\id 1TI - WolioNT \ide UTF-8 \ide 65001 - Unicode (UTF-8) \h 1 TIMOTIUS \toc3 1Tim. \toc2 1 Timotius \toc1 Surana Paul Mobhaa-bhaana To Timotius \mt2 SURANA PAUL MOBHAA-BHAANA \mt2 TO \mt1 TIMOTIUS \is POGAU BHAA-BHAANA \im Timotius sii samia Karasiteni tee o umuruna dhaangiapo amangura tee amboore i poropinsi Likaonia i Asia Maidhiidhi (i zamani sii-sii adhaangia i Turki), i sawetana poropinsi Kilikia, siitumo lipu minaana Paul. Paul apokawa tee Timotius wakutuuna lingkaana to rua mpearona i wakutuuna apakoleleaka Lele Malape i kota Listra tee Derbe (kamata \xt Tul. 16:1-2.)\xt* Incia amembali sabhangka tee mohambana Paul i nuncana karajaana. Amana Timotius o miana Yunani, tee inana o miana Yahudi. I nuncana \bk Surana Paul Mobhaa-bhaana To Timotius\bk*, apogauaka talu hali tee dhaangia o pokaiana saangu tee mosagaanana. \ip Mobhaa-bhaana siitumo, kaudhaniaka to Timotius to soʼalina manga kaadhari mosala modhaangiana i tanga-tangana jamaʼa. Manga kaadhari incia sumai satotuuna o kaadhari mominaakana i agamana miana Yahudi tee mominaakana i agama i sambalina kaadharina miana Yahudi moparacaeana ande o alamu sii amadhakimo, tee o giuna kasalaamati tangkanamo amembali atopotibhaaka ande o mia akoʼilimuu tee dhaangia o rahasia imatauna, tee tabeana ataʼati manga tutura, siitumo, tuturana inda imembaliakata takawi, tuturana manga giu ikande inda momembalina ikande, tee uka o giu mosagaanana. \ip Sapadhana incia sumai, Paul aadhariakea uka tuaapa o carana aʼurusu jamaʼa tee aʼurusu ibaadati. Incia uka apaumbaaka to Timotius tuaapa o pemingkuina mia momembalina mojaganina tee mohambana jamaʼa. Sabutuna o Timotius aadhariakea uka tuaapa o carana to amembaliaka bhatuana Isa Al Masi momalape tee aadhariakea tuaapa atanggojawapuaka bhari-bharia mia mopesuana momembalina jamaʼa. \iot Antona \io1 Porikanaana pogau \ior 1:1-2 \ior* \io1 Kaadharina jamaʼa tee manga mia moʼurusuna jamaʼa \ior 1:3--3:16 \ior* \io1 Kaadhari to Timotius tee opea ikarajaana \ior 4:1--6:21 \ior* \c 1 \s Salamu \sr 1:1-2 \p \v 1 Minaaka i Paul, rasuluna Isa Al Masi, moosena parintana Aulataʼala mangapasalaamatina, tee minaaka i Isa Al Masi iharaputa. \p \v 2 \x - \xo 1:2 \xo*\xt Tul. 16:1.\xt*\x*To Timotius, iabhiku mboomo anaku karoku i nuncana iimani. Rahumati, kaasi, tee dhadhi malape minaaka i Amata o Aulataʼala, tee minaaka i Isa Al Masi Oputa Momalanga apoose tee ingkoo. \s Pokaiana tee Kaadhari Mosaladhala \sr 1:3-11 \p \v 3 Wakutuuna bhekulingka i poropinsi Makedonia, iaku padhamo kupaumbako mamudhaakana usadhaadhaa umboore i Efesus, to uadhariaka manga mia iwe sumai, mamudhaakana manga incia inda aadhariaka kaadhari inda mobanara, \v 4 tee bholi aperangoi manga tulatula momangenge minaaka i opu-opuata tee bholi aparakisaa daftarana siwulu momarambe minaaka i opu-opuata, roonamo manga giu incia sumai soo aumbaaka pogera-gera tee inda atulungi incemapo uka mamudhaakana amembali aose haejatina Aulataʼala modhaangiana i nuncana iimanita. \v 5 Tujuana naasehati incia sii siitumo kaasi motiumbana minaaka i inca momangkilo tee minaaka