 Ka waftá Yesu ta həŋ turtuk turtuk. Kaʼa mantsa: «Tɗaptɗa ta dzva gha gra,» kaʼa nda tsa mndu ya. Ka tɗaptá tsi ta tsa dzvani ya, ka vravaftá tsi yəmaɗ.  
\v 11 Ka kuzlanaftá tsi ta həŋ ta ŋuɗuf, ka laghu həŋ dzədzərkaku mataba taŋ ŋa zba maganatá ghwaɗaka skwi ta Yesu. 
\s1 Zabafta Yesu ta duhwalhani ghwaŋpɗə his 
\r Mat 10:1-4, Mak 3:13-19 
\p  
\v 12 Ma tsa fitik ya, ka sliʼaftá Yesu ka laghwi tavata ghwá da maga duʼa. Ka hani tsi kurzliŋ nda iri ta maga duʼa da Lazglafta.  
\v 13 Tsaɗakwa vlani, ka hagadaghatá Yesu ta duhwalhani tavatani, ka sliʼadaghatá həŋ. Ka zabaʼatá tsi ta mnduha ghwaŋpɗə his mataba taŋ, ka tsanaftá tsi ta hgu ta həŋ ka gwal ghunay.  
\v 14 Wya hga tsa mnduha ghwaŋpɗə his zaba a tsi ya: Mamu Simuŋ tsanaf tsi ta hgani ka Piyer, nda Andre zwaŋamani ma Simuŋ, nda Yakubu, nda Yuhwana, nda Filip, nda Bartelemi,  
\v 15 nda Mata, nda Tuma nda Yakubu zwaŋa Alfe, nda Simuŋ ta hgə lu ka mnda zluʼa ghwa,  
\v 16 nda Yuda zwaŋa Yakubu, nda Zudas Iskaryut. Tsa Zudas ya ta skwaptá Yesu. 
\s1 Sliʼakta dəmga sna gwaɗa da Yesu 
\r Mat 4:23-25 
\p  
\v 17 Tahula tsa, ka saha həŋ kawadaga, ka sladavatá həŋ ta sana vli ka dandar tskava ŋəɗdəmata sanlaha ma duhwalhani, nda ndəghata mnduha ta sliʼakta ma luwa Ursalima, nda sanlaha ta haɗika Zudiya, nda sanlaha guli ta wa drəf ta nzakway ka luwa Tir nda Siduŋ.  
\v 18 Inda tsa mnduha ya ná, sliʼagagha da sna gwaɗa da Yesu həŋ, nda ya ŋa mutsa mbaku ma ɗaŋwa taŋ. Ka mbambanaftá tsi ta inda gwal kasu ghwaɗaka sulkum ta həŋ.  
\v 19 Inda mndu ta zba tvi ŋa ksaŋta dər ndəheɗ, kabga mamu mbraku ta sabə ma tsatsi ka mbamba həŋ. 
\s1 Nda zɗakwani nda kuzlakwani 
\r Mat 5:1-12 
\p  
\v 20 Mantsa, ka waftá Yesu ta duhwalhani, kaʼa mantsa: «Rfawarfa ta rfu, kaghuni gwal ka pɗu, 
\q1 kabga ŋa ghuni ga mghama Lazglafta. 
\q1  
\v 21 Rfawarfa ta rfu kaghuni gwal ta kuzlaŋta maya ndanana, 
\q1 kabga dzaʼa baghaku kuni. 
\q1 Rfawarfa ta rfu kaghuni gwal ta taw ndanana, 
\q1 kabga dzaʼa ghuɓasay kuni ta ghuɓasu. 
\q1  
\v 22 Rfawarfa ta rfu ka ta husaŋhusa kuni ta mnduha, 
\q1 ka ta vzighunisvza həŋ, 
\q1 ka ta razay həŋ ta kaghuni, 
\q1 ka ta vazay həŋ ta rutsak ta kaghuni kabga vəl zlghafta ghuni ta Zwaŋa mndu. 
\q1  
\v 23 Rfawarfa ta rfu, 
\q1 ka vavalakwa kuni da rfu baɗu slaghunaghata tsa skwiha ya, 
\q1 kabga dzaʼa mutsay kuni ta nisəla dagala ta luwa. 
\q1 Mantsa ya si ta ghuya dzidzíha taŋ ŋa la anabiha ghalya. 
\q1  
\v 24 Ɗaŋwa ŋa ghuni kaghuni gwal ka gadghəl, 
\q1 kabga nda ghada mutsuta ghuni ta ŋa ghuni zɗaku. 
\q1  
\v 25 Ɗaŋwa ŋa ghuni! 
\q1 Kaghuni gwal nda bagha, 
\q1 kabga dzaʼa dzay maya ta kaghuni. 
\q1 Ɗaŋwa ŋa ghuni! 
\q1 Kaghuni gwal ta ghuɓasu ndanana, 
\q1 kabga dzaʼa taway kuni ta taw nda ima taw. 
\q1  
\v 26 Ɗaŋwa ŋa ghuni! 
\q1 ka ta mnay inda mnduha ta zɗaku ta kaghuni, 
\q1 kabga mantsa si ta mna dzidzíha taŋ ta ghəŋa la ghwaɗaka anabiha ghalya.» 
\s1 Ɗvuwaɗva ta ghumaha ghuni 
\r Mat 5:38-48, 7:12a 
\p  
\v 27 «Ka iʼi nda kaghuni gwal ta sna gwaɗa ɗa ná, ɗvuwaɗva ta ghumaha ghuni, magawa zɗaku ŋa gwal ta husaŋta kuni.  
\v 28 Ɗawawa tfawi ta ghəŋa gwal ta ksiʼa kaghuni. Ndəɓawa dzvu ta ghəŋa gwal ta giri ŋa ghuni.  
\v 29 Ka dzughunus dza mndu ma lagəŋ katsi, mbəɗanawa sana lagəŋ guli. Ka kləgadaghawkla mndu ta lguta huɗa gha katsi, ma pyə ka ta kləgədaghawtá dawra gha.  
\v 30 Vlaŋvla ta skwi ta mndu ta ɗawaŋta da kagha. Ka kləgədaghaw kla mndu ta skwa gha ŋa ŋani katsi, ma ɗawugəl ka da tsi.  
\v 31 Ka nu skwi ɗina ta kumə ka ghuni ta magaghunata mnduha ya, maganawamaga manda va tsaya ta hahəŋ guli.  
\v 32 Ka gwal ta ɗvutá kaghuni yeya ka kaghuni ta ɗvuta katsi, mndəra wati ma nisəla ta kzləgəlta kaghuni tama ya mantsa ya ta maga gwal dmaku guli, gwal ta ɗvutá hahəŋ ta ɗvuta həŋ?  
\v 33 Ka ŋa gwal ta magaghunatá zɗaku yeya ka kaghuni maga zɗaku katsi, mndəra wati ma nisəla ta kzləgəlta kaghuni ya mantsa ya ta maga gwal dmaku guli?  
\v 34 Ka ŋa gwal ta ndanu kuni dzaʼa plaghunamta yeya ka kuni ɓla nzawa katsi ní, mndəra wati ma nisəla ta kzləgəlta kuni guli ya mantsa ya ta ɓla gwal dmaku ta nzawa ŋa gwal dmaku guli, ŋa planamtá həŋ manda va tsaya?  
\v 35 Kaghuni ya ná, ɗvuwaɗva ta ghumaha ghuni, magawamaga ta zɗaku ŋa taŋ. Ɓlawa nzawa ŋa mnduha, ma faf kuni ta ghəŋ ta vraghunamta, dzaʼa mamu nisəla ghuni dagala, dzaʼa nzakway kuni ka zwana Lazglafta ta luwa, kabga tsatsi ná, zɗa ghəŋani nda mnduha kul haɗ ta rfa mndu, nda gwal ta sidi tani.» 
\s1 Ma tsə kuni ta guma ta sanlaha 
\r Mat 7:1-5 
\p  
\v 36 «Tawawa tawa ta hiɗahiɗa ta mndu, manda ya ta taw Da ghuni ta hiɗahiɗa ta mndu ya.  
\v 37 Ma tsanagha kuni ta guma ta mndu. Haɗ Lazglafta dzaʼa tsaghunaghatá guma guli wa. Ma ŋam kuni ta mndu ma ŋuɗuf, haɗ Lazglafta dzaʼa ŋamtá kaghuni ma ŋuɗuf guli wa. Pliniswa dmakwa mnduha, dzaʼa plighunispla Lazglafta ta ŋa ghuni guli.  
\v 38 Vlawa vla ta skwi ŋa mndu, dzaʼa vlay Lazglafta ŋa ghuni guli, ŋa ndəghaghunamta ta wa lguta ghuni, ka gəgzanata, ka va tsihwaghunamta, ka ndəghanafta ha ka paghakwani. Ta tsa skwi ta kəl kaghuni ka gra skwi ŋa mndu ya dzaʼa gra Lazglafta ŋa ghuni guli,» kaʼa. 
\p  
\v 39 Wya ka Yesu nda həŋ nda mahdihdi guli: «Dzaʼa ksay mndu nda ghulpa ta mndu nda ghulpa ka mbaɗa ta tvi ra? Haɗ həŋ dzaʼa rkaghata his his da ghurum ra?  
\v 40 Haɗ zwaŋ ta taghə lu ta skwi ŋani malaghutá Maləmani wu, ba ka nda tagha skwa tsa zwaŋ ya dzaʼa kəl tsi ka nzakway manda Maləmani kasiʼi. 
\p  
\v 41 «Kabgawu ta kəl kagha ka laghwi ngha hiwir ma ira zwaŋama gha, kul haɗ kagha ta nghapta ka dughusl ma ŋa gha iri na?  
\v 42 Waka kagha ta mnay ŋa zwaŋama gha kazlay: Yaha ka klighista yu ta hiwir ma ira gha kəʼa, ya ngha a kagha ta dughusl ma ŋa gha iri na? Mndəra wani ma maɗgwirmaɗgwir tsa? Kligiŋ kla karaku ta dughusl ma ŋa gha iri, kada nghaŋta ka ta vli ŋa laviŋtá kligiŋtá hiwir ma ira zwaŋama gha.» 
\s1 Ta yakwani ta tsatsafta lu ta fu 
\r Mat 7:16-20, 12:33-35 
\p  
\v 43 «Haɗ yakwa fu zɗa ta yaku ta fu kul zɗaku yakwani wa. Haɗ yakwa fu kul zɗaku yakwani ta yaku ta fu zɗa yakwani guli wa.  
\v 44 Ta yakwani ta tsatsafta lu ta inda fu. Haɗ lu ta mutsaftá mana ta hulʼuwa wa. Haɗ lu ta ɗaga yakwa ghuku ta madzəfdzəf wa.  
\v 45 Mantsa ya guli, mataba ndəghata skwiha ɗinaɗina ma ŋuɗufani ta mnigiŋta ŋərma mndu ta skwi. Mataba ndəghata ghwaɗaka skwiha ma ŋuɗufani ta mnigiŋta ghwaɗaka mndu ta ŋani guli, kabga skwi ma ŋuɗufani ma mndu ta mnigiŋta wubisim.» 
\s1 Həgaha his 
\r Mat 7:24-27 
\p  
\v 46 «“Mghama ɗa! Mghama ɗa!” ka kuni ta hga iʼi, kabgawu tama? wya haɗ kuni ta maga skwi ta mnaghunata yu wu na?  
\v 47 Ka mnaghunamna yu ta nzakwa mndu ta sagha da iʼi ɓa. Tsa mndu ya ná, ta snaŋsna ta gwaɗa ɗa, ka ksa slna nda tsi.  
\v 48 Ka guram tsa mndu ya nda mndu ta baftá həgani. Ma zlrayni ta bay, ka ladatá tsi ta mndərani, ka thagafta ta kutumba. Ma sagha zala vlunduɗ dista tsa həga ya ma ŋa zliŋta, triɗ, traptá zliŋta kabga nda diha mndərani.  
\v 49 Mndu ya ta snaŋtá gwaɗa ɗa, ka kwalaghutá tsi ta ksa slna nda tsi, ka guram tsa mndu ya nda mndu ta baftá həgani ta haɗik, kul ladatá mndərani da haɗik. Ma saha zala vlunduɗ dista tsa həga ya, gi krip zluta tesneʼ ɗekɗek,» kaʼa. 
\c 7  
\s1 Mbanafta Yesu ta kwalva mnda la Ruma 
\r Mat 8:5-13 
\p  
\v 1 Tahula kɗiŋta Yesu ta mna inda tsa gwaɗa ya ŋa tsa ndəghata mnduha ta sna tsa gwaɗani ya, ka sliʼaftá tsi ka lami da luwa Kafarnahum.  
\v 2 Hada, mamu sana mghama sludza la Ruma kul ɗughwanaku kwalvani ya ɗvu tsi katakata, ta dzaʼa mtaku.  
\v 3 Manda snaŋta tsa mghama sludzi ya ta mna gwaɗa ta Yesu, ka ghunadaptá tsi ta la galata mndu ta ghəŋa la Yahuda, ŋa guyata nda Yesu, ŋa ndəɓanatá dzvu ŋa sagha mbanaftá tsa kwalvani ya.  
\v 4 Ka sliʼaftá həŋ ka lagha slanaghatá Yesu, ka ndəɓanatá həŋ ta dzvu katakata. Ka həŋ mantsa: «Kdəkkdək nda ra kataŋta gha ta tsa mndu ya.  
\v 5 Tsa mndu ya ná, ta ɗvay ta mndəra amu, tsatsi ta baŋnaftá həga tagha skwi,» ka həŋ.  
\v 6 Ka sliʼaftá Yesu ka dzaʼa kawadaga nda həŋ. Ndusa Yesu ka ɓhadaghata tama ta ghungladapta tsa mghama sludzi ya ta grahani ŋa mnanatá Yesu. Ka həŋ mantsa: «Mghama ɗa, yaha lu da daŋwazlaghafta, ra a yu ka ŋlata gha ga ini wa.  
\v 7 Tsaya dər kəl yu ka mnay kazlay: La a vərɗa iʼi da guya kuma nda tsi wu kəʼa. Ka sabsa gwaɗa ma wa gha ya ná, prək mbanaftá kwalva ɗa tsa.  
\v 8 Iʼi guli ná, mista gwal dagaladagala nziŋta yu, mamu sludziha ta ksa slna mista iʼi guli. Ka “la,” ka yu nda sani ná, gi sliʼani. Ka “saghasa,” ka yu nda sani guli ná, gi saghani. Ka “magamaga ta ya skwi ya,” ka yu nda kwalva ɗa, gi magatani,» kaʼa. 
\p  
\v 9 Na snanata Yesu ta tsa gwaɗa ya, ka ndrauʼ tsi nda ndrauʼuwa ta tsa mghama sludzi ya. Ka mbəɗavatá tsi tvə tsa ndəghata mnduha ta dzaʼa mistani ya. «Ka yu ta mnaghunata ná, dər mataba la Israʼila, ta slanagha a yu ta mndərga nana ma zlghay nda ŋuɗuf wu,» kaʼa. 
\p  
\v 10 Ta vradaghatá tsa mnduha si ghunagha tsa mghama sludzi ya dzagha, ka slanaghatá həŋ ta mbatá tsa kwalva si kul ɗughwanaku ya. 
\s1 Vranamta Yesu ta hafu ma zwaŋa sana wadgu 
\p  
\v 11 Tahula tsa ka sliʼaftá Yesu ka laghwi da sana luwa ta hgə lu ka Nayina. Ka sliʼaftá duhwalhani nda dəmga guli mistani.  
\v 12 Ndusa ka lami ta watgha tsa luwa ya, ka guyatá tsi nda mnduha ta kla mbli ŋa paɗay. Tsa mbli ya, kɗakwakɗakwa zwaŋa sana markwa wadgu ya. Nda tska mnduha tsa luwa ya ta dzaʼa mista tsa marakw ya.  
\v 13 Na nghaŋta Yesu ta tsa marakw ya, ka ksaftá tsi ka hiɗahiɗa. «Ma taw ka» kaʼa nda tsi.  
\v 14 Ka gavadaghatá Yesu tavata tsa kativiŋ ta kəl lu ta mbli tida ya, ka ksaŋta. Ka sladavatá tsa mnduha ta kla mbli ya. «Iʼi ya ta gwaɗa nda kagha galaɓay ɗa, sliʼafsliʼa gha!» kaʼa.  
\v 15 Ka sliʼaftá tsa mbli ya ka nzata, ka gwaɗə tsi ta gwaɗa. «Wya zwaŋa gha makwa ɗa,» ka Yesu nda tsa mani ya.  
\v 16 Ka ksutá tsi ta inda taŋ ka zləŋ. Ka zləzlvu həŋ ta Lazglafta guli. «Nda zlaga mghama anabi mataba mu, saghasa Lazglafta nghanaghatá mnduhani,» ka həŋ.  
\v 17 Ta ghəŋa tsa skwi ya, ka tuta gwaɗa wdiɗ ta ghəŋa Yesu ta inda haɗika Zudiya, nda ya ma inda luwaha ta wanafta. 
\s1 Ɗaway Yuhwana mnda maga batem 
\r Mat 11:2-19 
\p  
\v 18 Ka snanamtá duhwalhani ma Yuhwana, ta inda tsa skwiha ta maguta ya ta Yuhwana.  
\v 19 Ka hgaftá Yuhwana ta gwal his mataba duhwalhani, ka ghunaftá həŋ da Mgham Yesu. Kaʼa nda həŋ mantsa: «Lawala ɗawaŋta! Kagha tsa mndu snə ŋni dzaʼa sagha ya re, ari ka kzla ŋni ta sana mndu a na?» ka kuni nda tsi.  
\v 20 Ka sliʼaftá həŋ ka ɓhadaghata da Yesu. Ka həŋ mantsa: «Yuhwana mnda maga batem ta ghunagaŋnaghata da kagha kazlay: Kagha tsa mndu snə ŋni dzaʼa sagha ya re, ari ka kzla ŋni ta sana mndu a na kəʼa?» ka həŋ. 
\p  
\v 21 Ma va tsa fitik ya, ka mbambanaftá Yesu ta ndəghata mnduha ma ɗaŋwa taŋ, nda gwal nda raghwa, nda gwal kasaf ghwaɗaka sulkum, gwananaha ta iri ta gwal si nda ghulpa.  
\v 22 Kaʼa nda həŋ mantsa: «Lawala mnanata Yuhwana ta inda skwiha nghaŋ kuni, nda inda skwiha sanaŋ kuni. Gwal si nda ghulpa nda ngha həŋ ta vli, ta mbaɗa gwal si nda raghwa səla taŋ, kwandlaŋkwandlaŋ mbambatá gwal si nda rɗa mndu ta həŋ, nda gwana sləməŋa gwal si ka rgha si kul snaŋtá sləməŋ. Gwal si nda rwa, varamvara həŋ nda hafu. Mananamana lu ta Lfiɗa Gwaɗa ta gwal ka pɗu.  
\v 23 Rfu da mndu ta kwal kul zlaŋtá zlghay nda ŋuɗufani ta iʼi,» kaʼa nda həŋ. 
\s1 Mnay Yesu ta gwaɗa ta Yuhwana 
\p  
\v 24 Manda vraghuta tsa mnduha si ghunadap Yuhwana ya, ka zlraftá Yesu ta mna gwaɗa ta ghəŋa Yuhwana ŋa tsa ndəghata mnduha ta tskavata ya. Kaʼa mantsa: «Ma tsa laghwa ghuni da mtak ya ní, nahgani laghu kuni nghay? Sana mndu ta tatamaku manda sulam ta gigɗu falak rki laghu kuni da nghay?  
\v 25 Ka tsa a tsi wu, nahgani laghu kuni nghay ɓa? Sana mndu nda suɗatá lgut ta wuɗaku ta vghani rki laghu kuni da nghay? Ya wya gwal ta kla lgut nda bla dzvani ná, ta za mghama taŋ həŋ ka nzaku ma həga ma mgham mgham.  
\v 26 Wa va mndu laghu kuni da nghay tama na kula? Sana anabi rki laghu kuni da nghay? Aŋi mantsa nzakwani, malaghumala tsa mndu ya ta mbrakwa anabi.  
\v 27 Ta ghəŋa tsa Yuhwana ya vindafta lu ma deftera Lazglafta kazlay: 
\q1 Iʼi Lazglafta wana yu ta tiŋlaghutá ghunaftá mndu ka kagha 
\q1 ŋa dzaʼa faɗaghata tvi\f + \fr 7:27 \ft Ngha ta Malatsi 3:1 nda Sabi 23:20.\f* kəʼa ya. 
\m  
\v 28 Ka yu nda kaghuni wa, mataba inda mndu ya yaga marakw nda ya ná, haɗ ya ta malaghutá Yuhwana wa. Tsaw tama, mndu ta nzakway kwitikw ma ga mghama Lazglafta ná, malaghumala ta Yuhwana.  
\v 29 Tsaw inda hamata mnduha nduk nda gwal tska dzumna tani, snaŋta taŋ ta gwaɗa Yuhwana, ka həŋ mantsa: “Ta kumay Lazglafta ta mbamafta,” ka həŋ. Ka ɗawu həŋ ta maganaftá batema Yuhwana ta həŋ.  
\v 30 Kuraghuta la Farisa nda gwal tagha zlahu ŋa mnduha ya, ka kwalaghuta həŋ ta tsuʼaftá skwi ta kumə Lazglafta ta magay ŋa taŋ. Ka kwalaghutá həŋ ta tsa batem ta magə Yuhwana ya.» 
\p  
\v 31 «Ndaw dzaʼa gra yu ta mnduha ta na fitik na? Yakwa wa həŋ?  
\v 32 Ka guram nda zwani ta kurɓut ta mnay mataba taŋ kazlay: Vyanafha ŋni ta siŋlak skala a kuni wu, fanafha ŋni ta laha ta taw, tawaŋ a kuni ta taw wu kəʼa ya həŋ.  
\v 33 Tsaya ná, nzakwani manda sagha Yuhwana mnda maga batem, ka kwalaghuta tsi ta za buradi nda sa ima inabi, “aʼ nda ksa da halaway” ka kuni.  
\v 34 Saghaha Zwaŋa mndu guli, ka zay ka say, “aʼ dagala mahahawʼani, dagala sasakwani, gra gwal tsəka dzumna nda la ghwaɗaka mnduha ya,” ka kuni.  
\v 35 Inda gwal nda ɗifil ma ghəŋa taŋ ná, tsatsaftsatsa hahəŋ ta vərɗaka ɗifla Lazglafta,» kaʼa. 
\s1 Yesu ma həga ga Simuŋ mnda la Farisa 
\p  
\v 36 Ka hgaftá sana la Farisa ta Yesu ŋa za skwa zay ga taŋ. Ka lagha Yesu da tsa mndu ya, ka lamə tsi da həga ka zə tsi ta skwi.  
\v 37 Mamu sana ghwaɗaka marakw ma tsa luwa ya, ka snaŋtá tsi kazlay: Waʼa Yesu ta za skwa zay ga tsa la Farisa ya kəʼa, ka klaftá tsi ta hwaraka Albastra ndəghatani nda urdi nda bla dzvani, ka kladaghata.  
\v 38 Ka lagha tsi tavata səla Yesu nda ga mahulhulani, ka mbəza ima taw ta səla Yesu, ka ksaftá tsi ta swidani ka takaɗay nda tsi, ka habwaʼaku ta səlani, ka pgha tsa urdi ya ta səla Yesu.  
\v 39 Na nghaŋta tsa mnda la Farisa ta hgadaghatá Yesu ya ta tsa skwi ya, kaʼa ma ghəŋani mantsa: «Ka ma vərɗa anabi na mndu na ná, ma dzaʼa tsatsaftsatsa ta mndərga na marakw ta ksaŋta na. Ma dzaʼa nda sna kazlay: Ghwaɗaka marakw ya kəʼa.»  
\v 40 Ka Yesu zlraftá gwaɗa nda tsa mnda la Farisa ya mantsa: «Ari Simuŋ, mamu gwaɗa ta kumə yu ta mnaghata,» kaʼa. «Aŋi Mghama ɗa mna,» kaʼa zlghanaftá wi.  
\v 41 «Mamu sana mndu ta ɓalanaftá nzawa ta sana mnduha his. Prək ka tseda vagha mnduha hutaf dərmək kəʼa vlaŋtá sani, prək ka tseda vagha mnduha hutaf mbsak kəʼa vlaŋtá sani guli.  
\v 42 Ka traptá həŋ ta palata kabga haɗ skwi da həŋ prək ka palata taŋ wa. Ka zlanaŋtá tsi ta tsa dməŋ ya ta həŋ his his. Wati mataba tsa mnduha ya dzaʼa malaghuta ɗvutá tsa mndu ya, ka kagha ta gray na?» kaʼa.  
\v 43 «Mataba tsa mnduha ya ra! Ta graftá yu ná, tsa mndu zlanaŋ lu ta ŋani dagala ya ya,» ka Simuŋ. «Ta ŋa gha,» ka Yesu nda tsi. 
\p  
\v 44 Ka mbəɗavatá Yesu tvə tsa marakw ya, ka mnə tsi ŋa Simuŋ: «Nda ngha ka ta na marakw na kiʼe? Samsa yu da həga ga ghuni, walaŋ a ka ta tiɗiftá imi ŋa mbaza səla ɗa manda ya snu lu wu, ka mbazihatá na marakw na nda ima tawani, ka takaɗihata nda swidani.  
\v 45 Brusa a ka ta iʼi ma sagha ɗa manda ya snu lu wa. Tsatsi, ka yawu sama ɗa ta zlana a ta brusa səlaha ɗa wa.  
\v 46 Walaŋ a ka ta pghigihatá rɗi ma ghəŋ manda ya snu lu wu, tsatsi, pghiɗif pgha tsatsi ta rɗi ta səlaha ɗa.  
\v 47 Ka yu ka mnaghata na: Nda pla inda dmakwa na marakw na. Tsaya kəl tsi ka maraŋta ɗvutani ta iʼi dagala. Ka kiʼa planata lu ta dmakwa mndu ya, kiʼa ɗvu maraŋ tsa mndu ya guli.»  
\v 48 «Nda pla inda dmakwa gha makwa ɗa» ka Yesu nda tsa marakw ya.  
\v 49 Ka sana mnduha ta za skwi kawadaga nda tsi mantsa: «Wa va na mndu na katək na? Ta uwala pla dmaku na?» ka həŋ.  
\v 50 «Zlghay nda ŋuɗufa gha ta mbaghafta makwa ɗa, la nda vghata zɗakwa gha,» ka Yesu nda tsa marakw ya. 
\c 8  
\s1 Sana miʼaha ta pgha Yesu 
\p  
\v 1 Tsəɓakw fitik tahula tsa, ka laghwi Yesu da ra luwaha dagaladagala nda luwaha kwitikw kwitikw, ka tuza Lfiɗa Gwaɗa ta ghəŋa ga mghama Lazglafta, ka mna gwaɗa ta ghəŋani  
\v 2 nda sanlaha ma miʼaha ya ghazligiŋ lu ta ghwaɗaka sulkumha ma həŋ, ka mbambanaftá həŋ ma ɗaŋwaha taŋ. Tekw i Mari makwa ta Magdala sliʼagap ghwaɗaka sulkumha ndəfáŋ mida,  
\v 3 nda Yuwana markwa Kuza. Tsa Kuza ya, mndu ya fanam mgham Hiridus ta inda skwi ma həgani ma dzvani ya. Mamu Suzana, nda ndəghata sanlaha ma miʼaha guli mataba taŋ. Inda tsa miʼaha ya ná, kataŋkata həŋ ta i Yesu nda duhwalhani nda skwi ma dzva taŋ. 
\s1 Gwaɗa ta ghəŋa sana mndu ta wutsa hulfani 
\r Mat 13:1-9, Mak 4:1-9 
\p  
\v 4 Ka sliʼaktá mnduha ma luwaha kavghakavgha ka tskavata tizlik tavata Yesu. Mantsa tama, ka zlraftá Yesu ta mna mahdihdi: 
\p  
\v 5 «Mbaɗa sana mndu ka sliʼafta ka laghwi da wutsa hulfa ma vwahani. Tata wutsaywutsay, ka rkata sanlaha ma tsa hulfaha ya ta tvi, ka diŋlaku lu tida, ka sliʼadaghata ɗyakha da ɗaguta.  
\v 6 Ka rkatá sanlaha ta kluluh: Na tsa gi ɗyaftani ya, ka ghwalutá tsi kabga haɗ nasa mistani wa.  
\v 7 Ka rkamtá sanlaha ma teki, ka ɗyaftá tsi, ka glanaghatá teki ka raghwanata.  
\v 8 Ka rkatá sanlaha ta gənək. Tsahaya, ka ɗayaftá həŋ, ka glafta ka pghaftá ghəŋ ghərmbəts ghərmbəts. Ka mamu mndu nda sləməŋa snay, ka sna tsi,» ka Yesu sganaghata nda lwi dagala. 
\s1 Garay Yesu nda gara ta gwaɗani 
\r Mat 13:10-17, Mak 4:10-12 
\p  
\v 9 «Nu klatá ghəŋa tsa mahdihdi ya na?» ka duhwalhani ɗawaŋta da tsi.  
