\id EPH eph.sfm Waris Ephesians \h Evesus \toc1 Evesus Sesoava Moakot Vev Hevtindimba Kristusinda. \toc2 Evesus \mt1 Evesus \mt2 Sesoava Moakot Vev Hevtindimba Kristusinda. \c 1 \p \v 1 Kava Pol, kava moalamangnindrini Kristus Yesusna. Kava moalamangnindrini, noinda osm Sesoava mindnamba undva vrevna. Kava yem novol vinna Sesoatindim Evesuskotaram, ten ye avm, keknam undnahonam Kristus Yesusinda. \v 2 Sesoa pina aral, eva mendekli Yesus Kristus yemoa undalm vewol evevra, wo osva yimba si undwonam avav. \s1 Pimba Mongawundna Keknam Avna Kristusindamba. \p \v 3 Okulu Sesoam aram pivna mendeklinam Yesus Kristusnam. Kristusinda Sesoava daswolna pimba manimani besalmba senakembellininamba, pina undmba nonapopolmba almba. \v 4 Kristusinda himba doara pimba kikih vewol vena, nonam pethava mendah venamoa. Himba pimba und vewol vevna, wo noinda himba pimba kikih vewol vena hevelm, osm ora owaimomolva sewonamba si pinamba indkoklava luhungu vinvavmoa. \v 5 Wo mendah pethamba os venamoa, Sesoava kikih vewol vevna, vewol velm pimba hevna towandalalm. Sesoava nengna, Yesus Kristusva si wohmuhulkohovav honamba kana nengavnangva. Temba osm himba und vevna, kaoa honindaoa indk vethara. \v 6 Honanata okuliv Sesoamba, noinda henamba indva wohlohv, pim kolvrowolalm. Sesoava mindnam und vevna hevna ombolmba, wo henapopol himba pimba undalm vewol vena. Wo noinda pioa hemoa okolalvohra. \p \v 7 Kristus doa pimba kilumbshuawol vena, manara noinda hena tovol sovhopena, dahavnam. Wo pinamba indkoklamba doa maikumi vinna, manara noinda Sesoava pimba mindnam undalm vewol vena. \v 8-9 Sesoava pimba mindnam undalm vewol vena, kivrawulihahui. Seilva komandhalohvna, wo heva os pimba doa levrapivolna hena nengavnangva. Honamba osm Sesoava nengna, wo himba nengavnangva vrena, velmba Kristusinda. \v 10 Henamba honamba si osangas hev hoanavho vrungavav nengavnangva sewonamba, nambainonoa mendekli si nonam provavm. Himba osm nengavnangva kokolma vrena, manimani senamini, eva petharinim si mongawulm sithawolvav Kristusinda kuwulinda. \p \v 11 Kristusinda Sesoa pimba kikih vewol vena hevtindilmba, Sesoava doara heva doa pimba kikih vewol vena, noinda henamba nengavnangva os lohv. Sesoava memba noi hev venam, manimani lehra lohv, noinda hev ten velm nengvnam. \v 12 Kava Yutanind miva lovahthamnana undnahonamba Kristusmba, manara, kamba kikih vewol vena, osm kava okulivra Sesoana pusambamba. \p \v 13 Doa ten luhunv yeinda kana ungundinda. Yimba hillivna moanonoam besal nemelmom, osm yemba noi lopshavra. Nonamba yimba hillivnamba, yimba keknam undnahonam lovahthamnana Kristusmba. Wo Kristusinda Sesoava yemba kanothowol vena, daswolna hevsongolm, nom engvna hevna omokalthamom. \v 14 No Sesoasongolta pimba novpa wuleihinna, osm pimba si dumbvav, nomba temba Sesoava moamba omokalthinnamba hevtindimba. Wo honana Sesoava si pimba wohmuehvav hevelmangas. Wo si pimba avra Sesoana moainal indhana, osm okulivra Sesoana nihilmba. \s1 Polna Sembayangmoa. \p \v 15-16 Noindata kava elsusva nengewuluhunv yemba kavna sembayangnamba, wo eva elsus omnalohv, Sesoa, yimba lehra. Kava osangas elsus honamba vawolohvna, nonamba kava hillinvnamba yenamba undmba, osva keknam amnav mendeklim Yesusm, eva und vewol viv owalm Sesoatindim. \v 17 Kava elsus sembayang velohmanav Sesoamba, pina mendeklina Yesus Kristusna aralmba. Himba pina arata, pusambara lohv. Kava osm sembayang vawov, himba si daswolvav yemba hevsongolva, osm nomba si yemba koldombvav, Sesoamba lihalmba beswonamba. Nomba nowolva, hev ten doara yem vrahunnam. \p \v 18 Kava osm sembayang vawov, yimba si mindnam temura wohlevrapivolvav pevna nengavnangva. Wo osva si yimba levrapivolvav vuhe besalva, nomba Sesoava temba kokolma vinnamba, pimba memba himba doa kekaiv venamba hevelm. Kava osm sembayang vawovna, yimba si levrapivolvav, nomba awothowolalva besalva, Sesoava hev moamba omokalthinna hevtindimba. Hevm besal snal i, eva pivva manam