\id EPH \h EPHESIANS \toc1 Paul Kaaritan Ephesus Sannao Atiꞌo \toc2 Ephesians \toc3 Eph \mt2 Paul Kaaritan \mt1 Ephesus Sannao Atiꞌo \is1 Diꞌoraz kaarita dauaꞌo \ip Diꞌoraz kaarita saada-kao mishidainao atiꞌo Ephesus iainaouz. Paul saadanii wuruꞌu kaaritaz, utaapa-kao donoꞌo taraa-kizai ii, Rome iaꞌoraz. \ip Ukowaadan ĩꞌati Tominkaru shaꞌapataꞌazoonii kida dauꞌan. Ukowaadan naꞌapam Tominkaru aipan pabaokopatan ipai patomaniinao, aokazi iainao naꞌiki imiꞌi baara ainao. Ubaokopataꞌazon ĩdyaun Christ idaꞌan baudaꞌapaꞌo choochi nii, uruꞌo nii ĩzowaunaa nii. \ip Naꞌiki Paul kowaadan mishidainao ati kainaꞌa umanawunuꞌo aimaakan Tominkaru taaꞌazon naꞌiki ushaꞌapataꞌazon ĩꞌati Christ idaꞌan; Christ idaꞌanaꞌo ĩꞌoian kida soꞌota-kao ĩꞌai, naꞌiki uruu idaꞌanaꞌo Tominkaru zaamatan naa ĩdyaun, paudainao niꞌi naa. \ip Diꞌoraꞌa kaarita idaꞌa kaimanaiman Christ kainaabata-kao pidannao ati. Ĩtukapa-kinaa nii ukamarainpanun; ĩtukapa-kinaa nii naꞌapam umarinaꞌatan oiaꞌo pidan ai; ĩtukapa-kinaa nii umanawunuꞌo ukamunanun, naꞌiki ukaimanan. \iot Kaarita buutinpan kida \io1 Paul kowaadan pasaadan dauꞌan kaarita \ior 1:1-2\ior* \io1 Christ naꞌiki mishidainao dauaꞌo \ior 1:3—3:21\ior* \io1 Paꞌinaꞌo mashaapa-karu Christ idaꞌa \ior 4:1—6:20\ior* \io1 Paul katokontan paparadan \ior 6:21-24\ior* \c 1 \p \v 1 Diꞌoraz kaarita õgaru Paul diꞌikiꞌo Tominkaru aipan kawanaꞌatiꞌoraz õapostle-tinan Christ Jesus ati. Õsaadan õkaaritan ipai unao ati, Tominkaru pidanannao, Ephesus iainaouz, mishidainaouz manawun Christ Jesus. \v 2 Marii waDaru Tominkaru naꞌiki Naobanai Jesus Christ kamunanun uꞌati naꞌiki utaa kizi unyukunuu kaiman-kinaa nii. \s1 Kaimanaꞌo aimaakan ikoda-kao Christ idaꞌan \p \v 3 Tuukii wakonaukii-kidan Tominkaru, wanaobanaa Jesus Christ Tominkarunuz naꞌiki uDaruz. Uruu wuruꞌu kamunanuꞌoraz waꞌati, utaan idaꞌan kaiman kidaꞌo aimaakan aokazi iki kidaꞌoraz wadoronaa ati, wamashaapa-kinaa nii, naꞌiki washaꞌapatin-kinaa nii kaiman. Wuruꞌu ushaꞌapatanuz waꞌati aimaakan kida kaikapaꞌa, uzaamatin-kidan idiꞌo waunao Christ idaꞌati. \p \v 4 Patoman uaꞌiaꞌo zii amazada, Tominkaru zaamatan waunao Christ idaꞌati; uzaamatan waunao uaipan idi waunao kaimanainao nii manawun paawun zaꞌa, aonaa kizi oiaꞌo ikoda-kao waꞌidaꞌa. Umarainpan idi waunao, \v 5 kotuaꞌoraꞌa naa udiꞌitapan wuruꞌu pazaamataꞌazoonuz waunao paudainao nii Jesus Christ shaꞌapatanii idaꞌan. Tuukii ukaimanan uꞌati wuruꞌu ushaꞌapatanuz aimaakan naꞌapa, panyukunuu kawanaꞌatiꞌo naꞌiki paaipan kawanaꞌatiꞌo. \v 6 Ukauꞌan wakonaukii-kidan Tominkaru ukamunanun idi manawun waꞌati. Mishi tuukii manawun utukapa-kidan pakamunanun waꞌati, wuru idaꞌanaꞌa udani umarainapanii shaꞌapataniaz. \p \v 7 Utorian waunao paudani izain shootan idaꞌan umawakan dono. Naꞌiki uizain idaꞌan waꞌoian mainaabata-kao. Naꞌapaꞌo idaꞌan Tominkaru tukapa-kidan waꞌati umanawunuꞌo pakamunanun, \v 8 naꞌiki dobata utukapa-kidan pakamunanun waꞌati, paaitapaaban idaꞌan naꞌiki paaitapan idaꞌan ipai aimaakan. \p \v 9 Aizii paaipan kawanaꞌatiꞌoraꞌa naa Tominkaru aida-kidan waꞌati aimaakan wuruꞌu kotuaꞌoraz utaapa-kidan mashaa panyukunuu ii, ushaꞌapataꞌazooniaz waꞌati, wuruꞌu Christ idaꞌanaꞌoraz naa ushaꞌapatan. \v 10 Kaikapaꞌo wuruꞌu uaipanuz pashaꞌapatan aimaakan: Pakainaatanii kamoo kaawan dono ubaokopataꞌazon ipai daunuudaꞌu aimaakannao wuruꞌu aokazi iainao naꞌiki imiꞌi baara anainao kidaz baudaꞌapaꞌo naobanai waranuꞌu, uruu wuruꞌu Christ. \p \v 11 Aizii ipai aimaakan kida shaꞌapata-kaoaz naꞌapa Tominkaru aitan kawanaꞌatiꞌo, naꞌiki uzaamatanii waunao papidanannao nii uzaamatin-kidan idaꞌan waunao Christ idaꞌati. Ushaꞌapanum kauꞌan kotuaꞌoraꞌa naa Tominkaru diꞌitapan wuruꞌu pazaamataꞌazoonuz waunao. Aizii umishiaꞌa naa wuruꞌu pashaꞌapataꞌazoonii kidaz naꞌapa paaipan kawanaꞌati. \v 12 Ushaꞌapatan aimaakan kaikapaꞌa waunao Jewnao ati, mishidainaouznaa Christ kiwiin, uaipan idi wakonaukii-kidan pamanawunun. \v 13 Naꞌiki unao panaꞌainaouz pidannao Jewnao ai, Tominkaru zaamataniꞌi naa kapam unao Christ idaꞌati, uabatan naꞌiki umishidan donoꞌoraz mishiꞌo kuwai, tawuruꞌu Kaimanaꞌoraz Kuwai Tominkaru kazannaatan dauaꞌoraz unao. Aizii ukainaabatan wuruꞌu pazaamatanuz unao, utaan idaꞌan Kaimanaꞌo Doronaa unao ati, ukowaadauzoniaz padyuudaꞌazon papidanannao idaꞌati. \v 14 Uruu Kaimanaꞌo Doronaa, Tominkaru kainaabata-kinaa mishiꞌo nii utaan wuruꞌu ukowaadaniaz pataaꞌazon diinaꞌitiꞌi. Wazaamatan nii wuruꞌu utaaꞌazooniaz