\id 2PE 2ND PETER \h 2 Peter \toc1 MANJIJBA NGAYU YINGKA JANGKURR NARRINDURRI BIDAWANYI. \toc2 2 Peter \mt1 MANJIJBA NGAYU YINGKA JANGKURR NARRINDURRI BIDAWANYI. \c 1 \p \v 1 Nayinda ngayu. Ngaki niji Sayimin Bida, jala ngayu yarrijbangka nayinda jangkurr najana. Ngayu wakiwarr nangangi Jisus Krayiskanyi. Ngana nyuli manjijba Jisus Krayiswanyi, ngayu wakinki nangangi. Ngayu yarrijbangka nayinda jangkurr najana narringi, jali narri kuyu nangangi jangkurr Jisus Krayiskanyi. Bukambijuyngka ngambalangi jala kuyu nangangi jangkurr, nyulu yabimbaka nanamannga kunyba yaji ngambalangi. Nyulu yabimbaka kunyba yaji bukambijuyngka ngambalangi, jala ngambala kuyu nangangi jangkurr. Nani nyulu yabimbaka ngambalangi Jisus Krayiswanyi, jungkukangangi nyulu yurlurrmba bukambijuyngka ngambalangi. Nyulu ngambalangi Kud. Nyulu marda nanda marrimbawarr mardarda. \v 2 Narri jingkijbangka Kud, baki narri jingkijbangka ngambalangi mambuka Jisus Krayis marda. Baki nanankardi barri nurru yanybaka mududu nangangi Kudkanyi narringi. Ngajaka nurru Kud, janyulu yabimba kaja kunyba yaji narringi. Janyulu yabimba narrinya, narrija jungunkanyi malumba mardumardu muwa. Nani barri nurru ngajaka Kud narringi. \p \v 3 Jala ngambala jingkijba Jisus Krayis, jala ngambala durrijba nangangi jangkurr yurrngumba barri, baki yuku ngambala jardijba ngiruka barrinani nyulu ngiruka Jisus Krayis. Nyulu ngirukamirra. Nyulu ngirukamirra yabimbikanyi bukamba yaji ngambalangi, baki nanankardi barri yuku nyulu yabimba ngambalanya ngiruka durriykanyi nangangi jangkurr. Yuku nyulu yabimba ngambalanya ngiruka jungunkanyi yurlurrmba nanganginyina yuwana. Jala ngambala jingkijba Jisus Krayis, jala ngambala jungku yurlurrmba nangangi, baki jangambala yabimba kunyba yaji, barrinani nyulu yabimbaka kunyba yaji Jisus Krayiswanyi. \v 4 Wabula barri yanybayi Jisus Krayis, janyulu wajba ngambalanya yajinyi. Janyulu yabimba ngambalanya ngiruka barrinani nyulu ngiruka. Yanybayi Jisus Krayis, janyulu wajba ngambalanya kunybanyi yajinyi, ngambala jungunkanyi wanka yurrngumba, ngambala jungunkanyi yurlurrmba nangangi. Jala ngambala kudanyu jingkijba Jisus Krayis, baki nyulu yabimbaka nanda yaji yanyba jali nyulu, janyulu yabimba. Nyulu yabimbaka ngambalanya ngiruka, ngambala jungunkanyi yurlurrmba nangangi. Nanankardi barri jangambala kudanyu jingkijba Jisus Krayis. Jangambala jingkijba Jisus Krayis mili baki mili yurrngumba, baki jangambala jungku mili yurlurrmba nangangi yurrungumba barri. Jala ngambala jungku nani barri, jala ngambala jungku ngiruka barri, durriykanyi nangangi yuwa, baki jangambala miku jungku balki. Miku jangambala jungku balki barrinani nanda yingkamuku jala yalu jungku balki. Miku jangambala jungku balki, ngala jangambala jardijba mili barrinani nyulu Jisus Krayis, bababanyambangangi nyulu ngambalanya. Jungkuka yalu balki barri, mikungangi yalimi durrijba nangangi yuwa Kudkanyi. Yabimbaka yalu ngawamba nanda balki yaji jala yalu nulijba yabimbikanyi. Nanankardi barri jayalungka janyba, baki jayalu jungku kurdan yurrngumba barri. \v 5 Nanankardi barri, narri jala kuyu nangangi jangkurr Jisus Krayiskanyi, marda narrimi kudanyu nulijba jardiykanyi barrinani Jisus Krayis narringinyina kurduluna. Marda narrimi nulijba jardiykanyi mili barrinani nyulu, baki mili yurrngumba barri. Marda narrimi jungku kunyba nangangi, baki janarri yabimba kunyba yaji yalungi yingkamukuyngka marda. Marda narrimi jungku jirdi kunybanyi kulajinyi nangangi Jisus Krayiskanyi, baki janarri jingkijba Jisus Krayis. Janarri jingkijba mili nangangi baki mili nangangi yurrngumba barri. \v 6 Jala narri jungku jirdi kunybanyi kulajinyi nangangi, jala narri jingkijba yingka kunyba yaji, yingka balki yaji, baki janarri jingkijba ngawamba yabimbiji nanda kunyba yaji. Jala narri jungku jirdi kunybanyi kulajinyi, baki janarri jingkijba, narringka kurrkunbikanyi yabimbiji balki yaji. Marda narrimi yabimbawa kunyba yaji yurrngumba barri. Jala narri yabimbawa kunyba yaji yurrngumba, baki narri jungkuka barrinani Jisus Krayis. Narri jungkuka mili barrinani nyulu, baki mili yurrngumba barri. \v 7 Jala narri jungku mili barrinani nyulu Jisus Krayis, baki janarri yabimba kunyba yaji yalungi yingkamukuyngka. Jala narri yabimba kunyba yaji yalungi nani barri, baki janarri maruka muwa yalungi yingkamukuyngka marda. Nanankardi barri marda narrimi yabimbawa kunyba yaji yurrngumba barri. \v 8 Jala narri jungku mili nani baki mili nani yurrngumba barri, baki janarri jungkuwa jirdi kunybanyi kulajinyi nangangi yurrngumba barri, janarri jungku mili barrinani nyulu, baki mili yurrngumba barri. Nanankardi barri janarri yabimba ngawamba nanda yaji jala nyulu