\id 1CO - Warlpiri Short Bible -Australia 2000 [wbp] (DBL 2015) \h 1 Corinthians \toc1 Pipa 1 Karinji-wardingki-patuku \toc2 1Co \mt1 1 Corinthians \mt3 Pipa 1 Karinji-wardingki-patuku \imt1 Pipa ngula-jana Puurlurlu pantirninjarla yilyajarra Kirijini-patuku wiringkaku kirringkaku Karinjirlaku nyurru-wiyi \is1 Nyiya-kurlu yimi nyampu? \ip Yimi nyampu yirrarnu Kurdungurlu Wiringki Puurlurlu kujalpa nyanungu nyinaja jinta-karirla kirringka yirdingkaju Yipijarla. Nyanungurlu-jana pipa pantirninjarla yirrarnu Kirijini-patuku yapaku kujalpalu nyinaja kirri-karirla yirdingka Karinjirla, ngulakunya-jana pantirninjarla yirrarnu pipaju. Karinjilpa kirri wiri karrija ngurungkaju yirdingka Kiirijirla. Karinjirla ngulangkalpalu nyinaja panu-nyayirni Juwu-wangu-patu yapaju. Kulalpalu puraja ngulangkuju Kaatu-kurlangu kuruwarri, manu kulalpalu milya-pungu Jijaji. \ip Puurluju yanurra yali-kirraju nyanunguju mijiniri, ngulangkujulpa-jana yimi-ngarrurnu Jijaji. Ngula-jangkaju, ngalya-karijili Kirijini-jarrijalku purda-nyanjarla. Ngula-jangkaju, Puurluju yarda yanu panu-kari-kirralku kirri-kari kirri-kari-kirralku, ngulalpa-jana warru yimi-ngarrurnu Yimi Ngurrju Jijaji-kirli. \ip Kujalpa Puurlu nyinaja yalirla kirri-karirla Yipijarla, yangka-paturlu Kirijini-paturlu Karinji-wardingki-paturlu pipalurla pantirninjarla yilyajarra nyarrpa yungulu nyina. Nyampurraju Kirijini-jalalpalu nyinaja, manulpalu mardarnu Kaatu-kurlangu Pirlirrpa. Ngulajulpalu majungka-jarrija-juku. Manulpalu-nyanu ngulaju warrarda-juku jarnkujarnku nginji-wangkaja. \fig |src="1Cor1W.TIFF" size="col" ref="1.0" \fig*Manulpalu-nyanu kuwurtu-kurra warrarda kangu. Ngalya-kariji yapa ngulajulpalu kalykuru warru ngunaja karnta-kari karnta-kari-kirli warrura-kurlu. Manulpalu-nyanu ngalya-karirliji ngurrjungku nganta pulka-pungu yartarnarrikiji kuja-jana Pirlirrpa Kaatu-kurlangurlu yungu. \ip Nyampurra kujalpalu majungka-jarrija warntarla, ngula-jangkakunya-jana pipaju pantirninjarla yilyajarra Puurlurluju. Ngulaju-jana wangkaja yungulu nyina ngarrirninja-wangu manu kulu-wangu. Wangkaja-jana nyampurla pipangka yungulu nyina jintangka-juku manu yungulu-nyanu yulkami. Manu-jana wangkaja yungulu-nyanu wurdujarra-maninjarla pirrjirdi-mani Pirlirrpa-kurlurlu Kaatu-kurlangu-kurlurlu, manu yungulu nyina rarralypa manu wardinyi lani-wangu palinja-kujakuju \fig |src="Icon 1 Cor 1a W.tif" size="col" ref="1.0" \fig* \c 1 \p \v 1 Ngajurna Puurlu Kurdungurlu Wiri. Kaaturluju milarninjarla ngajuju yajarnu. Kujarlanya, Jijaji Kirajiki karnarla jalanguju marlaja warrki-jarri Kurdungurlu Wiri-juku Kirijini-patu-kurluju. Nyampu karnarla jirrnganja nyinami jinta-kariki watiki yirdiki Jajiniki Kirijini-kariyi-nyanuku. \v 2 Nyampunya karna-nyarra yilyamirra jaru nyurrurlaku ngula kankulu yangka turnu-jarrimi Kaatu-kurlangu-patu ngurrangka Karinjirlaju. Kaatuju-nyarra wangkaja yungunkulurla jirrnganja nyina Jijaji Kirajiki. Ngulaju kankulu nyina yangka Kirijini-patu-kari-piya ngula kalu nyinanja-yani ngurujarraranypa, manu kuja kalurla turnu-jarrimi yirdingka Jijaji Kirajirla. Jijaji Kiraji kangalpa nyina Warlalja-Wiri ngalipaku nyampuku panu-jarluku ngurujarraranypaku. \p \v 3 Ngaju karna-nyarrarla wangkami ngalipakupalanguku Wapirra Kaatuku manu Jijaji Kirajiki ngalipa-nyanguku Warlalja-Wiriki kujanya, “Payirni karnangkupala yungunpa-jana yimiri nyina Karinji-wardingki-patuku yapaku. Kujarlaju yungungkulu marlaja nyinami rarralypa ngurrju-nyayirni tarnnga-juku.” \s1 Puurlurlurlajinta pulka-pungu Kaatukuju Karinji-wardingki-patukuju \p \v 4 Kujalpa-nyarra Kaatuju yimiri nyinaja nyurrurlaku, yilyajarni Jijaji Kiraji yungu-nyarra maninjarla jinta-mani nyanungu-nyangu-kurra. Ngulakuju karnarlajinta pulka-pinyi Kaatuku tarnngangku. \v 5 Jijaji-kirlangu yapa, ngula-nyarra Kaaturluju pirrjirdi-manu-nyayirni, ngulaju kankulu-jana jungangku jaru yimi-ngarrirni yapa-patu-karikiji, manu kankulu nyiyarningkijarra milya-pinyi nyanungu-nyangu. Ngulakuju karnarlajinta pulka-pinyi. \v 6 Yali jaru Jijaji Kiraji-kirli, kanunjumanyumpa yukaja kurturdurru-kurra nyurrurla-nyangu-kurra. \v 7 Kujarlanya kankulu pirrjirdi nyinami yartarnarri-kirli Pirlirrpa Kaatu-kurlangu-kurlu. Manu kankulurla pardarni Jijaji Kirajiki Warlalja-Wiriki kaji kulpari yanirni nguru nyampu-kurra. \p \v 8 Kaaturlu kapu-nyarra muurlparlu mardarni kajikankulurla marda yangka jurnta karlirr-yani. Kapu-nyarra mardarni tarnngangku kaji Jijaji yanirni pina yungu-nyarra miimii-nyanyi ngurrju-mipa. \v 9 Kaatuju-nyarra wangkaja yungunkulurla jintawarlayi jirrnganja nyina nyanungu-nyangu kaja-nyanuku Jijaji Kirajiki Warlalja-Wiriki. Ngulakuju karnarlajinta pulka-pinyi. \s1 Ngalipa Kirijini-patu, jintangka-jukurlipa nyina wiljiwilji-maninja-wangu \p \v 10 Warlalja-Wiringki Jijaji Kirajirli yimi-ngarrurnuju nyampu yimi yungurnarla marlaja wangka nyanungu-nyangu jaru: Ngajukupurdangka-patu Kirijini-patu, ngungkurr-nyinakalu-nyanu kulu-wangu! Turnu-jarriyalu jintangka-juku Kaatuku wangkanjaku! Jintawarlayirlili manngu-nyangka Kaatuju! \v 11 Jaru witarna purda-nyangu nyurrurla-kurlu. Karnta-kurlangu jinta-kurlangu yirdi-kirlanguju Kuluwi-kirlangu yanurnulu yimi maju-kurlu, ngulajujulu yimi-ngarrurnu kujalpankulu-nyanu nganta nyurrurlarlu Kirijini-paturlu wiljiwilji-manu jaajirlarlu. Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, kujaju maju. \v 12 Nyurrurlarlulpankulu-nyanu nganta wiljiwilji-manu kujalpankulu kuja wangkaja, “Kari-nganta nganimpaju Puurlu-kurlangu!” Panu-karijinkili wangkaja, “Nganimpaju Yapuli-kirlangu!” “Nganimpaju karnalu nyina Piita-kurlangu!” “Nganimpaju karnalu nyina Jijaji Kiraji-kirlangu!” \v 13 Kuja ngula kankulu wangkami, ngulaju kujarluju kankulu-nyanu Jijaji Kiraji-kirlangu karlirr-ngarrirni. Kujaju maju! Kularna-nyarra ngajuju kunka-pardija watiya warntawarntarla nyurrurlaku, lawa. Kula nganangku-nyarra julyurr-yirrarnu ngapangkaju ngajulurla yirdingkaju. Kularna ngajuju wiri-jarlu nyurrurlakuju. Jijaji Kiraji kangalpa Warlalja-Wiri nyina kujarlipa papitaji-jarrija nyanungu-miparla yirdingkaju. \v 14-15 Yangka kujarna-nyarra jirrnganja nyinaja-wiyi, kularna-nyarra panu-jarlu papitaji-manu, lawa. Ngarirna-palangu jirrama-mipa Kiripija manu Kayiju julyurl-yirrarninjarla papitaji-manu. Kajirna-nyarra ngajulurlu nyurrurla julyurr-yirrakarla panu-jarlu, ngulaju kapunkulu wangkayarla kuja, “Kari-nganta Puurlurlu-nganpa julyurr-yirrarnu, ngulaju karnalu nyinami nyanungu-nyangu.” Kujaju lawa, jinta-kurlangu karlipa nyinami Jijaji Kiraji-kirlangu! Kujarlaju karna-nyarra wardinyi nyina. \v 16 (Wurra, wurra! Yangkajurna-jana Jipinaja manu nyanungu-mayamayarlangu julyurr-yirrarnu. Mardarna-jana marnkurrpa-karirlangu yapa julyurr-yirrarnu, marda lawa. Karija ngayi!) \v 17 Jijaji Kirajirli ngulaju yilyaja kirri-kari-kirra warru yimi-ngarrirninjaku, kula ngapangkaku julyurr-yirrarninjaku, lawa. Ngayiji yilyaja yungurna-jana yapaku yimi-ngarrirni nyanungu-nyangu pinangkalpa-piya-wangurlu. Kajilparna-jana yimi-ngarrikarla pinangkalpa-piyarlu, kulalpalu yimi nginyinginyi-kirra-mantarla. Nyampu Yimi Ngurrju Jijaji Kiraji-kirli, ngula watiya warntawarntarla palija, ngulaju kulalpa pirrjirdi karriyirla kajilparna-jana jaru wangkayarla pinangkalpa-piyaju. \s1 Jijaji Kirajirli Pinangkalparlu kangalpa milki-yirrarni yartarnarriji Kaatu-kurlanguju \p \v 18 Panu-kari yapa, ngula kalu karlirr-yani Kaatu-kujaku milya-pinja-wangu, ngula kalu jiliwirri-mani nyampu yimi Jijaji-kirli ngula palija watiya warntawarntarla. Kula kalurla ngungkurr-nyina. Kala ngalipaju ngula kangalpa muurlparlu mardarni Kaaturluju, ngulaju karlipa wangka ngurrju, “Nyampu jaru Jijaji-kirli, ngula-ngalpa palija watiya warntawarntarla, milki-yirrarni kangalpa Kaatu-kurlangu yartarnarri.” \v 19 Nyampunya kangalpa Kaatuju wangka Payipulurlaju: \q1 “Kapurna-jana muku ngurrpa-pajirni yapa-patu ngula kalu-nyanu ngarrirni pinangkalpa nganta. Kapurna-jana kurntaku ngurrju-mani.”\x * \xo 1:19 \xt Nyangka Isaiah 29.14 \x* \fig |src="Icon 1 Cor 1b W.tif" size="col" ref="1.19" \fig* \m \v 20 Nyampurla walyangka, ngana-puka ngula-ka pinangkalpa nganta nyina manu yartarnarri wiri-kirli nganta manu jaru wiri-kirli nganta ngula-ka warrarda wangka, nyampu-patu ngula kalu nyina pinangkalpa nganta, ngulaju Kaaturlu kajana ngarrirni warungka. Kulalpalu nyarrparlu wiljiwilji-mantarla, lawa. \v 21 Nyarrparlulkulu milya-pinyi Kaatu pinangkalparluju nganta? Lawa! Kulalpalu nyarrparlu milya-pungkarla. Yapa kuja kalu nyina pinangkalpa nganta, Kaatuju-ka pina-nyayirni nyinami parrparda-juku nyanungu-piya-wangu. Ngulaju kajana warla-pajirni milya-pinja-kujaku. Ngalya-kari kalu wangka ngungkurr-nyinanja-wangu, “Kari-nganta lawa nyampuju jiliwirri Jijaji Kiraji-kirliji!” Kuja-kula kalu wangka. Ngulaju ngula-juku, pangkalalu wangkamirra! Kala nganimparlu Kurdungurlu Wiriwirirli, ngayi karnalu-jana kutu yimi-ngarrirni nyampuju Yimi Ngurrju Jijaji Kiraji-kirli. Nyampu-kurlurlunya Yimi Ngurrju-kurlurlu, Kaaturlu kangalpa muurlparlu mardarni. \v 22 Juwu-paturlu warrarda kajulu payirni yartarnarriki Kaatu-kurlanguku yungulparna-jana nganta milki-yirrakarla ngangkayi-kirli-piyarlu rdirrinyparlu. Ngula-jangkanya nganta kajikalurla ngungkurr-nyinamilki Jijaji Kirajikiji, kala lawa. Kajilparna-jana milki-yirrakarla, kulalpalurla ngungkurr-nyinakarla, lawa-juku. Manu yapa-karirli Juwu-wangu-paturlu, warrarda kajulu payirni kuruwarriki panu-kariki ngula yungulu purami nganta. \v 23 Ngayi karnalu-jana jaru yimi-ngarrirni kutu Jijaji Kiraji-kirli ngula palija watiyarla warntawarntarla. Juwu-paturluju ngulaju kalu-nyanu warla-pajirni ngungkurr-nyinanja-wangurlu. Juwu-wangu-patu kalu wangka, “Jaru nyampuju nganta jiliwirri!” \v 24 Kala ngalipakuju, Kaatu-ngalpa wangkaja Juwu-patuku manu Juwu-wangu-patuku, ngulaju karliparla ngungkurr-nyina Jijaji Kirajiki. Ngulangkunya kangalpa milki-yirrarni Kaatuju pirrjirdi manu pinangkalpa-nyayirni. \v 25 Ngalya-kari kalu wangka Kaatuju nganta ngurrpa-nyayirni. Kujaju lawa! Nyanunguju-ka nyina pinangkalpa-nyayirni wiri-nyayirni yapa-piya-wangu ngalipa-piya-wangu. Ngalya-kari kalu wangka Kaatuju nganta rampaku. Kujaju lawa! Nyanunguju-ka nyinami pirrjirdi-nyayirni wiri-nyayirni yapa-piya-wangu ngalipa-piya-wangu. \s1 Ngaliparla Kirijini-paturlu, yampimirlipa-nyanu pulka-pinja-wangurlu \p \v 26 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, manngu-nyangkalu kujalpankulu yangka kamparru nyinaja Kirijini-wangu-wiyi. Kula-nyarra nganangku pinangkalpa-pajurnu. Kula-nyarra nganangku wiri-pajurnu. Ngulajulpankulu nyinaja waparlku, ngulaju kulkurrukulkurru-mipa. \v 27 Yapa ngalya-karirlilpalu-nyarra ngarrurnu warungka manu jiliwirri manu rampaku. Ngulaju ngula-juku. Kaaturlu-nyarra yajarnu nyurrurla yangka ngurrpa-mipa yungu-jana yangka nyampu pinangkalpa kurntaku ngurrju-mani. Kaaturlu-nyarra yajarnu nyurrurla yangka rampaku-wati yungu-jana yangka nyampu wiriwiri kurntaku ngurrju-mani. \v 28 Yapangkulpalu-nyarra ngarrurnu nyurrurlaju ngawu-nyayirni manu marlajarra. Ngulaju ngula-juku. Kaaturlu-nyarra ngari kutu-manu nyurrurlaju nyanungukulku kujarluju yungu-jana kurntaku ngurrju-mani yangka-patu kujalpalu-nyanu ngarrurnu wiri-jarlu nganta. \v 29 Kaaturlu kajana nyanyi wiri-pajirninja-kurra, ngulaju yungulpalu nyinayarla ngurrju pulka-pinja-wangu! \v 30 Kala nyurrurla kankulurla jirrnganja nyinami Jijaji Kirajiki kuja-nyarra Kaaturlu yiringi-manu nyanunguku. Kaaturlu yilyajarni Jijaji Kiraji ngalipa-kurra yungurlipa milya-pinyi pinangkalpa-nyayirni Kaatuju. Nyanungurlu kangalpa jungarni-mani jungarnikiji yaninjaku. Nyanungurlu kangalpa yirrarni Kaatu-kurlangu jungu-nyinanjaku yapa nyanungu-nyangu. Manu kangalpa rarralypa-mani maju-kujaku jungarni-yaninjaku. \v 31 Purda-nyangkalu yimi nyampu Payipulu-jangka! “Ngurrjulu nyinaya, kajikankulu-nyanu marda pulka-pinyi nyurrurlarlu! Jintakulurlajinta pulka-pungka Jijaji Kirajiki ngalipa-nyanguku Warlalja-Wiriki!”\x * \xo 1:31 \xt Nyangka Jeremiah 9.24 \x* \c 2 \s1 Puurlurlu kala-jana Jijaji Kiraji-kirli-mipa yirri-puraja kuja watiya warntawarntarla palija \p \v 1 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, kamparrurlulparna-nyarra yimi-ngarrurnu yangka jaru-nyayirni-wangu Kaatu-kurlu. Kulalparna-nyarra wangkaja jaru pinangkalpa-piya ngula kalu wangka wiriwiri. \v 2 Ngajulu ngularna yanurra nyurrurla-kurra, wangkajarnaju kanunju-kari, “Nyarrparlulkurna-jana yirri-pura jaru-nyayirni-wangu Kaatu-kurluju? Jijaji Kiraji ngula palija watiya warntawarntarla, ngula-kurlu-mipanya kapurna-jana yaninjarla yimi-ngarrirni.” \v 3 Ngajulu ngularna yanurra nyurrurla-kurra kamparru-wiyi, ngarrurda-jarrijarna, mirrmirr-karrijalparna, lani-jarrijalparna. \v 4 Yangka kujalparna-nyarra kamparru-wiyi wangkaja manu yirri-puraja Jijaji Kiraji-kirli, kulalparna-nyarra yimirr-yungu jarungku pinangkalpa-piyarlu. Ngayilparnarla marlaja yirri-puraja jaru yartarnarriki Pirlirrpa Kaatu-kurlanguku. Ngulankujulu purda-nyangu ngajulu wangkanja-kurra, ngulajunkulu pirrjirdi-nyayirni yartarnarri-kirli milya-pungu jaru Kaatu-kurlangu. \v 5 Kajirna-nyarra yirri-purayarla pinangkalpa-piyarlu, ngulaju kulankulurla ngungkurr-nyinayarla Kaatu-kurlanguku yartarnarriki. Ngula-mipakulurla ngungkurr-nyinaka! \s1 Yapangku kuja-ka mardarni Pirlirrpa Kaatu-kurlangu, ngulaju-ka junga-nyayirni pinarri-jarri maya-kari maya-kari Kaatu-kurlanguju \p \v 6 Nganimparlu yangka Kurdungurlu-paturlu Wiriwirirli, ngulaju karnalu-jana pinarri-mani Kaatu-kurlangu jaru-nyayirni-wangu yangka Kirijini-patuku ngula kalu Jijaji-piya nyina pina-nyayirni. Nyampu jaru Kaatu-kurlangu, kula nyampu-wardingki ngula kalu jalangurlu pinangkalpa-paturlu mardarni. Kula nyampu jaru wiriwiri-kirlangu kuja kalu-jana wiri nyina jalanguju yapa panuku. Jalanguju rampaku-jarrinja-yanilki kalu wiriwiriji. \v 7 Nganimparluju, yimi-ngarrirni karnalu-jana tarnngangku-juku Kirijini-patuku jaru-nyayirni-wangu Kaatu-kurlangu, jaru ngulalpa-nyanu Kaaturluju wuruly-mardarnu Jijaji Kiraji-wangurla-wiyi palka-jarrinja-wangurla-wiyi. Kamparru-wiyi, Kaatu-nyanu wangkaja nyanungu kanunju-kari nyampu-kurlu jaru-nyayirni-wangu-kurlu, “Nyampu karna-jana yinyi jaru-nyayirni-wangu Jijaji Kiraji-kirli ngulaju yungujulu jirrnganja nyina ngajuku tarnnga-juku.” \v 8 Yali-patu ngulalpalu Juwu-patu nyinaja wiriwiri, kulalpalu milya-pungu jaru-nyayirni-wangu nyampu Jijaji Kiraji-kirli Warlalja-Wiri-kirli yangka kuja-ka yartarnarri wiri-jarlu-kurlu nyinami. Kajili milya-pungkarla, kulalu watiya warntawarntarla yirrakarla. \v 9 Nganimparlu Kurdungurlurlu Wiriwirirli ngulaju karnalu milya-pinyi nyampu jaru-nyayirni-wangu Jijaji Kiraji-kirli kuja-nganpa Kaaturlu milki-yirrarnu. Nyampu ngula-ka wangka Payipulurla: \q1 “Nganangku kula nyangu nyampu jaru-nyayirni-wangu milpangku. Manu nganangku kula purda-nyangu langangku. Manu nganangku kula mardarnu nginyinginyirla, lawa. Kala yapa yangka kuja kalurla yulka nyanunguku Kaatuku, ngula-mipakunya-jana jungarni-manu kamparrurlu-wiyi jaru-nyayirni-wangu Jijaji Kiraji-kirli.”\x * \xo 2:9 \xt Nyangka Isaiah 64.4 \x* \m \v 10 Pirlirrpa Kaatu-kurlangurlu-ka milya-pinyi nyiyarningkijarra. Nyiyarlangu ngula-ka Kaaturlu milya-pinyi, ngulaju Pirlirrpa-miparlu-ka milya-pinyi yaliji. \v 11 Nyampurla walyangkarlu, yapa-miparlu kanyanu milya-pinyi kanunju-karirli nyarrpa kaji manngu-nyanyi. Ngula-piyarlu-yijala Pirlirrpa Kaatu-kurlangu-miparlu-ka milya-pinyi Kaatuju. \v 12 Kula-ngalpa yungu pirlirrpa nyampu-wardingki walya-wardingki, lawa. Nyanungurlu-ngalpa yungu nyanungu-nyangu warlalja Pirlirrpa. Ngula-kurlurlu karlipa milya-pinyi nyiyarningkijarra ngula kangalpa yinyi yimirirli Kaaturluju ngalipaku Kirijini-patuku yapaku. \v 13 Nganimparlu Kurdungurlu-paturlu Wiriwirirli kula karnalu-jana pinarri-mani yapa yangka yimingki nyampu-wardingkirli nguru-wardingkirli kuja kalu-jana yangka yapa nyampu-wardingkirli pinarri-mani. Nganimparlu karnalu-jana yimingki yangka Jijaji Kiraji-kirlirli pinarri-mani kuja-nganpa yangka Pirlirrpa Kaatu-kurlangurlu pinarri-manu. Nyampu jaru-nyayirni-wangu karnalu-jana yimi-ngarrirni panuku yapaku yangka ngula kalu mardarni Pirlirrpa Kaatu-kurlangu. \p \v 14 Yapangku Kirijini-wangurlu, kula kalu Pirlirrpa Kaatu-kurlangu mardarni. Ngulangkuju kulalpalu mantarla Kaatu-kurlanguju Pirlirrpaju, yangkaju kuja kangalpa kurru-pinyi Kirijini-patu-mipaku. Yapa kuja kalu walku nyina Kaatu-kurlanguku Pirlirrpakuju, ngulangkuju marlajarrarluju kula kalu milya-pinyi yartarnarri-kari yartarnarri-kariji yangka kuja kangalpa ngalipa-mipaku yinyi Kaaturluju yartarnarriji. Ngulaju kalu jiliwirri-mani yartarnarriji. Ngaliparlu-puka yangka Kirijini-paturlu karlipa milya-pinyi Pirlirrpa Kaatu-kurlangu-kurlurluju. \v 15 Ngaliparlu ngula karlipa Pirlirrpa Kaatu-kurlangu mardarni, ngulaju karlipa miimii-nyanjarla milya-pinyi nyiyarningkijarra maju marda, marda ngurrju. Kala yapa kuja kalu walku nyina Pirlirrpakuju marlajarra, kulalpalu-ngalpa miimii-nyanjarla milya-pungkarla Kirijini-patu ngurrju marda, marda maju. \v 16 Kujanya-ka wangkami Payipulurlaju: \q1 “Nyiyarlangu ngula-ka Kaaturlu manngu-nyanyi kanunju-karirli, kuja-piyarlu kulalpa nganangku yapangkuju manngu-nyanjarla milya-pungkarla. Kulalpa nganangku pinarri-mantarla Kaatuju nyiyarlangukuju!”