\id JON  WAJH01. HUDSON/RICHARDS WALMAJARRI REV 4/9/84 pg rev 13/11/84 
\h Jonah 
\toc1 Jawuna 
\toc2 Jonah 
\mt1 Jawuna  
\mt2 JONAH  
\ip Juwujwarnti palu ngunangani - Jarlu palu ngunangani piyirnwarnti Juwujwarnti. Mapunikanani palu Ngarpu nyantuwarntirlumipa. Pinarri palurla Ngarpuwu ngunangani. Yarnta piyirnwarnti kanarlanywarnti palu nyanayirla ngunangani, kanarlanywarnti marnpa, kanarlanywarnti marri. Ngajirta palurla pinarri Ngarpuwu. Ngurrpa palurla ngunangani, Juwujngajirta palu. Nyanartiwarntirlu palunya mapunikanani manawarnti. Kut manyanangu nyantuwarntikura mana Ngarpujiliny. Nyanartijangka yakurrmarnani palunyanangu Juwujwarntirlu kanarlanywarntiwu. Yakurr palunya nyangani. Juwujwarntirlu palu nyangani kujarti, “Ngalimpawumipa parlipangu wulyumarnana Ngarpungu. Kanarlanywarnti palu yakurr. Ngajirta manyanangu wulyumanyja Ngarpungu.” Kujarti palu nyangani Juwujwarntirlu.  
\ip Wali Jawuna pa Juwuj ngunangani yangka parla marni jarlu Ngarpungu yanupurru Ninipakarti yangkala manyanta panypinya Ngarpunga. Ngajirta manyanangu jularla piyirnwarntiwu Ninipakarrajiwarntiwu, tumaj palu Juwujngajirtawarnti.  
\c 1  
\s1 Jawunarlu manyanta panypinya Ngarpunga  
\p
\v 1-17 Ngarpungu parla marni Jawunawu, “Yanta kakarra mayarukarti Ninipakarti. Purlkajinyangu pa nyanarti mayaru. Julanyanangu piyirnwarntiwu nyanartikarrajiwarntiwu minyarti wangki ngajukurajangka. Yakurrjinyangu palu nguniny pujurni. Pinarri marnanyanangu, nyanartijangka marnanyanangu kulijarrinya yangkala marna mayaru pungku, piyirnwarnti mapirri marnanya pungku.”  
\p Wali Jawuna lurrpantinykarrany karla. Ranyjiwantinya parlanyanta Ngarpuwu. Pirriyani mayarurla yininga Japanga. Nyanartijangka parlipinya ngurti ngapakarraji pawut karrinyujangka marnpa. Nyanarti pawut parla wurnawu jamurnkujarrinya karlapurru. Nyanartijangka parayankarrany manyanangurla piyirnwarntirla. Pamarr manya yinya wurnapurru. Takurryanila pawutta kaninykaniny. Nyanartijangka wurnakujirni palu pawut warrkammayinwarntirlu pawutkarrajiwarntirlu. Karla palu marri yantarla Payinkarti. Wali Jawuna pa manyanjarrinya wurnanga wurnanga. Ngurrurnkarra pa yukarnani kaninykaniny manyan.  
\p Wali jamurn palu kaparnjarrinya, walypa manyanangu yiparni Ngarpungu walypa purlkajinyangu. Yarr pa pawut wirrinyjalkarra pinya. Nyanartijangkarlu mana palu tarratarrapinya. Tarrapinya palunya manawarnti purlkawarnti yarpalwurra. Nyanartiwarntirlu warrkammayinwarntirlu palurla ngarntikanya nyantuwarntikura mana marlamanupurru Ngarpujilinyparni.  
\p Nyanartijangka piyirn purlka takurryani kaninykaniny. Pawutku parla maja nyanarti. Jawuna pa nyanya manyanjangka, parnkimani. Mani parla, “Parnkijarri. Nyapartujarrinyana man. Turtapungka Jawuna. Japirryungku manurla nyuntukura Ngarpu kankarral, mulawurtu ngarlipangu yawiyijarri. Lamakuji ngartapinya walypajaa ngapa, ngapangu ngarlipanya nganyja.”  