seihvav. \v 19 Wo yimba si nunglivav Sesoana keknasowolva mendeklinonoa, pim kolvrowolalm, pimba memba keknamba undnahonamba avpa. Nomba keknasowolva andrava Sesoanamba, \v 20 nonata, Sesoava nona wolaihaphona Kristusmba pokamariniva, wo desvhoana hemba hevna nihanasis senakembellava. \p \v 21 Sesoava vrena Kristusmba, mendeklikuwul wulluhunilm ovsongolnindna manimani, eva tihsongona manimani. Kristusangas senava kuwul mendekliva wulluhunv manana manana hona petharava, eva temba si sewonamba phovavpa. \v 22 Sesoava hemba vrena, ona, yimba kuwul wulluhunv manana manana. Wo osoa himba hemba vrena, kuwulm wulluhunilm pim Sesoatindim. \v 23 Sesoatindiva Kristusna nihmsna av. Sesoatindiva Kristusnamba nihm wohlihna, os engla lahaiwo ahavna, mongla lahaiwo ahavna, snal, snal temura, mongova shalohnamoa nihsowosalva. Wo eva Kristusva yunalm lundthoana manam manam. \c 2 \s1 Pimba Doara Doa Sihana, Heva Os Owai, Daipotava Pivva Beswonam Av. \p \v 1 Doa doara heva yena undva wohsiheinna, noinda yena pevna indkoklara eva manimani, pev ten sahonam vinivnam Sesoam. \v 2 Tanam nemetva doarava yimba os avna, men daipota pethara indhanakokla avm. Yimba Setanm engivna, tihsongolna kuwulm, nomba tihsongova men hovra dalohvm, ovm piai, petham piai. Noi mongalta Setanmba daipotava wohtv henomba, temba himba aongva nithapravpa, hellelmba Sesoamba. \v 3 Nemetva doarava pivva indkumbiva os avna, men he. Yimba avna, wohengivna, uvna, doa kamba lehra wohkanandhawol vev. Pivva manimani mindnamba vivna, pivna nih eva ind, he enengvnamba. Pivva kinmba vreivavta Sesoana wusprollava, noinda pivva os ambo wohavna. Pivva ambo mongawatovna os avna, ten mongla indhanakokla eungu vevm. \p \v 4 Heva os owai, Sesoana wavra mendekli, wo himba pimba mindnam und vewol vevna. \v 5 Pimba doaramini undna aevvna, noinda manimani pivva sahonam vinivna Sesoamba. Heva os Sesoava pimba vrahunna hevna nemelva undva Yesusinda. Wo yemba doa Sesoa lopshana, manara, himba yemba wavra vovhueinna. \v 6 Maim ona, himba pimba doa wolapho vena pokamariniva mongawulm Kristusmongo, wo pimba sandhana kursi besalla Kristusmongo senakembella. \v 7 Himba honamba osm vena, si himba nithinvav indkumbim hevna mendekli kolvrowolalmba, daipotam men honanam, eva sewonam, osm yunalm yunalm. Himba pimba wavra vovhueinna mindnam, osm pimba avav Kristusmongo. \p \v 8 Kava nengv, os Sesoava doa yemba wavra vovhueinnamba, lopshana, noinda yimba keknam undnahonam avna. Yimba vivnamoa, pevmba lopshalmba. Memba ambo nis Sesoava yemba lopshana. \v 9 Wo noinda manam yimba pevmba wivewol vivav, osva kava lehra hona andrarava, kamba lopshavra. \v 10 Owai, Sesoava pimba doa hevelm nemelalm hilvnisna. Kristus Yesusinda Sesoava pimba nemeltindilm hilvnisna, osm pimba osva vivra andrava beswonam. Sesoava doara nengavnangva sesvho vrinna, andram hoanavho vruwulangalm, eva nom besal andram pivnam. Himba doara nengavnangva sesvho vrinna pimba, osmba nonangas pivva avra. \s1 Kristustindiva Pivva Doa Mongawulm Moakot Vena, Yutanind eva Yutanindna Meisungund. \p \v 11 Yimba avna Yutanindna meisungund seilva. Yemba hona indhanamba, Yutanindva os nengsmoa uvna, mospondana. Himba nomba temba yemba osva nengsmoa uvpa, hutovna, hevmba os unvna, hutovhui. Hena hutovmomba ambo osm, himba hevna nihtovra viv englana. Heva os honamba memba os nungliv, Yutanindva yei ahalwolvna hevna meisungundmongo. \v 12 Ningvm keknam, osoa nemetva yimba avna Kristushui. Yimba Israelnindilmba avnamoa. Wo eva owai, yimba owaimomolva kelvalohvnamoa omokalthamorava, noindava temba Sesoava vinnamba hevtindimba Yutanindmba. Yimba ningnamoa, osva Sesoava si kamba lopshavav, wo eva yimba tit vinivna Sesoamba. \p \v 13 Tanam nemetva yimba ehalla ahnam avna Sesoaindava. Heva os daipotava yimba Kristus Yesusna, yimba doa pepavena nihra Sesoainda Kristusna tovolla, dahavnam. \v 14 Noinda Kristusnangas pivva av undwonamba. Manara, Kristusva samblamba honamba, Yutanindm