\id ACT act.sfm Waris Acts \h Aposel \toc1 Aposel Moalamangnindna Andra, Yesusna Nemelmom Hoanavho Vrulangalm. \toc2 Aposel \mt1 Aposel \mt2 Moalamangnindna Andra, Yesusna Nemelmom Hoanavho Vrulangalm. \c 1 \s1 Lukna Mongo Tombai. \p \v 1 Tiopilus, kava Luk, kavna mimirini tombairava kava novol vewol vena manimani, nom ten Yesus vena, vewol vevm, eva numhowol vevnam. \v 2 Kava novol vena nom, ona, Yesusva osm lohvna, hev ten doara vilpronam, venamba, nonam Sesoa hevm waivonganam senam ovram. Os vongana, himba boasna iana moalamangnindm, nom hev ten kikih vewol venam. Sesoasongolnapopol Yesusva ishunvna, osmba ona, os manimani vivm. \v 3 Nonamba himba mendah lohvnamba petharava, wo hemba dahanamba, henga pokamariniva os phona. Himba elsus hevmba holvonetha vreluhunvna hemba, osm heoa levrapivolla, himba hevna nihna lohv. Moalamangnindva nunglina hemba, okombava os pelohwol vena 40pelara. Wo himba wohishopieinna nomba manam manam Sesoana nemeltindimba, os ten hev nemet ishomana vinvnam. \p \v 4 Nonamba himba temba innemba wonnevnamba, himba ishunna, manam yimba wuleihivav Yerusalemba. Hev unna, doa aramba yemba tanamolnam wohishunna, ten pevm nemet kav ishunnam. Dawonam hui aevvm, dombolm henam tanamolmom. \v 5 Yonmba poswol vevna indhanamba pona, wo heva os owai eukwonamma, yemba si awothopravav Sesoasongolnana. Himba yemba si pilivhoawol vevav, wuhholalm. \s1 Yesusmba Waivongana Ovram. \p \v 6 Wo nonamba moalamangnindva kusomnavna Yesusmba mongawatilm. Hev osihminina Yesusm, mendekli, es hevpa yimba men honanam ata king kuwulva Israelnindnamba kamba wulluhunilmba pusvundthueinvavma? \v 7 Wo hev unna, ara mongalangas he wulav nengavnangva, osmba no okombanam no nambainam. Honamba mana vemava owai, yemba wiyelmba luhunvmoa. \v 8 Heva os Sesoasongolva si prunvav yeindamba. Wo himba si os yemba pemila vewol vevav. Yimba si kana moamba eishunvav hui Yerusalemrava, Yutia provinsrava, Samaria provinsrava, yunalm hi hi vavawonam pethara. \s1 Yesusva Sesoaindam Vongana. \r Mak 16:19-20, Luk 24:50-53 \p \v 9 Sismba nonamba himba ishopieinnamba nomba, moalamangnindva nunglul lovahvna olora oliv denwitra, himba vongavna. Wo teko provna, os wohmera vethana. \v 10 Himba nonamba vongavnamba, himba nov vevol velvohvna ovram. Wo henanam sambla indhanamba, pikian dombal vewolnamba, elohwolinvna ahnam. \v 11 Hev uhunna, yimba Galilinind, manam yimba huiva lovahv, nov vevongo velvohv ovmeramba? Yimba nunglima, Yesusva vongav yenamini senamba? Hello, himba si henga provav, men hona wevsana, men hev vongaim tekokomonam. \s1 Henga Mongom Nemel Indhanarinim Moalamangnindilm Pusvundthueina. \p \v 12 Wo nominiva moalamangnindva vinamba, henga angavna Yerusalemramba, olo oliv denwitriniva. Nomba oliv denwit olomba ambo mura lohvna Yerusalemrava. \v 13 Doa himba nonamba saivnamba kotarava, himba volna deuvnihillam, hev ten doara aevulvohvnam. Pita, Yon, Yems, Endru, Pilip, Tomas, Bartolomiu, Matiu, eva mongo Yems, Alviusna ombol, eva Simon, himba Selotnindrini, eva Yutas, himba Yemsna ombol lohvna. \v 14 Himba osangas hoanavho vruwuvna sembayangmba mongawatilm ungevlinahonam. Mariam petheivna, Yesusna avalm, wo eva Yesusna towandaslalva di mongawamokot vena moalamangnindmongo. \p \v 15 Wo nonamba diva kusovnamba Kristusnindva, mara os lohnama 120pelara. Wo Pitava phonamba, hovra hovra lohvhoanamba, wo unna, \v 16-17 seh, Sesoana tombaimorava Sesoasongolva ishovna Devitna moalamangra, osmba os si vevav. Sesoasongolva ishomnavna Yutasm, mongo pivrini, himba manimani mongawulm pimongo vivna. Sesoasongolva os ona, Yutas si deisumbi sihavav, Yesusmba ungundva kevralmba. Sesoasongol doara heva ishona, wo pimba doa men nunglina pivna novnamba. \s1 Yutasmba Dahana. \r Matiu 27:3-5 \p \v 18 Wo Yutasva kovovrana petha, no dinamba temba dembrehunamba noindava sahonamba, temba Yesusmba novpa wuleihinvnamba ungundmba. Heva os Yutasmba vendpena hona petharava mindil, wo hena nihva os puvkomnana, wo ekokolva os letpemnana petharam. \v 19 Wo indkumbiva huiva Yerusalemrava os nonora avna honamba. Memba honamba noinda alvna pethamba, osva Akeltama. Hevna moanamba Akeltamava osm uvna, pethava tovolna lohv. \v 20 Sangal tombaimorava men honi novol velohv, ambo onngamnav Yutasm, \q1 No kembellava himba temba anamba, vuhengas lohra, mongova avavmoa diva. \rq Buk Song 69:25\rq* \m Wo eva mongova os novol velohvta, \q1 Indhanarini mongo hena vuhesraoa kuwulalmoa lohra. \rq Buk Song 109:8\rq* \m \p \v 21-22 Pitava mendah ishongeinvna Kristusnindm, ona, pioa mongom pusvundthoalohra Yutasnavhoram. Wo no indhanarinioa heoa heva petheinda kam, wo himba besal nemelmomba wulvahmana vevra kamongo. Wo himba di indhanamba ishunvra, osva doa kava nonglana kavna novna, Yesusva phovnamba hengava pokamariniva. \p Heoa heva sna indhanarini, himba kana mongawa andranindrininonoa, nonamba mendekli Yesusva kamba wonamana vevnamba. Himba heva sna indhanarini, himba doa kamongo lovahvna, nonamba Yonmba ponamba poswolalmba kovonevnamba indhanamba, venamba, nonamba Yesusva vungeinvnamba kanaminiva senamba. \p \v 23 Doa vinamba, sambla indhanam kikih verumbvna. Mongova Yosep Barapas, mongova nihilva henamba Yastus. Wo mongova no indhanariniva Matias. \v 24-25 Wo doa moalamangnindva sembayang vinivna, hev umnivna, mendekli, yimba nonora luhunv indkumbina nowolmba. Indthueinu kam, henam mongomba hona indhanarini samblava, yimba mongomba kikih vrena, velmba hona andramba. Yutasva kohosihana hona andrariniva, memba himba vevnamba, wo dom gana, hev di wohlohvho vevnam. Yeoa indthueinu kam, heni si Yutasna vuherava lohvhoavav moalamangnindrinielmba. \v 26 Doa honpeta dom hovram vilipingina, osm ora henoi lohvav, hon noi tvenam, mehoni indhanarini Matias. Wo os himba moalamangnindrinielmba petheinna owalmba 11pelaramba. \c 2 \s1 Sesoasongolva Holvopinna Kristusnindm. \p \v 1 Nambaiva mendekli Yutanindna innetihva doa tihva ophuni Pentikostihva, wo Kristusnindva, nomba himba temba keknamba undnahonamba amnavnamba Yesusmba, himba mongawulm kusovna mongawaduvra. \v 2 Wo ona hillina, manawut temba snamba ov senaminiva. Weitva os ovna, maim uvna, mendekli vuviwut ov. Wo nomba vuviwutva hillangas vivna no deuvra, temba himba noindava sihavnamba. \v 3 Wo himba nunglivna nomba, snal maim ovna, suwemda. Wo nomba suwemdamsnamba vetvahola vungu vinvna indakondakonda hemba. \v 4 Wo Sesoasongolva hemba sihengu vinvna nihmerava, wo os himba eishungu vevna indakondakonda moanamba, noina seilva himba mongawamona avna, honamba himba tit vivna. Sesoasongolva daswolvna moamba hemba, eisholmba no moanam. \p \v 5 Monglava Yutanindva di doara aevulvna Yerusalemra, himba os prungu velohvna hinimini hinimini indakonda petharini. Eva himba Sesoamba sembayang velvohmanavnata. \v 6 Nonamba himba hillivnamba nomba vuviwutva mendekliva, himba indkumbiva eksuwulpravna mongawatilm. Wo himba luklukul avramana vevna, noinda henoi henoi ahalungu vevna, hem eishovnam hevna indakondakondamona. \p \v 7 Wo nomba indkumbiva evekingil avramana vevna honindava. Wo hev opulvona, hona indhanamba tendona onganamba, memba pivva hilwilvpa, dihi Galilinindangas. \v 8 Heva os pimba indakonda hilwilv hemba pivna moana. Honamba memba es hevpa? Pivva indakondakonda petharini memba kusona Pentikostihrava huiva. \p \v 9 Pivva Partianind, Mitianind, Elamnind, Mesopotemianind, Yutianind, Kapatosianind, Pontusnind, Asia provinsnind, \v 10 Vrikianind, Pampilianind, Isipnind eva Lipianind, ten lohvnam murapeta Sairini kotara, wo eva pi Romnind. \v 11 Pivva Kritnind, eva Arepianind. Piv Yutanind, eva noi meisnind, ten pimongo sembayang vinivm Sesoanonoam. Heva os pimba hilwilvna no indhanamba ishunvna pina indakondamona, hev uvna, mendekli mana vemava Sesoava vewol vena. \p \v 12 Wo himba evekingil avramana vevnamba, sambla und vruwulvna. Hevm asahmana ungu vevna, honamba memba esm hevpa? \v 13 Wo heva os monglava himba losgoplala unvna hemba, unvna, kela himba mindnam esvema hlaiva wainpol. \s1 Pitava Velokusathinvna Moamba Indhanamba, Unna, Yesusva Kristus Lohv. \p \v 14 Wo heva os Pitava wonlohvhoanamba nom 11pelaram moalamangnind owalm. Wo himba mindnam vevandnam ishunvna, indhanamba plombmsna livna. Kana Yutanind, wo eva ye henoi no petharini, no petharini, ye ten prungu venam, hillu kam. Keknam hillivm no moaoa, temba kava ishovrava. \v 15 Hona indhanamba daipva hlaimoa, yimba temba osva ningvpa, owai, mendah okomba numbvev simolnam. \v 16 Heva os manimani memba phovpa daipotava, doara Yoel moashulnindrini novol vewol vena, wo noi memba daipotava phov. \q1 \v 17 Sesoava os ona, no nambaina eunillava kava si daswolvav kavsongolnanamba nis indkumbimba sna kolalmba sna kolalmba. Yena ombpevna mopevnamba si kana moamba eishovra, os ovra, moashulnind. Wo tendotowondva yenamba manam manam si inungpunungramsna nungeilvra. Wo mundilva yenamba manam manam si inungpunung vinvra. \v 18 Wo nonamba kava si kavsongolnana daswolvav eva nomba kavna andranindmba, singthavav tendom ongam. Wo himba si kanamba moamba moashulnindmsna wulolvohvra. \p \v 19 Kava si inethalmba mendekliandra vinvra, vevra, sena ovmera, eva hui pethara, noi tovolmsna, suwemsna, teko nitputil. \v 20 Wo okombava si sielm nilhavav. Weisva si aembulalm nilhavav tovolmsna. Wo sismba si Sesoa mendeklina nambaiva provav mendekliva, si hevm ambara vithinvav, os kava keknamangas, mendekli pusamba. \v 21 Wo himba nomba mongova osahmanavrava mendeklimba, wo Sesoava si hemba os lopshavra. \rq Joel 2:28-32\rq* \m \p \v 22 Pitava mendah nom ishunvna Yutanindm, unna, nemetva Yoel moashulnindriniva os ona. Wo noinda yeoa Israelnindoa keknam hillu hona moamoa. Yesusva Nasaretriniva himba nengthal lohv. Sesoava bambanam doa nithinna honamba yemba, mendekli andrana manimani, nomba temba Sesoava venamba Yesusna englanamba. Yimba indkumbiva honamba nonora av, noinda men vinvna huiva yeindava. \p \v 23 Sesoava Yesusmba yena englisrasna desvhueinna, wo ye vinamba, indhanakoklana englisra bumbrisinna hemba, helvakomandhalm, wo os pakonamba lopo vina kruserava. Heva os Sesoava doara nengna, ona, honamba si os vevav. Manara memba honamba, Sesoana hevna nengavnang honamba, himba doara undva vrena. \v 24 Heva os Sesoava wolaihaphona Yesusmba mindil pokamarini. Osm Sesoava henamba kilumbshuana nihsesoamba, nonamba dahavnamba. Pokamarava ata himba vindiltamoa. \v 25 Nemetva Devitva eva os ishomnavnata hemba, os novol velohv, \q1 Kava nonglav mendeklimba, amana vev kaindava elsus murapeta. Noinda himba pathalohv kainda mongnasis, kamba si owai, indkokla vevavmoa. \v 26 Wo noinda kava indlothov indwonam. Manara kava hehga vev, nom mana vemam besalm, Sesoa ten kam velm venavm. \p \v 27 Yimba si owai, kamba nombolvhoavavmoa pokamarava. Yimba si nombolvhoavavmoa kam, memba temba pevelmba pusvundthoanamba, osva nunglavra, owai. \v 28 Yimba si numhavra kamba, alm Sesoana monanam, wo yimba si kamba nesmos vrevra, wo si kava indk vethavav. \rq Buk Song 16:8-11\rq* \m \p \v 29 Pitava mendah moamba nomba Yutanindmba wohishongeinvna. Seh, ka men ishunv yem tanam Devitnamba pivna simbelnamba. Hemba dahana, wo singvina. Henamba pokamava mendah men lohmanav daipotava piinda. \v 30 Devitva hevmba onengvnamoa, osva si kava henga phovav pokamariniva, owai, himba ambo moashulnindrini lohvna, wo nonora lohvna, nomba temba Sesoava ishovnamba. Sesoava doara ovrahona Devitmba, osva himba si pusvundthoavav indhanarinimba Devittindirinim king kuwulalmba, osva hevpa temba lohnamba. \p \v 31 Devitva doara nonora lohvna nomba, os vena. Noinda himba honamba osva ona, Sesoava hemba nombolvhoanamoa, pokamaramba vindililmba, osmba hemoa di nunglara pokamara, owai. Hona moanamba Devitva doara ambo onngamnavna Kristusm, doa men yunam pina novra vinna. \v 32 Yesusmangas Sesoava hem wolaihaphona pokamariniva, wo kava indkumbiva noi lovahv, kav novna nunglinam. \p \v 33 Yesusva vongana senakembellam, wo av himba aralna nihananglasis. Aralva hemba hevsongolna daswolna, os ten hev ongawola lahamnanam. Wo daipotava Yesusva sovhopiha vinv nomba Sesoasongolva. Memba honamba ye vevra, hillivm eva nunglivm. \v 34 Devitva nomba owai, temba waivolnamba senakembellamba. Heva os Devit ona, \q1 Sesoa omnana kana mendeklim Kristusm, \q2 Ovhoao kainda kana nihanasis, \v 35 verava, ka sandhara yena ungundm yena anglasingi. \rq Buk Song 110:1\rq* \m \p \v 36 Doa yeoa indkumbioa Israelnindoa nonora ao honamoa tanam. Sesoava doa Yesusmba pusvundthoana, osmba mendekli eva Kristusm. Himba no indhanarini, pev ten lopetheinam krusera. \v 37 Nonamba indhanamba nomba hillinamba nomba Pitana moamba, noita henamba undmba pueitrombol vinvna. Wo hev sah owol vivna Pitam eva owalm moalamangnindm, es hevpa kava vivav? \p \v 38 Pita unna, weihaloh vewol viu pevna undm eva alm, wo pona posvowol vinu henoi henoi yunalm Yesus Kristusna nihilnana. Wo Sesoava os ata yenamba indkoklamba maikumi vinvra. Wo Sesoava os ata yemba pemila vewol vevav hevsongolnanamba ambo nis. \v 39 Sesoasongolva memba, Sesoava temba omnanamba, yemba pemila vewol velmba, eva osoa yena pevna towandpevm, eva henom ten mendah ehalla lovahvm hind hind. Indkumbim nom mendekli pivna Sesoa ten kikih vewol vevm, kekaiv velm hevelm. \p \v 40 Pitava ongawolna hemba moamba mindnam. Novkalana taivwonam vivm, pevmoa weihaloh vewol vivm, wo Sesoava ata yemba lopshavav. Ata homeis yem no indhanakoklamongo kin plothunvm, henomba temba Yesusmba ungundna englisrava holvoholothunnamba. \p \v 41 Pitana moamba hena undmba pueitrombol vinna, wo doa hemba pona posvandvna, mara indhanamba os lohnama 3,000pelara, mumushhoa vruwulanga nomorva Kristusnindnamba nonamba. \v 42 Himba pilpieina hevna nambaiva, numhowolalm moalamangnindna moara. Wo himba wohviluwulkovna, akol avramanalm, innem wonnelm, eva sembayang vewuvmonalm mongawatilm. \s1 Doa Kristusnindva Avna Mongawundna. \p \v 43 Wo doa Sesoava vinvna esvema mendekliandrava moalamangnindna englanamba, wo indkumbiva nunglutithoavna. Wo indkumbiva pem vivna Sesoanapenam. \v 44 Wo nomba Kristusnindva avna mongawundna. Wo manimani hevnamba himba among vevna owalm Kristusnindm. \p \v 45 Himba hevna pethava kueruswulvna, dim noindam dombolm, manimani novoa vinvna dinasvom. Wo himba nomba diva vivnamba, pepemowolvna, vevna, hevm eva henom ten innehui avnam. \v 46 No okombanam no okombanam himba elsus mongawamokot velohlohvna, wo sihalohlohvna tempelduvrava. Wo owalmba Kristusnindmba wulnungu velvohvna indakonda hevnaduvra. Undva henamba besalangas luhungu vinvna, wo und kanandhapravna, innemba hlalmba mongawulmba. \v 47 Wo elsus himba okulivna Sesoana nihilmba, wo indkumbiva hemba beswonam losnamona nungeilvna. No okombanam no okombanam Sesoava lopshavna indhanamba momongo, wo hona wevsana indhanamba pomsnamba kiheivna, Yesustindilmba pethalmba. \c 3 \s1 Pitava Mongom Indhanarinim Monglamungilm Henga Beswonam Sishona Vrena. \p \v 1 Pitaiva Yoniva okombava vohavnamba engavna tempellam, nonam sembayangm kusolohvnam Yutanind ten. \v 2 Himba tempeltuvmonam esihohovna, nomba tempeltuvpa os ningthivna, Tuv Besal Hevm, wo enonglana, indhanamba mindm wulambv monglakoklanam, doara snal nihkoklana, avalva hemba lengna. Elsus wulatonglavna no tempeltuvramba, kekam owonilmba. Himba englava shiwul owuluhunvna dimba indhanam, nom ten sisiha venam, eva phopho vevnam tempelmerini. \p \v 3 Wo no indhanariniva nongalna Pitaim Yonim, men esihohov tempellam, wo hev unna, kam dipeta endombroho. \v 4 Pitaiva Yoniva novnangas hemba enonglanamba, wo ohomnana, nongaltok kam. \v 5 Wo no indhanariniva nongalna hemba, wo himba os nengvna, ata kamba endombrohvav himba diva. \p \v 6 Heva os Pita omnana, kava owaimomolva diva viluwulluhvmoa, heva os kava mana vema wulluhv, ata kava noi yemba vraohvav. Nasaret kembellini Yesus Kristusva nengthal lohv, hena nihilna yem ka omnav, phorava, beswonam lohmana veo henga. \v 7 Wo doa Pitava nihananglam kevramnanamba, wolaihapho, wo nungi lelnam monglana molhnamba hevnavhora lohvhoapramnana. \v 8 Doa hev viliavho vongo venamba, lohvhoapiha ve hevna monglana, wo doa os himba waiesihohonamba hemba tempellamba. Himba viliavho vrungua, wo os okolavna Sesoamba moaholmona. \p \v 9-10 Wo hona indhanamba indkumbiva di hemba nunglutithoavna. Himba nonora, osva himba monglakoklamungil indhanarini, himba alohvna tuvpethalla tempeltuvra, kekam owolohvna dimba. Di himba no indhanarinimba nonglatithoavna, nengsowolohvnamba, okolomana vevna Sesoamba. Indhanamba evekingil avramana vevna, himba owai, levrapivolvnamoa, osva honamba es hevpa venei? \s1 Pitava Velokusathinvna Moamba di Tempelpulmera. \p \v 11 Wo no indhanariniva kevra aiwolohvna Pitaim Yonim. Indkumbiva indhanamba evekingil avramana vevnamba, dandwonam pkupku lelga vevna Pitai Yoninam dom tempelna plasangram, os ningthivna, Solomonna plasang. \v 12 Nonamba Pitava nomba nongalvnamba, hev unna, Israelnind indhana, manara yimba sahonamba phovhoai? Yimba nungeilvma kamba, os es hevpa kana kavnapopol phoima, hona indhanariniva hengava lohmana velmba? Yimba os ningvma, honamba memba vei, noinda kava besal indhanarini sambla elohv Sesoana novrava, owai. \p \v 13 Sesoava Aprahamna Isakna Yakopna, pina simbehumunna Sesoa, himba vraohna mendekli nihilva hevna andranindrinimba Yesusmba. Wo heva os yimba holvorehuna hemba, helvakomandhalm. Pailatva nengavnangva vrevna, hengam wolaihangalm beswonam. Wo heva os yimba ishumnivna Pailatmba, os kava ningminivmoa Yesusmba. \v 14 Yesusva dendalangas, mana vema kethahui, wo himba mana vema vev, Sesoana moarangas. Wo heva os yimba mindnam opelpanganam owaingava indhanarinim mongom, ten helvakomo vevnam, noi kam wolaihaphunu Yesusnavhoram. \p \v 15 No indhanariniva memba, pimba henambaramba nemelundnamba almba, men pev doa helvakomandhinata. Heva os Sesoava wolaihaphona pokamariniva henga. Kava nonora ahav honamba, kava hena moalamangnind. \v 16 Yesus he sishona vrei hona monglakoklanamba hengava beswonamba. Memba honamba vei, noinda kava keknam undnahonam elohmanavnam Yesusm. Yimba men nungliv hona indhanariniva, wo yimba nonora amnav hemba, hemba wohkanandhai beswonamba. \p \v 17 Seh, kava nonora lohv, manam manam yimba nomba vinivnamba Yesusmba, noinda yimba owai, levrapivolvnamoa, nomba pevpa temba viwul vevnamba. Wo mundilva eva yenamba owaita, nonorava angu vinvnamoata. \v 18 Heva os doara heva doa Sesoava ona osva, honamba si os vevav. Himba ishona moashulnindna moalamangra osva, kana Kristusva kinmba si guarava, daha. Wo daipotava Sesoava doa manam manam vewol vena, pepra velm hona monanam, memba Yesusmba dahanamba. \p \v 19 Wo noinda osva yeoa pevna undm alm weihaloh avramana vevm. Henga ambvm Sesoaindam, wo himba si sahoklalva yenamba selvhapiha vinvra. \v 20 Wo yimba osva vitava, Sesoava si yemba und nemel daswolvav. Wo eva himba si sewonamba yemba Yesusm kihpieinvav, noi ten hem Sesoa pusvundthoana, Kristusm luhunilm. \p \v 21 Heva os Yesusoa dawonam ara sena, verava, nambaiva nomba promnavrava, manimani si hengava nemelva phovrava. Doara doa heva ishona Sesoava honamba, nonam hev ishovnam hevna moashulnindrinina moalamangra. \v 22 Nemetva Mosesva os ona, \q1 Sesoava mendekliva yenamba si mongom pevrinim yerinim pusvundthoavav moashulnindrinielmba, osva memba kavpa lohvpa. Yeoa wohengminivm, manam manam himba ishunvrava yemba. \v 23 Himba nomba mongova hellemba owai vevrava, si dahavra indanam Sesoatindirava. \rq Lo 18:15-19, Wok Pris 23:29\rq* \m \p \v 24 Samuel wo eva mongla owal moashulnind, himba ishumnivna Sesoamba Samuelnisra sism, osm eishovna, men daipota Yesus phonam honanam. \v 25 Yimba doa ahalona moashulnindnashara, nomba temba Sesoava yena simbehumunpevmba moamba ovrahunnamba. Himba omnana simbepevmba Aprahamba yenamba, \q1 Yena simbepolpevnashara annind annind indkumbimba vavawonamba si awothopravav. \rq Stat 22:18 eva 26:24\rq* \m \v 26 Wo noinda Sesoava doa doara Yesusmba ona opusvundthona osva Kristus, wo wolaihaprinna yeindamsna miva. Himba wolaihaprana Yesusmba, pim Yutanindm awothowolm, wo weihaloh vewolalm, noindam ten piv sahonam velvohvm. Wo heva si sism mongnindmba awothowol vevav. \c 4 \s1 Pitaimba Yonimba Hemba Bui Vewulna. \p \v 1 Nonamba Pitaiva Yoniva velokusa evinvnamba indhanamba, henga mongnind di puthonam, indhanamba nomba noi Yutanindna sembayang andranind, polisina kuwul, noi ten kekalvho vruwulvohvm tempelm, eva monglava Satusinind, henoi yumna vewulna. \v 2 Himba duus wohvivna, noinda Pitai Yoniva numhowol evevna indhanamba. Pitai Yoniva numhowol evevna, os indhanamba si pulvovra pokamariniva Yesusnapopol. \v 3 Wo no kuwulva pulvona, Pitaim Yonim kerumbtinamba, wolasuvwolna buira. Manara, wonisholm vivna wetatmoram, heva os owai, doa okombava vohavna. Pitaiva Yoniva os ahavna buira. \v 4 Heva os indhanamba mindnam, nomba temba hilwilvpa, Pitai Yoniva numhowol evevpa, himba indnahonam almba esvema pelpetheinvna. Wo doa mara os lohnama 5,000pelara Kristusnindva nonamba. \p \v 5 Wo doa mongnasiva Yutanindna kuwul, Yutanindna mundil eva lohohmona katekis kusovna di Yerusalemra. \v 6 Anas kuwul sembayang andranindna, Kaiapas, Yon, Aleksanda, eva sembayang andranindna kuwulna towandaslal indkumbi, himba di kusovna mongawatilm. \v 7 Himba Pitaimba Yonimba musera hulvundtheiwulnamba, doa kisvevhuwulvna. Wo Yutanindna kuwul sah owol vivna hemba, unna, manapopol, ana moalamangna yimba evena honamba? \p \v 8 Wo nonamba Sesoasongolva doara Pitamba pilivhoana, wo hev unna, Yutanindna kuwul yivelm, eva yena pevna mundilm, \v 9 es hevpa yimba seihinvma kam, nom mana vema besal, ten nonglaphonam no monglakoklanam? Wo yimba kamba seihinvma, osm an hemba hengava vrena beswonamba? \v 10 Kava evinv yem indkumbim, eva Yutanindm indkumbim, lihalm, osm noinda nonora ara, osm hona indhanarinimba memba kanandhanamba, wo memba luhunvpa yena novrava, noinda Yesus Kristusnapopol, noi Nasaret kembellini. Yimba lepetheina hemba krusera, heva os Sesoava hemba henga wolaihaphona pokamariniva. Memba hona indhanariniva kemonglakoklana doara snal lingna ambo, wo heva os himba daipotava men besal lohv, men yimba pev nunglutithoav hemba pevna novna, manara noinda osra, memba kava evemnanamba hemba Yesusnapopol. \p \v 11 Manara, os novol velohv doaramini tombairava Yesusmomba, os Yesusva, \q1 Honmsna lohv, noi ten pev andranind opilpinginam, os ningminivna, sahoklal. Heva os daipotava himba doa hon mendeklielm nilhana, nonapopolm deuvna hovmundililm. \rq Buk Song 118:22\rq* \m \v 12 Yesusangas mongasal, hengas lopshav indhanamba. Yesus mongasalna nihilla pivva indkumbiva tendona onganamba pethariniva osva avav beswonam. Manara, hemangas Sesoava pusvundthoana, pimba hengamba lopshalmba. \p \v 13 Wo no mundilna kuwulnamba nungeilnamba Pitaimba Yonimba, ovna, owai, pemba evevmoa, moamba ihisholmba. Himba os nungeilvna, hona indhanarini samblava owai, numhowol vinamoa, wo himba noindava mindnam evekingil avramana vevna. Wo sism osva himba ningna, Pitai Yoniva nemetva euvmona vena Yesusmongo. \v 14 Himba nunglivna nom monglakoklamungilm, mongnahalm luhunvna heinda. Himba di osva nunglivna, no indhanarinimba doa sishona vrina. Wo noinda osva owai, hengava eva ata manamona opla vrinta hemba. \p \v 15 Wo no Yutanindna mundilna kuwulna unna, epholaha engo amballam. Wo nomba mundilna kuwulnamba hevm eishungu vevna, osm mani himba ata vinvav hemba? \v 16 Hev una, manana pimba ata vinvav hona indhanarini samblamba? Indkumbiva Yerusalemnindva ahalona nomba, osmba himba doa evena mendekliandrava. Owai, pivva manam eva pelekopala vewol ovuvav, osva gekala ohov. \v 17 Heva os pioa ongawollohra hemoa, hengamba ishomana vinilmba indhanamba no Yesusna moamba. Noinda honamba moamba si owai, buhevravavmoa indhanarava vavawonamba. \v 18 Wo henga himba aunahunna Pitaim Yonim. Hev unna, owai, ishunilmba, numhowolalmba hona Yesusna nihilnanamba. \p \v 19 Heva os Pitai Yoni ohopla vrinna hemba, es yimba ningv, heni lehrava? Es Sesoava undva vrev? Es hevpa, yem hilwilvrama, ora Sesoam hillivra? \v 20 Owainonoa, kava si evuthovavmoa moamba honamba. Kava nomba ishuvra, temba kavpa vevna, nunglivna, eva hillivna. \p \v 21-22 Yutanindna mundilna kuwulnamba owai, monamba aslalloh vevna, nonamba bui vewolalmba hemba, manara noinda indkumbiva indhanamba Sesoamba okuluvmona vevna, hev ten evenam. Honamba mendekliandra vongkleihana monamba Sesoanaminiva. No indhanariniva temba sishona vrinamba, henamba osomba os lohmanavna 40pelara. Wo henga no Yutanindna mundilna kuwulnamba ongawulna moalamangnindmba, wo wolanga vina beswonam. \s1 Kristusnindva Kelm Lothopralm Keknam Hevnam, Osihminivna Sesoam. \p \v 23 Pitaiva Yoniva no Yutanindna moariniva evinnamba, henga dom hevna owallam ehengalgavna. Himba enganamba, manam manam temura ihisho epinna, nomba temba mundilna, sembayang andranindna kuwulva Yutanindnamba hemba ishunvnamba. \p \v 24 Wo nomba Kristusnindva hillivnamba, wo himba mongawundna sembayangmba vinivna Sesoamba. Hev sembayangna umnina, mendekli, yengas vena ovm petham wanm, wo eva manam manam men nosra lohvm. \v 25 Kana simbelva Devitva yena andranindrini lohna, yesongolnapopol himba ona osva, \q1 Manara vavawonamba petharava Yutana