\id REV - - Xavánte NT -Brazil 2004 (DBL -2013) \h Apocaripsi \toc1 Rob'rãsutuzéb ãma za ĩropsihâi'ré mono zém na, Zuwã te te ãma ĩrob'ui'érézé \toc2 Apocaripsi \toc3 Ap \mt1 Apocaripsi \mt2 Rob'rãsutuzéb ãma za ĩropsihâi'ré mono zém na, Zuwã te te ãma ĩrob'ui'érézé \imt1 Ĩbaihâ wasu'uzé \ip à ĩbaihâ na rob'ui'éré'wa hã Zuwã na ĩsisi hã, Zezusihi zadawa wasu'u'wa. Ta hã Zezusihi wasu'uwẽ na te te dama 're rowasu'u za'ra mono 'ru te, si'ĩhi wapsi, ma tô sẽrẽ ni, dazazéb 're, Patemosi na rob'ré za'iti nhisi ãma. Tame sãmra ré, ma tô rob'ui'éré, ã ĩbaihâ na hã. \ip à ĩbaihâ hã Azi'a na danhipti'a nho'õmo nhisi ãma, Zezusihi zazei'wa, siré 're ĩsi'rã'õtõ za'ra mono norĩ ma, ma tô rob'ui'éré, 7 na tiza'rui mono bâ 're ĩsi'rã'õtõ mono norĩ ma hã. Tinhimi'ui'éré na ma tô tãma roti za'ra, siptete sina Zezusihi ãma 're nomro u'âsi mono da, danhib'rata te te 're robzépata za'ra mono nherẽ, te te 're rẽme za'ra mono tõ da. \ip Sõtõ 'rowim ne, da te 're ĩrosawẽrẽ za'ra mono ne, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te tãma 're ĩ'awaihu'u mono na ma tô rob'ui'éré, Zuwã hã. Satanasihi nhiptetezé hã za ĩsi'utõrĩzém na ma tô rob'ui'éré, Zezusi za te te ãma ĩ'ai'utézém na hã, rob'rãsutuzéb ãma. \ip Ãhãna hã Zuwã hã sõtõ 'rowim ne, marĩ te te ĩ'ab'madâ'â mono zém na rob'ui'éré hã wa te 're sõré za'ra mono wamhã, wama pire za'ra di, wa te ĩwaihu'u za'ra da hã. E marĩ wa. Za 're ĩromhâimana mono zém na, te te rowasu'u mono wa, wanhowa, duré zahadu te te wama romhâi'ré mono õ wa. Zuwã hã ma tô te te sima 're wa'awẽ, ĩpire hã wazô 're wairébé mono wa, 're wapahi za'ra mono tõ da. E marĩ wa. Zezu Cristu hã uburé dama pire uptabi wa, duré taha si dama pire na 're ĩhâimana za'ra mono norĩ wada'uri'wa, 're hâimana mono wa. \c 1 \p \v 1-2 Duréihã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ma tô Zezu Cristuhu ma awaihu'u siro, tô sena na za romhutu na 're ĩromhâimana mono zém na, tinhib'a'uwẽ norĩ ma, te te duré waihu'u sirõmo za'ra da. \p Taha wa, Zezusi hã ma tô hâiwa ãma romhuri'wa hã we satõ Zuwãhã u, marĩ te te tãma waihu'u da. Tawamhã ma tô ĩtẽme wi. Ĩtẽme wisi wamhã, Zezusihi ma, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã sõ'awi te te oto tãma ĩromhâi'rézém na ma tô Zuwãhã ma waihu'u. Sõtõ 'rowim ne, ma tô marĩ hã sabu, da te 're ĩrosawẽrẽ za'ra mono ne. Taha wa, tô sena na te za oto Zuwã hã ãne aima ãma rob'ui'éré za'ra wa'wa, waihu'u za'ra wa'aba da, uburé marĩ hã te te ĩ'madâ'âzém na, tô sena 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiwaihu'uzém na hã, Zezusi hã sena na te te ĩwaihu'uzém na hã. \v 3 Tawamhã ãhã wasu'u hã za 're ĩromhâimana mono zém na ni'wa te te dama 're sõré mono wamhã, tãma 're rowẽ u'âsi mono di za. Duré, ãhã wasu'u hã ni'wa te te 're wapari pese mono wamhã, tãma 're rowẽ u'âsi mono di za. Ãma ronomro õ ré, te za 're romhâimana, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te ĩwaihu'uzém na hã. Taha wa, ni'wa hã hâimana nhimiza'rese sina, te te 're wapari pese mono wamhã, tãma 're rowẽ u'âsi mono di za. \s1 Azi'a na ti'a nhisi ãma ĩsazei'wa norĩ, Zuwã te te ĩsawi za'ra zé wasu'u \p \v 4 Wa hã, Zuwã. Ĩ̱nhimi'ui'éré na wa ãma asawi za'ra wa'wa, Azi'a na danhipti'a nho'õmo nhisi ãma, Zezusihi zazei'wa, asiré 're asi'rã'õtõ u'âsi za'ra wa'aba mono norĩ hã, 7 na daza'rui mono bâ 're ai'rã'õtõ aba mono norĩ hã. \p Wa hã wa ai'ãma 're ĩ̱mreme u'âsi za'ra wa'wa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, ĩsimizawizé hã ai'ãma 're hâimana u'âsi za'ra wa'aba mono da, rowẽ u'âsi, ãma 're anomro aba mono da. Ta hã duréihã marĩ õ uptabi ré, ma tô 're hâimana u'âsi. Õne u'âsi te za duré 're hâimana. Hâiwa ãma te 're sãmra u'âsi, danhib'apito simasisizém na. Duré Ĩpẽ'ẽzani zama te te 're aipawaptob u'âsi za'ra wa'aba mono da, wa duré ai'ãma te 're rosa'rata u'âsi za'ra wa'wa. Ta hã te 'Re ĩhâimana u'âsi mono simasisizé uiwada 're hâimana u'âsi. Ta hã Ĩpẽ'ẽzani hã 7 na ĩsimiromhuri hã. \v 5 Zezu Cristuhu zama te te 're aipawaptob u'âsi za'ra wa'aba mono da, wa duré ai'ãma te 're rosa'rata u'âsi za'ra wa'wa. Ta hã dama ĩ'umnha, te simi'ẽ na 're hâimana, 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'uwẽ 'wa da hã. Ta hã ma tô dawana tihâiwa'utu 'rata, ĩhâiba si'utõrĩ waihu'u õ na. Uburé ti'ai ãma danhib'apito norĩ nhipai u, Zezusi hã. Misi, Danhib'apito uptabi, te 're hâimana. \p Ta hã te te 're wa'azawi pese. Taha wa, ma tô wazada dârâ. Wazada dâ'â wamhã, ĩwapru ma tiwi puru. Tawamhã wawasété na 're wanomro mono ré, ma tô tiwapru na tidâ'âzém na te te 're wa'a'upsõ, wawasété ãna ãma 're wanomro mono da oto. \v 6 Ma tô duré te te 're wa'apisutu, Ĩmama ma, wa te da'ãma 're romhuri u'âsi za'ra mono da, sasedoti norĩ ne, Ĩsib'apito ma hã. Ma tô duré te te 're wa'apisutu, ĩsadawa para, wapire na 're wahâimana za'ra mono da. Ta hã Zezusi hã wẽ uptabi wa, duré waihu'u pese uptabi wa, ãma 're wawata u'âsi za'ra wa'aba mono za. \p \v 7 Ma'ãpé, asiwi waihu'u pese za'ra wa'aba. Zezusi hã te za wei mo, hâiwa'a na. Wei morĩ wamhã, uburé te za dasiwi 'madâ'â za'ra ni. Ĩ'a're wi, siwi ĩwa'ré'wa norĩ hã te za duré 'madâ'â za'ra, siwi ĩwĩrĩ'wa norĩ hã. Tawamhã da'upsãtã mono bâ te za sô aiwa'õ za'ra ni, daro mono bâ. Tô sena te za ãne hã tiromhâiba. \p \v 8 'Re ĩhâimana u'âsi mono, dama ĩsiwaihu'uzé hã, ãne: “Wa hã ĩmorĩ'rata na, wa tô 're ĩ̱hâimana u'âsi. Õne u'â, wa za duré 're ĩ̱hâimana u'âsi. Uburé marĩ hã si'utõrĩ pese nherẽ, ĩsarina ĩ̱si'utõrĩ õ di za.” Ãne uburé Danhib'apito uptabi hã ĩsiwasu'uzé hã. \s1 Zuwã hã Zezusi te te ĩsabuzé wasu'u, sõtõ 'rowim ne \p \v 9 Wa hã Zuwã, asisãnawãi wa'wa. A norĩ wa'wa hã Zezusihi ãma si 're anomro aba mono wa, danhimirob'manharĩ, 're ĩsépata za'ra wa'aba mono ne, wa duré te 're robzépata, asine za'ra wa'aba, Zezusihi ãma si 're ĩ̱morĩ wa. Zezusihi ãma si wasiré 're wanomro mono wa, wa duré 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ 're wahâimana za'ra. Ta hã te za duré te te 're wa'apawaptob u'âsi, da te 're wa'ruiwapari za'ra mono wa, wa te 're robzépata za'ra mono nherẽ, wawasété u tiwi 're wasipizari za'ra mono tõ da, wanhiptete u'âsi ãma 're wanomro mono da. \p Wa hã wa tô te dama 're sadawa wasu'u, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã. Tô sena na Zezusihi zazei'wa na wa tô duré dama 're ĩ̱siwasu'u u'âsi. Taha wa, ma tô dasiwi ĩ̱'âri ni. Ma tô dasiwi ĩ̱zatõrĩ ni, Patemosi na rob'ré za'iti nhisi u. \fig |src="HK026F.tif" size="span" copy="Horace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="REV 1.9" \fig* \v 10 Tawamhã tame ĩ̱nhamra ré, Wanhib'apito nhibâtâ na 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani hã ma tô ĩ̱'uihâ pi'ra. Te te ĩ̱'uihâ pi'rai wa, wa tô aimawi ĩ̱hâiba, ĩ̱hâiba waihu'u õ na. Tawamhã ĩ̱hâiba waihu'u õ na ĩ̱hâimana ré, wa tô ni'wai mreme hã wapa, ĩ̱babarãi hawi. Mreme 'rãihâ na te ĩ̱ma tinha, ĩsimnhihârâzé hârâ 'rãihâ na ne hã. \v 11 Ãne te ĩ̱ma tinha: \p — Ãhãna marĩ hã te za ĩ'ab'madâ'â mo. Tawamhã uburé ĩ'ab'madâ'â mono hã te za ĩbaihâ na ãma ĩrob'ui'é. Ãma rob'ui'éré parimhã, Zezusihi zazei'wa norĩ, 'ri nho'õmo mono bâ siré 're ĩsi'rã'õtõ mono norĩ ma, te za ĩbaihâ hã ĩsõmri za'ra. 'Ri nho'õmo nhisi mono hã, ãne: Épézu, duré Esimina, duré Pedamo, duré Ti'atira, duré Sadesi, duré Piradépiza, duré Radiseza. à norĩ ma, te za asimi'ui'éré hã ĩsõmri za'ra, ĩsazei'wa norĩ ma, 7 na 'ri nho'õmo ãma 're ĩsi'rã'õtõ mono norĩ ma hã. — Ãne ma tô ĩ̱ma waihu'u. \p \v 12 Tawamhã wa tô ĩ̱sibabarãi u 'rãihaipi'ra, ĩ̱ma ĩnharĩ'wa zô. Sô ĩ̱sipi'rai wamhã, rob'uiwẽzé sima'warazé hã 7 na ĩhâiba za'ra hã duré ĩsisiwimhã ĩro'o ré hã wa tô 'madâ'â za'ra. Rob'uiwẽzé sima'warazé mono hã, ẽtẽ'ubuzi pré oru 'manharĩ. Te rob'madâ'â nherẽ, ĩ̱nhotõ 'rowi te ĩrosawẽrẽ ne, wa rob'madâ. \fig |src="HK018E.tif" size="span" copy="Horace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="REV 1.12" \fig* \v 13 Tawamhã rob'uiwẽzé wa'wa, te ni'wa hã za, aibâ ne hã. Ĩ'uza hâpa, ĩpara u te tiwi hâihaipra. Duré sõ'utu wasisi ré, te za. Ĩsõ'utu wasisizé hã, oru 'manharĩ. \v 14 Duré ĩséré hã, rã uptabi di. Pone'ẽrebâ zéré ne hã, rã uptabi di, ĩséré hã. Duré, ĩto hã, unhama ro'o si'ubuzi ne te 're si'ubuzi zahuré. \v 15 Duré ĩpara hã ĩsi'uwazi waipo ne, te 're si'ubuzi zahuré. Duré ĩmreme hã, â'a'a 'rãihâ ruru'u ne. \v 16 Wasi hã 7 na te tété za'ra, tinhib'rata nhimire niwĩ. Duré ĩsadai'ré hawimhã, sib'ézé 'wa si'uiwa 'wa pa te da'o, ĩ'wa pe hã. Duré ĩ'ubu hã te rowa'a za'ẽtẽ. Abzuma bâdâ te te 're ĩrowa'a mono ne, te rowa'a za'ẽtẽ. \p \v 17 Tawamhã õ hã te 'madâ'â wamhã, wa tô ĩpapara aime sa'ẽtẽ, ĩ̱dâ'â ne, ĩ̱pahi te. Tane nherẽ, ma tinhib'rata nhimire niwĩ ĩ̱'upi, ĩ̱pahi tõ da. Ãne te ĩ̱ma tinha: \p — Ĩ̱ma aipahi tõ. Wa hã ĩsãna'rata hawimhã marĩ õ ré hã, wa tô 're ĩ̱hâimana. Uburé marĩ hã si'utõrĩ pese nherẽ, ĩsarina ĩ̱si'utõrĩ õ di za, wa hã. Õne u'âsi, wa za 're ĩ̱hâimana. \v 18 Wa tô dârâ aré. Ĩ̱dâ'â nherẽ, wa oto 're ĩ̱hâimana u'âsi. Ĩ̱dâ'â waihu'u õ di za oto. Ma'ãpé, ãne hã waihu'u pese. Te ĩ̱sima ĩpisutuzéb zarina, wa te te 're da'anho'reptu, adâ 're ĩhâimana za'ra mono zém hawi, 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'rata, 're dahâimana u'âsi za'ra mono da. \v 19 Taha wa, uburé marĩ hã ĩ'ab'madâ hã te za ĩ'a'ui'é, ãhãna ĩpusi mono hã, duré nimahã na ĩpusi mono da hã. \v 20 Ãhãna wa za duré aima waihu'u. Wasi hã ĩ̱nhib'rata nhimire niwĩ te ĩtété za'ra hã ĩ'madâ hã, te ãma ĩsimiré'ézé hã waihu'u õ di, a hã. Duré rob'uiwẽ uparizé hã ĩ'madâ'â za'ra hã te ãma ĩsimiré'ézé hã, waihu'u õ di duré. Taha wa, wa za oto aima waihu'u, te ãma ĩsimiré'é zahuré zé hã, waihu'u da. Wasi hã 7 na ĩhâiba za'ra hã, ĩ̱nhib'rata nhimire niwĩ te ĩtété za'ra hã, ĩsazei'wa 'madâ'â'wa norĩ, te wasu'u. Duré rob'uiwẽzé sima'warazé hã, duré ĩsisiwimhã ĩro'o ré hã 7 na ĩhâiba za'ra hã, ĩsazei'wa norĩ te wasu'u, 'ri nho'õmo mono bâ siré 're ĩsi'rã'õtõ mono norĩ hã. Ãne te ãma ĩsimiré'é zahuré zé hã. — Ãne ma tô ĩ̱ma waihu'u, ĩ̱tẽme ĩwi hã. \c 2 \s1 Épézu ãma ĩsazei'wa norĩ ma rotizé wasu'u \p \v 1 Tawamhã Zezusi hã ĩ̱tẽme ĩwi hã ma tô duré ĩ̱ma roti, ãne: \p — Zuwã, te za oto ĩrob'ui'é, Épézu na 'ri nho'õmo nhisi ãma ĩ̱zazei'wa norĩ 'madâ'â'wai ma. Te aima ĩwaihu'uzém na te za tãma ĩrob'ui'é, ãne: \p “Wa hã wa ĩ̱si'uihâ na aima roti za'ra wa'wa, wasi hã 7 na ĩhâiba za'ra hã ĩ̱nhib'rata nhimire niwĩ te ĩtété za'ra hã, duré 7 na rob'uiwẽzé sima'warazé wa'wa 're ĩ̱morĩ hã, oru 'manharĩ wa'wamhã. \v 2 Épézu ãma ĩ̱zazei'wa norĩ, uburé 're aihâimana za'ra wa'aba mono zé hã ĩ̱ma waihu'u pese di. Asimi'ẽ na te ĩ̱ma 're ĩromhuri pese za'ra wa'aba mo. Da te aima 're rob'manharĩ za'ẽtẽ za'ra wa'aba mono nherẽ, aiwasété u 're aipizari za'ra wa'aba mono õ di, apâ. 'Re ĩdanomro wasété mono norĩ nhimiroti hã te 're ĩwẽ'õ pese za'ra wa'aba mo. Ni'wa hã Zezusihi zadawa wasu'u'wa na aima siwasu'u za'ra wa'aba wamhã, awa'awi 're saze za'ra wa'aba mono õ di. Ĩsimiroti hã te a'â 're ĩwapari za'ra wa'aba mo. Tawamhã ĩ'uwaibaba'õ na te te aima 're sadawa wasu'u za'ra wa'aba mono wamhã, awa'awi te asina 're ĩwaihu'u za'ra wa'aba mo, ĩsadawa nhipese na. Taha wa, te ã norĩ hã 're ĩwẽ'õ za'ra wa'aba mo. \v 3 Da te 're ai'ruiwapari za'ra wa'aba mono wa, 're robzépata za'ẽtẽ za'ra wa'aba mono nherẽ, 're ĩ̱rẽme za'ra wa'aba mono õ di. Ĩ̱wi 're aipizari za'ra wa'aba mono õ di. Ĩ̱'ãma si te 're aihâimana nhiptete za'ra wa'aba mo. \p “Ãne wa tô te 're aiwaihu'u za'ra wa'wa, 're aihâimana wẽ za'ra wa'aba mono zém na hã. \v 4 Tane nherẽ, marĩ hã te ĩ̱wi ro'wa'ré, te ai'ãma ĩwaihu'u za'ra wa'wa hã. Duréihã ĩ̱zazei 'rata za'ra wa'aba hawimhã, aré aima ĩ̱zawi pese za'ra wa'aba di. Aré aima dazawi pese za'ra wa'aba di duré. Tane nherẽ, oto aima dazawi prã za'ra wa'aba di, ĩ̱zama. \v 5 Ma'ãpé, ĩ̱'ãma asipo're pu'u za'ra wa'aba. 'Re ĩ̱zawi pese za'ra wa'aba mono zém hawi ma tô asina ĩrosapari za'ra wa'wa. Taha wa, aiwasété wi, te za oto 're aipizari za'ra wa'aba mo, apâ. 'Re ĩ̱zazei 'rata za'ra wa'aba mono hawi, 're aihâimana wẽ za'ra wa'aba mono ne, te za oto apâ 're aihâimana wẽ za'ra wa'aba mo. Ãnei õ wamhã, aiwasété wi 're aipizari za'ra wa'aba mono õ wamhã, wa za atẽme ĩ̱morĩ za'ra wa'wa, rob'uiwẽzé sima'warazé hã ate wa'wa hã te aiwi âri za'ra wa'aba da. Te aiwi âri za'ra wa'aba wamhã, robaba di za oto, ate za'ra wa'wa hã. Ãne, wa aima waihu'u sirõmo za'ra wa'wa. \v 6 Duré, misi asimirosa'rata za'ra wa'wa hã, ĩ̱ma ĩwẽ hã. Nicora'ihi nhimiroti wasédé hã te te 're ĩwapari za'ra mono norĩ hã te 're hâimana wasété za'ra. 'Re ĩhâimana wasété za'ra mono zé hã ĩ̱ma wẽ õ di, wa hã. Ta hã ĩ̱sine 're wẽ'õ pese za'ra wa'aba mono wa, taha wa, ai'ãma ĩ̱ma 're rowẽ za'ra wa'aba mono di. \p \v 7 “A norĩ wa'wa hã asimipari pese aba wamhã, ma'ãpé wapari pese za'ra wa'aba, Ĩ̱mama pẽ'ẽzani hã ĩ̱zazei'wa norĩ ma, te te ĩrotizém na hã. Ãne ĩsimiroti hã: Ni'wam norĩ hã tidâ'âzéb u ĩ̱wi sipizari ãna Satanasihi ãma te te ĩ'ai'uté za'ra norĩ hã ta norĩ ma si, wa za tãma pisutu za'ra, rob'rãi u'â hã te te 're huri u'âsi mono da. Taha wede hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono 're ĩsãmra u'âsi mono zéb ãma te 're sa, rowẽ uptabi ãma hã, ĩ'rã hã da te 're huri mono wa, dadâ'â ãna 're ĩdanomro u'âsi mono zé hã. Ãne Ĩ̱mama pẽ'ẽzani te te ĩrotizé hã.” — Ãne ma tô Zezusi hã ĩ̱ma waihu'u, Épézu ãma ĩsazei'wa norĩ, siré 're ĩsi'rã'õtõ mono norĩ ma, te ãma rob'ui'éré da. \s1 Esimina ãma ĩsazei'wa norĩ ma rotizé wasu'u \p \v 8 Tawamhã Zezusi hã ĩ̱tẽme ĩwi hã ma tô duré ĩ̱ma roti, ãne: \p — Zuwã, te za oto ĩrob'ui'é, Esimina na 'ri nho'õmo nhisi ãma ĩ̱zazei'wa norĩ 'madâ'â'wai ma. Te aima ĩwaihu'uzém na te za tãma ĩrob'ui'é, ãne: \p “Wa hã wa aima roti za'ra wa'wa, duréihã marĩ õ ré 're ĩ̱hâimana mono. Uburé marĩ hã si'utõrĩ pese nherẽ, ĩsarina ĩ̱si'utõrĩ õ di za, wa hã. Wa za 're ĩ̱hâimana u'âsi. Wa tô dârâ aré. Ĩ̱dâ'â nherẽ, wa tô apâ hâiwa'udu, 're ĩ̱hâimana u'âsi mono da oto. \v 9 Ĩ̱ma waihu'u pese di, da te aima 're ĩrob'manharĩ wasété za'ra wa'aba mono zém hawi, 're ĩrobzépata za'ra wa'aba mono zé hã. Duré, ĩ̱ma waihu'u pese di, asibrob'õ na 're ĩrobzépata za'ra wa'aba mono zé hã. Tane nherẽ, te asibrob ahâ ne, rowẽ na 're aihâimana za'ra wa'aba mo, ĩ̱nhimipawaptobzém na si 're aihâimana za'ra wa'aba mono wa. Duré ni'wam norĩ hã te te dama 're aiwasu'u wasété za'ra wa'wa. Te te dama 're aiwasu'u wasété za'ra wa'aba mono zé hã ĩ̱ma waihu'u pese di. Ta norĩ hã zudezu na 're poto za'ra mono zahã, te Satanasihi nhimiroti zarina si, siwa'ru 're hâimana za'ra. \v 10 Za 're ĩrobzépata za'ra wa'aba mono zém na hã asina 're aipahi za'ra wa'aba mono õ di za. Ĩ̱wapari pese za'ra wa'aba. Wa'uburé hã nimahã na te za dama ai'mai'ru za'ra wa'wa, da te ai'maiwaibui wa'aba da, dazazéb 're, da te ai'manheme aba da, te te aipibu za'ra wa'aba da, tô sena ĩ̱zaze za'ra wa'aba zô. Tawamhã 10 na bâdâ hã te za ai'ãma 'maihai'utõrĩ za'ra wa'wa, dazazéb 're ai'masimasa wa'aba ré hã, 'mairobzépata za'ra wa'aba mono ré hã. Ãne wamhã, ma'ãpé ĩ̱'mairẽme aba tõ. Tawamhã da te ai'manhimroi wa'aba zém na ai'masi'utõrĩ aba nherẽ, ĩ̱'mairẽme aba õ wamhã, dawi ĩ̱'mai'udâ wa'aba õ wamhã, wa za aima wa'âbâ za'ra wa'wa. Rowẽ, wa za aima pisutu za'ra wa'wa, ĩ̱'rata 're ai'ubumroi u'âsi aba mono da. \p \v 11 “Asimipari pese aba wamhã, ma'ãpé ĩ̱wapari pese za'ra wa'aba, Ĩ̱mama pẽ'ẽzani hã ĩ̱zazei'wa norĩ ma, te te ĩrotizé hã. Ãne ĩsimiroti hã: ‘Ni'wam norĩ hã tidâ'âzéb u ĩ̱wi sipizari ãna Satanasihi ãma te te ĩ'ai'uté za'ra norĩ hã ta norĩ hã 're ĩdadâ'â zahu za'ra mono norĩ siré, te te 're robzépata za'ra mono õ di za, unhama ro'o u'âsi ãma hã. Robze na te za 're hâimana u'âsi za'ra.’ Ãne Ĩ̱mama pẽ'ẽzani te te ĩrotizé hã.” — Ãne ma tô Zezusi hã ĩ̱ma waihu'u, Esimina ãma ĩsazei'wa norĩ, siré 're ĩsi'rã'õtõ mono norĩ ma, te ãma rob'ui'éré da. \s1 Pedamo ãma ĩsazei'wa norĩ ma rotizé wasu'u \p \v 12 Tawamhã Zezusi hã ĩ̱tẽme ĩwi hã ma tô duré ĩ̱ma roti, ãne: \p — Zuwã, te za oto ĩrob'ui'é, Pedamo na 'ri nho'õmo nhisi ãma ĩ̱zazei'wa norĩ 'madâ'â'wai ma. Te aima ĩwaihu'uzém na te za tãma ĩrob'ui'é, ãne: \p “Wa hã sib'ézé 'wa si'uiwa 'wa pa ré ĩ̱za hã, wa aima roti za'ra wa'wa, ĩ'wa pese ré hã. \v 13 Ĩ̱ma waihu'u pese di, 're ai'ubumroi wa'aba mono zé hã. Tame te Satanasihi nhimiwada'uri na 're dahâimana za'ra. Tame ma tô Ãtipasi hã dasiwi wĩrĩ ni asõ'a za'ra wa'aba, simi'ẽ na te te dama 're ĩ̱zadawa wasu'u mono hã. Tane nherẽ, asõ'a za'ra wa'aba da te dasiwi wĩrĩ nherẽ, tãma aipahi za'ra wa'aba õ di. Ĩ̱rẽme za'ra wa'aba õ di duré. Õne haré te ĩ̱nhimiroti na si 're aihâimana za'ra wa'aba mo. \v 14 Tane nherẽ, te duré marĩ hã ĩ̱wi ro'wa'ré, te ai'ãma ĩwaihu'u za'ra wa'wa hã. Ni'wam norĩ hã ma tô aibâ nhimiroti na 're hâimana za'ra, Bara'ã na aibâ nhisi hã. Ta hã ma tô duréihã Baratihi ma te te 're roti, Izarazéhé nhihudu norĩ ma, sadawa nhipese na te te 're roti wasété za'ra mono da, simiroti wẽ newa, ĩsine 're hâimana wasété za'ra mono da. 'Re ĩhâimana u'âsi mono upana, romhâiba 'manharĩ ãma 're dawata za'ra mono da, danhimizama da te tãma 're ĩsõmri za'ra mono hã, ma tô Barati hã te te 're a'ru, Izarazéhé nhihudu norĩ ma, te te 're huri mono da. Ma tô duré te te tãma 're roti pese za'ra, pi'õ, mro ré nherẽ, aibâ aimawi na 're simisaihuri za'ra mono da, duré aibâ, mro ré nherẽ, pi'õ aimawi na 're simisaihuri za'ra mono da. \v 15 Tane, te ãhãna ni'wam norĩ hã Nicora'ihi nhimiroti wasété na 're hâimana za'ra, asiré 're aihâimana za'ra wa'aba mono norĩ hã. \v 16 Ma'ãpé ãhãna hã aihâimana wasédé hã sahâri za'ra wa'aba, aiwasété wi 're aipizari za'ra wa'aba mono da, 'Re ĩhâimana u'âsi mono u. Aihâimana wasédé hã sahâri za'ra wa'aba õ wamhã, wa za ãma atẽme ĩ̱morĩ su'u za'ra wa'wa, 're aihâimana wasété za'ra wa'aba mono norĩ hã ĩ̱zadai'ré hawi sib'ézé 'wa si'uiwa ĩsa'o na te ai'wapé za'ra wa'aba da. \p \v 17 “Asimipari pese aba wamhã, ma'ãpé wapari pese za'ra wa'aba, Ĩ̱mama pẽ'ẽzani hã ĩ̱zazei'wa norĩ ma, te te ĩrotizé hã. Ãne ĩsimiroti hã: Ni'wam norĩ hã tidâ'âzéb u ĩ̱wi sipizari ãna Satanasihi ãma te te ĩ'ai'uté za'ra norĩ hã ta norĩ ma, wa za dasa ĩse hã duréi te dama ĩhâi'ré'õ hã te tãma 're anhomri, mana na dasa nhisi hã. Duré ẽtẽ'a, wa za te tãma 're anhomri ĩhâiba mono bâ, ĩsisi ĩtém na ãma ĩ'ui'éré ré hã dama ĩsa'rese'õ hã. Te te 're ĩwaibui mono norĩ ma si waihu'u pese di, tinhisi ĩté hã. Ãne Ĩ̱mama pẽ'ẽzani te te ĩrotizé hã.” — Ãne ma tô Zezusi hã ĩ̱ma waihu'u, Pedamo ãma ĩsazei'wa norĩ, siré 're ĩsi'rã'õtõ mono norĩ ma, te ãma rob'ui'éré da. \s1 Ti'atira ãma ĩsazei'wa norĩ ma rotizé wasu'u \p \v 18 Tawamhã Zezusi hã ĩ̱tẽme ĩwi hã ma tô duré ĩ̱ma roti, ãne: \p — Zuwã, te za oto ĩrob'ui'é, Ti'atira na 'ri nho'õmo nhisi ãma ĩ̱zazei'wa norĩ 'madâ'â'wai ma. Te aima ĩwaihu'uzém na te za tãma ĩrob'ui'é, ãne: \p “Wa hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra, wa aima roti za'ra wa'wa. Ĩ̱to hã te unhama ro'o si'ubuzi ne 're si'ubuzi zahuré. Duré ĩ̱para hã te ĩsi'uwazi waipo ne 're si'ubuzi zahuré. \v 19 Marĩ hã 're ĩ'manharĩ wẽ za'ra wa'aba mono zé hã ĩ̱ma waihu'u pese di. Te 're asisawi pese za'ra wa'aba mo. Te duré 're ĩ̱zawi pese za'ra wa'aba mo. Te duré asina 're ĩ̱'umnhasi za'ra wa'aba mo. Te duré ĩ̱ma 're ĩromhuri pese za'ra wa'aba mo. Da te aima 're rob'manharĩ wasété u'âsi za'ra wa'aba mono nherẽ, te ĩ̱'ãma si 're anomro u'âsi aba mo. 