\id 2TI - - Xavánte NT -Brazil 2004 (DBL -2013) \h 2 TIMOTIU \toc1 Paru hã, maparane ãma te te duré ĩrob'ui'érézé, Timotiuhu ma \toc2 2 Timotiu \toc3 2Tm \mt1 2 Timotiu \mt2 Paru hã, maparane ãma te te duré ĩrob'ui'érézé, Timotiuhu ma \imt1 Ĩbaihâ wasu'uzé \ip à ĩbaihâ na ma tô Paru hã Timotiuhu ma tinhimi'ui'éré na tãma ãma sahu, maparane ãma. Roma ãma dazazéb 're, hâimana sirõmo, ma tô tãma rob'ui'éré. Tidâ'âzé hã ma tô sina waihu'u, ĩromhutu na hã oto. Taha wa, ma tô tãma roti, Timotiuhu ma, 'Re ĩhâimana u'âsi mono si te te sina 're umnhasi pese mono da, duré Zezusihi ma, te te 're romhuri wẽ mono da zama. Ma duré tãma waihu'u, da'madâ'â'wa na sena na 're hâimana mono da. \c 1 \p \v 1-2 Ĩ̱'ra Timotiu, ĩ̱ma asawi pe hã, wa hã Paru wa ãma aima rob'ui'éré. 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te te sima ĩ̱wẽzéb uwaibaba, ma tô ĩ̱pisutu, Cristu Zezusihi zadawa wasu'u'wa, 're ĩ̱morĩ da. 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ma tô dama ropisutu, rowẽ na ĩ'rata 're dahâimana u'âsi za'ra mono da, Cristu Zezusihi ãma 're danomro mono wa. Ãne wa, taha wasu'u na te dama 're rowasu'u mono da, ma tô oto datẽme ĩ̱zatõ. \p Wamama ma, wa ai'ãma 're ĩ̱mreme u'âsi, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, duré Wanhib'apito Cristu Zezusihi ma zama, ĩsimizawizé hã ai'ãma 're hâimana u'âsi mono da, duré ai'ãma 're pẽ'ẽzé u'âsi zahuré mono da, rowẽ u'âsi, ãma 're aimorĩ da. \s1 Paru hã Timotiuhu ma, te te ĩrotizé wasu'u \p \v 3 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma, wa 're ĩ̱wata u'âsi. Marĩ na te tiwi ãma ĩ'upazém na, te te oto ĩ̱'ãma 're ab'madâ'â mono õ wa, wa oto rowẽ na te tãma 're romhuri u'âsi. Tane duréihã ma tô duré ĩ̱hi'rata norĩ hã te te tãma 're romhuri za'ra. Tawamhã tãma 're ĩ̱mreme mono wamhã, bâtâ na wa aima te tiwi 're rowaptẽrẽ u'âsi, barana zama, te te 're aipawaptob u'âsi mono da. \v 4 Aiwa'õzém na ai'ãma ĩ̱po're pu'u wa, wa ĩ̱sima rowẽ za'ẽtẽ, te asabu da, rowẽ uptabi na 're ĩ̱hâimana mono da. \v 5 Duré Wanhib'apito zazei'wa na tô sena 're aihâimana mono na, wa ai'ãma po're puru. Ai'rada Ro'idi norĩ hã ma tô ana me hã Wanhib'apito zazei'wa na 're hâimana zahuré, E'unisihi me. Ta norĩ ne, tô sena Wanhib'apito zazei'wa 're aimorĩ na, tô ĩ̱ma aiwaihu'u pese di. \v 6 Ãne wa, wa za ãma aipo're pu'u oto, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã sõpru wa, te te aima ĩsõmrizém na, dapawaptom na tãma 're romhuri mono da. Ai'rã nhisiwi ĩ̱nhib'rada hã te hiri wamhã, ma tô aipẽ'ẽ 're aima tisõ, ĩwẽ hã. Taha wa, ma'ãpé asimi'ẽ na tãma 're romhuri u'âsi mono. \v 7 E wasina wapahi sina 're wahâimana za'ra mono da, ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã Tipẽ'ẽzani hã te te wama 're anhomri. Mare di. Wanhiptete sina ãma 're wahâimana za'ra mono da, duré wanhimizawi pese sina 're wahâimana za'ra mono da, duré wanhimirosa'rata na hã atãma 're wahâimana za'ra mono da, ma tô te te wama 're anhomri, Tipẽ'ẽzani hã. \p \v 8 Ãne wamhã, 're asisé mono õ di za, Wanhib'apito wasu'uwẽ hã dama 're wasu'u tõ mono da. Duré ĩ̱ma 're asisé mono õ di za, ĩ̱wasu'u na. Wanhib'apito wasu'uwẽ na te dama 're rowasu'u mono 'ru te, ma tô dasiwi ĩ̱nherẽ ni, dazazéb 're. Taha wa, wa