\v 10 «Kaghuni, vlaghunavla lu ta snaŋtá ɗifatá gwaɗa ta ghəŋa ga mghama Lazglafta. Ŋa sanlaha ya, ba nda mahdihdi dzaʼa mnanaŋta lu ta həŋ kabga 
\q1 “ta nghay həŋ, triɗ ngha a həŋ wu, 
\q1 ta snay həŋ, sew sna a həŋ wa.\f + \fr 8:10 \ft Ngha ta Isaya 6:9, 10.\f*”» 
\s1 Gwaɗa ta ghəŋa mndu ta wutsa hulfa 
\r Mat 13:18-23, Mak 4:13-20 
\p  
\v 11 «Wya klatá ghəŋa tsa mahdihdi ya: Tsa hulfa ya ná, gwaɗa Lazglafta ya.  
\v 12 Sanlaha ma mnduha ná, manda tvi rkaf hulfa tida həŋ. Hahəŋ ná, gi snaŋta taŋ ta gwaɗa Lazglafta, gi ndadaghata halaway klugudunustá həŋ yaha həŋ da zlghafta ma ŋuɗufa taŋ da mbafta həŋ.  
\v 13 Sanlaha ma mnduha guli ná, manda kluluh rkaf hulfa tida həŋ, snaŋta taŋ ta gwaɗa Lazglafta, gi zlghafta taŋ nda rfu, ama haɗ həŋ ta zlaŋtá vli ŋa dzugwamta tsa gwaɗa ya ta slrəŋ ma ŋuɗufa taŋ wa. Ka dzghaŋdzgha skwi ta həŋ, gi suwak zlaŋta taŋ ta zlghay nda ŋuɗufa taŋ.  
\v 14 Sanlaha ma mnduha guli ná, manda hulfa ta rkamta da teki ya həŋ, snaŋta taŋ ta gwaɗa Lazglafta ka laghu həŋ da ndana nzaku ma ghəŋa haɗik nda zba gadghəl nda ndana zba skwi ta haraʼuwa iri, mantsa tama, mbaɗa tsa skwiha ya ka raghwa tsa gwaɗa ya, ka niŋta həŋ ka ksubaŋ.  
\v 15 Sanlaha ma mnduha guli, manda gənək həŋ, snaŋta taŋ ta gwaɗa Lazglafta, ka zlghaftá həŋ nda ŋuɗuf turtuk, ka ŋanatá həŋ ka ksa slna nda tsi ka dihavata mida.» 
\s1 Ɗaswa ka kuni nda sna skwi ta snu kuni 
\r Mak 4:21-25 
\p  
\v 16 «Ka mnaghunamna yu ɓa! Haɗ mndu ta tsamta vu ma pitirla ka dzuɓamta ma tughuba wu, haɗ ta fiŋta mista ghzləŋ guli wu, ta fagata ta vli tskala, kada nghaŋta gwal ta lamə da dzuguvi ta tsuwaɗak.  
\v 17 Inda skwi nda ɗifa ná, dzaʼa maravamara. Inda skwi nda bukwa guli dzaʼa snaŋsna lu, ŋa zlagaptani bɗaŋay ta daɓi.  
\v 18 Ɗasuwa ka kuni nda tva snaŋta skwi ta snaŋta kuni, kabga ŋa mndu nda guna sləməŋani ŋa sna skwi dzaʼa sganaghata lu ta snanamta. Ama ka haɗ tsi da mndu wu, dzaʼa kləgadanaghu kla lu ta va tsa má si ta ndanu tsi ta mutsay ya.» 
\s1 Vərɗa zwanamani ma Yesu 
\r Mat 12:46-50, Mak 3:31-35 
\p  
\v 19 Ka lagha i mani nda zwanamani ma Yesu slanaghata, ama triɗ traptra həŋ ta ɓhanavata, tskutska mnduha.  
\v 20 «Wa a i ma gha nda zwanama gha ma bli ta gəvala kagha,» ka lu nda tsi.  
\v 21 «Gwal ta sna gwaɗa Lazglafta ka maga slna nda tsi, tsaha ya i ma ɗa nda zwanama ɗa,» kaʼa. 
\s1 Lɓanata Yesu ta mativirauʼ ta ghəŋa imi 
\r Mat 8:23-27, Mak 4:35-41 
\p  
\v 22 Ma sana fitik, «mbaɗma ta a sana ɓla drəf a,» ka Yesu nda duhwalha, ka sliʼafta həŋ kla lamə da kwambalu ka sliʼi.  
\v 23 Tata ndəru həŋ, ka dzata hani ta Yesu, ka sliʼavafta mativirauʼ ta ghəŋa drəf, ka dzaʼa imi ndəghanaftá kwambalu. Ta wa hɗak həŋ.  
\v 24 Ka lagha həŋ sliʼa Yesu, «Maləm! Maləm! Nda zaɗa mu!» ka həŋ nda tsi. Ka sliʼavatá Yesu ka davanaghatá tsi ta falak, nda tsa vavalakwa imi ya. Ka lɓatá vli ka nzata tɓekw.  
\v 25 «Nu ta kəl kuni ka zləŋ mantsa? Kulam ndana haɗ zlghay nda ŋuɗuf da kaghuni ɗekɗek katək ra?» kəʼa mbəɗavata tvə duhwalhani. Ka ksaftá zləŋ ta həŋ, ka ndraʼu həŋ. «Wa na mndu na katək na? Na dvanaghatani ta dər falak nda imi ná, gi ka snanata taŋ?» ka həŋ mataba taŋ. 
\s1 Mbanafta Yesu ta sana mndu nda duhwalha halaway mida 
\r Mat 8:28-34, Mak 5:1-20 
\p  
\v 26 Ka ɓhadaghata i Yesu nda duhwalhani ta haɗika Geraseni ta nzakway mbəŋ ya mbəŋ ya nda luwa Galili.  
\v 27 Nda fagata Yesu ta səla ta haɗik ta sabə tsi ma kwambalu, ka sagha sana mnda tsa luwa ya da guyay. Tsa mndu ya ná, ksuksa duhwala halaway. Nda kɗa fitikani kul suɗgəltá lgut ɗekɗek, haɗ ta nzəglata mintgha wu, mataba kuluha kəʼa ta nzaku.  
\v 28 Na ghur nghayni ta Yesu, ka wahatá tsi ka zləmbatá ma ghuvani. Kaʼa mantsa: «Yesu Zwaŋa Lazglafta ta luwa, Nya mataba u nda kagha? Kdəkkdək, wya dzvu, yaha ka ghuyɗiptá ɗaŋwa,» kaʼa wahata nda lwi dagala.  
\v 29 Kəl tsi ka mna tsaya na: Sabsa ma na mndu na ka Yesu dvanaghtá tsa duhwala halaway ya. Tsa mndu ya ná, nda kɗa fitika ksafta tsa duhwala halaway ya. Ma tsa fitika ksaftani ya, si ta habafhaba mnduha nda ziɗa, ka tsamtá səlahani ma tsuhwal, ma ŋa habanata. Ka raratsiŋtá tsi ka ɓaɓaliŋta. Ka klaghatá tsa duhwala halaway ya ka laghwi ra vli ma mtak.  
\v 30 «Wa hga gha na?» ka Yesu nda tsi. «Dɓaʼ hga ɗa,» kaʼa zlghanaftá wi. Kəl tsi ka mna tsaya ná, kabga nda ndəgha duhwala halaway ta sliʼamta dida.  
\v 31 «Kdəkkdək, yaha ka da ghuna aŋni da gudzuvruŋwa vu\f + \fr 8:31 \ft Gudzuvruŋwa vu: Ngha ta Ruma. 10:7, Suna Yuhwana 9:1-2, 11, 11:7, 17:8, 20:1, 3.\f*,» ka tsa duhwala halaway ya ndiʼata, ka ndəɓa dzvu da Yesu. 
\p  
\v 32 Ndusa nda tsa vli ya, mamu sana bra ghuvazu ta zbutá skwa zay taŋ tavata ghwá. «Kdəkkdək vlaŋna tvi, ka sliʼamta ŋni da a ghuvazuha a,» ka həŋ nda Yesu. «Aray,» ka Yesu vlaŋtá tvi ta həŋ.  
\v 33 Ka gi sliʼagaptá tsa duhwala halaway ya ma tsa mndu ya, ka sliʼamta da tsa ghuvazuha ya. Ka vazagatá tsa ghuvazuha ya ta vgha tavata tsa ghwá ya ka rkaghata da drəf ka rwuta. 
\p  
\v 34 Nghay tsa mnduha ta ngha tsa ghuvazuha ya ta tsa skwi ta magata ya, ka hwayaftá həŋ ka laghwi tay ma luwa nduk ma zwana luwaha ta tsa skwi ta maguta ya.  
\v 35 Ka sliʼaftá mnduha ka laghwi da ngha tsa skwi ta maguta ya. Ka lagha həŋ slanaghatá Yesu, ka slaftá həŋ ta tsa mndu sliʼagap duhwala halaway mida ya ta nzaku kurevesa tavatá səla Yesu nda suɗatá lgut ta vgha, nda mbatani kwandlaŋ. Nghaŋta taŋ, ka ksutá tsi ta həŋ ka zləŋ.  
\v 36 Mbaɗa tsa gwal si ta nghay ta magaku tsa skwi ya, ka rusay ŋa taŋ ká tsa mndu si ksaf duhwala halaway ya mbafta.  
\v 37 Ka həŋ mantsa: «Kdəkkdək sliʼapsliʼa ma haɗika ŋni,» ka inda mnduha ma haɗika Geraseni nda Yesu, kabga nda ksa həŋ da zləŋ katakata. Ka sliʼaftá Yesu ka lamə da kwambalu ŋa vru.  
\v 38 «Wya dzvu, kla ta iʼi ta səla gha,» ka tsa mndu sliʼagap duhwala halaway mida ya nda Yesu.  
\v 39 «Vra dzagha gha, ka dzaʼa ka rusa inda skwi maga gha Lazglafta,» ka Yesu pyafta ka dzaʼa mistani. Ka sliʼaftá tsi ka laghwi tay ma inda luwa ta inda skwi magana Yesu. 
\s1 Mbanafta Yesu ta sani marakw, nda sana zwaŋa makwa 
\r Mat 9:18-26, Mak 5:21-43 
\p  
\v 40 Ta vrəgladaptá Yesu ta sana ɓla drəf, ka slanaghatá tsi ta ndəghata mnduha guli ta kzlay hada ŋa zlghafta.  
\v 41 Mbaɗaka sana mndu ta hgə lu ka Zayrus ta nzakway tekw mataba la mali ta ghəŋa həga tagha skwa la Yahuda, ka lagha zləmbatá ma ghuva Yesu. Kaʼa mantsa: «Kdəkkdək mbaɗa da ini,» kaʼa nda tsi,  
\v 42 kabga mamu kɗakwakɗakwa makwani ta kla imi ghwaŋpɗə his kul ɗughwanaku ta kala ghəŋ. Ka sliʼaftá Yesu ka dzaʼa mistani. Ta mbaɗa Yesu ka dzaʼa mataba tskata mnduha, haɗ tva mbəɗayni ta vgha wa.  
\v 43 Mamu sana marakw mataba taŋ Maghwaŋapɗə hisa vakwani tsa ta paghaku. Kɗiŋkɗa ta inda skwi ma dzvani ŋa la duhtur. Haɗ ya ka dər turtuk mataba taŋ ta mbanafta wa. 
\p  
\v 44 Ka lagha tsa marakw ya nda ga mahulhula Yesu ka ksaŋtá wa lgutani. Na tsa gi ksaŋtani ya, gi hleʼ sladata tsa paghaku ya tsa.  
\v 45 Ka Yesu mantsa: «Wa tsa ta ksita ya na?» kaʼa. «Andaw! Andaw! Andaw!» ka mnduha. Ka Piyer mantsa: «Maləma ɗa! Mataba ndəghata mnduha mandana ta waghafta, haɗ tva mbəɗa vgha gha ná, wa ta ksihata na, ka ka?» kaʼa nda tsi.  
\v 46 Ka Yesu mantsa: «Mamu mndu ta ksihata! Nda sna yu ta mbraku ta savaghuta ma iʼi,» kaʼa.  
\v 47 Snay tsa marakw ya ta tsa gwaɗa ya ná, a nda tsatsa yu, kaʼa. Ka lagha tsi nda ghudzatani da zləŋ zləmbatá ma ghuva Yesu, ka mnə tsi ta kəma inda mnduha ta skwi kabgawu kəl tsi ka ksaŋta nda ya kəʼa mbafta ma va tsa fitik ya.  
\v 48 Ka Yesu mantsa: «Makwa ɗa, zlghay nda ŋuɗufa gha ta mbaghafta, la nda vgha ta zɗakwa gha,» ka Yesu nda tsi. 
\p  
\v 49 Tata tsa gwaɗa ya Yesu, ka lagha sana mndu ta sliʼafta ga Zayrus da mnay ŋa Zayrus: Kaʼa mantsa: «Kɗakwa tsa makwa gha ya tsa, ta ŋa daŋwazlgəlta gha ŋaw ta Maləm na,» kaʼa.  
\v 50 Ka Yesu mantsa: «Ma tɗu ŋuɗufa gha, fata gha ta ghəŋa gha yeya ŋa gha, dzaʼa mbaku,» ka Yesu nda Zayrus snaŋər tsi ta tsa gwaɗa ya.  
\v 51 Manda ɓhadaghata taŋ da taŋ, ka pyaftá Yesu ta mnduha ta lami da həga mistani, ka hlaʼatá tsi ta i Piyer nda Yuhwana, nda Yakubu nda dani nda mani ma tsa makwa ya ŋa lamə mistani.  
\v 52 Ta lamə həŋ, ta wahu inda gwal ma həga ka tawa ghəŋ ta ghəŋa tsa makwa ya. Ka həŋ mantsa: «Ma taw kuni, mta a wu, hani ta hani tsi,» kaʼa.  
\v 53 «Ta mndu nda mta ná, mta a wu kaʼa,» ka həŋ ka ghuɓasay.  
\v 54 Ka lagha Yesu ksaftá tsa makwa ya ta dzvu. «Sliʼafsliʼa gha makwana!» kaʼa.  
\v 55 Ka vramtá tsa makwa ya, ka gi sliʼafta. «Vlaŋwavla ta skwa zay,» ka Yesu nda həŋ.  
\v 56 Ndandrakauʼ ká i dani nda mani ma tsa makwa ya nzata ka ndərmimay. «Yaha kuni da mnay dər ŋa wati ma mndu ta skwi ta maguta,» ka Yesu zlahanaghatá həŋ. 
\c 9  
\s1 Ghunafta Yesu ta duhwalha ghwaŋpɗə his 
\r Mat 10:5-15, Mak 6:7-13 
\p  
\v 1 Lagha Yesu ka tskanatá duhwalhani ghwaŋpɗə his, ka vlaŋtá tsi ta həŋ ta mbrakwa mbranaghatá inda duhwala halaway, nda mbrakwa mbambanaftá ɗaŋwaha.  
\v 2 Ka ghunaftá tsi ta həŋ tuza gwaɗa ta ghəŋa ga mghama Lazglafta, nda mbambanaftá gwal kul ɗughwanaku.  
\v 3 Ma kɗaku həŋ sliʼafta, kaʼa nda həŋ mantsa: «Yaha kuni klaftá sana skwi ɗekɗek ŋa dzaʼa da wawaku, dər dafa, dər zlibi, dər skwa zay, dər tsedi, turtuk turtuk ka kuni da klaftá lgut.  
\v 4 Dər ma wati həga da tsuʼafta lu ta kaghuni ya, nzata ghuni hada ha ka sagha fitika sliʼapta ghuni ma tsa vli ya.  
\v 5 Ala, dər ga vli dzaʼa kwal lu tsuʼaftá kaghuni ya, wya dzva ŋni wya dzva ŋni ka kuni dazlay ka zlanavata kuni ta tsa luwa ya, tsaya dzaʼa maranaŋtá həŋ ta ɓasa ŋuɗufa Lazglafta ta ghəŋa taŋ,» kaʼa nda həŋ. 
\p  
\v 6 Ka sliʼaftá həŋ ka laghwi da ra luwaha, ka mna Lfiɗa Gwaɗa, ka mbamba gwal kul ɗughwanaku ma inda vli. 
\s1 Wa Yesu na ka Hiridus Aŋtipas 
\r Mat 14:1-12, Mak 6:14-29 
\p  
\v 7 Na snaŋta tsa Hiridus Tetrak ta nzakway ka mgham ta haɗika Galili ya, ta mna gwaɗa ta inda skwiha ta magaku. Ka traptá tsi ta skwi ŋa ndanay. «Aʼ, Yuhwana ya ta sliʼagapta nda hafu,» ka sanlaha ta mnay.  
\v 8 «Aʼ, anabi Iliya ya ta zlagapta,» ka sanlaha. «Aʼ, sani mataba la anabiha ghalya ya ta sliʼagapta,» ka sanlaha.  
\v 9 «Ya wya tsaghwa tsa ta ghəŋa Yuhwana ka yu, ka tsaghutá lu ní, wa na mndu na ta mnə lu ta mndərga na skwiha ta snə yu na ta ghəŋani tama?» ka Hiridus, ka psə tsi ta tva nghaŋtá Yesu. 
\s1 Zuŋta Yesu ta skwa zay ta mnduha dəmbuʼ hutaf 
\r Mat 14:13-21, Mak 6:30-44, Yuh 6:1-14 
\p  
\v 10 Ka varaktá tsa gwal ghunay ya. Manda varakta taŋ, ka rusu həŋ ŋa Yesu ta inda skwi maga həŋ. Ka hlaghatá Yesu ta həŋ mistani, ka laghu həŋ nda tvə sana luwa ta hgə lu ka Betsayda nda ghəŋa taŋ.  
\v 11 Snaŋta dəmga kazlay: Laghula həŋ kəʼa, ka sliʼaftá həŋ zbiŋtá həŋ. Ka lagha həŋ slanaghatá həŋ, ka zlghaftá Yesu ta həŋ, ka mnə tsi ta gwaɗa ta ga mghama Lazglafta ŋa taŋ. Ka mbambanaftá tsi ta gwal ta kuma mbambanaftá həŋ ma ɗaŋwa taŋ. 
\p  
\v 12 Ta fitik hawu, ka gavadaghatá duhwalhani tavatani, ka mnay ŋani: «Mnanamna ta na mnduha na, ka dzaʼa həŋ da luwa dagaladagala nda luwaha kwitikw kwitikw ta waftá na vli na, ŋa dzaʼa taŋ zba skwa zay nda vli ŋa hana taŋ, kabga ma mtak mu hadna,» ka həŋ.  
\v 13 Ka Yesu nda həŋ mantsa: «Vlaŋwavla kaghuni ɓa ta skwi ŋa zay ta həŋ,» kaʼa. Ka duhwalhani mantsa: «Buradi hutaf nda tsulhwa klipi his yeya da amu, ŋa dzaʼa ŋni da dzawagaghatá skwa zay ŋa zuŋtá inda na mnduha na rki?» ka həŋ nda tsi.  
\v 14 [Tsaw ta magay mnduha\f + \fr 9:14 \ft Ngha ta Mata 14:21.\f* ta dəmbuʼ hutaf ma tsa vli ya.] «Mnanawa mna ta həŋ ka tsakavata həŋ hutaf mbsak hutaf mbsak,» ka Yesu nda duhwalhani.  
\v 15 «Aray!» ka həŋ ka tsakanatá həŋ ta mnduha.  
\v 16 Ka hlaftá Yesu ta tsa buradiha hutaf ya, nda tsa tsulhwa klipi his ya, ka nghadaftá tsi nda ta luwa, ka rfanaghatá tsi ta Lazglafta ta ghəŋani, ka ɓalanaptá tsi ka valaŋtá duhwalhani ŋa daganaftá mnduha.  
\v 17 Ka zə inda tsa mnduha ya, ka babaghawtá həŋ. Ka tskaftá lu ta paɗakwani ka ghwanak ghwaŋpɗə his. 
\s1 Yesu ná, Kristi ya ka Piyer 
\r Mat 16:13-19, Mak 8:27-29 
\p  
\v 18 Ma sana fitik ta nzaku Yesu turtukwani ka maga duʼa, ka lagha duhwalhani slanaghata. Kaʼa ɗawaŋta da həŋ mantsa: «Wa iʼi ka dəmga ta mnay na?» kaʼa.  
\v 19 Ka duhwalhani mantsa: «Tsa Yuhwana mnda maga batem ya kay ya, ka sanlaha. Iliya ya, ka sanlaha. Sani mataba la anabi ghalya ya ta sliʼagapta nda hafu, ka sanlaha,» ka həŋ nda tsi.  
\v 20 Kaʼa nda həŋ guli mantsa: «A ki kaghuni, waya ka kaghuni ta mnay nda iʼi na?» kaʼa. Ka Piyer mantsa: «Kagha ná, Kristi ka,» kaʼa. 
\s1 Mnaŋta Yesu ta dzaʼani mtaku nda sliʼagaptani 
\r Mat 16:20-28, Mak 8:30—9:1 
\p  
\v 21 Ka Yesu zlahanaghatá həŋ ka ŋɗaŋɗa mantsa: «Yaha kuni da mnay dər ŋa wati ma mndu tsi,» kaʼa.  
\v 22 Kaʼa sganaghata guli na, «dzaʼa ghuyay Zwaŋa mndu ta ɗaŋwa katakata, dzaʼa wɗiŋwɗa la galata mndu nda gwal mali ta ghəŋa gwal dra skwi ŋa Lazglafta, nda gwal tagha zlahu ŋa mnduha. Dzaʼa dzadza lu, ŋa sliʼagaptani nda hafu baɗu mahkən,» kaʼa. 
\p  
\v 23 Wya kaʼa nda həŋ demdem: «Ka ta kumay mndu ta dzaʼa mista ɗa katsi, ba zlaŋtani ta ndanu ta ghəŋa ghəŋani, ka vlatani ta ghəŋani ka kla udza zləŋayni \f + \fr 9:23 \ft Ngha ta Lukwa 14:27, Markus 8:34.\f* inda fitik, ka dzaʼa mista ɗa,» kaʼa. 
\s1 Kinawu ta dzaʼa lu mista Yesu? 
\p  
\v 24 Kaʼa guli mantsa: «Ka dzaʼa mbanafmba yu ta hafa ɗa ka mndu katsi, dzaʼa Zaɗiŋzaɗa tsa mndu ya ta hafani. Ala ka dzaʼa Zaɗiŋzaɗa mndu ta hafani ta ghəŋa iʼi katsi, dzaʼa mbanafmba tsa mndu ya ta hafani.  
\v 25 Nu dzaʼa kataŋta mutsafta mndu ta inda na ghəŋa haɗik na ka ŋani ka Zaɗiŋzaɗa tsi ta hafani, ka ghəŋani a tsi na?  
\v 26 Ka ta ɓasa zləŋ mndu ka mnaŋtá hga ɗa, nda gwaɗa ɗa guli katsi, iʼi Zwaŋa mndu guli ná, dzaʼa kwalaghukwala iʼi guli ta mnaŋtá tsa mndu ya baɗu sagha dzaʼa sagha yu ma glakwa ɗa, nda ya ma glakwa Da ɗa nda duhwalhani nda ghuɓa, ta luwa.  
\v 27 Kahwathwata ka yu ta mnaghunata: Mamu sanlaha ma mnduha mataba gwal hadna dzaʼa kwal kul rwuta ta saha ga mghama Lazglafta, dzaʼa nda ngha həŋ nda ira taŋ,» kaʼa. 
\s1 Mbəɗavafta Yesu 
\r Mat 17:1-8, Mak 9:2-8 
\p  
\v 28 Ta magay fitik tghas manda mnutani ta tsa gwaɗa ya, ka hlaftá Yesu ta i Piyer nda Yuhwana nda Yakubu, ka ŋlaghatá həŋ ta ghwá da maga duʼa.  
\v 29 Ta magə Yesu ta duʼa, ka mbəɗavaftá kumani tskəm, mbəɗavafha lgutani ka wuɗaku tilil ka ŋusliŋ.  
\v 30 Gi wya mnduha his ta ghwa yiva nda tsi. I Musa nda Iliya tsa mnduha ya,  
\v 31 ta zlagapta ta wuɗaku tili ma glakwa Lazglafta ta luwa, ta gwaɗa nda Yesu kinawu kəʼa dzaʼa kɗiŋta magata skwi ta kumə Lazglafta nda ma mtakwani ma Ursalima. 
\p  
\v 32 Ma tsa fitik ya, nda ghərɓa i Piyer nda grahani da hani, sliʼavata taŋ, ka nghaŋtá həŋ ta glakwa Yesu nda tsa mnduha his ya tavatani.  
\v 33 Ma fitika dgay tsa mnduha ya ta vgha nda Yesu, ka Piyer nda Yesu mantsa: «Maləma ɗa! Ɗina ka nzakwa mu hadna, ka magafmaga ŋni ta həga tumpul hkən. Pal ŋa gha, pal ŋa Musa, pal ŋa Iliya!» kaʼa. Tsaw, snəgla a Piyer ta skwi ta mnə tsi wa. 
\p  
\v 34 Tata mna tsa gwaɗa ya tsatsi, ka saha kusay bukwamtá həŋ, ka ksaftá zləŋ ta tsa duhwalha ya nghər həŋ ta saha tsa kusay ya bukwamtá həŋ.  
\v 35 Ka gwaɗagaptá lwi ma tsa kusay ya. Kaʼa mantsa: «Nanana zwaŋa ɗa ya zbap yu, snawasna ta gwaɗa da tsi!» kaʼa  
\v 36 Tahula gwaɗata tsa lwi ya, Yesu yeya ta nghə lu turtukwani, sriw nzanza tsa duhwalha ya ma tsa fitik ya, haɗ mndu ya mnanaŋ həŋ ta tsa gwaɗa ya wa. 
\s1 Mbanafta Yesu ta sana zwaŋ nda ghwaɗaka sulkum mida 
\r Mat 17:14-18, Mak 9:14-27 
\p  
\v 37 Gamahtsimani ka saha həŋ ta ghwá, ka sliʼaftá ndəghata dəmga ka sagha da guya Yesu.  
\v 38 Ka wahatá sana mndu mataba mnduha: «Maləma ɗa! Ta ndəɓa dzvu yu da kagha, nghanava na zwaŋa ɗa na ɓa! kɗakwakɗakwa zwaŋa ɗa na.  
\v 39 Ghwaɗaka sulkum ta ksafta. Na ksaftani, gi wahayni ta wahu, ka ghudzay nda mbraku, ka pgha mahupak ka giri ŋani, zlah kəʼa ta zliŋta.  
\v 40 Ka ndəɓu yu ta dzvu da duhwalha gha ma ŋa ghzligiŋtá mida ná, triɗ traptra həŋ,» kaʼa nda tsi.  
\v 41 Ka Yesu mantsa: «Gwal təŋtəŋa ghəŋa taŋ kul haɗ zlghay nda ŋuɗuf da həŋ, kulam ŋa yawu dzaʼa nzavaghunata yu? Kulam ŋa yawu dzaʼa nzata yu ka suʼaghunata? Klak tsa zwaŋa gha ya da hadna,» ka Yesu nda tsa mndu ya.  
\v 42 Ta gavadaghatá tsa zwaŋ ya, ka slanatá tsa ghwaɗaka sulkum ya ta haɗik, ka ghudzay nda mbraku. Ka davanaghatá Yesu ta tsa ghwaɗaka sulkum ya, ka mbanaftá tsi ta tsa zwaŋ ya, ka vlaŋtá tsi ta tsa dani ya.  
\v 43 Ka ndərmim mnduha ta glakwa mbrakwa Lazglafta. 
\s1 Mnəglaŋta Yesu mtakwani nda sliʼagaptani 
\r Mat 17:22-23, Mak 9:30-32 
\p Ta laghu mnduha da ndərmima inda tsa skwi maga Yesu ya, ka Yesu nda duhwalhani mantsa: 
\p  
\v 44 «Fawafa ta sləməŋ ɗina, ka sna na skwi dzaʼa yu mnaghunata na. Dzaʼa ksafksa lu ta Zwaŋa mndu, ka vlata ma dzva mnduha,» kaʼa.  
\v 45 Sna a tsa duhwalha ya ta tsa gwaɗa ya wa, tsala a tsa gwaɗa ya da həŋ wa. Nda ɗifa klatá ghəŋa tsa gwaɗa ya da həŋ, kabga ŋa kwala taŋ kul snaŋta. Ta zləŋay həŋ ta ɗawaŋtá tsa gwaɗa ya guli da tsi. 
\s1 Nahgani skwi ka ŋərmani na? 
\r Mat 18:1-5, Mak 9:33-37 
\p  
\v 46 Ka sagha sana ndanu da ghəŋ taŋ, ka zlərɗə həŋ mataba taŋ. Ka həŋ mantsa: «Wa mali mataba mu na?» ka həŋ.  
\v 47 Ɗaslafta Yesu ta tsa ndana taŋ ya, ka hgaftá tsi ta zwaŋ kwitikw ka sladanata tavatani.  
\v 48 Kaʼa nda həŋ mantsa: «Dər wa ta tsuʼaftá na zwaŋ kwitikw na nda hga ɗa, vərɗa iʼi tsuʼaf tsi. Dər wa ta tsuʼaftá iʼi guli, tsuʼaftsuʼa ta tsa mndu ta ghunigihata ya. Tsa mndu ta niŋtá ghəŋani ka zwaŋ gudzekw ɗekɗek mataba ghuni ya ná, tsa mndu ya ta nzakway ka mali,» kaʼa. 
\s1 Mndu kul haɗ kuni ta husaŋta ná, kaghuni tsa 
\r Mak 9:38-40 
\p  
\v 49 Ka gi tsuʼaghutá Yuhwana ta gwaɗa, kaʼa mantsa: «Maləma ɗa! Nda ngha ŋni ta sana mndu ta ghzla duhwala halaway nda hga gha, ka lmaftá ŋni kabga haɗ tsatsi mataba mu wu,» kaʼa.  