aimaakan usoꞌotan donoꞌo naa waunao kaimanaiman papidanannao nii. Uruu idaꞌanaꞌo nii tuukii pidannao konaukii-kidan Tominkaru umanawunun. \s1 Paul toriinpan Tominkaru ati mishidainao dauꞌan \p \v 15-16 Tominkaru kamunanun idi waunao ati, aonaa õsookadan õtoriinpan uꞌati unao dauꞌan, naꞌiki karikaonan daꞌi kapam õkonaukii-kidan uruu unao dauꞌan, sariapa õabatan diꞌikiꞌo unao unamunaa. Õabata tuukii umishidan Naobanai Jesus, naꞌiki õabata kapam ipai umarainpan Tominkaru pidanannao. Uruu idi õtoriinpan kawanaꞌati, õtoriinpan Tominkaru ati unao dauꞌan. \p \v 17 Karikaonan daꞌi õtoriinpan Tominkaru ati, wanaobanaa Jesus Christ Tominkarunuz, uruu waDaru umanawunuꞌo. Õtoriinpan marii kizi utaan unao ati uaitapaaba-kinaa nii manawun, marii kizi ukainaabatinan unao ati uaitapa kizi uruu kaimanaiman. \v 18 Naꞌiki õtoriinpan, marii kizi Tominkaru daꞌatan unyukunuu kaimanaiman, uaitapa kizi naꞌapam ukaimanan naꞌiki umanawunuꞌo wuruꞌu aimaakan ukowaadaniaz pataaꞌazon papidanannao ati. Uruu idaꞌatiꞌo wuruꞌu udapadanuz unao naꞌiki uzaamatanuz unao papidanannao nii. \p \v 19 Naꞌiki õtoriinpan uaitapa kizi wuruꞌu umanawunuꞌoraz maꞌozaka-karu wazootapaꞌoraz ipai aimaakan kida maꞌozakan; uruu maꞌozaka-karu idaꞌanaꞌo Tominkaru kaminkaꞌutan naꞌiki umaꞌozakadan waunao mishidainaouz. Naꞌiki uruu maꞌozaka-karu ukaiwaanii \v 20 pakakuda-kinaa nii naꞌiki pakadishita-kida-kinaa nii Christ pamawaka-kizi iki, naꞌiki usakanata-kidanuz padiwaꞌora antanapu\f + \fr 1:20 \fq usakanata-kidanuz padiwaꞌora antanapu: \ft Jewnao taapan pidan sakanataꞌo Naobanai diwaꞌora antanapu, umanawunuꞌo uruu ipai baꞌorainao ai.\f* aokazi ii. \p \v 21 Christ, uruu umanawunuꞌo naobanai naꞌii, uwazootapa ipai daunuudaꞌu wuruꞌu umanawunuinao naꞌiki maꞌozakainao kidaz doronainao, kai, diinaꞌitiꞌi naꞌiki karikaonanuꞌo nii. \v 22 Tominkaru aipan ati, Christ waranuitapan nii ipai aimaakannao. Naꞌiki Tominkaru zaamatan Christ kazowautapaꞌo nii wuruꞌu papidanannao mishidainaouz. \v 23 Christ uruu mishidainao zowauz, aizii ĩnao unanaa. Christ idaꞌanaꞌo wuruꞌu mishidainao ikodanuz pakakupa-kinaa nii naꞌiki pamaꞌozaka-kinaa nii. Naꞌiki uruu wuruꞌu taaꞌoraz kakupa-kinai ipai aimaakannao ati, ipai amazada kawanaꞌati. \c 2 \s1 Tominkaru kazannaatan waunao pakamunanun idaꞌan \p \v 1 Aizii kotuaꞌa naa umamishidakan dono zii Christ, naꞌapa unao mawakaꞌo pidannao kawan umaizoꞌatikan idi Tominkaru paradan, naꞌiki ushaꞌapaapan idi oii kidaꞌo aimaakan. \v 2 Tuukii daꞌi ushaꞌapatauzon dikauda kidaꞌo aimaakan, udaꞌanan idi oiainao pidannao kaduz. Naꞌiki tuukii uizoꞌatiizon Satan paradan, kazowautapaꞌoraz oiaꞌo doronainao doko ii aka, kaudinaꞌoraz pidannao nyukunuu ii dikintapainaouz Tominkaru. \p \v 3 Ipai waunao naꞌapaꞌo kapam wamashaapauzon kiwiin; tuukii daꞌi waaipan washaꞌapatan oiaꞌo aimaakan, naꞌiki ipai washaꞌapatan oiaꞌo wanyukunuu aiapanii kidaz washaꞌapatan. Ukauꞌan naꞌapaꞌo nii padamata wapatakaꞌuta-kao waꞌoian dikin ii baꞌoran oiainao kawan. \p \v 4-5 Mazan Tominkaru tuukii ukamunan-kidan waunao, utukapan puꞌu waunao mawakainao pidannao kawan waꞌoian idi naꞌiki wadikintapan idi manawun uruu. Mazan umarainpan idi waunao tuukii, utaa waꞌati kakupa-karu Christ tuma. Soo Tominkaru kamunanun idiꞌo manawun wuruꞌu ukazannaatanuz waunao. \v 6 Naꞌiki Tominkaru kadishita-kidan waunao wamawaka-kizi iki Christ tuma, naꞌiki usakanata-kidan waunao baokopa Christ tuma aokazi ii. Tominkaru shaꞌapatan aimaakan waꞌati kaikapaꞌa uzaamatan idi waunao Christ idaꞌati. \v 7 Naꞌiki Tominkaru shaꞌapatan aimaakan kaikapaꞌa, uaipan diinaꞌitiinao pidannao tukapan wuruꞌu pakaimannuz manawun naꞌiki pakamunanun waꞌati, Christ Jesus idaꞌanaꞌoraz ushaꞌapatan. Mishi ukaimanan ipai uwazootapan baꞌoran aimaakan kida kaimanan. \p \v 8 Tominkaru kamunanun idi manawun, ukazannaatan unao umishidan idi Christ. Aonaa unao kaimanan idiꞌo mani wuruꞌu ukazannaatanuz unao, mazan kanaꞌapaniꞌo karikaonan utaan. \v 9 Naꞌiki aonaa unao shaꞌapatan dikin iaꞌo mani kaiman kidaꞌo aimaakan, uruu idi aonaa turuu pidan kian “Õkaimanan idiꞌo manawun wuruꞌu õkazannaata-kaoaz.” \v 10 Tominkaru paꞌan wuruꞌu tomaꞌoraz waunao paꞌinaꞌo pidannao nii, shaꞌapataꞌo nii kaiman kidaꞌo aimaakan, wuruꞌu kotuaꞌoraz naa utaapan washaꞌapatan nii. Wazaamata-kao idi Christ Jesus idaꞌati, turuu washaꞌapatan kaikapa kidaꞌo aimaakan. \s1 Tominkaru kaimanaaka-kidan Jewnao naꞌiki Gentilenao \p \v 11-12 Unao Gentilenao panaꞌaꞌo pidannao udokuzunnao idaꞌan, Jewnao ai. Naꞌiki Jewnao dakotan unao machootin-kainao nii, ushaꞌapanum kauꞌan ĩnao choota-kariwainao\f + \fr 2:11-12 \fq choota-kariwainao: \ft Putukapa ‘chootin-karu’ dauaꞌo kaarita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao idaꞌa.