\id TIT \h TAITUS \toc1 Pas Polda Taitusde Matangamukut San \toc2 TAITUS \mt1 Pas Polda Taitusde \mt1 Matangamukut San \c 1 \p \v 1 Na Pol na Anututane puya amina dakngake yuat. Siwan Jesu Kraisda na take na nanitewan kuke wamna aminbamde yanisukuke tasiwawa aposel amintapa ngang nanikaing. Ita na nanitewan kuke aminu Anututa panangge yapewan yuaing amin gatayama Anutue natapa kekeknga siwikge na nanitewan kukum. Siwan siakan wam takngatu musia pangenawan Anutue natanggamatake yutningge wam yaniwa natapa siakan siwikge Anututa na nanitewan kukum. \v 2 Siwan tapduknga kepat yekapat dua tasike tekut gwekatangu Anututa ninde natake kayuk asinggan yutnanga aknga nimunangge gwa yawan kekekakut. Unzingge wa aminda sanga wa kayuk yutnanga akngae tandakngake kayutningge na ninitewan kukum. Siwan Anutu kemu dua yanggaunin. \v 3 Aho. Tapduknga ayawan yukut gwene Anutu akgatanimuya apaninda yake wamu waaknga yakapnanga akngae puya nae namukut. Nae namuke na nanitewan kuke wamu kayuk yutnanga atnimik kakngae wam yakapmake tasiwawa itane wamu waaknga anggaman sikut. \p \v 4 Siwan waaknga Taitas. Nata pas asanu gae matanggamunggat. Ga natane pandetna dakngake Anutue natapi kekeknga siwan waaknga siknga binga dakngake yuayak. \p Unzing ninu Jesuat nana aminu kuupbamda ie natapna kekeknga singgak binga. Siwan Nanin Anutuat gatu aminu ita initewan apuke nin gatanimunggak kapa Jesuatda musia kwikwiknga gae natanggamuke gatane musipba tasiwat kwikwikngata yuyo. \s1 Anututane aminabam kayuaing amin takwak yanikut. \p \v 5 Tupa gata Krit kep yangga banakan yuak gakane yuwawi nata ga gapmake kukum. Gapmake kuwawa gata puya nitda tangenake tasikumak kaknga tasiwi sandewikge natake ga gapmake kukum. Kuwawa gata puya waaknga tasike take aminu kundu yotna gapmandu gapmandune nana kundu papi Anututane aminabam kayuke yutnong. Unzing nata ga tupa ganikum takngakan tasiwiyakge nata ga gapmake kukum. \v 6 Sike nata anzing ganikum. Aminu aminde kaine nomana siknga yuaing amin papeyo. Aminu maatna tapatukan pake katak yuaing amin papi yutnong. Aminu itane waaknga yapanata Anutue natapa kekeknga siwan yamandeu dua sike katum binga dua dakngake yuaing ngang kakengu unzing amindane nana papi yutnong. \v 7 Ga atnataayak. Anututane aminabam kayuak kapa wa Anututane puya kayuaunin. Unzingge ita kepina noman gan sukuyok. Ita aminde kaine nomana siknga yuyok. Ita yamandeu dua siwan. Gatu musia toknga zetgaman ma natapan. Gatu yangga toknga aknga asinggan dua tangoke datdaptawan. Ita musia toknga siknga dua natake yaniyapiban. Gatu mani kwaapzang panangge kemu ma panziyuk mani papan. \v 8 Aho. Ita aminu you gapmanduneta apningu yotnaatang pakoke ita take toimsok. Ita sanga nomana akngae take natake natdetdeu noman gan tawamsok. Ita Anututane mama wamu katak tawake tasike Anutue asinggan natanggamatake inae natdetdetna katak siknga kayuke tagwaumsok. \v 9 Ita Anututane wamu take siknga masande buya siakande siknga asaawiu nata asinggan aminbam yanindamunggat taknga gitna take yuyok. Gitna take yukengu aminu kundu yanindamuke Anututane wamu noman siknga yaniwik. Yanike aminu wamu waaknga sapdukaing amindane natdetdetna papan kakaawa katak natdeke yutnong. Siwan nata wamu wa tupa ganikum taknga tawake gata take amin papi yutnong. \s1 Krit kep komune nana kem yakaing. \p \v 10 Dasingge? Aminu yangga amin dakngakikat nana kundu aminu buyambamda yamandet sikaing. Yamandet sike wamu yapiina wena yakaing. Yake wamu kem panzike wamu inata takngatu yanindamukaing. Aminu Judia nana amindane miti aknga tawake tasiking amikat gatu katum aminda sanga aknga tasikaing kaknga