ngambalangi mambuka Jisus Krayis, janarri yabimba ngawamba nanda yaji jala nyulu nulijbangka narringi yabimbikanyi nanda yaji. \v 9 Jaliyi narri jungku yurlurrmba nangangi Jisus Krayiskanyi, baki nanda kunyba, kunybamirra. Ngala jaliyi narri miku jungku yurlurrmba nangangi, jaliyi narri miku jungku jirdi kunybanyi kulajinyi nangangi, jaliyi narri miku jardijba mili barrinani nyulu, baki nanda balki. Janarri mamanumba nanda yaji jali yabimba Jisus Krayiswanyi narringi. Janarri mamanumba, jali nyulu manjamanjamba narringi balki yaji nanamanji jali narri jalannga kuyu nangangi jangkurr. Barriwa. \p \v 10-11 Nanankardi barri marda narrimi kudanyu nulijba durriykanyi Jisus Krayis. Jaliyi narri dadijba jungku yurlurrmba nangangi yurrngumba barri, baki janarringka miku yangkalamba nanganbunanyi, ngala janarri jungku jandanyimuku nangangi Kudkanyi yurrngumba barri. Baku barri jalija narringka janyba, baki janarri jungku mili wanka yurrngumba kingkarri bulandu, Kudnyina baki Jisus Krayisnyina. Baki nyulu Jisus Krayis, janyulu jungku mirnarrijba muwa narringi, jalija narri jungku nangandu kingkarri lalijina. Janyulu mirnarrijba muwa narringi, jungkungangi narri ngiruka nangangi Jisus Krayiskanyi. Nyulu ngambalangi mambuka, baki nyulu marrimbawarr mardarda ngambalangi. Janarri jungku mili wanka yurrngumba nanaba lalijina, mikuwalingangi bukamba nanda yaji nangangi kingkarri. \v 12 Ngayu jingkijbangka narrinya, narri jingkijbangka bukamba nayinda jangkurr jala ngayu yarrijba najana narringi. Narri jingkijbangka nayinda jangkurr. Ngala yurrngumba barri jangayu mili karu narrinya nanginkanyi jangkurranyi. Marda narrimi miku mamanumba nayinda jangkurr, dujangangi nayinda jangkurr. Narri jingkijbangka nayinda duja barri jangkurr. \v 13 Jala ngayu mili karu narrinya nanginkanyi jangkurranyi, baki nanda kunyba, baki miku janarri mamanumba nayinda jangkurr. Yurrngumba barri jala ngayu jungku wanka nayiba wayka jambana, baki jangayu karu narrinya, janarri mankuwa nayinda jangkurr. \v 14 Nanijba ngayu yarrijbangka nayinda jangkurr najana narringi, nyulungangi karu ngani ngambalanginyi mambukawanyi Jisus Krayiswanyi. Ngana nyuli karu ngaki, ngayu mankunkanyi yabimba. Ngana nyuli karu ngaki, marndakaja barri jangaka janyba ngaki mankanyi, ngala ngaki ngarndu barri jungkuja mili wanka nangandu kingkarri yurrngumba barri. \v 15 Nanamanji barri jalija ngaka janyba, baki yuwajiwa nayinda jangkurr janarri najba najana. Janarri najba nayinda jangkurr jala karungka narrinya nangangi, ngamanginkanyi mambukanyi Jisus Krayiskanyi. Janarri najba nayinda jangkurr najana, baki yurrngumba barri janarri mankumankuwa nayinda jangkurr. Barriwa. \p \v 16-18 Karu nurri narrinya nangangi Jisus Krayiskanyi, ngala miku nurriyanyi muningka yanyba narringi, miku nurriyanyi jujamba narrinya. Jilalajba nurri nangandu. Najba nurri Jisus Krayis yabimbikurri yaji, baki karu nurri narrinya nanginkanyi duja jangkurranyi nangangi ngambalanginkanyi mambukanyi. Karu nurri narrinya nangangi, nyulu walkurramirra, ngiruka ngambalangi. Nurri karu narrinya, janyulu mili wijba wayka jambarri. Jalija nyulu wijba, baki janyulu jungku barrinani nyuli wabula jungku, nanamanji jali nyulu jungku kulawirana, jali yangkalamba nangka mankanyi, jali bilirrba mankanyi nangangi. Ngawamba nurru najbayi Jisus nani nanamanji kulawirana. Ngayu baki Jun baki Jayims, nurru najbayi Jisus Krayis bilirrkurri mankanyi. Baki manku nurri Kud yanybikurri nangangi nanaba. Yanybayi Kud kunyba jangkurr nangangi Jisus Krayiskanyi. Yanyba nyuli nayi barri, “Nayinda Jisus, nyulu ngakinmirra jandanyi. Maruka ngayu muwa nangangi kudanyu barri.” Nani barri yanybayi Kud jali nurru jungku yundu kulawirana. Barriwa. \p \v 19 Nanamuku wankalamuku jali yalu yarrijba jangkurr najana Kudkanyi, yali yarrijba nayinda jangkurr nangangi Jisus Krayiskanyi. Yalungi jangkurr yanybaka nangangi, janyulu badajba, baki janangka janyba wabangkarra kurndana, nyulu marrimbawarr mardarda bukambijuyngka yalungi jala yalu kuyu nangangi jangkurr. Nani barri yalungi jangkurr yanybaka nangangi. Baki ngambala jingkijba nanda jangkurr yalungi duja barri. Marda narrimi mankuwa nanda yalungi jangkurr. Jala mungana yajina barri, baki mikuwali najba yaji nganinyiwanyi. Miku nyuliyi najba yaji, baki nyulu kuyungka mirnbi nangandu. Baki minimbaka yaji nangangi mirnbiwanyi. Ngala jala kambalingijba yaji, baki walajbangka kamba karrina. Baki miku nyulimi mili kuyu mirnbi nangandu, baki yuku nyulu najba yaji kambana. Baki nani barri bukambiju nganinyimuku wandijiyana, yalu jungkuka barrinani mungana yajina. Ngala manjijbayi nangangi jangkurr yalundurri Kudwanyi. Nyuli wajba kudiya