\id 1TH - Kombio-Wampukuamp \h 1 Tesalonaika \toc1 1 Tesalonaika \toc2 1 Tesalonaika \toc3 1 Tesalonaika \mt1 1 Tesalonaika \c 1 \p \v 1 Antarko wielekekn Pol, antempel Sailas nti Timoti, an apul wupm keielel ka nakimp yipm mamuntoump antelel, ementitmuaken Wulapm Weinkel ka ar yemp suknel Tesalonaikael, yipm ka ar onto Waiek Ekeipmel antemp Sepmel Antelel Jisas Krais. An ka aiyimp Wulapm Weink nako kil wonempyupulp yipm nako kil yok yipm yapmonemp niluknunel. \s1 Pol Nak Tukuaremp Wulapm Weink Apulp Nti Tesalonaika, Ka Nti Yapmonemp Mintenkel \p \v 2-3 Aninkanink an antemp Wulapm Weink nak sankel, ka an nak tukuarempil apulp yipm. Yipm ka ar nkis sankminamp sepmel apulp yipm ka akei Wulapm Weink nkael. Yapmonemp aiyipmel ka mpuaimpuai apulpil sitel. Yipmarko ka akei ontonipuknel nkrawomp ntiarko, et yipm ka ntinkiliemp ka apul niokn Wulapm Weinkelel. Yapmonemp aiyipmel ka mintenk ampulp Krais, et yipm niampepm itneipil nako kil yupul yipm sepmel. Ka weink apulp yipm ka etn mintenk apulp wankepm mimiel ka napir yipmel. \v 4 An aser ntinkirai, yipm ka ementitmuaken Wulapm Weinkel, ka apulp kil ankil ka yuwak yipmel. Sopilelel ka an apiser kil ka upuikn apulp yipm yatip. \v 5 Kumpueikel an ka nakimp yipm apulp sank sepmel Kraisel, sank keielel ka ninink antemp salpiknin Wulapm Weinkel. Ka Pirpm Sepmel Wulapm Weinkel apul yipm na ser aipopelel, sank keielel ka sank milinel. \p An ka antemp yipm arel, yipm ka ntinkirai apulp minamp antelel ka an nkisel. \v 6 Et kakilpe sankminamp aiyipmel ka etn nuarep anel, ka yipm apul soplekekn ka an apulel. Yipm ka ar nkis sop Sepmel Antelel Krais ka tikiremp anel. Nti omoule ka ok yipm wankepm mitinkel silep sank sepmel kilelel, aser yipm ka mpuaimpuai nkamp sank kilelel aimp apmoi yapmonemp aiyipmel. Yapmonemp mpuaimpuaiel sopilelel ka Pirpm Wulapm Weinkel ankil ok yipm. \v 7 Yipm ka ar ntoka muatiel ka tikiremp nti ntitmuaken Wulapm Weinkel ka ar kitapm Mesadoniael antempel Akaiael. Kona ntiarko ser sankminamp sepmel aiyipmelel, et nti ko yupul nsop yipm. \v 8 Aser karokn nti sit ka eipm aser sankminamp aiyipmel ka yipm ar nkisel. Karokn. Ka nuarep wutu ka alnkain sukn nakimp nti wampwampel. Nti wampwamp mitinkel ka eipm sank apulp yapmonemp mintenkel aiyipmel, et an karokn na nikimp nti sank lekekn yupulp yipm. Karep nti eipm miniat. \v 9 Nti ankil ka sukueimp an apulp yapmonemp aiyipmel, yipm ka mpuaimpuai apulp an na yentemp yipm nikimp yipm yupulp sank Wulapm Weinkel. Nti nak na yipm karep nisep opmoumpelimp salpiknin kitapmel eikusuknel, et yipm ka nimimpilemp yapmonemp aiyipmel na sop Wulapm Weink sitel, kil ka etetelel, ka ar aninkaninkel. \v 10 Nti naimpil nak na yipm ka ar yukueimp Jisas, ninkilapm Wulapm Weinkel, ka kumpueik wuntuel aser Wulapm Weink naimpil aki kil awemp yemp muanel apmoi et kil ka naimpil nkarpmop. Yipm yukueimpil kona eik yemp ekeipmel Wulapm Weinkel oel nako sempop an, nantip mo yerkomp an, nako yupul an na wamiyimp