\id 2TH - Waskia O.T. Portions and Revised N.T.; 7-October-2013 \h 2 THESSALONIANS \toc1 2 THESSALONIANS \toc2 2 THESSALONIANS \mt1 2 THESSALONIANS \ip Paul Corinth baga se tam gawa 1 Thessalonians giram bataguru nungaram. Ale imi mu tam gawa udagi 2 Thessalonians batogam. Sios umu ningi Jesus ko pelera taira ko ikia kawel sang barasam. Saki balukasan nu maingkala tairam makasan. Se saki mu balukasan, tairukko tom pingi aram makasan ale ura bita tokasan ale nunukum nuam te dagi se tairukko kimi bita loaga lagakasan. \ip Bore te se Paul nunga kiti gurugokko tam gawa imi bataguru nungaram. Ale ikia biya bo tala, Satan ko kari bo girok tairuk ale nu kota suanta nup biya bagaruk ko lage te numi bitiruk ale munan ikia duap duap te kolarukko. Bare Kari Biya kumik nikim biya mu tairuk ale marir kuring te arataso mu te itugu parusuwurok se maga namarukko mu ko den suen la karogo te nunga kiti gurugam. Paul nunga maonam, Jesus peleruk tairukko tom mu aitak, se kariimet suen la pelemon nunga ura mel ningi namamon, ale ningi to no se Kaem nup biya tui se lagamonko ma nunga maonam. \c 1 \s1 Den gira \p \v 1 Ani Paul, se Silas, se Timothy, ana Kaem nanga Nainet, se nanga Kari Biya Jesus Kristus ko sios Thessalonica bagasan mu tam gawa imi bataguru ningarsan. \p \v 2 Kaem nanga Nainet se nanga Kari Biya Jesus Kristus, nunga nongomang ningara se nunga nongomang lila nina nengerak pempem la anirukko. \s1 Kaem amilmil tua ko guranek \p \v 3 Nanga singsang alo, ana pempem nina nego ko Kaem amilmil tui lagasan mu ko duap ningo ago. Anananga amilmil mu, nenenga nengemang ningi nunguning sokel ago la lagawoso, se ninimi kua tua ko munan mu betela ulalawoso ko den ikisan ale ko uwutata betesan. \v 4 Nina ikup yaman ningi ninga bita maguwusan, bare nengemang ningi nunguning te sokel ago la baga se am giwasan, bore ko ana Kaem ko sios saki nunga ningi ninga balu patawusan. \p \v 5 Nina Kaem ko kingdom ko ikup uwuta gi se bare am sokel ago sanamiwasan. Se ana umu te Kaem ko tutera munan diram mu wetang te arigisan. Se ko koma ningo mu nina noko kingdom umu ningi kasu naguralko terong ma sapaman. \v 6 Ikialko, Kaem ko munan mu diram la, se nu awiriya nenenga bita maguwuwasan umu koma memek nungarukko. \v 7 Ale munan umu te, nina ikup giwasan umu nengemang ilu nungok, se ana karogo tala nangamang motam kua kaparukko. Tom Kari Biya Jesus tama kuamili ningi, ko engel sokel ago bibiya mu nongorak duruk wonong bitiruk ale wetangaruk umutang te ana ko munan umu ari ko ikinakko.\f + \fr 1:7 \ft Memek koma kutuwura: Romans 12:19; Revelation 6:10; 18:6-8. Jesus engel arungu peleruk tairukko: Matthew 25:31.\f* \v 8 Nu awiriya Kaem ko me ikisan, ale nanga Kari Biya Jesus ko den gilalong me karo tusan, umu koma memek nungarukko. \v 9 Nu magara kuenera kumik menara mena mu te nunga maguwurok, se nu koma te, se noko nikinang sokel biya mu duap te me bagamonko.\f + \fr 1:9 \ft Psalm 79:6; Isaiah 66:15; Matthew 25:41,46; Romans 2:8-9; 2 Peter 3:7.