i ngangaranda momangkilo tee minaaka i iimani moʼihilasi. \v 6 Maka kaasi, dhaangia pia mia o mia inda modhadhina mboo sumai. Manga incia soo abhanabhanaka wakutuuna to pogau inda mokoguna. \v 7 Manga incia gauna amembali guruna Hukumuna Taurati, maka manga incia inda amaʼanaia opea ipogauakana atawa manga hali ibhoasakana tee mpuu-mpuuna incana. \v 8 Ingkita tamataua ande o Hukumuna Taurati sumai amalape ande atopake tee cara mobanara, \v 9 tee tabeana tasadaria ande o Hukumuna Taurati sumai atopadhaangia mencuana to mia mobanara, maka to mia modorohaka tee mia momentagali, to mia madhaki tee mia mokodosa, to mia inda mokoʼagama tee mia mofikiriakana dunia, to mia mopekamatena amana tee inana, tee bhari-bharia pande pekamatena mia. \v 10 Tee uka to manga pande pebula, mopopeeluna podho-podho umane, mia momanakona mia to apabhatuaia, pande pekagau, sakusii gau-gau, tee bhari-bharia giu inda mopokanana tee kaadhari mobanara, \v 11 mboomo modhaangiana i nuncana Lele Malape momulia mominaakana i Aulataʼala Motopuji. Lele Malapemo sumai iparacaeaakana to iaku. \s Kasukuru roonamo Rahumatina Aulataʼala \sr 1:12-17 \p \v 12 Iaku kusukuru tee Isa Al Masi Oputa Momalanga. Incia adhawuaku kakaa mamudhaakana amembali kulaiania, tee Incia aabhiaku mia momembalina motoparacaea sabutuna Incia apiliaku to kupotibhaaka tugasi incia sii. \v 13 \x - \xo 1:13 \xo*\xt Tul. 8:3; 9:4-5.\xt*\x*Garaaka i piamo itu kuhinaia, kusikisaa manga mia moosena Isa, tee kumasega tee manga incia. Maka o Aulataʼala amaasiakaaku, roonamo i piamo itu indapo kuparacaeaia tee indapo kumataua opea ipewauku. \v 14 Ataralabhi-labhi mpuu o rahumatina Kawasana Oputa to iaku. Incia aranganiakaaku tee adhawuakaaku iimani mamudhaakana kuparacaeaia tee kumaasiaka maanusia rangaku; bhari-bharia sumai atolentu iimani tee kaasi mominaakana i Isa Al Masi. \v 15 Kaadhari incia sii abanara tee alaenga mpuu atotarima, "Isa Al Masi aumba i nuncana dunia to apasalaamatiaka mia mokodosa," tee minaaka i kabharina mia mokodosa sumai iakumo mokodosana mpuu. \v 16 Maka rampaakanamo giu incia sumai o Aulataʼala amaasiakaaku, tee i nuncana karoku, mia molabhina dosana minaaka i mia mosagaanana sii, Isa Al Masi asusuakaaku bhari-bharia kasabarana inda momentela, tee mboo sumai iaku kumembali sandarana karo to bhari-bharia mia bhemoparacaeaia naile itu tee bhemopotibhaakana dhadhi mobakaa. \v 17 Aulataʼala o Raja saʼumurua zamani, Incia alaenga atohoromati tee atopuji torosu, Incia abakaa, inda atokamata tee Incia sakaro-karona o Aulataʼala! Aamin. \s Tugasina Timotius \sr 1:18-20 \p \v 18 E anaku Timotius, siimo parinta idhawuakaku to ingkoo, pokaiana tee pogauna manga nabii tee opea bhemomembalina tee karomu, mamudhaakana apokana tee opea mopadhana ipekilalaaka sumai, ingkoo upotimbe i nuncana potimbea momalape, \v 19 tee utorosu uparacaea tee Al Masi, tee umpuu-mpuu umembali upaposala mobanarana tee mosalana. Dhaangia manga mia inda mofaduliakana manga giu incia sii, sabutuna o iimanina manga incia ahancuru. \v 20 I tanga-tangana manga mia mopewauna mboo sumai