\v 50 «Ŋaw! Ma pyə kuni! Ka haɗ gwaɗa mndu nda kaghuni wu, mista ghuni tsa mndu ya,» ka Yesu nda tsi. 
\s1 Ksay Yesu ta tvi ka dzaʼa da Ursalima 
\p  
\v 51 Manda ndusakta fitik dzaʼa kəl Yesu ka zlaŋtá ghəŋa haɗik, ka klaftá tsi ta ghəŋani ŋa dzaʼa ɓhata ma Ursalima.  
\v 52 Ka ghunaghatá tsi ta sana mnduha ŋa dzaʼa ta kəma ta kəma. Ka sliʼaftá tsaha ya ka ksaftá tvi, ka ɓhadaghatá həŋ da sana zwaŋa luwa la Samari ŋa payanaftá vli.  
\v 53 Ka kwalaghutá mnduha ma tsa luwa ya ta tsuʼafta, kabga nzakwani ta dzaʼa da Ursalima.  
\v 54 Snaŋta gwal his mataba tsa duhwalha ya, i Yakubu nda Yuhwana ta tsa gwaɗa ya, «Maləma ɗa! Va a ka ta ɗawaŋta ŋni da Lazglafta ŋa zligiŋtani ta vu ta luwa, ka zaɗanata tsi ta həŋ ra?» ka həŋ.  
\v 55 Ka mbəɗavatá Yesu ka davanaghatá həŋ: «[Sna a kuni ka mndəra wani ma sulkum ta klaghunaktá mndərga tsaya ma ndanu wu! Sagha a Zwaŋa mndu da zaɗanatá mndu wu, saghasa ŋa mbanaftá həŋ,]» kaʼa.  
\v 56 Ka sliʼafta həŋ ka laghwi da sana zwaŋa luwa. 
\s1 Zlaŋtá inda skwi demdem ka dzaʼa mista Yesu 
\r Mat 8:19-22 
\p  
\v 57 Ta mbaɗa həŋ ta tvi, ka sana mndu mantsa: «Dər dzaʼa diga ka, ta dzaʼa yu mista gha,» kaʼa.  
\v 58 Ka Yesu mantsa: «Mamu ghuruma gərhaŋha, mamu həga ɗyakha, Zwaŋa mndu ná, haɗ vli ŋa fadatani ta ghəŋani wa,» kaʼa.  
\v 59 Kaʼa nda sana mndu guli mantsa: «Mbaɗa mista ɗa!» kaʼa nda tsi. «Mghama ɗa! Zlihazla ka dzaʼa yu paɗamtá da ɗa karaku,» ka tsaya zlghanaftá wi.  
\v 60 «Zlaŋzla ta gwal nda rwa ka paɗa həŋ ta ghəŋa taŋ, sliʼafsliʼa kagha ka dzaʼa ka da mna gwaɗa ta ga mghama Lazglafta,» kaʼa nda tsi.  
\v 61 Ka sana mndu guli mantsa: «Ta dzaʼa yu mista gha mghama ɗa. Nziya nza tsi tama ná, ka la yu mnanatá la ga ini nda sliʼasliʼa ɗa kaʼa.»  
\v 62 Ka Yesu nda tsi mantsa: «Ka nda ghada sliʼafta mndu ka dzaʼa mista ɗa, ka ləglaghwani ngha vli nda ga muhul hul katsi, tsa mndu ya ná, haɗ hayhayani ɗekɗek ŋa magaftá slna ga mghama Lazglafta wa,» ka Yesu nda tsi. 
\c 10  
\s1 Ghunafta Yesu ta duhwalha ndəfáŋ mbsak his mida 
\p  
\v 1 Tahula tsa ka zabəglaptá Mgham Yesu ta sanlaha ma duhwalha ndəfáŋ mbsak his mida, ka ghunaftá tsi ta həŋ his his his ta kəma ta kəma da inda vli ya má dzaʼa ɓhata tsatsi.  
\v 2 Kaʼa nda həŋ mantsa: «Dagala skwiha ŋa tskay ta vwah, tsaw slaghwa a mnduha ŋa magay wa. Ndəɓawa dzvu da mnda vwah ka sganaghata tsi ta mnduha nda ndəgha ŋa tskanata.  
\v 3 Lawala, ta ghuna kaghuni yu manda zwana tuwak da taba kramtakha.  
\v 4 Yaha kuni klaftá tsedi, dər zlibi, dər ɓaɓah. Yaha kuni laghwi da gaga zgu ŋa mnduha. 
\p  
\v 5 «Dər da wa dzaʼa lagha kuni, “ka nza zɗakwa Lazglafta ta ghəŋa na həga na,” ka kuni dzaʼazlay karaku.  
\v 6 Ka mamu mnda zɗaku ma tsa həga ya katsi, dzaʼa nzaku tsa zɗakwa ghuni ya nda tsi. Ka haɗ tsi wu dzaʼa vragaghuvra tsa zɗakwa ghuni ya da kaghuni.  
\v 7 Ka tsuʼaftsuʼa lu ta kaghuni, ka nzata kuni ma tsa həga ya, ka za kuni, ka sa kuni ta inda skwi dzaʼa vlaghunata lu, kabga nda ra ka tsuʼay mndu ta maga slna ta nisəlani. Yaha kuni dzaʼa da ra həga.  
\v 8 Ka lamla kuni da luwa ka tsuʼaftá lu ta kaghuni, tsuʼawatsuʼa ka za kuni ta skwi dzaʼa vlaghunata lu.  
\v 9 Ka mbambanafta kuni ta gwal kul ɗughwanaku dzaʼa slanaghata kuni ma tsa luwa ya. “Ndana ná, ndusavaghuna ndusa ga mghama Lazglafta,” ka kuni dzaʼazlay nda həŋ,  
\v 10 Dər da wati ma luwa dzaʼa lama kuni, ka kwalaghutá lu ta tsuʼaftá kaghuni, lawala ta tvi ta tvi ma tsa luwa ya, ka kuni dzaʼazlay nda həŋ na:  
\v 11 “Wana ŋni ta tukwaghunatá nduk nda rgitika na luwa ghuni ta ndiʼafta ta səla ŋni na, kada grafta kuni si ndusavaghuna ndusa ga mghama Lazglafta kəʼa.”  
\v 12 Ka yu ta mnaghunata na: Baɗu tsa fitik dzaʼa tsə Lazglafta ta guma ta ghəŋa mnduha ya ná, ta ləŋləŋa ŋa luwa Suduma\f + \fr 10:12 \ft Ngha ta Zlrafta 19:1-29.\f* ka ŋa tsa luwa ya,» kaʼa nda həŋ. 
\s1 Luwaha ta kwalaghutá zlghafta nda ŋuɗuf 
\r Mat 11:20-24 
\p  
\v 13 «Ɗaŋwa ŋa gha luwa Kuraziŋ! Ɗaŋwa ŋa gha luwa Betsayda! Ka má magamaga lu ta mndərga tsa mazəmzəm maga lu mataba kaghuni ya ma luwa Tir nda luwa Siduŋ katsi ná, má nda kɗa fitika mbəɗanaftá taŋ ta nzakwa taŋ, ka zlanavatá maga ghwaɗaka skwiha, ka pghavatá buhu ta vgha nda hutiɗif ma ghəŋ  
\v 14 Tsaya dzaʼa kəl tsi ka nzakway baɗu tsa fitika guma Lazglafta ya, dzaʼa malaghumala kafatá guma ta ghəŋa luwa Tir nda luwa Siduŋ ka ŋa ghuni. 
\p  
\v 15 «Kagha luwa Kafarnahum, dzaʼa kapiɗif kapa lu ta luwa ka kagha ra? Siga! Dzaʼa vradaghavra lu ha da vla gwal nda rwa,» kaʼa.  
\v 16 Ka Yesu guli nda duhwalhani mantsa: «Mndu ta snatá gwaɗa ghuni, gwaɗa ɗa sna tsi. Ka kwalaghukwala mndu ta tsuʼaftá kaghuni, iʼi kwalaghu tsi ta tsuʼafta. Ka kwalaghukwala mndu ta tsuʼaftá iʼi, kwalaghukwala ta tsuʼaftá mndu ta ghunigihata,» kaʼa. 
\s1 Varakta tsa duhwalha ndəfáŋ mbsak his mida ya 
\p  
\v 17 Manda laghwa tsa gwal ndəfáŋ mbsak his mida ya, ka varaktá həŋ nda rfu katakata. «Mgham ɗa! Nduk nda duhwalha halaway tani ná, snasna həŋ ta gwaɗa davanaghar ŋni ta həŋ nda hga gha,» ka həŋ nda Yesu.  
\v 18 Ka Yesu nda həŋ mantsa: «Nda ngha yu ta halaway ta dəɗagata ta luwa manda wuɗakwa luwa.  
\v 19 Snawa ɓa! Vlaghunavla yu ta mbrakwa diŋlanaptá nahaɗikha nda rdaha, nda ya ta ghəŋa inda mbrakwa ghuma, haɗ sana skwi dzaʼa balaghunata wa.  
\v 20 Kulam nda tsa, ma rfu kuni ta rfu kabga snaghunata ghwaɗaka sulkumha ta gwaɗa, rfawa ta rfu ta ghəŋa vindatá hga ghuni ta luwa,» kaʼa nda həŋ. 
\s1 Snanamta Yesu ta Dani ta gwal ka zwanani 
\r Mat 11:25-27, 13:16-17 
\p  
\v 21 Ma va tsa fitik ya ka zɗanaftá Sulkum nda ghuɓa ta ŋuɗuf ta Yesu, kaʼa mantsa: «Əŋkaʼa Da, Mgham ta luwa nda ya ta haɗik, ta ghəŋa ɗifanata gha ta tsa skwiha ya da gwal nda ɗifil ma ghəŋa taŋ, nda ya da gwal nda mahizl ma ghəŋa taŋ, ka maranaŋtá ka ta gwal kul snaŋtá skwi. Kahwathwata mantsa nzakwani Da, ta rfa kagha yu ta ghəŋa ɗvafta gha mantsa, kaʼa. 
\p  
\v 22 «Inda skwiha vlihavla Da ɗa, haɗ mndu nda sna ta tsa Zwaŋ ya wa, Da yeya nda sna. Haɗ mndu nda sna ta tsa Da ya guli wa, Zwaŋ yeya nda sna nda mndu ya ta kumə zwaŋ ta maranaŋta,» kaʼa.  
\v 23 Ka mbəɗavatá Yesu tvə duhwalhani, ka mnay ŋa taŋ nda ghəŋa taŋ kazlay: Rfu ŋa ghuni, kaghuni gwal ta nghaŋtá skwi ya nghaŋ kuni kəʼa.  
\v 24 Ka yu ta mnaghunata na: «Nda ndəgha la anabiha nda mghamha si ta kuma nghaŋtá skwi ya nghaŋ kaghuni, triɗ ngha a həŋ wa. Si ta kumay həŋ ta snaŋta, sew, sna a həŋ wa,» kaʼa nda həŋ. 
\s1 Ɗvuɗva ta Lazglafta, ɗvuɗva ta sləvda gha guli 
\p  
\v 25 Lagha sana mnda tagha zlahu ŋa mnduha ka sliʼafta kabga ŋa dzəghaŋtá Yesu, kaʼa mantsa: «Maləma ɗa, nu dzaʼa yu magata ŋa mutsafta ɗa ta hafu ŋa kɗekedzeŋ na?» kaʼa nda Yesu.  
\v 26 Ka Yesu nda tsi mantsa: «Waka lu vindafta ma deftera zlahu na? Nu dzaŋaf ka mida na?» kaʼa.  
\v 27 «Ka ɗvuta ka ta Mgham Lazglafta gha nda kɗavakta ŋuɗufa gha, nda kɗavakta hafa gha, nda kɗavakta mbrakwa gha, nda kɗavakta ndana gha guli, ka ɗvuta ka ta sləvda gha manda va ghəŋa gha\f + \fr 10:27 \ft Ngha ta Vrafta ta Zlahu 6:5 nda Levitik 19:18.\f* kəʼa,» kaʼa nda tsi.  
\v 28 «Mantsa ya nzakwani, la magay mantsa dzaʼa mutsay ka ta hafu,» ka Yesu nda tsi. 
\p  
\v 29 Kaʼa nda Yesu mantsa: «Wa ya ta nzakway ka sləvda ɗa na?» Ka tsa mnda tagha zlahu ya kabga ta kumay ta nzakwa gwaɗa ta ŋani.  
\v 30 Ka Yesu mantsa: «Mbaɗa sana mndu ka sliʼafta ma Ursalima ka valu da Yeriku. Ta laha tsi, ka dəɗamtá tsi mataba la gənda, ka zluʼatá həŋ ta tsa mndu ya ka ɗgata ka pɗanamtá hafu hafu, ka laghwa taŋ.  
\v 31 Ta lala sana mnda dra skwi ŋa Lazglafta ta va tsa tvi ya, ka dukwaftá tsi ta tsa mndu ya, ka tsaghutá tsi ta warawara ka laghwani.  
\v 32 Ka lagha sana mnda la Levi dukwafta tida guli, ka tsaghutá tsaya ta warawara guli ka laghwani.  
\v 33 Mataba tsa ka lagha sana mnda la Samari ta dzaʼa wawakwani dukwafta tida. Ghur kəʼa ná, ka ksaŋtá tsi ka hiɗahiɗa.  
\v 34 Ka gavadaghatá tsi, ka maganaftá tsi ta rɗi nda ghwani ta lkuhani, ka habanafta. Ka tsukwaftá tsi ka fafta ta kɗihani. Ka klaghata da həga tsuʼa matbay, ka zughulay hada.  
\v 35 Gamahtsimani, ka klaftá tsi ta tseda vagha mndu his ta maga slna ka vlaŋtá mndu nda tsa həga ya, kaʼa nda tsi mantsa: “Aʼa, ka nghapta ka ka na mndu na, ka kidaghi dzaʼa sgavaghata ta ghəŋani ya, ŋa mnihata gha vragaghar yu, ŋa plaghata ɗa,”» kaʼa nda tsi.  
\v 36 «Wati mataba tsa duhwalha hkən ya, ta nzakway ka sləvda tsa mndu ta dəɗamta mataba la gənda ya, ka kagha ta gray na?» kaʼa nda tsi.  
\v 37 «Tsa mndu ta tawatá hiɗahiɗa tida ya ya,» ka tsa mnda tagha zlahu ya. «La, ka maga kagha mantsa,» ka Yesu nda tsi. 
\s1 Tsuʼafta i Marta nda Mari ta Yesu 
\p  
\v 38 Tata mbaɗa i Yesu nda duhwalhani, ka ɓhadaghatá həŋ da sana luwa. Ka tsuʼaftá sana marakw ta hgə lu ka Marta ta Yesu ga taŋ.  
\v 39 Mamu mukumani ta hgə lu ka Mari guli, ka nzatá tsi tavata Yesu, ka sna skwiha ta gwaɗə tsi,  
\v 40 ta ksaghutá slna rmba ta Marta. Ka sap tsi mnay ŋa Yesu, kaʼa mantsa: «Mghama ɗa! Tha a kagha ta na zliɗiŋta mukuma ɗa ta slna na katək ra? mnanamna ɓa ka katihata tsi,» kaʼa.  
\v 41 Ka Yesu nda tsi mantsa: «Marta! Marta! Ma ghuyə ka ta ghəŋa gha, ma laghu ka da ndandanaku ta ghəŋa ndəghata skwiha.  
\v 42 Turtuk skwi ta raku. Ka zbaptá Mari ta vərɗani ya dzaʼa kwal lu klugudunusta ɗekɗek,» ka Mgham Yesu nda tsi. 
\c 11  
\s1 Taghay Yesu ta maga duʼa ŋa duhwalhani 
\r Mat 6:9-13, 7:7-11 
\p  
\v 1 Ma sana fitik ka magə Yesu ta duʼa ma sana vli. Manda kɗakwani ta maga tsa duʼa ya, Ka ɗawaŋtá sani mataba duhwalhani da tsi, kaʼa mantsa: «Mghama ɗa! Taghaŋnaf tagha ka lu ta maga duʼa manda ya taghanaf Yuhwana ta duhwalhani ya,» kaʼa.  
\v 2 Ka Yesu nda həŋ mantsa: «Ta magə kuni ta duʼa, wya ka kuni da mnay: 
\q1 “Da ŋni ya ta nzakway ta luwa, 
\q1 ka snavasna hga gha nda ghuɓa, ka saghasa ga mghama gha. 
\q1  
\v 3 Vlaŋnavla ta skwa zay prək zay ŋni inda fitik, 
\q1  
\v 4 plaŋnapla ta dmakwa ŋni, 
\q1 manda ya ta plinista aŋni ta dmakuha gwal ta magaŋnata guli. 
\q1 Ma zlaŋna ka tawa skwi dzaʼa dzəghaŋnata,”» kaʼa. 
\s1 Ɗawawaɗawa, dzaʼa mutsay kuni 
\p  
\v 5 Ka Yesu nda həŋ guli mantsa: «Ka waya ka skwi mamu sana mndu mataba ghuni mamu grani, ka sliʼaftá tsa mndu ya ma takala, ka laghwi slanaghatá tsa grani ya. “Zwaŋama ɗa, katihakata nda kanaya buradi hkən.  
\v 6 Mamu sani mataba graha ɗa si ta wawakwani ta dukwata ga ini, tsaw haɗ skwa zay ŋa vlaŋta ɗa wu,” kaʼa.  
\v 7 Ka waya ka skwi ka gwaɗagaptá tsa grani ya ma həga, kaʼa mantsa: “Ma gərzlə ka ta iʼi gra, nda ghada hatá tgha ɗa, nda ghada ŋni ta ghzləŋ nda zwana ɗa, lavgliŋ a yu ta sliʼafta ŋa vlaghatá buradi wu,” kaʼa.  
\v 8 Ka yu ta mnaghunata ná, dər má laviŋta a tsi ta sliʼiglafta ŋa vlaŋtá skwi ya ta ɗawu tsi, kabga dər má nzakwani ka grani wu, má dzaʼa sliʼafsliʼa ka vlaŋtá inda skwi ta kumə tsi kada kwala tsi ta gərzləgəlta. 
\p  
\v 9 «Ka iʼi ta mnaghunata ná, ɗawawaɗawa dzaʼa vlaghunavla lu. Zbawazba dzaʼa mutsay kuni, dzawadza ta tgha ta gunaghunaguna lu.  
\v 10 Ka dər wa ta ɗawaŋta ta mutsay, ka dər wa ta zbaŋta ta slafsla tida, ka dzaŋdza mndu ta tgha, ta gunanaguna lu.  
\v 11 Wati ya mataba ghuni dzaʼa klaftá pala ka vlaŋtá zwaŋani, ɗawaŋər tsi ta buradi na? Ari ka klipi a ɗawaŋ tsi, ŋa klaftani ta nahaɗik ka vlaŋta ka zlaŋtá klipi na?  
\v 12 Ari ka slislik a ɗawaŋ tsi ná, ŋa klaftani ta rda ka vlaŋta na?  
\v 13 Ka si kaghuni ta nzakway ka ghwaɗaka mnduha ya, nda sna kuni ta vla skwi ɗina ŋa zwana ghuni ya ní, Da ya ta nzakway ta luwa yeya dzaʼa kwal kul vlaŋtá Sulkum ta mndu ta ɗawaŋta rki na?» kaʼa. 
\s1 Ghzlay Yesu ta duhwalha halaway 
\r Mat 12:22-30, Mak 3:22-27 
\p  
\v 14 Ma sana fitik ka ghzligiŋtá Yesu ta duhwalha halaway ta tsa mndu ka rgha ma sana mndu. Manda saghwa tsa duhwalha halaway ya ma tsa mndu ya, ka zlraftá tsa mndu ya ta gwaɗa tsəleŋ, ka va ndərmim dəmga.  
\v 15 Ka sanlaha mataba tsa dəmga ya mantsa: «Aʼ nda mbrakwa belzebul mgham ta ghəŋa duhwalha halaway ta ghazla tsi ta tsa duhwalha halaway ya!» ka həŋ.  
\v 16 «Magaŋnamaga ta mazəmzəm dzaʼa maraŋta kazlay: Sa daga da Lazglafta mbrakwa gha kəʼa,» ka sanlaha nda tsi ŋa dzghay.  
\v 17 Tsatsafta Yesu ta ndana taŋ, kaʼa mantsa: «Ka tavaptá ga mgham turtuk his katsi ní, nda zla tsa ga mgham ya ŋa zlazlakwa həga sani ta sani.  
\v 18 Ka si dgavapdga halaway his katsi ní, wa ka tsa ga mghamani ya dzaʼa gɗavata tama, “ya nda mbrakwa belzebul ta ghazla tsi ta duhwalha halaway” ka kaghuni nda iʼi?  
\v 19 Ka si iʼi, nda mbrakwa halaway ta ghazla yu ta duhwalha halaway katsi ní, nda mbrakwa wa ta ghazla zwana ghuni guli? Hahəŋ dzaʼa tsaghunatá gumani.  
\v 20 Iʼi, nda mbrakwa Lazglafta ta ghazla yu ta duhwalha halaway, tsaya ta maraŋtá ghadata sagha ga Mgham Lazglafta da taba ghuni. 
\p  
\v 21 «Ka hbafhba mndu nda mbra ta vghani ka ngha həgani ka tsi ná, haɗ skwi dzaʼa ksaŋtá skwihani wa.  
\v 22 Ala, tsa lagha sana mndu ta malaghutá mbrakwani ka lagha habafta tsehwtsehwehw ka hləgadanaghutá huzla lmani ya faf tsi ta ghəŋani tida ya katsi, ta haɗ mbrakwani wa. Ŋa hlafta tsa mndu ya ta tsa huzla zluʼa tsi ya ka dgiŋta. 
\p  
\v 23 «Mndu ya kul haɗ mista ɗa ná, nda iʼi gwaɗani. Mndu kul haɗ ta katihata ka tskanata ná, kwiziŋtá ŋani,» kaʼa. 
\s1 Vramta ghwaɗaka sulkum da vli sabə tsi 
\r Mat 12:43-45 
\p  
\v 24 «Ka sabsa ghwaɗaka sulkum ma mndu katsi, ŋa dzaʼani da ra vli tuhwayaŋ tuhwayaŋa, ŋa zba vli ŋa mbiʼa vghani, ka triɗ mutsaf a tsi ta tsa vli ŋa mbiʼa vghani ya wu katsi, kaʼa dzaʼazlay na: “Ka vra yu da tsa həga ɗa ma vəl sabi yu ya gra,” kaʼa, ŋa sliʼaftani ka vradaghata.  
\v 25 Ka ta vradaghatá tsi da tsa həga ya, nda tsukwa vli mida nda paya ɗina katsi,  
\v 26 yawa da kəʼa dzaʼazlay ŋa vraghutani, ŋa hlanaktani ta sanlaha ma ghwaɗaka sulkumha ndəfáŋ ta malaghutá tsatsi nda sidi, ŋa lama taŋ da tsa həga ya ka nzamta mida. Tsaya dzaʼa kəl nzakwa tsa mndu ya ka ɓwadzuta ka malaghutá nzakwani taŋtaŋ,» kaʼa. 
\s1 Tfawi ta ghəŋa gwal ta sna gwaɗa Lazglafta 
\p  
\v 27 Tata gwaɗa tsa gwaɗa ya Yesu, «rfu da tsa marakw ta klaftá kagha ma huɗi ka sughustá uʼa ya!» ka sana marakw klaŋtá lwi mataba tskata mnduha.  
\v 28 «Katək ná, rfu da mndu ta fata sləməŋ ka sna gwaɗa Lazglafta, ka ksa slna nda tsi,» ka Yesu nda tsi. 
\s1 Zlghawa Yesu ŋa gwal ta ɗawa mazəmzəm da tsi 
\r Mat 12:38-42 
\p  
\v 29 Ta tskakutskaku mnduha tavata Yesu, kaʼa mantsa: «Ghwaɗak mnduha ma na fitik na, má magaŋnamaga lu ta mazəmzəm ta saha daga da Lazglafta, ka həŋ ta ɗaway. Haɗ sana mazəmzəm dzaʼa maganata lu ta həŋ, ka mndərga ŋa anabi Yunusa a tsi wa.  
\v 30 Manda va ya nza anabi Yunusa\f + \fr 11:30 \ft Ngha ta Yunusa sura 1-4.\f* ka ŋizla ŋa gwal ma luwa Niniva ya, manda va tsaya dzaʼa nzakwa Zwaŋa mndu, ŋa gwal ma na fitik na.  
\v 31 Ghalya, ka sliʼaftá sana marakw ta ga mgham ma vli diʼiŋ ta haɗika Seba ka lagha da sna ɗifil da Salumuŋ. Wana mamu mndu ta malaghutá Salumuŋ hadna, baɗu tsay Lazglafta ta guma ta ghəŋa mnduha, ŋa ghuni dmaku ka tsa marakw ya dzaʼa sliʼafta mnanatá mnduha ma na fitik na.  
\v 32 Ghalya guli, gwal ma luwa Niniva ná, snasna həŋ ta gwaɗa anabi Yunas, ka mbəɗanaftá həŋ ta nzakwa taŋ. Wana mamu mndu ta malaghutá anabi Yunusa hadna. Baɗu tsay Lazglafta ta guma ta ghəŋa mnduha, ŋa ghuni dmaku ka gwal ma luwa Ninive dzaʼa sliʼafta mnay ŋa mnduha ma na fitik na,» kaʼa. 
\s1 Nzaku ma tsuwaɗak 
\r Mat 5:15, 6:22-23 
\p  
\v 33 «Haɗ mndu ta tsamtá vu ma pitirla ŋa fata ma lwa vli ka ka dzuɓamta ma tughba a tsi wu ta vli tskala ta fagata tsi ŋa nghaŋta mnduha ta lami da həga ta tsuwaɗak.  
\v 34 Ira gha ná, pitirla vgha gha ya. Ka ta ɗinaɗina ira gha, ma tsuwaɗak vgha gha. Ka nda ɓadza ira gha, ma grum vgha gha.  
\v 35 Ɗasuwa ká ka, yaha tsa tsuwaɗak ma kagha ya da nuta ka grum.  
\v 36 Ka si má tsuwaɗak inda vgha gha, haɗ pɗakwa sana vli ma gruma wu katsi, inda vgha gha dzaʼa nzata ma tsuwaɗak manda tsuwaɗaka pitirla ta tsuwaɗaka vli ya,» kaʼa. 
\s1 Manay Yesu ta maliha ta ghəŋa dina 
\r Mat 23:1-36, Mak 12:38-40 
\p  
\v 37 Manda kɗakwa Yesu ta gwaɗa, ka hgaghatá sana la Farisa ŋa dzaʼa za skwi ga taŋ. Ka lamə tsi da hga, ka nzatá tsi ka za skwi.  
\v 38 Ka nzatá tsa la Farisa ya ka ndərmima kwala Yesu kul mbaziŋtá dzvu kada za skwi.  
\v 39 Ka Mgham Yesu nda tsi mantsa: «Kaghuni la Farisa, hula leghwa nda hula hliba yeya ŋa ghuni ta mbaziŋta, ama ma ŋuɗufa ghuni ta kumay kuni ta ghalatá sanlaha, ta sidi kuni guli.  
\v 40 Rghaha! Tsa mndu ta magaftá hulani ya a ta magaftá huɗani guli ra?  
\v 41 Klawa skwi ma leghwa ghuni nda ya ma hliba ghuni, ka vla kuni ŋa gwal ka pɗu, tsaya dzaʼa kəl inda skwi ka nzaku tsuweɗaka da kaghuni. 
\p  
\v 42 «Ɗaŋwa ŋa ghuni la Farisa! Ta laghula kuni vla skwi turtuk ma ghwaŋ ta nzakway mataba niɗali ta mutsafta kuni ma vwah, nda masuʼataha ta hvata kuni nda hva ka vlay ŋa Lazglafta, ka zlaŋtá nzaku tɗukwa, nda ɗvutá Lazglafta. Tsaya skwi má ŋa magay nda kwal kul zanaptá sana skwiha. 
\p  
\v 43 «Ɗaŋwa ŋa ghuni la Farisa! Ta laghula kuni ɗvaftá taŋtaŋa vla nzaku ma həga tagha skwa la Yahuda, ta kumay kuni ta gagay mnduha ta zgu ŋa ghuni ta dawadawa.  
\v 44 Ɗaŋwa ŋa ghuni! Manda kulu ta zwaɗuta ta mbaɗə mnduha ta mbaɗa tida kul snaŋta ya kuni.» 
\p  
\v 45 «Mghama ɗa, aŋni ta razə ka ndana gwaɗa gha na,» ka sana mnda ta tagha zlahu ŋa mnduha nda tsi.  
\v 46 «Ɗaŋwa ŋa ghuni guli, gwal tagha zlahu! Kərtawa ndəgaku ka kaghuni nda mnduha, va a kaghuni ta hiŋtá dər ndəfiŋa dzva ghuni ŋa kataŋtá həŋ ka klay wa. 
\p  
\v 47 «Ɗaŋwa ŋa ghuni! Kula anabiha psla dzidzíha ghuni ghalya ŋa ghuni ta babay.  
\v 48 Ma tsa babay ghuni mantsa ya ná, ta maray kuni kazlay: Zɗəgaghunazɗa tsa skwi maga dzidzíha ghuni ya kəʼa. Pslapsla hahəŋ ta la anabiha, baba kuluha taŋ ŋa ghuni.  
