\id 1JN - - Xavánte NT -Brazil 2004 (DBL -2013) \h 1 ZUWà \toc1 Ĩsazei'wa norĩ ma, Zuwã te te ĩrob'ui'éré na'rata zé \toc2 1 Zuwã \toc3 1Zu \mt1 1 Zuwã \mt2 Ĩsazei'wa norĩ ma, Zuwã te te ĩrob'ui'éré na'rata zé \imt1 Ĩbaihâ wasu'uzé \ip à ĩbaihâ na rob'ui'éré hã Zuwã hã ãma sisisi õ di. Tane nherẽ, ĩsãna'rata hawim na hã dama waihu'u pese za'ra di, ĩsimi'ui'éré na hã. Zuwã hã ma tô wama waihu'u za'ra tinhimi'ui'éré na hã, 're wasisawi pese za'ra mono da, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te 're ĩwa'azawi pese mono ne. Duré rowa'a na si 're wanomro mono da, ma tô wama waihu'u za'ra, wawasédé hã wa te 're 'manharĩ za'ra mono ãna. \c 1 \s1 Zezu Cristu ĩsi'a'uwẽzé wasu'u \p \v 1 Wa hã Zuwã, wa za oto aima ãma rob'ui'éré za'ra wa'wa, Wanhib'apito zazei'wa, 're ĩ'aihâimana za'ra wa'aba mono norĩ ma. Duréihã marĩ õ uptabi ré, 're ĩhâimana mono ãma, wa za aima ãma rob'ui'éré za'ra wa'wa. Ta hã ma tô si'a'uwẽ, ti'ai ãma hã. Ta hã wa tô wa te 're wapari za'ra, ti'ai ãma 're morĩ ré, ĩsiré 're ĩwanomro mono norĩ hã. Wa tô duré wa te 're hâiba 'madâ'â u'âsi za'ra, watõmo na. Dâ'â pari, hâiwa'utu wa, wa tô duré wanhib'rata na hâiba upi za'ra ni. Ta hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono mreme na ĩsisi hã, duré 're ĩdanomro mono zép té, te te dama 're ĩ'apisutu mono. \v 2 Duréihã marĩ õ ré hã Wamama siré te 're hâimana u'âsi, ta hã. Tawamhã ma tô we datẽme sihâi'ré, sõ'awi ãma 're ĩdanhopré mono da hã. Wa norĩ hã wa tô wa te 're 'madâ'â za'ra. Taha wa, sena na wa aima wasu'u za'ra wa'aba ni, 're ĩdanomro u'âsi mono zé te te dama 're ĩ'apisutu mono hã. \v 3 E marĩ da, wa ãne aima rowasu'u za'ra wa'aba ni, wa te 're ĩ'madâ'â za'ra mono zém na hã, duré wa te 're ĩwapari za'ra mono zém na zama. Wamama siré 'râwi 're ĩwahâimana za'ra mono ne, duré ĩ'ra siré Zezu Cristuhu siré 'râwi 're ĩwahâimana za'ra mono ne, a norĩ wa'aba zama ĩsiré 're aihâimana za'ra wa'aba mono da, wa ãne aima waihu'u za'ra wa'aba ni. \v 4 Watoi uptabi zé hã wa te wasima 're 'masisi za'ra mono da, wa ãne aima ãma rob'ui'éré za'ra wa'aba ni, ãma 're ĩwahâimana za'ra mono zéb da hã. \s1 'Re ĩhâimana u'âsi mono, rowa'a u'âsi 're ĩhâimana mono zé wasu'u \p \v 5 Zezu Cristu hã ma tô Timama hã te te wama 're sadawa wasu'u za'ra. Taha nhimirowasu'u hã wa te 're ĩwapari za'ra mono zém na wa oto aima rowasu'u za'ra wa'aba ni. E niha Timama hã te te wama 're ĩsadawa wasu'u za'ra mono zé hã. Ãne na wa tô wa te 're wapari za'ra: “Rowa'a wamhã, robra õ di. Tane, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã wẽ uptabi wa, marĩ ĩwasédé hã ãma 're hâimana mono õ di.” Ãne Timama hã te te wama 're ĩsadawa wasu'u za'ra mono zé hã. \v 6 Ãté wa za wawasété na 're wahâimana za'ra. Tawamhã, wawasété na 're wahâimana za'ra mono wamhã, robra u'âsi wa za 're wahâimana za'ra, wapẽ'ẽ 'remhã. Tawamhã robra u'âsi 're wahâimana za'ra mono nherẽ, 'Re ĩhâimana u'âsi mono siré, 'râwi 're ĩwahâimana za'ra mono na dama 're wasiwasu'u za'ra mono wamhã, wazadawa nhipese na wa za 're wahâimana za'ra, wapẽ'ẽ 're, robra u'âsi 're wahâimana za'ra mono nherẽ. Ãne wamhã, tô senai õ di, 're ĩwahâimana za'ra mono zé hã. \v 7 Tane nherẽ, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti zarina 're wahâimana za'ra mono wamhã, rowa'a na 're ĩhâimana mono ne, wa za duré wa norĩ hã rowa'a na 're wahâimana za'ra. Taha zarina, wa za duré 'râwi wasiré ãma 're wahâimana za'ra, wasisawi pese sina. 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra hã te za duré wawasédé hã te te wama 're apari tidâ'âzém na Zezusi hã, wawasété ãna oto ãma 're wanomro mono da. \p \v 8 Ãté wa za taré 'râwi wasi'ãma wa te 're rosa'rata za'ra, ãne: “Wa norĩ hã wawasété ãna, wa 're wahâimana za'ra.” Ãne wasi'ãma wa te 're rosa'rata za'ra mono wamhã, wa za 'râwi wasima 're wazadawa nhipese za'ra, wawasété õ na wasina 're ĩwawata za'ra mono na. 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti hã tô sena uptabi hã wapẽ'ẽ 're, wama 're hâimana za'ra mono õ di, ãne wamhã. \v 9 Tane nherẽ, wawasédé hã wa te 're ĩ'manharĩ za'ra mono na 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, 'râwi 're wasiwẽ'õ za'ra mono wamhã, te te dama 're ĩ'aropisutu mono zéb zarina, te za te te wama ãma 're a'uwaimrami, te te wama ãma 're a'upai mono ãna. Tãma 're ĩwasiwasu'u za'ra mono zéb zarina, wawasédé hã wa te 're ĩ'manharĩ za'ra mono hã te te wa'ãma 're ab'madâ'â mono õ di za oto. Te za te te wama 're apari, wawasédé hã. \v 10 Duréihã 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ma tô da'ãma waihu'u siro, uburé 're ĩdahâimana wasété za'ra mono zém na hã. Taha wa, wa norĩ hã wawasété ãna 're ĩwahâimana za'ra mono na dama 're wasiwasu'u za'ra mono wamhã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma, wa ĩsadawa nhipe hã wa te ãma 're sa'ra za'ra. Tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti hã wapẽ'ẽ 'remhã, wama 're hâimana za'ra mono õ di za. \c 2 \s1 Zezu Cristu hã Timama ma, te te 're ĩda'apawapto mono zé wasu'u \p \v 1 Ĩ̱'ra norĩ, ĩ̱ma asawi pese za'ra wa'aba norĩ hã, e marĩ da, wa ãne na aima rob'ui'éré za'ra wa'wa. Aiwasété ãna ãma 're aihâimana za'ra wa'aba mono zéb da hã, wa ãne ĩ̱nhimi'ui'éré na ãma aipo're pu'u za'ra wa'wa. Tane nherẽ, aiwasédé hã 're 'manharĩ za'ra wa'aba mono wamhã, 're 'manharĩ za'ra wa'aba mono nherẽ, Zezu Cristu hã 're ĩmorĩ wẽ uptabi hã te za ai'ãma 're sisaprĩ za'ra wa'wa, tinhimiroti wẽ na. Timama ma, te za ãne te te 're aiwasu'u za'ra wa'wa, Zezusi hã: “à norĩ hã, tiwasédé te te 're 'manharĩ za'ra mono wa, asiwi 're awẽ'õ mono õ di za. Wa hã wa tô ĩ'upana sada ĩ̱dâ'â za'ra, uburé ĩwasédé hã te tãma 're ĩ'apari mono zéb da hã.” Ãne te za Timama wi te te 're rowaptẽrẽ, ai'upana za'ra wa'aba. \v 2 Ta hã ma tô wazada dârâ, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã wawasédé hã te te wama 're ĩ'apari mono zéb da hã. Tane nherẽ, wazada si dâ'â õ di. Uburé da'udâna dawasédé hã da te 're ĩ'manharĩ za'ra mono norĩ zada zama, ma tô dârâ, da'upana. \p \v 3 E niha, wa za tawamhã wasina waihu'u pese za'ra ni, 'râwi ĩsiré 're ĩwahâimana za'ra mono na hã. 