\f* \v 10 Tom nu te taiso mu mel uwutata aratukko. Bare noko taira umu te mu, noko kariimet laili, noko nongomang ningi nunguning, mu amilmilamon ale nup biya tumonko. Se nina mu betela uwutata beteralko, mu awuk, nina ko den ana ninga manorman mu ko nengemang ningi nunguning aram. \p \v 11 Umutang ko, ana pempem la nina nego ko guranek bita lagasan. Ana anapeya ko Kaem isaru lagasan mu, nu bagara ningo ko ninga auram mu ningi, ningo la baga se, noko sokel biya mu te ninga daiga bagara sanguk se nengemang ningi nunguning te munan beteralko mu diram la beteralko. \v 12 Anananga guranek mu, nenenga ningi nanga Kari Biya Jesus nup biya tauk se nina nu te ninip kaparukko. Se munan umu suen la nanga Kaem, se nanga Kari Biya Jesus Kristus ilak nunga nongomang nangara ko munan te uwutata aratu saparukko. \c 2 \s1 Law munan kiawara ko kari \p \v 1 Nanga singsang alo, aitak ana nanga Kari Biya Jesus Kristus ko pelera taira se ana ilak biguwura ko munan mu ko iwita balsan: \v 2 Sinar talko. Kariimet i bo bala bo agi, den bo agi, tam gawa bo agi te, ana nagiring tamon ale nanga Kari Biya tairukko tom mu maingkala tairam mamon mu, ko me biririkaral ale ko ikia me ninga morukko! Mu den kawel. \v 3 Nina awiriya bo kuring tual se lage munan bo ta te dun umu ko me ninga kulokko. Mu awuk, day tom umu aratukko tomaruk mu, Kaem bowa ningi me bagara ko munan mu barasuk se, maga namara ko kari, law munan kiawara, mu girok wetangaruk asele tom biya mu kaparukko. \v 4 Kari uwuta nung mu, anapeya duap duap kaem ko nunga balsan ale nunup perr tuiwasan umu biriruwu saparuk ale nu kota numi patawu kualala biya bitirukko. Ale nu Kaem ko temple ningi kasu nagu daigok ale numi baluk nu Kaem ma balukko.\f + \fr 2:4 \ft Kariimet suen biya Kaem nubiring tumonko: Matthew 24:11-12; 1 Timothy 4:1. Law munan kiawara ko kari: Daniel 11:36; Matthew 24:15; 1 John 2:18; 4:3; Revelation 13:5-6. 5\f* \p \v 5 Tom ani nengerak baga se mu, ani mel imi suen la ko ninga manarukasam mu nina am ko ikiwasan agila? \v 6 Bare aitak mu anapeya nu to iluwam karogo bagoso mu nina ko ikisan. Mu uwuta iluwok ilak baga, ko tom nunguning te diram asele wetangarukko. \v 7 Law munan kiara ko munan memek umu, maingkala ningi la ura iluwoso. Bare kakirip kari umu to iluwam ilak bagoso mu uwutata iluwok ilak nama tom nu tagi tauk mu, \v 8 asele law munan kiawara ko kari mu wetang te aratukko. Se Kari Biya Jesus ko kuring ko marir te itugu saparuk se dagulok se noko nikim biya te taiso umu te menawurokkowo.\f + \fr 2:8 \ft Law munan kiawara ko kari mu memek taukko: Revelation 19:14-21.\f* \v 9 Law munan kiawara ko kari mu Satan ko sokel ago tairuk ale, miracle duap duap buawen se kausa kawel aguwaya mu bita saparukko. \v 10 Ale maga namara ko kariimet maga namawasan umu, kawel munan memek te ninguru nunga kulokko.\f + \fr 2:10 \ft Kawel biya: Matthew 24:24; Revelation 13:11-14.\f* Nuna maga namawasan, mu awuk, nuna den nunguning kua tumon se nunga sangaru taukko me kueman. \v 11 Se duap borta te, Kaem munan duap bo, ko sokel aora biya mu te ngual nungaruk se, nuna kawel umu ko nongomang ningi nunguning arukko. \v 12 Umutang te, awiriya suen la munan memek umu ko amilmil bita lagaman, ale den nunguning ko nongomang ningi me nunguning aram, mu koma memek to sapamonko. \s1 Sokel ago la sanami se lagaralko \p \v 13 Bare nanga singsang alo, Kari Biya ninguru kua ningarso, se ana borta ko tom pempem ko Kaem amilmil tui lagasan. Mu awuk, duakining te la Kaem nina ninga atumukiram, nina Bur Laili ninga laili kaurok se, nina noko den nunguning mu ko nengemang ningi nunguning aruk se nu ninga sangaru taukko. \v 14 Borta ko nu den gilalong ana ninga manorman mu te ninga aru tam, se nina nanga Kari Biya Jesus Kristus ko nikim mu ningi ilak bagaralko. \p \v 15 Bore te se, nanga singsang alo, sokel ago sanamaral, ale den ana nagiring te agi, tam gawa te ninga kasurukasan mu ninguru ilukuawuralko. \p \v 16 Se anananga nangamang mu, nanga Kari Biya Jesus Kristus kota, se nanga