yapmonemp ntinkiliempel Wulapm Weinkel ko nininkel. \c 2 \s1 Pol Nak Apulp Niokn Ka Kil Apul Ar Tesalonaikael \p \v 1 Mamuntoump antelel nti, kumpueikel an la aser yipmel, niokn Wulapm Weinkel ka an apulp yipmel karokn ar kuserel. Karokn. Yipm ka nkamp ntinkirai ampulp, miepm sepmel ka nakerel. \v 2 Et yipm karokn wonempsukurel apulp ka an ar yemp aiyipmelel, nti omoule mpurel karokn mpuaimpuai apulp Wulapm Weink, et nti ka ok an wankepm sukn mitinkel apulp na ntunkuorp niokn Wulapm Weinkel. Kumpueik ka nti mpurel apulp an soplekekn ar Filipaiel. Nti ka mpuliep an, apul an koret. Aser Wulapm Weink ka ok an yarkup mintenkel ka kil apul an etn mintenk et an la ser yipm nankimp yipm sank sepmel ankilel soplekekn. An karokn kinkiekn apulp nti kana ntunkuorp anel. \v 3-6 Kona an aiyimpukuap yipm na sop aiyapel Wulapm Weinkel, an karokn aimp yapmonemp nkuwepmel na nikimp yipm sank mpulmpulel na ninkai yipmelel. Karokn. Yipm ka ntinkirai, na an karokn wonempalep wuntokn irpm sinsi aiyipmel nako an sempel. An karokn nor wulienk mper ar, ko an semp marknimp ntri muarknar yipm yupulp nako yipm ser an sepm nako yipm mpuaimpuai yupulp anel. Karokn. Wulapm Weink ankil ka aser yapmonemp nilmpniumpuaipm antelel nako yuntunel anel. Kil ankil kako nikimp yipm na setel koretel karokn ar nkuwepm ar yapmonemp antelel, karokn. An karokn apulp na nio na semp an yer niampepm aiyipmel antempel niampepm emelel nako yipm niremp anel. Karokn. An apulp na nio ko semp an yer niampepm Wulapm Weinkel sit, nako kil sit mpuaimpuai yupulp anel. Kil ankil ka aser an akosepm ka kil mper niokn antempel sank sepmel ankilel ka an nakel apmoi onto antelel. \p An ka aposel, ka Krais ankil niuwuwul an etn. Nio nkamp an ntokilelel et kona an upuiknel, an kako nikimp yipm na yok an sinsi irpm na yuwulmp anel. Aser karokn. \v 7 An ka akei yapmonemp sepmel niuluknun antemp yipm sop ka mantiek otniokn ka wakerp nti ninkilapm ankilel waleiel ok nti niumuapm alel. \v 8 Yipm ka loale antelel, upuikn antelel ka apulp yipmel ka suknip. An ka mpuaimpuai yatip ka an nakimp yipm sank sepmel Wulapm Weinkel. Aser an karokn akei sank sitel nakimp yipm. Karokn. An ka ok yipm yapmonemp suknel antelel. \v 9 An karep antemp yipm arel wat sank sepmel Wulapm Weinkel nakimp yipmel, aninkanink an karokn akei yipm nkael et ko yipm yuwulmp anel. An kakorokn yok yipm niokn wankepmel sopilelel. Karokn. Wunomp, awun, erien, niunkurikn, an ka akei onto antelel apul niokn mimampelimp apulp na nkiemp wuntokn na semp miepm irpm antelelel. Et yipm karokn wonempsukurel yapmonemp antelel keielel. \v 10 An antemp yipm arel, an karokn apul yapmonemp koretel lekekn. Sankminamp antelel ka an ar nkisel ka yapelip. Wulapm Weink antemp yipm ntitmuaken ankilel ka aser an soplekekn. An ka omoule ntinkiraiel, an ka aimp yapmonemp sepmel sitel. Emelel kakorokn semp sank koretel mperp an. \v 11-12 Et yipm lekeknlekekn ka ntinkirai apulp sankminamp antelel ka an