\id MRK \ide UTF-8 \ide UTF-8 \rem Copyright Information: Creative Commons Attribution-Share Alike 4. 0 License \h मार्क \toc1 मार्कदी शुभवर्तमान \toc2 मार्क \toc3 मार्क \mt मार्कदी शुभवर्तमान \is लेखक \ip सुर्वाती मंदलोन आब्बागार वगा मनता इदी मान्य शेशीर की इदी दस्तावेज योहान मार्क लीवाशिन्या. योहान मार्क दी फदी तीकुड नवीन करार ला उल्लेख शेशिणार (प्रेषित 12.12, 25; 13:5, 13; 15:37, 39; कलसै. 4:10; 2 तीमथ्य. 4:11; फिलेमोन 24; 1 पेत्र. 5:13). इ संदर्भल इस्ताय की मार्क इड बार्णबाचुलत कोडकु उंड्या (कलसै. 4:10). मार्क आम्मा फेर मरिया उंड्या जो यारुशलेमला संपती इंगा दर्जा उंडीनेद आंडीद उंड्या इंगा दांदी इल्लु प्राचीन ख्रिस्ती मंदी इचांग सभाद इल्लु उंड्या (प्रेषित 12:12). योहान मार्क इंगा पौल इंगा बार्णबा संगा पौलदी पहिला सुवार्तालोन प्रवासला फोया (प्रेषित 12:25; 13:5). पवित्र शास्त्र संबंधला पुराव्याल इंगा प्राचीन मंडळीलोन आब्बागार पेत्र इंगा मार्क इरलोंदी घनिष्ट संबंध शाप्ताद (1 पेत्र. 5:13). वाळ पेत्रन अनुवाद पण उंड्या इंगा पेत्रंदी प्रचार प्रक्रिया लोंदी संभावना बद्दल मार्कदी प्रतीनिधीक स्त्रोत उंडाला. \is तारीख इंगा लीवशिनेद जागा \ip साधारण इ.स. 50 - 60. \ip मंडळीलोंन आब्बागार (आयरेनियस, क्लेमेंट ऑफ आलेक्झान्द्रिया इंगा इतर) संगेम लीवाशिनेय प्रतिबिंबित शेशिणार की मार्कदी शुभवर्तमान रोमला लीवशिनेद उंड्याला. प्राचीन मंडळी सुत्रल इल्ला शेप्ताय की शुभवर्तमान पेत्र सचीनेन्का पण लीवाशिनेद उंड्या (इ.स. 67-68). \is प्राप्तकर्ता \ip दस्तावेज इ पुराव्याल स्पष्ट शेस्ताय की मार्क विशेष इंगोगो जातीटोर वाचाशेळ इचांग इंगा रोमन मंदीक शुभवर्तमान लीवाशिन्या. दिंदी कारण इल्ला उंडी शकास्ताद की येशुनदी गोनगोत दांटल्या समाविष्ट लेद कारण इंगोगो दुन्याम इचांग दिंदी अर्थ शेंगेम कमी उंडी. \is हेतू \ip मार्कदी वाचन मुख्यता रोमन ख्रिस्ती उंड्या, यवार्की इ.स. 67-68 मधातला तीव्र छळ दरम्यान सम्राट निरो ख्रिस्ती शासनकिंदा गंभीर पनता छळ शेशेदेंक वच्या इंगा ठार मतेदेंक वचीर. इल्ला परीस्थिती, मार्क इल्लोन ख्रिस्ती मंदीक उत्तेजन इद्देंक इदी सुवार्ता राश्या येवार इल्लोन कठीण काळ नुस फोदूर. येशुन दुखी सेवक आंका सुपिचीर. (यशया 53). \is विषय \ip येशु-कष्टी सेवक \iot रूपरेषा \io1 1. जंगलला सेवाकार्य इचांग येशुनदी तैयारी — 1:1-13. \io1 2. गालील मधातला इंगा वान आसपास येशुनदी सेवा — 1:14—8:30. \io1 3. येशुनदी सेवाफनी, दुख इंगा सचकाम — 8:31—10:52. \io1 4. यारुशलेम मधातला येशुनदी सेवाफनी — 11:1—13:37. \io1 5. क्रूसमिंदा येकपिचेळदी कथा — 14:1—15:47. \io1 6. पुनरुत्थान इंगा येशुनदी स्वरूप — 16:1-20. \c 1 \s बाप्तिस्मा शेशेतोड योहान इंगा वांदी संदेश \p \v 1 द्यावार कोडकु येशु ख्रिस्तन शुभवर्तमान दी इदी सुरवात उंडाद. \p \v 2 यशया संदेष्टान ग्रंथला राशीनेलेका, \q “सुड, नीन ना दुतनी नि मुंदार आंपतान, \q वाड, नी कस्रोम दावा तैयार शेशी; \q \v 3 मरु भूमीला येवार्दी तरी कीरलेद आवाज इना वच्या, \q ‘प्रभुनदी दावा तैयार शेयांडा, वानदी दावा सरळ शेयांडा.’” \p \v 4 दानलेकाने योहान वच्या, वाड मरू भूमीला बाप्तिस्मा इच्चू इंगा पापला क्षमा कस्रोम पश्चाताप बाप्तीस्माद घोषणा शेयदु. \v 5 आंता यहुदिया प्रांत इंगा यरुशलेम शहरनुस शेंगेम मंदी योहान तिकुड वचीर. वार स्वताय पापलु स्वीकार शेशी वान तिकनुस यार्देन वंकाला बाप्तिस्मा तीस्कुनीर. \v 6 योहान वंट्या येन्डकालनुस बनास्ने बट्टाल फेटकुंदू. वान नडमूलाक तोलदी पट्टा उंड्या इंगा वाड मिडताल इंगा आडवी तेन्या तिंदू. \v 7 वाड घोषणा शेशी आनदु, “नाकानापण शक्तिशाली इल्ला यवाड तरी वगाड ना यंकाकेल वस्तुणाळ इंगा नीन वंगी वान बुटलाद दाराम खोलाशे लायकिक पण लेन. \v 8 नीन तर मिद बाप्तीस्मा नेळाता शेस्तान पण वाड मिद बाप्तिस्मा पवित्र आत्माता शेशी.” \s येशुनदी बाप्तिस्मा \p \v 9 आ दिन्मुलाला इल्ला आय्या की, येशुड गालील प्रांतलोन नासरत नगर लोन्केल वच्ची यार्देन वंकाला योहान शेयता येशुड बाप्तिस्मा तीस्कोन्या. \v 10 येशुड नेळा लोन्केल मिन्दिक वचेतापुड, लगेच मोडाम उघडाशिनेद इंगा पवित्र आत्मा वान्मिंदा कबुतर लेका दिगतुनाद, इल्ला वांकी कमशा. \v 11 आप्पुड मोडाम नुस आवाज आय्या की, “नु ना प्रिय कोडकु उंडाव, नि बद्दल नीन संतुष्ट उंडान.” \s येशुनदी परीक्षा \p \v 12 मग आत्मा येशुन लगेच मरु भूमीलोंग येकाफोया. \v 13 शैतान वांदी परीक्षा सुशेतापुड वाड जंगलला नलपाय नाळ नीलच्या. वाड जंगली प्राणीला नडमा उंड्या. इंगा देवदूतलु वचीगास वांदी सेवा शेयदूर. \p \v 14 योहाननी फट्टीनेन्का, येशुड गालील प्रांतला वच्या इंगा द्यावार राज्यद शुभ वर्तमानदी प्रचार शेश्या. \v 15 वाड आन्या, \wj “वेळ पूर्ण आयनेद उंडाद, द्यावारदी राज्य देग्गार वचीनाद, पश्चात्ताप शेयांडा इंगा शुभ वर्तमान मिंदा विश्वास फेटना.”\wj* \s पहिला शिष्यलान फिलचकाम \p \v 16 येशुड गालील सरोवर देगार फोयेतापुड शिमोन इंगा वान तम्मुन अंद्रियान सरोवरला जाळी येशेतापुड सुश्या, येनटीक की वार मिल फटेतोर उंडीर. \v 17 येशुड वारनी आन्या, \wj “नायंका दांडा आंटे नीन मिमलान मंसलान फटेतोर बना मत्तुतान.” \wj* \v 18 इंगा वार लगेच जाळी इडशिगास वान यंका नडदेंग आंटीर. \v 19 आंदनुस रवा मुन्दार फोई नेन्का वानकी जब्दी कोडकु याकोब इंगा वान तम्मुड योहान इर जहाजला जाळी शिंगार शेशेतापुड कमशीर. \v 20 वाड लगेच वारनी फिलच्या; इंगा वार मना आब्बान जब्दीन नोकरला जताक जहाजला इडशी वान यंका येल्लीर. \s कफर्णहुमलोन सभाजागाला येशुड शिक्षण इस्ताड इंगा अशुद्ध आत्मा तीस्ताड \p \v 21 मग येशुड इंगा वान शिष्यल कफर्णहुम नगरकी फोईर, इंगा लगेच येशुड शब्बाथ दिन्मु सभास्थानला फोईगास शिक्षण इद्देंक आंट्या. \v 22 वाड नेरपु तर वार चकीत आयफोईर, येनटीक की येशुड नियमशास्त्रला शिक्षकला लेका शिकाय मत्ताकुंदु, पूर्ण अधिकार उंडीन लेका नेरपु. \v 23 आ वेळला यहुदी सभास्थानला खराब आत्मा आंटीने वगा मनशी उंड्या, वाड शेंगेम बेग्गे कीरली आन्या, \v 24 “नासरतोड येशु नु मा नडमा येनटीक फडताव? नु माद नाश शेयदेंग वचीनाव येम? नु यवार उंडाव नाक यरका उंडाद, यवाड द्यावार पवित्र मनशी वाड नुये उंडाव.” \v 25 पण येशुड वान धमकाशी आन्या, \wj “शांत उंड इंगा इन लोन्केल येल्ली फो.”\wj* \v 26 “मग अशुद्ध आत्मा वान फिन्डया इंगा आदी बेग्गे कीरलीगास वान लोन्केल येल्ली फोया.” \v 27 आंता मंदी चकीत आय्यीर इंगा वगामेगारणी आडगेदेंक आंटीर, “इदी येम उंडाद? इदी तर कोत्ता उपदेश उंडाद. इंगा अधिकारता वाड खराब आत्मालकी पण आज्ञा इस्ताड इंगा आय वांदी आयकास्ताय!” \v 28 इंगा येशुन बद्दलदी इदी माटा लगेच गालील देगार आन्नी तीकुड फैलाशी फोया. \s शेंगेम बिमारोरनी शिंगार शेशेद \p \v 29 येशुड इंगा वान शिष्यल यहुदी सभास्थानलेल येल्लीर इंगा लगेच योहान इंगा याकोब संगा शिमोन इंगा अंद्रिया इर इल्लुक फो. \v 30 शिमोन आत्ता जडमुता पलंग मिंदा फडीन्या. आप्पुड वाड लगेच येशुनकी दानबद्दल शेप्या. \v 31 आप्पुड वाड दान देगार फोई शेई फट्टी दान लेप्या इंगा दांदी जडमू दिगी फो इंगा आदी वारदी सेवा शेशेदेंक आंट्या. \v 32 मापसार आंटे सूर्य मुन्गीनेन्का मंदी आंता बिमार इंगा दैय्याल फटीनोरनी वान देगार येकोचीर. \v 33 इंगा नगरलोन शेंगेम मंदी दरवाजा मुंदार जमा आयफोईर. \v 34 वाड अलग-अलग रोगलाता बिमारील उंडीने मंदीन शिंगार शेषा इंगा शेंगेम मंदी लोन्केल दैयाल तिशा. पण वाड दैयालनी माटलाडा नियालेद येनटीक की आय वान ओळखायदु. \s एकांतला येशुनदी प्रार्थना \p \v 35 मग वाड नस्कुला मोबू उंडीनाप्पुडे लगेच येल्ल्या इंगा एकांतला फोई प्रार्थना शेश्या. \v 36 शिमोन इंगा वान संगा येवार उंडीर वार येशुन फुडकेदेंक आंटीर, \v 37 इंगा वाड शिक्कीनेन्का वार वान आनीर, “मिम आंदार नीनु फुडकूदुम.” \v 38 आप्पुड येशुड वारणी आन्या, \wj “मनाम देगार उळलाक फोदाम, आंटे नाक आंदू पण उपदेश शेया दावाला दिनकस्रोम मनाम इंगोगो तीकुड फोदाम येनटीक की दिनकस्रोम नीन इंदुक यल्ली वसतीन.”\wj* \v 39 मग वाड आन्नी गालील प्रांत लोन्केल, वार सभास्थान नुस उपदेश इच्का इंगा दैयाल तीस्का तीरग्या. \s येशुड कुष्ठरोग्याल शिंगार शेस्ताड \p \v 40 दान बाद वगा कुष्ठरोगी मनशी येशुन देग्गार वच्या इंगा वान मुंदार मोकाळलु टेकाशी वाड स्वतान शिंगार शेशेदेंक वान विनंती शेश्या. वाड येशुन आन्या, “नीद इच्छा उंटे तर नन्नु शुद्ध शेशेदेंक नु समर्थ्य उंडाव.” \v 41 येशुनकी वान मिंदा दया वच्या, वाड शेय मुन्दारकी शेशी वान मुट्ट्या इंगा आन्या, \wj “नाद इच्छा उंडाद नु शुद्ध कावाला.” \wj* \v 42 इंगा लगेच वांदी कुष्ठ रोग येल्ली फोया इंगा वाड शुद्ध आय फोया. \v 43 येशुड वांकी चेतावनी इच्ची आंप्या. \v 44 इंगा आन्या, \wj “सूड, दिनबद्दल येवारकी येमीच शप्पाक, गान, फोई स्वतान याजक की सुप्पी इंगा वारकी साक्ष कावाला दिन कस्रोम नु स्वतः शुद्धी कस्रोम मोशेड नेमास्नेद अर्पण शेय.”\wj* \v 45 पण वाड आंदनुस येल्ली फोया इंगा घोषणा शेशी इदी बातमी इंता पसरा मत्या की येशुनकी मोकळा शहरकी फोवा दाकुंदु, दिन कस्रोम वाड मरू भूमीला नीलच्या तरी आन्नी तीकनुस मंदी वान तीकुड वच्चेद इडवा कुंदुर. \c 2 \s येशुड वगा लकवा आंटीने मनशीन शिंगार शेस्ताड \p \v 1 काही नाळा बाद येशुड कफर्णहुम नगरकी वापस वच्या आप्पुड वाड इल्काडा उंडाड इल्ला मंदी गुम्मामिंदा फड्या. \v 2 आप्पुड इंता मंदी जमा आय्यीर की इंटल्या वारकी जागा मिग्लाले, इंते लेद तर दरवाजा बैट्या पण जागा लेकुंड्या. आप्पुड वाड वारकी वचन शपदू. \v 3 मग काही मंदी वान देगार लकवा आंटीने मंशीन येकोचीर. वान नलगुर मोस्का वचीर. \v 4 पण गर्दी कस्रोम वारकी आ मंशीन येशुन देगार एका फोवा दाकुंदू, मग येशुड येंदू नीला फडीन्या वान मिन्दुडदी छप्पर वार तीशीर इंगा या मंचाम मिंदा आ मणशी उंड्या, आदी मंचाम वार छप्पर नुस किंदा वान देगार इडशीर. \v 5 वारदी विश्वास सुशी येशुड लकवा आंटीने मनशीन आन्या, \wj “कोडका, नि पापलाद क्षमा आयनाद.”\wj* \v 6 आंदू काही नियमशास्त्र शिक्षकलु कुशींडीर. वार स्वता मनला आनेदेंक आंटीर की, \v 7 “इ मनशी इल्ला येनटीक माटलाडताड? इड द्यावारदी अपमान शेस्तुनाड! द्यावारनी इडशी येवारूच पाप क्षमा शेशी शकायार?” \v 8 इंगा आप्पुड वार स्वता ने विचार शेस्तुणार, इदी येशुड आप्पुडे मना आत्माला ओळखाशी वारनी आन्या, \wj “मीर मी मनला इल्ला येनटीक विचार शेस्तार?\wj* \v 9 \wj नि पापलाद क्षमा आयनाद, इल्ला इ लकवा आंटीने मंशीन आनेद का लेय इंगा नीद मंचाम येतकेन नडू; दिंटल्या याद सोपा उंडाद?”\wj* \v 10 पण मनशी कोडकुक पृथ्वी मिंदा पाप क्षमा शेशेद अधिकार उंडाद वारकी तेल्वाला आंका, वाड लकवा आंटीने मंशीन आन्या, \v 11 \wj “नीन नीक शेप्तान, लेय, नीद मंचाम येतकेन इल्लुक येल्ली फो.” \wj* \v 12 मग वाड लगेच लेश्या. वाड वानदी मंचाम येतकेन आंदार मुंदार वाड इल्लु बैटीक फोया; दिन कस्रोम वार आंदार आश्चर्य चकीत आय्यीर इंगा द्यावारदी गौरव शेस्का आनीर, “मिम इल्ला येप्पुडूच सुडा लेकुंटीम.” \s लेवीद पाचारण \p \v 13 येशुड वापस गालील सरोवर तीकुड फोया इंगा संगेम मंदी वान देगार वच्चीर इंगा वाड वारकी शिक्षण इच्या. \v 14 यंकसार वाड फोयेताप्पुड अल्फीन कोडकु लेवी इन जकात नाका मिंदा कुस्नीनोन सुश्या. इंगा येशुड लेवीन आन्या, \wj “नायंका दा.”\wj* आप्पुड लेवीड लेश्या इंगा येशुन यंका फोया. \p \v 15 इंगा इल्ला आय्या की येशुड लेवीन इंटल्या तिनदेंक कुसन्या; आंदू जकातदार इंगा पापी मन्सूल येशुन इंगा वान शिष्यल संगा तिनदुर येनटीक की वार संगेम मंदी उंडी वान यंका वचीनीर. \v 16 तिनेताप्पुड काही नियम शास्त्र शिक्षकलु यवार परुशी उंडीर वार येशुन पापी मंदी इंगा जकातदारला संगा तिनेताप्पुड सुशीर. वार वान शिष्यलनी आनीर, “इड पापी इंगा जकातदारला संगा येनटीक तिनटूनाड?” \v 17 इदी इनी येशुड वारनी आन्या, \wj “शिंगार मंदीक वेद्यद गरज लेकुन्टाद, बिमारोरकी उंटाद. नीन नीतिमान मंदीन लेद, पण पापी मंदीन कुतेदेंक वचीनान.”\wj* \s उपवास बद्दल प्रश्न \p \v 18 यप्पुड योहान शिष्यल इंगा परूशील उपवास शेयदूर आप्पुड काही मंदी येशुन तीकुड वचीर इंगा वान आनीर, “योहान शिष्यल इंगा परुशी मंदी उपवास शेस्तार पण नी शिष्यल येनटीक उपवास शेय्यार?” \v 19 येशुड वारनी आन्या, \wj “वर्हाड जताक फेंडली कोडकु उंडाड आड नंताक उपवास शेशेद शक्य उंडाद येम? फेंडली कोडकु जताक उंडाड आड नंताक वारकी उपवास शेशेद शक्य लेद. \wj* \v 20 \wj पण इल्ला दिन्मुल वच्ची की, फेंडली कोडकु वार देगाटेल तीस्कून कामला वच्ची इंगा मग वार आ दिन्मुला उपवास शेश्यार.\wj* \v 21 \wj यवार कोत्ता बट्टालकी फाता बट्टा जोडवार, जर वाड इल्ला शेस्ताड तर कोत्ता बट्टा फाता बट्टालनी शिंपी इंगा आदी पहिला काना जास्त शिंगी फोई.\wj* \v 22 \wj आल्ले कोत्ताद दाखरस फाता तोल थैलीला येय्यार. जर वाड इल्ला शेस्ताड तर दाखरस तोल थैलीन तेगी फोई इंगा दाखरस खराब आय्यी इंगा दाखरस तोल थैलीद नाश आय्यी. दिनकस्रोम कोत्ता दाखरस कोत्ता तोल थैलीला ने येस्तार.”\wj* \s येशुड शब्बाथ प्रभूड \p \v 23 मग इल्ला आय्या की, शब्बाथ दिन्मु नाबद शेल्लोन्केल फोयेताप्पुड, वान शिष्यल उंब्याल तेम्पुदूर. \v 24 आप्पुड परूशील येशुन आनीर, “सूड, शब्बाथ दिन्मु येम शैयाराद आदी इर येनटीक शेस्तार?” \v 25 येशुड वारनी आन्या, \wj “यप्पुड दावीद इंगा वान संगा उंडीन मंदीक आकाल आय्या इंगा वारकी तिनदेंक बेकुंड्या. आप्पुड वार येम शेशीर दिन बद्दल मीर वाचायलेद येम?