\id 2CO \h 2 KOLINITA \toc1 Folo yana leta anavelu KOLINITA tovetumagana agaidiya \toc2 2 KOLINITA \mt1 Folo yana leta anavelu KOLINITA tovetumagana agaidiya \ip Hida Kolinita tovetumagana yadi leta anavelu Folo Masedoniya ana fafaliya gimiyami tu giꞋetoladina. Kolinita melala kikaiwabuna Akaiya ana fafaliya. \ip Boi nagona Folo yana leta againe miKolinita gidakeyedi tu muliya Taitasi giꞋiveninisena be valeyadi ginaꞋaliyena. Valeyadi ma tufona hagihagina higa Folo yana dakeya hinogalini-yo hinuwavilana. Tu tufoidi yana abavehimeya hidibutoyogena. Hida leta ana inuba ma fowa. SaꞋeyana ma badi hinuwavilana-ma faꞋidiya yana vemwamwala giyakahina, kadu VenuwaꞋata Yamumuna ana nuwanuwa nafona faꞋina nuwadi gitalafolena. Anaveto ma givenuwaꞋatadi be higa yadi velekawowo tovetumagana koyokoyodiyao faꞋidiya hinakidewedewena. Anavefowa ma bana afositolo velemoꞋena ma tauna gibulavaꞋitotogena. Leta dobona hidede amine. \io1 Mikolinita adi lusiule kadu Yaubada ana vesiule. 1:1-11 \io1 MiKolinita Folo hikiveꞋaseꞋuꞋaulolona tu nuwanuwana ginaveyaoyedi. 1:12-2:13 \io1 Folo ana vehimeya higa Yaubada yana veyao ivaguna ana laumamala ma faisewai-nadi gilukahihiyena. 2:14-6:10 \io1 Folo tauna ana ayauna miKolinita faꞋidiya gihawavemogatalena. 6:11-7:16 \io1 Velekawowo ana nuwanuwa kadu ana kidewadewa gilukahihiyena. 8:1-9:15 \io1 Folo yana veꞋafositolo ana abavehimeya kadu ana iyaꞋiyaya tulina tulina giyakahidi. 10:1-12:21 \io1 Folo yana vevai yana lauꞋage yana lukafoi. 16:1-13 \c 1 \p \v 1 Yo siule tobohiyakweyao moyaꞋaimi Kolinita againe. Iya Folo Yaubada givegideku be Yesu Keliso yana kabu gavaina, higa yana afositolo adi maka giveleku. IyaꞋeku kadu tobohiyada Timoti yama lukafoi agaimiya. Omi Yaubada yana yoꞋogaga Kolinita againe kadu yana kaliva mahamahalimiyao moyaꞋaimi Akaiya ana fafaliya yami leta aꞋetoladina be wanaꞋitana. \v 2 Yaubada Tamada kadu Kaiwabu Yesu Keliso hinanuwadogemi ada aseꞋasemi hinakiveniwalovina. \x - \xo 1:2 \xt 1Ko 1:1 \xt 1Ko 1:3 \x* \s1 Folo Yaubada yana hawavemoluva faꞋina gilukahihi. \p \v 3 Keke tamo gavana faꞋina tu BanaꞋe yada Kaiwabu Yesu Keliso yana Yaubada kadu Tamana kanahawadavadavana. FaꞋina hinekalikali inubana Tamada againe ada hawavemoluva tulina tulina inubana kadu Bana againe. \v 4 Ide ada vita moyaꞋaina agaidiya gihawavemoluvida be higa gaveyao vita tulina tulina hinuhagadi medema ide adafaiweya kanahawavemoluvidi. E, gavaimi ide ada vita agaidiya Yaubada givelugada, medema tobohiyadeyao adi vita ana toveya kanalukahihiyedi be aseꞋasedi kadu kanakivevatuna. \v 5 WaꞋita, Keliso aulolo tagiya ide faꞋideya giwahina amine, meda ide vita lakahina Bana faꞋine kawahiwahina. Ada ide Keliso againe kamiyaveꞋavina faꞋina, kadu meda yana hawavemoluva lakahina kanunuhagana. \v 6 VenuwaꞋata Yamumuna ana laumamala faꞋina ime tolaumamala vita awahina. Keke adawahi-kawowoni, au Yaubada yana hawavemoluva kadu yana kibababala omi wananuhagana faꞋina vita awahina. Meda Yaubada yana hawavemoluva ime anuhagana be higa aimo ami vita ana toveya ime wananuwenuwema-yo kadu omi aseꞋasemi ginavatu. Au hidedemi omi vita wananuhagana ime anuhagana amine ma agaidiya yami waꞋasevatu wanaꞋatuvefaꞋila. \v 7 Ada ime anuwaveꞋavina-moꞋa higa ime vita anuhagana amine kadu omi wanuhagana, meda ime asevatu anuhagana amine kadu omi wananuhagana. \p \v 8 Tu tobohiyakweyao nuwanuwaku vita gavatubuga Esiya ana fafaliya ganuhagana-ma wanahalamane-hagihagiyena. Vitai-dina ganuhagadi-ma vaita vainuwana vita-moꞋedi keke akufaiweya ganawahidi, ada au ganuwanuwa vaita ganamaduꞋalika. \v 9 Taumadi nuwahinagekuya ganuwanuwa vaita kaꞋi ganaꞋalika o kaꞋi ganamiya tu gavaitana hidamiyaluveꞋalikaku. Tu hidedemi gaꞋayaunena be higa keke tauku ganaluveꞋavineku au Yaubada toꞋalika adi sivemidi anafaiweya ma againe ganaluveꞋavina. \v 10-11 Mena abagilagi koyo-moꞋena againe ahe gikibababaleku kadu tova adamoya ginakibababaleku. Meda ganuwaveꞋavina kaꞋi yami veꞋoꞋola againe wanaveluvelugaku amine, kadu tova moyaꞋaina yana kibababala agaikuya ginanauna. KaꞋi omi kaliva moyaꞋaimi iya faꞋikuya wanaveꞋoveꞋoꞋola, au yami veꞋoꞋola guwana Yaubada aku nuwakabubu againe ginaseyemaunena be wananuhagani-yo moyaꞋaimi wanavesiule-moꞋa. \x - \xo 1:10-11 \xt 1Fi 1:3, Lo 15:5-6 \xt Af 19:23, 1Ko 15:30-32 \xt 2Ti 4:18 \x* \s1 Folo yanana Kolinita againe ana tova gisenauwena-ma \s1 faꞋina gilukahihiyena. \p \v 12 Tu omi miKolinita gaitoma saꞋeyana faꞋina gagakahikahi-ma hidede amine. Yaubada gifaiwalaveleku-yo fafali tulina tulina kalivai-dina matadiya yaku waꞋasehawahega gahuluva yegayegana, tu omi matamiya yaku waꞋasehawahega-moꞋa gahuluva. Keke babi ana nuwahuya amine gadahuluvimi. Au Yaubada yana nuwadoga givehimeyeku-yo agaimiya gahuluva yegayegana, ada yaku dewa au hidedemi velemoꞋena ma togahe nuwafoukuya giꞋalakakila. \v 13-14 WaꞋita, yaku leta moyaꞋaina agaidiya keke tamo gahe sevasevauyana gadaꞋetoladini, au yaku nuwanuwa gaꞋetoladina-ma amifaiweya wanahawana kadu wanahalamanena. Tova adamoya yami halamana yaku nuwanuwa faꞋina tufona. Nuwanuwaku iya aku halamana agaimiya ginatubutubuga tu yaku nuwanuwa wanahalamane-Ꞌowona be higa Kaiwabu Yesu ginayewaꞋela ana toveya iya omi faꞋimiya ganagakahikahi amine, meda omi iya faꞋikuya amifaiweya wanagakahikahi. \p \v 15 Tu ahe ganuwaveꞋavina omi iya wanagakahikahiyeku faꞋina, gavevai higa vaita yaku nuwaliliuga againe omi miKolinita agaimiya gadavebutu kadu agaimiya gadaꞋela gadalauyabu be abavemwamwala luhei gadavelemi. \v 16 E, gavevai vaita yakuna Masedoniya ana fafaliya ana toveya agaimiya gadamadugolota, kadu Masedoniya gadahegena againe agaimiya gadayewaku be tamo gavadi aku veluga buye wadaꞋatuhegeku-yo gadana Yudiya ana fafaliya. \v 17 Mene gavaimi wanuwanuwa? Iya gagahe vaita gadaꞋela tu keke faꞋina kaꞋi wavaitana iya toveꞋalololo? Badi kaliva-kawowo hinagahe vaita hinaꞋela tu nuwadiya ela faꞋina keke velemona hidanuwanuwa. Tu iya keke medemi gadahuluva. KaꞋi veꞋehe ganayakahina digo, veꞋehe amine ganahuluva. KaꞋi vekeke digo, kadu vekeke. \v 18 Yaubada keke gidanuwaluga. Gavaimi ginagahe medemi makewaꞋe ginagugai. Meda anafaiweya ime Yaubada yana tofaisewa yama venuwaꞋata agaimiya keke nuwaluga amine vaita nagona adaveꞋehe tu muliya adavekeke. \v 19 FaꞋina iyaꞋeku kadu Sailosi Timoti buye Yaubada Natuna Yesu Keliso faꞋine omi hinafamiya alumamala. Bana Keliso keke tonuwaluga. Keke vaita gidaveꞋehe tu nuwahinagene vekeke amine gidanuwanuwa. Au gavaimi agaideya giwonadabadaba, medemi ginagugai. \v 20 Yaubada gavaimi giwonadabadaba, mena wonadabadabai-dina guwana Yesu Tauna giseyemaunena. Ada Yesu giseseyemaunena faꞋina, ide yada “Ehe hidedemi” kayakayakahina be Yaubada ana egana kakikilakahina. \p \v 21-22 KaduꞋe Bana Yaubada Tauna imeꞋeyao kadu omiꞋiyao Keliso buye giveꞋatutamoꞋaida-yo Bana nuwahinagene kamiyamiyadona. Bana Yaubada Tauna givegideda yana kibwa ide agaideya gisena ada kaliva kwamayoku gisetagona amine, meda Yaubada AluꞋaluwana nuwahinagedeya gisena be gisetagoda, higa gava nuwakabubu moyaꞋaina gigaheyena-ma aimo kananuhagana. \p \v 23 Tu wanogali! Yaubada gihalamaneku tu gagahegahe. Yami dewa ganuwenuwena faꞋina keke Kolinita againe gadamaduꞋela-yo gadaꞋitami. Keke nuwanuwaku kanaveꞋaꞋitaꞋita tu iya ganagolahegehegemi medema faꞋina keke gadamaduꞋela. \v 24 Keke vaita gavaimi gavaimi wanavetumaganena-ma iya ganavehimeyeni, keke. Iya gahalamanena yami vetumagana wakidonena. Tu iya gaveluvelugami be higa yami vemwamwala faꞋina. \x - \xo 1:24 \xt 1Ko 1:17, 2Ko 2:17 \xt Fl 2:16\x* \x - \xo 1:24 \xt Ef 1:13-14, Lo 8:16-17 \x* \c 2 \s1 Folo yana leta nagona againe miKolinita gikivedawaliligidi-yo yana wavemwamwala agaidiya ginaꞋela. \p \v 1 Boi gamidiꞋela ana toveya aseꞋuꞋaulolo gavelemi. Keke nuwanuwaku ganaꞋela-havagi yo aseꞋuꞋaulolo yaku dakeya againe ganavele-havagilemi, faꞋina tauku gavehimeyeku be keke ganamaduꞋela agaimiya. \v 2 KaꞋi iya ganakiveꞋaseꞋaulolomi digo, gaveyao himimiyami-yo hinakivemwamwaliku? OmiꞋiyaogaga, omi gakiveꞋaseꞋaulolomi-ma kalivai-mina. \v 3 Gavadi-yo boi yami leta gaꞋetoladina againe gakiveꞋaseꞋaulolomi? Me dewa koyona againe aimo wamiyami faꞋina keke vemwamwala tu nuwavita waveleku. Leta againe gadakeyemi be higa yami dewa wanaꞋihagihagiyeni-yo yaku ela ana toveya keke nuwavita wanaveleku au wanakivemwamwaliku gavaimi gilubodami amine. GanuwaveꞋavina kaꞋi yaku wavemwamwala ganaꞋela digo, kadu omi moyaꞋaimi ganavetutulakahimi be buye kanavemwamwala. \v 4 FaꞋina yami leta gaꞋetoladina ana toveya yaku waꞋaseꞋuꞋaulolo yaku wanuwavita yaku watagiya gaꞋetoladina. Keke vaita ganakiveꞋaseꞋaulolomi faꞋina hidedemi gadaꞋetoladini, keke. Au yaku nuwanuwa agaimiya gavatubuga