\f* paꞌan. Mazan wuruꞌu ĩchoota-kaoaz pidan shaꞌapatanii karikaonan pakaꞌu idaꞌan. Mazan uruu dono aonaꞌo zii uzaamatinan Christ idaꞌati, naꞌiki tawarainao zii unao, naꞌiki aonaꞌo zii ukawiizin Tominkaru pidanannao kawan. Naꞌiki uruu dono aonaa unao atiꞌo mani wuruꞌu Tominkaru kowaadaniaz pashaꞌapataꞌazon papidanannao ati,\f + \fr 2:11-12 \fq Tominkaru kowaadaniaz pashaꞌapataꞌazon papidanannao ati: \ft uruu dakota-kao covenant. Putukapa kaarita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii.\f* naꞌiki uruu dono aonaa kanom uzaudapan shaꞌapaꞌo nii uꞌati, naꞌiki aonaa uTominkarun nii. \v 13 Mishi kiwiin munapo ubuutapa-kao Tominkaru ai. Mazan aizii unao baudaꞌapatinaꞌoraz Christ Jesus idaꞌati, maonapada-kariwaiꞌi naa unao Tominkaru idaꞌati Christ izain shootan idaꞌan umawakan donoꞌoraz. \p \v 14 Christ wuruꞌu wakaimanaaka-kinaaz, uruu kaimanaaka-kidaꞌo Jewnao naꞌiki Gentilenao naꞌiki baudaꞌapatinaꞌa naa ĩdyaun. Kiwiitapa ĩmashaapan kashanau-kidaaka, mazan aizii Jesus zikadaꞌa naa wuruꞌu awautapaꞌoraz Jewnao naꞌiki Gentilenao ĩkaimanaakan ai. \v 15 Ushaꞌapata aimaakan naꞌapa pamarinaꞌata-kidan idaꞌan ipai wuruꞌu Jewnao kakinaorinaa kidaz pamawakan idaꞌan. Ushaꞌapatan aimaakan kaikapaꞌa ubaudaꞌapataꞌazon idi naꞌiki ubaokopataꞌazon idi Jewnao naꞌiki Gentilenao paꞌidaꞌati. Uruu idi aizii utukapan ĩdyaun baudaꞌapaꞌo pidan kaduz nii. Uruu idi aizii kaimanaakaꞌa naa ĩdyaun. \v 16 Pamawakan idaꞌanaꞌo wuruꞌu Christ kaimanaaka-kidanuz dyaꞌutamaꞌo pidannao tonaazinaa, ubaudaꞌapatan ĩdyaun naꞌiki ukaimanaaka-kidan naa ĩdyaun Tominkaru tuma. Ukauꞌan aonaa powaꞌa ĩzoono-kidaakan. \v 17 Christ kaawanuz imiꞌi baara ati, ukowaadapaꞌanan Kaimanaꞌo Kuwai kaimanaaka-karu dauꞌu, ipai pidan ati naꞌiki unao Gentilenao ati munapoinaouz Tominkaru ai, naꞌiki waunao Jewnao atiꞌo kapam, maonapainaouz Tominkaru idaꞌa. \v 18 Uruu Christ idaꞌan turuaꞌa naa aizii waunao Jewnao naꞌiki unao Gentilenao waꞌatin waDaru Tominkaru kanaapu ati, Kaimanaꞌo Doronaa maꞌozakan idaꞌan. \p \v 19 Ukauꞌan unao Gentilenao aonaa tawarainaouꞌu naa mani oo baꞌoran kaduz pidannaouꞌu naa mani, mazan unao baudaꞌapata-kariwaiꞌi naa Jewnao tuma. Baudaꞌapaꞌo wiizai diꞌitiꞌoraꞌa naa aizii uzaamatinpan baokopa Jewnao tuma, Tominkaru pidanannaouz. Uruu idi aizii baokopatinainaouꞌu naa unao Tominkaru pidanannao bii iti. \v 20 Ipai unao mishidainao, naꞌapa kabaun toma-kao kawanuꞌo unao. Aizii wuruꞌu apostlenao naꞌiki Tominkaru prophetinnaouz, kabaun orodanaa ĩnao. Aizii Christ Jesus uruu kuba, maꞌozakaꞌo udiridapan kabaun toronnaa kida. \v 21 Uruu wuruꞌu dadaraꞌoraz uzaamatapan naꞌiki ukadishitapa-kidan kabaun, uruu diꞌikiꞌo kabaun tominan udaru kaimanaꞌo naꞌiki umanawunuꞌo kabaun, soo Naobanai Tominkaru kaiwaapan niꞌo. \v 22 Unao Gentilenao uzaamatinan idiꞌi naa Christ idaꞌati, baokopaꞌoraꞌa naa uzaamatinpan baꞌoran mishidainao tuma. Ukauꞌan unao wuruꞌu umanawuꞌoraz kabaun Tominkaru mashaapa-kiziz paDoronaa idaꞌan. \c 3 \s1 Paul kakuwaapatinan Gentilenao ati \p \v 1 Ukauꞌan õgaru Paul, õtoriinpan Tominkaru ati unao Gentilenao\f + \fr 3:1 \fq Gentilenao: \ft pidannao panaꞌaꞌo Jewnao ai. Putukapa kaarita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii.\f* dauꞌan. Diꞌi õgaruꞌu taraa-kizaiꞌi õtaraapa-kao, õkowaadapan dikin ii kaimanaꞌo kuwai, Christ Jesus dyuudaniaz õkowaadan unao ati. \v 2 Õaitapa uabataniꞌi naa naꞌapam Tominkaru kaimanan manawun õꞌati, utaan idaꞌan õkaudin-kizi nii, õkaminkaꞌuta kizi unao. \v 3 Mishi Tominkaru tukapa-kida õꞌati pashaꞌapataꞌazoo nii aimaakan wuruꞌu mashaaꞌoraz utaapauzon. Uruu õkowaadazaaniaz masakaudaꞌu uꞌati õkaaritan idaꞌa. \v 4 Aizii utukapan daunaꞌan wuruꞌu õkaaritanuz, uaitapan nii mishiꞌo wuruꞌu Tominkaru tukapa-kidanuz õꞌati pashaꞌapataꞌazoonii aimaakan, Christ idaꞌanaꞌoraz. \v 5 Mazan kotuꞌu, kiwiitapainao pidannao ati, aonaa Tominkaru kowaadan naꞌiki aonaa utukapa-kidan wuruꞌu pashaꞌapataꞌazooniaz aimaakan. Mazan kaiꞌi naa paꞌan ukowaadan naꞌiki utukapa-kidan naazu wunao atiꞌi pazaamataniinaouz apostlenao nii, naꞌiki prophetnao nii. Kaimanaꞌo Doronaa idaꞌanaꞌo wuruꞌu utukapa-kidanuz pashaꞌapataꞌazon aimaakan waꞌati. \v 6 Kaikapaꞌo