\wj* \v 26 \wj अब्याथार महायाजक उंडीनाप्पुड, वाड द्यावार गुडीला यल्ला फोया इंगा द्यावारकी एकपिचीने रोट्याल, याय नियमशास्त्रला राशीने लेका याजक शिवाय यवारूच तिना राद आय यल्ला तीन्या इंगा यवार वान संगा उंडीर वारकी पण यल्ला इच्या?”\wj* \v 27 वाड वारनी आन्या, \wj “शब्बाथ दिन्मु मंदी कस्रोम बनाशिनाद. मंशीन शब्बाथ दिन्मु कस्रोम बनाया मतालेद.\wj* \v 28 \wj दिन कस्रोम मनशी कोडकु शब्बाथ दिन्मुक पण प्रभूड उंडाड.”\wj* \c 3 \s शब्बाथ दिन्मुनाड शेय यंडीने मनशिक बागा शेस्काम \p \v 1 मग येशुड इंगोगो शब्बाथ दिन्मु नाड सभास्थानलोंग फोया, आंदू यंडीन शेय्योड मणशी उंड्या. \v 2 येशुन मिंदा आरोप शेयदेंग कारण शिक्का बेक आंका काही मंदी शब्बाथ दिन्मु नाड येशुड आ मंशीन बागा शेस्ताड की लेद इदी सुदेंक वान मिंदा बारीक नजर फेटीनीर. \v 3 येशुड यंडीने शेई मंशीन आन्या, \wj “लेय इंगा मंदी मुन्दार नीला फड.”\wj* \v 4 मग वाड वारनी आडग्या, \wj “शब्बाथ दिन्मु नाड बागा शेस्काम बरोबर उंडाद का खराब शेस्काम, जेम वाचाय मतेद का जेम तीस्कुनेद दिन्टल्योन्केल येम बरोबर उंडाद?” \wj*गान वार आंदार तेप्पांग उंडीर. \v 5 मग वाड वार कठोर मन कस्रोम दुखी आय्यी वारनी शिट्टता सुश्या इंगा आ मंशीन आन्या, \wj “निद शेय मुन्दारकी साप,”\wj* वाड शेई मुन्दारकी शेश्या इंगा वाड बागा आय्या. \v 6 आप्पुड परूशील येल्ली फोईर इंगा लगेच वान यल्ला जेमफडा मतेशेद दिन बद्दल हेरोदीयोर संगा येशुन विरुद्ध योजना शेस्का कुसनीर. \s गर्दीद येशुन यंका फोकाम \p \v 7 मग येशुड वान शिष्यला जताक गालील सरोवर तीकुड फोया, गालील इंगा यहुदिया प्रांतकेल फेद्दाद गर्दी वान यंका-यंका वच्या. \v 8 येरुशलेम शहर, इदोम प्रांत, यार्देन वंका आतकुड प्रदेश नुस, सोर इंगा सिदोन शहर देगार प्रदेश नुस फेद्दाद समुदाय, वाड याय फेद्दा फेद्दाय फनील शेसू आटला बद्दल इनी वान देगार वच्चीर. \v 9 मग गर्दी कस्रोम चेंगराशी फोवाराद आंका येशुड स्वता शिष्यलनी वगा जहाज तैयार फेटदेंग शेप्या. \v 10 येनटीक की वाड संगेम मंदीन बागा शेशिन्या दिन कस्रोम यवारकी रोग ग्रस्त उंडीर वार वान फटेदेंक वान फयमिंदा फडदूर. \v 11 इंगा यप्पुड अशुद्ध आत्माल येशुन सूदू आप्पुड वार वान मुंदार किंदा फडी कीरलुदू की, “नु द्यावार कोडकु उंडाव!” \v 12 पण वाड आटलाक कडक चेतावनी इच्चू की नन्नु प्रकट शैयाकुंडा. \s बारा प्रेषितलाद निवड \p \v 13 मग येशुड कोंडामिंदीक फोया इंगा वानकी येवार शिष्यल बेकुंडीर? वारनी वाड वान तीकुड कुतेश्या इंगा वार वान देगार वचीर. \v 14 आप्पुड वाड बारा मंदीद निवड शेश्या वारकी वाड प्रेषित इदी फेर इच्या. वाड वारदी दिनकस्रोम निवड शेश्या की, वार वान संगा उंडाला इंगा वारनी इंगोगो जागाला उपदेश शेशेदेंक आंपाला. \v 15 इंगा वारकी दैयाल तीशेद अधिकार उंडाला. \v 16 आप्पुड येशुड इ बारा मंदीद निवड शेश्या इंगा येवाड शिमोन वानकी पेत्र फेर इच्या. \v 17 जब्दीन कोडकु याकोब इंगा याकोब तम्मुड योहान इरनी वाळ बोआनेर्गेश, आंटे गर्जना कोडकु इदी फेर इच्या. \v 18 अंद्रिया, फिलीप, बर्थलयम, मतय, थोमा, अल्फीन कोडकु याकोब, तद्दय, शिमोन कनानी \v 19 इंगा यहूदा इस्कर्योती येवाड यंकसार येशुनदी विश्वासघात शेश्या. \s येशुड इंगा बालजबुल \p \v 20 मग येशुड इल्लुक वच्या आप्पुड इंता मंदी जमा आयनीर की वारकी तीनेदेंक पण दाकुंदू. \v 21 यप्पुड वान इल्काटोर मंदी दिन बद्दल इनीर आप्पुड वार वान फटेदेंग फोईर येनटीक की वाड पागल आयनाड इल्ला वारदी आनकाम उंड्या. \v 22 इंगा येरुशलेम शहरनुस वचीनोर नियम शास्त्र शिक्षकलु आंदुर की, वानलोना बाल-जबुल उंडाद इंगा वाड दैयाल सरदार मदतता दैयाल तीस्ताड. \v 23 मग येशुड वारनी वान देगार फिलची दाखला द्वारे शेपदेंग आंट्या, \wj “शैतान शैताननी यल्ला तिशी शकास्ताद?\wj* \v 24 \wj जर यादाना राज्यला फुट फड्या तर आदी राज्य टीकाशी शेकायाद.\wj* \v 25 \wj जर यादाना इंटल्या फूट फड्या तर आदी इल्लु पण टीकाशी शेकायाद.\wj* \v 26 \wj जर शैतान स्वतःक विरोध शेस्ताड जर वार दान्टल्या ने फूट फडतुनाद तर आदी टीकाशी शेकायाद, इंगा दांदी शेवट आय्यी.\wj* \v 27 \wj येवारकीच बलवान मनशी इल्काडदी मालमत्ता लुटाया दाद. पहिला आ ताकत वर मंशीन कट्टा बेक, दान बाद वांदी इल्लु लुटास शकास्ताड.”\wj* \p \v 28 नीन मिक खरेम शप्तान की, \wj “मंदी आन्नी पापलाद इंगा द्यावार निंदाद क्षमा आय्यी.\wj* \v 29 \wj जर यवाडाना पण पवित्र आत्माद निंदा शेशी, वानकी यपुडूच क्षमा शिक्काक फोई इंगा आ मनशी सार्वकालिक पाप कस्रोम दोषी उंडी.”\wj* \v 30 येशुड इल्ला आन्या येनटीक की वान लोना अशुद्ध आत्मा उंडाद इल्ला वार वान बद्दल आंदुर. \s येशुन आम्मा इंगा तम्मुळलु \p \v 31 आप्पुड येशुन आम्मा इंगा तम्मुळलु वच्चीर इंगा बैट्या नीला फडीर वानकी निरोप आंपी वान कुतेशीर. \v 32 मंदीद समुदाय येशुन गोलुंग कुशींड्या, वार वान आनीर, “नि आम्मा इंगा नी तम्मुळलु बैट्या नीद दावा सुस्तुणार.” \v 33 येशुड वारकी उत्तर इच्या, \wj “ना आम्मा इंगा तम्मुळलु यवार उंडार?”\wj* \v 34 मग वाड वान देगार कुस्नीनोर तीकुड सुशी आन्या, \wj “सुडांडा! ना आम्मा इंगा ना तम्मुळलु इर उंडार.\wj* \v 35 \wj येनटीक की यवारबी द्यावार इच्छा लेका नडस्तार वारे ना तम्मुळलु, ना शेल्यांलु इंगा ना आम्मा उंडार.”\wj* \c 4 \s पेराशेटोरदी दाखला \p \v 1 वापस येशुड सरोवर कंटाम मींदा शिक्षण इद्देंक आंट्या, आप्पुड वान देगारा संगेम फेदाद समुदाय जमा आय्या, दिनकस्रोम वाड सरोवरलोन वगा जहाजला फोई कुसन्या इंगा आंदार मंदी सरोवर कंटामकी भुमी मिंदा नीला फडनीर. \v 2 वाड वारकी दाखलाल इच्ची संगेम माटलु शिका मतुदू इंगा वाड आन्या; \v 3 \wj “इनांडा, वगाड पेराशेतोड पेरणी शेशेदेंक येल्ल्या ;\wj* \v 4 \wj इंगा वाड पेराशेताप्पुड इल्ला आय्या की, काही बी दावा मिंदा फड्या, आय पक्षील वच्ची तीनेश्या.\wj* \v 5 \wj काही बी खडक भुमी मिंदा फड्या, आंदू आटलाक जास्त मनु लेकुंड्या. येनटीक की जास्त मनु लोत लेकुंड्या तर आय लग्गान येल्ल्या.\wj* \v 6 \wj पण सूर्य मिन्दिक येल्लीनेंका आदी काली फोया इंगा दानकी मूळलु लेकुंड्या आंका आदी येंडी फोया.\wj* \v 7 \wj काही बी मुंडला झुड्पुलाला फड्या इंगा झुडपुल फेद्दाय वाढाशी आटलाद वाढ थांबाश्या, दिनकस्रोम आटलाक येमीच पिक दालेद.\wj* \v 8 \wj काही बी मंची भुमी मींदा फड्या आय वच्या, फेद्दाय आय्या आटलाक पिक वच्या; इंगा आटलाक तीसपट, साठपट, शंभरपट इल्ला उत्पन्न वच्या.”\wj* \v 9 मग वाड आन्या, \wj “यवारकी गुम्माल उंडाय वार इनांडा.”\wj* \p \v 10 वाड वक्काडे उंड्या आप्पुड वान संगा बारा मंदी संगा यवार उंडीर वार वान दाखला बद्दल आडगीर. \v 11 वाड वारनी आन्या, \wj “द्यावार राज्यद रहस्यदान मिक इचीनेद उंडाद, पण बेटूटोरकी दाखलाता शेपदेंक वस्ताद.\wj* \q \v 12 \wj दिनकस्रोम की वार सुशेताप्पुड सुडाला पण वारकी कमसा राद, \wj* \q \wj इंगा इनेताप्पुड वार इनाला, पण तेल्वाराद.\wj* \q \wj लेकाते कदाचित वारी मनल तीरगी इंगा द्यावार वारनी क्षमा शेशी.”\wj* \p \v 13 वाड वारनी आडग्या, \wj “इदी दाखला मिक तेल्वालेद येम, तर इंगा इंगोगोय दाखलाल मिक यल्ला तेल्ची?\wj* \v 14 \wj पेराशेतोड द्यावारदी वचन पेरास्ताड.\wj* \v 15 \wj दावा मिंदा पेरास्नेड वचन आन्दुटोर मंदी इर उंडार की, वार इनीन नग्रेम शैतान वच्ची वार दिंटल्या पेराशीनेद वचन दोंगा शेस्कुंटाद.\wj* \v 16 \wj आल्ले खडक भुमीला पेरासनेद इदी उंडाद की, वचन इनीन नग्रेम वार आनंदता स्वीकार शेस्तार;\wj* \v 17 \wj तरीपण वार लोना मुळलु लेकुन्ने कस्रोम आय काही वेळ टीकास्ताय ; इंगा वचन कस्रोम संकटलु वच्या लेकाते छळ आय्या आंटे वार लगेच अटकास्तार.\wj* \v 18 \wj इंगोगो मंदी मुंडला झुडूपला पेरास्नेर बी लेका उंडार, वार वचन इंटार, \wj* \v 19 \wj गान संसारदी काळजी, संपतीद लालच इंगा इंगोगो माटलाद लालच इदी वारलोना दुरी वचनदी वाढ थांबा मत्तुताद इंगा आय निष्फळ आयताय. \wj* \v 20 \wj याय मंची भुमीला पेरासनार आय इ उंडाय, यवार वचन इनी दान ग्रहण शेस्तार इंगा यवार तीसपट, यवार साठपट, यवार शंभरपट पिक इस्तार.”\wj* \s दिव्वाद उदाहरण \p \v 21 इंगा येशुड वारनी आन्या, \wj “दिव्वा गंपा किंदा किंवा पलंग किंदा फेटदेंक येकोस्तार येम? दिव्वा फेटे जागाला फेट्टाला आंका एकोस्तार गरा? \wj* \v 22 \wj येनटीक की प्रत्येक माटा याद दाशी फेट्टीनेद उंडाद आदी उघडाशी इंगा प्रत्येक गुप्त माटा उघड आय्यी.”\wj* \p \v 23 \wj “यवारकी गुम्माल उंडाय वार इनाला.”\wj* \p \v 24 मग वाड वारनी आन्या, \wj “मीर येम पण इंटार दान बद्दल सावधान उंडांडा, या मापता मीर कोल्ची इस्तार आद्दे मापता मिक कोल्ची इद्देंक वच्ची. \wj* \v 25 \wj येनटीक की यवार देगार दया उंडाद वारकी इंगा इद्देंक वच्ची इंगा यवान देगार लेद वानदेगार येम उंडाद आदीपन तीस्कुन्यार.”\wj* \s उगाशे बी दृष्टांत \p \v 26 मग येशुड आन्या, \wj “द्यावार्दी राज्य इल्ला उंडाद की, यल्ला वगा मनशी भुमीला बी पेरास्ताड.\wj* \v 27 \wj मब्बुल्ला फंडकुंटाडड इंगा फदिना लेस्ताड इंगा आदी बी बुडताद इंगा वाढास्ताद इदी यल्ला आताद इदी वानकी तेल्वाद.\wj* \v 28 \wj भुमी आपोआप पिक इस्ताद, पहिला कोंब इंगा उंब्या, मग कंसला नींडीनेय दानाल.\wj* \v 29 \wj पिक तैयार आताद आप्पुड दानकी लगेच वाड कडवाल आंचताड येनटीक की सोंगाशेद वेळ वचीनेद उंडाद.”\wj* \p \v 30 इंगा वाड आडग्या, \wj “मनाम द्यावार राज्यद तुलना येंटी संगा शेशी शेकास्ताम किंवा इंगा या दाखलाता शप्पी शेकास्ताम?\wj* \v 31 \wj आदी मोहरी दाना लेका उंडाद. याद भुमीला पेराशेताप्पुड पृथ्वीमिंदूड आन्नी दानालला आंदारकाना शिन्नाद उंटाद तरी, \wj* \v 32 \wj आदी पेरासनेंका आन्नी माकला काना फेद्दाद आताद. दान्की फेद्दाय डांगील वस्ताय इंगा मोडामलोन पक्षील दान मिंदा घरटाल बनाय मती शकास्ताय.”\wj* \p \v 33 इल्ला शेंगेम दाखलाल इच्ची, येल्ला वारकी तेल्ची आल्ला वाड वारकी वचन शपदु. \v 34 इंगा दाखला इडशी वाड वारनी माटलाडाकुंदु. गान वगातळा वाड वान शिष्यलाक आंता समजायमत्ती शपदु. \s येशुड घालीन शांत शेस्ताड \p \v 35 आ दिवसनाडा मापसार आयनेंका येशु वान शिष्यालनी आन्या, \wj “मनाम आतुक फोदाम दांडा.”\wj* \v 36 दिन कस्रोम वार मंदी समुदायनी इडशीर इंगा वाड जहाजला उंड्या आल्ले वार वान एका फोईर. वार संगा इंगोगो जहाजलु पण उंड्या. \v 37 आप्पुड घालीद फेद्दा वादळ वच्या इंगा लाटलु जहाज मिंदा इल्ला आदळासु की, जहाज नेळाता निंडेदेंक आंट्या. \v 38 गान येशुड यंकाड भागला गादीमींदा फंडका फोइन्या. वार वान लेपी आनीर, “गुरुजी, मनाम मुनगुतुनाम तरी निक काळजी वाटायाक वचीनाद येम?” \v 39 मग वाड लेश्या इंगा वाड घालीन धमकामत्या इंगा समुद्रन आन्या, \wj “शांत उंड! तेप्पांग उंड,”\wj* मग घाली थांबाश्या इंगा आंदू फेद्दाद शांतता पसराश्या. \v 40 वाड वारनी आन्या, \wj “मीर येनटीक आद्रुतार? मिदेगार इंगाना पन विश्वास येल्ला लेद?”\wj* \v 41 गान वार शेंगेम आद्रीर इंगा वगामेगारणी आनीर, “इड उंडाड तरी येवाड, घाली इंगा समुद्र पण इनदी इंटाय,” इल्ला इड उंडाड तरी येवाड? \c 5 \s गरसेकर दयामफटीनेन येशुड शिंगारा शेस्ताड \p \v 1 मग येशुड इंगा वान शिष्यल सरोवर आतुक, गरसेकर प्रदेशला वच्चीर. \v 2 येशुड जहाज लोन्केल दिगीन नग्रेम अशुद्ध आत्मा आंटीने वगा मनशी कब्रनुस येल्ली वानकी भेटाश्या. \v 3 वाड कब्रला निलदू इंगा वान साखळ दंडलाता कट्टी फेट्टेद इप्पुड यवारकीच शक्य लेकुंड्या. \v 4 येनटीक की वान संगेम तुकुल बेड्यालता इंगा साखळीलाता कट्टीगास पण, वाड साखळील तेम्पेस काडीन्या इंगा वान ताबाला फेट्टेद शक्ती यवार यंताच लेकुंड्या. \v 5 वाड नेहमी मोबुफगुल कब्रला इंगा कोंडा मिन्दा उंडी कीरलु इंगा कुशिंग रायता वान शरीरनी मतकुनु. \v 6 येशुन दुराम नुस सुशीगास, वाड फारका वच्या इंगा वानी काळलु मोक्या. \v 7 इंगा बेग्गे कीरलीगास आन्या, “हे येशु, परात्पर द्यावार कोडकु, नु नडमा येनटीक फडताव? नीन निक द्यावारदी वटु इस्तान, नाक त्रास इयाक.” \v 8 येनटीक की येशुड वान आनदु, \wj “अरे अशुद्ध आत्मा, इ मनशी लोन्केल येल्ली फो.”\wj* \v 9 येशुड आप्पुड आडग्या, \wj “नीद फेर येम?”\wj* वाड उत्तर इच्या, “ना फेर सैन्य, येनटीक की मिम शेंगेम उंडाम. \v 10 इंगा मंमलान इ प्रदेश नुस बैटीक गेदमाक” इल्ला वाड वान आग्रहद विनंती शेयदु. \v 11 आंदू कोंडामिंदा फंदुलाद वगाट फेद्दा खांड मेस्तुन्या. \v 12 आप्पुड अशुद्ध आत्माल वान विनंती शेशेदेंक आंट्या की, “मिम आ फंदीला दुराला, दिनकस्रोम आटला तीकुड मोमलान आंपकाड.” \v 13 इंगा वाड वारकी परवानगी इच्या. आप्पुड आ अशुद्ध आत्माल येल्ली फंदुलाला दुऱ्या इंगा आदी दोन हजार फंदुलाद खांड फारका फोई कंटाम नुस सरोवरला फड्या इंगा नेळाला मुनगी सच्ची फोया. \v 14 फंदुल मेपेतोर फारीर इंगा वार उळ्या इंगा शेल्लाला इदी बातमी शप्पीर, आप्पुड येम आय्या इदी सूदेंक मंदी वच्चीर. \v 15 वार येशुन देगार वचीनेन्का वाड दैयाल फटीनोड, आंटे यवानलोना सैन्य उंड्या वाड, बट्टाल फेटकुन्नोड इंगा शुद्धीमिंदा वच्चीनोड वारकी कमशा, इंगा वारकी येरपू आय्या. \v 16 येवार आदी सुशीनीर वार दैयाल फटीनोन्की येम आय्या आदी इंगा फंदुला बद्दल हकीकत इंगोगोरकी शप्पीर. \v 17 आप्पुड मनाम मा प्रांत नुस येल्ली फोवाला इल्ला वार वानकी विनंती शेशीर. \v 18 इंगा मग वाड जहाजला फोयेताप्पुड, पहिला येवाड दैयाल फटीने मनशी वानकी विनंती शेशा की, नन्नु पण मी संगा तीस्को. \v 19 गान वाड वान मना संगा दानीयाले, तर वान आन्या, \wj “नु स्वता इल्लुक इल्काटोर देगार फो इंगा प्रभूड निकस्रोम येंता फेद्दा फनी शेश्या इंगा निमिंदा यल्ला दया शेश्या इदी वारकी शप.”