\id 2CO  
\h 2 Corinthians 
\toc1 2 CORINTHIANS Lat Thonangan Inan Paul.angan Ump Pam Wanch Aak Corinth Punchan Al-Alantan 
\toc2 2 Corinthians 
\mt1 2 CORINTHIANS  
\mt2 Lat Thonangan Inan Paul.angan Ump Pam Wanch Aak Corinth Punchan Al-Alantan  
\c 1  
\p
\v 1 Ngurp ngatharam niiyalang, ngan Timothy.angana, nil ngurp ngamparamana, ngan lat inan umpanan niiyant Christians aak town Corinth.angan wunaniy Greece.angan, puth town thon-thonangan wunaniy aak nangan Greece.angan. Nil God.angan ngayang miꞌ, aꞌ kuch ngayang wik Jesus.antaman waaꞌāng pam wanchantan.  
\v 2 Ngay kaangk paththama pul Piip God.angan aꞌ Jesus Christ.angan minam anman piꞌ-piꞌowpul niiyang, aꞌ puth ngangk min anman yump-yumpowpul niiyang.   
\s1 Ngamp Thankyou Thawāmp Nungant Piip God.antan  
\p
\v 3 Yaa, ngamp thankyou thawāmp nungant God.antan, aꞌ putha thaaꞌ-kuumpāmp nunang, nilan piip Jesus Christ.antaman, moom piꞌan ngamparaman. Nil ngangk minangam anman iiy-iiyan ngampar, ngangk thay-thayanathan ngampang thamp.  
\v 4 Aak way nath wampow ngamparan-a, nil maꞌ-aath-aathan ngampang, ngangk thay-thayanathan ngampang. Yaa, anpalan-a, ngamp puth wiy anangan yimanang thamp maꞌ-aathāmp thanang, ngangk thayanathāmp thanang aak wayan wampow thant. Nil God.angan maꞌ-aath-aathana, aꞌ ngangk thay-thayanathan ngampang, keꞌ-paal ngamp meeꞌmiy ngul wunanamp wiy anangan maꞌ-aathanakan thanang.  
\v 5 Puth pam wanchangan way yumpantan ngampar ngamp Christ.an monkan-wakanamp nunang, keꞌ nungant anman way yump-yumpin. Puth Christ.angana maꞌ-yotam maꞌ-aath-aathan ngampang, ngangk thayanathan ngampang, aꞌ puth ngangk min yumpan ngampang!  
\v 6 Ngan waaꞌanan niiyant wik God.antaman puth amanamana pam wanch puungk wiyangan way yumpantan ngant. An kanweya, nil God.angan kaaꞌ-piichanath niiyang aꞌ putha ngangk thayanathan niiyang! Than wayan yumpantan ngant-a, nil piip God.angan ngangk thayanathan aꞌ ngangk min yumpan nganang. Yaa, nanpalan puth ngan niiyang yimanang thamp ngangk thayanathān niiyang, niiy yipam aak thaampān aak wayan wampow niiyant.  
\v 7 Ngan kan meeꞌmiy niiy God kan-kanaman ngangkang piꞌ-piꞌaniy nunang. Puth aak wayan ngulan wampow niiyant keꞌ ngant yimanangan. Ngan puth kan meeꞌmiya nil piip God.angan ngul maꞌ-aath-aathow niiyang, aꞌ kan-kanam paththam ngangk thayanathow niiyang keꞌ nil nganang yimanangan ngangk thay-thayanathan.   
\p
\v 8 Ngurp ngatharam niiyalang, ngan kaangk niiyan meeꞌmiy weenān anpalana thanan ngant way yotan yump-yumpin aak Asia.angan. An aak way-wayam paththam wun ngant, nganan ngeechanan keꞌ yuk anhan kenyangk nganttang yimanangan wun-wuna, pekam eep-eepathan nganang, nganan ngeechanan nganan keꞌ uthamanaka.  
\v 9-10 Nganan ngaantam-ngeeyan keꞌ nil God.angan nganang kan kalow, puth yaꞌa, nil kaaꞌ-piichanath nganang mulaman. Ngan kan-ngul ngaantam-ngeeyanan aak wayan wampan ngant nil yipam meenathow ngant nilam thonakam maꞌ-thayana, nganan yaꞌa, nilam thonakam mulaman ekathan ngampang, nganiya yaꞌa! Ngan nganttakam maꞌ piip God.antang wantan. Nilana puy-puyam maꞌ-aath-aathow nganang, aꞌ putha aak wayan wampow ngant-a, nil kaaꞌ-piichanathow nganang, nganana kan meeꞌmiy nil puthamana ngul kaaꞌ-piichanathow nganang maꞌ-yotam thampa.  
\v 11 Niiyaniya maꞌ-aathān nganang thampa, niiy meeꞌ-wuthanamān nungant God.ant ngantakana. Nil ngul ngeeyow niiyang, puth amanamana nil min iiy-iiyow ngant, aꞌ putha minam paththam maꞌ-aathow nganang. Puth anpalan-a, ngamp thankyou thawāmp nungant God.antan!   
\s1 Nil God.ana Kan-Kanam Paththam Wik Thaw-Thawan  
\p
\v 12 Ngan ngangk minangam wik inangan thawanan niiyant: ngan kan meeꞌmiy nganttakaman ngan minaman paththam iiy-iiyanan niiyant, ngan puth way keꞌam yumpan niiyant. Puth nil nganang piip God.angan maꞌ-aath ngan nanpalan minaman iiy-iiyanan niiyanta. Ngan nganttakam keꞌ ngaantam-ngeeyin kuchek nganttamangan min iiyanak, yaꞌa, nil God.angan ep maꞌ-aath-aathan nganang. Ngan keꞌam wik uuyamanan niiyant, yaꞌa, wik kan-kanam paththam thaw-thawanan niiyant, aꞌ putha wiyantan thamp.  
\v 13-14 Wik anangan ngan latangan ump-umpanan niiyant-a, an engkanang umpan niiyanta, niiy yipam engkanang anman wichān lataman aꞌ min-minan ngaantam-ngeeyān ngul. Niiy inana many-many thiichaniy, puth ngay kaangk niiy ngul-ngulana yot ngul thiichānweya. Nil Lord Jesus.an palaman wampow-a, niiyiya ngangk min paththam ngul weenān nganttamana puth ngananiya ngangk min ngul wunān niiyantama.   
\p
\v 15-16 Ngayaniy ngaantam-ngeeyang ngay nangwey wamping niiyant-a, niiyan ngangk min paththam wunin ngathara, ngayan puth kaangk nanganiy wampāng niiyant. Ngayan keꞌ nang wamping niiyanta, aꞌ anpalana keꞌ aak Macedonia aakanakan iiying ngula. Aꞌ ngay keꞌ um palamana putham thathing niiyang, ngul yaꞌa. Ngayan keꞌ maꞌ-kucham thathing niiyang, aꞌ keꞌ ngangk min paththam yumping niiyang. Aꞌ ngay ngaantam-ngeeyang niiyan keꞌ ngayang maꞌ-aathina, aakanakan iiying ngula aak Judea.akana.  
\v 17 Puth yaꞌa, ngay keꞌam wampang niiyantwey. Niiy nath yimanangan thawaniya, “An nil ngeenak ngul wik uuyam a? An nil yaan muukamath ngampanga, nil keꞌ wampiy ngampara! Nil keꞌ pam wiy anangan yaan lat umpantan keꞌ wampanakan puth yaꞌa, keꞌ wampantan. Than thawantan, ‘Ngay ang iiyānga’, puth an-aniyangan-a, than ngaantam-ngeeyantan, ‘Yaꞌa, ngay keꞌ-ngul iiyānga.’”  
\v 18 Puth ngay in thawang niiyanta, “Yaꞌ, ngay pam yimanangan yaꞌa.” Nil piip God.an kan-kanam thawan, nil keꞌ wik uuyaman ngampar, yaꞌa, an puth nganana yimananga kan-kanam thawanan keꞌ God.an thawana. Nganan keꞌam wik uuyamanan niiyantan yaꞌa, kan-kanam anman thawanan niiyant.  
\v 19 Timothy-a, puth Silvanus-a, aꞌ putha ngay-a, ngan waaꞌ-waaꞌanan niiyant wik nungantam Jesus Christ.antaman puk nhengk nungantam God.antaman. Nilam thonakam wik kan-kanaman thawan, nil keꞌan wik uuyaman, yaꞌ paththam.  
\v 20 Aak keenkanaman-a, nil piip God.angan-a, maꞌ-yotam kaaꞌngak nil nhengk nungantaman kuchow Christ.an aak iikanak pekan. Aꞌ nil Christ wamp ngulan-a, an nil meenath ngampar ngul nil keꞌaman wik uuyam, yaꞌa. Yaa, ngamp thaaꞌ-kuumpāmp nunang aꞌ thawāmp, “Eeꞌa, an kan-kanama. Nil kuch nunang keꞌ nilaman kaaꞌngak.”  
\v 21 Aꞌ nilam God alangaman kan-kanam maꞌ-aathan nganang yipam keꞌ-ngoongkam anman monkan-wak-wakān nunang Christ.ana. Nil alangaman kuch nganang wik minan waaꞌān nungantaman pam wanch wiyantanweya.  
\v 22 Nilana Ngeen-Wiy Min nungantaman kuch ngampar ngangk ngamparangan wunow nil yipam meenathow ngampar ngampaniy nungantakam ngulan, aꞌ putha ngampan yipam meeꞌmiy weenāmp aak ngul-ngulana ngamp aak min nungantamang wunāmp ing kenyana.   
\p
\v 23 Ngay in kan-kanam thawang niiyant amanamana ngay keꞌaman wampang niiyant aak Corinth.angana. Nil God.angan meeꞌmiy ngayang ngayana kan-kanam thaw-thawanga. Ngaywey wampingan-a, ngayaniya waking niiyanga, aꞌ niiyaniya ngul-nyaaꞌ wunina. Puth ngayan kaangk keꞌ wakāng niiyanga, puth ngayan anan ngaantam-ngeeyang ngay nanpalan aak nangan keꞌ wamping.  
\v 24 Puth nganan thaaꞌ poch-pocham kaangk keꞌ thawān niiyant keꞌ than pam piꞌ-piꞌanam al-alangan pam wanch wiy anangan wakantan thanang. Ngan kan meeꞌmiy niiyang niiy kan-kanam paththam ngangkangam piꞌ-piꞌaniy nunang Christ.ana. Puth nganan kaangk maꞌ-aathān niiyangwey niiy min-minam monkan-wakān nunang Christ.ana, niiyan yipam ngangk minangam paththam iiy-iiyāna.   
\c 2  
\p
\v 1 Yaa, ngay ngaantam-ngeeyang ngay putham ngulan wampāng niiyantwey-a, ngay keꞌ waking niiyang, yaꞌa, ngangk wayan keꞌ yumping niiyangweya.  
\v 2 Puth ngaywey ngangk way yumping niiyangan-a, ngul nil weeꞌang ngayanganiy ngangk minan yumpowa? Yaꞌ-yaꞌama! Niiy thamp ngayang keꞌ ngangk min yumpin, yaꞌa, puth niiy thampana nath ngangk way thamp iiy-iiyān.  
\v 3 Ngay keꞌ wamping niiyant-a, puth yaꞌa, ngay puth lat anan ep umpang niiyant. Ngaywey wampingan-a, an ngay waking niiyang, aꞌ niiyana ngul-nyaaꞌ wunin. Aꞌ putha ngayaniy ngangk way-wayam paththam ngul wuning niiyantam. Puth niiyam pam wanch yotam aak nanman wun-wunaniya ep ngangk min yumpin ngayangwey! An ngay meeꞌmiya paththam ngay ngangk minangaman iiy-iiyang-a, yaa, niiy maꞌmangkamana ngangk minangam anman thamp iiy-iiyaniya.  
\v 4 Puth lat amanaman ngayan niiyant kuchangan-a, ngathan ngangk min keꞌam wunar yaꞌa. Ngay lat anan umpangan niiyantan-a, ngangk way paththam wunar, aꞌ putha ngayana peey-peeyang amanamwey. Ngay kaangk keꞌa niiyangan ngul-nyaaꞌan yumpāng, puth niiyan ngangk way wunin, an ngay lat anan kuchangan niiyant niiyan yipam meeꞌmiy weenān ngay kaangk paththam wunang niiyantanwey.   
\s1 Niiy Wik Min Thawān Nungant Pam Alantan Nil Wayan Yump  
\p
\v 5 Pam thonam nana niiyantang puyamana nil way yump, nil ngampang yotam ngul-nyaaꞌ yump ngampang, ngayang thonakam yaꞌa, maꞌmangkam ngul-nyaaꞌ yump ngampang.  
\v 6 Puth kanweya, yaam keꞌan waaꞌ-waaꞌāmpana nil puth wayan kan want. Niiy puth yotangaman kan wakan nunang, puth niiy kan wantān nunang, an kana, yaam keꞌ wakān nunang.  
\v 7 Yaa, niiyana thawān nungant way nintan yumpan-a, an yaꞌ-ngul, ngan keꞌ-ngul ngaantam-ngeeyān, yaꞌa, aꞌ niiy wik min thawān nungantwey aꞌ ngangk thayanathān nunang thamp. Niiy keꞌwey thawin nungantan-a, nilana ngangk way paththam wunow nungant, aꞌ nil nath woyan Jesus.antamana too ngul wantiy.  
\v 8 Yaa, ngay puth inan thaw-thawang niiyantwey; niiyiya minam iiyān nungantwey nil yipam ngaantam-ngeeyow niiyang niiy kan-kanam paththaman kaangk wunaniy nungant.  
\v 9 Ngay nanpalan lat kaꞌathaman kuchangan niiyant ngay yipmam wik ngeeyāng niiyantama niiy nath ngayangan wik ngeeyina, nath yaꞌa.  
\v 10 Niiy nath weeꞌantwey nath thawin, “Way nintan yumpan-a, an yaꞌ-ngul, kan kon-ngath nganang”, yaa, ngayang thamp kon-ngathowanya way nilan yump. Nil Christ.angan ngayang meeꞌmiy ngayan way pam alantaman kan kon-ngathanya, ngamp yipmam maꞌmangkamana ngangk minangam karpam wunāmp.  
\v 11 Ngampang keꞌwey way pam alantaman kon-ngathiwan-a, an oony way alangan thaach-thaachan ngampang. Ngamp puth kan meeꞌmiy nil kaangka ngampangan muukamathow ngamp yipam way yumpāmpa. Ngampiy paththama wik min thawāmp nungant pam alantana!   
\s1 Ngath Ngangk Way Wunar Aak Troas.ang Angan  
\p
\v 12 Ngay kan anan waaꞌang niiyant ngay aak Troas aakanakan iiyangan. Ngay aakanakan iiyangan pam wanchantan wik waaꞌāng Christ.antam wik min nungantam anangan. Nil puth Christ anman nila ngangkang kanam thaw thant pam wanchantangan an puth than yotangan kaangk paththam wik minan ngeeyayn.  
\v 13 Puth ngathaniya ngangk way-wayam paththam wunar ngay puth Titus.an kuunch ngatharaman keꞌam uwangan aak angan yaꞌa. Yaa, puth ngayana appow thawangan thantwey pam wanchantan aꞌ kan-ngul iiyangan aak Macedonia.akana.   