Nainet Kaem, nu ana nago ko kua nangaram, ale ko gomang nangara kumik menara mena mu te sangam sokel nangaram se ana amilmil ago nu nanga giokko loaga se kimi bitawasan, \v 17 mu nuna wete nengemang motam sangam tumon ale, ninga betera kaora ningo suen la te sokel ningarmon se den ningo la balu se lagaralko. \c 3 \s1 Ana nago ko guranek beteralko \p \v 1 Ario, nanga singsang alo, aninga den nukum mu iwita balsam: nina ana nago ko guranek te bagaral se, Kari Biya ko den nenenga ningi pagam ale tairate namaram ale nup biya kaparam iwitatala, sor kasik biya te uwutatala paguk ale nup biya kaparukko. \v 2 Ale guranek te bagaral se kari memek alo mu nuguting ningi Kaem nanga bataguru taukko. Mu awuk, kariimet sang den gilalong ko nongomang me nunguning awoso, mena. \v 3 Bare Kari Biya ko den diram la pempem karo tui lagoso mu, sokel ningaruk ale ninga bituok se kari memek Satan me ninga maguwurokko. \v 4 Ana Kari Biya ningi nangamang motam sokel ago la ko ikisan, nina munan ana ko ninga manorman se bitawasan mu nina uwutata bita se lagaralko. \v 5 Anananga nangamang mu, Kari Biya ninga nengemang motam gurugok se Kaem ko kua nangara ko munan ningi nengemang motam bita se, Kristus ikup ningi sokel ago sanamaram iwitatala ikup ningi sokel ago la sanami se lagaralko. \s1 Gagor ko munan \p \v 6 Nanga saki alo, ana Kari Biya Jesus Kristus ko nup te sokel ago ninga manorsan, awiriya ninga singsang alo, nunukum nuam te dagiwa se, den ana ninga manorman mu me karo tui se, gagor munan bitawasan, mu nongorak me kapetaralko. \v 7 Nina anananga betera kaora aguwaya mu nina nengeta ko ikisan, uwutata kaoralko. Ana nengerak baga se mu, ana gagor tagi se nanikum nuam te me dagi lagakasan, mena. \v 8 Agi, bo ko na inang ipi me tokasan, mena, mu ana dia se la. Ana nina me ikup ningarnakko se, ana tirom woremkalal nanimi te sangornakko ura kowar ninguru bitakasan. \v 9 Nina ana na inang nangaralko mu diram se ko lage kuring nunguning. Bare ana uwuta me bitakasan, mu awuk, ana kausa sang bitakasan, se nina te arigal ale betela te beteralko. \v 10 Tom ana nina nengerak baga se mu, ana munan imi ko karogo la ninga manarukasan: “Kari gagor, ura mena, mu na me tual se naukko.” \p \v 11 Ana ikiman mu, nenenga ningi sang mu kariimet gagor. Nuna gagor gurum, nunukum nuam te dagi se, kariimet saki nunga ura anapeya, nuna ko balmonko mena, wore ko balu laga gilingisan. \v 12 Ana kariimet uwuta mu Kari Biya Jesus Kristus ko nup te sokel ago nunga manorsan, nuna dagi kutek mamon ale ura tamon ale ningi gi namonko nunga manorsan.\f + \fr 3:12 \ft Ana me gagornakko, ura tanakko: Proverbs 6:6 se ko footnote arikko.\f* \v 13 Bare nanga singsang alo, nina mu munan ningo beteralko me gagoraralko. \p \v 14 Awiriya kariimet bo, nenenga den ana tam gawa te ninga manorsan imi me karo tuok mu, ninguru ari ko ikialko. Ale nina me ilak kapetaral se kota numi arigok ale dolurukko. \v 15 Bare nina nu kari diwang bo iwita me beteralko, bare nenenga launuria bo iwita ari se den kagin aora tala tualko. \s1 Den amilmil nukum \p \v 16 Se nanga guranek mu, Kari Biya, gomang lila yawara ko duap mu, kota lila yawara mu pempem la se lage duap duap te ningarukko. Ale Kari Biya nina suen la nengerak pempem la bagarukko. \p \v 17 Ani Paul, agata aga agiting te amilmil den imi batagorsam. Ale aga tam gawa suen la te mu, iwitata agiting molak bita lagasam. \p \v 18 Se nanga Kari Biya Jesus Kristus ko gomang lila nina suen la nengerak pempem bagarukko. Nunguning.