\id JAS - Weri NT [wer] -Papua New Guinea 1984 (DBL 2015) \h Sems \toc1 Sems \toc2 Sems \toc3 Sem \mt1 Sems \ip Yesu wel wiak kutömweri sëën wë krismaki 20 ma 30 pël won sëën Sems, Yesuu nangapök, pep epwer retëng ëa. Sems pöp, pi Yerusalem kakë ingre morörö ngarangk ëak wëa. Pim epwer pöt, ingre mor yang kaö nantë repak sa pöröaan wëwë ompyauta ngönte ëak mena. \iot Pöt epël wia. \io1 Ngön ngës rëaut \ior 1:1\ior* \io1 Kön wi kosang yewesautere ëwat ngönte \ior 1:2-8\ior* \io1 Monere urömaring wëaare won wëauta ngönte \ior 1:9-11\ior* \io1 Morök yaauta ngönte \ior 1:12-18\ior* \io1 Anutuu ngönte kat wiak ënëm ëëpenaat \ior 1:19-27\ior* \io1 Mööngkraar kangk ëëngan pöta pepanöm ngönte \ior 2:1-13\ior* \io1 Kön wi kosang yewesautere pöta këët \ior 2:14-26\ior* \io1 Yangapöökë ngönte \ior 3:1-18\ior* \io1 Yangerakë omnantëën kent yaauta ngönte \ior 4:1–5:6\ior* \io1 Ngön mëët \ior 5:7-20\ior* \c 1 \p \v 1 O Anutuu omën repak saurö, ne Sems Anuture tiarim Aköp Yesu Kristoë inëën ru saupök pep epwer retëng ë ninak yoöre ërëp yeniak. \s1 Tiar moröktak kosang yanuwas \p \v 2 Nem karurö, morök ke nentere nent arim naë yaaröön pöt, “Ompyaö yaë,” pël wesak ërëpsawi ëën. \v 3 Ar ëwat wë. Morök ke pilöt yaaröön arim Anutuun kön wi kosang yewesa pöt taë sëën arim lupöt yok pangk kosang sak morökötë önëët. \v 4 Pël ëën arim naë kosang sak wëauta këët këëkë orööp. Pël ëën ngönënë omën nenten ap newasngan, ketre saun won ompyaö önëët. \s1 Kön won ëën pöt Anutuun kimang mapa \p \v 5 Arëkaan omën namp kön won ëën pöt Anutuun kimang map. Pël ëën pi omën pouröaan nga naën kësangën yaaupök kön koir mampnaat. \v 6 Pël ëëpnaatak pi kön selap naënëpök Anutuun kön wi kosang yewesautaring kimang map. Omën namp kön selap yaaupök kimang mapna pöt këraamenti kent möak wak nalaan nal yaë pöta ök ëëpnaat. \v 7-8 Omën ke pilëp kön naörarring wë pim omnant yaautön ëngk ma e yewesaup. Pël yeem puuk Aköpön kimang maan mampnaaten kön nawiipan. \s1 Omën mon wonöröere mon wieëauröa ngönte \p \v 9 Tiarim kar ngönën kat wia namp omnant wonöpök Anutu pim ngönëntak wak isak yaauten kön wieë ërëpsawi eim öp. \v 10 Ën tiarim kar namp monere uröm kësang wieëaupök pöt Anutuuk piin wak irëak mapnaaten kön wieë ërëpsawi eim öp. Këra puutë lëngë yes pil won sëpnaat pötaanök. \v 11 Këra puut weerak wëën këtëp aprak nga panë maan koö möak ngentiak pitëm köp möeëa pöt ngaap sëpnaat. Pipta ök panë omën omnant kësang wieëaupta muntat öpënëak ya yamëngkem kö sëpnaat. \s1 Morök yaalniauta ngönte \p \v 12 Omën morököt pim naë yaaröön wiap nasën ëëpna pöp ërëpsawi ëëpnaap. Morököt pim naë yaaröön ke ur moolaimeë lup kosang sak öpna pöp Anutuuk wëwë kosang omën piin lup sant yaalmëaurö mampënëak kup wia pöt kangiir mampnaap. \p \v 13 Omën namp morököt pim naë yaaröön pöt, “Anutuuk morök epël yaalnë,” pël naën ëëpnaat. Anutu pi utpet ëëpënëak morök yaalmëa pöt wonöp. Pi omnarö utpet ëëpënëak morök