wuruꞌu mashaaꞌoraz utaapauzon: unao Gentilenao mishidan idaꞌan Kaimanaꞌo Kuwai Jesus dauaꞌo, naꞌapaꞌo nii uzaamatan kapam wuruꞌu kaimanaꞌo aimaakan Tominkaru taaꞌazooniaz mishidainao Jewnao ati. Naꞌiki unao Gentilenao baudaꞌapatinaꞌoraꞌa naa aizii Jewnao tuma; ukauꞌan ipai wuruꞌu Tominkaru kowaadaniaz pataaꞌazon papidanannao ati Christ Jesus idaꞌan, unao ipaiꞌo nii kapam uzaamatanuz. \p \v 7 Tominkaru kamunanun idi õꞌati tuukii, utaa õkaudin-kizi nii naꞌiki utaa pamaꞌozakan õꞌati õkowaadapa-kinaa nii Kaimanaꞌo Kuwai. \v 8 Padamata õgaru awutapaꞌo umanawun-karu õꞌidaꞌa, ipai baꞌoran Tominkaru poitorunao ai, mazan upuꞌu utaan umanawunuꞌo kaudin-kizai õꞌati, õkowaada kizi Gentilnao ati Kaimanaꞌo Kuwai, umanawun kidaꞌo aimaakan ikoda-kao dauꞌu Christ idaꞌan. \v 9 Naꞌiki Tominkaru zaamatan õgaru kowaadaꞌo nii naꞌiki kainaabataꞌo nii kaimanaiman pidannao ati naꞌapam nii umishii-kao wuruꞌu ushaꞌapataꞌazooniaz aimaakan, mashaaꞌoraz utaapauzon panyukunuu ii. Patoman diꞌikiꞌo ipai aimaakan, mashaa Tominkaru taapan wuruꞌu pashaꞌapataꞌazooniaz, aonaa baudaꞌapa pidan ati utukapa-kidanuz oo ukowaadanuz. \v 10 Aizii Tominkaru kaiwaa papidanannao, mishidainaouz, tukapa-kidaꞌo nii mishiꞌo manawun paaitapaaban, maꞌozaka-tinpainao doronainao ati naꞌiki ĩzowaunaanao doko ii akaꞌoraz ĩmashaapan ati. \v 11 Kotuaꞌoraꞌa naa patoman uaꞌii amazada udiꞌitapan wuruꞌu pashaꞌapataꞌazoonuz aimaakan kaikapaꞌa, aizii ukawanaꞌatiꞌi naa mishi ushaꞌapatan naꞌapa aimaakan kida Christ Jesus, wanaobanaa idaꞌan. \v 12 Wazaamatinan idi Christ idaꞌati naꞌiki wamishidan idi uruu, mabaaꞌazoo wawaꞌatin Tominkaru kanaapu ati, waaitapa unaubaan nii waunao. \v 13 Ukauꞌan õkiaꞌazon unao ati, aonaa õaipan ukashaꞌoradapan unyukunuu õpatakaꞌuta-kao idi taraa-kizaiꞌi õkowaadapan dikin ii Kaimanaꞌo Kuwai unao ati. Mishiꞌoraiman ukonaukii-kidaꞌa naa õtaraapa-kao Kaimanaꞌo Kuwai dikin ii. \s1 Paul toriinpan mishidainao ati Ephesus iainaouz \p \v 14 Uruu idi karikaonan õkodoruꞌukan waDaru Tominkaru kanaapu ati õtoriinpan dono. \v 15 Uruu wuruꞌu pabiꞌinaaka kidaꞌoraz pidannao daru, ipai aokazi iainao naꞌiki imiꞌi baara anainao kidaz. \v 16 Tominkaru umanawunun idi õtoriinpan marii kizi utaan umanawunuꞌo maꞌozaka-kinai unao ati paDoronaa idaꞌan, maꞌozaka kizi utaapan unyukunuu. \v 17 Naꞌiki marii kizi karikaonan Christ mashaapan unao nyukunuu ii, umishidan idi manawun uruu. Naꞌiki õtoriinpan marii kizi unao kamarainapanun tuukii, uruu idaꞌan kizi umaꞌozakadinpan, aonaa kizi ukaakinpan. \v 18 Uruu idaꞌan kizi, ipai baokopa Tominkaru pidanannao tuma, uaitapa kizi kaimanaiman naꞌapaꞌoram wuruꞌu Christ marainapanuz waunao udawun iti manawun. Mishi kainaꞌa utaapan dobata umanawunuꞌo marainpaaka-kinai, aonaa utokon nii. \v 19 Aonaa mishi pidan aitapan naꞌapaꞌoram wuruꞌu Christ marainapanuz waunao udawun iti manawun, mazan õtoriinpan marii kizi ipai unao aitapan wuruꞌu Christ taapaniaz marainpaaka-kinai. Naꞌiki marii kiziꞌi naa unao dyaupain kaimanaiman Tominkaru kaduz diꞌitiꞌi naa. \p \v 20 Tominkaru, turuu ushaꞌapatan umanawun kidaꞌo aimaakan wanyukunuu ii pamaꞌozakan idaꞌan, powaꞌaꞌo zii umanawunun waaiapanii ai oo watukapanii ai. \v 21 Tominkaru shaꞌapatan idi umanawun kidaꞌo aimaakan mishidainao idaꞌan naꞌiki Christ Jesus idaꞌan, marii karikaonan utaapa-kao umanawunuꞌo nii. Amen. \c 4 \s1 Mishidainao baudaꞌapatinan Christ idaꞌati \p \v 1 Tominkaru shaꞌapatan idi kaiman kidaꞌo unao ati Christ idaꞌan, ukauꞌan õgaru taraapa-kariwaiz õkaudinan dikin ii Naobanai ati, õkiaꞌazon uꞌati, õaipan umashaapan kaiman zoobaba naꞌapa Tominkaru aipan kawan papidannao mashaapan. Naꞌapaꞌo nii wuruꞌu udapadanuz unao Christ idaꞌan. \v 2 Naꞌiki aonaa uꞌatadinpaꞌanaꞌa, utaapa uiribannao kaiman naꞌiki ukarodapa ĩdyaun, naꞌiki aonaa ukashadinaꞌanaꞌa ĩꞌai ĩmashaꞌapatinkan dono kaiman. Umarainapa ĩdyaun unaꞌapan puꞌu. \v 3 Naꞌiki maꞌozakaꞌa naa utiwain karikaonan kizi utaapaakan kaiman, utaapa unyukunuu kaiman Kaimanaꞌo Doronaa baudaꞌapatapan idi unao. \v 4 Ipai waunao mishidainaouz baokopa wazaamatinpan baudaꞌapaꞌo nanai diꞌiti, naꞌiki kainaꞌa baudaꞌapa Kaimanaꞌo Doronaa mashaapaꞌo ipai wakawanaꞌati kida. Kainaꞌa baudaꞌapa wazaudapanii, tawuruꞌu Tominkaru kowaadaniaz pataaꞌazon diinaꞌitiꞌi pazaamataniinao ati. \v 5 Kainaꞌa baudaꞌapa waNaobanaa, baudaꞌapa kaimanaꞌo kuwai wamishidapanii, naꞌiki ipai waunao baudaꞌapaꞌo idaꞌanaꞌo wachikaawunuinan. \v 6 Kainaꞌa baudaꞌapa Tominkaru naꞌiki uruu baudaꞌapa ipai waunao Daru. Uruu kazowautapaꞌo ipai waunao, uruu kaudinaꞌo ipai waunao idaꞌan, naꞌiki uruu mashaapaꞌo ipai waꞌidaꞌa oo wanyukunuu ii. \p \v 7 Aizii Christ kamunanun idi, wakawanaꞌati kida ubuutan wakakaꞌiita-kinaa nii washaꞌapatan kaudin-kizai. \v 8 Kainaꞌa shaꞌatii usaadinpan naꞌapa Tominkaru kaaritan idaꞌa, tawuruꞌu ukianuz: \q1 “Uzaidan donoꞌoraz doko iti, \q2 utaazata-kida patarubanao, ĩnao kaakinpainaouz uꞌati. \q2 Naꞌiki utaa kaiman kidaꞌo aimaakan papidanannao ati.”