apulp yipmel. An ka nuarep waiekel ka apulp nti ninkilapm ankilelel. Yipm ka awup ntinkiliemp, aser an ka mintenkitneip yipm, naimpil apulp yipm yapmonemp mpililimp. An ka akiwat yipm nako sankminamp aiyipmel ko yer sepm ntinkirai yer niampepm Wulapm Weinkelel. Ka apulp kil ankil ka wul yipm nako yer onto ankilel yentempil yupul niokn ankilelel. Kil wul yipm nako yipm yentempil semp nio suknel ankilel. \s1 Nti Kristen Ka Ar Onto Wulapm Weinkel Ka Etn Mintenk Arkuos Wankepm \p \v 13 An naimpil nak naremp Wulapm Weink aninkanink apulp yapmonemp yatel aiyipmel. Kumpueik an la aser yipm nakimp yipm apulp sank Wulapm Weinkel, et yipm karokn eik eipmelel nuarep sank kitapmelel. Karokn. Ka yipm eipm waleiel aimp apmoi yapmonemp. Sank kilelel ka ar mintenk apmoi yipm yapmonemp apulp ka yipm aser sank niupukn aipopelel, ka sank suknel Wulapm Weinkelip. Sopilelel yipm ka akei kil nkael. \v 14 Wankepm ka kumpueik ninkemp nti ntitmuaken Wulapm Weinkel ar kitapm antuol Judaelel, keiye naimpil ninkemp yipm soplekekn. Nti omoule entieyarkup antuol mpurel ka apul nti koret, ok nti omoule Jisasel wankepm. Keielel yipm ka soplekekn, nti omoule Judael ka entieyarkup aiyipmel keiye ar kitapm aiyipmelel, nti ka ok yipm wankepm apulp yapmonemp aiyipmel ka antemp Jisas ar mintenkel. \v 15-16 Nti omoule ka kumpueik nak aworp yapmonemp Wulapm Weinkel, nti Juda ka ar nti wuntu. Nti ka ar Sepmel Antelel Jisas wuntu soplekekn. Et nti ka naimpil apul an koret soplekekn nker an naikul yemp aiyipmel nkarpmok. Nti ka naimpil apul sopeiye aninkanink. Wulapm Weink aser ntiel, nti ka antemp nti omoule eikusukn nkisemp wurokn yanker. Aiyapel antelel ka an na yetn nikimp nti omoule krieknel sank Wulapm Weinkelel, ka nti ntumunkuorp. Nti ka apulp na an korokn nikimp nti omoule krieknel sank sepmel kilelel et ko nti nimpilemp yapmonemp na yer onto Wulapm Weinkelel. Nti apul sopilelel, ka tikiremp an yapmonemp koretel antuol ka nkarp suknelimp. Kakilpe yapmonemp Wulapm Weinkel ka ntinkiliemp antemp nti, karep niminkemp nti. \s1 Upuikn Polel Ka Suknip Kil Kana Ser Nti Tesalonaika \p \v 17 Mamuntoump antelel nti, an ka saiyip yipm yatip, nti ka nker an. Keielel an ar la peikel, wien karokn antun an, aser yapmonemp antelel ka nusor apulp yipm. Upuikn antelel apulp an na nimpil ser yipmel ka sukn yatip. Et an ka ntinkiliemp awup ayapel na nimpil ser yipmel. \v 18 Apm Pol, apm ankil ka awup aiyapel ntenktenk na la ser yipmel, aser karokn. Satan ka ntunkuorp an yatip. \v 19-20 An apulp na nimpil ser yipmel, apulp yipm ankil ka weink yapmonemp mpuaimpuaiel antelelel. An kako nitip yipm yatip kona antarko yetn niampepm Jisasel. Jisas kona nimpil yoel, kil ko ser akosepm minamp aiyipmel nako nimpil yupulp an sepm ware yupulp yipmel. Ko kil nikimp an na, “Nti Tesalonaika ka nuarep miepm sepmel ka itnei ar niokn aiyipmel.” Yapmonemp antelel ka ar mintenk apulp keielel, kakilpe an ka mpuaimpuai ampulp yipm. \c 3 \s1 Pol Niuwuwul