naalmëën yaaup. \v 14 Pël yaaupök omën namp pimtë koröpöökë kentre kauratök wer moön wii ket ëak motëak pötök morök yaalmë. \v 15 Pël ëën koröpöökë kentre kauratë këët utpetat. Utpet pöt kaö sëën pötë këët wel yawiaut. \p \v 16 Nem kar panëërö arök, “Anutuuk tiar utpet ëëpenëak morök yaalni,” pël wesak ëngk ma e wasnganok. Pi pël naën yaaup. \v 17 Omën ompyaöre wotpil pout Pep kutömweri wëaup pim naëaan yewais. Pi ëwa mopöök wia pötë pepapök wes mëën iraan yeö. Pipot kaip tiktikre kaka yaautök pi irikor naën, ompyaut pëën yaalniaup. \v 18 Anutu pimtë könöök pim ngön këët tiar ninak pim ru nuwesa. Pim omën ket elnia pourö pël elniipënëak kön wiak tiar wet rëak elnia. \s1 Tiar Anutuu ngön kat wiak ënëm ëëpa \p \v 19 Nem kar panëërö, ar omën epëten ëwat seë. Ar pourö ngön ök yeniaan këëkë kat wiin. Pël ëak ngön kangut teënt manganok wet rëak kön wiakök man. Pël ëak nga teënt elmëënganok. \v 20 Tiar ngaare ser yaalmëem omnarö kaamök elmëën wëwë wotpil naön yaëën Anutuuk kön wiin ompyaö naëpan. \v 21 Pötaanök utpet yaaut arim lupötë kaö sak wëwëat kewil yengawis pöt kërë moolaë. Pël ëak arimënt wak irëak wë ngön Anutuuk arim lupötë nuwia pöt ngaarëk weim weë. Ngön pöt ngaarëk yeön Anutuuk utpetetakaan kama niöpnaat. \p \v 22 Ën arimtë lupöt morök elmëak Anutuu ngönte kat pëën mowiinganok kat wiak ënëm ëën. \v 23 Omën namp pi Anutuu ngönta ënëm naën kat pëën mowiipna pöp pi könitweri këëre wot kan ityaangk pöta ök ëëpnaap. \v 24 Pi pim këëre wot kanten könitweri itenaupök së tapëtakëër kat kolöpnaap. Pöta ök omën Anutuu ngönte kat pëën mowiipna pöp ngön pöt teëntom kat kolak pim utpet yaaut sëp newaspan. \v 25 Ën omën Anutuu ngön kosang ompyaut utpetetakaan ent ë yanuulë pötë pëën itenak kat nokolön këëkë itenak itneim wë pim ityaangkaö pötë ënëm eim öpna pöp pi wëwëetak wëën Anutuuk ompyaö elmëën ërëpsawi ëëpnaap. \p \v 26 Omën namp pimtën ngönëntak wëaup pël weseë pim këmët ngarangk naën wë pöt pimtë lupmer morök elmëën pim ngönën yaaö pöt mos ëëpnaat. \v 27 Tiarim ngönën yaauta këët Anutuuk kön wiin ompyaö sëpna pöt epët. Ru wamërre öng kapirörö kaamök elmëëpenaatere yangerakë omnaröa utpet yaautök utpet niwaspanëën ngai ëëpenaat pöten pi kön wiin ompyaö sëpnaat. \c 2 \s1 Tiar omnarö neneraan sant yeem narö kasëng mangkan \p \v 1 Nem karurö, ar tiarim Aköp Yesu Kristo, ëwa pepapön, kön wi kosang yewesauröak omën isaare irëaurö mööngkraar kangk elmëënganok. \v 2 Ar ngönën tuptak wa top ëak wëën omën naar, namp ë rangi ompyaut ëak ulpëën ompyaö retëngretëngëp mëaup, namp omnant won ulpëën sëparëp mëaup, piarip wais yeilaan \v 3 ar omën ompyautringëp piin sant mowesak, “Kaöap, ur ompyaö eptak wais wel aisa,” pël mëak omën omnant wonöp piin sant nemowasën, “Nimëën urte wonok pirek taua,” ma “Nimëën urte wonok nem ikanöök e yangerak eprek wel aisa,” \v 4 pël manë pöt ar kön wiin ompyaö ëëpën ma? Won, utpet ëënëët. Ar omnarö kön utpetatring kom elmëën Anutuuk