eva Yutanindna meisungundm, mongawatilm moakot vena. Indakonda ahawolvna, ovna, pueil ambsa lohwulinv. Heva os Kristus nomba pueilva tuploihanga vinna, temba himba hevmba ahnamba ahawolvnamba. Himba hevmba wohkihpiamnana nihnahonam Sesoa aralm, honamba andramba velmba. \p \v 15 Yutanindnamba lohohmona plalva mindnam, wo kava Yutanindva noinda temurava wohengwol vivra. Heva os Kristus nomba wohkelvapingana lohohmomba, wo nona nomba ambsapulva tuploihanga vena. Kristusna undva os lohvna, no samblanindva indhanaoa nilhaprara kaindaoa, nemel indhanalm. Honamba osva venamba, pivva doa mongawundna av indwonam. \v 16 Krusena Kristusva putlehawolna hemba, nomba indhanamba seilva ungundalmba ahawolvnam, wo os Kristusva no samblanindva doa moakot vewolna mongawulmba mongawa nihnamba, himba wonprolm vev henga Sesoaindam. Kristusva honamba vena hevna dahalna sena krusera. \p \v 17 Kristusva pronamba, besal nemelmom wulsiheinvna, undnahonam alm yemba Yutanindna meisungundm, nonamba yimba mendah ehalla lovahvna Sesoaindava. Wo eva himba osta besal nemelmom wulsiheinvna, undnahonam alm kam Yutanindm, ten nonora amnavnam doara Sesoam. Wo noinda pivva doa mongawundna av Sesoamongova. \v 18 Tanam Kristusindangas pivva mongawundnamba av Sesoa araindava, noinda pivva mongawa Sesoasongolna. Noinda osva mani eva pimba olwolvav, Sesoaindamba ambalmba. \p \v 19 Wo noinda daipotava yimba Yutanindna meisungundva, yimba ahalakoholva pethahuinindva owai. Daipotava yimba doa mongawulm av Sesoatindimongo. Yimba Sesoana towandalnonoa av. \v 20 Manara, yimba doa Kristusmba undnahonam lovahthamnana, os, maim oi, deuv noi Sesoana. Nomba deuvpa velohv katatana moalamangnindsra, eva moashulnindsra. Kristus Yesus hev hovmundilmsnamba lotholohv no deuvriniva. \v 21 Nomba deuvnamba angand, peit manimani kelvalohv Kristusinda. Wo Kristusva osm lehvna, powolara mendekli, wo mendeklinangas wohlohvra, os ten nemet tempelduv lohnam. \v 22 Wo Kristusindava yimba eva osta, Yutanindmongova kelvalohvta. Wo noinda pivva doa av deuvnonoa Sesoana, hui men hev avm hevsongolnahonam. \c 3 \s1 Polna Andra Yutanindna Meisungundra Lohvna. \p \v 1 Kava Polva buimera av. Kamba noinda buirava wolaihasuvna, kava yem Yutanindna meisungundm kolvrowol vevnam Kristus Yesusna. \v 2 Kava os nengv, yimba nonora av, osva Sesoava kamba vraohna hona moainal andrava, yemba kolvrowolalmba. \v 3 Sesoava kamba venana, osm levrapiara kana poaita moainalmomoa. Himba hev ambo kamba nethamnana. Kava doa novol vewol vena honamba eskand. \v 4 Wo yimba nomba nunglivrava, temba kava novol vewol venamba, yimba di osva levrapivolvav, osva ora, kava tanam levrapiav poaita moainalmomba Kristusnamba. \v 5 Indhanamba nomba temba nemetva doarava avnamba, Sesoava ishunvnamoa hemba honamba poaita moainalmomba. Heva os daipotava Sesoasongolla, Sesoava doa ambara vithinna no poaita moainalmomba hevna moashulnindmba, eva osoa kam moalamangnindm. \p \v 6 Honamba poaita moainalmomba os lohv, yemba Yutanindna meisungundva si wohlundthoavav yunalm, nonamba Sesoava temba ieinvpa hevtindimba, ambo lohohra, os kav Yutanind men avm. Yutanindna meisungund mongawulm moakot vena Yutanindmongo, os maim ovna, mongawanind kava. Noinda Sesoava si hemba samblamba awothowolvav mongawulm. Osva Sesoava doara pimba omokalthinna Kristus Yesusnashara. Yutanindna meisungundva honana av, noinda besal nemelmora. \v 7 Sesoa kamba undalm vrevna, noinda kava lohvna andranindrinielmba, ishomana vinilmba besal nemelmomba. Sesoa kamba vraohna hevna moalamangva, wo kava noinda henapopolva andra vevna. \p \v 8 Kava keusingi luhunv indkumbina Sesoatindirava. Heva os Sesoava kamba wavra vovhoamnana, ishomana vinilm Yutanindna meisungundnindm besal nemelmom, nom manimani Kristusnam. Nomba manimani mindkombawonam, levrapivolalmba, es eva seivilvav, osm Kristusva eva mendeklim awothowolm daswolalm vev Yutanindna meisungundm. \p \v 9 Wo Sesoa vraohna kamba andrava, ishomana