\f + \fr 4:8 \ft Psalm 68:18\f* \m \v 9 Naꞌapaꞌoram atiꞌo wuruꞌu “uzaidan doko iti” kii-karuz? Uwaꞌatin doko iki naꞌiki ukaawan apowa ati, imiꞌi baara ati. \v 10 Ukauꞌan wuruꞌu kaawankaꞌoraz imiꞌi baara ati, uruꞌu naa wuruꞌu kiwaꞌoraz powaa iti doko iti aokazi dawun iti manawun. Uruu idi turuu ukazowautapan ipai amazada aokazi iaꞌo naꞌiki imiꞌi baara anaꞌo. \p \v 11 Uruu Christ taaꞌoraz panaꞌa kidaꞌo kaudin-kizai papidanannao ati. Pabiꞌi kida papidanannao uzaamata apostlenao nii, baꞌorainao uzaamata prophetnao nii, baꞌorainao uzaamata kowaadapaꞌo nii kaimanaꞌo kuwai, baꞌorainao uzaamata taapaꞌo nii papidanannao naꞌiki tominapa-kidaꞌo nii ĩdyaun. \v 12 Uzaamatan ĩdyaun, ĩtominapa-kida kizi Tominkaru pidanannao ĩaitapa kizi pashaꞌapatan pakaudin-kizi Tominkaru ati. Uruu idaꞌan kizi Christ nanaa, wuruꞌu mishidainaouz, maꞌozakadinan uꞌati naꞌiki ĩmaꞌozakada kizi pamishidapan powaꞌa zii. \v 13 Atii naꞌapaꞌo nii wabaudaꞌapatan wamishidapan naꞌiki kaimanaimanaꞌo nii waaitapan Tominkaru Dani. Naꞌiki maꞌozakaꞌo mishidainaouꞌo nii waunao. Wadyaupain nii kaimanaꞌo mishidainao nii, atii naꞌapaꞌo nii waunao Christ kawan, uruu mishiꞌo ukaimanan manawun. \p \v 14 Ukauꞌan aonaa koraiziannao kawanuꞌo nii mani waunao. Aonaa turuu pidannao tanawatan wanyukunuu panaꞌiti kidaꞌo pakuwaa idaꞌan, naꞌapa awaru kiduꞌukan kawan kanawa wunu baoko an diꞌitinapa kidaꞌa. \v 15 Mishiꞌoraiman, marii kiziꞌi naa paꞌan wakowaadapan mishiꞌo kuwai wamarainpaakan idaꞌan, uruu idaꞌan kizi wadyaupain, naꞌiki wabaudaꞌapatin kaimanaiman Christ idaꞌati, uruu wuruꞌu wazowauz. \v 16 Aizii ipai waunao mishidainaouz, unanaa wuruꞌu waunaouz. Uruu wuruꞌu zaamataaka-kidaꞌoraz waunao baudaꞌapaꞌo nanai idaꞌati, naꞌapa pidan nanaa kawan, ipai udyukoinpan kida kaiman ĩzaamataakan naꞌiki ĩzaamatinpan uzowau diꞌiti. Ukauꞌan naꞌapaꞌo wuruꞌu waunaouz, wamarainpaakan an naꞌiki washaꞌapatan an wuruꞌu taa-kariwai kidaz waꞌati washaꞌapatan nii, baokopaꞌo nii wadyaupain, Christ maꞌozakan idaꞌan. \s1 Wapanaꞌada kiziꞌi naa wakaduz \p \v 17 Aizii õkakinaowaꞌazon unao Naobanai aipan kawanaꞌati. Aonaꞌa naa umashaapaꞌanaꞌa powaꞌa Gentilenao kawan, maaitapa-kainaouz Tominkaru, wuruꞌu ĩdiꞌitapanii kidaz aimaakan mazanuꞌo naꞌiki madiwautapa-kaꞌo karikaonan. \v 18 Aonaa ĩaitapanaatan wuruꞌu mishiꞌo kuwai Tominkaru diꞌiki kidaꞌoraz, aonaa ĩzaamatan wuruꞌu paꞌinaꞌo mashaapa-karu Tominkaru taaniaz, ushaꞌapanum kauꞌan tuukii ĩdadaradapan panyukunuu uꞌai, naꞌiki aonaa ĩaitapaꞌazon naꞌapa kidaꞌo aimaakan dauꞌan. \v 19 Uruu idi aonaꞌa naa ĩkibaꞌazoo-kidan pashaꞌapaapan oii kidaꞌo aimaakan. Ĩmashaapan soo pashaꞌapaapan dauꞌu wuruꞌu pananaa naꞌiki panyukunuu aiapanii kidaz ĩshaꞌapatan. Ĩmashaapan pakaminshuꞌuinpan dauꞌu, ĩshaꞌapata ipai kakibaꞌazonnaa kidaꞌo aimaakan, aonaa ĩsokodaꞌazon panaꞌapainpan, mazan kiiꞌan powaꞌa zii ĩaipan pashaꞌapatan oiaꞌo. \p \v 20 Unao, aonaa utominapa-kida-kao naꞌapa kidaꞌo aimaakan dauꞌu umishidan dono naꞌiki uzaamatan donoꞌoraz Christ unaobanaa nii. \v 21 Mazan uabata paꞌan Christ dauꞌan, naꞌiki uabata kapam mishiꞌo kuwai, Christ kaduz kida dauaꞌoraz. \v 22 Utominapa-kida-kao dono, udyuuda-kao umarinaꞌatan naꞌiki umuudan kiwiiniꞌo umashaapauzon kaduz, wuruꞌu unaudapaniaz ushaꞌapaapan dikauda kidaꞌoraz aimaakan. Wuruꞌu naꞌapaꞌoraz pidan kaduz, soo patakaꞌuta-kidaꞌo naꞌiki antamikita-kidaꞌo karikaonan pidan. \v 23 Ukauꞌan marinaꞌa naa Tominkaru paꞌinaadan unyukunuu, udiꞌitinapa kiziꞌi naa paꞌan kaimanaꞌo dauꞌu paꞌidiwaru. \v 24 Mishi Tominkaru paꞌinaadan unao kaduz naꞌapa pakaduz kawan, ukauꞌan ukaiwaꞌa naa wuruꞌu paꞌinaꞌoraz kaduzui taa-kao uꞌati, mishi kiziꞌi naa ushaꞌapatinan kaiman, naꞌapa Tominkaru aipan kawanaꞌati. \p \v 25 Ukauꞌan, aonaꞌa naa powaꞌa umariidinaꞌanaꞌa. Marii ipai pidan paradan mishiꞌo idaꞌan ipai pidannao ati. Ushaꞌapanum kauꞌan ipai baokopa waunao baudaꞌapaꞌo nanai diꞌitiꞌo wazaamatinpan. \v 26 Aizii utoꞌoran dono, aonaa