\id JON  - Warlpiri Short Bible -Australia 2000 [wbp] (DBL 2015) 
\h Jonah 
\toc1 Juuna-kurlu 
\toc2 Jona 
\mt1 Jonah  
\mt3 Juuna-kurlu  
\is1 Nyiya-kurlu yimi nyampu?  
\ip Yimi nyampuju Juuna-kurlu kujalpa nyinaja Juwu nyurru-wiyi yirdingka ngurrararla Yijiralirla. Kaatujurla wangkaja yungu-jana yimi-ngarrirninjini kirri-karirla yirdingka Ninupurla wurnturu-nyayirni kujalpalu yapa ngurrpa-wati nyinaja. Kulalpalu Kaatuju milya-pungu, ngulaju ngurrpalpalurla nyinaja purda-nyanja-wangu Kaatukuju yirdikiji. Ngulakuju kulalpa-jana wardinyi-nyinaja Juunaju, jurntarla puta parnkaja Kaatukuju kuja-purda-kari. Yaninjarla warrkarnu pawurturlalku kujalpa pawurtuju yanurra kuja-purda-kari karlarra-purda, ngulangkanya yaninjarla warrkarnu. Kaaturlu jangkardu yilyajarnirla yawu wiri-jarlu Juunakuju, ngulangkuju yaninjarla ngukarnu. Ngulaju Juunaju nyinaja kaninjarni miyalurla yawungka jirramaku mungakuju. Ngula-jangkaju yawungkuju pirntinyarrarlalku pina-yurlkuly-yirrarnu miyalu-jangkaju. Ngula-jangkaju wapanja-yanu Ninupu-kurralku.  
\ip Kuja ngula-kurra yukajarra, wangkaja-jana yapa panuku yungulurla kurruly-wantinjarla pina-yani Kaatuku. Kujalu purda-nyangu yimi, ngula-warnurluju yalala-yirrarnulkulu Kaatuju. Kujakuju, Juunajurla kulu-jarrija-nyayirni yimikiji kuja-jana purda-nyangu. Juunaju Kaatukujulparla pardarnu yungu-jana Kaaturlu nganta yali-patu muku pungkarla. Ngulakujurla Juunakuju wangkaja, “Yapaku yalikiji karna-jana ngajuju yulkami, kula karna-nyarra nyurrurla-mipaku Yijirali-pinki-mipaku ngajuju yulka.”  
\c 1  
\p
\v 1 Parrangka jintangka, YAAWIYI Kaatu wangkajarla yirdikiji Juunaku Yamitayi-kirlanguku kaja-nyanuku.   
\p
\v 2 “Purda-nyangkaju yirriyirrirli! Yani kanpa jalangu yali-kirra kirri wiri-kirra yirdi Ninupu-kurra. Maju karna-jana nyanyi, kajikarna-jana ngaju-nyangu-kurlurlu yartarnarri-kirlirli riwarri-mani. Ngula-kujakuju, yaninjarla-jana punpun-ngarrika yapa parliyaku.”   
\p
\v 3 Juuna wangkaja-nyanu, “Nyarrpara-kurrarna wuruly-yani YAAWIYI-kijaku? Mardarna wuruly-yani wurnturu karlumpayi nguru-kari-kirra Payini-kirra.” Junga-juku, Juuna kula yanu Ninupu-kurra kakarrumpayi, kala lawa. Kala yanu kirri-kari-kirra yirdi-kirra Jaapa-kurra-wiyi. \fig |src="Jonah1W.TIFF" size="col" ref="1.3" \fig*Kuja yukajarra, nyangu pawurtu kujalpa wurdujarra-jarrija yaninjakungarnti wurna Payini-kirra. Yanurra Juunaju, pawurtu-wardingkiki paajuku wangkajarla, “Nyampu karnangku tala yinyi yungurna yani Payini-kirra.” Ngula warrkarnu wati panungkajinta. Yarnkajarralkulu. Juunaju yungu nganta wuruly-parnkayarla YAAWIYI-kijaku.   