'Re ĩ̱zaze na'rata za'ra wa'aba mono hawi, ĩ̱ma 're ĩromhuri za'ra wa'aba mono zém nhipai u, te oto ĩ̱ma 're ĩromhuri pese za'ra wa'aba mo. Ãne wa tô ĩ̱si'ãma aiwaihu'u za'ra wa'wa. \v 20 Tane nherẽ, marĩ hã misi te ĩ̱wi ro'wa'ré, te ai'ãma ĩwaihu'u za'ra wa'wa hã. Pi'õ ĩwasédé hã te ai'rata 're hâimana za'ra wa'wa, Zézabé na ĩsisi hã. Ta hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u'wa na te dama 're siwasu'u, taré. Ãne dama 're siwasu'u mono nherẽ, te ĩ̱zazei'wa norĩ ma, simiroti wasété na te te 're roti. Taha zarina, te ta norĩ hã pi'õ aimawi na mro ré nherẽ, ãma dawi 're simisaihuri za'ra. Duré pi'õ, mro ré nherẽ, aibâ aimawi na te ãma dawi 're simisaihuri za'ra. Duré romhâiba 'manharĩ ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono upana 're dawata za'ra mono da, danhimizama da te tãma 're ĩsõmri za'ra mono hã te duré te te 're huri. Ta hã, pi'õ hã e niha te simiroti wasété nherẽ, ai'rata 're hâimana 'wa. E asiwi wẽ'õ za'ra wa'aba ãna. \v 21 Ta hã pi'õ hã simiroti wasété nherẽ, ãma ĩ̱wa'a õ di aré, te ĩ'azârizéb da hã. Tiwasété wi sipi'ra da newa, wa tô aré te 're 'madâ'â. Tane nherẽ, tiwasété wi sipi'rai õ di, aibâ aimawi na dawi 're ĩhâimana mono zém hawimhã. \v 22 Ma'ãpé, waihu'u pese za'ra wa'aba. Pi'õ hã tiwasété wi sipi'rai õ wa, wa za oto azâ, te te robzépata za'ẽtẽ da. Si'ãma 're ĩhâimana wasété za'ra mono norĩ zama ã pi'õi hawi sipizari za'ra õ wamhã, wa za ĩsu hâ za'ra, te te robzépata za'ẽtẽ za'ra da. \v 23 Pi'õi 'ra ne 're ĩhâimana za'ra mono norĩ hã wa za duré hâ za'ra, si'utõrĩ da, ĩsimiroti zarina 're hâimana za'ra mono wa. Tawamhã ãne te tãma rob'manharĩ za'ra wamhã, te za uburé ĩ̱zazei'wa norĩ hã ãma ĩ̱waihu'u za'ra, pi'uriwi marĩ hã da te 're 'manharĩ za'ra mono newa, duré pi'uriwi danhimirosa'rada hã da te 're 'manharĩ za'ra mono newa, uburé marĩ hã te dawi 're ĩ'awaihu'u mono na hã. Uburé danhimirosa'rada hã ĩ̱ma waihu'u pese di, duré marĩ zô 're ĩdanhimnhasi za'ra mono zéb zama. Tawamhã ni'wam norĩ hã marĩ ĩwẽ hã te te 're ĩ'manharĩ za'ra mono zé wa'rãmip si, wa za marĩ ĩwẽ na te tãma 're awa'âbâ. Duré ni'wam norĩ hã marĩ te te 're ĩ'manharĩ wasété za'ra mono zéb zarina si, wa za te 're ahâ za'ra. \p \v 24 “Pi'õ nhimiroti 're ĩwapari za'ra wa'aba mono õ norĩ ma si, wa za oto aima waihu'u za'ra wa'wa, ĩ̱zazei uptabi 'wa norĩ ma si. A norĩ wa'wa hã Satanasihi nhimiroti sima'uri pe hã dawi waihu'u za'ra wa'aba õ di. Tô sena, wa aima waihu'u za'ra wa'wa. Te oto aima ãma sahu za'ra wa'aba õ di za, ĩ̱nhimiroti ĩ'amo na hã ĩpire na hã, te te 're asi'wa'rutu tõ za'ra wa'aba mono da. \v 25 Õhõ na si te za asiptete na ĩ̱'ãma 're anomro aba mo, we ĩ̱morĩzéb u. \p \v 26-27 “Tawamhã ni'wam norĩ hã tidâ'âzéb u ĩ̱wi sipizari ãna Satanasihi ãma te te 're ai'uté za'ra mono wamhã, duré rob'rãsutu u te tãma 're ĩwẽ za'ra mono zéb zarina si, te te 're 'manharĩ za'ra mono wamhã, ta norĩ hã wa za pisutu za'ra, ĩ̱zadawa para dama pire za'ra da, danhib'apito na 're hâimana za'ra mono da. Ĩ̱mama hã dama ĩ̱pire da, sisadawa para te te ĩ̱pisutu ne, wa za pisutu za'ra, daro mono bâ te te 're da'madâ'â za'ra mono da. Simiroti nhiptete na te za te te 're dawada'uri za'ra. Ub'rẽ ne hã zé 'manharĩ hã da te 're ĩprub za'ra mono ne, te za te te 're daprub za'ra. \v 28 Duré awẽ u, wasi wawẽ 're ro'o pese mono ré, da'ãma 're ĩ'awẽ za'ra mono ne, wa za romhâimanazép té, te tãma 're apisutu, rowẽ hã. \p \v 29 “Asimipari pese aba wamhã, ma'ãpé wapari pese za'ra wa'aba, Ĩ̱mama pẽ'ẽzani hã ĩ̱zazei'wa norĩ ma, te te ĩrotizé wasu'u hã.” — Ãne ma tô Zezusi hã ĩ̱ma waihu'u, Ti'atira ãma ĩsazei'wa norĩ, siré 're ĩsi'rã'õtõ mono norĩ ma, te ãma rob'ui'éré da. \c 3 \s1 Sadesi ãma ĩsazei'wa norĩ ma rotizé wasu'u \p \v 1 Tawamhã Zezusi hã ĩ̱tẽme ĩwi hã ma tô duré ĩ̱ma roti, ãne: \p — Zuwã, te za duré ĩrob'ui'é, Sadesi na 'ri nho'õmo nhisi ãma ĩ̱zazei'wa norĩ 'madâ'â'wai ma. Te aima ĩwaihu'uzém na te za tãma ĩrob'ui'é, ãne: \p “Wa hã wasi hã 7 na ĩ̱nhib'rata te ĩtété za'ra hã, wa za oto aima waihu'u za'ra wa'wa. 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani hã 7 na te te 're ĩromhuri mono zéb ré, te 're ĩ'madâ'â mono, wa hã. Uburé marĩ hã 're ĩ'manharĩ za'ra wa'aba mono zé hã, ĩ̱ma waihu'u pese di. Ĩ̱nhimiroti na si 're anomro aba mono na, da te 're aiwasu'u za'ra wa'aba mono zahã, te aipẽ'ẽ 're, atâ'â ne 're anomro aba mo, ĩ̱'ãma 're anomro aba mono zahã. \v 2 Ĩ̱'ãma 're anomro zei wa'aba mono da, Ĩ̱nhib'apito 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te aima ĩpisutu za'ra wa'aba zéb zarina, ĩ̱'ãma 're anomro aba mono õ di. Taha wa, ma'ãpé ãma asipo're pu'u za'ra wa'aba. Marĩ hã 're ĩ'manharĩ wẽ za'ra wa'aba mono zé hã, aiwi si'utõrĩ pese aba õ ré, ma'ãpé apâ ĩ̱'ãma romhuri wẽ zé hã ĩ̱'ãma asiwi sa'ẽtẽ za'ra wa'aba. \v 3 Ma'ãpé duré ĩ̱'ãma 're anomro na'rata aba mono zém hawi ĩ̱nhimiroti hã aipo're na 're ĩwapari za'ra wa'aba mono zém na, duré 're ĩwaihu'u za'ra wa'aba mono zém na, ĩ̱'ãma asipo're pu'u za'ra wa'aba. Ta hã ĩ̱nhimiroti hã te za 're ĩ'madâ'â pese za'ra wa'aba mo. Duré aiwasété wi te za 're aipizari za'ra wa'aba mo. Ãne hã apâ ĩ̱'ãma asipo're pu'u za'ra wa'aba õ wamhã, wa za oto aihâ za'ra wa'wa. Nimahã na ĩsimisaihuri norĩ hã sô 're danhimipari za'ra mono õ nherẽ, danhorõwa u 're ĩsisisi mono ne, wa za atẽme ĩ̱wisi 'wa, te aihâ za'ra wa'aba da. Bâdâ hã atẽme ĩ̱wisi za'ra wa'aba zéb da hã waihu'u za'ra wa'aba õ di za. \v 4 Tane nherẽ, nima norĩ si Sadesi ãma 're aihâimana za'ra wa'aba mono norĩ hã te ĩ̱'ãma 're anomro wẽ wa'aba mo, ai'umro wa'aba nherẽ. Da'uza hâirã da, hâ upto wi da te 're ĩ'madâ'â pese za'ra mono ne, te aiwẽ na ĩ̱'ãma 're anomro aba mo. A norĩ wa'aba si da'uza hâirã ne aiwasété ãna 're anomro aba mono si, te za ĩ̱siré 're aihâimana za'ra wa'aba mo. 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te 're aiwẽsãmri za'ra wa'aba mono wa, te za ĩ̱'rata 're anomro u'âsi aba mo. \p \v 5 “Duré ni'wam norĩ hã tidâ'âzéb u ĩ̱wi sipizari ãna Satanasihi ãma te te ĩ'ai'uté za'ra norĩ hã te za duré uza hâirã na ĩ̱'rata 're hâimana za'ra, ãne hã. Ĩbaihâ na 're ĩdahâimana u'âsi za'ra mono norĩ nhisi, 're ĩsimi'wara mono zém na ĩsisi ĩsimi'wara hã te tiwi pari za'ra õ di za. Ĩ̱mama nho'a, wa za sõ'awi ĩ̱nhib'a'uwẽ na te tãma 're wasu'u za'ra, hâiwa ãma tãma ĩromhuri'wa norĩ nho'a zama. \p \v 6 “Asimipari pese aba wamhã, ma'ãpé wapari pese za'ra wa'aba, Ĩ̱mama pẽ'ẽzani hã ĩ̱zazei'wa norĩ ma, te te ĩrotizém na.” — Ãne ma tô Zezusi hã ĩ̱ma waihu'u, Sadesi ãma ĩsazei'wa norĩ, siré 're ĩsi'rã'õtõ mono norĩ ma, te ãma rob'ui'éré da. \s1 Piradépiza ãma ĩsazei'wa norĩ ma rotizé wasu'u \p \v 7 Tawamhã Zezusi hã ĩ̱tẽme ĩwi hã ma tô duré ĩ̱ma roti, ãne: \p — Zuwã, te za oto duré ĩrob'ui'é, Piradépiza na 'ri nho'õmo nhisi ãma ĩ̱zazei'wa norĩ 'madâ'â'wai ma. Te aima ĩwaihu'uzém na te za tãma ĩrob'ui'é, ãne: \p “Wa hã 're ĩ̱wasété mono õ, wa za oto aima roti za'ra wa'wa, ĩ̱nhimiropisutuzéb zarina, sena na te dama ãma 're ĩ'a'uwaimrami mono 'wa hã. Duréihã Dawi hã te 're hâimana, dama ĩpire hã. Ĩsõrõwa hã 'ri za'ẽtẽ uptabi di. Tame te ni'wa hã 're sãmra, 'ridawazéb ré hã, te te dama 're ĩ'ridawa mono da hã, duré te te dawi 're ĩ'ridawa nhito mono da hã. Tane wa hã, wa hâiwa ãma Ĩ̱mama nhorõwa 'ridawazéb ré 're ĩ̱hâimana u'âsi, ĩ̱wétési. Wa hã te dama 'ridawa wamhã, ni'wa apâ te te dawi sito waihu'u õ di. Duré te 'ridawa nhito wamhã, ni'wa te te 'ridawa waihu'u õ di. \p \v 8 “Duré 're ĩ'manharĩ za'ra wa'aba mono zé hã ĩ̱ma waihu'u pese di. Ai'umrore wa'aba nherẽ, dama aipire na 're aihâimana za'ra wa'aba mono õ nherẽ, te ĩ̱'ãma si 're anomro wẽ wa'aba mo. Te duré ĩ̱nhimiroti si 're ĩwapari pese za'ra wa'aba mo. Ma'ãpé, waihu'u pese za'ra wa'aba. Wa tô asõwa 'ridawa za'ra wa'wa, Ĩ̱mama, da'ãma 're ĩsib'a'uwẽ mono zéb u 're asisisi aba mono da. Taha 'ridawa hã ni'wa te te aiwi 'ridawa nhito waihu'u za'ra wa'aba õ di. \v 9 Ma'ãpé duré, waihu'u pese za'ra wa'aba. Satanasihi niwĩ 're ĩhâimana za'ra mono norĩ hã, e niha wa za tãma rob'manharĩ za'ra, ta norĩ ma hã. Ta norĩ hã zudezu nherẽ, zudezu norĩ hâimana wẽ zém na 're ĩhâimana za'ra mono na, dama 're siwasu'u za'ra mono zahã, te Satanasihi nhimiroti zarina si 're hâimana za'ra, sadawa nhipese na. Taha wa, wa za ãne tãma rob'manharĩ za'ra. Aipapara te za 're sina wa'wa, tãma aipire za'ra wa'aba wa. Taha wa, te za aiwaihu'u za'ra wa'wa, te 're ĩ'asawi pese za'ra wa'aba mono na. \v 10 Da te aima 're rob'manharĩ wasété za'ra wa'aba mono nherẽ, te aima ĩroti za'ra wa'aba zéb zarina, ĩ̱mreme na si 're anomro aba mono wa, ma tô asina ĩ'uwaimrami za'ra wa'wa, ĩ̱nhimiroti hã. Taha wa, ropsi'utõrĩzéb u, za marĩ ĩpipa hã ĩwairébé mono hã wa za aima ba'a za'ra wa'wa, ĩwasété norĩ, za te te ĩda'apibui mono zéb ãma hã, ti'ai ãma daro mono bâ 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ hã. \v 11 Atẽme ĩ̱morĩ aba zé hã romhuture di oto. Taha wa, ma'ãpé asiptete u'âsi ĩ̱'ãma 're anomro u'âsi aba mono, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhoprubzé hã da te aiwi 'mai'âri tõ wa'aba da. \p \v 12 “Tawamhã ni'wam norĩ hã tidâ'âzéb u ĩ̱wi sipizari ãna Satanasihi ãma te te ĩ'ai'uté za'ra norĩ hã, ta norĩ hã wa za te 're pisutu za'ra, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma hâimana nhiptete na 're hâimana u'âsi za'ra mono da, 'ri uparizé, rési ãna 're ĩsimasab u'âsi mono ne. 'Ri uparizé hã marĩ te te 're rési za'ra mono õ di. Tane te za 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, simirosa'rata si'réi ãna, ãma 're wata u'âsi za'ra. Taha wa, wa za ĩhâiba na ãma ui'éré za'ra, Ĩ̱nhib'apito nhisi hã. 'Re ĩhâimana u'âsi mono te, 'ri nho'õmo nhisi na, wa za duré ĩhâiba na rob'ui'éré za'ra. 'Re ĩhâimana u'âsi mono te, 'ri nho'õmo nhisi hã, Zeruzarẽ ĩtém na ĩsisi hã, hâiwa hawi za te te we ĩsi'ra hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hawi. Ĩ̱nhisi tém na, wa za duré ĩhâiba na rob'ui'éré za'ra. \p \v 13 “Asimipari pese aba wamhã, ma'ãpé wapari pese za'ra wa'aba, Ĩ̱mama pẽ'ẽzani hã ĩ̱zazei'wa norĩ ma, te te ĩrotizém na.” — Ãne ma tô Zezusi hã ĩ̱ma waihu'u, Piradépiza ãma ĩsazei'wa norĩ, siré 're ĩsi'rã'õtõ mono norĩ ma, te ãma rob'ui'éré da. \s1 Radiseza ãma ĩsazei'wa norĩ ma rotizé wasu'u \p \v 14 Tawamhã Zezusi hã ĩ̱tẽme ĩwi hã ma tô duré ĩ̱ma roti, ãne: \p — Zuwã, te za oto ĩrob'ui'é, Radiseza na 'ri nho'õmo nhisi ãma ĩ̱zazei'wa norĩ 'madâ'â'wai ma. Te aima ĩwaihu'uzém na te za tãma ĩrob'ui'é, ãne: \p “Wa hã tô sena, ĩ̱'umnhasi sina, sena na 'Re ĩhâimana u'âsi mono te dama 're sadawa wasu'u wẽ mono da, 're ĩ̱hâimana mono. Wa hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiropoto waihu'u pese zarina, ropoto na'rata 'wa, 're ĩ̱hâimana mono. \v 15-16 'Re ĩ'manharĩ za'ra wa'aba mono zé hã ĩ̱ma waihu'u pese di. Wa za oto ãma aima romnhimiré'é za'ra wa'wa.  wahâ hã dama se ti, da te 're ĩ'âhuri mono da hã. Duré â wa'ro hã marĩ ĩse da, da te 're ĩ'âwa'ro za'ra mono da hã, dama wẽ di. Tane nherẽ, â wapu hã dama sei õ di, da te 're ĩ'âhuri mono da hã. Dama sei õ wa, te za sa'wari ni. \p “Tane, te a norĩ wa'wa hã â wapu dama ĩsei õ ne, ĩ̱ma 're aihâimana za'ra wa'aba mo. Ĩ̱'ãma si 're anomro aba mono na dama 're asiwasu'u za'ra wa'aba mono zahã, te 're aihâimana wasété za'ra wa'aba mo. Ĩ̱'ãma si 're anomro aba mono na dama 're asiwasu'u za'ra wa'aba mono õ 'wa'âhã, aré ĩ̱ma wẽ di. Tane nherẽ, 're aihâimana wasété za'ra wa'aba mono nherẽ, ĩ̱zazei'wa na asadawa nhipese na dama 're asiwasu'u za'ra wa'aba mono wa, te da te 're ĩ̱wasu'u wasété za'ra. \p “Taha wa, â wapu ĩsei'õ hã da te 're ĩsa'wari za'ra mono ne, wa za oto aiwẽ'õ pese za'ra wa'wa. \p \v 17 “Ãne te duré 'râwi asima 're ĩnharĩ za'ra wa'aba mo: ‘Wa norĩ hã wanhibro pese za'ra di. Marĩ zô wawi 're ro'wanhi'riti waihu'u za'ra mono õ di.’ Ãne te asima 're ĩnharĩ za'ra wa'aba mo. Tane nherẽ, robzei'õ na si te 're aihâimana za'ra wa'aba mo. Ãne na 'râwi 're asiwaihu'u za'ra wa'aba mono õ di. Taha wa, wa ai'ãma 're ĩ̱pẽ'ẽzé za'ra wa'wa. Asibrob ahâ na 're aihâimana za'ra wa'aba mono nherẽ, asibrob'õ ne, te ĩ̱ma 're aihâimana za'ra wa'aba mo, aipẽ'ẽ 're wa'aba hã. Duré da'uza õ na 're ĩdahâimana za'ra mono ne, te 're aihâimana za'ra wa'aba mo, ai'uréiwi. Datob'a na 're ĩdahâimana za'ra mono ne, te duré 're anomro aba mo. \v 18 Taha wa, wa za oto aima roti pese za'ra wa'wa. Ẽtẽ'ubuzi pré oru uptabi hã ĩwazari'õ hã da te 're ĩ'ruiwapari za'ra mono zéb zarina, da te dawi 're ĩ'uipra za'ra mono ne, te za ĩ̱nhimiroti zô si 're asõpré wa'aba mo, ĩwẽ uptabi zô si, aipẽ'ẽ 're asibro pese ne, rowẽ na si ĩ̱'ãma 're aihâimana u'âsi za'ra wa'aba mono da. Duré da'uza hâirã hã te za da te dawi 're uipra za'ra, ãma 're dasi'uza za'ra mono wa, da te 're 'madâ'â ze za'ra mono da. Tane te za duré a norĩ wa'wa hã ĩ̱wi 're ĩrowaptẽrẽ u'âsi za'ra wa'aba mo, wa hã te 're aipawaptob za'ra wa'aba mono da, ĩ̱'ãma 're anomro wẽ wa'aba mono da, taha zarina, asisém na 're aihâimana za'ra wa'aba mono tõ da oto. Duré datõmo nhihâzém na 're dasitõmo wẽ za'ra mono da, 're dasitõmonhihâ za'ra mono da, da te dawi 're ĩ'uipra za'ra mono ne, te za ĩ̱zô 're asõpré u'âsi aba mo, ĩ̱nhimiroti hã waihu'u pese za'ra wa'aba da. \v 19 Wa hã te 're ĩ'azawi pese mono norĩ hã wa te tãma 're roti pese za'ra, tiwasété na 're sisãmri za'ra mono da. Wa duré te 're hâ za'ra, apâ 're nomro wẽ mono da. Taha wa, te za aiwasété wi aipizari za'ra wa'wa, sena ĩ̱'ãma 're anomro u'âsi aba mono da oto. \p \v 20 “Ma'ãpé duré, wapari pese za'ra wa'aba, te ãma ĩsimiré hã. Aibâ te 'ridawab za. Tawamhã 'ri tede'wa te 'mahâ, sãmra zô, ĩtẽme sébré da. Tawamhã 'ri tede'wa te te wapari wamhã, te za tãma 'ridawa, sitẽme te te 'mazébré da, siré sa zahuré wa, rowẽ na te te sima rowasu'u zahuré da. Tane wa hã aibâ, 'ridawa ĩsam ne, wa asô 're ĩ̱nhimipari za'ra wa'wa. Ĩ̱mreme 're wapari za'ra wa'aba mono wa, ĩ̱zô 're aihãsi aba mono zô, wa 're ĩ̱nhimipari u'âsi. Tawamhã ĩ̱zô 're aihãsi aba mono wapsi, duré asitẽme 're ĩ'mazasi za'ra wa'aba mono wapsi, wa za aipẽ'ẽ 're, 're ĩ̱nhamra u'âsi za'ra wa'wa. Tawapsi, wa za wasiré rowẽ na 're wahâimana u'âsi za'ra. \p \v 21 “Duré, ni'wam norĩ hã tidâ'âzéb u ĩ̱wi sipizari ãna Satanasihi ãma te te ĩ'ai'uté za'ra norĩ hã, ta norĩ hã wa za pisutu za'ra, danhib'apito 're ĩ̱simasisi mono zéb ãma, ĩ̱zababa 're si'ubumroi u'âsi mono da. Wa hã ĩ̱dâ'âzéb u ĩ̱sipi'rai õ na Satanasihi ãma te ai'uté wa, Ĩ̱mama zababa 're ĩ̱nhamra u'âsi mono ne, te za ta norĩ hã ĩ̱zababa 're si'ubumroi u'âsi. \p \v 22 “Asimipari pese aba wamhã, ma'ãpé wapari pese za'ra wa'aba, Ĩ̱mama pẽ'ẽzani hã ĩ̱zazei'wa norĩ ma, te te ĩrotizé hã.” — Ãne ma tô Zezusi hã ĩ̱ma waihu'u, Radiseza ãma ĩsazei'wa norĩ, siré 're ĩsi'rã'õtõ mono norĩ ma, te ãma rob'ui'éré da. \c 4 \s1 Hâiwa ãma, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma 're ĩdawata za'ra mono zé wasu'u \p \v 1 Taha za'u si, wa tô duré marĩ hã te ab'madâ'â, danhotõ 'rowim ne da te 're ĩrosawẽrẽ za'ra mono ne. Hâiwa u wa tô rob'madâ. Te rob'madâ'â wamhã, wa tô 'madâ, hâiwa 'ridawa hã. Õne haré 'ridawa hã. \p Tawamhã ni'wai mreme, mreme 'rãihâ na ĩsimnhihârâzém hârâ ne te ĩwapari 'rata ne hã wa tô duré wapa. Ãne te ĩ̱'mahâ: \p — We ãwa aimorĩ hâimo, te aima awasu'u mono da, za 're ĩromhâimana mono zéb da hã ab'madâ'â mono da. — Ãne te ĩ̱'mahâ. \p \v 2 Tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani hã ma tô duré ĩ̱'uihâ pi'ra, awa'awi. Te te ĩ̱'uihâ pi'rai wa, wa tô duré aimawi ĩ̱hâiba, ĩ̱hâiba waihu'u õ na. Tawamhã ma tô ĩ̱zaprõ, hâiwa u. Hâiwa u, te te ĩ̱zaprõni wamhã, danhib'apito simasisizé hã wa tô sabu. Ni'wa te ãma nhamra. \v 3 Tawamhã ãma ĩsãmra hã te nasi hâibahai'ubuzi, ẽtẽ'ubuzi zarob'a uptabi ne hã. Duré ẽtẽ'ubuzi ĩtobro'o préro'o ne hã te nasi ai'ubuzi. Tawamhã ĩsimasisizé mana wawi, te tãiwaipo ne hã nasi ai'ubuzi, ẽtẽ'ubuzi ro'o uzé ne hã. \v 4 Tawamhã danhib'apito simasisizé mana wawi te dasimasisizé hã aimasa, 24 na danhib'apito te ne hã. Taha na te asimro, dama ĩpire norĩ hã 24 na ĩhâiba za'ra hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti na si 're ĩsõpré pese mono norĩ hã. Uza hâpa hâirã ré te asimro. Ẽtẽ'ubuzi pré oru 'manharĩ na da'rãzaza ré zama te asimro. \v 5-6 Duré danhib'apito simasisizém hawi te tã si'ubuzi ne hã nasi ai'ubuzi, ĩwapsa'a zama, duré ĩrãrã'ã zama. 'Rãsitõ hã te duré ĩsõ're tiro'o za'ra, 7 na ĩhâiba hã, ĩro'o hâ hã. Ta norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani nhimiromhurizéb zarina hã 7 na.  poré hã te duré ĩsõ're nomro.  hã ĩsarob'a uptabi, simhi ĩsarob'a uptabi ne. \p Maparane si'uiwa na ropoto na ĩhâiba norĩ hã te duré 'râwi ĩmana wawi si'uiwada za'ra. à norĩ hã ĩhâiba nho're niwĩ tob ahâ di. Duré ĩbabarã niwĩmhã tob ahâ di duré. à norĩ hã tob ahâ wa, ĩhâiba upsibi ré norĩ hã wa tô 'madâ'â za'ra. \v 7-8 Ĩmorĩ'rada hã, hu'u zérépa 'rã ne ĩ'rã hã. Duré ĩsãna'remhã powawẽ ĩba'õmo 'rã ne ĩ'rã hã. Duré si'ubdatõ ãma hã da'rã ne ĩ'rã hã. Duré maparane si'uiwa na ãma hã si'õmo 'rã ne ĩ'rã hã, hâiwi 're sisa'rei mono wa, ĩ'rã ne hã. à norĩ hã 6 na ĩpaihi za'ra hã, ĩhâiba mono bâ. Duré ã norĩ hã ĩhâiba upsibi ré norĩ, tob ahâ wa, ĩhâiba na hã. \p Tawamhã bâtâ bâre duré mara bâre te tinho're za'ra, tinho're te te 're sahâri za'ra mono ãna, ãne: \q1 “Uburé Danhib'apito uptabi hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã, 're ĩwasété mono õ. Siwaprosi 're ĩwasété waihu'u mono õ uptabi. Wẽ uptabi di. E ni'wa hã ĩsipai u waihu'u pese na 're hâimana mono bâ. Õhõ si, siwaprosi ĩwaihu'u pese uptabi hã. Duréihã marĩ õ uptabi ré, ma tô 're hâimana u'âsi. Te za duré 're hâimana u'âsi. Si'utõrĩ waihu'u õ di.” \p \v 9 Ãne te ã norĩ hã maparane si'uiwa na ropoto na ĩhâiba norĩ hã nasi ãma tiwata za'ra, danhib'apito simasisizém na ĩsãmra ãma, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma. Waihu'u pese uptabi wa, te nasi ãma tiwata za'ra, duré sõpru uptabi wa. \v 10 Nasi ãma wata za'ra siré, te nasi 24 na dama ĩpire za'ra norĩ hã danhib'apito simasisizém na ĩsãmra nho're hi'rãtitõ ana, siré ãma wata za'ra da. Te duré nasi hi'rãtitõ si'ubumro sina, ti'rãzaza sani za'ra ĩsõ're, tãma pire za'ra wa, ãma wata za'ra da. \v 11 Ãne te nasi ãma tiwata za'ra: \q1 “Wanhib'apito, 'Re ĩhâimana u'âsi mono, a hã aiwẽ uptabi di. Aiwaihu'u pese di. Aiwaihu'u pese na ma tô ĩ'aropoto mo. Asima ĩwẽ zarina ma tô uburé pese ĩ'aropoto mo. Asima ĩwẽ zarina te oto uburé marĩ hã 're hâimana za'ra, asimipoto mono bâ. Taha wa, uburé ĩ'aropoto mono zéb zarina tô ĩbâre, wa ai'ãma si 're wawata u'âsi za'ra.” \m Ãne te ãma tiwata za'ra, 24 na dama ĩpire za'ra norĩ hã. \p Ãne, wa tô te ab'madâ'â, ĩ̱nhotõ 'rowim ne. \c 5 \s1 Pone'ẽrebâ hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono wi, ĩbaihâ ĩsinhai ré te te ĩ'ârizé wasu'u \p \v 1 Tawamhã wa tô duré sabu, ĩbaihâ ĩsinhai ré hã. Danhib'apito simasisizém na ĩsãmra hã te tinhib'rata nhimire niwĩ tété. Ĩbaihâ nhinha hã, ĩ'ui'éré si'uiwa ré hã. Duré 7 na ĩhâiba hã ĩ'uptobzé hã siwasihu tõ da, ni'wa te te sõré tõ da. \p \v 2 Tawamhã wa tô duré sabu, hâiwa ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma romhuri'wa, ĩsimiwada'uri pire hã. Ãne te nasi anha, mreme 'rãihâ na: \p — E 'wa hã danhipai u ĩwẽ uptabi hã, duré ĩwaihu'u pese uptabi hã te za 7 na ĩbaihâ nhinha uptobzé hã prub za'ra, ĩbaihâ te te sõ'a da. E 'wa hã te sada tihâiba. — Ãne te nasi anha. \p \v 3 Tane nherẽ, ni'wa hã sada hâimana õ di hâiwa ãma hã, ĩpru'wa da hã, te te pru wa, ĩbaihâ nho'a'wa da hã, duré te te ĩsõré da hã. Duré ti'ai ãma 're ĩdahâimana za'ra mono hã sada da'maihâimana õ di. Duré ti'ai 'rowi adâ 're ĩhâimana za'ra mono hã ni'wai õ di, sada hã. \v 4 Taha wa, wa tô sa'ẽtẽ aiwa'õ, 're ĩdahâimana za'ra mono hã sada da'maihâimana õ wa, ĩpru'wa da hã, duré te te ĩsabu da hã. \v 5 Tawamhã 24 na dama ĩpire norĩ te misi ĩ̱ma tinha, ãne: \p — Aiwa'õ tõ. Ma'ãpé 'madâ'â. Õhõta te za, Zudaha nhihudu hã. Hu'u zérépa nhiptete nhipai u 're ĩhâimana mono ne, te õ hã danhipai u 're hâimana, danhib'apito na. Ta hã apito Dawihi nhihudu, za ĩsine pire na te te 're ĩda'ab'madâ'â mono da hã. Ta hã uburé dama waihu'u pese uptabi di. Ta hã tinhitob'ru norĩ nhimiromhuri wasété nhiptetezé hã ma tô tiwi uprosi za'ra. Taha wa, te õhõ si sada tihâiba, 7 na ĩ'uptobzé hã te te ĩprub za'ra da hã, duré ĩbaihâ ĩsinhai ré te te ĩsõ'a da hã. — Ãne ma ĩ̱ma 'maiwaihu'u, dama ĩpire norĩ hã. \p \v 6 Tawamhã wa tô 'madâ, Pone'ẽrebâ hã. Danhib'apito simasisizéb 'rata te za, maparane si'uiwa na ropoto na ĩhâiba norĩ wa'wab zama, duré 24 na dama ĩpire norĩ wa'wab zama. Da te dasiwi wĩrĩ wa, da te ĩwa'rézéb ré te za. 7 na ĩ'õmo ré hã, Pone'ẽrebâ hã. Duré 7 na ĩtõmo ré hã. 