\id ROM - Weri NT [wer] -Papua New Guinea 1984 (DBL 2015) 
\h Rom 
\toc1 Rom 
\toc2 Rom 
\toc3 Rm 
\mt1 Rom  
\ip Yesu pi wel wiak kutömweri sëën wë krismaki 27 pöta ök won sëën Pool pi Korin kak wë pep epwer retëng ëak öng Pipi pöp mangkën wak së Rom kakë ingre morörö mena. Rom ka pö Itali yangerakë ka kaöaö. Pool pi Rom kak së ngönën ya mënak Yesuu ingre morörö kaamök elmëëpënëak kent kön wia. Pötaanök pit ëwat sak kopëta wasëpënëak epwer retëng ë mena. Pep epwer Poolök ingre mor, Yutaare omën ngönën köpël wëaö pöröaan ëa.  
\ip Pool pi epël ëa. Omën pourö, Yutaare ngönën kopëlörö, utpetatë öngpök wë. Omën Yesuun kön wi kosang yewesauröakëër Anutuuk, “Wotpilörö,” pël ya. Omën pörö Ngëëngk Pulöök utpetatë öngpökaan ent ë ulmëën Yesuuk yal mënak wëwë ngolöptak wë.  
\iot Pöt epël wia.  
\io1 Ngön ngës rëaut \ior 1:1-17\ior*  
\io1 Wëwë ngaante \ior 1:18–3:20\ior*  
\io1 Anutuuk utpetetakaan kama niöpnaata ngönte \ior 3:21–4:25\ior*  
\io1 Kristook yal menak wëauta ngönte \ior 5:1–8:39\ior*  
\io1 Anutuu Israel omnaröen elmëëpnaata ngönte \ior 9:1–11:36\ior*  
\io1 Ingre moröröa wëwëeta ngönte \ior 12:1–15:13\ior*  
\io1 Ngön mëët \ior 15:14–16:27\ior*  
\c 1  
\s1 Pool pim ya mëneimauta songönte  
\p
\v 1 Ne Pool Yesu Kristo pim ya omnampök pep epwer retëng ë yaningk. Anutuuk neön pim ngön yaaö omën sak wëën pi ne pim ngön ompyaut aim ömëak neulëaup.  
\v 2 Ngön ompyaö pipot ngaanëër Anutuuk tiarën ök niapënëak tektek ngön yaauröen kosang wesak ök maan ngönën pep ngëëngkweri retëng ëaut.  
\v 3 Ngön ompyaö pöt, Anutu pim Ruup omën sak Tewit pim kurtakaanöröa naë oröa.  
\v 4 Pël ëak lup kölam wakaima. Pötaanök Anutu pim weëre kosangöök weletakaan wal ë moulmëak pim songönte tekeri wasën tiar, “Yesu Kristo pi yaap Anutuu Ruup,” pël yewas.  
\v 5 Anutuuk elmëën Yesu Kristook komre kolap elnëak pim ngön yaaö omën newesa. Pi omën yang kaö poutë wëaurö pim ngön ngaarëk wak Kristo piin ping wasënëak pël ëa.  
\v 6 Ar Rom kak wëaurö arta Anutuuk pitring Yesu Kristo pim omën sënëak yas niiaurö.   
\p
\v 7 Rom omnarö ar Anutuuk lup sant elniak yas niaan pim omën sak wëaurö. Ne arimëën ngön epët retëng ë yaningk. Tiarim Pepap Anuture Aköp Yesu Kristo piarpim komre kolapre mayaap pöt arim naë wiaap.   
\s1 Pool pi Rom omnaröen iteempënëak ëa  
\p
\v 8 Ne wet rëak ngön epët ök niamaan kat wieë. Arim Kristoon kön wi kosang yewesauta ngönte yang poutë omnaröak yaan kat yawi. Pötaanök ne arimëën Yesu Kristoon yoöre ërëp yemaan Anutuu naë yes.  
\v 9 Pöt Anutu nem kosang ngentiak ënëm yeem pim Ruupë ngön ompyaut ök yamëëaupök neen itena. Pi neen ëwat wëën ne kët ël epotë arimëën kimang maim wë.  
\v 10 Ne wet rëak arim naë newaisën wë Anutuuk kön wiin ompyaö ëën kan nent koir nangkën waisumëak kimang maim wë.  
\v 11 Nem waisumëak kent yaë pöta songönte epël. Ne wais rë nuulön Pulöökaan kaamök nant wak kosang sak önëak kent pan yaë.  
\v 12 Pöt nem kentöök arim kön wi kosang yewesautak ne kaamök yaalnëën nem kön wi kosang yewesautak ar kaamök yaalniin pël ëak tiarim lupöt taë niwasëp.   
\p
\v 13 Nem karurö, ar nem songönten ëngk ma e wasnganëën kat wieë. Ne omën maimaröa naë së ngönën ök maan Anutuu naë rë olëa pöl wet rëak arim naë wais ngönën yaata kë tapët iteempëak kent kön wieimaut. Pël ëautak akun poutë omën nantök kan newariin arim naë waisumëak poprak ëeimaut.  
\v 14 Anutuuk ngönën ya epët nenaut yak omën pourö, kakaan kosangöökë ëwatre köpël pourö ne yok pangk ök mam wesaut.  
\v 15 Pötaanök Rom omnarö ngönën epët arënta ök niamaataan ya walwal yaalnë.   
\s1 Ngön ompyaö pöt Anutu pim weëre kosangtaringët  
\p
\v 16 Yaap, ne ngön ompyauten ëö naën yaaup. Pipët tiar omën pourö Anutuun kön wi kosang yewasën ompyaö yaniwas. Pi wet rëak ten Yuta omnarö pël elniak peene ar omën muntaröeta tapël yaalni.  
\v 17 Pöt ngön ompyautak Anutuu tiarim saun won wasën pim ëöetak wotpil wë pöta songönte epël pet yaalni. Tiar ngës rëak Anutuun kön wi kosang mowasën wotpil niwasën kön wi kosang yewesautak öpa. Pöt ngönëntak epël wia. “Omën Anutuun kön wi kosang mowasën wotpil mowasëpna pipop wëwë kosangtak öpnaap.”   
\s1 Omnarö pit Anutu kasëng mena  
\p
\v 18 Anutuuk omën pi kasëng menak utpet eimeë pim ngön këët ngep yaalmë piporöaan kangiir pim ya sangënte kutömweriaan tekeri yewas.  
\v 19 Pöta songönte epët. Anutu pim songön nant tiarën pet yaalni. Pötaanök pim songön tiar omnaröa itaampena salöt tekeri niwesautak omën utpetat yaë piporö itaampënaaten kaaö yaëën Anutuuk kangiir ya sangën elmëeim wë.  
\v 20 Ngaan panëër Anutu pim omnant pout ket ëa pörekaan wais peene e wë eptak oröa pim omnant ket ëa pötön ityaangk. Anutu pöp omnaröa itnaangkënëp pim omnant ket ëa pötök pim retëngre weëre kosang pömpel om wiakaim wiaapnaampel pöt tekeri yewas. Pötaanök omnarö pitëm utpetatön, “Epot utpetatok pël newasën,” yok pangk pël naëpan.  
\v 21 Pöt tol ëën? Pit Anutu wë pöten ëwat wëak won wiaana ëëpna pöl Anutuun ping wesak yoöre ërëp nemaan kön irikor selap pan eim wëën pötök kör mokoëën koö panëëtak wëën kön won sak wakaim.  
\v 22 Pël ëeë pitëmtën, “Ten ëwatörö,” pël aö pitëmtën ing ti wak ya pötak kaökauröa ök yes.  
\v 23 Pël ëeë Anutu, ëwa pepap wëwëetaringëp, piin yaya nemaan omën kö yesaut omënere intre imënre kamalre pöröa könöt ket ëak pötön yaya maim wë.   
\s1 Utpet ke nentere nent eima  
\p
\v 24 Pël yaëën Anutu pi pit kasëng mangkën pitëm könötök kentre kaur kësang koirak kentöröa ök eimeë pitëm möönre koröpöt kewil ë pet yair.  
\v 25 Omën pël yaë piporö Anutu pim ngön këët kasëng menak pöta kangiir ngön kaarötön yaap wesak omnant Anutu pim ket ëa pötön Anutuu urtak yaya maim wë. Pël ëaap omnarö tiar kët ël epotë Anutuun yaya maim öpa. Yaap.   
\p
\v 26 Pit utpet pël yaëën Anutuuk kasëng mangkën kentöröa ök kentre kaur utpet panë eim wë. Öngörö pit Anutuu kan yaö mëëaö pö sëp wesak öng muntaröaring omën ëöaat eim wë.  
\v 27 Ën ompöröeta tapël öngörö sëp wesak pitëm lupötë kentre kaur pötök es ket ëak yokotön ompörö pitëmënt pitëmënt utpet panë ëeim wë. Pël yaëën wa irikor pöta kangut lupre koröp poutë yeö.   
\p
\v 28 Pit pitëm könötök Anutu moröak öpnaaten kaaö ëa. Pötaanök Anutuuk kangiir pit wil moulmëën pitëmtë utpet pötë ënëm eimeë omën utpet ke nentere nent omnaröa naënganë salöt eim wë.  
\v 29 Pit omën utpet ke nentere nent pitëm lupötë peö ëak wia. Pit utpet ëëre korar ë, omnantön kentre kaur ëëre kööre tok ë pël ëeim wë. Pit war ëëre omën mën wel wi, ngön nga elööre kaar aan muntapëët ëp ë, muntarö utpet mowasööre omnaröa ngönöt kain wak kaö wasööre  
\v 30 ëöetak ökre was aö pël ëeim wë. Pit Anutuun kööre tok elmëëre ngön ë olëak aö, ieping ëëre pitëmtok pitëmtën wak isak aö, utpetatëën kan ngësööre ëlre peparöa ngön wa olaö pël ëeim wë.  
\v 31 Pit ëwat wonörö, ngön apnaatak pitëmtë ngön pöta ënëm naën yaaurö. Pitëmtë karuröen kent naën eimeë muntaröenta yaköm naën yaaurö.  
\v 32 “Omën utpet ke pipot yaaö piporö wel wiipnaat,” Anutu pim ngön kosang wesa pöt omën piporö pit ngön pöt yok ëwat wë. Pël ëaap pit köntak utpet ke pilöt yaë. Pël yeem pitëmënt naën, omën muntaröeta tapël yaëën pit itenak ërëpërëp ëak taë yemowas.   
\c 2  
\s1 Anutuu ngön ya yamëngka pöt wotpil panëët  
\p
\v 1 Yaap, omën ke piporö utpetarö. Pël ëaap ar Yuta omën narö arimtok arimtën wak isak epël kön yawi. “Eë, omën pörö utpet yaëën Anutuuk kangiir könöm mampna pöt yok pangk yaë.” Pël kön wieë arta utpetat yaaurö. Pötaanök arim utpetatë kangut naön ëënë pöta kan nent won. Ar pitëm yaë pöl yaaurö. Pötaanök ar pit utpet yaë pöt pet yaalmëem arimëntta utpet yaaurö pöt pet yaalni.  
\v 2 Tiar ëwat wë. Anutu pim ngön yaatak omën utpet ke pil yaë piporö pitëm utpetatë kangut mampna pöt yok pangk.  
\v 3 Ngöntörö, yaap ar pil kön yawi. Pël ëaap arimëntta utpet tapël yeem ar kön wiin Anutuuk arim utpetatë kangut naningkën ëëpën ma?  
\v 4 Tol ëën? Anutu pi ompyaö elniak akun wali kor wëën kangit teënt naningkën yaë. Ma Anutu pim ompyaö yaalni pöten kön wiin omën pasit yaë ma? Anutu pi arim lup kaip tiinëëtaan ompyaö yaalni ar pöten köpël ma?  
\v 5 Pël ëaap ar lup kosang pan ëak kaip natiin yeë. Ar pël ëeim wëën Anutu pim ya sangën pöt kaö sëën pim ngön yaatak wotpil niwasëpna akun pötak kangut nimpnaat.  
\v 6 Pöt Anutu pi omnant kom ëak tiarim wëwëatë ökök nimpnaap.  
\v 7 Tiar narö wëwë kosangtaring ëwaatak wëën Anutuuk yaya niap naataan weë ngentieim öpena piporö wëwë kosangët koir nimpnaat.  
\v 8 Ën narö pitëmtëën kön wieë ngön këët kasëng menak korar ëeim öpna piporö Anutuuk ya sangën kaö pan elmëak kangut mampnaat.  
\v 9 Këlangönre könöm kësang pipot omën utpet yaë piporö pourö pitëm naë orööpnaat. Wet rëak Yuta omnaröa naë yaaröön muntaröa naëta orööpnaat.  
\v 10 Ën tiar omën ompyaö yeë pörö Anutuuk elniin mayaaptaring ëwaatak wëën yaya niapnaat. Wet rëak Yuta omnarö pël elniak omën muntarö tapël elmëëpnaat.  
\v 11 Anutu pi mööngkraar kangk naën yaaup.   
\p
\v 12 Omën köpël wëa narö Moses pim ngön kosangöt won wë utpet yaë piporö Anutuuk pit pourö ngön kosangöt won om wëën ngön ë pet irën kö sëpnaarö. Ën Yuta omën Moses pim ngön kosangötring wë utpet yaë piporö Anutuuk ngön kosang pötë wieëa pöl pitëm ngönöt ë pet irën kö sëpnaarö.  
\v 13 Pöta songönte epët. Omën Moses pim ngön kosangöt kat pëënötë kat yawi piporöen Anutuuk, “Wotpilörö,” pël naëpan. Ngön kosangöt kat wiak ngaarëk yeö piporöen Anutuuk, “Omën wotpilörö,” pël mapnaat.  
\v 14 Omën maim narö ngön kosangöt ök nemaanöröak pitëmtë könöök ngön kosangötë wieëaul yaë. Pël yaë piporö ngön kosangöt won wëëtak pitëm könötök ngön kosangöt pet yaalmë.  
\v 15 Pël yaëën pötök ngön kosangöt pitëm retëng ëa pöt tekeri yewas. Ën pitëm lupötökta kön ke nentere nent ök ëën nantëën, “Pangk,” nantëën, “Pangk naën,” pël yaë.  