\s1 Ngamp Keꞌ Awal Min Yimanangan Unchanamp Thant Pam Wanch Wiy Al-Alantan  
\p
\v 14 Puth ngampiya thankyou thawāmp nungant piip God.antan. Ngamp anman ngangk minangamana iiy-iiyanampwey nil puth Christ.angan min-minakam piꞌ-piꞌan ngampang ngamp pal-puyan iiy-iiyanamp, aꞌ putha ngampan keꞌam winynyang moꞌanamp thanttam al-alantaman than piip God.antaman kaangk keꞌana. Ngampaniya wik min God.antamana waaꞌ-waaꞌanamp thant weꞌarathanamp aak thon-thonangana, than yipmam yotangana min-min ngeeyayn aꞌ ngaantam-ngeeyayn nunang God.an. Ngampana keꞌ yuk awal min paththam anangan unchan yimanangan iiy-iiyanamp thant aak thon-thonangana, wik min anangan wampathanamp thant.  
\v 15 Nil Christ.angan kuch ngampang yipam wik min nungantaman waaꞌāmp, aꞌ nil God.an ngangk min paththam wun ngamparam. Pam wanch puungk wiyangana ep wik ngeeyin aꞌ ngangkangan piꞌantan, aꞌ nil God.angan putha kaaꞌ-piichanathow thanang way thanttam amanaman; pam wanch puungk wiyiya kaangk keꞌ wik minan ngeeyayn yaꞌa, thaniya woyan wayan wak-wakantan mulakan.  
\v 16 Puth ngampan thant pam wanch al-alantan keꞌ awal min yimanangan keꞌam unchanamp yaꞌa, ngampaniya keꞌ awal way-wayam paththam yimanangan unchanamp thant, keꞌ thanangan mul-mulathan awal way ngamparamanganiy. Puth pam wanch wiy anangan thana wik min God.antaman kanaman ngeeyin-a, aniy keꞌ ngan awal min unchan thant, keꞌ-paal than wik ngeeyin nganang, than meeꞌmiy nil God.angan kaaꞌ-piichanathan thananga, aꞌ putha aak nungantamangan wunayn ngangk aak umpuyangam. Puth work nganttam inan thayan paththama. Puth nil weeꞌa nil-nilamaniy work iiyiya?  
\v 17 Yaꞌa! Nilam thonamangan Christ.angan ep maꞌ-aath-aathan nganang! Nil God.angan kuch nganang wik min nungantam anangan waaꞌ-waaꞌān wiy-wiyantan, an puth nil kanam thiich ngangk nganttaman. Nil meeꞌmiy thamp ngan kan-kanam paththam kaangka niiy thamp thiichān nunang. Puth ngananiya keꞌ pam wanch wiy yimanangan yaꞌa, yaan thonakaman muukamathantan thanang, wik min God.antaman waaꞌantan than yipmam wukal thanttakaman uwayna.   
\c 3  
\s1 Woyan Nyiingkanam God.antamana An Min-Minam Paththama  
\p
\v 1 Niiy nath ngaantam-ngeeyaniy ngan keꞌ ulp-ulpanang waaꞌ-waaꞌanan niiyantan work nganttamana. An yaꞌa, niiy yimanangan keꞌ ngaantam-ngeeyān ngananganweya. Than pam teachers wiy anangan ep letter tham wampantan niiyant, thanttam pam piꞌan al-alantaman. Than letterangan waaꞌantan thanang thanan work minam iiy-iiyantan. Puth ngananiy-a, thant wiyantan keꞌam thawanan letterangan umpayn nganangan waaꞌayn, yaꞌa, nganan letter tham keꞌam wampan, yaꞌ.  
\v 2 Niiyaman ep-paththam keꞌ letter yimanangan iiy-iiyaniy nganangan wik waaꞌ-waaꞌaniy, puth than pam wanch wiyangan kan thathantan niiyang niiyan ngangk piip ngamparamant ngulan theeꞌan puth wik al-alantaman nganan waaꞌ-waaꞌan niiyant. Aꞌ ngan puth kan meeꞌmiy an kan-kanaman.  
\v 3 Niiyaman keꞌ letter yimanangan iiy-iiyaniy nil Christ.angan ump, ngan puth niiyant wik minan kan waaꞌan. Nilan puth Christ.angan yuk penangan keꞌam umpan, aꞌ puth nilan kunttow pampang keꞌam umpan keꞌ aak keenkan ump-umpina, yaꞌa. Inaniya, keꞌ yimananga, nilan keꞌ pam wanchantang ngangkang letter umpana, puth nilan Ngeen-Wiy Min God.antaman kuch ngangk ngamparamangan wunow, aꞌ thaaꞌ-aath-aathow ngampang. Piip God ngamparaman nil aak umpuyaman wun-wunan.   
\p
\v 4 Ngan wik inangan waaꞌan puth ngan kan-kanam God.an thiichan nunang nil kuch nganang work iiyān nungant. Wik inaniya, nilam Christ.angan waaꞌ ngant.  
\v 5 Puth ngan-nganamana work minam keꞌ iiyin God.antan, an nil maꞌ-aathan nganang aꞌ putha thayanathan nganang.  
\v 6 Nilan maꞌ-aathan ngananga, nganan yipam wik niiyant ngul waaꞌān wik inangan: nil kaangk kaaꞌ-piichanathow niiyangwey, putha nil kaangk thampanga Ngeen-Wiy Min nungantamana kuchow ngangk niiyantamangan wunow. Wik inan nyiingkanam nilan kaaꞌngak ngampang, Moses alantaman nil-nil wik thayan nilan umpa. Aak keenkanama wik thayan Moses.antamana keꞌam minam piꞌ-piꞌin yaꞌwey, than kan meeꞌmiy than pam wanch wayanangan iiy-iiyin-a, an than uth-uthamayn ngulan anpalan than wayan yump-yumpin. Puth yimanang ngulana nil God.angan kaaꞌngaka nil Ngeen-Wiy Min nungantaman kuchow ngampar ngangk ngamparamangan wun-wunow, ngamp yipam ngangk aak umpuyam wunāmp nungantang.   
\p
\v 7 Aak keenkanamana nil God.angana wik thayan nungantam anangana kunttowang ump thanang, aꞌ amanamaniya nil pam Moses alantan theeꞌ ngul. Nil Moses.angan kanan uw wik thayan God.antaman-a, kaaꞌwal nungantamana park-parka, puth nilan wik thaw-thaw God.antana. Than pam wanch Israel.amana keꞌ kaangk yaaman thath-thathayn nunang Moses.an kaaꞌwal nungantamana an yaam park-park, meeꞌ mungk-mungk thanang, puth anpalaniy-a, yaꞌ-ngul ween. In yimanangan nil God.angan meenath wik thayan nungantaman min paththam. Puth pam wanchangan wik thayan anangan ngeeyin-a, puth than meeꞌmiy than uthamayn ngulana puth thanan pam wanch way-wayam paththam iiy-iiyin.  
\v 8-9 Puth nil God.angan Ngeen-Wiy Min nungantaman kuch ngangk ngamparamangan yipam wunow, nil keꞌ yipam kuchow ngampang aak way aakanakan, puth nilana kaaꞌ-piichanathow ngampang aꞌ putha min waaꞌow ngampang. Puth amanamana ngamp kan-kanam ngul meeꞌmiy paththam nil God.an kan-kanam paththam wuut piꞌan aꞌ putha kan-kanam thayan paththam niliya, keꞌ pam wiy yimanangan yaꞌa, an nil-nil min anman! Ngamp meeꞌmiy tham wik thayan nil Moses.angan ump-a, an min paththama. Puth than pam wanchangan wik thayanan minam keꞌam piꞌ-piꞌin, puth nanpalan uth-uthamantan. Puth woyan nyiingkanaman-a, wik Christ.antaman-a, an min-minam paththam. Nil God.angan maꞌ-aathan ngampang wik nungantam nyiingkanaman ngeey-ngeeyāmp aꞌ puth nilan kalow ngampang nungantang wunāmp aak umpuyaman.  
\v 10 Aak keenkanamana, pam wanchangan ngaantam-ngeeyin wik thayan anangan God.antaman nilan theeꞌ Moses alantana, an min thama aꞌ piꞌan thampa. Puth ngamp inan thathanamp woyan nyiingkanama God.antamana inan min-minam paththama aꞌ putha wuut piꞌan thampa, puth wik thayan keenkanamana an keꞌ yaꞌ-ngul ween.  
\v 11 Nil God.angan wik thayan keenkanaman yaan theeꞌ thant pam wanchantan, aak umpuyamakan yaꞌa. Wik thayan anan min paththam thant al-alantan keenkan wunin. Puth nil God.angan wik nyiingkanam Christ.antaman theeꞌ thant pam wanchantan aak umpuyamakan. Than pam wanchangan wik nyiingkanamwey konangam piꞌ-piꞌiythanwey-a, yaa, thananiya aak umpuyam God.antang wunayn. Than yaanan keꞌ nyiiniythan nungantangana, yaꞌa, aak umpuyam wunayn nungantanga. Puth wik nyiingkanaman min paththama, an wik thayan keenkanaman chil-chila.   
\p
\v 12 Yaa, ngan kan meeꞌmiy wik anangan min-minam paththam, aꞌ putha ngan keꞌ ngul-nyaaꞌan wunān, ngan ngangk thayanam waaꞌ-waaꞌanan.  
\v 13 Ngan keꞌ Moses yimanangan yaꞌa. Nilan kaaꞌwal nungamang ngookangan kang, nganthan yaꞌ-ngulan ween than pam wanch Israel.amana keꞌ yipam thathayn nunangana.  
\v 14-15 Puth pam wanch Israel.amana an than kuchek thayan iiy-iiyin, wayamin thak, Moses.an keꞌam wik ngeeyin nunang aꞌ putha than keꞌam min-minan ngaantam-ngeeyin wik thayan God.antaman yaꞌa. Aak inan yimanang thampa wunan thanan wik ngench thayana lataman wichantan, wik nil God.angan waaꞌ Moses.antan, aꞌ wik wiy anangan God.antama keenkan umpin, puth than keꞌam min-minan ngaantam-ngeeyantan. An than keꞌ ngookang kangwuntan kuchek waap thanttamana. Puth thanweya min-minan ngangkangam piꞌiythan nunang Jesus Christ.anwey-a, putha ngangk punch-aakaman theeꞌiythan nungantan-a, an ep-paththam wik min God.antaman min-min ngul ngaantam-ngeeyiythana.  
\v 16 Ngampweya koyaman weentimp nungant Lord.antan woyan way ngamparam amanaman-a, yaa, nilaniya maꞌ-aathiy ngampang wik God.antaman min-minam ngul ngaantam-ngeeyimp thanang.  
\v 17 Ngay anan waaꞌ-waaꞌanga Ngeen-Wiy Min God.antaman. Nil Ngeen-Wiy anan nathwey ngangk ngamparangan wun-wuniywey-a, nil anan ngangk ngamparamana pachathow way ngampan yumpamp amanamana, ngamp yipam ngangk minam ngul iiyāmpa, keꞌ-ngul yipam moom way alantangan iiyāmp.  
\v 18 Ngamp keꞌ pam wanch anangan aak keenkanaman wunin yimanangan yaꞌa kuchek waap thanttaman keꞌ ngookang yimanangan kang-kanginwey puth than keꞌam min-minan ngaantam-ngeeyin paththam, yaꞌa, ngamp Christ.an ep-paththam minam engkanang ngaantam-ngeeyanamp paththam, nanpalan nil Ngeen-Wiy Min God.antamana ngangk ngamparangan wunan, nilaniya puy-puyam thaaꞌ-aathan ngampang God.antama, yaa, ngampaniya putha puy-puyam ngul weenanamp keꞌ nil anman Goda.   
\c 4  
\s1 Nganiya Keꞌa Ngangk Wayan Wunāna Putha Keꞌ Wantān Nunang God.ana  
\p
\v 1 Nil God.an ngangk min paththam iiy-iiy ngant aꞌ niliya work inan theeꞌ ngant, wik min nungantaman waaꞌ-waaꞌān thant wiyantan. Puth nganan keꞌ ngangk way iiyin, workan too keꞌ wantinwey.  
\v 2 Ngan way anangan keꞌ yumpān keꞌ than pam wanch way al-alangan thenchanam thakan yump-yumpantan, thanan puth way paththam yumpantan. Puth nganiya keꞌam muukamathanan thanang pam wanch anangan yaꞌa, aꞌ putha ngan keꞌam way-way thampan thaaꞌ-aath-aathanan thanang yaꞌa. Meeꞌ God.antangana ngan wik min-min waaꞌanan thant, wik anman kan-kanam lat ngench thayanangan waaꞌan God.antaman, anman thonakam, wik thon-thonan yaꞌa. Nil weeꞌang nathanwey wik ngeeyow nganangan-a, an paththam nil thiichowa wik anangan nganan wik waaꞌ-waaꞌanan God.antaman kan-kanama.  
\v 3 Puth than wiyanganiya keꞌam min-minan ngaantam-ngeeyantan kuchek thanttamangan yaꞌa, wik nganan waaꞌ-waaꞌanan thant. Than pam wanch il-ilangan thana ngangkangan keꞌam God.an piꞌ-piꞌantan nunang aꞌ puth thaniya woyan wayan wak-wakantan mulakanwey.  
\v 4 Nil anan oony wayan moom thanttam pam wanch way al-alantamana, an keꞌ nilam kuchek waap thanttaman maꞌang maakan, keꞌ yipam minam ngaantam-ngeeyayn wik min Christ.antamana, aꞌ putha keꞌ thiichantan nil Christ.an min-minam paththam nilaniya. Puth nil Christ.ana, an keꞌ God anmana. An keꞌ nil oony way alangan maꞌang maakan nganthan keꞌ yipmam parkow ngangk thanttamangan.  
\v 5 Ngan wik God.antam waaꞌ-waaꞌanan niiyant. Nganan keꞌ thawanan niiyant niiy nganangan monkan-wakān yaꞌa, puth anan niiy Jesus Christ.an ep monkan-wakān nunang, nil an ep moom niiyantam iiyow. An keꞌ ngan work iiy-iiyanan niiyant niiy yipmam thiichān nunang Jesusa.  
\v 6 Aak keenkanamana, aak inan keꞌaman yippak wun-a, nil God.an thaw, “Ayyang, nganth parkowa aak ngaaꞌangana!” Nil God inman ngangk ngamparangan ngoonchan, an keꞌ nil nganth parkan ngangk ngamparamangana meenathow ngampar nil Jesus.an want-wanttakan nila. Aꞌ ngamp Jesus ngulan thathanamp-a, yaa, ngamp thiichanamp nil God.an min-minam paththam aꞌ putha wuut piꞌan paththam nilaniy thamp.   
\p
\v 7 Ngan keꞌ paath way yimanangana, puth nil yuk min-minam paththamana in pek ngangk nganttang wun-wuna, puth nungkway ngan pam wanch min yaꞌ-a, nil God.an ngangk nganttamang wun-wunan. Nganan meeꞌmiy ngul nil God.an wuut piꞌan paththam aꞌ putha mina. Nilam thonamang thayan yumpan nganang, nganan nganttakam keꞌ thayan yumpwin yaꞌa.  