ushaꞌapataꞌanaꞌa oiaꞌo aimaakan, naꞌiki usookada utoꞌorainpan naꞌiki usaabaa-kida unyukunuu kamoo tipitan uaꞌii, \v 27 aonaa ukashaapaꞌanaꞌa Satan kaiwaan unao, ushaꞌapatan idaꞌan oiaꞌo aimaakan. \p \v 28 Aizii koidimiki pidan, marinaꞌa naa umuudan pakoidimikin. Marii paꞌan ukaudinan naa dadara, uikoda kizi aimaakan paꞌati pamashaapa-kinaa nii, naꞌiki kainaꞌa kizi aimaakan utaan nii kapam patakaꞌutinainao pidannao ati. \v 29 Manaꞌa ukodita-kidaꞌanaꞌa dikaudaꞌo naꞌiki kaziwaꞌo parada-karu udako iki. Mazan marii paꞌan uparadan kaimanaꞌo idaꞌan, naꞌapaꞌo wuruꞌu pidannao abataꞌazoo nii kidaz, uruu idaꞌanaꞌo nii ukaminkaꞌutan naꞌiki umaꞌozakadan pidannao nyukunuu. \v 30 Naꞌiki aonaa ukashaꞌoradautaꞌanaꞌa Kaimanaꞌo Doronaa Tominkaru diꞌikiꞌoraz. Tominkaru taanii wuruꞌu Kaimanaꞌo Doronaaz waꞌati, uruu idaꞌanaꞌo nii waaitapan mishiꞌo nii Tominkaru soꞌotan naꞌiki ukazannaatan waunao ipai oiaꞌo ai diinaꞌitiꞌi. \v 31 Aizii aonaꞌa naa powaꞌa utoꞌoradinpauzoꞌo naꞌa, naꞌiki aonaꞌa naa powaꞌa utoꞌorabaꞌanaꞌa, naꞌiki aonaꞌa naa utoꞌoraꞌakauzoꞌo naꞌa. Naꞌiki aonaꞌa naa powaꞌa uzunaapaakaꞌanaꞌa oo udakoopaakaꞌanaꞌa dikauda sodi kidaꞌo idaꞌan. Naꞌiki aonaꞌa naa udiꞌitinpaꞌanaꞌa powaꞌa uantamikitaꞌazon dauꞌu uiribannao. \v 32 Mazan ushaꞌapata paꞌan kaiman kidaꞌo aimaakan uiribannao ati naꞌiki ukamunan-kida ĩdyaun. Naꞌiki umarinaꞌataꞌa naa wuruꞌu dikauda kidaꞌoraz uiribannao shaꞌapatauzonii kidaz uꞌati, naꞌapa Tominkaru marinaꞌatan kawan waꞌoian Christ idaꞌan. \c 5 \s1 Mashaapa-karu kanadaꞌo idaꞌa \p \v 1 Aizii udaꞌanaꞌa naa Tominkaru kaduz, ushaꞌapanum kauꞌan udainao unao, naꞌiki umarainapanii unao tuukii. \v 2 Naꞌiki karikaonanuꞌu naa umashaapa marainpaaka, naꞌapa Christ marainpan kawan waunao, utaainan atii umawakan waunao dikin ii. Kaiman manawun kaduunuꞌo kawan udamainan Tominkaru ati umawakan dono. Naꞌapa uzai kawaoda-kao kawan Tominkaru ati, kaduun udamaanuz. \p \v 3 Aizii Tominkaru dainaouꞌu naa unao, ukauꞌan aonaꞌa naa turuu uunamunaa abatauta-kao ukaminshuꞌuinpan. Naꞌiki aonaꞌa naa turuu ushaꞌapaapan kakibaꞌazonnaa kidaꞌo aimaakan, naꞌiki aonaa turuu umishaꞌorarun. Ushaꞌapanum kauꞌan aonaa turuu naꞌapa kidaꞌo abata-kao Tominkaru pidanannao dauꞌan. \v 4 Naꞌiki aonaꞌa naa turuu ukadakotinan kakibaꞌazonnaa kidaꞌo dauꞌu, naꞌiki maaitapin-kainao paradan kawan, oo banikii-tin-karu mani oiaꞌo naꞌiki dikauda sodi kidaꞌo diꞌiiꞌaka. Mishiꞌoraiman ukonaukii-kida paꞌan Tominkaru ipai aimaakan kida dauꞌan, wuruꞌu ushaꞌapatanii kidaz unao ati. \v 5 Uaitapa kizi mishiꞌo nii wuruꞌu, pidan kaminshuꞌuinpaꞌo, naꞌiki shaꞌapaapaꞌo kakibaꞌazonnaa kidaꞌo aimaakan, naꞌiki mishaꞌoraru, aonaꞌo nii naꞌapainao pidannao zaamata-kao Christ naꞌiki Tominkaru naobanai-tinapa-kizi iti, naꞌiki aonaꞌo nii ĩzaamatan wuruꞌu Tominkaru taaꞌazooniaz. Aizii pidan aipaabiꞌiaꞌo aimaakan soo paꞌati karikaonan, utominkaruniitapan aimaakan kida wuruꞌu. \p \v 6 Manaꞌa umariida-kidinaꞌanaꞌa pidannao ati ĩkowaadapan an mazanuꞌoraz karikaonan kuwai kida. Ushaꞌapanum kauꞌan Tominkaru patakaꞌutan nii ipai pidannao, wuru dikin iaꞌa ĩshaꞌapaapanii kidaz, naꞌiki ĩdikintapan idi Tominkaru. \v 7 Ukauꞌan manaꞌa ukaminaudaꞌu-tinpaꞌanaꞌa naꞌapainao pidannao idi. \p \v 8 Mishi kiwiin umashaapan marutaꞌo-karuꞌu, mazan aizii uzaamatinan idiꞌi naa Naobanai diꞌiti, umorotan kanadaꞌo-karu iti; ukauꞌan umashaapaꞌa naa kaiman naꞌapa pidannao kanadaꞌo-karuaꞌo mashaapauzon kawan. \v 9 Aizii pidannao mishiꞌo ĩmashaapan kanadaꞌo idaꞌa, aitapa-kao ĩdyaun, ĩmashaapan idaꞌan kaiman naꞌiki ĩshaꞌapatinan idaꞌan sakitapa, naꞌiki ĩmashaapan idaꞌan mishi paparadan kawanaꞌati. \v 10 Ukauꞌan utominpaꞌa naa, uaitapa kiziꞌi naa naꞌapam mashaapa-karu Tominkaru aipan kawanaꞌati. \v 11 Aonaa ushaꞌapaapaꞌanaꞌa oiaꞌo aimaakan kida wuruꞌu pidannao shaꞌapaapauzonii kidaz marutaꞌo-karuꞌu. Mishiꞌoraiman ukowaada ĩꞌati aonaa ukaimanan wuruꞌu naꞌapa kidaꞌo aimaakan ĩshaꞌapaapaniaz. \v 12 Tuukii ukakibaꞌazonnan kadakotin-karu wuru dauꞌaꞌa dikintapainao shaꞌapaapanii kidaz aimaakan marutaꞌo-karuꞌu. \v 13 Mazan kanadaꞌo kanadapan dono ĩdyaun ipaiꞌo nii ĩkaduz tukapa-kao naꞌiki aitapa-kao. \v 14 Naꞌiaꞌoram kanadaꞌo kanadapanii kainaabanaꞌo niꞌi naaz. Kaikapa shaꞌatii tawuruꞌu saada-kariwai Tominkaru kaaritan idaꞌaꞌo kianuz: \q1 “Pugaru daꞌawupauzo, pupokodaꞌa naa, \q1 mawakaꞌo kawanuꞌoraꞌa naa pugaru, ukauꞌan pukadishita \q2 Christ taa kizi kanadaꞌo punyukunuu iti.” \p \v 15 Ukauꞌan umashaapaꞌa