vinilmba indhanamba Sesoana poaita moainalmomba. Nomba poaitamomba seilmba Sesoava komandhana, os vena, honamba ovm petham manam manam mendah venamoa, veiva, daipota heva men. Sesoava honita, manam manam memba vewol venamba. \v 10 Henamba nengavnangva osm lohv, nonamba ovsongolnindva pimba Kristusnindmba nungeilvrava, himba si os levrapivolvav Sesoana nengavnangmba, temba mindnamba luhungu vevpa. Nomba ovsongolnindva eva keknasowolta, noinda Sesoava hemba mi wolana manaram manaram. \v 11 Honamba nengavnangva Sesoava doara vrena, nonam mendah venamoa nom manam manam. Wo Sesoava himba hevna nengavnangva holothona Kristus Yesusinda pina mendekliinda, hoanavho vrungamnalm. \p \v 12 Noinda Kristusinda pivva ambv Sesoaindava beswonamba pepehhuiva. Pimba honamba vivav, noinda doa pimba lovahthamnana Kristusmba undnahonamba. \v 13 Wo kava men yemba os unv, manam yimba mindnamba duus vivra honindava, kava memba nihsesoava ahalvpa, nonamba kava memba yemba kolvrowol vaomana vevpa. Owai, indk vithu, manara, kana nihsesoava yemba undwonam sandhav. \s1 Kristus Yemoa Beswonam Vewol Vera. \p \v 14 Himba besal nengavnangva vrena, indkumbim awothowolalm, noinda kava mulumbdandna lohvhoalohmanav aramba. \v 15 Himba aral woheinv ovsongolnindna, pethanindna, wo hev honamba nihilva awowol vawovna. \v 16 Kava mulumbdandna lohvhoamnavpa, os sembayang velohmanav, yem kekaiv velm eusmonamsna, nonapopolm alm hevsongollam. Wo noinda osva yimba si keknam avav. Himba si osangas vinvav, manara himba manimani besalangas iav, nonamba pimba kolvrowolalmba. \p \v 17 Kava sembayang vinv yemba, osm Kristusva si yeindava einvra, noinda yimba keknam undnahonam amnav. Kava sembayang vinv yemba, osm yenamba und vewolalva si keknam lohprinvav, nonamba temba yimba indhanamba und vewol vivpa. Oi, ti pethara lohv keknamangas. \v 18 Kava sembayang vewunvna yem, eva Sesoatindim indkumbim, osm heoa hevna kelsra lovahthara, levrapivolalm Kristusna mendeklim und vewolalm, nomba temba himba pimba und vewol vevpa. Kava osm sembayang vinvna yemba, yeoa levrapivolo, osoa mendeklinonoa, wohkuvhoawol vev. \v 19 Kristusna und vewolalva mendeklinonoa, ombandhanariniva mongova es eva levrapiavav. Heva os kava yemba sembayang vewunv, osm yimba si levrapivolvav nomba und vewolalmba. Wo yemba osva Sesoava si lundthoavav manana manana, nonapopolmba almba, wo yemba si pilivhoawol vevav. \p \v 20 Sesoanapopol pimba av, noinda osva manimani himba wohvevav, nomba mana vemava pimba osihminivrava, ningminivrava, wo himba henga nosra sena moawohonam huhlinvav. \v 21 Wo noinda osva Kristusnind Sesoana okulimnivm hena nihilmoa elsus osangas. \c 4 \s1 Mongaooa Nihra Kelvav. \p \v 1 Kava buira av, manara noinda kava mendeklim lohmanavna. Sesoava doa yemba kekaiv vena hevtindilm. Men kava yemba ishunv, os ao, osm ora, os ara Sesoatindioa besalangas. Wo himba noinda indk vethavav. \v 2 Elsusoa osangas novnovhora ambo avm kumungilmsna, wo pepeivivm mongnindmoa pevna undnahonam. \v 3 Yimba doa tiklamsna wosaprana mongawa hulira, undnahonam mongawundnam Sesoasongolnamini. Viu, osangas wohvivm mongawulm hona wevsanangas. Wo noinda osva yeoa keknam vivm mongawulmoa, mongawundnamba almba. \p \v 4 Pivva Kristustindiva os av, mongal nihva, mongal Sesoasongolva. Wo Sesoava uwunv yemba, osm ao mongawundna, osm pimba si vuhe besalla avav. \v 5 Pinamba mongal mendekliva, mongal keknamba undnahonamba lovahthamnalmba mendeklimba, mongal ponamba poswol velmba. \v 6 Pinamba mongal Sesoava, wo aral manana manana. Himba kuwul mendekli wulluhunv manana manana. Himba vavawonam lehra vetha luhungu vev manamera manamera. \p \v 7 Kristusva pimba indakonda wohdaswolna moainal andranamba. Indakonda wohvravna, nomba temba Kristusva nengvpa, moang vinilmba hemba. \v 8 Memba honamba osra novol velohv Sesoana doaramini tombairava, \q1 Nonamba himba senamba vongavnamba, himba mi luhunna, buinindmba ningingalmba, hev ten kuvhoawol venam