\p Nyanartijangka warrkammayinwarntirlu palurlanyanu marni, “Ngantungurlipanya kujikani. Yiniwarnti nyakurlipanyanu.” Nyanyala palunyanu yiniwarnti, yinijarti yinijarti wali. Layi palu kurajpinya yini Jawuna. Marni palurla, “Nyuntungu marnanpanya kujikani Jawuna. Nyuntungu marnanpanya kujikani. Minyartila pinya yiparni walypajaa ngapa Ngarpungu kujikanujangka. Nyapartujarrinyana man minyayirla pawutta. Wanyjurlajangka man pirriyani, julanyanu taki.”  
\p Wali jangkumani manyanangurla Jawunarlu, “Ngajirta, ngaju marna Juwuj. Ngarpu marna japirlyungany, nyantu pa kayan kankarni nguniny. Jarlu pinya ngartakpani mulnyijaa ngapa. Yap yani marna Ngarpungurni marri. Nyanartila marnanyirrangurla parayanukarranya.” Wali nyanartijangka wangkijangka rayinjarrinyala palu warrkammayinwarnti. Marni palurla, “Ngajirta ngan kujartijarri. Mapunikarrarla manyanta Ngarpunga. Nganajangkarlu manyanta panypinya.”  
\p Nyanartijangka kulijarrinya pa walypa. Jamurn pa tirlpurrjungantarla nyanarti pawut. Wali marni palurla warrkammayinwarntirlu Jawunawu, “Nyapartukujiwu parlipa walypajaa ngapa lamakujirnupurru.”  
\p Wali Jawunarlu manyanangurla jangkumani, “Tarrapungkajalu ngapanga kaparn, nyanartila pila lamajarriwu walypajaa ngapa. Ngajungu marnanya kujikani.”  
\p Wali jarrmarni palurlanyanu warrkammayinwarntirlu. “Ngajirta, warra ngunawu yawiyi. Yarr parlipa kangku, ngajirta ngarlipa tarrapungka. Tikiyanku parlipa rirringkikarti.” Nyanartijangka jarti palu ngurti jawukangani rirringkikarti. Karlalani palu ngapa mayajinyangu manawarntijawurlu. Kaparnparni pa walypangu kurinyjikarra kangani pawut nyanarti. Jarti palu wurnakujirni.  
\p Nyanartijangka japirlyinyala palu Ngarpu kankarral. Marni palurla, “Ngarpu, nganpayi minyarti marnalu tarrapungku. Lamajarriwula pila walypajaa ngapa. Nyanartijangka ngajirta ngarnanpanya pungka purntungu. Minyarti nyuntukura ngapajaa walypa yangka man yiparni.” Wali warntarni palu nganpayi Jawuna, tarrapinyala palu jupuk ngapanga kaparn muntanga. Wali nyanartikarra partalurnila pila lamajarrinya walypajaa ngapa. Rayinjarrinyala palu warrkammayinwarnti. Nyanya palu walypajaa ngapa pila lamajarrinya. Mapunikani palurla nyanartikarra Ngarpuwu. Nyanartijangka kuyila palurla kamparni warlunga. Minyjurrminyjurr parla kankarral yani kamparnujangka. Parntimanila Ngarpungu. Marnila palurla, “Nyuntuwu marnangulu mapunikarralany Ngarpu.”  
\p Nyanartijangka takingurni parla Jawunawu yiparni kapi purlka yawiyijarrinyurla Ngarpungu. Parlipinya kapingu, nyurnungkujirnila. Muntanga pa martarnani kaninykaniny wanji. Ngajirta pirlajarrirla, yararni pa wanji martarnani muntanga.   
\c 2  
\s1 Jawunarlu manyanta ngarntimanani Ngarpunga  
\p
\v 1-10 Wali kapingurni manyanta kaninykaninyngurni ngarntimanani Jawunarlu Ngarpunga. “Ngarpu, japirryungana marnanta. Nyuntungujal pajan nyangany. Kujikani marnanyanu ngajungu, nyanartijangka marna ngunangana ngapanga kaninyjinyangu. Jarti marna kalayilanana marlamanupurru. Nyuntu marnanta japirryungana kankarral. Wali pinakarrinya pajan. Kaninyjinyangu marna ngunangana pirlawarntikurarla. Japirryungana marnanta, nyuntungula pajan pinakarrinyana mapunparni. Yarnta pajan nyuntungu tarrapinya, ngapakarti kaninyparral. Yarnta ngapa pajarla pirriyani. Kuparlaparla pajarla yani kankarnumarrangu. Kulajan walirni ngunyipinya, minya kujalajan warrarni pinakarrinyani. Kayan ngarnangu nyaka yarntarni mayaru nyuntukura yangka marna pirlajarrirla. Ngapangu paja ngarni, nyanartila paja ngayila rukukani. Jurlu paja karrpirni kurrjangu.”  
\p Yarntarni Jawunarlu parla marni Ngarpuwu, “Ngapanga marna nguja kaninyjinyangu yangka pirlawarntikurarla ngurranga rukjawurla rukjartijinyangu. Kayan ngarta nganawurti tikirrturtapungkarla. Nyanayirla marna nguja. Ngarpu, nyuntungu pajan tikirrkujirni kaninyjangka. Nyuntungu pajan wanjikujirni. Purlka pajin nyuntu. Kularna walirni pirlajarrinya, minya kujalajan tikirrkujirni kaninyjangka nyuntungu. Japirlyungani marnanta, pinakarrinyala pajan nyuntungu. Jangkumani pajanurla nyuntukurangurni mayarungurni. Piyirnwarntirlu kanarlanywarntirlu palunya japirlyungany manawarnti marlamanupurru. Purlkakujilany palunya manawarnti Ngarpujilinyparni. Minyartiwarntirlu mantalu wanyjani nyuntu. Jarlu mantalu ngarntikangani nyuntu marlamanupurru. Jalarra palurlanyanu ngarntikangana manawarnti Ngarpujiliny nyantuwarntikura. Ngarpu, wirriya marnangu nguniny. Nyuntungu pajan kaninyjangka warntarni ngapangajangka. Marlamani pajan. Wanjikujirni pajan nyuntungu kaninyjangka.”  
\p Wali yarntarni parla marni Ngarpuwu, “Kuyi marnanta yungku, kampawu marnangu. Parntimankula man kujirirriny. Ngapajangka kaninyjangka pajan marlamani. Wanjikujirni pajan nyuntungu. Nyanartila marnangu kampawu kuyi warlunga. Parntimankula man kujirirriny kankarnumarrangurlu. Jarlu marnangu marni wangki mapunikanupurrujaa warrkammarnupurru. Jalarra marnangu nyuntuwu warrkammalku. Ngajirta yangkartijiliny jarlu, yangka marna lurrpantinya. Jalarra marnangu nyuntuwu warrkammalku mapunjinyangu. Mapunikarralany marnangurla nyuntunga. Ngarpu, nyuntu man kayan marlamanujuwaljaa wanjikujirnujuwal.”  
\p Wali Jawuna pa nyanayirla ngunangani kapinga ngurrawarntirla murrkurnta. Nyanartijangka kapiwu parla Ngarpungu marni, “Kangka nyanarti nganpayi rirringkirlurra. Kurlpakarrku man pulparra.” Wali kapingu parla mapunikani, kanyala, kurlpakkanila rirringkirla pulparra.   
\c 3  
\s1 Jawunarlu parla mapunikani Ngarpuwu  
\p
\v 1-10 Wali nyanartijangkarlu yarntarni parla Jawunawu marni kirlirni wangki yangka parla jarlu marni Ngarpungu. Marni parla, “Jawuna, yanta yangkartirlurra mayarurlurra purlakangkurra. Julawu manyanangu wangki ngajukurajangka yangka marnangu jarlu marni.” Wali mapunikanila Ngarpu jamurn kurlpakkani kapingu. Jirrkirlparnila turtangkarranya kakarra wurnarni. Ngurra manyanangu nyanarti Ninipa purlka mayaru ngurruwarlanyparni jirrkirlyanupurrungajirta, kakurrkakurrjinyangu. Ngurrawarnti murrkurn palu yukalany kaparnwarlanyparni yangka piyirn jina yanany walimparni pirriyanupurru.  