wankalamuku nanganginkanyi jangkurranyi, baki yalunjali karu nanankanyi jangkurranyi. Nanda jangkurr barrinani mirnbi minimbikanyi yalunya nangangi Kudkanyi. Marda ngambalimi yuwajiwa kuyu nanda yalungi jangkurr nanijba barri. Barriwa. Ngala jalija wijba Jisus Krayis kingkarrinya, baki nanda barrinani kambana yajina ngambalangi. Jisus Krayis nyulu barrinani nanda kamba jala walajba. Wijbaja Jisus Krayis, baki janyulu minimba ngambalanya bukamba yaji. Barriwa. \v 20-21 Nanamuku wankalamuku jali yalu yanyba jangkurr nangangi Kudkanyi, miku yaliyanyi yanyba yalunginkanyi jangkurranyi. Miku yalungkiyanyi waluku mankumanku nanankanyi jangkurranyi jalija yalu yanyba. Miku. Ngala nanda Kunyba Ngarndu nangangi Kudkanyi, nyuli jungku yalundu kurduluna, baki nyuli karu yalunya nanankanyi jangkurranyi jali yalu yanyba. Miku nanda yalungi jangkurr, ngala nanda nangangi jangkurr Kudkanyi, jali karu yalunya Kunybawanyi Ngarnduwanyi Kudkanyi. Barriwa. \c 2 \p \v 1 Ngala jawuda wankalamuku, yali jujambawarr. Miku yaliyanyi yanyba ngawamba nanda jangkurr nangangi Kudkanyi. Yanyba yali yalungi jangkurr, ngala yalunjali karu nanankanyi jangkurranyi, nanda nangangi jangkurr Kudkanyi. Ngala miku nanda nangangi jangkurr Kudkanyi, ngala nanda yalungi jangkurr. Yali jujambawarrmuku nanamuku wankalamuku jali yalu yanyba nanda jangkurr. Baki nani barri nanijba marda. Jawuda jujambawarrmuku yalu jungkuka narrindu marda. Yalu yanybaka narringi, yalu milidimbaka narrinya jangkurranyi Kudkanyi, ngala miku. Yalu jujambawarrmuku. Miku nanda nangangi jangkurr Kudkanyi, ngala nanda yalungi jangkurr jala yalu milidimba narrinya. Waluku barri yali kuyu nangangi jangkurr Jisus Krayiskanyi. Nyulu wirimalaru jali nangka janyba yalunginkanyi balkinyi yajinyi. Waluku yali kuyu nangangi jangkurr, ngala bayngkani barri yali mamanumba nanda jangkurr nangangi, baki nanijba barri yalu yanybaka jujambawarr jangkurr. Waluku barri nyuli marrimba yalunya mardarda Jisus Krayiswanyi, ngala nanijba barri miku nyulimi marrimba yalunya mardarda, yanybangangi yalu jujambawarr jangkurr. Baki nanankardi barri janyulu bukamba yalunya Kudwanyi, baki jayalu jungku kurdan yurrngumba barri. Baki nani marda nanamuku jala yalu kuyu nanda jujambawarr jangkurr, janyulu bukamba yalunya marda Kudwanyi. \v 2 Baki nanamuku jujambawarrmuku, jawudamukunyi krisjinmukunyi, jayalu najba yalunya jungunkurri balki, baki jayalu marda yabimba nanamannga balki yaji. Nanankardi barri yingkamuku jayalungka yanyba yalungi krisjinmukuyngka, marda yalu jungkuka balki, yabimba yalu kaja balki yaji. Nani barri jayalungka yanyba, jungkukangangi yalu balki nanamuku jujambawarrmuku milidimbawarrmuku. Yurrngumba yalili yabimba balki yaji. \v 3 Kuliwijbangka yalu dungalanyi. Muningka barri yalunjalu milidimbaka yalunginkanyi jangkurranyi, wudumbiji kaja dungala. Nulijba yalu narringi, narri waykanyi yalunya dungalanyi, jala yalu milidimba narrinya. Ngala karuyi ngambalanya yalungi nanamukunyi wankalamukunyi jali yanyba jangkurr nangangi Kudkanyi. Karuyi ngamanjalu balkimukuyngka milidimbawarrayngka. Marda karuyi ngambalanya nanankanyi balkinyi yajinyi, jalija yabimba Kudwanyi yalungi. Janyulu yabimba balki yaji yalungi, jungkungangi yalu balki nangangi. Janyulu manjijba yalunya wayka Yilyurri. Barriwa. \p \v 4 Nanamuku balkimuku Yanjilmuku jali yalu jungku balkina yuwana Kudkanyi, nyuli manjijba yalunya nanankurri mungarri yajiyurri. Barrinani nyuli kijijba yalunya nanaba, baki miku yaliyi walajba. Nanijba barri yalu jungkuka nanaba mungana yajina, baki baku barri jalija nyulu karrinjarrijba yalunya walu nangandu Kudwanyi, nanamanji barri janyulu manjijba yalunya wayka Yilyurri. Barriwa. \v 5 Nanda wankalanyi Nuwa baki nanganginmuku murrku jandanyimuku, baki yalungi maninganjamuku, yali 8 barri nganinyimuku baki jibarrimuku. Ngawamba yalu jungkuyi kunyba nangangi Kudkanyi. Ngala yingkamuku bukambiju yalu jungkuyi balki nangangi Kudkanyi. Baki nanankardi barri manjijbayi walkurra mali yalundurri Kudwanyi. Manjijba nyuli mali, baki ngurrunbayi yalunya maliwanyi. Ngala nanamuku kunybamuku, nyuli marrimba yalunya mardarda Kudwanyi. Marrimba nyuli yalunya mardarda, milidimbangangi nyuli Nuwawanyi jangkurranyi Kudkanyi. Kudanyu nyuli milidimba yalunya jangkurranyi Kudkanyi. Barriwa. \p \v 6 Jabarri yingkamuku wankalamuku yali jungku nanankuyanyina barrawuyabarrawuyana, yaji niji Sudum baki Kumurra. Yali balkimuku, baki nanankardi barri manjijbayi jangu yalundurri Kudwanyi. Manjijbayi jangu Kudwanyi, baki bakarrijbayi yalunya bukambiju janguwanyi. Nani barri bukambayi yalunya Kudwanyi. Yingkamuku jali yalu jungku nananyina yajina, najba yalu nanda