\p
\v 4-5 Kulkurrukulkurrulkulpa yanurra pawurtuju wurnturu kulkurrirni mangkururlaju. Ngula-puru yukaja Juunaju kanunju-kurra, kankarlu-ngurlu jitija kanunju-kurra pawurturlaju, jardalpa ngunanja-yanu. Ngula-jangka, warlpa wiri manu ngapa wiri yilyajarni-jana jangkardu YAAWIYI-rli. Ngapangkujulpa pawurtuju yurnkuyurnku-manu, puta rdilyki-pungu. Pawurtu-wardingki-patuju lani-jarrinjarla purlajalpalurla kurruwalpaku nyanungurra-nyanguku yungu nganta-jana muurl-mardarni yukanja-kujaku ngapangka-kujaku. Ngula-puru, jurnarrpajulpalu kijirninja-yanu warlingki-maninja-kujaku rampaku-karda.   
\p
\v 6 Watiji yanu pawurtu-wardingki wiri kanunju nyanjaku, ngula parlu-pungulku Juunaju jarda ngunanja-kurra. Ngularla wangkaja Juunakuju, “Nyarrpa kanpa nyuntu-pukanya jardaju ngunami? Kala yinya-paturlu kuja kalu laningkilki jata-nyanyi. Yakarra-pardiyayi! Wangkaya-ngalparla nyuntu-nyanguku kurruwalpaku. Kapu marda-ngalpa purda-nyanyi lani purlanja-kurra. Kajika-ngalpa wankaru-mani marda ngapa-kujaku!”   
\p
\v 7 Pawurtu-wardingki-patu, wangkajalu-nyanu, “Nyampurla-juku marda-ka yapa jinta nyina maju marda? Jalangurluju karlipa pirli yirrarni yirdi-kirli panu-kurlu ngalipa-kurlu parrungkulparlaju.” Ngula-jangkaju, parrungkulpajulu jaruny-yirrarnu walya-kurra, ngulajurla pirliji jinta marlaja wantija YAAWIYI-ki yirdi-kirli Juuna-kurlu.  
\v 8 Ngulalu payurnu Juuna, “Nyuntu-nyangu yirdiji nyampu-waja pirlingka! Nyarrpa-jarrija mardanpa nyuntuju? Nyiyakunpa yanurnu nganimpa-wanaju? Nyarrpara-ngurlunpa yanurnu? Nyarrpara nguru nyuntu-nyanguju? Ngana nyuntu-nyangu warlalja?”   
\p
\v 9 Juunarlu yalu-manu-jana, “Ngajujurna Yipuru. Ngaju karna pura yirriyirrirli Kaatu yirdiji YAAWIYI. Nyanunguju YAAWIYI kuja-ka nyina nguru-nyayirni-wangurla, kuja ngurrju-manu walya manu ngapa.  
\v 10 Ngajurnarla jurnta parnkaja.”  
\p Kujalu pawurtu-wardingkirli yimi purda-nyangu jurnta parnkanja-warnu, pirlirrpajulu ngarrurda-jarrijalku lani-nyayirni. Ngulalurla purlajalku, “Waraa! Nyiyakunparla jurnta parnkaja?”  
\v 11 Warlpa manu ngapalpa-pala yarda kilji-jarrija. Ngulalu payurnu pawurtu-wardingki-paturluju, “Nyarrpa-manirnangkulu nyuntuju yungulpa-pala nyampu mangkuru manu warlpa yatarnpirri-jarriyarla?”   
\p
\v 12 Juuna-nyanu jangku-wangkaja, “Ngaju-panurla nyampuju warlpa yilyajarni. Ngula-kujakujulu julyurl-kijika ngapa-kurralku. Ngula-jangkarlanya yungu yatarnpirri-jarrilki.”   