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani hã danhipai u uburé marĩ na ĩwaihu'u pese zé, te wasu'u, ĩtõmo za'ra hã. \v 7 Tawamhã Pone'ẽrebâ hã ma tô ai'ré, danhib'apito simasisizém na ĩsãmra u, ĩbaihâ nhinha hã te te âri da, tinhimire niwĩ te te ĩtédé hã. Tawamhã Pone'ẽrebâ hã ma tô ti'â, ĩbaihâ nhinha hã. \v 8 Te te âri wamhã, ma tô maparane si'uiwa na ropoto na ĩhâiba norĩ hã Pone'ẽrebâi ma, hi'rãtitõ ana, 24 na dama ĩpire norĩ zama. Rowamremezéb ré ma tô tãma aiwẽ'ẽ za'ra, ẽtẽ'ubuzi pré oru 'manharĩ u'awi ne ré zama. U'awi 'remhã wedewa'u ĩsadaze, te ĩ're tiro'o za'ra. Taha nhizé hã hâimo haré ĩsizé hã, ta hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ norĩ, tãma 're ĩmreme zusi mono zé, te wasu'u. \fig |src="BK00175B.TIF" size="col" copy="Horace Knowles revisadas por Louise Bass ©The British & Foreign Bible Society, 1994." ref="REV 5.8" \fig* \v 9 Tawamhã ta norĩ hã te Pone'ẽrebâi ma tinho're za'ra, tinho're ĩtém na. Ãne te tãma tinho're za'ra: \q1 “A hã ma tô dasiwi aiwĩrĩ ni. Ma tô dazada atâ. Dazada atâ'âzém na ma tô ĩdawa'â, dawasédé hã dama 're apari mono da, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ oto 're danomro mono da. \q1 Dapoto mono bâ a hã ma tô ĩda'awa'â, damreme sipo'o mono bâ 're ĩdahâimana za'ra mono hã. Danhipai u aiwẽ uptabi di, a hã. Aiwaihu'u pese uptabi di duré. \q1 Taha wa, te aiwétési sada aihâiba, ĩbaihâ ĩsinhai ré hã âri da, duré ĩ'uptobzé hã prub za'ra da. \q1 \v 10 A hã ma tô duré Wanhib'apito 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te 're ĩ'awa'âbâ mono norĩ hã 're ĩ'apisutu mo, sasedoti na te te tãma da'ãma 're romhuri u'âsi za'ra mono da, duré ti'ai ãma pire na za dama 're hâimana za'ra mono da.” \m Ãne te tãma tinho're za'ra, tinho're ĩtém na. \p \v 11 Tawamhã wa tô duré 'madâ. Te 'madâ'â wamhã, hâiwa ãma romhuri'wa norĩ hã te nemo tizadawa'a'a. Ahâ uptabi di. Da te ĩsa'rata waihu'u õ. Danhib'apito simasisizé hã ma siwi uirĩ. Duré maparane si'uiwa na ropoto na ĩhâiba norĩ mana wawi te asõré, 24 na dama ĩpire za'ra norĩ hã ĩsisõré mana wawib zama. \v 12 Ãne te sõ're 'rãihâ na tizadawa'a'a: \q1 “Pone'ẽrebâ hã da te dasiwi ĩwĩrĩ hã, õ hã danhipai u wẽ uptabi di. Õhõ si wẽ uptabi wa, õhõ ãma si 're wawata u'âsi za'ra wa'aba mono. Õ hã uburé Roptede'wa. Tô sena waihu'u pese uptabi di. Waihu'u pese uptabi wa, ãma 're wawata u'âsi za'ra wa'aba mono. Wama pire uptabi wab zama, ãma 're wawata u'âsi za'ra wa'aba mono.” \m Ãne ma tô sõ're 'rãihâ na ãma tizadawa'a'a, hâiwa ãma romhuri'wa norĩ hã. \p \v 13 Tawamhã wa tô duré wapa, uburé pese 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te ĩda'apoto mono bâ, duré te te ĩ'apoto mono bâ, ĩhâiba ré mono hã, hâiwa ãma, duré ti'ai ãma, duré ti'ai 'rowi adâ 're ĩhâimana za'ra mono zéb ãma, duré â 'rowi uburé pese ĩhâiba ré mono hã. Uburé pese te simisutu dasiwazari tazadawa'a'a ni, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te ĩda'apoto mono bâ. Ãne te tazadawa'a'a ni: \q1 “Danhib'apito simasisizém na ĩsãmra ãma, 're wawata u'âsi za'ra wa'aba mono. Duré Pone'ẽrebâi ãma, 're wawata u'âsi za'ra wa'aba mono. Wẽ uptabi zahuré wa, duré waihu'u pese uptabi zahuré wa, wa za ãma 're wawata u'âsi za'ra.” \m Ãne te ãma tawata zahuré ni. \p \v 14 Tawamhã maparane si'uiwa na ropoto na ĩhâiba norĩ hã te ãma sõ're uze pese za'ra: \p — Tô sena, tô sena. — Ãne te ãma sõ're uzei pese za'ra. Duré 24 na dama ĩpire za'ra norĩ hã ma tô hi'rãtitõ tãma ana, ãma wata za'ra da. \p Ãne ĩ̱nhotõ 'rowim ne, te ĩ'azabui mono hã, duré te ĩ'awapari mono hã. \c 6 \s1 Pone'ẽrebâ, ĩbaihâ nhinha uptobzé te te ĩprub za'ra zé wasu'u \p \v 1 Tawamhã wa tô duré 'madâ. Te 'madâ'â wamhã, Pone'ẽrebâ hã da te dasiwi ĩwĩrĩ hã ma tô ĩbaihâ nhinha uptobzé ĩmorĩ'rada hã pru. Tawamhã maparane si'uiwa na ropoto na ĩhâiba norĩ hã te ĩmorĩ'rada hã hâ, mreme 'rãihâ na: \p — We aiwatobro. — Ãne te hâ. \p \v 2 Tawamhã ãne hârâ wi, wa tô marĩ sabu, awaru ĩrã hã. Ĩ'mapraba'wa hã te umnhi'ãsi ré nhamra. Tawamhã ma tô ĩ'rãzaza hã tãma sẽrẽ ni. Ĩ'rãzaza hã za te te da'ãma ĩ'ai'utézé, te wasu'u. Tawamhã ma tô wara ti'ai u, tinhitob'ru norĩ zô, siwamnhasi sina te te ãma ai'uté za'ra da, ãma sib'apito za'ra da. \p \v 3 Tawamhã Pone'ẽrebâ hã ma tô duré ĩbaihâ nhinha uptobzé hã ĩsãna'remhã pru. Te te pru wi, ropoto na ĩhâiba norĩ hã ma tô duré ĩsãna'remhã hâ: \p — We aiwatobro. — Ãne te hâ. \p \v 4 Tawamhã awa'awi awaru ĩpré uptabi hã ma tô watobro. Ĩ'mapraba'wa ĩsisiwi te nhamra. Tawamhã sib'ézé 'wapa ma tô tãma sõmri ni, da'wapézéb da hã. Ma tô tãma pisutu ni, dasi'wapé hã te te dazada wazere da, dasi'wapé na 're dasisimroi mono da. \p \v 5 Tawamhã Pone'ẽrebâ hã si'ubdatõ ãma ĩbaihâ nhinha uptobzé hã ma tô duré pru. Te te pru wi, wa tô duré wapa, si'ubdatõ ãma ropoto na ĩhâiba norĩ hârâ hã, ãne: \p — We aiwatobro. — Ãne te hâ. \p Tawamhã awa'awi wa tô awaru tisã, ĩ'rãdâ hã. Ĩ'mapraba'wa hã te marĩ pibuzé hã 're ti'â, tinhib'rata, amnho pibuzéb da hã. \v 6 Tawamhã wa tô duré wapa, damreme uptabi ne hã, maparane si'uiwa na ropoto na ĩhâiba norĩ ĩsimasabzém hawi. Ãne te rowa'âbâzé hã tãma anhoré, awaru 'mapraba'wai ma: \p — Ãne misi bâtâ na dapawa'â hã, tô misi ĩpibu, tridu wa'âbâzéb zarina hã za. Ãne te za dawi ĩsarõ hâimo, rowa'âbâzé hã. Tane nherẽ, azeitona wede hã 're ĩsimasa mono hã, duré uwa 'ru hã 're ĩsimnhatã mono hã u'a za'ra õ di za, azeitona 'rãi wa'ui wabre hã si'utõrĩ tõ da a'â, uwa 'ru 'rãi wa'u ĩsé zama. — Ãne ma tô ãma pa'uwati. \fig |src="LB00101B.TIF" size="span" copy="Louise Bass ©The British & Foreign Bible Society, 1994." ref="REV 6.6" \fig* \p \v 7 Tawamhã Pone'ẽrebâ hã ma duré pru, maparane si'uiwa na ãma ĩbaihâ nhinha uptobzé hã. Te te pru wi, wa tô duré wapa, ropoto na ĩhâiba norĩ hã maparane si'uiwa na ãma hã, da'rãsutu'wa hã. Ãne te hâ: \p — We aiwatobro. \p \v 8 Tawamhã hârâ wi, wa tô duré sabu, dadâ'â wa, dahâiba'a ne awaru ĩhâiba'a hã. Ĩ'mapraba'wa nhisi hã Adâ'â na ĩsisi hã. Duré ĩhâiba amo, 'râwi te te ĩsa'u mono nhisi hã, Adâ 're ĩhâimana za'ra mono zé. Tawamhã ma tô pisutu zahuré ni, te te da'a'uprosi zahuré mono da, daro mono bâ, dasi'wapé na. Duré mram na te te da'uprosi zahuré mono da, ma tô pisutu zahuré ni, duré dahâzé pire na te te 're ĩdaduri mono na, duré abaze zahi na zama. Tawamhã daza'rata ahâ prã na te za dasi'utõrĩ, daro mono bâ. Maparane si'uiwa na dahâiba wamhã, misi si te za dadâ'â za'ra. Taha zarina te za da'ahâ prã na ai'utõrĩ ni, daro mono bâ. \p \v 9 Tawamhã Pone'ẽrebâ hã ma tô duré ĩmrotõ hã pru, ĩbaihâ nhinha uptobzé hã. Tawamhã te te pru wamhã, wa tô duré 'madâ'â za'ra, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti te te 're sazei pese za'ra mono 'ru te, da te 're ĩsimroi mono norĩ pẽ'ẽzani hã, tô sena na Zezusihi zazei'wa na pahi ãna dama 're siwasu'u za'ra mono 'ru te, da te 're ĩsimroi mono norĩ pẽ'ẽzani hã. 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, danhoprubzé nomrizéb 'rowi te asimro, wedeza ne 'rowi. \v 10 Tawamhã mreme 'rãihâ na te hã: \p — Wanhib'apito, danhipai u aiwaihu'u pese di. Aiwẽ uptabi di. Tô sena, a hã. Taha wa, e nimahã na hã wa'uprosi'wa norĩ ãma ĩwasédé hã sa'ra õ di za, ti'ai ãma 're ĩhâimana wasété za'ra mono ãma. E niwamhã wa'ruiwa'âbâ za'ra õ di za, asimi'ahârizém na hã. — Ãne te hã, mreme 'rãihâ na. \p \v 11 Tawamhã da'uza hâirã hâpa, ma tô tãma sõmri za'ra ni, tidâ'âzéb u sipizari ãna, Zezusihi ãma 're hâimana za'ra mono wa. Ma tô duré tãma nharĩ za'ra ni: \p — Ma'ãpé, asimi'ẽ na a'â 're asimipari za'ra wa'aba mono. Da te 're ĩsimroi mono norĩ za'ratazé hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te ĩpisutuzé hã zahadu da te dasina azahutu õ di. Da te ai'uprosi aba ne, asiré ĩsazei'wa norĩ, za da te 're ĩsimroi mono norĩ za'ratazé wab õ wa, te za a'â asimi'ẽ na sô 're asimipari za'ra wa'aba mo. — Ãne ma tô tãma nharĩ za'ra ni. \p \v 12 Tawamhã wa tô duré 'madâ. Te 'madâ'â wamhã, ma tô Pone'ẽrebâ hã duré pru ĩmropâ ãma hã, ĩbaihâ nhinha uptobzé hã. Te te pru wamhã, awa'awi ma tô ti'a hã sãsã'ã, sa'ẽtẽ uptabi. Bâdâ hã ma tô duré titoptâ'â, zazahâ ĩhâ 'rãdâ'â uptabi ne. A'amo hã ma tô duré titõmo wapru. \v 13 Wasi hã ma tô duré rere, ti'ai u. Pidera wede 'rã hã rowa'u'u za'ẽne hã te te 're pari za'ra mono wa, 're ĩ'a'a mono ne, ma tô wasi hã rere, ti'ai u. \v 14 Tawamhã ma tô duré hâiwa nhirõno hã ai'ub'rã, ĩbaihâ da te 're ĩ'ub'rã za'ra mono ne. Duré ti'a hã sãsã'ã wamhã, ẽtẽ 'rãihâ, daro mono bâ 're ĩsimasa mono hã ma tô sina si'ré, 're ĩsimasa mono zém nhiti. Rob'ré za'iti zama, ma duré uburé sina si'ré, 're ĩsimi'wara mono zém nhiti. \v 15 Tawamhã ti'ai ãma danhib'apito mono bâ dama ĩpire mono bâ ma tô ẽtẽ 'rãihâ zahâpâ sima'uri, da'madâ'â'wa norĩ hã, duré da'wapéi'wa norĩ nhib'apito norĩ hã. Ĩsibrob ahâ norĩ zama ma tô sima'uri, ĩsibrob'õ norĩ zama, pawa'âbâ ãna ĩwada'uri zarina si te te dama 're ĩromhuri za'ra mono norĩ zama, duré wada'uri ãna si'uihâ na 're ĩhâimana za'ra mono norĩ zama. Uburé ma tô dasima'uri, ẽtẽ 'rãihâ zahâpâ ẽtẽ're 're, duré ẽtẽ nhi'riti 're, dasi'utõrĩ tõ mono da. \v 16 Tawamhã ẽtẽ 'rãihâ norĩ ma, te nasi si'mahârâ za'ra, ẽtẽ tõmo wawẽ norĩ ma zama. Ãne te nasi tãma si'mahârâ za'ra: \p — Ma'ãpé, wanhisiwi we airere'e aba mono, wa'upsibi za'ra wa'aba mono da, hâiwa ãma danhib'apito simasisizém na ĩsãmra hã te te wa'asãmri tõ da. Duré Pone'ẽrebâ nhimihâzé wi, wanhisiwi we asa'wari aba, tiwi wazuwa za'ra wa'aba mono da. \v 17 Bâdâ ĩpipa hã ma tô oto ĩwa waptãrã, õ norĩ hã te te ĩwa'uprosi zahuré mono zéb da hã. E 'wa hã hâiba ré tiwi watobro da bâ. Ni'wa hã dâ'â ãna tiwi watobro waihu'u õ di za. Sõ'rata waihu'u zahuré õ di za. — Ãne ma tô ẽtẽ tõmo wawẽ norĩ ma, nasi si'mahârâ za'ra. \p Ãne ĩ̱nhotõ 'rowim ne, te ĩ'azabui mono hã, duré te ĩ'awapari mono hã. \c 7 \s1 Izarazéhé nhihudu uihâi ui'éré za'ratazé wasu'u, 144 miu na \p \v 1 Tawamhã wa tô duré sabu za'ra, maparane si'uiwa na hâiwa ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, romhuri'wa norĩ hã. Bâtâ pusizém niwĩ misi te za, ti'ai ãma hã. Bâtâ zasizém niwĩ te duré misi za. Duré hâiwa'a're si'uiwa na te duré si'uiwada zahuré. 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te tãma ĩpisutu za'ra zéb zarina, te ta norĩ hã rowa'u hã si'u tété za'ra, bâtâ pusizém niwĩ, duré bâtâ zasizém niwĩ, duré hâiwa'a're si'uiwa na, te te 're rowapõrĩ tõ za'ra mono da. Te te 're âzasisi za'ra tõ mono da, te rowa'u hã siwi tété za'ra, duré wede hã te te 're rési tõ za'ra mono da. \v 2-3 Taha parimhã, wa tô duré sabu, hâiwa ãma romhuri'wa hã aimawi hã. Bâtâ pusizém hawi ma tô we sihâi'ré. Ta hã te rob'ui'éré siro hã tinhib'rata we 're ti'â, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ ãma te te 're ĩ'aza'ra mono zéb da hã. Tawamhã maparane si'uiwa na hâiwa ãma romhuri'wa norĩ hã te 'mahârâ za'ra, mreme 'rãihâ na: \p — Tô'ã. Ti'ai ma, rob'manharĩ za'ra wa'aba tõ a'â, â poré ma zama, duré wede ma zama. Wanhib'apito 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ hã a'â wa te a'uihâ ui'éré mono, pibui pese da, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimihâzém na dazu te te robzépata za'ra tõ da. — Ãne te 'mahârâ za'ra hâiwa ãma romhuri'wa hã, tinhib'rata rob'ui'éré siro te te 're ĩ'râ'âri hã. Tawamhã ma tô oto a'uihâ ui'éré, bâtâ pusizém hawi ĩwatobro hã tisiré norĩ me. Maparane si'uiwa na hâiwa ãma romhuri'wa norĩ ma, ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã tãma 'ru za'ra aré, ĩsimi'manharĩ waihu'u pese zém na ti'ai ma, te te rob'manharĩ za'ra da aré, duré â poré ma, te te rob'manharĩ za'ra da. Tane nherẽ, hâiwa ãma romhuri'wa aimawi hã ma tô ãma pa'uwati za'ra, ti'ai ma, te te a'â rob'manharĩ tõ za'ra da. \p \v 4 Tawamhã wa tô duré wapa, ni'wai mreme hã. Te ĩ̱ma wasu'u, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ za'ratazé hã. Ãne te ĩ̱ma wasu'u: \p — 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ za'ratazé hã ãne, ĩ'uihâ ui'éré ré norĩ hã 144 miu na ĩhâiba za'ra hã. — Ãne ma tô ni'wa hã ĩ̱ma waihu'u. à hã Izarazéhé nhihudu norĩ za'ratazé, te wasu'u. Ĩsihudu sidâpâsi, te awasu'u. \v 5 Zudaha nhihudu uihâ ui'éré za'ratazé hã 12 miu na. Duré Rubẽhẽ nhihudu uihâ ui'éré za'ratazé hã 12 miu na. Duré Dadihi nhihudu uihâ ui'éré za'ratazé hã 12 miu na. \v 6 Duré Aséhé nhihudu uihâ ui'éré za'ratazé hã 12 miu na. Duré Naptarihi nhihudu uihâ ui'éré za'ratazé hã 12 miu na. Duré Manaséhé nhihudu uihâ ui'éré za'ratazé hã 12 miu na. \v 7 Duré Simi'ãhã nhihudu uihâ ui'éré za'ratazé hã 12 miu na. Duré Réwihi nhihudu uihâ ui'éré za'ratazé hã 12 miu na. Duré Isacaha nhihudu uihâ ui'éré za'ratazé hã 12 miu na. \v 8 Duré Zeburõhõ nhihudu uihâ ui'éré za'ratazé hã 12 miu na. Duré Zuzéhé nhihudu uihâ ui'éré za'ratazé hã 12 miu na. Duré Bẽzamihĩ nhihudu uihâ ui'éré za'ratazé hã 12 miu na. Simisutu hã, ĩ'uihâ ui'éré za'ratazé hã 144 miu na ĩsa'ratazé hã, Izarazéhé nhihudu norĩ za'ratazé hã, ĩsihudu sidâpâsi. \p Ãne wa tô waihu'u, ĩ̱nhotõ 'rowim ne. \s1 Da'ahâ uptabi na 'Re ĩhâimana u'âsi mono nho're ĩdahâimana za'ra zé wasu'u \p \v 9-10 Taha parimhã, wa hã Zuwã, wa tô duré 'madâ. Te 'madâ'â wamhã, wa tô da'ab'madâ, da'ahâ uptabi na, da te ĩdaza'rata waihu'u õ hã. Dapoto mono bâ te aimasam ni, damreme sipo'o mono bâ 're ĩdahâimana za'ra mono hã. Danhib'apito simasisizém nho're te aimasam ni, duré Pone'ẽrebâ nho'reb zama. Da'uza hâpa hâirã ré te ĩsõ're aimasam ni. Tawamhã wa'asu ne hã, da te tété za'ra sina, te damreme 'rãihâ na ãma tawata za'ra ni, ãne: \p — Wanhib'apito 'Re ĩhâimana u'âsi mono, danhib'apito simasisizém na ĩsãmra hã ta hã, Wa'anho'reptui'wa. Duré Pone'ẽrebâ hã ĩsiré Wa'anho'reptui'wa. à norĩ hã ma tô wawasété wi te te 're wa'anho'reptu zahuré, 're ĩwasi'utõrĩ za'ra mono zé wib zama. — Ãne te damreme 'rãihâ na ãma tawata zahuré ni. \p \v 11 Tawamhã hâiwa ãma romhuri'wa norĩ hã te zahadu danhib'apito simasisizé mana wawi aimasa. 24 na dama ĩpire za'ra norĩ hã ĩsisõré mana wawib zama te zahadu aimasa, maparane si'uiwa na ropoto na ĩhâiba norĩ mana wawib zama. Ta norĩ hã hâiwa ãma romhuri'wa norĩ hã ma tô duré danhib'apito simasisizém nho're hi'rãtitõ ana, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma wata za'ra da. \v 12 Ãne te ãma tiwata za'ra: \p — Tô sena, wa ai'ãma si 're wawata u'âsi za'ra. Tô sena, aiwaihu'u pese uptabi di. Duré aiwẽ uptabi di. Duré asõprub uptabi di. Tô sena danhipai u uptabi dama aipire na te 're aihâimana mo. Tô sena, wa ãne ai'ãma wawata za'ra ni. — Ãne te ãma tiwata za'ra, hâiwa ãma romhuri'wa norĩ hã. \p \v 13 Tawamhã ãma wata za'ra pari, ma tô 24 na dama ĩpire norĩ siré hã misi ĩ̱'mazadanha, ãne: \p — E 'wam norĩ hã, õ norĩ hã, da'uza hâpa hâirã ré hã. E ma hawi we ĩdasi'aba'ré. — Ãne te ĩ̱'mazadanha. \p \v 14 Tawamhã asa wa tãma tinha: \p — Me. Wa hã te waihu'u õ di. Aima waihu'u pese di, a hã. \p Tawamhã ma tô oto ĩ̱ma waihu'u, ãne: \p — à norĩ hã ropsi'utõrĩzéb ãma, ti'ai ãma da te 're ĩrobzépata za'ẽtẽ za'ra mono zéb 'rãsutu u, hâiba ré ré 're ĩhâimana za'ra mono. Da te dasima 're ĩrob'manharĩ wasété za'ra mono zém na 're ĩdasi'utõrĩ mono zém hawib õ di. Te te 're robzépata za'ẽtẽ za'ra mono nherẽ, hâiba ré ré we ĩwairébé, ã norĩ hã. 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, ma tô sihâiba 'ru za'ra, Pone'ẽrebâ wapru na dazada ĩdâ'âzém na ĩwasété wi te te 're a'upsõi pese mono da, da'uza hã hâirã da, da te 're ĩ'upsõi pese za'ra mono ne. \v 15 Taha wa, te ã norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono simasisizém nho're aimasa, uza hâpa hâirã ré. Romhuri zahâri ãna te te tãma 're romhuri u'âsi za'ra, ãma 're ĩdawata za'ra mono zéb ãma hã. Duré danhib'apito simasisizém na ĩsãmra hã te za duré 'râwi ãma 're sisaprĩ u'âsi za'ra, ĩ'uza hâpa hâirã ré norĩ ãma hã, ĩ'rata za oto 're sãmra u'âsi za'ra mono wa. \v 16 Tawamhã ã norĩ hã mra te te 're sépata zahu za'ra mono õ di za oto. Duré te te 're 'rubu zahu za'ra mono õ di za oto. Bâdâ hã te te 're hâiba zata waihu'u za'ra mono õ di za oto. Duré aimawi rowa'ro ĩpire hã te te 're hâiba zata waihu'u za'ra mono õ di za oto. \v 17 E marĩ wa, te te 're robzépata waihu'u za'ra mono õ di za oto. Pone'ẽrebâ hã danhib'apito simasisizéb ãma ĩsa hã te te 're 'madâ'â pese za'ra mono wa, te te 're robzépata waihu'u za'ra mono õ di za. A'ubuni wi, danhimizama da te 're ĩ'madâ'â pese za'ra mono ne, te za te te 're 'madâ'â pese za'ra. Te za duré ub're u te te 're simroi u'âsi, â u'âsi u, da te 're âhuri mono wa, 're ĩdanomro u'âsi mono zéb u. 'Re da'ry'ry mono wa, da'upĩ hã da te dasima 're ĩ'u'õ za'ra mono ne, te za duré te te 're apawapto, pẽ'ẽzé ãna oto 're nomro u'âsi mono da. — Ãne ma tô 24 na dama ĩpire norĩ siré hã misi ĩ̱ma 'maiwaihu'u. \p Ãne ĩ̱nhotõ 'rowim ne, te ĩ'ab'madâ'â mono hã, duré te ĩ'awapari mono hã. \c 8 \s1 Pone'ẽrebâ hã 7 ãma ĩbaihâ nhinha uptobzé te te ĩprubzé wasu'u \p \v 1 Tawamhã ĩmrotõ ãma hã 7 ãma hã ma tô Pone'ẽrebâ hã ĩbaihâ nhinha uptobzé hã pru. Te te pru wi, ma tô rowarõtârâ, hâiwa ãma hã. Bâtâ pibuzé za'ratazé wãiwa ma tô ãma ai'utõ, rob'é'é ré hã. \v 2 Tawamhã wa tô duré 'madâ'â za'ra, 7 na hâiwa ãma romhuri'wa norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nho're, ĩsimasam norĩ hã. Ta norĩ ma, ma tô 7 na danhimnhihârâzé hã sõmri za'ra ni. \p \v 3-4 Tawamhã hâiwa ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma romhuri'wa hã ma tô wei mo, misi aimawi hã. Wedeza ne 'rata te za, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, danhoprubzéb da, wedewati ĩsadaze hã da te tãma 're ĩzata za'ra mono zéb 'rata. U'awire ne hã ẽtẽ'ubuzi pré oru 'manharĩ te 're ti'â, wedewati ĩsadaze nhemezéb da hã. Tawamhã wedewati ĩsadaze hã ma tô ahâ na tãma sõmri za'ra ni, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, te te zata za'ra da. Tawamhã wedeza ne oru 'manharĩ ãma ma tô zata za'ra, danhib'apito simasisizém nho're. 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ĩsadaze hã te te hã da, ma tô zata za'ra, wedewati ĩsadaze hã. Te te zata za'ra wamhã, ma tô ĩsizé hã si'ré hâimo, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ 're ĩmreme zusi mono mreme siré. Hâiwa ãma romhuri'wa nhib'rata hawi, te ĩsizé hã si'ré hâimo, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nho're ĩsam nhib'rata hawi. \v 5 Tawamhã hâiwa ãma romhuri'wa hã ma tô pré'a 'manhe, u'awire ne hã oru 'manharĩ 're, wedewati ĩsadaze nhemezéb 're. Wedeza ne na, wedewati zadaze hã da te 're ĩzata za'ra mono zém hawi ma tô pré'a 'masisi. Te te 'masisi wamhã, ma tô õne haré ti'ai u sa'wa, uzâ hã. Te te sa'wari wamhã, ma tô tãiwapsa hã watobro, tãirãrã'ã zama. Tãsi'ubuzi zama, ma tô duré watobro. Ma tô duré ti'a hã sãsã'ã. \s1 Hâiwa ãma romhuri'wa norĩ, tinhimnhihârâzém na ĩsimnhihãsizé wasu'u \p \v 6 Tawamhã 7 na hâiwa ãma romhuri'wa norĩ hã ma tô oto asõré pese, tinhimnhihârâzém na simnhihãsi da. \p \v 7 Tawamhã ĩmorĩ'rada hã ma tô tinhimnhihârâzém na amnhihârâ. Simnhihârâ wi, ma tô tãzâ hã rere ti'ai u, unhama zama. Dawaprui wazari, ma rere uzâ hã, duré tãzâ hã. Ti'ai u rere'e wamhã, daro mono bâ ma tô ti'a hã zada, ĩwãiwa prã na. Wede hã 're ĩsimasa mono hã ma tô duré si'uzâ, ĩsa'ratazé wãiwa prã na. Du zama ma tô uburé sihõmo, daro mono bâ. \p \v 8 Tawamhã maparane ãma hã hâiwa ãma romhuri'wa hã ma tô duré amnhihârâ, tinhimnhihârâzém na. Simnhihârâ wi, ma tô marĩ hã ẽtẽ 'rãihâ ne hã âi ba waptãrã, unhama ro'o ré. Waptã'ã wamhã, â poré mono bâ ma tô â wãiwa prã na âwapru. \v 9 Tepe norĩ hã â 'rowi 're ĩhâimana za'ra mono hã ma tô duré si'utõrĩ, ahâ prã na, ĩsa'ratazé wãiwa prã na. Ma tô duré uba're hã ahâ prã na si'utõrĩ, â nhisi baba 're ĩsisa'rei mono hã. Ĩsa'ratazé wãiwa prã na ma si'utõrĩ. \p \v 10 Tawamhã hâiwa ãma romhuri'wa hã si'ubdatõ ãma hã ma tô duré tinhimnhihârâzém na amnhihârâ. Simnhihârâ wi, ma tô wasi ĩsa'ẽne hã waptãrã, hâiwa hawimhã. 