\v 8 Aak wayan thaaꞌ-thaaꞌan wampan ngant, puth ngananiya epa ngangk way-wayamana keꞌ wunin; wiyiya ngan keꞌ meeꞌmiy ngan want-wanttak ngulan iiyin, yaꞌa, puth nganan epa woyan min God.antaman keꞌ wantin.  
\v 9 Than pam wanch yotangan thaampantan nganang, puth nil God.angan keꞌ wantan nganang, yaꞌa. Wiyiya than piikantan nganang aꞌ ngan aakang keekanan, an puth thanana keꞌ mulathiythan nganang yaꞌa.  
\v 10-11 Than maꞌ-yotaman keꞌ way-wayathiythan ngananga, amanaman ngan puth Jesus.an monkan-wakanan nunang. Than maꞌ-yotam anman ngaantam-ngeeyantan keꞌ mulathanak nganang keꞌ Jesus anman than nunang ngangk-wayangam kal-kalin nunang aak-aakanakaman than mulathin nunang ngulana. Puth nil Christ.angana ngangk thayanathan nganang ngan keꞌ-paal aak thaampanan, yaa, puth wiyangan thathantan nganang aꞌ ngaantam-ngeeyantan ngul nil Christ.an man-yetham ngul wun-wunan aꞌ putha puy-puyam anman maꞌ-aath-aathan ngananga!  
\v 12 Eeꞌa, than pam wanchangan kaangkwey mulathayn ngananga, puth ngan wik min God.antam anangan waaꞌ-waaꞌanana, puth kanwey, niiy kanam wik minan ngeeyana puth niiyiya ngangkangam ngul piꞌaniy nunang aꞌ niiyiya aak umpuyam wunān ngul piip God.antang.   
\p
\v 13 Aak keenkanamana, nil David.angan wik inangan ump lat ngench thayanangan, “Ngay God.an kan-kanam ngangkangam piꞌ-piꞌang nunang, yaa, puth ngay ngul wik nungantam waaꞌ-waaꞌang pam wanchantan.” Puth nganan kan-kanam paththam God.an ngangkang piꞌ-piꞌanan nunang thampa keꞌ nil David.angana ngangkangam piꞌ-piꞌ nunangana, yaa, puth ngan thampana wik God.antaman waaꞌanan pam wanch wiyantan.  
\v 14 Nil God.angan mulaman ekath nunang Lord Jesus.ana aꞌ niliya man-yetham ngul iiy-iiyan, nganan puth kan meeꞌmiy nil mulaman ekathow nganang thampwey. Nil God.angan wampathow nganang aꞌ putha niiyang thama aꞌ thanathow ngampang nungantang angman.  
\v 15 Ngan puth work thaꞌiy iiy-iiyanan, aꞌ than wiyanganiya way yump-yumpin nganta, an puth kana, than makam way yumpin ngant, puth nganan kaangk niiyan monkan-wakān nunang Christ.ana. Than yotangaman monkan-wakiythan nunang Christ.an-a, an puth yotamana thankyou thawiythan nungant God.antan, aꞌ putha thaaꞌ-kuumpiythan nunang nil puth wuut piꞌan paththam aꞌ putha min-minam paththam iiy-iiyan thanta.   
\s1 Ngamp Keꞌ-Ngoongkam God.an Ngangkang Piꞌ-Piꞌāmpana  
\p
\v 16 Yaa, puth ngananiya keꞌa ngangk wayan wunān putha keꞌ wantān nunang God.ana. Kemp nganttamana way ngul wunan thinhan way-wayama, puth ngangk nganttaman yaꞌa! Nil piip God.an maꞌ-yotam nganttang anman iiy-iiyan maꞌ-aath-aathan nganang ngangk thayanam yipam iiy-iiyān.  
\v 17 Aak wayan maꞌ-yotam wampan nganta aak inganwey puth yaan thonakam aak way anangan wampan ngant aak otangakam anmana, puth puy-puyaman yaꞌa. Ngul-ngulana ngananiya ngangk aak umpuyam God.antang wun-wunānwey! Aak God.antam inaniy-a, min-minam paththam ngul wunow ngampara! An min paththam keꞌ aak wiy yimanangan yaꞌa!  
\v 18 Puth ngan piip God.an ngaantam-ngeey-ngeeyanan nunang putha aak nungantaman thama, puth yuk way min aak imanaman yaam keꞌ ngaantam-ngeeyān thanang, yaꞌa. Ngan yuk way min inangan kan thath-thathanana, puth ngulana wayamantan, min anman yaam keꞌ wuniythan yaꞌa. Ngamp God.an keꞌ thathimp nunang putha aak nungantam thampan, puth an ep-paththam keꞌ wayamiy yaꞌa aak umpuyangam wun-wunow.   
\c 5  
\s1 Ngamp Uthamāmpan-a, Nil Piip God.angan-a, Kemp Nyiingkanam Ngul Theeꞌow Ngampar  
\p
\v 1 Ngamp kan meeꞌmiy inaniya: kemp ngamparam inangana keꞌ ngorkal manywey, yaan manyam thonakam wun-wunana, an ngorkal manyana yaaman keꞌ than-thaniy yaꞌa, an wayaman ngul aꞌ keekan ngul aakangan. Kemp ngamparam inanganweya yimanangana, ngamp erkam wayamanamp aꞌ uthamanamp ngul. Ngamp uthamanampan-a, nil piip God.angan kemp nyiingkanam ngul theeꞌow ngampar, aꞌ ngamp koyam ngul ekāmp mulamana aꞌ ngangk aak umpuyam ngul wun-wunāmp aak ang kenyan. Kemp nyiingkanam anangan ngampara an thayan wun-wunayn, an ep-paththam aak umpuyam wun-wunayn, keꞌ-ngul wayamiythan yaꞌa.  
\v 2 Ngamp kan-ngul eenchanamp kemp ngamparam il-ilantaman ngamp inangan piꞌ-piꞌanampwey, ngamp kan iingkamanampa kemp nyiingkanamakanwey aak ing kenyan piꞌāmp.  
\v 3 Yaa, ngamp uthamāmpan-a, an ngamp oony thonakam keꞌ iiy-iiyāmp yaꞌa, aniy ngampa kemp nyiingkanam piꞌāmp thamp aak ing kenyana.  
\v 4 Ngamp kemp inangan piꞌ-piꞌanamp aak inganwey-a, aniy ngamp thaaꞌ-eenchanamp aak way wampan ngampar. Puth ngampana kemp keꞌanangan keꞌ iiyimp aak inganiya, ngampan puth ep iingk wunanamp ngul kemp nyiingkanamakan aak in kenyan. Ngamp aak ingan-a, yaan man-yetham iiy-iiyanamp, aꞌ uth-uthamanamp ngula, puth aak ing kenyan an ep ngamp aak umpuyam wun-wunāmp nungantang piip God.antang.  
\v 5 Nil puth nilam anman thaw Goda nil ngampar kemp nyiingkanam theeꞌowa, nil puth Ngeen-Wiy Min nungantaman kanam kuch ngampar ngangk ngamparangan wun-wunow aꞌ piꞌow ngampang, ngampan yipam meeꞌmiy iiy-iiyāmp nil kan-kanam yump-yumpow nilan thaw ngampar.   
\p
\v 6 Yaa, amanaman putha ngampaniya maꞌ-yotam ngangk thayanam iiy-iiyanamp. Puth ngampana kan meeꞌmiy ngamp kemp inangan yippak piꞌanamp thananga, ngamp puth aak God.antang in keny keꞌ yippak wunanam, yaꞌa.  
\v 7 Ngamp God.an keꞌ thathanam nunang aꞌ putha aak nungantamana thamp keꞌam thathampa, puth ngampana kan-kanam ngangkangam piꞌ-piꞌanamp nunang aꞌ puth ngamp meeꞌmiy ngamp aak umpuyaman wun-wunāmp nungantangan.  
\v 8 Ngamp winynyang keꞌ moꞌanamp, an ngamp ngangk thayanam iiy-iiyanamp. Ngamp puth kaangk keꞌ-ngul kemp ngamparam inangan yaaman piꞌ-piꞌāmp thanang aak ingana, aak angan ep-paththam God.antangan.  
\v 9 Puth ngampaniy paththam kaangka, inana, ngamp ngangk min-minam paththam yumpāmp nunang piip God.ana. Aak ingan nathwey wunāmp-a, nath aak ing kenyan wunāmp nungantangan-a, ngampaniya ngangk min yumpāmp nunang.  
\v 10 Ngul-ngulaniya nil Christ.angana um nungantang thanathow ngampang. Niliya ngangk ngamparaman thath-thathow aꞌ min iiyow pam wanch puk al-alantan than minan yump-yumpin aak ingana, aꞌ nilana way waaꞌow pam wanch anangan wayan yump-yumpin aak ing pekan.   
\s1 Nil God.an Kaangk Ngurp Min Nungantam Yumpow Ngampang  
\p
\v 11 Ngan kanam thiichan nil Lord.an piꞌan paththam aꞌ thayan thamp, aꞌ puth ngampang yotam anangana um nungantang thanathow ngampang, ngan keꞌ-paal thaaꞌ-thayanam thaw-thawanan pam wanchanta ngangkangaman piꞌ-piꞌayn nunang. Nil God.an kan meeꞌmiy ngangk nganttamana, aꞌ niliya meeꞌmiy thampa ngan min-min kan waaꞌ-waaꞌanan niiyant maꞌ-aathanan niiyang tham, ngan puth kaangka niiy tham ngaantam-ngeeyān nganang minaman waaꞌanan niiyant.  
\v 12 Ngan ulp-ulpanangan keꞌam thaw-thawanan, yaꞌa, ngan nganttakaman keꞌam waaꞌ-waaꞌanan keꞌ ngan pam piꞌ-piꞌanam yaꞌa, puth ngan ep kan waaꞌan niiyant nganttakamaniy ngan wanttakan iiy-iiyanan, niiy yipam ngangk kuupamān ngant aꞌ pam wanch wiyantan wik waaꞌān thant ngan minam paththaman iiy-iiyanan. Than pam wanch puungk wiyiya ep ulp-ulpanang iiy-iiyantanwey, than ngaantam-ngeeyantan thanttakaman keꞌ pam wanch piꞌ-piꞌanam iiy-iiyantan meeꞌ pam wanch wiyantangana. Niiyiy waaꞌān thant nil God.anga kemp kaaꞌwal thonakam keꞌ thathan, nil ngangk tham thathan thanang.  
\v 13 Than pam wanch puungk wiyiya thawantan ngan keꞌ weentha, ngan pam wanch anangan kaangk thaach-thaachān thanang God.antana, an kan putha, ngan kaangkwey than pam wanch al-alangan thiichayn nunang Goda; ngan puth kaangk niiy thamp nganang min-min ngaantam-ngeeyāna nganwey weenth yaꞌa, ngan kuchek minangam iiy-iiyanan, min anman thaaꞌ-aathanan niiyangwey, inana min niiyanta.  
\v 14 Puth ngan meeꞌmiya nil Christ.an kaangk wunan ngampar, keꞌ-paal ngan kaangk wik inan nungantaman waaꞌān niiyant. Ngan kan-kanam paththam meeꞌmiy nil Jesus.an utham ngampar pam wanch umyompanamaka. Keꞌ ngampan uthamimp way ngamparamakan-a, puth yaꞌa, nil utham way ngamparamak, an keꞌ ngamp yotam nungantang tham uthamamp.  
\v 15 Nilana yotamant utham Jesus.an, ngamp yipam pam wanch aak in pekan wunanamp-a, yaaman keꞌ-ngul woyan ngamparakam wak-wakāmpa puth Christ.an ep ngaantam-ngeeyāmp nunang aꞌ ngangk min yumpāmp nunang. Nil utham ngampar way ngamparamakan aꞌ nil God.angana mulaman koyam ekath nunang.   
\p
\v 16 Puth aak imanamana ngamp pam wanch min-minam thiichāmp thanang, chil-chilan yaꞌa, ngamp ngaantam-ngeeyāmp thanang yipam thathāmp thanang than nath minam iiy-iiyantan, nath yaꞌa, ngamp keꞌ-ngul aak-yaꞌangan waaꞌāmp thanang. Ngamp keenkan Jesus.an thathampan nil keꞌ pam ngamp yimanangan iiy-iiy, ngamp puth ngoongk-ngoongkam nilan nhengk God.antamana, yimanangan ep ngamp meeꞌmiy ngula nil nhengk God.antamana.  
\v 17 Ngamp ngangk ngamparaman theeꞌanamp nungant Jesus Christ.antan-a, aniy ngamp-a, pam wanch nyiingkanam ngul weenanamp, an puth nil Jesus.angan weentath ngampang woyan way amanaman woyan min aakanakan.  
\v 18 An nila God.angan keꞌ nyiingkanam yimanangan yumpan ngampanga, nil puth Jesus.an kuch nunang uthamow ngampar way ngamparamakana. Aꞌ nilana keꞌ-ngul ngaantam-ngeeyow way anangan ngampan yump-yumpamp, an yaꞌ-ngul, kon-ngathow nunang ngampan puth kan-ngul ngangkangam piꞌ-piꞌanamp nunang, aꞌ amanaman nil ngurp min nungantam yump ngampang. Nilan kuch nganang wik nungantam inangan waaꞌ-waaꞌān thant pam wanchantan nil God.ang kaangkan ngurp nungantam yumpow thanang.  
\v 19 Ngan puth kan waaꞌ-waaꞌanan thant pam wanchantan nil God.angan kaangk ngurp min yumpow ngampang nil puth kuch nunang Christ.an uthamow way ngamparamakana, nil yipam keꞌ-ngul yaaman ngaantam-ngeeyow way ngamparam anangan ngampan yump-yumpampa. Wik inaniya min-minam paththam nilan theeꞌ ngampar pam wanch wiyantan waaꞌ-waaꞌāmp thantwey.   
\p
\v 20 Aꞌ nilan kuch nganang pam wanch thaaꞌ-aath-aathān thanang wik nungantam Christ.antamana, ngan wik inan wampathan niiyant. An keꞌ nil thaw-thawan niiyant thaaꞌ nganttam imanamana. Nganan thawanan niiyant keꞌ nilam Christ.an thawan niiyant: niiyiya yaam keꞌa man-mangkaman theeꞌān nungant God.antana, puth niiyana wampān nungant aꞌ niliya epankathow niiyang niiy yipam ngurp min nungantaman iiy-iiyāna!  
\v 21 Nil Christ.angan way keꞌam yump, yaꞌ paththam, nil God.angan kuch nunang uthamow way ngamparamakana, keꞌ ngampan uthamimpweya puth yaꞌa, Jesus utham ngampar way ngamparamakan. Ngamp way yot yump-yumpampa, puth ngamp Christ ngulan ngangkangaman piꞌ-piꞌanamp nunang-a, nil God.angan thathan ngampang keꞌ pam wanch min ngul iiy-iiyanamp meeꞌ nungantangan, puth anpalan nil Christ.an mina.   