naa kaiman naꞌiki aitapin. Aonaa umashaapaꞌanaꞌa maaitapin-kainao pidannao mashaapan kawan, mazan aitapinainao mashaapan kawan paꞌan. \v 16 Naꞌapainim utukapan an kainaꞌa kaimanaꞌo aimaakan shaꞌapata-karu nii, ushaꞌapataꞌaka sariapa, ushaꞌapanum kauꞌan kai pidannao mashaapan oiaꞌo dauꞌu paꞌidiwaru. \v 17 Ukauꞌan aonaa umaaitapinkaꞌanaꞌa, mazan uaitapa kizi paꞌan kanom wuruꞌu Naobanai aipaniaz ushaꞌapatan, ukawanaꞌati kiziꞌi naa ushaꞌapatinan. \v 18 Aonaa upoꞌidiꞌi naꞌa, ushaꞌapanum kauꞌan pidan poꞌidin an, aonaa uaitapan pashaꞌapaapan dikauda kidaꞌo aimaakan. Mishiꞌoraiman marii paꞌan Kaimanaꞌo Doronaa maꞌozakadapan naꞌiki kazowautapan unao, umashaapa kizi paꞌan uaipan kawanaꞌati. \v 19 Umaꞌozakada umin-mishidannao nyukunuu kida ukunuian idaꞌan Psalms idaꞌa kidaꞌo kunui naꞌiki Tominkaru dauꞌu kidaꞌo kunui; konaukii ukunuiapa unyukunuu iki Tominkaru ati. \v 20 Karikaonan ukonaukii-kida waDaru Tominkaru ipai aimaakan kida dauꞌan, wanaobanaa Jesus Christ idaꞌan. \s1 Daiaroinao naꞌiki daiaruinao // atiꞌo \p \v 21 Aizii minziiwaꞌa naa ushaꞌapatin umin-mishidannao paradan kawanaꞌati, ushaꞌapanum kauꞌan unaobanaa Christ umanawunuꞌo uruu. \p \v 22 Unao daiaroinao uizoꞌati udaiaru paradan naꞌapa uizoꞌatin kawan Naobanai paradan. \v 23 Ushaꞌapanum kauꞌan uzowaunaa wuruꞌu udaiaruz. Naꞌapa Christ kazowautapan kawan mishidainaouz, wuruꞌu unanaaz. Ĩnao ukazannaataniinaouz oiaꞌo ai. \v 24 Ukauꞌan naꞌapa mishidainao izoꞌatin kawan Christ paradan, naꞌapaꞌo nii kapam wuruꞌu daiaroinao kida izoꞌatinuz paudaiaru paradan. \p \v 25 Daiaruinao, umarainapa udaiaro, naꞌapa Christ marainpan kawan tuukii mishidainao, atii ukashaapa zii pazowii-kao pakazannaata-kinaa nii ĩdyaun, \v 26 uaipan idi pachikaan ĩdyaun kaiman ĩꞌoian ai. Uchikaan ĩdyaun wunu idi naꞌiki paparadan idaꞌan. \v 27 Ushaꞌapanum kauꞌan uaipan idi patukapa-kidan mishidainao konaunam manawun, ĩkadishitan dono ukanaapu ati diinaꞌitiꞌi. Aonaa uaipan patukapan kaniribaꞌo oo dikaudaꞌo nii ĩꞌidaꞌa. Mazan uaipan ĩdyaun kaimanainao nii naꞌiki aonaa kizi oiaꞌo ikoda-kao ĩꞌidaꞌa. \v 28 Naꞌapa kizi kapam daiaruinao marainpan paudaiaro, ĩmarainpan kawan pananaa. Naꞌiaꞌoram pidan marainpaꞌo paudaiaro marainpaꞌo pananaa wuruꞌu uruuz. \v 29 Mishi aonaa naꞌiam zii pidan toꞌora-kizaitapan pananaa. Mishiꞌoraiman kaiman paꞌan utaapanuzu, kaiman upaanuzu. Naꞌapa Christ taapan kawan mishidainao kaiman. \v 30 Ushaꞌapanum kauꞌan Christ nanaa wuruꞌu waunaouz. \v 31 Kaikapa shaꞌatii tawuruꞌu usaadinapanuz Tominkaru kaaritan idaꞌa: “Uruu idi daonaiora muudinan nii padaru naꞌiki padaro ai, naꞌiki ubaudaꞌapatinan paudaiaro tuma. Uruu idi ĩbaudaꞌapatan naa pananaa, aonaa dyaꞌutamaꞌoraꞌa naa mani ĩdyaun.”\f + \fr 5:31 \ft Genesis 2:24\f* \v 32 Kainaꞌa mishiꞌo naꞌiki umanawunuꞌo kakinaorii diꞌoraz parada-karu idaꞌa. Christ naꞌiki mishidainao dauꞌanaꞌo wuruꞌu õkadakotinanuz daꞌaꞌa. \v 33 Ukauꞌan naꞌapa kizi kapam unao, marii kizi ipai daonaioranao marainpan paudaiaro naꞌapa ĩmarainpan kawan pananaa. Naꞌiki marii kizi ipai daiaroinao taapan umanawunuꞌo nii paudaiarunao. \c 6 \s1 Koraiziannao, daruinao naꞌiki ĩdaronao atiꞌo \p \v 1 Koraiziannao, uizoꞌati udaru naꞌiki udaro paradan, ushaꞌapanum kauꞌan unao mishidainao Jesus, naꞌiki sakitapaꞌo wuruꞌu shaꞌapatin-karuz naꞌapa. \v 2 Kaikapa shaꞌatii tawuruꞌu usaadinapanuz Tominkaru kaaritan idaꞌa. “Umarainapa udaru naꞌiki udaro.” Uruu kiwiitapaꞌo kakinaorii kainaꞌaꞌo aimaakan taaꞌazoo-kao utuma uizoꞌati-kao an. \v 3 Kaikapaꞌo wuruꞌu aimaakan taaꞌazoo-kariwaiz. “Kaimanaꞌo nii puikodan mashaapa-karu, karikaonanuꞌo nii pukonaukiitinan naꞌiki kotuaꞌikiꞌo nii pumashaapan diꞌoraz imiꞌi baaraꞌa puizoꞌatin an pudaru naꞌiki pudaro paradan.”\f + \fr 6:3 \ft Exodus 20:12; Deuteronomy 5:16\f* \p \v 4 Aizii unao daruinao, aonaa utoꞌoradaꞌanaꞌa udainao, mishiꞌoraiman kaiman utaapa ĩdyaun, ukakinaota ĩdyaun kaimanaꞌo idaꞌan naꞌiki utominapa-kida ĩdyaun Tominkaru aipan kawanaꞌati. \s1 Poitoruinao naꞌiki naobanainao atiꞌo \p \v 5 Aizii unao torii-kariwaiz poitoruinao,\f + \fr 6:5 \fq torii-kariwai poitorui: \ft Putukapa kaarita tokon ii Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii.\f* uizoꞌati unaobanaanao paradan mashaapainaouz daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa. Aonaa udikintapaꞌanaꞌa ĩdyaun. Konaukii ushaꞌapata ĩkaudin-kiz, uizoꞌati ĩparadan naꞌapa uizoꞌatin kawan Christ. \v 6 Uizoꞌati unaobanaanao paradan, aonaa ĩawunuutapan idi mani karikaonan ushaꞌapatan ukaudin-kizi oo uaipan idi karikaonan ĩnaudapan unao. Mazan Christ poitorun idi unao, ushaꞌapatin kaiman, unyukunuu kaimanan idaꞌan naꞌapa Tominkaru aipan kawanaꞌati. \v 7 Ushaꞌapata ipai ukaudin-kizi kaiman naꞌiki konaukii, aonaa pidan atiꞌo kawan mani, mazan Naobanai Jesus atiꞌo kawan paꞌan. \v 8 Ushaꞌapanum kauꞌan uaitapa Naobanai Tominkaruꞌo nii wuruꞌu kawinipinaataꞌoraz ipai pidannao, poitoruinao naꞌiki wuruꞌu aonaꞌoraz ĩpoitoruinao mani. Ukawinipinaatan nii ĩdyaun ĩshaꞌapatan idi kaiman kidaꞌo aimaakan. \p \v 9 Aizii unao kapoitoru-tinpainao, kaiman kapam utaapa upoitorunao, aonaa udakotaꞌanaꞌa ushaꞌapatan oo ubaꞌizian ĩdyaun. Ushaꞌapanum kauꞌan ipai unao naꞌiki upoitorunao, baudaꞌapaꞌo uNaobanaa, uruu aokazi iaꞌoraz. Uruu, utukapa ipai pidannao naꞌapa kida paꞌidiwaru, aonaa naꞌiaꞌoram utaapan panaꞌa kidaꞌo nii. \s1 Mishidainao mizaataakapan daara niꞌo \p \v 10 Aizii daꞌaꞌa ubaukapan naa õkiaꞌazon unao ati, tuukii õaipan umaꞌozakadinan Naobanai Tominkaru maꞌozakan umanawunuꞌoraz idaꞌan. \v 11 Umorokodaꞌa naa ipai wuruꞌu Tominkaru taanii kidaz mizaataaka-karu daara\f + \fr 6:11 \fq mizaataaka-karu daara: \ft Kotuaꞌo soldyaanao morokodanii kida pamizaataakaꞌazon dono: \ft zadawii, pidan dokoriꞌi dikiniribanaa, dazkidii, awautinapa-kinai, kowamai, naꞌiki mizaataaka-kinai marii. English idaꞌan udakota-kao ‘armour’ kii.\f* nii, maꞌozaka kizi ukadishitapan, naꞌiki aonaa kizi ukaakinpan Satan tiwaan an pawaota-kidan unao pabiꞌinaaka kidaꞌo aimaakan idaꞌan. \v 12 Aizii wuruꞌu wamizaataakanuz, aonaa pidannao tumaꞌo mani, mazan wamizaataakapan oiaꞌo doronainao tumaꞌo. Ĩnao maꞌozakaꞌoraz ĩkazowautapan pidannao mashaapainaouz kai marutaꞌo-karuꞌu, wuru amazada baara anaꞌa. Naꞌiki wamizaataakapan oiainao manawun doronainao tumaꞌo, wuruꞌu maꞌozaka-tinpainao kidaz doko ii aka. \p \v 13 Ukauꞌan umorokodaꞌa naa aizii ipai wuruꞌu Tominkaru taanii kidaz mizaataaka-karu daara nii naꞌiki ukaiwaꞌa naazu. Aizii naꞌapainim oiaꞌo naꞌiki dikaudaꞌo aimaakan shaꞌapan uꞌati, aonaꞌo nii ukaakinpan uꞌati, mazan udikintan nii wuruꞌu oiaꞌoraz. Aizii uipaian daunaꞌan umizaataakapan, pakawanuꞌo nii maꞌozaka ukadishitapan. \v 14 Ukauꞌan, maꞌozakaꞌa naa paꞌi ukadishitapa. Umishidapa wuruꞌu mishiꞌoraz kuwai. Ukauꞌan, umorokoda wuruꞌu mishiꞌoraz kuwai uzadawu nii. Naꞌiki umashaapa kaiman Tominkaru aipan kawan, uruu kizi ukaiwaa udokoriꞌi dikiniribanaa nii. \v 15 Naꞌiki uminziiwanuz ukowaadapan Kaimanaꞌoraz Kuwai, kaimanaaka-karu dauaꞌoraz Tominkaru tuma, uruu kizi umorokoda udazkidi nii. \v 16 Kainaꞌa zii baꞌoran: umishidapanuz Christ, uruu kizi ukaiwaa uawautinapa-kinaa nii, Satan baꞌitan an pabairi tikazi-tinapa kidaꞌo. \v 17 Naꞌiki wuruꞌu Tominkaru kazannaatanuz naa unao, uruu kizi umorokoda ukowam nii. Aizii wuruꞌu Tominkaru Paradanuz, uruu ukaiwaa umarian nii, Kaimanaꞌo Doronaa taaniaz uꞌati. \v 18 Naꞌiki karikaonan utoriinapa Kaimanaꞌo Doronaa kaminkaꞌutan idaꞌan unao. Utoriinpan an Tominkaru ati ukowaada ipai aimaakan dauꞌan; upishaa uꞌati wuruꞌu tuukiaꞌoraz manawun uaipan ukaminkaꞌuta kizi unao. Ukauꞌan dyauta utaapa unyukunuu toriinapa-karu dauꞌati, naꞌiki karikaonan utoriinapa ipai Tominkaru pidanannao ati.\fig soldyaanao mizaataakapan daara|src="LB00196.tif" size="span" ref="6:10-18" \fig* \p \v 19 Karikaonan paꞌi utoriinapa Tominkaru ati ukaminkaꞌuta kizi õgaru õkakuwaapan an, mabaaꞌazoo kizi õkowaadan Kaimanaꞌo Kuwai wuruꞌu mashaaꞌoraz utaapauzo-kao kotuaꞌa naa. \v 20 Jesus zaamatanii õgaru kowaadapaꞌo nii Kaimanaꞌo Kuwai; uruꞌu naa wuruꞌu õkowaadapaniaz naꞌiki uruu dikin iaꞌo wuruꞌu õtaraapa-kaoaz daꞌaꞌa. Ukauꞌan, utoriinapa Tominkaru ati õdauꞌan, aonaa kizi õtarian õkowaadapan wuruꞌu Kaimanaꞌoraz Kuwai dyuuda-kariwaiz õkowaadapan. \s1 Paul katokontan pakaaritan \p \v 21 Tychicus, uruu waꞌinawuzuitapanii umishidan idi Christ, naꞌiki uruu wamarainapanii naꞌiki kaimanaꞌo ukaudinauzon Naobanai ati. Uruꞌo nii kowaada unao ati ipai õdauꞌan, naꞌiki õshaꞌapatanii kida dauꞌan. \v 22 Õdyuudan nii uruu unao diꞌiti ukowaada kizi ipai daunuudaꞌu waunao dauꞌu, naꞌiki umaꞌozakada kizi unao nyukunuu. \p \v 23 Marii waDaru Tominkaru naꞌiki Naobanai Jesus Christ taan kaimanaꞌo mashaapa-karu naꞌiki marainpaaka-karu ipai unao mishidainao ati, naꞌiki karikaonan kizi umishidapan Christ. \v 24 Marii Tominkaru kaimanan ipai wunao atiꞌi karikaonanuꞌoraz ĩmarainpan manawun Naobanai Jesus Christ.