\id 2CO - Usan Narch 2001 \h 2 Korin \toc1 2 KORIN \toc2 2 Korin \mt1 2 KORIN \c 1 \s1 1:1,2 \p \v 1 Ye Pol, Munon inubersiau tari Yisas qen gab Qenu ye wonou sarau munon yemaribig yiimuriamorei. End ye Timoti nob ombur namanimun e an Qenu wonou munon yurau Korin nob ai Akaia igoumon eng nob gugum gaiar qamb gumotoroun. \v 2 Qenu ininou Tain ne Yisas Munon inubersiau tari nob anmusia oau mein end igoarar. \s1 1:3-11 Pol Qenut mismisirarei \p \v 3 Munon inubersiau tari wonou Ur Qenu ne ininou Tain Qenu eng unum ba ereriomun, wo munon intoubar ne munon quguraget igamari eng oau wuri meinsi igo. \v 4 In quguragetorune oau inmeinsi igo gas ende in bo wo wapet munon qei quguraget igour eng ende wurimusiorune oau mein igorunor. \v 5 Munon inubersiau tari Yisas git goan uter war gas ende in gor ende at igoun. End ne Yisas wonou oau mein eng init yab di iua igo. \v 6 End in quguragetorun eng an oau mein buruboumon. Ende abari Qenu anqubeimba. Ne Qenu oau anmeinsi eng in gor oau inmeinsieriba. Ne in quguraget igoun gas ende obounon eng Qenu oau anmeinsi igo. \v 7 In misir gagam igoun eng an mom nonoguret igoruboumon. In mom imbigoun, in git goan uter iningab igo gas ende an gor ende at igoumon end in erogori oau mein igoruboun. \p \v 8 Io, in ininou erogori end qoan in Esia end igo quguragetamin eng an mom imbig igoumon eng. Qen end qugurau sig boru mom inbumaima qer uri wagominei. Mom umuboun ende misir iguminei. \v 9 Git apand, umau werei end mom isuminei. Qugurau init dier eng ininou uyes me bumaimun eng inimbig ebeterei. Qenu wonou munon umari wurimenub igo eng in imbigar qamb. \v 10 Mi boru eng mom inmumusierib ater ego Qenu bo in musuorei. Eng ebeter gas ende bo qen geret ende insieriba. End in wot mom oabig ten igumune mi boru iningarama umubune wo ende inmusia in bo periri igoruboun. \v 11 Ego an init igub qenen Qenu simot nob qamb igoarar. Ende abari munon irou init igub nob qamarari inmusub igoriba. Ne qugurau eng Qenu init birueter end wot igub uber qomorubour. \s1 1:12-22 Pol Korin wurimurimar me nob qamarau \p \v 12 Qenu qomon qoregen ne misir qoregen inimbiga in qomon boru gitab wogub qomon misir uber end in munon qau qib igoun end wot uberet igoun. Munon ai qent et ger mi uber eng me inimbigau. Qenu wonou gari inmusiara in munon irou mag qurt qomon qoregen end qib igoun. Ne anit qomon eng sig-sig at igoun. \v 13 In namanimun gumatar igoun eng qob soagen ger ue, an wanunger qanam musub imbigunon eng gari gumat igoun. End in mom imbigoun, an qob qanam eng qenen musub imbig igoruboumon. \v 14 Qoan an musub me imbigau. End qen geret ininou Munon Aib Yisas wonou qen eng gab an init uberarari in anit uberet ende at igoruboun. \p \v 15-16 An qomon uber eng toat igamari ye qob toau igub oau naget gigit anit yarab animbag wogub Masedonia isib qamb misir igomei. Isub Masedonia ibag wogub bo yonam diab animbigine qen omburt Qenu wot mismisiroau gas ende abar qamb misir igomei. Qen omburt animbag wogub bo Yudia isibine ye mot bis end yewagar qamb misir igomei. \v 17 Ye ende ebeib qamb aninob qamam eng mai, ar qabari ya big wagomei qiyo? A munon qei mi oboub qamb qob qetopur qamb igour gas ende ebetemei qiyo? Mai ye qob qamam eng, ‘mai, ende ebeini qiyo,’ ende qemerine igomanei qiyo? Sig ue ar. \v 18 In gugum Qenut gari oabigun. End an wot gari mom igar. In qob gugum aninob qamb igoun eng, ‘ende oboun qiyo? A ende me oboun qiyo?’ Ende me aninob qamb igoun. \v 19 Ye Sailas ne Timoti ende in qob dibes aninob qamamin eng qob ar ue. Qenu wau ten Yisas Munon inubersiau tari eng wonou qob apand eng. An mom imbig igoumon. Munon inubersiau tari wo, ‘ende ebeini qiyo? A ende me ebeini qiyo?’ Ende ger me qamb igo. Wo qob qamb eng toat qas mi ebet igo. \v 20 Qenu qob irou qamb nausier eng Munon inubersiau tari toat qas aba wirab isub igo. End ne in Qenu qob igub Yisas gab-gab qob apand qas qamb Qenu unum ba ereriomun. \v 21 Qenu wonou in erogori innonogursiara Yisast nonogureturune sarau inimbiga ebet igoun. \v 22 Wonou git goan end init iyet mag big wogub inmaribigorei. Qenu wo mi gugum qen geret init weginer eng in imbigar qamb Igomurur qau in git goan et qositarerei. \s1 1:23-2:4 Pol namanimun qas Korin wurit gumaterei \p \v 23 Ye anmurimar qemerine gab eng Qenu wonou yonou qob qetopur eng ba dibesia gaiar. Ye qob eng quraum eng Qenu wonou yiimbiga quraum. Ye apand aninob quraum, ye Korin eng qand diab eng an quguragsieribam eng gab. \v 24 An oau apand igoumon eng in end anamar igumune me at igoumon. Ue, aninou qo oau apand burab nonoguretamanei. End in anit mismisir sarau qei ende aninob ubune uberet igoarar qamb. \c 2 \p \v 1 End yonou misirt ete aninob quraum: ye bo sabar irab animbag me anquguragsierinei. \v 2 Ye irab animbigine an quguragetarari your bo ye aba mismisiribam? An gari. \v 3 An abari ye anit mismisir igoum. End bo anit diab anquguragsearau end wogoum. Ye ete misir igoum: ye mi ger ebet mismisir igoum eng an gor gugum yenob mi end mismisir igoumon. Qanam end namanimun qoan gumat aninob qamam eng. \v 4 Apand namanimun qoan gumat bigatarib qamb oau borusi quguraget mag ya dererei. Eng ye qob qugurau ger gab gumaterinei igama gab quguragetorunon qamb me abau. Ue, yonou mom an qenungar igoum eng mom yiimbigar qamb. \s1 2:5-11 Munon qomon boru aba gab wot biruounor \p \v 5 See munon ger qomon boru aba an qei oau quguraget gab eng ye nob oau quguragetara qamb misir me igar. Ue, aninou gugum munon eng qomon qei aba quguragetoroumon. Ye eng at, ‘qomon qei’, quraum eng, munon qomon boru ebeter eng nob aguniau eng wogub qomon qei qas quraum. \v 6 Qomon boru ende aba gab taui qamb an gugum der agi wogunon eng uber. \v 7 Ende ebet ne qomon ger wot ete abar: wonou qomon boru eng nugutumugetet wogub oau mein siarar. Wagari qen dirigor igo eng qugurau aib yar muaseremba. \v 8 End aninob quraum eng, see qas wo gab banamsi abari animbag oau mein buriner. \v 9 Qoan ye namanimun gumatarem eng ye mi gugum aninob qamam eng toat ende ebet igoumon qiyo eng ye gib qamb anwariges gumatemei. \v 10 Munon ger meimi qomon boru ger aba an nugutumugotounon eng ye gor ende si igoum. A munon ger qomon boru yet aba wegib eng Munon inubersiau tari menmant end qo biruetemei. \v 11 