\wj* \v 20 आप्पुड वाड येल्या इंगा येशुड याद फेद्दा फनी वानकस्रोम शेशिन्या आदी दकापलीस इंदू जाहीर शेशेदेंक आंट्या. आप्पुड आंदारकी आश्चर्य वाटाश्या. \s याईर कुतुर \p \v 21 मग येशुड जहाजला कुसनी आतुक फोया वान देगार मंदिद फेद्दा समुदाय जमा आय्या इंगा वाड सरोवर देगार उंड्या. \v 22 आप्पुड याईर फेरोड वगा सभास्थानोड अधिकारी आंदूक वच्या इंगा वान सुशी वानी काळलु मोक्या. \v 23 वाड आग्रहता वानकी विनंती शेश्या की, “ना शिन्ना कुतुर सचीदेंक टेकास्नाद. आदी बागा आय्यी जगायाला आंका नु वची दान मिंदा शेय फेट.” \v 24 मग वाड वानसंगा येल्या आप्पुड शेंगेम मंदी वान यंका नडदूर इंगा वानभोवती गर्दी शेयदूर. \s येशुड वगा रक्तस्त्रावी आंडीदान बागा शेस्ताड \p \v 25 इंगा आंदू रक्तस्त्रावता बारा वर्ष त्रासला उंडीने वगा आंडीद उंड्या. \v 26 आदी संगेम वैद्यला शेतलाता संगेम हाल सोसासी दानदेगार येम उंड्या आदी आंता खर्च शेशिन्या तरी दानकी गुन्मू दान्दे दांदी दुखुम जास्तने आईन्या. \v 27 येशुन बद्दल माटलू इनी आदी आ गर्दीला दुरया इंगा वान यंका वच्ची वान बट्टान मुट्या. \v 28 येनटीक की आदी आनदु, “फक्त वान बट्टान जरी मुटतीन तरी नीन बागा आय्यान.” \v 29 आप्पुड लगेच दांदी नेत्तुर वहाशेद थांबाश्या इंगा मंनाम आ रोगनुस बागा आतीम इल्ला दानकी शरीरला अनुभव वच्या. \v 30 मनालोन्केल शक्ती येल्या इदी येशुड स्वता बद्दल लगेच ओळखाश्या इंगा गर्दीला तीरगी आन्या, \wj “ना बट्टान येवार फट्टीर?”\wj* \v 31 वान शिष्यल वान आनीर, “मंदिद समुदाय मनाभोवती गर्दी शेस्तुणार इदी मनाम सुस्तुनाम, तरी नु आंटाव, \wj नाक यवार धक्का आंचीर?”\wj* \v 32 मग येवात इदी शेशीन्या दान सूदेंक वाड आन्नी तीकुड सुश्या. \v 33 आप्पुड आ आंडीद स्वता बद्दल येम पन घडाश्या, आदी जानाशी आद्रुका-आद्रुका इंगा नडगुका-नडगूका वानदेगार वच्या इंगा वानी काळलु मोक्की आदी वानकी आंता खरेम शेप्प्या. \v 34 वाड दान आन्या, \wj “कुतुरा, नी विश्वास नीनु शिंगार शेशिनाद. शांतीता फो इंगा नी पिडा नुस मुक्त का.”\wj* \s येशुड याईर कुतुरनी जिवंत शेस्ताड \p \v 35 येशुड इदी माटलाडतुनाड इंताटला सभास्तान अधिकारी इल्लु तीकनुस काही मनसुल वच्ची वान आनीर, “नी कुतुर सच्ची फोईनाद, इप्पुड गुरुजीक त्रास येनटीक इस्ताव?” \v 36 गान येशुड वार माटला तीकुड ध्यानाम इयांदे, सभास्थान अधिकारीन आन्या, \wj “आद्राक फक्त विश्वास फेट.”\wj* \v 37 वाड पेत्र, याकोब इंगा याकोब तम्मुड योहान, इरशिवाय यवारनीच वान जताक दानीयाक फो. \v 38 मग वार सभास्तान अधिकारी इल्लु देगार वच्चीर, आप्पुड येडशेतोर इंगा कीरलेतोर मंदीद गडबड वाड सुश्या. \v 39 वाड लोनीक फोई वारनी आन्या, \wj “मीर येनटीक येडस्तार इंगा गडबड शेस्तार? बिडा सैया लेद, फंडकुन्नाद.”\wj* \v 40 आप्पुड वार वान नग्गुदूर. गान वाड आ आंता मंदीन बैटिक तीशेश्या इंगा आन्बीडा आम्मा-आब्बाड इंगा वान सोबत शिष्यल इरनी तीस्केन आन्बीडा उंड्या आंदूक वाड नोनिक फोया. \v 41 मग आन्बीडाद शेय फट्टी वाड आन्या, \wj “तलीथा कुम,”\wj* दिनदी अर्थ, \wj “बीडा, नीन निक शेप्तान, लेय.” \wj* \v 42 इंगा लगेच आदी आन्बीडा लेशी नडदेंक आंट्या; (आदीबारा वर्षद उंड्या.) वार संगेम आश्चर्य चकीत आय्यीर. \v 43 इदी यवारकी येरका कावाराद, इल्ला वाड वारकी आज्ञा इच्या इंगा दानकी तिनदेंक इयांडा इल्ला शप्या. \c 6 \s येशुनदी नासरेथला तिरस्कार \p \v 1 मग येशुड कफर्णहुम नुस येल्ली नासरथकी वान नगरकी वच्या इंगा वान शिष्यल वान संगा वच्चीर. \v 2 शब्बाद दिनमू वाड यहुदी सभास्थानला शिका नेरपु. शेंगेम मंदी वानदी शिक्षण इनीर आप्पुड वार थक्क आय्यीर. वार आनीर, “इ मनशीक इदी शिकवण यानुस वच्या? वानकी द्यावार याद ज्ञान इच्चीनाड इंगा इन शेयता इ येन्नी चमत्कारलु आताय? \v 3 येवाड सुतार, मरिया दान कोडकु इंगा याकोब, योसे, यहुदा इंगा शिमोन इर तम्मूड वाड इडे उंडाड गरा?” इंगा इर मना संगा उंडार वार इन शेल्यान्लू लेर येम? वांदी स्वीकार शेशे बद्दल वारकी प्रश्न फड्या. \v 4 इंगा येशुड वारनी आन्या, \wj “संदेष्ट्यालदी सन्मान काद इल्ला लेद. फक्त वान नगरला, वान नातेवाईकलाला इंगा वान परिवारला वानदी सन्मान काद.” \wj* \v 5 काहीक बिमार मंदी मिंदा शेई फेट्टी वाड वारनी बागा शेश्या, दिन इडशी इंगोगोट यादुच चमत्कार वानकी आंदू शेय्यादाले. \v 6 वार अविश्वास कस्रोम वारकी आश्चर्य वाटाश्या. मग येशुड उपदेश इच्केन उळाउळाक तीरग्या. \s बारा प्रेषित लान आंपडीचकाम \p \v 7 मग येशुड बारा शिष्यलनी वान तिकुड फिलच्या इंगा वारनी जोडीजोडीता आंप्या, वाड वारकी अशुद्ध आत्माल मींदा अधिकार इच्या. \v 8 इंगा वारकी आज्ञा इच्या की, \wj “कट्या इडशी प्रवास कस्रोम इंगोगोट येमीच एका फोकुंडा. रोट्याल, झोळी इंगा खिशाला दुडलु तीस्कोना कुंडा.\wj* \v 9 \wj गान शप्पुल फेटकेन नडवांडा; रोंड आंगुल तिस्कूनाकुंडा.”\wj* \v 10 \wj इंगा वाड वारनी आन्या, “यादुपण इल्लुक मीर फोतार आंदू मीर आदी शहर इडशी नंताक निलवांडा.\wj* \v 11 \wj इंगा या जागाला मिद स्वागत काक फोई लेकाते मिद इनाक फोयार आंदनुस येलेताप्पुड, वारकी साक्ष कावाला आंका मी काळाद मन्नु आंदे झाड्सकाडना.”\wj* \v 12 मग शिष्यल आंदनुस येल्लीर इंगा मंदी पश्चाताप शैयाला दिनकस्रोम वार घोषणा शेशीर. \v 13 वार शेंगेम दैयाल तीशीर इंगा शेंगेम बिमार मंदीन नुन्या तीक्की वारनी बागा शेशीर. \s योहान बाप्तिस्मा इच्चेतोनदी हत्या \p \v 14 हेरोद राजा येशुन बद्दल इन्या येनटीक की येशुनदी फेर आन्नी तीकुड गाजास्न्या. काही मंदी आंदूर, “बाप्तिस्मा शेशेतोड योहान सचीनेन्का लेशीनाड, दिनकस्रोम वान देगार चमत्कार शेशेद सामर्थ्य उंडाद.” \v 15 बाकी मंदी आंटार, “येशुड एलीया उंडाड.” तर काही मंदी आंदूर, “इड संदेष्टा शेंगेम पहिला संदेष्ट्याल पैकी वगाड उंडाड.” \v 16 इंगा हेरोद यप्पुड इन्या आप्पुड वाड आन्या, “या योहानदी नीन तलकाया कोशिन्टीन वाडे लेशीन्डाड.” \v 17 हेरोद स्वता योहाननी फटी तुरुंगला येशेद आज्ञा इच्चीन्या येनटीक की वान तम्मूड फिलीप्प इन वडती हेरोदियाद दिनसंगा हेरोद फेंडली शेस्कुंड्या. \v 18 इंगा योहान हेरोदकी शपदु की, “नु नी तम्मुन वडती फेटकुणाला इदी शास्त्र नुसार लेद.” \v 19 दिनकस्रोम हेरोदियाद योहान बद्दल मनला कोफाम फेटन्या. आदी वान मत्तेसकाडेद मोका सूदू. गान आदी वान मती शेकायाले, \v 20 येनटीक की योहान नीतिमान इंगा पवित्र मनशी उंडाड इदी जानाशी हेरोद वानकी आद्रु इंगा वानदी रक्षा शेयदु. हेरोद योहानी माटलु इनदु आप्पुड, शेंगेम गोंधळाशी फोदू, तरी वाड वानी माटलु खुशीता इनदु. \v 21 मग वगा नाड इल्ला वेळ वच्या की हेरोदियाद येमतरी शेशी शकाश्या. हेरोद वान वाढदिवस नाबद वान प्रधान, सेनापतीलाक इंगा गालील प्रांतलोंन मुख्य मंदीक तिनकाम इच्या. \v 22 हेरोदियादान कुतुर लोनीक फोई नाचाशी हेरोद इंगा वच्चीने सुट्टालनी खुश शेश्या. आप्पुड हेरोद राजा कुतुरनी आन्या, “निक येम बेक आदी आडगु नीन निक इस्तान.” \v 23 वाड वटू येस्केन दान आन्या, “ना आर्दाम राज्य नंताक येम पन नु आडग्याव आदी नीन निक इस्तान.” \v 24 आदी बेटीक फोया इंगा दान आम्मान आन्या, “नीन येम आडगुदून?” आम्मा आन्या, “बाप्तिस्मा शेशे योहानदी तलकाया.” \v 25 मग आदी आन्बीडा लगेच लोनीक राजा तीकुड फोया इंगा आन्या, “नाक नु इप्पुडे बाप्तिस्मा शेशे योहानदी तलकाया वगा तेल्याला येतकेन वच्ची इ इल्ला नाद इच्छा उंडाद.” \v 26 राजाक शेंगेम वाईट वाटाश्या, गान वान वटु कस्रोम इंगा तिनदेंक वच्चीने सुट्टाल कस्रोम वानकी दान लेद आना दाक फो. \v 27 आप्पुड राजा लगेच जल्लादनी आंपी योहानदी तलकाया येकेन दा इल्ला आज्ञा इच्या. मग वाड फोया इंगा जेललोंक फोई योहानदी तलकाया कोश्या. \v 28 आदी तलकाया तल्याला फेट्टी कुतुरकी येकेन वच्ची इच्या. \v 29 इदी इनी. योहान शिष्यल वच्चीर इंगा वार वानदी फिनग्या येकेन फोईर इंगा कब्रला फेट्टीर. \s बारा प्रेषितलाद वापस वचकाम \p \v 30 दिनबाद प्रेषितलु येशुन देगार जमा आय्यीर इंगा वार येम शेशीर इंगा नेरपीर आदी आंता वानकी शप्पीर. \v 31 इंगा वाड वारनी आन्या, \wj “मीर जंगल्लोंग शांत जागालोंक नंडा इंगा रवा आराम शेयांडा.”\wj* येनटीक की आन्दु संगेम मंदी फोयेद वच्चेद शेयदूर इंगा वारकी तिनदेंक पण वेळ शिक्का कुंदु. \v 32 आप्पुड वार आंदार जहाजला कुसनी शांत जागालोंक फोईर. \v 33 गान शेंगेम मंदी वारनी फोयेताप्पुड सुशीर इंगा वार येवार उंडार इदी वारकी तेलच्या आप्पुड उळ्योन्टोर मंदी नडस्का फारका येल्लीर इंगा वार दावाकाना मुंची वार आंदुक पोहोचाशीर. \s पाच हजार मंदीक तिनामतेद \p \v 34 येशुड कंटाम मिंदा दिगीनेन्का, वाड शेंगेम मंदिद समुदाय सुश्या; वार मेपेतोड लेकुन्ने मेंढरयाल लेका उंडीर, दिनकस्रोम वानकी वारदी दया वच्या; दिनकस्रोम वाड वारकी शेंगेम माटला बद्दल नेरपेदेंक आंट्या. \v 35 शेंगेम फददु मुनगी फोईनेन्का वान शिष्यल वान तीकुड वच्ची आनीर, “इदी सुनसान जागा उंडाद इंगा इप्पुड शेंगेम मुनगीनाद. \v 36 मंदीन फोनी आंटे वार देगार शेलालोंक इंगा उळ्ळाक फोई वार कस्रोम तीनदेंग येमाना कोंकेन वच्यार.” \v 37 गान वाड वारकी उत्तर इच्या, \wj “मिरे वारकी तिनदेंक येमाना इयांडा.”\wj* वार वान आनीर, “मिम फोई वारकी तीनदेंक दोनशे यंडी नाण्याल\f + \fr 6:37 \fr*\fq दोनशे यंडी नाण्याल \fq*\ft दोनशे नाळाद मजदुरी \ft*\f* रोट्याल कोंका दावाला येम?” \v 38 वाड वारनी आन्या, \wj “फोंडा इंगा सुडांडा की मी देगार यन्नी रोट्याल उंडाय?”\wj* सुशीनेन्का वार आनीर, “मादेगार आय्यीद रोट्याल इंगा रोंड मिल उंडाय.” \p \v 39 येशुड आंता मंदीक आज्ञा इच्या की गड्डी मिंदा कुसनांडा. \v 40 आप्पुड वार शंभर-शंभर इल्ला पंगतता कुसनीर. \v 41 येशुड आय्यीद रोट्याल इंगा रोंड मिल तीस्केन फईक स्वर्ग तीकुड सुशी, आशीर्वाद इच्या इंगा रोट्याल तेंपी फंचेदेंक वान शिष्यल देगार इच्या इंगा मिलपण फंची इच्या. \v 42 इंगा वार आंदार तिनी तृप्त आय्यीर. \v 43 इंगा वार मिग्लीने तुकडाली बारा फुटकाल निंचकुनीर इंगा मिलाय पण तुकडाल एका फोईर. \v 44 रोट्या तीनेतोर पाच हजार मंदी उंडीर. \v 45 यंकसार नीन मंदीन इल्लुक आंपतान इंगा मीर जहाजला कुसनी आतुक बैतसदा इंदूक फोडा, इल्ला शप्पी येशुड लगेच शिष्यलनी वान मुन्दारकी फोयदेंक शेप्या. \v 46 मंदीन आंपी वाड प्रार्थना शेशेदेंक कोंडा मिंदीक फोया. \v 47 फददु मुनग्या आप्पुड जहाज सरोवर नडमा उंड्या इंगा येशुड वक्काडे भुमी मिंदा उंड्या. \v 48 इंगा वारकी वल्ही मतेदेंक कठीण फोतुनाद इल्ला वानकी कमशा, येनटीक की घाली वार उलटा उंड्या. इंगा फदिना मुड ते सहा वागीन नडमा येशु सरोवर मिन्देल नडस्का वार तीकुड वच्या, वार देगार नुस वानकी मुन्दारकी फोयेद उंड्या. \v 49 गान वान सरोवर नेळामिंदा नडशेताप्पुड सुशी, वारकी वाड दैयाम उंडाड इल्ला वाटाश्या इंगा वार कीरलीर. \v 50 येनटीक की वार आंदार वान सुशीर इंगा वार आद्री फोईर. वाड लगेच वारनी आन्या, \wj “दम फटना, आद्रा कुंडा, नीन उंडान.”\wj* \v 51 मग वाड वार तीकुड जहाजलोंक फो आप्पुड घाली शांत आय्या. आप्पुड वार शेंगेम आश्चर्य चकीत आय्यीर. \v 52 येनटीक की वारकी रोट्याद माटा तेलवा लेकुंड्या इंगा वारी मनलु कठोर आईन्या. \s येशुड गनेसरेतला रोग्यालनी बागा शेस्ताड \p \v 53 वार सरोवर दाटीनेन्का गनेसरेतकी वच्चीर इंगा जहाज कट्टेशीर. \v 54 वार जहाजलेल दिगे ताप्पुडे मंदी येशुन ओळखाशीर. \v 55 इंगा वार आसपास आन्नी भागला आन्नी तीकुड फारका तीरगीर इंगा येंदू पण वाड उंडाड इल्ला मंदी गुम्मा मिन्दा फडू, आंदु-आंदु मंदी बिमार मंदीन मंचाम मिंदा येकाफोदूर. \v 56 वाड उळ्योंक किंवा शेल्लोंग येंदूक पण फोइना, आंदूक मंदी बिमार मंदीन भर संताला येकोची फेटदूर इंगा वान बट्टाल गोंड्यालनी तरी फट्टानिंडा इल्ला विनंती शेयदूर इंगा यंता मंदी वान फट्टीर आंता मंदी बागा आय्यीर. \c 7 \s परुश्यालदी दिखावटी स्वभाव \p \v 1 काही परुशील इंगा नियम शास्त्र शिक्षकलु यवार येरुशलेम शहरनुस वचीनीर, वार येशुन देगार जमा आय्यीर. \v 2 इंगा वार वान काही शिष्यलनी अशुद्ध, आंटे विधी ग्रंथ अनुसार शेईल कडगांदे तीनेताप्पुड सुशीर. \v 3 येनटीक की परुशी इंगा आंदार यहुदी तातागार परंपरा लेका नियम शेईल शिंगार कडगीन शिवाय तीनार. \v 4 संतानुस एकोचीनेद वस्तू कडगीन शिवाय वार तीनार. वार पुर्वजलाय इंगोगो संगेम चालीरीतील इंगा शम्बुल, तेप्याल, राग्याय बतकुल कडगेद इल्ला इंगोगो नियमलू पाळास्तार. \v 5 मग परुशी इंगा नियम शास्त्र शिक्षकलु इर येशुन आडगीर, “नी शिष्यल तातागार परंपरा नियम लेकाने येनटीक जगायार? शेईल कडगांदे येनटीक तींटार?” \p \v 6 येशुड वारनी आन्या, \wj “यशयाड यप्पुड मी ढोंगी मंदीबद्दल भविष्यवाणी शेश्या आप्पुड वानदी बरोबर उंड्या. यशया रास्ताड, \wj* \q \wj ‘इ मंदी तोट्टालता नाद सन्मान शेस्तार\wj* \q \wj पण वारी अंतकरणलु ना देगारनुस दुराम उंडाय.\wj* \q \v 7 \wj वार विनाकारण नाद उपासना शेस्तार\wj* \q \wj येनटीक की वार मंदीक शास्त्र आंका येम नेरपुतार आय मनसुल शेशीनेय नियमलु उंडाय.’”\wj* \p \v 8 \wj “मीर द्यावार आज्ञाद त्याग शेशी, मीर मनशीद परंपरा पाळास्तुणार.”