tawake tasiking amikat ngangga yangga aminu gwa dakngake yuaing ngana wa amikat nana kwaapzangga wamu wa binga yake tasikaing. Siwan ngana Judia nana amindane miti aknga tawake tasikaing aminu kwaapzangga unzingu tasikaing. \v 11 Unzingge gata yanindakngawi unzingu ma yaniwam. Dasingge? Wa aminda mani amindane kaitnangge natake sanga ninda tawake tasinanga dua aknga yanindamukaing. Unzing yanindamuke dongu ina paandane aminu kwaapzang sikngatane natdetdetna pasiwa maikaing. \v 12 Siwan aminu Krit kep dakane nana tapatu anutu pupukngae wam yakapsa amin tapata tupa siknga wamu takngatu anzing yakut. Krit nana aminda kem yakaing amin dakngake yuaing ngang yakut. Aminu wai siknga amin yuke nanamu tapdukbamu asinggan kwaapzang nake ngana puya pasinangge natapa maiwan semna semna natake yuaing ngang yakut. \v 13 Wamu wa yakut taknga siakan singgak. Unzingge gata mama kekeknga siknga yaniwi musia tapa tekwamban Anutue natapa siakan sikut taknga kekeknga siyok. \v 14 Kekeknga siwan wa aminu wamu yumdekanu yapiina wena Judia nana aminda yakaing kaknga natapnangge maau dua paning. Maau dua pake mama wamu inata inata aminu Anututane siakan wamde masa imuke tasikaing aminda yanindamukaing kaknga dua gwaamutningge gata kekeknga siknga yanindakngayo. \p \v 15 Siwan aminu Anututa gatayamuke sanga gawaknga musiaatang nataaing kaknga sandeyamanu amin noman dakngake yutning. Aminu unzing yuaing aminda sanga kuupbamde natapa takekan siwik. Siwan aminda sanga kuupbam usanzike sanga wa takwan. Nananga dua ba sanga wa ma tapam ngang yakaing kakngae natapnangge maau dua paning. Siwan ngana aminu Jesue masa imuke aminu wai amin dakngake yuainggane natdetdetna gwa pasiwa maiwa sanga tupa tasiking kakngae musia enawa meya nataaing ngana yamandet sike wa aminda waiakngae gepbiatang yuaing. \v 16 Sike gentangan yake na Anutue natake iat gatake sukukamak ngang yakaing ngana kepi sukukaing kakngata yeutniman wamu wa yakaing kaknga kem siwan kaamang. Kake aminu gawaknga siknga amin dakngake yamandet sike tasiwawa Jesutane aminabam kayutningge gata wa aminu dua papi tasiwam. Wena siknga. \c 2 \s1 Maya wawi aminuake gwa siya amin. \p \v 1 Unzing yuaing ngana gata aminbam yanindamumbi Anututane wamu noman siknga akngata musia pangenawan kepi noman tasinanga akngae yaniyo. \v 2 Wamu waakngae natake wawi aminuake gwa siya aminu gata anzing yaniwi natapnong. Ginda yangga toknga aknga dua tangoke datdaptawam. Dua datdaptake kem wamu dua yake natdetdetza pewa wikawa yutnong ngang yaniyo. Yaniwi wa aminda Jesue natapa kekeknga sikut taknga gitna take yutnong. Gitna take yuke aminde banip gwaang natayamunong. Natayamuke meya takngatu takngatuta apa kake ngana akekekake yutnong. Sike kepi waaknga tawake tasinangge semna dua natake yuwam ngang yaniwi natapnong. \p \v 3-4 Siwan maya aminuake gwa siya aminu gata yanike kepina nomana ina unzakan sukuningge gata yanindamumso. Yanindamumbi sapdut wamu dua yawam. Yangga toknga akngae gepbiatangu dua yuwam. Aho. Wa aminda wamu noman gan yanindamuke maya kekeknga yuaing amin yanike musia panomanuwa musip gwaangu apnae gatu waaknga yapanae kuut natayamunong. \v 5 Natayamuke kem wamu dua yake natdetdetna pewa wikawa yasewa aknga gatukande bitake tenong. Bitateke yotna gwene gitna yuke waaknga yapana katak toike puya nomana pasinong. Pasike amin gatayamunangge natake wikake apnae gepbiatang yutnong. Aminda Anututane wamu takeakngae sapdutnang ngang natake kepi waaknga tawake tasinong ngangu gata yanindamumbi natapnong. \s1 Wamu wawi kekeknga yuaingge yakut. \p \v 6 Ina unzakan gata wawi kekeknga yuaing amindane musia