Ye ende oboum eng Satan inmurimar inborusieriner qamb, wonou qomon eng in mom imbig igoun eng. \s1 2:12,13 Pol Taitus gib qamb misir igorei \p \v 12 Qoan ye Munon inubersiau tari wonou qob uber Troas end qemerib isine Qenu wonou ye sarau eb qamb tap imoseserei. \v 13 Ego ye Taitus yonou wau ima gas eng me gab wogub borumisir igub Troas wuri wogub Masedonia e yaremei. \s1 2:14-17 Qenu wonou sarau munon wurinonogursi wuriimuri igo \p \v 14 End see ye Qenut uberoroum. Wo qenen inopuri ten igama ne munon iningarambari wo init biruet igo. Munon inubersiau tari wo innonogursi igama qugurau end me uburab isub igoun. In sarau ubune Qenu wonou in qabarit di qob dibes qamara munon Yisas imbig igour. Sarau eng ebet igumune qob toau isub igo eng, mi qogom uber ger ubune isa munon gugum igau gas ende. \v 15 Apand ininou git goan eng mi qogom uber Yisast di Qenut ir igo. Qogom uber eng munon bebereg igorubour eng nob mom uru irubour eng nob wuri igub igour. \v 16 Munon yurau mom umubour eng wuri umau qogom igub igour. Igub mom umb igour. A bebereg igorubour eng wuri qogom eng igub periri igour. Your sarau eng ebeiba? In gugum abau eng misuue. \v 17 An mom inimbig igoumon eng, in munon yurau qei gas ende ue. Wuri der ginam gugum isub Qenu qob qamb taui qur ba igour gas ende ue. In Qenu sarau eng ebet igoun eng in ar gag-gag me ebet igoun. In Yisas nob misir gari big qoregensi wogub Qenu magqurt qob dibes qamb igoun. \c 3 \s1 3:1-18 Qenu wonou sarau munon wuriimuriamor eng wonou qob bubun qamb nausier end qob suab qib igurei. \p \v 1 Io, see bo in qob eng at qomurune toau isa igoumon eng mai qen inimbagaiar qamb oboun qiyo? Qo, in munon qei gas ende munon ger nob qomorune init igub namanimun gumat andara gab unum inba ererimar qamb qiyo? Qo an namanimun ende gas gumat in indarari in gab nonoguretarar qamb qiyo, ende ue. \v 2 Namanimun gumat unum inbemenimau eng an gari. Ne namanimun ingong big gumau eng in misirt igo. Munon gugum namanimun eng imbig wanunger igour. \v 3 An munon inubersiau tari mom imbig igoumon eng wonou namanimun gumat bigau gas ende diban igoumon. In sarau ebet igoun end Yisas namanimun eng gumaterei. Mi gumat igour ya end me gumau, Qenu wonou Igomurur igom igamau end gumaterei. Nomont me gumau, munon misir end gumaterei. \p \v 4 Qob eng quraun eng qanam eng ete: munon inubersi igo eng wonou ininou oau apand eng nonogursia Qenut mom oau apand burab quraun. \v 5 Apand, ininou gari sarau eng oboun eng misuue. End ininou misirt mi eng ebeteminei ende me qomurunei, ue. Qenu wonou gari inboopuri ten igama sarau eng qeemben obouboun. \v 6 Wonou aba in qeemben qomon temen end sarau ebet igoun. Qomon temen eng namanimunt gumatemir end ue. Igomurur qau wonomi ebeterei. Qomon qob gumatemir eng munon igarama umb igour. A Igomurur qau munon wuriseara igomot igour. \p \v 7 Qenu qomon gumater eng nomont gumaterei. Ne qomon eng inmuaser igama umb igoun. Ego Qenu wonou qiribiten eng end dibent igo. End Moses menman eng begenara Isrel munon maigas me geau. Begen eng ubura ne gamirei. \v 8 End Qenu Igomurur qau munon wurit isub begener qamb arsier eng munon wurit isub begeneriner eng begen qoan gamir eng wotanami wurit begeneriba. \v 9 Qomon eng qoan qamar end in uburuboun eng dibes inimbig igo. Qomon eng Qenu wonou begen ten igoai. Ende igoar ego qob bubun nausier end in toat munon qoregen init qamb igo eng Qenu wonou begen qiribiten eng ten igo. \v 10 Sarau qoan begentar eng begen see gas ende ue. Meimet qamb, sarau see ebet igoun eng sig begen aib end qoan eng mein bura. \v 11 Qomon qoan yarab uburer eng Qenu wonou qiribiten eng nob dibentarei. A qob bubun qamb nausier eng qenen igoriba eng Qenu wonou qiribiten sig-sig mom ten igo. Begen qoan igoar eng mom wotanamima. \p \v 12 Begen eng init dibent qenen igoribar end wot oabig qoat igoun. End in me qubigoun, in ar dibes qamb igoun. \v 13 Moses wo begen sig aib qen piten igo uburib ater eng wot begenara Isrel menman yegounor qamb mi goant muaseramor gas ende ue. In menman ba dibes qib igoun. \v 14 Ego munon wurinou misir bais me imbigour. Ende at wurinou der qomon qoan eng qas wanunger igour. Eng at igour eng, mi goan tau muaseramor eng isi yarab see ten ende igo. Ego Munon inubersiau tari Yisas gab-gab mi goan eng biruet igo. \v 15 Qenen Moses qomon eng wanunger igour eng me imbig igour eng isi yarab see eng ende sig. \v 16 End Qenu qob ete igo: ‘munon oauber igeser Munon Aibt oabiginer eng munon eng mi goan muaser igo eng at ariramba.’ \v 17 ‘Munon Aib’ quraun eng Igomurur. Munon Aib Igomurur munon ger boopuri ten igoriner eng meimemi ger qororub me ebinerei, sarog big igoriba. \v 18 See in gugum mi ger in menman me muaser igo. End Munon Aib wonou begen eng init begent igo. In ya meriri gas ende begen eng yar init begent ne bo yonam munon wurit arir igo. Begen eng init arir igo eng qenen imusi-imusi inseara in barai burab Munon Aib iitari igoruboun. Munon Aib eng wo Igomurur end mi eng at igo. \c 4 \s1 4:1-15 Munon gugum Qenu Igomurur wuriboopuriminer eng wuri ai egi gas ende \p \v 1 Io Qenu intoubar ne sarau e abar qamb inimbigor end in me iet igoun. \v 2 In qininingau qomon qi eng in gugum mogirt wab wuguminei. Ne wurimurimar qamb qiyo a Qenu qob eng in bo biiges qamb qiyo ende me at igoun. Ue. In Qenu magqurt qib igo ne qob apand eng dibes qomurune munon gugum mom imbig ne ininou sarau eng gor imbigar qamb. \v 3 Ne qob uber in dibes qamb igoun eng munon qei me igun qamb obounor eng mom umb uburubour. \v 4 Aibigau wuri banambansier end qob uber me igub ne wonou begen gor me gab igour. Begen eng Munon inubersiau tari Qenu iitari qiribiten igo eng. \p \v 5 In ininomi ebet end qob suab me qib igoun, ue. In ete at qamb igoun: ‘munon inubersiau tari Yisas wo ininou Munon Barai, Yisas wonou qob qamar eng in weregi in aninou sarau munon igoun,’ ende qamb igoun. \v 6 Qoan Qenu ete qamarei: ‘Itum igama wobon end begen igoriner.’ Qamar end Qenu wonou begen eng der init begent igama in misir uber igo. Begen eng ete: Qenu wonou begen eng Yisast yab di iua igo eng in imbig igoun. \p \v 7 End in munangit eng mi uber ger ai egi erobon igo gas ende. Mi uber qiribiten init igo eng Qenu wonou mi tetemi munon gugum imbigar qamb, in munon mi ue. \v 8 Ginam gugum qib in qugurau eng gab igoun ego qugurau eng me inbumai igo. Mi irou in misir ba songesi igo, ego in nasi me wogub igoun. \v 9 Munon irou iningaramb qamb intoar arir igour ego Qenu me inbagi igo. Iningaramb arir igour ego in me umb igoun. \v 10 Qenen in Yisas mumun togor qib igoun. End Yisas bo der bugab bebereg igo eng gor in git goan end dibeneriner. \v 11 In Yisas wonou sarau ebet igoun end in qenen igom igoun. Munon iningaramari umun eng Yisas wonou git goan eng in git goan bieriner end dibeneriba. \v 12 End in umau werei end sarau ebet igoun. Ne an igomot igamau werei end igoumon. \p \v 13 End Qenu qob ete igo: ‘Ye Qenut mom oabig ne wonou qob dibes quraum.’ Ende igo end ne in gor Yisast oabig ne wonou qob dibes qamb igoun. \v 14 In mom imbig igoun. Qenu Yisas ininou munon aib menima der bugamor gas ende in gor der bugomboun. Bugab an in nob erogori irab wo nob igoruboun. \v 15 Mi eng gagar gugum an uber igoarar qamb. Ende abari Qenu wo imusi-imusi munon wurimusia gab munon irou wot uberet unum sig-sig mom ba ereri igorubour. \s1 4:16-5:10 Oau apand burab mi git end qoat igoun \p \v 16 In end misir igub Qenu wonou sarau end me iet igoun. Git apand, in git goan eng boruburiba. Ego ininou misir eng misir bubun-bubun init iger der igo. \v 17 In qugurau see gab igoun eng mi aib ue, qen piten igo bo qand uburiba. Ubura qen geret Qenu ginamt qenen mismisir igoruboun. Qenu ginamt qenen uber igoruboun eng see quguraget igoun eng wotanamimba. \v 18 In see magqurt asi mi gab igoun end misir me igoun. Ue. In asi magqurt mi me gab igoun end qoot qamb igoun. Mi mag qurt gab igoun eng qen pitent igoriba. A mi me gab igoun eng qenen mom igoriba. \c 5 \p \v 1 In imbigoun, mon see in mor igoun eng bieriba, ne mon bubun ger Qenu wonou mindatariba. Mon eng munangit ubent me barsiau eng Qenu ginamt qenen bebereg ar igoriba. \v 2 Mon see mor igoun eng quguraget igoun. End in munai mor igo uberet igamau eng Qenu ginamt igo end igorub qamb oau orubor igoun. \v 3 Mor end isub bo ararau me igorunei. \v 4 See mon ag et igo quguraget eab igoun. Git goan see ten igoun eng ninir nerub wagau qamb ue. Git goan bubun bo mi goan nagau gas ende ubune apand qenen igoriba. \v 5 Qenu wonou in igom end igoarar qamb init arsier eng igo. Igomurur qau init imuriamor eng qen geret mi gugum indara uber igoarar qamb Igomurur gigit imuriamorei. End in apand mom indariba qamb uberet igoun. \p \v 6 End misir igub qenen nonoguret igoun. Ininou git goan see ten igoun eng ininou mon gas ende igama mor igoun. End ne see in munon aib nob wonou ginamt end me igoun. \v 7 Git me nob igoun ego wot oabigau eng wot oabig igoun. \v 8 End qo quraum eng, in qenen nonoguret igoun. Munai ginam see oru igoun eng bo wogub irab Munon Aib nob ininou ginam qenen end sarog big igorub qamb uberet igoun. \v 9 End munai ginam qenen end nob igo qiyo, a mugon e igoun eng, in wo nob ginam qenen end igamau gas ende. Munon aib wonou qomon in toat igoarar qamb qenunget igo eng in toaub at igoun. \v 10 In mom imbig igoun eng, in munon gugum Munon inubersi igo menmant end nugune in qomon qereimba. See git goan nob igo qomon uber ebet igunei qiyo, a qomon boru ebet igoun qi eng, in gari-gari ininou qomon ebet igoun eng toat ende insieriba. \s1 5:11-21 Munon inubersiau tari in wagar mer omboaia gab Qenu inbanamsiarei \p \v 11 In sarau eng ebet igoun eng, Qenu wot yari ne sarau ende ebet munon yamangar wuriimbigune wuri Qenu musub imbig wot oabigar qamb. Ego in Qenu magqurt in diban ar igoun. Ne gor in ete misir igoun: an misir end gor in diban igoun. \v 12 Qob eng at quraun eng ininou unum ba ereri qiyo a an igub unum in bererimar qamb me quraun. Ue, in qob eng gumaun eng an igub munon qei magqurt init mismisiroari animbogounor qamb. Ne gor munon qei wurinou qen big qomon erer magqurt qas gab qerei igour. Munon yurau eng anit yarari ibag qob eng taui wurinob qamarar qamb. \v 13 In apand qanganget song ar igo Qenu wonou sarau oboun eng qob ue. Ne apand misir uber igub ende aninob qomorun eng anmusub quraun. \v 14 Munon inubersiau tari wonou oau inmenima sarau baab igoun. In musub mom imbigoun eng munon gari qas in uput qamb umor eng in gugum in qubeiamor end in gor umau gas ende gari. \v 15 In gugum uput qamb umor end in ar ininou ai qorut igo qib igoun qamb misir me igun. Ue, Munon in uput qamb umb igomot der bugamor end qas wot igub qib igorun. \p \v 16 End ne see in bo sabar qomon qoan eng toat ne munon ger wonou qomon me qerei igoun. Apand, qoan eng in qomon qoan end naget Munon inubersiau tari wonou qomon qerei igunei. Ego see in bo end naget qomon me qerei igoun. \v 17 End ne munon ger Yisast igoriner eng Qenu seara apand munon qugurebi igoriba. An eng musub imbigar: see qomon qoan eng mom uma isub qomon temen eng mom dibenara. \p \v 18 Qenu wonou mi gugum qanam end mi eng ebet igo. Qoan in wonou munon qarau igunei, see Munon inubersiau tari wo im gab bo inqubeiamorei. End in sarau eng ende ebet wonou munon qarau eng wurimeinsi ende ubune bo wuriqubeiom qamb. \v 19 In qob qamb qib igoun eng, Qenu Munon inubersiau tari end wot qubor munon yogub igour eng wuriseara bo wo nob oau mein burab igour. Wurinou qomon boru end misir me igub igo. Munon qarau wuribanamsi igo qob eng Qenu wonou inimbiga dibes qamb qib igoun. \v 20 Yisas wonou qob eng in toat in dibes qamb igoun. In wonou qob munon gugum wurinob qamb igoun eng Qenu wonou in qabarit di anit ab igo. In Munon inubersiau tari wonou qob eng in toat ete at qamb igoun: an yogorau qomon eng nugutumuget wogub Qenu wonou misir eng weregimar. \v 21 Munon qomon boru wot me igo eng Qenu ininou qomon boru eng ba wot biga wo munon qomon boru ten gas ende ebeterei. Wo eng ebeter eng in wo nob igoarar qamb ebeterei. End wonou uyes insier end in munon yamangar gugum Qenu menmant munon qoregen. \c 6 \s1 6:1-13 Yisas wonou imbigau yurau sarau baab quguraget igurei \p \v 1 In Qenu inopuri ten igama sarau ebet igoun end qob gagam ete anamar quraun: ‘Qenu qo anmusuor end igoumon. End wo anmusuor eng ar isi wagari igoriner qamb quraun.’ \v 2 Qenu ete qura: \q1 Ye uber anit qamb igoum end qob qamarari igatar igoum. A munon bo wuriqubeiam qen end wurimusub igoum. \m End igar, see qas qen uber end wagari Qenu anqubeieminer. \p \v 3 In sarau eng ebet igoun end at qob song-song qamb tutai barsiau gas ende ubune qoimir yarsiorunor qamb me ebet igoun. \v 4 Ue. In Qenu wonou sarau ebet igoun end qomon uber qas ete ebet munon wuriimbig igoun: qugurau init yara gab eng in mom qigimiet igoun. Mi ger insumungasia gab qiyo a inborusia gab eng in end wot uburab me isub igoun. \v 5 Wuri iningaramb in ba uyort big igour. Munon qarau qob isi init qamb intoar arir igour. Ende abari in borusi wuri pondogub igoun. In musub mi nub musub me inab igoun. \v 6 Ende abari in qoyam imbi-imbi burab qomon qoregen eng qas toat igoun. In qand me mirinet igoun. In wurimusub igoun. In Igomurur qau end qeretutnob igoun. Igo munon gugum oau apand burab wuriqenungar igoun, qabarit qas ue. \v 7 Qenu wonou inopuri ten igama qob apand eng dibes wurinob qamb igoun. Qomon qoregen eng ininou qauri qemi wagar qas ende uben ig-ig end igama end nonoguret yogub igoun. \p \v 8 Ende ubune munon qei qen inimbag igour. A qei inbumai igour. Qei qob boru mindigar qob init qamb igour. A qei qen inimbag ne munon qei wurinob ininou qomon uber end wurinob qamb igour. Wuri in qob qetopur qamb igour ende init qamb igour, ego in qob apand qamb igoun. \v 9 Munon in me inimbigau gas ende insi igour. Ego munon irou inimbig igour. In munon gogorau gas ende inimbag igour. Ego in munon qugurebi igo sarau at igoun. Munon qei ingogorausi igour. Ego mom me inmumusi igour. \v 10 In borusi mom quguraget igoun, ego qigimiet mismisir igoun. In munon maranat asin, ego munon irou mi wurisab igoun. In mind ger sig ue, ego in munon sau binat qamb igoun. \p \v 11 An munon Korin, qob apand ar sarog big aninob quraun. In apand ar anqenungar igoun. \v 12 In me an nasi igoun, qenen anit igub anqenungar igoun. Ego aninou uyes eng abari me qi banamsi igoun. \v 13 End se ye qob e aninob quraum eng wau ger ur irun wab qamb igo gas ende at quraum. In eng ansi igoun eng an bo taui in bo inbanamsiarar. \s1 6:14-7:1 In Qenu wonou munai \p \v 14 Munon Yisas yurau ue eng wuri an gas ende ue. End an wurinob qib a wuri qomon abari an wuritoar me abar. An eng gaiar, qomon qoregen mai qob omboarirmau nob qeemben qiyo? Ne gor, itum mai begen nob sori igour qiyo? \v 15 Ne Munon inubersiau tari wo Satan nob qi banamsi igour qiyo? Ne munon oabig igo eng nob me oabig igo eng nob misir gari qeemben qiyo? \v 16 Maigas Qenu munai qau eng nob moui munai nob ba sorimban? An mom imbig igoumon, ininou git goan eng Qenu bebereg igo eng wonou munai qau. End Qenu qoan ete qamarei: ‘Ye wurinob igo oramar qiribam. Ye wurinou Qenu igimine wuri yonou munon yurau igorubour.’ \v 17 End Munon Aib bo ete qura: \q1 An wuri gitatar wes opur igoarar. Igo qomon boru me abar. Ende abari yonou anqubei igoribam. \v 18 Ye aninou Tain igimine an yonou munon yamangar wau igoruboumon, \m Munon Aib mi gugum qanam eng ende qamarei. \c 7 \p \v 1 Io, an yonou munon banam, Qenu qoan mi indarib qamb init big qamar eng qo indarerei. End in git goan qomon boru eng nob qugur qomon boru eng nob gitab wogub pangim igorun. Ende at Qenut yari qomon apand eng qenen toat igorun. \s1 7:2-16 Pol Korin wurit mismisirarei \p \v 2 An in mom inbanamsiarar. In munon ger me ba sumungasiau; ne munon ger me ba borusiau. Ne munon ger mirimot qamb wonou mi urim ger me baiau. \v 3 Ye qob eng at quraum eng anit mindigarub me quraum. Ue, ye ete aninob qamam eng: in anbanamsi igoun, end an umunon eng in nob umuboun. A an igom igamari eng in nob igom igoruboun. \v 4 Ye qob waberemau ger me aninob quraum, qob diban aninob qamb igoum. Ye anit sig-sig mismisir igoum. Qugurau gugum in gab igoun eng, ye anit qas igub igoum. Ende at ne ye oau mein burab uberet igoum. \p \v 5 Qoan in Masedonia diamin eng gor in git goan sarog big me abau. Qugurau irou in gaminei. Munon yurau irou wurinob agunuminei. Ende at in borusi yariaminei. \v 6 Ego Qenu munon quguraget igamari oau wuri meinsi igo. End Taitus imurima init diab qen end oau in ba meinsiarei. \v 7 Qen end Taitus qas diab in oau me ba meinsiau. Ue, Taitus wo dieriba an oau meinsiari dier eng diab qob sua igune Qenu aninou qob eng moromsi in oau ba meinsiarei. An ye yegoub qamb oau erobon eab igoumon eng ne ye yegab yebanamsiorub at igoumon eng gugum di qob sua igub ye borusi mismisir igoum. \p \v 8 Ye animbigoum, ye namanimun anit gumatem eng gab misir qebebi igub igoumon. Ego ye end oau me quguragetoroum. Git apand, qoan ye oau quguraget igoai, ego see ue. Namanimun eng gab quguraget igoumon eng, qen dirigor me igorinerei, qen piten qas. \v 9 See ye mismisir igoum eng an quguraget igoumon end ue. An quguraget ne oau igeser igoumon end. Ye imbigoum, Qenu wonou anseara an quguraget ne oau igeser igoumon. In qob aninob qamamin end me quguragetrau. \v 10 Qenu wonou inquguragsi igo eng, ende aba in oau igeser igoun. Qomon end ne Qenu wonou bo in qubei igo. End ne in oau igeseramau end me quguragetorun. Ego munon me oabig igour eng wuri ende quguraget ne bo me oabig igour end mom umb igour. \v 11 An musub mom imbigar. Qenu wonou anquguragsi igo end an wot oabigari ne qomon uber-uber anit aba dibent igo. Wonou anirubar aba aninou mindigar qob qand musub igoumon. Ne gor anirubar aba munon qomon boru ebeter eng mom musiamanei. An Qenu wot yari ne inimbogoub qamb inirubar igoumon. Ne munon ger qomon boru aba an musiorub qamb mom qenegigir igoumon. Sarau gugum ebet Qenut igub igoumon. Munon qomon boru aba an musub ne inimbogoub qamb oau erobon eab igo. Sarau gugum ebet igoumon eng qob musiorub at igoumon end aninou qomon qoregen eng diban burab igo. Anit qob ger me igo. \p \v 12 Apand qoan ye namanimun gumatarem eng munon qomon boru ebeter end wot qamb me gumau. A munon ger ar igama wot qomon boru ebeter eng gor wot igub me gumau. Ue. Ye aninou qomon eng ende anit dibesierine Qenu magqurt an ete imbigar qamb: an in mom inbanamsiaumon. Qanam end namanimun gumataremei. \v 13 An qomon eng ebet igoumon end in oau ba meinsi igoumon. In oau gari mein me igoun, mismisir gor igoun. Taitus anit yara wot uberet musiamau end wo mismisir ne ininob qamara igub in gor borusi mismisir igoun. \v 14 Qoan ye Taitus magqurt an unum