kön wiin pangk naën ëëpnaat. \p \v 5 Nem kar panëërö, kat wieë. Omën yangerakë omnaröak kön wiin pasurö pël yaë pörö Anutuuk piin kön wi kosang wesak pim wa ngaöök yamëautak ilapënëak yaö mëëa. Pim wa ngaöök yamëaö pöt omën piin lup sant yaalmëauröen kup mowia. \v 6 Ën ar pöt, omën omnant wonörö ëö yemengkaurö. Ar kön wiin talöröak utpet yanuwas? Ma talöröak ngön yaatak yanuulë? Omën omnant wonöröak pël naalniin kësang wieëauröak yaalni. \v 7 Pël yeem Kristoë yapin ompyaö arim rangk wia pöten utpet wesak ya. Pötaanök ar tol ëën pitën wak isak yemak? \p \v 8 Aköpök ngönën pepeweri ngön kosang nent epël ëa pöt kön wieë. “Nimtëën lup sant yaën tapël nim karipëënta elmë.” Ar ngön kaö epët ngaarëk önë pöt ompyaö ëëpnaat. \v 9 Ën ar omën isaare irëaurö omnant mööngkraar kangk elmëënë pöt utpet ëën ngön kosang pötak ar ngön wa yoolëaurö pöt pet elniipnaat. \v 10 Omën namp ngön kosangöt ngaarëk yeweem lup kopët nent ap öpna pöt Anutuuk piin kön wiin omën pout wa yoolëauröa ök sëën kangut mampnaat. \v 11 Pöt epët. “Ni öngre omp wëwëet kom ëënganok,” pël ëa tapöpök, “Ni omën mëngkanok,” pöteta ëaup. Pötaanök ar öngre omp wëwëet kom naën wë omën namp mëmpunë pöt Anutuu ngön kosangöt wa olanëët. \v 12 Pël ëën Anutuuk akun kaöaöök ngön kosang ngolöptak kom elniipnaat. Ngön kosang ngolöp pötak utpetetakaan ent ë nuulëa. Pötaanök ngön kosang pöten kön wieë ompyaö wesak ngön aöre wëwë wë pël ëeë. \v 13 Omën namp muntaröaan yaköm naalmëën yaaö pöp Anutuuk tiar kom elniipna pötak yaköm naalmëën ëëpnaap. Ën namp muntaröaan yaköm yaalmëa pöp Anutuuk kom elniipnaatak yaköm yaalmëën kas köpël tauaapnaap. \s1 Tiar omën ompyaut naën, kön wi kosang pëën wasëpena pöt mos ëëpnaat \p \v 14 Nem karurö, omën namp këmtak, “Ne Kristoon kön wi kosang yewesaup,” pël yeem muntarö kaamök elmëëre ompyaö elmë pël naën ëëpna pöp, pötak kaamök elmëëpën ma won? Pangk naëpan. Kön wi kosang yewesa ke piptaan Anutuuk utpetetakaan kama nemoöpan. \v 15 Kar namp ulpëënre kaömpötëën ap yewasën pöt \v 16 arëkaan nampök, “Ompyaö öm. Ëp önganëën ulpëënëp mëak kaömp nak kep ëëm,” pël yamëem koröpöök kaamök naalmëën ëën pangk ëëpën ma won? Pangk naëpan. \v 17 Tiarim kön wi kosang yewesa pöt pi tapël yaaut. Tiarim pël yaaö pötakëër wiaan pöt këët oröön ompyaö naalmëën ëëpena pöt kön wi kosang yewesaut mos ëëpnaat. \p \v 18 Pël ëëpnaatak arim naëaan nampök epël apën koröp. “Omën namp kön wi kosang yewesautaring wëën namp omën ompyaut yaaup.” Pël apnaatak ne piin kangiir epël memaap. Ni omën ompyaut naën ëëmë pöt tol ëak Kristoon kön wi kosang yewesautaring wëën pöt pet ëëm? Pël naëngan. Pël ëëmëëtak nem ompyaö yaaö pötak ne Kristoon kön wi kosang yewasautaring wë pöt pet elniipnaat. \v 19 Ni Anutuun kön wiin kopëtap wë pël yewasën. Pöt ompyaö. Pël yaëëtak pöt pëën pangk naëpan. Pöt urmeraröeta tapël Anutuun kön wi kosang wesak wë piin kas ëak reireë yaur. \v 20 Ni ëwatët wonöp. Ni kön wi kosang