\p Wali pirriyani Jawuna mayarurla. Tirrinyyanani mayarujarrarla kaparn, nyanartijangka karuwarrakaruwarra lamajarrinya mayarurla kaparn. Jularnanila manyanangu wangki Ngarpukura. Marni manyanangu, “Minyarti mayaru pa wajapungku Ngarpungu. Ngajirta yinki yarr jalarrarni. Ngurrawarnti paja, 40 manta ngunawu, nyanartijangka Ngarpungu mannya wajapungku.”  
\p Nyanartijangka mapunikanila palurla pujungurni piyirntu. Kuyijaa miyi palu wanyjani pujungurni, ngajirta kayantuwurti nganyjarla. Jaminy palurla nguja pujurni. Yarnta ral nanikutkurajangka palu ngartakpani wirrimkangupurru. Wirrimkanganila palunyanu pirtilypayikjiliny. Kurnakwantinya palu yakurrjangka, nyanartijangka palunyanu wirrimkangani kujarti. Yawiyijarrinya palurla Ngarpuwu. Nyaku manya Ngarpungu yawiyijarrinyujangka.  
\p Wali Jawunakura wangki palurla kanya piyirnwarntirlu purlkawu nyantuwarntikurawu. Kirrarnani mayarurla nyantukurarla. Jularni palurla. Jamurn pinakarrinya jularnujangka, kurtamanila parlanyanu nyantukura kuwut yangkala manyanu yutukani nanikutkura ral ngartakpanujangka. Nyanartijangka jurnpullala kirrarnani.  
\p Nyanartijangka tikirr yiparni manyanangu wangki purlkangu majangu wanyjanupurru. “Kuyijaa miyi ngapa mapirri ngajirta nganta nganyja piyirntujaa marnintujaa yapangu mapirri. Pujungurni manta wanyjarrku. Yarnta purlumanwarntirlujaa kukunjawarntirlu mapirri ngajirta ngartalu nganyja miyi yuka.” Kujartikarra palu nyanartikarrajiwarnti ngunangani. Yurru manyanangu nyantuwarntikura Ninipakarrajiwarntiwu. Yawiyijarrinya palurla Ngarpuwu ngangangunangujangkarlu.  
\p Wangkiwarlany manyanangu yiparni purlkangu, “Karrkintapirri palu wirrimkangku yangkarti kukunjarlujaa purlumanurlu piyirnwartirlu mapirrirni. Pujungurni parlipa wirrimkangku mana yangkarti karrkintapirri. Nyanartijangka japirlyungku parlipa Ngarpu kankarral yarnta yakurrjangka parlipa kurnakwantiwu wulyungkurra. Nyanartijangka kunyungurla parlipangu Ngarpu kurnakwantiwu munta yakurrjangkawu kurnakwantinyujangkawarntiwu. Kayan ngarlipangu kulijarri, wanji parlipa ngunawu. Ngarpungu parlipanya nyaku kurnakwantinyujangkawarnti. Nyanartila parlipanya wanyjarrku Ngarpungu mayarujaa piyirnwarnti mapirri yangka parliparla kurnakwantinya nyantuwu.” Nyanarti wangki manyanangu yiparni purlkangu.   