\v 49 Tsaya kəl Lazglafta ma ɗifilani ka mnay kazlay: Dzaʼa ghunədaghuna ghuna yu ta la anabi nda gwal ghunay ta həŋ, dzaʼa pslapsla həŋ ta sanlaha, dzaʼa ganapga həŋ tiri ta sanlaha kəʼa.  
\v 50 Ta ghəŋa tsaya dzaʼa kəl lu ka ghuzlanaŋtá iri ta gwal ta na fitik na kabga pslata taŋ ta inda la anabiha daga zlrafta ghəŋa haɗik,  
\v 51 na zlrafta ta Abel, ka sagha ta Zakari dza lu ma takataka gwir nda vli nda ghuɓa ma həga Lazglafta ya. Mantsa tsaya, dzaʼa ghuzlanaŋghuzla lu ta iri ta gwal ma na fitik na ta ghəŋa vəl pslata taŋ ta tsa mnduha ya. 
\p  
\v 52 «Ɗaŋwa ŋa ghuni gwal tagha zlahu! Nuʼaf nuʼa kuni ta watgha snaŋtá skwi, lamə a vərɗa kaghuni wu, pyafpya kuni ta sanlaha ta kuma lami guli,» kaʼa. 
\p  
\v 53 Manda zlaŋta Yesu ta tsa vli ya, ka zlraftá gwal tagha zlahu nda la Farisa ta zlurgwa gwaɗa kavghakavgha da tsi.  
\v 54 Ka ɗakwats həŋ ŋa ksafta nda gwaɗa dzaʼa sabi fətes ma wani, ŋa fanamtá tɓaŋ ma lwi. 
\c 12  
\s1 Gwaɗa baŋluwa 
\r Mat 10:26-27 
\p  
\v 1 Mataba tsaya, ka tskadaghatá mnduha ta vgha ŋəɗdəm tavata Yesu ka ɓisla vgha sani tavata sani. Ka Yesu nda duhwalhani mantsa: «Ɗasuwa ka kuni nda Isa la Farisa ta nzakway ka maɗgwirmaɗgwir ta magə həŋ ya.  
\v 2 Haɗ skwi nda ɗifa dzaʼa kwal kul sabi ta daɓi wa. Haɗ skwi kɗekkɗek dzaʼa kwal kul snavata guli wa.  
\v 3 Tsaya dzaʼa kəl inda skwi dzaʼa kuni mnay ma grum ka snaku ta daɓi. Skwi dzaʼa kuni mnay ma sləməŋ ma sləməŋ ma dzuguvi dzaʼa tuta wdiɗ ta daɓi.» 
\s1 Fafwa ghəŋ ta Lazglafta 
\r Mat 10:28-31 
\p  
\v 4 «Wya ka yu ta mnaghunatá kaghuni ta nzakway ka graha ɗa: Ma zləŋ kuni ta gwal dzaʼa dzatá sluʼuvgha ghuni kweŋkweŋ, kul laviŋtá həŋ ta magəglatá sana skwi tahula tsa.  
\v 5 Ka maraghunamara yu ta mndu dzaʼa kuni zləŋay. Zləŋawa zləŋa ta Lazglafta. Tsatsi ta laviŋtá dzatá sluʼuvgha ghuni, mamu guli nda mbrakwa klafta kaghuni ka vzamta da vu. Mantsa ya nzakwani, tsatsi dzaʼa kuni zləŋay, ka yu ta mnaghunata. 
\p  
\v 6 «Haɗ lu ta skwaptá tiytiha hutaf ta aneni his ra? Kulam nda tsa, Zanap a Lazglafta ta ya dər turtuk ma həŋ wa.  
\v 7 Mbəɗaf mbəɗa lu nduk nda swidi ma ghəŋa ghuni tani, ma zləŋ kuni ta zləŋ ɗekɗek. Malaghumala kuni piw ta tiyti,» kaʼa. 
\s1 Mnaŋtá Yesu baŋluwa 
\r Mat 10:32-33, 12:32, 10:19-20 
\p  
\v 8 «Ka yu ta mnaghunata na, mndu dzaʼa maraŋtá ghəŋani ta daɓi ka mnay: “Ŋa Yesu iʼi” kaʼa ná, ka Zwaŋa mndu dzaʼazlay ta kəma duhwalha Lazglafta na: “Ŋa ɗa na mndu na,” kaʼa dzaʼazlay.  
\v 9 Ama Mndu dzaʼa mnay ta kəma mnduha: “ŋa Yesu a iʼi wu” kaʼa, ka Zwaŋa mndu dzaʼazlay ta kəma duhwalha Lazglafta na: “Ŋa ɗa a na mndu na wu,” kaʼa.  
\v 10 Mndu dzaʼa vaza ŋazlu ta ghəŋa Zwaŋa mndu, dzaʼa plinispla lu ta dmakwani. Ka Sulkum nda ghuɓa dzaʼa razanafta mndu katsi, haɗ lu dzaʼa plinistá dmakwani ɗekɗek wa. 
\p  
\v 11 «Ka kladaghunaghakla lu da həga tagha skwa la Yahuda, ka tsaghunaghatá guma, ka dər da gwal tsa guma nda gwal ŋumna a tsi, yaha kuni da ndana skwi dzaʼa kuni magay ŋa kata ghəŋa ghuni, nda ya dzaʼa kuni mnay guli.  
\v 12 Sulkum nda ghuɓa dzaʼa mnaghunata ma tsa fitik ya ta skwi ŋa mnay ghuni.» 
\s1 Ma zbə kuni ta tsagana 
\p  
\v 13 Ka sana mndu mataba dəmga nda Yesu mantsa: «Maləma ɗa, mnanamna ta zwaŋama ɗa kada dganapta ŋni ta skwa za hga ŋni,» kaʼa.  
\v 14 «Ari gra! Wa ta famtá iʼi ŋa tsaghunatá guma, ari wa ta famtá iʼi ŋa dgaghunaptá skwa za hga na?» ka Yesu nda tsi.  
\v 15 «Ɗasuwa ka kuni nda tsagana. Vəl nzakwa skwa mndu mamu ka nutá tsi ka gadghəl a kəl tsi ka nzata nda hafu wu, ka Yesu kay guli nda inda mnduha.» 
\p  
\v 16 Kaʼa nda həŋ nda mahdihdi mantsa: «Lagha sana mndu ka gadghəl ka hvatá hva dagala.  
\v 17 “Waka yu dzaʼa maga na skwi ná, wana haɗ vli ŋa pgha na nimaya ɗa na wu?” kaʼa ma ghəŋani.  
\v 18 “Yawa! Wya skwi dzaʼa yu magay: Dzaʼa dzaɓiŋtá guvurha ɗa yu, ka tahanaghata ŋa tskamta ɗa ta inda nimaya ɗa, nda hamata skwiha ɗa mida.  
\v 19 Wana mamu skwi dər ŋa vaku kidaghi tsi. Mbiʼa ta vgha gha, za, sa, rfa ta rfu tama, ka yu dzaʼazlay nda vgha ɗa,” kaʼa.  
\v 20 “Rghargha vgha na, kuɗaŋ hafa gha ta na rviɗik gita u na, ŋa wa inda na skwiha papayaf ka na tama?”» ka Lazglafta nda tsi.  
\v 21 Ka Yesu sganaghata mantsa: «Tsaya skwi ta magaku nda mndu ta tskanatá skwi ta ghəŋani, ka zlaŋtá tskanatá skwi ta ghəŋani da Lazglafta,» kaʼa. 
\s1 Zbawazba ta ga mgham Lazglafta karaku 
\r Mat 6:25-34 
\p  
\v 22 Tahula tsa, ka Yesu nda duhwalhani guli: «Tsaya ta kəl yu ka mnay ŋa ghuni kazlay: Ma mnə kuni ta “Heʼ, a nu dzaʼa yu zay ní, a nu da fə yu ta vgha ní,” kəʼa.  
\v 23 Mal hafu ka skwa zay, mal vgha ka lgut.  
\v 24 Nghawa zarakataghuvi ɓa, haɗ ta sləgu dər tska skwi ta vwah wu, haɗ wbani wu, haɗ guvurani guli wu, Lazglafta ta zuŋtá skwi. Malaghumala a kaghuni piw ta ɗyakha ra?  
\v 25 Waya mataba ghuni dzaʼa laviŋtá sganaghata dər kwitikw ta fitik ta ghəŋa hafani kabga vəl mnayni ta heʼ na? 
\p  
\v 26 «Ka si laviŋ a kuni ta magatá skwi dər ka kiʼa wu, nu ta kəl kuni ka mna heʼ nda pɗakwani tama.  
\v 27 Nghawa vzlizla ma vwah ɓa, haɗ həŋ ta maga slna wu, haɗ həŋ ta ga lgut wa. Ka yu ta mnaghunata ná, dər Salumuŋ, kulam nda tsa nzakwani ka gadghəl ya tani, ta fava a ta lgut manda ŋa sani ma tsa vzlizlaha ya wa.  
\v 28 Ka gita u na ka Lazglafta pghanavatá rka ta kuzuŋ ma vwah ná, gi gamahtsimani ŋa driŋta nda vu. Kaghuni yeya dzaʼa kwal tsi suɗavaghunatá lgut tama rki? Nahgani ta htiŋtá zlghay nda ŋuɗufa ghuni? Nu kul laviŋtá kuni ta faftá ghəŋ?  
\v 29 Ma laghu kuni da ndana skwi dzaʼa kuni zay nda skwi dzaʼa kuni say.  
\v 30 Gwal kul snaŋtá Lazglafta ma ghəŋa haɗik ta laghu da zba tsahaya. Kaghuni ná, nda sna da ghuni kazlay: Ta ɗvay kuni ta tsa skwiha ya kəʼa.  
\v 31 Dzawadza ta vgha ka zba ga mgham Lazglafta karaku, dzaʼa vlaghunavla Lazglafta ta pɗakwani,» kaʼa. 
\s1 Gwal ka gadghəl ta luwa 
\r Mat 6:19-21 
\p  
\v 32 «Ma zləŋ kuni ta zləŋ kaghuni gwal ta nzakway ka ŋa ɗa manda zwaŋa bra. Zɗəganazɗa ta Da ghuni Lazglafta na vlaghunatani ta ga mghamani.  
\v 33 Dzawiŋwa dzawa ta skwiha ghuni, ka dgiŋta kuni ŋa gwal ka pɗu ta tsedani. Tskawa tseda ghuni ma vəl dzaʼa kwal kul ɓadzavata ta nzakway ta luwa. Hada, ksaŋta a ghali wu, ksaŋta a hzay guli wa.  
\v 34 Ka ga vla tskatá gadghəla gha ya ná, hada ŋuɗufa gha guli,» kaʼa. 
\s1 Fawafa ta vgha ka kzla saha Zwaŋa mndu 
\p  
\v 35 «Hbawahba ta vgha ŋa maga slna, tsamwa vu ma pitirla ghuni,  
\v 36 nzawanza manda duhwalha ta kzla dzaŋta daŋahəga taŋ ta watgha vrakər tsi ma vla kla makwa ŋa gunanata taŋ.  
\v 37 Rfu da tsa kwalvaha dzaʼa sagha daŋahəga taŋ slanaghatá həŋ ndiri ya! Kahwathwata ka yu ta mnaghunata, dzaʼa habafhaba ta vgha, ŋa nzanatani ta həŋ ma vla za skwi, ŋa saghani vlaŋtá skwa zay ta həŋ.  
\v 38 Rfu da tsa kwalvaha ya ka slanaghasla tsi ta həŋ ndiri ma takala dər nda dga a vli ya! 
\p  
\v 39 «Fawafa ta sləməŋ ɗina. Ka má nda sna zəʼala hga ta fitik dzaʼa lagha ghali da taŋ katsi, má dzaʼa nzanza ndiri má zlaŋta a ka zlratani ta hgani wa.  
\v 40 Kaghuni guli, habafwa vgha, kabga ma fitik kul ndanaŋtá kuni dzaʼa sagha Zwaŋa mndu,» kaʼa. 
\s1 Ŋərma kwalva nda sna ta skwi 
\r Mat 24:45-51 
\p  
\v 41 Ka Piyer ɗawaŋta mantsa: «Mghama ɗa! ŋa aŋni nda ghəŋa ŋni re, ari ŋa inda mndu demdem a ta mna ka ta na mahdihdi na na,» kaʼa nda tsi.  
\v 42 «Wa na mndu tɗukwa nda mahizl ma ghəŋani na na? Tsaya a mndu dzaʼa daŋahəgani mnay ŋani: “Ta vlaghavla yu ta slna, ka vla ka ta skwa zay ŋa gwal ta magihatá slna nda fitikani,” kaʼa ya ra.  
\v 43 Rfu da tsa mndu dzaʼa sagha daŋahəga slanaghata ta magay mantsa ya!  
\v 44 Kahwathwata ka yu ta mnaghunata: Dzaʼa fanaghafa ta tsa mndu ya ta ghəŋa inda tsa skwihani ya.  
\v 45 Ala ka ka tsa kwalva ya ma ghəŋani mantsa: “Wana nda gərɗa mghama ɗa katək na,” kaʼa ka liŋtá psla sanlaha ma kwalva nda kwalva miʼaha, ka laghwi da zazaku nda sasaku ka ghuyaku katsi,  
\v 46 dzaʼa saghasa mghama tsa kwalva ya dluk ma vaghu kul graftá tsatsi ta fitik ya kul snaŋtá tsi, ŋa ghuyaghunaptani ta ɗaŋwa katakata, ŋa tsanaghatani ta guma kawadaga nda gwal ta maga ghwaɗaka skwiha. 
\p  
\v 47 «Tsa kwalva nda sna ta skwi ta kumə mghamani ka kwalaghutá tsi ta payavata ka magay ya, dzaʼa ɗgapɗga lu kwərɗək.  
\v 48 Kwalva ya kul snaŋtá skwi ta kumə mghamani, ka magatá tsi ta skwiha prək ka ɗgapta, kiʼa yeya dzaʼa ɗguŋta lu. Ka dagala vlaŋta lu ta mndu katsi, dagala dzaʼa ɗawa lu da tsi guli. Ka si fərta tani vlaŋ lu ta mndu katsi, fərta tani dzaʼa ɗawu lu da tsi guli,» kaʼa. 
\s1 Hwazlaɓa ta mnduha ta gwaɗa ta Yesu 
\r Mat 10:34-36 
\p  
\v 49 «Sagha da vzatá vu yu ta haɗik, ta kumay yu ta gi kbaftani misimmisim.  
\v 50 Dzaʼa lamla yu da ghuya ɗaŋwa manda ya ta lamə mndu da imi ma maga batem. Ya ta kzlə nda imi ma kuluŋ yu ta magatani.  
\v 51 Zɗaku klagagha yu ta ghəŋa haɗik ka kaghuni ta gray ra? Si ga! Daga vgha klagagha yu.  
\v 52 Daga ndanana, dzrafta a mnduha hutaf ma hga ta wi wa. Dzrafta a gwal hkən ta wi nda gwal his wa. Dzrafta a gwal his ta wi nda gwal hkən guli wa.  
\v 53 Dzaʼa nda dma i da nda zwaŋ, dzaʼa nda dma i zwaŋ nda dani. Dzaʼa nda dma i ma nda makwani, dzaʼa nda dma i makwa nda mani. Dzaʼa nda dma i midzi nda ghwaʼalani, dzaʼa nda dma i ghwaʼali nda midzani,» kaʼa. 
\s1 Nghawangha ta skwi ta magaku ndana 
\r Mat 16:2-3 
\p  
\v 54 Ka Yesu guli nda ndəghata dəmga na: «Nghay ghuni ta ŋatá ghwayak nda ga mazu ná, “dzaʼa saghasa imi” ka kuni ta mnay, gi ŋa magatani mantsa.  
\v 55 Nghay ghuni ta vyakwa falaka Sud ná, “dzaʼa mamu vis gita,” ka kuni ta mnay, gi ŋa magatani mantsa.  
\v 56 Tsa maɗgwirmaɗgwir maɗəgwira ghuni ya! Nda sna kuni ta dganatá skwiha ta magaku ta haɗik nda ya ta luwa, waka kuni traptá snaŋtá dganatá skwiha ta magaku ma na fitik na tama?» kaʼa. 
\s1 Dzraftá skwi nda ghuma 
\r Mat 5:25-26 
\p  
\v 57 «Waka kaghuni ka ghəŋa ghuni traptá tsatsaftá maga skwi ɗina?  
\v 58 Ka wlawla mndu ta kagha, ka sliʼafta kuni ka dzaʼa da guma katsi, ŋavaŋa ka dzray nda tsi ma kɗaku kuni ka ɓhadaghata da tsa vla guma ya, da lamə ka da dzva mnda tsa guma, da klaftá tsi ta kagha ka vlata ma dzva la sludziha, da klaftá tsahaya ta kagha guli ka vzamta ma gamak.  
\v 59 Ka yu ta mnaghunata ná, “haɗ ka dzaʼa walaŋtá sabi hada ka ta kɗiŋ a ka ta platá kɗavakta anena tsa mndu ta vlaghata ya wu,”» kaʼa. 
\c 13  
\s1 Mbəɗanafwambəɗa ta nzakwa ghuni, yaha kuni da rwuta 
\p  
\v 1 Ma va tsa fitik ya, ka sliʼadaghatá sanlaha ma mnduha mnay ŋa Yesu ta skwi ta slanaghatá gwal ma Galili psla Pilat ma fitika dray taŋ ta skwi ŋa Lazglafta.  
\v 2 Ka Yesu nda həŋ mantsa: «Mal ŋa tsa la Galili psla lu ya glakwa dmaku ka ŋa pɗakwa sanlaha ma gwal ma Galili, kəl həŋ ka ghuytá tsa ɗaŋwa ya, ka kaghuni ta gray ra?  
\v 3 Malaghumala a ŋa taŋ wa. Ka mbəɗanaf a kaghuni ta nzakwa ghuni wu katsi, dzaʼa rwurwa kuni demdem manda hahəŋ.  
\v 4 Ari tsa mnduha ghwaŋpɗə tghas ta rwuta ma fitika zləmbanaghata sana həga dagala ma Silwe ta həŋ ya ná, mal ŋa taŋ glakwa dmaku ka pɗakwa sanlaha ma mnduha ma Ursalima a ka kaghuni ta gray na?  
\v 5 Malaghumala a ŋa taŋ wa. Ka mbəɗanaf a kaghuni ta nzakwa ghuni wu katsi, dzaʼa rwurwa kaghuni manda hahəŋ guli,» kaʼa. 
\s1 Fu ya kul haɗ ta yaku 
\p  
\v 6 Wya kaʼa nda həŋ nda mahdihdi guli: «Mamu sana mndu ɗyaf fwa ghuraf ma vwaha inabani. Ka sliʼaftá tsa mndu ya ka lagha da ɗaga yakwani. Ta lagha tsi ná, lay yaf a ɗekɗek wa.  
\v 7 Kaʼa nda tsa mndu ta ngha tsa vwaha inabi ya mantsa: “ngha ɓa ta na ghuraf na, mahkəna vakwa ɗa na ta sagha da ɗaga yakwani, lay haɗ ta yafta wa. Ŋaw ŋa zləŋutani ta vli ka bətbət na, tsiŋtsa!” kaʼa nda tsi.  
\v 8 “Mghama ɗa! Ka va va tsi karaku, ka lapta yu ta vli mistani, ka pghiŋta yu ta rgwa distani.  
\v 9 Ka waya ka skwi dzaʼa yafya kɗaghalam. Ka yəglafa a tsi wu katsi ŋa tsiŋta gha,”» ka tsa mndu ta nghay ya. 
\s1 Mbanafta Yesu ta sana marakw kul ɗughwanaku baɗu sabat 
\p  
\v 10 Baɗu sana sabat, ka taghə Yesu ta skwi ŋa mnduha ma həga tagha skwa la Yahuda.  
\v 11 Hada, mamu sana marakw kul ɗughwanaku ta maga vaku ghwaŋpɗə tghas ŋiŋ sulkuma halaway kutsuvuɗ, laviŋ a ta sladata ndəɗap wa.  
\v 12 Nghaŋta Yesu ta tsa marakw ya, ka hgaŋtá tsi. «Nda mba ka ma ɗaŋwa gha makwa ɗa,» kaʼa nda tsi.  
\v 13 Ka faftá tsi ta dzvu tida, gi hadahada ka sladatá tsi ndəɗap, ka zləzlvu tsi ta Lazglafta.  
\v 14 Ka kuzlanaftá tsi ta ŋuɗuf ta mgham ta ghəŋa tsa həga tagha skwa la Yahuda ya, kabga tsa mbanafta Yesu ta mndu baɗu sabat ya. «Mamu fitik mkuʼ ŋa maga slna sagha ghuni da mbamba vgha ghuni ma tsa fitikha ya, baɗu sabat a wu,» kaʼa nda tsa tskatá vgha mnduha ya.  
\v 15 «Tsa maɗgwirmaɗgwira ghuni ya! Haɗ inda kaghuni ta pla slani ka kɗihani a tsi ta wa guduk\f + \fr 13:15 \ft Ngha ta Lukwa 2:7.\f* ka klay da vla sa imi baɗu sabat wu ra?  
\v 16 Wana na marakw na ta sabə ma mndəra la Abraham Maghwaŋapɗə tghasa vakwani na manda hbuta halaway, ra a ka pliŋtá tsəna marakw na ma tsa ziɗa ya baɗu sabat wu ra?»  
\v 17 Ka ksutá tsa zlghawa Yesu ya ta ghumahani ka hula. Ka rfu hamata sanlaha ma mnduha ta rfu ta ghəŋa inda ŋərma slna ta magə Yesu. 
\s1 Ndaw dzaʼa gra lu ta ga Mgham Lazglafta 
\r Mat 13:31-32, Mak 4:30-32 
\p  
\v 18 Ka Yesu guli mantsa: «Ndaw dzaʼa gra lu ta ga mghama Lazglafta na? Ndaw dzaʼa gra yu?  
\v 19 Ka guram nda hya kramasa klaf sana mndu ka sləgamta ma gam, ka ɗyaftá tsi ka glafta gədiz, ka babaftá ɗyakha ta hga taŋ ta zligamahani nzakwani,» kaʼa. 
\s1 Gwaɗa ta ghəŋa is 
\r Mat 13:33 
\p  
\v 20 Ka Yesu guli mantsa: «Ndaw dzaʼa gra yu ta ga mghama Lazglafta na?  
\v 21 Ka guram nda is klaf sana marakw ka laɓanamta ma gratá darama hupu hkən ŋa ŋlanafta inda tsa hupu ya nzakwani,» kaʼa. 
\s1 Wa dzaʼa lami da ga mghama Lazglafta? 
\r Mat 7:13-14,21-23 
\p  
\v 22 Ka tadaptá Yesu ta zwana luwa nda luwaha dagala dagala, ta sliʼi tsi da luwa Ursalima, ka dzaʼa nda tagha skwi ŋa mnduha.  
\v 23 Ka lagha sana mndu ɗawaŋta da tsi: «Mgham ɗa! Kiʼa yeya mnduha dzaʼa mbafta rki na?» kaʼa. Ka Yesu nda həŋ mantsa:  
\v 24 «Ŋavawaŋa ka lami nda ta watgha slrehwa. Ka yu ta mnaghunata na: Nda ndəgha gwal dzaʼa zba lami nda tida, triɗ ŋa trapta taŋ. 
\p  
\v 25 «Ka sliʼafsliʼa daŋahəga ka ŋərzlaftá watgha ta ma bli kaghuni katsi, ŋa kuɗuslafta kaghuni ta dza watgha kazlay: Mghama ɗa! Mghama ɗa! Gunaŋnaguna ta watgha kəʼa. “Sna a yu ka sagha ndiga kuni wu!” kaʼa dzaʼazlay nda kaghuni.  
\v 26 “Taw kay Mghama ɗa! Ta va aŋni si ta za skwi, ka sa skwi, ka tataghə ka ta skwi ŋa mnduha ta inda pazlala ma luwa ŋni kay ra!” ka kuni dzaʼazlay nda tsi.  
\v 27 “Sna a yu ka sagha ndiga kuni wu, laghwala demdem tavata iʼi, kaghuni gwal ta maga ghwaɗaka skwi,” kaʼa dzaʼazlay nda kaghuni kay guli.  
\v 28 Hada, dzaʼa waha kuni ta wahu nda hpaɗa sliʼiŋ nghaŋər kuni ta i Abraham nda Izak, nda Yakubu, nda inda anabiha ta nzaku ma ga mghama Lazglafta, wɗiŋwɗa lu ta kaghuni ma bli.  
\v 29 Dzaʼa sliʼaksliʼa mnduha nda ta slərpa luwa fwaɗ, ŋa nzata taŋ ka za skwi ma ga Mgham Lazglafta.  
\v 30 Nda tsaya tama, gwal nda hul ndanana guli, dzaʼa nzakway həŋ ta kəma. Gwal ta kəma ndanana, dzaʼa nzakway həŋ nda hul,» kaʼa. 
\s1 Yesu nda Ursalima 
\r Mat 23:37-39 
\p  
\v 31 Ma va tsa fitik ya, ka lagha sanlaha ma la Farisa slanaghatá Yesu, ka həŋ mantsa: «Ta psa kagha Hiridus ŋa dzata, sliʼafsliʼa hadna ka laghwa ka da sana vli,» ka həŋ.  
\v 32 «Lawa mnanatá tsa gərhaŋ ya kazlay: Ta ghazla duhwala halaway yu, ta mbamba gwal ma ɗaŋwa yu gita nda ya mahtsim, ta mahkəna fitik ŋa kɗiŋta ɗa ta slna ɗa, kaʼa nda həŋ.  
\v 33 Ka kɗa yu ta mbaɗa ɗa gita, nda ya mahtsim, nda ya baɗima. Ra a ka mtuta anabi ma sana vli, ka zlaŋtá mtuta ma Ursalima wa. 
\p  
\v 34 «Luwa Ursalima! Luwa Ursalima! Kagha ta rwanatá anabiha. Ghunəgagha gha Lazglafta ta mnduha ná, rwana ka, ka pslatá həŋ nda pala. Kumaŋkuma yu ta tskanatá mnduha gha tavata iʼi, manda mana ghatalakw ta tskanatá nduɗukhani ma zlambakani, ka kwalaghutá kuni.  
\v 35 Wana lu dzaʼa zlaghunaŋtá həga ghuni. Haɗ kuni dzaʼa nghəglaŋtá iʼi ɗekɗek ha ka sagha fitik dzaʼa mnə kuni kazlay: Ka tfanaghatfa Lazglafta ta wi ta mndu ya ta sagha ma hga Mgham kəʼa,» kaʼa nda həŋ. 
\c 14  
\s1 Mbanafta Yesu ta mndu baɗu sabat 
\p  
\v 1 Baɗu sana sabat, ka sliʼaftá Yesu ka lami da həga ga sana mali mataba la Farisa da za skwa zay. Ka pghaftá gwal hada ta iri tida ka nghay ndeezla.  
\v 2 Mamu sani mndu kul ɗughwanaku nda hasla vghani ta nzaku hada.  
\v 3 «Mamu tvi ŋa mba mndu baɗu Sabat re haɗ wa a na?» ka Yesu ɗawaŋta da gwal tagha zlahu ŋa mnduha nda la Farisa.  
\v 4 Tsitsiriɗ nzanza həŋ kul zlghanaftá wi. Ka lagha Yesu ksaŋtá tsa mndu kul ɗughwanaku ya ka mbanafta, ka ghuniŋta dzaghani.  
\v 5 Kaʼa nda həŋ tama mantsa: «Wa mataba ghuni ka dəɗaghadəɗa zwaŋani, ka slani a tsi da vəvrəm baɗu Sabat dzaʼa kwal kul tɗigiŋta misimmisim na?»  
\v 6 Triɗ, traptra həŋ ta skwi ŋa zlghanaftá wani. 
\s1 Ɗasuwa káka nda vli ŋa nzata gha 
\p  
\v 7 Na nghay Yesu ta gwal hagaf lu ta zba vla nzaku ɗinaɗina, kaʼa nda həŋ nda mahdihdi mantsa:  
\v 8 «Ka hgaf hga mndu ta kagha da vla za skwa zay, ma gi lə ka da nzata ma vli ɗina, ka waya ka skwi mamu sana mndu ta malaghutá kagha hgaf lu ŋa da tsa vli ya.  
\v 9 Da lagha tsa mndu ta hgaftá kaghuni ya, da mnay ŋa gha kazlay: Sliʼafsliʼa, zlanaŋzla ta na vli na ta na mndu na kəʼa, ŋa ksutani ta kagha ka hula ta dzaʼa nzəglata ma hamata vla nzaku.  
\v 10 Skwi ta raku ná, ka hgaf hga lu ta kagha da vla za skwa zay katsi, nzanza gha ma hamata vla nzaku karaku. Kəʼa ka tsa mndu ta hgaftá kagha ya ná, “ɓay gra! sliʼafsliʼa, sawi da nzata hadya,” kaʼa dzaʼazlay. Mantsa tama nda tsafara vgha gha da gwal dzaʼa za skwi kawadaga nda kagha.  
\v 11 Inda mndu ta glanaftá ghəŋani, dzaʼa vraganavra lu, inda mndu ta vraganatá ghəŋani dzaʼa kapanafkapa lu,» kaʼa nda həŋ. 