ma wanahalamanena faꞋina gagahe. \x - \xo 2:4 \xt 1Ko 4:21 \xt 2Ko 7:8-9 \x* \s1 Tokoyona ginuwavilana faꞋina, yana koyona \s1 hinavenuwauluyena. \p \v 5 Tu bana kaliva gikoyo-ma keke iyaꞋekugaga aseꞋuꞋaulolo gidaveleku. Bana yami yoꞋo kalivana faꞋina vaita omi moyaꞋaimi gidakiveꞋaseꞋaulolomi. O kaꞋi ganagahe tufoimi gikiveꞋaseꞋaulolomi, faꞋina keke nuwanuwaku omi moyaꞋaimi yami wowomumu ganaꞋitamotamoꞋaini. \v 6 Au omi tufoimi moyaꞋaimi wavematahiwadiyena. Medema auwe anafata. \v 7 Tu tova adamoya yana koyona wanavenuwauluyena kadu aseꞋasena wanakivevatuna be higa keke ginanuwavita-moꞋa yo yana nuwavita ginalutautauni. \v 8 Medema faꞋina gagahegahevagadonemi be yami nuwanuwa bana againe kadu wanaseyemaunena. \v 9 Boi yami leta bana ana matahiwadi faꞋina gaꞋetoladina be yami bonaꞋabi faꞋina ganagaluvaluvami. KaꞋi tokoyonai-nadi faꞋina bonaku wanaꞋabina, au ganahalamanena bonaku matatabuna wanaꞋabina. \v 10 Hai kaliva yana koyona omi wavenuwauluyena, medema kadu iya gavenuwauluyena. KaꞋi tamo hakwadi ginakoyo digo, yana koyona ganavenuwauluyena againe ami veluga faꞋina Keliso matane yana koyona ganavenuwauluyena. \v 11 Setani yana nuwanuwa koyona kahalamanena faꞋina, bana tokoyona yana koyona givenikohiyena-ma kananuwakabubuyena be higa Setani yana veꞋalololo againe keke ide tovetumagana yada miyatamoꞋai ginakivekoyoni. \x - \xo 2:11 \xt 1Ko 5:1 \xt Lu 22:31-32 \x* \s1 Yaubada yana tofaisewa gifaiwalavele-moꞋedi faꞋina, \s1 Folo givesiule. \p \v 12-13 Tu boi gana melala ana egana Talowasi againe higa Keliso yana VenuwaꞋata Yamumuna faꞋina ganalumamala, ada Kaiwabu miTalowasi aseꞋasedi ana wana giyau-yo yaku laumamala hivenogalena. Au hidedemi ganuhagana tu tobohiyada Taitasi vaita valeyami gidaꞋaliyeni-ma medede againe galele-wayogena faꞋina, nuwaku aimo ginauna lakahina ada au miTalowasi gahegedi tu gana Masedoniya ana fafaliya galakayemu. \p \v 14 Iya galakayemu-yo valeyami yamumuna Taitasi giꞋaliyena-ma ganogalina faꞋina Yaubada againe gavesiule. Au ime yana tofaisewa Keliso againe amiyaveꞋavina-ma tova moyaꞋaina gififaiwalavelema. Tuwaina tolugaviya nibaidiyao hikiveꞋavidi ada yogoyogonidiyao hinauwedi be wai hinagoyedi amine, meda Keliso Setani ahenao gifaiwalahegehegedi be ime boi Yaubada nibaineyao amine amiyami-ma gikiveꞋavima be ginagoyema. Kadu Yaubada givegidema be kaliva adi vaigau hitagotagona be magana manuwa gilelevilana amine, meda yama laumamala againe Keliso ana halamana vaita magana yamumuna amine fafali moyaꞋaina agaidiya ginanauna. \v 15 WaꞋita, kaliva tufoidi kibababala ana edeya hinanauna tu tufoidi agolaufofola ana edeya hinanauna. Ime Yaubada yana tofaisewa badi hinafadiya Keliso ana halamana faꞋine alulumamala faꞋina, ime vaita Keliso yana vanedimodimo amine, maganai-nadi Yaubada nuwana gikivedigagina. \v 16 Badi agolaufofola ana edeya hinanauna-ma matadiya Keliso ana laumamala vaita lahi ana lada amine. Tu badi kibababala ana edeya hinanauna-ma matadiya maganai-nadi vaita yawai-vagahidi magana. Atu mena faisewai-nadi faꞋina hakwadi anafata? \v 17 Kaliva tufoidi moyaꞋaidi Yaubada bonana hilulumamalena be higa taudiyao hinavelokoloko. Tu imeꞋeyao keke badi amine adahuluva. Yaubada givegidema faꞋina, Keliso againe amiyaveꞋavina-ma yama waꞋasehawahega Yaubada matane agahegahe. Hidema faꞋina mena faisewai-nadi amafata. \x - \xo 2:17 \xt Af 14:27 \xt Lo 6:17 \xt 1Ko 1:18 \xt 1Fi 4:11 \x* \c 3 \s1 Folo Timoti badi Yaubada yana veyao ivaguna \s1 ana tofaisewa. \p \v 1 Hida agahe vaita Yaubada yana faisewa amafata ma omi gavaimi wanuwanuwa? KaꞋi mene wanuwanuwa vaita taumeyao ama egana kadu adakilakahini? Mene kaliva tufoidi yadi wafefe hiꞋela, fefe-nadi againe yadi faisewa ana hawaveyamumu gidadauda. Ada aimo mali fafaliya hinana amine meda yadi fefe omi wanaꞋetoladina. KaꞋi mene wanuwanuwa yaku wafefe gadaꞋela tu gadana, iya yami afositolo tuꞋena? Keke. \v 2 Tu omi Kolinita tovetumagana taumiyao nimaku ana iyaꞋiyaya, aku hawaveyamumu agaimiya tauku gaꞋayaunena. Kadu aku hawaveyamumu omi yaku faisewa guwana agaimiya kaliva moyaꞋaidi adifaiweya hinahawana be hinaꞋitahalamanena. \v 3 Ada moyaꞋaidi agaidiya gimahalina higa omi vaita Keliso yana fefe amine iya awakuya giꞋiveninisena amanadi. Tuwai-moꞋena Yaubada yana vehimeya kabala againe gikilumini-yo Mosese givelena. Tu Keliso yana fefe keke feni-moꞋa gidaꞋabini-yo kabala againe gidaꞋetoladini. Au Yaubada Tomiya-vagata AluꞋaluwana giꞋabina be omi tomiyababi aseꞋasemiya giꞋetoladina. \p \v 4 Au hidedemi yama faisewa guwana alukahihiyena faꞋina Keliso gifaiwalavelema-yo yama nuwaveꞋavina Yaubada againe akidonena. \v 5 Keke tamo faiwala agaimeya gidadauda-yo faisewai-nadi faꞋina amafaiweya anagahe anagayo, “Faisewa au amafata.” Tu Yaubada gifaiwalavelema faꞋina amafatagaga. \v 6 BanaꞋe gifaiwalavelema-yo veyao ivaguna faꞋina aꞋawatalatalaina. Veyao ivaguna keke vehimeya Yaubada yana bukiya gidadauda amanadi. Au veyao-nadi Yaubada AluꞋaluwana aseꞋasedeya gisena. Vehimeya etoꞋetoladina ana aiyawela againe kaliva alika hinuhagana. Tu Yaubada AluꞋaluwana kaliva yawai-vagahidi giveledi. \x - \xo 3:6 \xt Af 18:27 \xt Yem 24:12 \xt Yo 6:63, Lo 7:6\x* \s1 Veyao ivaguna Mosese yana vehimeya gikaiwabuhegena. \p \v 7-8 Yaubada yana vehimeya Mosese givelena-ma kabala beyabeyadi agaidiya gikilumina, ada givelena ana toveya yana mahalina veꞋakinamanamalina gilakayemu. Mosese magigina gituvemahali-Ꞌowona, ada mahalina Mosese magigine havahavaina nonogana ana mahalina lakahi-moꞋena faꞋina miIsileli matadi giꞋonana be keke adifaiweya hinaꞋitakwanekwaneni. Kaliva mena Yaubada yana vehimeya ana abavehimeya againe alika hinuhagana. Vehimeyai-nadi yana wakaiwabu lakahina gilakayemu. Tu Yaubada AluꞋaluwana yawai-vagahida giveleda-ma yana abavehimeya ana kaiwabu lakahina, lakahi-moꞋena. \v 9 Kadu ganagahe-havagi. Mosese yana vehimeya guwana ma koyona ana laufata ana eda againe kanauna. Tu vehimeyai-nadi Yaubada yana mahalina veꞋakinamanamalina buye gilakayemu. Mosese yana vehimeya ana faisewa gaitoma kikaiwabuna tu Yaubada AluꞋaluwana yana faisewa gaitoma kikaiwabu-moꞋena, faꞋina gifaiwalaveleda-yo dewa yegayegana ana edeya kananauna. \v 10 KaduꞋe tuwai-moꞋena Mosese yana vehimeya ana abavehimeya kikaiwabuna tu adamoya Yaubada AluꞋaluwana yana abavehimeya kikaiwabu-moꞋena, faꞋina adafaiweya kanagahe vaita Mosese yana vehimeya ana kaiwabu gitubutagoni-yo kaiwabu-nadi gihavaina. \v 11 Mosese yana vehimeya ana abavehimeya havahavaina tu kadu kikaiwabuna, faꞋina Yaubada yana mahalina veꞋakinamanamalina buye gilakayemu. Tu Yaubada AluꞋaluwana yana abavehimeya miyamiya-vagahina faꞋina, abavehimeyai-nadi ana kaiwabu gavatubuga! \s1 Yada hagavila againe Kaiwabu nuwada ana abaseboda ginavaihegena. \p \v 12 Tu mena kaiwabu ivaguna miyamiya-vagahina faꞋina, ime Yaubada yana tofaisewa yama abaluveꞋavina lakahi-moꞋena anuhagana. Medema faꞋina keke gahe sevasevauyana amine adalulaumamala au yama waꞋasevatu kaliva agahegahe-moꞋedi. \v 13 Ime keke Mosese amine adahuluva. Ime veyao ivaguna ana kaiwabu miyamiya-vagahina keke adasevauyeni. Tu bana Mosese ma Yaubada yana mahalina veꞋakinamanamalina magigina gituvemahali-Ꞌowona tu gihavahavaina-ma gisevauyena. Kaleko againe magigina gisebodana be higa miIsileli mahalinai-nadi gihavahavaina tu keke hinaꞋitaꞋitani. \v 14 Badi miIsileli ma nuwadi giꞋabodana. Boi tuwai-moꞋena tu hinunauwena tova adamoya Veyao Tuwaina ana buki hihawana againe, vaita mena kaleko-nadi badi nuwadi gidasebodani be Yaubada bonana keke agaidiya gidamahalini. Mena nuwadi ana abaseboda aimo gidadauda. KaꞋi Keliso againe hinahawahegedi-yo buye hinaveꞋatutamoꞋaidi amine, abaseboda Keliso ginayahina. \v 15 E, tuwaina dewai-nadi meda aimo hinunauwena. Yaubada yana nuwanuwa Mosese giꞋetoladina-ma buki-dina hihawadi againe abaseboda nuwadi aimo giseboda-vagahina. \v 16 Tu gahe saꞋeyana Veyao Tuwaina ana bukiya gigahe amine, gaveyao Kaiwabu againe hinahagaviladi, medema nuwadi ana abaseboda ginavaihegena. \v 17 WaꞋita, gahe-nadi “Kaiwabu” giyakahina. Bana Kaiwabu-nadi au AluꞋaluwa Mahalina, ada gava kaliva nuwahinagene Kaiwabu AluꞋaluwana Tauna gimimiyami, medema keke veꞋagetogeya tu yauyaugina gimimiyami. \v 18 Tu ide tovetumagana moyaꞋaida vaita Keliso magigida ana abaseboda givaihegena-ma kalivai-dana kamimiyami, ada kaliva anununa kelasi giꞋiveyemaunina amine meda ide magigida sisiunagina Kaiwabu kaꞋitadonedoneni-yo yana mahalina veꞋakinamanamalina kaliva agaidiya kaꞋiꞋiveyemaunina. Kadu Kaiwabu anununa kaꞋiꞋiveyemaunina-ma amine ide kavenuvenuya tu yada mahalina veꞋakinamanamalina gitubutubuga. Ada mena yada venuya Kaiwabu anununa amine au Kaiwabu againe giveꞋinuba, Bana