'Rãsitõ ro'o ne, te ro'o'a'a. Waptã'ã wamhã, nima niwĩmhã panho'õmo norĩ nhisiwi, ma tô waptãrã. Ĩsa'ratazé wãiwa prã na panho'õmo nhisiwi, ma waptãrã, ub're nhisiwib zama. \v 11 Tawamhã pa nho'õmo norĩ nhisiwi ĩwaptã'ãzéb ãma hã ma tô dawi ti'âzé pire. Tawamhã da te âhuri wamhã, ma tô da'ahâ na dasi'utõrĩ, âzé pire uptabi wa. Wasi ĩsa'ẽtẽ nhisi hã âzé'wa na ĩsisi hã. \p \v 12 Tawamhã hâiwa ãma romhuri'wa hã maparane si'uiwa na ãma hã ma tô duré tinhimnhihârâzém na amnhihârâ. Simnhihârâ wi, ma tô bâdâ hã ĩtõmo wãiwa prã na titobra. A'amo zama ma duré ĩtõmo wãiwa prã na titobra. Wasi norĩ zama, ma duré ĩtõmo wãiwa prã na tobra. Taha wa, te te rob'uiwẽ prã za'ra di wasi hã, duré bâdâ hã, duré a'amo hã. \p \v 13 Taha pari, wa tô duré 'madâ, si'u hã. Hâimo uptabi te 're wara. Wara sina, te mreme 'rãihâ na dama rob'mahâ, ãne: \p — Ni'ãpé, ni'ãpé, ni'ãpé. Ti'ai ãma uburé pese 're aihâimana za'ra wa'aba mono norĩ ma, aima ropipa uptabi za'ra wa'aba di za. Hâiwa ãma romhuri'wa norĩ si'ubdatõ ĩsimnhihãsi õ, tinhimnhihârâzém na oto simnhihãsi wamhã, ĩsimnhihãsi sidâpâsi te za ropipa uptabi hã asô tiwairébé 'wa. — Ãne te si'u hã dama rob'mahâ. \p Ãne ĩ̱nhotõ 'rowim ne, te ĩ'azabui mono hã, duré te ĩ'awapari mono hã. \c 9 \p \v 1 Taha pari, ma tô ĩmrotõ ãma hã amnhihârâ duré, hâiwa ãma romhuri'wa hã, tinhimnhihârâzém na. Simnhihârâ wi, wa tô sabu wasi hã, hâiwa hawi ti'ai u ĩwaptã hã. 'Ridawazé hã ma tô wasi ma sõmri ni, ab're 'rehâ 'ridawazé hã. (Ab're 'rehâ hã, wa'uburé norĩ 're ĩhâimana za'ra mono zé). \v 2 Tawamhã wasi hã ma tô ab're 'rehâ hã 'ridawa. Te te 'ridawa wamhã, ma tô ĩsizé hã watobro, ab're 'rehâ hawi. Ĩsizé hã unhama ro'o za'ẽtẽ nhizédé ne hã. Tawamhã, watobro wamhã, ma tô bâdâ hã tõmo zuwa. Ma tô duré hâiwa'utõ, ab're 'rehâ nhizé hã. Taha wa, ma tô daro mono bâ tirobra. \v 3 Tawamhã ĩsizédé hawimhã ma tô 'ridi hã wairé, ti'ai u. Tawamhã ta norĩ ma, ma tô pisutu za'ra ni, apa'apa 'wa nhi'oto nhipsari ne ĩsé uptabi ne, te te dama 're rob'manharĩ za'ra mono da, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimi'manharĩ waihu'u pese zém na. \v 4 Ãne te ni'wa hã tãma nharĩ za'ra: \p — Dui ma, 're rob'manharĩ wasété za'ra wa'aba mono õ di za, wesuirã ma zama, wede ma zama. — Ãne te ãma uwati za'ra. Te duré tãma da'ru za'ra: \p — 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ'õ, uihâ ui'éré ãna 're ĩnomro mono norĩ ma si, te za 're ĩrob'manharĩ wasété za'ra wa'aba mo. \v 5 Tane nherẽ, 're danhimroi wa'aba mono õ di za. A'amo ĩmrotõ na si te za dama 're ĩrob'manharĩ wasété za'ra wa'aba mo. Apa'apa 'wa nhi'oto nhipsari ne ĩsé pire ne, te za dama 're ĩrob'manharĩ wasété za'ra wa'aba mo, da te 're robzépata za'ẽtẽ uptabi za'ra mono da. — Ãne te tãma dahâiba 'ru za'ra. \v 6 Tawamhã a'amo ĩmrotõ na da te 're robzépata za'ẽtẽ za'ra mono wa, te za 'râwi da te dasima 're rosa'rata wasété za'ra, dasi'uihâ na 'râwi 're dasisimroi mono da. 'Re dasisimroi mono da nherẽ, 're dasisimroi waihu'u mono õ di za. Te za da te 're robzépata hâ za'ra, a'â. \p \v 7 Tawamhã 'ridi hã te asõré, awaru hã dasi'wapé da, da te 're ĩpese za'ra mono ne. Ẽtẽ'ubuzi pré oru 'manharĩ na da'rãzaza ne ré, te asõré. Duré da'ubu ne ĩ'ubu mono, awaru hã. \v 8 Duré ĩséré mono hã aiwa pi'õ zéré ne. Duré ĩ'wa mono hã, aiwa hu'u zérépa 'wa ne, ĩ'wa hã. \v 9 Tawamhã ĩsi'uwazi tete 'manharĩ ne ré, te sõ'utu ubu ré aimasa. Duré ĩsaripi ruru hã ruru'u za'ẽtẽ uptabi di. Aiwa awaru na wedewarare tete 'manharĩ ruru'u ne hã, dasi'wapé zô ãma 're ĩdasisa'rei mono ruru'u ne, ĩsaripi ruru hã. \v 10 Duré ĩna're 'wamhi mono hã apa'apa 'wa nhi'oto na're 'wamhi ne. Taha nhipsari ne, sé pire di, ĩsimiwa'rézé hã. Tawamhã tina're 'wamhi na te za tô te te dama 're rob'manharĩ wasété za'ra. A'amo ĩmrotõ na te za te te 're dahâzub u'âsi. \v 11 Duré ĩsib'apito za'ra hã te 're hâimana, ab're 'rehâ 'madâ'â'wa hã. Zudezu norĩ nhiminhisizém na hã, Abado na ĩsiminhisizé hã. Duré deredu norĩ nhiminhisizém na hã Apori'ã na ĩsiminhisizé hã. Ĩsisi hã da'uprosi'wa, te wasu'u. \p \v 12 Tawamhã ropipa hã ĩmorĩ'rata na ĩwatobro hã ma tô ai'utõ. Tane nherẽ, te za duré ropipa hã maparane dazô pu. \p \v 13 Tawamhã hâiwa ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma romhuri'wa hã ĩmropâ ãma hã ma tô duré tinhimnhihârâzém na amnhihârâ. Simnhihârâ wi, wa tô duré ni'wai mreme hã wapa. Oru 'manharĩ na wedeza ne na 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, danhoprubzéb da, wedewati ĩsadaze, da te tãma 're ĩzata za'ra mono zé 'rã'wa mono hawi, ĩmreme hã. \v 14 Hâiwa ãma romhuri'wai ma, ĩmropâ ãma ĩsimnhihârâ ma, te te ĩnharĩ hã wa tô wapa. Ãne ĩmreme hã: \p — Ma'ãpé, wa'uburé maparane si'uiwa na ĩpawasisi ré norĩ ma, ĩpawasisizé hã wasihu za'ra na, Eprati na pa nho'õmo nhisi ãma 're ĩsi'ubumroi mono norĩ ma. — Ãne ĩmreme hã. \p \v 15 Tawamhã ma tô oto tãma wasihu za'ra. Duréihã ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ãma ropisutu sirõmo za'ra, niwapsi bâdâ te te ĩpisutuzé hã, ĩwa waptã'ã wapsi, te te da'uprosi mono da. Tô ã bâtâ na ĩwa waptã'ã wa, ma tô ĩpawasisizé hã tãma wasihu za'ra. Tawamhã daro mono bâ da'ahâ uptabi prã na te za wa'uburé norĩ hã te te da'uprosi, daza'ratazé wãiwa prã na. \v 16 Tawamhã wa tô wapa, daza'ratazé 'mahârâ hã, dasi'wapé zô awaru na ĩdasisa'rei mono norĩ za'ratazé hã. Ãne daza'ratazé 'mahârâ hã, te ĩwapari hã, 200 mirõisi na. Da'ahâ uptabi di. \v 17 Tawamhã awaru, wa tô sabu za'ra, dasi'wapé zô ãma 're ĩdasisa'rei mono zé hã. Danhotõ 'rowi, da te 're ĩrosawẽrẽ za'ra mono ne, wa tô ĩ̱nhotõ 'rowim ne sabu za'ra, ĩsisiwi ĩsi'ubumroi mono norĩ zama. Ta norĩ hã ĩsi'uwazi tete 'manharĩ ne ré, te sõ'utu ubu ré ĩsisi asimro. Ĩsõ'utu ubu mono hã unhama ro'o pré ne na, ĩwamnarĩ mono hã. Duré sõté uzé ne na ĩsõ'utu ubu zé wamnarĩ mono hã. Duré 'rẽnhipré nho'utu uzé ne na, ĩsõ'utu ubu zé wamnarĩ mono hã. Duré awaru 'rãi mono hã, aiwa hu'u zérépa 'rã ne. Ĩsadai'ré hawi mono hã te unhama ro'o mono ne hã nasi wairé, duré ĩsizédé hã, ẽtẽ ro'o nhizédé uzé pire zama. Duré ĩsizédé uzé pire hã te duré nasi wairé, dapãrĩzé hã. \v 18 Tawamhã ã hã, unhama ro'o ne hã duré ĩsizé hã duré ẽtẽ ro'o nhizédé uzé pire hã ma tô te te da'uprosi, awaru zadai'ré hawi, ĩwairébé mono hã. Daro mono bâ da'ahâ uptabi prã na ma tô te te da'uprosi, daza'ratazé wãiwa prã na. \v 19 Ãne ma tô tizadai'ré ro'o nhipãrĩ na te te da'uprosi, tizamo na zama. Ĩsamo mono hã wahi ne ĩsamo hã. Tô wahi 'rã ne na ĩsamo 'rãsutu mono hã. Taha na ma tô te te dahâzu. \p \v 20 Tawamhã dahâiba ré ĩdasi'atarẽme mono hã ĩdadâ'â mono õ hã, 'râwi dasi'uihâ na 're dasisãmri za'ra mono õ di. Zahadu te wa'uburé norĩ ãma si 're dawata za'ra. Te duré zahadu ropoto hâiba 'manharĩ ãma si 're dawata za'ra, danhib'manharĩ nhipese na da te 're ĩrob'manharĩ za'ra mono ãma, ẽtẽ'ubuzi pré oru 'manharĩ ãma, duré ẽtẽ'ubuzi'a prata 'manharĩ ãma, duré ĩsi'uwazi waipo 'manharĩ ãma, duré ẽtẽ 'manharĩ ãma, duré wede 'manharĩ ãma. Zahadu da te rẽme mono õ di. Ropoto hâiba 'manharĩ hã te te rob'madâ'â õ nherẽ, duré simipari õ nherẽ, duré morĩ õ nherẽ, te zahadu ãma 're dawata za'ra, 'Re ĩhâimana u'âsi mono upana. \v 21 Duré zahadu dasipãrĩ hã da te sahâri mono õ di. Duré simi'â, da te sahâri mono õ di. Duré pi'õ na danhimisaihuri hã da te sahâri mono õ di, duré aibâ na zama. Duré dasiwi romnhimi'uri hã da te sahâri mono õ di. Zahadu dawasété wi 're dasipizari za'ra mono õ di. Õne u'âsi te marĩ ĩwasété na si 're dahâimana za'ra. \p Ãne ĩ̱nhotõ 'rowim ne, te ĩ'awaihu'u mono hã. \c 10 \s1 Hâiwa ãma romhuri'wa hã ĩbaihâ nhinha ĩsyryre te te 're ĩ'râ'ârizé wasu'u \p \v 1 Tawamhã wa tô duré sabu, hâiwa ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma romhuri'wa hã aimawi hã ĩsimiwada'uri pire hã. Hâiwa hawi ma we si'ra, hâiwa'a na ubu ré. Tãiwaipore te duré ĩ'rã nhisiwimhã za. Duré ĩ'ubu hã aiwa bâtâ ro'o ne. Duré unhama ro'o pa ne, ĩza hã. \v 2 Tawamhã ĩbaihâ nhinha ĩsyryre te sõzi haré 're ti'â, tinhib'rata. Tawamhã â poré nhisiwi ma tô tipara nhimire niwĩmhã tipara hã tisã. Ti'a nhisiwi ma tô duré tipara nhimi'e niwĩmhã tipara hã tisã. \v 3 Tawamhã mreme 'rãihâ na te hâ. Hu'u zérépa wairõ 'rãihâ ne, ĩhârâ hã. Hârâ wamhã, awa'awi ma tô tãiwapsa hã tiwapsa'a za'ra, wapsa'a 'rãihâ na. 7 na ĩwapsa'a za'ra hã. \v 4 Wapsa'a za'ra wamhã, damreme ne hã wa tô wapa. Taha wa, wa tô ĩmreme za'ra hã te ĩwapari na aré rob'ui'éré. Tane nherẽ, te ni'wa hã hâiwa hawimhã ĩ̱ma tinha, te rob'ui'éré tõ da. Ãne te ĩ̱ma tinha: \p — Tô'ã. Rob'ui'éré tõ. Asima si waihu'u, tãiwapsa'a norĩ mreme hã. — Ãne te ãma ĩ̱pa'uwati. \p \v 5 Tawamhã hâiwa ãma romhuri'wa hã â nhisiwi ĩsa hã ti'a nhisiwib zama ĩsa hã te ĩ'madâ hã ta hã ma tô hâiwa nho'õmo tinhib'rada hã wẽ, tinhimire niwĩ hã. \v 6-7 Tawamhã simiwẽ sina, ma tô waihu'u: \p — 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã za te te ĩrob'manharĩzéb da hã sô rowaptâ'â õ di za oto. 7 ãma hâiwa ãma romhuri'wa hã tinhimnhihârâzém na simnhihârâ wamhã, te za 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ãma uwaimra, duréihã te te da'ãma sima ĩropisutuzé hã dama ĩwaihu'u'õ hã. Duréihã tizadawa wasu'u 'rata 'wa norĩ ma, te te ĩropisutuzém na te za oto dama rob'manha. Ãne, wa tô sena na awaihu'u, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nho'a, ĩsimiropisutuzém na zama. — Ãne ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa para waihu'u, hâiwa ãma romhuri'wa hã, hâiwa nho'õmo tinhib'rada te te ĩwẽ hã. 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ta hã hâiwa 'manharĩ'wa, duré ti'ai 'manharĩ'wa, duré â poré 'manharĩ'wa, duré uburé ĩwa 're ĩdahâimana za'ra mono poto 'wa. \p \v 8 Tawamhã hâiwa hawi we te te ĩ̱ma ĩnharĩ 'rata mreme hã wa tô duré wapa. Ãne te duré ĩ̱ma tinha: \p — Ma'ãpé, sô aimorĩ, ĩbaihâ nhinha ĩsyryre zô, âri da, hâiwa ãma romhuri'wa, sõ'a haré tinhib'rata te te 're ĩ'râ'âri zô. Õ hã hâiwa ãma romhuri'wa, â nhisiwi ĩsa hã, ti'a nhisiwib zama. — Ãne te sô ĩ̱zatõ. \p \v 9 Tawamhã wa tô ĩtẽme sô mo. Sô ĩ̱wisi wamhã, wa tô tiwi waptẽ, ĩbaihâ nhinha ĩsyryre hã. Te tiwi waptẽrẽ wamhã, te ĩ̱ma ti'ru, ãne: \p — Ma'ãpé âri, 'rẽne da. 'Rẽne wamhã, ropĩni ne hã ĩsei uptabi za, asadai'ré 'remhã. Tane nherẽ, oto sõmri wamhã, adi'i 'remhã te za anomozé. — Ãne ma tô ĩ̱ma waihu'u. \p \v 10 Tawamhã wa tô oto ti'â, ĩsib'rata hawi ĩbaihâ nhinha ĩsyryre hã. Te âri wamhã, wa tô ti'rẽ. Te 'rẽne wamhã, ropĩni ne hã sei uptabi di, ĩ̱zadai'ré 'remhã. Tane nherẽ, te sõmri wamhã oto, ĩ̱di'i 're, ma oto ĩ̱nomozé. \v 11 Tawamhã ni'wa hã te ĩ̱ma tinha: \p — Te za duré 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã dama 're ĩsadawa wasu'u mo, dapoto mono bâ za dama 're ĩromhâimana za'ra mono zém na hã, damreme sipo'o mono bâ. Daro mono bâ dama ĩpire za'ra norĩ ma, za 're ĩromhâimana mono zém na zama te za duré dama 're ĩsadawa wasu'u mo. — Ãne ma tô ĩ̱ma waihu'u. \p Ãne ĩ̱nhotõ 'rowim ne, te ĩ'ab'madâ'â mono hã, duré te ĩ'awapari mono hã. \c 11 \s1 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u'wa norĩ wasu'u \p \v 1 Tawamhã ma tô ĩ̱ma sõmri ni, wedehu waré ne hã marĩ pibuzé hã. Tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ma tô ĩ̱zatõ: \p — Mo oto aimorĩ ti'ai ãma ĩ̱nhorõwa u, wedehu waré ne na, 'ri hã pibui mono da, duré ĩ̱ma danhoprubzé nomrizé hã pibui mono da, wedeza ne hã, danhimizama da te ĩ̱ma 're ĩzata za'ra mono zé hã. Ma'ãpé duré ĩ̱nhorõwa ãma, ĩ̱'ãma 're ĩdawata za'ra mono norĩ hã sa'rata za'ra na. \v 2 Tane nherẽ, 'ri 'wawi wa'ra 're, 'ri nho'remhã pibui mono õ di za. Ta hã wa tô pisutu, ĩ̱nhib'a'uwẽ'õ norĩ si te te ãma 're ubumroi mono da. Ta norĩ hã niwapsi te za Zeruzarẽ ãma hã 'ri nho'u ĩwẽ uptabi ãma hã da'ãma ai'uté za'ra. Taha wa, te za te te sina dawasi za'ra. 42 na a'amo ĩhâimana u te za te te da'ãma rowamnarĩ za'ra, 1,260 na bâdâ za da'ãma ĩsi'utõrĩzéb u. \v 3 Taha ré, wa za ĩ̱zadawa wasu'u'wa norĩ hã satõrĩ zahuré, tô 1,260 na bâdâ ĩsi'utõrĩzéb u simi'ẽ na te te ĩ̱zadawa wasu'u zahuré mono da. Tawamhã pone'ẽrebâ zéré 'manharĩ na uza wasété ré, te za tineb zahuré, pẽ'ẽzé uptabi zahuré wa, da te dasiwi 're ĩ̱wẽ'õ pese za'ra mono wa. — Ãne ma tô ĩ̱ma waihu'u, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã. \p \v 4 à norĩ hã azeitona wede ne, te duré 're hâimana zahuré, ĩ'rãi wa'ui wabre hã ĩro'o pese ne, simi'ẽ na te te dama 're sadawa wasu'u zahuré mono wa. Rob'uiwẽzém ne, te duré 're hâimana zahuré, 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u na te te dama 're rob'uiwẽ zahuré mono wa. Uburé Danhib'apito nho'a te 're sima'wara zahuré. \v 5 Tawamhã ni'wa hã te te tãma rob'manharĩ wasété zahuré da nherẽ, te za tizadai'ré hawi unhama ro'o na wĩrĩ zahuré. Ãne na te za si'utõrĩ ĩsitob'ru norĩ hã, te te tãma rob'manharĩ wasété za'ra mono da nherẽ. \v 6 Tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u'wa norĩ hã ĩsimipawapto waihu'u pese zém na te za hâiwa pese zahuré, tã ta'a tõ da, te te dama sadawa wasu'u zahuré mono sina. Duré te te waihu'u pese zahuré di, te te âwapru zahuré da hã, duré te te sima ĩwẽ zahuré zéb zarina, ti'ai ma, te te nasi ĩrob'manharĩ wasété zahuré da hã. 'Re ĩhâimana u'âsi mono u, dawasété wi 're dasipizari za'ra mono da, te za ãne te te dama arob'manharĩ zahuré. \p \v 7 Tawamhã te te sadawa wasu'u zahuré mono pari, te za ropoto siwamnarĩ hã ab're 'rehâ hawi ĩwatobro hã sô tisusi zahuré, te te 'wapé zahuré da. Tawamhã ropoto siwamnarĩ hã aibâ norĩ ma, siptete zahuré wa, te za pãrĩ zahuré. \v 8 Tawamhã 'ri nhi'riti 're za'ẽtẽ ãma, te za taré ĩhâiba hâ hã tiza'wari zahuré, 'ri nho'õmo za'ẽtẽ ãma, wede nhonhi'rãmi na Ĩsib'apito za'ra, da te dasiwi ĩwĩrĩzém nho'õmo ãma, dama ĩsa'rese za'ẽtẽ ãma. Sodoma na 'ri nho'õmo nhisi ãma, 're ĩdahâimana wasété za'ra mono ne, ã 'ri nho'u hã. Duré Ezitu na romnhisi ãma 're ĩdahâimana wasété za'ra mono ne hã, ã 'ri nho'u hã. Ãne 'ri nho'õmo zahuré na ãma ĩsimiré'ézé hã, Zeruzarẽ hã. \v 9 Tawamhã da'ahâ uptabi na te za ĩtẽme ubumro zahuré ni, ĩhâiba hâ hã da te dasiwi 'madâ'â zahuré da, 'ri nhi'riti sa'wari ré. Si'ubdatõ bâdâ ĩne wãiwab u, te za dapoto mono bâ dasiwi 'madâ'â zahuré ni, damreme sipo'o mono bâ, 're ĩdahâimana za'ra mono hã. Te za duré ãma tasi'uwati za'ra ni, da te dasiwi za tõ da. \v 10 Tawamhã ti'ai ãma daro mono bâ 're ĩdahâimana wasété za'ra mono norĩ ma hã rowẽ za'ra di za, ĩsadawa wasu'u'wa norĩ hã dâ'â zahuré wa. Taha wa, te za 're dato za'ra. Te za duré danhibzari na tasisawi za'ra ni. Ĩsadawa wasu'u'wa norĩ hã dawasété wi 're dasipizari za'ra mono da, te te dama 're ropipa zahuré mono ré, dâ'â zahuré wa, te za 're dato za'ra. \v 11 Tawamhã si'ubdatõ bâdâ, ãma ĩneb zahuré zé wãiwa pari, te za 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ĩpẽ'ẽzani hã apâ tãma sõmri zahuré, hâiba ré 're neb zahuré da apâ. Taha pari, te za oto hâiwi aima'wara zahuré. Sima'wara zahuré wamhã, te za tãma tapahi uptabi za'ra ni, da te ĩ'madâ'â za'ra norĩ hã. \v 12 Tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u'wa norĩ hã te za wapari zahuré, hâiwa hawi ni'wai mreme hã. Mreme 'rãihâ na te za sô tihârâ zahuré: \p — We ane wa'aba, hâimo. — Ãne te za ni'wa hã sô tihârâ zahuré. \p Tawamhã ĩ'ruiwapari'wa norĩ hã te te 'madâ'â za'ra mono ré, te za hâiwa'a na tizasi zahuré, hâiwa u. \v 13 Tawamhã zasi zahuré wi, awa'awi te za sa'ẽtẽ uptabi ti'a sãsã hã watobro. Watobro wamhã, 'ri hã nima norĩ hã te za sina, Zeruzarẽ ãma, 'ri nho'õmo 'remhã 're ĩsimasa mono hã. 10 na 'ri 'maihâimana wamhã, te za misi si dawi rere'e. Te za duré 7 miu na tadâ'â za'ra ni, ti'a sãsã'ã na hã. Tawamhã dadâ'â ãna ĩdasi'atarẽme mono hã te za tapahi uptabi za'ra ni. 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma te za tawata za'ra ni, hâiwa ãma 're ĩsãmra mono ãma, simi'manharĩ waihu'u pese uptabi wa. \p Ãne ĩ̱nhotõ 'rowim ne, te ĩ'awapari mono hã, duré te ĩ'azabui mono hã. \p \v 14 Tawamhã ropipa hã maparane ĩpu hã tâibâ oto. Tane nherẽ, zahadu si'ubdatõ ãma zô, te rowaptâ. Romhuture di oto, duré ropipa ĩwatobro da hã. Ma'ãpé ãne waihu'u pese za'ra wa'aba. \s1 7 ãma hâiwa ãma romhuri'wa hã tinhimnhihârâzém na ĩsimnhihârâzé wasu'u \p \v 15 Tawamhã 7 ãma hâiwa ãma romhuri'wa hã ma tô tinhimnhihârâzém na amnhihârâ. Simnhihârâ wi, hâiwa ãma damreme 'rãihâ hã wa tô wapa. Ãne te nharĩ za'ra: \p — Satanasihi nhimi'madâ, 're danomro mono da, ma tô da te dasima 're wẽ za'ra aré, daro mono bâ. Tane nherẽ, ropâ te za oto 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimi'madâ'â si 're danomro, Wanhib'apito nhimi'madâ hã. Danho'reptui'wa da, te te ĩpisutu nhimi'madâ'â zama te za 're dahâimana za'ra oto. Wanhib'apito hã te za tô te te 're da'ab'madâ'â u'âsi oto, õne u'âsi. — Ãne wa tô wapa, hâiwa ãma damreme 'rãihâ hã. \p \v 16 Tawamhã 24 na dama ĩpire za'ra norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nho'a tisimasisizém na ĩsi'ubumro norĩ hã ma tô hi'rãtitõ tãma ana, ãma wata za'ra da. \v 17 Ãne te ãma tiwata za'ra: \q1 “Uburé Danhib'apito uptabi, 'Re ĩhâimana u'âsi mono, a hã danhipai u asiptete uptabi di. Duréihã marĩ õ ré hã, te 're aihâimana u'âsi mo. Ai'utõrĩ waihu'u õ di. Õne u'âsi te 're aihâimana mo. A hã aiwaihu'u pese zé hã, duré danhipai u asiptetezé hã ma tô oto dama ĩhâi'ré, da te oto 're 'madâ'â za'ra mono da. Taha zarina ma tô oto danhipai u da'madâ'â pire na ãma ĩsãna'ra, ãhãna hã. Taha wa, wa ai'ãma wawata za'ra ni. \q1 \v 18 Ai'ãma 're ĩdawata za'ra mono õ norĩ hã ma tô asada tizahi pese za'ra. Taha wa, ma tô oto ĩwa waptãrã, asiwi ĩda'awẽ'õ pese zéb zarina, dama ĩrob'manharĩ wasété zéb da hã. \q1 Ma tô duré ĩwa waptãrã, dahâimanazéb zarina dama ĩ'arowairébézéb da hã, uburé adâ'â norĩ ma hã, asimiroti hã te te 're ĩwapari za'ra mono õ norĩ hã uburé 're ahâ za'ra mono da, duré uburé asimiroti wapari pese 'wa norĩ ma, tãma 're ab'manharĩ wẽ mono da. \q1 Ma tô ĩwa waptãrã, asadawa wasu'u'wa norĩ ma, marĩ ĩwẽ hã 're anhomri mono da, te te aima 're ĩromhuri pese za'ra mono zé wa'rãmi. Uburé pese asib'a'uwẽ norĩ ma, marĩ ĩwẽ hã 're anhomri mono da, ma tô ĩwa waptãrã, ai'ãma 're ĩwata za'ra mono norĩ ma, dama ĩpire norĩ ma, dama ĩwapu norĩ ma zama. \q1 Ma tô duré ĩwa waptãrã, ti'ai ãma da te 're ĩrowasété za'ra mono norĩ hã uprosi da.” \m Ãne 24 na dama ĩpire za'ra norĩ hã ma tô ãma po're pu'u za'ra. \p \v 19 Tawamhã hâiwa ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma 're ĩdawata za'ra mono zéb ãma hã, ma tô ni'wa hã 'ridawa hã 'ridawa. Te te 'ridawa wamhã, te oto wedehâ're hã sõ'awi 'ri para za. Wedehâ're 're, te ẽtẽpo ĩ'ui'éré ré hã da'wa, duréihã 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te tinhib'a'uwẽ ma ĩropisutuzéb ui'éré ré hã. Tawamhã ma tô tãiwapsa hã watobro, tãirãrã'ã zama, tãsi'ubuzi zama. Ti'a hã ma tô duré sãsã'ã. Tãzâ hã ma duré asa'wa, ĩpire hã. \p Ãne ĩ̱nhotõ 'rowim ne, te ĩ'azabui mono hã, duré te ĩ'awapari mono hã. \c 12 \s1 Pi'õi wasu'u, Satanasihi wasu'u me \p \v 1 Tawamhã wa tô duré 'madâ. Te 'madâ'â wamhã, marĩ hã ma tô hâiwa nho're na sihâi'ré, dama ĩsa'rese'õ hã, ãma 're ĩdatob'uzu za'ra mono hã. Ta hã dama ĩwaihu'u'õ hã wa tô 'madâ, pi'õ ĩsa hã. Bâtâ ro'o ne na ĩ'uza hã. Ĩpara 'rowimhã a'amo te za. Duré 'rãzaza ré te za. Ĩ'rãzaza na hã wasi te aimasa, 12 na. \v 2 Ĩ'ra te duré ãma sépu, pi'õi ãma. Ãma sépu'u wa, te hâzé te, 're sadari. \p \v 3 Tawamhã ma duré marĩ hã sihâi'ré, hâiwa nho're na, marĩ ĩsa'rese'õ hã. Ho'orã hâiba ne ropoto siwamnarĩ hâiba za'ẽne hã te za. Ĩhâiba hã ĩhâiba pré. Duré 7 na ĩ'rã hã. 10 na duré ĩ'u hã. Powawẽ õmo ne, ĩ'õmo za'ra hã. Duré 7 na ĩ'rã za'ra 'rãzaza hã, danhib'apito 'rãzaza ne hã. Ĩ'rãzaza si'ubuzi na ĩ'rãzaza za'ra hã. \v 4 Tawamhã tizamo na ma tô wasi hã waibu, hâiwa ãma 're ĩsimasa mono hã. Ahâ uptabi prã na ma tô waibu, ĩsa'ratazé wãiwa prã na. Tawamhã te te waibui wamhã, ti'ai u ma tô sa'ẽtẽ sãmra. \p Tawamhã pi'õ nho're te za, ho'orã hâiba ne ropoto siwamnarĩ hã. Pi'õ te sapa ĩ'ra zô, waptã'ã wi te te 'rẽne da. \v 5 Tawamhã ma tô tãma waptãrã aibâ na, simiwada'uri nhiptete na za daro mono bâ te te 're ĩda'awada'uri mono da hã. Tawamhã ma tô tiwi âri ni, 'Re ĩhâimana u'âsi mono u, danhib'apito simasisizém na 're ĩsãmra mono u, ĩsiré danhib'apito na 're hâimana mono da. \v 6 Tawamhã ho'orã hâiba ne ropoto siwamnarĩ wi, te pi'õ wara, a'ubuni u, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te tãma ĩropese sirõmo zéb u, te te tãma ĩpisutuzéb u. Tame hâimana mono ré, te za 1,260 na bâdâ ĩhâimana u te te 'madâ'â, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã. \p \v 7 Tawamhã dasi'wapé, hâiwa