meisungundmba indkumbiva wusapramana vev? Manaram himba lehwol ovuv nengavnangva? \v 26 King kuwulva pethanindnamba kokolma vevna daosm. Wo kuwulva kusonamba, nengavnangva mongasal vrivna, indkokla vrowolalm Sesoam mendeklim, eva Kristusm. \rq Buk Song 2:1-2\rq* \m \p \v 27 Tanam nomba manimani os wohvenata, nonamba Herot, Pontius Pailat, mongla indhana ungund, eva Israelnind, himba prapiavnam mongawatilm, Yesusmba pelekopala ovralmba huiva Yerusalemrava. Yesusva yena moainal andranindrini, himba noi pev ten pusvundthoanam Kristusm. \v 28 Nonamba himba honamba vivnamba, heva os himba yena nengavnangnam undnam wohengina, noinda honamba wohvena yena pevnapopol, eva undra. \p \v 29 Mendekli, yeoa daipotaoa hillinu nomoa, temba himba uvpa. Himba ambo kam osm vinv, noinda pem vivra. Nonglo, kava yena andranind, kolvrowol veo kam, yena pevna moam isholm loushuim. \v 30 Kolvrowol veo kam, lovahalm pevnapopolm, uvavulnindm sishona vewol veo, daswolvm inethalm, mendekliandra vinvm. Honaoa wohphovra Yesusnapopol, yena pevna andranindrininonoa. \p \v 31 Doa himba sembayang vipieinamba, no vuherava temba himba sembayang vewuvnamba, deuvpa daihana. Wo hemba wohpilivhoawol vevna nonamba Sesoasongolnana, wo himba eishovna Sesoana moamba loushui. \s1 Kristusnindva Hevmba Akol Vevna. \p \v 32 Indkumbiva tendona onganamba keknamba undnahonamba amnavna Yesusmba, himba mongawundna amnavna. Mongova indhanariniva nonglanamoa mana vemava mongova, osva kana kavhononoana, owai. Manimani henonamba, temba indkumbina mongawulm. \v 33 Sesoasongolnambara moalamangnindva ishunvna indhanamba osva, mendekliva Yesusva tanam phona pokamariniva. Wo Sesoava indkumbim Kristusnindmba awothowol vena mindnam. \v 34 Himba eva manam seihivna, owai. Himba nomba ovna, kanamba men lohv deuvna pethanamba, ambo dinasvom. Wo noindava diva himba vravnamba, \v 35 wulpra vrinvna moalamangnindm. Wo vivnamba, nom deiswulvna, ten henoi nis angu vevnam. \p \v 36 Mongo Kristusnindrini, nihilva henamba Yosep. Wo henga moalamangnind nihilmba mongova awuna osva, Barnapas. Honamba nihilva memba osm uvna, indhanam pepeisha vewolalm. Barnapasva himba mongo Yutanindrini lohvna, Livaitindirini, wo himba Saiprus petharini lohvna. \v 37 Henamba kuvulvna pethava, wo himba mongom indhanarinim kovoraohna, di nonam dombolm, wo diva nomba dombnamba, os dembrehunna moalamangnindmba. \c 5 \s1 Ananaiasva Ongalmba Waideiswihavna Sesoam. \p \v 1 Mongo indhanarini, nihilva henamba Ananaias, wo eva hena ongalnamba nihilva Sapaira. Pethava monglava hevnamba waikoareswolvna dinasvom. \v 2 Wo heva os himba monglava no diva daswolvna moalamangnindmba, unvna, menangasta. Himba poaita dembravna hevm monglava. Hevna ongalva Sapairava nonora avna nomba, wo hev ona, lehrata. \p \v 3 Pita omnana, Ananaias, eselm yimba nihva wulihamnana Setanmba, yemba newond ovralmba, wo yimba ambo novtotholm dasalm venavna Sesoasongolm, kava indhanarini windel lohv? Manaram yimba dembhana pevmba monglava diva pevnamba, nomba yimba temba dombnamba petharava? \v 4 Nemetva yimba temba kovorehunnamba dinasvomba pevna pethava, temba yena pevnanonoa. Wo sismba nonamba yimba kovorehunnamba, wo yimba diva nomba manaram manaram os tingesvra, pev ten nom nengvram. Manara yimba nengna, velmba osva honamba? Yimba Sesoam deiswihana, indhanamangasva kamba, owai, nonamba yimba osva ishunvnamba kamba, menangasta. \p \v 5-6 Honamba Ananaiasva hellenamba, hemba os vendpenamba, wo os wohdahana. Mongla tendotowond puvulsihanamba, ninginamba mindilva, ningiwulpulvo, wo os singvina. Wo indkumbiva nomba ahalungu vevnamba, himba pemba esvema vivna. \v 7 Okombava doa kihlohvho vevna, wo Ananaiasna ongalva os engilsihana domba hemba. Himba mendah nomba helleimoa, temba tlalmba venaiva. \p \v 8 Doa Pita omnana hemba, yeoa kam ishomnavm. Es hevpa men honangasma, diva nomba temba yimba endombnamba pevna petharava, a? Wo Sapaira ona, lehrata tenangasta. \v 9 Wo Pita henga omnana, eselm eva yimba tlapeviva, yimba elehmanavna Sesoasongolmba mendeklinamba? Hello, ten osingviv tendotowond tlapevmba yenamba. Ata himba tuvra saivrava, yemba os vindilpulvovavta eva. \p \v 10 Wo ambo ona olohv, di Pitana monglasra vendpenamba, os wohdahana. Tendotowondva ambanamba, ona nunglina, doa wohdahai, vindliangavnamba, di singvina mongnasis, ten tlalm singvilvnam. \v 11 Indkumbiva Kristusnindva, wo eva annind annind himba honamba ahalovnamba, himba pemba esvema vivna. \s1 Snanovna Snanovna Mendekliandrava Os Phovna Sesoanaminiva. \p \v 12 Wo doa moalamangnindva vewol vinvna snanovna snanovna mendekliandrava hevna novra indhanamba. Wo Kristusnindva kusolvohvna mongawatilm Solomonna plasangra tempelpullava diva. \v 13 Indhanamba owalva puehalnindva hemba wivewol ovuvna, heva os himba pem vivna, wo noinda mongawulmba kusolmba owai vivna. \v 14 Owai, es eva seivilvav tendona onganamba, himba nomba memba keknam undnahonamba amnavnamba mendeklimba, himba eva nemelva ihsihana Kristusnindilmba. \p \v 15 Pitava nonamba monamba kuelwolgavnamba, indhanamba wulprovnamba uvavulmungilmba, di monapethalla velahangavna. Hevna towanahonam vuhesalnahonam nonahonam velahavna, osm vivna, Pitana aenisongolva ata hemba vaohotho vewol vevra, wo ata hemba os kanandhapravra. \v 16 Indkumbiva indhanamba nomba temba Yerusalemrava murava angu vevnamba, eva himba ambvnata, nongalalmba moalamangnindmbata. Himba wulprovna uvavulnindm, eva nom ten tihsongo indkokla vewol vivnam. Wo nomba indhanamba henga beswonam kanandhapravna indkumbimba. \s1 Mongo Sesoana Ovsongolnindrini Wonphona Buiriniva Moalamangnindmba. \p \v 17 Sembayang andranindna kuwul eva hevna sehel, hemba os nengsmoa uvna, Satusinind, himba nom nunglivnamba, ten moalamangnind vewol vivnam, wo hemba mos liopravna esvema. \v 18 Wo doa kekaiv vinam moalamangnindmba, os wolasuv vena buimerava. \p \v 19 Wo heva os sinim mongo ovsongolnindrini Sesoana velavhoawol vungana tuvpa buiriniva. Wo os wonpholahanganamba amballam, wo unna, \v 20 angarava, tempelmera di honam manam manam ishunvm, nemelnanam Yesusindam alm. \v 21 Nonamba nomba moalamangnindva hillinamba, nom wohengina, wohsaivna tempelmeram. Nonamba simekumbra mendah, doa himba numhowol vivna. \p Doa sembayang andranindna kuwul eva hevna owal, himba kusona. Doa onbavna moaram Yutanindna kuwulm, eva nom mendeklim mundilm Israelnindnam. Doa hev polisim wolanga ovuv dom buiduvram, onhilvunilm moalamangnindm. \v 22 Nonamba polisiva anganamba buiduvramba, himba diva nongalpulvonamoa hemba buiduvrava. Wo himba henga anganamba, ishopulvunna no kuwulmba. \v 23 Hev unna, owai, buiduvna pueiltuvpa, tuvnonoava owai, wohkolvowol vungalohvna keknam. Wo kekalvhonindva di lovahliangavna tuvpethallava. Heva os kava nonamba tuvpa velaihawol viva, owai vuhengas luhungu vevna diva. \p \v 24 Hillivnamba osva, kuwul noi polisina, ten tempelm kekalvho vruwulvohvm, eva sembayang andranindna kuwul, himba sambla und verumbwul vivna. Himba mengpueivna, mani hevpa si vevav honindava? \v 25 Mongo indhanarini pronamba, ishune, unna, hillu, indhanamba nomba yimba temba buirava wolasuv venamba, lovahv ten tempelmera. Himba numhowol viv indhanam. \v 26 Wo henga kuwul polisina, eva hevna polisi angana, onhilvunilm hemba tempelpulmeriniva. Wo heva os owai, daoswonamba polisiva vinvnamoa, noinda himba pem vivna, osra indhanamba ata kamba helvakomo vivav honna. \p \v 27 Polisiva ambo moalamangnindmba wonambanamba kuwulindamba, wo novlomossis hulvund vie. Wo doa sembayang andranindna kuwul sah owol vevna hemba. \v 28 Hev unna, kava doa yemba ongawulna keknam, osva ata ye no moana numhowol vivra. Wo heva os owai, yimba honamba pilpikovna, yimba pemilna vrivna Yerusalemba pevna moana. Yimba ambo kam hena kinmba ohluthunv, osva hev helvakomandhina Yesusmba. \p \v 29 Pita hev, eva owal moalamangnind, hev opulvona, kaoa engalvohra Sesoamangas, indhanarinimba mongomba owai. \v 30 Yimba doa helvakomandhina Yesusmba. Yimba doa wukleihina hemba sena krusera. Heva os Sesoa, noi pina tomonalna simbelna, himba wolaihaphona Yesusmba pokamariniva. \p \v 31 Yesusmangas Sesoava wolaihaphona, desvhoalmba hevna nihanasismba. Sesoava Yesusmba vrena, pim lopshalm, eva kuwulm wulluhunilm. Sesoava honamba osm vena, pioa indkumbioa Yutanindoa weihaloh avramana vevra pivna undm eva alm, wo himba si os pina indkoklamba maikumi vinvra. \v 32 Kava doa nunglina, honamba manimani vevnamba. Wo Sesoasongol honamba yunalmba ambarava wulpulvovna, osmba tanamolnam. Sesoava doa daswolna hevsongolva henomba, temba himba nomba hemba keknamba engivpa. \p \v 33 Nonamba honamba Yutanindna kuwulva nomba hillivnamba, osva hemba mindnam wusapramana vev, wo helvakomo velm vivna hemba. \v 34 Kuwul mongo, nihilva henamba Gamaliel phonamba, hovra lohvhoa. Himba Varisi lohvna, eva katekis lohvna lohohmona, wo indhanamba indkumbiva hemba longong wohvrivna keknam. Hev unna moalamangnindm, pulvo honaminioa dawonam amballam. \p \v 35 Wo hev unna dendwolla kuwulm Israelnindna, taivwonam vivm noindaoa, temba yimba nengavnangva vrinvnamba hona indhanamba. Pioa boasna nengavnang vrelohra, osm verava, ora tanam himba ambo Sesoana andranindnonoa, verava, ora owai. \v 36 Ningu, nonamba tendorini Teutasva provnamba, himba os ona, ka mendekli, wo indhanamba 400pelara os hemba patvmonana. Wo heva os hemba helvakomandhina. Wo nomba indhanamba henamba os pilialowolna indakonda. Himba ambo nism euvmonalm vevna. \p \v 37 Sismba indhanariniva, nihilva henamba Yutas, himba Galilirini, nonamba duangva nihilm indhananam novol vewol vilprunvna tombaira. Eva himba indanam monglam indhanam nambavna. Wo osrata eva hemba helvakomandhinata, wo os bukethamnana nomba indhanamba, temba hemba patvmonavnamba. \p \v 38 Wo daipotava yem ka ishunv indanam henga, sna indhananapenamoa pem yeoa vinvm. Manam yimba helvakomo vivra. Henamba nengavnangva phunvrava indhananaminiva, si mueisowa vilunvav. \v 39 Heva os Sesoanaminiva, yimba osva ombam ambo olwolvav hemba. Si homeis osva yimba daos ohovm Sesoa hevmongo. \p Wo nomba Yutanindna kuwulva mongawa aong hillina, os ten ishovnam Gamaliel. \v 40 Wo henga unna moalamangnindm, doa saivo. Hev helvawol vinamba, unna, doa hengava manam yimba numhowol vivra Yesusna nihilnanamba. Wo os wolapulvo vena hemba. \v 41 Moalamangnindva kuwulna moariniva os pulvona indwonam, noinda himba keknam okulivna Sesoam, una, lehra yimba kamba osva nongalv, indhana besal, lou plothunv Yesusna andrara. \v 42 Moalamangnindva nomba owai, wuleihivnamoa, indhanamba numhowolalmba. Elsus tempelduvrava, eva hevna deuvra indakonda himba kivreivnamoa, numhowolalmba besal nemelmomba, osmba Yesusva Kristus lohv. \c 6 \s1 Henga Monglam 7Pelaram Pusvund Vina Kristusnindna Englamokolnindm. \p \v 1 Doa esvema indhanamba pelpethavna Kristusnindilmba. Wo heva os nonamba Kristusnindva, nomba temba Griknindna moanamba eishovnamba, hevm alhuvna Kristusnindmongo, nomba temba Yutanindna moanamba eishunvnamba. Himba uvna osva, hevna peliongomba deiswulvmoa innemba, osva nonam nonam owai. \v 2 No 12pelarava moalamangnindva nambavra pethavna owalmba Kristusnindmba. Hev unna, owai, kava sahonam vivav, wuleihalmba kavna andramba, Sesoana moanamba numhowol velmba, innemsnamba among vinilmba pelimba. \v 3 Wo noinda osva yeoa pusvund viu 7pelara ye pevrinim. Wo nooa indhanaoa heoa hevm besalangas. Snal himba nowol mendeklina, eva Sesoasongol pilivhoawol vevra. Kava si kuwulalmsna seindhivav, englamokolnindilm. \v 4 Wo osva kava nambaiva pilpieivra kavnamba sembayangda, numhowolalm Sesoana moam. \p \v 5 Indkumbiva indhanamba und vivna moalamangnindna moamba. Wo noinda himba 7pelarava indhanamba pusvund vina. Steven himba mendekli keknam undva wulluhvna, wo tivevna Sesoasongolnana, Pilip, Prokorus, Nikanor, Timon, Parmenas, Nikolas. Nikolasva himba Antiok kotarini. Seilmba himba Yutanindna meisungundrini luhunvna, wo sism himba hevmba weihaloh vrena, Yutanindmba pethalmba, wo sism henga Kristusnindmba petheinna. \v 6 Wo nomba indhanamba moalamangnindna owalna novra hulvund vina. Wo os moalamangnindva englava huhlinvnamba, sembayang vinvna. \p \v 7 Doa pomsna lehra vethangavna Sesoana moamba indhanarava. Nomba Kristusnindva Yerusalemrava doa esvema tivlapovlamsna lohvna. Mindnam sembayang andranindva Yutanindnamba keknam undnahonam avna, wohengivna Kristusm. \s1 Yutanindva Wetat Una Stevenmba. \p \v 8 Stevenmba Sesoava hev kolvrana, wo vraohna hevna keknasowolva. Wo noinda manimani mendekliandrava himba vevna, wo indkumbiva nunglutithoavna. \v 9 Heva os monglava Yutanindva awusapramana venavna hemba. Himba mongo indanam sembayangduvnind, os hemba nengsmoa uvna, indhana wuvol, seilva ombandhana andranindilm avna, daipotava owai. Nomba sembayangduvnindva, vei Yutanind Sairini kota, eva Aleksandria kota, eva Silisia provins, eva Asia pethanind diva mongawa mokot vena. Himba ambnamba, waialhuvna Stevenm. \v 10 Heva os Sesoasongol hemba kolvravna, isholmba pepeh vehuiva. Henamba moamba besal phovna, osva owai, ata an eva Yutanindriniva opla vremnata hemba. \p \v 11 Doa himba vinamba, poaita indhanam mongla suvawol vina dina, moakoko ovralm, osm henoi ona, kava hellena hemba, os moakoklana ishunvna Mosesm eva Sesoam. \v 12 Noinda indhanamba mosliopravna, Yutanindna kuwulva, katekisva lohohmonamba. Himba ambvna Stevenindam, kevrinamba, waiangavna dom, kuwul di kusovnam. \p \v 13 Himba monglam indhanam wonsaivna, moakoko ovralm Stevenm. Hev una, hona indhanariniva elsus sahonam isholuhunv pina tempelduvmba, eva Mosesna lohohmom. \v 14 Kava hillina, os ishovna, Yesusva Nasaretriniva si tupulovav honamba tempelmba. Wo hev vena, os ona, Yesusva si henga vewol vevav manimani, nomba temba Mosesva pimba ishunnamba, velmba. \v 15 Nomba indhanamba temba tempelpulmerava avnamba, himba novnangas naengho vruwul vevna mumra Stevenmba. Henamba novlomosva indatov solthoana, os maim ona, ovsongolnindrinina novlomosmsna. \c 7 \s1 Stevenna Moa, Kukhona Vrelm Hevm. \p \v 1 Doa sembayang andranindna kuwul omnana Stevenm, es hevpa honamba ambo tanamma, temba yemba ishumniva, yimba pilpikohavna Mosesna lohohmomba? \p \v 2 Steven ophona, owai, yeoa hillu kam. Pina humein, Sesoava hevnakambara phomnana Aprahamba pivna simbelmba. Aprahamba avnamba Mesopotemia petharava, mendah gavnamoa Haran kotaramba. \v 3 Sesoa omnana Apraham, pewoleihalahangao pevna petham, eva pevna aratindim. Gao dom no petharam, ka yem si indthoamnavavm. \v 4 Wo Aprahamba os wohvena, hevna pethamba Kaltiamba wuleihalahaphona, wo os gana Harandamba. Sismba nomba aralmba dahamnanamba, Sesoava os wolaihaprana hemba hona petharamba, daipotava memba pivva avpa noindava. \p \v 5 Sesoava Aprahamba honamba mongova pethava kovoraohnamoa owaimomolmba hutewonamba. Heva os Sesoava ovrahona hemba, osva himba si honamba vrahunvav pethava hevm, eva simbepolm henam. Honamba doara heva Aprahamna novra, mendah ombolhui lohvna. \v 6 Men honi os Sesoava ishomnana hemba, \q1 Yenamba simbepolpevpa si angavav ungundna petharam, henamba hevnamba owai. Wo indhanamba di si hemba ambo andranindilm wulavra. Wo himba si indkokla vewol vewuvav yunalm, os verava, osomba os luhunvra 400pelara. \v 7 Heva os kava si kin plothunvav indhanamba, temba yemba andranindilmba wulavrava. Wo yena simbepolpevpa si os pulvovav no pethariniva. Wo os himba si kamba huiva okuluvmona vevra hona petharava. \rq Stat 15:13-14\rq* \m \p \v 8 Doa Sesoava moamba omokalthamnana Aprahamba, omnana, hona wevsava si os luhunvav yetindimba, inethalmba hona kana moamba, hutovm kokoihangalm. Wo nonamba Aprahamna ombolva polamnavnamba Isakva, Aprahamba os hutovpa kovhoamnana, mendahal tovolinonoa, simba doa 8pelara penngiliha venana. Isakva eva hevna ombolna Yakopnamba os kovhoamnanata. Eva Yakoppa os vinnata hevtindimba 12pelaramba, pina simbehumunmba. \p \v 9 Honamba towandalva wusapramana venavna Yosepmba hevna boasalakalelmba. Himba dinasvom Isipram wuleihingina, ombandhana andranindilm. Heva os owai, Sesoa hemba waiavna. \v 10 Yoseppa diva mindnam kinmba lopsho vewol vevna, heva os Sesoa hemba lopslahaomana vena no kindava elsus. Isipnindna king kuwulva mindnam und vevna, longong vrevna hemba, noinda nowolva Sesoa hemba vraohna. Wo doa king kuwulva hemba aivongo vevna, kuwulalmba wulluhunilmba Isipnindnamba. Himba Yosepm desvhoana, manam manam kuwulmba wulluhunilmba indhanam nom hevna pueilmerinimba. \p \v 11 Wo pethava nomba, vena Isipra, eva Kenanda, doa owousva mendekli phovna. Wo indhanamba wohsevna ponam. Otovotalva Yakopnamba ata mani ohlavta, owai. \v 12 Heva os Yakoppa hellenga venamba, ona, witva nalohv Isiprava, wo himba velahtvna hevna ombolmba domba. Men honanamsna seilmba angana Isipramba. \v 13 Wo henga anga sism. Men nonam Yoseppa ishunna etehumunilmba, osva, an kava. Nonam king kuwulva Perova lihawol vena Yosepna etehumunilmba. \p \v 14 Wo os Yoseppa henga monglamba wolanga vena, Yakopmba omnahalvolmba, hevna aralmba Isipram. Eva hevna etehumunilna ungevlitundisnahonam, mara yunam os lohnama, 75pelara mongawatilmba. \v 15 Wo Yakoppa os gana Isipramba, wo hevmba ombolmba di sihawovna Isipra. \v 16 Wo doa dawonam, venamba, titingivnamba, doa kelva os henga iangavna dom Sekem kembellam, honmeram singvewolalm. Nomba honmeva, noi ten doara Apraham sovanam dina Hamorna ombolna, ongalmindm Saram singvelm. \p \v 17 Esvema di kekel ovethana, tetwond vevnamba Isiprava. Owai, es eva ata englasevel sevitama, tivlapovlamsna avna pina indhanamba. Nonamba mumrava vevnamba, Sesoava nomba si wohvinvav pina simbehumunmba, temba hevpa doarava Aprahamba omokalthamnanamba. \v 18 Wo heva os doa king kuwulva henga mongo nemel wulluhunvna Isipnindmba. Wo himba tit venavna Yosepmba, osva an hevpa doarava ana? \v 19 Honamba king kuwulva daswotvna Israelnindmba, wo wevsa sahoklal vinvna. Wo himba daswotvnamba, wo himba otolmba lenghakov vevna hevnamba, osm di wohdalvna. \p \v 20 Memba honamba, nonam Mosesm lingivnam. Himba hevm nesmosalangas lingilna. Sambla mongwisram waiaevulna aralna deuvrava. \v 21 Nonamba Mosesmba ambarava lengliheinamba, king kuwulna mol lengvena. He wuraohna yunalmba, osva ona, hevna otolnonoa. \v 22 Wo himba manam manam hevnana Isipnindnana hevmba numha vrevna, wo himba os wohopokona, moam keknam isholm, eva manam manam nom velm. \p \v 23 Doa osva osomba 40pelarava lohmanavnamba henamba, hev nengna, doa kava nongalka velm vev kavna towandaslam Israelnindm. \v 24 Wo himba ona nongalna, men Isipnindriniva lokovta vrev Israelnindrinimba. Wo himba kolvrana owalm Israelnindrinim. Doa venamba, ona, owai, Israeltendoriniva doa oivovhoai, Moses phona, Isiptendorinimba wohhelvakomandha. \v 25 Mosesva os nengna, kana Israelnindva ata os ningvav, Sesoava lopshav kamba hevna englana. Wo heva os owai, himba levrapivolvnamoa beswonamba. \p \v 26 Wo hengava mongnasiva, Mosesva ona nongalna, men Israelnindrini samblava hevm esmawolahav. Himba olwolvna moa besalna. Hev unna, ai yimba pevsambla etebosala, eselm yimba pevmba emuskovhowolv, aembu. \v 27 Mongo henoi, ten hem mindnam wuspromnavnam owalm, phona, ahnam Mosesmba losapinga. Hev omnana, ai, an yemba pusvundthoana, kuwulalmba luhunilmba kamba? \v 28 Es hevpa yimba kamba helvakomandhalm ovma, os ten om pev helvakomandhanam Isiptendorinim? \v 29 Nonamba Mosesva hellevnamba, himba ishovnamba osva, himba Isipriniva os wohpholahangana nonam, himba os gana Mitian petharam, di avna. Himba avna Mitianda, di ongamba vranamba, otolva sambla opowolawolmanavna. \p \v 30 Osomba 40pelarava kohanamba, mongo ovsongolnindrini nonglapho Mosesm di sahal pethara di murapeta Sainai olora. Wo ovsongolnindriniva promnavna heindamba suwemdamera, ten tivtandara tapravnam. \v 31 Wo Mosesva nonglavnamba nomba, himba evekingil ahalna. Himba gavna murapetam, nonglalm. Mosesva ona gana, helle moalamangm Sesoanam. \q1 \v 32 Doa mendekli omnana, kava Sesoa yena simbehumunpevna. Kava Sesoa Aprahamna, Isakna, Yakopna. Mosesmba eisvna, wo pem vevna, nonglalmba. \v 33 Mendekli omnana, selvowol veo pevna spatooa. Yimba memba Sesoapethara lohv. \v 34 Kava nonglav, kanamba Israelnindva kinmba mendekli alhuv Isiprava. Kava hillinv hena wekandawokandava. Kava holapei, hem lopshalm. Wo daipotava kava yem wolaihangav, hem kolvrowolalm henga Isipram. \rq Kisim Bek 3:1-10\rq* \m \p \v 35 Stevenmba mendah ishunvna Israelnindna kuwulm. Israelnindva Mosesmba doara osva umnina, yimba owai. Himba doa os umnina hemba, an yemba kana kuwulalmba pusvundthueinna? Mosesva noi, ten Sesoa pina tomonalm wolaihaprinnam kuwulalm, lopshalm ovsongolnindrininapopolm. Memba honamba ovsongolnindriniva, noi ten Moses nonglanam suwemdamera. \v 36 Wo Mosesva os wonphona Israelnindmba Isipriniva. Himba mindnam mendekliandrava vewol vinvna Isiprava, eva Wan Aembulla, eva di sahal pethara, 40pelara osonam hev ten anam. \v 37 No Moses, ten ishunvnam Israelnindm, Sesoava si yemba kihpieinvav moalamangnindrinielmba, osmba memba kava. Himba si mongo yerini pevrini lohvav. \v 38 Memba Moses, himba mongawulm nambavna Israelnindmba sahal petharava. Himba lohohmomba dombna Sesoana ovsongolnindrininamini, Mosesmba ishomnanam Sainai olora. Wo himba venamba, pina tomonalm dembrehunna nomba lohohmomba, nomba moamba, noi indhana noina suvevm. \p \v 39 Wo heva os owai, pina tomonalva engivnamoa Mosesmba. Himba ovumnina, himba henga angalm uvna Isipram. \v 40 Hev umnina Aronm boasalalm, Mosesna sira, Moses kamba wonphov Isipriniva. Heva os kava tit viniv, mani dihi venav hemba? Wo kam mana vemam vewol vinu, osm ora Sesoanonoa hev av. Wo himba si kamba deisumbilvahmana vevra, domba kava angavrava. \v 41 Wo doa vivna, snal maim ona, sapi otol. Wo manimani wulprovna, suwem taihamnalm, nonam okolalm. Wo hevmba mindnam eiswol vevna, ovna, kava lehra vina kavna englanamba. \p \v 42 Wo heva os owai, Sesoava hemba henga meis haravhueinna. Himba owai, olwolvnamoa hemba, okolowol vivnamba okombam weism paim. Memba honamba os novol velohv moashulnindna tombaimorava. Sesoava os unna Israelnindmba, \q1 Yimba tatana innenamba suweramba sengalmba wulprovnam, nonamba yimba angavnamba sahal pethamonamba, 40pelara tahonnamba. Yimba temba nomba vivnamba, yimba kamba vinivnamoa, yimba nom vinivna, ten pev englana vinnam Sesoadaspolalm. \v 43 Eva nomba lairduvpa, temba yimba wulangavnamba, kamba nonamba sembayang vewuvmonalmba, owai, temba noi pev ten sembayang velvohmanavm Molek, Sesoasimbihalm. Wo osoa ye vena, pai mendeklina lehvohal Sesoasimbihal Repanna petheina. Wo noinda kava si yemba engalpingavav pevna pethariniva, mongnindna pethara yimba si avra buinindmsnamba di Bapilon kotara nohalm. \rq Amos 5:25-27\rq* \m \p \v 44 Sesoana moainal lairduv, di Sesoava Mosesmba ishomnavna moamba, pina arahumunmba wulvahmana vevnamba Israelnindva, nonamba himba sahal pethamonam angavnamba. Sesoa ishomnana Mosesmba, velmba osmba lairduvmba. Himba os wohvena, ten Sesoa hev nengavnang vraohnam. \p \v 45 Sismba Yosua deisumbingana pina simbehumunmba, aevulthalmba mongnindna petharamba. Pina indhanamba diva avhoavnamba no petharava, Sesoava nomba wolapho vevna, temba doarava diva himba avnamba. Nonamba pina indhanamba diva no nemel petharava ihsihavnamba, himba ella nihra nomba lairduvpa wulangana. Himba hona lairduvpa vruwuvmona vevna simbehumunilnamini os, wo yunalm vruwuvna, venamba, Devit nonglaphona. \p \v 46 Sesoava und lothona Devitindava. Himba osahmanana Sesoam, kam ophomno, deuvm dembhamnalm yem, Sesoam no Yakopnam, osm Israelnindva si noinda yemba sewonamba sembayang vewuvulvohmanavra. \v 47 Wo sismba Solomon vena nomba tempelduvpa, Devitna ombol. \p \v 48 Heva os Sesoanonoava senaminiva, sna deuvra avmoa, temba indhanamba hevna englanamba vevravpa. Moashulnindrini os ishunna, \q1 \v 49 Sesoava os ona, senakembelva kana ovavhol lohv king kuwulna. Pethava lohv, kavna monglam noindam dawoha aiwoloholm. Wo es hevpa, yimba os ningvma, yimba aipulvo venavav deuvpa kamba? Owai, mongova vuhemba lohvmoa, kava noindamba eha vawolmba. \v 50 Ningu, manimani memba lohvpa, ka vena. \rq Aisaia 66:1-2\rq* \m \p \v 51 Steven yunalm mendah ishuwinvna, yimba kelsombovho indhana av, Yutanindna kuwul. Yimba pevna nihnahonamba undva deiswulvmoa Sesoamba. Yimba owai, hillivmoa hemba, yimba aongpa viv, nomba temba yemba ishunvpa Sesoasongolva. Pinamba simbehumunmba os vivna, men ye, wo yimba os viv, he ten vivnam. \p \v 52 Yenamba arahumunpevpa moashulnindmba engilvna. Nomba moashulnindva, temba moamba osva wuliowombvnamba, mongo indhanariniva besal wevsanamba si sis provav, heva os pina tomonalva hemba helvakomo wohvivna. Wo eva yimba os vininata, sismba yimba nomba indhanarinimba besalmba ungundna englisra holovoholothunna, helvakomandhalmba. \v 53 Yimba doa dumbna lohohmomba Mosesnamba, temba Sesoa daswolna yemba hevna ovsongolnindnana. Wo heva os owai, yimba engivnamoa. \s1 Stevenmba Honna Lipieina. \p \v 54 Hillivnamba, Yutanindna kuwulva nomba osva ovna, manam manam Stevenmba os ishov, himba wusapramana venavna. Owai, men ambo os uv i, longas ambo hlavna. \p \v 55 Heva os Stevenmba doa doara pilivhoana Sesoasongolnana. Hev senam nov vevongo venamba, wo nonglavongo ve huhmohm Sesoanam. Himba nonglavna, Yesusva