yaji jali yabimba Kudwanyi. Baki nani barri nyuli minimba yalunya, jayalungka marda janyba, jaliyi yalu mili jungku balki nangangi Kudkanyi. \v 7-8 Jala bukambayi yalunya Kudwanyi janguyudinyi, baki yingka nyuli marrimba mardarda, nangangi niji Lud. Nyuli kunyba nganinyi. Nyuli kardikardimba nyulu Yabrayamwanyi. Jungkukili Lud nananyina yajina niji Sudum, ngala nyulili ngirukijba muwa, najbangangi nyuli yalunya jungunkurri balki yurrngumba. Najba nyuli yalungi balki yaji, baki manku nyuli jangkurr yalunginkanyi balkinyi yajinyi, baki ngirukijbayi muwa yalungi balkimukuyngka. Ngala marrimbayi Lud mardarda Kudwanyi, mikungangi nyuli jungku balki barrinani yalu jungkuyi balki. Barriwa. \p \v 9-10 Nani barri dabayi yalunya balkimuku Kudwanyi. Daba nyuli yalunya Yanjilmuku, baki nganinyimuku baki jibarrimuku. Yingkamuku nyuli manjijba yalunya mungarri yajiyurri, yingkamuku nyuli ngurrunba yalunya maliyudinyi, yingkamuku nyuli bakarrijba yalunya janguyudinyi. Nani barri nyuli daba yalunya, ngala yingkawuya, Nuwa baki Lud, nyuli marrimba bulanya mardarda barri. Nyuli marrimba bulanya mardarda, ngala nyuli daba yalunya yingkamuku, baki nanankardi barri ngambala jingkijbangka Kud, yuku nyulu lalanba yalunya jalili yalu nanijba jungku kunyba nanganginyina yuwana. Yuku nyulu marrimba yalunya mardarda, baki nanankardi barri miku yaliyi kuyu nanda jujambawarr jangkurr, miku yaliyi durrijba nanda balki jangkurr. Baki ngambala jingkijbangka nayi marda nangangi Kudkanyi. Baku barri janyulu daba yalunya bukambiju jala yalu jungku balki nangangi. Janyulu manjijba yalunya marda wayka jangurri Yilyurri. \p Nayinda barri duja jangkurr. Nanamukunyi balkimukunyi yalu yabimbaka nanda balki yaji jala yalu nulijba yabimbikanyi yaji. Barimba yalu kuluka yingkana. Yalu yurlwangka yalungi mambukamukuyngka jurjkanyi. Yalu yurlwangka nangangi Kudkanyi marda. Yalungka barrarrakijba kudanyu barri. Balkinyi jangkurranyi yalu karungka narrinya nangangi Kudkanyi. Balkimirra. Nanamuku balkimuku yalu jungkuka nani barri. Baki nanankardi barri janyulu manjijba yalunya Kudwanyi. Janyulu manjijba yalunya wayka jangurri Yilyurri. Nayinda barri duja jangkurr. \v 11 Ngala nanamukunyi Yanjilmukunyi miku yalimi karu Kud balkinyi jangkurranyi nanginmukuyngka balkimukuyngka. Miku. Yalu Yanjilmuku mili walkurra yalungi nganinyimukuyngka, ngala miku yalimi yanyba balki jangkurr nangangi Kudkanyi yalungi, nanginmukuyngka balkimukuyngka. Yalu jungku kunyba yurrngumba Yanjilmuku, miku yalimi karu Kud balkinyi jangkurranyi yingkamukuyngka. \v 12 Ngala nanginmuku balkimuku milidimbawarrmuku, yalu yanybaka balki jangkurr nangangi Kudkanyi. Yalu yanybaka balki jangkurr nanankanyi jala yalu miku jingkiykanyi. Yalu jungkuka barrinani yanimal jala daba nganinyiwanyi, jala nyulu kurdanba. Miku nangkimi mankumanku yajinyi nanda yanimal, miku nyulimi jingkijba yaji, ngala muningka nyulu yabimbaka yaji. Baki nani barri yalu jungkuka nanginmuku balkimuku marda. Miku yalungkimi mankumanku nanankanyi balkinyi yajinyi jala yalu yabimba. Muningka yalu yabimbaka balki yaji. Nani barri yalu barrinani yanimal, baki nanankardi barri jayalungka janyba, barrinani nangka janybaka yanimal kurdan yurrngumba barri. Jayalungka janyba, ngala miku jayalu jungku mili wanka yurrngumba barri, ngala jayalu marda jungku kurdan yurrngumba barri. \v 13 Yali yabimba balki yaji yalungi yingkamukuyngka, baki nani barri janyulu yabimba balki yaji yalungi marda Kudwanyi. Barriwa. \p Nanamuku jujambawarrmuku, jala yalu jungku malumba yalundu yingkamukunyina Krisjinmukunyina, jala yalu jarrba mama malumba barri, baki yalu kuliwijba mamanyi baki kamukamunyi. Jungku yalu mudu kulaji. Nani barri yalu jungku balkina yuwana nangangi Kudkanyi. Ngawamba yalu jungku yalundu Krisjinmukunyina jarrkanyi mama yalundu, kuliwijbangangi yalu mamanyi baki kamukamunyi. Mirnarrijba yalu muwa jarrkanyi yalundu nani barri. Nani barri yalu yabimba balki yaji mungana, baki kambana marda, jala yalunjalu najba yingkamukunyi. Miku yaliyi manyiru yalunginkanyi balkinyi yajinyi, ngala marda narrimi manyiru yalungingangi, nanankanyi balkinyi yajinyi jala yalu yabimba. \v 14 Baki yalu yabimbaka mili balki yaji marda. Jala yalu jungku yalundu Krisjinmukunyina, jala yalu jarrba yaji yalundu, baki yalu najba jibarrimuku baki wurrumbarramuku. Mankumanku yalungka kulukankanyi yalundu. Mankumanku yalungka kulukankanyi yalundu kambana marda. Yalunjalu jujamba jibarrimuku, yalu kulukankanyi yalundu barrinani maykarra. Jujamba yalunjalu nanamuku jibarrimuku jala yalu miku jungku ngiruka nangangi Kudkanyi. Nani barri yalu kuliwijba bukamba balkinyi yajinyi. Jala yalu yabimba balki yaji