\id 1TH \h 1 Thessalonians \toc1 1 THESSALONIANS Lat Inan Paul.angan Ump Pam Wanch Aak Thessalonica Punchan Al-Alantan \toc2 1 Thessalonians \mt1 1 THESSALONIANS \mt2 Lat Inan Paul.angan Ump Pam Wanch Aak Thessalonica Punchan Al-Alantan \c 1 \p \v 1 Ngana, Paul, Silas aꞌ Timothya, lat inaniy kuchanan niiyant, pam wanch church aak Thessalonica punchanant, puth niiyan pam wanch piip God.antam aꞌ puth Lord Jesus Christ.antam. Ngan inan meeꞌ-wuthanaman piip God.ant minam piꞌ-piꞌow niiyang aꞌ puth ngangk min yumpow niiyang. \s1 Ngananiya Puth Thankyou Thawanan Piip God.ant Niiyantamanweya \p \v 2 Ngan meeꞌan wuthanamanan-a, nganan maꞌ-yotam God.antan thankyou thawanan niiyantamana \v 3 puth niiyan kan-kanam ngangkang piꞌ-piꞌaniy nunang puth niiya work thaꞌiy iiy-iiyaniy nungant. Aꞌ niiyana kaangk paththam wunaniy nungant keꞌ-paal niiy work thaꞌiy iiy-iiyaniy nungantwey. Nungkway aak wayan wampan niiyantan-a, niiyan puth anman Lord Jesus Christ ngamparaman ngangkangam piꞌ-piꞌaniy nunang aꞌ kuup-kuupaniy nungant palan wampow. \v 4 Ngurp ngatharam niiyalang, ngan kan meeꞌmiy nil God.ana kaangk paththam niiyant, an puth nilam thamp miꞌ niiyang niiy yipam pam wanch nungant iiyān. \v 5 Aꞌ nganan kaꞌathaman wik min God.antam thampan wampan niiyant. Nil Ngeen-Wiy Min God.antam alangan ngangk thayanath nganang ngan niiyantan wik waaꞌ-waaꞌan, an puth niiy wik nganttaman ngeeyan aꞌ niiyan paththam wikan ngangkangam piꞌ-piꞌana. Nganan kan meeꞌmiy ngan wik kan-kanaman waaꞌ-waaꞌan niiyant. Puth niiyan tham meeꞌmiy ngan wik kan-kanaman thaw-thawan niiyan puth thathan nganangwey ngan minaman iiy-iiyan niiyantangan. Yimanangan-a, an min niiyant. \v 6 Niiy thampana minam iiy-iiyana keꞌ nganam yimanangan iiy-iiyan, keꞌ nil Lord.angan kaangk ngamp want-wanttakan iiyāmp. Nungkway than pam wanchangan thaaꞌ-thengkathin niiyangan-a, aꞌ way thakan yumpin niiyant-a, niiyan putha anman wik minan ngeey-ngeeyan aꞌ nil Ngeen-Wiy Min God.antam alangan ngangk min yump niiyang. \v 7 Than Christians wiy al-alangan aak Greece.angan wuntanan-a, aꞌ puth aak Macedonia.angan wuntanan-a, thathin niiyangan niiy minam paththaman wun-wunaniy. Than puth al-alanganiya woyan niiyantaman ngul wakantan. \v 8 Puth anpalaniya wik min God.antamana paa ngul weꞌaram niiyantaman thant pam wanch al-alantan aak Macedonia punchanant aꞌ puth thant pam wanch aak Greece punchanant thamp aꞌ puth aak nath-nathakama. An keꞌ bell yimanangan piik-piikin thanta, aꞌ than pam wanch aak kechan wun-wuninan-a, thanana ngeeyin. Wik min niiyantaman yimanang thamp weꞌaram aak nath-nathakaman niiy God.an ngangkangaman piꞌ-piꞌaniy nunang aꞌ puth woyan minan wak-wakaniy. Nganiy-a, wik keꞌ waaꞌin niiyantaman thant pam wanchantanwey, puth thanan wik kan meeꞌmiy ngula. \v 9 Than pam wanch wiyangan wik niiyantaman waaꞌ-waaꞌantan niiy wik nganttaman minam paththam ngeey-ngeeyaniy, aꞌ puth niiy yuk ngeen-wiy al-alantaman weentan ngula, keꞌ thaaꞌ-kuumpaniy