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti hã wa te 're 'madâ'â pese za'ra mono wapsi, wa za wasina wa te 're waihu'u za'ra, 'râwi ĩsiré 're ĩwahâimana za'ra mono na. \v 4 Ãté ni'wa hã te za ãne dama 're siwasu'u: “Wa hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hâimanazé hã ĩ̱ma waihu'u pese di.” Ta hã ĩsimiroti hã te te 're 'madâ'â pese mono õ nherẽ, te za taré dama 're siwasu'u, sadawa nhipese na. Duré 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti hã tô sena uptabi hã ĩpẽ'ẽ 're, tãma 're hâimana mono õ di. \v 5-6 Tane nherẽ, ni'wam norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti si te te 're 'madâ'â pese za'ra mono wamhã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te 're ĩda'azawi pese mono zém ne, 're ĩsisawi pese za'ra mono zéb zô, ta norĩ wi tiwi 're rowaptâ'â za'ra mono õ di za. Te za te te tãma ãma 're uwaimrami u'âsi za'ra, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma. Duré ni'wam norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma 're ĩhâimana za'ra mono na dama 're siwasu'u za'ra mono wamhã, e niha tawamhã, 're ĩhâimana za'ra mono zé hã za. Zezu Cristu hã ti'ai ãma 're morĩ ré, 're ĩhâimana wẽ mono zém ne, te za 're hâimana wẽ za'ra. Ãne hã wa norĩ hã 're wahâimana za'ra mono wamhã, wa za sena na wa te wasina 're waihu'u pese za'ra, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma si 're ĩwahâimana za'ra mono zém na hã. \s1 Duréi nherẽ, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti té wasu'u \p \v 7 Ĩ̱sisãnawã norĩ, ĩ̱ma asawi pese za'ra wa'aba norĩ hã, ãhãna 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te dama ĩrotizép tém na te ãma aima rob'ui'éré za'ra wa'aba õ di. 'Re ĩsaze na'rata za'ra wa'aba mono zém hawi, aima 're ĩhâimana za'ra wa'aba mono zém na, wa ãma aima rob'ui'éré za'ra wa'wa, za 're ĩwasisawi pese za'ra mono zéb da na. Ta hã te 're ĩwapari u'âsi za'ra wa'aba mo. \v 8 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te dama ĩrotizé hã ãhãna te ãma ĩrob'ui'éré hã duréi nherẽ, ãhãna hã duré ĩté oto. E marĩ wa. Cristu hã ti'ai ãma 're morĩ ré, ma tô Timama nhimiroti zarina te te 're da'azawi pese, tô õhõ zarina si. A norĩ wa'aba zama te duré ĩsimiroti zarina 're aihâimana za'ra wa'aba mo, 're asisawi pese za'ra wa'aba mono sina. Taha wa, wa tô oto wa te 're waihu'u za'ra, duréi nherẽ, ãhãna hã ĩté duré, Wamama nhimiroti hã, õhõ si nherẽ. Zezusi hã ti'ai ãma 're morĩ ré, ma tô te te dama 're rowasu'u, rowa'a na si 're danomro wẽ mono da, robra na si 're danomro wasété tõ mono da, danhimiza'rese ãna. Taha wa, te oto robra hã te te sina rosapari u'âsi. Ĩwa'rãmi te rowa'a ĩsa'ẽne hã te te sina rosa'ré, hâimo. \p \v 9 Ãté ni'wa hã dasiré ĩsazei'wa newa te za taré ãne dama 're siwasu'u: “Wa hã, 're ĩ̱morĩ wẽ di. Rowa'a na si wa 're ĩ̱hâimana, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti zarina.” Ãne ni'wa hã dama 're siwasu'u mono nherẽ, ĩsazei'wa norĩ te te 're a'ruiwapari mono wamhã, ta hã te zahadu robra na 're hâimana. \v 10 Ni'wa hã ĩsazei'wa norĩ te te 're azawi pese mono wapsi, te za rowa'a na 're hâimana u'âsi, tipẽ'ẽ 're. Tawamhã rowa'a na si 're morĩ wamhã, 're si'marõpãrĩ mono õ di za tiwasété na, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti zarina 're hâimana wẽ mono wa. \v 11 Tane nherẽ, ni'wa hã ĩsazei'wa norĩ te te 're a'ruiwapari mono wamhã, ta hã te zahadu robra u'âsi siwa'ru 're hâimana, tipẽ'ẽ 're. Robra na datob'a ne siwa'ru 're ĩdahâimana za'ra mono ne, te 're hâimana wasété. \p \v 12-14 Ĩ̱'ra norĩ, ĩ̱ma asawi pese za'ra wa'aba norĩ hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã aiwasété 'wa hã te te ai'ãma 're ab'madâ'â aba mono õ di oto, Zezusi hã dazada ĩdâ'âzéb zarina. Duré Wamama hâimanazé hã aima waihu'u pese za'ra wa'aba di. Taha wa, wa aima ãma rob'ui'éré za'ra wa'wa. \p Ĩprédum norĩ, duréihã marĩ õ uptabi ré, 're ĩhâimana mono siré 'râwi 're aihâimana za'ra wa'aba mono wa, wa duré aima rob'ui'éré za'ra wa'wa. \p Duré ĩpréduptém norĩ, Ĩwasété uptabi ãma ai'uté za'ra wa'aba wa, wa aima rob'ui'éré za'ra wa'wa. Duré, 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u zarina si asiptete na 're aihâimana za'ra wa'aba mono wa, wa oto ãne aima ãma rob'ui'éré za'ra wa'wa. \p \v 15-16 Ti'ai ãma dapo're'õ u'âsi 're ĩdanomro mono na, wa za oto aima rowasu'u za'ra wa'wa. Dawasété zô, da te dasima 're ĩrob'ruiwapari u'âsi za'ra mono zé hã, Wamama tei õ di. Duré, datõmo na marĩ hã da te 're 'madâ'â za'ra mono wa, da te dasima 're ĩ'ruiwapari za'ra mono zé hã, Wamama tei õ di. Duré, danhimarĩ ahâ wa, 'râwi dasina 're ĩdawata za'ra mono zé hã, Wamama tei õ di. Duré, dahâimana pire na 'râwi dasina 're ĩdawata za'ra mono zéb zama, Wamama tei õ di. Uburé marĩ hã ti'ai ãma ĩwasétére hã dapo're'õ u'âsi 're ĩdanomro mono norĩ te hã. \p Taha wa, ti'ai ãma uburé 're ĩdahâimana wasété za'ra mono norĩ ne, aiwasété zô asima 're rob'ruiwapari za'ra wa'aba mono õ di za. Aiwasété zô asima 're rob'ruiwapari