ba ereri quyai napiem end ye me qininingoum. Ue, qob gugum aninob qamb igoun eng apand qas. End ne Taitus menmant unum an ba ereri quyai napiaminei. Qob eng gor diban, qob apand gari. \v 15 Taitus set anit isa an yari daragab ne ba qubeimari qob aninob qamara toat igumanei. Wo eng siaman end igub antoubar igo. \v 16 See ye mom animbigoum, qomon gugum qoregen qas ebet igoruboumon end mismisiraum. \c 8 \s1 8:1-15 Korin wuri Yisas yurau Yudia igour end wurit igub mi banam ar wurisunor \p \v 1 Io an ete imbigar qamb aninob qomoruboun eng: Qenu sios munon Masedonia igour eng wurimusuor eng. \v 2 Wuriwarigesi ne qugurau aib aba diab wurimuaseramorei. Qen end wuri mi ger ue, ego wuri mismisir igurei. Igo ne munon banam qei wurit igub nomon qur irou qiumuni wurisemirei. \v 3 Ye end imbigom end dibes aninob quraum. Wurinou misirt nomon qur eng qiumuniamirei. Mi wurisau qeemben eng gab wurisemirei. Wurinou mi igoar eng gugum wurisab igurei. \v 4 Wuri init io qamarari ebet ininob wurimoromsi sios munon yamangar Yuda igour eng wurimusub igorun qamb ibitiri igurei. \v 5 Qoan in ete misir iguminei: Nomon qur qas werisubour. Ende misir igumin ego wuri nomon qur gari me wurisau. Wuri gigit wurinou git goan igomurur nob Munon Aib wot duimari ne Qenu wuri oau menima bo inbanamsiamirei. \p \v 6 Qoan Taitus anit yarab mi banam ar wurisau werei uber eng qanambig animbigorei. End in wo mom sarau eng at irimaniom qamb misir igub igoun. \v 7 Qomon gugum mom sig uber ebet igoumon. An Qenut mom oabig ne aninou misir eng abari dibent igo. An mom qoyam imbi-imbi burab wogub ne Qenu sarau end oau naget ebet igoumon. Ende at in mom inbanamsi igoumon. Eng gas ende gari bo see Qenu anmusuor end mi banam ar wurisau qomon eng ebet igoarar. \p \v 8 Ye qomon animbig me quraum. Ye munon qei sarau apand oboub qamb oau naget ebet igour eng animbig quraum. Qomon end naget an wariges quraum. End in imbiguboun, qitoubau qomon eng apand. \v 9 An mom imbig igoumon, ininou Munon Aib inubersiau tari Yisas eng wonou inmusuor eng wonou qomon uber eng mind irou gas ende. Ne wo in inmusierib qamb munon boru warurei. Eng ebeter eng an mind irou andarib qamb. \p \v 10 Eng see yonou misir eng dibes aninob qemeribam eng: togun ger umor end an mi banam ar wurisau sarau eng anitarama ebet igumanei. \v 11 End see qomon eng at ugaiar. Qoan an sarau eng qand qenunget abatamanei. Eng gas ende see bo qand ende at ugaiar. Aninou nomon qur igo eng qeemben ende qiumunimar. \v 12 Munon ger ger mi utib qenungeiner eng Qenu sig mom qenungeiba. Qenu qomon eng sig qenunget igo. Qenu wo munon ger mind igama eng wonou qomon eng nob qerei igo. Munon mind ue end me misir igub igo. \p \v 13 Ye quraum eng munon qei uber igamari an gari boru igoumon qamb me quraum, ue. An gugum qeemben igoarar qamb quraum. \v 14 See an mind igo eng munon mi ue eng qeemben werisar. Ende ebet igamari wuri bo an mi ue gab abari wuri andarubour. Qomon end ne an qeemben-qeemben igoruboumon. \v 15 End Qenu qob ete gumatemirei igo: “Munon ger mani irou usisi bauor eng mani uiar me igamau. A munon ger mani baiste usisi bauor eng qand me uburau.” \s1 8:16-24 Pol Taitus imurima munon qei wurinob Korin isumirei \p \v 16 Qenu Taitus oau menima in ansi igoun gas ende ansierib qenunga gab in Qenu unum ba ererimoun. \v 17 Wo in qob eng qas toat me aba, wonou gor uyes sarau eng ebeib qamb anit isar eng. \v 18 Wo isiba ininou munon banam ger imurimune nob isar eng. Munon eng wo sios munon yurau irou qob uber dibes wurinob qamarau tari igo. End ne sios yurau irou wuritarama qenunget igour. \v 19 Ne gor qob qamarau gari ue. Sios munon inamar qib mi banam ar yurau qei werisiner qamb maribigumirei. Sarau eng Munon Aib wonou unum dibent isiner qamb. Ende ubune munon yamangar in sarau end umb at qib igoun eng inimbigar qamb. \v 20 Sios yurau qei mi banam ar munon qei werisar qamb mi nasim qiumuniamir eng in musub qoat wurisab igoun. Munon ger at mindigar qob init qemeriner qamb. \v 21 In qomon uber eng toat at qib igoun eng, Munon Aib qas uber inimbegeiner qamb ue. Munon ar gor ininou qomon uber eng gaiar qamb. \v 22 Ne ininou munon banam ger gor imurimune ombur wurinob isar eng gor qen irou sarau wes-west wariges gab igoun eng, qeretutnob ebet igo. End an qomon uber obouboumon end wo anit oau apand big wogub sarau eng ebeib qamb wot iyet isar eng. \p \v 23 Taitus wo ye nob-nob igama ombur sarau ebet igoun eng imurimine aninob sarau ebeib isar eng. A ininou munon banam ombur eng, wuri sios munon yurau qei wurinou sarau munon. Munon inubersiau tari eng wonou unum qiribiten eng ba ereri qib igour. \v 24 End aninou qomon uber eng ombur wurisierari gunor. Ende abari sios munon yurau qei aninou qomon uber eng gunor. Gab in anit mismisirune qob toau isa igub igour eng wurinou magqurt gubour. \c 9 \s1 9:1-15 Korin mi banam ar Yudia werisub qamb eng mi ui ar qiumunimunor \p \v 1 An Qenu wonou ar anbanamsier end an mom imbig wogub wonou munon yurau eng mi banam ar wurisab igoumon eng ye animbigoum. End ye qob degen me qemerinei. \v 2 An munon qei mi banam ar werisub qamb qenegigir igoumon eng ye qo animbig igoum. Animbig ne munon Masedonia wuri mag qurt unum an ba ereri igoun. Ye anit ete at qamb igoum: ‘Akaia munon wuri togun qoan wagomin end wuri mi banam ar qiumunimb qamb mismisiramirei.’ Ende qemerine wogub Masedonia ye qob eng igub oau naget wuri gor ende ebetemirei. \v 3 End ne in unum an ba ereri igoun qob eng quraun eng at qob ar me igoriner. An eng igub ye aninob quraum gas ende abari git dibent igoriner. Qanam end ne ininou munon banam qei wuriimurimine anit isumirei. \v 4 End ne an mom tug igamari ye Masedonia munon qei wurinob yarine wurimusiarar. Ende me obounon eng in qob qamamin eng mi git ue gab an in nob qinininguboun. \v 5 End ne ye munon banam qei gigit wuriimurimine anit isubour. Isari an mi ar werisub qamb qamaman eng musiorunor qamb. Mi ar werisub at igoumon eng mi apand, in animbigune me ebet igoumon. \p \v 6 An mi ete end imbigar: munon mi ibiau irou man end ubiner eng, bo mi git irou arira ba nub igo. A ios ubiner eng ios ende arira ba nub igo. \v 7 Eng gas ende an gari-gari mi eng qerei ne mi ar werisub eng ende abar. Munon ger ansesimoar qamara mi wurisunon eng mindigar qob wot qomoruboumon. Munon ger mi ar munon werisib qamb oau naget wurisab igo eng Qenu munon eng qenunget igo. \v 8 Ende obounon eng Qenu bo mi ui ar andara an bo mi irou igoriba. Qen gugum mi irou igama an bo mit qoot me ubunanei. Ar igo sarau uber bemeni igoruboumon. \v 9 Qomon end Qenu qob ete gumatemirei igo qamarei: \q1 Munon eng mi irou qerei munon mi ue eng ar wurisab igo eng. Wo munon ger mi ibiau irou gab ubub mian gab nub igo gas ende. Wonou qomon qoregen eng qenen igoriba. \p \v 10 Qenu mi ibiau munon ubub niar qamb wurisab ne mani wes-wes munon gugum wurisab igo. End Qenu mi andara an ba bo munon banam werisar. Ende obounon eng aninou qomon uber eng imusi isub igoriba. Munon mani imusi-imusi ubub qen yara imusi-imusi nub igour gas ende. \v 11 An gugum Qenu anseara an sau binat igo munon banam mi ar wurisab igoruboumon. An munon banam ar mi wurisab igorunon end in sarau ubune wuri Qenut uber qamb igorubour. \v 12 Qenu wonou munon yurau mit qoot obour eng an ende wurisierari wuri mind nob igorubour. Qomon end gari ue, ende abari wuri der Qenut qenen uberet igorubour. \v 13 An ende at igorunon eng aninou qomon uber eng dibeneriba. Ne gor munon qei animbigunor eng an Qenu qob toat ne Munon inubersiau tari Yisas wonou qob uber eng dibes qamarau gas ende. Ne animbogounor eng an munon banam ar mi irou wurisau gas ende animbegeari munon qei gor ende animbogoubour. Ende ebet Qenu unum ba ererimbour. \v 14 Ne gor animbogounor eng Qenu wonou qomon uber eng anit iger der igama diban gubour. Gab anqenungar ne Qenut qebi qamarari annonogursi igoriba. \v 15 Qenu mi ar indab igo eng mi sig aib end in wonou qob maigas me qamb ugunei. End in wo mi ar indab igo end wot uberet igorun. \c 10 \s1 10:1-18 Munon yamangar Pol wonou sarau bumaimbari wonou sarau nonogursi qamarei \p \v 1 Munon qei qob qei yet big ete at qamb igour: “Pol wo ininob igo qob qugiab ende at me ininob qamb igo. In wogub mugenderi iua igo qob qugiab ininob qamb igo.” Ende at qamb igour, ego ye Pol, ete aninob qemerine igar: an Yisas wonou qomon musub qerei imbigar. Wo wonomi bumai wogub qomon mein end munon wuriimbig igoai. End ye qob ger ete aninob qemeribam: \v 2 Qen geret ye anit yarab qob qugiab aninob qemerin qamb qoyamet igoarar. Qob qugiab eng qemerin eng munon qei yet munangit qomon toat qib igo qamb misir igub igour eng oramar qemeribam. \v 3 Git eng apand, in qib igoun eng munon ai qent e qiroau gas ende gari. Ego in qib wuri yogub qib igour gas ende at me qib igoun. \v 4 In mi gagam ba qib igoun, ego mi gagam eng munon igaramun qamb ue. Mi gagam eng Qenu wonou qeretutnob eng in ten qib igoun, munon qarau wurinou youn gagam bapamimb qamb. \v 5 In wurinou misir ne qomon bunumban igama Qenu me imbigub qamb ibitiri igour eng, wurinou misir eng in soopur qomurune Qenu imbigar qamb. In munangit misir eng ende bumai qomurune Munon inubersiau tari wonou misir eng toat igoarar qamb. \v 6 End in an anoar igoun. An in qob quraun eng an igatarari gab eng munon in qob omboarir igour eng wuri borusioruboun. \p \v 7 Qomon eng an magqurt opur igoarar. Munon ger wonou oau apand end Munon Aib yurau igo gab eng, wonou bo musub misir qerei ete iginer: Munon eng wo Yisas yurau igo eng in gor erogori wonou yurau igorun, ende iginer. \v 8 Munon Aib in sarau eng abar qamb inmaribigorei. End in aninou oau apand eng nonogursi qamb igoun. An borusiau ue, an musub igoun. Ye ininou sarau eng ebet qen big qib eng ye end me qinininginei. \v 9 Ego an qob eng gab yarimar qamb namanimun me gumotoroum. \v 10 Munon qei ete yet qomorubour, ‘Pol wo namanimun mugen gumatar eng wo inamar qugiab ininob qamb igo. A wo ininob igo eng wo boru mein, wonou qob eng mi ue gas ende.’ \v 11 Ego ye anamar igo qob qamb igoum eng nob mugenderi e igo namanimun qas gumotoroum eng qob wes ger ue, an musub qerei imbig gaiar. \p \v 12 In mai ininou, munon qei unum bereri igour gas ende at qib igoun qiyo, eng ininou maigas me imbig qomurunei. Ne gor ininou qomon eng nob munon qei wurinou qomon eng nob maigas me qereimunei, ue. Wuri wurinou misir igour end wurinomi qerei igour. Ne ger der munon ger wonou qomon eng toat ebet igo. Munon eng ebet igour eng wuri boru tagug aib. \v 13 Ego in ininou misirt ar unum me bererimunei. Qenu wonou sarau abar qamb qereimotarer qangang end qas ebet isi yarab anit isiba. \v 14 In anit me yarau igo ininou uyes ar wobont me unum bereri igoun. In gigit Munon inubersiau tari wonou qob uber eng qamb igoun. \v 15 Ne gor in ar wobont der munon qei sarau ebetemir end in ar me unum bereri igoun. In misir gagam ete igo: aninou oau apand eng mom nonoguret igama ne ininou sarau eng mom anit aibt isa ne end mom dibeneriba. \v 16 End ne in qob uber bisub qomorun eng ginam qei an mogirt igo end isub qomoruboun. Munon ginam qei munon ger wonou sarau qoan ebeter end isub in ar qen inimbagaiar qamb eng me ubunei. \p \v 17 End Qenu qob ete igo, ‘munon ger wonou qen big eng Munon aib yoopuri ten igo ende qamb Munon aib unum ba ererieminer.’ \v 18 In mom qoyam eng, munon ger wonou qen big qiriner eng Qenu menmant wo unum ue. A Qenu wonou munon ger unum bereriminer eng wo apand unum diban igo. \c 11 \s1 11:1-15 Pol imbigau munon apand \p \v 1 An qi wagari ye qob song-song qei aninob qemerine igari gab. \v 2 Qenu wo munon wurit umb ne wonou yurau qas igoarar qamb wuri maribig igo. End ye anit qas igub igoum. An munon gari qas Yisas munon inubersi igo eng gari baiar qamb anit maribigomei. An yamangar yorou qoregen igo gas ende. \v 3 Ego ye yarimoum, meimet qamb? Qoan mani qoyam imbi-imbi Ib mirimoter gas ende an bo ende an mirimora toounon qamb. Toat ne an misir qoregen Yisast gari igub igamau eng nasiorunon qamb. \v 4 Munon qei diab Yisas wonou qob eng ba songesi aninob qamb igour. In Yisas wonou qob qoregen aninob qamb igoun eng ue. Qomon end ne ai bigau ger der an opuri igo. Igomurur qau qoan anit isuor eng ue. Ne qob bubun ger bo igub igoumon, qoan qob uber igumon eng ue. Munon ger ende aba eng an ar qer uri wagari ende ebet igo. \p \v 5 Ye ete misir igoum, aninou imbigau munon barai igour eng ye me wurit uburab isub igoum. \v 6 Git apand, ye qob qamarau werei eng musub me imbigoum, ego qoyam