dhaangiamo Himeneus tee Aleksander, tee manga incia padhamo kupasaraakaakea i Ibilisi mamudhaakana apengkaadhari aunto ahina Aulataʼala. \c 2 \s1 Kapaumba to Jamaʼa Mamudhaakana Adoʼa \sr 2:1-7 \p \v 1 Rampaakanamo sumai bhaa-bhaana iaku kunaasehatiakako to uemani mpuu i Aulataʼala, udoʼa, uemani safaʼati, tee uemani sukuru to bhari-bharia mia, \v 2 tee udoʼaaka uka to manga raja tee bhari-bharia kaogesa mamudhaakana tadhadhi tapomalape tee maanusia rangata tee taʼamani i nuncana tapewau opea molaengana ipewauta sabutuna ingkita tadhadhi tatanangi tee tatohoromati. \v 3 Manga doʼamo mboo sumai momalapena tee ipeeluna Aulataʼala Mangapasalaamatina. \v 4 Gauna Incia mamudhaakana bhari-bharia mia atopasalaamati tee amatau kabanara pokaiana tee Al Masi. \v 5 Roonamo tangkanamo sakaro-karona o Aulataʼala, tee sakaro-karona Mopapomalapena pendua Aulataʼala tee maanusia, siitumo Isa Al Masi, tee Incia uka o maanusia. \v 6 Isa o mia mopadhana mopasaraakaakana karona mamudhaakana maanusia atopabebasi minaaka i manga dosana. Kajadia incia sumai Aulataʼala asusuakea i wakutuu mopadhana itantuakana, to amembali bukutii ande Incia gauna mamudhaakana bhari-bharia mia abebasi minaaka i dosana, \v 7 \x - \xo 2:7 \xo*\xt 2Tim. 1:11.\xt*\x*tee rampaakanamo giu incia sumai, iaku apatotapuaku to kumembali samia rasulu tee kumembali samia guru moadhariakana Lele Malape mobanara to mia inda motolentuna miana Yahudi. Opea ipogauakaku sii abanara tee inda kugau-gau. \s1 Tuturana Ibaadati to Umane tee Bhawine Wakutuuna i nuncana Jamaʼa \sr 2:8-15 \p \v 8 Rampaakanamo sumai iapai-iapaipo uka ingkomiu uporomu, kapeeluku mamudhaakana bhari-bharia umane atanempe limana momangkilo tee adoʼa inda tee aʼamara atawa apogera-gera. \v 9 \x - \xo 2:9 \xo*\xt 1Ptr. 3:3.\xt*\x*Mboomo uka manga bhawine, manga incia tabeana apaajo karona tee cara molaengana tee apake pakea mokoʼadati, tee momalapena podho sakawana. Manga incia bholi ataralabhi-labhi apiia o buluana, bholi apake bulawa, muntia, atawa pakea momaalina haragaana, \v 10 maka manga incia tabeana apaajo karona tee feʼeli momalape. Mboo sumaimo tabeana o giu molaengana ipewauna bhawine moʼakuina aʼibaadati i Aulataʼala. \v 11 Manga incia tabeana atanangi, apengkaadhari, tee ataʼati. \v 12 Iaku inda kuundaakea o bhawine aadhari tee aparinta umane, maka tabeana manga incia bholi tee uuʼuuna.\f + \fr 2:12 \fr*\fq bholi tee uuʼuuna: \fq*\ft Aipomo maʼanana manga bhawine bholi apogau wakutuuna dhaangia tee umane moadharina manga mia i nuncana jamaʼa.\ft*\f* \v 13 \x - \xo 2:13 \xo*\xt Bhaa. 2:7; 2:21-22.\xt*\x*Roonamo Nabii Adamu mobhaa-bhaana ipadhaangia kasiimpo Hawa, \v 14 \x - \xo 2:14 \xo*\xt Bhaa. 3:1-6.