AluꞋaluwa Mahalina Kalivai-nadi. \x - \xo 3:18 \xt Yem 34:30 \xt Ga 3:4-5 \xt Lo 3:21\x* \x - \xo 3:18 \xt Lo 11:23 \xt Yo 8:32,36, Lo 8:2, Ga 5:1\x* \c 4 \s1 Folo Keliso yana mahalina ana tolaumamala \s1 avaeka bikabikana amine giluvefosedi. \p \v 1 Tu Yaubada gihinekalikaliyema-yo veyao ivaguna kikaiwabu-moꞋena aꞋawaꞋawatalatalainena. Hida ama vehimeyai-nadi givelema faꞋina, vita tulina tulina anuhagadi againe aseꞋasema keke gidaꞋaliꞋuliꞋuni. \v 2 Au dewa koyona sevasevauyana kadu wawowomumuna ahe avenikohiyena. Keke aikaunuwanuwadiyao amine adahuluva, kadu keke Yaubada bonana adakivilavilani-yo nuwanuwa tulina adavehawala. Au Yaubada yana nuwanuwa velemoꞋena kaliva moyaꞋaidi matadiya mahamahalina amine aseseyemaunena, ada Yaubada gihalamanema tu agahegahe-yo kaliva moyaꞋaidi yama gahe au velemoꞋena ma adifaiweya nuwafoudiya hiꞋayaꞋayaunena. \v 3 KaꞋi VenuwaꞋata Yamumuna ime alulumamalena-ma keke gidamahalini, au gaveyao agaidiya keke gidamahalini? Me badi agolaufofola ana eda againe hinanauna-ma kalivai-dina agaidiya keke gidamahalini. \v 4 Bana Setani hida babi ana yaubada badi keke hidavetumagana amanadi nuwadi gikibodana be keke adifaiweya VenuwaꞋata Yamumuna ana mahalina hinaꞋitahalamaneni. Mena VenuwaꞋatai-nadi Keliso yana kaiwabu giꞋivemogatalina, BanaꞋe ana itaꞋita meda Yaubada ana itaꞋita amine, au anunudi saꞋeyana. \v 5 WaꞋita, keke taumeyao faꞋimeya adalaumamala-yo higa ama egana anakilakahini, keke. Au Yesu Keliso alulumamalena higa BanaꞋe Kaiwabu. Tu taumeyao faꞋimeya agahe vaita ime Yesu againe ahawahegema-yo omi ami agetoga amimiyami. \v 6 Tuwai-lokalokana uyuyugaga gidauda ana toveya Yaubada gigahe gigayo, “Mahalina uyuyu gidatutufolena.” Meda Bana Yaubadai-nadi ime nuwama uyuꞋuyuyuna yana mahalina againe gituvemahalina be Keliso magigine Yaubada yana mahalina veꞋakinamanamalina anaꞋitani-yo Yaubada Tauna anahalamanena be yana mahalina againe anamiyami. \p \v 7 Tu Yaubada yana mahalina veꞋakinamanamalina Yesu Keliso giꞋiveyemaunina-ma ana halamana vaita lokolokofou amine. Tu lokolokofou-nadi ime kaliva kowakowameyao vaita avaeka bikabikana amine nonogana agaimeya gisena be higa kaliva moyaꞋaidi hinahalamanena faiwala lakahina lakahi-moꞋena aseseyemaunena-ma inubana keke ime agaimeya au Yaubada againe. \v 8 Vita moyaꞋaina inubana tulina tulina hitutuꞋauhima tu keke hidavetutuvehawaliyema. Vitai-dina anunuhagadi faꞋina nuwama givegafoꞋuyaꞋuya tu keke gidavegafoꞋuyaꞋuya-moꞋa. \v 9 Nibaimeyao hiluluvenegama tu Yaubada keke gidahegema. Himunukoyokoyoma tu keke hidaluveꞋalikama. \v 10 Boi Yesu hiluvekiꞋonina be hiluveꞋalikana amine, meda tova moyaꞋaina ime hiluluvekiꞋonima higa hidaluveꞋalikama. KiꞋonai-dina wowomeya gidadauda be higa Yesu yawaina wowomeya gidadauda ma kaliva moyaꞋaidi hinaꞋitahalamanena. \v 11 E, wayawaimeyao amimiyami tu ime Yesu yana kaliva faꞋina tova moyaꞋaina abagilagi liline amimiyami. Alikeya hihegeluvaluvama nonogana aimo amimiyami be higa kaliva wowoma havahavaina hinaꞋita-yo hinahalamanena Yesu wayawaina agaimeya gimimiyami faꞋina keke adamaduꞋalika. \v 12 Yesu Keliso alulumamalena faꞋina kaliva koyodiyao hiveveꞋumagigiyema higa hidaluveꞋalikama. Tu omiꞋiyao ma laumamalai-nadi wanogalina faꞋina, wayawaimi ivaguna wamimiyami. \p \v 13 Tu Veyao Tuwaina ana buki hidedemi gigahe gigayo, \q1 Yaubada gavetumaganena faꞋina, iya gagahe. \m Mena kaliva Yaubada givetumaganena amine, kadu ime Yaubada avetumaganena be Bana bonana agahegaheyena. \v 14 FaꞋina ime ahalamanena Bana Yaubada Kaiwabu Yesu alikeya gisivemididina-ma kadu ime Yesu buye ginasivemididima. Meda omi ginasivemididimi be imeꞋeyao kadu omiꞋiyao buye Yaubada matane ginavegaꞋauleda. \v 15 Mena vita moyaꞋaina alukahihiyena-ma omi ami veluga faꞋina anuhagadi, higa vaita mali kaliva moyaꞋaidi Yaubada yana nuwadoga hinaꞋayauneni-yo yadi vesiule magamagana Yaubada againe ginalakalaka be ana egana ana kailakata ginatubuga-moꞋa. \x - \xo 4:15 \xt 1Te 2:5 \xt Ef 2:2 \xt Aba 1:3, 1Fi 2:9\x* \x - \xo 4:15 \xt Lo 8:36 \xt Lo 8:11, 1Te 4:14\x* \s1 Kaiwabu tova mulina kananuhagana-ma hida babi ana vita \s1 gitubuhege-moꞋedi. \p \v 16 Yaubada ime Yesu buye ginasivemididima faꞋina, aseꞋasema keke gidaꞋaliꞋuliꞋuni. Wowoma ana faiwala gihavahavaina be giꞋaliꞋalikaꞋabobowa tu Yaubada tova be tova aluꞋaluwama gikikiveꞋivaguna. \v 17 WaꞋita, hida ama vita vaita kabiꞋona amine kadu havahavaina tova adamoya aꞋayaꞋayaunena-ma aimo tova mulina guwana higa kaiwabu lakahina kadu miyamiya-vagahina ananuhagana. Kaiwabu-nadi ama vita gitubuhegena, gitubuhege-moꞋena. \v 18 Medema faꞋina gaitoma aꞋitaꞋitadi-ma aꞋitamataꞋidiledi. Au gaitoma keke amafaiweya anaꞋitadi-ma aꞋitadonedonedi. FaꞋina gaitoma aꞋitaꞋitadi-ma havahavaidi tu gaitoma keke amafaiweya anaꞋitadi-ma miyamiya-vagahidi. \x - \xo 4:18 \xt Lo 8:17-18 \xt Hi 11:1-3\x* \c 5 \s1 Folo nuwanuwana lakahina lobama ana wowo ginaꞋosena. \p \v 1 Tu ide kahalamanena hidede amine. Babi ana wowo againe kamimiyami-ma vaita vada amine, ada kaꞋi mena manuwai-nadi ginaꞋayawelina amine, Yaubada yada manuwa miyamiya-vagahina lobameya keke kaliva hidayogoni-ma ahe gikidewedewena. \v 2 Ma tova adamoya kayawayawaiꞋohi nuwanuwada lakahina lobama ana manuwa kanavemanuwena. \v 3 Ada kaꞋi lobama ana manuwa kanavemanuwena vaita aikeva kadaꞋosevefofoni amine, au keke aluꞋaluwadaga vaita konekonena wowona keke ma amine kanamiyami. \v 4 WaꞋita, babi ana wowo vaita vada amine ma againe aimo kamimiyami ana toveya, kayawayawaiꞋohi ada ayauna vaita vainuwana lakahina kadawahini. Au hidedemi kayawaiꞋohi keke vaita nuwanuwada babi ana wowo kanavehalilini faꞋina, keke. Au nuwanuwada lobama ana wowo buye kanaꞋosevefofona be higa lobama ana wowo miyamiya-vagahina kanaꞋoseni-yo babi ana wowo havahavaina ma ginaꞋana. \v 5 Mena venuyai-nadi faꞋina Yaubada Tauna ahe gikidewedeweda, ada AluꞋaluwa Mahalina againe gisetagoda be medema againe kahalamanena aimo lobama ana wowo au velemoꞋena kananuhagana. \p \v 6-7 KaduꞋe AluꞋaluwa Mahalina againe gisetagoma faꞋina, tova moyaꞋaina ime Yaubada yana tofaisewa aseꞋaseboumeyao. Kadu ahalamanena aimo babi ana wowoya avemanuwa againe vaita Kaiwabu adamiyavehaileni. WaꞋita, Kaiwabu-moꞋena keke adaꞋitaꞋitani tu yama wavetumagana faꞋina Bana buye amimiyami. \v 8 E, ime aseꞋaseboumeyao, keke alika adamatauseni. KaꞋi babi ana wowo ananuvehailena be Kaiwabu buye anavemanuwa, au medema weꞋa hagihagi-moꞋena agaimeya. \v 9 Tu yama nuwanuwa lakahina hidede amine. KaꞋi babi ana wowoya anavemanuwa o kaꞋi ananuvehailena, nuwanuwama lakahina Kaiwabu nuwana anakiveyamumuna. \v 10 FaꞋina aimo tova mulina Keliso ginavetoga be ide tovetumagana ginavedewayaugida ana toveya, moyaꞋaida adafaiweya Bana matane kadamidi. Gavaimi gavaimi ide saꞋeyana saꞋeyana kahuluva aimo babi ana wowoya kamiyami ana toveya, kaꞋi yamumuna o kaꞋi koyona, medemi agaideya ginalaufata. \x - \xo 5:10 \xt 1Ko 15:47-49 \xt Lo 8:23 \xt 1Ko 15:53 \xt Lo 8:16,23\x* \x - \xo 5:10 \xt Hi 11:13-14 \xt Fl 1:23 \xt Lo 2:16\x* \s1 Afositolo Keliso loseyanineyao amine kaliva hilumamaledi \s1 be higa Yaubada buye hinaveyao. \p \v 11 Tu Keliso yada dewa ginalaufata faꞋina, ime Kaiwabu ana matauta ahalamanena. Ada Kaiwabu au hidede amine aveꞋamohimohinena faꞋina, agagaluvaluva kaliva asisiveꞋauyedi be Yaubada bonana alulumamalena-ma au velemoꞋena hinahalamanena. Ime gavaimi yama nuwanuwa ma Yaubada a gihalamanena. Nuwanuwaku ime kaliva velemodi ma kadu omi nuwamiya wanahalamanena. \v 12 Keke vaita adagaluvaluva taumeyao ama egana kadu anakilakahini-yo wanahawaveyamumuyema, keke. Au hidedemi yama dewa faꞋina nuwami atalafolena be ime faꞋimeya amifaiweya wanagakahikahi. Mene kaliva tufoidi adi ita kabuꞋavane faꞋina higakahikahi tu gavadi aseꞋasediya gidadauda-ma keke hidanuwenuweni. Mena yadi gakahikahi ana toveya amifaiweya yama dewa velemona wanayakahina be wanaveꞋawaꞋibodedi. \v 13 Hidedemi agahe faꞋina kaꞋi mene omi wanuwanuwa vaita ime adavekwavakwava? Yama hawahega Yaubada againe lakahi-moꞋena faꞋina, tufoidi hivaitana adavekwavakwava. O kaꞋi mene wanuwanuwa vaita ime wanuwameyao? E, wanuwameyao amine ahuluva be omi ami kivetuvetunu faꞋina. \v 14 WaꞋita, Keliso yana nuwanuwa lakahina agaimeya nuwama gitaitaina be yama dewa givehivehimeyena. FaꞋina halamana ahe avaina higa Kaliva saꞋeyana kaliva moyaꞋaida faꞋideya giꞋalika ada ide Bana buye kaꞋalika. \v 15 E, kaliva moyaꞋaida faꞋideya giꞋalika be higa gaveyao wayawaidi himimiyami, medema keke taudiyao faꞋidiya hinamiyami, au Bana faꞋine hinamiyami, BanaꞋe badi faꞋidiya giꞋalika tu Yaubada alikeya gisivemididina amanadi. \p \v 16 Boi tuwaina babi ana nuwanuwa amine kaliva wowodi ana ita faꞋina