za'ra wa'aba mono wamhã, tô sena Wamama hã 're sawi waihu'u za'ra wa'aba mono õ di za. \p \v 17 Ti'ai ãma uburé 're ĩdahâimana wasété za'ra mono zé hã ĩsi'utõrĩzéb u, ãhãna hã te te sina rotété u'âsi, duré uburé marĩ ĩwasédé hã da te dasima 're ĩ'ruiwapari za'ra mono zama. Zahadu wapsi te za ai'utõ, simisutu. Ni'wam norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimipisutuzém na si 're hâimana za'ra mono wapsi, ta norĩ si te za 're hâimana u'âsi za'ra, si'utõrĩ ãna. \s1 Cristuhu zada za 're ĩhâimana mono wasu'u \p \v 18 Ĩ̱'ra norĩ, ĩ̱ma asawi pese za'ra wa'aba norĩ hã, ropsi'utõrĩzéb u hã romhuture di oto. Tame te za oto aibâ ĩwasédé hã dama 're hâimana sõ'awi, Cristuhu zada 're ĩhâimana mono hã. Cristuhu newa te za ĩsimiroti hã da te 're wapari za'ra. Taha wasu'u hã ma tô 're ĩwapari u'âsi za'ra wa'aba mo. Tane nherẽ, te duré ãhãna wanho'a 're hâimana za'ra ahâ uptabi na, za Cristuhu zada dama 're ĩhâimana mono ne. Taha wa, wama waihu'u pese za'ra di oto, ropsi'utõrĩzéb u ĩromhuture na hã. \v 19 Ta norĩ hã ma tô aré wasiré 're si'rã'õtõ u'âsi, ĩwasu'uwẽ u. Wasiré uptabi 're hâimana za'ra mono õ nherẽ, ma tô aré wasiré 're hâimana za'ra. Wasiré uptabi, 're hâimana za'ra mono 'wa'âhã, te aré wasiré 're hâimana u'âsi za'ra, 'râwi. Tane nherẽ, ma tô wahawi 're wairébé. Taha wa, wa tô wasina waihu'u za'ra ni oto, wasiré uptabi 're ĩhâimana za'ra mono õ na hã. \p \v 20 A norĩ wa'wa hã ma tô Zezusi hã 're ĩmorĩ wẽ uptabi hã te te 're aipisutu za'ra wa'wa, Timama pẽ'ẽzani hã te te aima 're sõmri za'ra wa'aba mono da. Taha wa, ma tô oto Wamama nhimiroti tô sena uptabi hã aihâiba mono bâ ĩwaihu'u za'ra wa'wa. \v 21 E Wamama nhimiroti hã tô sena uptabi hã waihu'u za'ra wa'aba õ wa, wa ãne ãma aima rob'ui'éré za'ra wa'wa. Mare di. Ãne wab õ di. Ĩsimiroti hã waihu'u pese za'ra wa'aba wa, wa ãne aima ãma rob'ui'éré za'ra wa'wa. Duré 're ĩdazadawa nhipese za'ra mono zé hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti tô sena uptabi hawib õ na hã waihu'u pese za'ra wa'aba wa, wa ãne aima rob'ui'éré za'ra wa'wa. \p \v 22 E 'wam norĩ hã bété 're ĩsadawa nhipese za'ra mono hã. Ta norĩ hã te ãne Zezusi hã te te dawi 're udâ za'ra: “Zezusi hã Danho'reptui'wa da, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te ĩpisutu õ di.” Ta norĩ hã sadawa nhipese uptabi na 're ĩhâimana za'ra mono. Ta norĩ hã te Cristuhu zada 're hâimana za'ra, te te dawi 're udâ za'ra mono wa. Ĩmama zada zama te duré 're hâimana za'ra, ta norĩ hã. \v 23 Ni'wam norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra, te te dawi 're udâ za'ra mono wamhã, ta norĩ hã Ĩmama siré 'râwi 're hâimana za'ra mono õ di. Ni'wam norĩ si, Zezusi hã Wamama hawi we ĩmorĩ na te te 're ĩsaze za'ra mono na tô sena dama 're ĩsiwasu'u za'ra mono norĩ si, te Wamama siré 'râwi 're hâimana za'ra, rowẽ na. \p \v 24 Ma'ãpé, ĩwasu'uwẽ hã 're ĩsaze na'rata za'ra wa'aba mono zém hawi 're ĩwapari za'ra wa'aba mono zém na si 're anomro u'âsi aba mono. Ãma 're anomro u'âsi aba mono wapsi, te za duré 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra ãma 're anomro aba mo, duré Ĩmama ãma zama. \v 25 Cristu hã ma tô ãne wama ropisutu sirõmo za'ra, 're wadâ'â za'ra mono ãna, ĩ'rata 're ĩwasi'ubumroi u'âsi mono zéb da hã. \p \v 26 E 'wam norĩ ãma, wa aima rob'ui'éré za'ra wa'wa. Sadawa nhipese na taré te te aima 're ĩroti za'ra wa'aba mono norĩ ãma, wa aima rob'ui'éré za'ra wa'wa. Ĩsiniwĩ 're aipizari za'ra wa'aba mono da, te ta norĩ hã tinhimiroti tô senai õre na te te 're aipibui u'âsi za'ra wa'wa. \v 27 Tane nherẽ, ma tô Cristu hã Timama pẽ'ẽzani hã te te aima 're sõmri za'ra wa'wa. Taha ré, te oto ĩré 're anomro u'âsi aba mo. Aipẽ'ẽ 're, te aima 're hâimana u'âsi za'ra wa'wa. Taha wa, roti aimawi zô asina 're asimipari za'ra wa'aba mono õ di za. Taha si te za uburé marĩ ĩwẽ hã te te aima 're waihu'u za'ra wa'wa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani hã. Tô sena uptabi, ĩsimiroti hã. Taré te te aima 're roti za'ra wa'aba mono õ di. Taha wa, te za ĩsimiroti si 're ĩ'madâ'â pese za'ra wa'aba mo. Cristuhu ãma si te za duré 're anomro u'âsi aba mo. \p \v 28 Ĩ̱'ra norĩ, ãne wa za oto aima roti za'ra wa'wa. Zezusi hã apâ wei morĩ õ ré, ma'ãpé õhõ ãma si 're anomro u'âsi aba mono, apâ za wei morĩ wa, tãma aipahi za'ra wa'aba tõ da, duré rowazép te, tãma ai'rãpo za'ra wa'aba tõ da. \v 29 Cristu hã 're ĩmorĩ wẽ uptabi na hã aima waihu'u pese za'ra wa'aba di oto, marĩ na 're ĩsiwasété mono õ na hã. Taha wa, ni'wam norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te dama 're ĩ'apisutu mono zéb zarina si 're nomro wẽ mono wamhã, tawapsi te za oto ĩwaihu'u za'ra wa'wa, ta norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ, tô sena 're ĩnomro mono na hã. \c 3 \s1 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra norĩ 're ĩhâimana za'ra mono zé wasu'u \p \v 1 Ma'ãpé, ãma aipo're pu'u za'ra wa'aba. Wamama hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã, tô sena te te 're wa'azawi pese uptabi. Te te 're wa'azawi pese mono wa, te ti'ra na te te 're wa'anhisi. Taha wa, tô sena, wa oto ĩ'ra hã 're wahâimana za'ra, ĩsazei'wai mono bâ. Dapo're'õ u'âsi 're ĩdanomro mono norĩ hã, Wamama hã te te siwi 're waihu'u za'ra mono õ wa, wa norĩ zama ĩ'ra na te te duré siwi 're wawaihu'u za'ra mono õ di, ta norĩ hã. \v 2 Ĩ̱sisãnawã norĩ, ĩ̱ma asawi pese za'ra wa'aba norĩ hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra, wa oto 're wahâimana za'ra. Tane nherẽ, za 're ĩwahâimana za'ra mono zéb da hã, zahadu wama waihu'u prã za'ra di. Cristu hã apâ wei wazô morĩ wamhã, ĩsine wa za oto 're wahâimana za'ra. Ãhã si wama waihu'u pese za'ra di. E marĩ wa, wa za ĩsine 're wahâimana za'ra. Tô sena Cristu hã 're ĩhâimana mono zém na 'râwi wa te oto wasiwi waihu'u za'ra wa, wa za ĩsine 're wahâimana za'ra. \v 3 Õhõ zô rob'umnhasi sina, sô 're wanhimipari za'ra mono ré, wa za uburé marĩ ĩwasédé hã wa te wasiwi 're wẽ'õ pese za'ra 'râwi, ĩwẽ na si 're wahâimana za'ra mono da. Cristu hã wasété ãna 're ĩmorĩ ne, wa za 're wahâimana za'ra. \p \v 4 E marĩ tawamhã, 're ĩdawasété za'ra mono zé hã. 