\xt*\x*tee mencuana Adamu mototipuna, maka o bhawinemo sumai, sabutuna incia amandawu i nuncana dosa. \v 15 Maka moomini mboo sumai o bhawine bheatopasalaamati alaloi apalaahiri anaana, somanamo incia asadhaadhaa aparacaea tee amaasiaka mia mosagaanana tee adhadhi mangkilo tee amembali ataangi karona minaaka i giu momadhaki. \c 3 \s Giu Ipewau to Tamembaliaka Kapalana Jamaʼa \sr 3:1-7 \p \v 1 Atotuu uka o pogau incia sii, "Mia bhemomembalina kapalana jamaʼa, satotuuna gauna bheapotibhaaka karajaa momulia." \v 2 Rampaakanamo sumai o kapalana jamaʼa tabeana o mia inda mokokasalaha, bhawinena samiamea, amembali ataangi karona minaaka i giu momadhaki, aʼaarifu, akoʼadati, sadia amalape atarima tamu i bhanuana, tee amakidha aadhari mia. \v 3 Incia uka mencuana mia momenturuna mopobusu atawa o pande malango, maka tabeana o mia momaluluna bhatangana pogauna, inda mopeeluna mopotagali, tee mencuana mia mosintaina doi. \v 4 Incia tabeana amembali kapala rumatangga momalape, tee manga anana aadharia mamudhaakana ataʼati tee ahoromatia. \v 5 Roonamo ande o mia inda momembalina moʼurusuna rumatanggana karona, incia inda bheakapoia aʼurusu jamaʼana Aulataʼala. \v 6 Incia mencuana mia siimpo motobana, ancosala amembali mia mosombo kasiimpo akangkanaia kahukumu mopokanana tee itarimana Ibilisi. \v 7 Incia uka tabeana o mia momalapena sarona i matana manga mia modhaangiana i sambalina jamaʼa, mamudhaakana inda ahinaia mia tee apesua i nuncana katapuna Ibilisi. \s Giu Ipewau to Tamembaliaka Mia Molaianina Jamaʼa \sr 3:8-13 \p \v 8 Mboomo uka tee manga mia molaianina jamaʼa. Manga incia tabeana akoʼadati, inda abhatu dhela maka arela totona incana, mencuana pande sumpu, tee inda apeelo laba tee cara madhaki. \v 9 Manga incia tabeana amakate o ngangarandana tee apengkeni i kabanarana rahasiana iimanina ipaumbaakana Aulataʼala i ingkami. \v 10 Manga incia tabeana aporikana atouji, ande atotuu-totuu inda tee kasalahana, siimpo atoundaaka amembali mia molaianina jamaʼa. \v 11 Mboomo uka o bhawinena manga incia tabeana alaenga atohoromati, mencuana pande fitanaa, amembali ataangi karona minaaka i pewau momadhaki, tee incia amembali atoparacaea i nuncana bhari-bharia giu. \v 12 Bhari-bharia umane molaianina jamaʼa tabeana samiamea o bhawinena, tee amalape aʼurusu manga anana tee rumatanggana. \v 13 Manga incia mopadhana molaianina jamaʼa pekalape apotibhaaka kauncuramaka momalape tee ahanda ayaakini tee Isa Al Masi i nuncana iimanina. \s Jamaʼana Aulataʼala o Fondasi tee Ariina Kabanara \sr 3:14-16 \p \v 14 Iaku kuharapu indamo amangenge bhekuleongiko. Maka moomini mboo sumai, kuburiakako uka sura incia sii, \v 15 mamudhaakana ande kukabusi tee ande indapo kukawa, ingkoo bheumataumea tuaapa o laengana mia mamudhaakana amembali adhadhi i nuncana rumatanggana Aulataʼala, siitumo o jamaʼana Aulataʼala modhadhi, momembalina ariina tee fondasina kabanara. \v 16 Ingkita taʼakuia ande amaoge mpuu o rahasiana kasaalihita: \q1 "Aulataʼala aumba tee adhadhi i dunia sii \q2 amembali bhanguna maanusia tee bada mokodagi, \q1 apabanarea i nuncana Rohi, \q1 akamatea manga malaaʼekati, \q1 lelena atoresa i bhari-bharia lipu, \q1 Incia atoparacaea i nuncana dunia \q1 tee atoangka i kamuliangina sorogaa." \c 4 \s Tugasina Timotius Wakutuuna Apoaroaka Manga Guru Mosaladhala \sr 4:1-16 \p \v 1 Rohina Aulataʼala atindamo mpuu apogauakea ande naile itu bheadhaangia manga mia momurutadina tee mountona moosena Al