aꞋitanuwenuwedi agayo, “Wadema kaliva yamumuna,” o “Wadema kaliva koyona.” Tu halamana ahe avaini-yo keke aimo hidedemi kaliva adaꞋitanuwenuweni. Meda anafaiweya boi Keliso keke ana waegana keke yana walokoloko faꞋina aꞋitanuwenuwena vaita kaliva-kawowona tu adamoya au Bana yama Kaiwabu aꞋitayakahina. \v 17 Ada hai kaliva Keliso buye giveꞋatutamoꞋaina medema kaliva tubuvaguna, faꞋina yana nuwanuwa tuwaina giyawowola tu nuwanuwa ivaguna a givaina. \v 18 Mena yada tubuvagu yo yada nuwanuwa ivaguna ana nauhaga matatabuna Yaubada againe giveꞋinuba. Tuwaina ide Bana nibaineyao tu Keliso yana alika againe giveyaoyeda. Ada au ime yana tofaisewa ama vehimeya givelema higa kaliva anavenuwaꞋatadi gavaiyaꞋamine Yaubada buye hinaveyao. \v 19 Yama laumamala hidede amine. Yaubada Keliso babiya giꞋiveniniseni-yo yana alika againe koyona ana laufata giwahina be higa tomiyababi fafali tulina tulina agaidiya ginaveyaoyedi. Kaliva yadi koyona keke gidahawahawadi au giyaweyawelidi. Au hidedemi Yaubada kaliva giveyaveyaoyedi ma ana laumamala givelema. \v 20 Ada au ime Keliso loseyanineyao amimiyami be agaimiya agahegahevagadona vaita Yaubada Tauna omi agaimiya gidagahegahevagadona. Keliso ana eganeya yama hawanuwanuwa agaimiya asena be yami dewa koyone Yaubada wavenibainena-ma wanavenikohiyena be Yaubada buye wanaveyao. \v 21 Keke tamo koyona Keliso againe gidadauda, tu Yaubada ide yada koyona matatabuna Bana againe gisedamaneni-yo yana ilaꞋa ide faꞋideya Bana giwahi-Ꞌowona. Au hidedemi Yaubada yana hawa againe Keliso koyona amine gihawana be higa ide gaveyao Keliso buye kaveꞋatutamoꞋaida, medema agaideya Yaubada yana yegayega gisedamanena. \x - \xo 5:21 \xt Lo 14:7-8 \xt Yo 3:3 \xt Lo 5:10 \xt Kl 1:19-20\x* \x - \xo 5:21 \xt Hi 4:15, 7:25-26\x* \c 6 \p \v 1 KaduꞋe ime Yaubada yana tofaisewa Yaubada buye afififaisewa-ma omi miKolinita ahawanuwenuwemi, be higa Yaubada yana nuwadoga wanuhagana-ma keke wanamiyane-kawowoni. \v 2 Wanogali! Yaubada Veyao Tuwaina ana bukiya hidedemi gigahe gigayo, \q1 Yaku nuwadoga ana toveya bonami ganogalina, \q1 E, kibababala ana tova gasena medema tovai-nadi gavelugami. \m Tu iya Folo gagahemi Yaubada yana kibababala ana tova aimo keke wanaleleni. Au tova adamoya Yaubada yana nuwadoga ana tova, adamoya tova againe kamimiyami-ma Yaubada yana kibababala ana tova. \x - \xo 6:2 \xt Lu 4:19-21, Ais 49:8\x* \s1 VenuwaꞋata Yamumuna ana laumamala againe Folo vita \s1 keke saꞋeyadi ginuhagadi. \p \v 3 KaduꞋe yama faisewa faꞋina anagahe. Keke nuwanuwama tamo hakwadi yama faisewa ginaꞋawalaveni faꞋina, keke tamo dewa adahuluvini-yo kaliva hinaꞋitama-yo Yaubada bonana hinakiloweni. \v 4 Au yama havivila moyaꞋaina agaidiya ime Yaubada yana tofaisewa ma aseseyemaunena. Yama seyemauna hidede amine. Vita tulina tulina abaꞋaseꞋuꞋaulolo agaidiya aꞋatuvefaꞋila-moꞋa. \v 5 Kaliva himunukoyokoyoma ana toveya, deliya hisema ana toveya, yadi wanuwakoyo himidififima be hidaluveꞋalikama ana toveya, au aiꞋadi amiyami. Kadu yama faisewa againe avedivediwe, bogi againe keke adadauda, mafulauga aꞋayaunena. \v 6 Kadu yama dewa yegayegana againe, yama nuwahuya againe, yama atuvefaꞋila againe, yama nuwakabubu againe ime Yaubada yana tofaisewa ma aseseyemaunena. Meda AluꞋaluwa Mahalina Tauna nuwahinagemeya gimimiyami kadu kaliva agaidiya taumeyao ahawahawahegema velemoꞋena ma hidedemi aseseyemaunena. \v 7 Kadu nuwanuwa velemoꞋena ana hawavemogatala againe, kadu Yaubada yana faiwala ana seyemauna againe amiyami. WaꞋita, lugaviya againe kaliva abalugaviya hiꞋabina. IꞋatagidiya giyo hiꞋabina, iꞋimawadiya veve hiꞋabina. Meda anafaiweya nuwanuwa yegayegana vaita yama abalugaviya amine aꞋabina be higa nibaimeyao yadi nuwanuwa koyona anakweꞋuna kadu taumeyao anayavama. \v 8 Kaliva tufoidi hiveꞋamohimohinema tu tufoidi hikivewowomumuma. Tufoidi ama egana hikilakahina tu tufoidi hiveyainema. Ime togahe velemoꞋena nonogana hivewagama tofwaya. \v 9 Kaliva tufoidi ime faꞋimeya higahe higayo, “Wadema kaliva-kawowo,” tu Yaubada yana kaliva buye ma hilukahihiyema higayo, “Badi kaliva kikaiwabudiyao.” Tufoidi hinuwanuwa vaita ime bwavibwavimeyao tu taumadi wayawaima amimiyami. Kadu ama vitai-dina agaidiya kivenuwavilana anunuhagana tu keke adaꞋalika. \v 10 Yama waꞋaseꞋuꞋaulolo amimiyami tu au aiꞋadi tova moyaꞋaina avemwamwala. Ime koyokoyo tu yama laumamala againe kaliva moyaꞋaidi Yaubada yana nuwanuwa againe hivekaiwabu. Yama giba keke tu gaitoma moyaꞋaina au yama gaitoma. Au hidedemi ime Yaubada yana tofaisewa velemoꞋena ma aseseyemaunena. \p \v 11 Omi miKolinita, keke tamo sevauya amine agaimiya adagaheyeni. Au yama nuwanuwa moyaꞋaina againe aseꞋasema akibwatavilana be waꞋitana. \v 12 Ime aseꞋasema omi agaimiya keke adakibodani. Tu omiꞋiyao ma aseꞋasemi ime agaimeya wakibodana. \v 13 Adamoya agaimiya gagahe vaita omi natukweyao amine. Ho natukweyao, yami laufata ime agaimeya wanaseyemaunena. Au kadu omi aseꞋasemi wanakibwatavilana be yami nuwanuwa hawahawahegana agaimeya anaꞋitana. \x - \xo 6:13 \xt 1Ti 4:12 \xt 2Ko 4:10 \xt Kl 1:24\x* \s1 Ide Yaubada yana kaliva yana vevine badi keke \s1 tovetumagana ma keke-moꞋa buye kanaveꞋatutamoꞋaida. \p \v 14 Tu badi keke tovetumagana ma omi badi buye keke wanaveꞋatutamoꞋaimi. WaꞋita, yegayegana koyona gavaimi-yo adiꞋiselu vainuwana hinaꞋewani? Keke adifaiweya. GavaiyaꞋamine mahalina uyuyu abaga saꞋeyana againe hinamiya? Keke adifaiweya. \v 15 Mene wanuwanuwa vaita Keliso Setani yadi nuwanuwa saꞋeyana? Keke-moꞋa! Gavaimi-yo tovetumagana kadu bana keke tovetumagana ma hinanuwanuwa saꞋeyana? Keke adifaiweya. \v 16 Yaubada yana manuwa inubana tulina babala inubadi tulina, keke-moꞋa adafaiweya kanaveꞋatutamoꞋaidi. WaꞋita, ide tovetumagana Yaubada Tomiya-vagata yana manuwa. Meda Yaubada Veyao Tuwaina ana bukiya gigahe gigayo, \q1 Yaku yoꞋogaga agaidiya ganavemanuwa \q1 be hinafadiya gananunudadana. \q1 Iya yadi Yaubada amine ganamiyami, \q1 badi yaku yoꞋogaga amine hinamiyami. \m \v 17 Kaiwabu ide agaideya givemanuwa faꞋina kadu gigahe gigayo, \q1 Kaliva koyodiyao wananuyabuyabudi \q1 be wanamiyavehailedi. \q1 Gaitoma bwanebwanenedi wanavenikohiyedi \q1 tu yaku alahinageya ganaselukuwemi. \q1 \v 18 Iya Tamami amine ganaꞋitaveꞋavimi \q1 ada omi ganahawavenatunemi kaliva vevine. \q1 Iya Kaiwabu Tofaiwala-moꞋa bonaku. \m Au hidedemi Yaubada agaideya giwonadabadaba. \c 7 \p \v 1 Mena wonadabadabai-dina Yaubada giveleda faꞋina, omi tobohiyaꞋaseꞋasekweyao gilubodada be gavadi gavadi wowoda kadu aluꞋaluwada gikivebwaneneni medema kanakolahegehegedi, kadu yada wamatauta Yaubada againe kanavedivediwe be dewa hagihaginaga kanaseseyemaunena. \x - \xo 7:1 \xt Ef 5:7-11 \xt 1Ko 3:16 \xt Ais 52:11 \xt Hos 1:10\x* \x - \xo 7:1 \xt 1Yn 3:3\x* \s1 MiKolinita hinuwaviladi faꞋina, Folo givemwamwala. \p \v 2 Siule tobohiyakweyao, wadanuwanuwa be nuwanuwa aseꞋasemiya tamo iya faꞋikuya wadavemididina. Yami yoꞋo agaimiya keke tamo hakwadi againe gadakoyo, keke tamo hakwadi koyona againe gadanuwaꞋabiyeni, keke tamo hakwadi gadaꞋalasebesebeni. \v 3 Kaliva tufoidi au hiꞋawalaveku tu keke vaita hidedemi gadagahe-yo omi gadahawavekoyoyemi, keke. Boi gagahe amine ganuwanuwa lakahina agaimiya. KaꞋi wayawaida buye kanamiyami o kaꞋi buye kanaꞋalika, au nuwakuya wamimiyami. \v 4 GanuwaveꞋavimi faꞋina keke gadagahenuvagatugu. Yaku wavemwamwala ami egana mali kaliva agaidiya gakikilakahina. Valeyami hagihagina ganogalina faꞋina hawavemoluva lakahina ganuhagana. Aku vita moyaꞋaina agaidiya vemwamwala againe gawahivemavemauga. \p \v 5 Tu Masedoniya ana fafaliya ahe gayemu-yo kadu vita ganuhagadi, vita againe keke tamo gadaveyawai. Masedoniya ana fafaliya haꞋamine haꞋamine ganauna amine vita tulina tulina ganuhagadi. Kaliva moyaꞋaidi hivekwageyeku tu kadu nuwahinagekuya omi tovetumagana faꞋimiya nuwaku ginauna lakahina kaꞋi yami vetumagana wakidonena o kaꞋi keke. \v 6 Atu Yaubada, BanaꞋe tonuwavita adi Tohawavemoluva amanadi, Taitasi yana yewaꞋela againe gihawavemoluviku. \v 7 Aku hawavemoluva inubana keke Taitasi yana yewaꞋelagaga, au yami dewa againe tauna ana hawavemoluva ginuhagana faꞋina Yaubada kadu iya gihawavemoluviku. Yami tagiꞋuva yami talanuwa yami hawahega iya faꞋikuya ma hidedemi givenuwaꞋataku, ada mena valeyami yaku vemwamwala boi lakahina tu adamoya gikivetubugi-moꞋena. \p \v 8 Yami leta boi gaꞋetoladina-ma againe gakivenuwavitami tu keke nuwahinagekuya gadagayo, “Gavadi-yo gaꞋetoladini?” Atu yaku leta faꞋina tova kabisona waꞋaseꞋuꞋaulolo ma gaꞋitana faꞋina, ganuwanuwa vaita tauku gadahawataku be keke gadaꞋetoladini. \v 9 Tu tova adamoya nuwaku giyamumu. Keke vaita omi gadakivenuwavitami faꞋina, au yami nuwavita guwana yami nuwavilana faꞋina