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti, da te dasiwi 're wẽ'õ pese za'ra mono wamhã, ta hã dawasédé. Taha wa, ni'wam norĩ hã 're wasété za'ra mono wamhã, ta norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti te te siwi 're wẽ'õ za'ra, 'râwi. \v 5 Tane nherẽ, Cristu hã ma tô we ti'ai u mo, dawasédé hã te te dama 're apari mono da. à hã aima waihu'u pese za'ra wa'aba di. Ta hã 're ĩmorĩ wasété õ, duré marĩ ĩwasédé hã te te 're ĩ'ab'manharĩ mono õ. \v 6 Taha wa, ni'wam norĩ hã Cristuhu ãma si 're hâimana za'ra mono wamhã, ta norĩ hã 're hâimana wasété za'ra mono õ di. Tane nherẽ, ni'wam norĩ hã 're hâimana wasété u'âsi za'ra mono wamhã, ta norĩ hã Zezusi hã Danho'reptui'wa na te te 're waihu'u za'ra mono õ di. Ta norĩ ma, Zezusi hã tãma waihu'u za'ra õ di tô. \p \v 7 Ĩ̱'ra norĩ, dahâimana wasété na 're ĩdanomro mono na, da'ãma 're sasõmri za'ra wa'aba mono õ di za, danhimiroti senai'õ na dama 're ĩhâimana za'ra mono na zama. Ma'ãpé 'râwi asina 're asõpré pese aba mono. Ni'wam norĩ hã 're nomro wẽ mono wamhã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti na sima ãma 're sipa za'ra mono õ wamhã, ta norĩ si 're hâimana wẽ za'ra mono di, Cristu hã 're ĩmorĩ ne. \v 8 Wa'uburé hã, wa'rui'wa hã ropoto na'rata hawim haré, te tiwasédé hã te te 're ab'manharĩ u'âsi. Taha wa, ni'wam norĩ hã tiwasédé te te 're 'manharĩ u'âsi za'ra mono wamhã, ta norĩ hã Wa'uburé nhib'a'uwẽ te 're hâimana za'ra. Taha nhimiromhuri wasédé hã te te tiwi pari da, ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra hã we ti'ai u datẽme mo. \p \v 9 Ni'wam norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra, 're hâimana za'ra mono wamhã, ta norĩ hã tiwasédé te te 're 'manharĩ u'âsi za'ra mono õ di. Mare di. E marĩ wa. 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ĩpẽ'ẽ 're, 're ĩpoto téb za'ra mono zé hã te te tãma 're anhomri mono wa. Duré 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã, ãma 're 'ra za'ra mono wa, tiwasédé hã õne u'âsi te te 're 'manharĩ waihu'u za'ra mono õ di za. \v 10 E niha wa za bété waihu'u za'ra ni, 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra norĩ hã, duré Wa'uburé 'ra norĩ hã. Ni'wam norĩ hã 're hâimana wẽ za'ra mono õ wamhã, duré te te 're dazawi pese za'ra mono õ wamhã, ta norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra, 're nomro mono õ di. Ãne na wa za ta norĩ hã Wa'uburé 'ra na waihu'u za'ra ni. \s1 'Re ĩdasisawi pese za'ra mono zém na roti wasu'u \p \v 11 Duréihã ĩsãna'rata hawimhã, ma tô Zezusihi wasu'uwẽ hã 're ĩwapari za'ra wa'aba mo, uburé 're ĩwasisawi pese za'ra mono zém na hã. \v 12 Duréihã Ca'ĩ, tino te te ĩ'ruiwapari ne, 're wasi'ruiwapari za'ra mono õ di za. Ta hã ĩwasété nhib'a'uwẽ te 're hâimana, Wa'uburé nhib'a'uwẽ. Ta hã ma tô tino tĩwĩ. E marĩ wa. Ĩno si 're hâimana wẽ mono wa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te te wẽsãmri 'ru te. \p \v 13 Ĩ̱sisãnawã norĩ, ĩpo're'õ norĩ hã te za te te 're ai'ruiwapari za'ra wa'wa. Te te 're ai'ruiwapari za'ra wa'aba mono wa, ãté te za 'râwi asima 're ĩnharĩ za'ra wa'aba mo, ãne: “E marĩ wa, te õ norĩ hã te te 're ĩ̱'ruiwapari za'ra.” Ãne hã 'râwi asima 're nharĩ za'ra wa'aba mono õ di za. Te za tô ĩhâimana wasété norĩ hã te te 're ai'ruiwapari za'ra wa'wa. Ãne, wa aima waihu'u za'ra wa'wa, ĩpo're'õ norĩ hã te te 're ai'ruiwapari za'ra wa'aba mono õ newa, 'râwi asima 're nharĩ za'ra wa'aba mono tõ da. \v 14 Ni'wam norĩ hã te te 're dazawi pese za'ra mono õ wamhã, ta norĩ hã te dâ'â u'âsi ne 're hâimana za'ra, tipẽ'ẽ 'remhã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhiti. Tanei õ di, wa norĩ hã wasiré ĩsazei'wa norĩ hã. 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhiti, wapẽ'ẽ 're aré wadâ'â u'âsi ne 're wanomro mono nherẽ, wa tô ĩhawi 're wawairébé, 'Re ĩhâimana u'âsi mono niwĩ, rowẽ na oto 're wanomro u'âsi mono da, wapẽ'ẽ 'remhã. Ãne, wa tô oto wasi'ãma waihu'u pese za'ra ni. 'Re wasisawi pese za'ra mono wa, wa ãne hã tô sena na wasi'ãma waihu'u pese za'ra ni. \v 15 Dapãrĩ'wa norĩ ma, 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'rata 're ĩdahâimana u'âsi za'ra mono zé hã tãma 're hâimana za'ra mono õ di. Ãne hã aima waihu'u pese za'ra wa'aba di. Duré ni'wam norĩ hã te te 're da'ruiwapari za'ra mono wamhã, ta norĩ hã dapãrĩ'wa ne, te 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma hã 're hâimana za'ra. Taha wa, wa te 're da'ruiwapari za'ra mono wamhã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'rata 're ĩdahâimana u'âsi za'ra mono zé hã wama 're hâimana za'ra mono õ di za, aiwa. \v 16 E niha wa za, 're ĩdasisawi pese za'ra mono zé hã waihu'u pese za'ra ni. Ãne wa za waihu'u pese za'ra ni. Cristu hã te te 're wa'azawi pese mono wa, ma tô sisawi ãna wazada dârâ. Taha zarina wa za duré wa norĩ hã 're wasipawaptob za'ra, 're wasisõ'reptu za'ra mono da. 