\v 16 Pipët akun kaöaöökëënök pël yaë. Ënëmak Anutuuk Yesu Kristoon maan tiarim lupötë omnant ëlëëp yeë pipot pout tekeri wasëpnaat. Nem ngön ompyautak ök ni yeë pöl ëëpnaat.   
\s1 Yuta omnarö pit kön wiin ngön kosangöt yok pangk kaamök elmëëpnaat pël wesa  
\p
\v 17 Ar narö arimtën, “Ten Yuta omnarö,” pël aimeë Moses pim ngön kosangöt kosang wesak wak wëën, “Pötök ngön yaatak yok kaamök elniipnaat,” pël yewas. Pöt arimtok arimtën ping wesak pipël yeem, “Ten Anutuu omnarö,” pël yak.  
\v 18 Ar Anutu pim kenten ëwat wë. Ngön kosangöt rë nuulaurö. Pötaanök wotpilre korar pöteparë songönöt ëwat wë.  
\v 19-20 Ar kön wiin, “Ten ngön kosangötring wëën ëwat poutë songönöt pötë öngpök wia,” pël weseë, “Ten omën it ilëaurö kan pet elmëëre koutak wëaurö ëwa elmë, kön ëngk ma e yaaurö wetete mowasö, rungaarö rë moulö pël yaaurö,” ar pël aim.  
\v 21 Yaap, ar omën muntaröen ngönën ök yamëem arimtë lupötëëlta ök nemaan yaaurö. Ar omnaröen, “Kain ëënganok,” pël yaauröak arimëntta kain yaaurö.  
\v 22 “Öngre omp wëwëat kon ëëngan,” pël yamëëauröak arimtokëër öngre omp wëwëat kom yaaurö. Pël yeem omën muntaröa ngönën kaarötë ngëëngk yewesautön kaaö yaauröak pitëm tuptakaan kaar ngëëngk yewesa tapöt kain yewaurö.  
\v 23 “Ten Anutuu ngön kosangöt ngaarëk yewaurö,” pël aö arimtën wak isak yaauröak Anutuu ngön kosang pöt ilap riak pim yapinte utpet yewasaurö.  
\v 24 Arim yeë pipta ngönte ngönëntak epël wia. “Arim utpet yeë pipotön omën muntaröak itenak Anutuu yapinte utpet wesak ya.”   
\s1 Koröp kaut yaila pötak Yuta omnarö kaamök naalmëën ëa  
\p
\v 25 Ar Anutuu ngön kosangöt ngaarëk yewan talte arim Anutuun yaö ëak koröp kaut yail pöt kë ëëpën. Pim ngön kosangöt ilap yariauröak Anutuun yaö ëak koröp kaut yail pörö omën Anutuun yaö ëak koröp kaut nailën wëaö pöröa ök wë.  
\v 26 Ën omën Anutuun yaö ëak koröp kaut nailën wë pim ngön kosangöt ngaarëk yeö piporö Anutuuk pitëmëën kön wiin ompyaö sëën omën pimëën yaö ëak koröp kaut yail pöröa ök mowasëpnaat.  
\v 27 Pël ëak omën Anutuun yaö ëak koröp kaut nailënrek pim ngön kosangöt ngaarëk yeö piporöak ar Yuta omën Anutuu ngön kosangötring wë pimëën yak koröp kaut yailerek pël weseë ngön kosangöt ilap yari pöröen utpet yeë pöt pet elniipnaat.  
\v 28 Pöt tol ëën? Koröpöök pëën Yuta omnaröa möönre koröp wak wë koröp kaut ilak Anutuun yaö yewas pöt kaar yaë. Pit koröpöt ilauröak könöt Anutuu naë rë noolaan. Pötaanök pit Yuta omën panëërö won.  
\v 29 Yuta omën panëërö, Anutu pimörö, pitëm songönte epël wia. Pit lupmerök Yuta koröp oröak wë Anutuun sak wë. Pitëm koröp kaut yail pipët lupmeri yaat. Pipët ngön kosangtaanök naën, Pulöökë yaat. Omën pël yaë piporö omnaröak pëën ping wesak nemaan Anutuukta ping wesak ya.   
\c 3  
\s1 Wëwë utpet pötak wëwë ompyaut wak neirapan  
\p
\v 1 Koröpöök pëën koröp kaut yaila pöt yok pangk kë naarööpan. Pötaanök tiar Yuta omnarö omën muntarö il mowesak Anutuun sak wë ma won? Ma Anutuun yaö ëak koröp kaut yaila pötakaan omën ompyaut yaarö ma won? Pöten kön wiipa.  
\v 2 Yaap, tiar Yuta omnaröak omën ke nentere nent poutëën omën muntarö il mowesak Anutuun sak wë. Wet rëak Anutuuk pim ngönënte omën pouröa naë tekeri wasëpenëak ningkën tiarim naë wia.  
\v 3 Pël ëaan narö, “Tiar ngönën epta ënëm sëpenaat,” neneraan pël maimeë ënëm nasën yaëën ar kön wiin Anutuukta omnaröa yeë pöl pim ngön kosang wesak nina pöt sëp wasëpën ma?  
\v 4 Won pan. Tiar omën pourö tiarim ngön kosang wesa pöt kaar apenaat, Anutu pi kaar naënëp aan kosang yesaup. Pöta ngönte ngönëntak epël wia.  
\q1 “Omnaröak nim ngön kosangöt kë yaarö pöt itaampnaat.  
\q1 Ën ngön ë pet yairautak ngön yaatak niulëën il mowasumëëp.”   
\p
\v 5 Ën nent epël kön wieë. Tiar utpet yaëën Anutu akun poutë wotpil yaaup. Pötaanök tiarim utpet pötak Anutuu wotpil yaaö pöt tekeri wasën pöt tol apen? “Anutuuk tiarim utpetatë kangiir elniipnaatak pi korar yaalni,” yok pangk pël apen ma? Ngön epët nem könöökaan won, omnaröa yaautak yeniak.  
\v 6 Won pan. Anutu pi korar elnia talte wotpil wesak tiar omnaröa ngön ë pet nairën ëëpën.  
\v 7 Ën nenteta kön wieë. Omën naröak epël kaar ya. “Tiarim ngön kosang wesa pöt sëp yewasem kaar yak. Pël yeëetak Anutu pi ngön aan kosang yesaup. Pötaanök tiarim ngön kaar pötök Anutuu ngön yaapöt tekeri wes yaë. Pël ëën pötök Anutuun yaya kaö panë yes. Pël yaë pi tol ëënak tiarën, ‘Saun omnarö’ pël niak utpet kangut yaningk?” pël yak.  
\v 8 Pël ëak omën naröak epël apën koröp. “Anutuu yapinte ompyaö sëpnaan utpet ëëpa.” Omën naröak nem yapinte utpet wasëpënëak neen köntak, “Pool pi ngön utpet pipët ya,” pël yak. Pitën ngön kaar piptaan Anutuuk utpet kangut mampna pöt yok pangk.   
\s1 Omën wotpil namp naön, won pan  
\p
\v 9 Pöt tolëël? Tiar Yuta omnaröak ompyaö ëak omën muntarö il yemowas ma? Won pan. Yutaare omën muntarö tiar pourö utpetatë weëre kosangta öngpök wë pöta ngönte wet rëak war wes niiaut.  
\v 10 Pöta ngönte ngönëntak epël wia.  
\q1 “Omën wotpil namp naön, won pan.   
\q1
\v 11 Omën Anutuun ëwat namp naön.  
\q1 Omën nampök Anutuun ëël naën yeë.   
\q1
\v 12 Pourö Anutu kasëng menak yes.  
\q1 Pël yeem pourö utpet panë sak wë.  
\q1 Omën ompyaö yaaö namp naön, won ë won pan.   
\q1
\v 13 Omën yangaöök sok ner weerak yang ngep naën ëën kamp yaë pöl pitëm këmötëaan ngön pipot kamp yaë.  
\q1 Pit ngön kaar kësang yaaurö.  
\q1 Pit kamal ngaaröa omën utpet wesak yamëngk pöl ngön nga yaaurö.   
\q1
\v 14 Kët ël epotë omnaröen utpet panë wesak ngön kosang yamëëaurö.   
\q1
\v 15 Nga kan kengkën eimeë omën mën wel yawiaurö.   
\q1
\v 16 Pitëm yesautë omnarö utpet elmëëre këlangön mampö pël yaaurö   
\q1
\v 17 Pit ngöntre karuröaring lup koptemer sak naön.   
\q1
\v 18 Kot nent Anutuun kas naën yaaurö.”  
\m Ngön pipot ngönëntak wia.   
\p
\v 19 Yaap, tiar ëwat wë. Ngönëntak ngön kosang epot Anutuu ngön kosangötë öngpök wëaurö tiarimëën ëaut. Pötaanök tiarim naëaan nampök, “Ne wotpilëp,” pël naëngan. Yang ël epotë omën pourö tiar Anutuu ëöetak saunaringörö pëën wë.  
\v 20 Pöta songönte epët. Omën namp ngön kosangötë ënëm yaëën Anutuuk, “Wotpilëp,” pël nemapan. Ngön kosang tapötök tiarim saunat war yewas.   
\s1 Omën Kristoon kön wi kosang wasëpna pöpön Anutuuk, “Wotpilëp,” pël mapnaat  
\p
\v 21 Pël yaëëtak peene pöt, Anutuu tiarim saunat won wasën pim ëöetak wotpil wë pöt tekeri yewas epët Moses pim ngön kosang pöta kanöököl won, maimaöököl yaarö. Pöta ngönte Moses pim ngön kosangtakre tektek ngön yaauröak wet rëak ëaut.  
\v 22 Wotpil öpena pöt epët. Omën namp Yesu Kristoon kön wi kosang yewas pipopön Anutuuk, “Wotpilëp,” pël yema. Yutaare omën muntarö tiar omën pourö piin kön wi kosang wasën pöt Anutuuk, “Omën wotpilörö,” pël niapnaat. Pöt tiar omën kopëtarö, narö maimarö won.  
\v 23 Tiar pourö utpet ëak Anutu pim ompyaö öpenëak niia pöl naön yaaurö.  
\v 24 Pël yaëën Yesu Kristo pi tiarim saunat wa pötaan Anutuuk komre kolap elniak utpetat pout won niwesak tiarën, “Omën wotpilörö,” pël niia. Pöt pi tiarim ompyaö yaaö nenta kangiir naalniin, yaap nina.  
\v 25 Anutuuk Yesu pi wel wiin iit yangerak ngentiin omën pourö piin kön wi kosang wasën tiarim saunat won nuwesak Anutuu naë nuulëëpënëak wes nimëa. Ngaan panëër Anutuuk omnaröen wiapre kor elmëak pitëm saunatë kangut teënt nemangkën ëa. Pël ëautak peene pöt, pim wotpil yewesa pöt pet elniipnaan Yesu tiarimëën wel wiipënëak wes nimëa.  
\v 26 Pi wotpil yewesaöre omën pourö Yesuun kön wi kosang yewas piporöen, “Omën wotpilörö,” pël yaaö pöt peene akun epöök pet elniipënëak wes mëa.   
\p
\v 27 Pël ëaap tiarimtok tiarimtën ping wesak apen ma? Won, kan pöt il waria. Oröptak kan pöt il yewari? Moses pim ngön kosangötë ënëm yaaö pötak il yewari ma? Won pan. Kön wi kosang yewesa pötak kan pöt il yewari.  
\v 28 Pöta ngönte tiar epël yaaurö. Omën namp kön wi kosangtaring wë pöpön Anutuuk, “Wotpilëp,” pël yamëëaup. Ën namp Moses pim ngön kosangötë ënëm yaaö pöpön Anutuuk, “Wotpilëp,” pël nemaan yaaup.  
\v 29 Ma Anutu pi Yuta omnarö tiarimtë Anutu ma? Won, pi Yuta omënere omën muntaröa Anutu.  
\v 30 Anutu kopëtap pi tiar pouröaap. Pötaanök tiar Yuta omën koröp kaut yailauröak piin kön wi kosang yewas pöröen, “Wotpilörö,” pël yenia. Ën omën muntarö koröp kaut nailënöröak kön wi kosang yemowas pöröenta, “Wotpilörö,” pël yema.  
\v 31 Pël ëën, “Kön wi kosang yewesa pötak Moses pim ngön kosangöt wak yeira,” pël ya ma? Won, ngön pël naën. Tiar ngön kosang tapöt ngolöp wesak taë yewas.   
\c 4  
\s1 Anutuuk Apramön, “Wotpilëp,” pël mëëa  
\p
\v 1 Apram omën yaapöp, tiar Yuta omnaröa ëap, piin tol apen? Pim ëa pöten kön wiipa.  
\v 2 Apram pi ompyaö eim wiak wotpil sanëën yok pangk pimtën kön wiak ing ti wak ëan tapön. Pël ëaap Anutuu ëöetak won.  
\v 3 Pöta ngönte ngönëntak epël wia. “Apram pi Anutuun kön wi kosang wesa. Pötaanök Anutuuk piin kön wiin wotpil sa.”  
\v 4 Pöta songönte tiar ëwat wë. Omën namp waur elniin omnant yemangk pötak kësangënte pël naën, waur ëa pöta sumet pël ë yaë.  
\v 5 Ën omën namp pimtok pimtën, “Nem ompyaö yeë pötaan Anutuuk nemëën kön wiin wotpil yes,” pël newasëntak, “Anutu pimtokëër kësangën elnëak wotpil yenewas,” pël kön wiin Anutuu pim piin kön wi kosang yewas pötaan, “Wotpilëp,” pël yema.  
\v 6 Tewitökta ngön ke pilöt ök ëa. Pi omën Anutuuk kön wiin wotpil yes pöpön ök ëa. Anutuuk omën pöpë ompyaö yaë pötaan won, pimtë kësangëntaan kön wiin wotpil yes pël ök ëa. Omën pöp ërëpsawi yaë pël ëa. Tewit pi ngön ke pilöt epël ëa.   
\q1
\v 7 “Omën Anutuuk pitëm ketöt ent ë moolëak saunat won wes yeemoola pörö ërëpsawi ëëpnaarö.   
\q1
\v 8 Omën namp Kaöapök kön wiin saun won yaë pöp ërëpsawi ëëpnaap.”   