nani barri, baki yalu nulijba yabimbikanyi mili balki yaji, baki mili barri. Baki nanankardi barri jayalungka janyba. Nanamuku Krisjinmuku, jala yalu miku jungku ngiruka nangangi Kudkanyi, yiningki jayalu durrijba nanamuku balkimuku, yiningki jayalu marda yabimba nanamannga balki yaji. \v 15 Nanda wankalanyi Balam, nangangi nijanganjinyi, nangangi niji Biyurr. Nanda Balam nyuli marda jungku balki barrinani yalu jungkuka balki. Yabimba nyuli balki yaji wudumbiji dungala. Mirnarrijba nyuli muwa jali nyulu wudumba dungala yabimbikanyi nanda balki yaji. Baki nani barri nanginmuku marda. Yalu yabimbaka balki yaji wudumbikanyi dungala. Miku yalimi jungku yurlurrmba nangangi Kudkanyi. Miku. \v 16 Nanangini wankalanyi Balamwanyi, yabimba nyuli balki yaji, jali nyulu jilajba yanybiji balki jangkurr dungalanyi, baki jilajba nyuli yirrikirrina. Baki yanybayi nanda yirrikirri nangangi. Yanybayi yirrikirri nanda jangkurr barrinani nanda nganinyi yanybaka, yabimbayingangi yirrikirri yanybikanyi Kudwanyi. Ngirrwayi yirrikirri nangangi. Ngirrwayi nangangi, jilajbangkangangi nyulu yanybiji balki jangkurr yalungi nangangi Kudkanyi. Baki nanankardi barri miku nyuliyi yanyba Balam nanda balki jangkurr yalungi. Nani barri kurrkunbayi nanda nganinyi Kudwanyi. Kurrkunba nyuli Balam yanybiji nanda balki jangkurr. Barriwa. \p \v 17 Manku narri nayinda jangkurr jalija muningka ngayu yanyba. Jala nganinyi warinjijba, baki nyulu jilajbangka jiwilyurri ngaraji wabuda. Ngala jaliyi nyulu najba mikuyaji wabudanyi, baki nyulu wijbangka jiwilnanyi. Yuwajiwa nyulu warinjijbangka. Baki nani barri narri jilajbangka jurjyurri mankunki jangkurr yalungi milidimbawarrayngka. Narri jilajbangka jurjyurri jingkiykanyi mili yaji nangangi Kudkanyi. Ngala jaliyi narri manku jangkurr yalungi balkimukuyngka milidimbawarrayngka, baki narri barrinani nanda nganinyi jala miku wakaramba wabuda jiwilina. Wijba nyuli jiwilnanyi, ngala yuwajiwa nyuli warinjijba. Jala narri jilajba jurjyurri, baki miku narrimi manku jangkurr nangangi Kudkanyi, miku narrimi jingkijba mili yaji nangangi. Narri nulijbangka mankunkanyi jangkurr nangangi Kudkanyi, ngala miku narrimi manku nangangi jangkurr, mikungangi yaliyi milidimba narrinya nangangi Kudkanyi. Nanamuku balkimuku milidimbawarrmuku, yalu barrinani nanda duku jiwil. Barriwa. Baki mili jangkurr jangayu muningka yanyba yalungi balkimukuyngka. Murumbayi yaji kangulkiwanyi, ngala badajbayi yunkurr karrina. Warrmbayi kangulki yunkurrwanyi, baki mikuyaji kangulkinyi. Barriwa. Nanda balki jangkurr yalungi balkimukuyngka milidimbawarrayngka, yalungi balki jangkurr barrinani kangulki. Mikukiyanyi wambu jungku nanda kangulki, manjijbayi kangulki yunkurrwanyi. Baki nani barri mikuwali wambu jungku yalungi balki jangkurr narrindu, jungkukangangi nanda duja jangkurr nangangi Kudkanyi narrindu. Manjijbayi kangulki yunkurrwanyi, baki nani barri nanganginyi duja jangkurrwanyi manjijbangka yalungi balki jangkurr narrinbunanyi. Ngawamba nangangi jangkurr wambu jungkuka narrindu kurduluna. Barriwa. Nanamuku balkimuku, janyulu yabimba balki yaji yalungi Kudwanyi. Janyulu yabimba balki yaji yalungi, milidimbangangi yalu balki jangkurr. Janyulu manjijba yalunya nanankurri mungarri yajiyurri, jala mikuyaji kambanyi nanaba. Jayalu jungku ngirukana mungana yajina. Barriwa. \p \v 18 Nanamuku balkimuku yalu yanyba jujambawarr jangkurr narringi. Yalu yanybaka mudu jangkurr jala miku narrimi jingkijba yalungi jangkurr. Yalu milidimbaka narrinya, yuku narri yabimba bukamba yaji, kunyba yaji, baki balki yaji, barrinani nulijbangka jibarrinyi. Yuku narri yabimba bukamba yaji nani, manjamanjambajangangi nanda balki yaji Kudwanyi. Nani yalu milidimbaka narrinya. Ngala jawudamuku yalu buyingkinyimuku krisjinmuku. Jilijbawa yalu kudanyu jingkijba Jisus Krayis. Ngawamba bayakardanyi yajinyi yalu jingkijba nangangi. Yalu nginduyi muwa yalunginkanyi balkinyi yajinyi, yalungki yangkalamba nangandurri Jisus Krayisyurri, ngala miku yalimi kudanyu jingkijba Jisus Krayis. Baki nanankardi barri yalu kuyungka nanda jujambawarr jangkurr, baki yalungka mankumankunkanyi yuku yalu mili yabimba balki yaji. \v 19 Nanamuku balkimuku milidimbawarrmuku, yalu yanybaka mikuyaji mambukanyi narringi, mikuyaji yuwanyi narri durriykanyi. Nani yalu yanybaka. Ngala marda narrimi jingkijba yalunya, nanda wuwarr Sayidin, nyulu yalungi mambuka jala yalu yabimba balki yaji nani barri. Yalu durrijbangka nangangi yuwa. \v 20-21 Yingkawanyi nganinyiwanyi, miku nyuliyanyi manku jangkurr nangangi Kudkanyi, baki nanankardi barri miku nyuliyanyi durrijba nanda jangkurr, ngala nyuli durrijba nanda jangkurr nangangi Sayidinkanyi, baki