'Re wadâ'â za'ra mono da nherẽ, wa za tô 're wasipawaptob za'ra, 're wasihâiba zawi za'ra mono ãna. Ãne 're ĩdasisawi pese za'ra mono zé hã za oto. \v 17 Ni'wam norĩ hã marĩ, tãma 're hâimana za'ra mono nherẽ, marĩ zô dawi 're ĩro'wanhi'riti za'ra mono na te te 're dawaihu'u za'ra mono nherẽ, da'ãma 're pẽ'ẽzé za'ra mono õ wamhã, e ta norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimizawi pese zéb ré te 're hâimana za'ra. Mare di. 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimizawi pese zé hã te te 're waihu'u za'ra mono õ di, ta norĩ hã. \v 18 Ĩ̱'ra norĩ, e wazadawa na si wa za wa te 're dazawi wapti za'ra. Mare di. Wamreme na si wa te 're dazawi wapti za'ra mono õ di za. Uburé wa za marĩ ĩwẽ na wa te 're dapawaptob za'ra, wanhimizawizé hã tô sena na. \s1 'Re ĩhâimana u'âsi mono nho'a, dasina dahâtâ'â ãna 're ĩdanomro mono zé wasu'u \p \v 19 Õhõ na si 're wahâimana za'ra mono wamhã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra, 're ĩwanomro mono na wa za wasina waihu'u pese za'ra ni, roti tô sena uptabi na si 're ĩwanomro mono na. Duré ĩsõ'a 're wahâimana za'ra mono nherẽ, 'râwi wasina 're wahâtâ'â za'ra mono tõ da, te za wapẽ hã wama 're siwaihu'u u'âsi za'ra, wapẽ hã ĩ're wama 're simi'wara mono da. \v 20 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma hã, uburé marĩ hã tãma waihu'u pese uptabi di. Wa norĩ hã marĩ hã wapẽ'ẽ na 'râwi wa te 're ĩwaihu'u za'ra mono zém nhipai u, uburé marĩ hã tãma waihu'u pese uptabi di. Taha wa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra, 're ĩwahâimana za'ra mono na 'râwi wapẽ'ẽ na 're wasiwawã za'ra mono nherẽ, te za 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã wa'ãma 're po're pu'u u'âsi, taha ma uburé marĩ hã tãma waihu'u pese uptabi wa. Wa'ãma 're pẽ'ẽzé uptabi mono wa, te za wapẽ hã ĩ're wama 're simi'wara, ĩ'ra 're ĩwahâimana za'ra mono na, 're wasiwawã za'ra mono õ wamhã. \v 21 Ĩ̱sisãnawã norĩ, ĩ̱ma asawi pese za'ra wa'aba norĩ hã, wa norĩ hã tô sena 're wahâimana wẽ za'ra mono wamhã, tawamhã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ 're ĩwahâimana za'ra mono na 'râwi 're wasiwawã za'ra mono õ di za. Ãne wamhã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, wasina 're wapahi za'ra mono õ di za. Wasina wahâtâ'â ãna, wa za tãma 're wamreme zusi u'âsi, ĩsõ'a. \v 22 Duré, ĩsimiroti hã wa te 're 'madâ'â pese za'ra mono wamhã, te te wama 're ĩ'awẽ mono zéb uwaibaba si 're wahâimana za'ra mono wamhã, wa te tiwi 're ĩrowaptẽrẽ za'ra mono zéb uwaibaba si, te za uburé marĩ hã ĩwẽ hã te te wama 're anhomri. \p \v 23 E niha tawamhã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti hã, wa te 're ĩ'madâ'â pese za'ra mono zéb da hã. Ãne ĩsimiroti hã. Ĩ'ra Zezu Cristu, wa za wa te wasina 're umnhasi za'ra, Danho'reptui'wa na. Duré te te wama 're ĩroti za'ra mono zéb zarina si, wa za 're wasisawi pese za'ra. Ãne ĩsimiroti hã. \v 24 Ni'wam norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti te te 're 'madâ'â pese za'ra mono wamhã, tô sena te ta norĩ hã ãma 're hâimana za'ra, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma. Ta hã te duré ĩ'rata 're sãmra u'âsi za'ra, 'râwi. E niha wa za tawamhã, wasina waihu'u pese za'ra ni, 'Re ĩhâimana u'âsi mono, wa'rata 're ĩsãmra u'âsi mono zém na hã. Ta hã ma tô Tipẽ'ẽzani hã te te wama 're anhomri, wapẽ'ẽ 're, 're sãmra mono da, uburé marĩ hã te te wama 're awaihu'u mono da. Taha na wa za wasina waihu'u za'ra ni, wa'rata 're ĩsãmra mono na, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã. \c 4 \s1 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti upana, dama rowasu'u nhipese'wa norĩ wasu'u \p \v 1 Ĩ̱sisãnawã norĩ, ĩ̱ma asawi pese za'ra wa'aba norĩ hã, ãté ni'wam norĩ hã te za ãne aima 're siwasu'u za'ra wa'wa: “'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ma tô Tipẽ'ẽzani hã te te wama 're anhomri. Ĩpẽ'ẽzani te te wama 're ĩ'awaihu'u mono zéb zarina si, wa tô wa te dama 're sadawa wasu'u za'ra.” Ãne ni'wam norĩ hã aima 're siwasu'u za'ra wa'aba mono nherẽ, ĩsimirowasu'u na 're saze su'u za'ra wa'aba mono õ di za, a'â. Ãhãna hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u uptabi 'wa newa, roti tô senai'õ na te te dama 're ĩroti za'ra mono norĩ hã ahâ uptabi di oto. Daro mono bâ te dawazari 're hâimana za'ra. Taha wa, te za uburé roti hã tô sena zô 're ĩpibui u'âsi za'ra wa'aba mo, 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani hawib zô si. \v 2 E niha te za tawamhã ĩwaihu'u pese za'ra wa'wa, ni'wam norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani ré sena na te te dama 're ĩsadawa wasu'u za'ra mono na hã. Ãté ni'wam norĩ hã te za ãne sena na aima 're siwasu'u za'ra wa'wa, 'râwi tipẽ'ẽ hawim na te te 're ĩrosa'rata za'ra mono hã: “Zezusi hã ta hã Cristu, tô sena Danho'reptui'wa da, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te ĩpisudu. Ta hã ti'ai ãma dawazari poto wa, ma tô si'a'uwẽ.” Ãne aima 're siwasu'u za'ra wa'aba mono wamhã, tô sena na te za ãma 're ĩwaihu'u za'ra wa'aba mo oto, 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u uptabi 'wa na, duré Ĩpẽ'ẽzani ré 're ĩhâimana za'ra mono na zama. \v 3 Tane nherẽ, ni'wam norĩ hã Zezusi hã Danho'reptui'wa da, ti'ai ãma dawazari ĩsi'a'uwẽ na te te dawi 're udâ za'ra mono wamhã, ta norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani ré 're hâimana za'ra mono õ di, tô sena. Zezusihi zada, 're ĩhâimana mono nhimirosa'rata zarina si te te 're rosa'rata za'ra, tipẽ'ẽ na hã. Ma tô ĩwaihu'u sirõmo za'ra wa'wa, Zezusihi zada, 're ĩhâimana mono nhimiroti wasété na, za daro mono bâ dasima da te ãma 're ĩropéi mono na. Ãhãna ĩsõwam nherẽ, te ĩsimiroti wasété na 're dahâimana za'ra duré. \p \v 4 Ĩ̱'ra norĩ, a norĩ wa'aba si te oto 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ 're aihâimana za'ra wa'aba mo. 