\p
\v 9 Yuta omën Anutuun yaö ëak koröp kaut yail pöröakëër Anutuuk tiarim saunat won yewas pötaan ërëpsawi yeë ma? Won. Omën muntarö koröp kaut nailënöröeta Anutuuk pitëm saunat won yemowas pötaan ërëpsawi yaë. Tiar ëwat panë wë. Anutu pi Apram pim kön wi kosang yewesauten kön wiin wotpilëp pël ëa.  
\v 10 Anutuuk akun taltak Apramön kön wiin wotpilëp pël ëa? Koröp kaut ilak wëautak ma nailën wëautak? Pi pël naënëpök Anutuuk piin kön wiin wotpilëp pël ëa.  
\v 11 Apram pi koröp kaut nailën wë Anutuun kön wi kosang wasën Anutuuk piin kön wiin wotpilëp pël ëa pöt pet ëëpnaan pim koröp kaut ilëpënëak ök mëëa. Pötaanök Apram pi omën koröp kaut nailën Anutuun kön wi kosang wasën Anutuuk kön wiin wotpilörö pël yaë pöröa ëap.  
\v 12 Pi tiar Yuta omën koröp kaut yail pöröeta tiarim ëap. Tiarim koröp kaut yail pötaan won. Tiarim ëap Apramë koröp kaut nailën Anutuun kön wi kosang wesa pöl yeë pötaan pi tiarim ëap.   
\s1 Kön wi kosang yewas pörö Anutu pim kup wia pöta yaö yes  
\p
\v 13 Ngaanëër pan Anutuuk Apramre pim ëarö yang eprak pangk ëak öpenëak kup mowia. Pöt Apram pi Moses pim ngön kosangta ënëm yaëënak pël nemaan. Apram pi Anutuun kön wi kosang wasën Anutuuk kön wiin wotpilëp pël ëa pötak pël kup mowia.  
\v 14 Omën ngön kosangta ënëm pëën yaaurö Anutu pim yaö mëëa pöt yewan talte Anutuun kön wi kosang yewesaut om pas wiaapën. Pël ëën Anutu pim kup mowia pöteta wiap sëpën.  
\v 15 Pöt ngön kosang pötak tiar utpet yaë pöt pet elniin saunatë kangut tiarim rangk yaarö. Pël yaëëtak ngön kosangöt won talte tiar ngön kosangöt yail pël naën ëëpen.   
\p
\v 16 Anutu pi Apramre pim ëarö ënëm orööpenaarö tiar komre kolap elniak ngön kup niwia. Pötaanök Aköpök kup niwia pöt öpena pörö tiar piin kön wi kosang wesak öpenaat. Pöt omën ngön kosangtaring wëaurö tiarimënt won, om ke tapël kön wi kosangtaring Apramë ëa pöl yaaö pörö pourö öpenaat. Apram pöp tiar pouröa ëap.  
\v 17 Anutuuk Apram pimëën ngönëntak ngön nenteta epël kup mowia. “Nook ni omën pouröa ëap pël wes yanuulë.” Ngön pöt, Apram pi yaap Anutu pim kön wi kosang wesa pöpë ëöetak tiarim ëap. Anutu pöp omën wel wiauröa wëwëat yemangk. Pimënt tapöpök omnant won wieëautön maan yaarö.   
\p
\v 18 Anutuuk Apramön, “Nim ëarö selap kaö pan orööpnaat,” kup mowia. Pël maan Apram pim ru won ëën yang kaö nantë omnaröa ëap pël sëpna pöt kön wi kosang wesakaima.  
\v 19 Apram pim krismakiat 100 pöt temanöm yesën koröpö won sa. Ën Seraata tapël koröp won sëën ru wilëpna akunet pet ira. Pël ëauwaarök Apram pöp kön tapëten ëeim wë pim kön wi kosang yewesa pöt wiap newasën ëa.  
\v 20 Apram pi Anutuu ngön kup mowia pöten kön selap ëak kön wi kosang yewesaö pöt këlok newasën ëa. Won, pi kön wi kosang yewesaut taintaë wes wak wakaima. Pël ëaö pötak Anutuu yapinte wak isa.  
\v 21 Pöt, “Anutu pim omën nant yaö neea pöt kë orööpnaat,” pël këëkë kön wiakaima pötaanök.  
\v 22 Apram pi kön wi kosang yewesautaring ke pël wakaima. Pötaanök Anutuuk piin kön wiin wotpilëp pël ëa.  
\v 23 Ngönëntak Anutuuk Apramön wotpilëp pël kön wia ngön pöt Apram pimtën naën.  
\v 24 Won, tiar pouröaan ëa. Anutu, tiarim Kaöap Yesu weletakaan wal ë ulmëaup, puuk piin kön wi kosang yewesaurö tiarënta, “Wotpilörö,” pël niapnaat.  
\v 25 Anutuuk Yesu pi tiarim saunatëën wel wiipënëak wes mëën wel wia. Pël ëën tiar wotpil niwasëpënëak weletakaan wal ë moulmëa.   
\c 5  
\s1 Anutuuk tiarën, “Wotpilörö,” pël yenia  
\p
\v 1 Tiar Aköp Yesu Kristoon kön wi kosang yewasën Anutuuk, “Wotpilörö,” pël yenia. Pötaanök tiarim Aköp Yesu puuk elniin tiar Anuturing lup kopëtemer sak wë.  
\v 2 Pi kopëtapök komre kolapring wëauta kanwer të niwiin peene pöta öngpök wë. Pël yeë Anutuu ëwaataring kutömweri öpena pöten kön wieë ërëpsawi yeë.  
\v 3 Pötaan pëën ërëpsawi naën. Könöm nant tiarim naë orö yaë pötëënta ërëpsawi yeë. Pöt könöm pötök tiarim lupöt kosang niwas yaë pötaanök.  
\v 4 Tiar lup kosang pötaring wëën Anutuuk moröktak ök elniin kosang wëën tiarimëën ya kë yes. Ya kë sak omën ompyaut nimpna pöten kön wiak kor wë.  
\v 5 Tiar kor wëën kë naaröön yaëën ëö yes pël naën. Pöt epël. Anutuuk pim Ngëëngk Pulö tiarim lupötë wes mëën lup sant yaalni. Pötaanök ëö naën yeë.   
\p
\v 6 Tiar wëwë kosang öpenaata weëre kosang pöt won wëën Anutu pimtë akun mowia pötak Kristook Anutu kasëng menaurö tiar utpetetakaan niöpënëak wel wia.  
\v 7 Omën pimtok pimtën kön wiin wotpil yaaupëën wel wiipena pöt tiarim naë pangk won. Ën omën omnaröak kön wiin ompyaö nampëën wel wiipena pötaar yok pangk wel wiipen wes.  
\v 8 Pël ëaap tiar saunaring wëën Kristo pi tiar kaamök ëak wel wia. Pël ëa pötak Anutu pi lup sant yaalni pöt pet yaalni.  
\v 9 Pël ëën peene Kristo tiarimëën wel wiin pim iit il ngentiin tiarim saunat won sëën Anutu pi tiar pouröen, “Wotpilörö,” pël yenia. Pötaanök tiar ëwat panë wë. Kristo pi kaamök elniin Anutuuk tiarim utpetatë kangut naningkën ëëpnaat.  
\v 10 Tiar Anutuun kööre tok elmëeim wëën pim Ruup tiarimëën wel wiak wiap niwasën Anuturing wë. Pötaanök tiar ëwat panë wë. Peene Anuturing wë eptak pi wëwë kosangtak wë kaamök elniaan ompyaö panë öpenaat.  
\v 11 Pël ëën pöt pëën won. Tiarim Aköp Yesu Kristo puuk elniin tiar Anuturing lup kopëtemer saut. Pötaanök pim yaalni pötaan peene eptak Anuturing tiar pourö ërëpsawi yeë.   
\s1 Atamök wel yawiaut koirën Yesuuk wëwëet koira  
\p
\v 12 Ngaan panëër omën kopëtap Atam puuk saun koirën saun pöt yangerak oröa. Pël ëën saun pötaan wel yawia pöt oröa. Pël ëën omën pourö tapël utpet ëeimeë saun wak wel wieima.  
\v 13 Moses pim ngön kosangöt naaröön wieëa akun pötak utpet pöt yangerak ulöl sak wiakaima. Pël ëautak ngön kosang pöt won wiaan Anutuuk, “Pit nem ngön wa olëa,” pël kön wiak kangut pangk nemangkën ëa.  
\v 14 Pël ëën wel pöt Atam pim naëaan ngës rëak oröak wiaan wais Moses pim naë oröa. Pël ëën wel pötak omën pourö ngep ëak wiakaima. Omën pörö köpël wë utpet eimeë Atam pim Anutuu ngön kat wiak wa olëa pöl naën ëautak weletak pitta ngep ëa.  
\p Atam pöp wel yawiauta wotöököp omën ënëm orööpnaap Kristo pim ökre was ëa.  
\v 15 Pël ëaap komre kolap pöt ngön wa yoolëauta ök naën. Omën kopëtap Atamë wa olëautak selap wel wian. Pël yaëën Anutu pim komre kolap pöt, omën kopëtap Yesu Kristo pim kësangën elnia pötak Atamë ngön wa olëa pöt il wesak omën selap kiri elnia.  
\v 16 Anutuu kësangën pöt omën kopëtap Atam pim utpet ëa pöta ök won. Yaap, omën kopëtap Atam pi Anutuu ngön wa olaanak Anutuuk ngön ë pet irak omën pourö wel wiipënëak ök ëa. Pël ëaap omën selap Anutuu ngön wa olaanak Anutuuk kësangën elniak wotpil niwesa.  
\v 17 Omën kopëtap Atam pi ngön wa olëak utpet sa. Pim pël ëa pötak wel pöt oröak yang omën pourö ngep ëak wiakaima. Pël ëautak omën kopëtap Yesu Kristo pim ëa pöta këëtak Atam pim ngön wa olëa pöta këët il yewas. Anutu pim komre kolapre kësangën pötak tiar, “Omën wotpilörö,” pël yenia. Pël niaan tiar Kristooring wë kaö sak öpenaat.   
\p
\v 18 Pötaanök omën kopëtap Atamök Anutuu ngön wa olëa pötak Anutuuk ngön ë pet irak tiar omën pourö kö sëpenëak ök ëa. Tapël omën kopëtap Yesu Kristook wotpil wesak tiarimëën wel wia pötak Anutuuk tiarën, “Omën wotpilörö,” pël niak wëwë kosangët yaningk.  
\v 19 Omën kopëtapök ngön wa olëa pötak selap utpet san. Tapël kopëtapök ngön ngaarëk wa pötak selap wotpil niwasëpnaat.  
\v 20 Pël ëën ënëmak Moses pim ngön kosangöt oröön omnarö ngön kosang pöt ilap riak utpet kësang panë yeë. Pël yeëetak Anutu pim komre kolap pötak utpet pöt ngep ëak ompyaö niweseim wë.  
\v 21 Këët epël orööpënëak ëa. Saun pötak wel yawia pöt oröa tapël Anutu pim komre kolap pöt Yesu Kristo pim wel wia pötaan kaö sëpna pötak Anutuuk wotpil niwasëpënëak ëa.   
\c 6  
\s1 Tiar Kristooring wel wian  
\p
\v 1 Yaap, Anutu pim komre kolap pötak utpetat ngep yaë. Pötaan tolëël apen? Tiar Anutu pim komre kolap pöt tiarim utpetat ngep ëak tekeri sëpnaan utpet ëeim öpenaan apen ma?  
\v 2 Won pan. Tiarim lupötë utpetat wel wi olëauröak tol ëën kaalak utpet pöt yal menak öpen?  
\v 3 Tiar narö Yesu Kristook yal mampenëak i yamë akun pötak pim wel wia pöl tiarta piik yal menak wel yawi. Pöten ar köpël ma?  
\v 4 I yamë piptak Kristook yal ëak wel yawi. Pël ëën tiar Kristooring yang kel yaniwer. Tol ëënak pël yaë? Pep pim weëre kosang pötak Kristo weletakaan wal ë ulmëa tapël tiarta wal ë niulëën wëwë ngolöpta kanöök yes.   
\s1 Kristooring wëwëetak öpenaat  
\p
\v 5 Tiar Kristoë wel wia pöl wel yawi pötak piik yal yemangk. Pötaanök tiar epël ëwat panë wë. Anutuuk pi wal ë ulmëa pöl tiar wal ë niulëën piik yal ëak öpenaat.  
\v 6 Pöta songönte epël kat wi yeë. Tiarim lup ngaanöt Kristooring këra yetaprak möaut. Pöt tiarim lupmeri utpetatë weëre kosang wia pöt kërë olaan utpetatë inëën naën ëëpenëak pël ëaut pötaanök.  
\v 7 Namp pi wel wiak utpetatë iriaan ent ëaupök kaalak utpetatë öngpök naön ëëpnaat.  
\v 8 Yaap, tiar Kristo piiring wel wiaurö. Pötaanök kön wi kosang panë wasën wëwëetakta piiring wë.  
\v 9 Pöt tiar ëwat wë. Kristo pi weletakaan wal ëaup. Pötaanök kaalak wel nawiipan. Wel pötak yok pangk pim weëre kosangö wak neirapan.  
\v 10 Pi utpetatë weëre kosangöt won wes olapënëak wel wiin pangk ëa. Wel wia pötaanök kaalak wel nawiipan. Peene wë epët pöt Anutuun yak wë.  
\v 11 Ar tapël arimtën kön wiin arim lupötë utpetat wel wi olëak Yesu Kristook yal ëak Anutuun yak wë pël ëëp.   
\p
\v 12 Arim yang koröp lëngë sasa pipotë kentre kauratë ënëm ëënganok utpetat pörek wieë wer yanuun inëën elmëëngan.  
\v 13 Pël ëakta arim möönre koröp pipot korarötëël pëël elmëën utpetatëën inëën ëëpan. Ar weletakaan wal ë nuulëaurö. Pötaanök Anutu pim yaatak wë arim möönre koröpöt piin yaö elmëën wotpil wëauta inëën ëëp.  
\v 14 Pöt ar Moses pim ngön kosangötë öngpök naön Anutu pim komre kolap pötak wë. Pötaanök kaalak utpetatön kön wiin kaö nasën ëëpnaat.   
\s1 Tiar wotpil wëauta inëën sak wë  
\p
\v 15 Pötaanök tol ëëpen? Ngön kosangötë öngpök naön Anutu pim komre kolap pötak wë. Pötaanök yok pangk utpetat ëëpen ma? Won pan.  