nanda balki. Miku nyuliyi jungku yurlurrmba nangangi Kudkanyi. Ngala yingka nganinyi barri, waluwa nyuli durrijba jangkurr nangangi Sayidinkanyi, ngala bayngkani barri nyuli manku nanda jangkurr nangangi Jisus Krayiskanyi, baki nangki yangkalamba nangandurri, ngamanginkurri mambukarri Jisus Krayisyurri, jala marrimbawarr mardarda. Bayngkani barri nangki yangkalamba nangandurri. Nanda barri nganinyi, jaliyi nyulu baku yurlwa nanankanyi jangkurranyi Kudkanyi, jaliyi nangka mili yangkalamba nangandurri Sayidinyurri, jaliyi nyulu mili durrijba jangkurr nangangi Sayidinkanyi, baki nanda balki, balkimirra. Jungkuka nyulu mili balki nanankanyi jala yurrngumba durrijba jangkurr nangangi Sayidinkanyi. Jungkuka nyulu mili balki nangangi. Nanda nganinyi jali mili yangkalamba nangka nangandurri Sayidinyurri, miku nyuliyi mili jungku yurlurrmba nangangi Kudkanyi. Yabimbaja balki yaji nangangi Kudwanyi. Balkimirra yaji janyulu yabimba nangangi, jalija nangka janyba. Barriwa. \p \v 22 Nanamuku wankalamuku barri yalili yanyba nayinda jangkurr. “Jala jarrba balki barnyi bajanguwanyi, baki nyulu balunba. Ngala kamu janyulu wijba nanankurri balkiyurri yajiyurri. Mili janyulu jarrba nanamannga barnyi.” Nani yalili yanyba barri wankalamuku. Baki mili jangkurr yalili yanyba nayi barri. “Jala wakardaba bikibiki nganinyiwanyi, baki wijbaja bikibiki janjarri. Mili nyulu jungkuja janjayudi.” Nani barri yalili yanyba wankalamuku. Ngayu karungka narrinya. Jala nganinyi wijbangka nangandurri Sayidinyurri, baki nyulu barrinani nanda bajangu jala wijbangka nanankurri barnyiyurri jali waluwa nyulu balunba. Jala nganinyiwanyi mili kuyungka jangkurr nangangi Sayidinkanyi, baki mili nyulu jungkuka balki nangangi Kudkanyi, baki nyulu barrinani nanda bikibiki jala wijba janjarri, jala mili jungku balki janjayudi. Yangkalambayi ngambalaka nangandurri Kudyurri. Manjamanjambayi ngambalangi balki yaji Kudwanyi. Marda ngambalakimi najbawa, marda ngambalimi miku wijba nangandurri Sayidinyurri. Marda ngambalakimi najbawa kudanyu barri nangangi. Barriwa. \c 3 \p \v 1 Ngayu manjijbangka nayinda jangkurr najana narrindurri, jala ngayu kudanyu maruka muwa narringi. Wabula barri ngayi manjijba yingka jangkurr najana narrindurri. Manjijba ngayi nanda jangkurr wabula barri, baki nanijba ngayu manjijbangka nayinda jangkurr, nulijbangangi ngayu narringi, narri mankuwankanyi yaji. Ngayu nulijbangka narringi mankuwankanyi, marda narringkimi mankumanku kunybanyi yajinyi. Marda narringkimi mankumanku kunybanyi yajinyi yurrngumba barri. \v 2-3 Ngayu nulijbangka narringi, narri mankuwankanyi nanda jangkurr nangangi Kudkanyi, jali yalu yanyba wankalamuku. Yarrijbayi yalunya Kudwanyi, yalu yanybiji yaji nangangi, baki yarrijba yali nanda jangkurr najana Kudkanyi. Marda narrimi mankuwa nanda yalungi jangkurr. Baki marda narrimi mankuwa nanda jangkurr marda, nanda jangkurr jali jirrinyba ngambalanya Jisus Krayiswanyi. Nyulu ngambalangi mambuka Jisus Krayis, nyulu nanda marrimbawarr mardarda, baki nyuli manjijba nurrunya karunki narrinya nanganginkanyi jangkurranyi. Nanamukunyi wankalamukunyi, jali yalu yanyba jangkurr nangangi Kudkanyi, yali karu narrinya nanginmukuyngka balkimukuyngka milidimbawarrayngka. Yali karu narrinya nanginmukuyngka, narrija najbawa yalunya. Nani barri yali karu narrinya yalungi. Baki Jisus Krayiswanyi nyuli marda jirrinyba nurrunya jali nyulu manjijba. Nyuli marda jirrinyba nurrunya, nurru milidimbikanyi nanamannga jangkurr yalungi balkimukuyngka. Karu nyuli nurrunya, jayalu kakalijba nanganginkanyi jangkurranyi, ngala jayalu yanyba jangkurr jala miku duja. Jayalu yabimba kaja balki yaji jala yalu nulijba yabimbikanyi nanda yaji. Marda narrimi mankuwa nanda jangkurr jala karungka narrinya nanginmukuyngka balkimukuyngka. \p \v 4 Nanginmuku balkimuku milidimbawarrmuku, yalu yanybaka nayinda barri jangkurr. “Yanybayi Jisus Krayis, janyulu wijba nanginkurri jambarri. Janyulu wijba, baki janyulu barriwa bukamba yaji marda jamba. Ngala miku nanda duja jangkurr, nyulu wiykanyi, nyulu bukambikanyi yaji. Miku nanda duja jangkurr. Yuwajiwa jungkuka nayinda jamba. Wabula kamambarra ngambalangi wankalamuku mungkijimuku yalungki janyba, baki yalunginmuku jandanyimuku yalungki marda janyba. Baki mili baki mili bayngkani yalundu, yalungki marda janyba, ngala yuwajiwa jungkuka nayinda jamba. Yuwajiwa jungkuka barrinani wabula jalili yalu jungku jambana wankalamuku. Yuwajiwa jungkuka nanginmannga jamba, jali yabimba Kudwanyi nanamanji wabula jali nyulu yabimba bukamba yaji. Yuwajiwa jungkuka jamba nanijba. Baki yuwajiwa jungkuja nanginmannga jamba baku barri juju bayngkani jalija ngambalaka janyba. Mikuwali