\x * \xo 2:16 \xt Nyangka Isaiah 40.13 \x* \m Ngulaju ngula-juku. Ngaliparlu ngula karlipa mardarni Pirlirrpa Kaatu-kurlangu, ngulangkuju karlipa milya-pinyi Kaatuju Jijaji Kiraji-piyarlu. \c 3 \s1 Panu-juku karliparla warrki-jarrimi Kaatuku \p \v 1 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, yangka ngulalparna nyinaja kamparru-wiyi nyurrurla-nyangurla, yangka kujalparna-nyarra Yimi Ngurrju yimi-ngarrurnu Jijaji Kiraji-kirli, pinarri-manulparna-nyarra puta nyiyarningkijarra. Nyurrurlajulpankulu nyinaja ngalya-kari-piya ngula kalu walku nyina Pirlirrpakuju Kaatu-kurlangukuju. Yangkalparna-nyarra wangkaja nyurrurlaku kurdukurdu-piyaku. Ngulalparna-nyarra kuja wangkaja, kulalpankulu yangka langa-kurra-manu yangka Jijaji Kiraji-kirli. \v 2 Nyurrurlalpankulu nyinaja witawita kurdukurdu-piya, ngula kalu yangka lampurnu-mipa ngarni, manu kulalpalu nganjarla mangarrirlangu pirrjirdi. Ngati-nyanurlu kulalparla yungkarla mangarri pirrjirdi kurduku witaku yangka wiri-maninjaku yika marda kartirdi-wangu nyina mangarriki pirrjirdikiji ngarninjaku. Ngula-piya, kulalparna-nyarra jaru pirrjirdiji yimi-ngarrikarla Jijaji Kiraji-kirli yangka pirrjirdi-maninjakuju. Kala rampaku-juku kankulu nyina kurdukurdu wita-piya. Lawa-juku kankulu nyina, kulalpankulu nyampu jaru langa-kurra-mantarla. \v 3 Nyurrurla kankulu nyina yapa-patu-kari-piya yangka-piya Pirlirrpa Kaatu-kurlangu kula kalu mardarni, ngula-piya. Ngurru-nyanyi kankulu-nyanu, manu kankulu-nyanu warrarda wilji-mani. Yapa yangka ngula kalurla jurnta nyinami Kaatuku Pirlirrpa-wangu, ngula-piyanya kankulu nyinami. \v 4 Ngalya-kari kankulu wangka, “Kari-nganta nganimpaju Puurlu-kurlangu.” Ngalya-kari kankulu wangka, “Kari-nganta nganimpaju Yapuli-kirlangu.” Ngula kankulu kuja wangkami, ngulaju yali-patu-kari-piyanya kankulu nyina manu wangka kuja kalu yangka walku nyina Pirlirrpakuju Kaatu-kurlangukuju. \p \v 5 Purda-nyangkajulu nyurrurlarluju! Kula karna-nyarra ngajulu nyinami wiri-jarlu nyurrurlaku Kirijini-patuku. Kula kanyarra Yapurlirlangu nyanungu nyina wiriji. Kaatu-mipa kanyarra jinta nyinami Warlalja-Wiriji. Kaatu-jarrangku wangkaja ngajarra-mipaku yungurlujarrarla marlaja wangka. Yangka ngulalparnalu-nyarra yimi-ngarrurnu Yimi Ngurrju Jijaji Kiraji-kirli, ngulakujunkulurla ngungkurr-nyinaja Kaatukuju. \v 6 Nyurrurla Kirijini-patu kankulu nyina watiya-piya kuja-ka pardinja-yani Kaatu-kurlangu. Ngajurna nyampu watiya yirrarnu. Yapulirli ngapangkulku yarlurnu. Kaaturlulku pardinjaku ngurrju-manu. \v 7 Yapuliki manu ngajuku, kula-jarrangku ngajarraku yalumpuju watiya. Manu yapa nyurrurla kulankulu ngajarra-nyangu. Kaatu-kurlangu jinta-kurlangu kankulu nyina. Nyanungurlu jintangku kanyarra wiri-mani manu pirrjirdi-mani yangka yali watiya-piya. \v 8 Nganangku ngula-ka watiya yirrarni Kaatu-kurlangu, manu ngula-ka yarlirni ngapangku jinta-karirli, ngulaju kapalarla jirrama-juku warrki-jarrimi Kaatuku. Kaaturlu kapu-palangu yinyi ngaka warntarri-nyayirni-wangu kuja kapalarla nyanunguku warrki-jarrimi. \v 9 Nganimpa karnalurla Kurdungurlu-patu Wiriwiriji marlaja warrki-jarri Kaatuku nyurrurlaku pirrjirdi-maninjaku. Nyurrurlaju ngulaju yangka kaatini-piya ngula-ka Kaatuju warrki-jarri nyurrurlarla. \s1 Kaaturlu kapu-jana marlaja nyanyi yapa-patu-kurlangu yangkaju warrki \p Nyurrurla Kirijini-patu kankulu nyinami yangka yuwarli-piyarlangu ngula-ka Kaaturlu ngantirni. \v 10 Kaaturluju yungu Pirlirrpa nyanungu-nyangu yimirirli yungurnarla nyanunguku warrki-jarri. Kuja karna warru yani yimi-ngarrirninjaku yapaku Yimi Ngurrju Jijaji Kiraji-kirli, ngaju karna nyina yuwarli-ngantirninjakungarduyu yangka ngula-ka yuwarlirlangu ngantirni, ngula-piya. Yuwarli ngantirninjakungarnti ngulaju karlipa yirrarni pirli rdarrkanpa-wiyi\f + \fr 3:10 \ft foundation \f* kanunjuju. Yangka ngularna-nyarra kamparrurlu yimi-ngarrurnu, ngulajurna-nyarra kuja wangkaja, “Jijaji Kiraji ngulaju-ngalpa pirli rdarrkanpa-piya ngalipakuju.” Jinta-kari ngula-ka yanirni, ngulangkuju kajika-nyarra yarda yimi-ngarrirni Jijaji Kiraji-kirli. Nyanunguju yali-piya-yijala yangka ngula-ka ngantirni pirli rdarrkanparla jintangka-juku. Nganangku ngula kanyarra yangka jaru yimi-ngarrirni Jijaji Kiraji-kirli, ngulaju-nyarra yirriyirrirli yimi-ngarrirni jaru jurrku-juku yangka-juku ngularna-nyarra ngajulurlu yimi-ngarrurnu. \v 11 Yapa nganangku kulalpa-nyarra yirrakarla rdarrkanpa-kari jinta-kari nyurrurlaku Kirijini-patuku. Kajilpa-nyarra yapa yirri-purayarla yimi Jijaji Kiraji-kirli warntarlarlu, ngulaju yangka-piya ngula-ka rdarrkanpa jinta-kari puta yirrarni yuwarliki. Ngulaju karlipa mardarni jinta-juku rdarrkanpaju Kaatu-kurlanguku yapaku, ngulaju Jijaji Kiraji jukarurru-katu manu yijardu. \v 12 Nganangku ngula kanyarra yangka yapa nyurrurla pinarri-mani jungarnirli Jijaji Kiraji-kirli, ngulaju-ka nyina yangka ngula-ka yuwarli ngantirni rdarrkanparla jintangka. Kajika marda ngantirni kawurlu-kurlurlu, pirli yaltiri-kirlirli,\f + \fr 3:12 \ft silver \f* manu pirli-kari-kirlirli ngurrju-kurlurlu kuja kalu mirilmiril-karri. Kulalpalu nyampurra jankayarla. Watiya-kurlurlu manu marna-kurlurlu kajilpa ngantikarla, ngulaju kajika-jana muku jankami. \v 13 Ngakaju Kaaturlu kapu-ngalpa marlaja nyanyi warrkiji ngurrju mardawu, ngawu marda nyampurlaju yuwarlirla. Kaji Jijaji Kiraji ngaka pinarni yani, ngulaju kapu-ngalpa marlaja nyanyi warrki nyampurlaju yuwarlirla. Kapu waalparrirni warlu-kurlurlu kaji jankami-japa, kaji ngurrju-japa karri jankanja-wangu. \v 14 Kajilparliparla yuwarli ngantikarla Kaatuku ngurrju-mipa-kurlurlu rdarrkanparla Jijaji Kirajirla, ngulaju kulalpa yuwarliji jankayarla. Kaaturlu kapu-ngalpa mardarni muurlparlu warlu-kujakuju, manu kapu-ngalpa warntarri-nyayirni-wangu yinyi nguru-nyayirni-wangurla nyanungu-nyangurla. \v 15 Kajilparla nganangku-puka yapangku ngantikarla yuwarli rampaku-kurlurlu manu pilykirrpa-kurlurlu nyampurla rdarrkanparla Jijaji Kirajirla, ngulaju kajika muku jankami yuwarliji, manu kajika yalirli yapangku muku wajawaja-mani nyiyarningkijarra. Ngula-kujakuju Kaaturlu kapu mardarni-juku muurlparlu warlu-kujaku. \s1 Kirijini-patu ngalipa yapa, Kaatu-kurlangu karlipa nyinami maralypi mukunypa \p \v 16 Nyurrurla Kirijini-patu kankulu nyina yuwarli maralypi-piya mukunypa Kaatu-kurlangu. Pirlirrpa nyanungu-nyangu, kaninjarni-ka nyurrurlarla nyina tarnnga-juku. \v 17 Kajilpa-nyarra nganangku-puka karlirr-kangkarla nyurrurlaju, maralypi kuja kankulu nyina Kaatu-kurlangu, ngulaju kajika pinyi Kaaturluju mukunyparluju. \p \v 18-20 Nyurrurla Kirijini-patu, purda-nyangkajulu warungka-wangurlu! Panu-karirli yapangku kankulu-nyanu pinangkalpa-nyayirnirli nganta ngarrirni. Kujaju lawa, yijardu-wangu! Yapa ngula kalu nyinami pinangkalpa nganta nyampurla ngurungka, Kaaturlu ngulaju kajana ngarrirni pinangkalpa-wangu, ngurrpa. Payipulurla-ka nyampu wangka: \q1 “Kaaturlu kajana wurru-mardarni yangkaku pinangkalpakuju nganta.”\x * \xo 3:18-20 \xt Nyangka Job 5.13 \x* \m Manu Payipulurla ngula-ka wangka Kaatu-kurlu Warlalja-Wiri-kirli: \q1 “Nganangku ngula-ka manngu-nyanyi nyiyarningkijarra pinangkalparlu nganta, Kaatuju-ka wangka ngulaju lawa, kapuru nyina karla.”\x * \xo 3:18-20 \xt Nyangka Psalm 94.11 \x* \m Kujarlaju ngurrpa-piyalu nyinaya yungunkulu ngula-jangkarlu milya-pinyi nyiyarningkijarra Kaatu-kurlu. \p \v 21-23 Yampiyalu-nyanu kurrurru-karrinja-wangurlu! Nyiyarningkijarraju ngayi nyurrurlaku-jala yapaku. Nganimparlangu karnalu-nyarra nyina nyurrurlakuju Puurlu, Yapuli, manu Piita. Nyiyarningkijarra nyampurla ngurungka nyurrurlakuju. Nyiyarningkijarra wankaru manu ngulalu palija, ngulaju nyurrurlaku-yijala. Jalangu manu jukurra, nyiyarningkijarra ngulaju nyurrurlaku-yijala. Nyurrurla panu-jarlu ngulaju kankulurla nyina Jijaji Kirajikiji, manu nyanungu ngulaju karla nyina Kaatuku. Kujarlajulurlajinta nyanungu-mipaku pulka-pungka, yangka kuja-nyarra yungu nyiyarningkijarraju. \c 4 \s1 Puurlu manu panu-kari Kurdungurlu Wiriwiri, ngulajulpalurla muku warrki-jarrija Kaatuku \p \v 1 Kujarlunyalpankulu-nganpa manngu-nyangkarla nganimpa Kurdungurlu-patu Wiriwiri, “Puurlu manu ngalya-kari Wiriwiri, ngulaju kalu nyina Jijaji Kiraji-kirlangu warrkini-patu.” Kujaju junga. Nyurru-wiyi, Kaaturlulpa-nyanu jaru-nyayirni-wangu wita-kari wita-kariji wuruly-mardarnu yapa-kujaku purda-nyanja-kujakuju. Kala ngaka-pardu-kari, milki-yirrarnu-nganpa yungurnalu-jana yangka warru yimi-ngarrirni yapa-patuku. \v 2 Warrkinirli yangka yapangku ngulaju purda-nyanyi nyanungu-nyangu paaju nyarrpa kajirla wangkami. Ngaju ngula karna warrki-jarri, ngulaju karna yirriyirrirli purda-nyanyi kajiji nyarrpa Kaatu wangka. \v 3 Nyurrurlarluju kajilpankujulu marlaja nyangkarla warrki ngaju-nyangu, ngulaju ngula-juku. Kajikarna waparlku nyina-juku wajampa-wangu. Kulalparnaju nyarrparlulku ngajulurlu marlaja nyangkarla warrkiji. \v 4 Jungarni mardarna ngajuju warrkini? Karija ngayi! Jijaji Kirajirli nyanungu-miparlu kaju warrki marlaja nyanyi Warlalja-Wiringkiji ngurrju marda, marda maju. \v 5 Kujarlajulu ngajujuju yampiya miimii-nyanja-wangurlu manu punku-pajirninja-wangurlu! Kulalparlipa-nyanu jungangku milya-pungkarla ngurrju-japa, maju-japa. Kaji Jijaji Kiraji pinarni yani nguru nyampu-kurra, nyanungu-miparlu kapu-ngalpa marlaja miimii-nyanyi nyiyarningkijarraju ngula karlipa manngu-nyanyi nginyinginyirla. Ngula-jangka kapurla yimi-ngarrirni Kaatuku nyiyarningkijarra ngalipa-nyangu. Ngalya-kariki kapu-ngalparla pulka-pinyi ngurrju ngulalparliparla warrki-jarrija jukarurru. Ngalya-kariki kapu-ngalparla kapuru nyina maju ngulalparliparla warrki-jarrija warntarla. \p \v 6 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, ngajulurlu Puurlu yangkalparna-nyarra wangkaja yimi Yapuli-kirli manu ngaju-kurlu yungunkulu jungarnirli kuruwarri pura Kaatu-kurlangu. Ngula-warnuju, yungunkulu-nyanu wiljiwilji-maninja-wangurlu yampimi Puurlu-kurlangurlu nganta Yapuli-kirlangurlu nganta, yungunkulu jintangkalku nyina. \v 7 Manu nyurrurla ngula kankulu-nyanu jamuru-karri wiri nganta ngalya-kari-piya-wangu, nganangku-nyarra wiriji yirrarnu? Lawa! Nyiya-puka ngula kankulu nyurrurlarlu mardarninja-yani Kaatu-kurlangu, Kaaturlu-nyarra yungu nyurrurlaku yimirirli. Kujarlaju, jamuru-ngarrirninja-wangulu nyinaka! \p \v 8 Nyurrurlarlu ngula kankulu milya-pinyi nganta nyiyarningkijarra Kaatu-kurlangu nganta! Nyurrurlarlu ngula kankulu manngu-nyanyi manu purda-nyanyi nganta ngula kankulu pirrjirdi-nyayirni nyina Kaatu-kurlangu-kurlu yapa wiriwiri nganta nganimpa-piya-wangu nganta. Kujaju kula junga! Kajilpankulu yapa wiri-jarlu nyinakarla, ngulaju ngurrju. Kajikarnalu nganimpa Kurdungurlu-patu Wiriwiri nyina wiri-jarlu-yijala nyurrurla-piya. \v 9 Kujanya karna ngajulurluju Puurlurluju manngu-nyanyi. Nganimpa Kurdungurlu-patu Wiriwiriji karnalurla yangka marlaja nyina Kaatuku pirijina-piya kuja kalu-nyanu piki-kanyi pakarninjakungarntirli. Yirrarni kalu-nganpa kulkurrurni marramarra panungka manu yapangka panungka yungulu-nganpa yangka maarr-pakarni manu yinka-ngarlarrimi. \v 10 Nganimpa Wiriwiri kalu-nganpa ngarrirni warungka Jijaji Kiraji-kirlangu. Nyurrurla kalu-nyarra ngarrirni langarrpa nganta Jijaji Kiraji-kirlangu. Yapa ngalya-karirli kalu-nganpa nganimpa ngarrirni rampaku. Nyurrurla kalu-nyarra ngarrirni pirrjirdi nganta. Yapa ngalya-kari kalu-nganpa yurrukunju-jarri nganimpakuju. Nyurrurlaku kalu-nyarrarla pulka-pinyi nganta. \v 11 Jalanguju nganimpaju Kurdungurlu-patu Wiriwiri karnalu nyina yarnunjuku purraku parra-kari parra-kari. Jurnarrpa karnalu mardarni larralarra manu ngawungawu pilykirrpa, manu kalu-nganpa pakarni rdakangku. Ngula karnalu yangka warru wapa nguru-kari nguru-kari kulkurrukulkurru. \v 12 Warrki-jarri karnalu yangka mata-karda-nyayirni yungurnalu-nyanu mangarrirlangu ngayi-mani. Kuja kalu-nganpa yangka yapangku yurlku-ngarrirni, ngulaju karnalu-jana ngurrju-kirli wangkamirra. Ngula kalu-nganpa yurrukunju-jarri, ngulaju karnalurla warrki-jarri-kirli Jijaji Kirajiki. \v 13 Yapa ngula kalu-nganpa nginji-wangka, ngulaju karnalu-jana ngurrju-kirli wangkamirra. Nyampurla ngurungka yapangkuju kalu-nganpa ngarrirni yungkiyi lawa nganta. Junga-jala nyampurla ngurungkaju kalu-nganpa ngarrirni ngawu yapunta yangka ngula karnalurla warrki-jarri Jijaji Kirajiki. \p \v 14 Kurdukurdu ngaju-nyangu, nyampurra karna-nyarra yirrarni nyurrurlaku kula kurntaku ngurrju-maninjaku wiyarrpaku. Ngayi karna-nyarra yimi yirrarni nyurrurlaku yungunkulu yangka jungarni nyinami. \v 15 Ngularna-nyarra yangka kamparrurlu yimi-ngarrurnu jaru nyampu Jijaji Kiraji-kirli, kujarlajunkujulu marlaja Kirijini-jarrija. Ngajurna kirda-nyanu-piya-jarrija nyurrurlakuju. Jalangurlangurlu ngula kalu-nyarra yangka yapa-patu-karirli pinarri-mani Jijaji Kiraji-kirli, kulalu-nyarra nyurrurlakupalangu kirda-nyanu-patu, lawa. \v 16 Kujarlajulu waalparrika ngajulu yungunkulu ngaju-piya jungarni nyinami! \v 17 Kujakunyarna yilyajarra Timiji yungu-nyarra yimi-ngarrirni ngajulu-kurlu nyarrpa ngula karna jungarni nyina Jijaji Kiraji-kirlangu, manu ngula karna-jana warru yimi-ngarrirni yangka jaaji-kari jaaji-karirla. Nyanungurlangu-ka nyina warrkini ngurrju Jijaji Kiraji-kirlangu, manu kaju nyina kaja-nyanu-piya ngajukuju. Ngulakuju karnarla yulkami-nyayirni. \p \v 18 Ngalya-kari kankulu jarrwara-kari wangka, kulalparna nganta ngajulu yantarlarra nyurrurla-nyangu-kurra ngurra-kurra Karinji-kirra. Kuja ngula kankulu manngu-nyanyi, ngulaju marda kankulu-nyanurla pulka-pinyi wiri-jarlurlu nganta. \v 19-20 Ngalipaku yangka kuja kangalpa Warlalja-Wiri nyina Kaatuju, ngulaju kula karlipa-nyanurla pulka-pinyi wiriki nganta. Ngayi karliparla warrarda warrki-jarrimi yartarnarri-kirli Pirlirrpa Kaatu-kurlangu-kurlu. Kujarlaju, kajilpaju Jijaji Warlalja-Wiri wangkayarla yaninjarraku nguru nyurrurla-nyangu-kurra, ngulaju kajikarna yanirra. Ngajulu kajirna yanirra nyurrurla-nyangu-kurra yungurna-nyarra purda-nyanyi kajinkili-nyanurla pulka-pinyi. Kapurna-nyarra marlaja nyanyi warrkiji lawa marda, junga marda kankulu pirrjirdi nyinami yartarnarri-kirli Pirlirrpa Kaatu-kurlangu-kurlu. \v 21 Ngulaju ngula-juku! Ngungkurr-nyinami mayinkijili? Kapu ngayinkijili kapuru nyina? Jatu-pardimirra mayirna-nyarra kuturu wiri-kirli jungarni-maninjaku nyurrurlaku? Ngurrju mardarna-nyarra yanirra rarralypa pinarri-maninjaku nyurrurlaku jaru-kurlu Jijaji Kiraji-kirlangu-kurlu? Ngayi kutujulu wangkaya! \c 5 \s1 Puurlu-jana wangkaja Karinji-wardingki-patuku yungulu yilyamirra wati jinta warrura-panu jaaji-ngirliji \p \v 1 Yapangku yimi-ngarrurnunjunurnuju yapa jinta-kari nganta-ka ngawu nyina Kirijini-paturla nyurrurlarla, warrura ngula-ka nyina ngati-nyanu-kurlu. Kirda-nyanukulparla jurnta mardarnu nganta ngurrangkarlu. Ngulaju maju-nyayirni! Yapa ngula kalu Kirijini-wangu nyina, ngulaju kula kalu warrura nyina wati yali-piya. Nyanungu-paturlangurlu kajilpalu nyangkarla yalumpu wati warrura, ngulaju kajikalu ngawu-pajirni. \v 2 Kala nyurrurla-paturlu, kula kankulu ngawu-pajirni, lawa. Ngari kankulu-nyanurla pulka-pinyi. Ngulaju yungulpankulu-nyanu kurnta-jarriyarla yalumpu-jangka warrura-jangkaju. Yungulpankulu yilyayarlarra jaaji-ngirli! \v 3-4 Ngajulu Puurlu kula karna nyurrurla-nyangurla nyinami kirringka Karinjirla. Nyampurlarlu ngurrangkarlu ngayi karna-nyarra rdumurdumu-karrinjarla manngu-nyanyi nyurrurla Kirijini-patu. Ngalipa-nyangurlu Warlalja-Wiringki Jijajirli, ngulangkuju nyurru-juku ngarrurnuju yalumpuku watiki warrura-panuku yungurna-nyarra jaru yirrarnirra pipangka nyurrurlaku. Kularna-nyarra wangkanjinirra, ngarijili purda-nyangka ngaju wangkanja-kurra nyampu-jangka pipa-jangka: Ngaka kajinkili turnu-jarri, ngulaju kapurna-nyarra langangku purda-nyanyi nyampurlarlu ngurrangkarlu. \v 5 Turnu-jarrinjarlalu yilyayarra jaaji-ngirliji yalumpu wati warrura yungurla palka nyanungu-nyanguju marlaja nyurnu-jarri Juju Ngawuku. Ngulaju ngula-juku. Yilyayarralu kutu! Ngaka kaji Jijaji yanirni pina nguru-kurra nyampu-kurra Warlalja-Wiri, pirlirrpa nyanungu-nyanguju kajika marda nyanungurlu muurlparlu mardarni. \p \v 6 Ngula kankulu-nyanurla nyurrurlarlu warrarda pulka-pinyi ngurrjuku nganta, kujaju ngurrju-wangu! Yangka kankulu milya-pinyi ngula kalurla wita yirrarni pulawaku tarltu-maninja-kurlangu, ngula-jangka-ka tarltu-jarrimilki purranjakungarntiji. \v 7 Ngula-piya-yijala, yali yangka wati warrura, ngulaju-ka nyina ngawu-nyayirni ngula karliparla yirrarni pulawaku. Kajilpa nyampu wati warrura nyurrurlarla nyinakarla tarnnga, kajika-nyarra maju-mani, kajikankulu panulku nyina warruraju. Ngula-kujakuju, yalijili yilyayarra jaaji-ngirliji yungunkulurla nyurrurla-kariji ngurrju manu jungarni nyinamirra Kaatukuju. Ngula-ngalpa Jijaji Kiraji palija warntawarntarla, ngulaju-ngalpa ngalipaku kunka-pardija. Nyanungu Jijaji-ka nyinami kunka-pardinja-warnu ngalipaku yangka jiyipi-piya kuja kalu-jana Juwu-paturlu pinjarla purrami kuyu-nyayirni-wangu purlapakungarnti wiriki Pajapakungarnti, ngula-piya. Purlapakungarntirli kalu yangka tarltu-maninja-kurlangu parlu-pinjarla muku kijirni yuwarli-ngirli nyanungurra-nyangu-ngurlu. Ngula-piya-yijalalu yilyayarra jaaji-ngirliji yalumpu wati warrura. \v 8 Jalanguju, Juwu-paturlu kalu waalparrirni yangka Purlapa Wiri Pajapa yirriyirrirli. Ngaliparlu Kirijinirli, jungarnirlirlipa waalparrirni Jijaji Kiraji ngula-ngalpa kunka-pardinjarla palija ngalipaku. Ngulakujulparlipa nyinakarla jungarni-wiyi maju-wangu. Manu ngalipalparlipa wangkayarla junga-nyayirni tarnnga-juku. Kajilparlipa kuja wangkayarla junga-nyayirni, ngulaju kajikarlipa ngurrju nyina yangka miyi lalypa-piya, mangarri yangka kuja kalu Juwu-paturlu ngarni purlapa-puru.