\s1 Hagaftá gwal ka pɗu ŋa za skwa zay 
\p  
\v 12 Kaʼa nda tsa mndu ta hgafta ya mantsa: «Ka magamaga ka ta skwa zay ŋa badawa ka vaghu dər skwa zay ka hani a tsi ŋa mnduha, ma laghu ka hagay ta gra gha ta gra gha, ta zwaŋama gha ta zwaŋama gha, ta laghuni ta laghuni, nda ya ta sləvdaha gha ka gadghəl ka gadghəl, da hgaftá həŋ ta kagha ŋa plaghamta manava tsaya baɗu ya ga taŋ guli.  
\v 13 Ka magamaga ka ta skwa zay ŋa badawa katsi, haga ta la ka pɗu, nda la ka marghum, nda la nda rwa səlaha taŋ, nda gwal nda ghulpa, ŋa zay.  
\v 14 Dzaʼa nzanza ka nda rfu kabga haɗ fitik dzaʼa plaghamta həŋ manda va tsaya wa. Lazglafta dzaʼa plaghamta baɗu fitik dzaʼa sliʼagapta tɗukwa mnduha nda hafu,» kaʼa. 
\s1 Skwa zay dagala 
\r Mat 22:1-10 
\p  
\v 15 Tahula snanata sana mndu mataba tsa gwal ta za skwa zay ya tsa gwaɗa ya, kaʼa nda Yesu mantsa: «Rfu da mndu dzaʼa za skwa zayni ma ga mghama Lazglafta,» kaʼa.  
\v 16 Ka Yesu nda tsi mantsa: «Lagha sana mndu ka magatá skwa zay dagala, ka hagaŋtá tsi ta mnduha nda ndəgha.  
\v 17 Ndusakwa skwa zay, ka ghunaftá tsa mndu ya ta duhwalani da mnanatá tsa mnduha hagaŋ tsi ya kazlay: Saghawasa nda maga fitikani kəʼa.  
\v 18 Lagha tsa mnduha ya ka mbahanaftá wi ta tva turtuk. “Mamu vwah skwa yu ná, tsaw nda nza tkweʼ ka dzaʼa ɗa nghanata ná, kiɓa, wya dzvu,” ka sani taŋtaŋ nda tsi.  
\v 19 “Mamu slaha hva dzawa yu ghwaŋ dzaʼa yu dzaghaŋta” ná, kiɓa, wya dzvu, ka sani.  
\v 20 “Klafta ɗa yeya ta makwa ta ga maghurbi yu tsaya dzaʼa kwal yu ɓhata,” ka sani nda ŋani.  
\v 21 Ka vragaghatá tsa duhwal ya dzagha, ka rusanaftá tsi ta mghamani. Ka ɓasaftá tsa daŋahəgani ya ta ŋuɗuf. Kaʼa nda tsa duhwalani ya mantsa: “La misimmisim ta badawaha nda ya ta pazlalaha ma luwa, ka hagakta ka ta la ka pɗu, nda la marughumha, nda ghulpata mnduha, nda la nda rwa səlaha taŋ,” kaʼa.  
\v 22 Tahula magatani, ka vradaghatá tsi. “Mghama ɗa, nda maga tsa skwiha mna ka ya kay, tsaw ta tekeʼa vla nzakuha, kaʼa.”  
\v 23 “La ta tvi ta tvi nda ya ma vla ŋaŋatá gam, ka hlakta ka ta inda mnduha dzaʼa slanaghata ka, ka da ndaghagapta vli ma hga ga ini, ka tsa daŋahəga ya nda duhwalani.  
\v 24 Ka yu ta mnaghunata ná, haɗ mndu mataba tsa gwal hagaŋ lu ya dzaʼa ɗaŋtá skwa zaya ɗa wa,”» kaʼa. 
\s1 Ɗina zlaŋta duhwalha Yesu ta inda skwi 
\r Mat 10:37-38 
\p  
\v 25 Ma sana fitik ta mbaɗa mnduha rutututa ta tvi mista Yesu, ka mbəɗavata Yesu, kaʼa nda həŋ mantsa:  
\v 26 «Ka sagha da iʼi mndu katsi, ba malaghutani ta ɗvutá iʼi ka i dani nda mani, nda markwa taŋ, nda zwanani, nda zwanamani, nda kwaghamani, nduk nda vərɗa ghəŋani tani, kada nzakwa tsi ka duhwala ɗa.  
\v 27 Dər wa tsi ta kwalaghutá kla udza zləŋayni\f + \fr 14:27 \ft Ngha ta Lukwa 9:23.\f*, ka kwalaghutá dzaʼa mista ɗa, laviŋ a ta nzakway ka duhwala ɗa wa.  
\v 28 Ka ta kumay mndu mataba ghuni ta baftá həga dagala katsi ní, haɗ ta nzata ka mbəɗaftá mbsaka skwi dzaʼa zaɗiŋta tsi karaku ŋa nghayni ka mamu re haɗ wa a tsedani prək ka kɗiŋtá tsa slna ya ra?  
\v 29 Ka mantsa a tsi wu, ka laghani ka thaftá mndəra tsa həga ya ka kwal kɗiŋtá bafta katsi, inda gwal dzaʼa nghanavata ná, dzaʼa ghuɓasay həŋ.  
\v 30 “Ngha ta na mndu na ta thaftá mndəra hga ka traptá kɗiŋta,” ka həŋ dzaʼazlay.  
\v 31 Mantsa guli, ka ta kumay sana mgham ta vulu nda sana mgham katsi, haɗ ta nzata karaku ka ndanapta ka dzaʼa laviŋərlaviŋ a wa a tsi ta guyata nda ghumani ta dzaʼa sagha guyata nda tsi nda mnduha dəmbuʼ hisambsak wu ra? Tsaw tsatsi, dəmbuʼ ghwaŋ yeya ŋani ma mnduha.  
\v 32 Ka kəʼa kəʼa nghadapta laviŋta a tsi wu, ta ghunafghuna ta mndani da tsa sana mgham ya ta kul ɓhadaghatá tsi ndusa, ŋa ɗawa tva dzrafta nda tsi.  
\v 33 Mantsa tama, haɗ mndu dzaʼa laviŋtá nzata ka duhwala ɗa mataba ghuni, ka zliŋ a tsi ta inda skwihani wu,» ka Yesu sganaghata. 
\s1 Slughul kul haɗ zɗaku mida 
\r Mat 5:13, Mak 9:50 
\p  
\v 34 «Wya zɗa slughul, ka nda kɗa zɗaku mida katsi, ndaw dzaʼa vrəglanamta lu ta zɗakwani na?  
\v 35 Zɗəgla a ŋa pghafta ta vwah dər ŋa rgwa wu, dzaʼa pghidiŋpgha lu ta haɗik. Ka mamu mndu nda sləməŋa snay, ka sna tsi,» kaʼa. 
\c 15  
\s1 Slafta sana mndu ta tuwakani nda zaɗa 
\r Mat 18:12-14 
\p  
\v 1 Ma sana fitik, ka gavadaghata gwal ta tska dzumna da sna gwaɗa da Yesu.  
\v 2 Mbaɗa la Farisa nda gwal tagha zlahu ka ruruŋwaku. «Niŋna na mndu na ta ghəŋani ka gra gwal dmaku, wana ta za skwi kawadaga nda həŋ,» ka həŋ.  
\v 3 Ka mnə Yesu ŋa taŋ nda mahdihdi hdi:  
\v 4 «Waya mataba ghuni, ka dərmək tuwakhani, ka zaɗavaghuta ya turtuk mataba taŋ, dzaʼa kwal kul zlanavatá tsa pɗakuha taŋ təmbaymbsak təmbay mida ya ma mtak, ka laghwi da zba tsa turtuk ta zwaɗuta ya, ha ka nghaŋtani na?  
\v 5 Manda nghaŋtani, ka rfu tsi ta rfu, ka tsukwaftá tsi ta badzagani.\fig Tuwak nda zaɗa|src="bk00005c.tif" size="col" loc="Luke 15:5" copy="Bass & Knowles" ref="Luk 15:5" \fig* 
\v 6 Manda vraktani dzagha, ka hagaŋtá tsi ta grahani nda sləvdahani. “Sawa ka rfa mu ta rfu, wana nda ngha yu ta tuwaka ɗa si ta zwaɗuta kay,” kaʼa nda həŋ.  
\v 7 Ka yu ta mnaghunata ná, dzaʼa malaghumala rfu ta luwa ta ghəŋa mnda dmaku turtuk ta mbəɗanaftá nzakwani, ka ŋa tɗukwa mnduha təmbaymbsak təmbay mida ta kwalaghutá mbəɗanaftá nzakwa taŋ,» kaʼa. 
\s1 Slafta sana marakw ta kwaɓani si ta zwaɗuta 
\p  
\v 8 «Ari wati marakw ya, ta mutsaftá suley ghwaŋ, ka zwaɗugudunustá suley turtuk matabani, dzaʼa kwal kul tsamtá vu ma pitirla, ka tsukwa həga ka psay ɗasuwa ha ka nghaŋtani na?  
\v 9 Manda nghaŋtani, ŋa hagaŋtani ta magrahani nda sləvdahani. “Sawa, rfama ta rfu, wana nda ngha yu ta suley ɗa si ta zwaɗuta kay, kaʼa.”  
\v 10 Ka yu ta mnaghunata ná, dzaʼa malaghumala rfu da duhwalha Lazglafta ta ghəŋa mnda dmaku turtuk ta mbəɗanaftá nzakwani,» kaʼa. 
\s1 Dukwafta dani ta zwaŋani si ta zwaɗuta 
\p  
\v 11 Wya kaʼa guli: «Mamu sana mndu his zwanani.  
\v 12 “Ari da! Vlihavla ta ŋaɗa ma skwa za həga má dzaʼa yu mutsay,” ka sagəŋ nda dani. Aray, ka da taŋ. Ka dganaptá tsi ta gadghəlani ta həŋ.  
\v 13 Tsəɓakw fitik tahula tsa, ka dzawiŋtá tsa sagəŋ ya ta ŋani demdem, ka sliʼaftá tsi ka laghwi ta sana haɗik diʼiŋ. Hada, ka ɓadziŋtá tsi ta skwani ma maga sliʼiŋsliʼiŋ.  
\v 14 Manda kuɗuta tsa skwani ya demdem, ka slatá maya ta tsa haɗik ya. Lay, ta haɗ skwi ɗekɗek da tsi wa.  
\v 15 Ka laghu tsi vzatá ghəŋani ŋa maga slna ga sana mndu ma tsa haɗik ya. Ka ghunaghatá tsa mndu ya da ngha ghuvazuha ma vwahani.  
\v 16 Ka dzə maya. Ta kumay si má ta za tsa skwa zaya ghuvazuha ya, lay haɗ mndu ta vlaŋta wa.  
\v 17 Ka zlraftá tsi ta ndanu: “Kidaghi gwal ta ksa slna ga da ɗa, ta za skwi ka haslay, wana iʼi hadna ta mtaku da maya!  
\v 18 Dzaʼa vru yu da da ɗa. Vradaghata ɗa ya, da! maganamaga yu ta dmaku ta Lazglafta, magaghamaga yu ta dmaku guli,  
\v 19 rgla a yu ka hgay ka zwaŋa gha wu, fafa ta iʼi manda mndu tekw mataba gwal magaghatá slna,” ka yu dzaʼazlay nda tsi, kaʼa.  
\v 20 Ka sliʼaftá tsi ka vraghuta da dani. 
\p «Ta ghwa a ka ɓhadaghata dzagha wu, ka nghaŋtá dani. Ka ksaftá tsi ta dani ka hiɗahiɗa, ka sliʼaftá tsi nda hwaya, ka lagha tsi habwaʼ tida, ka brusay.  
\v 21 “Ari Da! maganamaga yu ta dmaku ta Lazglafta, magaghamaga yu ta dmaku ta kagha guli, rgla a yu ka hgəgəlta ka zwaŋa gha wu,” ka tsa zwaŋ ya nda tsi.  
\v 22 “Klagapwa kla misimmisim ta tsa lgut ɗina katakata ya, ka suɗanavata kuni, fanaf kuni ta halagar ta dzvu, suɗanam kuni ta ɓaɓah ma səla.  
\v 23 Ksagaghawaksa ta mamakwa sla nda uwasla, ka hnata kuni, ka za mu, ka rfa mu ta rfu.  
\v 24 Nana zwaŋa ɗa wana tsi na ná, manda skwi si nda mta, wana vrakta nda hafu, si nda zaɗa ka nghavatá tsi,” ka dani nda kwalvahani. Ka zlraftá həŋ ta rfu. 
\p  
\v 25 «Tsaw ma vwah zumala tsa mndu ya ta tsa fitik ya. Ta vraktá tsa zumali ya dzagha, laghani ndusa nda həga, ka snaŋtá tsi ta ghudzaga dewdew nda skalu ga taŋ.  
\v 26 Ka hgaŋtá tsi ta sani ma kwalva taŋ, ka ɗawaŋta da tsi ta skwi ta magaku.  
\v 27 “Zwaŋama gha ya ta vrakta, ka dzatá da gha ta mamakwa sla nda uwasla, kabga nghaŋtani ta ɗughwana,” ka tsa kwalva ya nda tsi.  
\v 28 Ka ɓasaftá tsi ta ŋuɗuf, ka kwalaghutá dzaʼa da həga. Ka sabə dani gatay ŋa lamani da həga.  
\v 29 “Má kidagha vakwa ɗa na ta magaghatá slna, ta kwalaghu a yu ɗekɗek ta snatá skwi ta mnihata ka wa. Ta ksaf a ka ta dər ɓizaɓiza gu ka vlihata ŋa hnata ɗa, ka rfay ŋni ta rfu nda graha ɗa wa.  
\v 30 Na vrakta zwaŋa gha ya ta zaɗanatá gadghəla gha ŋa gwal ta hliri ná, ŋani ta hna yu ta mamakwa sla nda uwasla ka ka,” kaʼa nda dani.  
\v 31 “Sagəŋ, kawadaga kagha nda iʼi inda fitik. Inda skwa ɗa ná, ŋa gha ya.  
\v 32 Nda ra ka magatá skwa skalu, ka rfay mu ta rfu. Nana zwaŋama gha wana tsi na ná, si nda mta, ka vraktá tsi nda hafu. Si nda zaɗa, ka nghavatá tsi,”» ka dani nda tsi. 
\c 16  
\s1 Ŋərma kwalva 
\p  
\v 1 Ka Yesu nda duhwalhani guli mantsa: «Mamu sana mnda gadghəl ta hlaftá huzlani ka pghanamtá sana mndu ma dzvu ŋa nghanata. Ka lagha lu da mnanata kazlay: Waʼa tsa mndu ya ta badza huzla gha kəʼa.  
\v 2 Ka hgaŋtá tsi. Kaʼa nda tsi mantsa: “Waka ka ta magay ka lu ta snə yu ya na? Mnihamna káka ta maga slna gha. Ndanana na, nzəglanaghata a ka ta ghəŋa huzla ɗa wa,” kaʼa nda tsi.  
\v 3 Ka tsa mndu si ma dzvani tsa huzlaha ya mantsa: “Waka yu dzaʼa magay tama? Wana hlaghuhla daŋahəga ɗa ta inda huzlaha ma dzva ɗa? Ka la yu da hva ka yu, haɗ mbrakwa ɗa wu. Ka la yu da gatá skwi ka yu, dzaʼa ksay ta iʼi ka hula.  
\v 4 Ala, nda sna yu ta skwi dzaʼa yu magay dzaʼa kəl mnduha ka tsuʼaftá iʼi ghzləɗisrə lu dazlay,” kaʼa.  
\v 5 Tahula tsa tama ka hagaftá tsi ta gwal nda huzla daŋahəgani da həŋ. “Kidaghi skwi ta dzaʼa ka vlay ŋa daŋahəga ɗa na?” kaʼa nda taŋtaŋa mndu.  
\v 6 “Garwa rɗi dərmək ya,” kaʼa nda tsi. “Klafkla ta ɗelewera gha, nzanza misimmisim ka vindafta ka ta hutafmbsak,” kaʼa nda tsi.  
\v 7 “Ki da kagha, ta kidaghi ŋa gha ŋa vlay?” kaʼa nda sani guli. “Buhwa hya dərmək ya,” kaʼa nda tsi. “Klafkla ta ɗelewera gha, vindafvinda ta Tghasmbsak,” kaʼa nda tsi.  
\v 8 Hwiɗhwiɗa na mndu na, ka tsa daŋahəga ya ka ghuba tsa ghwaɗaka mndu ya. Tsaw mal hiɗata mnduha ma na ghəŋa haɗik na nzakwa taŋ mataba taŋ, ka zwana tsuwaɗak,» kaʼa. 
\s1 Laviŋ a mndu ta gwaftá daŋahəga his wa 
\p  
\v 9 «Ka iʼi ta mnaghunata na: Hlawa na ghwaɗaka skwa gadghəl ta na ghəŋa haɗik na, ka kasa kuni ta gra nda tsi. Baɗu kɗaghutani da kaghuni ya, ŋa tsuʼay Lazglafta ta kaghuni ma həgani ŋa kɗekedzeŋ.  
\v 10 Ka nda sna mndu ta ŋanatá skwi kwitikw, nda sna guli ta ŋanatá skwi dagala. Ka sna a mndu ta ŋanatá skwi kwitikw wu katsi, sna a guli ta ŋanatá skwi dagala wa.  
\v 11 Ka laviŋ a kuni ta ŋanatá ghwaɗaka skwa gadghəla na ghəŋa haɗik na wu katsi, wa dzaʼa mnay kazlay: Zlgha ta vərɗa skwa gadghəl kəʼa?  
\v 12 Ka laviŋ a kuni ta ŋanatá skwa gadghəl wu ní, wa dzaʼa vlaghatá vərɗa ŋa gha ma skwi tama. 
\p  
\v 13 «Laviŋ a kwalva turtuk ta ga kwalva daŋahəga his wa. Nda husaŋta sani turtuk, nda ɗvutani ta sani. Ka mantsa a tsi wu, dzaʼa ndiʼanava ndiʼa ta vgha ta sani, ŋa husaŋta tsa sani ya. Laviŋ a kuni ta nzakway ka kwalva Lazglafta kuni guli na, ka kwalva tsedi kuni guli wa,» ka Yesu. 
\s1 Nzakwa la Farisa nda guma Lazglafta 
\r Mat 11:12-13, 5:31-32, Mak 10:11-12 
\p  
\v 14 Ka ghuɓasu la Farisa ta sna inda tsa gwaɗa ya ta Yesu, kabga ɗvuɗva hahəŋ ta tsedi.  
\v 15 Ka Yesu nda həŋ mantsa: «Ka tɗukwa mndu aŋni ka kaghuni ta mara ghəŋa ghuni ta kəma mnduha. Tsaw nda sna Lazglafta ta ŋuɗufa ghuni. Tsa skwi ta ghubu mnduha nda ghuba ya ná, ka manzakɗaway nzakwani ta wa ira Lazglafta. 
\p  
\v 16 «Daga ghalya ta zlraftá lu ta mna gwaɗa ta ghəŋa skwi vindaf lu ma deftera zlaha Musa, nda ya ma deftera anabiha, ha ka sagha ta fitika zlagapta Yuhwana mnda maga Batem. Ta fitika zlagapta Yuhwana mnda maga batem tama, ka zlraftá lu ta mna gwaɗa ta ghəŋa Lfiɗa Gwaɗa ta ga mghama Lazglafta, ka zluʼu mnduha ta vgha ŋa lami.  
\v 17 Tsaw mal ndəkweɗata hərɗuta luwa nda haɗik ka dəɗavaghuta thatá skwi turtuk ma zlahu,» kaʼa. 
\s1 Tagha skwi ta ghəŋa ghzla marakw 
\p  
\v 18 «Mndu ta ghzliŋtá markwa taŋ ka klaftá sani ná, hliri ta hlu tsa mndu ya. Mndu ta klaftá marakw ghzliŋ zəʼala taŋ guli ná, hliri ta hlu tsa mndu ya,» kaʼa. 
\s1 I sana mnda gadghəl nda Lazar 
\p  
\v 19 «Mamu sana mndu ghalya ka gadghəl, lgut kulefeɗfeɗa nda bla dzvani ta suɗə tsi ta vgha. Inda fitik, skwi zɗazɗa ta zə lu ga taŋ.  
\v 20 Mamu sana mndu guli Lazar hgani, ka pɗu, ka lku vghani dzeʼdzeʼ, ta ziʼaku, ta hani ta watgha ga tsa mnda gadghəl ya.  
\v 21 Ta kumay si ta baghaftani nda wiwisa ɗafa ta rkata ma vlə zay tsa mnda gadghəl ya, sew mutsaf a wa. Ama kriha yeya katək ta sliʼadaghata da niʼa tsa lkuhani ya.  
\v 22 Ka mtuta tsa mndu ka pɗu ya, ka tsukwaghatá duhwalha Lazglafta fata tavata Abraham. Ka mtutá tsa mnda gadghəl ya guli, ka paɗamtá lu.  
\v 23 Ka ghuyə tsi ta ɗaŋwa katakata ma vla nzakwa gwal nda rwa. Kəʼa kəʼa klaŋtá ghəŋ ná, ka nghaŋtá tsi ta Abraham diʼiŋ kawadaga nda Lazar.  
\v 24 “Da ɗa Abraham! Tawatá hiɗahiɗa ta iʼi! Ghunafghuna ta Lazar ka tsughumamta tsi ta ndəfiŋa dzvani ma imi, ka ɗiɗifta tsi ta ghanik ləŋləŋləŋ, kabga ta ghuya ɗaŋwa yu katakata ma na vu na,” kaʼa dzatá lawlaw.  
\v 25 Ka Abraham nda tsi mantsa: “Sagəŋ! Havaphava ka za mghama gha si ta zə ka ma nzakwa gha nda iri ta ghəŋa haɗik, ta ghuyə Lazar ta ɗaŋwani ya. Ndana tama nda lɓa ŋuɗufa tsatsi, ta ghuyə kagha ta ɗaŋwa gha.  
\v 26 Zlaŋha lu ta tsa, mamu mghama gudzuvruŋ ta dgamata. Dər má ta kumay mnduha ta sliʼafta hadna da aŋni ŋa dzaʼa da kaghuni ná, laviŋ a həŋ wa. Laviŋ a lu ta tsughwaɗagapta da kaghuni ka sagha da aŋni guli wu,” kaʼa.  
\v 27 “Ka si mantsa tsi, wya dzvu, ghunatá Lazar da la ga da ɗa,  
\v 28 kabga ta mamu zwanama ɗa hutaf. Ka dzaʼa tsi da snanamtá həŋ, da sagha hahəŋ guli da ghuya ɗaŋwa ma na vla ghuya ɗaŋwa na,” ka tsa mnda gadghəl ya.  
\v 29 “Mamu vindatá deftera zlaha Musa nda vindatá gwaɗa la anabiha da zwanama gha, ka snasna həŋ,” ka Abraham nda tsi.  
\v 30 “Slaghwa a tsaya da ɗa Abraham wu, ka sliʼaf hadna mndu da gwal nda rwa, ka lagha slanaghatá həŋ ka tsi ná, hadahada həŋ dzaʼa mbəɗanaftá nzakwa taŋ,” ka tsa mnda gadghəl ya.  
\v 31 “Ka va a həŋ ta sna tsa zlaha Musa nda tsa gwaɗaha la anabi ya wu katsi, dər ki sliʼafta mndu da gwal nda rwa ka lagha slanaghatá həŋ, haɗ fitik dzaʼa snata həŋ wu, ka Abraham nda tsi,”» kaʼa. 
\c 17  
\s1 Hiɗaku vla Yesu 
\r Mat 18:6-7,21-22, Mak 9:42 
\p  
\v 1 Ka Yesu nda duhwalhani tama mantsa: «Nda nza tkweʼ ka nzakwa skwiha dzaʼa dziŋtá mnduha ka tuthun. Ama ɗaŋwani ma mndu ta zləmbiŋtá sani.  
\v 2 Ta draŋ ya ma hbanam lu ta buna ma lwi ka vzaghata da drəf, ka vzamtani ta sanlaha nda hta da dmaku.  
\v 3 Nghawa ghəŋa ghuni! 
\p «Ka gaga zwaŋama gha ta dmaku, mnanaŋmna dar. Ka mbəɗanaf mbəɗa tsi ta nzakwani, planapla ta dmakwani.  
\v 4 Ka dər ndəfáŋ səla gaghata tsi ta dmaku ta fitika turtuk ka va sagha tsi mnaghaŋta kazlay: Bgaɗaya kəʼa, plinispla,» kaʼa. 
\s1 Gwaɗata zlghay nda ŋuɗuf 
\p  
\v 5 Ka gwal ghunay nda Mgham Yesu mantsa: «Sgaŋnagha zlghay nda ŋuɗuf,» ka həŋ.  
\v 6 Ka Yesu tsuʼanaftá wani ta həŋ mantsa: «Ka mamu zlghay nda ŋuɗufa ghuni taɓta hya kramasa katsi, dzaʼa mnay kuni ŋa ya babala ya kazlay: Tɗaftɗa ta vgha gha ka dzaʼa ka vzamtá vgha ma drəf kəʼa, ŋa snaghunatani.» 
\s1 Vərɗa kwalva 
\p  
\v 7 «Ka mamu ya mataba ghuni ta hvanatahva ta mndu, ka ta nghanatá rini a tsi, na gi nghaŋta tsa mndu ya ta saghani ma vwah ná, “sawi misimmisim da za skwa zay” kaʼa dzaʼazlay nda tsi ra?  
\v 8 Skwi dzaʼa tsi mnay ná, “diha skwa zay, ka mbəɗapta ka ta lgut ŋa vla skwi ŋa ɗa, ta zə yu. Tahula tsa, ŋa zay gha ta ŋa gha kəʼa.”  
\v 9 Dzaʼa rfay ta tsa kwalva ya kabga magatani ta tsa skwi mnana tsi ya ra? 
\p  
\v 10 «Mantsa ya kaghuni guli, ka magamaga kuni ta skwi mnaghuna Lazglafta ŋa magay katsi, “nu hayhaya kwalva ma aŋni ɓa, skwi ya laviŋ ŋni ta magata maga ŋni, ka kuni mnay,”» kaʼa. 
\s1 Mbanafta Yesu ta sana mndu ksu rɗa mndu 
\p  
\v 11 Ta dzaʼa Yesu da luwa Ursalima, ka labə tsi ma takataka haɗika Samari nda Galili.  
\v 12 Tata lamə nda la Yesu da sana luwa, ka sagha gwal ghwaŋ hlu rɗa mndu ta həŋ guyaku nda tsi. Ka nzagaghatá həŋ kətsauʼ.  
\v 13 «Mgham Yesu, tawatá hiɗahiɗa ta aŋni,» ka həŋ kapaŋtá lwi.  
\v 14 Na gi pghafta irani ta həŋ, «lawa la maranaŋtá vgha ghuni ta mnda dra skwi ŋa Lazglafta,» kaʼa nda həŋ. Tata mbaɗa həŋ ka dzaʼa, gi kləwəɗ nda mbamba həŋ.  
\v 15 Na gi nghaŋtá sani turtuk mataba taŋ ta tsa mbatani ya, ka vraktá tsi nda zləzlva Lazglafta nda lwi dagala dagala,  
\v 16 ka lagha tsi zləmbatá ma ghuva Yesu, ka rfay. Tsaw mnda la Samari tsa mndu ya.  
\v 17 Ka Yesu mantsa: «Ghwaŋ a həŋ ta mbambafta kay ra? Ga tsaha təmbay ya katək na?  
\v 18 Nana mndu ka matbay na yeya kweŋkweŋ ta vragaghata da rfanaghatá Lazglafta ra?» ka Yesu ta ghəŋani.  
\v 19 «Sliʼafsliʼa gha ka dzaʼa ka, zlghay nda ŋuɗufa gha ta mbaghafta,» ka Yesu nda tsi. 
\s1 Ma takataka ghuni ga mghama Lazglafta 
\r Mat 24:23-28,37-41 
\p  
\v 20 Ka la Farisa nda Yesu mantsa: «Yawu dzaʼa sagha fitika ga mghama Lazglafta na?» ka həŋ. Kaʼa nda həŋ mantsa: «Ghur a dzaʼa nghaŋta lu ta sagha ga mghama Lazglafta wa,» kaʼa.  
\v 21 «Haɗ lu dzaʼa mnay kazlay: Aʼ! “Wana tsi,” aʼ! “Waʼa tsi” kəʼa wa. Ɗina ka snaŋta ghuni kazlay: Ma takataka ghuni ga mghama Lazglafta kəʼa,» ka Yesu nda həŋ. 
\s1 Fitik dzaʼa sagha Zwaŋa mndu 
\p  
\v 22 Kaʼa nda duhwalhani guli mantsa: «Dzaʼa saghasa fitik ŋa kumaŋta ghuni ta nghaŋtá fitika Zwaŋa mndu dər turtuk səla tsi, nghaŋta a kuni wa.  
\v 23 Ka lu dzaʼazlay nda kaghuni na: “Aʼ! Wa a hada a,” “aʼ! Wana hadna,” yaha kuni da dzaʼa, yaha kuni da slaslamaku.  
\v 24 Manda ɗaslakwa wuɗa luwa ta sliʼafta ta sana slərpu ka labə da sana vli ya ná, mantsa ya dzaʼa sagha Zwaŋa mndu baɗu ŋani fitik.  
\v 25 Ma kɗə tsaya, dzaʼa ghuyapə ghuya ta ɗaŋwa katakata ŋa vziŋta na mnduha ta na fitik na.  