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u uptabi 'wa newa, tô senai'õ na te te dama 're ĩroti za'ra mono norĩ da, ma tô asiptete sina 're aihâimana za'ra wa'aba mo, asimirosa'rata na. E marĩ wa. Aipẽ'ẽ 're, 're ĩsãmra za'ra wa'aba mono hã, Wa'uburé ma tiwaihu'u pese na siptete uptabi wa, ti'ai ãma dawada'uri wasété 'wai ma. \v 5 Ta norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u uptabi õ 'wa norĩ hã, te 'Re ĩhâimana u'âsi mono wẽ'õ'wa norĩ me 're hâimana za'ra. Taha wa, te 'Re ĩhâimana u'âsi mono wẽ'õ'wa norĩ nhimirosa'rata wasété zarina si te te tãma 're rowasu'u za'ra, ta norĩ hã. Taha na si te te tãma 're rowasu'u za'ra mono wamhã, wapari ze ti, ĩsimiroti wasété za'ra hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono wẽ'õ'wa norĩ ma hã. \v 6 Wa norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ, wa oto 're wanomro. Ni'wam norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono hâimanazé hã 'râwi te te 're ĩwaihu'u za'ra mono hã, ta norĩ si te te 're wawapari za'ra. Tane nherẽ, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ'õ, 're ĩnomro mono norĩ hã te te 're wawapari za'ra mono õ di, 'Re ĩhâimana u'âsi mono wasu'u na hã. Taha wa, ni'wam norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono wasu'u na te te 're wawapari za'ra mono õ wamhã, wa za wasina waihu'u pese za'ra ni, Wa'uburé hawi roti tô senai õ zarina 're ĩhâimana za'ra mono na. Duré ni'wam norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono wasu'u na te te 're wawapari ze za'ra mono wamhã, wa za duré wasina waihu'u pese za'ra ni, 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani hawi roti sena uptabi zarina 're ĩhâimana za'ra mono na hã. \s1 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimizawi pese zé wasu'u \p \v 7 Ĩ̱sisãnawã norĩ, 're ĩdasisawi pese za'ra mono zé hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono te wa, wa za ãma 're wasisawi pese uptabi za'ra. Ni'wam norĩ hã te te 're dazawi pese za'ra mono wamhã, ta norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra, te oto 're hâimana za'ra. 'Râwi te duré te te 're waihu'u pese za'ra, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hâimanazé hã. \v 8 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã, simizawi pese uptabi di. Tinhimizawi zarina te uburé marĩ hã te te dama 're ab'manharĩ u'âsi. Taha wa, ni'wam norĩ hã te te 're dazawi pese za'ra mono õ wamhã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono siré 'râwi 're nomro mono õ di, ta norĩ hã. \v 9 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ma tô tinhimizawi pese zé hã wama waihu'u za'ra. E niha ma tô wama waihu'u za'ra. Ti'ra hã misi nherẽ, ma tô we satõ ti'ai u, taha ãma si rowẽ na 're wanomro u'âsi mono da. \v 10 Wa norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono, wama sawi pese za'ra di. Tane nherẽ, te taha nhipai u te te 're wa'azawi pese uptabi. Taha wa, ma tô ti'ra we satõ ti'ai u, wazada dâ'â da, wazada dâ'â wa, wawasété na te te oto 're wa'ab'madâ'â tõ mono da. Tô sena ĩsimizawi pese zé hã siwaprosi te tãma 're hâimana, danhipai u. \p \v 11 Ĩ̱sisãnawã norĩ, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ãne hã te te 're wa'azawi pese mono wa, wa za wa norĩ zama taha zarina 're wasisawi pese za'ra, ĩsine. \v 12 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ni'wa titõmo na te te 'madâ'â õ di. Tane nherẽ, 're wasisawi pese za'ra mono wamhã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te za wa'rata 're sãmra u'âsi, 'râwi. Te te 're ĩwa'azawi pese mono zé hã wa za duré wa te wasina ãma 're uwaimrami u'âsi za'ra. \v 13 E niha wa za wasina waihu'u pese za'ra ni, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma si 're ĩwanomro mono na, duré õhõ si wa'rata 're ĩsãmra u'âsi mono na. 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ma tô Tipẽ'ẽzani hã te te wama 're anhomri. Taha na wa za wa te wasina 're waihu'u pese za'ra. \v 14 Wamama hã ma tô ti'ra hã we satõ, Danho'reptui'wa da. Ta hã wa tô wa te 're 'madâ'â za'ra, watõmo na. Ãhãna wa oto wa te dama 're wasu'u za'ra, Danho'reptui'wa na, ĩ'ra hã. \v 15 Ãté ni'wam norĩ hã te za ãne te te dama 're wasu'u za'ra: “Zezusi hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra. Ta hã ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã we ti'ai u satõ, Danho'reptui'wa da.” Ãne na ni'wam norĩ hã te te dama 're wasu'u za'ra mono wamhã, ta norĩ 'ratap si te 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã 're hâimana, 'râwi. Ta norĩ si te 'Re ĩhâimana u'âsi mono siré 're hâimana u'âsi za'ra, 'râwi. \p \v 16 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã simizawi pese uptabi di. Tane ni'wam norĩ hã te te 're dazawi pese za'ra mono wamhã, ta norĩ si te 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma 're hâimana za'ra, 'râwi. Ta norĩ 'ratap si te 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã 're sãmra, 'râwi. 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te 're ĩwa'azawi pese mono zé hã wama waihu'u pese za'ra di oto. Taha na wa te wasiwi ãma 're wawã za'ra mono õ di oto. \v 17 Niwapsi te za Zezusi hã dahâimanazém na da'awaihu'u, za te te da'ãma ĩ'arowairébézéb ãma hã. Tawamhã 're ĩhâimana wasété za'ra mono norĩ si te za hâ za'ra oto. Cristu hã ti'ai ãma 're morĩ ré, sihâiba zawi ãna te te 're ĩdazawi pese mono ne, ti'ab ré 're wasisawi pese za'ra mono wamhã, tawapsi, wasina wapahi za'ra õ di za, za da'ãma ĩsipo'ozéb ãma hã oto. 