nho're ãma ma tô watobro. Hâiwa ãma romhuri'wa hã Midé na ĩsisi hã, duré hâiwa ãma ĩsiré tãma ĩromhuri'wa norĩ hã, te ho'orã hâiba ne ropoto siwamnarĩ hâiba za'ẽne hã siwi 'wapé. Tawamhã ho'orã hâiba ne ropoto siwamnarĩ hã ma tô sina ana, hâiwa ãma tãma ĩromhuri'wa norĩ me. \v 8 Tane nherẽ, ma tô Midé norĩ hã ãma ai'uté za'ra. Taha wa, hâiwa ãma 're hâimana waihu'u za'ra mono õ di za oto. \v 9 Tawamhã ho'orã hâiba ne ropoto siwamnarĩ hã ma tô siwi time ti'ai u, apâ morĩ tõ da. Ta hã Satanasi, wanhitob'ru. Ta hã duréihã wahi na ĩsihâiba. Uburé tizadawa nhipese na te te 're ĩda'a'rãmi mono, 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa para newa, ti'ai ãma daro mono bâ. Tawamhã wa'uburé norĩ zama ĩsib'a'uwẽ zama ma tô ĩsiré siwi sãmra ti'ai u, apâ si'aba'ré tõ da. \p Ãne wa tô te ab'madâ'â, ĩ̱nhotõ 'rowim ne. \p \v 10 Tawamhã wa tô duré ni'wai mreme hã wapa. Mreme 'rãihâ na te tinha: \p — 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ma tô oto wa'anho'reptuzém na wama ãma uwaimra, wanhitob'rui wi. Danhib'apito na siptete na te te 're ĩda'ab'madâ'â mono zé hã ma tô duré dama hâi'ré oto. Duré Danho'reptui'wa da, te te ĩpisudu hã te duré ĩsiré te te 're da'ab'madâ'â oto, waihu'u pese na. Wasiré ĩsazei'wai ãma, awẽ sidâpâsi simizazâri ãna ĩwasédé hã te te ãma 're ĩ'aza'ra mono hã ma tô oto 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã sihawi time hâiwa hawi, ti'ai u, Wa'uburé hã. \v 11 Pone'ẽrebâ hã dazada ĩdâ'âzéb zarina, ma tô wasiré ĩsazei'wa norĩ hã ãma ai'uté za'ra, Satanasihi ãma. Ĩwasu'uwẽ hã sena na te te dama 're ĩsadawa wasu'u za'ra mono zém na zama, ma tô ãma ai'uté za'ra. Duré da te 're 'ruiwapari za'ra mono wa, dawi 're sihâiba zawi za'ra mono õ di, 're dâ'â tõ za'ra mono da. Taha wa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono wi sipizari ãna, ma tô duré Satanasihi ãma ai'uté za'ra. \v 12 Taha wa, ma'ãpé 're ato za'ra wa'aba mono, hâiwa ãma 're aihâimana za'ra wa'aba mono norĩ hã. Tane nherẽ, ti'ai ãma 're aihâimana za'ra wa'aba mono norĩ hã aima 're ropipa uptabi za'ra wa'aba mono di za, â poré na 're aihâimana za'ra wa'aba mono norĩ ma zama. E marĩ wa. Wa'uburé hã sahi uptabi na atẽme morĩ aba na dâ'âsina, ti'ai u. Ti'ai ãma te te aima 're rob'manharĩ wasété za'ra wa'aba mono da, za 're ĩhâimana hutu mono zém na te te sina waihu'u wa, ma tô tizahi pese. Taha wa, aima 're ropipa uptabi za'ra wa'aba mono di za. — Ãne te ni'wa hã tinha, mreme 'rãihâ na. \p \v 13 Tawamhã ho'orã hâiba ne ropoto siwamnarĩ hâiba za'ẽne hã hâiwa hawi da te ĩme na siwaihu'u wamhã, ma tô pi'õ zarina 're mo, aibâ na ĩ'ra tãma ĩwaptã'ã zarina. \v 14 Tane nherẽ, ma tô si'õmo wawẽ paihi hã ĩsaripi ré hã pi'õi ma za ni, a'ubuni u 're ĩsãmra mono zéb u, ãma wara da, tô õme, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te tãma ĩropese sirõmo zéb u. Tame te za 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te te 're 'madâ'â, si'ubdatõ wahum nhipai u wãiwa, ho'orã hâiba ne ropoto siwamnarĩ wi. \v 15 Tawamhã ho'orã ne hã ma tô â hã tizadai'ré hawi sa'wa pi'õ zarina, â pré da, â te te 'mapraba da. \v 16 Tane nherẽ, ti'a hã ma tô pi'õi ãma aime. Ti'a hã ma tô si'ridawa, â zô, â hã ĩwa a'a da. Tawamhã ma tô â hã ĩwa ti'a'a tô, ho'orã hâiba ne tizadai'ré hawi pi'õ zarina te te ĩsa'wari hã. \v 17 Tawamhã ho'orã hâiba ne ropoto siwamnarĩ hã ma tô pi'õ da tizahi pese, tiwi simani wa. Taha wa, ma tô ĩsihudu norĩ zô mo, te te 'wapé za'ra da. E 'wam norĩ hã te wasu'u, ĩsihudu norĩ hã. Ta norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti te te 're ĩwapari pese za'ra mono, duré tô sena na Zezusihi zazei'wa na 're ĩsiwasu'u za'ra mono, te wasu'u. Ta norĩ zô te mo, ho'orã hâiba ne ropoto siwamnarĩ hã te te 'wapé za'ra da. \v 18 Tawamhã te oto ta hã â poré zaihâ na za, supara'ré wa. \p Ãne ĩ̱nhotõ 'rowim ne, te ĩ'azabui mono hã, duré te ĩ'awapari mono hã, za ĩromhâimana mono zém na hã. \c 13 \s1 Ropoto siwamnarĩ pipa zahuré wasu'u, â 'rowimhã, duré ti'ai 'rowimhã \p \v 1 Tawamhã wa hã wa tô duré sabu, â 'rowi ropoto siwamnarĩ hã â hawi watobro ré. Ĩhâiba misi nherẽ, 7 na ĩ'rã hã. Duré 10 na powawẽ õmo ne, ĩ'õmo mono hã. Ĩ'õmo na hã danhib'apito 'rãzaza si'ubuzi ne ré, te õmo 'rãzaza ré aimasa, 10 na. Duré ĩ'rãi mono na rob'ui'éré za'ra ré hã aiwa 'Re ĩhâimana u'âsi mono newa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono wamri na ĩsiwaptẽrẽ ui'éré wasédé hã. \v 2 Duré ĩhâiba hã, hu'u hâiba ne. Ĩpara hã robzahi para ne hã ursu para ne. Duré ĩsadai'ré hã, aiwa hu'u zérépa zadai'ré ne, ĩsadai'ré hã. Tawamhã ho'orã hâiba ne ropoto siwamnarĩ hã, Satanasi hã ma tô tinhiptetezé hã tãma tisõ, ĩsadawa para siré te te da'ãma 're romhuri wasété zahuré mono da, ĩsimiromhuri waihu'u pese zém na. \v 3 Tawamhã misi ĩ'rãi ãma hã ĩ'u'a ré hã da te wĩrĩ wa, ĩ'wa're ne hã. Tane nherẽ, ĩ'wa're hã ma tô tãma ato. Taha wa, daro mono bâ uburé 're ĩdahâimana za'ra mono hã ma ãma tatob'uzu za'ra ni. Ma duré ãma sasõmri za'ra ni, ĩsimiwada'uri na. \v 4 Ma tô duré ho'orã hâiba ne ropoto siwamnarĩ ãma tawata za'ra ni aihĩni, â hawi ropoto siwamnarĩ ma, tinhimi'manharĩ waihu'u pese zé hã te te tãma sõmri wa. Tane ma tô duré â hawi ropoto siwamnarĩ ãma tawata za'ra ni. Ãne te ãma tawata za'ra ni: \p — E 'wa hã ĩsine hâimana waihu'u pese bâ. E 'wa hã ĩsiptete wabzu'wa pâ. — Ãne te ãma tawata za'ra ni, daro mono bâ da'ahâ na. \p \v 5 Tawamhã â hawi ropoto siwamnarĩ hã, te 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã wa'ẽi wasété, 'râwi waihu'u pese na sina wata dâ'âsina. 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te sadawa uwati õ di. Ma tô duré tãma waprosi, dama pire na te te da'awada'uri wasété mono da a'â, 42 na a'amo ĩsisõré mono u. \v 6 Taha ré, ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã wa'ẽi wasété tô, ĩsisi na zama. 'Re ĩsãmra mono zém na ma tô duré timreme wasété, duré hâiwa ãma 're ĩhâimana za'ra mono norĩ ãma zama. \v 7 Tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ma tô duré tãma waprosi, â hawi ropoto siwamnarĩ ma, ĩsib'a'uwẽ te te 'wapé za'ra da, te te ãma ai'uté za'ra da, ĩsib'a'uwẽ norĩ ãma. Ma tô duré tãma waprosi, simiwada'uri wasété nhiptete sina te te 're da'awada'uri mono da, dapoto mono bâ, duré damreme sipo'o mono bâ 're ĩdahâimana za'ra mono hã. \v 8 Tawamhã ti'ai ãma daro mono bâ 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ hã te za ãma 're dawata za'ra, da'ahâ uptabi na. Tane nherẽ, ni'wam norĩ hã ãma 're wata za'ra mono õ di za, ĩbaihâ na 're ĩdahâimana u'âsi za'ra mono norĩ nhisi, 're ĩsimi'wara mono zém na ĩsisi 're ĩsimi'wara mono norĩ hã. Duréihã 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te te ropoto mono õ ré, danhisi na te te ãma ĩrob'ui'éré za'ra hã ã ĩbaihâ hã, Pone'ẽrebâ, da te dasiwi ĩwĩrĩ te hã. \p Ãne za ĩromhâimana mono zém na ĩ̱nhotõ 'rowim ne, te ĩ'azabui mono hã, duré te ĩ'awapari mono hã. \p \v 9 Ma'ãpé, aipo're 'repu'u ré za'ra wa'aba wamhã, wapari pese za'ra wa'aba. \v 10 Ni'wa hã ĩsazei'wai wamhã, dazazéb 're da te 're séme mono da, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te dawi 're sawi za'ra mono õ wamhã, te za tô da te 're sé. Duré sib'ézé 'wapa na da te 're simroi mono da, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te dawi 're sawi za'ra mono õ wamhã, te za tô da te 're simro. Ãne da nherẽ, te za sipizari ãna ãma 're nomro, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma. \p \v 11 Tawamhã wa tô duré sabu ropoto pipa hã, ti'ai hawi ĩwatobro hã. Maparane ĩ'u hã, pone'ẽrebâ 'rare õmo ne hã. Tane nherẽ, ĩmreme hã ho'orã hâiba ne ropoto siwamnarĩ mreme ne, ĩmreme hã. \v 12 Tawamhã â hawi ropoto siwamnarĩ nho'a te te 're romhuri, ti'ai hawi ĩwatobro hã. Ĩsadawa para te te 're da'awada'uri pese, ti'ai ãma daro mono bâ 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ hã â hawi ropoto siwamnarĩ ãma 're dawata za'ra mono da, ĩ'rãi ãma ĩ'u'azé tãma ĩsitob ãma. \v 13 Tawamhã ti'ai hawi ropoto pipa hã ma tô te te 're aromhõsi, marĩ ĩwaihu'u'õ na, dama ĩsa'rese'õ na. Hâiwa hawi unhama ro ĩwaptã'ã na ma tô datõmo nho'a romhõsi. \v 14 Ãne 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ma tô tãma waprosi, â hawi ropoto siwamnarĩ nho'a te te 're romhõsi mono da. Ãne ma tô tinhimiromhõsi na dama 're sadawa nhipese, 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa para newa, ti'ai ãma daro mono bâ 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ ma hã. Ma tô duré dama ti'ru, romhâiba, da te dasiwi 'manharĩ da, â hawi ropoto siwamnarĩ hâiba na, sib'ézé 'wapa na da te dasiwi wĩrĩ nherẽ, apâ ĩhâiwa'utu hâiba na. \v 15 Tawamhã romhâiba hã da te dasiwi 'manharĩ parimhã, ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ti'ai hawi ropoto pipa ma waprosi, romhâiba ma, ĩpẽ'ẽzani te te tãma sõmri da, mreme ré oto 're morĩ da, duré romhâiba ãma 're ĩdawata za'ra mono õ norĩ hã te te 're anhimroi mono da, ti'ai hawi ropoto pipa hã. \v 16 Tawamhã ti'ai hawi ropoto pipa hã ma tô te te da'awada'uri, da te dasima waprosi za'ra da, ni'wam norĩ hã ĩsib'rata nhimire niwĩ da te sib'rata ui'éré za'ra mono da, duré ni'wam norĩ hã ĩ'uihâi mono na da te uihâ ui'éré za'ra mono da. Tawamhã ma tô da te a'ui'éré tô, daro mono bâ 're ĩdahâimana za'ra mono hã, dama ĩwapu mono bâ duré dama ĩpire mono bâ, duré danhibro pese mono bâ, duré danhibrob'õ mono bâ, duré dapawa'âbâ ãna dawada'uri zarina si da te dama 're ĩromhuri za'ra mono bâ, duré dawada'uri ãna dasi'uihâ na 're ĩdahâimana za'ra mono bâ. Da'upsãtã mono bâ ma tô da te da'ui'éré za'ra. \v 17 Tawamhã danhib'rata ui'éré õ nherẽ, da'uihâ ui'éré õ nherẽ, da te 're rob'uipra waihu'u za'ra mono õ di. Duré da te 're rowede waihu'u za'ra mono õ di.  hawi ropoto siwamnarĩ nhisi na da'uihâ ui'éré hã, duré danhib'rata ui'éré hã, ĩsisi za'ratazé hã. Ãne wa tô te awaihu'u, ĩ̱nhotõ 'rowim ne. \p \v 18 A norĩ wa'wa hã ai'maiwaihu'u pese aba wamhã, ma'ãpé ĩsisi za'ratazéb ui'éré hã 'maiwaihu'u aba, ĩwasu'uzé hã. 666 na ĩsisi za'ratazé hã danhisi za'ratazém na ĩsisi hã te wasu'u. \c 14 \s1 'Re ĩhâimana u'âsi mono, ĩwasété hawi te te ĩwa'âbâ za'ra norĩ nho're wasu'u \p \v 1 Tawamhã wa tô duré 'madâ. Te 'madâ'â wamhã, Pone'ẽrebâ hã wa tô sabu, da te dasiwi ĩwĩrĩ hã. Si'ã na ẽtẽ 'rãihâ nhisiwi te za. Duré 144 miu na dahâiba hã te ĩsiré aimasam ni, ĩsisi na ĩ'uihâ ui'éré ré mono hã, duré Ĩmama nhisi na zama ĩ'uihâ ui'éré mono hã. \v 2 Tawamhã wa tô duré wapa, hâiwa hawi ni'wai mreme hã. Â'a'a 'rãihâ ruru'u ne, ĩmreme hã. Duré tãiwapsa'a za'ẽtẽ rãrã'ã ruru'u ne, ĩmreme hã. Rowamreme'wa, tinhimirowamremezém na te te 're ĩrowamreme za'ra mono ne, ĩmreme hã. \v 3 Tawamhã 144 miu na ĩhâiba za'ra norĩ hã te danhib'apito simasisizém nho're asõré, maparane si'uiwa na ropoto na ĩhâiba norĩ nho'reb zama, duré dama ĩpire za'ra norĩ nho'reb zama. Tinho're ĩtém na te tinho're za'ra, dama ĩsa'rese'õ na. à norĩ si 're ĩdanomro wasété mono zém hawi, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te ĩwa'âbâ za'ra norĩ si te te waihu'u pese za'ra di, ĩsõ're hã. \v 4 à norĩ hã ma tô 're si'madâ'â pese za'ra, 're siwasété tõ za'ra mono da, pi'õ na 're ĩdanhimisaihuri za'ra mono õ ne. Duré pi'õ za'rese'õ'wa 're ĩhâimana za'ra mono ne, ma tô 're si'madâ'â pese za'ra. Pone'ẽrebâ nhirã zarina si ma tô 're nomro. Ta norĩ si ma tô 're ĩdanomro wasété mono zém hawi wa'âbâ za'ra. Ta norĩ hã ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma sisõmri na'rata za'ra, Pone'ẽrebâi ma zama. \v 5 Duré 're sadawa nhipese za'ra mono õ di. Duré ĩwasédé hã sena na da te ãma 're sa'ra waihu'u mono õ di, ĩwẽ na si 're hâimana za'ra mono wa. \s1 Si'ubdatõ hâiwa ãma romhuri'wa norĩ nhimirowasu'uzé wasu'u \p \v 6 Tawamhã wa tô duré 'madâ, hâiwa ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, romhuri'wa hã. Hâimo uptabi te 're wara. Ĩwasu'uwẽ hã te dama 'mahâ, ĩsi'utõrĩ'õ hã, dapoto mono bâ 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ ma, duré damreme sipo'o mono bâ 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ ma. \v 7 Ãne te mreme 'rãihâ na te te dama 'mahârâ: \p — 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti hã 're wazé pese za'ra wa'aba mono. Duré wẽ uptabi wa, ãma 're aiwata uptabi za'ra wa'aba mono. Ma tô ĩwa waptãrã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te da'ãma ĩ'arowairébézéb u da hã, uburé pese. Taha wa, te za Ropoto'wai ãma 're aiwata u'âsi za'ra wa'aba mo, hâiwa 'manharĩ'wai ãma, duré ti'ai 'manharĩ'wai ãma, duré â poré 'manharĩ'wai ãma, duré ub're 'manharĩ'wai ãma. — Ãne te hâiwa ãma romhuri'wa hã te te dama hâiba 'ru 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã, ãma 're dawata u'âsi za'ra mono da. \p \v 8 Tawamhã te duré ĩsãna'remhã 're wara, hâiwa ãma romhuri'wa hã ĩhâiba amo hã. Ãne te duré ta hã te te rob'mahârâ: \p — Ma tô daré ai'utõ. 'Ri nho'õmo za'ẽne hã ma tô daré ai'utõ, Babironiza hã. Ma tô uprosi ni. Âsipãrĩ na si pi'õ hã 're ĩsai mono hã te za tihâiba amo norĩ ma ti'ru, ĩsiré te te âhuri wa, si'rã idi'iti pese za'ra da, ĩsiré. Tane ma tô Babironiza ãma 're ĩdahâimana wasété za'ra mono norĩ hã te te 're dawada'uri za'ra daro mono bâ, da'rã idi'iti wa, siwa'ru 're ĩdanomro mono ne, ĩsine 're danomro wasété mono da. Taha wa, ma tô daré ai'utõ, Babironiza hã. — Ãne te hâiwa ãma romhuri'wa ĩsãna'remhã te te rob'mahârâ. \p \v 9-10 Tawamhã si'ubdatõ ãma hâiwa ãma romhuri'wa hã te duré 're wara, hâimo uptabi, maparane nhana're ĩwatobro hã. Ãne te duré ta hã mreme 'rãihâ na te te rob'mahârâ: \p — Ni'wa hã â hawi ropoto siwamnarĩ ãma 're wata mono wamhã, duré ĩhâiba 'manharĩ na romhâiba ãma 're wata mono wamhã, duré ĩsisi na uihâ ui'éré ré 're morĩ wamhã, duré sib'rata ui'éré ré 're morĩ wamhã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimihâzé ĩpire uptabi hã te za te te 're sépata. Ni'wa hã âzé te za dama ti'ru, â na ĩwazari'õ hã ĩsé pire uptabi hã te te hâ'rẽne da. Te te hâ'rẽne wamhã, ti'uihâ idi'iti na, te za sépata. Tane, ropoto siwamnarĩ ãma 're ĩwata za'ra mono norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimihâzé ĩpipa uptabi hã te za te te 're sépata za'ẽtẽ uptabi za'ra, tãma wẽ'õ pese za'ra wa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma hã. Unhama ro'o na te za te te 're robzépata za'ra, ẽtẽ ro'o nhizédé uzé pire na, ĩsi'utõrĩ'õ na. 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, hâiwa ãma romhuri'wa norĩ nho'a, te za te te 're robzépata za'ẽtẽ za'ra, Pone'ẽrebâ nho'a zama. \v 11 Tawamhã unhama ro'o nhizé hã te te ãma 're ĩrobzépata za'ra mono nhizé hã te õne u'âsi 're sizédé 'rãti u'âsi, hâimo. Unhama ro hã ro'o nhimizazâri waihu'u õ di, â hawi ropoto siwamnarĩ ãma 're ĩwata za'ra mono norĩ ma hã, duré ĩhâiba 'manharĩ na romhâiba ãma 're ĩwata za'ra mono norĩ ma hã, duré ĩsisi na ĩ'ui'éré za'ra norĩ ma hã. Õne u'âsi te ã norĩ hã robzépata wi 're wairébé waihu'u mono ãna, te te 're robzépata u'âsi za'ra. — Ãne te si'ubdatõ ãma hâiwa ãma romhuri'wa hã te te rob'mahârâ. \p Ãne ĩ̱nhotõ 'rowim ne, te ĩ'azabui mono hã, duré te ĩ'awapari mono hã. \p \v 12 Ãne hã za 're romhâimana mono dâ'âsina, te za 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ hã sipizari ãna 're hâimana nhiptete za'ra, ĩsimiroti te te 're ĩwapari pese za'ra mono hã, Zezusihi ãma si 're ĩnomro mono hã. \p \v 13 Tawamhã wa tô duré wapa, hâiwa hawi ni'wai mreme hã. Ãne te ĩ̱ma ti'ru: \p — Ma'ãpé, ãne ãma rob'ui'éré: “Ãhãna te ĩwaihu'uzém hawi, ni'wam norĩ hã Wanhib'apito ma, te te 're romhuri zawéré za'ra mono ré, 're dâ'â za'ra mono wamhã, tãma 're rowẽ uptabi za'ra mono di za.” \p Tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani hã ma ãma saze, timreme na. Ãne ma ãma saze: “Tane tô. Tãma 're rowẽ uptabi za'ra mono di za tô. Simi'ẽ na tinhimiromhuri wẽ ré, te za hâiwa u ĩré 're sisisi. Taha wa, te za oto romhuri na tisiwasudu hã sahâri za'ra.” Ãne 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani te te ãma ĩsazezé hã. Ãne te za ãma ĩrob'ui'é. — Ãne ma tô ĩ̱ma ti'ru, te ãma rob'ui'éré da. \s1 Ti'ai ãma roptehârizém na, ãma ĩsimiré'ézé wasu'u \p \v 14 Tawamhã wa tô duré 'madâ. Te 'madâ'â wamhã, hâiwa'a hã te za. Ĩsisiwimhã aibâ hã te nhamra, ti'ai ãma dasiré ĩpodo hã ẽtẽ'ubuzi pré oru 'manharĩ na 'rãzaza ré. Roptehârizéb ré zama te nhamra, ĩ'wa pese ré. \v 15 Tawamhã hâiwa ãma romhuri'wa hã ĩhâiba amo hã ma tô hâiwa ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono 're ĩsãmra mono zém hawi watobro, 'ri 'rãihâ hawi. Watobro wamhã, te mreme 'rãihâ na 'mahâ, hâiwa'a na ĩsãmra hã. Ãne te 'mahâ: \p — Ti'ai ãma daro mono bâ ma tô rob'rãi'ré pese. Ma tô ĩwa waptãrã, ĩroptehâri mono zéb da hã. Taha wa, ma'ãpé roptehâri mono, asimiroptehârizém na. — Ãne ma tô hâiwa ãma romhuri'wa hã tãma ti'ru, ãma ĩromnhimiré'ézém na, rob'rãsutuzém na hã. Ti'ai ãma 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ ubumrozé hã te wasu'u, roptehârizé hã. \p \v 16 Tawamhã hâiwa'a na ĩsãmra hã ma tô te te roptehâri tô, daro mono bâ tinhimiroptehârizém na. \p \v 17 Tawamhã wa tô duré 'madâ, hâiwa ãma romhuri'wa hã aimawi hã. Hâiwa ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono 're ĩsãmra mono zém hawi ma duré watobro, 'ri 'rãihâ hawi. Roptehârizé hã te duré ta hã 're ti'â, tinhib'rata. \p \v 18 Tawamhã ma tô duré hâiwa ãma romhuri'wa aimawi hã watobro, wedeza ne hawi, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, danhoprubzé nomrizém hawi. Ta hã wedeza ne na unhama 'madâ'â'wa. Ta hã roptehârizé te te 're ĩ'râ'âri hã te 'mahâ. Ãne te 'mahâ: \p — Ma'ãpé, uwa 'ru 'rã hã anhimizuhâri mono, daro mono bâ 're ĩsimnhatã mono hã. Asimiroptehârizém na te za oto ĩ'anhimizuhâri mo, 'rã prédu mono wa. — Ãne te tãma ti'ru. \p \v 19 Tawamhã hâiwa ãma romhuri'wa hã ma tô te te anhimizuhâri tô, uwa 'ru 'rã hã daro mono bâ, ti'ai ãma hã. Te te anhimizuhâri mono wamhã, ma tô te te anhamra ẽtẽ're 're, ĩwa'u zô, dapara na da te 're ĩwati za'ra mono zéb 're. \v 20 Tawamhã uwa 'ru 'rã, ẽtẽ're 're te te anhamra mono wamhã, ma tô a'rãiwati, ĩwa'u zô. 