ngula, yaꞌ-ngula, aꞌ puth yimanang ngulan-a, niiyan God anman monkan-wak-wakaniy nunang. Nil God inaniya, nilam thonam anmana, aꞌ nil ngangk aak umpuyaman wun-wunan, keꞌaman uthaman, yaꞌa. \v 10 Puth yimanang ngulana niiyan nhengk God.antamakan kuup-kuupaniy, Jesus.anta, nil aak inpal kenyan-a, palam ngul ukow. Nil piip-kunchang God alangan kaꞌathaman mulaman ekath nunanga. Puth nil God.an man kul ngul wampow thant pam wanchant wayan yump-yumpantan. Nil puth Jesus.angan ngul kaaꞌ-piichanathow ngampang, nil piip God.ana keꞌ-ngul yipam man kul wampow ngamparan. \c 2 \s1 Ngan Wik Min Waaꞌ-Waaꞌan Niiyant \p \v 1 Ngurp nganttam niiyalang, niiyaman puth kan meeꞌmiya, nganan wampan-a, ngan niiyang maꞌ-aathan, niiy yipam thiichān nunang God.ana. \v 2 Kaꞌathamana nganan yippak keꞌaman wampan niiyantan-a, nganan kan aak Philippi.angan wampan. Niiy kan meeꞌmiy thanttam, than pam wanchangan waaꞌ-waaꞌin nganangan aꞌ puth ngangk-wayangaman kal-kalin nganang. Puth nungkway than pam wanchangan ngangk-wayangaman kal-kalin nganang-a, nil piip God.angan ngangk thayanath nganang, nganan yipam wik min nungantaman waaꞌ-waaꞌān niiyant. \v 3 Ngan wik anangan waaꞌ-waaꞌan niiyant-a, nganan keꞌam wik uuyaman niiyant, yaꞌa, nganan minam iiy-iiyan aak niiyantamangan. Ngan keꞌam muukamathan niiyangweya, yaꞌa, \v 4 wik God.antaman kan-kanam waaꞌ-waaꞌan niiyanta. Puth nil God.angan ngangk nganttaman thath-thathana, nilan puth kan thiich nganang kan-kanaman monkan-wak-wakanan nunang puth nanpalan nilan nganang kuch yipam wik min nungantaman waaꞌān niiyantan. Pam wiy anangan than kaangk ngan wik thanttaman waaꞌān thanan yimanangan ngaantam-ngeeyantan, puth yaꞌa, ngan wik thanttam keꞌ waaꞌin, ngan ep wik God.antam anman waaꞌ-waaꞌān. Nilam thonamang ngangk nganttaman thath-thathan aꞌ puth nilan meeꞌmiy nganang. \v 5 Niiy puth meeꞌmiy ngan keꞌam thaaꞌ mich-michaman thawan niiyant, yaꞌa, aꞌ puth-a, nganwey nganttakaman keꞌam ngaantam-ngeey-ngeeyan wukalan yipam uwāna wik God.antaman waaꞌanan, an yaꞌa. Nil God.angan meeꞌmiy nganang aꞌ puth nil meeꞌmiy inan kan-kanaman. \v 6 Puth nganan keꞌam thawan niiyant work nganttaman thaaꞌ-kuumpāna, puth wiyantan keꞌam thawan thamp, ngan wik inan thonakam waaꞌ-waaꞌanan niiyant, God.antaman. \v 7 Nil Christ.angan kuch nganang ngan yipam wik min God.antaman waaꞌ-waaꞌān niiyant, puth anpalana, ngan thawin niiyantan mayak, putha aak wunanakan, puth yaꞌa, ngan yimanangan keꞌ thawin niiyant, yaꞌa. Puth ngananiy-a, min-minam piꞌ-piꞌan niiyang keꞌ puk manyiy kaath-kunchangan piꞌ-piꞌan minama. \v 8 Nganan puth kaangk paththam niiyang nanpalan ngan kaangk wik min God.antaman waaꞌān niiyant. Puth wikam thonakam keꞌ waaꞌanan, yaꞌa. Ngan niiyangam ngaantam-ngeeyanana, nganttakam yaꞌa, ngan niiyang minam piꞌan niiyang, ngan puth kaangk paththam wunanan niiyant. \v 9 Niiy inan kuchekangam piꞌāna: nganan work thaꞌiy paththaman iiy-iiyan wukal yipam yumpān may nganttakam yipam piiyān. Nganwey