elnitra lohvna Sesoana nihanasis. \v 56 Hev ona, nunglu, kava doa nonglei, senakembelmba velaihalohvna. Wo kava nonglei, arana ombolva elnitra lohvna Sesoana nihanasis. \p \v 57 Wo no Yutanindna kuwul esvema di velaipulvo ovomne dandwonam. Hevna aongmba nithawol vivnamba hevna englana, wo lovahvna, englana Stevenm aivol ve. \v 58 Wo doa os kotameriniva kleiha wulpulvona ambaram, wo doa honna vaiwo vrivna, honnam lipialm. Indhanamba nomba temba doarava hemba moakoko ovrivnamba, hevna kayen tokolva di selvhivna mura Solinda. Solva mendah ereworal keusasna lohvna. \p \v 59 Nonamba honnamba walga vivnamba, Stevenmba sembayang vevna, omnana, Yesus, kana meississongolmoa omno. \v 60 Doa hev lohvhoanamba mulumbdandna, wivevna mindnam, mendekli, manam yimba hona indkoklava hemba holothunvav. Henanam osva onamba honamba, os vitivhoana. \c 8 \p \v 1 Solva und kanandhana, osva lehra Stevenmba helvakomandhi. \s1 Kinmba Prunvna Kristusnindmba. \p \v 2-3 Mongla Kristusnind, no himba keknam amnavna Sesoamba, he Stevenmba singvivnamba, wuovna mindnam. \p Wo no okombanamba Yutanindva doa otumb vivna, indkokla vewolalmba Kristusnindmba Yerusalemrava. Solva eva indkokla vewolalm nengvnata Kristusnindmba. Himba os vevna, no deuvra vongavnamba, henga mongona deuvra vongo, yunalm deuvmba wohsingthavna. Himba tendona onganamba kololarombol vevnamba, buira wolasiha vevna. Indkumbiva Kristusnindva beswonam bukithangavna, osva vevna, Yutia provinsram, eva Samaria provinsram. Wo heva os moalamangnindva di mendah aevvna Yerusalemra. \v 4 Wo hem hem indakonda himba os bukethana, himba eishunvna indhanam besal nemelmom. \s1 Pilippa Numhowol Vawovna Samaria Provinsra. \p \v 5 Pilippa ganamba Samaria kotaram, di numhowol vawovna Kristusmom. \v 6 Wo indhanamba diva vevna, hillivna Pilipm, eva nunglivna mendekliandram, hev ten vinvnam. Himba keknam temura wohhillivna, nomba temba Pilippa ishunvnamba. \v 7 Indkumbiva monglava avna tihsongomungil. Wo heva os Pilip nomba tihsongomba wolapho vinvna henamba. Nomba tihsongova indhanaminiva vephopivna, kingesangna ophopivna. Wo nomba vevna, monglakoklana, englamongla mindilna hemba sishona vewol vena. \v 8 Wo noinda no kotanindva indhanamba indwonamba losnamonamba avna. \p \v 9 Mongova indhanariniva no kotariniva lohvna, nihilva henamba Simon. Pilippa os prona domba, Simonmba lohvna snal pulnovna, manam manam himba os nonora lohvna. Indkumbiva Samarianindva luklukul avramana vevna Simonna manapulm manapulm. Hev avondm hevnam ovondnam, men kangas luhunv yenamba mendekliva. \v 10 Indkumbiva indhanamba kuwulva yivelliniva owai, hemangas Simonm hillivna, nom ten he ishovnam. Hev uvnam, hona indhanariniva Sesoana moalamangva kuvuwulluhv. \v 11 Simon doara doa isiheinna hemba hevna daswoposwora, wo noinda indhanamba avna helmangasva. \p \v 12 Wo eva Pilippa ishunvnata hemba besal nemelmom Sesoana nemeltindim, eva Yesus Kristusna andram. Tendona ongana keknam wohvreivna Pilipna moamba, wo osoa pona poswol vevna hemba. \v 13 Wo eva Simonmba hevmba os weihaloh vrenata, keknamba undnahonamba loholmba, eva ponam posvelm hevm. Himba di hevm murapeta vevna Pilipinda. Nonamba himba mendekliandramba nonglavpa, eva nom mana vema mendekliandram, ten Pilip vevnam, himba ambo heva indanam nengavnangva vrevna. \p \v 14 Moalamangnindva hevpa mendah di aevulvna Yerusalemra, himba di osva helamb vena, Samarianindva Sesoana moamba kelnahonam vreina. Wo himba henga sism veleihtvna Pitaim Yonim. \v 15 Nonamba Pitaiva Yoniva ephonamba, doa himba sembayang vinvna Samarianindm, osm hemoa lundthoara Sesoasongolnana. \v 16 Hona indhanamba doa pona poswol vena mendekli Kristusna nihilnana. Wo heva os owai, mendah Sesoasongolva sihengu vinvmoa hena nihrava. \v 17 Doa nonamba no sambla indhanamba hevna englava ehuhlinvpa heindava, hemba os lundthoana Sesoasongolnanamba. \p \v 18 Simonmba nom nonglana, pai, doa Sesoasongolva indhanamba singthai, nonam sambla indhana hevna engla ehuhlinvnam hemba. Wo himba ona dembraholm vinvna moalamangnindmba diva, \v 19 hev unna, kam eva numho, os ten pev eveim, osm kava kavna englava holothomnavrava indhanarinimba, himba wohvravra osva Sesoasongolva. \p \v 20 Heva os Pita muskonam omnana, dim eva pevm yemoa nonahonam mueisowa vera suwekembella. Yimba os nengvnama, hona mana vemava, Sesoava memba nisva daswolvpa undmoa, ka sovai dina? Owai. \v 21 Yimba owai, kamongova osva vivavmoa hona andrarava. Yenamba beswonamba undva doarava lohnamoa Sesoana novrava. Yimba ambo muemb onav, Sesoana mana vemam dinam sovalm. \v 22 Weihaloh vro pevna undm, meis haravhoamno honamoa, memba pevpa sahoklalva vevnamba. Sembayang veno Sesoam mendeklim. Osm he si yenamba maivethavav, honamba memba pevpa vevnamba. \p \v 23 Kava nonglav, os yimba mindnam muemb nev, honamba vralmba Sesoanamba, wo hona muemb nemba yenamba doa yemba buiramsna wolaihasihana. \v 24 Simon ophona, yeoa Yoni kam mongawulm Sesoam mendeklim sembayang evemno. Sembayang evevm, nom men pev ishoim, si homeis kam nonglaphovm. \p \v 25 Wo doa Pitai Yoniva ihishunvna indhanamba manam manam, hev ten nunglinam, Yesus vevnam. Wo sismba no sambla indhanamba moamba ihisho epinnamba mendeklinamba, himba henga os engana Yerusalemram. Monamba himba ehengwol evevna, mindnam Samarianindna kembelmonam, wo ishowulenginvna momnanam besal nemelmom indhanamba Kristusnam. \s1 Pilippa Moana Plalm Velokusathamnavna Itiopianindrinim. \p \v 26 Wo mongo ovsongolnindrini ishomnavna Pilipm, no ovsongolnindrini omnana, meilna verava, gao sautnahalm. Engo monam, dom ten dihelgavm, os Yerusalemba pimbv maim Gasa kembellam sahalmonam. \v 27 Wo doa Pilippa wohphov, vohav. Monara himba anongla vev mongom Itiopianindrinim. Himba mongo kuwul wulluhunvna Itiopianindnamba, wo andrava henamba lohna, dim kekalvho vrowolm kuwul mendeklinam. Os alvna nomba kuwulva mendekliva Kandasi, ungevlirini. Noinda doara henamba teilva veleirumbtimnana. Himba Yerusalemram sembayangm pronamba, \v 28 henga gavna Itiopiaram. Himba hevna karis mutengalla avhoavnamba, Aisaia moashulnindrinina tombaimom nonglanguavna momnanam. \p \v 29 Wo Sesoasongol omnana Pilipm, garava, no karisram di murapeta lohvhoa. \v 30 Wo Pilippa dom dandwonam nonglangavna no karism, himba hellevna, no indhanariniva tombaimomba nonglomana ovovna Aisaianam moashulnindrininam. Pilip omnana, es hevpa yimba temura wohvelokusatheima, temba yimba nonglaiva? \p \v 31 Wo he ophona, es hevpa kava wiyerava avav? Kava osm vev, mongo indhanarini kamoa wohpovhoawol venara. Wo hev omnana Pilipm, hom vongarava, ahavhoi mongawulm. \v 32 Nomba moamba tombairava temba himba nonglavnamba, men os novol velohv, \q1 Hemba sipsipmsna kevrina, osm ten lolm vivm. Hemba sipsip otolmsna kevrina, osm ten talm ningelm vinivm, kiki vehui. \v 33 Hemba louva mendekli venavna, manara, himba beswonamba wetatmomba waiishuvnamoa. Hemba vitivhoana, owai ombolva mongova lohmananamoa, noindamba nowalmba. \rq Aisaia 53:7-8\rq* \m \p \v 34 Doa no kuwul omnana Pilipm, ai kam ishomno, an moashulnindriniva ona osva? Es heva himba hevm ishovnama, a mongom ishomnavnami? \v 35 Pilippa nomba moamba henamba mohulkohavna, no tombaimom, ten he tit ovravnam, wo ishomnavna nemelmom besalm nom Yesusnam. \p \v 36 Himba nonamba mendahva monamba ohongovnamba, enganamba, mongona pom euhlapewolmana. Wo no duang ona, nonglo, men pomba liv, mani kamba kelavhoamnav, pona posvelmba? \v 37-38 Wo no kuwul omnana karism, dawonam lohvhoao. Doa hev waiholopevna Pilipm poram mongawulm, wo Pilippa os ponamba hemba posvena. \p \v 39 Nonamba himba epholaha evongovnamba poriniva, Sesoasongolva os Pilipmba nominiva waiwohgana, nomba duangva hengava nonglanamoa hemba. Himba os henga wohgana hevna petharam undwonamangas. \v 40 Heva os Pilippa os nengvna, kava av Astot kembella, wo himba lundthoavna kembelmba indakonda Yesusna besal nemelmona, momnanam gavnamba Sisaria kotaram. \c 9 \s1 Solva Henga Hevmba Weihaloh Vrena. \r Aposel 22:4-16 eva 26:9-18 \p \v 1 Diva Yerusalemrava Solva pepehmoa ishunvna Yesustindimba, os ka si helvakomo vevav hemba. Wo doa hev ganamba sembayang andranindna kuwulindam, \v 2 osahmanalm, tombaim novol vewol vinilm kuwulm Yutanindna sembayangduvnam, di ten aevulvnam Damaskus kotara. Solva os nengvna, sembayang andranindna kuwul kam ophomno, silelwolalmoa indhanamoa dioa Damaskusraoa, nomoa temba himba engivnamba Kristusna monamba. Himba diva nonglavrava mongomba tendorinimka ungevlirinimka, himba kevravrava hemba, henga waiprovra Yerusalemram. \p \v 3 Wo Solva gana Damaskusramba, doa himba murava kekslala vrevnamba kotamba, woklamsna lovhoapiha venavna senakembellini hemba. \v 4 Wo Solmba os wohvendpena petharamba. Himba moam hellevna, ona os ov, Sol, Sol, manaram yimba venavna honamba sahonamba kamba? \p \v 5 Sol ophona, an yimba, mendekli? Wo moalamang noi ona, kava Yesus, kava noi, ye ten kam indkokla vrelm vevnam. \v 6 Phorava, doa gao kotaram. Mongova indhanariniva ata yemba di ishomnavav osva, os yeoa veo. \p \v 7 Indhanamba nomba temba angavnamba Solmongova, di lovahvna, himba owai, moamba sevrivnamoa. Himba moalamangm hillivna, heva os himba novloh vivna. \v 8 Solva phovna petharini, hevna nov pevho, heva os owai, nov vevnamoa, wo indhana noi hev ten wonlohvnam, englana kevrinamba, os kleihawulangana Damaskusramba. \v 9 Simba samblamong penngiliha vena novkokolva, osva nov vevnamoa, wo himba owai, innena ponamba nevnamoa. \p \v 10 Mongova Yesustindiriniva doara di avna Damaskusra, nihilva Ananaias. Mendekli omnana inungpunungra, Ananaias. Wo Ananaias ophona, men kava mendekli. \p \v 11 Wo mendekli omnana, phorava, gao hona monam, nihilva henamba Monahulumb Besal. Silelguao Yutasna deuvm. Sah owol veo indhanam dioa, osva hi av indhanariniva, nihilva henamba Sol, Tarsus kotarini. Himba dihi ten av, sembayang vawov. \v 12 Solva inungpunung ve. No inungpunungrava himba nonglavna, mongo indhanarini promnavna, nihilva henamba Ananaias, wo engla hevna holothomnavna, wo os himba hengava beswonamba wohnov vena. \p \v 13 Wo heva os Ananaias omnana, mendekli, indkumbiva eishomnavna kamba hona indhanarinimba, wo eva himba sahonam manimani vinvnamba yetindimba Yerusalemrava. \v 14 Men doa himba hom prona Damaskusram. Sembayang andranindna kuwul moamba vreuhna hemba, kekaiv velmba, nomba temba himba yemba sembayang vewuvnamba. \p \v 15 Wo heva os mendekli omnana Ananaiasmba, gao, kava doa kikih vrena Solmba, andra mendekliram. Himba kamomba ishomana vinvav nom Yutanindna ungundm, king kuwulm, Israelnindm. \v 16 Wo ata kava nov wolaihamnavav hemba osva, sna kinmba yimba si lopsho vewol vevra kana vuherava. \p \v 17 Wo Ananaiasva os gana Yutasna deuvramba, hevna engla holothomnanamba Solm, wo omnana, seh, mendekli Yesus kamba wolaihaprai. Himba noi, ye pev ten monara nonglanam, pev provnam hom. Himba kamba wolaihaprai, osm yimba henga nov vevav beswonam, wo yemba pilivhoavav Sesoasongolnana. \v 18 Henanam nungi lelnam yuvkstovna nihna, noi pathalohvnam Solna novmera, doa dahamnanamba, os hengava beswonamba nov vena. Wo os Solmba ponamba posvena. \v 19 Innemba nepianamba, doa himba os wohlohvhoana hevnavhorava. \s1 Solva Ishunvna Besalnemelmom Damaskusra. \p Solva wonavna Yesustindi di Damaskusra, ambo wonasambaihana. \v 20 Wo doa himba wenikomba venamoa, himba isholm lohvhueinvna besal nemelmom Yesusnam owalm Yutanindm, di hevna sembayangduvmeram. Unvna, Yesusva Sesoana ombol lohv. \p \v 21 Wo indkumbiva nomba hillivnamba hemba, evekingil vruwul vevna. Hev uvna, himba hona indhanarini, ten avnam Yerusalemra. Himba indkokla vewolalm vevna, nomba temba avnamba hona Yesusna nihillava keknamba. Himba homba memba provpa hengam, osm velm vev. Himba homba prov, kekaiv velm Yesustindim, wo henga wongavra sembayang andranindna kuwulindam. \v 22 Heva os Solva doa wohkepel vovhoavna mindnam. Henamba nonoramba almba, osmba Yesusva Kristus lohv, mindnam suwemsna tavna, osva Yutanindva Damaskusra es eva ata moanamba umnivta hemba. \s1 Solva Poaita Wohgana. \p \v 23 Simba mindnam penngiliha vungavnamba, Yutanindva monglava doa moa vrivna, Solm helvakomandhalm. \v 24 Nomba kotatuvmba kekalvho vruwuvnamba sia okomba. Himba helvakomandhalm vivna Solm, heva os Solva nungi siheinna hena nengavnangrava. \v 25 Sinim mongla Solna aonghal mahalnind kolvrina hemba, pholmba kotariniva. Doa basketwonda mendeklira desvhueinamba, wo os enesrava piapovna ambalsism kotapueillava poaita. \s1 Solva Ishunvna Yerusalemra. \p \v 26 Wo Solva Yerusalemba os gana. Himba lehvna, petheinilm Yesustindim, heva os owai, himba peitra pem ovngomnavna henapenamba. Himba undnahonamba osva ningminivnamoa, himba tanam Yesustindirininonoa. \v 27 Wo doa Barnapas omnanamba Solmba, wainga moalamangnindram. Barnapasva ishunna hemba, nom ten Sol hev Yesusm nonglanam monara. Himba temura wohishopieinna, osva temba mendekliva ishomnanamba Solmba. Wo hev vena, nom ishunvna, ten Sol ishunvnam Yesusna nihilnana Damaskusra pepehhui. \p \v 28 Wo os Solva wohavhoana diva Yesustindimongova. Himba wohlundthoavna Yerusalemnahalmba, ishomana vinvnamba Yesusna nihilnanamba. \v 29 Himba Yutanindmba velanongla vewol ovovna, nomba temba Grikmonamba eishovnamba. Wo heva os himba eva helvakomandhalm vivna hemba. \v 30 Wo owalva Yesustindiva osva hillinamba, doa os waiangana Solmba Sisaria kotaramba. Wo di nomini himba wuleihingina hemba Tarsus kotaramba hevna moshruvtumba. \p \v 31 Wo noinda osva Kristusnindva vavawonamba osva Yutia provinsnind, Galili provinsnind, eva Samaria provinsnind, himba undwonam beswonam avna. Sesoasongolnapopol hindva nomba, hindva nomba keknamangas wohavna. Wo Yesustindiva popeng vrelvohvna mendeklimba, osva himba hevpa beswonamangas vivna. Noinda doa esvema kekel vethangav Kristusnindilmba vavawonamba. \s1 Pitava Sishona Vrowolna Beswonam Henga Ainiasimba Tapitaimba. \p \v 32 Pitava lohmana vevnamba osva nohalm nohalm, wo himba ganamba Lita kembellam, di wonavna nom Sesoanindm Litara. \v 33 Wo himba di no kembella nonglaphona indhanarinimba, nihilva henamba Ainias, doara henamba englamonglava mindomnana, sna avna. Ainiasva es eva ata vuheriniva phovta, venamba, osomba 8pelara vendhana, ninmerangas limana vevna. \p \v 34 Pita omnana, Ainias, Yesus Kristus yemba sishona vrev. Phorava, vuhe pevna wovonwol veo. Wo doa Ainiasva os nungi lelnam phona. \v 35 Indhanamba indkumbiva, nomba diva temba avnamba Litarava, eva napundrava Sarondava, himba hillivna. Wo no indhanamba os weihaloh avramana vena hevmba mendekliindamba. \p \v 36 Diva Yopa kotarava mongo ungevlirini Yesustindirini avna, henamba nihilva Tapita. Grikmonamba os alvna, Dorkas, osm ovna, rusa. Himba elsusva osangas wohavna, besal wevsanangas kokoldomb vevnam innehuinindm. \v 37 Pitava diva nonamba Litarava avnamba, Tapitamba uvavul venanamba, os dahana. Doa pona pusveinamba, deuvnihilla vindpiasovna. \v 38 Yesustindiva Yoparava osva hillinamba, ona, Pitava av Litara. Litava ambo mura lohvna Yopara. Wo doa himba sambla indhanam wolanga vie Pitaindam, ohomna ekalm. Hev yinavana ovrivna, ona, lelnam prunu hom kaindam. \p \v 39 Wo doa Pitava meilna venamba, os wongana hemba. Nonamba himba phonamba, doa dom waianga yitnaduvram, indkumbiva peliva Pitam weismang vrinamba, wuovna. Hev noi nihminina bayu eva kayen tokol englamelna, noi ten hev vewol velohvnam, nonam mendah avnam. \v 40 Wo doa Pitava wolapho vevna tendona onganamba, nomba diva avnamba deuvmorava. Doa hev mulumbdandna lohvhoanamba, sembayang venavna. Wo os imharavhoanamba mindsis, wo ona, Tapita, phorava, lohvhoao. Tapitava nov kilivhoawolnamba hevna, wo nonamba himba nonglavpa Pitamba, himba endana avna. \v 41 Hevna engla vraohna hemba, nonapopolm pholm. Wo Pita unna Kristusnindm, eva peliongom dom, deuvmoram sihapiao, nonglalm Tapitam, osm, pai, men beswonam hevna nihna av. \p \v 42 Indhanamba indkumbiva Yopanindva aongra angavna honamba, wo indhanamba mindnam keknamba undnahonamba amnavna mendeklimba. \v 43 Diva Yoparava Pitava dawonam mindnam ahalohna mongo indhanarini-i, nihilva henamba Simon, he banandrava vevna. \c 10 \s1 Pitava Numha Vrevna Koniliusm, Yutanindna Meisungundrinim. \p \v 1 Indhanariniva doara mongova di avna Sisariara, henamba nihilva Konilius. Himba 100pelara valgonindna Romna kuwul wulluhunvna. Os alwol vevna hemba, Itali petharini valgonind. \v 2 Koniliusva himba Yutanindna meisungundrini lohvna, wo heva os himba Sesoamba sembayangmba keknam vaomana venavna Yutanindmongo. Hev eva indhana, noi ten avnam hevna deuvra, himba sembayangmba vinivna Sesoanonoam. Himba hevnamba mindnam daswolvna diva innehuinindm nom Yutanindm, osoa sembayang venavna Sesoam elsus. \v 3 Doa mongnasiva okombava doa vohavna, Koniliusva nonglavna mana vemava inungpunungramsna ambarangas. No inungpunungrava ovsongolnindrini Sesoana promnanamba hemba, omnana, Konilius. \p \v 4 Koniliusva novnangas nonglavna ovsongolnindrinim. Himba pem venamba, ona, manam yimba und vev mendekli? Wo no ovsongolnindrini omnana, Sesoava doa hellena yena sembayangmba. Himba doa nonglana, nomba yimba mani heva temba daswolnamba innehuinindmba. Wo Sesoava yemba wohsevrawulowov yunalm. \v 5 Wolanga veo Yopam monglam indhanam, omnahalvolm henga indhanarinim, nihilva Simon. Henamba mongova nihilva Pita. \v 6 Simonmba ahavnata eva mongo Simon owali, noi ten banandra velohvnam. Henamba deuvpa wanplombsis lohvna. \p \v 7 Wo no ovsongolnindriniva, temba Koniliusmba ishomnanamba, os wohhoai vena henga. Konilius unna hevna andranindrini samblam, eva valgonindrinim. Nomba valgonindriniva himba eva Sesoam sembayang velohmanavnata, wo himba andra venavna Koniliusm. \v 8 Wo Koniliusva nom samblamong indhanam wohishopieinna inungpunungmom hevnam, wo os wolanga vena Yoparamba. \p \v 9 Doa mongnasiva himba vivpa murava Yoparava, Pitava vongav deuvnihillam senam, sembayang velm. Nonamba okombava doa hovrahovra lohvna. \v 10 Pitamba mendekli ponmba venavna, innem nelm vevna. Innemba mendahva kokolma vekeivnamba, himba nonglavna mana vemava inungpunungramsna. \p \v 11 Himba nonglana, senakembelva velaiha endvpa, mana vemava holvopevna. Snal maim ovna, kayen mendekli. Wo ehal vena, mongnasis elohvna, mongnasis elohvna, wo kihpevna petharam. \v 12 Wo no merava notongo tata, notongo tata os avna, boangal eva tuawa. \v 13 Wo doa moalamang opiamnana Pitam, pholahapho, miklewol verava, wena veo. \p \v 14 Heva os Pitava ona, owai, mendekli, kava doava snamba nenamoa innemba, temba nomba yimba doara kamba Yutanindmba lohohsama kelathinna, hlalmba. \p \v 15 Wo henga no moalamang opiamna, Sesoava doa hona mana vemava hengava besalangas wohvena. Manam yimba osva ovra, memba sahoklal, aembu. \v 16 Nomba inungpunungramsnamba Pitava nonglanamba samblamongolm, doa nomba kayenna nihnamba henga os wohvongana senakembellam. \p \v 17 Nonamba Pitava osva vevnamba, manam hevpa hona inungpunungva osva?, indhana noi pulvona, ten Konilius wolapra venam, Simonna deuvm aslalalm. Himba di lovahna pueiltuvra. \v 18 Hev unna, es hevpa Simon Pitava men avma hui? \v 19 Pitava mendah nengewovna nom inungpunungm. Wo heva Sesoasongol omnana, hello, samblamong indhanamba yem aslalv. \v 20 Phorava, holapeo windeimondra. Wongao hemoa, manam yimba sah owol vevav. Ka wolapra vei hemba yeindamba. \p \v 21 Wo doa Pitava os engilpihana no indhanamba. Hev unna, men kava, yimba kam aslalvnama? Manam yimba homba ambei? \v 22 Hev una, Sesoana ovsongolnindrini ishomnana Koniliusm valgonindna kuwulm. Himba besal indhanarini lohv, himba sembayang velohmanav Sesoamba. Indkumbiva Yutanindva hemba longong vriv. Sesoana ovsongolnindriniva ishomnana Koniliusmba, os prora Pitaoa kana deuvram, os himba hev hellevav, manam dihi oi. \p \v 23 Wo Pitava unna, deuvram saivo hui, ata detiva shavav. Wo doa mongnasiva Pita meilna venamba, wongavna. Monglava Kristusnindva Yopanindva angana. \v 24 Mongona mongnasiva pulvona Sisaria kotara. Koniliusva di nengvewolavna. Himba nambanamba hevtindim eva hevna sehelm. \v 25 Nonamba Pitava sihavnamba, Koniliusva muramba promnavna. Himba Pitana monglasra vendpenamba, sembayang venavna. \p \v 26 Wo heva os Pitava hemba kleihapiphona henga, omnana, phorava, lohvhoao. Kava eva ambo indhanarinita, snal men ye lohvm. \v 27 Pitava mendah ihishomana evevna Koniliusi, ohosihavnamba momnanam. Wo diva nongalvna Pitava indhanamba mindnam. \p \v 28 Hev unna, yimba hona indhanamba nonora, osva kava Yutanindva owai, es eva aevulvav mongawulmba mongnindmongova. Wo heva os Sesoa doa kamba indthoamnana, osva kava mongomba omnavavmoa, osva yimba besalva lohvnamoa Sesoana novrava. \v 29 Wo noinda osva kava ovonamoa, kava yemba helwolnamba, kava wohprongas vena. Wo kava yem seihinv, manam yimba kamba angandvna, prolmba? \p \v 30 Konilius ophona, samblamongonin doa vindhana, kava kavna deuvmera sembayang vawovna, wo nonamba okombava doa vohavna os men. Henanam di indhanariniva lohvna kana novlomossis, vethawulluhvna enehramohral kayenmba. \v 31 Wo hev ona, Sesoava doa hellena yena sembayangmba. Himba doa nonglana, yimba temba daswolvnamba monglamba innehuinindmba. \v 32 Wo wolanga veo monglam indhanam Yoparam, osahmanalm, Simon Pitam waiambalm. Pitava av mongona indhanarinina deuvra, eva himba Simonta, himba banandra vewol vev. Henamba deuvpa wanpethalla lohv. \v 33 Wo kava lelnam hemba ambo wolanga vena, osm heoa wohprongas vera. Lehra yimba proi. Men pivva daipotava aevulv Sesoana novra, hellelm nom manam manam, ten mendekli omnanam yem, ishunilm kam. \s1 Pitava Yutanindna Meisungundm Numhowol Vevna. \p \v 34 Wo doa Pita unna, tanam daipota doa kava men levrapiai, osva Sesoava anm anm wohlotv lohohra. \v 35 Sesoava helwolv henomba, temba himba sembayang vinivpa hemba, eva nom manimani, temba vivpa beswonamba lehrava. Nomba mendekliva lohvmoa, osva mongona kembelliniva indhanariniva provrava. \v 36 Yimba nonora av, osva Sesoava doa piprinna hevna moamba kamba Israelnindmba. Nomba moamba besal nemelmoa, osm pioa mongawundna avra Sesoamongo Yesus Kristusnashara. Yesusta mendekliva indkumbinamba indhananamba. \p \v 37 Yimba nonora av, temba vrenamba hevna moamba seilva Galili provinsrava, sism Yon Baptaisva numhowol vawona, indhanamba pona poswol vawovnamba. Doa henga sism vavawonamba Yutia provinsrava vena. \v 38 Yimba wiyera amnav Yesusmba Nasaretrinimba. Sesoa hemba pusvundthoana Kristusmba, kevralmba hevsongolnanamba, noinda himba keknamba wohlohvna nonapopolva. Yimba nonora av, Yesusva lohmana vevnamba, hem hem vevna beswonam. Himba kolvrowol vevna, nomba temba Setanmba windesongo owol vinvnamba, noinda Sesoava waivevna hemba. \p \v 39 Kava moalamangnindva nunglina nomba manam manam, temba Yesusva vevnamba Yutia provinsrava eva Yerusalemrava. Wo heva os himba helvakomandhina hemba, lepetheina krusera. \v 40 Wo himba samblamong nin venamba, Sesoava henga hemba wolaihaphona hevna nihna, wo vrena, osm kava nunglivna. \v 41 Heva os indkumbiva hemba nunglinamoa Yutanindva. Nomba nunglinamba, Sesoa heva hev doa pusvund vena, hemba nonglalmba, wo memba kava, noi hem nunglinam. Kava doa innena ponamba hleuvmona vena hemongova, nonamba himba phonamba pokamariniva. \p \v 42 Himba kamba ishunna, numhowolalm indhanam, eva ishomana vinilm, osm himba noi, ten Sesoa hem pusvundthoanam, lesvhoawolalm, nom ten vev, avm, eva sihavnam. \v 43 Indkumbiva himba nomba temba keknamba amnavrava Yesusmba, Sesoava si maisasa vewol vinvra hena indkoklamba Yesusnana. Indkumbiva moashulnindva uv honamba os, memba tanam. \s1 Yutanindna Meisnindmba Lundthoana Sesoasongolnana. \p \v 44 Nonamba Pitava honamba mendahva ishunvnamba, Sesoasongolva pipiha vevnamba, ovhoaprinvna heinda, noinamba temba himba aongva lelahavnamba. \v 45 Nomba Yutanindna Kristusnindva, himba temba ambnamba Pitamongova, himba evekingil vruwul vevna, nomba nunglivnamba, Sesoasongolva temba kekaiv vevnamba eusmonamsnamba no Yutanindna meisnind indhanamba. \v 46 Manara, no Yutanindna Kristusnindva hevpa hilwilvna hemba, eishovna indakondamona, wo okuluwul vevna Sesoam. Wo doa Pita unna, \v 47 es hevpa hona indhanamba, mongova olwolvavma, osva verava, pona poswol vira Yesus Kristusna nihilnana? Manara, himba doa dumbi Sesoasongolva, os pi Yutanindna Kristusnindva ten dumbnam. \v 48 Wo doa Pita wohtvna, osm ponam poswol velm Yesus Kristusna nihilnanam. Wo hev osihminina Pitam, dawonam wenokombanampetam wonaevulalm hem. \c 11 \s1 Pita Moamba Velokusathinna Kristusnindna Kuwulmba. \p \v 1 Vena, moalamangnind eva Yutanindna Kristusnind diva Yutia provinsrava hillinamba, osva Yutanindna meisnindva doa eva saivnata Sesoana besal nemelmoravata. \v 2 Heva os nonamba Pitava provnamba Yerusalemramba, nomba monglava Yutanindna Kristusnindva os waialhuna hemba. \v 3 Hev umnina, yimba vesiha vinvna deuvrava no Yutanindna meisnindina, eva henamba hutovpa kueinnamoa owai, wo eva yimba wonnevna hemba innemba mongawulmba. \p \v 4 Pitava temura wohishunvna hemba. \v 5 Hev unna, kava mendah di avna Yopa kotara. Nonamba kava sembayang vevna, wo kava mana emam nongla inungpunungmsna. No inungpunungrava kava nonglana, mana vemava mendekli kayenna nihna holvopevna senakembellini. Kihpevna petharam. Di