oto te 're robzépata. Ãne wa, ma'ãpé 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã tinhiptede te te aima ĩsõmri na, sada 're asiptete mono, ĩ̱sine 're robzépata mono da. \v 9 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ma tô te te 're wa'anho'reptu, rowasété hawi. Ma tô duré te te sima 're wa'apisutu, ĩsib'a'uwẽ oto 're wahâimana za'ra mono da, wawẽ uptabi na. E marĩ wa, ma tô sima wa'apisutu. E marĩ ĩwẽ hã wa te dama 're 'manharĩ za'ra mono wa. Mare di. Taha wab õ di. Taré te te sima 're wa'awẽ mono wa, duré simizawi pese wa, ma tô te te 're wa'anho'reptu. Ma tô duré wa'ãma tinhib'a'uwẽ za'ra. Zahadu ropoto na te te sãna'rata õ ré hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã simizawi pese wa, ma tô sima wa'ãma roti sirõmo za'ra, te te 're wa'apawapto mono da, Cristu Zezusihi nhiminho'reptuzém na hã. \v 10 Wanho'reptui'wa Cristu Zezusi we datẽme ĩwisizém na, ma tô oto wama siwaihu'u za'ra, tinhimipawaptobzém na. 'Re ĩdadâ'â za'ra mono zé wasu'u hã, pipa nherẽ, ma tô wawi uprosi za'ra wapahi hã, Wanho'reptui'wa hã. Duré Wanho'reptui'wai wasu'uwẽ hã wa te 're ĩsaze za'ra mono zéb zarina, ma tô wama waihu'u za'ra, rowẽ na 're ĩdahâimana u'âsi za'ra mono zé wasu'u na hã. \p \v 11 Taha wasu'uwẽ na te 're da'apo're pu'u mono da, ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ĩ̱pisutu, Wanhib'apito zadawa wasu'u'wa 're ĩ̱morĩ da, ĩsimiroti na te 're da'apawapto mono da. \v 12 Taha wa, te te ĩ̱pisutuzéb zarina, te ĩ̱sina uwaimrami wa, wa oto te 're robzépata. Tane nherẽ, 're ĩ̱nhisé mono õ di, ĩsadawa wasu'u'wa 're ĩ̱morĩ tõ da. Wanhib'apito hã wa ĩ̱sina te 're umnhasi, te te 're ĩ̱pawaptob u'âsi mono da. Ta hã ĩ̱ma waihu'u pese di, ĩwaihu'u pese na hã. Wa hã wa tô tãma ĩ̱sihâiba nho, tô sena tãma waihu'u pese wa, te te 're ĩ̱'madâ'â mono zéb da hã, bâdâ ĩwa waptã'ã õ ré, apâ we ĩmorĩzéb u hã. \v 13 Ãne wamhã, roti tô sena hã te aima 're ĩ'awaihu'u mono hã, te za 're ĩ'madâ'â u'âsi mo. Cristu Zezusihi ãma 're aimorĩ wa, te za Wanhib'apito umnhasi sina, 're aihâimana mo. Te za duré 're ĩda'azawi pese mo. \v 14 Roti tô sena hã te aima 're ĩ'awaihu'u mono hã, wẽ uptabi di. Ta hã te za 're ĩ'madâ'â pese mo, ãma 're ĩda'apawapto mono da hã, aimawi rowasu'u na da te ãma saprĩ za'ra tõ da. Taha da, te za te te 're aipawaptob u'âsi, 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani hã, wapẽ'ẽ 're, 're ĩhâimana mono hã. \p \v 15 Azi'a na danhipti'a nho'õmo nhisi ãma, uburé ĩsazei'wa norĩ hã ma tô ĩ̱rẽme za'ra. Pideru norĩ zama, ma tô Emozenihi me dame ĩ̱rẽme zahuré. Ãne hã aima waihu'u pese di. \v 16-17 Onesiporuhu si ma tô tinhimipawaptobzém na nasi ĩ̱ma rowẽ zani. Taha wa, wa ĩ̱sima wẽ, Wanhib'apito hã Onesiporu norĩ hã, duré ĩsõrõwa ãma ĩsiré 're ĩhâimana za'ra mono norĩ zama, ĩwẽ na te te 're apawapto mono da. Ta hã ĩ̱ma 're sisé mono õ di, ĩ̱wasu'u na hã. Taha wa, Roma na 'ri nho'õmo nhisi u wei wisi wamhã, ma tô te te ĩ̱zô aba, te te ĩ̱nhopẽtẽ da. \v 18 Ãne wa, wa ĩ̱sima wẽ, Wanhib'apito hã ĩwẽ na te te ãma tãma uwaimrami da, bâdâ ĩwa ĩwaptã'ãzém na, dahâimanazém na te te ĩda'awaihu'uzéb da hã. Onesiporu hã ma tô marĩ mono bâ nasi ĩ̱pawapto, Épézu ãma 're ĩ̱hâimana mono ré hã. Ãne na hã aima waihu'u pese