kinchang aꞌ puth ngutang thaman work iiy-iiyana, niiyan yipam keꞌ maꞌ-aathān nganangana ngan wik minan waaꞌ-waaꞌan niiyant God.antamana. \p \v 10 Niiy puth Christians.angan kan thathan nganang ngan want-wanttakan wunan aak niiyantangan aꞌ putha nil God.angan thath nganangan ngan want-wanttakan wunan. Niiyan puth thathan nganang minam wunan keꞌ nilam God.angan kaangk ngan minam wunān aak niiyantangan. Puth niiyana tham kan thathan nganang ngan minakaman piꞌ-piꞌan niiyang. \v 11 Niiy puth kan meeꞌmiya, ngan want-wanttakan iiy-iiyan niiyantwey thon-thonantan. Nganan keꞌ piipiy niiyantam yimanangan iiy-iiyan, keꞌ nil piipiy wunpanaman iiy-iiyan puk nhengk nungantamakan, min yimanangan iiyan niiyant. \v 12 Puth nganan ngangk thay-thayanathan niiyang aꞌ anman thaaꞌ-aath-aathan niiyang, niiyan woyan min anman wak-wakān keꞌ nilam God.angan kaangk niiy wanttakan iiyān. Nil God.angan nungantak ump niiyang nilan yipam maꞌ nungantang piꞌow niiyang aꞌ puth niiy yipam thathān nil min paththam keꞌ nganth yimanangan park-parkan ngampar yotamantan. \p \v 13 Ngan wik minan waaꞌan niiyantan-a, niiyan puth kanam ngangkangam piꞌan an wik God.antama, ngan thankyou thawan nungant God.antan iikanakana. Niiyan puth wik nganttaman ngangkangam piꞌan an puth wik God.antamana, wik pamantam yaꞌa. Eeꞌa, wik God.antam iniya, aꞌ nil God.angam epankathan ngangk min yumpan niiyang, niiy ngangkangan piꞌaniy nunang. \v 14 Niiyalang, ngurp nganttam-ang, kampan niiyantamangan way yump-yumpantan niiyant keꞌ kampan thanttam Jews al-alangan way yump-yumpantan thant pam wanch Christians al-alantan, aak Judea.angana. \v 15 Than Jews al-alangaman Lord Jesus.an mulathin nunang. Aꞌ puth than pam piꞌan prophets anangan thamwey mul-mulathin thanang aꞌ puth yimanang ngulana, ngampar ngul way yump-yumpantan, aꞌ aak thon-thonak kenthantan ngampang. Than pam wanch al-alangan pam wanch yotaman thaampantan thanang. An nil God.angan kaangk keꞌ paththama, than nunang ngangk way yumpantan! \v 16 Than kaangk wayathayn nganang wik God.antaman keꞌ waaꞌān wiyantana. Thanan kaangk keꞌ ngan wik min God.antaman waaꞌān niiyant Jews yaꞌ al-alantan nil God.angan kaangk kaaꞌ-piichanathow niiyang way yot niiyantam anpalan. Than wayan yumpantan-a, keꞌ paath thaaꞌ-piimpanakam yumpantan yip-yipaman keꞌ aakang ngul keekayna. Puth yimanang ngulana, nil God.an kan-ngul man kulan paththam wampan nungant. \s1 Ngan Kaangk Putham Thathān Niiyang \p \v 17 Ngurp nganttam niiyalang, ngan inangan iingk wunan niiyanta keꞌ pul kaath piip yimanangan iingk wunanpul puth puk pulantaman aak kech wunan. Ngamp yaan yaark-yaarkan wunanampa, puth nganwey niiyang maꞌ-yotam ngaantam-ngeey-ngeeyanan. Ngan keꞌ putham wampin niiyant thathin niiyangwey, puth yaꞌa, \v 18 nganan puth kaangk paththam wampān aꞌ puthaman thathān niiyangweya. Ngay Paula yaꞌangam paathang maꞌ-yotam nangan wampāng niiyantana, puth yaꞌa, nil oony way alangan ak-wich nganang. \v 19 Puth ngan kan