\x * \xo 5:8 \xt Nyangka Exodus 12.8 \x* \p \v 9-11 Ngaju-nyangurla yangka pipa-karirla, ngularna yirrarninjarla yilyajarra nyurru-wiyi nyurrurla-kurra, yimi-ngarrurnurna-nyarra jurnta nyinanjaku wurnturu yapa-kujaku ngula kalu nyina kalykuru. Yali yangka ngularna-nyarra kamparru wangkajarra, ngayilparna-nyarra wangkaja yapaku yangka ngula kankulu-nyanu Kirijini nganta ngarrirni. Nyampurra Kirijini nganta ngula kalu nyina kalykuru marda, purlurlpa, manu juju-kari-kirli Kaatu-kurlangu-wangu-kurlu ngula kalu pinyi, manu pama ngula-ka warrarda ngarni, manu yurlku ngula kajana ngarrirni, manu purunjunju, kajilpalu nyinakarla kujarra-piya Kirijini nganta, ngulajulu-jana yampiya jirrnganja ngarninja-wangurlu. Kala kuja kalu nyina Kirijini-wangu warrura marda, purlurlpa, purunjunju, manu juju-kari-kirli Kaatu-kurlangu-wangu-kurlu, ngulakuju kulalpankulu-jana nyarrpaku jurnta nyinayarla wurnturuju. Ngarili-jana kutu jirrnganja nyinaya, kajikankulu-jana marda pina-kanyi Kaatu-kurra. \v 12-13 Ngajulu karna wangka Puurlu, kula karna-jana ngajulurlu miimii-nyanjarla ngawu-pajirni Kirijini-wangu-patu. Ngaka kapu-jana Kaaturlu miimii-nyanyi. Payipulurla-ka wangka kuja: \q1 “Kajili yangka maju-kirli nyinanjarra-yani Kaatu-kurlangu nganta, ngulajulu-jana yilyaya tarnnga-juku!”\x * \xo 5:12-13 \xt Nyangka Deuteronomy 17.7, 19.19, 22.21, 24, 24.7 \x* \m Kujarlaju, jalangurlu nyurrurlarlu yapangku Kirijinirli, yungulpankulu-nyanu miimii-nyangkarla ngurrju-japa. \c 6 \s1 Kulalu-nyanu kuwurtu-kurra kangka \p \v 1 Nyurrurlarlu Kirijini-paturlu yapangku ngula kankulu-nyanu wilji-mani jarnkujarnku, kuja-wangurlulu-nyanu yampiya kuwurtu-kurra kanja-wangurlu, yangka-kurraju kuja-ka Kirijini-wangu nyinamirni kuwurtukungarduyu wiri-jarlu. Yalumpujulpankulu-nyanu nyurrurlarlu miimii-nyanjarla jungarni-mantarla ngula kankulu yangka Kaatu-kurlangu nyina. \v 2-3 Yangkarna-nyarra yimi-ngarrurnu nyurru-wiyi ngakaju kapurlipa-jana Kirijini-paturlu miimii-nyanyi yapa Kirijini-wangu panu-juku nyampurla ngurungka. Manurna-nyarra pinarri-manu nyurrurla yapa kapurlipa-jana ngaliparlu miimii-nyanyi marramarrarlangu. Kujarlaju, winjarni kankulu-nyanu jungarnijungarni-mani jaajirla ngula kankulu-nyanu wilji-mani kurdukurdu-piyarlu? \p \v 4 Kuja kankulu-nyanu Kirijini-paturlu nyurrurlarlu warrarda wilji-mani, nyiyaku kankulu-nyanu warrarda kanyi kuwurtu-kurraju Kirijini-wangu-patu-kurra? Yalumpu wiriwiri kuwurtukungarduyu-patu, kula kalu-nyarra yalumpu nyina wiri Kirijini-patuku. \v 5 Nyampurra karna-nyarra yimi-ngarrirni yungurna-nyarra yangka nyurrurla kurntaku ngurrju-mani. Kula kankulu mardarni mayi jintarlangu pinangkalpa nyurrurla-nyangurla turnungka? Ngulakunya yungulpankulurla yantarla yungu-nyarra miimii-nyanyi ngurrju-japa maju-japa. \v 6 Ngari kankulu-jana yani payirninjaku wiriwiriki-puka yangka-patuku Kirijini-wangu-patuku, ngulangku nganta yungulpalu-nyarra miimii-nyanjarla jungarni-mantarla. Lawa kujaju! \p \v 7 Kuja kankulu-nyanu nyurrurlarlu Kirijini-paturlu kanyi yangka kuwurtu-kurra, ngulaju maju Kirijini-wangu-patu-piya. Kajilparla Kirijini yangka jinta jinta-kariki Kirijini-kariki nginji-wangkayarla, manu jaru wiri kajilpa-palangu ngunakarla, ngulajulpa-pala-nyanu yampiyarla kuwurtu-wangurlu. Kirijini-kariyi-nyanurlu kajilpangku purunjurlu nyiyarlangu jurnta mantarla, pangkalangku jurnta mani. Yampiya kuwurtu-wangurlu! \v 8 Tarnngangku-juku kankulu-nyanu jarnku wilji-mani. Manu kankulu-nyanu purunjurlu jurnta mani warrarda Kirijini-kariyi-nyanurlangurlu. Kujaju maju! \p \v 9-10 Yapa maju ngula kalu nyina, kula-jana Kaaturlu rdakurl-kijirni nyanungu-nyangu-kurra ngula kangalpa nyina Warlalja-Wiri ngalipaku. Jungarnirlili-jana manngu-nyangka miyalurlu, kalakankulu-nyanu karlirr-kanyi nyanungurra-piyaku nyinanjaku warntarlaku. Ngana-puka ngula-ka yapa kalykuru nyina, manu juju-kari-kirli Kaatu-kurlangu-wangu-kurlu, manu ngula kalu-nyanu warrarda wajirli-pinyi kalykuru-jarrinjarla watingki karntangku, manu wati-jarrarlu ngula kapala-nyanu mardarni karnta-piyalku, manu purunjunju, purlurlpa, pamakungarduyu, manu yurlku kuja kalu-nyanu ngarrirni, manu ngula kalu-jana pakarninjarla purunjurlu jurnta kanyi, kulalu nyampurraju yapa nyinami Kaatu-kurlangu-purnurla. \v 11 Kirijini-wangurla-wiyi ngulaju kalankulu nyinaja kujarra-piyanya. Ngula-kujakunya Warlalja-Wiringki Jijaji Kirajirli Pirlirrpa Kaatu-kurlangu-kurlurlu-nyarra kurruly-kijirninjarla parljurnu maju-warnuju ngurrju-karda. Jalangulku kankulurla nyina yirrngingiki Kaatu-mipaku manu jungarniji tarnnga-juku. \s1 Palka ngalipa-nyangurlu yungulparliparlajinta pulka-pungkarla Kaatuku \p \v 12 Ngalya-karirli kankulu nyurrurlarlu purda-nyanyi nyiyarningkijarraju ngurrju nganta nyurrurlaku puranjaku manu ngarninjaku manu marnpirninjaku. Kujaju junga marda. Kala ngajulurlu karna manngu-nyanyi panu-kariji maju-nyayirni ngalipaku Kirijini-patuku. Yungulparlipa yampiyarla. Nyiyarlangurlu kajilpaju jinyijinyi-maninjarla karlirr-kangkarla Kaatu-kujaku, ngulakuju kajikarnarla marlaja nyina pirijina-piya. Ngula-kujakuju karnaju warrawarra-kanyi. \v 13-14 Ngalya-kari kankulu kuja wangka, “Kaaturlu-ngalpa yungu mangarri, manu-ngalpa miyalu ngurrju-manu mangarriki mardarninjaku kaninjarni. Kujarlaju kajikarlipa nyiyarningkijarra ngarni kutu.” Kujaju junga marda. Kala kujanya karna-nyarra ngajuju wangkami Puurluju nyurrurlakuju, “Ngakaju Kaaturluju kapu riwarr-pinyi mangarri manu miyalu, manu kularlipa ngarni nyiyarlangulku.” Ngalya-kari kankulu kuja wangka, “Kaaturlu-ngalpa ngurrju-manu nyampu palka ngalipa yungulparlipa-nyanu nganta ngaliparlu warru warrarda wajirli-pungkarla kalykururlu.” Kujaju yijardu-wangu! Kaaturlu pina-wankaru-manu Warlalja-Wiri Jijaji. Ngula-piya-yijala kapu-ngalpa ngalipaju pina-wankaru-mani yangka yartarnarri wiri-kirlirli. \p \v 15 Nyurrurlarlu kankulu yangka milya-pinyi Jijaji Kiraji-kirli, ngulaju yangka kuja karlipa nyina palka-piyarla nyanungu-nyangu-piyarla. Nyarrpa kankulu manngu-nyanyi? Ngurrju mayi kajilparnarla karnta-kariki yantarla yungu ngaju-kurlu nguna kalykuru talakupurdarlu? Lawa, karrimirra kuja! \v 16 Nyampunya-ka Payipulurla wangka: \q1 “Ngana-jarra kuja kapala nguna ngurrangka, ngula-jarraju jungulku kapala nyinami jintangkalku.”\x * \xo 6:16 \xt Nyangka Genesis 2.24 \x* \m Kujarlaju ngana-puka kuja karla tala yinyi karntaku yungu-pala kalykuru ngunami, ngula-jarraju kapala nyinami palka jintangkalku. \v 17 Ngana-puka kajirla jirrnganja nyina Jijaji Kirajiki, ngulaju kapala nyinami pirlirrpa jintangka-juku. Kujarlaju, kulalpa watiji warru parnkayarlalku karnta-kari-kirraju. \p \v 18 Ngana-puka kuja-ka wilji warrarda nyina Kaatu-kujaku, ngulangkuju kanyanu palka maju-mani ngari wita. Kala kajilpa nyinakarla kalykuru tarnnga-juku, kujarluju kajika-nyanu maju-mani palka nyanungu-nyangu karrikarri-wangurlu. Kuja-kujakujulu nyinaya ngurrju kalykuru-wangu! \v 19 Nyurrurlarlu kankulu yangka milya-pinyi palka nyurrurla-nyangu ngulaju kankulurla maralypi ngurra karri Pirlirrpaku Kaatu-kurlanguku. Pirlirrpa ngula-ka kaninjarni nyina, ngulaju-nyarra yungu Kaaturlu. Kujarlaju, nyurrurla-nyangu palka, ngulaju kula nyurrurla-nyangu, ngulaju Kaatu-kurlangu. \v 20 Kaaturlu ngula yilyajarni Jijaji, ngula-kurlurlunya-ngalpa nyanungu-kurra-manu. Kujarlajulu nyinaya ngurrju kalykuru-wangu yungunkulurlajinta pulka-pinyi Kaatuku. \c 7 \s1 Puurlurlu-jana yungu kuruwarri Karinji-wardingki-patuku yungulu yangka nyarrpa nyinami yupukarrarla \p \v 1 Ngulankujulu ngajulu payurnu pipangkarlu yupukarraku nyinanjaku karnta-kurluku. Ngaju karna-nyarra yalu-mani: Nyurrurla wati-patu, kajilpankulu nyinayarla jangkayirla-juku tarnnga-juku, ngulaju ngurrju-nyayirni. \fig |src="Icon 1 Cor 7 W.tif" size="col" ref="7.1" \fig* \v 2 Kala kajilpankulu yangka nyinakarla yupukarra-wangu, kajikankulu marda warru parnka karntakupurda. Kujaju lawa-yijala, maju! Kuja-kujakuju, karntalpankulu-nyanu warlaja mardakarla, manu karntangkulpalu-nyanu warlalja-yijala mardakarla kali-nyanuju. \v 3 Ngula-warnuju, yungulpanpala yangka jungulku yupukarra nyinayarla ngurrangka. Manu yungulpanpala ngamirlji-kirli ngunayarla, wurnturu ngunanja-wangu, ngulaju yungunpala-nyanu wardinyi-mani. \v 4 Karntangku yalirli, ngulaju karla mardarni palkaju kali-nyanuku watiki. Watingki yalirli, ngulaju karla mardarni palkaju karntaku yaliki. \v 5 Nyampu-jarra ngula kapala kalinja-nyina Kirijini-jarra-juku, jarnku kajilpa-pala ngunayarla ngurrangkaju jirramaku marda mungaku Kaatuku yati-wangkanjaku, ngulaju ngula-juku. Ngula-jangkaju yungulpa-pala pina jinta-jarriyarla, jungulku yungu-pala pina-ngunami warru kalykuru-jarrinja-kujaku. Kajilpa-pala yangka jarnku-ngunakarla tarnnga marda, kajika-palangu Juju Ngawungkulku karlirr-kanyi tarnngalku marda, kajika-pala jarnku yanirra jarrwara-kari karnta-kari-kirra manu wati-kari-kirralku. Kulalpa-pala-nyanu marda warla-pajikarla kalykuru-jarrinja-kujaku. \p \v 6-7 Kajilpankulu nyurrurla yapa-patu yangka nyinakarla ngaju-piya yupukarra-wangu, ngulaju ngurrju. Kala ngalya-kari kankulu nyurrurla nyinami karnta-kurlu yupukarra. Ngulaju ngula-juku. Kulalparna-nyarra ngajulurlu warla-pajikarla yupukarra-kujaku. Kaaturlu-ngalpa ngarrurnu panu-kari karnta-kurlu yupukarra nyinanjaku. Manu panu-kariki-ngalpa wangkaja yupukarra-wangu-nyinanjaku. \p \v 8 Ngajulurlu karna-nyarra kuruwarri yinyi yampirri-wardingki-patuku yapaku manu yangka kali-pukaku ngula kankulu yangka nyina yarlukururla: Kajilpankulu ngaju-piya nyinakarla yupukarra-wangu, ngulaju ngurrju. \v 9 Kajilpa ngana-puka warla-pajirninja-wangu warru parnkayarla kalykuru karnta marda watikipurda manu marda wati karntakupurda, ngulaju maju-nyayirni! Kajilpa-pala yupukarra-wangu nyinakarla karnta marda manu marda wati, kajika-pala warrarda manngu-nyanyi warru parnkanjaku. Ngula-kujakujulpa-pala yupukarra-jarriyarla-wiyi. \p \v 10 Ngajulurlu Puurlurlu karna-nyarra nyampuju kuruwarri yirrarni pipangka ngulaju yungu Warlalja-Wiringki, ngulaju nyurrurlaku yupukarra-patuku: Kulalpa-nyanu karntangku karlirr-mardakarla kali-nyanu-kujaku. \v 11 Manu kali-nyanurlu kulalpa-nyanu jurnta yilyayarla karntaju nyanungu-nyanguju. Kajilpa-nyanu karntangku karlirr-mardakarla, ngulajulpa nyinakarla yarlukururla tarnnga-juku wati-kari-wangu. Lawangkaju, kali-nyanu warlalja-kurralpa pina-yantarla. \p \v 12 Ngalipa-nyangurlu Warlalja-Wiringki, ngulangkuju kulaju nyampuju yungu kuruwarri-kari, ngayi karna-nyarra kutu milki-wangka nyurrurlaku yangka Kirijini-patuku ngula kankulu nyinami yangka yupukarrarla Kirijini-wangu-kurlu. Nyurrurla Kirijini-patu yangka wati-patu, ngula kankulu-jana mardarninja-yani karnta yangka Kirijini-wangu, ngulaju kulalpankulu-jana nyarrpaku yilyayarla. Mardakalu-jana kajili ngampurrpa nyina nyurrurla-nyangurla, ngulajulu-jana mardaka. \v 13 Nyurrurlarlu Kirijini-paturlu karntakarntarlu, ngula kankulu-jana mardarninja-yani wati yangka Kirijini-wangu, kulalpankulu-jana nyarrpaku karlirr-mardarninjarla yilyayarla. Mardakalu-jana kajili ngampurrpa nyina nyurrurla-nyangurla. \v 14 Nyampu Kirijini-wangu kali-nyanu wati, kuja kapala nyampu Kirijini karnta-pirdinypa nyanunguku kali-nyanu nyinami, ngulaku karla marlaja nyina wati Kaatu-kurlangu kali-nyanuku karntaku. Manu nyampu Kirijini-wangu kali-nyanu karnta, kuja kapala nyampu Kirijini nyina wati-pirdinypa nyanunguku kali-nyanu, ngulakuju karla marlaja nyina Kaatu-kurlangu-yijala karntaju kali-nyanuku watiki. Kurdukurdurlangu kalu-jana marlaja nyina Kaatu-kurlanguju. Lawangkaju, ngulaju kajikalu nyina kurdukurduju ngula-piya-yijala Kaatu-kurlangu-wangu-yijala. \p \v 15 Kaatu kanyarra wangka yungulpankulu nyinakarla rarralypa manu pululu. Kujarlaju, kajilpangku nganaku-puka yangka Kirijini-wangurlu karntangku manu watingki-puka kapatinjarla jurnta yantarla, ngulaju ngula-juku. Yilyayarra kutu, warla-pajirninja-wangurlu! Kajilpanpa puta warla-pajikarla jurnta yaninja-kujaku, kajikanpala-nyanu kulungkulku marda pinyi. \v 16 Nyurrurla Kirijini-patu wati-patu manu karnta-patu, kajilpa yangka Kirijini-wangu wati-puka manu karnta-puka yantarlarra, ngulaju yanirra kutu. Kajilpanpa mardakarla warla-pajirninja-karrarlu, kajikangku marda marlaja Kirijini-jarri nyuntukuju, manu lawa marda kuja ngari. Nyuntulurlu kula kanpa marda milya-pinyi. \s1 Tarnnga-jukulparliparla jirrnganja nyinayarla Kaatuku kurruly-kijirninja-wangu \p \v 17-20 Nyurrurla Kirijini-patu yapa-patu, ngalya-karilpankulu nyinaja Juwu-patu ngula-nyarra Kaaturlu milarnu kamparrurlu. Ngulaju ngula-juku. Kujajukulu nyinaya Juwu-patuju kurruly-kijirninja-wangu! Ngalya-karilpankulu nyinaja Juwu-wangu-patu ngula-nyarra Kaaturlu milarnu kamparruju. Ngula-yijala ngula-juku. Nyinayalu kuja-juku Juwu-wangu-patuju! Juwu-patu manu Juwu-wangu-patu ngulaju kankulu yangka-juku nyina jinta-warnu Kaatu-kurlangu-juku. Kaatu kanyarra wangka nyurrurlaku Kirijini-patuku yungunkulu jungarnirli purami nyanungu-nyangu kuruwarri. Nyampunya kuruwarriji ngula karna-jana yimi-ngarrirni yangka Kirijini-patuku jaaji-kari jaaji-karirlaku: Tarnngajukulu kurruly-kijirninja-wangu nyinaka yangka-piya-juku ngulalpankulu nyinaja nyurru-wiyi Kirijini-wangu-wiyi, yangka ngula-nyarra Kaaturlu milarnu nyurrurlaju manu nyanungu-kurra-manu. \p \v 21 Ngalya-karilpankulu nyinaja pirijina-piya warrkini ngula-nyarra Kaaturlu yajarnu. Ngulaju ngula-juku. Manu jalanguju kankulu-jana marda warrki-jarri paaju-patuku nyurrurla-nyangu-patuku pirijina-piya-juku. Kajilpalu-nyarra paaju-paturlu yilyayarla warlangarrangarra yungunkulu-nyanu nyurrurla-mipa warrki-jarri talakupurda, kujaju ngurrju-nyayirni. Ngari kutulu yanta! \v 22 Nyurrurla yapa-patu ngulalpankulu pirijina-piya warrki-jarrija, ngula-nyarra yangka Kaaturlu milarnu, ngula-juku kankulu nyinami rarralypa ngula-nyarra Jijaji Kirajirli kurruly-yirrarnu rarralypa-karda maju-kujaku. Nyurrurla panu-kari ngulalpankulu-nyanu nyurrurla-mipa warrki-jarrija ngula-nyarra yangka Kaaturlu milarnu, ngulaju kankulu jalanguju nyinami warrkini pirijina-piya Jijaji Kirajiki. \v 23 Kaaturlu-nyanu nyanungu-kurra-manu Jijaji Kiraji-kirlirli, ngulajunkulurla nyanungukulku-juku. Kujarlaju, kajilpalu-nyarra Kirijini-wangu-patu wangkayarla nyanungu-patu-piyaku nyinanjaku, ngulaju wurra-mantalu-jana nyurrurlarlu Kaatu-kurlangu-paturlu! \v 24 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, jintakulku karna-nyarra yarda wangkami: Tarnngajukulurla jirrnganja nyinaka Kaatuku yangka-piya-juku ngulalpankulu nyinaja kamparru-wiyi pirijina-piya marda, marda rarralypa, yangka ngula-nyarra Kaaturlu milarninjarla wangkaja. \s1 Puurlurlu-jana yirrarnu kuruwarri Karinji-wardingki-patuku yungulu yangka nyarrpa nyinami yarlukuru-wardingki-patu manu yampirri-wardingki-patu \p \v 25 Yangka Kirijini-paturlu, nyurrurlarlulpankujulu payurnu ngajulu nyurru-wiyi yangka kujaju, “Nyarrpa-jarrirnalu nganimpa yangka yarlukuru-wardingki-patu manu yampirri-wardingki-patu ngula karnalu nyina?” Warlalja-Wiringki Jijaji Kirajirliji, ngulangkuju kulaju ngarrurnu manu yungu ngajuluku kuruwarri nyampu-kurlu nyurrurlakungarnti yimi-ngarrirninjaku. Ngayi karna-nyarra kutu milki-wangka ngula karna ngajulurlu manngu-nyanyi. Kaatu kaju mari-jarrinjarla ngurrju nyina ngajukuju. Kujarlaju, yungulpankujulu ngungkurr-nyinakarla ngula karna-nyarra ngajulu junga wangka. \p \v 26 Jalanguju kangalpa wuurnpa-jarrimi nguruju ngalipaku Kirijini-patuku. Ngulakujulu nyinaya jurrku-juku kurruly-kijirninja-wangu-juku. \v 27 Nyurrurlarlu Kirijini-paturlu wati-paturlu, ngula kankulu-jana mardarni karnta kali-nyanu, ngulajulu-jana mardaka yilyanja-wangurlu. Nyurrurlarlu yangka yampirri-wardingki-paturlu, kalakankulu-jana warrirni yangka kali-nyanukupurdarlu. Ngulajulu-jana yampiya, ngulajulu nyurrurlaju nyinaya yampirrirla-juku tarnnga! \v 28 Kala kajilpanpa-nyanu kutu-mantarla yangka karnta, ngulaju ngula-juku. Manu yangka karntakarntarlu, kajilpankulu-nyanu mantarla wati, ngulaju ngurrju-yijala. Ngana kaji yupukarrarla nyina, ngulaju-ka wajampa nyinami nyiyarningkijarrarla. Ngula-kujakuju karna-nyarra yimi-ngarrirni nyurrurlaku yapa-patuku nyampu kuruwarri yungunkulu nyinami yupukarra-wangu-juku wajampa-wangu. \p \v 29 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, nyampu karna-nyarra wangkami, nyampuju kangalpa rdangkarlpalku karrinjini ngalipaku Kirijini-patukuju. Kujarlanya, jalanguju ngula karlipa-jana kali-nyanu mardarninja-yani wati-paturluju, nyinakarlalparlipa ngula kalu yangka wati yampirrirla nyinanja-yani, ngula-piya-yijalalparlipa nyinayarla. \v 30 Ngaliparlu ngula karlipa-nyanu waarr-pakarni yangka marirlangurlu marda, ngulajurlipa yampimi. Nyinayarlalparlipa yangka ngalya-kari-piya kuja kalu yulanja-wangu nyina. Ngalipa ngula karlipa ngarlarrimi, ngulajurlipa yampi. Nyinayarlalparlipa yangka ngalya-kari-piya kuja kalu ngarlarrinja-wangu nyinami. Ngaliparlu kuja karlipa nyiyarningkijarra jakarl-pinyi japu-jangka, kuja-wangu ngayilparlipa nyinayarla marlajarra-piya. \v 31 Ngaliparlu ngula karlipa manngu-nyanyi nyiyarlanguku ngurrju-maninjaku, ngulajurlipa