Masi. Manga incia bheataʼati manga rohi mopasaladhalana mia tee aose kaadharina manga seetani. \v 2 Kaadhari incia sumai apakawaakea alaloi feʼeli munaafiki momenturuna ipewauna manga pande gau-gau. Ngangarandana manga incia abhatumo sabutuna manga incia uka inda amembali apaposala pewau mobanara tee pewau mosala. \v 3 Manga incia alarangi mia to akawi tee inda akande manga giuna ikande. Garaaka manga kinande incia sumai ipadhaangiana Aulataʼala mamudhaakana atokande tee kasukuru to manga mia mosaalihi momatauna kabanara. \v 4 Bhari-bharia ipadhaangiana Aulataʼala sumai amalape tee inda dhaangia saangu uka moharamuna ande o mia atarimaia tee kasukuru, \v 5 roonamo bhari-bharia sumai apekangkiloa firimanina Aulataʼala tee doʼa. \p \v 6 Ande bhari-bharia giu incia sumai uudhaniakea to witinaita, ingkoo bheumembali mia molaianina Isa Al Masi momalape tee upadhamo utopekaoge tee kabanarana iimani tee kaadhari momalape mopadhana iosemu. \v 7 Bholi sampeampearo upoʼurusu tee manga tulatula mosaladhala tee manga tulatula inda motomatauna asalana minaaka i opu-opuata. Paramananeaia o karomu tee kasaalihi, \v 8 roonamo: \q1 "Upekatangka badamu saidhemea o faʼedana, \q2 maka ande usaalihi abhari mpuu o faʼedana, \q1 roonamo i nuncana kasaalihi dhaangia tee giu mopadhana ipojanjiaka, \q2 malape to dhadhita sii-sii \q2 atawa to dhadhita naile itu." \m \v 9 Opea ipogauaka sii abanara tee alaenga atotarima tee atoparacaea. \v 10 Siitumo sababuna, tampuu-mpuumo tamanguleakea tee taʼusahaakea, roonamo ingkita tadhika kaharaputa i Aulataʼala modhadhi. Incia mopasalaamatina bhari-bharia maanusia, tee mohususuna ipasalaamatina siitumo bhari-bharia mia moparacaeaia. \p \v 11 Adhariakea i jamaʼana Kawasana Opu bhari-bharia giu incia sumai tee uparintaakea mamudhaakana aosea. \v 12 Inciamo ingkoo dhaangiapo umangura, maka bholi dhaangia mopandaʼenteko rampaakanamo umurumu. Pamembalia o karomu sandarana manga mia moparacaeana opea mopadhana ibhoasakamu tee bhari-bharia pemingkuimu, kaasimu, iimanimu, tee kangkilona karomu. \v 13 Sakawana kuumba, ingkoo utorotorosu ubaca Kitabi Momangkilo to manga mia, uudhaniakea tee uadharia. \v 14 Maheruakea o rahumati modhaangiana i nuncana karomu, siitumo kapooli mopadhana idhawuakana to ingkoo alaloi pogau ipakawaakana i manga nabii wakutuuna manga kapalana jamaʼa adhika limana i bhawona bhaamu. \v 15 Karajaamea bhari-bharia giu incia sumai tee mpuu-mpuuna incamu, tee utorotorosu utaʼatia mamudhaakana o iimanimu mohandana mojulu sumai akamatea bhari-bharia mia. \v 16 Jagania o karomu tee opea mopadhana iadhariakamu, tee bhari-bharia giu incia sumai tabeana upewaua pekatangka, roonamo ande upewau mboo sumai, ingkoo bheupasalaamati karomu tee mia moperangoiko. \c 5 \s Mowaajibuna Ipewau to Manga Mia Mosaʼagama \sr 5:1-2 \p \v 1 Bholi ukasara ande uudhaniaka manga umane momancuana, maka uudhaniakea mboomo upogau tee amamu, tee manga umane momangurana dhadhina uudhaniakea mboomo witinaimu umane. \v 2 Udhaniakea manga bhawine momancuana mboomo inamu tee uudhaniakea manga bhawine momangurana