ngaantam-ngeeyan ngan ngulan wik minan ngeeyān niiyantama niiyan puth Jesus.an monkan minam paththaman wak-wakaniy nunang, puth work nganttam anpalana. Niiy nal-nalangan ngangk min paththaman yumpaniy ngananga. Nil Jesus palam ngulan wampow aak earth iikanakaman-a, ngantana ngangk min wunow niiyantam anpalan, puth ngan il-ilangan wik min nungantaman waaꞌ-waaꞌan niiyantan. \v 20 Than pam wanch puungk wiy anangan ngangk kuupamantan puth ngan niiyant wik min God.antaman waaꞌ-waaꞌan thamp. Eeꞌa, niiy nganang ngangk min paththam yumpaniya. \c 3 \p \v 1-2 Ngan kaangk paththam thathān niiyangweya, puth ngananiya aak Athens angman ngul wunan aꞌ ngan Timothy kuchan nunang niiyangan yipam thathow. Nil Timothy ananiya kuunch nganttamweya. Nilwey nganttang work iiy-iiyan nungant God.ant ngan yipam pam wanch yotamant wik min Christ.antaman waaꞌ-waaꞌān thant. Puth nganan nunang kuchan nil yipam thayanathow niiyang aꞌ maꞌ-aathow niiyang, niiy yipam kan-kanam paththam thiichān nunang God.an. \v 3 Niiy yipam keꞌ too wantān nunang God.an keꞌ-ngoongkam anman monkan-wakān nunang niiy keꞌ yipam mel enchān woyan min anpalan way aakanakan puth anpalan pam wanch wiyangan way-wayathantan niiyang. Niiy meeꞌmiy wik God.an thaw wiyangan way yumpayn niiyant pam wanch nungantamakana. \v 4 Ngan aak nangan yippakan wunan niiyantangan-a, nganiya kan waaꞌan niiyant, than pam wanch wiyangan way ngul yump-yumpayn ngampar, puth anpalan ngamp God.an monkan-wak-wakanamp nunang. Niiy puth kan meeꞌmiy than pam wanchangan maꞌ-yotaman way anman yump-yumpantan ngamparwey. \v 5 Ngay puth yaaman keꞌ kuuping wik niiyantaman ngeeyāng, niiy wanttakana natha, yaam anman ngangkangaman piꞌ-piꞌaniy nunang God.ana nath yaꞌa, oony way alangan kan nath weentath niiyang woyan way aakanakan nungantamakana, niiy God.an kan nath wantan nunanga. Ngay puth nanpalan kuchang nunang Timothy.an nil yipam thathow niiyang nath God.an yaam monkan-wak-wakaniy nunang, nath yaꞌa. Niiy nath oony way alantaman wik ngeeyinwey-a, aꞌ God.an wantān nunang ngul-a, yaa, an puth nganan wik min God.antaman yaꞌangam waaꞌ-waaꞌanan niiyantweya. \p \v 6 Puth yaꞌweya! Nil puth Timothy.an wik min thamp wamp, wik min niiyantama. Puth ngangk ngantan min paththam wuna wik minan ngeeyan niiy piip God.an yaaman ngangkangam piꞌ-piꞌaniy nunanga aꞌ niiyaniya anman kaangk wunaniy niiyantakamanwey. Aꞌ puth nil Timothy.angana palam wampa aꞌ waaꞌ ngant niiyantaman wik mina niiy yaaman ngaantam-ngeey-ngeeyaniy nganang aꞌ puth kan-kanam puthaman kaangk thathān nganangana, keꞌ nganana kaangk thathān niiyangana. \v 7 Nungkway than wiyangan wayan yumpantan ngant-a, aꞌ ngangk ngantweya way-wayam paththam wunana, puth ngan ngangk minang anman iiy-iiyanan niiyantaman puth niiy God.an monkan-wak-wakaniy nunang. \v 8 Niiy puth ngangk thayanam ngul iiy-iiyaniy God.anta, keꞌ-paal niiy ngangk min yumpaniy nganang. \v 9 Nil God.angan nganang ngangk min yumpan puth niiyantam anpalan niiyan