yampi. Ngayilparlipa nyinakarla yapa-patu-kari-piya ngula kalu waparlku nyina nyiyarningkijarrarla. Nyiyaku-yijala kujaju? Nyiyarningkijarra ngula karlipa nyanyi nyampurla ngurungka, ngulaju-ka lawa-jarrimirralku kutu-puruju. \p \v 32 Nyurrurla Kirijini-patujulu nyinaka ngurrju manu wardinyi nyiyarlangukuju wajampa-jarrinja-wangu! Yangka ngula kankulu nyina yampirrirla, ngulaju kankulu-nyanu yinyi yangka Warlalja-Wiri-kirra, kujarlu kankulu wardinyi-mani. \v 33 Nyurrurla yangka Kirijini-patu yupukarrarla, ngulaju kankulurla miirn-nyina nyiyarningkijarrarla yangka nyurrurla-parntarlanguku yungunkulu-jana kujarlu wardinyi-mani. \v 34 Nyurrurlarlu yangka wati-paturlu Kirijini-paturlu, ngulaju kankulu kuja-purda-jarra manngu-nyanyi kujarlu, “Nyarrpa-jarrimirna? Kaatu-kurra mardarnaju yinyi? Ngaju-parnta-kurrarnaju yinyi yungurna kujarlu wardinyi-mani?” Kujanya kankulu manngu-nyanyi nyurrurlarluju yupukarra-paturluju. Nyurrurlarlu yangka yupukarra-wangu karlarni-ngintirli manu kamina-warnu yupukarra-wangurlu-yijala, ngulaju kankulu-nyanu yinyi jinta-kurra Jijaji Kiraji-kirra Warlalja-Wiri-kirra tarnnga-juku. Nyurrurla yangka Kirijini-patu karntakarnta ngula kankulu yupukarrarla nyina, ngulaju kankulu-nyanu yinyi yangka kali-nyanu-mipa-kurra nyurrurla-parnta-kurra nguru nyampurlaju, kujarluju yungunkulu-jana wardinyi-mani. \p \v 35 Nyampu karna-nyarra yimi-ngarrirni nyiyarningkijarra yungunkulu ngurrju nyina. Kula karna-nyarra jinyijinyi-mani yungunkulu wajampa nyina, lawa. Ngari karna-nyarra wangka jungarni yungunkulu-nyanu yinyi Warlalja-Wiri-mipa-kurra tarnngangku-juku. \p \v 36 Nyurrurlarlu yangka wati-paturlu ngulankujulu payurnurnu pipangkarlu, “Mani mayirnalu-jana karnta nganimpa-nyanguju jangku-pinja-warnuju, mardarnalu nyina kuja-juku yampirrirla-juku?” Nyampunya karna-nyarra ngajuju jangku-mani: Kajilpa nganangku-puka watingki maninja-wangurlu yampiyarla yali karnta, ngulaju kajika manngu-nyanyi miyalurlu warrarda kanunjumanyumparlu kujarlu, “Mani mardarna, yampi mardarna?” Ngula-kujakuju manirra kutu yungu-pala nyinamirra yupukarrarla. Ngulaju ngurrju, maju-wangu. \v 37 Kala kajika marda wati-kari rduju yampinjarla ngampurrpa-jarri-nyayirni yupukarra-wanguku nyinanjaku. Kajilpa-nyanu warla-pajikarla-wiyi jungangku marri-pinja-kujaku manu karnta-kari-kijaku, ngulaju warla-pajirninjarla nyinamirra kutu yupukarra-jarrinja-wangu. Ngulaju ngula-juku. \v 38 Kajilpa Kirijinirli watingki manngu-nyangkarla yupukarrarlaku nyinanjaku, ngulaju ngurrju-karrikarri. Kajilpa yampirrirla nyinakarla-juku yupukarra-wangu, ngulaju ngurrju-nyayirni. \p \v 39 Nyurrurlarlu ngulankujulu payurnurnu pipangkarlu, “Nyarrpa-jarriyarlalpa karntaju Kirijini kajilpa kali-puka-jarriyarla nyanununguju?” Nyampunya karna-nyarra ngajuju jangku-mani: Kajilpa nyinakarla nyanungu-parnta wati wankaru, ngulaju kulalpa yantarla wati-kari-kirra. Kajilpa kali-puka-jarriyarla, ngula-jangkaju kajilpa ngampurrpa nyinakarla Kirijini-kariyi-nyanuku maninjarla yupukarra-jarrinjaku, ngulaju ngula-juku. Kulalparla nyarrpa yupukarra-jarriyarla Kirijini-wangukuju, lawa. \v 40 Kuja karna-nyarra ngajulurluju Puurlurlu yimi-ngarrirni, ngulaju jaru jurrku-juku kuja kanyarra Pirlirrpa Kaatu-kurlangurlu yimi-ngarrirni ngulaju kujarlu: Nyampu kajilpa karnta kali-puka nyinakarla yarlukururla, ngulaju ngula-juku. Ngulaju kapu nyina ngurrju wardinyi-nyayirni yangka-piya-wangu ngula-ka yangka jinta-kari yupukarra-yijala pina-nyina. \c 8 \s1 Yimi kuyu warntarri-kirli ngulalpalurla Kirijini-wangu-paturlu purranjarla yirrarnu jujuku nyanungurra-nyanguku \p \v 1 Nyurrurlarlu ngulankujulu payurnurnu yangka ngajulu kuyu warntarriki yangka ngula kalu purrami Kirijini-wangu-paturlu purlapa wiri-puru nyanungu-nyangu-puru, ngulaju nganta tarruku-nyayirni kuyuju. Payurnurnunkujulu yalikiji kuyu warntarriki, ngulajunkulu ngarni-japa mardawu, yampiminkili? Ngalya-karirli nyurrurlarlu kankulu-nyanurla pulka-pinyi ngula kankulu nganta nyiyarningkijarra milya-pinyi, ngulaju lawa! Ngula karlipa-nyanu yangka Kirijini-patu yulkami, ngulaju karlipa-nyanu wiri-mani Kaatu-kurra-pinangu. \v 2 Nganangku Kirijinirli ngula-ka milya-pinyi nganta nyiyarningkijarra Kaatu-kurlu, kujaju lawa. Kula-ka nyiyarlangu milya-pinyi jungangku. \v 3 Ngana kuja karla yulkami Kaatuku, ngulaju-ka rdakurl-kijirni Kaaturluju. \p \v 4 Nyurrurlarlu yapangku ngulajunkujulu payurnu ngajulu yangka kuyu warntarriki. Nyampunya karna-nyarra ngajulurluju jangku-mani. Kirijini-wangu-paturlu ngula kalu juju ngurrju-mani watiya-jangka manu pirli-jangka, ngulaju nganta juju-kari juju-kari nyanungurra-nyangu junga-nyayirni nganta. Kala lawa, yijardu-wangu! Ngaliparlu Kirijini-paturlu karlipa milya-pinyi jinta-mipa Kaatuju junga-nyayirniji. \v 5 Kirijini-wangu-paturlu ngulaju kalu-jana purami juju-kari juju-kari manu pirlirrpa-kari pirlirrpa-kari panu-kari ngurungka manu walyangka kuja kalu-jana wiri-jiki nganta nyinami nyanungurraku. \v 6 Ngalipaku Kirijini-patuku, ngulaju-ngalpa jinta-juku Wapirra Kaatuju ngula nyiyarningkijarra ngurrju-manu nyampurla ngurungka. Ngulaju karliparla nyanungu-mipaku jintaku nyinami. Ngalipaku Kirijini-patuku, ngulaju jinta-mipa Warlalja-Wiriji ngulaju Jijaji Kiraji, ngulakunya karliparla marlaja nyina wankaru. Kaaturlu manu Jijaji Kirajirli, jungungku-pala ngurrju-manu nyiyarningkijarra. \p \v 7 Kuyu yalumpuju, kari-nganta ngulaju tarruku-wangu. Kujarlaju, kajilparlipa ngaliparlu Kirijini-paturlu kutu-nganjarla kuyu yangka tarruku nganta, ngulaju ngula-juku. Kala Kirijini-patu ngalya-kari kuja kalu yangka rampaku nyina jalangu-warnu, ngulaju kula kalu milya-pinyi yalumpu-kurlu kuyu-kurlu. Kirijini-wangu-wiyi ngulalpalu nyinaja, ngulangkujulpalu ngarnu kuyuju yangkaju tarruku nganta. Kala Kirijini-jarrinjarla kajilpalu kuyu yalumpuju nganjarla jalangu-warnurlu, ngulaju kajikalu-nyanu kurntaku ngurrju-mani. Rampal-manngu-nyanyi kalu kajika-jana kuyungkuju nganta kii-purranjarla maju-mani. \p \v 8 Kajilpankulu kuja wangkayarla manu manngu-nyangkarla, ngulaju yijardu-wangu. Ngaliparlu Kirijini-paturlu pinangkalparlu, kajilparlipa nganjarla kuyu manu mangarri nyiyarlangu, kula-ngalpa ngulangkuju kutu-mani Kaatu-kurraju. Kaatuju kajika-ngalpa yulkami-juku kajilparlipa ngalya-karirli mangarri-kari kuyu-kari nganjarla, manu kajika-ngalpa yulkami-juku kajilparlipa ngalya-karirlangurlu ngurrpangku yampiyarla. \p \v 9-10 Nyuntu marda kajikanpa-nyanu kanunju-kari wangka, “Kajikarna ngajulurluju ngarni kutu kuyu warntarriji.” Wurra-wiyi manngu-nyangka kujarlu: Kirijini-karirli jalangu-warnurlu kajikangku nyanyi nyuntulu ngarninja-kurra kuyu warntarri-kirra kajilpanpa nyinakarla yuwarlirla juju-kari-kirlangurla. Nyanungurlulku marda kajika manngu-nyanyi ngarninjakuju. Kajika marda nyanungurlulku maninjarla ngarni. Kajikanpa karlirr-kanyilki Kaatu-kujaku nyuntulurlu ngula kanpa milya-pinyi nganta nyiyarningkijarra Kaatu-kurlanguju. \v 11 Nyampuju Kirijini jalangu-warnuju ngulaju nyuntukupurdangka, manurla Jijaji Kiraji palija watiya warntawarntarla nyanungurlanguku. Kajilpa nyampu kuyu nganjarla, kajika muntuku-jarrinjarla purda-nyanyi, “Jarrwara-karirna marda yanu Kaatu-kujaku!” Nyuntulurlu Kirijinirli, ngula kanpa milya-pinyi nganta nyiyarningkijarra, ngulangkuju kajikanpa kawarr-kanyi. \v 12 Kuja kanpa yali jinta-kari jalangu-warnu kanyi jarrwarra, manu kuja kanpa kurntaku ngurrju-mani, kujanya kanparla majungka-jarrimi jurnta kuyu wita ngarninjarla. \v 13 Ngula-juku karna-nyarra ngajuju wangkami Puurluju nyampu-kurluju kuyu-kurlu. Kajilpaju Kirijini-karirli jalangu-warnurlu nyangkarla kuyu warntarri ngarninja-kurra, kalakaju waalparrirni-yijala. Ngula-jangkanya kajika kuyu ngarninjarla jarrwara-kari yanirra Kaatu-kurlangu-wangu-wana. Kuja-kujakuju kulalparna nganjarla nyampuju kuyu warntarriji. Yampimilki kapurna. \c 9 \s1 Warrki-kirli Kurdungurlu Wiri-kirlangu-kurlu \p \v 1-3 Ngula kankujulu nginji-wangka ngajuku, kuja karna nganta lawa nyinami ngajuju Kurdungurlu-wangu Wiri-wangu. Kujarlaju karnaju jaarl-karri nyurrurla-kujaku. Ngulajurna junga nyangu Jijaji Kirajiji milpangku ngajulurlu. Nyanja-warnu ngulaju karna nyina Kurdungurlu Wiri. Ngula-jangkanya karna rarralypaju nyina! Kulalpaju nganangku jinyijinyi-mantarla! Yangka-jala kankujulu milya-pinyi Kurdungurlu Wiri ngula karna nyina. Kajirna ngajuju lawa nyinakarla, kujarlaju kulankulu Kirijini-jarriyarla. \p \v 4 Kala Parnapa manu ngajulu? Ngalya-karirli Kurdungurlu-paturlu Wiriwirirli, ngula kalu-jana pinarri-mani Kirijini-kariyi-nyanu, ngula-wanawanaju kalu-jana Kirijini-kariyi-nyanu-patu payirni talaku. Ngula-piyarlu-yijala kajilpankulu-jarrangku yungkarla tala ngajarrarlanguku yali-patu-piyaku, ngulaju ngula-juku. \v 5 Kurdungurlu-patu Wiriwiri manu Jijajikipurdangka-patu kukurnu-nyanu-patu manu Piita, ngula kalu yani wurna jaruku yimi-ngarrirninjaku, ngulangkuju kalu-nyanu kali-nyanu yangka ngurra-warnu kanyi palka-juku. Kajilparna ngajurlangu ngampurrpa nyinakarla karntaku Kirijiniki maninjaku, ngulaju kajikarlijarra wungu-yijala yani nguru-kari nguru-kari-kirra jaruku yimi-ngarrirninjaku. \v 6 Nyiyaku kankulu-jarrangku ngajarra-mipaku Parnapa-jarraku nginji-wangka? Kurdungurlu-patu Wiriwiri, ngulaju kula kalu-nyanu warrki-jarrimi talakupurda kuja kalu-jana pinarri-mani Kirijini-patu-kariyi-nyanu, lawa. Ngulaju ngula-juku. Kajilparnalu-nyarra ngajarrarlu Parnapa-jarrarlu payikarla talaku, ngulaju ngurrju-yijala yali-patu-piyarlu. \v 7 Ngana-puka kuja-ka warrki-jarri, ngulangkuju karla marlaja mani tala warrki-jangkarlu paajukuju. Yurrkunyu ngula kalu warrki-jarri, kula kalu-nyanu warrawarra-kanyi warlalja-kurlurlu tala-kurlurlu. Yurrkunyukungarduyurlu kajana wiringki warrawarra-kanyi. Manu jinta-kari kuja-ka warrki-jarri kaatinikingarduyu, ngula karla marnikiji-piya marlaja pardi, ngulangkuju kula-ka yampimi, marlaja kanyanu ngarni. Manu jinta-karirli yapangku ngula kajana jina-mardarni narnukutu, ngula-jangkaju ngarni-yijala-ka lampurnuju. Kuja karnalu-nyarra ngajarrarlu Parnapa-jarrarlu jaru yimi-ngarrirni ngurrju Jijaji Kiraji-kirli, ngulajulpankulu-jarrangku warrawarra-kangkarla-yijala tala-kurlurlu ngajarraju. \p \v 8 Ngaju ngula karna-nyarra nyampu wangka, kula ngaju-nyangu yimi. Kaatu-kurlangu jaru nyampuju ngularla yungu Mujujuku. \v 9 Mujujurlu-ngalpa nyampu jaru yirrarnu puluku-kurlu: \q1 “Watingki nganangku-puka ngula-ka puluku mardarni, ngulajulparla marna yungkarla ngarninjaku. Ngula-ka pulukurlu warru wapanjarlu warru puyu-pinyi marna kipirninjakungarnti, ngulakungarntiji lirraju yampiyarlalpa kuja-kirli warirninja-wangurlu pulukuju marna yungu kutu ngarni.”\x * \xo 9:9 \xt Nyangka Deuteronomy 25.4 \x* \fig |src="47_1Cor9OxTread.tif" size="col" ref="9.9" \fig* \m Nyampurla kuruwarrirla ngula kangalpa wangkami, kula-ka wangkami puluku-mipa-kurlu, lawa. Nyampuju-ka wangkami nganimparlanguku ngula karnalurla warrki-jarri Kaatuku. Nyurrurlarlujulpankulu-nganpa warrawarra-kangkarla tala-kurlurlu. \v 10 Nganimpa karnalu nyina Wiriwiri yangka ngula-ka watingki pangirninjarla milyingka yirrarni mangarrikingarnti yungurla marlaja pardi, ngula-piya. Yalirli ngula-ka pangirninja-yani manu jinta-karirli ngula karla marlaja maninja-yani, ngulaju kapala manngu-nyanyi kapu-pala-nyanu marlaja ngarni jirramarlu-juku. \v 11 Nganimparlu ngulalparnalu-nyarra yimi-ngarrurnu yangka jaru Jijaji-kirli, ngula-jangkaju kankulu Kirijinilki nyina jalanguju. Ngula-jangkarlujulpankulu-nganpa warrawarra-kangkarla tala-kurlurlu nganimpa Kurdungurlu-patu Wiriwiri. \v 12 Kurdungurlu Wiriwiri-kariyi-nyanu-paturlu, ngulangkuju kalu-jana payirni talaku yangka kuja kalu-jana pinarri-mani Kirijini-patu-kariyi-nyanu. Ngulaju ngula-juku. Kajilparnalu-nyarra ngajarrarlu Parnapa-jarrarlu payikarla talaku, ngulaju ngurrju-yijala yali-patu-piyarlu. \p Kala kularnalu-nyarra ngajarrarlu Parnapa-jarrarlu jintarlanguku payurnu talaku. Ngajarrarlu kalarlujarra-nyanu jirramarlu warrawarra-kangu tala-kurlurluju warlalja-kurlurlu. Ngulalparlijarra nyinaja marlajarra nyurrurla-nyangurla, ngulajulparlijarra nyinaja payirninja-wangu. Kajirnalu-nyarra ngajarrarlu payikarla talaku, kulankulu-nganpa marda purda-nyangkarla kujarnalu-nyarra nyampu jaru ngurrju yimi-ngarrurnu Jijaji Kiraji-kirli. \p \v 13 Nyurrurlarlu kankulu milya-pinyi yangka Juwu-patu-kurlangu Yuwarli Maralypi wiri ngula-ka karri Jurujulumurla, manu yangka wati-patu maralypikingarduyu-patu ngula kalu warrki-jarri yalirla Maralypirla. Yali-paturlu ngulaju kalu-nyanu mangarri manu kuyu mani yali-jangka-kirli. Ngula kalu wiriwiri yali warrki-jarri Maralypirla, yalirli kalurla purranjarla yinyi kuyu warntarri Kaatuku. Ngulaku-puruju nyanungurluju kalu-nyanu ngalya-kariji yirrarni kuyuju ngurra-kurra kanjakungarnti. Ngulaju ngula-juku. \v 14 Jijaji Kirajirli Warlalja-Wiringki kangalpa yimi-ngarrirni jinta-juku jurrku kuruwarriji. Kuruwarri ngula-ka nguna, “Nganangku-puka wiringki kaji-jana Yimi Ngurrju Jijaji Kiraji-kirli warru yimi-ngarrirni, ngula-warnujulpalu Kirijini-kariyi-nyanu-paturlu warrawarra-kangkarla manu tala yungkarla.” \p \v 15 Ngajulurlu Puurlurlu, ngularna kamparru yanurra nyurrurla-nyangu-kurra nguru-kurra, kapurna-nyarra payikarla nyurrurla talakuju, kala lawa. Kularna-nyarra talaku payurnu. Ngajulurlu-juku ngayilparnaju warlaljarlu warrawarra-kangu. Jalangu karna-nyarra nyampurla pipangka wangkamirra kula karna-nyarra talaku payirnirra. \p Kajilparna-jana yapaku Yimi Ngurrju yirri-purayarla, ngula-warnurluju kulalparna-jana talaku payikarla. Kajinkijili nyurrurlarlu yapangku yungkarla tala, kapurnaju purda-nyanjarla kurnta-jarriyarla. Kajilpankujulu nyurrurlarlu tala yungkarla jalangurlu, kulalparnajurla pulka-pungkarla. \v 16 Kaatuju wangkaja ngajuku yungurna-jana warru yaninjarla yimi-ngarrirni jaru Kaatu-kurlangu. Kulalparnajurla ngula-warnuju pulka-pungkarla. Kajilparnaju warla-pajikarla Yimi Ngurrju yimi-ngarrirninja-kujaku Jijaji-kirli-kijaku, ngulaju kajikaju marda kurnta-nyayirniki ngurrju-mani Kaaturluju! \v 17 Kajilparna ngampurrpa nyinakarla talaku warrki-jarrinjaku, ngula-jangkakunya kajikajulu yinyi talaju yapangkuju. Kala ngayi kula karnaju ngajuku warrki-jarri. Kaatuku karnarla warrki-jarri ngulaju wangkaja nyanungu. Ngula-wanawanaju, kulalpajulu yungkarla talaju yapangkuju. \v 18 Nyiyakulku-yijala karna-jana Yimi Ngurrjuju yapaku warru yimi-ngarrirni? Kula talakupurdarlu, lawa! Ngula karna Kurdungurlu Wiri nyina Jijaji Kiraji-kirlangu, kula karna-jana payirni Kirijini-kariyi-nyanu yungulpajulu talaju yungkarla. Ngayi karna-jana kutu yimi-ngarrirni. Kujarlaju karna wardinyi-jarri. \p \v 19 Kulalpaju nganangku jinyijinyi-mantarla warrki-jarrinjaku, lawa. Ngari karnaju kutu yinyi yapa panu-kurra pirijina-piyarlu yungulu Kirijini-jarri. \v 20 Juwu-paturlu ngulangkuju kalu Mujuju-kurlangu-juku kuruwarriji purami. Ngulangkuju kajana nyanunguju jinyijinyi-mani nyiyarningkijarraku. Ngajuju, kula kaju ngarrirni kujakuju. Kala kajilparna nyinayarla Juwu-paturlajinta, ngulaju kajikarna purami nyanungurra-nyangu kuruwarri, kujarlaju yungulu nyanungurrarlangu Kirijini-jarri. \v 21 Ngalya-kari ngula kalu nyina Juwu-wangu, kuruwarri kula kalu purami Mujuju-kurlangu. Kajilparna yantarla nguru nyanungurra-nyangu-kurra, ngula-piya-yijala kajikarna nyina ngajuluju. Yampimi kajikarna kuruwarri Juwu-kurlangu, ngulaju yungulu Juwu-wangu-paturlangu Kirijini-jarrimi. Ngalya-kari kalu wangka kula-nganta karna kuruwarri Kaatu-kurlangu yampimi puranja-wangurlu. Kujaju lawa! Jijaji Kiraji-kirlangu karna purami. \v 22 Ngaju ngula karna nyina Kirijini-paturlajinta, yangka ngula kalu rampaku nyinami jalangu-warnuju, ngula-patu-piya-yijala karna ngajuju nyina yungurna-jana wiri-mani. Kula karna-jana jinyijinyi-mani, rarralypa karna-jana nyina. Nyarrpara-kurra-puka ngula karna yani manu jaru-kari-kirli-kirra manu kuruwarri-kari-kirli-kirra, ngula-piya-yijala karna ngajuju nyina yungulu nyanungurrarlangu Kirijini-jarri. \v 23 Ngula karna nguru-kari nguru-kari yani, ngulaju karna nyina nyanungu-patu-piya-yijala, ngulaju yungurna-jana panuku-juku yimi-ngarrirni jaru nyampu Jijaji Kiraji-kirli. \p Ngula karna nguru-kari nguru-kari yani, ngulaju karna nyina nyanungu-patu-piya-yijala ngula kalu nyina kuruwarri nyanungurra-nyangu-kurlu. Ngakaju yunguju Kaatu wardinyi-nyayirni nyina warrki-jarrinja-warnuku. \p \v 24 Nyurrurlarlu kankulu yangka yapangku milya-pinyi ngula kalu wajirli-parnka kilji-nyayirni ngana ngula-ka parrpardaly-parnka, ngulangkuju warntarri mani. Tarnnga-juku kalu jupu-karrinja-wangu parnkami, ngula-warnurluju jinta-miparlu mani warntarriji. Ngula-ka yali parrpardaly-parnka, ngula-piya-yijala karlipa Kirijini-patu nyina. Nyurrurlarlu yapangku Kirijinirli, tarnngangkujukulu puraya Jijaji Kiraji jupu-karrinja-wangurlu yungunkulu warntarri-nyayirni-wangu Kaatu-kurlangu mani ngula-warnurluju. \v 25 Parnkanjakungarntirliji, ngulangkuju kalu-nyanu junga-nyayirnirli pulykuju rarralypa-mani wajirlirli-yijala kamparru-wiyiji ngulaju warntarriki maninjakungarnti. Nyampu warntarri kapu lawa-jarrimilki. Ngalipa Kirijini-patu ngulaju karliparla tarnnga-juku nyinami Jijajiki, ngakaju yungu-ngalpa Kaaturlulku yinyi warntarri-nyayirni-wangu. Warntarri-nyayirni-wangu nyampuju ngulaju kapurlipa tarnnga mardarni. \v 26 Ngajulu Puurlu karna nyina parnkanjakungarduyu-piya ngula kalu yangka parnkami jingijingi yungulpalu yalirla parrpardaly-parnkayarla. Yalikingarntiji kulalpa jarrwarajarrwara-wiyi parnkayarla, kujakungarntiji ngulajulpa jungarni-parnkayarla. Kuja-piyaju ngulaju karnarla jungarni warrki-jarri Kaatukuju. Kula karnarla jamulu warrki-jarri. \v 27 Jinyijinyi-mani karnaju wakurturdu-nyayirnirli jupu-karrinja-kujaku yungurnarla warrki-jarrimi jungarni Kaatuku manu yungurna-jana Yimi Ngurrju yimi-ngarrirni yapakuju. Kajilparnarla Kaatuku warrki-jarriyarla ngari wita-mipa yijardu-wangu, ngula-warnukuju kulalpaju marda warntarri-nyayirni-wangu yungkarla. \c 10 \s1 Puurlu-jana wangkaja Karinji-wardingki-patuku ngulaju kuja, “Yirriyirrirlili-nyanu warrawarra-kangka karlirr-yaninja-kujaku.” \p \v 1 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, ngajulurlu yungurna-nyarra yimi-ngarrirni kujalpalu nyurnunyurnurlu Mujuju puraja manangkarrarla manu ngalyarrparla wiringka. Milya-pinyi-jala kankulu nyampuju jaru ngulalpalu yangka mangkurdu kirrirdimpayi puranjinaanu, ngulalpa-jana kamparrurlu nguru-yirrarninjinaanu. Manu kankulu milya-pinyi ngulalu ngapa mangkuru-wana wiri-wana kulkurru-jarra jingijingi yanu. \v 2 Kuja-warnurlujulpalu-nyanu ngarrurnu papitaji-jarrinja-warnu Mujuju-kurlangu kujalpalu yangka mangkurdu puranjinaanu manu kujalu ngapangka jingijingi yanu.