eng ye igo. End qoyam gugum init igama qomon ebet igoun eng gugum dibesiorune gab igoumon eng. \p \v 7 An imbig igoumon eng, ye Qenu wonou qob uber eng dibes aninob qamb igoum end taui qamb mi ger me baiau. End ne yonomi bumai wogub an ba ererimbam. Ye eng oboum eng mai, qomon boru qiyo? \v 8 Ye sios yurau qei wurit nomon qur ba nonoguret ne anit sarau ar ebet igoum. End ne ye sios qei wurinomi ar wurit baiau gas ende. \v 9 Qoan ye aninob igo mi ue gab qoot ebetem eng ye der munon ger yeis qamb qibirat me qamarau. Munon banam qei Masedonia wogub Korin diamir eng ye mit qoot ebet igoum eng ba diamirei. Mi gugum ye musub qoat igoum end ye me anquguragsiau. Qomon eng me wuginei. Yonou ende toat ten igoribam. \v 10 Munon inubersi igo wonou qob apand eng ye yeboopuri ten igo. End ne apand, Akaia ginam gugum munon ger der yonou qomon eng ebet unum bereri igoum eng me ye taisierinerei. \v 11 Ye qob eng at quraum eng mai, ye me anqenungar igoum qiyo? Ue, Qenu ye mom yiimbig igo, ye mom anqenungar igoum. \p \v 12 Munon qei in gas ende ebet munon qei qen inimbagaiar qamb at igour. Abari ye der wuri taisi igoum. Yonou qomon eng me wuginei, ende ebet igoribam. \v 13 Munon yurau eng wuri sarau munon apand ue, qetopur tari. Wurinou qomon boru eng wabi wogub git goan qas in Yisas wonou sarau munon apand qamb at igour. \v 14 Eng abari an ibag wurit uburab me isar. Satan wonou qomon eng wabi wogub git goan qas Qenu munon enger qiginnob qamb at igo. \v 15 Ende aba ne Satan wonou sarau munon eng wonou qomon eng toat wuri gor der munon magqurt in sarau munon qoregen qamb at igour. Eng in ibag me wurit uburab isun. Qomon eng ebet igour eng taui qamb qen geret ende gubour. \s1 11:16-33 Pol quguraget igoar end wonou unum bemeniamorei \p \v 16 Qob gigit quraum eng bo sabar qemerini: munon ger ye qanganget aba, ende yet me qemeriner. Ego aninou qas ende yet qomorub eng ende qamarar. Qamb ne yegab wagari yonou bais unum ba ereri gini. \v 17 Ye qob eng at quraum eng Munon Aib wonou misir eng toat me quraum, ue. Ye yonou unum bereri ne qob soagensi quraum. \v 18 Munon irou munangit misir eng toat ne wurinou unum ba ereri igour. Eng gas ende ye gor qomon eng toat ne yonou unum bereri quraum. \p \v 19 An misir uber end ne benau wagari munon qob soagensi qamarari igatar igoumon. \v 20 Ende at ne munon ger uyor sarau andariba gab qiyo, a aninomi gugum ba ugeari qiyo, a anmurimar qamara gab qiyo, a qob qamarari me igatara gab qiyo, a mataisi aningarama eng an ar benau wagari ende ansi igo. \v 21 Git apand, qomon ende in maigas nonoguret me ansierau. End ye qinining dibes quraum. End munon ger wonou qomon eng dibes qemerib qamb ibitiriner eng, ye gor munon qangang gas ende, yonou qomon eng qemerib qamb ibitiribam. \v 22 Wuri in Hibru qomorunor eng, ye gor Hibru. A in Isrel munon qomorunor eng, ye gor Isrel munon. A in Abraham tumbigi qomorunor eng, ye gor Abraham tumbigi. \v 23 Wuri in Munon inubersiau tari wonou sarau munon qomorunor eng ye qob soagen ete qemeribam: Munon inubersiau tari wonou sarau eng ye wuritanamimoum. Sarau aib ebet igoum end wuritanamimoum. A uyor ye big igour end ye wuritanamimoum. Ne munon qen irou yanamari qembes-qembes umb igoum end sig-sig mom wuritanamimoum. \v 24 Qen 5-ende Yuda wurinou uyor gagam tau end yanamir eng isi qangang 39-ende. \v 25 Qen ombur gari ende bunomtaut yanamirei. A qen garit nomont yanamirei. A bo qen ombur gari tabin borubura tomon ya erer igimine itum gari ne worom gari ende. \v 26 Qen irou ai pa eng ye ar gotent qib igoum. Ne gor ende qib ya quum nob yogub qiyo. A munon igeig ai yab igo munon qiroari igaramb mi wurit baub igour eng ibag qiyo. A yonou munon banam der yesumungasi qiyo, a munon yurau qei der yeborusi qiyo. A ginam aibt isine yeborusi qiyo, a seger ait qirine yeborusi qiyo. A tomon ya erer boruburab qiyo, a yonou qanam erogori eng der yesumungasi qiyo, ende abari quguraget igoum. \v 27 Ne gor sarau irou ebet migeri yanab qiyo, a sarau ar ebet mungam isi qiyo. A minemb qiyo, a oau saragairoa yat ebet qiyo. A qen irou mani me nub qiyo, a mi goan meteimau uet uiening qiyo, a mi goan nagau eng ue gab qoot qiyo, ende at igoum. \v 28 Ne gor qugurau eng gari ue, qen gugum sios munon yurau eng ibegeib qamb gor misir qebebi igub igoum. \v 29 Munon ger qer urima gab eng ye gor qer urimbam. A munon ger qomon boru qororub yarsia gab eng ye oau uter yanab igo. \p \v 30 Werei ger ue igama yonou unum ba ereri eng apand ye gagam ue ende qamb yonou unum bereri igoribam. \v 31 Ego Qenu wo Munon Aib Yisas wonou Ur eng ye qob apand e quraum eng mom yiimbig igo. In gugum wo gari unum ba ereri igorun. \v 32 Ye Damaskus end igimine Gabman munon baraitari Aretas eng der yogorau munon wuriimurima ye uyort ye bigar qamb Damaskus tap uyat qoat igurei. \v 33 Igamari yonou munon banam qei der yetugari wogub munai ginam aib youn eng nipat ye beari-beari ag iro der gabman munon eng wogub qi qomei. \c 12 \s1 12:1-6 Pol inig mi geau gas ende aba Qenu qob dibesi nob qamarei \p \v 1 Unum ba ererimau eng qomon uber ue, ego werei ger ue eng gab song yonou unum ba ereri qob qei inig Munon Aib gine qob qei waber igoar eng dibes yenob qurar eng qemeribam. \v 2 Qoan Munon inubersiau tari wonou munon ger igama Qenu wonou mot wonou ginamt irer eng isi yarab see togun 14-ende warar eng ye imbig igoum. Ego munon git goan ten irarei qiyo, a igomurur qas irarei qiyo, ye sir me imbigoum, Qenu wonou imbig igo. \v 3-4 Ne bo sabar qemerini, Munon Qenu mot wonou ginamt irer eng ye qoyam. Ego git goan ten irarei qiyo, qo git goan wogub irarei qi eng ye sir ue. Qenu gari imbig igo. Munon eng ir Qenu ginamt igor eng qob munangit maigas dibes me qomurunorei, ne gor dibes qamarau eng qau. \v 5 Munon eng ye unum ba ererimbam, yonou unum me bereriminei. Ye yonou unum ba ereri igoum eng ye qer gagam ue eng gab mismisir ne qamb igoum. \p \v 6 Git apand, yonou unum bereri qemerib eng ye ar misir ue song-song me qemerinei, qob apand qas qemeribam. Yonou unum ba ereri me qemerinei. Ende qemerine munon yet munon sig uber ende yet qemeriner qamb. An ye qomon oboum eng ne qob dibes qamb igoum eng gari qerei ne ye musub yiimbiguboumon. \s1 12:7-10 Mi qer ger Pol git goan gumau gas ende aba igub igoai \p \v 7 Qenu wonomi wes-wes yedibesia gam eng mi sig aib. Ye mi aib ende gab yonou qen big yegaiar qamb qirin qamb Qenu yetaisiar eng mut yoa uyeriri gas ende yisia. Eng Satan wonou sarau munon ye yanom qamb. Ende yemeinsia yonou unum sig me ba ereriemin qamb. \v 8 Mi uter yenera gab ne Munon Aib ye yemusi qamb qen ombur gari ende wonob qamb qebi gam eng, \v 9 wo ete yenob qamar: ‘Ue, Ye nenonogursi ten igoum. Ne qer gagam ue end yonou qiribiten eng nenet dibenera gubour.’ Ye munon qer gagam ue igimine Munon inubersiau tari wonou qiribiten eng yet dibeneriba. Eng gab ye sig-sig mom oau pomaimot igoum. \v 10 End ne Munon inubersi igo wonou sarau end munon qei yeborusiari qiyo, a mindigar qob yet qomorunor qiyo, a qugurau qei gab qiyo, a yesumungasiari gab eng ye uberet qas wegibam. Ye qugurageterin qen end qas bo sig-sig nonogureteribam. \s1 12:11-21 Pol Korin wuri oau apand wogunor qamb nonogursiarei \p \v 11 Ye qob soagensi eng at quraum eng aninou yiimbigari quraum. An ye unum ye ba ereriomunon eng qomon uber. Ego an ende me oboumon. Git apand ye munon asin, ego ye mi eng gagar me yebumai igo. Ye aninou sarau munon gigit Munon Aib yiimuriamorei. \v 12 Se qamart anit yarab yonou misir nonogursi ne sarau irou qeretutnob anit ebet igomei. Sarau anit ebine mi git gamau eng Qenu qomon wes-wes ne qer gagam eng anit dibentarei. Eng ye Qenu wonou sarau munon yiimuriamor eng an imbigar qamb. \v 13 Sios qei qomon wuriimbig igoum eng gas ende gari an gor qomon eng gari animbigomei. Mi gari qas anit igo me abau. Ye sarau ebet taui mani yeisar qamb aninob me qamarau. Borumesis, qomon eng boru qamb misir igub eng yet biruet wagar. \p \v 14 End see qen ombur gari anit yarib qamb girinet igoum, yarab mi ger yeisar qamb qibirat anit me qemerinei. Ye aninomi ger me bainei. Ye an munangit eng gari anbaibam. An qoyam eng, wau wuri der urimagrari mi qiumuni me bigatar igour. Ue, urimagrari wuri der wurinou wau mi musub qiumuni bigatar igour. \v 15 End ye an musierib qamb ne yonou mindgoten gugum andab ne yonou git goan gor andaribam. Ye sig-sig mom an qenungar igoum end an bo taui ye bais ende ye qenungouboumon qiyo? \p \v 16 Munon qei yet ete qamb igour: ‘Mi init baiau eng ue. Ego ber qob eng ende init qamb ne inmurimar inubumar qib igo,’ ende qamb igour. \v 17 End ye munon qei wuriimurimine anit isumir eng, mai ye ger mirimot qemerine isub aninomi ger baurei qiyo? \v 18 Ye Taitus ininou munon banam eng nob wuriimurimine isumir eng. Mai, Taitus wo isub anmurimar qamb aninomi ger baurei qiyo? Mai, in Igomurur qau gari qas wonou qer gagam end me qib igoun qiyo? Mai, in Taitus nob werei gari qas eng me toat qib igoun qiyo? Eng an musub imbigar. \p \v 19 An qob eng gugum wanunger gab eng, ininou unum inba ererimar qamb ue. In Munon inubersiau tari wonou munon igoun end Qenu magqurt quraun. Qob eng wanunger oabigari Munon Aib annonogursieriba. \v 20 Ye yar animbegeib qamb bais yarimoum eng ete: An munon ger gas ende igamari yar animbegein qamb ne gor ye yarine yegounon eng munon ger gas ende yegounon qamb. Qomon qei ete igoriner eng: agunub qiyo, a bain qo imat misiringet qiyo, a qi qamat qiyo, a qob birebir qamb qiyo, a mindigar qob qiyo, a qob ombarir qiyo, a sios qomon biisitet qiyo, qomon eng gagar igoriner qamb ye yarimoum. \v 21 Ye anit yarine yonou Qenu an magqurt yebumaieminer qamb. Ende aba ye der munon irou qoan qomon boru ebet oau me igeser qomon boru mogirt wab wagau eng wuribaab eein qamb. Munon qo yamangar irou nob qib igamau eng, ne mi gab oau naget qiyo, a mi eng gagar qoan ebetemir end yarimoum. \c 13 \s1 13:1-10 Pol Korin sasam wuri irun wab qamarei \p \v 1 See ye qen ombur gari anit yaribam eng. End munon ombur qo ombur gari qob ger qeemben qamb igamari eng Qenu qob igo gas ende musioruboun. \v 2 Munon qomon boru qoan ebetemir eng ne an munon ar qei gor, qen yabt ye yar aninob igo ye mi see ebein end aninob qamam eng. Ne see ye mugenderi e igo bo sabar aninob ete qemerini: ye bo yar aninob igimine munon qomon boru ger ebeiner eng ye me ebesam werinei. \v 3 An imbigub qamb eng Munon inubersiau tari wonou ye qabarit di qamb igo. End ne an imbigar, Munon inubersi igo eng wo anit qer me uri igo. Wo qeretutnob anmusub igo. \v 4 Apand, qoan eng wo qer uri igama baab nam tenori big waramirei. Ego see Qenu wonou qeretutnob end see igomot igo. End qoan in wonob soriamin end in qer uri igoun. Ego Qenu wonou innonogursia ne in wo nob igomot igoun end anit yarab anqoregensioruboun. \p \v 5 Qenen aninou oau apand eng wariges igoarar. An oau apand eng qeretutnob igo qiyo, ue eng. End aninou wes-wes der aninou qomon sir qerei igoarar. Munon inubersi igo Yisas eng anamar igo eng an qoyam ue e? An musub imbig me qereimunon eng an ue. \v 6 Ye mom an imbigoum, an inqereimunon eng in qangang end igoun eng inimbiguboumon. \v 7 End an qomon boru obounon qamb ne in Qenu nob qamb igoun. End annonogursi igoriba. In quraun eng, ininou uyes aninou sarau munon diban igoun qamb me quraum. Ue, in qenungoun eng an qomon qoregen toat igamari in munon ar gas ende igorun eng qob ue. \v 8 In maigas ebet qob apand eng me bumaimunei. In qob apand eng weregi qamb nonogursiau eng gari werei igo. \v 9 In qer uri igumune an qeretutnob igamari eng in uberoruboun. End in qenen Qenu qebi qamb igumune annonogursia Yisas wonou yurau apand igoruboumon. \v 10 See ye mugen e igo namanimun qas gumat aninob quraum eng qanam end gari. Qen geret ye is aninob igo bo sabar Munon Aib ye yenonogursia sarau gagam ebet igoum end me anamar qemerinei eng gab. Wo eng yenonogursi igo eng ye der an bo annonogursierin qamb, anbumaimau qamb ue. \s1 13:11-13 Qob sasam \p \v 11 Io an yonou munon banam end see qob sasam aninob quraum, an song uber igoarar. An Yisas wonou yurau apand nonoguret igoarar. Ye qob anamar quraum eng toat misir gari big qibanamsi igoarar. Qenu wo Munon uber end antoubar ne oau anmeinseara igoarar. \p \v 12 In Qenu wonou munon yurau end an gari-gari der aninou munon banam ibag sarog big wurinob igoarar. \p \v 13 End in e Qenu wonou yurau eng anit igub uber qamb igour. Munon Aib inubersiau tari Yisas anmusia ne Qenu antoubara ne Igomurur qau an gugum anboopuri ten igoriner.