monkan-wak-wakaniy nunang. Ngan God.antan thankyou paththam thawanan niiyantamana. \v 10 Ngan God.antan maꞌ-yotam meeꞌ-wuthanamanana kinchang aꞌ puth ngutang, thawanan nungant ngan yipam putham thathān niiyangana. Ngan puth kaangk wik min God.antaman puth-putham waaꞌ-waaꞌān niiyant, wik yotam anangan waaꞌān niiyant. \p \v 11 Ngan inan meeꞌ-wuthanaman nungant piip ngamparamant God.ant aꞌ puth Lord Jesus.ant woyan meenathowpul ngant ngan yipam wampān niiyantweya. \v 12 Ngan meeꞌ-wuthanamanan niiyant, nil Lord.angan ngul maꞌ-aathow niiyangan, niiywey puy-puyam kaangk paththam wunān niiy-niiyantakamana. Niiy kaangk paththam wunān niiyantakam aꞌ puth thant pam wanch wiyant tham yimanang kaangk wunān keꞌ ngan yimanangan kaangk wunanan niiyant. \v 13 Niiy yimananganwey kaangk wunin niiyantakaman-a, yaa, nil piip God.angan ngul ngangk thayanathow niiyang yipam nunang anman wik ngeey-ngeeyān. Aꞌ puth anpalaniya, nil piip God ngamparam alangana ngul thathow niiyang min anman iiy-iiyān keꞌ nilan kaangk thathow niiyang niiy wanttakan iiyān aak an-aniyangan nil Lord Jesus ngamparam anan putham palaman ngulan wampow aak earth iikanakana. Nil Jesus palaman wampow-a, an nil pam wanch nungantam kaꞌathaman uth-uthaminan-a, nil palam ngul ukathow thanang aꞌ puth ngaantiyongk nungantam tham palaman ukathow thanang. \c 4 \s1 Ngamp Min Iiy-Iiyāmp, Piip God.an Ngangk Min Yumpāmpan \p \v 1 Ngurp ngatharam-ang, ngan kan waaꞌan niiyant keenkanaman nil God.angan kaangk niiy want-wanttakan iiyān. Niiyiya minam iiy-iiyaniy. Ngan inan thaaꞌ-thayanam thawanan niiyant, niiyaniya puy-puyam minam anman iiy-iiyān keꞌ nil God.angan kaangk niiy wanttakan iiyān. Nil Lord Jesus.an nil thamp kaangk niiy min-minam iiyān. \v 2 An puth niiy meeꞌmiya nil thaw ngant wik inangan waaꞌān niiyant. \v 3 Nil God.angan kaangk niiyang pam wanch nungant iiyāna, aꞌ wik thayan ngeeyān nungantamana. Niiy keꞌ maarich keeꞌathān wanch pam thonantamana an puth wanch niiyantam yaꞌa. \v 4 Niiyiya oony wayan wik keꞌ ngeeyān nunang, niiyiya minam anman iiy-iiyān wanch thum niiyantamakan. Nil God.angan kaangk niiy wanch niiyantamantang anman wunān, niiy minam kaangk wunān thantwey. Nil God.ang kaangk ngamp yimanangan iiyāmp puth ngampaniya pam wanch nungantam. \v 5 Ngamp keꞌ ngaantam-ngeey-ngeeyāmp woyimpiy thakan keeꞌāmpa. Ngamp keꞌ pam wanch way yimanangan keꞌ iiyāmp, an puth than God.an nunang keꞌ meeꞌmiy yaꞌa ananganiya. \v 6 Nil God.angan kaangk keꞌ niiy pam Christians wiy anangan man-monkan thenchān thanang wanch thanttamakan. An puth ngul-ngulaniya nil God.angan way-wayam paththam yumpow niiyant puth niiyan way yump-yumpaniy, pam wanch thonantangan wun-wunaniy. Ngan wik inangan kan waaꞌan niiyant kaꞌathaman. \v 7 Nil God.angan keꞌ miꞌ ngampang way-way thamp ngaantam-ngeeyanakana, woyimpiyak thakana. Nil kaangk keꞌ ngamp yimanangan iiyāmp. Nil aakanakan keꞌ yump ngampang. Nil kaangk ngamp wik thayan nungantaman piꞌ-piꞌāmpa, ngamp minam