\c 4  
\s1 Jawuna parla kulijarrinya Ngarpuwu  
\p
\v 1-11 Nyanartijangka Jawuna ngajirta pa wirriya ngunarla. Kulijarrinya parla Ngarpuwu. Ngajirta manya pungkarla piyirnwarntijaa mayaru mapirri. Nyanartijangka Ngarpuwu parla kulijarrinya. Marnila parla Jawunarlu, “Ngarpu, yangka marna warrarni kirrarnani ngajukurarla ngurranga kurlirra, kujarti marna pinapinakarrinyani. Kayan nganunya pungkarla nyuntungu piyirnwarnti Ninipakarrajiwarntijaa nyantuwarntikura mayaru. Wali mapunparni ngajirta manunya pungkarla. Jirrkirlparni marna pinapinakarrinyani. Nyanartijangkala marna laparnkarrakanya karla. Wali nyuntu man Ngarpu wulyu. Ngajirta man partalurni kulijarrinyujuwal. Yarnta marna pinapinakarrinyani, nyuntu man piyirn tapungmanujuwal, yarnta yawiyijarrinyujuwal. Kayan nganurla partalurni kulijarri piyirnku. Jarranyangujuwal man nyuntu Ngarpu. Kayan nganunya partalurni pungka. Wulyu man. Nira man kujarti nguniny. Nyuntu man tapungmanujuwaljaa marlamanujuwal yakurrjangka. Nyuntu man partalurni munta kurnakwantinyujuwal. Ngajirta man pungujuwal. Nira man warrarni jurumanujuwal. Kujartikarra man nira nguniny. Yarrwurti marna ngaju pirlajarriwu. Wulyumalany marnarla pirlajarrinyupurrujaa ngajirta ngarna wanji nguna.”  
\p Nyanartijangka Ngarpungu parla marni Jawunawu, “Nganajangka man kulijarrinya Jawuna. Ngajirta ngan kujartijarri, wulyu man ngunawu.”  
\p Wali turtangkarranya mayarungurni marri kakarra. Nyanartijangka yutantinya jintanga, kirrarnani. Nyanartijangka ngartakpani parlanyanu ngalu kirrarnupurru. Nyanartijangka kirrarnanila ngalunga, pinapinakarrinyani kirrarnungurni. Ngarpungu nyangurla pungku nyanarti mayaru Ninipa. Nyanartijangka Ngarpungu parla tarrapinya kiyi. Nyanartila turtapinya mana. Ngalu parla turtapinya. Kirrarnani nyanayirla ngalunga nganpayi Jawuna. Wulyumalany parla Jawunarlu manawu kirrarnupurru ngalunga.  
\p Nyanartijangka kumanta jamurn rarrpajarrinya kakarra, Ngarpungu parla yiparni pirniny. Manala parla lakarrngarni nyanawurlu pirninyju. Wali manala parla lalkajarrinya. Nyanartijangka jamurn purangu turtapinya walypala parla yiparni Ngarpungu parrparrjinyangu kakarrangu. Walypangu nganpayi wiliwililuwarni parrparrwurra, yarnta purangurlu lani mirrmaruwurra. Jamurn wantirla Jawuna. Nyanartijangka nyantungula manyanu pirlalakani. Yarntarni marni, “Kayankurrarni marna pirlajarriwu.”  
\p Yarntarni Ngarpungu parla marni, “Nganajangka pajin kulijarrinya manangurni.”  
\p Jangkumani manyanta, “Mapunparni marnangu kulijarrinya, kulijartirni marna pirlajarriwu.”  
\p Wali Ngarpungu parla marni, “Mana minyarti pukanyjaliny turtapinya nyanartijangka purlkajarrinya, kumantala lalkajarrinya. Minyarti mana ngajirta man nyuntungu purlkakujirla. Ngajirta man nyuntungu ngampurrikarrarla. Yarnta manurla yawiyi nguniny manawu minyartiwu.”  
\p Yarntarni Ngarpungu parla marni, “Ngajirta manyanangu yawiyijarrirla piyirnwarntiwu Ninipakarrajiwarntiwu. Yapawarnti palu nyanayirla nguniny pajajinyangu Niniparla warnjaljiliny yangka 120 jawujan. Kuyi mapirri palu nguniny paja yawarta purluman kukunja. Ngajirta manyanangu yawiyijarrirla nyanartiwarntiwu. Manawumiparni mankurla yawiyijarrilany.” Wali kujartikarra parla Ngarpungu marnani Jawunawu. Lirrkarnpungani.