\v 16 Ar epël kat nawiin yaaurö ma? Omën kaö namp arim möönre koröpöt pëël elmëak pim këm ngönte ngaarëk wak inëën elmëënëët. Pöta ök utpetatök arim kaö sëën pim inëën elmëeim wiak kö sënëët. Ën Anutu pim këm ngön ngaarëk yewautak arim kaö sëën pöta inëën elmëënë pötak Anutuuk, “Omën wotpilörö,” pël niapnaat.  
\v 17 Ngaan utpetatök arim kaö sëën inëën elmëeim wakaimauröak peene pöt ngönën rë nuula pöt ngaarëk panë yeö. Pötaanök Anutuun yaya mepa.  
\v 18 Ar utpetatë weëre kosangtakaan ent ë nuulëën wotpil wëautak kaö sëën inëën sak wë.  
\v 19 Tiar yang omnarö pëën. Pötaanök ar ngön pipot kat wiin omnaröa omnant yautëël ök ëak yeniak. Ar ngaanëër arim möönre koröpöt kentre kaurre utpet ke nentere nent pötëël pëël elmëak pötë inëën elmëeim wakaimaurö. Tapël peene akun eptak pöt ompyaö panë sënëën arim möönre koröpöt wotpil wëautakël pëël elmëeim ön.   
\p
\v 20 Ngaan utpetatök arim kaö sëën inëën ëeimeë wotpil wëauta inëën naën eimaurö.  
\v 21 Pël eimeë pöta kë oröpöt koireimaurö? Utpet eima pöten peene eptak kön wiin ëö yes. Pöta këët wel.  
\v 22 Peene akun eptak pöt Anutuuk utpetatë sulöptakaan wil niulëën pim inëën sak wë. Pël yeë pöta këët arim wëwëat ngëëngk sak ompyaö wë wëwë kosangët wak om wakaim önëët.  
\v 23 Pöt arim utpetatë inëën yaauta kang pöt wel koirënëët. Ën Anutu pim kësangën yaalni pöta këët Yesu Kristook yal menak wëwë kosangët koirënëët.   
\c 7  
\s1 Tiar wëwë ngolöptak wë  
\p
\v 1 Karurö, ne Moses pim ngön kosangötë öngpök wëaurö arën niamaan. Ar ngön kosangöt kön yawiaurö epël ëwat wë. Omën namp pi öp wë pötakëër ngön kosangötë iri wë.  
\v 2 Pöta ngön nokoliil nent epël wia. Öng ompringëp pim ompöp wel nawiin wëën ngön kosangtak piar ompöp erën elmëaan wë. Ën wë ompöp wel wiin pöt ngön kosang pipët pim naë mop yemowi.  
\v 3 Pötaanök öngöp pim ompöp öp wëën sëp wesak omp muntap koirak piiring wëën pöt öngre omp wëwëet utpet wesak saun yokoir. Ën ompöp wel wiin pöt ngön kosang pipët pim naë mop mowiin wë omp muntap koirak öngre omp wëwëet utpet newasën yaë.  
\v 4 Karurö, arim songönte tapël wia. Kristo pi pim koröpö weletaan pëël elmëaup ar piik yal ëën ngön kosangtaan wel wiin pötë öngpökaan wil nuulëën wë. Peene pöt ar weletakaan wal ëaup Kristo pimëën sak wë. Pi tiar Anutuu inëën yaëën tiarim wëwëatë këët pim yapintak sëpënëak wal ëa.  
\v 5 Tiar lup ngaanötring wakaiman akun pötak ngön kosangötök elniin utpetatëën kentre kaur eimeë tiarim möönre koröpöt saun koirën pöta ya mëneimeë weletaan yaö ëaut.  
\v 6 Peene pöt, Kristook yal menak ngön kosangtaan wel wian pötak ngön kosangötë nitëën wakaima pötakaan wil nuulëën wë. Pötaanök kaalak ngön kosang ngaan retëng ëa pötë ënëm naën wëwë ngolöp Ngëëngk Pulöök pet yaalni eptak Anutuun inëën yaalmë.   
\s1 Saunatök utpet niwesa  
\p
\v 7 Pötaanök tol apen? “Ngön kosang pöt utpetat,” pël apen ma? Won pan. Ngön kosangöt won ëën ne utpetatë songönte ëwat nasën ëan tapön. Ngön kosang pötak epël ya. “Ni omën muntaröa omnantön war ëënganok,” pël ya. Ën pötak pël naën ëanëën war yaaö pöten köpël ëan tapön.  
\v 8 Ngön kosang pipët war yaaö pöten ya. Pël ëën ne war yaaö pöten kön wiaan utpet yaaö pötak kante koirak nem lupmerën këk yaalmëën war nentere nent orö yenerë. Ngön kosangöt won ëën utpet yaaö pöt weëre kosang won ëan tapön.  
\v 9 Ne ngaan ngön kosangöt këëkë ëwat nasën wë nemtën kön wiin ompyaö wakaimaup. Ënëmak war yaauta ngön kosangët orö rëa pötak utpetatë songönte ëwat wëën nem lupmeri utpetat kaö sëën  
\v 10 nemtën kön wiin, “Wel yawiauta kanöököl yes,” pël ëaut. Anutu pi ngön kosang pötak elnëën ompyaö ömëak ëautak pötak ne wel yawiauta kanöököl wakaiman pöt pet elnëaut.  
\v 11 Ne ngön kosang pöten kön wiaan utpet yaaö pötak kante koirak morök elnëak pipël ngön kosangtaan wel yawiauta kanöököl neulëa.  
\v 12 Tiar epël ëwat wë. Ngön kosang pöt ngëëngköt, ën kom ëak nent nent wasëneta ngëëngk, wotpil, ompyaut.  
\v 13 E tol am? Ngön kosang ompyaö pötak wel yawiauta kanöököl neulëa pël am ma? Won pan. Utpet yaaö pötak wel yawiauta kanöököl neulëa. Piptak ngön kosang ompyaut pet elnëak pël ëa. Omën pipët tol ëënak ëa? Ne utpet yaauta songönte tekeri yesën ëwat sak utpet yaaö pöten utpet panëët pël wasumëak ëa. Pël ëën ngön kosang ompyaö pötak utpet yaaö pöt sasa utpet panëët pöt pet yaalnë.   
\s1 Saunatök utpet niwesa  
\p
\v 14 Tiar ëwat wë. Ngön kosangötëël Anutu pim Pulöök pimtë kentöön pet yaalni. Pël yaëënak ne yang koröpööring utpetatë öngpök wë pötë inëën yeë.  
\v 15 Ne nem omnant yaautë songönten köpël wë. Ne omën ompyaut ëëmëak kentre kaur yaalnë pöt naën yaaup. Ën utpetat ëënganëak kaaö yaalnë pötökëër yaaup.  
\v 16 Nem omën utpetat ëënganëak kaaö yaaut yaaö pöta ngönte ök yeniak pipët. “Ngön kosangöt ompyaut.”  
\v 17 Pötaanök nem korar yeë epot nemtë könöök won, utpetatök nem lupmeri wieë këk yaalnëënak yeë.  
\v 18 Ne songönte epël ëwat wë. Nem lupmeri omën ompyaut wi naön, nem lup ngaan pömeri. Pötaanök ompyaut ëëmëak yeemak pangk naën yaaup.  
\v 19 Ne omën ompyaut ëëmaap pël yeemak naën yaaup. Ën omën utpetat naën ëëmaap pël yeemak yaaup.  
\v 20 Ne utpetat naën ëëmaap pël aöök yaaö pöt nem könöök won, utpetatök nem lupmeri wieë këk yaalnëënak yeë.   
\p
\v 21 Ne itaangkën omën epët nem naë orö yaë. Omën ompyaut ëëmëak yeem utpetat pëën ë yeë.  
\v 22 Yaap, nem lupmerök Anutu pim ngön kosangötön kent pan yaalnë.  
\v 23 Pël yaëën ne itaangkën utpet ngaan nem lupmeri wiakaima pötök nem ömpyaö ëëmëak kön yawi pötön kööre tok elmëak wii netëën pötë öngpök wë.  
\v 24 O, ne omën utpetemor. Nem koröpö weletaan yaö yaë eptakaan talëpök ent ë neulëëpën?  
\v 25 Ne tiarim Aköp Yesu Kristook ent ë niulëa pötaan Anutuun yoöre ërëp yamëëaup. Nem ök yeniak pipta songönte pöt epël yaë. Nemtë könre lupötök pöt Anutuu ngön kosangötëën inëën yaëëtak utpet ngaan nem lupmeri wiakaima pötëën inëën yaë.   
\c 8  
\s1 Kristook saunat ent ë nuulëak Ngëëngk Pulö yaningk  
\p
\v 1 Pötaanök omën Yesu Kristooring yal menak wëaurö tiarim naë utpetatë ngön kangit ë pet yaira pöt won ëëpnaat.  
\v 2 Pöta songönte epël. Ngaan ne utpet pëën eimeë wel yawiauta kanöököl seimaup. Peene pöt, Yesu Kristooring yal menak wë pötaan Pul wëwë kosangët yaningk pöök ent ë neulëën utpetatë öngpök sëëre wel wi pël naëngan ompyaö eim ömaap.  
\v 3 Mosesë ngön kosang pötök ompyaö niwasëpënëak yaëën tiarim lup ngaanötök weëre kosangöt wak iraan pomp ëa. Pël ëautak Anutuuk yok pangk ëak pimtë Ruup wes mëën tiar omën utpetaröa möönre koröp wak yangerak oröa. Pël ëën Anutuuk elmëën pi tiarim saunatë kangut wak wel wia.  
\v 4 Anutuuk ngön kosangötë wotpil wieëaut tiarim naë orööpënëak pipël ëa. Pöt tiar lup ngaanötë wëwëetak naön wë Ngëëngk Pulöökë yaalni pöl yeë pötaanök.  
\v 5 Omën lup ngaanötë wëwëetak wë piporö pitëm könöt ngaan wëwë pötakël rë olëak wë. Ën omën Pulöökë yaalmë pöl yaë piporö pitëm könöt Pulöökë naë rë olëak piiring wë.  
\v 6 Omën könöt lup ngaanötë wëwëetakël rë olëak wë piporö wel wiak kö sëpnaarö. Ën könöt Pulöökë naë rë olëak wë piporö mayaaptaring wakaim öpnaarö.  
\v 7 Pöta songönte epël. Omën könöt lup ngaanötë wëwëetakël rë olëak wë piporö Anutuun kööre tok yaalmë. Pël yeem pit pim ngön kosangöt ngaarëk naön yaauröak tol ëak pël ëëpën?  
\v 8 Omën lup ngaanötë wëwëetak wë piporö Anutuuk pitën itaangkën pangk naën yaë.   
\p
\v 9 Ar pöt, lup ngaanötë wëwëetakël naön. Pulöökë wëwëetak wë. Pël ëën Anutu pim Pulö arring wë. Omën namp Kristoë Pulö pim naë won ëëpna pöp pi Kristoë omnamp won.  
\v 10 Yaap, utpetat yaautak arim möönre koröpöt wel wiipënëak yaö elniaurö. Pël ëauröak Kristo arring wëën yak Anutu pim arën, “Omën wotpilörö,” pël niia pötaan wëwë kosangtak wë.  
\v 11 Anutu pim Pul Yesu weletakaan wal ë moulmëa pö arring wë. Pötaanök Anutu Yesu Kristo weletakaan wal ë moulmëa pöpök elmëën pim Pul arring wë pöök arim möönre koröp kö sëpënëak yaö yaalni pipot wal ë niulëën önëët.   
\s1 Ngëëngk Pulöök Anutuu ru yaniwas  
\p
\v 12 Karurö, Anutu pim tiarimëën elnia pötaan kangit elmëëpenëak pöt yok pangk lup ngaanötë wëwëetak naön ëëpenaat.  
\v 13 Pöta songönte epël. Ar lup ngaanötë wëwëetak önë pöt wel wiak kö sënëët. Ën Ngëëngk Pulöökë yenia pöl ëën weëre kosang ningkën koröpöökë utpetat moolëak pöt wëwë kosangtak wakaim önëët.  
\v 14 Omën Anutuu Pulöökë ënëm yes piporö Anutu pim ruurö.  
\v 15 Pöt Anutu pim Pul arim wa pö ar omën nantök wii nitëën kas ëënëak naalniin ëa pötaanök. Won, Pulöök Anutu pim ruurö elniin pim weëre kosangöök Anutuun, “Pep, ni tenim Pep ompyaup,” pël maim wë.  
\v 16 Ngön pöt tiar Anutu pim ru sak wë Ngëëngk Pulöök tiarim lupötë kaö wesak tekeri wasën kat wiak pël yemak.  
\v 17 Yaap, tiar Anutu pim ru sak wë. Pötaanök pim omnaröaan omën ompyaut yaö ëa pöt öpenaat. Pël yeem Anutuu Kristoëën yaö ëa pöteta piiring öpenaat. Pöt Kristo tiarimëën këlangön kat wia pöl tiar pimëën këlangön kat yawi. Pötaanök Anutuuk kutömweri tiarënta piiring ping wesak niak ë rangiat nimpnaat.   
\s1 Tiar ënëmak kutömweri wëwë ompyaut öpenaat  
\p
\v 18 Ne kön wiin kutömweri ping wesak niak ë rangiat nimpna pöt kaöet. Ën peene wë eptak këlangön kat yawi epët pöta ök won, kotte.  
\v 19 Anutuu omën ket ëa epot pout Anutuuk pim ruurö tiarim ë rangiat tekeri niwasëpënëak ulöp kant mëneë kor ëeim wë.  
\v 20 Anutuuk elmëën pim omën ket ëa pipot om pas wakaima. Pöt pitëmtë kentöök naën, Anutu pimtok pël ëëpënëak yaö mëëaut. Pël ëaut yak pit Anutu pimtë ompyaö mowasëpnaaten kor wë.  
\v 21 Pit Anutuuk pitëm söpre tet ëak wiakaima pötakaan ent ë ulmëën Anutuu ruuröaring yal ëak ompyaö wë kaalak omën nantë inëën naën ëëpna pöten kor wë.  