yewesautaring wëën pöta këët omën ompyaut naën yaaup. Pötaanök nim kön wi kosang yewesa pipot mos sëpnaan pet elniimaap. \p \v 21 Kat wieë. Tiarim ëap Apram pi tol yaëënak Anutuuk piin, “Omën wotpilëp,” pël mëëa? Pöt epët. Pi ngaan Anutuu ngönte ngaarëk wak pim ruup Aisak kiri elmëëpënëak ëa. Pim omnant yaaö pötaan Anutuuk piin, “Wotpilëp,” pël mëëa. \v 22 Ar kön nawiin ma? Apram pi kön wi kosang wesak wë omën ompyaut ëa. Pi kön wi kosang yewesautaring wëën këët oröön omën ompyaut ëa pötaan pim kön wi kosang yewesa pöt kë ëa. \v 23 Pël ëën, “Apram Anutuun kön wi kosang wasën pim pël ëa pötaan Anutuuk kön wiin wotpilëp pël sa,” ngönëntak ngön wia pipët kë oröa. Yaap, Anutuuk piin, “Wotpilëp,” pël mëak piin ngönt kip mëëa. \v 24 Pötaanök ar pourö kat wieë. Anutuuk omën namp pim kön wi kosang yewesautaan pëën won, omën ompyaut yaautaanta, “Wotpilëp,” pël mapnaat. \v 25 Apramë ëa pöl öng omp nga yaaö namp Reap piita tapël omën ompyaut yaëën Anutuuk piin, “Wotpilëp,” pël mëëa. Pöt pi Israel omën ngaan Yosuaak yang ngaakëren ëlëëp itenak waisëpënëak wes mëën sa pöaar sant mowesak kaamök elmëak wes mëën kan muntaöökël sa. Pël ëën pim ompyaö ëa pötaan Anutuuk pël mëëa. \v 26 Epëten kön wieë. Tiarim koröpöök könöp won ëanëën wel wian tapön. Tapta ök tiar kön wi kosang yewesautaring pëën wë omën ompyaut naën ëëpena pöt tiarim kön wi kosang yewesa pöt sokutë ök ëëpnaat. \c 3 \s1 Tiarim yangapöt ngarangk ëëpa \p \v 1 Nem karurö, arëkaan selap rë yaula ya omën sënganok. Kat wieë. Anutuuk ënëmak ingre moröröaan sapsap wël yeem rë yaula ya omnarö tenimëën kaö wesak wël elniipnaat. \v 2 Tiar pourö omnant ëëpenëak utpet ke nentere nent yaaurö. Omnarö tiarim këmötök utpet nent naën yeëan talte omën ompyaö panëëröak tiarim koröpöt ngarangk ëëpen. \v 3 Pol osopë kan yesaut ngarangk yeë pöt tiarim kentöökë ënëm ëëpënëak wii kotu pim këmtak kapul yemoulmë. Pël ëak wii pö wer yeön osöp pim kepönö pokol ëak omnampë sëpënëak kön wia pöök yesaup. \v 4 I kaö wangaöönta kön wieë. Wangaööta kësang panëëmpel. Pël ëaatak kent weëre kosangöök möak mök ëën i kaöök yesau. Ën wangaöök moröak së pëlpël yaaö pöt kot panëët. Ngarangkëpök pötak moröak lup nentakël ko wiak sëpënëak kön wiipna pöt yok tap pantak së moulmëëpnaat. \v 5 Tiar omnaröa yangapöökta tapël yaë. Yangap pö kotuuk aan omën kësangöt orööpnaat. \p Ën epëten kön wieë. Omën namp es ngëpöpët il olaan pöt kaö panë sak kosangre koinöt kot won sa yaë. \v 6 Pël wiaatak tiarim yangapö esuwesi ök. Pipöök tiarim koröpöök wë kaip tiktik ëak ngön utpet ke nentere nent yeem koröp pou utpet wes yaë. Yangapöök ngön utpetat yeem es ket ëak kotak omnaröa wëwëat utpet yewas. Utpet yewas pöta weëre kosang pöt Setenök yaningk. \v 7 Tiar animaö reraö ke nampre namp kosangöökaanre i kaöökaan, imënre intre kamal pörö wak wiap wasëpenëak pöt pangk pël ëëpenaat. \v 8 Pël ëëpenaatak talëpök yangapö wiap wasën ngön ompyaut apën? Pangk pël