Timoti La Tesalonaika Nako Mintenkitneip Ntiel \p \v 1-3 Yipm ka ntinkirai apulp sank Wulapm Weink ka nakimp anel apulp wankepm kana ninkemp an omoule ka sopilel. Aser an numpul apulp yipm, ka yipm ninkemp wankepm nkamp yakop apulp nio Jisasel. An nak na wankepm irpm kilelel ko yupul yapmonemp aiyipmel na yer mitimitink, arokn? Kakilpe an karokn walil, an ka kitip sank amu lekekn apulp na Silvanus nti Pol ko yer Atens, et an ko niuwuwul Timoti ko la nser yipm. Timoti ka mamuntoump Kristenel antelel, kil kana yet yipm opmoump na mintenkitneip yapmonemp aiyipmel na yer mintenk yentemp Wulapm Weinkel. \v 4 Kumpueik an antemp yipm arel, an ka nakimp yipm na wankepm mitinkel irpm kileyar ninkemp an omoule Kristenel. Aser keielel yipm aser amorel, sinsi koretel kilelel karep niminink. \v 5 Apm ka wonempwaiyimp apulp na Satan ko ninkai yipm na waker yapmonemp tikikn. Kona ntokilelel, niokn antelel kako nkupmus kitapm. Kakilpe karokn walil, apm pelkel niuwuwul Timoti la ser yipm, apulp nako apm semp ntinkirai yupulp yipm, ka yipm etn mintenk, arokn? Yapmonemp yipm ka ar mintenk apulp Krais, arokn? \s1 Pol Aiyimp Wulapm Weink Apulp Na Sikinipil Aiyapel Na La Ser Ntiel \p \v 6 Aser keielel, Timoti naimpil nanketel sukueimp an apulp yipm, apulp yapmonemp aiyipmel ka ar mintenk apulp Wulapm Weink. Kil nak na yipm ka akei ontonipuknel nkrawomp nti omoule eikusukn. Kil nakimp an na aninkanink yipm ka akei yapmonemp niuluknunel wonempwaiyimp an, mpuaimpuai apulp an. Kil nak na upuikn aiyipmel ka suknelip na ser anel, ka soplekekn yapmonemp antelel apulp yipmel. An ka naimpil eipm sopilelel, yapmonemp antelel ka mpuaimpuai yatip apulp yipm, \v 7 et yipm ka akei Krais nkael. Sank keielel ka mintenkitneip an na yetn mintenk yorkuos wankepm irpm yakop kipe ninkemp anel. \v 8-9 Sank an eipm apulp yipm ka etn mintenkel ka apul an yapmonemp naimpil pipilaknimp. An ka nak naremp Wulapm Weink apulp yipm yatip. An kona etn niampepm Wulapm Weinkel antemp mpuaimpuai suknel apulp yipm. \v 10-11 Wunomp awun an markipninket Wulapm Weink mintenk nako kil krak aiyapel nako an la ser yipmel. Sinsi mpurel ka yipm akei wieel, ko an nimpil nikimp yipm yiki yapmonempel nako yapmonemp aiyipmel yer mintenk, yapmonemp yipm kakorokn wank. \v 12 An aiyimp Sepmel Antelel ko kil yupulp yipm yapmonemp na serp sukn nako yipm yekei onto nipuknel nkrawomp yipm aiyipm yentempel nti omoule eikusuknel. Et ntokilelel, yipm ko yupul soplekekn nuarep yapmonemp antelel apulp yipmel. \v 13 Sepmel Antelel kako mintenkitneip yipm yapmonemp nako yipm yer ntinkirai yer niampepm Wulapm Weinkel ka Waiek antelelel. Kona Sepmel Antelel Jisas na nimpil yo yentemp nti omoule ntinkiraiel eikusukn, et yipm ko yer ntinkirai soplekekn. Emelel kakorokn ninkemp sank koretel lekekn na mperp yipmel. \c 4 \s1 An Korokn Yupul Mualakntankermp \p \v 1-2 Yipmarko mamuntoump, kumpueik an akei salpiknin Jisasel nakimp yuwap yipm apulp sankminamp ka Wulapm Weink