\p
\v 13 Kala lawa, kulalu julyurl-kujurnu. Ngula-jangkaju, pawurtulpalu puta kurruly-yirrarnu watiya-kurlurluju kirrirdi-kirlirli yungulu nganta pina-kurruly-yirrakarla pina pirntinyarra-pirdi-kirra walya-kurralku. Kala lawa. Ngapangkujulpa-jana warru jarrwara-manu-juku.\fig |src="CO01414B.TIF" size="col" ref="1.13" \fig*  
\v 14 Ngula-jangkaju, warlkirninjarlalkulurla purlaja YAAWIYI-ki, ngulaju kuja “Waraa! Juuna-wajangku jurnta parnkaja nyuntukuju nganimpa-wangu. Nyuntunyanpa-nganpa jangkardurnu yilyajarni warlpa wiri manu ngapa. Kajirnalu wati nyampu-wiyi julyurl-kijirni ngapa-kurra, yampiya-nganpa nganimpaju kumpuly-nyanja-wangurlu!”  
\v 15 Ngula-warnuju, pawurtu-wardingki-paturluju, jarna-maninjarla julyurl-kujurnulu mangkuru-kurra. Ngula-warnuju, mangkuruju yatarnpirri-jarrija.  
\v 16 Pawurtu-wardingki-patujulpalurla lani-jarrija-nyayirni YAAWIYI-kiji. Purranjarla yungulurla mangarri yawuru-maninjaku, kajika-jana marda pinyi-jiki. Ngula-jangka, wangkajalurla, “Kapurnangkulu tarnngangku-juku purami.”   
\p
\v 17 Yangka kujalu julyurl-kujurnu Juuna ngapa-kurra, ngulakujurla jangkardu yilyajarni yawulku wiri-jarlu ngapa-ngawurrpa YAAWIYI-rli. Ngulangkuju muru-pungu wanapi-juku miyalu-kurra. Yangka Juuna, nyinajalpa yawungka kanunju miyalurla-juku parra-patuku marnkurrpaku.   
\c 2  
\s1 Kujalpa kaninjarni miyalurla-juku nyinaja yawu-kurlangurla, Juunajurla wangkaja YAAWIYI-kiji  
\p
\v 1 Ngulalpa Juuna nyinaja miyalurla yawu-kurlangurla, ngulajurla wangkaja YAAWIYI-ki nyanungu-nyanguku Kaatuku:   
\q1
\v 2 “Waraa, YAAWIYI! Ngajulparna kanunju-jarrinja-yanu ngapangka. Ngajurnangku purlajarra yinpaju muurl-mardarni. Yuwayi, junga-jukunpaju muurl-mardarnu!  
\q1 Kapurna paliyarla-jala. Kujarnangku purlajarra, ngulanpaju purda-nyangu.   
\q1
\v 3 Nyuntunpaju julyurl-kujurnu ngapa-kurra kaninjarra-nyayirni kujalpa kunyakunyaju kutulku ngunaja kanunjuju.  
\q1 Ngapajulpa warrukirdikirdi ngunaja ngaju-wana. Ngapangkujulpaju ngardapaly-kujurnu kuja-purda manu kujarni-purda.   
\q1
\v 4 Manngu-nyangulparnaju ngajuju, ‘Kaaturlu kaju mamparl-pinyi tarnnga-kurra-juku. Ngajulurluju kularna nyanyi pina YAAWIYI Kaatu yalirla Yuwarli Maralypirla Jurujulumurla.’   
\q1
\v 5 Ngapa kujaju wapirrijalku, ngula-puru-jukuju karrkarda-ngarnu mulyu-wana manu waninja-kurra, kapurna paliyarla-jala.  
\q1 Mangkururluju muru-pungu-nyayirni. Yartura-piyarluju marna-jangkarluju muku warurnu jurru-wanaju.   
\q1
\v 6 Yukajarrarna parlju-kurralku kaninjarra, kuja-ka pamarrpa yintirdi karrimi yali kanunju-nyayirni, kuja-ka kankarlarra-kari warrkini.  