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te 're ĩwa'azawi pese mono zé hã wa te tãma ãma 're uwaimrami u'âsi za'ra mono wa, wa za wasina wapahi ãna ĩsõ'a wahâimana za'ra ni. \v 18 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, tãma wazawi pese za'ra nherẽ, wasina 're wapahi za'ra mono õ di za oto. Te te 're ĩwa'azawi pese mono zé hã te te wama ãma 're a'uwaimrami u'âsi mono nherẽ, tãma 're wapẽ'ẽwara waihu'u za'ra mono õ di za oto. Tane nherẽ, ni'wam norĩ hã sina pahi na 're hâimana za'ra mono wamhã, tawamhã, te te 're ĩsawi pese za'ra mono zém na te te tãma ãma 're uwaimrami za'ra mono õ di za, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma. Ta norĩ hã sina pahi u'âsi 're hâimana za'ra mono wa, te za romhâ ré robzei'õ na 're hâimana za'ra ti'ab ré, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã za da'ãma ĩsipo'ozéb ãma te te da'ahâ za'ra wa, da te 're ĩrobzépata za'ra mono ne. \p \v 19 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ĩmorĩ'rata na te te 're wa'azawi pese mono wa, wa duré wa norĩ hã wa te wasiwi 're sawi pese za'ra, asa. Taha wa, wa duré 're wasisawi pese za'ra. \v 20 Ãté ni'wam norĩ hã te za taré ãne dama 're siwasu'u za'ra: “'Re ĩhâimana u'âsi mono hã wa wa te 're sawi pese za'ra.” Ãne dama 're siwasu'u za'ra mono nherẽ, te te 're da'ruiwapari u'âsi za'ra mono wamhã, sadawa nhipese na te ta norĩ hã 're hâimana za'ra. Titõmo na 'râwi te te 're ĩ'madâ'â za'ra mono norĩ hã te te 're sawi pese za'ra mono õ nherẽ, e niha te za tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã dahâiba u'âbâ te te siwi 're sawi pese, titõmo na te te siwi 're 'madâ'â mono õ nherẽ. Ãne wamhã, tãma sawi waihu'u za'ra õ di, ta norĩ ma hã. \v 21 Zezusi hã ma tô ãne te te wama 're roti za'ra: “Ni'wam norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te siwi 're sawi pese za'ra mono wamhã, taha zarina te za duré te te 're dazawi pese za'ra.” Ãne ĩsimiroti hã, wama za'ra hã. \c 5 \s1 Ĩsazei'wa norĩ hã siptete sina dawi 're ĩhâimana za'ra mono zé wasu'u \p \v 1 Ni'wam norĩ hã, Zezu Cristu, Danho'reptui'wa da, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te ĩpisutu na te te 're sazei pese za'ra mono wamhã, ta norĩ si te 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra, 're hâimana za'ra. Ni'wa hã aibâ hã wama sawi pese za'ra wamhã, taha u'âbâ, wa duré ĩ'ra norĩ hã wa te 're sawi pese za'ra. \v 2 Taha zarina wa za duré ãne hã waihu'u za'ra ni: 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã wama sawi pese za'ra wamhã, duré ĩsimiroti hã wa te 're 'madâ'â pese za'ra mono wamhã, taha u'âbâ, wa za ĩ'ra hã tô sena 're wasisawi pese za'ra, wasiré ĩsazei'wa norĩ hã. \v 3-4 Tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã wa te wasiwi 're sawi pese za'ra mono wamhã, e niha wa za tawamhã 're wahâimana za'ra. Ĩsimiroti si wa za wa te 're 'madâ'â pese za'ra. E ĩsimiroti hã wama pire za'ra di, wa te 're ĩ'madâ'â pese za'ra mono zéb da hã. Mare di. 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra, oto 're wanomro mono wa, wama waihu'u pese za'ra di, wa te tãma ãma 're ĩ'uwaimrami za'ra mono zéb da hã. Taha wa, wanhiptete na wa za 'Re ĩhâimana u'âsi mono wẽ'õ'wa norĩ da, 're wahâimana za'ra, uburé marĩ ĩwasédé hã ti'ai ãma 're ĩhâimana za'ra mono wi. E niha wa za wanhiptete sina ãma 're wahâimana za'ra. Zezusi hã Wanho'reptui'wa na wa te wasina 're ĩ'umnhasi pese za'ra mono zém na wa za wanhiptete sina dawi 're wahâimana za'ra. \v 5 E 'wam norĩ hã te za tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono wẽ'õ'wa norĩ zada hã, siptete sina 're hâimana za'ra. Zezusi hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra na te te 're ĩsaze za'ra mono norĩ si, te za sada 're hâimana u'âsi za'ra, 'Re ĩhâimana u'âsi mono wẽ'õ'wa norĩ zada hã. \s1 Cristu hã a'uwẽ hâiba na dasiré ĩpoto na tô sena na da te 're ĩwaihu'u za'ra mono zé wasu'u \p \v 6-8 Zezu Cristu hã ti'ai u wei morĩ wamhã, a'uwẽ hâiba na ma tô podo. E niha wa za tawamhã wasiwi waihu'u pese za'ra ni, sena na Zezusi hã a'uwẽ hâiba na ĩpoto na, duré ti'ai ãma a'uwẽ hâiba na 're ĩmorĩ na. Si'ubdatõ ĩwaihu'uzé hã. Ĩmorĩ'rata na ĩwaihu'uzé hã ãne: Ti'ai ãma poto wamhã, â na ma podo, tina dub're hawi, dasine. Duré maparane ãma ĩwaihu'uzéb da hã ãne: Õ hã dâ'â wamhã, ĩwapru hã ma tô tiwi puru, da te dasiwi ĩwa'rézéb ãma hã. Taha na wa za wasiwi waihu'u pese za'ra ni, a'uwẽ hâiba na 're ĩmorĩzém na. Duré si'ubdatõ ãma ĩwaihu'uzéb da hã ãne: 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani, tô sena na si te te wama 're ĩ'awaihu'u mono zém na, wa za duré wa te ãma 're waihu'u pese za'ra. Ta hã te sadawa nhipese ãna 're hâimana u'âsi. Tô sena uptabi na si ĩsimiroti hã.  na ĩpotozé wasu'u hã, duré dâ'â wa, ĩwapru tiwi ĩpu'uzé wasu'u hã, duré 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani nhimirowasu'u hã, ã norĩ waihu'uzém na marĩ aimawi na wa te ãma 're waihu'u za'ra mono õ di. Ãhã wasu'u si wa tô upsãtã pese na wasiwi waihu'u pese za'ra ni, Zezusi hã a'uwẽ hâiba na ĩpotozé wasu'u si. \v 9 Marĩ na tô sena na da te wama 're rowasu'u za'ra mono wamhã, wa za tô wa te ãma 're saze za'ra. Tawamhã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã marĩ hã te te wama 're awaihu'u mono wamhã, e wa te ãma 're saze za'ra mono õ di za. Da te wama 're ĩrowasu'u za'ra mono zém nhipai u hã, wa za tô wa te ãma 're sazei pese za'ra, simiroti pire uptabi wa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã. E niha tawamhã ma tô wama waihu'u za'ra. Zezusi hã tô sena, ti'ra uptabi na ma tô wama waihu'u za'ra. Taha wa, tô sena wa, wa za wa te ãma 're sazei pese za'ra, õne haré. \v 10 Ni'wam norĩ hã, Zezusi, 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra hã te te sina 're umnhasi za'ra mono wamhã, ta norĩ si te za tipẽ'ẽ na sena na te te 're waihu'u za'ra, â na ĩpotozé wasu'u na, duré ĩwapru, tiwi ĩpu'uzé wasu'u na. 