gavemwamwala. Mena nuwavita omi waꞋayaunena-ma Yaubada nuwanuwana amine waꞋayaunena, ada au keke mena yaku leta againe gadakivekoyomi. \v 10 Nuwavita Yaubada nuwanuwana amine kaꞋayaunena-ma guwana yada nuwavilana, ada kaꞋi Yaubada yada nuwavilana hidedemi ginaveleda, au yana kibababala kananuhagana. Nuwavitai-nadi gaitoma hagihagina tu gaveyao babi ana gaitomagaga hinuwenuwedi-ma vita hinuhagadi-yo hiꞋagoꞋuga tu keke hidanuwaviladi, medema keke hagihagina. Yadi dewa koyona keke hidavenikohiyeni faꞋina, yadi nuwavita guwana alika. \v 11 Tu taumadi nuwavita Yaubada nuwanuwana amine omi waꞋayaunena-ma guwana hagihagina waseyemaunena. Dewa koyona ami yoꞋo hinafamiya gidauda-ma faꞋina boi gaꞋetoladina be wanuhagana againe, wavediwe yami dewa wamaduꞋihagihagiyena, nuwanuwami lakahina omi ami vita keke ma wanaseyemaunena. Wowomumu waꞋayaunena faꞋina yami agoꞋuga gavatubuga! Gadakeyemi faꞋina aseꞋasemi giꞋakolukoluna. Au yami talanuwa agaikuya giyemuna-havagi, wahawahegemi be koyona Yaubada ana egana gikivekoyona-ma wamaduvaihegena ada au tokoyonai-nadi wavedewayaugina be wawavina. Boi ami wavita wamiyami tu adamoya yami dewa moyaꞋaina waꞋihagihagiyedi faꞋina waluꞋaihaya. \v 12 Boi yami leta gaꞋetoladina-ma keke bana tokoyonagaga o kaꞋi bana yana koyona againe gikivekoyona-ma faꞋidiya gadaꞋetoladini. Yaubada gihalamaneku tu gaꞋetoladina nuwanuwaku ganavelugami be yami asehawahega iya agaikuya gavatubuga ma taumiyao wanaꞋayaunena. \v 13 Yaku leta guwana hidedemi waseyemaunena faꞋina hawavemoluva ganuhagana. \p Tu keke asevatugaga gadanuhagani, au vemwamwala buye. FaꞋina Taitasi agaimiya giꞋela be moyaꞋaimi yami hawahega giꞋita-yo yana nuwanuwa giꞋilova, ada mena yana nuwayamumu gaꞋitana againe iya gavemwamwala-moꞋa. \v 14 Boi bana matane gagakahikahiyemi ada au amifata keke wowomumu wadaveleku. Tova moyaꞋaina agaimiya gagahegahe velemoꞋena. Meda anafaiweya gagakahikahiyemi amine Taitasi matane waseyemaunena velemoꞋena. \v 15 Ada moyaꞋaimi yami wamatauta yami waꞋasehawahega wavegaꞋaulena kadu bonana wavenogalena-ma huluvai-nadi againe nuwana ginunauyeni-yo giduꞋuduꞋumi lakahi-moꞋena. \v 16 Ada akufaiweya yami bonaꞋabi ganavetumagane-moꞋena faꞋina gavemwamwala-moꞋa. \x - \xo 7:16 \xt 2Ko 1:3-4 \xt Md 27:3-5, Hi 12:16-17\x* \c 8 \s1 Folo velekawowo ana nuwanuwa gilukahihiyena. \p \v 1 KaduꞋe tobohiyakweyao, nuwanuwaku omi wanahalamanena gavaiyaꞋamine Yaubada badi tovetumagana adi yoꞋo tulina tulina Masedoniya ana fafali againe ginuwadogedi-yo nuwadogai-nadi guwana hiseyemauneni. \v 2 Yadi seyemauna hidede amine. Vita moyaꞋaina agaidiya hiyemu be higaluvaluvadi lakahi-moꞋena tu vitai-dina agaidiya hivemwamwala-moꞋa, kadu badi koyokoyoꞋavadiyao-moꞋa nonogana yadi velekawowo againe yadi nuwadoga lakahina hiseyemaunena. \v 3-4 Iya tauku akufaiweya ganaꞋawatalatalainedi gavaimi adifaiweya medemi hisena, kadu gavadi vaita taudiyao faꞋidiya tu au aiꞋadi hisena be hikaliꞋuho. Tovetumagana adi yoꞋo mali fafali agaidiya yadi velekawowo hiseusena Yaubada yana kaliva Yudiya ana fafali againe himimiyami-ma adi veluga faꞋina. Tu Masedoniya tovetumagana taudiyao yadi nuwenuweya hihawanuwenuwema, higa vaita anahawahegedi be badi buye yadi mani againe Yaubada yana kaliva hinavelugadi. \v 5 Ime anuwenuwedi vaita yadi mani hinasena. Tu hiveyaulowogima faꞋina keke yadi manigaga hidahawahegeni, au nagona taudiyao hihawahegedi Kaiwabu againe kadu ime Yaubada yana tofaisewa agaimeya Yaubada nuwanuwana amine. \v 6 MiMasedoniya hidedemi hihuluva faꞋina Taitasi agahevagadonena agayo, “Boi velekawowo faꞋina Kolinita tovetumagana agaidiya umidigahe-yo hivebutu hiseusena. Ma unana unavelugadi be yadi nuwadoga ana seyemauna hinaluyabuna.” Au hidedemi omi faꞋimiya Taitasi agahena. \v 7 Omi gaitoma hagihagidi moyaꞋaidi agaidiya wawahivemavemauga, vetumagana againe, laumamala nuwaꞋabiꞋabina againe, halamana againe, dibumuhiga tulina tulina agaidiya kadu ama nuwakabubu againe. Kadu nuwanuwama meda velekawowo ana nuwadoga againe wanawahivemavemauga. \p \v 8 Tu iya keke vaita velekawowo faꞋina gadavehimeyemi, keke. Au mali tovetumagana yadi asehawahega gayakahina be medema againe ganagaluvaluvami be ganahalamanena yami nuwanuwa hawahawahegana kaꞋi velemoꞋena o kaꞋi keke. \v 9 Yada Kaiwabu Yesu Keliso yana nuwadoga wahalamanena. Bana kikaiwabuna nonogana omi faꞋimiya givekoyokoyo, higa vaita yana vekoyokoyo againe omi Yaubada againe wanavekikaiwabu. (Meda omi koyokoyo faꞋidiya wanahawahegemi.) \x - \xo 8:9 \xt Lo 15:26 \xt 1Ko 16:2 \xt 2Ko 9:8 \xt Md 8:20, Fl 2:6-7\x* \s1 Kivetuvetvnu velekawowo ana sewadi faꞋina. \p \v 10 Yami velekawowo faꞋina yaku kivetuvetunu hidede amine. Gilubodami be gavadi malamala kahegena againe wavebutuna, medema adamoya wanaluyabuna. Omi ami yoꞋo yami velekawowo wamidisena. Tu keke velekawowo-moꞋenaga ana sewadi againe wai wadanagoni. Au velekawowo faꞋina yami nuwanuwa wamadusena. \v 11 Au yami mani ana tufo wanalele be yami velekawowo wanaluyabuna. Yami waꞋasehawahega wavebutuna amine, meda yami waꞋasehawahega wanaluyabuna. Gavaimi amifaiweya medemi wanaluyabuna. \v 12 FaꞋina kaꞋi yami waꞋasehawahega yami velekawowo wanaseusena, au gavaimi amifaiweya medemi gilubodana Yaubada matane. Yaubada keke gidanuwanuwa vaita yada mani kabiꞋona tu lakahina amine kanaseni. Au gavaimi agaideya gidadauda, medemi kanasena be ginalubodana Bana matane. \p \v 13-14 Keke vaita gadagahe yami mani lakahina wanasena be koyokoyo yami veluga hinanuhagani-yo hinavelokoloko tu omi wanavefanifani. Adamoya yami lokoloko maꞋi lakahina faꞋina, nuwanuwaku badi hikaliꞋuho-ma faꞋidiya maꞋita wanasena be higa aimo gava tova omi wanakaliꞋuho, badi kadu omi faꞋimiya hinasena. Au hidede amine moyaꞋaimi yami miyami leleleya. \v 15 Meda gahe saꞋeyana ada ita leleleya faꞋina Veyao Tuwaina ana bukiya gidadauda gigayo, \q1 Hai kaliva aꞋa lakahina giyaudi, au anafata ana tufo keke. \q1 Hai kaliva aꞋa kabiꞋona giyaudi, au anafata keke gidakaliꞋuho. \m Au hidedemi aꞋa ana egana mana ana yaudi againe moyaꞋaidi yadi ahiyauwa leleleya. \x - \xo 8:15 \xt Mk 12:43 \xt Yem 16:18\x* \s1 Folo Taitasi Kolinita againe ginaꞋiveninisena be \s1 yadi velekawowo ginavaina. \p \v 16 Tu Yaubada againe gavesiule faꞋina iya nuwanuwaku lakahina ganavelugami amine, Yaubada Taitasi ginuwanuwavelena be ami veluga faꞋina tauna gihawahegena. \v 17 Iya gaveꞋoꞋolena be ginaꞋela ginaꞋitami ma gimaduveꞋehe. Tu nuwanuwana lakahina ginavelugami faꞋina, kadu tauna yana nuwenuweya givevai be agaimiya ginaꞋela. \v 18 Kadu kaliva saꞋeyana buye aꞋiveninisedi, tobohiyadai-nadi yana hawahega VenuwaꞋata Yamumuna ana laumamala againe faꞋina tovetumagana adi yoꞋo tulina tulina hihawaveyamumuyena. \v 19 KaduꞋe keke yadi hawaveyamumugaga hidaveleni. Au ekelesiya moyaꞋaidi bana kalivai-nadi hivegidena be ama vehimeya againe ginavebwaꞋuliyema. Higa ime ahawahegema be ekelesiya tulina tulina yadi velekawowo avaivaina-ma Yudiya tovetumagana agaidiya ananauwena, be medema againe Kaiwabu Tauna ana egana anakilakahina kadu taumeyao yama asehawahega koyokoyo adi veluga faꞋina anaseyemaunena. \v 20 Au hidedemi avevai be velekawowo lakahina ana itaveꞋavina againe keke tamo hakwadi anafaiweya ginaꞋitaveloima. \v 21 Anuwanuwa-hagihagi be higa mani ana itaveꞋavina againe yama huluva ginalubodana Kaiwabu matane, tu keke Kaiwabugaga au kaliva moyaꞋaidi matadiya. \p \v 22 KaduꞋe tobohiyada saꞋeyana badi buye aꞋiveninisedi, banaꞋe tova a gavaiyehi agagaluvaluvana be medema againe yana asehawahega tova moyaꞋaina kaliva adi veluga faꞋina ahalamanena. Ada adamoya yami bonaꞋabi givetumagane-moꞋena faꞋina, kadu nuwanuwana lakahi-moꞋena ginavelugami. \v 23 Tu bana Taitasi ma aku aluna, bana iya buye afififaisewa ami veluga faꞋina. Tu tobohiyadeyao adiꞋiselu ma badi ekelesiya tulina tulina adi loseyana, ada mali kaliva yadi faisewa hiꞋita-yo Keliso ana egana hikilakahina. \v 24 Medema faꞋina wanavegaꞋauledi be hidedemi yami nuwanuwa hawahawahegana badi agaidiya wanaseyemaunena, kadu dewai-nadi faꞋina gagakahikahiyemi medema wanavehawaledi, be medema againe tovetumagana adi yoꞋo moyaꞋaidi omi velemodi ma hinahalamanena. \x - \xo 8:24 \xt 2Ko 7:13-14\x* \c 9 \s1 Folo miKolinita yadi velekawowo ana kidewadewa faꞋina \s1 givenuwaꞋatadi. \p \v 1 Tu mani Yaubada yana kaliva Yudiya ana fafaliya adi veluga faꞋina omi ahe wahalamanena. Au mema yami velekawowo faꞋina leta againe keke ganaꞋuyeni. \v 2 Ahe gahalamanena omi nuwanuwami lakahina koyokoyo wanavelugadi, kadu yami asehawahega faꞋina Masedoniya tovetumagana agaidiya gagakahikahiyemi. Omi miKolinita Akaiya ana fafaliya wamimiyami-ma faꞋimiya gagahedi gagayo, “Tobohiyadeyao Akaiya ana fafaliya