\q1 Ngulangkajulpaju larlarl-mardarnu ngapangkuju wuurnpa-nyayirnirla. Kularna nyarrpa wilypi-pardiyarla.  
\q1 Waraa, YAAWIYI Kaatu ngaju-nyangu! Nyuntulurlunpaju wankaru-manu!   
\q1
\v 7 Nyurru-jala kapurna paliyarla, purlajalkurnangku nyuntuku. Nguru-nyayirni-wangu-ngurlu maralypi-ngirlinpaju purda-nyangu!   
\q1
\v 8 Yapangku ngula kalu purami pirlirrpa-kari kurruwalpa, yali yapa kulalpa-jana muurlparlu mardakarla palinja-kujaku. Kaaturlu yungulpa-jana maju-wati yali kurruwalpa-kurlangu-patu yimirirli-jiki mardakarla. Kala lawa! Nyanungurrarlu kalu mamparl-pinyi purda-nyanja-wangurlu.   
\q1
\v 9 Ngajulurlulku karnangku pulka-pinjarla yunparni. Ngaju kapurnangku yunparninja-karrarlu purranjarla yinyi kuyu warntarri nyuntuku. Ngaju karnangku junga wangka, kapurnangku tarnngangku-juku purami nyuntuju. Kularnangku jurinyki-yirrarni. YAAWIYI-jiki jinta-ka nyina yapaku muurlpakuju mardarninjaku!”   
\m
\v 10 Ngula purda-nyangu Juuna wangkanja-kurra, ngula-jangkarluju YAAWIYI-rli Warlalja Wiringki ngarlungarlu-manu yawuju yungu pina-yurlkuly-yirrarni Juuna walya-kurra. Junga-juku, yawungkuju walya-kurralku kujurnu.   
\c 3  
\s1 Juunaju yarnkajalku Ninupu-kurra  
\p
\v 1 Ngularla yarda wangkaja japaku-karilki YAAWIYI-ji Juunakuju,  
\v 2 “Yanta yali-kirra Ninupu-kurra kirri wiri-kirra. Punpun-ngarrika-jana, nyampunya yangka kujarnangku kamparru-wiyi wangkaja.”  
\v 3 Yijardulkurla ngungkurr-nyinaja YAAWIYI-ki Juunaju. Nyanunguju yarnkajarra Ninupu-kurraju wurnturu-nyayirni-kirra. Yaliji kirri ngulaju wiri-jarlu-nyayirni jarla-wanawana. Kajilpa ngana-puka yapa ngampurrpa nyinayarla jingijingi yaninjaku Ninupurlaku, ngulaju kajika wapami karlarra-ngurlu kakarrara-kurra ngulaju marda ngurraku marnkurrpaku.   
\p
\v 4 Kala kuja yukajarni Ninupu-kurralku Juuna, ngulajulpa kulkurru-wanalku yaninja-yanu parrangka jingijingi, kuja-jana wangkaja parliyakuju, “Ngaka 40-pala parra-jangka, YAAWIYI-rliji kapi-nyarra riwarri-mani nyurrurla yapa manu nyampuju kirri. Ngulangkaju kapu ngunami walya-mipa.”   
\p
\v 5 Ngulalurla yapa Ninupu-wardingki-patuju yijardu-jarrija Juunarlu kuja-jana yimi-ngarrurnu yimi Kaatu-kurlangu, ngulalu ngarrurda-jarrija purda-nyanjarla, “Waraa! Junga-waja! Nyarrpa-jarrimirlipa? Pinarlipa-nyanu yinyi Kaatu-kurra. Wurra, miyi ngarninja-wangu-wiyirlipa nyina, manu wawardarlarlipa yuka puturrputurrparla-wiyi yungurlipa yalala-yirrarni!” Junga-juku, panujukulu miyi ngarninja-wangu nyinaja wiriwiri manu panu-karirlangu yapa, manulu yukaja wawardarla puturrputurrparla.   