\wj* \v 9 इंगा वाड वारनी आन्या, \wj “मीर मि परंपराल पाळायदेंक द्यावारदी आज्ञा तेम्पेदेंक मंचीद पद्धत फुडकी तीशीनार. \wj* \v 10 \wj मोशेळड शप्पीनाड की, ‘नु नि आम्मा-आब्बानदी सन्मान शेय इंगा या मनशी स्वता आम्मा आब्बान बद्दल खराब माटलाडताड, वान मतेसकाडेद.’\wj*\f + \fr 7:10 \fr*\ft निर्गम 20.12; अनुवाद 5.16 \ft*\f* \v 11 \wj गान मीर नेरपुतार, वगाट आर्दाम मनशी मना आब्बान इंगा आम्मान इल्ला आनी शेकास्ताड की, ‘मिक मदत शेयदेंग नातीकुड रवासाने उंडाद, गान मिक मदत शैयदेंग नीन आदी वापरायान, नीन आदी द्यावारकी अर्पण शेशेदेंक फेटीनान.’\wj* \v 12 \wj तर मीर वान आब्बान इंगा आम्मा कस्रोम मुन्दारकी येमीच शैय्यानीयार.\wj* \v 13 \wj इ प्रकारता मीर मी स्वताय परंपराल चालू फेट्टी द्यावारदी वचन रद्द शेस्तार इंगा दिनलेका शेंगेम माटलु शेस्तार.”\wj* \s मनशीन अशुद्ध शेशे माटलु \p \v 14 आप्पुड येशुड मंदी समुदायनी वापस फिल्ची आन्या, \wj “प्रत्येक मनशी नाद इनांडा इंगा इदी समजाशी तीस्कोंडा.”\wj* \p \v 15 \wj “बैटीनुस मनशी लोनिक फोई वान अपवित्र शेशी इल्ला येमीच लेद, तर मनशी नोनुस येम येलताद आद्दे वारनी अपवित्र शेस्ताद. यवारकी बी गुम्माल उंटे वार इनाला.”\wj* \p \v 16-17 मंदीसमुदाय इडशी येशुड इल्लुक फोया आप्पुड शिष्यल वान आ दाखला बद्दल आडगीर, \v 18 वाड वारनी आन्या, \wj “मिक पण इदी तेलवाद येम? येम बैटीकेल मनशी लोना फोताद आदी वान अपवित्र शैयाद इदी मिक तेल्वाद येम?\wj* \v 19 \wj येनटीक की आदी वान अंतकरणलोंक फोद तर वान कडपुलोंक फोताद इंगा यंकसार बैलिकला शरीरबैट्या फडताद.”\wj* इल्ला शेप्पी आन्नीप्रकारी आन्नामलान वाड शुद्ध घोषित शेशा. \v 20 इंगा वाड आन्या, \wj “येम मनशी अंतकरण नुस बैट्या फडताद आदी मनशीन अपवित्र शेस्ताद.\wj* \v 21 \wj येनटीक की नोनुस आंटे अंतकरणनुस खराब विचारलु बैट्या फडताय. खराब माटलु, दोंगा, खून, \wj* \v 22 \wj व्यभिचार, लालच, वाईटपणा, कपट, असभ्यता, हेवा, तीटलु, अहंकार इंगा मूर्खपना, \wj* \v 23 \wj इ आन्नी वाईट माटलु नोनुस बैटीक फडताय इंगा मनशीन अपवित्र शेसताय.”\wj* \s सुरफिनी आंडीदांदी विश्वास \p \v 24 येशुड आ जागानुस येल्ली इंगा सिदोन प्रांतलोंक फोया. आंदू वाड वगा इल्लुक फोया इंगा इदी यवारकी तेल्वाराद इल्ला वानदी इच्छा उंड्या. तरी वानकी दोक्केन निल्चेद शक्य लेकुंड्या. \v 25 गान यादान शिन्ना कुतुरकी अशुद्ध आत्मा आंटीन्या इल्ला वगा आंडीद वानबद्दल लगेच इन्या इंगा आदी वच्ची वानी काळलु मोक्या. \v 26 आदी आंडीद ग्रीक उंड्या इंगा सिरीयालोन फिनीशिया इंदू फुट्टीन्या. आदी येशुन दान कुतुरदी दैयाम तीदेंक विनंती शेश्या. \v 27 वाड दान आन्या, \wj “पहिला बीळ्ळान कडपु निंडा तिनानी येनटीक की बीळ्ळाद रोट्या तीस्केन आदी कुक्कालकी येशेद शिंगार लेद.”\wj* \v 28 गान आदी वान आन्या, “प्रभू, कुक्कालपण बीळ्ला शेतल्योन्केल पलंग किंदा फडीने चुरा तीनटाय.” \v 29 वाड आ आंडीदान आन्या, \wj “नी इ माटला कस्रोम फो, नी बीळानुस दैयाम येल्ली फोयनाद.”\wj* \v 30 इंगा आदी इल्लुक वच्या आप्पुड दान कुतुर गादीमींदा फडीनाद इंगा दाननुस दैयाम येल्ली फोयनाद. इल्ला आदी सुश्या. \s येशुड बहिऱ्या-तोतऱ्या मनशीन शिंगार शेस्ताड \p \v 31 येशुड सोर देगार प्रदेश नुस वापस वच्या इंगा सिदोननुस दकापलीस दावाता गालील सरोवर तीकुड वच्या. \v 32 आंदू काही मंदी वगा बहिर्या तोतर्या मनशीन येशुन तीकुड येकोचीर इंगा नु वान मिंदा शेई फेट इल्ला विनंती शेशीर. \v 33 येशुड वान आ मंदी देगारनुस वगा बाजूक एका फोई वान गुम्माला बोटलु येश्या इंगा उमशी वान न्यालकाक शेय आंच्या. \v 34 वाड स्वर्गतीकुड सुशी श्वास इडश्या इंगा आन्या, \wj “इफ्फाथा.”\wj* आंटे, \wj “मोकळा का.”\wj* \v 35 इंगा आद्दे वेळ वानी गुम्माल मोकळा आय्या इंगा न्यालका मोकळा इडया इंगा वानकी माटलाडा वच्या \v 36 आप्पुड इदी यवारकी शप्पा कुंडा इल्ला वाड वारकी आदेश इच्ची शेप्या. गान वाड वारनी यंता मना शेश्या, आल्ला वार जास्तने शेपका फोईर. \v 37 वार मंदी शेंगेमे आश्चर्य चकीत आय्यीर इंगा आनीर, “वाड आंता बागा शेशिनाड. वाड बहिर्योरकी इनेद इंगा मुक्योरकी माटलाडेद शक्ती इसताड.” \c 8 \s नालुंग हजार मंदीक तिनामतेद \p \v 1 आ दिनमुलाला वापस मंदीद फेद्दा समुदाय जमा आय्या इंगा वारदेगार तिनदेंक येमी लेकुंड्या. येशुड वान शिष्यलनी फिलच्या इंगा वारनी आन्या, \v 2 \wj “नाक इ मंदिद मैया वस्ताद, येनटीक की इबद मूड नाळ वार ना संगा उंडार इंगा वार देगार तिनदेंक येमीच लेद.\wj* \v 3 \wj नीन जर वारनी उपास इल्लुक आंपतीन तर वार दावाताने चक्कर वच्ची फड्यार इंगा वार दिंटल्या काही मंदी तर दुराम नुस वचीनार.”\wj* \v 4 वान शिष्याल उत्तर इच्चीर, “इंदू सुनसान जागाला वार तृप्त आय्यार इन्नोट रोट्याल यानुस एका दावाला?” \v 5 वाड वारनी आडग्या, \wj “मी देगार येन्नी रोट्याल उंडाय?” \wj* वार आनीर, “योड.” \v 6 वाड मंदीक किंदा कुसनेद आज्ञा इच्या. वाड योड रोट्याल तीस्कोन्या, आभार मानाश्या इंगा आय तेम्प्या इंगा वान शिष्यलाक आय फंचीदेंक इच्या इंगा वार आय मंदीक फनचीर. \v 7 वार देगार शिन्नाय मिल उंड्या, आटलाक वाड आशीर्वाद इच्ची आय पण फंचीदेंक शेप्या. \v 8 वार तिनी तृप आय्यीर इंगा मिलगीने योडं फुटकाल शिष्यल निम्पीर. \v 9 वार सुमारे नालुंग हजार मनसूल उंडीर. इंगा येशुड वारनी इल्लुक आंप्या. \v 10 इंगा लगेच वाड शिष्यल संगा जहाजला कुसन्या इंगा दल्मनुथा प्रदेशलोंक फोया. \s परुशी मंदी चिन्ह आडगुतार \p \v 11 मग काही परुशील वच्ची वान संगा जगडाम आडदेंक आंटीर. वानदी परीक्षा सूडाला आंका वार वान स्वर्गनुस चिन्हल आडगीर. \v 12 वान आत्माला फेद्दा श्वास इडशी वाड आन्या, \wj “इदी पीढी चिन्ह येनटीक आडगुताद? नीन खरेम शेपतान की, इ पिढीक चिन्हल इयाक फोयार.”\wj* \v 13 मग वाड वारनी इडशी इंगा जहाजला फोई कुसन्या इंगा सरोवर आतकुड बाजूक फोया. \p \v 14 आप्पुड शिष्यल रोट्याल येकोचेद मरशी फोईर इंगा जहाजला वार देगार वगाटे रोट्या उंड्या. \v 15 सुडांडा येशुड चेतावनी इच्ची आन्या \wj “सांभाळींडा, परुशीला खमीर इंगा हेरोद खमीरनुस सावधान उंडांडा.”\wj* \v 16 मग वार आपसला चर्चा शैयदूर की, “मना देगार रोट्याल लेव आंका वाड आन्या येम?” \v 17 वार येम माटलाडदुर इदी ओळखाशी येशुड वारनी आन्या, \wj “मी देगार रोट्याल लेव दिन बद्दल चर्चा येनटीक शेस्तार? इंगाना मी लक्षला दालेद येम इंगा मिक तेलची पण तेलवाले येम? मि अंतकरण कठोर आयनाद येम?\wj* \v 18 \wj कंडलु उंडी पण कमसाद येम?\wj* \v 19 \wj नीन पाच हजार मंदीक पाच रोट्याल फंचतीन आप्पुड मीर रोट्या तुकडाली येन्नी फुटकाल निंचकुंटीर.”\wj* शिष्यल उत्तर इच्चीर, “बारा.” \v 20 \wj “इंगा नालुंग हजार कस्रोम नीन सात रोट्याल तेन्पुतीन, आप्पुड मीर तुकडाली येणी टोपलील जमा शेस्तीर?”\wj* शिष्यल उत्तर इच्चीर, “योड.” \v 21 मग येशुड वारनी आन्या, \wj “मिक इप्पुड पण तेलवाद येम?”\wj* \s येशुड बेथसैदा इंदुड गुड्ड्योन बागा शेस्ताड \p \v 22 वार बेथसैदा इंदूक वच्चीर. आप्पुड मंदी वान देगार वगा गुड्ड्योन येकोचीर इंगा वाड वान मुट्टाला इल्ला विनंती शेशीर. \v 23 मग वाड गुड्ड्योनदी शेय फट्टी वान उर बैटीक येका फोया येशुड आ गुड्ड्योन कंडला मिंदा उमश्या इंगा वान शेयला मिंदा शेईल फेट्टी आडग्या, \wj “निक येमाना कमस्ताद येम?”\wj* \v 24 वाड फईनिक सुश्या इंगा आन्या, “नाक मनसुल कमस्तुनार इल्ला वाटास्तुनाद येनटीक की वार नाक माकला गता कमस्तुनार, तरी पण वार नडस्तुनार.” \v 25 मग येशुड वापस वानी शेईल मनशी कंडला मिंदा फेट्या. वाड कंडलु तेरश्या आप्पुड वानी कंडलु उघडाश्या इंगा वानकी आंता स्पष्ट कमशेदेंक आंट्या. \v 26 येशुड वान आन्या, \wj “आ उळ्या काल पण फेट्टाक”\wj* इल्ला शेप्पी इल्लुक आंप्या. \s येशुड ख्रिस्त उंडाड इल्ला पेत्रद कबुली \p \v 27 मग येशुड इंगा वान शिष्यल फिलीप्प कैसरीया फेर प्रदेशकी फोयदेंक येल्लीर. दावाता वाड वान शिष्यलनी आडग्या, \wj “मंदी नन्नु येम आंका ओळखास्तार?”\wj* \v 28 वार वानकी उत्तर इच्चीर, “काही मंदी आंटार, नु बाप्तिस्मा इच्चेतोड योहान, तर काही मंदी एलीया समजास्तार, तर इंगोगोर काही मंदी नु संदेष्ट्याल पैकी वगाड उंडाव इल्ला आंटार.” \p \v 29 मग येशुड वारनी आडग्या, \wj “मिक नीन येवार उंडान इल्ला वाटास्ताद?”\wj* पेत्रड उत्तर इच्या, “नु ख्रिस्त उंडाव.” \v 30 येशुड शिष्यलनी आन्या, \wj “नीन यवार उंडान इदी यवारकीच शेप्पाकुंडा.”\wj* \s स्वतः सच्चे बद्दल येशुनदी भविष्यवाणी \p \v 31 वाड वारकी नेरपेदेंक आंट्या, मनशी कोडकु शेंगेम दु:ख सहन शेय्याला. आब्बागार, मुख्य याजक मंदी, नियमशास्त्र शिक्षकलु इर तीकनुस नाकारादेंक दावाला, वान जेमफडा मत्ताला इंगा मुड नाळाक वाड इंगा जिवंत आय्यी इदी आय्येद नक्की उंडाद. \v 32 वाड इदी स्पष्ट मनता शेप्या, आप्पुड पेत्रड येशुन बाजूक तीस्कुनी वान बेद्रीच्या. \v 33 येशुड तीरगी वान शिष्यल तीकुड सुश्या इंगा पेत्रन बेद्रीची आन्या, \wj “ये शैतान, ना देगार नुस येल्ली फो! येनटीक की नु द्यावार माटला तीकुड ध्यानाम इयाव, तर मनशी माटला तीकुड ध्यानाम इस्ताव.”\wj* \s येशुन यंका नडशेद अर्थ \p \v 34 मग येशुड मना शिष्यलान इंगा मंदीन फिलच्या इंगा वारनी आन्या, \wj “जर यवारकी आना ना यंका वच्चेद उंटे तर वाड स्वताद नकार शेय्याला. स्वतःद क्रूस येतकेन नायंका दावाला.\wj* \v 35 \wj यवारकी पण स्वताद जेम वाचाय मतेदेंक सुशी वाड गमायमती इंगा यवार पण ना कस्रोम इंगा सुवार्ता कस्रोम जेम इडशी वाड स्वताद जेम वाचायमती.\wj* \v 36 \wj मणशी आंता दुन्याम जिंकाश्या इंगा स्वता जेमुद नाश शेश्या तर वांकी येम फायदा?\wj* \v 37 \wj जेमबदल मनशी येम इच्ची?\wj* \v 38 \wj व्यभिचारी इंगा पापी पिढीला यवार पण नाद इंगा ना वचनलाद शिगु फेटतार तर मनशी कोडकु येप्पुड मना आब्बान गौरवला पवित्र दुतला संगा वच्ची आप्पुड वारदी शिगु फट्टी.”\wj* \c 9 \s येशुनदी रुपांतर \p \v 1 येशुड आ मंदीन आन्या, \wj “नीन मिक खरेम शप्तान की, इंदू नीला फडीनोर काही मंदी इल्ला उंडार की, यवार की द्यावारदी राज्य सामर्थ्यता वचीनेद कमशी नंताक सावूद अनुभव दाक फोई.”\wj* \v 2 आर नाळा बाद येशुड पेत्र, याकोब इंगा योहान इरनी वान यंका फेद्दा कोंडा मिन्दिक एका फोया इंगा वार मुंदार वानदी रुपांतर आय्या. \v 3 वानी बट्टाल चमकदार, शेंगेम तेल्लांग, इंता की पृथ्वीमिंदा येवारूच इंता तेल्लांग उत्की शेकायार, इल्ला आयन्या. \v 4 आप्पुड एलीयाड इंगा मोशेड वान मुंदार प्रकट आय्यीर, वार येशुन संगा माटलाडदूर. \v 5 पेत्र येशुन आन्या, “रब्बी, मनाम इंदू उंडाम इदी बागुंडाद. मनाम मूड मंडपलु बना मतुदाम. वगाट निक, वगाट मोशेन कस्रोम इंगा वगाट एलीयान कस्रोम.” \v 6 पेत्र इल्ला आन्या येनटीक की, येम माटलाडेद इदी वान्की तेलवाकुंडू येनटीक की वार आद्री फोइनीर. \v 7 आप्पुड वगाट मोडाम वच्या इंगा वार मिंदा सावली शेश्या इंगा मोडाम नुस वगाट आवाज वच्या, “इड ना प्रिय कोडकु उंडाड वानदी मीर इनांडा.” \v 8 अचानक, वार आजु बाजूक सुशीर आप्पुड वारकी येशुन शिवाय येवारूच कमसालेद. \p \v 9 वार कोंडा मिंदनुस किंदीक वच्चेताप्पुड, येशुड वारकी आज्ञा इच्या की, “मीर येम सुस्तीर आदी मनशी कोडकु सावनुस लेशी नंताक यवारकीच शप्पाकुंडा.” \v 10 दिनकस्रोम वार पण इदी माटा वार नडमाने फेट्टीर, पन सावनुस लेशेद दिंदि अर्थ येम दिन बद्दल आपसला चर्चा शेयदुर. \v 11 वार येशुन आडगीर, “पहिला एलीयाड दावा बेक इल्ला नियम शास्त्र शिक्षकलु येनटीक आंटार?” \v 12 वाड वारनी आन्या, \wj “इंग्या, एलीयाड पहिला वच्चीगास आंता शिंगार शेशी इदी खरेम उंडाद. गान मनशी बिडा बद्दल वाड शेंगेम दु:खल सहन शेशी इंगा नकार शेस्कामला वच्ची इल्ला पवित्र शास्त्रला येनटीक राशिनार?\wj* \v 13 \wj नीन मिक शेपतान, एलीयाड वच्चीनाडूच इंगा वानबद्दल राशिन लेका, वारकी वाटाश्या आल्ला वार वान संगा शेशीर.”\wj* \s दृष्टात्मा नुस छुटकारा \p \v 14 यप्पुड येशुड इंगा मुग्गुर शिष्यल बाकी शिष्यला देगार वच्चीर, आप्पुड वार यंका फेद्दाद मंदी समुदाय उंड्या इंगा नियमशास्त्र शिक्षकलु वारसंगा जगडाम शेयदूर इल्ला वारकी कमशा. \v 15 आंता मंदी येशुन सुशी नग्रेम आश्चर्य चकीत आय्यीर इंगा वार वानदी स्वागत शेशेदेंक फारीर. \v 16 येशुड शिष्यलनी आडग्या, \wj “मीर वार संगा येनटीक जगडाम आडतुनार?”\wj* \v 17 आप्पुड समुदायलोन वगाड वानकी उत्तर इच्या, “गुरुजी, नीन ना कोडकुन नि देगार येकोस्तीन. वान लोना दृष्ट आत्मा उंडाद याद वान माटलाडा नियाद. \v 18 यप्पुड पण आदी वान फटताद आप्पुड वान किंदा आपटास्ताद इंगा मुतिक फेस येकोस्ताद, फंडलु कोरकुताद इंगा अकडाशी फोयताड. नीन नि शिष्यलनी तीदेंक शेपतीन गान वार तीशी शकायाले.” \s येशुड दैयाम फटीने बिडान बागा शेस्ताड \p \v 19 येशुड वारनी आन्या, \wj “हे अविश्वासी पिढी, नीन याडनंताक मी संगा उंड्यान? नीन मी संगा याडनंताक सहन शेयदून? बिडान नादेगार एकादांडा.”\wj* \v 20 मग वार बीडान येशुन देगार येकोचीर, यप्पुड आ दृष्ट आत्मा येशुन तीकुड सुश्या आप्पुड बीडान फिंडेस काड्या इंगा वाड भुमी मिंदा फडी नोरूक फेस एकोची लोळायदेंक आंट्या. \v 21 मग येशुड वान आब्बान आडग्या, \wj “यप्पुड नुस इड इल्ला उंडाड?”\wj* आब्बाड उत्तर इच्या, “फुट्टीननुस इड इल्ला उंडाड. \v 22 शेंगेम तुकुल मत्तेदेंग आदी वान आग्गीला इंगा नेळाला येश्या. जर नि शेयता येमाना आय्येद शक्य उंटे तर मा मिंदा दया शेय इंगा माक मदत शेय.” \v 23 येशुड वान आन्या, \wj “शक्य उंटे तर, इल्ला येनटीक आंटाव? विश्वास फेटेतोरकी आंता शक्य उंटाद.”