\v 26 Tsa skwi ta maguta ma fitika Nuhu\f + \fr 17:26 \ft Ngha ta Zlrafta 6:5-12 nda 7:6-23.\f* ya ná, mantsa ya dzaʼa magakwa tsi ma fitika Zwaŋa mndu guli.  
\v 27 Ta zazaku mnduha, ka sasaku, ka hla miʼi, ka vla kwagha taŋ ŋa zəʼal, ha ka sagha fitik kəl Nuhu ka lami da kwambalu, ka sagha imi vlunduɗ zaɗanatá həŋ.  
\v 28 Ka guram nda skwi ta magata ta fitika Ludu dzaʼa magakwa tsi. Ta zazaku mnduha, ka sasaku, ka sakway, ka dzawapta, ka ŋaɓay, ka babay,  
\v 29 vagim baɗu saghwa Ludu ma Suduma\f + \fr 17:29 \ft Ngha ta Lukwa 10:12.\f* ya, ka zlagatá drəfa vu zaɗanatá həŋ tendərzleleʼ.  
\v 30 Manda va tsaya dzaʼa nzakwa tsi baɗu tsa fitik dzaʼa zlagapta Zwaŋa mndu ya. 
\p  
\v 31 «Baɗu tsaya, ka ta nzaku mndu ta dədəmatá ghəŋa həga, dər ma mamu huzlani ma huɗa həga, yaha tsi da saha da hlay, ka hwayaghuta tsi. Mantsa mndu ma vwah guli, yaha vru dzaghani.  
\v 32 Havakwa markwa Ludu\f + \fr 17:32 \ft Ngha ta Zlrafta 19:26.\f* ɓa!  
\v 33 Mndu ta kuma mbanaftá hafani ka ghəŋani ná, dzaʼa zaɗiŋzaɗa. Ama mndu ya ta zaɗiŋtá hafani dzaʼa mutsafmutsa.  
\v 34 Ka yu ta mnaghunata ná, ma tsa rviɗik ya, gwal his ta hani ta ghzləŋa turtuk, ŋa klaghutá sani, ka zlanavatá sani.  
\v 35 Miʼaha his ta huʼu ka skwa turtuk, ŋa klaghutá sani ka zlanavatá sani.  
\v 36 [Mnduha his ma vwah, ŋa klaghutá sani ka zlanavatá sani,]» kaʼa nda həŋ.  
\v 37 Ka duhwalhani nda tsi mantsa: «Ga dzaʼa magakwa tsa skwiha ya ní Mghama ɗa?» ka həŋ. «Ka ga mbla skwi ya ná, hada ta tska gugzlum ta vgha,» kaʼa nda həŋ. 
\c 18  
\s1 Sana ghwaɗaka mnda tsa guma 
\p  
\v 1 Ka mnə Yesu ta mahdihdi ŋa taŋ, ŋa gɗavata taŋ nda maga duʼa, yaha malandugwa taŋ da rwaku, da zlanatá həŋ.  
\v 2 Kaʼa mantsa: «Mamu sana mnda tsa guma ma sana luwa kul zləŋa Lazglafta, haɗ ghuyani nda mnda səla wa.  
\v 3 Mamu sana markwa wadgu ma va tsa luwa ya guli, ta va gɗata ta lagha da mnay ŋani kazlay: Dgaŋna guma mataba ŋni nda ghuma ɗa, kaʼa tazlay.  
\v 4 Nda kɗa fitika kwalaghutani ta tsanatá tsa gumani ya. Tahula tsa, kaʼa ma ghəŋani mantsa: “Dər ma zləŋa a yu ta Lazglafta wu, haɗ ghuya ɗa nda mnda səla guli wu,  
\v 5 tsaw wana na wadgu na ta ghuya iʼi, dər tsanata ɗa ta na gumani na, yaha da gɗata ta sagha da ghuya ghəŋa ɗa,”» kaʼa.  
\v 6 «Fawa sləməŋ ka sna kuni ta skwi mnə tsa ghwaɗaka mnda tsa guma ya ɓa!  
\v 7 Lazglafta yeya dzaʼa kwal kul maganatá zɗaku ta mnduhani ta wahu da tsi gifitik nda rviɗik tani ŋa gərɗa həŋ rki na?  
\v 8 Ka iʼi ta mnaghunata, dzaʼa gi maganamaga ta zɗaku ta həŋ gi hadahada. Nziya nza tsi, baɗu vragata dzaʼa vragata Zwaŋa mndu ní, dzaʼa slanaghasla ta gwal ta zlghafta nda ŋuɗuf rki na?» 
\s1 Mnda la Farisa nda sana mnda tska dzumna 
\p  
\v 9 Ka mnə Yesu ta sana mahdihdi guli kabga sanlaha ta ngha ghəŋa taŋ ka gwal tɗukwa ta kəma Lazglafta ka ghuɓasa sanlaha.  
\v 10 Kaʼa mantsa: «Mamu sana mnduha his ta ŋladafta da həga Lazglafta da maga duʼa. La Farisa sani, mnda tska dzumna sani.  
\v 11 Ka sladatá tsa la Farisa ya ka maga duʼa ma ghəŋani. Kaʼa mantsa: “Ari Lazglafta, ta rfay yu ta kagha, kabga nza a iʼi manda sanlaha ma mnduha, gwal ghali, ka ghwaɗak mnduha, nda gwal hliri wa. Nza a yu manda ya mnda tska dzumna ya wa.  
\v 12 Fitik his ta fata yu ka suma ma luma, ta vlay yu ta skwi turtuk ŋa gha ma skwiha ɗa ghwaŋ kəʼa.”  
\v 13 Na tsa mnda tska dzumna ya kay ka nzagaghata kətsauʼ, walaŋ a ta kapaŋtá ghəŋ nda ta luwa wa. Mbaɗa kəʼa ka wuslikay dzvu, ka dza ghuva. Kaʼa mantsa: “Ari Lazglafta, tawa ta hiɗahiɗa ta iʼi ta nzakway ka mnda dmaku na,” kaʼa.  
\v 14 Ka iʼi ta mnaghunata, ta lagha tsa mndu ya dzaghani, nda dzra ŋani nda Lazglafta. Mantsa a nzakwa ŋa tsa la Farisa ya wa. Nzakwani ná, dər wa ta kapanaftá ghəŋani, dzaʼa gwitsaganagwitsa lu. Ka hananahana mndu ta ghəŋani, dzaʼa kapanafkapa lu,» kaʼa. 
\s1 Ŋa gwal ta gara vgha nda zwani, ga mghama Lazglafta 
\r Mat 19:13-15, Mak 10:13-15 
\p  
\v 15 Mbaɗa mnduha ka va hlaktá zwani kwitikw kwitikw da Yesu ŋa tfanaghatani ta wi ta həŋ guli, Na nghaŋta duhwalhani ta tsa hladaghatá zwani ya, ka ghzlə həŋ ta həŋ.  
\v 16 Ka hgaŋtá Yesu ta həŋ, kaʼa mantsa: «Zlaŋwazla ta zwani ka sagha həŋ da iʼi! Ma pyə kuni ta həŋ. Nda nza ga mghama Lazglafta ka ŋa gwal ta gara vgha nda həŋ.  
\v 17 Kahwathwata ka yu ta mnaghunata, dər wa ta kwal kul tsuʼaftá ga mghama Lazglafta manda zwaŋ kwitikw ná, haɗ dzaʼa walaŋta lami dida ɗekɗek wu,» kaʼa. 
\s1 Sana mnda gadghəl 
\r Mat 19:16-30, Mak 10:17-31 
\p  
\v 18 Ka ɗawaŋtá sana mghama la Yahuda da Yesu kaʼa mantsa: «Ŋərma mgham, nu da a yu magay ka da mutsafta yu ta hafu ŋa kɗekedzeŋ na?» kaʼa. 
\p  
\v 19 Ka Yesu nda tsi mantsa: «Kabgawu ta kəl ka hga iʼi ka ŋərma na? Lazglafta turtukwani ŋərma.  
\v 20 Nda sna ka, ka zlahu ta mnay: “Ma hlu ka tiri, ma dza ka ta mndu, ma ghali ka ta ghali, ma tsanava ka ta gwaɗa ta mndu, vlatá glaku ŋa i da gha nda ma gha\f + \fr 18:20 \ft Ngha ta Sabi 20:12-16, Vrafta ta Zlahu 5:16-20.\f*, kəʼa,”» ka Yesu nda tsi.  
\v 21 «Aʼ! Sna a iʼi ta tsaha ya daga ma ga zwaŋa ɗa ra,» kaʼa.  
\v 22 Na snaŋta Yesu ta tsaya, kaʼa mantsa: «Turtuk skwi ta pɗəgədaghawta. La dzawiŋtá skwiha gha, ka daganafta ka ta tsedani ta la ka pɗu, dzaʼa mutsay ka ta gadghəl ta luwa, ka vrakta ka, ka dzaʼa ka mista ɗa,» kaʼa.  
\v 23 Na snaŋtani ta tsa gwaɗa ya, suʼanak kumani kabga gadghəl ya katakata. 
\p  
\v 24 Nghanata Yesu ta tsa suʼanaka ta ŋuɗufani ya, kaʼa mantsa: «Eʼ! Nda bla ka lama gadghəl da ga mghama Lazglafta.  
\v 25 Ta draŋ lama ŋalibwa nda ta ghuruma lipir, ka lama gadghəl da ga mghama Lazglafta,» kaʼa.  
\v 26 «Ka si mantsa tsi, waya dzaʼa mbafta ɓa?» ka tsa gwal ta sna skwi ta mnə tsi ya.  
\v 27 «Tsa skwi nda bla nzakwani da mnda səla ya ná, bla a da Lazglafta wu,» ka Yesu zlghanaftawa taŋ.  
\v 28 Ka Piyer mantsa: «Aʼa! Wana aŋni ta zlaŋtá inda skwa ŋni, ka dzaʼa mista gha,» kaʼa.  
\v 29 Ka Yesu nda həŋ mantsa: «Kahwathwata ka yu ta mnaghunata, ka zlaŋzla mndu kabga ga mghama Lazglafta, ta hgani, ka markwa taŋ a tsi, ka zwanamani a tsi, ka i dani nda mani a tsi, ka zwanani a tsi,  
\v 30 dzaʼa kwal kul mutsaftá skwi dagala ma na zamana na, ŋa mutsaftani ta hafu ŋa kɗekedzeŋ dazlay wu,» kaʼa. 
\s1 Mnəgəlta Yesu ta dzaʼani mtaku nda sliʼagaptani 
\r Mat 20:17-19, Mak 10:32-34 
\p  
\v 31 Ka hgadaghatá Yesu ta duhwalhani ghwaŋpɗə his da tsi, kaʼa nda həŋ mantsa: «Wana mu ta dzaʼa da Ursalima hada dzaʼa kɗafta skwi vindaf la anabi ta ghəŋa Zwaŋa mndu.  
\v 32 Dzaʼa vlaŋvla lu ta gwal kul nzakway ka la Yahuda, ŋa gagay taŋ, ŋa rarazay taŋ, ŋa tafay taŋ ta sərɗək tida.  
\v 33 Tahula sləvapta taŋ nda krupi, ŋa dzata. Ta mahkəna fitik, ŋa sliʼagaptani.»  
\v 34 Sna a duhwalhani ta tsa skwi ta mnə tsi ya wa. Gwaɗa nda ɗifa ya ta snə hahəŋ, sna a həŋ ta klatá ghəŋani wa. 
\s1 Mbanafta Yesu ta sana mndu nda ghulpa 
\r Mat 20:29-34, Mak 10:46-52 
\p  
\v 35 Ndusadaghata Yesu tavata luwa Yeriku, mamu sana ghulpa ta mndu ta nzaku ta wa tvi ta gatá skwi.  
\v 36 Snaŋtani ta dəmga ta sliʼadaghatá, ka ɗawaŋtá tsi ta skwi ta magaku.  
\v 37 Ka mnanatá lu kazlay, Yesu mnda la Nazaret ya ta labə kəʼa.  
\v 38 Kaʼa mantsa: «Yesu zwaŋa Dawuda, tawatá hiɗahiɗa ta iʼi,» kaʼa dzatá lawlaw.  
\v 39 Lagha tsa gwal ta kəma ya ka davay, ka mbəl ŋa hanaftá wi. «Zwaŋa Dawuda, tawatá hiɗahiɗa ta iʼi!» kaʼa sganaghatá lwi dagala dagala.  
\v 40 Ka sladavatá Yesu. «Klakwakla,» kaʼa mnanatá mnduha. Manda gavadanaghata,  
\v 41 «nu ta kumə ka ta magaghata ɗa na?» ka Yesu ɗawaŋta da tsi. «Maləma ɗa, ka nghəglaŋta yu ta vli,» kaʼa nda tsi.  
\v 42 Ka Yesu nda tsi mantsa: «Nghəglaŋ ngha gha, zlghay nda ŋuɗufa gha ta mbaghafta,» ka Yesu nda tsi.  
\v 43 Gi hadahada, nzuwiɗiɗ irani, ka sliʼaftá tsi ka dzaʼa mista Yesu nda zləzlva Lazglafta. Inda mndu ta nghaŋta ka zləzlvu tsi ta Lazglafta. 
\c 19  
\s1 I Yesu nda Zakayus 
\p  
\v 1 Ka ɓhadamtá Yesu da luwa Yeriku, ka labə nda mida.  
\v 2 Mamu sana mndu ta hgə lu ka Zakayus, mali ta ghəŋa gwal tska dzumna, gadghəl ya guli.  
\v 3 Ka zbə tsi ta tva gmata nda Yesu, ka wa tsi ya. Tsaw laviŋ a ta nghaŋta wa. Ka dekweri nzakwani tskutska mnduha guli  
\v 4 Ka hwayaghatá tsi nda ta kəma, ka ŋladafta ta sana fwa babala, ŋa nghaŋta Yesu ta labə nda ta tsa tvi ya.  
\v 5 Manda ɓhadaghata Yesu da tsa vli ya, ka kapaŋtá tsi ta ghəŋ, ka nghadafta. Kaʼa mantsa: «Zakayus, sasa gha misimmisim da ghuni ta dzaʼa yu gita,» kaʼa.  
\v 6 Ka gi saha Zakayus, ka laghu həŋ da taŋ, ka tsuʼaftá tsi ta Yesu nda rfu.  
\v 7 Nghaŋta mnduha ta tsaya, mbaɗa həŋ ka ruruŋwaku. «Wa a laghwa tsa mndu ya da mnda dmaku,» ka həŋ.  
\v 8 Ka sladata Zakayus, kaʼa nda Mgham Yesu mantsa: «Sna ɓa Mghama ɗa! Dzaʼa daganaftá slɓahwa gadghəla ɗa yu ta la ka pɗu. Ka mamu mndu si hulgudunus yu ta skwani, fwaɗ səla dzaʼa planamta yu ta va tsa skwani ya guli,» kaʼa.  
\v 9 Ka Yesu mantsa: «Samsa mbaku da na həga na gita, kabga zivra Abraham tsatsi guli.  
\v 10 Tsaya ná, sa psa gwal nda zaɗa ŋa mbambanaftá həŋ Zwaŋa mndu,» kaʼa. 
\s1 Kwalvaha hkən 
\r Mat 25:14-30 
\p  
\v 11 Tata snaysnay həŋ ta tsa skwi ya, ka sganaghatá Yesu ta mahdihdi kabga ndusanavatani ta luwa Ursalima. Guli ná, zlah gi dzaʼa zlagapzlaga ga mgham Lazglafta, ka mnduha ta ndanay.  
\v 12 Wya tsa skwi ta mnə tsi ya: «Mamu sana mndu ka katsala mndəra taŋ ta laghwi ta sana haɗik diʼiŋ, ŋa famta ka mgham, kada vrakta tsi.  
\v 13 Ma kɗə tsi kada laghwi, ka hagaʼatá tsi ta gwal ksanatá slna ghwaŋ ka daganaftá tseda dasu\f + \fr 19:13 \ft Tseda vagha mndu turtuk turtuk ya.\f* pal pal pal ta həŋ. “Ka tsakala kuni ta tsakala nda tsi ta vraktá yu,” kaʼa nda həŋ.  
\v 14 Tsa mndu ya ná, ta husaŋhusa ta tsa mnduha ta tsa haɗik ya. Ka ghunaftá həŋ ta mnduha ta hulani kazlay: Va a ŋni ta gayni ta mgham ta ghəŋa aŋni wu kəʼa.  
\v 15 Kulam nda tsa, ka famtá lu ma mgham, ka vraktá tsi ta haɗikani. Ka hagaktá tsi ta tsa gwal daganaf tsi ta tsedi ya, ŋa ɗawaŋta da həŋ ta skwi mutsanagha həŋ.  
\v 16 Ka lagha sani taŋtaŋ. Kaʼa mantsa: “Mghama ɗa! Ghwaŋ mutsanaghata yu ta ghəŋa tsa vliha ka ya kay,” kaʼa nda tsi.  
\v 17 “Ɗina tsa, vərɗa kwalva ka. Fitika tsa nzata gha ka vərɗa mndu ma skwi kiʼa ya, ka ŋumna ta ghəŋa luwaha ghwaŋ ta famta yu ta kagha,” ka tsa mgham ya nda tsi.  
\v 18 Ka lagha mahis. “Mghama ɗa! Hutaf mutsanaghata yu ta ghəŋa tsa vliha ka ya kay,” kaʼa nda tsi.  
\v 19 “Kagha guli, ka ŋumna ta ghəŋa luwaha hutaf ta fanaghata yu ta kagha, kaʼa.”  
\v 20 Ka sagha sani. Kaʼa mantsa: “Mghama ɗa! Aʼa tseda dasa gha. Ma lgut si mbsamta yu.  
\v 21 Zləŋafzləŋa yu ta kagha, nda bla gwaɗa ta kagha, ta klay ka ta skwi kul fata ka, ta tskay ka ta skwi ta vwah ya kul sləgaftá ka,” kaʼa nda tsi.  
\v 22 “Ghwaɗaka kwalva ka. Ta gwaɗa gha ta tsaghaghata yu ta guma. Nda sna kagha kazlay: Nda bla gwaɗa ta iʼi, ta klay yu ta skwi kul fata yu, ta tskay yu ta skwi ta vwah kul sləgaftá yu kəʼa a tsa wa.  
\v 23 Kabgawu kwal ka kul famta ta tsa tseda ɗa ya ma baŋki? Ma na vrakta ɗa na ná, ma ŋa klagapta ɗa nda zwaŋ ta ghəŋani?”  
\v 24 Ka mgham nda tsa gwal hada ya mantsa: “Kləgədanaghwa tsa tseda dasu ya ka gwanaghata kuni ta tsa ghwaŋ ŋani ya,” kaʼa.  
\v 25 Ka həŋ nda tsi mantsa: “Aʼa! Ghwaŋ a ŋani tsa mghama ɗa wa!” ka həŋ nda tsi.  
\v 26 “Ka iʼi ta mnaghunata wa, ka mamu skwi da mndu katsi, ŋani ta sganaghata lu. Ala ka haɗ skwi da mndu wu katsi, kləgadanaghutá va tsa kiʼatani ta fə tsi ta ghəŋ tida ya, kaʼa zlghanaftawi ta həŋ.  
\v 27 Tsa hamata gwal kul kuma nzakwa ɗa ka ga mgham ta ghəŋa taŋ ya, hlagaghawahla ta həŋ ka pslata kuni ta həŋ tawa ira ɗa, kaʼa nda həŋ,”» ka Yesu.  
\v 28 Tahula mnata Yesu ta tsa gwaɗa ya, Ka sliʼaftá tsi ka mbaɗa ta kəma taŋ ŋa dzaʼa da Ursalima. 
\s1 Lama Yesu da luwa Ursalima 
\r Mat 21:1-11, Mak 11:1-11, Yuh 12:12-19 
\p  
\v 29 Manda ndusanavatani ta luwa Beslaze, nda luwa Betani ta nzakway ndusa nda ghwá Zaytuŋ ya, ka ghunaftá tsi ta duhwalhani his. Kaʼa nda həŋ mantsa:  
\v 30 «Lawala da na luwa ta kəma mu na. Ɓhadaghata ghuni ya, dzaʼa slanaghasla kuni ta zwaŋa kɗih ta hba, ta kul walaŋtá mndu ta lafi tida. Ka plata kuni ka klaktá kuni.  
\v 31 “Ka ŋaw ta pla kuni na?” ka mndu nda kaghuni ya, “Mgham ta psay”» ka kuni dazlay nda tsi, kaʼa. 
\p  
\v 32 Ka laghu tsa gwal ghunagha lu ya, ka slanaghatá həŋ manda va ya mnana Yesu ta həŋ.  
\v 33 Tata playplay həŋ, «ŋaw kuni ta zwaŋa kɗih na?» ka tsa gwal nda kɗiha taŋ ya.  
\v 34 «Mgham ta psay,» ka həŋ zlghanaftawi ta həŋ.  
\v 35 Ka klanaktá həŋ ta tsa zwaŋa kɗih ya ta Yesu. Ka pghaftá həŋ ta lgutha taŋ tida. Ka faftá Yesu tida.  
\v 36 Ka gavu həŋ ya ná, ka zlazlatə mnduha ta lgutha taŋ ta tvi.  
\v 37 Ndusadaghatani nda Ursalima, nda ta tsa tvi ta saha nda tvə ghwá Zaytuŋ ya, mbaɗa inda tskata duhwalhani ka rfu, ka zləzlva Lazglafta nda lwi dagaladagala ta ghəŋa inda mazəmzəm ya nghaŋ həŋ.  
\v 38 «Ka tfanaghatfa Lazglafta ta wi ta Mgham ta sagha ma hgani. Zɗaku ta luwa, glaku ŋa Lazglafta ta luwa nda gaftək,» ka həŋ.  
\v 39 «Lma ta na duhwalha na ɓa, ka lɓata həŋ,» ka sanlaha ma la Farisa ta lami da taba dəmga.  
\v 40 «Ka iʼi nda kaghuni wa, ka hafha həŋ ta wa taŋ ná, pala dzaʼa wahay,» kaʼa nda həŋ. 
\s1 Taway Yesu ta luwa Ursalima 
\p  
\v 41 Ndusadaghatani ɗekɗek nda luwa, ka nghanavatá tsi, ka taw tsi ta taw ta ghəŋani.  
\v 42 Kaʼa mantsa: «Ka má nda sna kagha Ursalima káka má da zba zɗakwa gha gita! Ndana tama, zaɗaghaghazaɗa nghəglaŋta a ka wa.  
\v 43 Dzaʼa saghasa fitika ksaghaghata, ŋa dzəɓafta ghumaha gha ka waghafta, ka ŋamtá kagha hesl dər ndiga.  
\v 44 Ŋa zaɗaghata nda mnduha gha tani. Zlanata a həŋ ta nzugwatá pala ta ghəŋa sani wu, kabga tsatsafa a kagha ta tsa fitika sagha Lazglafta da kata kagha ya wu,» kaʼa. 
\s1 Ghzlay Yesu ta gwal dzawa skwi ma həga Lazglafta 
\r Mat 21:12-17, Mak 11:15-19, Yuh 2:13-22 
\p  
\v 45 Ka lamə Yesu da həga Lazglafta, ka zlraftá tsi ta ghzlagaptá gwal ta tsakala.  
\v 46 Kaʼa mantsa: «Vinda a ma deftera Lazglafta kazlay: Həga ɗa ná, həga maga duʼa ya kəʼa ra? Na kaghuni ná, ka niŋta ka galigha la ghali\f + \fr 19:46 \ft Ngha ta Isaya 56:7 nda Irmiya 7:11.\f*?» kaʼa nda həŋ.  
\v 47 Ka taghə Yesu ta skwi ŋa mnduha ma həga Lazglafta inda fitik. Mbaɗa gwal dra skwi ŋa Lazglafta nda gwal tagha zlahu, nda la mali ta ghəŋa mnduha ka psa dzatá Yesu.  
\v 48 Ama sna a həŋ ta tvi ka həŋ dzaʼa ɓhanavata wu, kabga dar fata mnduha ta vgha ka sna gwaɗani. 
\c 20  
\s1 Wa ta vlaŋtá tvi ta Yesu ŋa magay mantsa na? 
\r Mat 21:23-27, Mak 11:27-33 
\p  
\v 1 Ma sana fitik, ma tsa fitika tataghay Yesu ta skwi ŋa mnduha ma həga Lazglafta, ka mna Lfiɗa Gwaɗa ya, ka sliʼadaghatá la mali mali ta ghəŋa gwal dra skwi ŋa Lazglafta, nda gwal tagha zlahu, nda la galata mndu slanaghata.  
\v 2 Ka həŋ mantsa: «Mnaŋnamna, ka wa ta mnaghatá maga na skwiha na, ka wa ta vlaghatá mbrakwa magay?» ka həŋ nda tsi.  
\v 3 Ka Yesu mantsa: «Ka ɗawaghuna ɗawa iʼi guli.  
\v 4 Lazglafta ta ghunagatá Yuhwana da maga batem re, ari mnduha a na? mnihawa mna,» kaʼa nda həŋ.  
\v 5 Ka nzatá həŋ ka dzrəkay mataba taŋ. «“Ka Lazglafta ya ta ghunagata” ka mu, “nu kul zlghaftá kuni ta gwaɗani ɓa,” kaʼa dzaʼazlay nda amu.  
\v 6 “Ka mnduha ya” ka mu guli, dzaʼa zlrətsaku mu nda pala da inda mnduha ŋa pslatá amu, kabga nda sna inda taŋ kazlay: Anabi Yuhwana kəʼa.»  
\v 7 «Sna a aŋni ka wa ta ghunagaghata wu,» ka həŋ nda tsi.  
\v 8 Ka Yesu mantsa: «Ahaa! Iʼi guli ná, haɗ yu ta mnaghunata ka wa ta vlihatá mbrakwa maga tsa skwiha ya wu,» kaʼa nda həŋ. 
\s1 Sana mnda vwaha inabi ta sidi 
\r Mat 21:33-46, Mak 12:1-12 
\p  
\v 9 Tahula tsa, ka zlraftá Yesu ta mna mahdihdi ŋa mnduha, kaʼa mantsa: «Lagha sana mndu ka ŋaɓatá fuha inabi ma vwahani. Ka sliʼaftá tsi ka laghwi distaluwa ŋa nzɗavata.  
\v 10 Magatá fitika ɗaga yakwa fwa inabi, ka ghunaftá tsa mndu ya ta kwalvani slanaghatá tsa gwal ta hva vwaha tsa inabi ya, ŋa hlanaftá mayaka ŋani ma yakwa fu. Ka mbəɗanatá tsa gwal ta hva tsa vwah ya ta tsa kwalva ya nda dzə kul klanafta.  
\v 11 Ka ghunglaftá tsi ta sana kwalvani, ka rəhaptá həŋ ta tsaya guli, ka rarazata, ka vriŋta kul klanafta.  
\v 12 Ka ghungladaptá tsi ta mahkəna kwalvani, ka balanatá həŋ ta tsaya guli ka vzidiŋta.  
\v 13 Ka dani ma tsa vwaha inabi ya mantsa: “Waka yu dzaʼa magay? dzaʼa ghuna zwaŋa ɗa ɗvu yu, yu. Tsatsi yeya dzaʼa vlə həŋ ta glaku ŋani,” kaʼa.  
\v 14 Na ghur nghay tsa gwal ta hva vwaha tsa inabi ya ta lagha tsa zwaŋ ya, gi ka həŋ mantsa: “Ya wana tsa mndu dzaʼa za həga ya tane, dzamadza, ka nzakwa na fuha inabi na ka ŋa mu,” ka həŋ.  
\v 15 Ka tsəhaghatá həŋ diʼiŋ nda tsa vwaha inabi ya, ka dzata.» Ka Yesu mantsa: «Mantsa tama ní, nu dzaʼa maganata dani ma vwaha inabi ta həŋ?  
\v 16 Dzaʼa laghala slanaghatá tsa gwal ta hva tsa vwaha inabi ya, ka pslatá həŋ. Ŋa klaftani ta tsa fwa inabi ya, ka fanamta ma dzvu ta sanlaha ma mnduha,» kaʼa nda həŋ. «Haɗ tsaya dzaʼa magaku mantsa wu,» ka tsa mnduha ta sna gwaɗa Yesu ya hlaftawi. 
\p  
\v 17 Ka naghadamtá Yesu da kuma taŋ, kaʼa mantsa: «Nu klatá ghəŋa tsa gwaɗa vindaf lu ma deftera Lazglafta kazlay: 
\q1 Tsa pala wuɗidiŋ gwal ta ba həga ya, 
\q1 ta nuta ka palaka tughwa həga\f + \fr 20:17 \ft Ngha ta Zabura 118:22.\f* kəʼa ya? 
\m  
\v 18 Inda mndu dzaʼa nzeghwafta ta tsa pala ya, dzaʼa huruɓu huruɓa. Ka tsa pala ya ta dəɗanaghatá tsa mndu ya katsi guli, dzaʼa huʼanap huʼa ŋərɗək,» kaʼa. 
\s1 Nda ra ka pla dzumna ŋa mghama Ruma ra? 
\r Mat 22:15-22, Mak 12:13-17 
\p  
\v 19 Ma va tsa fitik ya, ka zbə la mali ta ghəŋa gwal dra skwi ŋa Lazglafta, nda gwal tagha zlahu, ta tva ksaftá Yesu, kabga nda sna həŋ kazlay: Ta ghəŋa taŋ ta mna Yesu ta tsa mahdihdi ya kəʼa, ama ka zləŋaftá həŋ ta mnduha. 