paththam iiy-iiyāmpa. \v 8 Than weeꞌ-weeꞌanangan wik inangan keꞌaman ngeeyantan-a, an puth thananiya God.an keꞌam ngeeyantan nunang. Wik inangan pamantam yaꞌa. An wik God.antam kan-kanam. Nilam God.ang Ngeen-Wiy Min nungantam kuchan ngampar. \p \v 9 Ngan wik inangan umpanan niiyant: niiy pam wanch Christians anangan kaangk wunān niiy-niiyantakaman. Puth ngananiy-a, yot keꞌ umpin niiyanta nil puth God.angan kan meenath niiyant niiy want-wanttakan kaangk wunān niiy-niiyantakaman. \v 10 Ngay puth keenkan kan thathang niiyang niiy Christians wiy nal-nalantan kaangkan wunaniy aak nanman wunaniy, Macedonia.angan. Ngan inana thayanam thawanan niiyant, niiyaniy kan-kanama ngangk pal-pekkuwamana kaangk wunān niiy-niiyantakaman aꞌ ngangk minangam iiyān niiy-niiyantakaman. \v 11 Niiy ngangk minangam wunāna, kul keꞌananga. Niiy kulakan keꞌ kaaꞌ ngoonch-ngoonchān wiy-wiyantanganiy. Puth niiyiya niiyantakamwey work iiy-iiyān, may minh yalamathān, keꞌ ngan keenkan thawan niiyant. \v 12 An niiy yimanangan iiy-iiyān-a, an pam wanch Christians yaꞌ al-alangan an min thathayn niiyang. Aꞌ anpalaniya niiyana keꞌ-ngul maꞌ-minaman iiy-iiyān pam wanch wiyantan. \s1 Nil Lord Jesus.ana Palam Wampow \p \v 13 Ngurp ngatharam niiyalang, ngan kaangk niiyan meeꞌmiy iiyān Christians anangan want-wanttakan wunayn thanan uthamaynan ngula. Ngan kaangk keꞌ niiyan ngangk wayan wunān keꞌ than pam wanch anangan than God.an nunang ngoongk-ngoongkaman. Than Christians uth-uthamantanan-a, than aak God.antamak iiyantan. Puth than pam wanch anangana God keꞌaman ngangkangan piꞌ-piꞌantan nunangan-a, an than nungantangan keꞌ wunayn, yaꞌa. \v 14 Ngampan kan ngaantam-ngeeyanamp nil Jesus uthamana aꞌ koyam ngul ek aꞌ man-yethaman anman. Aꞌ puth ngamp inan thamp kan meeꞌmiy nil Jesus palam ngulan wampow-a, than Christians kanaman uth-uthamin-a, than thamp palam karpam nungantang ngulan wampayn aak iikanakan. \p \v 15 Wik inan waaꞌanan niiyanta nil Lord.an thaw: nil Lord aak iikanakan palam ngulan wampowan-a, than pam wanch kanaman uth-uthaminan-a, thananiy-a, kaꞌatham umang wampayn nungant. Anpalana ngamp man-yethaman inangan iiyanamp-a, ngamp ngul umang wampāmpanta. \v 16 Nil Lord.an heavenaman ngul palaman ukow aꞌ nilan umpow ngampang. Ngampana wik ngaantiyongk mooman ngeeyāmp pechowan aꞌ puth trumpet God.antaman tham ngeeyāmp. Than Christians anangan kanaman uth-uthaminan-a, thananiya kaꞌatham mulaman ekayn aꞌ umang wampayn nungant ngul. \v 17 Anpalaniya, ngamp man-yethaman inangan yippak iiy-iiyanampa, an nil God.angan erkam kalow ngampangan kenyam yuwakan, an ngamp karpam ngul wunāmp thanttang al-alantangan kaꞌathaman uth-uthamin. Aꞌ anpalaniya, ngamp nunang Lord.an ngul umang uwāmpan yuwang. Ngampana, nungantang Lord.antang aak umpuyam wunāmp ngul. \v 18 Wik il-ilangan ngangk thayanathwun niiy-niiyantakam. \c 5 \s1 Ngamp Maꞌ Min Yumpwumpa, Nil Puth Lord.an Yip-Yipam Wampowa \p \v 1 Ngan wik inangan puth yotaman keꞌ ump-umpin niiyant Lord.an aak ngeen nathan wampow ngampar. \v 2 Puth ngamp aak ananiy-a, ngoongk-ngoongkam nil Lord.an palaman wampowa, nilan puth maꞌ-pil-wayathow ngampang. \v 3 Ngamp pam wanch inangan thaw-thawanampa, “Ngamp kan minama.” Aꞌ puth yaam keꞌanamana, an aak wayan wampow ngampar, an puth ngampan keꞌ-ngul maꞌ min yumpwimp yaꞌa. Ngampan puth keꞌ moꞌimp yaꞌa. An keꞌ nil wanch iimpanang yimanangan thipan pekan nunang puk kalanakan, keꞌ aak anan kan wampantweya puk manyan aak ngeeyowan. \v 4 Than pam wanch al-alangana, than God.an keꞌaman ngangkangan piꞌ-piꞌin nunangan-a, an than ngangk ikayn nil palam ngulan wampow. Puth thanan keꞌ aak ngaaꞌang yimanangan wun-wuntan. Puth niiyana, ngurp ngatharam ananganiya, an niiyan keꞌ ngangk ikin aꞌ winynyangan keꞌ moꞌinweya, yaꞌa. \v 5 Niiyan puth pam wanch God.antama, niiyan keꞌ aak nganthang wunaniy. Niiy keꞌ pam wanch anangan than yaꞌa, than God nunang keꞌaman ngangkangan piꞌ-piꞌin nunangan. \v 6 Niiyan man-mangkaman keꞌ theeꞌān nungant aꞌ puth way anangan yaam keꞌ iiy-iiyāna. Niiy God anman ngaantam-ngeey-ngeeyān nunang aꞌ meeꞌ theeꞌ-theeꞌān nungant Christ.ant nil palam ngulan wampow aꞌ puth niiy kuchek minangam anman iiy-iiyān. \v 7 Than pam wanch al-alangan God.an nunang keꞌan ngangkangan piꞌ-piꞌantan nunangan-a, aꞌ way-wayam paththaman iiy-iiyantanan-a, thananiy-a, aak ngaaꞌang angman wun-wuntan. \v 8 Puth ngamp inanganiya pam wanch nungantam Lord.antam, aak nganthangan iiy-iiyanampan-a, ngamp min-min iiyāmpa. Ngamp God anman nunang ngaantam-ngeey-ngeeyāmpan, aꞌ puth pam wanch wiyantan thamp kaangk wunāmpweya. Aꞌ puth ngamp wik inangan kuchekangam piꞌ-piꞌāmp nil God.angan ngul-ngulan kalow ngampang nungantangan wunāmp aak umpuyaman. Ngamp yimanangan min iiyāmp-a, an ngamp ngangk thayan paththam iiyāmp aꞌ oony wayan keꞌ ngeey-ngeeyāmpan. \v 9 Nil God.angan pam wanch nungantam anangan thanang keꞌam wayathan, puth nil kalow thanang ep aak umpuyaman wunayn nungantangan. Nil puth Lord Jesus ngamparaman utham ngampar. \v 10 Nilan puth utham ngampar, ngampan yipam karpam wunāmp nungantang aak umpuyama. Ngamp man-yetham inangan iiyanampa, aꞌ puth mulan wuntana, nil palaman wampow-a, ngamp karpam yotaman nungantang ngul wunāmp. \v 11 Niiy wik inangan waaꞌ-waaꞌān niiy-niiyantakaman, aꞌ puth ngangk thayanathwun niiy-niiyantakaman, aꞌ puth maꞌ-aathwun niiy-niiyantakaman. Niiyan ngangk thayanam iiy-iiyān minam anman Lord.an monkan-wak-wakān nunang, keꞌ niiy inman iiy-iiyaniy. \s1 Niiy Wik Inangan Kan-Kanam Ngeeyāna \p \v 12 Ngurp nganttam niiyala, ngan wik thayanam thawanan niiyant niiy wik thanttam al-alantaman ngeey-ngeeyāna than niiyangan wik God.antaman thaaꞌ-aath-aathin niiyang niiy wanttakan minaman monkanan-wakān nunang God.an. \v 13 Niiy minam thanang ngaantam-ngeeyān aꞌ niiy puth kaangk wunān thant, than puth thaaꞌ-aath-aathantan niiyangweya. Niiy-niiyantakaman yimanang tham min-minam piꞌ-piꞌān aꞌ puth kaangk wunān