aser akosepm. Yipm kipe apul sepm sop sank keielel. Aser an ka naimpil nakimp yipm, aiyimpukuap yipm apulp sankminamp sepmel kile ko yipm yupulel ko sikir mila eikriekn. \v 3 Upuikn Wulapm Weinkel ka sopeiye. Yapmonemp nilmpniumpuaipm sukurel aiyipmel ko yipm mper yer onto Wulapm Weinkel nako yipm yer ntinkirai nkis sankminamp sepmel sitel. Et yipm ko yep wule aiyipmel, korokn yupul mualakntankermp. \v 4-5 Yipm korokn yupul sop nti omoule eikrieknel, yapmonemp antuol karokn akuorp apulp Wulapm Weink. Nti ka waker wule antuol apul misop upuikn antuol Aser yipm karokn. Sankminamp aiyipmel ko yer sepmel sitel yer niampepm antuol eikusuknel. \v 6 Et yikn ko yep mamuntoump Kristenel aiyiknel. Yipmwie korokn yel miepm tinam sampol. Kumpueikel an sankantemp yipm nakimp yipm apulp kona yipm yupul minamp koretel kilelel, et Wulapm Weink kileko yupul yipm milminelimp. \v 7 Ka apulp Wulapm Weink karokn ukuap yipm nako yipm yapmonemp nirkutupel ko yipm waker wule aiyipmelel. Karokn. Ka kil ukuap yipm na yer nkis musukorel sop sankminamp sepmel sitel. \v 8 Kona omouleel na nek nker sank kilelel, kil karokn nak nker sank omoule kitapmel sitel. Karokn. Ka kil nak nker Wulapm Weink ankil, apulp Pirpm Sepmel Ankilel ka antemp an ar apmoiel. \s1 Sankminamp Sepmel, An Nako Yupul Na Serp Suknel \p \v 9-10 Minamp sepmel aiyipmel ka yipm antemp nti mamuntoump Kristenel aiyipmel apulel, et yipm akei ontoniupuknel nkimirawomp nti. Et yipm apul akosepm ka yipm sop minamp Wulapm Weinkel karep kil tikiremp yuwap yipmel. Yipm apulp nti mamuntoump Kristenel aiyipmel ar yemp wampwampel ar kitapm Masedonia. Et ntokilelel, an ko nikimp yipm sank salpikninel yupulpi? Aser an upuikn apulp nako yipm yupul sempop sankminamp sepmel kilelel yupul sinkir mila kriekn. \v 11-12 Yapmonemp yapelel aiyipmel kako sopeiye. Yipm ko yer nkis sepmel, onto wat yo kipmin sit, nako nti weinkyanker yuntun nio sepmel wul yipmel. Ko yipm yekei onto aiyipmel yupul nioknelmp nako yipm niumuapm yuwa nti muaken ninkilapm aiyipmel sop ka sank kumpueik an nakimp yipmel. Yipm kakorokn yekei nti omoule yatel nkael. \s1 Sepmel Antelel Kileko Nimpil Yo Nkimump An \p \v 13 Sank yatel an na nikimp yipmel ka sopeiye. An ka apulp na yipm ko eipm yokuorp yupulp sinsi mi kileko ninkemp nti omoule aiyipmel ka kumpueik awurelel. Et yipm korokn saiyip muan wuntulekeknel na numpul yupulp nti ntoka nti ementitmuaken eikrieknel apulel. Nti karokn yapmonemp mintenk apulp Wulapm Weink ko nti niampepm itneipilel, et nti ka ar antemp yapmonemp wankepmel sitel. \v 14 Aser an ka ntinkirai apulp Jisas ka kumpueik awurel, aser Wulapm Weink aki kil ka naimpil nkarpmop. Kakilpe an ka ntinkirai apulp Wulapm Weink kileko yekei salpiknin ankilel na yupulp nti omoule ankilel ko nimpil serp soplekekn. Kil ko semp nti omoule ka akei kil nkaelel nako ntiarko yentemp Jisas yer sepmel yopmoiel. \v 15 Sank keiye an na nikimp yipmel, Sepmel Antelel Jisas ankil nakimp yuwap anel. Ka sopeiye. Kona Jisas na nimpil yoel, an ntitmuaken Wulapm Weinkel kipe nkis ekeipmelel, an kakorokn sankuork nti ntitmuaken ka kumpueik awurel ko an no niorknel. Karokn. Nti ka awur niorknelel, nti kako serp miniorkn, aser an ka nkis ekeipmelel, an kako sop nti no nkien. \v 16 Kako ntokeiye. Emelel ko yekei amampel nek sank yowor ma yilump, nako nti yowop ipmiemp Wulapm Weinkel. Ensel suknel ka ar niorknelel ko yekei amampel nek sank salpikninel yupulp Jisas kana eik yemp ekeipmel yoel. Sinsi irpm kile kako ninink krikel. Aser nti omoule Wulapm Weinkel ka kumpueik awurel, nti kako serp no miniorkn. \v 17 Niatel, an ntitmuaken karokn awurel, kil ko semp an yupul no yentemp nti ementitmuaken Wulapm Weinkel yatel kilelel nomp mpuorekeipm, nako antarko nser Jisas na yentempil yer sepmel yopmoi yopmoiel. Kakilpe. \v 18 Yipm la nikimp yuwap yipm aiyipm sank keielel nako yapmonemp yipm mpililel nako yipm yer nkis mintenkel. \c 5 \s1 An Ko Ntimpramp Yupulp Jisas Na Yoel \p \v 1 Sank keielel ka sank arank, an korokn nimpil nikimp yipm sank irpm yupulp arikel kona Jisas na yoel. \v 2 Ka apulp yipm ankil ka ntinkirai ampulp. Kil kako yo eik nintipmel nuarep nti omoule wornketeel ka etn wunoumpel. \v 3 Aninkel kilelel nti ementitmuaken ko nek na, “Yemp keiye ka niuluknunimp, an keiye ar sepmelimp. Nti nak sopilelel aser, wankepm kona ninink nti eik nintipmelel sop yakop ka nti muaken nkamp apulp ninkilapm nti na raelel. Aser yakop kako nti semp yer onto Wulapm Weinkelel kako soplekekn, nti kakorokn serkemp. \v 4 Aser yipm ntitmuaken Wulapm Weinkel, yipm ka yatel. \v 5 Yapmonemp yipm karokn nimpiemp nako yipm nkis eik kukokukoel, et ko yipm serk eik utnumpulel yupulp Jisas kona kil na yo eik nintipmel nuarep omoule wornketeel. Karokn. Yapmonemp aiyipmel ka mpilil, ka ntinkirai ampulp. \v 6 An ka ar yemp yapelel nako yekei yapmonemp mpililel yer nkis, et an kakorokn yupul sop nti yatel. \v 7 An ka nimpiriepm apulp nti, yapmonemp antuol karokn akuorp nako nti nekerpm Wulapm Weinkel. Nti omoule sopilelel, yapmonemp antuol karokn mpilil apulp sankminamp sepmel, ka nuarep nti ka etn yemp nimpiempel. Nti omoule ka akei nimpiemp nkuwur, nti ka al mpep koret apul amamp kukoel, nti ka nuarep omoule ka ar niumpu wuntuelel. \v 8-10 Et yipm kako yetn wonemp, yep wule aiyipmel. Yapmonemp antarkoel ka ar mpilil, et kakilpe Wulapm Weink karokn yuwak an na semp yakop yer onto ankilel yupulp sankminamp koretel. Karokn. Kil wul an na yer onto ankilel. Krais Jisas ka nkamp yemp antelel wuntu ar lonkuntonkel apulp yapmonemp koretel antelel. Et sopilelel kil ka nantip mo arkomp an, apul an na yer onto ankilel yetn yemp yapelel yentemp yapmonemp mpililel. Kakilpe minamp sepmel an ko sopel ka sopeiye. An ko yupulp Wulapm Weink sitel, yekei kil nkael nako an yekei yapmonemp mintenkel niampepmitneipil nako kil sempop anel. Et an ko yekei onto niupuknel nkrawomp nti eikusukn. Kona an yupul sopilelel, ka nuarep