bukamba nayinda jamba baku barri. Miku. Nanda jangkurr nangangi Jisus Krayiskanyi, janyulu wijba, baki janyulu barriwa bukamba yaji, miku nanda duja jangkurr.” Nani barri yalu yanybaka nanamuku balkimuku milidimbawarrmuku. Nani barri yalu milidimbaka balki jangkurr. \v 5 Ngala jala yalu yanyba nanda jangkurr, baki yalu mamanumba Kud. Mamanumba yalu nanda jali yabimba Kudwanyi. Yabimba nyuli bukamba yaji. Yanybayi Kud jangkurr yabimbikanyi yaji, baki yabimba nyuli yaji. Yabimba nyuli laliji kingkarri, baki jamba wandijiyana. Waluku barri nyuli yabimba kanja, baki bayngkani nyuli yabimba jamba kanjananyi. Walajbayi jamba kanjananyi. Baki yabimbayi janja marda Kudwanyi. Yirrbayi janja baki jardijbayi yaji jambana. \v 6 Ngala baku barri juju, yanybayi Kud jangkurr kurdanbikanyi bukamba yaji jambana. Manjijba nyuli walkurra janja. Walajbayi walkurra mali, baki murumbayi bukamba jamba maliwanyi. Baki ngurrulijba yali malina, nganinyimuku baki jibarrimuku, baki yanimalmuku. Bukambiju yali ngurrulijba malina. Ngala ngawamba kujajarra nyuli marrimba yalunya mardarda Kudwanyi. Jungku yali mardarda kalawuyngkurru walkurranyina muwardana, baki kujajarra yanimalmuku marda julakimuku yalundu marda. Ngala kajamuku barri yanybayi Kud jangkurr bukambikanyi yalunya, baki ngurrulijba yali malina. Barriwa. \v 7 Ngala nanamanji maliwunyi, yanybayi Kud yingka jangkurr, janyulu mili lalanba yaji jambana. Nganinyimuku, jibarrimuku, baki yanimal junu, janyulu mili lalanba yalunya yurrngumba nanankardi baku barri jalija nyulu bukamba yaji. Nanamanji barri janyulu manjijba jangu, baki bakarrijbaja bukamba yaji janguwanyi. Bakarrijbaja bukamba yaji lalijina baki jambana. Bukambaja yaji nanamannga. Nanamanji barri janyulu karrinjarrijba bukambiju walu nangandu Kudwanyi. Nanamuku jala yalu miku kuyu nangangi jangkurr, jala yalu miku durrijba nangangi yuwa, bakarrijbaja yalunya janguwanyi. Nani barri janyulu bukamba yalunya nanamuku balkimuku, marda laliji marda jamba. Ngala janyulu yabimba buyingkinyi jamba kingkarri nangandu, baki nanamuku jala yalu durrijba nangangi yuwa, jayalu jungku nanaba kingkarri nangandu yurrngumba barri. Barriwa. \p \v 8 Narri jala ngayu kudanyu maruka muwa narringi, marda narrimi miku mamanumba nayi yaji. Jungkuyi Kud yurrngumba wabulinyinanyi kamambarra. Jungku nyuli wanka waluwa barri nayinda jamba, waluwa nyuli yabimba nganinyimuku baki yanimalmuku. Juju barri wabula wankalana nyuli jungku wanka. Ngala ngambala barri, miku ngambalimi jungku wanka juju barrinani nyulu jungkuka wanka juju barri. Miku. Nanda nganinyi, jala malbungujba mankanyi nangangi, ngambala yanybaka nangangi, nyulu jungkuyi wabulinyi wanka. Ngala nanda buyingkinyi bardarda, ngambala yanybaka nangangi, nyulu jungkuyi wanka ngawamba jalannga. Ngala miku nanda wabulinyi yajinyi nangangi Kudkanyi, miku nanda jalannga yajinyi nangangi. Miku nangkiyi mankumanku Kud nani barri. Mikuyaji wabuliyngkanyi, mikuyaji jalannga yajinyi nangandu. Mankumanku nangka Kud yinini yajinyi. \v 9 Yanybayi Kud, janyulu daba yalunya balkimuku, janyulu manjijba yalunya jangurri, ngala miku nyulimi dulu yabimba nanda yaji yalungi. Yukumbaka Kud yalungi jibarrimukuyngka baki nganinyimukuyngka. Yukumbaka Kud yalungi wabulinyi, marukangangi nyulu muwa yalungi. Nulijbangka nyulu yalungi, yalu mankunkanyi nangangi jangkurr. Miku nyulimi nulijba manjiykanyi yalunya jangurri, ngala nyulu nulijbangka yalungi, yalu ngindunkanyi muwa yalunginkanyi balkinyi yajinyi, baki janyulu manjamanjamba yalungi balki yaji Kudwanyi, janyulu marrimba yalunya mardarda. Nanankardi barri miku nyulimi dulu yabimba nanda jali nyulu yanyba, janyulu yabimba. Baki nanankardi barri jilijbawa nyulu bukamba nayi yaji. \p \v 10 Ngala baku barri janyulu yabimba nanda yaji yalungi, janyulu karrinjarrijba yalunya bukambiju walu nangandu, ngala miku ngambaliyi jingkijba wanyimbalajaki. Miku ngambaliyi jingkijba wanyimbala janyulu karrinjarrijba yalunya walu nangandu. Jaliyi maninjaku ngankijba barndana maninjakuykanyi yaji, baki kardarda nangka binanyba kalawuyngkurru. Ngala miku ngambaliyi jingkijba wanyimbala janyulu badajba maninjakuykanyi yaji. Baki nani barri miku ngambaliyi jingkijba wanyimbala janyulu karrinjarrijba yalunya walu nangandu Kudwanyi. Baki miku ngambaliyi jingkijba wanyimbala janyulu bukamba yaji Kudwanyi. Ngala jalija bukamba laliji barri, baki ngurrwaja yaji kudanyu barri. Marda bakarrijbaja bukamba yaji janguwanyi, marda kamba, marda yakarl, marda warrawiji, marda laliji, marda jamba. Bakarrijbaja kudanyu yaji janguwanyi, nanamanji jalija bukamba yaji Kudwanyi. \v 11 Nanankardi barri, yanka barri marda narrimi jungku