malamala kahegedi againe velekawowo faꞋina nuwadi ahe hisena.” Au hidedemi yami asehawahega valeyana hinogalini-yo tufoidi moyaꞋaidi aseꞋasedi giꞋulaka be kadu badi hikidewadewa. \v 3 Hidedemi galukahihiyemi tu keke nuwanuwaku yaku gakahikahi yami asehawahega faꞋina, ana ita vaita gahe-kawowo amine agaimiya ananuhagani faꞋina mena tobohiyadeyao gaꞋiveninisedi be yami velekawowo ana sewadi againe hinavelugami-yo omi ahe wakidewadewa ma ananuhagami. \v 4 WaꞋita, kaꞋi miMasedoniya tufoidi iya buye agaimiya anaꞋela be omi kaꞋi keke kikidewadewamiyao ananuhagami digo, iya yaku nuwaveꞋavina agaimiya faꞋina ganawowomumu. Iya ganawowomumu tu omiꞋiyao ma yami wowomumu gavatubuga! \v 5 Keke nuwanuwaku veꞋawowomumu faꞋina, gavaitana gilubodana be tobohiyadeyao gagahevagadonedi-yo agaimiya wai hinanagona be yami velekawowo ana kidewadewa hinaluyabuna, mena velekawowo-nadi boi wawonadabedabena amanadi. Ada au ime anayemu againe, keke wanaꞋabigamagama, au yami wanuwadoga yami velekawowo ahe wakidewedewena-ma wanaseyemaunena. \x - \xo 9:5 \xt 2Ko 8:1-7\x* \s1 Nuwadoga guwana kadu nuwadogai-nadi ginayewana. \p \v 6 Nuwadoga ana gahetalahobuhobu saꞋeyana againe nuwami ginanauna. Gava kaliva agugu kabiꞋona ginafahana, medema aꞋa kabiꞋona ginayaudi. Tu gava kaliva agugu moyaꞋaina ginafahana, medema aꞋa lakahina ginayaudi. \v 7 Gilubodana be kaliva saꞋeyana saꞋeyana tauna nuwahinagene ahe givehimeyena amine yana velekawowo ginasena. Keke yana wanuwalolona o kaꞋi ana wavehimeya amine ginaseni, au yana waꞋasehawahega ginasena, faꞋina hai kaliva yana wavemwamwala giꞋatuꞋatuhegahega, medema Yaubada nuwanuwana. \v 8 KaꞋi gavadi gavadi agaidiya wanakaliꞋuho, Yaubada anafaiweya agaimiya ginaꞋatuhegahega be wanawahivemavemauga, higa vaita tova moyaꞋaina yana atuhegahega yami nuwanuwa moyaꞋaina anafata, kadu amifaiweya igibagiba hagihagina moyaꞋaina agaidiya wanawahivemavemauga. \v 9 Meda gahe saꞋeyana atuhegahega faꞋina Veyao Tuwaina ana bukiya gidadauda gigayo, \q1 Yana folaka koyokoyo agaidiya giꞋiyauyaulena, \q1 yana igibagiba ana nuwanuwa dudauvina. \m \v 10 Tu Yaubada kaliva otova giveledi-yo hifahana be higa aimo aꞋa hinayaudi amine, meda giba ginavelemi be ginakivetubugini-yo yami igibagiba guwana ginamoyaꞋai. \v 11 Tova moyaꞋaina Yaubada ginakikivewakalivami be higa tova moyaꞋaina yami wanuwadoga wanaꞋatuꞋatuhegahega, ada kaliva moyaꞋaidi yami atuhegahega ime nimameya hinanuhagana-ma faꞋina Yaubada againe hinavesivesiule. \p \v 12 FaꞋina yami velekawowo waseusena-ma guwana luhei. SaꞋeyana ma Yaubada yana kaliva gavadi gavadi agaidiya hikaliꞋuho-ma waveluvelugadi. Kadu saꞋeyana ma kaliva moyaꞋaidi Yaubada ana vesiule againe hiwahivemavemauga. \v 13 Mene yami velekawowo againe omi kaliva velemodi ma waseyemaunena faꞋina, kaliva omi faꞋimiya Yaubada ana egana hinakilakahina hinagayo, “Badi miKolinita yadi wabonaꞋabi Keliso yana VenuwaꞋata Yamumuna ana hawavemogatala hiluluveꞋavinena. Yadi bonaꞋabi guwana yadi atuhegahega ide agaideya kadu mali tovetumagana agaidiya kaꞋitana.” \v 14 Au hidedemi badi hivekoyokoyo-ma Yaubada hinahawadavadavana, ada Bana ginuwadogavelemi ginuwadogavele-moꞋemi faꞋina yadi watalanuwa lakahina hinaveꞋoꞋolemi. \v 15 Tu Yaubada ma Natuna agaideya gihawahegena. Mena yana abahawahega keke kanawona. Au kanavesiule, siule-moꞋa. \x - \xo 9:15 \xt Gah 11:24 \xt Sam 112:9 \xt Ais 55:10, Hos 10:12\x* \c 10 \s1 Kaliva tufoidi Folo yana faisewa hiꞋawalavena faꞋina, \s1 tauna gibulavaꞋitotogena. \p \v 1 Tu omi miKolinita iya Folo agaimiya gaꞋawalulauꞋu. E, Keliso yana dewa umaumana kadu bonana bikabikana amine gagahemi. Kaliva tufoidi ma higahe vaita buye kavevemagigiꞋitaꞋita againe yaku huluva agaimiya vaita kaliva matamatauhina amine, tu gamimiyavehailemi againe ma yaku gahe toyogina. \v 2 Iya ganuwanuwa vaita ganaꞋela agaimiya ana toveya mene kaliva tufoidi agaidiya ganagahe toyogina, badi hinuwanuwa vaita ime Yaubada yana tofaisewa babi ana nuwenuweya adahuluhuluva-ma kalivai-dina. Iya gahawanuwenuwemi keke wanakiluvaluvaku be badi ganadakeyedi amine, kadu omi agaimiya ganagahe toyogina. \v 3 Wona velemona babiya amimiyami tu keke babi ana nuwenuweya Yaubada yana faisewa againe adalulaugaviya. \v 4 Keke babi ana abalaugaviya adaꞋabini, au Yaubada yana abalaugaviya fifiwalana aꞋabina be medema againe amafaiweya Setani yana abavehimeya fifiwaladi analuyaweyawelidi. \v 5 Yaubada yana abalaugaviya fifiwalana againe babi ana nuwanuwa koyodi agaidiya kaliva hiluluveꞋavinedi-ma aluluvehawaliyedi. Setani yana kaliva Yaubada ana halamana ana eda nuwalaka tulina tulina agaidiya hisebodana tu abasebodai-dina aluluvehawaliyedi. Kaliva yadi nuwanuwa tulina tulina Setani gikiveꞋavidi-ma yama abalaugaviya againe akakikakidi be Keliso againe asesedamanedi-yo Bana bonana hiꞋabiꞋabina. \v 6 Omi Kolinita tovetumagana faꞋimiya abodaboda be Keliso ana bonaꞋabi againe ahe wanahawahege-moꞋemi yo gaveyao aimo hiꞋiꞋidibutoyoga medema makewaꞋe anavematahiwadiyedi. \p \v 7 WaꞋitami, omi waꞋitalauva. Au wanana wanaꞋita-hagihagi. Mene hai kaliva tauna ginuwenuwena vaita bana Keliso yana kaliva, gilubodana be medema kadu ginanuwanuwa-hagihagi higa keke bana anakaibe Keliso yana kaliva, au ime buye bana amine. \v 8 Iya Kaiwabu yana afositolo aku vehimeya giveleku be yami vetumagana ganakivetoyogina, keke ami yoꞋo ganaluyawelini. Mena yaku abavehimeya faꞋina gagakahikahi maꞋi lakahi-moꞋena nonogana keke yaku gakahikahi faꞋina ganawowomumu. \v 9 Keke nuwanuwaku yaku leta adi ita vaita iya gadagaluvaluva be ganaꞋivematauhimi. \v 10 FaꞋina kaliva tufoidi higahe higayo, “Folo yana leta vitana kadu toyogina tu tauna adahinafeya gimiyami ana toveya, bana vaita kaliva kowakowana amine, yana gahe vaita iyohoyoho.” \v 11 Badi kalivai-dina gilubodadi be hidahalamanena gamiyavehailemi ana toveya aku ita toyogina yaku leta agaidiya gaseyemaunena amine, meda aimo omi buye kanamiyami ana toveya yaku huluva toyogina agaimiya kadu ganaseyemaunena. \x - \xo 10:11 \xt 1Ko 2:3 \xt 1Ko 4:21 \xt Ef 6:13-17 \xt 2Ko 13:2,10\x* \s1 Gavadi gavadi faꞋina gakahikahi gilubodana. \p \v 12 Mene kaliva tufoidi taudiyao adi egana hikilakahina vaita badi velemodi. Tu iya keke vaita ganagaꞋaseꞋasevatu be badi agaidiya ganahawaluveluveku o kaꞋi ganagahe vaita yaku kaiwabu badi yadi kaiwabu amine. Taudiyao yadi abaꞋailaga againe yadi dewa hilagalagana kadu taudiyao buye hiveveꞋahawaluvaluva. Hida hima kaliva kwavakwavadiyao. \v 13 Tu iyaꞋeku ma Yaubada aku vehimeya giveleku be abavehimeyai-nadi ana ala gisena. Keke mali kaliva yadi faisewa faꞋina ganagakahikahi higa vaita gakahikahi keke yaku alakwauya ganatunevelowoni, au yaku abavehimeyagaga faꞋina ganagakahikahi, ada yaku abavehimeya ana ala omi miKolinita agaimiya giveꞋonana. \v 14 KaꞋi Yaubada keke gidavegideku-yo agaimiya gadaꞋela digo, yaku gakahikahi omi faꞋimiya ana ita vaita yaku alakwauya gadatunevelowoni. Atu iya Keliso yana VenuwaꞋata Yamumuna agaimiya gamidiꞋaliyena faꞋina, gilubodaku be ganagakahikahiyemi. \v 15-16 Yaubada yaku faisewa ana ala gimakana a galukahihiyena amine. Keke mali gaitoma yaku alakwauya hidadauda-ma faꞋidiya ganagakahikahiku o kaꞋi mali kaliva yadi faisewa ganagakahikahiyeni. Tu yaku nuwaveꞋavina hidede amine. Yami vetumagana ginatubutubuga ginatubutubuga tu Yaubada yaku ala ginaseliyena be akufaiweya mali fafaliya ganavagadamana be VenuwaꞋata Yamumuna agaidiya ganalumamalena. FaꞋina keke nuwanuwaku faisewa mali kaliva yana ala hinagene ahe giluyabuna-ma ganagakahikahiyeni vaita yaku faisewa guwana. \v 17 Tu gahe saꞋeyana Veyao Tuwaina ana bukiya gidadauda-ma gigahe amine kanahuluva gigayo, \q1 Hai kaliva nuwanuwana gakahikahi, medema keke tauna ana egana ginakilakahini. Au gilubodana be Kaiwabu ginagakahikahiyena. \m \v 18 WaꞋita, bana kaliva tauna ana egana ginakilakahina-ma keke ana hawaveyamumu ginanuhagani. Tu gava kaliva ana egana Kaiwabu gikilakahina, medema ana hawaveyamumu ginanuhagana. \x - \xo 10:18 \xt Lo 12:3 \xt 1Ko 4:4-5\x* \c 11 \s1 Afositolo fwayafwayadiyao faꞋidiya givenuwaꞋatadi. \p \v 1 Siule tobohiyakweyao, yaku gakahikahi faꞋina iya kaliva kwavakwavaku tu au aiꞋadi wadaꞋatuvefaꞋileku. Tu taumadi ahe waꞋatuꞋatuvefaꞋileku. \v 2 Yaubada yana kaliva ginuwenuwedi be higa Bana anakaibe yana giba hinamiyami amine, meda iya ganuwenuwemi. Keke nuwanuwaku mali kaliva yana abavehimeya againe wanadamana faꞋina kaliva natuna kwamayoku kaliva saꞋeyana againe gihawakivefosena amine, meda iya omi moganemi saꞋeyana higa Keliso againe gahawakivefosemi. E, gaꞋitaꞋitaveꞋavimi be vaita kwamayoku yamumuna keke tamo kaliva hidadauveni-ma amine omi keke mali nuwanuwa wadamuliyeni-ma Keliso againe