hevm murapeta kainda wohholvopena, \v 6 wo kava nov vesiha vena. Wo kava nongalna tatam, sungeittatam, boangalm eva tuawam. \v 7 Wo kava hellevna, ishomnavna moalamangva kam, pho Pita, miklewol verava, wena veo. \p \v 8 Wo kava ophona, owai mendekli, kava doarava doava nenamoa snamba mana vemava sahoklalva, temba nomba yimba doara kamba Yutanindmba lohohsama kelathinna, hlalmba. \v 9 Wo no moalamang henga opla vramnana kam senaminim, Sesoa henga vewol vena manimani honamba besal. Manam osva hengava nengsmoa ovra, sahoklal, yimba. \v 10 Honamba osva samblamongolm vawomnana. Wo nomba mana vemava henga os hoai vena senakembellam. \p \v 11 Wo doa henanam samblamong indhana ambna deuvram, di kam waiaevvnam. Hemba wolamb vena kaindamba Sisaria kotarini. \v 12 Wo Sesoasongol kamba omnana, wongao, manam yimba sah owol vevav monarava. Wo honamba Kristusnindmba 6pelarava, memba kava wonamana vilproiva, hemba kava nihra wongana. Kav wongana Koniliusna deuvramangas. \p \v 13 Himba ishunvna kamba nom, ovsongolnindrini lohmanavna hena deuvmora. Wo no ovsongolnindrini omnana hem, wolanga veo monglam indhanam Yoparam, omnahalvolm Simon Pitam hom. \v 14 He si yemba ishunvav. Nomba manam manam himba si yemba ishunvavpa, si yem eva pevna ungevlitundism lopshavav. \p \v 15 Kava nonamba kavna moamba osingthavnamba, Sesoasongolva os prunna heindamba, os piindam ten nemet prunnam. \v 16 Wo kava henga nengvhoana moamba mendeklinamba. Hev ona, Yonmba pona poswol vena, heva os Sesoasongolva yemba si awothowol vevav. \v 17 Nemetva pivva undnahonamba amnavna mendekli Yesus Kristusmba, wo Sesoava daswolvna hevsongolva ambo nis pimba. Wo doa Sesoava eva daswolvta honamba mongawatovna hemba, os ten pim vinnam. Wo es hevpa, an kava, wo kava ollavavma Sesoana andramba? Owai. \p \v 18 Nonamba nomba Yutanindna Kristusnindva hillivnamba honamba, doa himba os sesavethana. Himba Sesoam okulivnamba, uvna, doa Sesoava wolasiha vena Yutanindna meisnindmba evata, weihaloh vewolalm, amnalm hem, wo himba si yunalm wohavav. \s1 Besal Nemelmomba Phunna Antioknindm. \p \v 19 Nonamba Stevenmba helvakomandhinamba, indkumbimba Kristusnindmba eva indkokla vewol vivnata sahonam. Monglava pem bukethungu vevna os Ponisia provinsram, Saiprus wan kuvundthollam, eva Antiok kotaram. Wo himba di nomba Yutanindmba numhowol vewuvna besal nemelmonamba, Yutanindna meisungundmba owai. \v 20 Heva os monglava no Kristusnindva himba Saiprusnind eva Sairini kotanind. Nonamba himba pulvonamba Antiokrava, himba eishunvna osoa eva Yutanindna meisungundmba besal nemelmomba mendekli Yesusnamba. \v 21 Wo nonamba mendekli hev koldombvna hemba. Wo indkumbiva vinamba, keknam undnahonam avna, wo weihaloh avramana vena hevmba mendekliindam. \p \v 22 Wo Kristusnindva Yerusalemrava os helamb vena honamba os, wo himba vinamba, wuleihingivna Barnapasmba Antiokramba. \v 23-24 Barnapasva besal indhanarini lohvna Sesoasongolnana, eva keknam undnahonam wohlohvna. Nonamba himba phovnamba Antiokrava, wo nongalv, osva ona, os Sesoava awothowol vena hemba, wo himba und kanandhana. Wo himba henga hena nengavnangmba tuhowol ovunna Antiokrava. Hev unna, yimba manam kivrawuliha vrivra, almba undnahonamba keknamba. Elsus wohengivm mendeklimoa pevna undnahonam. \p Nonamba indhanamba mindnam pelpethavna mendeklitindilmba. \p \v 25 Wo Barnapasva os gana Tarsus kotaramba, silelalmba Solmba. \v 26 Nonamba himba Solmba pethanamba, himba os waiprona Antiokramba. Wo no mongawa osonam Barnapasiva Soliva wonahana no Kristusnindmba. Himba diva indhanamba mindnam numhowol avahana. Diva Antiokrava Yesustindimba seilva os nengsmoa uvna, Kristusnind. \p \v 27 Wo nonamba monglava moashulnindva pepra vena Yerusalemrini Antiokramba. \v 28 Mongova heriniva, nihilva henamba Akapus. Hev phonamba, ishunvna Sesoasongolnana. Hev unna, doa prov mendekliva owousva vavawonam petharamba. Si innemba indhanamba asahvav, hlalmba. Memba nonam owousva nongalphona, Klotius Sisa king kuwulalm lohvnam. \v 29 Nonamba Yesustindiva ningvnamba, kolvrowolalmba Kristusnindmba owalmba, nomba temba aevulvnamba Yutia provinsrava. Himba indakonda ningwul vevna, os himba nomba heva hevna nengavnangna, dembhanga vinilm. \v 30 Doa hev di wulkusonamba, dembroh vinvna Barnapasim Solim, osm he si ahai engavav no Kristusnindna kuwulindamba Yutia provinsramba. \c 12 \s1 Herotva Sahonam Indkokla Vewol Vevna Kristusnindmba. \p \v 1 Nonamba king Herotva doa esvema wohindkokla vewol vevna nomba Kristusnindmba. \v 2 Himba wohtna, Yemsm Yonna boasalalm helvakomandhalm ovlakasnam. \v 3 King Herotva nongalna, Yutanindva honam und viv, wo himba nengvna, kevralm buiram Pitam evata. Honamba nonam vevna, Yutanindva innem mendeklim hlalm vevnam roti yishuim. \v 4 Himba nonamba Pitamba kevranamba, himba buimera wolaihasihinna 16pelarana valgonindna englara. Herot king kuwulva nengna, waiprolmba Pitamba, indkumbina novram wetatmoram sism inne tihluism. \v 5 Pitava mendah avna buimera. Heva os Kristusnindva kivrahui, sembayang vewuvmonavna Sesoamba hemba. \s1 Pitava Pholahangana Buimeriniva. \p \v 6 Simba mendah lingil lihanamoa, Herotva doara nengvna, waiprolm hemba wetatmoram. Pitava mendah livna nin. Hemba hovra waiihilvna valgonindrini sambla, doara wena samblana ningewol vinamba, os ningilihe. Monglava valgonindva di buituvm kekalvho vruwuvna. \v 7 Henanam ovsongolnindriniva Sesoanamba di lohvna, di buimeram woklamsna pusamba vethanam. Wo ovsongolnindriniva ahnam tuhnamba Pitam, wo Pitava os phona. Wo ovsongolnindrini omnana, lelnam pholahangao, wo nomba wemba Pitana englariniva ambo hev lelho paihawolna. \v 8 Ovsongolnindrini omnana, pikian vewol veo eva spato pevna. Wo Pitava os wohvena nomba. Wo henga ovsongolnindrini omnana, pevna kayen tokol vetharava, kam engpro. \p \v 9 Wo ovsongolnindriniva os pholahangana, Pitava os pethamnana. Pitava nomba tit vevna, os temba ovsongolnindriniva vungu vevnamba. Himba os nengvna, kava ambo inungpunung vev. \v 10 Doa hev vena, mimirinim ekuvhonamba, henga pethamnavnam, nom ekuvho, kekalvhonindrini samblam kuvhoawol evevna. Himba dom epravna bisituvram, di momong vewol lohvnam, nomba tuvpa ambo heva hev velaihalohvna, wo os ephona no monam. Nom monam phonganamba, wo os no ovsongolnindriniva hemba bumb velahangana. \p \v 11 Wo Pitava sism osva nengna, ona, os vena. Himba nengna os, daipota kava levrapiai, osva mendekliva tanam wolaihaprai hevna ovsongolnindrinimba kaindamba. Himba kamba lopslahai Herot kuwulnamini, eva manimani Yutanindva temba ningvnamba, osva ona, si os vinivav. \v 12 Wo nonamba himba honamba nengnamba, os himba gana Mariana deuvram, himba Yonna aval avna. Yonmba os alvna, Mak. Indhanamba diva mindnam kusovna, sembayang velm. \v 13 Pitava ganamba, ambara tuvm vendluhunvna. Mongo andranind unguvlirini provna, ophomnalm, nihilva henamba Rota. \p \v 14 Nonamba himba wohlihanamba Pitana moalamangmba, himba mindnam wohindk vethavna, himba nengnamoa, tuvmba velavhoalmba. Himba henga dandwonam meram ganamba, unna nom indkumbim, Pitava ten lohv tuvra. \v 15 Wo no indhana umnina, yimba dai ovma osva temba? Heva os himba ninha ovna, osva tanam Pitava, ten lohv tuvra. Wo he una, dihi temba Pitana ovsongolnindrini? \v 16 Pitava henga tuvm hevrinvna, himba nonamba tuvpa veleihinamba, himba nunglinamba hemba, und lothoprana. \p \v 17 Pitava ambo hevna englana vinna, osva moamoa hilivhoapro. Himba nom ishunvna, ona, os mendekliva kamba waiphoi buiriniva. Wo hev unna, ishunu Yemsm eva monglam Yesustindim, ora os kamba venana. Wo himba henga os dashalahangana mongona kembellam. \p \v 18 Doa mongnasiva valgonindva kumungilmsna aevulvna. Himba os viwul vevna, dihi Pitava mani venei? \v 19 Herot kuwulva silelvna hi hi Pitamba vavawonam, heva os owai, nonglanamoa. Wo doa himba sah owol vevna kekalvhonindmba, venamba, ona, owai, hev wohtna, unna, hemoa wohhelvakomo viu. \s1 Herot Kuwulmba Doa Dahana. \p Wo sismba nominiva Herot kuwulva Yutia provinsriniva venamba, gana Sisaria kotaram, wo himba diva ambo eskand ana. \v 20 Herot kuwulmba mindnam wusprunvna indhanamba honam, vena Tairnindm eva Saitonnindm. Wo heva os no kotanind indhanamba himba mongawulm mongawamokot venamba, ambvna Herot kuwulindam. Himba suihina Blastusm, king kuwulna moainal andranindrinim, hevnahalm. Himba seihminivna Herotmba, hengam beswonam epawohalm indnahonam, manara hena petharava nalohv innemba, noi esvowolka evevna. \p \v 21 Wo nonamba kikih okombanamba Herot kuwulva himba vewol vevna king kuwulna huhmohva. Doa himba hevna king kuwulna kursisra ovhoanamba, ishunvna moa indhanam. \v 22 Wo no indhana di vevandnam velaipulvo ovomnana, umnina, memba honamba moamba Sesoana, indhanarininamba snamba owai. \v 23 Herot kuwulva nengvnamoa, okolalmba Sesoana nihilmba. Wo noinda Sesoana ovsongolnindriniva holothomnana uvavulva hemba lilnam. Wo hemba nembelta lohvna, os wohdahana nonahonam. \p \v 24 Heva os Sesoanamba moamba pomsnamba indhanarava lithangavna. \v 25 Wo nonamba Barnapasiva Soliva hevna andrava evepienamba Yerusalemrava, himba henga os engeinna Antiokram. Yonmba nomba temba osva alvnamba, Mak, hemba waiengana. \c 13 \s1 Barnapasim Solim Kikih Vruwulna. \p \v 1 Diva Kristusnindrava Antiokrava honi moashulnindna katekisnamba aevulvna, Barnapas, Simon Niser, Lusius Sairini kotanindrini, Sol, eva Manain, ten Herot kuwuli samblasingina elohnam. \v 2 Nonamba himba sembayangmba vewuvmonavnamba mendeklimba, innemba dawonam wohnongoliheina. Wo doa Sesoasongol unna, kam kihpiewulminu Barnapasim Solim, vaomana evelm kana moainal andram. Kava doara doa hemba kihlahawolna nomba, evelmba. \v 3 Wo himba wohwuleihina, innemba hlalmba, os sembayangangas vewuvna. Hevna engla huhlieinnamba Barnapasim Solim, doa os wolanga vina. \s1 Barnapasiva Soliva Ahavna Saiprusra. \p \v 4 Barnapasiva Solimba wolanga vina Sesoasongolnapopol. Hemba wolanga vina Selusia kotaram. Wo nomini botrava engana Saiprus wan kuvundthollam. \v 5 Nonamba himba diva Salamis kotarava ephonamba, wo Yutanindna sembayangduvm nom venamba, yunalm wohesingthinna. Wo di himba ihishunvna besal nemelmom Sesoanam Yutanindmba. Yon Makva di hev mongawulm, wo kokoldomb vevna hemba. \p \v 6 Himba wohlehra evethana hem hem Saiprus wan kuvundthollava, venamba, ephona Papos kotara. Diva Paposrava himba mongom Yutanindrinim nongla ephona, himba eusmongal lohvna. Wo nihilva henamba Bar Yesus, nihilva mongova Elimas Grikna moanamba. Himba ambo dasal moashulnindrini luhunvna Yutanindna. \v 7 Himba elsus evevna nihra duangmendekli, henamba nihilva Serkius Paulus. Serkius Paulusva lohvna indhohlal. Hev unna Barnapasim Solim, kam epawohamno, noinda ovna, himba hellelm vevna moam Sesoanam. \v 8 Wo heva os Elimasva eusmongalva hemba ovunvna. Himba ollalm vevna duangmba, osm si he homeis undnahonam keknam lohmanavm Yesusm. \p \v 9 Wo heva os doa doara Solmba pilivhoana Sesoasongolnana. Solnamba nihilva mongova Pol. Hev novnangas Elimasm nonglanamba, \v 10 wo omnana, yimba Setanna ombol oluhunv, yimba ungundrini oluhunv manana manana, temba besalva lohgavpa. Yemba pilivhoav sumbhona kitakita vewolalm, eva moakokom. Yimba doara velohv, hiluvla ovralm mendeklina tanamolmomba moakokomolm. \v 11 Yimba hellemba memba owai vevpa, mendekliva ata kevravav yenamba novmba, wo yimba nov tit vevav. Yimba si okombamba nonglavramoa mongawa mingunamba. \p Wo manimani simsna promnavna Elimasmba lilnam. Wo himba nehpapa vungu ovovna, silelwol ovovna indhanam monglam, nonapopolm kleihawulangalm. \v 12 Wo nonamba nomba duangva nonglanamba, himba Kristusmba keknam undnahonam lohvhoamnavna. Henamba undva wohphona mendeklina nemelmorava. \s1 Poli Barnapasiva Pholaha Engana Saiprusrini. \p \v 13 Pol hev eva indhana, noi ten hev wonlohmana vevnam, os wongana botra Paposrini. Himba angavna Perka kotaram Pampilia provinsram. Heva os diva Yon Makva hemba bumb vewol venamba, himba henga gana Yerusalemram. \v 14 Himba mendah wongavna, Perkarini vinamba, os wohangana Antiokram, kota mendekli lohvna murapeta Pisitia provinsra. Diva Antiokrava nonamba vahiaevul okombanamba himba Yutanindna sembayangduvra saivinnamba, di aevulvna. \v 15 Lohohmom Mosesnam, eva moashulnindna, ten novol vewol vinam, sembayangduvna kuwul boaita uvna. Doa henga moa ishonga vinna Polim Barnapasim, unna, seh, yimba wulelohtava moamba, osmba peishawol vevav indhanamba, kava os yemba ninginv, ihishunu. \p \v 16 Pol phonamba, lohvhoa. Hevna engla lionamba, vinnam, poaitambo, hev unna, ye kana mongawa Israelnind, eva mongla indhana, ye pev ten okolalvohvm sembayangna Sesoam kamongo, keknam hillu. \v 17 Sesoava pina Israelnindnamba doa pusvund vena pina simbehumunmba, indhanamba doa esvemava nouvevna, nonamba temba himba aevulvnamba Isiprava. Wo himba wonphona nominiva no pethariniva hevna mendeklinambara. \v 18 Himba beswonam popeng vewol vunganamba, tahonmba os luhunna, venamba, 40pelara wonvendhana, sahal pethamonamba. Himba hemba und vivnamoa, heva os Sesoava hemba popeng vewol vungavna. \p \v 19 Sesoava 7pelaram hindm hindm os indkokla vrowol vena Kenan petharava, wo pethava muehrombol vinna hevtindim Israelnindm, osm himba hevelm si wohvaohuthuvav. \v 20 Honamba mara os venama, osomba os lohna 450pelara. Wo sismba nonamba Sesoava vrahunna kuwulm wulvahalm, verava, moashulnindrini Samuelna novra. \v 21 Wo himba vinamba, osihminina king kuwulalm, Sesoava kikih vinna Solm, Kisna ombolm. Solva lohvna sespel Bensamintindirini. Himba king kuwulalmba lohna 40pelara tahonnam. \p \v 22 Wo sismba Sesoava hemba kuwulalmba ovomnana, wo himba hohlona Devitinda king kuwultovpa, king kuwulalmba luhunilmba hemba. Men honi os Sesoava ishomnana hemba. Kava doa omni Devitmba Yesina ombolm. Himba indhana windel, kava sna indhanarinim und vev. Himba si vevra manam manam, nomba kava nengvrava. \v 23 Men doa Sesoava waiprov mongomba Devittindirinimba, pimba Israelnindmba lopshalmba. No indhanariniva Devittindiriniva Yesus. Doara honamba Sesoava velmba ona osva. \p \v 24 Yesusva os prona, Yon Baptaisva doara numhowol vawovna Israelnindmba hesna. Himba ishuwinvna hemba, hevna undm eva alm weihaloh avramana velm, wo eva ponam poswolalm. \v 25 Wo himba nonamba hevna andrava vepianamba, hev unna, anmund yimba osva ningv, kava an? Kava Kristusva owai. Himba mendah si sism provav, wo kava mani snamma, he ten, owai. He si besalnonoa, kamba kuvhoav. \p \v 26 Polva sembayangduvra mendah ishuwinvna, unna, seh, ye Aprahamtindinind, eva ye Yutanindna meisnind, pev men keknam amnavm Sesoam, hillu moamba honamba, hengamba lopshalmba, Sesoava doa piprinna pimba. \v 27 Hindva nomba temba aevulvpa Yerusalemrava, wo eva hena kuwulva levrapieivnamoa, osva Yesusva lopshalm lohv. Himba owai, moamba levrapivolvnamoa, nomba temba moashulnindva novol vinamba, nomba temba elsusva vahiaevul okombanamba boaita olvohvpa. Heva os himba titnam wohengivna no moam, nonamba himba osva uvna, Yesusmoa dahara. \v 28 Himba os aslallohvna plalmba, Yesusmba helvakomandhalmba, wo noinda himba ambo ombam umnina Pailatm, Yesusmba helvakomandhalmba. \v 29 Himba Yesusmba vinivna, os ten novol veluhungu vevm doaramini tombaimora. Wo himba vindilpeivnamba kruseriniva, os vindyithina honmerava. \p \v 30 Wo heva os Sesoava henga wolaihaphona pokamariniva hemba. \v 31 Wo sismba nonamba, indhanamba mindnam hemba nonglahalv vrevna, okomba mindnam penngiliha vungavna. Nomba indhanamba temba doarava Yesusmongova Galiliriniva anganamba Yerusalemramba. Wo he yunam hena novna nonglalva einv pimba indkumbimba. \v 32 Kava eishunv yemba besal nemelmomba, nomba temba Sesoava ovlahinvnamba pina simbehumunmba. \v 33 Pivva hena towandal einv, wo Sesoa vena, no moam doaraminim hevnam wohengna, pim lopshalm. Sesoava honamba vena, Yesusnana wolaihaphovnam mindil henga. Pivva honamba eva boaita uvta tombaim Sam 2ra, Sesoa Kristusm omnana, \q1 Deti kava moakus unv, yimba av kana ombol. Wo kava ovhoamnav yemba pevna aralalm. \rq Buk Song 2:7\rq* \m \p \v 34 Sesoava wolaihaphona Yesusmba mindil. Himba si hengava pihavavmoa mellava, wo nilhavavmoa pethalmba. Noinda Sesoava doarava ona, \q1 Kava yemba si awothowol vevav, os ten kav omnanam Devitm. Kava men os ov, si kava wohengvav nom. \rq Aisaia 55:3\rq* \m \v 35 Wo eva mongona tombairava Sesoava os ona, \q1 Yimba si pevna moainal andranindrinimba nombolvhoavavmoa, osva pethamera nunglara hemoa. \rq Buk Song 16:10\rq* \m Devitva onngamnavna Kristusm, himba hevmba ovnamoa. \p \v 36 Devitva wohvenana Sesoana undmba, nonamba hevpa mendahva lohvnamba. Wo hemba dahanamba, singvina di aralnalhra. Wo nihva henamba nunglana pokamara. \v 37 Heva os mongova nomba temba Sesoava wolaihaphonamba mindilva, owai, nunglanamoa pokamarava. \v 38-39 Seh, yeoa honamoa temura wohkek vithu, honamoa kava memba ishunvpa yemba. Osva Sesoava yenamba maisasa vewol vinvra indkoklamba Yesusnana. Mosesna lohohmomba yemba nisva kilumb shuawol vevmoa yena pevna indkoklariniva. Heva os indkumbiva nomba temba Yesusmba undnahonamba amnavrava, Sesoava si hemba nomba nengsmoa ovra, indhana windel. \p \v 40 Pepehna vivm, manam yimba nihva wuleihimnivav, nomba temba moashulnindva eishovnamba, osva si os vinvav yemba. \v 41 Os eishovna, \q1 Sesoa Israelnindm ishunna, hillu, yimba no indhanamba kelsombovhol. Yimba si os viluwuldakaka vevra, wo eva dalvra. Manara, kava si mana vemava vinvra, nonamba temba yimba novkakava vivpa, osm noinda si yimba evekingil vruwul vevra. Heva os yimba si ningvramoa, osva tanam, nonamba eva yemba eishunvrava. \rq Habakuk 1:5\rq* \m \p \v 42 Polva ishupieinnamba moamba, wo doa epholm evevna Barnapasi. Noi indhana di avnam deuvmora sah owol vivna hemba, ishunilm hengam nom vahiaevul okombanam. \v 43 Phopianamba amballamba, Yutanindva mindnam poavpetheinna Polimba Barnapasimba, wo osoa eva mongla Yutanindna meisnind, himba mindnam, himba wohnilhawol vena, os ten hev Yutanindnonoa, wo himba sembayangnamba okolalvohvna Sesoamba. Poliva Barnapasiva hemba yinavana vewol ohovovna, osmangas amnalm Sesoana wavrakolana. \p \v 44 Wo mongnasiva no vahiaevul okombanamba, owai, indhanamba kotariniva anamoa, posvhoana yunalm, hellelm moam mendeklinam. \v 45 Wo heva os nungeilvnamba indhanamba, Yutanindmba wusapramana vevna. Himba moakokla eishovna, wo moakolapokla ovrivna, Polmba nomba ishunvnamba. \p \v 46 Wo heva os Poli Barnapasiva vevandnam bambanam ihishunvna. Hev uhunna, kaoa boasna ihishuni moam Sesoanam yem. Wo heva os owai, yimba sambla und viwul vev, hellelmba. Yimba ambo pevm naengho vewol viv, ui, kava ningvmoa, beswonamba yunalmba almba. Wo noinda osva kava si ihishunvra mongnindm Yutanindna meisnindm. \v 47 Memba honamba noi mendekli kamba wohtwolna, velmba. Os novol velohv, mendekliva os omnana hevna andranindrinimba, \q1 Kava doa yemba vena upsilmsna, pusamba vithinilm Yutanindna meisnindm. Ye si novpa wolaihaomana vinvav indhanamba annindm annindm vavawonamba, lopshalmba. \rq Aisaia 49:6\rq* \m \p \v 48 Nonamba Yutanindna meisnindva hillinamba osva Polmba, himba mindnam undva kanandhivna. Himba popeng vrivna moamba mendeklinamba. Himba noi, ten doara Sesoa pusvund venam, alm beswonam yunalm. Wo os himba mendeklimba undnahonamba lovahthamnana. \p \v 49 Wo moamba mendeklinamba vevna, osva vena, nongana, pehna, vavawonam wohlehra vethana pethamba. \v 50 Wo heva os Yutanindva otuhtina monglam mendekli ungevlim, nom ten sembayang velvohvnam, eva kotarinim kuwulm, pelekopala vewol ovolm Polim Barnapasim. Wo doa himba vinvna sahonamba Polimba Barnapasimba, wolapho velmba hemba hevnaminiva. \p \v 51 Wo doa Poli Barnapasiva somovtov bumb vewol evevna hevna monglarini, wo os engana Aikoniam kotaram. Memba osm evena, yeina pevna si ambo luhunvav. \v 52 Heva os Sesoasongolva doa pilivhoawol vena Kristusnindmba Antiokrava, wo doa himba noinda indwonamba av losnamonamba. \c 14 \s1 Poliva Barnapasiva Ahavna Aikoniam Kotara. \p \v 1 Diva Aikoniamrava Poli Barnapasiva os evena, hev ten evinnam Antiokra, Yutanindna sembayangduvrava esihoho. Himba uvivla yumolmsna moamba ewovthinvna, wo esvema Yutanindna eva Yutanindna meisnindna undnahonamba apramnavna Yesusmba no hena moarava. \v 2 Heva os noi mongla Yutanind, ten undnahonam am owai vivnam, he tuhtuvna Yutanindna meisnindmba, osmba noinda heoa wusapramana vera, wo himba virava, nom wusapramana vinvra, ten undnahonam avnam. \p \v 3 Wo heva os Poliva Barnapasiva Aikoniamrava mindnam wohahana, wo pepehhui ihishunvna mendeklina moamba. Mendekliva ambara vithinna, osmba hena moamba Sesoana und vewolliniva, tanamolnonoam. Osm inethalmba vreihunna hemba, mendekliandram evewol evelm. \v 4 Heva os indhanamba monglava kotanindva beswonam hilwilvna Yutanindmba, ten undnahonam am owai vivnam. Monglava hilwilvna moalamangnindm, wo kotanindva opowolwolvna indakonda. \p \v 5 Mongla Yutanindna meisnind, eva mongla Yutanind hev, eva kuwul mongla hena, ningvna himba, indkokla vewolalm Polim Barnapasim, helvakomo velm honnam. \v 6 Wo nonamba Poli Barnapasiva osva ehellanamba nomba, himba ambo enenam os sandhalaha engana nominiva hemba Likonia provinsram, Listra kotaram eva Derpi kotaram, eva dom no kembellam, ten kotanahalm luhungu vevnam. \v 7 Wo himba ihishomana evinvna besal nemelmomba di. \s1 Polva Aka Vevna, Vena Listra Kotara Eva Derpi Kotara. \p \v 8 Diva Listrarava avna indhanariniva, henamba monglava doara sihamnavna mindil, doara snal ambo avalva lengna, himba lohmana vevnamoa. \v 9 Wo himba helwolavna, Polva ishunvnamba. Polva novnangas nonglanamba hemba, wo nengna, himba undnahonam av, osva Sesoava ata kamba sishona vrevav. \v 10 Wo doa dandwonam Pol omnana, phorava, lohvhoao pevna monglana. Wo no indhanariniva viliavhoavongo venamba, lohmana vungu vevna. \p \v 11 Wo nomba indhanamba nunglivnamba, temba Polva venamba, himba vevandnam mindnam eishovna hevna moana Likoniamona. Hev una, pina tih doa enilhawoli indhanarinielm, himba doa epihuni piindam. \v 12 Wo doa himba alvna Barnapasmba os, Sustih, himba alvna Polmba os, Hermes, noinda himba wulluhvna moana kuwulva, ishomana vinilmba. \v 13 Tempelduvpa Susnamba di murapeta lohmanavna kotara. Andranindrini no tempelduvnamba iprovna sapi aral mongla, eva bunga nisepavena dom kotatuvram. Andranindriniva tetenamba vevna, suweram wesang vinilm, nonam okolowol velm Polim Barnapasim, osm himba tih sambla eluhunvm. \p \v 14 Wo heva os nonamba moalamangnindrini samblava Poli Barnapasiva osva enonglanamba, ona, himba osm velm viv, himba hevna pikianmba popowol evevna nonawusra osra, ona, yimba esm memba osva kamba vinv, okolowol velmba. Wo hev indhanahovram dandwonam enganamba, vevandnam uhunna, \v 15 manaram yimba vivna honamba memba osva? Kava ambo indhanarini sambla ombandhana, snal ye men. Kava wulambinv yemba besal nemelmom. Kava os uhunv yemba, meis hehara o hona tihslakoklamoa, wo hehara omnavm Sesoanonoam. Himba noi, ten venam ovm, petham, wanm, wo eva nom manimani men nosra lohvnam. \p \v 16 Nemetva humeinmba Sesoava dawonam nombolna hindm hindm, vewuvmona vevnamba, nomba hevpa temba velmba vivnamba. Honam osm, tihsongokoklamoa okolowol vewuvmonalm, eva nom manam manam, hev ten noi vivnam. \v 17 Heva os yunalmba nombolnamoa, himba elsus inethalmba novoa vinv manimani besalva yemba, hevpa temba vaomana venamba, osva kava men. Himba pomba yemba wolaihaprinv senamini, wo nelusva nonam wohphunv yenamba. Himba nithinv yemba hevna und vewolal. Himba daswolv yemba innemba, wo osoa hev vei, iswol vinv yena indm und besalna. \v 18 Poli Barnapasiva moamba honamba mindnam ihishunvna, olwolalmba hemba, osm ata homeis kam ye suwera wesang vinvm tata. Wo noinda himba vinamoa. \p \v 19 Heva os monglava Yutanindva ambvna Antiokrini eva Aikoniamrini. Himba otuhtivna hemba, osm helvakomandhalm Polm. Wo doa himba honna weilvna Polmba, wo os kololasva pulvona kotariniva. Himba os ningna, doa kava wohhelvakomandhi hemba. \v 20 Wo heva os owai, owal Kristusnind nungi pueilungung vrina hemba, wo himba phonamba, os sihana henga kotaramba. Wo mongnasiva himba Barnapasiva evenamba, nominiva engana Derpi kotaram. \s1 Poliva Barnapasiva Henga Engana Antiok Kotaram Siria Provinsram. \p \v 21 Poliva Barnapasiva ahai ahavna besal nemelmona diva Derpirava, wo indhanamba mindnam wohnilhaprana Kristusnindilm. Wo Poli Barnapasiva henga engana Listraram, Aikoniamram, eva Antiokram, dom Pisitia provinsram. \v 22 Wo diva no kotarava himba Yesustindimba pupul vewol evevna keknam. Himba kolvrowol evevna, alm undnahonam keknam. Hev uhunna, pioa sahlohra manam manam mindnam, saivolmba Sesoana nemeltindilmba. \v 23 Himba pusvund evevna kuwulalmba indakonda Kristusnindnamba, di no kembella, di no kembella, innemba dawonam enongolahana, sembayangmangas elohvna, os no kuwulmba esandhana mendeklina englisrava. Nomba kuwulva nongas, ten hevm undnahonam amnavnam mendeklim keknam. \p \v 24 Wo himba os engana Pisitia provins hovmonam, venamba, di ephona Pampilia provinsra. \v 25 Himba ihishohinv Sesoamomba di Perka kotara, wo os epihohona Atalia kotaramba. \v 26 Wo nomini himba botrava engana Antiokramba. Di ten Kristusnindva doara hemba vewulna, Sesoana englisrava, wo wolanga vina hemba, evelm Sesoana andram. Wo doa