di. \c 2 \s1 Paru hã Timotiuhu ma, roti te te tãma ĩsõmrizém na rowasu'u \p \v 1 Ĩ̱'ra, ma'ãpé ĩ̱wapari pese, asina. Cristu Zezusihi ãma wa 're wanomro. Ãne wa, te za ĩsimipawaptobzéb zarina, asiptete sina ãma 're aihâimana mo. \v 2 Ĩ̱nhimirowasu'u hã ma tô aipo're na 're ĩwapari mo, ĩsazei'wa norĩ nho'a te dama 're rowasu'u mono wamhã. Ta norĩ hã ahâ di. Tawamhã 're ĩ'awapari mono zé hã te za aibâ norĩ ma 're ĩ'awaihu'u mo, aima ĩ'umnhasi za'ra norĩ ma hã, tãma waihu'u pese za'ra wamhã, ĩ̱nhimirowasu'uzém na te te duré ãma 're uzusi za'ra mono da, dapawaptom na. \p \v 3 Da'wapéi'wa dama ĩ'umnha hã dasi'wapéi 're, hâimana wamhã, te te 're robzépata tõ mono da, sisawi õ di za. Tane a hã, Cristu Zezusihi nhib'a'uwẽ na 're aihâimana mono wa, te za asina 're ĩsazei u'âsi mo, asisawi ãna ĩ̱sine 're robzépata mono da. \v 4 Da'wapéi'wa norĩ hã tinhib'apito ma te te 're romhuri za'ra mono ré hã tãma wẽ za'ra di, ĩsib'apito ĩsimiromhuri na te te 're awẽsãmri mono da. Ãne wa, tinhimiromhuri upana, marĩ mono bâ te te sima 're rosa'rata za'ra mono õ di za, te te sima ãma 're uwaimrami za'ra mono da. \v 5 Duré, ni'wa hã dawara na hâimana wamhã, dawi watobro nherẽ, marĩ ĩwẽ hã te te sima âri õ di za, dawara na roti hã te te sina 'madâ'â õ wamhã. Dawara na roti hã te te sina ĩ'madâ'âzéb zarina si, te za marĩ ĩwẽ hã sima ti'â, dawi watobro wamhã. \v 6 Duré, buru na romhuri pire 'wa hã, amnho hã uburé da te ubumroi pari, ĩmorĩ'rata na te za tite da âri 'rata. \v 7 Ma'ãpé, ãma 're rosa'rata u'âsi mono, te aima ĩrowasu'uzém na hã. Ãne wamhã, Wanhib'apito hã te za te te 're aipawapto, ãhã wasu'u na hã 're awaihu'u mono da. \p \v 8 Ma'ãpé, Zezu Cristuhu ãma 're rosa'rata pese mono. Ta hã dâ'â nherẽ, ma tô ab're hawi hâiwa'udu, Dawihi nhihudu hã. Wanhib'apito wasu'uwẽ na te 're da'apo're pu'u mono wamhã, taha wasu'u na wa tô te dama 're rowasu'u u'âsi. \v 9 Tawamhã Wanhib'apito wasu'uwẽ na te dama 're rowasu'u mono 'ru te, wa oto te 're robzépata. Ĩ̱wasédé hã te 're 'manharĩ mono newa, wa oto 're ĩ̱za, dazazéb 're, ĩsi'uwazi nhorõ rutu na ĩ̱pawasisi ré. Tane nherẽ, 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u hã pawasisi ãna ne, te 're hâimana u'âsi. Te za da te dama ãma 're rowasu'u u'âsi za'ra. \v 10 Te ĩrobzépata da hã ĩ̱ma pire nherẽ, ĩ̱sisawi õ di, te robzépata tõ da hã. Te 're robzépata mono nherẽ, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã tinhib'a'uwẽ da, te te sima ĩpisutu za'ra norĩ hã wa za te 're apawaptob u'âsi, Cristu Zezusi hã te te 're saze za'ra mono da, taha zarina tinho'reptuzé hã te te sina 're uwaimrami za'ra mono da, rowẽ na ĩ'rata 're hâimana u'âsi za'ra mono da. \v 11 Tô sena da te dasima 're ĩrowasu'u za'ra mono zé hã ãne: \q1 “Cristuhu siré 're wadâ'â za'ra mono wa, duré ta hã dâ'â uptabi nherẽ, ab're hawi hâiwa'utu wa, wa za ĩsiré 're wahâimana u'âsi za'ra. \q1 \v 12 Robzépada hã wa te wasina 're waihu'u za'ra mono nherẽ, wanhiptete sina ãma 're wahâimana u'âsi za'ra mono wamhã, wa za Cristuhu siré wapire na wa te 're da'madâ'â u'âsi za'ra. Cristuhu zazei'õ'wa na dama 're wasiwasu'u za'ra mono wamhã, tizazei'wa na te te sina 're wa'awaihu'u mono õ di za. Te za te te siwi 're wa'awẽ'õ oto. \q1 \v 13 Wa norĩ hã Wanhib'apito ma, wa tô wasina tãma ropisutu za'ra ni, ãma 're wanomro u'âsi mono da. Tawamhã wa te wasina ãma tãma 're uwaimrami za'ra mono õ nherẽ, Wanhib'apito hã wama umnhasi za'ra di, uburé te te wama 're ĩ'aropisutu mono zé hã te te wama ãma 're ĩ'a'uwaimrami mono zéb da hã. Marĩ na taré te te dama ĩ'aropisutu da hã, mare di.” \p \v 14 Ãhã wasu'u na te za asimi'madâ'â norĩ hã ãma 're ĩpo're pu'u za'ra mo. Te za duré aihâimana prédup sina tãma 're ĩ'aroti mo, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nho'a 're wahâimana za'ra mono nherẽ, taré marĩ wasu'u na 're sisada'âbâ za'ra mono tõ da. Dasisada'âbâzé hã wẽ õ wa, taha zarina 're dahâimana za'ra mono wamhã, te za dawi 're si'utõrĩ, dahâimana wẽ zé hã. \v 15 Romhuri'wa nhimiromhuri hã wẽ wamhã, tinhimiromhuri ma, 're sisé mono õ di za. Tane te za sada 're asiptete u'âsi mo, ĩ'uwaibaba si roti tô sena na si 're da'apawapto mono da, asimiromhuri na te te 're aiwẽsãmri mono da, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã. \v 16 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti zarinai õ na rowasu'u'wa norĩ nhiti, te za 're aihâimana mo. Ta norĩ nhimirowasu'u zarina, 're dahâimana za'ra mono wamhã, te za danhimirosa'rata na dasina 're dapahâ za'ra, Wamama nhimiroti nhiti. \v 17 Ta norĩ nhimirowasu'u hã da'wa're ne, te 're hâimana. Da'wa're hã sa'ẽtẽ wamhã, te za uprosi, danhi hã. Tane, ta norĩ nhimirowasu'u hã ĩsazei'wa norĩ ãma te te ropéi mono wamhã, te za tiwi uprosi za'ra, dahâimana wẽ zé hã. Tane, Imenezu norĩ nhimirowasu'u hã Piretuhu nhimirowasu'u me. \v 18 Ta norĩ hã senai'õ na rowasu'u na te te dama 're rowasu'u zahuré, ãne: “Tâibâ, bâdâ ma tô ĩwa waptã'ã pa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ab're hawi te te ĩda'ahâiwa'utuzéb da hã. Niwab da hã te te ãma sahu õ di za, te te ĩda'ahâiwa'utuzém na hã.” Ãne ta norĩ nhimirowasu'u hã. Taha zarina ma tô dawi uprosi zahuré, Wanhib'apito wasu'uwẽ na da te 're ĩsaze za'ra mono zé hã. \v 19 Tane nherẽ, ẽtẽ 'manharĩ na 'ri na'rada hã, siptete na 're ĩhâimana mono ne, te za 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti hã pire na 're hâimana u'âsi. Ãne ĩsimiroti na rob'ui'éré hã: “Wanhib'apito hã te za tinhib'a'uwẽ norĩ hã tite na te te 're awaihu'u.” Ãne duré ãma ĩrob'ui'éré hâiba amo hã: “Ni'wam norĩ hã Wanhib'apito nhib'a'uwẽ na dama 're siwasu'u za'ra mono wamhã, te za tiwasédé hã rẽme pese za'ra, 're nomro wẽ mono da oto.” Ãne ĩsimiroti na rob'ui'éré hã. \p \v 20 'Ri wawẽ ãma hã piza hã ahâ na te 're hâimana za'ra, ẽtẽ'ubuzi pré oru 'manharĩ hã, duré ẽtẽ'ubuzi'a prata 'manharĩ hã, duré wede 'manharĩ hã, duré zé'a 'manharĩ hã. Nima norĩ hã, marĩ da hã wẽ uptabi di, marĩ hã da te ãma 're ĩ'manharĩ za'ra mono zéb da hã. Duré nima norĩ hã marĩ da hã wẽ uptabi õ di, marĩ hã da te ãma 're ĩ'manharĩ za'ra mono zéb da hã. \v 21 Tane ni'wam norĩ hã te aima ĩwaihu'u mono zéb zarina, tô senai'õ na rowasu'u'wa nhimiroti hã te te siwi 're wẽ'õ pese za'ra mono wamhã, Wanhib'apito ma, wẽ uptabi di za, romhuri hã za te te tãma 're ĩ'apisutu mono da hã. Ãne wa, Wanhib'apito ma, sisõmri za'ra wa, te za tãma pisutu za'ra, ĩwẽ na te te tãma 're dapawaptob za'ra mono da. \v 22 Ãne wa, dahâiba