\p  
\v 20 Ka va ɗakwats həŋ ta Yesu, ka ghunadaghatá həŋ ta sana mnduha ta nzakway manda va ya ŋərma mnduha ya, da ɗawa gwaɗa da Yesu, ŋa ɗakwatsa gwaɗa da tsi, ŋa ksafta ka vlaŋtá ŋumna.  
\v 21 Ka ɗawaŋtá həŋ da tsi: «Mghama ɗa! Nda sna ŋni ta gwaɗa ta gwaɗə ka, nda skwi ta taghə ka tɗukwa nzakwani kəʼa. Haɗ ka ta gala mndu wu, tva nzaku kahwathwata manda ya ta kumə Lazglafta ta taghə ka,» ka həŋ.  
\v 22 «Mnaŋnamna, nda ra re ra a wa a ka play mu ta dzumna ŋa mgham Sezar na?» ka ga ŋni.  
\v 23 Tsatsafta Yesu ta tsa maɗgwirmaɗgwira taŋ ya, kaʼa nda həŋ mantsa:  
\v 24 «Yahawa ka nghanata yu ta tsa kwaɓu\f + \fr 20:24 \ft Ngha ta Lukwa 15:8.\f* ya. Fuwata wa nda hga wa na thaf lu tida na na?» kaʼa. «Ŋa mgham Sezar ya,» ka həŋ.  
\v 25 «Ala plawa ŋa mgham Sezar ta ya ta nghanatá mgham Sezar. Plawa ŋa Lazglafta ta ya ta nghanatá Lazglafta,» kaʼa.  
\v 26 Triɗ traptra həŋ ta ksaftá krughuvani ma skwi ya ta mnə tsi ta kəma mnduha. Tsa zlghawani yeya ta vlaŋtá ndərmimay ta həŋ katək, ka nzatá həŋ faflara. 
\s1 Dzaʼa sliʼagapsliʼa gwal nda rwa ra? 
\r Mat 22:23-33, Mak 12:18-27 
\p  
\v 27 Ka gavadaghatá sanlaha ma la Sadukiya guli tavatá Yesu. Tsa la Sadukiya ya gwal ta mnay kazlay: Haɗ sliʼagapta ma mtaku nda hafu wu kəʼa ya. Ka ɗawaŋtá həŋ da Yesu.  
\v 28 «Mghama ɗa! Ka Musa vindaŋnafta na: “Ka mamu sana mndu nda zwaŋamani ta klaftá marakw ka mtuta kul yatá zwaŋ katsi, ka kla tsa mndu ta ndiri ya ta tsa wadgani ya, ŋa yanatani ta zivir ta zwaŋamani\f + \fr 20:28 \ft Ngha ta Zlrafta 38:8 nda Vrafta ta Zlahu 25:5-6.\f*,” kaʼa.  
\v 29 Tsaw mamu la zwanama ndəfáŋ həŋ. Ka klaftá zumali ta marakw ka mtuta kul yatá zwaŋ.  
\v 30 Ka klutá mahis ta tsa wadgu ya,  
\v 31 mantsa ya mahkən, ka raftá həŋ ndəfáŋ ndəfáŋ tida ka rwuta həŋ, haɗ ya ta yatá zwaŋ nda tsi wa.  
\v 32 Mantsa ya guli ka mtanaghatá tsa marakw ya.  
\v 33 Mantsa tama ní, ŋa wa ŋa wa dzaʼa nzakwa tsa marakw ya baɗu sliʼagapta ma mtaku nda hafu, ya wya klukla tsa mnduha ya ndəfáŋ ndəfáŋ ka markwa taŋ na?» ka həŋ nda tsi.  
\v 34 Ka Yesu nda həŋ mantsa: «Ta kluvustá vgha zgwana nda miʼaha ma na ghəŋa haɗik na,  
\v 35 ama zgwana nda miʼaha gwal nghadap Lazglafta kazlay: Nda ra həŋ ka vragapta ma mtaku nda hafu, ŋa nzaku nda hafu ma mbəɗakwa luwa dazlay kəʼa ya, haɗ həŋ dzaʼa kluvustá vgha wa.  
\v 36 Haɗ həŋ dzaʼa mtəgəltá mtaku wu, kabga nda nza həŋ manda duhwalha Lazglafta. Nda nza həŋ ka zwana Lazglafta, kabga sliʼagapsliʼa həŋ ma mtaku, ka nzata nda hafu.  
\v 37 Kɗiŋkɗa Musa ta mnata kazlay: Dzaʼa sliʼagapsliʼa gwal nda rwa ŋa nzaku nda hafu kəʼa. Ma vla gwaɗa ta ghəŋa mubukw ta zlghaku, ka hgə tsi ta Mgham, “ka Lazglafta Abraham, ka Lazglafta Izak, ka Lazglafta Yakubu\f + \fr 20:37 \ft Ngha ta Sabi 3:2, 6.\f*.”  
\v 38 Lazglafta ná, Lazglafta gwal nda rwa a wa, Lazglafta gwal ndiri ya, kabga inda taŋ demdem ŋani ta nzakwa həŋ nda hafu.»  
\v 39 Rkauʼ tsuʼuwaghu tsuʼa sanlaha ma gwal tagha zlahu ta gwaɗa, ka həŋ mantsa: «Zɗa tsa gwaɗa gha ya Mghama ɗa,» ka həŋ,  
\v 40 Walglaŋ a həŋ ta ɗawglaŋtá sana skwi da tsi wa. 
\s1 Kristi ná, Mghama Dawuda ya 
\r Mat 22:41-46, Mak 12:35-37 
\p  
\v 41 Ka Yesu mantsa: «Kura ki lu ta mnay kazlay: Kristi ná, zwaŋa Dawuda ya kəʼa na?  
\v 42 Wya mnamna vərɗa Dawuda ma deftera Zabura kazlay: 
\q1 “Ka Mgham Lazglafta nda mghama ɗa ná, 
\q1 nzanza nda ga zeghwa ɗa, 
\q1  
\v 43 ta nanaftá yu ta ghumaha gha ka skwa ta diŋlay səla gha\f + \fr 20:43 \ft Ngha ta Zabura 110:1.\f*” kəʼa. 
\m  
\v 44 Waka Kristi dzaʼa nzaku ka zwaŋa Dawuda, ya wya “Mgham” ka Dawuda ta hgay?» kaʼa. 
\s1 Yaha kuni maga skwi manda gwal tagha zlahu 
\r Mat 23:1-36, Mak 12:38-40 
\p  
\v 45 Tata sna tsa gwaɗa ta mnə tsi ya mnduha, ka Yesu nda duhwalhani mantsa:  
\v 46 «Ɗaswa ka kuni nda gwal tagha zlahu zɗəgana wawaku ta həŋ nda lgut zutututa ta kuma gagay lu ta zgu ŋa taŋ ta dawadawa ya. Vla nzaku ta kəma ŋa taŋ ta zbay ma həga tagha skwa la Yahuda nda ya ma vla za skwa zay.  
\v 47 Hahəŋ gwal ta tskugudunustá skwa miʼa wadgu. Ta slriŋslra həŋ ta maga duʼa ŋa ghubu. Dzaʼa tsanaghatsa lu ta guma ta həŋ katakata,» kaʼa. 
\c 21  
\s1 Sana markwa wadgu ka pɗu 
\r Mak 12:41-44 
\p  
\v 1 Kəʼa ka Yesu fatá iri ná, ta pgha tsedi gwal gadghəl da akwata pgha tsedi ma həga Lazglafta.  
\v 2 Ka nghaŋtá tsi guli ta sana markwa wadgu ka pɗu ta pgha aneni his dida.  
\v 3 Kaʼa mantsa: «Kahwathwata ka yu ta mnaghunata ná, mal ya markwa wadgu ka pɗu ya ta pghadatá tsedi ka inda sanlaha.  
\v 4 Tsa tsedi pghada sanlaha ya ná, ma fərta tani da həŋ klaʼata həŋ ka pghadata da tsa akwati tsedi ya. Ya marakw ya ná, kɗavakta skwi ma ŋa zayni pghada tsatsi,» kaʼa. 
\s1 Dzaʼa tasiŋtasa lu ta həga Lazglafta, ka Yesu 
\r Mat 24:1-2, Mak 13:1-23 
\p  
\v 5 Mbaɗa sana mnduha ka mna gwaɗa ta ghəŋa ɗinakwa həga Lazglafta nda rkatarkani nda pala nda skwiha ta vlə lu ŋa Lazglafta. Ka Yesu nda həŋ mantsa:  
\v 6 «Tsəna skwi ta nghə kuni na ná, dzaʼa saghasa fitik ŋa kwal kul nghəglaŋtá nzugwatá pala ta sani, dzaʼa tasiŋtasa lu,» kaʼa. 
\s1 Skwi dzaʼa magaku ma kɗakwa ghəŋa haɗik 
\r Mat 24:1-2, Mak 13:3-13 
\p  
\v 7 «Mghama ɗa! Yawu dzaʼa magakwa tsa skwiha ya, mndəra wati ŋizla dzaʼa kəl lu ka snaŋtá magakwa tsa skwiha ya tama?» ka həŋ nda tsi.  
\v 8 «Ɗaswa ka kuni da nanaghunaftá lu, kabga nda ndgha gwal dzaʼa sagha ka klaftá hga ɗa ka mnay kazlay: “Iʼi Kristi, ndusakndusa fitik,” ka həŋ dzaʼazlay. Yaha kuni da dzaʼa mista taŋ.  
\v 9 Baɗu da snaŋta kuni ta mna gwaɗa ta vulu ta vulu lu, nda ghazeŋzeŋ ta ghazeŋzeŋ lu ya, yaha ŋuɗufa ghuni da tɗu, ya kɗakwa ghəŋa haɗik a tsaya karaku wa. Tkweʼ ka tiŋlaghuta tsa skwiha ya ta slata,» kaʼa.  
\v 10 «Dzaʼa vulay mndəra sana mnduha ta vulu nda mndəra sana mnduha. Dzaʼa vulay sana mgham ta vulu nda sana mgham.  
\v 11 Dzaʼa ghudzavafghudza haɗik katakata. Dzaʼa mamu ɗaŋwaha, nda maya guli ma vliha kavghakavgha. Dzaʼa mamu skwiha ta gaga zləŋ, nda ŋizlaha dagaladagala dzaʼa saha ta luwa, kaʼa. 
\s1 Skwi dzaʼa slanaghatá duhwalha Yesu 
\p  
\v 12 «Ma kɗaku tsa skwiha ya magaku dzaʼa kasay lu ta kaghuni, dzaʼa ghuyay lu ta ɗaŋwa ŋa ghuni, dzaʼa hlay lu ta kaghuni da həga tagha skwa la Yahuda, ŋa tsaghunaghatá guma, dzaʼa tsatsam tsatsa lu ta kaghuni ma gamak, dzaʼa hlay lu ta kaghuni ta kəma mghamha nda ŋumnaha, kabga nzakwa ghuni ka ŋa ɗa.  
\v 13 Dzaʼa slaghunaghasla tsa skwiha ya, ŋa maraŋta ghuni ta nzakwa ghuni ka masləmtsəka ɗa.  
\v 14 Wya skwi ŋa famta ghuni ma ghəŋ: Yaha kuni laghwi da ndanay ká kuni dzaʼa waraptá ghəŋa ghuni.  
\v 15 Iʼi, dzaʼa ndanaghunaktá tva gwaɗaha nda ɗifil ŋa ŋarapta ghuni ta ghumaha ghuni, ŋa trapta taŋ ta skwi ŋa mbəɗay.  
\v 16 Kulam nda dadaha ghuni tani, nda mamaha ghuni tani, nda zwanama ghuni tani, nda zbəha ghuni tani, nda graha ghuni guli tani, dzaʼa vlatá kaghuni ŋa pslanaghutá sanlaha mataba ghuni.  
\v 17 Dzaʼa husaŋhusa kuni ta həŋ demdem, kabga nzakwa ghuni ka ŋa ɗa.  
\v 18 Ama dər turtuk haɗ ya dzaʼa dəɗavaghuta ma swida ghəŋa ghuni wa.  
\v 19 Drusa ka kuni da nzata, ya tsaya dzaʼa kəl kuni ka kataftá htsiŋa ghuni,» kaʼa. 
\s1 Skwi dzaʼa slanaghatá luwa Ursalima 
\r Mat 24:15-21, Mak 13:14-19 
\p  
\v 20 «Baɗu da nghaŋta kuni ta wanafta sludziha ta luwa Ursalima ya, ya ndusa kɗakwa gwaɗa tida nda tsa.  
\v 21 Ka mantsa tsi katsi, ka hwaya gwal ta haɗika Zudiya ta ghwá. Ka sliʼapta gwal ma luwa Ursalima guli. Yagha gwal tahula luwa da sagha ka lami da huɗa luwa.  
\v 22 Mantsa ya dzaʼa tsanaghata Lazglafta ta guma ta mnduhani, ŋa hɗanamtá ghəŋa skwi ya nda vinda ma deftera Lazglafta.  
\v 23 Ɗaŋwa ŋa miʼaha nda huɗi dzaʼazlay, nda gwal nda zwaŋ ta ghuva taŋ ma tsa fitik ya, kabga dzaʼa mamu ghuya ɗaŋwa dagala ma tsa fitik ya. Dzaʼa maranaŋmara Lazglafta ta ɓasa ŋuɗufani ta tsa mnduha ya.  
\v 24 Dzaʼa pslapsla lu ta həŋ nda kafay nda za, dzaʼa hlaghahla lu ta həŋ da ga vuʼa mataba mndəra sana mnduha. Dzaʼa tasiŋtasa gwal kul snaŋtá Lazglafta ta luwa Ursalima, ha ka kɗaghuta fitika gay taŋ ta mgham.» 
\s1 Dzaʼa vragavra Zwaŋa mndu 
\r Mat 24:29-31, Mak 13:24-27 
\p  
\v 25 «Dzaʼa nghaku ŋizla ta fitik nda tili nda tekwatsa. Ta ghəŋa haɗik guli, dzaʼa ghudzaga drəf, ŋa vavalakwa imi, ŋa ksutani ta mnduha ka zləŋ katakata, snaŋta a həŋ ta skwi ŋa magay wa.  
\v 26 Dzaʼa rwaku mnduha da zləŋa vəl ndana skwi dzaʼa magaku ta ghəŋa haɗik, kabga dzaʼa ghudzavafghudza skwiha nda mbra nda mbra ta luwa.  
\v 27 Ma tsaya dzaʼa nghaŋta lu ta Zwaŋa mndu ta saha ma mbrakwani nda glakwani dagala ma kusay.  
\v 28 Ka zlrafzlra tsa skwiha ya ta magaku katsi, ka payavata kuni, ka kapaŋta kuni ta ghəŋ ya ndusakwa fitika mbakwa ghuni tsa,» kaʼa. 
\s1 Gwaɗa ta ghəŋ ghuraf 
\r Mat 24:32-35, Mak 13:28-31 
\p  
\v 29 Wya kaʼa granaftá həŋ guli: «Nghawangha ta ghuraf nda inda fuha ɓa.  
\v 30 Ka nda ngha kuni ta zlrafta taŋ ta ɗaku, gi nda sna kuni ndusa dəwiŋ kəʼa.  
\v 31 Mantsa ya, ka nda ngha kuni ta magakwa tsa skwiha ya, ka snaŋta kuni ndusakndusa fitika ga mghama Lazglafta kəʼa.  
\v 32 Kahwathwata ka yu ta mnaghunata, haɗ na mnduha gitana na dzaʼa rwuta demdem, makɗaku inda tsa skwiha ya ka magaku wa.  
\v 33 Dzaʼa lula luwa nda haɗik, gwaɗa ɗa ná luta a ɗekɗek wu,» kaʼa. 
\s1 Ɗaswa ka kuni yaha kuni da hani 
\p  
\v 34 «Ɗaswa ka kuni da laghu kuni dzamtá ghəŋ ma skwi ŋa zay nda za, nda skwi ŋa say nda sa, nda ndana nzaku ma ghəŋa haɗik, da sagha tsa fitika sagha Zwaŋa mndu ya ksaghunaghata dluk.  
\v 35 Manda vza kadəŋ ya dzaʼa sagha tsi ta ghəŋa inda mnduha ta ghəŋa haɗik tender.  
\v 36 Hzleŋa ka kuni nzata, ka va maga kuni ta duʼa dər ta wati luwa tsi, kada mutsafta kuni ta ndapta ma inda tsa skwiha dzaʼa magaku ya, ŋa sladata ghuni ta kəma Zwaŋa mndu,» kaʼa. 
\p  
\v 37 Gifitik gifitik ya, ta tatagha skwi Yesu ma həga Lazglafta. Gahawu gahawu ya guli, laghwani hanə ta sana ghwá ta hgə lu ka ghwá zaytuŋ.  
\v 38 Tsaɗakwa vli gasərɗək ya, sliʼadaghata inda mnduha da sna gwaɗa ta mnə tsi ma həga Lazglafta. 
\c 22  
\s1 Kurata Zudas ta skwaptá Yesu 
\r Mat 26:1-5,14-16, Mak 14:1-2,10-11, Yuh 11:45-53 
\p  
\v 1 Ka ndusagaghatá fitika za buradi kul haɗ is mida ta hgə lu ka skala Pak.  
\v 2 Ka zbə la mali ta ghəŋa gwal dra skwi ŋa Lazglafta nda gwal tagha zlahu ŋa mnduha ta tvi ŋa ksaftá Yesu ŋa dzata. Kəl həŋ ka psa tvi nda psa ná, kabga ta zləŋay həŋ ta mnduha. 
\p  
\v 3 Tsaw ka lami halaway da Zudas ta hgə lu ka Iskaryut ta nzakway mataba mbsaka gwal ghwaŋpɗə his.  
\v 4 Ka sliʼaftá Zudas ka laghwi dzrafta nda la mali ta ghəŋa gwal dra skwi ŋa Lazglafta, nda la mali ta ghəŋa gwal ta ngha həga Lazglafta kəʼa dzaʼa laviŋtá ksanaftá həŋ ta Yesu.  
\v 5 Ka rfu tsahaya ta rfu. Dzaʼa vlaghavla aŋni guli ta tsedi, ka həŋ nda tsi.  
\v 6 Tahula dzrafta taŋ, ka zbə tsi ta fitik ya dzaʼa kəl tsi ka vlaŋtá həŋ ta Yesu kul snaŋtá mnduha. 
\s1 Payay Yesu ta gwaɗa ta skwa skala Pak 
\r Mat 26:17-25, Mak 14:12-21, Yuh 13:21-30 
\p  
\v 7 Ka sagha tsa fitika za buradi kul haɗ is mida ya. Tsa fitik ya ta kəl lu ka dzaɓa maŋazak ŋa za skala Pak.  
\v 8 Ka ghunaftá Yesu ta i Piyer nda Yuhwana: «Lawala ka dzaʼa kuni payamaftá skwa zaya Pak,» kaʼa nda həŋ.  
\v 9 «Ga ta kuma ka ta dzaʼa ŋni payamafta na?» ka həŋ nda tsi.  
\v 10 Kaʼa nda həŋ mantsa: «Wya tsi, na lama ghuni da luwa ya, dzaʼa guyaku kuni nda sana mndu ta kla bzleghwa imi, ka dzaʼa kuni mistani da tsa həga dzaʼa lami tsi ya.  
\v 11 “Ga tsa vli ŋa zay ŋni ta skwa zay ŋa skala Pak kawadaga nda duhwalha ɗa ya na ka Mgham nda kagha?” ka kuni dazlay nda zəʼala həga ma tsa həga ya.  
\v 12 Ya dzaʼa maraghunamara ta vli ma sana dzuguvi dagala ta ghəŋa sana həga, nda payatá inda huzla mida. Hada dzaʼa payamafta kuni ta skwa zay ŋa skala Pak,» kaʼa nda həŋ.  
\v 13 Ka sliʼaftá həŋ ka laghwi, ka slanaghatá həŋ ta tsa skwiha ya manda ya mnanaf tsi ta həŋ. Ka payaftá həŋ ta skwa zay ŋa skala Pak hada. 
\s1 Kwanaha zay Yesu ta skwi nda duhwalhani 
\r Mat 26:26-30, Mak 14:22-26, 1Kwa 11:23-25 
\p  
\v 14 Na sagha tsa fitik ya, ka nzatá tsi ka za skwa zay kawadaga nda gwal ghunay.  
\v 15 Kaʼa nda həŋ mantsa: «Ndaɗa a kumafta yu ta zay ɗa ta na skwa zaya skala Pak na kawadaga nda kaghuni ma kɗaku yu ghuya ɗaŋwa wa.  
\v 16 Mantsa nzakwani, ka yu ta mnaghunata ná, haɗ yu dzaʼa zəglaŋtá na skwa zay na ɗekɗek ha ka sagha fitika dzatá ghəŋani ma ga mghama Lazglafta wu,» kaʼa.  
\v 17 Ka kapaŋtá tsi ta leghwa, ka rfanaghatá tsi ta Lazglafta, kaʼa mantsa: «Zlghawa ta na leghwa na, ka rafta kuni tida, kaʼa.  
\v 18 Mantsa nzakwani, ka yu ta mnaghunata ná, kwanaha say ɗa nana ta ima yakwa inabi ɗekɗek, ha ka sagha fitika ga mghama Lazglafta.» 
\p  
\v 19 Ka kapaftá tsi ta buradi, tahula rfanaghatani ta Lazglafta, ka ɓlanaptá tsi, kaʼa mantsa: «Nanana ná, sluʼuvgha ɗa ya vla lu ŋa ghuni, ka maga kuni manda nana ŋa havay ghuni ta iʼi,» kəʼa ka vlaŋtá tsi ta həŋ. 
\p  
\v 20 Tahula zuta taŋ ta skwa zay, ka kapaftá tsi ta leghwa manda tsaya guli, kaʼa mantsa: «Nana leghwa na ná, slərɓatá zughu mataba mnduha nda Lazglafta ya nda ma usa ɗa ta pghuta ŋa ghuni.  
\v 21 Nghawa ɓa! Nana mndu ta skwaptá iʼi na ná, wana ta za skwi zay kawadaga nda iʼi.  
\v 22 Wya teʼuwa dzaʼa mtaku Zwaŋa mndu manda ya ghada Lazglafta ta mnata, ama ɗaŋwani ma mndu dzaʼa vlatá Zwaŋa mndu ma dzva mnduha ŋa dzata!» kaʼa. 
\p  
\v 23 Ka zlraftá tsa duhwalha ya ta ɗaɗaway da sani nda sani ta tsa mndu mataba taŋ dzaʼa magatá tsa skwi ya. 
\s1 Wa mali na? 
\p  
\v 24 Ka sliʼavaftá gwaɗa ɗuk mataba tsa gwal ghunay ya. Wa ta nzakway ka mali mataba mu na? ka həŋ zlərɗanafta.  
\v 25 Ka Yesu nda həŋ mantsa: «Ta ga má mgham mghama taŋ mghamha kul snaŋtá Lazglafta ta ghəŋa mnduha taŋ. “Ŋərma mnduha,” ká lu má hga aŋni, ka tsa gwal ta ga mgham ta ghəŋa taŋ ya.  
\v 26 Yaha ŋa ghuni da nzakway manda tsaya. Katək ná, ka nzanza tsa mndu ka mali mataba ghuni ya manda zwaŋ kwitikw. Tsa mndu ta kla kəma ya guli, ka nzanza tsi manda mndu ta dga skwi ŋa mndu.  
\v 27 Wa mali katək na, mndu ta nzata ka zay zay re? Ari mndu ta dgaydgay a na? mndu ta nzata ka zay zay mali kasiʼi kiʼe? Ala, wana iʼi mataba ghuni manda mndu ta dgaydgay.  
\v 28 Kaghuni, wana gɗavagɗa kuni kawadaga nda iʼi ma ɗaŋwaha ghuyə yu.  
\v 29 Manda ya payana Da ɗa ta vla ga mghamani ŋa ɗa ya, manda tsaya ta payaghunata iʼi guli ta kaghuni.  
\v 30 Ŋa nzata ghuni ka zay nda say ma ga mghama ɗa, ŋa nzanzafta ghuni ta dughurukwa má mgham mgham, ŋa tsay ghuni ta guma ta ghəŋa mndəra la Israʼila ghwaŋpɗə his.» 
\s1 Mnay Yesu ta krughuva Simuŋ Piyer 
\r Mat 26:31-35, Mak 14:27-31, Yuh 13:36-38 
\p  
\v 31 «Simuŋ! Simuŋ! Nda sna ka ra? ɗawafɗawa halaway ta mbraku ŋa ktsiɗa kaghuni manda hya ma dzelela\f + \fr 22:31 \ft Ngha ta Lukwa 3:17.\f*.  
\v 32 Tsaw magamaga yu ta duʼa ta ghəŋa gha, kada kwala zlghay nda ŋuɗufa gha htuta ɗekɗek. Baɗu vragaghuta gha da iʼi ya, ka mba ka ta zwanama gha,» ka Yesu.  
\v 33 «Mghama ɗa, dər dzaʼa tsamta ma gamak lu ta kagha, dər dzaʼa dzata nda dza lu ta kagha, nda fa vgha iʼi ŋa dzaʼa mista gha,» ka Piyer nda tsi.  
\v 34 «Piyer! ka yu ta mnaghata ná, makɗaku vazak ka wahata gitaʼuna ná, hkən səla dzaʼa mnata ka kazlay: Sna a yu ta na mndu na wu kəʼa,» ka Yesu. 
\s1 Payavawa paya ŋa lmay 
\p  
\v 35 Kaʼa nda həŋ guli mantsa: «Ma fitika ghwanaghata ɗa ta kaghuni da vəl diʼiŋ da mna gwaɗa, kul haɗ tsedi, kul haɗ zlibi, kul haɗ ɓaɓah ya kay ní, mamu skwi pɗa kuni ra?» kaʼa. «Haɗ wa,» ka həŋ zlghanaftá wi.  
\v 36 «Ndana tama, ka mamu tseda mndu, ka klafta tsi, ka mamu zliba mndu, ka klafta tsi guli, ka haɗ kafay da mndu wu katsi, ka skwapta tsi ta lguta huɗani ŋa skwata.  
\v 37 Ka yu ta mnaghunata ná, nana gwaɗa Lazglafta ta mnay kazlay: Tekw tsatsi mataba gwal pslatá mnduha\f + \fr 22:37 \ft Ngha ta Isaya 53:12.\f* kəʼa ya, ka nza tsi ta ghəŋa iʼi manda tsa. Ndanana, wana tsa skwi mnaf lu ta iʼi ya dzaʼa magaku,» kaʼa.  
\v 38 «Mghama ɗa, wana kafayha his,» ka həŋ. «Prək tsa tsa,» ka Yesu nda həŋ. 
\s1 Magay Yesu ta duʼa 
\r Mat 26:36-46, Mak 14:32-42 
\p  
\v 39 Ka sliʼaftá Yesu ka sabi, ka laghwi ta ghwá zaytuŋ manda ya snu tsi ta magay, ka laghu duhwalhani mistani guli.  
\v 40 Manda ɓhadaghatani da tsa vli ya, «magawamaga ta duʼa kada kwala kuni ta zləmbuta dzəghaghunar skwi,» kaʼa nda həŋ.  
\v 41 Ka tsaghutá tsi ta vgha ta vata həŋ ka zaptá mtak prək ka mtaka wuɗadaptá pala. Ka tsəlɓatá tsi ka maga duʼa.  
\v 42 «Da! Ka má ta kumay ka, klaghukla ta na ghuya ɗaŋwa na ta ghəŋa ɗa! Tsaw yaha da nzakw manda ya ta kumə iʼi, ka nza tsi manda ya ta kumə kagha,» kaʼa. [  
\v 43 Ka gi saha duhwalha Lazglafta daga ta luwa da vlaŋtá mbraku.  
\v 44 Ma tsa tɗata ŋuɗufani ka ghuyay ya, ka ŋavatá tsi ka maga duʼa, ka nuta visani manda palaka us, ka taɗaku ta haɗik.] 
\p  
\v 45 Manda kɗakwani ta maga duʼa, ka sliʼaftá tsi ka lagha slanaghatá duhwalhani ta hani kabga nda gurɗa ŋuɗufa taŋ katakata.  
\v 46 «Kabgawu ta kəl kuni ka hani na? Sliʼafwasliʼa, magawamaga ta duʼa kada kwala kuni ta zləmbuta dzəghaghunar skwi,» kaʼa nda həŋ. 
\s1 Ksaftá Yesu 
\r Mat 26:47-56, Mak 14:43-50, Yuh 18:3-11 
\p  
\v 47 Tata tsa gwaɗa ya Yesu, nda sliʼadaghata mnduha vlunduɗ slanaghata. Tsa mndu ta hgə lu ka Zudas tekw mataba duhwalha ghwaŋpɗə his ya kay ta kəma taŋ. Ka lagha tsi tavata Yesu da brusay.  
\v 48 «Ari Zudas! Nda ma brusay dzaʼa vlata ka ta Zwaŋa mndu ra?» ka Yesu nda tsi.  
\v 49 Nghay tsa gwal kawadaga nda Yesu ya ta skwi dzaʼa magaku ná, ka həŋ mantsa: «Mghama ɗa! Ka tsa ŋni ta həŋ nda kafay ra?» ka həŋ.  
\v 50 Ka gi tsanamtá sani mataba taŋ ta kwalva mali ta ghəŋa gwal dra skwi ŋa Lazglafta, ka tsaghutá sləməŋa zeghwani.  