pangenawi wa aminda kem wamu dua yake natdetdetna pewa wikawa yutnong. \p \v 7 Sike sanga kuupbam gata tasinggayak kakngae gata kepi noman siknga yeuyami kake ga gawake puya nomana waakngakan tasinong. Sike gata aminbam yanindamukgayau gata wamu waiakngaat undanggan ma yaniwim. \v 8 Dua yanike natdetdetda pewi wikawa wamu nomana aknga aminda gutonga undangu dua kananga akngakan yanindamumbi natapnong. Wamu waaknga yanindamumbi natake iwaninda ninu Jesuat nana aminde ninisapdutnangge apmeptake maakake gatu dua ninining. \s1 Wamu puya aminde yakut taknga. \p \v 9 Sike gata puya tasike aminu puya amin dakngake yuaing amin yanindamuke anzing yaniyo. Ginda puya toikzae gepbiatang yuke puya noman gan pasiyama dandupa take siknga siyok. Siwan puya toikgane wamu dua sapduyamuke tasiwam. \v 10 Dua sapduke tasike sangana kautdusimu kukae ma papam. Kukae dua pake kepi nomana tawake tasiwawa puya toikga dandupa aminu noman amin siwik. Siwan sanga kuupbam ginda nomana pasikaing kaknga kake wamu ninda Anutu akgatanimuya apaninde yanikapmakamang kakngae natake aminbamda banip sining. Baniu unzing siningge natake ginda kepi wa nomana aknga tawake tasinong ngang gata puya aminu unzing yanindamumbi natapnong. \s1 Aminu dudumna amin dakngananga. \p \v 11 Dasingge? Anututa ninde musip kwikwik natanimunggak kakngata anggamanu gwa apbut. Musia kwikwiknga unzing natake ita kepi ninu aminu kuupbamdane waiaknganin sandetnimunanga aknga tasike yeutniman anggamanu gwa sikut. \v 12 Siwan musip kwikwiu Anututa natanimunggak kakngata musipmin papan nomatawa yeutniman ninu aminu kunduta Anutue masa imukaing kaknga apbitatenim. Ninda apbitateke sanga waiakngae kundutane baniaatang take siknga tasinangge nataaing kaknga apbitateke yutnim. Bitateke yusika natdetdetnin pana wikawa yuke kepi nomana akngane apmanu tapduu ayuamang komune sukuke Anutue asinggan natanggamatake tasinim. \v 13 Siwan Anututa kekeknga siknga nin gatanimuyaapa Jesu Krais unin. Sike waapata umana enane siknga siwan yuak kakngane yusika gatuna kepdakane epik. Sike ita unzing epik kakngae natake apbakngake kayuke kepi gae wa matanggamunggat taknga tawake tasinim. Ninu kepi waaknga tawake tasinimde natake Anututa musip kwikwik kakngana yeutniman anggaman sikut takngata musipmin papan nomatanggak. \v 14 Siwan Jesu waapata ninde natake nin papan itane aminabam dakngake kepi nomana akngane iaknga siknga natake sukunimde natake ita ninde tangge kungwanimukut. Ita ninu waiaknganinde gepbiatang yukumang kaknga sandetnimikge kepi tasinimunangge kungwanimukut. \p \v 15 Siwan Anututa ga tapan itane puya amina dakngake yuayak kakngae natanggamatake wamu wa ganinggat taknga aminbam yanike musia papi kekekanong. Musia papi kekekawa aminu wamu waakngae masa imukaing aminde mama wamu kekeknga siknga yanike tasiyo. Unzing gata asinggan tasinggayak kaknga binga. Sike puya waaknga tasike yuwawi aminu tapatuta ga ganduke moo aminu tapatu ngangu dua natapan. Aho. Puya aminu tapatu ngang natapsok. \c 3 \s1 Jesue aminabamde yakut. \p \v 1 Siwan gata yanindamuke wamu tupa gwa natake ngana apbotaking kakngae amindabam yanindamumbi natapnong. Yanindamuke aminu gin danduyuaing amindane kekeknga aknga gepbiatang yuke wamna gwaamuke puya takeakngasa tasinangge semna ma natapam ngang yaniwi natapnong. \v 2 Sike wa aminda sapdut wamu aminu tapatue ma yawam. Amau ma tasiwam. Aho. Musia kwikwikngata yuke sanga kwikwiknga akngakan aminu kuupbamde pasiyamuningge yanindamumso. \p \v 3 Sike tupa nikaya natdetdetninu nomana dua siwan yukumang kakngae natake wamu waaknga ganinggat. Tupa nikaya katum amin yuke wamu