téb ré, dawasété zô 're ĩdasiwasutu za'ra mono norĩ ne, 're aihâimana mono õ di za. Te za asina 're ĩrosa'rata u'âsi mo, aihâimana wẽ na 're aihâimana mono da, duré Wanhib'apito umnhasi sina 're aihâimana mono da zama, duré asimizawi pese na 're aihâimana mono da zama, duré rowẽ na si dasiré 're aihâimana mono da zama. Taha da, te za asina 're ĩrosa'rata u'âsi mo, uburé Wanhib'apito zazei'wa norĩ me, hâimana wẽ sina, ĩsimipawaptobzéb zô te te tiwi 're ĩrowaptẽrẽ za'ra mono norĩ me. \v 23 Siwa'ru marĩ na 're dasisada'âbâ za'ra mono wamhã, 're dawapari mono õ di za. Ãne, da te 're dazada'âbâ za'ra mono wamhã, te za oto damreme na 're dasi'wapé za'ra. Ãne na aima waihu'u pese di. \v 24 Ni'wa hã Wanhib'apito ma romhuri'wa na 're hâimana mono wamhã, timreme na te te 're da'a'wapéi mono õ di za. Simizawi pese na te za dama 're hâimana, aihĩni ma. Waimri na te za duré te te dama 're arowaihu'u, waptu na dazada 're sahi mono ãna. \v 25-26 Ni'wam norĩ hã ĩsimiroti na hã sada 're hâimana za'ra mono wamhã, atãma te za tinhimiroti wẽ na te te 're pawaptob za'ra, tinhimirosa'rata na te te ãma saprĩ za'ra da, Wamama nhimiroti hã tô sena na te te sina waihu'u za'ra da oto, ĩsimipawaptobzéb zarina. Wa'uburé norĩ nhib'apito hã ma tô aré tãma 're sadawa nhipese za'ra, te te sima 're ĩda'awẽ mono zéb uwaibaba, ĩsimiroti na 're hâimana za'ra mono da. Tane nherẽ, a'uwẽ norĩ hã tinhimirosa'rata na te te ãma saprĩ za'ra wamhã, te za oto Wa'uburé nhimiroti hawi 're wairébé. Taha da, te za Wanhib'apito ma romhuri'wa hã atãma te te 're apawapto, tinhimiroti wẽ na hã. \c 3 \s1 Rob'rãsutu u, za 're ĩdahâimana wasété za'ra mono zém na rowasu'u \p \v 1 Wa za oto marĩ na aima rowasu'u, ãma 're rosa'rata mono da. Nimahã na rob'rãsutu u hã romhuture wamhã, dama ropire di za. \v 2 Ãne dahâimanazé hã za: Dasima si te za marĩ zô 're danhopré. Duré rob'uiprazéb zô si te za da te dasima 're rob'ruiwapari za'ra. Duré 'râwi dapẽ'ẽ na, te za marĩ na dasina 're dawata za'ra. Duré te za da te dasima 're nharĩ wasété za'ra. Duré marĩ na dama 're danhoprub za'ra mono nherẽ, danhoprum na da'ãma 're dawata za'ra mono õ di za. Duré damama norĩ nhimiroti hã da te 're wapari za'ra mono õ di za. 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti hã da te 're wazéb za'ra mono õ di za duré. \v 3 Duré 're ĩdasisawi pese za'ra mono zé hã dama 're hâimana mono õ di za, dapẽ'ẽ 'remhã. Duré da'ãma dapẽ'ẽzézé hã dama 're hâimana za'ra mono õ di za. Duré taré te za dawasédé hã da te da'ãma 're sa'ra za'ra. Duré dawasété wi dasina 're danhiptete za'ra mono õ di za. Duré dazahi u'âsi te za 're dahâimana za'ra. Duré 're ĩdahâimana wẽ za'ra mono norĩ hã te za taré dasi'upana da te 're 'ruiwapari za'ra. \v 4 Duré dasiré nherẽ, te za 'râwi dasisada 're dahâimana za'ra. Duré dapẽ'ẽ 're, rosa'rata waptu na, marĩ ĩwasédé hã te za da te 're 'manharĩ za'ra. Duré danhipai u dawaihu'u pese newa, te za 'râwi dapẽ'ẽ na dasina 're dawata za'ra. Duré 'Re ĩhâimana u'âsi mono zawi'wa, 're danomro mono õ di za. Ta hã dama wẽ õ di za. Dato si dama ĩwẽ hã za oto. \v 5 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti na 're dahâimana wẽ za'ra mono da, da te dasima 're wẽ za'ra mono newa, tazahã, da te