\wj* \v 24 आप्पुड लगेच मोगबिडा आब्बाड बेग्गे कीरली आन्या, “नीन विश्वास शेस्तान, नाद अविश्वास तीशेसकाड.” \v 25 येशुड मंदी समुदाय मना तीकुड फारका वस्तुनाद इल्ला सुश्या आप्पुड येशुड आ दृष्ट आत्मान बेद्रीची आन्या, \wj “अरे मुकी बहिरी आत्मा, नीन निक आज्ञा इस्तान की, इन नोनुस बैटीक येल इंगा यपुडच इन नोना दुराक.”\wj* \v 26 नग आदी कीरली इंगा वान शेंगेम फिंडी बैटीक येल्या इंगा मोगबीडा सचीन लेका आय्या इंगा मंदीक वाटाश्या, वाड सची फोया. \v 27 गान येशुड वान शेय फट्टी लेप्या इंगा वाड नीला फड्या. \p \v 28 मग येशुड इल्लुक फो इल्काडा वान शिष्यल वान एकांतला आडगीर, “मिम आदी अशुद्ध आत्मा येनटीक तिशी शकायालेम?” \v 29 येशुड वारनी आन्या, \wj “इदी जात प्रार्थना इडशी इंगा दुसरा येनटीताच येल्लेद शक्य लेद.”\wj* \s मना सचे बद्दल येशुनदी दुसरा भविष्यवाणी \p \v 30 येशुड इंगा वान शिष्यल आंदनुस येल्लीर इंगा गालील प्रांतनुस प्रवास शेस्का नडदूर. इदी यवारकीच येरका कावाराद इदी येशुनदी इच्छा उंड्या. \v 31 येनटीक की वाड मना शिष्यलकी नेरपु. वाड वारनी आन्या, \wj “मनशी कोडकुन विश्वासघात शेशी फट्टी मन्सुला शेतल्या इच्काम्ला वच्ची. वार वान मतेश्यार. गान सचीनेन्का वाड मुड नाळाक लेशी.”\wj* \v 32 गान इ माटाद अर्थ वारकी तेल्वालेद इंगा आ विषयला वान आडगेदेंक वार येरस्कूनदूर. \s आंदार काना फेद्दावोड यवार \p \v 33 येशुड इंगा वान शिष्यल मुंदारकी कफर्णहुमकी वच्चीर. येशुड इल्काडा उंड्या आप्पुड वाड वारनी आडग्या, \wj “दावाता मीर या माटामिंदा चर्चा शेयदूर?”\wj* \v 34 गान वार तेप्पांग निलचीर येनटीक की दावाता आंदार काना फेद्दावोड येवाड इ माटामिंदा चर्चा नडशिन्या. \v 35 मग येशुड किंदा कुसन्या, वाड बारा शिष्यलनी फिलची वारनी आन्या, \wj “जर यवारकी आना फेद्दावोड आय्येद उंटे तर वाड आंदारकाना शिन्नावोड कावाला इंगा आंदार सेवक कावाला.”\wj* \v 36 मग येशुड वगा बीडान वार नडमा नीला फडामत्या इंगा आन्या? \v 37 \wj “यवाड पण इ शिन्ना बीडान ना फेरता स्वीकार शेस्ताड वाड नन्नु स्विकार शेस्ताड इंगा यवार पण नन्नु स्वीकार शेस्ताड वाड फक्त नन्ने स्वीकार शेस्ताड इल्ला लेद तर यवाड नन्नु आंपीनाड वान पण स्वीकार शेस्ताड.”\wj* \s यवाड मना विरोधला लेड वाड मनातीकुड उंडाड \p \v 38 योहान येशुन आन्या, “गुरुजी, मिम वगान नी फेरता दैयाल तीशेतापुड सुस्तीम इंगा मिम वान लेद आंटीम, येनटीक की वाड मना दिंटल्योनटोड लेकुंड्या.” \v 39 गान येशुड आन्या, \wj “वान लेद आनाकुंडा, येनटीक की यवार पण ना फेरता चमत्कार शेस्ताड वाड इंगा ना विषयला वाईट माटलाडाड.\wj* \v 40 \wj यवार मना विरुद्ध लेर वार मनातीकुड उंडार.\wj* \v 41 \wj नीन मिक खरेम शेपतान, ख्रिस्त सेवक आंका येवाडाना मिक वगा शंबाड नेळ इच्यार वाड नक्की वान प्रतीफळकी चुकायाक फोई.”\wj* \s तटरायदी कारण आय्येद \p \v 42 \wj नामिंदा विश्वास फेटेतोर इ शीन्नावोरलोन वगान पण येवाडाना पाप शेयामती, वान गोन्तुला इसरायदी पाट कट्टी वान समुद्रला फेकेशेद वान कस्रोम बागुंडाद.\wj* \v 43-44 \wj जर नीद मंची शेय नीनु पाप शेशेदेंक आंस्ते तर आदी कोसकाड. रोंड शेतुल उंडी नरकला यप्पुडूच आराद इल्लोन आग्गीला फोये काना वगा शेय लेन्दे अनंतजीवनला फोयेद शिंगार उंडाद.\wj* \v 45-46 \wj इंगा जर नीद काल नीनु पाप शेयदेंग आंस्ते तर आदी तीस्काड. रोंड काळलु उंडी नरकला फोयेकाना लंगडा आय्यी अनंतजीवनला फोयेद शिंगार उंडाद.\wj* \v 47-48 \wj जर नीद मंची कन्नु नीनु पाप शेयदेंग आंस्ते तर आदी तीस्काड. रोंड कंडलु उंडी यंदु फुल्गुल येपुडूच सैयाव इंगा आग्गी आराद इल्लोन नरकला फेकेस्कामला दावाला दानकाना वगा कन्नु उंडी द्यावार राज्यला फोयेद इदी शिंगार उंडाद, \wj* \v 49 \wj येनटीक की आंदारदी आग्गीता परीक्षा तीस्कुनदेंक वच्ची.\wj* \v 50 \wj “उप्पु शिंगार उंडाद. जर उप्पु दानदी खारटपना इडस्ते तर आप्पुड दान यल्ला रोस शेस्यार. मीर स्वताला उप्पु उंडा निंडा इंगा वगामेगार संगा शांतीता निलवांडा.”\wj* \c 10 \s फेंडलीद बंधन परमेश्वर बनाय मतनेद मजबुती \p \v 1 मग येशुड आदी जागा इडश्या इंगा यहुदिया प्रांत दाटी यार्देन वंका आतुक फोया. मंदी समुदाय वगातळा आय्यी वान देगार वच्चीर इंगा वाड वान रितीलेका वारकी नेरप्या. \p \v 2 काही परूशी मंदी येशुन तीकुड वच्चीर. वार वान आडगीर, “मोगुड वडतीन इडवाला इदी बरोबर उंडाद येम?” इदी वार वानदी परिक्षा तीस्कुनदेंक आडगीर. \v 3 येशुड वारकी उत्तर इच्या, \wj “मोशेड मिक येम आज्ञा इच्चीनाड?”\wj* \v 4 वार आनीर, “मोशेड मनशीक सोडचिट्ठी राशी मना वडतीन इडशेद परवानगी इच्चीनाड.”\f + \fr 10:4 \fr*\ft अनुवाद 24.1-3 \ft*\f* \v 5 येशुड वारनी आन्या, \wj “फक्त मी अंतकरण कठोरपणा कस्रोम मोशेड इदी आज्ञा मीकस्रोम राशीन्या.\wj* \v 6 \wj गान उत्पत्ती सुरवातनुस द्यावार वारनी आंडीद इंगा मनशी इल्ला बनायमतीन्या.\wj*\f + \fr 10:6 \fr*\ft उत्पत्ती 1.27; 5.2 \ft*\f* \q \v 7 \wj दिन कस्रोम मनशी मना आम्मा-आब्बान इडशी वडतीसंगा नीलची.\wj* \q \v 8 \wj इंगा वार इद्दार वगा शरीर आय्यार. दिन कस्रोम वार इद्दार लेर तर वगा शरीर उंडार.\wj*\f + \fr 10:8 \fr*\ft उत्पत्ती 2.24 \ft*\f* \m \v 9 \wj दिनकस्रोम द्यावार येम जोडशिनाद, आदी मनशी तेम्पाराद.”\wj* \p \v 10 यप्पुड येशूळड इंगा शिष्यल इल्काडा उंडीर, शिष्यल इ विषय बद्दल वापस वान आडगीर. \v 11 वाड वान आन्या, \wj “येवाड मना वडतीन इडस्ताड इंगा इंगोगो फेंडली शेस्कुंटाड वाड पहिला वडती विरुद्धला व्यभिचार शेस्ताड. \wj* \v 12 \wj इंगा जर वडती मना मोगुन इडस्ताद इंगा इंगोगो फेंडली शेस्कुंटाद, तर आदी पण व्यभिचार शेस्ताद.”\wj* \s शिन्ना बिळ्ळाक येशुनदी आशीर्वाद \p \v 13 येशुड बिळ्ळामिंदा शेय फेट्टाला इंगा आशीर्वाद इयाला आंका मंदी बिळ्ळान वान तीकुड येकोचीर, पण शिष्यल वारनी बेद्रीचीर. \v 14 यप्पुड येशुड इदी सुश्या आप्पुड वाड कोफामला वारनी आन्या, \wj “शिन्ना बिळ्ळान ना देगार दानिंडा. वारनी लेद आनाकुंडा येनटीक की द्यावारदी राज्य वारलेकाने उंडाद.\wj* \v 15 \wj नीन मिक खरेम शेपतान, येवार पण बिळ्ळालेका द्यावार राज्यद स्वीकार शेय्यार वारदी प्रवेश द्यावार राज्यला काक फोई.”\wj* \v 16 आप्पुड वाळ बिळ्ळन येतकेन देगार तीस्कुन्या. मना शेय वार मिंदा फेट्या इंगा वारकी आशीर्वाद इच्या. \s श्रीमंत जवान मोगाबिडा इंगा अनंत जीवन \p \v 17 येशुड प्रवासकी फोयेताप्पुड वगा मनशी वानतीकुड फारका वच्या इंगा वान मुंदार मोकाळलु टेकाशी आन्या, “हे उत्तम गुरु, अनंतकाळदी जीवन मिळामतदेंक नीन येम शेयदून?” \v 18 येशुड वान आन्या, \wj “नु नन्नु उत्तम येनटीक आंटाव? द्यावारशिवाय यवारूच उत्तम लेर.\wj* \v 19 \wj निक आज्ञाल येरका उंडाइच; खून शेयाक, व्यभिचार शेयाक, दोंगा शेयाक, खोटा साक्ष इयाक, फसा मत्ताक, मना आब्बानदी इंगा आम्माद सन्मान शैय.”\wj*\f + \fr 10:19 \fr*\ft निर्गम 12.12-16 \ft*\f* \v 20 आ मनशी आन्या, “गुरु, नीन जवानी नुस इ आज्ञाल पाळास्तुनान.” \v 21 येशुड वान तीकुड सुश्या वाड वान मिंदा प्रीती शेश्या इंगा वान आन्या, \wj “नि लोना वगा माटाद कमी उंडाद. फो, नि देगार येम उंडाद आदी आंता आंमु इंगा गरीबोरकी इच्काड, आंटे स्वर्गला निक संपती शिक्की इंगा मग नडू, ना यंका दा.” \wj* \v 22 इदी माटा इनी आ मनशी शेंगेम उदास आय्या इंगा दुखी आय्यी येल्ली फोया येनटीक की वान देगार शेंगेम संपती उंड्या. \s संपत्तीद नडमा वाच्चेद \p \v 23 येशुड आजुबाजूक सुश्या इंगा वाड वान शिष्यलनी आन्या, \wj “द्यावार राज्यला धनवान मनशीद प्रवेश यंता कठीण उंडाद.”\wj* \v 24 वानी माटलु इनी शिष्यलकी नवल वाटाश्या, गान येशुड वारनी वापस आन्या, \wj “ना बिळ्ळालाला, द्यावार राज्यला प्रवेश यंता कठीण उंडाद!\wj* \v 25 \wj श्रीमंत मनशीद द्यावार राज्यला प्रवेश आय्येकाना वंट्याक सुदी लोन्केल फोयेद सोपा उंडाद.”\wj* \v 26 वार इंगा जास्त आश्चर्य चकीत आय्यीर इंगा वगामेगारनी आनीर, “तर मग यवारदी तारण आय्येद शक्य उंडाद?” \v 27 वारतीकुड सुशी येशुड आन्या, “मनसुलाक इदी अशक्य उंडाद पण द्यावारकी लेद, \wj येनटीक की द्यावारकी आंता शक्य उंडाय.”\wj*\f + \fr 10:27 \fr*\ft इयोब 42.2; लुक 1.37 \ft*\f* \v 28 पेत्र वान आनेदेंक आंट्या, “सूड, मिम आंता इडशिनाम इंगा नियंका वच्चीनाम.” \v 29 येशुड आन्या, \wj “नीन मिक खरेम शेपतान, यवार-यवार नाकस्रोम इंगा सुवार्ता कस्रोम इल्लु, शेल्याल, तम्मुड, आमाआब्बाड, बिळ्ळू इंगा शेनशटटू इडशिनार, \wj* \v 30 \wj इल्ला प्रतेक मनशिक शेवट काळला छळनुकसंगा शंभरपटता इंडलु, तम्मुळलु, शेल्यानलु, आम्मा, बीळ्ळू, शेनलू इंगा वच्चे युगला अनंतकाळदी जीवन मिळाय मत्यार.\wj* \v 31 \wj गान शेंगेम मंदी येवार पहिला उंडार वार आखरीक आय्यार इंगा आखरीक उंडार वार पहिला आय्यार.”\wj* \s मना सच्चे बद्दल येशुनदी तिसरा भविष्यवाणी \p \v 32 येशुड इंगा शिष्यल यरुशलेम शहर दावाता फोयेताप्पुड येशुड वार मुंदारकी नडदु. वान शिष्यल विस्मित आय्यीर इंगा वानयंका वचेतोर आद्री फोईनीर. मग येशुड आ बारा शिष्यलनी वापस वगा तीकुड तीस्कुन्या इंगा वान बद्दल येम आय्यी इदी वारकी शेप्या. \v 33 \wj “सुडांडा! मनाम मिन्दिक येरुशलेम शहरकी फोतूनाम इंगा मनशी कोडकुन फट्टी मुख्ययाजक मंदी इंगा नियमशास्त्र शिक्षकलु इर शेतला इच्यार. वार वानकी सच्चेद शिक्षा इच्यार इंगा वार वान इंगोगो यहूदी मंदी शेतला इच्यार.\wj* \v 34 \wj वार वानदी मजाक येगरा मत्यार, वानमिंदा उमश्यार, वानकी देब्बाल मत्यार, मतेश्यार इंगा मूड नाळाक वाड इंगा लेशी.”\wj* \s याकोब इंगा योहानदी विनंती \p \v 35 आप्पुड याकोब इंगा योहान इर जब्दी कोडकुल वान देगार वच्चीर इंगा वान आनीर, “गुरु, मिम येम नीदेगार आडग्याम आदी नु आदी मा कस्रोम शेय इल्ला माद इच्छा उंडाद.” \v 36 येशुड वारनी आडग्या, \wj “नीन मी कस्रोम येम शेयदून इल्ला मिद इच्छा उंडाद?”\wj* \v 37 वार आनीर, “नी वैभवला मानुस वगान मंची शेय तीकुड इंगोगोन रोड्डा शेय तीकुड कुसनेद अधिकार माक इ.” \v 38 येशुड वारनी आन्या, \wj “मीर येम आडगुतुनार इदी मिक येरका लेद. नीन याद प्याला तागतान, आदी मिक तागेद शक्य उंडाद येम? का नीन याद बाप्तिस्मा तीस्कुंटूनानन आदी मिक तीस्कुनेद शक्य उंडाद येम?”\wj* \v 39 वार वान आनीर, “माक शक्य उंडाद.” मग येशुड वारनी आन्या, \wj “नीन याद प्याला तागतान आदी मीर ताग्यार इंगा याद बाप्तिस्मा नीन तीस्कुन्यान आदी मीर तीस्कुन्यार, \wj* \v 40 \wj गान ना मंची शेय तीकुड किंवा रोड्डा शेय तीकुड कुसना निच्चेद ना शेतल्या लेद. येव्वार कस्रोम आय जागाल तैयार शेशिनार, वार कस्रोमे आय राखाशी फेट्टीनाम.”\wj* \s खरेम मोठेपणा \p \v 41 फदी शिष्यल इदी विनंती इनीर आप्पुड वार याकोब इंगा योहान मिंदा शेंगेम कोफाम फडीर. \v 42 आप्पुड येशुड वारनी देगार कुतेश्या इंगा आन्या, \wj “मिक येरका उंडाद की, यहुदी लेनोर यवार अधिपतील उंडार वार वारमिंदा स्वामित्व गाजामतुतार इंगा वारमिंदा अधिकार शेस्तार.\wj* \v 43 \wj गान मी बद्दल आल्ला लेद. मी नडमा येवारकी आना फेद्दावोड आयदेंक सुस्तार वाड सेवक कावाबेक.\wj* \v 44 \wj इंगा यवारकी पण पहिला आय्येद उंटे वानकी आंदार सेवक कावाबेक.\wj* \v 45 \wj येनटीक की मनशी कोडकु पण सेवा शेस्कुनदेंक दालेद तर सेवा शेशेदेंक वच्चीनाड, शेंगेम मंदी सूटकारा कस्रोम स्वताद जेम इद्देंक वच्चीनाड.”\wj* \s गुड्डी बार्तीमयकी दृष्टीदान \p \v 46 येशुड इंगा शिष्यल यरीहो शहरकी वच्चीर. मंदीसमुदाय संगा यरीहो इडशी फोयेताप्पुड तीमया कोडकु बार्तीमय इड वगा गुड्ड्योड भिकारी दावा बाजूक कुशींड्या. \v 47 यप्पुड वाड इन्या की, नासरथ येशुड फोयतुनाड आप्पुड वाड बेग्गे कीरली आनेदेंक आंट्या, “येशु, दावीद कोडका नामिंदा दया शेय.” \v 48 आप्पुड वाड तेप्पांग उंडाला आंका शेंगेम मंदी वान बेद्रीचीर. गान वाड इंगा बेग्गे कीरली आनदु, “येशु दावीद कोडका ना मिंदा दया शेय.” \v 49 मग येशुड थांबाश्या इंगा आन्या, \wj “वान कुतेयंडा,”\wj* आप्पुड वार आ गुड्डी मनशीन कुतेशी आनीर, “दम फट, येशुड नीनु कुतेस्तुनाड.” \v 50 आ गुड्डी मनशी वानदी झगा फेकेश्या, इंगा लगेच लेशी येशुन तीकुड वच्या. \v 51 येशुड वान आन्या, \wj “नीन नि कस्रोम येम शेयदून इल्ला नीद इच्छा उंडाद?”\wj* गुड्डी मनशी वान आन्या, “रब्बी, नाक वापस कमसाला.” \v 52 मग येशुड वान आन्या, \wj “फो! नि विश्वास नीनु शिंगार शेश्या.”\wj* लगेच वाड सुदेंक आंट्या इंगा दावाता वाड येशुन यंकाने नडदेंक आंट्या. \c 11 \s यरुशलेम शहरला विजयी प्रवेश \p \v 1 यप्पुड येशुड इंगा शिष्यल यरुशलेम शहर देगार जैतुन कोंडा देगार बेथफगे इंगा बेथानी उरदेगार वच्चीर आप्पुड येशुड वान इद्दार शिष्यलान इल्ला आनी आंपताड की, \v 2 \wj “मुंदार उळ्योंक फोंडा, उळ्योंक फोइनेंका या दान मिंदा यवार कुसना लेद इल्ला गाडदी फिल्ला कट्टीनेद शिक्की. आदी इडशी इंदूक येकादांडा.\wj* \v 3 \wj जर यवाराना मिमलान आडगीर, ‘मीर इदी येनटीक येका फोतूनार?’ तर मीर इल्ला आनांडा, ‘प्रभून की दिंदी गरज उंडाद.’ इंगा वाड आदी लगेच आंपी.”