asandekakumang. Sanga buyana wena kem takngae gepbiatang yukumang. Musia sanga waiakngae enakaing kakngata nin panggaganuwan yukumang. Aminde semna natayamuke amindane sangaapana kake musipminu wai natapbumang kakngane sukukumang. Unzing sukuke tasiwatna aminda ninde semna natanimuke tasiwawa ninda yake semna natayamukumang. \p \v 4 Ninda tupa unzing sukukumang ngana Anutu nin gatanimuya apata ninde butaya siknga natanimunggak kakngata anggaman apana \v 5-6 ita gatanimuke toknga aknga waiaknganinde pananga aknga sandetnimukut. Ninda sanga nomana aknga tasikumang gamu ita nindupan take siwan ngana waiaknganinu ina banipda siwan sandetnimunangge natake Anututa yawan aminu akgatanimuya apaninu Jesu Kraisda Anututane Waunga gatukande siknga nimukut. Siwan ninu Waungu wa nimukut tapatane gepbiatang yuwatna ita kekeknga aknganata sautnimuke pasiwan sanga aminu kayuk binga dakngake yutnim taknga musipmikatang tamukut. Tamuban buya aake pasiwan ninu Anututane dongane aake aminu kayuk binga dakngake yuamang. Siwan kepi waakngakan tawake tasike Anututa gatanimuke waiaknganinde toknga pananga aknga sandetnimukut. \v 7 Ita unzing musia kwikwiknga akngane gatanimuke ninu aminu waiaknga dua siknga tasikumang amin binga nindupnangge natapbut. Gatu ita ninu itane dongane aake yusika kayuk asinggan asinggan yutnim takngae apbakngake kayutnimde natapbut. Natake ita ninu toknga pananga aknga unin sandetnimukut. \v 8 Wamu waaknga siakan siknga. \p Ge gata wamu waakngae natake aminbam yanikapmake maak gwaang pake katak natapnong ngang yaniyo. Yaniwi aminu Anutue natapa kekeknga singgak aminda sanga nomana akngae natanggamatake tasinong. Wamu nomana siknga waakngata aminu kuupbam akgatayamuke musia papan kekekaning. \p \v 9 Siwan ngana wamu yumdekanu yapiina wena yakaing kaknga natapnangge maau dua pake masa imuyo. Wamu yumdekanu aminu tapatuta yawan ie yanganukaing kakngaat gatu aminu tapatuta enake Mosesdane mama wamu katak tawake tasinim ngang yawan ie yanganukaing kakngaatde kuut masa imuyo. Wamu wa yanganukaing kakngata natdetdetnin pasiwan maiwan gatanimunanga dua. \p \v 10 Sike aminu tapatuta Anututane aminabamde banakan enake wamu gutonga aknga yanindamuke tasiwan wesike dongu takngaaya dakngawa kakengu gata aminu waapatane natdetdetna tapi nomatayok. Unzing tapi nomatawan ngana yamandet siwanu gata sipduat tanomanuyo. Sike sipmaya gwa tanomanuwi ngana yamandeu gatuna siwan kekekawanu wa aminde akagwauke iat ma gatake sukuwim. \v 11 Ga atnataayak. Aminu waapata kepi nomana aknga teke tasinggak kakngata natdetdetna gwa tasiwan maikutden. Gwa tasiwan maiwan waiakngana anggaman siwan kake iat gatake sukunanga dua. \s1 Wamu wenga aknga. \p \v 12 Sike masande nata notna Atemas ba Tikikas ba initewa gae kuwawan nata Nikopolis yot gapmane kuke tapduknga yangga sambuya enawan kunanga dua siwik gwene yutnangge gwa yakum. Sike initewa gae tangge gwa apundopan kakenga gata zetgaman nae apso. \v 13 Siwan gata notninu tapaaya umana Sinas gatu Apolos ngang yanikamang kapaatda gupde sangae atdapat kakengu gata gatayami pake kuson. Sinas waapa mama wamde natdetdetna kayaapanin. \p \v 14 Unzing tasike gata amindabamu kepi yeuyami kake aminu sangae asiknga dapning amin gatayamunangge iaknga siknga natapning. Natake tasikengu songa amin binga dua yutning. \p \v 15 Sike aminu kuupbam naat gatake yuamang aminda gaak wamu gae yatewa kunggak. Siwan gata ninde tangge yuke nindane gaak wamu maya wawi Anututane dongune aake yuaingga ninde banip gwaang natanimukaing aminde yaniyo. \p Anututa musia kwikwiknga natanimunggak kakngata ginu kuupbapat gatake yutnong. Unukan.