an ka ontonkamp lontumpua nimimpiepm, kako ntunkuorp an aipopelel. Et an ko wamiyimp yapmonemp ntinkiliempel Wulapm Weinkel kile na yentempil yer sepmel yopmoiel. An kona yuwurel, arokn an kona nkis ekeipmelel, et an kako yentempil yer sepmel soplekekn. \v 11 Kona ntokilelel, yipmarko ementitmuaken Wulapm Weinkel lekekn lekekn kako yekei sank keielel na mintenkitneip yipm aiyipm sop karep yipm apulel. \s1 Wulapm Weink Kileko Yikiwat Nti Kristen \p \v 12 Nti omoule ka Wulapm Weink wul nti na yuwulmp yipmel, et yipm ko yep nti waleiel eipm sank antuol. Nti ka awor sank ntontomp tikiremp yipm aiyapel Wulapm Weinkel, et ko yipm nekerpmel. \v 13 Niokn ka nti apulel ka ntinkiliemp, et yipm ko yiki nio antuol yumpulp. Yapmonemp yapel aiyipmel ko yer yentemp nti nako yipm nkis niuluknun yentemp yipm aiyipm. \v 14 Et keiye an na yiki yipm yapmonempel et yipm ko sankyentemp nti omoule likipel ka nkarkemp nioknelmpel. Aser nti omoule ka nkarkemp muatiel, ko yipm mintenkitneip nti, ko nti nimpil yer niuluknun. Aser nti minimini ka awup ntinkiliempel ko yipm yikiwat nti. Kona yipm yupul ntokilelel, et yipm ko yekei yapmonemp eperiepmel yentemp nti eikusukn. \v 15 Kona emelel na yupul yipm koretel, yipm korokn nimpil yupul kil koret ware. Karokn. Aninkanink et yipm ko yekei yapmonemp sepmel yentemp yipm aiyipm nompueip nti ntitmuaken eikrieknel eikusuknel. \v 16-18 Aninkanink yapmonemp aiyipmel ko yer yentemp mpuaimpuai sitel, nako yipm yimp Wulapm Weink nikimpil sank ntenktenkel. Kona sinsi mimi sepm koret ninkemp yipmel, et yipm ko nek tukuaremp Wulapm Weink yumpulp. Kona Krais Jisas yer yopmoi nilmpniumpuaipm aiyipmelel, et yapmonemp Wulapm Weinkel nak na yipm ko yupul sopilpe. \v 19 Kona Pirpm Wulapm Weinkel na yupul niokn ntoka yete ka kakirp noel, yipm korokn yukur. \v 20 Et kona emel kana nek yoworp yapmonemp Wulapm Weinkel, et yipm korokn mpuar opmoump yer kil. \v 21 Et yipm ko wonempwaiyimp walei yuwup weink ka ar kipmin. Et sank ko sepm ko wat yo ntunk sop yapmonemp Wulapm Weinkelel, ko yipm yump yo yapmonemp ko yupul nsop. \v 22 Oroknel, ko yipm eik ontonisepel. \v 23 Yapmonemp musukorel ka nkarp ar Wulapm Weink sitel, kakilpe apm aiyimpil nako kil yupul yapmonemp nilmpniumpuaipm aiyipmel sukurel na yer onto ankilel sitel yupulp ko kil yuwulmp yipmel. Et kona Jisas Krais na nimpil yoelel, kipminkiriekn aiyipmel kako yer ntinkirai sitel. \v 24 Et Wulapm Weink ankil ka aiyimpukuap yipm na sop kil, et kakilpe mintenk ankilel ko yupulp yipm. \v 25 Mamuntoump antelel nti, yipmarko ko yimp Wulapm Weink nako kil ko nuworpm an. \v 26 Et ko yipm ninkemp nti mamuntoump Kristenel aiyipmel, et yipm ko neremp nti, ontoyer nti. \v 27 An akei nio Sepmel Antelel Jisasel nakimp yipm na wupm keielel ko yipm yetn yapel yimp na nikimp nti ntitmuaken Wulapm Weinkel eikusuknel. \v 28 An aiyimp Sepmel Antelel Jisas Krais, kil kako wonempyupulp yipm yopmoi yopmoiel. Kakilpe. Sank apmelel ka kipe, ka miniat.