daosnindm, wo tovolsangalva diamnavna. Wo himba daswolna manimani besalna indhanamba hevnamba. \rq Buk Song 68:18\rq* \m \p \v 9 Nomba temba osva ovpa, himba senam vongav, esm hevpa temba osva olhv? Temba osm olhv, himba seilva holopena petharam. \v 10 Yesusva holopena, wo eva hengasta henga himba vongana. Himba vongana ovram senakembellam. Kristusva honamba osm vena, himba yunalm lundthoavav manam manam hevnana, indhanam eva manam manam. \p \v 11 Wo Kristusva daswolvna moainal andrava indhanamba, temba himba kikih vewol vevnam. Monglam nom moalamangnindm. Monglamba nom moamba Sesoanamba dumbvnamba, os indhanamba ishunvna. Monglamba Sesoana besal nemelmom wulvahmana vinilm, indhanam nom ten mendah titnam avnam, monglamba sna indhanam, Sesoana moana plalm temuram velokusa vinilm Sesoanindm. \v 12 Kristusva daswolvna no moainal andrava, osm kokolma vewolalm Sesoatindinonowolm andram, osm Kristusnindoa noinda keknamoa hovmundilmsnaoa wosalohra. \v 13 Hona andraoa osangas yunalm wohgara, verava, pivva indkumbiva lohohrava mongawundnamba avrava, wo eva mongawa nowolna amnavra ombolm Sesoanam. Pioa nithapralohra hevmsna, pioa osangas wohara, verava, os ten hev Kristus lohvm, wo dumbvra hena mongawa besalwevsangas. \p \v 14 Wo hengava pivva si avramoa, osva otolmsnamba, osva os nengloh vevpa, os nengloh vevpa. Pimba si patvunvavmoa nomba moamba nemelva, temba pimba hillinvpa indhananamba, osmba pimba kitakita vewol oviv. No indhanamba doa kokolma vewol vina nengavnangva, wo lehwol viv, osm os veloh viv, os veloh viv, plel velm, indhanam patvunilm monakoklaram. \v 15 Owai, pivva eishovra tanamolnamangas, und vewolnahonam. Wo pivva si beswonamangasm nilhapravra hena wevsana, osva temba Kristusva, himba kuwulva hevpa. \v 16 Pimba Kristusnindva maim oi, Kristusna nih. Nihsowosalva Kristusnamba mindnam snal snal snal os, wo heva os snal snal dingoho kusingi wosalohprav. Wo osva vellava, indkumbiva snal snal beswonam mongawundna, osva aklihaklaha vevra mongawulm, wo osva Kristusna nihmba hevna velgonamsna si lohvra. Wo snal snal indakondava si kevrawuleivra, wevsam und vewolalm undnahonam owalm Kristusnindm. \s1 Yeoa Honanamoa Os Ao. \p \v 17 Kava mendeklina moalamang kuvuluhv, kava hona moamba yemba ishunv. Kava men yemba ongawolv, osmba manam yimba osangasva avra, temba nomba eungu vevpa Kristushuinindva. Hena nengavnangrava mana vemava besalva luhungu vinvmoa. \v 18 Himba owai, levrapivolvmoa. Himba wevsabesalva nonorava avmoa, manara himba hellelmba vivmoa. Wo noinda osva himba owai, himba avmoa no undnamba, temba Sesoava daswolvpa. \v 19 Himba lou vewol vivmoa, noindava temba hevpa sahonamba amana vevpa. Wo himba hevna almba osmangas viv, sahonam mana vemakoklam vilangalm. Himba mindnam wohningv, osmangas vewuvmonalm manam manam sahoklalm. \p \v 20 Heva os manam manam memba yemba numhowol vivnamba Kristusmonamba, owai osva honamba. \v 21 Kava nonora lohv, osva yimba hillina Kristusmoava doa, wo yimba henamera av, yemba numhowol vivna tanamolmona. Tanam, moanonoava Yesusnamini. \v 22 Yemba numhowol vivna, wuleihalm pevnam doaraminim undm, wuleihu almoa osmoa, temba pevpa nemetva avnamba sahonamba. No doaramini indkoklarata mindnamba wohindkokla vilonata, manara noinda indhanamba plel vena mana vemakoklara, himba yunalm vewuvmona velm vivna. \p \v 23 Heva os yemba numhowol vivna, und nemelnam alm. \v 24 Yemba numhowol vivna, nemeltindilm alm. Wo nomba nemeltindiva osm nilhapralm, ora Sesoa hev, wo osm besalangas, eva Sesoalmangas avra. Owaimomolva mana vemava sahoklalva eskandva heindava luhungu vinvramoa. \p \v 25 Wo doa yeoa wuleihivm, moakokomomoa isholmoa. Eishunvm owapevmoa moaoa tanamangas, manara noinda himba pina mongawanind Kristusnind. \v 26 Mana vemarava yemba mindnamba wusprotava, manam yemba eisvav, sahokla velmba. Wo manam yenamba indva pevvawovav, osva verava, okombava pelangalla avra. \v 27 Yimba osva vellava, temba yimba doa nih