nanijba. Marda narrimi jungku yurlurrmba nanganginyina yuwana Kudkanyi. Marda narrimi jungku yurlurrmba nangangi barrinani dujanya jandanyimuku nangangi, barrinani kudukudu nangangi. \v 12 Marda narrimi jungku yurlurrmba nangangi nani barri. Marda narrimi milidimba yalunya yingkamuku nangangi marda. Jaliyi ngambala krisjinmuku jungku nani barri, jaliyi ngambala milidimba yalunya nanganginkanyi jangkurranyi Kudkanyi, baki janyulu bukamba yaji mili winyurru Kudwanyi. Baki jangambala jungku kingkarri nangandu mili winyurru marda. Bakarrijbaja bukamba yaji nanamanji janguwanyi. Bakarrijbaja bukamba yaji lalijina, yakarl, baki kamba, baki warrawiji marda. \v 13 Yanybayi Kud jangkurr miku yangkalambikanyi, janyulu yabimba buyingkinyi laliji baki jamba. Baki ngambala jingkijbangka Kud, janyulu yabimba nanda yaji, janyulu yabimba buyingkinyi laliji baki jamba. Baki nanaba barri ngambala bukambiju jala jungku yurlurrmba nangangi, ngawamba jangambala jungku nanaba nangandu yurrngumba barri. Ngala nanijba barri ngambala yukumbaka nangangi Kudkanyi. Ngambala yukumbaka nanankanyi jalija nyulu yabimba. Barriwa. \p \v 14 Ngakinmuku mungkijimuku, ngala narri yukumbaka nangangi Kudkanyi, nyulu yabimbikanyi nanda yaji, baki marda narrili kudanyu balanja jungunkanyi kunymamba nangangi Kudkanyi. Marda narrimi yabimba ngawamba kunyba yaji yurrngumba, baki janarri jungku mardumardu muwa nangangi Kudkanyi. Marda narrimi yurrngumba balanja jungunkanyi kunymamba nani nangangi Kudkanyi. \v 15 Mankuwa narri nayinda. Yukumbaka Kud yajinyi yurrngumba barri. Nyulu yukumbaka ngambalangi, ngambalaka yangkalambikanyi nangandurri, ngambala ngayangayiykanyi nanganginkanyi jangkurranyi, baki janyulu marrimba ngambalanya mardarda. Nani barri yukumbaka Kud ngambalangi. Marda ngambalangi mungkiji Bul, nyulu marda yanybayi nani barri. Nyulu marda yarrijbayi nanginmannga jangkurr najana. Nanda barri Bul, jala ngambala kudanyu maruka muwa nangangi, wajbayi Bul kunybanyi kulajinyi Kudwanyi. Nyuli wajba Bul kunybanyi jangkurranyi, nyulu karunki narrinya nangangi Kudkanyi. Baki nyulu marda karungka narrinya nanginmannga jangkurranyi. \v 16 Yarrijbayi kaja jangkurr najana Bulwanyi. Baki manjijba nyuli yingka jangkurr yingkamukuyngkurri, baki yingka jangkurr yingkamukuyngkurri. Kaja jangkurr nyulili manjijba yalundurri. Nyuli manjijba nanginmannga jangkurr barrinani ngayu manjijbangka narrindurri. Kudiya nangangi jangkurr jardibirri ngambala jingkiykanyi. Jardibirri yalu jingkiykanyi, baki nanankardi barri kudiyamuku yalu yanyba nanankanyi jangkurranyi Bulkanyi, nanda yinini jangkurr. Yalu yangkalamba nangangi jangkurr Bulkanyi, mikungangi yalimi jungku jirdi kunybanyi kulajinyi jingkiykanyi nangangi jangkurr Bulkanyi. Yalu yangkalambaka nanda nangangi jangkurr, baki nani marda yalu yangkalambaka nanda yingka jangkurr najana Kudkanyi. Miku yalimi milidimba narrinya duja jangkurranyi. Miku yalimi duja karu narrinya nanankanyi jangkurranyi nanganginkanyi Bulkanyi, baki yalunginkanyi nanamukuyngka wankalamukuyngka jali yarrijba jangkurr Kudkanyi najana. Miku yalimi karu narrinya yalunginkanyi duja jangkurranyi. Miku. Baki nanda balki. Baki nanankardi barri jayalungka janyba. Baki jayalu jungku kurdan yurrngumba barri, mikungangi yalimi duja karu narrinya yalunginkanyi jangkurranyi, Bulkanyi baki wankalamukuyngka. Barriwa. \p \v 17 Narri jala ngayu kudanyu maruka muwa narringi, karu nurri narrinya yalungi nanamukuyngka balkimukuyngka milidimbawarrayngka. Ngayu marda Bulwanyi, marda nanamukunyi wankalamukunyi, nurru karuyi narrinya yalungi. Marda narringkimi najbawa yalungi. Marda narrimi miku kuyu yalungi balki jangkurr. Jaliyi narri kuyu yalungi jangkurr, jaliyi narri jungku balki barrinani yalu jungkuka balki, baki miku janarri jandanyimuku nangangi Kudkanyi. Baki miku janarri jungku mili wanka nangandu baku barri. \v 18 Ngala marda narrimi jingkijba Jisus Krayis, ngambalangi mambuka jala nyulu marrimbawarr mardarda. Marda narrimi mili jingkijba, baki mili yurrngumba barri. Jala narri nulijba jingkiykanyi mili, baki janyulu milidimba narrinya nangangi. Jala narri jingkijba mili baki mili nanganginkanyi jangkurranyi, baki janyulu yabimba kunyba yaji narringi Jisus Krayiswanyi. Janyulu yabimba kunyba yaji narringi. Ngambala wajbangka Jisus Krayis ngamanginkanyi kunybanyi jangkurranyi. Yurrngumba ngambala wajbangka Jisus Krayis ngamanginkanyi kunybanyi jangkurranyi. Nyulu ngambalangi wirimalaru yurrngumba barri. Nanijba, baki baku barri yurrngumba nyulu ngambalangi wirimalaru. Baki nyulu jungkuka wanka nangandu Kudnyina yurrngumba barri. Duja barri nayinda jangkurr. Barriwa barri. Bukamba nayinda jangkurr.