ganatunedamanemi be bana vavinena faꞋina. \v 3 Iya gamatauta vaita tuwai-lokalokana Setani oloto giluvaiyena be yana veꞋalololo againe Ive ginuwaꞋabiyena amine, meda mene kaliva tufoidi aikaunuwanuwadiyao omi yamumumiyao yami waꞋasehawahega Keliso anakaibe waluluveꞋavinena-ma hinanuwaꞋabiyemi be wananuyabuyabuna. \v 4 Boi tuwaina Yaubada giꞋiveninisema be agaimiya amaduꞋela Yesu faꞋine alumamalemi, yana VenuwaꞋata Yamumuna alukahihiyena be wavetumaganeni-yo AluꞋaluwa Mahalina wanuhagana. Tu muliya mene kaliva tufoidi taudiyao yadi nuwenuweya agaimiya hiꞋela Yesu ana itaꞋita tulina hilumamalemi keke Bana ime alumamalemi-ma amine. Yadi vehawala tulina tuli-moꞋena nonogana wamaduvegaꞋauledi be mali venuwaꞋata yamumuna wamaduvetumaganeni-yo mali aluꞋaluwa wanuhagana. \v 5 WaꞋitami, badi kalivai-dina wanuwenuwedi vaita yami afositolo kikaiwabudiyao kikaiwabu-moꞋediyao. KaꞋi mene wanuwanuwa vaita badi hidakaiwabuhegeku? Keke-moꞋa hidakaiwabuhegeku! \v 6 Wona velemona laumamala nuwaꞋabiꞋabina ana sikulu againe keke gadaluku tu weꞋa halamana agaikuya. Tova moyaꞋaina yaku laumamala tulina tulina agaidiya yaku halamana gaseseyemaunena be agaimiya gimahali-moꞋena, faꞋina keke-moꞋa badi hidakaiwabuhegeku. \p \v 7 Bonaku wanafatana. Boi Yaubada yana VenuwaꞋata Yamumuna faꞋina galumamalemi ana toveya, keke tamo akuga aku kevakeva o kaꞋi mani agaimiya gadavaini. Au hidede amine tauku gakihobuyeku be higa omi ganakilakahimi. Gavaiyami? KaꞋi medema vaita gadadewa koyona matamiya? \v 8 Aku veluga faꞋina mali ekelesiya mani hiveleku againe vaita agaidiya gadakaiꞋafu-yo higa omi hinafamiya akufaiweya gafaisewa. \v 9 Kadu boi omi buye kamiyami be tamo gavadi againe gakaliꞋuho ana toveya, keke veluga agaimiya gadaveꞋoꞋola, au badi tobohiyadeyao Masedoniya againe hitauya be hiꞋela-ma hivelugaku. Gavadi gavadi agaidiya gakaliꞋuho, medema hiveleku. Tauku gahawataku be keke tamo vita aku itaveꞋavina againe ganavelemi. Tuwaina hidedemi gahuluvimi, kadu aimo ganahuluvimi. \v 10 Keliso yana nuwanuwa velemoꞋena weꞋa agaikuya gidadauda tu gagahegahe. Keliso yana VenuwaꞋata Yamumuna omi miAkaiya agaimiya galumamalena tu keke tamo aku laufata nimamiya gadavaini. Hidedemi gagakahikahiku ada keke tamo hakwadi mene Akaiya ana fafali matatabuna agaidiya yaku gakahikahi ginahawatani. \v 11 Gavana faꞋina gagakahikahi vaita aku veluga mali ekelesiya hiveleku tu omi keke? KaꞋi keke agaimiya gadanuwanuwa faꞋina? Keke-moꞋa! Yaku nuwanuwa lakahina agaimiya ma Yaubada gihalamanena. \p \v 12 KaduꞋe boi gahuluvimi amine aimo kadu ganahuluvimi. Keke omi agaimiya mani ganavaini. Badi toveꞋalololo ma aꞋa mani agaimiya hivaivaina. Keke nuwanuwaku hinagahe hinagayo, “Bana Folo afositolo yadi faisewa giꞋabina amine, meda ime afifaisewa be aveꞋafositolo,” faꞋina keke mani agaimiya ganavaini. E, keke tamo gavadi ganahuluvini be medema againe adifaiweya taudiyao hinagakahikahiyedi higa vaita yadi faisewa yaku faisewa adi ita leleleya. \v 13 WaꞋita, wama kalivai-dina afositolo fwayafwayadiyao, yadi waveꞋalololo hifififaisewa, taudiyao hikivenuyadi vaita badi Keliso yana afositolo velemoꞋedi. \v 14 Taumadi! Yadi veꞋalololo keke wanayaulowogeni, faꞋina Setani tauna anafaiweya ginakivenuyana be ana nuya ginaꞋosena-ma mahamahalina vaita Yaubada yana tovenuwaꞋata amine. \v 15 Setani vaita mahalina amine tauna gikivenuyana faꞋina, kaꞋi yana tofaisewa taudiyao hinakivenuyadi vaita badi eda tunutunugina ana tofaisewa, au keke kanayaulowogedi. Aimo adi laufata yadi dewa koyona amine hinanuhagana. \x - \xo 11:15 \xt Ef 5:26-27 \xt Aba 3:4,13 \xt Ga 1:8-9\x* \x - \xo 11:15 \xt Ef 3:3-4 \xt Fl 4:15-18 \xt Fl 3:2\x* \s1 Folo miKolinita gigahekilukilumedi. \p \v 16 KaduꞋe ganagahe-havagi. Keke gidalubodani be tamo hakwadi iya tokwavakwava ginanuwenuweku. Tu kaꞋi omi iya tokwavakwava wanuwenuweku digo, kaliva kwavakwavana waꞋatuvefaꞋilena amine iya wanaꞋatuvefaꞋileku be akufaiweya maꞋi ganagakahikahiku. \v 17 Hida tauku gagakahikahiyeku ma keke Kaiwabu nuwanuwana amine. Au babi ana nuwenuweya kaliva kwavakwavaku amine gagakahikahiku. \v 18 Kaliva tufoidi moyaꞋaidi babi ana gaitoma faꞋidiya higagakahikahi faꞋina, kadu iya ganagakahikahiku. \v 19 WaꞋitami, omi mene vaita yami wanuwahuya lakahina faꞋina tokwavakwava yami waꞋasehawahega waꞋatuvefaꞋiledi. \v 20 Ha! Omi atuꞋatuvefaꞋilimiyao nonogana. WaꞋitadi, kaliva higagakikaiwabu be vehimeya moyaꞋaina agaidiya omi hiveꞋagetogemi, o kaꞋi yami giba hiꞋa-Ꞌowona, o kaꞋi hiꞋalasebesebemi, o kaꞋi hiꞋitatagomi, o kaꞋi hitafimagigimi, tu gavadi-yo waꞋatuvefaꞋiledi? \v 21 Mena huluva aseꞋasebouna kadu toyogina amine keke gadahuluvimi faꞋina, iya vaita kaliva kowakowaku ada au gawowomumu. \s1 Folo vita moyaꞋai-moꞋena ginuhagadi-ma giyakahina. \p Tu iya vaita tokwavakwava amine ganagahe. Gavadi gavadi faꞋina mali kaliva yadi waselakalaka higakahikahidi, medemi yaku waselakalaka kadu iya ganagakahikahiku. \v 22 Gavaiyami? KaꞋi badi Hibeliu kaliva? Meda iya Hibeliu kaliva. KaꞋi badi Isileli yadi tubuga? Meda iya Isileli yadi tubuga. KaꞋi badi Abelahamo againe hitubuyemu? Meda iya Abelahamo againe gatubuyemu. \v 23 KaꞋi badi Keliso yana tofaisewa? Iya yana tofaisewa-moꞋa. Iya hima vaita kabakabaleyaku amine gagahe. Yaku vediwe yaku luku deliya againe gatubuhegedi. Aku munugakoyokoyo a gavaiyehi tu badiꞋiyao maꞋita. Alikeya yaku lowogaluvaluva tova a gavaiyehi. \v 24 Tova faifi miYuda bulava metametana againe hilaulauku yadi ailauga teti-naeni (39) amine. \v 25 Tova tohiye miLoma fuluma againe hilaulauku, tova saꞋeyana miYuda hifihafihaku higa hidatutuveꞋalikaku, tova tohiye laiya gatula, bogi saꞋeyana aiyeta saꞋeyana laiyoweya gakayokayo. \v 26 Tova moyaꞋaina ganunumiyamiyana. Abagilagi vaita gufeya gadanuhagani, vaita tomunugakaiꞋafu agaidiya, vaita tauku yaku yoꞋo kalivai-dina agaidiya, vaita yoꞋo tulidiyao kalivai-dina agaidiya gadanuhagani. Kadu vaita melaleya vaita walaꞋaiya vaita lehageya abagilagi gadanuhagadi. Kadu vaita tobohiyakweyao veꞋalololodiyao agaidiya gadagilagi. \v 27 Yaku wavediwe gafifaisewa kadu bogi a gavaiyehi keke gadadauda. Mafulauga agotaina gaꞋayaꞋayaunena. Tova moyaꞋaina akuga keke, yaku aiwaꞋu keke, yaku lifi keke. \v 28 Mena vitai-dina ahe gayakahidi tu kadu vita tufona moyaꞋaina keke gadavehawadi-ma agaidiya badi afositolo fwayafwayadiyao gatubuhegedi. Kadu keke mena gaitomai-dinagaga gadanuhagadi, au aku vita saꞋeyana lakahina ma tovetumagana adi yoꞋo fafali tulina tulina agaidiya nuwaku ginanauna lakahina, kaꞋi yadi vetumagana hikidonena o kaꞋi keke. \v 29 HakwaꞋadi yana vetumagana againe gigakowakowa, medema iya buye gakowakowa gaꞋayaunena. Kadu hakwaꞋadi dewa koyona ginuwaꞋabiyeni-yo gibeꞋu, medema faꞋina gaꞋaseꞋuꞋaulolo be aseꞋasekuya vaita ai gidaꞋalaꞋalata. Au hidedemi aku vita tulina tulina gawahiwahidi. \p \v 30 Tu kaꞋi gilubodaku be gadagakahikahiku digo, gaitoma tulina tulina yaku gakowakowa hiseseyemaunedi-ma faꞋidiya ganagakahikahiku. \v 31 Yaubada gihalamaneku tu gagahegahe, Bana Kaiwabu Yesu yana Yaubada kadu Tamana. Bana ana egana kanakilakahi-vagahina. \v 32 Boi tuwaina Damasiko againe gamiyami ana toveya, melala ana tovehimeya saꞋeyana bana Kini Aletasi faisewai-nadi faꞋina givegidena-ma nuwanuwana ginakiveꞋaviku faꞋina melala ana abaluku hibodafifina. \v 33 Tu tobohiyakweyao Yesu yana yoꞋo agaidiya feyawa againe hidodoku digo yogowaiya hisehobuyeku melala ana sifa kugakugana tabone hitunevelowoku, ada au Kini gaꞋotayabuyabuna. \x - \xo 11:33 \xt Fl 3:5 \xt Af 16:23 \xt 2Veh 25:3 \xt Af 16:22, 14:19\x* \x - \xo 11:33 \xt Af 9:23, 14:5 \xt Af 9:23-25\x* \c 12 \s1 Folo tauna yana enoꞋita tu vaita kaliva saꞋeyana \s1 yana enoꞋita amine ginauwena. \p \v 1 Kadu akufaiweya gadagakahikahiku. Keke tamo aku veluga yaku gakahikahi againe ganavaini tu au aiꞋadi enoꞋita kadu hawavemogatala Kaiwabu giveleku-ma faꞋidiya ganalukahihi. \v 2 Keliso yana kaliva saꞋeyana gahalamanena, malamala fotini kahegedi againe Yaubada bana kalivai-nadi lobama getane-moꞋane gimadusilakahina. Keke gadahalamaneni kaꞋi kaliva wawowona o kaꞋi aluꞋaluwanaga gisilakahina. Yaubada anakaibe gihalamanena. \v 3-4 Kadu ganagahe-havagi kaꞋiwa, kaꞋi kaliva wawowona o kaꞋi aluꞋaluwanaga gisilakahina ma keke gadahalamaneni au Yaubada anakaibe gihalamanena. Tu gaitoma saꞋeyana gahalamanena higa Yaubada bana kalivai-nadi Faladaisi againe gisilakahina, ada medede againe nuwanuwa keke tamo hifufu againe anafaiweya ginalukahihiyedi-ma ginogalidi, nuwanuwai-dina faꞋidiya Yaubada kaliva gihawatana be keke ginalukahihiyedi. \v 5 Bana kalivai-nadi Faladaisi againe gina-yo giyewana-ma ganagakahikahiyena tu keke tauku ganagakahikahiyeku au yaku gaitoma saꞋeyanaga