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani te te tãma 're ĩ'awaihu'u mono zéb zarina si, te za sena na te te 're waihu'u za'ra, a'uwẽ hâiba na ĩpoto na, Zezusi hã. Tane nherẽ, ti'ra na Zezusi te te dama 're ĩwaihu'u mono zém na, ni'wam norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te te ãma 're saze za'ra mono õ wamhã, ĩsadawa nhipe hã te te ãma 're sa'ra za'ra, ta norĩ hã. \v 11 E niha 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã, ti'ra te te dama 're ĩwaihu'u mono zé hã. Ta hã ma tô te te wama 're apisutu, ĩ'ra wazada ĩdâ'âzém na ãma 're ĩwanomro u'âsi mono zéb da hã. \v 12 Ni'wam norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra siré, 'râwi 're nomro mono wamhã, ta norĩ hã te za dâ'â ãna 're hâimana u'âsi za'ra, 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'rata. Tane nherẽ, ni'wam norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra siré 're nomro mono õ wamhã, ta norĩ hã ĩ'rata dâ'â ãna 're hâimana u'âsi za'ra mono õ di za. \s1 'Re ĩdanomro u'âsi mono zé, da te dasina 're ĩ'uwaimrami za'ra mono zé wasu'u \p \v 13 E marĩ da, wa ãne aima rob'ui'éré za'ra wa'wa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra, asina 're ĩ'umnhasi za'ra wa'aba mono norĩ ma. Aipẽ'ẽ 're, atâ'â ãna 're anomro u'âsi aba mono zém na sena na asina waihu'u pese za'ra wa'aba da, wa ãne aima rob'ui'éré za'ra wa'wa. \v 14 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te wama 're ĩ'awẽ mono zéb uwaibaba si, uburé marĩ na wa te tiwi 're rowaptẽrẽ za'ra mono wamhã, tô sena te za wamreme hã te te 're awapari pese, te te wama ãma 're ĩ'a'uwaimrami mono zéb da hã. Taha wa, wasina wahâtâ'â ãna, wa za 'râwi wapẽ'ẽ 're ĩtẽme 're wasihutu, 'Re ĩhâimana u'âsi mono u hã. \v 15 Uburé marĩ na wa te tiwi 're ĩrowaptẽrẽ za'ra mono zém na te wa'ãma 're po're pu'u u'âsi, wamreme na. Tô sena na, wa tô ãne na waihu'u za'ra ni. Taha zarina wa duré wasina waihu'u pese za'ra ni, za te te wama ãma 're ĩ'a'uwaimrami mono zém na hã. \p \v 16-17 Uburé da te 're ĩ'manharĩ wasété za'ra mono zé hã, dawasédé tô, simisutu. Tane nherẽ, ni'wam norĩ hã tiwasédé hã te te 're 'manharĩ za'ra mono nherẽ, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti u tiwasété wi oto 're sipizari za'ra mono wamhã, õ hã te te ãma 're ab'madâ'â mono õ di za oto. Tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'rata 're ĩdanomro u'âsi mono zé hã, tiwi 're simani za'ra mono õ di za oto. \p Tawamhã ni'wam norĩ hã ĩwasédé hã ãne na te te 're 'manharĩ za'ra mono wamhã, duré ĩwasété na waihu'u za'ra wa'aba wamhã, te za ãma 're aimreme zusi aba mo, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, ĩpẽ'ẽ 're, dâ'â ãna 're ĩhâimana u'âsi za'ra mono zé hã te te tãma 're apisutu mono da oto. \p Tane nherẽ, ni'wam norĩ hã tiwasété wi 're ĩsipizari za'ra mono zéb zô, 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani te te tãma 're ĩroti za'ra mono zé hã te te 're wapari za'ra mono õ wamhã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te za ĩwasédé hã te te ãma 're ab'madâ'â u'âsi. 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'rata 're ĩdanomro u'âsi mono zé hã te te sina 're uwaimrami za'ra mono õ di za. Tiwasété wi 're sipizari za'ra mono õ nherẽ, e niha te za 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ãma 're siwamri za'ra, te te 're ĩsõ'reptu za'ra mono zéb da hã. Taha wa, ta norĩ ãma hã te ãma aima roti za'ra wa'aba õ di za, ãma 're aimreme zusi aba mono zéb da hã. \p \v 18 Ni'wam norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ãma 're 'ra za'ra mono wa, ĩsib'a'uwẽ oto 're nomro wẽ mono wamhã, tiwasédé te te oto 're 'manharĩ u'âsi za'ra mono õ di. 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra hã, Zezusi hã oto ãma 're sisaprĩ u'âsi za'ra mono wa, tiwasédé hã te te 're 'manharĩ waihu'u za'ra mono õ di oto. Taha wa, ĩwasété uptabi hã te te oto 're upi waihu'u za'ra mono õ di za, Wa'uburé hã. Ãne hã wama waihu'u pese za'ra di oto. \p \v 19 Ti'ai ãma uburé 'Re ĩhâimana u'âsi mono wẽ'õ'wa norĩ hã ĩwasété uptabi zadawa para te 're hâimana za'ra. Wa norĩ si 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhib'a'uwẽ, wa 're wanomro. Ãne hã wama waihu'u pese za'ra di duré. \p \v 20 Ãne wa tô duré waihu'u za'ra ni. Zezusi hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra hã ma tô wei mo, ti'ai u. Ta hã ma tô tinhimiroti na te te 're wa'apawapto, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã tô sena uptabi hã wa te 're ĩwaihu'u pese za'ra mono zéb da hã. Ĩ'ra ãma, Zezu Cristuhu ãma 're wanomro mono wa, wa duré Ĩmama ãma 're wanomro, tô sena uptabi ãma. Zezusi hã, ta hã uburé Danhib'apito uptabi. Ta hã dapẽ'ẽ 're dadâ'â ãna 're ĩdanomro u'âsi mono zé hã, te te dama 're ĩ'apisutu mono. Ãne na wa tô wasiwi waihu'u pese za'ra ni. \p \v 21 Ĩ̱'ra norĩ, ĩ̱ma asawi pese za'ra wa'aba norĩ hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono upana waihu'u pese newa, marĩ na 're ĩdawata za'ra mono norĩ wi, te za 're asi'madâ'â pese za'ra wa'aba mo, 'râwi da'ãma 're sasõmri za'ra wa'aba mono tõ da.