\x * \xo 10:2 \xt Matthew 28.19 \x* \v 3-4 Ngulalpalu wurna maturnu, Kaaturlulpa-jana mangarri-nyayirni-wangu yungu, manu ngapa-nyayirni-wangu. Manu ngapa pirli-nyayirni-wangu-jangka ngula pakarnu Mujujurlu, ngapaju walya-wantijarni, manulpa ngawarralku parnkajarra. Nyampurlu pirlingki ngulajulpa-jana puranjinaanu purdangirli-wanarlu. Pirli-nyayirni-wangu nyampu, ngulaju Jijaji Kiraji kujalpa-jana warrawarra-kangu purdangirli-wanarlu. \v 5 Ngakarrangakarralku, Kaatuju-jana kulu-jarrijalku wilji-panukuju yangka kujalpalurla jurnta karanparr-karrija. Kujarlaju, manangkarrarla wiringkajulpalu palinjarla piri-ngunaja nyurnu-kari nyurnu-kari wurnturu-kari wurnturu-kari. \p \v 6 Nyampurlu jarungku kangalpa punpun-ngarrirni, kalakarlipa yangka jalajala-jarrinjarla karanparr-karri jarrwara-kari kujalpalu kamparru-warnurlu nyurnunyurnurlu kuja-kurluju wapaja. \v 7 Ngarri-parnkanja-wangulu nyinaka yangkaju ngula kalu juju pirli-jangka manu watiya-jangka ngurrju-mani tarruku nganta, kujalpalu nyurnunyurnurlu kamparru-warnu-paturlu ngurrju-manu. Kujanya kangalpa Payipulurluju yimi-ngarrirni jarlu-patu nyurnunyurnu ngulalpalurla jarrwara-kari jurnta nyinaja Kaatukuju: \q1 “Nyampurla purlaparla wiringka kalalu nyinanjarla kurapaka ngarnu, kalalu purlapa pungu, manu kalalurla parntarrinjunu palka-katuku nganta, kalalu nyangu karrinja-kurra juju-kari juju-kari nyanungurra-nyangu kuja kalalu nyanungurlu rdakangku ngurrju-manu.”\x * \xo 10:7 \xt Nyangka Exodus 32.6 \x* \m \v 8 Ngula-puru purlapa wiri-puru, warrulpalu-nyanu wajirli-pungu kalykururlu. Ngula-wanawanaju, 23,000-pala-jana riwarri-manu Kaaturluju parrangka jintangka. Ngula-kujakujurlipa nyinami warrura-wangu manu warru wajirli-pinja-wangu. \v 9 Ngalipa-patu Kirijini-patu, ngulajurlipa nyina ngurrju jarlu-patu-piya-wangu, kalaka-ngalpa Kaatuju kulu-jarri. Ngalipa-nyanguku nyurnunyurnuku-wiyilpa-jana kamparru kulu-jarrija Kaatu Warlalja-Wiri, ngula-panuku-juku-jana warnalku jangkardu yilyajarni panu-jarlu, ngulangkulkulu-jana warnangkuju muku pungu ngalya-kariji yapaju. \v 10 Ngalipa Kirijini-patu, nginji-wangkanja-wangurliparla nyinami Kaatuku yali-patu-piya-wangu jarlu-patu-piya-wangu. Ngalya-kariji, nginji-wangkajalpalurla Kaatuku. Ngula-wanawanaju marramarralku-jana jangkardurnu yilyaja muku pinjaku. \v 11 Nyampurluju nyiyarningkijarrarlu, pinarri-mani kangalpa Kaatu-kurlu, kalakarlipa karlirr-yani warntarlalku. Yapa-paturlu kamparru-warnu-paturlulpalu yirrarnu Payipulurla yungu-ngalpa punpun-ngarrirni. Kajikarlipa jarrwara-kari yani Kaatu-kujaku jalangu, kuja kangalpa nguru rdangkardangkarlpa-jarrinjinilki ngalipaku Kirijini-patuku. \p \v 12 Ngula kanpa Kirijini nyina yijardunju nganta manu jukarurru nganta, ngulangkujungku warrawarra-kangka, kalakanpa yangka karanparr-karri Kaatu-kujaku. \v 13 Juju Ngawungku kangalpa jintawarlayi-jiki jarrwara-kari putaputa kanyi yapa panu-juku, kula nyurrurla-mipa. Kaatu kangalpa jirrnganja nyinami tarnnga-juku. Ngulaju-ka nyina pirrjirdi-nyayirni Juju Ngawu-piya-wangu, kapu-nyarra muurlparlu mardarni karanparr-karrinja-kujakuju. Kujarlaju, nyangurla-puka kajilpa-nyarra yangka putaputa kangkarla jarrwara-kariji Jujungku, ngula-kujakuju Kaaturlu kajika-nyarra pirrjirdi-mani yungunkulu jukarurru-juku yani karanparr-karrinja-wangu. \s1 Puurlu-jana wangkaja Karinji-wardingki-patuku Kirijini-patuku yungulu yangka jawirdiki nyinamirra maralypi nyampu-kujaku kuruwarri-kari-kijaku Kaatu-kurlangu-wangu-kujaku \p \v 14 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, juju maralypi-kijaku Kaatu-kurlangu-wangu-kujaku kuruwarri-kari-kijaku, ngulajulu jawirdiki nyinakarra! \v 15 Nyampunya karna-nyarra wangka langarrpaku nyurrurlakuju. Purda-nyangkajulu ngula karna-nyarra ngajulu wangkami yijardu mardawu, lawa marda. \v 16 Nyurrurlarlu yapangku, manngu-nyangkalu yangka Kurapaka Jijaji Kiraji-kirlangu ngula karliparla ngarni nyanunguku Warlalja-Wiriki. Ngula karlipa jampita-nyayirni-wangurla ngarni, ngulaju karlipa Jijaji Kiraji-kirlangu ngarni yalyu kuja-nyanu nyanungurlu yungu warlaljarlu ngungkarra ngalipakungarnti. Manu ngula karlipa mangarri-nyayirni-wangu pajirninjarla ngarni wita-kari wita-kari, ngulaju nyanungu palka kuja-nyanu nyanungurlu yungu warlaljarlu ngungkarra ngalipakungarnti. \v 17 Nyampurla kuruwarrirla, mangarri-nyayirni-wangu ngula karlipa ngarni, ngulaju jinta-jangka mangarri kapurdu-jangka karlipa rdilykirdilyki-pinyi. Ngula-jangka-juku karlipa ngarni, ngulangkuju kangalpa panu-juku jinta-mani, jungulku yungurliparla nyina. \v 18 Ngula-piyarlu-yijala kalurla Juwu-paturlu yangka kuyu warntarri purrami Kaatuku, jintawarlayirli jungungku ngulaju kalu ngarni nyanungurrarlangurlu yaliji kuyu ngalya-kariji. \p \v 19 Kala Kirijini-wangurlu ngula kalu juju purlapa pinyi Kaatu-kurlangu-wangu, ngurrju mayi ngalipakuju Kirijini-patuku? Lawa! Manu kuyu kuja kalu purrami kurapaka Kirijini-wangu-paturlu, ngurrju mayi ngalipakuju? Lawa kujaju! Kula karliparla ngungkurr-nyina. \v 20 Nyampu karna-nyarra yimi-ngarrirni kuja kalu yangka Kirijini-wangu-paturlu kuyu purrami maralypirla nyanungu-nyangurla. Ngulaju kalu-jana purrami Juju Ngawuku manu nyanungu-nyangu-patuku marramarraku. Kula kalurla Kaatuku purrami. Kuja-kujakunya yangkaju Kirijini-patulpankulu nyinakarla jawirdiki. \v 21 Kajilpankulu Jijaji Kiraji-kirlangu mangarri-nyayirni-wangu nganjarla manu ngapa-nyayirni-wangu, ngulakungarntirlijilpankulu yampiyarla yangkaju yali ngula kalu-jana kuyu purrami Juju Ngawuku manu nyanungu-nyanguku marramarraku. Jirrama-kalyarrpa-wangu manngu-nyangka nyarrpa-wananpa yani. \v 22 Kajilparlipa jirrama-kalyarrpa purayarla, kajika-ngalpa Kaatuju ngula-panukuju kulu-jarri. Kula karlipa ngalipa nyina Kaatu-piya pirrjirdi. Kujarlaju, jinta-miparlipa purami kulu-kujaku. \s1 Puurlu-jana wangkaja Karinji-wardingki-patuku yangka, ‘kajikankulu-nyanu kanyi jarrwara-karirli Kaatu-kujaku’ \p \v 23 Ngalya-kari kankulu nyurrurlarlu purda-nyanyi nyiyarningkijarra ngurrju nganta nyurrurlaku puranjaku. Kujaju junga marda. Kala ngajulurlu karna manngu-nyanyi panu-kariji maju-nyayirni ngalipaku Kirijini-patukuju. Yungulparlipa yampiyarla, kalaka-ngalpa rampaku-mani. \v 24 Kirijinirli yungulpa-jana warrawarra-kangkarlarra panu-kari, kula nyanungu-nyangu warlalja-mipa yiringirla. \p \v 25-26 Payipulurlu ngula kangalpa yimi-ngarrirni: \q1 “Nguru nyampu manu nyiyarningkijarra, ngulaju Kaatu-kurlangu.”\x * \xo 10:25-26 \xt Nyangka Psalm 24.1 \x* \m Kujarlaju, kajinkili kuyu yangka nyanyi japungka, ngulajulu maninjarla kutu-nganja yapa jinta-kari payirninja-wangurlu manu kapatinja-wangurlu. \p \v 27 Kirijini-wangurlu kajilpangku yajakarla ngurra-kurra nyanungu-nyangu-kurra kuyuku ngarninjaku, kajikanpa marda manngu-nyanyi kula-nganta maralypi-jangka kurapaka-warnu Juju Ngawu-kurlangu-warnu-jangka kuyuju. Payirninja-wangurlu ngayi-pala kutu-nganja. \v 28 Kala kajilpangku Kirijini-karirli yimi-ngarrikarla, “Kari-nganta nyampuju kuyu kurapaka-warnu maralypi-jangka Juju Ngawu-kurlangu-warnu”, ngulajulpanpa yampiyarla ngarninja-wangurlu. Kajilpangku yalumpurlu Kirijini-karirli nyangkarla ngarninja-kurra, kulalpangkurla ngungkurr-nyinakarla kujakuju. Kanunju-karirli kangku manngu-nyanyi “Nyuntujunpa karlirr-yanu Kaatu-kujaku kujanpa kuyu ngarnu.” Kuja-kujakujulpanpa yampiyarla kuyuju. \v 29 Nyuntulurluju kajikanpa marda rarralyparlu kutu ngarni kuyuju, jinta-kariji yali Kirijini kangku yiki-nyina kajikanpa marda yali kuyu ngarni-kijaku. \p Ngalya-karirli nyurrurlarlu Kirijini-paturlu kajikankujulu marda wiljiwilji-mani yali kuyu-wanawana, kuja marda kajikankujulu wangkami, “Nyiyarningkijarraju ngurrju-nganpa nganimipakuju! Ngulaju kajikarnalu kutu ngarni kuyuju. Nyiyakulku-yijalalpalu-nganpa Kirijini-kariyi-nyanurlu warla-pajikarla kuyu-kujaku ngarninja-kujakuju? \v 30 Wardinyi-jarri karnalurla Kaatukuju nyampukuju kuyuku, nyarrpakulku-yijala kalu-nganpa Kirijini-patu-kariji nganimpakuju nginji-wangka?” Kujarlunya kajikankujulu marda wiljiwilji-mani kuyu-wanawana. \p \v 31 Ngajulu Puurlu kujanya karna-nyarra wangka nyampu kuyu-wanawana, “Nyiya-puka kajinkili ngarni, manu nyiyarla-puka kajinkili warrki-jarri, ngulakungarntirliji manngu-nyangkalu-jana Kirijini-kariyi-nyanu, kalakankulu-jana karlirr-kanyi. Kajili-nyarra nyanyi ngurrju nyinanja-kurra, ngulangkuju kajikalurlajinta Kaatuku pulka-pinyi nyurrurla-wanawanarluju.” \v 32 Kulalu-jana majungka-jarriya jurnta Juwu-patuku manu Juwu-wangu-patuku manu Kirijini-kariyi-nyanuku, kajikankulu-jana karlirr-kanyi Kaatu-kujaku. \p \v 33 Ngaju-nyangurla warrkingka, kula karnaju ngajulu-miparlu wardinyi-mani. Panu-jarlu-juku karna-jana yimiri-mani yungu-jana Kaaturlu muurlparlu mardarni. \c 11 \p \v 1 Kujarlaju, nyurrurlarlujulu waalparrika ngajulu kuja karna ngajulurlu waalparrirni Jijaji Kiraji. \s1 Nyarrpa-jarrimirlipa yangka kuja karlipa turnu-jarri Kaatuku wangkanjaku? \p \v 2 Yangka kuja kankujulu nyurrurlarlu yapangku tarnngangku-juku manngu-nyanyi ngajulu manu kuja kankulu purami kuruwarri yangka kujarna-nyarra pinarri-manu kamparrurlu-wiyi, ngulaju ngurrju. \v 3 Ngajulurlu yungurna-nyarra nyurrurla pinarri-mani jinta-karirlanguku: Jijaji Kiraji-ka nyina wiri panuku-juku watikiji, manu nyurrurlaju wati jintawarlayi kankulu-nyanurla karntaku ngurra-warnuku warlaljaku wiri nyina, manu Kaatuju karla wiri nyina Jijaji Kirajikiji. \v 4 Kajilpa-nyanu watingki jurruku parnta-yirrakarla mukarti jaajirla Kaatuku wangkanjakungarntirli, kujarluju-ka kurntaku ngurrju-mani Jijaji Kiraji. Kajilparla wati marlaja wangkayarla Kaatuku jaajirla, ngulakungarntirli kajilpa-nyanu jurruku parnta-yirrakarla mukarti, kujarlangurluju-ka kurntaku ngurrju-mani Jijaji Kiraji. \v 5 Kajilparla karnta wangkayarla Kaatuku mukarti-wangu jurrungka parnta-yirrarninja-wangu jaajirla, kujarluju-ka kurntaku ngurrju-mani nyanungu-parnta. Kajilparla karnta marlaja wangkayarla Kaatuku mukarti-wangu jurrungka parnta-yirrarninja-wangu jaajirla, kujarlangurluju-ka kurntaku ngurrju-mani nyanungu-parntaju. Kurntangka, yungulpa-nyanu wakurlu muku pajikarla! \v 6 Kala kajilpa-nyanu muku pajikarla wakurlu, ngulaju kajika-nyanu kurntaku ngurrju-mani. Kajilparla karnta wangkayarla Kaatuku mukarti-wangu jurrungka parnta-yirrarninja-wangu, ngula-piya-yijala kajika kurnta-jarri yali karntaju. Ngula-kujakuju, yungulpa-nyanu jurruku parnta-yirrakarla mukarti Kaatukungarntirliji wangkanjakungarntirli. \v 7 Kaaturlu-jana ngurrju-manu wati nyanungu-piya-juku yungulurla pulka-pinyi. Kujarlaju, kajilparla ngana-puka wati wangkayarla Kaatuku mukarti-wangu jurru parnta-yirrarninja-wangu, ngulaju ngula-juku. Karntakarnta kuja-jana ngurrju-manu Kaaturluju, ngulaju yungulu-jana wati-patukuju pulka-pinyi. Kujarlaju, ngana-puka karnta kajilparla wangkayarla Kaatuku, ngulakungarntirli yungulpa-nyanu jurruku parnta-yirrakarla mukarti. \v 8 Kaaturlu kula ngurrju-manu kamparru-warnu wati palka-ngurlu karnta-ngurlu, lawa. Ngurrju-manu karntaju palka-jangka wati-jangka kamparru-warnu-jangka. \v 9 Ngurrju-manu kuja Kaaturlu watiji, ngulaju kula nyanungu-parntaku karntaku. Ngulaju ngurrju-manu karntaju nyanungu-parntaku watiki. \v 10 Kujarlaju, nyurrurlarluju karntakarntarlu, jurrukulu-nyanu parnta-yirraka mukarti kamparrurlu Kaatukungarntirli wangkanjakungarntirliji. Kajili-nyarra marramarrarlu nyanyi parnta-yirrarninja-warnu, kapulu-jana milya-pinyi nyurrurla-parnta kuja kalu-nyarra wiri nyurrurlaku nyinami. \p \v 11 Kujaju ngula-juku. Kala turnu-warnu-patu Kaatu-kurlangu-patu ngulaju karlipa nyinami turnu jurrku-juku wati manu mardukuja. \v 12 Junga-jala Kaaturlu ngurrju-manu karnta kamparru-warnu palka-jangka wati-jangka. Ngula-jangkaju, panu watiji kalu palka-jarrimi karnta-kari karnta-kari-jangka ngati-nyanu-jangka. Kaaturlu kajana ngurrju-mani wati manu karnta jalangurlangurluju manu nyiyarningkijarrarlangu. \p \v 13 Nyurrurla-patulu-nyanu yardajirri-wangkaya, manujulurla ngungkurr-nyinaya: Kari-nganta ngurrju kujaju karnta kuja karla wangkami Kaatuku jurrungka-kurlu mukarti-kirli parnta-yirrarninja-warnu-kurlu! \v 14 Nyarrpa kalu yapa-patu ngurujarraranyparlaju wangka nyampuku kuruwarriki? Panu-juku kalu wangkami nganta kujaju watiji wakurlu-jarluju maju nganta. \v 15 Kala panu-kariji kalu wangkami nganta kujaju karntaju wakurlu-jarluju ngurrju nganta. Kaaturlu ngurrju-manu karnta wakurlu-kurlu yungu-nyanu jurruku parnta-yirrarni. \v 16 Nyurrurla Kirijini-patu, kajinkijili wiljiwilji-mani kuruwarriki nyampuku, wangkami karna-nyarra jintaku-juku: Nganimparlu Kurdungurlu-paturlu Wiriwirirli manu panu-karirli Kirijini-paturlu jaaji-kari jaaji-kari-wardingkirli karnalu purami jinta-juku jurrku-juku kuruwarriji nyampu-kurlu jurru-kurlu parnta-yirrarni ngula karnalu-nyanu. Nganimpa Kirijini-patu wati-patu karnalurla wangkami Kaatuku mukarti-wangu jurru parnta-yirrarninja-wangu. Manu Kirijini-patu karntakarnta kalurla Kaatuku wangkami jurrungka-kurlu mukarti-kirli parnta-yirrarninja-warnu-kurlu. \s1 Jungarnirlirlipa ngarni Kurapaka Tarruku Jijaji Kiraji-kirlangu \r Matthew 26.26-29, Mark 14.22-25, Luke 22.14-20 \p \v 17 Ngajurna-nyarra purda-nyangu kuja kankulu-nyanu nganta jinta-jarrinjarla karlirr-kanyi Kaatu-kujaku. Kuja kankulu jinta-jarrimi, kula kankulu-nyanu pirrjirdi-mani, lawa. Ngari kankulu majungka-jarrimi-mipa jaajirla. Kujarlaju kulalparna-nyarra nyarrparlu ngurrju-pajikarla. \fig |src="Icon 1 Cor 11 W.tif" size="col" ref="11.17" \fig* \v 18 Ngalya-karirli yapangkujulu yimi-ngarrurnu nyurrurlaju kankulu turnu-kari turnu-kari jarnkujarnku nyina, manu kankulu-nyanu wiljiwilji-mani. Karija, kujaju marda junga. \v 19 Kujaju ngurrju-karrikarri kuja kankulu turnu-kari turnu-kari-kirra-jarri. Kajilpankulu turnu-kari turnu-kari-wangu nyinayarla jintangka, kulalparna-nyarra nyarrparlu miimii-nyanjarla milya-pungkarla ngurrju mardawu, majumaju marda. \p \v 20 Kuja kankulurla turnu-jarrimi Kurapakaku Tarrukuku Warlalaja Wiri-jarlu-kurlanguku, ngulaju kankulu ngarni jarrwararlu. \v 21 Kula kankulu-nyanu pardarni ngalya-kariki yungulpankulu wungungku nganjarla. Kapankurlu kankulu-nyanu jurntajurnta ngarni. Ngalya-kari kankulu pama-jangka warungka-jarrimi jaajirlaju. Panu-kari ngaka kuja kalu yanirni Kurapakaku ngarninjaku, ngulaju kalu lawangkalku yanirni mangarri-wangurlalku. \v 22 Kula kankulu mayi ngurra mardarni yungulpankulu yalirlalku warrarda nganjarla? Kuja kankulu yani jaaji-kirra manu kuja kankulu kapankukapankurlu ngarni mangarri, kujaju kankulu-nyanu nyurunyuru-jarrimi. Kujarluju kankulu-jana kurntaku ngurrju-mani ngalya-kari Kirijini-patu kuja kalu nyinami marlajarra. Kujaju majumaju! Kularna-nyarra ngurrju-pajirni nyurrurla kuja-jangkaju! \p \v 23-24 Warlalja-Wiringki Jijaji Kirajirliji pinarri-manu Kurapakaku Tarrukuku nyanungu-nyanguku, ngulaju yangka jurrku-juku jinta-juku yimiji kujarna-nyarra pinarri-manu kamparrurlu-wiyi. Nyampuju yali-piya-juku jaruju: Nyurru-wiyi, Jutuju parnkaja yimi-kirli Jijaji-kirli wiri-patu-kurra Juwu-patu-kurra yungulu puuly-mardarni Jijaji. Ngulakungarntirliji mungangka jintangka-kirli, Jijaji manu kurdungurlu-patulu jinta-jarrija kurapakaku ngarninjaku. Ngula-warnurluju, Jijajirliji mangarri manu, yati-wangkajarla Kaatuku, manu rdilykirdilyki-pungu mangarri. Manu-jana wangkaja nyanungu-nyanguku kurdungurluku, “Nyampu mangarriji, kari-nganta palka-nyayirni-wangu ngaju-nyangu kuja karnaju yinyi ngungkarra nyurrurla-kurra. Ngaka kajinkili turnu-jarrimi nyampuku kurapakuku ngarninjaku, nganjalu yungunkujulu purdapurda-nyanyi tarnngangku-juku.” \v 25 Ngula-jangkarluju manu jampitalku pama-kurlu, ngula-jangka yati-wangkajalkurla Kaatukuju, manu-jana wangkaja kurdungurluku, “Kari-nganta yalyu-nyayirni-wangu ngaju-nyangu nyampuju, ngulaju jalangu-warnu kuruwarri Kaatu-kurlangu yapaku yungu-jana nyanungu-kurra-mani. Ngaka kajinkili turnu-jarrimi nyampuku kurapakaku ngarninjaku, nganjalu yungunkujulu purdapurda-nyanyi tarnngangku-juku kuja karnaju yinyi ngajulurlu