\c 6  
\p
\v 1 Ngan work karpam iiy-iiyanan God.antan, yaa, puth ngan keꞌ-paal thawanan niiyant; nil God.an-a, ngangk minangam iiy-iiyan niiyant, niiy puth yaan thonakaman keꞌ ngaantam-ngeeyān nunang. Niiyiya kan-kanam ngangkangan piꞌ-piꞌān nunang God.an.  
\v 2 Nil God.an thawa:  
\q1 “Aak keenkanamana, ngay aakan kan miꞌangan ngayan kaaꞌ-piichanathāng niiyangana.  
\q1 Aak anan wamp ngulan-a, ngay niiyang ngeeyangan niiy ngatharakan thaw-thawana.  
\q1 Puth ngayiya kan maꞌ-aathangan niiyang, aꞌ kaaꞌ-piichanathangan niiyang.”  
\m Nil God.an yimanangan thaw. Aꞌ niiy puth inan ngeeyān ngayan thawāng ngul niiyanta: aak yimanang ngulan-a, nil God.angan min-min maꞌ-aathow niiyang niiy weeꞌ-weeꞌanangan thawān nungant maꞌ-aathanakan niiyang. Nil God.an inman kuup-kuupan niiyanta kaaꞌ-piichanathanakan niiyanga!   
\p
\v 3 Ngan anman paath-paathan keꞌ minam anman iiy-iiyāna, ngan puth kaangk keꞌ wiyangan thathayn work nganttam keꞌ way yimanangan. Puth amanamana than God.an waaꞌiythan nunang aak-yaꞌanga.  
\v 4 Aꞌ ngeen nathwey wampow ngant-a, puth nganiya kaangk meenathān thant ngan kan-kanaman monkan-wak-wakanan nunang God.an aꞌ work thampan iiy-iiyanan nunganta. Aak way wampan ngant-a, puth ngananiya aak thaampanan aꞌ keꞌ-ngoongkam God.an monkan-wak-wakanan nunang.  
\v 5 Than pam wanchangan-a, piik-piikin nganangwey, aꞌ puth-a, jailang wunpin nganangwey, aꞌ pam wanch yota wunthar wichwin ngant ngangk kul thampanwey. Aꞌ puth ngananiya work yot iiy-iiyanan, aꞌ wiyiya ngan keꞌam weepan wunanan yaꞌa, work nganttam puth yota iiy-iiyananwey, aꞌ putha ngan wiyiya may keꞌanang wunananwey.  
\v 6 Niiy kan thathaniy ngananga ngan kan-kanam work iiy-iiyanan God.antan, puth anpalan ngananiya minam paththam iiy-iiyananwey, ngan inangan-a, kan-kanam paththam wik God.antaman minam ngaantam-ngeeyanana. Ngant aak wayan wampan-a, nganan aak thaampanan, aꞌ ngan keꞌam eenchanan woyan min God.antam anpalan, yaꞌ, aꞌ nganiya ngangk minang iiy-iiyanan pam wanch wiyantan. Ngeen-Wiy Min God.antamana ngangk nganttamang in piꞌ-piꞌanan nunang aꞌ ngan kan-kanam kaangk paththam wunan pam wanch wiyantan.  
\v 7 Ngan pam wanch wiyantan wik God.antam anman waaꞌ-waaꞌanan aꞌ nil God.angan ngangk thayanathan nganang work nungantan iiyān. Aꞌ nganiya God.an minam monkan-wakanan nunang, aꞌ niliya ngangk thayanathan nganang wiyangan keꞌ yipam thaachayn nganang way yumpanak, oony wayan keꞌ wik ngeeyān nunang.  
\v 8 Wiyiya pam wanch wiyangan min waaꞌantan nganang, puth wiyanganiya ep ak-akantan thak nganangwey, aꞌ wiyiy thana wik way anangan paththam thawantan waaꞌantan ngananganwey, puth wiyiya wiyangan thaaꞌ-kuumpantan nganang. Than wiyiy thawantana keꞌ ngan wik uuyamanana, an yaꞌa, an kan-kanam paththam wik nganan waaꞌ-waaꞌanan God.antaman.  
\v 9 Puungk wiyiy pam wanchang waaꞌantan nganang than keꞌ nganang ngoongk-ngoongkam yimanangan, an puth yaꞌa, than wiyangan ep minam thiichantan nganang. Puth maꞌ-yotamweya wiyangan way yump-yumpin nganta, piik-piikin thak ngananga, ngan warꞌam uth-uthaman; puth ngan inman yippak man-yethamanwey. Puth wiyiya nil God.angana aak way kuchan ngantwey yaan, ngan yipam ngaantam-ngeeyān nunang, puth ngananiya keꞌam uthaman yaꞌa. Nil kaangk thayan yumpow nganang God.angan keꞌ-paal nil aak way anangan kuch-kuchan ngant.  
\v 10 Wiyiya ngan ngangk way iiy-iiyanan, puth an-aniyangan thamp ngan ngangk minangam iiy-iiyanan. Nganiya wukal many thonakam piꞌ-piꞌananwey, aꞌ puth-a, yuk way min koꞌalam anman piꞌ-piꞌananwey, nganwey maꞌmangkiy yaꞌa, puth nil Ngeen-Wiy Min God.antam alangan ep keꞌ maꞌmangkiy yumpan nganang yimanangan, yuk way min yaꞌa, in nil-nil iniya. Aꞌ nganiya maꞌ-yotam ngangk min yump-yumpanan thanang pam wanch wiy anangan puth ngan wik God.antaman waaꞌ-waaꞌanan thant.   
\p
\v 11 Ngurp ngatharam niiyalang aak Corinth.angan wunaniya, ngan wik kan-kanam paththam thaw-thawanan niiyanta, ngan keꞌam wik thenchanan niiyantam yaꞌa. Ngan kan-kanam paththam ngangk pal pekkuwaman kaangk wunanan niiyantwey.  
\v 12 Ngan ngangk wonyam keꞌam kaangk wunanan niiyant, yaꞌ, puth niiyiya ep-paththam ngangk wonyam kaangk wunaniy ngantwey.  
\v 13 Ngay wik inan thawang niiyant keꞌ puk ngatharamakanwey: niiyan kaangk paththam wunān ngant keꞌ ngan yimanangan kaangk wunanan niiyant.   
\s1 Niiyiya Keꞌ Ngotan Ngoonchān Thanttangan Wayan Yumpantan  
\p
\v 14 Niiy keꞌ waaꞌ-enchān thanttang al-alantang than keꞌaman God.an ngangkangaman piꞌ-piꞌantan nunang. Puth pam wanch min anangan want-wanttak karpam work iiy-iiyiythan pam wanch way al-alantangana? An yaꞌa, karpam keꞌ work iiyiythan, yaꞌa. Than pam wanch God.an ngangkangam piꞌ-piꞌantan-a, aꞌ puth than pam wanch anangan wayan yumpantan-a, than karpam keꞌ ngaantam-ngeeyiythan kuchek thanttamangan yaꞌa. Aak woyan minana an keꞌ aak kinch yimananganwey, puth woyan way anana an keꞌ aak ngaaꞌ yimananganweya, an puth ngamp kan meeꞌmiy inana pul kincha putha ngaaꞌana pul karpam keꞌ wuniypul yaꞌa.  
\v 15 An ngul pul Christ.ang aꞌ oony way alangana ngangk minangam ngul iiy-iiyowpul pulantakaman ey? An yaꞌa. Kan niiy in ngeeyāna, nil weeꞌang nathan God anman ngangkangaman piꞌ-piꞌan nunanga aꞌ putha nil pam thonana woyan wayan wak-wakan oony way alantamana, ngul pul kuchekangan karpam ngaantam-ngeeyiypul ey? An yaꞌa!  
\v 16 Aawuch ngench thayan piip God.antamangana ngamp God anman thaaꞌ-kuumpāmpana, yuk wayanang anangan yaꞌa. Puth ngamp pam wanch God.antamana ngampiy keꞌ aawuch God.antamana, aꞌ niliya man-yetham anman aak umpuyam wun-wunana! Aꞌ nil wik inangan thaw:  
\q1 “Ngay ngangkang pam wanch ngatharamantang wun-wunang,  
\q1 putha ngay thanttang angman iiy-iiyang.  
\q1 Ngay God thanttama, aꞌ thananiya pam wanch ngatharam.”   
\m
\v 17 Aꞌ nil pam wanch nungantamakan thawan,  
\q1 “Niiyiya keꞌ iiy-iiyān pam wanch al-alantangan than keꞌaman ngangkangan piꞌ-piꞌantan ngayang,  
\q1 niiy yaarkathwun niiyantakaman thanttam al-alantamanwey.  
\q1 Puth niiyiya keꞌ ngotan ngoonchān thanttangan wayan yumpantan.  
\q1 Aꞌ amanamaniya ngay ngangk minangam umang iiyāng niiyant  
\q1 aꞌ aak ngatharamakan ngoonchathāng niiyang.   
\q1
\v 18 Aꞌ ngayiya piip niiyantam iiy-iiyānga,  
\q1 puth niiyiya puk ngatharam iiy-iiyān.  
\q1 Nil piip God.an wik yimanangan thaw, nil thayan paththamana.”   
\c 7  
\p
\v 1 Ngurp ngatharam niiyala, anpalmana wik nilan ngampar thaw-a, ngamp wayan kan wantāmp, aꞌ putha ngampiya keꞌ ngotan ngoonchāmp thanttang al-alantangan wayan yump-yumpantanwey. Aꞌ ngamp keꞌ ngaantam-ngeeyāmp way yumpanakana. Puth ngampiya ngaantam-ngeeyāmp nunang God.an nil min piꞌan paththam aꞌ wik ngeeyāmp nunang thamp ngampaniya yipmam min anman iiy-iiyāmp.   
\s1 Ngangk Ngatharaman Min Paththam Wunar  
\p
\v 2 Aꞌ ngay wik inan thawang niiyant: niiy ngangk pal pekkuwam kaangk paththam wunān ngantwey. Ngan keꞌam way yumpanan niiyant yaꞌa, aꞌ putha ngan keꞌam thaachanan niiyang way yumpanakan yaꞌ, ngan keꞌam meeꞌ thenchanan niiyang yaꞌweya.  
\v 3 Ngay wik inangan thaw-thawang-a, ngay maꞌ keꞌ weechang niiyanganwey ngan puth kaangk paththam niiyant wunānwey, ngan yaam nath man-yetham wunānwey-a, nath yaꞌ, erkam nath uthamānwey, puth ngan niiyant anman kaangk wunāna. Ngay kaꞌathangaman kan thawang niiyant.  
\v 4 Puth ngan kan meeꞌmiy paththam niiyantamanwey niiy woyan minan ngul wakān. Ngangk ngatharaman min-minam paththam wunar niiyantam anpalanwey. Nungkway way yot wamp-wampan ngantanwey-a, puth ngayiya ngangk thayan iiy-iiyang aꞌ ngangk min paththam iiy-iiyangwey.   
\p
\v 5 Ngan aak Macedonia.akan wampan-a, ngangk kuchanam keꞌam wun, yaꞌa, kul anman uw-uwin ngant. Nganan aak wanttinakan iiyan-a, than aak an punchaniya, kul thaw-thawin ngantwey aꞌ wiyiya piikin nganangwey. Than al-alangan nganangan thaampin, aꞌ putha nganwey niiyang anman ngaantam-ngeey-ngeeyan.  
\v 6 Puth nil God.ang alangamana ngangk thayanathan pam wanch anangan thanangwey ngangk wayan iiy-iiyantana, aꞌ putha nganang thampa ngangk min yump nganang nil puth Titus kuch ngant.  
\v 7 Ngan ngangk min paththam wunan amanaman nil Titus.an wamp ngant, puth ngananiya ngangk min thamp wunan wik min niiyantaman waaꞌ nganta niiyan nunangan thampang ngangk thayanathan. Nil waaꞌ ngant niiy iingkan wunaniy nganttamwey, aꞌ putha niiy kanaman ngangk maalaman way niiyantam anpalan, an niiyan kaangk wik ngatharaman ngeeyān ngul. Puth amanaman ngay ngangk min-minam paththam iiy-iiyangwey niiyantamana!   
\p
\v 8 Ngay kaꞌathangamana lat kan kuchangan wakang niiyangana puth an ngangk way yumpangan niiyangwey. Puth ngay ngangk wayan keꞌam wunangan latan kuchangan niiyant yaꞌa. Kaꞌathangamana an ep-paththam ngangk way wunangan ngayan puth wik ngeeyangan niiyantam niiy ngangk wayan wunan lat amanamanwey.  
\v 9 Puth yimanangan ngulana, ngay ngangk minang iiy-iiyanga, amanaman yaꞌa, niiy ngangk wayan iiy-iiyan, puth imanamana niiy koyam ngulan weentan woyan God.antamakan. An kan-kanam putha, niiy ngangk way paththam iiy-iiyan, puth niiyana ngaantam-ngeeyan niiyantakam niiy wayan yump-yumpan aꞌ puth niiy koyam ngulan woyan min God.antamakan weentan. Puth lat ngatharam alangana keꞌam wayath niiyang yaꞌa, an puth min niiyant.  
\v 10 Ngamp wayan yumpanampwey-a, ngampaniya ngangk way paththam iiy-iiyanampwey. Puth ngamp God.antan thawimpanta maꞌ-aathow ngampangan-a, nilaniya koyam weentathow ngampang woyan min nungantamakan aꞌ putha kaaꞌ-piichanathow ngampang way ngamparam amanaman ngampan yump-yumpamp. Anpalana ngamp keꞌ-ngul ngangk wayan iiy-iiyāmp yaꞌ-ngul, ngampaniya ngangk minang ngul iiy-iiyāmp! Puth wiyiya than pam wanch ngangk way iiy-iiyantan wayan yumpin amanamwey, puth than keꞌ engkantan God.antan maꞌ-aathow thananga, than puth keꞌ ngangkangam piꞌ-piꞌantan nunang yaꞌa. Niliya keꞌ kaaꞌ-piichanathow thanang way thanttam anpalan yaꞌa, thaniya aak way aakanakan iiyayn.  
\v 11 Niiy kan in ngaantam-ngeeyāna nil God.angan maꞌ-aath niiyang niiy ngangk wayan iiy-iiyan. Aꞌ putha nil kan maꞌ-aath niiyang pam anan wakān nunang aak church niiyantamangan way-wayam paththaman yump. Puth niiyan ngath kan waaꞌana niiyantakaman niiy kaꞌathaman keꞌam wakan nunang pam anan nil yipam way nungantaman wantowa. Niiy yotamana ngangk way paththam wunaniy nil puth pam alangan ngul-nyaaꞌ yump niiyang maꞌmangkam ananganwey aꞌ puth niiyiya winynyang moꞌan nil God.ang nathwey wayathiy niiyang maꞌmangkaman pam alantaman. Aꞌ niiyan-a, ngayang kaangk ngangk min yumpān, nanpalan niiy wakan nunang pam anan wayan yump, niiy kaangk keꞌa wayathwun niiyantakaman, niiy kaangk kan-kanam monkan-wakān nunang karpam piip God.an, puth ngay keꞌ-ngul waaꞌāng niiyang pam alantamana nil wayan yump.   