\v 22 Tiar ëwat wë. Omën pasut Anutuu ket ëa epot pout öngöröa ru wilëpënëak lel yailën këlangön kat yawiem ruupëën kor wë pöl akun kaöaö oröön ompyaö sëpnaaten kor wë.  
\v 23 Pitëmënt pëën won, Anutuuk Ngëëngk Pulö kaö wesak ningkën waurö tiarta këlangön kat yawiem Anutuuk tiar pim ru wes pet niirak tiarim yang koröpöt ent ëak ngolöpöt nimpënëak kor wë.  
\v 24 Pöta songönte epël. Anutu tiar utpetatë öngpökaan ent ë nuulëa. Pël ëautak peene tiar pi pet irak koröpöt ngolöp niwasëpënëak kor wë. Pi pet irak koröpöt ngolöp wesa talte tiar pim pël ëëpnaaten kor wë. Pöt namp pim omën kor wë pöten ityaangk talte pi kaalak kor naön ëëpën.  
\v 25 Omën itnaangkënten kön wi kosang wesak öpenaat pël weseë ya kë sak kor wë.   
\p
\v 26 Tiarim kön wi kosang yewesa pötak tiar weëre kosang won ëën Ngëëngk Pulöök kaamök yaalni. Pöt tiar Anutuun kimang mapenëak tolëël maan pangk ëëpën pöten köpël pötaanök. Pël yeëetak Pulö pimtok tiarim lupötë wë Anutuun kimang maim wë. Pi omnaröa naënël lupötëaan ing maimeë Anutuun kimang maim wë.  
\v 27 Pël yaëën Pep pi omnaröa lupötön panë ityaangkaupök Pulöökë kön pötenta ityaangk. Pöt Pulö pi Anutuu könöökë ënëm ëak Anutuu omnarö tiarim kangiir kimang maim wë pötaanök.   
\p
\v 28 Tiar ëwat wë. Anutuun lup sant yaalmëa pörö, omën nentere nent tiarim naë orö nirëak ompyaö yaniwesaut kaamök elmëëpnaat. Pi yas niapënëak kön wia pötaanök pël elnia.  
\v 29 Anutuuk omën pim wet rëak kön wia pörö tiar pim Ruupë ök sëpënëak kom ëa. Pötaanök pim nangarö tiar selap sëën pimënt nan kaöap pël sak öpnaat.  
\v 30 Pël ëën Anutuuk pim kom ëa pöröen yas niia. Pël ëak yas niia pöröen, “Wotpilörö,” pël niia. Pël ëak wotpil niwesa pörö ping wesak ë nirangia.   
\s1 Anutuu lup sant pöt tiar sëp naniwaspan  
\p
\v 31 Anutu pi tiarimëën pipël kaamök yaalni pöten tol apen? Pi tiar kaamök elniaap talëpök kööre tok elniak pim moresiaan wa ëp elniipën? Won.  
\v 32 Pi keimön naalniin pim Ruup tiarimëën wes nimëën tiarim kangiir wel wia. Pötaanök pi kaamök elniak omën muntatta kët ël epotë nineim öpna pöt tiar kön wia.  
\v 33 Omën Anutu pimtëën yaö wesaurö tiar talëpök ngön yaatak niulëëpën? Won. Anutuuk wotpil niweseim wë.  
\v 34 Pötaanök talëpök utpetatë kangut ningkën kö sëpen? Won. Yesu Kristo pi tiarimëën wel wia pöt pëën won. Pi wel wiak kaalak weletakaanta wal ëaup. Pël ëak Anutu pim mor yaapkëësi wë tiar kaamök elniipënëak Anutuun kimang maim wë.  
\v 35 Pötaanök omën oröpötök Kristo pim lup sant yaalni pötakaan ent ë nuulëëpën? Könömöt yewautak ma këlangön kat yawiautak ma utpet yaniwas pötak ma ngöntök yaautak ma omnantëën il ngentingenti yaautak ma nga yaalniautak ma yamëngkautak pötök pël naalniin ëëpnaat.  
\v 36 Pöta ngönte ngönëntak epël wia.  
\q1 “Ten nimëën sak wëën yak kët ël epotë utpet wesak nimëneim wë.  
\q1 Pitök tenën itaangkën pol sëpsëp yamö pöröa ök sëën pël elnieim wë.”   
\m
\v 37 Omën könöm pipot tiarim naë oröak Anutuu naëaan ent ë nanuulaan yaëën tiarök könöm pipot il mowas pet yair. Pël yeë pöt Kristo lup sant yaalni pöpök weëre kosang niwasën taintaë wë.  
\v 38 Nem pël yak pöta songönte epël. Nem kön kosang wia pöt omën nentak Anutu pim lup sant yaalni pötakaan ent ë nanuulëëpan. Weletak ma wëwëetak ma enselöröak ma omën kaö sak kutöweriaan yangerakë wëaurö ma omën peene wia epotök ma ënëm orööpna pötök,  
\v 39 omën olaanötök ma öngkölaan pötök, omën ke nentere nent wia pipotök Anutuu lup santakaan ent ë nanuulëëpan. Lup sant pöt tiarim Aköp Yesu Kristook yaalni.   
\c 9  
\s1 Pool pi Yuta omnaröaan ya këlangön ëa  
\p
\v 1 Ne Kristook yal menak wëaupök nem ök niama epot kaar won, yaapöt. Ngëëngk Pulöökta ngön epot yaap pöt pet elnëën nem lupmerök kön yawi.  
\v 2 Ne ngön epot ök niamaan. Yuta omën nem karuröen yaköm pan kön wieimeë nem lupmer utpet pan.  
\v 3 Nem kentöök kan nent wiaan pöt Anutuuk pit kama moöpnaan ne kangiir es parëaöökë kanöökël sak Kristo pëlëër wëën ne pëlëër ömëak kent kön yawi.  
\v 4 Ten Israel omnarö Anutuuk pimëën yaö niwasën pim ru sëën pim ëwaat pet elnia. Pël ëak ngön taë wes mena pöt ninak pim ngön kosangöt ök niiaurö. Pël ëak piin yaya maim öna kan pöt pet elniak kup ke nentere nent niwia.  
\v 5 Tenim ëarö ngönënë kaö sak wakaimaurö. Pël ëënak Kristo omën möönre koröp wak tenim kurtak oröaup omën poutë kaö sak wë, Anutu tapöp. Piin yaya maim öpa, kët ël epotë. Yaap.   
\s1 Anutu pi omnarö pimëën yaö yaniwas  
\p
\v 6 Anutuuk ten Yuta omnaröen pim omën sënëak niia pöt ten pourö pöp panë nasën. Pël ëautak pim kup niwia pöt mos naën ëa. Pöt Israel pöpökaan ulöl sa Yuta omën pörö pourö Anutuun kön wi kosang wasën yaö nemowasën ëa pötaanök.  
\v 7 Ën Apram pim ëaröeta pourö pim ök nasën ëa, naröakëër. Pöta ngönte ngönëntak epël kup mowia. “Aisak pim ëaröakëër nim yaö sëpnaat.”  
\v 8 Pipta songönte epël wia. Omnaröa wëwëetakël pëën Apram pim wilën ulöl sa pörö Anutuu ru nasën. Anutu pim kup mowiautakël wilën ulöl sa pöröaar pit Apramë ë panëërö pël sa.  
\v 9 Pöta kup mowia pipët epël ëa pötaanök. “Krismaki nent won sëën nem akun wia pötak kaalak wais kaamök elmëën Sera pi yokotup wilëpnaat,” pël mëëa.  
\v 10 Pötaar won. Repeka pim naëëta tapël oröa. Pi tenim ëap Aisak piiring wë ru naar yak sak wila.  
\v 11 Piarip tep ëak ëlëpë yaatak wë omën utpetere ompyaö pöt naën ëa. Pël ëautak Anutu pim wet rëak pimtë könöök omnaröaan yaö ëa pöl akun pötakta pël ëëpënëak kent kön wia. Pi piarpim ëa pötaan won, pimtë yaö elmëa pötaan kom elmëa.  
\v 12 Pël ëak Repekaan, “Nanëpök nangapë inëën ëëpnaat,” pël ök mëëa.  
\v 13 Pöta ngönte ngönëntak epël wia. “Ne Yakopön kent yaë. Ën nanëp Isoon kaaö.”   
\p
\v 14 Pötaan tiar Anutu pim ëa pöten, “Korar ëa” pël apen ma? Won pan.  
\v 15 Pöt pi Mosesën epël ök mëëa pötaanök. “Ne omën nampön mait elmëëmëak pöt yok pangk pël elmëëmaap. Ën nampön yaköm elmëëmëak pöt pël ëëmaap.”  
\v 16 Pötaanök Anutu pi omën nampë kentööre weë yengentiaö pötaan won, pimtë yaköm pötak yaalmë.  
\v 17 Pöt Anutu pim Peroon ngön ök mëëa pöt ngönëntak epël wia pötaanök. “Ne nem weëre kosang pöt nim naë tekeri wasën nem yapinte yang poutë aö së pangk ëëpënëak kaö wes niulëaut.”  
\v 18 Pötaanök tiar Anutuun ëwat wë. Pi omën nampön yaköm elmëëpënëak pöt yaköm elmëëpnaap. Ën namp pim lupmer il mowariipënëak pöt yok pangk pël ëëpnaap.   
\s1 Anutu pi ya sangënre yaköm pout yaaup  
\p
\v 19 Anutu pël yaëën arim naëaan narö köpël wë epël an koröp. “Ten Anutu pim kent ëëpna pöten yok pangk kan nemowariingan. Ten utpet ëëk pim kentöökë ënëm yeë. Pël yaëën Anutu pi oröp ëënak tenën kön wiin utpet yaë?”  
\v 20 Ar pël aan kangiir epël niamaat. Ar omën talöröak Anutuun ngön ke pil yemak? Pangk pël naëngan. Ma yang kap nentak yok pangk pim ket elmëaupön, “Ni tol ëënak ne epël ket yaalnëën?” pël mapën ma? Won.  
\v 21 Omën kap ket yaaup pim kentöök yangetaring ket ëëpënëak pöt yok pangk ket ëëpnaat. Yang ulöp kopët nentak kap nentepar, nent kaöatëën nent kotutëën, pël ket ëëpënëak pöt yok pangk.   
\p
\v 22 Anutu pim kentöökë wia pöt kap ket yaaupë ök. Pi pim omën ket elnia eporö pim kentöök omnant elniipënëak pöt yok pangk. Omën naröen nga elmëak pitëm naë pim weëre kosangöt tekeri wasëpënëak kent kön wia. Pël ëaap pi omën pim nga elmëak kö mowasëpnaaröen ya wiap elmëak teëntom namëngkën ëa.  
\v 23 Anutuuk omën munt pim yaköm elniipënëak kön wiaurö tiarim naë pi ëwaare ë rangi pout pangk ëeëaupök pöt tekeri wasëpënëak omën kö mowasëpnaaröen ya wiap elmëak teëntom namëngkën ëa. Pi wet rëak tiar ëwaare ë rangi pöt öpenëak kopëta wes niwia.  
\v 24 Pöt tiar tapöröen pi yas niiaup. Yuta omën tenimëntëër won, ar omën muntaröeta.  
\v 25 Pöta ngönte tektek omën Osea pöpë pepeweri epël wia.  
\q1 “Omën wet rëak nemëën newasën ëauröen, ‘Nem omnarö,’ pël memaat.  
\q1 Ën wet rëak lup sant naalmëënörö lup sant elmëëmaat.   
\q1
\v 26 Ën, ‘Ar nemëën newasën yeë,’ pël mëëa yang pörekta kaalak,  
\q1 ‘Ar Anutu wëwëetaringëp pim ruurö,’ pël memaap.”   
\m
\v 27 Ën tektek omën Aisaia puukta Israel omnaröaan ngön ëak epël ëa.  
\q1 “Israel omnarö selap sak i pis i kaöaöökë ëöök pötë wia pöl ëeë  
\q1 pël ëautak Anutuuk om kopët naar kama öpnaat.   
\q1
\v 28 Pöt Aköp pi ngön yaatak teënt pan ë pet irak kangut yangerakë omnarö mampnaat pötaanök.”   
\m
\v 29 Aisaia puuk kaalak tektek ngön nent epël ëa.  
\q1 “Anutu kutömweri ngaarëk wëaupök tiarim ruure ëarö mait naalmëën ëanëën tiar Sotomre Komora ka pöörarë wakaimauröa ëa pöl kö san tapön.”   
\s1 Israel omnarö wotpil sëpënëak poprak ëa  
\p
\v 30 Pötaan tiar tol apen? Epël apenaat. Omën muntaröa naëaan narö wotpil sëpnaataan weë nengentiin ëauröak wotpil sak wë. Pit Anutuun kön wi kosang yewasën wotpil mowasën wë.  
\v 31 Ën Israel omnarö ten wotpil sënëak weë ngentiak Moses pim ngön kosangöt ngaarëk weimeë pompre kaö ë imaut.  
\v 32 Pit tol ëënak wotpil nasën ëa? Pël ëëpnaan Anutuun kön wi kosang newasën, pitëmtë wëwëat kaamök ëën wotpil sëpën wesak ëa pöt pangk naën ëa. Pit Kristoon kaaö elmëak omnaröa këlötëaan söë urak kawi yengenti pöl ëa.  
\v 33 Pöta ngönte ngönëntak Kristoën ngön nent epël ëa.  
\q1 “Kat wieë. Ne Saion kak omnarö söë uröpënëak kël naö yawi.  
\q1 Kël weë panë naö omnarö kawi ngentiak utpet sëpënëak yawi.  
\q1 Pël ëën omën namp piin kön wi kosang wasëpna pöp ëö nasëpan.”   
\c 10  
\s1 Israel omnarö pit Anutu pim wotpil yewas kan pöök nasën ëa  
\p
\v 1 Karurö, nem lupmerök Anutuuk Israel omnarö pit utpetetakaan kama moöpënëak kent pan yaalnëën Anutuun kimang maim wë.  
\v 2 Ne pitën ëwat wë. Pit Anutu pim inëën elmëëpnaaten kent ëak weë yengenti. Pël ëaap Anutuu kan ompyaut köpël wë yak köntak yaë.  
\v 3 Pit Anutuuk wotpil yaniwas kan pö kasëng menak pitëmtok wotpil sëpnaataan weë ngentiak ya yamëngk. Pël yeem Anutuu iri wë pim wotpil yaniwas kan pöököl nasën yaë.  