ngungkarrarlu kunkangku.” Kujanya-jana Jijajiji wangkaja kurdungurlu-patuku. \p \v 26 Nyiyakungarntirli karlipa Kurapaka Tarruku Jijaji Kiraji-kirlangu ngarni Kirijini-paturlu? Ngaka kapu-ngalpa pinarni yani. Ngulakungarntiji, kajinkili tarnngangku waalparrirni Kurapaka Tarruku, kujarluju kapunkulu-jana yapa ngalya-kariki yimi-ngarrirni Jijaji Kiraji-kirli yangka kuja-nyanu yungu ngungkarra ngaliparlajinta watiya warntawarntarla. \v 27 Kaji nganangku-puka ngarni Kurapaka Tarruku nyanungu-nyangu jarrwararlu, ngulaju-ka maju-mani yalyu manu palka Warlalja-Wiri-kirlangu. \v 28 Kuja-kujakujulu-nyanu miimii-nyangka-wiyi, ngula-jangkarlu yungunkulu milya-pinyi nyampu Tarruku Kurapaka. Ngula-jangkarlu yungunkulu jungarnirlilki ngarni. \v 29 Ngurrpangku Kirijinirli kajilpa nganjarla Kurapaka Tarruku jarrwararlu, kajilpa kanginy-pungkarla palka manu yalyu Jijaji Kiraji-kirlangu, kajilpa kutu-nganjarla Kurapaka, ngulaju kajika Kaaturluju nyurnu-kurra-mani. \v 30 Kuja-jangkaju, nyurrurla Kirijini ngalya-kariji kankulu rampaku-jarrimi manu nyurnu-jarrimi. Ngula-jangkarlunyankulu-jana nyurru-juku ngalya-kariji wajawaja-manu, kujalpalu ngarnu Kurapaka Tarruku jarrwararlu. \v 31 Kajilparlipa-nyanu ngaliparlu Kirijini-paturlu miimii-nyangkarla kamparrurlu Kurapakakungarntirli, kula-ngalpa Kaaturlu nyurnu-kurra-mani jalangurlangurlu. \v 32 Jalangurlangurlu kajilparlipa ngaliparlu Kirijini-paturlu nganjarla Kurapaka Tarruku warntarlarlu, kajika-ngalpa Kaaturlu nyurnu-kurra-mani. Ngula kangalpa nyurnu-kurra-mani, ngayi kangalpa nyurnu-kurra-mani yungu-ngalpa jungarni-mani. Manu ngakaju kula-ngalpa mamparl-pinyi panu-kari-piya yangka kuja kalurla kapuru nyinami Jijaji Kirajiki. Kapurliparla nyanunguku-juku Kaatuku jirrnganja nyina. \p \v 33 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, kajinkili jinta-jarrimi yangkaku Kurapakaku Tarrukuku ngarninjaku, pardakalu-nyanu jintawarlayi-jiki. Ngula-jangkarlujulu nganjalku jungungku. \v 34 Kajinkili yarnunjuku nyina, ngulajulu kamparrurlu-juku nganja ngurrangka jaajikingarntirliji. Kajinkili jungarnirli ngarni, kula-nyarra nyurnu-kurra-mani Kaaturluju. \p Nyurrurlarlu yapangkunkujulu payurnu nyiyarningkijarraku ngajulu yungurna-nyarra yimi-ngarrirninjarla jungarni-mani. Nyampurrakuju karna-nyarra ngaka yanirra wangkanjaku. \c 12 \s1 Pirlirrpa Kaatu-kurlangurlu kangalpa kurru-pinyi yartarnarri yungurliparla ngula-kurlu jirrnganja warrki-jarrimi ngurrjulku Kaatukuju \p \v 1 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, yangka kujankujulu kamparrurlu payurnu ngajulu, payurnunkujulu yungurna-nyarra yimi-ngarrirni yartarnarri kuja kangalpa Kaatu-kurlangu Pirlirrparlu kurru-pinyi yangka yungurliparla jirrnganja warrki-jarrimi. Ngaju karna-nyarra wangkami nyurrurlaku yungunkulu yijardurlu milya-pinyi yartarnarri-kari yartarnarri-kariji Pirlirrpa Kaatu-kurlanguju. \p \v 2 Nyurrurlajulpankulu kamparruju nyinaja palka-kurlu juju-kari juju-kari-kirli Kirijini-wangu-wiyi, manulpankulu-jana yalumpurra-wiyi kamparrurluju puraja. Yalumpurraju wankaru-wangu, ngulangkuju karlirr-kangulpalu-nyarra warntarla. \v 3 Yimi-ngarrirnilki karna-nyarra nyurrurlaku yungunkulu pinalku nyina Pirlirrpa Kaatu-kurlangukuju. Yapa kuja-ka nyinami Pirlirrpa Kaatu-kurlangu-kurlu, ngulangkuju kulalpa nyarrparlu ngawu-pajikarla Jijaji. Kala yapa kuja-ka lawa nyinami Pirlirrpa Kaatu-kurlangu-wangu, ngulangkuju kulalpa nyarrparlu wiri-pajikarla Jijaji. \p \v 4 Yartarnarri-kari yartarnarri-kariji kuja karliparla marlaja mardarni Kirijini-paturlu jarnku-jarrarlu, ngulaju jinta-jangka-juku Pirlirrpa Kaatu-kurlangu-jangka. \v 5 Jarnku-jarrarlu karliparla marlaja mardarni warrki-kari warrki-kari Pirlirrpa Kaatu-kurlangukuju, jintaku-juku karliparla nyanunguku-juku nyinami Warlalja-Wiriki. \v 6 Jarnku-jarrarlu karliparla yartarnarri-kari yartarnarri-kari marlaja mardarni, ngulaju jintangku Kaaturlu ngula kangalpa Pirlirrpa nyanungu-nyangu jarnkujarnku kurru-pinyi jintawarlayikiji. \p \v 7 Yinyi kangalpa ngalipaku Kirijini-patuku yartarnarri nyanungu-nyangu, ngula-jangkarluju yungurlipa Pirlirrpa Kaatu-kurlanguju milya-pinyi ngaliparluju, ngula-kurlurluju yungurlipa-nyanu wiri-mani pirrjirdi-karda. \v 8 Pirlirrpa Kaatu-kurlangu-kurlu karlipa ngalya-kari nyina pina-nyayirni Kaatu-kurlanguku yimiki. Pirlirrpa Kaatu-kurlangu-kurlu jurrku-kurlurluju karlipa-nyanu ngalya-karirli pinarri-mani jungarni-nyayirnirli jaru-kurlurlu. \v 9 Pirlirrpa-kurlu jurrku-kurlu karliparla ngalya-kari wala-nyayirni nyina Jijaji Kirajikiji parrparda-juku panu-kari-piya-wangu. Jinta-kurlurlu jurrku-kurlurlu karlipa-jana ngalya-karirli parlpuru-mani nyurnu-patu. \v 10 Ngalya-kari karliparla marlaja mardarni yartarnarri Pirlirrpa Kaatu-kurlangu ngangkayi-kirli-piyarlu rdirrinyparluju. Ngalya-kari karliparla marlaja wangka jaru Kaatu-kurlangu. Ngalya-karirli karliparla marlaja milya-pinyi pirlirrpa-kari pirlirrpa-kari Kaatu-kurlangu marda, marda Juju Ngawu-kurlangu. Pirlirrpa Kaatu-kurlangu-kurlu jurrku-kurlu-juku-jala jinta-kurlu karlipa ngalya-kari kurruly-wangkami jaru-kari jaru-karilki. Ngalya-karirli karliparla marlaja milya-pinyi jaru-kari jaru-kari kurruly-wangkanja-kurraju nyarrpa kuja kalu kurruly-wangka manu karlipa-jana milki-wangka panu-kariki ngurrpa-patuku.\fig |src="Icon 1 Cor 12.tif" size="col" ref="12.10" \fig* \v 11 Jintangku-juku kangalpa Pirlirrpa Kaatu-kurlangurlu pirrjirdi-mani Kirijini-patu, ngulakungarntirliji-ka jirringi-yirrarni-wiyi yartarnarriji, ngula-jangkarluju kangalpa jarnkujarnku yinyi yartarnarri. \s1 Ngalipa Kirijini-patu karlipa nyinami turnu jintangka-juku Jijaji Kiraji-kirlangu \p \v 12 Yapa-kurlangurlu palkangku-ka mardarni jurru, rdaka-jarra, wirliya-jarra manu panu-kari. Panu-juku kalu jinta-jarrimi yapangka palkangka jintangka-juku. Ngula-piya-yijala Jijaji Kirajiji manu ngalipa yapa nyanungu-nyangu. \v 13 Ngalya-kariji Kirijini-patu karlipa nyina Juwu-patu, manu ngalya-kariji karlipa nyinami Juwu-wangu-patu. Ngalya-kariji karlipa nyinami warrkini pirijina-piya, manu ngalya-kariji karlipa-nyanu warrki-jarrimi warlaljarlangu talakupurda. Kujarraju ngurrjunya! Yangka kujarlipa papitaji-jarrija, ngulaju jinta-kurra-juku Pirlirrpa Kaatu-kurlangu-kurra, jinta-manu-ngalpa. Kaaturlu-ngalpa kurru-pungu Pirlirrpa kurturdurru-kurra, ngulaju karlipa nyinami Pirlirrpa Kaatu-kurlangu-kurlu jinta-kurlu-juku. \p \v 14 Yapa-kurlangurlu palkangku-ka mardarni jurru, rdaka-jarra, wirliya-jarra manu panu-kari. Panu-juku kalu jinta-jarrimi yapangka palkangka jintangka-juku. \v 15 Kajilparla wangkayarla wirliya rdakaku, “Kularna ngajuju rdaka nyuntu-piya, kujarlaju kula karli ngalijarraju nyina jintangka palkangka,” kajilpa kuja wangkayarla wirliyaju, ngulaju yijardu-wangu. Ngulaju kapala palkangka jintangka-juku nyinami wirliya manu rdaka yapangka. \v 16 Kajilparla wankayarla langa milpaku, “Kularna ngajuju milpa nyuntu-piya, kujarlaju kula karli ngalijarraju nyina jintangka palkangka,” kajilpa kuja wangkayarla langaju, ngulaju yijardu-wangu. Ngulaju kapala palkangka jintangka-juku nyinami langa manu milpa yapangka. \v 17 Kajilparlipa milpa-mipa mardakarla langa-wangu, nyarrparlulkurlipa purda-nyangkarla langa-wangurluju? Kajilparlipa langa-mipa mardakarla mulyu-wangu, nyarrparlulkurlipa parnti-nyangkarla mulyu-wangurluju? \p \v 18 Kaaturlu-ngalpa palka ngurrju-manu jurru-kurlu, rdaka-jarra-kurlu, wirliya-jarra-kurlu manu panu-kari-kirli. Ngulakungarntiji kamparru-juku jirringi-yirrarnu-wiyi nyarrparlu yungu-ngalpa jinta-maninjarla yirrarni palkangka jintangka ngalipa-nyangurla jurru, rdaka-jarra, wirliya-jarra manu panu-karirlangu. \v 19 Kajilparlipa langa-mipa marda, rdaka-jarra-mipa marda, manu jurru-mipa marda mardakarla panu-kari-wangu, ngularra-wangurluju kulalparlipa mardakarla palkarlangu. \v 20 Yapangku-ka palka jinta-miparla mardarni jurru, langa-jarra manu rdaka-jarra manu panu-karirlangu. \p \v 21 Milpa kulalparla nyarrpa wangkayarla rdakaku, “Ngampurrpa-wangurnangku nyuntukuju!” Manu jurru kulalparla nyarrpa wangkayarla wirliyaku, “Ngampurrpa-wangurnangku nyuntukuju!” \v 22 Yapangku marda kajika manngu-nyanyi miyalu ngulaju nganta rampaku. Kala kajilpa nyinayarla miyalu-wangu, kulalpa nyarrpalku nyinayarla, lawa! Kajika palimilki. \v 23 Yapangku marda kajika manngu-nyanyi pinti ngulaju nganta nyirntinyirnti nganta. Kujarlaju kajika-nyanu maparni jarangku karalypa-kardalku. Manu kajika-nyanu marda ngarntapiri nyanjarla kurntaku ngurrju-mani. Ngula-kujaku kanyanu parnta-yirrarni wawarda kurntangka yapa-patu-kari-kijakurlangu. \v 24 Yinngirri manu jurru wakurlu, ngulaju marda kajika-nyanu miimii-nyanyi yuntardi nganta. Kujarlaju, kula kanyanu parnta-yirrarni. \p Jijaji Kiraji-kirlangu yapa, ngulaju karlipa nyina turnu jintangka-juku. Kujarlaju kajilpa-nyanu nganangku-puka Kirijinirli ngurrju-pajikarla Kirijini-kari-piya-wangu nganta, ngulaju jarrwara-nyayirni! Kaaturlu kangalpa turnu-maninjarla jinta-kurra-mani, ngula-jangkarluju yungurlipa-jana warrawarra-kanyi Kirijini-kariyi-nyanu yangka rampaku. \v 25 Turnu-maninjarla kangalpa jinta-kurra-mani ngula yungurlipa-nyanu warrawarra-kanyi wiljiwilji-maninja-wangurlu. \v 26 Kirijiniki nganaku-puka kajilpalurla yapaju murrumurru-maninjarla rdapakarrkayarla, ngulakuju yungulparliparla mari-jarriyarla. Kala kajilparla nyiyarlangu ngurrju rdipiyarla, ngulakujurliparla wardinyi nyinami. \p \v 27 Ngalipa Kirijini-patu karlipa jintangka-juku nyina turnu Jijaji Kiraji-kirlangu. Ngalipa jinta-kari jinta-kari karliparla nyina nyanunguku. \v 28 Jinta-kari jinta-kariki kangalpa yartarnarri yinyi Kaaturlu yungurlipa-nyanu pirrjirdi-mani Kirijini-kariyi-nyanu. Kamparrurluju-nganpa milarnu Kurdungurlu-patu Wiriwiri nganimpaju. Ngula-jangkarlu-ngalpa milarninjarla manu ngalya-kari yungurliparla ngula-jangka jarukungarduyu marlaja wangkami Kaatuku. Ngula-jangkarlu-ngalpa milarninjarla manu ngalya-kari yungurlipa-jana yapa-patu pinarri-mani Kaatuku. Ngalya-kari-ngalpa milarninjarla manu yungurliparla marlaja mardarni yartarnarri ngangkayi-kirli-piyarlu rdirrinyparlulku. Ngalya-kari-ngalpa milarninjarla manu yungurlipa-jana nyurnu-patu ngurrju-mani. Ngalya-kari-ngalpa milarninjarla manu yungurlipa muujumuujurlu-mardarninjarla warrawarra-kanyi nyiyarningkijarra jaajirla. Ngalya-kari-ngalpa milarninjarla manu yungurlipa warrki-jarrimi manija-piya jungarnijungarni-maninja-kurlangu jaajirla. Ngalya-kari-ngalpa milarninjarla manu yungurlipa kurruly-wangkami jaru-kari jaru-karilki. \v 29 Kula karliparla marlaja mardarni warrkiji jurrku Kaatukuju. Kula karlipa Kirijini-patu jintawarlayi-jiki nyinami Kurdungurlu Wiriwiri, lawa. Kula karliparla jintawarlayi-jiki marlaja nyina jarukungarduyu-patu Kaatukuju, lawa. Kula karlipa jintawarlayi-jiki pinarri-maninjakungarduyu nyina, lawa. Kula karliparla jintawarlayirli-jiki marlaja mardarni yartarnarri ngangkayi-kirli-piyarlu rdirrinyparluju, lawa. \v 30 Kula karlipa-jana jintawarlayirli-jiki nyurnu-patu ngurrju-mani, lawa. Kula karlipa jintawarlayi-jiki kurruly-wangkami jaru-kari jaru-kari, lawa. Kula karlipa-jana jintawarlayi-jiki milki-wangka panu-kariki ngurrpakuju yangka kuja kalu ngalya-kari jaru-kari kurruly-wangka. \p \v 31 Nyurrurlarlu yapangkujulu tarnngangku-juku warrarda payika Kaatu yartarnarri-kari yartarnarri-kari yungunkulurla marlaja warrki-jarrimi Pirlirrpa Kaatu-kurlanguku. \p Yimi-ngarrirni karna-nyarra jalangurlu nyurrurlaku kuruwarri-nyayirni-wangu Kaatu-kurlangu ngalipaku Kirijini-patuku: Ngalipajulparlipa-nyanu yulkayarla warrarda. \c 13 \s1 Ngalipa Kirijini-patujulparlipa-nyanu yulkayarla manu yapa-patu-karirlanguku \p \v 1 Kajilparna kurruly-wangkayarla jaru-kari yapa-kari-kirlangu marda, marda jaru-kari marramarra-kurlangu kajilparna kurruly-wangkayarla, ngulaju ngula-juku marda. Ngula-kurlu jaru-kari-kirliji kajilparna-jana yapa ngalya-kariki marda nyurunyuru-jarriyarla, ngulaju jarrwara! Ngari kajikarna lawangka kurruly-wangka jaru-kariji jurlpu-piya-mipa. \v 2 Kajilparnarla marlaja wangkayarla Kaatuku jarukungarduyu-piya, manu marda kajilparna pina nyinayarla nyiyarningkijarraku yajikiki Kaatu-kurlanguku, ngulaju ngula-juku marda. Manu kajilparnarla warrarda wala nyinayarla nyiyarningkijarraku payirninjakungarnti, ngulaju ngula-juku marda. Kala kajilparna-jana yapa ngalya-kariki nyurunyuru-jarriyarla, ngulaju jarrwara! Ngari karnarla puta wangka lawa. \v 3 Manu marda kajilparnaju nyiyarningkijarra jurnta yungkarla yapa panu-kari-kirra, ngulaju ngula-juku marda. Kala kajilparna-jana nyurunyuru-jarriyarla-juku, kujaju jarrwara! Nyampurla walyangka kajilparnaju ngajulurlulku yungkarla warlaljarlu yapa-patu-kari-kirra warlungkaku julyurl-kijirninjaku, ngulaju ngula-juku marda. Kala kajilparna-jana nyurunyuru-jarriyarla, ngulaju warntarla. Yungulparna-jana yulkayarla-juku. \p \v 4 Kirijini-patujulparlipa-nyanu yulkayarla kuja-piyanya: Nyinamirlipa-nyanu nganyunganyu-wangu manu ngurrju ngampangampa. Nyinamirlipa-nyanu ngurru-nyanja-wangu manu kurrurru-karrinja-wangu. \v 5 Nyinamirlipa-nyanu yurlku-ngarrirninja-wangu manu nyangulku-wangu. Nyinamirlipa-nyanu wiljiwilji-maninja-wangu. Ngalipa Kirijini-patu kuja kalu-ngalpa yapa-patu-karirli majumaju-ngarrirni, ngula-jangkarlu kulalparlipa-jana tarnngangkulku manngu-nyangkarla pinjakungarntirli. \v 6 Kajilparlipa-jana yapa nyangkarla yangka ngula-ka jarrwara-kari yanirra maju-kurra-pinangu, ngulakuju yungulparlipa-jana mari-jarriyarla. Kala kajilparlipa-jana ngurrju nyangkarla yapa, ngulakuju yungulparlipa-jana wardinyi-jarriyarla. \v 7 Kajilpalu-ngalpa yapa ngalya-kari yurrukunju-jarriyarla, ngulaju ngula-juku. Payirnirlipa-janarla Kaatu yungu-jana kurruly-kijirninjarla nyanungu-kurra-mani. Manu marda kajilparlipa marlajarra nyinayarla, ngulaju ngula-juku. Kula karlipa muntuku nyina, lawa. Ngarirliparla tarnnga-juku wala nyina Kaatukuju, manurliparla tarnnga-juku pardarni Jijajiki kaji ngaka pina-yanirni nyampu-kurra walya-kurra. \v 8 Yuwayi, junga-jukurlipa-nyanu yulkami tarnnga-juku. \p Jalangu, Kirijini-patu ngalya-kari karliparla jarukungarduyu-piya marlaja wangkami Kaatuku. Kala ngaka-kariji kaji Jijaji pinarni yani, ngula-jangkaju kapurlipa lawa nyina marlaja wangkanja-wangulku. Jalanguju Pirlirrpa-kurlu karlipa ngalya-kariji kurruly-wangkami jaru-kari jaru-kari. Kala ngakaju lawa, kularlipa wangkami kujangu-piyalku. Jalangurlu karlipa-nyanu pinarri-mani, kala ngakaju lawa. \v 9 Jalangurlu karlipa wita-mipa milya-pinyi Kaatu-kurlu, manu ngalya-kari karliparla wita-karrikarri marlaja wangka jarukungarduyu-piya Kaatuku. \v 10 Ngulaju ngula-juku. Kaji pina-yanirni Jijaji Kiraji, kapu-ngalpa milki-yirrarni nyiyarningkijarra Kaatu-kurlanguju. \p \v 11 Kujalparna kurdu wita-wiyi nyinaja, wangkaja kalarna kurdu wita-piya. Manngu-nyangu manu purda-nyangu kalarna nyiyarningkijarra kurdu wita-piyarlu. Kala jalanguju karna ngarrkalku nyina. Wangkami manu manngu-nyanyi karna ngarrka-piyarlulku. \v 12 Jalangurlu kuja karlipa Kirijini-paturlu manngu-nyanyi Kaatu, milya-pinyi karlipa wita-kari wita-kari-mipa Kaatuju yangka wati-piyarlu kuja kanyanu nyanyi yinngirri ngapangka yarrkayi-juku. Ngulaju ngula-juku. Kaaturlu kangalpa milya-piyi nyiyarningkijarra ngalipa-kurlu jalangu. Ngaka kaji Jijaji pinarni yani, kapurlipa nyanyi nyanunguju yinngirriji warrajalku. Ngula-jangkarlu, kapurlipa milya-pinyi nyiyarningkijarra Kaatu-kurlanguju. \v 13 Jalanguju, nyampu-patunya kalu nguna kuruwarriji marnkurrpa ngalipakuju Kirijini-patukuju. Nyampunya kamparru-warnuju kuruwarriji: Ngulaju Kaatukulparliparla wala nyinayarla tarnnga-juku. Manu jinta-kariji kuruwarriji: Ngulajulparliparla pardakarla Jijajiki kaji ngaka pina-yanirni nyampu-kurra walya-kurra. Manu nyampu jintalku wiri-jarlu-nyayirni kuruwarri-nyayirni-wangu: Yungulparliparla yulkayarla Kaatuku manu yapa-patu-karirlanguku. \c 14 \s1 Puurlu-jana wangkaja Karinji-wardingki-patuku yungulurla marlaja wangka jungarni Pirlirrpa Kaatu-kurlanguku \p \v 1 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, yulkayalu-nyanu warrarda. Tarnngangkujukulu payika Kaatuju yartarnarrirlanguku yungunkulurla jirrnganja warrki-jarrimi Pirlirrpa nyanungu-nyanguku. Tarnngajukulurla ngampurrpa nyinaka yartarnarrikiji, ngula-kurluju yungunkulurla jarukungarduyu-piya marlaja wangka Kaatuku. Kujanya ngurrju-nyayirni. \v 2 Ngula kankulu jaajirla jinta-jarri, kajilpa jaru-kari jaru-kari-mipa yapa yangka jintarlangu kurruly-wangkayarla, ngulaju kajikarla Kaatu-mipaku wangka. Nyanungu-miparlu-ka purda-nyanyi jaru-kari kurruly-wangkanja-kurra. Kulalpankulu nyurrurlarlangurlu purda-nyangkarla jaru-kari kurruly-wangkanja-kurra kujarla yungu Pirlirrpa Kaatu-kurlangurlu. \v 3 Kajilparla yapa ngana-puka marlaja wangkayarla jarukungarduyu-piya Kaatu-kurlangu jaru, ngulaju kajika-nyarra yapaku panuku wangkami jaajirla, manu kajikankulu purda-nyanyi jaru wangkanja-kurra jukarurru. Ngula kankulu yapa yali purda-nyanyi wangkanja-kurra, ngulangkuju kanyarra pirrjirdi-mani manu ngurrju-mani, rarralypalku kankulu-nyanu purda-nyanyi. \v 4 Jaajirla ngula kankulu jinta-jarri, ngana ngula-ka jaru-kari jaru-kari-mipa kurruly-wangkami, kula kanyarra nyurrurlarlangu pirrjirdi-mani. Ngari kanyanu nyanungu-miparlu pirrjirdi-mani. Kala ngana ngula karla marlaja wangka jarukungarduyu-piya Kaatu-kurlangu jaru, ngulangkuju kanyarra