\p
\v 12 Ngay lat kaꞌathangaman umpang niiyant-a, ngay latangan thawang niiyant pam alantaman wayan yump, putha piip nungantam anan thamp latangan waaꞌang nunang, nil puth puk-kunchang way yumpant. Puth ngay latan wik yimanangakan kuchangan niiyant: ngay kaangk niiy meeꞌmiy iiyān niiyantakam niiy kaangk paththaman wunaniy ngant nil puth God.angan kan thathan niiyang.  
\v 13 Ngant namanaman ngangk min paththam wunan niiyantaman. Aꞌ putha nil Titus.ang thamp ngangk min yump nganang! Niliya ngangk min inan wamp niiyantamana! Nil keꞌ-ngul kuchekan wayam niiyantamwey yaꞌa, nil ngangk min ngul niiyangan thath minaman wunaniya.  
\v 14 Kaꞌathangamana nil keꞌaman yippak wamp niiyant-a, ngayaniya thaaꞌ-kuumpang niiyang nungantana, puth niiyiya keꞌam ngul-nyaaꞌ yumpan nganang yaꞌa, niiy minam anman wun-wunan keꞌ ngay anman waaꞌanganta. Inan meenathan ngan wik kan-kanam waaꞌan niiyantamana. Aꞌ puth ngan wik maꞌ-yotam kan-kanam thawanan niiyantanwey.  
\v 15 Nilana anan ngaantam-ngeeyan niiyanganwey niiy ngangk minangan wik nungantaman ngeeyana, aꞌ puth niiy thampan kaangk paththam ngangk min yumpān nunanga, puth amanamanwey nil kaangk paththam wunan niiyant.  
\v 16 Ngay kan thiichang niiyang niiy kaangk kan-kanam paththaman woyan God.antaman wakān, puth anpalana ngangk ngatharaman min paththam wunana.   
\c 8  
\s1 Ngamp Ngangk Minangan Wukalan Theeꞌāmp Thant Wiyantan  
\p
\v 1 Ngurp ngatharam niiyalang, ngan kaangk wik waaꞌān niiyanta pam wanch al-alantaman aak churches aak Macedonia.angana. Nil God.angan maꞌ-aath thananga ngangk minang paththam anman iiy-iiyayn thant wiyantana.  
\v 2 Aak wayan maꞌ-yotam wamp-wamp thantweya, puth thananiya keꞌ-ngoongkam anman God.ana ngangkangan piꞌ-piꞌin nunanga aꞌ putha ngangk kuupamin paththam. An puth nanpalana, thanan putha thaaꞌpin iiy-iiyin aꞌ wukal thakan erkam theeꞌ-theeꞌin thant pam wanch Christians wiy al-alantan than wukal keꞌanangan wunin aak Jerusalem.angana. Nungkway than wukal manyan piꞌ-piꞌin-a, than pam wanch min-miniy ngangk minangam wukal theeꞌ-theeꞌin thantwey.  
\v 3 Ngay kan-kanam waaꞌang niiyanta, thananiya ngangk minangam theeꞌin. Ngay keꞌ thawang thant wukalan theeꞌayn thantan yaꞌa, than wukal thanttaman theeꞌin, thananiya wukal keꞌanang ngul wunina maꞌmangkam anman theeꞌin thantanwey.  
\v 4 Thananiya kaꞌathaman puth-putham thawin ngant thanan yipam maꞌ-aathayn thanang, pam wanch Christians wiy anangan aak Jerusalem.angan wun-wuntan, thanan puth kaangk kan-kanam maꞌ-aathayn thanang.  
\v 5 Puth thananiya wukal yot paththam theeꞌina, ngan kan ngaantam-ngeeyan thanang keꞌ wukal chil-chilan theeꞌaynana puth yaꞌa, wukal yot paththam theeꞌina. Anman thonakam yaꞌa, than kaꞌathangamana ngangk thanttaman theeꞌin nungant God.antana, aꞌ thawin nungant than kan-kanam monkan wakayn nunanga. Aꞌ putha than thawin ngant than kaangk wik nganttaman ngeeyayna keꞌ nil God.an thaw thant ngeeyayn nganangana.  
\v 6 Ngant ngangk min wunan thanttam al-alantaman than puth wukalan ngangk minangam theeꞌin. Putha ngan Titus.antan nyiingk thawan nil aak nangan wampow niiyant, nil yipam niiyant thampa thawowa niiy yipam wukal thakan ngangk minangam theeꞌān thant Christians wiy al-alantan aak Jerusalem.angan wuntana. Nil kaꞌathangaman wamp niiyant, nil inan yumpa wukalan yal-yalmatha, puth yaꞌa, yotan keꞌam yalmatha, puth inman-a, nil wukal wiy anangan yalmathowa niiyantamana.  
\v 7 Niiy ngeen nathan yumpaniy-a, niiy minam yumpaniya, puth niiyaniya God.an kan-kanam ngangkangam piꞌ-piꞌaniy nunang, niiy kan-kanam minam ngaantam-ngeeyaniy nunang aꞌ wik nungantam anangan thampa, puth niiy minam thaaꞌ-aathaniya. Aꞌ niiyiya ngangk minang work iiy-iiyaniy piip God.antan aꞌ putha niiy kaangk paththam wunaniy nganta. Puth ngan kaangk niiyana min anman iiy-iiyān thampa, aꞌ ngangk minang thamp theeꞌān wukalana.   
\p
\v 8 Ngay keꞌ thaw-thawang niiyant niiy ngangk minangaman iiy-iiyāna thant, wukal thakan theeꞌān thantanweya. Ngay lat inan umpang niiyanta waaꞌāng niiyant pam wanch anangan aak Macedonia.angan wuntan wukalan theeꞌantanweya niiy yipam ngaantam-ngeeyān woyan thanttaman wakāna, niiy meenathān niiy kaangk paththam wunaniy pam wanch wiyantanwey.  
\v 9 Puth niiy kan meeꞌmiy nil Lord Jesus Christ.an ngangk minangam paththam iiy-iiyan ngampar. Nil maꞌmangkiy iiy-iiy aak heavenangan wun-wuna, puth nil aak earth iikanakan uk-a, an nil keꞌ pam maꞌmangkiy yaꞌ-ngul ween. Puth anpalana, nil God.an ngangk minangam iiy-iiyan ngampar aꞌ kalow ngampang aak umpuyam yipam wunāmp nungantang.   
\p
\v 10 Yaa, ngay puth inan waaꞌang niiyant wukal amanamana. Kaap alangan want ngampang-a, niiy wukalan yal-yalmathana, yimanang kan-ngul wantan ey? Ngay kaangk niiy putham yalmathāna wukal ananganiya. In min niiy yimanangan yumpāna. Niiyiya kaꞌatham ngangk minangam theeꞌana putha niiy kaꞌathamwey wukalan yal-yalmathana, puth piꞌan yaꞌa, many anmana!  
\v 11 Yaa, niiy ath-ath wukalan yalmathāna! Niiyiya kaꞌathamana ngangk minangam wik yumpan niiyama wukalan yal-yalmathānweya, yaa, niiyiya wukal piꞌ-piꞌanam yalmathān ngula! Niiy ngangk minangam theeꞌānwey, niiy wukal piꞌ-piꞌanana keꞌ piꞌān niiyantakamana, niiyiyweya wukal chil-chil piꞌān mayaka thonakam putha way min wiy anangan piiyānweya.  
\v 12 Niiyweya ngangk minangan theeꞌin wukal piꞌanaman-a, niiyana God.an ngangk min paththam yumpin nunang. Nil puth God.an meeꞌmiya than pam wanchang wukal koꞌalaman piꞌantanan-a, an keꞌ theeꞌiythan wukal piꞌanana, yaꞌa, an wukal many theeꞌiythan. Puth niiy puungk wiyangan nath ep wukal piꞌan piꞌaniya niiyantakama. Niiy wukal koꞌalam thonakam nath theeꞌinan-a, nil piip God.an ngangk min keꞌ wuniy nungant yaꞌa, niiy paththam wukal yot theeꞌinweya, an nil ep ngangk min wunow.   
\p
\v 13 Ngay puth inan keꞌam thaw-thawanga niiy wukal niiyantaman maꞌmangkaman theeꞌān wiyantana niiy yipam wukal keꞌanang may keꞌanang thakan wunānwey, an yimanangan yaꞌa.  
\v 14 Puth in-inmana niiy wukal, may, way min yot piꞌ-piꞌaniya, yaa, niiyiy paththama maꞌ-aathān thanang anangan wukal keꞌananganwey. Niiy ngul-ngulan nathwey-a, wukal keꞌanangana wunin-a, puth maya way min yaꞌwey-a, thananiya puthangkana maꞌ-aathayn niiyang. An min yimanangan niiyanta niiy maꞌan aathwuniy.  
\v 15 An keꞌ piip God.angan waaꞌ pam wanch nungantam anangan keenkanamana aak pintalangan wun-wunin, aꞌ thananiya may manna anangan maay-maayin aakaman ngaaꞌ thon-thonanwey may mungkanakana. Nil puth God.an thaw, “Than weeꞌ-weeꞌanangana may manna yot-yotaman maayin-a, an than may yot keꞌam piꞌin thanttakaman yaꞌa; puth than anangan may manna chil-chilan maayinan-a, an than meech keꞌ wunin yaꞌa,” puth thananiya ep-paththam aathwin thanttakaman.   
\s1 Ngay Inan Waaꞌang Niiyang Titus Aꞌ Puth Ngurp Nungantam Anangan  
\p
\v 16 Ngan thankyou paththam thawanan nungant God.antan Titus.antamana. Nil God.angan Titus.an maꞌ-aath nunang nilan yipam ngangk minangam paththam niiyangan maꞌ-aath-aathow keꞌ nganaman maꞌ-aath-aathanan niiyang.  
\v 17 Nganan thawan nungant Titus.antan uwow niiyangan-a, nil eeꞌ thaw. Puth nil thamana kanam ngaantam-ngeey nil iiyow niiyantana nil kaangk paththam maꞌ-aathow niiyangana.  
\v 18 Nganiya ngurp nganttam thonangan ngul kuchān niiyant nungantangana. Pam wanch yotangaman churches thon-thonangan minam waaꞌ-waaꞌantan nunang wik minaman waaꞌ-waaꞌan thant.  
\v 19 Puth anman thonakam yaꞌa, than pam wanch Christians wiy al-alangan nunang miꞌin nganttangan iiyow ngan wukalan kalān aak Jerusalem.akana. Than pam wanch Christians al-alangan wukal inangan ngangk minangam theeꞌin. Ngan wukal anangan kan-ngulan kalān-a, than pam wanch wiy anangan meeꞌmiy weenayn nil God.an min paththam aꞌ than kan-ngul meeꞌmiy weenayn ngan kaangk maꞌan aathān thanang.   
\p
\v 20 Ngan ngul wukal anangan minam paththam piꞌāna, ngan kaangk keꞌa wiyangan maꞌ-pithayn nganangweya wukal amanamana, aꞌ putha keꞌ thawayn thampa ngan keꞌ wukal wiy anangan nganttakam piꞌinweya yaꞌa.  
\v 21 Ngan kaangk maꞌ-thayan iiyān meeꞌ piip God.antangana, aꞌ putha meeꞌ pam wanchantangan thampa.   
\p
\v 22 Ngan pam thonangan ngul kuchān nunang nungantangan iiyow Titus.antanganweya. Ngan puth thathan nunang minam anman iiy-iiyana. Nilana kan-kanam paththam work piip God.antan iiy-iiyowa. Niliya wik min ngeey niiyantamana, keꞌ-paal nilana ngangk minang iiy-iiyan, puth amanamana, nilan kaangk paththam puy iiyow niiyant aꞌ maꞌ-aathow niiyang.  
\v 23 Niiy kan meeꞌmiy nunang Titus.ana, ngan work karpam iiy-iiyanan piip God.antana, puth niiyang maꞌ-aathanan. Puth kucham anangan pula nungantangan wampowpul-a, than pam wanch aak churchaman al-alangan kuchin pulang niiyant. Pulaniya work min iiy-iiyowpula puth ngampaniya thaaꞌ-kuumpāmp nunang Christ.ana anpalman.  
\v 24 Aꞌ niiy ngangk minangam iiyān thant Titus putha pam kucham al-alantana than pam wanch Christians church thon-thonangan al-alangan yipam ngeeyayna. Puth amanamana thanan meeꞌmiy ngul weenayn ngan kan-kanam thaw-thawanan, waaꞌ-waaꞌanan niiyang niiy min paththaman iiy-iiyaniya.   
\c 9  
\s1 Ngamp Paththam Maꞌ-Aathāmp Christians Wiy Anangan Thanang Wukal Keꞌanangana  
\p
\v 1 Niiy kan meeꞌmiy ngan wukalan yalmathanan pam wanch al-alantaman thantwey pam wanch God.antam al-alantan aak Jerusalem.angan wun-wuntan. Ngay puthamana keꞌ-ngul waaꞌing wik inangan, yaꞌa.  
\v 2 Ngay kan meeꞌmiy niiy kaangk thamp maꞌ-aathān thanangwey anangan wukal keꞌananganweya, puth ngay wik niiyantaman kanam waaꞌang thant aak ingan Macedonia.angan wuntana. Ngay min waaꞌangan niiyanga. Ngayan thawangan, “Than pam wanch aak Corinth.amana kaap kaꞌatham anpalman wukalan kan-ngul yal-yalmathina.” Than pam wanch Macedonia.aman al-alangan wik inan ngeeyinan-a, puth thanan kaangk thamp wukalan theeꞌayna.  
\v 3 Puth ngay pam inangan kuchang thanang Titus weeꞌanangan niiyanta, than yipam maꞌ-aathayn niiyang wukal wiy thampan ngul yalamathān aꞌ wukal anangana maꞌmeym yipam wunayn. Ngay kan waaꞌangan niiyantamaniya thantana aak Macedonia punchan al-alantan, niiy wukal anangan ngul maꞌmeyman piꞌān, putha thanan ngul ngaantam-ngeeyin keꞌ ngay wikam thonakam thaw-thawing. Ngay nanpalan pam nanangan kuchang thanang yipam maꞌ-aathayn niiyangan wukalan yalmathān than yipam ngaantam-ngeeyayn ngay wik kan-kanaman waaꞌangan niiyantaman.  
\v 4 Than pam wanch puungk wiy nath wampayn ngatharang aak Macedonia.amana nganwey wukalan uwāna. Niiy keꞌwey nath wukal maꞌmeyman piꞌin ngant-a, ngant puth ngul-nyaaꞌ wuniy, puth ngay kaꞌathaman waaꞌang thant niiy ngangk minangam ngul theeꞌān wukalana. Niiy thamp ngul-nyaaꞌ wunina.  
\v 5 Ngay keꞌ-paal Titus weeꞌanangan keenk kuchang thanang niiyant, niiyang yipam maꞌ-aathayn wukal wiy thakan yalmathān thanang aꞌ maꞌmeym ngul piꞌān ngant nganan wampān keꞌ wik niiyaman thawan ngathara keenkaman. Niiy wukalan maꞌmeyman piꞌinwey-a, in ngul meenathow thant, niiy wukalan ngangk minangaman theeꞌan, ngay puth keꞌam thaachangan niiyang wukalan theeꞌān thant yaꞌa.   