\v 4 Tiar ëwat wë. Moses pim ngön kosang pöt Kristo oröön mop mowia. Pötaanök omën pourö piin kön wi kosang yewasën pit, “Omën wotpilörö,” pël yema.   
\p
\v 5 Moses pi omën Anutuuk pitën, “Wotpilörö,” pël mapënëak ngön kosangöt ngaarëk yewa pöröaan epël retëng ëa. “Omën namp ngön kosang pout ngaarëk öpna pöp Anutuuk piin, ‘Wotpilëp,’ pël maan wëwë koirëpnaap.”  
\v 6 Omën Kristoon kön wi kosang yewasën Anutuuk pitën, “Wotpilörö,” pël yema pörö epël kön nawiin yeë. “Talëp o kutömweri is Kristo koirak irapën?”  
\v 7 Ma “Talëp öngk yangera öngpök ngemë Kristo weletakaan koirak aprëpën?” Kristo pi tiar piin kön wi kosang yewasën Anutuuk wotpil wesa pörö tiarim naë wë. Pötaanök tiar piin ap newasngan.  
\v 8 Tiar Kristoon kön wi kosang yewasën Anutuuk wotpil wesa pörö kön pël nawiingan. Tiar epël kön wiak yak. “Anutuu ngönte arim naë wia, arim këmötëëre lupötë.” Ngön pöt kön wi kosang yewesauta ngönte tenim ök yeniak pipët.  
\v 9 Arim këmötëaan, “Yesu tenim Aköp,” pël ök yeem lupötök Anutuuk Yesu weletakaan wal ë ulmëa pöt kön wi kosang wasënë pöt Anutuuk utpetetakaan kama niöpnaat.  
\v 10 Pöt tiarim lupötök Yesuun kön wi kosang yewasën Anutuuk wotpil niwasëpnaat pötaanök. Këmötök, “Pi tenim Aköp,” pël yaan utpetetakaan kama niöpnaat.  
\v 11 Pöta ngönte ngönëntak epël wia. “Omën piin kön wi kosang wasëpna pöp pi yok pangk ëö nasën ëëpnaap.”  
\v 12 Pöt Yutaare omën muntarö tiar omën kopëtarö, narö maimarö won pötaanök. Tiarim Aköp kopëtap puuk omën pourö kaamök elniipënëak kimang maim wë pörö komre kolap elnieim wë.  
\v 13 Pöta ngönte ngönëntak epël wia. “Omën Aköpön kaamök elmëëpënëak kimang mapna pörö Anutuuk utpetetakaan kama öpnaat.”  
\v 14 Tol ëak omën piin kön wi kosang newasën wë pöröak kaamök elmëëpnaataan mapën? Tol ëak Anutuu ngönte kat nawiin ëauröak kön wi kosang mowasëpën? Tol ëak pim ngönte ök nemaan wiaan kat mowiipën?  
\v 15 Tol ëak pim ngönte ök mapënëak wes namëën wiaan ök mapën? Pöta ngönte ngönëntak epël retëng ëa. “Omnaröa Anutuu ngön ompyaut wak yewais pöt ompyaö pan.”   
\s1 Israel omnarö pit ngön ompyaut kön wi kosang nemowasën ëa  
\p
\v 16 Ngön ompyaut pitëm naë oröautak narö ngaarëk naön yaë. Pöta ngönte tektek omën Aisaia puukta epël ëa. “Aköp, ten nim ngönte ök mëëautak kat nawiin yaë.”  
\v 17 Kön wi kosang yewesauta songönte epël. Kristoë ngön pöt, omnaröak ök niaan kat wiak kön wi kosang yewas.  
\v 18 Ne epël niamaan. Pit ngön ompyaut kat nawiin ma? Won, pit yok kat wiaurö. Pöta ngönte ngönëntak epël wia.  
\q1 “Pitëm këm ngönöt yang epotë sa pet yair.  
\q1 Ën ngönöt ka poutë pangk yaë.”   
\m
\v 19 Ne kaalak pëlpël niamaan. Israel omnarö kön nawiin ëa ma? Pöta kang nent Mosesök Israel omën pimoröen epël mëëa.  
\q1 “Ne omën maimarö arim urtak wa ulmëën ar pitëmëën yak wëwë ompyautaan warre kaur ëënëët.  
\q1 Ën ne omën köpël narö arim kangiir ömaat.  
\q1 Pël ëën ar pitëmëën ya sangën ëënëët.”   
\m
\v 20 Ënëmak Aisaia pi Anutu pim omën muntaröa ompyaö wasëpna pöten kön wieë kas köpël pitëmëën ngön epët pëën wes wia.  
\q1 “Neen ngaöl naalnëënöröak nokoiraut.  
\q1 Nemëën pëlpël nenëaan ëaurö ëö menaut.”   
\m
\v 21 Pël ëak Israel omnaröaan epël ëa.  
\q1 “Ne akun wali pan pitën yas yemaan kat wiak wa olaimaut.”   
\c 11  
\s1 Anutu pi Israel omën naröen yaköm elmëa  
\p
\v 1 Ne kaalak pëël niam. “Anutu pi pim Israel omnarö kasëng panë momena ma? Won pan. Neenta Israel omnamp, Apram pim ëap, Pensaminë kurtakaanëp.  
\v 2 Anutu pi omën pim ngaanëër pimëën yaö wesa pörö kasëng nemangkën ëa. Pöta ngönte tektek omën Elia pim ngönte ngönëntak wia pöt kat nawiin ma? Elia pi kimang ngöntak Israel omnaröaan Anutuun kaaö ngön epël mëëa.  
\v 3 “Aköp pit wet rëak nim tektek ngön yaaö nem karurö mënak kiri ar yaaö uröteta kelën nemënt wëën neenta nempënëak yaë.”  
\v 4 Pël maan Anutuuk kangiir epël mëëa. “Ne omën selap pan 7000 yang omp ak Paal pöpön yaya nemaan wë pörö ngaata öngpökaan ngarangk elmëeim wë.”  
\v 5 Tapël peene akun eptakta Anutuuk omën kopët naar komre kolap elniak yaö niwasën wë.  
\v 6 Anutu tiarim ompyaö yaautaan won, pimtë komre kolap yaalni pötaan yaö niwesa. Omnarö ompyaö yaëën pi yaö yemowas talte komre kolap yaalmë pöt kë ëëpën.   
\p
\v 7 Pöten tol apen? Israel omnarö këët koirënëak weë ngenti imautak pourö nokoirën ëan. Kopët yaö niwesauwaar tenimtokëër yokoir. Ën muntarö pöt Anutuu ngön wa olaan puuk elmëën lupöt il wariak wë.  
\v 8 Pöta ngönte ngönëntak epël wia.  
\q1 “Anutuuk pitëm lupöt wa irikor elmëak it ngaapre katun mowesa.  
\q1 Pël ëa pötepar peeneta om wia.”   
\m
\v 9 Ën Moses pim ngön kosang Yuta omnaröa kent eima pötak wii motëa pötaan Tewitök epël ëa.  
\q1 “Pitëm kaömp neim wë pöt animauröaan kalaap wiire pongön të pël yeë pötë ök ëëp.   
\q1
\v 10 Pit omnantön itnaangkën ëëpnaan pitëm itöt röök ulak ëëp.  
\q1 Pit omën könöm panëët wak wëën pitëm kasngelöt pak ëeim öp.”   
\s1 Anutuuk omën maimarö kama yeö  
\p
\v 11 Ne kaalak pëël niamaan. Yuta omnarö pitëm wiapre kor ëa pötak ngentiak sasa utpet ëa ma? Won pan. Pit omën muntaröa wëwë ompyautaan war ëën tapël öpënëak Anutuu ngön wa olaan Anutuuk omën munt pörö utpetetakaan kama wa.  
\v 12 Yuta omnarö Anutuu ngön wa olaan Anutuuk omën pourö ompyaö yaalmë. Pit kawiap ëën omën muntarö ompyaö yaalmë pöt pitëm kaalak Anutuu naë rë olëak öpna akun pötak Anutuuk kaö wesak ompyaö elniipnaat.   
\p
\v 13 Ne peene ar köpël omnaröen ök niamaan. Anutuuk ar kopël omnaröen pim ngönte ök niamëak yaö neaan pël yeem arim naë ya yamëngk pöten kön wiin kaöet pël yaë.  
\v 14 Ne ya pöt yamëngkën Yuta omën nem kar narö Anutuuk arën ompyaö yaalni pötaan war ëën pim naë rë olaan kama niöpën wes.  
\v 15 Anutuu pitëm kasëng mena akun pötak puuk elniin kopël omnarö ar piiring lup kopëtemer san. Pötaanök Anutuu pitëm kaalak öpna pötak tolëël orööpën? Omnarö weletakaan wal ëak wë pöl Anutuuk kaö wesak ningkën ar wëwë ompyaö panëëtak ön sa.  
\v 16 Ngön nokoli nentepar epël wia. Yuta omnaröa yaaul omën namp kaömp nemes wak Anutuun yak kom ëak kaö nent mangkën pöt Anutuuk pout pimot pël wasëpnaat. Ën këraamentta Anutuuk kön wiin misënöt pimot pël wasëpna pöt morötta pimot pël wasëpnaat. Pöta ök Anutuuk kön wiin Yuta omën tenim ëarö pimorö Yuta omën pourö yok pimorö pël yaë.   
\p
\v 17 Yuta omnarö ten këra olip yaapmentë ök, ën ar köpël omnarö këra olip kosangöökmentë ök Anutuuk yaapmentë mor nant ulöp nautön ëautaan il moolëak kosangöökmentë mor nemor urtak yal men moulmëën ëlmentök kaamök ëak mor nailënötring kolap yaningk.  
\v 18 Ar arimtën kön wiin isën Yuta omën këra mor mosutë ök ëën il moolëa pöröen ökre was manganok. Ar om mormor misënö kaamök naën, misënöök mormor kaamök yaalni. Misën pö Yuta omnaröa ëarö.   
\p
\v 19 Ar, “Anutuuk ten urötak yal men niulëëpënëak mor mosut il moolëa,” pël an koröp.  
\v 20 Yok. Pël anëëtak pit kön wi kosang newasën ëautaanök il moolëa. Ën ar pöt, kön wi kosang yewesautaring pitëm urötak wëerek arimtën wak isak anganëën ngarangk këëkë ëën.  
\v 21 Anutuuk mor ëlmentëkaan oröaut Yuta omën pörö pitëm utpet ëaö pötaan mait naalmëën il moolëaut. Pötaanök arta utpet ëënë pöt mait naalniipan.  
\v 22 Tiar Anutu pim yaë pöten iteneë pim yakömre ya sangën yaaö pöteparën ityaangk. Omën pim wëwëeten kaaö yaauröaan ya sangën yaalmë. Pël ëautak Anutuuk arën yaköm elniin wë. Ar pim naë önë pöt tapël elnieim öpnaat. Ën pël naën ëënë pöt arta il niolapnaat.  
\v 23 Ën Yuta omën il moolëa pörö kaalak lup kaip tiak kön wi kosang wasën pöt Anutu kaalak yal mampënëak weëre kosang yaë pöpök pangk pël elmëëpnaat.  
\v 24 Ar këra olip kosangöökmentë ök wëën pömentëkaan ilak omnaröa naënganëël Anutuuk yaapmentëk yal men nuulëaurö. Pötaanök Yuta omën il moolëa pörö kaalak ëlmentëk yal men ulmëëpna pöten pomp naëpan.   
\s1 Anutu pi tiarën yaköm yaaup  
\p
\v 25 Karurö, ar arimtën kön wiin ispanëak ne ngön ngaan ëlëëp wiakaimaut peene tekeri yes epët ëwat sënëak kent yaë. Israel omën narö lup kosang ëeim wëën akun won sëën köpël omnarö Anutuu naë rë olapënëak yaë pörö pël ë pet irënak  
\v 26 pötaan Israel omën pourö Anutuu naë rë olaan kama niöpnaat. Pöta ngönte ngönëntak epël wia.  
\q1 “Ompyaö Niwasëpnaap Saion kak oröak utpet Yakop pim ëaröa naë wia pöt won wasëpnaat.   
\q1
\v 27 Pël ëën nem pitëm saunat ent ë moolama pötak nem ngön taë wes mena pöt kë orööpnaat.”   
\m
\v 28 Yuta omnarö ngön ompyaut kasëng menak Anutuun kööre tok elmëa. Pitëm pël ëa pötak ar köpël omnarö kaamök elniin ngön ompyaut kat wiak Anutuu naë rë olëaurö. Pël ëauröak Anutu pitëm ëaröen kup mowiak Yuta omnarö pimëën yaö wesa pötaan lup sant yaalmë.  
\v 29 Anutu pi pim kön kosangtak omnaröen ompyaö elmëëpënëak yas mëëa pöt wiap nasëpan.  
\v 30 Köpël omnarö ar ngaanëër Anutuu ngön wa olaimauröak peene Yuta omnarö Anutuu ngön wa olëa pötaan Anutuuk yaköm yaalni.  
\v 31 Tapël Anutuu arën yaköm yaalni pötaan puuk peene Yuta omnaröenta yaköm elmëëpënëak elmëën pit peene pim ngön wa yoola.  
\v 32 Anutu pim elmëa pöta songönte epët. Pi tiar omën pouröen yaköm elniipënëak elniin pim ngön wa olaimaurö.   
\s1 Anutuun yaya mepa  
\p
\v 33 Elei, Anutu pim könre ëwat pöt maimalëp. Pim könre ëwat pöt öngpök pan tiar yok pangk naëngan. Ën pim ya yamëngka pöteta ëwat naëngan.  
\v 34 Pöta ngönte ngönëntak epël wia.  
\q1 “Aköpë könpelën talëpök ëwat sa?  
\q1 Ma pi köpël wëën talëpök kön mena? Won.   
\q1
\v 35 Ma talëpök pi wet rëak menaurek kangit mampën? Pël naëpan.”   
\m
\v 36 Omnant poutë songönte pim naë wia. Pi omnant poutë pepap. Omën pout pi kopëtapëët. Pötaanök tiar kët ël epotë piin yaya maim öpa. Yaap.   