\v 51 «Zlaŋwazla prək tsa!» ka Yesu nda həŋ. Ka ksaŋtá tsi ta sləməŋa tsa mndu ya, ka mbanafta. 
\p  
\v 52 Ka Yesu nda tsa la mali ta ghəŋa gwal dra skwi ŋa Lazglafta, nda la mali ta ghəŋa gwal ngha həga Lazglafta, nda la galata mndu ta sliʼadaghata da ksay ya mantsa: «Nya kəl kuni ka sliʼakta nda kafay nda kafay, nda sarak nda sarak na, gənda yu ra?  
\v 53 Inda fitik yu si kawadaga nda kaghuni ma həga Lazglafta, zbaŋ a kuni ta ksaftá iʼi wu, ŋa ghuni nda mghama na grusl ná, na fitik na gita tama,» kaʼa nda həŋ. 
\s1 Hkən səla Piyer ta mnay sna a yu ta na mndu na wu kəʼa 
\r Mat 26:57-58,69-75, Mak 14:53-54,66-72, Yuh 18:12-18,25-27 
\p  
\v 54 Tahula ksafta taŋ ta Yesu, ka klaghatá həŋ da həga ga mali ta ghəŋa gwal dra skwi ŋa Lazglafta. Ka sliʼi Piyer tahula taŋ tahula taŋ.  
\v 55 Vanagha va lu ta vu ma takataka daɓa həga, ka lagha Piyer nzata ka slinay mataba gwal ta nzaku ta slinayslinay. 
\p  
\v 56 Kəʼa ka sana kwalva ka marakw ná, ta nzaku Piyer ka slina vu, ka faftá tsi ta iri tida ka vitsay. «Si kawadaga na mndu na guli nda tsa mndu ya,» kaʼa.  
\v 57 «Makwana, sna a yu ta tsa mndu ya wu,» ka Piyer ka waɗay.  
\v 58 Ɓats nzɗa, ka nghaŋtá sana mndu guli ta Piyer. «Tekw kagha mataba taŋ tani,» kaʼa nda tsi. «Gra! Nu gwaɗa gha nda iʼi tagha,» ka Piyer.  
\v 59 Va rɓats nzɗa tahula tsa guli, «kahwathwata kawadaga na mndu na nda tsi, mnda la Galili ya,» ka sana mndu nda tsi nda mbraku nda mbraku.  
\v 60 «Sna a yu ta na skwi ta kumə kagha ta mnay na gra wu,» ka Piyer. Tata tsa gwaɗa ya Piyer, ma va tsa fitik ya, ka wahatá vazak.  
\v 61 Ka mbəɗavatá Mgham Yesu nghagapta ka Piyer ma kuma. Ka havaktá Piyer ta gwaɗa mnana Yesu kazlay: Makɗaku vazak wahata gita u nana, hkən səla dzaʼa waɗata ka kazlay: Sana a yu ta na mndu na wu kəʼa nda iʼi kəʼa ya.  
\v 62 Ka saghu Piyer dzibil ka laghu hərɓa taw. 
\s1 Dzay mnduha ta Yesu ka rarazay 
\r Mat 26:67-68, Mak 14:65 
\p  
\v 63 Mbaɗa tsa mnduha ta ŋanatá Yesu ya ka gagay, ka dəŋzlay.  
\v 64 Ka hbanamtá həŋ ta patak ma kuma. «Tsatsaf tsatsa ta mndu ta dəŋzlughusta,» ka həŋ ka ɗaway da tsi.  
\v 65 Ka vavazə həŋ ta rutsak tida ka rarazay. 
\s1 Yesu ta kəma guma 
\r Mat 26:59-66, Mak 14:55-64, Yuh 18:19-24 
\p  
\v 66 Tsaɗakwa vli, ka tskavatá la galata mnduha mataba la Yahuda, nda mali ta ghəŋa gwal dra skwi ŋa Lazglafta, nda gwal tagha zlahu ŋa mnduha, ka klaghatá həŋ ta Yesu da vla tsa guma taŋ.  
\v 67 Ka həŋ mantsa: «Kagha Kristi ra? Mnaŋnaŋ mna,» ka həŋ. Ka Yesu mantsa: «Dər ki mnaghunata yu, zlghəta a kuni wa.  
\v 68 Dər ki ɗawaghunata yu, tsuʼuta a kuni ta wani wa.  
\v 69 Daga ndanana, dzaʼa nzanza Zwaŋa mndu nda ga zeghwa Lazglafta nda mbra.» Ka Yesu zlghanaftawani ta həŋ.  
\v 70 «Zwaŋa Lazglafta kagha nda yeya tama rke?» ka həŋ hlaftá wi. «Manda tsa nzakwani manda ya mna kuni,» kaʼa nda həŋ.  
\v 71 «Mndəra wati gwaɗa tata zbəgəlta mu, ya wya mnamamna vərɗa tsatsi nda wubisimani, nda sna sləməŋa amu?» ka həŋ. 
\c 23  
\s1 Yesu ta kəma Pilatus 
\r Mat 27:1-2,11-14, Mak 15:1-5, Yuh 18:28-38 
\p  
\v 1 Ka sliʼaftá həŋ demdem, ka klaghatá Yesu da Pilat ta nzakway ka ŋumna.  
\v 2 «Wana na mndu na, slanagha ŋni ta hwazlaɓa mnduha ŋni. Ma plə kuni ta dzumna ŋa mgham Sezar, iʼi Kristi ta nzakway ka mgham, kaʼa,» ka həŋ ka vaza rutsak tida.  
\v 3 Ka Pilat mantsa: «Kagha mghama la Yahuda ra?» kaʼa ɗawaŋta da tsi. «Manda tsa mna ka ya nzakwani,» ka Yesu zlghanaftá wani.  
\v 4 Ka Pilat mantsa: «Ksaf a iʼi ta skwi prək ka tsanaghata ɗa ta guma ta na mndu na wu,» kaʼa nda tsa la mali ta ghəŋa gwal dra skwi ŋa Lazglafta, nda ya nda tsa dəmga ya.  
\v 5 «Ta hwazlaɓa mndu na mndu na nda skwi ta taghə tsi. Wa a zlrafta tsi ta haɗika Galili, ka raganaptá inda haɗika Zudiya, ha ka sagha da hadna,» ka həŋ ndiʼata ka mnay.  
\v 6 «La Galili na mndu na ra?» Ka Pilat ɗawaŋta snər tsi ta kulaŋtá Galili.  
\v 7 Snaŋta Pilat kazlay: Sliʼaf ma luwa ta gə Hiridus ta mgham na Yesu kəʼa, ka vriŋtá tsi ta Yesu da mgham Hiridus, kabga ma luwa Ursalima Hiridus ma tsa fitik ya. 
\s1 Yesu ta kəma Hiridus Aŋtipas 
\p  
\v 8 Manda vradanaghatá, ka rfu Hiridus ta rfu nghər tsi ta Yesu, kabga nda kɗa fitika zbayni ta nghaŋta, ta ghəŋa skwiha ta snə tsi ta mnay tida. Dzaʼa nghaŋngha yu ta maga sana mazəmzəm suʼu na, kaʼa sizlay.  
\v 9 Ka va ɗaɗawu tsi ta skwiha kavghakavgha da Yesu. Sew haɗ sana skwi zlghanaf tsi ta wani wa.  
\v 10 Hada la mali ta ghəŋa gwal dra skwi ŋa Lazglafta nda gwal tagha zlahu ŋa mnduha. Ka va ŋavatá həŋ ka vaza rutsak tida.  
\v 11 Mbaɗa i Hiridus nda sludzihani ka dulay, ka gagay. Ka suɗanavatá həŋ ta lgut káka nda ɗinakwani, ka vriŋta da Pilat ta nzakway ka ŋumna.  
\v 12 Daga baɗu tsa, ksatá gra i Pilat nda Hiridus tsa kabga si manda la ghuma nzakwa taŋ. 
\s1 Habaftá Yesu ŋa dzata 
\r Mat 27:15-26, Mak 15:6-15, Yuh 18:39—19:16 
\p  
\v 13 Manda tskanata Pilat ta la mali ta ghəŋa gwal dra skwi ŋa Lazglafta nda gwal tsa guma nda dəmga tani, kaʼa nda həŋ mantsa:  
\v 14 «“Wana na mndu na ta hwazlaɓa mnduha,” ka kuni klakta da iʼi, ka ɗawaŋtá yu da tsi ta kəma ghuni, haɗ skwi dər turtuk mataba tsa skwiha ta mnə kaghuni tida ya ksaf yu da tsi wa.  
\v 15 Ksaf a Hiridus guli ta sana skwi da tsi wu, kəl tsi ka vraganaghata da amu. Wana guli haɗ sana skwi maga na mndu na ta nzakway prək ka dzata wa.  
\v 16 Wana yu dzaʼa sləvapta nda krupi ŋa zliŋta ɗa,» kaʼa. [  
\v 17 Tsaw inda skala Pak ya ná, ta zliniszla tkweʼ ta vuʼa turtuk ma gamak ta həŋ.]  
\v 18 Ka həŋ mantsa: «Dzadza ta na mndu na ka zliŋnista ka ta Barabas,» ka həŋ hlaftá wi demdem ka skwa turtuk.  
\v 19 Tsaw tsa Barabas ya, tsamtsa lu ma gamak kabga vəl dzatá mndu ma sliʼavafta hwazlaɓaku nda ŋumna.  
\v 20 Ta kumay Pilat má ta zliŋtá Yesu, ka gwaɗgəlganatá tsi ta həŋ.  
\v 21 Ka həŋ mantsa: «Zləŋafzləŋa ta udzu! Zləŋafzləŋa ta udzu!» ka həŋ hlaftawi.  
\v 22 Ka Pilat nda həŋ ka mahkən mantsa: «Nu va na ghwaɗaka skwi na maga tsi na? Ya wana slanagha a iʼi ta dmaku maga tsi prək ka dzata wa. Ala, wana yu dzaʼa slvapta nda krupi, ŋa zliŋta ɗa,» kaʼa.  
\v 23 «Zləŋaftá Yesu ta udzu,» ka həŋ va sganaghatá hlawi. Ka ŋraptá tsa hlawa taŋ ya ta Pilatus.  
\v 24 Ka maganatá Pilat ta həŋ ta tsa skwi kumaŋ həŋ ya.  
\v 25 Ka zliŋtá tsi ta tsa mndu si tsam lu ma gamak ta ghəŋa vəl dzatá mndu ma hwazlaɓaku nda ŋumna, ta ɗawu həŋ ya. Ka vlaŋtá tsi ta həŋ ta Yesu manda ya kumaŋ həŋ. 
\s1 Kla Yesu ŋa dzata 
\r Mat 27:32-44, Mak 15:21-32, Yuh 19:17-27 
\p  
\v 26 Ta klayklay həŋ ta Yesu ka guyatá həŋ nda Simuŋ mnda la Sireŋ ta vrakta ma vwah. Ka ŋanatá həŋ, ka fanaghatá tsa udza zləŋay ya ŋa klayni mista Yesu.  
\v 27 Ka sliʼi mnduha rutututa mistani, ta dzaʼa miʼaha nda taw ka ŋaɗa ghəŋ guli.  
\v 28 Ka mbəɗavatá Yesu tvə tsa miʼaha ya, kaʼa nda həŋ mantsa: «Ma taw kuni ta iʼi kwagha Ursalima, tawawa tawa ta ghəŋa ghuni nda zwana ghuni.  
\v 29 Wya dzaʼa saghasa fitik dzaʼa kəl lu ka mnay kazlay: Rfu da gwal ka dzəghəŋ, kul tatá mndər, kul saŋtá zwaŋ ta uʼa taŋ kəʼa.  
\v 30 “Zlagawazla ta ghəŋa aŋni,” ka mnduha dzaʼazlay nda ghwáha, “bukwaŋnawa bukwa,” ka həŋ dzaʼazlay nda kuɗuŋurha!  
\v 31 Ka si manda nana maganata lu ta udza mkwenek ya ní, kighkigh dzaʼa slanaghata tsi ta ghwalatá udzu?» kaʼa. 
\p  
\v 32 Mamu sanlaha ma ghwaɗaka mndu his guli ta hlu lu ŋa dzaʼa pslatá həŋ kawadaga nda Yesu. 
\s1 Dalaftá Yesu ta udza zləŋay 
\p  
\v 33 Ɓhadaghata taŋ da tsa vli ta hgə lu ka «vla ghudzifa ghəŋ» ya, ka zləŋaftá həŋ hada, kawadaga nda tsa ghwaɗaka mnduha his ya kay. Pal sani nda ga zeghwani, pal sani nda ga zlaɓani.  
\v 34 Ka Yesu mantsa: «Da! planapla ta dmakwa taŋ, kabga sna a həŋ ta skwi ta magə həŋ wu,» kaʼa. Ka vzə həŋ ta vindima ŋa daguvustá lguthani.  
\v 35 Ka nzatá mnduha hada ka nghay. «Mbambanaf a tsi ta sanlaha kay ra? Ka si Kristi zbatá ŋa Lazglafta tsi katək ya ní, ka mbanafmba tsi ta ghəŋani tama ɓa?» ka gwal dagaladagala ta ghəŋa la Yahuda ka ghuɓasa Yesu.  
\v 36 Ka kladaghatá la sludzi guli ta imi masmasa ka vlay ŋani, ka ghuɓasu həŋ.  
\v 37 «Ka mghama la Yahuda ka katsi, mbanafmba ta ghəŋa gha, ka ghəŋa gha,» ka həŋ.  
\v 38 «Nana na mghama la Yahuda,» ka lu vindafta skwi ka fagata nda ta ghəŋani. 
\p  
\v 39 «Kristi a kagha kay ra? mbanafmba ta ghəŋa gha ka ghəŋa gha, ka mbaŋnafta ka,» ka sani ma tsa ghwaɗaka mnduha zlaŋaf lu ya, ka razay.  
\v 40 Ka sani dvanaghata mantsa: «Wana kagha ta ghuyay ghuyay manda tsatsi, zləŋa a kagha ta Lazglafta ra?  
\v 41 Ŋa u ná, rakwani tsaʼuwaghatá guma, kabga nisəla slna u maga u ŋu u ta mutsafta. Tsatsi, haɗ skwi ga tsi wu,» kaʼa.  
\v 42 Kaʼa ta hula tsa guli mantsa: «Ka havapta ka ka iʼi baɗu saghar ka da ga mgham,» kaʼa nda Yesu.  
\v 43 Ka Yesu mantsa: «Kahwathwata ka yu ta mnaghata na, gita u na dzaʼa kawadaga ka nda iʼi ma luwa ɗa,» kaʼa. 
\s1 Saba hafu ma Yesu 
\r Mat 27:45-56, Mak 15:33-41, Yuh 19:28-30 
\p  
\v 44-45 Ɗək fitik ma ghəŋ, ka haftá skwi ta wa ira fitik, ka nutá vli ka grum ta inda tsa haɗik ya, ha ka lagha ta fitik hawu. Ka tavaptá tsa zlala tamə lu ma həga Lazglafta ya tsəraʼ ma takataka.  
\v 46 Ka Yesu mantsa: «Da! Ma dzva gha ta vlaghata yu ta hafa ɗa\f + \fr 23:46 \ft Ngha ta Zabura 31:6.\f*,» kaʼa wahata nda lwi dagala. Tahula mnatani ta tsa gwaɗa ya, ka sabi hafu mida.  
\v 47 «Kahwathwata si ŋərma mndu na mndu na,» ka mghama sludzi la Ruma nghər tsi ta tsa skwi ta magata ya, ka zləzlvu tsi ta Lazglafta.  
\v 48 Tahula nghaŋta taŋ ta tsa skwi ta magata ya, ka vraghutá inda tsa gwal si ta lagha nghay ya nda wuwuslika dzvu.  
\v 49 Ka nzaktá inda graha Yesu, nda tsa miʼaha ta safi mistani daga ma Galili ya, ka ngha tsa skwi ta magaku ya. 
\s1 Paɗamta Yusufu ta Yesu 
\r Mat 27:57-61, Mak 15:42-47, Yuh 19:38-42 
\p  
\v 50-51 Mamu sana ŋərma mndu tɗukwa nzakwani, ta hgə lu ka Yusufu. Mnda la Arimate ya, sana luwa ta nzakway ta haɗika la Yahuda. Ta kzlaykzlay tsatsi ta sagha fitika ga mghama Lazglafta. Tekw tsatsi mataba gwal dagaladagala ta vla hiɗaku. Tsuʼaf a tsatsi ta tsa skwi tsiŋ lu ta ghəŋani ma guma ŋa magay, ka magata lu ya wa.  
\v 52 Ka sliʼaftá tsa mndu ya ka lagha da Pilat ta nzakway ka ŋumna da ɗawaftá tvi ŋa dzaʼa kla mbla Yesu.  
\v 53 Ka laghu tsi klagatá mbla Yesu ta udza zləŋay, ka mbsamtá tsi ma wupay, ka laghu tsi famta ma kulu huhrap lu ma kluluh ta kul famtá lu ta mbli mida karaku.  
\v 54 Baɗu luma madagala tsa fitik ya, ta ghwaŋ a lu ka lami da Sabat wa. 
\p  
\v 55 Ka sliʼaftá tsa miʼaha si ta safi mista Yesu daga ma Galili ya mista Yusufu. Ka nghanatá həŋ ta vla tsa kulu ya, nda ya ka lu hananamtá Yesu mida.  
\v 56 Ka vraghatá həŋ da luwa. Ka payaftá həŋ ta rɗi nda urdi ŋa masay ta mbla Yesu. Ka nzaptá həŋ baɗu Sabat manda ya ta mnə zlahu. 
\c 24  
\s1 Sliʼagapta Yesu ma kulu 
\r Mat 28:1-10, Mak 16:1-8, Yuh 20:1-10 
\p  
\v 1 Wrək tgha gasərɗək baɗu dəmas, ka klaftá tsa miʼaha ya ta tsa rɗi nda urdi payaf həŋ ya kay, ka sliʼafta ka laghwi ta kulu.  
\v 2 Kəʼa ká həŋ ná, taŋwalaghutaŋwala lu ta tsa klam kəl lu ka huŋta ya.  
\v 3 Ka lami həŋ dida, ngha a həŋ ta mbla Mgham Yesu mida wa.  
\v 4 Triɗ, traptra həŋ ta skwi ŋa ndanay. Gi ka zlagaptá duhwalha Lazglafta his ta kəma taŋ nda suɗatá lgut ta wuɗaku tilil ta vgha taŋ.  
\v 5 Ka ksaftá zləŋ ta həŋ katakata, ka dzadzatá həŋ ta ghəŋa taŋ nda ta haɗik. Ka tsa duhwalha Lazglafta ya nda həŋ mantsa: «Ta zbə ŋaw kuni ta mndu ndiri mataba gwal nda rwa na?  
\v 6 Ta haɗ hadna wa, sliʼapsliʼa tsatsi nda hafu. Havakwahava ta skwi mnaghuna tsi ma fitika nzakwani ta ma Galili.  
\v 7 Kaʼa mnata na: “Nda nza tkweʼ ka klaftá Zwaŋa mndu ka fanamtá gwal dmaku ma dzvu, ŋa dzata ta udza zləŋay, ŋa sliʼagaptani nda hafu ma mtaku baɗu mahkəna fitik kəʼa ya.”» 
\p  
\v 8 Ka havaktá tsa miʼaha ya ta skwi ya si mnana Yesu ta həŋ.  
\v 9 Sliʼafta taŋ ta kulu, ka laghu həŋ da rusanaftá inda tsa skwiha ya ta tsa duhwalha ghwaŋpɗə ndeŋ ya nda pɗakwa sanlaha.  
\v 10 Tsa miʼaha ta mna tsa gwaɗa ya ŋa gwal ghunay ya ná, i Mari makwata Magdala, nda Yuwana, nda Mari mani ma Yakubu, nda sanlaha ma miʼaha ta dzaʼa mista taŋ ya həŋ.  
\v 11 Ta nghə ka tsaɓaku həŋ ta tsa gwaɗa ya, zlghaf a həŋ ta gwaɗa tsa miʼaha ya wa.  
\v 12 Piyer ya tani, sliʼaftá tsatsi nda hwaya ka laghwi ta kulu, ka ɓukwadatá tsi, kəʼa kəʼa ná, wupay yeya nghaŋ tsi ŋufuk ta haɗik, ka vraghatá tsi dzaghani nda ndərmima tsa skwi ta magaku ya. 
\s1 Yesu ta tva dzaʼa da luwa Imayus 
\r Mak 16:12-13 
\p  
\v 13 Baɗu va tsa fitik ya, ka sliʼaftá sana duhwalha his, ka dzaʼa da sani luwa ta hgə lu ka Imayus. Ta magay meli ghwaŋpɗə ndeŋ matakataka taŋ nda luwa Ursalima.  
\v 14 Ka dzaʼa həŋ nda ghwa yiva ta ghəŋa skwi ta maguta.  
\v 15 Tata dzaʼa nda ghwa yiva ta ghəŋa tsa skwi ta maguta ya həŋ, ka ksaftá Yesu ta həŋ ka mbaɗa kawadaga nda həŋ.  
\v 16 Ka hanaftá skwi ta iri ta həŋ, tsəmaf a həŋ wa.  
\v 17 Ka Yesu mantsa: «Ta ghəŋa wu ta dzaʼa kuni nda ghwa yiva na?» kaʼa nda həŋ. Gagərdzək sladaslada həŋ, ka nzata sasgama.  
\v 18 Ka sani mataba taŋ ta hgə lu ka Kliyupas nda tsi mantsa: «Si laghu diga kagha ta magaku skwi ma Ursalima ma na fitik na na?» kaʼa. Ka Yesu mantsa: «Nya ta magaku na?» kaʼa nda həŋ.  
\v 19 Ka həŋ nda tsi mantsa: «Sna a ka ta skwi ta maguta nda Yesu mnda la Nazaret ta nzakway ka anabi dagala, nda sgit ma gwaɗani, ta magata skwa mandərmimi ta kəma Lazglafta nda ya ta kəma inda mnduha,  
\v 20 klaf la mali ta ghəŋa gwal dra skwi ŋa Lazglafta nda gwal tsamatá guma, ka vlatá həŋ ŋa dzata, ka zləŋaftá həŋ ta udza zləŋay ra?  
\v 21 Tsatsi dzaʼa mbanaftá la Israʼila ka ŋani sizlay, kulam nda tsa, hkən gita manda luta tsa skwiha ya.  
\v 22 Aŋ mndani, ta ndərmimi nda ndərmima ŋni ta gwaɗa sana miʼaha mataba ŋni ta sliʼafta wrək tgha, ka laghu ta kulu.  
\v 23 Ta lagha həŋ, slanagha a həŋ ta mblani wu, ka vraktá həŋ da mnay: “Maravamara duhwalha Lazglafta ta wa ira ŋni, ka mnə həŋ ŋaŋni kazlay: Sliʼafsliʼa nda hafu kəʼa.”  
\v 24 Ka sliʼaftá sanlaha mataba ŋni guli ka laghu ta kulu, ka slanaghatá həŋ ta tsa skwi ya manda va tsa mnə tsa miʼaha ya. Tsatsi, ngha a həŋ wu,» kaʼa.  
\v 25 Ka Yesu nda həŋ mantsa: «Mnduha kul haɗ mahizl ma ghəŋa taŋ, ta daramay nda darama ta zlgha inda skwi mna la anabi!  
\v 26 Nza a tkweʼ ka ghuyay Kristi ta tsa ɗaŋwaha ya makɗaku tsi ka lami da glakwani ra?» kaʼa nda həŋ.  
\v 27 Ka zlraftá Yesu ta rusa gwaɗa ta ghəŋani manda ya mna i Musa nda inda la anabi ma deftera Lazglafta. 
\p  
\v 28 Ndusadaghata taŋ nda tsa luwa ta dzaʼa həŋ ya, mbaɗa Yesu ka kɗa mbaɗa manda mndu ta kuma dzaʼa da vla diʼiŋ.  
\v 29 «Nawanawa, nzanza kawadaga nda aŋni, nda hləma fitik, ndusa rviɗik,» ka həŋ nzafta tida, ka ŋanata, ka lamə tsi da həga ka nzata kawadaga nda həŋ.  
\v 30 Ta zə tsi ta skwa zay kawadaga nda həŋ, ka klaftá tsi ta buradi, ka rfanaghatá Lazglafta, ka ɓlanaptá tsi\f + \fr 24:30 \ft Ngha ta Lukwa 22:19.\f*, ka valaŋtá tsi ta həŋ.  
\v 31 Nziɗiɗ, tsalatsala ira taŋ ka tsəmaftá həŋ, gi lay nghəgla a həŋ tavata həŋ wa.  
\v 32 «Burburbur a ŋuɗufa u ma fitika mnayni ta gwaɗa ta rusu tsi ta skwi ma deftera Lazglafta ŋa u ta tvi kay ra?» ka həŋ mataba taŋ. 
\p  
\v 33 Tahula tsa, gi ka sliʼaftá həŋ ka vraghuta da Ursalima. Ɓhadaghata taŋ, ka slanaghatá həŋ ta tskata vgha tsa duhwalha ghwaŋpɗə ndeŋ ya, kawadaga nda gwal si ta dzaʼa mista taŋ,  
\v 34 ta mnaymnay kazlay: Kahwathwata sliʼagapsliʼa Mgham Yesu nda hafu. Nda ngha Piyer kəʼa.  
\v 35 Ka rusu tsahaya guli ta skwi ta maguta ta tvi nda ya ka həŋ tsəmaftá Yesu, ma fitika ɓalanaptani ta buradi. 
\s1 Maravata Yesu da duhwalhani 
\r Mat 28:16-20, Mak 16:14-18, Yuh 20:19-23, Slg 1:6-8 
\p  
\v 36 Tata rusa tsa gwaɗa ya həŋ, ka gi maravata vərɗaka Yesu mataba taŋ, kaʼa mantsa: «Ka vlaghunavla Lazglafta ta zɗaku» kaʼa ganaghatá zgu ta həŋ.  
\v 37 Ka ksaftá tsi ta həŋ ka zləŋ, ka ghudzaku həŋ katakata, ba glamglam ya ka həŋ sizlay.  
\v 38 Ka Yesu nda həŋ mantsa: «Nya ta ghudza kaghuni na? Nya ta kəl kuni ka dga ghəŋ?  
\v 39 Nghawangha ta dzvuha ɗa nda səlaha ɗa ɓa, va tsa iʼi yeya. Ksihawaksa, ka vitsiɗivata kuni. Haɗ sluʼuvgha nda ghudzif ma glamglam manda tsa ta ndanu kaghuni ta ghəŋa iʼi ya wu,» kaʼa.  
\v 40 Ta mnə tsi ta tsaya ná, ta marə tsi ta dzvuhani nda səlahani ŋa taŋ.  
\v 41 Ta graf a həŋ karaku wu, ta rfu həŋ katakata ka ndərmimay. Ka Yesu mantsa: «Mamu skwa zay da kaghuni hadna ra?» kaʼa nda həŋ.  
\v 42 Ka vlaŋtá həŋ ta sulatá klipi kiʼa.  
\v 43 Ka zlghaftá tsi ka zay ta wa ira taŋ. 
\p  
\v 44 Kaʼa nda həŋ mantsa: «Wana na skwi si ta mnə yu ŋa ghuni ma fitika nzakwa ɗa kawadaga nda kaghuni kazlay: “Inda skwi ya vindaf lu ta ghəŋa iʼi ma deftera Musa nda ya ma deftera la anabi, nda ya ma Zabura ná, dzaʼa magaku kəʼa ya kay,”» kaʼa nda həŋ.  
\v 45 Ka gunanaŋtá tsi ta mahizl ta həŋ ŋa snaŋtá skwi vindaf lu ma gwaɗa Lazglafta.  
\v 46 Kaʼa nda həŋ guli mantsa: «Wya ka lu vindafta: Dzaʼa ghuyay Kristi ta ɗaŋwa, ŋa sliʼagaptani ma mtaku nda hafu baɗu mahkən.  
\v 47 Dzaʼa mnay lu tkweʼ nda hgani ŋa inda mndəra mnduha ka mbəɗanafta həŋ ta nzakwa taŋ, ŋa planata Lazglafta ta dmakwa taŋ. Tiŋəl ma luwa Ursalima dzaʼa zlrafta lu ta mnay.  
\v 48 Kaghuni ta nzakway ka masləmtsəka tsa skwiha ya kəʼa ya.  
\v 49 Wya yu dzaʼa ghungaghunatá tsa skwi taghunaf Da ɗa ta imi ta sləməŋ ya. Kaghuni, ka nzata kuni ma huɗa luwa ha ka saha mbraku daga ta luwa da mbraghunafta,» kaʼa nda həŋ. 
\s1 Sliʼa Yesu ka zlaŋtá duhwalhani 
\r Mak 16:19-20, Slg 1:9-11 
\p  
\v 50 Ka hlaftá Yesu ta həŋ ma huɗa luwa, ka laghu həŋ nda tvə luwa Betani. Ɓhadaghata taŋ da hada, ka kapaftá tsi ta dzvu ka tfanaghatawi ta həŋ.  
\v 51 Tata tfaytfay ta wi ta ghəŋa taŋ, ka dgaghutá tsi ta vgha nda həŋ, ka klaghatá lu ta luwa.  
\v 52 Hahəŋ, manda kɗakwa taŋ ta tsəlɓanatá tsəlɓu, ka vraghatá həŋ da Ursalima nda rfu katakata.  
\v 53 Ka gɗatá həŋ ta lagha da nzaku ma həga Lazglafta ka zləzlvay.