\p
\v 6 Niiy kaangk wukalwey theeꞌān-a, niiy inan ngaantam-ngeeyāna: nil pamangwey nath may kaanch koꞌalam aakangan kaampiy-a, nilaniya may manyiy thonakam uwiy. Nil nath may kaanch yot-yotaman kaampiy-a, an ep-paththam nil may yot uw-uwiy.  
\v 7 Ngampam ngaantam-ngeeyāmp kuchek ngamparamang wukal ngeen-ngeen nathan theeꞌanakan, an paththam theeꞌāmpa. Wik thanttam wiyantaman keꞌ ngeeyāmp than ngampang thaachaynwey wukal theeꞌanakana. Ngamp ngangk wayan keꞌ wunāmp wukal kanan theeꞌanampa, an yaꞌa, ngamp ngangk minangam theeꞌāmpa, nil piip God.an kaangk wunan pam wanchantan than weeꞌ-weeꞌanangan ngangk minangaman theeꞌantana.  
\v 8 Nil piip God.ana thayan paththam aꞌ maꞌmangkiy thamp nil kaangk theeꞌ-theeꞌow maya, wukal way min yot-yotam ngamparaniya, ngamp yipam may wiy thakan ngamparakam piꞌāmp aꞌ wiyiya theeꞌāmp thant than yaꞌ-yaꞌaman wuntan al-alantana.  
\v 9 Lat ngench thayanangan wik inangan waaꞌ:  
\q1 “Pam wanch min-miniy al-alangan thana ngangk minangam way min theeꞌantan thant pam wanch al-alantan yaꞌ-yaꞌaman wuntana.  
\q1 Than minan iiy-iiyantan wiyantan-a, nil God.angan anman kuchekangam piꞌ-piꞌow.”   
\m
\v 10 Puth nilam piip God.ang may kaanch anangan theeꞌan ngampar yipam kaampāmpana, aꞌ may thakan theeꞌan ngampar mungkanakana. Ngamp way min thak ngangk minangaman theeꞌimp wiyantan-a, puth nil piip God.angan yot-yotam theeꞌow ngampar, wiyiya ngamparakam piꞌāmp aꞌ wiyiya theeꞌāmp thant wiyanta. Aꞌ nil puy-puyam yot-yotam theeꞌow ngampar ngampan puy-puyam yipam pam wanch wiy anangan maꞌ-aath-aathāmp thanangweya.  
\v 11 Nil piip God.angan may way min yot-yotam paththam theeꞌow ngampar ngamp yipam maꞌ-yotamana maꞌ-aathāmp wiy anangan thanang, ngamp ngangk minangam theeꞌ-theeꞌāmp thantwey, puth anpalana, than pam wanch thaaꞌ-wantanaman thankyou ngul thawayn nungant piip God.antana.  
\v 12 Ngamp nath yimanangan theeꞌimp thant pam wanch God.antamakan-a, thananiya meechana keꞌ-ngul wuniythan yaꞌa, aꞌ keꞌ kaangk-keꞌanang yimanangan keꞌ-ngul wuniythan yaꞌa, aꞌ putha thananiya ngangk minangam ngul thaaꞌ-kuumpayn nunang aꞌ thankyou ngul thawayn nungant God.antana.  
\v 13 Ngamp nathwey ngangk minangaman theeꞌ-theeꞌimp pam wanch God.antamakan-a, an meenathanampa ngamp wik Christ.antaman ngeeyanamp aꞌ woyan min nungantaman wak-wakanamp thamp. Aꞌ pam wanch thaaꞌ-wantanamangana thaaꞌ-kuumpayn nunang God.an puth ngamparam anpalana. Aꞌ thananiya thankyou thawayn God.antana puth ngampan theeꞌ-theeꞌamp thant wiyantan thampa.  
\v 14 Aꞌ thananiya kaangk paththam wunayn ngampar aꞌ meeꞌ-wuthanamayn God.antan ngamparan, puth nil God.angan maꞌ-yotam minama maꞌ-aath-aathan ngampang yipam ngangk minangaman theeꞌ-theeꞌāmp wiyantana.  
\v 15 Ngampan paththam thaaꞌ-kuumpāmpan God.ana, nil ngangk minang puk nhengk nungantaman kuch nunang aak iikanakan uka, wik inana an min-minam paththam ngampar wik inaniy ngeey-ngeeyanamp Christ.antamana, puth ngampan want-wanttak thiichimpa? Wik inaniya min-minam paththama!   
\c 10  
\s1 Niiy Keꞌ Ngeeyān Thanang Anangan Wik Wayan Aak-Yaꞌang Waaꞌantan Ngayang  
\p
\v 1 Ngurp ngatharam niiyalang, in ngeeyiya: nil Jesus.an ngangk minangam paththam iiy-iiyan ngampar. Puth ngay kaangk wik itangam thawāng niiyant keꞌ nilam yimanangan thawiy niiyant. Than pam wanch wiy anangan thawantan ngay nangan niiyantangan wunangan-a, ngay mich aꞌ winynyang moꞌangana, puth ngay lat aak thon anpalan umpangan-a, ngay wik thayanam umpang aꞌ wakang niiyang thamp! Pam wanch wiy anangan wik yimanangan thakan thawantan.  
\v 2 Ngay thaaꞌ-mamang niiyanga niiy keꞌ wik ngeeyān wik inangana. Puth ngay wik thayanang wakāng niiyang ngay nang ngulan wampāng niiyant. Ngay kan-kanam wakāng thanang anangan ngayangan waaꞌantan ngay keꞌ pam waya yimanangan, keꞌ ngatharakaman thonakam ngaantam-ngeeyanga. Puth yaꞌa, than wiy al-alangan ep thanttakaman ngaantam-ngeeyantan.  
\v 3 Ngan thamp pam wanch iiyanan keꞌ than yimanangan iiyantan, puth ngananiya nganttakam thonakam keꞌam ngaantam-ngeey-ngeeyanan, yaꞌa, aꞌ ngan thayanan keꞌ waaꞌwunan nganttakama. Nganwey oony wayan thaampanan nunanga,  
\v 4 puth ngan-nganam yaꞌa, nil God.angan ep thayanathan nganang yipam thaampān nunang. Nil oony way alangan pam wanch yot maꞌ nungantangan piꞌan thanang, nil puth moom thanttama, puth anpalana, thananiya kuchek thanttamangana way-wayam ngaantam-ngeeyantana. Puth nil God.an thayan paththam ep nilam maꞌ-aath-aathan ngananganiy, ngananiya puth woyan minan meenathan thant, keꞌ yipam oony wayan ngeeyayn nunang.  
\v 5 Nilana ngangk thayanam yumpan nganang ngan yipam waaꞌān thanta wik God.antamana an min-minam paththama, wik pam wanch wayanang al-alantaman ep waya, niiy wik wayan keꞌ ngeeyān thanttam. Puungk wiyanganiya wik God.antamana way-way thaaꞌ-aath-aathantan thananga, puungk wiyiya wik piꞌan thawantan, thanttakaman ulp-ulpathwuntana, than wiyanganiy-a, way-way ngaantam-ngeeyantan piip God.ana — puth an keꞌ yimanangana wik wayanang maꞌmangkamana ngan keꞌ aakang theeꞌan ngul, aꞌ anpalaniya weentathān thanang pam wanch anangan Christ alantan than yipam nunang thonakam anman wik ngeey-ngeeyayna, kuchek waap thanttamana an keꞌ nyiingkanam ngul weenow.  
\v 6 Ngay puth kaangk thathāng niiyang maꞌmangkamana niiy kan-kanam paththam koyꞌ iiy-iiyān Christ.antana, puth ngay wampāngan-a, ngay kan-kanam paththam ngul wakāng niiyang yotam nanan wunaniy keꞌan wik ngeeyaniy nunang Christ.an.   
\p
\v 7 Niiy ngayangan kemp yoon anman thonakam thathaniy, niiy ngangk ngatharaman keꞌ thathin, yaꞌa, aꞌ niiy thawaniy ngaywey keꞌ mich aꞌ keꞌ winynyang moꞌ-moꞌang niiyantama. Aꞌ putha niiy puungk wiyiy thawaniy keꞌ nil Christ.angan kan-kanam kuch niiyang wikan waaꞌān nungantamana. Yaa, niiy puth inan ngaantam-ngeeyāna. Nil Christ.angan ngayang thamp kuchanya!  
\v 8 Niiy nath ngaantam-ngeeyaniy keꞌ ngay wik piꞌan yaan thaw-thawang maꞌ-yotamana, puth yaꞌa! Nil Christ.angan kuch ngayang work nungantam iiy-iiyānga. Puth ngathar ngul-nyaaꞌan keꞌam wunar wik inangan waaꞌang yaꞌa. Nil Lord.angan kuch ngayang niiyangan ngangk thayanathāng niiyan yipam kan-kanam paththam ngangkangam piꞌ-piꞌān nunanga, nil keꞌam kuch ngayang niiyangan wayathāng yaꞌa.   
\p
\v 9 Than pam wanch puungk wiyangan nath ngaantam-ngeeyantan ngay latan ump-umpang niiyantan-a, an keꞌ ngay winynyathing niiyang ey? Yaꞌa!  
\v 10 Thanan puth thawantana, “Nil Paul.angan latan umpan ngant-a, nilaniya wik thaaꞌ-thayanam paththam thawan aꞌ wakan nganang, puth nil nganttang ingmanan wunan-a, niliy winynyang moꞌ-moꞌan nganttama, aꞌ puth nil wik piꞌanan yaan thaw-thawana.”  
\v 11 Puth than wik yimanangan waaꞌ-waaꞌantan ngayang-a, an kan-kanam yaꞌa. Ngay kaangk than pam wanch al-alangana wik inangan ngeeyayna: ngan nangan niiyantangan wunanan-a, ngan wik anman thawanan niiyant, wik thon yaꞌa, wik anman keꞌ ngan latangan umpanan niiyanta.   
\p
\v 12 Puth ngay keꞌ thawing niiyantanwey ngay pam min-minam paththam iiy-iiyanga keꞌ pam wiy anangan thana, anangan than min waaꞌwuntan niiyantana. Ngay keꞌ thawing yimanangana, yaꞌa! Thananiya min waaꞌwuntan thanttakamaniya, an puth than kuchek waya, min yaꞌa! Thaniya thanttakam ngaantam-ngeeyantan than keꞌ min iiy-iiyantan puth yaꞌ.  
\v 13 Puth nganiya wik ulp-ulpanang keꞌam thaw-thawanan keꞌ than yimanangan thaw-thawantan. Ngan work nganttam thonakam waaꞌanan nil God.angan theeꞌ ngant, work thon-thonan yaꞌa. Nilan kuch nganang wik nungantaman waaꞌ-waaꞌān Jews yaꞌ al-alantan, puth niiy thamp Jews yaꞌa. Work thonam inan theeꞌ ngant, work thon yaꞌa.  
\v 14 Ngan niiyantan wampan-a, ngan work anman iiy-iiyan nil God.angan theeꞌ ngant, work thon keꞌ iiyanan, yaꞌ, nil puth work inana theeꞌ ngant. Ngananiya kaꞌathama aak niiyantamak wampan wik waaꞌan niiyant Christ.antamana.   
\p
\v 15-16 Ngan keꞌ thaaꞌ-kuumpwin nganttakamana keꞌ ngan work thanttam wiyantaman iiy-iiyan yaꞌa. Nil God.ang work inman ep ngant theeꞌ. Nilaman kuch nganang niiyantan, ngan thamp kaangk niiyan min-minam paththam ngangkangam piꞌ-piꞌān nunang God.an aꞌ ngangk thayan ngul iiyān, aꞌ anpalaniya ngan kan-ngul iiyān aak thonak kechak ngul iiy-iiyān wik waaꞌ-waaꞌān God.antam wik minan puy-puyam waaꞌ-waaꞌān thant wiyantan thamp. Nil God.angan aak wanttinan waaꞌow ngant iiyanakan-a, an ep ngan aak-aakanakan iiyāna. Ngan keꞌ nganttakaman thaaꞌ-kuumpwin keꞌ ngan work thanttam wiyantaman iiy-iiyan yaꞌa.  
\v 17 Wik inangan thawan lat ngench thayanangana, “Ngamp thonakam God anman thaaꞌ-kuumpāmpana, puth ngamparakaman yaꞌa.”  
\v 18 Nil work min paththaman weeꞌantam e? Thanttam al-alantaman ey? thanttakaman thaaꞌ-kuumpwuntan ey? Yaꞌa. Nil Lord.angan thaaꞌ-kuumpan pam wanchan-a, than anangana pam wancha ep min-minam paththam.   
\c 11  
\s1 Ngay Paula, Ngay Keꞌ Teachers Way Anangan Yimanangan Yaꞌa  
\p
\v 1 Man kulan keꞌ erkaman wampow niiyant ngatharakana. Nil weeꞌangwey thaaꞌ-kuumpiy nungamang-a, aꞌ wik piꞌan thak thawiy kon yotantangan-a, an nil keꞌ pam weenth thaw-thawana. Puth kana, ngay ngul thaaꞌ-kuumpāng ngatharakamana keꞌ than wiy al-alangan thaaꞌ-kuumpantan thanttakaman. Ayyang, niiy wik ngeeyān ngayanga.  
\v 2 Ngay kan-kanam paththam kaangk wunang niiyant, keꞌ nil God.an kaangk wunan niiyant, puth ngay kaangk niiyan Jesus Christ anman thonam monkan-wakān nunang, wiy-wiyana yaꞌa. Niiyaniy keꞌ wanch koman yimanangan ngayan maꞌam theeꞌang pam thonam alantan wanch nungantakam yipam iiyow. Ngay kaangk niiy Jesus Christ.antan anman thonam alantan kaangk wunān nungant aꞌ wik nungantam anman ngeeyāna.  
\v 3 Puth ngayaniya kuchek way wunang niiyantama, than wiyangana ngul muukamathin niiyang keꞌ nil thuuk alangan muukamath nunang wanch Eve anan. Nil Eve alangan ngaantam-ngeey nil keꞌ kan-kanaman thaw nungant, puth yaꞌa, an nil yaan wik uuyam nungant. Aꞌ nilaniya wik nungantam thuuk alantamana erkam ngeey, aꞌ way paththam yump, puth niiy thamp natha wik thanttam pam wanch wayanang al-alantaman ngeeyin aꞌ niiyaniya nath woyan min anpalana mel enchin woyan way aakanakan iiyin ngul.  
\v 4 Than pam wanch wampantan niiyantana aꞌ than wik way-wayak thak waaꞌantan niiyant wik Jesus Christ.antamana, an than keꞌam wik kan-kanaman waaꞌ-waaꞌantan yaꞌ keꞌ ngan yimanangan epa. Aꞌ putha thananiya way-way thaaꞌ-aath-aathantan niiyang, wik way-wayak thak waaꞌantan Ngeen-Wiy Min God.antaman. Thanan oony wiy thamp anangan waaꞌ-waaꞌantan niiyantan keꞌ than ngul maꞌ-aathayn niiyanga, puth yaꞌa! Than woyan Jesus.antamana wik way-wayak waaꞌ-waaꞌantan niiyanta! Thananiya woyan thonan min waaꞌin niiyanta. Than wik wayanangan waaꞌ-waaꞌantan-a, puth niiyiya wik thanttamana ngeeyaniya, puth keꞌ ngeeyāna!   