dhadhina mboomo andimu tee cara momangkilo mpuu. \s Mowaajibuna Ipewau to Iaiaro \sr 5:3-16 \p \v 3 Horomatia manga bhawine iaiaro\f + \fr 5:3 \fr*\fq manga bhawine iaiaro: \fq*\ft maʼanana iaiaro i aeati incia sii satotuuna iaiaro momatena umanena mencuana iaiaro mopobholiakana dhadhi. \ft*\f* inda mokowitinai momembalina mohambana manga incia, maʼanana, ukamatea opea ifaraluuna manga incia. \v 4 Maka ande samia iaiaro dhaangia tee anana atawa tee opuana, taroakamo anana atawa opuana sumai aporikanapo apengkaadhari alaiani Aulataʼala tee aperangoi opea ifaraluuna witinaina karona. Tee mboo sumai, manga incia amembali abholosi kalapena mancuanana tee opuana, tee giu incia sumai amasanaakea incana Aulataʼala. \v 5 Bhawine iaiaro modhadhina samia-miana tee inda tee modhambaakea, tangkanamo aharapu i Aulataʼala. Eo tee malo incia atorotorosu adoʼa tee aemani tulungi i Aulataʼala. \v 6 Maka o iaiaro modhadhina tangkanamo to apeelo kasanaana karona i dunia satotuuna amatemo rohina, moomini o badana dhaangiapo adhadhi. \v 7 Udhaniakea uka manga giu incia sumai to manga iaiaro sumai, mamudhaakana manga incia adhadhi inda tee kasalahana. \v 8 Maka ande dhaangia o mia inda mojaganina witinaina tee miana bhanuana, incia apokanamo tee amurutadi, tee alabhi o kadhakina minaaka i mia inda mokoʼiimani. \p \v 9 Daftaraakea o iaiaro mokoʼumuruna tapanamo saidhe nama pulu tao, tee tangkanamo sampearomea akawi, \v 10 tee o kalapena pewauna iaiaro sumai amataua mia bhari, ande incia amalape adhambaaka ana-ana, sadia amalape atarima tamu i bhanuana, ahamba manga mia moparacaeana tee Isa, ahamba manga mia monarakaa, tee araji apewau manga giu momalape. \v 11 Maka bholi udaftaraaka manga iaiaro momangurana dhadhina, roonamo manga incia alabhiaka birahina to akawi tee inda amaheruaka pojanjiana tee Al Masi, \v 12 sabutuna manga incia apotibhaaka kahukumu roonamo ahianati pojanjiana mobhaa-bhaana sumai. \v 13 Tee uka, ande o iaiaro mangurana dhadhina atodaftaraaka, manga incia bheamembali mia momangare, tee momadhakina uka, manga incia bheapepadhai wakutuuna tee alingka i bhanuana manga mia, apogauaka kadhakina mia mosagaanana, aʼurusu urusana mia mosagaanana, tee apogauaka manga giu inda molaengana ipogauaka. \v 14 Rampaakanamo sumai o kapeeluku manga iaiaro momangurana dhadhina akawi pendua, akoana, tee aʼurusu rumatanggana mamudhaakana manga musuta inda tee kalalesana to apekadhaki sarota. \v 15 Satotuuna dhaangiamo manga iaiaro mosaladhala tee moosena Ibilisi. \v 16 Maka ande dhaangia o bhawine moparacaeana tee Isa mokowitinaiakana samia iaiaro, sumaimo incia tabeana ahambea mamudhaakana inda arangani katamona bhawana jamaʼa, tee mboo sumai o jamaʼa amembali ahamba manga iaiaro mosagaanana inda mokowitinai. \s Pia-pia Angu Kaadhari tee Kaudhaniaka \sr 5:17--6:2a \p \v 17 Kapalana jamaʼa momalapena pewauna wakutuuna akapalai jamaʼana, alaenga atarima ponambo tee kahoromati, siitumo to manga kapala morajina moadhari tee mopakawaakana hotubaa. \v 18 \x - \xo 5:18 \xo*\xt Mat. 10:10; Luk. 10:7.