jintawarlayi Kirijini-kariyi-nyanu pirrjirdi-mani. \p \v 5 Kajinkilirla jaru-kari jaru-kari kurruly-wangkami Kaatuku, ngulaju kularna-nyarra warla-pajirni. Jinta-kari yungulpa-nyarra milki-wangkayarla panu-kariki nyarrpa kujarla wangkaja, ngulangkuju yungunkulu-nyanu wiri-mani. Kirijini ngana-puka kuja karla jarukungarduyu-piya marlaja wangka Kaatuku, ngulaju karla wiri nyina parrparda-juku Kirijini-kariki yangka kuja karla kurruly-wangka jaru-kari jaru-kari-mipa Kaatuku. Kujarlaju ngampurrpa-nyayirni karna-nyarra nyina yungulpankulurla jintawarlayi marlaja wangkayarla jarukungarduyu-piyaju Kaatukuju. \p \v 6 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, ngaka kajirna yanirra nyurrurla-nyangu-kurra, kajilparnarla Pirlirrpa-kurlu kurruly-wangkayarla jaru-kari jaru-kari-mipa, kulalparna-nyarra marda kujarluju pirrjirdi-mantarla, lawa. Kajilparna-nyarra yimi-ngarrikarla jukurrpa-warnu, manu marda kajilparna yuruyururla nyangkarla, manu marda kajilparna-nyarra wangka jarukungarduyu-piyarlu, manu marda kajilparna-nyarra Payipulu-jangka yimi-ngarrikarla, kujarlunya kajikarna-nyarra ngulangkuju pirrjirdi-mani. \p \v 7 Manngu-nyangkalu-jana yapangku yangka ngula kalu nyiyarlangu yunparni. Ngulajulpalu jungarnirli yunpakarla yungulu yangka jungarnirli-yijala rdimpirl-pinyi manu purrpu-pakarni jarrwara-kari-wangurlu. \v 8 Yapa kajilpa kilji jamaru-karriyarla, ngulaju yapaju kajikalu purda-nyanjarla yanirni purlapa-kurraju. Kala kajilpa pulya jamaru-karriyarla, kulalpalu kuja-kurraju purda-nyanjarla yantarlarni, lawa. \v 9 Nyurrurlaju, kula kankulu kuja-piya nyina. Yangka ngula-ka yalirli yunparni jungarnirli manu ngula kajana jamaru-karrinjarla warnkiri-mani kiljingki, ngula-piya-yijalalpankulu nyinakarla. Kala kajilpanpa pulya jamaru-karriyarla, ngulaju kulalpalu purda-nyangkarla manu yantarlarni. Kuja-piya-yijala kajilpanparla jaru-kari jaru-kari-mipa kurruly-wangkayarla Pirlirrpa-kurlu nganta, kulalpangkulu milya-pungkarla kurruly-wangkanja-kurraju, manu jaru yalumpu kajika yawu-pardimi ngurungka yangka yilyurdu-piya. \p \v 10 Ngurujarraranyparlu karlipa mardarni jaru-kari jaru-kari, manu karlipa jaru warlalja wangka. Purda-nyanyi karlipa-nyanu kanginy-pinja-wangurlu. \v 11 Kajilparna yapa-kari purda-nyangkarla jaru nyanungu-nyangu kuja-ka wangkami, kulalparna purda-nyangkarla. Ngaju kajilparna wangkayarla jaru ngaju-nyangu, kulalpaju nyanungurluju purda-nyangkarla-yijala. Kulalparlijarra-nyanu rdarr-parnkayarla jarnku kajikarlijarra paa-karri. \v 12 Nyurrurlaju, kula kankulu kuja-piya nyina. Nyurrurla kankulu yapa-patu nyina ngampurrpa-nyayirni nyampuku yartarnarriki Pirlirrpa Kaatu-kurlangukuju ngulangku Pirlirrparlu kaji-ngalpa yinyi ngalipaku. Ngulakujulu yartarnarriki tarnngangku-juku payikayi yungunkulu-nyanu jarnku pirrjirdi-mani Kirijini-paturlu yartarnarrirliji. \p \v 13 Ngula kankulu yangka jinta-jarrimi jaajirla, kajilparla jaru-kari jaru-kari yangka jintarlangu yapa kurruly-wangkayarla Kaatuku, ngulakungarntirlijilpa payikarla Pirlirrpa Kaatu-kurlangu-wiyi yungu-nyarra yapa jinta-kari milki-wangka nyarrpa karla yali jaru-kari kurruly-wangka. \v 14 Ngajulu Puurlu, ngula karnarla kurruly-wangka Kaatuku jaru-kari jaru-kari, ngulaju ngaju-nyangu-ka pirlirrpa kanunju-kari wangka. Kala kula karna milya-pinyi nyampu jaru-kari ngula karnarla kurruly-wangka. \v 15 Nyarrpalkurnarla wangka Kaatukuju? Jaru-kari jaru-kari-mipa marda, marda warlalja jaru ngaju-nyangu? Ngaka-kariji kapurnarla kurruly-wangkami Kaatuku pirlirrpa-mipa ngulaju jaru-kari jaru-kariji. Japaku-kari kapurnarla wangkami jaru warlalja ngaju-nyangu yungurnaju purda-nyanyi. Kala ngula karnarla yunparni, ngulaju karnarla kurruly-yunparni jaru-kari jaru-karirli pirlirrpa-miparlu. Japaku-kari kapurnarla yunparni warlaljarlu ngaju-nyangurlu jarungku. \v 16 Kajilpanparla Kaatuku pulka-pungkarla jaru-kari jaru-kari-miparlu pirlirrpa-miparlu, ngalya-karirliji kulalpangkulu milya-pungkarla nyarrpa kuja kanparla kurruly-wangkami. Ngula-warnuju kajilpanparla kurruly-wangkayarla Kaatuku jaru-kari jaru-kari-mipa, kulalpangkulurla nyuntukuju nyarrpa ngungkurr-nyinakarla. Kulalpangkulu nyarrpa jirrnganja wangkayarla ‘Ngula-juku ngurrju!’ kajilpanpa nyuntu-juku lawa-jarriyarla Kaatuku wangkanjakuju. \v 17 Kajilpanparlajinta junga-nyayirnirli marda pulka-pungkarla Kaatukuju jaru-kari jaru-kari-mipa-kurlurlu, ngurrju marda kajikanparla kujaju kurruly-wangka. Kala yalumpurlu jarungku kulalpa-jana pirrjirdi-mantarla ngalya-kari Kirijini-patu. \p \v 18 Ngaju karnarla kurruly-wangkami jaru-kari jaru-kari Kaatuku tarnnga-nyayirni nyurrurla-kari-piya-wangu, ngula kankulurla yangka marnkurrpa-mipa kurruly-wangkamirra. Kujarlanya karnarlajinta jungangku pulka-pinyi Kaatukuju. \v 19 Ngaka-kari kajirna yanirra nyurrurla-nyangu-kurra jaaji-kirra, kajilparnarla tarnnga warrarda kurruly-wangkayarla jaru-kari jaru-kari-mipa, kujaju maju. Kulalpankujulu nyarrparlu purda-nyangkarla. Kuja-kujakuju, kapurna-nyarra wangkami nyurrurla-nyangu jaru warlalja yungunkujulu yangka purda-nyanyi junga-nyayirnirli. \s1 Kirijini-patujulparliparla marlaja wangkayarla Kaatuku jinta-kari jinta-kari jarukungarduyu-piya \p \v 20 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, kurdukurdu witawita kuja kalu yangka ngurrpa milya-pinja-wangu nyina punkuku nyiyarningkijarraku, ngula-piya-yijalalu nyinaka! Kala kajinkili manngu-nyanyi Kaatu manu Pirlirrpa nyanungu-nyangu, ngulaju jungangkulu manngu-nyangka Jijaji-piyarlu pina-nyayirnirli. \v 21 Kujanya kangalpa Kaatuju wangkami Payipulurlaju: \q1 “Yapa nguru-kari nguru-kari-wardingki, ngula kalu jaru-kari nyanungu-nyangu warlalja wangka, kajili-jana yimi ngaju-nyangu yimi-ngarrirni ngajukupurdangka-purnuku yapaku, kulajulu ngaju-nyanguju marlaja purda-nyanyi, lawa.”\x * \xo 14:21 \xt Nyangka Isaiah 28.11-12, Deuteronomy 28.49 \x* \m \v 22 Ngulaju ngula-juku. Ngula karliparla kurruly-wangkami jaru-kari jaru-kari-mipa jaajirla, kajilpa-ngalpa Kirijini-wangurlu purda-nyangkarla wangkanja-kurra, kajika-ngalpa kanginy-pinyi kurruly-wangkanja-kurraju. Kajika-nyanu marda wangka, ‘Ngajurna yapa-kari, kulalu ngaju-nyangu-purnu yapa. Yampimirna-jana nyampurraju yapa.’ Kulalpankulu nyarrparlulku pirrjirdi-mantarla, lawa. Kala jaajirla ngula karliparla jarukungarduyu-piya marlaja wangkami jaru Kaatu-kurlangu, ngulaju ngalipa-mipaku Kirijini-patu-mipaku pirrjirdi-maninjaku. \p \v 23 Ngula kankulu yangka Kirijini-patu jinta-jarrimi jaajirla, kajilpankulurla jintakumarrirni kurruly-wangkayarla Kaatuku jaru-kari jaru-kari, kajilpa-nyarra Kirijini-wangurlu purda-nyangkarla jintakumarrirni wangkanja-kurra, kajika-nyarra marda purda-nyanyi ‘Kari nyampuju mardalu muku warungka-jarrija!’ \v 24 Kajilpankulurla jarukungarduyu-piya marlaja wangkayarla jinta-kari jinta-kari yangka Kaatu-kurlangu jaru, manu kajilpa yukayarlarni Kirijini-wangu, kajika-nyarra purda-nyanyi junga-nyayirnirli nyarrpa kajilpankulu wangkayarla. Kajika-nyanu kanunju-kari wangka nyanungu, ‘Karirna rampal-yanu jarrwara-kari Kaatu-kujaku.’ Junga-juku, kajika-nyanu puta kurnta-jarri-nyayirni nyurrurla-puru. \v 25 Manu kajika-nyanu yimi-ngarrirni nyurrurla-kurra jarrwari-kari ngulalpa yanu Kaatu-kujaku. Kajikarla parntarrinjarla wangkami Kaatuku. Manu kajika kuja wangkami, ‘Kari Kaatuju palka-ka nyina nyampu-paturlajintaju.’ \p \v 26 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, nyarrpa-jarriminkili nyurrurlaju kajinkili jaaji-kirra yanirni? Ngarirna-nyarra wangka. Jinta-karirli kajikanparla Kaatuku yunparni. Jinta-karirli marda kajika-nyarra Payipulu-kurlurlu pinarri-mani. Jinta-kari marda kajikanparla marlaja wangka Kaatuku marda kujanpa jukurr-maninjarla nyangu nyuntulurlu. Jinta-kari marda kajikarla kurruly-wangkami Kaatuku jaru-kari jaru-kari. Jinta-kari kajika-nyarra milki-wangka panu-kariki yali yangka jaru-kari ngula karla warrarda kurruly-wangka. Nyiyarningkijarrarlu kujarlujulpankulu-nyanu pirrjirdi-mantarla Kaatuku puranjaku. \v 27 Ngampurrpa marda kajikankulurla jintakumarrirni kurruly-wangkami Kaatuku yangka jaru-kari jaru-kari. Lawa kujaju, marnkurrpa-mipalpankulurla kurruly-wangkayarla Kaatuku jaru-kari jaru-kariji. Ngula-jangkaju jinta-kari yungulpa-nyarra milki-wangkayarla panu-kariki yalumpu jaru-kari. \v 28 Jaru-kari jaru-kariji, kajilpanparla kurruly-wangkayarla Kaatuku, ngulaju wurra-wiyi wurdungu-juku nyinaya. Nyangkarla yapa jinta-kariki yungulpa-jana milki-wangkayarla jaru-kari yapa panu-kariki. Kajilpanparla lawa-nyangkarla yapaku, nyuntu nyinaya wurulypa-juku manu Kaatukujurla kanunju-kari kurruly-wangkaya jaru-kari jaru-kari. \p \v 29 Ngula-warnuju, marnkurrpa-kari-mipalpankulurla marlaja wangkayarla jarukungarduyu-piya Kaatukuju. Ngalya-karirli nyurrurlarlu, yirriyirrirlili-jana purda-nyangka nyarrpa kuja kalu wangkami, junga marda, yimirr-yinyi marda kalu-nyarra. \v 30 Yangka jinta yapa kuja karla karrinja-karra marlaja wangkami jarukungarduyu-piyaju, manu ngula-puru-yijala jinta-kariki yaliki nyinanja-karraku ngula karla wangkami Kaatu, yali ngula karla karrinja-karra marlaja wangkami, ngulajulparlajinta jurnta wurdungu-jarriyarla yalikilki jinta-kariki nyinanja-warnuku yungurla marlaja wangkami jarukungarduyu-piyarlangu Kaatuku. \v 31 Jinta-kari jinta-kari nyurrurla kajikankulurla jarukungarduyu-piya marlaja wangka Kaatuku yungunkulu pirrjirdi-jarri panu-jarlulku manu pinarri-jarri. \p \v 32 Yapa jarukungarduyu-piya ngana-puka kuja karla marlaja wangka Kaatuku, ngulangku kanyanu warla-pajirni warrarda wangkanja-kujaku. Ngulaju kajana pardarni yapa ngalya-karirlanguku kajilirla yali-patu-karilki marlaja wangka. \v 33 Kaatu kangalpa wangkami yungurlipa jungarni turnu-jarrinjarla nyinami jaajirla rarralypa manu wurulypa yuntarninja-wangu. Nyampunya kangalpa karrimi kuruwarri ngulaju Kirijini-patuku ngula karlipa nyinami Kaatu-kurlangu jaaji-kari jaaji-karirla. \p \v 34 Ngula kankulu Kirijini-patu jinta-jarri jaajirla, karntakarntaju ngulajulpalu wurulypa nyinakarla wangkanja-wangu. Juwu-patu-kurlangu ngula-ka kuruwarri nguna, ngulaju-ka wangka kuja: \q1 “Karnta-paturlujulpalu-jana purda-nyangkarla wati-mipa kali-nyanu-patu nyarrpa kajili-jana wangka.” \m \v 35 Kajilpa karnta wangkayarla jaajirla, ngulangka kalakalu yapa-patu-kariji kurnta-jarrimi. Ngula-kujakuju, kali-nyanulpa payikarla ngurrangka nyanungu-nyangurla. \p \v 36 Kala nyurrurlarluju kajikankujulu marda wiljiwilji-mani. Kaatu-kurlangu jaruju, kula nyurrurla-nyangurla-wiyi palka-jarrija. Kula-nyarra yimi-ngarrurnu nyanungu-nyangu jaru nyurrurla-mipaku. Kurdungurlu-patuku Wiriwiriki nganimpaku, ngulaku-nganpa nganimpa-kamparnuku yimi-ngarrurnu. \v 37 Kuja kankulu-nyanu ngarrirni jarukungarduyu-piya nganta nyurrurlarlu Kaatu-kurlangu, manu ngula kankulu-nyanu ngarrirni Pirlirrpa Kaatu-kurlangu-kurlu nganta, ngula-kurlujulpankujulu ngungkurr-nyinayarla wiljiwilji-maninja-wangu. Ngulaju yimi-ngarrurnu Kaaturlu kuruwarri nyampu nyurrurlaku jungarni-maninjaku. Ngula-mipanya karna-nyarra yirrarni. \v 38 Kirijini-kari kajilpaju nyinayarla ngungkurr-nyinaja-wangu ngajuku, manu kajilpaju warrarda wilji-mantarla, ngulajulu jawirri purda-nyangka yalu-maninja-wangurlu yungu wangkami nyanungu-mipa. \p \v 39 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, warrardalu payika Kaatu yungunkulurla jarukungarduyu-piya marlaja wangka. Kirijini-kariyi-nyanu-patu kajili ngampurrpa nyina jaru-kari jaru-kariki kurruly-wangkanjaku, ngulaju pangkalalu wangkamirra. \v 40 Ngula-warnuju, kajinkili jinta-jarri jaaji-kirra, purayalu nyiyarningkijarra Kaatu-kurlangu ngurrjungku manu jukarurrurlu. \c 15 \s1 Yimi Ngurrju Jijaji Kiraji-kirli kuja yangka pina-wankaru-jarrija palinja-warnuju \p \v 1 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, yangka-warnu karna-nyarra pina-ngarrirni Yimi yangka Ngurrju Jijaji Kiraji-kirli, yangka jaru ngulalparna-nyarra yimi-ngarrurnu nyurru-pardu. Purda-nyangulpankujulu ngulaju wurra-maninja-wangurlu, manu jalangurlangurlu kankulu nyampu jaru walangku-pinyi purda-nyanjarla. \v 2 Kajilpankulu jaru nyampu tarnngangku-juku walangku-pungkarla, kajika-nyarra muurl-mardarni yangka jarrwara-kujaku manu karanparr-karrinja-kujaku. Kajilpankulu purda-nyanja-wangurlu juwa-kijikarla nyampu jaru, ngulaju kulalpa-nyarra muurl-mardakarla. \p \v 3 Nyampuju jaru wiri-nyayirni ngularna purda-nyangu ngajulurlu-wiyi, manurna-nyarra nyurrurlakulku yimi-ngarrurnu: \q1 Jijaji Kiraji ngula palija, ngulaju-ngalpa kunka-palija ngalipaku wilji-wanawana, yangka ngulalpa-ngalpa Payipulurlu yimi-ngarrurnu palinjaku. \q1 \v 4 Yapa-paturlulu kanjarla-yirrarnu kaninjarni pirnkingka, ngula-warnuju ngunaja jirramaku. \fig |src="Icon 1 Cor 15 W.tif" size="col" ref="15.4" \fig*Ngula-warnuju Kaaturluju wankaru-maninjarla yakarra-manu yangka-piya-yijala ngulalpa-ngalpa Payipulurlu yimi-ngarrurnu wankaru-maninjaku. \q1 \v 5 Ngula-warnuju, milki-yirrarnu-nyanu wankaru Piita-kurraju, ngula-warnuju-nyanu ngalya-kari-kirralku milki-yirrarnu Kurdungurlu-patu-kurra Wiriwiri-kirra 12-pala-kurra. \q1 \v 6 Ngula-jangkarluju, panu-kurralku-nyanu milki-yirrarnu 500-pala-kurra, marda 520-pala-kurra, yangka kujalpalurla wala nyinaja Jijajiki. Nyampu-patuju kalu yapa nyinami wankaru-juku jalanguju, ngalya-karirnalu-jana wajawaja-manu. \q1 \v 7 Ngula-warnuju-nyanu milki-yirrarnu Jamaji-kirra-wiyi, ngula-warnuju Kurdungurlu-patu-kurra Wiriwiri-kirra panu-kari-kirra. \m \v 8 Ngaju-kurralku-nyanu milki-yirrarnu purdangirli-kirraju yangka ngulalparna maju-wiyi nyinaja kamparru Kirijini-patu kujalparna-jana warru pakarnu. \p \v 9 Kurdungurlu-patu yangka Wiriwiri ngulaju kalu nyina ngaju-piya-wangu wiriwiri-nyayirni. Kujarlaju, kulalpankujulu marda yirdi-mantarla Kurdungurlu Wiri yangka ngulalparna-jana nyurru-pardu Kirijini-wati warru pakarnu. \v 10 Yangka ngulalparna-jana warru pakarnu Kirijini-patu, ngula-warnukuju Kaatujulpaju kutu nyinaja yimiri-juku, manuju nyanungu-kurra-manu. Manu jalanguju karnarla warrki-jarri nyanunguku-juku Kurdungurlu Wiri. Kaaturlu ngulaju nyanungu-kurra-manu yimirirli, ngulaju kula ngayi manyuku. Nurna-nyayirnilparnarla warrki-jarrija Kaatukuju panu-kari-piya-wangu yangka Kurdungurlu-patu Wiriwiri-kari-piya-wangu. Kajilpaju Kaaturlu yampiyarla pirrjirdi-maninja-wangurlu, kulalparnarla ngulaju warrki-jarriyarla. Kala ngula kaju yimirirli pirrjirdi-mani, ngulaju karnarla warrki-jarri pirrjirdi-juku manu jukarurru. \v 11 Yangka ngula kankulu yimi purda-nyanyi Jijaji Kiraji-kirli, ngajulurlu mardarna-nyarra yimi-ngarrurnu kamparrurlu-wiyi, mardalu-nyarra yali-patu-karirli-wiyi yimi-ngarrurnu, ngulaju ngula-juku. Ngulaju karnalu-nyarra yimi-ngarrirni yangka-juku jaruju jinta Jijaji Kiraji-kirli nganimparluju Kurdungurlu-paturlu Wiriwirirli. Ngulakunya kankulurla wala nyina. \s1 Kajirlipa ngalipa Kirijini-patu palimi nyampurla ngurungka, ngula-jangkaju kapu-ngalpa Kaaturlu pina-wankaru-mani \p \v 12 Nganimparlu karnalu-jana jaru nyampu yimi-ngarrirni yapa-patuku ngula Kaaturlu wankaru-manu pina Jijaji Kiraji pirnkingka ngulalpa ngunaja. Nyarrpaku-yijala kankulu yangka ngalya-kariji wangkami ngula kalu yapa Kirijini palimi, ngulaju kalu tarnnga-juku palimirra nganta pina-wankaru-jarrinja-wangu nganta? Kujaju lawa ngula kankulu wangka. \v 13 Kajilpa-ngalpa Kaaturlu wankaru-maninja-wangurlu yampiyarla yapa Kirijini, ngulaju kula wankaru-mantarla-yijala Jijaji Kirajiji. Kapu tarnnga-kirli ngunakarla pirnkingka. \v 14 Kaaturlu kaji wankaru-maninja-wangurlu yampiyarla Jijaji Kiraji, ngula-warnurlaju kajikarnalu-nyarra ngari jamulu yimi-ngarrirni-mipa, ngulaju lawangka. Kajikankulurla ngari jamulu walaju nyinami. \p \v 15-16 Nganimparlu yangka Wiriwirirli, ngulaju karnalu-nyarra jungangku yimi-ngarrirni Kaaturlu ngula Jijaji Kiraji pina-wankaru-manu. Kaji Kaaturlu pina-wankaru-maninja-wangurlu yampiyarla Jijaji Kiraji, yapa-patuju ngulaju kapunkulu-nganparla kapuru nyinakarla yijardu-wangu nganta. Warlka ngantalparnalu wangkaja Kaatu-kurlangu-kurlu nyampu-kurlu jaru-kurlu. Yijardu-wangu kujaju! Ngaju karna-nyarra yijardu-nyayirnirli yimi-ngarrirni jungangku wankaru-manu Kaaturluju. Kajilpa-ngalpa Kaaturlu wankaru-maninja-wangurlu yampiyarla yapa-patu Kirijini-patu, ngulaju kula wankaru-mantarla-yijala Jijaji Kiraji. Yijardu-wangu kujaju! Kaaturluju kapu-ngalpa wankaru-mani ngalipaju Jijaji Kiraji-piya ngula wankaru-manu nyurru-wiyi. \p \v 17 Kaji Kaaturlu wankaru-maninja-wangurlu yampiyarla Jijaji Kiraji, ngulaju kapunkulurla ngari jamulu walaju nyina, lawaku. Kula-nyarra yawuru-jarriyarla wilji-warnukuju. Yijardu-wangu kujaju! \v 18 Kaji Kaaturlu wankaru-maninja-wangurlu yampiyarla Jijaji Kiraji, ngulaju kula-jana wankaru-mantarla-yijala yangka yapaju Kirijini-patu ngularlipa-jana kamparru-wiyi wajawaja-manu, ngulaju kapulu jarrwara-kari-yijala nyinakarla Kaatu-kujaku tarnnga-juku. Kujaju yijardu-wangu, kapu-jana pinarni kanyi wankaru-maninjarla Kaaturluju. \v 19 Ngalipa Kirijini-patu ngula karlipa nyina Jijaji Kiraji-kirlangu, wala karliparla nyinami Kaatuku. Kajirlipa nyampurla ngurungka palimi, kapu-ngalpa pina-wankaru-mani, wankaru-maninjarla kapu-ngalpa ngurra nyanungu-nyangu-kurra kanyi. Kajilpa-ngalpa yampiyarla Kaaturlu pina-wankaru-maninja-wangurlu, kajikarlipa-nyanu mari-jarri karrikarri-wangu. \s1 Kaaturlu kapu-ngalpa ngalipa Kirijini-patu yapa pina-wankaru-mani, manu kapu nyinamirra Warlalja-Wiri ngalipaku manu nyiyarningkijarraku \p \v 20 Nyampuju junga Kaaturlu ngula Jijaji Kiraji wankaru-manu pina. Jalangu Kaatu kangalpa wangka ngalipaku Kirijini-patuku, yangka ngalipa kuja karliparla wala nyina Jijaji Kirajiki, junga kapu-ngalpa ngaliparlangu pina-wankaru-mani. \v 21 Nyurru-wiyi kujarla wati jinta yirdi Yatumu jurnta yanu Kaatuku jarrwara-kari wilji, ngula-panuju palija. Ngula-piya-yijala kapurlipa ngalipa muku pali wilji-panuju. Kala ngula Jijaji Kiraji pina-wankaru-manu Kaaturlu, ngula-piya-yijala kapu-ngalpa ngalipa pina-wankaru-mani. \v 22 Ngalipa kapurlipa yapa-patu muku pali Yatumu-piya-yijala ngula nyanungu palija wilji-panu. Ngulaju ngula-juku. Ngalipa Kirijini-patu kapurlipa pina-wankaru-jarri kuja karliparla nyina warlalja Jijaji Kirajiki. \p \v 23 Ngana-wiyi wankaru-manu Kaaturluju? Kamparruju wankaru-manu Jijaji Kiraji-wiyi. Manu kaji pinarni yani, kapu-ngalpa ngalipalku nyanungu-nyangu Kirijini-patu wankaru-mani. \v 24 Ngula-warnuju kapu nguru nyampuju yawu-pardi. Jijaji Kirajirli kapu-jana pinjarla riwarri-mani muku juju-kari juju-kari yangka kuja kalu wiriwiri nyinanja-yani maju-nyayirni nyampurla ngurungka jalangu-jarra. Ngula-warnuju, Jijaji Kirajirliji kapurla yinyi nyiyarningkijarra nyanungukupalanguku Kirda-nyanuku Kaatuku ngulaju yungu Warlalja-Wiri nyina. \v 25 Jijaji Kirajirlangu kapu Warlalja-Wiriji nyinami nyiyarningkijarraku. Manu yangka kuja kalurla nyurunyuru-jarrimi, ngulaju ngaka kapu-jana Kaaturlu pinjarla riwarri-mani muku, kanjarla kapu-jana Jijajirla wirliyarla kanunjumparra yirrarni. Nyanungulku kapu-jana kankarlarniji nyina Warlalja-Wiriji. \v 26 Ngula-warnuju, kula nganalku pali, lawa! \p \v 27 Kaatuju kujanya wangkaja Payipulurlaju: \q1 “Kapurna nyiyarningkijarra yirrarni Jijajirla wirliyarla kanunjumparra, nyanungulku kapu-jana kankarlarniji nyina Warlalja-Wiriji.”