daipotava himba evepiana andrava, epra. \p \v 27 Nonamba himba ephonamba Antiokrava, himba huhul evevna mongawatilm Kristusnindmba. Poli Barnapasiva ihishunvna hemba, nom ten Sesoa vinnam hena englisra. Himba ihishunvna, ona, os Sesoava weihaloh vewol vena Yutanindna meisnindmba, undnahonamba almba. \v 28 Wo himba di wonahana yunalmba Kristusnindmba. \c 15 \s1 Annind Annind Kristusnindva Kusovna, Isholm Moam Yerusalemra. \p \v 1 Wo monglava indhanamba ambvna Antiokram Yutia provinsrini. Doa himba osoa numhowol vivna Yutanindna meisnindmba, temba Kristustindilmba pethanamba, os, yemba si lopshavavmoa, yimba hutovpa koaihangamba owai vitava, Mosesva kamba osm numhowol vena. \v 2 Wo heva os Poli Barnapasiva ohovunvna nomba moamba, wo tandwol evena no indhanamba noindava. Wo Kristusnindva indkumbiva ningvna, wolanga velm Poli Barnapasimba mongla indhanahonam Yerusalemram. Di himba daha ihishunvma mindnamba honamba moalamangnindm eva kuwulm Kristusnindnam. \p \v 3 Kristusnind hemba wolanga vina, engavnamba. Himba men os engana Ponisia petha hovmonam, eva Samaria provins monam, nom ihisho wulenginvna, ona, Yutanindna meisnindva os hevmba weihaloh avramana vena Sesoaindamba. Wo honindava Kristusnindva und lothoprana indkumbiva. \v 4 Wo nonamba himba ephovnamba Yerusalemrava, Kristusnind, moalamangnind eva kuwul hemba englisra holvorumbtina. Poli Barnapasi hev, eva mongla indhana eishunvna manam manam, nom ten wonvenam Sesoa hevm, nonam hev andra vaomana evevnam os hindkembel, hindkembel. \p \v 5 Heva os mongla Kristusnind opulvona, noi seilm ten avnam Varisilm. Hev unnam, Yutanindna meisnind Kristusnindoa hutovoa kueira. Pioa ishuluhunda, engalm lohohmom Mosesnam. \p \v 6 Moalamangnindna kuwulnamba kusovna, nom moam naengho vrelm. \v 7 Himba nom moam os naengho vrowoloh vrinamba, owai. Doa Pita phonamba, unna, seh, yimba nonora av, nomba temba nemetva doarava venamba. Sesoa pusvundthoana kamba yerinimba, wulluhunilm indhanam besal nemelmom Yutanindna meisnindm. Himba hillina besal nemelmomba kainda, wo himba undnahonam av daipotava. \v 8 Sesoa, himba nonorangas woheinv nengavnangmba indhananamba, indlothunna, hemba vetva vralmba, hevtindilmba saivolmba. Himba nithinna honamba pimba osm, Sesoasongolm daswolna hem, os men pim vinnam doara. \v 9 Noinda pimba nonora, Sesoana novrava nomba indhanamba indatovnamba einvmoa. Nonamba himba undnahonamba lovahthamnanamba, himba hemba kilumb shuawol vev hevna indkoklariniva. \v 10 Wo manaram yimba lihvna Sesoamba? Yimba kinmba mendekli ohuhlinv wangrava Yutanindna meisnind pina mongawa Kristusnindmba, sna moanamba. Kinmba mendekli, os pi eva pina simbehumunna eindhumunna, nemet ten he wulangvnam os owai, es eva ata. \v 11 Wo os kava nengv, vei, pi eva he, pimba si lopshavav wavrana mendekli Yesusna, Mosesna lohohmorava owai. \p \v 12 Wo doa nomba indkumbiva vena sesese. Himba ambo hilwiluvna, Poli Barnapasi ihishovnam. Poliva Barnapasiva ihishunvna nom manam manam mendekliandram, eva nom inethalm, ten Sesoa hev vinvnam Yutanindna meisnindhovra Polina Barnapasina moara. \v 13 Himba ihisho epiennamba, Yems eva wulkoho. Hev unna, seh, hillu kam. \v 14 Simonmba pimba ishuni, oi, Sesoava os nithinna seilnonoava hevna undmba Yutanindna meisnindmba. Himba hemba sowona hevelm, kekaiv vena Polina Barnapasina moara. \v 15 Wo moamba moashulnindnamba lohohra honi mongawulm elohna, Sesoa mendekli ona, \q1 \v 16 Devittindimba os plel vena, ona, lairduvm nombspev. Wo heva os kava henga si provav, henga kovhora vevav. Kava si henga vevav nemel, temba mueisowa venamba, wo kava si wilundthoavav sena. \v 17 Noinda Yutanindna meisnindva osva hind, hind, hind, heoa osoa seihminivra kamoa, kolvrowolalm. \v 18 Nemet doara doa kava ishona, osva ona, honamba si os phovav. \rq Amos 9:11-12\rq* \m \p \v 19 Yemsva mendah Kristusnindm ishungeinvna, ona, Sesoava hona moarava os ona, kava si henga nambavav Yutanindna meisungundmba. Wo noinda kava os nengv, pimba manam indkokla vewol vivav Yutanindna meisnindmba pina lohohmonamba, temba himba keknamba amnavpa Sesoamba. \v 20 Osoa mama pioa ambo tombai novol vipingiluhunda hemoa. Pioa honam ishuluhunda, \q1 Manam innemba hlavav yimba, nomba temba tihsongomba suwesengrava teihinvrava. Nomba lehv innemba sahoklalm Sesoana novrava. Manam yimba limbihlavav tovolva. Manam yimba kuhaphorava, ongariskui vilangavra. Manam yimba tatamba hlavav tetovolnamba. \m \p \v 21 Himba honamba nisva mana vemava manam vivav, manara noinda nemet doara, eva veiva, daipota men, indhanamba angu vev indakonda kotarava, no hindungund, no hindungund, himba hevmba numhowol viv lohohmona Mosesnana. Manara, doa doara heva boaita una moamba Mosesnamba Yutanindna vahiaevul okombanam. \s1 Tombai Novol Vipinginna Kristusnindm Yutanindna Meisnindm. \p \v 22 Moalamangnind, kuwul eva indkumbi Kristusnind ningvna, wolanga velm vivna hevrinim indhanam Poli Barnapasimongo Antiokram. Wo himba kikih vruwulna Sailasim, Yutasim, Yutasna nihilva mongova Barsapas lohvna. Hona indhanarini samblamba indkumbiva longong vruwulvna. \v 23 Wo himba tombaiva vreihunnamba, himba os englana wulengana. Os novol velohv, \p Seh, ka moalamangnind eva kuwul Yerusalemrava, pevna mongawa Kristusnind. Kava yemba novol vewol vipiprinv moamba, yimba kana mongawa Kristusnind av Yutanindna meisnindva Antiok kotara, Siria provinsra, eva Silisia provinsra. \v 24 Kava os hillina, monglava indhanamba kariniva ambinnamba yeindamba, wo eishunvna yemba, hutovm koaihangalmba, osm noinda yimba phosohna sahonamba, wo eva yimba hona moara viluwuldakaka vev. Wo heva os owai, kava wuhtinamoa, ishunilmba yemba osva honamba. \p \v 25 Wo noinda kava mongawund vrina, kikih vewolalmangas monglam indhanam, wo wolamb vina yeindam. Himba si vivra, pivna Poli Barnapasimongo, \v 26 himba hevmba eworumbtrohona, andra venalm pivna mendekli Yesus Kristusm. \v 27 Wo doa men kav wolamb vev Yutasimba Sailasimba hemongo. Himba si ihishunvav yemba mongawamoa. \p \v 28 Sesoasongol wonav kamba, kava moamba doa woheuk vrina os, honamba memba Sesoasongol kamba ishunna, wo kava noinda kinmba plothunvavmoa yemba, Mosesna lohohmonamba. Wo noinda osva yeoa ambo honamangas wohengivm. \v 29 Manam yimba hlavav innemba, nomba temba suwerava taihinvrava tihsongomba. Manam yimba limbihlavav tovolva. Manam yimba tatamba hlavra tetovolnamba. Manam yimba kuhaphorava, ongariskui viliangavra. Yimba ehallava honanapenamba vetava, yimba si osva kanandhivav. Doata beswonam avm. \p \v 30 Wo doa himba vinamba Yerusalemriniva, os angana Antiokramba. Wo Antiokrava himba huhul vivna Kristusnindmba, wo os vreihunna tombaiva hemba. \v 31 Nonamba himba boaita unnamba, himba und kanandhaprana, manara noinda undnahonam keknam alm pikihwolmoa no tombairava temba. \v 32 Yutasiva Sailasiva eva moashulnindrinilm oholohvnata, himba eva pikihwolmoa ihishunvnata Kristusnindmba, wo vewol evevna, alm keknam. \p \v 33-34 Wo sismba hengava Yutasimba Sailasimba wolanga vina beswonam undwonamangas. Himba engana henga, dom ten henoi wolamb venam hevm, Yerusalemrini. \v 35 Heva os Poliva Barnapasiva di ahana Antiokra. He eva mongla numhowol vewuvna besal nemelmona indhanam mendeklina moam. \s1 Poliva Barnapasiva Os Momong Evewohana. \p \v 36 Simba penngiliha vunganamba, mongnasiva Polva omnana Barnapasmba, pivva ihishomana evinvna mendeklina moamba no kotara no kotara yunalm. Pioa henga nungsis vaomana evei no indakonda kotaramoa, es dihi Kristusnindva viv? \v 37 Barnapasva waingalm vevna Yon Makmba ella nihra. \p \v 38 Wo heva os Yon Makva doara bumbrislihangana hemba Pampiliarini, himba wohpetheinnamoa hemba, waiandra vaomanalmba. Wo noinda Polva osva nengvna, owai, manam eva ata waiengavav hemba. \v 39 Wo Poliva Barnapasiva sahonam ohononglawolna hevmba noinda. Di momong evewohanamba, indakonda indamonam engawolna. Barnapasva Yon Makm omnanamba, botra waivonganamba, os waingana Saiprusram. \v 40 Polva Sailasm pethanamba, os waingana. Kristusnindva Antiokrava wuleihina Polmba mendeklina englisra. \v 41 Wo doa os wailohmana vungana Siria provinsram eva Silisia provinsram, henga pupul vewolalm no Kristusnindm nonindm nonindm. \c 16 \s1 Timotimba Poli Sailasi Waiengana. \p \v 1 Polva ganamba, di pho Derpira eva Listrara. No kotarava avna mongo Kristusnindrini, nihilva henamba Timoti. Wo avalva henamba Yutaongorini avna Kristusnindongo. Wo aralva henamba Griknindrini, Yutanindna etena. \v 2 Wo Kristusnindva Listrara Aikoniamra losnamona holvoreina Timotimba, wo moamba besalangas ishumnivna hemba. \v 3 Wo Polva wailohmana Timotimba velm vevna. Wo heva os diva no kembellava Yutanindva temba angu vevnamba, himba nonora avna, osva Timotina aralva Griknindrini lohna. Wo noinda Polva moshsongosongo vrevna Timotimba, osm Yutanindoa hemoa beswonam nunglivra. Noinda himba mongawa andrava Poliva evev. \v 4 Pol eva no indhana, ten hev wonlohmana vevnam, wonlotna yunalm no kotam no kotam. Himba moamba noi wondaswolna Kristusnindmba, ten moalamangnind eva kuwul Yerusalemra ishunnam Kristusnindm, engelm. \v 5 Wo doa Kristusnindva osva no kotarini, no kotarini, himba hevna kelsra lovahthapravna, undnahonam alm, eva hengam esvemam pelpethalm Kristustindilm. \s1 Polmba Ovomnana Asiarava. \p \v 6 Polva eva indhanamba, nomba temba hevpa wonlohmana vevnamba, os wongana, Prikia provinsra di dawonam wonandra vaomana vevna, venamba, os wongana dom Galesia provinsram. Noinda Sesoasongolva owai, nombolnamoa hemba, osmba numhowol vivra besal nemelmonamba di Asia provinsrava. \v 7 Nonamba himba murapetava ambvnamba Misia petharava, himba aivolm vivna Bitinia provinsram. Wo heva os Yesusna meisriniva hemba nombolnamoa, saivolmba. \v 8 Wo himba ambo kuvhueina Misiamba, wo os angana Troas kotaram. \p \v 9 Wo no sinimba Polva nonglavna inungpunungramsna, mongo indhanarini Masetoniarini provna heindam. Nomba indhanariniva lohvhoanamba, ishonga venavna, pro hom Masetonia provinsram, kolvrowol velm kam. \v 10 Polva nomba nonglapianamba inungpunungramsnamba, wo kava nungi lelnam os angana Masetoniaramba. Kava ningna, osva Sesoava kamba kekaiv vena, ishomana vinilm besal nemelmom no indhanam.\f (16:10) \fr 16:10 \ft Hona moarava pimba nonora, osva Lukva petheinna Poltatanamba di Masetoniara. Honam Polva wonlohmana vevna, Luk, Timoti, Sailas.\f* \s1 Litiava Doa Kristusnindtov Selthoana. \p \v 11 Kava wonvohana Troasriniva botra, wo kava wanhovmonam os wongana, venamba, di hevm Samotres wan kuvundtholla. Wo mongnasiva henga kava wongavna Neapolis kotaram Masetonia provinsram. \v 12 Wo kava Masetonia provinsriniva wonvenamba, monglana pethamonam kava wongana Pilipai kotamba, Romnindva di doara wohavna, mendeklikota doaramini. Wo kava diva ambo engla wontatona. \p \v 13 Nonamba vahiaevul okombanamba, kava wonphona kotatuvmonam poramba. Di kava osva wonnengna, ata kava wonsilelvav vuhemba, di ten Yutanind kusolohvm, sembayang velm noindam. Ungevliva monglava di kusovna, wo kava di wonpatha ovhueinnamba hem, wo wonishuvmona vevna moa. \p \v 14 Mongova ungevliriniva di doara wailovahvna, nihilva henamba Litia, himba Taiataira kotaongorini avna. Henamba andrava lohvnamba, pohokna nihna kayenmba snal itonglavna, dinasvomba. Himba Sesoanonoam doara sembayang velohmanavna Yutanindmongo. Mendekli pevhoawolmanana hena mimba, hellelmba nomba, ovna, Polva os ishov. \v 15 Hev eva indhana, noi ten hevna deuvra avnam, hemba pona posvandna. Wo Litia unna kamba hevna deuvramba. Hev ona, yimba ningtava, osva kava tanam undnahonam keknam lovahmanav mendeklimba, osoa ambo aevtho kana deuvra. Wo himba kamba nihnapehna unvna, aevulalmba hemongom. Wo kava wohvina, os ten kam unnam. \s1 Polimba Sailasimba Bui Vewulna Pilipaira. \p \v 16 Mongnanam kava ona angana no poram sembayangm, mongo ombandhana andranind unguvlirini anongla ve kamba. Himba avna tihsongonana, wo hemba pomsna promnavna diva, hevna kuwulna mundilna henashara vravna nomini henamini, himba nomba temba ningvnamba, osva ovna, mani si sewonamba kamba nongalphovav? Wo no tihsongo henamera avnam, he moamba sesmba opla vrewunvna. \v 17 No ungevliriniva engalpravna kam. Himba unna dandwonam indhanam, hona indhanamba memba Sesoa senaminina andranind. Himba ishunv yemba, osm es heva Sesoava si yemba lopshavav. \v 18 Himba yunalm osva wohvaomana vevna. Wo noindava Polmba wusprovna, hev imharavhoanamba, omnana tihsongom, Yesus Kristusna nihilnana, ka yem omnav, pholahapho hemoa nungi, tihsongova pewoleihana os hemba lilnam. \p \v 19 Wo no kuwulva no ungevlirinimba nunglina, owai, kanamba monamba doa vitivhueni, dimba dombolmba heindava. Wo himba Poli Sailasimba kerumbinamba, kololavra aiwo angvna kuwulindam dom kuksallam. \v 20 Himba wonangavna dom Romduangna novram, wo unna, hona indhanarini samblava memba Yutanindrini, wo mindnam sahokla evevna pina kotarava. \v 21 Himba nona numhowol evevna moangakalamona, osva manam pivva vivav Romnindva. \p \v 22 Indkumbi nov dom wuloprunvna heindam. Wo duangva selvowol vinvna pikianmba Poli Sailasinamba, wo pimbtindna esvema di helvawol vi. \v 23 Wo Poli Sailasimba os wolasuv vena buirava. Wo buinindna kuwulmba umnina, kekalvho vruwuvunvm hemoa beswonam. \v 24 Kekalvhonindriniva nomba moamba osva hellenamba, himba meranonoa hemba sandhavna. Himba timera monglava dembhasiha vewol vinna. \p \v 25 Simba hovrahovrava lohvnamba, Poli Sailasiva sembayang evevna, sangal ohovo vremnavna Sesoam. Wo owalva buinindva hemba hilwiluvna. \v 26 Wo henanam sumbhona nenvpa kekaiv vevna hemba. Snavema os venamba, nomba buiduvpa leta vrevna. Wo tuvpa buiriniva heva hev ambo velaihawol vungana. Wo buinindna wemba hev ambo paral vungeinvna. \v 27 Wo kekalvhonindriniva phonamba, ovna nonglavnam, buituvpa doa velaihakelkel gav. Wo no kekalvhonindriniva os nengvna, doa buinindva phovhoai. Wo hemba petara wolaihanamba, hevna ovlakas velavranamba, hevm nona kovhoalm vevna. \p \v 28 Wo heva os Pol viliphomna, aembu, ata ye pevm kovhoavav. Men kava av indkumbiva. \v 29 Wo no kekalvhonindrini omnana mongom, woklam wulprolm. Wo himba dom dandwonam sihanga ve meram. Hemba eisungu vevna pepehnahonam, wo hemba di vendpena Poli Sailasinda. \v 30 Wo hemba amballam wonphonamba, unna, sehsambla, ata kava es vevav, wo Sesoava ata os kamba lopslahavav? \p \v 31 Wo hev ohomnana, undnahonam keknam lohmano Yesusm, yimba si beswonam lohvav, pev eva indhana, noi ten yena deuvra aevulvm. \v 32 Wo doa Poliva Sailasiva ihishunvna kekalvhonindrinim, eva indhanam, nom ten angu vevnam hevna deuvra, moamba mendeklinamba. \v 33 Wo henanam kekalvhonindriniva poswol vinvna hena wosavam. Wo vena, hev eva hevna indhanam hemba lelnam pona posvandna. \v 34 Wo doa nonamba sismba kekalvhonindriniva Poli Sailasimba wongavna hevna deuvram, innem dahwolalm. Hev eva hevtindi, himba indk vithivna, noinda doa daipotava himba undnahonam Sesoam amnav. \p \v 35 Doa simekumbrava Romduangva wolanga vivna polisimba, ishumnilm kekalvhonindrinim, osm wolanga veo no indhanarini samblamoa nis. \v 36 Wo no kekalvhonindrini omnana Polm, doa duangva ishomb vei, yemba wolapho velmba buiriniva. Yeoa engo beswonam indwonam. \p \v 37 Wo Pol unna polisim, owai, kava Romnindilm elohv, heva os himba kamba musera vendwol vina, kamba seilva sah owol vinamoa. Wo himba kamba pilpiasovwolna buira. Wo daipotava himba kamba wuhtv, engalm lelnam, owai, kava ephovavmoa, heva hev ambrava, englana kamba wolapho vivav. \p \v 38 Wo polisiva vinamba, Romduangm ishunne, unna, Polva os oi. Wo nomba Romduangva osva hillinamba, Poli Sailasiva wohepawohana Romnindilm, wo himba pem vivna. \v 39 Wo himba ambnamba, ishunvna Poli Sailasim, unna, wavra sambla. Himba buirini Poli Sailasimba wonpulvonamba, sah owol vivna, engalm no kotarinim. \v 40 Wo nonamba himba ephonamba buiriniva, himba os engana Litiana deuvram. Wo himba di enongwolnamba monglamba Kristusnindmba, ihishunvna hem, vuha vewol ohovovna suwemsna, wo doa os engana. \c 17 \s1 Poli Sailasiva Ahavna Tesalonaika Kotara, Indhanamba Hemba Kinwondava Di Polothunna. \p \v 1 Polva os wonlohmana wonvungana, Ampipolis kotara wonvenamba, Apolonia kotara venamba, di wonphona Tesalonaikara. Wo no kotarava doara di luhunvna Yutanindna sembayangduvpa. \v 2 Polva siha no deuvra, manara doaramini snawevsa ambo lohmanav henamba, Yutanindna sembayangduvra sihalmba sapturamba, no kembella, no kotara, himba diva avnamba, os wohvevna. Nonamba vahiaevul okombanamba, samblamong mingunamba, Polva wonishovna Yutanindmba doaramini tombaimom Sesoanam. \v 3 Himba plalnahonam velokusathinvna moamba Sesoanamba, osva Kristusmba si boasna daharava, wo henga si phovav sism. Hev unna, hona Yesusmba kava ishunvpa yemba, memba himba Kristus lohv. \p \v 4 Wo monglava Yutanindva nomba una, lehra ihishovta, wo himba peitvunna Polim Sailasim. Indkumbiva Yutanindna meisnindva, nomba himba temba sembayang vewuvmona velvohmanavnamba Yutanindmongo, eva ungevli no mendekli, himba hem wohpeitvunna. \p \v 5 Wo Yutanindva nomba indhanamba nungeilnamba, osva ona, doa Polim Sailasim pelpetheini, doa hemba esvema wusapramana vinvna. Wo doa himba nambangu vevna indhanakoklamba nominiva, temba ombamba eungu vevnamba, moam vrelm, osm ata Poli Sailasimba os helvawol vivav. Doa hev dandwonam anganamba Yesonna deuvram, asahwol vevna Polim Sailasim. Himba kleiha aiwopulvolm vinvna amballam, dom plombmsna di tendo olvnam. \p \v 6 Wo heva os owai, himba asahwol veloh vena hemba, wo himba veloh vinamba, Yesonm eva monglam Kristusnindm kololavra iangana domba kotanindna kuwulna englisramba. Hev dandwonam opelpanganam, no indhanamba himba osangas vewuvmona velvohv, no kotara di vewuvpa eva no kotara, hi eva khuiva nisva luhunvav hona petharava? Wo doa daipotava men hom himba ambei. \v 7 Wo heva os Yesonmba komandha iavna hemba hevna deuvra. Wo indkumbiva himba owai, ahnam lovahwolvna Sisana lohohmorava. Wo himba os una, eva mongova king kuwulva lohvta, os sevriv, Yesus. \p \v 8 Wo nonamba indhananana kuwulnamba kotarava nomba osva hillivnamba, himba evekingil avramana vevna. \v 9 Wo kuwulva Yesonm eva monglam Kristusnindm unna, boasna disna wondembro wetatduvramoa, wo yimba os wonphovav. \s1 Poli Sailasiva Enganamba, Di Beria Kembella Andra Avahavna. \p \v 10 No sinim ambo Kristusnindva wolanga vina Poli Sailasimba Beriamba. Wo diva Poli Sailasiva esihohunvna Yutanindna moashopushoduvrava. \v 11 Wo besal Yutanindva, snamba owai, temba aevulvnamba Tesalonaikarava. Osva hemba indk vithivna, noindava temba Poli Sailasiva ihishunvnamba hemba. Honamba Yutanindva Beriarava memba aevulvpa, himba levrapivolalm vivna doaramini tombaimom, osm aslalvna, verava, ora honamba lohv tanam, memba wulepraiva. \v 12 Wo indhanamba mindnam himba keknam undnahonam lohvhoapramnavna mendeklimba. Wo eva mendekliva Yutanindna meisnindva tendona onganamba undnahonam apravna. \p \v 13 Heva os nonamba Yutanindva Tesalonaikariniva hillinamba, osva Polva numhowol vawov Sesoana moamba di Beriara, wo himba ambvna dombata eva. Himba ambvna, nengavnangm weihaloh vewol vinilm, osm noinda hemoa wusapramana vinda. \v 14 Wo heva os Kristusnindva Polmba nungi wolaihavovna wanengallam. Sailasiva Timotiva di ahana Beriara. \v 15 Indhanamba nomba Polmba temba nungwulanganamba, wohwaiangana Atens kotaram. Wo he moamba Polnamba hengava wulambinna Sailasimba Timotimba. Unna os, nungi lelnam epro kaindam, manam yimba diva ahavav. \s1 Polva Di Atensra Numhowol Vawovna. \p \v 16 Polva mendah nengvewolowovna Sailasimba Timotimba diva Atensrava. Wo himba kinmba vrana mendekli, noinda himba os nonglavnamba, kotamerava doa kekel vethangu vena tihsongonindna lehvohalva. \v 17 Wo diva Yutanindna sembayangduvmerava himba ishunvna Yutanindna eva Yutanindna meisnindm, nomba temba sembayang velvohmanavnamba Sesoanonoamba. Wo hev vevna, elsusva isholuhunvna, di ten Atensnind kuksa velvohvnam doara. \p \v 18 Wo vena, Epikurianind eva Stoiknind waialholohvna hemongova, himba nonoanind awolvna. Monglava uvna himba, hona indhanariniva tit vev, nomba temba hevpa ishovpa. Manam hevpa esm himba ishov? Noinda osva uvna, Polva ishovna besal nemelmom Yesusnam, phonam henga pokamarini. Wo himba umnina, dihi himba temba mongnindna tihm ishunv? \v 19 Wo himba Polmba os waiangana mundilindamba domba Areopakus oloramba. \p Hev umnina, kam wohishunu temura nemel nengavnangmoaoa, nonamba temba pevpa numhowol velohvpa. \v 20 Yimba honamba ishovpa, kava seilnovra hilliv. Kava hellelm viv, osm manam honamba moamba hevpa? \v 21 Noinda osva umnina, Atensnind indkumbi hev, eva noi mongla annindrini, annindrini, men avnam Atensra, gimusva veluhunvmoa, himba elsusva eishowollohv nemelmom nemel nengavnangm, noi sisiha vevm. \p \v 22 Doa Polva hovrahovra kuwulna novra lohvhueinnamba di Areopakusra, wo hev unna, yimba Atensnind, kava nongalv, os yimba einv keknam pevna tihmba manara manara. \v 23 Seilmba kava lohmana vinvnamba huiva yeindava, wo kava nungsis vaomana vevna yemba, ovna nom tihm sembayangnamba okolowol viv. Kava nonglana mongona sengrava, honi moamba novol velohvna, \qc \sc Hona Alta Sengva Memba Mongona Tihna, Kava Atensnindva Tit Vinivmoa Hena Nihilmba.\sc* \m Yimba memba sembayangmba ombam ambo viniv tihm, nom pev ten tit vrivm. \p \v 24 Heva os memba kava ishunvpa yemba, himba Sesoa, noi ten vena vavawonam petham, eva manimani men nosra lohvm. Himba mendekli luhunv petham ovm. Himba avmoa diva hona tempelmerava, memba yimba indhanamba englanamba vinamba. \v 25 Honamba Sesoava memba, hengas daswolv undva, vavatanmba, manimani indhanamba. Himba nengvmoa, osva ani heva ka englamokol evei, owai. Himba eva manam sahvav, himba ambo hev snal wohav. \p \v 26 Mongal tomonalnana himba nepkumsnamba dathunna, pimba indhanamba pholmba. Wo henamini memba vavawonamba petharava indhanamba indanamba angu vev. Himba doara nengna, osmba henanam eva hi himba si avav. \v 27 Sesoava vinna hemba, osm aslalla kam, eva ambvra muram kaindam, wo nunglivra kamba. Wo heva os owai, ehallava himba pinaminiva einvmoa. \p \v 28 Himba pimba undva daswolv, nonapopolm alm. Himba hevho pimba kelva tetoraswolv, noinda pimba lovahmana vev. Noinda osra monglava yeriniva nonoanindva os una, kava eva hena towandta. \v 29 Pivva Sesoana towand av, wo noinda manam yimba ningvav, osva Sesoava snal maim oi, mana vemam tihsongomsna vina indhana englana. Himba snamba owai, maim ora golmi, besimi, honmi. \p \v 30 Nemetva doarava indhanamba owai, levrapivolvnamoa Sesoamba, heva os Sesoava nengvnamoa, hemba hukum vewolalmba hevna indkoklarava. Manara noinda osva Yesus Kristusva mendah provmoa. Wo heva os daipotava Sesoava ishunv indakonda pethanindmba, weihaloh vewolalmba hevna undm eva alm. \v 31 Manara, himba doa doara nengna, osva ona, nonam kava si lesvhoawol vevav indhanamba petharava. Himba si lohohra pepemowolvav. Himba doa pusvundthoana, velmba honamba, mongomba indhanarinimba doa doara heva. Wo Sesoava honamba inethalmba vinna indkumbimba, nona ten wolaihaphonam no indhanarinim pokamarinim. \p \v 32 Nonamba no indhanamba hillivnamba, osva Yesusva doa phona pokamariniva, wo monglava losgoplala ungavna. Wo mongla una, kava si henga sewonam honamba hillinvav yeindava. \v 33 Wo Polva os bumb vewol velahangana hemba. \v 34 Wo monglava indhanamba mendeklimba keknam undnahonam lovahthamnavna, wo Polm patvmonana. Heriniva mongova himba Dionisius, himba Areopakusnindrini lohvna kuwulalm. Wo eva mongo ungevlirini, henamba nihilva Damaris, wo eva mongla tendona ongana. \c 18 \s1 Polva Di Avnamba Korin Kotara, Numhowol Vawovna. \p \v 1 Sismba Polva venamba Atensriniva, himba os gana Korindamba. \v 2 Wo himba di nonglaphona Yutanindrinimba mongomba, nihilva henamba Akwila. Wo himba prona ambo Pontus provinsrini. Doara heva himba waiprona hevna ongalmba, Prisilamba Korindamba Itali pethariniva. Noinda himba waiprona Italiriniva, Klotius king kuwul wolapho venam Yutanindmba Rom kotariniva. Wo Polva ganamba, hem di nongalpho tlalongolmba. \v 3 Henamba andrava lairduvandra luhunvna, noi mongawandra, ten Pol vevnam. Wo himba di hem wonavnamba, wonandra wonvawovna. \v 4 Nonam nonam vahiaevul okombanamba, Polva numhowol velohvna Yutanindna Griknindnamba Yutanindna sembayangduvmera. Polva osm vinvna, noinda Yutanindna Griknindnaoa undnahonamoa amnara Yesusmoa. \p \v 5 Sailasiva Timotiva eprana Masetoniarini, epawohotholmba Polmba Korindamba. Wo sismba nonamba Polva laivduvandramba os wuleihana, himba pilpiawolohvna hevna nambaiva, ishunilm indhanam besal nemelmom. Himba ambaram wulphunvna Yutanindmba, osmba Yesusva Kristus lohv. \v 6 Wo heva os owai, vreivnamoa himba Polna moamba, himba indanam sahonam eishovna. Wo himba bumb vewol vevna somovtovpa hevna pikiandiniva. Wo doa hev unna, yemba indkokla vovhoawol vetava, temba si luhunvav yeinda pevinda. Kava manimani doa vinna yemba, daipotava kava si numhowolalm gavav Yutanindna meisnindmangas. \p \v 7 Polva no sembayangduvriniva phonamba, wo os gana Titius Yastusna deuvramba, numhowolalmba. Di ambo mura lohmanavna sembayangduv pethalla. Titius Yastusva himba doara sembayangmba velohmanavna Sesoanonoam Yutanindnahonam. \v 8 Krispusva kuwul wulluhna no Yutanindna sembayangduvnamba. Hev