\p
\v 5 Than teachers wayanang al-alangana keꞌ min yimanangan waaꞌwuntan thanttakamana than keꞌ pam wuut piꞌan paththam iiy-iiyantan nil keꞌ God.ang kuch thanang yipam pam wanch wiy anangana thaaꞌ-aath-aathayn thanang. An puth than min-minam keꞌam thaaꞌ-aathin niiyang, ngay epa! Puth niiyiya ngayang wik ngeeyāna!  
\v 6 Ngay nath thaaꞌ-ay yaꞌa wikan thaw-thawanga, puth ngay kan-kanam ep-paththam Christ.an thiichangan nunang. Ngan wik Christ.antam maꞌmangkamana kan engk-engkanang waaꞌanan niiyant niiyan yipam min-min ngeeyāna.   
\p
\v 7 Ngay wik min God.antaman waaꞌ-waaꞌang niiyantan-a, ngayan keꞌ pam wuut piꞌanan keꞌ yumpang ngathamang yaꞌa, puth ngayan niiyant keꞌam thak thawang wukalan theeꞌān ngathar work anpalan ngayan iiy-iiyanga, ngay puth kaangka niiyan wik min Christ.antaman ngeeyān thamp, aꞌ nhengk God.antaman thamp iiyāna. An-ngul way umpangan ey? Yaꞌa!  
\v 8 Ngay wik min God.antaman waaꞌ-waaꞌang niiyantan-a, than pam wanchang churches thon-thon anpalana wukal theeꞌin ngathara mayaka puth way minak thampa. Ngay wukal anangan mayak uw-uwang thanttamana ngay yipam minam work iiy-iiyāng maꞌ-aath-aathāng niiyangana!  
\v 9 Wiyiya ngay aak nangan wunangan niiyantangan-a, ngay puth wukal keꞌananga aꞌ may keꞌanang wunangan, puth ngay keꞌ thawangan niiyant. Puth ngurp ngamparam wiy aak Macedonia.aman wampin-a, than ngul theeꞌin ngathar wukala aꞌ may thamp, puth ngay meech yaꞌa. Ngay aak keenk-keenkana keꞌam thawangan niiyant wukalaka putha way min wiyak thakana yaꞌa. Ngay keꞌ-ngul thawing niiyanta, yaꞌa!  
\v 10 Ngay Jesus Christ.an ngangk ngatharamang in piꞌ-piꞌang nunang puth ngay nanpalana kan-kanam thaw-thawanga. Ngay inan puy-puyam waaꞌāng pam wanchantan aak Greece.angan wuntana wik inangan ngay keꞌ thawing niiyant wukalakana.  
\v 11 Ngay wik yimanangan thaw-thawang-a, niiy nath ngaantam-ngeeyaniy keꞌ ngay kaangk keꞌ niiyantamana. Anan keꞌ ngaantam-ngeeyān an yaꞌa, nil piip God.angan thathan ngayanga ngay kaangk paththam wunang niiyant.   
\p
\v 12 Ngay anman wukalak thakan keꞌ thawing niiyant yaꞌa. Ngay nath wukal niiyantaman uwingwey-a, puth teachers way anangana thawiythan work thanan iiy-iiyantan-a, an keꞌ ngan inman work iiy-iiyanana, aꞌ than thawiythana, “Nil Paul.angana wukal uw niiyantaman keꞌ ngan yimanangan uwanan niiyantamana!” Puth yaꞌa, nganiy wukal niiyantaman keꞌam uw-uwanan.  
\v 13 Than pam anangan thawantan keꞌ nil God.ang kuch thanang, puth yaꞌa, an than yaan wik uuyamantan, than meeꞌ-thenchantan niiyang, an than yaan muukamathantan keꞌ nil piip God.angan kuch thanang wik Christ.antaman waaꞌ-waaꞌayn pam wanch wiyantan.  
\v 14 Ngamp wik al-alantaman keꞌ ngangk ikāmp nil puth Satan alangan thamp muukamathan pam wancha, aꞌ nil yaan-yaanang iiy-iiyan keꞌ ngaantiyongk God.antama, wiyiya nil keꞌ nganthang park-parkan.  
\v 15 Niiy ngangkan keꞌ ikān thanttam pam wanch Satan al-alantaman than yaan muukamathantan keꞌ than pam wanch mina! Than puth moom thanttam Satan.an monkan-wakantan nunang. Nil piip God.angan kan-kanam wayathow thanang anpalan than wayan yump-yumpin.   
\s1 Than Maꞌ-Yotam Way Yump-Yumpin Ngathara  
\p
\v 16 Ngay putham inan thawang niiyant, niiy keꞌ ngaantam-ngeeyān ngay keꞌ pam weenth yimanangana. Nungkway niiy nath yimanangan ngaantam-ngeeyin ngay keꞌ pam weenth-a, niiy ngayangan wik ngeeyān. Ngay manyam maka wik piꞌan thawāng ngatharakaman waaꞌāng.  
\v 17 Nil Christ.an keꞌam thawar wik yimanangan thawānga, yaꞌa. Ngay keꞌ pam weenth yimanangan thaw-thawang wik piꞌan ulp-ulpanangan thakan thawang niiyantana.  
\v 18 Puth than wiy anangana wik piꞌan ulp-ulpanang thawantan thaaꞌ-kuumpwuntan than keꞌ min anman iiy-iiyantan, aꞌ ngay thamp ngul thaaꞌ-kuumpāng ngatharakam.  
\v 19 Niiyiya niiyantakam ngaantam-ngeeyaniy niiy keꞌ kuchek min paththam iiy-iiyaniy, puth yaꞌa, niiy puth ngangk minang wik ngeeyaniy thanttam pam wanch wayanang al-alantamana!  
\v 20 Puth niiyiya keꞌam pam wanch anangan wayathaniy thanang wayan yumpantan niiyantanweya. Than keꞌ meekang yimanangan kul uwantan niiyant, than thawantan thak niiyant wukal yot theeꞌān thanta, an than yaan muukamathantan niiyang, aꞌ than ulp-ulpanang iiy-iiyantan pal-puyana. Aꞌ thananiya waaꞌantan niiyang akantan niiyang thak, puth niiyaniya koyam keꞌ thawaniy thant, yaꞌa, niiy kaangk thamp ngeey-ngeeyān thanang!  
\v 21 Ngan yimanangan keꞌam iiy-iiyanan niiyantaniya, yaꞌa. Ngay keꞌ anangan thana, kaaꞌ-matantan thon-thonantan yimanangan yaꞌa. Niiy nanpalaniy nath ngaantam-ngeeyaniya ngay keꞌ ngul-nyaaꞌ wuning ey? ngatharakaman ey? puth ngay maal iiy-iiyang niiyantan ey? Yaꞌa! Niiy yimanangan keꞌ ngaantam-ngeeyān ngayangana!  
\p An puth ngay kan-ngul thawāng niiyant keꞌ ngay pam weenth yimanangana. Ngay thaaꞌ-kuumpāng ngatharakam keꞌ thanana thaaꞌ-kuumpwuntan thanttakam.  
\v 22 Thanan ulpantan puth thanan wik Hebrew.an thaw-thawantan. Ngay puth yimanang wik Hebrew.an thaw-thawang ey! Aꞌ puth thanan ulp-ulpanang thawantan nil Israel.an keꞌ wuut mangk thanttakam anman, puth yaꞌa. Nil wuut mangk ngatharam thamp aniya! Puth thoniya, than Abraham ulp-ulpanang waaꞌantan nunang, “Nil wuut mangk nganttakamaniya.” Puth yaꞌa, nil wuut mangk ngatharam thampa.  
\v 23 Aꞌ thanan thawantana than work Christ.ant iiy-iiyantan, puth work ngayan iiy-iiyang nungantan-a, an epa minama, work thanttaman-a, an keꞌ yaꞌ, waya! Ngay kuchek wayang thaaꞌ-kuumpang ngatharakam wik yimanangan thawanga. An puth ngay kan-kanam thaw-thawang. Puth ngay ep work piꞌan iiy-iiyang, thanan yaꞌ. Than ngayang aak jailang thenchin, thaaꞌ-thaaꞌ thench-thenchin ngayangwey, thanang ep yaꞌa. Aꞌ than pam wanchangana piik-piikin ngayang maꞌ-yotama, puth maꞌ-yotamana ngay warꞌam uthamang.  
\v 24 Than kampan ngatharam Jews al-alangana maꞌ-koꞌalam piik-piikin ngayang yuk keꞌ stockwhip alangan thirty-nine.akam countimpungin ngathar than piik-piikinan ngayang.  
\v 25 Than pam soldiersang aak Rome anpalana maꞌ-koꞌalam yukangan piik-piikin ngayangwey. Aꞌ maꞌ-thonamana than pam wanchangan kunttowang piik-piikin ngayanga. Aꞌ maꞌ-koꞌalamana ngay ngakang warꞌam thuchang chukkun way pechathiy ngakangan thucha, aꞌ putha maꞌ-thonamana ngayang ngakang angman woch-wochany yuk many thampwey, kinch ongk aꞌ ngut ongk anman woch-wochany.  
\v 26 Ngay aak pal-puy maꞌ-yotam nath-nathan iiy-iiyangana, aꞌ puth wiyiya punth yot ngak piꞌanangana ngay iiyang wonk woꞌuwaynakan, wiyiya than pam maꞌ-kuchan al-alangan uwin ngayang woyan ompamangan aꞌ piik-piikin ngayang. Puth pam wanch yotanganiya ngangk-wayang kal-kalin ngayang, than pam wanch kampan ngatharam al-alangana aꞌ putha Jews yaꞌ al-alangana, than kaangk mulathayn ngayanga. Than ngayang aak towns thon-thonangan thathantan ngayang-a, an than kulak wenkantan ngathar. Ngay aak pintal wakanangan iiy-iiyangwey-a, an ngay meech-meecham warꞌam uthamang mayama. Puth wiyiya ngay ngak yeelal piꞌanang warꞌam thuchang ngakang angmana. Aꞌ puth wiyiya than pam wanchanga yaan muukamathin ngayang keꞌ ngurp minan yumpin ngayang, puth yaꞌa, than kaangk piik-piikayn ngayang aꞌ mulathayn ngayang.  
\v 27 Puth ngayana maꞌ-yotamana kemp thinhanamanga ngay puth work piꞌan iiy-iiyang ngaaꞌ thon-thonana keꞌ-paal ngayan kemp way; aak ngutang wiyiya ngay weep keꞌ wun-wunang yaꞌ. Ngay wiyiya meech wunanga, aꞌ ngakam uthamangwey. Ngay wiyiya may keꞌanang wunanga, aꞌ puth kuchar paththam wunanga, puth ngay ngook yot yaꞌa.  
\v 28 Puth anman thonakam yaꞌa! Thon inan thampa, ngaaꞌ thon-thonana ngay pam wanch God.antam anangan ngaantam-ngeey-ngeeyang thanang churchesang thon-thonangan. An keꞌ anhan paththam wunan ngathara. Ngay puth ngaantam-ngeeyanga than nath kan-kanam paththam God.an monkan-wakantan nunang nath yaꞌa.  
\v 29 Nil weeꞌ-nathweya keꞌaman min-min ngangkangan piꞌ-piꞌan nunang piip God.an-a, nil puth winynyang moꞌan-a, an puth ngay ngangk mamang nunang, aꞌ puth nil weeꞌang nathwey thaachiy pam thon anana wayan yumpowa, aꞌ ngayaniya ngangk way-wayam paththam wunang putha man kul thamp wampan ngathar!   
\p
\v 30 Pam wanch puungk wiyiy wik piꞌanang ulpathwuntan than keꞌ piꞌan iiy-iiyantan. Ngay puth wik yimanangan keꞌ thaw-thawanga. Ngay anman ep wik thawang ulpathang ngathamang wik piꞌan thawang ngaywey ngangk thayan yaꞌa.  
\v 31 Nil piip God.angan meeꞌmiy ngayang ngay kan-kanam thawanga, keꞌ wik uuy-uuyamang yaꞌa. Ngamp thaaꞌ-kuumpāmp nunang Goda nil piip Lord ngamparamantam Jesus Christ.antaman. Ngamp maꞌ-yotamana thaaꞌ-kuumpāmp nunanga.  
\v 32 Ngay aak Damascus.ang angan-a, nil pam moom piꞌan work iiy-iiy moom King Aretus alantana. Moom piꞌan inan thaw thant pam soldiers nungantam al-alantana thaaꞌ gate anangan piꞌayn wallangan, than keꞌ mamiythan ngayang thaaꞌ wakanangan iiy-iiyinga.  
\v 33 Puth ngurp ngatharam al-alangan basket piꞌanang thenchin ngayanga, aꞌ aak pech piꞌan wall anpalan pekan kuchin ngayang aakakana, aꞌ ngay appenchang ngul pam piꞌan alantamana! Moom king alantamana!   
\c 12  
\s1 Nil God.angan Yot Meen-Meenath Ngath Pith Anangan  
\p
\v 1 An min ngampar yaꞌa thaaꞌaniy kuump-kuumpāmp ngamparakamana, an waya, an puth kana, ngay ngula thaaꞌ-kuumpāng ngatharakama. Ngay kan in waaꞌāng niiyant anpalan nil Lord.angan pithangan meenath ngathara. Ngay meeꞌmiy pam Christian anana nil Lord.angan erkam maay nunang aak-aakanakam kenya heavenakana.  
\v 2 Kaap fourteenangan want-a, aak an-aniyangana Lord.angan maay nunang aak heavenakan. Nath ngangk thanth nungantam thonakam maaya, nath yaꞌa, kemp nungantam thamp nath maaya, ngay puth keꞌ meeꞌmiy yaꞌa, nilam thonam anman thonakam meeꞌmiy God.an.  
\v 3 An puth ngay kan-kanam meeꞌmiy nil God.angan erkam maay nunang aak keny heavenakan aak God.antamakan. Ngay keꞌ meeꞌmiy nath kemp nungantam thampan karpam maaya, yaꞌ nath, ngangk thanth nungantam thonakam nath maay kenyakana. Nilam thonakam piip God.an ep meeꞌmiy.  
\v 4 Aak ing kenyana nil pam alangana wik thaaꞌ-wantanam wik ngench thayan anangan ngeey-ngeeya, an puth ngencha, nil wik anangan keꞌ waaꞌiy yaꞌa, nilam God.ang thonakama ep waaꞌow.  
\v 5 Ngay pam inmana nil God.angan purpam maayanya aak-aakanakan heavenakan. Ngay ngangk min wunang aꞌ ulpang thamp nil puth purpam maayanya God.angan aak heavenakana, puth ngay wik piꞌan thakan keꞌ thawāng ulp-ulpanangan waaꞌāng ngatharakaman ngay keꞌ pam mina, ngay inan thonakam ep-paththam ngatharakam waaꞌāng niiyant ulp-ulpanangan ngay thayan yaꞌa, ngay kemp mich, aꞌ puth aak way anman kuyam wamp-wamp ngathara.  