'Ri nho'õmo nhiti da te 're ĩwati za'ra mono zéb 're, ma tô a'rãiwati. Te te awati wamhã, dawapru na ĩwa'u hã tawamhã, ma tô puru, ẽtẽzapu'u hawi. Pu'u wamhã, â wara tete ne te tipraba, dawapru na ĩwa'u hã. 300 na ti'ai pibuzéb zarina te tipraba, dawapru hã. Duré misi ĩpibuzé wãiwa, ma ti'â'masisi hâimo, â 'rehâ prã na. Ãne 'Re ĩhâimana u'âsi mono, 're ĩdahâimana wasété za'ra mono norĩ ahârizém na ãma ĩsimiré'ézé hã. \p Ãne ĩ̱nhotõ 'rowim ne, te ĩ'azabui mono hã, duré te ĩ'awapari mono hã, za ĩromhâimana mono zém na hã. \c 15 \s1 7 na hâiwa ãma romhuri'wa norĩ hã, oru 'manharĩ na u'awi ré ĩsimasabzé wasu'u \p \v 1 Tawamhã wa tô duré marĩ hã sabu, hâiwa nhirõtõ na dama ĩsa'rese'õ hã ãma 're ĩdatob'uzu za'ra mono hã. Hâiwa ãma romhuri'wa norĩ hã 7 na te aimasa. Ta norĩ ma, ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã pisutu, 7 na rob'manharĩ pipa mono hã, ĩrẽme ma te te dama 're rob'manharĩ za'ra mono da. à norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimi'ahârizéb 'rãsudu, te wasu'u. \p \v 2 Tawamhã wa tô duré sabu, â poré ne hã. Simhi ĩsarob'a uptabi ne hã â hã, unhama ro'o na ĩwazari ré hã. \p Tawamhã wa tô duré sabu, â hawi ropoto siwamnarĩ ãma te te ãma ĩ'ai'uté za'ra norĩ hã, tô õhõ ãma 're ĩwata za'ra mono õ norĩ hã. Taha nhisi hã danhisi za'ratazém na ĩsisi hã. Ĩhâiba na romhâiba ãma te te ĩ'ai'uté za'ra norĩ hã wa tô duré sabu za'ra. Ta norĩ hã te aimasa, simhi ĩsarob'a ne â poré zarob'a 'rata. Rowamremezéb ré te aimasa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te tãma ĩsõmri za'ra ré. \v 3 Te duré tizadawa'a'a, Mozésihi nho'rezém na, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma romhuri'wa nho'rezém na, Ezitu hawi ĩsib'a'uwẽ norĩ, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te dawi ĩsõ'reptu za'ra zém na. Te duré tizadawa'a'a, Pone'ẽrebâ te te 're ĩda'anho'reptui mono zém na. Ãne te ãma tizadawa'a'a: \q1 “Uburé Danhib'apito uptabi, 'Re ĩhâimana u'âsi mono, aiwaihu'u pese uptabi di. \q1 'Re ĩ'ab'manharĩ mono zé hã wẽ uptabi di. \q1 A hã daro mono bâ uburé pese Danhib'apito. \q1 Tô sena uptabi na si te dama 're ĩ'aroti wẽ uptabi mo. Upai ãna, te duré 're ĩda'ab'madâ'â wẽ mo. \q1 \v 4 Wanhib'apito, dama aipire uptabi wa, te da te dasiwi 're aiwazé. \q1 Uburé pese, te da te 're aiwasu'u wẽ za'ra, danhipai u pese, aiwẽ uptabi wa. \q1 Aiwétési tô sena aiwẽ uptabi hã. \q1 Daro mono bâ 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ hã te za we ai'ãma 're dawata u'âsi za'ra, upai ãna dama 're ĩ'arob'manharĩ wẽ mono zé hã da te 're 'madâ'â za'ra mono wa.” \m Ãne te tizadawa'a'a, â hawi ropoto siwamnarĩ ãma te te ĩ'ai'uté za'ra norĩ hã. \p \v 5 Taha parimhã, wa tô duré sabu, hâiwa ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma 're ĩdawata za'ra mono zé hã, 'ri paramhã 'ri 're wa'wa ãma, 'Re ĩhâimana u'âsi mono 're ĩsãmra mono zé hã. Ni'wa hã ma tô 'ridawa hã 'ridawa. \v 6 Tawamhã ni'wa te te 'ridawa wamhã, ma tô 7 na hâiwa ãma romhuri'wa norĩ hã tô õ norĩ hã wairé 'ri para hawi, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te ĩpisutu za'ra norĩ hã rob'manharĩ pipa na te te dama 're rob'manharĩ za'ra mono da. Uza hâirã ré ĩhâ si'ubuzi ré ma wairé, duré ẽtẽ'ubuzi pré oru 'manharĩ na sõ'utu wa'rãmi ré. \v 7 Tawamhã maparane si'uiwa na, ropoto na ĩhâiba norĩ siré hã misi ma tô 7 na hâiwa ãma romhuri'wa norĩ ma sõmri za'ra, oru 'manharĩ na u'awi hã, 7 na ĩhâiba za'ra hã. U'awi hã uwa 'ru 'rãi wa'u ĩsé pire ré hã. Uwa 'ru 'rãi wa'u ĩsé pire hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimihâzé, te wasu'u. \v 8 Tawamhã hâiwa ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma 're ĩdawata za'ra mono zéb 'remhã ma tô romnhizé hã rob'utõ, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimirowa'a za'ẽtẽ hawimhã. Tawamhã 'ri para u 're danhisisi waihu'u mono õ di za, a'â. 7 na rob'manharĩ pipa na hâiwa ãma romhuri'wa norĩ te te dama 're rob'manharĩ 'rãsutu za'ra mono parip si, te za 're danhisisi. \p Ãne ĩ̱nhotõ 'rowim ne, te ĩ'azabui mono hã, duré te ĩ'awapari mono hã, za ĩromhâimana mono zém na hã. \c 16 \s1 U'awi 're, uwa 'ru 'rãi wa'u ĩsé na 'Re ĩhâimana u'âsi mono, 7 na te te dama ĩrob'manharĩ pipa mono zé wasu'u \p \v 1 Tawamhã wa tô duré wapa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono mreme hã, ĩmreme 'rãihâ hã hâiwa ãma, ãma 're ĩdawata za'ra mono zém hawi. 7 na hâiwa ãma tãma ĩromhuri'wa norĩ ma, te rob'ru za'ra. Ãne te tãma rob'ru za'ra: \p — Mo oto ai'aba'réi wa'aba ti'ai u, 7 na u'awi hawi ĩ̱nhimihâzé hã sa'wari za'ra wa'aba mono da. — Ãne te tãma rob'ru za'ra. \p \v 2 Tawamhã hâiwa ãma romhuri'wa hã ĩmorĩ'rata uimrehẽne ma tô mo, ti'ai u. Tinhi'u'awi wamhã, ma tô te te sa'wari ti'ai wa, daro mono bâ. Te te sa'wari mono wamhã, ma tô da'wa're ĩwasété uptabi hã duré ĩsé uptabi hã te te daduri, â hawi ropoto siwamnarĩ nhisi na ĩ'ui'éré ré mono norĩ hã, ĩhâiba 'manharĩ na romhâiba ãma 're ĩwata za'ra mono norĩ hã. \p \v 3 Tawamhã ĩmorĩ'rata nhana'remhã ma tô duré hâiwa ãma romhuri'wa hã tinhi'u'awi wamhã, te te sa'wari âi ba, â poré mono bâ. Te te sa'wari mono wamhã, ma âwapru, â poré mono bâ. Adâ'â wapru si'u'ẽtẽ ne na, ma te te âwapru. Ma tô duré si'utõrĩ, â 'rowi uburé pese 're ĩnomro mono hã. \p \v 4 Tawamhã si'ubdatõ ãma hâiwa ãma romhuri'wa hã ma tô duré tinhi'u'awi wamhã, te te sa'wari, âi ba, panho'õmo mono bâ, duré ub're mono bâ. Te te sa'wari mono wamhã, ma duré âwapru. \v 5 Tawamhã wa tô wapa, hâiwa ãma romhuri'wa hã, â mono bâ, â 'madâ'â'wa hã. 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma te tiwata, ãne: \p — A hã tô sena te marĩ na upai ãna ĩ'uwaibaba si dama 're ĩ'arowairébé mo. A hã 're aiwasété mono õ. Marĩ õ ré hã te 're aihâimana u'âsi mo. Ai'utõrĩ waihu'u õ di. Õne u'âsi te 're aihâimana mo. \v 6 'Re ĩdanomro wasété mono norĩ hã ma tô asib'a'uwẽ norĩ te te 're simro, asadawa wasu'u'wa norĩ zama. Ma tô te te 're wapru pu'u za'ra. Taha wa, ma tô ĩwa'rãmi dawapru hã tãma ĩ'anhomri mo, õhõ si da te 're âhuri mono da. Ĩbâre ma tô rowasédé hã sô tiwatobro za'ra tô. — Ãne te ãma tiwata, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma, ĩsimi'manharĩzém na. \p \v 7 Tawamhã wa tô duré wapa ni'wai mreme hã, wedeza ne hawi, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, danhoprubzé nomrizém hawi. Te duré 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma tiwata, ãne: \p — Uburé Danhib'apito uptabi, 'Re ĩhâimana u'âsi mono, tô sena aiwaihu'u pese uptabi di. Marĩ na upai ãna te ĩ'uwaibaba si dama 're ĩ'arowairébé mo, sena na. — Ãne te ãma tiwata. \p \v 8 Taha pari, hâiwa ãma romhuri'wa hã maparane si'uiwa na ãma ma tô duré ta hã tinhi'u'awi wamhã sa'wa, bâtâ nhisiwi. Te te sa'wari wamhã, ma tô titõmo wa'ro pese. Taha wa, ma tô te te dahâiba zata, bâtâ tõmo wa'ro zé pire hã. \v 9 Ma tô te te dahâpré pese. Tawamhã ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã 'ruiwapti za'ra ni, rob'manharĩ pipazém na te te dazada ãma 're rowairébé mono wa. Tane nherẽ, dawasété wi dasipizari za'ra õ di. Duré siptete uptabi nherẽ, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma 're dawata za'ra mono õ di. \p \v 10-11 Tawamhã ĩmrotõ ãma hã ma tô hâiwa ãma romhuri'wa hã tinhi'u'awi wamhã sa'wa, ropoto siwamnarĩ â hawi ĩwatobro simasisizém nhisiwi, danhib'apito simasisizém ne nhisiwi. Te te sa'wari wamhã, ma tô robra hã watobro, ropoto siwamnarĩ nhimi'madâ'â norĩ, 're ĩhâimana za'ra mono zéb ãma. Tame te dahâzé hã sépata za'ẽtẽ za'ra ni. Dahâzé te, te da'wa na 're dasisoto ubu'iti za'ra. Tawamhã te duré 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma wasété uptabi za'ra ni, hâiwa ãma 're ĩsãmra mono ãma, dahâzé da te sépata za'ẽtẽ za'ra 'ru te, da'wa're te te daduri mono 'ru te zama. Tane nherẽ, dawasété wi 're dasipizari za'ra mono õ di. \p \v 12 Tawamhã ĩmropâ ãma hâiwa ãma romhuri'wa hã ma tô duré tinhi'u'awi wamhã sa'wa, Eprati na panho'õmo za'ẽtẽ nhisi nhisiwi. Te te sa'wari wamhã, ma tô ti'â'ré. Bâtâ pusizém hawi darob amoi hawimhã dama ĩpire norĩ hã, tisiré da'wapéi'wa norĩ zama â 'ré na te te saprĩ za'ra da, ma tô ti'â'ré. \v 13 Tawamhã wa tô duré sabu, si'ubdatõ wa'uburé norĩ hã, ĩwasété norĩ hã. Uti hâiba ne ĩhâiba za'ra hã. Ropoto siwamnarĩ zadai'ré mono hawi, ma tô misi si wairé, ho'orã hâiba ne ropoto siwamnarĩ hâiba za'ẽtẽ zadai'ré hawi, duré â hawi ropoto siwamnarĩ zadai'ré hawi, duré ti'ai hawi ropoto pipa zadai'ré hawi. Ti'ai hawi ropoto pipa hã, ta hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u uptabi õ 'wa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimipisutu newa sadawa nhipese na te te 're ĩda'a'rãmi mono. \v 14 Ta norĩ hã si'ubdatõ wa'uburé norĩ hã simiromhõsi waihu'u pese za'ra di. Ta norĩ hã niwamhã te za ropé daro mono bâ, dama ĩpire za'ra mono zô, da'wapéi'wa norĩ zô zama te te ubumroi mono da, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te siwi 'wapé da. à hã bâdâ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimipisudu, danhipai u bâdâ ĩpire hã. \p \v 15 Tawamhã ãne danhotõ 'rowim ne, da te 're ĩrosawẽrẽ za'ra mono ne, te azabui mono ré, wa tô Zezusihi mreme hã wapa, tizazei'wa norĩ te te ĩpo're pu'uzé hã. Ãne te tinha: “Ma'ãpé, aipo're pu'u za'ra wa'aba. Ĩsimisaihuri zô 're danhimipari za'ra mono õ nherẽ, danhorõwa u 're ĩsisisi mono ne, wa za wei mo apâ. Ãté ni'wa hã tisiwadi zô simipari wamhã, sõtõ ãna te za sô rob'madâ'â u'âsi. Tawamhã ĩ'uza hã te za ĩ'rata nomro 'râwi, ĩsiwadi hã we ĩtẽme wisi wa, si'aba'ré na te te sisada âri su'u da, ãma si'uza da. Tane asimiza'rese sina, ĩ̱zô 're asimipari za'ra wa'aba mono ré, we ĩ̱morĩ wamhã, aima 're rowẽ uptabi za'ra wa'aba mono di za. Ni'wa hã datõmo nho'a ai'uréiwi 're morĩ wa, 're ĩsisé mono ne, ĩ̱ma aséb za'ra wa'aba tõ da, asimiza'rese sina ĩ̱zô 're asimipari za'ra wa'aba mono ré, we ĩ̱morĩ wamhã, aima 're rowẽ uptabi za'ra wa'aba mono di za.” Ãne Zezusihi nhimiroti hã. \p \v 16 Tawamhã wa'uburé norĩ hã ma tô oto ubumro, dama ĩpire za'ra norĩ hã, dama ĩpire norĩ siré, da'wapéi'wa norĩ zama. Amadedo na zudezu norĩ mreme na romnhisi ãma ma ubumro. \p \v 17 Tawamhã da'rãirẽme hã 7 ãma hâiwa ãma romhuri'wa hã ma tô duré tinhi'u'awi wamhã sa'wa, hâiwa nho're 're ĩromhâimana mono nhisiwi. Te te sa'wari wamhã, hâiwa ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma 're ĩdawata za'ra mono zéb 're, danhib'apito simasisizém hawi te tinha, mreme 'rãihâ na: \p — Tâibâ za oto. à hã, da'rãsutu'wa. — Ãne te tinha. \p \v 18 Tawamhã tãiwapsa hã ma tô watobro, tãirãrã'ã zama, tãsi'ubuzi zama. Ti'a hã ma tô duré sãsã'ã, sa'ẽtẽ uptabi. Niwamhã ãne hã 'maiwatobro õ di, dapoto na'rata hawimhã, ti'a sãsã hã. \v 19 Tawamhã Babironiza na 'ri nho'õmo za'ẽtẽ nhisi ãma, ma ti'a sãsã'ã na ti'a sipo'o. Si'ubdatõ ma tô ãma aiwã. Ãne ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã tinhimi'ahâri pipa zém na te te dama arob'manharĩ, Babironiza ãma 're ĩdahâimana wasété za'ra mono norĩ ma. 'Re ĩdahâimana wasété za'ra mono zé hã tiwi simani õ di. Taha wa, uwa 'ru 'rãi wa'u ĩsé pire hã da te 're huri mono wa, da te 're ĩsépata za'ra mono ne, ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimihâzé hã da te 're sépata za'ra. Duré daro mono bâ 'ri nho'õmo mono bâ ma duré ropsisa'wari. Uburé ma ropsi'utõrĩ pese, 'ri nho'õmo mono bâ. \v 20 Rob'ré za'iti zama ma uburé pese sisa'wari.  si ma tô te te sina sinarĩ. Duré ẽtẽ 'rãihâ 're ĩsimasa mono zama ma rere'e, uburé pese. \v 21 Duré tãzâ hã ĩsa'ẽtẽ uptabi hã ma danhisiwi sisa'wari. Ĩnhama pibuzé hã 35 na. Tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã tinhimirob'manharĩ pipa uptabi na te te dama rob'manharĩ 'ru te, te ãma wasété za'ra ni. \p Ãne ĩ̱nhotõ 'rowim ne, te ĩ'azabui mono hã, duré te ĩ'awapari mono hã, za ĩromhâimana mono zém na hã. \c 17 \s1 Pi'õi wasété wasu'u \p \v 1 Tawamhã 7 na hâiwa ãma romhuri'wa norĩ siré hã ma tô we ĩ̱tẽme 'maimo, u'awi ré norĩ siré hã. Tawamhã te ĩ̱zatõ, ãne: \p — We ĩ̱siré aimorĩ, Babironiza na 'ri nho'õmo za'ẽtẽ nhisi ãma 're ĩdahâimana wasété za'ra mono norĩ ma, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te ĩrob'manharĩ pipa zé hã sabu da. Panho'õmo si'rutu 'rata, te 'ri nho'õmo za'ẽne hã 're hâimana. Pi'õi wasédé ĩmro'õ hã aibâ zô si te te 're ĩrowasutu mono ne, te Babironiza ãma hã 're dahâimana wasété uptabi za'ra. \v 2 Aibâ hã pi'õi hâimana wasété na 're ĩhâimana wasété mono ne, ma tô daro mono bâ danhib'apito norĩ hã dama ĩpire za'ra hã Babironiza ãma 're ĩdahâimana wasété za'ra mono norĩ siré 're wasété uptabi za'ra. Âzé nhipãrĩ para da'uihâ idi'iti zarina, da te 're ĩrobzanhamri za'ra mono ne, tane ma tô daro mono bâ Babironiza ãma 're ĩdahâimana wasété za'ra mono norĩ siré, 're dahâimana to za'ra, dawasété na. — Ãne ma tô ĩ̱ma waihu'u, pi'õ ĩwasété na ãma ĩsimiré'ézém na hã. Pi'õ ĩwasédé hã timro upana aibâ aimawi zô si te te 're ĩrowasutu mono hã, Babironiza ãma 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ hã marĩ ĩwasété zô, da te 're ĩrob'ruiwapari za'ra mono norĩ, te wasu'u, 'Re ĩhâimana u'âsi mono upana. \p \v 3 Tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani hã ma tô duré ĩ̱'uihâ pi'ra. Te te ĩ̱'uihâ pi'rai wa, wa tô duré aimawi ĩ̱hâiba. Tawamhã hâiwa ãma romhuri'wa hã ma tô ĩ̱zaprõ, a'ubuni u, supara'ré u. Tame pi'õ hã wa tô sabu. Ropoto siwamnarĩ pré nhisiwi, te nhamra. Ta hã ropoto siwamnarĩ hã ĩhâiba na hã rob'ui'éré. Rob'ui'éré hã ma hâiba'utõ. Aiwa 'Re ĩhâimana u'âsi mono newa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono wamri na, ĩsiwaptẽrẽ ui'éré wasédé hã. Duré 7 na ĩ'rã hã, ta hã. Duré ĩ'u hã 10 na. Taha hâiba nhisiwi, te pi'õ nhamra. \v 4 Pi'õi uza hã ĩhâpré pese na ĩ'uza hã, duré ĩhâ'uzé dâ'â na, uburé da'uza wamri nhipai u, ĩwa'âbâ za'ẽne hã. Uburé marĩ hã tisipesezé hã ĩwa'âbâ za'ẽtẽ mono bâ te te si'ãma ĩ'aza'ra mono ré, te nhamra, oru 'manharĩ ré, duré ẽtẽ'ubuzi 'manharĩ ré, duré a'é tõmo wawẽ ne ĩtob'a 'manharĩ ré, ĩwa'âbâ za'ẽtẽ ré. Hâsizé hã oru 'manharĩ na ĩ'manharĩ hã te duré 're ti'â tinhib'rata, uwa 'rãi wa'u ĩsé pire ré hã. Uwa 'ru 'rãi wa'u ĩsé hã pi'õ ĩpo're'õ siwamnarĩ hâimanazé, te wasu'u. Aibâ na 're ĩhâimana siwamnarĩ u'âsi mono zé, te wasu'u. \v 5 Duré pi'õi uihâ na rob'ui'éré hã dama ĩwaihu'u'õ na ĩwamrizé hã, ãma ĩsimiré'ézém na hã. Ãne ĩwamrizé hã, ĩmorĩ'rada hã: Babironiza na 'ri nho'õmo za'ẽtẽ na. Duré daro mono bâ dawasété 'ru na'rata 'wa na, ĩwamrizéb amo hã. Duré ĩwamrizéb amo hã pi'õi wasété norĩ na na, ĩwamrizéb amo hã, ĩsine aibâ na 're hâimana wasété za'ra mono da, pi'õ norĩ te te 're wada'uri za'ra mono wa. \v 6 Tawamhã ã hã pi'õ hã wa duré 'madâ, apâ. Da'uihâ idi'iti wa, dato sina da te 're ĩrobzanhamri za'ra mono ne, te pi'õ hã robzanha. 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ, ĩsadawa para, da te 're simroi mono wẽ te, te 're to, pi'õ hã. Duré Zezusihi zazei'wa norĩ sipizari ãna, Zezusi te te 're sazei pese za'ra mono 'ru te, da te 're simroi mono wẽ te, te pi'õ hã 're to. \p Tawamhã pi'õ hã te 'madâ'â wamhã, wa ãma ĩ̱tob'uzu, ĩ̱ma sa'rese õ wa. \v 7 Tawamhã hâiwa ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma romhuri'wa hã te ĩ̱zadanha, ãne: \p — E marĩ da, ma tô ãma atob'uzu. E waihu'u ã bâ. Waihu'u õ wa, wa za oto aima hâi'ré, pi'õi hâimanazé hã dama ĩsa'rese'õ hã. Duré â hawi ropoto siwamnarĩ hâimanazé hã wa za duré aima hâi'ré, ĩsisiwi pi'õ ĩsãmra hâimanazé hã, 7 na ĩ'rãi ré hã, duré 10 na ĩ'õmo ré hã. \v 8 à hã â hawi ropoto siwamnarĩ hã ĩ'madâ hã ĩhâiba ré hã aré. Tane nherẽ, ãhãna hâiba ré, hâimana õ di a'â. Tane nherẽ, te za romhutu na hâiba ré watobro, ab're 'rehâ hawi. Watobro wamhã, niwapsi te za 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã uprosi. Taha õ ré, aré dâ'â nherẽ, hâiba ré ab're 'rehâ hawi watobro wa, te za da te 'madâ'â za'ra sina ãma tatob'uzu za'ra ni, ti'ai ãma daro mono bâ 're ĩdahâimana za'ra mono hã. Ropoto na'rata hawimhã, ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã danhisi hã a'ui'éré ĩbaihâ na, za ĩ'rata rowẽ na 're ĩdahâimana u'âsi za'ra mono norĩ nhisi hã. Tawamhã ĩbaihâ na ĩsisi ĩsimi'wara õ norĩ hã te za ãma tatob'uzu za'ra ni, ropoto siwamnarĩ ãma hã. \p \v 9 — à hã te aima ĩhâi'ré hã ni'wa hã simirosa'rata nhiptete uptabi wapsi, te za waihu'u. à hã 7 na ĩ'rã za'ra hã 7 na ẽtẽ 'rãihâ mono hã te wasu'u, pi'õ, ĩhâiba nhisiwi ĩsãmra za'ra hã. Duré 7 na dama roti'wa norĩ hã te wasu'u za'ra. \v 10 7 na ĩhâiba za'ra hã ma tô ĩmrotõ na siparabâsi nasi ai'ré za'ra, da'madâ'â hawi. Ta norĩ za'u hã te oto misi te te 're da'ab'madâ'â. Duré ĩhâiba amo, da'rãsutu'wa hã zahadu sébré õ di, da'madâ'â'wa da hã. Sébré wamhã, tô sena te za te te 're da'ab'madâ'â hutu. \v 11 Da'madâ'â'wa norĩ hã uburé sisarina wairébé parip si, te za ropoto siwamnarĩ â hawi ĩwatobro hã ãzé, te te 're da'madâ'â mono da, aré hâiba ré nherẽ, ĩdâ hã. 8 ãma te za ãzé daza'u, te te 're da'madâ'â mono da. Ta hã te za niwapsi 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã uprosi. \p \v 12 — Tawamhã duré â hawi ropoto siwamnarĩ u hã 10 na ĩ'madâ'â za'ra hã, 10 na dama ĩpire za'ra norĩ hã te wasu'u, da'madâ'â'wa na zahadu te te ãma ĩsãna'rata za'ra õ hã. Niwapsi te za tãma waprosi za'ra ni, â hawi ropoto siwamnarĩ siré te te 're da'madâ'â hutu za'ra mono da. \v 13 à norĩ hã misi haré simisutu ĩsimiroti za'ra hã za, marĩ 'manharĩ da hã. Taha wa, te za simisutu tãma sisõmri za'ra, â hawi ropoto siwamnarĩ ma hã, ĩsadawa para te te 're da'madâ'â za'ra mono da, tinhiptetezém na te te 're pawaptob za'ra mono da. \v 14 Te za duré ropoto siwamnarĩ siré siwi 'wapé, Pone'ẽrebâ hã. Tane nherẽ, te za Pone'ẽrebâ hã ãma ai'uté za'ra. Ta hã Pone'ẽrebâ hã danhipai u Uburé Danhib'apito uptabi na 're hâimana mono wa, duré danhipai u dama pire na 're hâimana mono wa, te za ãma ai'uté za'ra. Ni'wam norĩ hã ĩsirã zarina si 're nomro mono da, Pone'ẽrebâ te te 're ĩ'apisutu mono norĩ hã, duré simi'ẽ na õhõ ãma si 're ĩnomro mono norĩ hã, ta norĩ hã te za Pone'ẽrebâ siré ãma ai'uté za'ra, ropoto siwamnarĩ norĩ ãma hã. — Ãne te hâiwa ãma romhuri'wa hã ĩ̱ma rowasu'u. \p \v 15 Tawamhã te duré ĩ̱ma tinha, ãne: \p — à pa nho'õmo si'rudu hã ĩ'madâ hã pi'õi wasédé ĩsisiwi ĩsãmra hã, daro mono bâ, damreme sipo'o mono bâ 're ĩdahâimana za'ra mono, te wasu'u, ã pa nho'u hã. \v 16-17 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te za pisutu za'ra, 10 na dama ĩpire za'ra norĩ hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te sima ĩpisutuzéb zarina, misi haré simisutu te te 're rosa'rata za'ra mono da, duré ropoto siwamnarĩ ma sisõmri za'ra wa, ĩsapari te te 're romhuri za'ra mono da, tinhiptetezém na te te 're pawaptob za'ra mono da. 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã tinhimiropisudu hã romnhowa te te ĩ'aza'ra mono hã za te te ãma ĩ'a'uwaimrami mono zéb u, te za ropoto siwamnarĩ zapari te te 're da'madâ'â 'rãsutu za'ra. \p Taha wa, ropoto siwamnarĩ ĩ'madâ hã ĩ'õmo norĩ me hã te za ã pi'õi wasédé hã siwi 'ruiwapa. Tawamhã pi'õi wi, te za rob'ubumro za'ra, ai'uréiwi hâimana da. Te za duré ĩnhi hã siwi ti'rẽ. Te za duré siwi uprosi, unhama na. Ãne te za Babironiza ãma hã 're dasi'utõrĩ. \p \v 18 — Duré ã pi'õ ĩ'madâ hã ã 'ri nho'õmo za'ẽne hã te wasu'u, dama ĩsa'rese za'ẽne hã. à 'ri nho'õmo ãma danhib'apito hã dama ĩpire hã, daro mono bâ dama ĩpire mono nhipai u 're ĩhâimana mono. Õ norĩ hã te te 're ĩ'awada'uri mono. — Ãne ma tô hâiwa ãma romhuri'wa hã ĩ̱ma rowasu'u 'rãsutu. Za ĩromhâimana mono zém na ma tô ĩ̱ma romhâi'ré, romnhimiré'ézém na hã. \c 18 \s1 Babironiza hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te ĩ'uprosizé wasu'u \p \v 1 Taha pari, wa tô duré 'madâ, hâiwa ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma romhuri'wa hã aimawi hã. Hâiwa hawi te wei mo, ĩsimiwada'uri pire hã. Ĩhâiba hã te rowa'a za'ẽtẽ. Uburé daro mono bâ te sina rowa'a. \v 2 Tawamhã mreme 'rãihâ na te 'mahâ. Ãne te 'mahâ: \p — Babironiza hã dahu nho'u dama ĩsa'rese za'ẽne hã ma tô daré ai'utõ. Ma tô uprosi ni. Ahâ uptabi na te oto ĩwasété norĩ hã ĩwa 're hâimana za'ra, wa'uburé norĩ hã. Sipahutu norĩ zama, duré si'õmo norĩ zama te oto ahâ uptabi na ĩwa 're hâimana za'ra, uburé si ĩwasété norĩ hã. \v 3 Ĩwa 're ĩdahâimana wasété za'ra mono norĩ hã ma tô aré te te 're dawada'uri wasété za'ra, daro mono bâ 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ hã ĩsiré 're dahâimana wasété uptabi za'ra mono da, da'rã idi'iti wa, siwa'ru 're ĩdanomro mono ne. Da te ãma 're sasõmri za'ra mono wa, ma tô ĩsine 're danomro wasété. Ma tô duré daro mono bâ danhib'apito norĩ hã dama ĩpire za'ra hã siré 're wasété uptabi za'ra. Aibâ hã timro upana pi'õ aimawi zô si te te 're ĩrowasutu za'ra mono ne, ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono upana, marĩ ĩwasété zô si da te 're rob'ruiwapari za'ra. Duré Babironiza ãma marĩ zô si, da te 're ĩrob'ruiwapari za'ẽtẽ uptabi za'ra mono zarina, ma tô marĩ hã da te 're uipra za'ẽtẽ uptabi za'ra, siwa'ru. Taha na da te tiwi 're ĩrob'uipra za'ra mono zém na, ma tô daro mono bâ dama rowede'wa norĩ hã 're sisibro pese uptabi za'ra. Ãne wa, ma oto Babironiza hã ai'utõ. — Ãne te 'mahâ, hâiwa ãma romhuri'wa hã. \p \v 4 Tawamhã wa tô duré wapa, damreme hâiba amo hã hâiwa hawi te te ĩnharĩ hã. Ãne te tinha: \q1 — Ĩ̱nhib'a'uwẽ norĩ, ma'ãpé ta hawi aiwairébé aba, 'ri nho'õmo za'ẽtẽ hawi, dasine 're aiwasété tõ za'ra wa'aba mono da, duré dawasété norĩ hã za te te 're ĩrobzépata za'ra mono norĩ zu, 're robzépata tõ za'ra wa'aba mono da. \q1 \v 5 Marĩ hã da te 're ĩsibu 'rãihâ za'ra mono ne, ma tô Babironiza ãma 're ĩdawasété za'ra mono zé hã tinhibu 'rãihâ uptabi, hâiwa u. Tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ma tô ãma sipo're pu'u, Babironiza ãma 're ĩdawasété uptabi za'ra mono zéb ãma. \m Ãne wa tô wapa, hâiwa hawi damreme hã. \p \v 6 Tawamhã te duré tinha, hâiwa ãma romhuri'wa norĩ ma: \q1 — Ma'ãpé Babironiza ãma 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ ma, tãma ãma wa'rãmi za'ra wa'aba asa, aiwab da, ĩ̱nhib'a'uwẽ norĩ ma, te te 're ĩrob'manharĩ za'ra mono ne. Ta norĩ nhimirob'manharĩzéb zarina ma tô ĩ̱nhib'a'uwẽ norĩ hã te te 're robzépata za'ẽtẽ za'ra. Taha wa, ĩ̱nhib'a'uwẽ norĩ ma, te te tãma 're ĩrob'manharĩ za'ra mono zém nhipai u, te za tãma ãma ĩwa'rãmi za'ra wa'wa, Babironiza ãma 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ ma, ĩsipai u te te 're robzépata za'ẽtẽ za'ra mono da. \q1 \v 7 Ta norĩ hã ma tô sina 're wata pese za'ra. Tinhimirosa'rata wasété zarina ma tô sina 're hâimana wasété uptabi za'ra. 