naëngan. Kamalöp pim këmtak welakre kakamöt wiaan kant nimëngkën wel yawi pöta ök tiarim yangapöök ngön utpetat yeem omnarö utpet yewas. \v 9 Yangap Aköp tiarim Pepapön yaya aim wë tapöök kaalak omën Anutuuk pimtë ök panë wesak ket ëauröen utpet wesak yaaurö. \v 10 Anutuun yaya ngön yamëëautere utpet wesak yaaut yangap kopët tapöökaan yaarö. Pötaanök nem karurö, wëwë korar pipël wëën pangk naëpan. \v 11 Epël kön wieë. I kölok kopët nentakaan i yaapmerre kakam yaaumer yaaröa ma? Won. \v 12 Karurö, ar kön wieë. Yok pangk këra kemmentök muri ulöp utöpën ma? Ma wii neweëëk yok pangk kem ulöp utöpën ma? Pöta ök panë i yaapmerta kakam yaaumeriaan naarööpan. Pël wiaap ar tol ëën yangap kopët tapöökaan ngön utpetere ompyaö pout aim. Pöt pangk naëngan. \s1 Ëwat ompyaut Anutuuk yaningk \p \v 13 Arim naë omën narö könre wetete ompyaut wieë omën ompyaöre utpetat kom yaëën pöt pitëm wëwë ompyautök pit kön ompyaöring wë pitëmënt wak irëak omnarö wiap yemowesa pöt tekeri wasëp. \v 14 Ar omnantëën war yeem omnaröaan lup utpetaring wë arimtën wak isak, “Ten kön ompyautaring wë,” pël angan. Pël anë pöt kaar anëët. \v 15 Pitëm kön ke pöt Anutuu naëaan won, yang omnaröa naëaan waut. Pitëmtë könöökë ënëm yeem Setenë kön yawia pöl yaaurö. \v 16 Omnantëën war yeem omnaröaan lup utpetaring önë pöt nga yaalem utpet ke nentere nent eim önëët. \v 17 Yangerakë könöt ke pil yaë. Pël yaëëtak könre wetete ompyaut Anutuu naëaan yaaröön arim wak wë pöt lup kölam önëët. Pël yeem omnaröaring lup yal ëak wë pit wiap mowesak pitëm ngönöt kat wiinëët. Pël ëak ya ngës elmëak omën ompyaut pëën elmëënëët. Pötaan kön selap naën wotpil wesak önëët. \v 18 Pël yeem ar omnaröaring lup kopëtemer sak wë wiap mowasën këët oröön wotpil wëaö pöt ulöl sëpnaat. \c 4 \s1 Tiar yangerakë omnantëën kent yeem pöt Anutuun kööre tok elmëëpenaat \p \v 1 Arim neneraan kööre tok yeem nga yaal pöta songönte tol ëënak yeë? Ar pourö koröpöökë kentre kauratë ënëm yeem kööre tok ëak nga yaalaurö. \v 2 Ar omnant önëak kent yeem naön yaauröak omnarö mëmpunëëten kent yeë. Ar omnantëën war yeem pangk naöngan. Pötaanök neneraan kööre tok yeem nga yaalaurö. Ën omnantëën kentre kaur yeem Anutuun kimang nemaan yeëan. Pötaanök naningkën yaë. \v 3 Ar Anutuun omnantëën kimang yamëem pöteta naön yaaurö. Pöt tol ëën? Ar kön wotpil won, korar wiak wë omnant wak arim korööpöökë kentre kauratë ënëm ëënëak kimang yamëëan. Pötaanök naningkën yaë. \v 4 Utpetarö aë, ar öng nampë ompöp sëp wesak muntapë naë së wë pöta ök Anutu kasëng menaurö. Omën namp yangerakë omnantëën kentre kaur yeem pöt Anutuun kööre tok yaalmëaup. Ar pöten kön nawiin ma? Pötaanök yangerakë omnantëën kentre kaur ëënë pöt Anutuun kööre tok elmëënëët. \v 5 Ngön Anutuuk ngönëntak epël ëa pöt pas naën. “Anutu tiarim lupötë kön nuulëa pöröen pi kentre kaur kësang yaë.” \v 6 Pël ëak rangk komre kolap yaalni. Pöta ngönte ngönëntak epël wia. “Anutuuk omën pitëmtën wak