\xt*\x*Roonamo mboomo sii o antona Kitabi Momangkilo, "Sapi motangasaana molandalandakina gandum to apapogaa kulina tee ompolena, bholi ubhokea o ngangana," mboomo uka, "Mia mokarajaa, alaenga apotibhaaka ponambona." \v 19 Bholi ulausaka uparacaea ande dhaangia o mia moraeakana kapalana jamaʼa, maka tabeana dhaangia rua mia atawa talu mia mokamatea apewau kasalaha, siimpo umembali uparacaeaia. \v 20 Ande dhaangia o mia motorotorosuna mopewauna dosa, ingkomiu tabeana usasia i aroana mia bhari, mamudhaakana manga mia mokamatea amaeka. \p \v 21 I aroana Aulataʼala tee Isa Al Masi tee uka i aroana manga malaaʼekati ipilina, iaku kuudhaniakako mamudhaakana ingkoo uose bhari-bharia isusuakaku sumai. Pewaumea bhari-bharia giu incia sumai to bhari-bharia anggotana jamaʼa tee bholi ukoakoalaaka tee bholi uala kambotu ande indapo umataua kadhaangia mosatotuuna. \v 22 Bholi ukaago-ago udhika limamu i bhawona bhaana mia to ulantia amembali bhatuana Kawasana Opu. Ande o mia mosagaanana akodosa, bholi uala tanggojawapu minaaka i dosana mia sumai tee umembali usala. Jagania o karomu mamudhaakana usadhaadhaa umangkilo. \p \v 23 Tapale-palei pogau, to karomu bholimo soo usumpu uwe, maka uranganiakea uka tee saidhe angguru, roonamo kompomu tee roonamo ingkoo umenturu umapii. \p \v 24 Dosa-dosa ipewauna sagaa minaaka i manga mia alausaka atokamata sabutuna kabilanga o dosana sumai aporikanaaka manga incia i pangadila. Maka o dosa-dosana manga mia mosagaanana inda atokamata, tee siimpomo bheatokamata naile itu. \v 25 Mboo sumai uka ande dhaangia o kalape ipewauna, tee o pewauna sumai amembali alausaka atokamata. Moomini o pewauna sumai inda atinda akamatea mia mosagaanana, maka o giu incia sumai inda amembali atorotorosu atobuniaka. \c 6 \p \v 1 Udhaniakea bhari-bharia jamaʼa momembalina bhatua tabeana aabhia o opuna amembali mia molaengana ihoromatina tee mpuu-mpuuna incana, mamudhaakana o sarona Aulataʼala tee kaadharita inda atohina. \v 2a Ande dhaangia o bhatua tee opuna o mia moparacaeana tee Isa, bholi apandaʼentea atawa akura ahoromati opuna rampaakanamo podho-podho witinai saʼagama. Maka manga incia tabeana ahanda amalape alaiani opuna, roonamo opuna ilaianina sii o witinai saʼagama imaasiakana. \s1 Guru Mosaladhala tee Bholi Laulauna Tasintai Doi \sr 6:2b-10 \p \v 2b Adhariakea tee uudhaniakea bhari-bharia giu incia sii. \v 3 Ande o mia adhariaka kaadhari mosala tee inda aose kaadhari mobanara siitumo firimanina Oputa Momalanga Isa Al Masi, tee inda apokana tee kaadharina mosaalihi, \v 4 sumaimo incia satotuuna o mia mosombo tee inda amatau opeopea. Panyakina mia incia sii aunde ande apogera tee apotagali, sabutuna aumbaaka pogigibulu, poraeraeaka, pofitanaa, tee pocuricurigai momadhaki, \v 5 tee posalamaʼana i tanga-tangana manga mia mokofikirina madhaki, momaridhona minaaka i kabanara tee moabhina kasaalihi sumai amembali carana to apotibhaaka karangkaea. \v 6 Kasaalihi mopoosena tee katumpuna inca inciamo bheaumbaaka laba momaoge \v 7 roonamo ingkita inda tabhawa opeopea i nuncana dunia sii, tee ingkita uka inda amembali tapalimba opeopea