gilubodaku be medema ganagakahikahiyena higa gavadi gavadi agaidiya gagakowakowa, medema ganagakahikahiyedi. \v 6 KaꞋi nuwanuwaku mena yaku ita faꞋina tauku gadagakahikahiyeku digo, iya keke vaita tokwavakwava faꞋina gavaimi tauku faꞋikuya gadagahe medema au velemoꞋena. Tu yaku gakahikahi tauku gahawatana faꞋina keke nuwanuwaku enoꞋitai-dina faꞋidiya kaliva hinakilakahiku. Au kaliva gavaimi yaku dewa hiꞋitana kadu yaku gahe hinogalina, medema faꞋina hinaꞋitanuwenuweku kaꞋi iya kaliva lakahiku o kaꞋi kabiꞋoku. \s1 Folo ana vita saꞋeyana gilukahihiyena. \p \v 7 Wona velemona Yaubada lobameya gisilakahiku be gaitoma tulina tulina yauyaulowogidi agaikuya gihawavemogatalena, tu Yaubada keke nuwanuwana hawavemogatalai-dina faꞋidiya tauku ganakilakahiku faꞋina, Setani gihawahegena be vita saꞋeyana giveleku be medema againe aulolo tagiya lakahina ganunuhagana. \v 8 Tova tohiye Kaiwabu gahawayafeyafena higa gidavaihegena. \v 9 Tu Kaiwabu gigaheku gigayo, “Yaku veluga afata, faꞋina kaꞋi yaku faiwala ya gakowakowa againe ganadodovedamana, au moyaꞋaidi yaku faiwala gavatubuga hinamaduꞋitana.” Hidema faꞋina yaku wavemwamwala lakahina yaku gakowakowa ganagakahikahiyedi be higa Keliso yana faiwala agaikuya ginaveꞋabaga. \v 10 Keliso yana faiwala yaku gakowakowa againe giveꞋabaga-yo kaliva Bana ana egana hinakilakahina faꞋina, gakowakowa ihawadamana aseꞋuꞋaulolo veꞋumagigi vita tulina tulina ganunuhagadi-ma faꞋidiya ganavemwamwala. FaꞋina gagakowakowa againe Keliso gifaiwalaveleku-yo gafaiwala. \x - \xo 12:10 \xt Yob 2:6 \xt Fl 4:11-13\x* \s1 MiKolinita faꞋidiya Folo nuwana ginanauna lakahina. \p \v 11 Mena kahihiku galukahihiyena-ma againe tauku gagakahikahiyeku be vekwavakwava amine gahuluva. Tu omi miKolinita taumiyao yami dewa faꞋina gakahikahi ana eda againe wawaviku. Iya afositolo yadi faisewa hinafamiya gafifaisewana faꞋina, vaita aku hawaveyamumu wadayakahini tu keke wadayakahini. Iya iyohoyoho nonogana badi yami afositolo kikaiwabudiyao, kikaiwabu-moꞋediyao keke-moꞋa iya hidakaiwabuhegeku. \v 12 Afositolo velemoꞋena ana iyaꞋiyaya yaku waꞋatuvefaꞋila lakahina hinafamiya gaseyemaunedi. Yaubada gifaiwalaveleku-yo nimaku ana iyaꞋiyaya kadu abaveyaulowoga kadu aituha fifiwalana gafifaisewadi be waꞋitadi. \v 13 GavaꞋadi-ma againe mali ekelesiya gahuluvidi tu omi keke? Gaitoma saꞋeyanaga, aku itaveꞋavina faꞋina badi gahawahegedi tu omi gahawatami ada kaꞋi wawowomumu. KaꞋi omi wanuwanuwa vaita hidemi agaimiya gakoyo digo, yaku koyona wadavenuwauluyena. \p \v 14-15 Tu weꞋa yaku ela anaveto agaimiya faꞋina ahe gakidewadewa, ada aku itaveꞋavina faꞋina agaimiya keke tamo ganaveꞋoꞋola. Iya keke nuwanuwaku yami giba. Au nuwanuwaku omi taumiyao. WaꞋita, weꞋoweꞋo keke tamadiyao hinadiyao faꞋidiya hidafaha. Au lakahidiyao natudiyao faꞋidiya hifahafaha be hiveꞋaveꞋadi. Meda iya nuwanuwaku vaita tamami amine ganaꞋitaveꞋavimi. E, yaku wavemwamwala ganahawahege-moꞋeku be tova moyaꞋaina omi faꞋimiya ganavedivediwe ada kaꞋi yawaiku gananuhegena, au yamumuna. Gavaiyami? Iya ganuwanuwa lakahi-moꞋena agaimiya. Yaku nuwanuwa agaimiya gakivelakahina faꞋina, kaꞋi mene yami nuwanuwa agaikuya wakivekabiꞋona? \v 16 Tu tufoimi wanagahe wanagayo, “Folo gigahe velemoꞋena. Ana itaveꞋavina faꞋina keke tamo agaideya gidaveꞋoꞋola. Tu bana kaliva aikaunuwanuwana. Yana alasebaseba againe yada mani givaina be tauna faꞋine gisewaimuliyena.” \v 17 GavaiyaꞋamine gaꞋalasebesebemi? KaꞋi aku loseyana gaꞋiveninisedi-ma agaidiya vaita gadaꞋalasebesebemi? \v 18 Taitasi gagahevagadonena be agaimiya giꞋela. Kadu tobohiyada bana buye gaꞋiveninisedi. KaꞋi mene omi wanuwanuwa vaita Taitasi gidaꞋalasebesebemi? Ime amaꞋiselu yama nuwanuwa saꞋeyana kadu yama dewa meda saꞋeyana agaimiya aseyemaunena-ma maꞋi wanuwenuwena o kaꞋi keke? \x - \xo 12:18 \xt Yo 4:48, Af 19:12 \xt 2Ko 11:9\x* \s1 Folo miKolinita yadi dewa faꞋina givenuwanauna. \p \v 19 KaꞋiwa. KaꞋi hida yaku leta wanahawahawana tu wananuwanuwa vaita omi matamiya taumeyao adalugolegolema? Keke, keke-moꞋa! Ime Keliso buye aveꞋatutamoꞋaima-ma kalivai-mana Yaubada matane agahegahe. KaduꞋe tobohiyanuwakweyao, yama havivila moyaꞋaina omi yami vetumagana ana kivetoyoga faꞋina. \v 20 FaꞋina gamatamatauta vaita agaimiya ganaꞋela ana toveya, yami nuwanuwa tulina keke iya nuwanuwaku amine gananuhagami, kadu iya yaku nuwanuwa tulina keke omi nuwanuwami amine wananuhagaku. Gamatamatauta vaita vekwageya, gaꞋumaꞋuma, ilaꞋa, tauda ada nuwanuwagaga, veyaina, veꞋawayahayaha, selakalaka, veꞋataladabwadabwa agaimiya gananuhagadi. \v 21 E, gamatamatauta vaita agaimiya ganaꞋela ana toveya omi yami dewa keke wadaꞋihagihagiyeni faꞋina Yaubada wowomumu ginaveleku omi matamiya, ada tufoidi moyaꞋaidi boi hihuluva koyona tu keke hidanuwaviladi-ma ganatagiꞋuvadi. Badi yadi dewa bwanebwanenena, yadi udo tulina tulina kadu nuwanuwa ayaꞋayafanina ana muliya keke hidavenikohiyedi-ma ganatagiꞋuvadi. \c 13 \s1 Folo gigahedi vaita yadi dewa taudiyao hinaꞋitanuwenuwena \s1 be keke matahiwadi ginaveledi. \p \v 1 Hida yaku ela agaimiya tova anaveto. Gahe saꞋeyana Veyao Tuwaina ana bukiya gidadauda-ma faꞋina nuwami ganatalafolena gigayo, \q1 Gavadi gavadi faꞋina tobohiya uvekwageyena, \q1 gilubodana be toꞋita luhei o tohiye ya gahe adifaiweya \q1 hinaꞋalakakilina. \m (KaꞋi dewa aimo koyona amine, au hidedemi ganavedewayaugimi.). \v 2 Tuwaina yaku ela anavelu ana toveya badi boi nagona hikoyo kadu omi moyaꞋaimi matahiwadi faꞋina gavenuwaꞋatami, kadu tova adamoya gamiyavehailemi tu gagahe-havagilemi hida yaku yewaꞋela againe keke tamo hakwadi ganahinekalikaliyeni. Omi tokoyona moyaꞋaimi ganavematahiwadiyemi. \v 3 Omi nuwanuwami iya Keliso loseyanina au velemoꞋena ganaseyemaunena. Mena yaku vedewayauga againe wanaꞋitana. Keliso keke kowakowana amine gidahuluvimi, au yana faiwala hinafamiya giseyemaunena. \v 4 Wona velemona Keliso yana wagakowakowa hikivekelosena tu adamoya Yaubada yana faiwaleya wayawaina gimimiyami. Keliso vitai-nadi ginuhagana ana toveya gakowakowa giꞋayaunena amine, meda ime Bana buye aveꞋatutamoꞋaima-ma agakowakowa. Atu Yaubada yana faiwaleya ime Bana buye wayawaima anamiyami-yo yama wafaiwala anahuluvimi. \p \v 5 Tu omiꞋiyao ma aseꞋasemi wanatoliluveluvena be wanahalamanena kaꞋi Keliso ana vetumagana againe wamimiyami o kaꞋi keke. E, hidedemi taumiyao wanaꞋitanuwenuwemi. Vaita makewaꞋe wahalamanena Yesu Keliso Tauna nuwahinagemiya gimimiyami. Tu kaꞋi taumiyao ami itanuwanuwa againe keke yami vetumagana digo, kadu keke Yesu Keliso Tauna nuwahinagemiya gidamiyami. \v 6 Kadu ganuwaveꞋavina yama vematahiwadi againe Yesu Keliso nuwahinagemeya gimimiyami-ma wanaꞋitana. E, ime keke afositolo fwayafwayameyao ma wanahalamanena. \v 7 Ma Yaubada againe gaveꞋoveꞋoꞋola be omi keke tamo koyona wanafaisewani. Hidedemi gaveꞋoꞋola keke vaita mali kaliva yami dewa hagihagina hinaꞋitani-yo hinagayo, “MakewaꞋe Folo velemodi.” Au nuwanuwaku omi wanahuluva hagihagina faꞋina hidedemi gaveꞋoꞋola. Kadu kaꞋi yami dewa ihagihagina digo, iya afositolo velemoꞋena ma keke akufaiweya ami matahiwadi againe ganaseyemauneni ada au kaliva tufoidi hinanuwanuwa vaita iya keke velemodi. Tu mena aku hawaveyamumu keke gadanuwenuweni. Omi wanahuluva hagihagina medema nuwanuwaku. \v 8 WaꞋita, ime afositolo nuwanuwa velemoꞋena keke-moꞋa amafaiweya anasebodani. Au gilubodama be tova moyaꞋaina nuwanuwa velemoꞋena ana muliya faꞋina kaliva anagahegahevagadonedi. \v 9 KaꞋi omi nuwanuwa velemoꞋena ana muliya againe yami faiwala waseseyemaunena ada ime vaita kowakowameyao amine ahuluhuluvimi, au medema faꞋina avemwamwala. Ada aveꞋoveꞋoꞋolemi be dewa hagihaginaga agaimiya ginatubutubuga. \v 10 Iya Kaiwabu yana afositolo aku vehimeya giveleku be yami vetumagana ganakivetoyogina, keke ami yoꞋo ganaluyawelini. Keke nuwanuwaku yaku ela agaimiya ana toveya ami matahiwadi againe yaku abavehimeya ganaseyemauneni faꞋina, aimo gamiyavehailemi ana toveya yami dewa ana ihagihagi faꞋina au hidede amine gaꞋetoladina. \x - \xo 13:10 \xt Md 18:16, 1Ti 5:19 \xt Fl 2:7-8 \xt 1Ko 13:6 \xt 2Ko 2:3-4\x* \s1 Folo yana lukafoi. \p \v 11 Au hidedemi bonaku ana tubuga. Kafoi tobohiyakweyao. Yami dewa wanaꞋihagihagiyena bonaku wanavenogalena yami nuwanuwa saꞋeyana veyao againe wanamiyami. Ada Yaubada nuwakabubu kadu aseniwalova giveleveleda-ma agaimiya ginamiyami. \v 12 Taumiyao wanaveꞋalulusiule againe tobohiyamiyao wanaꞋatulauhidi be higa yami nuwanuwa hawahawahegana wanaseyemaunena. \v 13 Yaubada yana kaliva mahamahalidiyao moyaꞋaidi hilukafoi agaimiya. \v 14 Kaiwabu Yesu Keliso yana nuwadoga kadu Yaubada yana nuwakabubu kadu AluꞋaluwa Mahalina yana veꞋaluna moyaꞋaimi agaimiya ginadauda. \qr (Iya Folo bonaku.)