dasima 're wẽ za'ra mono õ di za, tiwaihu'u pese na te te 're ĩda'apawapto mono da hã, ãma 're ĩdahâimana wẽ za'ra mono zéb da hã. Taha wa, te za ta norĩ nhiti 're aihâimana mo. \v 6 Ta norĩ hã hâimana nhipese na danhorõwa u te za datẽme 're sihutu. Te za pi'õ norĩ hã tizadawa nhipese na te te 're 'rãmi za'ra. Tawamhã sib'uwa na 're hâimana za'ra mono wamhã, te za te te ãma 're sasõmri za'ra. Pi'õ norĩ hã marĩ ahâ na te te 're 'manharĩ wasété za'ra mono wa, te za robzei'õ na 're hâimana za'ra. Siwa'ru te za ta norĩ hã 're hâimana za'ra, te te sima 're ĩwẽ za'ra mono zéb uwaibaba. \v 7 Pi'õ norĩ hã, ni'wam norĩ nhimirowasu'u hã te te 're wapari ze za'ra mono nherẽ, roti tô sena hã niwa te te ĩwaihu'u za'ra da hã, mare di za. \v 8 Duréihã ma tô aibâ norĩ hã Mozésihi nhimiroti da, sada 're hâimana zahuré, Zanesi norĩ hã Zabirihi me. Tane ãhãna senai'õ na rowasu'u'wa norĩ hã te tô sena roti zada 're hâimana za'ra. Ta norĩ nhimirosa'rata wẽ hã robaba di. Duré Wanhib'apito ãma ĩsimirowasu'u hã tô senai õ di. Taha wa, te za 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ta norĩ hã te te siwi 're awẽ'õ. \v 9 Zanesi norĩ hã Zabirihi me, ma tô dasiwi waihu'u zahuré ni, ĩsimiza'rese'õ na. Tane te za oto ĩsimiza'rese'õ na dasiwi waihu'u za'ra ni, senai'õ na rowasu'u'wa norĩ hã. Tawamhã ta norĩ nhimirowasu'u hã da te 're wapari hâ za'ra mono õ di za oto. \s1 Paruhu nhimiroti 'rãsutu na rowasu'u \p \v 10-11 A hã ma tô ĩ̱waihu, ĩ̱nhimiroti na, duré ĩ̱hâimanazém na, duré dapawaptom na ĩ̱nhimiromhuri na te ĩ̱sina 're ĩroti mono zém na, duré Wanhib'apito umnhasi sina 're ĩ̱hâimana mono zém na, duré da'ãma ĩ̱wa'a su'u õ na 're ĩ̱hâimana mono zém na, duré te 're ĩda'azawi pese mono zém na, duré marĩ ahâ na ĩ̱zada 're hâimana mono nherẽ, Wanhib'apito ãma ĩ̱sina ĩ̱nhiptete sina 're ĩ̱hâimana mono zém na zama. Ma tô duré ĩwaihu, da te ĩ̱ma 're ĩrob'manharĩ wasété za'ra mono zém na hã, duré te 're ĩrobzépata mono zém na hã. Ma tô duré ĩwaihu, marĩ hã ĩ̱zô 're ĩwairébé mono zém na hã, Ãtizotiza na 'ri nho'õmo nhisi ãma, duré Iconizu ãma, duré Risitira ãma. Ĩpipa na da te ĩ̱'ãma 're rob'manharĩ wasété za'ra mono wa, wa tô te 're robzépata za'ẽtẽ. Tane nherẽ, ĩ̱dâ'â tõ da, ma tô Wanhib'apito hã nasi ĩ̱nho'reptu a'â. \v 12 Cristu Zezusihi ãma 're dahâimana wẽ za'ra mono da, da te dasima 're wẽ za'ra mono 'ru te, dasi'uihâ na te za tô ĩsazei'wa norĩ ma, da te 're rob'manharĩ wasété za'ra. \v 13 Ĩwasété norĩ hã, duré ĩhâimana nhipese norĩ hã te za 're siwasété pese za'ra. Ĩsadawa nhipese na te za da te ãma 're sasõmri za'ra. Te za duré dapẽ'ẽ 're dasima 're dazadawa nhipese za'ra. \v 14 Tane nherẽ, ta norĩ ne 're aihâimana mono õ di za. Tô sena roti hã ma tô dawi 're ĩ'awaihu'u mo. Taha na si te za 're aihâimana u'âsi mo. Roti hã tô sena hã ma tô asina 're ĩsazei mo. Tô sena roti na aima rowaihu'u'wa norĩ hã, aima waihu'u pese za'ra di. \v 15 'Watébrémi na 're aihâimana mono zém hawi, aima waihu'u pese di, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti 'rata na rob'ui'éré hã. Taha zarina hâiwa hawi rowaihu hã te aima 're hâimana, asõ'reptuzé hã asina ĩ'uwaimramizéb da hã, Cristu Zezusihi zazei'wa 're aimorĩ wa. \v 16 Uburé ĩsimiroti wẽ na rob'ui'éré hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te dama 're ĩ'awaihu'u mono zéb zarina si, te dama 're hâimana za'ra. Ãne wa, ĩsimiroti mono bâ wẽ di, roti tô sena na, da te ãma 're ĩdapawaptob za'ra mono zéb da hã. Duré wẽ di, ĩsimiroti hã, danhimiroti tô senai'õ na, da te dama ãma 're ĩrowaihu'u za'ra mono zéb da hã. Duré wẽ di, ĩsimiroti hã, dahâimanazém na da te 're upa za'ra mono wamhã, da te dama ãma 're ĩroti za'ra mono zéb da hã, ãma 're ĩdahâimana wẽ za'ra mono da hã oto. \v 17 Taha da, te dama 're hâimana, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti hã, tãma ĩromhuri'wa norĩ ma ĩwaihu'u pese zéb zarina, ĩwẽ na te te tãma ãma 're ĩdapawaptob za'ra mono zéb da hã. \c 4 \p \v 1-2 Wa za oto marĩ hã aima ti'ru, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nho'a, Cristu Zezusihi nho'a zama. Nimahã bâtâ na te za Cristu Zezusi hã dahâimanazém na da'awaihu'u, dawasété na, dawẽ na zama. Taha zarina, te za aihĩni norĩ ma dama arowairébé, dahâiba ré norĩ ma, duré adâ'â norĩ ma zama. Wanhib'apito hã te za wei mo apâ, Danhib'apito uptabi na oto dama 're sãmra mono da. Ãne wa, wa za aima ti'ru. Ma'ãpé, Wanhib'apito wasu'uwẽ na dama 're rowasu'u u'âsi mono za. Asô danhimiparizém na, duré asô danhimipari õ zém na zama, te za Wanhib'apito wasu'uwẽ na 're ĩda'apo're pu'u u'âsi mo. Da'ãma aiwa'a ãna, te za asimiroti na 're ĩda'apawapto mo, dawasété na 'râwi 're dasisãmri za'ra mono da, dawasédé hã da te 're rẽme pese za'ra mono da, dawẽ na si oto 're dahâimana za'ra mono da. \v 3 E marĩ wa, wa ãne aima ti'ru. Nimahã na hã sena roti hã da te 're wapari ze za'ra mono õ di za. Rowasu'u hã da te 're ĩwapari ze za'ra mono zéb uwaibaba si, te za da te 're wapari za'ra. Dama rowahutu'wa da, te za da'ahâ na da te dasima 're pisutu za'ra, rowasu'u hã da te 're ĩwapari ze za'ra mono zéb uwaibaba si, te te dama 're wasu'u za'ra mono da. \v 4 Roti tô sena uptabi hã te za da te 're rẽme za'ra, da te 're wapari za'ra mono tõ da, dahi'rata norĩ nhimirob'rãzarõtõ 'rata si, da te 're wapari za'ra mono da oto. \v 5 Ta norĩ ne 're aihâimana mono õ di za. Asimiza'rese te za 're aihâimana mo. Aihâiba na te za 'râwi 're asi'madâ'â mo. Duré, Wanhib'apito zazei'wa 're aimorĩ 'ru te, da te aima 're rob'manharĩ wasété za'ra mono nherẽ, 're asisawi mono õ di za, 're robzépata mono tõ da hã. Te za duré Wanhib'apito wasu'uwẽ na 're ĩda'apo're pu'u u'âsi mo, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te aima ĩpisutuzéb zarina, asimiromhuri na tãma ãma 're uwaimrami mono da. \p \v 6 Wa za oto aima ĩ̱siwasu'u. Ĩ̱nhibâdâ hã romhuture di oto. Wanhib'apito zadawa wasu'u'wa 're ĩ̱morĩ 'ru te, za da te dasiwi ĩ̱wĩrĩ nherẽ, ĩ̱dâ'â tõ da, ĩ̱sisawi õ di za. \v 7-8 'Re dasi'wamhâri za'ra mono wa, danhiptete na dasiwi 're ĩdawairébé mono ne, wa tô wa hã ĩ̱nhiptete na 're ĩ̱pusi. Duré dawara na dawi ĩ̱watobro ne, wa 're ĩ̱hâimana, Wanhib'apito ma, ĩ̱nhimiromhuri na te ĩ̱sina tãma uwaimrami pari wa. Cristu umnhasi sina, wa tô duré 're morĩ u'â, ĩsimiroti 'madâ'â sina. Ni'wa hã dawara na dawi watobro wẽ te, te za ropsu 'manharĩ hã sô tihâiba, da te ãma ĩsõprezéb da hã. Tane, te marĩ ĩwẽ uptabi hã ĩ̱zô 're hâimana, Wanhib'apito ma, ĩ̱nhimiromhuri na te