\wj* \v 4 मग वार येल्लीर इंगा वारकी दावा मिंदा, वगा इल्लु दरवाजा देगार वगा गाडदी फिल्ला कट्टीनेद कमशा मग वार दान इडशीर. \v 5 आंदू नीला फडीने मंदीपैकी काही मंदी वारनी आनीर, “इदी येम शेस्तुनार इ गाडदी फिल्लान येनटीक इडस्तुनार?” \v 6 शिष्यल उत्तर इच्चीर येशुड वारकी येम शेपीन्या आदी वार शप्पीर. आप्पुड आ मंदी गाडदी फिल्लान एका फोनीचीर. \v 7 वार आदी गाडदी फिल्ला येशुन तीकुड येकोचीर. वार मना बट्टाल दान मींदा कप्पीर इंगा येशुड दान मिंदा कुसन्या. \v 8 शेंगेम मंदी वारी बट्टाल दावा मिंदा फरशीर इंगा इंगोगोर शेल्लोनी तेम्पीनेय डाळ्याल फरशीर. \p \v 9 मुंदारकी नडशेतोर इंगा यंका नडशेतोर घोषणा शेयदूर, \q “होसान्ना, प्रभून फेरता वचेतोड धन्यवादीत उंडाला\f + \fr 11:9 \fr*\ft सोस्तोसाहिंता 118.26 \ft*\f*. \q \v 10 मा पूर्वज दावीद इनदी वचेद राज्य धन्यवादित उंडाला. \q स्वर्गला होसान्ना.”\f + \fr 11:10 \fr*\ft मत्तय 23.39 \ft*\f* \p \v 11 मग येशुड यरुशलेम शहरकी फोई नेंका वाड परमेश्वर भवनलोंक फोया इंगा आजुबाजूक आंता सुश्या. आ वेळला फददु मुनगीन्या दान कस्रोम वाड वान बारा शिष्यल जताक बेथानिक येल्ली फोया. \s अंजीरदी बिना फळूद माक \p \v 12 इंगोगो नाड, येशुड इंगा शिष्यल बेथानीनुस येल्लीनेंका येशुनकी आकाल आय्या. \v 13 वानकी आकुलाता निंडीनेद वगा माक कमशा. दान मिंदा येमाना शिक्की इ आशाता वाड आंदूक फोया पण वानकी आंदू आकुलान इडशी येमीच शिक्काक फो येनटीक की अंजीरदी सीजन लेकुंड्या. \v 14 मग वाड दान आन्या, \wj “दिन बाद नि फळलु यवारूच तीनाक फोयार.”\wj* वान शिष्यल इदी इनीर. \s परमेश्वर भवनदी शुद्धीकरण \p \v 15 यप्पुड येशुड इंगा वान शिष्यल यरुशलेम शहरकी वच्चीर इंगा येशुड परमेश्वर भवनलोंक फोया आप्पुड भवनला यवार आंमेद इंगा कोंकूनेद व्यवहार शेयदूर वारनी येशुड बैटीक तीदेंक आंट्या. वाड सराफाली चौरंगलु इंगा यवार कबुतर आंमुदूर वारी कुसनेय पाट्याल उलटा मतेश्या. \v 16 वाड यवारकीच यादुच वस्तुलाद परमेश्वर भवनलेल वचेद फोयेद शैयानियालेद. \p \v 17 मग येशुड नेरपेदेंक आंट्या. वाड वारनी आन्या, \q \wj “ना इल्लुन आन्नी जातीला कस्रोम प्रार्थना भवन आन्यार, इल्ला पवित्र शास्त्रला राशीनेद लेद येम?\wj* \q \wj पण मीर दान दोंगालदी इल्लु बना मतीणार.”\wj*\f + \fr 11:17 \fr*\ft यीर्मया 7.11; लुक 19.46 \ft*\f* \m \v 18 मुख्य याजकलु इंगा नियमशास्त्र शिक्षकलु इदी इनीर इंगा वार वानदी जेम तीस्कुनेद दावा सुदूर येनटीक की आंता मंदी वान शिक्षणता थक्क आयनीर आंका वार वानकी आद्रुदूर. \p \v 19 यप्पुड फददु मुनग्या येशुड इंगा वान शिष्यल शहर बैटीक फोईर. \s यंडीने अंजीर शटटूक शिक्षा \p \v 20 फद्दीना येशुड इंगा वान शिष्यल फोयेताप्पुड आदी अंजीरदी शटटू मुळालनुस येंडीनेद सुशीर. \v 21 पेत्रक ध्यानाम वच्या. वाड येशुन आन्या, “रब्बी, सूड! या अंजीर शटटूक नु श्राप इच्चीनिंटी आदी येंडी फोयानाद.” \p \v 22 येशुड उत्तर इच्या, \wj “द्यावार मींदा विश्वास फेटना.\wj* \v 23 \wj नीन मिक खरेम शेपतान की, यवार पण इ कोंडान ‘फिकीगास समुद्रला फोई फड’ इल्ला आनी इंगा मना मनला शक शेय्याक फोई मनाम येल्ला आंटाम आल्ले आय्यी इल्ला विश्वास फेट्टी तर आल्ले आय्यी.\wj* \v 24 \wj दिन कस्रोम नीन मिक शेपतान येम पण मीर प्रार्थनाला आडग्यार आदी शिक्कीनादुच इल्ला विश्वास फेटना आंटे आदी मिक शिक्की.\wj* \v 25 \wj यप्पुड मीर प्रार्थना शेस्का नीला फडतार आप्पुड मी मनला जर येवाराना बद्दल येमाना उंटे तर दानदी क्षमा शेयना. दिन कस्रोम की, मी स्वर्गलोन आब्बाड मी पापलाद क्षमा शेय्याला.\wj* \v 26 \wj पण मीर जर क्षमा शेय्याक फोतीर तर मी स्वर्गलोन आब्बाड पण मी अपराधलाद क्षमा शेय्याक फोई.”\wj* \s येशुन अधिकार मिंदा प्रश्न \p \v 27 येशुड इंगा वान शिष्यल वापस यरूशलेम शहरकी वच्चीर इंगा येशुड परमेश्वर भवनला तीरगेताप्पुड मुख्य याजक मंदी, नियमशास्त्र शिक्षकलु इंगा आब्बागार वान तीकुड वच्चीर. \v 28 इंगा वार वान आडगीर, “नु या अधिकारता इ माटलु शेस्ताव? इ माटलु शेशेद अधिकार निक येवार इच्चीर?” \v 29 येशुड वारनी आन्या, \wj “नीन पण मिमलान वगा प्रश्न आडगुतान इंगा जर मीर नाक दानदी उत्तर इस्तीर तर नीन इ माटलु या अधिकारता शेस्तान इदी मिक शेप्यान.\wj* \v 30 \wj योहानदी बाप्तिस्मा स्वर्गकनुस उंड्या की मनशीनुस उंड्या? दिंदी उत्तर इयांडा.”\wj* \v 31 दान बद्दल वार आपसला चर्चा शेशीर इंगा आंदूर जर मनाम आदी स्वर्गनुस आंटीम तर वाड आनी, “मग वान मिंदा मीर विश्वास येनटीक फेट्टाले? \v 32 जर मनाम आदी मनशी नुस आंटे तर मंदी मना मिंदा कोफाम फड्यार.” वारकी मंदीद येरपू आदू येनटीक की मंदीद विश्वास उंड्या की योहान खरेमे संदेष्टा उंड्या. \v 33 मग वार येशुनकी उत्तर इच्चीर, “माक येरका लेद.” आप्पुड येशुड वारनी आन्या, \wj “मग नीन पण इ माटलु या अधिकारता शेस्तुनान इदी मिक शप्पान.”\wj* \c 12 \s दृष्ट शेतकरीलाद दाखला \p \v 1 येशुड वारकी दाखला शेप्पी नेरपेदेंक आंट्या, \wj “वगा मनशी अंगूरलाद बगीचा आंच्या इंगा दानभोवती कुंपण आंच्या. वाड द्राक्षरस कस्रोम गुंताल तव्या इंगा लक्ष फेटदेंक मच्च्या कट्या. वाड आदी शेतकरीक भाडाता इच्ची दुराम प्रवास शेशेदेंक येल्ली फोया.\wj* \v 2 \wj अंगूरलाद फंटा येल्ले वेळला शेतकरी मंदी तीकनुस अंगुरला फळलाद हिस्सा शिक्काला दिन कस्रोम वाड वगा नोकरनी आंप्या.\wj* \v 3 \wj पण वार नोकरनी फट्टीर, मत्तीर इंगा उत्ता शेतलाता आंपी.\wj* \v 4 \wj मग वाड इंगोगो नोकरनी आंप्या. वार वानदी नत्ती फगला मत्तीर इंगा वानदी अपमान शेशीर.\wj* \v 5 \wj मग मालकुड इंगा वगा नोकरनी आंप्या.वार वान जेमफडा मतेस काडीर. वाड शेंगेम मंदीन आंप्या. शेतकरी मंदी काही मंदीन मत्तीर तर काही मंदीन जेमफडा मतेशीर.\wj* \v 6 \wj माल्कुन देगार आंपदेंक इप्पुड फक्त वान कोडकु उंड्या. वाड आन्या, नक्कीच वार ना कोडकुक मान इच्यार. वाड वान प्रिय कोडकु उंड्या आखरीक वाड वान आ शेतकरीला तीकुड आंप्या.\wj* \v 7 \wj मग वार शेतकरील वगा मेगारनी आनीर, इड तर वारीस उंडाड. नंडा, मनाम इन जेमफडा मतेशेद आंटे भुमी मनाद आय्यी!\wj* \v 8 \wj मग वार वान फट्टीर, जेमफडा मतेशीर इंगा अंगूरबगीच्या बैट्या फेकेस काडीर.\wj* \v 9 \wj तर मग अंगूर बगीचा माल्कुड येम शेशी? वाड वच्ची शेतकरी मंदीन मतेशी इंगा अंगुरला बगीच्या इंगोगोरकी इच्ची.”\wj* \p \v 10 \wj “मीर इदी शास्त्रलेख वाचायालेद येम?\wj* \q \wj याद राय कट्टेतोर नाकाराशीर आदी कोनशीला आय्या.\wj* \q \v 11 \wj इदी परमेश्वर तीकनुस आय्या, \wj* \q \wj इंगा आदी मा नजरला आश्चर्यद फनी उंडाद.”\wj*\f + \fr 12:11 \fr*\ft स्तोत्रसंहिता 118:23. \ft*\f* \m \v 12 धार्मिक पुढारील येशुन अटक शेशेद दावा सुदूर. पण वारकी मंदीद येरपू आदू. वान अटक शेशेद वारदी इच्छा उंड्या येनटीक की वारकी यरका उंड्या की, इदी दाखला वाळड वारनी सुशीने शपन्या. मग वार वान इडशी येल्ली फोईर. \s कैसरकी कर इच्चे बद्दल प्रश्न \p \v 13 यंकसार यहुदी पुढारील वान चुकीता माटलाडेताप्पुड फट्टाला आंका काही परुशी इंगा काही हेरोदी मंदीन वान देगार आंपीर. \v 14 वार वान देगार वच्चीर इंगा आनीर, “गुरुजी, नु इमानदार उंडाव इंगा पक्षपात शेय्यांदे नु द्यावारदी खरेम दावा नेरपुताव इदी माक येरका उंडाद तर मग कैसरकी कर इच्चेद शिंगार उंडाद का लेद? इंगा मिम आदी इय्याला की इया राद?” \v 15 पण येशुड वारदी ढोंगीपना ओळखाश्या इंगा वारनी आन्या, \wj “मीर नाद परीक्षा येनटीक सुस्तार? ना तीकुड वगाट यंडीद कलदार एका दांडा आंटे नीन आदी सुस्तान.”\wj* \v 16 मग वार वान तीकुड वगा कलदार एकोचीर. वाड वारनी आडग्या, \wj “इ कलदार मिंदूडदी चित्र इंगा लेख येवारदी उंडाद?”\wj* वार वान आनीर, “कैसरदी.” \v 17 मग येशुड वारनी आन्या, \wj “याद कैसरदी आदी कैसरकी इंगा याद द्यावारदी आदी द्यावारकी इयांडा.”\wj* आप्पुड वार शेंगेम आश्चर्य चकीत आय्यीर. \s पुनरुत्थान इंगा फेंडली \p \v 18 मग, याद पुनरुत्थान लेद इल्ला मानाशेतोर सदुकी मंदी वान देगार वच्चीर वार वान आडगीर, \v 19 “गुरुजी, मोशेड मा कस्रोम पवित्रशास्त्रला इल्ला राशीनाड की, जर यादाना मनशी तम्मुड सच्ची फोया इंगा वान वडती नीलच्या, गान दानकी बीळ्ळू लेर तर मना तम्मुनदी वंश मुंदारकी नडवाला आंका आ मनशी दानसंगा फेंडली शेस्कुनाला इंगा सच्चीने तम्मुनदी वंश वाढाय मताला.\f + \fr 12:19 \fr*\ft उत्पत्ती 38:8; अनुवाद 25:5. \ft*\f* \v 20 इल्ला येवारो तरी योड तम्मुळलु उंडीर. फेद्दा तम्मुड वडती शेस्कुन्या इंगा वाड बीळ्ळू कावांदे सच्ची फोया. \v 21 दुसरा तम्मुड दान संगा फेंडली शेस्कुन्या, वाड पण बीळ्ळू कावांदे सच्ची फोया. \v 22 तिसरा तम्मुन संगा पण आल्ले आय्या. आ योड तम्मुळाला वगारकी पण आ आंडीदान देगारनुस बीळ्ळू कालेद. आखरीक आदी आंडीद पण सच्ची फोया. \v 23 योड तम्मुळलु पण दानसंगा फेंडली शेस्कुनीर तर पुनरुत्थान वेळला यप्पुड मंदी सच्चीनेंका लेश्यार आप्पुड आदी येवार वडती उंडी? येनटीक की योड तम्मुळलु पण दानसंगा फेंडली शेस्कुंडीर.” \v 24 येशुड वारनी आन्या, \wj “शास्त्रलेख इंगा द्यावारदी सामर्थ्य मिक येरका लेद दिन कस्रोम मीर इल्ला चुक शेस्तुनार.\wj* \v 25 \wj येनटीक की यप्पुड मंदी सच्चीनेंका लेश्यार आप्पुड वार फेंडली शेस्कुनाक फोयार इंगा शेशीयाक पण फोयार, गान वार स्वर्गलोन देवदूत लेका उंड्यार.\wj* \v 26 \wj गान सच्चीनोर लोन्केल वापस लेशे बद्दल मीर मोशेन पुस्तकला आग्गी आंटीने झुडपु बद्दल वाचायाले येम? आंदू द्यावार मोशेन आन्या, नीन अब्राहम द्यावार, इसहाक द्यावार इंगा याकोब द्यावार उंडान.\wj* \v 27 \wj वाड सच्चीनोर द्यावार लेड तर जिवंत मंदी द्यावार उंडाड. मीर शेंगेम फेद्दाद चुक शेस्तुनार.”\wj* \s आंदारकाना फेद्दा आज्ञा \p \v 28 यंकसार वगा नियमशास्त्र शिक्षक वारनी जगडाम आडेताप्पुड इन्या. येशुड वारकी शिंगार उत्तर इच्या आदी सुश्या. आप्पुड वाड आडग्या, “आन्नी आज्ञाल काना महत्वद इल्ला पहिला आज्ञा याद?” \v 29 येशुड उत्तर इच्या, \wj “पाहिला आज्ञा इदी, ‘हे इस्राएला, इन, प्रभूड मना द्यावार वक्काडे द्यावार उंडाड.\wj* \v 30 \wj नु नि पूर्ण अंतकरणता, पूर्ण जेमता, पूर्ण मनता इंगा पूर्ण शक्तीता नि प्रभू द्यावारमिंदा प्रेम शेय.’\wj* \v 31 \wj दुसरा आज्ञा इदी उंडाद, ‘येल्ला स्वतः मिंदा आल्ले नि शेजारी मिंदा प्रेम शेय.’ इटलाकाना फेद्दाद यादुच आज्ञा लेद.”\wj* \v 32 आ मनशी उत्तर इच्या, “द्यावार वक्काडे उंडाड, गुरुजी इंगा वान इडशी येवारुच लेर इल्ला नु आंटी आदी खरेम उंडाद.\f + \fr 12:32 \fr*\ft यशया 45:18; अनुवाद 4:35. \ft*\f* \v 33 वान मिंदा पूर्ण अंतकरणता, पूर्ण बुद्धीता, पूर्ण शक्तीता इंगा यल्ला स्वता मिंदा आल्ले शेजारी मिंदा प्रेम शेशेद इ आन्नी यज्ञल इंगा अर्पणलु, याय मनाक शेशेद आज्ञा इचीनेद उंडाद, दानकाना जास्त महत्वद उंडाद.”\f + \fr 12:33 \fr*\ft अनुवाद 6:4-5.\ft*\f* \v 34 येशुड सुश्या की, आ मनशी इमानदारीता उत्तर इच्चीनाड. आप्पुड वाड वान आन्या, \wj “नु द्यावार राज्यनुस दुराम लेव.”\wj* दिन नंतर वान प्रश्न आडगेद येवारुच हिम्मत शेय्यालेद. \s ख्रिस्त दावीद कोडकु इंगा प्रभूड \p \v 35 येशुड परमेश्वर भवनला नेरपेताप्पुड, वाड आन्या, \wj “ख्रिस्त दावीद कोडकु उंडाड इल्ला नियमशास्त्र शिक्षकलु आंटार आदी येल्ला शक्य उंडाद?\wj* \v 36 \wj दावीद स्वता पवित्र आत्माता प्रेरित आय्यी आन्या, \wj* \q \wj ‘प्रभूड द्यावार, ना प्रभून आन्या, \wj* \q \wj नीन नी दुश्मननी नि काळाकिंदा येशीनंताक,\wj* \q \wj नु ना मंची शेय तिकुड कुसुन.’\wj* \m \v 37 \wj दावीद स्वता ख्रिस्तन ‘प्रभू’ आंटाड तर मग ख्रिस्त दावीद कोडकु येल्ला?”\wj* इंगा मंदिद समुदाय वानदी आनंदता इनदूर. \s शास्त्री मंदी विषयला इशारा \p \v 38 नेरपेताप्पुड वाड आन्या, \wj “नियमशास्त्र शिक्षकला विषयला सावधान उंडांडा. वारकी फेद्दा-फेद्दा झगाल येस्केन मिर्वादेंक इंगा संताला दंडाम तीस्कुनदेंक आवडास्ताद.\wj* \v 39 \wj सभास्थानलोन इंगा पंगतलोन आंदारकाना मंची जागाद वारकी आवड उंटाद.\wj* \v 40 \wj वार विधवाली इंडलु तीनेस्तार इंगा मंदीक सुपिदेंक वार फेद्दा-फेद्दा प्रार्थनाल शेस्तार. इ मंदीक शेंगेम कडक शिक्षा आय्यी.”\wj* \s कंगाल विधावाद दांदी दान \p \v 41 येशुड द्यावार भवनला दानपेटी मुंदार कुसनी मंदी पेटीला दुडलु येयदुर इदी सूदू इंगा शेंगेम धनवान मंदी शेंगेम दुडलु येयदुर. \v 42 मग वगा गरीब विधवाद वच्या इंगा आदी रोंड राग्याय कलदारलु आंटे वगा दमडी येश्या. \v 43 येशुड मना शिष्यलनी कुतेश्या इंगा आन्या, \wj “नीन मिक खरेम शेपतान की, आंदार येवार आ पेटीला दान येशीर वार आंदारकाना इ विधवाद जास्त येशिनाद.\wj* \v 44 \wj नीन इल्ला आंटान येनटीक की वार देगार याद शेंगेम उंड्या दांटल्योन्केल वार काहीक दान इच्चीर, गान आदी गरीब उंडी पण दान देगार येम उंड्या आदी आंताच इचकाड्या. आदी आंताच दानदी जीवन जगाशेद सहारा उंड्या.”\wj* \c 13 \s परमेश्वर भवनदी इंगा युगदी शेवट दिन बद्दल येशुनदी भविष्यवाणी \p \v 1 मग येशुड परमेश्वर भवननुस येल्लेताप्पुड वान शिष्यलपैकी वगाड आन्या, “गुरुजी, सूड, इ येल्ला अद्भुत राळ इंगा फेद्दा भवन उंडाद.” \v 2 येशुड वान आन्या \wj “नु फेद्दाद भवन सुस्तुनाव? आन्दु वगा राय इंगोगो राय मिंदा निल्वाक फोई. दांटल्योन्केल प्रत्येक राय किंदा फडी फोई.”\wj* \v 3 येशु परमेश्वर भवनमुंदार जैतुन टेकड्या मिंदा कुस्नीन्या. पेत्र, याकोब, योहान इंगा अंद्रिया इर वान एकांतला आडगीर, \v 4 “इ माटलु यप्पुड घडाशी इदी माक शेप इंगा इ माटलु पूर्ण आय्येद वेळ वच्ची आप्पुड याद चिन्ह घडाशी?” \v 5 मग येशुड वारकी शेप्या, \wj “मिमलान यवार फसाय मताराद आंका सावध उंडांडा.