\c 12  
\s1 Tiarim möönre koröpöt Anutuun kiri elmëëpa  
\p
\v 1 Karurö, ne Anutu pim yaköm yaalni pötaan kosang wesak niamaan. Ar arim möönre koröpöt Anutuun pëël elmëën kiri yemangk pöta ök ëëp. Pël ëeë arimtën pimorö pël weseë pim yaë pöt eim ön. Pël yeem pöt Anutuun yaap inëën eim önëët.  
\v 2 Ar ngönën wonöröa yaaul ëënganok. Arim könre lupöt Anutuun pël elmëën ngolöp wes nimp. Pël ëak arim wëwëatta ngolöp wes nimpnaat. Pël ëën Anutuu yaalni pöten ëwat panë sënëët. Ar omën ompyaöre wotpil panë Anutuu kent yaë pöt kom ëak ëwat sënëët.   
\p
\v 3 Anutuuk komre kolap elnëak ngön yaaö omën newesaup. Pötaanök ar pouröen niamaan kat wieë. Ar arimtë wëwëere ëwat yaautön köntak kön wiin ispan. Anutuu nina pöl kön kosang wieë arim wëwëere ëwat yaautön wotpil wesak kön weswes ëeë.  
\v 4 Tiar ëwat wë. Tiarim möönre koröp kopëtaöökë kaut selap wë. Ën kaö pötök ya yamëngka pöt selap.  
\v 5 Tapël tiar omën selapök Kristook yal mangkën möönre koröp kopëtaö pël yes. Pël yeë tiar nener yal yeë.   
\s1 Anutu pim weëre kosang pötring ya ke nentere nent mëmpa  
\p
\v 6 Anutu pi komre kolap elniak pim ya ke nentere nent mëmpenëak weëre kosang yaningk. Pötaanök omën namp pi Anutu pim ngönte tekeri wesak apnaataan weëre kosang mangkën pöt pim kön wi kosang yewesauta ökök pim ngönte tekeri wesak ap.  
\v 7 Namp pi kaamök yaaö yaataan weëre kosang mangkën pöt karurö kaamök elmëëp. Namp rë yemoula yaatan weëre kosang mangkën pöt rë moulöp.  
\v 8 Wa korkor ngön yaaö yaataan mangkën pöt ap. Namp kësangën yaaö yaataan mangkën pöt panë wesak ëëp. Ngarangk yaaö yaataan mangkën pöt ya kaö mëmp. Yaköm elmëak kaamök yaaö yaataan mangkën pöt ërëpsawi kön wieë elmëëp.   
\s1 Lup sant elmëëpena ngönte  
\p
\v 9 Arim karurö yaap wesak lup sant elmëeë. Ar utpet yaaut kasëng menak ompyaö yaautakël rë olëak weë.  
\v 10 Arim karurö pitta Kristoëërö pël weseë lup sant elmëeë. Ar weë ngentiak arim karuröa yapinöt wak isak maë.  
\v 11 Wiapre kor won, ya kë sak wë Aköpë inëën elmëeë.  
\v 12 Aköpön kor eimeë ërëpsawiaring weë. Pël ëën konöm nant arim naë oröön kosang sak taueë kimang maim weë.  
\v 13 Ën Anutuu omnarö omën nantëën elek yaëën pöt pit kaamök elmëak omën ka nantëaanörö arim naë waisën pöt ompyaö ngarangk elmëeë.   
\p
\v 14 Omën narö ar utpet yanuwasën pöt Anutuuk ompyaö mowasëpnaan kimang maë. Ar piin utpet wasëpnaaten kimang manganëp ompyaö mowasëpnaan kimang maë.  
\v 15 Omën narö ërëpsawi yaëën pöt pit kaamök ëak ërëpsawi ëeë. Ën narö ing yaan pöt kaamök ëak ing aë.  
\v 16 Ar omnaröaring lup kopëtemer sak weë. Arimtën kön wiin ispan irëak omën yaapöröaring weë. Arimtën kön wiin ëwatringörö pël ëën ping wesak angan.   
\p
\v 17 Utpetatëën kangiir kangiir ëënganok. Ar këëkë kön wiak omnaröa itaangkën ompyaö ëëpna pötökëër ëeë.  
\v 18 Ar nga elmëënëak kön wiinganok. Kan nent wiaan pöt karuröaring mayaap weë.  
\v 19 Karurö, omën narö utpet yaalniin pöt kangiir elmëënganok. Anutuuk kangiir elmëëpnaan wiaap. Pöta ngönte ngönëntak epël wia. “Saunatë kangut pet yaira pipot nem yaat. Nook kangiir elmëëmaat. Aköp pi pël ya.”  
\v 20 Ar pöt epël ëeë. “Arën kööre tok yaalniaurö këën yaëën pöt kaömp meneë. Iiten yaëën iit meneë. Pël ëën utpet yaautön kön wiak ëö sëpnaan.”  
\v 21 Utpetatök ar il niwaspan. Won, ar omën ompyaut yeem utpetat ngep ëeë.   
\c 13  
\s1 Yang ngarangköröa ngön ngaarëk öpa  
\p
\v 1 Tiar omën pourö yang ngarangköröa ngön ngaarëk öpa. Yang ngarangkörö pit om pas naaröön, Anutuuk ya menak moulmëën wë.  
\v 2 Namp pi yang ngarangköröa ngön wa yoola pöp Anutu pim moulmëauröa ngön wa yoola. Pël yaë pöp kangut öpnaat.  
\v 3 Ompyaurö pit yang ngarangköröen kas naën ë yaë. Utpet yaaurö pitökëër kas ë yaë. Pötaanök ar pitën kasinkasin won önëak pöt omën ompyaut pëën ëën. Pël ëën pit arën itaangkën ompyaö sëpnaat.  
\v 4 Piporö pit Anutuu ya omën narö pitök ar ompyaö önëak ngarangk yaalni. Pël yaëëtak ar utpet yaëën pöt pit kangut nimpnaatak pitën kas ëën. Pit Anutuu ngön ngaarëk wak utpet yaauröaan nga yaalmë.  
\v 5 Pötaanök pitëm ngönöt ngaarëk ön. Pöt kangut elniipanëën kasiin pëën won, arim lupötökta ompyaut ëënëëten kön wiak ön.  
\v 6 Pit Anutuuk ya pipot mangkën yamëngk pötaan ar monat takis men yeë.  
\v 7 Pötaanök omnant epot mampunëak niapna piporö meneë. Pit takis ke nentere nent poutëën kimang niaan pöt meneë. Pit omën kaöarö ëën pöt pitëm yapinöt wak isak maë.   
\s1 Tiar lup sant yeem Anutuu ngön kosangöt ngaarëk yeö  
\p
\v 8 Ar omnaröa omën nant nina pötë kangut men pet ireë. Ën lup sant yaaö pötaar pet irnganëp om ëeim ön. Omën muntaröen lup sant yaalmë pipop Anutuu ngön kosangöt ngaarëk yeö.  
\v 9 Anutu pim ngön kosang nant epël wia. “Öngre omp wëwëet kom ëëngan. Ni omën mën wel wiingan. Ni këkain ëëngan. Ni omën muntaröa omnantön war ëëngan.” Ngön kosang pipotre munt nantta wia pout erën ëak epël ya. “Nimtëën lup sant yaën tapël nim karipön elmëëm.”  
\v 10 Omën lup santtaring öpna pipop muntapön utpet naalmëëpan. Pötaanök lup sant yaë pipop Anutuu ngön kosangöt ngaarëk yeö.   
\s1 Tiar wotpil wesak öpa  
\p
\v 11 Pël ëënëak niiauta songönte epël. Ar akun epta songönte ëwat wë. Kaëaan yaan sak wal ëëpena akun temanöm yes. Pöt ngaanëër ngës rëak ngönën kat wiak kön wi kosang wesan pötak Kristo pim kama yanu pöt pet irëpna akunet wali wieëaut peene pöt temanöm yes pötaanök.  
\v 12 Kout pet irëpënëak yaëën ëlpam wal ëëpënëak yetapöörar yamë. Pötaanök koutakë yaaut moolëak ëwaatakë kelre ngilö wetak öpa.  
\v 13 Tiar kët ëwaatak wëaul wotpil wesak öpa. I ngaat nak kön irikor ëak ngön wa olangan. Ngasam pas eimeë öngre omp nga ëëngan. Ngön nga elööre omën muntaröa omnantön warre kaur ë pël ëëngan.  
\v 14 Tiar Aköp Yesu Kristo pim ök sak wë tiarim koröpöökë kentre kaur pötë ënëm ëëpenaataan kön wiinganëp pim ënëm ëëpa.   
\c 14  
\s1 Karuröa wëwëat sangk kelngan  
\p
\v 1 Omën pitëm kön wi kosang yewesaut wiap yaë piporö mësak wais ingre moröröa öngpök ulmëeë. Pël ëak pitring ngönaak anëëtaan kön ke nalre nal wiak angan.  
\v 2 Omën narö pitëm kön wi kosang yewesaut weë yaë pörö pit kön wiin pangk ëën yenaut pout nëmpnaat. Ën kön wi kosang yewesaut wiap yaë piporö mësëpöt won, këënre kaömp pëën yenaurö.  
\v 3 Omën omnant pout yena pöröak mësëpöt nanën yaaö pöröen kön utpet wiipan. Ën omën mësëpöt nanën yaaö pöröak pout yenauröen kön wiin, “Utpet yaë,” pël ëëpan. Won, omën piporöeta Anutuuk kama waurö.  
\v 4 Pötaanök arim oröptak omën kaö nampë inëën ruupön pim yaauta songönten utpet wesak aan pangk ëëpën? Pi weë sëpën ma wiap sëpën pöt pimtë kaöapökëër itenak pangk apnaat. Kaöap pi taë mowasëpna weët wieëaupök taë mowasën tauaapnaat.   
\p
\v 5 Omën narö Anutuun yaya mapënëak kön wiin kët nant kaöat ën nant kotut pël yaë. Ën narö pël ëëpënëak kön wiin kët pout mëngkre mëngk wia pël yaë. Pit pourö pitëm ëëpna pöt kön kosang wiak pël ëëp.  
\v 6 Omën kët nant kaöat pël kön yawi piporö pit Anutuu yapinte kaö wasëpënëak pël yaë. Ën omën kaömp pout yen pöröeta Anutuun yowe mëak pim yapinte wak kaö yewas. Omën mësëpöt nanën yaë pörö pitta Anutuu yapinte kaö wasëpënëak pël yeem piin yowe yema.  
\v 7 Tiarim öp wë pöt tiarimtok naön. Wel yawi pöteta tiarimtok wel nawiin.  
\v 8 Öp wë pöt Aköpëën wë. Wel yawi pöteta Aköpëën wel yawi. Pötaanök öp öpenaarö ma wel wiipenaarö tiar Aköpëërö.  
\v 9 Kristo pi wel wiauröere öp wëaurö tiar pouröa kaö sëpënëak wel wiak wal ëa.   
\p
\v 10 Ar naröak tol ëën arim karuröa wëwëatön sangk kelkel ëak utpet wesak yemak? Ën narö arta tol ëën arim karuröen ökre was yemak? Tiar pourö Anutuu naë sëën pim ngön yaatakök niaan pet irëpnaat.  
\v 11 Pöta ngönte ngönëntak epël wia.  
\q1 “Aköp pi epël ya. Ne wëwëetaring wëaupök yaap pan yeniak.  
\q1 Omëm pourö neen rar rë wesirak yaya neapnaat.  
\q1 Pël ëak Anutuun, ‘Pi Anutu panëëp,’ pöt war wesak apnaat.”   
\m
\v 12 Pötaanök tiar omën pourö tiarim wëwëatë songönöt Anutuun ök mepenaat.   
\s1 Omnant elmëën wiap ëëpanëën ngarangk ëëpa  
\p
\v 13 Pötaanök tiar nenera wëwëatön sangk kelkel ëak utpet wesak yaaut sëp wesak kön epël wiipa. Tiarim karurö omën nant elmëën kawiap ëak saun koirpanëën ngarangk këëkë ëëpa.  
\v 14 Ne Aköp Yesuuk yal menak wë omën yena nentere nent epot kewilringöt won pël kön kosang yawi. Pël yeëetak omën namp pi könöök omën nantön kewilringöt pël wesak nëmpna pöt yaap kewil mowasëpnaat.  
\v 15 Ar kaömp nant yenën arim kar namp itenak kaömp pöt kewilringöt pël wesak ya këlangön ëën pöt ar lup sant naalmëën yeë. Kristo pi omën pipopëënta wel wiaup. Pötaanök arim yena pötak utpet mowaspan.  
\v 16 Arimtok arim yeë pipotön ompyaö pël yewesetak muntaröak utpet wesak apanok sëp weseë.  
\v 17 Pöta songönte epël. Anutuu wa ngaöök yanimë pöta këët iire kaömp yena pöt won. Pöta kë pöt wotpil mayaap wë, ërëpsawiaring wë pipët Ngëëngk Pulöök yaningk.  
\v 18 Omën Kristoë inëën sak wë omën pötring öpna pöp Anutu pim yaauten itenak kent yaëën omnaröakta kön wiin omën ompyaup pël sëpnaat.  
\v 19 Pötaanök tiar ompyaö pipot pëën ë yesem mayaap öpa. Pël ëak ompyaö yeem karurö lup kosang yemowas pötökëër ëëpa.  
\v 20 Ar yenautëën pëën kön wieë Anutuu yaat utpet wasngan. Yaap, omnant pout nënë ompyaut. Pël ëautak ar omën nant yenën pötak omën muntarö ëngk ma e wesak kön utpet yaniwiin ar saun yokoir.  
\v 21 Arim kar namp ëngk ma e wesak kön utpet wiipanëën animaöre wain i ngaat nëëre omën ke nentere nent yeë pöt sëp wasënë pöt yok pangk.  
\v 22 Arim kön kosangötök omnant yaautön ompyaut pël yewas pipöt arimëntre Anutuukëër ëwat wë. Omën namp pi kön wiin pim ëëpna pöt yok pangk pël wesak pötökëër ëëpna pöp ërëpsawi ëëpnaap.  
\v 23 Ën namp pi kön selap yaalmëënak köntak nëmpna pöt Anutuuk kön wiin utpet sëpnaat. Pöt pi kön kosang pöt won wiaanak ëa pötaanök. Omnant pout kön kosang nawiin wë ëëpena pöt saunaring ëëpnaat.   