ĩ̱sina tãma uwaimrami wẽ te. Nimahã na te za bâdâ hã ĩwa waptãrã, Wanhib'apito apâ we ĩmorĩzéb da hã, dahâimanazém na te te ĩda'awaihu'uzéb zarina, te te dama ĩ'arowairébézéb da hã. Tawapsi, ta hã wẽ uptabi wa, te za marĩ ĩwẽ uptabi hã ĩ̱ma pisutu, ĩ'uwaibaba si. E ĩ̱ma si te za pisutu. Mare di. Aihĩni Wanhib'apito zawi te, wei ĩmorĩzéb zô 're ĩsimipari za'ra mono norĩ ma zama, te za duré marĩ ĩwẽ uptabi hã tãma pisutu za'ra. \s1 Paru hã Timotiuhu ma, marĩ na te te ĩpo're pu'uzém na rowasu'u \p \v 9 Ma'ãpé, asima rowairébé su'u, we ĩ̱tẽme aimorĩ su'u da, ĩ̱zabu da. \v 10 Demasi hã ĩ̱'ãma sapa'a õ di oto. Ma tô ĩ̱wi watobro, Tesaronita na 'ri nho'õmo nhisi u morĩ da, marĩ hã te te sima awẽ wa, taha na oto 're morĩ da. Teresẽti hã ma tô mo, Darasiza na danhipti'a nho'õmo nhisi u. Titu hã ma tô duré mo, Damasiza na danhipti'a nho'õmo nhisi u. \v 11 Rucasihi si te ĩ̱'rata nhamra. Ãne wamhã, Marcusihi zô rowaimrami mono za, sõpẽtẽ da, asiré we saprõni da, ĩ̱nhimiromhuri na te te 're ĩ̱pawapto mono da. \v 12 Wa hã wa tô Titicu hã satõ, Épézu na 'ri nho'õmo nhisi u morĩ da. \v 13 Tawamhã, we aimorĩ wamhã, ĩ̱si'ubuzé hã we ĩ̱ma âri za, Capuhu nhorõwa ãma te ĩrẽme hã, Torowadi na 'ri nho'õmo nhisi ãma. Ĩbaihâ zama, we ĩ̱ma duri za. Ĩbaihâ hã romhâ 'manharĩ hã, ĩ̱ma wẽ uptabi wa, ta norĩ zama we ĩ̱ma duri za. \p \v 14 Aresãdiri hã ma tô ĩ̱wi ro'wa'rutu pese, ĩsi'uwazi na romhuri'wa hã. Wanhib'apito si te za tãma ãma wa'rã, marĩ te te ĩ̱ma ĩ'ab'manharĩ wasété zé wa'rãmimhã. \v 15 Taha aibâ hã ma tô wanhimirowasu'u na hã wazada tihâiba, sahi sina. Ma'ãpé tiwi 're asi'madâ'â pese mono za. \p \v 16 Da'ãma rowairébé'wai ma, ĩ̱siwasu'u 'rata wamhã, ĩ̱hâimana wasété õ zém na hã, ni'wa hã ĩ̱'ãma sapa'a õ di aré, tinhimiroti na ĩ̱'ãma sime da. Aihĩni ma tô ĩ̱wi sina tipahâ za'ra. Tane nherẽ, te ĩ̱sima wẽ õ di, da te ĩ̱rẽmezém na te te dama ãma ĩ'awa'rãmi da hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã. \v 17 Da te ĩ̱rẽme za'ra nherẽ, ma tô Wanhib'apito hã ĩ̱'rata tihâiba, te te ĩ̱nhiptete da, 'ri para zudezu'õ norĩ ma, te rowasu'u da, Wanhib'apito wasu'uwẽ na. Ãne wamhã, ma tô Wanhib'apito hã ĩ̱nho'reptu, ĩ̱dâ'â tõ da a'â. \v 18 Tane te za Wanhib'apito hã duré rowasété hawi ĩ̱nho'reptu, hâiwa u te te ĩ̱'ãwisi wẽ da, tinhib'a'uwẽ norĩ te te 're ĩ'ab'madâ'â mono zéb u hã. Ta hã wẽ uptabi wa, aihĩni wa za ãma 're wawata u'âsi za'ra. \s1 Paru hã sisa'u te te ĩdazawizém na rowasu'u \p \v 19 Ma'ãpé ĩ̱ma sawi zahuré na, Prisira norĩ hã Atiraha me. Duré ĩ̱ma sawi za'ra na, Onesiporuhu nhorõwa 're, 're ĩhâimana za'ra mono norĩ hã. \v 20 Erasitu hã ma tô ĩ̱za'u nhamra, Corĩtu na 'ri nho'õmo nhisi ãma. Toropimu hã hâzé wa, wa tô tirẽ, Miretu na 'ri nho'õmo nhisi ãma. \v 21 Ma'ãpé, niha asina rosa'rata, rowa'u'u wahâ 're sa'wari mono õ ré, we aimorĩzéb da hã. Wasiré ĩsazei'wa norĩ hã te ãma asawi za'ra, Eburu, duré Pudeti, duré Rino, duré Caradiza. Uburé ĩsazei'wa hâiba amo norĩ hã te duré ãma asawi za'ra. \p \v 22 Timotiu, wa ĩ̱sima aiwẽ, Wanhib'apito hã 'râwi aipẽ'ẽ 're, 're ĩsãmra mono na, asina 're waihu'u u'âsi mono da. Duré 'Re ĩhâimana u'âsi mono wi, wa tô te tiwi 're waptẽrẽ u'âsi, ĩsimizawizé hã uburé ai'ãma za'ra wa'aba 're hâimana u'âsi mono da.