\p
\v 6 Yangkangku yalirli wiringki kingirli Ninupu-wardingkirli, purda-nyangu-jana yimi yapa panu-kari kujalpalu wangkaja miyi ngarninja-wangu lawaku nyinanjaku. Nyanunguju rarringki yakarra-pardija nyinanja-kurlangu-ngurlu wiri-ngirliji, yalyi-manulku-nyanu jinajina-piya kirrirdi nyanungu-nyanguju, ngula yukaja puturrputurrparla wawardarla, ngula yaninjarla pirri-manu yurlpulyparla.  
\v 7 Ngula-jangka, yirrarnulpa kuruwarri, ngulaju yilyaja-jana kurdungurlu-patu warrukirdikirdi Ninupurla kuruwarri-kirli yapa-patuku yungulu-jana yimi-ngarrirni. Nyampunya-ka kuruwarriji karrimi:  
\q1 Ngajulurlu kingirli nyurrurla-nyangurlu manu ngaju-nyangurlu kurdungurlu-watirli, yirrarnurnalu-nyarra nyampuju kuruwarri nyurrurlaku yapaku panuku parliyaku. Nyurrurlarlu, purda-nyangkalu-nganpa yijardurlu! Nganangku-puka kulalpa nganjarla ngapa, kuyu, miyi YAAWIYI-ki yalala-yirrarninjakungarnti. Manu warla-pajikalu-jana puluku, jiyipirlangu nyiyarlangu ngarninja-kujaku.   
\q1
\v 8 Nyurrurla panujukulu yukaya wawarda puturrputurrpa-kurra, manu puluku manu jiyipirlangulu-jana yukanja-yirraka wawarda-kurraju! Yayi-pantirninja-karralurla purlaya mularrpa-nyayirni Kaatuku! Panujukulu-nyanu ngurrju nyinaya jintangka-juku maju-wangu manu murrumurru-maninja-wangu!   
\q1
\v 9 Kajika-ngalpa marda nyanungu-jarrinjarla mari-jarri. Kajika-ngalpa marda ngurrju nyinami kulu-wangu. Manu kajika-ngalpa marda yampimi pinja-wangurlu.   
\m
\v 10 Junga-juku, nyangu-jana Kaaturlu yapa kujalpalu nyanungu-kurra-jarrija. Jungarnilkilpalurla nyinaja, manulu muku yampija punkuju. Junga-juku, Kaatuju nyanungu-jarrinjarla mari-jarrija-jana. Kapu-jana kamparruju pungkarla-wiyi. Kala lawa, yampija-jana yapa panu-juku manu kirri manu puluku manu jiyipi.   
\c 4  
\s1 Juunajurla warlirna-jarrinjarla kulu-jarrija-nyayirni YAAWIYI-kiji  
\p
\v 1 Ngula Juunajurla kulu-jarrija kanunjumanyumpa-nyayirni YAAWIYI-ki, kaji nganta-jana muku pungkarla-wiyi yangka yapa panu-juku. Ngula-ngurlunya kulu-jarrijarla.  
\v 2 Juunarluju ngulajulpa kuurljirri-mardarnu tarnngangku-juku YAAWIYI-ji. Ngula-jangkaju, wangkajalkurla Juunaju, “Ninupu-wardingki-paturlangukunpa-jana yawuru-jarrija pinja-wangu. Kujarlanya karnangku kulu nyina. Nyurru-wiyi kujalparna nyinaja ngurrararla ngaju-nyangurla, milya-pungulparnangku ngurrju-juku nyuntuju. Manu warrawarra-kanyi kanpa-jana yapa panu, manu mari-jarri kanpa-jana. Kajinpa ngampurrpa nyina yapaku majuku pinjaku, kuja-kujakuju kanpa-jana wurra-juku pardarni yungungkulu kurnta-jarrinjarla kulpari yani. Kajingkili nyuntuku kalkurnu-purda-jarri, ngulakuju kanpa-jana yawuru-jarrimi, pinja-wangulku. Yangka kujanpaju wangkaja yaninjaku Ninupu-kurra yapaku warnkiri-maninjaku, kulalparna ngampurrpa nyinaja. Ngula-kujakunyarna wuruly-parnkaja Payini-kirraju.  