\x * \xo 15:27 \xt Nyangka Psalm 8.6 \x* \m Kaaturluju kula-nyanu yirrarni Jijajirla wirliyarla kanunjumparra, kapu ngayi nyiyarningkijarra-puka yirrarni Jijajirlaju. \v 28 Ngula-ka Kaaturlu yirrarni nyiyarningkijarra Jijajirla wirliyarla kanunjumparra, ngula-warnurluju Jijajirli kapu wiri-pajirni Kaatuju. Kaatuju kapu Warlalja-Wiri-nyayirni nyinamirra kankarlarni nyiyarningkijarraku. \p \v 29 Nyiyaku kalu-jana yapa ngalya-kari marlaja papitaji-jarri palinja-warnuku yangka kujalu nyurru-wiyi palija Kirijini-wangu-juku? Rampal-manngu-nyanyi marda kapu-jana nganta Kaaturlu yaliji wankaru-mani pina nganta yali palinja-warnuju. Kala kajilpa-jana Kaaturlu pina-wankaru-maninja-wangurlu yampiyarla, ngulaju kajikalu-jana jamulu marlaja papitaji-jarrimi. \p \v 30 Wita yirna-nyarra payirni. Kaaturlu kajilpa-ngalpa wankaru-maninja-wangurlu yampiyarla, nyarrpaku-yijala karnalu-jana nganimparluju Kurdungurlu-paturlu Wiriwirirli yimi-ngarrirni Yimi Ngurrju parra-kari parra-karri? Kalakalu-nganpa tarnnga-kurra pinyi. \v 31 Ngalipa karliparla nyina Jijaji Kirajikiji. Kuja karna-nyarra manngu-nyanyi, kujarluju kankujulu miyalu raa-pinyi. Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, junga karna-nyarra wangka: Parra-kari parra-kari karna-jana piki-karri yapa panu-kariki. \v 32 Nyampurla kirringka Yipijarla, ngulajurnaju jaarl-karrija nyampu-patu-kujakuju yapa-kujaku ngulalpalu nyinaja ngiinypari-wati pinja-panu. Pungkarla kapujulu marda tarnnga-kurra. Milya-pungulparna Kaaturlu kapu-ngalpa pina-wankaru-mani palinja-warnuju. Kujakujurnaju jaarl-karrija. Kala kajilpa-ngalpa Kaaturlu pina-wankaru-maninja-wangurlu yampiyarla yapa Kirijini-patu palinja-warnu, kujarlaju ngayilparlipa ‘kutu-nganjarla manu kutu-manyu-karriyarla jalanguju palinjakungarntija.’\x * \xo 15:32 \xt Nyangka Isaiah 22.13 \x* Kujanya kalu yapaju panuju wangka jalangurlanguju. Jaru nyanungurra-nyangu kula junga! \p \v 33 Jungarnirli manngu-nyangkalu yangka yalirra-piya-wangurlu yapa-piya-wangurlu ngula kalu warungka-jarrinjarla jarrwara-kari yanirra. Kajilpankulu jungu wapayarla yangka ngawungawu-watirlajinta, ngulaju kajikankulu yali-patu-piya-yijala nyina ngawungawu. \v 34 Nyampu ngula karna-nyarra yimi-ngarrirni yungurna-nyarra yapa nyurrurla kurntaku ngurrju-mani. Ngalya-kari ngulaju kankulu nyinami Kaatu-kurlangu nganta, kala lawa! Ngula-kujakujulu jungarnirli manngu-nyangka, manu warla-pajikalu-nyanu jarrwara-kari-kijaku. \s1 Kaaturlu kapu-ngalpa pina-wankaru-mani jintawarlayi Kirijini-patuju \p \v 35 Ngula-juku, ngalya-karirli nyurrurlarlu yapangku marda kankujulu payirni, ‘Nyarrparlu kapu-ngalpa Kaaturlu wankaru-mani yapa palinja-warnu? Nyiya-piyalku kapurlipa palkaju mardarni?’ \v 36 Nyurrurlajunkulu warungka-nyayirni! Purda-nyanyi kankulu yangkaju pilarla ngula kalu ngarninjarla pirri-kijirni. Linji-jarri kalu, ngula-jangka kalu pina purrulyun-pardi linji-jarrinjarla. Linji-jarrinja-wangurla, kulalpa nyarrpalku pina purrulyun-pardiyarla, lawa. \v 37 Pilarla ngula kalu ngarni nyurlanjarla manu kijirnirra, yali-jangka wita-jangka-ka pina purrulyun-pardi, ngula-piya-jangka-yijala-ka mangarri yalumpuju nyiyarningkijarra purrulyun-pardi. Purrulyun-pardinjarla wirirra-jarri. \v 38 Watiya-kari watiya-kari ngula kalu karrinja-yani wardiji marda, pilarla marda, kanarlarrampi marda, kula kalu jurrku-juku karri. Ngula-piya-jangka-ka pina-pardi yangkaju mangarri ngurlu. Ngula-piya-yijala-ka ngalya-kariji pardinja-yani nyiyarningkijarraju. Kujarlunya kajana Kaaturluju ngurrju-mani. \p \v 39 Nyiyarningkijarra ngula karlipa nyampurla wankaru nyinami ngalipa-piya yapa, puluku, jurlpu, yawu ngapa-ngawurrpa, ngulaju yilara karlipa jarnkujarnku mardarni, manu palka karlipa jarnkujarnku mardarni. Kula karlipa jurrku-juku nyina, lawa. Palka-kari palka-kari kalu nyinami. Kularlipa nyanungurra-piya. \v 40 Nyiyarningkijarra karlipa-jana nyanyi walyangka ngurrju. Ngalya-kari karlipa-jana nyanyi yalkirirla wanta, kirntangi, parlpa-warnu, ngularraju ngurrju-yijala. \v 41 Wantangku kangalpa ngurrjungku pantirni kirntangi-piya-wangurlu. Kirntangirli kangalpa ngurrjungku-yijala palka-mani mungangkarluju ngulaju yanjilypiri-piya-wangurlu. Yanjilypirirli kangalpa ngurrjungku-yijala palka-mani mungangkarluju, ngalya-karirliji wiriwirirli, ngalya-karirli witawitarlu. \p \v 42 Ngula-piya-yijalarlipa ngalipa yapaju. Kaaturlu kaji-ngalpa wankaru-mani pina, ngulaju palka-nyayirni-wangu-kurlu nyampu-piya-wangu-kurlu ngula karlipa jalangurlu mardarni. Ngulaju nyampurra-piya-yijala nyiyarningkijarra kuja karlipa-jana nyanyi warrukirdikirdi ngurrju-nyayirni-yijala. Ngula kalu yapangku milyingka yirrarni nyurnu, ngulaju-ka tarnnga-juku palimirra ngurrju-wangulku. Kala ngula-ka Kaaturlu wankaru-mani pina, ngulaju kapurla tarnngalku wankaru marlaja nyina manu ngurrjulku. \v 43 Ngula kalu yapangku milyingka yirrarni nyurnu, ngulaju ngawu-nyayirnilki kuwalypa. Kala ngula-ka Kaaturlu wankaru-mani pina, ngulaju pirrjirdi-nyayirni yartarnarri wiri-jarlu-kurlu. \v 44 Yapangku panungku karlipa mardarni palka. Kajili-ngalpa yapangku milyingka yirrarni nyurnu, palka kapulu-ngalpa yirrarni milyingkaju. Kaji-ngalpa Kaaturlu wankaru-mani, ngulaju palka-nyayirni-wangu-kurlulku. \s1 Ngalipa Kirijini-patu kapurlipa nyina Jijaji-piya kajirlipa yani ngurra-kurra nyanungu-nyangu-kurra \p \v 45 Payipululu kangalpa kuja yimi-ngarrirni, “Kaaturlu ngurrju-manu yangka kamparru-warnu Yatumu, ngulalpa nyinaja yapa-nyayirni wankaru.”\x * \xo 15:45 \xt Nyangka Genesis 2.7 \x* Kala jinta-kariji Yatumu-kari Jijaji Kiraji, ngulakuju pirlirrpaku kuja karliparla marlaja nyina wankaru tarnnga-juku. \v 46 Kaaturlu kangalpa yinyi palka-wiyi, ngula-warnurlu kapu-ngalpa yinyi yali palka-nyayirni-wangulku. \v 47 Kaaturlu ngurrju-manu kamparru-warnu Yatumu, ngulaju walya-jangka nguru nyampu-wardingki. Nyampu Yatumu-kari jinta-kari, ngulaju yanurnu Kaatu-kurlangu-ngurlu nguru-nyayirni-wangu-ngurlu. \v 48 Yapa ngula kalu nyampurla ngurungka nyina, ngulaju walya nyampu-wardingki yangka kamparru-warnu-piya Yatumu-piya ngula Kaaturlu ngurrju-manu walya-jangka. Ngalipa ngula karlipa nyinami Kaatu-kurlangu, ngulaju karlipa nyina Jijaji-piya kuja Kaatu-kurlangu-jangka yanurnu nguru-nyayirni-wangu-jangka. \v 49 Ngalipa karlipa nyina ngulaju kamparru-warnu-piya Yatumu-piya palkarlanguju ngula Kaaturlu ngurrju-manu walya-jangka. Kala ngalipa Kirijini-patu ngulaju karlipa Jijaji-piya nyinami ngula yanurnu Kaatu-kurlangu-ngurlu nguru-nyayirni-wangu-ngurlu. \s1 Kaaturlu kapu-ngalpa palka-nyayirni-wangu kurruly-kijirninjarla yinyi jintakumarrirniki kaji Jijaji pinarni yani \p \v 50 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, purda-nyangkajulu kajirna-nyarra wangkami nyurrurlaku! Ngaliparlu ngula karlipa palka mardarni nyampurla walyangka, nyampu-kurlu palka-kurlu kulalparlipa yantarla Kaatu-kurlangu-kurra nguru-nyayirni-wangu-kurra. Ngalipa kajilparlipa paliyarla, kulalparlipa-nyanu wankaru-mantarla pina. \v 51-52 Purda-nyangkalu nyampuju yimi-nyayirni-wangu Kaatu-kurlangu: Ngalya-kari yangka Kirijini ngalipakupurdangka, ngulajulu nyurru palija. Ngalya-kari ngalipa Kirijini kularlipa palimi, kapurlipa wankaru-juku nyina nyampurla walyangka-juku. Kaji Jijaji pinarni yani, kapu-ngalpa palka-nyayirni-wanguju ngalipaku kurruly-kijirninjarla yinyi Kaaturluju yaruju-nyayirnirli, yangka ngula karlipa milpa maarr-mani, ngula-piya yaruju-nyayirni. Kajirlipa purda-nyanyi yangka yali jamaru-karrinja-yaninjarni-kirra yalkiri-ngirliji, Kaaturlu kapu-jana yakarra-mani yali nyurnu-patu Kirijini-wati milyi-jangka, manu ngula-warnuju kapu-ngalpa palka-nyayirni-wangulku kurruly-kijirninjarla yinyi jintakumarrirniki. \v 53-54 Kajilpa-ngalpa yampiyarla palka-nyayirni-wangu yinja-wangurlu, ngulaju kulalparlipa yantarla ngurra-kurra nyanungu-nyangu-kurraju. Kari-nganta Kaaturlu kapu-ngalpa pina-wankaru-mani manu palka-nyayirni-wangu yinyi yungurliparla marlaja nyina wankaru tarnnga-juku ngurrangka nyanungu-nyangurla palinja-wangu. Payipulurlu kangalpa yimi-ngarrirni jinta-juku jurrku-juku: \q1 “Yati, yati! Palinja-warnuku kapu-ngalpa palka-nyayirni-wangu yinyi, kapu-ngalpa wankaru-mani pina!”\x * \xo 15:53-54 \xt Nyangka Isaiah 25.8 \x* \q1 \v 55 “Kularlipa palimi tarnnga-juku! Kujarlanya karlipa lani-wangu nyinami!”\x * \xo 15:55 \xt Nyangka Hosea 13.14 \x* \p \v 56 Nyiya-jangka karlipa muku palimi ngalipaju jintawarlayi? Kuja karlipa karlirr-yani Kaatu-kurlangu-kujaku kuruwarri-kijaku, ngula-jangkanya karlipa muku palimi. \v 57 Ngulaju junga. Kala kuturliparla pulka-pinyi Kaatuku kuja-ngalpa yilyajarni Jijaji Kiraji ngalipaku Warlalja-Wiri nguru nyampu-kurra pina-wankaru-maninjaku. Ngula-warnuju ngula karlipa mardarni Jijaji Kiraji, kularlipa palimilki! \p \v 58 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, tarnngajukulurla wala nyinaka, manulu puraya Jijaji Kiraji Warlalja-Wiri. Kalakankulu marda yampimi warrki nyanungu-nyanguju. Kula karliparla jamulu warrki-jarrimi nyanunguku. Kujarlajulurla tarnnga-juku warrki-jarriya yampinja-wangu-juku! \c 16 \s1 Puurlu-jana wangkaja Karinji-wardingki-patuku tala jinta-maninjarla yungulu-jana yilyami Kirijini-patu-kariki Jurdiya-wardingki-patuku \p \v 1 Yangka Kirijini-patu ngula kalu yali nyina nguru-karirla Jurdiyarla marlajarra tala-wangu, ngulaku yungulparlipa-jana jinta-maninjarla yilyayarla tala Kirijini-kariyi-nyanurlu ngaliparlu. Nyurrurna-jana yimi-ngarrurnu ngalya-kariji Kirijini-patuju nguru-karirla Kalatiyarla talaku jinta-maninjarla yungulu-jana yilyamirra. Jalangurluju karna-nyarra yimi-ngarrirni nyurrurlakulku yali-piya-yijala talaju. \v 2 Palya-kari Palya-karirla ngula kankulu jinta-jarrimi, ngula-purulpankulu talaju yirrakarla wita-kari wita-kari ngakakungarnti yilyanjakungarnti. Ngalya-karirli ngula kankulu panu mardarni tala, ngula-warnujulpankulu wiri-karrikarri yirrakarla. Ngalya-karirli ngula kankulu ngari wita mardarni, ngula-warnujulpankulu wita-yijala yirrakarla. Talalu yirraka wita-kari wita-kari ngajulukuju kamparrurlu-kirli, palkakulku yungurna yanirra warru payirninja-kujaku. \p \v 3 Ngaka-kari kajirna yanirra Karinji-kirra nyurrurla-nyangu-kurra, milakalu-jana wati-patu ngurrju-patu, ngula-warnuju yungulu-jana tala kanyi Jurdiya-kurra. Ngajulurlu kapurna-jana yirdi yirrarni pipangka. Kapurna-jana yilyamirra Jurdiya-kurra tala-kurlu manu pipa-kurlu yirdi nyanungu-patu-kurlu. \v 4 Kajilpankulu kurruly-kijikarla ngajuluku yungulparna-jana nguru-kangkarla tala nyampu-kurluku Jurdiya-kurra, ngulaju ngula-juku. Kajikarna-jana ngajulurluju nguru-kanyi. \s1 Puurlu-jana wangkaja Karinji-wardingki-patuku, ‘Ngakarna yanirra ngurra nyurrurla-nyangu-kurraju Karinji-kirraju’ \p \v 5 Ngaka karna-nyarra yanirra nyurrurlakuju Karinji-kirraju. Kala yungurna warru yani Majatuniya-wana-wiyi. Ngula-jangkanya kapurna warrumpa-yani nyurrurla-kurralku. \v 6 Kapurna-nyarra marda yalirla-juku jirrnganja nyinami tarnnga-wangu ngayi, yirra-kariji kajikarna-nyarra yulyurrpurla jingijingi jirrnganja nyina. Ngula-warnuju kajikankujulu jinta-maninjarla yinyi yangka kapurna marda wurnalku yardarra-pardimi yali-kari-kirralku. \v 7 Kajilparna-nyarra yantarlarra nyurrurla-nyangu-kurra ngurra-kurra jalangu, ngula-warnuju kajikarna-nyarra jirrnganja nyina ngurra-patuku-mipa marnkurrpaku marda. Kala ngaka kajikarna yanirra yungurna-nyarra tarnnga-katu jirrnganja nyina nyurrurlakuju kajilpaju jarraly-pungkarla Jijaji Kirajirli Warlalja-Wiringki. \v 8-9 Nyampurla Yipijarla, yapa panu-jarlu ngula kajulu yurrukunju-jarri warrki nyampurlaku. Ngulakuju kularna-jana wajampa nyina. Warrki panu-jala-ka karrimi nyampurla-juku, manu ngurrju kajikarnarla warrki-jarri Kaatuku. Ngula-warnu kapurna nyampurla-juku nyinami Purlapa Wirikingarnti Pintikujukungarnti. \s1 Puurlurlu pipa nyampuju lawa-manu Kirijini-patu yapaku Karinji-wardingkiki \p \v 10 Kaji-nyarra Timiji yanirra nyurrurlaku nyanjaku Karinjirlaku, wapirdilirla wangkaya, nyurrurla-kurra-mantalu, kajika-nyarra yangka lani-jarri-kijaku. Ngularlanguju karla warrki-jarri ngalipa-nyanguku Warlalja-Wiriki Jijaji Kirajiki ngaju-piya-yijala. \v 11 Kurdu-warnunya purda-nyangkalu waparlku-wangurlu, manu ngungkurr-nyinakalurla kaji-nyarra wangkami manu jaru yirri-purami. Ngurrju rarralypalurla nyinaka, manulurla nyiyarningkijarra yungka wurna-kurrakuju kaji pinarni yani ngaju-kurra. Ngula karnarla pardarni panu-kari-kirli Kirijini-patu-kurlu. \p \v 12 Ngalipakupurdangka-yijala yangka Kirijini yirdiji Yapuli, warrardalparna payurnu nyanunguju yungu-jana yangka ngalya-kariki Kirijini-patuku ngururra-kanyi nyurrurlaku nyanjaku. Wurra-wiyi-juku-ka nyina yaninjarra-wangu. Ngaka-kariji kaji ngampurrpa nyina, ngula-jangkanya marda kajika-nyarra yanirra. \p \v 13 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-wati, warrawarra-kangkalu-nyanu jarrwara-kari-yaninja-kujaku! Walalurla nyinaka Kaatuku! Lani-wangulu nyinaka, pirrjirdi-maninjantalu-nyanu parra-kari parra-kari tarnnga-juku Kaatu-kurra-pinangu! \v 14 Ngula kankulurla warrki-jarri Kaatuku, yapa panu-karirlangukujulu-jana yulkaya! \p \v 15 Ngajukupurdangka-purnu Kirijini-patu, nyurrurlarlu kankulu-jana milya-pinyi Jipinaja-kurlangu-mayamaya. Nyanungu-patu kalu nyinami kamparru-warnu-patu yapa Kiiriji-wardingki-patu kujalu Kirijini-jarrija. Nyanungurlujulu-nyanu jungangku yungu Kaatu-kurraju yungulurla warrki-jarri nyanunguku. \v 16 Nyampu karna-nyarra wangka nyurrurlaku: Nyampu-patu manu ngalya-kari ngula kalurla Kaatuku warrki-jarri, ngulajulu-jana purda-nyangka wilji-wangurlu nyarrpa kajili-nyarra wangka. \p \v 17 Ngulalparna nyinaja nyampurla Yipijarla, nyurrurla-patu kulankujulu nyarrpa jirrnganja warrki-jarriyarla. Nyampu-patu yirdi-patu Jipinaja, Purrtunata manu Yakayija, ngulajulu yanurnu nyampu-kurra, ngulangkajurna wardinyi-jarrija. \v 18 Nyampurlajulu wardinyi-manu kujalu-nyarra nyurrurla yalirla wardinyi-manu, ngula-piya-yijala. Ngula-warnujulpankulu-jana pulka-pungkarla kuja-piyakuju. \p \v 19 Panu-jarlu yangka Kirijini-patu nyampurla jaaji-kari jaaji-karirla ngurrararla yirdingka Yajiyarla, jintangka kalurla nyina Jijaji Kirajiki Warlalja-Wiriki. Ngula-paturluju yungulu-nyarra yimi-ngarrirnirra ngurrju nganta kalu nyina. Yirdi nyampu Yakila manu nyanungu-parnta yirdi Pirijila manu Kirijini-patu-yijala, ngula kalu yuwarlirla nyanungu-nyangurla jinta-jarri, ngula-paturlangurlu yungulu-nyarra yimi-ngarrirnirra ngurrju nganta kalu nyina. \v 20 Manu nyampurla ngula kalu ngalipa-nyangu-purnu nyina Kirijini, ngula-paturlangurlu yungulu-nyarra yimi-ngarrirnirra ngurrju nganta kalu nyina. Ngula kankulu jinta-jarri yangka Kirijini-patu, ngulangkulu-nyanu rdaka-jarra jarnku yungka. \v 21 Ngajulurlu Puurlurlu karna-nyarra yirrarnirra pipangka jaru wita ngaju-nyangurlu rdakangku: NGURRJU NGULA KARNA NGAJU NYINA, NYURRURLAJU MARDA KANKULU NGURRJU-YIJALA NYINA? \p \v 22-23 Ngana-puka ngula karla ngampurrpa-wangu nyina Jijaji Kirajiki Warlalja-Wiriki ngalipa-nyanguku, pangkala Kaaturlu pinyi! Yati-wangkamilki karna-nyarrarla Warlalja-Wiriki Jijajiki nyurrurlaku yapaku, “Warlalja-Wiri Jijaji, yantarni-ngalpa pina ngalipa-kurra! Yimiri-jana nyinaya yapa nyampu-patuku Karinji-wardingki-patuku, manu nyinaya yapa nyampurra-kurlu tarnnga-juku.” \v 24 Manu nyurrurlaku Karinji-wardingki-patuku karna-nyarra yulkami kuja karliparla nyinami jintakumarrirni Jijaji Kirajiki. Ngulaju ngula-juku.