'Re ĩhâimana wasété za'ra mono zarina, te za aiwa tãma 're ĩrob'manharĩ wasété za'ra wa'aba mo, te te 're robzépata za'ẽtẽ za'ra mono da, duré tiwi 're robzei'õ pese za'ra mono da. Tawamhã pi'õ te nasi si'ãma tinha: Wa hã dama ĩ̱pire na, wa 're ĩ̱nhamra. Duré ĩmrotõ hã timro zô 're ĩsiwa'õ za'ra mono ne, 're ĩ̱hâimana mono õ di. Ĩ̱siré norĩ hã ahâ uptabi di. Niwamhã ĩ̱wi robzei'õ waihu'u õ di za. Ãne te pi'õ hã si'ãma nasi tinha, Babironiza ãma 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ ãma ĩsimiré hã. \q1 \v 8 Ãne te te nasi si'ãma nharĩ wa, te za niwapsi rob'manharĩ pipa hã bâtâ na õne haré sô watobro, dahâzé hã, duré dadâ'âzé hã, duré mra hã. Tawamhã uburé Danhib'apito uptabi, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ĩwasédé te te ãma ĩhiri hã waihu'u pese uptabi wa, te za uprosi unhama na, pi'õ hã. \m Ãne te ni'wa hã pi'õ na ãma simiré'é, Babironiza ãma 're ĩdahâimana wasété za'ra mono norĩ ãma hã. \p \v 9 Tawamhã daro mono bâ danhib'apito norĩ hã dama ĩpire za'ra norĩ hã ã pi'õ na 're ĩhâimana wasété za'ra mono norĩ hã pi'õ ĩzata nhizé te te sãmri za'ra wamhã, te za ãma aiwa'õ za'ra. \v 10 Tawamhã pi'õ te te ĩrobzépata pipa te, te za romhâ na aimasa. Ãne te za ĩpibu ma 're sadari za'ra: \p — Ropipa uptabi hã ma tô asô tiwatobro 'wa, Babironiza ãma 're aihâimana za'ra wa'aba mono zô. Ropipa uptabi di. Misi bâtâ na ma ropipa uptabi hã õne haré asô tiwatobro 'wa, 'ri nho'õmo za'ẽtẽ ãma 're aihâimana za'ra wa'aba mono zô. Taha na ma tô ĩrobzépata za'ẽtẽ za'ra wa'wa. — Ãne te za dama ĩpire za'ra norĩ hã ãma tipẽ'ẽzé za'ra. \p \v 11 Tawamhã daro mono bâ roptede'wa norĩ hã dama rowede'wa norĩ hã te za duré sô ti'ry'ry. Te za sô aiwa'õ za'ra, ni'wa hã za oto te te tiwi 're rob'uipra za'ra mono dai õ wa. \v 12 Ãne rowede'wa norĩ wi, aré da te 're ĩ'uipra za'ra mono hã; ẽtẽ'ubuzi pré oru hã, duré ẽtẽ'ubuzi'a prata hã, duré ẽtẽ'ubuzi ĩwa'âbâ za'ẽtẽ upsãtã mono bâ, duré a'é tõmo wawẽ ne ĩtob'a 'manharĩ hã, ĩwa'âbâ za'ẽne hã. Ãne duré, rowede'wa norĩ wi, aré da te 're ĩ'uipra za'ra mono hã; zazahâ ĩhâi wẽ uptabi 'manharĩ hã, ĩhâ prépe hã duré ĩhâ uzétâ hã ĩwa'âbâ za'ẽne hã. Duré wede hã ĩwa'âbâ za'ẽtẽ upsãtã mono bâ, te te dama 're wede za'ra aré, duré wede wa'âbâ za'ẽtẽ 'manharĩ mono hã, duré uhâ nhisi'reti 'wa'ratahi 'manharĩ mono hã, duré ĩsi'uwazi waipo pré 'manharĩ mono hã, duré ĩsi'uwazi tete 'manharĩ mono hã, duré ẽtẽ su'u rã 'manharĩ mono hã. \v 13 Ãne duré, rowede'wa norĩ wi, aré da te 're ĩ'uipra za'ra mono hã; wedewa'u zadaze upsãtã mono bâ, dasai warĩrĩzéb da hã, duré 'ri 're zadazezéb da hã, duré dasihâiba'u'rézéb da hã, wedewa'u zadaze ĩwa'âbâ za'ẽtẽ mono hã. à hã rowede'wa norĩ wi, aré da te 're ĩ'uipra za'ra mono hã; uwa 'ru 'rãi wa'u ĩsé hã, duré azeitona 'rãi wa'ui wa hã, duré tridu 'rãi ré hã, duré ĩsu pese uptabi hã, duré powawẽ hã, duré pone'ẽrebâ hã, duré awaru hã, duré wede na wedewara hã, duré dapawa'âbâ ãna da te dama 're ĩromhuri za'ra mono hã. Ãne te uburé marĩ hã da te 're uipra za'ra aré, rowede'wa norĩ wi hã. \v 14 Tawamhã rowede'wa norĩ hã te za 'ri nho'õmo ma nharĩ za'ra, ãne: \p — Uburé pese marĩ ĩwẽ hã sô 're ĩrob'ruiwapari za'ra wa'aba mono hã ma si'utõrĩ. Uburé asibro hã ma tô ĩsimini pese za'ra wa'wa. Oto sõpẽtẽ zahu za'ra wa'aba õ di za. — Ãne te za rowede'wa norĩ hã nharĩ za'ra, Babironiza ãma 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ ma. \p \v 15 Tawamhã roptede'wa norĩ hã dama rowede'wa norĩ hã danhibro pese na da te tiwi 're ĩrob'uipra za'ra mono zém na 're ĩsisibro pese uptabi za'ra mono norĩ hã te za duré romhâ na aimasa, 'ri nho'õmo nhiti. Babironiza ãma da te ĩrobzépata za'ra pipa te, te za romhâ na aimasa. Te za duré sô aiwa'õ za'ra. \p \v 16 Sô siwa'õ za'ra sina, te za ãne sima ãma nharĩ za'ra: \p — Ropipa uptabi hã ma tô dazô watobro, 'ri nho'õmo za'ẽtẽ ãma 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ zô hã. Da'uza ĩhâiwẽ uptabi na te aré 're dasi'uza za'ra, ĩhâpré pese na duré ĩhâpré dâ'â na ĩwa'âbâ za'ẽtẽ na si. Dasipesezém na ĩwa'âbâ za'ẽtẽ na ma tô aré 're dasipese za'ra, oru 'manharĩ na, duré ẽtẽ'ubuzi ĩwa'âbâ za'ẽtẽ na, duré a'é tõmo wawẽ ne ĩtob'a 'manharĩ na. Ãne aré marĩ na 're ĩdasipese za'ra mono zé hã. \v 17 Tane nherẽ, ma tô õne haré ropsi'utõrĩ, si'aba'réi waré na danhibro hã. — Ãne te za rowede'wa norĩ hã sô siwa'õ za'ra sina, sima nharĩ za'ra. \p Tawamhã â poré mono bâ uba're na 're ĩdahâimana za'ra mono hã te za duré romhâ na aimasam ni, uba're na roti'wa norĩ hã, duré ãma ĩromhuri'wa norĩ hã, duré uba're na 're ĩdanomro mono hã dama rowede'wa norĩ hã. \v 18 Tawamhã ã norĩ hã 'ri nho'õmo nhizé, te te sãmri za'ra wamhã, te za duré 're sadari za'ra. 'Re sadari za'ra mono sina, te za ãne sima nharĩ za'ra: \p — Õ hã 'ri nho'u hã ĩwẽ uptabi aré. Ĩsine hã 'ri nho'u hã ĩ'maihâimana õ. — Ãne te za sima nharĩ za'ra, uba're na 're ĩdahâimana za'ra mono hã. \p \v 19 Tawamhã rob'ru te, te za duré robzapru hã ti'rã nhisiwi sa'wari za'ra. Siwa'õ za'ra sina, te za duré ãne sima nharĩ za'ra: \p — Ropipa uptabi hã ma tô sô tiwatobro za'ra, 'ri nho'õmo za'ẽtẽ ãma 're ĩdahâimana za'ra mono zô hã. Ropipa uptabi di. Danhibro pese na ĩwa da te wawi 're ĩrob'uipra za'ra mono zém na, wa tô aré 're wasisibro pese za'ra, uba're na 're ĩwahâimana za'ra mono hã. Tane nherẽ, ma tô si'aba'réi waré na ropsi'utõrĩ õne haré. — Ãne te za uba're na 're ĩdahâimana za'ra mono hã sô dasiwa'õ za'ra sina, dasima nharĩ za'ra ni. \p \v 20 Ãne te ĩ'awapari mono hã, ĩ̱nhotõ 'rowim ne. \p Taha wa, ma'ãpé hâiwa ãma 're aihâimana za'ra wa'aba mono hã ãma 're atoi u'âsi za'ra wa'aba mono, 'ri nho'õmo za'ẽne hã ĩsi'utõrĩzém na. Duré 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ norĩ, ma'ãpé 're atoi u'âsi za'ra wa'aba mono, ĩsadawa wasu'u'wa norĩ zama, duré Cristuhu zadawa wasu'u'wa norĩ zama. E marĩ wa. Babironiza ãma da te aima 're rob'manharĩ wasété za'ra wa'aba mono wa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te te da'uprosi wa oto. Taha wa, te za ãma 're atoi u'âsi za'ra wa'aba mo. \p \v 21 Tawamhã ãne, wa tô duré te azabu. Hâiwa ãma romhuri'wa ĩsimiwada'uri pire hã ma tô ẽtẽ tõmo wawẽ uptabi hã sarõtõ. Te te sarõtõ wamhã, ma tô âi ba time, â poré ãma. Te te me sina, te ãne tinha: \p — Ãne te za Babironiza hã 'ri nho'õmo za'ẽne hã sa'ẽtẽ uptabi daré uprosi, si'utõrĩ da. Tawamhã ropsi te za oto sô nomro. \v 22 Tawamhã rowamremezéb õ di za oto. Danhimnhihârâzéb õ di za. Duré danhimnhihârâzé ĩsyryre hã robaba di za. Rowamreme'wai õ di za, duré ĩsõ're'wai õ di za, da te aré 're ĩwapari za'ra mono hã. Rob'é'é uptabi di za. Duré romhuri nhipese'wa norĩ hã robaba uptabi di za. Duré ẽtẽ tõmo wawẽ 'manharĩ na amnho, da te 're ĩsub za'ra mono zé ruru hã da te 're wapari za'ra mono õ di za. Rob'é'é uptabi di za. \v 23 Duré rob'uiwẽzé hã te te oto dama 're rob'uiwẽ za'ra mono õ di za, Babironiza ãma hã. Duré dasina 're damro za'ra mono õ di za oto. \p Babironiza ãma dama rowede'wa norĩ hã ma tô aré danhipai u sibro pese na 're hâimana za'ra, dama pire na. Ĩwa 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ hã ma tô simi'â na te te da'ãma 're romhuri za'ra, 'Re ĩhâimana u'âsi mono upana, ĩsine marĩ zô si da te 're rob'ruiwapari pese za'ra mono da, õhõ na dama 're rowẽ za'ra mono da newa. \p \v 24 Babironiza ãma ĩwa 're ĩdahâimana wasété za'ra mono norĩ hã ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ te te 're simro, ĩsadawa wasu'u'wa norĩ zama. Babironiza norĩ zadawa para, ma tô duré daro mono bâ dasiwazari da te 're danhimro. Taha wa, ma tô Babironiza hã daré uprosi ni. — Ãne hâiwa ãma romhuri'wa ĩsimiwada'uri pire hã te te ĩrowasu'uzé hã romnhowa. \p Ãne ĩ̱nhotõ 'rowim ne, te ĩ'awaihu'u mono hã, za ĩromhâimana mono zém na hã. \c 19 \p \v 1 Taha pari, wa tô duré wapa, hâiwa ãma da'ahâ uptabi na damreme 'rãihâ na da te ĩnharĩ za'ra ne hã. Ãne te damreme 'rãihâ na nharĩ za'ra ni: \p — Wanhib'apito 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma 're wawata u'âsi za'ra wa'aba mono. Ta hã Danho'reptui'wa. Danhipai u wẽ uptabi di, duré waihu'u pese uptabi di. \v 2 Marĩ na te te upai ãna, te ĩ'uwaibaba si te te dama 're arowairébé, sena na. Pi'õi wasédé hã 're ĩhâimana wasété mono zéb zarina, ĩsine daro mono bâ 're dahâimana wasété za'ra mono wa, ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ĩwasédé hã ãma tihi. Ma tô wẽ'õ pese. Ĩsib'a'uwẽ norĩ te te 're simroi mono wa, ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã uprosi, pi'õ hã. — Ãne pi'õ na 'ri nho'õmo za'ẽtẽ na 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ ãma ĩsimiré'ézé hã. \p \v 3 Tawamhã te duré damreme 'rãihâ na nharĩ za'ra ni: \p — 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma 're wawata u'âsi za'ra wa'aba mono. 'Ri nho'õmo za'ẽtẽ ro'o nhizé hã õne u'âsi hâimo 're sizédé si'réi mono wẽ te, ãma 're wawata u'âsi za'ra wa'aba mono. — Ãne te nharĩ za'ra ni. \p \v 4 Tawamhã 24 na dama ĩpire za'ra norĩ hã duré maparane si'uiwa na ropoto na ĩhâiba norĩ hã ma tô hi'rãtitõ ana, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma wata za'ra da, danhib'apito simasisizém na ĩsãmra ãma. Ãne te ãma tiwata za'ra: \p — Tane tô. 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma si 're wawata u'âsi za'ra wa'aba mono. — Ãne te ãma si'uzei pese za'ra. \s1 Pone'ẽrebâ ĩmrozém na datozé wasu'u, ãma ĩsimiré'ézém na hã \p \v 5 Tawamhã danhib'apito simasisizém hawi te ni'wa hã tinha: \p — Ma'ãpé, Wanhib'apito 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma si 're aiwata u'âsi za'ra wa'aba mono, uburé ĩsib'a'uwẽ norĩ hã, dama aipire za'ra wa'aba norĩ hã, dama aiwapu za'ra wa'aba norĩ hã, duré uburé 'Re ĩhâimana u'âsi mono 're ĩhâimana wazéb za'ra wa'aba mono norĩ zama. — Ãne te ni'wa hã tinha. \p \v 6 Tawamhã wa tô duré wapa, da'ahâ uptabi na 're ĩdamreme zusi mono mreme hã. Â'a'a 'rãihâ ruru'u ne, damreme hã. Duré tãiwapsa'a za'ẽtẽ rãrã'ã ruru'u ne, damreme hã. Ãne te damreme 'rãihâ na nharĩ za'ra ni: \p — Uburé Danhib'apito uptabi, ĩwaihu'u pese uptabi hã ta hã danhipai u, pire uptabi na te 're hâimana, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã. Taha wa, ãma 're wawata u'âsi za'ra wa'aba mono za. \v 7 Bâdâ hã ma tô ĩwa waptãrã, Pone'ẽrebâ ĩmrozéb da hã. Duré ãma ĩmro da hã ma tô sima apese. Taha wa, ãma 're watoi u'âsi za'ra wa'aba mono. Duré 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã wẽ uptabi wa, ãma 're wawata u'âsi za'ra wa'aba mono. \v 8 Za ãma ĩmro ma hã, ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã tãma tisõ, ĩ'uza hâirã wẽ uptabi hã, ãma si'uza da. — Ãne te da'ahâ uptabi na damreme 'rãihâ na nharĩ za'ra ni. \p Ãma ĩmro da uza hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ te te 're ĩromhuri wẽ za'ra mono zé, te wasu'u. \p \v 9 Tawamhã hâiwa ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma romhuri'wa hã te ĩ̱ma tinha: \p — Ma'ãpé, ãne ãma rob'ui'éré: “Pone'ẽrebâ ĩmrozém na datozéb u 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã sô ĩhârâ za'ra norĩ ma, tãma 're rowẽ uptabi za'ra mono di za.” — Ãne te hâiwa ãma romhuri'wa hã ĩ̱ma tinha, te ãma rob'ui'éré da. \p Ãne te duré ĩ̱ma tinha: \p — à hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono mreme hã tô sena uptabi. — Ãne te we ĩ̱ma tinha. \p \v 10 Tawamhã tô õ hã hâiwa ãma romhuri'wa papara, wa tô ĩ̱hi'rãtitõ aime, ãma ĩ̱wata da aré. Tane nherẽ, te ĩ̱ma tinha, ãne: \p — Tô'ã. Ãne 'manharĩ tõ. Wa hã asine, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma romhuri'wa, wa 're ĩ̱hâimana, asisãnawã norĩ ne hã, asiré ĩsazei'wa norĩ ne hã. Ta norĩ hã roti tô sena uptabi hã, Zezusi te te dama 're ĩ'awaihu'u mono hã te te 're ĩwapari pese za'ra mono. Ta norĩ ne, wa 're ĩ̱hâimana, wa hã. Ma'ãpé 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma si 're aiwata mono. \p 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u 'rata 'wa norĩ hã, ĩpẽ'ẽzani te te tãma 're ĩwaihu'u za'ra mono zéb zarina si, te ta norĩ hã te te dama 're sadawa wasu'u za'ra. E marĩ na te bété te te dama 're sadawa wasu'u za'ra. Tô õhõ na, Zezusi, ti'ab ré uburé te te dama 're ĩ'awaihu'u mono na si, te ta norĩ hã te te dama 're sadawa wasu'u za'ra, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã. — Ãne te ĩ̱ma tinha, hâiwa ãma romhuri'wa hã. \s1 Awaru ĩrã nhisi ĩsãmra hã â hawi ropoto siwamnarĩ ãma te te ĩ'ai'utézé wasu'u \p \v 11 Taha pari, wa tô duré 'madâ. Te 'madâ'â wamhã, ma tô ĩ̱ma si'ridawa, hâiwa hã. Tawamhã awaru ĩrã hã wa tô 'madâ. Ĩ'mapraba'wa nhisi hã, Dama ĩ'umnha. Duré ĩsisi amo hã, Tô sena uptabi na, ĩsisi hã. Ta hã dawasédé hã da te 're ĩ'manharĩ za'ra mono zéb zarina te te 're da'awẽ'õ mono wamhã, tô ĩ'uwaibaba si te te 're da'awẽ'õ. Tô ĩsarina si te duré te te 're da'ahâ za'ra, te te ãma upai ãna. Duré dawasété na 're ĩdanomro mono norĩ hã te te 're 'wapé za'ra mono wamhã, tô ĩsarina si te te tãma 're rob'manharĩ za'ra, te te ãma upai ãna. \v 12 Duré ĩto hã aiwa unhama ro'o ne, ĩto hã. Duré ĩ'rã na hã ĩ'rãzaza si'ubuzi hã, ahâ uptabi di. Danhib'apito 'rãzaza si'ubuzi ne, ĩ'rãzaza mono hã. Duré ĩhâiba na danhisi na rob'ui'éré hã, dama ĩsa'rese'õ hã. Õhõ ma si waihu'u pese di, ãma ĩsimiré'ézé hã. \v 13 Duré ĩ'uza hã dawapru na hâzapré di. Taha nhisi hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono mreme na, ĩsisi hã. \v 14 Tawamhã hâiwa ãma da'wapéi'wa norĩ hã te duré ĩsarina sisa're, awaru ĩrã na uza hâirã wẽ uptabi na. \v 15 Duré awaru ĩrã na ĩsãmra zadai'ré hawimhã, te sib'ézé 'wa si'uiwa ĩ'wa pe hã aipra. Taha na, te za da'ãma ai'uté, daro mono bâ 're ĩdahâimana wasété za'ra mono norĩ ãma hã. Simiwada'uri nhiptete na te za duré te te 're da'awada'uri. Uwa 'ru 'rã hã ẽtẽ're 're, ĩwa'u zô da te 're wati za'ra mono wamhã, te za ĩwa'u hã 're pu'u za'ra. Tane te za dawapru hã dawi 're pu'u za'ra, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ĩsiptete uptabi hã sa'ẽtẽ te te 're da'ahâ za'ra mono wamhã. \v 16 Tawamhã duré ĩ'uza hâpa na ĩsisi na rob'ui'éré hã, ĩza na zama. Ãne ĩsisi na rob'ui'éré hã, uburé danhipai u Danhib'apito. Duré ĩsisi amo na rob'ui'éré hã, Danhipai u dama ĩpire. \p \v 17 Tawamhã wa tô duré sabu hâiwa ãma romhuri'wa hã, aimawi hã. Bâtâ nhisiwi te za. Tawamhã te hârâ 'rãihâ na uburé si norĩ zô hâ, hâimo uptabi 're ĩsisa'rei mono norĩ zô. Ãne te sô tihârâ za'ra: \p — We asina ubumroi wa'aba. 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te za oto aima a za'ra wa'wa, sa'ẽtẽ na asaihuri aba da. \v 18 Tawamhã daro mono bâ da'upsãtã mono nhi na te za asaihuri 'wa, adâ'â norĩ nhi na, ti'ai ãma danhib'apito norĩ nhi na, da'wapéi'wa norĩ nhib'apito nhi na, duré da'wapéi'wa norĩ nhi na, duré awaru nhi na, duré awaru 'mapraba'wa norĩ nhi na, duré dapawa'âbâ ãna dawada'uri zarina si da te dama 're ĩromhuri za'ra mono norĩ nhi na, duré dawada'uri ãna dasi'uihâ na 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ nhi na, duré dama ĩpire norĩ nhi na, dama ĩwapu norĩ nhi na zama. Uburé pese daro mono bâ 're ĩdahâimana wasété za'ra mono norĩ dâ'â nhi na te za asaihuri 'wa. — Ãne ma si norĩ ma waihu'u za'ra, hâiwa ãma romhuri'wa hã. \p \v 19 Tawamhã â hawi ropoto siwamnarĩ hã wa tô 'madâ, ti'ai ãma dama ĩpire za'ra mono norĩ me. Ta norĩ hã ma tô tite da'wapéi'wai mono bâ te te 'rã'õtõ, awaru ĩrã 'mapraba'wa hã te te siwi 'wapé da, duré ĩsiré da'wapéi'wa norĩ zama te te siwi 'wapé za'ra da. \v 20 Tawamhã â hawi ropoto siwamnarĩ hã ma tô âri ni. Awaru ĩrã 'mapraba'wa ma tô ti'â. 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u uptabi õ 'wa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimipisutu newa, romhõsi na dama 're ĩsadawa nhipese mono, ma tô duré ĩsiré ti'â. Ta hã ma tô aré â hawi ropoto siwamnarĩ nho'a te te 're romhõsi, dama ĩsa'rese'õ na. Te te 're ĩromhõsi mono zém na ma tô dama 're sadawa nhipese aré, â hawi ropoto siwamnarĩ nhisi na ĩhâiba ui'éré mono hã, ĩhâiba 'manharĩ na romhâiba ãma 're ĩdawata za'ra mono hã. Tawamhã awaru ĩrã 'mapraba'wa hã ma tô â hawi ropoto siwamnarĩ hã wabzu, dama 're ĩsadawa nhipese mono me. Unhama ro'o u'âsi u, ma tô hâiba ré wabzu, ẽtẽ ro'o nhizédé uzé pire u. \v 21 Tawamhã awaru ĩrã na ĩsãmra hã tizadai'ré hawi sib'ézé 'wapa ĩ'wa pese si'uiwa zahuré na ma tô uprosi, uburé pese da'wapéi'wa norĩ hã. Uburé ma sõ'rebzâri pese. Tawamhã si norĩ hã danhi na saihuri mono wa, ma tô te te 'mahâpãrĩ pese. \p Ãne ĩ̱nhotõ 'rowim ne, te ĩ'azabui mono hã, za ĩromhâimana mono zém na hã. \c 20 \s1 Miu na Satanasihi ãma pawasisi ré ĩwahubzé wasu'u \p \v 1 Tawamhã wa tô duré 'madâ, hâiwa ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma romhuri'wa hã. Hâiwa hawi te wei mo, 'ridawazéb ré, ab're 'rehâ 'ridawazéb ré, ĩsi'uwazi nhorõ rutu ré zama. \v 2 Tawamhã te te si'rai wi, ma tô ho'orã hâiba ne ropoto siwamnarĩ hã õne haré sa'ẽtẽ uptabi ti'â, siptete uptabi na. Ho'orã hâiba ne ropoto siwamnarĩ hã ta hã Satanasi, wanhitob'ru, duréihã wahi na ĩsihâiba. Ta hã hâiwa ãma romhuri'wa hã te te sa'ẽtẽ âri wamhã, ma tô pawasisi, miu na wahub u pawasisi ré, 're hâimana mono da. \v 3 Taha da, ma tô oto time, ab're 'rehâ u. Ma tô ĩré sito. Ma tô ĩré upto, miu na wahub u daro mono bâ sadawa nhipese na te te 're da'a'rãmi tõ mono da. Miu na wahub 'rãsutu parip si, te za 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa para tãma wasihu ni, syry na a'â 're morĩ da, Satanasi hã. \p \v 4 Tawamhã wa tô duré sabu, danhib'apito simasisizém ne 're ĩdasi'ubumroi mono zé hã. Ãma ĩsi'ubumroi mono ma, ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã tãma pisutu za'ra, dahâimanazém na te te 're ĩda'awaihu'u mono zéb zarina, dama pire na te te dama 're arowairébé mono da, ĩsadawa para. Tawamhã wa tô duré 'madâ'â za'ra, 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u te te 're sazei pese za'ra mono 'ru te, da te 're ĩ'rãnhihâri za'ra mono norĩ pẽ'ẽzani hã, tô sena na Zezusihi zazei'wa na dama 're siwasu'u za'ra mono 'ru te, da te 're ĩ'rãnhihâri za'ra mono norĩ pẽ'ẽzani hã. Ta norĩ hã â hawi ropoto siwamnarĩ ãma 're ĩwata za'ra mono õ. Duré ĩhâiba 'manharĩ na romhâiba ãma 're ĩwata za'ra mono õ. Duré â hawi ropoto siwamnarĩ nhisi na ĩ'uihâ ui'éré za'ra õ, duré ĩsib'rata ui'éré za'ra õ. Ta norĩ hã ma tô oto hâiba ré apâ 're hâimana za'ra. Ma tô tihâiwa'utu za'ra. Tawamhã Cristuhu siré te oto dama pire na te te dama 're roti za'ra, Satanasi hã pawasisi ré, miu na ãma ĩwahub u. \v 5 à hã, 're ĩdahâiwa'utu 'rata za'ra mono zé. Tawamhã miu na wahub 'rãsutu parip si, ma tô daro mono bâ uburé pese 're ĩdadâ'â za'ra mono hã tahâiwa'utu za'ra ni, dahâiwa'utu 'rata na 're ĩdahâiwa'utu za'ra mono õ norĩ hã. Ãne wa tô te azabu. \v 6 Tawamhã, 're ĩdahâiwa'utu 'rata za'ra mono norĩ ma hã, tãma 're rowẽ uptabi za'ra mono di za. Ta norĩ hã 're ĩdadâ'â zahu za'ra mono ne, unhama ro'o u'âsi u, da te 're ĩdanhamra za'ra mono norĩ zu 're sisisi mono õ di za. Miu na wahub u te za 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma sasedoti na 're hâimana za'ra, Cristuhu ma zama. Te za duré ĩsiré dama pire na te te dama 're roti za'ra, miu na wahub u. \s1 Satanasi, unhama ro'o u'âsi u, da te ĩmezé wasu'u \p \v 7 Tawamhã miu na wahub 'rãsutu wapsi, te za Satanasihi ma wasihu ni, 're ĩsa mono zém hawi oto watobro da. \v 8 Tawamhã watobro wamhã, daro mono bâ te za oto te te 're da'a'rãmi, sadawa nhipese na. Ti'ai ãma hã darom nhisi zahuré hã maparane za oto. Dodi na duré Madodi na darom nhisi zahuré hã. Tame te za Satanasi hã da'rã'õtõ, dasi'wapé da. Da'ahâ uptabi na te za da'a'rã'õtõ.  poré zaihâ na supara 're ĩsimi'wara mono ne, da'ahâ uptabi