isak yaaurö kasëng yemangkem pitëmtën wak irëak yaauröaan komre kolap yaalmëaup.” \p \v 7 Pötaanök ar arimënt wak irëak Anutuu ikanöök weë. Pël ëak Seten waö ëën sëp niwesak kas sëp. \v 8 Anutuu naë rë olaë. Pël ëën pi arim naë panë wais ngarangk elniipnaan. Utpetarö, arim utpet yaaut sëp weseë. Kön selap yaaurö, arim könöt kopëtal wieë. \v 9 Arim utpet yaautön kön wieë yaköm ëak ingre ya ilak aim weë. Omën utpetatëën söm yaaut sëp wesak elere war eim weë. Pötëën ërëpërëp yaaut sëp wesak ya ngësring weë. \v 10 Pël ëeë Aköpë ëöetak arimtën wak irëak aim ön. Pël ëën puuk kaalak wak isak niapnaan. \s1 Karurö kom elmëëngan \p \v 11 Karurö, ar neneren utpet wesak manganok. Ar arim karuröen utpet wesak mëak kom ëak, “Pit utpet yaaurö,” pël yamëem pöt, Anutu pim neneren lup sant ëëpenëak ngön kosang wesak niia pöten utpet wesak ëak, “Korar yaë,” pël manëët. Ën ar Anutuu ngön kosang pöten, “Korar,” pël manë pöt, ngön pöt ngaarëk naön arimtën kön wiin isën ngön ë pet yairauröa ök sënëët. \v 12 Anutu kopëtapökëër ngön kosang wesak niiaupök kom elniipnaap. Pimtok mait elniipën ma nimpën. Ar pim ök talte arim karurö kom elmëën. Pangk pël naëngan. \s1 Tiarimtën wak isak anganok \p \v 13 Elei, ar narö epël yaaurö. “Peene ma ëlpamök ka kësang naöök së wë krismaki nenta öngpök ya yamëngkem mon kaö panë öpenaat.” Pël yak pöröen epël niamaan kat wieë. \v 14 Ëlpamök arim naë orööpnaaten köpël wë. Arim wëwëat muntönöökë ök. Muntön naöökë akun kot nent oröak is lööla ëak won yes pöl ar akun kot nent wë wel wiinëët. \v 15 Pötaanök, “Tiar ya epot mëmpenaat,” pël anganok ngön ke epël an. “Aköpë kentöök niaan pöt wëwëetak om wë ya epot mëneim öpenaat,” pël an. \v 16 Ar ngön pël naënöröak arim omnant ëënë pötön kön yawiem arimtën wak isak yaaurö. Arimtën wak isak yaaö pöt ompyaö naën yaaut. \v 17 Pötaanök omën namp ompyaö yaauta songönten ëwat wëak pël naën ëëpna pöt utpet ëëpnaat. \c 5 \s1 Omën monere uröm kësang wieëauröa ngönte \p \v 1 Omën urömere kaar es kësang wieëaurö, ar këëkë kat wieë. Arim këlangön kat wiinë pöten kön wiak ya ngës ëën. \v 2 Arim urömere kaar es kësang pöt köt sëën poë koröpötta iwalöröak na pet irëpnaat. \v 3 Ën monatta polirang ëak kö sëpnaat. Pël ëëpna pöt arim mon pötön keimön ëak omnarö kaamök elmëak nemangkën yaaut tekeri wasëpnaat. Pël ëak esuwesi koröpöt es kotak utpet yewas pöl arim monatön keimön yaaö pipotta arim lupöt utpet wasëpnaat. Pöt peene yanger pet irëpnaat temanöm yesën ar monere urömatön keimön ëak kësang wa rongan ëak wë pötaanök. \v 4 Këëkë kat wieë. Inëën ruurö pit arim yaak kaamök elnia. Pël ëauta sumat nemangkën, om ngön kaar maim wë. Pël ëën ar keimön elmëën inëën ru pöröak monat naön ëak kaaö ngön aan Aköp kutömweri wëaup kat wia. \v 5 Ar e yangerak wë kaömp kësang neimeë arim kentötë ënëm yaaurö. Pël yeem kaömp kësang nak polöröa ök kewis wiak wëën arim mën wel niwiipna akunet temanöm yes. \v 6 Ar omën wotpil yaaurö