eva indhana, noi ten avnam hena deuvra, hetatanamba undnahonam amnavna mendeklimba. Wo mindnamba indhanamba Korindava helletithoavna Polmba. Wo himba vena, undnahonam avna, eva pona posvandna. \p \v 9 Wo sinimba, Polva inungpunungramsna nonglavna, mendekliva omnana, manapenam yimba vevav, osangas numhowol vevm indhanamoa, manam yimba moamba vutheinvav. \v 10 Kava kavpa men yemba lohmanav. Mongova si indkokla vrevavmoa yemba owai, noinda mindnamba indhanamba kana av hona kotarava. Yeoa hemoa kleiha aisuv vevm. \v 11 Polva diva os ana, osomba mongasal vena, weisva 6pelara vendhana, numhowol vawovna Sesoana moam indhanam. \s1 Polmba Waiangana Galio Kuwulindam. \p \v 12 Nonamba Galiova ovhoanamba, duang mendeklilmba luhunvnamba Akaia provinsnindnamba. Wo nonamba monglava Yutanindva ambvna, waialholm Polm, wo os waiangana wetatduvramba. \v 13 Hev umnina Galiom, hona indhanariniva numhowol vevpa indhanamba, sembayang venalm Sesoam, wo yunam osva memba, himba pina lohohmomba hiluvla ovrinvna. \p \v 14 Polva vevna, moamba sevralmba, wo heva os Galio unna Yutanindm. Hev unna, ata kava helwolvav yemba, yimba ishumnillava hena indkoklamba mendeklimba. \v 15 Heva os memba yimba ishuvpa, yimba ambo duus ovuv, sah owolmom moanam nihilm, eva vinvm pevna lohohmom sahonam. Wo noinda osva hona kinoa pev ambo vru, kava vinvavmoa hona kinmba yenamba. \v 16 Wo Galiova hemba nominiva os wolapho vena no wetatduvriniva. \v 17 Wo Korinnindva pulvona, Sostenesm kevria, Sostenesva himba kuwul wulluhunvna Yutanindna sembayangduvna. Wo himba kevrinamba, hilvia di wetatduvra. Heva os Galiova nomba nengnamoa. \s1 Polva Henga Gana Antiokram. \p \v 18 Polva wonana Kristusnindva diva eukwonapetam, wo himba os sandhalaha gana wanplombmonam botra Siria provinsram. Prisilatalanamba ella himba wongana. Wo di Polva avnamba Senkria kotarava, Polva tamba hevnamba os kovhoana. Memba honamba himba osm vena, kava ishomnana Sesoam, mana vemamba velmba, wo doa kava vena. \v 19 Wo doa himba os angana Evesus kotaramba, wo di Polva sandhavna Prisilaimba Akwilaimba. Hevpa himba siheinnamba sembayangduvra, ishunvna Yutanindm. \v 20 Wo hev umnina, es hevpa yimba kamba eukwonapetamba dawonamba wonavavma? Heva os owai, Polva almba nengvnamoa. \v 21 Himba os sandhalahangana hemba, heva os hev unna, kava si prunvav yeindamba, osva Sesoava kamba omnatava, gaota, wo himba os gana botra Evesusriniva. \p \v 22 Polva ganamba, holopena di Sisaria kotara, wo himba ganamba, sehmona kekaiv viliophona Kristusnindmba Yerusalemrava. Wo nominiva venamba, himba os gana Antiokramba. \v 23 Wo himba di dawonam anamba, wo venamba, os lohmana vawona no kembellam, no kembellam, di ten luhungu vevnam Galesia provinsra eva Prikia provinsra. Himba os lohmana vevna no kotara, venamba, no kotara, no kembellava, pupul vewol vaomana vevna Kristusnindm, nom ten undnahonam angamnavnam Yesusm. \s1 Apolosva Ishuwinvna Moamba Evesusra. \p \v 24 Mongo Yutanindrini Apolos himba prona Evesusram. Himba lohvna Aleksandria kotarini. Himba ishovna besalangas moamba, eva himba nonorangas lohvna Sesoana doaraminimba moamba beswonam. \v 25 Hemba doa numha vrena mendeklina moanamba. Wo himba osangas lotholohvna no andrarava, indhanamba ishunilmba, eva temura numhowolalm, osmba Yesusva tanam vevna manam manam. Heva os pona poswolalmba nomba Apolosva nonorava lohvnamba, nomba pona poswolalmba, ten Yon Baptais nemet doara numhowol venam, Yesusnaminiva owai. \p \v 26 Apolosva doa ishunvna pepehhui sembayangduvmerava, wo Prisilaiva Akwilaiva di ehellemnavna hena moamba. Wo himba os ohomnanamba, os waiengana hevna deuvram, hengam beswonam popaiha vewol venalm, wiyeram alm monam Sesoanam. \p \v 27 Wo doa Apolosva galm vevna Akaia provinsram, wo Kristusnind hemba kolvrina, wolaihangalmba. Wo himba tombaiva novol vinvna no Kristusnindmba domba, unna, yeoa hemoa umnu. Nomba Kristusnindva doa amnavna undnahonam Yesusmba, noinda Sesoana hevna wavrara. Nonamba Apolosva domba ganamba, himba mindnam hemba kolvrowol vevna diva. \v 28 Himba moamba mindnam wohishunvna Yutanindmba, esesm lingising ovrinvna. Himba indkumbina novra vena. Apolosva wohlingil lihana, osva Yutanindva sahonam ovunvna. No doaramini tombaira, himba lingil lihana, osva Yesusva Kristus lohv. \c 19 \s1 Polva Evesus Kotara Avna. \p \v 1 Nonamba Apolosva diva dawonamba avnamba Korin kotarava, Polva momnanam nungsis vepravna Evesus kotamonam. Wo Evesusra himba di nongalphona monglamba Yesustindimba. \v 2 Polva sah owol ve hemba, es hevpa yimba doa Sesoasongolva vrapranama, nonamba yimba undnahonamba avnamba? He opulvona, kava doava owaimomolmba hillinamoa Sesoasongolmomba. \v 3 Wo Pol henga unna, snanovna eva pona poswolalva yimba ilvahv? Hev umnina, memba noi pona poswolalva, ten Yon Baptais pona poswol vawovnam doara. \p \v 4 Wo Pol unna, Yonna pona poswolalva, osm poswol vevna, weihaloh vewolalm indm eva alm. Himba ishunvna indhanamba, undnahonam amnalm mongom, nom ten si provavm sis. Himba nomba yunam Yesus hev. \v 5 Nonamba himba nomba hillivnamba, hemba pona posvandna mendekli Yesusna nihilnana. \v 6 Wo Polva hevna engla holothunnamba sena hemba, wo Sesoasongolva heindava ovhoaprinvna. Wo doa osoa ambo himba eishovna indakonda moana eva Sesoana moanamsna. \v 7 Nomba mara 12pelara tendomba os kuvulvnama. \p \v 8 Polva sembayangduvrava numhowol ovowona, weisva samblamong dalmanana. Himba kongsmangshui ishuwunvna Yutanindm, tuhtwolalm hem, osm inelnahonam dumbvm manimani, kava memba ishovpa huiva, Sesoana nemeltindirava. \p \v 9 Wo heva os monglava Yutanindva indanam ahnam lovahvna, himba undnahonamba almba ningnamoa. Nomba Yutanindva eishovna sahoklal moamba Yesusna monanamba. Wo indkumbiva di helletithoavna nomba. Wo noinda Polva wonbumb vewol velaha wonphona nominiva. Himba wonvenamba nominiva, henga mongona deuvrava numhowol vawovna, di deuv ten lohvnam Tiranusna. Wo diva Polva elsus numhowol vawovna, sivralohmanavnamoa, \v 10 venamba, tahonmba sambla vewolna. Noinda hena andrava, indkumbi Yutanindnamba hevna meisnindnamba Asia provinsrava wohhillivna moamba mendeklinamba. \s1 Yutanindrini Skevana Ombtowondal. \p \v 11 Sesoava moainalandrava mendekliva Polna englanana vevna. \v 12 Monglava indhanamba lensona malonamba dumbvna, nomba temba Polva ilohvnamba, wo himba ainga vivnamba, huhlinvna uvavulmungilm. Himba nomba osva ovna, vivnam, uvavulmungilmba wohlesvhoapravnamba, wo tihsongova os wohphosohunvna henaminiva. \v 13-14 Wo eva monglava Yutanindva lohmanamana vevna di, engalwul vinilm tihsongom indhananaminim. Noi Skevana towand 7pelara honamba vivna osva. Skevamba luhunvna mongo Yutanindna sembayang andranindna kuwul. Himba lehalm vivna, Yesusna nihilnahonam wolapulvo velm tihsongokoklam. Himba os eishovna, no Yesusna nihilnana, ten Pol isholohmanavm, kava yemba os unv, pulvo. \p \v 15 Wo mongnanamba no tihsongokoklava ishunvna hemba, kava nonora lohmanav Yesusmba, wo eva kava nonora lohmanav Polmba, wo heva os an eva yimba? \v 16 Wo no indhanariniva tihsongonamba, himba viliavhoapiha vinna no Yutanindra. Himba andralangas, an eva ata kevrata hemba? Himba vevna, helvawol vungavna, pikian popowol vungeinvna, wo himba os pemba bukethavna deuvriniva. \v 17 Indkumbiva indhanamba Evesusrava, Yutanind eva meisnind aongra angavna honamba. Wo himba pemba mindnam anga vikleihavna. Wo indhanamba indkumbiva nihilm wulolvolmanavna mendekli Yesusnamba. \p \v 18 Doa venamba, Kristusnindva mindnam moakus uvna hevna indkoklamba doaraminimba indkumbina novra musera, temba hevpa sahonamba vivnamba. \v 19 Monglava heriniva lovahvna eusmongal, nona himba vivna. Nomba Kristusnindva himba wulprovna hevna eusmoa tombaiva, wo di undmosera tepevna suwerava. Nomba tombaiva diva os mara lohmananama 50,000pelara silva. \v 20 Wo doa hona monana moamba mendeklinamba osva vevna, os gavna, os gavna, wo esvema vevana vethangavna. Wo indhanamba mindnam osva vivna, kam kaoa doa undnahonam wohkanandhaprai. \s1 Polva Henga Nengvna, Lohmana Vungalm. \p \v 21 Wo doa sismba nonamba, Polva nengvna, galm Yerusalemram. Himba nengvna, galmba no pethahovmonam Masetonia provins, Akaia provins, wo verava, sism si os provav Yerusalemba. Hev ona, kava Yerusalemba garava, wo kava si os nongalkavav Romdamba. \v 22 Wo Polva wolanga vevna Timotimba Erastusimba hevna ekolvranindrini samblamba mi hemsna Masetoniaramba. Himba hevpa di dawonam ana Asia provinsra. \s1 Indhanamba Monglava Hiluvla Ovralm Vivna Mendekli Yesusna Monamba Evesus kotarava. \p \v 23 Wo heva os nonamba sahoklal moamba ambo ihphovna Evesusrava, osm hiluvla ovralm monam Yesusnam. \v 24 Wo doara di avna mongova indhanariniva, nihilva henamba Demitrius, himba manam manam vewol velohvna besinamsna, os ningthivna, silva. Himba vevna eusilwonam silvana snal maim ovna, tempelduv tihongorini Artemisna. Himba hona andrava memba vivnamba, himba diva nona dumbvna esvemava. \p \v 25 Wo doa hev mongawulm eksuwulanamba Demitriusmongo, henoi ten hev mongawandra viwul vevnam. Hev unna, seh, yimba pev nonora, osva pivva nengeind vriv dimba mindnam hona bisnis andrarava. \v 26 Wo heva os nunglutuk, hona indhanarinim Polva memba vevpa, himba hiluvla vewol vev, weihaloh vewol vev indkumbimba indhanamba Evesusrava, eva Asia provinsrava. Himba os ishov, tihmba nomba temba englanamba indhanamba vivpa, owai temba Sesoanonoava. \p \v 27 Hillu, honamba moamba memba Polnamba pina nihilmba bisnis andrariniva si indkokla vrinvav. Wo eva mongova lohvta moamba sahoklalva, indhanamba si os wohningvra, tempelduvpa mendekli tihongorini Artemisnamba, owai, mendekli evama. Henamba mendekli nihilva si sahokla wohvevav. Wo Artemisva himba tihongorini einvna pina indkumbinamba huiva Asia provinsrava, eva annind, annind vavawonamba petharava hemba okuluwul angavna sembayangnamba. Wo heva os Polva opilpihav hemba. \p \v 28 Wo honamba moamba indhanamba hillivnamba, hemba esvemava wusapramana vevna. Di hev omotakilnahonam indkumbi opelpanganam, owai, Artemis tihongoriniva einv Evesusrava pinamba Sesoava yunalm. \v 29 Wo annind annind diva kotarava puvuldiavna, himba kerumbtvna Gaiusim, Aristarkusim. Himba Masetonia provinsnindrini sambla, wo himba Polmongo lovahmana velvohvna. Wo indkumbiva dandwonam avlavramana ovovna dom moashopushoduvram. \v 30 Polva dom engilsihalm vevna, ishunilm moam dom, indhanam ten plombmsna olvnam, heva os ollina Yesustindi hemba. \v 31 Osoa eva mongla kuwul Asia provinsrini, himba sehel lovahvna Polnamba. Himba moa ishomb venana, ollalm hem, osm ata homeis sihavm no moashopushoduvram. \p \v 32 No kotanindva vevna, monglava mana vemam indanam puvuldiangavna, monglava indanam eishongovna indakondakonda. Wo noinda osva moamba isholmba, ambo os wohlohna. Indkumbiva tit vivna, osva manaram himba eksuwulpravna? \v 33 Wo doa Yutanindva pulvona, Aleksandam hulvundthue musera undulla indkumbina novlomosra. Monglava himba umnivna hemba, mana vemam velm. Wo doa Aleksandava hevna engla lionamba, engla vivina vinnam, noinda himba manam manam temuram isholm vinvna indhanam. \p \v 34 Wo heva os himba nonamba nunglivnamba, osva Aleksandava Yutanindrini, himba henga di esvema puvuldiangavna. Himba yunalm puvuldiawovna, venamba, okombam onunglivna, 2 aus vewulna, diawonamba. Uvna, mendekli einv Artemistih Evesusnindnamba kanamba. \p \v 35 Doa tombai andranindrini Evesusrini hev phonamba, hev unna no indhanam, moamoa doa sesavethapro. Hev unna, hillu, annind, annind nonora av, os Evesusva lohv kota, men piv enganglana vruwuvm hona tempelduvm mendeklina tihongorini Artemisna. Wo eva indkumbiva nonora av, osva men pimba hona honmba eusmongal popeng vruwuv, nomba temba velapenamba senaminiva. \v 36 Mongova osva ovovmoa, memba honamba owai tanamba. Wo noinda osva yeoa vuthoapro moamoa. Yeoa dawonam wilihapravm, wo boasna nengavnang vivm, yimba vivra mana vemamba os. \v 37 Yimba wonambei hona indhanarini samblamba homba, wo heva os himba ihishumnivnamoa moakoklawonamba pina tihongorinimba. Himba yukovnamba evreinamoa mana vemava henamba tempelduvriniva. \p \v 38 Pinamba luhunvtava wetatva lohohmorava, wo eva av men duangva. Wo es hevpa Demitrius eva indhana, noi hev ten wonandra vevna, mongawatilm himba wetatmoa ishumnivma indhanarinim? Himba osva angavav dom wetatduvram. Noinda di himba osva alhuvav henomongova duangna novrava. \v 39 Wo manamom yimba henamba mongmomba isholmba viv? Wo osva ata os luhunvav yenamba, no moaoa di ishu, pi indhana nonam ten kusolohvm duangna novraoa. \p \v 40 Kava ov honamba, noinda monglava indhanamba ata nunglirava honamba, memba yimba vivpa, wo uvra, os yimba moam kinilm ongindvriv, ombam ambo moalm. Wo pivva es eva ishunvav beswonamba duangmba temurava honamba?, noinda owai, tanamba plalva lohmanavnamoa hona moaramba. \v 41 Wo nonamba kota tombai andranindriniva ishopianamba nomba manam manam, himba os wolanga vungu vena deuvramba. \c 20 \s1 Polva Gavna Masetonia Provinsm Eva Grik Petharam. \p \v 1 Nomba puvuldiawoiva daosmonamba sesoakoheinnamba, Polva onbavna Kristusnindmba, kusomnalm hevindam. Wo doa hev henga numhowol venamba eunillam, unna, beswonam keknam osangas aevulvm. Polva os sandhalahangana Masetoniaramba. \v 2 Himba ishungeinvna mindnam manam manam, pupul vewolalm Kristusnindm no kembella, no kembella momnanam, hev dom gavnam Masetoniam. Wo os phona Grik petharava. \v 3 Wo himba diva samblamongwisnam ana. Wo doa himba botra galm vevna Siria provinsram, heva os monglava Yutanindva diva nengavnangva vrivna doa, helvakomandhalmba Polmba. Wo noinda Polva hengava weilmonamba gana Masetoniamba pethamonam. \p \v 4 Mongla indhana hemba nunglangana. Himba noi Sopater, Pirusna ombol Beria kembellini, eva sambla indhana Tesalonaikarini sambla, Aristarkusi Sekundusi. Gaiusva Derpirini, Timoti, eva Asianindrini sambla Tikikusi Tropimusi. \v 5 Himba hesna mi anganamba, nengvewuluvna di kamba Troas kotara.\f (20:5) \fr 20:5 \ft Hona moarava pimba wiyera av, osva Lukva Poltatanamba di nongalphona Troasra, os lovahmana vevna mongawulm.\f* \v 6 Kava di dawonam eivvna Pilipai kotara, venamba, mendekli nambaiva Yutanindnamba rotina yishuiva kohanamba, wo kava os ambna Pilipairiniva botra, venamba, avamba tovhueivnamba, os hemba nongalpulvona diva Troas kotarava sism. Wo kava diva mongawa mingunam aevulvna. \s1 Polna Eunillini Nongalkallini Troasnindm. \p \v 7 Wo osoa ambo minguramba kava kusovna Kristusnindmongo, mongawulm innem hlalm. Polva ishunvna moamba tendona onganamba, venamba, simba hovrahovra lohvna, manara noinda himba mongnasim vohalm vevnamba. \v 8 Kava mongawatilm di sihavna mongawa kamarra yitnihilla, wo esvema diva lampuva tangu vevna no kamarrava. \v 9 Mongo tendotowondrini, nihilva henamba Yutikus, himba avna di eneihatuvshara. Polva mendah wohishuwinvna no sinimba, Yutikusva nitata vawovna, venamba, ninpolva ona henanam kovopena, no senamini vuheriniva hemba os vetaka vepena petharamba. Wo ona vindvitam, pai doa wohdahai. \p \v 10 Polva holopenamba Yutikusindam, wo hev mulumbdandna lohvhoawolmananamba, engla selndara othowolmana. Hev unna, ata ye duus vivav mindnam, himba vavatanna vilv beswonam. \v 11 Wo Polva os henga kleihavhoana yitnihilduvram, popowol venamba rotiva, nevna. Himba eva mani om ishuwinnama, doa venamba, lingil lihapihavna. Wo Polva nominiva os sandhalahangana hemba. \v 12 Wo himba os waiangana no tendotowondrinimba henga beswonam deuvramba. Wo noinda himba indkumbiva indk vethapravna. \s1 Polva Troas Kotarini Venamba, Gavna Miletus Kotaram. \p \v 13 Kava Polmba dasvholahavoavna, kava volnamba, botra angavna Asos kotaram. Kava mi angana kasna, sis Polva. Himba nengna, petheinilmba kamba botramba dim. Polva nengna hona monamba, noinda himba monglanam galm vevna Asosmba. \v 14 Wo nonamba himba nongalphonamba kamba Asosrava, wo nonam himba kamba engalvonganamba botrava, os angana Mitilini kotamba. \p \v 15 Wo doa mongnasiva kava Mitiliniriniva vinamba, pulvoa mongo wan kuvundthol pethara murapeta, os ningthiv, Kios. Wo henga mongnasiva kava pulvovna Samos wan kuvundthol murapeta. Wo henga mongo mongnasiva kav pulvovna Miletus kotarava. \v 16 Polva doa doara nengna, osva kava huiva moih vevavmoa Evesus kotarava. Himba nengvnamoa, almba mindnamba Asia provinsramba. Himba lelnam galm vevnam Yerusalem, nunglinilm Yutanindna mendekli inne hesnal tihm, os ningthiv Pentikos, osm verava, ora ka phov lilnam. \s1 Polva Bumb Vewol Ovona, Unna, Aevu, Kuwulmba Evesusrava. \p \v 17 Wo Miletusrini Polva moamba pinginvna kuwulmba Kristusnindnamba Evesusramba, hom kaindamoa ambo, Miletusramoa. \v 18 Himba ambnamba, pulvoa di heinda, hev unna, yimba kanamba nonora av, kava nonamba seilnovrava provnamba huiva Asia provinsmba. Yimba nonora av, osva nomba kava yemba wonalohvnamba elsusva, es kava vevna. \p \v 19 Yutanindva nengavnangva vrelvohvnamba, kamba sahonamba venalmba. Honi mendekliva kinmba kamba plothomnavna, wo kava wena avna. Wo heva os yimba nonora av, osva kava elsusva andrava venavna mendeklim. Kava owai, kavmba nengmanavnamoa. \v 20 Yimba nonora, kava numhowol vevnamba yemba, wo kava komandhavnamoa mana vemava mongova, nomba yemba kolvrowol vevra. Yimba nonora av, vevna, di muesa eplaheindwolvnam, eva pevnaduvra, kava yemba os numhowol vevna. \p \v 21 Kava ongawolvna Yutanindm eva meisnindm, weihaloh vewolalm hevna alm eva undm, wo haravhoapravra Sesoaindam. Wo kava vevna, ishunvna hemba indkumbimba, keknam undnahonam amnalm pivna mendeklim Yesusm. \v 22 Wo heva os daipotava kava ata hellevav Sesoasongolm, wo gavav Yerusalem. Kava tit vev, osva mani si kamba venavav diva. \v 23 Kava osangas nengv, no kotara no kotara Sesoasongol ishomnavna kamba, osva kinna buinamba yemba nengvelalohv. \p \v 24 Heva os kava nengvnamoa kavna nihmba. Manara, honi mendekliva lohvna kaindava, kaoa wohvepiara kavna andraoa mendeklinaoa. Kava wohvepialm vevna andram, nom mendekli Yesus vraohnam kam, ishomana vinilm indhanam besal nemelmom Sesoana wavram. \p \v 25 Wo kava nengv, osva mongova yeriniva si kamba nonglavavmoa hengava. Kava nambaipeta eva yemba wonanama, kava yemba numhowol vaomana vevna, Sesoana nemeltindilm alm. \v 26 Noinda kava men ishunv yemba, nomba kava nonorava lohvpa. Mongova yeriniva owolakohatava, temba kaindava lohvmoa, owai, novpa manam yenamba oprinvav kaindamba. \v 27 Manara noinda kava doa iana yemba manam manam, nomba Sesoava ninginvnamba yemba, nonoramba almba. Kava gongol venamoa pemba. \p \v 28 Wo heva os yeoa pevmoa novkalana vivm, eva indhanam Sesoatindim indkumbim, nom ten Sesoa yem holvodaswolnam. Sesoasongolva doa yemba pusvund vinna, andram vinilm sipsipm. Yeoa sipsipna kekalvhonindrinimsna lovahinvm Sesoatindimoa. Memba noi Kristusnindmba, Sesoa ten muehrombol vena hevelm hevna ombolna tovolnana dahalnana. \s1 Polva Os Unna, Yeoa Novna Vivm, Moangakalanindva Doa Ten Ihsihapra Vev. \p \v 29 Kava os nengv, surava kava si garava, monglava indhanamba si pepra vevra allamba windemsna, indkokla vewolalm sipsipm. \v 30 Osoa pevrini indhana si dasalm moakokomoa eishuvruwulavra, hiluvla ovralm moanonoam. Himba si yemba Kristusnindmba muehdombol velm vivra, hem patvunilm. \v 31 Wo novnavhora yeoa vivm, hona moaoa yunalm wohkek vithivm. Kava samblamong tahonnamba kivrawuliha vrenamoa, numhowolalmba moa besalnamba yemba henom henom. Kava yemba numhowol vevna sia okomba. Wo wenopva dalvna kanamba yeinda. \p \v 32 Men kava yemba sandhav Sesoana englisra, eva hevna wavramora. Nomba moamba yem beswonam pumung vithinilm, wo si yemba daswolvra nomba vuhe besalva, temba hevpa ieinvpa hevna moainal indhanamba. \v 33 Wo nonamba kava yemba wonavnamba, yenamba mongova kava muemb vinnamoa dina besal pikiannamba, owai. \v 34 Yimba nonora av, osva kava elsusva andrava velohvna, kavpa nonapopolmba loholmba, eva indhanam nom, kav ten wonvevnam mongawulm. \p \v 35 Manam manam doa kava yemba wolana, osmba andra velmba, memba kavpa vevnamba, kolvrowol velmba sna indhanamba, himba es eva hevpa ata mana vemava vivta. Kava doa numhowol vena yemba, kek vethalmba moamba Yesusnamba. Hev unna, Sesoava si mindnam awothovav, henomba temba daswolvrava owalmba. \p \v 36 Polva honamba ishopieinnamba, wo doa himba mulumbdandna lohvhoanamba, wonsembayang vevna hemba indkumbim. \v 37-38 Wo himba vinamba, wuovna, noinda Pol os onamba, yimba si nunglivavmoa hengava kamba. Wo himba englana kekel vinamba, mehtat vruwul vevna hemba. Wo himba domba botramba os nunglangana, wolaiha volalmba. \c 21 \s1 Polva Gana Botra Yerusalemramba. \p \v 1 Kava indkumbi engla akivrakivra velanamba, doa os voavna. Botva wongavna kamba hevm domangas Kos kuvundthol petharam. Wo mongnasiva kava pulvovna Rots kuvundthol petharava. Wo nomini kava os angana Patara kotaramba. \v 2 Wo Patarara kava di nunglina, botva vohalm vevna Ponisia petharam. Wo kava noinda volnamba, os angana. \v 3 Kava mumra ambo angavna Saiprus kuvundthol pethanahalm. Kava ambo nonglanga vivna, maim ahnam lohvna sihanasis, kava kovngavna Siria provinsram. Wo venamba, botva di pethana Tair kotara dawonam, kinm dembhapuv velm dom Tairram. \v 4 Wo diva kava nungeilna Kristusnindm, wo he kamba wonaevulna mongawa mingunamba Tairrava. Sesoasongol moamba vrahunna hemba, wo himba vinamba, ovumnivna Polmba, Yerusalemba galmba. \p \v 5 Doa venamba, botva hengava vohalmba vevnamba, kava kotariniva vinamba, angavna, wo no Kristusnindva ongana tendona otovotal ahui vena, nungiangalmba kamba. Di engalla kav indkumbi mulumbdandna lovahthapranamba, sembayang vivna. \v 6 Wo doa kav engla akivrakivra velanamba, os vongopiana botrava. Heoa henga gapiangu vena hevna deuvram. \v 7 Kava os wonlohmana vilangana Tairriniva, venamba, di pulvona Tolemes kotara. Wo doa kav sehmona akivrakivra ovovna Kristusnindmongo di, wo diva kava mongawanin wonvina hemba. \p \v 8 Wo kava Tolemesriniva vinamba, henga os angana, venamba, di pulvona Sisaria kotara. Wo diva kava aevulvna Pilipna deuvra, no Pilippa himba isholuhunvna ongana tendonamba besal nemelmomba mendeklinamba. Himba lohvna andra kokoldombnindrini, noi ten doara 7pelara savamsna veleinam. \v 9 Himba samblasambla molmba os wonavna, mendah dumbnamoa. Henamba andrava luhunvna, Sesoana moam wulvahinilm indhanam moashulnindrinimsna. \p \v 10 Dawonamba kava diva nonamba aevulvnamba, mongo moashulnindrini, nihilva henamba Akapus, himba Yutia provinsrini venamba, pro Sisariam. \v 11 Hev dom prunnamba kaindam dawonam, Polna ban pelvra. Wo himba no bannamba hevna englamonglava nona niswol vevna. Hev ona, Sesoasongolva os ona, memba honamba, osm ora si os Yutanindva Yerusalemrava ningivav honamba banna aralmba. Wo himba si os ningireihunvav mongnindmba Yutanindna meisungundmba. \p \v 12 Kava indkumbiva hillinamba nomba moamba, wo kav indkumbi ambo ollivna hemba, osva yimba gavavmoa Yerusalemba. \v 13 Wo heva os hev unna, ata mindnam ye wiovav, osra kamba ata homeis polavra vovhoavm. Kamba eva ningivra Yerusalemrava, kava plasra av, dahalmba mendekli Yesusnamba. \v 14 Wo doa kava ollinamoa, kava una, owai, Polva nihnapehna ov, galmba Yerusalemba. Wo kava os vutheina moamba, una, pioa sahlohmanara, osm nomba mendekliva nengtava, velmba, si wohvevav. \p \v 15 Sismba nonamba kav meilna vildanamba, wo kava os angana Yerusalemba. \v 16 Monglava Yesustindiva diva Sisariarava aevulvnamba, himba nungiangana kamba os. Venamba, di Nasonna deuvra wonpulvona Yerusalemra. Himba hevpa lohvna Saiprusnindrini. Nemetva doarava himba mongo Yesustindirini lohna. Wo kamba wonangana hena deuvram, wo di kava hemongo aevulvna. \s1 Polva Wonnonglalm Gavna Yemsm. \p \v 17 Diva Yerusalemrava kava henanam ona pulvona, Kristusnindva diva kamba losnamona undwonam holvorombol vina. \v 18 Wo doa mongnasiva kava wongavna, wonnonglalm Yemsm. Nomba Kristusnindnamba kuwulva domba doara doa eksuwulprana, di avna. \v 19 Polva sehmona nongal ophona hemba, wo ishunvna hemba manam manam, nomba Sesoava vinvnamba Yutanindna meisnindmba Polnambarava. \p \v 20 Nonamba himba hillivnamba honamba, himba wulovolvna Sesoana nihilmba mindnam. Wo hev umnina Polm, seh, men pev nonglav, osva doa esvema plombmsna lithana Yutanindva, nilhapralmba Kristusnindilmba. Wo heva os himba os ningv, lehra mendekli, engalmba lohohmomba Mosesnamba. \v 21 Hona Yutanindna Kristusnindva doa hillina, osva yimba ishunvna Yutanindmba, nomba temba avnamba Yutanindna meisungundmongova, wuleihalmba lohohmomba Mosesnamba. Himba helamb vena nomba, osva yimba ovunvnamba hemba, koaihanga vinilmba hutovpa hevna otovotalnamba, wo eva enginilm pina Yutanindna wevsam. \v 22 Himba ata hillivav, osva yimba doa proi. Es ata pimba vivav, osm ata himba yemba os nunglivav, lohohmomba wohengv keknam mendah? \p \v 23 Wo ata kava umnivav yemba, mana vemam velm. Men wonaevulv kava 4pelara indhanamba, Yutanindna Kristusnindmba, himba doa unna Sesoamba, mana vemamba venalmba. \v 24 Wo yeoa hona indhanam undava, wo yeoa wonengvm, wevsam besalm singpong pethahuim Sesoana novram. Yeoa sovawol viu tatasowamoa nomoa, himba temba vivrava, wo himba osva beswonam ningeihanga vivra tamba hevna kuriniva. Yeoa wonvevm, os inethalm, osm indkumbiva nomba temba ahalowonamba yenamba, owai, moangakalamoa. Himba