wuleihimnina Setanmba, osmba ovra, lehra kamba newond vewol vev. \v 28 Mongova indhanariniva yukovnindriniva lohtava, heoa wuleihara yukovnamoa, andra vera. Heoa hevna englana nengand vrera manam manam besalmoa. Wo os himba si lohvav innetnamba, noi moang vinvra owalmba nomba innehuinindmba. \p \v 29 Yimba moamba eishovpa, heva moakoklam moalusnam nom owaiva. Moaoa snangas ovra, indhanamba nom und viv, wo moamba si kolvrowol vevra, owalmba nonapopolmba keknamba almba. Wo nomba yimba eishovrava, si kolvrowol vevra, nomba temba himba nomba hilwilvrava yemba. \v 30 Wo manam yimba Sesoasongolmba kinmba vreiuhvav. Memba Sesoasongolva yem wohlihawolalm, osm ora yimba Sesoanangas av. Sesoava yemba daswolna hevsongol, osm os nunglivra, pimba si wohavra helmangas, nonamba Kristusva si hengava provrava. \v 31 Manam yimba nengavnangva sahoklalva vrevav, wusprovav. Manam yimba vevandnamba daosnahonamba velaipulvo ovinvrava moamba snamba, owai. Manam yimba mongova hengava mana vemava sahoklalva vevav. \v 32 Besal wevsanangas vivm, wo owapevmoa beswonam vewol vivm. Maikumi vinvm owapevnamoa, temba himba yemba indkokla vewol vinvnamba. Os Sesoa men yenamba mai vinnam Kristusnana. \c 5 \s1 Woklakambaramsna Ao. \p \v 1 Yimba Sesoatindi av, yemba himba mindnam und vewol vev. Wo noinda osva yeoa nilhapro, os Sesoa hev ten. \v 2 Elsus yeoa owapevmoa und avramana vevm, manara Kristusva eva pimba und vewol vevta. Kristusva hevmba wurahunna pim, nonamba hemba dahavnamba kruserava. Wo osva himba tinen teteihnungna sengrinimsna Sesoamba venana, osm noinda heoa pimoa losnamonaoa holvorombol vevra. \p \v 3 Heva os owainonoa, anvema goariskui vevav. Anvema mongona mana emam muemb nevra, mana vemam sahoklalm velm, owainonoa. Memba hona wevsava owainonoa, luhunvavmoa lehrava yeindava Sesoatindinindrava. \v 4 Wo eva osva, manam yimba moakoklanamba moalusnamba eishovra pevmba. Manam yimba sahonamba moamba eishovra muerimomba, owainonoa. Memba honamba manimani owai, lehrava luhunvavmoa yeindava. Heva os yeoa Sesoamoa os ativra gamnavra, yimba lehra av. \v 5 Yeoa honamoa beswonam temura levrapivolo, mongomba si vuhemba lohmanavavmoa Kristustindinindilmba, himba nomba ongariskuiva vivrava, mana vemava sahoklalva nomba vivrava, wind vivrava, mana vemamba hevmangas ningvra. Mongova henomba manimani hevmangasva iavrava, himba osva temba tihsongokoklam sembayang vaomana venav Sesoana novrava. Manara noinda osra, Kristustindi eva osoa Sesoatindi. \p \v 6 Novnovhora vivm, ata homeis indhanarini mongo yem deisumbisihavm, vinilm manam manam, heva os owai, sahoklal. Wo heva os honindava manara manara si Sesoana lomothava holothunvav hindmba, nomba temba himba engmba hemba owai vivpa. \v 7 Wo noinda osva owainonoa, manam yimba hemba patvunvav. \p \v 8 Seilva nemetva yimba avna sikulmonam, heva os daipotava yimba doa Yesus mendeklinakambara av. Wo noinda osva sna indhanamsna ao, ten hind noi losnamona owovm pusambanakambarangas. \v 9 Manara, pusambanakambarangas phov wevsava, beswonam almba, eva osoa indhana windel alm Sesoana novram, eva osoa sna indhana, himba moanonoa wohishuv. \v 10 Keknam lihvm, levrapivolalm, osm Sesoava undva os vevra. \p \v 11 Yimba manam nomba osva vivav, temba nomba sikulmunindva vivpa. Noindava owainonoa, mana emava beswonamba phovmoa. Heva os besal yeoa viu manimani, inethalm hem, osra manimani temba himba nomba vivpa, sikulmonandrava owai, sahokla vev. \v 12 Lou vev, isholmba, nomba temba no indhanamba vivpa poaitava. \v 13 Heva os woklava lehv, manam manam beswonam nungsis vivra, nomba sahoklalva. \v 14 Wo henga woklamsna lovhoavrava, manimani temba nomba beswonamba nungsis vivra. Memba honamba, noinda honamba osva ona, \q1 Pholahangao ninmerinioa. Yeoa pho pokamarinioa, wo Kristus si yemba woklamsnamba pusamba vethamnavav. \rq Aisaia 26:19\rq* \m \p \v 15 Wo noinda osva ambo novnovhora amanamana vevm. Manam yimba osva avra, maim ovra, nengavnanghui. Owai, ambo