\v 3 Ngulaju ngula-juku karnangku warlkirninjarla payirni yungunpaju pinyi ngaju. Kula karnaju ngajuju ngampurrpa nyina wankarukuju nyinanjakuju.”   
\p
\v 4 YAAWIYI-rli jangku-manu Juuna, “Nyiya-jangkarlu kanpaju ngajuju warlurr-yirrarni? Kujaju kula ngurrju!”   
\p
\v 5 Ngula-jangkaju, yarnkajarralku Juuna kakarrara kirri-ngirliji. Ngula-jangkarluju, yamalku-nyanu nganturnu, ngulangkaju yamangkaju ngantirninjarla pirri-manulku kaninjarni. Ngulalparla piirr-pardija Kaatuku yungu nyanyi kaji nyarrpa-mani yali kirri Ninupu.   
\p
\v 6 Ngula-jangkaju, YAAWIYI Kaatukujurla marlaja pardija ngalyipiji yaruju-nyayirni kankarlumparra yungurla parntarri yama Juunaku wanta-kujaku walyka-karda. Juunajulparla nyinaja pukurlpukurlpa-nyayirni ngalyipikiji.\fig |src="CO01422B.TIF" size="col" ref="4.6" \fig*  
\v 7 Ngula-jangka, mungalyurru-kari rangkarrkurlu parrarl-pantirninja-puru, Kaaturlu jangkardu yilyajarni wayipi yungurla jurnta ngarni yintirdi, ngula wayipirliji jurnta ngarnurla kulkurru-wana yintirdi-wana yintirdiji. Ngalyipiji palija linjilki ngarninja-warnu.  
\v 8 Kuja wantalku kankarlu-jarrija, Kaaturlurla jangkardu yilyaja warlpa wiri ngawurrngawurrpa-nyayirni kakarrara-ngurlu. Ngula-puruju, wantangkujulpa jankaja jurrulku kankarlarni. Juunaju wanta-jangka wirrirlpalku wapaja. Manu wangkaja, “Nyiyakurna nyina? Yungurna kutu palimilki.”   
\p
\v 9 Kaaturla wangkaja, “Nyiya-jangka kanparla kuurljirri-mardarni ngalyipikiji kapi yangka kujarnarla jangkardu yilyajarra wayipi? Kujaju kula ngurrju!”  
\p Juunarla wangkaja, “Yuwayi, kujaju ngurrju kuja karnarla kulu-jarri! Kapurnarla tarnnga-juku jankami-nyayirni!”   
\p
\v 10 YAAWIYI-rla wangkaja Juunaku, “Nyampu ngalyipi kuja pardija jintangka mungangka, manu munga-pardu-karirlaju palijalku. Kulanpa nyuntulurlu ngurrju-manu ngalyipi kuja pardija, manu kulanpa karrinja-yirrarnu. Kala kuja ngalyipi palija, nyuntunparla wajampa-jarrija yapa-piyaku.  
\v 11 Kala nyiya-jangka kula kanpa-jana wajampa-jarri nyuntuju Ninupu-wardingki-patuku yapaku? Ngulaju kalu-ngarra yirdiyi-paturla-jala parliya nyinami manu matirni yapaju 120,000-pala marda, manu marda 130,000-pala, manu pulukurlangu panu-yijala. Nyuntu kanparla wajampa-jarri ngalyipiki yalumpuku. Ngajuju karna-jana miyalu kanunjumanyumpa-nyayirni wajampa-jarrimi yapaku parliyaku Ninupu-wardingki-patuku.” Kujanyarla wangkaja Juunaku YAAWIYI-ji.