niiy-niiyantakaman. Niiy thaaꞌ kulaman keꞌ thaw-thawān niiyantakamana. \p \v 14 Niiy yimanangan maꞌ-aath-aathwun niiyantakam: than pam wanch anangan woopan wal-wayan iiy-iiyantan-a, niiy puth-putham wik thayanam thawān thant, aꞌ puth al-alantan thamp wik thayanam thawān kulakan thakan wenkantan. Aꞌ puth pam wanch anangan tham thanang maꞌ-aathān winynyangan moꞌantan. Aꞌ puth thanang anangan maꞌ-aathān ngangk winy-winynyangan iiy-iiyantan, mich ananganweya. Aꞌ niiyaniy-a, keꞌ kerk-kerkathwuna. \v 15 Niiy puthangkan way keꞌ yumpān thant pam wanch wiyantan, than kaꞌathaman wayan yumpin niiyant. Niiyan kaꞌathaman ngaantam-ngeeyāna, niiy yipam min yumpān niiy-niiyantakamana, aꞌ puth thant pam wanch maꞌmangkamantan. \p \v 16 Niiy ngangk minangam paththam iiy-iiyāna, \v 17 aꞌ putha niiy maꞌ-yotam meeꞌ-wuth-wuthanamān anman God.antan. \v 18 Nath aak min wampow niiyant-a, nath yaꞌa, aak way wampow niiyantwey-a, puth niiyana thankyou thaw-thawān nungant God.antan. Nil God.ang kaangk ngampang Christians.angan thaaꞌ-kuumpāmp nunang puth ngampaniy-a, Jesus Christ.anta. \p \v 19 Niiy Ngeen-Wiy Min God.antamana keꞌ thaampān nunang, nilan mak maꞌ-aathow niiyang. \v 20 Nil God.an wik pam weeꞌantwey ngangkangan thawiy nungantan-a, puth nilan yipam niiyant waaꞌow, niiyana wik ngeeyān nunang, keꞌ thengkathān nunang, aꞌ meeꞌ kulangam keꞌ thathān nunang. \v 21 Nil pam nath thawiy nilan keꞌ wik God.antaman waaꞌiy-a, niiy ngaantam-ngeeyān ngul niiyantakamanwey, nath wik mina, yaꞌ nath, wik waya. Niiy nath wik min anangan ngeeyin-a, puth niiyiya anman wik min anangan ngangkangam piꞌ-piꞌān thanang. \v 22 Niiy nath wik way anangan ngeeyin-a, niiyana waank-waankam iiyāna, kuchekangam keꞌ ngoonchathān ngaantam-ngeeyanakana. Way yot niiyan yump-yumpan thanang-a, kan too wantāna. \p \v 23 Ngay kaangk nil God.angan ngangk min yumpow niiyang. Ngayan thama nungant thawangan maꞌ-aathow niiyang yipam minam iiy-iiyān keꞌ pam wanch min nungantam anangan yimanangan. Ngay thawang nungant nil yipam min-min piꞌ-piꞌow niiyang, kemp aꞌ puth ngangk, niiy keꞌ yipam wayan iiy-iiyāna. Anpalana, nil Lord Jesus ngamparam palaman wampow-a, min uwow ngampang. \v 24 Nil God alangan ump niiyang niiy yipmam puk nungantaman yipam iiyāna, aꞌ puth nilam thonam alangaman ngul minaman piꞌow niiyang aꞌ maꞌ-aathow niiyang min anman iiy-iiyān. Nilan kan-kanam wik nungantaman piꞌow, wik keꞌ pipiy, yaꞌa. \p \v 25 Ngurp ngatharam niiyalang, niiy meeꞌ-wuthanamān ngant. \p \v 26 Ngan wik kuchanan thant yotam nal-nalantana than Jesus.an monkanan-wak-wakantan nunang ngan kaangk paththaman wunanan thant. Niiyiya thanangan maꞌ thuthānwey niiy puth karpam Christ alantana. \p \v 27 Nil Jesus.an thawar ngay wik inangan waaꞌāng niiyant: ngay kaangk niiy lataman inan wichān thant yotam nal-nalantan than Jesus.an monkan-wak-wakantan nunang. \p \v 28 Ngay meeꞌ-wuthanamang niiyantan nil Lord Jesus Christ.an ngangk minangam iiy-iiyow niiyant. \p Anman kan, \p Paul