\c 15  
\s1 Tiarim karuröen kön wieë lup kosang sëpnaan kaamök elmëëpa  
\p
\v 1 Kön wi kosang yewesautaring wëaurö tiar omën pitëm kön wi kosang yewesaut wiap pöröen kaaö elmëënganëp kaamök elmëak pitëm könömöt öpa. Tiarimtë kentöökë ökök ëëngan.  
\v 2 Tiarim karuröen kön wieë lup kosang sëpnaan kaamök elmëëpa.  
\v 3 Kristo piita tapël pim kentöökë ënëm naën ëa. Pöta ngönte ngönëntak epël wia. “Omën narö niin utpet wesak yeniaan nemëën yes.”  
\v 4 Ngön ngaanëër ngönëntak retëng ëa pöt tiar rë nuulöpënëak retëng ëa. Ngön pipotök ëpre wiap elniak lup kosang niwasën Anutuu wais nikoirëpnaataan kor öpenëak retëng ëaut.  
\v 5 Anutu pi wiapre korre lup kosang yewesa poutë pepapök elniin Yesu Kristoë ëa pöl lup kopëtemer sak ön.  
\v 6 Pël ëeë arim lupre këmët erën ëak Aköp Yesu Kristo pim Pepap Anutuun yaya man.   
\s1 Kristo pi Yuta omnaröere kopël omnarö kaamök elmëa  
\p
\v 7 Pötaanök Kristook ar sant niwesak nuwa pöta ök Anutuu yapinte ngaarëk wes mëënëëtaan arimënt nener sant weseim ön.  
\v 8 Ne Kristo pim sant niwesa pötaan epël niamaan. Anutu yaap yaaup pöt pet elniak pim ten Yuta omnaröa ëaröen ngön kup mowia pöta këët orööpënëak Kristo pi wais ten Yuta omnaröa inëën elnia.  
\v 9 Pël ëak Anutu ar köpël omnaröeta pim yaköm yaalni pöten yaya manëak pël ëa. Pöta ngönte ngönëntak epël wia.  
\q1 “Ne köpël omnaröaring wë yaya niaimeë  
\q1 nim yapinte ompyaö wesak tan rë wiwi niamaat.”   
\m
\v 10 Ngön munt nent ngönëntak epël wia.  
\q1 “Köpël omnarö arta Anutuu omnaröaring ërëpsawi ëën.”   
\m
\v 11 Ën kaö nenteta epël wia.  
\q1 “Köpël omnarö, ar pourö Aköpön yaya maë.  
\q1 Omën pouröere pourö piin yaya map.”   
\m
\v 12 Ën Aisaia puuk ngön nent epël ëa.  
\q1 “Sesi, Tewitë pepap, pim kurmentëkaan omën orööpna pöp pi köpël omnaröa kaö sëpnaap.  
\q1 Pël ëën köpël omnarö pit piin kön nganngan eimeë pitëm ompyaö mowasëpnaapön kor öpnaat.”   
\m
\v 13 Anutu omën ompyautëën kön kosang wiak kor wë pötë pepapök ar Ngëëngk Pulöökë weëre kosangöök kön kosang wiak pim kama niöpna pöten kor önëak Kristoon kön wi kosang yewasën Anutuuk elniin ërëpsawiire mayaap pöt kësang pan ön.   
\s1 Pool pi pimtë ya yamëngkautaan ërëpërëp ëa  
\p
\v 14 O karurö, nem lupmerök ar omën epot yeë pöten kön pan wia. Ar arim wëwë ompyaö pan pötaring wë arim naë ëwat ke nentere nent wiaan nener yok pangk rë yemoulan pöten kön kosang yawi.  
\v 15 Pël ëaap Anutu pim komre kolap elnëak arimëën yaatak neulëa pötaan ne ar itenak kaaö ëënëëten pölöp naën omën ke nentere nent ëënëak pep epwer ngolöp wesak retëng ë yaningk.  
\v 16 Puuk ne ar köpël omnaröen Yesu Kristo pim inëën ru wes neulëa. Ne kiri ar yaaupë ök wë Ngëëngk Pulöök ar köpëlörö ngëëngk niwasën kiri ar yaalmë pöl ëën Anutuuk arën itenak kent ëëpnaak yak ngön ompyaut ök yeniak.   
\p
\v 17 Ne Yesu Kristook yal menak Anutuu yaat yamëngk pötaan yok pangk ërëpsawi ëëmaap.  
\v 18 Ne omën munt nantön ök neniangan. Won, kopët epëten ök niamaan. Kristook kaamök elnëën ar köpël omnaröa naë ök niiaöre ya mëmpö pël elniin pim ngön ngaarëk waurö.  
\v 19 Pël yaëën Ngëëngk Pulöök weëre kosang nena pöök retëng ke nentere nent yamëngkën ar Anutuu ngön ngaarëk waurö. Pël ëeë Kristo pim ngön ompyaut Yerusalem kakaan ngës rëak aö yesem yang maim nera yapinte Ilirikam pörek së mën pet iraut.  
\v 20 Ne akun poutë ngön ompyaut omën Kristoë ngönënte kat nawiinöröen ök mamëak weë ngentieimaut. Pël yeem omën muntaröa ngës rëak ök maimaurek amaaten kaaö.  
\v 21 Pöta ngönte ngönëntak epël wia.  
\q1 “Omën pim ngönte kat nawiin ëauröak piin itaampnaat.  
\q1 Omën pim ngönte ëwat nasënöröak ëwat sëpnaat.”   
\s1 Pool pi Spen yangerakë sëpnaanök Rom omnaröen itaampënëak mëëa  
\p
\v 22 Ne ya epët yamëngkemak pötak il newariin arim naë newaisën ëaut.  
\v 23 Pël ëautak peene pöt ne yang pötë ya mën pet irak arim naë wais itaampaat. Pöt akun wali arim naë waisumëak kent kön wieimaut pötaanök.  
\v 24 Ne Spen yangerakël sumaanök arim naë waisumëak kön yawi. Pël ëak wais arring wë yeem ya kë sumaat. Pël ëak wë olëak arim naëaan nampök mës newak së kanö pet elnëën sumaat.  
\v 25 Peene pöt ne Yerusalem kak së Anutuu omnaröen itenak koröpöökë kaamök elmëëmaan sumaan yeë.  
\v 26 Pöt Masetoniaare Krik ingre mor saurö pit ngön kopëta wesak Anutuu omën omnant elek yaaö Yerusalem kak wëauröaan omën nant wes mëëpënëak kom ëa.  
\v 27 Pitëmtok pël ëëpënëak kent kön wia. Pël ëaap pit Yuta omën pöröa kangiir nenteta wieëa. Pöt Yuta omën naröak köpël omnaröen ngön ompyaut ök mëak pitëm lupöt kaamök elmëa. Pötaanök köpël omën pöröak kangiir Yuta omën ingre mor sauröaan koröpöökë omnant mampënëak kent kön wia pöt yok pangk.  
\v 28 Pël ëën ya epët pet irak pitëm omën kom ëa epot wak së Yerusalem kak wëaurö menak Spen yangerakë sumaanök arim naë waisumaat.  
\v 29 Ne kön wiin nem arim naë waisuma pötak Kristo pi tiar ompyaö elniin pangk ëëpnaat.   
\p
\v 30 Karurö, ne ke urak epël niamaan. Tiarim Aköp Yesu Kristoore Ngëëngk Pulöök kaamök elniin lup sant yaaö pöteparën kön wieë neering weë ngentiak Anutuun kaamök elnëëpnaan kimang maim ön.  
\v 31 Ar nem Yutia yangerak së omaatak Anutuuk ngarangk elnëak omën ngön ompyaut kasëng menauröa moresiaan neöpnaataan kimang maim ön. Pël ëak omnant wonörö mempaan wak sumaatak Yerusalem ingre mor saurö itenak kent ëëpna pötaanta kimang maim ön.  
\v 32 Pël maan Anutuuk kent yaëën pöt ne ërëpsawiaring arim naë wais ömaatak kë sumaat.  
\v 33 Anutu, mayaap pöta pepap, ar pouröaring öp. Yaap.   
\c 16  
\s1 Pool pi omnaröaan yowe mëëa  
\p
\v 1 Ne öng tiarim karip Pipi arim naë yewais pöpë songönte ëwat sënëën ök niamaan. Pi Senkria kak wë ingre mor saurö kaamök yaaup.  
\v 2 Pi omnarö kaamök yaalmëem neenta tapël yaalnëaup. Pötaanök nem kentöök ar Aköpëën weseë Anutuu omnaröa yok pangk ëëpena pöl pi sant mowasën. Omnantëën elek yaëën pöt kaamök elmëën.   
\p
\v 3 Ne Akuilaare pim öngöp Prisila piaripön yowe yemak pël ök man. Piarip neering Yesu Kristo pim yaat yamëngkauwaar.  
\v 4 Piarip ne wel wiimëak yaëën piarpim wëwëet utpet wesak nemëën wel wiipënëak ëauwaar. Pötaanök nemënt won, köpël omnaröa naëaan ingre mor sa muntaröakta piaripön yowe yemak.  
\v 5 Ne ingre mor saurö piarpim kaatak ngönënëën wa top yaaö pöröaanta yowe yemak pël ök man.  
\p Pël ëak omën nem kar panëëp Epinitas piin yowe yemak pël ök man. Ne Esia yangerak ya yamëngkën pi wet rëak ngönën kat wiak waup.  
\v 6 Maria arim naë ya kaö yamëngkaupönta yowe tapël yemak pël ök man.  
\v 7 Antronikasre Sunias Yuta omën nem kar neering wii kaatak wakaimauwaar piarpimëënta yowe yemak pël ök man. Ne om wëën piaripök wet rëak Kristoë ngönte kat wiak wauwaar. Pël ëak pim ngön yaaö omnaröa ök sak wë.  
\v 8 Kristoën yak nem kar panëëp Amplietas pimëënta yowe yemak pël ök man.  
\v 9 Epanas tiarring Kristoë yaat yamëngk pöp pimëënta yowe yemak pël ök man. Pël ëak nem kar panëëp Stekis pimëënta tapël yeë pël ök man.  
\v 10 Apelis omnaröak itenak Kristoë yaat ompyaö yamëngk pël yamëëaupëënta yowe yemak pël ök man. Pël ëak Aristopulas pim kaatak wëauröaanta yowe yemak pël ök man.  
\v 11 Yuta omën nem karip Erotion pimëënta yowe yemak pël ök man. Pël ëak omën Nasisas pim kaatak wë Aköpë ngönte wa pöröaanta yowe yemak pël ök man.  
\v 12 Traipinaare Traiposa Aköpë yaat yamëngk öng pöaarëënta yowe yemak pël ök man. Pël ëak nem kar panëëp Pesis tapël Aköpëën yak ya kaö yamëngk pöpëënta yowe yemak pël ök man.  
\v 13 Rupas Aköpë omnaröak itenak ompyaö panëëp pël yema pöpre pim ëlëp nem ël sa pöpëënta yowe yemak pël ök man.  
\v 14 Pël ëak Asinkritasre Plikonre Emisre Patropasre Emasre pitëm kar pitring wë pöröaanta yowe yemak pël ök man.  
\v 15 Pël ëak Pilokokasre öngöp Suliaare Neriasre koont nangap Olimpasre Anutuu omën pitring wë pöröaanta yowe yemak pël ök man.   
\p
\v 16 Neneren lup santak yowe mëak mor meneë. Ka poutë ingre mor sak wëauröak yowe yenia.   
\s1 Omën naröak ingre mor saurö kom ëa  
\p
\v 17 Karurö, ne kosang wesak epël niamaan. Omën kom elniak arim kön wi kosang yewesaut irikor yaalni pöröen ngarangk këëkë ëën. Pit ngönën rë nuula pöt irikor yaalni. Pötaanök pit kasëng momampun.  
\v 18 Pöt omën ke pil yaë piporö pit tiarim Aköp Yesu Kristoë inëën naën. Won, pit pitëmtë koröpöökë kentöökë ënëm yaë. Pël yeem pit omën utpetatë songönte këëkë ëwat nasënöröen morök elmëak wiap yemowas.  
\v 19 Ar ngön ompyaut ngaarëk yeö pöt omën pourö yok kat yawi. Pötaanök ne arim wëwëetaan ërëpsawi yeë. Pël yeëetak nem kentöök ar ompyaö yaauten ëwat panë önëët, utpet yaauten kön wiingan.  
\v 20 Pël ëën Anutu mayaap pepap puuk akun wali nasën wiaan Seten ing mës olaan arim ikanöök wiapp.  
\p Tiarim Aköp Yesu Kristo pim komre kolap pöt arim naë wiaap.   
\s1 Omën naröak Rom omnaröen yowe yema  
\p
\v 21 Timoti neering ya ngawiap puukta arën yowe yenia. Pël ëën Yuta omën nem kar Lusiasre Sesonre Sosipata pöröeta tapël yenia.   
\p
\v 22 Ne Tetias, Poolök ngön epot ök neaan pep epwer retëng yeë epop Aköpring wë yowe yeniak.  
\v 23 Kaias piita yowe yenia. Ne pim kaatak neulëak ompyaö elnëën wëën ingre mor pourö wais pim kaatak ngönënëën wa top yaë. Ën Erastas ka epöökë mon ngarangkëpre tiarim karip Kotas piaripökta yowe yenia.   
\p
\v 24 [Tiarim Aköp Yesu Kristo pim komre kolap pöt arim naë wiaap. Yaap.]   
\s1 Tiar Anutuun yaya mepa  
\p
\v 25 Anutu pi Yesu Kristoë ngön ompyaö nem ök yeniak epotök yok pangk taë niwasëpnaat. Ngön ompyaö epot ngaanëër ëlëëp wiakaimautök peene akun eptakök Anutuuk tekeri yewas.  
\v 26 Tektek omnarö ngaan retëng ëën këët tekeri oröa. Pël ëën Anutu wakaim öpnaap omën pourö kat wiak ngön ngaarëk öpenëak kosang wesak maan ngön ompyaut tekeri sëën yang poutë omnarö pangk kat yawi.  
\v 27 Yesu Kristo pim elnia pöten kön wiak kët ël epotë yayaatakaan yayaatak maim öpa. Yaap.  
\p [Yok pi tapët.  
\p Ne arim nanëp, Pool.]