\wj* \v 6 \wj शेंगेम मंदी ना फेरता वच्यार इंगा आन्यार की, ‘नीन ख्रिस्त उंडान’ इंगा वार मंदीन फसाय मत्यार.\wj* \v 7 \wj यप्पुड मीर लढाईला बद्दल इंगा लढाईला अफवालबद्दल इन्यार आप्पुड आद्राकुंडा. इदी नक्की आय्यीच. पण दिनता शेवट काक फोई.\wj* \v 8 \wj वगा राष्ट्र इंगोगो राष्ट्रमिंदा लेशी, वगा राज्य दुसरा राज्यमिंदा लेशी, जागा-जागा मिंदा भूकंप आय्यी इंगा दुष्काळ फडी. पण इ माटलू आंटे नाशदी सुरवात उंडाद.”\wj*\f + \fr 13:8 \fr*\ft यीर्मया 6.24 \ft*\f* \p \v 9 \wj “मीर सावध उंडांडा. वार मिमलान न्यायसभाला इच काड्यार इंगा सभास्थानला मिमलान मत्यार. वारकी साक्ष कावाला दिन कस्रोम मिक राज्यपाल इंगा राजाल नीला फडा बेक आय्यी.\wj* \v 10 \wj इ माटलु घडाशेकाना मुंची आन्नी जातीलाक सुवार्ताद घोषणा कावाने बेक.\wj* \v 11 \wj यप्पुड वार मिमलान अटक शेशी चौकशी इचांग येकोच्यार आप्पुड पहिलाने मीर येम माटलाडेद दिंदी काळजी शैयाकुंडा, येनटीक की आप्पुडे सुचाय मतदेंक वच्ची आदी माटलाडांडा, येनटीक की माटलाडेतोर मीर लेर तर पवित्र आत्मा उंडाद.\wj* \v 12 \wj तम्मुड तम्मुन इंगा आब्बाड स्वता कोडकुने मतेशेदेंक विश्वासघात शेशी फटीच्यार, बीळलु आम्मा आब्बान मिंदा लेश्यार इंगा वार वारनी मत्तेश्यार.\wj*\f + \fr 13:12 \fr*\ft लुक 21.16 ; मिखा 7.6 \ft*\f* \v 13 \wj इंगा ना फेरता आंता मंदी मी मिंदा कोफाम शेशार, पण येवार आखरी नंताक टीकाशार वारदी तारण आय्यी.”\wj* \s कष्टद वेळ \r मत्तय 24:15-28; लूक 21:22-24 \p \v 14 \wj “यप्पुड मीर नाशकी कारण इल्ला भयंकर माटा, दानिएल संदेष्टा शेप्पीनेद ‘उजाड शेशेद अमंगळ पदार्थ’ याद यंदू बेकालेद आंदू सुश्यार. (वाचाशेतोर दिंदि अर्थ येम इदी समजाशी तीस्कुनाला) आप्पुड यवार यहुदिया प्रांतला उंडार वार कोंडा तीकुड फारी फोव्वाला.\wj*\f + \fr 13:14 \fr*\ft दनिएल 9.27; 12.11\ft*\f* \v 15 \wj या मनशी मना इल्लु माडीमिंदा उंडी वाड इंटल्योनुस येमाना येकोदेंक किंदीक दिगाराद.\wj* \v 16 \wj इंगा जर यादाना मनशी शेल्ला उंटे तर वाड मना झगा येकोदेंक यंकाक इल्लुक फोवाराद.\wj* \v 17 \wj आ दिनमुलाला या आंड्योर रंजलमंशी इंगा बीळ्ळाक फाल तापेतोर उंड्यार वार कस्रोम इदी यंता भयानक उंडी.\wj* \v 18 \wj इदी सलीकालाम कावाराद आंका प्रार्थना शेयना.\wj* \v 19 \wj येनटीक की आ दिनमुलाला याद त्रास आय्यी आदी द्यावार दुन्याम निर्माण शेशीननुस इबद नंताक काले कुंड्याला इंगा यप्पुडूच काक पन फोई.\wj* \f + \fr 13:19 \fr*\ft मत्तय 24.21 \ft*\f* \v 20 \wj परमेश्वर जर आदी दिनमु कमी शेय्या लेकुंटे तर येवारुच बतका कुनीर. गान येवारनी वाड निवडाशीनाड इल्ला निवडासने मनशी कस्रोम आदी दिनमु वाळड कमी शेशीनाड.\wj* \v 21 \wj इंगा येवाराना मिमलान आनीर की ‘सुडांडा, ख्रिस्त इंदू उंडाड लेकाते आंदू उंडाड,’ तर वानमिंदा विश्वास फेट्टाकुंडा.\wj* \v 22 \wj येनटीक की खोटा ख्रिस्त इंगा खोटा संदेष्ट्याल नीला फड्यार इंगा शक्य आयते तर वार निवडासने मंदीन फसाय मतदेंक चिन्हल इंगा आश्चर्यय फनुल शेश्यार.\wj* \v 23 \wj सुडांडा, आप्पुड मीर सावध उंडांडा. नीन वेळ कावाकाना मुंची मिक आंता शेप्पी फेटनान.”\wj* \s मनशी कोडकुद वापस वच्चेद \p \v 24 \wj गान आ दिनमुलाला इ संकटलु वच्ची फोईनेंका, \wj* \q \wj 'सूर्य अंधकारमय आय्यी, \wj* \q \wj चंद्र प्रकाश इयाक फोई.'\wj* \q \v 25 \wj 'मोडाम नुस सुक्काल फडी \wj* \q \wj इंगा मोडामलोनदी शक्ती हालाशी फोई.'\wj*\f + \fr 13:25 \fr*\ft प्रकटीकरण 1.17; यशया 34.4 \ft*\f* \v 26 \wj इंगा मंदी मनशी कोडकुन ढगला मिंदा कुसनी फेद्दा सामर्थ्यता इंगा वैभवता वच्चेताप्पुड सुश्यार.\wj*\f + \fr 13:26 \fr*\ft दनिएल 7.13\ft*\f* \v 27 \wj मग वाड वान देवदूतलान आंपी इंगा नालुंग दिशाल नुस, पृथ्वी सीमाल नुस वार मोडाम सीमाल नंताक वान निवडासने मंदीन जमा शेश्यार.\wj*\f + \fr 13:27 \fr*\ft अनुवाद 30.4; मत्तय 24.31 \ft*\f* \s अंजीर शटूद दृष्टांत \r मत्तय 24:32-35; लूक 21:29-33 \p \v 28 \wj “अंजीर माक तिकनुस नेरुना. यप्पुड दानी डांकुल कवळांग आताय दानकी आकुल फुटताय आप्पुड येंडाकालाम देगार वच्या इदी मिक तेलस्ताद.\wj* \v 29 \wj आल्ले मीर यप्पुड इ माटलु आय्येताप्पुड सुश्यार आप्पुड मिक तेलची की, आदी वेळ कवाड देगार वच्ची टेकाशिनाद.\wj* \v 30 \wj नीन मिक खरेम शपतान की, इ आन्नी माटलु आय्यी नंताक इ पिढीद शेवट काक फोई.\wj* \v 31 \wj मोडाम इंगा पृथ्वीद शेवट आयफोई पण ना माटलाद अंत काक फोई.”\wj*\f + \fr 13:31 \fr*\ft यशया 48.8; लुक 21.33 \ft*\f* \s सावधान उंडेद गरज \r मत्तय 24:36-44 \p \v 32 \wj “आ दिनमु बद्दल लेकाते आ वेळ बद्दल येवारकीच येरका लेद, स्वर्ग देवदुतलाक पण लेद इंगा कोडकुक पण लेद. फक्त आब्बानकी येरका उंडाद.\wj* \v 33 \wj सावध उंडांडा, प्रार्थनाला सावध उंडांडा येनटीक की आदी वेळ यप्पुड वच्ची इदी मिक येरका लेद.\wj* \v 34 \wj आदी वेळ इल्ला उंडाद की, वगा मनशी प्रवासकी फोयेताप्पुड इल्लु इडस्ताड इंगा वान प्रत्येक नोकरकी फनी नेमाशी इस्ताड. वाड लक्ष फेटेतोरकी जागरण शेशेद आज्ञा इच्या.\wj* \v 35 \wj दिन कस्रोम मीर लेशी उंडांडा, येनटीक की इल्लु मालकुड यप्पुड वच्ची इदी मिक येरका लेद. वाड फददु मुनगेताप्पुड, निम्मा मोबुल्ला, फद्दीना कोडी आरवाकाना मुंची लेकाते फद्दीना यप्पुड वच्ची इदी मिक येरका लेद.\wj* \v 36 \wj जर वाड अचानक वच्या तर मीमलान निद्दारला उंडेताप्पुड सुडाराद.\wj* \v 37 \wj येम मिक शेपतान, आदी आंदारकी शेपतान, जागृत उंडांडा.”\wj* \c 14 \s येशुन फट्टे बद्दल अधिकारीलाद चर्चा \p \v 1 वल्हांडण इंगा बेखमीर रोट्या फंडगा काना रोंड नाळा मुंची मुख्य याजक मंदी इंगा नियमशास्त्र शिक्षकलु वान जेमफडा मतेद दावा फुडकुदूर. \v 2 येनटीक की वार आंदूर “मनाम इदी फंडगाला शेयाराद लेकाते मंदी दंगा शेश्यार.” \s बेथानी इंदू येशुनदी तैल्याभ्यंग \p \v 3 येशुड बेथानी इंदू शिमोन कृष्ठरोगी इन इल्काडा मेज मिंदा तीनदेंक कुसनीन्या आप्पुड यादो वगा आंडीद स्पाइकनार्ड वनस्पतीनुस बनाशीने शुद्ध सुगंधी अत्तरदी शेंगेम किंमती अलबास्त्र कुप्पी एका वच्या. आदी अलबास्त्र कुप्पी तेंप्या इंगा सुगंधी अत्तर येशुन नत्तीमिंदा येश्या. \v 4 आंदू उंडीने मंदी कोफाम फडीर, वार वगा मेगारनी आनीर, “सुगंधी अत्तरदी इल्ला नाश शेशेद शिंगार लेद. \v 5 येनटीक की इदी सुगंधित अत्तर तीनशे बंगार कलदार पेक्षा जास्त किंमतला आंमा वस्तुन्या इंगा आय दुडलु गरीबोरकी इया वस्तुन्या.” इल्ला आनी वारदान उलटा कुरकुर शेयदुर. \v 6 पण येशुड आन्या, \wj “दान वगादान इडना. दानकी येनटीक त्रास इस्तार? आदी ना कस्रोम वगाट शिंगार फनी शेशिनाद.\wj* \v 7 \wj गरीबोर तर नेहमी उंटार इंगा मिक वाटाशी आप्पुड मीर वारकी मदत शेशी शेकास्तार. पण नीन नेहमी मी संगा उंड्यान इल्ला लेद.\wj* \f + \fr 14:7 \fr*\ft अनुवाद 15.11 \ft*\f* \v 8 \wj दानकी येम शक्य उंड्या आदी शेश्या. आदी अंतिम संस्कार तैयारी काना मुंची ना फयमींदा सुगंधी अत्तर येश्या.\wj* \v 9 \wj नीन मिक खरेम शेपतान, आन्नी दुन्यामला यंदू पण सुवार्ताद घोषणा शेश्यार आंदू दानदी ध्यानाम आंका आदी येम शेश्या आदी नेहमी शेपकामला वच्ची.”\wj* \s यहुदाड शेशीने विश्वासघात \p \v 10 मग बारा शिष्यल नुस वगाड, यहुदा इस्कर्योत येशुन विश्वासघातता फट्टी इद्देंक मुख्य याजक तीकुड फोया. \v 11 यप्पुड याजकलु इदी इनीर वारकी शेंगेम आनंद आय्या इंगा वार वानकी दुडलु इच्चेद वचन इच्चीर. मग यहुदाड येशुन फट्टी वार शेतल्या इच्चेद दावा सुदेंक आंट्या. \s शिष्यल संगा फंडगाद शेवटदी तिनकाम \r लूक 22:7-13 \p \v 12 बेखमीर रोट्या फंडगा पहिला दिनमु यप्पुड वल्हांडण फंडगाक गोर्याद बली इददुर आप्पुड येशुन शिष्यल वान आनीर, “मिम यंदूक फोई नी कस्रोम वल्हांडण फंडगा वंटाद तैयारी शेय्याला इल्ला नीद इच्छा उंडाद?” \v 13 येशुड वान इद्दार शिष्यलनी आंप्या इंगा वारकी शेप्या, \wj “शहरलोंक फोंडा इंगा नेळाद बतकु येका फोयेतोड मनशी मिक भेटाशी, वान यंका फोना.\wj* \v 14 \wj इंगा यंदूक वाड नोनिक फोई आ इल्लु मालकुन की शेपना, ‘गुरुजी आंटाड, यंदू नाक ना शिष्यल संगा वल्हांडण फंडगाद वंटा तीनेद शक्य आय्यी इल्ला खोली यंदू उंडाद?’\wj* \v 15 \wj इंगा वाड मिक माडी मींदुडदी खोली सुपीच्ची, आंदू मना कस्रोम तैयारी शेयना.”\wj* \v 16 शिष्यल येलीर इंगा वार शहरलोंक फोईर इंगा येशुड शेप्पीन गता वारकी आल्ले कमशा. मग वार वल्हांडण फंडगा वंटाद तैयारी शेशीर. \p \v 17 माप आय्या आप्पुड येशुड बारा शिष्यल संगा वच्या. \v 18 मेज मिंदा कुसनी वार तीनेताप्पुड येशुड आन्या, \wj “नीन मिक खरेम शेपतान, मीपैकी येवाड वगाड नन्नु शत्रूला शेतल्या इच्ची, वाड ना संगा इंदू तिनटूनाड.”\wj* \f + \fr 14:18 \fr*\ft स्तोत्रसहिंता 41.9 \ft*\f* \v 19 शिष्यल शेंगेम खिन्न आय्यीर इंगा आंदार वान आडगेदेंक आंटीर, “वाड नीन उंडान येम?” \v 20 वाड वारनी आन्या, \wj “बारा मंदी पैकी वगाड येवाड नासंगा तल्याला रोट्या आददु तुनाड वाडे उंडाड.\wj* \v 21 \wj वान बद्दल पवित्र शास्त्रला यल्ला राशी उंडाद, आल्ले मनशी कोडकुन फट्टी इच्यार गान येवान शेयता मनशी कोडकुन फट्टी इच्यार, वानी यंता येल्याल आय्यी. वाड फुट्टा लेकुंटे तर आदी वान कस्रोम शिंगार उंटून्या.”\wj* \s शिष्यल संगा प्रभु भोज \r मत्तय 26:26-30; लूक 22:4-20; योहान 11:22-25 \p \v 22 वार रोट्या तिनेताप्पुड येशुड रोट्या तीस्कोन्या, उपकार स्तुती शेश्या आदी इरगामत्या इंगा वारकी इच्या. वाड आन्या, \wj “तीस्कोंडा, इदी नाद शरीर उंडाद.”\wj* \v 23 मग येशुड प्याला तीस्कोन्या, उपकारस्तुती शेश्या. आदी प्याला वारकी इच्या इंगा आंदार दांटल्योन्केल तागीर. \v 24 मग येशुड आन्या, \wj “इदी नाद कोत्ता करारदी नेत्तुर उंडाद. शेंगेम मंदी कस्रोम आदी इस्तुनार.\wj* \f + \fr 14:24 \fr*\ft निर्गम 24.8; जखऱ्या 9.11 \ft*\f* \v 25 \wj नीन मिक खरेम शेपतान की, द्यावार राज्यला नीन कोत्ताद द्राक्षरस ताग्यान आड नंताक नीन दिन मुंदारकी अंगुरदी उपज तागाक फोयान.”\wj* \p \v 26 मग वार उपकारस्तुती फदुल फाडीर इंगा जैतुन कोंडा तीकुड येल्ली फोईर. \s पेत्र नाकार शेशेद भविष्यवाणी \r मत्तय 26:31-35; लूक 22:33-34; योहान 13:36-38 \p \v 27 येशुड शिष्यलनी आन्या, \wj “मीर आंदार अटकाशी फड्यार येनटीक की पवित्र शास्त्रला इल्ला राशी उंडाद की, \wj* \q \wj ‘नीन मेंढपाळनी मत्यान\wj* \q \wj इंगा मेंढऱ्यालदी दाणादाण आय्यी’”.\wj* \p \v 28 \wj “पण नाद पुनरुथान आयनेंका नीन मी मुंदारकी गालील प्रांतकी फोयान.”\wj* \v 29 पेत्र आन्या, जरी आंदार अटकाशीर तरी नीन अटकायाक फोय्यान. \v 30 मग येशुड वान आन्या, \wj “नि निक खरेम शेपतान की इबद मोब्बुला रोंड तुकुल कोडी आरवाकाना मुंची नु मूड तुकुल नाद नकार शेश्याव.”\wj* \v 31 तरीपण पेत्रड जोर इच्ची आन्या की, “जर नाक निसंगा सच्चेदबी फनी फड्या तरीपण निन नीद नकार शेयाक फोयान.” इंगा आंदार इल्ले आनीर. \s गेथशेमनी बागला प्रार्थना \r मत्तय 26:36-46; लूक 22:39-46 \p \v 32 मग वार गेथशेमनी फेर जागामिंदिक वच्चीर, आप्पुड येशुड वान शिष्यलनी आन्या, \wj “निन प्रार्थना शेशी नंताक इंदू कुसुंडा.”\wj* \v 33 येशुड वान संगा पेत्र, याकोब इंगा योहान इरनी तीस्कुन्या. दु:खता इंगा पिडाता वारदी मन निंडी फोइन्या. \v 34 वाड वारनी आन्या, \wj “ना जेम सय्याकाना जास्त पिडा सहन सेस्तुनाद. इंदू उंडा इंगा जागरण शेसका उंडा.”\wj* \f + \fr 14:34 \fr*\ft स्तोत्रसाहिंता 42.5 \ft*\f* \p \v 35 वार देगारनुस रव्वासा दुराम फोय्यी वाड भुमीमिंदा फड्या इंगा वाड प्रार्थना शेश्या की, “शक्य उंटे तर इदी घटना ना देगारनुस येल्ली फोवाला.” \v 36 वाड आन्या, \wj “हे अब्बा-यब्बा, निक आंता शक्य उंडाद. इदी प्याला ना देगारनुस दुराम शेय तरी नाद इच्छा काद तर निद इच्छा पूर्ण कावाला.”\wj* \p \v 37 आप्पुड येशुड वच्या इंगा वानकी आंदार फंडकेन कमशीर. वाड पेत्रन आन्या की, \wj “शिमोन, नु फंडकुनीन्टी येम? वगा घंटा नु मेल्का नीलची शेकायाव येम?\wj* \v 38 \wj जागरण शेसका उंडा इंगा प्रार्थना शेयांडा आंटे मीर परीक्षाला फडाक फोयार. आत्मा उत्सुक उंडाद पण फय कमजोर उंडाद.”\wj* \p \v 39 इंगा येशुड दुराम फोया इंगा आय्ये माटलु आनिगास वाड प्रार्थना शेश्या. \v 40 मग वाड वापस वच्या इंगा आंदू वार फंडकेन कमशीर येनटीक की वारी कंडलु भोरू आय्यी फोइन्या इंगा वानकी येम उत्तर इच्चेद इदी वारकी तेलवाकुंदू. \p \v 41 वाड इंगा तिसरा तुक वच्या इंगा वारनी आन्या, \wj “मीर इंगाना फंडकुन्नार इंगा आराम शेस्तूणार येम? पूर्ण आय्या! इप्पुड वेळ वच्चीनाद. मनशी बिडान पापीमंदी शेतल्या फट्टी इस्तुनार.\wj* \v 42 \wj लेयांडा, मनाम यल्ली फोदाम. सुडांडा, नन्नु फट्टी इच्चेतोड मनशी इक्काड वस्तुनाड.”\wj* \s येशुन फटकाम \p \v 43 यप्पुड येशुड माटलाडदु आप्पुड बारा मंदीपैकी वगाड यहुदाड आंदूक वच्या. वान संगा मुख्य याजक मंदी इंगा नियमशास्त्र शिक्षकलु इंगा आब्बागार आंपीने आंदार मंदी तलवारलु इंगा कोलाकटलु येकोचीर. \v 44 विश्वासघात शेशेतोड वारकी इल्ला निशाणी इच्चीन्या की, “नि येवारदी मुत्ता तीस्कून्यान, वान फटकेन संभाळीची येका फोंडा.” \v 45 मग यहूदाड वच्ची वाड येशुन देगार फोया इंगा आन्या, “रब्बी!” इंगा इल्ला आनी यहुदाड येशुनदी मुत्ता तीस्कुन्या. \v 46 मग वार वानमिंदा शेय येशीर इंगा वान अटक शेशीर. \v 47 आंदू देगार नीला फडीनोरपैकी वगाड तलवार तिश्या इंगा महायाजक नोकर मिंदा वार शेशी वानदी गुम्मा कोशेश्या. \v 48 मग येशुड वारनी आन्या, \wj “नन्नु डाकू समजाशी तलवारलु इंगा कोलाकटलु तीस्केन नन्नु फटदेंक वच्चीनार येम?