minaaka i dunia sii. \v 8 Jadi, ande dhaangia tee kinande tee pakea, ingkita bheatumpu incata tee giu incia sumai. \v 9 Maka, manga mia mogauna morangkaea atilombu i nuncana kapancoba tee akanea katapu i nuncana sagala giuna nawusuu tee uka manga haejati mosala bhemoumbaakana balaa. Manga giumo incia sumai mopatonduna mia i nuncana kahancuru tee kabinasa. \v 10 Sala saangu giu moumbaakana sagala giu kadhaki roonamo laulauna tasintai doi. Dhaangia manga mia mosaladhalana minaaka i iimanina tee asikisaamo karona tee sagala giuna kanarakaa roonamo manga incia laulauna apeelo doi. \s1 Kasamea Kapadhaa \sr 6:11-21 \p \v 11 Maka ingkoo, e bhatuana Aulataʼala, palaimo minaaka i bhari-bharia giu incia sumai tee uosemo mia mobanara, mia motaʼati, mia moparacaeana tee Isa Al Masi, mia momaasiakana maanusia rangana, mia mosabarana i nuncana kanarakaa, tee mia momaluluna o bhoasakana pogauna. \v 12 Usahamo i nuncana potimbeana iimani mobanara tee ukeniaka dhadhi mobakaa, sababuna rampaakanamo giu incia sumai o Aulataʼala akembako, siitumo wakutuuna uʼakuia i aroana mia bhari ande ingkoo uparacaea tee Isa Al Masi. \v 13 \x - \xo 6:13 \xo*\xt Yah. 18:37.\xt*\x*Tee sii-sii, i aroana Aulataʼala mopadhadhina bhari-bharia giu tee i aroana Isa Al Masi modhawuna kasakusii mobanara i aroana Pontius Pilatus, iaku kuposamea tee ingkoo: \v 14 Taʼatia bhari-bharia parinta incia sii tee mpuu-mpuuna incamu tee bholi upewau kasalaha sakawana o Isa Al Masi Oputa Momalanga aumba pendua. \v 15 Umbaana sumai bheatantuakea Aulataʼala i wakutuu iabhina amalape, roonamo Incia o rajana bhari-bharia raja tee molabhina kalangana minaaka i bhari-bharia momalangana. \v 16 Incia o Aulataʼala sakaro-karona inda momembalina momate, momboorena i nuncana kainawa inda momembalina isarina incemapo uka. Inda dhaangia samia maanusia uka mopadhana tee momembalina mokamatea. To Inciamo o kahoromati tee kamuliangi saʼumurua! Aamin. \p \v 17 Udhaniakea manga mia morangkaea i dunia sii mamudhaakana manga incia inda asombo tee inda aharapu tee harataa inda mobakaa, maka tabeana aharapu i Aulataʼala. I nuncana sagala karangkaeana, Incia mangadhawuakana bhari-bharia opea ifaraluuta mamudhaakana taniʼimatia. \v 18 Udhaniakea manga incia mamudhaakana apewau giu malape, ngangarandana arangkaeaaka giu malape, inda akailiili apekadhawu tee abage-bage harataana. \v 19 Tee cara mboo sumai manga incia padhamo arombusaka harataa i sorogaa momembalina fondasi momatangka to karona naile itu, mamudhaakana tee giu incia sumai manga incia apotibhaaka dhadhi mobakaa, siitumo dhadhi satotuuna. \v 20 E Timotius, jagania pekalape opea mopadhana iparacaeaaka to ingkoo. Pekaridhoa o karomu minaaka i manga mia mobhoasakana giu inda mokoguna, tee upekaridhoa o karomu minaaka i mia inda mohoromatina Aulataʼala tee mia momenturuna mopotagali. Giu incia sumai manga incia asarongia "katau," maka satotuuna mencuana katau. \v 21 Rampaakanamo giu incia sumai dhaangia o mia mosaladhala tee abholi iimanina tee Isa Al Masi iparacaeana i piamo itu. Maasangia o Aulataʼala arahumatikomiu.