di si nunglivav, osva yimba wohengvna lohohmomba Mosesnamba pevna undnahonam. \p \v 25 Doa no Yutanindna meisungund Kristusnind, doa kava tombaiva novol vipinginna hemba doara. No tombairava moamba os novol velohvna, piv nemet ten omokilthinam os, manam hlavav innemba, nomba temba suwerava tamnavrava tihsongomba. Manam limbihlavav tovolva. Manam tatamba hlavav tetovolnamba. Manam yimba ongariskuiva vivra. \p \v 26 Wo doa Polva nomba 4pelaramba unnamba, doa mongnasiva himba wonengna wevsam besalm singpong pethahuim Sesoana novram. Wo himba venamba, tempelduvra wonsiha. Polva moakus unvna sembayang andranindm diva, ona, nonam si eunumbulva kingpieivav poskasmba. Wo eunillamba manimani wulkusomnavra henoi henoi indakonda, suweram taihamnalm Sesoam. \s1 Yutanindva Polmba Kevrina Di Tempelpulmera. \p \v 27 Mongawa minguva mendah vruwulangavna poskasmba, monglava Yutanindva Asia provinsriniva Polmba nunglina, tempelpulmera lohvna. Wo himba otuhtuwulna owalm indkumbim, awusapramana venalm, wo himba os kevrina Polmba. \p \v 28 Hev dandwonam velaipulvo ovunvna, Israelnind seh, kolvrowol viu kam. Men hona indhanarini osva lohmana vevna nohalm nohalm, numhowol vaomana vevna, osmba lohohmomba Mosesnamba hiluvla vrelm, indkokla vewolalm pivna indhanam, wo eva hona tempelduvm pivnam. Wo hev vei, doa wonsihai meisnindmba monglamba tempelpulmeramba. Osva himba doa indkokla wonvrei vuhemba, nomba Sesoava hevmba memba okuluhnamba. \p \v 29 Nomba Yutanindva noinda osva ishuvna, himba doara nunglinamba Tropimusm, Poli evevna mongawulm Yerusalemrava. Tropimusva himba Evesusnindrini, wo Yutanindva os ningna, Polva doa waisihai hemba tempelpulmeramba. \v 30 Wo indkumbiva Yerusalemnindva wusapramana vevna. Hev dandwonam lelga venamba, kevrinamba Polm, kololavra pulvo tempelpulmerini. Wo himba nungi yuhvoh vina, tempeltuvmba kolvowol vilangalmba. \p \v 31 Wo nomba indhanamba vinamba, di esvema lonasihavna Polinda, helvakomandhalmangas ningvna. Wo Romnindna valgonindna kuwulva Yerusalemrava osva hellena, doa indkokla wohvethei huiva kotamerava. \v 32 Nungineng himba dandwonam gana domba, temba indhanamba kusovnamba. Himba wongana mongawulm duangna valgonindnamba eva kuwulmongom. Wo hemba ongulvnamba, himba kivrapravna, helvelmba Polmba. \p \v 33 Wo doa valgonindna kuwul ganamba, kevraningelm Polmba. Hev unna hevna valgonindm, we sambla dumbtru, nona ningu Polm. Wo hev osihinnam, an memba hona indhanariniva? Mani himba vei indkoklava? \v 34 Nomba indhanamba vevna, mana vemara monglamba wusapramana vungavna, monglamba mana vemara wusapramana vungavna. Wo noinda osva no olohola eva puvuldiangara, valgonindna kuwulva es eva ata helwolta, osmba es hevpa dihi lohvpa? Wo himba wohtna valgonindmba, waiangalm Polmba valgonindna hevna deuvram. \v 35-36 Wo indhana noi ten esvema avnam, sis di opethamna. Nonamba Polva yumundrava vevnamba, valgonind neng hemba kleiha pivolna, noinda indhanamba nomba mumra vivna, helvakomandhalmba hemba. Hev mindnam vevandnam uvnam, helvakomandhu hemoa. \p \v 37 Valgonindva waisaivolm vevna Polmba hevna deuvmeram, wo heva os Pol omnana valgonindna kuwulm, es hevpa kava moapetava yemba ishomnavavma? Wo no kuwul omnana, wo yimba eva ishovma Grikmonamba? \v 38 Kava nengei, os yimba nomba Isipnindrini, ye daosmba wulphunna, indkokla vewolalmba kam duangmba, eva mani doarama. Yimba wongana 4,000pelara daosnindmba indhanahuiramba sahal petharamba. \p \v 39 Pol omnana, owai, kava Yutanindrini, Tarsus kotarini, Silisia provinsrini. Kava no mendekli kotanindrininonoa. Aiv kam wuleihamno, ishunilm honam indhanam. \v 40 Wo doa valgonindna kuwul omnana, wouta, wo Polva yumundsra lohvhoa. Hevna engla lionamba, engla vivina vinnam, osm indhanamba ata noinda sese vethapravav. Nonamba hilivhoapranamba, Polva hemba ishunvna Hiprumona, hevna Yutanindna moana. \c 22 \s1 Polva Ishunvna Yutanindm. \p \v 1 Hev unna, seh, hillu kam. Kava ata yemba ishunvav, os kava doava mana vemava sahonamba vinnamoa yeindava. \v 2 Nonamba himba hillivnamba Polmba, osva ovna, pai, Hiprumona himba ishov, wo himba poaita wohhilivhoaprana. Pol unna, \v 3 kava Yutanindrininonoa. Avamba lengna kamba Tarsus kotara Silisia provinsra di. Wo kamba men hona Yerusalem kotara mendekli vena. Guru Gamaliel kamba numha vromona vena. Himba temura numhana kamba manam manam nomba lohohmomba pivna simbehumunnamba. Wo noinda kava keknam ehlana andra venavna Sesoamba, os pev men hui vivm. \p \v 4 Kava indhanamba mindnam indkokla vewol vevna henomba, himba temba engivnamba Yesusna monamba. Monglamba helvakomo vungavna. Ka vevna, tendona onganam kekaiv vevnamba, buiram wolasiha vevna. \v 5 Sembayang andranindna kuwulna mundilna Yutanindna, himba nonora av, himba ishunvav yemba, osva memba honamba tanam. Wo hona kuwulva dembrehuna kamba tombaiva, ingeinilm Yutanindm pivna mongawatindim Damaskus kotaram. Honamba tombaiva memba, Kristustindim kekaiv velm Damaskus kotaram. Wo kava gavna domba, kekaiv velm no indhanam, wonprolm hengam Yerusalemram, hukum vewolalm. \s1 Polva Yutanindm Owalm Os Ishunvna, Kava Nonamba Kavmba Weihaloh Vrena. \r Aposel 9:3-19 eva 26:12-18 \p \v 6 Doa okombava hovrahovra vrevna, kava nonamba doa phovna mura Damaskusra, wo henanam sowaivwol upsil senamini di weilameng vilvna kaindangas. \v 7 Kamba vendpenamba petharamba, kava hellevna moalamangm, os ovna, Sol Sol, manaram yimba sahonamba venav kamba osva? \v 8 Wo ka osahmanana, an hevpa yimba mendekliva? Wo henga no moalamang onam, kava Yesus Nasaret kembellini, kava memba, noi men pev indkokla vrelm vevm kam, helvakomandhalm. \v 9 Nomba indhanamba kava wongavnamba, himba hillivnamoa nomba moamba. Himba pusambamangas nunglivna. \p \v 10 Kav ona, si kava mani vevav, mendekli? Wo mendekli ophona, pholahangarava, gao Damaskusram. Wo di yimba si hellevav, nomba manam manam doava kava nengavnangva vremnavnamba yemba, velmba. \v 11 Kava es eva ata novveta, noinda sowaivupsil doara nopup vrena kamba. Wo no indhana ten kav wongavnam, he kamba kleiha wulangana Damaskusmba. \p \v 12 Diva mongo indhanarini, nihilva henamba Ananaias, he prona kaindam. Himba besal indhanarininonoa lohvna, himba wohengvna lohohmomba Mosesnamba. Wo nomba indkumbiva avnamba, Yutanindva diva hemba longong vrivna. \v 13 Ananaiasva pronamba kaindam, lohvhoa kainda di, wo hev ona, seh Sol, novveo henga. Wo kava osoa ambo pevhoawolnamba, nongla hemba. \p \v 14 Ananaiasva ishomnavna kam, Sesoava pina simbehumunnamba kikih vrena yemba doara doa. Himba kikih vrena yemba, levrapialm hevna nengavnangm. Himba kikih vrena yemba, nonglalm Kristusm, besal indhanarinim, eva hellemnalm hena moalamangm. \v 15 Yimba si novna ishunvav indhanamba indkumbimba. Yimba si ishunvra hemba nomba manam manam, pevpa temba vevna, nonglavnam, eva hellevnam. \v 16 Wo hengava manam yimba nengvelavav eukwonamba. Phorava, pora dalaho, wo pevna indkoklamoa nona nombspipaho. Veo honi, keknam nengmanavm hem, yem pevm lopslahalm. \p \v 17 Sismba kava henga pronamba homba Yerusalemramba, kava hui sembayang vawovna hona tempelduvra, wo kava nonglavna inungpunungramsna. \v 18 Kava nonglavna, mendekliva kam ishomnavna, lelnam gao Yerusalemrinioa. Huiva hona indhanamba si owai, hillivramoa yena kamomba. \v 19 Wo kav ona, mendekli, owai, himba nonora avna, osva no sembayangduvra, no sembayangduvra kava wolasiha vevna Kristusnindmba buira, eva helvawol vungavna. Noinda himba kana moamba hillivav. \p \v 20 Wo osoa hev vevna, nonora avna, osva kava di avna, nonamba Stevenmba yena andranindrinimba helvakomandhivnamba. Kava di mura nongallohvna kavna novra, kava ona, lehrangas helvakomandhiv hemba. Kava kekalvho vruluhunvna kayenm tokolm henam, noinda hevpa helvakomandhivnam Stevenm. \v 21 Wo heva os mendekliva omnana kamba, owai, doa wohgao. Kava si yemba hivemam pipingavav Yutanindna meisungundram, ishunilm. \p \v 22 Yunalm Yutanindva hellawulvahvna, Polva ishunvnamba, venamba, mongnindm ona. Wo hem otuhtina, di opelpanganam, helvakomandhangas, lelh vrelmba owai hemba. Heoa nov aiwokithara hona petharaoa. Sna indhanarinimba lelh vrelmba, loholmba owai. \v 23 Wo hev vevna, diapetha vungavna, puvuldiangavna, wo avondsisriniva kayenmba pelvrombol vivnamba, pelvhanga, wo somovtovpa ihrombol vivnamba, senam ihavol vevna. \p \v 24 Wo doa valgonindna kuwul unna valgonindm, waiangarava Polm pevna deuvram, wo di hilvu. Valgonindna kuwulva venavna Polm, osm ishora, manara indhanamba memba diapetha vungamnav hemba osva? Manara, Romnindva tit vivna Hiprumonamba. \v 25 Wo valgonindva wena ningivna Polmba, osm helvelm. Wo heva os Polva omnana valgonindna kuwulm mongom, es hevpa yimba lehra hilvavma Romnindrinimba, osva henamba mana vemava lohvnamoa? \p \v 26 Wo no valgonindna kuwul himba nom moam hellenamba, ganamba, valgonindna kuwulm ishomna nomba moamba. Hev omnana, yimba nonora lohvma, memba yimba vevpa? Memba hona indhanariniva Romnindrini. \v 27 Wo valgonindna kuwulva pronamba Polindam, wo omnana, ishomno kam, es hevpa yimba ambo tanam Romnindrininonoama? Hev omnana, lehrata. \v 28 Wo no valgonindna kuwul ona, kava kavmba di mendeklina wolaihasihana, Romnindilmba loholmba. Wo heva os Pol ona, kava owai, avamba kamba lengna, wo Romnindrininonoa wohlohv. \p \v 29 Wo indhanamba nomba vevand vilivnamba, sah ovrelmba Polmba, himba ambo kongsmangs vethaprana Polnaminiva. Wo no valgonindna kuwulmba pepehtra wolaihavna, noinda himba wohtnam hevna valgonindm, wenam ningelm Polm, wo eva Polva Romnindrini lohvnam. \s1 Polva Ishunvna Yutanindna Kuwulm. \p \v 30 Wo mongnasiva valgonindna kuwulva nengavnangva vrowolna, silelmanavna, manara Yutanindva himba ningv, osva Polva mani dihi vena? Wo himba onbavna sembayang andranindna kuwulm, Yutanindna kuwulm, eksuwulalm. Wo valgonindna kuwulva lelho paihawol venavna wemba Polnaminiva. Wo himba os waiphonamba, hulvundtho musekakara no kuwulna novra. \c 23 \p \v 1 Wo Polva no Yutanindna kuwulm novnangas nongalnamba, hev unna, seh, kava nihnahonam beswonamba lohna besal monamba Sesoa senaminina novrava, veiva, daipota men. \v 2 Ananaias kuwul sembayang andranindna hellenamba honamba, wo unna indhanam nom, di mura kulthonungluwul luhvnam, Polm meng polasopla vrelm. \v 3 Pol omnana Ananaiasm, Sesoava eva si yemba meng polasopla vrevavta. Manara, yimba sambla undva vrowolv, Mosesna lohohmomba engalmba. Yimba temba avpa, kam lesvhoawov Mosesna lohohmona. Wo heva os yimba wohti, helvelm kam, wo osrava yimba pilpikohai doa lohohmomba. \p \v 4 Wo indhanamba di doara mura lovahvna, hev umnina Polm, yimba manam sna moamba osva temba ishomnav Sesoana sembayang andranindna kuwulmba. Yimba ambo indkokla ovrei hemba \v 5 Wo Pol unna, seh, kava lihavnamoa, osva hona indhanariniva memba mendekli sembayang andranindna kuwulva. Moamba novol velohv Sesoana tombairava os, yimba manam sahonamba moakoklanamba umnivra mongomba pevna kuwulmba. \p \v 6 Diva no moarava kusovnamba, monglava Satusi, eva mongla Varisi. Wo noinda Polva dandwonamba viliphunna hemba, unna, kava Varisinindrini, wo aramba kanamba Varisinindrini. Wo hona moara kamba buiva viv huiva, noinda kava undnahonam nengmanav, os indhanamba si pulvovra henga pokamariniva. \v 7 Henanam Polva osva ona nomba, wo vena, Varisinind eva Satusinind hevm alhwolvna. Wo venamba, os opowolwolna indakondava. \v 8 Manara, noinda Satusinindva os uvna, doarava temba indhanamba sihanamba, himba hengava si phosohvramoa. Wo hev vevna, uvna, owai, vilovmoa ovsongolnindna, indhanana meississongolna. Wo heva os Varisinindva keknam undnahonam amnavna honamba. \p \v 9 Wo hona moanamba otuhtulina hemba, di senam esvemam phovhoanga diapetha vungavna, puvuldiangavna i. Mongla katekis lohohmona, himba Varisinind, hev lovahthanamba, velaiphowonam unna, kava os nungliv, hona indhanarinina indkoklava venamoa, dihi mara ovsongolnindrinimi, meississongolmi ishomnana hemba. \v 10 Nomba diapethava puvuldiamba vewuvnamba, venamba, daosm wohningeind vrivna. Wo valgonindna kuwulva pem vevna, osra Yutanindva ata nenhtith vrivav Polmba. Wo noinda hev wohtna valgonindmba, peivrava, waiwohango Polmoa pevna deuvram. \p \v 11 Wo no sinimba mendekliva pronamba, lohvhoamna Polm. Hev omnana, luhunu, pepehmoaoa wuleiho, yimba doa ishuni huiva Yerusalemnindmba kana moamba. Wo eva yeoa osta vinu dioa hemoa Romdaoa. \s1 Mongla Yutanind Owalva Nengavnangm Vrivna, Polm Helvakomandhalm. \p \v 12 Wo simolnamba mongla Yutanindva kusovna, nengavnangm vrelm, Polm helvakomandhalm. Himba hevm angawola ovna, innena ponamba manimani si pivva lelnamba hlavavmoa, verava, si boasna pimba helvakomandhira Polm. \v 13 Nomba indhanamba nengavnangva vrinamba, 40pelamba kuvhoana. \v 14 Hev anganamba, ishunvna mendekli sembayang andranindm, eva Yutanindna mundilm. Hev unna, kava doa angawola oi kavmba, osva si kava owai, hlavavmoa innena ponamba, ata verava, boasna ka helvakomandhira Polm. \v 15 Men honam kava ninginvpa yemba, osmba velmba, piengimnu moa valgonindna kuwulm, waiprinilm Polm yeindam. Ishumnu hemoa os, kava saho vrelm viv Polmba hengam. Wo kava ata nengviluvra, helvakomandhilm hemba, mendahva monarava, ora vera homba. \p \v 16 Wo heva os Polna ombtambalva helle nomba nengavnangmba. Himba valgonindna deuvramba geinvna, ishomnana Polmba. \v 17 Wo Polva omnana mongom valgonindrinim, hom protok, wo omnana, waingao hona tuendisrinimoa dom valgonindna kuwulindam. Himba moa wulamnavpa hemba. \v 18 Wo valgonindriniva os waingana Polna ombtambalmba domba valgonindna kuwulindamba. Wo no valgonindrini omnana, buinindrini Pol kamba omnaiva, waiprolmba hona tuendisrinimba yeindamba. Himba wulluhv, ishomnalm yem mana vemam. \p \v 19 Wo doa valgonindna kuwulva no tuendisrinim kleiha vranamba, dendwollam peillam wainga. Wo hev omnana, manam yimba isholmba venav kamba? \v 20 Wo hev omnana, Yutanindva nengavnangva vriv, yem sahmanalm, waipihanilm Polm Yutanindna kuwulindam moaram simeram. Himba viniv yemba, osm heoa os nengra, himba hengam sah ovrelm ambo uv. \v 21 Heva os owai, manam yimba helwolvav hemba. Indhanamba nomba mara lohvnama, 40pelamba kuvhoavna esvema, henoi osva nengavnangva vrina, helvakomandhilm. Himba doa yemangas aevulinv, Polm waiambalm. \p \v 22 Wo no valgonindna kuwulva nengna, henga nungi wolaihangana no tuendisrinimba. Hev omnana, manam yimba ishomnavav mongomba, osva yimba memba kamba ishomniva hena nengavnangva. \s1 Polmba Wuleihingina Sisaria Kotam. \p \v 23 Wo doa kuwul unna hevna pethamnal samblam, unna, ye eveo, uhunu 200pelaram valgonindm, 70pelara hosnindm, 200pelara bunenindm. Virava, 9klok sinim nominioa voavo. \v 24 Umnu, hosoa mongooa, Polm noindam galm. Wo yeoa waiango hemoa, phora beswonam mendekli duang Veliksindaoa Sisaria kotaraoa. \p \v 25 Wo kuwulva tombairava novol vevna osva, \qm1 \v 26 Kava Klotius Lisias, kava novol vipipramnav yem duang mendeklim Veliksm. Okomba besalnam. \v 27 Yutanind mera vithinamba hona indhanarinimba, wo himba helvakomandhalm vivna hemba. Wo heva os kava os nonglavna, himba Romnindrini, wo kava wongavna kavna valgonindm, hemba lopslahalmba. \v 28 Kava silelvna, manara himba osihivna hemba? Wo kava waingeinvna hemba domba Yutanindna kuwulna novramba. \p \v 29 Kava wiyera luhunvna, osva Yutanindva os uvna, Polva vevna mana vemava mindnam sahonam. Heva os hona wetatva memba ambo hevna lohohmom. Wo owai hona wetatmoa lohvmoa, nonamba pimba hemba helvakomandhalmba, bui velmba, lohvmoa. \v 30 Doa kamba ishumni, osva monglava Yutanindva vrivna nengavnangva, helvakomandhalm Polm. Wo noinda kava lelnamba wolaihaprav hemba yeindamba. Ka vei, ishuni no Yutanindmba, ishumnilm yem, nom ten hev noinda osihivnam hem. Doata. \m \p \v 31 Wo valgonindva os wohvina, nomba hevm ten ishunnam. Himba umninamba Polmba, waiangavna Antipatris kotaramba no sinimba. \v 32 Wo mongnasiva no hosnindva angavna Polmongo Sisariaram. Monglava henga valgonindva gapiana hevna deuvram Yerusalemram. \v 33 Wo doa no hosnindva pulvonamba Sisariarava, wo vreuhvna nomba tombaiva duang mendeklimba. Wo osoa himba kikih vruwulimbvna Polmba muram duangindamba. \p \v 34 Wo doa duangva nonglanamba nomba tombaiva, wo hev osahmananam Polm, henahallini hevpa yimba? Wo os himba lihana, osva Polva Silisia provinsrini. \v 35 Hev omnana, si kava hellevav yena moamba, nonamba no indhanamba yemba temba waialhuvnamba, he ambrava. Wo duangva wohtvna, Polm dawonam wolaihasuvi gavmanna mendekliduvra hui dawonam, buiramsna avra. Honamba deuvpa dembhana Herot kuwul. \c 24 \s1 Yutanindna Kuwulva Himba Wetat Uvna Polm. \p \v 1 Simba 5pelara penngiliha vulanganamba, Ananaias mendekli sembayang andranindna kuwul provna Sisariaram. Himba wonprona mundilm monglam Yutanindnam eva nonoanindrinim Romnindna lohohmonam Tertulusm. Himba ambvna, wetatram moam isholm Polmongom, duang mendeklina novram. \p \v 2 Wo doa duang mendekli omnana Polmba, sihao, doa himba sihanamba, Tertulus nonoanindriniva hemba osihalm lohvhoavna, omnana, indhanarini besal windel Veliksva. Kanamba indhanamba avna beswonam undwonam esvema tahonnam, noinda yimba kamba vinvna lehra, mindnam sahoklalva kana petharava yimba hengamba besal monaram sishona vewol vinvna. Manara, yimba nowol besal wulluhvnam. \v 3 Kava uvna, manimani memba lehra, wo undnahonam kamba kanandhapravna, wo kava yemba os umniv, lehra yimba. \v 4 Heva os ata kava nambaiva yenamba opilpingavramoa. Kava yemba os omnav, yeoa aiv kana moapetaoa hillinvm. \p \v 5 Hona indhanariniva Polva indhanakoklarini. Himba mindnam sahonam vevnam Yutanind hovrahovrava vavawonam petharava. He mongova kuwulva wulluhunv Nasaretnindnamba, nomba temba Yutanindva opolowolnamba. \v 6-7 Wo eva hev vevna, tempelduvm indkokla vrevnam, wo kav ovumnina noindava, kevrina. \v 8 Yeoa pev ambo nengo, osmoa verava, ora manimani honamba ambo tanamangas. Sah ovro pev mindnamoa monglamoa. \v 9 Wo nomba monglava Yutanindva akol vena Tertulusmongo, wo os una, manimani honamba memba tanamangas. \s1 Polva Hevmba Dandana Ovravna. \p \v 10 Wo doa duangmendekli venanam Polm, wou ishunu. Wo Polva phonamba, hev omnana, duang Veliks, kava os nengv, yimba eva omhonanam kuwulva luhunvma hona kava Yutanindnamba. Wo kava indk vethav, lounakuna ovralmba kavmba yena novrava. \v 11 Doara heva 12pelara nambainamangas, kava tonglana sembayangmba Yerusalemba. Honaoa pev yeoa nonglo, osoa memba tanam. \v 12 Hona indhanamba, memba kamba osva eishomnavpa, kamba yumna vilinamoa, osva ona, men ohohalv mongi tempelpulmerava, owai. Wo kava lehwol vevnamoa mana vemakoklamba tempelmerava, sembayangduvmerava, eva kotamerava owai. \v 13 Himba ata yemba liheivavmoa nomba, temba hevpa eishomnavnamba kamba. \p \v 14 Wo heva os ata kav yemba os omnavav honamba, kava sembayang velohmanav kavna simbehumunna Sesoam, engminilm monam Yesusnam. Wo Yutanindva os eishovna, Yesusna monamba engalmba, owai mani besalmonama. Heva os kava undnahonam lohvna, manam manam nomba numhowol vevnamba Mosesna lohohmorava, eva temba novol veluhungu vevnamba moashulnindna tombairava. \p \v 15 Kava undnahonam amnav Sesoamba, os Yutanind owal men amnavnam, indkumbi osva vei, besalnind eva indhanakokla, si henga phosohvra pokamariniva. \v 16 Noinda men honam kava elsusva velmba velohv, nomba kava nengmanavpa, osva lehra Sesoana novra eva indhanana. \p \v 17 Kava ehallava Yerusalemriniva amana vena tahonmba mindnam. Kava henga gana domba, ingeinna Yutanindm di, daswolalm henom aiv ten ambo viwonam avnam innehui. Wo osoa ka vena, manimani noi pepavena, Sesoam nonam sengmanalm suweram. \v 18 Kava honi os vevna, himba os kamba yumna vilina tempelmerava. Kava doa kavmba sungiavho vrena. Kava mongova mana vemava sahonamba hengava venamoa, owai, indhanamba kamba pulningenamoa. \p \v 19 Wo heva os monglava Yutanindva Asia provinsriniva doara di lovahvna tempelmera. Heoa hui kusovra yena novlomossis. Osmba kava tanamba vetava doarava mana vemava sahonamba tempellava, he noita kanamoa ishura. \v 20 Eva mama sah owol viu hona Yutanindm hui, kanamba wevsakoklamba nunglitava, nonamba Yutanindna kuwulna novrava kava luhunvnamba Yerusalemrava. \v 21 Kava mongawamom osivrinna, nonamba kava hena novlomosrava luhunvnamba heindava. Yimba kamba lesvhueiv daipotava, noinda kava undnahonam os lohvm, indhanamba si henga phosohvra pokamariniva. \p \v 22 Veliksva doara nonora wohlohvna Yesusna monamba. Wo hev unna, doa sesavetho, nonamba kuwul Lisiasva valgonindnamba si prorava homba, kava si os nengavnangva vrinvav yena wetatmomba. \v 23 Veliksva omnana valgonindrinim, Polmoa kekalvho vrowomanavm. Wo hev omnana, yeoa hemoa nombolvhoavm, mana vemamba himba vevrava, eva hevna sehelva iamb venavrava, nomba himba nengvrava. \s1 Polva Ishunvna Veliks Onganam. \p \v 24 Simba penngiliha vungavnamba, mongnasiva Veliksva waiprovna hevna ongalm Drusilam, Drusilava himba avna Yutanindongorini. Hev unna, Polm waiambo hom kaindam. Himba hellelm ovna Polna moam, nom undnahonam lohmanalm Yesus Kristusnam. \v 25 Wo heva os Veliksva pepeh vevna, nonamba Polva ona, ishona, osmba beswonam alm, eva loulasvho velm mana vemakoklapenam, eva nonam Sesoa si lesvhoawol vevram pethanindm. Wo himba hellenamba, hev omnana, wohgao daipotaoa. Kava hengava ombamba ora ara, kava si os yemba hengava omnavav. \p \v 26 Wo nonamba Veliksva os nengavnangva vrevna, Polva ata kamba diva dembraohvav nonungnam. Wo noinda himba elsusva das ovralohvna Polmba, prolmba, moamba inewond ovralmba, ishomnalmba. \v 27 Wo doa venamba, tahonmba samblava vewulnamba, doa Porsius Vestus lohvhoavna Veliksnavhorava, duang mendeklielmba. Heva os nonamba Veliksva osm vevna, osm Yutanindoa indk vithivra, noinda himba Polmba woholla desvhoana buiduvrava. \c 25 \s1 Pol Unna, Kava Holothov Sisana Englara, Kanamba Moamba Hellelmba. \p \v 1 Wo doa Vestusva pronamba Sisaria kotaram duang mendeklilmba. Wo sismba nonamba himba samblamong ninmba venamba, himba gavna Yerusalemram. \v 2 Wo diva sembayang andranindna kuwul, kuwul Yutanindna, himba weilvna moangakalamona Polmba hevna novlomossis. \v 3 Himba sah ovrivna Vestusm, osm es heva kam vinu. Himba os ningminivna, wolaihapro Polmoa henga hom Yerusalemram. Noinda ningvna osva, himba doa doara nengavnangva vrivna, helvakomandhalmba Polmba monaram. \p \v 4 Wo heva os Vestus opla vrinna, owai. Polva si buirava wohavav di Sisaria kotara. Dawonampetam kava si domba gavav Sisariaramba. \v 5 Monglaoa yerinioa mundiloa kamongo angalohra. Wo osva himba di wetat uvav Polmba Sisariara, osva ora himba tanam mana vemava sahonam vena. \p \v 6 Vestusva wonana Yerusalemrava, mara osma 8pelarami 10pelarami simba os penngiliha vungamnanamba, wo himba os gana hengava Sisariaramba. Wo doa mongnasiva himba wohtvna valgonindmba, waiambalmba Polmba hevna novlomossisram. Vestusva no kursisra avna, ten wetatmom hellelvohvm, \v 7 nonamba Polva sihavnamba deuvmeramba. Wo Yutanindva himba nomba temba ambnamba Yerusalemriniva, himba di pulundtho lohmanavna Polmba murapeta. Himba doa kisvevhuvna, weililm moangakalamona Polmba. Wo heva os owai, himba beswonamba velokusathimnivnamoa Vestusmba, osmba honamba moamba memba kanamba tanam. \v 8 Men honi moamba Polva hevnamba ishunvna. Kava mana vemava sahonamba vinnamoa Yutanindna lohohmomba, tempelduvm, eva osoa Sisa duangm. \v 9 Heva os Vestusva ambo osm vinvna, noinda Yutanindoa indk vithira. Wo hev omnana Polm, es hevpa yimba nengvma, galmba Yerusalemba? Yimba nengmanavma kam, osm di daha kana moamoa hellevm? \p \v 10 Pol omnana, owai, heva os memba kava lohvpa hona deuvrava, memba wetatduv Sisana, pina mendekli king kuwulna. Men hui hona wetatduvra lesvhueivav kanamba moamba. Kava vinnamoa mana vemava sahonamba Yutanindmba, yimba nonora lohv, memba honamba tanam. \v 11 Kava doarava vetava mana vemava sahonamba, wo duangva uvra, dahara, wo eva kava ovovavmoata dahanapenamba. Wo heva os honamba moamba ora tanamba owai, wo an eva mongova kamba ophunvav Yutanindmba. Owai, kava kavpa nengmanav Sisamangas, hellelmba kana wetatmomba. \v 12 Wo Vestusva wonishovna honam moam henom, ten hev dumbunvnam henamini. Wo hev omnana, yimba doa os oi, kava nonglavav Sisam, wo eva si daha gaota Sisaindam Rom kotaram. \s1 Polva Akripana Novra Ishovna. \p \v 13 Venamba, mongnanamba king kuwulva Akripava waipravna muskovolm Bernaismba Sisaria kotam, nonglalm Vestusm. \v 14 Himba ahana diva Sisariarava dawonam eukwonapetam, wo Vestusva os ishomnana Polna wetatmomba. Vestus omnana, mongova indhanariniva ten av, nomba Veliksva wolaihasihanamba buirava. \v 15 Kava nonamba Yerusalemrava avnamba, vena, sembayang andranindna kuwul, mundil Yutanindna, himba weilvna moangakalamona hemba. Himba kam osm vinivna, heoa wohtra, Polmoa wohdahara. \p \v 16 Wo heva os ka opla vrinna, indhanarininamba moamba snamba sahoklalva lohmanatava, kanamba Romnindnamba sna wevsava luhunvmoa, osmba nis ambo hemba indkokla vrivra hem nomba, owai. Hemoa hevm numbulu, isholmba hevna wetatmomba, wo dandana vrelmba hevmba, alholmba hena wetatmoramba. \v 17 Wo hona Yutanindva ambna huimba Sisariamba, wetatmomba waiisholm. Wo nambaiva kava pilpianamoa. Ambo osoa mongnasiva kava ovhoavna wetatduvra, wo unna, omnahalvo no indhanarinim, hom