\v 6 Kaangk ngaywey wik piꞌanang ulp-ulpanangan thawing ngay pam piꞌanan-a, ngay keꞌ wik way-wayan thawing, yaꞌ, ngay puth wik kan-kanam thaw-thawing niiyantan. Ngay puth kaangk keꞌ wik piꞌan ulp-ulpanangan yimanangan thawānga, puth niiy ngul ngaantam-ngeeyan ngayang keꞌ pam piꞌan wik ngatharam anpalan. Niiy kan thathaniy ngayang pal-puyan iiy-iiyanga, aꞌ niiyiya putha wik kan ngeeyaniy ngayang thamp thaaꞌan aath-aathang niiyang pam wanch — puth anpalana niiy meeꞌmiy weenaniy ngay pam wanttakanweya.   
\p
\v 7 Nil piip God.an kaangk keꞌ ngay ulp-ulpanangan iiyāng puth anpalan nil pithangan min-miniy yot meenath ngathar. Nil puth keꞌam kaaꞌ-piichanath ngayang nil oony way alangan kemp way maꞌ-yotam yump-yump ngayang, keꞌ yuk waakam pepanang yam pekan kemp ngatharangan wip. Puth anpalana, ngay ngaantam-ngeeyang ngul ngay kemp mich, thayan yaꞌa, aꞌ keꞌam thamp ulpang yaꞌwey.  
\v 8 Ngayaniya maꞌ-koꞌalam meeꞌ-wuthanamang piip God.antan kemp yipam keꞌ-ngul weechow ngayang, puth yaꞌa, nil keꞌ miyalath ngayang yaꞌa.  
\v 9 Nil piip God.an thaw ngatha, “In ngeeyāna, ngay kaangk paththam wunang nungkara aꞌ ngay inam thamp nungkaranga, an kana. Kanak nint kemp thinhan ngeechanin nungkamang-a, nintana meeꞌmiy ngul weenān ngayan ep thayan paththam, ngay nintang ngul ngangk thayanathāng.” Nil God.an wik yimanangan thaw ngathar, yaa, ngay nanpalan ngangk minangam waaꞌāng ngathamang ngay puth thayan yaꞌa, ngay micha. Aak wayan wamp-wampan ngathar-a, an nil Christ.an ngatharang inmana, puth nil ngayang ngangk thay-thayanathan ngay yipam aak thaampāngan.   
\p
\v 10 Nungkway aak way wampan ngathar-a, ngayiya ngangk minangam iiy-iiyang puth ngay Christ.an monkan-wak-wakang nunang. Wiyiya ngayang weechan, puth wiyiya ngayang wiyangan aak-yaꞌang waaꞌantanwey, aꞌ wiyiya ngayang thaaꞌ-thengkathantana, wiyiya ngay may keꞌanang wunangwey, aꞌ wiyiya ngayang ngangk ikathantan wik wayan ngeey-ngeeyanga. Puth anpalanweya ngay keꞌam kul thaw-thawang yaꞌa aak wayan wampan ngathar. Ngay puth ngangk minangam iiy-iiyanga. Ngay ngatharakaman meeꞌmiy ngay mich, thayan yaꞌa, nil Christ.ang anman maꞌ-aathan ngayang aꞌ putha ngangkan thayanathan ngayang.   
\s1 Ngay Kaangk Maꞌ-Aathāng Niiyang Christ.an Monkan-Wak-Wakān Nunang  
\p
\v 11 An ngay kaꞌathaman thaaꞌ-kuumpang ngatharakaman-a, ngayan keꞌ pam weenthang waaꞌ-waaꞌang ngatharakama. Niiy nath wik min ngatharamwey waaꞌ-waaꞌin-a, an ep-paththam ngayaniy puth keꞌ thaaꞌ-kuump-kuumping ngatharakam, yaꞌa. Niiy ngayang min anman waaꞌina. Nungkwaya ngay pam piꞌan yaꞌa iniy-a, ngay yimanang thamp keꞌ wiy yimananganwey iiy-iiyantan mina, keꞌ than pam wiy yimanangan than waaꞌwuntan keꞌ pam piꞌan God.angan kuch thanang!  
\v 12 Niiy kan meeꞌmiy nil God.angan kan-kanaman kuch ngananga, niiy puth kan thathan nil nganangan maꞌ-aath-aath work nungantan iiyāna aak niiyantamangana, work piꞌan thakan iiyan, pam wanch thakan miyalathan thanang. Aak wayana maꞌ-yotam wampan ngant, puth ngananiya aak thaampanan, work God.antama anman iiy-iiyanan.  
\v 13 Nganwey minam iiy-iiyanan niiyant, keꞌ ngan thant pam wanch wiy al-alantan minaman iiy-iiyanan thant. Puth ngan keꞌam thawan niiyant wukalakana, mayak thakana, an ep ngan wiyantan thawan. Puth nanpalan niiy nath ngaantam-ngeeyaniy ngay keꞌ way yumpangan niiyant. Niiy keꞌ ngaantam-ngeeyān yimanangan yaꞌa, niiyang kon-ngathowa!   
\p
\v 14 Ngay ngulan maꞌ-koꞌalam wampāng thathāng niiyang. Ngay wampāngan-a, ngay keꞌ-ngul thawāng niiyant mayaka, puth wukalak thakan way min wiyak thakana. Ngay kaangk keꞌ wukal niiyantamana puth way min anangana. Ngayaniya kaangka niiy Christ.ant ngangk punch-aakam theeꞌāna! Puk manyiy al-alangan wukal keꞌ wuthathantan kaath piip thanttamaka, kaath piip thanttam al-alantamang ep-paththam may-a, wukal anangan theeꞌantan puk many thanttamak.  
\v 15 Ngay ngangk minangaman maꞌmangkam theeꞌing niiyant, wukal ngatharamana, way min thakan. Nungkway ngay kemp thinhan weenāng-a, ngay keꞌ-ngoongkam work iiy-iiyāng niiyant. Ngay kaangk paththam wunang niiyant, niiy ngul ngeenam manyaman kaangk wunaniy ngatharana?   
\p
\v 16 Niiy kan meeꞌmiy ngay wukalakan keꞌam thawangan niiyant. Puth niiy wiyiya thawaniy ngay keꞌ muukamathing niiyanga, keꞌ wik uuyaming niiyant.  
\v 17 Puth yaꞌa! An ngay yimanangan ngeenak yumping e? Ngay pam kucham anangan kuchang niiyant, yaa, niiy ngul ngaantam-ngeeyaniy keꞌ ngay thawang pulantan muukamathowpul niiyangan ey? Yaꞌa!  
\v 18 Ngay thawang Titus.antan nang wampow niiyantweya, aꞌ puth pam Christian thonangan kuchangan nungantangan iiyow. Ngul pul alangan muukamathiypul niiyang ey? Yaꞌweya! Ngan anman karpam ngaantam-ngeeyanan, aꞌ ngan karpam anman monkan-wakanan nunang Jesus.   
\p
\v 19 Niiy yaakaꞌ ngaantam-ngeeyaniy ngan keꞌ nganttakaman thaaꞌ-kuumpanan niiy yipam way keꞌ waaꞌān ngananga. Puth niiy il-ilangana keꞌ nganangan mep-mepān, puth um niiyantangana keꞌ thanathin nganang, yaꞌa! Ngan wik inangan thaw-thawanan meeꞌ God.antang, puth ngan inangan Christ.anta! Niiyalang, ngurp ngatharam-ang, ngan wik inangan thaw-thawanan ngan yipam niiyang maꞌ-aath-aathāna aꞌ ngangk thayanathān niiyang.  
\v 20 Ngay kuchek wayamang niiyantam, ngay puth ngaantam-ngeeyang ngay wampāngan-a, ngay ngul nath thathāng niiyang niiy minam keꞌaman monkan-wak-wakaniy nunang Christ.an keꞌ ngayaman thawangan niiyant monkanan-wakān nunang Christ.an. Puth anpalan, ngangk ngathan min keꞌ wuniy niiyantam, niiyantaniy puth-a, ngangk min thamp keꞌ wuniw ngatharamana, puth ngay ngul wik thayanam wak-waking niiyang. Niiy nath kul thaw-thawaniy, nath meeꞌ-wun-wunaniy niiyantakam, man kul nath wamp-wampan niiy-niiyantakamana, niiy niiyantakam thonakam yaakaꞌ ngaantam-ngeeyaniy, niiy wiy anangan yaakaꞌ aak-yaꞌang waaꞌaniy thanang, niiy yaakaꞌ wik aak-yaꞌang kal-kalaniy, niiy yaakaꞌ ulp-ulpaniya, niiy yaakaꞌ yaark-yaark iiyaniy niiyantakaman, niiyiy yaakaꞌ yimanangan iiy-iiyaniy, wiy anangan keꞌ nath ngaantam-ngeey-ngeeyaniy thanang.  
\v 21 Ngay kan-kanam kaangk wampāng niiyant, puth kuchek wayamang niiyantam. Ngay nath thathāng niiyangan niiy wayan yump-yumpaniy-a, an ngayaniya ngul-nyaaꞌ wunāng niiyantama meeꞌ piip God.antangan, aꞌ putha ngay peeyāng anpalan pam wanch thaaꞌ-wantanaman thana way yaaman yump-yumpin than puth keꞌam yippak weentin way anpalan yaꞌa, than kaangk wanchaka, than maarich yotantangan keeꞌ-keeꞌantanweya, way yaam anman yump-yumpantan, keꞌ wantantan.   
\c 13  
\s1 Ngampiya Kemp Micha, Puth Nil Christ.ana Ep Thayan Paththama  
\p
\v 1 Ngay yaam keꞌanam palam ngul wampāng niiyant, inana ngay maꞌ-koꞌalam ngul wampāng niiyanta. Ngay wampāng niiyantan-a, ngamp wik thawāmpa, keꞌ courtang yimanangana. Nil weeꞌang nathan kaangk pamwey courtangan wunpowan-a, yaa, than pam meeꞌmiy anangan mak nungantang thanayn, courtangan waaꞌayn nunang.  
\v 2 Ngay peetanan aak nangan wampang niiyantan-a, ngay wik thaaꞌ-thayanam thawang niiyant ngay kan-kanam paththam wayathāng niiyang anangan wayan yump-yumpaniy. Inan ngula, ngay kaangk paththam putham ngul kon thayanathāng niiyang aꞌ puth thanang wiy anangan thampanga. Ngayan yippak aak thonangan wunang-a, ngay wik inangan putham ngul thawāng niiyant. Ngay puyam ngulan wampāng niiyant-a, ngayaniya kan-kanam paththam wayathāng niiyang niiy nanangan wayan yump-yumpaniy.  
\v 3 Puth anpalana niiyana kan-kanam ngul meeꞌmiy weenāna nil Christ alangan kan-kanam kuch ngayanga, ngay wik inan nungantaman waaꞌ-waaꞌang niiyantana. Niliya thayan paththam aꞌ putha nil kan-kanam wayathow niiyang niiy nanangan way yaaman yump-yumpaniy, niiy keꞌ maꞌ micham wakin nunang puth nilan epa thayan paththam.  
\v 4 Nil utham yuk wuuyanangan-a, kemp nungantamana yaalꞌ wunant, kemp thayanan keꞌam wunant yaꞌ, puth nil piip nungantam God.ana ep-paththam thayana, nil mulaman ekathan nunang koyam man-yethamak, nilaniya thayanam ngul iiy-iiyana! Ngan pam nungantam inangan thayan yaꞌa, ngan ep mich iiy-iiyanan, puth ngan wampān ngulan niiyantan-a, nil God.angan ngul thayan yumpow nganang aꞌ nganiya wak-wakān niiyang thaaꞌ-thayanam thawān niiyant.   
\p
\v 5 Niiyiya niiyantakaman ngaantam-ngeeyāna niiy nath kan-kanam Christ.an ngangkangan piꞌ-piꞌaniy nunang nath yaꞌa. Niiy kan ngeechananiy niiyantakam ey? nil ngangk niiyantamangan wun-wunan ey? Nath yaꞌwey-a, niiy keꞌ nath monkan-wakaniy nunangan yaꞌa.  
\v 6 Puth ngayan kaangka niiyan ngaantam-ngeeyān nganangana ngan kan-kanaman monkan-wakanan nunang Christ.ana.  
\v 7 Nganiya meeꞌ-wuthanamanan God.antan niiyantakana niiy yipam wayana keꞌ yumpān. Niiy yaaman way yump-yumpān-a, puth niiyan ngul thathān nganang ngan thayan paththama. Ngan ep-paththam kaangk niiyana min anman yump-yumpin. Niiy minwey iiy-iiyinan-a, ngananiya wik thayan keꞌ thawin niiyant yaꞌa. Puth nanpalaniy-a, puungk wiyangan natha ngaantam-ngeeyiythana ngan keꞌ waythinthiy ngul weenana, an puth kana, waythinthiy mak waaꞌayn nganang.  
\v 8 Niiy nath kan-kanam woyan God.antaman wakān-a, nganan puth keꞌ wak-wakān niiyanga. Puth ngan kaangk thonakam maꞌ-aathān niiyang yipam min yumpāna.  
\v 9 Ngan nath puy wampān ngula aꞌ thathān niiyangwey niiy nath ngangk thayanam monkan-wak-wakaniy nunang piip God.an, ngananiy-a, keꞌ wayathin niiyang yaꞌweya. Ngantaniy-a, ngangk min paththam ngul wunow niiyantamaniya! Ngan meeꞌ-wuthanamanan niiyant niiy yipam Christ.an minam paththam monkan-wakān nunang.  
\v 10 Ngay lat inan umpang niiyant ngay puth kech wunang niiyantamana, niiy yipam ngayangan wik ngeeyāna, aꞌ koyamana weentān ngul woyan min aakanakana. Ngay keꞌ yipam wak-wakāng niiyang ngay wampāngan. Nil puth Lord.ang kuch ngayang ngay yipam niiyangan ngangk thayanathānga, nil ngayang keꞌam kuch ngay yipam wayathāngan niiyang yaꞌa.   
\p
\v 11 Niiyalang ngurp ngatharam-ang, ngay lat inan inman minchathanga. Ngay kaangk niiy ngangk minang iiy-iiyāna, way yaaman keꞌ yumpān weentān woyan minakana niiy wik ngatharamana kuchekangam piꞌ-piꞌān, keꞌ kon-ngathow niiyang, niiyiya ngangk minangama wik ngeeywun niiyantakaman, keꞌ pekwun thakana, puth ngangk minangam wunāna, kul keꞌananga. Aꞌ nil piip God.ana nangman iiy-iiyow niiyantanga. Nil inman kaangk paththam wunan ngampar putha ngangk min yump-yumpan ngampang.   
\p
\v 12 Niiy karpaman yalmathwun-a, niiy maꞌ thuthwuna, ngamp maꞌmangkamana nungant Christ.ant. Than pam wanch God.antam il-ilangana wik kuchin niiyant than puth kaangk niiyant.   
\p
\v 13 Nil Lord Jesus Christ.an ngangk minang ngul iiy-iiyow niiyantana, putha ngay kaangk thampa niiy meeꞌmiy iiyāna nil piip God.an kaangk paththam wunan niiyant. Ngay kaangk niiyaniy ngangk minangam karpam wunān keꞌ maꞌ-kuuncham yimanangan, nil puth Ngeen-Wiy Min God.antaman ngangk niiyantangan wun-wunan.  
\p Anman kan,  
\p Paul