lohohra osangas nonoanindmsna awolavm. \v 16 Kava ov honamba, osm yeoa nambaimoa pevnamoa wus nungupieivm, noindaoa temba yimba beswonamba vivpa, manara noinda memba daipotava ambo sahonam amana vevm piv. \v 17 Wo noinda osva manam yimba nowolhuimsnamba avra. Keknam kevru nomoa, temba mendekliva yemba ninginvpa, nomba velmba. \p \v 18 Manam yimba mindnamba wainpolva hlavra, daielmba. Ata homeis yimba pevna undm indkokla vewol vivm. Owai, Sesoasongolmoa keknam iswol viu pevna undraoa, yem wohtalm. \v 19 Ishunvm pevmoa no moana, ten sangal tombaira lohvm, sangalna eva Sesoasongolna sangalna. Nooa sangalnaoa manimani pevna undnahonam vinivm mendeklimoa. \v 20 Elsusoa osangas Sesoamoa aramoa umnivm, lehra, manara manara, pivna mendeklina nihilna Yesus Kristusna. \s1 Tendona Ongana Evrowolvm. \p \v 21 Pevm kokolma avramana veo, osm engwol vivm henom henom monglam ongangonam. Honaoa vivm, manara noinda yimba beswonam popeng vriv Kristusmba. \v 22 Ungevli, yeoa pevna tlahumunpevna ninisingi aevulangavm, os ten pev amnavm Kristusna ninisingi. \v 23 Tendorini kuwulva wulluhmanav hevna ongalnamba, manara Kristus Kristusnindna kuwul wulluhunvm. Kristusnindva Kristusna nih, manara, Kristusva lopshana hemba. \v 24 Kristusnind ninisingi amnav Kristusm. Eva osoa pevna ungevlioa vinvm hevna tlalmoa. Yeoa ninisingi einvm, manara manara pevna tlapevindaoa. \p \v 25 Tendo, yeoa pevna ongahumunpevmoa undalm vewol viu, os men Kristus undalm vewol vevm Kristusnindm. Kristusva daheinna Kristusnindm, \v 26 kekaiv vena eusmonamsna hevelmangasm. Wo noinda Kristusva poswol vena ponamba, hengam nemelalm nilhawolalm hevna moanam. \v 27 Kristusmba dahana, osm himba kihpieinv Kristusnindmba hevmba, osm owai, nihvuhinva manimani sahoklalva ketheinvavmoa heindava. Hemba osm dahana, Kristusnindva hevhova tit vivav, mana emakoklamba velmba, eva nom sahoklalm, noinda ten luhungu vevm. Kristusoa os nongalvra, mosva hev ambo tovonevna ongamalongorinimsna. \p \v 28 Kristusva os undalm vewol vena hevna Kristustindimba, wo eva noindata tendooa hevna ongahumunilmoa osta undalm vewol vivrata. Tendoriniva hevna ongalmba mindnamba und vetava, eva hevna nihmba himba os und vevta. \v 29 Manara, mongova indhanariniva hevna nihmba sahonamba vrevmoa, heva os popeng vrev hevna nihmba. Memba osm, Kristusva os vinna Kristusnindmba, \v 30 noinda pimba tendona onganamba Kristusna nih mongnasisrini av. \p \v 31 Sesoana tombairava moamba os novol velohv, \q1 Tendoriniva si pewolehawol vevra hevna araravalmba, wo ongali enewolkohowolvav. Wo os hemba nilhawolvav, ora mongal. \rq Stat 2:24\rq* \m \v 32 Honamba poaita moainalmomba mendekli hevm, moamba seilva komandhalohvna, wo men kava ishunv, Kristusm eva Kristusnindm, osm himba tlalongolmsna av. \v 33 Heva os henoi henoi yerinioa pevna ongapevmoa nesmos vewol vivm, os ten pev pevm nesmos avramana vevm. Wo ungevlioa eva hevna tlalmoa os popeng vewol vivrata. \c 6 \s1 Otovotalm Eva Araravalm. \p \v 1 Yeoa otovotaloa, yeoa pevna ararapevmoa mongawa aongna hilwilvm, os mendekliva undva vrev, manara noinda honamba memba yimba Sesoana novrava vivra. \v 2 Lohohmorava os novol velohv, \q1 Keknam undnahonam popeng vewol vivm pevna ararapevmoa. \m Honamba lohohmomba, omokalthamoi esiwohav mongawulm. \v 3 Honamba omokalthamomba os novol velohv, \q1 Yimba pevna ararapevmba popeng vewol vitava, wo nomba manimani si yimba asahvavmoa, wo yimba si osva eukwonam aevulvra petharava. \rq Kisim Bek 20:12, Lo 5:16\rq* \m \p \v 4 Yimba arahumunilva, manam yimba sahonamba indkokla vewol vivra pevna otovotalmba, osmba ora noinda wusapramana vevra, owai, sishona vewol vivm hemoa mendeklina moara, eva numhowolalm. \s1 Ombandhana Andranindrinim Eva Duangkuwulm. \p \v 5 Ombandhana andranind, keknam wohenginvm moamoa pepehna pevna kuwulnamoa huioa petharaoa. Wo nooa keknam undnahonam wohvivm, temba tanamolnam mongawa wevsana ambo, os ten pev Kristusm engivm. \v 