sihalm. \p \v 18 Wo Yutanindva vevand velapravna di doara, kinm plothomnalm hem. Heva os himba kinmba opluthumnivnamoa, osrava mana vemakoklarava, osva memba kava nengvnamba, himba ata os vivav. \v 19 Honinda himba waialhuvna hena sembayang wevsara, eva indhanariniinda, nihilva Yesus. Yesusmba dahana, heva os Polva os ovna, himba mendah lohv. \p \v 20 Kava levrapiavmoa mindnamba honamba, wo noinda osva kava mindnamba sah ovravnamoa hemba. Heva os kava osahmana Polmba, es hevpa yimba nengvma, galm Yerusalem, osm yenamba di lesvhueivav? \v 21 Heva os himba osahmanana kamba, os kava men hui wohav buirava Sisariara. Kanamba si hellevav wetatmomba Sisa duang mendekli. Wo kava os wohomnana hemba, yeoa buimera wohavra dawonam, boasna monam ka silelmanavra, wolaihangalm Sisaindam. \p \v 22 Vestusva osva ishopianamba, Akripa omnana Vestusm, eva kava hellelm vevta hona indhanarinimbata kavna aongnam. Wo Vestus omnana, simera yimba hellemnavav. \v 23 Wo mongnasiva Akripaiva Bernaisiva epravna, pikian besalangas vewol evenamba, os engana. Akripai, Bernaisi, valgonindna kuwul, eva mendekli mundil Sisaria kotarini, himba honi saivna wetatduvrava, wo Vestusva wohtvna valgonindmba, waisaivolmba Polmba meramba. \p \v 24 Vestus ona, Akripa ye king kuwul, eva ye henoi men kusoim hui kamongo, yeoa nunglivm hona indhanarinim. Yutanind indkumbi nomini Yerusalemrini eva honamini, himba kamba ishumnivna moakoklana Polmba. Wo hev velaipulvo soplawonam dandwonam opulvonam, owai, himba eukwonamba lohvavmoa, dahara. \v 25 Wo nonamba kava hellemnavnamba wetatmomba henamba, kava os nonglavna, sahonamba venamoa. Kava os nonglavna, owai, plalva lohvmoa, nonilmba hemba helvakomandhalmba. Heva os himba doa osahmana kamba, os si lesvhoavav kanamba Sisa king kuwul mendekli. Wo kava vrev nengavnangva, wolaihangalm hemba. \p \v 26 Heva os kava eva manamoa tombairava novol venavav, pingamnalmba Sisamba? Kava doa hulvundthoai yena indkumbina novra, vei, ye King Akripa avna. Kava os nengv, yimba sah ovravav hemba, wo yeoa kam dembraho no moaoa, novol velm tombairam. \v 27 Kava os nengv, sahokla vev, buinindrinimba wolaihangalmba nisva moahuiva Sisaindamba, osva ora os henamba lohvpa nonilm. \c 26 \s1 Polva Ishomnavna Moamba Hevnamba Akripam. \p \v 1 Wo doa Akripa omnana Polmba, wou, ye eva ishotok, pevm nonam dandana ovralm. Wo Polva hevna engla lionamba, ishunvna. \v 2 Hev ona, King Akripa, kava ata esesm opla vrowol vinvra, nomba kinmba Yutanindva kamba ohuhlimnivnamba. Wo kava os nengv, memba besal lehra hevm, osmba kava ata ishovra yena novra detiva. \v 3 Kava indk vethav, yemba ishomnalmba, noinda yimba nonora wohluhunv mindnam kana Yutanindna wevsamba, eva nom ten kav Yutanind noina ahaiwo ahavm. Wo noinda kava yemba osva nengmanav, beswonam temura hellevm kana moam honam, men kav yem ishomnavm. \p \v 4 Indkumbiva Yutanindva himba temura kamba wohlevrapieiv. Himba kamba nonora amnavna, osmba ovna, eusil doara ambo snal kava lohna kavna kembellava, eva venamba, sismba Yerusalemra. \v 5 Himba doara kamba nonorangas amnavna. Himba osva ningtava, himba yemba ishumnivav, kava besal Varisinindrini lohvna. Wo Varisinindva wohenginvna lohohmomba Yutanindna sembayangnamba mindnam temura, wo eva Yutanindva monglava owai. \v 6 Kava doa men av wetatmora, manara noinda kava os nengvnam nom moam, Sesoa vinnam kavna simbehumunm, osm Sesoava si wolapho vevav pokamariniva henga indhanamindmba. \p \v 7 Honi memba moamba, ten 12pelara Yutatindinind ningvnam, Sesoava si osangas vevav. Hona moarava Yutanindva kana owalva sembayang vinivnamba sia okomba. Kava kavpa eva keknam wohwulluhvta nomba moamba, heva os himba kamba kinmba opluthumnivna noindava. Wo nonawusra kamba himba wetat uni. \v 8 Manara, os vei ye, eva Yutanind, yimba monglava osva ningv, pivva manam ningminivav Sesoamba, osva si wolapho vevav henga indhanamba pokamariniva? \p \v 9 Nemetva eva kava kavpa mindnam nengvnata, opipahalmba Yesusna nihilmba nomba Nasaretrinimba. \v 10 Wo Yerusalemrava kava mindnam indkokla vewol vevna Sesoatindimba Kristusnindmba. Sembayang andranindna kuwul kamba moamba vreuhna, bui vewolalm hemba. Wo nonamba ovna, doa hemba helvakomo vei, kava unvna, lehra, sahonamba lohvmoa, memba besal wevsava. \v 11 Merava sembayangduvrava kava vesiha veluhunvna, kekaiv velmba hemba. Kava osm lehwol velohvna, heoa noinda meisoa hehara omnavra Yesusmoa, wo moakoklana ishumnivra. Kava esvema wusprunvna hemba, wo kava silelwol vungana hivemam ehal kembellam hemba, wo esvemava vinvna. \s1 Polva Akripam Omnana, Kava Nonamba Kavmba Weihaloh Vrevna. \r Aposel 9:3-19 eva 22:6-16 \p \v 12 Wo venamba, sembayang andranindna kuwul hev akol vena, kamba wolaihangalmba Damaskusramba, hona mongawa andram velm dom. \v 13 Kav ganamba monam, okombava doa hovrahovra lohvna. Kava ona nonglana, senamini upsilva men kaindangas vendavethalohv, es eva ata kava veta? Kam hevm mera vethanam, eva indhanam, nom kav wongavnam, okombamba kuvhoana. \v 14 Wo kamba indkumbimba nomba os vendral vena petharamba. Wo kava moalamangm hellevongo vilvna, ishomnavna kamba Hiprumona. No moalamangrava os ovna, Sol, Sol, manaram yimba osva vev, mana vemava sahonamba indkokla vrelmba kamba? Yimba ambo pevm totohla vrev, kamba helvelmba. \p \v 15 Wo ka ophona, an yimba eva, mendekli? Wo mendekli onam, kava Yesus, kava noi memba, pev men kam indkokla vrevnam. \v 16 Pho, kava doa kikih vrena yemba kavna andranindrinielm. Yenambara si kamba levrapivolvav indkumbiva, manara noinda yimba si ishunvra indhanamba manam manam, nom pev ten nonglanam, eva nom manimani, si kav yem nov wolaihamnavavm. Honamba memba, noinda kava promnai yemba detiva. \p \v 17 Kava si nombolvavmoa yena pevtindimba, yemba indkokla vrelmba. Wo kav vevra, si wulkomondha vrevra yemba mongnindnapenamba. \v 18 Kava wolaihanginv yemba, hena novm pevhoawol vinilm, osm meis hehara omnavra sikulmonamoa, hehara ovra upsilmonam. Kava wolaihanginv yemba, osm heoa hehara omnara meis Setanna kikpulmoa, wo hehara omnara Sesoamangas. Wo osva kava indkoklamba henamba si maikumi vinvra, wo os himba si vuhe besallava avav, henomongova no indhanamba, temba himba nomba kamba keknamba undnahonamba amnavnamba, wo kava kanothowol vena kavalm. \p \v 19 Polva mendah Akripam ishomnavna, os kava Sesoana andrava vevna. Hev omnana, king Akripa, kava nonamba nonglanamba inungpunungramsnamba senakembellinimba, kava keknam wohengv. \v 20 Kava ishunvna indhanamba, osm heoa weihaloh vreprara hevna undm, alm, eva pepavelm Sesoaindam. Kava ishunvna hemba, velm manam manam, inethalm, osm ora, doa tanam himba hevmba weihaloh vevandna. Kava ishunna honamba seilnonoamba, nom di avnam Damaskusra, wo Yerusalemra, wo osoa di indakonda Yutia provinsra, eva di Yutanindna meisnindra. \v 21 Men honinda ambo Yutanindva owalva kevrina kamba, wo helvakomandhalm vivna tempelpulmeram. \p \v 22 Wo heva os Sesoa kamba kolvrana, wo veiva, daipotava kamba kolvrowomana wohvev yunalm. Sesoanapopol kava olohv daipotava memba, wo ishunvpa yemba indkumbimba kuwulnahonamba, nomba manimani temba kavpa nonglanamba. Wo heva os owai, nemelmomba kava kohopethavmoa, kava ishovna, nom ten Moses eva owal moashulnind eishovnam, ona, si os vevav sewonamba. \v 23 Himba os eishoraohvna, Kristusmba daharava, wo miva hesna si nomtvav, pholmba pokamariniva. Himba os eishoraohvna, Kristusva si wokla wulprunvav Yutanindm eva Yutanindna meisnindm. \s1 Polva Wuhho Ovravna Akripam. \p \v 24 Henanam Polva ona ishonam honamba manam manam, nonam hevm dandana ovralm, Vestus dandwonam viliphomna, omnana, Pol, yimba temba osva dai ov. Yimba pevm mindnam ambo numhana, wo noinda nowol mendekli yemba pevna daielmba venai. \v 25 Wo Pol omnana, mundillini Vestus, owai kava daiva ovmoa. Kava tanam wohishov beswonam. Honamba moamba memba daimungilnamba owai. \v 26 King Akripava wohlevrapiana mindnam manam manam honamba. Noinda kava temura wohvelokusathamnavna hemba. Himba doa doara wohhellena honamba manam manam, manara honamba Yesusmomba poaitava lohvmoa. \p \v 27 Akripa, es hevpa yimba undnahonam lohvma, noindava temba moashulnindva novol vewol vinamba? Kava os nengv, yimba vevta. \v 28 Akripa omnana Polm, wo yimba os nengvma, ata yimba kamba wuhhovav, nilhakohalm Kristusnindrinielm ambo men honanamma, men pev moa ishovm? \p \v 29 Wo Pol omnana, owai honamba osva lohvmoa, hutewonamka, tokwonamka, ka sembayang venav Sesoam, osm yemangasva owai, honanahonam men indkumbi hillivm kam hui daipota, eva lopshalm, osm men kav lohvm. Heva os kava ovov, yemba wenamba ningewolalmba, osmba memba kavmba vininamba. \p \v 30 Wo vena, King Akripa, duang mendekli Vestus, Bernaisi, eva indkumbi indhana, noita avnam di mongawulm mera, pulvonamba, \v 31 wo ophopia ambaram. Wo himba hevm eishovna. Hev una, owai, ombamorata, manawusra hona indhanariniva si dahavav, ora bui vivav? \v 32 Wo Akripa omnana Vestusm, sem pivva hemba pewoleihivav, heva os himba hevpa os ona, doa Sisa si kanamba wetatmomba hellevav. \c 27 \s1 Polva Botra Gavna Rom Kotam. \p \v 1 Doa vrivna himba nengavnangva, osmba kaoa\f (27:1) \fr 27:1 \ft Hona moarava pimba wiyera av, osva Lukva hev angana Rom kotaram Polmongo.\f* botra angalohra Itali petharam. Mongo kuwul Sisana valgonindrini, nihilva henamba Yulius, he naengho vewol vungana Polm eva monglam buinindmba. Yuliusva kuwul wulluhunvna 100pelara valgonindm indanam, os ningthivna Sisa kuwulna valgonindva. \p \v 2 Doa kav botra vongopianamba, os voavna. Nomba botva Atramitium kotarini, wo lohmana vungalm vevna, osm dom nosism, dom nosism Asia provinsram. Aristarkusva himba Tesalonaika kotanindrini lohvna, Masetonia provinsrini, himba angana kamongo. \v 3 Kav anganamba, doa mongnasiva pulvovna Sitonda. Yuliusva nonamba beswonam wohvenana Polmba. Himba nombolvhoana nihnahonam Polmba, nongalsongolmba velmba hevna sehelmba, innepetamba nomba dembroh velmba hevmba no kotarava. \p \v 4 Wo kava Siton kotariniva vinamba, anga kuvundthollam murapetam Saiprusram, noinda vuvi kamba henga mumus iambvna. \v 5 Wo wanhovmonam kava angavna, osva venamba, di hevm mumra vena Silisia provinsra, eva Pampilia provinsra. Wo kava pulvovna Maira kotarava, Lisia provinsrava, wo kamba di wolapiha vena. \v 6 Wo di valgonindna kuwulva helwolna, osva botva mongova Aleksandria kotariniva galm vevna Itali petham. Wo himba kamba wolavongo vena no botra. \p \v 7 Doa kav os voavna, botva wowonampetam gaomana vevna, wo kamba simba esvema penngiliha vungeinvna monarava, manara, vuvi mendekli kamba henga mumus vewol vilimbvna. Wo doa kamba indkoklava ongalohvna mumusva, murava kekslala vrivnamba Nitasmba. Kava es eva ata kihta no monamba. Wo kava vinamba, no monamba pelohna, Krit kuvundtholmonam angana, di Salmone mul nethalohvnam. \v 8 Wo kava os veloh vinamba, os angavna Krit kuvundthol engalsis, noinda owai, es eva ata botna andranindva vita, gimus vilona. Venamba, kava di pulvo, os sevriv no kembelva Besal Engal, di lohvna murapeta Lasea kotara. \p \v 9 Kamba yunalm nunginamma, vuvi vewol vewuvmona vevna, kava nambaiva pilpieivna. Men hona weisnam, Yutanindna mendekliva tihva phuluhunv, nonamba memba vuvikoklava wandava dalohvpa. Wo Pol ongawolvna hemba, unna, \v 10 kava os nonglav, hona monarava memba pivva angavpa, si indkokla ongolohvav pimba. Bot, manimani botrini si hoai vilovav. Ambo tit viv, pinahonam hoai viluntami? \p \v 11 Wo heva os, vena, botna kuwul eva botna aral, himba hillivnamoa Polna moamba. Wo no valgonindna kuwulva osva onamoa, lehra ovta Polva. Owai vena nomba, himba ona, men lehrava. \v 12 Wo nonamba engalva besalva lohvnamoa, noindamba botva pethalmba hona weisnamba. Wo noinda indkumbiva vrivna nengavnangva, osva botrava hona kembellinioa lelnam angalohra Viniks kotam. Osm hona weisnamba botva di dawonam lohvav beswonamba, verava, hona vuvikokla sesakovhoara. Viniksva kota lohvna di Krit kuvundtholla. Wo engalva pethalmba botva okomba vohalsis lohga vevna. Menangas lohvna engal besalva, botva wulketvolmba vuvikoklanapenamba. \s1 Vuvi Dalohvnamba, Wanmba Mendeklimba Yumgomgo Wohvrevna. \p \v 13 Wo vuvi besal ahnam sautnahalsis provna. Indhanamba nomba botrava angavnamba, himba os ningvna, honamba memba vuviva kava und viv, wo men doa dalohv. Wo himba vinamba, henga piavolna saongnahonamba besiva. Wo kava doa mura kekslala vrivna Krit kuvundtholmba. \v 14 Wo heva os snavemava pethanahonamba daihavna, os sevrivna nomba, not vuvi, provna kuvundthollini. \v 15 Honi vuviva yunam wohmai vruwulangana hivemamba botmba. Botva wulangalmba, owai es eva ata vita? Kava wuleihina, os ambo heva hev vuvi kamba iangavna botnahonam. \v 16 Kamba os inungendanamba sengaisis eusil kuvundthollam, os sevrivna, Kauta. Wo kava dingim pelothuna botsram, mendekli andra vivna. \p \v 17 Wo osoa henga mongla saong dembhapuv venamba botsingi, wo kilapewol vina mongawulm botra, nonapopolm keknam loholm. Indhanamba nomba pemba osva vivnamba i, ovna, ata botva engalla lukulka ovovav di wanhovra Aprikanahalm, wo nomba lairva dembhapuv vena, osmba vuvioa os vruwulangara botmoa lairhui ambo wowonam. \p \v 18 Wo mongnasiva vuvina ponamba vinvna snavemava kamba, wo indhanamba dembhapuv vevna monglava wohva wanplombra, osm botoa noinda vikoko vovhoara. \v 19 Wo mongnasimba himba manimani botnamba ovravnamba, doa opihalohvna wanmeram. \v 20 Wo owai es eva ata nunglivta okombamba, paimba, simba esvema penngiliha vilangana. Vuvina pona doara kamba wohmera venam, noi sahoklal. Kava doara maisasa vrina, osva pivva si vilovav, kava osangas ningvna, si kamba wohdalvav. \p \v 21 Indhanamba inne hlahui, sina okomba nom wulangavnamba, henga mushhoa, osangas wulangavna. Wo mongnanamba Pol phonamba, hovra lohvhoanamba, unna, seh, kava ishunvnamba yemba, osva lelnamba eselm yimba olongov Krit kuvundtholliniva. Wo yimba kamba hillitava, utam, lehra ovta yimba, wo osva pimba ata hona vuvina ponarava saivtamoa, indkokla vilolmba. \v 22 Heva os kava men daipotava yemba os unv, indwonam ao, mongomba pirinimba si dahavavmoa honindava. Heva os botmangas si hoai vevav. \v 23 Sinim Sesoana ovsongolnindriniva kamba promnai. Honamba memba Sesoava, kava sembayang velohmanav, wo kava hena. \p \v 24 Ovsongolnindriniva os oi, Pol, ata pem ye vevav, yeoa garava, wohnonglapho Sisam. Sesoana nengavnangva yemba os lohmanav. Sesoana nengavnangva besal. Wo Sesoa hev ishomnana kamba, hev si muhpiawol vevav, nomba himba temba angavpa mongawulmba botrava yemongova. \v 25 Ovsongolnindriniva os ishoi, wo noinda osva owai, ata ye pem vivav, kava nonora lohmanav Sesoamba, manimani si os wohvevav, ovsongolnindrini men kavm ishomnim. \v 26 Heva os pimba si mongona kuvundtholla kangs ovav botnahonam, wo botva si os hoai vevav. \p \v 27 Sambla minguva vewulnamba, no sinimba kamba ambo iainduwuvna wanundulhovra Metiterenianda. Simba hovra endvna, andranindva os ningvna, doa kava mura engalpethalla pulvov. \v 28 Himba piapovna saongva besinahonam, mulmba waipihalmba pomeramba. Venamba, himba ona nunglina, pai, 40pelara mita endallava, eva sena mendah novol undulla pivva vewuv. Hengapeta anganamba, wo henga saong piapove, doa os lohvna tokwonamba 30pelara mitava sena, venamba, dingoho endalla. Noinda osva ningna, doa engalva murapeta lohv. \v 29 Nomba andranindva botnamba pepeh vivna, os ata ka lukul avramana vevmi honda. Wo doa dembhapuv vevna 4pelarava wemba besinahonam, nonapopolmba botmba loholmba, botna mutengsis dembhapuv vena. Wo doa himba vinamba, sembayang vivna, okombaoa lelnam phovra. \p \v 30 Wo monglava andranindva himba ningvna, nombolvhoalm botm poaitam, wo himba dembhapuv vevna dingiva. Himba osm vivna, indhanaoa nooa os ningra, himba dihi monglava wemba besinahonam dembhapuv vev botna kuwulsisva. \v 31 Wo heva os Polva ishunvna valgonindna kuwulm eva valgonindm monglam, unna, hona indhanamba aevmba owai vetava botrava, ata pimba vilotamoa. \v 32 Wo noinda valgonind pulvona, wemba koaksa vinamba, dingiva os pipovvna posramba. \p \v 33 Henanam doa okombava phovna, Polva doa wohtungu vevna indkumbimba indhanamba, nom em duus avramanalm ponm. Hev unna, sambla mingu doa vewulna, pimba owai beswonamba aevthavnamoa. Pimba erava mana vemava pipovnamoa. \v 34 Kava men unv yemba, doa hlao mana vemaoa daipotaoa. Yeoa viu, pevm nonapopolm alm. Mongova piriniva ata hoai vevavmoa, eva tamba mongova yena pevna kuriniva. \p \v 35 Himba osva honamba ishopianamba, doa hev roti dombnamba, nehvongo ovomnanam, lehra yimba Sesoa, di indkumbina novra. Wo doa hev popowol venamba eskand eskand, os nenna. \v 36 Wo indkumbiva und lothopravnamba, os nuwilungu vevnata. \v 37 Nomba indhanamba botrava gavnamba, mara os lohnama 276pelara. \v 38 Wo doa kav hlanamba, ambo venamba, puetkovokovo gavna ekm. Wo kava vikoko vrivna botmba, osmba kin vihavavmoa, dembhapuv vevnam witkin wandam. \s1 Botmba Wohindkokla Vepena. \p \v 39 Nonamba okombava lavrapipravnamba, botna andranindva nunglivna engalmba. Himba liheivnamoa, osva noi engalva temba lohv, heva os himba nunglinamba, os lehra hevm, inelva wulsihana, wo engalva hevm besal. Noinda himba wulangavna botva engallam, osm vivna, verava, ora ka wulangav. \v 40 Wo noinda himba wemba besinahonam koaksa vinamba, di pelvel velohna wanmera. Wo osoa hev vevna, pawol vivna henga saongva no mendekli vengai samblariniva, ten nonapopol lukuh vruwulangavnam botm. Wo himba dembhavol vevna lairva misisriniva, os beswonam vuviva sihavrava, nonapopol nongla angavra engalpethallamba. \v 41 Wo heva os botva onganamba, engalla pellotho kusis wanhovra. Kuwulva di wuhopiha wohve, es eva ata kihalmba veta, owai. Wo doa wanmba mosalmba kokoltava vrevnamba, hem vendvna, wo venamba, tetgesva liheivna. \p \v 42 Wo valgonindva doa lomo vewol vivna, helvakomolm buinindmba, osra ata mongova wandava daluhguarava, meilla vongarava, wohga noshara. \v 43 Wo heva os Yulius valgonindna kuwul himba lelh vrelm vrevna nengavnangva Polmba. Himba wohtalmba valgonindmba nengvnamoa, helvakomolmba buinindmba. Osva venamoa, himba wohtvna, indkumbim hevm ambo pihapiarava, lelga veo posra sena mongnamilm, himba nomba nonorava lohvrava, senamba posramba galmba. \v 44 Wo vevna, monglava tisra lelga vevna, monglava lelga vevna noi popopevnam botna manimani indakondakonda. Wo men ambo osta, indkumbiva indhanamba kava wohvongopiana beswonamangas meillamba. \c 28 \s1 Polva Avna Kuvundtholla Maltara. \p \v 1 Kav venamba, ona, owai beswonamangas pikowa, wo kav ambo ningna, osva ona, hona kuvundtholmba os alv, Malta. \v 2 Wo nonamba pomba hasvovna, wo nelpongm eiswol vevna kamba. Wo heva os indhanamba diva no kuvundthollava avnamba, kamba beswonamangas longong vewol vivna. Himba suwe aiwopulvovna, wo kamba suwepavna vewol vivna. \v 3 Polva dombvna teh suwem. Wo himba tith vewol vevna suwera, nonam saipuva suwenapenam phovna, wo pelkleiha englaval Polm. \p \v 4 Wo no indhanamba temba diva avnamba kuvundthollava, himba nunglutithoavna, saipuva Polna englara wesva endvna. Wo himba vivnamba, hevm eishungu vevna, dihi hona indhanariniva indhanawonga lohv? Hemba dahaimoa wandava, heva os pina tihva memba hemba osm esesm venai, himba lohvavmoa. \v 5 Heva os Polva vuving vrenamba saiholamba, suwehovram pilpiapiha. Owai, beswonam mani eva ata venata. \v 6 Wo himba os ningvna, ata bumbetind verava, vendperava, os dahavav. Di himba pulundtho-lohvnamba, nunglul aevna dawonam, heva os owai, mani eva ata venata hemba. Wo himba hevna nengavnangmba weihaloh vevandvna Polindava, wo doa hev una, himba dihi Sesoa? \p \v 7 Pethava monglava no kembellava kuvulvna, henona ten mendekli kuwul wulluhunvnam no kuvundtholnindm. Henamba nihilva Puplius. Himba kamba wolasiha vevna hevna deuvram, wo kamba longong vewol vevna hevm beswonamangas. Wo kava samblamongonin vina hena deuvrava. \v 8 Pupliusna aralva uvavulmungil dihelvna, noi venavna minamboku eva eponda. Wo Polva patha ovhoamnanamba, sembayang venavna, hevna engla holothomnanamba, wo os hemba ambo wohlesvhoana. \v 9 Wo sismba nonamba, monglava uvavulmungilva pepra vevna no kuvundtholliniva Polindam, wo himba os vendwolaihawol vevna hemba evata. \v 10-11 Wo himba kamba heva indanam nesmos vewol vivna beswonamangas. Wo no kembellava kava aevvna samblamongwisnam. Wo venamba, doa kava angalm vevna nominiva, wo himba manimani wulksunvna kamba, nomba kava ningvnamba. \s1 Polva Wohganamba, Phona Rom Kotara. \p Kava Aleksandria kotanindna botra volnamba, os angana. Nomba botva hui dawonam dihellohnam vuvina ponakoklanapenam. No botna kuwulsisva miva indhanarini samblam nengnam lihwulnam, noi elohvna, Sustihna ombol sambla dendina, nihilva vei Poluks eva Kastor. \v 12 Kava anganamba, Sirakus kotara pulvo, wo diva Sirakusrava kava samblamongonin vina. \v 13 Wo kava Sirakusriniva anganamba, Rekium kotara pulvo Itali pethara. Wo doa mongnasiva vuviva sautnahalsisva daihavna, wo kava noinda voavna lelnamba. Wo mongona mongnasiva kava pulvovna Puteoli kotarava. \p \v 14 Wo no kembellava kav apethapetha vena Kristusnindmongo, wo himba seihinna kamba, wonaevulalmba hemba mongawa mingunam. Wo venamba, temba kava os wohangana Romdamba pethamonam. \v 15 Kristusnindva Romdava ahalovnamba, osva kava doa ambv ten. Wo himba osva pepra vevna, vevna Apiusna Maket kembellam, eva no kembellam, os sevriv, Samblamong Monaduv, kamba sowotalmba nominiva. Nonamba Polva nongalvnamba hemba, hena vevna, und lohvhoapihamnavna, Sesoam omnavna, yimba lehrangas. \s1 Polva Nemelmoa Besal Ishunvna Romnindm. \p \v 16 Doa kava pulvonamba Romdava. Wo diva Polmba deuvpa noindamba aloholmba wuleihimnivna. Wo heva os valgonindrini hemba waiavna, kekalvho vromana venavna hemba buiramsna. \v 17 Doa samblamongoninmba venamba, himba das owol vevna Yutanindna mundilmba. Nonamba himba eksuwulpranamba, hev unna, seh, kava vinnamoa mana vemava sahonamba pivtindimba, kava venamoa mana vemava sahonamba, indkokla vrelmba pivna simbehumunna wevsamba. Wo heva os kamba kevrinamba, wena ningina Yerusalemrava, wo ningireuhna dom duangm. \p \v 18 Wo Romnindna englapundva ambo di owosaluhunvna kainda. Wo heva os himba aslalloh vevna plalmba, nonilmba kamba helvakomandhalmba. Himba ningminivna ambo, os nism nombolvhoalm. \v 19 Heva os Yutanindva diva himba osmba ningvnamoa. Noinda kava es eva ata veta, kav unna, kava si gavav Romdam, wo di si hellevav kanamba moamba Sisa hev. Heva os kava wetat owol vevmoa kavtindimba mana vemanilmba. \p \v 20 Memba noinda kava yemba uni, nongalalmba, wo wonishovra yemba. Kamba men aiv ningiwulav we, noinda kava undva os wulluhvnam, men Israelnind piv indkumbi nengviluwuvm, osva Sesoava si tanam indhanamindmba wolapho vevav. \p \v 21 Wo hev opla vrimnivna Polm, kava owaimomolmba tombaiva vreinamoa Yutanindnamba yemomba. Wo eva mongova Yutia provinsriniva pronamoa, kamba ishunilmba yemomba, eva ishomnalmba yemba sahonamba. \v 22 Kava hellelm viv yena nengavnangm. Kava nonora av, indhanamba hi hi vavawonamba eishowomona vev, dakonda vewolalmba honamba nemeltindimba Kristustindimba. \p \v 23 Pol hev eva Yutanind mundil una, nonam indkumbiva kusovav, moamba isholmba. Wo nonamba owai, mongova anamoa Yutanindriniva, di pulningevna Polmba, hev ten no deuvra avnam. Polva ishunvna simolnam, venamba, okombava vohalohvna, temura velokusathinvna Sesoana hevna undm, osm kana nemeltindioa os ara. Osm himba lehvna, wuhhowolalm hemba, keknam undnahonam amnalm Yesusm. Himba os vevna, vevna Mosesna lohohmoa pethavna, eva moashulnindna tombaimoa petheinvna, honamba velmba. \v 24 Wo vevna, monglava Yutanindva undnahonam avna, nomba Polva ishovnamba, monglava owai. \p \v 25 Wo hevm di alhue, wo monglava Yutanindva doa phopialm vivna. Wo heva os Pol henga mongmom osivrinna hem, Sesoasongolva ishunna moanonoa pina simbehumunna Aisaiana moashulnindrinina moalamangra. Wo nomba moamba yem prunv, \q1 \v 26 Sesoa Aisaiam os ishomnana, yeoa angarava no kana indhanaram, wo unu, yimba si wohhellawulaevra, heva os yimba si levrapivolvavmoa. Yimba si novveloh vivra, honamba memba kava venamba, wo yimba si levrapivolvavmoa. \v 27 Manara, hona indhanana nengavnangva doa huendkak vilunna. Himba es eva hillivav hevna aongnamba. Wo hev vena, doa hevna novpa kolthoawol vina. Owaingava, himba si tanam wohlevrapivolvav, nomba mana vemamba nunglivra hevna novnamba, eva hillivra hevna aongnamba. Himba si levrapivolvav hevna nowolna. Wo honamba himba osva vitava, himba henga si pepra vevra kaindamba, wo henamba os maikumi vinvra indkoklamba. \rq Aisaia 6:9-10\rq* \m \p \v 28-29 Polva mendah ishunvna no Yutanindmba owalmba, kava yemba vinv, osm nonora ao nomoa, Sesoava doa hevna nemelmomba kovopinginv pina Yutanindna meisnindmba, osm heoa noina nowara. Himba hevpa si aongva lelahapravav. \p \v 30 Polva sambla tahonnam wohalohna deuvrava, noindava temba hemba dawonamba wuleihimninamba, wo deuvna aralmba di dambroh vawovna. Himba esvema onbavna indhanamba, prolmba hevna deuvramba, nonglahalv vrelmba hemba. \v 31 Wo himba ishunvna, pevm weihaloh vewolalm, Sesoana nemeltindilm saivolm. Eva himba numhowol vevna Yesus Kristusnanam. Himba loushui vevna, wo an tendorini eva ata ollalmba hemba, lehta, isholmba moamba, owai. \p Doata Lukna moamba.