\wj* \v 49 \wj नीन धीन्नाम द्यावार भवनला मी मुंदार नेरपेताप्पुड मी संगा उंटीन आप्पुड मीर नन्नु फट्टालेद. गान इदी आय्या दिन कस्रोम की पवित्र शास्त्रला राशीनेद पूर्ण कावाला.”\wj* \v 50 आंदार शिष्यल वान इडशी फारी फोईर.\f + \fr 14:50 \fr*\ft स्तोत्रसाहिंता 88.18 \ft*\f* \p \v 51 वगा जवान मनशी फई मिंदा चादर कपकेन वान यंका नडदू. वान मंदी फट्टीर, \v 52 गान वाड चादर येशी बेत्तालगाने फारी फोय्या. \s महासभा मुंदार येशुनदी विचारपूस \p \v 53 मग वार येशुन आंदनुस महायाजक तीकुड एका फोईर इंगा मुख्य याजक मंदी, आब्बागार इंगा नियमशास्त्र शिक्षकलु जमा आय्यीर. \v 54 रव्वा अंतर फेट्टी पेत्र येशुन यंका महायाजक इल्लुक फोया. आंदू पेत्र रक्षा शेशेतोर संगा आग्गी कास्का कुसन्या. \p \v 55 मुख्य याजक मंदी इंगा आंता यहुदी सभा येशुन मत्तेशेद पूर्ण प्रयत्न शेयदूर. पण वारकी येमी शिक्का कुंदु. \v 56 शेंगेम मंदी वान उलटा खोटा साक्ष इच्चीर. गान वारदी साक्ष सारखा लेकुंड्या. \v 57 मग काही मंदी नीला फडीर इंगा वान उलटा साक्ष इच्ची आनीर, मिम वान इल्ला आनेताप्पुड इंटीम की, \v 58 “शेयता कट्टीने परमेश्वरदी भवन नीन केडपेश्यान इंगा याद शेयता कट्टालेद इल्ला इंगोगो भवन मुड नाळाला कट्ट्यान.” \v 59 गान तरीपण इ माटाला वार साक्षला मेळ लेकुंड्या. \v 60 मग महायाजक वान मुंदार नीला फड्या इंगा वाड येशुन आडग्या, “नु उत्तर इयाव येम? इ मंदी नी उलटा साक्ष इस्तुनार इदी येल्ला येम?” \v 61 गान येशुड तेप्पांग नीलच्या. वाड उत्तर इयाक फो. मग महायाजक इंगा आडग्या, “परम धन्य परमेश्वर उंडीने कोडकु वाड नुये उंडाव येम?” \v 62 येशुड आन्या, \wj “नीन उंडान, \wj* \q \wj इंगा मीर मनशी कोडकुन सर्वसमर्थ\wj* \q2 \wj द्यावार मंची शेय तीकुड कुशीन्नोड \wj* \q2 \wj इंगा मोडामलोन ढगला संगा वच्चेताप्पुड सुश्यार.”\wj*\f + \fr 14:62 \fr*\ft स्तोत्रसाहिंता 110.1\ft*\f* \p \v 63 महायाजक स्वताय बट्टाल शिंप्या इंगा आन्या, “मनाक इंगा साक्षीदारलाद येम गरज उंडाद?\f + \fr 14:63 \fr*\ft मत्तय 26.65\ft*\f* \v 64 मीर इदी निंदा इंटीर. मिक येम वाटास्ताद?” आंदार वानकी सच्चेद शिक्षा योग्य उंडाड इल्ला आनीर.\f + \fr 14:64 \fr*\ft लेवीय 24.16 \ft*\f* \v 65 काही मंदी वान मिंदा उमशेदेंक आंटीर. वानदी मुती मुशी वान गुद्देदेंक आंटीर इंगा वान आनेदेंक आंटीर, “ओळखाय बर, नीन्नु येवार मत्तीर?” रक्षा शेशेतोर सैनीकलु वान ताबाला तीस्केन वान मत्तीर. \s पेत्रड येशुनदी नकार शेस्ताड \p \v 66 पेत्रड आंगळामला उंडीनाप्पुड महायाजक दासीलापैकी वगात आंदूक वच्या. \v 67 इंगा आदी पेत्रन कास्कुने ताप्पुड सुश्या. आप्पुड आदी वान तीकुड टकटक सुश्या इंगा आन्या, “नु पण नासरथोन संगा उंटी गरा?” \v 68 पण पेत्र लेद आनी आन्या, “नु येम आंटाव आदी नाक तेलवाद.” पेत्र आंगळाम दरवजामिंदीक फोय्या इंगा कोडी कीरल्या. \v 69 यप्पुड दासीद वान सुश्या आप्पुड येव्वार मंदी आंदू उंडीर वारनी आदी आनदु की, “इ मनशी वार दिंटल्योन्टोडे वगाड उंडाड.” \v 70 पेत्र वापस लेद आन्या इंगा आन्या. मग काही वेळ आय्यीनेंका आंदू नीला फडीने मंदी पेत्रन आनीर, “नक्कीच नु वार दिंटल्योन्टोडे वगाड उंडाव, येनटीक की नु पण गालीली उंडाव.” \v 71 पेत्र श्राप इच्केन इंगा वटू येस्केन आन्या, “मीर या मनशी बद्दल माटलाडतुनार वान नीन ओळखायान!” \v 72 इंगा लगेच इंगोगो तुक कोडी कीरल्या, \wj “रोंड तुकुल कोडी आरवाकाना मुंची नु नन्नु नकार शेश्याव,”\wj* इल्ला येशुड आनिन्ड्या दिंदी पेत्रक ध्यानाम वच्या इंगा वाड शेंगेम दुखी आय्या इंगा शेंगेम बेग्गे येडशेदेंक आंट्या. \c 15 \s रोमन सुबेदार पिलात मुंदार येशुड \p \v 1 फदू फुट्टीन नग्रेम मुख्य याजक मंदी, आब्बागार, नियमशास्त्र शिक्षकलु इंगा आंता महासभालोन मंदी वगार मेगारनी माटलाडी येशुन कट्टी पिलात शेतल्या इच्चीर. \v 2 पिलात वान आडग्या, नु यहुद्योर राजा उंडाव येम? येशुड उत्तर इच्या, \wj “नु आंटाव आल्ले.”\wj* \v 3 मुख्य याजकलु शेंगेम माटलाला येशुन मिंदा आरोप आंचीर. \v 4 मग पिलात वान इंगा प्रश्न आडग्या, नु उत्तर इयाव येम? सूड, येन्नी दोषलाद नि मिंदा आरोप आंचतुनार! \v 5 पण तरी येशुड उत्तर इया लेद तर पिलातूस की आश्चर्य वाटाश्या. \p \v 6 वल्हांडण फंडगा आप्पुड वार वगा कैदीन इडवाला आंका आंदूर. वान पिलात रिती रिवाज लेका मंदी कस्रोम इड्सकाडदू. \v 7 बरब्बा फेरोड वगा मनशी, दंगलखोरला संगा जेलला उंड्या. वाड दंगलला खून शेशीन्या आंका वान फटीनीर. \v 8 मंदी वच्चीर इंगा पिलातनी वाड नेहमी वार कस्रोम शेयदु आल्ले शेयदेंग आंचीर. \v 9 पिलात आडग्या, मी कस्रोम यहुद्याल राज्यान इडवाला इल्ला मिद इच्छा उंडाद येम? \v 10 पिलात इल्ला आन्या येनटीक की वानकी येरका उंड्या की, जलन कस्रोम मुख्य याजकलु वान फट्टी इच्चीनीर. \v 11 पण पिलात वान बद्दल बरब्बान इडवाला इल्ला मुख्य याजकलु मंदीक शेप्पीर. \v 12 पण पिलात वारनी इंगा आन्या, तर मग येवान मीर यहुद्याल राजा आंटार वानदी नीन येम शेयदून इल्ला मिद इच्छा उंडाद? \v 13 वार इंगा बेग्गे कीरली आनीर, वान क्रूसमिंदा खिळाय! \v 14 पिलात वापस आडग्या, येनटीक? वाड येम गुन्हा शेशीनाड? वार आंदार इंगा बेग्गे कीरलीर, वान क्रूस मिंदा खिळाय! \v 15 पिलातकी मंदीन खुश शेशेद उंड्या दान कस्रोम वाड बरब्बान इडश्या इंगा येशुन देब्बाल मत्ती क्रूस मिंदा खिळायदेंक शिपाईलाक इचकाड्या. \s शिपाईल येशुनदी मजाक येगरा मतुतार \p \v 16 शिपाईल येशुन राज्यपाल इल्लुक, (प्रिटोरियम आंटे कोर्टला) एका फोईर इंगा वार सैनिकलाद वगाट गट कुतेशीर. \v 17 वार वान फयमिंदा जांभळा झगा येशीर इंगा मुंडलाद मुकुट शेशी वानकी फेट्टीर. \v 18 वार वानकी दंडाम शेयदूर इंगा आंदुर, यहुद्योर राजानदी जयजयकार शेयना. \v 19 वार गेंटला कट्याता जामुजामुक वान नत्तीमिंदा मत्तीर. वानमिंदा उमशीर इंगा किंदा कुसनी वान मोक्कीर. \v 20 वार वानदी मजाक येगरा मत्तीनेंका वान फय मिंदूडदी जांभळा झगा तीस्कुनीर इंगा वानी स्वताय बट्टाल वानकी येशीचीर. यंकसार क्रूसमिंदा खिळायाला आंका वार वान बैटीक येका फोईर. \s येशुन क्रूसमिंदा खिळास्तार \p \v 21 दावाला वारकी कुरेनेकर शिमोन फेरोड वगा मनशी कमशा. वाड आलेक्सांद्र इंगा रुफ इर आब्बाड उंड्या वाड वान शेननुस इल्लुक वापस फोयतुन्या. मग सैनिकलु वान जबरदस्ती येशुनदी क्रूस येतेदेंक आंचीर. \p \v 22 इंगा वार येशुन गुलगुथा आंटे कवटी जागा मिंदीक येकोचीर. \v 23 वार वानकी बोळ मिसळासनेद अंगूरदी रस इच्चीर पण वाड आदी तीस्कुनालेद. \v 24 वार वान क्रूसमिंदा खिळाशीर, येवार याय बटाल तीस्कुनाला दिन कस्रोम वार चिट्ठील येशीर इंगा वानी बट्टाल फंचकुनीर\f + \fr 15:24 \fr*\ft स्तोत्रसाहिंता 22.18\ft*\f*. \v 25 वार वान क्रूसमिंदा खिळाशीर आप्पुड फद्दीनी नऊ वागीन्या. \v 26 इंगा वान फइना दोष आरोपदी लेख, “यहुद्याल राजा” इल्ला राशिनेद उंड्या. \p \v 27-28 वार वान संगा इद्दार दोंगालनी वगान वान मंची शेय तीकनुस इंगा इंगोगोन वान रोड्डा शेय तीकनुस क्रूसमिंदा खिळाशिनीर.\f + \fr 15:27-28 \fr*\ft यशया 55.12 \ft*\f* \p \v 29 देगारनुस फोयेतोर मंदी वानदी निंदा शेयदुर. वार मना नत्ती हालायमती आनीर, अरे! परमेश्वरदी मंदिर केडपी आदी मुड नाळाला कट्टेतोड वाड नुये उंडाव गरा!\f + \fr 15:29 \fr*\ft स्तोत्रसाहिंता 22.7; 109.25 \ft*\f* \v 30 क्रूसमिंदनुस किंदीक दा इंगा स्वतान वाचाय मत. \v 31 आल्ले मुख्य याजकलु, नियमशास्त्र शिक्षकलु येशुनदी थट्टा शेशीर इंगा वगामेगारनी आनीर, वाड इंगोगोरदी तारण शेश्या पण वानकी स्वतान वाचाय मत्ता दाद! \v 32 इ इस्त्राएल राजान ख्रिस्तन क्रूसमिंदनुस किंदीक दानिंडा मग मिम सुश्याम इंगा वानमिंदा विश्वास फेट्ट्याम इंगा येवार वानसंगा क्रूसमिंदा उंडीर वार पण वानदी अपमान शेशीर. \s येशुनदी सचकाम \p \v 33 मध्यानदी वेळ आय्या. आंता देशला मोब्बू फड्या, आदी मोब्बू मुड वागी नंताक नीलच्या. \v 34 मग मूड वागता येशुड बेग्गे कीरली आन्या, \wj “एली, एली, लमा सबकथनी, आंटे, ना द्यावारा, ना द्यावारा नु नाद त्याग येनटीक शेस्ती?”\wj* \v 35 देगार नीला फडीने काही मंदी इदी इनीर आप्पुड वार आनीर, इनांडा, वाड एलीयान कुतेस्तुनाड. \v 36 वगाड फारका वच्ची स्पंज विनेगरला आद्दी गेंटला कोलामिंदा फेट्टी येशुनकी तागदेंक इच्या इंगा आन्या, थांबायंडा! एलीयाड वच्ची वान किंदीक दिंपताड का लेद इदी मनाम सूदाम. \v 37 मग बेग्गे कीरली येशुड जेम इडश्या.\f + \fr 15:37 \fr*\ft स्तोत्रसाहिंता 69.21 \ft*\f* \p \v 38 आप्पुड परमेश्वर भवन लोंदी परदा मिंदनुस किंदुड नंताक शिंगी फो इंगा दानी रोंड भागलु आय्या. \p \v 39 येशुन मुंदार नीला फडीने अधिकारी यप्पुड वानदी आवाज इन्या इंगा वाड यल्ला सच्या इदी सुश्या आप्पुड वाड आन्या, खरेमे इ मनशी द्यावार कोडकु उंड्या. \p \v 40 आंदू उंडीने काही आंड्योर दुरामनुस सूदूर. वार नडमा मग्दालिया नगरदी मरियाद, याकोब इंगा योसेफ आम्मा मारियाद इंगा सलोमीद इर उंडीर. \v 41 येशुड यप्पुड गालील प्रांतला उंड्या आप्पुड इर आंड्योर वान यंका फोदूर इंगा वानदी सेवा शेयदुर. इर इडशी यरुशलेम शहरनुस वच्चीने शेंगेम आंड्योर उंडीर. \s येशुनदी अंतिम संस्कार \p \v 42 आ वेळला माप आयन्या इंगा आदी तैयारीद आंटे शब्बाथ पहिला नाड उंड्या. \v 43 योसेफ अरिमथाईकर न्यायसभावोड माननीय सभासद उंड्या इंगा वाड पण द्यावारदी राज्य वच्चेद दावा सूदू. वाड योसेफ हिम्मत शेशी पिलात तीकुड फोय्या इंगा वाड येशुनदी फिनग्या आडग्या. \v 44 येशूळड इंता लग्गान येल्ला सच्या दिंदी पिलातकी आश्चर्य वाटाश्या. मग वाड सेना अधीकारीन कुतेशी आडग्या. येशुनकी सच्ची शेंगेम शप आयनाद येम? \v 45 सेनाधिकारी तीकनुस तेल्ची नेंका, आप्पुड वाड आदी फिनग्या योसेफकी इच्या. \v 46 मग योसेफ तागुय बट्टाल कोंका वच्या इंगा येशुन क्रूसमिंदनुस तीशीर इंगा वान ताग बट्टाला गुंडाळीची आदी खडकुला तव्वीने कब्रला फेट्ट्या. मग वाड कब्र मुती मिंदा राय फेट्या. \v 47 येशुन यंदू फेटीर इदी मग्दालीया नगरलोन मरियाद इंगा योसेफ इन आम्मा मरियाद इर सुदुर. \c 16 \s येशुनदी पुनरुत्थान \p \v 1 शब्बाथदी दिनमु संपाश्या आप्पुड मग्दलीयाद मरिया, याकोब आम्मा मरीयाद इंगा सलोमीद इर वानकी तीकदेंक सुगंधित नुन्या कोंका वच्चीर. \v 2 इंगा हप्ता पहिला दिन्मु, एकदम नस्कुला फदु फुट्टेताप्पुड आय कब्र तीकुड फोय्या. \v 3 वार वगा मेगारनी आंदूर की, कब्र मुती मिंदनुस मना कस्रोम राय यवार बाजूक तीश्यार? \v 4 मग वार फइक सुशीर इंगा वारकी राय दोब्बीनेद कमशा. आदी शेंगेम फेद्दाद उंड्या. \v 5 वार कब्रला नोनीक फोईर आप्पुड वारकी नवल वाटाश्या. वारकी वगा जवान मनशी मंची शेय तीकनुस कुस्नीनोड कमशा. वाड तेल्लांग झगा फेटकुनीन्या. \v 6 वाड वारनी आन्या, आद्रा कुंडा, मीर नासरेथकर येशुन येवान क्रूसमिंदा येशीनीर वान फुडकुतुनार. गान वाड लेशीनाड. इंदू लेड. वार वान फेट्टीनीर आदी जागा सुडांडा. \v 7 फोंडा इंगा वान शिष्यलकी इंगा पेत्रक पण शेपना की, वाड मिकाना मुंची गालील प्रांतकी फोयतुनाड, वाड मिक शेपीने लेका आन्दु वाड मिक कमशी. \v 8 मग वार बैटीक फोईर, इंगा आद्रकेन कब्रनुस दुराम फारीर. वारकी आश्चर्य आय्या. वार येवारकीच येमीच शेप्पालेद येनटीक की वार आद्री फोइनीर. \s मरिया मग्दालिनीक येशुनदी दर्शन \p \v 9 हप्ता पहिला दिन्मु नाबद येशुड लेशी नेंका वाड पहिला मग्दालीया नगरलोन मरियादान, यादान नुस वाड योड दैयाल तीशिन्या, दानकी पहला दर्शन इच्या. \v 10 आदी फोय्या इंगा येडस्केन शोक शेशेतोर वान शिष्यलकी इदी बातमी शेप्या. \v 11 वार इनीर की वाड जिवंत उंडाड इंगा आदी वान सुशीनाद. आप्पुड वार दान माटा मिंदा विश्वास फेट्टालेद. \s इद्दार शिष्यलकी येशुनदी दर्शन \p \v 12 दिन नंतर वार पैकी इद्दार शिष्यल यरुशलेम दावाता उर तीकुड फोय्येताप्पुड येशुड वारकी इंगोगो रुपता प्रकट आय्या. \v 13 वार वापस वच्चीर इंगा इंगोगोरकी शेप्पीर गान वार वारमिंदा पण विश्वास फेट्टालेद. \s अकरा शिष्यलकी येशुनदी दर्शन \p \v 14 मग अकरा शिष्यल तिनेताप्पुड येशुड वारकी कमशा. वाड शिष्यल अविश्वास कस्रोम इंगा वार अंतकरण कठोरपणा कस्रोम वारनी बेद्रीच्या येनटीक की येवार वान लेशिनेन्का शुशीनीर वार मिंदा वार विश्वास फेट्टालेद. \p \v 15 वाड वारनी आन्या, \wj “आंता दुन्यामलोंक फोंडा इंगा आंता पृथ्वीक सुवार्ताद घोषणा शेयांडा.\wj* \v 16 \wj येवाड पण विश्वास फेट्टी इंगा बाप्तिस्मा तीस्कुनी वानदी तारण आय्यी, पण येवार विश्वास फेट्टाड वानकी शिक्षा आय्यी.\wj* \v 17 \wj पण येवार विश्वास फेट्यार वार संगा इ चिन्हल आय्यी, वार ना फेरता दैयाल तीश्यार, वार कोत्ता कोत्ताय भाषाल माटलाड्यार.\wj* \v 18 \wj वार स्वता शेयता फामुल येत्यार इंगा वार यादपन जेम फोयेद पदार्थ तागते तरी वार सय्याक फोयार. वार बिमार मंदी मिंदा शेय फेट्ट्यार इंगा बिमारोर शिंगार आय्यार.”\wj* \s प्रभू येशुनदी स्वर्गला फोकाम \p \v 19 मग प्रभू येशुड वारसंगा माटलाडी नेंका वान स्वर्गला तीस्कुनीर इंगा द्यावार मंची शेय तीकुड फोई कुसन्या. \v 20 शिष्याल बैटीक फोईर इंगा वार प्रत्येक जागाला सुवार्ताद घोषणा शेशीर. प्रभुड वार संगा फनी शेश्या इंगा वाड वचन संगा उंडीने चिन्हलता वारदी खात्री शेसका उंड्या. आमेन.