6 Manam yimba novtatholmba vinvra pevna kuwulmba, osm indk vithira, men kamba murapeta kekalvho vruwul vinv. Owai, eva hevnasiraoa osangas wohandra vinivm. Yeoa hemoa os engwol vivm, men pev Kristusm wohengivm. Pevna undnahonam osoa wohvivm, nomba temba Sesoava undva vrevpa. \v 7 Viwul vevm pevna andraoa, indk vithivm, velmoa. Andrava nomba snal, yimba mendeklim venav, snamba owai, ovra, kava indhanarinimangas kolvralm vev. \v 8 Keknam honamoa ningu, mendekliva si lundthoavav hevna indhanamba indkumbimba indakonda, ombandhana andranindm eva kuwulm, temba beswonamba vivnamba. \p \v 9 Kuwul eva osangasta, beswonam vinvm pevna ombandhana andranindmoa. Manam yimba snamba ishunvra pepehmomba hemba. Yimba nonora av, mendekliva senakembella einv, yem eva pevna andranindm indkumbim. Wo yemba si mongawulm moakot vevav, lesvhoawolalmba lohohra. \s1 Wohsolthoawol Viu Wusooa Sesoanaoa. \p \v 10 Kanamba eunilliniva moamba men, keknam ao mendeklimongo hevnapopol. \v 11 Wohsolthoapro yunam wusooa, osm yimba nonapopol daos ohovra Setanna daswoposworava. \v 12 Pinamba daosmba indhanamongomba luhunvmoa, pethanindrava. Pivva honamongo daos ohov tihsongokoklamongo, noi ten petham manam manam hengas vaohotholm vivm, men honanam piv men avm daipota sikulmonam. Pivva daos ohov tihsongokoklamongo, himba sena mepeh aevulv. \p \v 13 Pimba mendah sikulmonam av hona petharava, noinda yeoa wohksavhoavm Sesoana wusona keknam. Osm nonamba Setanmomba sihapra vevrava, yimba nonapopol keknamba lovahthapravra. Wo verava, yimba nonamba daosva walwol eputrombtpiarava, wo yimba pevpa keknam wohlovahra pevna kelsra. \v 14 Yimba tanamba keknamba lovahthalmba vetava, bannamsna pevm killawol viu keknam yuhra. Memba Sesoana moanonoa. Wo eva alvoraoa vewol viu wusomsna, nonapopolm beswonam alm. Memba wusomba honamba osm, yimba Sesoana novrava lehra windel wohlohv. \p \v 15 Wo pevna monglaraoa spatomsna vewol viu. Memba wevsava, besal nemelmom wulvahmana vinilm, osm indkumbiva indhanamba si beswonam akanandhamana vevav Sesoamongova. \v 16 Wo eva holtuvmsna daosrinioa velavro. Memba undnahonam vivm, amnalm Sesoam. Wo os yimba nona hetomosa vewol vinvra bunena suwenamba, nomba temba Setanmba yemba weilhapra vevrava. \p \v 17 Yeoa nomangas ningvm, Sesoa doa pimba lopshana, wo no nengavnangoa yeoa topimsna solthoawol viu. Wo vrapiao ovlakasbona Sesoasongolna, temba nomba ovlakasbonava Sesoana moa. \v 18 Elsus sembayang vewuvmona vevm Sesoasongolnapopol. Sembayangnaoa os vivm manam manam, wo osihminivm nomoa, temba pevpa nomba ningvrava. Honamba velmba, yeoa elsusoa osangas ambo plasra aevulvm. Manam kivrawuliha vrivra, osangas sembayang vewuvunvm indkumbim Sesoatindimoa. \p \v 19 Wo eva kamoa sembayang vewuvmonavmta, osm sembayang vewuvm, nonamba kava moamba ishovrava, Sesoava si kamba moamba vrahovav, osm kava honi ishunvav poaitamomba besal nemelmonamba loushui. \v 20 Kana andra lohv, moamba wulluholmba, nomba besal nemelmomba. Kava men honamba vawov hui buimera. Sembayang vivm, osm kava numhowol vevrava besal nemelmonamba, kava si ishomana vinvra, loushui kava vevra. \s1 Polva Sesoam Osahmanana, Beswonam Vewol Velm Hem Evesusnindm. \p \v 21 Kava ten wolaihaprinv yemba Tikikusmba pivna mongawa Kristusnindrini, hemba pivva und viv. Himba besal andranindrini mendeklina andrarava lohv. Himba si yemba ishunvav manam manam, nomba memba kamba nonglaphonamba. Wo yimba si hillivav, osva es kava?, wo kava mani vev? \v 22 Noinda kava hemba wolaihaprav, kava yem osm vinv, hellelm, es yimba av. Kava wolaihaprana hemba, yem hengam pupul vewolalm. \v 23 Sesoa ara, eva mendekli Yesus Kristus, yemoa wainesmos vewol vera, wo yimba beswonam undwonam avav. Wo yimba noinda si keknamba einvra hemba. Wo osoa ye vevra, owapevm und avrama vevra. \v 24 Sesoaoa yemoa indkumbimoa undalm vewol vevra, nom ye ten henoi und vivm pivna mendeklim Yesus Kristusm, nomba und velmba si owai, es eva wohvitivhoavav. Doata.