di za. \p \v 9 Tawamhã daro mono bâ te za oto dasiwi romnhitom ni. Da te dasiwi romnhito wamhã, te za 'ri nho'u hã dasiwi ubu ni, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te 're ĩsawi mono hã, ĩsib'a'uwẽ norĩ, ĩwa 're ĩhâimana za'ra mono zé hã. Ta norĩ hã da te dasiwi uprosi da, te za dasiwi ubu ni. Tane nherẽ, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te za hâiwa hawi uzâ hã sãmra. Te te sãmra wamhã, te za ãma da'uprosi, unhama ro'o na. \v 10 Tawamhã Wa'uburé hã sadawa nhipese na te te 're ĩda'a'rãmi mono hã te za me ni, unhama ro'o u'âsi u, ẽtẽ ro'o nhizédé uzé pire u.  hawi ropoto siwamnarĩ norĩ, da te ĩwabzurizéb u te za me ni. Tawamhã tame te za oto te te 're robzépata za'ẽtẽ u'âsi za'ra, õne u'âsi. \p Ãne wa tô te awaihu'u, ĩ̱nhotõ 'rowim ne. \s1 Da te 're ĩdaza'ré za'ra mono zé 'rãsutu wasu'u \p \v 11 Tawamhã wa tô duré 'madâ, danhib'apito simasisizé ĩrã hã, ĩsa'ẽtẽ uptabi hã. Ãma ĩsãmra hã wa tô duré sabu. Tawamhã uburé uptabi, ma tô ti'a hã ai'utõ, hâiwa zama. Marĩ õ uptabi di oto. Da te 're 'madâ'â zahuré mono õ di oto, ti'a hã hâiwa me. Tâibâ ma tô ai'utõrĩ pese zahuré. \v 12-13 Tawamhã wa tô duré 'madâ'â za'ra, 're ĩdadâ'â za'ra mono hã, dama ĩpire norĩ hã, duré dama ĩwapu norĩ hã. Da'upsãtã mono bâ, te aihĩni pese danhib'apito simasisizém nho're aimasam ni.  poré mono bâ, â na 're ĩdasi'utõrĩ mono norĩ zama te aimasam ni, adâ 're ĩhâimana za'ra mono zém hawib zama. Tawamhã ĩbaihâ ahâ na ma tô sõzi za'ra ni, ti'ab ré uburé marĩ, da te 're ĩ'manharĩ za'ra mono zém na rob'ui'éré hã, marĩ ĩwẽ na, duré ĩwasété na zama. Ma tô duré sõzi ĩbaihâ hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'rata za rowẽ na 're ĩdahâimana u'âsi za'ra mono norĩ nhisi ré hã. Tawamhã ĩbaihâ na da te 're ĩ'manharĩ wẽ za'ra mono zéb ui'éré zarina, ma tô da'ãma rowairébé za'ra ni. Da te 're ĩ'manharĩ wasété za'ra mono zéb ui'éré zarina zama, ma tô aihĩni pese da'ãma rowairébé za'ra ni. \v 14-15 Tawamhã ni'wam norĩ hã ĩbaihâ na 're ĩhâimana u'âsi za'ra mono norĩ nhisi, 're ĩsimi'wara mono zém na ĩsisi ĩsimi'wara õ norĩ hã ma tô sãmra ni, unhama ro'o u'âsi u. (à hã unhama ro'o u'â hã maparane ãma 're ĩdadâ'â zahu za'ra mono zé, te wasu'u.) \p 'Re ĩdadâ'â za'ra mono zé hã tâibâ oto. Duré adâ hã aré 're ĩhâimana za'ra mono zé hã, tâibâ duré oto. Ma tô ab're 're sãmra ni, uburé adâ'â norĩ hã, unhama ro'o u'âsi u. Taha wa, tâibâ oto, adâ 're ĩhâimana za'ra mono zé hã. \p Ãne wa tô, za ĩromhâimana mono zé hã te azabu, danhotõ 'rowim ne da te 're ĩrosawẽrẽ za'ra mono ne. \c 21 \s1 Hâiwa ĩté wasu'u, ti'a ĩté wasu'u me \p \v 1 Tawamhã wa tô duré 'madâ hâiwa ĩté hã, ti'a ĩtéb zama. Hâiwa 'rada hã ma tô ai'utõrĩ pese, ti'ai 'rata zama.  zama ma tô ai'utõrĩ pese. \v 2 Tawamhã wa tô duré 'madâ, 'ri nho'u hã, ĩwasédé hã ĩwa 're ĩhâimana mono õ hã, Zeruzarẽ ĩtém na ĩsisi hã. Hâiwa hawi te wei mo, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hawi. Pi'õ hã oto mro da, 're ĩsi'uza wẽ uptabi za'ra mono ne, ma we si'ra, 'ri nho'u ĩwẽ uptabi hã. \v 3 Tawamhã damreme 'rãihâ hã wa tô duré wapa, danhib'apito simasisizém hawi we te te ĩnharĩ hã. Ãne te we ĩ̱ma tinha: \p — Ma'ãpé, waihu'u. 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te za oto dasiré 're hâimana u'âsi, 'râwi. Ĩsib'a'uwẽ te za oto 're dahâimana u'âsi za'ra. Te za tô oto dasiré 're hâimana u'âsi. Ĩsib'apito za'ra te za oto 're hâimana, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã. \v 4 Te za duré da'atõmo u'õ, oto dapẽ'ẽzé õ u'âsi 're dahâimana u'âsi za'ra mono da. 'Re dadâ'â za'ra mono õ di za oto. Duré 're dasiwa'õ za'ra mono õ di za oto. Duré dahâzé, da te 're sépata za'ra mono õ di za oto. E marĩ wa. Uburé 're ĩromhâimana 'rata mono zé hã si'utõrĩ pese wa oto. — Ãne ma tô ni'wa tinha, mreme 'rãihâ na. \p \v 5 Tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã danhib'apito simasisizém na ĩsãmra hã te ĩ̱ma tinha, ãne: \p — Ma'ãpé waihu'u. Wa hã wa za tô marĩ ĩté hã te ab'manharĩ, ãhãna hã. — Ãne te ĩ̱ma tinha. \p Tawamhã te duré ĩ̱ma ti'ru: \p — Ma'ãpé ãne ãma arob'ui'éré mono. Ãhã wasu'u hã uburé marĩ ĩté hã za te ĩ'ab'manharĩ mono na hã, tô sena. Tô sena wa, ãhã na da te 're rob'umnhasi za'ra mono sina, da te 're ĩ̱zazei pese za'ra mono da na, te za ãma ĩ'arob'ui'éré mo. \p \v 6 Tawamhã te duré ĩ̱ma tinha: \p — Tâibâ oto. Wa tô te ãma a'uwaimrami. Wa hã ĩsãna'rata hawimhã marĩ õ ré hã, wa tô 're ĩ̱hâimana u'âsi. Uburé marĩ hã si'utõrĩ pese nherẽ, ĩsarina ĩ̱si'utõrĩ õ di za, wa hã. Õne u'âsi, wa za 're ĩ̱hâimana. \p Tawamhã ni'wam norĩ hã te te 're 'rubu za'ra mono wamhã, wa za â u'â hã te tãma 're õb za'ra, wa'âbâ ãna, da te 're âhuri mono wa, ĩ̱siré rowẽ na 're ĩdanomro u'âsi mono zéb da hã. \v 7 Ni'wam norĩ hã tidâ'âzéb u ĩ̱wi sipizari ãna, Satanasihi ãma te te ĩ'ai'uté za'ra norĩ hã ta norĩ ma, wa za Ĩsib'apito za'ra 're ĩ̱hâimana. Ĩ̱nhib'a'uwẽ si te za oto 're hâimana za'ra. \v 8 Tane nherẽ, ni'wam norĩ hã te za unhama ro'o u'âsi wa'wa 're hâimana u'âsi za'ra, aré da te 're simroi mono pipa te, ĩ̱wi 're ĩsipizari za'ra mono norĩ hã, duré te te 're ĩ̱zazei utõrĩ za'ra mono norĩ hã, duré marĩ ĩwasété uptabi na 're ĩhâimana wasété za'ra mono norĩ hã, duré dapãrĩ'wa norĩ hã, duré dahâiba na 're ĩhâimana wasété za'ra mono norĩ hã, duré simi'â na 're ĩhâimana za'ra mono norĩ hã, duré romhâiba 'manharĩ ãma ĩ̱'upana 're ĩwata za'ra mono norĩ hã, duré sadawa nhipese na 're ĩhâimana za'ra mono norĩ hã. Uburé pese, te za ẽtẽ ro'o nhizédé uzé pire wa'wa 're dahâimana u'âsi za'ra, 're ĩdahâimana wasété za'ra mono norĩ hã, unhama ro'o u'âsi wa'wa. Unhama ro'o u'â hã maparane ãma 're ĩdadâ'â zahu za'ra mono zé, te wasu'u. — Ãne ma tô ĩ̱ma rowaihu'u siro, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã. \s1 Zeruzarẽ ĩté wasu'u \p \v 9 Tawamhã 7 na hâiwa ãma romhuri'wa norĩ siré hã ma tô misi we ĩ̱tẽme 'maimo, 7 na u'awi ré ĩhâimana za'ra norĩ siré hã, rob'manharĩ pipa na te te dama 're ĩrob'manharĩ wasété za'ra mono norĩ siré hã. Tawamhã ãne te ĩ̱zatõ: \p — We ĩ̱siré aimorĩ, Pone'ẽrebâ mro da hã sabu da. — Ãne te ĩ̱zatõ. \p \v 10 Tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani hã ma tô duré aimawi ĩ̱'uihâ pi'ra. Te te ĩ̱'uihâ pi'rai wa, wa tô duré aimawi ĩ̱hâiba. Taha pari, ma tô hâiwa ãma romhuri'wa hã ĩ̱zaprõ, ẽtẽ 'rãihâ za'ẽtẽ uptabi u, ĩ'rãihâ uptabi u. Te te ĩ̱zaprõni wamhã, Zeruzarẽ ĩté hã wa tô 'madâ, marĩ ĩwasédé hã ĩwa 're ĩhâimana mono õ hã, hâiwa hawi we te te ĩsi'ra, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hawi. \v 11 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimirowa'a na, te 'ri nho'u hã tirowa'a za'ẽtẽ. Ẽtẽ'ubuzi zarob'a si'ubuzi ne, ma ai'ubuzi, 'ri nho'u hã. \v 12-13 Duré 'ri nho'õmo 'wawi wa'ra hã 'rãihâ uptabi di. 'Ridawa ĩsa'ẽne hã 12 na ĩhâiba hã. Bâtâ pusizém niwĩmhã si'ubdatõ 'ridawa ĩsa'ẽne hã, duré bâtâ zasizém niwĩmhã si'ubdatõ 'ridawa ĩsa'ẽne hã. Duré hâiwa'a're nhimire niwĩmhã, si'ubdatõ. Duré hâiwa'a're nhimi'e niwĩmhã si'ubdatõ, 'ridawa ĩsa'ẽne hã. Uburé hã 12 na ĩhâiba hã. Duré 'ridawa za'ẽtẽ mono bâ te hâiwa ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma romhuri'wa norĩ hã misi si simasa, 'ridawa 'madâ'â'wa norĩ hã. Duré 'ridawa za'ẽtẽ mono bâ rob'ui'éré hã misi si, Izarazéhé 'ra nhisi mono na rob'ui'éré hã, 12 na ĩ'ra nhisi mono na rob'ui'éré hã. \v 14 Duré wa'ra nhana'rata uparizé mono hã ẽtẽ tõmo wawẽ topa hã 12 na ĩhâiba hã. Taha na 12 na Pone'ẽrebâ zadawa wasu'u'wa norĩ nhisi mono hã. Misi si ãma ĩsisi ui'éré mono hã. \p \v 15 Tawamhã hâiwa ãma romhuri'wa hã te te ĩ̱ma ĩnharĩ hã te wedehu waré ne hã 're ti'â, marĩ pibuzé hã, ẽtẽ'ubuzi pré oru 'manharĩ hã. 'Ri nho'õmo zada'ré te te ãma ĩpibuzéb da hã te 're ti'â, duré 'ridawa ĩsa'ẽtẽ mono pibuzéb da zama, duré 'ri nho'õmo 'wawi wa'ra pibuzéb da zama. \v 16 Tawamhã 'ri nho'õmo zada'ré te te pibui mono wamhã, ĩsasé're mono hã aiwapsi ma wairébé, ti'ai pibuzém na ĩpibuzé mono hã. Ĩna're pibuzé mono hã aiwapsi ma wairébé. Duré ĩ'a're mono pibuzé hã aiwapsi ma wairébé, duré ĩsihâi mono hã. Uburé pese aiwapsi ĩpibuzé mono hã. Ãne ĩpibuzé mono hã, 2200 na ti'ai pibuzém na ĩna're pibuzé mono hã duré ĩ'a're pibuzé mono hã, duré ĩsihâi pibuzé mono hã. \v 17 Tawamhã ma tô duré pibu, wa'ra hã ĩsimi'rãmi na hâza'õtõ zô. Te te pibui wamhã, 64 na ĩpibuzé hã. Ti'ai ãma da te 're ĩropibu za'ra mono zéb za'ratazéb zarina, ĩpibuzé hã. \v 18 Duré 'ri nho'õmo 'wawi wa'ra hã ẽtẽ'ubuzi zarob'a na ĩ'manharĩ hã. Duré 'ri nho'u hã oru uptabi na si 'ri mono hã, aimawi na wazari ãna. Aiwa simhi ne hã sarob'a uptabi di duré. \v 19-20 Duré 'ri nho'õmo 'wawi wa'ra nhana'rata uparizé mono wazarimhã, misi si ẽtẽ'ubuzi wa'âbâ za'ẽtẽ mono hã ĩwamri mono bâ. 12 na ẽtẽ'ubuzi wa'âbâ za'ẽtẽ mono hã, ĩwamri mono bâ, ĩto pré wamri mono bâ, duré ĩtob'uzé wamri mono bâ. \v 21 Duré 12 na 'ri nho'õmo 'wawi wa'ra 'ridawa za'ẽtẽ mono hã, a'é tõmo wawẽ ne ĩtob'a 'manharĩ mono hã, misi si. Duré 'ri nho'õmo 'ri wa'wa 'ri nhi'riti wawẽ hã ẽtẽ'ubuzi pré oru uptabi na ĩ'manharĩ hã, ĩwazari õ na. Aiwa simhi ne sarob'a uptabi di. \p \v 22 Tawamhã 'ri nho'õmo ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma 're ĩdawata za'ra mono zé hã te ĩwa sãmri õ di. Robaba di. Uburé Danhib'apito uptabi hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ĩwaihu'u pe hã, duré Pone'ẽrebâi me oto 'râwi da'rata 're hâimana u'âsi zahuré mono na dâ'âsina, ĩsõrõwa hã oto hâimana õ di. \v 23 Duré 'ri nho'õmo na hã bâdâ te te 're rob'uiwẽ mono õ di za oto, a'amo zama. 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimirowa'a na te za oto te te 're rowa'a, Pone'ẽrebâ nhimirowa'a na zama. \v 24 Tawamhã daro mono bâ 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ hã te za ĩsimirowa'a na 're dahâimana za'ra. Duré dama ĩpire za'ra norĩ hã te te 're ĩda'madâ'â za'ra mono norĩ hã te za tinhibro hã ahâ uptabi na 'wasa, 'ri nho'u ĩtéb u. \v 25 Tawamhã duré 'ridawa za'ẽtẽ mono hã 'ri nho'õmo 'wawi wa'ra 'ridawa za'ẽtẽ mono hã te za 'ridawa haré 're simasab u'âsi, õne u'âsi sitob ãna. Tame oto 're mara waihu'u mono õ wa, te za 'ridawa haré 're simasab u'âsi. \v 26 Tawamhã daro mono bâ te za danhibro hã 'wasari ni, 'ri nho'u ĩtéb u. Uburé dawaihu'u pese na romhuri pese zéb ré, te za asisi ni. \v 27 Tawamhã marĩ ĩwasédé hã da te 'mazasi za'ra õ di za. Duré 're ĩdahâimana wasété za'ra mono norĩ hã, duré 're ĩdazadawa nhipese za'ra mono norĩ hã ĩtẽme 're danhisisi waihu'u mono õ di za oto. Ĩbaihâ na 're ĩdahâimana u'âsi za'ra mono norĩ nhisi 're ĩsimi'wara mono zém na, ĩsisi, 're ĩsimi'wara mono norĩ si, te za ĩtẽme 're sisisi, Pone'ẽrebâ te na ĩsisi ui'éré ré mono hã. \p Ãne romnhowa ĩromhâimana mono hã, te ĩ'azabui mono hã. \c 22 \p \v 1 Tawamhã hâiwa ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma romhuri'wa hã, tô õ hã ma tô duré ĩ̱zaprõ, â u'â hã te 'madâ'â da.  u'â hã da te 're âhuri mono wa, dato sina 're ĩdanomro u'âsi mono zé hã. Simhi zarob'a uptabi ne â zarob'a uptabi di, â u'â hã. Panho'u 're ĩpraba za'ra mono ne, te 'Re ĩhâimana u'âsi mono norĩ simasisizéb zahâpâ hawi tipraba, Pone'ẽrebâi me. \v 2 'Ri nho'õmo wa'wa, 'ri nhi'ridi ĩnomro wa'wa, te tipraba. Duré wede hã â praba zaihâ si'uiwa na ĩsãna'rata si'uiwa hã te tame 're sa, ĩ'rã hã da te 're huri mono wa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'rata, dato sina 're ĩdanomro u'âsi mono zé hã. A'amo sidâpâsi ĩ'rãzé hã. Wahub sidâpâsi te 're 'rãi u'âsi. Duré ĩsu hã daro mono bâ apâ ãma 're ĩdazéptâ'â za'ra mono zéb da hã. \v 3 Duré marĩ ĩwasédé hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te 're ĩ'awẽ'õ pese mono hã, ĩwa 're hâimana za'ra mono õ di za, 'ri nho'õmo ãma hã. Duré 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te te 're ĩda'awẽ'õ pese mono hã ĩwa 're dahâimana za'ra mono õ di za. \p Taha wa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono norĩ simasisizé hã te za 're hâimana, Pone'ẽrebâi me, danhib'apito simasisizém ne hã, te te ãma 're ĩda'ab'madâ'â u'âsi zahuré mono zéb da hã. Taha wa, te za ĩsib'a'uwẽ norĩ hã ãma 're wata u'âsi za'ra. \v 4 Te za duré ĩ'ubu hã te te siwi 're 'madâ'â u'âsi za'ra. Duré ĩsisi na uihâ ui'éré ré, te za 're hâimana za'ra. \v 5 Tamemhã 're mara waihu'u mono õ di za. 'Re robra waihu'u mono õ dâ'âsina, rob'uiwẽzém na da te 're rob'uiwẽ za'ra mono õ di za oto. Duré bâdâ hã te te 're rob'uiwẽ mono õ di za oto. Uburé Danhib'apito uptabi, 'Re ĩhâimana u'âsi mono si te za te te dama 're rowa'a. Tawamhã ĩsib'a'uwẽ norĩ hã te za ĩsadawa para pire na 're hâimana u'âsi za'ra, õne u'âsi. \p Ãne romhâ ré ĩromhâimana mono hã, ĩ̱nhotõ 'rowim ne, te ĩ'azabui mono hã, duré te ĩ'awaihu'u mono hã. \s1 Zezusi apâ we timorĩzém na te te sina ĩdapo're pu'uzé wasu'u \p \v 6 Tawamhã hâiwa ãma romhuri'wa hã tô õ hã te duré ĩ̱ma tinha, ãne: \p — Ãhã wasu'u hã tô sena. Tô sena wa, te za rob'umnhasi sina da te 're sazei pese za'ra, da te 're wawã za'ra mono ãna. 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te tizadawa wasu'u'wa norĩ ma, Tipẽ'ẽzani hã te te tãma 're anhomri, taha na te te dama 're sadawa wasu'u za'ra mono da. Ta hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ma tô hâiwa ãma tãma ĩromhuri'wa hã we ĩ̱zatõ, tô sena za ĩromhâimana mono zém na te aima awaihu'u sirõmo mono da, duré ĩ̱nhipai u ĩsib'a'uwẽ norĩ ma, te aima ĩ'awaihu'u mono zéb zarina tãma waihu'u za'ra mono da. — Ãne hâiwa ãma romhuri'wa hã ma tô ĩ̱ma waihu'u. \p \v 7 Tawamhã Zezusihi mreme hã wa tô wapa, tizazei'wa norĩ te te ĩpo're pu'uzé hã. Ãne te tinha: \p — Ma'ãpé, waihu'u pese za'ra wa'aba. Wa za wei morĩ su apâ. Ãhã wasu'u hã tô sena, ĩbaihâ na za ĩromhâimana mono zém na rob'ui'éré hã ni'wa hã te te 're wapari pese mono wamhã, tãma 're rowẽ u'âsi mono di za. — Ãne te tinha, Zezusi hã. \p \v 8 Wa hã Zuwã hã wa tô ãne uburé marĩ hã te awapari. Wa tô duré ãne te ab'madâ'â. Tawamhã ãne te awapari mono pari, duré ãne hã te ab'madâ'â mono pari, wa tô hâiwa ãma romhuri'wai papara aime, ãma ĩ̱wata da, za ĩromhâimana mono zém na te te ĩ̱ma ĩ'awaihu'u mono ãma. \v 9 Tane nherẽ, te sina ĩ̱'uwati, ãma ĩ̱wata tõ da. Ãne te ĩ̱ma tinha: \p — Tô'ã. Ãne 'manharĩ tõ. Wa hã asine, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma romhuri'wa, wa 're ĩ̱hâimana, duré asisãnawã norĩ ne hã, ĩwasu'uwẽ na te te dama 're ĩsadawa wasu'u za'ra mono norĩ ne hã. Duré ãhã wasu'u na ĩ'arob'ui'éré mono wapari pese 'wa norĩ ne hã wa hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma romhuri'wa. Taha wa, ma'ãpé 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma si 're aiwata u'âsi mono. — Ãne te ãma ĩ̱wada'u. \p \v 10 Tawamhã te duré ĩ̱ma tinha, ãne: \p — Ãhã wasu'u hã za ĩromhâimana mono zém na ĩ'arob'ui'éré mono hã asima sawi õ di za. Ãma ronomro õ ré, za romhâimana mono na dâ'âsina, te za sõ'awi dama 're ĩ'awaihu'u mo. \v 11 Ãne na za romhutu na ĩromhâimana mono zém na dama 're awaihu'u mono nherẽ, ni'wam norĩ hã tiwasété si õne haré te te 're 'manharĩ u'âsi za'ra mono wamhã, õhõ na si ãma 're hâimana za'ra mono tô. Duré ni'wam norĩ hã tihâiba na 're hâimana siwamnarĩ u'âsi za'ra mono wamhã, õhõ na si ãma 're hâimana u'âsi za'ra mono tô duré, rob'rãsutu u hã. Duré ni'wam norĩ hã te te 're 'manharĩ wẽ u'âsi za'ra mono wamhã, wẽ u'âsi ãma 're hâimana u'âsi za'ra mono. Duré ni'wam norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma si 're nomro u'âsi mono wamhã, tô õhõ na si 're nomro u'âsi mono tô, rob'rãsutu u hã. — Ãne hâiwa ãma romhuri'wa hã ma tô ĩ̱ma waihu'u. \p \v 12 Tawamhã Zezusihi mreme hã wa tô duré wapa, tizazei'wa norĩ te te ĩpo're pu'uzé hã. Ãne te tinha: \p — Ma'ãpé waihu'u pese za'ra wa'aba. Wa za wei morĩ su apâ. We ĩ̱morĩ wamhã, ĩ̱nhimipawa'âbâzé hã wa za we ĩ̱siré ti'â, da te ĩ̱ma 're ĩromhuri wẽ za'ra mono zéb zarina te ãma da'apawa'âbâ mono da. \v 13 Wa hã duréihã marĩ õ ré hã wa tô 're ĩ̱hâimana. Uburé marĩ hã si'utõrĩ pese nherẽ, ĩsarina ĩ̱si'utõrĩ õ di za wa hã. Õne u'âsi, wa za 're ĩ̱hâimana u'âsi. — Ãne Zezusihi mreme, te ĩwapari hã. \p \v 14 Duré, ni'wam norĩ hã uza hâirã da, ti'uza te te 're ĩ'upsõi pese za'ra mono hã, ta norĩ ma si tãma 're rowẽ uptabi za'ra mono di za. Tane tiwasété wi, 're ĩsipizari za'ra mono hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono, ĩwasédé te te tãma 're ĩ'a'upsõi mono zé, te wasu'u, ĩ'uza hâirã hã. Ta norĩ si te za rob'rãi u'â hã te te 're huri, da te 're huri mono wa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'rata ãma 're ĩdanomro u'âsi mono zé hã. Ta norĩ si te za duré õne haré 'ri nho'õmo u 're sisisi, 'ridawa za'ẽtẽ na, ni'wa te te tiwi sitob za'ra ãna. \v 15 Ni'wam norĩ si 'ri nho'õmo u 're sisisi waihu'u mono õ di za, marĩ ĩwasété uptabi na 're ĩdahâimana wasété uptabi za'ra mono norĩ hã, duré simi'â na 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ hã, duré dahâiba na 're ĩdahâimana wasété za'ra mono norĩ hã, duré dapãrĩ'wa norĩ hã, duré romhâiba 'manharĩ ãma, 'Re ĩhâimana u'âsi mono upana 're ĩdawata za'ra mono norĩ hã, duré sadawa nhipese ze te, uburé dama 're ĩsadawa nhipese za'ra mono norĩ hã. Ta norĩ hã 're sisisi waihu'u mono õ di za, 'ri nho'õmo u hã. \p \v 16 Tawamhã Zezusihi mreme hã wa tô duré wapa. Ãne te ĩ̱ma tinha: \p — Wa hã Zezusi, wa tô hâiwa ãma ĩ̱ma romhuri'wa hã we atẽme satõ, ã hã te ĩ'awaihu'u mono hã te te aima awaihu'u mono da, 'ri nho'õmo mono bâ ĩ̱zazei'wa norĩ, siré 're ĩsi'rã'õtõ u'âsi mono norĩ ma, awaihu'u mono da, ĩsipai u. Wa hã apito Dawihi nhihudu, za ĩsine ĩ̱pire na te 're ĩda'ab'madâ'â mono da hã. Wa hã awẽ u, wasi wawẽ 're ro'o pese mono ré, da'ãma 're ĩ'awẽ za'ra mono ne, wa za romhâimanazép té, te dama 're apisutu, Ĩ̱mama nhib'a'uwẽ norĩ ma. — Ãne te duré ĩ̱ma siwasu'u, Zezusi hã. \p \v 17 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani hã te Pone'ẽrebâi mro da me, dazô 're hârâ u'âsi zahuré, ãne: \p — We 're anomro aba mono, â u'âsi u. — Ãne te dazô 're hârâ u'âsi zahuré. \p Tawamhã ni'wam norĩ hã ãne hã te te 're wapari za'ra mono wa, â u'âsi u 're nomro mono wamhã, te za duré ĩhârâ zahuré na dazô 're hãsi u'âsi. \p Da te 're 'rubu za'ra mono wa, da te 're ĩ'âhuri mono ne, ni'wam norĩ hã te te sima 're wẽ za'ra mono wamhã, te za tô â u'âsi u 're nomro, te te 're âhuri u'âsi mono da, wa'âbâ ãna.  u'â hã da te 're âhuri mono wa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'rata 're ĩdanomro u'âsi mono zé. \s1 Zuwã, te te dama ãma ĩrob'ui'éré 'rãsutu zé wasu'u \p \v 18 Wa hã Zuwã hã, wa za oto ãma aipo're pu'u sirõmo za'ra wa'wa ĩ̱mreme pire na, ãhã wasu'u na, ã ĩbaihâ na, za ĩromhâimana mono zém na te ĩ'arob'ui'éré mono hã, 're ĩwapari za'ra wa'aba mono norĩ hã. Ni'wam norĩ hã ãhã wasu'u hã siwa'ru sihawim na te te ãma 're sa'ẽtẽ za'ra mono wamhã, te za 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te te 're hâ za'ra, ã ĩbaihâ na te te dama 're ĩrob'manharĩ pipa mono zé ĩsimi'wara mono zarina. Taha na, te za te te tãma 're sa'ẽtẽ za'ra, ĩ'ahâri hã. \v 19 Duré ni'wam norĩ hã ãhã wasu'u hã za ĩromhâimana mono zém na te ĩ'arob'ui'éré mono hawimhã tô senai õ newa, te te 're sani za'ra mono wamhã, te za 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã rob'rãi u'â hã te te tiwi 're sawi za'ra, te te dame 're huri tõ mono da, 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'rata rowẽ na 're danomro u'âsi tõ mono da. Te za duré 'ri nho'u ĩté hã ĩwẽ uptabi hã te te tiwi 're sawi za'ra, ĩwasédé hã ĩwa 're ĩhâimana mono õ hã. Ãhã na, wa tô ã ĩbaihâ na ãma rob'ui'éré pa, ã 'ri nho'õmo na hã, duré rob'rãi u'âsi na hã. \p \v 20 Tawamhã Zezusi hã te duré ĩrẽme ma siwasu'u, ã te ãma ĩ'arob'ui'éré mono na te te ĩ̱ma ĩ'awaihu'u mono 'wa hã. Ãne te siwasu'u: \p — Tô sena, wa za wei morĩ su apâ. — Ãne te siwasu'u. \p Tane tô. Wanhib'apito Zezusi apâ we aimorĩ su'u tô. \p \v 21 Wa hã Zuwã hã wa za oto asawi za'ra wa'wa, ĩrẽme ma. Wa ĩ̱sima te 're aiwẽ u'âsi za'ra wa'wa, Wanhib'apito Zezusi te te 're asawi pese za'ra wa'aba mono da, duré te te 're aipawaptob u'âsi za'ra wa'aba mono da. Ãne wa ai'ãma te 're rosa'rata u'âsi za'ra wa'wa.