ngön yaatak moulmëak mënan. Pël ëën pit kangiir naalniin ëa. \s1 Tiar këlangön kat yawiem ya wiapring Aköpë waisëpnaaten kor öpa \p \v 7 Karurö, pit pël ëauröak lupöt kosang sak këlangön kat wieimeë ya wiapring Aköpë kaalak waisëpnaataan kor ön. Ar ya neweri pepapë yaë pöten kön wieë. Pi omnant ngëntak këët orööpnaataan kor eim wë. Pël yeem lup kosang sak wë këtre kopi ëën orööpnaataan kor wëaup. \v 8 Yaap, Aköpë waisëpna akunet temanöm panë sa. Pötaanök yaaweri pepapë yaë pöl ya wiapring weë. \p \v 9 Karurö, neneren kaaö ngön manganok. Anutu, ngön ë pet yairaup, waisëpënëak yaëën pël anë pöt ngön ë pet irak kangut nimpnaat. \v 10 Karurö, tektek ngön yaaö omën ngaan Aköpë yapintak pimtë ngönte aima pöröen kön wieë. Pitëm kööre toköröak utpet yaalmëën këlangön kat wieimeë ya wiapring ya mëneima. Pötaanök pitën kön wieë pitëm ëa pöl mëneë. \v 11 Tiar omën këlangön kat yawiem lupöt kosang sak wakaima pöröen kön wiin ërëpsawi yaë. Ën Yoop pim ngönteta kat yawiaurö. Pi këlangön kësangöt kat yawiem lupre kön kosang sak wëën ënëmak Aköpök ompyaö elmëa pöten kat wiaut. Yaap, Aköp pi ya ngës kaö elniak sant panë yaniwas. \s1 Ngön ë kosang yewesauta ngönte \p \v 12 Nem karurö, ngön niama epëten kaöet pël weseë ngaarëk ön. Arim ngönöt kosang wasënëak Anutuu yapintakël utak, “Anutuu ëöetak yaap yeniak,” pël aöre omën nantë yapinötëël utak aö pël ëënganok. Won, ar omën nent ëënëak pöt om, “Mak, ne pël ëëmaap,” pöt pëën an. Ën naën ëënëak pöt om, “Won, pël naëngan,” pöt pëën an. Pël anë pöt Anutuuk kangiir nga naalniin ëëpnaat. \s1 Omën wotpilëpök Anutuun kimang mapna pöt kaamök kësang elmëëpnaat \p \v 13 Arëkaan namp këlangön kat yawiem pöt Anutuun kimang map. Ën namp ërëpsawiaring wë pöt Anutuun yaya tan ap. \v 14 Ën namp yauman wak wë pöt ngönënë kaöaröen yas map. Pël ëën pit wais Aköp Yesu pim yapintakël i kolapët wa yemomëem Anutuuk kaamök elmëëpnaan kimang mapnaat. \v 15 Pit Anutuuk omën pöp ompyaö mowasëpënëak kön wi kosang wesak piin kimang mapna pöt kaalak wal ë moulmëën ompyaö sëpnaat. Ën saunat wiaaneta ent ë moolapnaat. \v 16 Pötaanök ar ompyaö sënëën arim utpet ëaut neneren tekeri wesak mëak arimëntëën Anutuun kimang maë. Yaap, omën wotpil wëaupök kimang mapna pöt Anutuuk kaamök kësang elmëëpnaat. \v 17 Elia pi omën tiarim ök tapëlëpök Anutuun kopi nepelën ëëpënëak kosang wesak kimang mëëa. Pël ëën kopi nepelën wieë krismaki nentepar nent ngoon mor nas nasiaan namp pël sa. \v 18 Pël ëën pi kaalak kimang maan Anutuuk kat mowiin kopi kësang pan pelën këëre kaömp oröa. \s1 Omën ngön këët sëp wesaurö kaalak mësak waisëpa \p \v 19 Nem karurö, arëkaan namp Anutuu ngön këët sëp wasën kaalak nampök lup kaip motiin ngön këët ngaarëk öpna pöten kön epël wieë. \v 20 Omën pim karip utpet yaauta kanöökaan lup kaip motiipna pöp pi kaamök elmëën Anutuuk saun omën pöp pim utpet pout won mowasën könöp wel nawiin öpnaap. \p [Yok pi tapët. \p Ne arim karip, Sems.]